SZKODNIKI SADÓW CZ.

Trociniarka czerwica – Cossus cossus

Trociniarka kasztanówka (= Torzyśnia kasztanówka) – Zeuzera pyrina

• Rząd: Lepidoptera – motyle

• Rodzina: Cossidae - trociniarkowate

✔ POKOLENIA: 1 pokolenie na 2 lata

✔ ZIMUJE: gąsienica w żerowiskach pod korą i w drewnie
✔ USZKODZENIA: Gąsienice żerują w drewnie, odżywiając się łykiem drzew
liściastych. Gałęzie zasychają, łamią się, młode drzewa mogą zamierać. Czerwica
raczej w pniu głównym, a kasztanówka w mniejszych gałęziach. Na zewnątrz
chodnika larwalnego wysypywane są trocinki, czasem też wypływają soki drzewa.
✔ SZKODLIWE: gąsienica
✔ ZWALCZANIE: Niszczenie mechaniczne gąsienic, prześwietlanie koron, usuwanie
zaatakowanych gałęzi. Umieszczanie w chodnikach larwalnych tamponów
nasączonych preparatami chemicznymi i zatykanie otworów wylotowych kitem.
✔ PREPARATY: (?)

Naliściak pączkojad – Phyllobius oblongus

• Rząd: Coleoptera – Chrząszcze

• Rodzina: Curculionidae - ryjkowcowate

✔ POKOLENIA: 1
✔ ZIMUJE: imago w darni, suchej trawie, pod liśćmi, w pobliżu pni drzew
✔ USZKODZENIA: Imago – zgryzanie pąków i blaszek liściowych – niemal
prostopadłe ścianki zatoczek. Może dochodzić do gołożeru, zmniejszanie
owocowania. Jaja składane do gleby, larwy zgryzają korzenie. W szkółkach
zmniejszają odporność młodych drzew na przemarzanie.
✔ SZKODLIWE: imago i larwa
✔ ZWALCZANIE: (?)
✔ PREPARATY: Karate (?)

Tutkarz brzozowiec (= T. cykarowiec) – Byctiscus betulae

• Rząd: Coleoptera - chrząszcze

• Rodzina: Attelabidae - tutkarzowate

✔ POKOLENIA: 1
✔ ZIMUJE: imago w glebie
✔ USZKODZENIA: Imago żerują na spodniej stronie blaszek liściowych wierzb, topól,
brzóz, winorośli. Samica nadgryza młode pędy, a znajdujące się powyżej liście nacina,
zwijając je cygarowato i składając do każdego po 1 jaju. Larwy żerują najpierw w
więdnących, potem butwiejących tutkach. Zwinięte liście to zmniejszona
powierzchnia asymilacyjna – szkieletowanie blaszek liściowych. Szczytowe partie
 pędów zamierają, liście opadają.
✔ SZKODLIWE: imago
✔ ZWALCZANIE: Zbieranie i niszczenie zwiniętych liści. Zwykle nie ma konieczności
chemicznego zwalczania.
✔ PREPARATY: (?)

Ogłódek owocowiec – Scolytus mali

• Rząd: Coleoptera - chrząszcze

• Rodzina: Scolytidae - kornikowate

✔ POKOLENIA: 1
✔ ZIMUJE: różne stadia rozwojowe
✔ USZKODZENIA: Samica wygryza w drewnie chodnik macierzysty, a larwy
odchodzące od niego chodniki boczne. Atakują głównie jabłonie w starych sadach,
gatunek ‘dobijający’ starsze drzewa. Niszczą łyko i drewno, zasychają gałęzie,
zamieranie drzew. Widoczne uszkodzenia – otworki i wysypujące się trocinki.
✔ SZKODLIWE: larwa i imago
✔ ZWALCZANIE: Mechaniczne – usuwanie z sadu i palenie uszkodzonych gałęzi i
chorych drzew. W czasie wylotu chrząszczy można stosować preparaty chemiczne,
nanosząc je na pnie i grubsze gałęzie.
✔ PREPARATY: (?)

Rozwiertek nieparek – Xyleborus dispar

• Rząd: Coleoptera - chrząszcze

• Rodzina: Scolytidae - kornikowate

✔ POKOLENIA: 1
✔ ZIMUJE: dorosłe chrząszcze w chodnikach w drewnie
✔ USZKODZENIA: Na drzewach i krzewach owocowych. Samica drąży prostopadły do
osi drzewa chodnik mateczny, a z niego odchodzą równoległe do osi chodniki
larwalne. Atakuje drzewa złamane lub ścięte. Larwy odżywiają się grzybem, który
infekuje chodniki. Także gatunek ‘dobijający’ starsze i słabsze drzewa.
✔ SZKODLIWE: larwa i imago
✔ ZWALCZANIE: Ścinanie i palenie chorych gałęzi i drzew
✔ PREPARATY: (?)

Podskórnik gruszowy – Eriophyes piri

Różkowiec lipowy- Eriophyes tiliae

• Gromada: Arachnida - pajęczaki

• Rząd: Acarida – roztocze
• Nadrodzina: Eriophyoidea - szpeciele

✔ POKOLENIA: 2-3
✔ ZIMUJE: samica w pąkach kwiatowych
✔ USZKODZENIA: Uszkodzone pąki nabrzmiewają i ich rozwój opóźnia się o 2-3
 tygodnie. Żer na liściach (pływają w soku komórkowym) powoduje powstawanie
szpecących wyrośli na blaszce, najpierw żółtych, potem brązowiejących. U różkowca
są bardziej widoczne, stożkowate wyrośla nawet do 1 cm
✔ SZKODLIWE: larwa i imago
✔ ZWALCZANIE: Zwalczanie trudne i kłopotliwe, można stosować oprysk we
wczesnej fazie żeru
✔ PREPARATY: Talstar 100 EC (?)

Bawełnica korówka – Eriosoma lanigerum

• Rząd: Hemiptera – pluskwiaki

• Podrząd: Sternorrhyncha – piersiodziobe
• Nadrodzina: Aphidoidea –mszyce
• Rodzina: Eriosomatidae - bawełnicowate

✔ POKOLENIA: do 11 na sezon
✔ ZIMUJE: imago i larwy na szyjce korzeniowej jabłoni
✔ USZKODZENIA: Żer na pędach i konarach jabłoni, tworzą się rakowate rany,
szczególnie szkodliwe w szkółkach i młodych sadach. Drzewa tracą odporność na
przemarzanie. Na zaatakowanych miejscach pojawia się biały, kłaczkowaty nalot.
✔ SZKODLIWE: larwa i imago
✔ ZWALCZANIE: Bezpośrednio po kwitnieniu drzew, jeśli pojawi się wiosną, zwykle
na jesień. Wycinanie i palenie porażonych gałęzi. W razie potrzeby oprysk chemiczny.
✔ PREPARATY: Aztec, Pirimor, Zolone

Mszyca jabłoniowa – Aphis pomi

Mszyca różano-szczeciowa – Macrosiphum rosae

• Rząd: Hemiptera – pluskwiaki

• Podrząd: Sternorrhyncha – piersiodziobe
• Nadrodzina: Aphidoidea – mszyce
• Rodzina: Aphididae - mszycowate

✔ POKOLENIA: 9-15 pokoleń na sezon

✔ ZIMUJE: jaja
✔ USZKODZENIA:
Jabłoniowa: Zwykle zasiedla wierzchołki pędów w koronie drzewa i odrosty korzeniowe.
Liście i pędy na których żerują wyginają i skręcają się. Młode pędy ogą wyginać się w
pętle. Liczny w szkółkach i młodych sadach.
Różano-szczeciowa: Zimują jaja na róży, gdzie rozwija się kilka pokoleń, niszcząc pędy,
pąki wierzchołkowe i kwiatowe. Potem przelot na szczeciowate. Pąki i pędy są
zdeformowane.
✔ SZKODLIWE: larwa i imago
✔ ZWALCZANIE: Chemiczne. Jabłonie: Środki stosować przed kwitnieniem –
najlepiej w okresie zielonego pąka jabłoni. W razie potrzeby zabieg powtórzyć po
kwitnieniu. Śliwy: Oprysk w czasie masowego wylęgu larw.
✔ PREPARATY: Alfamor, Ambusz, Diazinon, Rufast, Sherpa
 Miodówka jabłoniowa – Psylla mali
Miodówka czerwona – Psylla pirisuga
Miodówka plamista (= M. gruszowa) – Psylla pyri

• Rząd: Hemiptera – pluskwiaki

• Podrząd: Sternorrhyncha – piersiodziobe
• Nadrodzina: Psulloidea - koliszki
• Rodzina: Psyllidae - miodówkowate

✔ POKOLENIA:
✔ ZIMUJE:
Jabłoniowa: jaja na pędach jabłoni
Czerwona: imago na drzewach iglastych
Plamista: imago na gruszach lub w ściółce
✔ USZKODZENIA: Wysysanie soków z pąków kwiatowych, liści i ich zawiązków, co
prowadzi do brunatnienia i zasychania. Obfite wydalanie rosy miodowej, w której
rozwijają się grzyby saprofityczne. Imago na liściach, larwy raczej na pędach.
Wysysanie ogromnej ilości wody. Uszkodzenia na owocach – brązowe, smugowate
plamy.
✔ SZKODLIWE: larwa i imago
✔ ZWALCZANIE: Jak u mszycy jabłoniowej.
✔ PREPARATY: Jak u mszycy jabłoniowej.

Skoczek różany – Edwardsiana rosae

• Rząd: Hemiptera – pluskwiaki

• Podrząd: Auchenorrhyncha – piewiki (= skoczki)
• Rodzina: Cicadellidae - skoczkowate

✔ POKOLENIA: 2
✔ ZIMUJE: jaja pod skórką młodych pędów róż
✔ USZKODZENIA: Żer 1 pokolenia na jabłoniach, 2 na różach. Wysysa soki z liści róż,
powodując ich żółknięcie, bielenie i przedwczesne opadanie. Na jabłoniach
uszkodzenia podobne, większe jeśli drzewa znajdują się blisko plantacji róż.
✔ SZKODLIWE: larwa i imago
✔ ZWALCZANIE: Chemiczne w okresie wylęgu larw na różach
✔ PREPARATY: (?)

Szrotówek kasztanowcowiaczek – Cameraria ohridella

• Rząd: Lepidoptera - motyle

• Rodzina: Gracillariidae - kibitnikowate

✔ POKOLENIA: w Polsce 3
✔ ZIMUJE: poczwarka w opadłych liściach
✔ USZKODZENIA: Jaja składane na górnej stronie liści. Gąsienice zjadają górną
warstwę komórek miękiszowych liścia, tworząc minę o pow. 4-8 cm2 (pierwsze już w
 maju). Przesiaduje głównie na kasztanowcu. Na jednym liściu może być do 200 min.
Zmniejsza powierzchnię asymilacyjną liści. Skrócony przyrost pędów, zmniejszenie
ilości lub zatrzymanie owocowania.
✔ SZKODLIWE: gąsienica
✔ ZWALCZANIE: Palenie opadłych liści porażonych minami. Iniekcje środków
układowych bezpośrednio do pnia.
✔ PREPARATY: (?)