?

JAK I DLACZEGO

www.swiatnauki.pl/jakidlaczego

Ile prawdy tkwi w porzekadle czste mycie skraca ycie?

Kacper Lucie z Krakowa

Odpowiada dr n. med. Beata Cygan, specjalista dermatolog-wenerolog, adiunkt w Katedrze i Zakadzie Fizjologii Czowieka Uniwersytetu Medycznego w Lublinie:

czenie czstych zabiegw higienicznych z a tak tragicznymi skutkami wydaje si przesad, mimo to w tej powtarzanej zwaszcza przez dzieci wymwce tkwi ziarno prawdy. Zdrowie skry w duej mierze zaley od stopnia jej nawilenia. W najbardziej zewntrznej rogowej warstwie naskrka a 13% masy powinna stanowi woda. To ona wraz z tzw. kwanym paszczem hydrolipidowym zapobiega przesuszeniu, a rwnoczenie chroni organizm przed szkodliwym dziaaniem czynnikw zewntrznych. Paszcz hydrolipidowy to mieszanina wydzielin gruczow ojowych i potowych oraz lipidw produkowanych

przez komrki naskrka. W sumie zdrowa skra wytwarza w cigu doby 0.8 mg tuszczw na 1 cm2, a wziwszy pod uwag fakt, e przecitna powierzchnia ludzkiego ciaa oscyluje w granicach 1.7 m2, mona wyliczy, e kadego dnia produkujemy okoo 13 g pasty do wasnej skry. Zawiera ona m.in. fosfolipidy, skwalen, cholesterol oraz trjglicerydy, rozpadajce si na silnie wicy wod glicerol oraz wolne kwasy tuszczowe o dziaaniu przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybicznym. Innym wanym czynnikiem regulujcym nawodnienie jest NMF (Natural Moisturizing Factor), zbudowany m.in. z hydrofilowych aminokwasw, mleczanw, mocznika. Waciwe funkcjonowanie skry zaley rwnie od jej odczynu pH midzy 4.2 a 5.6. Utrzymywany jest on w tych granicach dziki wydzielaniu potu, kwa-

su mlekowego, oju oraz kwasw tuszczowych. W takim rodowisku wikszo patogenw nie rozwija si. Zastanwmy si teraz, jak dziaa na nas kpiel. Niewtpliwie spukujemy z siebie brud i to jest niewtpliwie zalet. Obraz si jednak komplikuje, gdy uprzytomnimy sobie, e myda to nic innego jak sole silnych zasad i sabych kwasw a wic substancje alkalizujce. Zmieniaj one pH skry na bardziej zasadowe, co sprzyja rozwojowi grzybw i chorobotwrczych bakterii (np. do optymalnego wzrostu gronkowcw dochodzi przy pH 7.5). Myda s te detergentami uatwiaj rozpuszczanie lipidw w wodzie. Uywajc ich, niszczymy hydrolipidowy paszcz ochronny. Detergenty maj te waciwoci bakteriobjcze. Niestety, i takie dziaanie nie zawsze jest korzystne. Czste mycie eliminuje naturaln, pobudzajc ukad odpornociowy flor bakteryjn na powierzchni skry, a to prowadzi do zaburzenia jego czynnoci i sprzyja alergii. Rwnie zbyt dugi kontakt z czyst wod nie jest korzystny, poniewa prowadzi do wysuszenia skry. Tu kluczowe jest kilka pierwszych minut po kpieli, gdy intensywnie parujemy, tracc drogocenny pyn. Warto wspomnie, e woda morska, ktrej skad jest zbliony do pynu owodniowego, a stenie mineraw podobne do tego, wystpujcego w surowicy krwi, ma korzystny wpyw na skr. Naley jednak pamita, eby zaraz po wyjciu na brzeg spuka sl, gdy w przeciwnym razie odcignie z nas wod, niemal w ten sam sposb, jak z ogrkw podczas przygotowywania mizerii. Z dobrodziejstw higieny korzystajmy, ale rozsdnie i z umiarem! I pamitajmy jej brak take nie sprzyja zdrowiu. n Pytania prosimy kierowa na adres redakcji: wiat Nauki, ul. Garaowa 7, 02651 Warszawa, lub e-mailem: swiatnauki@proszynskimedia.pl
MIROSAW GRY

88

WIAT NAUKI

Listopad 2008