Gos sceptyka

Pom sobie sam, ale zapa nam

Ruch pomocy sobie samemu i samorealizacji przynosi w USA 8.5 mld dolarw zysku rocznie. Tylko kto komu waciwie pomaga? MICHAEL SHERMER
Wedug guru samorealizacji Tonyego Robbinsa stpanie boso

kupi ksik o zblionej tematyce. Ironia tej reguy osiemnapo rozarzonych wglach to dowiadczenie polegajce na stu miesicy polega, zdaniem Salerna, na tym, e gdyby to, co wierze we wasne moliwoci. Uwiadamia ludziom w naj- sprzedalimy, pomogo ludziom zmieni ich ycie w podany bardziej bezporedni sposb, e s w stanie si zmieni, sposb, trudno byoby si spodziewa, e znw bd potrzerozwija, wykorzysta w peni swj potencja, dokonywa bowa pomocy, przynajmniej nie w rozwizaniu tych samych rzeczy, do ktrych nigdy nie sdzili, e s zdolni. problemw, a ju na pewno nie cigle od nowa. Przeszedem si trzykrotnie po rozarzonych wglach, i to nie Ruch SHAM jest impregnowany na wszelk krytyk. Jeli recytujc przy tym chodny mech, chodny mech (jak Rob- wasze ycie nie zmienio si na lepsze, to jest to wycznie wabins zaleca swoim klientom) ani te nie oddajc si pozytywnym sza wina najwyraniej mylelicie za mao pozytywnie. Jak mylom. I wcale si nie poparzyem. temu zaradzi? Musicie si dalej Czy to moliwe? Moliwe, poniewa Jeli musisz paci za czyj pomoc, samorealizowa, choby suchajc wgiel drzewny sabo przewodzi dlaczego nazywa si to samopomoc? tego samego przesania w nowym ciepo, a do tego skra podeszew naopakowaniu. Przykadem s ksiki szych stp jest gruba, czciowo zrogowaciaa. Ponadto adepci Johna Graya bdce kolejnymi wariacjami na ten sam temat: tej sztuki przechodz przez palenisko zwykle do szybko. Po- Mczyni s z Marsa, kobiety z Wenus; Mars i Wenus zawsze radobnie jest z ciastem wyjtym z rozgrzanego do 200C piekarni- zem; Marsjanie i Wenusjanki w sypialni; Marsjanie i Wenusjanki ka. Da si dotkn ciasta, ktre jest zym przewodnikiem ciepa, odywianie i wiczenia; nie mwic ju o grze planszowej w i nie oparzy si przy tym, ale ju nie metalowej brytfanki, w Marsa i Wenus, sztuce wystawianej z powodzeniem na Broadktrej si ono znajduje. Fizyka wyjania zatem fenomen chodze- wayu i ofertach biur podry pod t nazw. nia po rozarzonych wglach, ale jeli chcemy zrozumie, dlaPowodzenie ruchu samorealizacji zasadza si na marketingoczego niektrzy to robi, musimy odwoa si do psychologii. wym przeciwstawieniu poczucia bezsilnoci wewntrznej sile. W 1980 roku uczestniczyem w kongresie producentw bran- Podobnie jak w przypadku religii goszcej, e ludzie s z natury y rowerowej, na ktrym gwnym mwc by Mark Victor grzeszni i potrzebuj zbawienia (ktre zapewni im moe jedyHansen, obecnie wspautor cieszcych si ogromn popular- nie ta wanie religia), guru SHAM utrzymuj, e wszyscy jestenoci ksiek z cyklu Balsam dla duszy, m.in. Balsamu dla my ofiarami tkwicego w nas demonicznego wewntrznego duszy nastolatka, Balsamu dla duszy winia i Balsamu dla duszy dziecka, wytworu traumatycznych przey w przeszoci, ktre chrzecijaskiej (jako nie ma nic dla duszy sceptyka). Dziwiem stanowi rdo negatywnych nagra odtwarzanych w kko si, e Hansen nie zada za swoje wystpienie honorarium, w naszych umysach. Terapia tego stanu polega na wyzwoleniu pki nie zobaczyem, co si dziao, gdy skoczy mwi ludzie mocy wewntrznego potencjau dziki nowym scenariuszom od razu ustawili si w dugiej, wychodzcej za drzwi kolejce, ycia, ktrych ci mistrzowie chtnie nam dostarcz, oczywicie aby kupi jego nagrania motywacyjne. Ja rwnie je kupiem za odpowiedni cen od 500 dolarw za jednodniowy kurs do i suchaem potem po wielekro podczas jazd treningowych 5995 dolarw za seminarium Spotkanie z losem prowadzone w ramach przygotowa do wycigw rowerowych. przez Robbinsa. Po wielekro wydaje si kluczem do zrozumienia dlaczeCzy te kursy co komu daj? Nikt tego nie wie. Wedug go w przypadku tego, co uprawiajcy dziennikarstwo ledcze Salerna nie ma adnych naukowych dowodw, by ktrakolSteve Salerno nazywa ruchem pomocy samemu sobie i samo- wiek z niezliczonych technik realizowania wasnego potenrealizacji (SHAM Self-Help and Actualization Movement). cjau od chodzenia po rozarzonych wglach po metod W swojej najnowszej ksice SHAM: How the Self-Help Move- dwunastu krokw bya pod jakim wzgldem lepsza od ment Made America Helpless (Jak ruch pomocy sobie samemu innego dziaania, a nawet nierobienia w ogle niczego. uczyni Ameryk bezsiln) wyjania, e pogadanki i nagrania Zwaywszy, e techniki te s stosowane przez miliony ludzi, motywacyjne na krtko pobudzaj do dziaania, a gdy po kilku to na mocy prawa wielkich liczb zawsze u kogo przynios tygodniach zapa mija, nabywcy tego rodzaju materiaw szko- pozytywne efekty. To tak jak ze specyfikami medycyny alleniowych przeksztacaj si w staych klientw. Gdy Salerno ternatywnej ozdrowienie naturalnymi siami organizmu redagowa ksiki o samorealizacji w wydawnictwie Roda- przypisywane jest temu, co pacjent robi, aby si wyleczy. le Press (ktrego hasem w owym czasie byo pokazanie luPacjencie, lecz si sam oto prawdziwy sens ruchu samon dziom, jak mog wykorzysta potencja swojego ciaa i umysu, realizacji. by y lepiej), szeroko zakrojone badania rynkowe wykazay, e najbardziej prawdopodobnym nabywc ksiki na jakikol- Michael Shermer jest wydawc czasopisma Skeptic (http:// wiek temat jest ten, kto w cigu ostatnich osiemnastu miesicy www.skeptic.com) i autorem ksiki Science Friction.
CZERWIEC 2006

BRAD HINES

WIAT NAUKI

19