You are on page 1of 12

1. Postacie energii, klasyfikacja maszyn.

- energia mechaniczna (napięta sprężyna, koło zamachowe) – umożliwia maszynom


wykonywanie pracy.
- cieplna
- elektryczna – jest obecnie powszechnie stosowana w życiu codziennym oraz we wszystkich
gałęziach przemysłu. Stosuje się ją do napędu maszyn i urządzeń oraz do celów
oświetleniowych. Powszechne zastosowanie energii elektrycznej jest możliwe dzieki łatwości
jej przesyłania na duże odległości.
- promienista (promieniowanie słoneczne)
- chemiczna
- jądrowa

maszyny:
- maszyny energetyczne:
* silniki
* prądnice
* pompy
* sprężarki
-maszyny robocze:
* technologiczne
* transportowe

Silniki - są to maszyny pobierające energię z zewnętrznego źródła w celu jej przetworzenia


na energię mechaniczną potrzebną do napędu innych maszyn (maszyn roboczych). Silniki
dzielimy na: wodne, wiatrowe, cieplne, elektryczne.
Silniki wodne – energia płynącej wody jest przetwarzana na pracę mechaniczną.
Silniki wiatrowe – wykorzystują w tym celu energię ruchu powietrza.
Silniki cieplne – rozróżnia się silniki o spalaniu zewnętrznym (tłokowe silniki parowe i
turbiny parowe) oraz o spalaniu wewnetrznym (silniki spalinowe). Silniki cieplne
wykorzystują energię cieplną otrzymywaną w procesie spalania paliw konwencjonalnych lub
wyzwoloną wskutek reakcji jądrowej. Bywają też silniki cieplne wykorzystujące energię
słoneczną, cieplną czerpaną z głębi Ziemi itp.
Silniki elektryczne – przetwarzają energię elektryczną w mechaniczną.
Pozostałe maszyny energetyczne wytwarzają z energii mechanicznej inne rodzaje energii:
prądnice – energię elektryczną, pompy i sprężarki – energię ciśnienia.

Maszyny technologiczne (tzn. obrabiarki, maszyny górnicze, rolnicze) – pokonanie w nich


oporu użytecznego ma na celu przede wszystkim wytworzenie produktu gotowego lub
półfabrykatu.
Maszyny transportowe – służą do zmiany położenia ciał stałych, cieczy i gazów. Do tej
grupy zalicza się środki transportu bliskiego (np. dźwignice, przenośniki), środki transportu
dalekiego (samochody, samoloty, kolej, okręty) oraz środki transportu materiałów sypkich,
cieczy i gazów (pompy, wentylatory, dmuchawy itp.).

2. Podstawowe jednostki miar i przelicznaie jednostek.

- podstawowe (m, s, K itp.)


- pochodne (m/s, m2)
- główne (m, s, m/s, m3 ale nie m/min)
- krotne (km, min)
- pozaukładowe (cal, kG)
- jednorodne jednostki miar (np. dla masy: kg, funt, gram, uncja, karat)

3. Wielkości podstawowe charakteryzujące ciecz.

- gęstość cieczy (masa właściwa)

ρ=
m
V
[
kg / m 3 ]
- ciężar właściwy

γ=
G
V
[
N / m3 ] G – ciężar cieczy w N, V – objętość cieczy o ciężarze G w m3.

[
γ = ρ ∗ g N / m3 ]
- objętość właściwa cieczy

υ=
m
[
V 3
m / kg ] υ=
1
ρ

- lepkość jest to opór przeciwstawiający się wzajemnemu przesunęciu sąsiednich warstewek


cieczy w czasie jej ruchu.
* lepkość dynamiczna η określa współczynnik tarcia wewnętrznego powstającego podczas
przesuwania względem siebie dwóch równoległych warst cieczy. Jednostką lepkości
dynamicznej jest Pa*s. Lepkość dynamiczna, zwana też współczynnikiem lepkości
dynamicznej, zależy od rodzaju cieczy, temperatury i ciśnienia.

* lepkość kinematyczna ν jest stosunkiem lepkości dynamicznej do gęstości cieczy w tej


samej temperaturz, Jednostką lepkości kinematycznej jest m2/s.

* lepkość względna jest stosunkiem czasu wypływu badanej cieczy do czasu wypływu cieczy
wzorcowej o znanej lepkości. Zmierzoną w ten sposób lepkość wyraża się w stopniach
Englera (oE).

5. a) Ciśnieniem p cieczy lub gazu nazywamy stosunek siły, jaką ciecz naciska na jednostkę
powierzchni stykającego się z nią ciała:
p= F / A

p- ciśnienie cieczy w Pa
A – pole powierzchni w m2
F – siła nacisku w N

Jednostką główną ciśnienia jest pascal: 1Pa 1N / 1m.


Krotne jednostki pascala:
1hPa = 102 Pa
1kPa = 103 Pa
1MPa = 106 Pa
1GPa = 109 Pa

Inne jednostlki:
- atmosfera fizyczna: 1atm = 1013,25 hPa
- atmosfera techniczna: 1at ~ 100kPa

b) Prawo Pascala: Ciśnienie działające z zewnątrz na płyn (gaz, ciecz) jest przenoszone we
wszystkich kierunkach jednakowo.

Prasa hydrauliczna (zast. Prawa Pascala): p1 = p2

A2 / A1 = F2 / F1 =s1 / s2 = i

s1 , s2 – przesunięcia tłoków

i – przełożenie hyrauliczne prasy

c) Ciśnienie w cieczy (uwzględniamy siły masowe): p = pb + γ * h

p – całkowite cisnienie w danym punkcie cieczy w Pa

pb – ciśnienie atmosferyczne działające w na powierzchni cieczy w Pa

γ – ciężar właściwy cieczy w N/m3

h- głębokość zanurzenia danego punktu cieczy pod jej zwierciadłem w m

d) Wysokość ciśnienia: p = pb + γ * h

p/γ = pb/ γ + h

p/γ -pb/ γ = h [m]

5. a) Napór hydrostatyczny na ścianę poziomą. Napór hydrostatyczny cieczy, czyli siłę


działającą na dowlną płaską ścianę poziomą: N = γ*h*a=γ*V [N]

N- napór hydrostatyczny w N

γ- ciężar właściwy cieczy w N/ m3

h- głębokość zanurzenia ściany poziomejpod zwierciadłem cieczy w m

A – pole powierzchni ściany w m2

V – objętość w m3

b) wypór hydrostatyczny:
Wyporem hydrostatycznym nazywamy wektor siły skierowany pionowo do góry, którego
wartość jest równa ciężarowi cieczy wypartej prze to ciało, a linia działania tego wektora
przechodzi prze środek masy cieczy wypartej (środek wyporu).

W=γw * Vw [N]

γw- ciężar właściwy cieczy w N / m3

Vw – objętość zanurzonej części ciała w m3

Jednoczenie z wyporem hydrostatycznym W na cialo zanurzone swobodnie w cieczy działa


jego ciężar G, przy czym siły te maja zawsze przeciwne zwroty.

G = γ w * γc

W=G

γw = γc γw > γc γw < γc

ciało będzie unosić się …na powierzchni …zatonie

w cieczy na dowolnej gł.

6. a) Przepływ cieczy:

- o ruchu swobodnym lu wymuszonym (zmiennym)

- swobodny (niewymuszony) lub wymuszony

- uwarstwiony (laminarny) lub burzliwy (turbulentny)

b) strumień objętości(objętość cieczy przepływającej w jednostce czasu przez przekrój


poprzeczny strugi)

Qv= A * υ [m3 / s]

A –pole przekroju strugi w m2

υ- prędkość przepływu cieczy w m / s

c) strumień masy:

Qm = Qv * ρ = A * υ * ρ [kg/s]

ρ –gęstość w kg/ m3
7. Równanie ciągłości strugi.
Jeśli pierwszy strumień jest ustalony to A1v1=A2v2. Ogólnie Av = A1v1+A2v2+...+ Anvn . Jeśli
przepływ masy cieczy odbywa się bez strat wówczas możemy zapisać równanie
Bernoulli’ego.

Tw. Bernoulli’ego.
Ruch cieczy doskonałej odbywa się bez strat energetycznych, a więc przepływ tej cieczy
odbywa się zgodnie z zasadą zachowania energii. Dla przepływu ustalonego cieczy
doskonałej zasadę tę określa równanie Bernoulliego.

h + p/v + V^2/2g= const

8. Napór hydrodynamiczny, łopatki reakcyjne i akcyjne


Strumień cieczy wypływającej ze zbiornika przez otwór w jego ścianie bocznej oddziałuje na
nieruchomą płytkę z siłą F nazywaną Naporem hydrodynamicznym - F= (ro)*V*Qv [N].
Zgodnie z III zasadą dynamiki Newtona zjawisko naporu hydrodynamicznego powoduje
powstanie reakcji o postaci siły R=-F –zjawisko to nazywamy odrzutem, a siłę R reakcją
hydrodynamiczną strumienia cieczy.
Łopatki akcyjne – w przypadku łopatek zakrzywionych największa moc przekazywana przez
strumień jest 2x większa niż w przypadku łopatek płaskich. Jest to najkorzystniejszy sposób
przekazywania energii strumienia cieczy łopatkom wirnika turbiny.
Łopatki reakcyjne - wykonują obrót w przeciwnym kierunku w stosunku do wypływu cieczy
(reakcja hydrodynamiczna).

9. Rodzaje Pomp i istota ich działania, parametry


Istota działania – służą do przenoszenia cieczy z poziomu niższego do wyższego, względnie
ciśnienia za pomocą układu pompowego, ssącego tłoczącego.
Rodzaje Pomp: Wyporowe - o ruchu: -postępowo zwrotnym, -obrotowo zwrotnym,
-obrotowym, -obiegowym, -oscylacyjno-obrotowym
Pompy Wirowe - Kręte: -odśrodkowe, -helikoidalne, -diagonalne, -śmigłowe,
-odwracalne. Krążeniowe: -z bocznymi kanałami, -z pierścieniem wodnym. Parametry:
-wysokość podnoszenia: Hz=Hs+m+Ht ,gdzie: Hs - ssanie (Ps/g), Ht - tłoczenie (Pt/g), Hs ~
10m , g= 9,81 [kg*N/m2]
Wydajność: Q = A*V – wydajność teoretyczna Q = A*V*n , gdzie:
A-przekrój przewodu, V-prędkość przepływu, sprawność objętościowa
Moc: Pw = Ps*ns -> Pw = x*qv *H / 1000ne -> Pw = qv*del.p / 1000 ne [KW]
Sprawność: ne = nv nh nm (objętościowa * hydrodynamiczna * mechaniczna).

10. Pompa à jest to maszyna lub urządzenie robocze służące do przenoszenia cieczy i
zawiesin z poziomu niższego na wyższy lub przetłaczania jej z obszaru o niższym ciśnieniu
do przestrzeni o ciśnieniu wyższym.

Działanie pompy polega na wytwarzaniu różnicy ciśnień między stroną ssawną (wlotem do
pompy) a stroną tłoczną (wylotem z pompy). W zależności od sposobu wytwarzania tej
różnicy pompy dzielimy na:
a.) wyporowe
b.) wirowe
Działanie pompy wyporowej polega na wypieraniu określonej dawki cieczy z obszaru
ssawnego do tłocznego, oddzielonych szczelnie od siebie wewnątrz pompy. Strumień cieczy
nigdy nie jest stały!

Działanie pompy wirowej polega na zwiększaniu krętu (momentu pędu) bądź krążenia
cieczy w obrębie obracającego się wirnika. Unieruchomienie pompy nie wstrzymuje
przepływu cieczy przez nią. Strumień cieczy zawsze jest stały!

Pompa wraz ze współpracującym przewodem stanowi układ pompowy. Rozróżniamy trzy


podstawowe układy pompowe:
a.) układ pompowy ssący, w którym Ps < Pt = Pb
b.) układ pompowy tłoczący, w którym Ps = Pb < Pt
c.) układ pompowy ssąco-tłoczący, łączący oba układy, w którym Ps < Pb < Pt

gdzie
Ps à ciśnienie ssania
Pb à ciśnienie atmosferyczne
Pt à ciśnienie tłoczenia

Rodzaje pomp
POMPY

O Ruchu postępowo – zwrotnym organu Tłokowe (nurnikowe)


roboczego Wielotłoczkowe
Przeponowe
O Ruchu obrotowo – zwrotnym organu roboczego Skrzydełkowe
Łopatkowe
Zębate
Wyporowe O ruchu obrotowym organu roboczego Krzywkowe
Śrubowe
Ślimakowe
Labiryntowe
Odśrodkowe
Helikoidalne
Krętne Diagonalne
Śmigłowe
Wirnikowe Odwracalne
Z bocznymi kanałami
Krążeniowe (samozasysające) Peryferalne
Z pierścieniem wodnym

Parametry pracy układu pompowego:

a.) Wysokość podnoszenia układu pompowego Hz

Hz = Hs + m + H
b.) Wydajność pompy Q jest to strumień cieczy przepływającej przez pompę.

Q = Qteor. – Qstraty

Wydajność pomp jest zawsze mniejsza od teoretycznej ze względu na straty na skutek


nieszczelności.

c.) Moc à Mocą na wale nazywamy moc pobieraną przez pompę


Qr ∆ p
Pw = 1000 η e
, [kW]

d.) Sprawność pompy η


à jest to stosunek mocy użytecznej do mocy pobieranej przez
pompę na wale.
PU
η
= PW

Wyróżniamy sprawności:
a.) objętościowe η v
b.) hydrauliczne η h
c.) mechaniczne η m

Sprawność à η
e = η
v*
η
h*
η
m

11 Podstawowe elementy napędu hydraulicznego, zalety i wady napędu hydraulicznego,


rodzaje silników hydraulicznych.

NAPĘD HYDRAULICZNY jest to napęd wywołany ruchem cieczy pod ciśnieniem, oparty
na prawie Pascala. Napędy hydrauliczne dzielimy na:
-- hydrostatyczne (ruch prostoliniowy i obrotowy cieczy)
-- hydrokinetyczne (tylko ruch obrotowy cieczy)

N A P Ę D H Y D R A U L I C Z N Y
Źródło energii Urządzenia Silnik
Pompa Element
mechanicznej sterujące hydrauliczny
hydrauliczna napędzany
(silnik) (zawory) lub siłownik
P1 P2

P1 à Moc wejściowa
P2 à Moc wyjściowa

P2 P1 − Pstr .
η= = * 100% à sprawność
P1 P1

Zalety napędu hydraulicznego:

1. Możliwość uzyskania dużych sił przy małych wymiarach urządzeń


2. Duża trwałość elementów hydraulicznych oraz łatwość ich wymiany
3. Uzyskiwanie bezstopniowej zmiany prędkości ruchu
4. Użycie małych sił do sterowania dużymi i ciężkimi urządzeniami
5. Możliwość zdalnego sterowania
6. Możliwość mechanizacji urządzeń
7. Spokojny i płynny ruch urządzeń, wolny od drgań i wstrząsów
8. Łatwość obsługi urządzeń sterowniczych z dowolnego stanowiska
9. Łatwość i prostota zabezpieczenia układu napędowego przed przeciążeniem

Wady napędu hydraulicznego:

1. Duże straty energii


2. Małe sprawności
3. Trudności z uszczelnieniem El. ruchowych i uzyskaniem ich długiej żywotności
4. Straty cieczy na nieszczelności

Ciecze Robocze:

-- oleje mineralne
-- ciecze niepalne

Charakterystyka cieczy roboczej napędy hydraulicznego :

1. Jak najmniejsza zmiana lepkości wraz z temperaturą


2. Mała ściśliwość (duży moduł sprężystości)
3. Jak najwyższa temperatura zapłonu
4. Jak najniższa temperatura krzepnięcia
5. Duże ciepło właściwe
6. Mała rozszerzalność temperaturowa
7. Odporność na starzenie, pienienie, utlenianie
8. Odporność chemiczna
9. Dobre właściwości smarne

RODZAJE SILNIKÓW HYDRAULICZNYCH

-- silniki hydrostatyczne , w których na energię mechaniczną zamieniana jest energia


potencjalna (ciśnienia) cieczy,

-- silniki hydrokinetyczne, w których na energię mechaniczną zamieniana jest energia


kinetyczna (przepływu) cieczy

SILNIKI HYDRAULICZNE O RUCHU POSTĘPOWYM (siłowniki):


-- Jednostronnego działania

-- Dwustronnego działania

12. Podstawowe elementy napędu pneumatycznego, zalety i wady, rodzaje.


Elementy: -Filtr (powietrza), -pompa, -filtr (oleju z pompy), -rozdzielacz,
-regulator, -tłok lub siłownik, -kontroler –cylinder.
Zalety: -prosta konstrukcja, -łatwość eksploatacji, -duże prędkości obrotowe, -niewielka
masa w stosunku do mocy.
Wady: -zmienna prędkość obrotowa przy zmiennym obciążeniu, -niska sprawność.
Rodzaje silników: -jednostronnego działania, -dwustronnego działania, -tłokowe,
-nurnikowe, -membranowe, -mieszkowe, -wielopoziomowe, -dwupoziomowe, -o ruchu
obrotowym, -o ruchu posuwisto zwrotnym, -teleskopowe.
Symboli brak
13. Podstawowe parametry stanu czynnika termodynamicznego, rodzaje układów
termodynamicznych, praca i ciepło, ciepło właściwe.
Objętość właściwa v=V/m [m3/kg](V-Obj. Ciała, m-masa), Ciśnienie P=F/A [Pa],
Temperatura T=t+273,15 [K]( T- temp w Kelwinach, t- temp w cel). Gęstość ro=m/V. Są
jeszcze: Entalpia I=pV (pV-energia przetłaczania) można ją odczytać na podstawie innych
parametrów. Entalpia właściwa i=u+pv (u -jedn. Masy, pv -ciśnienie objętości właściwe.
Przyrost Entalpi I=cp(T2-T1), cp-ciepło właściwe przy stałym ciśnieniu. Entropia (przedmiot
nieodwracalny) – przyrost ciepła w czasie. ds. = dQ/T
Praca: L=Fx jest to iloczyn siły i przesunięcia. Może być dodatnia i ujemna. W przypadku
ruchu obrotowego: L=M*(alfa) (moment obrotu * kąt) Praca to oddziaływanie czynnika
termodynamicznego na tłok, a przesunięcie to przesunięcie tłoka.
Ciepło to inna forma przekazywania energii. Przepływ ciała o wyższej temperaturze do
niższej. Ma wartość ujemną gdy doprowadza się ciepło. Wzór: Q=mcdT [J]. (masa, ciepło
właściwe, przyrost temperatury).
Ciepło właściwe – ciepło odniesione do jedn. Masy q=cdT (Ciepłem właściwym danego ciała
nazywa się tę ilość ciepła, która należy zużyć by podgrzać jednostkową masę o 1K).

14.Podstawowe prawa gazow doskonalych


-Prawo Boyle'a i Mariotte'a - w stalej temperaturze (t=const) cisnienie gazu doskonalego p
zmienia sie odwrotnie proporcjonalnie do jego objetosci wlasciwej.

v1/v2 = p2/p1
lub
v1*p1 = v2*p2
- Prawo Gay-Lussaca - prawo okresla zaleznosc miedzy temeperatura bezwzgledna i
objetoscia okreslonej ilosci gazu doskonalego o stalym cisnieniu.

v1/v2 = T1/T2 gdy p = const.


v1/T1=v2/T2=const.

- Prawo charlesa - Jezeli objetosc gazu doskonalego jest stala to jego cisnienie bezwzglednie
zmienia sie wprosc proporcjonalnie do jego temperatury bezwzglednej.

p2/p1 = T2/T1

15.Rodzaje przemian gazow doskonalych.

-przemiana izobaryczna –podczas tej przemiany cisnienie gazu zachowuje stala wartosc w
ukladzie p-v przemiane te przedstawia odcinek lini prostej rownolegles to osi V nazywana
izobara.Praca techniczna tej przemiany jest rowna 0 gdyz p1=p2 natomiast praca
bezwzgledna: l1-2=p(v2-v1)
Str 133.Rysunek 6.5
- przemiana izochoryczna –jest to przemiana podczas ktorej objetosc wlasciwa czynnika jest
stala.Stala jest wiec także objetosc calkowita czynnika.Praca bezwzgledna tej przemiany jest
rowna 0 natomiast praca techniczna wynosi : Lt=V(p2-p1)
Str132.Rysunek 6.4

- przemiana izotermiczna – jest to przemiana zachodzaca w stalej temeperaturze.W ukladzie


p-v przemiane te przedstawia odcinek hiperboli rownoosiowej,ktorej asymptotami sa osie
ukladu wspolrzednych.Podczas przemiany izotermicznej energia wew.gazu oraz entalpia nie
ulegaja zmianie.Cieplo wymienione podczas tej przemiany jest rowne pracy absolutnej oraz
pracy technicznej:
q1-2=l1-2=lt

Strona 144.Rysnek 6.6

- przemiana adiabatyczna – jest to przemiana odwracalna,bez wymiany ciepla z otoczeniem.


Podczas tej przemiany miedzy cisnieniem i objetoscia gazu doskonalego zachodzi zaleznosc
zwana rownaniem poissona lub rownaniem izentropy.
Strona 134 rysunek 6.7

-przemiana politropowa – nazywamy kazda przemiane podczas ktorej cieplo wlasciwe ma


stala wartosc .W ukladzie p-v przemienay te przedstawia krzywa zwana politropa która
spelnia rownanie:
P1*v1m = p2*v2m
Strona 136 rysunek 6.8
16.Obieg Termodynamiczny odwracalny i nieodwracalny

Obiegiem termodynamicznym nazywamy szereg nastepujacych po sobie przemian, podczas


których cieplo jest doprowadzane i odprowadzane oraz praca jest wykonywana i oddawana a
ich wartosci sa tak dobrane ze ostatecznie czynnik wraca do stanu wyjsciowego.Obieg może
skladac się z rozmaitych przemian.
Obiegiem odwracalnym nazywamy taki obieg w którym przemiany sa odwracalne.
Jeżeli w obiegu chociaz jedna przemiana jest nie odwracalna to caly obieg tez jest
nieodwracalny.
19. Typowe przypadki wymiany ciepła

Jeżeli dwa sąsiadujące ze sobą ciała mają różną temperaturę to zachodzi zjawisko
wymiany miedzy nimi ciepła. Wymiana trwa tak
długo, aż nastąpi zrównanie temperatury obu tych ciał!
Rozróżnia się trzy charakterystyczne przypadki wymiany ciepła - Wymianę ciepła w obszarze
ciała jednorodne
gazowego.
-Wymianę ciepła pomiędzy dwoma ciałami stykającymi się bezpośrednio ze sobą.. W tym
przypadku oba ciała mogą. być ciałami stałymi lub jedno z nich jest ciałem stałym, a drugie
cieczą lub gazem.
-Wymianę ciepła między dwoma ciałami oddalonymi od siebie Mogą to:
być dwa ciała stałe, miedzy którymi znajduje się próżnia, albo oba ciała mogą być płynami
(ciecz lub gaz), a miedzy nimi znajduje się ściana z ciała stałego.
-Wymiana ciepła w obszarze jednorodnego ciała Małego odbywa się na zasadzie
przewodzenia.
-Wymiana ciepła w jednorodnych ciałach gazowych lub ciekłych ma charakter bardziej
złożony i należy ją rozpatrywać jako dwa odrębne zjawiska: przewodzenia i unoszenia
(konwekcji). W płynach przewodzenie ciepła od-bywa się z mniejszą intensywnością niż w
ciałach stałych. Przyczyną. jest większe oddalenie od siebie cząsteczek — dotyczy to
zwłaszcza ciał gazowych. Zjawisko unoszenia ciepła zależy od charakteru płynu, tzn. od tego
czy jest to ruch naturalny - wywołany jedynie różnicą temperatury, czy wymuszony, np. za
pomocą pompy lub wentylatora.
Wymianę ciepła między ciałami stałymi ściśle przylegającymi do siebie można
rozpatrywać jako proces polegający wyłącznie na przewodzeniu
Wymiana ciepła między płynem a ciałem stałym lub odwrotnie nosi nazwę
przejmowania ciepła
Wymiana ciepła miedzy dwoma płynami przegrodzonymi ciałem stałym ma charakter
złożony, składa się bowiem z kilku wyżej wymienionych procesów, i nosi nazwę przenikania
ciepła.

Przewodzenie ciepła

Przewodzenie ciepła w obrębie jednego ciała polega na tym, że cząsteczki o wyższej


temperaturze, a więc mające większą energię kinetyczną, przekazują jej część cząsteczkom
sąsiednim zimniejszym, tzn. mającym mniejszą energię. Zjawisko przewodzenia nie
wywołuje więc przemieszczania cząsteczek i zachodzi przede wszystkim w ciałach stałych.
Czasem warunki sprzyjające przewodzeniu ciepła mogą wystąpić także w cieczach i gazach.
Zjawisko to zachodzi na przykład podczas ogrzewania cieczy od góry.

Przejmowanie ciepła

Przejmowanie ciepła to zjawisko wymiany ciepła między powierzchnią ciała stałego a


otaczającym ją płynem(cieczą lub gazem). Przejmowaniem ciepła nazywamy więc
przechodzenie ciepła od płynu do ścianki stałej lub od ścianki do płynu
Przenikanie ciepła
Przenikaniem ciepła nazywamy proces wymiany ciepła między dwoma płynami
oddzielonymi od siebie ścianką z ciała stałego. Proces ten składa się w zasadzie z trzech
oddzielnych zjawisk, a mianowicie: przejmowania ciepła ze środowiska zawierającego płyn,
przewodzenia ciepła przez ściankę i przejmowania ciepła od ścianki przez płyn. Z
przenikaniem ciepła mamy do czynienia w urządzeniach zwanych wymiennikami ciepła. Są
one powszechnie stosowane w kotłach parowych, chłodniach itp

20. Podstawowe parametry techniczne kotła


Do podstawowych parametrów kotła parowego zalicza się: wydajność kotła, ciśnienie p i
temperatura t wytwarzanej pary. powierzchnię ogrzewalną, pojemność wodną, natężenie
cieplne powierzchni ogrzewalnej i sprawność kotła,
Wydajnością kolta D (w kg/s) nabywa sit liczbę kg pary wyprodukowanej w czasie l sekundy.
Wydajność kotła bywa leż wyra/a na w kg/h lub t/h.
Powierzchnię ogrzewalną H stanowi mierzona po stronic spalin i wyrażona w m7
powierzchnia ścianek omywanych bezpośrednio z jednej strony spalinami, a z drugiej wodą,
mieszanino, parowo-wodną i parą.
Natężenie cieplne powierzchni ogrzewalnej (Q j H) — wyrażona w kW/m2
— jest to ilość ciepła Q przejęta przez l m2 powierzchni w czasie 1 .sekundy. Średnie
natężenie cieplne powierzchni ogrzewalnej kotła zawiera się w granicach do ok. 14 kW/m2 w
kotłach płomienicowych do ok. 30 kW/m2 W kotłach pyłowych, przy czym np. w
podgrzewaczu powietrza wynosi ono 0,9-3 kW/m2 , w opromieniowanej komorze
paleniskowej — lokalnie do 465 kW/m2 , a powierzchni ogrzewalnej zanurzonej w złożu
fluidalnym kotła fluidalnego — 100- 150 kW/m2
Pojemność wodna kotła jest to ilość wody znajdująca się w układzie ciśnieniowym kotła
po napełnieniu go do najniższego poziomu wody. Wyraża sę ją w m3.
Kotły o dużej pojemności wodnej dobrze znoszą zmienne obciążenie z kolei mała pojemność
wodna umożliwia szybkie uruchomienie.

Rodzaje palenisk

Zadaniem paleniska jest możliwie zupełne i całkowite spalenie paliwa przy udziale
doprowadzonego powietrza. Konstrukcja paleniska zależy od rodzaju paliwa i sposobu jego
spalania oraz ud parametrów, wydajności i typu koiła. W związku z tym istnieje wiele
rozwiązań konstrukcyjnych palenisk, z których omówimy najważniejsze.
Paleniska kotłowe można podzielić na [rży grupy:
— paleniska warstwowe (rusztowe) -— do spalania paliw stałych.
— paleniska komorowe — do spalania gazów, olejów i pyłów,
— palenisku fluidalnie — do spalania .szczególnie zanieczyszczonych paliw stałych
W palenisku warstwowym warstwa paliwa spala się na ruszcie. Powietrze potrzebne do
spalania napływu od dołu — przez szczeliny w ruszcie — I przepływa przez warstwę
płonącego paliwa. W palenisku komorowym lekkie i drobne czystki paliwa zostają rozpalone
w strumieniu powietrza. Bardzo duża powierzchnia ogólna cząstek paliwa zapewnia właściwy
dostęp powietrzu i szybki przebieg procesu spalania.

You might also like