 uczestnicząca – polega na wejściu badacza w
określone środowisko, na okres badań i obserwowania
Dlaczego przeprowadzamy badania ?
- poszukiwanie określonego sposobu
działania
- weryfikujemy teorie
- ponawiamy badanie w zmodyfikowany
sposób
- osobiste zainteresowanie określoną
problematyką
Hipoteza a problem badawczy
Hipoteza – założenie, przypuszczenie zdanie o odmiennym
stanie rzeczy, co do którego nie mamy pewności czy jest
prawdziwe czy fałszywe.
W warunkach badania hipoteza zostaje potwierdzona lub
odrzucona. W szczególnych przypadkach może być
zmodyfikowana.
Cechy hipotez:
- muszą być sprawdzane empirycznie
( zmierzyć, zaobserwować)
- muszą mieć charakter prawidłowości
- muszą mieć moc wyjaśniającą
- muszą być na tyle nowe by wskazywały na
dotąd nie znane aspekty badawcze.
-
-
muszą być jasne pojęciowo – zrozumiałe
muszą być na tyle ogólne by omawiały i
-
obejmowały zjawiska i fakty jakich dotyczą.
muszą być wolne od wewnętrznych
sprzeczności.
Problem badawczy – to uświadomiony brak wiedzy
Problem badawczy – zespół pytań na które odpowiedzi ma
dostarczyć badanie empiryczne.
Pytanie rozstrzygnięcie (i udzielenie jednej z dwóch
wykluczających się odpowiedzi)
Pytanie dopełnienie (udzielenie odpowiedzi alternatywnej –
istnieje wiele możliwości)
Formy problemu:
Pytanie wstawiamy w zależności od celów badawczych:
- deskryptywne – opisowe
- demonstracyjne – doświadczane
- eksplikacyjne – tłumaczące
- definicyjne – określające
- eksplenacyjne – wyjaśniające
- dowodzące
- diagnostyczne
- prognostyczne
- relatywizujące
- optymalizujące
Hipoteza – zdanie stwierdzające spodziewaną relację
między dwoma zjawiskami. Badanie ma dowieść
słuszności lub fałszywości.
Problem badawczy – brak wiedzy na dany temat. Badanie
ma dostarczyć wiedzy w tym zakresie.
ZMIENNE I WSKAŹNIKI
Zmienne – są to zjawiska, które ulegają przeobrażeniom
pod wpływem działania różnych czynników, przyjmując
tym samym różne wartości.
Zmienne zależne- ulegają widocznym zmianom na skutek
oddziaływania zmiennych niezależnych .
Zmienne niezależne – czynniki, które powodują określone
zmiany w innych czynnikach.
Zmienne obserwowalne – możliwe do bezpośredniej
oceny.
Zmienne nieobserwowalne – ukryte i niedostępne albo
dostępne w badaniach i sprawdzalne przez wskaźniki.
Wskaźnik – to obserwowalny w sposób obiektywny znak
danej cechy, materialne ukazanie jakiegoś sprawdzalnego
dowodu istnienia cech jakie on reprezentuje.
cechy powinny:
- charakteryzować całość danego zbioru
- pozwalać na różne analizy i ilościowe
badanych tworów rzeczywistych społecznie.
- nadawać się do rozłożenia na odpowiednie
-
części składowe
być porównywalne w czasie i regionie
Podział wskaźników:
Definicyjne – te za pomocą których definiowana jest cecha
mająca być przedmiotem badania.
Korelacyjne :
 Korelacje wewnętrzne – cecha wskaźników w należy do
definiens teoretycznie zdefiniowanej cechy i przez to jest
skorelowane z jej elementami składowymi.
 Korelacje zewnętrzne – cecha w nie należy do definiens
a xxxxx to jest skorelowane ze składowymi cechy i .
 Inferencyjne (statystyczne) – te które pozwalają
wnioskować o wartościach niedostępnych w bezpośredniej
obserwacji. O ich istnieniu dowiadujemy się dzięki
występowaniu innych cech, które są symptomami bądź
wskaźnikami.
Funkcje wskaźników:
- opisowa – opisuje
- analityczna – pozwala uchwycić
przeobrażenie
- oceniająca – ocenia
- normatywna – umożliwia zbadanie
poziomów realiz. celów
- ostrzegawcza – gdy nie osiągnie się
określonych standardów, wskaźniki mają
zapobiegać pewnym zjawiskom.
METODY DOBORU PRÓBY
Metody doboru próby – dobranie przy zachowaniu
określonych zasad ograniczonej liczby jednostek danej
zbiorowości, które pomogą uzyskać informacje o całej
zbiorowości.
Reprezentacja – to próba do badania.
Reprezentacja – czy i w jakim stopniu wyniki z próby dot.
całości.
1. Dobór na dowolnych zasadach badającego
- kwotowy - opieramy się na znanych,
obiektywnych składnikach danej zbiorowości
(wiek, pleć). Ustalamy odpowiednie kwoty ,
które wyznaczają udział poszczególnych
kategorii w próbie.
- celowy – badacz na podstawie znajomości cech
społ-demograf. badanej zbiorowości buduje
model, a następnie dobiera próby, które powinny
być jego odzwierciedleniem.
2. Dobór na rachunku prawdopodobieństwa
- losowy, wg zasad loterii
- warstwowy, wyróżniamy pod zbiory badanej
zbiorowości i z każdego podzbioru wyróżniamy
w sposób losowy jednostki naszej próby.
- proporcjonalny, służy do badania wielkich
zbiorowości.
Na podstawie konkretnych danych wiek, płeć,
wykształcenie – tworzymy kategorię i wyodrębniamy te,
które interesują nas ze względu na problem badań. Z tych
kategorii losowo wybieramy jednostki do próby.
- wielowarstwowy, stosowany do dobowy
próby w dużych zbiorowościach, do których
nie posiadamy danych statystycznych.
METODY I TECHNIKI BADAWCZE
Metoda badawcza – próba ogólnego określenia charakteru
i zakresu danych badań.
Technika – całokształt czynności określających sposób
zbierania danych i ich opracowania
Jakie są metody badań ?
1. Metoda badań terenowych – dane z jednego,
ściśle określonego środowiska. Układ społeczny do
całości i tak ją trzeba analizować. Badacz wchodzi
w określone środowisko, zdobywa zaufanie jego
członków i dąży do akceptacji.
Badacz powinien wnikać w najbardziej zróżnicowane
kręgi zbiorowości, nie może się zbytnio spoufalać,
powinien przestrzegać zasadę wzajemności
2. Metoda reprezentacyjna ( badanie sondażowe).
Pozwala zdobyć wiedzę o stosunkowo dużej
zbiorowości na podstawie zbadania jej
reprezentacji.
3. Metoda eksperymentalna – podjęcie pewnego
zabiegu, który pozwoliłby na wykrycie pewnej
zależności przyczynowej, miedzy dwoma
zjawiskami.
4. Metoda eksperymentalna Ex – Post – Facto.
Grupę kontrolną i eksperymentalną wybiera się w
oparciu o fakty historyczne.
5. Metoda oparta na materiałach historycznych – w
celu poznania zjawisk, które miały miejsce dawniej.
Materiały pierwotne Dokumenty rejestrujące fakty,
wydarzenia, sporządzone przez bezpośrednich
uczestników.
Materiały wtórne – opracowania na podstawie materiałów
pierwotnych.
6. Metoda socjometryczna – polega na mierzeniu
dystansu między jednostkami, tworzącymi małą
grupę. Pozwala ustalić deklarowane stosunki,
między członkami danej grupie.
Techniki badań :
1. Obserwacja – gromadzi informacje o danym
zjawisku, bez ingerencji w jego przedmiot.
Cechy:
- celowe
- planowe
- aktywne
- premedytacje
- systematyczność
 pośrednia – nie zbieramy danych, lecz opieramy się
na danych już dostępnych.
 bezpośrednia – samodzielnie zbieramy dane
 kontrolowana – prowadzone przy wykorzystaniu
narzędzi ściśle kontrolowanych
 niekontrolowana – jest działaniem planowym, ale
przeprowadzone w sposób swobodny.
 jawna – badani wiedzą, że są badani
 niejawna – odwrotnie jw.
danej zbiorowości od wewnątrz jako jeden z jej
członków.
2. Wywiad
Wywiad - rozmowa kierowana w której udział biorą co
najmniej 2 osoby
Celem rozmowy jest uzyskanie określonych informacji od
respondenta.
Rodzaje wywiadów:
- ustny
- pisemny ( ankieta, kwestionariusz)
- skategoryzowany - gdy respondent odpowiada na
pytanie zadawane przez badacza i nie może zmienić
słów użytych w pytaniu.
- nie skategoryzowany – prowadzony w sposób
swobodny. Uniemożliwia zebranie danych, które
wskazują okoliczności i uwarunkowania dla
określonych opinii i postaw respondentów.
- jawny
- ukryty
-
-
indywidualny
zbiorowy
- panelowy w dwóch formach:
1. Kilku respondentów zadaje pytania
badaczowi, na co najmniej dwóch
spotkaniach.
2. Jeden z badaczy zadaje pytania kilku
respondentom, na kilku spotkaniach.
CEL: Stwierdzenie wpływu na postawy i opinie
czasu, wiedzy i innych czynników.
3. Ankieta – polega na rozdaniu respondentom
kwestionariuszy i prośba o jej wypełnienie.
Rodzaje ankiet:
- pocztowe
- audytoryjna – polega na zebraniu pewnej
przestrzeni wybranej lub wylosowanej grupy
osób i rozdaniu im ankiet do wypełnienia.
- prasowa: gazety, Internet
Kwestionariusz lub ankieta – podst. narzędzie
badacza, służące realizacji wywiadów.
Konstruowanie kwestionariusza :
1. Temat badania
2. Cel badania
3. Zakres badania
4. Forma pomiaru
5. Hipotezy dot. oczekiwanych wniosków
Struktura kwestionariusza :
1. wstęp – temat, instytucje przeprowadzające, cel,
zachęta do wypełnienia i szczerości, pytania
rekrutacyjne, instrukcja wypełnienia.
2. Część merytoryczna – konkretne pytania:
wprowadzające, filtrujące, otwarte i zamknięte.
3. Metryczka
Rodzaje pytań kwestionariuszowych :
1. Alternatywne – do wyboru
2. Filtrujące – umieszczone jako
wprowadzające w stosunku do pytań, które
mogłyby być nietrafne w stosunku do
respondenta.
3. Otwarte – udziela się swobodnej
wypowiedzi
4. Rozstrzygające ( pytania zamknięte)
Opracowanie zebranych materiałów :
1. Weryfikacja – czy i jaką wartość mają
zebrane dla nas materiały .
2. Sprawdzamy zgodność zebranych danych z
planami
3. Sprawdzamy same dane
4. Selekcja danych tych , które są rzeczywiście
potrzebne, ze względu na podjęty temat
badań i uporządkowujemy je według
hierarchii.
5. Klasyfikacja – wprowadzone dane dzielimy
według przyjętych przez nas cech:
- kategoryzacja – polega na łączeniu danych
w określone klasy
- skalowanie – umożliwia pewnym
właściwościom przyporządkować wartości
w celu określenia i uporządkowania
badanych stanów rzeczy, oraz wyrażanie
tego w sposób liczbowy lub wartościowy.