GARY CHAPMAN Sztuka wyraania mioci w maestwie, czyli pi jzykw mioci Kwintesencja ksiki Sztuka wyraania mioci w maestwie

Spis treci
Spis treci...............................................................................................................2 Mio po lubie...................................................................................................3 Pierwszy jzyk mioci Afirmujce sowa.............................................................6 Drugi jzyk mioci Wartociowo spdzony czas.................................................9 Trzeci jzyk mioci Prezenty.............................................................................12 Czwarty jzyk mioci Uczynno......................................................................15 Pity jzyk mioci Dotyk...................................................................................17 Odkrywanie dugotrwaej mioci.......................................................................19

Rozdzia 1.

Mio po lubie
Dlaczego tak niewiele par odkryo tajemnic utrzymania mioci po lubie? Dlaczego maestwa przychodz na warsztat komunikacji, ucz si znakomitych metod poprawy porozumiewania, a potem wracaj do domu i kompletnie nie umiej zastosowa poznanych koncepcji? Celem tej ksiki jest odnalezienie odpowiedzi na te pytania. Nie chodzi o to, e wczeniej napisane teksty i artykuy s nieprzydatne. Rzecz w tym, e zapominamy o jednej fundamentalnej prawdzie: Ludzie mwi odmiennymi jzykami mioci. Dorastajc, wikszo z nas przejmuje od rodzicw i rodzestwa schematy, ktre staj si naszym jzykiem ojczystym. Pniej uczymy si jeszcze innych jzykw, ale przewanie sprawia nam to znacznie wicej trudnoci. Rnice jzykowe stanowi integralny element kultury czowieka. Podobnie jest w sferze mioci. Jzyk mioci twojej ony lub twojego ma moe rni si od twojego tak jak chiski od angielskiego. Choby nie wiadomo jak bardzo stara si kocha po angielsku, jeli twoja ona rozumie tylko po chisku, to nigdy nie nauczycie si okazywania mioci. Szczero to za mao. Jeli chcemy skutecznie wyraa swoj mio, musimy nauczy si podstawowego jzyka naszego partnera. Po trzydziestu latach doradzania w sprawach maeskich wysnuem wniosek, e generalnie istnieje pi jzykw mioci, a wic pi sposobw, ktrymi ludzie mwi o mioci i rozumiej mio. Jednak dochodz do tego jeszcze liczne dialekty. Ilo metod wyraania mioci w ramach jednego jzyka ogranicza tylko ludzka wyobrania. Wane jednak, aby mwi podstawowym jzykiem mioci naszego partnera. Wierz, e jeli rozpoznasz podstawowy jzyk mioci swojej ony lub swojego ma i nauczysz si nim wada, znajdziesz klucz do trwaego, penego mioci maestwa. Mio po lubie nie musi wygasn, ale aby podtrzymywa jej ogie, wikszo z nas powinna nauczy si drugiego jzyka mioci. Pragnienie wzajemnej bliskoci i mioci stanowi istot ludzkiego ycia. W celu zaspokajania tego pragnienia istnieje maestwo. Wanie dlatego teksty biblijne mwi, e m i ona staj si jednym ciaem. Nie znaczy to, e jednostka traci swoj indywidualno, lecz e ludzie cz swoje ycie bardzo blisko i na bardzo gbokim poziomie. Czsto sysz sowa: Nasza mio wygasa, zwizek jest martwy. Dawniej bylimy ze sob blisko, teraz ju nie. Nie lubimy ju przebywa w swojej obecnoci. Nie zaspokajamy swoich potrzeb. Takie opowieci potwierdzaj tez, e doroli tak jak dzieci maj swoje zbiorniki mioci. Utrzymywanie penego zbiornika mioci w maestwie jest z ca pewnoci rwnie wane jak utrzymywanie odpowiedniego poziomu oleju w samochodzie.

Maestwo z pustymi zbiornikami mioci moe kosztowa jeszcze wicej ni jazda samochodem bez oleju. Jakkolwiek obecnie wyglda twoje maestwo, zawsze moe by lepiej. UWAGA: Zrozumienie piciu jzykw mioci i nauczenie si podstawowego jzyka partnera moe wywoa w nim siln przemian. Z penymi zbiornikami mioci ludzie zachowuj si inaczej. Jednak zanim omwimy pi jzykw mioci, musimy zaj si innym wanym cho budzcym nieporozumienia zjawiskiem: ekscytujcym zakochaniem. W szczytowym momencie zakochanie wywouje eufori. Wpadamy w obsesj na punkcie ukochanego. Kadziemy si spa i mylimy o sobie nawzajem. Wstajemy rano i pierwsze, o czym mylimy, to osoba, w ktrej zakochalimy si. Pragniemy ze sob by. Osoba zakochana ulega zudzeniu, e obiekt jej mioci jest idealny. Dawniej sdzilimy, e jeli jest to mio prawdziwa, to potrwa wiecznie. e wspaniae uczucia, ktre towarzysz tym momentom, pozostan w nas na zawsze. e nic nas nie porni. e nic nie stanie na przeszkodzie naszej wzajemnej mioci. W kocu jednak wszyscy przestajemy buja w obokach i na nowo zaczynamy twardo stpa po ziemi. Otwieramy oczy i dostrzegamy wady tej drugiej osoby. Zdajemy sobie spraw, e irytuj nas niektre cechy jej charakteru. Na przykad ma skonno do wpadania w zo, a nawet mwienia ostrych sw i wydawania krytycznych osdw. Drobiazgi, ktrych nie zauwaamy w momencie zakochania, urastaj do wielkoci gry. Witamy w realnym wiecie maestwa, gdzie zawsze znajdujemy wosy w sitku umywalki i biae kropki na lustrze, gdzie tocz si spory, w ktr stron odwija papier toaletowy oraz czy deska sedesowa ma by podniesiona, czy opuszczona. W tym wiecie spojrzenie moe rani, a jedno sowo prowadzi do zaamania. Kochankowie zamieniaj si we wrogw, a maestwo w pole bitwy. Co si stao z zakochaniem? Niestety, to byo tylko zudzenie, ktre skonio do zoenia podpisu na kropkowanej linii aktu wicego nas na dobre i na ze. Czy to dziao si naprawd? Chyba tak. Problem w tym, e opieralimy si na bdnych informacjach. Euforia stanu zakochania daje nam zudzenie, e nawizalimy bliski zwizek. Czujemy, e naleymy do siebie nawzajem. Wydaje nam si, e jestemy w stanie przezwyciy kady problem. Czy fakt, e z powodu zakochania uleglimy zudzeniu i zawarlimy maestwo, sprawia, e mamy teraz do wyboru tylko dwie opcje: (1) zosta z partnerem i cierpie przez cae ycie albo (2) da nog i poszuka szczcia gdzie indziej? Nie. Istnieje lepsze wyjcie: moemy uzna stan zakochania za chwilowy wzlot emocjonalny i dy do znalezienia w zwizku prawdziwej mioci.

Jeli zaley nam na emocjonalnym zdrowiu, to musimy mie zaspokojon potrzeb bycia kochanym. Doroli ludzie pragn czuoci i mioci swojego ma lub swojej ony. Jeli zbiornik mioci twojego partnera jest peny, widzi on wiat w janiejszych barwach i jest w stanie wykorzysta peni swojego yciowego potencjau.

Rozdzia 2.

Pierwszy jzyk mioci Afirmujce sowa

Jeden ze sposobw emocjonalnego wyraania mioci polega na mwieniu pokrzepiajcych sw. Salomon, autor mdroci ze staroytnej literatury hebrajskiej, pisa: ycie i mier s w mocy jzyka przyp 1. Niewiele maestw wie o potnej sile afirmujcych sw . Dalej Salomon zauway: Smutek przygnbia serce czowieka, rozwesela je dobre sowo. przyp 2 Bardzo silnym rodkiem wyrazu mioci s komplementy, czyli sowa uznania. Najlepiej, jeli pozostaj proste, bezporednie i afirmujce, na przykad:

Elegancko wygldasz w tym garniturze.

Jeszcze nigdy nie wygldaa tak piknie, jak w tej sukience.

Nikt tak nie potrafi ugotowa ziemniakw lepiej od ciebie. Pychota.

Sowa otuchy Komplementy to tylko jedna z metod afirmacji. Inny dialekt to sowa otuchy. Otucha to inaczej dodawanie odwagi. Kady z nas w pewnych dziedzinach czuje si niepewnie. Czsto z braku odwagi nie osigamy tych pozytywnych rzeczy, ktre chcielibymy osign. By moe ukryty potencja w sferach, w ktrych twj partner czuje si niepewnie, czeka na twoje sowa otuchy. Wikszo z nas nie wykorzystuje peni swojego potencjau. Brakuje nam odwagi. Kochajcy m albo kochajca ona moe dostarczy nam potrzebnego katalizatora. Oczywicie czasami sowa otuchy z trudem przechodz przez gardo. By moe nie ma ich w twoim podstawowym jzyku mioci. Nauczenie si drugiego jzyka wymaga znacznego wysiku, zwaszcza gdy masz nawyk krytykowania i potpiania. Zapewniam ci jednak, e gra jest warta wieczki. Sowa uprzejme Mio to uprzejmo. Jeli wyraamy mio werbalnie, musimy uywa sw uprzejmych. Dotyczy to take sposobu mwienia. Czsto to samo zdanie znaczy co zupenie innego. Zwrot Kocham ci wypowiedziany agodnie i czule naprawd moe wyraa mio. A w zwrocie Kocham ci? znak zapytania kompletnie zmienia znaczenie. Czasami ton gosu mwi co zupenie innego ni

tre zawarta w sowach. Wtedy przesyamy komunikat dwuznaczny. A partner zwykle interpretuje wypowied na podstawie nie sw lecz tonu gosu. Sposb mwienia jest niesychanie wany. Stare przysowie gosi: spokojna odpowied agodzi zapalczywo. Jeli partner w zoci i gniewie uywa ostrych sw, twoja agodna odpowied nie zaogni konfliktu, lecz skoni do zagodzenia gosu. Wtedy, jeli on le odczytuje twoje intencje, moesz je spokojnie wytumaczy. Wtedy dysz do zrozumienia i pojednania, a nie do udowodnienia, e twj punkt widzenia stanowi jedyne logiczne wytumaczenie tego, co zaszo. Na tym wanie polega dojrzaa mio, a wic ta, do ktrej dymy, doskonalc swoje maestwo. Mio nie zapisuje w archiwum zych uczynkw. Mio nie wywleka bdw z przeszoci. Nie ma ludzi doskonaych. W maestwie nie zawsze postpujemy idealnie czy nawet susznie. Zdarza si, e zrobimy lub powiemy co, co rani partnera. Przeszoci nie da si wymaza. Moemy jedynie przyzna, e postpilimy le. Prosi o przebaczenie i stara si poprawi w przyszoci. Jeli dysz do wymierzenia sprawiedliwoci, chcesz odwetu na mu lub onie albo uwaasz, e partner powinien zapaci za swoje ze uczynki, to siebie stawiasz w roli sdziego a jego na pozycji zoczycy. Wtedy zblienie staje si niemoliwe. Jeli jednak wybierzesz wybaczenie, blisko da si odbudowa. Przebaczanie to sposb na mio.

Sowa pokorne Mio to proby, a nie dania. Kiedy czego od ony wymagam, to nasze relacje przypominaj ukad pomidzy rodzicem a dzieckiem. A przecie jestemy doroli, jestemy rwnorzdnymi partnerami, a w maestwie panuje rwno. Oczywicie, e daleko nam do ideau, ale mamy jednakowe prawa. Jeli chcemy rozwija bliskie relacje, musimy zna swoje pragnienia. Aby kogo kocha, trzeba wiedzie, czego chce. Niezmiernie wany jest jednak sposb wyraania tych pragnie. Jeli wysuwamy dania, tracimy szans na blisko i zniechcamy partnera. Lecz jeli swoim potrzebom i pragnieniom nadajemy form prb, to nie stawiamy ultimatum, tylko podsuwamy wskazwki.

Rne dialekty Afirmujce sowa to jeden z piciu podstawowych jzykw mioci. Jednak obejmuje on wiele dialektw. Kilka z nich ju omwilimy, a istnieje ich znacznie wicej. Powstao na ten temat wiele ksiek i artykuw. Wszystkie te dialekty posuguj si sowami, ktre afirmuj ma lub on. Jeli na wykadzie lub u znajomych usyszae jak pozytywn wypowied, zapisuj j. W ten sposb po pewnym czasie stworzysz list sw, ktrymi moesz wyrazi mio do partnera.

Sprbuj take afirmacji poredniej, a wic mwienia o partnerze dobrych rzeczy podczas jego nieobecnoci. Wczeniej czy pniej te sowa do niego dotr, ty na tym skorzystasz. Powiedz teciowej, e twoja ona jest wspaniaa. Gdy powtrzy te sowa swojej crce, ulegn wzmocnieniu, a ty zdobdziesz dziki temu wiksze uznanie. Chwal partnera przed innymi take w jego obecnoci. Jeli publicznie otrzymujesz pochway, zawsze staraj si wyrazi uznanie dla ma lub ony. Warto take sprbowa odrcznego pisania afirmujcych sw. Sowa pisane maj t przewag, e mona je czyta wiele razy.

JELI PODSTAWOWYM JZYKIEM MIOCI TWOJEGO PARTNERA S AFIRMUJCE SOWA: - Nigdy nie zapominaj o wadze sw! - Napisz list miosny. - Postaw sobie cel, aby przez miesic kadego dnia mwi onie albo mowi komplement.

Rozdzia 3.

Drugi jzyk mioci Wartociowo spdzony czas

Kiedy przez dwadziecia minut siedzimy z on na sofie i w peni powicamy sobie uwag, to obdarowujemy siebie nawzajem dwudziestoma minutami ycia. Te chwile nigdy ju nie wrc, dalimy sobie po kawaku ycia. To niezmiernie wymowne wyraenie mioci. Przebywanie ze sob Kluczowym aspektem wartociowo spdzonego czasu jest przebywanie ze sob. Nie chodzi mi o bycie w pobliu. Dwie osoby siedzce w tym samym pomieszczeniu s niedaleko siebie, ale to jeszcze nie znaczy, e s ze sob. Przebywanie ze sob polega na powicaniu uwagi. Gdy ojciec siedzi na pododze i turla pik do dwuletniego synka, to nie powica uwagi pice, lecz dziecku. W danej chwili s ze sob. Jeli jednak ojciec, turlajc pik, rozmawia przez telefon, nie zwraca na syna uwagi. Podobnie jeli m z on graj w tenisa, to aby wartociowo spdzi czas, musz powica uwag nie meczowi, lecz samemu faktowi, e przebywaj ze sob. Liczy si to, co zachodzi na poziomie emocjonalnym. Wartociowa rozmowa Podobnie jak afirmujce sowa jzyk wartociowo spdzanego czasu obejmuje wiele dialektw. Do najpowszechniejszych naley wartociowa rozmowa. Pod pojciem tym rozumiem prowadzony w przyjaznych okolicznociach, peen empatii dialog, w ktrym dwie osoby mwi o swoich mylach, uczuciach, pragnieniach i oczekiwaniach. Wartociowa rozmowa to co innego ni pierwszy z jzykw mioci. W przypadku afirmujcych sw skupiamy si na tym, co mwimy, a w wartociowej rozmowie kadziemy nacisk na suchanie. Jeli chc ci okaza mio poprzez wartociowo spdzany czas, ktry zamierzamy powieci na rozmow, koncentruj si na zachcaniu ci do mwienia i na empatycznym suchaniu, co masz do powiedzenia. Utrzymywanie relacji wymaga empatycznego suchania, aby poznawa myli, uczucia i pragnienia drugiej osoby. Nauka suchania bywa rwnie trudna jak nauka jzyka obcego, ale musimy j podejmowa, jeli chcemy wyraa mio. Oto skrtowy zestaw porad dotyczcych suchania: 1. Gdy partner co mwi, utrzymuj z nim kontakt wzrokowy. 2. Jeli suchasz partnera, nie rb w tym samym czasie czego innego. 3. Wsuchuj si w jego uczucia. 4. Obserwuj mow ciaa.

5. Powstrzymuj si od przerywania.

Nauka mwienia Wartociowa rozmowa wymaga nie tylko empatycznego suchania, lecz take otwartoci. Jeli ona mwi Szkoda, e mj m tak mao mwi, nigdy nie wiem, co myli i czuje, to w rzeczywistoci pragnie bliskoci. Aby czua si kochana, on musi nauczy si otwartoci. Jeli jej podstawowym jzykiem mioci jest wartociowy czas, a dialektem wartociowa rozmowa, to jej zbiornik mioci nigdy si nie napeni, jeli m nie bdzie jej mwi, co myli i czuje. Niektrzy bez kopotu kontaktuj si ze swoimi emocjami, lecz gdy trzeba o emocjach mwi, do gosu dochodzi nasza osobowo. Z moich obserwacji wynika, e pod tym wzgldem istniej dwa typy charakteru. Pierwszy nazywam Morzem Martwym. Rzeka Jordan wypywa z jeziora Galilejskiego, pynie przez niewielki Izrael do Morza Martwego i tam koczy swj bieg. Bo z Morza Martwego nic nie wypywa. Ono tylko bierze, niczego nie oddajc. Czowiek o tego typu osobowoci kadego dnia odbiera wiele emocji, przey i myli. Gromadzi je w ogromnym zbiorniku, lecz sam nic nie mwi i jest mu z tym dobrze. Drug skrajno stanowi czowiek o osobowoci szemrzcego strumyka. Kto taki byskawicznie opowiada o wszystkim, co zobaczy lub usyszy, a pomidzy odebraniem bodca a opowiadaniem o nim rzadko mija wicej ni minuta. Cokolwiek usyszy lub zobaczy, zaraz o tym rozprawia. Czsto Morze Martwe z szemrzcym strumykiem zawiera maestwo, poniewa na randkach stanowi bardzo dobran par. Mija jednak pi lat po lubie, a szemrzcy strumyk budzi si rano i mwi: Jestemy ze sob pi lat, a ja nic o nim nie wiem. Natomiast Morze Martwe stwierdza: Znam j a za dobrze. Mogaby da mi troch odetchn i przesta nawija. Na szczcie ludzie o charakterze Morza Martwego mog uczy si mwi, a ludzie o osobowoci szemrzcego strumyka uczy si sucha. Typ charakteru ma na nas wpyw, ale nie wie nam rk. Jeden ze sposobw wypracowania nowych wzorcw porozumiewania polega na wyznaczeniu codziennego czasu, w ktrym kade z was omawia trzy wydarzenia minionego dnia i towarzyszce im emocje. Nazywam to minimalny dzienny wymg wobec zdrowego maestwa. Jeli zaczynasz od tego minimum, to po kilku tygodniach lub miesicach okazuje si, e coraz atwiej nawiza wam wartociow rozmow.

Wartociowe zajcia Do wartociowych zaj mona zaliczy wszystkie, ktre le w zakresie zainteresowa przynajmniej jednego z was. Naley ka nacisk nie na to, co robicie, lecz na to, dlaczego to robicie. Celem s wsplne przeycia, z ktrych

wynosimy poczucie: Zaley mu na mnie. Zechcia zrobi ze mn co, co sprawia mu przyjemno i zrobi to z pozytywnym nastawieniem. Oto wanie mio, a dla niektrych ludzi jest to jej najdoniolejszy wyraz. Jednym z produktw ubocznych wartociowych zaj s wspomnienia, do ktrych mona siga w kolejnych latach. Szczliwe s te pary, ktre maj wspomnienia porannego spaceru po play, wiosennego sadzenia kwiatw w ogrodzie i podrapania dzikim bluszczem, gdy wsplnie gonili krlika po lesie. To s wspomnienia mioci zwaszcza dla osoby, ktrej podstawowym jzykiem jest wartociowy czas.

JELI JZYKIEM MIOCI TWOJEGO PARTNERA JEST WARTOCIOWY CZAS: - Idcie wsplnie na spacer po okolicach, w ktrych wychowywao si ktre z was. Zadawajcie sobie pytania o dziecistwo. - Umw si z mem lub on na lunch. - Popro partnera o sporzdzenie listy piciu zaj, ktre chtnie wykonywaby w twoim towarzystwie. - Pomyl o zajciach, ktre lubi twj partner, a ciebie nie trzeba do nich namawia.

Rozdzia czwarty

Trzeci jzyk mioci Prezenty

Prezent to co, co moesz wzi do rki i powiedzie: M o mnie myli albo ona o mnie pamita. Aby da komu prezent, trzeba o nim myle. Sam prezent stanowi symbol tych myli. Nie ma znaczenia, ile kosztowa. Liczy si, e mylae o obdarowanym. I myl nie tylko pojawia si w twojej gowie, lecz doprowadzia ci do zorganizowania prezentu i wrczenia go jako wyraz mioci. Prezenty maj rne kolory, ksztaty i rozmiary. Niektre s drogie, inne darmowe. Dla osoby, ktrej podstawowym jzykiem mioci s prezenty, niewielkie znaczenie ma ich cena, chyba e znacznie odbiega od tego, na co ci sta. Jeli milioner wrcza podarunki po dolarze, jego ona powtpiewa, czy stanowi wyraz mioci, lecz w rodzinie dysponujcej ograniczonymi finansami prezent za dolara moe wiadczy o mioci za milion. Prezenty i pienidze Jeli chcesz, aby dawanie prezentw przynosio zamierzone skutki, to by moe powiniene zmieni swoje podejcie do pienidzy. Kady z nas ma indywidualny pogld na to, do czego su pienidze, kady te z innymi emocjami podchodzi do ich wydawania. Niektrzy maj skonnoci do trwonienia i dobrze si czuj, gdy wydaj pienidze. Inni przejawiaj skonnoci do ciuania i inwestowania. Oni najlepiej si czuj, gdy pienidze oszczdzaj i mdrze lokuj. Jeli naleysz do tej pierwszej grupy, kupowanie prezentw dla ony lub ma nie sprawi ci trudnoci. Jeeli jednak wolisz oszczdza, poczujesz wewntrzny opr przed wydawaniem pienidzy na wyraanie mioci. By moe powiniene wtedy zrozumie, e kupowanie prezentw to najlepsza inwestycja, jak jeste w stanie poczyni. Inwestujesz bowiem w wasz zwizek i napeniasz zbiornik mioci swojego partnera. A jeli on albo ona ma peen zbiornik, odpaci ci mioci w jzyku zrozumiaym dla ciebie. Dawanie siebie Jest to dar niematerialny, lecz czasami przemawia dobitniej ni prezent, ktry mona wzi do rki. Nazywam go dawaniem siebie lub prezentem ze swojej obecnoci. Bycie przy onie, gdy ona tego potrzebuje, dobitnie przemawia do kogo, kogo podstawowym jzykiem mioci jest otrzymywanie prezentw. Kiedy Jan powiedziaa mi, e jej m bardziej ni j kocha baseball. Dlaczego tak sdzisz?, zapytaem. Gra w dniu, w ktrym rodzio si nasze dziecko. Ja cae popoudnie leaam w szpitalu, a on biega po boisku. By podczas porodu?

Tak. By przy mnie, a urodzio si dziecko, ale dziesi minut pniej poszed gra. Byam zdruzgotana. Przecie to tak wany moment w naszym yciu. Chciaam, abymy przeyli go razem. Chciaam, aby by tam ze mn. A Don zostawi mnie, eby gania za pik. Gdyby przesa jej tuzin r, nie przemwiy tak dobitnie jak jego obecno przy szpitalnym ku. Teraz dziecko ma ju pitnacie lat, a Jan opowiada o tym wydarzeniu z takimi emocjami, jakby przeya je ledwie wczoraj. Twierdzenie, e Don bardziej kocha baseball od ciebie, opierasz na tym jednym dowiadczeniu?, dryem. Nie, nie, odpowiedziaa. On poszed gra take w dniu pogrzebu mojej mamy. Nie przyszed na pogrzeb? Przyszed. Ale zaraz po zakoczeniu pojecha gra w baseball. Wierzy mi si nie chciao. Moi bracia i siostry poszli ze mn do domu, a on gra. Jaki czas pniej zagadnem o te dwa wydarzenia Dona. Wiedziaem, e Jan poruszy te sprawy, powiedzia. Byem przy niej przez cay pord. Robiem zdjcia. Byem szczliwy i nie mogem si doczeka, a opowiem o tym kolegom z druyny. A wieczorem, jak wracaem do szpitala, zapaem gum. Jan wkurzya si na mnie. Nie wierzyem, e jest w stanie mwi takie rzeczy. Mylaem, e bdzie dumna, e poszedem powiedzie o tym kolegom. A jak umara jej matka? Pewnie Jan nie powiedziaa ci, e przed mierci wziem tydzie wolnego i cay ten czas spdziem pomidzy szpitalem a domem teciowej, w ktrym robiem remont. Po jej mieci i pogrzebie, poczuem si, jakby wolno mi byo wszystko. Potrzebowaem chwil odsapn. A e lubi gra w baseball, wiedziaem, e w ten sposb wyluzuj si i odstresuj po tym wszystkim. Sdziem, e Jan chce, abym wzi sobie troch wolnego. Zrobiem wszystko, co moim zdaniem byo dla niej wane, ale okazao si, e to za mao. Nigdy nie zapomni mi tych dwch wydarze. Twierdzi, e kocham baseball bardziej ni j. To mieszne. By dobrym mem, ale nie rozumia, jak potna sia tkwi w byciu przy kim. Dla Jan byo to waniejsze ni wszystko inne. Fizyczna obecno w cikich chwilach to najcenniejszy dar, jaki moemy wrczy partnerowi, ktrego podstawowym jzykiem mioci jest otrzymywanie prezentw. Jeli obecno partnera jest wana dla ciebie, to nalegam, aby wyranie powiedzia albo powiedziaa o tym. Nie naley oczekiwa, e partner sam si domyli. Jeli natomiast powie ci: Bardzo chc, aby by ze mn dzi wieczorem, jutro albo po poudniu, powanie potraktuj te sowa. Prawie wszystko, co kiedykolwiek napisano o mioci, sugeruje, e jej istot jest dawanie. Kady z piciu jzykw mioci wymaga dawania, lecz do niektrych osb prezenty, czyli namacalne dowody mioci, przemawiaj najdobitniej.

JELI JZYKIEM MIOCI TWOJEGO PARTNERA JEST OTRZYMYWANIE PREZENTW: - Sprbuj obrzuci j albo jego prezentami. Rano zostaw dla ony pudeko z cukierkami (mog by jogurtowe). Przynie jej wieczorem kwiaty (chyba e jest uczulona na pyki). Sprezentuj mowi now koszul. - Zrb jaki prezent dla ma albo ony. - Przez jeden tydzie dawaj mowi albo onie prezenty codziennie.

Rozdzia 5.

Czwarty jzyk mioci Uczynno

Jezus Chrystus da nam prosty lecz wymowny przykad wyraania mioci przez uczynno, gdy obmywa stopy swoich uczniw. W warunkach, w ktrych wszyscy nosili sanday i chodzili po zakurzonych ulicach, mycie stp goci przybywajcych do domu stanowio obowizek sucych. Jezus zaleca uczniom wzajemn mio i da przykad, jak j wyraa, gdy wzi miednic i przecierado, aby umy im nogi. przyp 1. Wyraziwszy w ten sposb mio, namawia uczniw do pjcia jego ladem. Na wczeniejszym etapie swego ycia sugerowa, e w jego krlestwie wielcy bd ci, ktrzy s sugami. W wikszoci spoeczestw wielcy panowie gruj nad maluczkimi, ale wedug Chrystusa wielcy s ci, ktrzy su innym. Trafnie podsumowa to aposto Pawe, gdy powiedzia: Mioci oywieni sucie sobie wzajemnie. przyp. 2 Wycieraczka czy kochanka Dwadziecia lat mu usugiwaam. Byam na kade jego skinienie. A on traktowa mnie jak wycieraczk, lekceway i ponia przed znajomymi i rodzin. Nie darz go nienawici. Nie ycz mu le. Gardz nim tylko i nie chc z nim duej mieszka. Ta kobieta przez dwadziecia lat suya mowi, lecz nie by to wyraz jej mioci. Kieroway ni strach, uraza i poczucie winy. Wycieraczka to przedmiot nieoywiony. Mona j depta, kopa, wyciera o ni buty i robi, co si chce. Ona nie ma wasnej woli. Suy nam, ale jej nie kochamy. Kiedy traktujemy partnera jak przedmiot, uniemoliwiamy powstanie mioci. Manipulowanie poczuciem winy (Gdyby bya dobr on, zrobiaby to dla mnie) nie jest jzykiem mioci. Wymuszanie strachem (Zrb to, bo poaujesz) wyklucza istnienie mioci. Nikt nie chce by traktowany jak wycieraczka. Mio mwi: Za bardzo ci kocham, aby traktowa w ten sposb. To nie byoby dobre ani dla mnie, ani dla ciebie. Wykraczanie poza stereotypy Nauka takiego jzyka mioci, jakim jest uczynno, wymaga weryfikacji stereotypowych pogldw na temat roli ma i ony. Mark postpowa w sposb naturalny dla wikszoci z nas. Naladowa model swoich rodzicw, lecz nie do koca. Jego ojciec my samochd i kosi traw, a on tego nie robi, chocia w gowie mia zakodowane, e m tak postpuje. Natomiast kompletnie nie wyobraa sobie, e mgby odkurza podogi albo przewija dziecko. Trzeba jednak mu przyzna, e pojwszy, jak wane jest to dla Mary, postanowi zerwa ze stereotypem. Tak powinnimy postpi wszyscy, ktrzy mamy partnerw wadajcych jzykiem mioci wymagajcym od nas robienia czego, co wykracza poza wasne rozumienie penionej roli.

W efekcie zmian spoecznych zachodzcych w ostatnich trzydziestu latach przesta istnie jeden powszechny stereotyp roli mczyzny i kobiety w maestwie. Nie oznacza to jednak, e stereotypw si pozbylimy. Raczej ich liczba ulega pomnoeniu. Sia oddziaywania telewizji oraz dua liczba rodzicw wychowujcych dzieci samotnie sprawiaj, e przyjmujemy wzorce wynoszone nie tylko z rodzinnego domu. Z pewnoci take twj partner postrzega zmiany zachodzce w roli penionej w maestwie nieco inaczej ni ty. Aby skuteczniej okazywa mio, koniecznie naley chcie zweryfikowa i zmieni stereotypy. Ostatnio pewna zamna kobieta powiedziaa mi: Panie doktorze Chapman, zamierzam na pana seminarium wysa wszystkie moje koleanki. A to dlaczego?, zapytaem. Bo ono diametralnie zmienio moje maestwo, stwierdzia. Przedtem Bob w niczym mi nie pomaga. Oboje zaraz po collegeu poszlimy do pracy, ale robienie wszystkiego w domu naleao do mnie. Jemu chyba nigdy nie przyszo do gowy, e mgby mi w czym pomaga. A wieczorem po seminarium zapyta, w czym mi pomc. Nie mogam si nadziwi. Pocztkowo nie dowierzaam, e to prawda. Teraz jednak miny ju trzy lata i wreszcie do mnie dotaro. Musz przyzna, e pocztkowo dochodzio do sytuacji bardzo zabawnych, bo on niczego nie umia. Gdy pierwszy raz robi pranie, uy nierozcieczonego wybielacza. Niebieskie rczniki zrobiy si w biae kropki Ale okazywa mio w moim jzyku i napenia mj zbiornik mioci. Ja te nauczyam si jego jzyka i staraam si, aby jego zbiornik by peny. Czy to naprawd takie proste? Proste? Tak. Ale czy atwe? Nie. Bob musia ciko popracowa, aby zerwa ze stereotypem utrwalanym przez trzydzieci pi lat. atwo nie byo, ale z pewnoci przyzna, e opanowanie podstawowego jzyka mioci ony i porozumiewanie si za jego porednictwem w diametralny sposb zmienio atmosfer panujc w ich zwizku. JELI PODSTAWOWYM JZYKIEM MIOCI TWOJEGO PARTNERA JEST UCZYNNO: - Sporzd list wszystkich prb, z jakimi w kilku ostatnich tygodniach zwrci si do ciebie twj partner. Kadego tygodnia wybierz jedn z nich i spenij j w ramach okazywania mioci. - Przez miesic, co trzy dni okazuj partnerowi mio za pomoc aktu uczynnoci. - Gry robisz co dla ma lub ony, angauj w to dzieci.

Rozdzia 6.

Pity jzyk mioci Dotyk

Silnym mechanizmem wyraania maeskiej mioci jest take dotyk. Partnerowi mona wyznawa mio pocaunkami, przytuleniami, trzymaniem za rce oraz wspyciem seksualnym. Dla niektrych osb dotyk stanowi podstawowy jzyk mioci. Bez dotykania czuj si niekochani. Dziki niemu napenia si ich zbiornik mioci. Dotyk fizyczny potrafi zacieni zwizek albo go zerwa. Wyraa mio albo nienawi. Dla tych, ktrych podstawowym jzykiem jest dotyk, zawarte w nim przesanie bywa doniolejsze ni sowa kocham lub nienawidz. Uderzenie w policzek krzywdzi kade dziecko, ale dla tego, ktrego podstawowym jzykiem mioci jest dotyk, bdzie wrcz druzgocce. Kade dziecko odczuwa przytulenie jako wyraz mioci, a dla tego, ktrego podstawowym jzykiem mioci jest dotyk, bdzie ono wykrzyczeniem mioci. To samo dotyczy dorosych. W maestwie miosny dotyk przybiera rne formy. Poniewa receptory znajduj si na caym ciele, dotknicie prawie kadego miejsca moe wyraa mio. Nie oznacza to jednak, e dotyk dotykowi rwny. Czasem sprawia partnerowi wicej przyjemnoci, czasem mniej. Oczywicie najlepszych wskazwek w tej kwestii udzieli sama ona albo sam m. W kocu to jemu lub jej chcesz okaza mio i on albo ona najlepiej wie, co uwaa za dotyk miosny. Nigdy nie narzucaj miejsca ani sposobu dotykania. Ucz si mwi dialektem partnera. Nie popadaj w bdne przekonanie, e co sprawia przyjemno tobie, jest take mie dla ony lub ma. Czasami miosny dotyk wymaga peni uwagi. Na przykad przy masowaniu plecw lub podczas gry wstpnej, ktra prowadzi do wspycia seksualnego. Kiedy indziej dotyk bywa przelotny i trwa ledwie moment, na przykad gdy podajc parterowi filiank herbaty, kadziemy mu rk na ramieniu, albo gdy w drodze do kuchni masujemy mu plecy. Oczywicie dotyk wymagajcy peni uwagi pochania wicej czasu i to nie tylko dlatego, e duej trwa, ale take dlatego, e wymaga wnikliwszego zrozumienia, na czym polega wyraanie mioci. Jeli dla twojego partnera najsilniejszy wyraz mioci stanowi masa plecw, zainwestuj czas, pienidze i energi w zdobycie odpowiednich umiejtnoci, a okae si, e to najlepsza inwestycja. Jeli dla twojego ma lub dla twojej ony podstawowym dialektem jest wspycie seksualne, to lektury i rozmowy o sztuce kochania udoskonal twoje metody wyraania mioci. Przypadkowe dotknicia miosne wymagaj mniej czasu, ale sporo namysu, zwaszcza jeli dotyk nie jest podstawowym jzykiem miosnym twojego partnera lub wychowywalicie si w rodzinach bezdotykowych. Siedzenie bardzo blisko siebie na sofie podczas ogldania telewizji nie wymaga dodatkowego czasu, a potrafi dobitnie mwi o mioci. Dotknicie partnera, gdy przechodzisz kolo niego, zajmuje tylko chwil. Pocaunek lub przytulenie na poegnanie oraz przywitanie trwa ledwie moment, lecz moe przemawia bardzo dobitnie.

Ciao jest po to, aby je dotyka Czymkolwiek jest moje ja, mieszka ono w moim ciele. Dotykajc mojego ciaa, dotykasz mnie. Odsuwajc si fizycznie od mego ciaa, dystansujesz si ode mnie emocjonalnie. W naszym spoeczestwie sposb zakomunikowania otwartoci i przyjaznego nastawienia stanowi ucinicie rki. Gdy dochodzi do rzadkiej sytuacji, e jeden czowiek nie chce poda drugiemu rki, to mamy do czynienia z komunikatem, e panuj midzy nimi nienajlepsze relacje. Kryzys a dotyk W trudnych chwilach przytulamy kogo niemal instynktownie. Dlaczego? Bo dotyk fizyczny silnie wyraa mio. A w trudnych chwilach nade wszystko potrzebujemy czu si kochani. Nie zawsze mamy wpyw na wydarzenia, ale jeli czujemy si kochani, zyskujemy szans na przetrwanie. Wszystkie maestwa przechodz trudne chwile. mierci rodzicw nie da si unikn. Co roku wypadki samochodowe prowadz do zgonw i okalecze tysicy ludzi. Niepowodzenia stanowi integralny element ycia. Najwaniejsze, co w chwili kryzysu moesz zrobi dla partnera, to go kocha. Jeli jego podstawowym jzykiem mioci jest dotyk, to gdy pacze, nic nie jest dla niej lub dla niego waniejsze ni twoje przytulenie. Sowa mog znaczy niewiele, ale dotykiem wyraasz, e zaley ci na nim. Trudne chwile daj niepowtarzaln szans wyraenia mioci. Czuy dotyk pozostanie w pamici dugo po zaegnaniu kryzysu. A brak dotyku moe nie pj w zapomnienie nigdy.

JELI PODSTAWOWYM JZYKIEM MIOCI TWOJEGO PARTNERA JEST DOTYK: - Bierz j lub jego za rk, gdy idziecie z samochodu do centrum handlowego. - Gdy m lub ona wraca do domu, podejd o krok bliej ni zwykle i przytul j lub przytul si do niego. - Zainicjuj wspycie seksualne masaem stp.

Rozdzia 7.

Odkrywanie dugotrwaej mioci

Aby zbiornik mioci partnera pozostawa peny, koniecznie trzeba rozpozna jego podstawowy jzyk mioci. Najpierw jednak postaraj si zidentyfikowa swj. Czasami gdy kto usyszy, e istnieje pi jzykw Sowa afirmujce Wartociowy czas Prezenty Uczynno Dotyk natychmiast rozpoznaj swj i swojego partnera. W innych przypadkach sprawa nie jest taka prosta. Jaki jest twj podstawowy jzyk mioci? Co sprawia, e czujesz si najbardziej kochany lub kochana przez partnera? Czego pragniesz ponad wszystko? Proponuj trzy metod ustalania wasnego podstawowego jzyka mioci: 1. Jakie czynnoci lub zaniechania partnera sprawiaj ci najdotkliwszy bl? Twoim podstawowym jzykiem mioci prawdopodobnie jest odwrotno tego, co sprawia ci bl. 2. O co najczciej prosisz swojego partnera? Prawdopodobnie to, o co j lub jego najczciej prosisz, sprawia, e czujesz si najbardziej kochany lub kochana. 3. W jaki sposb najczciej wyraasz mio wobec partnera? By moe twoja metoda wyraania mioci stanowi wskazwk, w jaki sposb najbardziej ty odczuwasz mio.

Mio jest wyborem Jak rozmawia jzykiem mioci, gdy peno w nas ran, oburzenia i zoci? Odpowied na to pytanie ley w naturze czowieka. Jestemy istotami dysponujcymi wolnym wyborem. A to oznacza, e moemy podejmowa ze decyzje, co zdarza si kademu. Krytykujemy sownie i krzywdzimy swoimi postpkami. Chocia w danej chwili takie postpowanie wydaje nam si uzasadnione, pniej wstydzimy si za nie. Jednak jeli podejmowalimy ze decyzje w przeszoci, nie oznacza, e bdziemy dokonywa zych wyborw take w przyszoci. Moemy powiedzie: Przepraszam, wiem, e zrobiem ci krzywd. Ale to ju si nie powtrzy. Chciabym wyraa ci mio w twoim jzyku.

Chciabym zaspokaja twoje potrzeby. Widziaem maestwa na skraju rozwodu, ktre przetrway, bo wybray mio. Mio nie wymae przeszoci, ale sprawi, e przyszo bdzie wyglda inaczej. Decydujc si na wyraanie mioci w podstawowym jzyku naszego partnera, tworzymy emocjonalny klimat sprzyjajcy radzeniu sobie z dawnymi bdami i konfliktami. Kadego dnia podejmuj decyzj, e bd zaspokaja u mojej ony potrzeb mioci. Jeli znam jej podstawowy jzyk i postanawiam nim mwi, zaspokajam jej najgbsz potrzeb i ona czuje si bezpieczna z moj mioci. Jeeli odwzajemnia si tym samym, moje potrzeby emocjonalne s zaspokojone i oboje mamy napenione zbiorniki mioci. W takim stanie emocjonalnego ukontentowania kade z nas przeznacza kreatywn energi na projekty nie zwizane z maestwem, a jednoczenie midzy nami cigle rozwijaj si ekscytujce relacje. Codziennie kade z nas wykonuje czynnoci, ktre odbieramy jako nienaturalne. Czasami jest to wstanie rano z ka. Dziaamy wbrew swoim uczuciom, a jednak wstajemy. Dlaczego? Bo wierzymy, e warto tego dnia co zrobi. I zazwyczaj wieczorem uwaamy, e wstajc rano, zrobilimy dobrze. Dziaanie zwyciyo z emocjami. To samo dotyczy mioci. Odkrywamy podstawowy jzyk partnera i decydujemy si nim mwi, chocia to wydaje si nam nienaturalne. Robimy to nie dla poczucia przyjemnoci lub podekscytowania, lecz po prostu dla dobra partnera. Chcemy zaspokoi jego emocjonaln potrzeb i decydujemy si rozmawia jego jzykiem mioci. W ten sposb napeniamy jego zbiornik mioci i stwarzamy szans, e partner odwzajemni si tym samym i zacznie mwi naszym jzykiem. A wtedy zacznie si wypenia nasz zbiornik mioci. Mio jest wyborem. Jeszcze dzi kady z partnerw moe ten proces zainicjowa. Mio wywiera wpyw Emocjonalne potrzeby nie ograniczaj si do mioci. Psychologowie ustalili, e do podstawowych potrzeb czowieka nale potrzeby bezpieczestwa, uznania i samorealizacji. A na wszystkie wpywa mio. Jeli czuj si kochany przez on, to mog by spokojny, bo wiem, e osoba, ktr kocham, nie wyrzdzi mi krzywdy. W jej obecnoci czuj si bezpieczny. Mog mie wtpliwoci w sprawach powoania, mog mie obawy w innych dziedzinach ycia, ale przy onie czuj si pewnie. Poczucie uznania zapewnia mi to, e ona mnie kocha. Skoro mnie kocha, to jestem wart mioci. By moe przesanie rodzicw w sprawie mioci do mnie byo negatywne albo niejednoznaczne, lecz ona zna mnie jako czowieka dorosego i mnie kocha. Dziki jej mioci mam poczucie wasnej wartoci.

Potrzeba samorealizacji to emocjonalna sia stojca za wikszoci moich zachowa. ycie jest napdzane pragnieniem sukcesu. Chcemy, aby nasze ycie co znaczyo. Kady ma wasn koncepcj tego, na czym polega samorealizacja i kady ciko pracuje, aby osiga wyznaczane przez siebie cele. Gdy czujemy, e partner nas kocha, czujemy si zrealizowani. Jeli w maestwie nie czujemy si kochani, dzielce nas rnice ulegaj wyolbrzymieniu. Zaczynamy postrzega siebie jako zagroenie dla swojego szczcia. Walczymy o uznanie oraz samorealizacj i maestwo zamiast rajem staje si placem boju. Mio nie stanowi odpowiedzi na wszystko, lecz stwarza atmosfer bezpieczestwa, w ktrej moemy poszukiwa rozwiza na swoje bolczki. W bezpiecznym klimacie mioci, maonkowie omawiaj dzielce ich rnice bez potpiania. Rozwizuj konflikty. Dwoje rnych ludzi moe uczy si ycia w harmonii. Odkrywaj, jak wydobywa z siebie nawzajem to, co najlepsze. Oto prawdziwa rado ycia. Czy w maestwie moe ody mio? Z ca pewnoci. W tym celu trzeba nauczy si podstawowego jzyka mioci swojego partnera i podj decyzj, aby w tym jzyku mwi.

Przypisy: Rozdzia 2: 1. Ksiga przysw 18, 21 2. Ksiga przysw 12, 25

Rozdzia 5: 1. Ewangelia w. Jana 13, 3-17 2. List do Galatw 5, 12

[Okadka] On przysya ci kwiaty, a ty chciaaby porozmawia. Ona tuli si do ciebie, a tobie potrzeba domowego posiku. Problem nie polega na braku mioci lecz na nieznajomoci jzyka!

GARY CHAPMAN zawodowy doradca, specjalista od relacji midzyludzkich i autor bestsellerw z serii Pi jzykw, Pi jzykw przepraszania i Maestwo, o jakim marzysz.