You are on page 1of 14

Streszczenia Konferencji Naukowo-Szkoleniowej PTLR

Leczenie Ran 2011;8(3):8194


Evereth Publishing, 2011

Konferencja Naukowo-Szkoleniowa Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran Modele kompleksowej opieki nad ran skutecznie i bezpiecznie
1416 padziernika 2011 r., Mikoajki
Streszczenia zgoszone do 5 wrzenia 2011 roku*
* Streszczenia uoone w porzdku alfabetycznym wedug nazwisk Autorw

Mikrobiologiczny aspekt skali oceny rany zagroonej ryzykiem infekcji W.A.R. doniesienie wstpne
Bartoszewicz M, Junka A
Katedra iZakad Mikrobiologii Akademii Medycznej we Wrocawiu

Rozrnienie midzy toczcym si w ranie procesem kolonizacji bakteryjnej a infekcj stanowi wyzwanie nawet dla dowiadczonych klinicystw. Przyczyn tego stanu rzeczy jest brak technik diagnostycznych umoliwiajcych szybk iwiarygodn ocen rany pod ktem mikrobiologicznym. Stosowane obecnie wwarunkach klinicznych metody nie pozwalaj na rozrnienie midzy cik kolonizacj awczesnym etapem procesu infekcyjnego, brakuje te technik sucych detekcji biofilmu bakteryjnego. Czulsze i nowoczeniejsze metody, opierajce si np. na wykrywaniu w ranach czsteczek autoinduktorw quorum sensing czy fragmentw strukturalnych egzopolisacharydw tworzcych macierz biofilmow, wci pozostaj domen naukowcw zajmujcych si badaniami podstawowymi ina chwil obecn nic nie wskazuje, by wnajbliszym czasie mogy si one sta czci rutynowej praktyki klinicznej. Zbyt pne wykrycie toczcej si wranie infekcji prowadzi do pogorszenia si stanu zdrowotnego pacjenta, wyduenia czasu jego hospitalizacji oraz koniecznoci zastosowania, wprzypadku uoglnienia procesu infekcyjnego, kosztownej idugotrwaej antybiotykoterapii. Wkonsekwencji, obawa przed niewykryciem zakaenia prowadzi do prewencyjnego zastosowania antyseptykw, take wranach niezagroonych ryzykiem infekcji. Takie postpowanie nie tylko nie znajduje uzasadnienia klinicznego, ale take prowadzi moe do zjawiska narastania opornoci mikroorganizmw na nadmiernie stosowane antyseptyki oraz inne rodki przeciwdrobnoustrojowe (oporno krzyowa), wtym antybiotyki. Skala W.A.R. (ang. wounds at risk) pozwala na parametryczn ocen stopnia ryzyka infekcji wranie izostaa opracowana wcelu dostarczenia klinicystom narzdzia umoliwiajcego im podjcie decyzji oprzeprowadzeniu racjonalnej antyseptyki. Skala dzieli si na 3 klasy, wobrbie kadej znich wyrnione s specyficzne czynniki ryzyka. Klasa pierwsza obejmuje czynniki onajniszej wartoci (1 punkt ryzyka), takie jak np. rozmiar rany >10cm2, wiek pacjenta powyej 80 lat czy umiejscowienie rany wokolicy odbytu lub genitaliw. Czynnikom ryzyka klasy drugiej (np. infekcji HIV czy ranom kutym ogbokoci 1,53 cm) przyznane zostay 2 punkty, natomiast do klasy trzeciej zaliczane s takie czynniki, jak np. rany oparzeniowe obejmujce powyej 15% powierzchni ciaa czy cikie nabyte defekty immunologiczne. Za kady czynnik ryzyka klasy trzeciej przyznawane s 3 punkty. Punkty poszczeglnych klas mog ulega sumowaniu, w przypadku uzyskania 3 lub wicej punktw, rana uznawana jest za zagroon ryzkiem infekcji, co daje wskazanie do rozpoczcia leczenia miejscowego. Zaproponowana przez zesp klinicystw skala, odpowiednio przystosowana do warunkw polskiej suby zdrowia, pozwoli na waciw ocen stanu rany upacjenta, ktry po raz pierwszy pojawia si wgabinecie, anastpnie umoliwi celowane zastosowanie antyseptykw isystematyczn kontrol prowadzonego leczenia.
Sowa kluczowe: antyseptyki, biofilm, diagnostyka mikrobiologiczna, rany zagroone ryzykiem infekcji, W.A.R.

Leczenie Ran 2011;8(3)

Cikie urazy rki ikoczyny grnej jako przykad ran szczeglnie trudnych
Chrapusta A1,2, Pabiaczyk R1, Cielik K1
1 Oddzia Leczenia Oparze iChirurgii Plastycznej Szpitala Specjalistycznego im. L. Rydygiera wKrakowie 2 Oddzia Chirurgii Plastycznej, Rekonstrukcyjnej iOparze Dziecice Centrum Oparzeniowe Uniwersyteckiego Szpitala Dziecicego wKrakowie

Wstp Rka i koczyna grna jest szczeglnie istotnym narzdem, ktrego skomplikowana struktura anatomiczna ifunkcja staje si przyczyn wyjtkowo specyficznego podejcia do leczenia zarwno ran oparzeniowych, zmiadeniowych czy innych powikanych niedokrwieniem urazw. Czas wymagany do samoistnego zdeklarowania si gbokoci ran ido wydzielenia tkanek martwiczych musi by uszanowany, awszelkie metody leczenia zachowawczego, przyspieszajcego ten proces, staj si wtym wypadku szczeglnie wartociowe. Materia imetody Autorzy przedstawiaj wybrane aspekty zwasnych dowiadcze wleczeniu oparze iskomplikowanych urazw rki ikoczyny grnej. Autorzy dokonuj analizy sekwencji procesu leczenia trudnych ran wybranych pacjentw, leczonych wOddziale Leczenia Oparze iChirurgii Plastycznej szpitala L. Rydygiera wKrakowie. Omwieniu zagadnienia towarzyszy przedstawienie wartociowych metod przyspieszajcych oczyszczanie ran ztkanek martwiczych oraz wspomagajcych zamykanie rany. Naley do nich terapia podcinieniowa, maci iele, jak Fibrolan, Granugel, Nu-gel czy tradycyjna ma miodowa. Stosowane byy opatrunki specjalistyczne, jak Aquacel Ag czy Promogran lub ochronne, jak Adaptic czy Jelonet. Podkrelono istotn rol wczesnego leczenia blizn zuyciem Granuflexu Extra Thin lub Contractubexu. Wyniki iWnioski Wprzedstawionych przypadkach uzyskano wygojenie ran, ktrych mechanizm powstania lub stan wyjciowy przy pocztku leczenia nie dawa dobrego rokowania. Naley szczeglnie podkreli istotn rol zarwno rodkw opatrunkowych, maci, VAC-u, jak i podejcia wyczekujcego, wymagajcego cierpliwoci nietypowej dla podobnych ran czy urazw oinnych ni przedstawiana lokalizacjach.
Sowa kluczowe: gojenie si ran, Granuflex Extra Thin, urazy rki ikoczyny grnej

Wykorzystanie Integry DRT moliwoci iperspektywy


Chrapusta A1,2, Puchaa J1
1 Oddzia Chirurgii Plastycznej, Rekonstrukcyjnej iOparze, Dziecice Centrum Oparzeniowe Uniwersyteckiego Szpitala Dziecicego wKrakowie 2 Oddzia Leczenia Oparze iChirurgii Plastycznej Szpitala Specjalistycznego im. L. Rydygiera wKrakowie

Wstp Integra DRT to bio-kompatybilna matryca, ktra pozwala na wytworzenie nowej skry waciwej przez wasny organizm pacjenta. Skada si ona zdwch warstw. Wewntrzna, aplikowana na ran, zawiera kolagen iglikozoaminoglikan. Su one za rusztowanie dla wnikajcych wjej struktur fibroblastw, makrofagw, limfocytw ikomrek rdbonkowych naczy wosowatych i zakocze wkien nerwowych. W miar postpu procesu gojenia, aplikowana warstwa kolagenowo-glikozoaminoglikanowa ulega resorpcji, a w jej miejsce, przez napezajce fibroblasty, jest odkadany nowy kolagen, tworzc now skr waciw. Nastpnie usuwa si zprzebudowujcej si Integry zewntrzn, ochronn warstw silikonow i pokrywa si j cienkim przeszczepem skry lub aplikuje keratynocyty z hodowli autologicznej. W efekcie ostatecznym uzyskuje si uzupenienie brakujcej warstwy skry waciwej, ale uboszej ogruczoy potowe, apokrynowe imieszki wosowe. Cel pracy Celem pracy jest przedstawienie moliwoci uzyskania poprawy funkcji oraz wygldu operowanych okolic wobrbie twarzy iszyi, tuowia ikoczyn grnych. Materia imetody Wlatach 20062010 wykonano 47 duych zabiegw korekcyjno-rekonstrukcyjnych udzieci zcikimi przykurczami pooparzeniowymi ideformacjami wobrbie twarzy iszyi, tuowia ikoczyn grnych. Wyniki Uwszystkich pacjentw prowadzono leczenie blizn zuyciem Granuflexu Extra Thin, co oprcz kontrolowanego, staego ucisku, umoliwiao prowadzenie rehabilitacji ruchowej. Wnioski Jednym zpodstawowych wskaza do zastosowania Integry s cikie przykurcze ibliznowate deformacje ciaa, powstae wwyniku oparzenia penej gruboci skry. Metoda ta okazaa si przydatna wleczeniu rozlegych znamion barwnikowych i moe by zastosowana w leczeniu rozmaitych ubytkw tkanek, przy spenieniu warunku dobrego ukrwienia podoa iczystoci bakteriologicznej rany. Integra DRT jest cennym, opcjonalnym dla innych metod, narzdziem wrku chirurga.
Sowa kluczowe: Granuflex Extra Thin, Integra DRT, przeszczep skry

82

Evereth Publishing, 2011

Leczenie Ran 2011;8(3)

Opatrunki hydropolimerowe ihydrowkniste wleczeniu przewlekych owrzodze ylnych


Chrzan R, Kulpa T
II Oddzia Chirurgii Oglnej, Dolnolskie Centrum Medycyny Ratunkowej im. T. Marciniaka we Wrocawiu

Wstp Przewleke owrzodzenia ylne stanowi problem duej iloci chorych wpodeszym wieku. Cel pracy Celem pracy bya ocena skutecznoci stosowania opatrunkw hydropolimerowych ihydrowknistych wleczeniu przewlekych owrzodze ylnych. Materia imetody Badaniem objto 10 chorych (5 kobiet i5 mczyzn), leczonych wtutejszej przychodni zpowodu przewlekych owrzodze ylnych przez okres 6 miesicy. Chorzy stosowali dotychczas preparat Dermazin oraz Solcoseryl, bez stosowania kompresjoterapii, zmieniajc opatrunki codziennie we wasnym zakresie. Wyniki Po zmianie opatrunkw na hydropolimerowe u5 chorych ihydrowkniste upozostaych, uzyskano popraw u3 chorych, uktrych zmieniono opatrunki na hydropolimerowe iodpowiednio u4, uktrych stosowano opatrunki hydrowkniste. Unikogo nie udao si wyleczy owrzodzenia, ale obserwowano zwikszon tendencj do gojenia si rany izmniejszenie si wielkoci owrzodze. Dodatkowo chorzy stosowali kompresjoterapi, co take przyczynio si do poprawy stanu klinicznego. Wnioski Opatrunki hydropolimerowe ihydrowkniste powoduj istotn popraw stanu klinicznego wleczeniu przewlekych owrzodze ylnych.
Sowa kluczowe: kompresjoterapia, opatrunki, owrzodzenie ylne

Profilaktyka ileczenie odleyn

Cierzniakowska K1,2, Szewczyk MT1,2, Popow A1, Cwajda-Biaasik J1,2, Mocicka P1,2
1 Zakad Pielgniarstwa Chirurgicznego Collegium Medicum wBydgoszczy Uniwersytetu im. M. Kopernika wToruniu 2 Katedra iKlinika Chirurgii Oglnej Collegium Medicum wBydgoszczy Uniwersytetu im. M. Kopernika wToruniu

Wiedza, umiejtnoci, dowiadczenie i zaangaowanie pielgniarki stanowi wyznaczniki wysokiej jakoci opieki pielgniarskiej nad chorym, zarwno wrodowisku domowym, jak rwnie we wszystkich placwkach opieki zdrowotnej. Stwierdzenie, ktre do czsto mona usysze ze strony rodziny chorego, e wystpowanie odleyn uchorych to skutek niewaciwej opieki pielgniarskiej, jest niezwykle kontrowersyjne. Dotychczas zdiagnozowano ponad sto rnych czynnikw ryzyka rozwoju odleyn. Wtym ogromne znaczenie przypisuje si do stanu oglnego chorego izaawansowania klinicznego jednostki chorobowej. Niemniej rola pielgniarki wzapobieganiu odleynom jest niebagatelna. Indywidualizacja opieki nad chorym stwarza moliwo identyfikacji czynnikw ryzyka, anastpnie wdroenia planu opieki, ktrego celem jest prewencja odleyn. Szczeglnie intensywnych zabiegw pielgnacyjnych wymagaj chorzy unieruchomieni. Zalecenia profilaktyki przeciwodleynowej ioparte na nich standardy, algorytmy postpowania, wskazuj na konieczno oceny stanu skry chorego wmomencie hospitalizacji (pierwszej wizyty wrodowisku domowym), rozpoznanie czynnikw ryzyka rozwoju odleyn ipodejmowanie dziaa stosownych do diagnozy pielgniarskiej, wprzypadku gdy zmiany skrne, odleyny ju wystpuj oraz gdy istnieje prawdopodobiestwo ich rozwoju wnajbliszym czasie. Kiedy ryzyko rozwoju odleyn jest niskie, chory podlega ocenie pielgniarskiej wregularnych odstpach czasu izawsze wtedy, gdy zmienia si jego status zdrowotny (np. zabieg operacyjny). Dziaania zapobiegawcze zwizane s zpewnymi kosztami, jednak nakady finansowe ponoszone na profilaktyk zawsze bd nisze od wydatkw na leczenie ewentualnych odleyn. Bl icierpienie chorego zran odleynow nie maj swojej ceny.
Sowa kluczowe: czynniki ryzyka, diagnoza pielgniarska, odleyna, postpowanie miejscowe, profilaktyka

Postrzeganie wasnego wizerunku pacjentw zowrzodzeniem ylnym na podstawie bada zwykorzystaniem Wielowymiarowego Kwestionariusza Samooceny MSEI
Cisek M1, Paka A2, Uaszewska A1, Bancewicz I3, Masowski L3, Kwiatkowska W3
1 Studenci Wydziau Lekarskiego Akademii Medycznej we Wrocawiu 2 Studentka Wydziau Nauk Historycznych iPedagogicznych Uniwersytetu Wrocawskiego 3 Oddzia Angiologiczny Wojewdzkiego Szpitala Specjalistycznego Orodek Badawczo Rozwojowy we Wrocawiu

Wstp Przewleke zaburzenia ylne dotycz prawie poowy populacji polskiej, zczego okoo 12% osb cierpi zpowodu owrzodzenia ylnego (O). O znamiennie wpywa na obnienie sprawnoci ruchowej, sprzyja izolacji spoecznej oraz negatywnemu postrzeganiu wasnego wizerunku. Wdostpnej literaturze znajdujemy niewiele doniesie dotyczcych poczucia wasnej wartoci pacjentw cierpicych zpowodu O. Cel pracy Celem naszej pracy byy badania wpywu O na samoocen pacjentw w obszarach takich jak: oglna samoocena, kompetencje, bycie kochanym, popularno, zdolnoci przywdcze, samokontrola, samoakceptacja moralna, atrakcyjno fizyczna, witalno, integracja tosamoci, obronne
Evereth Publishing, 2011

83

Leczenie Ran 2011;8(3)

wzmacnianie samooceny. Nasze przewidywania skupiaj si wok obnienia wymiarw samooceny dotyczcych: atrakcyjnoci fizycznej, witalnoci, samokontroli. Materia imetody Badaniem objto 33 pacjentw, leczonych wPoradni/Oddziale Angiologicznym zpowodu aktywnego O, wtym 20 kobiet, rednia wieku 58,4 roku (3170 lat, mediana: 61). Kryteriami wczenia by czas trwania owrzodzenia min. 2 miesice, wiek do 70. r. ., zdolno do wsppracy zpsychologiem przy wypenieniu ankiety samooceny, wyraenie wiadomej zgody na badanie. Przeprowadzono charakterystyk O, czsto inatenie wystpowania dolegliwoci subiektywnych zwizanych zO (bl, wid, pieczenie, wysik, zapach zrany). Pacjenci oceniali bl w10-stopniowej skali numerycznej dla chwili badania oraz retrospektywnie dla 30 dni przed badaniem, a take poziom stresu zwizanego z obecnoci O za pomoc 10-stopniowej skali stresu blowego (PDS). Biorc pod uwag powierzchni O, podzielono pacjentw na 5 grup. Do zbadania samooceny pacjentw zmagajcych si zO wykorzystano Wielowymiarowy Kwestionariusz Samooceny MSEI, przeznaczony do badania osb wwieku 1679 lat. Skada si on ze 116 stwierdze lub pyta, do ktrych naley ustosunkowa si na 5-stopniowej skali. Wyniki przedstawia si na skali stenowej. Pytania istwierdzenia byy odczytywane ankietowanym przez psychologa. Wyniki Czas trwania O wynosi 8,5610,74roku (2480 miesicy). U56% pacjentw O miao charakter nawrotowy, u94% typ wknikowo-ropny. Skargi na wysik zrany przesczajcy si przez opatrunek podawao 82% pacjentw, 79% skaryo si na przewleky bl zwizany zO, redni czas trwania blu wynis 5,488,19 roku. wid podawao 50% osb, apieczenie 56%, nieprzyjemny zapach zrany 41% badanych. Natenie blu wchwili badania oceniono na 1,741,72 pkt., blu wprzecigu ostatniego miesica na 5,043,05 pkt. w10-stopniowej skali blu. Dla stresu blowego (PDS) rednia wyniosa 5,763,35pkt. Wzakresie bada psychologicznych, upacjentw zO przekraczajcymi 100 cm2 obserwujemy bardziej obnione wyniki samooceny oglnej, wtym winteresujcych nas obszarach, obejmujcych atrakcyjno fizyczn, samokontrol, witalno. Dostrzegamy tendencj, wedug ktrej samoocena wymiaru atrakcyjnoci fizycznej isamokontroli jest wysza uosb znajmniejsz powierzchni O (<10 cm2) wporwnaniu zgrup pacjentw, ktrych powierzchnia O wynosi 10 do 100cm2. Wnioski Upacjentw zowrzodzeniem ylnym oduej powierzchni wyrane obnienie wartoci samokontroli zwizane jest prawdopodobnie zwyuczon bezradnoci, brakiem motywacji, brakiem poczucia kontroli nad schorzeniem. Podobny rozkad samooceny wwymiarze atrakcyjnoci fizycznej jest spowodowany niedostrzeganiem innych zasobw wasnej atrakcyjnoci. Dla skutecznego leczenia pacjentw zowrzodzeniem ylnym niezbdna jest staa praca psychologa zpacjentem.
Sowa kluczowe: bl, owrzodzenie ylne, psychologia, przewleka niewydolno ylna, samoocena, Wielowymiarowy Kwestionariusz Samooceny MSEI

Leczenie ipielgnacja ran wobrbie koczyn dolnych


Guszczak A
Centrum Stopy, d, Warszawa

Specjalistyczne leczenie stp, azwaszcza pielgnacja ran przewlekych, wymaga szerokiego zastosowania rnych metod imoliwoci, jakie s obecnie dostpne na rynku medycznym. Natomiast produkty wywodzce si ztzw.,,starej medycyny wci maj swoje doskonae zastosowanie, fitoterapia leczenie zioami iapiterapia leczenie miodem. Opis przypadkw Zaprezentowano 3 przypadki pacjentw, ktrym zastosowano zabiegi uwzgldniajce terapi specjalistycznymi opatrunkami, jak rwnie praktykowano zioolecznictwo. Pacjent 1: Pacjent zgosi si z owrzodzeniami rdstopia. Dokonano oczyszczenia rany przy zastosowaniu preparatw zioowych iopatrunkw zmiodu Manuka orazpropolisu. Zmiany modzelowe opracowano na frezarce. Aplikacja produktw alginianowych ihydroelowych. Podczas terapii pacjentka oprcz specjalistycznych opatrunkw stosowaa silikonowe wkadki do butw, ktre znacznie amortyzoway iodciyy rany. Po 6 miesicach uzyskano efekt cakowitego zagojenia ran iuelastycznienia skry stp. Pacjent 2: Pacjent zcukrzyc, zgosi si do naszej placwki zmartwic such (czarn) duego palucha. Mia podawane rne leki farmakologiczne wpostaci maci ikremw, ktre po kilku tygodniach nie przynosiy adnego efektu. Zastosowalimy midzy innymi preparaty na bazie dichlorowodorku oktenidyny. Cakowita poprawa stanu palucha po 4 miesicach. Pacjent 3: Pacjent znowotworowymi zmianami kalafiorowymi skry goleni obu koczyn dolnych, nie potraficy zaradzi nieprzyjemnemu zapachowi, wydobywajcemu si ze szczelin skry ibraku specjalistycznej pielgnacji. Zastosowano zachowawcze zabiegi pielgnacyjne, polegajce na cakowitym oczyszczeniu mechanicznym wszystkich szczelin, rozpadlin izagbie mieszczcych si na goleniach. Wykonano kpiele zioowe zuyciem preparatu antybakteryjnego Manuki. Zaaplikowano alginiany, anastpnie kompresy na bazie miodw Manuka pod przykryciem opatrunkw materiaowych Tegapore. Kolejne zabiegi odbyway si przy uyciu preparatw na bazie dichlorowodorku oktenidyny. Pacjentowi wykonano 4 zabiegi pielgnacyjne, wprzedziale 4 tygodni. Zabiegi pielgnacyjno-podologiczne spowodoway ustpienie nieprzyjemnego zapachu, jak rwnie odczuwalny komfort, pomimo trwania choroby. Wnioski Specjalistyczne zabiegi leczenia ran ipielgnacji koczyn dolnych pozwalaj
84
Evereth Publishing, 2011

Leczenie Ran 2011;8(3)

na znaczn popraw jakoci ycia pacjentw. Wykorzystanie fitoterapii leczenie zioami iapiterapii leczenie miodem, wspomaga iprzyspiesza gojenie ran.
Sowa kluczowe: apitoterapia, fitoterapia, gojenie owrzodze, leczenie ran, nowoczesne opatrunki, opatrunki specjalistyczne, pielgnacja ran, podologia, specjalistyczna pielgnacja stp

Podologia specjalistyczna pielgnacja ileczenie stp


Guszczak A
Centrum Stopy, d, Warszawa

Zmiany na stopach, takie jak znieksztacone lub wrastajce paznokcie, modzele, pkajce pity, odciski, do tej pory traktowane byy, inadal s, bardzo powierzchownie. Pacjenci nie wiedz, gdzie ido kogo maj si zgosi wprzypadku, kiedy co si dzieje na stopach. Podologia, ktra wEuropie Zachodniej iStanach Zjednoczonych jest bardzo rozwinit dziedzin, zajmujc si specjalistyczn pielgnacj stp przez lekarzy ipersonel medyczny, doskonale potrafi sprosta rnym przypadkom. Wraz zpodiatri tworzy doskonae poczenie, umoliwiajce specjalistyczny przebieg zabiegw chirurgicznych, pielgnacyjnych, rehabilitacyjnych ikosmetycznych. Podologia to dziedzina medycyny zajmujca si pielgnacj ileczeniem stp, stawu skokowego ipodudzi poczenie chirurgii, ortopedii, dermatologii ikosmetyki. Wraz zpodiatri, ktra zajmuje si inwazyjnymi zabiegami chirurgicznymi, stwarza alternatyw dla osb zproblemami stp. Wniniejszej pracy zaprezentowano nastpujce przypadki: korekcja wrastajcych paznokci za pomoc klamry drutowej itamponowania pytki paznokciowej, likwidacja odcisku, specjalistyczne opracowanie paznokci znieksztaconych iwrastajcych udiabetyka, rekonstrukcja pytki paznokciowej, usunicie brodawki HPV oraz zlikwidowanie pkni imodzeli na stopach.
Sowa kluczowe: brodawka HPV, leczenie stp, modzele, odciski, owrzodzenia, pielgnacja ran, podiatria, podologia, rany, specjalistyczna pielgnacja stp, wrastajce paznokcie

Analiza wybranych polimorfizmw genu dla MMP-9 upacjentw zowrzodzeniem ylnym goleni fanaberia czy uyteczne narzdzie prognostyczne?
Grzela T, Litwiniuk M, Bikowska B
Centrum Flebologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Wstp Mechanizm powstawania owrzodze ylnych goleni wci pozostaje niejasny. Sugeruje si, e istotn rol odgrywa tu nadmierna aktywno metaloproteinaz (MMP), zwaszcza MMP-9. Enzym ten odpowiada za degradacj macierzy pozakomrkowej. Dotychczas potwierdzono jego znaczenie midzy innymi wetiologii ttniaka aorty iprzerzutw nowotworowych. Take wpynie wysikowym zowrzodze ylnych goleni stwierdzono podwyszon aktywno MMP-9. Wysoka aktywno MMP-9 moe by efektem zwikszonej aktywacji proenzymu, zwikszonej ekspresji jego genu lub zwikszonej aktywnoci waciwej biaka. Poza oczywistym wpywem regulatorw rodowiskowych, istotne znaczenie mog mie rwnie funkcjonalne polimorfizmy (SNP) genu dla MMP-9, dotyczce np. regionu promotorowego czy domeny katalitycznej. Dotychczas wykazano korelacj pomidzy wystpowaniem takich polimorfizmw genu dla MMP-9 apodwyszonym ryzykiem powstawania rozedmy puc, odlegych przerzutw raka okrnicy czy rozwoju raka oskrzeli. Moliwe, e podwyszona aktywno MMP-9 wpynie wysikowym zrany rwnie ma zwizek zwystpowaniem SNP genu dla MMP-9. Ich obecno mogaby take tumaczy rnice wszybkoci gojenia ran, obserwowane uniektrych pacjentw. Cel pracy Celem projektu byo zbadanie czstoci wystpowania wybranych polimorfizmw genu dla MMP-9 upacjentw zprzewlekym owrzodzeniem ylnym goleni. Metody Badaniem objto grup 51 pacjentw zprzewlekym owrzodzeniem ylnym goleni. Analiz wybranych SNP genu dla MMP-9: regionu promotorowego -1562 C/T (rs3918242), regionu katalitycznego Q279R (rs17576) iregionu domeny hemopeksynowej P574R (rs2250889), przeprowadzono na prbkach genomowego DNA metod PCR-RFLP oraz RealTime-PCR. Wyniki badania genetycznego poddano ocenie take wkontekcie danych klinicznych. Wyniki Poniej, wtabeli zbiorczej, zestawiono wyniki analizy czstoci wystpowania wybranych SNP genu dla MMP-9 wbadanej grupie pacjentw ze redni czstoci wystpowania badanych alleli wpopulacji europejskiej (dane zliteratury). Pomimo maej grupy badanych, stwierdzono wyran dodatni korelacj pomidzy wystpowaniem co najmniej jednego allelu -1562T i/lub 279R awyduonym czasem gojenia owrzodzenia oraz wikszym ryzykiem jego nawrotu. Interesujc zaleno stwierdzono rwnie pomidzy wystpowaniem wicej ni jednego SNP genu dla MMP9 awiekiem badanych pacjentw. Wgrupie pacjentw poniej 40. roku ycia a 75% stanowili nosiciele zarwno allelu -1562T, jak ial Evereth Publishing, 2011

85

Leczenie Ran 2011;8(3)

lelu 279R. Wnioski Dziki coraz niszym kosztom, iznacznie atwiejszej dostpnoci, badania genetyczne powoli przestaj by traktowane jako fanaberia badacza istopniowo zyskuj status uytecznego narzdzia diagnostyczno-prognostycznego. Chocia ze wzgldu na ma grup badanych, uzyskane wniniejszej pracy wyniki naley traktowa jako wstpne, mona przyj, e analiza polimorfizmw genu dla MMP-9, azwaszcza regionu promotorowego -1562C/T ikatalitycznego Q279R, moe by przydatna wprognozowaniu ryzyka powstawania inawrotw owrzodze ylnych goleni. Konieczne s jednak dalsze badania na wikszej grupie pacjentw oraz porwnanie wynikw bada genetycznych zocen aktywnoci waciwej MMP-9. Niestety, ten ostatni problem cigle jeszcze wymaga opracowania odpowiedniej metody badawczej.
Sowa kluczowe: MMP-9, owrzodzenie ylne, polimorfizm
Badany polimorfizm MMP-9 -1562C/T C T Q279R Q R P574R P R Czsto wystpowania allelu wbadanej grupie pacjentw 82,05% 17,95% 37,5% 62,5% rednia czsto wystpowania allelu wpopulacji europejskiej 87% 13% 67% 33%

89,53% 10,47%

69% 31%

Miejscowa terapia podcinieniem wmateriale Centrum Leczenia Oparze wSiemianowicach lskich


Kawecki M1,2, Glik J1, Nowak M1, Podleski B1, Klama-Barya A1, Ebisz R1
1 Centrum Leczenia Oparze wSiemianowicach lskich 2 Wydzia Nauk oZdrowiu Akademii Techniczno-Humanistycznej wBielsku-Biaej

Wstp Miejscowa terapia podcinieniem (MTP) polega na wykorzystaniu dziaania podcinienia na ran zrwnoczesnym odprowadzaniem wysiku. Wmetodzie tej konieczne jest odizolowanie rany od rodowiska zewntrznego, wykorzystujc szczelne opatrunki. Istniej rne techniki MTP, wykazujce pewne rnice wzasadach swojego dziaania. Jak kada metoda leczenia, posiada ona wskazania iprzeciwwskazania do jej zastosowania. Materia imetoda Badaniu poddano 225 chorych, uktrych zastosowano leczenie skojarzone zmiejscow terapi podcinieniem wlatach 20052010, oredniej wieku 54 lata. Wgrupie tej, 12 chorych byo po urazie termiczno-zmiadzeniowym, 35 po oparzeniu prdem elektrycznym, 6 ze zgorzel Fourniera, 54 ze stop cukrzycow i118 zinnymi ranami zakaonymi. Wleczeniu stosowano aparaty VAC, VISTA, RENASYS EZ oraz jednorazowy zestaw PICO. Analizowano wyniki leczenia iczas hospitalizacji. Wnioski Miejscowa terapia podcinieniem to skuteczna idobrze tolerowana przez chorych metoda leczenia oparzeniowych izakaonych ran rnego pochodzenia. Przygotowuje ona czyste ziarninujce podoe dla wolnego przeszczepu skry poredniej gruboci, pozwala na skrcenie czasu gojenia ran, zmniejsza ryzyko amputacji koczyn lub ogranicza jej zasig. Jednorazowy zestaw do MTP typu PICO jest wystarczajcy wleczeniu maych irednich zakaonych ran.
Sowa kluczowe: miejscowa terapia podcinieniem (MTP), oparzenie prdem, zakaenia

Kawecki M1,2, Klama-Barya A1, Glik J1, Kraut M1, abu W1, Maj M1, Nowak M1, Sopolski P1, Kawalski M1, Ebisz R1, LendorH1, Siero AL3
1 Centrum Leczenia Oparze wSiemianowicach lskich 2 Wydzia Nauk oZdrowiu Akademii Techniczno-Humanistycznej wBielsku-Biaej 3 Katedra iZakad Biologii Oglnej, Molekularnej iGenetyki lskiego Uniwersytetu Medycznego wKatowicach

Zastosowanie autologicznych komrek macierzystych ztkanki tuszczowej wleczeniu ran oparzeniowych doniesienie wstpne

Cel pracy Celem bada jest ustalenie substytutu skry zawierajcego komrki macierzyste, przydatne do leczenia gbokich irozlegych ran oparzeniowych. Metoda Metod zastosowano udwch pacjentw wsystemie skojarzonym zprze86
Evereth Publishing, 2011

Leczenie Ran 2011;8(3)

szczepem hodowanych in vitro autologicznych keratynocytw. Wyniki Uzyskano skrcenie czasu gojenia si rany oparzeniowej. Obserwacje kliniczne potwierdzono badaniami fotograficznymi i mikroskopowymi. Wniosek Zastosowanie komrek macierzystych z tkanki tuszczowej w skojarzonym leczeniu z autologicznymi przeszczepami hodowlanych in vitro keratynocytw skraca leczenie rany oparzeniowej.
Sowa kluczowe: keratynocyty, komrki macierzyste, tkanka tuszczowa

Klama-Barya A1, Kawecki M1,2, Glik J1, Kraut M1, abu W1, Maj M1, Nowak M1, Sopolski P1, Kawalski M1, Ebisz R1, Lendor H1, Siero AL3
1 Centrum Leczenia Oparze wSiemianowicach lskich 2 Wydzia Nauk oZdrowiu Akademii Techniczno-Humanistycznej wBielsku-Biaej 3 Katedra iZakad Biologii Oglnej, Molekularnej iGenetyki lskiego Uniwersytetu Medycznego wKatowicach

Miejsce przeszczepw hodowanych in vitro keratynocytw ifibroblastw wleczeniu rany oparzeniowej

Wstp Hodowane in vitro komrki skry (keratynocyty ifibroblasty) s leczeniem zwyboru cikich irozlegych oparze, zdeficytem pl dawczych dla wolnego przeszczepu skry poredniej gruboci (WPSPG), jak rwnie, gdy stan ciki pacjenta nie pozwala na operacje wznieczuleniu oglnym. Materia imetoda Wlatach 20082011 wykorzystano hodowlane in vitro keratynocyty ifibroblasty, jako przeszczepy komrkowe: przeszczepiono 6 razy autologiczne keratynocyty zawieszone wkleju fibrynowym oraz 10 razy komrki zawieszone wsoli fizjologicznej, wtym 4 razy autologiczne keratynocyty, 5 razy allogeniczne keratynocyty i1 raz autologiczne fibroblasty. Zastosowano rwnie przeszczep hodowlanych komrek skry zawieszonych wkoncentracie bogato leukocytarno-pytkowym (PLRG), 34 razy przeszczepiajc autologiczne keratynocyty oraz 8 razy autologiczne fibroblasty. Dwanacie razy przeprowadzono przeszczep allogenicznych keratynocytw wPLRG. Wykonano rwnie 5 przeszczepw mieszanych auto/allogenicznych, gdzie komrki naskrka pokryto preparatem skry allogenicznej prezerwowanej wBanku Tkanek iprzechowywanej wgbokim mroeniu. Wyniki cznie wykonano 56 przeszczepw u36 pacjentw, uktrych rednia powierzchnia oparzenia wynosia 63% TBSA. Nie doyo przeszczepu 12 pacjentw. Wdalszych etapach leczenia zmaro 3 pacjentw. Przeyo 21 pacjentw z30% redni powierzchni oparzenia III/IV. Wniosek Zastosowanie hodowanych in vitro autologicznych keratynocytw ifibroblastw jest alternatyw dla wolnego przeszczepu skry poredniej gruboci (WPSPG) uciko oparzonych wprocedurze zamiany rany oparzeniowej na ran chirurgiczn. Zastosowanie allogenicznych hodowlanych komrek skry pozwala na dobr izolacj rany istanowi dobry opatrunek biologiczny. Zastosowanie opatrunku zallogenicznej skry rezerwowanej wBanku Tkanek stanowi dobre zabezpieczenie warstwy hodowlanych keratynocytw przeszczepionych na ran.
Sowa kluczowe: fibroblasty, keratynocyty, owodnia ludzka, skra allogeniczna

Zagroenia epidemiologiczne dla Oddziaw Chirurgii Plastycznej rola personelu medycznego wich zwalczaniu
Kondej K, Graczyk-Aszkieowicz M, Grudziski J, Muraszko-Kuma M, Grobelny I, Renkielska A
Klinika Chirurgii Plastycznej Gdaskiego Uniwersytetu Medycznego

Wstp Obecnie jednym zwikszych zagroe nie tylko dla polskiej, ale iwiatowej medycyny, zwaszcza dla oddziaw o profilu zabiegowym, s zakaenia szpitalne. Wspdziaanie poszczeglnych czonkw zespou, poczwszy od lekarzy chirurgw, anestezjologw, pielgniarek, po specjalistw zdziedziny epidemiologii, mikrobiologii, jak ifarmakologii klinicznej, pozwala na osignicie nie tylko poprawy stanu klinicznego chorego, ale niejednokrotnie na uratowanie mu ycia. Cel Przedstawienie sytuacji epidemiologicznej wKlinice Chirurgii Plastycznej wokresie od marca do maja 2011 roku. Wyniki Stworzenie epidemiologicznego algorytmu postpowania zpacjentem woddziale zabiegowym. Wnioski Zapobieganie szerzeniu si zakae szpitalnych wymaga szczeglnego algorytmu postpowania opartego na kompleksowej analizie stanu chorego, wynikw bada mikrobiologicznych idokadnego badania przedmiotowego.
Sowa kluczowe: badania mikrobiologiczne, epidemiologia, zakaenia szpitalne

Evereth Publishing, 2011

87

Leczenie Ran 2011;8(3)

Epidemiologia ran wKlinice Chirurgii Plastycznej Gumed


Klinika Chirurgii Plastycznej Gdaskiego Uniwersytetu Medycznego

Kondej K, Graczyk-Aszkieowicz M, Romaska P, Dawicka J, Cieliski , Renkielska A

Wstp Rana wcigu tygodnia od powstania zostaje skolonizowana przez drobnoustroje. Wzalenoci od typu rany, mechanizmu irodowiska, wktrym powstawaa, obraz mikrobiologiczny jest rny. Cel pracy Celem pracy bya analiza mikrobiologiczna ran. Materia imetody Przeanalizowano wyniki bada mikrobiologicznych pacjentw leczonych wKlinice Chirurgii Plastycznej wokresie od 01.03.2010 do 28.02.2011 roku. Pacjentw zaszeregowano do szeciu grup wzalenoci od typu rany. Wyniki Najczstszymi patogenami byy odpowiednio: wgrupie chorych oparzonych 42% S. areus, wtym 14% MRSA, 28% A.baumannii, wtym 7% CRAB, 28% E. cloacae. Wgrupie chorych zodleynami: 75% E. fecalis, 37,5% S.aureus, wtym 12,5% MRSA, 12% A. baumanii, wtym 37,5% CRAB. Wgrupie chorych zowrzodzeniami koczyn dolnych: 63,3% S. aureus, wtym 9,1% MRSA, 45% E. cloacae, 27,3% Pseudomonas aeruginosa. Wgrupie chorych zowrzodzeniami nowotworowymi: 71,4% stanowiy zakaenia S. aureus, 14,3% E. fecalis. Wgrupie zakae ran pooperacyjnych: 24,9% Proteus mirabilis ipo 16,6% E. fecalis, S. epidermidis iE. coli. Wnioski Rodzaj patogenu jest rny od rodzaju ilokalizacji rany. Dugoletnie leczenie zachowawcze powoduje wzrost opornoci. Wrd ran przewlekych dominuje flora mieszana.
Sowa kluczowe: drobnoustroje, rana przewleka

Zesp stopy cukrzycowej jako problem multidyscyplinarny czy mona uratowa koczyny?
Korzon-Burakowska A
Katedra iKlinika Nadcinienia Ttniczego iDiabetologii Gdaskiego Uniwersytetu Medycznego

Zesp stopy cukrzycowej jest najczstsz przyczyn nieurazowej utraty koczyny. Owrzodzenia stp uchorych na cukrzyc stanowi istotny czynnik ryzyka amputacji. Ryzyko powstania owrzodzenia wcigu caego ycia chorego na cukrzyc wynosi 1225%, aprawdopodobiestwo amputacji upacjentw zcukrzyc jest 3040 razy wysze ni uosb bez cukrzycy. Najwaniejszym czynnikiem etiologicznym wpatogenezie owrzodze jest neuropatia, awspistnienie niedokrwienia koczyn znacznie pogarsza rokowanie. Gojenie ran uchorych na cukrzyc jest upoledzone na skutek czstego nakadania si infekcji. Zotym standardem postpowania uchorego zzespoem stopy cukrzycowej oraz owrzodzeniem jest leczenie wielospecjalistyczne wmultidyscyplinarnej poradni stopy cukrzycowej. Wspdziaanie specjalistw jest konieczne zuwagi na zoon patogenez ran stp uchorych na cukrzyc oraz aspekty rnice je od ran uosb bez cukrzycy. Dane zbada dowodz, e od 5085% amputacji mona unikn poprzez waciw prewencj oraz leczenie. Chocia wcigu ostatnich lat dokona si znaczny postp wleczeniu zespou stopy cukrzycowej, nadal zbyt czsto wprzekonaniu wielu lekarzy rana stopy uchorego zcukrzyc oznacza nieuchronn konieczno amputacji. Jedn znajwaniejszych definicji prawidowej opieki nad chorym zzespoem stopy cukrzycowej jest dziaanie zespoowe, ktre rozpoczyna si ju wfazie prewencji, kiedy to zesp stanowi lekarz prowadzcy chorego (diabetolog lub lekarz POZ) oraz wsppracujca znim pielgniarka. Wielkimi sprzymierzecami wprocesie prewencji mog by dobrze przeszkolone kosmetyczki wykonujce zabiegi pedicure. Na poziomie poradni stopy cukrzycowej, ktrej zasadniczym zadaniem powinno by leczenie owrzodze, zesp ten poszerza si oprzedstawicieli wielu innych dyscyplin (chirurg, chirurg naczyniowy, mikrobiolog, radiolog, rehabilitant, szewc iinni). Na kadym zpoziomw postpowanie jednoosobowe jest skazane na niepowodzenie.
Sowa kluczowe: amputacja, dziaanie zespoowe, zesp stopy cukrzycowej

Rola kompresjoterapii wleczeniu owrzodze ylnych goleni


Kzka M
5. Wojskowy Szpital Kliniczny wKrakowie

Ponad 80% owrzodze goleni to owrzodzenia na tle niewydolnoci ylnej. Uponad poowy pacjentw choroba trwa ponad 10 lat ima wielokrotne nawroty. Liczba zachorowa ronie wmiar wzrostu redniej wieku populacji. Mimo istotnego postpu, jaki dokona si na przestrzeni lat, nie udaje si jednoznacznie okreli przyczyny, ktra doprowadza do powstania owrzodzenia ylnego. Obok zmian na poziomie makrokrenia, za przyczyn powstawania owrzodze ylnych odpowiedzialne s zmiany wmikrokreniu. Celem leczenia zachowawczego jest odwrcenie efektw nadcinienia ylnego. Kompresjoterapia ma na celu zwikszenie powrotu ylnego, popraw drenau limfatycznego, zmniejszenie obrzku oraz usprawnienie funkcji pompy miniowej. Poprawa gojenia owrzodze ylnych pod wpywem kompresjoterapii jest wyni88
Evereth Publishing, 2011

Leczenie Ran 2011;8(3)

kiem zmian hemodynamicznych wnaczyniach ylnych koczyny oraz mikrokrenia skry itkanki podskrnej. Zakadany na koczyn ucisk zmniejsza przekrj y iprzywraca prawidow funkcj zastawek ylnych, poprawiajc prac pompy miniowej ydki izwikszajc powrt ylny. Terapi kompresyjn powinien poprzedza wywiad oraz badania, ktre wyklucz schorzenia stanowice przeciwwskazania do terapii uciskowej, takie jak: miadyca zarostowa koczyn dolnych, niewydolno sercowo-naczyniowa czy zapalenie tkanki podskrnej. Rnorodno materiaw uywanych do kompresjoterapii umoliwia wybr najbardziej efektywnej formy terapii kompresyjnej wleczeniu zachowawczym owrzodze ylnych goleni, askuteczno kompresjoterapii zaley od czasu ikonsekwentnego jej stosowania. Najlepsze efekty osiga si, stosujc ucisk stopniowany najwikszy wokolicy kostek, amalejcy wkierunku proksymalnym.
Sowa kluczowe: kompresjoterapia, niewydolno ylna, owrzodzenia goleni

Zasady postpowania wowrzodzeniach niedokrwiennych goleni


Kzka M
5. Wojskowy Szpital Kliniczny wKrakowie

Owrzodzenia niedokrwienne goleni mog by wynikiem miadycowej niedronoci gwnych pni ttniczych koczyny, choroby maych naczy lub obu wymienionych przyczyn jednoczenie. Inn przyczyn owrzodze niedokrwiennych moe by zapalenie naczy. Wpostpowaniu zowrzodzeniem goleni niezmiernie wane jest przeprowadzenie diagnostyki rnicowej, pozwalajcej przyj waciw taktyk leczenia. Owrzodzenia niedokrwienne wprzebiegu miadycy ttnic zwykle rozwijaj si na podou sinej iwykazujcej cechy zagraajcej martwicy skry. Lokalizuj si na powierzchni palcw, grzbietu stopy, pity lub przedniej powierzchni goleni. Dno owrzodzenia pokrywa zwykle tawy wysik ropny zfragmentami tkanek martwiczych. Mog znajdowa si tam rwnie wyspy martwiczej skry. Bywa, e wdnie owrzodzenia znajduje si odsonite cigno czy powi gboka zniewielk iloci tkanki ziarninowej. Skra wokolicy owrzodzenia jest sina lub blada ibyszczca. Najwaniejsz informacj dla rnicowania owrzodzenia niedokrwiennego jest ocena obecnoci ttna wmiejscach typowych na koczynach dolnych oraz stwierdzenie chromania przestankowego lub blw spoczynkowych. Wcelu szybkiego iprawidowego zakwalifikowania owrzodzenia goleni jako niedokrwienne, opracowano schemat postpowania diagnostycznego iterapeutycznego, pozwalajcy na waciwe leczenie oglne imiejscowe.
Sowa kluczowe: miadyca ttnic, owrzodzenia niedokrwienne goleni

Prba punktowej oceny ryzyka infekcji rany przewlekej (W.A.R.)


Kzka M1, Niedzielska M2
1 5. Wojskowy Szpital Kliniczny wKrakowie 2 Lohmann & Rauscher, Wiede, Austria

Kolonizacja flor bakteryjn jest nieodczn cech rany przewlekej. Jeeli liczba bakterii wranie przekracza pewien okrelony poziom, dochodzi wwczas do zakaenia rany isystematycznego pogarszania si jej stanu. Znamiona zakaenia mog pojawi si wranie rwnie wczasie tak zwanej krytycznej kolonizacji, czyli wokresie porednim midzy kolonizacj azakaeniem. Bakterie doprowadzajce do zakaenia rany zjednej strony utrudniaj jej gojenie, arwnoczenie mog sta si rdem wtrnych zakae utego samego chorego lub powodowa zakaenia uinnych chorych, szczeglnie wwarunkach szpitalnych. Leczenie miejscowe rany przewlekej powinno by wielokierunkowe, uwzgldniajce rne czynniki wpywajce na przebieg gojenia. Wobecnym czasie nie obowizuj adne oglnie przyjte definicje dotyczce ran zagroonych infekcj. Wobec braku takich kryteriw, zbyt wiele ran jest klasyfikowanych jako rany zagroone infekcj. Skutkiem tego jest zbyt czste izbyt dugotrwae stosowanie produktw odziaaniu antyseptycznym. Wprowadzenie punktowej skali W.A.R. (Wounds at Risk) pozwala na kliniczn ocen ryzyka infekcji rany przy konkretnej ocenie stanu chorego. Wskazania do stosowania antyseptykw wynikaj zsumowania rnego rodzaju zagroe, ktrym zostay przypisane punkty. Wprzypadku uzyskania 3 lub wicej punktw leczenie przeciwbakteryjne jest uzasadnione. Przygotowanie iwprowadzenie do dokumentacji medycznej karty punktowej oceny ryzyka infekcji rany przewlekej W.A.R. pozwoli na ujednolicenie wskaza do stosowania antyseptyku oraz okreli optymalny czas jego uycia.
Sowa kluczowe: infekcja rany, ocena ryzyka, punkty W.A.R.

Evereth Publishing, 2011

89

Leczenie Ran 2011;8(3)

Pne rozpoznanie nowotworu przyczyn niepowodze wleczeniu owrzodze goleni


Kzka M1,2, Tusiski M1, Trybus M1
1 II Katedra iKlinika Chirurgii Oglnej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielloskiego wKrakowie 2 5. Wojskowy Szpital Kliniczny wKrakowie

Wstp Leczenie owrzodze goleni to jeden zwaniejszych itrudnych problemw terapeutyczno-ekonomicznych wmedycynie. Ponad 80% owrzodze goleni rozwija si na bazie przewlekej niewydolnoci ylnej. Pozostae 20% to owrzodzenia oinnej etiologii, wtym owrzodzenia ocharakterze nowotworowym. Proces nowotworowy moe rozwija si na podou wieloletniej rany przewlekej lub jako pierwotny, manifestuje si wformie owrzodzenia. Zuwagi na lokalizacj zmiana nowotworowa moe by przez dugi czas identyfikowana jako rana przewleka, co opnia prawidowe rozpoznanie. Podstaw leczenia miejscowego owrzodze nienowotworowych stanowi oczyszczenie rany ztkanek martwiczych oraz pobudzenie procesu gojenia. Wprzypadku podejrzenia ta nowotworowego, decydujcym osposobie leczenia jest badanie histopatologiczne wycinka pobranego zowrzodzenia. Cel pracy Celem pracy bya ocena czstoci wystpowania nowotworu wowrzodzeniach goleni. Materia imetody Przeanalizowano grup 397 chorych leczonych wII Katedrze Chirurgii Oglnej CMUJ w Krakowie iw5. Wojskowym Szpitalu Klinicznym wKrakowie wokresie od 2004 do 2010 roku, zpowodu owrzodze zlokalizowanych wokolicy goleni istopy. Wszyscy chorzy byli wczeniej leczeni zpowodu rany przewlekej duej ni 6 miesicy. Wanalizowanej grupie chorych nowotwr wranie przewlekej stwierdzono u8,1% badanych. Wnioski 1. Rany przewleke koczyn dolnych, rozpoznane wczeniej jako owrzodzenie wprzebiegu niewydolnoci ylnej, ttniczej lub cukrzycy, wprzypadku braku oczekiwanego postpu wgojeniu powinny by weryfikowane histopatologicznie. 2. Kade opnienie rozpoznania nowotworu wranie przewlekej jest przyczyn niepowodze wleczeniu owrzodze goleni.
Sowa kluczowe: nowotwory, owrzodzenia goleni

Mezenchymalne komrki macierzyste wleczeniu owrzodze koczyn dolnych zwizanych zchorobami ttnic
Krasiski Z, Stanisic M, Staniszewski R, Dzieciuchowicz , Gabriel M, Krasiska B, Majewski W
Klinika Chirurgii Oglnej iNaczy Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego wPoznaniu

Obecnie wleczeniu owrzodze zawizanych zcukrzyc, miadyc czy chorobami zapalnymi ttnic wraz zzaleceniami zmiany stylu ycia stosuje si zasadniczo leczenie endowaskularne, pomostowanie lub farmakoterapi. Jednake, pomimo postpu dokonujcego si w angiologii, staa jest grupa chorych, u ktrych brak jest moliwoci wykonania takich zabiegw bd ich efekt jest niezadowalajcy. Prowadzi to wkonsekwencji wwielu wypadkach do amputacji. Wszpiku kostnym wystpuje, poza komrkami krwiotwrczymi, populacja komrek niezwizanych bezporednio zhematopoez, tzw. mezenchymalne komrki macierzyste (BMC). Komrki te posiadaj zdolno rnicowania si wkierunku midzy innymi adipocytw, fibroblastw, miocytw i kardiomiocytw. Autotransplantacja BMC moe indukowa angiogenez. U16 chorych zowrzodzeniami koczyn dolnych, uktrych planowano amputacj zpowodu braku moliwoci lub niepowodzenia leczenia rewaskularyzacyjnego, zastosowano terapi wpostaci iniekcji BMC wokolic owrzodze oraz wzdu pni ttniczych na goleni. Grupa chorych obejmowaa 7 chorych zzespoem stopy cukrzycowej niedokrwiennej, 4 zchorob Beurgera oraz 5 zmiadycowym niedokrwieniem koczyn dolnych. Wokresie obserwacji 3 chorych stracio koczyny. Wpozostaych przypadkach ustpi bl spoczynkowy izmniejszya si ilo przyjmowanych analgetykw. Wopinii autorw procedura autologicznego przeszczepu komrek macierzystych pobieranych ze szpiku wwybranych przypadkach moe by alternatyw dla amputacji koczyny.
Sowa kluczowe: mezenchymalne komrki macierzyste, owrzodzenia

Wpyw technologii wytworzenia opatrunku na korzyci kliniczne wleczeniu ran


Martynus P
ConvaTec, Warszawa

WPolsce, kadego roku, wrd grupy okoo 520 tysicy pacjentw zran wlecznictwie otwartym, duy odsetek stanowi pacjenci wymagajcy zastosowania powszechnie dostpnego waptekach na terenie kraju, refundowanego od stycznia 2011 roku, chonnego opatrunku antybakteryjnego. Kada rana jest inna, jak rwnie nie istnieje na rynku jeden opatrunek, ktry byby odpowiedni do kadej rany. Dlatego te, wybr waciwego opatrunku, po rozpoznaniu idopasowaniu go do
90
Evereth Publishing, 2011

Leczenie Ran 2011;8(3)

konkretnej rany, ma kolosalne znaczenie. Zachwianie rwnowagi wilgotnoci wranie, tym samym niewaciwa kontrola wysiku, moe prowadzi do maceracji zdrowej skry wok rany oraz wikszego odczuwania blu przez pacjenta. Gwnym celem wleczeniu ran powinno by maksymalne zwikszenie ekspozycji powierzchni rany na dziaanie antybakteryjne wybranego opatrunku oraz jego moliwoci idealnego dopasowywania si do powierzchni rany, dziki czemu nie powstaj puste przestrzenie, wktrych moe dochodzi do namnaania si bakterii. Wprezentacji przedstawiono wpyw technologii wytworzenia opatrunku na korzyci kliniczne wleczeniu ran, oparty na opublikowanych testach in vitro oraz doniesieniach naukowych.
Sowa kluczowe: Aquacel Ag, chonny opatrunek antybakteryjny ze srebrem jonowym wtechnologii Hydrofiber, komplikacje wleczeniu ran, leczenie ran przewlekych, rana zakaona, technologia Hydrofiber

Oparzenie termiczne penej gruboci skry, koci pokrywy czaszki oraz opony twardej jako problem terapeutyczny
Michalska K, Cielik K
Oddzia Leczenia Oparze iChirurgii Plastycznej Szpitala Specjalistycznego im. L. Rydygiera wKrakowie

Wstp Autorzy przedstawiaj przypadek chorego zoparzeniem termicznym III stopnia skry ikoci pokrywy czaszki oraz opony twardej, jako przykad leczenia wielospecjalistycznego. Materia i metody Pacjent, w wieku 68 lat, uleg cikiemu oparzeniu gowy na skutek zasabnicia. Czynnikiem sprawczym urazu termicznego by bezporedni kontakt zpyt grzewcz kuchenki. Po urazie, chory zosta przyjty do Oddziau Leczenia Oparze iChirurgii Plastycznej Szpitala im. L. Rydygiera w Krakowie. W trakcie hospitalizacji wykonano nekrektomi oraz usunito martwiczo zmienione koci pokrywy czaszki, obnaajc opon tward. Ubytek tkanek pokryto wolnymi przeszczepami skry poredniej gruboci. Wczci rodkowej rany oparzeniowej, zlokalizowanej nad zatok strzakow, przeszczep skry uleg lizie na skutek pooparzeniowej martwicy opony twardej, ktra wczeniej nie wykazywaa cech niedokrwienia. Wbadaniu ultrasonograficznym zuyciem kolorowego dopplera stwierdzono prawidowy dla zatoki strzakowej przepyw krwi, aodlego od czoa badajcej gowicy do wiata zatoki wynosia wrnych miejscach od 2 do 4 mm. Wyniki iwnioski Wdroone leczenie zachowawcze, polegajce na samoistnej demarkacji martwicy dziki zastosowaniu maci Fibrolan, pozwolio na oczyszczenie martwicy opony zjednoczesnym utworzeniem tkanki ziarninowej pokrywajcej dno ubytku. Ziarninujc ran pokryto wolnym siatkowym przeszczepem skry poredniej gruboci, uzyskujc zagojenie rany. Pacjent nie wyrazi zgody na proponowane zabiegi rekonstrukcji ubytku koci pokrywy czaszki, co moe by dowodem na brak dolegliwoci izadowolenie pacjenta zprzeprowadzonego leczenia, oraz jest szczeglnie istotne przy uwzgldnieniu wieku pacjenta.
Sowa kluczowe: oczyszczanie, oparzenie termiczne, przeszczep skrny

Oparzenia 90% powierzchni ciaa jako przykad multidyscyplinarnego leczenia ekstremalnie cikich oparze
Michalska K, Cielik K
Oddzia Leczenia Oparze iChirurgii Plastycznej Szpitala Specjalistycznego im. L. Rydygiera wKrakowie

Wstp Oparzenie penej gruboci skry przekraczajce 50% powierzchni ciaa stanowi trudne wyzwanie zarwno dla chirurgw, jak iwsppracujcych zespow lekarzy, rehabilitantw, pielgniarek czy mikrobiologw. Wspistniejce oparzenie grnych drg oddechowych to jeden z najistotniejszych czynnikw pogarszajcych rokowanie. Moliwo wykorzystania opatrunkw specjalistycznych, allo- iautoprzeszczepw skry jest niezbdnym warunkiem uzyskania poprawy. Cel pracy Celem jest przedstawienie przypadku chorego zoparzeniem II/III stopnia 90% TBSA ioparzeniem drg oddechowych, multidyscyplinarnej opieki oraz zastosowania xenoprzeszczepw wgojeniu ran. Materia imetody Pacjent, lat 20, na skutek wybuchu pieca hutniczego dozna oparzenia II/III stopnia mnogich okolic ciaa 90% TBSA ioparzenia drg oddechowych. Wtrakcie hospitalizacji wielokrotnie stycznie wycinano martwe tkanki ido zamknicia ran uywano xenoprzeszczepw, autoprzeszczepw iopatrunkw specjalistycznych Textus. Od pierwszej doby pacjenta podczono do niskoprzepywowej dializy metod hemodiafiltracji on-line w opcji postdilucji. W pracy przedstawiono rwnie analiz bakteriologiczn z uwzgldnieniem podawanych antybiotykw, jak rwnie dokonano analizy kosztw leczenia pacjenta. Wyniki iWnioski Zastosowanie xenoprzeszczepw wleczeniu mozaikowych oparze II/III stopnia doprowadzio do
Evereth Publishing, 2011

91

Leczenie Ran 2011;8(3)

wygojenia oparze II stopnia, co znacznie zmniejszyo powierzchni ran wymagajcych zamknicia autoprzeszczepami. Niskoprzepywowa dializa nawet wstanach septycznych uchronia pacjenta przed zaamaniem funkcji nerek.
Sowa kluczowe: oparzenie, opatrunki, opieka wielodyscyplinarna

Zastosowanie terapii podcinieniowej wleczeniu zakaonej rany powok jamy brzusznej po rozlanym zapaleniu otrzewnej opis przypadku
Mieszczaski P, Panek L, Macioek J, Kucharzewski M
Oddzia Chirurgii NZOZ, Szpital Powiatowy wKluczborku

Wpracy przedstawiono przypadek 32-letniej chorej, uktrej po operacji ginekologicznej powikanej rozlanym zapaleniem otrzewnej, wystpio ropienie powok jamy brzusznej. Ze wzgldu na znacznego stopnia ropienie imierne skutki gojenia si rany, zastosowano terapi podcinieniow. Ran pukano pynami antyseptycznymi iroztworami antybiotykw. Opatrunki wymieniano co 23 dni. Po 2 miesicach terapii uzyskano oczyszczenie rany, ktr zeszyto. Zastosowanie tej terapii pozwolio na wyleczenie chorej.
Sowa kluczowe: ropienie, terapia podcinieniowa

Leczenie ran wZSC zzastosowaniem larw muchy zgatunku Lucilia sericata dowiadczenia wasne
Mospan B
Oddzia Chorb Wewntrznych zPododdziaem Diabetologii iGastroenterologii, Poradnia Diabetologiczna iPoradnia Stopy Cukrzycowej ZOZ MSWiA wZielonej Grze

Obserwowany powszechnie wzrost czstoci zakae bakteriami wieloopornymi i stale rosnca liczba przewlekych, trudno gojcych si ran na nowo obudziy zainteresowanie leczeniem biochirurgicznym. Wprowadzenie nowoczesnej technologii do produkcji jaowych larw i dobre wyniki dowiadcze klinicznych sprawiy, e terapi larwaln stosuje si obecnie wwielu orodkach na caym wiecie. Podstawow zasad leczenia ran jest usunicie tkanek martwiczych wbiochirurgii usuwa si te zmiany za pomoc larwoterapii (ang. Maggot Debridement Therapy MDT). Obecnie wleczeniu ran uywa si gwnie larw muchy zgatunku Lucilia sericata (mucha zielona, plujka). Larwy owadw byy wykorzystywane do leczenia ran ju wstaroytnoci. Prawdziwy renesans biochirurgii obserwuje si wcigu ostatnich 10 lat. Wwielu krajach (Wielka Brytania, Niemcy, kraje Beneluksu, kraje skandynawskie) leczenie to jest obecnie uwaane za standard larwy much umieszczone s wlekospisach. WNiemczech ze wzgldu na rewelacyjne efekty leczenia ran, larwy much stosowane s wponad 600 klinikach, wAnglii wponad 400 klinikach, akoszt leczenia refunduj Kasy Chorych. Larwy Lucilia s nekrofagami, czyli organizmami odywiajcymi si tylko tkanka martw, bez naruszenia ywych komrek. Podstawowe mechanizmy terapii larwami: 1. aktywne oczyszczanie rany (debridement); 2. antymikrobiologiczne dziaanie (efekt pukania, dziaanie antyseptyczne m.in. na MRSA, Streptococcus sp.,wirusy, grzyby; 3. stymulacja gojenia rany. Wskazaniem do zastosowania terapii larwalnej s rne rodzaje zakaonej lub martwiczej rany (owrzodzenia podudzi, rany odleynowe, zakaone rany pooperacyjne, rany wzespole stopy cukrzycowej). Sytuacja prawna leczenia larwami wkrajach Unii Europejskiej zostaa uregulowana w2004 roku, kiedy larwy uznano za nielicencjonowany produkt medyczny. Od kilku lat larwy much Lucilia sericata zpowodzeniem stosowane s upolskich pacjentw.
Sowa kluczowe: biochirurgia, larwy muchy, Lucilia sericata

Wpyw czterowarstwowej kompresjoterapii na zmniejszenie objtoci koczyny dolnej uchorych zprzewlek niewydolnoci yln
Paruzel K, Han M, Krakowczyk , Kucharzewski M
Oddzia Chirurgii Oglnej iNaczyniowej Wojewdzkiego Szpitala Specjalistycznego Nr 3 wRybniku

Celem pracy bya ocena skutecznoci zastosowania kompresjoterapii czterowarstwowej wporwnaniu do metody jednowarstwowej upacjentw zprzewlek chorob yln koczyn dolnych. Materia obejmowa grup 28 pacjentw zprze92
Evereth Publishing, 2011

Leczenie Ran 2011;8(3)

wlek chorob yln: klasa C3 20 pacjentw, C4 6 pacjentw, C5 2 pacjentw, leczonych ambulatoryjnie wPoradni Chirurgicznej. Wpierwszym etapie badania uwszystkich chorych zastosowano kompresjoterapi jednowarstwow przy uyciu bandaa omaej rozcigliwoci przez okres siedmiu dni, anastpnie po siedmiodniowej przerwie wleczeniu uciskowym zastosowano metod czterowarstwow rwnie przez siedem dni. Uwszystkich badanych, przed zastosowaniem poszczeglnej metody oraz po zdjciu ucisku, wykonano pomiar obwodu koczyny dolnej oraz jej objtoci przy uyciu pletyzmografii bezporedniej wodnej. Wgrupie 28 pacjentw zprzewlek chorob yln, uktrych zastosowano t metod, uzyskano zmniejszenie obwodw koczyn dolnych: na poziomie 5 cm nad kostk przyrodkow od 1 do 12 cm, na poziomie 20 cm nad kostk przyrodkow od 2 do 10 cm, na wysokoci gowy koci strzakowej od 1 do 9 cm. Uzyskano zmniejszenie objtoci badanych koczyn dolnych od 135 ml do 1620 ml. Czterowarstwowa kompresjoterapia znamiennie statystycznie zmniejsza obrzk koczyn dolnych wporwnaniu do metody jednowarstwowego bandaowania.
Sowa kluczowe: kompresjoterapia, obrzki, owrzodzenie ylne

Rejestracja odleyn wSzpitalu Uniwersyteckim im. dr. J. Biziela wBydgoszczy na podstawie programu Decubitus
Popow A1, Szewczyk MT1,2, Cierzniakowska K1,2
1 Zakad Pielgniarstwa Chirurgicznego, Collegium Medicum wBydgoszczy Uniwersytetu im. M. Kopernika wToruniu 2 Katedra iKlinika Chirurgii Oglnej Collegium Medicum wBydgoszczy Uniwersytetu im. M. Kopernika wToruniu

Wstp Identyfikacja chorych zagroonych rozwojem odleyn, anastpnie dostosowanie opieki do stopnia zagroenia, jest kluczowym elementem prowadzenia profilaktyki odleynowej. Podstaw efektywnego zapobiegania, apniej leczenia odleyn, jest indywidualna ocena czynnikw ryzyka rozwoju odleyn. Cel pracy Celem pracy bya ocena czstoci wystpowania odleyn wwybranych klinikach/oddziaach rejestrowanych za porednictwem programu Decubitus. Materia imetody Badaniem objto chorych hospitalizowanych wokresie od stycznia 2010 do czerwca 2011 roku wKlinice Chirurgii Oglnej, Oddziale Neurologii, Oddziale Neurochirurgii oraz wOddziale Intensywnej Opieki Medycznej Szpitala Uniwersyteckiego nr 2 im. dr. J. Biziela wBydgoszczy. Ocen ryzyka rozwoju odleyn, okrelenie wskanika ryzyka rozwoju odleyn dokonywano wedug parametrw skali Doreen Norton i programu Decubitus. Wnioski Na podstawie wstpnej analizy parametrw skali stwierdzono czste wystpowanie redniego iwysokiego ryzyka zagroenia odleyn wgrupie chorych leczonych operacyjnie. Nie zaobserwowano znacznych zmian wskanikw czstoci wystpowania odleyn.
Sowa kluczowe: odleyna, profilaktyka, skala Norton, wskanik

Opatrunki ikompresjoterapia zasady stosowania wleczeniu owrzodze ylnych


Szewczyk MT
Zakad Pielgniarstwa Chirurgicznego Collegium Medicum wBydgoszczy Uniwersytetu im. M. Kopernika wToruniu

Zachowawcze leczenie owrzodze ylnych skada si zwielu elementw postpowania oglnego imiejscowego. Jednym znich jest postpowanie miejscowe iwaciwy dobr opatrunkw specjalistycznych, odgrywajcych kluczow rol wpromocji, utrzymaniu igojeniu rany. Rodzaj opatrunku powinien by dobrany do owrzodzenia. Podczas oceny owrzodzenia naley bra pod uwag wielko, gboko, lokalizacj, ilo wysiku oraz charakterystyk oyska, jak np. ilo wknika, ziarniny, atake etap gojenia. Leczenie miejscowe bdzie miao na celu oczyszczenie owrzodzenia oraz inicjowanie procesu gojenia. Patogeneza przewlekej niewydolnoci ylnej iowrzodze, wktrej zasadnicz rol odgrywa nadcinienie ylne, wymaga take redukcji izniesienia czynnikw przyczynowych. Tzw. zotym standardem zachowawczego leczenia owrzodze ylnych jest kompresjoterapia. Jej stosowanie wspiera izwiksza take efektywno innych inwazyjnych metod leczenia chorb y koczyn dolnych, jest podstawow form terapii uosb zprzeciwwskazaniami do zabiegu chirurgicznego, zapobiega nawrotom iprogresji owrzodzenia, wydua czas remisji, odgrywa znaczc rol wprofilaktyce wtrnej itrzeciorzdowej owrzodze oetiologii ylnej. Skuteczno kompresjoterapii zaley midzy innymi od formy kompresji, aktywnoci chorego, stopnia ucisku (I, II, III, IV klasa). Stae cinienie 40 mmHg (wokolicy kostki) uzyskiwane za pomoc systemu kompresyjnego dwu- lub wielowarstwowego prowadzi do znacznego przyspieszenia procesu gojenia owrzodze.
Sowa kluczowe: kompresjoterapia, leczenie miejscowe, owrzodzenie ylne goleni

Evereth Publishing, 2011

93

Leczenie Ran 2011;8(3)

Opatrunki specjalistyczne fakty imity


Szewczyk MT
Zakad Pielgniarstwa Chirurgicznego Collegium Medicum wBydgoszczy Uniwersytetu im. M. Kopernika wToruniu

Obecnie termin wilgotne leczenie ran stoi wopozycji do leczenia tradycyjnego, biernego, polegajcego na osanianiu rany zzewntrz. Mikrorodowisko pod opatrunkiem gazowym hamuje proces gojenia rany przewlekej. Natomiast specjalistyczne opatrunki zapewniaj m.in. wilgotne, sprzyjajce gojeniu rodowisko woysku rany, utrzymuj prawidow termoregulacj, wykazuj dziaanie absorpcyjne, nawadniajce, hipoalergiczne, bakteriostatyczne, chroni przed infekcjami zzewntrz. Dobrane zgodnie zkryteriami oceny rany, usuwaj tkank martwicz, zmniejszaj dolegliwoci blowe, zwikszaj komfort ycia chorych. Opatrunki specjalistyczne zapewniaj take autolityczne oczyszczanie rany. Nie wymagaj czstych zmian izapobiegaj nadmiernemu ochadzaniu rany. Celem leczenia miejscowego za pomoc opatrunkw jest stworzenie woysku rany waciwych warunkw gojenia, ktre wspieraj naturalne mechanizmy na kadym etapie procesu gojenia.
Sowa kluczowe: mikrorodowisko rany, opatrunki specjalistyczne, wilgotne leczenie ran

TIME wleczeniu ran przewlekych


Szewczyk MT1,2, Jawie A2
1 Zakad Pielgniarstwa Chirurgicznego Collegium Medicum wBydgoszczy Uniwersytetu im. M. Kopernika wToruniu 2 Katedra iKlinika Chirurgii Oglnej Collegium Medicum wBydgoszczy Uniwersytetu im. M. Kopernika wToruniu

Strategia TIME polega na usuwaniu nieprawidowoci imodyfikacji niekorzystnych warunkw dla procesu gojenia woysku rany. Obejmuje procedury majce na celu usunicie zanieczyszcze w postaci martwicy i nadmiernego wysiku, kontrol i leczenie miejscowego zakaenia rany, wcza dziaania modyfikujce rodowisko biochemiczne i pobudzenie naskrkowania zbrzegw rany. Strategi TIME charakteryzuje podejcie holistyczne, uwzgldniajce wszystkie przyczyny rozwoju iprzewlekoci rany oraz czynniki porednie wpywajce na jej gojenie. Wybr metody postpowania powinien by cile zwizany zoglnym stanem zdrowia chorego, ocen rany oraz dowiadczeniem ikompetencjami osoby sprawujcej opiek. Wyznacznikiem podejmowanych dziaa bdzie rwnie charakter imiejsce wiadczenia opieki oraz moliwoci ekonomiczne. Niezalenie od moliwoci zastosowania iwdroenia rnych metod wspomagajcych, celem postpowania wedug strategii TIME bdzie stworzenie w oysku rany korzystnych warunkw gojenia. Dziaania te powinny prowadzi midzy innymi do zmniejszania aktywnoci prozapalnej iredukcji mediatorw zapalenia wranie, usunicia martwicy ibakterii kolonizujcych ran, usunicia starzejcych si komrek, regulacji wydzielania zrany iprzywrcenia prawidowej kolejnoci iprzebiegu faz procesu gojenia.
Sowa kluczowe: antyseptyki, gojenie, mikrorodowisko rany, opatrunki, tkanka martwicza

94

Evereth Publishing, 2011

You might also like