INSTALACJE WODOCIGOWE 1 CO TO JEST NORMA FIZJOLOGICZNA I ILE WYNOSI Najmniejsza ilo wody, ktra pozwala na prawidow przemian materii

litra wody dziennie OMW ZAPOTRZEBOWANIE NA WOD W GOSP.DOMOWYM - picie i gotowanie (3-10 l/doba/osoba) - utrzymanie higieny osobistej (mycie 10-20 l / kpiel 15-50 l) - pranie (20-40 l) - zmywanie naczy (10-30 l) - spukiwanie miski ustpowej ( 20-40 l) - sprztanie pomieszcze ( 7-10 l) -dobowe zuycie wody na jednego mieszkaca wynosi rednio 150 l wynosi ona 2,5 3,5

2 UJECIE WODY zesp obiektow i urzadzen surzacych do ujmowania wody powierzchniowej lub podziemnej OMW ZNANE CI RODZAJE STUDNI-PODAJ ICH ZASTOSOWANIE(naszkicuj przykad) -studnia kopana- niewielka wydajno wody, gboko szybu zaley od zalegania wd gruntowych ( 5-15 m ) zbudowana z krgw betonowych lub elbetowych o rednicy 0,8/1,0 lub 1,2 m i wysokoci 0,3-1,0 czonych zapraw cementow, na dnie filtr wirowy -studnia abisyska- najprostsza studnia rurowa suca do pobierania wd zaskrnych w piaskach, piaskach gliniastych oraz tam gdzie grne warstwy ziemi s do silnie nasycone wod. Skada si ze stalowej rury ssanej o rednicy 32-50mm oraz filtru o dugoci 1,0-2,0 m z nawierconymi otworami o rednicy 5-11mm owinitego siatk miedzian, filtr zakoczony ostrzem(rura wbijana) lub widrem (wkrcana) -studnie wiercone-stosowane do ujcia gbokiej wody gruntowej, wymagana dua wydajno, wykonane przez wyspecjalizowane przedsibiorstwo hydrologiczne na p[odstawie szczegowej dokumentacji, wykonane z rur paszczowych zamknitych od gry specjaln gowic i obudowane studzienk do ktrych opuszcza si kolumn filtrow pobierajc wod 3 PODAJ SPOSOBY OCZYSZCZANIA WODY Przy uzdatnianiu wody wykorzystuje si metody:
Sposoby oczyszczania wody: a) oczyszczanie wody metod mechaniczn: - krata; wstpne, grubsze czstki stae (gazie, grube zawiesiny), - sita; drobne zanieczyszczenia stae lub ruchome, - osadniki; przez zatrzymanie wody lub jej wolny przepyw uzyskuje si osadzenie zawiesin na dnie zbiornika, b) oczyszczanie wody metod biologiczn: Filtracja - filtry powolne; przeprowadzenie wody przez wir i piasek w zbiornikach, wydajno 1-3 m2 wody dziennie na 1 m2 powierzchni filtru, - filtry pospieszne; do 300 m2 wody na 1 mfx powierzchni filtru, c) oczyszczanie wody metod fizyczno - chemiczn: koagulacja, odkwaszanie, zmikczanie, odelazianie, odmanganianie (dodawanie chemikaliw wytwarzajcych kaczki przypiesza sedymentacj zawiesin lub niszczy bakterie (chlor), utlenianie, demineralizacja, dezynfekcja, d) oczyszczanie wody metod fizyczn: - cedzenia: due ciaa pywajce wskutek swej wielkoci s zatrzymywane na kratach lub na sitach, na tej samej zasadzie pracuj rwnie filtry piaskowe, sedymentacja; wskutek wikszej gstoci ni cieki ciaa stae opadaj na dno osadnikw. filtracja odgazowanie, - napowietrzenie; w komorach wstpnego napowietrzania, lub odtuszczania moe wystpi proces wznoszenia (flotacji): wskutek mniejszej gstoci ni woda substancje wypywaj na powierzchni wody, Najczciej stosowane s nastpujce metody oczyszczania wody: - destylacja, - dejonizacja, odwrcona osmoza, - adsorpcja na wglu aktywnym Np wkady do dzbankw, - filtracja na mikroporowatych membranach, - ultrafiltracja, - foto utlenianie

4 OPISZ(ze szkicami) SYSTEMY SIECI WODOCIGOWEJ I WYJANIJ RNICE MIDZY NIMI - piercieniowy (obwodowy) przewody tworz obwd zamknity, woda do odbiorcw moe by doprowadzona z kilku stron, stosowany w wikszoci sieci miejskich - rozgaziony (kocowy, promienisty) przewody tworz ukad otwarty, woda moe by

doprowadzona do odbiorcw z jednej strony 5 NARYSUJ I OPISZ SCHEMAT INSTALACJI WODOCIGOWEJ

Instalacja wodocigowa to zesp urzdze zmontowanych w budynku i na terenie przylegym do niego, zaopatrujcych w wod ich uytkownikw na potrzeby gospodarcze, przemysowe i niekiedy poarowe. Instalacja wodocigowa w budynku zaczyna si od gwnego zaworu wewntrznego (za wodomierzem od strony budynku) i skada si z przewodw rozdzielczych (poziomw), przewodw pionowych (pionw) i odgazie Przewody rozdzielcze doprowadzaj wod do pionw, a te z kolei na poszczeglne kondygnacje, gdzie odgazieniami woda dopywa do punktw czerpania. Rury powinny by lokalizowane w taki sposb, aby z pomieszcze oglnych moliwy by dostp do armatury. Poszczeglne gazie poziomych przewodw rozdzielczych naley wyposay w armatur odcinajc i spustow, umoliwiajc ich czasowe odczenie i odwodnienie bez potrzeby zatrzymywania pracy caego systemu. Schemat instalacji wodocigowej zaley od wysokoci budynku, jego przeznaczenia, cinienia wody w sieci. Najczciej wykonuje si instalacj jednostrefowe z rozdziaem dolnym lub rozdziaem grnym oraz wielostrefowe w budynkach wysokich gdzie przewody rozdzielcze zakada si na tylu kondygnacjach, ile jest stref

6 CO TO JEST POCZENIE(przycze) WODOCIGOWE-OMW JE Odcinek sieci wodocigowej czcy przewd miejski lub lokalne rdo wody z instalacj w budynku. Jego rednica minimum 25mm, usytuowane jest 1,5 m od przewodw kanalizacyjnych 0,8 m od kabli energetycznych 0,5 m od kabli telekomunikacyjnych. Do nowego budynku wykonuje przedsibiorstwo wodocigowe, zagbienie poniej gbokoci przemarzania gruntw ( 1,5-1,7 m) spadek 3 procent w kierunku przewodu ulicznego PODAJ ZASADY PROWADZENIA PRZYCZA WODOCIGOWEGO Powinno by prowadzone zgodnie z projektem instalacji tak by nie naruszy statyki budynku po wewntrznych cianach budynku rwnolegle lub prostopadle do cian budynku ze spadkiem gwarantujcym moliwo odwodnienia i odprowadzenia, z jak najmniejsz iloci zaama po najkrtszych trasach zabezpieczone przed uszkodzeniem i zamarzniciem. Przy przejciu przez elementy konstrukcyjne budynku nie mog znajdowa si poczenia rur. Przewody rozdzielcze poziome i pionowe prowadzone po wierzchu cian wewntrznych, pozostae przewody (piony, podejcia) ukadane na powierzchni cian lub w bruzdach ciennych z izolacj powietrzn przytwierdzone do cian uchwytami, hakami lub wspornikami co 2-5 m . Przy prowadzeniu po cianie przewodw poziomych rnych instalacji przewody wodocigowe umieszcza si: pod przewodami ciepej wody, centralnego ogrzewania i gazu w odlegoci 0.15m, nad przewodami kanalizacyjnymi, poniej instalacji elektrycznej w odlegoci 0,10m, zawory czerpalne do zleww 0,25-0,35 m liczc od grnej krawdzi, baterie na murowe cienne 0,10-0,18m, cienne natryskw 1,0-1,15m 7 8 9 10 OMW ZASADY PROWADZENIA INSTALACJI WODOCIGOWEJ WEWNTRZ BUDYNKU Zesp urzdze wodocigowych oraz przewodw z uzbrojeniem dostarczajcym uytkownikom wod zgodnie z jej przeznaczeniem i wymaganiami sanitarnymi. Skada si z przewodw rozdzielczych doprowadzajcych wod do pionw, przewodw pionowych( piony) i odgazie doprowadzajcych wod do punktw czerpalnych. Istniej rozdzia dolny-od dou zaopatruje piony w wod/grny-od gry zaopatruje piony . W budynkach wysokich wykonuje si instalacje wielostrefowe z przewodami rozdzielczymi na tych kondygnacjach ile jest stref INSTALACJE KANALIZACYJNE

1 NASZKICUJ I OPISZ UKADY(systemy) SIECI KANALIZACYJNYCH -system peny: *kanalizacja oglnospawna 1 wszystkie cieki zbierane w jeden wsplny 2wszystkie cieki zbierane w jeden wsplny 3do odprowadzania przecitnie krtkich opadw(gwatowne opady przeciaj ciek 4 przed oczyszczalni cieki rozcieczone wodami deszczowymi *kanalizacja rozdzielcza dwa niezalene przedowy wd opadowych i ciekw, przejmuje cao opadw. cieki o maym nateniu do odbiornika. *kanalizacja prozdzielcza dwa rodzaje urzdze wsppracujcych ze sob cz ciekw opadowych czona z pozostaymi ciekami. -system czciowy rezygnacja z kanalizacji deszczowej -kanalizacja bezodpywowa cieki z instalacji odprowadzone do zbiornikw bezodpywowych i wywoone do oczyszczalni taborem asenizacyjnym. 2 OPISZ MATERIAY I KSZTAT RUR KANALIZACYJNYCH ZBIORCZYCH szkicami) -przekroje eliptyczne, jajowe, zwyke, jajowe odwrcone -wysoko 1,2-2,4 m, szeroko 0,6-1,6 m -przekroje koowe o rednicy do 1500 mm -w kanalizacji oglnospawnej stosowane najczciej przewody jajowe lub gumkowe

(ze

3 NARYSUJ I OPISZ SCHEMAT INSTALACJI KANALIZACYJNEJ schemat instalacji kanalizacyjnej: 1-podejcie 2-piony; 3-przewd poziomy; 4-studzienka rewizyjna umoliwia dostp do kanau, ustawiana w odlegoci 50-150m, wykonana z krgw betonowych 5-rynna; 6-pion spustw; 7-kana ciekowy 8-kana deszczowy Jest to zesp powizanych ze sob elementw slucych do odprowadzania ciekw z obiektu budowlanego i jego otoczenia do sieci kanalizacyjnej zewntrznej lub innego odbiornika. Skada si z: -poziomych przewodw odpywowych -pionowych przewodw spustowych -podej czcych przybory sanitarne z pionami Instalacja wewntrzna rury eliwne jedno lub dwkielichowe -rednica 50,77,100,100, grubo cianki 3,5-6mm -przewody odpywowe, rzadziej piony kanalizacyjne. -powoki zabezpieczaj powierzchni przed uszkodzeniami mechanicznymi. *eliwne ksztatki kielichowe *doczniki do poczenia rur kamionkowych i eliwnych *rewizje dostp do przewodu(umoliwienie czyszczenia) *zwki zmiana przekroju Rury kamionkowe(przykanalik, czone przez kielichy, odporne na rodki chemiczne) Rury betonowe odporne na temperature i rodki chemiczne, znaczne opory

Rury z mikkiego oowiu cieki chemicznie aktywne Rury stalowe podejcia do umywalek, bidetw. Rury z tworzyw sztucznych najpopularniejszy materia do budow sieci wewntrznej Rury PVC, PP, PE maj dobre parametry hydrauliczne 4 CO TO JEST PRZYKANALIK? PODAJ ZASADY JEGO PROWADZENIA Przewd zbierajcy cieki ze wszystkich przewodw poziomych na terenie budynku i odprowadzajcy je do kanau miejskiego. Wykonywany z tworzywa sztuczngo, rur kamionkowych. Minimalny spadek to 2% maksymalny 20%. Minimalna rednica 150mm i nie mniej ni rednica najwikszego przewodu odpywowego poczonego z tym przykanalikiem. Prowadzony poniej poziomu przemarzania gruntu. Okoo 1.5 m od innych instalacji. Naley dokona hydraulicznego sprawdzenia przykanaliku. Pierwsza studzienka jakie 2.5-3m od ciany budynku. Prowadzony prostopadle do kanaw ulicznych za zmiana kierunku nastpuje przez studzienki 5Jest to zesp powizanych ze sob elementw slucych do odprowadzania ciekw z obiektu budowlanego i jego otoczenia do sieci kanalizacyjnej zewntrznej lub innego odbiornika. Skada si z: -poziomych przewodw odpywowych(poziomy) cz piony z przykanalikiem. Obowizuje zasada najkrtszej drogi prowadzenia ciekw. . Prowadzenie odcinkami krtkimi, prostopadymi i rwnolegymi. Spadek maksymalny zaley od materiau. rednica poziomw rwna co najmniej rednicy pionw. Oraz co najmniej 100mm od pionw ze ciekami z azienek, pralni, wypustw drogowych. Minimalna gboko odpyww pod podog piwnicy to 0.3; 0.5 m. Minimalna odlego od fundamentw 2. -pionowych przewodw spustowych piony. Pionowe przewody kanalizacyjne zbierajce cieki z podej do przyborw i odprowadzajce je do przewodw poziomych. Piony s deszczowe i sanitarne.Lokalizowane centralnie do przyporw. Prowadzone po wierzchu lub w bruzdach. Zamykane po prbie szczelnoci. rednice 50,75,100mm. rednica pionu staa na caej dugoci. -podej czcych przybory sanitarne z pionami czy przybr sanitarny z pionem.Uywa si odgazienia z odchyleniem odnogi 45 stopni. Podejcia jak najkrtsze. Dugo liczona po osi przewodu nie moe przekracza 2.5m dla miski ustpowej. Spadki podej wiksze od 2% - wynikaj z osiowego montau ksztatki z trjnikiem. Od 2 lub wicej przyborw naley zwikszy rednic podejcia o jedn dymensj. Oddzielne podejcie od kadej miski ustpowej. Instalacja wewntrzna rury eliwne jedno lub dwkielichowe -rednica 50,77,100,100, grubo cianki 3,5-6mm -przewody odpywowe, rzadziej piony kanalizacyjne. -powoki zabezpieczaj powierzchni przed uszkodzeniami mechanicznymi. *eliwne ksztatki kielichowe *doczniki do poczenia rur kamionkowych i eliwnych *rewizje dostp do przewodu(umoliwienie czyszczenia) *zwki zmiana przekroju Rury kamionkowe(przykanalik, czone przez kielichy, odporne na rodki chemiczne) Rury betonowe odporne na temperature i rodki chemiczne, znaczne opory Rury z mikkiego oowiu cieki chemicznie aktywne Rury stalowe podejcia do umywalek, bidetw. Rury z tworzyw sztucznych najpopularniejszy materia do budow sieci wewntrznej Rury PVC, PP, PE maj dobre parametry hydrauliczne

6 WYMIE I OMW KRTKO SPOSOBY OCZYSZCZANIA CIEKW -mechaniczne usuwanie zanieczyszcze staych ze ciekw przez odcedzanie -biologiczne odbywajce si w komorze napowietrzania lub w rowach cyrkulacyjnych . Tutaj czciowo oczyszczone cieki s mieszane z rnego rodzaju mikroorganizmami ( bakteriami tlenowymi , grzybami, pierwotniakami ) -chemiczne usuwanie z nich substancji nieorganicznych , najczciej azotanw i fosforanw , powstajcej w drugiej fazie procesu 7 Przydomowa oczyszczalnia ciekw to zesp urzdze, ktre neutralizuj zanieczyszczenia powstae w jednym luk kilku budynkach. Zastosowanie oczyszczalni ciekw to przede wszystkim inwestycja w przyszo i w naturalne rodowisko. Przydomowe oczyszczalnie ciekw doskonale nadaj si do zastosowania na terenach mieszkalnym - poczwszy od pojedynczych gospodarstw, przez przedsibiorstwa i cae gminy/osiedla. Oczyszczalnie ciekw, ze wzgldu na sposb dziaania (oczyszczania) dzielimy na trzy podstawowe kategorie: - Oczyszczalnie mechaniczne - mechaniczne oczyszczenie ciekw z cia staych pywajcych oraz duych zawiesin organiczno-mineralnych. Proces oczyszczania skada si z kilku etapw, ktre powoduj oczyszczanie ciekw z osadw i zawiesin w 70%. - Chemiczne oczyszczalnie ciekw - zastosowanie rodkw chemicznych w tego typu oczyszczalniach wspomaga oczyszczalnie mechaniczne. Stosowane s do usuwania materiaw, ktre nie ulegaj rozkadowi biologicznemu. - Biologiczne oczyszczalnie ciekw - usuwanie zanieczyszcze odbywa si w sposb naturalny. Zanieczyszczenia te s rozkadane za pomoc mikroorganizmw gwnie bakterii, ktre ywi si zanieczyszczeniami. OGRZEWANIE 1 OMW OGRZEWANIE PODOGOWE(wraz ze szkicami) Ciepo rozchodzi si za pomoc fal elektromagnetycznych nagrzewajcych przedmioty bez wyranego podwyszania temperatury powietrza-korzystna reakcja czowieka Lepszy komfort termiczny i oszczdno okoo 12 % paliwa, konieczno izolacji odpowiedniej izolacji termicznej poniej przewodw ukadane na wierzchu, ogrzewanie elektryczne: kable(yla grzejna, izolacja, ekran, osony) maty(z tworzywa sztucznego z wplecionym cienkim kablem) folie(paskie druty aluminiowe zatopione w folii poliestrowej) ogrzewanie wodne: -ogrzewanie niskotemperaturowe -zrodlo ciepla tradycyjne lub biogaz energia geotermalna, wiatr -wykonczenie plytkami ceramicznymi kaminnymi, wykladzinami z tworzyw sztucznych 2 DOKONAJ PODZIAU CENTRALNEGO OGRZEWANIA Ogrzewania wodnego Grawitacyjne Ogrzewanie z rozdziaem dolnym/grnym dwururowe Ogrzewanie jednorurowe Ogrzewanie mieszkaniowe Ogrzewanie wodne pompowe Ogrzewanie paszczyznowe Ogrzewanie tamami promieniujcymi Ogrzewanie parowe Niskoprne Wysokoprne

(prniowe) Ogrzewanie powietrzne Grawitacyjne lub wentylatorowe Ogniowo-powietrzne Parowo-wodne Ogrzewanie energi soneczn Ogrzewanie za pomoc pompy cieplnej 3 NARYSUJ I OPISZ ZASAD DZIAANIA CENTRALNEGO OGRZEWANIA WODNEGO DWURUROWEGO Z ROZDZIAEM DOLNYM Poziome przewody rozdzielcze w podziemiu zasilaj piony od dou, woda wznosi si do grzejnikw, oddaje ciepo wraca przewodami powrotnymi do kota, przewody rozdzielcze ze spadkiem do kota-ujcie powietrza, naczynie wzbiorcze przyjmuje nadmiar wody, czy instalacje z atmosfer NARYSUJ I OPISZ ZASAD DZIAANIA CENTRALNEGO OGRZEWANIA WODNEGO DWURUROWEGO Z ROZDZIAEM GRNYM Poziome przewody rozdzielne na najwyszej kondygnacji, jeden gwny przewd wznony doprowadza wod gorc z kota na poddasze, skd rozprowadzana przewodami poziomymi do pionw i pionami do grzejnikw, woda ochodzona wraca do kota pionami powrotnymi, lepsze krenie wody, moliwo utrzymywania niszej temperatury w podziemiach, wiksze straty ciepa z przewodu zasilajcego na poddaszu 4 NA CZYM POLEGA OGRZEWANIE JEDNORUROWE?- PODAJ PRZYKAD Prowadzenie pojedynczych poziomw i pionw, instalacja z rozdziaem grnym, piony s jednoczenie przewodami zasilajcymi i powrotnymi, zalet jest moliwo prefabrykacji, mniejszy koszt przewodw, wady to wzajemne oddziaywanie grzejnikw, wiksza liczba grzejnikw, zawory odpowietrzajce ogrzewanie w ukadzie pionowym i poziomym 5Ukad rozdzielaczowy W instalacjach w ukadzie rozdzielaczowym wystpuje jeden, lub w budynkach rozlegych kilka pionw, ktrymi czynnik grzewczy doprowadzony jest do rozdzielaczy. Od rozdzielacza przewody prowadzone s bezporednio do grzejnikw. Do kadego grzejnika biegnie oddzielna para przewodw (zasilajcy i powrotny). Przewody prowadzi si pod posadzk. Czsto przewody te niezalenie od mocy grzejnika maj jednakow rednic, co uatwia wykonanie instalacji. W przypadku ukadu rozdzielaczowego przewanie stosuje si grzejniki z podczeniem dolnym. Dobrym rozwizaniem z punktu widzenia estetyki pomieszczenia, a zwaszcza podogi, jest podejcie do grzejnika od tyu, czyli zeciany, za pomoc specjalnego zestawu przyczeniowego. Ukad rozdzielaczowy ma szereg zalet, ktre powoduj, e jest on obecnie bardzo czsto stosowany w budynkach nowo wznoszonych. Do gwnych zalet tego systemu mona zaliczy, to e w instalacji nie wystpuj poczenia przewodw w pododze i w zwizku z tym zminimalizowane jest ryzyko trudnych do opanowania wyciekw. Kolejn zalet wan dla wykonawcy jest ograniczenie koniecznoci wykonywania bruzd oraz przej przez ciany i stropy. W przypadku odpowiedniego wyposaenia w zawory odcinajce, moliwe jest atwe odczanie instalacji na poszczeglnych kondygnacjach lub nawet poszczeglnych grzejnikw. Gwn wad instalacji tego rodzaju jest nieco wyszy koszt materiaw (rozdzielaczy, przewodw i skrzynek). Poza tym wad tego ukadu jest konieczno znalezienia miejsca na skrzynk z rozdzielaczami (rozdzielni) i pniejsze ograniczenie aranacji danego pomieszczenia. W przypadku prowadzenia przewodw bez izolacji, np. w rurze osonowej typu peszel, mog wystpi zyski ciepa, w pomieszczeniach, przez ktre biegn przewody i schodzenie czynnika grzewczego, dopywajcego do grzejnikw. Kolejnym ograniczeniem tego ukadu jest brak atwej moliwoci odwodnienia instalacji. Rozdzielacze wymagaj bardzo starannego montau. Niedokadnoci w tym miejscu s w praktyce najczstsz przyczyn ubytkw wody z instalacji. W systemie tym istnieje moliwo montau licznika ciepa, co umoliwia indywidualne

rozliczenie kosztw zuycia ciepa. 6 CO TO JEST OGRZEWANIE ZDALACZYNNE I JAKIE S JEGO RODZAJE DOKONAJ PODZIAU I OMW RNICE Zaopatruje w energi ciepln grupy budynkw z jednego rda ciepa (kotownia osiedlowa, elektrociepownia, kotownia zbiorcza Podzia w zalenoci od rodzaju ogrzewanych obiektw: -ogrzewanie osiedlowe-budynki mieszkalne + zakady usugowe -ogrzewanie przemysowe-budynki + potrzeby technologiczne -ogrzewanie miejskie-budynki mieszkalne, uytecznoci publicznej, zakady Podzia w zalenoci od czynnika grzejnego -parowe -wodne rednio lub wysokotemperaturowe 7 CO TO JEST SIE CIEPLNA I JAKIE S JEJ RODZAJE Rozprowadza par wodn lub wod ze scentralizowanych rde do odbiorcw. Rodzaje w zalenoci od typw odbiorcw i ich pooenia: -promieniowa -pajcza -piercieniowa(zamknita) -wielopiercieniowa Podzia w zalenoci od iloci przewodw -jednoprzewodowa -dwuprzewodowa -trjprzewodowa -czteroprzewodowa 8 WYMIE I OMW SPOSOBY UOENIA SIECI CIEPLNYCH(ze szkicami) -naziemne na podporach, tereny przemysowe -podziemne w kanaach przeazowych skuteczna kontrola i usuwanie awarii, wszystkie instalacje oprcz gazu prowadzone w jednym kanale zbiorczym -podziemne w kanaach nie przeazowych betonowe, z elementw prefabrykowanych -we wsplnej rurze ochronnej -bez kanaowe ukadanie sieci cieplnych 9 CO TO S WZY CIEPLNE I JAKIE S ICH ZADANIA Wze cieplny to zesp urzdze czcych sie ciepln znajdujc si na zewntrz obiektu zaopatrzenia w ciepo z instalacj wewntrzn obiektu. Zadaniem wzw cieplnych jest rozdzia dostarczonego sieci ciepa do poszczeglnych gazi odbiorczych, jak rwnie miejscowa regulacja czynnika grzewczego i kontrola pod wzgldem bezpieczestwa procesu rozdziau energii i pracy poszczeglnych urzdze. Z tego wzgldu w wle cieplnym zlokalizowane s urzdzenia suce do: wymiany ciepa pomidzy sieci ciepln a odbiorcami odcicia dopywu czynnika, oczyszczania dopywajcego czynnika, zmiany parametrw czynnika, kontroli bezpieczestwa, pomiaru i regulacji poszczeglnych parametrw (temperatur, cinie, przepyww) INSTALACJE GAZOWE 1 WYMIE RODZAJE GAZU STOSOWANEGO W GOSZP.DOMOWYM Gazy: -naturalne Gaz ziemny (wysokometanowy, zaazotanowany, suchy lub mokry, bezbarwny, lejszy

od powietrza, czyste i ekologiczne paliwo naturalne) Biogaz(powstaje w wyniku beztlenowej obrbki odpadw organicznych, oczyszczalni ciekw, wysypisk, stosowany w pojedynczych obiektach, sieciach lokalnych) -sztuczne Gaz wglowy (wytwarzany w gazowniach, mieszanina wielu gazw, trujcy, lejszy od powietrza) Gaz wodny (powstaje podczas dziaania na wgiel lub koks pary wodnej i powietrza) Gaz generatorowy (powstaje na skutek niepenego spalania wgla w generatorach) Gaz porafineryjny Gaz koksowniczy(produkt uboczny podczas produkcji koksu) Gaz miejski (mieszanina gazu wglowego oraz wodnego) Gaz pynny (otrzymywany podczas destylacji ropy naftowej lub wykraplany z gazu ziemnego wodnego, stosowany w gospodarstwach niepodczonych do sieci i w turystyce) 2 PODAJ UKADY SIECI GAZOWEJ(ze szkicami) I WYJANIJ RNICE MIDZY NIMI -system obiegowy(piercieniowy)zamknite obwody sieci umoliwiajce dopyw gazu z dwch stron -system kocwkowy(promienisty) zasilanie tylko z jednej strony -system mieszany-gwnie rejony miasta o ukadzie obwodowym, peryferie rozgazionym 3 WYMIE I OPISZ RODZAJE GAZOCIGW W ZALENOCI OD CINIENIA GAZU -wysokiego cinienia 1,6Mpa<p<10Mpa -podwyszonego redniego cinienia 0,5Mpa<p<1,6Mpa -redniego cinienia 10Kpa<p<0,5Mpa -niskiego cinienia p<10Kpa w miastach, osiedlach rozprowadzanie gazu pod niskim lub rednim cinieniu, przyczany przez stacje redukcyjno-pomiarowe I stopnia z wysokim cinieniem miejskie systemy mieszane(ukad dwustopniowy)lokalizacja stacji redukcyjno-pomiarowych II stopnia zaopatrujcych w gaz sie niskiego cinienia z sieci redniego cinienia gaz redniego cinienia doprowadzany do odbiorcy domowym reduktorem cinienia w budynkach tylko gaz o niskim cinieniu do 5 Kpa 4 NARYSUJ I OPISZ SCHEMAT INSTALACJI GAZOWEJ Instalacja gazowa to zesp przewodw i urzdze pooonych za kurkiem gwnym, speniajcym okrelone wymagania szczelnoci ich zadaniem jest doprowadzenie gazu do poszczeglnych odbiornikw prowadzona na zewntrz lub wewntrz budynku w jej skad wchodz przewody gazowe, urzdzenia do pomiaru zuycia gazu, armatura, przybory gazowe oraz przewody spalinowe poczone z kanaami spalinowymi. Jest wasnoci waciciela budynku lub jego administratora(gazomierz naley do zakadu gazowniczego) 5 CO TO JEST PRZYCZE GAZOWE?-OMW ZASADY JEGO WYKONYWANIA Odcinek przewodu czcy sie uliczn z instalacj w budynku zakoczony kurkiem gwnym lub zespoem reduktora gazowego. Doprowadzenie gazu do budynku zaley od rodzaju gazocigu ulicznego, konstrukcji budowy, gwnie z rur stalowych lub polietylenowych(w pkt. redukcyjnym przechodz w stalowe lub miedziane, spadek do gazocigu ulicznego minimum 4%, rednica minimum 40mm, wyposaone w zasuw odcinajc na odgazieniu od gazocigu ulicznego by zamkn dopyw gazu, gboko posadowienia 0,6-0,7m (suchy) 0,8m (mokry) sie gazowa oraz przycze zakoczone kurkiem gwnym wraz z gazomierzem, naley do dostawy gazu-do jego obowizkw naley instalacja, konserwacja i remont tych urzdze, przebicie ciany budynku wlotem gazowym powinno by zabezpieczone rura ochronn. 6 WYMIE ZASADY PROWADZENIA PRZEWODW GAZOWYCH WEWNTRZ BUDYNKW -rury stalowe ze sznurem (do gazomierza) -przewody stalowe czone przez gwintowanie lub spawanie

-rury miedziane czone lutowaniem -prowadzone przez pomieszczenia niemieszkalne, atwo dostpne i suche -prowadzone rwnolegle i prostopadle do sufitw i cian -piony gazowe w korytarzach, przedpokojach, klatkach schodowych -prowadzone nad instalacj wodocigow, kanalizacyjn, poniej c.o oraz nad przewodami elektrycznymi(gaz miejski, ziemny) lub pod nimi (gaz pynny) -przejcia przez ciany i stropy w rurach ochronnych -spadek przewodw poziomych minimum 4% w kierunku pionw lub odwadniany -malowa tym kolorem naley przewody instalacji gazowej -dopuszcza si przewody w bruzdach budowlanych osonite nie uszczelnionymi ekranami INSTALACJE ELEKTRYCZNE 1 DOKONAJ PODZIAU SIECI ELEKTRYCZNYCH I OMW JE -sieci zasilajce najwyszych napi 110kV, 220kV, 380kV -sieci rozdzielcze rednich napi 15kV, 30kV -sieci niskiego napicia 230V, 400V CO TO JEST I CO ZAWIERA STACJA TRANSFORMATOROWA Zesp urzdze sucych do przetwarzania napicia wyszej energii na nisze, przetwarzania i rozdziau energii do poszczeglnych odbiorcw. Skada si z rozdzielnicy wysokiego napicia, transformatora oraz rozdzielnicy niskiego napicia 2 CO TO JEST PRZYCZE ELEKTRYCZNE? WYMIE I OMW ZNANE CI RODZAJE PRZYCZY(ze szkicami) Odcinek linii elektrycznej czcy sie miejsk niskiego napicia z budynkiem. -napowietrzne-gdy sie energetyczna napowietrzna, stojakowe przycze(dachowe) gdy przewody doprowadzane do stojaka z rury stalowej i zainstalowanego na dachu budynku -nacienne-gdy przewody doprowadzane do izolatorw w cianie( przewody goe, aluminiowe, linki stalowe) -kablowe-poczone z sieci kablow lub napowietrzn kabel z yami aluminiowymi 3 OPISZ ZNANE CI RODZAJE BEZPIECZNIKW-PODAJ ZASADY ICH DZIAANIA -topikowe- zabezpiecza przed skutkami zwar i przecienia ,(obwody instalacje stare) -elektromagnetyczne(automatyczne wkrcane)- zabezpieczenie zwarciowe -elektromagnetyczne bimetalowe- reaguj rwnie za zwikszenie ciepa elementu bimetalowego, chwilowe przecienie przy rozruchu nie wyczajc obwodu -wyczniki nadmiarowo prdowe- chroni instalacje przed przecieniem i skutkami zwar, dziaaj samoczynnie -wyczniki rnicowoprdowe- dziaajce na zasadzie pomiaru rnicy prdu, mierz prd wpywajcy i wypywajcy, reaguj na adowanie prdu, chroni przed poarem i poraeniem 4 PODAJ I WYJANIJ OZNACZENIA PRZEWODW ELEKTRYCZNYCH -DY miedziany jednoyowy -DYt miedziany 2 lub 3 ykowy -YDY miedziany kabelkowy 2,3 lub 4 yowy -YDYp- paski j/w -YDY 3x1,5- przewd YDY z trzema yami o przekroju 1,5mm2 -YADY- yy aluminiowe Jeeli w oznaczeniu zamiast D wystpuje L oznacza to link 5 6 WYMIE I OMW KRTKO RODKI ZABEZPIECZAJCE PRZED PORAENIEM -uziemienie ochronne- poczenie czci metalowych urzdze z ziemi

-zerowanie ochronne- czenie czci metalowych z przewodem zerowym -obnienie napicie bezpieczne -wyczniki ochronne -izolacja ochronna z mas izolacyjnych INSTALACJE PIORUNOCHRONNE 1 Z JAKICH ELEMENTW SKADA SI INSTALACJA PIORUNOCHRONNA? OMW POSZCZEGLNE ELEMENTY - zwody poziome wysokie lub niskie suce do bezporedniego przyjcia prdu wyadowania atmosferycznego, wykonane z wyrobw metalowych, z drutu stalowego ogumowanego o rednicy 7-16mm. Ukadane na dachu w postaci siatki na wsporniku po krawdzi dachu najkrtsz tras bez zagie i zaama -zwody pionowe wykonane z prtw lub ksztatownikw stalowych mocowane na masztach drewnianych lub stalowych, rozmieszczanie i liczba zwodw zaley od wysokoci obiektu ochronnego -przewody odprowadzajce czce zwody z przewodem uziemiajcym, liczba zalena od wielkoci budynku, zwykle 2 przewody po przektnej budynku, do kadego zwodu pionowego 1 przewd odprowadzajcy - zcze kontrolne zacisk pobierczy czcy przewd odprowadzajcy z przewodem uziemiajcym, montowany na wysokoci 0,3-1,8m nad terenem -przewd uziemiajcy- prowadzi do zcza kontrolnego do uziomu zakopanego w ziemi poczenie stae z uziomem 2 CO TO S ZWODY? WYMIE ICH RODZAJE, NARYSUJ PRZYKADY Elementy instalacji odgromowej suce do bezporedniego przyjcia prdu wyadowania atmosferycznego -zwykle poziomych ukadanych na kalenicy i na murowanych kominach oraz w miar potrzeby na poaci dachowej, ze zwodami czy si wszystkie metalowe przedmioty znajdujce si na dachu (zwody musz by wykonane z materiau o odpowiedniej gruboci) S te zwody pionowe montowane na masztach drewnianych lub stalowych 3CO TO S PRZEWODY ODPROWADZAJCE- OMW ICH ILO I KLOKALIZACJ suc do poczenia zwodu (zwodw) z uziomem (przez zaciski probiercze i przewody uziemiajce) przewody odprowadzajce zwykle ukadane s na cianach bocznych budynku; ilosc zalezy od wielkosci budynkow 4 CO TO JEST ZCZE KONTROLNE? GDZIE JEST UMIESZCZANE I DO CZEGO SUY Zcza kontrolne o rnych rozmiarach su do poczenia uziemie ze zwodem pionowym i do pomiaru rezystancji (opornoci uziemienia instalacji odgromowej). Wykonane s z blachy 2 mm i 3mm, ocynk galwaniczny, ogniowy + miedziane na zamwienie.Znajduj si okoo 0.5-1m nad poziomem gruntu. 5 CO TO JEST UZIOM NATURALNY? PODAJ PRZYKADY Poczenie metaliczne z sieci wodocigow zakopan w ziemi, wykonan z rur stalowychpoczone spawaniem zapewniajce dobry styk. Przykadem takiego uziemienia mog by:zbrojenia, rury wodocigowe, oowiane powoki i metalowe paszcze kabli. NARYSUJ I OMW PRZYKADY UZIOMW SZTUCZNYCH -uziom sztuczny pionowy Jedna lub kilka rur stalowych o d. 3 m i rednicy 40mm,wbitych w ziemi tak,e grny koniec jest na gbokoci okoo 0.5m pod ziemi,odlego min.3m -uziom sztuczny poziomy w postaci otokowej Otacza budynek dookoa,tama stalowa szer. 2.5-10mm w odlegoci 1-2m od fundamentu,gboko 0.6m -uziom promienisty sztuczny INSTALACJE WENTYLACYJNE I KLIMATYZACYJNE

1 OMW ZASADY WENTYLACJI GRAWITACYJNEJ Wentylacja naturalna zorganizowana jeeli w budynku s otwory wentylacyjne, skada si z kanaw wentylacyjnych, zaopatrzonych w kratki wentylacyjne umieszczone w grnych czciach pomieszcze zapewniaj odprowadzenie powietrza, w duych pomieszczeniach kanay nawiewne i wywiewne 2 ZASADY WENTYLACJI MECHANICZNEJ: a) zapewnienie wystarczajcej wentylacji pcherzykowej, b) zapewnienie wystarczajcego utlenowania krwi, c) unikanie nadmiernego rozdcia pcherzykw pucnych, d) uatwienie wsppracy pacjenta z respiratorem, e) zastosowanie najniszego z moliwych FiO2 f) zastosowanie dodatniego cinienia kocowo - wydechowego w celu zapobiegania zapadania si pcherzykw pucnych. 3 OMW ZASADY NAWIEWNO-WYWIEWNEJ Z REKUPERATOREM Strumie powietrza sterowany zalenie od: poziomu zanieczyszcze, wilgotnoci, temperatury powietrza. Wad jest szum podczas przepywu powietrza. Czerpnie i wyrzutnie powietrza mieszcz si na dachu budynku. Posiada filtry ktre zatrzymuj zanieczyszczenia zawarte w powietrzu, wymienniki stanowice zesp odzysku ciepa, wentylator nawiewny i wywiewny 4Dokonaj porwnania wentylacji grawitacyjnej i mechanicznej Wentylacja grawitacyjna: - ruch powietrza odbywa si w sposb naturalny - nie wymagane zuycie energii elektrycznej - moe by stosowana w pomieszczeniach z kominkiem - haas moliwy tylko w wypadku le dobranej rednicy kanaw wentylacyjnych Wentylacja mechaniczna: - ruch powietrza wymuszony poprzez prac wentylatorw - zuywa energi elektryczn - nie mona stosowa w pomieszczeniach z kominkiem ze wzgldu na wystpowanie podcinienia - zuyty lub zej jakoci wentylator powoduje znaczny haas