Res in Commercio 11/2011

NIERUCHOMOCI
GIEDA
FINANSE
listopad 2011
(numer 11/ 2011)
Oto kolejny numer miesicznika Res in Commercio
wydawanego w nowej formule, zwizanej bezporednio
z wyranym ukierunkowaniem Kancelarii Tomczak
& Partnerzy w dwch biznesowych kierunkach: w stro-
n nieruchomoci oraz w stron szeroko rozumianych
finansw.
Pogbianie kompetencji prawnikw Kancelarii pozwala
na bieco rejestrowa lektura Res in Commercio. Mamy
przekonanie, e na kocu tej drogi powstanie kilka intere-
sujcych publikacji bdcych wynikiem tak teoretycznych,
jak i najzupeniej praktycznych bada ze strony prawnikw
firmy.
Przykadem tego rodzaju bada jest wanie ukazujca si
na rynku publikacja prawnikw kancelarii Due diligence
wydana przez renomowane wydawnictwo Lexis - Nexis.
Naszych czytelnikw przy tej okazji zachcamy do nabycia
i lektury tej ksiki, ktra jest pierwsz publikacj na rynku
na ten temat.
Pomimo najcilej praktycznego nastawienia teksty

zamieszczone w Res in Commercio nie s opiniami prawnymi,
ktre mogyby by zastosowane wprost i bez dodatko-
wej weryfikacji stanu faktycznego, za pogldy wyraane
na amach miesicznika stanowi jedynie stanowisko
ich autorw.
S p i s t r e c i :
Kto bogatszy, kto biedniejszy 7
Marcin Stachowicz
Prawomocno rozszerzona 10
Jakub Pietrasik
Dobre ssiedztwo 15
Katarzyna Bielat - Sadowska
Wady projektu 18
Dominika Latawiec - Chara
Przeksztacenie spek. Cz dziewita 22
Katarzyna Bielat, Wioletta Januszczyk, Dominika Latawiec - Chara, Marta
Mianowska, Joanna Ostojska, Jakub Salwa, Micha Tomczak.
Streszczenia tekstw 27
Summary 28
2 | R E S I N C O M M E R C I O | L I S T O P A D 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | L I S T O P A D 2 0 1 1 | 3
GIEDA I FINANSE

LEGISLACJA
Outsourcing bankowy
W dniu 27 padziernika 2011 roku wesza
w ycie ustawa z dnia 19 sierpnia 2011
roku o zmianie ustawy Prawo bankowe
oraz ustawy o kredycie konsumenckim.
Najwaniejsz modyfikacj wprowadzon
przedmiotow ustaw jest zmiana przepisw
regulujcych zasady i tryb powierzania przez
banki wykonywania czynnoci z zakresu dzia-
alnoci bankowej podmiotom zewntrznym
(tzw. outsourcing bankowy).
Zgodnie z uzasadnieniem do projektu
nowelizacji, zmiany maj na celu usunicie
zbdnych barier i wprowadzenie udogodnie
w korzystaniu z instytucji outsourcingu, przy
jednoczesnym zapewnieniu waciwego
nadzoru nad wykonywaniem powierzonych
przez bank czynnoci.
Nowelizacja rozszerza katalog czynnoci
bankowych, ktre mona powierza do
wykonywania w outsourcingu bez zezwo-
lenia Komisji Nadzoru Finansowego. Zalicza
do nich m.in. zawieranie i zmian umw
rachunkw rozliczeniowych, rachunkw
lokat terminowych, rachunkw powierni-
czych, zawieranie i zmian umw kredytu
i poyczki (innych ni kredyt konsumencki)
z osobami fizycznymi, zawieranie i zmian
umw kredytu i poyczki oraz umw
o kart patnicz z mikroprzedsibiorcami
i maymi przedsibiorcami, czynnoci zwi-
zane z emitowaniem i przechowywaniem
bankowych papierw wartociowych oraz
innych papierw wartociowych, a take
inne czynnoci zlecone zwizane z emisj
i obsug papierw wartociowych, windy-
kacj nalenoci banku.
Ponadto, nowelizacja zmniejsza obo-
wizki informacyjne banku zwizane
z outsourcingiem wymg zawiadamiania
Komisji Nadzoru Finansowego o zamiarze
zawarcia umowy outsourcingu zastpuje
obowizkiem prowadzenia przez bank
ewidencji takich umw (z danymi identyfi-
kujcymi przedsibiorc oraz zawierajcymi
informacje o zakresie powierzonych mu
czynnoci, miejscem ich wykonywania
oraz okresem obowizywania umowy).
Nowela reguluje rwnie instytu-
cj podoutsourcingu, tj. powierzenia
przez przedsibiorc, ktry ma umow
z bankiem, wykonywania okrelonych czyn-
noci objtych umow outsourcingu innemu
przedsibiorcy.
W ocenie ustawodawcy wejcie w ycie
nowelizacji Prawa bankowego powinno
mie pozytywny wpyw na konkurencyjno
gospodarki i przedsibiorczo. Umoliwie-
nie powierzania przedsibiorcom czynnoci
z zakresu dziaalnoci bankowej w wikszym
wymiarze ni na gruncie dotychczasowych
przepisw powinno - co do zasady - skut-
kowa obnieniem kosztw prowadzonej
dziaalnoci przez bank i w konsekwencji
niszymi cenami usug bankowych oraz
zwikszeniem dostpnoci kredytw
dla ludnoci (w tym kredytw i poyczek
dla mikroprzedsibiorcw i maych przed-
sibiorcw).
Uproszczenie
W dniu 27 padziernika 2011 roku
wesza w ycie ustawa o zmianie ustawy
Kodeks spek handlowych. Nowelizacja
obja przede wszystkim Tytu IV Kodeksu,
dotyczcy czenia, podziau i przeksztacania
si spek.
W nowym stanie prawnym atwiejsze
bdzie dokonanie podziau lub poczenia
spki publicznej. Przy sporzdzaniu planu
podziau lub poczenia udostpnienie
akcjonariuszom procznego sprawozdania
finansowego zwolni z obowizku zacza-
nia informacji o stanie ksigowym spki.
Ponadto bdzie mona zwolni si z ko-
niecznoci ogoszenia planu poczenia lub
podziau w Monitorze Sdowym i Gospo-
darczym. Warunek stanowi ich umieszczenie
na stronie internetowej spki na miesic
przed zgromadzeniem wsplnikw lub
walnym zgromadzeniem, ktrego przed-
miotem jest podjcie uchway w sprawie
podziau lub poczenia.
Kolejna zmiana dotyczy moliwoci
odstpienia przez zarzd od sporzdzenia
sprawozdania uzasadniajcego przeksztace-
nie oraz od obowizku udzielania informacji
o istotnych zmianach dotyczcych aktyww
i pasyww, ktre zaszy midzy sporzdze-
niem planu poczenia a dniem powzicia
uchway. Zarzd bdzie mg skorzysta
z powyszych moliwoci w przypadku
wyraenia na to zgody przez wszystkich
wsplnikw.
W przypadku wyraenia zgody przez
wsplnikw spki dzielonej lub przejmu-
jcej, zarzd bdzie mg udostpnia do-
kumenty dotyczce podziau lub poczenia
(m. in. plan poczenia, sprawozdania finan-
sowe, opini biegego rewidenta) za pomoc
rodkw komunikacji elektronicznej.
Przeksztacenia i podziay ju rozpoczte,
bd prowadzone na podstawie dotychcza-
sowych regulacji.
Nowelizacja stanowi implementacj
prawa wsplnotowego dyrektywy Parla-
mentu Europejskiego i Rady 2009/109/WE
z wrzenia 2009 r. w sprawie wymogw
sprawozdawczoci i dokumentacji w razie
pocze i podziaw spek.
Problemy z adresem
W dniu 1 lipca 2011 roku w ycie weszy
w ycie niektre przepisy ustawy o swo-
bodzie dziaalnoci gospodarczej. Wrd
nich znalaz si rwnie art. 37 tej ustawy,
dotyczcy udzielania informacji o przedsi-
biorcach przez Centraln Ewidencj i Infor-
macj o Dziaalnoci Gospodarczej.
Centralna Ewidencja i Informacja o Dzia-
alnoci Gospodarczej zastpia rejestry
gminne, z ktrych dotychczas wydawane
byy zawiadczenia o przedsibiorcach
prowadzcych jednoosobow dziaalno
gospodarcz, a take o wsplnikach spek
cywilnych. Wrd informacji udzielanych
przed wejciem nowelizacji w ycie znaj-
doway si dane o adresie siedziby przed-
sibiorcy oraz o jego miejscu zamieszkania.
Pozwalao to na atwe zdobycie informacji
o kontrahencie, a take na dochodzenie
roszcze przed sdem w razie sporu.
Przepisy obowizujce od 1 lipca 2011
roku ograniczaj zakres udzielanych infor-
macji o adresie przedsibiorcy. Jeli adres
zamieszkania rni si od adresu miejsca
wykonywania dziaalnoci gospodarczej,
to wnioskodawcy nie udostpnia si adresu
zamieszkania. Ze wzgldu na to, e Cen-
tralna Ewidencja i Informacja o Dziaalnoci
Gospodarczej nie udostpnia take numeru
PESEL przedsibiorcy, ustalenie jego adresu
zamieszkania jest bardzo trudne.
Skutkiem wejcia w ycie art. 37 ustawy
o swobodzie dziaalnoci gospodarczej
s praktyczne trudnoci w dochodzeniem
roszcze od nieuczciwych lub niewypa-
calnych kontrahentw, gdy nie wiadomo
dokd kierowa pisma lub wezwania
do zapaty. Ponadto zgodnie z art. 126 2
Kodeksu postpowania cywilnego pierwsze
pismo procesowe w sprawie powinno
zawiera oznaczenie miejsca zamieszkania
lub siedziby stron, a zatem obowizek
wskazania adresu pozwanego obcia stro-
n wszczynajc spr. Brak podania moe
z kolei skutkowa zawieszeniem postpowania
i wydueniem czasu dochodzenia rosz-
cze.
Prawnicy podkrelaj, e w przypadku
braku jakichkolwiek danych uzyskanie
N O T I T I A
WIADOMOCI
adresu zamieszkania osoby fizycznej jest
praktycznie niemoliwe. Dlatego cz
z nich uznaje art. 37 ustawy o swobodzie
dziaalnoci gospodarczej za skutkujcy
powstaniem luki w prawie. Podobnie
wypowiadaj si przedstawiciele firm windy-
kacyjnych, ktrzy wskazuj, e niemono
uzyskania adresu dunika uniemoliwia
polubowne zakoczenie sporu.
ORZECZNICTWO

Abonamenty
medyczne
Naczelny Sd Administracyjny, w uchwa-
le penego skadu Izby Finansowej z dnia
24 padziernika 2011 roku (sygnatura akt
II FPS 7/10), potwierdzi jednoznacznie,
e abonamenty medyczne s dla pracowni-
ka przychodem z nieodpatnych wiadcze
i, jako takie, podlegaj opodatkowaniu.
Tym samym Naczelny Sd Administracyjny
potwierdzi swoje wczeniejsze stanowisko
wyraone w uchwale skadu siedmiu sdziw
z 24 maja 2010 roku (sygnatura akt II FSK
1/10).
Z przedmiotowej uchway wynika,
e przedsibiorcy jako patnicy obowizani s
do odprowadzania podatku od takich wiad-
cze za pracownikw. Co wicej, w uchwale
podkrelono, e przychodem jest nie tylko
konkretna usuga medyczna, jak pracownik
moe otrzyma, lecz take sama moliwo
skorzystania z niej. Takie stanowisko, wynika
z, utrwalonej ju w orzecznictwie, definicji
nieodpatnych wiadcze, ktr naley rozu-
mie szerzej ni w prawie cywilnym.
Tak sformuowana teza spotyka si z kryty-
k przedstawicieli doktryny, ktrzy wskazuj,
e w wietle niniejszej uchway Naczelnego
Sdu Administracyjnego pracownik musi
paci podatek od wirtualnego przychodu.
Zauwaa si, e zgodnie z Konstytucj
zakres opodatkowania musi by uregulowa-
ny podatkowo. Ponadto podnosi si rwnie
problematyczno technicznego rozliczenia
takie przychodu.
W uzasadnieniu do przedmiotowej uchwa-
y Prezes Izby Finansowej Naczelnego Sdu
Administracyjnego, Marek Zirk-Sadowski,
wskaza, e rozliczenia przychodu pracow-
nika z abonamentw medycznych moe
dokona chociaby poprzez podzielenie
zbiorczej ceny abonamentu przez liczb
pracownikw objtych wiadczeniem.
W uchwale Naczelny Sd Administracyjny
odnis si rwnie do sytuacji, gdy pra-
cownik nie wie, e jest objty prywatnym
ubezpieczeniem zdrowotnym i z niego nie
korzysta. Zdaniem Sdu pracownik moe
atwo stwierdzi po analizie pierwszej pobra-
nej zaliczki na PIT przez firm, e jest objty
takim ubezpieczeniem i gdyby chcia, mgby
odmwi objcia ubezpieczeniem.
Sd wskaza rwnie, e uchwaa nie
moe by stosowana do innych stanw
faktycznych, w zwizku z czym nie rozwizu-
je wszystkich problemw z opodatkowaniem
abonamentw medycznych i innych nieod-
patnych wiadcze. Dlatego te w uchwale
podniesiono, e problem wyeliminowania
absurdalnych sytuacji mogaby rozwiza
wycznie nowelizacja ustawy o podatku
dochodowym od osb fizycznych.
In solidum
W wyroku z dnia 19 padziernika 2011
roku (sygnatura akt II CSK 86/11) Sd Naj-
wyszy stwierdzi, e jeli szkody wynike
z wypadku naprawi zakad ubezpiecze,
to wypenia roszczenia poszkodowanego,
ktry tym samym nie moe skutecznie
pozywa sprawcy wypadku.
Przedmiotowy wyrok zapad na pod-
stawie nastpujcego stanu faktycznego:
na polowaniu Mirosaw R. zosta przy-
padkowo postrzelony przez Arkadiusza S.,
w wyniku czego straci oko i musia zaprze-
sta pracy jako kierowca. Wina nieostro-
nego myliwego zostaa stwierdzona przed
sdem karnym. Pokrzywdzony pozwa,
na podstawie art. 822 4 Kodeksu Cywilne-
go, Towarzystwo Ubezpiecze Wzajemnych
Concordia Polska, w ktrym myliwi byli
zbiorowo ubezpieczeni.
W trakcie postpowania sdowego,
strony zawary ugod pozasdow,
w ktrej uzgodniy wysoko odszkodowania.
W zawartej ugodzie zawarto postanowie-
nie, e wyczerpuje ona wszelkie roszczenia.
W zwizku z ugod powd cofn pozew
i zrzek si roszczenia.
Nastpnie jednak pokrzywdzony wytoczy
kolejne powdztwo, tym razem o odszkodo-
wanie od Arkadiusza S. Do tego postpowa-
nia przyczy si jako interwenient uboczny
po stronie pozwanego ubezpieczyciel.
Sd I instancji zasdzi odszkodowanie
i zadouczynienie, uznajc, e ugoda poza-
sdowa nie stoi na przeszkodzie uwzgldnie-
niu tego powdztwa, bo wykonanie ugody
nie doprowadzio do wyganicia roszczenia
w stosunku do sprawcy.
Interwenient wnis od wyroku sdu I in-
stancji apelacj, a sd II instancji zmieni wyrok
i powdztwo oddali. W uzasadnieniu
wskazano, e ugoda z poprzedniej sprawy
nie ma w przedmiotowej sprawie wik-
szego znaczenia, bo sprawca nie by stron.
Podstaw oddalenia powdztwa byo na-
tomiast zrzeczenie si powdztwa przez
powoda.
Od wyroku powd wnis skarg kasacyjn,
w ktrej podtrzymywa swoje wczeniejsze
stanowisko. W odpowiedzi interwenient
uboczny podnis, e nie ma znaczenia, kto
wywiza si ze zobowizania, wane jest,
e szkoda zostaa wyrwnana.
Sd Najwyszy skarg oddali, argu-
mentujc, e w niniejszej sprawie mamy
do czynienia z odpowiedzialnoci in solidum.
Za jej istot jest bowiem odpowiedzialno
kilku podmiotw na podstawie rnego re-
imu odpowiedzialnoci. W przedmiotowej
sprawie zakad ubezpiecze odpowiada na
podstawie kontraktu podczas gdy sprawca
ponosi odpowiedzialno na podstawie
czynu niedozwolonego. Pokrzywdzony
w takiej sytuacji moe pozwa kadego osob-
no albo oba podmioty razem, nie mniej jednak
naley mu si tylko jedno wiadczenie i spe-
nienie go przez jednego z odpowiedzialnych
w peni zaspokaja pokrzywdzonego. Zatem,
jak wskazano w ustnym uzasadnieniu, to nie
cofnicie pozwu gdy ma ono tylko skutki
procesowe i nie zrzeczenie si roszczenia
gdy dotyczy ono tylko ubezpieczyciela, ale
spenienie wiadczenia zaspokoio powoda
i zwolnio z odpowiedzialnoci zarwno
sprawc jak i Towarzystwo Ubezpiecze
Wzajemnych.
Podatek od niewanoci
Fiskus interesuje si kad transakcj, nawet
t niezgodn z przepisami. Takie stanowisko
zaprezentowa ostatnio Wojewdzki Sd Ad-
ministracyjny rozstrzygajc skarg przedsi-
biorcy, ktry wykona na rzecz gminy roboty
budowlane. Okazao si, e umowa powinna
by zawarta w trybie zamwie publicznych,
a sd okrgowy stwierdzi jej niewano.
Dla fiskusa ta okoliczno bya bez znacze-
nia. Uzna on, e skoro firma osigna przy-
chd na podstawie umowy, to powinna go
opodatkowa. Zdanie organu podatkowego
podzieli te sd stwierdzajc, e niewanej
umowy nie naley traktowa jako nieistniej-
cej. Wywouje ona okrelone skutki prawne,
ktre maj wpyw na wysoko zobowiza
podatkowych. Tak wic korzy otrzymana
w wyniku wykonywania niewanej umowy
moe zosta uznana za przychd podatkowy
(wyrok WSA w Lublinie, sygn. akt I SA/Lu
186/11).
Opodatkowane nie s jedynie te czynnoci,
ktre nie mog by przedmiotem prawnie
skutecznej umowy, np. majce za przedmiot
N O T I T I A
WIADOMOCI
czyny niedozwolone.
Przychd to wszystkie otrzymane przy-
sporzenia majtkowe. Uzyskuje si go tym
samym nawet wtedy, gdy jeszcze nic si nie
zarobi. Opodatkowaniu bowiem podlega
tzw. przychd naleny, ktry powstaje ju
w momencie wykonania usugi bd wyda-
nia rzeczy (zbycia prawa majtkowego), nie
pniej ni w dniu wystawienia faktury albo
uregulowania nalenoci.
Podatek od wzicia
Zgodnie z najnowszymi orzeczeniami
Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego
(sygnatury akt: I SA/Wr 1212 /11 oraz
I SA/Wr 1213/11) pobieranie podatku od
czynnoci cywilno-prawnych w zwizku
z podwyszeniem kapitau zakadowego
jest niezgodne z prawem unijnym. Jest
to prawdziwy przeom w interpretacji
przepisw podatkowych, bowiem zgodnie
z ich obecn wykadni spki akcyjne, ktre
podwyszaj kapita musz paci 0,5 % po-
datku od czynnoci cywilnoprawnych.
Podstaw tej niezgodnoci stanowi za-
pisy art. 7 ust. 1 Dyrektywy 69/335/EWG
o podatku od gromadzenia kapitau, ktry
stanowi, e w pastwach czonkowskich
Unii Europejskiej, w ktrych w dniu 1
lipca 1984 roku system prawa nie prze-
widywa opodatkowania podwyszenia
kapitau zakadowego, niedopuszczalne
byo obowizywanie przepisw krajowych
nakadajcych taki podatek nawet wwczas,
gdy akcesja do Unii Europejskiej nastpia
po dniu 1 lipca 1984 roku. Na podstawie
tego przepisu Polska obowizana bya, od
dnia przystpienia do Unii Europejskiej
tj. od 1 maja 2004 roku, zwolni od podatku
od gromadzenia kapitau (czyli podatku od
czynnoci cywilnoprawnych) okrelonego
rodzaju czynnoci, ktre nie podlegay ta-
kiemu podatkowi wedug stanu prawnego
na dzie 1 lipca 1984 roku.
Wojewdzki Sd Administracyjny we Wro-
cawiu wyjani, e wykadnia pojcia wkady
na podstawie Rozporzdzenia Prezydenta
z dnia 27 czerwca 1934 r. Kodeks Handlowy
prowadzi do wniosku, e w polskim stanie
prawnym obowizujcym na dzie 1 lipca
1984 roku wniesienie wkadw do spki
akcyjnej nie podlegao opodatkowaniu
wczesnym podatkiem kapitaowym
(wczesn opat skarbow) co oznacza,
e Polska od dnia akcesji do Unii Europejskiej
w maju 2004 roku powinna zwolni wkady
wnoszone do spek akcyjnych od podatku
od czynnoci cywilnoprawnych narusze
tych nie uzdrowiy zmiany Dyrektywy, ktre
weszy w ycie w 2008 roku.
Jednoczenie Sd wskaza, e kraj, ktry
tego obowizku nie wypeni nie moe
skutecznie powoywa si na regulacj
art. 7 ust. 1 Dyrektywy 2008/7/WE, ktra
zastpia Dyrektyw 69/335/EWG w 2008
roku i ktra zmienia przepisy w tym zakre-
sie. Raz jeszcze potwierdzono zasad, e
w sytuacji, gdy przepisy prawa pastwa czon-
kowskiego s sprzeczne z (bezporednio
skutecznymi) przepisami prawa wsplnoto-
wego, wwczas sd pastwa czonkowskiego
jest obowizany rozstrzygn te kolizje zgod-
nie z zasad pierwszestwa zdefiniowan
przez Europejski Trybuna Sprawiedliwoci
i jednoznacznie wskazano, e od 1 maja
2004 roku do chwili obecnej polskie przepi-
sy naruszaj prawo unijne i na tej podstawie
mog zosta zakwestionowane przez Trybu-
na Sprawiedliwoci Unii Europejskiej.
NIERUCHOMOCI
I INWESTYCJE
LEGISLACJA
Zapis windykacyjny
W dniu 23 padziernika 2011 roku
wesza w ycie nowelizacja Ustawy z dnia
23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny,
ktra wprowadzia do polskiego systemu
prawnego instytucj zapisu windykacyjnego
(art. 981
1
i nastpne Kodeksu cywilnego).
Nowe przepisy pozwalaj spadkodawcy
zadysponowa konkretnymi skadnikami
majtku na rzecz okrelonych osb, ktre
przejd na zapisobiorc ju w momencie
otwarcia spadku. Ustawodawca przewidzia
moliwo sporzdzenia tego typu zapisu
tylko dla testamentw sporzdzonych
w formie aktu notarialnego.
Przedmiotem tego typu zapisu moe by
rzecz oznaczona co do tosamoci, zbywal-
ne prawo majtkowe, przedsibiorstwo lub
gospodarstwo rolne, prawo uytkowania
a nawet suebno. Wyczone z zastoso-
wania nowych przepisw s natomiast rodki
pienine, w odniesieniu do ktrych jedyn
moliwoci pozostaje zapis zwyky.
Zapis windykacyjny nie moe by ustano-
wiony z zastrzeeniem warunku lub terminu,
ktry bdzie uwany za nieistniejcy, chyba,
e z treci testamentu lub z okolicznoci
wynika, e bez takiego zastrzeenia zapis
nie zostaby uczyniony. Ta okoliczno spo-
woduje niewano zapisu windykacyjnego,
jednak nie wycza to moliwoci by wywoa
on skutki okrelone dla zapisu zwykego
uczynionego pod warunkiem lub z zastrze-
eniem terminu.
Zgodnie z now regulacj beneficjent zapisu
windykacyjnego bdzie odpowiada za dugi
spadkowe, solidarnie ze spadkobiercami
i proporcjonalnie do wartoci otrzymanych
przysporze (z ograniczeniem do wartoci
zapisu), co ma na celu wprowadzenie ochro-
ny dla wierzycieli spadkowych, szczeglnie
w sytuacjach gdy okrojony zapisami spadek
mgby nie wystarczy na dugi. Bdzie
musia rwnie spaci zachowek, jed-
nak tylko w przypadku, gdy uprawniony
do zachowku nie bdzie mg da jego
zapaty od spadkobiercw, a wic w drugiej
kolejnoci.
Z wprowadzonych zmian ciesz si przede
wszystkim przedsibiorcy, ktrzy od lat wska-
zywali na potrzeb umoliwienia szybkiego
i efektywnego przejmowania w wypadku
mierci waciciela produkcyjnego majtku.
Obowizkowe ogoszenia
Prawdopodobnie na pocztku przyszego
roku wejdzie w ycie nowe rozporzdze-
nie Prezesa Rady Ministrw w sprawie
kwot wartoci zamwie oraz konkursw
na dostaw towarw i usug, od ktrych
jest uzaleniony obowizek przekazywania
ogosze Urzdowi Oficjalnych Publikacji
Wsplnot Europejskich.
Rozporzdzenie to w porwnaniu
do dotychczasowego bdzie podwysza-
o wartoci zamwie na dostaw towarw
i usug, ktrych przekroczenie bdzie impli-
kowa obowizek przekazania ogoszenia
Urzdowi Zamwie Publicznych.
Zgodnie z projektem rozporzdzenia obo-
wizek ten bdzie dotyczy:
1. zamawiajcych z sektora finansw
publicznych, zamwie na dostaw towa-
rw i usug, ktrych warto jest rwna lub
przekracza wyraon w zotych rwnowar-
to kwoty 130.000,00 EURO (obecnie
125.000,00 EURO);
2. zamawiajcych innych anieli z sek-
tora finansw publicznych, zamwie
na dostaw towarw i usug, ktrych
warto jest rwna lub przekracza
wyraon w zotych rwnowarto
200.000,00 EURO (obecnie 193.000,00
EURO), pod warunkiem, e zamwienia
te nie s zamwieniami sektorowymi;
3. zamwie sektorowych na dostaw
4 | R E S I N C O M M E R C I O | L I S T O P A D 2 0 1 1
N O T I T I A
WIADOMOCI
towarw i usug, ktrych warto jest
rwna lub przekracza wyraon w zotych
rwnowarto 400.000,00 EURO (obecnie
387.00000 EURO).
Dodatkowo, rwnie na pocztku przy-
szego roku wejdzie w ycie nowe rozporz-
dzenie Prezesa Rady Ministrw zmieniajce
dotychczas obowizujcy redni kurs zotego
w stosunku do euro stanowicy podstaw
przeliczania wartoci zamwie publicznych
i wynoszcy 3,839 PLN, na warto 4,0196
PLN.
ORZECZNICTWO
Nieodwracalne skutki
Naczelny Sd Administracyjny wyda
precedensowy wyrok w sprawie moliwoci
ingerencji przez organ administracji publicz-
nej w stosunki cywilnoprawne powstae
po wydaniu decyzji uwaszczeniowej
w przypadku zaistnienia nieodwracalnych
skutkw prawnych (sygnatura akt I OSK
1408/10).
Uznano, e skutki takie wywouje pry-
watyzacja i wejcie na gied spki. Jeeli
spka zostaa zatem uprzednio uwaszczo-
na na nieruchomoci, niemoliwy staje si
zwrot nieruchomoci w naturze, za byym
wacicielom i ich spadkobiercom przysuguje
wycznie odszkodowanie.
Sprawa dotyczya Mennicy Polskiej
S.A., ktra jeszcze jako przedsibiorstwo
pastwowe uzyskaa prawo uytkowania
wieczystego gruntu i wasno budynkw
w Warszawie. Nastpnie zostaa prze-
ksztacona w jednoosobow spk Skarbu
Pastwa i wyemitowaa akcje w ofercie
publicznej.
Kilkanacie lat pniej minister infrastruktury
stwierdzi niewano decyzji uwaszczenio-
wej na wniosek spadkobiercw byych
wacicieli posesji. Powsta zatem problem
pogodzenia ich interesw z prawami
akcjonariuszy, ktrzy nabyli poprzez akcje
majtek spki okrelony w prospekcie
emisyjnym.
Naczelny Sd Administracyjny orzek,
e zbycie praw w drodze czynnoci
cywilnoprawnych stanowi przeszkod
do stwierdzenia niewanoci decyzji uwasz-
czeniowej, jako e zaistniay nieodwracalne
skutki prawne.
Wykup w Trybunale
Zdaniem radnych z Poznania przepisy
pozwalajce wszystkim uytkownikom
wieczystym na przeksztacenie kadego
rodzaju nieruchomoci we wasno mog
narusza Konstytucj. Podjli oni decyzj
o skierowaniu do Trybunau Konstytucyjnego
wniosku, w ktrym kwestionuj nowe zasa-
dy przeksztacania uytkowania w odrbn
wasno.
Regulacje te obowizuj od 9 padziernika
2011 roku, a wprowadzia je nowelizacja
ustawy o przeksztaceniu uytkowania
wieczystego w prawo wasnoci z 28 lipca
2011 roku. Radni uwaaj, e sprzeda nie-
ruchomoci komunalnych powinna odbywa
si na zasadach rynkowych oraz mie cha-
rakter dobrowolny. Tymczasem, ustawo-
dawca przyznaje uytkownikom roszczenie
o przeksztacenie uytkowania wieczystego
w odrbn wasno.
Radnym z Poznania nie podoba si take
rozszerzenie prawa do przeksztacenia
na prawie wszystkich uytkownikw bd-
cych nimi 13 padziernika 2005 r. (z wyjtka-
mi), a take na kady rodzaj nieruchomoci.
Nowelizacja nie rnicuje wysokoci opaty
z tytuu przeksztacenia prawa uytkowania
wieczystego w prawo wasnoci nierucho-
moci w zalenoci od wykorzystanego
okresu uytkowania wieczystego.
Ponadto zgodnie z orzecznictwem Try-
bunau Konstytucyjnego wszelkie regulacje,
ktrych skutkiem bdzie ograniczenie
dochodw jednostek samorzdu terytorial-
nego, powinny przewidywa rekompensat
finansow uzupeniajc utracone dochody.
Supy i kable
Sd Najwyszy w wyroku z dnia
12 padziernika 2011 roku (sygn. akt V CSK
502/10) stwierdzi, e wniosek o ustanowie-
nie suebnoci przesyu za wynagrodzeniem
przerywa bieg zasiedzenia tej suebnoci.
Wyrok zapad w nastpujcym stanie fak-
tycznym: Polskie Sieci Elektroenergetyczne
Operator S.A. wystpiy o zasiedzenie su-
ebnoci przesyu, w zakresie ktrej wyko-
rzystywane byy supy i kable posadowione
na cudzym gruncie. W tym czasie waci-
cielka tego gruntu wystpia o ustanowienie
suebnoci przesyu za wynagrodzeniem.
Sdy I i II instancji uznay, e wniosek o usta-
nowienie suebnoci za wynagrodzeniem
nie przerywa biegu zasiedzenia tej sueb-
noci. W swych orzeczeniach stwierdziy,
e wnioskodawczyni nie zadaa usunicia
instalacji, ale wynagrodzenia, co nie powinno
doprowadzi do przerwania biegu zasiedze-
nia suebnoci.
Sd Najwyszy odrzuci prezentowany wy-
ej pogld. Stwierdzi bowiem, e nie mona
wymaga, by waciciel gruntu domaga si
usunicia instalacji, skoro z uwagi na interes
spoeczny, szanse na uwzgldnienie takiego
dania byyby bardzo mae. Z tych wzgl-
dw, Sd Najwyszy stwierdzi, e wniosek
waciciela gruntu o ustanowienie suebnoci
przesyu za wynagrodzeniem przerywa bieg
zasiedzenia tej suebnoci.
Odrzucenie oferty
W dwch jednobrzmicych uchwaach
z 20 padziernika 2011 roku Sd Najwyszy
rozstrzygn, e okrelenie w ofercie bdnej
stawki VAT oraz obliczenie na tej podstawie
VAT jako skadnika ceny brutto stanowi pod-
staw do odrzucenia oferty (sygnatura akt III
CZP 52/11 oraz III CZP 53/11).
Pomyka ta stanowi bowiem bd w obli-
czeniu ceny, o ktrym mowa w art. 89 ust.
1 pkt 6 prawa zamwie publicznych. Inaczej
stanie si jedynie wtedy, gdy zajd przesanki
polegajce na niezgodnoci oferty ze specy-
fikacj istotnych warunkw zamwienia,
niepowodujce istotnych zmian w treci
oferty (art. 87 ust. 2 pkt 3 prawa zamwie
publicznych).
Wtpliwo powstaa w zwizku z prze-
targiem, w ktrym jedna z ofert zawieraa
nieprawidow 8-proc. stawk VAT zamiast
stawki 23-proc. Konsekwencje takich
pomyek byy dotychczas rozstrzygane
niejednolicie rwnie przez Krajow Izb
Odwoawcz. Dla przykadu, w niniejszej
sprawie Krajowa Izba Odwoawcza uznaa,
e bdne wskazanie VAT nie wpywa na
porwnywalno ofert, a zamawiajcego
nie powinno interesowa, czy wykonawca
prawidowo wyliczy warto podatku, ktry
bdzie musia zapaci.
Mona liczy na to, e rozstrzygnicie Sdu
Najwyszego przyczyni si do ujednolicenia
praktyki orzeczniczej. Co wicej, eksperci
oceniaj, e wyraone przez sd stanowisko
jest racjonalne. Naley bowiem wymaga od
oferenta poprawnego wskazania stawki VAT,
jako e bd w tym zakresie moe rodzi
niejasnoci co do oferowanych cen.
R E S I N C O M M E R C I O | L I S T O P A D 2 0 1 1 | 5
N O T I T I A
WIADOMOCI
Gieda
finanse
Niczym nieuzasadniony przywilej, anachronizm, relikt przeszoci, zasadzka
na nieuwiadomionych konsumentw? A moe mechanizm dyscyplinujcy
kredytobiorcw, chronicy banki przed dugotrwaymi i kosztownymi procesami
sdowymi, konieczno w gospodarce rynkowej? Pytania o miejsce bankowego
tytuu egzekucyjnego w polskim systemie prawnym pozostaj aktualne. Zwaszcza
w kontekcie przygotowywanych zmian w jego konstrukcji.
M a r c i n S t a c h o w i c z
Kto bogatszy, kto
biedniejszy
Krtka historia BTE
Mechanizm pozwalajcy bankom na pominicie postpowania
sdowego w celu egzekwowania dugw swoich klientw funk-
cjonuje w polskim prawie od ponad 60 lat. Na mocy dekretu
z dnia 25 padziernika 1948 roku o reformie bankowej, banki
uzyskay moliwo wystawiania bankowych tytuw wykonaw-
czych. Egzekucja bya moliwa ju na podstawie tytuu, bez ko-
niecznoci nadawania nawet klauzuli wykonalnoci przez sd.
Mechanizm ten w zasadniczym ksztacie utrzyma si a do
wejcia w ycie obecnie obowizujcej ustawy Prawo bankowe
w 1997 roku. Na jej podstawie bankowy tytu wykonawczy za-
stpiono bankowym tytuem egzekucyjnym i od tej pory, w celu
wszczcia egzekucji, konieczne jest uzyskanie sdowej klauzuli
wykonalnoci. Nie zniechcio to jednak bankw do korzystania
z przysugujcych im uprawnie. W kryzysowym roku 2009
liczba wnioskw o nadanie BTE klauzuli wykonalnoci signa
ponad 700 tysicy.
W zgodzie z Konstytucj
Nad wtpliwociami dotyczcymi BTE pochyli si Trybuna
Konstytucyjny.
Pytanie prawne jednego z sdw rejonowych dotyczyo tego,
czy instytucja ta nie narusza konstytucyjnego prawa do sdu,
a uprawnienie banku nie wkracza w sfer uprawnie pa-
stwa.
Na tak postawione pytanie Trybuna, w wyroku z dnia 26
stycznia 2005 roku (sygnatura akt P 10/04), odpowiedzia
negatywnie i uzna, e przepisy art. 96 i 97 Prawa bankowego
nie naruszaj Konstytucji. Stwierdzono, e w systemie praw-
nym istniej ju instytucje o charakterze podobnym do BTE
(np. notarialne owiadczenie o dobrowolnym poddaniu si
egzekucji) i s one zgodne z przepisami ustawy zasadniczej.
Ponadto wskazano, e usunicie BTE z obrotu prawnego mia-
oby skutek odwrotny do zamierzonego (zwikszenie kosztw
8ankowy kontrowersy[ny

nlczym nleuzasadnlony przywlle[, anachronlzm, rellkL przeszloscl, zasadzka na
nleuswladomlonych konsumenLw? A moze mechanlzm dyscypllnu[cy kredyLoblorcw, chronlcy
bankl przed dlugoLrwalyml l koszLownyml procesaml sdowyml, konlecznosc w gospodarce
rynkowe[? yLanla o mle[sce bankowego LyLulu egzekucy[nego w polsklm sysLemle prawnym
pozosLa[ akLualne. Zwlaszcza w konLekscle przygoLowywanych zmlan w [ego konsLrukc[l.

krtka h|stor|a 81L
Mechanlzm pozwala[cy bankom na pomlnlcle posLpowanla sdowego w celu
egzekwowanla dlugw swolch kllenLw funkc[onu[e w polsklm prawle od ponad 60 laL. na mocy
dekreLu z 23 pazdzlernlka 1948 roku o reformle bankowe[ bankl uzyskaly mozllwosc wysLawlanla
bankowych LyLulw wykonawczych. Lgzekuc[a byla mozllwa [uz na podsLawle LyLulu, bez
konlecznoscl nadawanla naweL klauzull wykonalnoscl przez sd.
Mechanlzm Len w zasadnlczym kszLalcle uLrzymal sl az do we[scla w zycle obecnle
obowlzu[ce[ usLawy rawo bankowe w 1997 roku. na [e[ podsLawle bankowy LyLul wykonawczy
zasLplono bankowym LyLulem egzekucy[nym l od Le[ pory w celu wszczcla egzekuc[l konleczne [esL
uzyskanle sdowe[ klauzull wykonalnoscl. nle znlechcllo Lo [ednak bankw od korzysLanla z
przyslugu[cych lm uprawnlen. W kryzysowym roku 2009 llczba wnloskw o nadanle 81L klauzull
wykonalnoscl slgnla ponad 700 Lyslcy.
0
200
400
600
800
1999 2000 2001 2002 2003 2004 200S 2006 2007 2008 2009
L|czba wn|oskw o nadan|e k|auzu|| wykona|nosc| 81L (w tys.)

nle ulega wLpllwoscl, ze [esL Lo srodek wygodny l Lanl. o wysLawlenlu 81L bank wysLpu[e
do sdu o nadanle klauzull wykonalnoscl. Zgodnle z arL. 781
1
kodeksu posLpowanla cywllnego
rozpoznanle Laklego wnlosku nasLpu[e nlezwlocznle, [ednak nle pznle[ nlz w Lermlnle 3 dnl od dnla
[ego zlozenla. 8adanlu podlega[ Lylko kwesLle formalne, wskuLek czego Lylko 2 wnloskw o
nadanle klauzull wykonalnoscl 81L konczy sl oddalenlem.
uluznlk zazwycza[ dowladu[e sl o wysLawlenlu 81L doplero z chwll dorczenla
zawladomlenla komornlka o wszczclu egzekuc[l (l na[czscle[ wraz z zawladomlenlem o za[clu
srodkw). !edyn drog do meryLorycznego zbadanla sprawy przez sd [esL wnleslenle powdzLwa
przeclwegzekucy[nego. nle [esL Lo rozwlzanle szybkle, anl przysLpne.
ulaLego zaskoczenl kllencl bankw co roku sklada[ Lyslce skarg do urzdu komls[l nadzoru
llnansowego, urzdu Cchrony konkurenc[l l konsumenLw l 8zecznlka raw CbywaLelsklch. lsLnle[
P e c u n i a e i u r i s
dochodzenia wierzytelnoci, wzrost kosztw kredytw i ich
mniejsza dostpno).
Jednoczenie Trybuna dostrzeg problemy wynikajce
z praktyki obrotu. W uzasadnieniu zasugerowano ustawodaw-
cy, e z uwagi na dotkliwo stosowania BTE, zasadne byoby
zastanowienie si nad wzmocnieniem pozycji klientw bankw.
Trybuna stwierdzi, e:
Ponadto Trybuna podkreli wag informowania klienta o skut-
kach zoenia owiadczenia o poddaniu si egzekucji podczas
dokonywania czynnoci bankowej.
Ministerstwo pracuje
Kilkuletnie ju uwagi Trybunau Konstytucyjnego, niejedno-
rodno praktyki bankowej, rosnca tendencja do ochrony
konsumenta w prawie wsplnotowym i pewnie jeszcze kilka
innych przyczyn musiay wreszcie skoni krajowego ustawo-
dawc do refleksji.
W Ministerstwie Gospodarki opracowano zaoenia do
nowelizacji art. 96 i 97 Prawa bankowego oraz art. 786
2
Ko-
deksu postpowania cywilnego. Zaoenia do projektu ustawy
to oczywicie tylko preludium fazy przedwstpnej procesu
legislacyjnego. Jednak lektura tego materiau pozwala na wy-
cignicie wnioskw, w ktr stron zamierza i ustawodaw-
ca. Zwaszcza, e zaoenia do projektu nowelizacji byy ju
konsultowane miedzy innymi ze Zwizkiem Bankw Polskich,
PKPP Lewiatan, Krajow Izb Gospodarcz oraz Federacj
Konsumentw. Jeli ustawodawca rzeczywicie jest racjonalny,
to nie powinien istotnie zmienia pryncypiw uzgodnionych
w trakcie tak szerokich konsultacji spoecznych. Co ma by
zatem przedmiotem zmian?
Konsument ponad wszystko
Przede wszystkim ograniczony ma zosta katalog czynnoci
bankowych, w przypadku ktrych bdzie moliwe zoenie
owiadczenia o poddaniu si egzekucji, a w konsekwencji
wystawienie Bankowego Tytuu Egzekucyjnego. Instrument ten
miaby suy przyspieszeniu egzekucji tylko w przypadku:
udzielania kredytw,
udzielania poyczek,
udzielania i potwierdzania gwarancji bankowych oraz otwie-
rania i potwierdzania akredytyw,
udzielania i potwierdzania porcze.
Nowelizacja zakazaaby stosowania BTE w odniesieniu do
prowadzenia rachunkw bankowych, wydawania kart patni-
czych i przeprowadzania operacji przy ich uyciu oraz dokony-
wania terminowych operacji finansowych. Takie ograniczenie
uzasadnia si przede wszystkim odmiennym charakterem
powyszych sytuacji.
W przypadku pierwszej grupy wymienionych czynnoci dzia-
alno banku ma charakter stricte kredytowy lub gwarancyjny.
Decyzja o udostpnieniu rodkw kredytobiorcy lub o udzie-
leniu gwarancji dla zabezpieczenia transakcji poprzedzona jest
zazwyczaj wnikliw analiz sytuacji majtkowej klienta. Rzadko
zdarza si, by bank nie zadba rwnie o waciwe zabezpie-
czenie swojego zobowizania.
Przy czynnociach tego rodzaju skorzystanie przez bank
z dobrodziejstwa BTE byoby zapewne ostatecznoci
poprzedzon prbami restrukturyzacji zaduenia, obnie-
niem wysokoci kredytu lub gwarancji, czy te wykorzysta-
niem przysugujcych zabezpiecze. Innymi sowy ustawo-
dawca (a waciwie projektodawca) optymistycznie zakada,
e bank nie udzieli gwarancji lub kredytu podmiotowi,
w stosunku do ktrego konieczne byoby korzystanie
z BTE. A przynajmniej, e bd to sytuacje bardzo rzadkie.
Pozostawienie poza zakresem oddziaywania BTE zadue-
nia midzy innymi z tytuu kart debetowych lub kredytowych
(druga grupa wymienionych czynnoci) uzasadniana jest bra-
kiem wnikliwego badania sytuacji majtkowej klienta. Ryzyko
niespacenia zaduenia jest wysze ni w przypadku kredytu.
By nie naraa konsumentw na szybk i zaskakujc ciek
egzekucji, ustawodawca zamierza odebra bankom przywilej
w postaci BTE.
Na marginesie wskaza naley, e o ile ratio legis tej zmiany jest
oczywicie prokonsumenckie, o tyle ekonomiczny skutek no-
welizacji moe by sprzeczny z interesami konsumentw. Bez
BTE przy kartach patniczych banki bd je po prostu rzadziej
wydawa. W podobny sposb ewentualne skutki usunicia BTE
z systemu prawnego sygnalizowa rwnie Trybuna Konstytu-
cyjny w przywoywanym wyej orzeczeniu P 10/04:
Pozostae zmiany w treci art. 96-97 Prawa bankowego
dotycz obowizkw informacyjnych banku wzgldem klienta,
co stanowioby przynajmniej czciowe rozwizanie pod-
stawowych problemw zasygnalizowanych przez Trybuna
Konstytucyjny.
Jeli proponowane zaoenia zostan wprowadzone w ycie,
to bez wtpienia powinna spa liczba skarg obywateli na nie-
uczciwe i zaskakujce dziaania instytucji kredytowych. Naj-
pierw musiayby one zawiadomi klienta o zadueniu i jego
Zasadne wydaje si te rozwaenie de lege ferenda
precyzyjnego unormowania wskazanego wyej za-
kresu obowizkw informacyjnych (). Obowizek
informacyjny banku powinien obejmowa rwnie
zobowizanie wezwania do zapaty pod rygorem
wszczcia postpowania egzekucyjnego, a przynajm-
niej poinformowania konsumenta-dunika o podjciu
krokw celem wszczcia tego postpowania tak, aby
konsument nie by zaskakiwany w sytuacji dokonania
pierwszej czynnoci egzekucyjnej (por. art. 782 oraz
805 k.p.c.).
W konkretnej za rzeczywistoci, w ktrej dostpno
kredytu jest stosunkowo niska, jego koszty relatywnie
wysokie, a wiarygodno kredytobiorcy jest umacniana
poprzez szereg rwnolegle istniejcych zabezpiecze
danych przez wierzyciela, nie mona wykluczy, e
formalna poprawa sytuacji klienta banku, polegajca na
rezygnacji z instytucji bankowego tytuu egzekucyjnego,
prowadzi moe de facto do sytuacji zgoa odwrotnej,
a wic pogorszenia sytuacji konsumenta.
wysokoci. Zastrzeono przy tym, e bankowi przysugiwaby
okrelony termin od dokonania zawiadomienia (np. 14-dniowy)
na wystawienie BTE. Po skorzystaniu z tego uprawnienia bank
informowaby o tym fakcie klienta.
Przed uzyskaniem pisemnego owiadczenia o poddaniu si
egzekucji konieczne byoby poinformowanie klienta o prawnych
i ekonomicznych skutkach dokonywanych czynnoci. Pki co
w zaoeniach do projektu nie wskazano precyzyjnie, o czym
dokadnie trzeba byoby zawiadomi klienta. Pewne jest jed-
nak, e wraz z owiadczeniem o poddaniu si egzekucji klient
podpisze drugie owiadczenie, w ktrym przyzna, e zrozumia
co podpisa.
Niedochowanie przez bank powyszych obowizkw infor-
macyjnych moe mie dla niego doniose (i dotkliwe) skutki.
Projektodawca wyszed ze susznego skdind zaoenia, e
brak sankcji za lekcewaenie nowych przepisw uczyni no-
welizacj bezskuteczn. Dlatego te w celu zdyscyplinowania
bankw w planach jest nowelizacja rwnie art. 786
2
Kodeksu
postpowania cywilnego. Przed nadaniem klauzuli wykonalnoci
BTE sd zbada, czy dochowane zostay wymogi informacyjne.
Udowodnienie tej okolicznoci spocznie na wnioskodawcy.
A zatem waciwe poinformowanie kredytobiorcy lub bene-
ficjenta gwarancji (i udokumentowanie tego faktu) bdzie nie
tylko obowizkiem, lecz take interesem banku.
yka dziegciu
Jak ju wspomniano wczeniej, Ministerstwo Gospodarki
konsultowao swoj inicjatyw ze rodowiskami bankowymi,
finansowymi, a take konsumenckimi. Wikszo z zapytanych
podmiotw pozytywnie ocenia przedstawione zaoenia, jed-
nak oczywicie pojawiy si pewne uwagi.
Narodowy Bank Polski zaznaczy, e oglnym ekonomicz-
nym skutkiem ograniczenia zasigu BTE moe by spowolnienie
procesu usug bankowych. Zwizek Bankw Polskich wyrazi
przekonanie, e ograniczenie katalogu czynnoci bankowych
spowoduje, i poza stref oddziaywania BTE pozostan osoby
trzecie udzielajce zabezpiecze dla dokonywanych czynno-
ci (dunicy rzeczowi, porczyciele). Skutkiem tego byoby
zmniejszenie atrakcyjnoci tych zabezpiecze dla bankw,
co negatywnie wpynie na decyzje kredytowe.
Co wicej, odejcie od BTE moe spowodowa, e czciej
zacznie by wykorzystywane notarialne owiadczenie o dobro-
wolnym poddaniu si egzekucji. Nietrudno si domyli kogo
obci dodatkowe koszty z tym zwizane.
W uwagach przedstawionych przez Urzd Ochrony Kon-
kurencji i Konsumentw postuluje si wprowadzenie dodatko-
wych mechanizmw ochronnych dla klientw. Owiadczenie
o poddaniu si egzekucji obligatoryjnie miaoby stanowi odrb-
ny zacznik, gdy obecnie czsto zdarza si, e owiadczenie
takie stanowi tylko jedn z wielu jednostek redakcyjnych umo-
wy. Ponadto nowelizacja powinna wprowadzi obligatoryjne
zawieszenie postpowania egzekucyjnego wszcztego na
podstawie BTE (w przypadku zobowiza przekraczajcych
okrelon warto), jeli dunik wnisby powdztwo prze-
ciwegzekucyjne. Taki mechanizm pozwalaby unikn sytuacji,
w ktrych wskutek zajcia rodkw przez komornika dunik
ma ograniczon lub wrcz wyczon moliwo wszczcia
postpowania sdowego.
Niezalenie od powyszych uwag, do dyskusji pozosta-
je jeszcze jedna kwestia. Naoenie na banki obowizkw
informacyjnych jest ide suszn, jednak obarczon ryzykiem
niepowodzenia. Skoro dzisiaj klienci bankw nie czytaj tego,
co podpisuj (a jeli czytaj to nie rozumiej), to zudne jest
oczekiwanie, e zrozumiej, jeli podpisz dodatkowy doku-
ment i wysuchaj (albo i nie) krtkiej informacji od pracownika
banku na temat zasad dziaania BTE. Zwaszcza, gdy myle-
nie utrudnia im wizja pienidzy, ktre zamierzaj otrzyma
w wyniku czynnoci bankowej.
Naley mie nadziej, e praktyka nie sprowadzi si do trakto-
wania obowizkw informacyjnych jako kolejnego kopotliwego
formalizmu, polegajcego na mechanicznym zoeniu podpisu
na dokumentach.
Podsumowanie
Zaoenia jak to zaoenia wiemy, e co si zmieni, mniej
wicej wiemy jak - pomys i materia powstay w poprzedniej
kadencji Sejmu. Wynik wyborczy pozwala sdzi, e prace bd
kontynuowane, a ich efekty przybior bardziej skonkretyzowan
form. Zakadanie si o to, jaki ksztat przyjmie ostatecznie
BTE jest niemdre, nie tylko ze wzgldu na rygoryzm nowej
ustawy hazardowej i nieprzewidywalno ustawodawcy. Mimo
kryzysu beneficjentw BTE z pewnoci sta na skutecznych
lobbystw. Organizacje konsumenckie za s sabsze i o wiele
biedniejsze.
marcin.stachowicz@tomczak.pl
prawnik i aplikant adwokacki przy Okrgowej
Radzie Adwokackiej w Warszawie; naley
do zespou Dziau Finansowania Korporacji;
specjalizuje si w prawie handlowym
i korporacyjnym; prowadzi rwnie doradztwo
w zakresie prawa cywilnego
i administracyjnego.
J a k u b P i e t r a s i k
Prawomocno
rozszerzona
Problematyka posugiwania si przez
przedsibiorcw niedozwolonymi
postanowieniami wzorcw umownych ma
bardzo wiele aspektw. Jednym z nich jest
kwestia rozszerzonej prawomocnoci wyrokw
uznajcych dan klauzul za niedozwolon.
Chodzi tutaj przede wszystkim o konsekwencj
teje rozszerzonej prawomocnoci w postaci
prawnej dopuszczalnoci wytoczenia
powdztwa o uznanie danej klauzuli za
niedozwolon w sytuacji, gdy klauzula taka sama
lub tosama treciowo figuruje ju w Rejestrze
Klauzul Niedozwolonych prowadzonym przez
Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji
i Konsumentw.
Rozszerzona prawomocno wyroku
Czym jest rozszerzona prawomocno wyroku?
Ot zgodnie z przepisami Kodeksu postpowania cywilne-
go (art. 365 oraz 366), rozszerzona prawomocno polega
na tym, e dany wyrok po uprawomocnieniu si wie nie
tylko strony i sd, ktry go wyda, lecz wykraczajc poza
prawomocno zwyk rwnie inne sdy oraz inne organy
pastwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach
w ustawie przewidzianych take inne osoby. Inaczej rzecz
ujmujc, w prawie wystpuj sytuacje, kiedy wyrok wydany
np. w procesie pomidzy Janem Kowalskim a spk X moe
wiza rwnie inne podmioty co stanowi odstpstwo od
reguy, zgodnie z ktr wyrok wie wycznie sd i strony
danego postpowania.
Skutkiem prawomocnoci jako takiej jest powaga rzeczy
osdzonej, ktra oznacza, e nowa sprawa sdowa nie moe
zosta wszczta pomidzy tymi samymi podmiotami o to samo
roszczenie (res iudicata). W odniesieniu do prawomocnoci
rozszerzonej powyszy skutek naley natomiast stosowa
odpowiednio, tj. biorc pod uwag istot rozszerzenia
prawomocnoci. W aspekcie czysto procesowym, nadanie
przymiotu res iudicata wyrokowi uznajcemu dan klauzul
za niedozwolon wizaoby si z koniecznoci odrzucenia po-
zwu w kadej nastpnej sprawie majcej za przedmiot klauzul
tosam z klauzul ju wczeniej uznan za abuzywn.
Rozbieno koncepcji
W orzecznictwie i doktrynie trwa spr co do tego, czy roz-
szerzona prawomocno wyroku pokrywa si swoim zakresem
z powag rzeczy osdzonej. Innymi sowy, nie jest rozstrzy-
gnite, czy wyrok posiadajcy rozszerzon moc wic jed-
noczenie pociga za sob konieczno stwierdzenia powagi
rzeczy osdzonej co do danego roszczenia nim objtego erga
omnes, czy moe wycznie w stosunku do ograniczonego kr-
gu podmiotw, np. przedsibiorcy, przeciwko ktremu zapad
ju wyrok w przedmiocie uznania za niedozwolon klauzuli,
ktr si posugiwa.
Odpowied na to pytanie ma niezwykle istotne znaczenie.
Gdyby bowiem uzna, e przy rozszerzonej prawomocnoci
wyroku, uznajcego dan klauzul za abuzywn res iudicata
odnosi skutek erga omnes, kolejny pozew w dotyczcej da-
nego roszczenia sprawie, ktra ju raz zostaa zakoczona
wyrokiem korzystajcym z przymiotu rozszerzonej prawo-
mocnoci, nawet skierowany przeciwko innemu podmiotowi
byby niedopuszczalny, a tym samym podlegaby odrzuce-
niu na podstawie art. 199 1 pkt 2 Kodeksu postpowania
cywilnego.
Cay zatem problem sprowadza si do dylematu, czy wy-
starczy jedno orzeczenie Sdu Okrgowego w Warszawie
Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw, w ktrym dana
klauzula zostanie uznana za niedozwolon, aby tosama sprawa,
tj. dotyczca takiej samej klauzuli, ju nigdy nie znalaza si na
wokandzie. No i oczywicie co to znaczy tosama sprawa
w takim wypadku.
1 0 | R E S I N C O M M E R C I O | L I S T O P A D 2 0 1 1
R E S I N C O M M E R C I O | L I S T O P A D 2 0 1 1 | 1 1
Stanowisko Sdu Najwyszego
W uchwale z dnia 7 padziernika 2008 roku, w sprawie
o sygnaturze akt III CZP 80/08, Sd Najwyszy stan na
stanowisku, e rozszerzona prawomocno wyroku uwzgld-
niajcego powdztwo o uznanie postanowie wzorca umowy
za niedozwolone nie wycza moliwoci wytoczenia powdz-
twa przez tego samego lub innego powoda przeciwko inne-
mu przedsibiorcy, niebiorcemu udziau w postpowaniu,
w ktrym zapad wyrok, stosujcemu takie same lub podobne
postanowienia wzorca, jak i te wpisane do rejestru.
Tym samym, Sd Najwyszy odrzuci pogld, zgodnie
z ktrym raz wydany wyrok wie wszystkie podmioty prawa,
a w konsekwencji e wpisanie danej klauzuli do Rejestru
Klauzul Niedozwolonych automatycznie eliminuje moliwo
wytoczenia kolejnego analogicznego powdztwa.
Po pierwsze, Sd Najwyszy swoj konkluzje opar na
stwierdzeniu, e: Biorc pod uwag, e sd dokonujc kon-
troli wzorca nie czyni tego in abstracto, ale odnosi si do
konkretnego postanowienia konkretnego wzorca, uwzgldnia-
jc przy tym pozostae postanowienia tego wzorca (art. 385
2

i 385
3
k.c.), naley wykluczy uznanie, i moc wica wyroku
i powaga rzeczy osdzonej moe rozciga si na podobne
lub nawet takie same postanowienia stosowane przez innego
przedsibiorc w innym wzorcu. Abstrakcyjna kontrola wzorca
nie moe prowadzi do generalnego wyczenia danej klauzuli
z obrotu, rzecz sdu bowiem jest rozstrzyganie w konkretnej
sprawie, dotyczcej okrelonego postanowienia konkretnego
wzorca. Wydany w takiej sprawie wyrok dotyczy zatem po-
stanowienia okrelonego wzorca, a nie postanowienia w ogle.
Po drugie, Sd Najwyszy podnis, e: Przepis art. 385
2
k.c.
nakazuje () uwzgldnia przy ocenie zgodnoci postanowienia
umowy z dobrymi obyczajami okolicznoci zawarcia umowy oraz
umowy pozostajce w zwizku z umow obejmujc postanowienie
bdce przedmiotem oceny. Podstawa faktyczna rozstrzygnicia
zatem nie musi by tosama nawet w wypadku oceny tego samego
postanowienia tego samego wzorca umownego, stosowanego przez
innego przedsibiorc..
Po trzecie, Sd Najwyszy stwierdzi, e: Uznanie, e roz-
szerzona prawomocno materialna wyroku uwzgldniajcego
powdztwo o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedo-
zwolone wycza - wobec powagi rzeczy osdzonej - moliwo wy-
toczenia powdztwa przeciw innemu przedsibiorcy stosujcemu
takie samo lub podobne postanowienie umowne, a niebiorcemu
udziau w postpowaniu w ktrym zapad wyrok, budzi ponadto
powane wtpliwoci, stanowi bowiem niewtpliwe ograniczenie
prawa do obrony i wysuchania, a tym samym realizacji prawa do
sdu (art. 45 Konstytucji).
Dla porzdku podnie naley, e formuujc powysz tez
generaln Sd Najwyszy jednoznacznie zaakceptowa tzw.
jednostronnie rozszerzon prawomocno materialn wyroku
uznajcego dan klauzul za niedozwolon uzna bowiem, e
rozszerzona prawomocno obowizuje na rzecz wszelkich
osb trzecich, a nie przeciwko tym osobom. Tym samym Sd
Najwyszy ograniczy skuteczno rozszerzonej prawomoc-
noci jedynie do strony czynnej spraw sdowych, cakowicie
wyczajc moliwo korzystania z argumentu rozszerzonej
prawomocnoci przez stron biern, tj. pozwanego.
Konkludujc, w omawianej uchwale Sd Najwyszy stan
na stanowisku, e wniesienie powdztwa przeciwko danemu
przedsibiorcy jest cakowicie dopuszczalne, nawet w sytuacji,
gdy przedmiotem tego powdztwa jest klauzula umowna ju
wczeniej uznana za abuzywn i wpisana do Rejestru Klauzul
Niedozwolonych. Od strony czysto procesowej, Sd Naj-
wyszy uzna, e brzmienie art. 479
43
Kodeksu postpowania
cywilnego nie daje podstaw do odrzucenia kolejnego pozwu
o t sam klauzul na podstawie art. 199 1 pkt 2 Kodek-
su.
Inne rozumienie
Przyjmujc do wiadomoci zaprezentowane powyej stano-
wisko Sdu Najwyszego, nie sposb si z nim zgodzi. Kryty-
ka koncepcji przyjtej przez Sd Najwyszy opiera si przede
wszystkim na odwoaniu do brzmienia art. 479
43
Kodeksu
postpowania cywilnego.
Przepis ten nie rozdziela bowiem rozszerzonej prawomocno-
ci wyroku uznajcego dan klauzul umown za niedozwolon
na dwa aspekty czynny, tj. wystpujcy po stronie powodo-
wej, oraz bierny, tj. odnoszcy si do pozwanego przedsi-
biorcy. Literalne brzmienie przepisu skania do jednoznacznego
ujcia koncepcji rozszerzonej prawomocnoci jako kategorii
jednolitej wyrok powinien by prawomocny jednakowo
dla wszystkich, tak samo jak wyczona powinna by wobec
powagi rzeczy osdzonej moliwo wytoczenia kolejnego,
analogicznego powdztwa o tak sam klauzul abuzywn.
Istota postpowania
Stanowisko Sdu Najwyszego zaprezentowane w uchwale
z dnia 7 padziernika 2008 roku nie zasuguje na aprobat
rwnie ze wzgldu na bdn, jak si wydaje, wykadni celu
postpowania w przedmiocie uznania postanowienia wzorca
umownego za niedozwolone.
Zgodnie z pogldami panujcymi dotychczas w orzecznictwie,
wyraonymi m.in. w uchwale Sdu Najwyszego z dnia 13
lipca 2006 roku (sygnatura akt III CZP 3/06), celem instytucji
kontroli wzorcw umownych jest zapewnienie prawidowego
funkcjonowania mechanizmu podejmowania decyzji przez sab-
sz stron umowy. Natomiast cel ten realizowany jest poprzez
abstrakcyjn kontrol danego wzorca umownego, ktra polega
na kontroli wzorca jako takiego, w oderwaniu od konkretnej
umowy, ktrej wzorzec dotyczy.
W konsekwencji, ocenie podlega tre postanowienia wzor-
ca, a nie sposb jego wykorzystania, czy jego powszechno
w analogicznych wzorcach umowy podmiotw konkurencyj-
nych, a ocena znaczenia postanowie wzorca umowy nastpuje
w oderwaniu od warunkw ekonomicznych i gospodarczych
dziaalnoci prowadzonej przez przedsibiorc.
Jak podnosi Sd w uchwale z 2006 roku Ochrona zbiorowych
interesw konsumentw przed negatywnymi skutkami stosowania
w obrocie gospodarczym wzorcw umownych nie byaby bowiem
moliwa bez przeprowadzania abstrakcyjnej kontroli wzorcw
oraz bez umoliwienia osobom, ktre nie bray udziau w procesie
(konsumentom i przedsibiorcom) dokonania oceny, jakie wzorce
umowne nie s dozwolone.
Jak dalej wywodzi Sd: Przedmiotem kontroli nie jest bowiem
kwestia ustalenia treci umowy w drodze wykadni, ale wyjanienie,
czy konkretne postanowienie wzorca umownego stanowi niedozwo-
lon klauzul umown i z tej przyczyny nie wie nie tylko stron
postpowania, ale nieograniczonego krgu konsumentw. Chodzi
tu o kontrol abstrakcyjn, skuteczn erga omnes, nie za o ogra-
niczon w skutkach do stron wykadni konkretnej umowy.
Z powyszego stanowiska, jak rwnie z innych opinii prezen-
towanych w doktrynie wynika, e prowadzenie przez Prezesa
Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw jawnego Rejestru
Klauzul Niedozwolonych musi mie gbszy sens, wykraczaj-
cy poza jedn konkretn spraw prowadzon przed Sdem
Okrgowym w Warszawie Sdem Ochrony Konkurencji
i Konsumentw. W innym przypadku Rejestr miaby wycz-
nie dydaktyczny walor, uwiadamiajcy konsumentom, jakiego
rodzaju postanowienia umowne maj charakter niedozwolo-
ny, natomiast jego skutki praktyczne byyby wrcz znikome.
Jeli zatem Rejestr niedozwolonych klauzul umownych ma
by uyteczny i praktyczny, klauzule w nim umieszczone musz
by analizowane i wykadane in abstracto, co stoi w oczywistej
sprzecznoci z pogldem wyraonym w uchwale Sdu Najwy-
szego z dnia 7 padziernika 2008 roku.
Wyrok w rejestrze
Odnoszc powysze zaoenie dotyczce abstrakcyjnej
kontroli postanowie umownych oraz rozszerzonej erga
omnes prawomocnoci wyrokw uznajcych dane klauzule
za abuzywne do przepisw ustawy o ochronie konkurencji
konsumentw kwalifikujcej posugiwanie si klauzulami
abuzywnymi jako czyny naruszajcych zbiorowe interesy
konsumentw, uzna naley, e zaprezentowana powyej
wykadnia stojca w sprzecznoci ze stanowiskiem wyra-
onym w uchwale Sdu Najwyszego ma gboki sens.
Wpisanie danej klauzuli do Rejestru wywouje skutek po-
legajcy na tym, e posugiwanie si tak klauzul abuzywn
w obrocie zawsze stanowi bdzie czyn naruszajcy zbiorowe
interesy konsumentw. W konsekwencji, sam wyrok z chwil
uprawomocnienia si powinien zyskiwa przymiot rozsze-
rzonej prawomocnoci w najwikszym moliwym zakresie.
Innymi sowy, wyrok taki powinien stanowi precedens
i pociga za sob ograniczenie moliwoci wytoczenia
kolejnego powdztwa w przedmiocie takiej samej klau-
zuli umownej. Tym samym, wyrok powinien by objty
rwnie zasad res iudicata w odniesieniu do wszystkich
podmiotw, po obydwu stronach spornego stosunku praw-
nego zarwno po stronie pozwanej, jak i powodowej.
W zwizku z powyszym nie zasuguje na aprobat rwnie
argumentacja Sdu Najwyszego zawarta w uchwale z dnia
7 padziernika 2008 roku w zakresie odnoszcym si do stwier-
dzenia, e istot postpowania o stwierdzenie niezgodnoci
z prawem danej klauzuli umownej jest kontrola wzorca wy-
cznie w nawizaniu do okolicznoci danej sprawy i wycznie
w stosunku do cile okrelonych osb. W takim bowiem
ujciu nie miaoby sensu funkcjonowanie Rejestru Klauzul
Niedozwolonych, jak rwnie nie byoby uzasadnione kwa-
lifikowanie klauzul abuzywnych wpisanych do Rejestru jako
czynw nieuczciwej konkurencji.
Na gruncie administracyjnym
Nawizujc do podnoszonego rwnie przez Sd
Najwyszy argumentu dotyczcego ochrony interesw
konsumentw, naley podnie, e zaproponowana
w niniejszym artykule wykadnia rozszerzonej prawomocnoci
wyrokw uznajcych dane postanowienie wzorca umownego
za niedozwolone nie stoi w sprzecznoci z tym interesem.
Ponadto, podchodzc do sprawy racjonalnie i praktycznie, nie
stanowi ona rwnie ograniczenia konstytucyjnego prawa do
sdu.
Zgodnie bowiem z przepisami Kodeksu postpowania cy-
wilnego regulujcymi postpowanie w sprawach o uznanie
postanowie wzorca umowy za niedozwolone, jedynym
roszczeniem, jakiego moe na ich podstawie dochodzi po-
wd, jest roszczenie o uznanie danej klauzuli za abuzywn
i w konsekwencji wpisanie jej do Rejestru. Nie wystpuje
tutaj jakiekolwiek roszczenie pienine, w tym przede wszyst-
kim roszczenie odszkodowawcze. Ponadto, na podstawie
przedmiotowych przepisw powodowi nie przysuguje take
roszczenie o uznanie danego postanowienia umowy za bezsku-
teczne lub niewice takie bowiem danie naley wysuwa
w oparciu o art.385
1
Kodeksu.
Zatem celem samym w sobie przedmiotowego postpowania
jest uznanie danej klauzuli za abuzywn. Wydaje si wic, e
jak najbardziej podane jest takie uksztatowanie prawa, aby
wskutek rozpoznania jednego powdztwa w przedmiocie danej
konkretnej klauzuli cakowicie i na zawsze zaatwi problem jej
abuzywnoci.
Co do istoty postpowania w przedmiocie stwierdzenia danej
klauzuli za niedozwolon naley uzna, e wydanie pierwszego
wyroku realizuje cel postpowania jako takiego, tzn. skutkuje
wpisaniem klauzuli do Rejestru. Tym samym, kady nastpny
potencjalny powd nie ma realnego interesu prawnego we
wszczynaniu kolejnego sporu w tym samym zakresie. Spr
ten bowiem, w razie rozstrzygnicia polegajcego na uznaniu
klauzuli za abuzywn, wywoaby przecie taki sam wyrok jak
spr poprzedni.
Uzupeniajc powysze naley pamita, e uznanie klauzuli
za niedozwolon w ramach jednego postpowania w rzeczy-
wistoci nie eliminuje takiej klauzuli z obrotu.
Po pierwsze, dany przedsibiorca de facto moe dalej posu-
giwa si t klauzul jedynym rzeczywistym straszakiem jest
natomiast kara finansowa naoona w trybie administracyjnym
a nie sdowym.
Po drugie, w obrocie mog funkcjonowa takie same klauzule
abuzywne stosowane przez innych przedsibiorcw. Biorc po-
wysze pod uwag, naley uzna, e sam wyrok uznajcy dan
klauzul za abuzywn nie jest bezporedni sankcj nakadan
na przedsibiorc jest ni natomiast groba kary finansowej
nakadanej przez Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji i Kon-
sumentw.
Konkluzja
Pomimo wydania przez Sd Najwyszy uchway z dnia 7 pa-
dziernika 2008 roku, naley uzna, e stanowisko co do zakresu
rozszerzonej prawomocnoci wyrokw uznajcych postano-
wienia wzorca umowy za niedozwolone nie jest jednolite. Co
wicej, nie mona uzna, e w tyme temacie zosta osignity
kompromis interpretacyjny wrcz przeciwnie, prezentowane
s dwa stanowiska bdce w opozycji do siebie.
Jak si wydaje, problematyka bdca przedmiotem niniejsze-
go artykuu powinna zosta rozstrzygnita z uwzgldnieniem
pragmatyzmu prawniczego i biznesowego. Z punktu widzenia
przedsibiorcw, a take przy uwzgldnieniu szeroko rozu-
mianego interesu konsumentw, rozszerzona prawomocno
wyrokw powinna przyj ksztat prawomocnoci obustronnej,
a kolejne powdztwa majce za przedmiot takie samo postano-
wienie umowne powinny by odrzucane jako niedopuszczalne
i korzystajce z przymiotu powagi rzeczy osdzonej.
R E S I N C O M M E R C I O | L I S T O P A D 2 0 1 1 | 1 3
jakub.pietrasik@tomczak.pl
prawnik, naley do zespou Dziau
Finansowania Korporacji; aplikant radcowski
przy Okrgowej Izbie Radcw Prawnych w
Warszawie; zajmuje si prawem procesowym,
cywilnym i handlowym.
1 4 | R E S I N C O M M E R C I O | L I S T O P A D 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | L I S T O P A D 2 0 1 1 | 1 5
Nieruchomoci
inwestycje
K a t a r z y n a B i e l a t - S a d o w s k a
Dobre ssiedztwo
Na terenie, na ktrym nie obowizuje
miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego, kada zmiana
zagospodarowania, a w szczeglnoci
zabudowa terenu, wymaga uzyskania
decyzji o warunkach zabudowy.
Z kolei podstawow przesank
warunkujc wydanie takiej decyzji
jest dostosowanie cech i parametrw
nowej zabudowy do cech i parametrw
urbanistycznych i architektonicznych
zabudowy ssiedniej istniejcej
w otoczeniu.
Zasada ta zwana jest zasad dobrego
ssiedztwa i ma na celu zapewnienie
spjnoci architektonicznej danego
terenu oraz zachowanie jego
walorw estetycznych. Z punktu
widzenia inwestorw zasada ta
jest czsto istotnym ograniczeniem
w realizacji inwestycji, ale odpowiednio
wykorzystana moe stanowi
przepustk do uzyskania korzystnych
warunkw zabudowy, przykadowo
w zakresie wysokoci planowanej
inwestycji, co przekada si z kolei na
wielko powierzchni uytkowej
budynkw.
Zasada dobrego ssiedztwa wynika wprost z ustawy o plano-
waniu i zagospodarowaniu przestrzennym i jest szczegowo
rozwinita w rozporzdzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie
sposobu ustalania wymaga dotyczcych nowej zabudowy
i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego.
Podstawowy w tym zakresie art. 61 ust. 1 pkt 1 ustawy sta-
nowi, e warunkiem wydania decyzji o warunkach zabudowy
jest, by co najmniej jedna dziaka ssiednia, dostpna z tej
samej drogi publicznej, bya zabudowana w sposb pozwa-
lajcy na okrelenie wymaga dotyczcych nowej zabudowy
w zakresie kontynuacji funkcji, parametrw, cech i wskanikw
ksztatowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym
gabarytw i formy architektonicznej obiektw budowlanych,
linii zabudowy oraz intensywnoci wykorzystania terenu.
Z powoanego przepisu wynika niewtpliwie konieczno
poprzedzenia wydania decyzji o warunkach analiz urba-
nistyczn terenu, ktra pozwoli na ocen, czy kontynuacja
funkcji i parametrw zabudowy zostanie w danym przypadku
zachowana. Szczegy owej analizy wymagaj rozoenia na
czynniki pierwsze.
Ssiedztwo
Art. 61 ust. 1 pkt 1 ustawy nakazuje, by kontynuowa funkcje
i parametry zabudowy oraz dokonywa analizy zagospoda-
rowania terenu, opierajc si o zagospodarowanie dziaek
ssiednich. Pojcia dziaka ssiednia czy ssiedztwo nie s
jednak zdefiniowane w ustawie. Ich rozumienie obecnie ju
ugruntowane rozwino si w praktyce orzeczniczej sdw
i jest w peni aprobowane przez doktryn.
Dziaka ssiednia w wietle aktualnego rozumienia tego
pojcia oznacza nie tylko dziak graniczc z danym terenem,
lecz rwnie dziaki nie lece co prawda w bezporedniej
stycznoci, ale znajdujce si wraz z danym terenem na ob-
szarze, ktry tworzy cao urbanistyczn. Takie rozumienie
ssiedztwa wynika przede wszystkim z celu, dla jakiego warunki
zabudowy s ustalane przez organy administracji publicznej:
P l a c e r a t l e g e
ochrony istniejcego adu przestrzennego, ktry podlega
ocenie z perspektywy pewnych wyodrbnionych obszarw
urbanistycznych.
Pojcie dziaki ssiedniej jest wic stosunkowo szerokie,
jednak ogranicza je wanie powoany w zdaniu poprzednim
cel oraz sama istota ssiedztwa, ktra sugeruje pewn blisko
i koncentracj zabudowy.
Obszar bdcy ssiedztwem dla terenu, na ktrym plano-
wana jest zabudowa, czyli tzw. obszar analizowany, wyzna-
czany jest kadorazowo przez organ administracji w ramach
postpowania administracyjnego. Sposb wyznaczenia tego
obszaru okrelaj przepisy powoanego rozporzdzenia
Ministra Infrastruktury.
Zgodnie z par. 3 ust. 1 i 2 rozporzdzenia obszarem anali-
zowanym jest obszar wok terenu, na ktrym projektowana
jest zabudowa, jednak wbrew literalnemu brzmieniu, nie
musi mie on ksztatu okrgu. Wane, by granice tego obszaru
znalazy si w odlegoci nie mniejszej ni trzykrotna odlego
frontu dziaki objtej wnioskiem o ustalenie warunkw zabu-
dowy, nie mniejszej jednak ni 50 metrw, liczc od kadej
z granic nieruchomoci, na ktrej nowa zabudowa ma by
realizowana.
Oczywicie granice w danym przypadku mog zosta zakre-
lone w wikszej odlegoci jeli przemawiaj za tym funkcje
lub cechy zabudowy i zagospodarowania analizowanego
terenu. W tym zakresie organ administracji posiada pewn
swobod, wynikajc z niekonkretnoci pojcia ssiedztwo,
ktra jednak limitowana jest w kadym przypadku funkcj
i cechami terenu otaczajcego oraz bliskoci wpisujc si
w pojcie ssiedztwa.
Kada dziaka znajdujca si w tak wyznaczonym przez organ
administracji obszarze analizowanym, jest dziak ssiedni.
Z punktu widzenia interesw inwestora, pewna swoboda
w zakresie wyznaczania ssiedztwa moe nie korzyci. Czsto
bowiem wyznaczenie szerszego obszaru analizowanego moe
skutkowa zaliczeniem do ssiedztwa dziaek o korzystnych
z punktu widzenia inwestora funkcjach lub parametrach.
Natomiast bezpodstawne rozszerzanie przez organ obszaru
analizowanego ponad wielko minimaln, stoi w sprzecznoci
z zasad wolnoci zagospodarowania terenu i stanowi podsta-
w do zaskarenia decyzji wydanej w oparciu o tak zakrelony
obszar.
Dostp do drogi
Ustawodawca, narzucajc wymg dostosowania nowej
zabudowy do zabudowy istniejcej na dziakach ssiednich,
ograniczy krg dziaek ssiednich, podlegajcych analizie, do
dziaek ssiednich dostpnych z tej samej drogi publicznej, co
teren, na ktrym powsta ma nowa zabudowa.
Pojcie dostpu do drogi publicznej nie jest rozumiane zbyt
restrykcyjnie i cile. Wystarczy bowiem, by dziaka ssiednia
pooona bya przy tej samej drodze publicznej, niezalenie od
tego, czy posiada zjazd na t drog. Powinna jednak niewtpli-
wie posiada z t drog poczenie.
Natomiast w przypadku dziaek ssiednich pooonych
w pewnej odlegoci od drogi publicznej, dostp do niej
moe by im zapewniony zarwno przez drog wewntrzn,
jak i suebno gruntow. Istotne jest jednak to, by tak rozu-
miany dostp do drogi publicznej istnia i mia podstaw prawn
w momencie orzekania o warunkach zabudowy, a nie by
stanem, ktry dopiero powstanie w przyszoci. Przyszy lub
warunkowy dostp dziaki ssiedniej do drogi publicznej wyklu-
cza bowiem w wietle orzecznictwa sdw uwzgldnienie
danej dziaki przy analizie urbanistycznej, co w przypadku ma-
ej iloci dziaek ssiednich moe uniemoliwi wydanie decyzji
o warunkach zabudowy.
Kontynuacja funkcji
Po wyznaczeniu obszaru analizowanego i dziaek ssiednich
oraz sprawdzeniu dostpu dziaek do drogi publicznej, doko-
nywana jest analiza funkcji zabudowy oraz zagospodarowania
ustalonego obszaru. Badaniu podlega przeznaczenie terenu
w celu ustalenia, czy na analizowanym obszarze dominuje
funkcja mieszkaniowa, usugowa, przemysowa itp. Nowa
zabudowa powinna kontynuowa dotychczasow funkcj
istniejc na obszarze analizowanym.
Kontynuacja nie oznacza jednak koniecznoci powtarzania czy
powielania przeznaczenia budynkw na dziakach ssiednich.
Przez kontynuacj rozumie si take wprowadzenie zabudo-
wy, ktrej funkcja nie godzi w dotychczasow funkcj istniejca
na danym obszarze, nie jest z ni w aden sposb sprzeczna
lub z funkcj t wspgra. Przykadowo na obszarze o funkcji
mieszkaniowej nie jest wic wykluczona moliwo wybudowa-
nia budynkw usugowych, jak na przykad sklepu, przedszkola
czy przychodni lekarskiej. W funkcj mieszkaniow godziaby
jednak budowa wielkopowierzchniowego obiektu biurowego
czy zakadu przemysowego.
Jeli na etapie postpowania administracyjnego powstaj
wtpliwoci co do zgodnoci planowanej zabudowy z dotych-
czasow funkcj terenu, naley w wietle orzecznictwa sdw
administracyjnych rozstrzygn je na korzy inwestora w celu
zachowania zasady wolnoci zagospodarowania terenu.
Kontynuacja parametrw
W wietle art. 61 ust. 1 pkt 1 ustawy, kontynuacji w ramach
nowej zabudowy podlegaj nie tylko funkcje, ale te parame-
try, cechy i wskaniki dotychczasowej zabudowy istniejcej na
obszarze analizowanym. Szczegowe zasady okrelajce, jak
taka kontynuacja powinna by realizowana, zawarte s w roz-
porzdzeniu Ministra Infrastruktury.
I tak, w zakresie linii nowej zabudowy, rozporzdzenie naka-
zuje przeduenie linii istniejcej zabudowy na dziakach ssied-
nich. W tym wypadku jako dziaki ssiednie rozumie si dziaki
znajdujce si w najbliszym ssiedztwie planowanej inwestycji,
gdy tylko w stosunku do budynkw znajdujcych si na tych
dziakach zachowanie linii zabudowy realizuje podstawowy cel:
zachowanie adu przestrzennego. Podobnie zreszt rzecz si ma
w przypadku wysokoci grnej krawdzi elewacji. Kontynuacja
nie byaby wic zachowana nie tylko w przypadku budynku
znacznie wyszego ni linia istniejcej zabudowy czy wysoko
elewacji, ale take budynku znacznie niszego. Kade istotne
odstpstwo zaburzaoby bowiem ad architektoniczny.
Rozporzdzenie ingeruje take we wskanik wielko po-
wierzchni nowej zabudowy w stosunku do wielkoci dziaki,
w szeroko elewacji frontowej oraz geometri dachu. Po-
wysze wskaniki, parametry i cechy wyznacza si poprzez
odniesienie do rednich wartoci charakteryzujcych zabudo-
w ssiedni.
Na podstawie art. 61 ust. 1 pkt 1 ustawy analizie podlega take
forma architektoniczna nowej zabudowy w odniesieniu do form
architektonicznych zabudowy istniejcej w ssiedztwie.
Odstpstwo
Mimo cisych regu w zakresie realizacji zasady dobrego
ssiedztwa, odstpienie od zasady dobrego ssiedztwa
i realizowanie zabudowy bez kontynuowania parametrw
zagospodarowania terenw ssiadujcych jest dopuszczalne.
Pozwalaj na to przepisy rozporzdzenia. Odstpienie jest
jednak wyjtkiem od oglnej zasady i dlatego te w kadym
przypadku musi by obiektywnie uzasadnione i poparte odpo-
wiedni, dogbn analiz.
Uzasadnieniem takiego odstpienia jest zasadniczo okolicz-
no, e odstpienie od zasad ksztatowania nowej zabudowy
w istocie suy realizacji zaoenia kontynuacji istniejcej zabu-
dowy. Innymi sowy za takim odstpieniem musz przema-
wia wyrane, konkretne wymagania adu przestrzennego na
danym terenie, jak przykadowo zmiana koncepcji zagospoda-
rowania danego obszaru, kierunek rozwoju danego obszaru,
co w praktyce czyni takie odstpienie do rzadkim.
Pro memoria
Zasada dobrego ssiedztwa jest tylko jedn z piciu przesa-
nek, ktre musz zosta spenione, aby decyzja o warunkach
zabudowy zostaa inwestorowi wydana. Jest jednak przesank,
ktra zasadniczo nie zaley od inwestora, ale jest warunkowana
aktualnym zagospodarowaniem dziaek wok terenu, na kt-
rym inwestycja ma by realizowana. Obowizywanie i charakter
tej zasady prowadzi to do kilku wnioskw.
Po pierwsze, zakup nieruchomoci na terenie nieobjtym
miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego po-
winien by zawsze poprzedzony odpowiednia analiz urba-
nistyczn, w ramach ktrej zostanie ustalone, jaka zabudowa
zarwno w zakresie funkcji jak i parametrw jest moliwa
do realizacji.
Po drugie, brak zabudowy na jakiejkolwiek dziace ssiedniej
przy wskazanym wyej szerokim rozumieniu ssiedztwa
w zasadzie uniemoliwia realizacj inwestycji budowlanej.
Po trzecie, jako e pojciem ssiedztwa mona w pewnym
zakresie operowa, wyznaczajc je szerzej lub wziej, ju sam
wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy powinien
sugerowa organowi administracji podane rozumienie s-
siedztwa w danej sprawie.
Wreszcie za, nie mona liczy, e bez szczeglnego uza-
sadnienia poprzedzonego dogbn analiz odstpstwo od
zasady dobrego ssiedztwa zostanie zaakceptowane przez
organ administracji.
katarzyna.bielat@tomczak.pl
prawnik dziau Nieruchomoci i Inwestycji,
aplikant adwokacki przy Okrgowej
Radzie Adwokackiej w Warszawie; zajmuje si
doradztwem w zakresie prawa cywilnego
i handlowego; posiada bogate dowiadczenie w
dziedzinie prawa nieruchomoci,
a w szczeglnoci procesu inwestycyjnego.
Wzorem sprzeday
Teoretycznie sprawa wydaje si prosta: kwestia wad dziea jest
regulowana w artykuach 637 oraz 638 Kodeksu cywilnego.
Zgodnie z artykuem 637 Kodeksu cywilnego jeeli dzieo
ma wady, zamawiajcy moe da ich usunicia wyznaczajc
w tym celu przyjmujcemu zamwienie odpowiedni termin
z zagroeniem, e po bezskutecznym upywie wyznaczonego
terminu nie przyjmie naprawy. Jeeli za wady usun si nie da-
dz albo, gdy z okolicznoci wynika, e przyjmujcy zamwienie
nie zdoa ich usun w czasie odpowiednim, zamawiajcy moe
da obnienia wynagrodzenia w odpowiednim stosunku.
To samo dotyczy wypadku, gdy przyjmujcy zamwienie nie
usun wad w terminie wyznaczonym przez zamawiajcego.
Zgodnie za z artykuem 638 Kodeksu cywilnego do rkojmi
za wady dziea stosuje si odpowiednio przepisy o rkojmi
przy sprzeday.
Umowy o wykonanie dokumentacji projektowej
s klasycznymi przykadami umw o dzieo. Jest
to bowiem typowa umowa o rezultat usugi, czyli
umowa, w ktrej strony (zamawiajcy i przyjmujcy
zamwienie, w naszym przypadku zamawiajcy oraz
projektant) umawiaj si, e jej wynikiem jest kon-
kretny, indywidualnie oznaczony rezultat.
Dokumentacja projektowa spenia za wszelkie
wymogi dziea, czyli wytworu przyszego, ktry
w momencie zawarcia umowy nie istnieje, natomiast
ma powsta w cile okrelonej przyszoci. Dodat-
kowo zgodnie z pogldem doktryny i orzecznictwa
dzieo winno stanowi rezultat z gry przewidziany,
okrelony oraz samoistny, czyli niezaleny od dalsze-
go dziaania twrcy oraz osoby twrcy. Nie budzi
wtpliwoci, e dokumentacja projektowa wypenia
wszelkie te wymagania.
I cho wydaje si, e o umowie o dzieo napisano
ju wszystko, to jednak niewyjaniona i budzca wci
wiele wtpliwoci pozostaje jedna z najwaniejszych
kwestii, czyli odpowiedzialno projektanta za wady
dokumentacji projektowej.
Wady projektu
D o m i n i k a L a t a w i e c - C h a r a
Pochodzenie tego przepisu jest zrozumiae pierwowzorem
dla rkojmi przy umowie o dzieo jest rkojmia za wady przy
sprzeday. Nakaz odpowiedniego stosowania przepisw,
o ktrych mowa w komentowanym przepisie, oznacza koniecz-
no uwzgldnienia przy ocenie konkretnych wypadkw rnic
zachodzcych pomidzy umow o dzieo a umow sprzeday
i wynikajcymi z nich stosunkami prawnymi.
Podstawowe rnice pomidzy obiema umowami scharakte-
ryzowa mona w skrcie w nastpujcy sposb: celem umowy
sprzeday jest wymiana wytwarzanych masowo towarw na
pienidze. Umowa o dzieo ma natomiast na celu osignicie
zindywidualizowanego przedmiotu, zaspokajajcego indywidu-
alne potrzeby zamawiajcego.
Rny jest zakres przedmiotowy obu umw. Podczas gdy
umowa sprzeday dotyczy tylko rzeczy lub praw, przedmiotem
umowy o dzieo mog by ponadto rezultaty niematerialne.
Istotn rnic jest zaleno zakresu obowizkw przyjmuj-
cego zamwienie od tego, czy wacicielem materiau sucego
do wykonania dziea jest przyjmujcy zamwienie, zamawiajcy
czy osoba trzecia. Przy sprzeday przeniesienie prawa wasnoci
na kupujcego zawsze naley do podstawowych obowizkw
sprzedawcy.
Rne s uprawnienia stron w okresie realizacji umowy.
Kupujcemu w okresie pomidzy zawarciem umowy a jej
wykonaniem nie przysuguje prawo ingerowania w sposb
postpowania sprzedawcy. Przy umowie o dzieo zamawia-
jcemu przysuguj uprawnienia, pozwalajce mu wpywa na
sposb wykonania dziea.
Naley jednak zaznaczy, e pomimo powyszych rnic,
umowa o dzieo wykazuje due podobiestwo do umowy
sprzeday, co implikuje, i niejednokrotnie okrelenie praw-
nego charakteru tych umw i precyzyjne wytyczenie granic
midzy zakresami ich zastosowania nastrcza moe powane
trudnoci.
Zakres odesania
Trudnoci te pojawiaj si zwaszcza przy podjciu prby
zakrelenia zakresu odesania artykuu 638 Kodeksu cywil-
nego. Poniewa znalezienie jakiego uniwersalnego klucza
umoliwiajcego okrelenie zakresu tego odesania wydaje si
by niemoliwe, zasadne jest metodyczne przeanalizowanie
artykuw regulujcych odpowiedzialno sprzedajcego z ty-
tuu rkojmi. Odpowiedzialno t reguluj artykuy 556 576
Kodeksu cywilnego.
Niewtpliwym jest, e w odniesieniu do umowy o dzieo za-
stosowanie znajduje artyku 556 Kodeksu cywilnego regulujcy
pojcie wady fizycznej. Zgodnie z tym artykuem wada fizyczna
wystpuje wwczas, gdy:
1. zmniejsza warto rzeczy;
2. zmniejsza uyteczno rzeczy ze wzgldu na cel w umowie
oznaczony albo wynikajcy z okolicznoci lub z przeznaczenia
rzeczy;
3. rzecz nie ma waciwoci, o ktrych istnieniu sprzedawca
zapewni kupujcego;
4. rzecz zostaje wydana w stanie niezupenym.
W doktrynie podkrela si, e przy ustaleniu istnienia wad fi-
zycznych decydujce znaczenie maj dwa czynniki: po pierwsze
czy rzecz nie posiada waciwoci, o ktrych istnieniu zapewni
sprzedawca, po drugie czy rzecz nadaje si do uycia w celu dla
ktrego zostaa kupiona (tzw. kryterium funkcjonalne).
W wietle powyszego, w pierwszej chwili wydaje si nie
budzi wtpliwoci, e artyku 556 Kodeksu cywilnego znajduje
zastosowanie do umowy o dzieo niemale wprost oraz e nie
powoduje to praktycznie adnych wtpliwoci. Jest to niestety
mylne wraenie.
Przede wszystkim naley zwrci uwag, e cech charakte-
rystyczn umowy o dzieo jest pewna cigo od chwili za-
warcia tej umowy do chwili jej wykonania przez przyjmujcego
zamwienie upywa zazwyczaj pewien czas.
Jest to zwaszcza aktualne w przypadku umw na wykonanie
dokumentacji projektowej, w ktrych przyjmujcy zamwienie
projektant zobowizuje si do przygotowania projektu na
nierzadko monumentalne budowle (takie jak stadiony, lotniska,
wieowce), co wymaga czasem nawet kilku lat jego pracy.
Ta cigo trwania pociga za sob wiele problemw, ktre nie
wystpuj przy umowie sprzeday, w ktrej strony wykonuj
co do zasady wiadczenia, do ktrych s zobowizane z chwil
zawarcia umowy (teza ta jest oczywicie pewnym uoglnieniem
gdy strony mog si umwi np. e patno ceny zostanie
rozoona na kilka lat).
Z cigoci umowy o dzieo wynika podstawowy problem
polegajcy na koniecznoci zdefiniowania waciwoci dziea.
Zauway bowiem naley, e zgodnie z powszechn i suszn
praktyk, strony zazwyczaj zawieraj w umowie o dzieo posta-
nowienie, zgodnie z ktrym dzieo ma zosta wykonane z naj-
wysz starannoci, co obejmuje w szczeglnoci wykonanie
dziea w sposb zgodny z wszelkimi przepisami powszechnie
obowizujcego prawa.
W przypadku umw o wykonanie dokumentacji projektowej
obejmuje to w szczeglnoci zgodno z przepisami ustawy
Prawo budowlane i rozporzdzeniami wydanymi na jej podsta-
wie. Poniewa jak ju wskazywaam powyej, wykonanie dziea
jakim jest projekt architektoniczny trwa nierzadko nawet kilka
lat, to wysoce prawdopodobne jest, e w tym okresie dojdzie
do zmiany aktw prawnych ustanawiajcych wymogi dla dziea,
ktre projektant zobowiza si speni.
Data punkt odniesienia
Tym samym powstaje pytanie, czy dzieo projektanta winno
posiada waciwoci obowizujce w dniu podpisania umowy
na wykonanie dokumentacji projektowej, czy te waciwoci
obowizujce w dniu jego oddania zamawiajcemu.
Pierwsz odpowiedzi przychodzc do gowy jest,
e zasadne jest drugie rozwizanie, zgodnie z ktrym dzieo
winno mie waciwoci obowizujce w dniu jego wydania, na
c bowiem zamawiajcemu projekt, ktry ju w chwili jego
oddania jest niezgodny z prawem, co implikuje midzy innymi,
i nie bdzie na jego podstawie moliwe uzyskanie pozwolenia
na budow.
Z drugiej jednak strony naley sobie uwiadomi, e po pierw-
sze projektant w chwili zobowizania si do wykonania dziea
nie ma czsto nawet moliwoci przewidzenia jakie wymagania
w trakcie wykonywania dziea ustawodawca przed nim stawia
wydaje si, e nierzadko gdyby projektant dysponowa t
wiedz od pocztku nie zdecydowaby si on wrcz na zobo-
wizanie si do wykonania dziea.
Kolejn okolicznoci, ktr rwnie naley bra uwag
jest fakt, e w przypadku umw o wykonanie dokumentacji
projektowej wydanie dziea nie jest czynnoci jednokrotn,
a czynnoci, ktra w trakcie wykonywania umowy ma miejsce
kilka razy zazwyczaj co najmniej dwa razy, raz w zwizku
z projektem budowlanym, nastpnie w zwizku z projektem
wykonawczym.
Moe to spowodowa zaistnienie sytuacji w ktrej projekt
budowlany na dzie jego odbioru przez zamawiajcego bdzie
mia wszelkie waciwoci wymagane przepisami powszechnie
obowizujcego prawa, za w trakcie wykonywania projektu
wykonawczego ustawodawca wprowadzi tak daleko idce
zmiany, e waciwie konieczne bdzie przygotowanie nowego
projektu budowlanego.
Czy w takiej sytuacji mona uzna, e uprzednio przygoto-
wany przez projektanta projekt budowlany by wadliwy, za
przygotowanie przez projektanta nowego projektu budowla-
nego jest jego obowizkiem wynikajcym z rkojmi? Pytanie
to pozostaje szczeglnie aktualne na przykad w kontekcie
dokumentacji projektowej na przygotowanie obiektw sporto-
wych, ktrych parametry s nie tylko regulowane przez przepisy
prawa powszechnie obowizujcego, ale rwnie przez prze-
pisy organizacji pikarskich, ktre podlegaj czstym zmianom.

W naszym przekonaniu udzielenie odpowiedzi twierdzcej
na pytanie postawione powyej stanowioby race naruszenie
rwnowagi kontraktowej stron i nakadaoby na projektanta
obowizki niewspmierne do obowizkw zamawiajcego.
Jednoczenie poniewa powszechnie obowizujce przepisy
nie gwarantuj projektantowi adnej ochrony w tym zakresie,
konieczne wydaje si uregulowanie tych kwestii w umowie
projektowej.
Definicja wady
W zwizku z powyszym zasadnym dziaaniem jest zawarcie
w umowie projektowej moliwe precyzyjnej definicji wady
projektu. Co wane definicja ta powinna wskazywa jakie wa-
ciwoci (i obowizujce w jakiej dacie) dzieo powinno spenia,
a take nie zawiera adnych klauzul generalnych (takich jak np.
zasady sztuki budowlanej).
Definicja ta moe przyj nastpujce brzmienie: Wada
oznacza nieprawidowo lub brak Dziea, bdcy rezultatem
naruszenia lub nieuwzgldnienia przez projektanta:
wytycznych udzielonych przez zamawiajcego projektan-
towi;
powszechnie obowizujcych przepisw prawa, obowizu-
jcych w dniu wydania Dziea lub jego czci zamawiajcemu;
wymogw (np. poszczeglnej organizacji organizujcej
poszczeglne imprezy) w zakresie organizowania rozgrywek
ligowych i pikarskich, obowizujcych w dniu wydania Dziea
lub jego czci zamawiajcemu.
Strony owiadczaj, e kryteria wskazane powyej maj
charakter enumeratywny, tote ewentualna nieprawidowo
lub brak Dziea bdcy wynikiem innych okolicznoci anieli
wskazane powyej, nie bdzie mg zosta uznany za wad
Dziea w rozumieniu niniejszej Umowy. Jednoczenie Strony
zastrzegaj, e jeeli po wydaniu przez projektanta zamawia-
jcemu Dziea lub jego czci zmieni si kryteria wskazane
powyej, w szczeglnoci kryteria wymienione w punkcie
2 lub 3 powyej, okoliczno niespenienia tych wymaga przez
Dzieo lub jego cz nie moe by uznana za wad Dziea.
Dodatkowo Strony owiadczaj, e w takiej sytuacji danie
przez zamawiajcego od projektanta zmiany Dziea lub jego
czci w taki sposb by speniao zmienione kryteria wskazane
w punkcie 2 lub 3 powyej, nie jest uprawnieniem przysuguj-
cym zamawiajcemu z tytuu rkojmi za wady Dziea.
Jak z powyszego wynika w przyjtej definicji zaproponowano,
aby dokumentacja projektowa speniaa wymagania powszech-
nie obowizujcego prawa, czy te organizacji o szczeglnym
charakterze, stawiajcych okrelone wymogi projektom archi-
tektonicznym, obowizujce w dniu jej wydania zamawiajce-
mu. Tym samym to projektanta obcia ryzyko zmiany wymaga
w trakcie wykonywania przez niego dziea. Jest to niewtpliwie
czynnik, ktry strony, a w szczeglnoci projektant, powinien
wzi pod uwag przy ustalaniu wysokoci wynagrodzenia
nalenego mu za wykonanie dziea.
Dodatkowo jeeli strony za niewykonanie dziea przez pro-
jektanta w umwionym terminie zastrzegaj kary umowne,
rwnie zasadne wydaje si wskazanie, e obowizek zapaty
kary umownej przez projektanta nie powstaje jeeli niewydanie
caoci lub czci dziea jest skutkiem koniecznoci przystosowa-
nia caoci lub czci dziea do wymogw, ktre nie byy znane
projektantowi w chwili zawierania przez niego umowy.
Kwestia zamwie publicznych
Problem ewentualnej wadliwoci dziea czsto wynika rwnie
z chwili, w ktrej dokumentacja projektowa powstaje. Obecnie
bowiem czsto dokumentacja projektowa stanowi podstaw
do przeprowadzenia postpowania w sprawie udzielenia za-
mwienia publicznego i wyonienia wykonawcy.
Okoliczno ta czsto znajduje swj wyraz w umowie pro-
jektowej w ktrej zastrzega si, e projektant ma obowizek
wykonania dokumentacji w sposb umoliwiajcy przeprowa-
dzenie na jej podstawie postpowania o udzielenie zamwienie
publicznego. Jednoczenie oczywistym jest, e realizacja tego
celu wymaga przyjcia przez projektanta w przygotowaniu
dokumentacji pewnego stopnia niedookrelonoci.
Specyfika przedmiotu umowy projektowej implikuje bowiem,
e chcc przygotowa bardzo precyzyjn dokumentacj ko-
nieczna jest znajomo technik oraz urzdze, za pomoc
ktrych projekt w niej zawarty bdzie realizowany. To za po-
wodowaoby race naruszenie zasad wskazanych w ustawie
Prawo zamwie publicznych, zgodnie z ktrymi zamawiajcy
przygotowuje i przeprowadza postpowanie o udzielenie
zamwienia w sposb zapewniajcy zachowanie uczciwej
konkurencji oraz rwne traktowanie wykonawcw.
Tym samym, gdyby projektant przygotowa bardzo szczeg-
owe rozwizania, co jak ju zostao zaznaczone wymagaoby
przyjcia, e dokumentacja bdzie wykonywana za pomoc
cile okrelonych technik oraz urzdze, wwczas niewtpli-
we przeprowadzenie postpowania o udzielenie zamwienia
publicznego na jej podstawie nie byoby moliwe, gdy narusza-
oby to zasady uczciwej konkurencji oraz rwnego traktowania
wykonawcw wykluczaoby to bowiem wykonawcw, ktrzy
nie dysponuj danymi technikami lub urzdzeniami.
Jednoczenie przygotowanie dokumentacji projektowej
w sposb uniemoliwiajcy przeprowadzenie na jej podstawie
postpowania o udzielenie zamwienia publicznego stanowio-
by race naruszenie postanowie umowy projektowej.
Tym samym, skoro zgodnie z umow projektow, projek-
tant ma obowizek przygotowania dokumentacji w sposb
umoliwiajcy przeprowadzenie postpowania o udzielenie
zamwienie publicznego na jej podstawie, czyli w sposb za-
kadajcy pewien stopie niedookrelonoci, ktry nastpnie po
wyborze wykonawcy zostanie doprecyzowany poprzez zmian
tego projektu, to nie mona pniej projektantowi z tego tytuu
czyni zarzutu, e pewnych koniecznych elementw dokumen-
tacji nie wykona. Nie zrobi tego po to, eby nie przesdza
kwestii, ktre w procedurze o zamwienie publiczne musz
pozosta otwarte. Dziaanie takie wiadczyoby bowiem o czy-
nieniu projektantowi zarzutu z wykonania przez niego umowy
projektowej z naleyt starannoci.
Zaprezentowane powyej rozwaania oczywicie nie wyczer-
puj problematyki odpowiedzialnoci projektanta z tytuu wad
dziea. A contrario stanowi one omwienie wybranych kwestii
wycznie jednego z poj nierozerwalnie zwizanych z odpo-
wiedzialnoci za wady projektu, pojcia tzw. wad fizycznych.

Poza krgiem rozwaa pozostawiamy w tej chwili kwesti
wad prawnych dziea oraz uprawnie przysugujcych zama-
wiajcemu z tytuu odpowiedzialnoci projektanta za wady
dziea.
dominika.latawiec@tomczak.pl
prawnik, aplikant adwokacki przy Okrgowej
Radzie Adwokackiej w Warszawie; specjalizuje
si w prawie cywilnym ze szczeglnym
uwzgldnieniem umw zawieranych pomidzy
podmiotami profesjonalnymi, a w szczeglnoci
w prawie spek.
Drugi z kolei typ przeksztacenia
ze spki kapitaowej
w osobow opisuje dziewity
rozdzia naszego opracowania
na temat przeksztacenia
spek. Opisywany kierunek
przeksztacenia w ostatnich
latach by absolutnie dominujcy.
Chodzi o to, e w warunkach
podatkowych obowizujcych do
koca 2010 roku przeksztacenie
spki kapitaowej w osobow byo
rdem zasadniczych korzyci
podatkowych zwizanych
z faktycznym przeszacowaniem
wartoci rodkw trwaych,
w tym zwaszcza nieruchomoci.
Wnoszc bowiem rodki
trwae do spki osobowej, np.
komandytowej lub komandytowo-
akcyjnej, mona byo wyceni te
rodki stosownie do ich wartoci
rynkowej, zrywajc tym samym
z wartoci ksigow, zazwyczaj
zdecydowanie, lub wielokrotnie
nisz. Poniewa z dniem
1 stycznia 2011roku przepisy si
zmieniy prawdopodobnie spada
znacznie te liczba tego rodzaju
przeksztace. Cho nadal niesie
ono ze sob podatkowe atrakcje.

Komentarze
Res in Commercio
c o r p u s l e x
Prawo handlowe
Przeksztacenie spek
Cz dziewita
K o me n t a r z e R e s i n C o mme r c i o

C O R P U S l e x
Prawo HANDLOWE
Przeksztacenie spek. Cz dziewita.
Rozdzia dziewity
Przeksztacanie spki kapitaowej
w spk osobow
9.1. Rnice midzy spkami osobowymi i ich skutki
295 Kodeks reguluje cztery spki osobowe: spk jawn,
partnersk, komandytow oraz komandytowo-akcyjn.
O ile spka jawna i spka partnersk s w oglnoci bardzo
podobne do siebie, to spk jawn ze spk komandytow
i komandytow akcyjn czy przede wszystkim brak oso-
bowoci prawnej. W funkcjonowaniu spek osobowych
i praktycznych rozwizaniach prawnych mona dopatrze
si wicej rnic, ni podobiestw.
296 Szczeglne waciwoci z punktu widzenia przeksztacenia
maj zwaszcza spka komandytowa oraz spka koman-
dytowo-akcyjna. Maj one w porwnaniu ze spk kapita-
ow, z definicji niesymetryczn struktur wsplnicz, co
stanowi zasadnicz trudno w przetumaczeniu struktury
spki kapitaowej na spk komandytow lub koman-
dytowo akcyjn w toku przeksztacenia. Co do zasady
rola obu typw wsplnikw w spce komandytowej jak
i w komandytowo-akcyjnej jest zupenie odmienna, podczas
gdy w spce kapitaowej mwic w pewnym uproszczeniu
wszyscy wsplnicy czy akcjonariusze peni t sam rol.
Trudno ta wystpuje w mniejszym stopniu w stosunku do
spki jawnej, o ile jej reprezentowanie oraz prowadzenie
spraw ma by powierzone niektrym tylko ze wsplnikw
lub akcjonariuszy.
297 Innymi sowy w toku przeksztacenia spki kapitaowej
w komandytow lub komandytowo-akcyjn zasadniczym
pytaniem na ktre naley udzieli odpowiedzi jest pytanie
o to, ktrzy ze wsplnikw lub akcjonariuszy przeistocz si
w komplementariuszy i tym samym ponosi bd pen od-
powiedzialno za zobowizania spki, ktrzy za pozostan
w pasywnej roli inwestorw i stan si komandytariuszami
lub akcjonariuszami. Gdyby wyobrazi sobie przeksztace-
nie spki kapitaowej w spk komandytow motywowan
innymi wzgldami ni podatkowe, odpowied na w dy-
lemat byaby niezwykle trudna, poniewa wsplnicy lub
akcjonariusze spki kapitaowej u zaranie tych podmiotw
wzili na siebie t wanie, teoretycznie przynajmniej, pasyw-
n rol inwestorw i trudno znale sensowne powody, dla
ktrych w toku dziaalnoci spki mieliby rol zmienia tak
zasadniczo, by sta si zarzdcami spki.
298 Z uwagi na t niekompatybilno struktury wasnociowej
obu podstawowych typw spek (kapitaowej i osobowej)
i ich powizania z zarzdzanie spka w przyszoci naley
bra zawsze od uwag moliwo dokonania przed prze-
ksztaceniem spki kapitaowej w spk komandytow
zmian w strukturze wsplnikw, w szczeglnoci poprzez
dopuszczenie do objcia udziaw lub akcji przez inn sp-
k kapitaow. Spka ta nastpnie zostanie desygnowana
do roli komplementariusza, gdy jej forma prawna pozwoli
na zagodzenie skutkw odpowiedzialnoci przypisywanej
temu wsplnikowi z woli ustawy.
299 Szczeglnym warunkom zwizanym z przeksztaceniem
spki kapitaowej w spk osobow powicone s dwa
zaledwie przepisy Kodeksu. Jest to w pewnym sensie
szczliwa regulacja, poniewa to stosunku najtrudniejsze
przeksztacenie nie zostao dziki temu obarczone restryk-
cjami kodeksowymi, co pozwala na inteligentne i elastyczne
wybrnicie z powstajcych w toku przeksztacenia dylema-
tw.
9.2. Szczeglne wymogi dotyczce gosowania
za przeksztaceniem
300 Dla przeksztacenia spki kapitaowej w spk osobow
stworzony zosta szczeglny wymg dotyczcy gosowania
w zgromadzenie wsplnikw (walnym zgromadzeniu ak-
cjonariuszy), mianowicie zgodnie z art. 575 za przeksztace-
niem musi wypowiedzie si wsplnicy lub reprezentujcy
co najmniej dwie trzecie kapitau zakadowego, chyba, e
umowa spki lub statut przewiduje surowsze warunki.
301 Przepis jest napisany tak, jakby dotyczy on tylko spki udzia-
owej, skoro mowa tu o wsplnikach. W Kodeksie nie ma
przepisu ktryby mwi, e jeeli mowa o wsplnikach na-
ley pod tym sowem rozumie take akcjonariuszy. Naley
to jednak potraktowa tylko i wycznie jako niedokadno
twrcw Kodeksu, poniewa interpretacja wyczajca
stosowanie tego przepisu w stosunku do spki akcyjnej nie
miaaby zupenie adnego sensu.
9.3. Szczeglne wymogi zwizane ze struktur
przeksztaconej spki osobowej
302 Szczeglna niesymetryczno struktury wasnociowej
spki przeksztacanej i przeksztaconej, o ktrej mwilimy
poprzednio, znajduje wyraz w art. 576 Kodeksu nakadaj-
cym wymg wyraenia przez przyszych komplementariu-
szy zgody w formie pisemnej na dokonanie przeksztacenia.
Owe szczeglne wymogi prawne dotycz przeksztacenia
spki kapitaowej w spk komandytow jak rwnie
w komandytowo-akcyjn.
303 Zgoda osb, ktre w spce przeksztaconej maj by kom-
plementariuszami ma by wyraona na pimie pod rygorem
niewanoci. Zgoda osb, ktre w przeksztaconej spce
stan si komandytariuszami nie wymaga adnej szczeglnej
formy.
304 Skoro art. 564 Kodeksu, przewiduje, e wsplnicy na
wezwanie spki maj obowizek w terminie miesica
od powzicia uchway o przeksztaceniu spki zoy
owiadczenie o uczestnictwie w spce przeksztaconej
naley uzna, e przewidziany w powyszym artykule termin
okrela rwnie ostateczny termin do zoenia owiadczenia
co do wystpowania w przeksztaconej spce w charakterze
komplementariusza.
305 Jednak dla przewaajcej wikszoci spek rzeczywicie
przeksztacanych omawiane kwestie pozostan najzupeniej
abstrakcyjne, poniewa wszystkie owiadczenia niezbdne
do przeksztacenia spki zostan zoone w dacie uchway,
co naley uzna za najbardziej waciwe i zarazem najprost-
sze rozwizanie.
9.4. Podzia rl w przeksztaconej spce
306 W praktyce przeksztaceniowej z punktu widzenia planu
przeksztacenia oraz w ogle z punktu widzenia zasady prze-
ksztacenia konieczne jest zawczasu ustalenie podziau rl
w przeksztaconej spce. Dotyczy to zarwno przekszta-
cenia spki kapitaowej w komandytow i komandytowo-
akcyjn, jak rwnie, cho jest to wymg mniej intensywny
przeksztacenia w spk jawn o ile w tej ostatniej maj
zosta wyszczeglnione osoby ktrym przypisane bdzie
prowadzenie spraw spki oraz jej reprezentacja.
307 Rwnie wan spraw jest podzielenie kapitau spki kapi-
taowej w odniesieniu do wkadw wsplnikw w spce
komandytowej oraz komandytowo-akcyjnej.
308 Jakikolwiek spr midzy wsplnikami / akcjonariuszami
spki kapitaowej dotyczcy owego podziau rl moe
mie niezwykle destrukcyjne skutki, faktycznie bloku-
jc przeksztacenie. Trudno polega na tym, e przy
tego rodzaju przeksztaceniu co do zasady przynajmniej
ze zmian funkcji kapitaowej wsplnika wiza te moe si
zasadnicza zmiana co do roli wsplnika w przyszej spce.
Jedni ze wsplnikw bowiem spki kapitaowej pozostan
w roli pasywnych inwestorw, podczas gdy drudzy zostan
zarzdcami majtku tych pierwszych.
309 W rzeczywistoci gospodarczej, poniewa przeksztacenia
owe motywowane s przede wszystkim podatkowo, ryzyko
destrukcyjnych skutkw takiego sporu jest raczej teoretycz-
ne. Co najwyej naley zauway, e owo uzgodnienie
przyszych rl uwaa naley za fundamentalne zagadnienie
z punktu widzenia skutecznoci przeksztacenia.
310 W takim podatkowo motywowanym przeksztaceniu bra
naley take pod uwag i to, e optymalna z punktu widzenia
ryzyka gospodarczego struktura spki komandytowej oraz
komandytowo- akcyjnej czyli taka, w ktrej spka kapi-
taowa peni rol komplementariusza oraz osoby fizyczne,
wsplnicy lub akcjonariusze komplementariusza peni rol
komandytariuszy spki taka struktura zazwyczaj wymaga
przygotowania przed podjciem przeksztacenia.
311 Inaczej rzecz si ma z punktu widzenia przeksztacenia
spki kapitaowej w spk jawn, gdy w spce jawnej
odpowiedzialno wszystkich wsplnikw okrelona jest
w takim sam sposb.
312 Osignicie podanej wyjciowej struktury wymaga
w najbardziej praktycznym wariancie objcia udziaw
w przeksztacanej spce, przed przystpieniem do operacji
przeksztaceniowej, przez inn spk kapitaow, bdc
wasnoci pozostaych wsplnikw przeksztacanej spki.
Taka spka bdzie desygnowana do roli komplementariusza
w spce po jej przeksztaceniu.
9.5. Kapita zakadowy a suma komandytowa
313 Zakresem zastosowania tego przepisu objci s tylko wspl-
nicy uczestniczcy w spce przeksztaconej, gdy wszystkie
prawa i obowizki wsplnikw spki przeksztacanej, ktrzy
nie uczestnicz w spce przeksztaconej i tak gasn z dniem
przeksztacenia.
314 Inteligentnego pogodzenia wymaga nieodpowiednio
poj prawnych dotyczcych kapitau w obu typach spek.
Bdzie ona musiaa zosta uwzgldniona w toku przekszta-
cenia. Ot w spce komandytowej jak w kadej spce
osobowej nie wystpuje pojcie kapitau zakadowego.
W spce komandytowej mamy wkady a nastpnie udziay
wsplnikw oraz majtek spki. Ze wzgldu jednak na
powizanie majtku spki, poprzez wkady, z majtkiem
osobistym wsplnikw, majtek spki nie przestaje by
osobist wasnoci wsplnikw. Od strony formalnej
uatwia to i upraszcza wszelkie przepywy gotwkowe.
Nie ma dywidendy, nie ma uchwa o podziale zysku, nie
ma zaliczek na dywidendy. Oczywicie te lub zblione
rozwizania wsplnicy, ktrzy przyzwyczajeni s do zasad
funkcjonowania spek kapitaowych mog do spki koman-
c o r p u s l e x
Prawo handlowe
C O R P U S l e x
Prawo HANDLOWE
dytowej wprowadzi. Jednak natura obu tych podmiotw
gospodarczych spki kapitaowej i komandytowej jest
rna w bardzo wielu aspektach. Wkady zatem, ktre usta-
nawiaj majtek spki, wyznaczaj prg odpowiedzialnoci
wsplnikw. Dlatego zazwyczaj, gdy wkad przeksztaconej
spki jest wysoki, komandytariusze woleliby pozostawi
swoj odpowiedzialno na wysokoci abstrakcyjnie okre-
lonych sum komandytowych, ktrych warto byaby jednak
nisza od wartoci wnoszonych wkadw.
315 Zaoeniem kadego przeksztacenia jest, e warto spki
przeksztacanej jest przenoszona na spk przeksztacon.
Jednoczenie bezpieczestwo wierzycieli spki przekszta-
canej - w naszym przypadku spki kapitaowej wymaga,
by formalne i materialne przesanki ich bezpieczestwa nie
ulegy pogorszeniu.
316 Oznacza to powinno, e suma wartoci sum komandy-
towych poszczeglnych komandytariuszy nie powinna by
nisza ni warto kapitau zakadowego spki przeksztaca-
nej. Podobnie kapita akcyjny spki komandytowo akcyjnej
nie powinien by mniejszy, od kapitau zakadowego spki
przeksztacanej. Zgodnie natomiast z filozofi ochrony bez-
pieczestwa wierzycieli przyjt w spce komandytowej
warto kapitau zakadowego moe zosta przeniesiona na
warto wkadw.
317 Co do pozostaej wartoci majtku przeksztacanej spki
kapitaowej, w tym zwaszcza co do kapitaw wasnych
przewyszajcych warto kapitau zakadowego, to
nie s one objte takim ograniczeniem. Innymi sowy
w ramach rozliczenia przeksztacenia mona rwnie dobrze
przeznaczy majtek spki przekraczajcy warto kapita-
u zakadowego spki kapitaowej na inne kapitay spki
komandytowej, ktre mog take wystpowa w ramach
dziaalnoci spki osobowej.
318 Takie rozwizanie jednak stoi zwykle na przeszkodzie
korzyciom podatkowym z przeksztacenia, ktrego celem
jest wprowadzenie do spki osobowej majtku spki
kapitaowej o jak najwyszej wartoci. W rzeczywistoci
bowiem jeden z podstawowych sensw podatkowych
przeksztacenia polega na tym wanie, aby caa warto
majtku spki przeksztacanej, w tym szczeglnie istotne
skadniki majtkowe, stay si wkadem komandytariuszy,
poprzednio bdcych udziaowcami lub akcjonariuszami
spki kapitaowej. W ten bowiem sposb dochodzi do
podwyszenia wartoci ksigowej skadnikw majtkowych,
co okazuje si bardzo przydatne do pniejszych transakcji
z udziaem tyche skadnikw.
9.6. Przenoszenie wartoci w kapitale zakadowym
na wkady w spce osobowej
319 W momencie przeksztacenia wsplnicy spki kapitaowej
dokonuj swoistego podziau majtku tej spki w ten sposb,
e jej majtek trafia bezporednio pod postaci wkadu do
osobistych majtkw wsplnikw spki osobowej, w tym
take w celu pokrycia akcji w spce komandytowo-akcyjnej.
Jest to kluczowa od strony podatkowej operacja, bez ktrej
przesunicie majtkowe pomidzy spk a jej wsplnikami
byoby niemoliwe. Z tego punktu widzenia przeksztacenie
spki kapitaowej w spk osobow przypomina raczej po-
dzia majtku spki kapitaowej w nastpstwie jej likwidacji
w czym oczywicie tkwi pewna niepodwaalna logika,
bo w nastpstwie kadego przeksztacenia istotnie dochodzi
do swoistej likwidacji spki kapitaowej.


kC1CkCt CSILD2LNIA 2Ak2qDU SCtkI LA1AWILC SCtkA 2
CGkANIC2CNq CDCWILD2IALNCSCIq 2 SILD2I8q W WAkS2AWIL 2 DNIA 1
LIS1CADA 2011 kCkU

W dnlu 1 llsLopada 2011 roku, o godzlnle 10.00, w Warszawle w sledzlble splkl pod flrm
LaLawlec Splka z ogranlczon odpowledzlalnoscl, wplsane[ do re[esLru przedslblorcw kra[owego
8e[esLru Sdowego, prowadzonego przez Sd 8e[onowy dla m. sL. Warszawy w Warszawle, xll
Wydzlal Cospodarczy kra[owego 8e[esLru Sdowego, pod numerem k8S 0000678912 (dale[ [ako:
,SpIka"), odbylo sl posledzenle Zarzdu Splkl z nasLpu[cym porzdklem obrad:

1. CLwarcle posledzenla
2. Wybr przewodnlczcego posledzenla, sLwlerdzenle prawldlowoscl zwolanla posledzenla l [ego
zdolnoscl do pode[mowanla uchwal oraz przy[cle porzdku obrad posledzenla.
3. od[cle uchwaly w sprawle przy[cla planu przekszLalcenla Splkl w splk komandyLow.
4. Zamknlcle posledzenla.

Ad 1 | 2 porzqdku obrad

osledzenle oLworzyl pan Andrze[ Macle[ewskl, rezes Zarzdu Splkl, przy[mu[c funkc[
przewodnlczcego posledzenla. rzewodnlczcy posledzenla zarzdzll sporzdzenle llsLy obecnoscl, a
po [e[ podplsanlu sLwlerdzll, ze na posledzenlu s obecnl wszyscy czlonkowle Zarzdu, Lo [esL: pan
Andrze[ Macle[ewskl - rezes Zarzdu oraz panl Agnleszka Samborska - Wlceprezes Zarzdu. W
konsekwenc[l przewodnlczcy sLwlerdzll, ze zebrany na posledzenlu Zarzd Splkl [esL zdolny do
pode[mowanla uchwal ob[Lych porzdklem obrad. nasLpnle [ednoglosnle w glosowanlu [awnym
przy[Lo porzdek obrad posledzenla l przysLplono do reallzac[l [ego kole[nych punkLw.

Ad 3 porzqdku obrad

UCnWAtA Nk 1 2Ak2qDU SCtkI 2 DNIA 1 LIS1CADA 2011 kCkU
w spraw|e przy[c|a |anu rzeksztaIcen|a SpIk| w spIk komandytowq wraz z zaIqczn|kam|

1
Zarzd splkl pod flrm LaLawlec Splka z ogranlczon odpowledzlalnoscl z sledzlba w Warszawle,
sLosownle do arL. 337 kodeksu splek handlowych przy[mu[e ponlzszy plan przekszLalcenla Splkl w
splk komandyLow wraz z zalcznlkaml do planu przekszLalcenla (dale[ [ako: ,|an
rzeksztaIcen|a"), zalczonyml do nlnle[sze[ uchwaly.

|an rzeksztaIcen|a spIk| Lataw|ec SpIka z ogran|czonq odpow|edz|a|nosc|q z s|edz|bq w
Warszaw|e w spIk komandytowq

Zarzd Splkl LaLawlec Splka z ogranlczon odpowledzlalnoscl:

Andrze[ Macle[ewskl, rezes Zarzdu: ~--,., m+-..,.:e.

Agnleszka Samborska, Wlceprezes Zarzdu: ~,-..:,e+ +s--:e+

Splka pod flrm LaLawlec Splka z ogranlczon odpowledzlalnoscl z sledzlb w Warszawle
przy ullcy Malego lranka 13, 00-332 Warszawa, wplsana do re[esLru przedslblorcw prowadzonego
przez Sd 8e[onowy dla m.sL. Warszawy w Warszawle, xll Wydzlal Cospodarczy kra[owego 8e[esLru
Sdowego pod numerem k8S 0000678912 (,SpIka") zosLanle przekszLalcona w splk
komandyLow. rzekszLalcenle nasLpl zgodnle z wymogaml wskazanyml w uzlale lll, 1yLul lv usLawy
z dnla 13 wrzesnla 2000 roku - kodeks splek handlowych (uz. u. nr 94, poz. 1037 z pzn. zm.).
Zgodnle ze sprawozdanlem flnansowym przygoLowanym przez Zarzd Splkl na dzlen 1
pazdzlernlka 2011 roku warLosc bllansowa ma[Lku Splkl na Len dzlen wynosl 2.000.000,00 (dwa
mlllony) zloLych. Zgodnle z powyzszym sprawozdanlem flnansowym Splka ma calkowlcle pokryLy
kaplLal zakladowy w wysokoscl 200.000,00 (dwusLu Lyslcy) zloLych.
uoLychczasowl wsplnlcy Splkl - splka MeganLex Splka z ogranlczon odpowledzlalnoscl z
sledzlb w Warszawle, zare[esLrowana w re[esLrze przedslblorcw kra[owego 8e[esLru Sdowego
pod numerem k8S 0000436718, pan Andrze[ Macle[ewskl oraz panl Agnleszka Samborska sLan sl
[e[ wsplnlkaml w nasLpu[cy sposb: splka MeganLex Splka z ogranlczon odpowledzlalnoscl
zosLanle komandyLarluszem Splkl po [e[ przekszLalcenlu, pan Andrze[ Macle[ewskl l panl Agnleszka
Samborska zosLan komplemenLarluszaml. Suma komandyLowa, do kLre[ komandyLarlusz bdzle
odpowladal za zobowlzanla Splkl po [e[ przekszLalcenlu zosLanle okreslona na 600.000,00 (szescseL
Lyslcy) zloLych.

Wklady poszczeglnych wspolnlkw Splkl po [e[ przekszLalcenlu bd wynoslly:
- Splka MeganLex Sp. z o.o.- 800.000,00 (oslemseL Lyslcy) zloLych,
- Andrze[ Macle[ewskl- 600.000,00 (szescseL Lyslcy) zloLych,
- Agnleszka Samborska- 600.000,00 (szescseL Lyslcy) zloLych.

Splka ma zaLwlerdzone sprawozdanle flnansowe za osLaLnle dwa laLa obroLowe.
Zalcznlkaml do nlnle[szego planu przekszLalcenla s:
1. pro[ekL uchwaly w sprawle przekszLalcenla Splkl w splk akcy[n,
2. pro[ekL sLaLuLu splkl przekszLalcone[,
3. wycena skladnlkw ma[Lku (akLyww l pasyww) splkl przekszLalcane[,
4. sprawozdanle flnansowe Splkl sporzdzone na dzlen 1 pazdzlernlka 2011 roku.

2
uchwala wchodzl w zycle z dnlem pod[cla.
Za przy[clem uchwaly oddano w glosowanlu [awnym 2 glosy, glosw wsLrzymu[cych sl l glosw
przeclwnych brak.

Ad 4 porzqdku obrad
Wobec wyczerpanla porzdku obrad posledzenla Zarzdu oraz braku wolnych wnloskw w sprawach
rznych przewodnlczcy zamknl dzlsle[sze posledzenle Zarzdu Splkl.
roLokolowano osoblscle.
Warszawa, dnla 1 llsLopada 2011 roku

LIS1A C8LCNCSCI
CDC2AS CSILD2LNIA 2Ak2qDU SCtkI
LA1AWILC SCtkA 2 CGkANIC2CNq CDCWILD2IALNCSCIq
2 SILD2I8q W WAkS2AWIL
W DNIU 1 LIS1CADA 2011 kCkU

Andrze[ Macle[ewskl, rezes Zarzdu: ~--,., m+-..,.:e.

Agnleszka Samborska, Wlceprezes Zarzdu: ~,-..:,e+ +s--:e+

Warszawa, dnla 1 llsLopada 2011 roku
c o r p u s l e x
Prawo handlowe
Zacznik nr 1 - Plan przeksztacenia
Kto bogatszy, kto biedniejszy
(s. 7)
Marcin Stachowicz dokonuje przegldu
zastrzee do bankowego tytuu egzeku-
cyjnego w kontekcie przygotowanego
przez Ministerstwo Gospodarki projektu
zmian tej instytucji. Jest to, przypomnijmy,
bardzo szczeglne mocne uprawnienie
bankw polegajce na prawie faktycznego
ominicia drogi sdowej w zakresie docho-
dzenia roszczenia. Rozwizanie to, uznane
przez Trybuna Konstytucyjny za zgodne
z Konstytucj, nie jest kwestionowane co do
zasady, natomiast wiele aspektw jego stoso-
wania budzi wci powracajce kontrowersje.
Zakres ogranicze jest gwn kontrowersj
projektowanej ustawy. Midzy innymi wyeli-
minowane ma by prawo uywania banko-
wego tytuu w odniesieniu do zobowiza
z tytuu kart kredytowych oraz wzmocnione
maj by obowizki informacyjne bankw
wobec klientw.
Prawomocno rozszerzona (s. 10)
Rozwaania na temat zakresu prawomoc-
noci orzecze w przedmiocie klauzul abu-
zywny na tle orzeczenia Sdu Najwyszuego
z 2008 roku podejmuje Kuba Pietrasik. Jak
wiadomo Sd Najwyszy stan na stanowi-
sku ograniczajcym skutek orzeczenia usta-
lajcego abuzywno klauzuli. Stanowisko to
autor, prawnik Dziau Finansowania Korpo-
racji, krytykuje. Ta krytyka zreszt porednio
odwouje si take do innych orzecze Sdu
Najwyszego. Podstawowym zarzutem jest
to, e ograniczenie skutku prawomocnoci
w odniesieniu do klauzul w istocie rzeczy
stanowi wykroczenie przeciwko samej pod-
stawowej idei systemu klauzul abuzywnych.
Chodzio w nim bowiem o to wanie, by
w dziaalnoci biznesu na styku z konsumen-
tami wyawia wszystkie zakazane mecha-
nizmy i ich wadliwo rozciga moliwie
szeroko na wszystkie przypadki stosowania
takich klauzul. Krytyka ta wydaje si by
mocno przekonujca.
Dobre ssiedztwo (s. 15)
Tekst Katarzyny Bielat - Sadowskiej, czo-
owego prawnika Dziau Nieruchomoci
i Inwestycji powicony jest przyblieniu
zasady dobrego ssiedztwa jako przesanki
wydawania decyzji w przedmiocie warunkw
zabudowy. Zasada dobrego ssiedztwa jest
jedn z najbardziej oczywistych i logicznych
zasad uzasadniajcych wybran przez wnio-
skodawc zabudow. Najoglniej rzecz
biorc sens zabudowy zapewniony tu zo-
staje przez podobiestwo do zabudowy ju
istniejcej. Jak kada taka zasada stosowana
w praktyce prawnej urzdw administra-
cji musi ona dozna uszczegowienia,
a take wyjtkw. Jest to zagadnienie dla
praktyki deweloperskiej o kluczowym
znaczeniu, bo w wielu przypadkach zasada
dobrego ssiedztwa jest ostatni szans
argumentacji na rzecz wnioskodawcy.
Wady projektu
(s. 18)
Z naszej praktyki prac nad projektami
architektonicznymi wywodzi si tekst
Dominik Latawiec- Chara. Pojcie wady
rzeczy stworzone na gruncie Kodeksu
cywilnego okazuje si by w bardzo ogra-
niczonym stopniu przydatne w odniesieniu
do umw projektowych. Dlaczego tak si
dzieje to wynika z tekstu Dominiki. Jed-
n z przyczyn wtpliwoci jest to, e stan
prawny otoczenia projektu zmienia si
w trakcie jego realizacji. To, co nie jest wad
w momencie oddania projektu moe okaza
si wad po kilku latach, gdy zmieni si
przepisy prawa. Przyczyn takiej domnie-
manej wadliwoci projektu nie tkwicych
bynajmniej w uchybienia projektanta jest
wicej. Niektre z nich wynikaj z ustawy
o zamwieniach publicznych.
Komentarze
Res in Commercio (str. 22)
Drugi z kolei typ przeksztacenia ze
spki kapitaowej w osobow opisuje
dziewity rozdzia naszego opracowania na
temat przeksztacenia spek. Opisywany
kierunek przeksztacenia w ostatnich latach
by absolutnie dominujcy. Chodzi o to, e
w warunkach podatkowych obowizujcych
do koca 2010 roku przeksztacenie spki
kapitaowej w osobow byo rdem zasad-
niczych korzyci podatkowych zwizanych
z faktycznymi przeszacowaniem wartoci
rodkw trwaych, w tym zwaszcza nieru-
chomoci. Wnoszc bowiem rodki trwae
do spki osobowej, np. komandytowej
lub komandytowo-akcyjnej, mona byo
wyceni te rodki stosownie do ich wartoci
rynkowej, zrywajc tym samym z wartoci
ksigow, zazwyczaj zdecydowanie, lub
wielokrotnie nisz. Poniewa z dniem
1 stycznia 2011 przepisy si zmieniy praw-
dopodobnie spada znacznie te liczba tego
rodzaju przeksztace. Cho nadal niesie ono
ze sob podatkowe atrakcje.
Wydanie
listopad 2011
Kancelaria Tomczak & Partnerzy
Spka adwokacka
jest specjalistyczn firm doradcz prowadzc
doradztwo w zakresie prawa gospodarczego.
Kancelaria obsuguje przede wszystkim trans-
akcje w obrocie kapitaowym, bankowym
a take w obrocie nieruchomociami. Kan-
celaria prowadzi specjalistyczn sekcj prawa
farmaceutycznego oraz prawa telekomunika-
cyjnego. Kancelaria obsuguje take biec
dziaalno firm.
Partnerzy Kancelarii:
Karolina Kocemba
Micha Tomczak
Adwokaci i Radcowie Prawni:
Wioletta Januszczyk
Karolina Muskaa
Karina Pcherz
Samodzielni prawnicy:
Joanna Ostojska
Wojciech Deja
Jakub Pietrasik
Jakub Salwa
Marcin Stachowicz
Prawnicy:
Joanna Czekaj
Krzysztof ak
Kontakt dla mediw:
Anna Dzienio
Manager ds. PR i Komunikacji.
Wsparcie pozaprawnicze:
Iwona Drabik (tumacz)
Iwona Jaroszewska
Izabela Nowicka
Anna Wako
Adres:
Tomczak & Partnerzy Spka Adwokacka
ul. Podwale 3/9
00-252 Warszawa, Polska
Telefon:
+48 22 33 96 500
Telefax:
+48 22 33 96 501
Strona: www.tomczak.pl
ISSN 2081-9056
Miesicznik Res in Commercio
.
Praktyka prawa
gospodarczego redagowany jest przez zesp
w skadzie: Dominika Latawiec - Chara, Joanna
Ostojska, Jakub Pietrasik i Micha Tomczak. Wsp-
pracownikami miesicznika i autorami tekstw s
prawnicy Kancelarii Tomczak & Partnerzy a take
inni prawnicy, zaproszeni do wsppracy, co w ich
notkach biograficznych wyranie zaznaczono.
Miesicznik skadany jest w programie InDesign
firmy Adobe. Autorem projektu graficznego jest
Wojciech Wilk.
S T R E S Z C Z E N I E
l
Who gets poorer, who gets richer
(p. 7)
Marcin Stachowicz presents an overview of
the objections to the banking execution title,
taking into account the draft amendment to
the instrument prepared by the Minister of
Economy. Let us remind you that it is an
exceptionally powerful entitlement of the
bank to seek the claim out of court. This
solution, deemed by the Constitutional
Tribunal as compliant with the constitution,
is essentially not questionable, yet its certain
aspects give rise to recurrent controversies.
What raises doubts is the scope of limitations
imposed on the draft act in question. For
instance, the banking execution title will
not be applicable to the liabilities attached to
credit cards. Furthermore, the banks duty
to keep clients well-informed will be subject
to strict supervision.
Extended enforceability (p. 10)

The legitimacy of decisions pertaining to
abusive clauses in light of the regulation
of 2008 issued by the Supreme Court
is discussed by Kuba Pietrasik. As it is
commonly known, the Supreme Court
limited the enforceability of the judgment
declaring the abusiveness of a given
clause. This point of view is criticized by
the author, a lawyer of the Department of
Financing Corporate Entities. His severe
comments also indirectly refer to other
rulings rendered by the Supreme Court.
The main objection lies in the fact that the
restriction imposed on the enforceability
of such clauses paradoxically violates the
idea itself of abusive clauses. The system
of abusive clauses aimed to track down all
improprieties and forbidden mechanisms
as well as to extend their defective nature
to other cases of applicability of clauses in
question. The arguments introduced in the
article seem to be very plausible.
Good neighbourhood (p. 15)
Text by Katarzyna Bielat - Sadowska, a leading
lawyer of the Department of Real Estate and
Investments, aims to introduce the principle
of good neighbourhood as the core premise
for issuing decisions on the spatial develop-
ment conditions. The principle of good
neighbourhood is one of the most reason-
able and comprehensible rules justifying the
development in the area selected by a given
motioner. In general, spatial development
may be substantiated by its similarity to the
existing development. As each and every
principle applied by administrative bodies, the
principle in question not only requires further
specification and elaboration but also expects
to be equipped with a variety of exceptions.
This legal phenomenon is of key importance
for developers practice, since the principle
of good neighbourhood predominantly
proves to be the last resort while supporting
the motioners arguments.
Defective projects (p. 18)
Text by Dominika Latawiec- Chara derives
from our experience pertaining to the
architecture projects. It turns out that the
notion defect of the thing arising from the
Civil Code proves to be applicable to design
agreement only to a very limited extent.
The text by Dominika provides a reasonable
explanation. One of the main doubts resides
in the fact that the legal state of the project
environment is exposed to various changes
during the project completion. What is not
deemed as a defect upon the delivery of the
project concerned, may become a defect
after several years following the amendment
to the effective provisions. There are far
more reasons for the occurrence of such
defects and they definitely do not lie upon
the architect. Some of them result from the
public procurement act.

Commentaries
of Res in Commercio (p. 22)
The second type of transformation from
joint-stock company to partnership is de-
scribed in the ninth chapter of our mono-
graph on the transformation of companies.
The examined tendency revealed in transfor-
mation practice within previous years is ab-
solutely predominant. Under tax provisions
which were effective until the end of 2010,
the transformation of a joint-stock company
into a partnership gave rise to considerable
tax profits connected with re-calculation of
fixed assets, in particular real estates. Fixed
assets brought to partnerships, either joint-
stock partnership or limited liability partner-
ship, may have been evaluated on the basis
of their market value, thereby annulling their
book value which, in general, proves to be
significantly or several folds lower. Since as
of 1 January 2011 the provisions have been
amended, the number of transformations
of this type probably diminished. However,
they still seem to be very attractive in terms
of taxation.
November 2011
Issue
Monthly Res in Commercio
.
Law Practice is edited by
the team composed of: Dominika Latawiec - Chara,
Joanna Ostojska, Jakub Pietrasik and Micha Tom-
czak. The further parties involved in the issuance
of a monthly as well as authors of texts are lawers
employed at Tomczak & Partners Law Office and
other lawyers invited to cooperation, which fact was
marked in their biographical notes.
The monthly is created in Adobe InDesign and de-
signed by Wojciech Wilk.
Tomczak & Partners Law Officeis
A professional counselling company render-
ing advisory services in the field of commer-
cial law. The law office is chiefly preoccupied
with transactions concerning the capital and
bank turnover as well as real estate business.
Furthermore, it runs a specialist section of
pharmaceutical as well as telecommunication
law and provides services pertaining to the
companies current activities.
Partners:
Karolina Kocemba
Micha Tomczak
Attorneys-at-law and Counsellors:
Wioletta Januszczyk
Karolina Muskaa
Karina Pcherz
Leading Lawyers:
Joanna Ostojska
Wojciech Deja
Jakub Pietrasik
Jakub Salwa
Marcin Stachowicz
Associates Lawyers:
Joanna Czekaj
Krzysztof ak
Contact for media:
Anna Dzienio
PR & Communications Manager
Extralegal Support:
Iwona Drabik (translator)
Iwona Jaroszewska
Izabela Nowicka
Anna Wako
Address:
Tomczak & Partners Law Office
3 Podwale St. apt. no 9
00-252 Warsaw, Poland
Telephone number:
+48 22 33 96 500,
Telefax:
+48 22 33 96 501
Website:
www.tomczak.pl
ISSN 2081 - 9056
S U M M A R Y

Res in Commercio 11/2011

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Res in Commercio 11/2011

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

NIERUCHOMOCI

Pomimo najcilej praktycznego nastawienia teksty

You might also like