grudzie 2011

(numer 12/ 2011)

yczenia Wesoych wit koczcych trudny,
lecz ciekawy rok oraz yczenia nie mniej cieka-
wego, lecz nie tak trudnego
Nowego Roku
skada Kancelaria Tomczak & Partnerzy.
Grudniowy numer stanowi wyraz kontynuacji
specjalistycznego ukierunkowania Kancelarii
w dwch wyranych kierunkach: w stron pra-
wa obsugujcego finanse oraz w stron prawa
regulujcego kwestie nieruchomoci i inwestycji.
Dzia Finansowania Korporacji w swojej publi-
cystyce obejmuje szerszy zakres zagadnie, ko-
mentujc tematy z zakresu prawa handlowego
i funkcjonowania spek. Dzia Nieruchomoci
i Inwestycji w przyszym roku specjalizacj poszcze-
glnych prawnikw ukierunkuje w stron przy-
gotowania szerszych opracowa tematycznych.
O czym bdziemy przekonywa naszych czytelni-
kw w tym ju nadchodzcym roku 2012.

Pomimo najcilej praktycznego nastawienia teksty

zamieszczone w Res in Commercio nie s opiniami
prawnymi, ktre mogyby by zastosowane wprost i bez
dodatkowej weryfikacji stanu faktycznego, za pogldy
wyraane na amach miesicznika stanowi jedynie
stanowisko ich autorw.
S p i s t r e c i
Absolutorium
Jakub Pietrasik
7
Tak zwane repsy
Jakub Salwa
10
Skutek skutkw
Joanna Ostojska
15
Podatek na stadionie
Wojciech Deja
18
Przeksztacenie spek. Cz dziesita
Katarzyna Bielat - Sadowska, Wioletta Januszczyk,
Dominika Latawiec-Chara, Marta Mianowska,
Joanna Ostojska, Jakub Salwa, Micha Tomczak
22
Streszczenia tekstw 27
Summary 28
2 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 3
GIEDA I FINANSE

LEGISLACJA
Egzekucja przez Internet
Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego
prowadzi prace nad projektem nowelizacji
procedury cywilnej, w tym nad regulacj
umoliwiajc wierzycielowi wszczcie
egzekucji drog elektroniczn, nawet
w sytuacji gdy sd rozpozna spraw w spo-
sb tradycyjny.
W obecnym stanie prawnym wierzyciel
moe wszcz ciganie nalenoci przez
Internet jedynie wwczas, gdy uzyska
nakaz zapaty w elektronicznym postpo-
waniu upominawczym. W postpowaniu
egzekucyjnym, ktrego podstaw s tytuy
egzekucyjne wydane w tradycyjnym post-
powaniu wierzyciel moe skada wnioski
i owiadczenia jedynie w formie pisemnej lub
ustnie do protokou.
Wybr elektronicznej drogi zaatwienia
sporu bdzie rzutowa na form wszystkich
pniejszych wnioskw i owiadcze skada-
nych komornikowi od tego momentu wie-
rzyciel wszelkie pisma do komornika bdzie
musia kierowa drog elektroniczn.
Clue projektu to regulacja, na podstawie
ktrej komornicy mogliby zajmowa wie-
rzytelnoci bezporednio z rachunku ban-
kowego dunika, przez Internet. Komornik
drog elektroniczn wysyaby do banku,
ktry prowadzi rachunki bankowe dunika,
zawiadomienie o zajciu wierzytelnoci. Co
wicej komornik nie jest zobowizany do
wskazania konkretnego rachunku bankowe-
go posiadanego przez dunika, wystarczy
jedynie by w zawiadomieniu wskaza imi
i nazwisko dunika. W takiej sytuacji to bank
obowizany bdzie do odnalezienia waci-
wego konta. W zawiadomieniu komornik
musiaby wskaza wysoko dochodzonej
w egzekucji nalenoci wraz z kosztami
egzekucyjnymi. Jednoczenie bank zostanie
wezwany do nie dokonywania wypat z ra-
chunku dunika bez zgody komornika oraz
do niezwocznego przekazania komornikowi
zajtej kwoty.
Projekt przygotowany przez Komisj
Kodyfikacyjn Prawa Cywilnego zawiera
rwnie postanowienia dotyczce kosztw
egzekucji przez Internet maj one zosta
zaliczone do wydatkw ponoszonych w toku
postpowania egzekucyjnego. Wydatki te to
w szczeglnoci koszty dostpu do systemu
teleinformatycznego, obsugujcego zajcie
wierzytelnoci drog elektroniczn.
Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego
przewidziaa rwnie moliwo interne-
towych licytacji ruchomoci. Wymaga to
bdzie stworzenia specjalnego systemu
teleinformatycznego do obsugi licytacji
publicznych.
W zwizku z pracami nad projektem
Krajowa Rada Komornicza postuluje wpro-
wadzenie regulacji zobowizujcej banki
do przedstawiania na danie komornika
miesicznych zestawie wszelkich operacji
na rachunku bankowym dunika. Byoby to
duym uatwieniem, w szczeglnoci, przy
egzekucji z rachunkw bankowych prowa-
dzonych dla dunika wraz z osob trzeci,
np. rachunkw bankowych prowadzonych
wsplnie dla maonkw. Pniejsza eg-
zekucja przeciwko majtkowi wsplnemu
dunika miaaby by prowadzona jedynie
do okrelonej wysokoci, to jest udziau
dunika w rachunku wsplnym. Komornicy
podkrelaj jednoczenie, e konieczne jest
wprowadzenia domniemania w razie braku
okrelenia wysokoci takiego udziau lub od-
mowy przedoenia umowy przez dunika
zgodnie z ktrym udziay wacicieli kont
uwaane bd za rwne.
Okrelenie wsplnika
Od 1 stycznia 2012 roku wchodz
w ycie przepisy pozwalajce na elektro-
niczne zawizywanie i rejestrowanie spek
z ograniczon odpowiedzialnoci. Wszystko
w 24 godziny.
Jednake projekty rozporzdze wyko-
nawczych, okrelajcych wzr formularza
spki oraz szczegowy sposb korzystania
z systemu teleinformatycznego, Minister
Sprawiedliwoci opublikowa dopiero
w dniu 8 grudnia 2011 roku.
Chwil zawarcia umowy spki online
bdzie chwila wprowadzenia wszystkich
niezbdnych danych opatrzonych podpi-
sem elektronicznym do systemu teleinfor-
matycznego. Za wprowadzenie wszystkich
niezbdnych danych, to moment ich zatwier-
dzenia przez pierwszego ze wsplnikw,
korzystajcych z elektronicznej formy zawi-
zania i rejestracji spki. Podpisanie umowy
przez pierwszego ze wsplnikw powodo-
wa bdzie rwnie, e tak zawartej umowy
spki nie bdzie mona zmieni. Co istotne
do skadania podpisw nie jest wymagane
uycie kwalifikowanego certyfikatu.
By zaoy konto w systemie teleinfor-
matycznym Ministerstwa Sprawiedliwoci
trzeba poda imi i nazwisko, numer PESEL,
miejsce urodzenia. Gdy spk bdzie chcia
zaoy cudzoziemiec, to oprcz wspomnia-
nych danych bdzie musia rwnie poda
numer dokumentu tosamoci wraz ze
wskazaniem siedziby i pastwa, ktre w
dokument wydao.
Przyszy wsplnik wszelkie dane potrzebne
do zawarcia spki przez Internet wprowadzi
za pomoc formularza ktry, w zalenoci
m.in. od liczby posiadanych przez wsplni-
ka udziaw czy te sposobu reprezentacji,
bdzie mia rne wersje. Pojawia si jednak
problem, bowiem wsplnicy mog si pod-
pisa w elektronicznym formularzu nawet
w sytuacji, gdy nie s uytkownikami sys-
temu teleinformatycznego. Oznacza to, e
ich podpis bdzie wany rwnie w sytuacji,
gdy przy rejestracji spki jako wsplnikw
wskae ich uytkownik systemu, ktry po-
nadto potwierdza tosamo wsplnikw
przy zakadaniu konta.
Taka regulacja spotyka si z krytyk rodo-
wiska prawniczego, zauwaa si bowiem
ryzyko jakie nios takie postanowienia
rozporzdzenia. Wskazuje si, e moe to
prowadzi do wpisywania jako wsplnikw
spki czy czonkw zarzdu, osb ktre nig-
dy nie zamierzay w takiej spce uczestniczy.
A to stanowi zagroenie nie tylko dla osb
mimowolnie wpisanych w takiej umowie,
lecz rwnie dla bezpieczestwa i pewnoci
obrotu gospodarczego.
Zwolnienie dla FIZAN-w
Zgodnie z najnowszymi zmianami wpro-
wadzonymi do ustawy z dnia 15 lutego
1992 roku o podatku dochodowym od osb
prawnych, zagraniczne fundusze inwestycyj-
ne, ktre chc skorzysta z ulgi, bd musiay
spenia dodatkowy warunek.
Zgodnie z ostatnimi zmianami w Ustawie,
wprowadzonymi w styczniu tego roku
take zagraniczne fundusze inwestycyjne
i emerytalne z pastw Unii Europejskiej lub
nalecych do Europejskiego Obszaru Go-
spodarczego mog skorzysta ze zwolnienia
z podatku dochodowego.
Najnowsza zmiana poszerzya krg pod-
miotw uprawnionych do ulgi o zamknite
fundusze inwestycyjne, w stosunku do kt-
rych nie jest wymagane uzyskanie zezwolenia
N O T I T I A
WIADOMOCI
2 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 3
na prowadzenie dziaalnoci i ktre dziaaj
na podstawie zgoszenia do waciwych
organw.
Przy okazji wprowadzono jednak nowy
warunek zwolnienia. Aby z niego skorzy-
sta, zagranicznym funduszem bdzie musia
zarzdza tzw. podmiot kwalifikowany, czyli
prowadzcy swoj dziaalno na podstawie
zezwolenia waciwych organw nadzoru
nad rynkiem finansowym pastwa, w kt-
rym ma siedzib.
Opisane zmiany obowizuj od dnia
3 grudnia 2011 roku. Przypuszcza si, e
nowelizacja Ustawy o CIT moe utrudni
tworzenie popularnych ostatnio struktur
optymalizacyjnych. Nie brak rwnie wt-
pliwoci, czy wprowadzenie takiej zmiany
w trakcie roku podatkowego jest zgodne
z Konstytucj. Dodanie nowego warunku
zwolnienia pogarsza bowiem sytuacj po-
datnikw i rnicuje sposb ich rozlicze-
nia w zalenoci od momentu osignicia
dochodu.
ORZECZNICTWO
Trybuna ju w sieci
Wnioski, skargi i pytania prawne, na pod-
stawie ktrych wszczto postpowania,
a take stanowiska uczestnikw tych post-
powa pojawiaj si przed kad rozpraw
na stronie internetowej Trybunau Konstytu-
cyjnego w postaci kopii elektronicznych, dzi-
ki czemu kady zainteresowany w dostpny
sposb bdzie mg si z nimi zapozna.
Stanowi to due uatwienie, gdy do-
tychczas nie byo takiej moliwoci. Wersje
elektroniczne dokumentw nie istniay i za
kadym razem trzeba byo zwraca si do
Trybunau Konstytucyjnego o ich udostpnie-
nie w wersji tradycyjnej.
Dokumenty bdzie mona znale na
stronie www.trybunal.gov.pl w zakad-
kach Komunikaty Prasowe oraz Sprawy
w Trybunale. Katalog bdzie sukcesywnie po-
wikszany o dokumenty dotyczce rozpraw
z lat ubiegych.
Dodatkowo pojawia si moliwo ledze-
nia w czasie rzeczywistym rozpraw toczcych
si przed Trybunaem Konsytucyjnym.
Akcjonariusz
niedopuszczony
W dniu 17 listopada 2011 roku Sd
Najwyszy wyda uchwa (sygnatura akt
III CZP 68/11), zgodnie z ktr akcjona-
riuszem bezzasadnie niedopuszczonym do
udziau w walnym zgromadzeniu moe by
take akcjonariusz, ktrego penomocnikowi
uniemoliwiono wykazanie prawidowego
umocowania do udziau w zgromadzeniu.
Spr powsta na tle uczestnictwa Skarbu
Pastwa w nadzwyczajnym walnym zgro-
madzeniu akcjonariuszy spki Huta Metali
Niezalenych Szopienice S.A. Skarb Pastwa
jest wacicielem pakietu akcji tej spki, przy
czym pakiet wikszociowy naley natomiast
do Hutmen S.A.
Notarialnie penomocnictwo do repre-
zentowania Ministra Skarbu mia dyrektor
delegatury w Katowicach. Dyrektor udzieli
penomocnictwa substytucyjnego innej
osobie, ktra miaa reprezentowa Skarb
Pastwa na nadzwyczajnym walnym zgro-
madzeniu spki.
Przewodniczcy zgromadzenia, zaraz po
wyborze zakwestionowa wano peno-
mocnictwa substytucyjnego i nie dopuci
reprezentanta Skarbu Pastwa do udziau
w zgromadzeniu. Zgromadzenie to
nastpnie podjo kilka uchwa o kluczo-
wym znaczeniu dla spki. Powodem
niedopuszczenia by fakt, e przedstawiciel
Skarbu Pastwa, przedstawi tylko kse-
rokopi penomocnictwa powiadczon
za zgodno przez dyrektora delegatury
w Katowicach. Ten za w wietle przepisw
nie by uprawniony do powiadczania do-
kumentw. W ocenie przewodniczcego
konieczny by albo orygina penomocnictwa
albo jego odpis notarialnie powiadczony.
Mimo to Sd Najwyszy uzna, e Skarb
zosta niedopuszczony do udziau w walnym
zgromadzeniu bezzasadnie. Zdaniem Sdu,
postpowanie przewodniczcego trzeba
oceni w tym wypadku przez pryzmat do-
brych obyczajw. Przewodniczcemu wolno
byo zakwestionowa penomocnictwo, ale
nic nie stao na przeszkodzie, by na prob
penomocnika wyznaczy przerw, w czasie
ktrej zostayby usunite braki formalne te-
go penomocnictwa.
Kara prawidowa
Wydanym w ostatnich dniach wyrokiem
w sprawie o sygnaturze akt VI SA/Wa 1630/
11, Wojewdzki Sd Administracyjny w
Warszawie zdecydowa, e Komisja Nadzoru
Finansowego moe rozpatrywa odwoanie
od decyzji w tym samym skadzie, w jakim
j wydaa.
Rozstrzygnicie zapado na kanwie post-
powania w sprawie skargi zoonej przez
spk Wilkana S.A. z Lublina. Spka, na
ktr KNF naoy kar pienin za naru-
szenie obowizkw informacyjnych, powt-
piewaa, czy decyzja wydana po ponownym
rozpoznaniu sprawy jest wana. Jako
podstaw skargi wskazywano naruszenie
przedmiotow decyzj art. 24 i 25 Kodeksu
postpowania administracyjnego.
Zgodnie z Ustaw z dnia 21 lipca 2006 roku
o nadzorze nad rynkiem finansowym, KNF
podejmuje uchway w co najmniej cztero-
osobowym skadzie, w ktrym musi by
przewodniczcy Komisji lub jego zastpca.
Nie ma wic moliwoci, z uwagi na liczb
czonkw Komisji eby nie znalaza si tu
ktra z osb biorcych udzia w wydawa-
niu decyzji w I instancji. Z drugiej strony art.
24 1 pkt 5 Kodeksu postpowania admini-
stracyjnego przewiduje, e pracownik organu
administracji publicznej podlega wyczeniu
od udziau w postpowaniu w sprawie,
w ktrej bra udzia w niszej instancji
w wydaniu zaskaronej decyzji.
Wojewdzki Sd Administracyjny
w Warszawie wskaza, e siedmioosobowy
skad KNF naley uzna za piastuna organu
i na tej podstawie oddali skarg spki.
Sd powoa si rwnie na argument
o charakterze susznociowym i wskaza,
e gdyby do KNF zastosowa wspomniany
art. 24 1 pkt 5 Kodeksu postpowania
administracyjnego o wyczeniu pracowni-
ka, Komisja nigdy nie mogaby rozpozna
ponownie sprawy. Ponadto, gdyby sd
orzek inaczej, zagroone niewanoci
mogyby si okaza wszystkie wydawane
w wyniku procedury ponownego rozpozna-
nia sprawy decyzje KNF.
To precedensowe orzeczenie nie rozwiewa
jednak wtpliwoci. Istnieje bowiem wyrok
tego samego sdu z dnia 15 lutego 2011 roku
w sprawie o sygnaturze akt VI SA 1875/10,
w ktrym stwierdzono, e niemoliwa jest
do zaakceptowania sytuacja, w ktrej osoba
biorca udzia w wydaniu zaskaronej decyzji
bdzie nastpnie braa udzia w postpowa-
niu, ktrego celem jest ocena prawidowoci
tej decyzji.
N O T I T I A
WIADOMOCI
NIERUCHOMOCI
I INWESTYCJE
LEGISLACJA
Mierzenie lokali
Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Go-
spodarki Morskiej przygotowuje rozporzdze-
nie, ktre ma ustali nowe zasady mierzenia
powierzchni lokali. W przypadku budynkw,
ktre zostan wzniesione po wejciu w ycie
planowanych zmian, wyczne zastosowanie
ma znale norma PN-ISO 9836. W przypad-
ku pozostaych obiektw obowizywa bd
dotychczasowe zasady.
Na dzie dzisiejszy stosuje si jedn
z dwch norm: PN-70/B-02365 albo PN-ISO
9836-1997. Teoretycznie ta druga zastpia t
pierwsz, jednake aden przepis nie przewi-
duje obowizku jej stosowania. Doprowadzio
to do niejednolitej praktyki w zakresie mie-
rzenia powierzchni lokali, co niejednokrotnie
skutkowao naduyciami.
Eksperci podnosz jednak, e projekt propo-
nowanych zmian nie dotyka problemu rnic
pomidzy projektowan powierzchni lokalu
a powierzchni oddan do uytkowania. W tej
kwestii panuje obecnie pena dowolno, za
Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw
kwestionuje kad rozbieno midzy tymi
dwiema wartociami.
Projekt rozporzdzenia wpisuje si
w kompleks zmian przewidzianych tzw. ustaw
dewelopersk, ktra swoim zakresem obej-
muje zasady zawierania umw pomidzy
deweloperami a nabywcami lokali mieszkal-
nych bd domw jednorodzinnych. Ustawa
uznaa powierzchni takiego lokalu lub domu
za jeden z niezbdnych elementw umowy
deweloperskiej.
Ustawa deweloperska wejdzie w ycie
29 kwietnia 2012 roku. Wyej wymienione
rozporzdzenie ma obowizywa od tego
samego dnia.
Grunty dla prawdziwych
rolnikw
Od 3 grudnia 2011 roku obowizuje no-
welizacja ustawy o gospodarowaniu nieru-
chomociami rolnymi Skarbu Pastwa, ktra
przewiduje, e rolnicy niemajcy udokumen-
towanego stau pracy w gospodarstwie albo
mieszkajcy w danej gminie poniej 5 lat nie
bd mogli przystpowa do przetargw or-
ganizowanych w celu sprzeday pastwowych
gruntw rolnych.
Celem nowelizacji byo przypieszenie pro-
cesu prywatyzacji gruntw. Jednoczenie usta-
wodawcy przywieca cel jakim byo wsparcie
gospodarstw rodzinnych. Z tego powodu
uytki rolne wyczone z duych obszarowo
dzieraw zaoferowane bd, w formie prze-
targw ograniczonych, w pierwszej kolejnoci
rolnikom indywidualnym.
Dziesitki tysicy hektarw oddanych
w dzieraw, dziki nowelizacji ustawy, ma
trafi do gospodarstw rodzinnych. By to si
stao moliwe, ustawodawca przewidzia
rodek ochrony rolnikw indywidualnych, to
jest odsuwanie od przetargw osb, ktre
rolnikami s jedynie formalnie, a grunty na-
bywane po preferencyjnych warunkach od-
sprzedawali pniej z zyskiem. Suy temu
ma moliwo zastrzeenia przez Agencj,
e do przetargu dopuszczeni zostan jedynie:
rolnicy indywidualni, zamierzajcy powikszy
gospodarstwo rodzinne, majcy miejsce za-
mieszkania w gminie, w ktrej pooona jest
nieruchomo wystawiana do przetargu lub
w gminie graniczcej z t gmin lub osoby
posiadajce kwalifikacje rolnicze okrelone
w przepisach o ksztatowaniu ustroju rolnego,
zamierzajce utworzy gospodarstwo rodzin-
ne w rozumieniu tych przepisw.
ORZECZNICTWO
Zapewnienie
pomieszczenia
W dniu 14 grudnia 2011 roku Sd Najwyszy
w skadzie siedmiu sdziw podj uchwa
(sygnatura akt III CZP 48/11), w ktrej
wskaza, e waciciele lokali mieszkalnych
mog da od gmin odszkodowa, jeeli
gmina nie wskazaa pomieszcze tymczaso-
wych osobom, ktre te lokale zamieszkiway,
uniemoliwiajc tym samym opuszczenie,
oprnienie i wydanie lokalu mieszkalnego
jego wacicielowi.
Powysza uchwaa zapada na podstawie
nastpujcego stanu faktycznego: Gminna
Spdzielnia Samopomoc Chopska w Nidzicy
uzyskaa wyrok eksmisyjny przeciwko dwm
kobietom zajmujcym mieszkanie bdce wa-
snoci spdzielni, przy czym Sd rozpoznaj-
cy spraw nie przyzna jednoczenie tym ko-
bietom prawa do lokalu socjalnego. Poniewa
do 16 listopada 2011 roku przepisy Kodeksu
postpowania cywilnego zabraniay eksmisji
w sytuacji gdy danej osobie nie przysugiwao
prawo do lokalu socjalnego lub zamiennego,
powodowa spdzielnia zwrcia si do gminy
o dostarczenie eksmitowanym pomieszczenia
tymczasowego. Gmina odmwia jednak do-
starczenia pomieszczenia tymczasowego.
Ze wzgldu na brak moliwoci wykonania
orzeczenia Sdu, komornik umorzy post-
powanie eksmisyjne. Natomiast spdzielnia
pozwaa gmin za szkody jakie ponosia
z tytuu dalszego zajmowania lokalu przez
kobiety, ktrych ze wzgldu na niewskazanie
przez gmin pomieszczenia tymczasowego nie
mona byo eksmitowa. Sd rejonowy oddali
powdztwo spdzielni, jednak sd okrgowy
rozpoznajcy spraw nabra wtpliwoci co do
powinnoci gminy. Dlatego te sd ten wystpi
z pytaniem prawnym do Sdu Najwyszego,
czy gmina musi zapaci odszkodowanie wa-
cicielowi lokalu, ktry czeka na dostarczenie
eksmitowanemu pomieszczenia tymczaso-
wego (analogiczne uprawnienie przewiduje
ustawa o ochronie praw lokatorw, zgodnie
z ktr waciciel jest uprawniony dochodzi
odszkodowania od gminy, jeli ta nie dostarczy
osobie uprawnionej na mocy wyroku lokalu
socjalnego).
Sd Najwyszy ze wzgldu na istniejce roz-
bienoci w dotychczasowym orzecznictwie
sdw oraz Trybunau Konstytucyjnego zdecy-
dowa si rozpatrzy pytanie sdu okrgowego
w skadzie 7 sdziw.
Sd Najwyszy uzna, e gmina miaa obo-
wizek dostarczenia pomieszczenia tymczaso-
wego, a w przypadku jego niewykonania wa-
ciciel, ktremu tym samym uniemoliwiono
korzystanie z lokalu mieszkalnego bdcego
jego wasnoci, jest uprawniony do dania
od gminy odszkodowania. Zaznaczenia wy-
maga, e pomimo zmiany przepisw (obecnie
zgodnie z Kodeksem postpowania cywilnego
nie budzi wtpliwoci, e gmina ma obowizek
dostarczenia pomieszczenia tymczasowego,
a jeeli pomieszczenie to nie zostanie dostar-
czone w cigu 6 miesicy eksmisja moe nast-
pi do noclegowni lub schroniska), znaczenie
uchway Sdu Najwyszego jest ogromne,
jako e gminy niezwykle czsto odmawiay
przyznawania pomieszcze tymczasowych,
co uniemoliwiao wykonywanie wacicie-
lom prawa wasnoci do przysugujcych im
lokali.
4 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E N 2 0 1 1
N O T I T I A
WIADOMOCI
Prawa do wykupu nie
wolno zabra
Trybuna Konstytucyjny orzekajc w odpo-
wiedzi na pytanie prawne Wojewdzkiego
Sdu Administracyjnego w Warszawie uzna,
e przepis, ktry zabra uytkownikom wieczy-
stym komercyjnych dziaek prawo do nabycia
ich wasnoci, narusza konstytucj (sygnatura
akt P 31/10).
W sprawie wystpiono o przeksztacenie
uytkowania wieczystego gruntu (na ktrym
stoi budynek biurowo-warsztatowy) we wa-
sno. Wniosek zoono pod rzdami ustawy
z dnia 4 wrzenia 1997 roku o przeksztaceniu
w prawo wasnoci prawa uytkowania wie-
czystego przysugujcego osobom fizycznym.
Przed rozpatrzeniem wniosku przez gmin
zmieniy si przepisy, dawn ustaw zastpia
ustawa z dnia 13 padziernika 2005 roku
o przeksztaceniu prawa uytkowania wieczy-
stego w prawo wasnoci. Ta ostatnia pozba-
wia wacicieli nieruchomoci komercyjnych
prawa do przeksztacenia uytkowania wie-
czystego we wasno. Jej art. 8 mwi, e do
spraw wszcztych przed jej wejciem w ycie,
a nie zakoczonych ostateczn decyzj, stosuje
si nowe uregulowania.
Trybuna Konsytucyjny uzna, e regulacja ta
jest niezgodna z Konstytucj, a sam art. 8 to
podrcznikowy przykad naruszenia konstytu-
cyjnej zasady zaufania obywatela do pastwa.
Uytkownicy wieczyci, ktrzy spenili warunki
ustawy z 1997 roku nabyli ekspektatyw pra-
wa majtkowego, ktr art. 8 nowej ustawy
im zabra, a tym samym, maj prawo domaga
si przeksztacenia swojego prawa w prawo
wasnoci.
Sie na dziace, naley si
zapata
Nawet wieloletnie uyczenie gruntu pod sta-
cj trafo czy inn instalacj moe zosta prze-
rwane przez waciciela, moe on te zada
wynagrodzenia. To wnioski orzeczenia Sdu
Najwyszego (sygnatura akt III CZP 78/11)
z dnia 9 grudnia 2011roku. Orzeczenie zapa-
do na tle nastpujcego stanu faktycznego:
Centrum Handlowe Ry w Sanoku zadao
od firmy energetycznej PGE Dystrybucja SA
w Lublinie 10 tys. z wynagrodzenia za utrzy-
mywanie na dziace pooonej w Lesku stacji
transformatorowej. Urzdzenia te posadowi-
o w latach 80. przedsibiorstwo turystyczne
Bieszczady na swoim gruncie, a nastpnie
przekazao je zakadowi energetycznemu.
Z kolei Bieszczady sprzeday dziak poprzed-
nikowi powoda, ktry nabywajc j, zdawa
sobie spraw z obcienia dziaki na rzecz
zakadu energetycznego.
Strony wie wic umowa zbliona do umo-
wy uyczenia, gdzie nie ma wynagrodzenia,
a ktre charakteryzuje si cigoci i trwaoci.
W podobnej sprawie orzeka ju Sd Najwy-
szy (sygnatura akt I CSK 223/06), stwierdzajc
e mimo zblionego charakteru takiej umowy
do umowy uyczenia, nie wyganie ona jak
zwyke uyczenie, w chwili zmiany waciciela
nieruchomoci, gdy jest to umowa o charak-
terze wrcz nierozerwalnym.
Strony tego sporu nie zdoay porozumie
si co do czynszu. W tej sytuacji sd rejo-
nowy uzna, e uyczenie nadal trwa, w
konsekwencji powd nie ma prawa do wy-
nagrodzenia. Sd okrgowy z kolei powzi co
do tego wtpliwoci i zwrci si z pytaniem
do Sdu Najwyszego, ktre brzmiao: czy
waciciel (uytkownik wieczysty) nieru-
chomoci, na ktrej zainstalowano legalnie
urzdzenia do przesyu energii elektrycznej,
uprawniony jest do wypowiedzenia czcej
go z przedsibiorstwem eksploatujcym te
urzdzenia umowy o cechach uyczenia,
z jednoczesnym wystpieniem z ofert zawar-
cia umowy najmu, za odpowiednim czynszem?
To po pierwsze. Po drugie za: czy taka umowa
ulega rozwizaniu mimo braku porozumienia
co do wysokoci czynszu i niezawarcia nowej
umowy?
Sd Najwyszy stwierdzi w odpowiedzi,
e waciciel (uytkownik wieczysty) moe
rozwiza (wypowiedzie) uyczenie i za-
da wynagrodzenia nawet bez porozumienia
co do wynagrodzenia na przyszo. Nie
oznacza to, e zakad przesyowy ma sie
u. Zastosowanie znajd tu bowiem przepisy
o suebnoci przesyu.
List zgody a prawo do
znaku
Powizania pomidzy firmami nie mog by
podstaw do rejestracji bardzo podobnych
oznacze na rzecz rnych przedsibiorcw.
Tak tez postawi w uzasadnieniu Woje-
wdzki Sd Administracyjny w Warszawie
oddalajc skarg spki Citigroup Inc. Corpo-
ration z siedzib w Nowym Jorku na decyzj
Urzdu Patentowego (sygnatura akt VI SA/Wa
723/11).
Urzd Patentowy zarejestrowa w 2007
roku znak towarowy Citibank Handlowy na
rzecz amerykaskiej spki Citibank N.A. Kilka
lat pniej wchodzca w skad konglomeratu
spka Citigroup Inc. Corporation wystpia
do Urzdu o udzielenie prawa ochronnego
na znak towarowy sowny Citi Handlowy
dla szeroko rozumianych usug bankowych,
zwaszcza bankowoci internetowej. Urzd
Patentowy odmwi, mimo e spka Citigro-
up Inc., w ktrej jedynym udziaowcem jest Ci-
tibank N.A., przedstawia tzw. list zgody spki
matki na zarejestrowanie znaku Citi Handlowy
na rzecz spki - crki Citigroup.
Wojewdzki Sd Administracyjny stwierdzi,
e przeszkod byo wczeniejsze udzielenie
prawa ochronnego na znak Citibank Han-
dlowy SA. Instytucja listw zgody nie zostaa
bowiem implementowana do polskiego prawa.
Istnieje jedynie w zakresie kolizji ze znakiem
ju wygasym. Listy zgody nie eliminuj ry-
zyka wprowadzenia odbiorcw w bd oraz
nie maj mocy wicej. Rejestrujc znak
towarowy trzeba bra pod uwag interes
konsumentw.
Takie stanowisko wspar Naczelny Sd Ad-
ministracyjny w dwch wyrokach z 8 grudnia
2011 r. Tak te orzek WSA.
Wyodrbnieni konieczne
W uchwale z dnia 25 listopada 2011 roku
(sygnatura akt III CZP 65/11) Sd Najwyszy
stwierdzi, e przebudowanie samodzielnego
lokalu mieszkalnego polegajce na przycze-
niu do niego czci wsplnych nieruchomoci
moe prowadzi do powstania nowej nieru-
chomoci lokalowej i zmiany dotychczasowych
udziaw w nieruchomoci wsplnej czonkw
wsplnoty mieszkaniowej.
Sprawa dotyczya waciciela lokalu po-
oonego na ostatnim pitrze budynku. Wa-
ciciel ten postanowi powikszy swj lokal
o strych, na co uzyska odpowiednie zgody
wsplnoty mieszkaniowej. Waciciel wystpi
do sdu wieczystoksigowego z wnioskiem
o zmian wpisu w ksidze wieczystej lokalu,
uwzgldniajc jego now powierzchni,
liczb pokoi oraz wysoko udziaw w nie-
ruchomoci wsplnej.
Sd odmwi dokonania wpisu stwier-
dzajc, e wczenie powierzchni strychu do
pierwotnego lokalu spowodowao powstanie
nowego, samodzielnego lokalu, w wyniku cze-
go stary lokal przesta istnie. Na tej podstawie
sd stwierdzi, e konieczne jest wyodrbnie-
nie nowego lokalu. Sd rozpoznajcy zaalenie
powzi w tym zakresie wtpliwoci i skierowa
pytanie prawne do Sdu Najwyszego.
W przywoywanej uchwale Sd Najwyszy
stwierdzi, e w wyniku przebudowy powsta
nowy lokal, ktry musi zosta wyodrbniony,
z tej przyczyny konieczna jest rwnie zmiana
wielkoci udziaw w nieruchomoci wspl-
nej.
R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 5
N O T I T I A
WIADOMOCI
6 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 7
Gieda
finanse
6 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 7
Instytucja absolutorium jest kluczow dla kadego czonka zarzdu
spki kapitaowej. Od udzielenia absolutorium zaley bowiem zwykle dobre
imi i postrzeganie na rynku danego managera jako profesjonalisty sprawnie
zarzdzajcego spk.
J a k u b P i e t r a s i k
Absolutorium
W praktyce do czsto uchwaa w przedmiocie absolutorium
stanowi rdo sporw korporacyjnych, zwaszcza w spkach,
w ktrych pomidzy akcjonariuszami lub udziaowcami wy-
stpuj tarcia i konflikty. W takich sytuacjach czonek zarzdu
postawiony jest w niekorzystnej sytuacji, a realna ocena jego
dziaa uzaleniona jest od przebiegu konfliktu korporacyjnego.
Dlatego te wane jest, po pierwsze, umiejtne korzystanie
z instytucji prawnych przysugujcych czonkowi zarzdu na
podstawie Kodeksu spek handlowych oraz innych ustaw,
jak rwnie, po drugie, takie interpretowanie przepisw, aby
interesy czonka zarzdu byy jak najlepiej chronione.
Czym jest absolutorium?
Absolutorium udzielane jest w drodze uchway podejmowanej
przez walne zgromadzenie spki akcyjnej (lub zgromadzenie
wsplnikw spki z ograniczon odpowiedzialnoci), na
podstawie ktrej akcjonariusze (wsplnicy) zatwierdzaj lub
odmawiaj zatwierdzenia wykonania obowizkw w danym
okresie obrachunkowym przez danego czonka zarzdu. In-
nymi sowy, uchwaa w przedmiocie absolutorium stanowi
swoist ocen dziaalnoci managera, ktra zwykle dokony-
wana jest w oparciu o przedstawione dokumenty, takie jak
np. sprawozdanie finansowe, sprawozdanie z dziaalnoci
spki, opinia i raport biegego rewidenta czy sprawozdanie
rady nadzorczej z badania wyej wymienionych dokumentw.
Fakt udzielenia lub odmowy udzielenia absolutorium wpy-
wa na ewentualn odpowiedzialno danego czonka zarzdu
wzgldem spki za wyrzdzon jej szkod. Niezwykle czsto
absolutorium ma rwnie istotne znaczenie dla dalszego pe-
nienia funkcji w organie nieudzielenie absolutorium moe
stanowi formaln podstaw dla odwoania czonka zarzdu.
Nieudzielenie absolutorium (zwykle wice si z podjciem
uchway w przedmiocie nieudzielania absolutorium, ale
rwnie czsto polegajce po prostu na niepodjciu uchway
o udzieleniu absolutorium) stawia zatem danego czonka
zarzdu w nieatwej sytuacji, zarwno wzgldem spki, jak
i otoczenia biznesowego, w ktrym na co dzie funkcjonuje.
Biorc to pod uwag, istotne jest rozstrzygnicie podstawo-
wego problemu, mianowicie, czy czonek zarzdu odwoany
wskutek nieudzielania absolutorium ma prawo zaskarenia
uchway w tym przedmiocie. Jak si bowiem wydaje, jest to
jedyna skuteczna droga ochrony jego interesw.
Dlaczego nie moe?
Zgodnie z orzecznictwem Sdu Najwyszego (m.in. wiodca
w tym zakresie uchwaa 7 sdziw Sdu Najwyszego z dnia
1marca 2007 roku, sygnatura akt III CZP 94/06), byy czonek za-
rzdu np. odwoany wskutek nieudzielania absolutorium nie jest
legitymowany do wytoczenia powdztwa o uchylenie, wzgld-
nie o stwierdzenie niewanoci uchway w tym przedmiocie.
Za przyjciem tej zasady, wedug Sdu Najwyszego, prze-
mawia przede wszystkim wykadnia literalna art. 422 2 punkt
1 Kodeksu spek handlowych zawierajcego katalog podmiotw
legitymowanych do zaskarania uchwa, majca wedug Sdu ab-
solutne pierwszestwo przed jakkolwiek inn metod wykadni,
w tym celowociow czy systemow. Wedug Sdu Najwysze-
go brzmienie omawianego przepisu - zarzdowi, radzie nadzor-
czej oraz poszczeglnym czonkom tych organw, jednoznacznie
wycza moliwo zakwalifikowania byego czonka zarzdu
jako podmiotu uprawnionego do wytoczenia powdztwa.

Ponadto, Sd Najwyszy stoi na stanowisku, zgodnie z ktrym
spka kapitaowa dziaa na zasadzie wewntrznego zarzdu.
Zgodnie z t regu tylko czonkowie spki (akcjonariusze,
wsplnicy) oraz jej funkcjonariusze (np. aktualni czonkowie za-
rzdu) maj prawny obowizek dbania o interesy spki. Zatem
odwoany czonek zarzdu, z racji pozbawienia go funkcji, nie
jest ani zobligowany ani uprawniony do wystpowania w inte-
resie spki ze stosownym powdztwem wzruszajcym uchwa-
, co uzasadnia odebranie mu prawa do zaskarania uchwa.
C o r p u s l e x
8 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 9
Dodatkowo, Sd Najwyszy stwierdza, e wykadnia celo-
wociowa art. 422 2 punkt 1 Kodeksu spek handlowych
jeszcze bardziej wzmacnia rezultaty wykadni gramatycznej.
Wedug Sdu, spce nie naley narzuca osb uprawnionych
do zaskarenia uchway, a odwoany czonek zarzdu winien
poszukiwa ochrony swoich interesw na podstawie prawa
pracy lub przepisw Kodeksu cywilnego o ochronie dbr
osobistych. Sd stwierdza bowiem, e zawsze istnieje inna ni
przepisy Kodeksu spek handlowych podstawa prawna do
ochrony interesw czonka zarzdu, gdy stosunek prawny po-
midzy spk a danym czonkiem zarzdu opiera si gwnie na
umowie o prac lub na umowie cywilnej, np. umowie zlecenia.
Sd Najwyszy kwalifikuje zaskaranie uchway przez by-
ego czonka zarzdu jako sytuacj destabilizujc dziaanie
spki oraz majc negatywny wpyw na zarzdzanie ni.
Na koniec Sd Najwyszy powouje si na argument natury
systemowej. Ot w Kodeksie spek handlowych funkcjonuj
przepisy, np. art. 231 3, ktre wprost odnosz si do byych
czonkw organw. Zgodnie z zaoeniem o racjonalnoci
ustawodawcy naley wic przyj, e nieumieszczenie po-
dobnego zapisu w art. 422 2 punkt 1 byo zamierzone,
a celem niniejszego zabiegu byo wanie pozbawienie legity-
macji czynnej byych czonkw zarzdu.
Praktyka, rozbienoci, doktryna
Pomimo autorytetu Sdu Najwyszego, z zaprezentowan po-
wyej wykadni nie sposb si zgodzi. Wymogi praktyki naka-
zuj uzna, e byemu czonkowi zarzdu odwoanemu z funkcji
wskutek nieudzielania absolutorium przysugiwa powinno pra-
wo do zaskarania uchwa walnego zgromadzenia (zgromadze-
nia wsplnikw), co najmniej w przedmiocie absolutorium.
Za tak koncepcj przemawia przede wszystkim argument
celowociowy oraz zdroworozsdkowy i, by tak powiedzie,
sprawiedliwociowy.
Zaskarenie uchway walnego zgromadzenia w przedmiocie
nieudzielania absolutorium jest bowiem jedynym sposobem
obrony dla odwoanego czonka zarzdu, ktry uwaa, e
zosta dan uchwa pokrzywdzony. De facto, jak ju zostao
wspomniane, uchwaa w przedmiocie absolutorium jest wotum
nieufnoci i zazwyczaj wie si z odwoaniem z funkcji (lub uza-
sadnieniem uprzednio dokonanego odwoania), a take moe
by podstaw odpowiedzialnoci czonka zarzdu wobec spki
z tytuu wyrzdzonej szkody. Wyczenie wic byego ju czon-
ka zarzdu z katalogu podmiotw uprawnionych do zaskare-
nia uchway powoduje, e taka uchwaa nie bdzie zaskarona
w ogle, gdy z reguy adnemu innemu podmiotowi nie
bdzie zalee na jej zakwestionowaniu.
W zwizku z tym naleaoby uzna, e () jest ze wszech
miar podane, aby uchwaa w przedmiocie udzielenia absolu-
torium, godzca w dobra osobiste, moga zosta wyeliminowana
w trybie przewidzianym w art. 425 k.s.h. Moliwo wystpienia
o to powinny mie wszystkie osoby poddane procedurze udzielania
absolutorium, take wic byli czonkowie zarzdu lub rady nadzor-
czej spki, niebdcy akcjonariuszami. Wykadnia taka pozostaje
w zgodzie z art. 32 ust. 1 Konstytucji (wyrok Sdu Najwyszego
z dnia 13 lutego 2004 roku, sygnatura akt II CK 438/02).
Ponadto, jak si wydaje, wyczenie moliwoci zaskarania
uchway w przedmiocie absolutorium przez czonka zarz-
du, ktremu tego absolutorium nie udzielono, cakowicie
podwaaoby sens i cel przyznania komukolwiek prawa do
zaskarania takich uchwa. Byy czonek zarzdu jest bowiem
jedyn osob, ktrej w praktyce zaley na sdowej weryfikacji
jej prawidowoci.
Co wicej, nie wydaje si susznym zabieg legislacyjny, ktry
jednoznacznie krzywdzi byego czonka zarzdu. Pozbawienie
go jakiejkolwiek moliwoci reakcji na dziaanie walnego zgro-
madzenia (zgromadzenia wsplnikw), zwaszcza w sytuacji
dotykajcej bezporednio jego interesw, wydaje si by
niedopuszczalne.
C o r p u s l e x
8 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 9

Naley rwnie wskaza, e zaskarenia uchway walnego
zgromadzenia przez byego czonka zarzdu w przedmiocie
udzielenia mu absolutorium nie powinno si rwnie zakwali-
fikowa jako dziaania destabilizujcego funkcjonowanie spki.
Trzeba bowiem pamita o tym, e byy czonek zarzdu, wy-
taczajc powdztwo, nie jest zwolniony z obowizku wykazania
przesanek ustawowych z art. 422 1 lub 425 1 Kodeksu.
Zatem, obok przesanek czysto subiektywnych, polegajcych
na obronie wasnych interesw, byy czonek zarzdu wci
musi wykaza podstawy obiektywne powdztwa, a sd na ich
podstawie zdecyduje o susznoci jego twierdze.
Literalne brzmienie
Abstrahujc od powyszego stwierdzi naley, e literalne
brzmienie przepisu art. 422 2 punkt 1 Kodeksu spek handlo-
wych wcale nie prowadzi do tak jednoznacznych wnioskw jak
konkluzje przyjte przez Sd Najwyszy. Kodeks nie stwierdza
bowiem wyranie, czy chodzi wycznie o aktualnych, czy te
moe rwnie byych czonkw zarzdu.
Co wicej, rwnie argument bazujcy na wykadni syste-
mowej nie jest do koca przekonywujcy. Art. 299 Kodeksu
spek handlowych take posuguje si terminem czonkowie
zarzdu, natomiast nie budzi wtpliwoci, e gdy skad zarzdu
spki zmienia si, odpowiedzialno na zasadach okrelonych
w tym przepisie ponosz osoby bdce czonkami zarzdu
w czasie istnienia zobowizania, ktrego egzekucja przeciwko
spce okazaa si bezskuteczna czyli de facto byli czonkowie
zarzdu.
Wedug prawa pracy
Argumentacja prezentowana przez Sd Najwyszy w czci
dotyczcej moliwoci dochodzenia swoich praw na gruncie
prawa pracy rwnie wydaje si niewaciwa odwoany
czonek zarzdu wcale nie ma moliwoci skutecznej ochrony
swoich interesw na tym polu.
Po pierwsze, naley zauway, e stosunek pracy i stosunek
wynikajcy z penienia funkcji czonka zarzdu to dwa oddzielne
i prawnie niezalene od siebie stosunki prawne (nie s akce-
soryjne). Zatem odwoanie z funkcji czonka zarzdu nie musi
pociga za sob wypowiedzenia stosunku pracy.
W praktyce jednak zdarza si to bardzo czsto. Podstaw
dla takiego wypowiedzenia umowy o prac jest uchwaa wal-
nego zgromadzenia (zgromadzenia wsplnikw) o odwoaniu
z funkcji, ktra z kolei opiera si na uchwale w przedmiocie
nieudzielania absolutorium. Wobec zasady, e sd pracy nie
jest uprawniony do kontroli prawidowoci uchwa walnego
zgromadzenia (zgromadzenia wsplnikw), z formalnego
punktu widzenia fakt powoania si przez zarzd na uchway
o nieudzielaniu absolutorium i odwoaniu jako na przyczyny
wypowiedzenia umowy o prac jest w zupenoci wystarczajcy
i poprawny.
Odwoany czonek zarzdu nie ma moliwoci podwaenia
prawidowoci wypowiedzenia umowy o prac, gdy sama
uchwaa stanowica podstaw dla takiego wypowiedzenie nie
zostaa zakwestionowana.
Powyszy tok rozumowania znajduje potwierdzenie w wyro-
ku Sdu Najwyszego z dnia 26 stycznia 2000 roku (sygnatura
akt I PKN 479/99): Odwoanie ze stanowiska czonka zarzdu,
ktre nie zostao skutecznie podwaone w trybie przepisw
prawa handlowego, z reguy stanowi przyczyn uzasadniajc
wypowiedzenie umowy o prac pracownikowi zatrudnionemu
w charakterze czonka zarzdu, oraz w wyroku Sdu Najwy-
szego z dnia 17 lutego 2004 roku (sygnatura akt I PK 305/03):
Sd pracy nie jest uprawniony do oceny legalnoci niezaskaronej
uchway zgromadzenia wsplnikw o odwoaniu czonka zarzdu
spki (art. 240 k.h.).
W wyniku takiej wykadni przepisw prawa pracy usunity
czonek zarzdu nie ma adnej moliwoci kwestionowania
przed sdem pracy zasadnoci wypowiedzenia dopty, dopki
nie podway skutecznie waciwych uchwa walnego zgroma-
dzenia (zgromadzenia wsplnikw) na gruncie przepisw Ko-
deksu spek handlowych. Wynika z tego, e pozbawienie go
legitymacji czynnej do zaskarania uchwa powoduje praktyczn
niepodwaalno wypowiedzenia umowy o prac.

Konkluzja
Reasumujc, w praktyce istnieje potrzeba zapewnienia
szczeglnej i skutecznej ochrony prawnej byym czonkom
zarzdu, ktrym nie udzielono absolutorium z wykonywania
obowizkw w danym roku obrotowym. Uchway walnego
zgromadzenia (zgromadzenia wsplnikw) w tym zakresie
bezporednio godz bowiem w ich interesy, zarwno czysto
osobiste, jak i stricte majtkowe.

W wietle stanowiska prezentowanego przez Sd Najwyszy
w zakresie moliwoci zaskarania uchwa walnego zgromadze-
nia (zgromadzenia wsplnikw) przez byych czonkw zarzdu
np. odwoanych z funkcji wskutek nieudzielania absolutorium
instytucja absolutorium staje si jeszcze bardziej doniosa. Jest
to wany argument na poparcie tezy, e walka o absolutorium
powinna odbywa si na etapie przed podjciem uchway
w tym przedmiocie. Co wicej, czonek zarzdu powinien
wykorzysta wszelkie moliwe instrumenty oddziaywania na
walne zgromadzenia (zgromadzenie wsplnikw) aby absolu-
torium uzyska. Brak absolutorium moe by bowiem bardzo
trudno odwrci.
jakub.pietrasik@tomczak.pl
prawnik, naley do zespou Dziau
Finansowania Korporacji; aplikant radcowski
przy Okrgowej Izbie Radcw Prawnych
w Warszawie; zajmuje si prawem procesowym,
cywilnym i handlowym.
C o r p u s l e x
J a k u b S a l w a
Jednym z gwnych elementw kadej
standardowej umowy sprzeday udziaw s
tzw. owiadczenia i zapewnienia sprzedajcego
(representations and warranties). Pojcie to
wywodzi si z systemw prawnych common law
i stanowi przejaw unifikacji midzynarodowych
wzorcw umownych
i ich implementacji rwnie do polskiego obrotu
prawnego.

Czemu su representations and
warranties?
Owiadczenia i zapewnienia sprzedajcego dotycz pewnych
faktw zwizanych z przedmiotem transakcji. Standardowo
dziel si one na owiadczenia i zapewnienia dotyczce przed-
miotu transakcji w znaczeniu cisym, tj. samych udziaw oraz
owiadczenia i zapewnienia dotyczce rzeczywistego przed-
miotu transakcji, tj. przedsibiorstwa spki, ktrej udziay s
nabywane.
Powszechne stosowanie instytucji owiadcze i zapewnie
wynika wanie z braku tosamoci formalnego oraz rzeczywi-
stego przedmiotu transakcji sprzeday udziaw. Przepisy prawa
polskiego dotyczce sprzeday praw w tym przypadku praw
udziaowych nie stanowi wystarczajcego mechanizmu chro-
nicego nabywc takich praw przed wadami prawnymi samego
przedsibiorstwa spki. Na gruncie przepisw kodeksu cywil-
nego kupujcemu przysuguj w zasadzie jedynie roszczenia
z tytuu rkojmi za wady prawne samych udziaw, np. w przy-
padku, w ktrym udziay nie stanowi wasnoci sprzedajcego
bd s obcione prawem osoby trzeciej.
Natomiast przepisy Kodeksu cywilnego nie przewiduj ja-
kichkolwiek mechanizmw odpowiedzialnoci sprzedajcego
z tytuu wad prawnych samego przedsibiorstwa spki, ponie-
wa z formalnego punktu widzenia przedmiotem sprzeday s
jedynie udziay, nie za spka sama w sobie.
Z tych wzgldw praktyka polskiego obrotu przyja rozwi-
zania wywodzce si z systemw common law w postaci re-
presentations and warranties. Standardowo sprzedajcy skada
wic wobec kupujcego rozbudowane zapewnienia dotyczce
najistotniejszych kwestii dotyczcych samej dziaalnoci spki,
takich jak: sprawy finansowe, zezwolenia i koncesje, kwestie
ochrony rodowiska, nieruchomoci, majtek ruchomy, umo-
wy zawarte przez spk, kwestie pracownicze, postpowania
sdowe, podatki i inne zobowizania publicznoprawne, prawa
wasnoci intelektualnej, ubezpieczenia itp.
Jako e charakter prawny owiadcze i zapewnie nie wyni-
ka wprost z przepisw polskiego prawa cywilnego, kluczowe
jest okrelenie zasad odpowiedzialnoci za niezgodno takich
owiadcze i zapewnie ze stanem faktycznym.
W polskiej nauce prawa wystpuj rozbienoci co do charak-
teru samych owiadcze i zapewnie. Niektrzy przedstawiciele
doktryny wyraaj pogld, e samo zoenie owiadcze co do
pewnych faktw, w braku umownego okrelenia konsekwencji
ich nieprawdziwoci, nie wywouje adnych skutkw praw-
nych. Inni z kolei uwaaj, e samo zoenie takich owiadcze,
z uwagi na ich gwarancyjny charakter, powoduje powsta-
nie roszczenia odszkodowawczego po stronie kupujcego
w przypadku ich nieprawdziwoci.
Z pewnoci powysze wtpliwoci nie dotycz owiadcze
dotyczcych stanu prawnego samych udziaw. Konsekwencje
prawne ich zoenia wynikaj wprost z przepisw Kodeksu
cywilnego dotyczcych rkojmi. Wtpliwoci moe natomiast
budzi charakter prawny owiadcze dotyczcych stanu praw-
nego i faktycznego samego przedsibiorstwa spki.
Ju jednak na wstpie naley zauway, e powysze rozbie-
noci nie maj kluczowego znaczenia w praktyce. Wynika to
z faktu, e standardowe umowy sprzeday udziaw przejte
z wzorca anglosaskiego szczegowo okrelaj skutki prawne
niezgodnoci representations and warranties z prawd. Co
wicej, strony standardowych umw sprzeday udziaw
przewanie wyczaj zastosowanie kodeksowych przepisw
dotyczcych rkojmi i poddaj kwestie zwizane z owiadcze-
niami i zapewnieniami w caoci reimowi umownemu.
Dalsze rozwaania bd wic powicone opisowi zasad
odpowiedzialnoci z tytuu nieprawdziwoci owiadcze
i zapewnie na gruncie standardowych postanowie umw
sprzeday udziaw stosowanych w obrocie.
Odpowiedzialno gwarancyjna
Podstawow zasad odpowiedzialnoci kontraktowej
w prawie polskim jest zasada winy. Dunik odpowiada wic za
niewykonanie lub nienaleyte wykonanie zobowizania, jeeli
jest ono nastpstwem okolicznoci, za ktre ponosi odpowie-
1 0 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1
Tak zwane repsy
C o r p u s l e x
R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 1 1
dzialno. Istnieje przy tym domniemanie prawne winy dunika.
Wierzyciel powinien wic wykaza jedynie fakt niewykonania
zobowizania, na duniku natomiast spoczywa ciar dowodu,
e niewykonanie zobowizania nastpio wskutek okolicznoci,
za ktre nie ponosi on odpowiedzialnoci.
Standardowe umowy sprzeday udziaw w zakresie odpo-
wiedzialnoci z tytuu nieprawdziwoci representations and
warranties w przewaajcej mierze odstpuj od podstawowej
w prawie cywilnym zasady winy na rzecz odpowiedzialnoci
gwarancyjnej (opartej na zasadzie ryzyka), uniezaleniajcej
powstanie odpowiedzialnoci od jakiejkolwiek winy po stronie
skadajcego owiadczenia.
Zasada odpowiedzialnoci gwarancyjnej wynika przede wszyst-
kim z ochronnej funkcji, jak peni owiadczenia i zapewnienia.
Podstawowym ich celem jest udzielenie kupujcemu gwarancji,
e spka bdca rzeczywistym przedmiotem transakcji jest
towarem niewadliwym. Podstawowa konstrukcja umowna
representations and warranties odpowiada wic konstrukcji
odpowiedzialnoci z tytuu rkojmi w przypadku zoenia
przez sprzedajcego okrelonego zapewnienia dotyczcego
przedmiotu sprzeday zgodnie z art. 556 Kodeksu cywilnego,
ktra rwnie kreuje odpowiedzialno gwarancyjn.
Na czym polega gwarancyjny charakter
odpowiedzialnoci z tytuu owiadcze
i zapewnie?
Owiadczenia i zapewnienia tworz zobowizanie o specy-
ficznym charakterze. Same w sobie stanowi jedynie owiad-
czenia wiedzy w przedmiocie pewnych faktw zwizanych
z dziaalnoci spki (np. owiadczenie, e spka nie naruszya
postanowie jakichkolwiek umw, ktrych jest stron). Nato-
miast skutki prawne nieprawdziwoci zoonych owiadcze s
kreowane odrbnymi postanowieniami umowy.
W przypadku representations and warranties nie mona
mwi o typowym zobowizaniu, inna, od typowej bdzie
wic rwnie ocena niewykonania zobowizania, jak rwnie
ocena, czy niewykonanie nastpio z winy czy te bez winy
sprzedajcego.
Niewykonaniem zobowizania jest w tym przypadku sama
sprzeczno danego zapewnienia ze stanem faktycznym (np.
sprzedajcy owiadcza, e spka nie jest stron jakichkolwiek
postpowa sdowych, po czym okazuje si, i spka jest
stron postpowania w charakterze pozwanego).
Gwarancyjny charakter odpowiedzialnoci z tytuu owiadcze
i zapewnie przejawia si wic w tym, e sprzedajcy ponosi
wobec kupujcego szkod w kadym przypadku, w ktrym
okrelone owiadczenie okazao si nieprawdziwe, a kupujcy
ponis z tego tytuu szkod. Odpowiedzialno taka powstaje
niezalenie od wiedzy sprzedajcego, a wic nawet w przy-
padku, w ktrym zoy on nieprawdziwe owiadczenie bdc
przekonanym o jego prawdziwoci.
Czyje ryzyko?
Ustalenie zasad odpowiedzialnoci z tytuu owiadcze
i zapewnie stanowi czstokro jeden z bardziej zapalnych
C o r p u s l e x
1 2 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1
punktw w ramach negocjacji warunkw transakcji. Kwestie
sporne nie dotycz w tym przypadku jedynie samych zasad
odpowiedzialnoci, lecz take, a by moe przede wszystkim:
1) zakresu tej odpowiedzialnoci, tj. ustalenia ogranicze
kwotowych i czasowych odpowiedzialnoci, wyboru poten-
cjalnych wad, ktre nie podlegaj jakimkolwiek ograniczeniom
odpowiedzialnoci (tzw. specific indemnities dotyczce najpo-
waniejszych zagroe ujawnionych w ramach badania due di-
ligence spki), wyboru potencjalnych wad, ktre zostay ziden-
tyfikowane oraz ktre zostan uznane za wyjtki od owiadcze
i zapewnie w ramach tzw. disclosure letter oraz
2) ustalenia wpywu informacji przekazanych kupujcemu
w ramach badania due diligence spki, a sprzecznych z kon-
kretnymi owiadczeniamii zapewnieniami, na odpowiedzialno
sprzedajcego z tytuu nieprawdziwoci takich owiadcze
i zapewnie.
Wszystkie powysze spory, cznie ze sporem co do tego,
czy odpowiedzialno z tytuu nieprawdziwoci owiadcze
i zapewnie powinna by odpowiedzialnoci gwarancyjn czy
te odpowiedzialnoci na zasadzie winy, sprowadzaj si do
jednego problemu kto powinien ponosi ryzyko ewentual-
nych wad prawnych spki bdcej przedmiotem transakcji?
Z oczywistych wzgldw kupujcy bdzie zainteresowany
nabyciem spki nieobarczonej wadami prawnymi mogcymi
w przyszoci wpyn ujemnie na jej warto. Z perspektywy
kupujcego nabywana spka nie rni si pod wzgldem
oczekiwa co do braku wad od innego rodzaju przedmiotw
sprzeday. Kupujcy chce po prostu naby towar niewadliwy.
Z drugiej za strony, nie budzi jakichkolwiek wtpliwoci,
e spka jest towarem szczeglnego rodzaju. Jej rzeczywista
warto zaley od wielu czynnikw, a zoono i nierzadko
niepewno stanu prawnego, w ktrym spka funkcjonuje,
utrudnia jasne okrelenie, czy spka prowadzi dziaalno go-
spodarcz zgodnie z prawem. W zwizku z tym utrudniona jest
ocena, czy spka nie jest zagroona poniesieniem w przyszoci
ujemnych konsekwencji finansowych zwizanych z naruszeniem
obowizujcych j przepisw lub postanowie umw.
Z powyszych wzgldw zoenie owiadcze i zapewnie
w standardowym zakresie wymaga od sprzedajcych pokona-
nia silnej bariery psychicznej. Standardowy zakres owiadcze
i zapewnie przewanie wyczerpuje bowiem wszelkie mo-
liwe ryzyka prawne zwizane z dziaalnoci spki. Zoenie
owiadcze i zapewnie w takim zakresie oznacza w praktyce
zapewnienie, e spka nie jest naraona na jakiekolwiek ryzyko
prawne zwizane z dotychczasow dziaalnoci.
Przecitny sprzedajcy, w szczeglnoci w przypadku, w kt-
rym nie jest on jednoczenie zarzdc spki bdcej przedmio-
tem transakcji, nigdy nie ma penej wiedzy na temat wszelkich
zagadnie objtych owiadczeniami i zapewnieniami. Co wicej,
wiedzy takiej nie ma rwnie przewanie take sprzedajcy
bdcy jednoczenie czonkiem Zarzdu spki.
W zwizku z tym wyraenie przez sprzedajcego zgody na
odpowiedzialno gwarancyjn z tytuu nieprawdziwoci re-
presentations and warranties wymaga uprzedniego zaakcepto-
wania przez niego faktu, e odpowiedzialno ta jest wynikiem
obarczenia go ryzykiem wad sprzedawanej spki. Nie wynika
ona za z domniemania posiadania przez sprzedajcego penej
wiedzy na temat dziaalnoci spki. Jak bowiem wspomnia-
no powyej, domniemanie takie jest w rzeczywistoci fikcj,
w adnym wypadku sprzedajcy nie posiada wiedzy odpowia-
dajcej w peni zakresowi owiadcze i zapewnie. Cay spr
sprowadza si wic do ustalenia, na kim powinno spoczywa
ryzyko wad spki.
Z tego wzgldu kupujcy dy do ustalenia w peni gwarancyj-
nej odpowiedzialnoci sprzedajcego z tytuu representations
and warranties, na co sprzedajcy coraz czciej si godz ak-
ceptujc ryzyko zoenia zapewnie w bardzo szerokim zakresie
zgodnie z zaoeniem, e podstawowym celem kupujcego jest
kupno spki nieobarczonej wadami.
W niektrych jednak przypadkach sprzedajcy, z rnych
wzgldw nierzadko z przyczyn psychologicznych - nie wy-
raaj zgody na poniesienie penej odpowiedzialnoci za spk,
w zwizku z czym uzgodnienie zasad odpowiedzialnoci wy-
maga wypracowania rozwizania kompromisowego.
Klauzula subiektywnoci czyli winy
Rozwizaniem kompromisowym jest w praktyce przejcie
z zasady odpowiedzialnoci gwarancyjnej na zasad winy
w odniesieniu do najbardziej newralgicznych owiadcze
i zapewnie. W tym celu stosuje si zabieg kwalifikowania
owiadcze ich odniesieniem do najlepszej wiedzy sprzeda-
jcego (np. zgodnie z najlepsz wiedz sprzedajcego spka
nie naruszya jakiegokolwiek postanowienia umowy, ktrej jest
stron i nie istniej podstawy do podnoszenia w przyszoci
przez jakkolwiek osob trzeci roszcze z tytuu jakiejkolwiek
umowy, ktrej stron jest spka).
C o r p u s l e x
Dziki takiej kwalifikacji owiadczenie traci swj bezwarunko-
wy charakter. Sprzedajcy nie zapewnia, e okrelony fakt mia
miejsce, a jedynie, i mia on miejsce wedug jego najlepszej
wiedzy.
Sama nieprawdziwo owiadczenia nie bdzie wic warun-
kiem wystarczajcym do powstania odpowiedzialnoci sprze-
dajcego. Warunkiem koniecznym przypisania sprzedajcemu
odpowiedzialnoci bdzie dodatkowo jego wina, polegajca na
zoeniu owiadczenia wbrew najlepszej wiedzy.
W zwizku z powyszym kluczowe dla zdefiniowania zakresu
odpowiedzialnoci sprzedajcego jest ustalenie zakresu pojcia
najlepszej wiedzy. Przede wszystkim naley mie na uwadze,
e odwoanie nie dotyczy wiedzy, lecz najlepszej wiedzy.

Odpowiedzialno sprzedajcego powstanie wic nie tylko
w przypadku, w ktrym rzeczywicie nie wiedzia on o niepraw-
dziwoci owiadczenia, ale rwnie w przypadku, w ktrym
co prawda o takiej nieprawdziwoci nie wiedzia, ale powinien
wiedzie wedug najwyszych standardw starannoci, jakich
naley od niego oczekiwa.
Odwoanie si do pojcia najlepszej wiedzy oznacza wic
konieczno dokonania przez sprzedajcego odpowiednich
aktw starannoci w procesie uzyskiwania informacji o stanie
przedsibiorstwa spki. Nieuzasadniona niewiadomo tego
stanu nie zwolni sprzedajcego z odpowiedzialnoci.
Samo pojcie najlepszej wiedzy nie definiuje natomiast
okrelonych standardw starannoci, jakim powinien sprosta
sprzedajcy. Standardy takie z pewnoci powinny by zobiek-
tywizowane. Sprzedajcy powinien wic dokona takich aktw
starannoci, jakie mog by w sposb uzasadniony oczekiwane
od przecitnego sprzedajcego znajdujcego si w podobnej
sytuacji.
Z tej perspektywy na pewno naley rozrni sytuacj sprze-
dajcego bdcego jedynie wsplnikiem spki od sytuacji sprze-
dajcego, ktry peni jednoczenie funkcj czonka Zarzdu.
Osoba zasiadajca w Zarzdzie powinna co do zasady mie
pen wiedz na temat wszelkich aspektw dziaalnoci spki
i znacznie trudniej bdzie jej wykaza, e posiadania konkretnej
wiedzy nie mona byo od niej oczekiwa.
W tym miejscu wymaga zaznaczenia, e pomimo ograniczenia
znaczenia owiadczenia odwoaniem do najlepszej wiedzy,
to na sprzedajcym skadajcym takie owiadczenie w dalszym
cigu spoczywa ciar dowodu, e o nieprawdziwoci owiad-
czenia nie wiedzia i nie musia wiedzie zgodnie z obowizu-
jcymi go standardami odpowiedzialnoci.
Klauzula zgodnie z najlepsz wiedz prowadzi bowiem do
ustanowienia (lub te powrotu do) zasady winy, jednake nie
zmienia oglnej zasady domniemania winy w ramach odpo-
wiedzialnoci kontraktowej, wynikajcej z art. 471 kodeksu
cywilnego.
Oznacza to, e zastosowanie klauzuli zgodnie z najlepsz wie-
dz nie prowadzi do znaczcej poprawy sytuacji sprzedajcego,
zwaszcza, gdy jest on jednoczenie czonkiem Zarzdu sprze-
dawanej spki. W dalszym cigu bowiem kupujcy zobowi-
zany jest jedynie do wykazania, e owiadczenie zoone przez
sprzedajcego jest nieprawdziwe. Sprzedajcy natomiast musi
udowodni brak wiedzy i brak obowizku uzyskania wiedzy
o nieprawdziwoci owiadczenia, co moe wywoa powane
trudnoci dowodowe.
Akceptacja ryzyka
Ustalenie podmiotu ponoszcego ryzyko zwizane z poten-
cjalnymi wadami prawnymi przedsibiorstwa spki bdcej
przedmiotem transakcji jest staym elementem towarzysz-
cym negocjacjom kadej umowy sprzeday udziaw lub akcji.
Zauwaalna jest przy tym tendencja obciania sprzedajcego
takim ryzykiem. Wyjtkiem s transakcje, w ramach ktrych
pozycja sprzedajcego jest bardzo silna, a wybr kupujcego
odbywa si w formie przetargu czy aukcji.
Natomiast w przypadku standardowych transakcji sprzeday
udziaw coraz czciej zasady odpowiedzialnoci z tytuu re-
presentations and warranties s ustalane w sposb korzystny
dla kupujcego.
W zwizku z powyszym sprzedajcym coraz trudniej jest
przeforsowa postanowienia ograniczajce ich odpowiedzial-
no, w tym poprzez kwalifikowanie owiadcze za pomoc
klauzuli zgodnie z najlepsz wiedz. Znamiennym jest, e
coraz czciej kupujcym udaje si przeforsowa koncepcj,
zgodnie z ktr nawet informacje ujawnione kupujcemu
w ramach badania due diligence nie zwalniaj sprzedajcego
z odpowiedzialnoci za wady spki ujawnione w trakcie takiego
badania.
Z uwagi na coraz wszy margines negocjacyjny, sprzedajcy
pragncy ograniczy odpowiedzialno z tytuu representations
and warranties powinni rozway ograniczenie negocjacji do
jednego, najbardziej skutecznego rodzaju ogranicze, np.
w postaci wyczenia odpowiedzialnoci w zakresie informacji
ujawnionych w trakcie badania spki.
W pozostaym zakresie warto rozway zaakceptowanie ryzy-
ka. Zwaszcza, e ograniczenie odpowiedzialnoci poprzez klau-
zul wedug najlepszej wiedzy w wielu przypadkach bdzie
stanowio dla sprzedajcego jedynie iluzoryczne zabezpieczenie
z uwagi na spoczywajcy na nim ciar dowodowy.
R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E N 2 0 1 1 | 1 3
jakub.salwa@tomczak.pl
prawnik dziau Finansowanie Korporacji, aplikant
drugiego roku aplikacji przy Okrgowej Radzie
Adwokatw. Specjalizuje si w transakcjach
typu M&A. Wspuczestniczy w powstaniu
opracowa na temat poczenia spek i spki
komandytowej.
C o r p u s l e x
1 4 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 1 5
Nieruchomoci
inwestycje
1 4 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 1 5
J o a n n a O s t o j s k a
Skutek skutku
Czsto i duo mwi si o rkojmi wiary publicznej ksig
wieczystych, jako o zasadzie, w wietle ktrej, w uproszcze-
niu, to, co zapisane zostao w ksidze jest zgodne ze stanem
faktycznym. Analiza dokonywana na gruncie owej, ze wszech
miar zreszt susznej, zasady nie powinna odbywa si jednak
bez prby okrelenia zasigu jej dziaania, w szczeglnoci bez
sprecyzowania krgu podmiotw, ktrych ochronie zasada ta
ma suy i sytuacji, w ktrych ochrona ta winna by nalena.
O tym bdzie tu mowa.
Kim jeste, uytkowniku wieczysty?
Uytkowanie wieczyste, twr prawny nie do koca kon-
strukcyjnie zrozumiay, ani-nie-wasno, a jednoczenie ani-
nie-ograniczone prawo rzeczowe, tak dugo stanowi element
polskiego porzdku prawnego, e wszyscy przyzwyczailimy
si traktowa je niemal na rwni z prawem wasnoci.
I susznie.
Nie naley zapomina jednak, e w uytkowanie wieczyste
oddawane mog by wycznie grunty Skarbu Pastwa lub
jednostek samorzdu terytorialnego i adne inne (dla jasnoci
wywodu posu si w niniejszym opracowaniu pewnym
uproszczeniem pod pojciem Skarbu Pastwa rozumie bd
rwnie jednostki samorzdu terytorialnego). W uytkowanie
wieczyste nie odda wic swoich gruntw ani przysowiowy
Kowalski ani spka z kapitaem prywatnym.
Regulacja ta ma swe gbokie uzasadnienie. Za przekazaniem
gruntu w uytkowanie wieczyste stoi bowiem cel publiczny
uytkownik wieczysty dlatego korzysta z gruntw publicznych
na preferencyjnych warunkach, gdy zwykle zostaje on zobo-
wizany do wykorzystania otrzymanej nieruchomoci w cile
okrelony sposb (w drodze wypenienia tzw. obowizkw
inwestycyjnych, polegajcych np. na wzniesieniu budynkw
o okrelonym przeznaczeniu).
Jednoczenie, z uytkowaniem wieczystym prawo wie
dwa podstawowe uprawnienia uytkownika wieczystego, tj.
uprawnienie do korzystania z nieruchomoci z wyczeniem
innych osb oraz uprawnienie do rozporzdzania swoim pra-
wem. Owe rozporzdzanie prawem to nic innego jak czynienie
z nim wszystkiego, na co prawo pozwala. Nie ma wic adnych
przeszkd, by uytkownik wieczysty zby przysugujce mu
prawo na rzecz osoby trzeciej.
Podsumowujc, podniesione wyej zastrzeenia, w uyt-
kowanie wieczyste grunt odda moe wycznie podmiot
publiczny. Nie ma jednak prawnych przeszkd, by ten, komu
grunt zosta w uytkowanie wieczyste oddany, zby go nastp-
nie czy to na rzecz osoby fizycznej, czy prawnej, a ta osoba
na rzecz kolejnej.
I c pocz?
Wyobramy sobie jednak, e Skarb Pastwa wpisany zosta
do ksigi wieczystej, jako waciciel nieruchomoci, niezgodnie
z prawem, co nie byo wiadome w momencie dokonywania
wpisu. Kilka lat po wpisie, Skarb Pastwa ustanowi na tej nie-
ruchomoci prawo uytkowania wieczystego na rzecz osoby
A, ktra aktualnie korzysta z nieruchomoci.
Po kilkunastu?, kilkudziesiciu? latach od dokonania wpisu
wychodzi na jaw fakt niezgodnego z prawem wpisania do
ksigi wieczystej Skarbu Pastwa jako waciciela nieruchomoci.
Pojawia si prawowity waciciel, ktry da zwrotu nierucho-
moci. Jak zachowa ma si A skoro naby prawo uytkowania
wieczystego w dobrej wierze od osoby, ktra wedug treci
ksigi bya wacicielem owej nieruchomoci?
Co zrobi ma sd w postpowaniu o zwrot nieruchomoci
(lub raczej w postpowaniu o uzgodnienie treci ksigi wieczy-
stej z rzeczywistym stanem prawnym), skoro w uytkowanie
wieczyste oddawane mog by wycznie grunty Skarbu Pa-
stwa lub jednostek samorzdu terytorialnego, a Skarb Pastwa,
jak si okazuje, nigdy nie by wacicielem nieruchomoci,
o ktr toczy si spr?
Dylematy tego rodzaju powstaj zwykle w przypadku sporw
dotyczcych zwrotu majtkw znacjonalizowanych na podsta-
wie aktw prawnych o charakterze wywaszczeniowym.
Podczas realizacji tego rodzaju aktw, wadza publiczna
dopuszczaa si licznych naduy (por. w szczeglnoci De-
kret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia
6 wrzenia 1944 roku, w ramach ktrego na wasno Skarbu
Pastwa przejto atrakcyjne majtki ziemskie, w tym paace
P l a c e r a t l e g e
1 6 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 1 7
i dwory), std przed sdami powszechnymi, wzgldnie przed
organami administracji, trwaj dzi liczne postpowania o zwrot
bezprawnie znacjonalizowanych majtkw.
W przypadku pozytywnego rozstrzygnicia w tym zakresie,
sd powszechny, wzgldnie organ administracji, stwierdza, e
podstaw ujawnienia Skarbu Pastwa jako waciciela stanowio
wadliwe zawiadczenie o przejciu gruntu albo wadliwa decyzja
nacjonalizacyjna. W wietle powyszego, skoro Skarb Pastwa
nigdy nie by wacicielem nieruchomoci, to jak i czy w ogle
mg odda grunt w uytkowanie wieczyste?
Czy osoba, o ktrej z treci ksigi wiadomo, e jest uytkow-
nikiem wieczystym moe rzeczywicie legitymowa si tym
prawem, skoro w uytkowanie wieczyste oddawane mog by
wycznie grunty stanowice wasno Skarbu Pastwa, a Skarb
Pastwa przecie nigdy nie by wacicielem nieruchomoci od-
danej w uytkowanie wieczyste?
Co zrobi z przedmiotowym uytkowaniem wieczystym
skoro, z jednej strony, nie mogo by ono ustanowione przez
Skarb Pastwa, gdy Skarb Pastwa nigdy nie by wacicielem
nieruchomoci, z drugiej za, uytkownik wieczysty naby prawo
uytkowania wieczystego odpatnie, w dobrej wierze, od osoby
wpisanej do ksigi wieczystej jako waciciel, przez co winien by
chroniony przez rkojmi wiary publicznej ksig wieczystych?
W ten sposb dochodzi do zderzenia dwch zasad: tej,
w wietle ktrej prawo uytkowania wieczystego powsta
moe wycznie na gruntach bdcych wasnoci Skarbu
Pastwa, z t, zgodnie z ktr w razie niezgodnoci midzy
stanem prawnym nieruchomoci, a stanem rzeczywistym, tre
ksigi wieczystej rozstrzyga na korzy tego, kto naby prawo
rzeczowe od osoby uprawnionej wedug treci tej ksigi, zwan
zasad rkojmi wiary publicznej ksig wieczystych.
W praktyce, powysze wtpliwoci sprowadzaj si do okre-
lenia prawnego zasigu dziaania rkojmi wiary publicznej
ksig wieczystych i wskazania skutkw tej zasady dla interesw
majtkowych Skarbu Pastwa, uytkownika wieczystego oraz
prawowitego waciciela nieruchomoci.
Dwa sposoby
Dylemat powyszy rozstrzygn mona na dwa sposoby i takie
te koncepcje powstay w tzw. prawniczej doktrynie. Pierwsza
z nich wskazuje, e art. 5 Ustawy o ksigach wieczystych i hi-
potece w ogle nie moe by stosowany jako rodek ochrony
nabywcy uytkowania wieczystego. W wietle drugiej z nich,
prawo nie daje podstaw, by odmwi uytkownikowi wieczy-
stemu ochrony wynikajcej z zasady rkojmi wiary publicznej
ksig wieczystych.
adne z powyszych rozwiza nie jest merytorycznie
w peni waciwe.
W przypadku uwzgldnienia koncepcji zaprezentowanej jako
pierwsza, w wtpliwo naleaoby podda sam zasad rkoj-
mi wiary publicznej ksig wieczystych, skoro nie miaaby ona
chroni nabywcw dziaajcych w dobrej wierze.
W razie uwzgldnienia za koncepcji opisanej jako druga, na-
stpowaaby wyrana sprzeczno z art. 232 Kodeksu cywil-
nego, ktry dopuszcza ustanowienie uytkowania wieczystego
tylko na gruntach znajdujcych si w zasobach szeroko pojtego
pastwa. Z uwagi na ten swego rodzaju prawny impas, spro-
wadzajcy si do pytania o to, ktrej z zasad przyzna pierw-
szestwo, nie wystarczyo oprze si wycznie na literalnym
brzmieniu przepisw, a sign do zasad oglnych, w tym do
zasad susznoci, jakkolwiek by ich nie definiowa.
Skutek skutku i koncepcja rodka
Zaprezentowane powyej zagadnienie, z uwagi na powstajce
w orzecznictwie kontrowersje i wtpliwoci, zostao przedsta-
wione przez Sd Najwyszy do rozstrzygnicia powikszonemu
skadowi tego Sdu.
W dniu 15 lutego 2011 roku, Sd Najwyszy w skadzie sied-
miu sdziw podj uchwa (sygnaturze akt III CZP 90/10),
w ktrej stwierdzi, e rkojmia wiary publicznej ksig wie-
czystych chroni nabywc uytkowania wieczystego take
w razie wadliwego wpisu w ksidze wieczystej Skarbu Pa-
stwa lub jednostki samorzdu terytorialnego jako waciciela
nieruchomoci.
Sd Najwyszy zway, e zasada rkojmi wiary publicznej
ksig wieczystych stanowi niepodwaalny, aksjologiczny fun-
dament dla ochrony bezpieczestwa obrotu prawnego i praw
osb dziaajcych w zaufaniu do treci ksigi. Nie ma przy tym
podstaw, by fundamentu tego odmawia prawu uytkowa-
nia wieczystego. Z tych wzgldw Sd Najwyszy stan na
stanowisku, e wadliwe dziaanie Skarbu Pastwa nie moe
pozbawia ochrony dziaajcego w dobrej wierze uytkownika
wieczystego, nawet wobec waciciela gruntu.
Wydawa by si mogo, e opisywana uchwaa nie naley do
kontrowersyjnych na pierwszy rzut oka nie sposb wyobrazi
sobie w tym zakresie innego rozstrzygnicia ni zero-jedyn-
kowe, a Sd Najwyszy po prostu wybra, ktrej z zasad
przyzna pierwszestwo.
Nic bardziej mylnego. W komentowanym orzeczeniu Sd
Najwyszy zaprezentowa bowiem koncepcj poredni, kt-
ra, cho literalnie zakada ochron uytkownika wieczystego
przez zasad rkojmi wiary publicznej ksig wieczystych, nie
doprowadza do wystpienia sprzecznoci z art. 232 Kodeksu
cywilnego.
Z przedmiotowego orzeczenia wynika, e uytkownik wie-
czysty wci winien by traktowany jako uytkownik wieczysty.
P l a c e r a t l e g e
1 6 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 1 7
Kto jest wic wacicielem nieruchomoci skoro w uytkowanie
wieczyste oddawane mog by wycznie grunty publiczne?

Sd Najwyszy stworzy w tym zakresie, kontrowersyjn
w mojej ocenie, koncepcj interpretacyjn, w wietle ktrej
zasada rkojmi wiary publicznej ksig wieczystych zakada
w tym przypadku wystpienie dwch skutkw pierwszego,
okrelonego przez Sd jako podstawowy, polegajcego na
nabyciu prawa uytkowania wieczystego od nieuprawnionego
(co jest zasadne w wietle sentencji uchway) oraz drugiego,
okrelonego przez Sd jako wtrny, polegajcego na uzyskaniu
prawa wasnoci nieruchomoci przez Skarb Pastwa.

W tym znaczeniu skutek nabycia nieruchomoci przez Skarb
Pastwa jest wic niejako skutkiem skutku stosowania rkojmi
wiary publicznej ksig wieczystych do ochrony uytkownika
wieczystego.

Innymi sowy, Sd Najwyszy wywid, e skoro ustanowienie
uytkowania wieczystego naley, z uwagi na zasad rkojmi
wiary publicznej ksig wieczystych, uzna za prawidowe
i pozostajce w zgodzie z prawem, to z tej przyczyny, w celu
zachowania reguy z art. 232 Kodeksu cywilnego, stwierdzi
naley, e wasno nieruchomoci uzyska Skarb Pastwa.
W opinii Sdu Najwyszego, uzyskanie wasnoci przez Skarb
Pastwa stanowi wtrny i niesamodzielny skutek sucy za-
pewnieniu jak najpeniejszej ochrony prawnej uytkownikowi
wieczystemu, dziaajcemu w zaufaniu do treci wpisu w ksidze
wieczystej.

Wprawdzie mona w zaproponowanej interpretacji odnale
analiz susznociow (bo co gdy uytkownik wieczysty zby
uytkowanie wieczyste osobie A, osoba A zbya je na rzecz
osoby B, a osoba B na rzecz osoby C, ktra na gruncie
posadowia budynek mieszkalny i wyodrbnia w nim lokale
na rzecz 50 kolejnych osb? Czy kade takie nabycie naley
uzna za niewane?). Trudno oprze si jednak wraeniu, e
taka konstrukcja, zakadajca uzyskanie wasnoci nieruchomoci
przez Skarb Pastwa, ktra to wasno zostaa przecie pra-
womocnie podwaona, tylko z tego wzgldu, e wymaga tego
skutek objcia uytkownika wieczystego ochron wynikajc
z art. 5 Ustawy o ksigach wieczystych i hipotece, wydaje si
by karkoomn.
Skutki przedstawionego wyej zapatrywania s niebagatelne.
Ju na pierwszy rzut wida, e interpretacja Sdu Najwyszego
powoduje powstanie pewnych wtpliwoci natury aksjologicz-
nej takie wtrne uzyskanie wasnoci nieruchomoci przez
Skarb Pastwa powodowa bdzie de facto legalizowanie
bezprawnych dziaa wadzy publicznej, w sytuacji, w ktrej
owa bezprawno zostaa prawomocnie lub ostatecznie prze-
sdzona.
Co wicej, zaakceptowanie tezy, e Skarb Pastwa uzyska
prawo wasnoci nieruchomoci w wyniku objcia uytkow-
nika wieczystego rkojmi wiary publicznej ksig wieczystych
spowoduje, e waciciel, na rzecz ktrego stwierdzono bez-
prawne dokonanie do ksigi wieczystej wpisu prawa wasnoci
Skarbu Pastwa, nie bdzie mg odzyska nalecej do niego
nieruchomoci, a pozostawa mu bdzie jedynie roszczenie
odszkodowawcze przeciwko Skarbowi Pastwa z racji bez-
prawnego dziaania wadzy publicznej i definitywnej utraty prawa
wasnoci gruntu.
W praktyce zatem, w sytuacji dwch moliwych rozwiza
dylematu, z ktrych adne nie jest z ca pewnoci suszne
i sprawiedliwe, Sd Najwyszy da prymat ochronie nowego
sui-generis waciciela (uytkownika wieczystego) przed waci-
cielem dawnym, ktrego wadza publiczna pokrzywdzia.
Trzeba jednak zada pytanie o to, czy ten historyczny dylemat
aby na pewno nadaje si do rozstrzygania na poziomie stoso-
wania prawa, czy te raczej naley on wprost do zagadnie
konstytucyjnych, ktre moe rozstrzyga jedynie ustawa.
joanna.ostojska@tomczak.pl
prawnik dziau Nieruchomoci i Inwestycji
aplikant adwokacki przy Okrgowej Radzie
Adwokackiej, prowadzi doradztwo w zakresie
nieruchomoci, interesuje si prawem
medycznym i przygotowuje prac doktorsk
z tego zakresu.
P l a c e r a t l e g e
1 8 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 1 9
Podatek od nieruchomoci w odniesieniu
do stadionw
W dniu 18 kwietnia 2007 roku, kiedy europejskie wadze
pikarskie ogosiy, e organizatorami turnieju EURO 2012 bd
Polska i Ukraina, stao si jasne, e w najbliszych latach istotne
inwestycje budowlane, przeprowadzane w wymienionych kra-
jach, dotyczy bd stadionw. Jeli chodzi o przypadek Polski,
w cieniu planowanej budowy lub modernizacji gwnych aren
powstaway plany realizacji mniejszych obiektw w innych
miejscowociach.
Rachunek finansowy przedsiwzicia dotyczcego stadionu
nie moe ogranicza si do analizy kosztw jego budowy lub
modernizacji. W gr wchodz rwnie koszty eksploatacji,
wrd ktrych istotn rol odgrywaj obcienia podatkowe
z tytuu podatku od nieruchomoci.
Podatek od nieruchomoci uwagi oglne
Podatek ten naley do grupy podatkw lokalnych, za uregulo-
wany jest w ustawie z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach
i opatach lokalnych.
W myl art. 1c ustawy podatkowej, waciwym organem
podatkowym jest wjt, burmistrz albo prezydent miasta.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy podatkowej, przedmiotem opo-
datkowania s grunty, budynki lub ich czci oraz budowle lub
ich czci, przy czym te ostatnie o tyle tylko, o ile zwizane s
z prowadzeniem dziaalnoci gospodarczej. Pewne wyczenia
przedmiotowe przewiduj kolejne dwa ustpy tego artykuu.
Wrd podatnikw art. 3 ust. 1 ustawy podatkowej wyrnia
si wacicieli oraz posiadaczy samoistnych nieruchomoci lub
obiektw budowlanych, uytkownikw wieczystych gruntw
oraz posiadaczy nieruchomoci lub ich czci albo obiektw
budowlanych lub ich czci, stanowicych wasno Skarbu
Pastwa lub jednostki samorzdu terytorialnego. Pozostae
ustpy tego artykuu przewiduj szczeglny rozkad obowizku
podatkowego w wymienionych w nich przypadkach.
Art. 4 ust. 1 ustawy podatkowej okrela natomiast podstaw
opodatkowania dla kadego z przedmiotw opodatkowania,
o ktrych mowa w art. 2 ust. 1 ustawy. Dla gruntw pod-
staw t stanowi powierzchnia, dla budynkw lub ich czci
powierzchnia uytkowa, za w przypadku budowli lub ich
czci warto stanowica podstaw obliczania amortyzacji,
niepomniejszona o odpisy amortyzacyjne, za co do budowli
cakowicie zamortyzowanych ich warto z dnia 1 stycznia
roku, w ktrym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego.
Jeeli natomiast od budowli lub jej czci nie dokonuje si od-
pisw amortyzacyjnych, podstaw opodatkowania jest ich war-
to rynkowa, okrelona przez podatnika na dzie powstania
obowizku podatkowego (art. 4 ust. 5 ustawy podatkowej).
Stadion budynek czy budowla?
Gwn wtpliwo w kontekcie analizy obcie z tytuu
podatku od nieruchomoci w odniesieniu do stadionw budzi
kwestia odpowiedniej klasyfikacji takich obiektw sportowych
jako jednej z form obiektw budowlanych, o ktrych mowa
w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane.
Problem ten ma istotne znaczenie z punktu widzenia okrelenia
podstawy opodatkowania danego obiektu zgodnie z zasadami
opisanymi powyej.
Wo j c i e c h D e j a
Opodatkowanie
stadionw
P l a c e r a t l e g e
1 8 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 1 9
Wedug art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy podatkowej budowl jest
za obiekt budowlany nie bdcy budynkiem lub obiektem maej
architektury, a take urzdzenie budowlane w rozumieniu prze-
pisw prawa budowlanego zwizane z obiektem budowlanym,
ktre zapewnia moliwo uytkowania obiektu zgodnie z jego
przeznaczeniem.
Odpowiednia klasyfikacja stadionu jako budynku lub budowli
wymaga dokadnej analizy przypadku konkretnego stadionu. Jak
wynika z praktyki, organy podatkowe dokonuj na tym polu
niejednolitych interpretacji. W Warszawie i Lublinie nowocze-
sne stadiony pikarskie uznano za budowle. Z drugiej strony,
prezydent miasta Poznania przyj, e stadion przygotowywany
tame z myl o EURO 2012 jest budynkiem.
W dalszej czci artykuu zasygnalizowane zostan rne
warianty w zakresie speniania przez dany stadion poszczegl-
nych elementw definicji budynku. Analiza przebiega bdzie
dwutorowo, w zalenoci od przyjcia jednego z nastpujcych
zaoe:
1. przedmiotem opodatkowania powinien by stadion jako
cao - brya stadionu oraz boisko znajdujce si wewntrz
zabudowy (dalej jako Teza 1),
2. brya stadionu oraz boisko powinny stanowi odrbne
przedmioty opodatkowania, (dalej jako Teza 2).
Trwae zwizanie z gruntem
Przesanka ta budzi najmniejsze wtpliwoci w praktyce i to
niezalenie od przyjcia jednej z powyszych Tez. W wyroku
z dnia 10 wrzenia 2010 roku, sygnatura akt II OSK 1361/
09, Naczelny Sd Administracyjny w Warszawie stwierdzi,
e trwae zwizanie z gruntem oznacza mocne poczenie
w takim stopniu, e odczenie spowodowaoby zasadnicz zmian
w sensie technicznym uniemoliwiajc np. ponowne posadowienie
danego obiektu w innym miejscu bez koniecznoci ponownego
przygotowania podoa. Wymogu tego nie speniayby jedynie
trybuny ruchome, ktre mona przenie w inne miejsce bez
potrzeby ingerencji w grunt w tej nowej lokalizacji. Rozwizania
takie stosuje si jednak wspczenie bardzo rzadko.
Wydzielenie z przestrzeni przez przegrody
budowlane
W przypadku elementu definicji budynku w postaci wydzie-
lenia z przestrzeni za pomoc przegrd budowlanych, r-
norodno stadionw moe dopuszcza szereg rozbienych
rozwiza.
Przy przyjciu Tezy 1, przegrd budowlanych pozbawiony jest
stadion skadajcy si z samych trybun umieszczonych na waach
ziemnych. Charakterystyka ta odpowiada wikszoci obiektw
zlokalizowanych w mniejszych miejscowociach, a take starych
obiektw, ktre obecnie w Polsce zastpowane s obiektami
o konstrukcjach betonowych i stalowych.
Jeeli pod trybunami stadionu znajduj si natomiast dodatko-
we pomieszczenia, odgrodzone s one przegrodami budow-
lanymi zewntrzn cian stadionu z jednej, za trybunami
z drugiej strony.
Prawdziwe wtpliwoci powsta mog na tle oceny samych
trybun, z wysokoci ktrych kibice obserwuj wydarzenie
sportowe. Trybuny uzna mona za przegrod budowlan,
jednake uyty w art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy podatkowej imie-
sw wydzielony sugeruje, e ustawa wymaga odgrodzenia
ze wszystkich stron. Tymczasem, zgodnie z przeznaczeniem
trybun, nie mog by one oddzielone od pyty boiska fizyczn
przeszkod (z wyczeniem potw lub tablic reklamowych).

Za najblisze przegrody mona wic uzna dopiero pozosta-
e trybuny. Taka interpretacja prowadzi do dalszych niejasnoci
w wietle definicji powierzchni uytkowej budynku z art. 1a ust.
1 pkt 5 ustawy podatkowej. Przepis ten nakazuje dokonywa-
nie pomiarw tej powierzchni po wewntrznej dugoci cian.
W zwizku z powyszym, przy przyjciu Tezy 1 oraz zaoe-
niu, e stadion jest budynkiem, pyta boiska rwnie musiaaby
zosta wliczona do powierzchni uytkowej budynku, co budzi
wtpliwoci.
Problem opisany w poprzednim akapicie nie powstaby przy
aprobacie Tezy 2. Naleaoby wtedy uzna, e siedzcy na
trybunach kibice ogldaliby wydarzenie sportowe niejako
z poziomu dachu czy elewacji budynku, ktrym jest sama brya
stadionu. W pozostaym zakresie rozwaania dokonane zgodnie
z Tez 1 maj zastosowanie rwnie do Tezy 2.
Problem fundamentw
Podobnie jak w przypadku przegrd budowlanych, analiza
zaopatrzenia stadionu w fundamenty powinna by dokonywana
a casu ad casum.
Przyjwszy Tez 1, jeli chodzi o obiekty, ktrych trybuny
umieszczone s na waach ziemnych, za plac gry ma charakter
boiska gruntowego, niezalenie od dalszych klasyfikacji, stadion
jest w caoci pozbawiony jakichkolwiek fundamentw.
Z kolei w przypadku, gdy pod trybunami stadionu znajduj
si dodatkowe pomieszczenia, zgodnie z praktyk budowlan
mona przyj, e w tej czci stadion posiada fundamenty.
Odrbn kwesti pozostaje problem wystpowania funda-
mentw pod powierzchni pyty boiska. Rozwizanie takie
stosuje si najczciej wtedy, gdy bezporednio pod placem
gry zlokalizowane s inne pomieszczenia stadionu bd miej-
sca parkingowe. Tak jest na przykad w przypadku Stadionu
Narodowego. W przeciwnym razie moe okaza si, e nie
ma koniecznoci ani zasadnoci stosowania fundamentw, za
ewentualne urzdzenia, takie jak system podgrzewajcy mu-
raw boiska pikarskiego czy drena, mog by umieszczone
bezporednio w odpowiednio przygotowanym podou
gruntowym.
Ten ostatni problem traci znaczenie przy udzieleniu aprobaty
Tezie 2. Kwestia fundamentw pod pyt boiska pozostaje bez
znaczenia dla oceny charakteru prawnego samej bryy stadionu.
Pyt boiska mona za uzna za grunt, stanowicy odrbny
przedmiot opodatkowania bd jako dach budynku, jeli pod
jej powierzchni znajduj si inne pomieszczenia. Pozostae
uwagi przedstawione w nawizaniu do Tezy 1 w peni stosuj
si do stanu rzeczy istniejcego przy przyjciu Tezy 2.
P l a c e r a t l e g e
2 0 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 2 1
Problem dachu
Istotne trudnoci moe budzi odpowied na pytanie, czy
stadion posiada dach w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy
podatkowej oraz art. 3 pkt 2 Prawa budowlanego. Zgodnie
z wyrokiem Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego w Gliwi-
cach z dnia 10 padziernika 2010 roku, sygnatura akt I SA/Gl
758/10, dachem jest nakrycie budynku, wierzchnia cz osoni-
tego wntrza, cz budynku ograniczajca go od gry, niezale-
nie od konstrukcji czy uytych do jego wybudowania materiaw.
Jeeli jednak obiekt budowlany zosta zaprojektowany oraz
wykonany bez dachu, nie moe by uznany za budynek (jak
orzek Wojewdzki Sd Administracyjny w Poznaniu w wyroku
z dnia 24 marca 2009 roku, sygnatura akt II SA/Po 924/08).
Przy przyjciu Tezy 1, obiekty cakowicie pozbawione zada-
szenia zarwno nad boiskiem, jak i nad trybunami, w sposb
oczywisty nie mog zosta uznane za budynki.
Wikszo stadionw powstajcych lub modernizowanych
w Polsce, przeznaczonych do uytku przez druyny profesjonal-
ne, zaopatrzona jest w czciowe zadaszenie chronice kibicw
przed ewentualnymi opadami, jednake nierozcigajce si na
powierzchni samego boiska. Moe budzi wtpliwoci, czy
takie zadaszenie spenia warunki, o ktrych mowa w przywo-
anym wczeniej wyroku Wojewdzkiego Sdu Administracyj-
nego w Gliwicach.
Inne stadiony, poza staym zadaszeniem trybun, zawieraj
instalacj dachu ruchomego, ktry w krtkim czasie jest w sta-
nie zasoni lub odsoni powierzchni pyty boiska. W takim
przypadku stanowisko o uznaniu stadionu za budynek byoby
najprostsze do obrony, jako e w kadej chwili stadion mgby
mie zapewnione cakowite pokrycie dachowe, ograniczajce
go od gry.
Zgodnie z Tez 2, pomieszczenia pooone pod trybunami
z definicji zaopatrzone s w dach, ktry stanowi poziom trybun.
Co do powierzchni placu gry oraz ewentualnych pomieszcze
zlokalizowanych poniej niego, sama pyta boiska moe ucho-
dzi za dach oddzielajcy wspomniane pomieszczenia od gry.
W takim przypadku obiekt zlokalizowany poniej pyty boiska,
z definicji trwale zwizany z gruntem, posiadajcy przegrody
budowlane, fundamenty oraz wyej wymieniony dach, ucho-
dziby za budynek.
Pyta boiska uwagi zbiorcze
W kontekcie podatku od nieruchomoci mwi si zwykle
o stadionie w rozumieniu caoci techniczno-uytkowej, co
w naturalny sposb moe skania ku przyjciu Tezy 1. Nie
sposb jednak uzna, e Teza 2 jest z gry skazana na niepo-
wodzenie.
Po pierwsze, Teza 1 prowadzi do wspomnianych wczeniej
powanych wtpliwoci w obliczaniu powierzchni uytkowej
jako podstawy opodatkowania przy przyjciu, e stadion jest
budynkiem (czego nie mona a priori wykluczy, jak dowodzi
wspomniana decyzja prezydenta miasta Poznania). Po drugie,
ze zblion sytuacj mamy do czynienia przy opodatkowaniu
budynku mieszkalnego o rzucie w ksztacie litery U bd
O oraz fragmentu gruntu wydzielonego cianami budynku.
W takim przypadku pobierany jest zarwno podatek od po-
wierzchni uytkowej budynku, jak i powierzchni tego gruntu
(pod warunkiem, e pod t powierzchni nie znajduj si
pomieszczenia).
Podsumowujc, w myl Tezy 2 pyta boiska moe stanowi:
1. grunt wtedy podatek od nieruchomoci zostanie pobrany
od jej powierzchni,
2. dach budynku, o ile pod jej powierzchni znajduj si
pomieszczenia wtedy podatek od nieruchomoci zostanie
pobrany od powierzchni uytkowej budynku,
3. element budowli (w tym budowli ziemnej), o ile bdzie
stanowia element obiektu budowlanego innego ni budynek
wtedy podatek od nieruchomoci zostanie pobrany od war-
toci ustalonej zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 3 lub ust. 5 ustawy
podatkowej.
Znaczenie klasyfikacji
Omwiona powyej klasyfikacja stadionu jako budynku
lub budowli ma kluczowe znaczenie dla ustalenia podstawy
P l a c e r a t l e g e
2 0 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 2 1
opodatkowania podatkiem od nieruchomoci, a w rezultacie
wysokoci samego obcienia podatkowego.
Wysoko stawki podatku od nieruchomoci ustala kadora-
zowo rada danej gminy w drodze uchway. Ustawa podatkowa
okrela natomiast w art. 5 maksymalny roczny puap stawek dla
danego przedmiotu opodatkowania.
Gdyby przyj, e stadion (lub jego cz) mona zaklasyfiko-
wa jako budynek, rozrni naley dwa przypadki:
1. waciciel lub posiadacz stadionu stanowicego wasno
Skarbu Pastwa lub jednostki samorzdu terytorialnego pro-
wadzi przy jego uyciu dziaalno gospodarcz (Przypadek 1)
w takim razie maksymalna stawka wynosi aktualnie 21,05 z
za 1 m
2
powierzchni uytkowej,
2. waciciel lub posiadacz stadionu stanowicego wasno
Skarbu Pastwa lub jednostki samorzdu terytorialnego nie pro-
wadzi przy jego uyciu dziaalnoci gospodarczej (Przypadek 2)
w takim razie maksymalna stawka wynosi aktualnie 7,06 z za
1 m
2
powierzchni uytkowej.
Przy zaoeniu, e stadion (lub jego cz) uzna naley za
budowl, powysze rozrnienie przypadkw pozostaje ak-
tualne, przy czym w analogicznych przypadkach:
1. Przypadek 1 w takim razie maksymalna stawka wynosi
aktualnie 2% od wartoci, o ktrej mowa w art. 4 ust. 1 pkt 3
lub ust. 5 ustawy podatkowej,
2. Przypadek 2 w takim razie stadion nie podlega opodat-
kowaniu.
W przypadku uycia stadionu niezalenie od prowadzonej
dziaalnoci gospodarczej, interpretacj korzystniejsz dla
podatnika jest przyjcie, e stadion naley uzna za budowl.
W takim bowiem razie stadion nie bdzie w ogle podlega
opodatkowaniu.
Gdy ze stadionu korzystaj kluby lub inne podmioty profesjo-
nalne, dla ustalenia rozwizania mniej uciliwego dla podatnika
wymagane jest porwnanie stawek stosowanych dla budynku
oraz budowli. W przypadku niedawno wybudowanych lub
zmodernizowanych stadionw eksploatowanych przez druyny
profesjonalne okazuje si, e, przy zaoeniu stosowania przez
organy podatkowe stawek maksymalnych, zaklasyfikowanie
stadionu jako budowli prowadzi moe do kilku- bd nawet
kilkunastokrotnie wyszych rocznych opat z tytuu podatku od
nieruchomoci - w porwnaniu z przyjciem, e stadion moe
uchodzi za budynek.
Podkreli w tym miejscu naley, e niezalenie od dokonanej
klasyfikacji stadionu jako danego rodzaju obiektu budowlane-
go, w mocy pozostaje zobowizanie publicznoprawne z tytuu
podatku od nieruchomoci obliczanego od gruntu, na ktrym
stadion si znajduje.
Dopuszczalno zwolnienia od podatku
Zobowizania z tytuu podatku od nieruchomoci pobieranego
od stadionw mog stanowi dla podatnikw istotne obcienie.
Przepisy przewiduj jednake rozwizanie dopuszczajce ca-
kowite zwolnienie od tego podatku.
Zgodnie z art. 7 ust. 3 ustawy podatkowej, rada gminy moe
w drodze uchway wprowadzi okrelone zwolnienia od
podatku od nieruchomoci. Naley przy tym podkreli, e
zwolnienia te powinny mie charakter jedynie przedmiotowy,
a zatem dotyczy okrelonych kategorii nieruchomoci lub
obiektw budowlanych, nie za poszczeglnych podatnikw.
Znaczenie tego rozrnienia wynika z regulacji art. 217 Kon-
stytucji Rzeczypospolitej Polskiej, wedug ktrego ewentualne
zwolnienia podmiotowe mog by wprowadzane jedynie
w formie ustawowej.
Z pragmatycznego punktu widzenia, cho zwolnienie od
podatku powinno by wyjtkiem, w obecnej sytuacji prawnej
jawi si ono jako konieczno. Po pierwsze stadiony na razie
nie potrafi na siebie zarabia i dugo jeszcze podatek bdzie
stanowi dla uytkownika stadionu istotny problem. Po drugie
stadiony w wikszoci s wasnoci samorzdw, wic podatek
w gruncie rzeczy porednio lub bezporednio oznaczaby
pacenie z jednej kieszeni do drugiej tego samego waciciela.
Podsumowanie
Podatek od nieruchomoci jest zobowizaniem publiczno-
prawnym, ktre nie moe by bagatelizowane przez waci-
cieli, posiadaczy samoistnych lub innych posiadaczy stadionw.
Obcienie z tego tytuu moe opiewa w skali roku na kwoty
liczone w milionach zotych.
Problematyka ustalenia odpowiedniej stawki podatkowej
dotyczy natomiast odpowiedniej klasyfikacji stadionu jako
budynku albo budowli. Kwestia ta wymaga szczegowej ana-
lizy przesanek przewidzianych w art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy
podatkowej dokonywanej indywidualnie w przypadku kadego
analizowanego stadionu.

Wydaje si wszake, e stadiony w obecnej postaci nie
byy po prostu przewidziane przepisami podatkowymi. S
to specyficzne obiekty, zarwno w sensie architektonicznym,
jak rwnie z uwagi na penion funkcj z uwzgldnieniem
szczeglnego momentu rozwoju wielkich widowisk stadiono-
wych w Polsce.
agodniejsze traktowanie nie moe by tu wic potraktowa-
ne jako zwyk potrzeb kadego podatnika, lecz jako wymg
zdrowego spoecznego rozsdku.
wojciech.deja@tomczak.pl
prawnik dziau Nieruchomoci i Inwestycje,
aplikant radcowski przy Okrgowej Izbie Radcw
Prawnych w Warszawie, specjalizuje si w
zagadnieniach prawa handlowego oraz prawa
cywilnego ze szczeglnym uwzgldnieniem
umw zwizanych z procesem budowlanym,
zajmuje si rwnie doradztwem w przedmiocie
postpowania cywilnego i prawa sportowego.
P l a c e r a t l e g e
2 2 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 2 3
Rozdzia dziesity opracowania
powiconego przeksztaceniom
spek powicamy przeksztaceniu
spki osobowej w inn spk
osobow. Praktyka podpowiada nam,
e jest to stosunkowo rzadki rodzaj
przeksztace. Wynika to z faktu, e
przeksztacenia spek w wikszoci
przypadkw motywowane s podatkowo.
W przypadku za przeksztacenia spki
osobowej w osobow, najtrudniej uzyska
jest korzyci podatkowe zwaszcza
po zmianach, jakie miay miejsce
w przepisach podatkowych z pocztkiem
2011 roku.
Nasze przekonanie jest jednak tylko
intuicj.
Komentarze
Res in Commercio
c o r p u s l e x
Prawo handlowe
Przeksztacenie spek
Cz dziesita.
K o me n t a r z e R e s i n C o mme r c i o
2 2 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 2 3
C O R P U S l e x
Prawo HANDLOWE
K o me n t a r z e R e s i n C o mme r c i o
Przeksztacenie spek. Cz dziesita.
Rozdzia dziesity
Osobowa w osobow
10.1. Zdolno przeksztaceniowa spek osobowych
320 Zgodnie z art. 551 Kodeksu spek handlowych przeksztaceniu
moe zosta poddana kada spka osobowa (jawna, part-
nerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna) oraz spka
cywilna pod warunkiem, e nie rozpocza podziau majtku,
o ile znajduje si w stanie likwidacji oraz nie znajduje si
w upadoci.
321 Ustawodawca nie przewidzia koniecznoci cakowitego
pokrycia kapitau zakadowego jako warunku dopuszczajcego
przeksztacenie spki komandytowo-akcyjnej w spk
kapitaow, tak jak to uczyni odnonie spki akcyjnej (art.
577 3 Kodeksu). W zwizku z powyszym naley uzna za
dopuszczalne przeksztacenie spki komandytowo-akcyjnej,
w ktrej nie zosta cakowite pokryty kapita zakadowy.
322 W ramach przeksztace spek osobowych w kapitaowe
moliwych jest 8 konfiguracji - kada spka osobowa,
tj. spka jawna, partnerska, komandytowa i koman-
dytowo-akcyjna moe zosta przeksztacona w jedn
z dwch spek kapitaowych, tj. w spk z ograniczon
odpowiedzialnoci oraz spk akcyjn. Przeksztacenie
spki partnerskiej ma jednak miejsce stosunkowo rzadko,
z racji ogranicze odnonie formy prawnej wykonywania
wolnego zawodu, jakie nakadaj ustawy szczeglne oraz
dogodnego dla partnerw uksztatowania odpowiedzialnoci,
ograniczonej tylko do zobowiza spki powstaych
w zwizku z wykonywaniem zawodu przez danego part-
nera.
10.2. Przeksztacenie w upadoci
323 Ustawa Prawo upadociowe i naprawcze, bdca
ustaw szczegln w stosunku do Kodeksu dozwala na
przeksztacanie spek, o ile s one prowadzone wedug
przepisw ustawy. Wobec braku szczeglnej procedury
przeksztacania w Prawie upadociowym i naprawczym,
naley uzna, e przeksztacenie musi po prostu pozostawa
w zgodzie z przepisami tej ustawy, a w szczeglnoci
z dyrektyw interpretacyjn zawart w art. 2 ustawy,
tj. zosta przeprowadzone tak, aby roszczenia wierzy-
cieli mogy zosta zaspokojone w jak najwyszym stopniu,
a jeli racjonalne wzgldy na to pozwol - dotychczasowe
przedsibiorstwo dunika zostao zachowane.

324 W praktyce przekada si to na moliwo dokonania
przeksztacenia wycznie w drodze ukadu. W teorii podnosi
si, e skoro interes wierzycieli moe zosta zaspokojony
w drodze przejcia spki, jako osoby prawnej, poprzez
konwersj wierzytelnoci na udziay lub akcje, zasadne
moe by przeksztacenie spki osobowej w kapitaow,
by nastpnie dokona ww. konwersji.
10.3. Rodzaje przeksztace
325 Przeksztacenie spki osobowej w inn spk osobow jest
tym rodzajem przeksztacenia, ktre obejmuje najwicej, bo
dwanacie wariantw. Kada spka osobowa, tj. spka
jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna
moe si bowiem przeksztaci w jedn z trzech pozostaych.
Mimo to jednak statystyka i dowiadczenie wskazuj, e
przeksztacenia spek w ramach typu spek osobowych
wystpuj stosunkowo rzadko. O ile do koca 2010 roku
za tego rodzaju przeksztaceniem stay wyrane motywy
podatkowe przeszacowanie wartoci rodkw trwaych,
to po dniu 31 grudnia 2010 motywy takie odpady.
326 Jeeli za chodzi o drugi, obok podatkowego, motyw
przewodni przeksztace, czyli ograniczenie osobistej
odpowiedzialnoci, to nadal pozostaje on w mocy
w przypadku, gdy docelowym modelem przeksztacenia
2 4 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 2 5
K o me n t a r z e R e s i n C o mme r c i o
Przeksztacenie spek. Cz dziesita.
jest spka komandytowa lub komandytowo-akcyjna. Polscy
przedsibiorcy s jednak zdecydowanie mniej wraliwi na
kwestie osobistego bezpieczestwa ni na korzyci podat-
kowego wynikajce z przeksztacenia.
327 Szczeglny przypadek stanowi w tym zakresie niewtpliwie
spka partnerska. Jej przeksztacenie w inn spk osobow
spotyka si bardzo rzadko, majc na wzgldzie okoliczno,
i wiele ustaw szczeglnych, regulujcych funkcjonowanie
wolnych zawodw wyklucza moliwo ich wykonywania
w formie spki komandytowej czy komandytowo-akcyjnej,
co wicej ta forma prowadzenia dziaalnoci jest relaty-
wnie korzystna dla wsplnikw- nie ponosz oni bow-
iem odpowiedzialnoci za zobowizania spki powstae
w zwizku z wykonywaniem dziaalnoci przez pozostaych
wsplnikw, ktr przecie ponosiliby w razie zorgani-
zowania swej dziaalnoci w formie spki jawnej czy kom-
andytowej (w tej ostatniej w zalenoci od posiadania statusu
komplementariusza lub komandytariusza). Opisywany przy-
czynek, tj. ch ograniczenia odpowiedzialnoci wsplnikw
tylko do zobowiza indywidualnie zaciganych powoduje,
e spka partnerska jest czsto t przeksztacon, rzadziej
przeksztacan.
10.4. Przeksztacenie przymusowe
328 Jest to wzgldnie unikalna konstrukcja przepisw, zasugujca
na osobne wzmiankowanie. Zgodnie z treci art. 583
Kodeksu, w przypadku mierci wsplnika spki jawnej jego
spadkobierca moe da przeksztacenia tej spki w spk
komandytow i przyznania mu statusu komandytariusza.
Intencj ustawodawcy jest w tym przypadku zapewnienie
spadkobiercy zmarego wsplnika uczestniczenia w spce
przy jednoczesnym ograniczeniu jego odpowiedzialnoci
za jej zobowizania. Podkreli jednak naley, i przepis
ten moe mie zastosowanie tylko wwczas, gdy umowa
spki przewiduje moliwo wstpienia na miejsce zmarego
wsplnika jego spadkobiercw.
329 danie przeksztacenia powinno by skierowane przez
spadkobierc do wsplnikw spki w cigu szeciu miesicy
od dnia uzyskania stwierdzenia nabycia spadku. Pocztkiem
biegu terminu jest wic nie moment otwarcia spadku, czyli
moment mierci spadkodawcy ani moment dowiedzenia
si o fakcie bycia spadkobierc, lecz formalne uzyskanie
stwierdzenia nabycia spadku, co jest korzystne dla spad-
kobiercw. Za dzie stwierdzenia nabycia spadku naley
bowiem przyj dzie uprawomocnienia si postanowienia
sdu o stwierdzeniu nabycia spadku. Susznie podnosi si
jednak ujemne skutki tak dugiego terminu dla samej spki.
Stwierdzenie nabycia spadku moe nastpi kilka a nawet
kilkanacie lat po mierci wsplnika, co stoi w sprzecznoci
i zasadn pewnoci i bezpieczestwa obrotu. Na gruncie
Kodeksu handlowego z 1934 roku termin ten rwnie
wynosi trzy miesice, liczony by jednak od dnia, w ktrym
spadkobierca dowiedzia si o mierci spadkodawcy. Po
upywie szeciu miesicy uprawnienie spadkobiercy wygasa.
330 W sytuacji zgoszenia przez spadkobierc zmarego wspl-
nika stosowanego dania wsplnicy mog albo dokona
przeksztacenia spki jawnej w spk komandytow
(daniu spadkobiercy czyni zado take jej przeksztacenie
w spk komandytowo-akcyjn, w ktrej spadkobierca
uzyskuje status akcjonariusza) albo podj uchwa
o rozwizaniu spki. Tym samym wsplnicy albo godz
si na uwzgldnienie dania spadkobiercy albo musz
zrezygnowa z prowadzonej przez siebie dziaalnoci.
Kodeks nie przewiduje sytuacji, w ktrej wsplnicy mogliby
kontynuowa dziaalno w dotychczasowej formie, std
przeksztacenie to okrelane jest w doktrynie prawniczej
mianem przeksztacenia przymusowego. Jeeli wic spka
nie uwzgldnia dania spadkobiercy zmarego wsplnika
musi doj do jej rozwizania. Cho nie stanowi o tym
bezporednio Kodeks, wobec zasady swobody umw, nie
mona wykluczy zawarcia ze spadkobierc umowy prze-
niesienia ogu jego praw i obowizkw jako wsplnika na
inn osob zgodnie z regu wyraon w art. 10 Kodeksu.
331 Uchwaa o rozwizaniu spki musi by podjta jednomylnie,
w gosowaniu nie bierze jednak udziau spadkobierca
zmarego wsplnika. Jest to o tyle oczywiste, e bez trudu
blokowaby on uchwa o rozwizaniu spki, przez co prz-
epis straciby racj bytu- wobec sprzeciwu spadkobiercy co do
rozwizania spki zawsze dochodzioby do jej przeksztacenia
zgodnie ze zgoszonym przez niego daniem. Okoliczno,
e uchwa o rozwizaniu spki podejmuj pozostali wspl-
nicy, tj. z wyczeniem spadkobiercy, stanowi odstpstwo od
generalnej zasady wyraonej w art. 58 Kodeksu spek han-
dlowych, ktry stanowi, i rozwizanie spki moe nastpi
tylko w drodze jednomylnej uchway wsplnikw, jednak,
z przyczyn wskazanych powyej, regulacja ta jest gboko
uzasadniona.
332 Procedura przeksztacenia spki przebiega wedle zasad
oglnych, z wyczeniem moliwoci zastosowania tzw.
uproszczonej procedury, o ktrej bdzie mowa w dalszej
czci. Spka musi wic przygotowa plan przeksztacenia,
podda go badaniu przez biegego rewidenta i zapewni
wsplnikom dostp do informacji przed gosowaniem
uchway o przeksztaceniu.
333 Jak wskazano wyej, danie spadkobiercy zmarego wspl-
nika uznaje si za uwzgldnione take wwczas gdy pozostali
wsplnicy powzili uchwa o przeksztaceniu spki jawnej
w spk komandytowo-akcyjn przyznajc temu spad-
kobiercy status akcjonariusza. Sformuowanie kodeksowe
pozostali wsplnicy oznacza literalnie, e od podjcia
decyzji o formie w jak przeksztacona zostanie spka
jawna wyczony jest spadkobierca zmarego wsplnika. Tym
samym, teoretycznie spadkobierca nie ma adnego wpywu
na ksztat spki, ktrej bdzie wsplnikiem.
c o r p u s l e x
Prawo handlowe
2 4 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 2 5
C O R P U S l e x
Prawo HANDLOWE
K o me n t a r z e R e s i n C o mme r c i o
Przeksztacenie spek. Cz dziesita.
334 K westi istotn pozostaje rwnie odpowiedzialno
spki i wsplnikw za niedokonanie przeksztacenia
bd za nierozwizanie spki. W takiej sytuacji spadko-
biercy przysugiwaoby roszczenie o ustalenie obowizku
przeksztacenia spki bd wystpienie z powdztwem
o rozwizanie spki na podstawie art. 63 par. 1 Kodeksu,
w przypadku zastosowania ktrego wany powd
stanowioby naruszenie praw spadkobiercy. Nie stoi
oczywicie na przeszkodzie rwnie wypowiedzenie przez
spadkobierc umowy spki na zasadach oglnych.
335 W przypadku uwzgldnienia dania spadkobiercy
i przeksztacenia spki jawnej w spk komandytow lub
komandytowo-akcyjn, jak rwnie w przypadku rozwizania
spki, spadkobierca odpowiada za zobowizania spki
dotychczas powstae tylko i wycznie na zasadach prawa
spadkowego. W niemaym uproszczeniu oznacza to, e
do chwili przyjcia spadku - spadkobierca moe przyj lub
odrzuci spadek w cigu szeciu miesicy od dnia, w ktrym
dowiedzia si o powoaniu do spadku, po upywie tego
terminu uznaje si, i spadek zosta przyjty - spadkobierca
wsplnika odpowiada tylko udziaem w spce a nie caym
majtkiem. W razie prostego przyjcia spadku spadkobierca
odpowiada caym swoim majtkiem bez ograniczenia, w sy-
tuacji przyjcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza za,
jego odpowiedzialno ogranicza si tylko do wartoci tzw.
stanu czynnego spadku.
10.5. Oglna procedura przeksztacenia
336 Zdolno przeksztaceniow ma kada spka osobowa,
ustawodawca odmawia jej jedynie tym spkom osobowym,
co do ktrych ogoszono upado lub ktre weszy w stan
likwidacji i rozpoczy podzia majtku.
337 Zgodnie z procedur, spka osobowa przeksztacana w inn
spk osobow winna, niezalenie od omwionych ju up-
rzednio czynnoci dotyczcych wszystkich przeksztacanych
spek, okreli wsplnikw prowadzcych sprawy spki
przeksztaconej i j reprezentujcych.
338 Plan przeksztacenia powinien by przygotowany przez
wszystkich wsplnikw prowadzcych sprawy spki, ktra
ulega przeksztaceniu i sporzdzony w formie pisemnej
pod rygorem niewanoci. Nie oznacza to oczywicie,
e plan przeksztacenia musi by napisany przez wszystkich
wsplnikw- dokonanie takich czynnoci mog oni bowiem
z powodzeniem zleci, przepis ten winien by rozumiany
jako zobowizanie wszystkich wsplnikw do przyjcia czy
zatwierdzenia planu nie za do samego jego sporzdzenia.
339 Kodeks odmawia zdolnoci przeksztaceniowej tym
spkom w likwidacji, ktre rozpoczy podzia majtku.
Moment rozpoczcia podziau majtku w praktyce gospo-
darczej likwidowanych spek wystpuje w rzeczywistoci
tak pno, e ograniczenie zdolnoci przeksztaceniowej
spek likwidowanych jest bardzo niewielkie. Niemniej
jednak, wobec kompetencji likwidatorw ograniczonych
jedynie do zakoczenia spraw spki i upynnienia jej majtku,
stosowne czynnoci mogliby oni podejmowa tylko na mocy
uchway wsplnikw.
10.6. Uchwaa o przeksztaceniu spki
340 Uchwaa o przeksztaceniu spki osobowej w inn spk
osobow podejmowana jest jednomylnie przez wszystkich
wsplnikw. Zasada ta w spce komandytowej i koman-
dytowo-akcyjnej dotyczy wic nie tylko komplementariuszy
lecz take komandytariuszy i akcjonariuszy. Wtpliwoci budzi
suszno takiej regulacji- wymg uzyskania jednomylnoci
take w spce komandytowo-akcyjnej powoduje, e
uchwaa moe zosta zablokowana nawet przez tego ak-
cjonariusza, ktry posiada bardzo niewielk liczb akcji.
341 Uchwaa o przeksztaceniu musi zosta utrwalona
w protokole sporzdzonym przez notariusza i zawiera
m.in. wysoko sumy komandytowej, w przypadku
przeksztacenia w spk komandytow (w sytuacji istnienia
kilku sum komandytowych okreli naley sum ich sum)
lub warto nominaln akcji, w przypadku przeksztacenia
w spk komandytowo-akcyjn. Przy czym obowizek
ten powinien dotyczy okrelenia wysokoci kapitau
zakadowego, gdy przy samym tylko okreleniu wartoci ak-
cji, kwota kapitau zakadowego stawaaby si znana dopiero
w momencie zoenia owiadcze o uczestnictwie w spce
przeksztaconej.
342 Uzasadnione wtpliwoci budzi konieczno okrelenia
wysokoci sum komandytowych skoro wsplnicy przystpuj
do spki dopiero po powziciu uchway o przeksztaceniu.
W takim razie okrelenie sumy sum komandytowych ma
charakter warunkowy, uzaleniony od zoenia przez wspl-
nikw uczestniczcych w spce przeksztaconej stosownych
owiadcze.
2 6 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 2 7
K o me n t a r z e R e s i n C o mme r c i o
Przeksztacenie spek. Cz dziesita.
kC1CkCt 2L8kANIA WSCLNIkCW kCWAD2qCCn SkAW SCtkI
MACILILWSkI SCtkA IAWNA 2 SILD2I8q W WAkS2AWIL
2 DNIA 1 GkUDNIA 2011 kCkU

W dnlu 1 grudnla 2011 roku, o godzlnle 10.00, w Warszawle w sledzlble splkl pod flrm
Macle[ewskl splka [awna, wplsane[ do re[esLru przedslblorcw kra[owego 8e[esLru Sdowego,
prowadzonego przez Sd 8e[onowy dla m. sL. Warszawy w Warszawle, xll Wydzlal Cospodarczy
kra[owego 8e[esLru Sdowego, pod numerem k8S 0000678912 (dale[ [ako: ,SpIka"), odbylo sl
zebranle wsplnlkw prowadzcych sprawy Splkl z nasLpu[cym porzdklem obrad:

1. CLwarcle zebranla.
2. Wybr przewodnlczcego zebranla, sLwlerdzenle prawldlowoscl zwolanla zebranla l [ego zdolnoscl
do pode[mowanla uchwal oraz przy[cle porzdku obrad zebranla.
3. od[cle uchwaly w sprawle przy[cla planu przekszLalcenla Splkl w splk komandyLow.
4. Zamknlcle zebranla.

Ad 1 | 2 porzqdku obrad

Zebranle oLworzyl pan Andrze[ Macle[ewskl, przy[mu[c funkc[ przewodnlczcego posledzenla.
rzewodnlczcy posledzenla zarzdzll sporzdzenle llsLy obecnoscl, a po [e[ podplsanlu sLwlerdzll, ze
na posledzenlu s obecnl wszyscy wsplnlcy prowadzcy sprawy Splkl, Lo [esL: pan Andrze[
Macle[ewskl oraz panl Agnleszka Samborska. W konsekwenc[l przewodnlczcy sLwlerdzll, ze zebranl
wsplnlcy Splkl s zdolnl do pode[mowanla uchwal ob[Lych porzdklem obrad. nasLpnle
[ednoglosnle w glosowanlu [awnym przy[Lo porzdek obrad zebranla l przysLplono do reallzac[l [ego
kole[nych punkLw.

Ad 3 porzqdku obrad

UCnWAtA Nk 1 WSCLIkCW kCWAD2ACCn SkAW SCtkI 2 DNIA 1 A2D2ILkNIkA 2011 k.
w spraw|e przy[c|a |anu rzeksztaIcen|a SpIk| w spIk komandytowq wraz z zaIqczn|kam|

1
Wsplnlcy prowadzcy sprawy splkl dzlala[ce[ pod flrm Macle[ewskl Splka [awna z sledzlba w
Warszawle, sLosownle do arL. 337 kodeksu splek handlowych przy[mu[e ponlzszy plan
przekszLalcenla Splkl w splk komandyLow wraz z zalcznlkaml do planu przekszLalcenla (dale[
[ako: ,|an rzeksztaIcen|a"), zalczonyml do nlnle[sze[ uchwaly.

|an rzeksztaIcen|a spIk| Mac|e[ewsk| SpIka [awna z s|edz|bq w Warszaw|e w spIk
komandytowq

Splka pod flrm Macle[ewskl Splka [awna z sledzlb w Warszawle przy ullcy Malego lranka
13, 00-332 Warszawa, wplsana do re[esLru przedslblorcw prowadzonego przez Sd 8e[onowy dla
%<'()*%"+',(#%
Wobec wyczerpanla porzdku obrad zebranla wsplnlkw prowadzcych sprawy Splkl oraz braku
wolnych wnloskw w sprawach rznych przewodnlczcy zamknl dzlsle[sze zebranle.

roLokolowano osoblscle.

Wsplnlcy prowadzcy sprawy splkl Macle[ewskl splka [awna:

Andrze[ Macle[ewskl: ~--,., m+-..,.:e.

Agnleszka Samborska: ~,-..:,e+ +s--:e+





Warszawa, dnla 1 grudnla 2011 roku

m.sL. Warszawy w Warszawle, xll Wydzlal Cospodarczy kra[owego 8e[esLru Sdowego pod numerem
k8S 0000678912 (,SpIka") zosLanle przekszLalcona w splk komandyLow. rzekszLalcenle nasLpl
zgodnle z wymogaml wskazanyml w uzlale lll, 1yLul lv usLawy z dnla 13 wrzesnla 2000 roku - kodeks
splek handlowych (uz. u. nr 94, poz. 1037 z pzn. zm.).
Zgodnle ze sprawozdanlem flnansowym Splkl sporzdzonym na dzlen 1 llsLopada 2011 roku
warLosc bllansowa ma[Lku Splkl na Len dzlen wynosl 2.000.000,00 (dwa mlllony) zloLych.

Wklady poszczeglnych wsplnlkw Splkl zosLaly calkowlcle pokryLe l wynosz:
- Splka MeganLex Sp. z o.o.- 8.000,00 (oslem Lyslcy) zloLych,
- Andrze[ Macle[ewskl- 6.000,00 (szesc Lyslcy) zloLych,
- Agnleszka Samborska- 6.000,00 (szesc Lyslcy) zloLych.

uoLychczasowl wsplnlcy Splkl - splka MeganLex Splka z ogranlczon odpowledzlalnoscl z
sledzlb w Warszawle, zare[esLrowana w re[esLrze przedslblorcw kra[owego 8e[esLru Sdowego
pod numerem k8S 0000436718, pan Andrze[ Macle[ewskl oraz panl Agnleszka Samborska sLan sl
[e[ wsplnlkaml w nasLpu[cy sposb: splka MeganLex Splka z ogranlczon odpowledzlalnoscl
zosLanle komandyLarluszem Splkl po [e[ przekszLalcenlu, pan Andrze[ Macle[ewskl l panl Agnleszka
Samborska zosLan komplemenLarluszaml. Suma komandyLowa, do kLre[ komandyLarlusz bdzle
odpowladal za zobowlzanla Splkl po [e[ przekszLalcenlu zosLanle okreslona na 600.000,00 (szescseL
Lyslcy) zloLych.

Wklady poszczeglnych wsplnlkw Splkl po [e[ przekszLalcenlu bd wynoslly:
- Splka MeganLex Sp. z o.o.- 800.000,00 (oslemseL Lyslcy) zloLych,
- Andrze[ Macle[ewskl- 600.000,00 (szescseL Lyslcy) zloLych,
- Agnleszka Samborska- 600.000,00 (szescseL Lyslcy) zloLych.

Splka ma zaLwlerdzone sprawozdanle flnansowe za osLaLnle dwa laLa obroLowe.
Zalcznlkaml do nlnle[szego planu przekszLalcenla s:
1. pro[ekL uchwaly w sprawle przekszLalcenla Splkl w splk komandyLow,
2. pro[ekL sLaLuLu splkl przekszLalcone[,
3. wycena skladnlkw ma[Lku (akLyww l pasyww) splkl przekszLalcane[,
4. sprawozdanle flnansowe Splkl sporzdzone na dzlen 1 llsLopada 2011 roku.

2
uchwala wchodzl w zycle z dnlem pod[cla.
Za przy[clem uchwaly oddano w glosowanlu [awnym 2 glosy, glosw wsLrzymu[cych sl l glosw
przeclwnych brak.

LIS1A C8LCNCSCI
CDC2AS 2L8kANIA WSCLNIkCW kCWAD2ACCn SkAW SCtkI
MACILILWSkI SCtkA IAWNA
2 SILD2I8q W WAkS2AWIL
W DNIU 1 GkUDNIA 2011 kCkU



Andrze[ Macle[ewskl: ~--,., m+-..,.:e.


Agnleszka Samborska: ~,-..:,e+ +s--:e+






Warszawa, dnla 1 grudnla 2011 roku
c o r p u s l e x
Prawo handlowe
Zacznik nr 1 - Plan przeksztacenia
2 6 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1 | 2 7
Absolutorium
(s. 7)
Kuba Pietrasik podejmuje temat zaskaral-
noci uchway o absolutorium. Sama uchwaa
w przedmiocie udzielenia absolutorium jest
klasycznym rozwizaniem prawa handlo-
wego. Sama istota tej uchway, praktycznie
pozbawionej bezporedniej sankcji w przy-
padku odmowy udzielenia absolutorium nie
jest przedmiotem tekstu. Kuba rozwaa kwe-
sti zasadnoci linii orzecznictwa sdowego,
zgodnie z ktr byy czonek zarzdu nie ma
prawa zaskary uchway odmawiajcej mu
udzielenia absolutorium. Autor oprotestowu-
je t lini orzecznictwa, ktra w istocie ozna-
cza pozbawienie osoby najbardziej zaintere-
sowanej prawa do obrony swoich interesw.
Kwestia ju wywoaa pewn kontrowersj
w Kancelarii i naley liczy si z polemik ze
strony innych prawnikw firmy.
Tak zwane repsy (s. 10)
Prawnicze standardy w zakresie obrotu
wasnoci przemysow zostay okrelone
przez prawo anglosaskie. Z prawa tego
wywodzi si klasyczna instytucja repre-
sentation and warranties tumaczona na
polski zawsze troch nieudolnie ktra jest
fundamentem odpowiedzialnoci w ramach
kadej umowy sprzeday udziaw lub akcji.
Kuba Salwa, prawnik zajmujcy si w kan-
celarii transakcjami, omawia znaczenie tego
rozwizania w umowach, jak rwnie stara
si przetumaczy prawny sens tej instytucji
na jzyk polski. W gruncie rzeczy wszystko
zaley od litery kontraktu. Negocjujc umo-
wy, w ramach ktrych wystpuj tak zwane
repsy poleca si wic zawsze dy do
moliwie jasnego, leksykalnego rozumienia
tych zapisw, odrzucajc ich magiczne i przez
to dwuznaczne efekty.

Skutek skutkw (s. 15)
Asia Ostojska zajmuje si w swojej analizie
niezwykle trudnym do rozwizania dylema-
tem zwizanym ze skutkiem, jaki dla uytko-
wania wieczystego wywiera uniewanienie
czynnoci bdcej podstaw nabycia wasno-
ci przez Skarb Pastwa lub samorzd. Byy
waciciel, owszem, zosta pokrzywdzony
decyzj wadzy komunistycznej, ale uyt-
kownik wieczysty, ktry gdzie po drodze
naby swoje prawo moe by zwykle jest
Bogu ducha winny. Wedug przyjtje linii
orzecznictwa rkojmia winy publicznej chroni
uytkownika wieczystego z pokrzywdzeniem
byego waciciela. Prawd mwic takiego
dylematu, na przeciciu si drg historii nie
sposb jest sprawiedliwie rozwiza.

Opodatkowanie stadionw
(s. 18)
W polskim krajobrazie architektonicznym
pojawiy si stadiony w nastpstwie cze-
go musiay si one pojawi w krajobrazie
prawniczym, by uy tej nieco nadmiernej
metafory. Okazao si, e stadiony spowo-
doway znacz kontrowersj podatkow,
ktr w swoim tekcie rozwaa Wojciech
Deja. Chodzi bowiem o to, e w zale-
noci od tego, czy stadion zostanie uznany
za budynek czy te za budowl powstaje
rnica wielokrotnoci wartoci podatku
od nieruchomoci. Z analizy Wojtka wynika,
e stadionw w obecnej, nowoczesnej posta-
ci, to jest stadionw stanowicych poczenie
areny, placu i biurowca przepisy podatkowe
nie przewidziay. Ale jak miay waciwie
przewidzie, skoro stadionw nie budowano
w Polsce przez siedemdziesit lat?

Komentarze
Res in Commercio (str. 22)
Rozdzia dziesity opracowania powico-
nego przeksztaceniom spek powicamy
przeksztaceniu spki osobowej w inn
spk osobow. Praktyka podpowiada
nam, e jest to stosunkowo rzadki rodzaj
przeksztace. Wynika to z faktu, e prze-
ksztacenia spek w wikszoci przypadkw
motywowane s podatkowo. W przypadku
za przeksztacenia spki osobowej
w osobow najtrudniej uzyska jest korzyci
podatkowe zwaszcza po zmianach, jakie
miay miejsce w przepisach podatkowych
z pocztkiem 2011 roku.
Nasze przekonanie jest jednak tylko
intuicj.

Wydanie
grudzie 2011
Kancelaria Tomczak & Partnerzy
Spka adwokacka
jest specjalistyczn firm doradcz prowadzc
doradztwo w zakresie prawa gospodarczego.
Kancelaria obsuguje przede wszystkim trans-
akcje w obrocie kapitaowym, bankowym
a take w obrocie nieruchomociami. Kan-
celaria prowadzi specjalistyczn sekcj prawa
farmaceutycznego oraz prawa telekomunika-
cyjnego. Kancelaria obsuguje take biec
dziaalno firm.
Partnerzy Kancelarii:
Karolina Kocemba
Micha Tomczak
Adwokaci i Radcowie Prawni:
Wioletta Januszczyk
Karolina Muskaa
Karina Pcherz
Samodzielni prawnicy:
Dominika Latawiec - Chara
Katarzyna Bielat - Sadowska
Joanna Ostojska
Wojciech Deja
Jakub Pietrasik
Jakub Salwa
Marcin Stachowicz
Prawnicy:
Joanna Czekaj
Piotr Mikosik
Krzysztof ak
Kontakt dla mediw:
Anna Dzienio
Manager ds. PR i Komunikacji.
Wsparcie pozaprawnicze:
Iwona Drabik (tumacz)
Iwona Jaroszewska
Paulina Kalenik
Joanna Pramo
Anna Wako
Adres:
Tomczak & Partnerzy Spka Adwokacka
ul. Podwale 3/9
00-252 Warszawa, Polska
Telefon:
+48 22 33 96 500
Telefax:
+48 22 33 96 501
Strona: www.tomczak.pl
ISSN 2081-9056
Miesicznik Res in Commercio
.
Praktyka prawa
gospodarczego redagowany jest przez zesp
w skadzie: Dominika Latawiec - Chara, Joanna
Ostojska, Jakub Pietrasik i Micha Tomczak. Wsp-
pracownikami miesicznika i autorami tekstw s
prawnicy Kancelarii Tomczak & Partnerzy a take
inni prawnicy, zaproszeni do wsppracy, co w ich
notkach biograficznych wyranie zaznaczono.
Miesicznik skadany jest w programie InDesign
firmy Adobe. Autorem projektu graficznego jest
Wojciech Wilk.
S T R E S Z C Z E N I E
2 8 | R E S I N C O M M E R C I O | G R U D Z I E 2 0 1 1
l
Acknowledgement of the fullfilment
of duties (p. 7)
Kuba Pietrasik addresses the topic of appeal-
ing the resolution on the acknowledgement
of the fulfillment of duties. The resolution in
question is a classical solution derived from
the commercial law. The idea itself, practi-
cally failing to cause any direct sanction in
the event of refusal for acknowledgement
concerned, is not the main topic of the text.
Kuba deliberates on the legitimacy of case law,
pursuant to which a member of the manage-
ment board may not appeal the resolution
refusing to acknowledge the fulfillment of du-
ties. The author presents certain arguments
against case law which essentially deprives
the person concerned of the right to defend
their interests. The matter has already raised
certain controversies in the Law Office and
one has to take into account several counter
arguments to be refuted.
The so called reps (p. 10)

Legal standards within industry property
trade were determined under Anglo-Saxon
law. This law introduces the institution of rep-
resentations and warranties usually trans-
lated into Polish in a slightly bungling manner
which implies responsibility covered by
each share purchase agreement. Kuba Salwa,
a lawyer dealing with transactions of any kind
within the Law Offices operation, discusses
the meaning of the notion in question includ-
ed in the agreements as well as attempts to
explain the legal meaning thereof into Polish.
By and large, everything depends on the lit-
eral interpretation of a given contract. While
negotiating agreements including the so called
reps, it is highly recommended to strive for
a possibly clear and unequivocal lexical inter-
pretation of the provisions concerned, thus
rejecting its magic and ambiguous effects.

Effect of effects (p. 15)
Asia Ostojska deals with a very intricate di-
lemma associated with the influence exerted
on perpetual usufruct by the annulment of an
activity enabling the State Treasury or govern-
mental bodies to acquire the property. The
former owner was negatively affected by a
prejudiced verdict of communist authorities,
however, a perpetual usufructary who ac-
cidentally acquired his right may be deemed
totally innocent. According to the adopted
line, of case-warranty protects the publics
fault perpetual detrimental to the former
owner. Frankly speaking, such a dilemma
dating back to different historic sources is
very difficult to be solved.

Tax in the stadium (p. 18)
More and more stadiums are constructed
within Polish architectural landscape, as
a result of which also the number of stadi-
ums within the legal landscape, so to say
metaphorically, is increasing. It has turned
out that stadiums provokes a significant tax
controversy which is discussed throughout
the text by Wojciech Deja. Depending upon
whether the stadium will be declared as
a building or as a structure, it may result in
different tax rates imposed on the property
concerned. According to the analysis by Wo-
jtek stadiums, constituting the combination
of the arena, square and office block, were
not envisaged under tax laws. But, to tell the
truth, how were the tax provisions supposed
to envisage such an ambiguity assuming that
stadiums were not built in Poland for about
seventy years?

Commentaries
of Res in Commercio (p. 22)
Charter no. 10 of our monograph is de-
voted to the transformation of a partnership
into another partnership. According to our
experience it is a one of the least common
transformations. That may result from the
fact that it is tax benefits that drive entrepre-
neurs to transform their companies. While
transforming one partnership into another
one, tax benefits are most difficult to be
achieved especially in compliance with the
amendments to tax provisions introduced at
the beginning of 2011.
Our conviction derives, however, exclu-
sively from our intuition.
December 2011
Issue
Monthly Res in Commercio
.
Law Practice is edited by
the team composed of: Dominika Latawiec - Chara,
Joanna Ostojska, Jakub Pietrasik and Micha Tom-
czak. The further parties involved in the issuance
of a monthly as well as authors of texts are lawers
employed at Tomczak & Partners Law Office and
other lawyers invited to cooperation, which fact was
marked in their biographical notes.
The monthly is created in Adobe InDesign and de-
signed by Wojciech Wilk.
Tomczak & Partners Law Officeis
A professional counselling company render-
ing advisory services in the field of commer-
cial law. The law office is chiefly preoccupied
with transactions concerning the capital and
bank turnover as well as real estate business.
Furthermore, it runs a specialist section of
pharmaceutical as well as telecommunication
law and provides services pertaining to the
companies current activities.
Partners:
Karolina Kocemba
Micha Tomczak
Attorneys-at-law and Counsellors:
Wioletta Januszczyk
Karolina Muskaa
Karina Pcherz
Leading Lawyers:
Dominika Latawiec - Chara
Katarzyna Bielat - Sadowska
Joanna Ostojska
Wojciech Deja
Jakub Pietrasik
Jakub Salwa
Marcin Stachowicz
Associates Lawyers:
Joanna Czekaj
Piotr Mikosik
Krzysztof ak
Contact for media:
Anna Dzienio
PR & Communications Manager
Extralegal Support:
Iwona Drabik (translator)
Iwona Jaroszewska
Paulina Kalenik
Joanna Pramo
Anna Wako
Address:
Tomczak & Partners Law Office
3 Podwale St. apt. no 9
00-252 Warsaw, Poland
Telephone number:
+48 22 33 96 500,
Telefax:
+48 22 33 96 501
Website:
www.tomczak.pl
ISSN 2081 - 9056
S U M M A R Y