Obieranie cebuli

Dariusz Rosiak 27-10-2007, ostatnia aktualizacja 27-10-2007 04:54 Naley do pierwszej dziesitki najlepiej sprzedawanych gazet w USA, cho ani jedna zawarta w niej informacja nie jest prawdziwa. Czego zatem szukaj czytelnicy The Onion?

rdo: Rzeczpospolita +zobacz wicej Tu stultus es, czyli Jeste gupcem tak brzmi aciskie motto amerykaskiej gazety The Onion. To oczywicie przejaw kokieterii wobec czytelnika, pismo nie nadaje si dla gupcw, bo wymaga od odbiorcy dystansu do siebie i poczucia humoru, ktre to cechy obce s ludziom ociaym umysowo. Motto jest raczej przejawem desperacji autorw na widok wiata i ludzi, to ich pozbawiona zudze ocena rzeczywistoci, w ktrej nie ma miejsca na sentymentalizm ani na mie, nieszkodliwe i radosne dowcipy. The Onion to najmieszniejsza, a rwnoczenie najbardziej okrutna gazeta na wiecie.

Prosty przepis na klap

Historia pisma zaczyna si w sierpniu 1988 r., kiedy dwch studentw Uniwersytetu Madison w stanie Wisconsin: Tim Keck i Christopher Johnson, opublikowao 12-stronicowe pismo. Na pierwszej opisana bya historia potwora, ktry sia groz w lokalnym jeziorze, pozostae jedenacie wypeniay reklamy i kupony znikowe na pizz i piwo. Dziwny tytu gazety (onion to po angielsku cebula) pochodzi od popularnego okrelenia siedziby zwizku studentw w Madison. Keck i Johnson sprzedali gazet rok pniej, a kolejny waciciel uczyni z niej satyryczne pismo polityczno-obyczajowe, ktre w dalszym cigu opierao swj ograniczony lokalny sukces na reklamach. W 1996 r. The Onion stworzya wasn stron internetow i od tego czasu zacza si oglnokrajowa kariera pisma. W 2001 r. redakcja przeniosa si do Nowego Jorku, gdzie dzi publikowane jest co tydzie w nakadzie 710 tysicy egzemplarzy (daje mu to miejsce w pierwszej dziesitce najpopularniejszych gazet w USA). W Internecie The Onion czytana jest przez 2 miliony osb tygodniowo, milion suchaczy odbiera audycje radiowe tworzone przez zesp gazety, a od kwietnia biecego roku The Onion produkuje rwnie klipy wideo, ktre bij rekordy popularnoci na YouTube i My Space. Co roku gazeta uzyskuje okoo 7 mln dolarw przychodw z

reklam i notuje, skromny, bo skromny, ale jednak, zysk w wysokoci kilkuset tysicy dolarw. W zasadzie The Onion publikuje wycznie informacje i komentarze. Z jednym zastrzeeniem: informacje s nieprawdziwe, wymylone i kompletnie absurdalne, natomiast ich styl sugeruje cakowit wiarygodno. Konstrukcja tekstw jest prosta, agencyjna, zawieraj wiele cytatw. Niektre tematy ograniczone s wycznie do tytuw zajawianych na pierwszej stronie, nie rozwija si ich wewntrz numeru. The Onion nie prosi czytelnikw o wysyanie e-maili z ocen gazety, nie stara si by interaktywna. Layout gazety przypomina tradycyjne czasopismo z lat 70., ktre dzi wstydziby si wypuci na rynek kady powany wydawca. Komentatorzy i autorzy tekstw s w kadym numerze ci sami, podobnie zreszt uczestnicy sond ulicznych, wrd ktrych zawsze wystpuje analityk systemw, a czasami recepcjonistka, kierowca ciarwki i kwiaciarka. Autorem cakowicie absurdalnych horoskopw jest Lloyd Schumner Senior, emerytowany maszynista i dyplomowany astrolog. W czasach gdy media robi wszystko, by zaskoczy czytelnika, sprzeda mu kad bredni polan sosem pseudomdroci, formua The Onion wyglda jak przepis na pewn katastrof. A mimo to jest chyba jedyn gazet na wiecie, ktrej czytelnictwo wzroso w cigu ostatnich trzech lat o 60 procent i ktre w tym roku zamiast masowo zwalnia dziennikarzy, zatrudni 170 pracownikw. Na czym zatem polega tajemnica Cebuli?

Nagi krl poprawnoci

Chyba po prostu na tym, e The Onion jest zazwyczaj inteligentna, bywa mieszna, i to do blu, a w kadym numerze publikuje historie, ktre obraaj jak grup Amerykanw: katolikw, homoseksualistw, muzumanw, ydw, biednych, niepenosprawnych, politykw, grubych, dzieci i staruszkw, kobiety, liberaw i konserwatystw, samotne matki i Murzynw. Artykuem, ktrym The Onion podbia tysice czytelnikw w 1996 r., by tekst o wysaniu przez Billa Clintona 75 tysicy samogosek do rozdartej wojn Boni: Pierwszymi odbiorcami s miasta Sjlbvdnzv i Grznc. W artykule autor cytuje uradowanych Boniakw, np. Trszg Grzdnjlkn, ojca szeciorga dzieci, ktrych imion sam nie jest w stanie wymwi, w zwizku z czym baga Clintona o przysanie cho jednego e. Tego typu wysublimowany humor to jednak margines artykuw w The Onion. Zwykle gazeta wali na odlew, posugujc si prostymi skojarzeniami i pitrzc absurd do granic wytrzymaoci czytelnika. Dla jej redaktorw nie ma witoci ani tematw tabu. W tygodniu atakw na kliniki aborcyjne ukazuje si artyku pod tytuem: Chrystus zabija dwie osoby, rani siedem w ataku na klinik aborcyjn. Po huraganie, ktry spustoszy pewien afrykaski kraj: 15 tysicy brzowych ludzi ginie gdzie, nie wiadomo gdzie. Innym razem The Onion informuje: ydzi wezwani do Egiptu, by zreperowa piramidy. Autor wyjania, e w zwizku z uszkodzeniami piramid w cigu ostatnich 4 tysicy lat kady yd na Ziemi otrzyma list nakazujcy porzucenie rodziny i powrt do Egiptu jeli wie, co dla niego dobre. Mieszkaniec Madison nie moe si zdecydowa, czy da kanapk bezdomnemu czy kaczkom to kolejny tytu. Za takie teksty The Onion paci oczywicie ogromn cen. Wielu czytelnikw jest oburzonych, cz firm wycofuje reklamy, osoby publiczne, ktre regularnie wystpuj jako bohaterowie zmylonych historii w gazecie, cigaj czasami z powodzeniem redaktorw po sdach. Jednak dokadnie to samo, co oburza jednych, wzmacnia popularno i wbrew pozorom wiarygodno The Onion. Dla milionw czytelnikw gazeta staa si odtrutk na samozadowolenie amerykaskiego spoeczestwa i duchot politycznej poprawnoci, w jakiej dawi si wikszo amerykaskich mediw. Jej czytanie kae zastanowi si, na czym polegaj medialne fascynacje, czym jest opinia publiczna, kto tworzy wspczesne autorytety. To s wane pytania, ktrymi wiele

mediw w ogle nie zaprzta sobie uwagi. Na popularno gazety nic nie wpywa tak dobrze jak skandal, zwaszcza gdy po drugiej stronie wystpuj osoby i instytucje nierozumiejce konwencji. Do historii The Onion przesza relacja chiskiej gazety Beijing Evening News, ktra podaa jako prawdziw przepisan z The Onion informacj, wedug ktrej amerykaski Kongres zapowiada wyprowadzk z Kapitolu, jeli Waszyngton nie zbuduje na nim otwieranego dachu. Artyku jest w istocie satyr na amerykaskie kluby pikarskie i baseballowe, ktre gro przeprowadzk ze swoich stadionw, jeli lokalne wadze nie zmodernizuj obiektw. Chiczycy przez jaki czas si upierali, e informacja o zmianie siedziby Kongresu jest prawdziwa, a nastpnie wycofali si z niej oburzeni na kamstwa, do ktrych uciekaj si amerykaskie gazety dla pienidzy.

Eksperci od bredni
Si The Onion jest jej aktualno, reaguje ona niemal natychmiast na kade wane wydarzenie w Stanach Zjednoczonych i komentuje zmiany spoeczne. Zdjcie grubego Amerykanina z pilotem w rku ilustruje artyku o nowym wynalazku, mianowicie pilocie, ktry po to, aby jego waciciel nie musia wstawa, aby go podnie, moe by uruchamiany innym pilotem. W lipcu 1998 r. The Onion doniosa, e od pocztku roku gejom udao si nawrci 288 tysicy heteroseksualistw, co oznacza, e spoeczno ta jest na dobrej drodze do wykonania planu nawrcenia 350 tysicy heteroseksualistw do koca roku. W 1996 w dziale nauka ukazuje si raport z bada, ktre dowodz niezbicie, i niemowlta s tak gupie, e to w ogle nie jest mieszne. W kwietniu biecego roku The Onion wystartowaa z serwisem wideo Onion News Network, w ktrym parodiuje telewizyjne programy informacyjne z udziaem politykw i ekspertw z rnych dziedzin. Dotychczas przygotowane programy to midzy innymi naukowo-socjologiczna debata na temat roli, jak odegra bullshit w wyborach prezydenckich w 2008 r. (najwiksz w historii), panel powicony odpowiedzi na pytanie: Czy rzd wystarczajco skutecznie ledzi paranoikw i schizofrenikw? (Odpowied brzmi nie, oczywicie. Schizofrenikom naley wszczepi specjalne chipy). Furor zrobia historia na temat gwiazdy porno Jannici St Foxx, ktrej kariera moe lec gruzach, gdy w momencie ekstazy nazwaa swojego filmowego partnera Murzyna czarnuchem. Oburzeni twrcy filmu wycofali to plugastwo z katalogu, a wstrznici widzowie wyraali swoje obrzydzenie zachowaniem gwiazdy. Sama Jannica wygosia na ekranie samokrytyk, zapewniajc, e nie jest rasistk, bo w przeszoci rnli j Afroamerykanie i w przyszoci te tak bdzie.

mieszne, bo powane
Niejeden czytelnik zapyta pewnie, co w tym miesznego. Obieranie tej Cebuli nie daje lekkiej radoci. Redaktorzy gazety regularnie przekraczaj granice dobrego smaku, co wedug niektrych bdzie wyrokiem skazujcym dla gazety. Jednak The Onion kae nam zastanowi si, czym w istocie jest humor, zwaszcza dzi, w czasach coraz wikszych tragedii ogldanych niemal codziennie przez miliony ludzi i trywializowanych przez media. Todd Hanson, jeden z jej redaktorw, mwi o tym w wywiadzie: W komedii nie chodzi o to, bymy si miali. Prawdziwa wspczesna komedia opowiada zwykle o strasznych, czasem tragicznych rzeczach. To jest sposb na odreagowanie, przetworzenie horroru i ndzy duchowej, ktra nas otacza na co dzie. To z nich bierze si komedia.

George Bernard Shaw pisa: ycie nie przestaje by mieszne, gdy ludzie umieraj, ani tym bardziej nie przestaje by powane, gdy si miej. I moe te sowa powinny by prawdziwym mottem tej dziwnej amerykaskiej gazety. rdo : Rzeczpospolita