ArchiCAD 12-Podręcznik

Podrcznik uytkownika ArchiCADa 12
Graphisoft
Odwied stron Graphisoft pod adresem http://www.graphisoft.com , aby znale najbliszego dystrybutora oraz informacje o dostpnoci produktw.

Copyright 2008 by Graphisoft, wszelkie prawa zastrzeone. Surowo zabrania si odtwarzania, parafrazowania oraz tumaczenia bez uzyskania uprzednio wyranej zgody na pimie.
Znaki handlowe
ArchiCAD jest zarejestrowanym znakiem handlowym, a PlotMaker, Virtual Building (Wirtualny Budynek), StairMaker oraz GDL to znaki handlowe firmy Graphisoft. Wszystkie inne znaki handlowe s wasnoci odpowiednich firm.
Wstp
Wstp
Podrcznik ArchiCAD 12 zawiera sze gwnym rozdziaw, w ktrych przedstawiono dokadny przegld funkcji programu ArchiCAD. Zawarto tego dokumentu jest rwnie dostpna poprzez elektroniczny system Pomocy. Cz Interfejs niniejszego Podrcznika zawiera bardziej szczegowe opisy kadego ustawienia i okna dialogowego i dostpna jest jedynie w elektronicznym systemie Pomocy.
Rozdziay w niniejszym podrczniku:

Konfiguracja to skrt informacji potrzebnych do skonfigurowania programu ArchiCAD. Komunikacja z ArchiCADem stanowi wprowadzenie do podstawowych operacji w programie ArchiCAD. Rozdzia jest podzielony na trzy czci: Nawigacja, Edycja oraz Techniki. Wirtualny Budynek zawiera opis widokw modelu oraz okien, ktre posu do stworzenia Wirtualnego Budynku przy pomocy narzdzi projektowych ArchiCADa. Dokumentacja przedstawia narzdzia do rysowania i opisywania w ArchiCADzie, oraz zintegrowany proces tworzenia Arkuszy do stworzenia penej, kocowej dokumentacji Twojego projektu. Wsppraca przedstawia funkcj Zespou projektowego, dziki ktrej zesp architektw moe rwnoczenie pracowa nad tym samym projektem. W tym rozdziale rwnie opisano jako skutecznie zacza struktury powtarzalne; inteligentny proces importu i eksportu DXF/DWG oraz czenia; oraz proces korekty na bieco. Wizualizacja zawiera wszystkie narzdzia i techniki pozwalajce wywietla i przedstawia projekt architektoniczny klientowi.
Wstp
Spis treci
Wstp ____________________________________________________ 3 Konfiguracja _____________________________________________ 15 Zarzdzanie Projektami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Rozpocznij ArchiCADa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Utwrz Nowy Projekt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Zamknij Projekt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Typy plikw odczytywanych przez ArchiCADa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Kompresja plikw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Plik wzorca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Kopie zapasowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Projekt Archiwalny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Otwieranie projektw poprzez sie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 czenie plikw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Dodatki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Preferencje Projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Jednostki i poziomy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Wymiarowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Skala . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Atrybuty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Warstwy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 O Warstwach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Przecznik warstw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Tworzenie i korzystanie z Kombinacji warstw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Korzystanie z Warstw w celu zapobiegania czenia si cian, Supw i Belek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Uywanie odrbnych Ustawie Warstw dla Teczki Arkuszy . . . . . . . 30 Wstawianie elementw na pojedyncz Aktywn Warstw (Symulacja trybu pracy Autocada). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Rodzaje linii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Rodzaje wypenienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Dostpne parametry wypenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Struktury warstwowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Przypisywanie Struktur Warstwowych cianom, Stropom i Dachom 32 Definiowanie Wasnych Struktur Warstwowych . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Komponenty struktur warstwowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Pira i kolory/Zestawy Pir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34 Stosowanie Zestaww Pir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34 Modyfikowanie Zestaww Pir. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35 Przenoszenie Zestaww Pir do innych Projektw . . . . . . . . . . . . . .36 Automatyczne dostosowanie widocznoci Koloru pir dla Widokw Modelu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36 Zestawy Pir dla rnych zastosowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36 Materiay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37 O Materiaach. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37 Wywietlanie Materiaw i Tekstur w Oknie 3D. . . . . . . . . . . . . . . . .38 Wywietlanie Materiaw w oknach Przekroju/Elewacji/R . . . . . . .39 Wywietlanie materiaw w dokumencie 3D. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39 Wywietlanie Materiaw w Renderingach. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40 Tworzenie i Modyfikacja Materiaw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40 Meneder atrybutw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40 Parametry uytkownika Obiektw GDL. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41 Biblioteki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41 O Bibliotekach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41 Biblioteka startowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43 Uaktualnienia Biblioteka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43 Zasady Zarzdzania Bibliotekami. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43 O Menederze Bibliotek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44 Identyfikacja powtarzajcych si Elementw Bibliotecznych . . . . . . . . .45 Palety Brakujce elementy biblioteczne oraz Raport adowania Bibliotek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46 Ulubione . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46 O Ulubionych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46 Przechowywanie i przypisywanie Narzdziom parametrw Ulubionych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47 Interfejs Uytkownika ArchiCADa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48 Paleta Narzdzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48 Paleta info . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48 Menu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49 O Menu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49 Paski narzdzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50 O Paskach Narzdzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50
Spis treci
Skrty. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Palety . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Palety Pomocnicze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dostosowywanie rodowiska Pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O oknie dialogowym Ustawie rodowiska Pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . Zachowywanie dostosowanych Ustawie rodowiska Pracy . . . . . . . . . Profile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jak korzysta z dostosowanego rodowiska Pracy na innych komputerach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
50 51 53 54 54 55 57 58
Komunikacja z ArchiCADem________________________________ 59 Nawigacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Nawigacja pomidzy oknami ArchiCADa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Nawigacja wewntrz aktywnego okna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Zoom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Dopasuj do okna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Przemie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Podgld nawigatora (2D) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Nawigacja w Oknie 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Dostp do polece Nawigacji 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Eksploruj Model (Nawigacja 3D) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Orbituj (Nawigacja 3D) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Podgld nawigatora (3D) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Obsuga 3Dconnexion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Paleta Nawigatora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 O Palecie Nawigatora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Uywanie Nawigatora do otwierania okien projektu . . . . . . . . . . . . 67 Struktura Nawigatora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Organizator (Specjalny Tryb Nawigatora) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 System Kolorw Nawigatora. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 Nawigator Mapa Projektu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 Nawigator Mapa Widokw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 Definiowanie Ustawie Widoku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Zachowywanie Widoku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 Modyfikowanie Ustawie Widoku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 Paleta Opcji Podrcznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Nawigator Teczka arkuszy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Zestawy Publikacji Nawigatora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Zewntrzne pliki w Nawigatorze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
Funkcje wspomagajce edycj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 Zaznaczanie elementw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 Szybkie Zaznaczanie nad obszarem elementw . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 Zaznaczanie wielu elementw przy pomocy Wieloboku Zaznaczenia 79 Zaznaczanie nakadajcych si elementw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 Funkcje wspierajce Zaznaczanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 Punkty Zaznaczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 Podwietlenie Zaznaczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Podwietlanie obrysu elementw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Okno informacji o elemencie (Info Tag) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Inteligentny kursor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 Anulowanie Zaznaczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Znajd i Zaznacz w oparciu o Kryteria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Modyfikuj zaznaczone elementy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Zapamitywanie i przywoywanie zapamitanych Zaznacze . . . . . . . . 87 Obszar Zaznaczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 O Obszarze Zaznaczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Opcje definiowania Obszaru Zaznaczenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 Wywietlanie Obszaru Zaznaczenia w 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 Usuwanie Obszaru Zaznaczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Kopiowanie/Wklejanie Obszaru Zaznaczenia w oknach Projektu. . . 90 Kopiowanie Obrazka skadrowanego przy pomocy narzdzia Obszar Zaznaczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 Przesuwanie i Rozciganie elementw za pomoc Obszaru Zaznaczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 Inne operacje edycji z zastosowaniem Obszaru Zaznaczenia . . . . . . 92 Pocztki Ukadu Wsprzdnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 O Pocztkach Ukadu Wsprzdnych w ArchiCADzie . . . . . . . . . . . 92 Tworzenie Pocztku Ukadu Wsprzdnych Uytkownika . . . . . . . . 93 Pocztek Ukadu Wsprzdnych Uytkownika w Oknie 3D . . . . . . . 93 Wywietlanie i Wprowadzanie Wsprzdnych w palecie Podrczne Wsprzdne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 O Podrcznych Wsprzdnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 Parametry wywietlane w Podrcznych Wsprzdnych . . . . . . . . . . 94 Wybr wartoci wywietlanych w palecie Podrczne Wsprzdne . 95 Wprowadzanie wartoci do palety Podrczne wsprzdne . . . . . . . 96 Schemat wprowadzania wsprzdnych: Opcje zaawansowane . . . . 97 Narzdzie Miarka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 System Siatek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
Spis treci
Funkcja Przyklejanie do siatki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Linie Pomocnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 O Liniach Pomocniczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Wczanie i Wyczanie Linii Pomocniczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Rodzaje Linii Pomocniczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Wybr preferowanych Linii Pomocniczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 Wstawianie Linii Pomocniczych w trakcie rysowania . . . . . . . . . . . 103 Usuwanie Linii Pomocniczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 Przykady zastosowania Linii Pomocniczych. . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 Ograniczenia ruchu kursora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 Stosowanie ogranicze ruchu kursora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 Metoda rzutowania kursora przy zablokowanych wsprzdnych. . 106 Blokowanie wsprzdnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 Metody konstrukcyjne wzgldne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 Blokowanie Prostopade i Rwnolege . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 Dwusieczna kta. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 Przesunicie i Wielokrotne Przesunicie (Metody konstrukcyjne wzgldne) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 Ustawienie powierzchni w 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 Przyklejanie do istniejcych elementw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 Specjalne punkty przyklejania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 Specjalne punkty przyklejania na wektorze tymczasowym. . . . . . . . 111 Zasig przycigania kursora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 Wzniesienie i Grawitacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 O Wzniesieniu Elementw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 Wartoci Wzniesienia w Podrcznych Wsprzdnych. . . . . . . . . . . 113 Grawitacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 Poziomy Odniesienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 Wzniesienie i Kondygnacje w Oknie 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 Anulowanie operacji za pomoc klawiszy Esc oraz Backspace . . . . . . 115 Palety Pomocnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 Techniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 Podstawowe Techniki Edycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 Przemieszczanie elementw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 Przemieszczanie elementw poprzez popchnicie . . . . . . . . . . . . . . 118 Przesuwanie Elementw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 Obracanie elementw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 Lustrzane odbijanie Elementw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 Podniesienie elementw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
Ustaw Elementy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122 Informacje na temat funkcji Ustawiania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122 Jak ustawi elementy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .123 Ustaw Specjalnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .125 Roz Elementy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .125 Roz Specjalnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .127 Modyfikowanie wymiarw elementw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128 Wprowadzenie do modyfikowania wymiarw elementw. . . . . . . . .128 Rozciganie cian. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128 Modyfikowanie Pochylonych cian i Supw . . . . . . . . . . . . . . . . . .129 Modyfikowanie Belek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .130 Modyfikowanie Elementw zbudowanych w oparciu o Zoone Profile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .131 Zmiana Geometrii Wielobokw i acuchw elementw. . . . . . . . .131 Rozcignicie przy uyciu narzdzia Obszar Zaznaczenia. . . . . . . .133 Rozcignij pionowo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .134 Zmiana wielkoci elementw (Powiksz/Zmniejsz) . . . . . . . . . . . . .134 Podzia Elementw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .135 Wyrwnanie Elementw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .136 Przecicie dwch elementw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137 Utworzenie Zaokrglenia lub cicia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137 Przycinanie Elementw do Punktu (Punktw) przecicia . . . . . . . .138 Dodawanie Elementom Wierzchokw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139 Edycja wierzchokw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139 Zakrzywianie/Prostowanie krawdzi Elementu . . . . . . . . . . . . . . . .140 Rozbij do Biecego Widoku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140 Tworzenie kopii elementw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141 Przesunicie, Obrt, Odbicie Lustrzane kopii elementw . . . . . . . .141 Powielenie Elementw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142 Przecignij i Upu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143 Transfer ustawie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .144 Grupowanie elementw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .145 Blokowanie/Odblokowywanie Elementw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .147 Kolejno wywietlania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .148 Magiczna Rdka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .150 O Magicznej Rdce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .150 Tworzenie elementw przy uyciu Magicznej Rdki . . . . . . . . . . .150 Korzystanie z Magicznej Rdki w Oknie 3D . . . . . . . . . . . . . . . . .151 Wykorzystanie Magicznej Rdki do operacji Dodawania/ Odejmowania wielobokw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .151
Spis treci
Wirtualny Podrys: Uywanie Podrysw do edycji i porwnywania Widokw Modelu i Rysunkw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O Podrysach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dostp do polece obsugujcych Podrys. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Poka/Ukryj Podrys. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wybr Podrysu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Definiowanie opcji koloru i widocznoci Podrysu . . . . . . . . . . . . . Zmiana pooenia Podrysu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przeczanie Podrysu z Aktywnym Widokiem: Jak uzyska dostp do elementw na Podrysie w celu edycji lub kopiowania . . Przebuduj Podrys . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Porwnywanie Podrysu z Aktywnym Widokiem:. . . . . . . . . . . . . . . Optymalizacja Linii i Wypenie w oknach rysunkowych . . . . . . . . . . Dlaczego optymalizowa?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Optymalizacja Linii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Optymalizacja Wypenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
152 152 153 154 154 156 156 157 157 158 160 160 160 161
Wirtualny Budynek _______________________________________ 163 Widoki Modelu ArchiCADa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 O Widokach Modelu ArchiCADa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 Okno Rzutu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164 Kondygnacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 O Kondygnacjach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 Nawigacja pomidzy Kondygnacjami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 Okrelanie wywietlania Kondygnacji w 3D. . . . . . . . . . . . . . . . . . 166 Okrelanie wywietlania Kondygnacji w oknach Przekrj/ Elewacja/R. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166 Zarzdzanie Kondygnacjami. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167 Linie Poziomw Kondygnacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167 Paszczyzna Cicia dla Rzutu (Ustawienia globalne) . . . . . . . . . . . . . . 169 Sposoby wywietlania elementw na Rzutach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170 Okrel Kondygnacj Macierzyst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170 Kontrolowanie wywietlania elementw na poszczeglnych kondygnacjach (Poka na Kondygnacjach) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171 Wybieranie sposobu reprezentacji elementw na Rzucie . . . . . . . . 173 Definiowanie zakresu widocznoci rzutowanych elementw (Granica widocznoci) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174 Przykady ustawie wywietlania na Rzucie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175 Okno 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 Wywietl wszystko w 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
Wywietl obszar zaznaczenia w 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178 Wywietlanie Obszaru Zaznaczenia w 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178 Domylne wywietlanie w 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 Filtruj Elementy widoczne w 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 Zachowaj zawarto Okna 3D jako Widok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 Procedury 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181 Tryby wywietlania 3D. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182 Projekcje 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183 Dodatki Nawigacji 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184 Przekroje 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184 Przekroje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185 O Przekrojach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185 Utwrz nowy Widok Projektu w Przekroju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186 Okrel Zasig Poziomy/Pionowy Widoku Projektu w Przekroju . . . 187 Okrel Odniesienie dla Znacznika rdowego . . . . . . . . . . . . . . . . 188 Wybierz Status Przekroju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189 Wywietlanie Elementw w oknie Przekroju . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190 Otwrz Widok Projektu w Przekroju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190 Wstaw Poczony Znacznik Przekroju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 Okrel Odniesienie dla Poczonego Znacznika . . . . . . . . . . . . . . . 192 Wstaw Samodzielny znacznik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193 Utwrz Niezaleny Przekrj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193 Aktualizacja (Przebudowanie) Przekrojw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193 Podsumowanie Polece Przebudowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 Wywietlanie Linii i Znacznikw Przekrojw. . . . . . . . . . . . . . . . . . 195 Dostosowywanie przebiegu Linii przekrojowych. . . . . . . . . . . . . . . 195 Elewacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196 Rozwinicie cian (R) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 O Rozwiniciach cian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 Utwrz pojedynczy Widok Projektu R . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198 Tworzenie wielu Widokw R jednoczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198 ID i Nazwy Rozwini cian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200 Edycja Widokw Projektu R. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 Edytowanie Linii Zasigu Rozwinicia cian . . . . . . . . . . . . . . . . . 202 Pionowy i Poziomy Zasig Rozwinicia cian. . . . . . . . . . . . . . . . . 202 Rozwinicia cian, a ksztaty Stref. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 Wywietlanie elementw w Rozwiniciach cian. . . . . . . . . . . . . . . 204 Dokument 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204 O Dokumencie 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204 Utwrz Dokument 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
Spis treci
Dokument 3D oraz rdo Okna 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206 Przedefiniuj wybrany Dokument 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207 Reprezentacja Modelu w Dokumencie 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210 Detale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 O Detalach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 Tworzenie Rysunku Detalu opartego o Model . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 Zawarto okien Detali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212 Wstaw Poczony Znacznik Detalu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212 Wstaw Samodzielny Znacznik Detalu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 Utwrz niezaleny detal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 Wywietlanie obrysw Detali/Obszaru 2D. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 Aktualizacja obrysw Znacznikw Detali/Obszaru 2D . . . . . . . . . . 214 Wywietlanie ikon Rysunkw Detali w Nawigatorze . . . . . . . . . . . . 214 Aktualizacja Okna Detalu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 Obszary 2D. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 O Obszarach 2D. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 Obszar 2D, a Detal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 Tworzenie Obszaru 2D opartego o Model . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216 Zawarto okien Obszaru 2D. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216 Edycja okien Obszaru 2D. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217 Utwrz Niezaleny Obszar 2D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217 Wstaw Poczony Znacznik Obszaru 2D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218 Wstaw Samodzielny Znacznik Obszaru 2D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218 Zarzdzanie Znacznikami w ArchiCADzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218 O Znacznikach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218 Wywietlanie Linii Zasigu Znacznika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219 Podwietlenie Znacznikw rdowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219 Zmiana Typu Znacznika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219 Przenoszenie Ustawie Znacznikw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220 Kopiowanie Znacznikw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220 Nawigacja za pomoc Znacznikw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220 Znajd poczone Znaczniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221 Paleta Sprawd Znaczniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221 Usuwanie Widokw Projektu, Widokw lub Rysunkw posiadajcych Znacznik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222 Usuwanie Znacznikw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223 Zestawienie interaktywne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223 O zestawieniach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223 Otwrz Zestawienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224 Wywietl Zestawienie dla wybranych elementw. . . . . . . . . . . . . . . 225
Edycja i uaktualnianie Zestawie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .225 Definiowanie Ustawie Schematu Zestawienia . . . . . . . . . . . . . . . .226 Sortuj Pola Zestawienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .228 Formatowanie Zestawie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .229 Nagwki Zestawienia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .229 Przekszta Tabel by zmieci j na Arkuszu . . . . . . . . . . . . . . . . .230 Podziel zestawienie na kilka arkuszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .231 Spisy treci Projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .232 O Spisach treci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .232 Spis Opublikowanych Elementw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .233 Elementy konstrukcyjne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .233 Jak wstawi element konstrukcyjny w ArchiCADzie. . . . . . . . . . . . . . .233 ciany . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .234 O cianach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .234 Utwrz Pojedyncz cian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .236 Utwrz cian ukow . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .236 Utwrz acuch cian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .237 Utwrz Prostokt cian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .238 Utwrz cian Trapezow . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .239 Utwrz cian Warstwow . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .239 Utwrz cian Wieloboczn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .239 Utwrz cian Pochy lub Dwustronnie Pochy . . . . . . . . . . . . . .241 Utwrz cian z Bali. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .241 Utwrz cian Szczytow . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .242 Przecicia typu ciana-ciana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .242 Modyfikuj cian (Dodatek) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .245 ciany i Inne Elementy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .246 Sup . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .247 Wywietlanie Supa na Rzucie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .247 Wywietlanie Supw w 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .248 Tworzenie Supw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .249 Utwrz Pochyy Sup. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .250 Supy i inne elementy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .250 Belki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .250 O Odniesienia Belki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .250 Wywietlanie Belek na Rzucie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .250 Utwrz Belk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .251 Tworzenie otworw w belkach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .252 Jak zmieni kt powierzchni czoowej Belki . . . . . . . . . . . . . . . . . . .253
Spis treci
Belki i Inne Elementy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wstaw cian/Sup/Belk o Zoonym Profilu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O Zoonych Profilach. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tworzenie i edycja Zoonych Profili . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zachowaj i zastosuj zmodyfikowany Profil Zoony . . . . . . . . . . . . Utwrz Profil Zoony na podstawierwnolegych elementw . . . . Dachy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O Dachach. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rysowanie Prostego Dachu w oknie Rzutu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rysowanie Prostego Dachu w oknie 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Poaciowanie oraz rysowanie Dachw pofalowanych . . . . . . . . . . Utwrz Kopu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Utwrz Dach Pofalowany/Kolebk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Utwrz otwr w dachach. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zmodyfikuj kt nachylenia dachu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Utwrz linie poziomu dachw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ustaw dowolny kt nachylenia krawdzi dachu . . . . . . . . . . . . . . . Znajd krawd przecicia dachw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dotnij elementy do dachu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Utwrz specjalne elementy dachu za pomoc RoofMakera . . . . . . Stropy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tworzenie Stropw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Umieszczanie Otworw w Stropach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Siatki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wywietlanie Siatki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Utwrz siatk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edytuj wzniesienie punktw siatki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dodaj nowe punkty siatki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Utwrz otwr w siatce. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Strefy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kategorie Stref. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wywietlanie wypenie Stref w 2D. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Metryczki Stref. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wywietlanie kubatury Stref w 3D. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tworzenie Stref . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Docicie strefy innym elementem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Obliczanie powierzchni i objtoci stref . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aktualizacja Stref. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Okno dialogowe Uaktualnij strefy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
253 254 254 255 257 257 258 258 259 259 260 260 261 263 263 264 265 265 266 269 273 273 274 274 274 275 276 276 276 277 277 277 278 279 279 281 282 283 283
Przegroda Strukturalna: Narzdzie Systemowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284 Praca z Przegrodami Strukturalnymi: Wprowadzenie. . . . . . . . . . . 285 Komponenty Przegrd Strukturalnych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286 Utwrz Przegrod Strukturaln . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289 Edycja na poziomie Systemu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304 Wywietlenie Przegrody Strukturalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305 Tryb edycji Przegrody Strukturalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306 Edytuj Siatk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310 Edytuj obrys Przegrody Strukturalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312 Edycja obrysu Przegrody Strukturalnej w Przekroju. . . . . . . . . . . . 313 Dodatkowy Obrys Przegrody Strukturalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315 Edytuj lini odniesienia Przegrody Strukturalnej . . . . . . . . . . . . . . 316 Profil Przegrody Strukturalnej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317 Panele Przegrody Strukturalnej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321 czniki Przegrody Strukturalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324 Akcesoria Przegrody Strukturalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326 Przegrody Strukturalne i Inne Elementy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328 Swobodne obracanie Przegrody Strukturalnej . . . . . . . . . . . . . . . . 334 Docz etykiety do komponentw Przegrody Strukturalnej . . . . . . . 334 Obiekty Parametryczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335 O Obiektach Parametrycznych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335 Ustawienia Obiektu (Elementu Bibliotecznego) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336 Gdzie szuka innych Obiektw do ArchiCADa . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336 Wyszukiwanie elementu bibliotecznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337 Wstawienie Obiektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339 Zaznaczanie wstawionych Obiektw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340 Rozciganie Obiektw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341 Dostosowywanie Parametrw Obiektw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341 Przenoszenie Ustawie pomidzy Obiektami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342 Edycja Graficzna z uyciem Punktw Aktywnych . . . . . . . . . . . . . . . . 343 Utwrz Obiekt aty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343 Graficzne tworzenie wasnych Obiektw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344 Zapisywanie Elementw Bibliotecznych z pliku Projektu . . . . . . . . 344 Zapisywanie Symboli 2D w postaci Elementw Bibliotecznych . . . 345 Zapisywanie Modeli 3D w postaci Obiektw. . . . . . . . . . . . . . . . . . 345 Zapisywanie Prostoktnych Drzwi i Okien z pliku projektu . . . . . . 346 Zapisywanie Drzwi i Okien o dowolnym ksztacie z pliku projektu . 347 Tworzenie Obiektw za pomoc skryptu GDL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348 Wasne komponenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
10
Spis treci
Dedykowane Narzdzia Obiektowe Drzwi, Okna, wietliki, Zakoczenia ciany, Schody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351 Drzwi/Okna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351 Wywietlanie Drzwi/Okien na Rzucie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352 Okrelanie paszczyzny Okien/Drzwi w cianach pochyych i opartych o Profil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352 Blokowanie wysokoci parapetu lub nadproa . . . . . . . . . . . . . . . . 353 Wstawianie Drzwi i Okien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354 Tworzenie pustych otworw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355 Zmiana pooenie otworw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355 Okna narone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357 wietliki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358 Zakoczenia cian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Schody (Zapamitane schody) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Wywietlanie Schodw na Rzucie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Korzystanie ze StairMakera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361 Dodatek StairMaker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361 Tworzenie schodw w oparciu o standardowe typy schodw . . . . . . . . 361 Ustawienia Biegu i Geometrii (StairMaker) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362 Struktura i Spocznik (StairMaker) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367 Ustawienia Stopni (StairMaker) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370 Porcze (StairMaker) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370 Ustawienia symboli (StairMaker) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373 Ustawienia List dla Schodw (StairMaker) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374 Sprawd i zachowaj schody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374 Schody oparte o narysowane elementy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374 Dodatki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376 TrussMaker. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376 Tworzenie Dwigarw na Rzucie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376 Edytowanie Dwigarw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377 Tworzenie Dwigarw w Oknach Przekroju/Elewacji/R . . . . . . . . 377 Dziaania na elementach bryowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378 O dziaaniach na elementach bryowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378 Rodzaje dziaa na elementach bryowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379 Dziaania na elementach bryowych: Wywietlanie elementw oraz obliczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 380 Przykad Dziaania na elementach bryowych. . . . . . . . . . . . . . . . . 380 Opcje wywietlania Modelu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382 Ustaw Opcje wywietlania Modelu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
Kombinacje Opcji widokw modelu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .383 Opcje wywietlania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .384 Wywietlanie Struktury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .385 O Czciowym Wywietlaniu Struktury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .385 Wybierz Preferencje Czciowego Wywietlania Struktury . . . . . . .386 Ustawienia Czciowego Wywietlania Struktury w Oknach ArchiCADa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .387 Zachowa Ustawienia Czciowej Struktury w/g widoku . . . . . . . .387 Jak zdefiniowa warstwy w Strukturze Warstwowej jako Rdze lub Wykoczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .388 Jak zdefiniowa komponenty Zoonych Elementw (Profili) jako Rdze lub Wykoczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .389 Wizualizacja penej struktury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .389 Czciowe Wywietlanie Struktury Supw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .390 Czciowe Wywietlanie Struktury Stref . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .390 Czciowe Wywietlanie Struktury Wypenie Kryjcych w Rzucie .390 Czciowe Wywietlanie Struktury Wymiarw . . . . . . . . . . . . . . . . .391 Ustawienia czciowego wywietlania struktury w oknach na podstawie znacznika rdowego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .392 Przecicia Czciowo Wywietlanych Elementw . . . . . . . . . . . . . .393 Czciowe Wywietlanie Struktury drzwi i okien . . . . . . . . . . . . . . .393 Dokumentacja ___________________________________________ 395 Rysowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .395 Wypenienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .396 O Wypenieniach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .396 Kategorie wypenienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .397 Przypisywanie Wypenie Elementom Konstrukcyjnym . . . . . . . . . .397 Rysowanie Wypenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .399 Definiowanie Rodzajw Wypenienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .399 Tryb wywietlania wypenie: Wektorowy i Punktowy . . . . . . . . . . .400 Wywietlanie Kreskowania wektorowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .401 Ustaw Orientacj Kreskowania Wektorowego . . . . . . . . . . . . . . . . .401 Opcje wywietlania Modelu: Globalne ustawienia wywietlania wypenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .403 Utwrz Wypenienie typu Symbol . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .404 Dodawanie do wypenie do opisu powierzchni . . . . . . . . . . . . . . .404 Wypenienia gradientowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .405 Wypenienia obrazkami. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .405
11
Spis treci
Linie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kategorie Linii w ArchiCADzie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rysowanie pojedynczej prostej linii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozciganie linii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rysowanie ukw koowych i Okrgw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozcignicie Krzywych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edycja uku przy pomocy jego stycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rysowanie uku eliptycznego i Elipsy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przeksztacanie Elips w Okrgi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rysowanie Krzywych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edycja krzywych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rysowanie Krzywych odrcznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rysowanie Polilinii i acuchw Linii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozbicie Polilinii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . czenie elementw typu Linia w Polilini. . . . . . . . . . . . . . . . . . . Punkty aktywne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Obrazki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rysunki w Widokach modelu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wstawianie Rysunku w oknach Modelu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Elementy opisowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wymiarowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wstawianie Wymiarowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Terminy zwizane z wymiarowaniem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wymiarowanie statyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wymiarowanie liniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wymiarowanie liniowe w Oknie Dokumentw 3D . . . . . . . . . . . . . Wymiarowanie nakadajcych si elementw . . . . . . . . . . . . . . . . . Wymiarowanie wzniesienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wymiarowanie Gruboci ciany . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wymiarowanie promienia uku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Koty wysokociowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wymiarowanie kta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Edycja acucha wymiarw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zmodyfikuj lini pomocnicz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Opcje tekstu wymiarowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przesu bd edytuj tekst wymiarowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wymiarowanie skojarzone w oknach Przekroju/Elewacji/R i Dokumentw 3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dodatkowe wymiary (Dodatek). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
407 407 408 408 408 409 410 410 411 411 412 412 413 414 414 414 415 416 417 418 418 419 419 420 420 423 425 425 426 427 427 428 430 432 433 433 434 435
Automatyczne Wymiarowanie Zewntrzne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435 Automatyczne Wymiarowanie Wntrza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 436 Narzdzie Siatka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437 O Narzdziu Siatka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437 Skadniki Elementu Siatki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 438 Widoczno Elementu Siatki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 438 Tworzenie prostego elementu siatki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439 Tworzenie ukowego elementu siatki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 440 Edycja elementu siatki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 440 Wstaw System Siatek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441 Blok tekstowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444 Wstawianie Blokw tekstowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444 Formatowanie caego Bloku tekstowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 445 Graficzna zmiana wielkoci tekstu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 445 Zastosowywanie Ulubionych parametrw Tekstu . . . . . . . . . . . . . . 446 Formatowanie pojedynczych skadnikw Blokw Tekstowych . . . . 446 Autotekst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446 Jak wstawi Autotekst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446 Rysunek jako Odniesienie do Autotekstu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 448 Etykiety . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451 Wstawianie Etykiet niezalenych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451 Wstawianie Etykiet powizanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452 Domylne etykiety powizane z narzdziem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453 Wstawianie Etykiet Komponentw w Przegrodach Strukturalnych. 453 Okrelanie domylnego tekstu Etykiet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454 Etykiety symbolowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454 Edycja tekstu w ArchiCADzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454 Znajd i zastp tekst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454 Sprawdzanie pisowni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 455 Polecenia Edycji w oknach typu tekstowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 455 Teczka arkuszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456 rodowisko pracy przy tworzeniu dokumentacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . 457 Skadniki Teczki Arkuszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 457 O Teczce Arkuszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 457 Arkusze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 459 Szablony arkusza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 460 Zestawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 461 Rysunki w Teczce Arkuszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 462 Umieszczanie Rysunkw na Arkuszach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 462
12
Spis treci
Rozmieszczanie wielu Rysunkw na Arkuszach . . . . . . . . . . . . . . . . 464 Importowanie plikw PDF jako Rysunkw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 465 Modyfikowanie Rysunkw na Arkuszu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 465 Tytuy Rysunkw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 466 Zarzdzanie i aktualizacja umieszczonych Rysunkw . . . . . . . . . . . 468 Usuwanie Rysunkw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470 Identyfikacja (ID) Rysunkw i Arkuszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470 Prosta Numeracja arkuszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470 Automatyczne Numerowanie Arkuszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471 Wasna numeracja Arkuszy/Zestaww. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472 Numeracja Rysunku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472 Metody tworzenia dokumentacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473 Mae projekty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473 rednie projekty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474 Due projekty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474 Tworzenie dokumentacji w Pracy zespoowej . . . . . . . . . . . . . . . . . 476 Publikowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476 Drukowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477 Plotowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 478 Kolporter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479 Przygotowanie publikacji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479 Definiowanie Zestawu Publikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 480 Okrelanie metody publikacji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 481 Definiowanie Formatu Publikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 481 Podgld i korekta plikw DWF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482 Proces publikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483 Publikacja w formacie PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483 Opublikuj PDF za pomoc Kolportera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483 Zachowaj dokument w formacie PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 484 Widok 3D w dokumencie PDF (tylko Windows) . . . . . . . . . . . . . . . 486 Zestawienia i listy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486 rda list . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487 Przygotowanie list . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 489 Typy list . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 489 Wywietlanie list . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491 Informacje o elemencie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492 Zarzdzanie ID . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 494
Wsppraca _____________________________________________ 497 Praca Zespoowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .497 Konfiguracja projektu w Pracy Zespoowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .497 Role w projekcie Zespoowym. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .497 Uwsplnianie Projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .499 Rezerwacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .500 Zmiana Obszaru Roboczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .501 Praca w Obszarze roboczym. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .501 Mapy Widokw oraz Zestawy Publikacji w Pracy Zespoowej . . . .503 System pracy w Zespole . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .504 Wysyanie i Pobieranie Zmian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .504 Praca nad Kopi Lokaln. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .505 Techniki Pracy Zespoowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .505 Praca w trybie Off-Line (bez podczenia do sieci) . . . . . . . . . . . . .509 Zarzdzanie Bibliotekami w Pracy Zespoowej . . . . . . . . . . . . . . . .510 Pliki Projektu Zespoowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .513 Rozwizywanie problemw w Pracy Zespoowej . . . . . . . . . . . . . . . . .514 Strategie pracy w Zespole projektowym. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .517 Mae firmy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .517 Firmy redniej wielkoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .519 Due firmy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .521 Poczone Moduy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .523 O Poczonych Moduach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .523 Utwrz Modu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .526 Wstaw Modu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .527 Moduy obejmujce wiele kondygnacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .528 Edycja zawartoci Moduu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .529 Edytuj rdo Moduu w drugiej kopii ArchiCADa . . . . . . . . . . . . .529 Edytuj Modu: Przerwij poczenie, Edytuj elementy, Zastp poczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .530 Zarzdzanie Poczeniami. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .531 Moduyw rnych systemach operacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .535 Poczone Moduy w Pracy Zespoowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .536 XREFy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .537 XREFy a Warstwy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .538 Korzystanie z XREFw w obustronnej komunikacji . . . . . . . . . . . . . . .538 Wymiana danych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .539 Otwieranie plikw DWG/DXF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .539
13
Spis treci
Otwieranie plikw DWG/DXF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . cz plik DXF/DWG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Obustronna konwersja (Opcje inteligentnego czenia) . . . . . . . . . Konsultacja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Recenzent projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przykad zastosowania Recenzenta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zakrelacz Projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O Zakrelaczu Projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Meneder Wersji wpisu Zakrelacza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Podstawowe pojcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Publikowanie i odzyskiwanie danych Zakrelacza . . . . . . . . . . . . . Praca Zespoowa i Zakrelacz projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przykad dziaania Zakrelacza projektu w Pracy Zespoowej . . . .
542 544 544 547 547 547 552 552 553 554 554 554 555
Wizualizacja ____________________________________________ 557 Kamery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 557 Rendering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 558 Podstawowe Opcje procedury Lightworks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 560 LightWorks - Opcje zaawansowane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 561 Przykad sceny zewntrznej LightWorks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 564 Przykad sceny wewntrznej LightWorks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 567 Dodatkowe narzdzia wizualizacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 569 Animacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 569 Obiekty VR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 570 Sceny VR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 571 Analiza nasonecznienia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 573 Dopasuj widok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 573 Indeks _________________________________________________ 577
14
Konfiguracja
Konfiguracja
Pierwsza cz tego rozdziau, Zarzdzanie projektami, zawiera informacje o tworzeniu, otwieraniu i zachowywaniu projektw. Kolejna cz, Preferencje projektu, opisuje sposoby definiowania preferencji, takich jak np. jednostki miary stosowane w projekcie. Okrel skal projektu za pomoc polecenia z menu Dokument > Skala. Nastpnie, poprzez menu Opcje > Atrybuty elementw przegldnij Atrybuty zaadowane domylnie z projektem - Parametry warstw, Typy linii, Rodzaje wypenienia, Struktury warstwowe, Pira i kolory, Materiay, Kategorie stref oraz Style Zakrelacza projektu. jeeli planujesz edycj ju istniejcego projektu, upewnij si czy zaadowae wszystkie biblioteki potrzebne do prawidowego wywietlenia wstawionych obiektw. W nastpnej czci dowiesz si jak uywa Ulubionych. - funkcji, ktra pozwala na wielokrotne wykorzystywanie preferowanych ustawie. Po przegldzie Interfejsu ArchiCADa przyjdzie czas na zapoznanie si z ustawieniami rodowiska pracy, definiowaniem ich na wasnym komputerze oraz eksportowaniem i importowaniem zapamitanych ustawie na inne komputery.
Rozpocznij ArchiCADa
Kliknij dwukrotnie ikon ArchiCAD w folderze programw, aby uruchomi program. Pojawi si okno startowe ArchiCADa. Wicej szczegw, patrz Okno startowe ArchiCADa w Pomocy ArchiCADa.
Utwrz Nowy Projekt

Za kadym razem gdy tworzony jest nowy Projekt (Plik > Nowy), mona wybra zapisany wczeniej zestaw ustawie projektu. Uyj wzorca: Moesz utworzy projekt na podstawie wzorca ArchiCADa 12 zawierajcego domylne ustawienia projektu. Jeli uytkownik opracowa wasne pliki wzorca ze skonfigurowanych opcji, moe uy wasnego wzorca. Wzorzec jest plikiem Tylko do odczytu i zawiera ustawienia wszystkich preferencji, wstawione elementy konstrukcyjne i rysunkowe oraz domylne ustawienia wszystkich narzdzi. (Uruchamiajc projekt na podstawie wzorca, w rzeczywistoci otwierasz kopi pliku wzorca o nazwie "Bez tytuu").
Zarzdzanie Projektami
Podstawowym typem dokumentu ArchiCADa jest plik Projektu (.pln). Zawiera on dane o modelu oraz Teczk arkuszy, Widoki modelu, Preferencje projektu, Atrybuty i odniesienia do Bibliotek. Informacje na temat zarzdzania projektami ArchiCADa znajdziesz w nastpujcych rozdziaach.
15
Konfiguracja
Na grze listy figuruje domylny wzorzec, zawarty w aktualnej wersji programu ArchiCAD. (Zostaje on zapisany w folderze Ustawienia domylne podczas instalacji ArchiCADa.) Lokalizacja folderu Ustawie domylnych: Na platformie PC: C:\Program Files\Graphisoft\ArchiCAD 12\Ustawienia domylne\ArchiCAD Na platformie MacOS: \Applications\Graphisoft\ArchiCAD 12\Defaults\ArchiCAD Kolejny rozdzia zawiera wszelkie dodatkowe pliki wzorca zapisane w folderze Wzorce, ktry mona odnale tutaj: Na platformie PC: Documents and Settings\Uytkownik\Graphisoft\Wzorce ArchiCADa. Na platformie MacOS: Library\Application Support\Graphisoft\Wzorce ArchiCADa W dolnej czci listy mona odnale maksymalnie trzy ostatnio wybrane pliki wzorca. Wska opcj Wybierz Wzorzec, aby wybra plik wzorca z innego miejsca. Uyj ostatnich parametrw Projektu Opcja ta pozwala na zastosowanie takich ustawie i preferencji projektu jakie byy aktualne w momencie ostatniego wyczenia ArchiCADa. Ten wybr jest najlepszy w przypadku uywania zawsze tych samych, standardowych ustawie. Jeli jednak jako ostatni otwarty by projekt utworzony przez inn osob, niektre ustawienia mog zosta zmienione. Jeeli nie chcesz powraca do fabrycznych ustawie programu, otwrz projekt, z ktrego preferencjami jeste zaznajomiony, nastpnie zamknij go i ponownie utwrz nowy projekt: tym razem, Ostatnie parametry Projektu, bd oznacza preferencje, z ktrymi jeste zaznajomiony. Jeeli wciniesz klawisz Alt (Opt) podczas wybierania polecenia Nowy, jego nazwa zmieni si na Nowy i Zresetuj wszystko; polecenie to spowoduje utworzenie projektu ArchiCADa z fabrycznymi ustawieniami.
Parametry rodowiska pracy

Wybierz jeden z Profili rodowiska pracy (skonfigurowany Profil, lub taki, ktry sam dostosowae i zapisae.) Szczegy, patrz Domylne Profile ArchiCADa 12 na stronie 57. oraz Dostosowywanie rodowiska Pracy na stronie 54.
Zamknij Projekt
Uycie polecenia Plik > Zamknij przy aktywnym oknie rzutu spowoduje zamknicie caego projektu. Zostaniesz poproszony o zachowanie ewentualnych modyfikacji. Pliki zewntrzne (okna Obiektw GDL , Obrazki) pozostan otwarte. Jeli zapisujesz i zamykasz projekt, w ktrym otwartych jest wiele okien, ArchiCAD przy kolejnym otwarciu projektu ponownie otworzy te okna. Otwieranie okien moe troch potrwa, szczeglnie jeli bd musiay zosta odbudowane. Jeli okien, ktre trzeba ponownie otworzy, jest wicej ni 20 (wyczajc okna renderingu, ktre nie s zachowywane z projektem), ArchiCAD wywietli ostrzeenie, e mona otworzy tylko okna znajdujce si na wierzchu (plus Rzut), zamiast wszystkich uprzednio otwartych okien.
Typy plikw odczytywanych przez ArchiCADa

Uyj polecenia Plik> Otwrz aby otworzy zapisany projekt. Uyj polecenia Plik > Zachowaj , aby go zapisa. Wicej szczegw mona odnale w nastpujcych rozdziaach ArchiCADa: Typy plikw odczytywanych przez ArchiCADa Typy plikw zapisywanych przez ArchiCADa
Uruchom now kopi ArchiCADa: Zaznacz t opcj jeli chcesz uruchomi dodatkowego ArchiCADa.
16
Konfiguracja
Kompresja plikw
Podczas zachowywania pliku w jednym z formatw ArchiCADa (.pln, .plp, .tpl, .pla, .mod), przycisk Opcje w oknie dialogowym zawiera now opcj: Kompresuj plik. Opcja ta jest domylnie wczona i zaleca si jej stosowanie poniewa dziki niej rozmiar pliku zostaje znaczco zredukowany (ok. 60 -70%). Korzystanie z tej opcji przyspiesza przesyanie plikw w sieci (lokalnej lub internet) zwaszcza gdy dysponujemy powolnym transferem. Jednoczenie naley pamita, e wczona opcja kompresji spowalnia proces zapisywania pliku (o ok. 30%). Jeeli proces zapisywania jest zbyt dugi, naley wyczy opcj kompresji plikw. Uwaga: Jeli uywasz komputera z dwoma procesorami, czas zapisywania pliku powinien wzrosn jedynie o 5-10%.
Plik wzorca
Wzorzec jest plikiem Tylko do odczytu posiadajcym rozszerzenie tpl. W pliku tym zapisane s wszystkie ustawienia preferencji projektu, wstawione elementy oraz domylne ustawienia narzdzi. ArchiCAD 12 dostarczany jest wraz z domylnym plikiem wzorca z domyln bibliotek. Podczas instalacji, domylny wzorzec zostaje umieszczony w folderze Ustawienia domylne. Jeli tworzysz nowy projekt w ArchiCADzie przy uyciu pliku wzorca, ten domylny wzorzec bdzie znajdowa si na grze listy wyskakujcej podczas wyboru wzorca:
Zobacz take Utwrz Nowy Projekt na stronie 15. Aby utworzy wasny plik Wzorca, utwrz nowy plik projektu. Ustaw preferencje oraz struktur projektu i/lub wstaw potrzebne elementy. Zachowaj plik jako wzorzec: uyj polecenia Plik > Zachowaj jako, a jako rodzaj pliku okrel Wzorzec projektu ArchiCADa (*.tpl). Aby otworzy kopi wzorca naley otworzy polecenia Nowy, wybra opcj Wzorzec a nastpnie wskaza dany plik wzorca. Uruchamiajc nowy projekt na podstawie wzorca, w rzeczywistoci otwierasz kopi pliku wzorca o nazwie "Bez tytuu". Uwaga: Zastosowanie schematw Profilu rodowiska pracy spowoduje nadpisanie ustawie pliku Wzorca.
17
Konfiguracja
Kopie zapasowe
W pliku Kopii zapasowej projektu (.bpn) zachowana jest najnowsza kopia zapasowa projektu na wypadek uszkodzenia pliku Projektu, pod warunkiem, e zaznaczona bya opcja Wykonaj kopi zapasow w oknie dialogowym Opcje > rodowisko pracy > Bezpieczestwo danych. Zobacz take Bezpieczestwo danych w Pomocy ArchiCADa.
przeciwnym razie, elementy znajdujce w pliku .pla nie zostan odczytane.
Projekt Archiwalny
Pliki archiwum (.pla) s podobne do Projektw indywidualnych, mog jednak rwnie zawiera: Elementy biblioteczne, obrazy ta oraz tekstury poczone zastosowane w projekcie, a nie jedynie odwoania do nich Cechy z zaadowanych bibliotek Wstawione rysunki Wicej na temat Zbioru Obiektw, zobacz Biblioteka startowa na stronie 43. Ostrzeenie: Jeeli w momencie zapisywania projektu jako Archiwum brakuje jakichkolwiek Elementw bibliotecznych, brakujce czci nie zostan dodane do dokumentu Archiwum. Wybranie Projektu archiwalnego w oknie dialogowym Zachowaj jako spowoduje pojawienie si dodatkowego przycisku Opcje. Kliknicie go otworzy okno, w ktrym mona wybra rodzaje elementw zaczonych do pliku archiwalnego. Z powodu wikszej iloci danych jak zawiera plik archiwalny, jest on znacznie wikszy od tradycyjnego pliku projektu. Wane: Pliki Archiwum przechowuj informacje o uytych w Projekcie czcionkach, lecz nie zachowuj samych czcionek. Oznacza to, e jeeli chcesz na innym komputerze wywietli elementy
Aby zachowa Projekt w formacie Archiwum, wybierz polecenie Zachowaj jako. Format archiwalny jest zalecany w nastpujcych sytuacjach: Przy przenoszeniu Projektu na inny komputer Zachowywanie ukoczonego projektu
Projekty ArchiCADa mog odnosi si do Elementw bibliotecznych, przechowywanych w postaci plikw zewntrznych w folderach zwanych Bibliotekami. Jeeli chcesz mie pewno, e wszystkie Elementy biblioteczne majce odniesienia w Projekcie s do niego doczone, powiniene uy formatu archiwalnego. Dokumenty zachowane jako Archiwum zapisane s razem z wszystkimi Elementami bibliotecznymi (w Pliku Zbioru Obiektw o rozszerzeniu lcf) oraz ich parametrami ustawionymi tak, jak w Projekcie. Uwaga: Jeli do Aktywnych bibliotek dodasz plik .pla przy uyciu Menedera Bibliotek, sprawd, czy dodajesz rzeczywisty plik .pla a nie folder zawierajcy plik .pla. W
18
Konfiguracja
tekstowe w ten w sposb zgodny z oryginaem, musisz zainstalowa odpowiednie czcionki. Dodatki nie s przechowywane w plikach Archiwum. W przypadku gdy w projekcie znajduj si elementy zmodyfikowane przez Dodatki, ktre nie wystpuj na komputerze, na ktrym otworzono plik Archiwum, elementy takie mog zosta wywietlone niepoprawnie. W czasie otwierania Projektu archiwalnego pojawi si okno dialogowe Otwrz projekt archiwalny.
Wybierz bibliotek: Zaznaczenie tej opcji spowoduje zastpienie biblioteki odnoszcej si do projektu archiwalnego inn wskazan bibliotek. T opcj zaleca si w przypadku, jeli chcemy uaktualni elementy uyte w projekcie do ich ostatniej wersji.
Otwieranie projektw poprzez sie

Jeeli projekt, ktry chcesz otworzy jest ju uywany przez kogo innego w sieci, ArchiCAD ostrzee Ci o tym fakcie i poda Ci informacje na temat Nazwy uytkownika, ktry pracuje na tym projektem.
Istnieje kilka moliwoci: Wybierz jedn z trzech opcji: Odczytaj elementy bezporednio z rysunku archiwalnego: Oznacza to, e elementy biblioteczne nie zostan wypakowane z pliku archiwum. Mona wstawi obiekty odnoszce si do elementw zagniedonych w pliku archiwalnym, jednak nie mona edytowa samych zagniedonych elementw bibliotecznych (takich jak elementy w pliku .lcf). Odnosi si to take do schematw list dla zestawie ilociowych. Metoda wymaga najmniejszej iloci wolnego miejsca na dysku, jednak ogranicza moliwoci modyfikacji elementw. Wybierz elementy z folderu: Elementy biblioteczne uyte w projekcie zostan wypakowane z archiwum do nowego folderu (ktremu moesz nada nazw). Opcja ta jest zalecana w przypadku, jeeli zamierzasz modyfikowa obiekty GDL umieszczone w projekcie. Otworzenie projektu na penych prawach dostpu. Anulowa otwieranie projektu; Otworzenie projektu jako Tylko-do-odczytu;
Jeli otworzysz plik jako Tylko-do-odczytu, bdziesz mia dostp do caego projektu i bdziesz mg go dowolnie modyfikowa, jednak bdziesz mia moliwo zapisania go tylko pod zmienion nazw, lub w innej lokalizacji. Jeeli sprbujesz nadpisa istniejcy plik, zostaniesz poinformowany, e plik jest w uyciu i nie moesz go zapisa pod t nazw z wprowadzonymi modyfikacjami. Moesz take wybra opcj otwarcia pliku na penych prawach dostpu. Uywanie tej opcji wymaga jednak duej ostronoci. Istnieje szereg powodw dla ktrych ArchiCAD moe uzna, e plik jest uywany, chocia uywany on nie bdzie:
19
Konfiguracja
Osoba, ktra ostatnio uywaa pliku nie zamkna poprawnie ArchiCADa, np. na skutek bdu systemu; Zrobie kopi projektu, podczas gdy by on uywany przez innego uytkownika. Plik kopii mg wwczas zawiera take nazw tego uytkownika. Uwaga: Jeeli otworzysz plik projektu na penych prawach dostpu, w czasie gdy inna osoba bdzie nad nim pracowa, bdziecie nawzajem nadpisywa swoj prac (ArchiCAD nie bdzie wywietla adnych komunikatw ostrzegajcych). Bd zatem ostrony otwierajc plik na zasadach wycznoci dostpu w sytuacjach innych ni wymienione powyej.
zawiera mniej kondygnacji ni wstawiany Poczony modu, kondygnacje moduu, ktre nie "pasuj" do projektu nie zostan wstawione. Zobacz Moduy obejmujce wiele kondygnacji na stronie 528. Poniewa atrybuty (Warstwy, Materiay, Typy linii, Rodzaje wypenienia, itd.) s identyfikowane poprzez nazwy, przy czeniu obowizuj nastpujce zasady: Jeeli nazwy atrybutw w obu Projektach s takie same, czone (importowane) elementy przejm atrybuty biecego Projektu. Jeeli nazwy atrybutu importowanego Projektu nie ma w zestawie atrybutw Projektu biecego, atrybut ten zostanie dodany do zestawu tak, by zestaw zawiera now nazw.
czenie plikw
Polecenie Plik > Opcje specjalne plikw > cz pozwala przeklei elementy z innego Projektu lub Moduu, pliku DWF/DWG/DXF, PLT lub pliku obrazu do ArchiCADa. Pliki mona rwnie poczy z aktualnym Rzutem, aktualnie otwartym oknem Przekroju/Elewacji/R, Dokumentu 3D lub oknem Detalu/Obszaru 2D. czenie pliku Projektu lub Moduu wymaga aby ArchiCAD dopasowa kondygnacje czonego (importowanego) pliku do aktualnie otwartego. Przy imporcie wielokondygnacjowego budynku, ArchiCAD poprosi o okrelenie, ktra z kondygnacji importowanego pliku ma odpowiada kondygnacji, na ktrej aktualnie pracujesz. Program zaproponuje take prawdopodobne ustawienie. Jeeli biecy plik posiada mniejsz ilo kondygnacji ni plik importowany, ArchiCAD automatycznie stworzy brakujce kondygnacje. Uwaga: Nie mona poczy elementw ani moduw wielokondygnacjowych w innych oknach 2D ni Rzut pitra. Uwaga: Podczas importowania Moduu do okna Przekroju/Elewacji/R lub Dokumentu 3D wklejone zostan tylko Elementy 2D. Uwaga: Nie ma rnicy pomidzy czeniem wielokondygnacjowym projektem i wstawianiem wielokondygnacjowego Poczonego moduu. Jeli projekt
Przed zatwierdzeniem poczenia Projektu lub Moduu mona dokona jego przesunicia bd obrotu. Do momentu wstawienia pliku, jego elementy bd otoczone przerywanym prostoktem. Kliknicie w obszarze prostokta pozwoli przemieci jego zawarto. Kliknicie poza obszarem prostokta lub wybranie OK z menu kontekstowego (lub palety kontrolnej) spowoduje wstawienie elementw. Po importowaniu Projektu, jego elementy stan si od siebie niezalene. Uycie polecenia Wklej umoliwi wstawianie kolejnych kopii tych elementw. Jeeli wybierzesz format pliku dxf/dwg, pojawi si okno dialogowe cz DXF-DWG. Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe cz DXF-DWG w Pomocy ArchiCADa.
czenie plikw obrazowych

Do projektu ArchiCADa mona doczy pliki obrazowe. (Tzn. dokumenty utworzone w programach do rysowania i malowania; widoki 3D i elewacje zachowane w formatach obrazkw; wizualizacje zachowane w formatach obrazkw.) Przed wybraniem opcji cz dla pliku obrazowego, mona uprzednio okreli na rzucie jego rozmiar. Wybierz narzdzie Obszar zaznaczenia i narysowa Obszar zaznaczenia w danym rozmiarze i pooeniu.
20
Konfiguracja
Poczone obrazy zostan dopasowane do tego prostokta.
Lokalizacja dodatkw w strukturze menu zaley od pooenia Punktu wstawienia w menu dla danego dodatku. Punkt wstawienia Dodatku moe by umieszczony w dowolnym miejscu menu dziki opcjom znajdujcym si w menu Opcje > rodowisko pracy > Paski narzdzi/Menu. Jeeli Punkt wstawienia zaadowanego Dodatku nie zosta okrelony w strukturze Twojego menu, polecenia zwizane z tym dodatkiem nie bd w menu wywietlane. Otwrz Menedera dodatkw uywajc polecenia Opcje > Meneder dodatkw.
Uwaga: Rysujc Obszar zaznaczenia, zwracaj uwag, aby proporcje jego bokw odpowiaday proporcjom obrazka oryginalnego, w przeciwnym razie obrazek bdzie znieksztacony.
Dodatki
Dodatki to niewielkie programy wzbogacajce ArchiCADa o dodatkowe funkcje. Wiele dodatkw zostao zintegrowanych w menu ArchiCAD jako polecenia. Uytkownik moe dowolnie okrela ich widoczno oraz pooenie menu oraz paskw narzdzi za pomoc okna dialogowego Opcje > rodowisko pracy > Menu/Paski narzdzi.
21
Konfiguracja
Menedera dodatkw mona uywa, aby Zaadowa Dodatki z dowolnej lokalizacji na komputerze. Zostan one zaadowane przy nastpnym uruchomieniu programu; Usun na stae Dodatki w trakcie dziaania ArchiCADa; Wybra te Dodatki, ktre maj by automatycznie adowane przy uruchamianiu ArchiCADa; Wywietli informacje o zaadowanych Dodatkach; Jednostki i Poziomy Standard Wymiarowania Jednostki dla zestawie Elementy konstrukcyjne Strefy Arkusze Rne Najwaniejsze preferencje projektu mona ustawi w sekcjach Jednostki i Poziomy oraz Wymiarowanie; zostay one szczegowo opisane poniej. Inne preferencje projektu zostay omwione w Pomocy ArchiCADa. Zobacz Jednostki dla zestawie, Elementy konstrukcyjne, Strefy, Arkusze oraz Rne w Pomocy ArchiCADa.
Szczegy, patrz Meneder dodatkw w Pomocy ArchiCADa.
Przydatne Narzdzia
Przydatne Narzdzia to Dodatki ArchiCADa pochodzce z innych rde. Nie s one zintegrowane z domylnym interfejsem ArchiCADa. Aby uzyska informacj o dostpnych Przydatnych narzdziach, przejd do menu Pomoc i wybierz polecenie ArchiCAD - Dodatki, ktre uruchomi stron internetow zawierajc baz Przydatnych narzdzi oraz instrukcje dotyczce ich instalacji. Po zainstalowaniu takiego Dodatku w programie, moesz skonfigurowa pooenie zwizanych z nim polece w oknie rodowiska pracy, podobnie jak w przypadku standardowych Dodatkw. Szczegy, patrz Meneder dodatkw w Pomocy ArchiCADa.
Jednostki i poziomy
W celu okrelenia jednostek roboczych dla biecego projektu naley z menu wybra polecenie Opcje > Preferencje Projektu > Jednostki i Poziomy.
Preferencje Projektu
Polecenie Opcje > Preferencje Projektu zawiera ustawienia parametrw projektu, ktre zapamitywane s wewntrz pliku projektu. Te preferencje wyznaczaj standardy oraz metod pracy i dotycz caego projektu. W lewym grnym rogu okna dialogowego Preferencje Projektu znajduje si rozwijane menu zawierajce list dostpnych kategorii preferencji (mona take otworzy dan kategori bezporednio z menu hierarchicznego.) Przyciski Nastpne oraz Poprzednie wywietlaj kolejne kategorie preferencji.
22
Konfiguracja
Wymiarowanie
W celu zdefiniowania jednostek wymiarowania dla otwartego projektu, przejd do okna dialogowego Opcje > Preferencje Projektu > Wymiarowanie. Szczegy dotyczce wszystkich opcji tego okna, zobacz Wymiarowanie (Preferencje) w Pomocy ArchiCADa. Kademu projektowi moe by przypisany wasny Standard Wymiarowania. Standardy Wymiarowania to zestawy jednostek ktre mona wprowadza do projektu za pomoc jednego kliknicia myszy. Jest to przydatne w przypadku pracy nad kilkoma projektami o rnej skali dokadnoci (np. detale konstrukcyjne, plany zagospodarowania, itd.), lub przy projektach, ktre s wykonywane w jednym kraju, a realizowane w innym. Opcje w tym oknie pozwalaj na wybranie jednostek miary dla projektu, takich jak jednostka dugoci, czy kta, a take zdefiniowanie Poziomw Odniesienia sucych okrelaniu wzniesienia elementw. Uwaga: To okno dialogowe umoliwia okrelenie rnych jednostek miary dugoci do edycji elementw Teczki arkuszy (Jednostka dla Arkusza) oraz elementw Modeli (Jednostka dla Modelu). Wybrane w tym miejscu jednostki stanowi Preferencje Projektu: waciwe dla danego projektu, ktre s zapisywana wraz z nim. Gdy Projekt zostanie otworzony na innym komputerze, wszystkie ustawienia bd zachowane. Uwaga: Jednostki dugoci dla Wymiarowania s ustawiane w innym oknie dialogowym (menu Opcje > Preferencje Projektu > Wymiarowanie). Szczegy dotyczce wszystkich opcji tego okna, zobacz Jednostki i poziomy i Preferencje w Pomocy ArchiCADa.
Aby szybko zmieni jednostki wymiarw w projekcie, naley uy okno wyskakujce Wymiary w palecie Opcji podrcznych. Zobacz Paleta Opcji Podrcznych na stronie 76.
Moliwe jest jednak indywidualne dostosowywanie poszczeglnych jednostek do potrzeb projektu. Pracujc na przykad w oparciu o standard milimetrowy, mona, zmieniajc jednostk dla Drzwi/Okien na centymetry, uzyska wymiarowania Drzwi i Okien w centymetrach.
23
Konfiguracja
Nazwa Standardu zostanie teraz zamieniona na Uytkownika. Aby zachowa zmodyfikowany Standard, kliknij przycisk "Dodaj". Standardy Wymiarowania zdefiniowane w tym miejscu s zapamitywane wraz z Projektem. Standardy wymiarowania definiowane w tym oknie bd odnosi si do caego projektu. Aby zmieni standard w pojedynczym widoku, otwrz okno Ustawie widoku i wybierz odpowiedni standard wymiarowania.
Moesz wybra standardow skal z rozwijanej listy lub wpisa wasn. Nazwa danego okna wywietlana jest w jego nagwku, na grze okna dialogowego.
Skale standardowe wywietlane s w systemie metrycznym lub imperialnym, zalenie od jednostki dugoci wybranej w oknie dialogowym z menu Opcje > Preferencje Projektu > Jednostki i poziomy.
Skala
Aby ustawi skal aktywnego okna, wybierz polecenie Dokument > Skala rzutu. (Nazwa polecenia moe si rnic w zalenoci od tego, ktre okno jest aktywne.) Dla kadego okna mona ustawi inn skal. Ustawienie skali aktywnego okna jest rwnie moliwe poprzez rozwijane menu w palecie Opcje Podrczne. Szczegy, patrz Paleta Opcji Podrcznych w Pomocy ArchiCADa. Po ustawieniu skali Projektu pojawi si obraz, odzwierciedlajcy wydruk w tej skali. Aby aktualne powikszenie odpowiadao ustalonej skali, wybierz Widok > Powikszenie > Wielko naturalna (lub dwukrotnie kliknij przycisk powikszenia) po okreleniu skali.
24
Konfiguracja
Wielko naturalna odpowiada 100% wartoci skali. Symbol 2D niektrych Obiektw GDL (np. schodw) mona ustawi tak, by dostosowyway si do aktualnej skali: symbol bdzie zmienia si w zalenoci od aktualnej skali.
Ustaw osobn skal drukowania dla dokumentw 2D

Okna dialogowe Drukuj i Plotuj programu ArchiCAd (Plik> Drukuj i Plik > Plotuj) umoliwiaj okrelenie wasnej skali drukowania przy kadym drukowaniu lub plotowaniu pracy z Rzutu pitra lub innego okna 2D. Mona rwnie wybra, czy program ma zmniejszy czy powikszy tekst i znaczniki w miar zmian skali drukowania czy zachowa je w staym rozmiarze (formacie papieru). Szczegy, patrz Drukuj dokument 2D oraz Plotuj dokument 2D w Pomocy ArchiCADa.
Elementy Skalowalne i Nieskalowalne

Elementy ArchiCADa mona podzieli na dwie grupy ze wzgldu na ich wywietlanie w rnych skalach. Elementy Skalowalne s skalowane odpowiednio do modelu po kadej zmianie skali projektu. Elementy Skalowalne to m.in. wszystkie elementy konstrukcyjne takie jak ciany, Obiekty, Stropy, itd. Elementy Nieskalowalne s wywietlane na ekranie i drukowane w rozmiarze niezalenym od skali Projektu. Dla elementw, ktre nie maj odpowiednika w rzeczywistoci, takich jak wymiarowanie, czy strzaki wskanikw, mona okreli bezwzgldny wymiar w punktach lub milimetrach. Skalowalne lub nieskalowalne: Bloki tekstowe utworzone za pomoc narzdzia tekst, kreskowane oraz z liniami symbolowymi, wektorowe oraz rodzaje wypenienia obrazu mona okreli jako nieskalowalne (Niezalene od skali/rozmiar papieru) lub skalowalne (Skaluj z rzutem/rozmiar modelu). T cech mona okreli dla kadego rodzaju linii lub wzorku wypenienia w oknach dialogowych Typy linii oraz Rodzaje wypenienia (menu Opcje > Parametry elementw), lub w oknie dialogowym Ustawie tekstu dla Blokw tekstowych.
Skala projektu
Rysunki utworzone na podstawie widoku ArchiCADa maj Skal rysunku. Domylnie, Skala rysunku jest taka sama co Skala oryginau (skala widoku rdowego rysunku), jednak mona dostosowa Skal rysunku w Parametrach rysunku.
Ustawianie Rnej Skali dla Kadego Widoku

Zachowanie Widoku spowoduje zapamitanie ustawionej dla niego skali. Naturalnie, w miar dopracowywania projektu bdziesz zmienia skal; mona zapisywa kilka widokw w rnych skalach do rnych celw, za pomoc opcji Skala w Ustawieniach widoku. Szczegy, patrz Ustawienia Widoku zapisane w Widoku na stronie 74.
Zmiana skali rysunku nie wpywa na skal obiektw zawartych w rysunku. Jest to proces analogiczny z graficzn zmian wielkoci rysunku. Zobacz Ustawienia narzdzia Rysunek w Pomocy ArchiCADa.
25
Konfiguracja
Atrybuty
Atrybuty ArchiCADa to zestawy parametrw, ktre wykorzystuje si w projekcie. Na przykad, Rodzaje Linii i Materiay s Atrybutami, ktre mona zastosowywa do wielu elementw projektu podczas ich tworzenia. Atrybuty s dostpne w odpowiednich oknach dialogowych: na przykad okrelajc parametry ciany, dobierasz odpowiednie Wypenienia i Rodzaje linii zebrane w zestawach dostpnych w rozwijanym menu. W oknach rozwijanych menu wida to, co zdefiniowano w Atrybutach elementw w Opcjach.
Warstwy
O Warstwach
Warstwy su do logicznego grupowania elementw. Grupy obiektw i elementw takich jak wymiary, meble, symbole elektryczne i inne s umieszczane na poszczeglnych Warstwach. Element moe nalee tylko do jednej Warstwy jednoczenie. Ustawienia (stan wywietlania, blokowanie, tryby i parametry widoku 3D, grupa przecicia warstwy) mona okrela dla kadej z Warstw indywidualnie. Warstwy s Atrybutami globalnymi co oznacza, e te same Warstwy s dostpne na rnych kondygnacjach i we wszystkich oknach. Kady projekt ArchiCADa posiada jeden Zestaw Warstw dostpny w menu Opcje >Atrybuty Elementw > Ustawienia Warstw (Widok Modelu), jak rwnie w Dokument > Warstwy > Ustawienia Warstw (Widok Modelu). Ctrl+L).
ArchiCAD posiada domylny zestaw atrybutw. Dla wikszoci uytkownikw zestawy te s wystarczajce w pracy projektowej. Uytkownik moe dowolnie dostosowywa istniejce atrybuty do wasnych potrzeb lub tworzy nowe. Na przykad, moesz narysowa nowy rodzaj linii lub zmodyfikowa istniejcy materia zmieniajc jego wygld. Atrybuty zachowywane s wewntrz projektu, bd zatem dostpne nawet na innym komputerze. Aby otworzy i, w razie potrzeby, edytowa zestawy Atrybutw, uyj polece z menu Opcje > Atrybuty Elementw: Inne trzy rodzaje Atrybutw, rwnie dostpne za porednictwem polecenia Opcje > Atrybuty Elementw, zostay omwione gdzie indziej: Podstawowe pojcia na stronie 554. Okno dialogowe Menedera Profili w Pomocy ArchiCADa. Chocia projekt ArchiCADa posiada tylko jeden zestaw ustawie Warstw, widoczno oraz blokowanie poszczeglnych Warstw odbywa si niezalenie dla Widokw Modelu i dla Arkuszy. Pasek tytuu okna dialogowego Ustawie Warstw informuje, jakiego typu okno ArchiCADa jest aktywne - Widok Modelu czy Teczka arkuszy.
26
Konfiguracja
Zobacz Uywanie odrbnych Ustawie Warstw dla Teczki Arkuszy na stronie 30. ArchiCAD posiada domylny Zestaw Warstw. Kademu narzdziu przypisana jest domylna Warstwa, zatem element wstawiony przy pomocy danego narzdzia, jest automatycznie umieszczany w przypisanej Warstwie (np. Zewntrzne ciana, Sup, Belka). Warstwy mona usuwa; w takim przypadku usunite zostan wszystkie znajdujce si na niej elementy. Tylko Warstwa ArchiCADa nie moe zosta usunita, ukryta bd zablokowana, poniewa projekt ArchiCADa musi zawiera przynajmniej jedn Warstw. W przypadku uszkodzenia pliku elementy, ktre mogyby zosta utracone z powodu bdw definicji Warstw, zostan przeniesione do Warstwy ArchiCADa
Uyj Warstw, aby wczy Wywietlanie elementw w 3D w trybie Szkieletu.

W celu przeczenia trybu wywietlania w 3D, kliknij ikon cieniowanej bryy przy wybranej Warstwie. Ustawienie tego parametru jest niezalene od biecego trybu wywietlania wybranego w menu Widok > Tryby i Parametry Widoku 3D. Wicej szczegw, patrz Okno Ustawie Warstw w Pomocy ArchiCADa.
Przecznik warstw
Polecenia znajdujce si w tej palecie umoliwiaj szybk zmian stanu Warstw w projekcie, bez potrzeby otwierania okna dialogowego Ustawie Warstw. Wybierz polecenie z menu Okna > Palety > Przecznik warstw. Przecznik Poka/Ukryj przecza widoczno wszystkich warstw. Przecznik Zablokuj/Odblokuj przecza blokowanie warstw. Polecenia Ukryj/zablokuj/odblokuj zaznaczone warstwy przecza blokowanie warstw dla aktualnie zaznaczonych elementw, podczas gdy polecenie Ukryj/zablokuj pozostae warstwy dziaa tak samo dla warstw elementw, ktre nie s zaznaczone. Uwzgldniane jest zarwno bezporednie zaznaczenie jak i przy pomocy narzdzia Obszar zaznaczenia. Polecenie Odwoaj czynnoci Przecznika warstw odwouje ostatni operacj Przecznika warstw (maks. 10 krokw). Polecenie Przywoaj czynnoci Przecznika warstw przywouje ostatni operacj Przecznika warstw (maks. 10 krokw). Na przykad, zamy, e chcemy dokona edycji dachu na Rzucie pitra:
Uyj Warstw, aby Zablokowa elementy i uchroni je przed przypadkow modyfikacj

W oknie dialogowym Ustawie Warstw kliknij ikon Kdki, aby zmieni stan blokowania wybranych Warstw. Elementy przypisane do zablokowanej Warstwy nie mog by edytowane - pozwala to zapobiec niepodanym zmianom.
Uyj Warstw, aby Schowa/Pokaza elementy.

Aby zmieni stan wywietlania naley w oknie Ustawie Warstw, klikn ikon oka przy wybranej Warstwie. Jeeli Warstwa jest ukryta, wszystkie przypisane do niej elementy nie bd wywietlane w adnym oknie.
27
Konfiguracja
Nie potrzebne bd znaczniki Przekroju ani Elewacji; aby je tymczasowo ukry, naley zaznaczy wszystkie znaczniki Przekroju/Elewacji...
Po zakoczeniu pracy nad dachem, aby ponownie wywietli ukryte warstwy, naley klikn przycisk Odwoaj przecznik warstw.
Wszystkie znaczniki Przekroju i Elewacji zostan znw wywietlone.
Tworzenie i korzystanie z Kombinacji warstw

... a nastpnie klikn polecenie Ukryj zaznaczone warstwy. Teraz, niepotrzebne znaczniki i linie bd ukryte. Aby usprawni proces zmiany stanu wywietlania i blokowania Warstw, zestawy ustawie Warstw mog by zapamitywane w postaci Kombinacji Warstw w oknie dialogowym Dokument > Warstwy > Ustawienia Warstw (Widok Modelu) . Zobacz Okno Ustawie Warstw w Pomocy ArchiCADa. Na licie Kombinacji bieca Kombinacja wyrniona jest znaczkiem. ArchiCAD domylnie posiada kilka zdefiniowanych Kombinacji Warstw.
28
Konfiguracja
Uwaga: Warstwy i Kombinacje warstw s w ArchiCADzie traktowane jako atrybuty.
Korzystanie z Warstw w celu zapobiegania czenia si cian, Supw i Belek

Innym zastosowaniem Warstw jest przypisywanie elementom ich Grupy Przeci. Elementy przecinajce si, ktre nale do tej samej Grupy Przeci Warstw, zostan poczone pod warunkiem, e zostay poprawnie narysowane. Elementy znajdujce si na Warstwach, ktre nale do rnych Grup Przeci nie zostan poczone. Liczby znajdujce si w kolumnie oznaczonej ikon naronika w panelu Warstwy (Dokument > Warstwy > Ustawienia Warstw) oznaczaj numer Grupy Przeci elementw przypisanych do danej Warstwy. Tylko elementy nalece do Warstw o tym samym numerze Grupy bd si przecina na Rzucie oraz w Oknie 3D. Domylnie wszystkie Warstwy przypisane s do Grupy 1, tak wic przecinajce si elementy zostan poczone zgodnie z podstawowymi zasadami ArchiCADa. Moe zaistnie potrzeba aby elementy nie czyy si ze sob np. pokazanie detalu nie poczonych struktur warstwowych cian. W takiej sytuacji naley umieci przecinajce si elementy na rnych Warstwach przypisanych do innych Grup Przeci. Na przykad: Warstwy cian posiadaj ten sam numer Grupy Przeci:
Aby zmieni aktywn Kombinacj Warstw uyj rozwijanej listy w palecie Opcji podrcznych lub menu hierarchicznego Dokument > Warstwy, gdzie wywietlana jest lista Kombinacji Warstw.
Na przykad, mona okreli kombinacj warstw Poka wszystkie, Zablokuj elementy 3D; widoczne bd wszystkie warstwy, jednak wszystkie warstwy przypisane do elementw modelu 3D bd zablokowane, a zatem nie bdzie moliwoci ich edycji. Taka Kombinacja moe by przydatna w czasie pracy w 2D, zapobiegajc nieumylnym modyfikacjom elementw. Poniewa ustawienia parametrw warstw mog by inne dla Widokw modelu i dla Teczek arkuszy, ich Kombinacje warstw rwnie mog si rni.
29
Konfiguracja
Warstwy cian posiadaj rne numery Grupy Przeci:
Uwaga dotyczca przeci pomidzy elementami znajdujcymi si na ukrytych warstwach: Elementy przypisane do tej samej Grupy Przeci bd si przecina nawet wwczas, gdy jedna z Warstw jest ukryta. W zwizku z tym moe si zdarzy, i w elementach przecinajcych si z ukrytymi warstwami bdzie brakowao niektrych krawdzi. Mona unikn tego efektu ustawiajc ukrytej Warstwie inny numer Grupy Przeci (w oknie dialogowym Ustawie Warstw). Wyjtek Grupy 0: Elementy znajdujce si w tej samej Grupie 0 (na tej samej lub innych Warstwach) NIE BD si przecina.
Wane: Ustawienia Warstw dla Teczki Arkuszy odnosz si do elementw znajdujcych si bezporednio na Arkuszach (np. Linii, Blokw Tekstowych czy Rysunkw traktowanych jako cao). Nie wpywaj one jednak na zawarto umieszczonych na Arkuszach Rysunkw, bowiem ich parametry ustawione zostay w oknach odpowiadajcych im Widokw.
Uywanie odrbnych Ustawie Warstw dla Teczki Arkuszy

Pomimo, i kady Projekt ArchiCADa moe posiada tylko jeden Zestaw Warstw, ustawienia poszczeglnych Warstw (np. stan Poka/Ukryj lub Zablokuj/Odblokuj) mog by rne dla Teczki arkuszy i Widokw Modelu. Konfiguracja parametrw wywietlana w oknie Ustawie Warstw (zarwno Teczki Arkuszy jak i Widokw modelu), zaley od tego, ktre okno byo aktywne w momencie otwierania okna dialogowego Ustawie Warstw. Nazwa polecenia oraz tytu okna dialogowego bdzie uzaleniona od typu aktywnego okna (Widok Modelu lub Arkusz)
Wstawianie elementw na pojedyncz Aktywn Warstw (Symulacja trybu pracy Autocada)

Uytkownicy, ktrzy wol metod pracy praktykowan w AutoCADzie, mog skorzysta z polecenia Warstwa Aktywna i umieszcza wszystkie elementy na jednej Warstwie, zamiast korzysta z domylnego zestawu ArchiCADa. Wybierz polecenie Dokument > Warstwy > Dodatki warstw > Warstwa aktywna z menu, a nastpnie w wywietlonej palecie zaznacz opcj Jedna aktywna Warstwa dla wszystkich typw elementw. Spowoduje to ustawienie domylnej warstwy wszystkich typw elementw na warstw aktualnie aktywnego narzdzia (niezalenie od wszelkich zaznacze). We wszystkich oknach dialogowych Ustawie Narzdzi bdzie wykorzystywana ta sama definicja domylnej Warstwy, a kolejne elementy niezalenie od typu bd umieszczane na tej Warstwie.
30
Konfiguracja
To ustawienie moe by zmienione indywidualnie dla kadego zaznaczonego elementu. Jeeli zachodzi potrzeba powrotu do poprzedniego stanu Warstw, naley w palecie Warstwa Aktywna klikn przycisk Indywidualnie ustawione warstwy. Zostanie przywrcony ostatni rcznie definiowany zestaw Warstw.
Wywietlanie gruboci linii

Domylnie, wszystkie linie wywietlane s w trybie Bardzo cienkie i maj grubo jednego piksela. Ponadto moesz wczy opcj Pogrubione linie przekroju (menu Widok > Opcje Wywietlania); spowoduje to pogrubienie wszystkich linii przekrojowych do dwch pikseli bez wzgldu na grubo przypisanego Pira. Pozostae linie bd miay grubo jak przy trybie Bardzo cienkie. Alternatyw dla gruboci Cienkiej linii jest wywietlenie Prawdziwej gruboci linii dla kadego pira: w menu Widok> Opcje wywietlania wybierz Prawdziw gruboci linii. Kada grubo pira linii (w zalenoci od jej wartoci zdefiniowanej w oknie dialogowym Pira i Kolory) bdzie wywietlana zgodnie z rzeczywistoci. Zobacz take Opcje wywietlania w Pomocy ArchiCADa.
Rodzaje linii
Korzystajc z okna dialogowego ustawie narzdzia kademu elementowi konstrukcyjnemu ArchiCADa mona, w zalenoci od jego typu, przypisa rne Rodzaje Linii. Przykadowo definiujc ustawienia reprezentacji 2D dla Supa moemy okreli Rodzaj Linii dla rdzenia, linii pozawidokowych, czy linii osi. Rodzaje Linii dostpne w oknach ustawie narzdzi to Atrybuty, ktre definiuje si w oknie dialogowym Opcje > Atrybuty Elementw > Rodzaje Linii. W oknie tym mona zmodyfikowa domylne Rodzaje Linii (cige, przerywane, kropkowane) oraz zdefiniowa wasne Rodzaje Linii. Szczegy, patrz Okno dialogowe Rodzajw Linii w Pomocy ArchiCADa.
Rodzaje wypenienia
Rodzaje wypenienia su do okrelania wygldu wszelkich wypenie zastosowanych do elementw konstrukcyjnych. Wicej szczegw na temat uywania Wypenie, zobacz Wypenienia na stronie 396. Otwrz okno dialogowe Opcje > Atrybuty Elementw > Rodzaje Wypenienia aby zdefiniowa i/lub edytowa rodzaje wypenie i wzorkw oraz aby przypisa je do poszczeglnych kategorii.
Dostpne parametry wypenie
31
Konfiguracja
100% wypenienia
100% wypenienia obejmuje: wypenienie Ta (we wczeniejszych wersjach ArchiCADa: Puste): Wida jedynie to, poniewa pierwszy plan jest ustawiony na zero. wypenienie Pierwszego planu (we wczeniejszych wersjach ArchiCADa: Pene): Wida jedynie pierwszy plan, poniewa zasania on to. Trzy wypenienia, dla ktrych skonfigurowano Przezroczysto pierwszego planu (25%, 50%, 75%).
Struktury warstwowe
ciany, Stropy i Dachy mog by definiowane jako Struktury Warstwowe.
Przypisywanie Struktur Warstwowych cianom, Stropom i Dachom

1) Zaznacz element lub wywietl okno domylnych ustawie
danego typu elementu
2) Z panelu Rzutu pitra i przekroju otwrz list rozwijan

Struktura i kliknij Wypenienia przekrojowe.
Te trzy wartoci procentowe mona zmienia rcznie w menu Opcje > Atrybuty elementw > Rodzaje wypenienia. Wicej szczegw, patrz Panel Wywietlania wypenie w Pomocy ArchiCADa. W oknach 2D do elementw konstrukcyjnych mona przypisa Wypenienie wektorowe. Wypenienie wektorowe mona rwnie przypisa do materiaw wywietlanych w oknach 3D. Zobacz Wywietlanie Kreskowania wektorowego na stronie 401. Niektre waciwoci wzorkw wektorowych mona zmienia; s to midzy innymi skala, kt, rozoenie, dostpno oraz zwizany wzorek punktowy. Patrz Panel Edytuj wzr wektorowy w Pomocy ArchiCADa. Do elementw konstrukcyjnych mona przypisywa Wypenienie symbolami. Mona edytowa wzorek symbolu istniejcego wypenienia lub narysowa cakowicie nowe wypenienie symbolami. Zobacz Utwrz Wypenienie typu Symbol na stronie 404. Wypenienia gradientowe oraz Wypenienia obrazw to jedynie wypenienia wielobokw, zatem dostpne s tylko z okna wyskakujcego Narzdzia wypenienia. Zobacz Wypenienia gradientowe na stronie 405, oraz Wypenienia obrazkami na stronie 405. Rozwijana lista "Wypenienie Przekrojowe" cian, Stropw i Dachw zawiera zestaw zapamitanych Struktur Warstwowych, jak rwnie jednolitych wypenie). Uwaga: Struktury Warstwowe mog by dostpne dla wybranych rodzajw elementw: cian, Stropw i/lub Dachw. Z tego powodu 'Wypenienia przekrojowe" Struktury dostpne dla ciany mog nie by dostpne dla Dachu, czy Stropu. W razie potrzeby dostpno Struktur Warstwowych mona zmodyfikowa w oknie Opcje > Atrybuty Elementw > Struktury Warstwowe.
32
Konfiguracja
Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Struktury Warstwowe w Pomocy ArchiCADa.
3) Wybierz Struktur Warstwow. Ta Struktura zostanie

przypisana zaznaczonym elementom.
Definiowanie Wasnych Struktur Warstwowych

Dostosowywanie parametrw istniejcych Struktur Warstwowych oraz tworzenie nowych Struktur odbywa si w oknie dialogowym Opcje > Atrybuty Elementw > Struktury Warstwowe.
Pola Rdze/Wykoczenie s dostpne w panelu Modyfikuj warstwy i linie w Strukturach warstwowych. Dla dowolnej warstwy wybranej w tym panelu, moesz rwnie wybra opcj Rdze lub Wykoczenie w panelu Modyfikuj zaznaczony element.
Komponenty struktur warstwowych

Arkusze elementw warstwowych s zwane po prostu warstwami. warstwy oddzielone s liniami rozdzielajcymi; a obrys struktury warstwowej to linia obrysu. Wszystkie warstwy stanowice zasadnicz konstrukcj s rdzeniem struktury i odgrywaj zasadnicz rol przy czeniu cian ze supami. Zobacz Supy obudowane w oknie Rzutu na stronie 248. Warstwy zdefiniowane jako Rdze lub Wykoczenie bd rwnie miay wpyw na widoki Czciowego wywietlania struktury. Zobacz Wywietlanie Struktury na stronie 385. Jednak, status Rdzenia warstwy ciany lub Wykoczenia nie ma zwizku z priorytetem przy przeciciu 2D, ktry konfigurowany jest oddzielnie. W przypadku elementw warstw (cian, stropw, dachw): warstwy mona okreli jako Rdze lub Wykoczenie w menu Opcje > Atrybuty elementw > Struktury warstwowe. Mona oznaczy kilka warstw jako Rdze, jednak musz one przylega do siebie. Istnieje moliwo oznaczenia kilku, ssiadujcych warstw jako Wykoczenie, jednak musz one zawiera jedn lub obie zewntrzne warstwy. Warstwa nie moe by jednoczenie Wykoczeniem i Rdzeniem.
33
Konfiguracja
Rysujc cian trapezow z wypenieniem warstwy, jedynie grubo zewntrznej warstwy Rdzenia odzwierciedla trapezowy ksztat ciany. Na poniszym rysunku, dwie warstwy zostay okrelone jako Rdze, jednak jedynie warstwa konstrukcyjna Izolacji - zewntrzny rdze - ma ksztat trapezu.
elementu lub jednego z jego komponentw - np. przypisanie pira linii przekrojowych dla stropu na nastpujcym rysunku:
Stosowanie Zestaww Pir

Aby wybra i zastosowa Zestaw Pir naley uy jednego z polece w menu: Opcje > Atrybuty Elementw > Pira i Kolory lub Dokument > Zestawy Pir > Pira i Kolory. (Oba polecenia otwieraj to samo okno dialogowe.) Wybierz zestaw pir z listy Dostpny zestaw pir i kliknij OK. Szczegy, patrz Okno dialogowe Pira i kolory w Pomocy ArchiCADa. Szybka zmiana zestawu pir z danego widoku modelu moliwa jest poprzez okno wyskakujce Wymiary w polecenie Opcji podrcznych. Zobacz Paleta Opcji Podrcznych na stronie 76.
Domylnie, warstwa konstrukcyjna jest najgrubsza, lecz mona okreli rwnie inne warstwy (w kolumnie rdze listy komponentw) jako rdze.
Pira i kolory/Zestawy Pir

Pira symuluj narzdzia do rysowania; cechuj si okrelonym kolorem i gruboci linii. Pira s przypisywane elementom ArchiCADa w oknach dialogowych Ustawie danego narzdzia. Kade piro ma swj kolor oraz grubo. Przypisanie pira do elementu (lub czci elementu) oznacza, e element ten bdzie wywietlany w kolorze i gruboci okrelonych dla pira. Uwaga: Aktualnie okrelone opcje wywietlania (Pogrubione linie przekroju, Prawdziwa grubo Linii) mog mie wpyw na sposb wywietlenia linii na ekranie. Szczegy, patrz Opcje wywietlania na stronie 384. Aby do elementu przypisa piro, naley otworzy okno rozwijane koloru pira (w oknie ustawie elementu lub w palecie Info zaznaczonego elementu) i wybra dane piro dla danego
Stosowanie oddzielnego Zestawu Pir dla Teczki Arkuszy

Moesz uy oddzielnych Zestaww Pir dla Widokw Modelu i dla Teczki Arkuszy: Okno dialogowe moe mie nazw "Pira i kolory (Widok Modelu/Teczka arkuszy)" w zalenoci od tego, jakiego typu okno jest aktywne.
34
Konfiguracja
Z ustawie wprowadzonych w oknie Pira i Kolory (Teczka Arkuszy) korzystaj tylko elementy na Arkuszach (takie jak Autoteksty, czy elementy Szablonw Arkusza); nie korzystaj z nich wstawione Rysunki.
Stosowanie Zestaww Pir dla Rysunkw

Widok Modelu wstawiony na Arkusz staje si Rysunkiem. Domylnie Rysunek wstawiony do Teczki Arkuszy korzysta z wasnego Zestawu Pir (tego samego ktry by przypisany jego Widokowi rdowemu). Moesz jednak zmieni ten Zestaw Pir w panelu Waciwoci okna Ustawie Rysunku: z rozwijanej listy wybierz dowolny Zestaw Pir dla danego Rysunku.
Zobacz Ustawienia Widoku zapisane w Widoku na stronie 74.
Modyfikowanie Zestaww Pir

Domylne Zestawy Pir ArchiCADa oparte s o powszechne standardy pracy na projektem. Istnieje jednak moliwo modyfikowania kadego Zestawu, opisw, gruboci i kolorw Pir za pomoc opcji Zmie kolor w oknie dialogowym Pira i kolory. Numery pir pozostan te same nawet po zmianie zestawu pir. Oczywicie, rysunki maj rdo w plikach zewntrznych - takich jak DWG/DXF/PDF znajdujcych si w Narzdziu Rysunek programu ArchiCAD - mona im przypisa zestawy pir w ten sam sposb lub w oknie dialogowym Parametry rysunku. Zobacz take Zestaw Pir w Pomocy ArchiCADa. Mona take zmieni Zestaw Pir Widoku rdowego w jego oknie ustawie. Szczegy, patrz Okno dialogowe Pira i kolory w Pomocy ArchiCADa. Po zmianie koloru lub przeczeniu Zestawu pir, kolory wszystkich elementw na Rzucie zostan natychmiast zaktualizowane. Okno 3D, Dokument 3D oraz okna Przekroju/Elewacji/R/Obszaru 2D mog wymaga przebudowania widoku.
35
Konfiguracja
Przenoszenie Zestaww Pir do innych Projektw

Zestawy pir to atrybuty, ktre mona przenosi pomidzy poszczeglnymi projektami ArchiCAD za pomoc strony zakadki Zestawu pir w Menederze atrybutw (Opcje > Atrybuty elementy > Meneder atrybutw). Analogicznie, konfiguracja kadego Zestawu Pir moe by kopiowana do innych projektw w Menederze Atrybutw (zakadka "Pira i Kolory).
Jednake, podczas drukowania kolory pir zostan wydrukowane zgodnie z ustawieniami zawartymi w zestawie pir. Pira o kolorach innych ni czarne, ktre rwnie byyby nieczytelne przy danym kolorze ta zostan automatycznie zmienione na podobne, lecz bardziej czytelne. Przy biaym tle, pira w tym kolorze zostan dla uczytelnienia zmienione na jasno szare. Podobnie jak w poprzedniej sytuacji, drukowane kolory pir zostan bd zgodne z ustawieniami zawartymi w zestawie pir. Aby zablokowa automatyczne dopasowanie kolorw, wycz opcj Automatyczne dostosowanie widocznoci koloru pir dla widokw modelu w oknie Opcje > rodowisko pracy > Wicej opcji.
Zestawy Pir dla rnych zastosowa

Architekci bardzo czsto potrzebuj przygotowa kilka wersji projektu, rnicych si kolorami i/lub grubociami pir w zalenoci od skali lub przeznaczenia. Aby uatwi uytkownikom to zadanie ArchiCAD ma przygotowane kilka domylnych zestaww pir. Dziki temu moesz przecza cae zestawy pir jednym klikniciem: do wyboru masz zestaw "Architektoniczny" - gdy potrzebujesz dokumentacj projektu do zatwierdzenia, nastpnie moesz przeczy go na "Elementy elektryczne" - by przygotowa Arkusze dla podwykonawcw. Gdy zmieniasz zestaw pir w danym projekcie, numery pir przypisane poszczeglnym elementom pozostaj takie same, natomiast zmieniaj si przyporzdkowane do tych numerw kolory i gruboci pir zgodnie z konfiguracj nowego zestawu. Przypisanie pira do elementu w rzeczywistoci polega na przypisaniu mu odpowiedniego numeru pira. W ArchiCADzie domylnie przypisane numery pir odpowiadaj funkcji danego komponentu. Na przykad, do linii przekrojowych stropw domylnie przypisane jest piro numer 29 opisane jako Stropy Przekroje struktury. Uwaga: W zalenoci od lokalizacji Twojego ArchiCADa domylne zestawy pir oraz numery mog si rni.
Automatyczne dostosowanie widocznoci Koloru pir dla Widokw Modelu

Jeeli warto jasnoci koloru ta jest nisza od progu, czyli to jest odpowiednio ciemne, czarne pira bd wywietlane na ekranie jako biae. (Ta opcja jest przydatna, jeeli uywasz ciemnego, lub czarnego ta imitujcego rodowisko pracy AutoCADa.)
36
Konfiguracja
Wicej szczegw na temat Zestaww Pir w ArchiCADzie, zobacz http://www.archicadwiki.com/Pen_Sets. Poniewa kady numer pira posiada wasn definicj funkcji, zaleca si zwracanie uwagi na t definicj przypisujc piro do elementu. (lub po prostu uywanie pir domylnie przypisanych elementom.) Konsekwentne przypisywanie numerw pir zgodnie z funkcj elementw, zapewnia bezproblemowe przeczanie pomidzy zestawami pir, zgodnie z przeznaczeniem przygotowywanej dokumentacji
materiale wykorzystano zarwno Kreskowanie wektorowe oraz tekstur:
Materiay
O Materiaach
Dla realistycznej prezentacji Projektu, poszczeglnym jego elementom mona przypisa Materiay. W skad waciwoci Materiaw wchodzi kolor, tekstura oraz efekty wietlne. Materiay mog by wywietlane w Oknie 3D, w oknie Przekroju/Elewacji/R, dokumentw 3D oraz w oknie Renderingu.
Wane: Kreskowanie wektorowe wywietlone jest tylko kiedy uytkownik korzysta z wewntrznego silnika 3D. Tekstury wywietlane s tylko podczas korzystania z Procedury 3D OpenGL. Aby przeczy pomidzy moduami 3D, naley uy polece w Widok > Tryby i Parametry widoku 3D. Szczegy, patrz Procedury 3D na stronie 181. Kreskowanie wektorowe to wzr wypenienia stosowany dla Materiaw. W oknie Parametrw materiaw mona wybra kreskowanie wektorowe dla dowolnego materiau poprzez wybranie jednego z wypenie wektorowych zdefiniowanych w projekcie. Zobacz Panel Wektorowe wzorki 3D w Pomocy ArchiCADa. Tekstury to obrazki przypisywane Materiaom w celu nadania im realistycznego wygldu. Domylnie wiele materiaw ArchiCADa ma przyporzdkowane tekstury (materiay te opatrzone s ikon tekstury.) Moesz pobra dodatkowe tekstury z biblioteki ArchiCADa, lub z dowolnej innej lokalizacji. Tekstury s przyporzdkowywane i modyfikowane w panelu Tekstura okna dialogowego Parametry Materiau. Zobacz Panel Tekstura w Pomocy ArchiCADa.
Waciwoci Materiaw definiuje si w oknie Ustawie Materiaw (Opcje > Atrybuty Elementw > Materiay). Ustawione tutaj Materiay mona przypisywa elementom Projektu korzystajc z odpowiednich opcji dostpnych w oknach dialogowych ustawie narzdzi (w panelu Model). Niektre Materiay posiadaj przypisane Kreskowanie Wektorowe lub Tekstur, o czym informuj odnone ikony. Przykadowo, w tym
Przypisywanie Materiaw Elementom Konstrukcyjnym 1) Zaznacz element lub wywietl okno domylnych ustawie
danego elementu.
2) W panelu Model wybierz Materiay dla wierzchoka, dou i

bocznych powierzchni elementu w oknie 3D.
3) W celu zastosowania danego Materiau, wybierz go z
rozwijanej listy. (Aby zastosowa jednakowy Materia dla
37
Konfiguracja
wszystkich powierzchni elementu, kliknij przycisk oznaczony ikon acucha.) Uwaga: Geometria ciany oraz kierunek linii odniesienia wpywaj na przypisanie materiaw dla kadej powierzchni ciany. Szczegy, patrz Panel Model (narzdzie ciana) w Pomocy ArchiCADa.
tym celu naley skorzysta z rozwijanego menu wyboru materiau znajdujcego si w panelu Model. (Dla obiektw Zakocze cian materia okrela si w panelu Parametry, w sekcji Reprezentacja 3D.)
3) W oknie dialogowym Ustawie Wizualizacji mona okreli

jak materiay bd wyglday w ostatecznej Wizualizacji. Su temu odpowiednie opcje (przezroczysto, efekty, to, etc.)
Szczegy, patrz Ustawienia renderingu w Pomocy ArchiCADa.
Wywietlanie Materiaw i Tekstur w Oknie 3D

W Oknie 3D moe by wywietlany kolor materiau, kreskowanie wektorowe, a take ewentualnie przypisana tekstura. Uwaga: Kliknicie ikony acucha (cz materiay) w tym lub innym oknie ustawie elementw spowoduje poczenie grupy materiaw znajdujcych si obok ikony acucha: kada z poczonych powierzchni bdzie wykorzystywaa jeden materia; zmiana materiau dla jednej powierzchni spowoduje zmian materiau dla wszystkich powierzchni. Aby skonfigurowa materia dla kadej powierzchni oddzielnie, naley je rozczy poprzez ponowne kliknicie acucha. Wane: Kreskowanie wektorowe wywietlone jest tylko kiedy uytkownik korzysta z wewntrznego silnika 3D. Tekstury wywietlane s tylko podczas korzystania z Procedury 3D OpenGL. Aby przeczy pomidzy moduami 3D, naley uy polece w Widok > Tryby i Parametry widoku 3D. Szczegy, patrz Procedury 3D na stronie 181. Aby wywietli kreskowanie wektorowe oraz tekstury, naley aktywowa odpowiednie opcje w oknie Widok > Tryby i Parametry widoku 3D > Parametry okna widoku 3D.
Dopasowanie Tekstury w 3D Proponowany system pracy z Materiaami 1) Najwygodniejsz metod jest uywanie domylnego zestawu
materiaw. Mona rwnie tworzy nowe definicje materiaw.(T drog zalecamy bardziej zaawansowanym uytkownikom programu.) Ustalenie pocztku oraz kierunku tekstur przypisanych do elementw konstrukcyjnych, moe by dokonane dziki poleceniom z menu Projekt > Dopasuj tekstur w 3D. Polecenia te s aktywne tylko podczas pracy w Oknie 3D gdy zaznaczone s elementy, ktrym przypisane zostay Materiay zawierajce tekstur (Opcje > Atrybuty Elementw > Materiay). Szczegy dotyczce tych opcji, patrz Dopasuj tekstur w 3D w Pomocy ArchiCADa.
2) W oknie dialogowym Ustawie narzdzia kademu 38
elementowi konstrukcyjnemu mona przypisa materia. W
Konfiguracja
Mona anulowa wasne ustawienia dostosowana tekstury dla poszczeglnych elementw za pomoc przycisku Resetowanie Tekstury w panelu Model okna ustawie danego elementu.
Kolory materiaw elementw (Cieniowanie): Powierzchnie bd wywietlay kolor materiau elementw. Kolory wywietlenia bd odzwierciedlay efekty cieniowania, tak jak pokazano na rysunku poniej. Kolory materiaw elementw (Bez cieniowania): Powierzchnie bd wywietlay kolor materiau elementw. Wywietlanie kolorw nie bdzie odzwierciedlao kta padania wiata; kolor kadego bdzie jednolity na caej powierzchni.
Tekstury 3D s widoczne jedynie podczas korzystania z Procedury 3D OpenGL (Widok > Tryb widoku 3D > Parametry okna widoku 3D), a jeli pole Tekstury jest zaznaczone w opcjach OpenGL, tak jak pokazano na poniszym rysunku:
Zobacz take Parametry okna 3D w Pomocy ArchiCADa.
3) Zaznacz pole przy opcji Kreskowanie wektorowe aby

wczy wywietlanie kreskowa 3D. Kolory materiaw oraz kreskowanie wektorowe dostpne s tylko dla nieprzecitych (widokowych) powierzchni elementw w oknie Przekroju/Elewacji/R.
Wywietlanie Materiaw w oknach Przekroju/Elewacji/R

W oknach Przekroju/Elewacji/R mona wywietla kolory oraz kreskowanie wektorowe Materiaw na nieprzecitych fragmentach elementw modelu. W celu wczenia wywietlania kolorw:
Wywietlanie materiaw w dokumencie 3D

Dokument 3D posiada wasne okno ustawie. Uyj panelu Reprezentacji modelu w Ustawieniach dokumentu 3D aby okreli sposb wywietlania materiaw. W przeciwiestwie do okna typu Przekroju, ustawienia Reprezentacji modelu Dokumentu 3D umoliwiaj wybranie materiaw, wypenie dla poszczeglnych elementw oraz zacienione lub niezacienione kolory, do wywietlenia przekrojw.
1) Otwrz panel Reprezentacja Modelu okna ustawie

Przekroju/Elewacji/R.
2) Wybierz Wypenij powierzchnie elementw widokowych i

aktywuj jedn z tych dwch opcji.
39
Konfiguracja
W Renderingu wywietlane s wszystkie cechy charakterystyczne materiaw z wyjtkiem kreskowania wektorowego. Oglny wygld Renderingu okrelaj parametry ustawiane w oknie dialogowym Ustawie Renderingu, ktre odnosz si do wszystkich materiaw w generowanym obrazku. Kreskowanie wektorowe oraz opcje Przezroczystoci dla Dokumentu 3D s waciwe dla Dokumentu 3D i nie s poczone z tymi samymi opcjami okrelonymi dla okna 3D. Szczegy, patrz Ustawienia renderingu w Pomocy ArchiCADa.
Tworzenie i Modyfikacja Materiaw

Materiay mog by tworzone i modyfikowane w oknie ustawie Materiaw (Opcje > Atrybuty Elementw > Materiay). Szczegy, patrz Okno Ustawie Materiaw w Pomocy ArchiCADa.
Wywietlanie Materiaw w Renderingach

Rne procedury renderowania maj rne moliwoci odwzorowywania Materiaw. W zwizku z tym modyfikowanie niektrych waciwoci Materiaw w oknie dialogowym ustawie Materiaw nie bdzie miao wpywu na wygld Materiaw w Renderingu. Aby unikn zbdnej pracy, wybierz odpowiedni procedur renderingu z rozwijanej listy "Utwrz podgld z uyciem:" i zaznacz opcj Ukryj nieaktywne opcje.
Przypisywanie Materiaom Kreskowa Wektorowych

W celu przypisania Materiaowi Kreskowania 3D uyj panelu Wektorowe wzorki 3D w oknie ustawie Materiaw. Szczegy, patrz Panel Wektorowe wzorki 3D w Pomocy ArchiCADa.
Przypisywanie Materiaom Tekstur

Aby danemu Materiaowi przypisa tekstur uyj panelu Tekstura w oknie dialogowym ustawie Materiaw. Szczegy, patrz Panel Tekstura w Pomocy ArchiCADa. Dziki temu w oknie dialogowym ustawie Materiaw bd wywietlane tylko te opcja, ktre maj wpyw na generowane Renderingi. Jeeli planujesz tworzy Renderingi za pomoc procedury LightWorks, wybierz t procedur z rozwijanej listy i zaznacz opcj Ukryj nieaktywne opcje. Jedynym panelem w oknie ustawie Materiaw koniecznym do okrelenia wszystkich waciwoci bdzie teraz panel o nazwie Ustawienia shadera LightWorks. Szczegy, patrz Ustawienia shadera LightWorks w Pomocy ArchiCADa.
Meneder atrybutw
Polecenie Meneder Atrybutw (Opcje > Atrybuty Elementw > Meneder Atrybutw) pozwala kopiowa (dodawa, nadpisywa) atrybuty (Warstwy, Kombinacje warstw, Pira i kolory, Zestawy Pir, Rodzaje linii, Rodzaje wypenie, Struktury warstwowe, Materiay, Profile, Kategorie stref oraz Miasta) pomidzy dwoma otwartymi plikami. Pozwala take powiela, lub usuwa atrybuty w jednym z dwch plikw. Po wybraniu opcji Meneder Atrybutw pojawi si nastpujce okno dialogowe (pojawienie si okna moe troch potrwa, poniewa zawiera ono wszystkie atrybuty projektu):
40
Konfiguracja
- Parametry materiau i tekstury nie zostan poczone z parametrami projektu ArchiCAD.
Biblioteki
O Bibliotekach
Biblioteki ArchiCADa s folderami zawierajcymi zewntrzne pliki, z ktrych korzystaj narzdzia ArchiCADa, lub do ktrych odwouj si rne elementy konstrukcyjne. Elementy biblioteczne s zwykle rozmieszczane hierarchiczne w gwnym folderze lub katalogu biblioteki. Niektre typy plikw w bibliotece zawieraj dane geometryczne, ktre pozwalaj na umieszczanie wielu kopii danego obiektu w projekcie ArchiCADa, podczas gdy inne pliki zawieraj tylko grafik lub informacje tekstowe, ktre mona docza do innych elementw biblioteki lub caego projektu. Biblioteki zawieraj elementy biblioteczne zwane take Obiektami GDL (lub Obiektami Parametrycznymi). Mona je wstawi do projektu uywajc jednego ze specjalnych narzdzi programu ArchiCAD (Obiekt, Lampa, Drzwi, Okna, wietlik, Okno narone, Schody, Zakoczenie ciany, Akcesorium Przegrody Strukturalnej lub cznika) automatycznie poprzez okrelone polecenia lub dodatki (znaczniki, etykiety, elementy RoofMakera i TrussMakera) lub jedynie uy jako odniesienia dla innych elementw (makra, metryki stref, obiekty waciwoci) Zobacz Obiekty Parametryczne na stronie 335.
Parametry uytkownika Obiektw GDL

Niektre skrypty obiektw GDL zawieraj parametry uytkownika. Parametry te mona skonfigurowa w ramach indywidualnych skryptw obiektw lub w skrypcie MASTER_GDL. Po zaadowaniu takich obiektw do projektu, parametry uytkownika zostan automatycznie poczone z zestawem parametrw projektu, w nastpujcy sposb: Jeli skrypt MASTER_GDL zawiera definicj parametru, po zaadowaniu biblioteki zawierajcej skrypt MASTER_GDL, parametry zostan poczone z parametrami projektowymi ArchiCADa. Atrybuty o tych samych nazwach nie zostan zastpione. Jeli skrypty elementw bibliotecznych zawieraj definicj parametru, wtedy - Wypenienia i Rodzaje linii zostan poczone w projekcie ArchiCAD.
41
Konfiguracja
Wstawiajc obiekt w ArchiCADzie (inaczej ni to ma miejsce w przypadku pozostaych typw elementw) w rzeczywistoci wstawiasz "instancj" (kopi) zewntrznego pliku znajdujcego si w bibliotece obiektw. ArchiCAD jest standardowo wyposaony w bibliotek obiektw zawierajc setki edytowalnych obiektw (zwanych rwnie obiektami GDL lub Elementami bibliotecznymi). W wikszoci przypadkw bdziesz wykorzystywa narzdzia ArchiCADa aby mc wstawia obiekty z tej biblioteki. Kady z tych plikw mona otworzy w ArchiCADzie uywajc polecenia Plik > Biblioteki i Obiekty > Otwrz obiekt lub mona jest utworzy w ArchiCADzie uywajc polecenia Plik > Biblioteki i obiekty > Nowy obiekt. Biblioteka zawiera rwnie pliki w rnych formatach, do ktrych odwouj si elementy ArchiCADa: Szablony list to pliki tekstowe, ktre su do dostosowywania zawartoci i wygldu kalkulacji ilociowych. Tekstury to pliki obrazw, ktre mona doczy do Materiaw, aby doda realizmu generowanym widokom, oraz do Okien 3D podczas korzystania z procedury OpenGL. Obrazki ta to rwnie pliki graficzne, ktre s wykorzystywane do umieszczania modelu 3D w rzeczywistym otoczeniu.
Moliwe jest uycie oddzielnych bibliotek dla poszczeglnych zastosowa (na przykad dla projektw domw mieszkalnych bd budynkw przemysowych), aby ograniczy wielko swojej biblioteki. Istniej take rozmaite biblioteki w zalenoci od standardw obowizujcych w danym kraju. Mona wskaza dodatkowe biblioteki dla projektw za pomoc okna dialogowego Meneder bibliotek. Podczas otwierania zachowanego projektu ArchiCAD prbuje zaadowa biblioteki, ktre zostay mu przypisane ostatnim razem. Gdy tworzymy nowy projekt korzystajc z opcji Uyj ostatnich parametrw Projektu, ArchiCAD zachowa (lub bdzie prbowa odnale) ostatnio uywane biblioteki. Jeli tworzony jest nowy projekt z ustawieniami domylnymi, ArchiCAD wyszuka domyln bibliotek o nazwie Biblioteka ArchiCADa.
Moliwe jest uycie pojedynczych elementw z bibliotek nieznajdujcych si w aktywnym zestawie bibliotek. Do tego celu su polecenia aduj inny obiekt (okno, drzwi itd.) w odpowiednim oknie dialogowym ustawie.
Szczegowy opis, patrz Zestawienia i listy na stronie 486.
Zobacz Przypisywanie Materiaom Tekstur na stronie 40.
Moesz take umieszcza inne obiekty w Projekcie metod Przecignij-i-Upu. Obiekty wstawione do projektu przy uyciu techniki 'przecignij i upu' nie spowoduj dodania elementw do aktywnej biblioteki.
42
Konfiguracja
Biblioteka startowa
Podczas pierwszego uruchomienia ArchiCAD rozpocznie szukanie Biblioteki o nazwie Biblioteka ArchiCADa 12.lcf. Rozszerzenie .lcf odnosi si do pliku Zbioru Obiektw. Domylna Biblioteka ArchiCADa 12 przechowywana jest w pliku .lcf, istnieje jednak moliwo utworzenia wasnego Pliku Zbioru Obiektw lub rozpakowania jego zawartoci poleceniem Plik > Biblioteki i Obiekty > Utwrz/Wypakuj Zbir obiektw. Pomimo, e Plik Zbioru Obiektw jest pojedynczym plikiem, moe zawiera wszystkie wykorzystywane w projekcie obiekty (lub tylko odniesienia do ich pooenia) jak rwnie struktury folderw, w ktrych obiekty si znajduj. Jeeli domylna biblioteka programu znajduje si w tym samym katalogu co ArchiCAD, zostanie ona otwarta i uyta jako biblioteka aktywna. W przeciwnym przypadku zostanie wywietlone okno dialogowe Meneder bibliotek, w ktrym naley wybra katalog dla biblioteki startowej. Szczegy, patrz Okno dialogowe Menedera Bibliotek w Pomocy ArchiCADa. Jeli ArchiCAD by ju wczeniej uruchamiany, a uytkownik uruchomi program klikajc dwukrotnie jego ikon, aktywn bibliotek bdzie biblioteka uywana we wczeniejszej ostatnio. Jeeli zmodyfikowano nazw folderu lub katalogu w aktywnym zestawie bibliotek, bd zmieniono jego pooenie w hierarchii plikw, biblioteka nie zostanie odnaleziona i zostanie wywietlone okno dialogowe Menedera bibliotek umoliwiajce odnalezienie potrzebnej biblioteki. Jeli projekt jest otwierany w programie ArchiCAD (poprzez polecenie Otwrz..), bd uytkownik klikn dwukrotnie plik projektu w menederze plikw, projekt otworzy si z bibliotek, ktra zostaa wybrana w czasie jego tworzenia.
w hierarchii plikw, projekt zostanie otwarty za pomoc jednej z poniszych procedur: Jeli aktywny zestaw bibliotek zawiera foldery o identycznych nazwach co oryginalne foldery, projekt zostanie otwarty z uyciem biecego zestawu bibliotek. Jeli oryginalny zestaw bibliotek zawiera foldery o innych nazwach ni foldery w biecym zestawie, ArchiCAD sprbuje odszuka biblioteki o tych samych nazwach w folderze lub katalogu projektu. Jeeli wyszukiwanie powiedzie si, program otworzy projekt z odnalezionymi bibliotekami. Jeli oryginalne foldery nie zostan odnalezione, zostanie wywietlone okno dialogowe Menedera bibliotek. Bdzie w nim mona wybra zestaw bibliotek dla projektu, bd anulowa proces jego otwierania. Uwaga: Jeeli klikniesz przycisk Skoczone, projekt zostanie otwarty bez Biblioteki. Wszystkie brakujce elementy biblioteczne zostan pominite.
Uaktualnienia Biblioteka
Firma Graphisoft regularnie aktualizuje wasne biblioteki. Aby nie pomin dostpnych uaktualnie, wcz opcj Sprawd Uaktualnienia w oknie Opcje > rodowisko pracy > Opcje www. Funkcja ta powoduje, e przy kadym uruchamianiu ArchiCADa nastpi sprawdzenie dostpnych uaktualnie i, ewentualnie, zostanie wywietlony komunikat o dostpnych nowych bibliotekach wraz z opcj ich pobrania i zainstalowania. Szczegy, patrz Opcje www w Pomocy ArchiCADa.
Zasady Zarzdzania Bibliotekami

Poniszy diagram ilustruje zasad zarzdzania standardow bibliotek ArchiCADa oraz bibliotekami firmowymi. Obie znajduj si na serwerze. Kady projekt ma zaadowan osobn bibliotek. Biblioteka ArchiCADa zainstalowana jest na komputerach podczonych do sieci.
W przypadku gdy zmodyfikowano nazw folderu lub katalogu w aktywnym zestawie bibliotek, bd zmodyfikowano jego pooenie
43
Konfiguracja
Rwnie Biblioteka firmowa skopiowana jest na kady komputer. Indywidualne Biblioteki projektw s adowane podczas otwierania poszczeglnych projektw i cigle aktualizowane.
O Menederze Bibliotek
Biblioteki s dostpne w ArchiCADzie poprzez polecenie Plik > Biblioteki i Obiekty > Meneder bibliotek.
Meneder Bibliotek umoliwia dostp do Bibliotek i pojedynczych Elementw bibliotecznych znajdujcych si na dyskach lokalnych, w sieci lub w internecie. Podczas uruchamiania program ArchiCAD aduje ostatnio uywan bibliotek. Podczas projektowania moe okaza si konieczne uycie dodatkowych elementw bibliotecznych lub utworzenie wasnych bibliotek uytkownika. Zwykle kady plik projektu wykorzystuje wasn bibliotek wraz z plikami zewntrznymi, do ktrych tworzone s odwoania (s to obiekty, drzwi, okna, lampy, tekstury, dane cech itp.). Okno dialogowe Menedera bibliotek jest podzielone na cztery zakadki: Zakadka Lokalne/LAN (Local Area Network) umoliwia zarzdzanie caymi bibliotekami oraz poszczeglnymi elementami bibliotecznymi, ktre s zapisane na dyskach lokalnych lub dyskach, ktre s dostpne poprzez sie lokaln.
44
Konfiguracja
Za pomoc zakadki Serwery FTP mona dodawa biblioteki i pojedyncze elementy biblioteczne, ktre znajduj si na serwerach FTP. Zakadka Historia zawiera list wszystkich bibliotek i elementw bibliotecznych, ktre zaadowano podczas pracy w programie ArchiCAD. Zakadka WWW pozwala pobiera obiekty GDL z witryn internetowych i dodawa je do bibliotek lokalnych Szczegy, patrz Okno dialogowe Menedera Bibliotek w Pomocy ArchiCADa.
zestawem, bd zdefiniowa nowy zestaw bibliotek w sposb opisany powyej. Uwaga: W przypadku Projektu zespoowego tylko Kierownik zespou, doczony w trybie wycznego dostpu do projektu, moe definiowa zawarto bibliotek. Czonkowie zespou mog adowa inne biblioteki, ale tylko do uytku lokalnego.
Identyfikacja powtarzajcych si Elementw Bibliotecznych

ArchiCAD korzysta z wewntrznego systemu identyfikacji sucego do monitorowania historii (utworzenie, modyfikacja, i/lub zmiana nazwy) kadego obiektu bibliotecznego. Kademu elementowi przypisany jest numer identyfikacyjny GUID (Global Unique Identifier) skadajcy si z dwch zestaww po 36 znakw. Przy kadym wczytywaniu projektu zawierajcego elementy biblioteczne, program przeszuka biblioteki w oparciu o numery identyfikacyjne obiektw (GUID). Oznacza to, i nawet w przypadku jeli w zaadowanych bibliotekach bdzie wicej ni jeden obiekt noszcy t sam nazw, ArchiCAD dziki numerowi GUID wybierze waciwy obiekt. Dziki temu obiekty posiadajce te same nazwy, lecz inne numery GUID nie bd ze sob kolidoway. Obiekty te zostan wymienione w oknie Raportu adowania biblioteki na licie Duplikacja nazw. Praca bdzie moga by bez przeszkd kontynuowana, poniewa zwielokrotnione nazwy nie powoduj w tym przypadku konfliktu. Elementy biblioteczne posiadajce identyczne numery GUID, zostan uznane za identyczne i rwnie znajd si na licie "Duplikacja nazw". Aby unikn tego typu konfliktu w projekcie, naley usun jeden z dwch identycznych elementw z biblioteki. Wicej szczegw dotyczcych dziaania GUID, zobacz http://www.ArchiCADwiki.com/guid. Przy pracy z projektami zaleca si stosowanie bibliotek oryginalnie im przypisanych. Jeeli uywasz nowszych wersji bibliotek, obiekty s dopasowywane w oparciu o ich numer GUID. W przypadku jeli numery GUID nie s zgodne, ArchiCAD poszuka obiektw o tych samych nazwach.
adowanie bibliotek
Po wybraniu danych bibliotek i elementw bibliotecznych na poszczeglnych zakadkach naley klikn przycisk Skoczone/Przeaduj w prawym dolnym rogu okna dialogowego Menedera bibliotek.
Na ekranie zostanie wywietlone okienko stanu, informujcy o postpie procesu adowania. Kliknicie przycisku Stop pozwala przerwa adowanie bibliotek. Podczas tworzenia nowego projektu mona uy okna dialogowego Menedera bibliotek do sprawdzenia, ktre biblioteki s aktualnie uywane, a nastpnie klikn przycisk Uyj aktywnych bibliotek, aby kontynuowa prac z biecym
45
Konfiguracja
Elementy biblioteczne starszych wersji programu ni 7.0 nie posiadaj numerw GUID. Zatem identyfikacja elementw bdzie si opiera tylko na sprawdzeniu zgodnoci nazw. Jeeli w zaadowanych bibliotekach bdzie si znajdowao wiele elementw o tych samych nazwach jak obiekt umieszczony w projekcie, program losowo okreli lokalizacj, z ktrej pobierze obiekt.
Ulubione
O Ulubionych
Funkcja Ulubione pozwala na przechowywanie i przywoywanie w dowolnym momencie domylnych ustawie narzdzi. Po wybraniu elementu z listy ulubionych, moliwe jest konstruowanie elementw o tych samych, zachowanych parametrach. Ulubione s dostpne w dwch miejscach: W palecie Ulubione, w ktrej przechowywane s ustawienia ulubionych dla wszystkich narzdzi. Domylnie paleta ta jest ukryta; wybierz Okna > Palety > Ulubione aby j wywietli. Paleta pozostanie widoczna przy przechodzeniu do innych okien. Poprzez kliknicie przycisku Ulubione znajdujcego si w oknach ustawie wszystkich narzdzi (oprcz Kamery). Okno otwierane za pomoc tego przycisku zawiera tylko ulubione zachowane dla biecego narzdzia. Atrybuty elementu, cznie z rodzajem linii, wypenieniem oraz kolorem pira, a take materiaem powierzchni W przypadku Elementw bibliotecznych, nazw Elementu Wszystkie wymiary dostpne w oknach ustawie dla danego rodzaju elementu, np. grubo i wysoko ciany (ale nie jej dugo)
Palety Brakujce elementy biblioteczne oraz Raport adowania Bibliotek

Jeeli po otwarciu Projektu pojawi si Raport adowania Bibliotek, bdzie to oznacza, e Biblioteka uyta podczas tworzenia Projektu nie zostaa odnaleziona. Wicej szczegw, patrz Raport adowania bibliotek w Pomocy ArchiCADa. Brakujce elementy nie zostan wywietlone. (Pooenie brakujcych elementw bibliotecznych bdzie wskazane poprzez punkty na Rzucie.) Paleta Raport adowania Bibliotek zawiera nazwy plikw elementw bibliotecznych, przy ktrych wczytywaniu wystpuj problemy, a take informuje o aktualnym stanie procesu pobierania obiektw z internetu. (Paleta moe zosta wywietlona poleceniem Okna > Palety > Raport adowania Bibliotek.) Problem brakujcych elementw bibliotecznych zdarza si najczciej gdy prbuje si otworzy Projekt na innym komputerze. Aby by pewnym, e projekt bdzie kompletny po przeniesieniu na inny komputer, zaleca si zachowywanie go w formacie archiwalnym. Innym rozwizaniem, ktre ma zastosowanie w obrbie jednego biura, jest uywanie jednego zestawu bibliotek na bieco uaktualnianych na wszystkich komputerach. Szczegy, patrz Projekt Archiwalny na stronie 18.
Przechowywane ustawienia obejmuj:
Ulubione s przechowywane wraz z plikiem Projektu. Mona take zachowywa Ulubione w oddzielnym pliku w celu ich uycia w innych projektach. Przy zamkniciu biecego projektu i utworzeniu nowego, ustawione ulubione zostan przechowane i bd mogy zosta wykorzystane w nowym projekcie. Wybranie polecenia Nowy i Zresetuj wszystko, powoje wyczyszczenie Ulubionych.
46
Konfiguracja
Mona przywrci zachowane ulubione korzystajc z polecenia Zaaduj ulubione znajdujcego si w rozwijanym menu, w palecie Ulubione. Uwaga: Importujc Ulubione z innego projektu naley pamita, e identyfikacja atrybutw odbywa si poprzez ich nazwy. Jeeli Ulubione odnosz si do atrybutw, ktre nie istniej w projekcie, do ktrego s adowane, brakujce atrybuty zostan dodane. Jeeli Ulubione odnosz si do atrybutw, ktrych nazwy wystpuj w projekcie, ale atrybuty te maj inne parametry, zostan uyte atrybuty projektu docelowego. Mona okreli, ktre z parametrw bd przechowywane dla danego typu narzdzia, w oknie otwieranym poleceniem Preferencje ulubionych dostpnym w rozwijanym menu, w palecie Ulubionych. (Okno dialogowe Parametrw Ulubionych jest rwnie dostpne z menu Opcje > Preferencje Projektu > Rne.) W wywietlonym oknie dialogowym Parametry Ulubionych uyj listy Pominicia Parametrw aby zaznaczy nazwy parametrw, ktrych NIE CHCESZ zapisa w Ulubionych.
Przechowywanie i przypisywanie Narzdziom parametrw Ulubionych

Aby zastosowa Ulubione parametry dla elementw projektu, zaznacz odpowiednie elementy i otwrz ich okno Ustawie. Kliknij przycisk Ulubione. Wybierz pozycj, ktra ci odpowiada i kliknij przycisk Zastosuj. Okno dialogowe Zastosuj Ulubione wywietla tylko pozycje odnoszce si do aktywnego narzdzia. Moesz: Wybra pozycj i klikn Zastosuj, aby zaadowa zachowane w niej parametry do okna dialogowego biecego narzdzia, lub Klikn przycisk Zachowaj obecne ustawienia jako Ulubione, aby utworzy now pozycj ulubionych, na podstawie biecych parametrw narzdzia. Uwaga: Ulubione s identyfikowane po nazwach. W razie prby utworzenia nowej pozycji Ulubionych o nazwie, ktra wystpuje ju w innej pozycji (nawet jeeli pozycja dotyczy innego typu narzdzia) ArchiCAD wywietli odnone ostrzeenie. Przy nazywaniu Ulubionych wystpuje take ograniczenie zwizane z uyciem niektrych znakw. Jeeli wpiszesz niepoprawn nazw, zostanie wywietlone odpowiednie ostrzeenie i bdziesz musia wpisa j na nowo. Szczegy, patrz Paleta Ulubione w Pomocy ArchiCADa.
47
Konfiguracja
Interfejs Uytkownika ArchiCADa

Ten rozdzia jest wprowadzeniem w gwne palety oraz menu ArchiCADa.
Szczegy, patrz Dostosowywanie Schematw Palet w Pomocy ArchiCADa.
Jak otwiera i zamyka Grupy Narzdzi w Palecie

Domylnie w Palecie Narzdzi wywietlane s wszystkie narzdzia we wszystkich grupach jednoczenie. Jeeli Paleta staje si nieczytelna, mona, za pomoc strzaek przy nazwach Grup Narzdzi, zamyka i otwiera poszczeglne Grupy. Jeeli strzaki nie s widoczne, przejd do okna Opcje > rodowisko pracy > Paleta narzdzi. Kliknij przycisk Opcje grupy narzdzi i wybierz opcj Grupa ma by zawsze otwarta.
Paleta Narzdzi
Paleta Narzdzi zawiera rnorodne narzdzia do wyboru elementw, konstruowania trjwymiarowego, rysowania paskiego oraz wizualizacji. Aby uatwi wyszukiwanie potrzebnych narzdzi, Paleta Narzdzi podzielona jest domylnie na nastpujce Grupy Narzdzi Zaznaczenie, Projekt, Dokument oraz Wicej. Poza standardowymi narzdziami Paleta narzdzi moe zawiera rwnie dodatkowe narzdzia w zalenoci od typu instalacji i dostpnych Dodatkw.
Wywietlanie Palety Narzdzi

Jeeli Paleta Narzdzi nie jest widoczna uyj polecenia Okna > Palety > Paleta Narzdzi aby j wywietli.
Dziki temu bdzie moliwe otwieranie i zamykanie poszczeglnych Grup Narzdzi indywidualnie.
Dostosowywanie Palety Narzdzi

Uyj opcji w oknie Opcje > rodowisko pracy > Paleta narzdzi w celu dostosowania zawartoci i ukadu Palety Narzdzi. atwy dostp do tego okna mona uzyska poprzez uycie odpowiedniej ikony w menu podrcznym Palety Narzdzi wywietlanym poprzez kliknicie prawym klawiszem myszy w dowolnym miejscu nad Palet: W szczeglnoci godne polecenia jest organizowanie narzdzi w postaci grup. Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe dostosowania Palety Narzdzi w Pomocy ArchiCADa. Moesz zachowa ustawienia Palety narzdzi w postaci Schematu narzdzi w parametrach rodowiska pracy.
Paleta info
Paleta Info jest dostpna dla kadego narzdzia z palety narzdzi. Po uruchomieniu narzdzia lub zaznaczeniu wstawionego elementu, w odpowiedniej Palecie Info wywietlone zostan aktualne ustawienia dla tego narzdzia/elementu. Jeeli zaznaczono wiele elementw rnych typw, wywietlona zostanie Paleta info elementu zaznaczonego jako ostatni. Paleta Info zawiera skoncentrowany zestaw opcji i parametrw dla wybranego narzdzia/elementu. Niektre z tych opcji i parametrw s dostpne w oknie ustawie odnonych narzdzi, jednak Paleta Info pozwala na szybszy do nich dostp, poniewa jest zawsze wywietlana. Domylnie, Paleta info przytwierdzona jest do grnej krawdzi obszaru roboczego w pozycji horyzontalnej. Aby zmieni jej pooenie na wertykalne, przytwierd j do jednej z bocznych krawdzi ekranu.
48
Konfiguracja
Zatrzymanie kursora nad elementem Palety Info spowoduje wywietlenie podpowiedzi dotyczcej tego elementu. Pamitaj, e w celu przewinicia zawartoci palet mona uywa rolki myszy. Zaznaczone/Do zmian: Paleta info na bieco informuje o iloci zaznaczonych elementw oraz o tym, ile z nich jest edytowalnych. Zmiany parametrw w Palecie info bd dotyczy tylko elementw edytowalnych. Na poniszym rzucie pitra zaznaczone s wszystkie ciany; cztery z nich zostay zablokowane do edycji, jak pokazuje Paleta Info: Ustawienia domylne. Jeeli aden element nie zosta zaznaczonym w Palecie info wywietlone zostan domylne ustawienia narzdzia.
Szczegy, patrz Dostosowywanie palety Info w Pomocy ArchiCADa. Rwnie dostpne z menu kontekstowego Palety Info (jak pokazano): kliknij preferencje wywietlania dla pooenia Nagwka Palety Info: przy lewej krawdzi palety lub na grze.
Menu
O Menu
Przy uruchomieniu ArchiCADa 12 z domylnymi ustawieniami, zostanie wczytany Standardowy Profil rodowiska Pracy, ktry, pord rozmaitych ustawie, posiada zapamitan struktur menu. Zobacz Domylne Profile ArchiCADa 12 na stronie 57. Jednak w wersji ArchiCAD, niektre polecenia i pozycje menu nie s wywietlane w Standardowym Profilu. Uyj ustawie w oknie Opcje > rodowisko pracy > Menu aby dostosowa zawarto menu.
Wywietlanie Palety Info

Jeeli Paleta Info nie jest widoczna uyj polecenia Okna > Palety > Paleta Info aby j wywietli. Paleta Info zawiera parametry aktywnego narzdzia bd zaznaczonych elementw.
Dostosowywanie Menu
Uyj okna Opcje > rodowisko pracy > Menu w celu dostosowania menu ArchiCADa. Kade polecenie moe by umieszczone lub usunite z dowolnego menu. Rwnie kolejno polece moe by dowolnie definiowana. Wyjtek: Zawartoci menu kontekstowego nie mona dostosowywa. Wicej szczegw, patrz Okno Dostosowywania Menu w Pomocy ArchiCADa. Moesz zachowa ustawienia polece menu jako cz Schematu Ukadu Polece w Parametrach rodowiska Pracy. Wicej szczegw, patrz Opcje schematu w Pomocy ArchiCADa.
Dostosowywanie Palety Info

Wywietlanie i uoenie funkcji w palecie info mona dostosowywa: wystarczy wybra z menu polecenie Opcje > rodowisko pracy i otworzy zakadk Paleta info. Wygodnym sposobem dostpu do tego okna jest skorzystanie z odpowiedniej ikony w menu podrcznym Palety Info wywietlanym poprzez kliknicie prawym klawiszem myszy w dowolnym miejscu nad Palet:
49
Konfiguracja
Paski narzdzi
O Paskach Narzdzi
Pasek Narzdzi jest zestawem polece wywietlanych w formie ikon lub tekstu i pogrupowanych tematycznie. Dostpne s standardowe paski: Wizualizacja 3D, Zarzdzaj Elementami, Atrybuty, Klasyczna Nawigacja 3D, Pomoce Rysunkowe, Edytuj Elementy, Edytuj Elementy biblioteczne GDL, Arkusze i Rysunki, Mini Nawigator, Opcje wywietlania, 3D Podstawowe, Standard, Standard - Niska rozdzielczo, Zesp projektowy, Narzdzia Palety narzdziowej.
Wicej szczegw, patrz Opcje schematu w Pomocy ArchiCADa. Zawarto nazwanych paskw narzdzi zachowana jest jako cz Schematu arkuszy polece. Sposb wywietlania paskw narzdzi zachowany jest w Schemacie palet. Wicej szczegw, patrz Okno Dostosowywania Paskw Narzdzi w Pomocy ArchiCADa.
Skrty
ArchiCAD standardowo zawiera kilka zapamitanych schematw skrtw. Aby zobaczy lub wydrukowa list skrtw do rodowiska pracy naley przej do menu Opcje > rodowisko pracy > Skrty klawiaturowe a nastpnie klikn przycisk Poka list skrtw klawiaturowych w przegldarce znajdujcy si na dole panelu Podgld skrtw klawiaturowych.
Wywietlanie Paskw Narzdzi

Aby wywietli konkretny Pasek Narzdzi, zaznacz jego nazw w menu Okna > Paski Narzdzi lub kliknij prawym klawiszem myszy nad dowolnym Paskiem Narzdzi i wybierz potrzebny Pasek z listy. Kliknicie dowolnego paska z listy spowoduje jego wywietlenie.
Tworzenie i Dostosowywanie Paskw Narzdzi

Wybierz polecenie Opcje > rodowisko pracy > Paski narzdzi aby utworzy nowy pasek narzdzi lub zmodyfikowa jeden z dostpnych. Dodatkowo moesz zdecydowa, czy w pasku bdzie wywietlana nazwa polecenia, jego ikona, czy jedno i drugie. Wygodnym sposobem dostpu do tego okna jest skorzystanie z odpowiedniej ikony w menu podrcznym Paska Narzdzi wywietlanym poprzez kliknicie prawym klawiszem myszy w dowolnym miejscu nad dowolnym Paskiem Narzdzi: Moesz zachowa ustawienia Paskw Narzdzi w postaci Schematu Ukadu Polece w parametrach rodowiska pracy.
Aby dostosowa skrty w menu wybierz Opcje > rodowisko pracy > Skrty klawiaturowe: wybierz polecenie z listy po lewej, wprowad skrt dla polecenia w polu po prawej, a nastpnie kliknij przycisk Przypisz. Wicej szczegw, patrz Dostosowywanie Skrtw Klawiaturowych w Pomocy ArchiCADa. Oprcz kilku skrtw, ktrych nie mona modyfikowa (znajduj si one u dou listy), wszystkie skrty w kadym ze schematw mog zosta dostosowane. Zmiany danego schematu zostaj uaktywnione po przyciniciu OK zamkniciu okna dialogowego. Moesz zachowa ustawienia skrtw w postaci Schematu w parametrach rodowiska pracy. Wicej szczegw, patrz Opcje schematu w Pomocy ArchiCADa.
50
Konfiguracja
Palety
Palety ArchiCADa pomagaj konstruowa, modyfikowa i rozlokowywa elementy projektu. Kada paleta moe by wywietlana/chowana niezalenie dziki poleceniom z menu Okna > Palety. Palety gwne (Paleta narzdzi, Info, Opcje podrczne oraz Nawigator) mog zosta wywietlone jednoczenie poleceniem Okna > Palety > Poka tylko gwne palety. Kada z tych palet zostaa dokadnie opisana w Dokumentacji ArchiCADa. Dwie palety Paleta Kontrolna oraz Paleta Wsprzdnych - s znane ze wczeniejszych wersji ArchiCADa. Domylnie s one ukryte, poniewa zwizane z nimi polecenia s dostpne poprzez inne elementy interfejsu. Aby wywietli te palety przejd do menu Okna > Palety i zaznacz odpowiedni pozycj.
Zmie pooenie i rozmiar palet, przesuwajc je w podane miejsce. Przytwierd palety do krawdzi ekranu (tylko w Windows)
Do zarzdzania Schematami Palet uyj funkcji w panelu "Opcje Schematu" okna Schematy Palet (Zachowaj jako, Zmie nazw, Usu, Przedefiniuj, Eksport, Import). Znajdziesz tam take przycisk Zastosuj Schemat umoliwiajcy uaktywnienie danego Schematu: otwrz Opcje > rodowisko pracy > Schematy palet.
Dostosowywanie Schematw Palet

Aby dostosowa schemat palet (zapamitany ukad palet), okrel ksztat palet i ich pooenie w interfejsie ArchiCADa wykorzystujc niektre lub wszystkie z wymienionych poniej technik: Poka lub Ukryj wybrane palety (klikajc ich nazwy w menu Okno > Palety) Poka lub ukryj wybrane paski narzdzi (klikajc ich nazwy w menu Okno > Paski narzdzi) Zmie ksztat palet wybierajc odpowiedni opcj z menu podrcznego wybranej palety. Paleta Info, Paleta wsprzdnych oraz Paleta kontrolna posiadaj opcje dotyczce ksztatu - np. powikszona lub pomniejszona), ktre mona wybra z menu podrcznego wywietlanego po klikniciu prawym przyciskiem myszki nad palet. Wicej szczegw, patrz Opcje schematu w Pomocy ArchiCADa. Schematy palet rni si pozostaych schematw w rodowisku pracy: zawartych tam ustawie nie definiuje si w oknie rodowiska pracy; ustawienia Schematw palet odzwierciedlaj sposb, w jaki rcznie ustawia si palety we wasnym obszarze roboczym. Uwaga: Status poka/ukryj paskw narzdzi zapisany jest w schemacie palet, lecz ich zawarto w Schemacie arkuszy polece.
51
Konfiguracja
Palety przytwierdzane (tylko w systemie Windows)

Palety mog "unosi si" ponad obszarem roboczym. Takie unoszce si palety mog zosta zamknite lub przesunite w dowolne miejsce na ekranie. Jednake wiele palet ArchiCADa mona przytwierdzi do krawdzi przestrzeni roboczej (tylko Windows). Pod palet przytwierdzon do krawdzi ekranu nie ma przestrzeni roboczej. Dziki temu, po zmaksymalizowaniu okna widoczny bdzie cay obszar roboczy. Przytwierdzona paleta moe by w kadej chwili przeczona do trybu "unoszenia si. Aby przytwierdzi palet kliknij w jej nagwek (pojawi si symbol przesuwania ) a nastpnie przytrzymujc klawisz myszy przesu palet do dowolnej krawdzi okna a do momentu, gdy symbol przesuwania dotknie tej krawdzi. Zwolnienie klawisza myszy spowoduje przytwierdzenie palety. Uwaga: Podczas przesuwania palety w systemie Windows symbol przesuwania jest jednoczenie punktem przytwierdzenia (nie za krawd palety).
Szeroko wszystkich palet w grupie jest regulowana jednoczenie (poprzez przesuwanie krawdzi jednej z nich).
Jak przytwierdza Palety

Aby przywrci palet do jej "unoszcej si" postaci, kliknij jej nagwek, a nastpnie przytrzymujc klawisz myszy przesu j w dowolne miejsce. Innym sposobem jest dwukrotne kliknicie palety; Kolejne podwjne kliknicie ponownie przytwierdzi palet.
Aby okreli jak duo przestrzeni na ekranie maj zajmowa poszczeglne palety, przesuwaj paski rozdzielajce do gry i do dou (dla palet zgrupowanych jedna nad drug), lub w lewo i w prawo (dla palet zgrupowanych obok siebie). (Pasek rozdzielajcy to linia oddzielajca jedn palet od drugiej.)
Przytwierdzanie Grup Palet

Mona przytwierdzi kilka palet na jednej krawdzi ekranu i sklei je ze sob tworzc Grup palet. Klikajc i przesuwajc przytwierd pierwsz palet. Aby wstawi palet powyej pierwszej, przesu j nad nagwek przytwierdzonej palety. Aby wstawi palet poniej pierwszej, przesu j do linii u dou pierwszej palety. Moesz stworzy grup skadajc si z dwch (lub wicej) palet jedna obok drugiej. Jeeli zmienisz rozmiar jednej z palet nalecej do grupy palet, rozmiar pozostaych palet zostanie zmieniony automatycznie.
Ograniczenia palet przytwierdzanych

Nie wszystkie palety mog by przytwierdzane do wszystkich krawdzi ekranu. Poniej wymieniono palety/okna dialogowe, ktrych nie mona przytwierdzi: Narzdzia zakrelacza projektu; Zaznaczenia; Raport adowania bibliotek; Palety podrczne; Informacje o elementach; Znajd i zaznacz; RoofMaker; Dziaania na elementach bryowych Docz si Formatowanie tekstu; Meneder profili; Przecznik warstw.
Zawieszanie funkcji przytwierdzania

Aby zawiesi funkcj przytwierdzania podczas przesuwania palety nacinij klawisz Ctrl (w systemie Windows).
52
Konfiguracja
Palety przycigane (dotyczy tylko MacOS)

W systemie MacOS, mona przykleja "unoszce si" palety ArchiCADa do siebie i do krawdzi ekranu. Palety bd si do siebie przycigay, jeli przysuniesz jedn do drugiej na odpowiedni odlego. Krawd palety (a nie kursor) jest punktem mocowania. Jeeli jedna paleta jest przyklejona do dolnej lub prawej krawdzi drugiej palety, wwczas mona je przesuwa jednoczenie jako jeden obiekt. W przypadku, gdy jest ona przyklejona do krawdzi grnej, lub lewej, palety nie stworz jednego obiektu.
uaktywni wybran funkcj. Uyj skrtw F oraz Shift+F (Opt+F) do przechodzenia pomidzy kolejnymi ikonami Palety Pomocniczej.
Zawieszanie funkcji przycigania

Aby zawiesi funkcj przycigania podczas przesuwania palety nacinij klawisz Cmd (w systemie MacOS).
Zawartoci Palet Pomocniczych nie mona dostosowywa. Mona zmieni wybran funkcje klikajc inn ikon w palecie pomocniczej do momentu zakoczenia edycji. Paleta pomocnicza automatycznie znika po wykonaniu operacji. W zalenoci od ustawie Palety Pomocniczej, po zwolnieniu klawisza bdzie ona automatycznie przesuwana za wskanikiem myszy lub zostanie umieszczona w okrelonym miejscu okna. Odnone preferencje mona okreli w oknie Opcje > rodowisko pracy > Okna dialogowe i Palety.
Palety Pomocnicze
Palety Pomocnicze to zestawy ikon (reprezentujcych polecenia i odpowiadajce im opcje), ktre pojawiaj si automatycznie w trakcie wprowadzania elementw graficznych oraz podczas wikszoci czynnoci edycyjnych. W niektrych okolicznociach Paleta Pomocnicza moe zosta wywietlona w trakcie wstawiania elementu (np. przy wstawianiu Polilinii), jednak w wikszoci przypadkw jest ona wywietlana po zaznaczeniu elementu do edycji. Aby wczy Palet Pomocnicz, naley umieci kursor nad krawdzi, wierzchokiem lub powierzchni zaznaczonego elementu i klikn lewym przyciskiem myszki. Zawarto palety zaley od nastpujcych czynnikw: Od rodzaju zaznaczonego elementu Od kliknitego fragmentu elementu (krawd, wierzchoek lub powierzchnia) Od aktywnego okna Przemieszczanie wskanika myszy ponad ikonami Palety wywietli opis poszczeglnych polece; Kliknicie jednej z nich
Moesz zachowa ustawienia Palety Pomocniczej jako cz Schematu Preferencji Uytkownika w parametrach rodowiska pracy.
53
Konfiguracja
Dostosowywanie rodowiska Pracy
O oknie dialogowym Ustawie rodowiska Pracy

Ustawienia rodowiska pracy (Opcje > rodowisko pracy) s podzielone na sze niezalenych schematw. Kady schemat to tematyczny zbir ustawie. Schematy Preferencji Uytkownika Zawieraj one zestaw preferencji dotyczcych rnych funkcji, takich jak Linie Pomocnicze, Wprowadzanie Wsprzdnych, czy sposb w jaki maj by wywietlane rne okna dialogowe. Schematy Ustawie Firmowych Te ustawienia daj moliwo wprowadzania standardw pracy w obrbie firmy.
W miar poznawania ArchiCADa rozwiniesz wasne techniki korzystania z funkcji programu oraz aranowania palet, paskw narzdzi i menu na ekranie. Wikszo tych opcji mona ustawi w oknie dialogowym Opcje > rodowisko pracy. Krtki opis wszystkich opcji dostpnych w oknie Ustawie rodowiska Pracy znajdziesz w rozdziale Okno dialogowe rodowiska Pracy w Pomocy ArchiCADa. Znajdujce si tam ustawienia mona modyfikowa w trakcie pracy: po prostu otwrz okno dialogowe rodowiska pracy, zmie interesujce Ci ustawienia i wcinij OK. Ustawienia zostan automatycznie zaktualizowane. Ustawienia rodowiska Pracy nie s zapisywane razem z projektem, lecz umieszczane w wybranym folderze na komputerze.
Szczegy, patrz Bezpieczestwo danych, Opcje www oraz Specjalne foldery w Pomocy ArchiCADa. Zobacz rwnie cz dotyczc Tworzenia wasnego pakietu instalacyjnego w Rozpoczciu pracy w menu Pomocy ArchiCADa. Schematy Skrtw Schematy Narzdzi Zawieraj ustawienia Palety Narzdzi, Palety Info oraz okien dialogowych Ustawie Narzdzi. Schematy Palet Te ustawienia definiuje si poza oknem Ustawie rodowiska Pracy; Schematy Palet pozwalaj na zapamitanie biecego ukadu palet na ekranie. Szczegy, patrz Skrty na stronie 50.
Szczegy, patrz Palety na stronie 51.
54
Konfiguracja
Schematy Ukadu Polece Schematy Ukadu Polece zawieraj ustawienia Paskw Narzdzi oraz Menu.
Szczegy, patrz Paski narzdzi na stronie 50. oraz w Menu na stronie 49. Kliknij nazw ustawie, ktre chcesz zmieni (na przykad, Zaznaczenie i Informacje o elementach).
Po skoczeniu nacinij OK; spowoduje to zamknicie okna dialogowego i uaktywnienie wprowadzonych modyfikacji. Wszystkie modyfikacje wprowadzone w schemacie Uytkownika pozostan aktywne, nawet jeli ponownie uruchomisz ArchiCADa. Wprowadzenie kolejnych zmian spowoduje jednak przedefiniowanie Schematu Uytkownika zgodnie z nowymi ustawieniami. Jeeli zamierzasz wykorzystywa w przyszoci zmodyfikowany przez siebie schemat, zalecane jest zachowanie go pod zmienion nazw. Szczegy, patrz Zachowywanie dostosowanych Ustawie rodowiska Pracy w Pomocy ArchiCADa.
Jak tylko dokonasz zmian w ktrejkolwiek z zawartych tam opcji, nazwa schematu znajdujca si u gry okna zostanie zmieniona na Uytkownika. Uyj odsaniaczy na kadej stronie, aby wywietli tekst wedug potrzeby.
Zachowywanie dostosowanych Ustawie rodowiska Pracy

Jeeli dostosowae szereg ustawie w oknie Opcje > rodowisko, wygodnie jest mie moliwo wykorzystywania ich przy pracy nad innymi projektami.
55
Konfiguracja
Wasne ustawienia s zorganizowane w szeciu Schematach; zamiany w ustawieniach zachowywane s na poziomie Schematw. W przeciwiestwie do Ustawie projektu (zapisywanych w pliku projektu) Schematy rodowiska pracy przechowywane s w oddzielnym folderze na Twoim komputerze. Panel Opcji schematu okna rodowiska pracy pojawia si, gdy zaznaczysz jeden z szeciu zestaww znajdujcy si w strukturze hierarchicznej w polu po lewej stronie okna dialogowego. Dla kadego z szeciu Schematw jest jedna strona Opcji Schematu. Moesz przechowywa schematy w porzdku alfabetycznym; moesz take zapamitywa zestaw Schematw w postaci Profilu o unikalnej nazwie. Korzystajc z interfejsu ArchiCADa (Opcje > rodowisko pracy > Profile rodowiska pracy), moesz importowa i eksportowa zarwno Schematy jak i Profile: Umoliwia to szybkie przenoszenie Twoich ulubionych ustawie na inny komputer, lub korzystanie z nich po zainstalowaniu nowszej wersji ArchiCADa. Uwaga: Zapisywanie schematw i profili nie jest konieczne przy pracy w ArchiCADzie; ustawienia mog by z powodzeniem zmieniane w trakcie pracy. Moliwo przechowywania zapisanych Schematw i zestawiania ich w postaci Profili jest jednak bardzo uyteczna dla zarzdzajcych procesem projektowania CAD oraz dla czonkw zespow pracujcych w obrbie jednego biura projektw, jak rwnie dla indywidualnych projektantw pracujcych na wielu stanowiskach, na ktrych chcieliby posiada dostosowane przez siebie parametry rodowiska pracy.
Wicej informacji na temat zapisywania ustawie schematw, zobacz Opcje schematu w Pomocy ArchiCADa.
Stosowanie Schematw
Aby zastosowa utworzony wczeniej Schemat, naley wybra go z rozwijanego menu znajdujcego si u gry okna rodowiska pracy.
Zachowywanie dostosowanych Schematw

Aby zachowa ustawienia danego Schematu, wybierz go z hierarchicznej listy znajdujcej si po lewej stronie okna dialogowego rodowiska pracy. (Na przykad jeeli dokonae zmian w skrtach klawiaturowych i chcesz te zmiany zachowa, zaznacz na licie Schematy skrtw.) Z prawej strony zostanie wywietlony panel Opcje Schematu, w ktrym znajduj si nastpujce przyciski: Zachowaj jako, Zmie nazw, Usu, Przedefiniuj, Eksport oraz Import; umoliwiaj one zarzdzanie schematami.
Schemat mona rwnie zastosowa korzystajc z panelu Opcje Schematu w oknie rodowisko pracy; Wybierz jeden ze skonfigurowanych schematw, a nastpnie albo dwukrotnie kliknij ten schemat albo kliknij przycisk Zastosuj schemat. Po wybraniu danego schematu z rozwijanej listy, klikniciu przycisku Zastosuj Schemat i naciniciu OK, ArchiCAD wprowadzi zmiany we wszystkich parametrach ujtych w wybranym Schemacie.
56
Konfiguracja
Tworzenie Standardowego rodowiska Pracy dla Biura

Moliwo zachowywania wielu kombinacji Ustawie rodowiska pracy pozwala na atwe wprowadzanie jednakowych standardw w duych biurach architektonicznych, gdzie nad jednym projektem pracuj wieloosobowe zespoy. Menederowie CAD mog tworzy standardowe Profile rodowiska Pracy i stosowa je na wielu stanowiskach programu. Wicej informacji w broszurze "Zaczynamy!".
Stosowanie Profili
1) Otwrz okno Opcje >
rodowisko pracy i kliknij Profile rodowiska pracy (pozycja z lewej strony, na samej grze listy.) Spowoduje to otwarcie okna Opcje profilu. listy. Dwukrotnie kliknij, aby zastosowa profil lub kliknij przycisk Zastosuj schematy profilu.
2) Wybierz jeden Profil z
Profile
Jeeli dokonae zmian w wielu schematach jednoczenie, moliwe jest zapisanie tych zmian i uaktywnianie wszystkich razem w dowolnym momencie. W tym celu naley poczy schematy w Profil zapisany pod wasn nazw. ArchiCAD pozwala na eksportowanie i importowanie Profili, dziki czemu mona je przenosi na inne komputery. Wicej szczegw o konfigurowaniu i zastosowywaniu profili, patrz Opcje profilu w Pomocy ArchiCADa. Same Profile nie zawieraj adnych ustawie; s one po prostu zestawami schematw. Profile nie musz zawiera wszystkich szeciu schematw. Nie musisz rwnie uaktywnia wszystkich schematw zawartych w profilu jednoczenie; moesz to robi indywidualnie.
3) Kliknicie OK zamknie okno Ustawie rodowiska Pracy.
Domylne Profile ArchiCADa 12

Domylnie ArchiCAD 12 posiada trzy Profile: Standardowy, Wizualizacji oraz Przygotowania Dokumentacji. Przy pierwszym uruchomieniu ArchiCADa uaktywniony zostanie Profil Standardowy. Profile te zostay tak pomylane aby maksymalnie usprawni prac w ArchiCADzie 12. Oczywicie profile mog by w dowolnym momencie przystosowywane do biecych potrzeb. Profil Standardowy zosta zaprojektowany z myl o typowym procesie pracy nad projektem architektonicznym. Ukad menu i palet oraz wywietlanie paskw narzdzi s dostosowane tak, by zapewni atwy dostp do funkcji i narzdzi potrzebnych do stworzenia Wirtualnego Budynku. Widoczny jest Standardowy pasek narzdzi oraz pasek Mini-Nawigatora (uatwiajcy przeczanie pomidzy oknami), natomiast Paleta narzdzi wywietla wszystkie narzdzia. Profil Przygotowania Dokumentacji zoptymalizowany jest pod ktem wygody korzystania z narzdzi przydatnych podczas tworzenia dokumentacji. W menu grnym pojawia si Teczka arkuszy, Paleta narzdzi zawiera tylko Narzdzia dokumentacji a okno Nawigatora/Organizatora umieszone
Definiowanie i zachowywanie Nowych Profili

Aby zestawi kombinacj Schematw w postaci Profilu otwrz okno Opcje > rodowisko pracy i kliknij Profile rodowiska pracy (pozycja z lewej strony, na samej grze listy.) Spowoduje to otwarcie okna Opcje profilu. Kliknij Nowy profil i postpuj zgodnie z instrukcjami. Wicej szczegw o konfigurowaniu i zastosowywaniu profili, patrz Opcje profilu w Pomocy ArchiCADa.
57
Konfiguracja
zostaje po lewej stronie ekranu. Widoczne s rwnie dwa specjalne paski narzdzi: Arkusze i Rysunki oraz Ukad Standardowy. Profil Wizualizacji jest przydatny podczas pracy nad modelem 3D (tworzenie wizualizacji lub animacji). W tym profilu pojawia si menu Wizualizacja 3D, ktre zawiera wszystkie polecenia zwizane z oknem 3D, nawigacj 3D oraz tworzeniem kocowych prezentacji 3D projektu. Szybki dostp do wielu z tych polece zapewnia rwnie pasek narzdzi Wizualizacji 3D. W tym profilu okno Nawigatora jest wyczone a Paleta narzdzi zawiera tylko narzdzia Zaznaczenia i Projektu.
Jak korzysta z dostosowanego rodowiska Pracy na innych komputerach

Aby Schematy lub Profile byy dostpne dla innych uytkownikw w sieci, lub jeli zachodzi potrzeba przeniesienia ich na inny komputer, mona skorzysta z funkcji Eksportowania. Uyj okna Opcje > rodowisko pracy > Profile rodowiska pracy w celu eksportowania i importowania Profili. Eksportowanie polega na zapisaniu Profilu w postaci pliku.xml odwoujcego si do Schematw (rwnie plikw .xml). Wicej szczegw, patrz Opcje profilu w Pomocy ArchiCADa. Uyj okna Opcje > rodowisko pracy > Opcje Schematw w celu eksportowania i importowania Schematw w postaci plikw .xml. Panel Opcji schematu okna rodowiska pracy pojawia si, gdy zaznaczysz jeden z szeciu zestaww znajdujcy si w strukturze hierarchicznej w polu po lewej stronie okna dialogowego. Dla kadego z szeciu Schematw jest jedna strona Opcji Schematu. Wicej szczegw, patrz Opcje schematu w Pomocy ArchiCADa.
Wicej szczegw o konfigurowaniu i zastosowywaniu profili, patrz Opcje profilu w Pomocy ArchiCADa. Mona zachowa schemat Uytkownika jako cz profilu, jednak w tym celu musi on zosta opatrzony nazw . Schemat "Uytkownika" nie moe by eksportowany.
58
Komunikacja z ArchiCADem
W tym rozdziale zostan zaprezentowane sposoby wykonywania podstawowych operacji w ArchiCADzie. Rozdzia jest podzielony na trzy czci: Nawigacja, Edycja oraz Techniki.
Skrty do Nawigacji
Do Nawigacji pomidzy oknami mona korzysta ze skrtw klawiaturowych: przejd do Rzutu: F2 przejd do Okna 3D F3 przejd do Okna 3D (Perspektywa) Shift+F3 przejd do Okna 3D (Aksonometria) Ctrl+F3 przejd do ostatniego okna Przekroju: F6 przejd do ostatniego Arkusza F7
Nawigacja
W tej czci dowiesz si jak porusza si pomidzy poszczeglnymi oknami ArchiCADa oraz widokami Wirtualnego Budynku. Nauczysz si uywa technik zmiany powikszenia i przemieszczania widokw na ekranie, koniecznych do wywietlania okrelonych obszarw projektu zarwno w 2D jak i w 3D. Poznasz dziaanie Nawigatora umoliwiajcego poruszanie si w strukturze projektu i wywietlanie podanych widokw.
Nawigacja pomidzy oknami ArchiCADa

1) Najprostszym sposobem przechodzenia pomidzy oknami
Widokw Projektu jest korzystanie z Mapy Projektu Nawigatora. Aby wywietli Widok Projektu, kliknij dwukrotnie jego nazw w Mapie Projektu.
Nawigacja wewntrz aktywnego okna

Z poniszych technik mona korzysta zarwno w oknach 2D, jak i 3D ArchiCADa. Specjalne techniki nawigacji w Oknie 3D opisano w rozdziale Nawigacja w Oknie 3D na stronie 62.
2) Domylny pasek narzdzi
Zoom
Masz moliwo powikszania (przybliania szczegw) oraz zmniejszania widokw (wywietlania wikszej iloci elementw). Sterowanie powikszaniem i zmniejszaniem widokw w dolnym pasku przewijania pozwala okreli biec zmian widoku.
Mini-Nawigator (dostpny w menu Okna > Paski narzdzi) rwnie umoliwia szybkie przeczanie pomidzy oknami hierarchicznego menu Widok > Nawigacja.
3) Mona take skorzysta z
Aby wrci do Wielkoci naturalnej (zmiana widoku 100%), kliknij dwukrotnie przycisk Powikszenia. Dostpnych jest kilka technik pozwalajcych na zmian stopnia powikszenia widoku:
59
Zmiana stopnia powikszenia przy uyciu kka myszki

Jeeli posiadasz myszk wyposaon w kko, krcenie nim bdzie powodowao zmniejszanie i powikszanie widoku wok aktualnego umiejscowienia kursora. Jeeli Twoja myszka nie posiada kek, moesz symulowa ten efekt w nastpujcy sposb: Kliknij najpierw przycisk Pynnej zmiany powikszenia w dolnym pasku przewijania. Nastpnie kliknij w jakimkolwiek miejscu w obrbie okna; przesu kursor w gr aby powikszy lub w d, aby oddali. Im wiksza jest odlego przesunicia kursora, tym wikszy bdzie zakres zmiany powikszenia. Kliknij ponownie, aby uaktywni funkcj zmiany powikszenia.
Szczegy, patrz Dostosowywanie Menu na stronie 49. Narysuj prostokt wok szczegu, ktry chcesz powikszy kursorem Powikszania. Zaznaczony obszar zostanie powikszony do wymiarw biecego okna. Przy funkcji Zmniejsz, cay widok okna zostanie pomniejszony tak, aby si zmieci si w narysowanym prostokcie. Funkcja nie powoduje znieksztace elementw w widoku. Dopasuj zaznaczone Aby dopasowa widok do zaznaczonego elementu, uyj tego polecenia (Widok > Powikszenie > Dopasuj zaznaczone). Poprzednie/Nastpne powikszenie: Jeeli chciaby przeskoczy do wczeniejszego widoku, wystarczy wcisn przycisk w dolnym pasku przewijania aktywnego okna. Tym sposobem moesz si cofn maksymalnie o 20 widokw. Aby przeskoczy do nastpnego widoku, uyj polecenia Nastpne powikszenie lub przycisku skrtu .
Zmiana stopnia powikszenia przy pomocy klawiatury

Uyj klawiatury numerycznej aby uzyska efekty przewijania ekranu: wcinij klawisz + aby powikszy oraz klawisz - aby pomniejszy widok.
Ustaw widok wyjciowy

W przypadku gdy potrzebujesz czsto wraca do tego samego fragmentu projektu, moesz zdefiniowa go jako Widok wyjciowy wybierajc polecenie Widok > Powikszenie > Ustaw widok wyjciowy. Dziki temu moesz szybko wraca do tego widoku za pomoc polecenia Widok > Powikszenie > Widok wyjciowy. Widok wyjciowy zapisywany jest razem z projektem.
Przyciski zmiany powikszenia na Pasku przewijania:

Kliknij przycisk Powiksz lub Zmniejsz w dolnym pasku przewijania aktywnego okna aby uaktywni narzdzie. Narysuj prostokt wok szczegu, ktry chcesz powikszy kursorem Powikszania. Zaznaczony obszar zostanie powikszony do aktualnych wymiarw okna. Przy funkcji Zmniejsz, cay widok okna zostanie pomniejszony tak, aby si zmieci si w narysowanym prostokcie. Funkcja nie powoduje znieksztace elementw w widoku. Uwaga: Dwukrotne kliknicie jednej z ikon spowoduje dwukrotn zmian aktualnego stopnia powikszenia.
Zapamitywanie powiksze
Mona zachowywa inne ustawienia widoku, wykorzystujc polecenie "Zachowaj biecy zoom" z rozwijanego menu dostpnego poprzez kliknicie przycisku strzaki na dolnym pasku przewijania aktywnego okna. Zawarte tam polecenia pozwalaj take zmieni nazw oraz usun zachowane widoki. Widoki wyjciowe nie s wyszczeglniane na listach widokw.
Zmiana powikszenia za pomoc polece menu

Wybierz Widok > Powikszenie > Powiksz lub Zmniejsz. Uwaga: Jeeli opcje te nie wystpuj w menu, moesz je doda w oknie dialogowym Opcje > rodowisko pracy > Menu.
60
Dopasuj do okna
Ustawia taki poziom powikszenia, aby zmieci wszystkie elementy na ekranie. Umoliwia to sprawdzenie czy w odlegych naronikach okna nie zostay przypadkowo umieszczone jakie elementy, np. w wyniku numerycznego definiowania pooenia lub wykonania zoonej operacji. Wybierz polecenie Widok > Dopasuj do okna lub kliknij odpowiadajcy mu przycisk znajdujcy si w dolnym pasku przewijania aktywnego okna. Okna Zestawie posiadaj na pasku przewijania dodatkowy przycisk skrtu: Dopasuj do szerokoci strony .
prawo), 8 (do gry). (Upewnij si, e wyczona jest opcja Num Lock.) Przyciski strzaek powoduj ten sam efekt. Za pomoc palety Podgld Nawigatora Szczegy, patrz Podgld nawigatora (2D) na stronie 61.
Co zrobi jeli w trakcie przemieszczania widok "skacze"

Podczas przemieszczania skomplikowanych widokw 2D, obraz moe si "zacina". Aby temu zapobiec, naley wybra odpowiedni opcj w oknie Opcje > rodowisko pracy > Wicej opcji: Wywietlanie modelu w Nawigatorze 2D. Wicej szczegw, patrz Opcje zaawansowane w Pomocy ArchiCADa.
Przemie
Uyj polecenia Przemie aby przesun arkusz roboczy. Polecenie to wykorzystuje si najczciej, jeeli pewne elementy rysunku nie mieszcz si w aktualnym widoku. Wcz polecenie Przemie wciskajc odpowiedni przycisk, a nastpnie przemieszczaj widok w oknie poruszajc kursorem myszki. Za pomoc przycisku Przemie: Kliknij przycisk Przemie znajdujcy si na dolnym pasku przewijania aktywnego okna. Kliknij w aktywnym widoku i przemie, przesuwajc myszk kursor w ksztacie Rczki. Widok zostanie przemieszczony, natomiast poziom powikszenia nie zmieni si. W przypadku, jeli dysponujemy mysz wyposaon w trzy przyciski, przytrzymanie trzeciego (rodkowego) przycisku spowoduje wywietlenie kursora Rczki i chwilowe wczenie opcji przemie. Za pomoc rolki myszki: W przypadku, jeli dysponujemy mysz wyposaon w rolk, przycinicie i przytrzymanie go spowoduje wywietlenie kursora Rczki i chwilowe wczenie funkcji Przemie. Za pomoc klawiatury numerycznej (tylko w Windows): Wcinij nastpujce klawisze: 4 (w lewo), 2 (w d), 6 (w
Podgld nawigatora (2D)

Paleta podgldu Nawigatora uatwia znajdowanie i powikszanie okrelonych fragmentw projektu, co jest przydatne zwaszcza podczas pracy nad duymi projektami. Szczegy, patrz Funkcje Palety Podgldu Nawigatora w 2D w Pomocy ArchiCADa. Aby wywietli Palet podgldu Nawigatora, kliknij przycisk w dolnym pasku przewijania dowolnego okna ; lub wybierz polecenie Okna > Palety > Podgld nawigatora. W przypadku okien 2D, Paleta Podgldu wywietla miniatur caej zawartoci biecego okna. Ramka wewntrz Palety Podgldu odzwierciedla aktualne powikszenie aktywnego okna. Skorzystaj z tej ramki aby powiksza i przemieszcza widok; Uzyskany efekt jest identyczny z powikszaniem i przemieszczaniem bezporednio w aktywnym oknie, lecz dodatkowo umoliwia jednoczesny podgld zawartoci caego okna. Paleta Podgldu nawigatora zawiera dodatkowe opcje powikszania i przemieszczania:
61
Aby zmieni pooenie ramki, przecigaj j kursorem Rczki klikajc wewntrz jej obszaru (spowoduje to przemieszczenie widoku w aktywnym oknie).
si stopie powikszenia. Automatyczny zoom dostosowuje stopie powikszenia, gdy kursor nie jest ju przesuwany. Kliknij dwukrotnie aby zoomowa oznacza, e naley klikn dwa razy lub wcisn przycisk OK w grnej, prawej czci, aby wykona wybrane powikszenie. Uyj funkcji Przerysuj podgld, jeli w biecym oknie zostay wprowadzone zmiany, ktre nie s jeszcze uwzgldnione w Podgldzie nawigatora.
Aby zmieni rozmiar ramki, przecignij jej boki lub rogi (uzyskasz wtedy efekt powikszania i zmniejszania wewntrz aktywnego okna).
Nawigacja w Oknie 3D
Uwaga: Podstawowe informacje na temat otwierania Okna 3D oraz sposobw ustawiania widokw Perspektywicznych i Aksonometrycznych, zobacz Okno 3D na stronie 177. Nawigacja w Oknie 3D wykorzystuje wikszo podstawowych metod nawigacji 2D. Klawiatura, kka myszki, dopasowanie do okna, przesuwanie i powikszanie oparte o polecenia menu, wszystkie te techniki dziaaj w ten sam sposb co w 2D. Zobacz Nawigacja wewntrz aktywnego okna na stronie 59. Okno 3D posiada rwnie specjalne funkcje umoliwiajce eksploracj modelu i orbitowanie wok niego. Zostay one szczegowo opisane poniej.
Na dole palety znajduj si przyciski plus i minus oraz suwak, umoliwiaj one: powikszanie i zmniejszanie biecego widoku. Kliknicie przyciskw zmienia stopie powikszenie o 10%.
Dostp do polece Nawigacji 3D

Rozwijane menu w dolnym, prawym naroniku zawiera trzy opcje umoliwiajce sterowanie technikami zmiany powikszenia w Podgldzie nawigatora. Domylnie jest ustawiony Zoom w czasie rzeczywistym: w miar przesuwania kursora zmienia Specjalne polecenia zwizane z nawigacj w Oknie 3D zostay zgrupowane na Paskach Narzdzi Wizualizacja 3D oraz 3D Podstawowe; poleceniom tym mona przypisa skrty. Wybierz Okna > Paski narzdzi > Wizualizacja 3D lub 3D Podstawowe aby wywietli te paski narzdzi. Jeeli Okno 3D jest aktywne, na dolnym pasku przewijania tego okna mona odnale ikony odnoszce si do polece zwizanych z Nawigacj 3D.
Uwaga: Narzdzia Nawigacji 3D znane z wczeniejszych wersji ArchiCADa dostpne s po wybraniu polecenia Okna > Paski narzdzi > Klasyczna Nawigacja 3D.
62
Szczegy, patrz Pasek narzdzi Klasyczna Nawigacja 3D w Pomocy ArchiCADa. Poniej wyszczeglniono polecenia dostpne tylko przy nawigacji w Oknie 3D:
okna dialogowego. Aby uaktywni to lub inne okno dialogowe zaznaczone jako "nie pokazuj", naley uy polecenia Zastosuj wszystkie komunikaty informacyjne w menu Opcje > rodowisko pracy (dolna cz menu).
Eksploruj Model (Nawigacja 3D)

W Widoku Perspektywy istnieje moliwo eksploracji modelu dostpna poprzez polecenie Widok > Eksploruj Model, ikon w pasku narzdzi lub przycisk w dolnym pasku przewijania Okna 3D. W trybie Eksploracji Modelu nawigacja odbywa si poprzez poruszanie mysz oraz wciskanie klawiszy strzaek na klawiaturze (podobnie jak w grach komputerowych). Gdy wczony jest ten tryb, nie mona edytowa modelu ani uywa adnych polece. W trybie tym u dou okna wywietlany jest przycisk "Przelot" oraz suwak szybkoci. Aby opuci Tryb Eksploracji, kliknij lewym klawiszem myszy lub wcinij klawisz Esc. Uwaga: Eksploracja modelu jest zoptymalizowana pod ktem procedury 3D OpenGL. Po wybraniu polecenia Eksploruj Model, pojawi si okno dialogowe zawierajce instrukcje dotyczce zasad poruszania si w tym trybie przy uyciu myszy i klawiatury. Uwaga: Jeli nie chcesz, aby ta informacja wywietlaa si za kadym razem, gdy wczasz tryb Eksploracji, zaznacz Nie pokazuj tej informacji nastpnym razem w dolnej czci
Obracanie Kamery w Trybie Eksploracji

Poruszanie mysz powoduje obracanie Kamery wok kierunkw wskazanych strzakami.
Chodzenie w Trybie Eksploracji

Wcinicie klawiszy strzaek (lub odpowiednio W, A, S, D) spowoduje poruszanie si do przodu/do tyu i w lewo/w prawo w paszczynie pokazanej na rysunku obok. Zwr uwag, e w tym przypadku Strzaka do gry/W powoduje przyblianie si do modelu podczas gdy Strzaka w d/S - oddalanie.
63
Przelot wok modelu

Wcinij klawisz F w Trybie Eksploracji, by przej do Trybu Przelotu. Uywaj klawiszy Strzaek lub W-A-S-D do przemieszczania si; w tym trybie bdzie symulowany efekt przemieszczania si w przestrzeni, a nie po poziomej powierzchni.
Podgld nawigatora (3D)

Aby wywietli Palet podgldu Nawigatora, kliknij przycisk w dolnym pasku przewijania dowolnego okna ; lub wybierz polecenie Okna > Palety > Podgld nawigatora. Za pomoc tej palety mona atwo modyfikowa Projekcje 3D na stronie 183, zarwno perspektywy, jak i aksonometrie. Zestaw opcji w palecie zaley od tego czy aktywna jest perspektywa czy aksonometria. W przypadku widokw 3D Perspektywy, pooenie kamery oraz celu mona zmieni klikajc na nie bezporednio w oknie Podgldu i przecigajc je do nowego pooenia. Uwaga: Naley sprawdzi, czy polecenie Poka z gry zostao wybrane z rozwijanego menu w dolnym, prawym naroniku Podgldu. Na poniszej ilustracji moemy "obrci budynek" po prostu klikajc i przesuwajc kamer widoczn w oknie Podgldu nawigatora.
Unoszenie si do gry i na d
Uyj PageUp (skrt: Spacja) oraz PageDown (skrt: C) do unoszenia si ku grze i ku doowi.
Przyspieszanie i Zwalnianie w Trybie Eksploracji

Wcinij klawisze Plus i Minus na klawiaturze numerycznej, aby zmieni prdko poruszania si. Przytrzymanie klawisza Shift spowoduje tymczasowe zwikszenie prdkoci; zwolnienie klawisza przywrci normaln prdko.
Orbituj (Nawigacja 3D)

Aby przej do trybu Orbity, wybierz polecenie Widok > Orbituj lub kliknij odnon ikon w pasku narzdzi bd na dolnym pasku przewijania Okna 3D. W trybie Orbity moesz obraca model wzgldem jego punktu rodkowego (aksonometria) lub wzgldem celu kamery (perspektywa) poruszajc mysz z wcinitym lewym przyciskiem. Gdy aktywny jest tryb Orbity, nie mona edytowa modelu. Wcinij klawisz Esc aby opuci tryb Orbity i powrci do trybu edycji.
Tymczasowy efekt Orbity w trybie Edycji

W trybie Edycji mona tymczasowo symulowa tryb Orbity; przy wcinitym klawiszu Shift naley wcisn i przytrzyma kko (rolk) myszki i przesun mysz, aby obrci widok. Zwolnienie klawisza i przycisku przerwie orbitowanie. Czasowe orbitowanie wymaga przebudowy modelu i moe powodowa spowolnienie nawigacji.
64
Po wybraniu widoku Poka z boku z listy Opcji podgldu, mona atwo zmodyfikowa wysoko pooenia kamery wzgldem poszczeglnych kondygnacji: naley klikn Podgld nawigatora i przesun kamer w gr lub w d. Zmiana stoka widoku jest moliwa przy pomocy suwaka lub maych ikon znajdujcych si na jego zakoczeniach, w 5-stopniowych przedziaach W przypadku widokw aksonometrycznych, w Podgldzie nawigatora 3D mamy do dyspozycji dwa rozwijane menu znajdujce si w dolnej, prawej czci. Korzystajc z lewego przycisku, wybierz jedn z 12 wstpnie okrelonych projekcji, aby przej szybko do danego widoku. (S to te same, wstpnie okrelone widoki aksonometryczne, do ktrych mona uzyska dostp przez Parametry widoku 3D). Aby dostosowa projekcj, uyj przycisku znajdujcego si z prawej strony, a nastpnie przesu ma ikon kamery do wewntrz okna Podgldu w celu ustawienia odpowiedniego widoku. Szczegowe informacje na ten temat, patrzFunkcje Palety Podgldu Nawigatora w 3D w Pomocy ArchiCADa i Projekcje 3D na stronie 183.
Obsuga 3Dconnexion
Obsuga 3Dconnexion do dodatek, ktry pozwala wykorzysta urzdzenie 3Dconnexion do nawigowania w oknie 3D programu ArchiCAD. Jeli korzystasz z urzdzenia 3Dconnexion, uyj jednej z dwch opcji dostpnych w menu Widok > Dodatki nawigacji 3D > 3Dconnexion: Tryb Kamery: Przesu urzdzenie, aby nawigowa w modelu zmieniajc pooenie kamery. Tryb Obiektu: Poruszanie urzdzeniem spowoduje odpowiedni zmian pooenia modelu. Widok projektu z kamery jest stay, to model si porusza.
Paleta Nawigatora
O Palecie Nawigatora
Dziki prostej w obsudze strukturze hierarchicznej, Nawigator umoliwia zbudowanie logicznego ukadu caego projektu i szybkie poruszanie si po jego elementach. Moesz tworzy foldery i przenosi do nich metod "Przecignij i Upu" widoki i inne elementy projektu wedle wasnych potrzeb. Nawigator umoliwia rwnie dostp do widokw i arkuszy znajdujcych si w zewntrznych plikach i wstawienie ich do Teczki arkuszy biecego projektu. Dziki funkcjom Nawigatora mona take przygotowa dokumentacj projektu do publikacji. Wane: Operacje dotyczce elementw Nawigatora/Organizatora (np. przeciganie pomidzy mapami Nawigatora lub dodawanie elementw do Zestawu publikacji) nie s uwzgldniane w krokach polecenia Odwoaj i nie mog by odwoane. Nawigator wywietla hierarchiczn struktur caego projektu w czterech rnych mapach. Mapa Projektu zawiera hierarchiczn struktur elementw projektu (sposobw obserwacji zwanych Widokami Projektu Wirtualnego Budynku).
65
Mapa Widokw mieci wszystkie domylne oraz utworzone przez uytkownika Widoki zawarte w pliku Projektu. Teczka Arkuszy zawiera Arkusze zdefiniowane dla caego projektu architektonicznego. Mapa Zestaww Publikacji jest rwnie hierarchiczn struktur , na ktr skadaj si Zestawy Widokw przeznaczone do rnych celw publikacyjnych (drukowania, krelenia, zapisania na dysku lub wysania przez lokaln sie/internet).
Nawigator posiada specjalne funkcje przeznaczone do obsugi wsplnych projektw: Szczegy, patrz Mapy Widokw oraz Zestawy Publikacji w Pracy Zespoowej na stronie 503.
Jak wywietli Palet Nawigatora

Domylnie Nawigator jest wywietlony.
Cztery przyciski u gry Nawigatora pozwalaj na przeczanie pomidzy mapami. Pasek tytuowy palety wskazuje, ktra mapa jest aktualnie wywietlana. Element Nawigatora aktualnie otwarty w oknie wywietlony jest pogrubion czcionk.
W sytuacji, gdyby paleta bya ukryta, naley wybra polecenie Okna > Palety > Nawigator lub klikn ikon Nawigatora znajdujc si w poziomym pasku przewijania na ekranie programu ArchiCAD.
66
Uywanie Nawigatora do otwierania okien projektu

Kliknij dwukrotnie wybrany element z dowolnej mapy Nawigatora. Domylnie ArchiCAD otworzy element w istniejcym oknie zastpujc poprzednio wywietlany element. Aby otworzy nowy widok w nowym oknie, naley wybra polecenie z menu kontekstowego elementu Nawigatora.
Struktura Nawigatora
Widok Projektu jest to okno zawierajce fragment projektu ujty w okrelonym aspekcie. Widoki Projektu zebrane s w folderach w Mapie Projektu Nawigatora. Widok jest zapamitan wersj Widoku Projektu; kady Widok zdefiniowany jest poprzez Ustawienia Widoku, zdefiniowany w sposb, ktry ma odpowiada konkretnym potrzebom. KADY zapamitany Widok przechowywany jest w Mapie Widokw. Teczka arkuszy zawiera Arkusze zdefiniowane dla caego projektu oraz Rysunki pochodzce z rnych plikw projektw ArchiCADa, jak rwnie z innych rde. Rysunek jest to Widok wstawiony na Arkusz. Mapa Zestaww Publikacji Nawigatora suy do ukadania elementw dokumentacji projektu w zestawy i publikowania ich w rnej formie. Kady element Mapy odwouje si bezporednio do Widoku lub Arkusza (elementy Mapy Zestaww Publikacji s skrtami do Widokw/Arkuszy). Poniszy diagram ilustruje struktur projektu odzwierciedlon w mapach Nawigatora:
Jeeli wolisz zawsze otwiera nowe okno otwierajc dodatkowy widok lub arkusz (z poziomu menu lub dwukrotnie klikajc nazw widoku w Nawigatorze), zmie domylne ustawienia dotyczce otwierania okien w menu Opcje > rodowisko pracy > Wicej opcji.
67
Organizator (Specjalny Tryb Nawigatora)

Organizator jest cile powizany z Palet Nawigatora. Posiada on wiele tych samych funkcji, lecz zawiera podwjn struktur hierarchiczn, co uatwia przenoszenie i kopiowanie Widokw Projektu, Widokw i plikw z jednej mapy do drugiej. Aby wywietli palet Organizatora, wybierz polecenie Okna > Palety > Organizator lub Poka Organizatora z menu Wybierz Projekt znajdujcego si w lewym grnym naroniku Nawigatora. Obie palety Nawigatora i Organizatora posiadaj funkcj Autoukrywania: jeeli funkcja ta jest wczona, kade kliknicie poza obrb palety spowoduje jej ukrycie.
Funkcja Autoukrywania jest dostpna w menu podrcznym obu palet (aby je wywietli, klikn prawym klawiszem myszy nad obszarem palety). Kliknij ikony danej mapy po obu stronach Organizatora, aby wywietli jeden z trzech trybw Organizatora: Pasek tytuu Organizatora pokazuje nazw struktury hierarchicznej znajdujcej si po prawej stronie.
Tryb Edytor widokw (Mapa Projektu po lewej stronie, Mapa Widokw po prawej stronie): Widok mona zachowa, wybierajc widok projektu w Mapie Projektu i klikajc Zachowaj widok lub przecigajc go do Mapy Widokw.
68
w folderze Zestawu Publikacji. Jednak jeli wybrany Zestaw zostanie przecignity do Zestawu Publikacji, spowoduje to utworzenie folderu, w ktrym nie bd uwzgldniane pniejsze zmiany wprowadzane do Zestawu. Naley pamita, e Mapa Projektu jest dostpna tylko z lewej strony. Niektre kombinacje nie s moliwe i ArchiCAD bdzie je zawsze dostosowywa do jednego z trzech moliwych trybw Organizatora. (Np. jeli po prawej stronie wybierzesz Kolportera, Mapa Projektu po lewej stronie zostanie przeczona na Map Widokw, poniewa przenoszenie elementw bezporednio z Mapy Projektu do Kolportera jest niemoliwe.) Wywietlenie tej samej mapy po obu stronach Organizatora jest moliwe; pozwala to wykona kopie elementw w obrbie jednej mapy. Gdy klikniesz dowolny element znajdujcy si w Nawigatorze/Organizatorze, podgld jego zawartoci zostanie wywietlony w palecie Podgldu Nawigatora (jeli jest ona wywietlona). Podwjne kliknicie elementu uaktywni odpowiadajce mu okno. Wicej szczegw dotyczcych interfejsu Nawigatora/Organizatora, zobacz Funkcje Palety Nawigatora oraz Funkcje Palety Organizatora w Pomocy ArchiCADa. Edytor Arkuszy (Teczka Arkuszy po prawej stronie): Wstawienie rysunkw do Arkuszy w Teczce Arkuszy jest moliwe poprzez wybranie widoku w Mapie Projektu lub Mapie Widokw (z lewej strony), a nastpnie kliknicie na Wstaw Rysunek lub przecignicie widoku do Arkusza (z prawej strony). Kolporter (Zestaw Publikacji po prawej stronie): Aby doda widok lub arkusz (z lewej strony) do Zestawu Publikacji (z prawej strony) wybierz widok lub arkusz i kliknij Dodaj Skrt. Po wybraniu Zestawu w Mapie Arkuszy, wcinicie przycisku Dodaj Skrt spowoduje utworzenie folderu odpowiadajcego wybranemu zestawowi w Zestawie Publikacji: w przypadku wprowadzenia zmian lub dodania elementw do oryginalnego zestawu, modyfikacje te zostan automatycznie uwzgldnione
System Kolorw Nawigatora

System kolorw palety Nawigatora umoliwia atw i szybk identyfikacj elementw. Elementom Mapy Projektu przypisany jest kolor pomaraczowy.
Elementom Mapy Widokw przypisany jest kolor ty.
69
Elementom Teczki Arkuszy przypisany jest kolor biay. W trybie Pracy zespoowej elementy Mapy Widokw i Teczki Arkuszy, ktre nie zostay jeszcze udostpnione poprzez wysanie i pobranie zmian, maj kolor zielony . W trybie Pracy zespoowej, elementy nalece do innych czonkw zespou oznaczone s ikon gowy .
Kondygnacje Przekroje Elewacje Rozwinicia cian Obszary 2D Rysunki detali Dokumenty 3D Widoki 3D Zestawienia Spisy treci Projektu Listy Info Pomoc
Nawigator Mapa Projektu

Mapa Projektu zawiera hierarchiczn struktur elementw projektu (Widokw Projektu Wirtualnego Budynku). Szczegy dotyczce Mapy Projektu, patrz Funkcje Mapy Projektu w Pomocy ArchiCADa. Widoki Projektu s to okna zawierajce fragmenty projektu ujte w okrelonych aspektach. Mapa Projektu zawiera nastpujce Widoki Projektu:
Podwjne kliknicie Widoku Projektu otwiera go w projekcie. Gdy zachowasz ustawienia Widoku Projektu, stanie si on Widokiem (wyszczeglnionym w Mapie Widokw) i moe zosta umieszczony na Arkuszu w celu dalszej edycji. Na samym szczycie hierarchii Mapy Projektu znajduje si ikona oznaczajca Projekt oraz Nazwa Projektu. (Nazwa zostaje nadana projektowi podczas zachowywania pliku, jednake wypenienie pola Nazwa Projektu w oknie Plik > Info > Info o projekcie spowoduje, e wanie ta nazwa zostanie ujta w Nawigatorze.) Poniej znajduj si foldery zawierajce Widoki Projektu (po jednym folderze dla kadego typu Widoku Projektu). Lista folderw Mapy Projektu jest staa i zawiera wszystkie typy Widokw Projektu; nie mona w tym miejscu dodawa ani usuwa folderw. Moesz wywietli zawarto kadego folderu klikajc znajdujcy si przy nim znaczek plusa (Windows) lub strzak (MacOS). W systemie Windows mona tego take dokona poprzez dwukrotne kliknicie nazwy folderu.
70
Folder Kondygnacje zawiera wszystkie kondygnacje zdefiniowane w projekcie. Przy rozpoczciu pracy nad nowym projektem, folder Kondygnacje zawiera trzy elementy, ktrych nazwy zale od wersji lokalizacji posiadanego ArchiCADa Foldery Przekroje, Elewacje, Rozwinicia cian, Obszary 2D, Detale i Dokumenty 3D zawieraj list odpowiednich okien. Jeeli obok folderu nie ma znaku plus, oznacza to, e widok projektu tego typu nie zosta jeszcze utworzony. Okna Detali, Przekroju, Elewacji i Obszaru 2D mog by oznaczone rnymi ikonami, zalenie od typu widoku projektu (np. Niezaleny, Niezaleny ze Znacznikiem, itd.).
Utworzenie Sceny VR zostanie automatycznie uwzgldnione w Mapie Projektu. Nazwy umieszczonych Kamer panoramicznych zostan wywietlone poniej nazw Scen VR. Mona dodawa dowoln ilo Scen VR. Wszystkie zmiany na bieco aktualizuj zawarto Mapy Projektu.
Folder Zestawienia Elementw zawiera zestawienia interaktywne (Elementy i Komponenty) bdce czci dokumentacji, na podstawie ktrych powstaj, wedug okrelonych kryteriw, spisy elementw uytych w projekcie (drzwi, okna, elementy konstrukcyjne, itp.). Folder Spisy treci Projektu zawiera trzy zestawy tabel, w ktrych znajduj si listy rnych typw elementw. Na Spisy treci Projektu skadaj si: Spisy Widokw, Spisy Arkuszy oraz Spisy Rysunkw oparte o ustalone kryteria. Szczegy, patrz Spisy treci Projektu na stronie 232. Folder Listy zawiera: Elementy, Komponenty oraz Strefy. Otwarcie ich powoduje wywietlenie domylnych schematw list dostpnych w projekcie. Mona je rwnie znale w menu Dokument > Zestawienia i listy. Szczegy, patrz Zestawienia i listy na stronie 486. Folder Info zawiera dwa elementy: Notatki o projekcie oraz Raport. Otwarcie tych okien jest take moliwe poprzez odpowiednie polecenia w menu Okna. Szczegy, patrz Notatki o projekcie oraz Okno Raportu w Pomocy ArchiCADa. Kliknicie elementu prawym przyciskiem myszy, spowoduje wywietlenie menu kontekstowego, ktre zawiera polecenia odnoszce si do danego elementu (np. polecenia zwizane z kondygnacjami dla Kondygnacji lub polecenia 3D dla Perspektyw). Podwjne kliknicie dowolnego elementu Mapy Projektu, powoduje otwarcie odpowiadajcego mu okna z zachowanym
Folder 3D zawiera pi typw elementw, odpowiadajcych rnym widokom i kamerom. Domylnie, w nowym projekcie wystpuj dwa z nich: Oglna perspektywa i Oglna aksonometria. Umieszczanie kamer w projekcie bdzie powodowao ich wywietlanie w folderze 3D, zgrupowanych w podkatalogach cieek. Nazwa cieki moe zosta zmieniona w oknie dialogowym Ustawienia kamery/VR; mona tam rwnie utworzy nowe cieki. Wszystkie te operacje bd powodoway uaktualnienie Mapy Projektu. Utworzenie Kamery typu Obiekt VR zostanie automatycznie uwzgldnione w Mapie Projektu. Wszystkie Obiekty VR zostan umieszczone bezporednio w folderze 3D.
71
powikszeniem i ustawieniami wywietlania. (Ustawienia powikszenia i wywietlania mona sprawdzi w palecie Opcji Podrcznych.) Szczegy, patrz Paleta Opcji Podrcznych na stronie 76. Gdy ustawisz ju parametry Widoku Projektu moesz go zapamita w postaci Widoku. Pamitaj, e ustawienia Widoku Projektu zmieniaj si wraz ze zmianami dokonanymi w oknie.
Szczegy, patrz Zachowywanie Widoku na stronie 75 oraz Okno dialogowe Ustawie Widoku w Pomocy ArchiCADa. Zobacz take Zarzdzanie Mapami Widokw w Zespole projektowym na stronie 503. W Mapie Widokw domylnie zdefiniowano kilka folderw; mona im zmieni nazwy, kasowa je lub w razie potrzeby tworzy nowe. Aby uzyska lepsze rozeznanie w elementach Mapy Widokw lub posegregowa je wedug okrelonych kryteriw, skorzystaj z funkcji Spisu treci Projektu. Szczegy, patrz Spisy treci Projektu na stronie 232. Ustawienia zachowanych Widokw pozostaj takie same nawet wtedy, gdy zmieniona zostanie zawarto projektu Uwaga: Moesz utworzy dynamiczne poczenie pomidzy Widokami Projektu a Widokami, za pomoc polecenia Klonuj Folder.
Nawigator Mapa Widokw

Drugi przycisk znajdujcy si u gry Palety Nawigatora przecza do Mapy Widokw: spisu zapamitanych Widokw (Widokw Projektu o zapamitanych ustawieniach) dostpnych w pliku projektu. Szczegy dotyczce Mapy Widokw, patrz Funkcje Mapy Widokw w Pomocy ArchiCADa. Widok to zapamitana wersja Widoku Projektu; kady Widok zdefiniowany jest poprzez Ustawienia Widoku, zdefiniowany w sposb, ktry ma odpowiada konkretnym potrzebom. Kady zachowany Widok figuruje w Mapie Widokw Palety Nawigatora. Sekcja Cechy na dole Mapy Widokw wywietla aktualne ustawienia zaznaczonego Widoku. Aby edytowa Ustawienia Widoku, naley go zaznaczy a nastpnie klikn przycisk Ustawienia... (znajdujcy si na dole Mapy Widokw) otwierajcy odpowiednie okno dialogowe. Widoki mona tworzy wewntrz aktywnego projektu lub importowa z innego projektu ArchiCADa.
Klonowanie Folderw w Mapie Widokw

Klonowanie Folderu oznacza odtworzenie folderu Mapy Projektu wewntrz Mapy Widokw. Aby to zrobi, kliknij przycisk Klonuj Folder znajdujcy si u dou Mapy Widokw. Spowoduje to otworzenie okna Klonuj Folder.
72
przykad, jeeli sklonowae folder Kondygnacje Mapy Projektu, sklonowany folder w Mapie Widokw zawsze bdzie zawiera tyle samo Widokw ile kondygnacji zawiera projekt. Ponadto, nowe Widoki utworzone w sklonowanym folderze bd przyjmowa Ustawienia Widoku zdefiniowane dla tego folderu. Poniszy diagram ilustruje rnic pomidzy Widokami znajdujcymi si w zwykych folderach Mapy Widokw (ktre nie odzwierciedlaj zmian dokonanych w strukturze Mapy Projektu) a Widokami Mapy Widokw znajdujcymi si w sklonowanych folderach (ktrych zawarto zmienia si dynamicznie zgodnie z iloci Widokw Projektu Mapy Projektu.)
Widoki w zwykych Folderach Mapy Widokw:
Wybierz folder do sklonowania z listy w grnej czci okna. Pozostae funkcje s identyczne jak w oknie dialogowym Ustawienia Widoku. Ustawienia dokonane w tym oknie bd odnosi si do wszystkich Widokw sklonowanego folderu. Kliknij Klonuj, aby utworzy sklonowany folder. Szczegy, patrz Okno dialogowe Ustawie Widoku w Pomocy ArchiCADa. Powstay sklonowany folder w Mapie Widokw bdzie oznaczony specjaln ikon dla folderw klonw , zamiast ikon oznaczajc zwyke foldery. Innym sposobem utworzenia klonu jest przecignicie folderu z Mapy Projektu do Mapy Widokw, przy pomocy Ctrl+Shift (Windows) lub Opt+Cmd (MacOS) w Edytorze Widokw Organizatora. W wyniku sklonowania folderu, dla kadego nowego widoku projektu utworzonego w Mapie Projektu zostaje utworzony odpowiednik w sklonowanym folderze w Mapie Widokw. Na
73
Widoki w sklonowanych Folderach Mapy Widokw:
Szczegy, patrz Paleta Opcji Podrcznych na stronie 76. w Organizatorze, korzystajc z Opcji ustawie i przechowywania widokw znajdujcych si u dou Mapy Projektu
Ustawienia Widoku zapisane w Widoku

Ustawienia kadego Widoku s dostpne w oknie dialogowym Ustawie Widoku. Zobacz Okno dialogowe Ustawie Widoku w Pomocy ArchiCADa. Gdy zachowasz Widok, zapisane zostan kombinacje nastpujcych parametrw: W czasie klonowania okno dialogowe Klonuj Folder pozwala zdefiniowa Ustawienia Widokw dla wszystkich widokw, ktre bd si znajdowa w sklonowanym folderze. Kombinacja Warstw Skala Wywietlanie Struktury Zestaw Pir Opcje kombinacji widokw modelu Paszczyzna Cicia dla Rzutu Standard Wymiarowania Zoom Ustawienia obrazka (dla widokw 3D) zawierajce: Parametry widoku 3D (cznie z powikszeniem), Filtry i Elementy w 3D, Parametry okna widoku 3D, Parametry przekroju 3D, Przekrj 3D oraz Ustawienia renderingu. Dostpne opcje wyboru (Tylko 3D)
Definiowanie Ustawie Widoku

Aby zdefiniowa ustawienia nowego Widoku, otwrz odpowiadajce mu okno (Rzut, Przekrj/Elewacja/R, Dokument 3D, Detal/Obszar 2D, 3D, Zestawienie interaktywne lub Lista) i dostosuj wszystkie konieczne parametry. Na przykad zmie skal lub Kombinacj Warstw, aby dopasowa je do potrzeb tworzonej dokumentacji. Potrzebne zmiany moesz wprowadza na jeden z podanych poniej sposobw: w aktywnym oknie, korzystajc ze standardowych polece edycyjnych zmieniajc opcje w Palecie Opcje Podrczne, w ktrej zawsze wywietlone s parametry aktywnego okna
74
Zachowywanie Widoku
Widok mona zachowa na jeden z podanych poniej sposobw: Uyj Organizatora, aby przecign Widok Projektu z Mapy Projektu do Mapy Widokw. Biece ustawienia zostaj zachowane jako ustawienia widoku. Kliknij przycisk Zachowaj biecy widok znajdujcy si w dolnej czci Mapy Widokw. (Wywietla si okno dialogowe Ustawie widoku umoliwiajce zmian ustawie przed zachowaniem widoku.) Zaznacz Widok Projektu w Mapie Projektu a nastpnie z menu kontekstowego (wcinij prawy przycisk myszy) wybierz polecenie Zachowaj biecy widok. (Wywietla si okno dialogowe Ustawie widoku umoliwiajce zmian ustawie przed zachowaniem widoku.) Przecignij i Upu Widok Projektu z Mapy Projektu do Teczki Arkuszy. Biece ustawienia zostaj zachowane jako ustawienia widoku. Nowy widok pojawi si zarwno w Mapie Widokw, jak i w Teczce Arkuszy. Uyj polecenia Zachowaj widok i umie na Arkuszu, ktre dostpne jest w menu kontekstowych aktywnego okna, Palety Nawigatora/Organizatora oraz w menu Dokument. Biece ustawienia zostaj zachowane jako ustawienia widoku. Nowy
widok pojawi si zarwno w Mapie Widokw, jak i w Teczce Arkuszy.
Modyfikowanie Ustawie Widoku

Aby zmieni ustawienia ju zachowanego widoku, otwrz okno dialogowe Ustawie widoku i wprowad niezbdne zmiany. Moesz rwnie klikn Pobierz Biece Ustawienia Okna, aby zastpi oryginalne ustawienia widoku ustawieniami biecymi (tzn. tymi, ktre znajduj si w aktywnym oknie).
Jeeli otworzysz Widok zachowany w Mapie Widokw i dokonasz zmian w jego ustawieniach, u dou Nawigatora pojawi si ty trjkt obok zmienionego parametru informujcy, i ustawienia w aktywnym oknie nie odpowiadaj ju oryginalnym ustawieniom Widoku. Np. na poniszej ilustracji wida, e biece powikszenie okna i ustawienia warstwy s inne ni w zachowanym widoku.
Moesz zachowa biece ustawienia okna w postaci nowego widoku, jeli zajdzie taka potrzeba. Kliknij Ustawienia, aby otworzy okno dialogowe Ustawie widoku, a nastpnie kliknij Pobierz Biece Ustawienia Okna. Zobacz Okno dialogowe Ustawie Widoku w Pomocy ArchiCADa.
75
Paleta Opcji Podrcznych

Paleta Opcji Podrcznych wywietla biece ustawienia aktywnego okna (bdcego na wierzchu): Biece ustawienia widoku, uwzgldnione w Opcjach Podrcznych, to biece, faktyczne ustawienia projektu, jednak niekoniecznie musz one by zachowane jako cz jakiegokolwiek widoku; informuj one tylko o tym co jest widoczne w aktywnym oknie i umoliwiaj szybk zmian tych parametrw. Szczegy, patrz Funkcje palety Opcje Podrczne w Pomocy ArchiCADa. Paleta Opcji Podrcznych domylnie wywietlana jest w prawym dolnym rogu ekranu. (Moe by konieczne przecignicie palety do nowego pooenia lub rozcignicie jej w celu wywietlenia wszystkich szeciu Opcji Podrcznych.) Aby ukry/pokaza t palet, uyj polecenia Okna > Palety > Opcje Podrczne lub wcinij odpowiedni przycisk znajdujcy si w dolnym pasku przewijania aktywnego okna.
Na samym dole Teczki Arkuszy w sekcji Cechy wywietlone s ustawienia biecego Arkusza. Cz z nich mona edytowa bezporednio w tej sekcji. Aby zmodyfikowa pozostae parametry Rysunkw umieszczonych w zaznaczonym Arkuszu, kliknij przycisk Ustawienia znajdujcy si u dou Teczki Arkuszy. Rysunki oznaczone s ikonami, ktre odpowiadaj ich typom plikw. Widoki zaimportowane z plikw projektu ArchiCADa zachowuj swoje ikony (np. rzutu lub detalu), lecz wywietlane s na biao. Wicej szczegw dotyczcych tworzenia i publikowania Arkuszy, patrz Teczka arkuszy na stronie 456.
Nawigator Teczka arkuszy

Teczka arkuszy zawiera Arkusze zdefiniowane dla caego projektu oraz Rysunki pochodzce z rnych plikw projektw ArchiCADa i innych rde. Rysunek jest to Widok wstawiony na Arkusz. Lista Arkuszy uoona jest w dwch dostpnych ukadach: Ukad Zestaww oraz Ukad Szablonw. Ukad Zestaww (domylny sposb wywietlania) zawiera list arkuszy odpowiadajc utworzonym Zestawom - dowolnie okrelony schemat. (Gwna funkcja Zestaww polega na umoliwieniu przyporzdkowania odpowiedniego systemu numeracji. Patrz Zestawy na stronie 461.) Ukad Szablonw zawiera list Arkuszy w poszczeglnych kategoriach, wedug Szablonw Arkusza. Zobacz Szablony arkusza na stronie 460.
Zestawy Publikacji Nawigatora

Mapa Zestaww Publikacji Nawigatora/Organizatora suy do ukadania elementw dokumentacji projektu w zestawy i publikowania ich w rnych formatach. Paleta ta jest dostpna w Nawigatorze oraz za pomoc polecenia w menu Dokument > Kolporter > Publikacja. Kady element Mapy odwouje si bezporednio do Widoku lub Arkusza (elementy Mapy Zestaww Publikacji s skrtami do Widokw/Arkuszy). Cechy Widoku lub Arkusza wywietlane s na dole palety Kolportera, lecz nie mog by edytowane. Jedynym parametrem ustawianym w Kolporterze jest format wyjciowy i jego opcje (dostpne w zakadce Format w dolnej czci Kolportera).
76
Aby uzyska dostp do struktury hierarchicznej (Mapy Widokw i Teczki arkuszy) innego projektu ArchiCADa, kliknij polecenie Przegldaj. W Nawigatorze zostanie wywietlona struktura hierarchiczna otwartego projektu, a jego nazwa pojawi si w menu Wybierz Projekt.
Aby otworzy zewntrzny projekt w oknie ArchiCADa, podwjnie kliknij ktrykolwiek z jego elementw w Nawigatorze. Aby umieci Widoki lub Arkusze zewntrznego projektu ArchiCADa na Arkuszu aktywnego projektu naley: . Definiowanie Zestawu Publikacji polega na przeciganiu do niego rnych kombinacji elementw z Mapy Widokw lub z Teczki Arkuszy. Zestawy Publikacji przechowywane s w projekcie, co uatwia wprowadzanie poprawek i ponown ich publikacj. Klikajc przycisk Publikuj, moesz opublikowa jedn pozycj, wybrane pozycje lub wszystkie zdefiniowane. Zobacz Kolporter na stronie 479. Upewnij si, e otwarte jest okno Arkusza, na ktrym umiecisz Widok lub Arkusz zewntrznego projektu. Kliknij polecenie Przegldaj w menu Wybierz Projekt. Wybierz projekt ArchiCADa, ktrego zawarto chcesz uy w aktywnym projekcie. Kliknij Otwrz.
Zewntrzne pliki w Nawigatorze

W rozwijanym menu Wybierz Projekt (znajdujcym si w lewym grnym naroniku) znajduje si nazwa "aktywnego" projektu ArchiCADa. Domylnie jest to projekt, ktrego hierarchiczna struktura wywietlona jest w Nawigatorze i po lewej stronie Organizatora.
Struktura hierarchiczna zewntrznego projektu zostanie wywietlona po lewej stronie Nawigatora/Organizatora jako Mapa Widokw lub Teczka Arkuszy. Moesz teraz doda dowolny Widok lub Arkusz do Teczki Arkuszy aktywnego projektu przecigajc go bezporednio na Arkusz lub do struktury hierarchicznej Teczki Arkuszy po prawej stronie Organizatora.
Wybierz Projekt
Projekty dostpne w Nawigatorze/Organizatorze s zestawione w menu Wybierz Projekt (rozwijane menu w grnej, lewej czci Nawigatora/Organizatora) w nastpujcy sposb: Aktywny: Twj biecy projekt.
77
Poczony: Zewntrzny projekt, z ktrego ju pobrae Widok lub Arkusz do aktywnego projektu. Uruchomiony: Zewntrzny projekt otwarty jako oddzielna kopia ArchiCADa.
Zaznacz Wszystkie Elementy (w Oknie lub w Obszarze Zaznaczenia)

Aby zaznaczy wszystkie elementy na ekranie (znajdujce si w caym oknie lub wewntrz wczeniej zdefiniowanego Obszaru Zaznaczenia), przy aktywnym narzdziu Strzaka lub Obszar Zaznaczenia, wcinij skrt klawiszowy Ctrl/Cmd+A lub wybierz polecenie Edycja > Zaznacz wszystko. Uwaga: Polecenie Zaznacz wszystko umoliwia wybranie tylko elementw aktualnie wywietlanej kondygnacji.
Oprcz tego, w menu Wybierz Projekt znajduj si polecenia: Poka Nawigatora/Organizatora oraz Poka Menedera Rysunkw.
Funkcje wspomagajce edycj

Aby wspomc edycj elementw Wirtualnego Budynku, ArchiCAD wyposaony zosta w funkcje pozwalajce na cig kontrol procesu pracy. Interaktywne metody selekcji zapewniaj efektywno przy wyborze elementw przeznaczonych do edycji. System wsprzdnych gwarantuje prawidowe pooenie wstawianych elementw oraz ich precyzyjn edycj. Inteligentny kursor wspomaga precyzyjne rysowanie i waciwe czenie elementw. Siatki modularne s sposobem pozwalajcym na precyzyjne wstawianie elementw. Skrty klawiaturowe oraz inteligentne Palety Pomocnicze uatwiaj dostp do potrzebnych polece.
Zaznacz Wszystkie Elementy Wybranego Typu

Aby zaznaczy wszystkie elementy danego typu (np. wszystkie ciany lub Okna), uaktywnij odnone narzdzie a nastpnie uyj skrtu Ctr/Cmd+A. Wicej informacji na temat opcji Zaznaczenia Narzdzia Strzaka, zobacz Zaznaczanie wielu elementw przy pomocy Wieloboku Zaznaczenia na stronie 79. Aby dowiedzie si jak podwietla elementy przed zaznaczaniem, patrz Podwietlanie obrysu elementw na stronie 82.
Zaznacz Elementy wedug Wielu Kryteriw

Uyj funkcji Znajd i Zaznacz, aby zaznaczy elementy wybrane na podstawie szerokiego zestawu kryteriw. Zobacz Znajd i Zaznacz w oparciu o Kryteria na stronie 86.
W dalszej czci podrcznika szczegowo omwiono wszystkie te funkcje.
Zaznaczanie elementw
Przy aktywnym Narzdziu Strzaka: Wska element i kliknij; albo przesu mysz w celu narysowania prostokta wok wybranego elementu. Przy aktywnym dowolnym narzdziu: Przytrzymaj klawisz Shift, wska element i kliknij; albo przesu mysz w celu narysowania prostokta wok wybranego elementu. Wicej szczegw dotyczcych ksztatw kursora, patrz Inteligentny kursor na stronie 84.
Dodawanie i odejmowanie elementw zaznaczenia

Mona dodawa elementy do aktualnej selekcji poprzez kliknicie ich z przytrzymanym klawiszem Shift. Klawisz Shift + Kliknicie spowoduje anulowanie zaznaczenia ju wybranego elementu.
Szybkie Zaznaczanie nad obszarem elementw

Szybkie Zaznaczanie to najwygodniejszy sposb Zaznaczenia elementw, ktre posiadaj obszar (takich jak Strop, czy Dach).
78
Aby wczy Szybkie Zaznaczanie jako domylny tryb roboczy, naley uaktywni ikon Szybkiego Zaznaczania w Palecie Info Narzdzia Strzaka. Teraz w celu uycia funkcji Szybkiego Zaznaczania konieczne jest rwnie uaktywnienie Narzdzia Strzaka lub wcinicie klawisza Shift. Wystarczy najecha kursorem nad obszar elementu, ktry chcesz zaznaczy. Zauwaysz, e kursor zmienia ksztat za kadym razem, gdy znajdzie si nad odpowiednim (posiadajcym obszar) elementem . Teraz moesz klikn aby zaznaczy ten element. Jak wida na ilustracji, wystarczy przemieci wskanik nad dowolny fragment obszaru dachu; (jeeli Narzdzie Strzaka nie jest aktywne, wcinij Shift, aby przeczy na wskanik Szybkiego Zaznaczania i kliknij w celu zaznaczenia dachu.
Kliknicie i przesunicie przy aktywnym Szybkim Zaznaczaniu

Przy aktywnym narzdziu Strzaka i wczonej funkcji Szybkiego Zaznaczenia, moesz klikajc element przesun go (z wcinitym przyciskiem myszki) w dowolne miejsce, bez potrzeby korzystania z polecenia Przesunicie. (Jeeli aktywne jest inne narzdzie, wcinij klawisz Shift, a nastpnie kliknij i przecignij.) Uwaga: Wszystkie zaznaczone elementy zostan przesunite jednoczenie.
Zaznaczanie wielu elementw przy pomocy Wieloboku Zaznaczenia

Wygodnym sposobem Zaznaczenia wielu elementw jednoczenie jest narysowanie wok nich Prostokta lub Wielokta Zaznaczenia. Konkretne elementy, ktre znajd si wewntrz zostan zaznaczone (wywietlone zostan Punkty Zaznaczenia). Aby tego dokona, wybierz narzdzie Strzaka i odpowiedni metod geometrii (Prostokt/Wielokt). Uwaga: W celu zaznaczenia obszaru (nie za konkretnych elementw) uyj narzdzia Obszar Zaznaczenia opisanego w sekcji Obszar Zaznaczenia. Kliknij i narysuj Wielobok Zaznaczenia.
Szybkie zaznaczanie dziaa ze wszystkimi elementami konstrukcyjnymi, blokami tekstu, wypenieniami oraz obiektami bibliotecznymi. Aby czasowo zawiesi dziaanie Szybkiego Zaznaczenia, wcinij klawisz Spacji (narzdzie Strzaka) lub kombinacj klawiszy Shift + Spacja (inne narzdzia). Szybkie Zaznaczanie jest domylnie wczone, lecz w kadej chwili moesz wyczy t funkcj zwalniajc przycisk w Palecie Info narzdzia Strzaka. Aby uy funkcji Szybkiego Zaznaczania w trybie tymczasowym (gdy ikona Szybkiego Zaznaczania jest nieaktywna w Palecie Info Narzdzia Strzaka), naley wcisn Spacj, gdy Narzdzie Strzaka jest aktywne (lub Shift+Spacja, gdy aktywne jest jakiekolwiek inne narzdzie).
Spowoduje to zaznaczenie wszystkich elementw znajdujcych si wewntrz narysowanego obszaru i anuluje zaznaczenie aktualnie
79
wybranych elementw. Jeli przytrzymasz klawisz Shift, niezaznaczone elementy wewntrz Wieloboku zostan dodane do selekcji. Natomiast zaznaczenie elementw ju wybranych, znajdujcych si wewntrz Wieloboku, zostanie anulowane. Jeeli chciaby narysowa prostokt lub wielokt nad obszarem elementu podlegajcym Szybkiemu Zaznaczaniu, wcinij Spacj, aby tymczasowo zawiesi dziaanie funkcji Szybkiego Zaznaczania, a nastpnie narysuj Wielobok Zaznaczenia, przytrzymujc wcinity klawisz Spacji.
warunkiem, e zostay ju zdefiniowane rcznie przynajmniej dwa segmenty. Punkt, ktry klikniesz dwa razy, bdzie ostatnim wierzchokiem wielokta.
Zaznaczanie nakadajcych si elementw

W przypadku nakadania si wierzchokw kilku elementw, Podwietlanie obrysu elementw na stronie 82 wskazuje, ktry z elementw zostanie zaznaczony, a Okno informacji o elemencie (Info Tag) na stronie 83 wywietla informacje o typie i waciwociach tego elementu. Uwaga: Okno informacji o elemencie zostanie wywietlone, gdy kursor znajdzie si nad ktrymkolwiek z elementw (przy aktywnym narzdziu Strzaka). Jeeli aktywne bdzie inne narzdzie, wcinij klawisz Shift aby zobaczy informacje o danym elemencie. Aby przecza podwietlanie nakadajcych si elementw, wciskaj klawisz TAB, a podwietlony zostanie odpowiedni element. Wwczas kliknij mysz, a zostanie on zaznaczony.
Metody selekcji poprzez /Wielobok Zaznaczenia

W Palecie Info znajduj si dodatkowo metody Zaznaczenia wykorzystywane przy zaznaczaniu za pomoc Wieloboku. Uaktywnienie pierwszej metody powoduje, e kady element, ktrego dowolny wierzchoek lub krawd znajdzie si w wewntrz Wieloboku Zaznaczenia zostanie zaznaczony.
Przy drugiej metodzie tylko elementy, ktre mieszcz si cakowicie wewntrz Wieloboku zostan zaznaczone.
Funkcje wspierajce Zaznaczanie

Punkty Zaznaczenia
Na zaznaczonych elementach wywietlane s Punkty Zaznaczenia (lub punkty odniesienia) Punkty Zaznaczenia (punkty aktywne) reprezentuj miejsca, za ktre "chwytamy" element w trakcie modyfikacji. Uwaga: Elementy zaznaczone za pomoc Obszaru Zaznaczenia nie wywietlaj Punktw Zaznaczenia.
Opcje ksztatu Wieloboku Zaznaczenia

W Palecie Info narzdzia Strzaka mona wybra jedn z trzech opcji ksztatu Wieloboku Zaznaczania. Wielokt, Prostokt oraz Prostokt obrcony. Dwukrotne kliknicie podczas rysowania wielokta spowoduje jego automatycznie zamknicie, pod
80
Szczegy, patrz Obszar Zaznaczenia na stronie 87. Pooenie punktw zaznaczenia zaley od rodzaju elementu oraz typu jego geometrii.
Aby zmieni kolor Punktw Zaznaczenia otwrz okno Opcje > rodowisko pracy > Zaznaczanie i Info o elemencie. Modyfikowalne Punkty Zaznaczenia maj ksztat rombu. S wywietlane na elementach, ktre mona modyfikowa interaktywnie na ekranie. Szczegy, patrz 260. Punkty Zaznaczenia Grupy elementw maj ksztat duych kek, ktrych kolor przypisany jest automatycznie. Elementy nalece do Poczonych moduw lub XREF maj Punkty Zaznaczenia w ksztacie przezroczystych kwadratw, ktrych kolor przypisany jest automatycznie. Punkty Zaznaczenia Elementw zablokowanych wywietlane s w postaci "wygaszonej". Elementy mog by zablokowane (wygaszone Punkty Zaznaczenia) w czterech przypadkach: Jeli dany element umieszczony jest na zablokowanej warstwie; Element zosta bezporednio zablokowany poleceniem Edycja > Blokada > Zablokuj. W projekcie uwsplnionym (Zesp), w przypadku, gdy element znajduje si poza Twoim obszarem roboczym. Elementy te nale do Poczonych moduw lub XREF.
W przypadku Obiektw GDL ilo punktw zaznaczenia zaley od okrelonych w ich definicji punktw aktywnych.
Rne Punkty Zaznaczenia

Pojedyncze elementy oznaczone s maymi Punktami Zaznaczenia, ktre domylnie maj kolor czarny.
We wszystkich tych przypadkach elementy zablokowane mog by zaznaczane, ale nie mona ich modyfikowa. (zostaniesz o tym poinformowany w przypadku prby modyfikacji zablokowanego elementu.) Mona otwiera okna dialogowe ustawie zablokowanych elementw, jednak nie mona dokonywa zmian parametrw.
81
Podwietlenie Zaznaczenia
Oprcz wywietlania punktw aktywnych, zaznaczone elementy zostaj podwietlone wyrniajcym si kolorem. Kolor podwietlenia zaznaczenia (zarwno konturu jak i powierzchni elementu) moe by dowolnie ustawiony (lub cakowicie wyczony) w menu Opcje > rodowisko pracy > Zaznaczanie i info o elemencie. Istniej moliwo chwilowego wyczenia Podwietlania zaznaczenia (np. gdy chcesz zobaczy aktualne wywietlanie kolorw linii lub wypenie zaznaczonych elementw). Aby to uczyni wcinij kombinacj klawiszy Ctrl/Alt+Spacja. Uwaga: Podwietlanie powierzchni elementw w 3D jest moliwe tylko w trybie Procedury 3D OpenGL.
Podwietlanie obrysu elementw

ArchiCAD pomaga identyfikowa elementy podwietlajc je przed zaznaczeniem (tzw. detekcja elementw). Wystarczy ustawi kursor nad wierzchokiem lub krawdzi elementu i wcisn klawisz Shift. Uwaga: Jeeli aktywne jest narzdzie Strzaka, element zostanie podwietlony automatycznie bez potrzeby wciskania klawisza Shift.
Szczegy, patrz Zaznaczanie i info o elemencie w Pomocy ArchiCADa.
Podczas podwietlania elementw w 3D, widoczne s rwnie ukryte krawdzie elementu. Zgrupowane elementy podwietlane s osobno.
82
Podwietlanie obrysu oraz wywietlanie Informacji o elemencie mona dowolnie konfigurowa a nawet wyczy w oknie dialogowym otwieranym poleceniem Opcje > rodowisko pracy > Zaznaczanie i info o elemencie. Szczegy, patrz Zaznaczanie i info o elemencie w Pomocy ArchiCADa. Okno Informacji o elemencie pojawia si rwnie podczas wymiarowania elementw i podczas transferu ustawie elementw (polecenia Pobierz/Nadaj ustawienia): pojawia si ono obok kursora pipety/strzykawki przed transferem ustawie. Jego wywietlenie jak rwnie podwietlenie elementu podczas wykorzystania tych funkcji nie wymaga wciskania klawisza Shift. Szczegy, patrz Transfer ustawie na stronie 144. Uwaga: Podczas operacji transferu ustawie i wymiarowania, okno informacji o elemencie bdzie pojawia si tylko wwczas, jeli w menu Opcje > rodowisko pracy > Zaznaczanie i info o elemencie zaznaczona bdzie opcja "Podwietlenie obrysu elementu podczas wstawiania lub edycji". Ten rodzaj Podwietlania obrysu elementu nie wymaga wciskania klawisza Shift. Rodzaj elementu Podstawowe waciwoci elementu (struktur warstwow ciany, nazw obiektu, grubo stropu, rodzaj linii, itd.) Wzniesienie podstawy elementu (tylko w przypadku elementw 3D) Warstw elementu Kondygnacj, na ktrej znajduje si element (w oknach 3D oraz Przekroju/Elewacji/R i Dokumentu 3D). Waciciela elementu (w Zespole) Jeeli pod kursorem znajduje si wiele elementw, ktre mona zaznaczy (ich wierzchoki, krawdzie lub, gdy aktywne jest Szybkie zaznaczanie, rwnie powierzchnie), pojawia si napis Wiele elementw (TAB), informujcy o moliwoci cyklicznego przeczania zaznaczenia pomidzy tymi elementami za pomoc klawisza TAB.
Okno informacji o elemencie (Info Tag)

Jeeli ustawisz kursor nad elementem i wciniesz klawisz Shift, pojawi si Okno informacji o elemencie. Uwaga: Gdy aktywne jest narzdzie Strzaka, Okno informacji o elemencie pojawi si automatycznie (wraz z podwietleniem obrysu). Okno informacji o elemencie zawiera nastpujce informacje:
Dodatkowe informacje wywietlane s u dou okna:
Zobacz take Zaznaczanie nakadajcych si elementw na stronie 80.

Jeeli element jest ju zaznaczony, obok jego nazwy pojawia si w nawiasie napis "Wybrane".
83
Wygld Okna informacji o elemencie oraz czas, po upywie ktrego okno bdzie si pojawia, mona skonfigurowa w oknie dialogowym Opcje > rodowisko pracy > Zaznaczanie i info o elemencie. Szczegy, patrz Zaznaczanie i info o elemencie w Pomocy ArchiCADa.
Inteligentny kursor
Poniej opisano rne ksztaty inteligentnego kursora w poszczeglnych pooeniach i sytuacjach wystpujcych podczas pracy w ArchiCADzie. Przy uaktywnieniu dowolnego narzdzia z wyjtkiem Narzdzia Strzaka, kursor ArchiCADa przyjmuje rne ksztaty, w zalenoci od znajdujcych si pod nim elementw: Krzyyk pusty obszar w oknie. Pogrubiony Znaczek nad wierzchokiem ciany po stronie linii osi lub nad wierzchokiem Belki na osi odniesienia. Znaczek nad wierzchokiem/punktem aktywnym innych elementw. Pogrubiony Znaczek Mercedesa osi odniesienia Belki. Znaczek Mercedesa elementw. Przecicie nad lini osi ciany lub Gdy klikniesz, aby rozpocz rysowanie elementu, ktrego zdefiniowanie wymaga okrelenia wicej ni jednego punktu, kursor zamieni si w symbol Pustego owka. Po przesuniciu kursora nad poszczeglne elementy jego ksztat bdzie si zmienia. W zalenoci od pooenia bdzie przyjmowa nastpujce ksztaty: Biay owek nad pustym obszarem lub nad elementem (tam gdzie nie ma punktw aktywnych ani krawdzi). Owek w paski z czarn kocwk lub nad osi odniesienia Belki. Owek w paski nad lini osi ciany
nad krawdziami pozostaych
nad przecinajcymi si krawdziami.
nad kad inn krawdzi.
Czarny owek nad wierzchokiem linii osi ciany lub linii odniesienia Belki. Czarny owek z bia kocwk wzem lub punktem aktywnym. Kocwka owka z Przeciciem krawdziami. nad kadym innym nad przecinajcymi si
84
Kocwka owka ze znaczkiem prostopadoci prostopad krawdzi. Kocwka owka ze znaczkiem stycznej stycznym z krawdzi.
nad
nad punktem
Przy uyciu narzdzia Strzaka dostpne s nastpujce ksztaty: Strzaka pusty obszar w oknie. Szybkie Zaznaczanie (Magnes) pojawia si, gdy kursor znajduje si nad powierzchni zaznaczanego elementu. Strzaka z Pogrubionym znaczkiem przyklejanie do wierzchokw linii osi cian lub osi odniesienia Belek. Strzaka ze Znaczkiem przyklejanie do Punktw aktywnych i wierzchokw innych ni linie osi cian lub osie odniesienia Belek. Strzaka z Pogrubionym znaczkiem Mercedesa przykleja do linii osi cian oraz osi odniesienia Belek. Strzaka ze Znaczkiem Mercedesa przyklejanie do krawdzi innych ni linie osi cian lub osi odniesienia Belek. Strzaka z Przeciciem przecicia krawdzi. przyklejanie do punktw
Strzaka ze Znaczkiem prostopadoci przyklejanie prostopade do krawdzi lub uku podczas przecigania elementu. Strzaka ze Znaczkiem stycznoci przyklejanie styczne do uku podczas przecigania elementu.
Niektre ksztaty kursora s wywietlane tylko w szczeglnych sytuacjach:

Chmurka oznacza pust przestrze ponad horyzontem w widokach perspektywy.
85
Magiczna Rdka uywana jest do tworzenia nowych elementw za pomoc aktywnego narzdzia, poprzez ledzenie konturw elementw istniejcych. Magiczna Rdka posiada trzy ksztaty kursora wiadczce o identyfikacji wierzchokw , krawdzi oraz ograniczonych przez elementy przestrzeni . Noyczki przycinanie elementw (klikajc element przytrzymaj klawisz Ctrl/Cmd). Czarne noyczki wywietlane s nad krawdzi elementu. Biae noyczki nad pust przestrzeni. Oko okrela kierunek spadku Dachu, zaznaczon stron podczas dzielenia elementw, gboko Ograniczonego przekroju oraz zorientowanie Okien/Drzwi. Funkcja ta jest rwnie uywana do okrelania pooenia cian ukowych i przegrd strukturalnych wstawianych metod stycznych, w przypadku, gdy istnieje wicej ni jedna moliwo lokalizacji. Podwjne Oko wskazanie pooenia Drzwi/Okna podczas wstawiania wierzchokiem (Metoda geometrii). Soce wywietla si podczas wprowadzania przegrd strukturalnych w celu zdefiniowania "zewntrznej" czci przegrody strukturalnej. Pipetka pojawia si podczas pobierania ustawie elementu (polecenie Pobierz ustawienia). Strzykawka pojawia si podczas przenoszenia ustawie jednego elementu na drugi (polecenie Nadaj ustawienia) Plus pojawia si podczas przesunicia, obracania i odbijania kopii elementu. Dwa plusy pojawia si podczas przesunicia i obracania wielu kopii elementu. Wektor wypenienia pojawia si gdy naley okreli kierunek wypenienia wektorowego. Motek pojawia si podczas wstawiania acucha wymiarw, Wymiarowania ktw, Wymiarowania wysokoci, Metryczek stref oraz Powierzchni wypenienia; pojawia si rwnie podczas zamykania wielobokw.
Trjzb przesuwa Obszar Zaznaczenia lub wklejon zawarto Schowka. Magnes plus ikona linii wymiarowej: W Dokumencie 3D, po klikniciu punktw przeznaczonych do wymiarowania, przy pomocy tego kursora mona wybra paszczyzn, w ktrej bd okrelane wymiary zaznaczonych elementw. Mercedes plus ikona rwnolegego wymiaru: Podczas wymiarowania liniowego przy pomocy funkcji Kady Kierunek, zapewnia moliwo wybrania linii lub krawdzi. Wymiar zostanie utworzony rwnolegle do zaznaczonej linii/krawdzi.
Podczas wymiarowania:
Anulowanie Zaznaczenia
Aby anulowa zaznaczenie jednego lub wicej elementw, naley wykona jedn z poniszych operacji: Wcisn klawisz Esc Klikn nad pust przestrzeni okna przy aktywnym dowolnym narzdziu (take narzdziu Strzaka). Spowoduje to anulowanie zaznaczenia wszystkich zaznaczonych elementw. Kliknij wybrany element trzymajc wcinity klawisz Shift. Przytrzyma klawisz Shift i klikn zaznaczony element, lub narysowa wielobok. Zostanie anulowane zaznaczenie wszystkich zaznaczonych elementw w obszarze wieloboku.
Znajd i Zaznacz w oparciu o Kryteria

Wybierz polecenie Edycja > Znajd i zaznacz aby zaznaczy lub anulowa zaznaczenie elementw na podstawie szerokiego wyboru kryteriw.
Modyfikuj zaznaczone elementy

Polecenie Modyfikuj zaznaczone elementy z menu Edycja > Ustawienia elementw otwiera okno dialogowe umoliwiajce
86
jednoczesn edycj wybranych atrybutw (warstw i kolorw pir) zaznaczonych elementw rnych typw, nie zmieniajc przy tym pozostaych ustawie tych elementw. Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Modyfikuj Zaznaczone Elementy w Pomocy ArchiCADa.
przemieszczania lub zmiany wielkoci wielu elementw rnego typu jednoczenie: np. moesz rozcign wszystkie wieloboczne i linearne elementy budynku jednoczenie.
Zapamitywanie i przywoywanie zapamitanych Zaznacze

Uyj polecenia Okna > Palety > Zaznaczenia w celu zapisywania czsto wykorzystywanych zaznacze oraz przywoywania zaznacze, ktre wczeniej zostay zapamitane. Wszystkie zapamitane zaznaczenia s przechowywane w pliku projektu.
Narzdzie Obszar Zaznaczenia jest dostpne w obszarze roboczym Rzutu, Okna 3D, okien Przekroju/Elewacji/R, Dokumentu 3D, Detali i Obszaru 2D, Arkuszy oraz okna Symbolu 2D Obiektw GDL. W oknach zawierajcych obrazki (np. okno wizualizacji) lub w oknie widoku Obiektu GDL, jedyn dostpn operacj z wykorzystaniem Obszaru zaznaczania jest polecenie "Kopiuj". Aby uy narzdzia Obszar Zaznaczenia do okrelenia zaznaczenia lub do edycji, musisz najpierw narysowa prostoktn lub wieloboczn granic zaznaczenia. Przy tej operacji dostpne s wszystkie funkcje wspomagajce rysowanie.
Obszar Zaznaczenia
O Obszarze Zaznaczenia
Narzdzie Obszar Zaznaczenia moe by wykorzystywane do definiowania obszarw na potrzeby selekcji, edycji i wizualizacji. Moliwoci narzdzia Obszar Zaznaczenia s dopenieniem moliwoci narzdzia Strzaka, a ich podstawowe zastosowanie to zaznaczanie i edycja grup elementw ArchiCADa. Zaznaczanie Obszarem Zaznaczenia nie powoduje wywietlania punktw zaznaczenia znajdujcych si w tym obszarze elementw. Obszar Zaznaczenia jest oznaczony animowan przerywan lini. Kolor krawdzi Obszaru jest taki sam, jak kolor Punktw Zaznaczenia: ustaw ten kolor w menu Opcje > rodowisko pracy > Zaznaczanie i Informacja o Elemencie > Punkty Zaznaczenia i kolor Obszaru Zaznaczenia. Obszar Zaznaczenia jest czsto uywany do: definiowania obszarw, wewntrz ktrych zaznaczone zostan wszystkie elementy wybranego typu. wizualizowania wybranego fragmentu projektu w 3D.
Jeeli omykowo zdefiniujesz pierwszy punkt Obszaru, moesz zrezygnowa z wykonania operacji naciskajc klawisz Esc (lub klikajc przycisk Anuluj w Palecie kontrolnej). Jeeli klikniesz na wierzchoek lub krawd elementu wewntrz Obszaru Zaznaczenia, gdy narzdzie Obszar Zaznaczenia bdzie aktywne, ksztat kursora zmieni si w Znaczek lub znak Mercedesa. Jeeli nastpnie klikniesz i z przytrzymanym klawiszem myszy zmienisz pooenie kursora, Obszar Zaznaczenia wraz ze wszystkimi zawartymi w nim wierzchokami zostanie rwnie przesunity. Wszystkie elementy wieloboczne i liniowe czciowo zawarte w Obszarze Zaznaczenia mog zosta rozcignite jednoczenie.
Szczegowy opis, patrz Modyfikowanie wymiarw elementw na stronie 128 oraz w Przemieszczanie elementw na stronie 118.
87
Jeeli klikniesz wewntrz Obszaru nie najedajc na wierzchoek ani na krawd, kursor przyjmie ksztat Trjzbu . W tym przypadku przesuwanie kursora wpynie tylko na pooenie Obszaru Zaznaczenia, pozostawiajc zawarte w nim elementy nie zmienione.
Granica Obszaru w postaci grubej linii przerywanej reprezentuje metod Wszystkich kondygnacji. Dziki niej zaznaczane s elementy na wszystkich kondygnacjach Projektu. Uwaga: Metoda ta jest aktywna tylko w oknie Rzutu.
Zaznacz Wszystkie Elementy w Obszarze Zaznaczenia

Aby zaznaczy wszystkie elementy znajdujce si wewntrz wczeniej zdefiniowanego Obszaru Zaznaczenia, przy aktywnym narzdziu Obszar Zaznaczenia, wcinij skrt klawiszowy Ctrl/Cmd+A lub wybierz polecenie Edycja > Zaznacz wszystko w Obszarze Zaznaczenia.
Aby narysowa Obszar Zaznaczenia, wybierz narzdzie Obszar Zaznaczenia z Palety Narzdzi. Wybierz jedn z metod geometrii w Palecie Info. (W Oknie 3D dostpne s cztery opcje; w oknach innego typu dostpne s trzy).
Uyj Obszaru Zaznaczenia w obrbie funkcji Znajd i Zaznacz

Jeeli wstawie Obszar Zaznaczenia, funkcja Znajd i Zaznacz automatycznie uwzgldni kryterium Obszaru Zaznaczenia. Mona wtedy wybra wyszukiwanie zarwno wewntrz, jak i na zewntrz Obszaru Zaznaczenia. Zobacz Znajd i Zaznacz w oparciu o Kryteria na stronie 86. Metoda Wieloboku pozwala zdefiniowa granic Obszaru w oparciu o dowoln ilo segmentw. Zakoczenie rysowania jednego segmentu automatycznie rozpoczyna rysowanie kolejnego. Obszar Zaznaczenia moe zosta zamknity na trzy sposoby: dwukrotnie klikajc ostatni wskazany punkt, wybierajc OK z menu kontekstowego, lub wstawiajc ostatni punkt w miejscu pierwszego (kursor przybierze wtedy ksztat Motka). Przynajmniej dwa segmenty naley okreli rcznie, poniewa Obszar musi mie minimum 3 boki. Wielobok moe si skada tylko z odcinkw prostych.
Opcje definiowania Obszaru Zaznaczenia

Narzdzie Obszar Zaznaczenia posiada dwie alternatywne Metody definicji. Odpowiednie opcje dostpne s w palecie Info. Obszar o granicy wywietlanej w postaci cienkiej linii przerywanej oznacza metod Pojedynczej kondygnacji . Przy tej metodzie zaznaczane s elementy na jednej kondygnacji.
88
Metoda Prostokta pozwala zdefiniowa Obszar Zaznaczenia w postaci prostokta ustawionego pod odpowiednimi ktami w stosunku do okna. Po wskazaniu klikniciem pierwszego naronika Obszaru, bdziesz mg obserwowa jak w miar przesuwania wskanika myszy zmieniaj si gabaryty prostokta. Definiowanie Obszaru zatwierdza si klikniciem po przesuniciu wskanika myszy do podanego pooenia przeciwlegego naronika. Metoda Obrconego Prostokta pozwala zdefiniowa Obszar w postaci dowolnie zorientowanego prostokta. Najpierw wskazujesz jeden bok prostokta dwoma klikniciami w dowolnych punktach na rzucie, a nastpnie trzecim klikniciem okrelasz dugo prostopadych bokw. Pierwsze trzy metody dostpne w Oknie 3D s rozwiniciami metod Wielokta, Prostokta oraz Obrconego Prostokta. Podstawa Obszaru Zaznaczenia jest okrelana przy pomocy tych samych operacji co w oknie Rzutu. (W perspektywach podstawa Obszaru Zaznaczenia musi si znajdowa poniej horyzontu.) Nastpnym krokiem jest okrelenie wysokoci zaznaczonej przestrzeni. Aby wspomc omwione operacje, osie ukadu wsprzdnych s cay czas wywietlane na ekranie.
Czwarta metoda pozwala na narysowanie dwuwymiarowego Obszaru Zaznaczenia. Pozwala ona na skopiowanie zawartoci Obszaru w taki sposb, e moe ona zosta wklejona w postaci elementw rysunkowych do innych okien ArchiCADa.
Szczegy, patrz Kopiowanie/Wklejanie Obszaru Zaznaczenia w oknach Projektu na stronie 90.
Wywietlanie Obszaru Zaznaczenia w 3D

Obszar Zaznaczenia mona wykorzystywa do wywietlania fragmentu Projektu w 3D. Zdefiniuj Obszar Zaznaczenia, a nastpnie uyj polecenia Widok > Elementy w Widoku 3D > Poka Selekcj/Obszar Zaznaczenia w 3D; lub wybierz to samo polecenie z menu kontekstowego. Fragmenty elementw zawarte w Obszarze Zaznaczenia zostan wywietlone w Oknie 3D, nawet jeli dany fragment nie bdzie zawiera adnych punktw aktywnych. Uwaga: Jeeli na rzucie s bezporednio zaznaczone elementy, polecenie to spowoduje wywietlenie tych elementw bez wzgldu na ewentualne zdefiniowane Obszary Zaznaczenia. Opcje w sekcji Dziaanie obszaru zaznaczenia w oknie Widok > Elementy w Widoku 3D > Filtruj Elementy widoczne w 3D pozwalaj na okrelenie czy, i w jaki sposb Obszar Zaznaczenia bdzie docina model. Szczegy, patrz Wywietlanie Obszaru Zaznaczenia w 3D na stronie 178.
89
Usuwanie Obszaru Zaznaczenia

Aby usun narysowany Obszar Zaznaczenia skorzystaj z jednej z poniszych metod: Wcisn klawisz Esc Kliknij prawym klawiszem myszy lub z przytrzymanym klawiszem Ctrl (MacOS) i z menu kontekstowego wybierz polecenie Usu Obszar Zaznaczenia. Rozpocznij rysowanie nowego Obszaru Zaznaczenia. Kliknij dwukrotnie na arkuszu roboczym poza granicami Obszaru Zaznaczenia przy uaktywnionym narzdziu Obszar Zaznaczenia.
Kopiowanie zawartoci Okna 3D w trybie Wewntrznego Silnika Grafiki, spowoduje wywietlenie okna dialogowego zawierajcego opcje dotyczce sposobu przeniesienia poszczeglnych komponentw rysunku. Szczegy, patrz Okno dialogowe Kopiuj w Pomocy ArchiCADa. Uwaga: Kopiowane elementy konstrukcyjne bd wstawiane w postaci elementw 2D (punktw, linii i wypenie.) Rozbite elementy 2D wygenerowane na podstawie modelu mog czsto zawiera zbdne elementy (zbdne lub nakadajce si linie i wypenienia), ktre utrudniaj dalsz edycj rysunku. Dogodnym rozwizaniem jest skorzystanie z funkcji Optymalizacji Linii i Wypenie. Szczegy, patrz Optymalizacja Linii i Wypenie w oknach rysunkowych na stronie 160.
Jeeli bezporednio (klikajc kursorem) zaznaczye elementy wewntrz Obszaru Zaznaczenia, wwczas wcinicie klawisza Esc spowoduje w pierwszej kolejnoci anulowanie zaznaczenia tych elementw a nastpnie usunie Obszaru Zaznaczenia. Wybranie innego narzdzia nie powoduje usunicia Obszaru Zaznaczenia. Obszar zostaje zachowany do dalszego uycia.
Kopiowanie/Wklejanie Obszaru Zaznaczenia w oknach Projektu

Moesz uy narzdzia Obszar Zaznaczenia w celu skopiowania fragmentu Okna 3D, okien Przekroju/Elewacji/R lub Dokumentu 3D, albo Okna Obrazkw Modelu.
4) Przejd do Rzutu i wybierz polecenie Edycja > Wklej.

Uwaga: Istnieje moliwo wklejenia elementw do innych okien modelu 2D, jednak wklejone elementy bd zachowyway si jak elementy rysunkw 2D a nie elementy modeli.
1) Otwrz widok, z ktrego chcesz skorzysta jako rda. 2) Uyj narzdzia Obszaru
Zaznaczenia aby skopiowa wybrany fragment (jeeli zaznaczasz Obszar w oknie 3D, upewnij si, e wybrana jest metoda Paska).
5) Uywajc kursora w ksztacie Trjzbu okrel pooenie

obrazka.
6) Kliknij poza obszarem prostokta aby zatwierdzi wstawienie

obrazka. - Elewacje s wklejane do okna Rzutu w postaci penowymiarowych elementw 2D. - Czci Obrazkw Modelu s wklejane jako zrzuty ekranu.
3) Wybierz polecenie: Edycja > Kopiuj.

Przy kopiowaniu w Oknie 3D w trybie OpenGL wszystkie wklejane obrazki zostan przeniesione w formacie bitmapowym.
90
Kopiowanie Obrazka skadrowanego przy pomocy narzdzia Obszar Zaznaczenia

Moliwe jest wklejanie kadrw z dowolnych plikw obrazka do okien ArchiCADa. W tym celu przy otwartym pliku projektu ArchiCADa, otwrz plik w dowolnym formacie graficznym. Nastpnie wskanikiem myszy okrel kadr (Obszar Zaznaczenia jest jedynym dostpnym narzdziem) i skopiuj go do schowka. Zamknij plik obrazka, a nastpnie wklej zawarto schowka do projektu ArchiCADa.
Elementy, ktrych przynajmniej jeden wierzchoek znajduje si w Obszarze Zaznaczenia, czciowo lece poza tym Obszarem zostan rozcignite zgodnie z przemieszczeniem Obszaru.
Przy aktywnym narzdziu Obszar Zaznaczenia, kliknij jeden z punktw aktywnych dowolnego elementu wewntrz Obszaru i przesu/rozcignij elementy do nowego pooenia. Na poniszej ilustracji zaprezentowano przesunicie za pomoc Obszaru Zaznaczenia kilku mebli jednoczenie do innego pomieszczenia.
Wklejony fragment bdzie mona modyfikowa, jak kady inny obrazek. Szczegy, patrz Obrazki na stronie 415.
Przesuwanie i Rozciganie elementw za pomoc Obszaru Zaznaczenia

Zdefiniuj Obszar Zaznaczenia wok linearnych, wielobocznych i ukowych elementw, ktre chcesz przesun lub rozcign. Elementy cakowicie zawarte wewntrz Obszaru Zaznaczenia zostan przesunite do nowego pooenia. (Patrz, ilustracja poniej.)
91
Inne operacje edycji z zastosowaniem Obszaru Zaznaczenia

Jeeli chcesz wykona operacje Wycicia, Skopiowania, Usunicia, Przesunicia, Odbicia lustrzanego, Obrotu bd Powielenia elementw, musz one posiada przynajmniej jeden wierzchoek wewntrz Obszaru Zaznaczenia. Operacje te bd oddziayway na cae elementy. By skorzysta z polece edycji na wstawionym Rysunku, przynajmniej jeden wierzchoek tego Rysunku (np. naronik) musi si znajdowa wewntrz Obszaru Zaznaczenia Uwaga: W oknach Przekroju/Elewacji/R/Dokumentu 3D/Detali i Obszaru 2D niektre polecenia edycji s dostpne tylko dla elementw 2D.
Wsprzdnych Uytkownika pokrywa si z pooeniem Pocztku Ukadu Wsprzdnych Projektu. Pocztek Ukadu Wsprzdnych Uytkownika moe zosta umieszczony dowolnie, umoliwiajc zerowanie kadej lokalizacji. Jest to pomocna funkcja szczeglnie przy tworzeniu elementw w relacji do ju istniejcych cian, stropw i innych elementw. Wicej szczegw, patrz Tworzenie Pocztku Ukadu Wsprzdnych Uytkownika na stronie 93. Na tej ilustracji Pocztek Ukadu Wsprzdnych Uytkownika jest ustawiony na jednym kocu wybranej ciany; zosta on oznaczony liter X; jego wsprzdne to (0, 0); Pocztek Ukadu Wsprzdnych Projektu jest rwnie widoczny, ale pozostaje nieaktywny.
Pocztki Ukadu Wsprzdnych

O Pocztkach Ukadu Wsprzdnych w ArchiCADzie
W ukadzie wsprzdnych ArchiCADa, podobnie jak w kadym innym ukadzie wsprzdnych, wszystkie pomiary odnosz si do pocztku ukadu. Pooenie pocztku ukadu jest zawsze interpretowane jako punkt o wsprzdnych (0, 0). ArchiCAD definiuje trzy pocztki ukadu wsprzdnych:
3) Pocztek Ukadu Wsprzdnych dla Zmian jest rwnie
1) Pocztek Ukadu
tymczasowy; Pocztek Ukadu Wsprzdnych dla Zmian, ktry pojawia si wycznie w trakcie tworzenia lub edycji elementw, jest uywany do pomiaru dugoci lub kta tymczasowego wektora edycji mierzonych wzgldem punktu pocztkowego operacji rysunkowych. Na tej ilustracji naronik wybranego supa (oznaczony liter X) jest Pocztkiem Ukadu Wsprzdnych dla Zmian; jego wsprzdne to (0, 0);
Wsprzdnych Projektu o staej lokalizacji, niezmiennej przez cay czas istnienia projektu. Pocztek Ukadu Wsprzdnych Projektu, oznaczony znakiem X, znajduje si blisko dolnego lewego naronika okna Rzutu, jeli uywasz domylnego widoku domylnego wzorca. (W Palecie Wsprzdnych wsprzdne s wywietlane jako (0, 0). przez uytkownika jako tymczasowa pomoc w kreleniu i pomiarach. Domylnie pooenie Pocztku Ukadu
W oknach rzutw i w innych oknach 2D Pocztek Ukadu Wsprzdnych jest zawsze oznaczony pogrubionym znakiem X. W Widoku 3D Pocztek Ukadu Wsprzdnych oraz osie X, Y, Z s oznaczone pogrubionymi, czarnymi liniami. Linie maj dugo 1 metra.
2) Pocztek Ukadu Wsprzdnych Uytkownika jest tworzony
92
Najpierw naley klikn przycisk Pocztek Ukadu Wsprzdnych Uytkownika, a nastpnie dowolny punkt w oknie. Pocztek ukadu zostaje natychmiast przeniesiony w to miejsce. Aby przywrci pooenie Pocztku Ukadu Wsprzdnych Uytkownika w miejscu Pocztku Ukadu Wsprzdnych Projektu, kliknij dwukrotnie przycisk Pocztku Ukadu Uytkownika w pasku narzdzi Standard.
Uwaga: Gdy pojawi si Pocztek Ukadu Wsprzdnych dla Zmian lub Uytkownika, punkt zerowy projektu pozostaje w tym samym kolorze co siatka konstrukcyjna.
Pocztek Ukadu Wsprzdnych Uytkownika w Oknie 3D

Przy wstawianiu elementw w Oknie 3D ich wzniesienie jest liczone wzgldem Pocztku Ukadu Wsprzdnych Uytkownika. Uyj opcji w Oknie Ustawie narzdzia do wprowadzenie wzniesienia wstawianych elementw. Aby zmodyfikowa wzniesienie Pocztku Ukadu Wsprzdnych Uytkownika w Oknie 3D naley: Aktywowa przycisk Pocztek Ukadu Wsprzdnych Uytkownika (pasek narzdzi Standard) Klikn nad powierzchni elementu (tylko w trybie Ukrytych Linii bd Cieniowania). Utworzenie Pocztku na pustej przestrzeni jest moliwe, jednak nie powoduje zmiany jego wzniesienia. Uwaga: Przy aktywnej funkcji Grawitacji, elementy bd wstawiane na powierzchni Dachw/Stropw/Siatek niezalenie od ich ustawie wzniesienia. Zobacz Wzniesienie i Grawitacja na stronie 113. Uwaga: Jeeli element zosta wstawiony w oknie 2D, bdzie posiada take warto wzniesienia wzgldem wasnej (macierzystej) kondygnacji. W razie potrzeby w oknie ustawie danego wstawionego elementu moe by wywietlane wzniesienie wzgldem Ukadu Uytkownika lub wzgldem Kondygnacji Macierzystej.
Tworzenie Pocztku Ukadu Wsprzdnych Uytkownika

S dwa sposoby tworzenia Pocztku Ukadu Wsprzdnych Uytkownika: Na dowolnym wierzchoku elementu konstrukcyjnego przy uyciu klawiatury. Przytrzymaj klawisze Alt i Shift (MacOS: Opt + Shift) i przesu kursor do wierzchoka elementu konstrukcyjnego, jeli chcesz umiejscowi pocztek ukadu wsprzdnych.
W dowolnym pooeniu korzystajc z przycisku Pocztek Ukadu Uytkownika znajdujcego si na pasku narzdzi Standard (lub w palecie Wsprzdnych, jeli jest wywietlona). W ten sposb mona przenie pocztek ukadu do punktu, w ktrym nie ma jeszcze adnych elementw.
93
Wywietlanie i Wprowadzanie Wsprzdnych w palecie Podrczne Wsprzdne

O Podrcznych Wsprzdnych
Wszystkie wartoci wsprzdnych wywietlane s w palecie Podrczne Wsprzdne, ktra poda za ruchami wskanika myszki i dostpna jest w kadym typie okna. Uwaga: Ten rozdzia zajmuje si wprowadzaniem wsprzdnych za porednictwem palety Podrczne Wsprzdne. Informacje na temat znanej ze wczeniejszych wersji ArchiCADa Palety Wsprzdnych znajdziesz w rozdziale Paleta Wsprzdnych w Pomocy ArchiCADa. Paleta Podrczne Wsprzdne pozwala na wygodne wprowadzanie wartoci dugoci, ktw, pooenia punktw aktywnych Obiektw GDL, itd. Aby korzysta z Podrcznych Wsprzdnych, musisz aktywowa odnony przycisk na pasku narzdzi Standard, lub zaznaczy pole przy opcji Wywietlanie Podrcznych Wsprzdnych w oknie Opcje > rodowisko pracy > Podrczne Wsprzdne. Domylnie Podrczne Wsprzdne s wywietlane tylko w razie potrzeby: czyli w trakcie wprowadzania wsprzdnych albo w czasie wykonywania operacji edycji. Aby wywietli Podrczne Wsprzdne przed rozpoczcia wstawiania elementu, wystarczy wcisn klawisz "n". Pojawi si Paleta wskazujca pozycj kursora. Opcjonalnie mona wybra tryb cigego wywietlania Podrcznych Wsprzdnych zaznaczajc pole przy opcji Zawsze. Paleta bdzie wwczas stale wywietlana informujc o pooeniu wskanika myszy.
Aby wyczy Podrczne wsprzdne, naley odznaczy ikon Podrcznych Wsprzdnych w pasku narzdzi Standard lub uy skrtu n. Opcje palety Podrczne wsprzdne (kolory, zawarto oraz zachowanie) mog zosta ustawione w menu Opcje > rodowisko pracy > Podrczne wsprzdne. Niektre funkcje Podrcznych Wsprzdnych s dostpne po rozwiniciu przycisku oznaczonego trjktem obok ikony Podrcznych Wsprzdnych w pasku narzdzi Standard. Szczegy, patrz Podrczne wsprzdne w Pomocy ArchiCADa.
Parametry wywietlane w Podrcznych Wsprzdnych

Rodzaj parametrw, wywietlanych w Podrcznych wsprzdnych zaley od tego, co w danym momencie jest edytowane. Gdy na przykad, zaznaczymy prosty segment elementu i z Palety Pomocniczej wybierzemy polecenie Zmie krzywizn krawdzi, w Podrcznych wsprzdnych pojawi si parametr "Promie uku". Jeden z parametrw w Podrcznych Wsprzdnych jest zawsze wywietlany pogrubion czcionk; jest to parametr domylny . W zalenoci od potrzeb, z rozwijanego menu Podrcznych Wsprzdnych w pasku narzdzi Standard mona wybra czy
94
w Palecie bd wywietlane wsprzdne kartezjaskie czy biegunowe (odlego/kt); przejcie od jednych do drugich jest moliwe poprzez kliknicie polecenia "Pierwszestwo XY w Podrcznych Wsprzdnych/Pierwszestwo wsprzdnych biegunowych" podczas edycji/wprowadzania) oraz czy w Palecie bd wywietlane nazwy parametrw ("Poka/Ukryj nazwy parametrw"). Porada: Aby przecza pomidzy wsprzdnymi kartezjaskimi i biegunowymi w czasie pracy, uyj skrtu /. Kolejno parametrw jest zwizana z ich znaczeniem (wsprzdne D/A (Odlego/Kt) znajduj si przed wsprzdnymi XYZ). Domylnie, ustawione s Wartoci Wzgldne wsprzdnych. (Jeeli wolisz uywa Wartoci Bezwzgldnych, wycz opcj "Wartoci Wzgldne w Podrcznych Wsprzdnych"; to polecenie jest domylnie aktywne, nieaktywne jest tylko podczas edycji/wprowadzania.) Gdy opcja Auto-rozwijanie Podrcznych wsprzdnych jest aktywna, wszystkie dostpne parametry zostan wywietlone jak tylko rozpoczniesz wprowadza danych lub wciniesz klawisz TAB,. Uwaga: Identyczna opcja Rozszerzenie Podrcznych wsprzdnych podczas wprowadzania wartoci jest dostpna w oknie dialogowym Opcje > rodowisko pracy > Podrczne wsprzdne. W przeciwnym wypadku, przejd do Podrcznych wsprzdnych wciskajc klawisz TAB, a nastpnie kliknij strzak znajdujc si na dole palety P.w. aby j rozszerzy.
Wartoci pozioma i pionowa odnosz si do wsprzdnych X i Y ukadu kartezjaskiego, podczas gdy wartoci promienia (odlegoci) i kta do wsprzdnych ukadu biegunowego. Wsprzdne mog przyjmowa wartoci wzgldne i bezwzgldne (Wzgldny/Bezwzgldny ukad odniesienia). Domylnie w Podrcznych Wsprzdnych s wywietlane wartoci wzgldne. Do przeczania opisanych opcji suy polecenie Wartoci wzgldne w Podrcznych Wsprzdnych dostpne w rozwijanym menu Podrcznych Wsprzdnych w pasku narzdzi Standard. Przy Wzgldnym ukadzie odniesienia, wartoci mierzone s od Punktu pocztkowego edycji, tzn. pokazuj odlego poziom (X), pionow(Y), promie (D) oraz ktow (A) kursora od ostatniego edytowanego punktu.
Wybr wartoci wywietlanych w palecie Podrczne Wsprzdne

Numeryczne wprowadzanie wsprzdnych moe odbywa za pomoc samej klawiatury lub klawiatury w poczeniu z myszk.
Wartoci w Bezwzgldnym ukadzie odniesienia mierzone s od Pocztku ukadu uytkownika (zobacz Pocztki Ukadu Wsprzdnych na stronie 92). Oznacza to, i zawsze wywietlaj odlego (poziom (X), pionow(Y), promie (D) oraz ktow (A)) kursora od Pocztku ukadu uytkownika. Gdy wczone s wartoci bezwzgldne, w trakcie rysowania pojawia si przerywana linia czca kursor z pocztkiem ukadu.
95
Moesz rwnie uaktywni pozycje palety klikajc je lub wciskajc skrty klawiaturowe odpowiednich wsprzdnych. Jeeli paleta Podrcznych wsprzdnych wywietlona jest w skrconej formie, wcinicie skrtu ukrytego parametru spowoduje jego wywietlenie. Aby numerycznie wprowadzi wartoci wsprzdnych, wcinij odpowiedni klawisz skrtu (X, Y, Z, D/R lub A) a nastpnie dan warto, np. X3 lub Y-4. Przy wartociach dodatnich moesz, (ale nie musisz) dodawa znak +. Mona wprowadza wartoci wsprzdnych w dowolnej kolejnoci. Uwaga: Ta metoda wprowadzania wartoci dziaa tylko wtedy, gdy wybrana jest opcja "Skrty klawiszowe aktywuj wprowadzanie wartoci w Podrcznych wsprzdnych. Domylnie opcja ta jest wczona. Wsprzdne mona rwnie wprowadza poprzez Palet Wsprzdnych (aktywuj j przy pomocy menu Okno > Palety > Paleta wsprzdnych). Pole zaznaczonej wsprzdnej zostanie podwietlone. W tym momencie istnieje kilka moliwoci: Aby wprowadzi warto dla innej wsprzdnej, wcinij jej klawisz skrtu, a nastpnie wpisz dan liczb. Aby zakoczy rysowanie elementu, wcinij Enter lub kliknij ikon znaczka w palecie Podrczne wsprzdne. Aby zatwierdzi wprowadzon warto, kliknij ikon krzyyka znajdujc si obok ikony znaczka. Edytowany element przeskoczy do wskazanej pozycji i, jeeli aktywna jest funkcja Linii Pomocniczych, wywietlona zostanie linia Pomocnicza odpowiedniego typu, uatwiajca dalsz edycj. Wcinicie klawisza Esc spowoduje anulowanie ostatniej operacji. Aby powrci do graficznego definiowania wsprzdnych, wcinij powtrnie skrt edytowanej wsprzdnej lub kliknij gdziekolwiek na obszarze roboczym.
Wicej szczegw dotyczcych wartoci Wzniesienia, zobacz Wartoci Wzniesienia w Podrcznych Wsprzdnych na stronie 113.
Wprowadzanie wartoci do palety Podrczne wsprzdne

Gdy pojawi si paleta Podrczne Wsprzdne, wystarczy wpisa z klawiatury warto dla domylnej wsprzdnej (jej nazwa wywietlona bdzie pogrubion czcionk). Kursor automatycznie przeskoczy do palety i wpisana warto zostanie wprowadzona. Uwaga: Ta metoda wprowadzania wartoci dziaa tylko wtedy, gdy w menu Opcje > rodowisko pracy > Podrczne Wsprzdne jest wybrana opcja "Wcz bezporednie wprowadzanie wartoci do Podrcznych Wsprzdnych". Domylnie opcja ta jest wczona. Innym sposobem przeczenia kursora do palety Podrcznych wsprzdnych jest wcinicie klawisza TAB. Kursor zostanie wtedy ustawiony na domylnym parametrze (wywietlonym pogrubion czcionk). Wcinij klawisz Tab tyle razy ile potrzeba aby kursor przeskoczy do odpowiedniej wsprzdnej. Wpisz warto dla wybranej wsprzdnej.
Mona take dodawa lub odejmowa wartoci od danej wsprzdnej wpisujc znak + lub po okreleniu wartoci wsprzdnej. Np. wpisanie x3+ spowoduje dodanie 3 do wartoci x wywietlonej w palecie Podrcznych wsprzdnych.
96
Uwagi dla uytkownikw amerykaskiego systemu jednostek: Aby odj wartoci w caych stopach, naley wpisa znak mylnika podwjnie, poniewa pojedynczy mylnik oznacza, e po wartoci stp nastpi warto cali. Wpisanie 3 oznacza trzy stopy. Wpisanie 36, 36", lub 3-6 oznacza trzy stopy, sze cali. .
Schemat wprowadzania wsprzdnych: Opcje zaawansowane

Specjalne opcje Podrcznych Wsprzdny ch (menu Opcje > rodowisko pracy > Podrczne wsprzdn) umoliwiaj dostosowanie dostpnych funkcji do potrzeb uytkownika. Poka wartoci wsprzdnych X-Y w Podrcznych wsprzdnych wzgldem Pocztku ukadu Uytkownika: Zaznaczenie tej opcji spowoduje wywietlanie bezwzgldnych wartoci wsprzdnych X-Y w ukadzie kartezjaskim, nawet jeli wcinity jest przycisk Wartoci wzgldne w Podrcznych wsprzdnych. Oznacza to, i wywietlane bd bezwzgldne wartoci wsprzdnych X-Y natomiast wartoci R, A oraz wartoci wsprzdnych kartezajaskich pozostan wzgldne. Wzgldna warto kta: Wczenie tej opcji spowoduje, e wartoci wywietlanych ktw mierzone bd: wzgldem poprzedniego wstawionego segmentu, w przypadku rysowania wielobokw lub wzgldem siatki, gdzie jej poziome linie oznaczaj warto zero, a kt mierzony jest do 180 stopni.
Wartoci wsprzdnych mona kopiowa do schowka i wkleja. Polecenia Wytnij, Kopiuj oraz Wklej znajdujce si w grnym menu, s nieaktywne w czasie numerycznego wprowadzania wartoci, naley zatem korzysta ze skrtw klawiszowych lub menu kontekstowego. Istnieje rwnie moliwo cigego wprowadzania wartoci wsprzdnych podczas rysowania acucha elementw (cian, Belek, Linii, itd.). Gdy tylko ukoczysz rysowanie pierwszego elementu, Pocztek ukadu odniesienia zostanie przeniesiony do jego punktu kocowego, stajc si punktem pocztkowym nowego elementu z przypisanymi wartociami x=0, y=0 (ukad wsprzdnych przeczony zostaje na Wzgldny).
Moesz czy wprowadzanie wsprzdnych blokujc warto danej pozycji i edytujc kolejn.
Gdy opcja ta nie jest zaznaczona, kty mog przyjmowa wartoci od 0 do 360 stopni. Warto kta wzgldem Linii Pomocniczej: Zaznaczenie tej opcji spowoduje, e kty w Podrcznych wsprzdnych mierzone bd wzgldem aktywnej Linii Pomocniczej. (wczona musi by funkcja Linii Pomocniczych.) Wicej informacji na temat tych opcji, zobacz Podrczne wsprzdne w Pomocy ArchiCADa.
97
Narzdzie Miarka
Narzdzie Miarka mona wczy za porednictwem przycisku w pasku narzdzi Standard i stosowane jest do mierzenia odlegoci w projekcie. Jest to tymczasowo dziaajca funkcja, ktra na bieco dostarcza potrzebnych informacji. Aby uy Marki, kliknij ikon reprezentujc to narzdzie w pasku narzdzi Standard lub wcinij klawisz skrtu M. Wska klikniciem punkt pocztkowy (na ilustracji jest to lewy grny rg prostoktnej ciany) i rozpocznij mierzenie. W palecie Podrcznych Wsprzdnych bd wywietlane poziome, pionowe wsprzdne, a take odlego oraz kt mierzone wzgldem punktu pocztkowego.
System Siatek
Dostpne s dwa systemy siatek uatwiajce proces rysowania: Siatka modularna oraz Siatka przyklejania. Mog one by skonfigurowane w oknie dialogowym Widok > Opcje Siatki > Siatki i to. Szczegy, patrz Okno dialogowe Siatki i To w Pomocy ArchiCADa.
Moliwe jest dokonywanie pomiarw w acuchach o dowolnej iloci segmentw: kade kliknicie odpowiada nowemu punktowi pocztkowemu, od ktrego rozpoczynaj si kolejne pomiary. Po dwch klikniciach w palecie Podrczne Wsprzdne bdzie take wywietlana odlego sumaryczna oraz powierzchnia (wywietlana jako przezroczysty obszar). Ilustracja poniej reprezentuje sytuacj, w ktrej po trzech klikniciach wskanik znalaz si nad ostatnim wierzchokiem prostoktnej ciany. Moesz rwnie uywa Narzdzia Miarka podczas rysowania elementw. Rysujc na przykad cian, moesz uaktywni Miark, zmierzy (lub ustawi) numerycznie odlego, a nastpnie wcisn Enter aby przenie te wartoci do odpowiednich pl Podrcznych wsprzdnych.
W palecie Wsprzdnych oraz Standard znajduje si wiele skrtw dotyczcych rodzajw siatek. Siatki mog by definiowane indywidualnie dla okna Rzutu, Przekroju/Elewacji/R, Dokumentu 3D, Detali/Obszaru 2D lub Arkuszy. Naley zaznaczy, e na rzucie te same ustawienia Siatki obowizuj na wszystkich kondygnacjach. Siatki nie s wywietlane w Oknie 3D. Uwaga: Moesz rwnie utworzy i wstawi wasne, lokalne siatki przestrzenne rnych rozmiarw i ksztatw za pomoc Narzdzia Siatka. Szczegowy opis, patrz Narzdzie Siatka na stronie 437. Siatka Modularna jest uywana do odzwierciedlenia dowolnego rytmu konstrukcji w Projekcie. Siatka modularna moe by
98
rwnie uywana przy definiowaniu pooenia aw fundamentowych lub stp supw budynku. Podobnie jak siatki drukowane na papierze (papier w kratk lub milimetrowy) Siatki Modularne pozwalaj na wizualn orientacj co do rozmiarw elementw na Rzucie i w oknie Przekroju/Elewacji/R, Dokumentu 3D oraz Detali/Obszaru 2D. Siatka Modularna domylnie jest widoczna w obszarze roboczym Rzutu, lecz mona j wyczy poleceniem w menu Widok > Opcje Siatki lub w menu Siatki w pasku narzdzi Standard.
Aby wywietli obrcon wersj Siatki Modularnej, kliknij w menu siatki w pasku narzdzi Standard przycisk Siatka Obrcona lub wybierz analogiczn opcj z Palety Wsprzdnych. Siatka Modularna moe by rozbudowana o Siatk Dodatkow (ktra jest rwnie widoczna na ekranie) definiowan w oknie dialogowym Widok > Opcje Siatki > Siatki i to. Siatka dodatkowa uywana jest czsto przy okrelaniu gruboci cian betonowych lub aw fundamentowych a take do definiowania rytmu lub stopni w siatce modularnej.
W zalenoci od ukadu projektu, bardziej pomocne moe okaza si uycie siatki obrconej ni ortogonalnej. Kt obrcenia siatki ustawia si w oknie dialogowym Widok > Opcje Siatki > Siatki i to. Siatk obrcon mona te zdefiniowa rcznie: najpierw wybierz "Zdefiniuj Siatk Obrcon" w pasku narzdzi Standard, nastpnie narysuj wektor na ekranie lub kliknij istniejcy segment prostego elementu: wektor ten zobrazuje kt Siatki Obrconej wzgldem osi poziomej.
Siatka przyklejania jest niewidoczn siatk (jej dziaanie moe by przeczane - patrz niej) powodujc przyklejanie kursora do jej punktw wzowych. Definiujc Siatk przyklejania w oknie dialogowym Siatki i to, zazwyczaj okrela si minimaln jednostk pomiaru odpowiedni dla potrzeb Projektu. Istnieje moliwo ustalenia rnych odstpw w pionie i w poziomie pomidzy wzami siatki. Zdefiniowane odstpy midzy wzami siatki moesz rwnie wykorzysta uywajc skrtu przesunicia - aby atwo przesun kady element w oparciu o niewielki, zdefiniowany wspczynnik przy pomocy skrtu klawiszowego. Zobacz Przemieszczanie elementw poprzez popchnicie na stronie 118.
99
Jeeli funkcja Przyklejanie do siatki jest wczona, kursor bdzie przyklejany zarwno do Siatki Modularnej jak i do Siatki przyklejania, w zalenoci od ustawionych opcji. Zobacz Funkcja Przyklejanie do siatki na stronie 100.
Aby wyczy funkcj Przyklejania do siatki: Uyj klawisza skrtu S Uyj polecenia w menu Widok > Przyklejanie do siatki (wycz przecznik).
Funkcja Przyklejanie do siatki

Funkcja Przyklejania do siatki pozwala na precyzyjne okrelenie pooenia elementw. Gdy jest aktywna, rysowanie odbywa si w oparciu o wzy siatki. Kursor "porusza si" tylko po zdefiniowanych wzach siatki. Pozwala to na precyzyjn lokalizacj kursora, nawet przy niewielkim stopniu powikszenia obrazu. Gdy aktywne jest przyklejanie do siatki, ruchy kursora ograniczone s zarwno do wzw Siatki przyklejania jak i Siatki modularnej. Kropka przeskakujca midzy wzami wskazuje obecne pooenie kursora. Aby wstawi element niezalenie od wzw siatki (np. meble) mona atwo wyczy t funkcj za pomoc klawisza skrtu S. Moesz uaktywni funkcj Przyklejania do siatki na jeden z podanych niej sposobw: Uyj klawisza skrtu S Uyj polecenia z menu Widok > Przyklejanie do siatki. Polecenie to wykorzysta ostatnio wybrany typ siatki (zarwno S. przyklejania jak i modularnej). Zaznacz opcj Siatka przyklejania lub Siatka Modularna w menu siatki w pasku narzdzi Standard, albo w Palecie Wsprzdnych. Wybierz Siatk przyklejania lub Siatk modularn z menu Widok > Opcje przyklejania Siatki. Wybierz jedn z opcji przycigania do Siatki w oknie dialogowym Siatki i to.
Linie Pomocnicze
O Liniach Pomocniczych
Linie Pomocnicze s pomoc rysunkow wykorzystujc geometri istniejcych elementw. Uatwiaj one uytkownikowi znalezienie podczas rysowania i edycji dodatkowych punktw. Kursor przykleja si do Linii Pomocniczych jak rwnie do specjalnych punktw przyklejania, wywietlanych na tych liniach. Niektre z Linii Pomocniczych stanowi przeduenie krawdzi/ukw istniejcych elementw; inne pojawiaj si chwilowo podczas ruchw kursorem. Czasami pojawia si wiele Linii Pomocniczych a uytkownik moe wybra te, ktre pozostan na ekranie. Linie Pomocnicze s dostpne we wszystkich oknach 2D (Rzut, Przekrj/Elewacja/R, Dokument 3D, Detal/Obszar 2D, Arkusz, Symbol 2D Obiektu GDL). Linie Pomocnicze mog by uywane w poczeniu z kadym narzdziem. Gdy uywasz narzdzi selekcji, Linie Pomocnicze pojawiaj si gdy rozpoczynasz edycj elementw (Strzaka), lub gdy umieszczasz/przesuwasz elementy (Obszar Zaznaczenia).
Wczanie i Wyczanie Linii Pomocniczych

Uyj klawisza skrtu Q by wczy lub wyczy wywietlanie Linii Pomocniczych Uyj przycisku na pasku narzdzi Standard Uyj polecenia Widok > Linie Pomocnicze
Opcje Linii Pomocniczych s dostpne w menu:

100
Opcje > rodowisko Pracy > Linie Pomocnicze oraz poprzez rozwijane menu Linie Pomocnicze w pasku narzdzi Standard.
1) umieci kursor na Krawdzi lub uku elementu, przed lub w
trakcie jego edycji. (Kursor przyjmie ksztat znaczka Mercedesa .) Pojawi si Linia Pomocnicza przeduajca krawd elementu. W przypadku uku, zostanie on przeduony do caego okrgu. Jeeli nie rozpocze jeszcze edycji elementu, musisz umieci kursor na Linii Pomocniczej aby uczyni j Sta.
Rodzaje Linii Pomocniczych

Tymczasowa Linia Pomocnicza pojawia si w momencie wprowadzania zmian i znika gdy dana operacja zostanie ukoczona. Pojawianie si i znikanie Linii Pomocniczych zaley od pooenia kursora, a ich geometria uzaleniona jest od wyboru ustawie w oknie dialogowym Opcje > rodowisko pracy > Linie Pomocnicze (dotyczcych: Gwnych Linii Pomocniczych , Dodatkowych Linii Pomocniczych oraz odstpw ktowych pomidzy nimi). Moliwe jest przyklejanie kursora do tych Linii Pomocniczych, lecz nie pozostaj one na ekranie. Aby ograniczy ruchy kursora do najbliszej Linii Pomocniczej, wcinij Shift podczas wprowadzania danych (najpierw upewnij si, e w menu Opcje > rodowisko pracy > Ograniczenia ruchw Myszki jest wybrana opcja "Najblisza Tymczasowa Linia Pomocnicza".) Uwaga: Polecenia menu kontekstowego umoliwiaj przekonwertowanie tymczasowych Linii Pomocniczych w stae segmenty. Zobacz Wstawianie Linii Pomocniczych w trakcie rysowania na stronie 103. Stae Linie Pomocnicze widoczne s na ekranie a do momentu ukoczenia, anulowania lub przerwania danej operacji innym dziaaniem (np. uaktywnieniem innego okna) lub, gdy zdecydujesz si po prostu je usun. Zobacz Usuwanie Linii Pomocniczych na stronie 103. Aby wywietli Stae linie pomocnicze (tymczasowe, niebieskie linie pomocnicze zmieniaj kolor na pomaraczowy), wykonaj jedn z poniszych czynnoci:
Aby ograniczy ruchy kursora do najbliszej Staej Linii Pomocniczej, upewnij si, e w oknie Opcje > rodowisko pracy > Ograniczenia ruchw Myszki wybrana jest opcja "Najblisza Staa Linia Pomocnicza".
Aby uczyni Lini Pomocnicz aktywn, umie na niej kursor i poczekaj a zostanie pogrubiona. W danym momencie tylko jedna Linia Pomocnicza moe by aktywna (pogrubiona). Dodatkowe Linie Pomocnicze zostan dostosowane do Aktywnej.
2) umieci kursor na
dowolnym wierzchoku (przed lub w trakcie edycji). Linie Pomocnicze dla wielu elementw pojawiaj si gdy w danej sytuacji moliwych jest kilka wyborw (np. linie poziome i pionowe, jak na poniszej ilustracji). Moesz wwczas wybra, ktra z tych linii pozostanie, najedajc na ni kursorem.
101
Na wierzchoku elementu pojawiaj si rwnie Dodatkowe Linie Pomocnicze uoone zgodnie z ustawieniami dokonanymi w panelu okna dialogowego rodowiska pracy. Dodatkowe Linie Pomocnicze mog by zorientowane rwnolegle, prostopadle lub stycznie do aktywnej Linii Pomocniczej. Dodatkowe Linie Pomocnicze zawsze odnosz si do aktywnej Linii Pomocniczej.
Gwne Linie Pomocnicze: Ich kierunek/kt jest uzaleniony od ustawie rodowiska roboczego (np. siatka obrcona). Jeli zaznaczona jest opcja Dugo i kierunek wprowadzonego wektora, kierunek i promie ostatniego narysowanego wektora zostanie zaproponowany w ustawieniu Linii Pomocniczej. Dodatkowe Linie Pomocnicze: S one tworzone wzgldem Gwnych Linii Pomocniczych. Linie Pomocnicze w odstpach ktowych: Wywietlane s tylko w czasie tworzenia geometrii elementw, skokowo co pewien okrelony kt ( ustalony wzgldem ortogonalnego ukadu wsprzdnych z punktem 0,0 w Pocztku ukadu uytkownika.) Wczenie opcji Wzgldem aktywnej Linii Pomocniczej spowoduje, e rwnie te linie bd wywietlane wzgldem biecej, aktywnej Linii Pomocniczej. Linie Pomocnicze w odstpach ktowych dziaaj tylko jak Linie tymczasowe
Ponisza ilustracja przedstawia Linie Pomocnicze dla wielu elementw uoone rwnolegle i prostopadle do aktywnej Linii Pomocniczej (pogrubionej). Zwr uwag na znaczki rwnolegoci i prostopadoci obok Linii Pomocniczych. Aby zamieni jedn z tych linii na Sta, przemie wskanik myszy nad t lini.
Kada z tych grup Linii Pomocniczych moe by uaktywniona/wyczona za pomoc polece znajdujcych si w pasku narzdzi Standard lub w menu Widok > Ustawienia Linii Pomocniczej. Mona take korzysta z funkcji Blokowania Wsprzdnych, aby wywietli Linie Pomocnicze, ktre ograniczaj poruszanie si wskanika zgodnie z danym kierunkiem. Zobacz Blokowanie wsprzdnych na stronie 106. Moesz zdefiniowa rne kolory dla Linii Pomocniczych oraz dla Linii Pomocniczych dla wielu elementw (Opcje > rodowisko pracy > Linie Pomocnicze).
Wybr preferowanych Linii Pomocniczych

W zakadce Linie Pomocnicze (Opcje > rodowisko pracy > Linie Pomocnicze) moesz zdefiniowa i wczy/wyczy trzy kategorie Linii Pomocniczych:
Wicej szczegw, patrz Ustawienia Linii Pomocniczych w Pomocy ArchiCADa.
Czas pojawiania si Linii Pomocniczych

Dla kadej kategorii Linii Pomocniczych (Gwne, Dodatkowe), mona ustawi upyw czasu po jakim dana kategoria zostanie
102
wywietlona, przy kursorze znajdujcym si nad krawdzi lub wierzchokiem. Okrel preferowane wartoci w sekundach w oknie Opcje > rodowisko pracy > Linie Pomocnicze. Jednake moesz w kadej chwili przyspieszy ten proces korzystajc z polecenia Wymuszaj wywietlanie Linii Pomocniczych (skrt: ). Polecenie to jest przydatne gdy kursor znajduje si nad wierzchokiem i dostpnych jest kilka kategorii Linii Pomocniczych.
Aby rcznie usun Lini Pomocnicz, nakieruj na ni kursor i wybierz polecenie Usu Lini Pomocnicz z menu kontekstowego. Aby rcznie usun wszystkie Linie Pomocnicze, kliknij gdziekolwiek w oknie prawym przyciskiem myszy w celu otwarcia menu kontekstowego i wybierz polecenie Usu wszystkie Linie Pomocnicze.
Przykady zastosowania Linii Pomocniczych

Linie Pomocnicze uatwiaj rysowanie rwnolegych cian. Przed rozpoczciem rysowania upewnij si, e Przyklejanie do siatki jest wyczone. Sprawd rwnie czy zaznaczona jest opcja Rwnolegle do aktywnej Linii Pomocniczej w sekcji Dodatkowe Linie Pomocnicze okna dialogowego Opcje > rodowisko pracy > Linie Pomocnicze. Wicej szczegw, patrz Ustawienia Linii Pomocniczych w Pomocy ArchiCADa.
Wstawianie Linii Pomocniczych w trakcie rysowania

Niezalenie od domylnych ustawie Linii Pomocniczych, moesz wstawi Lini Pomocnicz (lub Okrg Pomocniczy) w kadym momencie przed lub w czasie rysowania elementu korzystajc z polece Wstaw Lini/Okrg Pomocniczy z menu kontekstowego. Po rozpoczci rysowania wybierz polecenie Wstaw Lini Pomocnicz (Okrg Pomocniczy) z menu podrcznego. Zostanie wywietlona Staa Linia Pomocnicza. Podobnie dziaanie ma polecenie Zamie na segment Linii Pomocniczej. Biecy wektor zostanie zamieniony na Lini Pomocnicz. W tym przypadku, dugo Linii Pomocniczej bdzie uzaleniona od dugoci rysowanego wektora.
Usuwanie Linii Pomocniczych

Linie Pomocnicze s usuwane gdy koczysz dan operacj edycji lub, gdy wciniesz dwukrotnie klawisz Esc (pierwsze wcinicie klawisza Esc anuluje aktualn operacj; nastpne usunie wszystkie Linie Pomocnicze).
Narysuj na Rzucie pojedynczy element prostej ciany, a nastpnie umie kursor na jej krawdzi (kursor przyjmie ksztat Mercedesa). Pojawi si Linia Pomocnicza bdca przedueniem krawdzi ciany. Przemie kursor na Lini Pomocnicz aby uczyni j Sta.
103
Kliknij w miejscu, gdzie chcesz rozpocz rysowanie rwnolegej ciany. Rozpocznij rysowanie ciany mniej wicej rwnolegej do poprzedniej. Zauwaysz pojawienie si drugiej Linii Pomocniczej rwnolegej do aktywnej Linii Pomocniczej. Teraz moesz dokoczy rysowanie ciany wzdu tej linii Pomocniczej. Uwaga: Ten sam efekt mona osign korzystajc z polece Metody Konstrukcyjne Wzgldne, znajdujcych si w palecie Kontrolnej. Szczegy, patrz Metody konstrukcyjne wzgldne na stronie 106. Nastpny przykad jest troch bardziej skomplikowany. Przyklejanie do siatki nadal powinno by wyczone, a w oknie dialogowym Opcje > rodowisko pracy > Linie Pomocnicze aktywne powinny by nastpujce opcje:
Najpierw, narysuj pojedynczy segment prostej ciany i najed na niego kursorem, a pojawi si linia Pomocnicza na przedueniu krawdzi ciany. Przesu kursor na t Lini aby uczyni j aktywn. Nastpnie umie kursor na kocu ciany, a pojawi si nowa Linia Pomocnicza - prostopada do poprzedniej (aktywnej). Przesu kursor wzdu tej Linii Pomocniczej i kliknij w miejscu gdzie chcesz rozpocz rysowanie nowej ciany. Teraz, przesu kursor mniej wicej 30 stopni od Staej Linii Pomocniczej. Zauwaysz pojawienie si nowej Linii Pomocniczej obrconej dokadnie o 30 stopni. Kliknij wzdu tej linii aby dokoczy rysowanie nowej ciany.
Ograniczenia ruchu kursora

Wicej szczegw, patrz Ustawienia Linii Pomocniczych w Pomocy ArchiCADa. Ustawienia te pozwol wykorzysta Linie Pomocnicze do narysowania drugiej ciany obrconej o 30 stopni od kierunku prostopadego do pierwszej ciany. Ograniczenia ruchu kursora maj podobne zastosowanie, jak przykadnica i ekierka na tradycyjnej desce krelarskiej. Mog by uywane jako alternatywa dla Linii Pomocniczych, jednake wikszo uytkownikw bdzie wolaa korzysta z Linii Pomocniczych w oknach 2D. Szczegy, patrz Linie Pomocnicze na stronie 100. Pary ktw zdefiniowane t metod mog by wykorzystane do zablokowania kursora na odpowiednim kcie poprzez przytrzymanie klawisza Shift. Mechanizm ten mona wykorzystywa przy tworzeniu i edycji elementw, ktrych pooenie podczas wykonywania tych operacji oznaczone jest: na rzucie - w postaci konturw z grub czarn lini; w Oknie 3D - w
104
postaci przezroczystych konturw. Metoda ta czasowo blokuje warto kta wedug jednej z par ktw okrelonych w oknie dialogowym Opcje > rodowisko pracy > Ograniczenia ruchw Myszki. Szczegy, patrz Ograniczenia ruchw Myszki w Pomocy ArchiCADa. Mona tam okreli trzy rodzaje ktw: Poziomo - Pionowo; Poziomo - Pionowo wzgldem siatki obrconej; Kt stay;
4) Jeeli kursor nie zosta zablokowany w pozycji, o ktr Ci
chodzio zwolnij klawisz Shift i przesu kursor bliej danej pozycji. Kliknij klawisz Shift ponownie.
Kt stay moe by ustalony wzgldem siatki gwnej lub obrconej. Opcja Kt stay moe mie wiele praktycznych zastosowa. Dodatkowo, moesz sprawdzi dziaanie opcji zwizanych z Liniami Pomocniczymi: Najblisza tymczasowa Linia Pomocnicza Stae Linie Pomocnicze
Stosowanie ogranicze ruchu kursora

Blokowanie kta przy rysowaniu pozwala na precyzyjne ustawianie lub czenie elementw. Poniej opisano sposb postpowania przy korzystaniu z tej metody:
1) Upewnij si, e przyklejanie do siatki jest wyczone.

Szczegy, patrz Funkcja Przyklejanie do siatki na stronie 100.
5) Gdy wybierzesz ju odpowiadajc Ci

pozycj blokowania kursora, kliknij znowu aby wstawi punkt kocowy elementu. Poniewa tak dugo, jak bdziesz przytrzymywa klawisz Shift kierunek poruszania kursora nie zmieni si, moesz, wykorzystujc metod rzutowania kursora, okreli pozycj punktu kocowego w oparciu o dowolne istniejce elementy.
2) Kliknij, by rozpocz rysowanie. 3) Przesu kursor i wcinij klawisz

Shift. ArchiCAD znajdzie najbliszy zdefiniowany kt blokowania kursora.
105
Metoda rzutowania kursora przy zablokowanych wsprzdnych

Jeeli podczas rysowania zablokowany jest kierunek poruszania si kursora, koniec konstruowanego elementu bdzie poczony ze wskanikiem myszy przy pomocy kropkowanej linii. W Palecie Kontrolnej mona wybra jeden z trzech sposobw rzutowania kursora (Rzutowanie kursora): Prostopadle do kierunku zablokowania kursora. Poziomo. Pionowo. Alt/Opt + Y wywietli poziom Lini Pomocnicz. Alt/Opt + A (po okreleniu kta poprzez wprowadzenie jego wartoci lub rozpoczcie rysowania w dowolnym kierunku) wywietli Lini Pomocnicz w zadanym kierunku. Alt/Opt R wywietli Okrg Pomocniczy o promieniu okrelonym numerycznie lub graficznie.
Opcje te pozwalaj na ustawienie konstruowanego elementu wzgldem istniejcych elementw. W celu przeczania tych opcji:
1) Wcz Palet Kontroln. (Okna > Palety > Paleta Kontrolna) 2) Rozpocznij rysowanie elementu. 3) Wcinij klawisz Shift aby zablokowa kt poruszania si
kursora. Przycisk Sposoby Rzutowania Kursora w Palecie Kontrolnej stanie si teraz aktywny. Kliknij ten przycisk i wybierz odpowiedni metod. Wicej szczegw dotyczcych ustawiania opcji palety Kontrolnej, patrz Paleta kontrolna w Pomocy ArchiCADa.
Aby odblokowa ruch kursora wystarczy wcisn ponownie t sam kombinacj klawiszy (np. Alt/Opt + X). Funkcje blokowania dziaaj, nawet przy wyczonych Liniach Pomocniczych. Innym sposobem zablokowania wsprzdnej w trakcie rysowania, jest uycie polecenia Przyklej do Linii Pomocniczej z menu kontekstowego po najechaniu kursorem nad Sta Lini Pomocnicz.
Metody konstrukcyjne wzgldne

Dodatkowym obok funkcji Linii Pomocniczych narzdziem ograniczajcym konstruowanie elementw do staych ktw, s metody konstrukcyjne wzgldne. Dostp do nich zapewnia trzeci przycisk w Palecie Kontrolnej.
Blokowanie wsprzdnych
Moesz zablokowa jedn ze wsprzdnych kursora ograniczajc tym samym jego ruch, przytrzymujc klawisz Alt (Windows) lub Opt (MacOS) i wciskajc jeden z klawiszy: X, Y, A, lub R/D. Przy aktywnych Liniach Pomocniczych: Alt/Opt + X wywietli pionow Lini Pomocnicz.
Uwaga: Domylnie Paleta kontrolna jest ukryta. Aby j pokaza, wybierz jej nazw z menu Okna > Palety. Wicej szczegw dotyczcych ustawiania opcji Palety Kontrolnej, patrz Paleta kontrolna w Pomocy ArchiCADa.
106
Metody konstrukcyjne wzgldne s opisane poniej. Wyjtek: Metoda specjalnych punktw przyklejania na wektorze jest opisana poniej: Specjalne punkty przyklejania na wektorze tymczasowym na stronie 111.
Blokowanie Prostopade i Rwnolege

Pierwsze dwie metody to blokowanie Prostopade i Rwnolege .
1) Upewnij si, e przyklejanie do siatki jest wyczone.

Szczegy, patrz Funkcja Przyklejanie do siatki na stronie 100.
2) Kliknij ikon Prostopadoci lub Rwnolegoci tak aby

uaktywni metod (przycisk wcinity).
czc Metody konstrukcyjne wzgldne z mechanizmem Ograniczania ruchw Myszki, moesz tworzy wiele prostopadoci i rwnolegoci. Gdy definiujesz lini odniesienia aby narysowa pojedynczy, prostopady lub rwnolegy element, jej kt jest automatycznie zapisany w oknie dialogowym Opcje > rodowisko pracy > Ograniczenia ruchw Myszki, jako kt Wasny. Moesz nastpnie konstruowa dowoln liczb elementw prostopadle, lub rwnolegle, a do momentu ponownego numerycznego lub graficznego zdefiniowania kta Uytkownika. Szczegy, patrz Ograniczenia ruchw Myszki w Pomocy ArchiCADa.
3) Wybierz lini lub krawd elementu, ktra bdzie kierunkiem
odniesienia, klikajc j, albo narysuj tymczasow lini odniesienia, uywajc kursora. (krawd/linia odniesienia nie zostanie wywietlona jako zaznaczona; nowonarysowana linia odniesienia nie pozostanie widoczna na ekranie.)
Dwusieczna kta
Uywanie Dwusiecznej kta pozwala na konstruowanie elementw zorientowanych wzdu dwusiecznej kta zawartego pomidzy istniejcymi elementami lub pomidzy tymczasowymi liniami odniesienia. Moesz rozpocz konstruowanie elementu przed aktywacj tej metody lub aktywowa j najpierw. Przed uyciem metody Dwusiecznej kta musisz si upewni, e wyczona jest funkcja przyklejania do siatki. Kliknij ikon Dwusiecznej kta, a nastpnie zdefiniuj wektory odniesienia klikajc krawdzie istniejcych elementw lub rysujc tymczasowe linie odniesienia. (krawd/linia odniesienia nie zostanie wywietlona jako zaznaczona; tymczasowe linie nie pozostan widoczne na ekranie.) Kursor zostanie zablokowany i bdzie porusza si tylko po dwusiecznej kta pomidzy liniami odniesienia. Jeeli zablokujesz kursor przed narysowaniem elementu, bdzie on wywietlany w postaci punktu poruszajcego si wzdu jednego kierunku.
4) Narysuj nowy element.

Nowy element bdzie zorientowany prostopadle lub rwnolegle do kierunku odniesienia (w zalenoci od wybranej metody). Uwaga: Moesz rwnie zaznaczy metod Prostopadoci lub Rwnolegoci po rozpoczciu rysowania elementu. W tym wypadku operacja rysowania jest zawieszana do momentu wybrania, lub narysowania linii odniesienia.
107
3) Zakoczenie rysowania
Tak jak w przypadku wszystkich metod blokowania i przy tej moesz uywa funkcji rzutowania kursora.
otwartego elementu odbywa si poprzez dwukrotne kliknicie w ostatnim jego punkcie. Po narysowaniu wieloboku pojawi si czarna linia wskazujca odsunicie, ktrego kierunek bdzie prostopady do ostatniego segmentu wieloboku.
4) Pojedyncze kliknicie spowoduje wstawienie elementu.

Przy korzystaniu z metody Wielokrotnego przesunicia schemat postpowania jest identyczny oprcz tego, e pojedyncze kliknicie nie koczy procesu wstawiania. Moesz go kontynuowa, wstawiajc dowoln liczb odsunitych kopii. dwukrotne kliknicie powoduje wstawienie ostatniej kopii elementu. kliknicie przycisku Anuluj w Palecie kontrolnej powoduje zakoczenie procesu przy pominiciu aktualnie rysowanego elementu.
Przesunicie i Wielokrotne Przesunicie (Metody konstrukcyjne wzgldne)

Metody Przesunicia oraz Wielokrotnego przesunicia pozwalaj na wstawienie elementu wielobocznego w zadanym odsuniciu od faktycznego miejsca okrelenia jego ksztatu. Ta metoda nie ma zastosowania do elementw wstawianych przy pomocy pojedynczego kliknicia. Obie metody mona aktywowa za pomoc odpowiedniego przycisku w Palecie kontrolnej. Aby narysowa przesunity segment lub element wieloboczny:
Ustawienie powierzchni w 3D
Metoda Ustawienie powierzchni jest aktywna tylko podczas pracy w Oknie 3D. Pozwala ona na wyrwnanie elementw do niepoziomych powierzchni w czasie ich konstruowania w widokach 3D. Funkcja automatycznie znajduje przecicie wybranej powierzchni z powierzchni robocz kursora. Powierzchnia robocza jest czsto pozioma. W specjalnych okolicznociach, np. przy przesuwaniu otworu w poaci dachu, moe ona jednak by nachylona. Istnieje take moliwo wyrwnania do powierzchni zakrzywionych, np. przy ustawianiu elementu na cianie biegncej po uku. Istnieje jednak ograniczenie polegajce na tym, e przy nachylonej
1) Wybra lub uaktywni metod Przesunicie
. (metoda geometrii aktywnego narzdzia musi opiera si na wieloboku). chcesz, moesz utworzy t polilini przy pomocy Magicznej rdki.)
2) Narysuj lini lub otwart albo zamknit polilini. (Jeli

Zobacz Magiczna Rdka na stronie 150.
108
powierzchni roboczej kursora nie mona Wyrwna elementu do powierzchni zakrzywionej, lecz tylko do powierzchni do niej stycznej.
Uycie metody ograniczenia ruchu kursora przy wstawianiu nowych elementw 1) Przejd do Okna 3D. 2) Wybierz narzdzie za pomoc ktrego chcesz utworzy nowy
element.
3) W razie potrzeby ustaw Pocztek ukadu Uytkownika. 4) Wybierz i aktywuj

metod Ustawienie powierzchni w Palecie kontrolnej.
5) Kliknij w dowoln powierzchni w Oknie 3D, do ktrej chcesz

wyrwna nowy element.
6) Na wybranej powierzchni pojawi si czarny punkt na
wysokoci zdefiniowanej przez ukad wsprzdnych Uytkownika. Punkt bdzie porusza si po linii okrelonej przez przecicie zaznaczonej powierzchni z powierzchni pocztku ukadu Uytkownika.
Uywanie metody Ustawienie powierzchni z istniejcymi elementami 1) Przejd do Okna 3D 2) W razie potrzeby ustaw Pocztek ukadu Uytkownika.
Szczegy, patrz Pocztki Ukadu Wsprzdnych na stronie 92.
3) Wybierz element, ktry chcesz zmodyfikowa. 4) Wybierz polecenie Edycji, ktre chcesz wykona np.
rozcignicie krawdzi stropu do przecicia dachu z pocztkiem ukadu Uytkownika.
5) Kliknij punkt odniesienia, lub krawd aby rozpocz

operacj.
7) Kliknij w miejscu, w ktrym chcesz rozpocz wstawianie
6) Wybierz i aktywuj metod Ustawienie powierzchni klikajc

odpowiedni ikon w Palecie kontrolnej.
nowego elementu. Element zostanie ustawiony wzdu linii przecicia. Zakocz rysowanie elementu tak jak zazwyczaj.
7) Wybierz powierzchni odniesienia. 8) Zakocz edycj elementu.
109
Przyklejanie do istniejcych elementw

Oprcz metod umoliwiajcych tworzenie elementw w okrelonym pooeniu wzgldem innych, ju istniejcych elementw, ArchiCAD posiada rwnie funkcje pomocne podczas przeksztacania elementw poprzez przyklejanie ich do ju istniejcych z wykorzystaniem polece zmiany pooenia. Funkcja Przyklejanie Elementw moe by wczana/wyczana za pomoc polecenia w menu Opcje > Przyklejanie Elementw. (Polecenie to jest rwnie dostpne w pasku narzdziowym Standard.) Przyklejanie Elementw dziaa tylko na zaznaczonych elementach i moe by wczane/wyczane w trakcie pracy za pomoc klawisza E. Uwaga: Przyklejanie Elementw moe by uywane tylko przy wyczonym Przyklejaniu do siatki. Gdy zaznaczysz element i zaczniesz nim porusza (przy aktywnej funkcji Przyklejanie Elementw) zauwaysz, e specjalne punkty elementu zamieniaj si w mae kwadraty. Do tych specjalnych punktw nale: Punkty zaznaczania elementu Punkty dzielce element (gdy wczone s Specjalne punkty przyklejania; zobacz Specjalne punkty przyklejania na stronie 110.) Kocwka kursora Gdy jeden z tych punktw napotka wierzchoek, punkt przyklejania lub krawd innego elementu, na ktrej kursor zmieni ksztat wskazujc specjalne pooenie, wtedy taki punkt staje si wikszy informujc, e
element zostanie przyklejony. Moesz wtedy klikn aby poczy dwa elementy bez potrzeby umieszczania kursora w punkcie czenia. Jeeli wicej ni jeden punkt moe zosta przyklejony do innego elementu, wszystkie te punkty stan si czarne. Teraz moesz zdecydowa (wciskajc cyklicznie klawisz Spacji), ktrym punktem przykleisz jeden element do drugiego. Kliknij gdy wybrany przez Ciebie punkt zamieni si w wikszy, pusty kwadrat.
Specjalne punkty przyklejania

Specjalne punkty przyklejania umoliwiaj rozpoczcie rysowania nowego elementu z okrelonego punktu, znajdujcego si na krawdzi innego elementu a take edycj elementw w odniesieniu do tych specjalnych punktw. Uaktywnienie specjalnych punktw przyklejania powoduje pojawienie si wierzchokw w miejscach podziau, zgodnych z biecymi ustawieniami w palecie narzdziowej Standard. Polecenia te dostpne s rwnie w palecie Kontrolnej. Uwaga: Domylnie Paleta kontrolna jest ukryta. Aby j pokaza, wybierz jej nazw z menu Okna > Palety.
110
Specjalne punkty przyklejania mog by definiowane zarwno na caej dugoci elementu linearnego lub okrgego, na krawdzi elementu, jak i na segmentach pomidzy punktami przecicia.
Tymczasowe wierzchoki zachowuj si identycznie jak punkty aktywne. Umieszczony nad nimi kursor przyjmie ksztat Znaczka. Punkty specjalne pojawiaj si tylko na pewien okres czasu i znikaj samoczynnie po okoo 5 sekundach. Mona rozpocz konstruowanie elementw w tych punktach lub uy ich do modyfikacji elementw w oparciu o ich pooenie. Uwaga: Moesz ustawi aby Specjalne punkty przyklejania pozostaway widoczne dopki wstawisz nowy element lub zmieniony zostanie widok lub kondygnacja: wycz opcj Automatyczne chowanie Specjalnych punktw przyklejania w menu Opcje > rodowisko pracy > Wicej opcji. Specjalne punkty przyklejania mog dzieli krawdzie elementw na: Poow Odcinki rwnej dugoci (do 20, ustawiane rcznie) Odcinki o zadanej dugoci mierzonej od punktu kocowego, definiowane liczbowo lub procentowo (wpisywane rcznie)
Odlego i procent s zawsze mierzone od wierzchoka, ktry jest bliej kursora. Polecenia w menu Specjalne punkty przyklejania paska narzdzi Standard umoliwiaj wyczenie tej funkcji lub jej wczenie w obrbie caego elementu, albo pomidzy punktami przecicia. (Identyczn rol peni ikony w palecie Kontrolnej .) Uwaga: Domylnie Paleta kontrolna jest ukryta. Aby j pokaza, wybierz jej nazw z menu Okna > Palety.
Specjalne punkty przyklejania na wektorze tymczasowym

Dodatkowo mona wywietla Specjalne punkty przyklejania na wektorze tymczasowym wywietlanym podczas konstruowania elementw. Metod mona aktywowa za porednictwem przycisku "Wizanie do specjalnych punktw" bdcego jednym z przyciskw metod konstrukcyjnych wzgldnych w Palecie kontrolnej.
Aby zdefiniowa dugoci odcinkw dzielcych dany element, wybierz polecenie Okrel wartoci dla Specjalnych punktw przyklejania w menu paska narzdzi Standard.
111
W przykadzie pokazano sposb na skonstruowanie ciany, ktrej punkt pocztkowy znajduje si w 1/4 odlegoci pomidzy dwoma punktami kocowymi dwch innych cian. 1) Rozpocznij wybierajc opcj Podziay w Ustawieniach Specjalnych punktw przyklejania, nastpnie wpisz 4 jako liczb podziaw.
Pocztek wstawiania zostanie ulokowany w miejscu, gdzie zosta wygenerowany specjalny punkt przyklejania.
2) Upewnij si, e przyklejanie do
siatki jest wyczone. Wybierz narzdzie ciana a nastpnie uaktywnij Specjalne punkty przyklejania w palecie Kontrolnej. 3) Rozpocznij rysowanie wektora odniesienia od wierzchoka jednej ze cian.
Teraz moesz rozpocz rysowanie ciany.
Zasig przycigania kursora

Aby atwiej byo zlokalizowa punkty aktywne na ekranie, kursor jest przycigany do krawdzi i wierzchokw elementw. Zasig przycigania kursora do elementw okrelany jest w pikselach w dolnej sekcji okna dialogowego Opcje > rodowisko pracy > Ograniczenia ruchw Myszki.
4) Zostanie wywietlona kropkowana, tymczasowa linia
odniesienia z czarnym punktem wskazujcym pooenie specjalnego punktu przyklejania. Kliknij wierzchoek drugiej ciany, by ostatecznie zdefiniowa wektor odniesienia.
112
Zasig moe wynosi od 1 do 9 pikseli. Ustawienie 3-4 pikseli zapewnia komfortow prac, jednak przy maym stopniu powikszenia moe si zdarzy, e kursor zostanie przycignity do niewaciwego punktu. Jeeli masz wpraw w operowaniu mysz, wpisz w tym polu warto 1. Nie bdziesz musia wwczas powiksza widoku, aby zaznaczy odpowiedni element. Zasig przycigania kursora pomaga take znale specjalne punkty przyklejania. Mog to by punkty przecicia krawdzi elementw, punkty prostopadego rzutowania Pocztku ukadu dla edycji na istniejce linie i krawdzie, punkty stycznoci do okrgw ukw i krzywych itd. Ksztat kursora informuje na bieco, jaki rodzaj specjalnego punktu przyklejania zosta wykryty.
Zobacz Okrel Kondygnacj Macierzyst na stronie 170. Przy wstawianiu elementu w Oknie 3D, jego wzniesienie bdzie mierzone wzgldem Pocztku Ukadu Wsprzdnych Uytkownika. Pocztek Ukadu Wsprzdnych Uytkownika mona ustawi na dowolnej wysokoci, a nastpnie wstawi element, ktrego wzniesienie bdzie mierzone wzgldem tego punktu. Szczegy, patrz Pocztek Ukadu Wsprzdnych Uytkownika w Oknie 3D na stronie 93. W trakcie wstawiania cian, Supw, Belek i Obiektw mona skorzysta z funkcji Grawitacji, ktra pozwala na wstawianie tych elementw bezporednio na powierzchni Stropw, Dachw lub Siatek, automatycznie okrelajc na tej podstawie warto wzniesienia. Szczegy, patrz Grawitacja na stronie 114. Uwaga: Wzniesienie otworw w cianie jest uzalenione od biecych wartoci w oknach dialogowych Ustawie Drzwi i Okna. Szczegy, patrz Ustawienia Narzdzia Drzwi/Okno w Pomocy ArchiCADa.
Wzniesienie i Grawitacja
O Wzniesieniu Elementw
ArchiCAD oferuje kilka sposobw na okrelenie wzniesienia elementw oraz umieszczanie elementw na danych wysokociach: Przy wstawianiu elementu w oknie 2D, wzniesienie mona okreli w odpowiednim Oknie Ustawie Narzdzia. Wzniesienie moe by mierzone na kilka sposobw: do Biecej Kondygnacji (Kondygnacji 0, na ilustracji poniej):
Wartoci Wzniesienia w Podrcznych Wsprzdnych

Wstawiajc elementy moesz w palecie Podrcznych Wsprzdnych sprawdzi warto ich wzniesienia Z. Naley uaktywni opcj Poka Z w Podrcznych Wsprzdnych, korzystajc z
do Kondygnacji Macierzystej.
113
rozwijanego menu w pasku narzdzi Standard. (Polecenie to jest dostpne w czasie edycji/wprowadzania.). Przy wstawianiu cian, Supw, Belek i Obiektw z zastosowaniem funkcji Grawitacji wsprzdna Z bdzie odpowiadaa wzniesieniu lecego poniej Stropu, Dachu lub Siatki. Szczegy, patrz Grawitacja na stronie 114. Jeeli w oknie Opcje > rodowisko pracy > Podrczne wsprzdne, opcja Poka Podrczne wsprzdne jest ustawiona na Zawsze, wwczas pole Z palety Podrczne wsprzdne bdzie wywietlaa warto tej wsprzdnej nawet przed rozpoczciem rysowania; . Paleta Podrczne wsprzdne moe wywietla warto wzniesienia na trzy sposoby: do Zera Projektu do Biecej Kondygnacji (lub, w Oknie 3D, do Pocztku Ukadu Wsprzdnych Uytkownika) lub do jednego z dwch Poziomw Odniesienia definiowanych w oknie Opcje > Preferencje Projektu > Jednostki i poziomy.
Grawitacja
Funkcja Grawitacji pomaga wstawia ciany, Supy, Belki i Obiekty na wysokoci okrelonej w stosunku do wzniesienia istniejcych Stropw, Dachw lub Siatek. Przy wczonej funkcji Grawitacji, elementy s wstawiane, w zalenoci od wybranej opcji Grawitacji, na powierzchni Dachw, Stropw lub Siatek znajdujcych si poniej. Kota wysokociowa umieszczona na Stropie, Dachu lub Siatce przy wczonej funkcji Grawitacja, zostanie skojarzona z tymi elementami. Aby uaktywni t funkcj wybierz jedn z opcji z grupy Grawitacja znajdujcej si w pasku narzdzi Standard lub w palecie Wsprzdnych.
Szczegy, patrz Poziomy Odniesienia na stronie 115. Aby okreli, wzgldem ktrego z tych poziomw bdzie mierzone wzniesienie:
Uwaga: Grawitacja wpywa na warto wzniesienia elementw podczas ich tworzenia i nie moe by uywana do modyfikacji ju istniejcych elementw. Jeeli uywasz Grawitacji do wstawiania cian, Supw, Belek lub Obiektw na powierzchni stropw, siatek lub dachw, moesz obserwowa zmiany wsprzdnej Z w palecie Podrczne Wsprzdne (lub w Palecie Wsprzdnych). W przypadku nakadania si kilku obiektw wymienionych rodzajw, wywietlana warto wzniesienia odpowiada bdzie wzniesieniu elementu pooonego najwyej. Na ilustracji ciana jest wstawiana (przy wczonej funkcji Grawitacji) na Stropie, ktrego wzniesienie wynosi 400; warto wzniesienia dla ciany w palecie Podrcznych Wsprzdnych wynosi w zwizku z tym 400.
1) Otwrz rozwijane menu Podrczne Wsprzdne w pasku

narzdzi Standard.
2) Przejd do podmenu Punkt Odniesienia dla Wartoci

Wzniesienia.
3) Wybierz odpowiedni punkt odniesienia. 114
Poziomy Odniesienia
Mona zdefiniowa dwa opcjonalne Poziomy Odniesienia, pomocne przy wstawianiu elementw. Mona tego dokona w dolnej sekcji okna dialogowego Opcje > Preferencje Projektu > Jednostki i poziomy. Wybierz Poziom Odniesienia i w razie potrzeby zmie jego nazw. Nastpnie wpisz wzniesienie tego Poziomu w odpowiedniej kolumnie. Na przykad, definiujemy dodatkowo dwa poziomy odniesienia oprcz Zera Projektu: wzniesienie dziaki o wartoci 400 oraz poziom morza, 200m poniej Zera Projektu. Uatwieniem przy obliczaniu wzniesie moe okaza si przypisanie wartoci 0 innemu Poziomowi Odniesienia ni Zero Projektu. Moesz wic, poprzez kliknicie kolumny Wzgldem przy nazwie Poziomu, okreli ktry z Poziomw Odniesienia bdzie poziomem 0. Uwaga: Poziomy Odniesienia s pomocami zwizanymi jedynie z wywietlaniem i wprowadzaniem wartoci. Zmiana ich wartoci nie ma wpywu na istniejce elementy, ktrych aktualne wzniesienie jest zawsze mierzone od Zera projektu. Zdefiniowane Poziomy Odniesienia bd teraz dostpne w polach Wzniesienia Podstawy, w panelach Geometria i Pooenie okien ustawie elementw konstrukcyjnych i obiektw. Zobacz take Jak wstawi element konstrukcyjny w ArchiCADzie na stronie 233.
Poziomy Odniesienia mog by take wykorzystywane przy okrelaniu wartoci wzniesienia wywietlanej w palecie Podrczne wsprzdne.
Wzniesienie i Kondygnacje w Oknie 3D

Okno 3D zawsze wywietla zakres kondygnacji zdefiniowany w Widok > Elementy w Widoku 3D > Filtruj Elementy widoczne w 3D i nie jest w aden sposb oznaczone, na ktrych kondygnacjach le dane elementy. Szczegy, patrz Okrelanie wywietlania Kondygnacji w 3D na stronie 166. Nowe elementy s zawsze dodawane do kondygnacji, w ktrej zakresie najlepiej si mieci ich wysokoci oraz wzniesienie. Oznacza to, e nowy element zostanie dodany do tej kondygnacji, na ktr "upadnie" biorc pod uwag jego warto wzniesienia.
Anulowanie operacji za pomoc klawiszy Esc oraz Backspace

Wciskajc odpowiedni ilo razy klawisz Esc, moesz: 1) Cakowicie anulowa biec operacj (w trakcie wprowadzania wartoci) 2) Jeeli nic nie jest zaznaczone: usun Linie Pomocnicze (jeli istniej) 3) Anulowa zaznaczenie elementw (jeeli ma ono miejsce); 4) Usun Obszar Zaznaczenia 5) Jeeli nic nie jest zaznaczone: Przeczy do Narzdzia strzaka. Podczas wprowadzania wartoci, wcinicie klawisza Backspace anuluje operacj. Ostrzeenie: Wcinicie klawisza Backspace, gdy zaznaczony jest jaki element, spowoduje jego usunicie!
115
Palety Pomocnicze
Paleta Pomocnicza zawierajca istotne narzdzia, pojawia si podczas wikszoci operacji edycyjnych. Zawarto palety zaley od nastpujcych czynnikw: Od rodzaju zaznaczonego elementu Od wybranego fragmentu elementu (krawd lub wierzchoek) Od aktywnego okna
Podstawowe Techniki Edycji

Wszystkie ponisze polecenia dostpne s w menu Edycja.
Wytnij
Polecenie Edycja > Wytnij usuwa zaznaczone elementy z projektu i umieszcza je w Schowku do pniejszego wykorzystania za pomoc polecenia Wklej. Moe ono by take uywane w polach Palety Wsprzdnych i okien dialogowych. Uwaga: Polecenie Wytnij nie jest dostpne w oknie 3D. Mona wybra z pomidzy narzdzi Strzaka lub Obszar zaznaczenia, lub klikajc jednoczenie trzymajc wcinity klawisz Shift. Wycicie elementu konstrukcyjnego z oka Przekroju/Elewacji/R lub Dokumentu 3D w trybie modelu oznacza jednoczesne wycicie tego elementu z okna Rzutu. W oknach typu tekstowego moesz uywa polece Wytnij/wklej tak samo, jak w kadym edytorze tekstw.
Przemieszczanie wskanika myszy ponad ikonami wywietli opis poszczeglnych polece; Kliknicie jednej z nich uaktywni wybran funkcj. Zatwierdzenie wykonania operacji odbywa si poprzez drugie kliknicie. Do tego momentu mona zmieni wybran funkcje klikajc inn ikon w palecie Pomocniczej. Paleta Pomocnicza automatycznie znika po wykonaniu operacji. Wicej szczegw dotyczcych konfigurowania zawartoci palet Pomocniczych, zobacz Okna dialogowe i palety w Pomocy ArchiCADa.
Kopiuj
Polecenie Edycja > Kopiuj umieszcza zaznaczone elementy w Schowku, jednake nie usuwa ich z projektu. Mona wybra z pomidzy narzdzi Strzaka lub Obszar zaznaczenia, lub klikajc jednoczenie trzymajc wcinity klawisz Shift. Nie mona stworzy nowych elementw konstrukcyjnych w oknach Przekrj/Elewacja/R lub Dokument 3D poprzez wykorzystanie polece Kopiuj/Wklej. (Jedynym wyjtkiem jest uycie polecenia "Przesu Kopi" dla Okien i Drzwi.) W Oknie 3D polecenie Kopiowania jest dostpne tylko w poczeniu z narzdziem Obszar Zaznaczenia. Zobacz Kopiowanie Obrazka skadrowanego przy pomocy narzdzia Obszar Zaznaczenia na stronie 91.
Techniki
W tym rozdziale opisano: podstawowe techniki edycji sposoby przesuwania i modyfikowania wstawionych elementw funkcj Magicznej Rdki tworzc nowe elementy na podstawie istniejcych funkcj Wirtualnego Podrysu pozwalajc na atwe porwnywanie dowolnych dwch widokw projektu funkcje Optymalizacji Linii i Wypenie pozwalajc na "oczyszczanie" rysunkw ze zbdnych elementw.
Wklej
Polecenie Edycja > Wklej pozwala umieci zawarto Schowka w biecym oknie Projektu i w oknach tekstowych.
116
Przy wklejaniu wycitych elementw do okien Przekrj/Elewacja/R, Dokument 3D oraz Detal/Obszar 2D elementy te s zawsze wklejane w postaci podstawowych elementw rysunkowych (punktw, linii i wypenie). Nie mona tworzy nowych elementw konstrukcyjnych w oknach Przekrj/Elewacja/R lub Dokument 3D przy uyciu polece Wytnij/Wklej lub Kopiuj/Wklej. Polecenie Wytnij nie jest dostpne w oknie 3D. Wklejajc elementy umieszczone na wielu kondygnacjach, zostanie wywietlone okno, w ktrym naley wskaza numer jednej z wklejanych kondygnacji, ktra zostanie poczona z biec kondygnacj projektu. Jeeli Wytniesz/Skopiujesz a nastpnie Wkleisz zaznaczenie pomidzy dwiema kondygnacjami (nie zmieniajc stopnia powikszenia i nie przemieszczajc ekranu), zawarto Schowka zostanie umieszczona dokadnie w tym samym miejscu, z ktrego zostaa wycita/skopiowana. Jeeli istnieje kilka moliwoci na okrelenie pooenia wklejanej zawartoci Schowka, zostanie wywietlone okno Opcje wklejania... (okno zostanie wywietlone w przypadku, jeli wklejane elementy nie mieszcz si w caoci przy biecym powikszeniu lub mog zosta wklejone w odniesieniu do Aktywnego Widoku albo Podrysu). Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Opcje wklejania w Pomocy ArchiCADa.
Kopiowanie/Wklejanie elementw pomidzy Kondygnacjami

Okno dialogowe Ustawie kondygnacji umoliwia szybkie kopiowanie identycznych elementw z jednej kondygnacji na drug, bez potrzeby przerysowywania ich na kadej kondygnacji.
Szczegy, patrz Okno dialogowe Ustawienia Kondygnacji w Pomocy ArchiCADa.
Kopiowanie/Wklejanie elementw pomidzy Projektami

Wklejajc elementy wycite/skopiowane z innego projektu naley pamita, e identyfikacja atrybutw odbywa si poprzez ich nazwy. Jeeli wklejane elementy odnosz si do atrybutw, ktre nie istniej w projekcie, do ktrego elementy s wklejane, brakujce atrybuty zostan dodane. Jeeli wklejane elementy odnosz si do atrybutw, ktrych nazwy wystpuj w projekcie, ale atrybuty te maj inne parametry, zostan uyte atrybuty projektu docelowego.
Schowek moe by wykorzystywany zarwno do przechowywania elementw ArchiCADa, jak te do importu bitmap i innych informacji graficznych. Do ArchiCADa mona take wkleja teksty wielowierszowe utworzone w edytorach tekstu. Jeeli skopiowae elementy w zewntrznej aplikacji, przy wklejaniu do ArchiCADa bdziesz mia szereg opcji, zalenie od rodzaju skopiowanej zawartoci. Szczegy, patrz Okno dialogowe Wklejania w Pomocy ArchiCADa.
Usu
Polecenie Edytuj > Usu powoduje skasowanie zaznaczonych elementw z Projektu. Usunite elementy nie zostan umieszczone w Schowku. Mona je jednak odzyska uywajc polecenia Odwoaj. Klawiaturowy odpowiednik polecenia Usu to klawisze Backspace lub Delete. Usunicie elementw konstrukcyjnych w jednym z okien modelu (Rzutu, 3D, Przekroju/Elewacji/R w
117
trybie Modelu lub Dokumentu 3D) spowoduje ich skasowanie w pozostaych oknach. Uwaga: Usunicie dodatkowych elementw (dodanych rcznie) z okna Przekroju/Elewacji/R lub Dokumentu 3D w trybie Modelu, albo dowolnego elementu z Przekroju/Elewacji/R w trybie Rysunku nie spowoduje zmian w innych oknach.
Przemieszczanie elementw
Elementy mona przesuwa pojedynczo lub zbiorowo. Moesz je "pchn" na okrelon odlego; moesz je przeciga, obraca lub odbija wzdu poziomej paszczyzny oraz poprzez przesunicie w pionie, zmieniajc ich wartoci wzniesienia. Aby przemieci elementy mona: Zaznaczy je i wybra odpowiednie polecenie w menu Edycja > Zmiana pooenia (gdy jest aktywne jakiekolwiek narzdzie w Palecie narzdzi) lub polecenia Zmiana pooenia w menu kontekstowym zaznaczonego elementu, jak w przypadku zaznaczonej kolumny na ilustracji:
Odwoaj/Przywoaj
Polecenia Odwoaj oraz Przywoaj pozwalaj na odwoanie (powrt do poprzedniego kroku) i przywoanie okrelonej liczby operacji konstrukcyjnych. Nazwa polecenia, ktre ma zosta odwoane. lub przywoane zostanie wywietlona razem z poleceniem Odwoaj lub Przywoaj. Funkcje te s uyteczne przy testowaniu rnych rozwiza i, w razie potrzeby, wprowadzaniu zmian. Ilo zapamitanych krokw (od 1 do 99) jest ustawiana w oknie dialogowym Opcje > rodowisko pracy > Bezpieczestwo danych. Domylnie jest to warto 20. Po przywoaniu szeregu krokw, polecenie Odwoaj dostpne bdzie tylko w przypadku, jeli wykonasz kroki, ktre mona odwoa. Wszystkie operacje zwizane z rysowaniem mog by odwoywane krok-po-kroku w odwrotnej kolejnoci do ich wykonywania, niezalenie od okna, w ktrym byy wykonane. W oknie tekstowych tylko ostatni krok moe zosta odwoany/przywoany. (Do okien tekstowych nale: okna List, okna skryptw GDL, Notatki o projekcie oraz okno Raportu). Wane: Operacje dotyczce elementw Nawigatora/Organizatora (np. przeciganie pomidzy mapami Nawigatora lub dodawanie elementw do Zestawu publikacji) nie s uwzgldniane w krokach polecenia Odwoaj i nie mog by odwoane. Uwaga: Za kadym razem, gdy zachowasz projekt, dostpne poprzednie kroki zostan usunite. W razie zawieszenia si programu, funkcja Autozapisu zachowa Projekt. Autozapis nie czyci pamici odwoa.
Przy aktywnym dowolnym narzdziu, klikn wierzchoek elementu, a nastpnie klikn odpowiedni ikon w palecie Pomocniczej.
Przemieszczanie elementw poprzez popchnicie

Szybkim sposobem przesunicia elementw na ekranie jest uycie funkcji "Popchnij": zaznacz jeden lub wicej elementw, a nastpnie uyj Shift + przycisk strzaki, aby przesun element w lewo, w prawo, w gr lub w d. "Wspczynnik przesunicia" - odlego, o jak element zostanie przemieszczony - jest taki sam, jak warto odlegoci
118
wprowadzona dla Siatki przyklejania w menu Widok > Opcje Siatki > Siatki i to. Zobacz System Siatek na stronie 98.
Za pomoc Szybkiego Zaznaczania: kliknij powierzchni elementu i przecignij w nowe miejsce.
Zobacz Szybkie Zaznaczanie nad obszarem elementw na stronie 78. Zaznacz element; wybierz z menu polecenie Edycja > Zmiana pooenia > Przesunicie i narysuj tymczasowy wektor gdziekolwiek w aktywnym oknie: element zostanie przeniesiony do nowego pooenia zgodnie z dugoci i kierunkiem narysowanego wektora. Zaznacz element, kliknij ikon Przesunicie z palety Pomocniczej, a nastpnie przemie element do nowego pooenia. Zaznacz element, wybierz polecenie przesunicia z menu kontekstowego lub skorzystaj ze skrtu klawiaturowego (Ctrl+D).
W oknie 3D, uycie funkcji Popchnicia spowoduje przesunicie elementu w lewo, w prawo, do przodu lub w ty w paszczynie poziomej. W oknach Przekroju/Elewacji/R, Popchnicie Aby przesun zaznaczony element na wiksz odlego, wcinij Shift + Alt + przycisk strzaki. Spowoduje to przemieszczenie zaznaczonych elementw na odlego wprowadzon dla Siatki Modularnej w menu Widok > Opcje Siatki > Siatki i to.
Aby przesun cian zaznacz j, a nastpnie kliknij w dowolnym miejscu nad jej powierzchni i trzymajc przycisk przecignij j do nowego pooenia. (na towarzyszcej palecie Pomocniczej aktywne bdzie polecenie Przesu")
Przesuwanie Elementw
Aby przesun element, wykonaj jedn z poniszych czynnoci:
119
ktw poziomych i pionowych w menu Opcje > rodowisko pracy > Ograniczenia ruchw Myszki, sprawdzi czy ikona Przesu poziomo jest aktywna w wywietlonej palecie pomocniczej i przytrzyma klawisz Shift podczas przecigania elementw. Szczegy, patrz Ograniczenia ruchw Myszki w Pomocy ArchiCADa. Wszystkie zaznaczone elementy zostan przemieszczone do nowego pooenia. W trakcie przemieszczania, pojedyncze elementy s wywietlane jako obrys, bd jako prostokt. Zaznaczenia zawierajce grup elementw wywietlane s podczas przemieszczania w postaci szarych prostoktw.
Obracanie elementw
Aby obrci element naley: Zaznaczy element. Zaznacz polecenie Edycja > Zmiana pooenia > Obrt (albo Zmiana pooenia > Obrt w menu kontekstowym zaznaczonego elementu). Ewentualnie mona powtrnie klikn w wierzchoek elementu, aby wywietli palet kontekstow, a nastpnie klikn ikon polecenia Obrt Moesz te uy skrtu Ctrl (Cmd) + E. Klikn w celu zdefiniowania rodka obrotu. Klikn aby zdefiniowa punkt pocztkowy uku obrotu oraz promie.
Opisane funkcje dziaaj take w przypadku, jeli kilka elementw zostao zaznaczonych jednoczenie. Wszystkie zaznaczone elementy zostan przemieszczone o taki sam wektor. Na poniszej ilustracji zaznaczamy cian, st i krzeso i przecigamy wszystkie te elementy jednoczenie do nowego pooenia.
Uwaga: W 3D przemieszczanie elementw moe rwnie zmieni ich pooenie w pionie. Aby ograniczy ruch elementw do paszczyzny poziomej, naley uruchomi par
Przesun kursor i klikn, aby zatwierdzi operacj obrotu.

120
Zaznaczy element lub elementy, ktre chcesz odbi. W tym przykadzie chcemy wstawi st i krzesa w naprzeciwlegym miejscu, z drugiej strony pokoju. Wybra polecenie Edycja > Zmiana pooenia > Odbicie lustrzane lub analogiczne z menu kontekstowego lub palety Pomocniczej . Narysowa o odbicia dwoma klikniciami.
Odbite elementy zostan wstawione po drugim klikniciu.
Moesz obraca dowolne zaznaczone elementy w oknie Rzutu lub w Oknie 3D, natomiast w oknach Przekrj/Elewacja/R, Dokument 3D oraz Detal/Obszar 2D moesz obraca tylko elementy rysunkowe. Nawet w Oknie 3D, obrt odbywa si zawsze w paszczynie poziomej (o obrotu jest pionowa).
Lustrzane odbijanie Elementw

Polecenie Odbicie lustrzane tworzy lustrzany obraz zaznaczonego elementu w oknie Rzutu, lub w Oknie 3D. Aby lustrzenie odbi element naley:
Uwagi: Jednoczenie mona odbija dowoln liczb Drzwi lub Okien. Odbite Drzwi/Okno bd zawsze znajdowa si w tej samej linii, co ciana, na ktrej jest umieszczony element oryginalny. Zaznacz Drzwi/Okno; kliknij jeden raz. To kliknicie wyznacza o odbicia. Elementy znacznikw takie jak teksty, linie, czy wymiarowania nie bd odbijane.
121
Odbite Bloki tekstowe, Etykiety, Wymiarowania oraz Wartoci powierzchni wielobokw wypenie s zawsze czytane z dou i z lewej strony rysunku. Nie mona odbija Metryk stref.
Podniesienie elementw
Polecenie Podniesienie pozwala na przemieszczenie zaznaczonego elementu w pionie, wzdu osi Z. Skorzystaj z menu Edycja > Zmiana pooenia > Podniesienie. Aby podnie zaznaczone elementy w oknie Rzutu, lub w oknie Przekroju/Elewacji/R naley: Zaznaczy element. Wybierz polecenie Edycja > Zmiana pooenia > Podniesienie lub przycisk Podniesienie z palety Pomocniczej. Zostanie wywietlone okno dialogowe Podniesienie. Wpisa warto, o jak zostan podniesione bd obnione zaznaczone elementy. Klikn OK.
Ustaw Elementy
Informacje na temat funkcji Ustawiania
Uyj tego menu (Edycja > Ustaw), aby wyrwna pooenie zaznaczonych elementw wzgldem siebie lub narysowanej linii docelowej, w oparciu o rne kryteria: Ustaw elementy, wyrwnujc w prawo lub w lewo; Ustaw elementy, wyrwnujc w gr lub w d; Wyrodkuj elementy pionowo lub poziomo; "Specjalne" ustawienie elementw oznacza wyrwnanie wzgldem jakiegokolwiek punktu okrelonego na istniejcym elemencie lub wzgldem tymczasowej linii/uku, ktry narysowae.
Polecenie jest przydatne przy zmianie wniesienia wielu podobnych do siebie elementw (np. cian, elementw otoczenia, pytek podogowych, czy lamp). Dziki niemu mona podnosi elementy, zachowujc relacje ich wzniesienia. Uwaga: W oknie Przekroju/Elewacji/R moesz rwnie podnosi elementy, po prostu klikajc je i przesuwajc. Aby podnie/obniy element w Oknie 3D naley przy aktywowanym narzdziu Strzaka klikn wierzchoek zaznaczonego elementu. Wybra ikon Podniesienie z palety Pomocniczej, a nastpnie przemieci wybrany element w gr bd w d.
Polecenia ustawiania s aktywne tylko w przypadku, gdy zostay zaznaczone co najmniej dwa elementy.
122
Podczas uywania polece ustawiania, punktem odniesienia dla okrelenia "w prawo" jest element najbardziej przesunity w praw stron w osi X w ogldanym oknie (np. Rzut, Przekrj, 3D). Punktem odniesienia dla okrelenia "w lewo" jest lewa strona w osi X. Analogicznie, dla okrelenia "w gr" punktem odniesienia jest element o najwyszej wsprzdnej Y w biecym oknie, natomiast dla okrelenia "w d" - element o najniszej wsprzdnej Y. ArchiCAD okrela stron praw/lew/gr/d/rodek elementu na podstawie (niewidocznego) prostokta zaznaczonego wok elementu. Np. zamy, e chcesz wyrwna pooenie przedstawionego poniej naronego stou wzgldem innych mebli: ArchiCAD wykorzysta do tego celu rodkowy punkt prostokta zaznaczonego wok stou (na ilustracji przedstawiony na czerwono):
Lewa: Jeeli wybierzesz Edycja > Ustaw > Lewa, wszystkie zaznaczone elementy zostan ustawione poprzez wyrwnanie do najbardziej wysunitego w lewo punktu prostokta zaznaczonego wok elementu, ktry jest w pooeniu przesunitym najbardziej w lewo. W przedstawionym przykadzie chcemy ustawi trzy okna wywietlone w widoku Przekroju.
Uwaga: Jeli chcesz uy innego punktu wstawienia wyrwnywanych elementw, skorzystaj z opcji Ustaw Specjalnie (Edycja > Ustaw > Ustaw Specjalnie). Zobacz Ustaw Specjalnie na stronie 125.
Jak ustawi elementy

1) Zaznacz elementy, ktre chcesz ustawi. 2) Przejd do menu Edycja > Ustaw i wybierz jedn z
nastpujcych operacji: Zaznacz wszystkie trzy okna i uyj polecenia Edycja > Wyrwnaj do lewej.
123
W tym celu zaznaczamy wszystkie okna, a nastpnie korzystamy z polecenia Edycja > Ustaw > Gra, aby uzyska dany rezultat. Prawa: Jeeli wybierzesz Edycja > Ustaw > Prawa, wszystkie zaznaczone elementy zostan ustawione poprzez wyrwnanie do najbardziej wysunitego w prawo punktu prostokta zaznaczonego wok elementu, ktry jest w pooeniu przesunitym najbardziej w prawo. Na poniszej ilustracji najbardziej wysunitym w prawo elementem jest ciana ukowa; pozostae ciany (ich najbardziej wysunite w prawo punkty) s wyrwnywane wzgldem najbardziej wysunitego w prawo punktu prostokta zaznaczonego wok ciany ukowej.
Centruj w poziomie: Jeeli wybierzesz polecenie Edycja > Ustaw > Centruj w poziomie, ArchiCAD okreli wsprzdne Y grnych i dolnych punktw zaznaczonych elementw, a nastpnie ustawi wszystkie elementy w poziomie (wykorzystujc do tego celu rodkowy punkt kadego elementu), wzdu poziomej linii, w poowie drogi midzy elementami pooonymi najwyej i najniej. Centruj w pionie: Jeeli wybierzesz polecenie Edycja > Ustaw > Centruj w pionie, ArchiCAD okreli wsprzdne X najbardziej wysunitych w lewo i w prawo punktw zaznaczonych elementw, a nastpnie ustawi wszystkie elementy pionowo, wzdu pionowej linii, w poowie drogi midzy nimi.
Gra/D: Jeli wybierzesz polecenie Edycja > Ustaw > Gra lub D, wszystkie zaznaczone elementy zostan wyrwnane wzgldem najwyszego (lub najniszego) punktu na elemencie pooonym najwyej (lub najniej) w obrbie zaznaczonej grupy. W poniszym przykadzie chcemy przesun okno w lewo, w taki sposb, aby zostao ustawione w tej samej linii, co dwa pozostae okna.
Np. na poniszym Rzucie wyrodkujemy pooenie zaznaczonych mebli w pionie.
124
Ustaw Specjalnie
Opcje dostpne w menu Edycja > Ustaw > Ustaw Specjalnie zapewniaj du elastyczno przy ustawianiu zaznaczonych elementw. Moesz wybra ktry punkt chcesz ustawi oraz wzgldem czego wyrwna zaznaczone elementy: wzgldem tymczasowej linii/uku, ktry narysowae, czy te ju istniejcej linii/krawdzi.
Przejd do Edycja > Ustaw > Ustaw Specjalnie i wybierz opcj Najbliszy Punkt: kade drzewo zostanie ustawione w linii wzdu cieki, przy uyciu znajdujcego si najbliej cieki punktu prostokta zaznaczonego wok kadego drzewa. Kliknij opcj istniejcej linii lub krawdzi elementu. Kliknij OK, aby zamkn okno dialogowe, a nastpnie kliknij na krawd cieki (w tym przypadku jest to krawd siatki). Drzewa zostaj ustawione w jednej linii wzdu cieki.
W tym przykadzie chcielibymy ustawi trzy zaznaczone obiekty wzgldem krawdzi cieki w ogrodzie.
Roz Elementy
Uyj tego menu (Edycja > Roz), aby rwnomiernie rozoy zaznaczone elementy wedug rnych kryteriw:
125
Polecenia rozoenia s aktywne tylko w przypadku, gdy zostay zaznaczone co najmniej dwa elementy. Wzdu X: Oba zaznaczone elementy na kadym kocu pozostaj na miejscu; pozostae zaznaczone elementy zostan rwnomiernie rozoone. Np. zamy, e mamy trzy okna rozmieszczone rwnomiernie wzdu ciany.
Wskutek wprowadzenia zmiany do projektu, ciana zostaje wyduona i zostaj dodane dwa dodatkowe okna.
Wzdu XY: Oba zaznaczone elementy na kadym kocu (w grnym, lewym i dolnym, prawym punkcie) pozostaj na miejscu, natomiast pozostae elementy zostan rwnomiernie rozmieszczone wzdu przektnej XY. Np. mamy dziewi awek w sali lekcyjnej, ustawionych mniej wicej w ukadzie V. Aby precyzyjnie rozmieci awki, zaznacz grup 5 awek i uyj polecenia Edycja > Roz > Wzdu XY.
Aby zapewni ich rwnomierne rozmieszczenie, zaznacz wszystkie okna i uyj polecenia Edycja > Roz > Wzdu X.
Wzdu Y: Oba zaznaczone elementy na kadym kocu (w pionie) pozostaj na miejscu; pozostae zaznaczone elementy zostan rwnomiernie rozoone. Np. zamy, e chcesz rwnomiernie rozmieci krzesa przy tylnej cianie pokoju. Zaznacz je, a nastpnie uyj polecenia Edycja > Roz > Wzdu Y.
126
Pierwsza grupa:
Zamy, e chcesz rozmieci roliny doniczkowe na linii okrgu wok szecioktnego pojemnika z ziemi:
Powtrz t sam czynno w przypadku grupy piciu krzese. Wynik kocowy: Uyj polecenia Edycja > Roz > Roz Specjalnie. Wybierz opcj "Rysuj lini lub uk", a nastpnie kliknij OK, aby zamkn okno dialogowe. Kliknij, aby rozpocz rysowanie i wybierz w palecie pomocniczej opcj "uk zdefiniowany przez rodek". Utworzysz teraz tymczasowy okrg wok szecioktnego obiektu. Gdy okrg bdzie utworzony, roliny doniczkowe zostan rozmieszczone na jego linii.
Roz Specjalnie
Opcje dostpne w menu Edycja > Roz > Roz Specjalnie umoliwiaj wybranie elementu do rozmieszczenia i okrelenie wzdu czego naley rozoy elementy: wzgldem tymczasowej linii/uku, ktry narysowae, czy te ju istniejcej linii/krawdzi.
127
Modyfikowanie wymiarw elementw

Wprowadzenie do modyfikowania wymiarw elementw
Poszczeglne typy elementw posiadaj rne rodzaje charakteryzujcych je wymiarw: dugo, szeroko, wysoko, grubo, kt otwarcia, itd. Cz z nich najprociej zmodyfikowa numerycznie, zaznaczajc dany element i po otwarciu jego okna dialogowego ustawie, zmieni wartoci odpowiednich parametrw. Niektre wymiary nie mog jednak by modyfikowane numerycznie (np. dugoci elementw liniowych, lub krawdzi), podczas gdy inne wymagaj definiowania poprzez dopasowanie ich do istniejcych elementw (np. cian do dachw). W takich przypadkach metoda numeryczna jest po prostu niewygodna. Moe si rwnie zdarzy, e bdziesz chcia zmodyfikowa wymiary wielu elementw jednoczenie, zachowujc proporcje tych elementw. W takim wypadku ArchiCAD umoliwia zmian wymiarw poprzez uycie polece Rozcignicia, Podziau, czy Wyrwnania. Wikszo z wymienionych operacji mona wykonywa na trzy sposoby: Poprzez uycie polece z menu Edycja Korzystajc ze skrtw klawiaturowych Korzystajc z ikon w Palecie Pomocniczej
Nie mona rozciga Punktw aktywnych, Kamer lub Znacznikw detalu. Dla niektrych Obiektw GDL okrelono, ktre z wymiarw mog by zmieniane. Inne zawieraj specjalne, inteligentne punkty edycji pozwalajce na graficzn zmian ich geometrii. Operacja Rozcignicia jest dostpna dla wikszoci typw elementw w oknach Rzutu i 3D. W oknach Przekroju/Elewacji/R, Dokumentu 3D i Detali/Obszaru 2D rozcigane mog by tylko elementy rysunkowe. Polecenie Rozcignicie nie moe by uywane w stosunku do elementw wielobocznych, jednak moliwe jest graficzne rozciganie ich krawdzi oraz przemieszczanie poszczeglnych wierzchokw.
Rozciganie cian
Aby rozcign/skrci prost cian za pomoc polecenia menu, naley:
1) Zaznaczy cian. 2) Wybierz polecenie Edycja > Zmiana geometrii >
Rozcignicie lub przycisk Rozcignicie z Palety Pomocniczej.
3) Klikn i przemieci punkt kocowy linii odniesienia. 4) Klikn ponownie, w celu zdefiniowania nowego pooenia
punktu kocowego. ciana zostanie rozcignita/skrcona lub ewentualnie obrcona w oparciu o nowe pooenie punktu kocowego. Pooenie drugiego punktu kocowego pozostanie bez zmian. Uwaga: Mona rozciga wiele cian, Linii lub ukw posiadajcych pokrywajce si wierzchoki za pomoc polecenia Rozcignicie bd przy uyciu Obszaru Zaznaczenia.
Szczegy, patrz Skrty w Pomocy ArchiCADa. Szczegy, patrz Palety Pomocnicze na stronie 116. Niektre operacje s dostpne tylko za porednictwem Palety Pomocniczej. Naley wzi pod uwag nastpujce zasady:
Szczegy, patrz Rozcignicie przy uyciu narzdzia Obszar Zaznaczenia na stronie 133. Aby rozcign uywajc palety pomocniczej naley:
128
1) Zaznaczy cian. 2) Klikn kocowe punkty

linii odniesienia ciany. Pojawi si Paleta pomocnicza. Wybra ikon rozcigania:
Zobacz te Rozciganie linii na stronie 408; Rozciganie Obiektw na stronie 341.
Modyfikowanie Pochylonych cian i Supw

Pochylone ciany i supy mog by rozcigane a take mona zmienia ich kt pochylenia w widokach 3D i przekrojach przy pomocy palety Pomocniczej. (Supy mog by rwnie modyfikowane w oknie Rzutu.) W 3D, moesz: Pochyli pionow cian/sup lub zmieni kt ju pochylonej ciany/supa, klikajc narony punkt ciany lub rodek grnej paszczyzny supa i przesuwajc go w paszczynie poziomej. (Naley uy do tego polecenia Zmie kt z palety Pomocniczej) Uwaga: Nie mona pochyli ciany, ktrej linia odniesienia znajduje si w rodku. Rozcign pochylon cian/sup przesuwajc grn lub doln krawd w d/gr wzdu paszczyzny ciany/supa (uyj polecenia palety Pomocniczej Rozcignij wzdu skosu dla cian lub Rozcignij pionowo zachowujc kt.) Rozcign pochylon cian/sup pionowo. (uyj polecenia Rozcignij pionowo z palety Pomocniczej.) Gdy zmienisz wysoko ciany, jej grubo nie zmieni si natomiast kt pochylenia zostanie odpowiednio zmodyfikowany.
Wskaza nowe pooenie punktu kocowego i klikn. cian ukow mona rozcign uywajc specjalnych polece rozcignicia pod ktem lub po promieniu. Zobacz Rozcignicie Krzywych na stronie 409. W celu rozcignicia ciany trapezowej, moesz uy specjalnego polecenia Rozcignij cian trapezow w palecie pomocniczej: spowoduje to zwikszenie/zmniejszenie szerokoci ciany, proporcjonalnie do stopnia jej rozcignicia z kadego koca.
129
W widoku Przekroju moesz korzysta z tych samych funkcji. (uycie opcji "Modyfikuj kt nachylenia" jest moliwe tylko jeeli linia odniesienia ciany przebiega prostopadle do linii przekroju.) W widoku Przekroju pole Odlego w Podrcznych Wsprzdnych pozwala na zmian pochylenia ciany poprzez warto przesunicia krawdzi.) Ponadto moesz edytowa ciany dwustronnie pochye: Gdy podniesiesz grn lub doln powierzchni, ciany dwustronnie pochyej, kty powierzchni bocznych zostan odpowiednio zmienione Gdy zwikszysz wysoko ciany (podnoszc grn powierzchni lub obniajc doln) kty powierzchni bocznych pozostan nie zmienione (grna krawd moe przyj zerow grubo)
zmieniony ( jak i grubo grnej powierzchni) podczas, gdy kt przeciwlegej powierzchni pozostanie bez zmian.
Moesz modyfikowa kt pochylenia Supw graficznie na Rzucie jak rwnie w 3D.
Modyfikowanie Belek
Aby rozcign/skrci belki wykorzystujc do tego Palet Pomocnicz, naley:
1) Zaznaczy belk na Rzucie lub w 3D.

Uwaga: Belki mona rwnie rozcign/skrci w widoku Przekroju, jeeli linia odniesienia Belki przebiega prostopadle do linii Przekroju.
2) Klikn jeden z punktw kocowych belki. Pojawi si Paleta

Kolejne dwie metody znajduj zastosowanie w przypadku cian dwustronnie pochyych w widoku Przekroju tylko jeeli linia Przekroju przebiega prostopadle do ciany. Jeli przemiecisz grn powierzchni w paszczynie poziomej, kty bocznych powierzchni zostan zmienione podczas gdy grubo grnej powierzchni pozostanie taka sama Jeeli przemiecisz jeden z grnych wierzchokw ciany dwustronnie pochyej w paszczynie poziomej, kt paszczyzny, do ktrej naley ten wierzchoek zostanie
pomocnicza. Wybra ikon Rozcignij (w 3D Rozcignij poziomo lub Rozcignij profil pionowo).
130
Wskaza nowe pooenie punktu kocowego i klikn. Aby rozcign/skrci belk za pomoc polecenia menu, naley:
1) 2) 3) 4)
Zaznaczy belk. Wybra polecenie Edycja > Zmiana geometrii > Rozcignij. Klikn punkt kocowy osi odniesienia belki i przesun go. Klikn ponownie, w celu zdefiniowania nowego pooenia punktu kocowego. Belka zostanie rozcignita/skrcona lub w ewentualnie obrcona w oparciu o nowe pooenie punktu kocowego. Pooenie drugiego punktu kocowego pozostanie bez zmian.
Aby zmodyfikowa kt nachylenia belki pochyej naley j zaznaczy na Rzucie lub w Oknie 3D. Wybra polecenie Zmie kt z Palety Pomocniczej. Przecign belk graficznie ustalajc podany kt nachylenia.
Zmiana Geometrii Wielobokw i acuchw elementw

Przesu wze wieloboku
Aby przemieci wierzchoek zaznaczonego wieloboku (np. Stropu lub ciany), kliknij go i uyj polecenia Przesu wze z palety pomocniczej.
Modyfikowanie Elementw zbudowanych w oparciu o Zoone Profile

ciana Zoona, Sup Profilowy oraz Belka Profilowa posiadaj specjalne polecenia w palecie Pomocniczej. Przylege krawdzie wieloboku zostan nacignite w oparciu o nowe pooenie wierzchoka.
131
Przesu krawd
Aby przesun bok zaznaczonego wieloboku, kliknij odpowiedni krawd i wybierz polecenie Przesu krawd z palety Pomocniczej. Operacja spowoduje wyduenie/skrcenie ssiednich krawdzi. Funkcja przesuwania krawdzi moe by stosowana dla wielobokw, jak rwnie dla acuchw elementw. Zaznaczony acuch elementw bdzie tymczasowo traktowany jak wielobok, a w palecie kontekstowej bd dostpne wszystkie funkcje charakterystyczne dla wielobokw. W poniszym przykadzie ciana znajdujca si po prawej musi zosta odsunita w prawo, przy zachowaniu jej poczenia z poziomymi cianami. Zaznacz wszystkie trzy ciany, kliknij w dowolnym miejscu krawdzi ciany, ktr chcesz przesun i wybierz odpowiedni ikon z palety Pomocniczej. Kliknij ponownie aby zatwierdzi nowe pooenie odsunitej ciany.
Odsunicie wszystkich krawdzi wieloboku

Dla elementw wielobocznych oraz acuchw elementw, w palecie Pomocniczej dostpna jest opcja Rozsunicia wszystkich krawdzi . Zaznacz wielobok i kliknij jeden z wierzchokw (lub punkt kocowy linii odniesienia). Z palety Pomocniczej wybierz opcj Rozsu wszystkie krawdzie. Zmiana pozycji kursora bdzie powodowaa proporcjonaln zmian wielkoci wieloboku. Powtrne kliknicie zatwierdzi operacj.
Operacje Dodawania i Odejmowania Wielobokw

W palecie Pomocniczej znajduj si polecenia pozwalajce na wykonywanie operacji dodawania i odejmowania na zaznaczonych wielobokach. W przypadku przesunicia segmentu elementu wielobocznego prostopadle, zostaj odpowiednio utworzone nowe segmenty. Funkcja ta moe by przydatna np. przy projektowaniu tarasu. Aby doda ksztat do istniejcego wieloboku naley:
132
Zaznacz wielobok i kliknij jeden z jego wierzchokw lub jedn z krawdzi. W palecie pomocniczej wybierz ikon ze znakiem + (Dodaj do wieloboku). Narysuj nowy wielobok. Musi on przecina si z zaznaczonym wielobokiem, bd posiada przynajmniej jedn krawd z nim wspln.
W celu zdefiniowania wieloboku przy operacjach dodawania/odejmowania moesz posuy si Magiczn Rdk.
Rozcignicie przy uyciu narzdzia Obszar Zaznaczenia

Dziki narzdziu Obszar Zaznaczenia moliwe jest rozciganie o zadany wektor wielu elementw linearnych bd wielobocznych jednoczenie. Aby rozcign elementy wewntrz Obszaru Zaznaczenia: Narysuj Obszar Zaznaczenia, w obrbie ktrego znajd si wierzchoki, ktre chcesz przemieci. Wierzchoki, ktre maj pozosta w tym samym miejscu musz znale si poza Obszarem Zaznaczenia. Okrel wektor rozcignicia: z aktywnym narzdziem Obszar Zaznaczenia kliknij wierzchoek lub punkt kocowy wewntrz Obszaru Zaznaczenia, przesu kursor w nowe miejsce i kliknij aby zatwierdzi dugo i kierunek wektora. Innym sposobem jest wybranie polecenia Edycja > Zmie geometri > Rozcignij i zdefiniowanie wektora poprzez wskazanie dwch rnych punktw.
Zamknij wielobok, ktry zostanie automatycznie dodany do wieloboku zaznaczonego. Procedura jest taka sama w przypadku odejmowania fragmentu od wieloboku, ale naley wybra ikon ze znakiem - (Odejmij od wieloboku).
Wszystkie wierzchoki elementw, znajdujce si wewntrz Obszaru Zaznaczenia, zostan przemieszczone o okrelony wektor, natomiast przylegajce do tych wierzchokw krawdzie zostan odpowiednio rozcignite.
133
Uwaga: Jeeli nie chcesz rozcign elementu, ktrego wierzchoek znajduje si wewntrz Obszaru Zaznaczenia, zablokuj element (zaznacz go, a nastpnie uyj polecenia Edycja > Blokada > Zablokuj; albo zablokuj warstw elementu.).
w wierzchoek zaznaczonego elementu i wybierz z palety Pomocniczej ikon Rozcignij pionowo. Pojawi si kontur elementu, ktry bdzie si zmienia w miar przemieszczania kursora. Ponowne kliknicie zatwierdzi now wysoko elementu.
Jeeli wszystkie wierzchoki wieloboku znajd si wewntrz zaznaczonego Obszaru, element nie zostanie rozcignity, lecz przemieszczony w caoci. Rozciganie elementw t metod nie jest dostpne w Oknie 3D. Supy, Obiekty oraz Lampy nie mog by rozcigane w oparciu o Obszar Zaznaczenia. Jeeli ktrykolwiek z wierzchokw elementu wymienionego typu znajdzie si w Obszarze Zaznaczenia, element zostanie przemieszczony w caoci zgodnie z okrelonym wektorem. Przy rozciganiu ukw oraz ukowych cian w oparciu o Obszar Zaznaczenia, ich rozmiar ktowy (tzn. stosunek uku do ciciwy) pozostanie niezmieniony.
Zmiana wielkoci elementw (Powiksz/Zmniejsz)

Polecenie Edycja > Zmie geometri> Zmie wielko umoliwia powikszanie/zmniejszanie zaznaczonych elementw numerycznie lub graficznie. Ta funkcja jest dostpna tylko w oknie Rzutu i oknie 3D, oraz jedynie dla elementw rysunkw 2D - w oknach Przekroju/Elewacji/Dokumentu 3D oraz Detali/Obszaru 2D. Okno dialogowe Zmie wielko zawiera dodatkowe opcje, pozwalajce okreli metod zmiany wielkoci cian/Supw, Obiektw GDL, elementw tekstowych oraz strzaek i znacznikw.
1) Zaznacz elementy, ktre chcesz
zmodyfikowa i wybierz polecenie Zmie wielko. wpisz w jednym z pl Wspczynnik zmiany wielkoci. (Upewnij si, e pole obok opcji Definiuj graficznie nie jest zaznaczone.)
2) W oknie, ktre zostanie wywietlone,
Rozcignij pionowo
W oknach 3D, Przekroju/Elewacji i R mona zmieni wysoko zaznaczonych elementw, w sposb graficzny, przy pomocy polecenia Rozcignij pionowo w palecie pomocniczej. Kliknij
134
Wspczynnik zmiany wielkoci: W celu dowolnego okrelenia wspczynnika zmiany wielkoci naley uy jednej z trzech dostpnych metod. (Gdy wprowadzisz jak warto w jednym polu, dwa pozostae zostan wypenione automatycznie.) Zmie wielko ciany, grubo supa: W przypadku cian, supw i belek grubo zostanie zmieniona rwnoczenie z dugoci/wysokoci. Zmie wielko elementw bibliotecznych: Zmieniona zostanie wielko wszystkich zaznaczonych elementw bibliotecznych. Zmie wielko wszystkich blokw tekstowych: Zmieniona zostaje wielko wszystkich blokw tekstowych i etykiet. Zmie wielko wszystkich strzaek i znacznikw Zmieniona zostaje wielko wszystkich strzaek/znacznikw. Aby wykona operacj w sposb graficzny naley:
3) Klikn OK. 4) Kliknij w dowolnym
miejscu okna, aby zdefiniowa punkt lub krawd, ktrych pooenie nie zostanie zmienione. Wielko zaznaczonych elementw zostanie zmodyfikowana w oparciu o okrelony wspczynnik.
1) Otworzy okno dialogowe Zmie wielko. 2) Zaznaczy pole przy opcji Definiuj graficznie. 3) Okreli wspczynnik zmiany wielkoci oraz pooenie
elementw poprzez narysowanie wektora transformacji. Uwaga: Polecenie Zmie wielko nie dziaa z elementami zgrupowanymi. Aby zmieni wielko elementw, ktre s zgrupowane, naley je rozgrupowa lub uy polecenia Zawie grupowanie.
Podzia Elementw
Moesz podzieli wiele elementw (ciany, Belki, Stropy, Dachy, Siatki, Wypenienia i Wieloboki stref, Linie, uki, Polilinie oraz Krzywe) wzdu segmentu linii, uku lub krawdzi elementu. Polecenie Podziel jest dostpne w oknie Rzutu i w Oknie 3D, natomiast w oknach Przekroju/Elewacji/R i Dokumentu 3D oraz Detali/Obszaru 2D mona go uywa tylko do wyrwnania elementw rysunkowych. Uwaga: Nie mona podzieli wieloboku - np. elementu Dachu - przy pomocy uku.
135
Uwaga: Mona podzieli przegrod strukturaln przy pomocy innej przegrody strukturalnej, lecz naley uy polecenia Podziel przegrod strukturaln. Zobacz Podziel przecinajce si Przegrody Strukturalne na stronie 330.
Polecenie Podzia jest take dostpne w Oknie 3D. Zaznaczony element moe zosta podzielony w paszczynie pionowej na dwie czci. Funkcja ta dziaa tak samo, jak w oknie Rzutu. Linia podziau jest rysowana w paszczynie Pocztku ukadu Uytkownika. Uwaga: Jeeli nie zosta zaznaczony aden element, polecenie Podziel umoliwia podzielenie ciany pojedynczym klikniciem jednej z krawdzi lub linii odniesienia ciany.
1) Zaznacz elementy, ktre chcesz podzieli. 2) Wybierz polecenie

Edycja > Zmiana geometrii > Podziel.
Wyrwnanie Elementw
Uyj polecenia Wyrwnaj w celu przycicia, lub wyduenia cian, Belek, ukw lub Linii, do Linii, uku lub krawdzi elementu.
3) Narysuj
tymczasow lini podziau, lub kliknij w istniejc Lini, uk, cian lub krawd wieloboku. ksztacie Oka kliknij po jednej stronie tymczasowej linii podziau, lub wybranego dzielcego elementu. Uwaga: W przypadku dzielenia cian, podzia nastpuje w punkcie, w ktrym linia podziau przecina lini (linie) odniesienia zaznaczonych elementw.
4) Kursorem w
1) Wybierz elementy, ktre chcesz wyrwna. 2) Wybierz polecenie Edycja > Zmiana geometrii > Wyrwnaj. 3) Narysuj tymczasow lini wyrwnania, lub kliknij w istniejc
Lini, cian, krawd Wieloboku lub uk/Okrg. Zaznaczone elementy zostan wyrwnane (wyduone, lub przycite) do kliknitego elementu lub narysowanej linii wyrwnania. Operacja bdzie miaa wpyw wycznie elementy, ktre si przecinaj (albo przetn si po wydueniu) z wybran lini/ukiem/krawdzi.
5) Elementy po stronie, po ktrej klikniesz pozostan
zaznaczone. Zaznaczone elementy mona dalej modyfikowa.
Jeeli zaznaczony element przecina si z elementem dzielcym w kilku punktach, polecenie Podzia spowoduje podzia we wszystkich punktach przecicia elementw.
Polecenie Wyrwnaj jest dostpne w oknie Rzutu i w Oknie 3D, natomiast w oknach Przekroju/Elewacji/R i Dokumentu 3D oraz Detali/Obszaru 2D mona go uywa tylko do wyrwnania elementw rysunkowych. W widokach 3D wybrane ciany lub Belki s wyrwnywane do paszczyzny pionowej.
136
Skrty dla operacji Podziau i Wyrwnania

Korzystajc z prostego skrtu, mona jednoczenie wyrwna i podzieli zaznaczone elementy w oparciu o t sam krawd.
Utworzenie Zaokrglenia lub cicia

Uyj polecenia Edycja > Zmiana geometrii > Zaokrglenie/cicie, aby zaokrgli lub ci miejsce przecicia dwch prostych linii lub cian, albo naronik (naroniki) elementu wielobocznego. Aby otworzy okno dialogowe Zaokrglenie/cicie naley: Zaznaczy dwie linie lub element wieloboczny. Wybra polecenie Edycja > Zmiana geometrii > Zaokrglenie/cicie lub jeeli zaznaczony element jest wielobokiem, wybra ikon Zaokrglenia/ cicia w palecie pomocniczej. Zaokrglenie czy kocowe punkty dwch prostych segmentw przy pomocy uku. cicie czy kocowe punkty dwch prostych segmentw przy pomocy prostego segmentu, poprzez odcicie naronikw.
1) Zaznacz wszystkie elementy, ktre
zamierzasz wyrwna, bd podzieli. Aktywuj dowolne narzdzie, za pomoc ktrego utworzono ktrykolwiek z zaznaczonych elementw. (MacOS), a nastpnie kliknij w krawd, ktrej chcesz uy do operacji podziau/wyrwnania.
2) Wcinij klawisz Ctrl (Windows) lub Cmd
3) Operacja zostanie wykonana. Wszystkie

zmodyfikowane elementy pozostan zaznaczone.
Wybra jedn z opcji: Zaokrglenie lub cicie:
Przecicie dwch elementw

Zaznaczone dwie Linie, ciany, uki eliptyczne bd koowe mog by przeduane bd przecinane tak, aby ich punkty kocowe znalazy si w jednym pooeniu.
1) Zaznacz dwa elementy (koniecznie musz to by elementy

tego samego typu).
2) Wybierz polecenie Edycja > Zmiana geometrii > Przecicie.
Wpisa promie dla zaokrglenia/cicia. (Wielko cicia okrelana jest poprzez promie uku, ktrego utworzony odcinek byby ciciw.)
137
Uwaga: Jeeli promie zaokrglenia uku przekracza odlego do najbliszego wierzchoka, promie zostanie automatycznie ograniczony tak, aby uk zaokrglenia zawiera najbliszy wierzchoek. Klikn OK. Uwaga: Polecenia Zaokrglenie, cicie oraz Przecicie nie bd aktywne dla elementw pogrupowanych, chyba e wskazano polecenie Zawie grupowanie (Patrz Zawieszanie grupowania na stronie 146.) Dugoci linii s dopasowywane w zalenoci od tego czy linie si przecinaj; Jeeli nie, ich dugo jest dostosowywana do zaokrglenia, cicia lub punktu przecicia.
przycina to: ciany, Belki, Linie, Okrgi, uki, Polilinie i Krzywe. Uwaga: Docinanie elementw do dachu jest oddzieln funkcj w ArchiCADzie. Szczegy, patrz Dotnij elementy do dachu na stronie 266. Aby przyci element, naley: Wybra polecenie Edycja > Zmiana geometrii > Przytnij lub wcisn klawisz Ctrl (Windows)/Cmd (MacOS). Kursor przyjmie ksztat noyczek. Przesu go do przycinanego elementu i kliknij segment, ktry chcesz przyci. Uwaga: W Oknie 3D w celu przycicia mona take klika w powierzchni cian i Belek. Kliknity fragment elementu, zawarty pomidzy dwoma najbliszymi punktami przecicia z innymi elementami, zostanie usunity.
Zastosuj do wszystkich naronikw

Aby zastosowa cicie/zaokrglenie do wszystkich naronikw zaznaczonego wieloboku, wybierz opcj Zastosuj do wszystkich naronikw. Uwaga: Opcja ta moe by stosowana tylko jeeli zaznaczony element jest wielobokiem. Nie jest ona dostpna w przypadku zaznaczenia dwch oddzielnych elementw. Jeeli zosta zaznaczony element wieloboczny, a nastpnie wybrano polecenie Edycja > Zmiana geometrii > Zaokrglenie/cicie, opcja ta zostaje wybrana domylnie i nie mona jej zmodyfikowa; zaokrglenie/cicie zostanie zastosowane w przypadku wszystkich wierzchokw. Aby zastosowa zaokrglenie/cicie w przypadku pojedynczego wierzchoka wieloboku, kliknij ten wierzchoek i uyj polecenia z palety pomocniczej, aby otworzy okno dialogowe funkcji Zaokrglenia/cicia.
Np. w tym przypadku przytniemy cz belki - cz, ktra znajduje si midzy dwiema pierwszymi cianami, z lewej strony.
Przycinanie Elementw do Punktu (Punktw) przecicia

Elementy mog by przycinane poprzez usuwanie ich fragmentw a do punktu, w ktrym przecinaj si z innym elementem, jak rwnie poprzez usuwanie fragmentu elementu, znajdujcego si pomidzy dwoma punktami przecicia. Elementy, ktre mona
138
Dodawanie Elementom Wierzchokw

Moliwe jest dodawanie wierzchokw do zaznaczonych elementw poprzez uycie odpowiedniego polecenia z palety Pomocniczej. Dodanie wierzchoka do prostego elementu linearnego spowoduje utworzenie nowego elementu. Dodanie wierzchoka do elementu wielobocznego zwiksza ilo krawdzi. Wierzchoki mona dodawa rwnie w Oknie 3D. W celu dodania wierzchoka naley:
Przylegajce krawdzie zostan dopasowane do nowego pooenia wierzchoka. Przemieszczenie wierzchoka do pozycji wierzchoka ssiedniego, spowoduje ich poczenie (usunicie przemieszczonego wierzchoka).
1) Zaznaczy element. 2) Klikn w jedn z krawdzi aby uaktywni palet

kontekstow.
Skutkiem poczenia wierzchokw nie ssiadujcych ze sob, bdzie usunicie fragmentu wieloboku.
3) Wybra ikon Wstaw nowy wze . 4) Ponowne kliknicie zatwierdzi pooenie nowego
wierzchoka.
Aby wstawi nowy wierzchoek bez zmiany jego pooenia, wystarczy dwukrotnie klikn w krawd zaznaczonego elementu. (W palecie Pomocniczej naley wczeniej uaktywni ikon Wstaw nowy wze.) Uwaga: Nie mona doda nowego wierzchoka do elementu/segmentu po uku; jeli klikniesz polecenie Wstaw nowy wze do elementu ukowego, element ten zostanie wyprostowany.
Jeeli przemieszczenie wierzchoka usunie jedn z przylegych krawdzi, wierzchoek lecy po przeciwnej stronie tej krawdzi zostanie take usunity.
Edycja wierzchokw
Wybranie ikony Przesu wze z palety Pomocniczej umoliwia przemieszczenie wierzchoka elementu wielobocznego.
Jeeli przemiecisz wierzchoek w taki sposb, e krawdzie wieloboku bd si przecinay (ale adna z krawdzi nie
139
zostanie usunita), wielobok zostanie podzielony na dwie czci.
Uwaga: Jeeli wygity segment przecina krawd innego wieloboku, ArchiCAD poprawi ksztat tego wieloboku co moe spowodowa pocicie wieloboku w kilku miejscach.
Przemieszczanie wierzchoka przylegajcego do krawdzi ukowej, bdzie powodowao, e uk bdzie modyfikowany bez zmiany jego wielkoci ktowej (stosunku dugoci uku do ciciwy).
Aby wyprostowa krawd zakrzywionego elementu zaznacz ten element, a nastpnie z palety Pomocniczej wybierz polecenie Wstaw nowy wze.
Przy pomocy funkcji Zaokrglenia (uyj ikony Zaokrglenia/cicia w palecie pomocniczej ), moesz zastpi wze wieloboku ukiem stycznym, ktrego promie mona ustawi w oknie dialogowym Promie zaokrglenia/cicia. Szczegowy opis, patrz Utworzenie Zaokrglenia lub cicia na stronie 137.
Rozbij do Biecego Widoku

Wybranie polecenia Edytuj > Zmiana geometrii > Rozbij do Biecego Widoku spowoduje zamian zaznaczonych elementw w dowolnym oknie 2D na podstawowe elementy rysunkowe (Linie bez strzaek, uki koowe i eliptyczne, Krzywe, Wypenienia bez ramek, jednowierszowe Boki Tekstu). Moesz skasowa lub pozostawi oryginalne elementy.
Zakrzywianie/Prostowanie krawdzi Elementu

Za pomoc polecenia Zmie krzywizn krawdzi w Palecie Pomocniczej mona zakrzywi segment elementu poprzez kliknicie i przemieszczenie krawdzi lub linii odniesienia. Krzywizna krawdzi bdzie okrelona w oparciu o przylegajce do niej wierzchoki oraz wskazany w trakcie tej operacji trzeci wierzchoek.
Uwaga: Jeeli wczone jest Autogrupowanie, rozbite elementy utworz odpowiednie grupy.
140
Zwr uwag, e rozbicie elementu konstrukcyjnego za pomoc pierwszej opcji (Zachowaj tylko oryginalne elementy) bdzie oznacza, e dany element nie bdzie ju funkcjonowa jako element konstrukcyjny. W efekcie element zniknie z innych widokw modelu (Przekroju/Elewacji/R, Dokumentu 3D w trybie Modelu). Po rozbiciu elementw moe zaj potrzeba poprawienia rysunku. Rozbite elementy wygenerowane na podstawie modelu mog czsto zawiera zbdne elementy (zbdne lub nakadajce si linie i wypenienia), ktre utrudniaj dalsz edycj rysunku. Dogodnym rozwizaniem jest skorzystanie z funkcji Optymalizacji Linii i Wypenie. Szczegy, patrz Optymalizacja Linii i Wypenie w oknach rysunkowych na stronie 160. Przykady: Stropy, Dachy i Siatki zostan rozbite na linie ciany i Supy zostan rozbite na Linie i Wypenienia (Drzwi i Okna wstawione w cian rwnie zostan rozbite). Drzwi i Okna (jeeli s zaznaczone bez cian do ktrych zostay wstawione) zostaj rozbite (podobnie jak Obiekty GDL) na elementy dwuwymiarowe i zastpione w cianach pustymi otworami. Wymiarowanie zostanie rozbite na Linie, Teksty oraz na elementy podstawowe strzaek (Linie, Okrgi, uki, Wypenienia). Polilinie zostan rozbite na Linie oraz uki. Obiekty GDL zostan rozbite na podstawowe elementy rysunkowe 2D. W oknach Przekroju/Elewacji/R i Dokumentu 3D nie jest moliwe rozbicie przekrojw elementw konstrukcyjnych Przekrj/Elewacja/R i Kamery Podstawowe elementy 2D.
Tworzenie kopii elementw

W czasie projektowania nierzadko zachodzi potrzeba tworzenia dokadnych kopii elementw. Czsto najprostszym rozwizaniem jest skorzystanie z polece Kopiuj/Wklej. Zobacz Podstawowe Techniki Edycji na stronie 116. Dogodnym sposobem jest uycie graficznych metod pozwalajcych na przesuwane i obracanie jednej lub wicej kopii elementw albo wykorzystanie funkcji powielenia. Funkcje te zostay opisane poniej.
Przesunicie, Obrt, Odbicie Lustrzane kopii elementw

Mona take tworzy dokadne kopie elementw w projekcie poprzez przemieszczanie jednej, lub kilku kopii zaznaczonych elementw. Selekcji mona dokonywa przy pomocy narzdzi Strzaka bd Obszar Zaznaczenia. Aby Przesun, Obrci lub Odbi lustrzanie kopi elementu, naley go zaznaczy i wybra odpowiednie polecenie z menu Edycja > Zmiana pooenia lub z menu kontekstowego.
Rozbicie nie dziaa w nastpujcych przypadkach:
141
Innym sposobem jest wybranie polecenia Przesu/Obrt/Odbij z palety pomocniczej i wcinicie klawisza Ctrl (Windows) lub Alt/Opt (MacOS). (Przy kursorze pojawi si may znaczek +;. wcinij ponownie Ctrl, aby anulowa wykonanie kopii). Kopia elementu zostanie przemieszczona, obrcona, bd odbita lustrzanie. Kliknicie zatwierdzi operacj, a zaznaczenie bdzie teraz zawierao kopi elementu.
Detali opisane funkcje mog by uywane wycznie do kopiowania elementw rysunkowych. W oknie 3D, opcje Przesunicia/Obrcenia/Odbicia s dostpne jedynie dla dodanych elementw Rysunku.
Powielenie Elementw
Jeeli potrzebujesz utworzy wiele elementw uoonych w okrelonym rytmie, np. w identycznych odstpach, uyj polecenia Edycja > Zmiana pooenia > Powielenie lub polecenie Powiel z palety Pomocniczej. Powielenie pozwala na utworzenie dowolnej liczby kopii zaznaczonych elementw na biecej kondygnacji w oparciu o nastpujce metody i opcje: Przesu powiela kopie wzdu prostej linii odniesienia. Obrt powiela elementy po uku; kt ustala si w oparciu o uk odniesienia. Podniesienie ukada elementy w stos w oparciu o okrelon warto przesunicia w pionie. Zwr uwag, e czasie pracy w oknach Przekrj/Elewacja/R, Dokument 3D lub Detal/Obszar 2D, opcja ta nie bdzie aktywna. Macierz pozwala na rozmieszczenie kopii elementw na macierzy okrelonej poprzez dwie, wzajemnie prostopade linie odniesienia. Korzystajc z funkcji Macierzy, okrela si liczb kopii dla obu kierunkw macierzy. Typ pokrycia moe by rwnie wybrany w panelu Parametry
Aby Przesun lub Obrci wielu kopii elementu, zaznacz element, wybierz dane polecenie w menu Edycja > Zmiana pooenia lub w menu kontekstowym (albo uyj skrtu Ctrl + Alt (Windows) lub Cmd + Opt/Alt (MacOS)). Pojawi si znak ++ . kliknij element aby go przesun lub obrci jego kopi do nowego pooenia. Moesz wstawi dowoln ilo kopii. Dwukrotne kliknicie zakoczy operacj wstawiania wielu kopii.
Uwaga: Podczas obracania, wszystkie kopie zostan rozmieszczone wok tej samej osi obrotu. Operacje tego typu mog by wykonywane zarwno w oknie Rzutu, jak w Oknie 3D. W oknach Przekrj/Elewacja/R funkcje mog by wykorzystywane do dodawania elementw rysunkowych oraz Drzwi i Okien (tylko przesuwanie). W oknach
142
W dolnej czci okna dialogowego mona ustali, w jaki sposb interpretowane bd narysowane linia/uk odniesienia. Skokowo rozkada kopie w odlegociach odpowiadajcych dugoci linii/uku odniesienia. Rozoenie rozkada kopie w rwnych odlegociach, ktrych suma odpowiada dugoci linii/uku odniesienia. Rozoenie-1 dziaa tak jak poprzednia opcja, jednak w punkcie kocowym nie jest umieszczana kopia elementu. Dokadaj powoduje rozoenie kopii w okrelonych, rwnych odlegociach, na dowolnej dugoci linii/uku odniesienia. W przypadku tej opcji nie definiuje si liczby kopii, lecz odstpy pomidzy ssiednimi kopiami, wyraane w jednostkach dugoci lub kta. Przesunicie w pionie okrela warto zmiany wzniesienia kopii przy operacji powielania, niezalenie czy jest to powielanie metod przesunicia, obrotu, czy macierzy. Uwaga: Powielajc elementy w Oknie 3D, przesunicie w pionie okrela si graficznie, definiujc wektor, a nie poprzez wpisanie wartoci numerycznej. W tym przypadku zaznaczenie pola przy tej opcji spowoduje uaktywnienie moliwoci graficznego okrelenia przesunicia w pionie.
Przecignij i Upu
Metoda Przecignij i Upu znana jest uytkownikom systemw MacOS oraz Windows jako sposb na otwieranie plikw, czy kopiowanie i wklejanie elementw pomidzy oknami tej samej lub rnych aplikacji. Poniewa ArchiCAD posiada wiele okien rnych typw, metoda Przecignij i Upu moe by szeroko wykorzystywana do kopiowania i wklejania elementw pomidzy oknami. Mona Przeciga i upuszcza pliki Obiektw GDL ze stron internetowych (GDL Object Web Plug-in) bezporednio do Projektw ArchiCADa, okien dialogowych Ustawie obiektu lub do listy Aktywnych bibliotek w Menederze bibliotek. Wicej informacji na temat Przecigania i Upuszczania Obiektw GDL, zobacz Otwieranie plikw DWG/DXF metod "przecignij i upu" na stronie 540. Dane mog by upuszczane tylko w oknach, w ktrych moliwe jest umieszczanie danych tego typu.
Przeciganie i upuszczanie Tekstu

Istniej nastpujce moliwoci przenoszenia tekstw: Z dowolnego okna tekstowego ArchiCADa lub z okna tekstowego dowolnej aplikacji obsugujcej metod Przecignij i Upu, do dowolnego innego okna tekstowego ArchiCADa Z dowolnego okna tekstowego do dowolnego okna 2D (Rzut, Przekrj/Elewacja/R, Dokument 3D, Detal/Obszar 2D/Symbol 2D elementu bibliotecznego) z parametrami domylnymi Przenoszenie bd kopiowanie tekstw w obrbie jednego okna tekstowego Tworzenie tekstowych plikw schowka w Menederze plikw Wklejanie tekstowych plikw schowka do okien tekstowych Upuszczanie zwykych tekstw w dowolnych oknach tekstowych (z pewnymi ograniczeniami)
Po zdefiniowaniu wszystkich opcji w oknie dialogowym Powielenie kliknij OK, a nastpnie wykonaj operacj powielenia rysujc lini/uk odniesienia.

143
Przeciganie i upuszczanie Rysunkw

Najprostsz metod dodania Rysunku z zewntrznego pliku ArchiCADa jest otwarcie struktury projektu w Nawigatorze, zaznaczenie Widoku lub Rysunku, ktry ma zosta dodany i przecignicie go na Arkusz w Oknie arkusza biecego projektu.
Zaznaczone elementy Rzutu w formacie obrazka (np. do okna Podgldu projektu) Skrypty 2D i 3D zaznaczonych elementw w formacie tekstowym
Przeciganie i Upuszczanie Obrazkw

Istniej nastpujce moliwoci przenoszenia Obrazkw: Upuszczanie plikw graficznych w oknach Podgldu Obiektw GDL Upuszczanie plikw graficznych w oknie Rzutu w postaci Obrazkw Kopiowanie obrazkw do pliku schowka w Finderze MacOS Wklejanie obrazkw z pliku schowka do okien Podgldu Obiektw GDL.
Skrypty 3D bd generowane tylko w przypadku upuszczenia elementu nad oknem Skryptu 3D. Skrypty 2D mog by upuszczane w oknach tekstowych wszystkich rodzajw.
Przeciganie i upuszczanie Obiektw DWG/DXF

Metoda Przecignij i Upu moe by wykorzystywana do pobierania Obiektw DWG/DXF z sieci web. W systemie Windows dostpna jest specjalna technika i-drop. Szczegy, patrz Otwieranie plikw DWG/DXF za pomoc funkcji i-Drop (tylko Windows) na stronie 541.
Przeciganie i upuszczanie plikw Obiektw GDL

Mona Przeciga i upuszcza pliki Obiektw GDL z okien folderw bezporednio do Projektw ArchiCADa, okien dialogowych Ustawie obiektu lub do listy Aktywnych bibliotek w Menederze bibliotek. Upuszczenie Obiektu w oknie Rzutu aktywuje odnone narzdzie w Palecie narzdzi i ustawia jego parametry w oparciu o parametry wklejonego elementu. Metod Przecignij i Upu mona wstawia wiele Obiektw GDL jednoczenie. Okna i Drzwi mog by upuszczane tylko w cianach.
Transfer ustawie
Polecenia Transferu Ustawie wystpujce w ArchiCADzie w znacznym stopniu skracaj proces tworzenia nowych elementw poprzez przenoszenie ustawie z elementw ju istniejcych. ArchiCAD umoliwia pobranie ustawie jednego elementu konstrukcyjnego i przeniesienia ich do innego elementu tego samego typu, przy uyciu nastpujcych technik: skrty klawiaturowe: Alt w celu Pobrania ustawie i Ctrl+Alt w celu Nadania ustawie polecenia w pasku narzdzi Standard lub w menu Edycja > Ustawienia elementw > Pobierz ustawienia i Nadaj ustawienia.
Przeciganie i upuszczanie elementw Rzutu

Jeeli na Rzucie zdefiniowana jest selekcja (indywidualnych elementw lub za pomoc Obszaru Zaznaczenia), przytrzymanie klawisza myszy i przecignicie kursora poza obszar okna Rzutu ArchiCADa spowoduje uaktywnienie operacji Przecignij i Upu. W ten sposb mona kopiowa nastpujce elementy: Elementy Rzutu (w formacie moduu)
Pozwala to na zmian domylnych parametrw narzdzi, lub parametrw istniejcych elementw, bez koniecznoci otwierania okna dialogowego ustawie narzdzia/elementu. Funkcja jest dostpna: w oknach Rzutu i Dokumentu 3D oraz Oknie 3D, dla wikszoci typw elementw
144
W oknach Przekrj/Elewacja/R i Detal/Obszar 2D tylko dla elementw rysunkowych Istnieje rwnie moliwo Transferu ustawie pomidzy dwoma elementami bibliotecznymi nalecymi do tego samego typu: Umie kursor strzykawki nad wzem, krawdzi lub powierzchni elementu docelowego, a zostanie podwietlony. (Aby przecza podwietlanie nachodzcych na siebie elementw, wciskaj klawisz Shift+TAB, a wybrany zostanie odpowiadajcy Ci element.) Kliknij element docelowy aby nada mu biece ustawienia atrybutw narzdzia (Typ linii, Kolor pira, Materia, itd.). Poniej znajduje si przykad, w ktrym parametry ciany powyej, przekazano cianie poniej.
Zobacz Przenoszenie Ustawie pomidzy Obiektami na stronie 342. Gdy uaktywnisz polecenie Pobierz ustawienia z paska narzdzi (skrt: przytrzymanie klawisza Alt/Opt lub menu Edycja > Ustawienia elementw > Pobierz ustawienia), kursor przybierze ksztat Pipetki. W tym samym momencie wywietlona zostanie informacja o elemencie. Szczegy, patrz Podwietlanie obrysu elementw na stronie 82. Pipetka jest: Pena, gdy znajduje si nad wzem Linii odniesienia lub osi; Pena do poowy, gdy znajduje si nad Punktem aktywnym, zwykymi wzami lub nad powierzchni, ktr mona zaznaczy; Czciowo pena, gdy znajduje si nad Lini odniesienia; Paskowana, gdy znajduje si nad zwyk krawdzi; Pusta, jeli kursor znajduje si nad pust przestrzeni arkusza. Bez wzgldu na ksztat Pipetki, pobieranie ustawie dziaa tak samo. (Pusta Pipetka nie dziaa.) Kliknicie Pipetk zaaduje ustawienia wybranego elementu do okna dialogowego ustawie odpowiadajcego mu narzdzia i uczyni je ustawieniami domylnymi tego narzdzia. Narzdzie to zostanie automatycznie uaktywnione tak, e kolejne kliknicie oznacza bdzie rozpoczcie konstruowania elementu o pobranych parametrach. Aby nada biece ustawienia danego narzdzia elementowi, uaktywnij polecenie Nadaj ustawienia z paska narzdzi (skrt: Ctrl-Alt (Windows) lub Alt/Opt-Cmd (MacOS); Kursor przyjmie ksztat Strzykawki. (Moesz rwnie uaktywni strzykawk poleceniem Edycja > Ustawienia elementw > Nadaj ustawienia.) Strzykawka przyjmuje ksztaty analogiczne (pusta, paskowana, pena, itd.) jak w przypadku Pipetki.
Uwagi: Atrybuty elementu mog by take pobierane do odnonych pl w oknie dialogowym Znajd i zaznacz, pod warunkiem, e okno to jest otwarte oraz, e aktywne s odpowiednie pola. Szczegy, patrz Paleta Znajd i Zaznacz w Pomocy ArchiCADa. Pobrane parametry bd take automatycznie ustawiane w uaktywnianych polach kryteriw (np. Typy linii, Pira i kolory, Rodzaje wypenienia, Materiay, Struktury warstwowe, Kategorie stref).
Grupowanie elementw
Tworzenie Grup polega na zaznaczeniu zestawu elementw i wybraniu odpowiedniego polecenia z menu Edycja > Grupowanie lub wciniciu odpowiadajcego mu przycisku z palety narzdziowej Zarzdzaj Elementami.
145
Zgrupowane elementy mog by zaznaczane i edytowane jednoczenie jako Grupa. Dziki opcji tymczasowego zawieszania grupowania, mona je take edytowa pojedynczo, bez utraty informacji o grupowaniu. Zgrupowane elementy s wyrnione poprzez due, puste w rodku punkty zaznaczenia. W przypadku zaznaczenia kilku grup jednoczenie, punkty zaznaczenia kadej z nich bd miay inny kolor. Grupy mona ze sob czy (grupowa), tworzc wiksze grupy. Nastpujce typy elementw nie mog by zgrupowane: wszystkie rodzaje Wymiarowania, Strefy, Etykiety, linie Przekroju/elewacji, Kamery. Drzwi i Okna mog by grupowane tylko jako cz ciany, w ktrej s wstawione. Grupowa mona tylko elementy umieszczone na biecej kondygnacji. Elementy z innych kondygnacji nie mog by grupowane nawet, jeli ich obrys jest wywietlany na biecej kondygnacji. Funkcja Edycja > Grupowanie > Auto-grupowanie grupuje elementy w trakcie ich powstawania (zamiast procedury grupowania elementw dopiero po ich utworzeniu). Jeeli funkcja Auto-grupowanie jest wczona, acuchy elementw (np. prostokt cian, czy wypoaciowany dach) zostan automatycznie utworzone jako grupy. Aby uczyni wszystkie elementy stanowice grup niezalenymi, naley wybra polecenie Edycja > Grupowanie > Rozgrupuj. W przypadku zagniedenia grup (grupy utworzone z grup elementw), naley powtarza to polecenie kilka razy, a do momentu uzyskania niezalenych elementw. Funkcje grupowania i rozgrupowania s dostpne we wszystkich rodzajach modyfikowalnych okien.
Zaznaczanie Polecenia Edycji: Przesunicie, Obrt, Odbicie Lustrzane, Powielenie Przypisywanie atrybutw (np. Warstw)
Inne operacje (takie jak Wyrwnanie, czy Zaokrglenie/cicie) mog by wykonywane tylko na indywidualnych elementach, po rozgrupowaniu elementw lub zawieszeniu grupowania.
Zawieszanie grupowania
Czasem zachodzi potrzeba wykonania operacji na pojedynczym elemencie skadowym grupy. W takim przypadku rozdzielanie grupy byoby uciliwe, poniewa aby je zgrupowa ponownie, musiaby powtrnie zaznaczy wszystkie elementy skadowe grupy. Rozwizaniem jest czasowe zawieszenie grupowania za pomoc przycisku Zawie grupowanie z palety narzdziowej Standard lub poleceniem z menu grnego Edycja > Grupowanie > Zawie grupowanie. (Przycisk Zawie grupowanie jest rwnie dostpny w Palecie kontrolnej.) Jeeli zawieszenie grupowania jest AKTYWNE, elementy skadowe grup mog by zaznaczane i modyfikowane indywidualnie. WSZYSTKIE grupy s wtedy nieaktywne: pojedyncze elementy mog by wtedy zaznaczane i edytowane indywidualnie, nawet gdy stanowi cz skomplikowanej struktury grupowania. Jeeli zawieszenie grupowania jest NIEAKTYWNE, wszystkie grupy zostaj przywrcone. Wybranie Edycja > Grupowanie > Rozgrupuj z wczon funkcj Zawie grupowanie, spowoduje odczenie od grupy zaznaczonych elementw i rozbicie ich struktury grupowania do indywidualnych elementw. Jeeli zawieszenie grupowania jest NIEAKTYWNE, operacja Rozgrupowania selekcji zoonej z kilku grup skadajcych si z innych grup, spowoduje najpierw rozdzielenie ich na grupy, z
Dziaania na Grupach Elementw

Na elementach skadowych grup mona jednoczenie wykonywa nastpujce operacje:
146
ktrych si skadaj. Moliwe, e bdziesz musia kilkakrotnie wybiera polecenie Edycja > Grupowanie > Rozgrupuj zanim elementy bd mogy by zaznaczane i modyfikowane niezalenie. Uwaga: Istnieje sposb aby zmieni ustawienia elementu nalecego do grupy, przy wyczonej funkcji Zawie grupowanie. Otwrz okno ustawie narzdzia, odnoszcego si do elementu, ktry chcesz zmodyfikowa (upewnij si, e aden element nie jest zaznaczony), zmie parametry i zamknij okno klikajc OK. Nastpnie kliknij element, ktry zamierzae zmodyfikowa przytrzymujc klawisze Ctrl+Alt (Windows)/Opt+Cmd (MacOS), lub skorzystaj z polecenia Nadaj ustawienia z menu Edycja > Ustawienia elementu. Spowoduje to przesanie ustawie domylnych ustawionego typu elementu do elementu, ktry klikne. Zmiany zostan wprowadzone tylko w kliknitym elemencie.
kolor szary. Uyj Zawieszenia grupowania aby zmodyfikowa zgrupowane elementy nie znajdujce si na zablokowanych warstwach. Uwaga dla czonkw Zespou: Elementy grupy mog by zarezerwowane przez rnych czonkw zespou, jednake grupy nadal pozostan aktywne. Atrybuty i parametry zarezerwowanych elementw mog by jednak modyfikowane tylko przez osob, ktra jako pierwsza zawiesi grupowanie. Wicej informacji dotyczcych rezerwowania elementw w Pracy zespoowej, patrz Techniki Pracy Zespoowej na stronie 505.
Blokowanie/Odblokowywanie Elementw
Wybranie polecenia Edycja > Blokada > Zablokuj blokuje wybrane elementy zapobiegajc ich przypadkowej modyfikacji. Zablokowane elementy mog by zaznaczane i wykorzystywane przy konstruowaniu innych elementw, wywietlane s Linie Pomocnicze, a take moliwe jest pobranie ich ustawie przy pomocy funkcji transferu ustawie. Uwaga: Zablokowanie warstwy przyniesie ten sam skutek zablokuje wszystkie elementy, ktre si na niej znajduj. Wybranie polecenia Edycja > Blokada > Odblokuj odblokowuje zaznaczone elementy. Za pomoc polecenia Odblokuj wszystkie moesz odblokowa wszystkie zablokowane elementy nawet jeli nie s one zaznaczone. W palecie narzdziowej Zarzdzaj Elementami znajduj si przyciski bdce odpowiednikami tych polece. Szczegy, patrz Warstwy na stronie 26. Uwaga dla czonkw Zespou: Moesz zablokowa tylko te elementy, ktre uprzednio zarezerwowae. Zablokowane elementy nie mog by rezerwowane przez innych czonkw zespou. Moesz odblokowywa tylko elementy, ktre sam zablokowae. Informacja o blokowaniu jest przechowywana
Grupy i Warstwy
Grupowanie elementw nie powoduje zmiany przypisanych im atrybutw. Oznacza to, e zgrupowane elementy pozostaj na przypisanych im warstwach. Jeeli niektre z elementw grupy s na schowanych warstwach: Elementy na schowanych warstwach bd niewidoczne W czasie edycji grupy (poprzez przesunicie, obrt, odbicie lustrzane, powielenie), niewidoczne elementy bd take edytowane. Modyfikacja Atrybutw lub parametrw elementw nie bdzie powodowaa zmiany Atrybutw elementw niewidocznych.
Jeeli niektre z elementw grupy s na zablokowanych warstwach: Elementy na zablokowanych warstwach bd widoczne na Rzucie, jednak bd one powodoway zablokowanie caej grupy. Grupy nie bdzie mona edytowa poprzez przesunicie, obrt, odbicie lustrzane, czy powielenie. Zaznaczenie grupy bdzie powodowao zaznaczenie wszystkich jej elementw, ale punkty zaznaczenia bd miay
147
nawet po Twoim Odczeniu si z Projektu zespoowego. Jeeli jeste doczony do Projektu zespoowego jako Kierownik zespou, wwczas moesz blokowa i odblokowywa elementy utworzone przez dowolnego czonka. Wicej informacji dotyczcych rezerwowania elementw w Pracy zespoowej, patrz Techniki Pracy Zespoowej na stronie 505.
Podczas zaznaczania nakadajcych si elementw tej samej klasy, moesz wybiera pomidzy nimi cyklicznie wciskajc klawisz Tab. Zobacz Zaznaczanie nakadajcych si elementw na stronie 80.
Wasna Kolejno Wywietlania

Domylna Kolejno wywietlania ArchiCADa sprawdza si w wikszoci przypadkw, jednak czasami zachodzi potrzeba ustawienia elementw w innej kolejnoci. Aby tego dokona naley skorzysta z polece w menu Edycja > Kolejno wywietlania lub odpowiadajcych im przyciskw w pasku narzdziowym Zarzdzaj Elementami. Polecenia te dziaaj nastpujco: Przenie wyej: Dziki temu poleceniu, zaznaczony element zostanie przeniesiony nad elementy (bdzie je zasania) tej samej lub niszych klas, lecz nadal pozostanie pod elementami nalecymi do klas wyszych. Przenie na wierzch: To polecenie spowoduje, e element zostanie naoony na pozostae elementy. Przenie niej: Dziki temu poleceniu, zaznaczony element zostanie przeniesiony pod elementy (bdzie przez nie zasaniany) tej samej lub wyszych klas, lecz nadal pozostanie nad elementami nalecymi do klas niszych. Przenie na spd: To polecenie spowoduje, e element zostanie przysonity przez pozostae elementy. Przywr domyln kolejno: To polecenie przywraca domyln kolejno nakadania si elementw opisan poprzednio.
Kolejno wywietlania
W trakcie rysowania Projektu, nakadajce si elementy bd ukadane zgodnie z okrelon kolejnoci. Wstpnie ukad ten jest przystosowany do typowych zastosowa w rysunku architektonicznym. Domylnie kolejno wywietlania definiowana jest w oparciu o sze klas. Niezalenie od kolejnoci rysowania elementy nalece do pierwszej klasy bd wywietlane najwyej, elementy nalece do drugiej klasy, o jeden poziom niej, itd. Typy elementw s podzielone na klasy w nastpujcy sposb: 1) Elementy opisu (Teksty, Etykiety, Wymiarowania wszystkich typw, Metryczki stref) 2) Elementy rysunkowe (Linie, Okrgi, Krzywe, Punkty aktywne) 3) Elementy biblioteczne (Obiekty, Lampy, Schody) 4) Elementy konstrukcyjne (ciany, Belki, Stropy, Drzwi, Okna, Supy, Dachy, Siatki) 5) Wieloboki dwuwymiarowe (Wypenienia, Wielokty stref) 6) Obrazki
Procedury ukadania elementw

Zarwno domylna Kolejno wywietlania jak i narzdzia do jej zmiany oparte s na dwch procedurach ukadania elementw: wedug klas i wedug poziomw. ArchiCAD umieszcza elementy na 14 poziomach. Na kadym poziomie mog znajdowa si elementy dowolnych typw. Ostateczny ukad elementw widoczny na ekranie i na wydrukach opiera si na poziomach i klasach. Elementy znajdujce si na
Kolejno wywietlania nakadajcych si elementw

Nakadanie si elementw nalecych do tej samej klasy zaley od kolejnoci ich narysowania, jednak przecicia nakadajcych si cian o tych samych wzorkach wypenienia, s czyszczone.
148
danym poziomie bd przykryway wszystkie elementy znajdujce si na niszych poziomach niezalenie od ich klasy. Nowe elementy s zawsze umieszczane na poziomach, ktre s przypisane ich klasom. Poziomy s przypisane klasom w nastpujcy sposb: 1-4: Domylnie puste 5: Etykiety 6: Rysunki 2D 7: Elementy biblioteczne 8: Struktury 3D 9: Wieloboki 2D 10: Obrazki 11-14: Domylnie puste 4 najwysze i 4 najnisze poziomy s domylnie puste. Moesz przenosi elementy kadego typu pomidzy tymi poziomami za pomoc polece z menu Edycja > Kolejno wywietlania opisanych powyej. Np. Przeniesienie wyej Wypenienia z jego domylnego 9. poziomu na poziom 8. spowoduje, e bdzie on przykrywa wszystkie Wypenienia, znajdujce si na poziomie 9., jednak bdzie przykrywany przez elementy konstrukcyjne, znajdujce si na ich domylnym 8. poziomie.
poziomie. W ten sposb mona przenosi elementy do danego pooenia w ukadzie.
Oczywicie mona przenosi dowolne elementy znajdujce si na niszych poziomach tak, e przykryj one przeniesione wczeniej Wypenienia.
Ponowne uycie polecenia Przenie wyej (na poziom 7) spowoduje, e zaznaczone wypenienia przykryj elementy konstrukcyjne, znajdujce si na domylnym 8. poziomie. Przeniesione Wypenienia bd jednak nadal przykrywane przez Elementy biblioteczne, znajdujce si na domylnym dla nich 7.
Polecenia Przenie na wierzch oraz Przenie na spd przenosz zaznaczone elementy na taki poziom w ukadzie, aby przykryway one wszystkie inne elementy, lub byy przykrywane przez wszystkie inne elementy. Nie musi to zawsze by poziom 1. lub 14., co oznacza, e po uyciu tych polece, bdzie nadal istniaa moliwo przeniesienia innych elementw powyej, lub poniej. Teksty i wymiarowanie przeniesione na najwyszy poziom ukadu nie mog by przykryte. Aby zatem przykry teksty lub wymiary innymi elementami, naley je przenie niej. W razie prby przeniesienia wyej elementw, ktre znajduj si na najwyszym poziomie, lub niej elementw bdcych na poziomie najniszym, zostanie wywietlone odnone ostrzeenie. Przenoszc wyej bd niej kilka zaznaczonych elementw znajdujcych si na rnych poziomach, kady z nich zostanie przeniesiony tylko o jeden poziom. Przeniesienie na wierzch lub na spd elementw rnych typw spowoduje, e przykryj one pozostae elementy projektu (albo zostan przykryte przez pozostae elementy projektu), natomiast ich wzajemny ukad pozostanie zgodny z ich klasami.
149
Strefy i wypenienia to elementy, skadajce si z komponentw nalecych do rnych klas (Wielokty stref i Metryczki stref, Wypenienia i Etykiety powierzchni). Wzajemny ukad tych komponentw bdzie zawsze zgodny z ich klasami, czyli np. Metryczki stref bd zawsze przykryway odnone Wielokty stref. Chocia mona stosowa polecenia przenoszenia dla tych komponentw indywidualnie, przenoszenie jednego z nich bdzie zawsze powodowao przeniesienie drugiego tak, e Metryczki stref bd zawsze przykryway odnone Wielokty stref, a Etykiety powierzchni odnone Wypenienia. Kolejno wywietlania zostanie zachowana podczas drukowania lub plotowania. Przy eksporcie plikw DXF/DWG, wszystkie elementy bd traktowane jako przezroczyste, czyli niezalenie od ich pooenia w ukadzie wszystkie elementy bd widoczne.
Dokument 3D Magiczna Rdka rozpoznaje tylko elementy rysunkowe 2D). Magiczna Rdka rozpoznaje krawdzie elementw zablokowanych, umieszczonych na innej kondygnacji ni bieca i elementw nalecych do Podrysu, a take elementw zarezerwowanych przez innych czonkw zespou, czy znajdujcych si poza twoim obszarem roboczym.
Tworzenie elementw przy uyciu Magicznej Rdki

1) Z Palety narzdzi wybierz typ elementu, ktry chcesz
utworzy.
2) Aktywuj Magiczn Rdk. Kliknij ikon Rdki na Palecie

kontrolnej lub przytrzymaj Spacj; kursor zmieni ksztat na Magiczn Rdk. Uwaga: Domylnie Paleta kontrolna jest ukryta. Aby j pokaza, wybierz jej nazw z menu Okna > Palety. Istniej trzy rodzaje kursora Magiczna Rdka, ktre oznaczaj wykrycie: wierzchoka krawdzi pustej powierzchni lub obszaru wieloboku Jeeli klikniesz na krawdzi lub wierzchoku, Magiczna Rdka utworzy wielobok obrysowujc element i/lub znajdujc acuch segmentw: biegnie wzdu krawdzi i obrysowuje acuchy elementw, ktrych punkty kocowe przecinaj t krawd.
Magiczna Rdka
O Magicznej Rdce
Magiczna Rdka zachowuje wykonane czynnoci, wyszukujc i obrysowujc elementy linearne lub wieloboczne wrd elementw istniejcych, a nastpnie konstruuje nowy element w oparciu o odnaleziony wielobok. Narzdzie to pozwala na tworzenie elementw o zoonych ksztatach, ktrych zbudowanie w oparciu o tradycyjne metody konstrukcyjne byoby bardzo mudne. Ksztat elementw budowanych przy uyciu Magicznej Rdki jest zawsze oparty o wielobok, a wybrana metoda geometrii (np. Obrcony prostokt) nie jest brana pod uwag. Podczas tworzenia cian po uku lub elementw wielobocznych w oparciu o uki, okrgi lub krzywe, stopie odwzorowania krzywizn zaley od ustawie w oknie dialogowym Parametry Magicznej Rdki. Zobacz Parametry Magicznej rdki w Pomocy ArchiCADa. Magiczna Rdka dziaa zarwno w oknach 2D jak i 3D i rozpoznaje nastpujce typy elementw: ciana, Belka, Strop, Dach, Przegroda Strukturalna, Wypenienie, Siatka, Linia, uk, Polilinia oraz Krzywa. (W oknach Przekrj/Elewacja/R i
3) Kliknij aby Rdka wyszukaa wielobok.
150
Kliknicie nad pust przestrzeni lub nad obszarem elementu powoduje, e Magiczna Rdka wyszukuje wielobok utworzony przez najblisze krawdzie elementw (niezalenie czy krawdzie s acuchem, czy si przecinaj). Przed uyciem funkcji Magicznej Rdki, mona dodatkowo okreli selekcj. Wwczas Magiczna Rdka wyszuka wielobok tylko w oparciu o zaznaczone elementy, lub okrelony Obszar Zaznaczenia. Nowe elementy bd niezalene i bdzie je mona edytowa indywidualnie. Jeeli elementy stanowice baz dla utworzonego wieloboku bd zbyteczne, bdzie mona je usun. Jeeli aktywowae metod Przesunicia, lub Wielokrotnego przesunicia, bdziesz mg z nich skorzysta po odnalezieniu wieloboku przez Magiczn Rdk. Jeeli konstruujesz pojedyncz poa dachow, przed skorzystaniem z Rdki bdziesz musia okreli lini odniesienia oraz kierunek spadku dachu. Przy wykorzystaniu Rdki do rysowania wielobokw wypenie o zdefiniowanym pocztku wypenienia, bdziesz musia najpierw odnale Rdk wielobok, a nastpnie okreli kierunek wektora wypenienia.
Korzystanie z Magicznej Rdki w Oknie 3D

Dziaanie Magicznej Rdki w Oknie 3D jest podobne jak w oknie Rzutu. Funkcja wykorzystuje jednak pooenie elementw w przestrzeni, a nie tylko ich obrys w widoku z gry. Przy wyszukiwaniu konturw nowych elementw, ArchiCAD odnajdzie krawdzie tylko tych elementw, ktre rzeczywicie przecinaj si z kliknit powierzchni. Pod uwag brana jest zawsze powierzchnia pozioma, ktrej wzniesienie jest okrelane poprzez punkt kliknicia w dowoln powierzchni w oknie 3D lub poprzez Pocztek ukadu Uytkownika (np. przy klikniciu w pustej przestrzeni, wewntrz wielobocznego acucha cian).
4) Zostan utworzone nowe elementy.

Wykorzystanie Magicznej Rdki do operacji Dodawania/Odejmowania wielobokw

Magiczna Rdka moe by wykorzystywana do dodawania/odejmowania wielobokw, w oparciu o krawdzie istniejcych elementw (tego samego, bd innych typw).
1) Zaznacz element, od ktrego zamierzasz odj inny wielobok. 2) Wybierz polecenie "Odejmij od wieloboku" z palety
Pomocniczej.
W tym przykadzie chcemy odj zoony wielobok od stropu.
3) Aktywuj Magiczn Rdk i przemie kursor nad wielobok,

ktry chcesz odj.
4) Kliknij aby zatwierdzi operacj.
Charakterystyka konstruowanych elementw bdzie zaleaa do biecych parametrw odnoszcych si do nich narzdzi. Naley zawsze sprawdzi, czy parametry te s odpowiednie szczeglnie w przypadku, jeli elementy maj by konstruowane w relacji do innych elementw, np. przy budowaniu dachw w oparciu o ciany. Aby sprawdzi, czy operacja zostaa wykonana poprawnie, usu, bd przesu odjty wielobok. Albo wybierz wielobok i zaznacz kontur wok jego otworu.
151
Dowolny Widok Projektu, Widok lub Arkusz moe stanowi Podrys dla dowolnego Okna Modelu bd Arkusza. Zazwyczaj w Oknach Modelu jako Podrys bdziesz wykorzystywa nastpujce widoki: Uwaga: Narysowanie wieloboku poprzez kliknicie wewntrz konturu zaznaczonego elementu narzdziem danego elementu jest podobne do operacji odejmowania, lecz umoliwia czasowe narysowanie przecinajcego si ksztatu. Dziki operacji odejmowania mona unikn tego efektu. Szczegy, patrz Parametry Magicznej rdki w Pomocy ArchiCADa. Rzut Przekrj, Elewacja, Rozwinicie cian, Dokument 3D Detal, Obszar 2D Arkusz, Szablon Arkusza
Natomiast w Oknach Arkuszy: Na przykad, moesz narysowa detal okapu dachu w Oknie Detalu (Aktywny Widok), wykorzystujc odpowiedni Przekrj jako Podrys. Przekrj wywietlony jako Podrys obok innego Przekroju:
Wirtualny Podrys: Uywanie Podrysw do edycji i porwnywania Widokw Modelu i Rysunkw

O Podrysach
W ArchiCADzie 12 moesz jednoczenie wywietli dwa widoki w dowolnym Oknie Modelu lub Arkusza: Widok Aktywny - Widok Modelu lub Rysunek, w ktrym aktualnie pracujesz Podrys - opcjonalnie umieszczony z boku, nad bd pod zawartoci Aktywnego Widoku. Podrys imituje rysunek podoony pod arkusz roboczy, pozwalajcy na porwnanie dwch widokw w jednym oknie.
Rzut wywietlony jako Podrys dla Detalu:
152
Dane okno moe wywietla jednoczenie tylko jeden Podrys. Aczkolwiek w kadym oknie Projektu moe by wywietlany inny Podrys: Okno Rzutu wywietla jeden Podrys dla wszystkich kondygnacji Kade z okien Przekroju, Elewacji, Rozwinicia cian, Dokumentu 3D, Obszaru 2D, Detalu, Arkusza oraz Szablonu Arkusza moe wywietla wasny niepowtarzalny Podrys.
Pasek narzdzi Standard zawiera przycisk kontrolujcy wywietlanie Podrysu oraz rozwijan list zwizanych z Podrysem polece. Kliknicie prawym klawiszem myszki dowolnego elementu w Nawigatorze i wybranie polecenia Wywietl jako Podrys pozwala wywietli dany element (np. Widok Projektu, Widok lub Arkusz) jako Podrys w biecym oknie.
Podrysy zachowywane s wraz z oknami (na przykad, kady z Przekrojw w Projekcie moe mie zapamitane wasne ustawienia Podrysu obejmujce kolor i wybr wywietlanych w Podrysie elementw). Podrysy s take zapisywane wraz z plikiem Projektu. Kluczow funkcj Podrysu jest wspomaganie pracy w Aktywnym Widoku,w ktrym jest wywietlany. Przy drukowaniu Okien Modelu lub Arkuszy, mona wczy opcj, by aktualnie wywietlany Podrys by rwnie drukowany. Przy wstawianiu Rysunku na Arkusz, wstawiona zawarto Rysunku nie bdzie jednak obejmowaa Podrysu. W razie potrzeby mona przesuwa i obraca Podrys, jakkolwiek domylne ustawienie danego Podrysu w danym rodzaju okna bdzie zazwyczaj prawidowe. Opcje Wywietlania (menu Widok) maj taki sam wpyw na Podrys jak na Aktywny Widok. Kursor reaguje na elementy Podrysu. W zwizku z tym: Moesz korzysta z polecenia Pobierz ustawienia (Alt +C) i przenosi parametry elementw Podrysu do elementw Aktywnego Widoku. Moesz korzysta z polecenia Dotnij, z funkcji Magicznej Rdki oraz z punktw przycigania elementw Podrysu do edycji elementw Aktywnego Widoku.
Uyj palety Podrys i Porwnanie (Okno > Palety > Podrys i Porwnanie), aby zachowa polecenia wywietlone na ekranie, jeeli czsto korzystasz z polece zwizanych z t funkcj. Wybierz polecenie Widok > Opcje Podrysu. Wiele polece odnoszcych si do Podrysu jest dostpnych w menu kontekstowym dowolnego okna ArchiCADa, w ktrym moliwe jest wywietlanie Podrysu: aby wywietli menu kontekstowe okna kliknij prawym klawiszem myszy nad pust przestrzeni okna (nie moe by zaznaczony aden element w oknie).
Dostp do polece obsugujcych Podrys

Polecenia zwizane z obsug Podrysu s atwo dostpne w rnych miejscach interfejsu.
153
Wybr Podrysu
Trzy typy elementw mog stanowi Podrys:
1) Widoki Projektu. Dowolny element Mapy Projektu
Nawigatora (oprcz elementw okna 3D oraz list i zestawie) moe zosta ustawiony jako Podrys. Podrys oparty o Widok Projektu bdzie zawsze odzwierciedla ustawienia aktywnego okna. (oprcz elementw okna 3D oraz list i zestawie) moe zosta ustawiony jako Podrys. Ustawienia Widoku stanowicego Podrys s niezalene od ustawie aktywnego okna. Na przykad, zmiana Kombinacji Warstw w aktywnym oknie nie wpynie na Kombinacj Warstw Podrysu. Jeeli Widok zostanie usunity z Mapy Widokw, nie bdzie ju moliwe wywietlenie w oparciu o niego Podrysu.
2) Widoki. Dowolny element Mapy Widokw Nawigatora
Poka/Ukryj Podrys
Przecznik Podrys jest dostpny w pasku narzdzi Standard. Kliknij przycisk, aby wczy lub wyczy wywietlanie Podrysu w biecym oknie. Kliknij przycisk na ikonie Podrysu, aby uzyska dostp do listy polece zwizanych z Podrysem.
3) Arkusze (oraz ich Rysunki).

Aby wybra Podrys wykonaj jedn z poniszych operacji: Kliknij prawym klawiszem element w Nawigatorze aby wywietli jego menu kontekstowe. Wybierz polecenie Wywietl jako Podrys. Wybierz element z listy Wybierz Podrys. Lista Wybierz Podrys jest dostpna w: - rozwijanej licie Podrys i Porwnanie w pasku narzdzi Standard - podmenu Podrys menu kontekstowego okien
lub
154
kondygnacji zawartych w pionowym zakresie R pod warunkiem, e nie zosta on zdefiniowany jako Nieskoczony. - Detal lub Obszar 2D: Lista Wybierz Podrys zawiera ich rdowy Widoku Projektu. Uwaga: Niezalene Widoki Projektu (np. niezalene Przekroje, Elewacje, Detale oraz Obszary 2D) nie posiadaj modelu rdowego; ich lista Wybierz Podrys zawiera tylko niezaleny Widok Projektu, sam w sobie. - palecie Podrys i Porwnanie Lista Wybierz Podrys zmienia si dynamicznie - jej zawarto zaley od rodzaju aktywnego okna oraz ostatnio uywanych Podrysw. Ostatnie Podrysy s wywietlane u gry listy Poniej znajduj si inne pasujce Podrysy. Jeeli aktywnym oknem jest: - Rzut: Lista Wybierz Podrys zawiera trzy pozycje, ktre s okrelane w odniesieniu do biecej kondygnacji: Nad lub Pod biec kondygnacj powoduje wywietlenie Podrysu reprezentujcego kondygnacj znajdujc si powyej lub poniej biecej. Poprzednia Kondygnacja to opcja pozwalajca na wywietlenie Podrysu odpowiadajcego ostatniej odwiedzonej kondygnacji. - Przekrj/Elewacja/R w trybie Modelu: Lista Wybierz Podrys mieci kondygnacje zawarte w pionowym zakresie widoku pod warunkiem, e nie zosta on zdefiniowany jako Nieskoczony. - Przekrj/Elewacja w trybie Rysunku: Lista Wybierz Podrys zawiera stosowne Przekroje/Elewacje w trybie Modelu. - Rozwinicia cian Lista Wybierz Podrys skada si z Widokw Projektu Grupy R (jeli istniej) oraz z
- Arkusz: Lista Wybierz Podrys zawiera widok rdowy (jeli jest dostpny) wstawionych rysunkw. Poka Pen Struktur: Ta opcja umoliwia wywietlenie aktualnego widoku/widoku projektu jako Podrysu w postaci Penej Struktury. Nastpne na licie Wybierz Podrys s: dowolne Arkusze zawierajce Rysunki utworzone na podstawie biecego Widoku Projektu.
Wybrany Podrys zostaje wywietlony w domylnym pooeniu stosownym do typu Aktywnego Widoku i wybranego Podrysu. Podrys moe by w dowolnym momencie przesunity. Szczegy, patrz Zmiana pooenia Podrysu na stronie 156. Otwarcie jednego z ostatnio uywanych Podrysw, wywietli go zgodnie ze wszystkimi rcznie wprowadzonymi zmianami pooenia. Wszystkie zdefiniowane przez uytkownika parametry Podrysw obejmujce Listy Ostatnich Podrysw oraz wybrane kolory Podrysw zostaj zachowane w pliku Projektu.
155
Definiowanie opcji koloru i widocznoci Podrysu

Aby zdefiniowa kolor i widoczno elementw w Podrysie, skorzystaj z palety Podrys i Porwnanie (menu Okno > Palety > Podrys i Porwnanie lub polecenie Podrys i Porwnanie rozwijanej listy polece Podrys i Porwnanie.) Uyj opcji tej palety aby okreli Kolor i widoczno elementw w Podrysie. Wicej szczegw, patrz Paleta Podrys i Porwnanie w Pomocy ArchiCADa. Dokonane tutaj zmiany odnosz si tylko do Podrysu wywietlanego w biecym oknie. Mona jednak zastosowa te ustawienia do wszystkich Podrysw korzystajc z przycisku Zastosuj do wszystkich Podrysw.
Uyj tej ikony w celu przywrcenia oryginalnego pooenia Podrysu. Uwaga: Te same polecenia s dostpne w menu kontekstowym dowolnego okna uruchamianym prawym klawiszem myszki oraz w rozwijanej licie Podrys i Porwnanie w pasku narzdzi Standard.
Na ilustracji poniej przedstawiono Przekrj wywietlany jako Podrys na Rzucie zawierajcym odnony Znacznik Przekroju.
Zmiana pooenia Podrysu

Te polecenia s dostpne w rozwijanej licie polece Podrys i Porwnanie; lub w palecie Podrys i Porwnanie. Uyj tej ikony pooenia. Uyj tej ikony aby przesun Podrys do nowego aby obrci Podrys.
Przy Przesuwaniu/Obracaniu Podrysu, w palecie Podrcznych Wsprzdnych mona obserwowa zmiany stosownych wartoci wsprzdnych (wartoci te s obliczane wzgldem ukadu odniesienia Aktywnego Widoku, nie za Podrysu).
156
Przeczanie Podrysu z Aktywnym Widokiem: Jak uzyska dostp do elementw na Podrysie w celu edycji lub kopiowania
Elementy na Podrysie nie mog by zaznaczane ani edytowane. Mona jednak tymczasowo zamieni Podrys z Aktywnym Widokiem w celu zaznaczenia i edycji elementw na Podrysie. Mona na przykad uy polecenia Przecz Podrys z Aktywnym Widokiem aby skopiowa elementy z Podrysu do Aktywnego Widoku:
Uwaga: Przy wklejaniu do okna typu rysunkowego (np., okna Obszaru 2D lub Detalu), elementy konstrukcyjne zostan rozbite na dwuwymiarowe komponenty.
Przebuduj Podrys
Uyj polecenia Przebuduj Podrys (dostpnego w palecie Podrys i Porwnanie lub w rozwijanej licie polece Podrys i Porwnanie), aby zaktualizowa Podrys w oparciu o wszystkie zmiany wprowadzone do jego widoku rdowego. Podrys jest aktualizowany automatycznie przy wykonywaniu rnych operacji przez uytkownika, takich jak nawigowanie pomidzy oknami lub przemieszczanie si w obrbie jednego okna. Edycja modelu nie powoduje jednak automatycznej aktualizacji Podrysu; konieczne jest uycie przycisku Przebuduj Podrys. Pamitaj e: Jeeli widokiem rdowym Podrysu jest okno Przekrj/Elewacja/R w trybie Model - Przebudowanie Rczne, jego zaktualizowanie nastpi po rcznym przebudowania widoku rdowego. Podobnie Podrysy zawierajce rcznie aktualizowane Rysunki bd aktualizowane razem z Rysunkami. Jeeli Podrysem jest Okno w trybie Model - Przebudowanie Automatyczne, istnieje moliwo, e w aktywnym oknie wprowadzie zmiany, ktre nie zostay jeszcze uwzgldnione w Podrysie, nawet po przemieszczeniu kursora, poniewa aby unikn spowolnienia dziaania programu, odznaczye opcj "Na bieco aktualizuj widoki w trybie modelu" w menu Opcje > Preferencje Projektu > Rne. W razie potrzeby naley skorzysta z polecenia Przebuduj Podrys. Jeeli Podrys zawiera automatycznie aktualizowany Rysunek, jego zawarto nie bdzie na bieco aktualizowana, by unikn spowolnienia pracy programu. W razie potrzeby naley skorzysta z polecenia Przebuduj Podrys.
1) Najpierw uyj polecenia Przecz
Podrys z Aktywnym Widokiem (na licie polece Podrys i Porwnanie lub w palecie Podrys i Porwnanie.) Zamieni to Podrys w Aktywny Widok (moliwa bdzie edycja jego elementw), a Aktywny Widok stanie si Podrysem.
Uwaga: Polecenie to nie jest dostpne w Przekrojach w trybie Rysunku, gdzie Podrysem jest odnony Przekrj w trybie Modelu.
2) Zaznacz, zmodyfikuj lub skopiuj elementy. 3) Ponownie uyj polecenia Przecz Podrys z Aktywnym
Widokiem aby powrci do oryginalnego Aktywnego Widoku. wklei do Aktywnego Widoku.
4) Jeeli skopiowae elementy do Schowka, teraz moesz je

Ten schemat dziaania moe by na przykad wykorzystany przy pracy w oknie Obszaru 2D w celu zaktualizowania jego wybranych elementw zgodnie ze zmodyfikowanym Oknem Modelu. Aby zaktualizowa Obszar 2D, wywietl stosowny Widok Modelu jako Podrys, zidentyfikuj zmiany, przecz Podrys z Aktywnym Widokiem, skopiuj odpowiednie elementy, ponownie przecz Podrys z Aktywnym Widokiem i wklej skopiowane elementy do okna Obszaru 2D.
157
Porwnywanie Podrysu z Aktywnym Widokiem:

ArchiCAD posiada szereg funkcji uatwiajcych wychwytywanie rnic pomidzy Podrysem a Aktywnym Widokiem, w szczeglnoci jeli zawarto Aktywnego Widoku przysania Podrys lub odwrotnie. Wybr najdogodniejszej funkcji bdzie zalea od konkretnej sytuacji. Moliwe jest jednoczesne korzystanie z kilku funkcji dla uzyskania najbardziej precyzyjnych informacji. Wszystkie funkcje Porwnywania s dostpne w trakcie wykonywania operacji w Aktywnym Widoku. S to funkcje ekranowe, co oznacza, e nie maj wpywu na wydruki. Aby uzyska dostp do tych funkcji, otwrz palet Okna > Palety > Podrys i Porwnanie. Szczegy na temat funkcji tej palety, patrz Paleta Podrys i Porwnanie w Pomocy ArchiCADa. Omwione poniej techniki mona zastosowa do porwnywania zawartoci Aktywnego Widoku z zawartoci Podrysu. Wyprbuj je, by sprawdzi ktre z nich bd dla ciebie najbardziej uyteczne.
Aby okreli kolory, uyj rozwijanych przyciskw w rodkowej czci palety (po jednym dla Podrysu i dla Aktywnego Widoku). Uwaga: Nawet jeeli wybrae rne kolory, ta wypenie elementw mog zaciera czytelno widoku.
Porada 2: Ustaw Przezroczyste Wypenienia i Strefy Zwr uwag na przecznik Przezroczyste Wypenienia i Strefy znajdujcy si u dou palety Podrys i Porwnanie: aktywuj
go, by uzyska przezroczyste wypenienia i strefy w Podrysie i w Aktywnym Widoku. Dziki tej funkcji moesz odsoni informacje, ktre normalnie mogy by przysonite przez wypenienia wierzchniego widoku. Ta funkcja dziaa tylko czasowo i nie ma wpywu na ustawienia elementw modelu.
Porada 1: Uywaj rnych kolorw dla Aktywnego Widoku i dla Podrysu

Moesz oddzielnie ustawi kolory wywietlania dla Podrysu i dla Aktywnego Widoku: jednolite kolory dla kadego z nich albo kolory oryginau. W celu atwego rozpoznania elementw nalecych do Podrysu bd do Aktywnego Widoku, mona wybra dwa wyranie odrniajce si od siebie kolory (np. niebieskiego i czerwonego)
Porada 3: Zmiana Kolejnoci Wywietlania Podrysu i Aktywnego Widoku

Przy porwnywaniu Podrysu i Aktywnego Widoku, pomocne okaza si moe przeczenia kolejnoci ich wywietlania.
158
Kliknij przycisk Podrys na wierzchu znajdujcy si u dou palety Podrys i Porwnanie. Jeeli Podrys by uprzednio wywietlany pod Aktywnym Widokiem, polecenie to odwrci kolejno wywietlania i Podrys bdzie wywietlany na wierzchu.
Aby wczy funkcj Odsaniaczy, kliknij odnon ikon w palecie Podrys i Porwnanie. Cztery uchwyty Odsaniaczy pojawi si po rodku kadej z czterech krawdzi okna. Kliknij dowolny uchwyt i, przytrzymujc klawisz myszy, przesu kursor w poziomie lub w pionie. Za kursorem bdzie podaa krawd wirtualnej kalki.
Porada 4: Dostosuj Intensywnoci Podrysu i Aktywnego Widoku

Prostym sposobem porwnania zawartoci Podrysu i Aktywnego Widoku jest skorzystanie z suwakw kontrolujcych Intensywno kadego z tych widokw. Uwaga: Ta metoda dziaa najlepiej, jeli Aktywny Widok jest wywietlany w kolorach oryginau, a Podrys w innym kolorze. Przesuwaj suwak Intensywnoci Podrysu w lewo i w prawo. Na ekranie bdzie mona zaobserwowa rozjanianie i przyciemnianie Podrysu pozwalajce na precyzyjne zaobserwowanie fragmentw odrniajcych si od Aktywnego Widoku. Nastpnie moesz przybliy interesujcy ci fragment, by dokadnie przeanalizowa zaistnia sytuacj.
Przy przesuwaniu krawdzi kalki zawarto okna po obu jej stronach bdzie si dynamicznie zmieniaa.
Po zwolnieniu klawisza myszki, krawd wirtualnej kalki powrci do pierwotnego pooenia.
Porada 5: Uyj Odsaniaczy do odchylania krawdzi wirtualnej kalki

Ta funkcja jest przydatna do rozpoznawania rnic pomidzy Podrysem i Aktywnym Widokiem w przypadku ich wzajemnego nakadania. Przesuwajc Odsaniacze bdziesz mg obserwowa Aktywny Widok po jednej stronie, a Podrys po drugiej. Uzyskany efekt mona porwna do odchylania krawdzi kalki w celu precyzyjnego sprawdzenia co jest pod spodem.
Porada 6: Tymczasowo Odsu Podrys

Uyj tej funkcji w przypadku, jeli widok w oknie obejmuje fragment projektu, w ktrym zawarto Podrysu rni si od zawartoci Aktywnego Widoku i konieczne jest szybkie sprawdzenie co si znajduje pod spodem
159
Kliknij przycisk Tymczasowo odsu Podrys w palecie Podrys i Porwnanie. Kliknij wewntrz okna. Kursor zmieni ksztat na Rczk i bdziesz mg tymczasowo odsun Podrys. Ponowne kliknicie przywrci Podrys do pierwotnego pooenia.
Optymalizacja Linii
Zaznacz w oknie przynajmniej dwa elementy linearne, ktre chciaby podda procesowi Optymalizacji Linii. Do elementw linearnych zaliczamy linie, polilinie, uki i okrgi. Uwaga: Optymalizacja Linii nie wpywa na elementy posiadajce strzaki. Polecenie Optymalizacja Linii (Edycja > Zmiana Geometrii > Optymalizacja Linii) uruchamia Kreatora Optymalizacji Linii. To polecenie jest take dostpne w pasku narzdzi Edytuj Elementy.
Optymalizacja Linii i Wypenie w oknach rysunkowych

Dlaczego optymalizowa?
Szereg funkcji ArchiCADa pozwala na tworzenie "rozbitych" elementw. Detale, Obszary 2D oraz Przekroje w trybie Rysunku skadaj si z elementw 2D (linii i wypenie) utworzonych na podstawie elementw konstrukcyjnych Modelu. Importowane do ArchiCADa pliki DWG rwnie skadaj si (czstokro z bardzo wielu) linii i wypenie. W oknach rysunkowych czasami zachodzi potrzeba dopracowania ich zawartoci przed publikacj. Rozbite elementy wygenerowane na podstawie modelu mog czsto zawiera zbdne elementy (zbdne lub nakadajce si linie i wypenienia), ktre utrudniaj dalsz edycj rysunku. Dogodnym rozwizaniem jest skorzystanie z funkcji Optymalizacji Linii i Wypenie. Optymalizacja Linii i Optymalizacja Wypenie to dwie odrbne funkcje uruchamiane niezalenie od siebie. Zaznacz elementy, a nastpnie uruchom jedn z tych funkcji (Edycja > Zmiana Geometrii > Optymalizacja Linii/Wypenie...).
Klikajc przycisk Nastpne> u dou kadej strony Kreatora wybierz opcje optymalizacji, ktrym chcesz podda zaznaczone elementy. Wicej szczegw, patrz Ustawienia Optymalizacji Linii w Pomocy ArchiCADa. Na ostatniej stronie kliknij przycisk Optymalizuj aby rozpocz proces Optymalizacji Linii. Po zakoczeniu Optymalizacji zostanie wywietlone okno podsumowania zawierajce list elementw, ktre zostay usunite lub poczone w trakcie procesu Optymalizacji Linii. U dou tego okna znajduje si opcja Nastpnym razem wywietlaj uproszczone okno Optymalizacji Linii, ktra pozwala na pominicie kolejnych stron Kreatora przy nastpnym wywoaniu polecenia Optymalizacja Linii.
160
Optymalizacja Wypenie
Zaznacz w oknie przynajmniej dwa wypenienia, ktre chciaby podda procesowi Optymalizacji Wypenie. Polecenie Optymalizacja Wypenie (Edycja > Zmiana Geometrii > Optymalizacja Wypenie) otwiera okno Ustawienia Optymalizacji Wypenie. Wybierz opcje, ktrych chciaby uy w trakcie procesu Optymalizacji Wypenie.
Okno Ustawienia Optymalizacji Linii zawiera te same opcje co Kreator, jednak s one zgrupowane w jednym oknie dialogowym.
161
162
Wirtualny Budynek
Wirtualny Budynek
W ArchiCADzie buduje si rzeczywistych rozmiarw Wirtualny Budynek korzystajc z wirtualnych elementw budynku. Jeeli model wykonany jest poprawnie, mona na jego podstawie automatycznie wygenerowa potrzebne rysunki (z nieznacznymi poprawkami 2D), wizualizacje oraz obliczenia. Wykorzystujc wirtualne ciany, otwory, stropy, supy, belki i dachy architekt wirtualnie konstruuje budynek, zamiast skada rysunki z linii i innych elementw 2D. Elementy ArchiCADa s "inteligentne": s nie tylko zbiorami linii czy powierzchni 3D, lecz posiadaj zestaw moliwych do zdefiniowania parametrw. Na przykad, jednymi z licznych parametrw ciany s grubo, wysoko oraz materia, z ktrego jest ona wykonana. Inteligentne elementy ArchiCADa cz si ze sob automatycznie a w widokach 2D wywietlane s zgodnie z konwencjami rysunku architektonicznego. Dziki temu, gdy tylko ukoczony zostanie etap modelowania, przygotowanie dokumentacji projektu przestaje by czasochonnym procesem. Prawdziwa zaleta koncepcji Wirtualnego Budynku uwidacznia si jednak dopiero w momencie, gdy zachodzi potrzeba dokonania zmian w gotowym projekcie. Gdy projekt utworzony jest tylko z oddzielnych rysunkw 2D, zmiany musz zosta wprowadzone na kadym rysunku. W ArchiCADzie sytuacja wyglda inaczej; modyfikujesz model w jednym miejscu po czym wszystkie wygenerowane wczeniej rysunki zostaj automatycznie zaktualizowane. Widoki Modelu su pniej jako podstawa przy tworzeniu rysunkw architektonicznych (umieszczonych na arkuszach) bdcych zasadnicz czci dokumentacji projektu. Jak mona si przekona, Widoki Modelu prezentuj rne aspekty Wirtualnego Budynku. W perspektywie 3D, mona zobaczy aktualny wygld Wirtualnego Budynku. Na Rzucie, Wirtualny Budynek (WB) przedstawiony jest w formie dwuwymiarowego rysunku technicznego. W oknach Przekroju/Elewacji i Rozwini cian elementy s generowane na podstawie modelu 3D; nie mona zatem tworzy tam nowych elementw modelu, lecz tylko oglda je i modyfikowa. Mimo e okno Dokumentu 3D jest generowane z okna 3D, jest to dokument typu 2D, w ktrym mona wstawia opisy i wymiary oraz wywietla przekroje elementw warstwowych w 3D. W oknach zwanych Zestawieniami Interaktywnymi, Wirtualny Budynek przedstawiony jest w formie tabel, a kada dokonana tutaj zmiana zostaje przeniesiona na model Wirtualnego Budynku i jego dokumentacj.
Widoki Modelu ArchiCADa

O Widokach Modelu ArchiCADa
Dostp do modelu Wirtualnego Budynku moliwy jest poprzez rnego rodzaju Widoki Modelu. Widoki Modelu peni de podstawowe funkcje. Po pierwsze, poprzez widoki tworzy si i modyfikuje elementy Wirtualnego Budynku. Po drugie, zachowane
Opracowujc kady z aspektw Wirtualnego Budynku, pracujesz w Widokach Projektu. Moesz przechodzi pomidzy rnymi Widokami Projektu i zapamitywa je w postaci Widokw. Wicej szczegw, patrz Struktura Nawigatora na stronie 67. Dostpne polecenia i funkcje zale od typu aktywnego okna. Za kadym razem gdy uaktywnisz okno, jego zawarto zostanie automatycznie przebudowana, aby odzwierciedli aktualny stan modelu. Polecenie Widok > Odwie > Przebuduj jest dostpne we wszystkich oknach konstrukcyjnych. Przebudowuje ono Model w biecym oknie.
163
Wirtualny Budynek
Wicej szczegw, patrz Podsumowanie Polece Przebudowania na stronie 194. Jednoczenie moe by otworzone tylko jedno okno Rzutu i jedno Okno 3D. Chocia moliwe jest otwarcie wielu okien poszczeglnych typw Widokw Projektu (np. kilka okien Przekroju/Elewacji/R), domylnie ArchiCAD otwiera kolejne Widoki Projektu w tym samym oknie danego typu. Aby otworzy nowy widok w nowym oknie, naley wybra polecenie z menu kontekstowego wybranego elementu Nawigatora.
Moesz przesuwa widok w oknie i zmienia jego powikszenie tak, aby dopasowa go do aktualnie wykonywanej pracy, wykorzystujc do tego ikony skrtw znajdujce si w dolnym pasku przewijania kadego okna lub za pomoc polece z menu Widok > Powikszenie. Szczegy, patrz Nawigacja na stronie 59. Aby zmaksymalizowa obszar roboczy, tak by aktywne okno wraz z paletami zajmowao ca przestrze na monitorze, moesz uy polecenia Okna > Peny ekran. Polecenie Okna > Peny ekran i Ukryj wszystkie Palety dziaa podobnie, jednak dodatkowo chowa wszystkie palety. W poniszych rozdziaach omwiono sposoby pracy we wszystkich oknach Widokw Modelu ArchiCADa
Okno Rzutu
Podstawowym obszarem roboczym, w ktrym odbywa si wikszo pracy nad Projektem jest okno Rzutu. W tym oknie Projekt wywietlany jest w formie tradycyjnego, architektonicznego rzutu. Gdy uruchomisz ArchiCADa, pierwszym oknem, ktre zobaczysz bdzie wanie okno Rzutu. Kada kondygnacja Wirtualnego Budynku posiada swj Rzut. ArchiCAD daje swobod w sposobie przedstawiania elementw konstrukcyjnych w oknie Rzutu, dziki ustawieniom Paszczyzny Cicia i opcjom Zakresu Widocznoci Elementw. Opcje te umoliwiaj przedstawienie fragmentw budynku przebiegajcych przez wiele kondygnacji (a zatem znajdujcych si na rnych rzutach) lub rzutowanie fragmentw elementw znajdujcych si poniej/powyej paszczyzny cicia. Ponisze akapity przybliaj dziaanie tych opcji. Naley jednak zauway, e rzutowania te nie s prawdziwymi widokami 3D danego elementu, lecz raczej symbolicznym ich przedstawieniem. W konsekwencji, wywietlanie a zwaszcza automatyczne znajdowanie przeci pomidzy skomplikowanymi wielokondygnacjowymi elementami (tylko na Rzucie) moe wykazywa pewne ograniczenia w przedstawianiu prawdziwego modelu. Sposb wywietlania i dostpno elementw na Rzucie zaley od:
Jeeli wolisz zawsze otwiera dodatkowe okno otwierajc nowy widok, (z poziomu menu lub dwukrotnie klikajc nazw widoku w Nawigatorze), zmie domylne ustawienia dotyczce otwierania okien w menu Opcje > rodowisko pracy > Wicej opcji.
164
Wirtualny Budynek
wybranych opcji w oknie dialogowym Ustawie narzdzia danego elementu, w tym ustawie wywietlania na Rzucie;
Kondygnacje
O Kondygnacjach
Kondygnacje w ArchiCADzie, podobnie jak w rzeczywistoci, dziel przestrze w pionie i pozwalaj na odwzorowanie struktury kondygnacji rzeczywistego budynku. Kondygnacje s zwykle wykorzystywane do rysowania oddzielnie kadego pitra wielopitrowej konstrukcji. Kada kondygnacja w Projekcie jest okrelona za pomoc numeru i nazwy w zakadce Mapa Projektu palety Nawigatora. Podwjne kliknicie nazwy kondygnacji w tej palecie powoduje wywietlenie danej kondygnacji w oknie Rzutu. Nazwa biecej kondygnacji jest wywietlana na pasku tytuu okna Rzutu. Wzniesienie (lub wzgldne wzniesienie podstawy) elementw konstrukcyjnych wstawianych na poszczeglnych kondygnacjach jest obliczane wzgldem wybranej kondygnacji: Kondygnacji Macierzystej danego elementu konstrukcyjnego bd Biecej Kondygnacji. (Wzniesienie Podstawy, w oknie dialogowym Ustawie elementw konstrukcyjnych, zgodnie z ilustracj. ) Szczegy, patrz Okrel Kondygnacj Macierzyst na stronie 170.
ustawienia Paszczyzny Cicia dla Rzutu;
Wicej szczegw, patrz Paszczyzna Cicia dla Rzutu (Ustawienia globalne) na stronie 169. ustawie Warstwy, na ktrej znajduje si element (elementy na ukrytych warstwach nie bd widoczne; Elementy na zablokowanych warstwach nie mog by edytowane).
Szczegy, patrz Warstwy na stronie 26. Zmiany modelu dokonane w oknie Rzutu zostan natychmiast uwzgldnione w oknach 3D, Detalu/Obszaru 2D oraz Przekroju/Elewacji/R oraz Dokumentu 3D. Moliwa jest rwnie sytuacja odwrotna: zmiany dokonane w innych oknach, zostan wywietlone natychmiast po uaktywnieniu okna Rzutu. W zalenoci od wybranych ustawie aktualizacji dla okien Przekroju/Elewacji/R, aktualizacja moe odbywa si automatycznie lub poprzez rczne wywoanie odpowiedniego polecenia. Szczegy, patrz Aktualizacja (Przebudowanie) Przekrojw na stronie 193 oraz Aktualizacja Okna Detalu na stronie 214.
Nawigacja pomidzy Kondygnacjami

Aby nawigowa pomidzy kondygnacjami, wykonaj jedn z poniszych czynnoci:
165
Wirtualny Budynek
W Mapie Projektu Nawigatora kliknij dwukrotnie Kondygnacj, ktr chciaby wywietli. Wybierz kondygnacj z okna Ustawie kondygnacji w opcji Projekt > Ustawienia kondygnacji: kliknij jej nazw a nastpnie wcinij OK aby zamkn okno i wywietli na Rzucie zaznaczon kondygnacj. Uyj zapamitanych skrtw klawiaturowych aby przeskakiwa pomidzy kondygnacjami Uyj Mini-Nawigatora (patrz poniej)
Okrelanie wywietlania Kondygnacji w 3D

Domylnie w Widoku 3D wszystkie kondygnacje s widoczne, mona jednak ograniczy zakres wywietlanych kondygnacji poleceniem Widok > Elementy w Widoku 3D > Filtruj Elementy widoczne w 3D dostpnym rwnie w pasku narzdzi Wizualizacji 3D. Wybierz zakres kondygnacji, ktre chciaby wywietli w 3D. Opcja Przytnij elementy zgodnie z zakresem kondygnacji oznacza, e model zostanie docity do poziomych paszczyzn ograniczajcych kondygnacje z gry i z dou. Jeeli pole to nie bdzie zaznaczone, wszystkie elementy znajdujce si przynajmniej czciowo w zakresie dowolnej z wybranych kondygnacji zostan wywietlone w caoci (nie bd przycite). Wywietlenie kondygnacji w oknie 3D, zgodnie z ustawieniami w oknie Filtrowanie elementw, w naturalny sposb wpynie na Dokumenty 3D utworzone z tego rda 3D. Wicej szczegw, patrz Filtruj Elementy widoczne w 3D na stronie 180. Zobacz take Dokument 3D na stronie 204.
Skrty dotyczce Kondygnacji w Mini Nawigatorze

Moesz skorzysta ze skrtw znajdujcych si w pasku Narzdzi Mini Nawigatora. Komenda Pitro wyej powoduje aktywacj nastpnej kondygnacji powyej. Pitro niej powoduje przejcie na kondygnacj znajdujc si poniej biecej. Jeeli podjta zostanie prba przejcia na nieistniejc kondygnacj, pojawi si okno dialogowe Utwrz kondygnacj.
Okrelanie wywietlania Kondygnacji w oknach Przekrj/Elewacja/R

Polecenie Id na kondygnacj w pasku narzdzi Mini-Nawigatora powoduje otwarcie okna dialogowego, w ktrym wywietlana jest liczba dostpnych kondygnacji, na ktre moemy si przenie. Wpisanie numeru kondygnacji z poza istniejcego zakresu spowoduje przeniesienie na jedn ze skrajnych spord istniejcych kondygnacji. W widokach Przekroju/Elewacji/R mona okreli pionowy zakres zawierajcy cae kondygnacje lub tylko ich czci. Dodatkowo w widokach tego typu mog by wywietlane Poziomy Kondygnacji. Zobacz Okrel Zasig Poziomy/Pionowy Widoku Projektu w Przekroju na stronie 187, oraz Poka/Ukryj Linie Poziomu Kondygnacji w widokach Przekrj/Elewacja/R na stronie 168.
166
Wirtualny Budynek
Zarzdzanie Kondygnacjami
Uyj okna dialogowego Projekt > Ustawienia kondygnacji aby tworzy, usuwa i zarzdza kondygnacjami. Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Ustawienia Kondygnacji w Pomocy ArchiCADa. Ustawienia Kondygnacji oraz polecenia zwizane z ich obsug s rwnie dostpne: w menu kontekstowym kondygnacji zaznaczonej w Mapie Projektu lub Mapie Widokw Nawigatora. w pasku narzdzi Mini Nawigatora.
Wstaw wyej: Nowa kondygnacja zostanie umieszczona ponad zaznaczon kondygnacj (w oknie Ustawie kondygnacji i w Nawigatorze). Wstaw poniej: Nowa kondygnacja zostanie umieszczona poniej zaznaczonej kondygnacji (w oknie Ustawie kondygnacji i w Nawigatorze).
Nowa kondygnacja pojawi si powyej lub poniej wybranej kondygnacji. Numerowanie zostanie automatycznie uaktualnione. Nie ma ogranicze dla iloci kondygnacji.
Tworzenie nowej kondygnacji poprzez pasek narzdzi Mini-Nawigator

Jeeli w Mini Nawigatorze wybierzesz polecenie Pitro wyej/Pitro niej w przypadku, gdy kolejna kondygnacja jeszcze nie istnieje, pojawi si inny rodzaj okna Utwrz Now Kondygnacj, w ktrym bdziesz mg wpisa Nazw, Wzniesienie oraz Wysoko nowej kondygnacji.
Utwrz Now Kondygnacj 1) Przejd do okna dialogowego Projekt > Ustawienia

kondygnacji.
Kopiowanie/Przenoszenie elementw pomidzy Kondygnacjami

Istnieje moliwo kopiowania elementw pomidzy kondygnacjami. Przejd do okna Projekt > Ustawienia Kondygnacji. Uyj polece w sekcji "Modyfikuj elementy z zaznaczonej kondygnacji" aby wyci, skopiowa lub wklei wszystkie elementy bd elementy wybranych typw z jednaj kondygnacji na inn. Szczegy, patrz Okno dialogowe Ustawienia Kondygnacji w Pomocy ArchiCADa.
2) Kliknij przycisk Wstaw wyej lub Wstaw niej by

Opcjonalnie:
wstawi now kondygnacj powyej lub poniej kondygnacji zaznaczonej na licie.
1) Zaznacz kondygnacj w Mapie Projektu Nawigatora. 2) Uyj polecenia Utwrz Now Kondygnacj z menu
kontekstowego. Wpisz nazw dla nowej kondygnacji. Wybierz opcj wstawienia nowej kondygnacji:
Linie Poziomw Kondygnacji

Linie Poziomw Kondygnacji informuj o rozmieszczeniu kondygnacji na Przekrojach/Elewacjach/R. Moliwe jest ustawienie wywietlania linii poziomw kondygnacji w poszczeglnych widokach Przekroju/Elewacji/R. Wywietlane
167
Wirtualny Budynek
bd tylko linie odpowiadajce tym kondygnacjom, ktre zawarte s w zakresie Przekroju/Elewacji/R. Znaczniki Kondygnacji s elementami bibliotecznymi. Pooenie i parametry Znacznikw Kondygnacji mog by edytowane w Ustawieniach Przekroju/Elewacji/R. Szczegy, patrz Panel Poziomy Kondygnacji (Narzdzie Przekrj) w Pomocy ArchiCADa.
Edytuj Poziomy Kondygnacji
Poka/Ukryj Linie Poziomu Kondygnacji w widokach Przekrj/Elewacja/R

Dla kadego okna Przekrj/Elewacja/Rozwinicie cian, mona indywidualnie okreli wywietlanie Linii Poziomw Kondygnacji. W celu ustawienia tych opcji otwrz okno dialogowe Ustawienia Przekrj/Elewacja/R, przejd do panelu Poziomy Kondygnacji i uyj rozwijanego przycisku Poka Poziomy Kondygnacji.
Uwaga: Istniej moliwo okrelenia wywietlania Linii Poziomw Kondygnacji dla kadej kondygnacji. Przejd do okna Projekt > Ustawienia kondygnacji i zaznacz odpowiednie pola w kolumnie "Linie Poziomw Kondygnacji". Linie Poziomw Kondygnacji dla ktrych nie bdzie zaznaczona ta opcja nie bd wywietlane w adnym z okien Widokw Modelu.
Za pomoc trybu edycji kondygnacji moesz modyfikowa wzniesienie kadej kondygnacji lub zestawu kondygnacji wewntrz okna:
1) Wybierz polecenie z menu Projekt > Edytuj Poziomy
Kondygnacji lub to samo polecenie z menu kontekstowego dostpnego pod prawym przyciskiem myszy w oknie Przekroju/Elewacji/R. wywietlana jest ta paleta, aktywny jest Tryb edycji poziomw umoliwiajcy edytowanie wysokoci kondygnacji poprzez przesuwanie ich linii poziomw.
2) Pojawi si paleta Edycji Poziomw Kondygnacji. Dopki
168
Wirtualny Budynek
Paszczyzna Cicia dla Rzutu (Ustawienia globalne)

3) Wybierz jeden z czterech dostpnych trybw:
Edytuj tylko wybrany poziom Edytuj poziomy poniej wybranego Edytuj poziomy powyej wybranego Edytuj wszystkie poziomy przemieci. Kursor przyjmie ksztat znaczka Mercedesa . (Upewnij si czy kursor znajduje si nad sam lini a nie na Znacznikach po obu jej kocach) Kliknij i przecignij Lini aby zmieni poziom wzniesienia kondygnacji. poziomw kondygnacji. Elementy konstrukcyjne 3D (ciany, Przegrody strukturalne, Supy, Belki i Dachy) wywietlane s na Rzucie w taki sposb, jakby byy przecite teoretyczn poziom paszczyzn; to wanie jest Paszczyzna Cicia dla Rzutu. Domylna wysoko tej paszczyzny (mierzona od podstawy biecej kondygnacji) zaley od przyjtych norm architektonicznych, istnieje jednak moliwo ustalenia dowolnej Paszczyzny Cicia dla biecego okna za pomoc okna dialogowego Ustawie Paszczyzny Cicia dla Rzutu. Aby zdefiniowa Paszczyzn Cicia, uyj polecenia Dokument > Paszczyzna Cicia dla Rzutu aby otworzy okno dialogowe Ustawie Paszczyzny Cicia dla Rzutu.
4) Najed kursorem na Lini poziomu kondygnacji, ktr chcesz
5) Kliknij OK aby zatwierdzi zmiany i opuci Tryb edycji

Elementy znajdujce si na zmodyfikowanych kondygnacjach przyjm wartoci wzniesienia odpowiednio do poziomu ich kondygnacji macierzystych.
Uwaga: Paszczyzna Cicia nie wpywa na wywietlanie Siatek, Stropw ani Obiektw (w tym Schodw). Jednake,
169
Wirtualny Budynek
Schody i inne Obiekty GDL mog zosta ustawione tak, by przy wywietlaniu uwzgldniay ustawienia Paszczyzny Cicia. Wpisz warto Wzniesienia Paszczyzny Cicia do Biecej kondygnacji. Jeli chcesz aby wszystkie elementy konstrukcyjne wywietlane byy w caoci, na wszystkich kondygnacjach (jest to domylnie ustawienie dla elementw konstrukcyjnych), pozostae parametry tego okna dialogowego nie s istotne. Wzgldny Zakres Widocznoci oraz Bezwzgldny Zakres Widocznoci - pozostae parametry Ustawie Paszczyzny Cicia maj znaczenie tylko wtedy, gdy ktry z elementw konstrukcyjnych ma ustawion Granic wywietlania. Ustawienia Paszczyzny Cicia dla Rzutu s parametrami globalnymi; biece ustawienia maj zastosowanie do wszystkich kondygnacji projektu. Po okreleniu globalnych ustawie Paszczyzny Cicia dla Rzutu, moesz dodatkowo dostosowa wywietlanie indywidualnych elementw konstrukcyjnych (cian, Supw, Belek oraz Dachw) w ich oknach dialogowych ustawie. Szczegy, patrz Sposoby wywietlania elementw na Rzutach na stronie 170.
Sposoby wywietlania elementw na Rzutach

Podczas gdy ustawienia Paszczyzny Cicia biecej kondygnacji s parametrami globalnymi tzn. obowizujcymi w caym projekcie, istnieje moliwo ustawienia indywidualnych preferencji wywietlania dla poszczeglnych elementw konstrukcyjnych. Ustawienia opisane poniej (Kondygnacja Macierzysta, Poka na Kondygnacjach, Reprezentacja na Rzucie oraz Granica Widocznoci) mona znale w oknie dialogowym Ustawie Narzdzi.
Okrel Kondygnacj Macierzyst

W panelu Geometria i pooenie Okien Ustawie narzdzi konstrukcyjnych mona ustawi Kondygnacj macierzyst, ktrej bd przypisane poszczeglne elementy. W momencie wstawiania elementu zostanie on "poczony" z t, macierzyst, kondygnacj. Ustawienie Kondygnacji Macierzystej peni rol czynnika decydujcego przy: okreleniu, ktre czci elementy s wywietlane (zgodnie z ustawieniami Poka na Kondygnacjach) wyznaczeniu Wzgldnego Wzniesienia Podstawy elementw (w polu Wzgldne Wzniesienie Podstawy, w oknie Ustawie Narzdzia) rezerwowaniu elementw w Pracy Zespoowej definiowaniu kryteriw dla zestawie.
Okrel ustawienia Paszczyzny Cicia dla Rzutu indywidualnie dla poszczeglnych Widokw
Dla kadego Widoku moesz oddzielnie okreli ustawienia Paszczyzny Cicia dla Rzutu, uywajc przycisku Paszczyzna Cicia dla Rzutu dostpnego w oknach Ustawienia Widoku.
W oknie dialogowym Domylnych Ustawie Narzdzi, wybierz Kondygnacj Macierzyst dla elementw wstawianych za pomoc danego narzdzia. Automatycznie: Ta opcja jest dostpna tylko dla cian, Przegrd Strukturalnych, Belek, Supw oraz Dachw.
170
Wirtualny Budynek
Przy ustawieniu automatycznym ArchiCAD przypisuje elementy do kondygnacji, na ktrej element jest wstawiany (do ktrej naley linia odniesienia lub podstawa elementu). W wikszoci przypadkw gwarantuje to przypisanie elementu do najbardziej uzasadnionej Kondygnacji Macierzystej. Jeeli zmodyfikujesz element w ten sposb, e jego linii bd punkt odniesienia znajdzie si na innej kondygnacji, program automatycznie dostosuje ustawienie Kondygnacji Macierzystej. Wybierz Kondygnacj Macierzyst: Uyj tej opcji jeeli chcesz powiza element z konkretn kondygnacj. Moesz wybra biec kondygnacj (znajdujc si na szczycie rozwijanej listy), lub wybra opcj Wybierz kondygnacj... aby wybra dowoln spord zdefiniowanych w Projekcie kondygnacji. Element zostanie wstawiony na wybran w tym miejscu kondygnacj. Pole Kondygnacja Macierzysta zawsze wywietla kondygnacj w nawizaniu do biecej kondygnacji (patrz ilustracja). Uwaga: Bieca kondygnacja ustawiona w oknie Domylnych Ustawie Narzdzia bdzie rna w zalenoci od tego, na ktrej kondygnacji aktualnie pracujesz. Uwaga: W pewnych okolicznociach, Kondygnacja Macierzysta nowo tworzonego elementu moe nie istnie. Na przykad, jeli Kondygnacja Macierzysta bdzie wyraona jako "Bieca + 2" w trjkondygnacjowym budynku, bdc na pierwszej kondygnacji taka definicja bdzie si odnosia do kondygnacji trzeciej. Po przejciu na drug kondygnacj oznaczaaby ona kondygnacj czwart, jednak taka kondygnacja w budynku nie istnieje. W takim przypadku ArchiCAD zmodyfikuje ustawienie w taki sposb, aby Kondygnacj Macierzyst bya kondygnacja ostatnia. Ustawienie Kondygnacji Macierzystej moe by te stosowane do okrelania Wzgldnego Wzniesienia Podstawy elementw zarwno w oknach 2D jak i 3D. Na przykad, moge wstawi cian przebiegajc przez kilka kondygnacji na stropie, nieznacznie poniej biecej kondygnacji. Chciaby jednak mierzy jej wzniesienie do biecej kondygnacji
a nie kondygnacji, do ktrej naley strop. W takim przypadku moesz wybra, e Macierzyst Kondygnacj dla tej ciany bdzie kondygnacja bieca.
Kontrolowanie wywietlania elementw na poszczeglnych kondygnacjach (Poka na Kondygnacjach)

Rozwijane menu Poka na Kondygnacjach w panelu Rzut i Przekrj okna dialogowego Ustawienia Narzdzia pozwala na zdecydowanie, czy element bdzie wywietlany na wszystkich kondygnacjach przez ktre przechodzi, czy tylko na wybranych. Opcje dostpne w czci Poka na kondygnacjach mog rni si w zalenoci od elementu konstrukcyjnego, zgodnie z poniszym opisem. W przypadku ciany, Przegrody Strukturalnej czy Supa, masz do wyboru nastpujce opcje:
Wszystkich: Element bdzie wywietlany i dostpny do edycji na wszystkich kondygnacjach, w zakresie ktrych si znajduje w przestrzeni. Jeeli ta opcja jest dostpna, przewanie bdzie najbardziej odpowiednia. Tylko na wasnej: Element bdzie widoczny tylko na wasnej Kondygnacji Macierzystej. (Jeeli element jest wstawiony w taki sposb, e nie przechodzi przez Kondygnacj Macierzyst, wwczas jedynym sposobem aby element by widoczny jest wybranie jednej z nastpujcych opcji Reprezentacji na Rzucie: Przekrj jako symbol, Tylko Obrys, Wszystko jako Pozawidokowe.)
171
Wirtualny Budynek
W przypadku Dachu:
Zobacz take Typy linii elementw wywietlanych na innych kondygnacjach na stronie 172. Tylko na wasnej: Dach bdzie widoczny tylko na wasnej kondygnacji macierzystej. (Jeeli element jest wstawiony w taki sposb, e nie przechodzi przez Kondygnacj Macierzyst, wwczas jedynym sposobem aby element by widoczny jest wybranie jednej z nastpujcych opcji Reprezentacji na Rzucie: Przekrj jako symbol, Tylko Obrys, Wszystko jako Pozawidokowe.) Wasnej i jednej kondygnacji powyej/poniej/po jednej w gr i w d: Dach bdzie wywietlony na wasnej kondygnacji oraz na jednej kondygnacji powyej i/lub poniej. Na wszystkich kondygnacjach: Obrys dachu - bez wzgldu na jego rzeczywiste pooenie - bdzie wywietlany na kadej kondygnacji projektu. Wszystkich: Dach bdzie wywietlany i dostpny do edycji na wszystkich kondygnacjach, ktre fizycznie przecina. Uytkownika: Wybierz t opcj, jeeli chcesz okreli wasne ustawienia wywietlania obrysu i wypenienia dachu. Pojawi si okno dialogowe Poka na kondygnacjach - parametry uytkownika, gdzie moesz zdefiniowa opcje wywietlania na kondygnacjach, oddzielne dla obrysu i wypenienia elementu . (Po skonfigurowaniu Ustawie wasnych, uyj opcji Edytuj parametry uytkownika, aby dokona zmian.) W przypadku Belek, dostpne s te same opcje co dla Dachu, oprcz Ustawie wasnych:
Obiekty i Schody maj wasne opcje wywietlania: Kondygnacji powyej i Kondygnacji poniej. W ten sposb mona okreli aby elementy nie byy w ogle wywietlane w kondygnacji macierzystej.
W przypadku Stropu lub Siatki, dostpne s te same opcje co dla Dachu, poza opcj Wszystkie kondygnacje (poniewa w przypadku tych elementw nie istniej wersje wielokondygnacjowe):
Typy linii elementw wywietlanych na innych kondygnacjach

Dla Stropw, Siatek, niektrych Elementw bibliotecznych i Schodw: Obrysy elementw na innych kondygnacjach bd
172
Wirtualny Budynek
wywietlane zgodnie z ustawieniami wprowadzonymi w oknie Opcje > Preferencje Projektu > Elementy Konstrukcyjne.
2) Rzut: wywietla powierzchni przecicia elementu oraz
Wybieranie sposobu reprezentacji elementw na Rzucie

Uyj opcji zawartych w rozwijanym menu Reprezentacja na Rzucie aby wybra jedn z metod wywietlania cian, Przegrd strukturalnych, Belek, Supw i Dachw na Rzucie. Funkcja ta umieszczona zostaa w panelu Rzut i Przekrj okna dialogowego Ustawie Narzdzia.
fragment znajdujcy si poniej. Jeeli zdecydujesz si na jedn z opcji rzutowania (Rzut i Pozawidokowe lub Rzut), bdziesz mg okreli widoczno elementw znajdujcych si poniej paszczyzny cicia za pomoc opcji Granica widocznoci. Szczegy, patrz Definiowanie zakresu widocznoci rzutowanych elementw (Granica widocznoci) na stronie 174. 3) Tylko Przekrj: wywietlana jest tylko powierzchnia przecicia z Paszczyzn Cicia dla Rzutu. Dostpne s rwnie dodatkowe opcje wywietlania: 4) Przekrj jako symbol: (Dostpny tylko dla niepochylonych i niezoonych cian oraz dla pionowych lub zoonych supw.) Przy tej opcji cay rzut nienachylonych i niezoonych cian lub pionowych (prostych lub profilowanych) supw bdzie wywietlany jako przekrj z zastosowaniem jego ustawie atrybutw linii przekrojowej i wypenienia przekroju, bez wzgldu na wysoko pooenia elementu. Opcja ta jest dostpna tylko dla prostych cian lub supw (take tych o profilu zoonym), tylko wtedy, gdy przy funkcji Poka na Kondygnacjach jest wybrana opcja Tylko na wasnej. Ustawienia Paszczyzny Cicia dla Rzutu nie wpywaj na wywietlanie tych elementw. 5) Symbol i Pozawidokowe: Opcja wywietlenia jest dostpna jedynie dla Przegrd Strukturalnych. Zobacz Ustawienia Przegrody Strukturalnej Strona SystemuPanel Rzut i przekrj w Pomocy ArchiCADa.
6) Tylko Obrys: Cakowity obrys elementu wywietlany jest 1) Rzut i Pozawidokowe: wywietla przycity fragment
elementu (tzn. znajdujcy si poniej Paszczyzny Cicia dla Rzutu) oraz jego odcit cz (tzn. fragment, ktry znajduje si powyej Paszczyzny Cicia dla Rzutu.) Uwaga: Rzut i Pozawidokowe jest domylnym ustawieniem wywietlania dla pochylonych i zoonych cian/kolumn oraz dla wszystkich dachw i belek.
tylko przy pomocy atrybutw przypisanych do linii widokowych. (Atrybuty elementw widokowych definiuje si w sekcji Obrys panelu Rzut i Przekrj okna dialogowego Ustawienia Narzdzia.)
173
Wirtualny Budynek
7) Wszystko jako Pozawidokowe: cakowity obrys elementu

wywietlony jest za pomoc linii pozawidokowych. (Atrybuty elementw pozawidokowych definiuje si w sekcji Obrys panelu Rzut i Przekrj okna dialogowego Ustawienia Narzdzia.) Uwaga: Otworzenie w ArchiCADzie projektw utworzonych we wczeniejszych wersjach programu, spowoduje, e zastosowane zostan domylne ustawienia wywietlania elementw konstrukcyjnych na rzucie odpowiadajce tradycyjnym konwencjom architektonicznym dla tych elementw. Po otworzeniu takiego pliku, mona zmienia ustawienia wywietlania elementw na Rzucie wedle potrzeb.
1) Wzgldny Zakres Widocznoci: Wybierz t opcj aby

wywietli element w pewnym zakresie kondygnacji (bieca kondygnacja plus wskazana liczba kondygnacji powyej i poniej oraz opcjonalnie Wzniesienie) Jeli wybierzesz t opcj, element bdzie wywietlany na kondygnacjach zdefiniowanych jako Wzgldny Zakres Widocznoci (tj. liczba kondygnacji w obu kierunkach, na ktrych element bdzie widoczny) w menu Dokument > Paszczyzna Cicia dla Rzutu. W szczeglnych sytuacjach, ustawienia biecej Paszczyzny Cicia dla Rzutu oraz Wzgldnego Zakresu Widocznoci mog wchodzi w konflikt: Gdy poziom Paszczyzny Cicia znajduje si poza biecym Zakresem Widocznoci (np. bardzo maa wysoko kondygnacji zestawiona z domylnym poziomem Paszczyzny Cicia). W takim przypadku, Paszczyzna Cicia zostanie automatycznie przeniesiona do grnej granicy Zakresu (lub do dolnej granicy, gdyby Paszczyzna Cicia wypada poniej dolnego limitu). Gdy dolny Zakres widocznoci znajduje si ponad grnym limitem. W takiej sytuacji, dolny Zakres bdzie traktowany jak obydwa Zakresy (dolny i grny) widocznoci. Spowoduje to rwnie zrwnanie poziomu Paszczyzny Cicia jak w przypadku (1) powyej.
Definiowanie zakresu widocznoci rzutowanych elementw (Granica widocznoci)

Menu rozwijane Granica wywietlania zawiera opcje umoliwiajce zdefiniowanie zakresu, w jakim powinien by wywietlany element wielokondygnacjowy (ciana, Przegroda Strukturalna, Sup, Dach). Opcja ta jest dostpna tylko wwczas, jeli jako sposb Reprezentacji na Rzucie wybrano Rzut lub Rzut i Pozawidokowe.
Cay element (Ustawienia domylne): Element wywietlany bdzie na wszystkich kondygnacjach, ktre przecina.
Czasami zachodzi jednak potrzeba aby nie wywietla caego elementu. W takim przypadku masz dwie dodatkowe opcje wywietlania dostpne w menu rozwijanym Granica wywietlania:
2) Bezwzgldny Zakres Widocznoci: Opcja ta ustanawia doln

granic widocznoci (domylnie jest to Zero projektu) a nastpnie wywietla wszystkie fragmenty elementu ponad t granic.
174
Wirtualny Budynek
Gdy wybierzesz t opcj, Bezwzgldny Zakres Widocznoci zdefiniowany w Dokument > Paszczyzna Cicia dla Rzutu bdzie stanowi doln granic wywietlania elementu.
Szczegy, patrz Okno Ustawie Paszczyzny Cicia dla Rzutu w Pomocy ArchiCADa.
Podczas przegldania poszczeglnych kondygnacji, odpowiednio zmienia si zawarto Rzutu: chocia obrys cian jest zaznaczony na kadej kondygnacji, przecicia oraz fragmenty pozawidokowe s inne na kadej kondygnacji.
Przykady ustawie wywietlania na Rzucie

Oto przykadowe ustawienia: Poka na kondygnacji: Automatycznie Oznacza to, i element konstrukcyjny bdzie wywietlany na Rzucie kadej kondygnacji Projektu, w zakresie ktrej znajduje si ten element (w przestrzeni). Wywietlanie na rzucie jako: Rzut i Pozawidokowe Z takim ustawieniem kady element konstrukcyjny zostanie wywietlony w caoci tzn. fragment poniej paszczyzny cicia, powierzchnia cicia i fragment ponad paszczyzn cicia, zgodnie z typami linii i pirami wybranymi w oknie dialogowym. Granica wywietlania: Cay element Ta opcja oznacza, e wywietlanie elementu nie jest ograniczone ani bezwzgldnym zakresem widocznoci ani zdefiniowanym zakresem. Poniej przedstawiono przykadowy budynek z pochyymi cianami:
175
Wirtualny Budynek
Nietypowe Wywietlanie Elementw konstrukcyjnych

W poniszym przykadzie, struktura budynku pokazana zostaa na 3 kondygnacjach: ciana kurtynowa - ustawiona jest na Rzut i Pozawidokowe oraz Cay element Ramy - (zrobione ze supw) - maj wybran opcj Tylko Przekrj Okrge, wielowarstwowe supy ustawione s na Rzut i Pozawidokowe oraz Wzgldny Zakres widocznoci (na kadej kondygnacji, widoczny jest tylko fragment przekroju)
176
Wirtualny Budynek
Sposb wywietlania poszczeglnych elementw w Oknie 3D jest kontrolowany za porednictwem opcji zgrupowanych w panelu Model ona dialogowego Ustawie Elementu. Ustawienia oglne majce wpyw na parametry wywietlenia okna 3D mona znale w opcji Ustawienia okna 3D. Zobacz Parametry okna 3D w Pomocy ArchiCADa. Polecenia, ktre wpywaj na zestaw elementw wywietlonych w 3D znajduj si w menu hierarchicznych Widok > Elementy w Widoku 3D oraz Widok > Tryb Widoku 3D. Te polecenia s take dostpne w pasku narzdzi Wizualizacja 3D.
Okno 3D
Okno 3D wywietla model w perspektywie lub aksonometrii: daje to moliwo zobaczenia rzeczywistej formy budynku (na zewntrz i wewntrz). Zarwno w perspektywie jak i w aksonometrii moesz edytowa model lub tworzy nowe elementy konstrukcyjne korzystajc z dowolnych narzdzi projektowych. Okno 3D jest powizane bezporednio z Rzutem oraz z oknami Przekroju/Elewacji/R: kada zmiana dokonana na Rzucie lub w oknach Przekroju/Elewacji/R zostanie odzwierciedlona w Oknie 3D (i odwrotnie). rdem kadego Dokumentu 3D jest Okno 3D. Po zmianie projekcji, paszczyzn cicia, poziomu powikszenia wybranych/zaznaczonych/filtrowanych elementw okna 3D, mona odpowiednio przedefiniowa Dokument 3D. Zobacz Dokument 3D na stronie 204. Specjalne techniki nawigacji w Oknie 3D pozwalaj na znacznie wygodniejsz eksploracj modelu, ni jest to moliwe w innych oknach. Wicej szczegw, patrz Nawigacja w Oknie 3D na stronie 62.
Otwrz Okno 3D
Aby otworzy lub uaktywni Okno 3D, naley wykona jedno z poniszych: wcisn klawisz F3 uy polecenia Okna > Okno 3D klikn przycisk okna 3D znajdujcy si w pasku narzdzi Wizualizacja 3D lub Mini-Nawigator. uy polece menu kontekstowego klikajc prawym przyciskiem puste miejsce w otwartym oknie.
W dalszych rozdziaach szczegowo zostay omwione metody pracy w Oknie 3D.
177
Wirtualny Budynek
Wywietl wszystko w 3D
Aby wywietli cay model w 3D, ignorujc zarwno bezporednie zaznaczenie elementw jak i ewentualny Obszar Zaznaczania, skorzystaj z polecenia Widok > Elementy w Widok 3D > Wywietl wszystko w 3D. Skrt dla tego polecenia to Ctrl + F5. Wywietlanie caego modelu poprzez polecenie Wywietl wszystko w 3D jest uzalenione od ogranicze wynikajcych z zastosowania kryteriw filtrujcych zdefiniowanych w oknie dialogowym Filtruj Elementy widoczne w 3D. Zobacz Filtruj Elementy widoczne w 3D na stronie 180.
zignoruje przy wywietlaniu Obszar Zaznaczania, a wywietli tylko bezporednio zaznaczone elementy. Polecenie Poka Selekcj/Obszar Zaznaczenia w 3D dziaa rwnie w momencie, gdy aktywne jest Okno 3D; wybranie tego polecenia po zaznaczeniu w Oknie 3D elementw spowoduje wywietlenie tylko zaznaczonych elementw. Pasek tytuu Okna 3D bdzie w takiej sytuacji zawiera napis "Zaznaczenie" oraz nazw kondygnacji macierzystej wywietlonego elementw. Jeeli w Oknie 3D znajduj si tylko bezporednio zaznaczone elementy i utworzysz nowe, pozostan one wywietlone dopki aktywne bdzie Okno 3D. Uwaga: Inne polecenie, Wywietl Zapamitan Selekcj w 3D wywietli Okno 3D w takiej postaci, jak przy ostatnim wywoaniu polecenia Poka Selekcj/Obszar Zaznaczenia w 3D. Domylnie to polecenie nie jest widoczne w menu ArchiCADa; Aby wywietli to polecenie musisz doda je do struktury menu lub do paska narzdzi w oknie Opcje > rodowisko pracy > Menu (lub Paski narzdzi). Szczegy, patrz Okno Dostosowywania Menu w Pomocy ArchiCADa.
Wywietl obszar zaznaczenia w 3D

Aby wywietli w 3D bezporednio zaznaczone elementy, uyj polecenia Widok > Elementy w Widoku 3D > Wywietl Selekcj/Obszar zaznaczania w 3D przy aktywnym dowolnym typie okna edycyjnego. (lub wybierz odpowiedni przycisk Wizualizacja 3D.) z paska narzdzi
Wywietlanie Obszaru Zaznaczenia w 3D

Aby wywietli w Oknie 3D tylko zawarto Obszaru Zaznaczenia, wybierz polecenie Widok > Elementy widoczne w 3D > Poka Selekcj/Obszar Zaznaczenia w 3D. W pasku tytuu Okna 3D pojawi si napis Obszar zaznaczania. Wicej informacji na temat definiowania Obszaru Zaznaczenie, patrz Obszar Zaznaczenia na stronie 87. Jeeli w oknie zdefiniowano zarwno Obszar Zaznaczenia, jak i bezporednie zaznaczenie elementw, omawiane polecenie zignoruje przy wywietlaniu Obszar Zaznaczania, a wywietli tylko bezporednio zaznaczone elementy.
Jeeli w oknie zdefiniowano zarwno Obszar Zaznaczenia, jak i bezporednie zaznaczenie elementw, omawiane polecenie
178
Wirtualny Budynek
W przypadku wstawienia elementw poza granicami Obszaru Zaznaczenia lub przesunicia istniejcych elementw poza granice tego Obszaru, elementy te natychmiast znikn z Okna 3D. Po przejciu do okna Rzutu bd one jednak widoczne. Aby zobaczy je w Oknie 3D, zmie Obszar zaznaczania (lub usu go) i powr do tego okna. Zaznaczenie elementu w przycitym Modelu 3D (poprzez uycie Obszaru zaznaczenia, lub Przekroju 3D) spowoduje wywietlenie wszystkich jego wierzchokw nawet, jeli element bdzie przycity. Wierzchoki i krawdzie przycitych elementw bd jednoczenie powodoway reakcj kursora.
Dziaanie obszaru zaznaczenia: Domylnie elementy wewntrz Obszaru zaznaczania zostan przycite do jego rozmiarw. Moliwe jest jednak wybranie opcji pozwalajcej na wywietlanie w 3D elementw znajdujcych si na zewntrz Obszaru Zaznaczenia: Przejd do okna dialogowego Widok > Elementy widoczne w 3D > Filtruj Elementy widoczne w 3D, a nastpnie zaznacz opcj Na zewntrz obszaru zaznaczenia. Zobacz Okno dialogowe Filtruj Elementy widoczne w 3D w Pomocy ArchiCADa. By w caoci wywietli elementy, ktrych cz znajduje si w Obszarze Zaznaczenia, wycz opcj Dotnij Elementy do Obszaru Zaznaczenia, ktra rwnie znajduje si w oknie Widok > Elementy widoczne w 3D > Filtruj Elementy widoczne w 3D).
W trakcie edycji przycitego elementu, zostanie tymczasowo wywietlony szkielet jego wszystkich krawdzi.
Domylne wywietlanie w 3D
Jeeli otworzysz Okno 3D nie korzystajc z adnych specjalnych polece wywietlania 3D, w oknie pojawi si ostatnio wywietlona zawarto bez wzgldu na to, co zostao zaznaczone w innych oknach.
Elementy w Oknie 3D opartym o Obszar Zaznaczenia

Jeeli zawarto Okna 3D ograniczona jest czciowo Obszarem Zaznaczania, elementy utworzone w tym oknie bd widoczne tylko wtedy, gdy wstawisz je wewntrz Obszaru Zaznaczania.
179
Wirtualny Budynek
Filtruj Elementy widoczne w 3D

Wybierz polecenie Widok > Elementy w Widoku 3D > Filtry i Elementy widoczne w 3D. W sekcji Rodzaje elementw widocznych w 3D znajduj si wszystkie typy elementw konstrukcyjnych i obiektw. Tylko zaznaczone elementy zostan wywietlone w Oknie 3D. W tym oknie w sekcji Dziaanie Obszaru Zaznaczenia moesz okreli w jaki sposb Obszar Zaznaczenia bdzie wpywa na zawarto Okna 3D.. Sekcja Kondygnacje widoczne w 3D pozwala na zdefiniowanie zakresu kondygnacji, ktry bdzie wywietlany w Oknie 3D.
Zachowaj zawarto Okna 3D jako Widok

Jeli zachowasz zawarto okna 3D jako widok (zobacz Zachowywanie Widoku na stronie 75.), w panelu Tylko 3D wywietlona zostanie informacja, czy widok ten zosta utworzony w wyniku naoenia filtra czy obszaru zaznaczenia. Ustawienia Widoku 3D obejmuj: Parametry Widoku 3D (cznie z powikszeniem), Filtry i Elementy w 3D, Parametry Okna Widoku 3D, Parametry Przekroju 3D, Przekrj 3D oraz Ustawienia Renderingu. Moesz zmodyfikowa zapamitany Widok 3D poprzez zmian ustawie Okna 3D, a nastpnie zaznaczenie opcji Zastp Ustawienia Widoku 3D Biecymi w panelu Tylko 3D okna dialogowego Ustawie Widoku i zamknicie okna przyciskiem OK.
Szczegy, patrz Okno dialogowe Filtruj Elementy widoczne w 3D w Pomocy ArchiCADa. Uwaga: Czasami zachodzi potrzeba wywietlenia Stref 3D w trybie Kolorowanie, przy rwnoczesnym przeczeniu pozostaych elementw do trybu Szkielet. Aby osign ten efekt (byo to domylne ustawienie w poprzednich wersjach ArchiCADa), zastosuj przygotowan Kombinacj warstw: Poka Strefy 3D jako bryy". Wicej szczegw, patrz Panel Ustawie widoku Tylko 3D w Pomocy ArchiCADa.
180
Wirtualny Budynek
Procedury 3D
Procedury 3D s wbudowanymi algorytmami graficznymi odpowiadajcymi za generowanie modelu 3D w ArchiCADzie. Domylnie dostpne s dwie procedury: Wewntrzny silnik 3D procedura OpenGL
Wicej szczegw, patrz Rendering ArchiCADa w Pomocy ArchiCADa.
2) Procedura OpenGL Procedura OpenGL dla wymiaru 3D jest
Aby wybra procedur naley otworzy okno dialogowe Widok > Tryb i Procedury 3D > Parametry okna widoku 3D i skorzysta z rozwijanego menu wyboru procedury lub wybra procedur bezporednio z menu Widok > Tryby i Procedury 3D.
zalecana dla komputerw wyposaonych w szybk kart graficzn obsugujc OpenGL. Niektre efekty i opcje, takie jak cienie soneczne, kreskowanie wektorowe oraz zapisywanie zawartoci okna 3D jako rysunku wektorowego, s niedostpne w procedurze OpenGL. Dodatkowe opcje procedury OpenGL s dostpne poprzez kliknicie przycisku Opcje w oknie dialogowym Parametry okna widoku 3D.
Zobacz take Parametry okna 3D w Pomocy ArchiCADa.
1) Wewntrzny silnik 3D Wewntrzny silnik 3D jest najbardziej
przydatny przy przetwarzaniu widoku w oknie 3D: widoki wygenerowane za pomoc tej procedury opieraj si na rysunku wektorowym, dlatego doskonale nadaj si do wydrukw. Dziki niemu otrzymujemy precyzyjne, ale proste widoki, atwe do nawigacji, ale bez tekstur. Wewntrzny silnik 3D dziaa optymalnie przy prostych (nie wymagajcych fotorealizmu) prezentacjach architektonicznych i do bezporedniej publikacji z pominiciem procesu generowania wizualizacji. Wewntrzny silnik 3D cechuje si lepszymi efektami wizualizacyjnymi ni OpenGL, lecz jest wolniejszy podczas generowania modelu i nawigacji.
OpenGL jest technologi wykorzystujc mapy bitowe (tekstury). Oznacza to rwnie, e widoki 3D utworzone za pomoc procedury OpenGL mona zapisywa jako bitmapy.
Wane: OpenGL jest zoptymalizowany do szybkiej i pynnej nawigacji podczas pracy nad modelem. Ponadto obsuguje wywietlanie tekstur; wietnie nadaj si jako interaktywny podgld podczas przygotowywania wizualizacji. Moliwo
181
Wirtualny Budynek
publikowania widokw wygenerowanych w OpenGL ograniczaj si tylko do map bitowych. OpenGL umoliwia znacznie szybsz nawigacj na ekranie pod warunkiem, e spenione s wymagania sprztowe. Szczegy, patrz Opcje OpenGL w Pomocy ArchiCADa. W poniszym obrazie uyto OpenGL przy wczonym efekcie Przezroczystoci w menu Widok > Tryby i Parametry Widoku 3D > Parametry widoku 3D:
Przyciski wczajce Tryby 3D s rwnie dostpne w pasku narzdzi Okna > Paski narzdzi > Proste 3D.
Szkielet, Ukrywanie linii, Kolorowanie W trybie Szkielet widoczne s wszystkie krawdzie elementw modelu. Naley jednak pamita, e w przypadku zoonych modeli, ktre posiadaj wiele elementw, przestrze moe by trudna do interpretacji. W trybie Ukrywanie linii krawdzie przysonite przez elementy znajdujce si bliej punktu obserwacyjnego bd niewidoczne. Spord trybw linearnych, ten tryb dostarcza widokw najatwiejszych do interpretacji. Jest take odpowiedni do szkicowych wydrukw wizualizacyjnych. Widoki w trybie Ukrywanie linii mona zachowywa w licznych formatach 2D i 3D. W trybie Kolorowanie wszystkie powierzchnie w modelu s wywietlane jako wieloboki cieniowane zgodnie z kierunkiem padania na nie wiata. Ustawie kta padania wiata dokonuje si w oknie dialogowym Parametry widoku 3D. Kolory wielobokw zale od atrybutw materiau elementw konstrukcyjnych (s niezalene od koloru wiata ustawionego w oknie dialogowym Soce). Szczegy, patrz Parametry Widoku 3D w Pomocy ArchiCADa oraz Materiay na stronie 37. Kolorowanie jest zalecane podczas: Podgldu modelu w czasie rzeczywistym Sprawdzaniu kolorw powierzchni Szybkiej wizualizacji projektu
Tryby wywietlania 3D
Wewntrzny silnik 3D ArchiCADa oferuje trzy tryby wywietlania 3D: Szkielet, Ukrywanie linii oraz Kolorowanie. Mona je przecza z poziomu okna dialogowego Widok > Tryby i Parametry Widoku 3D > Parametry okna widoku 3D lub z menu Widok > Tryby i Parametry Widoku 3D. Uwaga: Przy aktywnej procedurze OpenGL, dostpne s tylko tryby Szkielet i Kolorowanie.
182
Wirtualny Budynek
Projekcje 3D
ArchiCAD umoliwia wywietlanie modelu w perspektywie i w widokach aksonometrycznych (rwnolegych). Widok aksonometryczny automatycznie umieszcza cay model w centrum okna. Natomiast perspektyw okrela si na podstawie pooenia punktu patrzenia (Kamery) oraz celu. Przy aktywnym Oknie 3D, paleta Podgldu Nawigatora wywietla miniatur widoku caego projektu. Umoliwia to szybk modyfikacj Parametrw widoku 3D zarwno perspektywy jak i aksonometrii; moesz zmienia kt widoku lub ustawienia aksonometrii, zachowujc ogld na cay projekt. Zobacz Podgld nawigatora (3D) na stronie 64.
paska narzdzi Wizualizacja 3D:
Parametry okna 3D
Polecenie Widok > Tryby i Parametry Widoku 3D > Parametry widoku 3D (dostpne rwnie w menu rozwijanym w palecie Mini-Nawigatora) otwiera okno dialogowe zawierajce wszystkie opcje i parametry umoliwiajce ustawienie widoku 3D. Nazwa i zawarto okna dialogowego zale od typu projekcji (widoku): Ustawienia aksonometrii lub Parametry perspektywy. Za pomoc przycisku w prawym grnym rogu okna, mona szybko przecza pomidzy tymi ustawieniami.
paska narzdzi Mini-Nawigatora:
palety Nawigatora:
Jak zapamita Projekcj 3D

Aby zachowywa projekcje ustawione w Oknie 3D mona: Uy polecenia Zachowaj biecy widok z menu kontekstowego palety Nawigatora. Spowoduje to utworzenie widoku (perspektywy lub aksonometrii) w oparciu o biece ustawienia projekcji w Oknie 3D. Nowy widok zostanie dodany do Mapy Widokw Nawigatora. Doda biec perspektyw do Mapy Widokw, uywajc polecenia Widok > Dodatki Nawigacji 3D > Ustaw Kamer na ciece. Dodatkowo na Rzucie pojawi si obiekt Kamera ustawiony zgodnie z zachowanym widokiem perspektywy. Doda biec projekcj do zestawu domylnie ustawionych widokw aksonometrycznych, korzystajc z polecenia Widok > Dodatki Nawigacji 3D > Dodaj biec projekcj.
Ustawione tutaj parametry projekcji pozostaj aktywne do momentu dokonania kolejnych ich modyfikacji. Wicej szczegw, patrz Parametry Widoku 3D w Pomocy ArchiCADa.
Jak przechodzi pomidzy Perspektywami i Aksonometriami

W Oknie 3D mona przecza widok pomidzy Perspektyw i Aksonometri za pomoc: Domylne Skrty: Ctrl+F3 = Aksonometria Shift+F3 = Perspektywa polece dostpnych w menu Widok > Tryby i Parametry Widoku 3D:
Szczegy, patrz Kamery na stronie 557.
Szczegy, patrz Zapamitane projekcje w Pomocy ArchiCADa oraz Dodatki Nawigacji 3D na stronie 184.
183
Wirtualny Budynek
Dodatki Nawigacji 3D
Inne funkcje przydatne przy modyfikowaniu ustawie widokw 3D dostpne s w menu Widok > Dodatki Nawigacji 3D (lub w pasku narzdzi zawierajcym polecenia zwizane z obsug Okna 3D). Funkcje te pozwalaj na: Wskazanie celu perspektywy (Patrz na). Ustawienie widoku prostopadle do wskazanego punktu (Patrz prostopadle na). Wyzerowanie kta obrotu perspektywy w przypadku, gdy w wyniku nawigacji kamera przyjmie dziwaczne pooenie (Przywr kt obrotu). Przywrcenie osi widoku do paszczyzny poziomej (Poziomuj o widoku). Modyfikuj zapamitane projekcje oraz Dodaj biec projekcj: Polecenia te s dostpne, gdy wczony jest widok aksonometryczny.
Zmie zaznaczone: Widok zaznaczonej kamery zostanie zaktualizowany zgodnie z biecym widokiem w oknie 3D. Uyj tej opcji, jeeli zmienie widok w Oknie 3D. Przywr zaznaczony widok: Przywraca zachowany widok kamery. Wstaw now kamer za zaznaczon: Dodaje do cieki i zaznacza now kamer z zachowanym biecym widokiem.
Szczegy, patrz Kamery na stronie 557.
Przekroje 3D
Przekrj 3D to tryb wywietlania w Oknie 3D ArchiCADa. Uaktywnienie funkcji Przekrj 3D, umoliwia tworzenie zarwno tradycyjnych (ortogonalnych) przekrojw jak i specjalnych widokw pozwalajcych na tworzenie nieszablonowych prezentacji projektu. Przekrj 3D jest przydatn funkcj przy wizualizacjach wymagajcych ukazania wewntrznych przestrzeni budynku. Parametry przekroju 3D s przechowywane w pliku projektu i s dostpne nawet po ponownym uruchomieniu ArchiCADa. Utworzony przekrj 3D moe by zachowywany w wielu formatach w celu dalszej obrbki. Ustawienia Przekroju 3D zostan zastosowane w Dokumencie 3D. Osobne Ustawienia Reprezentacji Modelu dla Dokumentu 3D umoliwiaj skonfigurowanie materiaw dla powierzchni w Przekroju 3D. Zobacz Dokument 3D na stronie 204.
Wicej szczegw, patrz Zapamitane projekcje w Pomocy ArchiCADa. Ustaw kamer na ciece (tylko perspektywa). Dziki temu poleceniu mona dodawa biec perspektyw do Mapy Projektu, jeeli na Rzucie nie zaznaczono adnej kamery. Jeeli jednak na Rzucie zaznaczono kamer (aktywna kamera posiada stoek widoku), ktra ju naley do cieki animacji, nowa kamera zostanie umieszczona tu za ni.
Jeli znajdujesz si w widoku perspektywy, z menu Widok > Dodatki Nawigacji 3D dostpne s rwnie nastpujce polecenia: Uwaga: Zmiany zaznaczenia kamer dokonane za pomoc tych polece, wywouj odpowiadajce im zmiany w palecie Mapy Projektu. Id do poprzedniego/Id do nastpnego: Uyj tych polece gdy chcesz nawigowa w widoku perspektywicznym pomidzy kamerami znajdujcymi si na aktywnej ciece (aktywna kamera zostanie zaznaczona).
184
Wirtualny Budynek
Tworzenie Przekroju 3D
Przekrj 3D dziaa na zasadzie tworzenia paszczyzn cicia modelu 3D. Paszczyzny te definiuje si w oknie dialogowym Parametry przekroju 3D. Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Parametry Przekroju 3D w Pomocy ArchiCADa. Po zdefiniowaniu paszczyzn cicia, naley wybra polecenie Widok > Elementy w Widoku 3D > Przekrj 3D. (aby wyczy Przekrj 3D, wybierz to polecenie powtrnie.) Jeeli polecenie Widok > Elementy w Widoki 3D > Przekrj 3D jest aktywne, paszczyzny cicia bd uwzgldniane podczas generowania modelu 3D.
ktry wygeneruje Widok Projektu. Moesz okreli szereg informacji, ktre bd wywietlane przez Znacznik; np. dla uatwienia identyfikacji i nawigacji Znacznik moe wywietla nazw pierwszego Rysunku utworzonego na podstawie Widoku Projektu wygenerowanego przez Znacznik. Kady nowo utworzony Widok Projektu w Przekroju zostanie dodane do folderu Przekroje w Mapie Projektu palety Nawigatora. Zawarto Widoku Projektu w Przekroju zaley od Statusu Przekroju, okrelonego w oknie Ustawie Przekroju. Przekrj w trybie Modelu zawiera edytowalne elementy konstrukcyjne poczone i aktualizowane na bieco ze swoimi odpowiednikami w innych oknach Modelu, jak rwnie dowolne elementy dwuwymiarowe. Przekrj w trybie Rysunku zawiera elementy rysunkowe, ktre nie s poczone z adnymi elementami w innych oknach Modelu i nie odzwierciedlaj zmian dokonanych w tych oknach. W oknach Przekrojw mona oglda i modyfikowa elementy, jednak nie jest moliwe wstawianie nowych elementw konstrukcyjnych. (Jedynym wyjtkiem jest uycie polecenia "Przesu Kopi" dla Okien i Drzwi.) Jeeli wkleisz element konstrukcyjny do okna Przekroju, zostanie on odwzorowany w postaci elementw rysunkowych (punktw, linii i wypenie). Przekroje mog by zachowywane w postaci Widokw i wstawiane na Arkusze jako Rysunki; zawarto okna Przekroju mona rwnie bezporednio publikowa. Aby wstawi Poczony bd Samodzielny Znacznik Przekroju, uyj narzdzia Przekrj w jednym z nastpujcych okien: Rzut, Przekrj, Elewacja, Rozwinicie cian, Detal, Obszar 2D. Jeeli Znacznik jest Poczony, moesz powiza go z dowolnym Widokiem Projektu, Widokiem, czy Rysunkiem. Poczony Znacznik peni tylko rol odnonika. Zobacz przykad w Wstaw Poczony Znacznik Przekroju na stronie 191. Wszystkie waciwoci linii przekrojowej oraz Znacznika mona zdefiniowa w oknie dialogowym Ustawie Przekroju.
Przekroje
O Przekrojach
Narzdzie Przekrj suy do wstawiania Znacznikw Przekrojw. Znacznik Przekroju moe przyj jedn z poniszych postaci:
1) Znacznik rdowy, ktry generuje Widok Projektu w

Przekroju
2) Poczony Znacznik, ktry nie generuje Widoki Projektu, ale

moe zosta poczony z dowolnym Widokiem Projektu, Widokiem bd Rysunkiem.
3) Samodzielny Znacznik, ktry zawiera tekst uytkownika

Uwaga: atwym sposobem na rozrnienie pomidzy typem rda oraz poczonymi/samodzielnymi znacznikami jest zastosowanie opcji Podwietl Znaczniki rdowe, ktr mona domylnie aktywowa poprzez menu Widok > Opcje wywietlania. Zobacz take Podwietlenie Znacznikw rdowych na stronie 219. Aby wygenerowa Przekrj naley narysowa lini przekrojow na Rzucie, a nastpnie wstawi Znacznik rdowy Przekroju,
185
Wirtualny Budynek
Aby utworzy Przekrj oparty na Modelu musisz wstawi Znacznik przekroju na Rzucie. (Bdzie to Znacznik rdowy Przekroju.) Uwaga: Innym rodzajem Widoku Projektu w Przekroju jest Niezaleny Przekrj, ktry nie jest oparty o Model. Zobacz Utwrz Niezaleny Przekrj na stronie 193.
1) Uaktywnij narzdzie Przekrj. 2) W palecie Info lub w
oknie dialogowym Domylnych Ustawie Przekroju musi by zaznaczona opcja Utwrz nowy Widok Projektu. amana) i narysuj lini przekrojow na Rzucie.
3) W palecie Info wybierz Metod Geometrii (Linia Prosta bd

Linia przekrojowa na Rzucie
Linia Prosta: kliknij w dwch miejscach aby zdefiniowa pocztek i koniec linii przekrojowej. Linia amana: kliknij dowoln ilo racy aby zdefiniowa wymagan liczb segmentw linii przekrojowej. Podwjne kliknicie zakoczy rysowanie linii.
Pojawi si kursor w ksztacie Oka.
4) Kursorem w ksztacie oka kliknij po jednej stronie linii
Utwrz nowy Widok Projektu w Przekroju

Uwaga: W identyczny sposb tworzy si Elewacje.
przekrojowej by okreli orientacj Przekroju. Punkt w ktrym klikniesz bdzie rwnie definiowa pooenie linii ograniczajcej Przekrj w poziomie, jeeli zostaa wybrana opcja Ograniczony Zasig Poziomy oknie dialogowym Ustawienia Przekroju.
186
Wirtualny Budynek
Linia przekroju Linia ograniczajca
Zasig poziomy
Nieskoczony Zasig Poziomy powoduje wywietlenie caego modelu poczwszy od linii przekrojowej. Ograniczony Zasig Poziomy powoduje wywietlenie modelu w zakresie od linii przekrojowej do linii ograniczajcej Przekrj, ktra jest wstawiana automatycznie. Po wstawieniu Przekroju mona zaznaczy lini ograniczajc i w razie potrzeby zmieni jej pooenie. Gboko Zerowa oznacza, e wywietlana bdzie tylko cz modelu przecita lini przekrojow. (Dla Elewacji opcja Gboko Zerowa nie jest dostpna.)
5) Znacznik zostanie automatycznie wstawiony w momencie
zakoczenia rysowania Przekroju. (Jeeli tworzysz Przekrj Ograniczonym Zasigu Poziomym, linia ograniczajca Przekrj zostanie rwnie wstawiona.) Uwaga: Znaczniki rdowe mog by opcjonalnie oznaczone na ekranie pprzezroczystym wypenieniem. (Uyj opcji w menu Widok > Opcje wywietlania > Podwietl Znaczniki rdowe, aby uruchomi lub wyczy t funkcj. Kolor wypenienia moe zosta zdefiniowany w oknie dialogowym Opcje > rodowisko pracy > Wicej opcji.)
Szczegy, patrz Zasig poziomy (tylko dla Znacznikw rdowych) w Pomocy ArchiCADa.
Zasig pionowy
Nieskoczony Zasig Pionowy oznacza, e wszystkie kondygnacje projektu bd wywietlane. Po wybraniu ograniczonego Zasigu Pionowego naley wprowadzi wartoci podniesienia odpowiadajce zasigowi pionowemu modelu, ktry chcesz zawrze w Przekroju.
6) Nowy Widok Projektu zostanie utworzony i Umieszczony w

folderze Przekroje, w Mapie Projektu palety Nawigatora. Inne opcje dotyczce Widoku Projektu w Przekroju, Znacznika, danych odniesienia, Reprezentacji Modelu, Poziomw Kondygnacji, znajduj si w oknie dialogowym Ustawienia Przekroju. Wicej szczegw, patrz Ustawienia Narzdzia Przekrj w Pomocy ArchiCADa.
Okrel Zasig Poziomy/Pionowy Widoku Projektu w Przekroju

Uwaga: Opisane opcje s identyczne w przypadku Elewacji. Skorzystaj z opcji w panelu Ogle okna dialogowego Ustawienia Przekroju aby okreli geometri Przekroju.
Modyfikowanie Poziomego Zasigu Przekroju oraz Granicy Obszaru Odlegego

Moesz zmieni Poziomy Zasig Przekroju poprzez przesunicie linii ograniczajcej Przekrj: Upewnij si czy wybrane zostao narzdzie Przekrj a nastpnie kliknij lini i przesu j do nowego pooenia.
187
Wirtualny Budynek
Moesz take zmieni pooenie Granicy Obszaru Odlegego, jeeli opcja ta zostaa wybrana w oknie dialogowym Ustawienia Przekroju. Uwaga: Opcjonalny "Obszar Odlegy" Przekroju mogcy mie odrbne ustawienia kolorw i efektw modelu zostanie utworzony, jeeli w panelu Reprezentacja Modelu okna dialogowego Ustawienia Przekroju, zaznaczysz opcj Zaznaczony Obszar Odlegy. Do Znacznika Przekroju zostanie wwczas dodana linia ograniczajca Obszar Odlegy. Zobacz Panel Reprezentacja Modelu (tylko dla Znacznikw rdowych) w Pomocy ArchiCADa. Linie wyznaczajce Poziomy Zasig Przekroju oraz Obszar Odlegy s elementami ekranowymi i nie podlegaj publikacji. Aby przeczy wywietlanie granic Poziomego Zasigu Przekroju i Obszaru Odlegego uyj opcji Widok > Opcje wywietlania > Zasig Znacznikw. Aby zmieni ich kolory lub rodzaje linii skorzystaj z opcji w oknie Opcje > Preferencje Projektu > Rne.
do Widoku Projektu lub do pierwszego Rysunku dla danego Widok Projektu
Innymi sowy Znacznik bdzie wywietla informacje odnoszce si do Widoku Projektu, ktry zostanie utworzony lub do pierwszego Rysunku utworzonego na podstawie tego Widoku Projektu. (Pierwszy znajdujcy si najwyej w strukturze Teczki Arkuszy Nawigatora.) Na przykad nastpujcy Przekrj zosta ustawiony, by wywietla informacje odnoszce si do pierwszego Rysunku utworzonego na jego podstawie . Jeeli wybierzesz opcj Pierwszego Wstawionego Rysunku, a aden Rysunek nie bdzie jeszcze utworzony na podstawie tego Widoku Projektu, wwczas Znacznik bdzie zawiera Autotekst, ktry zostanie zastpiony odniesieniem do Rysunku po jego utworzeniu. Gdy zaznaczysz Znacznik rdowy, ktry zosta wczeniej wstawiony, (na podstawie odnonego Widoku Projektu mogo ju zosta utworzone wiele Widokw lub Rysunkw) wwczas w palecie Info lub w oknie dialogowym Ustawie Elementu, bdziesz mia do wyboru dwie dodatkowe opcje w rozwijanym menu "ze Znacznikiem odnoszcym si do:" Wybranego Rysunku Pierwszego wstawionego Rysunku dla wybranego Widoku
Wicej szczegw, patrz Wywietlanie Linii Zasigu Znacznika na stronie 219.
Okrel Odniesienie dla Znacznika rdowego

Postpuj wedug poniszych instrukcji, aby przyporzdkowa Odniesienie Znacznikom rdowym: Przekrojw, Elewacji, Rozwini cian, Detali oraz Obszaru 2D. Wstawiajc Nowy Znacznik rdowy na Rzucie w celu utworzenia nowego Widoku Projektu, okno dialogowe Ustawie Domylnych oferuje dwie opcje Odniesienia dla Znacznika:
188
Wirtualny Budynek
Wybranie jednej z tych opcji wywietli okno dialogowe zawierajce struktur Mapy Widokw lub Teczki Arkuszy. Moliwe bdzie zaznaczenie jednego z Widokw/Rysunkw utworzonych na podstawie odnonego Widoku Projektu; pozostae elementy bd nieaktywne i nie bdzie moliwoci ich zaznaczenia. Uwaga: Opcja odniesienia do Widoku jest dostpna w przypadku, gdy potrzebny Rysunek znajduje si w Teczce Arkuszy innego Projektu (w zwizku z czym nie jest dostpny w oknie dialogowym Okrel odniesienie dla Znacznika). Zobacz Aby zaimportowa rysunek z innego Projektu ArchiCADa: na stronie 464. Nie jest w tym wypadku moliwe odniesienie Znacznika bezporednio do Rysunku, ale jest moliwe odniesienie go do Widoku (w biecym Projekcie), na podstawie ktrego zosta w Rysunek utworzony (w innym projekcie). W Znaczniku bd wywietlane informacje dotyczce pierwszego Rysunku utworzonego na podstawie tego Widoku w postaci Autotekstu. W momencie otwarcia Teczki Arkuszy zawierajcej Rysunek, do ktrego odnosi si Znacznik, jego pole zostanie wypenione prawidowymi danymi Rysunku. Informacje dotyczce poczenia zawarte w Znaczniku bd rwnie wywietlane w polu Odniesienie do tak dugo, jak odnony element (np. Rysunek) bdzie dostpny w Projekcie. Uwaga: Te same informacje zwizane ze Znacznikiem dostpne s w Panelu Znacznik i w oknie dialogowym Ustawienia Przekroju.
Wybierz Status Przekroju

Uwaga: Procedura wybierania statusu jest identyczna dla Przekrojw, Elewacji oraz Rozwini cian. Status dokumentu 3D moe by ustawiony jako Przebudowanie automatycznie lub Przebudowanie rczne, nie mona jednak okreli ustawienia: Rysunek: bez przebudowania. Podczas tworzenia kadego nowego Przekroju, przypisywany jest mu Status w panelu "Oglne" okna dialogowego Ustawienia Przekroju. Przekrojowi mona przypisa jeden z trzech statusw: Model - przebudowanie automatyczne, Model - przebudowanie rczne oraz Rysunek - bez przebudowania.
Status Przekroju definiuje poczenie pomidzy Przekrojem a Modelem na Rzucie oraz metod przebudowania. W przypadku dwch pierwszych trybw - Model (przebudowanie automatyczne oraz rczne), zawarto okna stanowi elementy konstrukcyjne; jakiekolwiek zmiany dokonane w Przekroju typu Model, zostan przeniesione do Rzutu, Okna 3D oraz do pozostaych okien Przekroju w trybie Model i odwrotnie. Gdy zmieniony zostanie status Przekroju na Rysunek, elementy konstrukcyjne zostan rozbite na elementy 2D, tj. wypenienia, uki i linie. Zmiany dokonywane w tym trybie nie s przenoszone na Model. Mona natomiast zaktualizowa taki odczony rysunek do ostatnich zmian dokonanych w Modelu.
W przypadku statusu Model (przebudowanie automatyczne oraz rczne), elementy konstrukcyjne w oknach Przekrojw s edytowalne, jednak nie jest moliwe tworzenie nowych elementw z wyjtkiem kopiowania ju istniejcych okien i drzwi. Nawet kopiujc elementy konstrukcyjne i wklejajc je uzyskujesz jedynie proste elementy rysunkowe. Ostrzeenie: Usunicie elementu konstrukcyjnego z okna Przekroju o statusie Model (zarwno przebudowanie
189
Wirtualny Budynek
automatycznie jak i rczne) spowoduje usunicie tego elementu z Modelu, a zatem z okien Rzutu i 3D. Bez wzgldu na wybrany status Przekroju, w oknach tego typu moesz dodawa elementy rysunkowe 2D, opisy oraz wymiarowanie. Szczegy, patrz Aktualizacja (Przebudowanie) Przekrojw na stronie 193.
Wywietlanie Elementw w oknie Przekroju

Uwaga: Opcje zwizane z wywietlaniem elementw s prawie identyczne w przypadku Elewacji i Rozwini cian. Uyj opcji w panelu Reprezentacja Modelu w oknie dialogowym Ustawienia Przekroju, aby zdefiniowa sposb wywietlania elementw w przekroju i widoku. W tym miejscu bdziesz mg zdefiniowa takie efekty jak np. Wektorowe Cienie Soneczne oraz parametry "Obszaru Odlegego". Szczegy, patrz Panel Reprezentacja Modelu (tylko dla Znacznikw rdowych) w Pomocy ArchiCADa. Ponisze okno Przekroju posiad wczone opcje Kreskowania Wektorowego (wzr pokrycia na paszczynie dachu) oraz Wektorowych Cieni Sonecznych (cie okapu na powierzchni ciany). Innym dostpnym efektem jest wywietlanie powierzchni elementw w widoku w trybie Cieniowania, co gwarantuje plastyczne odwzorowanie zaokrglonych powierzchni: Moliwe jest wykorzystanie zarwno Cieni Sonecznych jak i Cieniowania w jednym Przekroju:
Otwrz Widok Projektu w Przekroju

Aby otworzy Widok Projektu w Przekroju dwukrotnie kliknij jego nazw w palecie Nawigatora lub skorzystaj z polecenia w menu. (Widok > Nawigacja > Przekroje > Otwrz Przekrj). Innym sposobem otworzenia Widoku Projektu w Przekroju jest zaznaczenie linii Przekroju na Rzucie, a nastpnie wybranie polecenia Otwrz Przekrj z menu kontekstowego. Domylnie kady Przekrj jest otwierany w oknie Przekroju, zastpujc poprzedni Przekrj wywietlony w tym oknie. Aby otworzy kilka okien zawierajce rne Przekroje, z kontekstowego menu Przekroju w Nawigatorze wybierz polecenie Otwrz w nowym oknie.
190
Wirtualny Budynek
Wstaw Poczony Znacznik Przekroju

Uwaga: Opisana procedura jest identyczna w przypadku Elewacji, Detali i Obszaru 2D. Poczone Znaczniki Przekroju nie maj rda w Modelu i nie powoduj tworzenia nowych Widokw Projektu. Zamiast tego s one wstawiane do Projektu, czone przez uytkownika z istniejcym Widokiem Projektu, Widokiem bd Rysunkiem i wywietlaj informacje zwizane z elementem, z ktrym zostay poczone . Moesz wstawi Poczony Znacznik Przekroju do okna jednego z nastpujcych rodzajw: Rzut, Przekrj, Elewacja, Rozwinicia cian Dokument 3D Obszar 2D, Detal. Na przykad moliwe jest stworzenie Przekroju przez cian, ktry funkcjonuje jako Detal: Najpierw naley wstawi znacznik rdowy detalu w oknie Przekroju; Poczony znacznik Przekroju wskazuje Detal Przekroju tej ciany. Aby wstawi Poczony Znacznik Przekroju:
1) Uaktywnij narzdzie Przekrj. 2) W palecie Info lub w oknie dialogowym

Domylnych Ustawie Przekroju wybierz opcj "Wstaw Poczony Znacznik. zostanie wywietlone.
3) Okrel Odniesienie dla Znacznika w oknie dialogowym, ktre

Zobacz Okrel Odniesienie dla Poczonego Znacznika na stronie 192.
4) W palecie Info
wybierz Metod Geometrii (Linia Prosta bd amana) i narysuj lini przekrojow na Rzucie. Linia Prosta: kliknij w dwch miejscach aby zdefiniowa pocztek i koniec linii przekrojowej. Linia amana: kliknij dowoln ilo racy aby zdefiniowa wymagan liczb segmentw linii przekrojowej. Podwjne kliknicie zakoczy rysowanie linii.
nastpnie umieci poczony znacznik Przekroju ciany na rzucie, poczonym do tego Detalu.
191
Wirtualny Budynek
Uwaga: Opcja Linii amanej jest niedostpna w przypadku Elewacji. Pojawi si kursor w ksztacie Oka.
Przegldaj.). (Pierwszy oznacza rysunek, znajdujcy si najwyej w strukturze Teczki Arkuszy Nawigatora.) Wybranie ktrejkolwiek z tych opcji otworzy okno dialogowe zawierajce struktur odpowiedniej Mapy Nawigatora (Mapy Projektu, Mapy Widokw lub Teczki Arkuszy). Wybierz podany Widok Projektu, Widok lub Rysunek. Informacje zwizane z wybranym elementem bd wywietlane w Znaczniku. Wynika z tego, e Poczony Znacznik moe si odnosi do dowolnego Widoku Projektu, Widoku lub Rysunku w Projekcie. Jeeli modyfikujesz zaznaczony Znacznik, kliknij przycisk Przegldaj... aby wywietli okno dialogowe Okrel odniesienie dla Znacznika i wybierz element, ktry chciaby poczy ze Znacznikiem. Uwaga: Opcja odniesienia do Widoku jest dostpna w przypadku, gdy potrzebny Rysunek znajduje si w Teczce Arkuszy innego Projektu (w zwizku z czym nie jest dostpny w oknie dialogowym Okrel odniesienie dla Znacznika). Nie jest w tym wypadku moliwe odniesienie Znacznika bezporednio do Rysunku, ale jest moliwe odniesienie go do Widoku (w biecym Projekcie), na podstawie ktrego zosta w Rysunek utworzony (w innym projekcie). W Znaczniku bd wywietlane informacje dotyczce pierwszego Rysunku utworzonego na podstawie tego Widoku w postaci Autotekstu. W momencie otwarcia Teczki Arkuszy zawierajcej Rysunek, do ktrego odnosi si Znacznik, jego pole zostanie wypenione prawidowymi danymi Rysunku. Zobacz Aby zaimportowa rysunek z innego Projektu ArchiCADa: na stronie 464. Po wstawieniu Znacznika, moliwa jest zmiana wszystkich jego ustawie w dowolnym momencie.
5) Kursorem w ksztacie oka kliknij po jednej stronie linii

przekrojowej by okreli orientacj Przekroju.
6) Znacznik zostanie automatycznie wstawiony w momencie

zakoczenia rysowania Przekroju.
Okrel Odniesienie dla Poczonego Znacznika

Postpuj wedug poniszych instrukcji, aby przyporzdkowa Odniesienie Poczonym Znacznikom: Przekrojw, Elewacji, Rozwini cian, Detali oraz Obszaru 2D. Nowe Poczone Znaczniki lub dla zaznaczone istniejce Znaczniki mog odnosi si do:
wybranego widoku modelu (tj. widoku modelu wybranego z listy katalogw po wskazaniu opcji Przegldaj) wybranego rysunku (tj. rysunku wybranego z listy katalogw po wskazaniu opcji Przegldaj) pierwszego wstawionego rysunku dla wybranego widoku modelu (tj. pierwszego rysunku utworzonego z widoku modelu wybranego z listy katalogw po wskazaniu opcji Przegldaj.). (Pierwszy oznacza rysunek, znajdujcy si najwyej w strukturze Teczki Arkuszy Nawigatora.) pierwszego wstawionego rysunku dla wybranego widoku modelu (tj. pierwszego rysunku utworzonego z widoku wybranego z listy katalogw po wskazaniu opcji
192
Wirtualny Budynek
Wstaw Samodzielny znacznik

W celu wstawienia Samodzielnego Znacznika za pomoc narzdzia Przekrj, Elewacja, Detal lub Obszar 2D, postpuj wedug poniszych instrukcji.
spowoduje utworzenie nowego Widoku Projektu nie posiadajcego Znacznika, ale wymienionego w Nawigatorze. Polecenie to jest dostpne: w menu kontekstowym folderu Przekroje w Mapie Projektu palety Nawigatora. Kliknij prawym przyciskiem myszki ten folder i wybierz polecenie Nowy Niezaleny Przekrj. w menu Dokument > Narzdzia Dokumentacji lub poprzez kliknicie ikony Nowy Widok Projektu znajdujcej si u dou Mapy Projektu Nawigatora; zaznaczony element Mapy projektu bdzie decydowa o tym, jaki Nowy Widok Projektu zostanie utworzony (w tym wypadku bdzie to Przekrj).
1) W oknie Domylnych Ustawie Narzdzia bd w palecie Info

wybierz opcj Wstaw samodzielny znacznik. Informacje wywietlane przez Znacznik tego typu nie s poczone z adnym elementem.
2) Zdefiniuj dowolne wasne teksty, na licie parametrw w
panelu Znacznik okna dialogowego Ustawie Narzdzia.
3) Narysuj lini bd granic (w zalenoci od rodzaju narzdzia)

i wstaw Znacznik do jednego z nastpujcych okien: Rzut, Przekrj, Elewacja, Rozwinicia cian Obszar 2D, Detal; Dokument 3D.
Utwrz Niezaleny Przekrj

Uwaga: Opisana procedura jest identyczna w przypadku Niezalenych Elewacji. Niezalene Przekroje, posiadajce Znacznik lub pozbawione Znacznika, mog by tworzone w niektrych oknach. S to Widoki Projektu nie oparte o Model; w Nawigatorze s one okrelone jako "Niezalene" Widoku Projektu. Aby doda nowe elementy w Niezalenych Widokach Projektu, moesz posuy si dowolnymi narzdziami rysunkowymi. Moesz rwnie przenie elementy 2D z Podrysu (za pomoc polece Kopiuj/Wklej) w celu dalszej edycji. Aby utworzy nowy Niezaleny Przekrj bez Znacznika, uyj polecenia Utwrz Nowy Niezaleny Przekrj. Polecenie to
Jeeli zajdzie potrzeba aby ten Niezaleny Widok Projektu by Poczony ze Znacznikiem, wstaw nowy Poczony Znacznik do Projektu i pocz go (Odniesienie Znacznika do) z istniejcym Niezalenym Przekrojem.
Aktualizacja (Przebudowanie) Przekrojw

Uwaga: Proces aktualizacji jest identyczny dla Przekrojw, Elewacji, Rozwini cian i Dokumentw 3D. Status Przekroju definiuje poczenie (i metod przebudowania) pomidzy Przekrojem a modelem na Rzucie. Wicej informacji dotyczcych Statusu Przekroju, patrz Wybierz Status Przekroju na stronie 189.
193
Wirtualny Budynek
Aktualizowanie Przekrojw w trybie Model: przebudowanie automatyczne

Przekrj w trybie Model: Przebudowanie automatyczne jest poczony z modelem na Rzucie pozwalajc na interaktywn edycj elementw Projektu w obydwu oknach. W tym trybie modyfikacje elementw konstrukcyjnych na Rzucie bd automatycznie wprowadzane do okien Przekrojw poprzez przebudow ich zawartoci w momencie uaktywnienia bd otwarcia. Zmiany elementw konstrukcyjnych w oknach Przekrojw zostan automatycznie uaktualnione (wraz z przypisanymi tym elementom wymiarowaniami) podczas aktywacji okna Rzutu, pozostaych okien Przekrojw jak rwnie okna 3D. Proces przebudowy odnosi si tylko do elementw konstrukcyjnych; Elementy 2D narysowane na Rzucie lub w oknach Przekrojw nie bd przenoszone (odzwierciedlane) w pozostaych oknach. Gdy wybrany jest status Modelu: przebudowanie automatyczne, wszelkie zmiany w oknie Przekroju powoduj natychmiastow i cig przebudow tego okna. W przypadku duych projektw ciga przebudowa modelu moe zabiera duo czasu. Jeeli wolisz aby okna Przekrojw byy przebudowywane tylko podczas ich otwierania i uaktywniania (tak jak w ArchiCADzie 9), przejd do panelu Opcje > Preferencje Projektu > Rne i anuluj zaznaczenie opcji Na bieco aktualizuj Widoki w trybie Modelu. Jeeli jednak chcesz rcznie przebudowa okno moesz skorzysta z polecenia z menu Widok > Odwie > Przebuduj z modelu. (Polecenie Widok > Odwie > Przebuduj, uywane jest do odwieania rysunkw 2D i nie jest dostpne dla okien w trybie Model: Przebudowanie automatyczne) Uwaga: Niektre zoone modyfikacje elementw projektu (np. edycja elementu bibliotecznego) nie s automatycznie aktualizowane w oknach przekrojw typu Model. Aby poprawnie wywietli te zmiany uyj polecenia Widok > Odwie > Przebuduj dla Przekrojw w trybie Model: przebudowanie rczne oraz Widok > Odwie > Przebuduj z
modelu dla Przekrojw w trybie Model: przebudowanie automatyczne.
Aktualizowanie Przekrojw w trybie Model: przebudowanie rczne

Przekrj z wybranym statusem Model: przebudowanie rczne nie bdzie przebudowywany automatycznie. Przebudow uruchamia si poleceniem z menu Widok > Odwie > Przebuduj z modelu. Uycie tego polecenia nie powoduje zmian w elementach rysunkowych dodanych do okna Przekroju.
Aktualizowanie Przekrojw w trybie Rysunek: bez przebudowania

Nie dotyczy to Dokumentw 3D, ktre s dokumentami do Przebudowania Automatycznego lub Rcznego. Aby przebudowa Przekrj o statusie Rysunku, uyj polecenia Widok > Odwie > Przebuduj. Polecenie to odwiea elementy rysunkowe tych okien i naprawia ewentualne tymczasowe bdy w wywietlaniu. Dla cakowitego przebudowania zawartoci okna Przekroju w trybie Rysunek uyj polecenia Widok > Odwie > Przebuduj z modelu. Wybranie tego polecenia spowoduje, e elementy w tych oknach zostan uaktualnione tak, by odzwierciedla biecy stan Wirtualnego Budynku. Funkcja ta usunie wszystkie elementy dwuwymiarowe pochodzce z modelu i zastpi je aktualnymi. Oznacza to, e wszelkie modyfikacje tych elementw zostan utracone. Wszystkie elementy dodane do tych okien przez uytkownika pozostan nienaruszone.
Podsumowanie Polece Przebudowania

Polecenie Widok > Odwie > Przebuduj jest dostpne we wszystkich oknach konstrukcyjnych. Przebudowuje ono Model w biecym oknie.
194
Wirtualny Budynek
Dodatkowe polecenia w menu Widok > Odwie s dostpne jeli aktywnym oknem jest okno Przekrj/Elewacja/R, Dokument 3D lub Detal/Obszar 2D. Przebuduj z modelu: Polecenie to przebudowuje aktywne okno; do okna przeniesione zostan zmiany dokonane w oknie Rzutu. Przebuduj z widoku rdowego: To polecenie jest dostpne tylko dla okien Detalu i Obszaru 2D. Ponisze polecenia mog nie by domylnie wywietlane w menu Widok > Odwie. Zestaw polece widocznych w menu moe by dostosowywany (Opcje > rodowisko pracy > Menu) tak, by zawiera opisane polecenia. Szczegy, patrz Dostosowywanie Menu na stronie 49. Polecenia te s rwnie dostpne w kontekstowych menu poszczeglnych folderw w Mapie Projektu oraz Mapie Widokw palety Nawigatora.
Wywietlanie Linii i Znacznikw Przekrojw

Uwaga: Ponie informacje odnosz si take do Elewacji. Aby zdefiniowa waciwoci Linii i Znacznikw Przekroju skorzystaj z opcji w panelach Znacznik i Pole Znacznika w oknie dialogowym Ustawienia Przekroju.
Szczegy, patrz Panel Znacznik (Narzdzie Przekrj) oraz Panel Pole Znacznik (Narzdzie Przekrj) w Pomocy ArchiCADa.
Dostosowywanie przebiegu Linii przekrojowych

Przebuduj Wszystko z Modelu: Przebudowuje zawarto wszystkich okien Przekroju/Elewacji/R znajdujcych si w projekcie. Przebuduj z Modelu wszystkie Przekroje w trybie Modelu: Przebudowuje wszystkie okna Przekroju o statusie Modelu (zarwno Przebudowanie automatycznie jak i Przebudowanie rczne). Przebuduj z Modelu wszystkie Przekroje w trybie Rysunku: Przebudowuje wszystkie okna Przekroju posiadajce status Rysunku. Uwaga: Opisane opcje s identyczne w przypadku Elewacji. Linie Elewacji nie mog by jednak amane. Aby manipulowa ca Lini przekrojow moesz uy narzdzia Strzaka, narzdzia Obszar zaznaczania oraz polece znajdujcych si w menu Edycja, jak rwnie skorzysta z ich odpowiednikw umieszczonych w palecie pomocniczej. Aby zmieni dugo linii przekrojowej zaznacz j, a nastpnie klikajc jeden z punktw kocowych wybierz funkcj Rozcignij z palety pomocniczej.
195
Wirtualny Budynek
Aby przerwa lini lub segment linii Przekroju: Zaznacz punkt rodkowy linii. Z palety pomocniczej wybierz funkcj Przerwij lini przekroju/elewacji. Kliknij aby przeama segment w poowie a nastpnie przesu utworzon w ten sposb lini przeamania w nowe pooenie. Kliknij aby zatwierdzi operacj.
W przeciwiestwie do linii przekrojowej, linia Elewacji jest elementem ekranowym i nie jest wywietlana na Arkuszach.
Zobacz Wywietlanie Linii Zasigu Znacznika na stronie 219. Pozostae cechy narzdzia Elewacja s identyczne jak narzdzia Przekrj. Aby utworzy Elewacj musisz wstawi Znacznik rdowy Elewacji w oknie Rzutu. Powstay Widok Projektu ma okrelony status (Model lub Rysunek), ktry decyduje o metodzie jego przebudowania . Panel Reprezentacja Modelu okna dialogowego Ustawienia Elewacji pozwala okreli sposb wywietlania modelu w Elewacji, natomiast panele Znacznik i Pole Znacznika odpowiadaj za zawarto i wygld Znacznikw Elewacji. Poczony Znacznik Elewacji nie tworzcy Widoku Projektu moe by wstawiony do jednego z nastpujcych okien: Rzut, Przekrj, Elewacja, Rozwinicie cian, Dokument 3D, Detal lub Obszar 2D. Mona rwnie wstawi Niepoczone znaczniki elewacji.
Aby przesun segment linii Przekroju zaznacz Znacznik Przekroju, a nastpnie uyj polecenia Przesu odcinek linii Przekroju z palety pomocniczej. Aby usun przerwanie linii przekrojowej zaznacz j, a nastpnie przecignij lini przerwania (prostopada do linii przekrojowej) poza zasig przekroju.
Wicej informacji znajdziesz w nastpujcych rozdziaach: Utwrz nowy Widok Projektu w Przekroju na stronie 186. Okrel Zasig Poziomy/Pionowy Widoku Projektu w Przekroju na stronie 187. Wybierz Status Przekroju na stronie 189. Wywietlanie Elementw w oknie Przekroju na stronie 190. Okrel Odniesienie dla Znacznika rdowego na stronie 188. Wstaw Poczony Znacznik Przekroju na stronie 191. Okrel Odniesienie dla Poczonego Znacznika na stronie 192. Wstaw Samodzielny znacznik na stronie 193. Utwrz Niezaleny Przekrj na stronie 193. Aktualizacja (Przebudowanie) Przekrojw na stronie 193. Wywietlanie Linii i Znacznikw Przekrojw na stronie 195. Dostosowywanie przebiegu Linii przekrojowych na stronie 195.
Elewacje
ArchiCAD posiada odrbne narzdzie do tworzenia Widokw Projektu w Elewacji oraz Poczonych lub Niepoczonych Znacznikw Elewacji. W przeciwiestwie do Przekrojw: Elewacje nie su do "krojenia" modelu; su raczej do tworzenia widokw modelu obserwowanego z duej odlegoci. Opcja "Gboko Zerowa" dla poziomego zasigu Elewacji nie jest dostpna. Znaczniki Elewacji rni si od Znacznikw Przekrojw; opcje zwizane ze Znacznikami s inne dla Elewacji ni dla Przekrojw.
196
Wirtualny Budynek
Przemieszczanie Znacznikw Elewacji

Ta opcja jest dostpna tylko dla Znacznikw Elewacji i Rozwini cian. Zaznacz lini Elewacji; Znacznik zostanie zaznaczony i bdzie przy nim wywietlany wierzchoek. Kliknij ten wierzchoek i z palety pomocniczej wybierz funkcj Przesu Znacznik elewacji aby przemieci Znacznik do nowego pooenia. Pooenie Znacznika wzgldem linii Elewacji pozostanie stae nawet podczas jej przesuwania lub obracania.
Modyfikacje dokonane w Rozwiniciach cian mog by odzwierciedlone w modelu i odwrotnie: zmiany w modelu mog zosta automatycznie wprowadzone w Rozwiniciach cian po ich przebudowaniu. Wymiary mog by powizane z elementami; W przeciwiestwie do Przekrojw i Elewacji, Narzdzie Rozwinicie cian moe by stosowane tylko do tworzenia Widokw Projektu; nie mona wstawia poczonych (zawierajcych tylko odniesienie) znacznikw R. Uwaga: Znaczniki rdowe R mog by opcjonalnie oznaczone na ekranie pprzezroczystym wypenieniem. (Uyj opcji w menu Widok > Opcje wywietlania > Podwietl Znaczniki rdowe, aby uruchomi lub wyczy t funkcj. Kolor wypenienia moe zosta zdefiniowany w oknie dialogowym Opcje > rodowisko pracy > Wicej opcji.) Rozwinicia cian utworzone metod polilinii lub prostokta bd posiaday po jednym widoku dla kadego segmentu Rozwinicia cian; kady widok jest tworzony prostopadle do odnonego segmentu.
Rozwinicie cian (R)

O Rozwiniciach cian
ArchiCAD posiada narzdzie stworzone specjalnie na potrzeby tworzenia rozwini cian projektowanych wntrz.
Rozwinicia cian (R) dziaaj w podobny sposb jak Przekroje i Elewacje: wybierz metod geometrii; zdefiniuj widok oraz jego zasig w sposb graficzny; nastpnie wstaw Znacznik zawierajcy informacj o odniesieniu. Kade Rozwinicie cian jest oddzielnym Widokiem Projektu w Mapie Projektu palety Nawigatora.
197
Wirtualny Budynek
Zazwyczaj Rozwinicia cian s tworzone w grupach (np. osobne R dla kadego pomieszczenia). W zwizku z tym, a take z powodw praktycznych (numerowanie, wywietlanie, funkcje zwizane z Podrysem, wstawianie do Arkuszy) widoki tego typu s automatycznie grupowane w Nawigatorze. (Aby uzyska prawidowe rozoenie widokw R nalecych do poszczeglnych Grup R, naley zazwyczaj skorzysta z funkcji Automatycznego Rozmieszczania Rysunkw na Arkuszu dostpnego w Ustawieniach Szablonu Arkusza.) Szczegy, patrz Rozmieszczanie wielu Rysunkw na Arkuszach na stronie 464. Grupy R s automatycznie dodawane do Mapy Projektu w postaci folderw. Kady nowy Widok Projektu R jest umieszczany w Grupie R nawet w przypadku, jeli w danej grupie jest tylko jeden element. Nie mona przenosi poszczeglnych Widokw R z jednej do drugiej Grupy R. Aby zdefiniowa Styl i pooenie Znacznika, uyj opcji w panelu Znacznik w oknie dialogowym Ustawienia Rozwinicia cian. Zobacz Panel Znacznik (Narzdzie Rozwinicie cian) w Pomocy ArchiCADa.
folderze w Mapie Projektu palety Nawigatora. Zostanie przypisany do wasnej Grupy R nawet wwczas, jeeli bdzie to jedyny Widok Projektu w Grupie.
Utwrz pojedynczy Widok Projektu R

Aby utworzy pojedynczy Widok R narysuj Lini Zasigu R za pomoc metody Pojedynczego Segmentu R. Uwaga: W przeciwiestwie do Przekrojw i Elewacji, tworzenie Rozwini cian rozpoczyna si od zdefiniowania zasigu widoku (np. pokrywajcego si ze cian, ktra ma by widoczna), a nastpnie linii widoku (miejsca, z ktrego bdzie ogldana ciana).
Wiele innych waciwoci Rozwini cian (status, odniesienie Znacznika, tryb aktualizacji) okrela si w identyczny sposb jak w przypadku Przekrojw. Wicej informacji znajdziesz w nastpujcych rozdziaach: Wybierz Status Przekroju na stronie 189. Wywietlanie Elementw w oknie Przekroju na stronie 190. Okrel Odniesienie dla Znacznika rdowego na stronie 188. Aktualizacja (Przebudowanie) Przekrojw na stronie 193.
1) 2) 3) 4)
Kliknij by rozpocz rysowanie Linii Zasigu. Kliknij ponownie by zakoczy rysowanie Linii. Przesu kursor do danego pooenia widoku. Kliknij po raz trzeci aby wstawi Znacznik R.
Tworzenie wielu Widokw R jednoczenie

Uyj metody polilinii lub prostokta aby utworzy kilka Widokw Projektu R w jednej Grupie R. Powstaa w ten sposb Grupa Rozwini cian bdzie zawieraa tak liczb Widokw Projektu jak ilo segmentw polilinii/prostokta.
198
Wirtualny Budynek
1) Kliknij by rozpocz rysowanie Linii Zasigu R.

Przy metodzie polilinii kade kolejne kliknicie bdzie powodowao dodanie segmentu polilinii; podwjne kliknicie zakoczy rysowanie linii. Przy metodzie prostokta ponowne kliknicie pozwala zdefiniowa pooenie przeciwlegego wierzchoka. Przy metodzie obrconego prostokta drugie kliknicie definiuje wektor obrotu prostokta; ponowne kliknicie pozwala okreli jego dugo.
3) Kliknij raz lub wicej
aby wstawi Znacznik R. Rozwinicia cian korzystaj z wasnego Znacznika; obiektu GDL o edytowalnych parametrach. Znaczniki R s wstawiane po rodku kadego z segmentw Linii Zasigu R bd na rodku pomieszczenia. Aby zdefiniowa Styl i pooenie Znacznika, uyj opcji w panelu Znacznik w oknie dialogowym Ustawienia Rozwinicia cian. Aby nie wywietla Znacznika dla dowolnych lub wszystkich Widokw Projektw R wybierz opcj Bez Znacznika we wspomnianym panelu.
Powstaa w efekcie linia, polilinia lub prostokt reprezentuje Lini Zasigu Grupy R.
2) Przesu kursor do danego

pooenia widoku.
Zobacz Panel Znacznik (Narzdzie Rozwinicie cian) w Pomocy ArchiCADa.
4) Zostanie utworzona i umieszczona w Mapie Projektu nowa

Grupa Widokw Projektu. palety Nawigatora.
5) Folder Rozwinicia cian ma wasny Klon w Mapie Widokw

Widoki Projektu nalece do jednej Grupy R posiadaj wsplne cechy (takie jak ustawienia wywietlania na kondygnacjach oraz ustawienia Warstw) ktre s definiowane tylko dla Grupy w caoci. Waciwoci poszczeglnych segmentw mog by jednak modyfikowane indywidualnie. Zobacz Edycja Widokw Projektu R na stronie 201. Wiele innych waciwoci Rozwini cian (status, odniesienie Znacznika, tryb aktualizacji) okrela si w identyczny sposb jak w przypadku Przekrojw. Wicej informacji znajdziesz w nastpujcych rozdziaach: Wybierz Status Przekroju na stronie 189.
199
Wirtualny Budynek
Wywietlanie Elementw w oknie Przekroju na stronie 190. Okrel Odniesienie dla Znacznika rdowego na stronie 188. Aktualizacja (Przebudowanie) Przekrojw na stronie 193.
Uyj Autotekstw do nadawania charakterystycznych ID/Nazw Grupom R

Moliwe jest nadawanie logicznych nazw poszczeglnym Rozwiniciom cian poprzez przypisanie Autotekstw ID i Nazwom odnonych Grup R. Dziki temu kady widok R w Grupie moe posiada wasne, charakterystyczne ID i Nazw opart o rne wyniki Autotekstu. Domylnie ustawione ID Grupy R dodaje do ID kadego z widokw R Autotekst <Numer> (Numer widoku). Na ilustracji poniej kady Widok Projektu zawiera ID Grupy R (R-01) oraz automatycznie dodany numer (01, 02, 03...). Domylna Nazwa Grupy R dodaje do nazwy poszczeglnych Widokw Projektu Autotekst <Orientacja > (Orientacja widoku). W konsekwencji Nazwa kadego Widoku Projektu R bdzie zawieraa nazw kierunku wiata automatycznie przypisan za pomoc Autotekstu (Pn, Pd, Wsch, Zach...). Uyj opcji w panelu Oglne okna dialogowego Ustawie R aby okreli ewentualne dodatkowe Autoteksty definiujce Nazwy lub ID widokw R. Na przykad, ID Grupy R moe si odnosi do Numeru Strefy:
ID i Nazwy Rozwini cian

W celu przypisania ID i Nazw Grupom R oraz zawartym w nich Widokom Projektu, skorzystaj z panelu Oglne okna dialogowego Ustawienia Rozwinicia cian. Zestaw opcji w panelu Oglne jest inny jeeli definiowane s Ustawienia Grupy R:
lub dla indywidualnych widokw Rozwini cian:
Kady nowy Widok Projektu R jest umieszczany w Grupie R nawet w przypadku, jeli w danej grupie jest tylko jeden element. Grupie R jest domylnie przypisywane ID R -01. Kolejne Grupy R otrzymuj kolejne numery ID. (R-02, R-03...)
1) Kliknij ikon Autotekstu
Domylnie, poszczeglne Widoki Projektu R maj przypisane ID "Poprzez Grup R". Oznacza to, e kady widok R bdzie posiada ID i Nazw utworzony na podstawie ID i Nazwy Grupy R. Domylne ustawienia Rozwini cian w ArchiCADzie maj zdefiniowane ID i Nazw zawierajc Autoteksty.
znajdujc si obok pola ID w panelu Oglne, a nastpnie wybierz Numer Strefy z listy.
2) Zwr uwag, e
ID Grupy R w Nawigatorze odpowiada teraz
200
Wirtualny Budynek
numerowi strefy (w tym przypadku jest to 007) zawartej w Rozwiniciu cian. To ID zostanie nadane wszystkim Widokom Projektu w Grupie R. (Oczywicie przypisanie Autotekstu "Numer Strefy" dziaa tylko wwczas, gdy Rozwinicie cian zawiera Stref.)
zaznacz dowolny pojedynczy segment Linii Zasigu Rozwinicia cian.
Dostosowywanie ID i Nazw
Moesz nada wasne ID lub Nazw Grupie R albo indywidualnemu Widokowi Projektu: Zaznacz Lini Zasigu R. Otwrz okno dialogowe Ustawienia Rozwinicia cian
Paleta pomocnicza oraz menu kontekstowe bd si odnosi tylko do Widoku Projektu zwizanego z zaznaczonym segmentem. Aby edytowa zaznaczony Widok Projektu: Otwrz okno dialogowe Ustawienia Rozwinicia cian (Uyj polecenia z menu kontekstowego lub z palety Info). Wszystkie wprowadzone w tym miejscu zmiany bd si odnosi tylko do zaznaczonego Widoku Projektu. Zwr uwag, e niektre opcje w oknie dialogowym Ustawienia Rozwinicia cian bd nieaktywne przy modyfikowaniu pojedynczego widoku R. Uyj palety pomocniczej aby przemieci bd obrci segment R lub jego Znacznik.
W przypadku pojedynczych widokw R sprawd, czy z rozwijanego menu wybrana jest opcja Uytkownika.
Wprowad ID lub Nazw.
Usuwanie/Przywracanie Segmentu R
Jeeli zaznaczysz pojedynczy segment R bdziesz mg usun przypisany mu Widok Projektu korzystajc z polecenia Usu dostpnego w menu kontekstowym.
Mona take zmienia ID lub Nazwy dowolnych Grup R lub Widokw Projektu R w Nawigatorze.
Edycja Widokw Projektu R

Kady Widok Projektu nalecy do Grupy R moe by edytowany oddzielnie. W pierwszej kolejnoci, zaznacz Widok Projektu. zaznacz dowolny znacznik pojedynczego Rozwinicia cian lub
201
Wirtualny Budynek
Nawet po usuniciu Widoku Projektu bdziesz mg Przywrci segment R: zaznacz Grup R, ktrej Widok Projektu zosta usunity i w menu kontekstowym wybierz polecenie Przywr wszystkie Rozwinicia cian w Grupie. Uwaga: To polecenie przywraca usunite Widoki Projektu R, jednak wszystkie elementy 2D dodane do tych widokw przed ich usuniciem zostan utracone.
Edytowanie Linii Zasigu Rozwinicia cian

Zaznaczenie dowolnego segmentu Polilinii Zasigu R spowoduje zaznaczenie caej Grupy R. Jeeli Grupa R korzysta z jednego wsplnego Znacznika, wwczas zaznaczenia Znacznika spowoduje zaznaczenie caej Grupy. Aby edytowa Polilini Zasigu R, podobnie jak w przypadku innych polilinii w ArchiCADzie, skorzystaj z polece palety pomocniczej. Dodanie wierzchoka spowoduje dodanie nowego Widoku Projektu do Grupy R.
Pionowy i Poziomy Zasig Rozwinicia cian

Zasig pionowy
Zasig pionowy Rozwinicia cian jest definiowany rcznie w oknie dialogowym Ustawienia Rozwinicia cian bd w palecie Info. Zobacz Ustawienia Narzdzia Rozwinicie cian (R) w Pomocy ArchiCADa. Poszczeglne widoki R (czyli segmenty Linii Zasigu R) mog mie w razie potrzeby wasne ustawienia Zasigu pionowego: wybierz opcj Ograniczony i wpisz dane wartoci wzniesienia grnej i dolnej granicy zasigu. Z rozwijanego menu wybierz, czy pionowy zasig bdzie mierzony od Zera Projektu, czy od Kondygnacji Macierzystej R (kondygnacji, na ktr zostao ono wstawione).
202
Wirtualny Budynek
Aby uwzgldni poczone zaznaczone obszary w widoku modelu Rozwinicia cian, w Ustawieniach R naley wybra Dodaj obszar wieloboku jako opcj Zasigu poziomego.
Zasig poziomy
Domylnie, linia zasigu R odzwierciedla Zasig poziomy powstaego widoku R. Opcja Zasigu poziomego w Ustawieniach Rozwinicia cian (patrz panel Oglne) jest domylnie ustawiony jako W/g linii zasigu.
W ten sposb, jeli w pomieszczeniu znajduje si alkowa o nieregularnym ksztacie, widok modelu R bdzie obejmowa struktury wychodzce poza Lini Zasigu, jednak mieszczce si w pomieszczeniu, tak jak pokazano na rysunku:
Aby zmieni poziomy zasig R, zaznacz Lini Zasigu i rozcignij j lub zmniejsz uywajc odpowiedniego polecenia w palecie pomocniczej. (Rozciganie/zmniejszenie segmentu spowoduje modyfikacj ssiednich segmentw podobnie jak w przypadku kadej innej polilinii.)
Rozwinicia cian, a ksztaty Stref

Jeeli chciaby by Rozwinicie cian korespondowao z odpowiedni Stref, moesz wybra aby Zasig Pionowy by Dopasowany do wykrytej strefy (opcja w panelu Oglne okna dialogowego Ustawienia Rozwinicia cian).
Jeeli zostanie wykryta Strefa, Pionowy Zakres zaznaczonego widoku R bdzie odpowiada wysokoci wykrytej Strefy.
203
Wirtualny Budynek
Uwaga: Wysoko strefy to rnica pomidzy wartoci jej Poziomu a wartoci Wysokoci, zgodnie z konfiguracj Ustawie strefy):
wywietlania elementw w przekroju i widoku. Opcje w tym panelu s w wikszoci takie same jak w analogicznych panelach okien dialogowych Ustawie Przekroju i Elewacji. Zobacz Wywietlanie Elementw w oknie Przekroju na stronie 190, oraz Panel Reprezentacja Modelu (Narzdzie Rozwinicie cian) w Pomocy ArchiCADa. Rozwinicia cian nie posiadaj opcji "Zaznaczonego Obszaru Odlegego". W przypadku Rozwini cian dla wywietlania elementw w przekroju dostpne s dwie dodatkowe opcje: Ukryj ciany przesaniajce widok: Jeeli zaznaczona jest ta opcja, w Rozwiniciu cian nie bd wywietlane ciany, ktre "koliduj z widokiem".
Strefy poddane Dziaaniom na Elementach Bryowych zostan odwzorowane precyzyjnie pod warunkiem, e zaznaczona zostanie opcja Uwzgldnij Dziaania na elementach bryowych. Na przykad, pojedyncza Strefa przycita do pochyego dachu bdzie miaa rne wysokoci. Bd one dokadnie odwzorowane w Widokach Projektu odnonej Grupy R.
Ukryj elementy w przekroju: Zaznaczenie tej opcji spowoduje, e nie bd wywietlane ciany przecite przez Linie R.
Dokument 3D
O Dokumencie 3D Wywietlanie elementw w Rozwiniciach cian
Uyj opcji w panelu Reprezentacja Modelu w oknie dialogowym Ustawienia Rozwinicia cian, aby zdefiniowa sposb Dokument 3D pozwala obejrze widok 3D modelu stanowicego podstaw do tworzenia dokumentu, do ktrego mona doda wymiary, etykiety i dodatkowe elementy rysunku 2D. Na przykad, mona zmieni widok 3D budynku na dokument przedstawiajcy szczegowe informacje dotyczce struktury w 3D - np. przecicie ciany warstwowej w przestrzeni. Jest to moliwe poniewa Dokument 3D moe wywietla przekroje w strukturze
204
Wirtualny Budynek
modelu 3D, opcjonalnie uywajc parametrw wypenie przekrojowych i linii zdefiniowanych na poziomie elementu. Zobacz Reprezentacja Modelu w Dokumencie 3D na stronie 210. Aby doda wymiary, wystarczy uy narzdzi Wymiarowania ArchiCADa plus niektrych funkcji zwizanych z wymiarowaniem, dostpnych jedynie dla Dokumentw 3D. Zobacz Wymiarowanie liniowe w Oknie Dokumentw 3D w Pomocy ArchiCADa.
Jednak, podobnie jak inne widoki modelu, Dokument 3D posiada wasne okno ustawie, gdzie mona okreli parametry waciwe dla Dokumentu 3D: s to wypenienie/wywietlenia pira powierzchni elementw (cznie z przekrojami elementw warstwowych) i kontury, przezroczysto, wzorek 3D, kolorowanie, cieniowanie i efekty soneczne. Uwaga: Wywietlanie elementw zoonych w oknie Dokumentu 3D rwnie zaley od Ustawie czciowego wywietlania. Patrz Wywietlanie Struktury na stronie 385. W szczeglnoci, mona wywietli materiay przekrojw powierzchni w sposb podobny do 3D, aby graficznie przedstawi struktury warstwowe.
Zobacz Ustawienia Dokumentu 3D w Pomocy ArchiCADa. Dokument 3D to widok projektu, ktry pojawia si na Mapie Projektu w Nawigatorze. W wielu aspektach, Dokument 3D jest analogiczny do widoku projektu w przekroju: stanowi integraln cz modelu ArchiCAD, a elementu modelu s przebudowywane automatycznie lub rcznie, z zalenoci od statusu. W Dokumencie 3D, mona wybra elementy modelu i otwiera okna ustawie, aby wprowadza zmiany do modelu, jednak nie mona edytowa ich graficznie ani tworzy nowych elementw modelu. rdem Dokumentu 3D jest okno 3D. Poszczeglne parametry i opcje majce wpyw na wywietlanie okna 3D (takie jak projekcja i filtrowania/zaznaczenie elementw) bd okrelay sposb wywietlenia Dokumentw 3D; po skonfigurowaniu ustawie okna 3D mona przedefiniowa Dokument 3D. (Zobacz Dokument 3D oraz rdo Okna 3D na stronie 206.)
Utwrz Dokument 3D
1) W oknie 3D, skonfiguruj widok 3D modelu: widok, ktry ma
by obowizywa dla Dokumentu 3D. Ustaw widok 3D jako perspektyw lub jako rzut; zastosuj Parametry przekroju 3D; przefiltruj lub zaznacz elementy; uyj Obszaru zaznaczenia wg potrzeb, lub wykonaj czynnoci na elementach bryowych.
2) Utwrz nowy dokument 3D w jeden z poniszych sposobw:

Jeli otwarte jest okno 3D: Uyj polecenia Nowy Dokument 3D... z menu kontekstowego w folderze Dokument 3D w Nawigatorze
205
Wirtualny Budynek
Uyj polecenia menu (Dokument > Dokument 3D > Utwrz Nowy Dokument 3D; lub Dokument > Narzdzia Dokumentacji > Utwrz Dokument 3D).
3) Pojawi si okno dialogowe Nowy Dokument 3D.
Wprowad ID odniesienia oraz nazw nowego Dokumentu 3D; kliknij Utwrz.
4) Spowoduje to utworzenie Dokumentu 3D i otwarcie go

Uyj polecenia Przechwy widok okna jako Dokument 3D z menu kontekstowego okna 3D (kiedy nic nie jest zaznaczone). osobnym oknie.
5) Dokument 3D bdzie figurowa na licie w folderze Dokument

3D w Mapie Projektu w Nawigatorze.
Dokument 3D oraz rdo Okna 3D

Zawarto Dokumentu 3D jest definiowana z Okna 3D; to okno 3D jest rdem Dokumentu 3D. Mimo e w danym momencie mona mie tylko jedno aktualne okno 3D (nie mona mie otwartych kilku okien 3D jednoczenie), kady Dokument moe mie wasne rdowe okno 3D. Innymi sowy: kady Dokument 3D zachowuje ustawienia (projekcj, filtrowanie, paszczyzny cicia) wasnego rdowego okna 3D. W dowolnym momencie mona podda edycji poszczeglne ustawienia rda Okna 3D a nastpnie mona Przedefiniowa Wybrany Dokument 3D, aby zastosowa zmiany edycyjne. Przedefiniuj odnosi si do poszczeglnych ustawie okna 3D, ktre maj wpyw na to, jak Dokument 3D bdzie wyglda w tym oknie. Te ustawienia to: Bieca projekcja 3D, cznie z powikszeniem Zobacz Projekcje 3D na stronie 183.
206
Wirtualny Budynek
Filtruj Elementy Widoczne w 3D (Widok > Elementy w Widoku 3D) Ograniczenia Zaznaczenia/Obszaru zaznaczenia
Zobacz Filtruj Elementy widoczne w 3D na stronie 180. Zobacz Wywietlanie Obszaru Zaznaczenia w 3D, oraz Wywietl obszar zaznaczenia w 3D na stronie 178. Paszczyzny cicia Zwr uwag na rnic pomidzy funkcj Przedefiniuj a Przebuduj. Przebuduj dotyczy elementw modelu: ich rozmiaru, ksztatu oraz relacji wzgldem pozostaych elementw modelu. Funkcja Przebuduj dla Dokumentu 3D dziaa tak samo jak w przypadku innych widokw modelu (np. Przekroju). Twj Dokument 3D, jeli ustawiony jest na Przebudowanie Automatycznie, zostanie przebudowany przy kadym otwarciu. Jeli jest w trybie Aktualizacji rcznych, zostanie przebudowany tylko jeli wydane zostanie takie polecenie. (Widok > Przebuduj > Przebuduj z modelu). Nie istnieje Dokument 3D w trybie Rysunku. Szczegy, patrz Wybierz Status Przekroju na stronie 189. Zobacz Przekroje 3D na stronie 184.
Lub: prawym przyciskiem myszki kliknij widok projektu lub widok w Nawigatorze a nastpnie wybierz polecenie Otwrz widok rdowy:
Przedefiniuj wybrany Dokument 3D

Istniej trzy sposoby na przedefiniowanie Dokumentu 3D po utworzeniu. Kad z metod opisano poniej:
Przedefiniuj Dokument 3D Otwrz i Edytuj rdowy Widok 3D

Jeli okno Dokumentu 3D znajduje si na wierzchu: za pomoc polecenia Otwrz rdowy Widok 3D w menu kontekstowym, otwrz rdowy widok Dokumentu 3D.
Wprowad dane zmiany w oknie 3D:

207
Wirtualny Budynek
Edytuj elementy Skonfiguruj wywietlanie Zmie widoczno elementu za pomoc opcji Zaznaczenia/Obszaru zaznaczenia Zmie ustawienia Filtrowania elementw. Z Mapy Projektu w Nawigatorze wybierz Dokument 3D i kliknij prawym przyciskiem myszy aby uy polecenia Przedefiniuj Dokument 3D na podstawie biecego widoku 3D.
Nastpnie uyj polecenia Przedefiniuj:
Jeli okno 3D znajduje si na wierzchu i nie zaznaczono adnego elementu, mona rwnie uy polecenia Przedefiniuj Dokument 3D.
Spowoduje to wywietlenie okna dialogowego Przedefiniuj Dokument 3D.
Wybierz Dokument 3D, ktry ma zosta przedefiniowany na podstawie biecego okna 3D. Wywietlone zostanie ostrzeenie, e operacji Przedefiniuj nie da si odwrci.
208
Wirtualny Budynek
myszy aby uy polecenia Przedefiniuj Dokument 3D na podstawie biecego widoku 3D.
Kliknij Przedefiniuj Mimo Tego, aby kontynuowa.
Polecenie Przedefiniuj Dokument 3D na podstawie biecego widoku 3D

Za pomoc tego polecenia moesz zdefiniowa Dokument 3D na podstawie ostatniego stanu okna 3D (aktualnie otwartego lub ostatnio otwartego okna). Nie trzeba otwiera okna 3D. Uwaga: Biece okno 3D nie musi by takie samo jak oryginalny widok rdowy dokumentu 3D. Dokument 3D zostanie przedefiniowany zgodnie z poniszymi ustawieniami biecego okna 3D. Bieca projekcja 3D, cznie z powikszeniem Filtruj Elementy Widoczne w 3D (Widok > Elementy w Widoku 3D) Ograniczenia Zaznaczenia/Obszaru zaznaczenia Paszczyzny cicia
Przedefiniuj uywajc ustawie Dokumentu 3D

Jeli chcesz przedefiniowa istniejcy Dokument 3D bez otwierania okna widoku rdowego 3D, moesz po prostu uy Ustawie Dokumentu 3D. Otwrz Ustawienia Dokumentu 3D (wybierz Dokument 3D na Mapie Projektu w Nawigatorze; lub kliknij Ustawienia na dole Nawigatora lub z menu kontekstowego; lub z menu Dokument > Dokument 3D).
Jeli Dokument 3D znajduje si na wierzchu i nie zaznaczono adnego elementu, uyj polecenia Przedefiniuj na podstawie Biecego Widoku 3D z menu kontekstowego. Inny sposb na uzyskanie tego samego rezultatu: Z Mapy Projektu w Nawigatorze wybierz Dokument 3D, ktry ma zosta przedefiniowany i kliknij prawym przyciskiem
209
Wirtualny Budynek
Dokonaj jednej z nastpujcych zmian: Kliknij Przedefiniuj Ustawienia Widoku 3D, aby wywoa okno dialogowe Perspektywy lub Ustawienia rwnolege odzwierciedlajce okno widoku rdowego 3D Dokumentu 3D. Dokonaj wszelkich danych zmian i kliknij OK, aby zamkn okno dialogowe projekcji. Tutaj mona przedefiniowa ustawienia Soca dla Dokumentu 3D: kliknij Przedefiniuj Ustawienia Widoku 3D, a nastpnie Wicej o socu, aby skonfigurowa pozycj soca. Kliknij Przedefiniuj Ustawienia Filtrowania Elementw w 3D, aby otworzy okno dialogowe Filtruj Elementy w 3D. Dokonaj wszelkich danych zmian i kliknij OK, aby zamkn okno dialogowe. Zaznacz to pole, aby przedefiniowa projekcj, paszczyzny cicia oraz widoczne elementy Dokumentu 3D na podstawie biecego widoku 3D.
Opcje dostpne w panelu Oglne umoliwiaj otwarcie okien dialogowych, poprzez ktre mona modyfikowa Dokument 3D oraz widok rdowy okna 3D, bez potrzeby otwierania samego okna 3D.
Zmiany zostan zastosowane w Dokumencie 3D po klikniciu OK, aby opuci ustawienia Dokumentu 3D. Szczegy dotyczce tych opcji, patrz Panel Ustawie Oglnych Dokumentu 3D w Pomocy ArchiCADa.
Reprezentacja Modelu w Dokumencie 3D

Mimo e wiele ustawie Dokumentu 3D pochodzi z widoku rdowego 3D, kilka wanych ustawie wygldu modelu w Dokumencie 3D jest konfigurowanych w oknie dialogowym Ustawie Dokumentu 3D (panel Modelu). W szczeglnoci, mona wywietli materiay przekrojw powierzchni w sposb podobny do 3D, aby graficznie przedstawi struktury warstwowe. Wybierz Ustawienia Dokumentu 3D w panelu Modelu, aby skonfigurowa: Wypenienia i pira dla powierzchni i konturw elementw lub dla elementw w przekroju Przezroczysto Kreskowanie wektorowe 3D
210
Wirtualny Budynek
Materiay cieniowane Efekty soca i cienia Wane: Te ustawienia maj zastosowanie dla Dokumentw 3D i s niezalene od okna widoku rdowego 3D.
Szczegy, patrz Optymalizacja Linii i Wypenie w oknach rysunkowych na stronie 160. Aby otworzy Rysunek Detalu w oddzielnym oknie, naley dwukrotnie klikn jego nazw w Nawigatorze.
Szczegy dotyczce tych opcji s opisane w czci Panel Reprezentacja Modelu Dokumentw 3D w Pomocy ArchiCADa.
Detale
O Detalach
Narzdzie Detal jest przeznaczone do tworzenia Detali Widokw Projektu, ktre s tworzone poprzez wstawienia Znacznika Detalu do jednego z nastpujcych okien: Rzut, Przekrj, Elewacja, Rozwinicia cian Dokument 3D Obszar 2D, Detal. Narzdzie to moe by take wykorzystywane do wstawiania poczonych Znacznikw Detali, jako odniesie do dowolnych Widokw Projektu, Widokw bd Rysunkw. Wygld Znacznika Detalu (Obiektu GDL) uzaleniony jest od ustawie dokonanych w oknie dialogowym Ustawie detalu. Moliwe jest take tworzenie Niezalenych Detali posiadajcych Znacznik lub nie. Widoki Projektu tworzone narzdziem Detal s wywietlana w Oknach Rysunku Detalu i s zgrupowane w folderze o nazwie Detale w Mapie Projektu palety Nawigatora. Detale, ktrych Widoki Projektu zostay wygenerowane na podstawie istniejcych elementw Projektu, zawieraj dwuwymiarowe kopie tych elementw. Ich zawarto moe by aktualizowana, tak by odzwierciedlaa aktualny stan Projektu. Rysunek Detalu moe zawiera dodatkowe elementy 2D, bloki tekstowe, etykiety oraz obiekty. Przed publikacj moe zaj potrzeba dostosowania Rysunku Detalu. Rozbite elementy 2D wygenerowane na podstawie modelu mog czsto zawiera zbdne elementy (zbdne lub nakadajce si linie i wypenienia), ktre utrudniaj dalsz edycj rysunku. Dogodnym rozwizaniem jest skorzystanie z funkcji Optymalizacji Linii i Wypenie.
Tworzenie Rysunku Detalu opartego o Model

Aby utworzy Detal oparty o Model, wstaw Znacznik Detalu posiadajcy obrys do jednego z nastpujcych okien: Rzut, Przekrj/Elewacja/Rozwinicie cian, Dokument 3D, Obszar 2D lub Detal.
1) Uaktywnij narzdzie Detal. 2) W palecie Info lub w oknie dialogowym
Domylnych Ustawie Detalu musi by zaznaczona opcja Utwrz nowy Widok Projektu. 3) W palecie Info wybierz jedn z metod geometrii pozwalajcych na zdefiniowanie obrysu: wielobok, prostokta lub obrconego prostokta. (pierwsza metoda
211
Wirtualny Budynek
geometrii (bez obrysu) pozwala na tworzenie niezalenych Widokw Projektu nie posiadajcych rda w modelu.)
Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Detal w Pomocy ArchiCADa.
Zawarto okien Detali

4) Narysuj obrys Detalu. 5) Po narysowaniu Obrysu Detalu kliknij kursorem w ksztacie
Rysunek Detalu oparty o model zawiera tylko elementy 2D (linie i wypenienia), a wrd nich rozbite elementy konstrukcyjne, ktre znajduj si w obrysie Detalu. Domylnie do okna Detalu s przenoszone tylko elementy konstrukcyjne; opisy i wymiarowania nie s przenoszone do okien Detalu. (Ustawienie to mona zmieni poprzez zaznaczenie odpowiedniej opcji w panelu Oglne okna dialogowego Ustawienia Detalu.) Informacje na temat elementw opisowych przecinajcych si z obrysem Detalu, patrz Opisy, Wymiarowania i Znaczniki przecinajce si z Obrysem na stronie 217. W oknie Detalu dostpne s tylko narzdzia 2D. Na Rysunkach Detalu mog by umieszczane wszystkie rodzaje elementw 2D: Linie, Wypenienia, Punkty aktywne, Tekst, Obrazki, Wymiarowanie oraz Symbole 2D obiektw. Uwaga: Znaczniki rdowe Detali mog by opcjonalnie oznaczone na ekranie pprzezroczystym wypenieniem. (Uyj opcji w menu Widok > Opcje wywietlania > Podwietl Znaczniki rdowe, aby uruchomi lub wyczy t funkcj. Kolor wypenienia moe zosta zdefiniowany w oknie dialogowym Opcje > rodowisko pracy > Wicej opcji.) Rysunek Detalu zawiera lini reprezentujc granic tego Detalu okrelon w oknie, w ktrym znajduje si Znacznik Detalu. Zobacz Wywietlanie obrysw Detali/Obszaru 2D na stronie 214. W oknach Detali przekrojw (Widokw Projektu utworzonych za pomoc narzdzia Detal w oknie Przekroju) obowizuje ten sam pocztek ukadu odniesienia, co w widoku rdowym; oznacza to, e wymiarowania wysokoci bd wskazywa prawidowe wartoci wzniesienia, pod warunkiem jednak, e elementy w oknie Detalu nie zostan przemieszczone w pionie. (To samo dotyczy Wymiarowania pionowego w Detalach generowanych z Elewacji i Rozwinicia cian.)
motka w obszarze roboczym aby wstawi Znacznik Detalu. X reprezentuje punkt odniesienie Detalu.

folderze Detale, w Mapie Projektu palety Nawigatora. Aby zdefiniowa dane odniesienia wywietlane w Znaczniku rdowym Detalu: Zobacz Okrel Odniesienie dla Znacznika rdowego na stronie 188. Inne informacje na temat nowych Widokw Projektu tworzonych narzdziem Detal, ich Znacznikw i danych odniesienia, mona zdefiniowa w panelu Znacznik w oknie dialogowym Ustawienia Detalu.
Wstaw Poczony Znacznik Detalu

Aby wstawi Poczony Znacznik Detalu bez tworzenia Widoku Projektu:
212
Wirtualny Budynek
1) Uaktywnij narzdzie Detal. 2) W palecie Info lub w oknie dialogowym

Domylnych Ustawie Detalu wybierz opcj "Wstaw Poczony Znacznik.
Niezaleny detal jest przydatny podczas tworzenia rysunkw elementw, ktrych nie ma bezporednio w modelu a musz si znale w dokumentacji, np. detal ogrodzenia. Wszystkie Rysunki Niezalenych detali stanowi cz struktury Nawigatora. Rysunki te mog by Oznaczone i Nieoznaczone: Oznaczone Niezalene Detale posiadaj odpowiadajcy im Znacznik Detalu znajdujcy si, w jednym z okien projektu. Detale Nieoznaczone nie posiadaj takiego Znacznika, s jednak Widokami Projektu, ktre mona otworzy poprzez Nawigatora.
3) Okrel Odniesienie dla Znacznika w oknie
dialogowym, ktre zostanie wywietlone. Zobacz Okrel Odniesienie dla Poczonego Znacznika na stronie 192. Detalu.
4) Wybierz dowoln metod geometrii by wstawi Znacznik
Utwrz Niezaleny Detal posiadajcy Znacznik 1) W oknie dialogowym Ustawie Detal lub w palecie Info
wybierz opcj Utwrz nowy Widok Projektu. Jeeli wybierzesz metod "bez obrysu": kliknij raz aby wstawi Znacznik Jeeli wybierzesz jedn z metod "z obrysem": narysuj obrys Detalu i kliknij kursorem w ksztacie motka w obszarze roboczym aby wstawi Znacznik Detalu.
2) Zdefiniuj Odniesienie dla Znacznika:

do Widoku Projektu lub do pierwszego Rysunku dla danego Widok Projektu
Informacja o poczeniu bdzie wywietlana w polu "Odniesienie do:". Po wstawieniu Znacznika i utworzeniu Detalu moesz w dowolnym momencie zmieni dane Znacznika.
Tego typu Znacznik nie jest oparty o model i nie tworzy Widoku Projektu. Aby zdefiniowa dane odniesienia wywietlane w Poczonym Znaczniku Detalu: Zobacz Okrel Odniesienie dla Poczonego Znacznika na stronie 192.
3) Aby wstawi Oznaczony
Wstaw Samodzielny Znacznik Detalu

Zobacz Wstaw Samodzielny znacznik na stronie 193.
niezaleny detal, wybierz pierwsz ikon metody geometrii (Brak obrysu) w palecie Info, a nastpnie wska pooenie Znacznika Detalu na planie. zostanie utworzony i umieszczony w folderze Detale, w Mapie Projektu palety Nawigatora. Ten Widok Projektu nie bdzie oparty o model.
4) Nowy Widok Projektu ("Niezaleny Oznaczony Detal")
Utwrz niezaleny detal

Niezaleny Detal to rysunek, ktrego zawarto tworzysz rcznie, rozpoczynajc od pustego Widoku Projektu. W widoku tym moesz doda elementy za pomoc narzdzi 2D, wklei obiektu lub elementy rysunkowe z innych okien. Nie jest on generowany na podstawie istniejcych elementw konstrukcyjnych projektu, a zatem zmiany dokonane w innych oknach nie wpywaj na jego zawarto.
Aby otworzy Niezaleny Detal dwukrotnie kliknij jego nazw w Nawigatorze, lub wybierz polecenie Otwrz rysunek detalu z menu kontekstowego Znacznika. W oknie Niezalenego Detalu moesz uywa dowolnych narzdzi rysunkowych, wstawia obiekty, teksty i etykiety lub wkleja inne rysunki.
213
Wirtualny Budynek
Utwrz Niezaleny Detal nie posiadajcy Znacznika

Uyj polecenia Dokument > Narzdzia Dokumentacji > Utwrz niezaleny detal. Polecenie to jest rwnie dostpne w menu kontekstowym folderu Detale w Mapie Projektu Nawigatora; lub poprzez kliknicie ikony Nowy Widok Projektu u dou Mapy Projektu palety Nawigatora przy zaznaczony Detalu lub folderze Detale. Niezalene Nieoznaczone Detale s wywietlane w Nawigatorze, jednak nie posiadaj Znacznika. Pniej, w razie potrzeby, mona doczy Niezaleny detal do znacznika: wstaw poczony znacznik i wska znacznik Detalu.
zostan zaktualizowane dopiero po uyciu polecenia Uaktualnij Ramk Poczonego Znacznika z menu kontekstowego danego Detalu lub Obszaru 2D w Mapie Projektu palety Nawigatora.
To polecenie ma wpyw tylko na ksztat Znacznika; nie wpywa na zawarto odnonych okien.
Wywietlanie ikon Rysunkw Detali w Nawigatorze

Na ilustracji pokazano cztery rodzaje ikon, ktrymi s oznaczane Detale w palecie Nawigatora. Ikony s rne w zalenoci od rodzaju Detalu.
Wywietlanie obrysw Detali/Obszaru 2D

Gdy tworzysz nowy Detal lub Obszar 2D korzystajc z jednej z metod geometrii pozwalajcych na zdefiniowanie obrysu, powstay rysunek bdzie zawiera obrys w postaci linii przerywanej. Jeeli chciaby by linia ta nie bya wywietlana, wycz odpowiedni opcj w oknie dialogowym Opcje > Preferencje Projektu > Rne.
Aktualizacja Okna Detalu

Jeeli widok rdowy Detalu zosta zmodyfikowany i chciaby zaktualizowa zawarto Detalu tak by odzwierciedlaa biecy stan modelu, uyj polecenia Przebuduj z widoku rdowego w menu kontekstowym Detalu w Nawigatorze lub w menu Widok > Odwie.
Aktualizacja obrysw Znacznikw Detali/Obszaru 2D

Gdy przerysujesz obrys Znacznika rdowego Detalu lub Obszaru 2D, ksztaty wszystkich Znacznikw poczonych z Widokiem Projektu, do ktrego odnosi si w Znacznik rdowy,
214
Wirtualny Budynek
rozwizaniem jest skorzystanie z funkcji Optymalizacji Linii i Wypenie. Szczegy, patrz Optymalizacja Linii i Wypenie w oknach rysunkowych na stronie 160. Moliwe jest poczenie dowolnego rodzaju Znacznika z oknem Obszaru 2D. Moesz wstawi Znacznik Przekroju do okna Obszaru 2D aby utworzy rysunek Przekroju. Moesz rwnie wstawi Znacznik Detalu do okna Obszaru 2D aby utworzy rysunek Detalu. Tego typu rysunki Przekrojw, czy Detali nie mog by aktualizowane w oparciu o zawarto okna Obszaru 2D. Narzdzie Obszar 2D jest aktywne we wszystkich oknach z wyjtkiem Okna 3D. Znacznik tego narzdzia jest podobny jak w przypadku innych narzdzi posiadajcych Znaczniki (np. Przekrj, czy Detal). Aby otworzy okno Obszaru 2D dwukrotnie kliknij jego nazw w Nawigatorze. W oknach Obszaru 2D moesz uywa dowolnych narzdzi rysunkowych, wstawia obiekty, teksty i etykiety lub wkleja inne rysunki.
Wicej szczegw, patrz Podsumowanie Polece Przebudowania na stronie 194.
Obszary 2D
O Obszarach 2D
Okna Obszaru 2D su do tworzenia dwuwymiarowych rysunkw opartych o model, takich jak fragmenty rzutw bd przekrojw, a take do rysunkw dwuwymiarowych tworzonych od podstaw. Obszary 2D mog by wykorzystywane do wykaczania rysunkw za pomoc narzdzi 2D, jak rwnie jako rodowisko pracy dla krelarzy, ktrych zakres ingerencji w projekt ograniczony jest do przestrzeni dwuwymiarowej. Do okna Obszaru 2D mona wkopiowa rnego rodzaju dokumenty; np. tabele i wykresy zwizane z branami i uzupeniajce dokumentacj projektu. Podobnie jak w przypadku Detali elementy w Obszarach 2D skadaj si tylko z komponentw 2D, a ewentualne odpowiedniki elementw konstrukcyjnych s replikowane w Obszarach 2D w rozbitej formie (czyli skadajcej si z linii i wypenie). W oknach Obszaru 2D dostpne s tylko narzdzia 2D. Rozbite elementy 2D wygenerowane na podstawie modelu mog czsto zawiera zbdne elementy (zbdne lub nakadajce si linie i wypenienia), ktre utrudniaj dalsz edycj rysunku. Dogodnym
Obszar 2D, a Detal

Tworzenie Obszaru 2D w oparci o model jest podobne do tworzenia opartego o model Detalu. Obszar 2D jest jednak zoptymalizowany pod ktem tworzenie fragmentw rzutw i przekrojw. W przeciwiestwie do Detalu, Obszar 2D posiada metod geometrii pozwalajc za pomoc jednego kliknicia odwzorowa ca zawarto biecego okna w postaci dwuwymiarowych elementw w nowo utworzonym oknie Obszaru 2D. W zwizku z tym, przy przenoszeniu czci bd caej zawartoci okna rdowego do okna Obszaru 2D: Wszelkie elementy opisowe, czy wymiarowania bd przeniesione do okna Obszaru 2D, podobnie jak elementy konstrukcyjne rozbite na komponenty 2D. (W przeciwiestwie do Detali tworzonych na podstawie modelu, ktre domylnie
215
Wirtualny Budynek
zawieraj tylko kopie elementw konstrukcyjnych w postaci linii i wypenie.) Powstae Obszary 2D posiadaj t sam sal, co ich widoki rdowe. (Detale natomiast s domylnie tworzone w skali odpowiadajcej 1/2 skali widoku rdowego.)
zdefiniowany w oknie dialogowym Opcje > rodowisko pracy > Wicej opcji.)

folderze Obszary 2D, w Mapie Projektu palety Nawigatora. Aby zdefiniowa dane odniesienia wywietlane w Znaczniku rdowym Obszaru 2D: Zobacz Okrel Odniesienie dla Znacznika rdowego na stronie 188. Inne informacje na temat nowego Obszaru 2D, waciwoci Znacznika i dane Odniesienia, mona zdefiniowa w oknie dialogowym Ustawie Obszaru 2D. Zobacz Ustawienia Narzdzia Obszar 2D w Pomocy ArchiCADa.
Tworzenie Obszaru 2D opartego o Model

Aby utworzy Obszar 2D oparty o Model, wstaw Znacznik Obszaru 2D do jednego z nastpujcych okien: Rzut, Przekrj, Elewacja, Rozwinicie cian, Obszar 2D lub Detal.
1) Uaktywnij narzdzie Obszar 2D. 2) W palecie Info lub w oknie dialogowym Domylnych 3) Wybierz jedn z metod geometrii w Palecie Info.
Ustawie Obszaru 2D musi by zaznaczona opcja Utwrz nowy Widok Projektu.
Zawarto okien Obszaru 2D

Rysunki Obszaru 2D opartych o model zawieraj tylko linie i wypenienia. S one tworzone na podstawie elementw konstrukcyjnych znajdujcych si w Oknach Rzutu lub Przekroju/Elewacji/R, lub Dokumentu 3D. Znaczniki Przekrojw, Elewacji, Detali i Obszaru 2D wewntrz okien Obszaru 2D s interaktywne: zachowane zostaj wszelkie ich waciwoci. Przy przenoszeniu caoci lub fragmentu Widoku Modelu do okna Obszaru 2D, domylnie wszystkie elementy opisowe oraz wymiarowania zostan rwnie przeniesione. Aby przenie tylko kopie elementw konstrukcyjnych do nowych okien Obszaru 2D, naley zaznaczy opcj "Kopiuj tylko elementy konstrukcyjne" w panelu Oglne okna dialogowego Ustawie Obszaru 2D. Powstae Obszary 2D posiadaj t sam sal, co ich widoki rdowe pod warunkiem, e widok rdowy posiada skal. (Jeeli widok rdowy nie posiada skali, powstay Obszar 2D bdzie posiada domyln warto skali).
Metoda geometrii "Cae okno": Uyj metody jednego kliknicia - pierwszej metody geometrii w palecie Info. Wybierz t metod, a nastpnie kliknij w dowolnym miejscu aktywnego okna Projektu. Utworzysz Obszar 2D zawierajcy ca zawarto okna. Metoda geometrii "Obrys": Uyj metody wieloboku, prostokta bd obrconego prostokta by okreli obrys Obszaru 2D.
4) Narysuj obrys Obszaru 2D. 5) Po narysowaniu obrysu kliknij kursorem w ksztacie motka w
obszarze roboczym aby wstawi Znacznik Obszaru 2D. Uwaga: Znaczniki rdowe Obszaru 2D mog by opcjonalnie oznaczone na ekranie pprzezroczystym wypenieniem. (Uyj opcji w menu Widok > Opcje wywietlania > Podwietl Znaczniki rdowe, aby uruchomi lub wyczy t funkcj. Kolor wypenienia moe zosta
216
Wirtualny Budynek
Opisy, Wymiarowania i Znaczniki przecinajce si z Obrysem

W przypadku, gdy obrys Obszaru 2D przecina si z elementami opisowymi, wymiarowaniami lub Znacznikami Przekroju, Elewacji, Detalu lub Obszaru 2D) wwczas elementy te zostan przeniesione do okna Obszaru 2D pod warunkiem, e speniaj pewne kryteria. Uwaga: Ponisze zasady odnosz si take do rysunkw Detali. (Jakkolwiek domylnie rysunki Detali nie zawieraj wspomnianych elementw, wyczenie opcji "Kopiuj tylko elementy konstrukcyjne" pozwala na zmian tego ustawienia.) Obrazki i Rysunki: jeeli przynajmniej jeden wierzchoek Obrazka lub Rysunku znajduje si wewntrz obrysu, elementy te zostan skopiowane do Obszaru 2D. Etykiety: Strzaka wskanika musi znajdowa si wewntrz obrysu. Wymiarowanie: Odpowiednie punkty odniesienia lub punkt kocowy wymiaru musi si znajdowa wewntrz obrysu. W przypadku wymiarowa posiadajcych dwa punkty kocowe, oba punkty musz by wewntrz obrysu. acuchy wymiarowe s kopiowane segmentami: jeeli oba punkty kocowe segmentu s wewntrz obrysu, wwczas ten segment zostanie skopiowany do Obszaru 2D.
Uwaga: Znaczniki Rozwini cian, w przeciwiestwie do Znacznikw Przekrojw i Elewacji, s rozbijane na linie i wypenienia i zostaj przycite przez obrys Obszaru 2D.
Edycja okien Obszaru 2D

W oknie Obszaru 2D dostpne s tylko narzdzia rysunkowe. W Obszarach 2D mog by umieszczane wszystkie rodzaje elementw 2D: Linie, Wypenienia, Punkty aktywne, Teksty, Obrazki, Wymiarowanie oraz Symbole 2D Obiektw. Do okna Obszaru 2D mona dodawa elementy na kilka sposobw: Zaznacz dowolne elementy w dowolnym oknie, skopiuj i wklej do okna Obszaru 2D. Wszystkie elementy, rwnie elementy konstrukcyjne zostan wklejone w postaci elementw 2D. Aby skopiowa elementy z Podrysu, najpierw przecz Podrys z Aktywnym Widokiem, zaznacz elementy skopiuj je, ponownie przecz Podrys z Aktywnym Widokiem i wklej elementy (w postaci linii i wypenie). Narysuj wszystkie elementy 2D w Obszarze 2D od podstaw.
Utwrz Niezaleny Obszar 2D

Niezaleny Obszar 2D to okno, ktrego zawarto definiuje si od podstaw, rozpoczynajc od pustego Widoku Projektu. W widoku tym moesz doda elementy za pomoc narzdzi 2D, wklei obiektu lub elementy rysunkowe z innych okien. Nie jest on generowany na podstawie istniejcych elementw konstrukcyjnych projektu, a zatem zmiany dokonane w innych oknach nie wpywaj na jego zawarto. Wszystkie Rysunki Niezalenych Obszarw 2D stanowi cz struktury Nawigatora. Mog one mie znacznik, lecz nie musz. Niezaleny obszar 2D bez znacznika w projekcie funkcjonuje jako widoki projektu, ktre mona otworzy za pomoc Nawigatora.
Znaczniki Okien i Drzwi: Jeeli dowolny fragment ciany znajdzie si wewntrz obrysu, wwczas wszystkie Drzwi, Okna i ich Znaczniki zostan skopiowane do Obszaru 2D. Znaczniki Detalu: Jeeli punkt odniesienia Detalu (X) lub punkt kocowy Znacznika znajd si wewntrz obrysu, wwczas cay Znacznik zostanie skopiowany do Obszaru 2D. Znaczniki Przekroju i Elewacji: Jeeli dowolny fragment linii Przekroju bd Elewacji znajdzie si wewntrz obrysu, wwczas Znacznik Przekroju/Elewacji zostanie zawarty w Obszarze 2D, jednak geometria linii moe si rni od oryginau (moe by krtsza) w przypadku, gdy wewntrz obrysu znajduje si tylko cz linii Przekroju/Elewacji.
217
Wirtualny Budynek
Aby utworzy Niezaleny Obszar 2D bez Znacznika skorzystaj z polecenia Dokument > Narzdzia Dokumentacji > Utwrz Niezaleny Obszar 2D. Polecenie to jest rwnie dostpne w menu kontekstowym folderu Obszary 2D w Mapie Projektu Nawigatora. lub poprzez kliknicie ikony Nowy Widok Projektu u dou Mapy Projektu palety Nawigatora przy zaznaczony Obszarze 2D lub folderze Obszary 2D. Lista niezalenych obszarw 2D rwnie znajduje si w Nawigatorze. Mona jednak, w razie potrzeby, pniej poczy taki znacznik z obszarem 2D.
Zarzdzanie Znacznikami w ArchiCADzie

O Znacznikach
Znaczniki mog by wstawiane za pomoc dowolnego spord nastpujcych narzdzi: Przekroje Elewacje Rozwinicie cian (R) Obszary 2D Detale Za pomoc dowolnego z tych narzdzi mona wstawia Znaczniki rdowe. Wstawienie Znacznika rdowego powoduje utworzenie odnonego Widoku Projektu (np. Przekroju, Elewacji, Rozwinicia cian, Obszaru 2D, Detalu) zawierajcego elementy utworzone na podstawie Modelu. Dowolny Znacznik z wyjtkiem Znacznika Rozwinicia cian, moe opcjonalnie peni rol Poczonego Znacznika. Poczone Znaczniki nie maj rda w Modelu i nie powoduj tworzenia nowych Widokw Projektu. Zamiast tego mona je wstawia do projektu, a nastpnie czy z dowolnym istniejcym Widokiem Projektu, Widokiem lub Rysunkiem. Informacje o poczeniu s wywietlane w Znaczniku, ktry w tej postaci moe by wykorzystywany do przechodzenia do odnonych elementw Nawigatora. Samodzielny znacznik nie posiada rda w Modelu i nie wywietla informacji o odniesieniu. Nie moe by wykorzystywany do przechodzenia pomidzy widokami, ale moe zawiera dowolnie zdefiniowany tekst.
Wstaw Poczony Znacznik Obszaru 2D

Aby wstawi Poczony Znacznik Obszaru 2D bez tworzenia Widoku Projektu:
1) Uaktywnij narzdzie Obszar 2D. 2) W palecie Info lub w oknie dialogowym Domylnych
Ustawie Obszaru 2D wybierz opcj "Wstaw Poczony Znacznik.
3) Wybierz dowoln metod geometrii by wstawi Znacznik

Obszaru 2D. Tego typu Znacznik nie jest oparty o model i nie tworzy Widoku Projektu. Aby zdefiniowa dane odniesienia wywietlane w Poczonym Znaczniku Obszaru 2D: Zobacz Okrel Odniesienie dla Poczonego Znacznika na stronie 192.
Wstaw Samodzielny Znacznik Obszaru 2D

Zobacz Wstaw Samodzielny znacznik na stronie 193.
218
Wirtualny Budynek
Wywietlanie Linii Zasigu Znacznika

Linia lub wielobok narysowany za pomoc odpowiedniego narzdzia przed wstawieniem Znacznika, po jego wstawieniu pozostaj na ekranie. Elementy Zasigu Znacznika obejmuj: Linie Przekrojw, Elewacji, Rozwini cian Linie Zasigu Przekrojw i Elewacji (dla Przekrojw i Elewacji o ograniczonym Zasigu) Linie Obszaru Odlegego (dla Przekrojw i Elewacji o zdefiniowanym Zaznaczonym Obszarze Odlegym) Linie Zasigu Rozwini cian Wieloboki definiujce obrysy Detali i Obszaru 2D
Zmiana Typu Znacznika

Moesz zmieni typ wstawionego wczeniej Znacznika, pod warunkiem jednak, e element, do ktrego bdzie si odnosi Znacznik, bdzie odpowiedniego typu.
Aby zmieni Poczony Znacznik na Znacznik rdowy:

Zaznacz Znacznik. Uyj polecenia "Ustaw jako Znacznik rdowy" z kontekstowego menu Znacznika; lub Otwrz okno dialogowe ustawie Znacznika i wybierz opcj Znacznik rdowy
Te elementy s elementami tylko dla wywietlania (ekranowymi); nigdy nie s widoczne na wydrukach. Moesz wczy lub wyczy wywietlanie Zasigu Znacznikw za pomoc polecenia Widok > Opcje wywietlania > Zasig Znacznikw. Aby dostosowa kolor i typ linii tych elementw, skorzystaj z opcji w oknie Opcje > Preferencje Projektu > Rne.
Poczony Znacznik stanie si Znacznikiem rdowym, natomiast oryginalny Znacznik rdowy zostanie zamieniony na Poczony Znacznik. Ta funkcja jest dostpna dla: Poczonych Znacznikw odnoszcych si do Widokw Projektu, Widokw lub Rysunkw zawartych w Projekcie. Poczony Znacznik musi by wstawiony za pomoc tego samego narzdzia co element, do ktrego bdzie si odnosi (np. Znacznik Przekroju musi odnosi si do Widoku Przekroju). Uwaga: Atrybuty elementw w przekroju i w widoku danego Widoku Projektu s definiowane za porednictwem ustawie Znacznika rdowego. Gdy Poczony Znacznik zostaje zamieniony na Znacznik rdowy danego widoku, wwczas atrybuty elementw w tym widoku przejm ustawienia Znacznika rdowego. Uwaga: Przy zmianie Poczonego Znacznika Detalu na Znacznik rdowy, ksztat obrysu odnonego Widoku Projektu zostanie zmodyfikowany w taki sposb, by odzwierciedla ksztat obrysu nowego Znacznika rdowego.
Podwietlenie Znacznikw rdowych

Znaczniki rdowe mog by opcjonalnie oznaczone na ekranie pprzezroczystym wypenieniem. Dziki tej opcji mona atwo rozpozna ktre znaczniki s znacznikami rdowymi. Aby wczy lub wyczy t funkcj uyj polecenia Widok > Opcje wywietlania > Podwietl Znaczniki rdowe. Aby zmieni kolor Podwietlenia, skorzystaj z opcji w oknie Opcje > rodowisko pracy > Wicej Opcji.
219
Wirtualny Budynek
Poczonych Znacznikw odnoszcych si do Niezaleny Widokw Projektu tego samego typu. Niezaleny Widok Projektu zostanie usunity i zastpiony rdowym Widokiem Projektu. (Jeeli oryginalny Znacznik rdowy nie posiada obrysu, Widok rdowy przyjmie domylny ksztat.)
W przypadku Znacznika rdowego (Przekrj/Elewacja/R lub Obszar 2D) powstanie kolejny Znacznik rdowy o tych samych parametrach oraz nowy Widok Projektu o tych samych waciwociach, co Widok Projektu zwizany z oryginalnym Znacznikiem. Nazwa nowego Znacznika bdzie jednak inna. Co wicej dane odniesienia nie podlegaj powieleniu. Skopiowania Znacznika rdowego Detalu spowoduje utworzenie Poczonego Znacznika Detalu odnoszcego si do oryginalnego Widoku Projektu.
Znaczniki odnoszce si do zewntrznych Rysunkw nie mog by zamieniane na Znaczniki rdowe.
Aby zmieni Znacznik rdowy na Poczony Znacznik:

lub Otwrz okno dialogowe ustawie Znacznika i wybierz opcj Poczony Znacznik Zaznacz Znacznik. Uyj polecenia "Ustaw jako Poczony Znacznik" z kontekstowego menu Znacznika;
Nawigacja za pomoc Znacznikw

Moesz nawigowa pomidzy oknami za pomoc polece menu kontekstowego zaznaczonych Znacznikw. Uyj polecenia "Otwrz" aby przej do elementu, do ktrego odnosi si zaznaczony Znacznik. Jeli Znacznik jest poczony z Rysunkiem, uyj polecenia Przejd do Rysunku aby przej do Arkusza zawierajcego odnony Rysunek. Polecenia Otwrz/Otwrz w nowym oknie pozwalaj otworzy Widok Projektu lub Widok, do ktrego odnosi si Znacznik. Na ilustracji Poczony Znacznik Detalu odnosi si do Pierwszego Rysunku zaznaczonego Widoku R. Jego menu kontekstowe pozwala na: Przejcie do Rysunku
Oryginalny Znacznik rdowy stanie si Poczonym Znacznikiem i zachowa dane odniesienia.
Przenoszenie Ustawie Znacznikw

Pomidzy Znacznikami moesz stosowa polecenia Przenoszenia Ustawie (Pobierz ustawienia/Nadaj ustawienia). Gdy pobierzesz ustawienia Znacznika rdowego, a nastpnie nadasz je innemu Znacznikowi, przejmie on wszystkie ustawienia z wyjtkiem danych odniesienia oraz geometrii (np. Zasigu Znacznika Przekroju). Gdy pobierzesz ustawienia Poczonego Znacznika i nadasz je innemu Znacznikowi, drugi Znacznik stanie si identyczny jak pierwszy: bdzie mia identyczne parametry cznie z danymi odniesienia.
Kopiowanie Znacznikw
Stworzenie jednej lub kilku kopii Znacznika (poprzez polecenia Kopiuj/Wklej, Przesu/Obr/Odbij Kopi/Wiele kopii) przyniesie nastpujce rezultaty:
220
Wirtualny Budynek
Otworzenie Widoku Rozwinicia cian w tym samym lub w nowym oknie
Dla Rysunkw Wstawionych na Arkuszach polecenie Znajd Poczone Znaczniki bdzie rwnie dostpne w menu kontekstowym, po zaznaczeniu Rysunku bezporednio na Arkuszu. Okno dialogowe Znajd Poczone Znaczniki zawiera list wszystkich Poczonych Znacznikw ujtych w dwch kolumnach: Typ: zawiera informacj o typie Znacznika (oznaczony ikon) Wstawiony do: zawiera ID i nazw Widoku Projektu, w ktrym znajduje si Znacznik. (Jeeli Znacznik jest rdowy, nazwa Widoku Projektu bdzie podkrelona.)
Znajd poczone Znaczniki

Aby znale wszystkie Znaczniki poczone z danym Widokiem Projektu, Widokiem lub Rysunkiem, zaznacz element w Nawigatorze. Uyj polecenia Znajd Poczone Znaczniki z menu kontekstowego zaznaczonego elementu.
Kliknicie nagwka jednej z kolumn spowoduje posortowanie listy zgodnie z wybranym kryterium. Kliknij przycisk Ustawienia Znacznika aby otworzy okno dialogowe Ustawie zaznaczonego Znacznika. Kliknij przycisk Przejd do zaznaczonego aby wywietli zaznaczony Znacznik. (Przycisk nie jest aktywny, gdy zaznaczone jest kilka Znacznikw.)
Paleta Sprawd Znaczniki

Paleta Sprawd Znaczniki zawiera list brakujcych elementw Projektu, do ktrych odnosz si Znaczniki. Paleta Sprawd Znaczniki jest dostpna w menu Okna > Palety > Sprawd Znaczniki. Aby wywietli list wszystkich Znacznikw, ktre odnosz si do brakujcych elementw Projektu, kliknij przycisk Sprawd Znaczniki znajdujcy si u gry palety.
221
Wirtualny Budynek
Ikona znajdujca si u dou palety umoliwia wywietlenie zaznaczonego elementu w jego oryginalnym oknie. (Przycisk nie jest aktywny, gdy zaznaczone jest kilka Znacznikw.) Dla kadego Znacznika na licie (lub kilku Znacznikw zaznaczonych jednoczenie), mona wywietli okno dialogowe Ustawienia Znacznika, w ktrym moliwe bdzie przypisanie nowego, prawidowego odniesienia. Mona take zdecydowa, e Znacznik jest prawidowy (pomimo tego, e w jego polu wywietlany jest Autotekst). W takim przypadku zaznacz pole przy nazwie Znacznika w kolumnie Zatwierdzone; warto w tej kolumnie moe by rwnie brana pod uwag jako kryterium sortowania. (Sytuacja taka moe si zdarzy np. wwczas, gdy wiesz, e Autotekst odnosi si do zewntrznego projektu, ktry nie zosta jeszcze zaadowany.) Moesz uy opcji Ukryj zatwierdzone znaczniki z rozwijanego menu po prawej stronie palety, aby przy kolejnym sprawdzeniu Znacznikw, zatwierdzone elementy nie byy wywietlane na licie.
Paleta wywietla list Znacznikw odnoszcych si do Widokw Projektu, Widokw lub Rysunkw, ktre od momentu (rcznego lub automatycznego) przypisania odniesienia zostay usunite z Projektu. (W takim przypadku w polu Znacznika bdzie wywietlany Autotekst zamiast prawidowych dany odniesienia.) Jeeli w Projekcie nie wystpuj takie Znaczniki, wwczas u dou palety zostanie wywietlona nastpujca informacja: Brak znacznikw bez odniesie w tym projekcie. Znaczniki na licie mog by sortowane wedug nastpujcych kryteriw: Typ Znacznika: Przekrj/Elewacja/Detal/Obszar 2D/Rozwinicie cian (wywietlane w postaci ikony) Wstawiony do: zawiera ID i informacj o pooeniu w Mapie Projektu Widoku Projektu, w ktrym znajduje si Znacznik. Zaznaczony element: Nazwa i ID elementu, do ktrego odnosi si Znacznik (Widoku Projektu, Widoku lub Rysunku, do ktrego odnosi si Znacznik). Jeeli element ten zosta usunity, w kolumnie bdzie wywietlane N/D. Zatwierdzone: zawiera edytowalne pole dla kadego Znacznika.
W przeciwnym razie uyj opcji Poka wszystkie znaczniki.
Usuwanie Widokw Projektu, Widokw lub Rysunkw posiadajcych Znacznik

Jeli wykasujesz widok projektu, program najpierw sprawdzi czy jego widok rdowy/poczone znaczniki znajduj si w zablokowanej warstwie lub w obszarze roboczym innego Projektanta, lub czy same znaczniki elementw nie zostay zablokowane. Stanie si tak w przypadku nastpujcych typw Znacznikw: Znacznikw rdowych odnoszcych si do Widokw Projektu
Moesz sortowa elementy wedug kadej z tych cech, klikajc nagwek wybranej kolumny. Moliwe jest sortowanie wedug dwch cech: wystarczy klikn inn kolumn aby hierarchia ustanowiona pierwszym klikniciem uzupeniona zostaa o drugie kryterium.
222
Wirtualny Budynek
Znacznikw poczonych z Widokami Projektu Znacznikw poczonych z Widokami utworzonymi na podstawie Widokw Projektu.
Jeeli aden z wymienionych Znacznikw nie znajduje si na zablokowanej Warstwie bd w Przestrzeni Roboczej innego Czonka Zespou, wwczas program wywietli ostrzeenie informujce, i kontynuowanie spowoduje usunicie nastpujcych elementw: Widoku Projektu (nawet jeli Znacznik wywietla informacje odnoszce si do innego Widoku Projektu) Wszystkie Widoki utworzone na podstawie Widoku Projektu Wszystkie Znaczniki (rdowe i Poczone) wymienione powyej.
Usunicie Rysunku nie powoduje usunicia poczonych z Rysunkiem Znacznikw. Znaczniki te nie bd jednak wywietlay informacji o odniesieniu; bd zawieray tylko niezdefiniowane Autoteksty. Znaczniki poczone z "Pierwszym Rysunkiem dla zaznaczonego Widoku Projektu", w momencie usunicia tego Rysunku zostan automatycznie poczone z kolejnym Rysunkiem utworzonym na podstawie danego Widoku.
Usuwanie Znacznikw
W trakcie usuwania Znacznika rdowego zostaniesz poinformowany, e usunicie tego Znacznika spowoduje jednoczesne usunicie Widoku Projektu, do ktrego si w Znacznik odnosi, jak rwnie wszystkich Znacznikw poczonych z tym Widokiem Projektu. W wywietlonym oknie dialogowym bdziesz mia moliwo wybrania innej opcji: usunicia Znacznika rdowego i zachowania Widoku Projektu w postaci Niezalenego Widoku Projektu nie zwizanego z modelem. Usunicie Znacznika rdowego nie ma wpywu na adne inne elementy.
Zestawienie interaktywne
O zestawieniach
Usunicie widoku nie powoduje usunicia poczonych z widokiem Znacznikw. Znaczniki te nie bd jednak wywietlay informacji o odniesieniu; bd zawieray tylko niezdefiniowane Autoteksty. Znaczniki te bd wywietlane w palecie Sprawd Znaczniki. Znaczniki poczone z "Pierwszym Rysunkiem dla zaznaczonego Widoku", w momencie usunicia tego Rysunku zostan automatycznie poczone z kolejnym Rysunkiem utworzonym na podstawie danego Widoku.
W ArchiCADzie funkcja Interaktywnego Zestawienia Elementw pozwala na automatyczne generowanie zestawie ilociowych. W przeciwiestwie do prostych List elementw generowanych za pomoc polece z menu Dokument > Zestawienia i listy, Zestawienia Interaktywne nie tylko wywietlaj iloci i parametry rnych elementw, lecz pozwalaj rwnie na ich modyfikacj. Daje to moliwo poprawienia niecisoci powstaych w wyniku bdnego wprowadzania wartoci lub podczas czenia fragmentw projektu wykonanych przez rnych projektantw.
223
Wirtualny Budynek
Na przykad, Zestawienie umoliwia wykrycie, e jedne z kilkudziesiciu drzwi umieszczonych w projekcie posiadaj inne wymiary. Nastpnie moesz odnale te drzwi w projekcie i zaznaczy je. Jeeli okae si, e rnice s nieuzasadnione, moesz poprawi bd. a drzwi zostan automatycznie zmodyfikowane we wszystkich widokach. Na podobnej zasadzie mona sprawdzi ile drzwi otwiera si w praw, a ile w lew stron. Zestawienia mog wywietla rekordy w rzdach albo w kolumnach. ArchiCAD pozwala na tworzenie Zestawie w dwch kategoriach: Zestawienia Elementw oraz Zestawienia Komponentw. Zestawienia Elementw zawieraj proste informacje o elementach projektu, natomiast Zestawienia Komponentw s dostosowane do potrzeb zliczania poszczeglnych skadowych zoonych elementw konstrukcyjnych (cian, stropw i dachw warstwowych oraz elementw opartych o Zoone Profile.)
Kliknij nazw Zestawienia, by wywietli okno Zestawienia Interaktywnego i zaktualizowa jego zawarto. Zestawienia s Widokami Projektu, ktre mona wstawia na Arkusze w celu wydrukowania lub zapisywa w rnych formatach plikw. Zobacz Zachowywanie okna Zestawienia (Zestawienie Interaktywne) w Pomocy ArchiCADa. Sformatowane Zestawienie mona, za pomoc polece Kopiuj/Wklej, wstawi w postaci tabeli do dowolnego okna 2D (zazwyczaj wstawia si je do Obszarw 2D). Wklejona tabela bdzie si skadaa z Linii i Tekstw, ktre bdzie mona swobodnie edytowa, jednak utraci ona powizanie z elementami w modelu.
Otwrz Zestawienie
ArchiCAD 12 jest dostarczany z kilkoma zdefiniowanymi Zestawieniami, takimi jak Zestawienia Drzwi, Zestawienie cian, czy Zestawienie Okien. Aby otworzy jedno z tych Zestawie, dwukrotnie kliknij jego nazw w Nawigatorze. (Moliwe jest take otworzenie Zestawienia za porednictwem rozwijanego przycisku "Id" w pasku narzdzi Mini Nawigatora lub poprzez menu Okna.) Zostanie otwarte okno Zestawienia zawierajce po prawej stronie tabel, a po lewej panel z rnymi zwizanymi z ni opcjami (Opcje Zestawienia/Formatu"). Aby tabela wykorzystywaa ca dostpn przestrze okna, kliknij ikon czarnej strzaki znajdujc si na pasku pomidzy panelami okna.
Zestawienia mona otworzy za porednictwem Nawigatora lub menu Dokument > Zestawienia i listy > Zestawienia i listy.
224
Wirtualny Budynek
Zawarto Zestawienia jest opata o Ustawienia Schematu Zestawienia. Ustawie Schematu klikajc przycisk Ustawienia Schematu znajdujcy si w prawym grnym rogu okna. Wicej informacji na temat definiowania zawartoci Zestawie, patrz Definiowanie Ustawie Schematu Zestawienia na stronie 226.
Wywietl Zestawienie dla wybranych elementw

Czasami moe zaj potrzeba wywietlenia Zestawienia dla okrelonej grupy elementw Rzutu. Daje to moliwo interaktywnego edytowania parametrw tych elementw za porednictwem p Zestawienia. Zaznacz odpowiednie elementy (tylko w oknie Rzutu), a nastpnie znajd wybrane Zestawienie Elementw z Mapy Projektu lub Mapy Widokw palety Nawigatora. Kliknij nazw Zestawienia prawym klawiszem Myszki i z kontekstowego menu wybierz polecenie Uwzgldnij tylko elementy zaznaczone na Rzucie; zawarto Zestawienia bdzie odpowiadaa zdefiniowanemu na Rzucie zaznaczeniu (nie bd uwzgldnione kryteria ustawione w Schemacie Zestawienia). Jest to wygodny sposb wykorzystywania moliwoci Zestawie Interaktywnych do edycji ustawie grupy elementw. Na podstawie Zestawienia opartego o zaznaczenie na Rzucie nie mona tworzy Widokw. Wicej informacji na temat formatowania tabeli, patrz Opcje Formatu dla Zestawie (Zestawienie Interaktywne) w Pomocy ArchiCADa. Okna Zestawie interaktywnych, podobnie jak inne okna zestawie posiada dodatkowy skrt w dolnym pasku przewijania umoliwiajc Dopasowanie szerokoci wygenerowanej listy do rozmiaru biecego okna.
Edycja i uaktualnianie Zestawie

Aby modyfikowa element w Interaktywnym Zestawieniu Elementw, kliknij kolumn bd rzd. Zauwaysz, e niektre komrki w wierszu s edytowalne, podczas gdy inne nie. W przykadzie przedstawionym poniej, mona zauway, e mimo e pole nazwy elementu bibliotecznego typu drzwi jest zablokowane, mona nadpisa parapet i wysoko nadproa.
225
Wirtualny Budynek
lub kliknij przycisk Ustawienia Schematu w oknie Zestawienia. W panelu Schematy wybierz Schemat, ktry chciaby edytowa lub skorzystaj z przyciskw po prawej stronie panelu by tworzy schematy, zmienia im nazwy, usuwa je, importowa i eksportowa. Zmodyfikowanie zawartoci tych pl zostanie natychmiast odzwierciedlone w oknie Rzutu i w pozostaych oknach po ich otwarciu lub uaktywnieniu. Analogicznie, wszystkie zmiany dokonane w tych elementach w oknie Rzutu lub w edytowalnym widoku pojawi si w Zestawieniu po jego uaktywnieniu. Jeli wybrae element w Zestawieniu, moesz uy ikony Zaznacz na Rzucie aby przej do okna Rzutu i zobaczy wybrany element. Ikona umieszczona po prawej stronie, Zaznacz w 3D, spowoduje przeniesienie do okna 3D i powikszenie zaznaczonego elementu. Szczegy, patrz Okno dialogowe Ustawienia Schematu (Zestawienie Interaktywne) w Pomocy ArchiCADa.
Definiowanie Ustawie Schematu Zestawienia

Zawarto Zestawienia Interaktywnego definiuje si w oknie dialogowym Ustawie Schematu. W tym miejscu mona okreli (1) Kryteria, ktrym bd miay odpowiada elementy w Zestawieniu; oraz (2) Pola (zestaw informacji na temat wybranych elementw), ktre bd ujte w Zestawieniu. Z menu wybierz polecenie Dokument > Zestawienia i Listy > Zestawienia > Ustawienia Schematu;
Przy tworzeniu nowego Schematu bdziesz poproszony o wskazanie czy bdzie to Zestawienie Elementw, czy Komponentw.
Definiowanie Kryteriw dla Zestawienia

W panelu Kryteria zaznacz pierwsz lini, a nastpnie kryterium jakiemu bd miay odpowiada elementy ujte w Zestawieniu. Dla prostego Zestawienia Elementw wybierz Typ elementu.
226
Wirtualny Budynek
W taki sposb skonstruowane kryterium spowoduje, e w Zestawieniu zostan ujte wszystkie elementy, ktre bd Drzwiami lub Oknem.
Dodaj nowe Kryterium

Aby ograniczy zakres Zestawienia moesz skorzysta z dodatkowych Kryteriw. Na przykad, jeli chciaby stworzy zestawienie tylko tych Drzwi i Okien, ktre znajduj si na kondygnacji 2 i wyej, moesz klikn przycisk Dodaj znajdujcy si u dou okna aby doda kryterium kondygnacji. Nastpnie wybierz odpowiedni nazw kryterium (Kondygnacja) i wprowad podan warto (>=2).
W kolumnie Warto wybierz podany typ elementu. Na przykad, by utworzy Zestawienie Drzwi naley wybra Typ elementu; jest rwne; Drzwi.
W razie potrzeby mona rozwin warto danego Kryterium (takie jak Typ elementu), poprzez kliknicie ikony + znajdujcy si w ostatniej kolumnie.
Oba z tych kryteriw (Typ elementu oraz Kondygnacja) bd spenione przez elementy w Zestawieniu: zatem elementy w Zestawieniu bd odpowiada warunkom: bd Drzwiami lub Oknem i bd nalee do kondygnacji 2 lub wyszej. Jeeli jako Typ elementu wybrae Obiekt i chcesz uy jednego z jego parametrw jako kryterium, kliknij przycisk Dodatkowe parametry znajdujcy si u dou okna dialogowego. W oknie, ktre zostanie wywietlone przeszukaj zaadowane biblioteki i wybierz element, ktrego parametru chciaby uy jako kryterium. Wybierz parametr, a nastpnie kliknij Dodaj. Ten parametr zostanie wywietlony na licie Kryteriw.
Bdziesz mg teraz wybra drug warto (np. Okno) dla kryterium Typ elementu.
Zdefiniuj Pola Zestawienia

W oknie Ustawie Schematu, w panelu Pola moesz okreli jakie parametry zostan ujte w kolumnach (rzdach) Zestawienia.
227
Wirtualny Budynek
Z listy Dostpnych Parametrw po lewej wybierz odpowiednie pozycje i kliknij przycisk Dodaj znajdujcy si u dou okna, by doda wybrane parametry do listy Pl Zestawienia po prawej. Na przykad, Zestawienie cian, ktrego Schemat pokazano na ilustracji, bdzie obejmowao Warstw, na ktrej znajduje si ciana. Wybierz "Warstw" z listy Dostpnych Parametrw, nastpnie kliknij przycisk Dodaj aby doda ten parametr do listy Pl Zestawienia.
ciany zostan posortowane wedug Typu ciany (kolumna, ktra zawiera informacje o wypenieniu przekrojowym ciany, pierwsze pole Zestawienia); jeeli wicej ni jedna ciana bdzie posiadaa to samo wypenienie przekrojowe, ciany bd sortowane wedug objtoci.
Kliknij drugi przycisk by doda w Zestawieniu komrk zawierajc sum wartoci wybranego pola. W tym przypadku otrzymamy dodatkow komrk Zestawienia zawierajc sum objtoci cian.
Sortuj Pola Zestawienia

Aby zmieni kolejno, w jakiej bd wywietlane poszczeglne pola w Zestawieniu przemie wybran pozycj klikajc ikon strzaek znajdujcej si obok nazwy pola i przesuwajc myszk z przytrzymanym klawiszem w gr lub w d do podanego pooenia na licie Pl Zestawienia. Za pomoc trzech przyciskw z prawej strony moesz take okreli kolejno w jakiej bd sortowane elementy w ramach jednego pola: Kliknij pierwszy przycisk aby posortowa ciany rosnco lub malejco wedug danego pola. Na prezentowanym przykadzie
Drugi przycisk zawiera rwnie ikon oznaczajc ilo elementw w danym polu. W tym przypadku otrzymamy dodatkow komrk Zestawienia zawierajc ilo cian. Wynik: U dou kolumny Typ ciany wywietlona jest ilo cian (w sumie 8 cian), natomiast u dou kolumny Objto wywietlana jest sumaryczna objto wszystkich cian (65.19 m3).
228
Wirtualny Budynek
Uwaga: Wiersz zawierajcy sum wszystkich wartoci kolumny lub sumaryczn liczb elementw w kolumnie jest zwany Sum Cakowit i moe posiada odrbne formatowanie. Jeeli wybierzesz "Sum Cakowit" z rozwijanej listy Zastosuj do, w sekcji Opcje Formatu okna Zestawienia Interaktywnego, wszystkie ustawienia formatowania zostan zastosowane do tego wiersza (kolumny). Trzeci przycisk pozwala doda Flag do wybranego pola w Zestawieniu. (Flaga moe zosta dodana tylko do jednego pola w Zestawieniu.) Pole oznaczone Flag bdzie zawierao dodatkow sum dla kadej grupy identycznych elementw. Na przykad pole Typ ciany posiada ju wiersz "Ilo" zawierajc sumaryczn liczb cian; aby doda wiersz "Ilo" dla kadego Typu ciany, oznaczylimy Flag pole "Wypenienie przekrojowe". Wynik: Pole "Typ ciany" wywietla sumaryczn ilo cian dla kadego typu ciany oddzielnie. Prcz tego w kolumnie Objto rwnie s wywietlane analogiczne sumy czstkowe. Uwaga: Wiersz zawierajcy czstkow sum wartoci lub sumaryczn liczb elementw danego typu jest zwany "cznie" i moe posiada odrbne formatowanie.
Formatowanie Zestawie
Uyj opcji w sekcjach Opcje Zestawienia oraz Opcje formatu po lewej stronie okna Zestawienia Interaktywnego, by zdefiniowa format dla biecego Zestawienia. Ustawienia w sekcji Opcje Zestawienia maj wpyw na Zestawienie w caoci; moesz tam np. wybra, czy rekordy bd wywietlane w rzdach, czy w kolumnach albo czy podobne elementy bd grupowane pod wsplnym nagwkiem. Opcje w sekcji Opcje formatu odnosz si do poszczeglnych komrek Zestawienia. Wicej informacji na temat kadej z tych opcji, patrz Opcje Formatu dla Zestawie (Zestawienie Interaktywne) w Pomocy ArchiCADa.
Nagwki Zestawienia
Kade pole w Zestawieniu posiada nagwek. Nagwki s wywietlane u gry (przy rekordach uoonych w kolumnach) lub po boku (przy rekordach uoonych w rzdach). Kade zestawienie posiada rwnie pojedynczy "gwny nagwek". Aby przeczy wywietlanie nagwkw lub gwnego nagwka, skorzystaj z rozwijanego przycisku Opcje Nagwka znajdujcego si u gry okna Zestawienia. Szczegy, patrz Opcje Nagwka w Pomocy ArchiCADa.
229
Wirtualny Budynek
Aby zmieni tekst w nagwku, kliknij go i wpisz odpowiedni tekst. Aby zmieni formatowanie nagwka, najpierw upewnij si, e w rozwijanym menu Zastosuj do: jest wybrany "Nagwek", a nastpnie zmodyfikuj ustawienia formatowania wedle wasnych potrzeb. Aby zaznaczy kilka pl klikaj z przytrzymanym klawiszem Shift. Moliwe jest utworzenie dodatkowego nagwka powyej istniejcych:
1) Zaznacz kilka pl (klikaj z przytrzymanym klawiszem Shift). 2) Wybierz polecenie

Wstaw powyej komrk Nagwka klikajc w przycisk Opcje Nagwka.
Polecenie Przeksztacenia Tabeli pozwala zdefiniowa nowy ksztat tabeli Zestawienia. W tym przypadku ArchiCAD ponownie przelicza wymiary tabeli i ukada j w taki sposb, by najlepiej odpowiadaa nowemu ksztatowi. Wynik: Zestawienie zostaje podzielone na dwie tabele, ktre s ustawione jedna pod drug. Uwaga: Jeli dla wybranego rysunku okrelono opcj Podziel Rysunek na kilka arkuszy, polecenie Przekszta tabele umoliwi zdefiniowanie nowego prostokta, jednak zamiast wstawiania czci zestawie na jeden Arkusz, kady nowy element bdzie wstawiany do dodatkowego arkusza. Zobacz Podziel zestawienie na kilka arkuszy na stronie 231.
3) Zostanie dodana komrka powyej zaznaczonych, oznaczona
tekstem poczone. Wpisz dowolny tekst w tej komrce i w razie potrzeby zmie formatowanie.
Przekszta Tabel by zmieci j na Arkuszu

Uwaga: Ta funkcja jest rwnie dostpna dla Spisw treci Projektu umieszczonych na arkuszach. Polecenie Przekszta Tabel jest dostpne w palecie pomocniczej wierzchoka zaznaczonego Zestawienia wstawionego jako Rysunek. Dziki temu poleceniu Zestawienia duych rozmiarw, ktre normalnie nie zmieciyby si na Arkuszu, mona podzieli na fragmenty, ukadane jeden obok drugiego. Ponisza ilustracja prezentuje Zestawienie Okien, ktre nie zmiecio si na Arkuszu o rozmiarze A4.
230
Wirtualny Budynek
Podziel zestawienie na kilka arkuszy

Uwaga: Ta funkcja jest rwnie dostpna dla Spisw treci Projektu umieszczonych na arkuszach. Z tej funkcji mona skorzysta, aby szybko podzieli dugie zestawienie i umieci go na kilku arkuszach, aby wydrukowa wszystkie dane zawarte w zestawieniu. Ta funkcja dostpna jest jedynie dla Rysunkw utworzonych z zestawie elementw i spisw treci projektu. Funkcj mona uruchomi zaznaczajc pole Podziel rysunek na kilka arkuszy, znajdujce si na panelu Ramka w Ustawieniach Narzdzi Rysunek. Zawsze przy wstawianiu rysunku utworzonego na podstawie zestawienia elementw na arkusz, to pole staje si dostpne i bdzie zaznaczone, w ustawieniach wyboru rysunku. (W przypadku rysunkw, ktrych widok rdowy jest inny, to pole wyboru jest szare.) Jeli rysunek nie mieci si na jednym arkuszu - co moe si czsto zdarza w przypadku dugich zestawie - ArchiCAD utworzy tyle arkuszy, ile potrzeba aby wywietli ca zawarto zestawienia. W tym przykadzie na arkusz wstawiono List okien. Za pomoc funkcji Podziel rysunek, pen list okien umieszczono na dwch arkuszach. W oknie arkusza wyrysowany jest arkusz, aby pokaza, e zawiera kilka stron. W Teczce arkuszy w Nawigatorze pokazany jest tylko jeden arkusz, jednak ma on ikon oznaczajc wielostronicowo, rnic si od ikony oznaczajcej pojedynczy arkusz,
a cakowita liczba stron w arkuszu dla tego Rysunku wywietlona jest po nazwie rysunku.
Jeli okno arkusza wywietla rysunek wstawiony na kilka arkuszy, pasek tytuowy tego okna pokae zakres arkuszy przedstawiajcych rysunek.
W teczce arkuszy, mona nawigowa pomidzy stronami arkusza, jak zwykle uywajc strzaek nawigacji znajdujcych si w dolnej czci okna Arkusza. Jednak tworzc okno arkusza zawierajcego rysunek wstawiony na kilka stron, przycisk nawigacji znajdujcy si na dole ekranu zmieni si w ma czarn strzak. Naley klikn strzak aby otworzy dodatkowe opcje nawigacji jedynie pomidzy Arkuszami wywietlajcymi biecy wielostronicowy dokument. Tutaj, opcje Pierwsza strona i Ostatnia strona odnosz si do arkuszy wielostronicowego rysunku.
231
Wirtualny Budynek
Wstaw dodatkowe rysunki obok wieloarkuszowego rysunku

Istnieje moliwo wstawienia wielostronicowych rysunkw (zestawie lub spisw) obok siebie, na tych samych arkuszach. Na przykad, zamy e wstawiamy do arkusza dugie zestawienie. ArchiCAD generuje w sumie trzy arkusze, aby wywietli cae zestawienie. Nastpnie wstawiasz kolejne dugie zestawienie do pierwszego z tych arkuszy. ArchiCAD wypeni trzy istniejce arkusze drugim zestawieniem (obok pierwszego zestawienia), oraz wygeneruje wszelkie dodatkowe arkusze wymagane do wywietlenia penego zestawienia. Jeli wstawiony zostanie inny typ Rysunku (np. rysunek nie bdcy zestawieniem ani spisem treci) do arkusza zawierajcego wielostronicowy rysunek, wtedy ten Rysunek pojawi si na kadym arkuszu z tego zestawu. To moe by pomocne, jeli dodatkowy rysunek ma peni funkcj tytuu arkusza.
Gdy zdefiniujemy ju nowy (lub zmodyfikowany) schemat, jego nazwa pojawi si w Nawigatorze i bdzie go mona uywa jak kadego innego widoku, tzn., e bdzie mona go dodawa do Map Widokw, publikowa jak rwnie umieszcza na arkuszu. Spisy treci Projektu maj swoje wasne ikony w Nawigatorze. Spisy Widokw pozwalaj filtrowa i wyszczeglnia Widoki na podstawie ich pooenia w Mapie Projektu, skali, Kombinacji opcji wywietlania Modelu, Kombinacji warstw, standardw wymiarowania lub statusu opublikowania. Spis Arkuszy moe zawiera przefiltrowane Arkusze uoone wedug ich Szablonw, Zestaww lub Statusu Opublikowania. Spis Rysunkw moe zawiera Rysunki przefiltrowane wedug ich lokalizacji (Arkusz lub Zestaw), statusu aktualizacji lub informacji o powikszeniu. Aby otworzy spis, przejd do palety Nawigatora i dwukrotnie kliknij jego nazw. Format spisu (czcionki, kolory, style poszczeglnych komrek i nagwka) mog by dowolnie ustawiane za pomoc opcji dostpnych po lewej stronie spisu. Zawarto spisu treci tworzona jest w oparciu o wybr dokonany w oknie dialogowym Ustawie spisu treci projektu. Jeeli potrzebujesz je dostosowa do swoich potrzeb, moesz natychmiast przej do okna dialogowego klikajc przycisk Ustawienia Spisu treci znajdujcy si w prawym grnym rogu spisu.
Spisy treci Projektu

O Spisach treci
Spisy treci Projektu s to widoku typu indeks zgrupowane w odnonym folderze w Mapie Projektu palety Nawigatora. Pozwalaj na wywietlanie i dostp do list Widokw, Arkuszy i Rysunkw w oparciu o kryteria filtrujce. Spisy treci Projektu oparte s na schematach zdefiniowanych poleceniem Dokument > Spisy treci Projektu > Schematy spisu treci projektu. Okno dialogowe, ktre pojawi si po wybraniu tego polecenia pozwala na: Tworzenie, zmian nazwy, usunicie, importowanie oraz eksportowanie schematw Wybranie kryteriw filtrujcych (w zalenoci od typu spisu) Wybranie parametrw oraz innych informacji, ktre zostan wywietlone razem z elementem i speniaj ustalone kryteria
Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Ustawienia Spisu Treci w Pomocy ArchiCADa.
232
Wirtualny Budynek
Spisy treci Projektu s interaktywne, co oznacza., e moesz edytowa niektre pola: np. moesz zmieni skal, kombinacj warstw widoku, nazw lub numer ID arkusza lub wstawionego rysunku. Zmiany te zostan natychmiast wprowadzone do projektu. Mona przenosi Ustawienia spisu treci pomidzy projektami poprzez eksportowanie i importowanie spisw (naley uy polece Importu/Eksportu w oknie Ustawie spisu treci).
Uwaga: Jeeli zaczone jest kryterium "Opublikowane" w Spisie Treci, wwczas spis taki ogldany w ArchiCADzie bdzie pusty. W zwizku z tym przy formatowaniu Spisu Treci zaleca si wyczenie tego kryterium i ponowne wczenie przed sam publikacj. Opublikowany Spis Treci bdzie wwczas zawiera list opublikowanych elementw. Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Ustawienia Spisu Treci w Pomocy ArchiCADa.
Spis Opublikowanych Elementw

Przy publikacji Zestawu zawierajcego szereg Arkuszy moe zaj potrzeba dodania Spisu Treci, w ktrym wymienione bd opublikowane elementy. Jednym z rozwiza jest dodanie do Spisu Treci kolumny "Opublikowane". Pola w tej kolumnie zostan zaznaczone przy tych elementach, ktre zostan opublikowane w Zestawie wraz z kopi tego Spisu Treci; nie bd brane pod uwag elementy opublikowane w trakcie pracy w programie. Na przykad, przy publikacji Rzutu Fundamentw, Rzutu Dachu oraz Spisu Treci na Arkuszu, wwczas opublikowany Spis Treci bdzie wygldaa w nastpujcy sposb. Jeeli chcesz aby opublikowane Spis Treci zawiera tylko opublikowane elementy, wybierz Opublikowane jako kryterium wyboru elementw do Spisu.
Elementy konstrukcyjne
Elementy konstrukcyjne s wirtualnymi odpowiednikami rzeczywistych, trjwymiarowych komponentw budynku. Nale do nich: ciany, Supy, Belki, Stropy, Dachy, Siatki, Strefy i Przegrody Strukturalne. Kady z tych elementw ma swj odpowiednik w postaci narzdzia w Palecie Narzdzi ArchiCADa. W Oknie 3D elementy te wywietlane s jako posiadajce objto komponenty budynku. Przekroje i elewacje tych elementw mog by wywietlane w oknie Przekroju i Elewacji.
Jak wstawi element konstrukcyjny w ArchiCADzie

Typowy proces tworzenia elementw za pomoc Palety Narzdzi polega na:
1) Wybraniu narzdzia z Palety Narzdzi i otworzeniu okna

dialogowego jego ustawie.
2) Domylne Ustawienia Narzdzia mog by dostosowywane do

biecych potrzeb. Moesz wybra zdefiniowane wczeniej ustawienia narzdzia klikajc przycisk Ulubione znajdujcy si w lewym grnym rogu okna dialogowego Ustawie Narzdzia.
3) Panele okna dialogowego Ustawie Narzdzia zawieraj spisy

dostpnych Pir, Materiaw i Rodzajw Linii dla struktury rdzenia, powierzchni przekroju i obrysw elementu, jak
233
Wirtualny Budynek
rwnie inne parametry, ktrych zestaw zaley od rodzaju narzdzia. Szczegowe opisy kadego panelu okna dialogowego Ustawie poszczeglnych narzdzi, patrz Okna dialogowe ustawie narzdzi w Pomocy ArchiCADa.
zdefiniowa jeden lub dwa Poziomy Odniesienia w oknie dialogowym Opcje > Preferencje Projektu > Jednostki rysunku i Poziomy. Zdefiniowane w tym oknie Poziomy Odniesienia bd dostpne w panelach Geometria i Pooenie okien dialogowych Ustawie wszystkich elementw. Szczegy, patrz Poziomy Odniesienia na stronie 115.
4) W palecie Info moesz wybra Metod Geometrii pozwalajc

na rysowanie elementw wzdu prostej, po uku, po amanej, a take na obracanie ich w momencie wstawiania.
Wstawianie elementw na powierzchni Stropw, Dachw lub Siatek.

Moesz skorzysta z funkcji Grawitacji aby wstawi ciany, Supy, Belki lub Obiekty bezporednio na powierzchni istniejcego Stropu, Dachu lub Siatki. Szczegy, patrz Grawitacja na stronie 114.
5) Narysuj element na rzucie lub w oknie 3D.

Inne metody tworzenia elementw to: Uyj palety Ulubione: kliknij dwukrotnie zachowane ustawienia Ulubionych dla odpowiedniego narzdzia a nastpnie kliknij aby wstawi element z takimi ustawieniami. Uycie Magicznej Rdki pozwalajcej na tworzenie elementw w oparciu o ju istniejce ksztaty. Tworzenie Kopii ju istniejcych elementw. Wykorzystanie RoofMakera oraz TrussMakera z menu Projekt > Dodatki.
Zobacz Ulubione na stronie 46.
ciany
O cianach
ArchiCAD pozwala na rysowanie cian prostych, po uku, trapezowych oraz o rzucie wieloboku. Mog by jednolite lub warstwowe tzn. skada si z wielu materiaw. Mona take tworzy ciany zoone (o dowolnym przekroju - profilu) zawierajc kombinacj materiaw. Niektre obiekty parametryczne takie jak Drzwi, Okna oraz Zakoczenia cian mog by wstawiane tylko w ciany.
Zobacz Magiczna Rdka na stronie 150. Zobacz Tworzenie kopii elementw na stronie 141.
Zobacz Dodatki na stronie 376.
Linie odniesienia cian

Kada ciana posiada lini odniesienia (o) oraz kierunek. Linia odniesienia jest pogrubion czarn lini (zawierajc strzaki wskazujce kierunek ciany), pojawiajc si podczas rysowania ciany na Rzucie, pod warunkiem, e wczona jest opcja Widok > Opcje wywietlania > Linie odniesienia cian i Belek.
Definiowanie pooenia elementw konstrukcyjnych

Dla wszystkich elementw konstrukcyjnych definiuje si Wzgldne Wzniesienie Podstawy w panelu Geometria i Pooenie okna dialogowego Ustawie.
Definiowanie pooenia elementw na okrelonym poziomie wzniesienia

Faktyczne wzniesienie elementw jest zawsze mierzone wzgldem Zera Projektu. Moe si jednak zdarzy, e w niektrych projektach zajdzie potrzeba mierzenia wzniesienia elementw wzgldem innego poziomu odniesienia. W tym celu naley
234
Wirtualny Budynek
Linie odniesienia umoliwiaj precyzyjne czenie poszczeglnych segmentw cian. ciana posiada rwnie punkty aktywne oraz krawdzie umoliwiajce selekcj, przesunicie i edycj ciany. Niektre polecenia z palety pomocniczej dostpne s tylko ze strony linii odniesienia wybranej ciany, tak jak pokazano na rysunkach.
Szczegy, patrz Paszczyzna Cicia dla Rzutu (Ustawienia globalne) na stronie 169 oraz Sposoby wywietlania elementw na Rzutach na stronie 170. Niektre aspekty wywietlania cian zale od ustawie w menu Widok > Opcje wywietlania. Czyszczenie przeci cian i Belek moe by wczane i wyczane. Wzorki wypenienia cian mog by wywietlane jako wzorek punktowy (bitmapowy) lub kreskowanie wektorowe. Pozostae opcje dotyczce wywietlania wzorkw wypenienia znajduj si w menu Dokument > Ustaw Widok Modelu > Opcje wywietlania Modelu: moesz tam ustawi aby wypenienia wywietlane byy tylko jako obrysy, puste wypenienia lub wedug wasnych ustawie poszczeglnych elementw. W przypadku struktur warstwowych moesz zdecydowa czy maj by wywietlane tylko linie rozdzielajce warstwy lub same obrysy.
Linia odniesienia jest take istotna do okrelenia stron ciany na potrzeby przypisywania Materiaw modelowi 3D ciany (w panelu Model okna Ustawie ciany). Zobacz Panel Model (narzdzie ciana) w Pomocy ArchiCADa. W zalenoci od wybranej Metody geometrii, o ciany bdzie przebiegaa po rnych stronach ciany. Kierunek przebiegu ciany jest definiowany poprzez kolejno w jakiej wskazane zostay jej punkty: pocztkowy i kocowy. Uwaga: Polecenie znajdujce si w menu Modyfikuj cian pozwalaj na zmian gruboci, pooenia Linii odniesienia oraz kierunku zaznaczonych elementw typu ciana. Zobacz Modyfikuj cian (Dodatek) na stronie 245.
Wicej szczegw, patrz Opcje wywietlania Modelu w Pomocy ArchiCADa.
Wywietlanie cian
W panelach okna dialogowego Ustawienia narzdzia ciana znajduj si atrybuty odpowiedzialne za wygld cian w rnych oknach 2D i 3D. Atrybuty dotyczce poszczeglnych aspektw wygldu elementw (np. powierzchnie przekroju, linie pozawidokowe) ustawia si poprzez rozwijane menu w panelu Rzut i przekrj okna dialogowego Ustawie. Uyj ustawie Paszczyzny Cicia dla Rzutu oraz waciwoci rzutowania ciany by okreli, ktre fragmenty wstawionej bd wywietlane i w jaki sposb.
Gdy zakoczysz konfigurowanie atrybutw i innych parametrw w oknie dialogowym Ustawienia narzdzia ciana w Pomocy ArchiCADa, moesz przystpi do rysowania ciany na Rzucie lub w Oknie 3D.
235
Wirtualny Budynek
Utwrz Pojedyncz cian

Pojedyncza ciana jest metod pozwalajc narysowa prost cian, skadajc si z pojedynczego segmentu. Po uaktywnieniu Narzdzia ciana wybierz metod geometrii Pojedynczej ciany z palety Info i narysuj segment ciany w oknie. Zarwno na Rzucie jak i w Oknie 3D definiujesz dugo ciany wskazujc jej punkt pocztkowy i kocowy. Uwaga: Metoda rysowania charakterystyczna dla CAD jest ustawiona jako domylna, istnieje jednak moliwo zmiany w menu Opcje > rodowisko pracy > Ruchy myszki. W chwili gdy zaczynasz rysowa cian pojawia si jej obramowanie podajce za kursorem a do momentu wskazania punktu kocowego. ciany mog by rozcigane za pomoc polece znajdujcych si w menu lub w palecie pomocniczej. Zobacz Rozciganie cian na stronie 128.
wskazania drugiego punktu definiujcego promie. Gdy zdefiniowane zostan wszystkie trzy punkty, obrys zamieni si w pen cian z konturem i wypenieniem.
Druga opcja umoliwia zdefiniowanie ciany ukowej poprzez wskazanie trzech punktw znajdujcych si na obwodzie tego uku. Dwa pierwsze kliknicia definiuj punkty, ktre zazwyczaj cz si z innymi obiektami (przecicia siatki, specjalne punkty przyklejania). Nastpnie pojawia si obrys ciany podajcy za kursorem a do momentu wskazania trzeciego punktu.
Utwrz cian ukow

Uaktywnij Narzdzie ciana i wybierz jedn z trzech metod geometrii pozwalajcych na tworzenie cian ukowych. Pierwsza opcja pozwala okrela cian ukow poprzez punkt rodkowy i promie okrgu. Pierwsze klikniecie definiuje punkt rodkowy. Obrys koowy ciany poda za kursorem a do momentu wskazania drugiego punktu okrelajcego promie. Od tego momentu, a do momentu trzeciego kliknicia, potwierdzajcego ustawion dugo uku, widoczny bdzie tylko obrys fragmentu uku, po ktrym przebiega bdzie ciana. Jeli chcesz narysowa cian o rzucie penego okrgu, kliknij dwukrotnie w miejscu Czwarte kliknicie definiuje dugo uku wzdu, ktrego powstanie ciana. Jeli chcesz otrzyma pene koo, kliknij dwukrotnie w trzecim punkcie. Zwr uwag, e zarwno drugi jak i trzeci punkt nie musz znajdowa si na uku definiujcym cian.
236
Wirtualny Budynek
Gdy dugo uku zostanie ju okrelona, obrys zamienia si w cian z konturem i wypenieniem.
Trzecia opcja rysuje ciany na rzucie penego okrgu, zdefiniowanego poprzez wskazanie trzech stycznych krawdzi bd punktw. W tym przypadku zaznaczasz trzy charakterystyczne punkty: Moe to by krawd styczna (kursor przyjmie ksztat Mercedesa), wierzchoek (kursor ze Znaczkiem) lub dowolny punkt na obszarze roboczym (kursor w ksztacie krzyyka.) Punkt kocowy krawdzi bdzie zawsze traktowany jako punkt, a nie krawd styczna. Jeeli wybranych zostanie wicej ni dwa punkty program automatycznie przeczy do drugiej metody opisanej powyej. Uwzgldniana jest tylko styczno z elementami linearnymi: Wszystkie punkty styczne musz znajdowa si na krawdziach prostych np. stropw, wypenie, linii, cian, itd. Gdy klikniesz krawd uku kursorem w ksztacie Mercedesa, wynikowy okrg bdzie raczej przecina t krawd ni by do niej styczny. Nastpny krok zaley od rozmieszczenia pozostaych obiektw na paszczynie.
Gdy okae si, e ukad punktw nie daje adnego rozwizania (np. gdy zdefiniujesz trzy rwnolege styczne okrelajce okrg) nie pojawi si aden okrg. Uwaga: Poniewa ciany musz mie dwa punkty kocowe, ciana o ksztacie penego koa bdzie w rzeczywistoci skadaa si z dwch cian, z ktrych kada bdzie ksztatu pkola. ciany w ksztacie elipsy lub eliptycznych ukw nie mog by narysowane bezporednio, lecz w wyniku uycia Magicznej rdki, w oparciu o odpowiednie elementy rysunkowe.
Opis sposobw edytowania cian ukowych, zobacz Rozcignicie Krzywych na stronie 409. Informacje na temat tworzenia cian ukowych na podstawie cian prostych, zobacz Zakrzywianie/Prostowanie krawdzi Elementu na stronie 140.
Utwrz acuch cian

acuch cian to ukad stykajcych si prostych bd ukowych cian, ktre posiadaj automatycznie poczone wzy linii odniesienia. Uaktywnij Narzdzie ciana i wybierz z palety Info metod geometrii acucha cian. (Rozwi przycisk reprezentujcy Pojedyncz cian za pomoc ikony czarnej strzaki.)
Jeeli moliwe jest tylko jedno rozwizanie ciana ukowa zostanie automatycznie wstawiona. Jeeli s moliwe dwa lub cztery rozmieszczenia ciany, pojawi si kursor w ksztacie oka, a obrys ciany bdzie przeskakiwa z jednego pooenia w nastpne w zalenoci od ruchw myszk. Kliknij gdy uznasz, e ciana znajduje si we waciwym miejscu.
237
Wirtualny Budynek
W momencie gdy rozpoczniesz rysowanie pierwszej ciany pojawi si Paleta pomocnicza oferujca opcje geometrii dla wstawianych prostych i ukowych segmentw ciany. Dostpne typy to: Element prosty uk styczny do pierwszego segmentu (nie moe by uyte przy rysowaniu pierwszej ciany) uk styczny do linii, ktr definiujesz przed narysowaniem elementu. uk przechodzcy przez trzy punkty uk opisany przez wskazanie jego punktu rodkowego, promienia i dugoci.
Wybranie polecenia Edycja > Odwoaj usunie cay acuch ciany a nie tylko ostatni jego segment. Wcinicie klawisza Backspace pozwala na odwoanie ostatniego wstawionego segmentu i kontynuowanie rysowania acucha. Jeli podczas rysowania acucha cian zmienisz ktry z parametrw znajdujcych si w palecie Info, wszystkie ciany tego acucha przyjm nowe ustawienia (linia osi, pozycja, typ linii, kolor wypenienia ,materia, itd.). Jeli jest to konieczne moesz zmienia metod geometrii w trakcie rysowania uywajc do tego Palety pomocniczej. Jeeli wczona jest opcja Edycja > Grupowanie > Auto-grupowanie, segmenty acucha cian zostan zgrupowane.
Szczegy, patrz Grupowanie elementw na stronie 145.
Utwrz Prostokt cian

Metoda rysowania Prostokta cian wstawia cztery segmenty ciany poczone wzami, ktrych dugo definiowana jest poprzez przektn prostokta. Uaktywnij Narzdzie ciana i wybierz z palety Info metod geometrii Prostokt cian. (Rozwi przycisk reprezentujcy Pojedyncz cian za pomoc ikony czarnej strzaki.) Narysuj przektn prostokta i kliknij by zdefiniowa jej dugo. Zostanie utworzony prostokt ze cian. ciany tego prostokta s uoone zawsze w zgodnie z Siatk ortogonaln. Siatka obrcona nie ma wpywu na orientacj prostokta.
Uaktywnij opcj, ktra najbardziej Ci odpowiada i zdefiniuj punkt kocowy pierwszego segmentu uywajc metod opisanych powyej. Punkt kocowy pierwszego segmentu ciany automatycznie staje si punktem pocztkowym dla nastpnego jej segmentu. Gdy chcesz zakoczy rysowanie acucha cian kliknij dwukrotnie punkt kocowy ostatniego segmentu. Podczas caego procesu widoczny jest obrys ju narysowanych cian. Pene ciany ukazuj si po zakoczeniu rysowania caego acucha. Kliknicie przycisku Anuluj w menu kontekstowym lub klawisza Delete podczas rysowania acucha spowoduje przerwanie procesu i nie zostanie utworzony aden element.
238
Wirtualny Budynek
Utwrz cian Trapezow

Metoda cian Trapezowych pozwala na rysowanie prostych cian, ktrych grubo nie jest staa.
Metoda Obrconego Prostokta cian wstawia cztery segmenty ciany podobnie jak poprzednia metoda, lecz w tym przypadku w pierwszej kolejnoci musisz zdefiniowa kt obrotu oraz dugo jednego z bokw prostokta. Nastpnie przesu kursor, aby zdefiniowa prostokt.
cian tego typu rysuje si w ten sam sposb jak cian pojedyncz, z t rnic, e w przypadku ciany trapezowej naley najpierw w palecie Info (bd w oknie Ustawie) zdefiniowa jej grubo w obu wzach.
Utwrz cian Warstwow

ArchiCAD pozwala na wstawianie cian warstwowych oraz dostosowywanie ich struktury. (Pamitaj, e Ustawienia Czciowego Wywietlania modelu bd oddziayway na ciany warstwowe.) Szczegy, patrz Struktury warstwowe na stronie 32.
Utwrz cian Wieloboczn

Aby narysowa cian o rzucie wieloboku, wybierz z palety Info Metod geometrii - ciana Wieloboczna. ciany wieloboczne mog zawiera drzwi i okna. cianom wielobocznym mona przypisa tylko proste wypenienia (brak struktur warstwowych).
239
Wirtualny Budynek
Narysuj obrys ciany wielobocznej korzystajc w razie potrzeby z opcji palety pomocniczej (podobnie jak przy rysowaniu acucha cian). Moesz stosowa krawdzie proste i ukowe.
Po przypisaniu materiaw do powierzchni ciany wielobocznej w panelu Modelu w Ustawieniach ciany, materiay zostaj przypisane w zalenoci od pooenia krawdzi odniesienia. Materia lewej strony to powierzchnia krawdzi odniesienia; tutaj, na czerwono. Materia boku to dwie powierzchnie przylegajce do krawdzi odniesienia; tutaj, w kolorze zotym. Powierzchnie Materiau prawej strony s przypisane do wszystkich innych krawdzi (te, ktre znajduj si na przeciwko krawdzi odniesienia), tutaj, na niebiesko.
Po zdefiniowani wieloboku kliknij kursorem w ksztacie motka by zakoczy rysowanie ciany. Jeli narysujesz wielobok, ktrego krawdzie przecinaj si ze sob, ArchiCAD wywietli ostrzeenie, ale ciana i tak zostanie wstawiona. Krawdzie ciany bd obejmoway jedn krawd odniesienia (na przykad lini odniesienia prostej ciany). Aby przypisa krawd odniesienia innej krawdzi ciany, kliknij wierzchoek zaznaczonej ciany nalecy do jej krawdzi odniesienia. Paleta pomocnicza zawiera polecenie pozwalajce na przeniesienie wierzchoku krawdzi odniesienie na inne wierzchoki ciany wielobocznej.
240
Wirtualny Budynek
Aby edytowa ciany o rzucie wieloboku, kliknij wze lub krawd i uyj opcji dostpnych w palecie pomocniczej. Przy prbie poczenia ciany o rzucie wieloboku z innymi typami cian, ustawienia krawdzi tej ciany pozostan domylne. Jeli chcesz zmieni te ustawienia zaznacz opcj Rogi ciany o rzucie wieloboku mog si zmienia w panelu Geometria i Pooenie okna dialogowego Ustawienia ciany (ta opcja jest dostpna tylko gdy wybrana jest metoda geometrii ciany Wielobocznej). Szczegy, patrz Rogi cian o rzucie wieloboku na stronie 245.
Powierzchnie boczne ciany pochyej s rwnolege wzgldem siebie. W przypadku ciany dwustronnie pochyej jej boki mog mie rny kt pochylenia; w przekroju taka ciana ma ksztat trapezu. Okrelajc kty dwustronnie pochyej ciany jeste ograniczony minimaln gruboci grnej powierzchni ciany. W przypadku ciany jednowarstwowej warto ta moe wynosi zero. Dla cian o strukturze wielowarstwowej grubo grnej powierzchni musi pomieci wszystkie warstwy. Wysoko kadego typu pochyej ciany jest odlegoci pomidzy jej najniszym a najwyszym punktem. Okrelajc wysoko dwustronnie pochyej ciany ograniczeniem bdzie fakt, e grna powierzchnia nie moe mie ujemnej szerokoci (tzn. gdy boczne powierzchnie zejd si, nie mona ju bdzie podwyszy ciany.) Grubo pochylonej ciany to jej grubo prostopadle do wektora nachylenia (zgodnie ze wskazaniem ikony w palecie Info): Grubo dwustronnie pochyej ciany jest rwna jej szerokoci u podstawy. Przeczanie pomidzy rodzajami pochyych cian odbywa si w nastpujcy sposb: Jeeli transformujesz cian pochy na dwustronnie pochy, szeroko nowej ciany (tzn. szeroko jej podstawy) bdzie rwna szerokoci starej. Podobnie, jeli cian dwustronnie pochy zmienisz na prost lub pochy, nowa ciana przyjmie tak szeroko jak miaa podstawa starej.
Utwrz cian Pochy lub Dwustronnie Pochy

Aby narysowa cian, ktrej paszczyzny boczne nie s pionowe, naley otworzy Ustawienia narzdzia ciana i w panelu Geometria i pooenie wcisn ikon ciany pochyej a nastpnie w odpowiednich polach wpisa kt (kty) pochylenia ciany.
Wicej szczegw na temat modyfikowania pochyych cian, zobacz Modyfikowanie Pochylonych cian i Supw na stronie 129.
Utwrz cian z Bali

Szczegy, patrz Panel Geometria i pooenie (narzdzie ciana) w Pomocy ArchiCADa. W ArchiCADzie moliwe jest konstruowanie tylko prostych cian z bali. ciany z bali pojawiaj si zarwno w oknie 3D, jak i w oknie Przekroju, Elewacji, R.
241
Wirtualny Budynek
si ze sob ciany o rnych wartociach tego parametru, brya elementu o wyszym numerze priorytetu pozostanie nienaruszona w 3D. (W 2D element o wyszym priorytecie bdzie wywietlany na wierzchu.) Element o niszym priorytecie zostanie odpowiednio przycity (jego cz wsplna z elementem o wyszym priorytecie zostanie usunita) Moesz okreli oddzielny Priorytet dla poszczeglnych cian w skali 0-16 (tylko liczby parzyste), za pomoc suwaka Priorytet ciany (Ustawienia ciany w panelu Rzut i Przekrj). Klikajc przycisk Parametry bali w panelu Model Ustawie ciany otworzysz dodatkowe okno z wieloma opcjami dotyczcymi geometrii ciany i uoenia tekstury. Uwaga: Konstrukcja z bali dostpna jest tylko dla prostych cian. Podajc wysoko bala pamitaj, e warto mniejsza od szerokoci ciany spowoduje, e bale nie bd lee na sobie. Wicej szczegw, patrz Parametry bali w Pomocy ArchiCADa. Aby uatwi czenie, kursor przykleja si do wszystkich bokw oraz wierzchokw poszczeglnych segmentw cian. W przypadku ciany o strukturze warstwowej, kursor jest rwnie przycigany przez punkty kocowe poszczeglnych warstw.
Wywietlanie przecicia cian warstwowych (tylko 2D)

Kiedy wywietlane jest przecicie ciany warstwowej w oknach 2D i w oknie Dokumentu 3D, mona regulowa wywietlanie warstwy wg warstw, wedle potrzeby. Kada warstwa ciany warstwowej posiada wasny priorytet przecicia ustawiany w oknie Opcje > Atrybuty > Struktury warstwowe.
Utwrz cian Szczytow

W razie potrzeby dopasowania ciany do Dachu, lub uzyskania ciany z odcitymi naroami moliwe jest wyrwnanie ciany do odpowiednio ustawionego dachu. Szczegy, patrz Dotnij elementy do dachu na stronie 266.
Przecicia typu ciana-ciana

Poczenia cian i ich wypenie na Rzucie oraz w 3D zale w pierwszej kolejnoci od ich Priorytetu przecicia. Gdy przecinaj
Przecinanie warstw w cianach warstwowych podlega nastpujcym reguom: Warstwy o wyszym priorytecie blokuj warstwy o niszym priorytecie. Warstwy o tum samym priorytecie utworz ukone poczenie (pod warunkiem e maj ten sam wzr wypenienia).
242
Wirtualny Budynek
Obrysy cian oraz ich linie pozawidokowe rwnie si przecinaj. Po ustawieniu priorytetw poszczeglnych warstw musisz zaznaczy opcj Zastosuj Priorytety Struktury w oknie dialogowym Ustawie ciany, w panelu Rzut i Przekrj.
W oknie Opcje > Atrybuty Elementw > Struktury warstwowe, okrelamy wartoci priorytetw dla poszczeglnych warstw struktury, ktra zostaa wykorzystana do tej ciany. W strukturze tej ustawiamy warto priorytetu warstwy rdzenia na 12. Nastpnie otwieramy okno Ustawie ciany i wczamy opcj Zastosuj Priorytety Struktury.
Wycz t opcj jeli chcesz aby caa ciana o strukturze warstwowej posiadaa ten sam Priorytet; w takim przypadku ustawienie suwaka Priorytetu Warstwy bdzie decydowao o priorytecie przecicia w 2D oraz 3D.
Przykad przecicia cian warstwowych

Opcje priorytetu s bardzo przydatne podczas poprawiania wygldu czcych si wypenie na Rzucie. Na poniszym przykadzie wartoci priorytetu obu cian zostay ustawione na 8 w oknie Ustawie ciany. Poszczeglne warstwy przecinaj si w niepodany sposb.
Teraz warstwy przecinaj si tak jak powinny.
Wywietlanie przeci warstw cian opartych i Profil

Warstwy cian zoonych (opartych o Profil) s wywietlane na Rzucie w postaci przekrojonej przez Paszczyzn Cicia dla Rzutu. Kademu elementowi Profilu moe by przypisana warto priorytetu, podobnie jak w przypadku warstw w cianach warstwowych. Szczegy, patrz Komponenty - Panel Domylne/Zaznaczone w Pomocy ArchiCADa. Na przykad, zapamitana ciana ceglana ze stop posiada 3 komponenty. Moesz zaznaczy poszczeglne komponenty profilu w Menederze Profili i przypisa im inne priorytety.
243
Wirtualny Budynek
Uwaga: Przecicia cian s zachowywane nawet gdy jeden z elementw znajduje si na ukrytej warstwie. Jednake, jeeli przecinajce si ciany umieszczone s na warstwach posiadajcych rne Grupy przeci, ich poczenia nie bd czyszczone. Szczegy, patrz Warstwy na stronie 26. Gdy rysujesz now cian, ktra ma zosta poczona ze cian istniejc, wystarczy klikn w dowolnym miejscu krawdzi lub wewntrz obrysu istniejcej ciany. Nie jest wymagane dokadne kliknicie na jej linii odniesienia. Linia odniesienia nowej ciany zostanie automatycznie dopasowana tak, aby utworzy gadkie poczenie rwnie w 3D. Ta funkcja nazywa si Czyszczenie przeci, i dziaa tylko wtedy gdy wczona jest opcja w menu Opcje > Czyszczenie przeci.
Przecicie cian typu X

Przy dwch cianach wzajemnie si przecinajcych automatycznie zostanie utworzone czyste poczenie. Podczas rysowania poczenia cian typu X, cian wstawiana jako druga przetnie gadko ju istniejc pod warunkiem, e posiadaj taki sam priorytet przeci. Kolejno przecinania si elementw jest widoczna w oknie 2D oraz 3D przy wyczonej opcji Czyszczenie przeci. Moesz modyfikowa t kolejno korzystajc z polece w menu Edycja > Kolejno wywietlania. Opcja ta wpywa na kolejno wywietlania cian zarwno w oknie Rzutu jak i 3D. Uwaga: Priorytety cian (i ich komponentw) oraz Supw przyjmuj zawsze wartoci parzyste; wartoci priorytetu Belek s zawsze nieparzyste. W zwizku z tym za kadym razem, gdy belka przecina si ze cian, bd ze supem w 3D, program moe okreli ktry z elementw jest "waniejszy" na podstawie wartoci ich priorytetw.
Przecicia cian typu L lub T

W przypadku przeci typu T, poczenia s czyszczone jeeli ciany posiadaj ten sam Priorytet warstwy. Natomiast w przypadku przeci typu L, jeeli ciany maj t sam grubo i Priorytet warstwy, zostan przecite w losowo. Aby zmieni kolejno naley wybra rne wartoci Priorytetu warstwy.
Wywietlanie przeci cian w 2D

Poczenia przecinajcych si cian bd czyszczone wwczas, gdy ich linie odniesienia bd ze sob poczone. Opcja Czy poczenia cian i belek (Widok > Opcje wywietlania) pozwoli Ci upewni si czy poczenia w 2D wywietlane s poprawnie.
244
Wirtualny Budynek
W przypadku cian o takim samym Priorytecie, lecz rnicych si wypenieniem, grubsza ciana bdzie wywietlana na wierzchu. Przecicia typu L lub T nie mog by modyfikowane poleceniami z menu Kolejno wywietlania. Jeeli potrzebujesz bardziej rozbudowane poczenia pomidzy cianami, moesz skorzysta z polecenia Utwrz at (menu Narzdzia) lub utworzy rysunek detalu.
W poniym przykadzie Prosta ciana poczona jest ze cian o rzucie wieloboku. Pierwsza ilustracja obrazuje sytuacj gdy opcja Widok > Opcje wywietlania > Czy poczenia cian i belek jest wyczona. Wczenie opcji Czy poczenia cian i belek daje rne rezultaty w zalenoci od tego, czy zaznaczona jest opcja Rogi ciany o rzucie wieloboku mog si zmienia.
Przecicia cian w 3D
Aby polepszy wywietlanie pocze cian w 3D a zwaszcza gdy maj rne wysokoci, zaznacz opcj Poprawiaj poczenia cian i belek w menu Opcje > Preferencje Projektu > Elementy konstrukcyjne. Dziki temu bdzie mona w 3D zaobserwowa w jaki sposb kady element zosta przycity. Przecicia cian zoonych bd zawsze liczone tak, jakby opcja ta bya wczona. Uaktywnienie tej opcji moe spowodowa spowolnienie odwieania w oknie 3D. Jeeli w Twoim projekcie wystpuj jedynie przecicia pomidzy cianami o tej samej wysokoci, moesz pozostawi t opcj nieaktywn.
Modyfikuj cian (Dodatek)

Uwaga: To narzdzie nie jest widoczne w interfejsie ArchiCADa zgodnie z Domylnym Profilem rodowiska Pracy. Moesz je doda do menu Edycja (lub do kadego innego) zmieniajc schemat menu w oknie dialogowym Opcje > rodowisko pracy > rodowisko pracy > Schematy arkuszy polecenia > Menu. Szczegy, patrz Dostosowywanie Menu na stronie 49.
Rogi cian o rzucie wieloboku

Przy prbie poczenia ciany o rzucie wieloboku z innymi typami cian, ustawienia krawdzi tej ciany pozostan domylne. Jeli chcesz zmieni te ustawienia zaznacz pole Rogi ciany o rzucie wieloboku w panelu Geometria i Pooenie w Oknie dialogowym Ustawienia cian (ta opcja jest dostpna gdy wybrana jest Metoda geometrii ciany o rzucie wieloboku).
245
Wirtualny Budynek
Polecenia znajdujce si w menu Modyfikuj cian pozwalaj na zmian gruboci i pooenia Linii odniesienia oraz kierunku zaznaczonych elementw typu ciana. Z pomoc funkcji Struktura moesz zmieni wzorek wypenienia, zachowujc podan pozycj elementu ciany. Na grze okna dialogowego moesz zmieni rodzaj wypenienia. Jeeli wybrane wypenienie nie jest struktur warstwow, moesz ustali grubo rdzenia ciany. W przeciwnym wypadku grubo rdzenia jest tylko wywietlona. Wybierz przycisk wyboru znajdujcy si w dolnej czci okna aby wskaza ktra cz ciany Pocz cian z Przegrod Strukturaln na stronie 328 ma zachowa swoje pooenie po dokonaniu modyfikacji. (Jeli to moliwe, ciana zostanie rozszerzona bez zmiany pooenia linii odniesienia, w przeciwnym wypadku zostanie ona przesunita.) Polecenie Modyfikuj cian > O pozwala przesun lini odniesienia zaznaczonych elementw ciany bez zmiany pooenia tych elementw na Rzucie. Po lewej stronie okna dialogowego moesz zmieni Stron osi. Po prawej stronie, w sekcji Przesunicie moesz przesun lini odniesienia w podane miejsce.
Polecenie Odwr kierunek umoliwia zmian kierunku linii odniesienia. (Mona to zaobserwowa przy wyczonej opcji Czy poczenia cian i belek.) Zobacz take Linie odniesienia cian na stronie 234.
ciany i Inne Elementy

Belki i ciany: Priorytety przy przeciciu cian i belek definiowane s dla poszczeglnych elementw w odpowiadajcych im oknach Ustawie narzdzia. (Priorytety przecicia cian przyjmuj zawsze wartoci parzyste, natomiast Priorytety belek - nieparzyste.) Gdy ciana przecina belk, element o wyszym priorytecie pozostanie nienaruszony. Gdy Belka przecina cian bd Sup element o niszym priorytecie zostanie przecity w widoku 3D, co oznacza, e cz wsplna elementw zostanie usunita. Supy i ciany Dachy i cinany: Grna lub dolna powierzchnia cian moe zosta przycita przez Dachy.
Wicej szczegw, patrz Supy i inne elementy na stronie 250.
Szczegy, patrz Dotnij elementy do dachu na stronie 266.
246
Wirtualny Budynek
ciany i Przegrody Strukturalne: ciany mona poczy z Przegrodami Strukturalnymi uywajc polecenia Projekt > Przegroda Strukturalna > Docz cian.
Wicej szczegw, patrz Pocz cian z Przegrod Strukturaln na stronie 328. Odniesienie do stref: W panelu Tworzenie list i etykiet, okna Ustawie ciany okrel w jaki sposb bdzie ciana si odnosia do stref: czy bdzie stanowi granic strefy, czy jego powierzchnia/objto bdzie odejmowana od strefy, czy te nie bdzie on miaa adnego wpywu na strefy.
Atrybuty dotyczce poszczeglnych aspektw wygldu elementw (np. powierzchnie przekroju, linie pozawidokowe) ustawia si poprzez rozwijane menu w panelu Rzut i przekrj okna dialogowego Ustawie. Uyj ustawie Paszczyzny Cicia dla Rzutu oraz waciwoci rzutowania supa by okreli, ktre fragmenty wstawionego supa bd wywietlane i w jaki sposb. Szczegy, patrz Paszczyzna Cicia dla Rzutu (Ustawienia globalne) na stronie 169 oraz Sposoby wywietlania elementw na Rzutach na stronie 170.
Szczegy, patrz Odniesienie do stref na stronie 282.
Symbol Supa
Opcja Rodzaj Symbolu Supa (panel Rzut i Przekrj okna Ustawie Supa) odnosi si do sposobu wywietlania supa na rzucie (Prosty, Przekrelony, X lub Z osiami). Wywietlanie symboli supa moe zosta wyczone przez kliknicie opcji Wywietlaj symbol Supa w menu Dokument > Ustaw Widok Modelu > Opcje wywietlania Modelu. Szczegy, patrz Opcje wywietlania Modelu dla Elementw konstrukcyjnych w Pomocy ArchiCADa.
Sup
Supy w ArchiCADzie zbudowane s z dwch komponentw: rdzenia reprezentujcego konstrukcj supa oraz (opcjonalnie) okadziny uywanej do symulowania powoki przeciwpoarowej lub warstwy wykoczeniowej. Przekrj supa moe by prostoktny, okrgy lub zoony tzn. utworzony na podstawie zdefiniowanego profilu. Supy mog by wstawiane oddzielnie lub tworzy struktury ze cianami. O supa moe by pionowa lub pochya. Dwukrotne kliknicie ikony narzdzia Sup, otwiera okno dialogowe Ustawie supa gdzie mona skonfigurowa wszystkie jego parametry. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Sup w Pomocy ArchiCADa.
Rdze i Okadzina
W widoku Przekroju wzorek wypenienia rdzenia jest widoczny, podczas gdy w widoku Elewacji Sup posiada tylko kontur. Atrybuty struktury rdzenia i okadziny supa mog by ustawiane w panelu Rzut i Przekrj okna Ustawienia Supa. Linia obrysu rdzenia Supa z symbolem ukonika lub X jest zawsze rysowana w caoci bez wzgldu na inne czynniki.
Wywietlanie Supa na Rzucie

Atrybuty dotyczce poszczeglnych aspektw wygldu elementw (np. powierzchnie przekroju, linie pozawidokowe) ustawia si w rozwijanym menu w panelu Rzut i przekrj okna dialogowego Ustawie. W panelach okna dialogowego Ustawienia narzdzia Sup znajduj si atrybuty odpowiedzialne za wygld supw w rnych oknach 2D i 3D.
Supy nieobudowane w oknie Rzutu

Supy nieobudowane (supy wstawione przy uyciu Metody konstrukcji wolnostojcej) nie zmieniaj ksztatu ciany, tylko wycinaj dla siebie miejsce, przebijajc si przez wszystkie warstwy ciany.
247
Wirtualny Budynek
Wywietlanie Supw w 3D
Panel Model odpowiada za ustawienia materiau supa w widoku 3D. W Oknie 3D pojedynczy materia naoony jest na wszystkie powierzchnie. . Linia rozdzielajca warstwy ciany od Supa jest usuwana pomidzy identycznymi rodzajami wzorkw wypenienia.
Supy obudowane w oknie Rzutu

Supy obudowane (wstawiane za pomoc metody konstrukcji zawijania) przechodz przez warstwy konstrukcyjne cian warstwowych. Inne (niekonstrukcyjne) warstwy ciany owijaj si wok supw, dodajc supom gruboci. Uwaga: W przypadku cian warstwowych, warstwy nie bdce warstwami "konstrukcyjnymi" okrelone s w Opcjach > Atrybuty elementw > Struktury warstwowe.
Supy w Widokach 3D
Supy wstawiane przy uyciu Metody konstrukcji obudowania przejm materia powierzchni cian poczeniowych, nawet jeli ciana nie jest warstwowa, oraz nawet jeli nie skonfigurowano warstw cian, ktre owijayby Supy.
Zawinicie na Rzucie nastpi jedynie wtedy, jeli: Sup zosta wstawiony przy uyciu Metody "Obudowany cianami" sup przecina cian o strukturze warstwowej ciana warstwowa posiada co najmniej jedn warstw, nie bdc warstw konstrukcyjn (ktra bdzie owijaa sup) Sup dotyka lub przecina warstw rdzeniow ciany Uwaga: Owijanie nie jest moliwe w przypadku cian biegncych po uku lub wielobocznych. Supy nieobudowane zachowuj wasne materiay w 3D.
248
Wirtualny Budynek
Obrcony: Pierwsze kliknicie okrela pooenie punktu wstawienia supa przytwierdzonego do jego podstawy; drugie, kt obrotu wzgldem osi pionowej. Skrcony: Gdy wstawiany sup jest zoony i/lub pochyy, proces wstawiania przebiega w trzech etapach. Najpierw kliknij aby wstawi sup. Nastpnie obr sup wok pionowej osi i kliknij. Ostatnim krokiem jest zdefiniowanie kta obrotu supa wok wasnej, pochyej osi (okrelenie kta skrcenia).
Jeeli powierzchnia Supa styka si z powierzchni ciany, stropu bd innego supa, wszystkie linie przecicia zostan usunite w widoku 3D, jeli uywany jest wewntrzny silnik 3D.
Tworzenie Supw
Uyj Narzdzia Sup do tworzenie nowych supw na Rzucie lub w Oknie 3D. Okrel podane atrybuty oraz geometri w oknie Ustawienia Supa, a nastpnie kliknij by wstawi sup do projektu. Po wstawieniu, w oknie 3D bdzie mona nadal rozcign wysoko supa. Szczegy, patrz Rozcignij pionowo na stronie 134.
Sposoby budowania Supw

Podczas wstawiania Supa, ktry bdzie przecina cian warstwow, Twj wybr metody geometrii - obudowany lub nieobudowany - bdzie mia wpyw na sposb wywietlenia ciany/supa na rzucie. Za pomoc ikon obudowany/nieobudowany (lub wolnostojce) z palety Info w Supach okreli w jaki sposb supy bd wspgray z cian warstwow. Supy obudowane cz si tylko z warstwami rdzenia ciany o strukturze warstwowej. Pozostae warstwy ciany owijaj si wok Supa, zachowujc swoj grubo.
Sposoby wstawiania Supw

Dostpne s trzy sposoby wstawiania (metody geometrii) znajdujce si w palecie Info. Prosty: Wstaw Sup za pomoc jednego kliknicia. O supa zostanie wstawiona pionowo do okna Rzutu.
Wicej szczegw, patrz Supy obudowane w oknie Rzutu na stronie 248.

249
Wirtualny Budynek
Utwrz Pochyy Sup

W oknie dialogowym Ustawienia Supa wybierz ikon pochyego supa i okrel kt pochylenia w stopniach. Wybierz metod wstawienia i wstaw sup. Wicej szczegw, patrz Modyfikowanie Pochylonych cian i Supw na stronie 129.
O Odniesienia Belki
Kada Belka posiada o odniesienia, ktra pozwala na precyzyjne czenie z innymi belkami (bez linii przecicia) oraz okrela punkty aktywne oraz krawdzie potrzebne przy zaznaczaniu, przemieszczaniu i modyfikowaniu belki. Kierunek belki jest odniesieniem przy nadawaniu materiaw (zgodnie z ustawieniami w panelu Model okna Ustawie Belki). Kierunek belki jest determinowany kolejnoci wstawiania wierzchoka pocztkowego i kocowego. (Aby wywietli strzak na osi belki informujc o jej kierunku, zaznacz opcje w menu Widok > Opcje wywietlania > Linie Odniesienia cian i Belek). Mona pokaza/ukry o odniesienia (lini osi) dowolnej belki zaznaczajc pole Poka o w czci Symbole Ustawie Narzdzia Belka (panel Rzut i przekrj).
Supy i inne elementy

Belki i Supy: Gdy Belka przecina Sup, element o niszym priorytecie bdzie przecity w Widoku 3D. Priorytet Sup - Belka jest ustawiany globalnie i dotyczy wszystkich supw; Ustawia si go w menu Opcje > Preferencje Projektu > Elementy konstrukcyjne. Priorytet belki mona ustawi w oknie dialogowym Ustawie belki (panel Rzut i przekrj).
ciany i Supy Patrz Wywietlanie Supa na Rzucie na stronie 247. Dachy i Supy: Grna lub dolna powierzchnia supw moe zosta przycita przez Dachy. Szczegy, patrz Dotnij elementy do dachu na stronie 266. Odniesienie do stref: W panelu Tworzenie list i etykiet, okna Ustawie Supa okrel w jaki sposb bdzie sup si odnosi do stref: czy bdzie stanowi granic strefy, czy jego powierzchnia/objto bdzie odejmowana od strefy, czy te nie bdzie on miaa adnego wpywu na strefy. Szczegy, patrz Odniesienie do stref na stronie 282.
Wywietlanie Belek na Rzucie

Belka utworzona na Rzucie za pomoc narzdzia Belka bdzie wywietlana zgodnie z ustawieniami zdefiniowanymi w oknie Ustawienia narzdzia Belka w Pomocy ArchiCADa. W tym miejscu mona okreli struktur i atrybuty poszczeglnych belek. Atrybuty dotyczce poszczeglnych aspektw wygldu elementw (np. powierzchnie przekroju, linie pozawidokowe) ustawia si poprzez rozwijane menu w panelu Rzut i przekrj okna dialogowego Ustawie.
Belki
Belki ArchiCADa s poziomymi lub pochyymi elementami konstrukcyjnymi, ktrych powierzchnie czoowe s zawsze pionowe. Belki mog przyjmowa ksztat prostoktny lub zoony.
250
Wirtualny Budynek
Uyj ustawie Paszczyzny Cicia dla Rzutu oraz waciwoci rzutowania belek by okreli, ktre fragmenty wstawionej belki bd wywietlane i w jaki sposb. Szczegy, patrz Paszczyzna Cicia dla Rzutu (Ustawienia globalne) na stronie 169 oraz Sposoby wywietlania elementw na Rzutach na stronie 170.
Proces rysowania acucha Belek jest identyczny jak przy rysowaniu cian. Przy uyciu tej metody mona wstawia tylko proste segmenty belek. Po wskazaniu punktu kocowego pierwszego elementu acucha, automatycznie rozpoczynasz rysowanie nastpnego. Aby zakoczy rysowanie acucha kliknij dwukrotnie wskazujc jego punkt kocowy. Prostokt Belek pozwala na wstawienie czterech belek poczonych wzami, ortogonalnie wzgldem osi X i Y. Aby zdefiniowa prostokt naley wskaza pierwszy naronik a nastpnie okreli dugo jego przektnej. Metoda Belka prostoktna obrcona pozwala narysowa cztery elementy Belki poczone punktami kocowymi. Pierwszy bok prostokta definiujemy wskazujc klikniciem jego punkt pocztkowy i kocowy a nastpnie wskazujemy dugo boku prostopadego.
Globalne ustawienia wywietlania belek

W menu Dokument > Ustaw Widok modelu> Opcje wywietlania Modelu (Opcje dla panelu Elementw konstrukcyjnych), opcje Tryb wywietlania Belek odnosz si oglne do wszystkich belek w projekcie. Moesz wybra by belki byy wywietlane w caoci, w postaci osi lub obrysw.
Utwrz Belk
Parametry Belki mona skonfigurowa w oknie dialogowym Ustawie belki. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Belka w Pomocy ArchiCADa. Gdy dokonasz ju odpowiednich ustawie w Oknie dialogowym Ustawie ciany moesz przystpi do rysowania belki. Nowa Belka moe by narysowana zarwno w oknie Rzutu jak i oknie 3D.
Utwrz Ukon Belk

W celu utworzenia ukonej belki wybierz odpowiedni ikon w palecie Info lub w oknie Ustawienia Belki. Pole Kt nachylenia zostanie uaktywnione. Warto kta nachylenia belki musi si zawiera w zakresie -89 do +89 i jest mierzone wzgldem punktu pocztkowego belki. Belka zostanie pochylona w paszczynie pionowej zdefiniowanej przez o belki.
Geometria Belki
S cztery Metody geometrii dostpne przy rysowaniu Belek. Wybierz jedn z metod geometrii w palecie Info. Dziki metodzie Belka Prosta moesz narysowa belk poprzez wskazanie jej punktu pocztkowego i kocowego. Za pomoc metody acuch Belek moesz rysowa sekwencj Belek automatycznie poczonych punktami kocowymi.
251
Wirtualny Budynek
Ukone belki s wstawiane w ten sam sposb, co belki poziome. W 3D ukona belka jest tworzona w taki sposb, i jej przekrj poprzeczny w paszczynie prostopadej do ukonej osi belki jest zawsze stay i rwny wysokoci przekroju belki. Na ilustracji poniej prezentowana jest belka, ktrej wysoko przekroju wynosi 500 mm.
Kliknij OK aby zatwierdzi ustawienia otworu belki. Natychmiast pojawi si otwr w belce. W Oknie 3D pojawienie si Palety pomocniczej nastpuje po klikniciu kursorem w ksztacie znaczka Mercedesa grnej krawdzi zaznaczonej belki.
Tworzenie otworw w belkach

Wszystkie rodzaje Belek mog zawiera Otwory. W Belce moe znajdowa si wiele otworw w ksztacie prostoktw i/lub okrgw. Otwory s definiowane po wstawieniu Belki. Geometria Otworw uzaleniona jest od konfiguracji parametrw w panelu Otwr, okna dialogowego Ustawie belki. Zaznacz odpowiedni belk i upewnij si, e aktywne jest Narzdzie Belka.
Zaznaczanie i Modyfikacja Otworw

Jeeli potrzebna Ci jest belka z wieloma otworami o rnych ksztatach, w pierwszej kolejnoci powiniene powieli jeden otwr a nastpnie dokona potrzebnych ustawie na stworzonych kopiach. Aby zaznaczy otwr najpierw upewnij si, e aktywne jest Narzdzie Belka, a nastpnie z przytrzymanym klawiszem Shift kliknij rodek otworu.
Na Rzucie utwrz otwr poprzez kliknicie w lini osi belki. Wwczas pojawi si Paleta pomocnicza zawierajca dostpne opcje. Kliknij ikon Otworu. Pojawi si okno Ustawienia otworu w belce, w ktrym bdziesz mg dokona odpowiednich ustawie.
Zwr uwag, e tylko jeden zaznaczony Otwr moe by edytowany. Gdy jednak zaznaczysz ca Belk moesz zmienia parametry wszystkich Otworw jednoczenie. Aby zmodyfikowa ksztat i wymiary zaznaczonego otworu uyj opcji w oknie dialogowym Ustawie ciany bd w palecie Info. Pooenie Otworu moe by rwnie zmienione graficznie. Wybrane Otwory mog zosta przesunite wzdu Belki w oknie Rzutu. W 3D Paleta pomocnicza pozwala na przesuwanie otworw w pionie
252
Wirtualny Budynek
Jak zmieni kt powierzchni czoowej Belki

Oto metoda uzyskania dowolnego kta powierzchni czoowej Belki:
Element o wyszym priorytecie pozostanie nienaruszony. Ma to rwnie wpyw na obliczenia objtoci elementw w zestawieniach. Uwaga: Priorytet w sytuacji przecicia Sup - Belka jest ustawiany globalnie w menu Opcje > Preferencje Projektu > Elementy konstrukcyjne. Stropy i Belki: Belki zawsze przecinaj Stropy gdy oba elementy przenikaj si w przestrzeni (pod warunkiem, e ich warstwy nale do tych samych grup przecicia). Dotyczy to zarwno widoku 3D jak i oblicze w zestawieniach ilociowych elementw. Dachy i Belki: Belki mog by przycinane dachami za pomoc polecenia Dotnij do dachu.
1) Narysuj dowoln Belk. 2) W oknie dialogowym Ustawie belki w polu szeroko wpisz
zero. Takie ustawienia bdzie miaa druga (wirtualna) Belka. szerokoci zero) zaczynajc od koca linii odniesienia pierwszej Belki okrelajc podany kt (jak na ilustracji poniej).
3) Narysuj drug Belk (o
Automatyczne przecinanie belek z innymi belkami

Gdy przecinaj si ze sob dwie belki, ArchiCAD automatycznie czyci miejsca przeci i pocze typu T i L pod warunkiem, e wczona jest funkcja Opcje > Czyszczenie przeci. Wystarczy e koniec jednej belki przecina obrys drugiej, aby jej linia odniesienia zostaa automatycznie przeduona. W 3D przecicia rwnie zostan wyczyszczone pod warunkiem, e belki posiadaj ten sam priorytet przecicia. Przecicia Belek s czyszczone nawet gdy czone bd przecinajce si Belki biegn na rnych wysokociach. Jeeli Belki przenikaj si w przestrzeni nie przecinajc wzajemnie swoich osi, przecicia takie bd czyszczone zgodnie z ustawieniami ich priorytetw przeci.
4) Kliknij aby zakoczy rysowanie .
5) Uzupenij powstay w symbolu na Rzucie otwr pojedyncz

lini.
Belki i Inne Elementy

Priorytet Przecicia Belek
Priorytet przecinania Belek ustawiany jest za pomoc suwaka Priorytet belki w oknie Ustawie belki (panel Rzut i przekrj). Szczegy, patrz Panel Rzut i przekrj (narzdzie Belka) w Pomocy ArchiCADa. Gdy Belka przecina cian bd Sup element o niszym priorytecie zostanie przecity w widoku 3D, co oznacza, e cz wsplna z elementem o wyszym priorytecie zostanie usunita.
253
Wirtualny Budynek
rne Grupy przeci, poczenia midzy nimi nie zostan wyczyszczone. Wicej szczegw, patrz Tworzenie i korzystanie z Kombinacji warstw na stronie 28.
Wstaw cian/Sup/Belk o Zoonym Profilu

O Zoonych Profilach
Gdy dopasowanie standardowych elementw konstrukcyjnych do potrzeb projektu staje si zbyt skomplikowane, lub gdy brakuje odpowiedniego obiektu w bibliotece, moesz posuy si cian, Belk lub Supem o nietypowym przekroju tzw. Zoonym Profilem. Profile zoone s to definicje przekrojw cian, supw lub belek, ktre mog by rcznie edytowane w celu osignicia dowolnego ksztatu. Na przykad, na poniszej ilustracji pokazano cian ukow opart o profil "ciana ceglana ze stop".
Poczenia Belek w 3D
Aby poprawi wywietlanie pocze belek w 3D, a zwaszcza gdy maj rne wysokoci, zaznacz opcj Poprawiaj poczenia cian i belek w menu Opcje > Preferencje Projektu > Elementy konstrukcyjne. Dziki temu bdzie mona precyzyjnie zaobserwowa w 3D jak przecinaj si poszczeglne elementy. Przecicia belek zoonych bd zawsze liczone tak, jakby opcja ta bya wczona. Uaktywnienie tej opcji moe spowodowa spowolnienie odwieania w oknie 3D. Jeeli w Twoim projekcie wystpuj jedynie przecicia pomidzy belkami o tej samej wysokoci, moesz pozostawi t opcj nieaktywn.
Uwaga: Przecicia belek s zachowywane nawet gdy jeden z elementw znajduje si na ukrytej warstwie. Jednake, jeeli poczone belki umieszczone s na warstwach posiadajcych
Profil zoony jest elementem (bry) utworzon z paskiego profilu (o dowolnym ksztacie) wytoczonego prostopadle do jego
254
Wirtualny Budynek
paszczyzny. Aby utworzy taki element moesz uy ktrego z przygotowanych profili lub narysowa profil samemu. Zachowany Profil dostpny jest jako atrybut dla cian, Belek oraz Supw. Zachowane profile wywietlane s w oknach dialogowych Ustawie narzdzi tych elementw. Alternatywnie, moesz zastosowa wasny profil (bez potrzeby zapisywania go w postaci atrybutu) do kadego elementu zaznaczonego w oknie modelu. ArchiCAD dostarcza wiele profili przygotowanych dla wykorzystujcych je narzdzi. Aby z nich skorzysta, naley: Otworzy okno dialogowe Ustawie ciany, Supa lub Belki. Wybra opcj Profil zoony w panelu Geometria i pooenie.
Kliknij na obszarze roboczym aby wstawi element.
Gdy zoony profil zostanie ju wstawiony, bdziesz mg edytowa go graficznie podobnie jak inne elementy konstrukcyjne.
Tworzenie i edycja Zoonych Profili

Wybierz polecenie Projekt > Zoony Profil > Meneder profili. Pojawi si okno Menedera profili. Zarzdzaj Profilami: Polecenia znajdujce si w tej sekcji pozwalaj na zarzdzanie profilami. Aby utworzy nowy profil wcinij Nowy. Aby utworzy nowy profil w oparciu o ju istniejcy: Wybierz zapisany profil i wcinij Powiel.
W sekcji Struktura w panelu Rzut i Przekrj pojawi si rozwijane menu zawierajce zapamitane profile dostpne dla biecego elementu. Menu rozwijane zawiera okienko podgldu wybranego profilu.
Wybierz dany profil a nastpnie dopasuj pozostae parametry i atrybuty elementu.
Aby utworzy nowy profil na podstawie ksztatu elementu ciany, Belki lub Supa zaznaczonego w aktywnym oknie, wcinij przycisk Pobierz profil elementu w Menederze profili (lub wybierz polecenie Utwrz Profil z zaznaczonego z menu kontekstowego elementu zaznaczonego w oknie modelu.)
255
Wirtualny Budynek
Aby modyfikowa istniejcy profil, wybierz go z listy i wcinij Edytuj wybrany profil.
Otworzy si okno Edytora Profili. W tym oknie moesz korzystajc z dostpnych narzdzi rysunkowych narysowa ksztat przekroju danego profilu. Uyj narzdzia Wypenienia aby narysowa dany profil, wykorzystujc standardowe techniki rysowania elementw 2D. Przekrj profilu moe zawiera wiele niezalenych ksztatw; zostan one zapisane jako pojedynczy profil. Punk pocztkowy wywietlony w oknie Edytora Profili jest istotnym punktem odniesienia: Jeeli rysowany profil naley do ciany, z tego punktu wychodzi bdzie jej linia odniesienia. W przypadku supa lub belki, punkt odniesienia reprezentuje o tych elementw. Nie mona przemieszcza tego punktu ale moliwe jest odpowiednie przesunicie ksztatu profilu tak aby punkt odniesienia znalaz si w podanym miejscu. Tylko punkty aktywne i wypenienia narysowane w oknie Edytora profili bd stanowi cz zachowanego profilu. Pozostae elementy 2D znajdujce si w oknie Edytora profilu (np. linie, wymiarowanie) mog by uywane jako pomoce przy rysowaniu, lecz nie bd miay wpywu na finalny wygld elementu. (Pomoce te, umieszone bd w warstwie "Rysowanie"; patrz poniej.) W Menederze profili przyciski Uyj z, podobnie jak w oknach dialogowych Ustawie atrybutw, okrelaj, ktre narzdzia ArchiCADa bd mogy korzysta z tego profilu. Pozostae ustawienia Menedera profili s aktywne tylko wtedy, gdy otworzone jest okno Edytora Profili. Warstwy elementu: Panel Warstwy elementu Menedera profili zawiera ustawienia warstw, ktre odnosz si tylko do okna Edytora Profili. Warstwa aktywnego narzdzia zostanie podwietlona. Przykadowo, jeeli wybrane zostanie narzdzie Punkt aktywny lub Wypenienie, aktywna bdzie warstwa Konstrukcja; wszystkie elementy znajdujce si w warstwie Konstrukcja zostan zapisane jako cz profilu).
Pozostae elementy 2D znajdujce si w oknie Edytora Profili zostan umieszczone w warstwie Rysowanie; zostan one zapisane razem z profilem, lecz nie bd wpywa na sposb jego wywietlania. Uwaga: Elementy wymiarowania nie zostan zapisane jako cz profilu; su one tylko jako pomoc podczas rysowania. Parametr Poka/Ukryj warstw elementu odnosi si tylko do okna Edytora Profili. Rozcignicie poziome i pionowe (w spisie warstw) s dodatkowymi parametrami profilu. Zaznacz te opcje aby wczy parametr rozcigania w jednym lub obydwu kierunkach. Jeeli opcje te bd wyczone, nie bdziesz mg rozciga ani zmienia wielkoci przekroju elementu wstawionego do modelu. Jeeli opcje te s wczone, w oknie Edytora Profili pojawi si przerywane linie wskazujce paszczyzny, ktra bd mogy by rozcigane. Moesz przesuwa te linie wewntrz okna Edytora Profili; su one jako pomoce podczas rozcigania profilu po wstawieniu go do modelu. Wczenie opcji Linie odniesienia otworu (w spisie warstw) spowoduje wywietlenie linii odniesienia, na podstawie ktrych okrelane bdzie miejsce osadzania drzwi lub okien. W razie potrzeby, moesz edytowa pooenie tych linii tak, by otwory umieszczane byy w odpowiednim miejscu. Jeeli opcja Linie odniesienia otworu zostanie wyczona, wstawiane okna/drzwi umieszczane bd w oparciu o boki prostokta obrysu profilu. Pozostae opcje i polecenia okna dialogowego Menedera profili pozwalaj na dopasowanie wygldu przekroju oraz bryy 3D wszystkich komponentw profilu i przeznaczone s dla zaawansowanych uytkownikw.
256
Wirtualny Budynek
Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Menedera Profili w Pomocy ArchiCADa. Zobacz take Modyfikowanie Elementw zbudowanych w oparciu o Zoone Profile na stronie 131.
Zachowaj i zastosuj zmodyfikowany Profil Zoony

Kliknij Zachowaj profil aby nazwa i zachowa edytowany profil. Jeeli zmodyfikujesz istniejcy profil i zapiszesz go pod t sam nazw, zmiany zostan wprowadzone do wszystkich istniejcych w modelu elementw wykorzystujcych ten profil. Jeeli nie chcesz zapisywa profilu, lecz wykorzysta go tylko do jednego elementu, moesz zaznaczy ten element w modelu i wcisn przycisk Zastosuj do zaznaczonego Zaznaczonemu elementowi zostanie przypisany wybrany profil Nowy profil bdzie nazwany "Wasny" dopki nie zostanie zachowany.
Aby poczy dwie lub wicej rwnolegych, prostych cian, uyj polecenia Pocz ciany. ciany stan si tej samej dugoci, a przekrj stworzonej ciany bdzie kombinacj przekrojw poczonych cian. Bryy cian nie musz si styka ze sob; mog si znajdowa w pewnej odlegoci od siebie. Polecenie jest dostpne dla cian prostych, pochyych, dwustronnie pochyych oraz opartych o profil. Nie jest dostpne dla cian trapezowych, wielobocznych i ukowych.
Utwrz Profil Zoony na podstawierwnolegych elementw

Szybkim sposobem tworzenia profili zoonych jest uycie polecenia Projekt > Zoony Profil > Pocz ciany/supy/belki. Aby tego dokona, narysuj w na Rzucie (lub w 3D) wiele elementw cian, belek lub supw. Wszystkie elementy musz by tego samego typu i musz by uoone wzgldem siebie rwnolegle. Wybranie polecenia spowoduje utworzenie nowego profilu, ktry zastpi oryginalne elementy. Nowy profil bdzie mia dugo najduszego elementu skadowego oraz odziedziczy atrybuty oryginalnych elementw, a take istniejce otwory (w przypadku cian). Domylnie, nowy profil nazwany zostanie "wasny", jednake bdziesz mg bez przeszkd otworzy go w Edytorze Profili, zmodyfikowa i zmieni jego nazw.
Polecenie Pocz supy pozwala na czenie dwch lub wicej supw o rwnolegych osiach. Jeeli speniony jest warunek rwnolegoci osi, moliwe jest czenie supw dowolnego typu (pionowych, pochyych, opartych o profil). Moliwe jest czenie dowolnej liczby supw.
Polecenie Pocz belki pozwala na czenie dwch lub wicej belek o rwnolegych osiach. Jeeli speniony jest warunek rwnolegoci osi, moliwe jest czenie belek dowolnego typu (poziomych, ukonych, opartych o profil).
257
Wirtualny Budynek
Aby wspomc precyzyjne wstawianie elementw na powierzchni dachu, moesz wczy funkcj Grawitacji do dachu.
Wywietlanie Dachw
Atrybuty dotyczce poszczeglnych aspektw wygldu elementw (np. powierzchnie przekroju, linie pozawidokowe) ustawia si poprzez rozwijane menu w panelu Rzut i przekrj okna dialogowego Ustawie. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Dach w Pomocy ArchiCADa. Uyj ustawie Paszczyzny Cicia dla Rzutu oraz waciwoci rzutowania dachu by okreli, ktre fragmenty wstawionego dachu bd wywietlane i w jaki sposb. Wicej szczegw dotyczcych wywietlania dachw na Rzucie, patrz Sposoby wywietlania elementw na Rzutach na stronie 170. Domylny sposb wywietlania dachw to Rzut i Pozawidokowe.
Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Menedera Profili w Pomocy ArchiCADa.
Dachy
O Dachach
Dachy ArchiCADa pozwalaj na tworzenie zarwno spadzistych jak i abstrakcyjnych form 3D o przernych ksztatach. Warto wzniesienia dachu jest okrelana wzniesieniem linii odniesienia dachu, ktra jest poziom lini definiowan w trakcie tworzenia dachu, ktra nie podlega drukowaniu (jest elementem ekranowym). Zazwyczaj linia odniesienia dachu powinna si nakada z lini odniesienia ciany lub krawdzi stropu. Uwaga: Linie odniesienia mona ukry wyczajc odpowiedni opcj w menu Widok > Opcje wywietlania. Warto wzniesienia linii odniesienia dachy jest wywietlana w palecie Info (pole B). Jest to ta sama warto, co Wzgldnie Wzniesienie Podstawy Dachu w oknie dialogowym Ustawienia Dachu. Kt nachylenia Dachu (kt spadku dachu) jest mierzony w miejscu przebiegu linii odniesienia. Nachylenie dachu jest dostpne w palecie Info (pole T). Zobacz take Zmodyfikuj kt nachylenia dachu na stronie 263.
Geometria Dachu
Narzdzie Dach posiada sze metod geometrii dostpnych w palecie Info, pozwalajcych na utworzenie dachw o prostych i skomplikowanych ksztatach. Dostpne typy to: Wieloktne, Prostokt, Obrcony prostokt, Poaciowanie, Kopua oraz Kolebka. Zauwa, e widoczne s tylko cztery metody. Pozostae metody s dostpne poprzez wcinicie i przytrzymanie przycisku a do momentu pojawienia si dodatkowych ikon. Gdy dokonasz ju odpowiednich ustawie w Oknie dialogowym Ustawie Dachu, moesz przystpi do rysowania. Nowe Dachy mog by tworzone zarwno na Rzucie jak i w Oknie 3D, jednake niektre opcje rni si lub s niedostpne w zalenoci od widoku.
Ustaw nowe elementy na powierzchni dachu

Funkcja Grawitacji pomaga wstawia ciany, Supy, Belki i Obiekty na wysokoci okrelonej w stosunku do wzniesienia Dachu. Szczegy, patrz Grawitacja na stronie 114.
258
Wirtualny Budynek
Rysowanie Prostego Dachu w oknie Rzutu

Wybierz jedn z pierwszych trzech metod z palety Info (Wieloktne, Prostokt, Obrcony prostokt), a nastpnie zdefiniuj pooenie linii odniesienia dwoma klikniciami. Za pomoc metody Prostokt narysowany dach bdzie zawsze uoony ortogonalnie. Zazwyczaj linia odniesienia dachu powinna si nakada z lini odniesienia ciany lub krawdzi stropu. Pomocne moe si okaza wykorzystanie moliwoci Inteligentnego Kursora, ktry zmieni ksztat na Pogrubiony Znaczek/Pogrubiony Mercedes gdy znajdzie si nad lini odniesienia ciany lub belki; zmieni ksztat na Jasny znaczek/Jasny znak Mercedesa jeli natrafi na jakkolwiek krawd nie bdc lini odniesienia ciany lub belki.
Magicznej rdki: kliknij istniejcy element, ktry posuy jako wzr dla konturu dachu. Zobacz Magiczna Rdka na stronie 150.
Rysowanie Prostego Dachu w oknie 3D

1) Okrel lini odniesienia dachu 1) Wybierz jedn z pierwszych trzech Metod geometrii w palecie
Info (Wieloktne, Prostokt, Prostokt obrcony) a nastpnie zdefiniuj nachylenie poaci dachowej wskazujc trzy dowolne punkty. ArchiCAD utworzy lini odniesienia Dachu. 2) Narysuj teraz obrys dachu. Przy najechaniu myszk na pierwszy wstawiony wierzchoek pojawi si kursor w ksztacie Motka. Kliknij aby zamkn wielobok. ArchiCAD wygeneruje Dach.
Linia odniesienia
2) Po narysowaniu linii odniesienia dachu kursor przybierze
ksztat oka. Dziki niemu moesz wskaza, w ktrym kierunku dach bdzie si wznosi (lub w przypadku ujemnej wartoci nachylenia, opada).
3) Nastpnie moesz przystpi do rysowania ksztatu poaci

wskazujc myszk kady jej wze. Moesz te uy
259
Wirtualny Budynek
Poaciowanie oraz rysowanie Dachw pofalowanych

Dziki Metodzie geometrii Poaciowanie moesz utworzy dachy o tym samym kcie nachylenia na bazie dowolnego wieloboku. W wyniku zastosowania tej metody powstanie zestaw pojedynczych poaci dachowych. Przy wczonej funkcji Auto-grupowanie wszystkie powstae poacie zostan automatycznie zgrupowane. Proces rysowania Dachu o rzucie wieloboku wyglda tak samo na Rzucie jak i w Oknie 3D. Na pocztku rysujesz wielobok skadajcy si tylko z linii prostych. Wielobok ten okrela pooenie linii odniesienia wszystkich poaci nowego dachu. Gdy wielobok zostanie ju narysowany pojawi si okno dialogowe Parametry dachu Kocowy obrys dachu bdzie powikszony o warto Nadwieszenia wzgldem linii odniesienia, Dachy o rzucie wieloboku mog posiada maksymalnie cztery poziomy. Wzniesienie oraz wysoko kadego z poziomw moe by ustawione indywidualnie. Aby narysowa dach o rzucie wieloboku zawierajcego uki, narysuj podany ksztat korzystajc z narzdzi rysunkowych 2D, a nastpnie uyj Magicznej Rdki w celu zdefiniowania wieloboku linii odniesienia
obrotu poaci. Korzystajc z Magicznej Rdki upewnij si, e aktywna jest Metoda Poaciowanie. Uwaga: ArchiCAD wykorzystuje tzw. algorytm "rosncego krysztau" przy obliczaniu najlepszego rozwizania dla danego wieloboku podstawy. Wysoko okrelona w oknie dialogowym Ustawie jest wartoci graniczn. Jeeli pojedyncza poa zbiegnie si w przestrzeni z inn zanim osignie okrelona wysoko wtedy przestaje rosn. Jeeli dach osignie wskazany poziom maksymalny a poacie nie zejd si, na szczycie powstajcego dachu zostanie umieszczony poziomy element. Po narysowaniu caej struktury wszystkie jej elementy mog by edytowane indywidualne.
Utwrz Kopu
Aby narysowa dach w ksztacie Kopuy wybierz Metod geometrii Kopua w palecie Info. Dach w ksztacie Kopuy jest zestawem pojedynczych poaci dachowych. Przy wczonej funkcji Auto-grupowanie wszystkie powstae poacie zostan automatycznie zgrupowane. Proces rysowania Dachu w ksztacie Kopuy wyglda tak samo na Rzucie jak i w Oknie 3D. Pierwszym klikniciem okrelony zostanie punkt rodkowy uku; drugie kliknicie wskazuje punkt pocztkowy a trzecie punkt kocowy obrysu. Podwjne kliknicie na pocztku uku spowoduje powstanie penej kopuy. Gdy zdefiniujesz ju obrys, moesz dokona edycji parametrw kopuy w oknie dialogowym Parametry kopuy:
260
Wirtualny Budynek
Okrel wysoko kopuy mierzon od jej punktu rodkowego. Domylnie warto ta ustawiona jest na maksymaln tzn. wysoko pkuli. Wpisujc mniejsz warto utworzysz Kopu spaszczon. Nastpne pole okrela wzniesienie podstawy kopuy. W tym oknie dialogowym mona rwnie okreli ilo segmentw budujcych kopu w pionie i poziomie: ich ilo jest ograniczona odpowiednio do 90 i 360. Rwnie grubo dachu moe zosta tutaj zdefiniowana, a take sposb przycicia krawdzi.Dostpne opcje to okap prostopady, pionowy i poziomy. Po narysowaniu Kopuy moliwa jest jedynie edycja poszczeglnych jej segmentw.
Pierwszym klikniciem, okrelasz punkt pocztkowy ksztatu, natomiast drugim dugo kolebki. Nastpnie moesz ustawi parametry kolebki w oknie dialogowym Parametry pofalowanego dachu. Moesz tu okreli kilka istotnych parametrw pofalowanego dachu. Moesz zdefiniowa wzniesienie punktu podstawy dachu, kt jego krawdzi oraz w przypadku uycia prostego wypenienia take jego gruboci. Wcinij przycisk OK lub Anuluj gdy dokonasz ju potrzebnych ustawie. Poszczeglne poacie skadajce si na sklepienie mog by indywidualnie edytowane. Jeeli opcja Auto-grupowanie jest aktywne wszystkie elementy zostan zgrupowane. Krzywa narysowana na Rzucie bdzie czytelna w widoku 3D dachu.
Utwrz Dach Pofalowany/Kolebk

Dach pofalowany mona narysowa zarwno na Rzucie jak i w Oknie 3D, jednake stosujc inne metody. Krzywa narysowana w oknie Rzutu jest interpretowana jako przekrj Dachu. Narysuj szereg ukw (lub uyj Magicznej Rdki) i kliknij dwukrotnie aby zakoczy. Po zdefiniowaniu krzywej, pojawi si ruchomy obrys poczony z kocami krzywej reprezentujcej przekrj rysowanego dachu. Jeden z bokw tego obrysu stanowi wyobraenie podogi i jednoczenie boku dachu.
Uwaga: ArchiCAD pozwala na konstruowanie pofalowanych dachw, ktrych kt nachylenia nie przekracza 90 stopni. Zapobiega to przecinaniu si poaci oraz powstawaniu podcitych powierzchni dachu. Oznacza to rwnie, e ta sama krzywa moe by poprawna dla pewnego zakresu kta
261
Wirtualny Budynek
orientacji ruchomego obrysu, a dla innego nie. Dzieje si tak dlatego, e poprawne wygenerowanie sklepienia zaley nie tylko od ksztatu krzywej przekroju ale rwnie od ustawienia kta ruchomego obrysu. Punkty pocztkowy i kocowy dachu musz by wskazane w taki sposb aby pogrubiona linia boczna ruchomego obrysu nie przecinaa krzywej przekroju. Istniej trzy metody rysowania dachw pofalowanych/kolebek w 3D: Kolebkowa/Symetryczna i Zoona. Narysuj pierwszy bok obrysu prostoktnego dachu na podanej wysokoci. Pojawi si Paleta pomocnicza. Okrelenie przekroju dachu rni si dla kadej z trzech metod.
Dach symetryczny pofadowany

Aby narysowa Symetryczny pofalowany dach, kliknij drug ikon. Pojawi si okno dialogowe Dach symetrycznie pofalowany. Wpisz ilo segmentw dachu do utworzenia. Narysuj ksztat przekroju dachu okrelajc jego wysoko i kliknij aby zatwierdzi.
Dach Kolebkowy
Aby utworzy dach Kolebkowy: Kliknij pierwsza ikon.
Narysuj ciciw kolebki a nastpnie kliknij aby okreli wysoko i zatwierdzi ksztat przekroju dachu.
Rozcignij przekrj do odpowiedniej dugoci i kliknij aby umieci nowo powstay dach.
262
Wirtualny Budynek
Rozcignij przekrj do odpowiedniej dugoci i kliknij aby umieci nowo powstay dach.
Rozcignij przekrj do odpowiedniej dugoci i kliknij aby umieci nowo powstay dach. Uwaga: Metoda ta tworzy poacie, ktre w przekroju maj identyczne dugoci.
Dach Zoony
Aby utworzy dach Zoony: Wybierz trzeci metod z Palety pomocniczej.
Utwrz otwr w dachach

1) Zaznacz poa dachu 2) Przy aktywnym narzdziu Dach narysuj ksztat otworu
Zdefiniuj ksztat dachu klikajc tyle razy ile poaci ma posiada nowy dach zoony. Kliknij dwukrotnie aby zatwierdzi podany przekrj. wewntrz obrysu istniejcej poaci. Nowy kontur zostanie zinterpretowany jako otwr w Dachu. Uwaga: Gdy narysujesz otwr, ktrego kontur przecina kontur Dachu lub obrys innych otworw znajdujcych si w tym wieloboku, ArchiCAD wywietli ostrzeenie, jednake obrys otworu zostanie stworzony.
Zmodyfikuj kt nachylenia dachu

Gdy zaznaczysz narysowany dach, moesz zmieni jego kt nachylenia na kilka sposobw.
263
Wirtualny Budynek
Zmie kt nachylenia w palcie Info lub w oknie dialogowym Ustawie dachu. Zaznacz dach w Oknie 3D, wybierz Palety pomocniczej polecenie Zmie kt nachylenia dachu i graficznie ustal nowy kt (lub wpisz now warto kta w Podrcznych wsprzdnych). Na Rzucie lub w Oknie 3D, zaznacz Dach a nastpnie wcinij klawisz Ctrl+kliknij (MacOS: Cmd+kliknicie) w dowolnym miejscu poaci dachowej aby wywoa okno dialogowe Wzniesienia dachu. Wprowad warto w grnym polu: wzniesienie dachu w przyjmie wpisan warto w miejscu, w ktrym klikne. Zmiana tej wartoci powoduje zmian nachylenia dachu.
Utwrz linie poziomu dachw

Polecenie Projekt > Utwrz linie poziomu dachw dostpne w Rzucie, spowoduje wstawienie linii w wybranym dachu na wysokoci zdefiniowanej w oknie Linie poziomu dachw.
Na grze/Na dole: Wybierz, czy chcesz mierzy wysoko do grnej czy dolnej powierzchni dachu. Okrel wzniesienie Linii poziomu dachu: Uyj dowolnego pola poziomu biecej kondygnacji lub zera projektu - aby okreli wysoko linii poziomu dachu. Pomi linie poza poaciami dachowymi: Zaznacz t opcj aby pomin linie, ktre wypadaj poza obrys wieloboku dachu, do ktrego nale.
264
Wirtualny Budynek
Jeeli pole nie jest zaznaczone linie zostan narysowane. W tym przypadku linie, ktre wypadn poza obrys bd miay t sam dugo co linia odniesienia dachu. Grupuj z dachem: Zaznacz t opcj aby zgrupowa linie poziomw nalece do tej samej poaci dachu. Uwaga: Opcja ta jest nieaktywna, gdy wczone jest Zawieszanie grupowania.
Znajd krawd przecicia dachw

W niektrych sytuacjach moesz potrzebowa zetkn ze sob dwie poacie lub dokona poprawek w dachu zoonym np. wstawi okno poaciowe. Aby poczy te dwie poacie naley: Zaznaczy nisz w oknie Rzutu i trzymajc klawisz Ctrl (Windows) lub Cmd (MacOS) klikn lini kalenicy drugiej poaci. Nastpnie zaznaczy drug poa i rwnie wciskajc Ctrl (Windows) lub Cmd (MacOS) klikn lini kalenicy niszej poaci. Dwie paszczyzny zostan dostawione do siebie.
Ustaw dowolny kt nachylenia krawdzi dachu

Aby ustawi dowolny kt krawdzi dachu, zaznacz dach a nastpnie kliknij na krawd kursorem w ksztacie Mercedesa w celu wywietlenia Palety pomocniczej. Wybierz przycisk Kt krawdzi dachu aby otworzy okno dialogowe Kt krawdzi dachu. Wpisz podany kt krawdzi dachu. (Po wykonaniu tych czynnoci w panelu Model okna dialogowego Ustawie dachu uaktywniona zostanie opcja Inne w polu wyboru kta nachylenia krawdzi.) ArchiCAD umoliwia ustawienie indywidualnej wartoci kta dla kadej krawdzi poaci dachowej. W zwizku z tym istnieje moliwo, e dwie poacie nie bd idealnie poczone pomimo ich zgodnoci o oknie Rzutu. Moesz utworzy poczenie, ktrego krawd bdzie pionowa lub pochylona. Aby tego dokona zaznacz dwie przecinajce si poacie, najed kursorem na ich krawd wspln, a nastpnie kliknij i przytrzymaj lewy przycisk myszy. Uwaga: Opcja ta jest dostpna tylko gdy poa dachu przecina si z inn poaci.
W tym przypadku, gdy na Rzucie dwie kalenice nakadaj si oznacza to rwnie, e schodz si ze sob w przestrzeni 3D.
265
Wirtualny Budynek
Przy bardziej skomplikowanych ukadach (np. gdy prosta poa przecina sklepienie beczkowe) naley rcznie utworzy dodatkowe wierzchoki w poaciach dopasowujc ich ksztat. Jednake sam proces wyrwnywania krawdzi jest podobny.
Dotnij elementy do dachu

Uwaga: Mona rwnie uzyska efekt przycicia za pomoc dachu wykonujc Operacj na elementach bryowych. Zobacz Dziaania na elementach bryowych na stronie 378.
Korzystanie z funkcji Dotnij do Dachu

Dachami mona docina gr lub d nastpujcych elementw ciany Belki Supy Stropy Drzwi Okna Obiekty
Zaznacz elementy, ktre chcesz doci. (Pamitaj, e tylko elementy przecinajce si z powierzchni dachu mog zosta docite); lub Zaznacz dachy, za pomoc ktrych zamierzasz doci elementy; lub Zaznacz dachy oraz elementy, ktre zamierzasz doci. Zaznaczenie dachw i elementw przeznaczonych do docicia zawa dziaanie funkcji. Jeeli zaznaczysz tylko dachy, zostan nimi docite wszystkie elementy, ktre si przecinaj z powierzchniami zaznaczonych dachw; jeeli zaznaczysz tylko elementy majce zosta docite, do docinania zostan wykorzystane wszystkie dachy, z ktrymi bd si przecinay zaznaczone elementy. 2) Przejd do polecenia Projekt > Dotnij do dachu aby otworzy okno dialogowe Dotnij do dachu.
3) Zaznacz typy elementw,
Docinanie nie jest procesem automatycznym: musisz skorzysta z polecenia Projekt > Dotnij do dachu. Elementy s docinane dachami tylko wwczas, gdy przecinaj si z nimi oraz gdy w oknie dialogowym Dotnij do Dachu zaznaczysz odpowiednie typy elementw. Zazwyczaj docinanie do dachu wykonuje si w Oknie 3D, gdzie mona w przestrzeni obserwowa ukad dachw oraz przycinanych elementw. Polecenie Dotnij do Dachu jest dostpne tylko wtedy, gdy zaznaczony jest przynajmniej jeden dach lub jeden z elementw wymienionych powyej typw. Aby doci elementy do dachu, postpuj zgodnie z poniszymi instrukcjami:
ktre chciaby doci. (Jeeli przed otworzeniem okna dialogowego zaznaczye elementy do docicia, pola w tej czci okna bd nieaktywne.) lub "Dotnij D" w zalenoci od tego, ktra cz elementw ma zosta docita. Dotnij Gr" spowoduje docicie fragmentw elementw znajdujcych si ponad dachami; "Dotnij D" - pod nimi.
4) Zaznacz opcj "Dotnij Gr"
5) Kliknij przycisk Dotnij.
1) Skorzystaj z jednej z poniszych procedur: 266

Wirtualny Budynek
Odwoaj docicie dachem

Docicie elementu moe by tymczasowe (dla potrzeb wywietlania) lub na stae. Moesz przywrci oryginalne wymiary elementu przy tymczasowym dociciu. Jeeli element zosta docity dachem, przycisk Odwoaj Docicie Dachem w dolnej czci okna dialogowego Ustawie narzdzia (panel Model) staje si aktywny. Wyjtek stanowi Stropy: ich docicie mona cofn tylko za pomoc polecenia Edycja > Odwoaj. Efekt docicia pozostaje nawet gdy schowasz, lub skasujesz Dach, lub gdy przesuniesz przycinane elementy. Dziki tej funkcji moliwe jest wykonanie np. cian szczytowych. Gdy docinasz cian dachem, ktry jej nie pokrywa w caoci, ciana zostanie podzielona na dwie czci: pierwsz przycit, podczas gdy druga pozostaje oddzieln nieprzycit cian.
to, e wzniesienie dla docinanych elementw zostanie zmodyfikowane w ten sposb, by uzyska maksymalne wzniesienie gry (przy dociciu gry) lub minimalne wzniesienie podstawy (przy dociciu podstawy). Niezalenie od tego, czy opcja ta jest wczona, docicie przynosi taki sam efekt wizualny. Na przykadzie, gra ciany zostaje docita dachem.
W pierwszym przypadku opcja jest wczona. Punkty aktywne wskazuj, e wysoko elementu zostaa zmniejszona do najwyszego punktu docitego elementu.
Wyjtek: Jeeli ciana zawiera otwr, ktry wypadaby dokadnie na linii przecicia, po operacji docinania ciana pozostanie w jednym kawaku.
W drugim przypadku opcja nie bya zaznaczona. ciana zostaje docita w taki sam sposb, jednak punkty aktywne wskazuj, e wysoko tej ciany pozostaa niezmieniona. Uwaga: Zauwa, e jeeli zaznaczysz opcje Dotnij d, opcja Ustaw gr ciany/supa w najwyszym punkcie zmieni si na Ustaw podstaw ciany/supa w najniszym punkcie. W tym przypadku zmieni si warto wzniesienia elementu. Polecenie Cofnij docicie dachem przyniesie rne efekty w zalenoci od tego, czy omawiana opcja bdzie wczona, czy nie:
Wpyw docinania dachem na ustawienia wysokoci cian i supw

Domylnie docicie ciany lub supa spowoduje zmian wysokoci tych elementw. Opcja Ustaw gr/podstaw ciany/Supa w najwyszym/najniszym punkcie znajdujca si u dou okna dialogowego Dotnij do dachu jest domylnie wczona. Oznacza
267
Wirtualny Budynek
przy zaznaczonej opcji zmiany wysokoci/wzniesienia, cofnicie docicia dachem spowoduje przywrcenie docitego fragmentu elementu, jednak tylko do najwyszego/najniszego punktu docicia. Nie zaznaczenie tej opcji przywrci cian lub sup do oryginalnego wzniesienia i wysokoci.
krawd stropu jest zawsze pionowa nawet jeli zostaje przycita ukonym dachem.
Uyj Docicia do Dachu do tworzenia cian, belek i supw o zoonych ksztatach

Za pomoc polecenia Dotnij do Dachu moesz wycina skomplikowane ksztaty w cianach, belkach lub supach. ciana zawsze dopasuje si ksztatem do dachu niezalenie od iloci segmentw, z ktrych jest zbudowany.
Docinanie Dachami oddalonymi

Moesz uy dachu oddalonego (nie lecego na docinanym elemencie) lub dachu znajdujcego si na innych kondygnacjach, ktrego obrys widoczny jest na kondygnacji, na ktrej znajduje si przycinany obiekt. Element zostanie wtedy docity paszczyzn, na ktrej znajduje si w dach.
Jednake naley pamita, e kady dach moe wycina w cianach tylko rwnolege ksztaty.
Docinanie dachami stropw

Stropy rwnie mog by docinane przez doln lub grn powierzchni poaci dachu przy pomocy polecenia Projekt > Dotnij do dachu. Jednake istnieje zasadnicza rnica pomidzy docinaniem Stropw a docinaniem cian, Supw i Elementw Bibliotecznych. Podczas gdy inne elementy mog by docinane czciowo, stropy s zawsze docinane wzdu przeduenia linii przecicia stropu i docinajcego dachu. Poza tym, przycita
Zaznacz element, ktry chcesz przyci, a nastpnie przytrzymujc klawisz Ctrl (Cmd) kliknij krawd lub wierzchoek odpowiedniego dachu. Moliwa jest rwnie odwrotna procedura postpowania: zaznacz poa docinajc a nastpnie trzymajc klawisz Ctrl/Cmd kliknij element, ktry ma zosta docity. Uwaga: ciany/Belki/Supy s docinane tylko wtedy, gdy znajduj si pod poaci dachu. Upewnij si czy oryginalne ciany/Belki/Supy maj wystarczajc wysoko aby mogy by docite.
268
Wirtualny Budynek
Utwrz specjalne elementy dachu za pomoc RoofMakera

RoofMaker pozwala na dodawanie do poszczeglnych elementw projektu specjalnych Obiektw GDL, polepszajcych wygld projektu w widoku 3D oraz w oknach Przekroju/Elewacji/R. RoofMaker jest dostpny w menu Projekt > Dodatki. Jest on Dodatkiem do ArchiCADa typu plug-in i aduje si do systemu razem z tym programem. Po wstawieniu elementy konstrukcji dachu zachowuj si jak zwyke Obiekty i mog by poddawane modyfikacjom. Kreator wiby jest funkcj RoofMakera pozwalajc na szybkie i proste utworzenie kompletnej wiby dachowej. Szczegy, patrz Korzystanie z Kreatora wiby na stronie 272. Zalecane jest aby konstruowanie dachu rozpocz od wstawienia patwi, nastpnie krokwi naronych i koszowych i dopiero na kocu zwykych krokwi. W ten sposb bdziesz mg atwiej kontrolowa poczenia midzy elementami. (Wstawiajc kalenice, bdziesz zna grubo patwi; wstawiajc krokwie, bdziesz zna grubo patwi oraz krokwi naronych i koszowych, itd.)
grupowanie (Edycja > Grupowanie > Zawie grupowanie). W ten sposb bdziesz mg zaznaczy pojedyncze poacie. Pomimo, e za pomoc RoofMakera mona wstawia elementy konstrukcyjne dachu na wiele sposobw, zalecane jest aby ustawia lini odniesienia dachu na grnej, zewntrznej krawdzi ciany (jak w przypadku metody wstawiania Dachw Zoonych). RoofMaker wykorzystuje lini odniesienia dachu przy konfigurowaniu wstawianych elementw. Zalecane jest rwnie aby ustawia t sam warto gruboci dachu co wysoko profilu krokwi. Dziki temu bdziesz mg docina dachem elementy znajdujce si ponad krokwiami (np. Supki). Aby wstawi wymian, kleszcze lub jtk, musz by zaznaczone odpowiednie dwie krokwie (przeciwne dla kleszczy lub jtki i ssiadujce dla wymianu). Po wybraniu polecenia umoliwiajcego wstawienie elementu, zostanie wywietlone odpowiednie okno dialogowe zawierajce parametry tego elementu. Materiay powierzchni oraz warstwa mog by przypisane wszystkim elementom. Domylnie wybierany jest aktualny zestaw kolorw pira dla kadego elementu. Jeeli zmienisz aktualny kolor pira, bdzie on przypisany kademu nowo wstawionemu elementowi. W zalenoci od typu, obiekty mog by wstawione kilkoma klikniciami lub automatycznie. Aby wywietli narzdzia RoofMakera w oddzielnej palecie pywajcej wybierz Projekt > Dodatki > RoofMaker > Poka palet narzdzi RoofMakera. Paleta narzdzi RoofMakera zawiera skrty do wszystkich polece RoofMakera zawartych w menu.
Wstaw krokiew
Aby wstawi krokwie, kalenice lub patwie (belki), wystarczy zaznaczy jedn poa dachow. Jeeli zgrupowanych zostao wiele poaci dachowych, w pierwszej kolejnoci musisz zawiesi Przy wstawianiu krokowi dolna paszczyzna dachu dziaa jak paszczyzna odniesienia. Krokwie zostan automatycznie umieszczone na grze tej powierzchni.
269
Wirtualny Budynek
Zaznacz dach, bdcy paszczyzn odniesienia. Wybierz Wstaw krokiew z menu Projekt > Dodatki > RoofMaker (lub zaznacz pierwsz ikon z palety narzdzi RoofMakera). Pojawi si okno dialogowe Parametrw krokwi. Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Parametry krokwi w Pomocy ArchiCADa. Kliknicie OK zamknie okno dialogowe RoofMakera i powrci do Rzutu z zaznaczonym dachem. Kliknij dowolny punkt wewntrz obrysu dachu. (Kliknicie na zewntrz spowoduje pojawienie si okna informujcego o bdzie.) Pojawi si nowa krokiew, ktrej o bdzie przebiega przez wskazany punkt. Krokwie zawsze s prostopade do linii odniesienia dachu, na podstawie ktrego zostay utworzone. Po wstawieniu krokwi moesz j zaznaczy i otwierajc okno dialogowe Ustawie obiektu dokona modyfikacji jej parametrw. Midzy innymi moesz zmieni wymiary lub ksztat profilu krokwi. Dostpne ksztaty to prostoktny (domylny) Dwuteownik, Ktownik lub Ceownik.
wstawienia a o ostatniej przez punkt drugi. Krokwie zawsze s prostopade do linii odniesienia dachu, na podstawie ktrego zostay utworzone.
Wstaw krawnic (krokiew naron lub koszow)

Krokiew narona (krawnica) znajduje si zazwyczaj pomidzy dwiema poaciami dachu. Zaznacz poa dachu, ktrej krokiew narona czy si z patwi a nie z inn krokwi naron; inne metody mog spowodowa bdy. Wybierz Wstaw krawnic z menu Projekt > Dodatki > RoofMaker (lub wybierz trzeci ikon z palety narzdzi RoofMakera). Pojawi si okno dialogowe Parametrw krawnicy. Wicej szczegw, patrz Wstaw krawnic (krokiew narona lub koszowa) w Pomocy ArchiCADa. Po dokonaniu niezbdnych ustawie wcinij OK aby powrci do Rzutu z zaznaczonym dachem. Kliknij jedn z krawdzi zaznaczonego dachu, ktra nie jest rwnolega ani prostopada do linii odniesienia tego dachu. Krokiew narona lub koszowa (lub koszowa bez nawisu) zostaje umieszczona wzdu wskazanej krawdzi poaci dachu. Krawnic mona wstawi rwnie zaznaczajc dwie ssiadujce poacie. W takim przypadku nie jest konieczne wskazywanie krawdzi, wzdu ktrej ma zosta wstawiona belka; obiekt zostanie automatycznie wstawiony na wsplnej krawdzi zaznaczonych poaci. Rnica pomidzy obiema metodami polega na sposobie zakoczenia elementu. Druga metoda nadaje si do dachw typu kopertowego.
Wstaw wiele krokwi

Zaznacz dach, bdcy paszczyzn odniesienia. Wybierz Wstaw wiele krokwi z menu Projekt > Dodatki > RoofMaker (lub zaznacz drug ikon z palety narzdzi RoofMakera. W oknie dialogowym Parametrw krokwi dokonaj potrzebnych ustawie. Dostpne s te same parametry co w przypadku wstawiania pojedynczej krokwi, lecz dodatkowo aktywne s opcje zwizane ze wstawianiem. Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Parametry (wielu) krokwi w Pomocy ArchiCADa. Kliknicie OK zamknie okno dialogowe RoofMakera i powrci do Rzutu z zaznaczonym dachem. Kliknij dwukrotnie wewntrz obrysu zaznaczonego dachu aby okreli lini wstawienia. (Kliknicie na zewntrz spowoduje pojawienie si okna informujcego o bdzie.) Krokwie zostan umieszczone wzdu linii wstawienia, przy czym o pierwszej krokwi bdzie przechodzi przez pierwszy punkt
Wstaw wymian
Aby wstawi wymian, musisz zaznaczy dwie krokwie. Krokwie musz znajdowa si na tej samej poaci. (Oznacza to rwnie, e musz mie ten sam kt nachylenia oraz by prostopade do linii odniesienia.) Wybierz polecenie Wstaw wymian z menu Projekt > Dodatki > RoofMaker. Pojawi si okno dialogowe Parametrw wymianu. Wicej szczegw, patrz Wstaw wymian w Pomocy ArchiCADa.
270
Wirtualny Budynek
Wymiany wstawiane s na tej samej wysokoci co krokwie. Mog by ustawione pionowo lub obrcone prostopadle do powierzchni dachu. Ksztat Symbolu 2D odzwierciedla wybran opcj. Kliknicie OK zamknie okno dialogowe RoofMakera i powrci do Rzutu z zaznaczonymi krokwiami. Kliknij pomidzy krokwiami. (Kliknicie na zewntrz spowoduje pojawienie si okna informujcego o bdzie.) Wymian zostanie wstawiony pomidzy krokwie, a jego linia odniesienia bdzie przebiega przez wskazany punkt. Wymiany s zawsze uoone rwnolegle do linii odniesienia dachu a co za tym idzie prostopadle do krokwi.
Kliknicie wewntrz wieloboku dachu okreli pooenie tylko jednej strony patwi. Dodatkowe kliknicie wskae, po ktrej stronie odniesienia ma lee patew. (np. jeeli chcesz umieci patew tak by stykaa si z wewntrzn stron ciany, najpierw musisz klikn wewntrzn a nastpnie zewntrzn stron ciany.) Jeeli klikniesz wewntrz obrysu dachu, o patwi bdzie rwnolega do linii odniesienia dachu.
Wstaw murat
Zaznacz odpowiedni poa dachu i wybierz Wstaw murat z menu Projekt > Dodatki > RoofMaker (lub kliknij szst ikon w palecie narzdzi RoofMakera). Pojawi si okno dialogowe Parametrw muraty. Szczegy, patrz Wstaw murat (belk) w Pomocy ArchiCADa. Murata domylnie umieszczana jest poniej paszczyzny odniesienia utworzonej na podstawie zaznaczonego dachu. Jednake moesz ustawi dowoln warto wzniesienia muraty. Moesz rwnie okreli wymiary przekroju poprzecznego muraty. Kliknicie OK zamknie okno dialogowe RoofMakera i powrci do okna Rzutu. Teraz musisz klikn na jedn z krawdzi dachu lub wewntrz jego obrysu. (Kliknicie na zewntrz spowoduje pojawienie si okna informujcego o bdzie.) Jeeli klikniesz krawd, bok muraty bdzie przebiega wzdu tej krawdzi. Jeeli wybrana krawd nie jest rwnolega do linii odniesienia dachu, powstanie murata pochya, a rnica wysokoci pomidzy jej kocami zostanie przypisana parametrowi Rnica wysokoci w oknie dialogowym Ustawie obiektu. Jeeli klikniesz wewntrz obrysu dachu, o patwi bdzie przebiega przez wskazany punkt i bdzie rwnolega do linii odniesienia dachu. Dodatkowe kliknicie wskae, po ktrej stronie linii odniesienia ma lee murata. (np. jeeli chcesz umieci krokiew tak by stykaa si z wewntrzn stron ciany, najpierw musisz klikn wewntrzn a nastpnie zewntrzn stron ciany.) Symbol 2D obiektu Patew posiada wypenienie kryjce aby zasania supy stojce pod spodem. Supy te przedstawiane s
Wstaw patew
Zaznacz poa dachu, dla ktrej chcesz utworzy patwie i wybierz Wstaw patew z menu Projekt > Dodatki > RoofMaker (lub kliknij pit ikon z palety narzdzi RoofMakera). Pojawi si okno dialogowe Parametrw patwi. Wicej szczegw, patrz Wstaw patew w Pomocy ArchiCADa. Domylnie patew wstawiona bdzie poniej paszczyzny odniesienia okrelonej przez zaznaczon poa dachu jako, e jej zadaniem bdzie podtrzymywanie krokwi od dou. Jednake moesz ustawi dowoln warto wzniesienia patwi. Okrel wymiary przekroju poprzecznego patwi. Patew moe by rwnie umiejscowiona ponad krokwiami. W tej sytuacji musi zosta okrelona wysoko profilu krokwi. Kliknicie OK zamknie okno dialogowe RoofMakera i powrci do Rzutu z zaznaczonym dachem. Kliknij miejsce w obrbi obrysu dachu lub na jednej z bocznych krawdzi aby wstawi patek. (Kliknicie na zewntrz spowoduje wywietlenie informacji o bdzie). Jeeli wskazana zostanie jedna z krawdzi dachu patew zostanie wstawiona wzdu tej krawdzi. Jeeli wybrana krawd nie jest rwnolega do linii odniesienia dachu, powstanie patew pochya a rnica wysokoci pomidzy jej kocami zostanie przypisana parametrowi Rnica wysokoci w oknie dialogowym Ustawie obiektu.
271
Wirtualny Budynek
przewanie jako due kka wskazujc istnienie pod patwi elementw konstrukcji. Moesz skorzysta z polece "Przenie na wierzch" i "Przenie na spd" aby odpowiednio uoy kolejno wywietlania elementw.
Oprcz wymiarw przekroju poprzecznego jtki, musisz okreli wysoko, na ktrej zostanie ona wstawiona, liczon od Zera Projektu lub Biecej kondygnacji. Kliknicie OK zamknie okno dialogowe RoofMakera i powrcisz do Rzutu z zaznaczonymi krokwiami. Jtka zostanie automatycznie wstawiona do Projektu w odpowiednim miejscu.
Wstaw kleszcze
Aby wstawi kleszcze musisz zaznaczy dwie krokwie. Osie tych krokwi musz by wspliniowe, a ich grne koce musz spotyka si w jednym punkcie, w przeciwnym wypadku zostanie wywietlony komunikat o bdzie. Wybierz Wstaw kleszcze z menu Projekt > Dodatki > RoofMaker (lub zaznacz sidm ikon z palety narzdzi RoofMakera). Pojawi si okno dialogowe Parametrw kleszczy. Wicej szczegw, patrz Wstaw Kleszcze w Pomocy ArchiCADa. Kleszcze mog by jednostronne lub dwustronne. Oprcz parametrw okrelajcych wymiary przekroju poprzecznego kleszczy, musi zosta zdefiniowana ich wysoko mierzona od punktu wstawienia obu krokwi (ktry przewanie pokrywa si z pooeniem linii odniesienia dachu). Jeeli obie krokwie nie znajduj si na tej samej wysokoci, wzniesienie kleszczy zostanie ustalone w odniesieniu do wyej pooonej krokwi. Kliknicie OK zamknie okno dialogowe RoofMakera i powrci do Rzutu z zaznaczonymi krokwiami. Jeeli wybrano opcj Dwustronne, elementy kleszczy zostan umieszczone w odpowiednich miejscach. Jeeli wybrae opcj Jednostronne, bdziesz musia wskaza kursorem, po ktrej stronie ma zosta wstawiony kleszcz.
Korzystanie z Kreatora wiby

Kreator wiby pozwala na szybkie i proste skonstruowanie caej wiby dachowej. Pozwala na wstawienie krokwi, patwi, wymianw, kleszczy lub jtek za pomoc jednej operacji. Na pocztku zaznacz wszystkie poacie dachowe, dla ktrych chcesz utworzy elementy konstrukcji. Wybierz Kreatora wiby z menu Projekt > Dodatki > RoofMaker (lub zaznacz ostatni ikon z palety narzdzi RoofMakera). Pojawi si okno dialogowe Kreatora wiby. Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Kreatora wiby w Pomocy ArchiCADa. Kliknicie OK spowoduje powrt do okna Rzutu. Wszystkie elementy, ktre wskazae zostan teraz wstawione do projektu.
Wstaw jtki
Aby wstawi jtk, musisz zaznaczy dwie krokwie. Osie tych krokwi musz by wspliniowe, a ich grne koce musz spotyka si w jednym punkcie, w przeciwnym wypadku zostanie wywietlony komunikat o bdzie. Wybierz Wstaw jtk z menu Projekt > Dodatki > RoofMaker (lub zaznacz sm ikon z palety narzdzi RoofMakera). Pojawi si okno dialogowe Parametrw jtki. Szczegy, patrz Wstaw jtki w Pomocy ArchiCADa. Krokwie bd umieszczone w najdogodniejszy sposb, zgodnie z twoimi wytycznymi. Po wstawieniu wszystkie elementy wiby zachowuj si jak standardowe Obiekty i w taki sposb mog by edytowane.
272
Wirtualny Budynek
Stropy
Stropy s podstawowymi poziomymi elementami budynku w ArchiCADzie. Gwnie stosuje si je do modelowania podg lub rozdzielania poziomw. Atrybuty dotyczce poszczeglnych aspektw wygldu stropw (np. powierzchnie przekroju, wypenienie przekrojowe) ustawia si poprzez rozwijane menu w panelu Rzut i Przekrj okna dialogowego Ustawie Stropu. Uwaga: Dla Stropw i Siatek, obrysy Rzutu na innych kondygnacjach (jeli pokazane s na innych kondygnacjach ni kondygnacja macierzysta) wywietlane s przy uyciu typu linii okrelonego w menu Preferencje Projektu > Elementy konstrukcyjne. Wybierz inny typ linii do wywietlenia stropw i siatek na kondygnacjach powyej i poniej kondygnacji macierzystych. Szczegy, patrz Elementy konstrukcyjne w Pomocy ArchiCADa. W widoku 3D moesz przypisa rne materiay rnym powierzchniom stropu (grnej, dolnej i bocznych).
typ na zwyky (nie warstwowy) lub zmieni grubo warstw struktury w oknie Opcje > Atrybuty Elementw > Struktury warstwowe. Aby wspomc precyzyjne wstawianie elementw na powierzchni stropu, moesz wczy funkcj Grawitacji do stropu. Stropy, jak wszystkie elementy konstrukcyjne, mog by przycinane dachami. Jednake w przypadku stropw istnieje wana rnica: Inaczej ni przy cianach, Supach, czy Belkach, przycicie Stropu nie moe zosta cofnite w oknie dialogowym Ustawie stropu.
Tworzenie Stropw
Gdy okrelisz ju wszystkie parametry Stropu w oknie dialogowym Ustawie stropu, moesz przystpi do jego rysowania uywajc jednej z Metod geometrii dostpnych w palecie Info. Nowy Strop moe by narysowany zarwno w oknie Rzutu jak i oknie 3D.
Geometria Stropu
W palecie Info dostpne s trzy Metody geometrii Stropw. Za pomoc pierwszej metody (ikona po lewej) moesz narysowa Strop wieloboczny. Tak jak w przypadku rysowania cian po wskazaniu pierwszego punktu myszk pojawia si Paleta pomocnicza umoliwiajca rysowanie odcinkw po uku.
Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Strop w Pomocy ArchiCADa. Wicej szczegw dotyczcych wywietlania stropw na rzutach, patrz Sposoby wywietlania elementw na Rzutach na stronie 170. Uwaga: Domylnie stropy s strukturami warstwowymi. Grubo takiego stropu warstwowego jest definiowana w oknie Opcje > Atrybuty Elementw > Struktury warstwowe, i jest rwna sumie gruboci wszystkich warstw struktury. Grubo stropu warstwowego nie moe by modyfikowana w oknie Ustawie Stropu. Jeeli chciaby zmodyfikowa grubo stropu w oknie Ustawie Stropu, musisz zmieni jego
273
Wirtualny Budynek
Jeeli wieloboki Stropu przecinaj si wywietlony zostanie komunikat ostrzegajcy, jednak wielobok zostanie mimo wszystko utworzony. Podczas ewentualnej pniejszej edycji pyty Stropu za pomoc narzdzi dostpnych w Palecie pomocniczej, przecinajce si wzajemnie boki Stropu zostan automatycznie naprawione. Druga i trzecia metoda umoliwiaj narysowanie Prostoktnej lub Prostoktnej obrconej pyty Stropu. Prostokt jest definiowany poprzez wskazanie dwch wierzchokw lecych po przektnej. Boki Stropu prostoktnego s zawsze rwnolege do Siatki ortogonalnej. Metoda obrconego prostokta wymaga uprzedniego zdefiniowania kta obrotu, nastpnie przecignicia kursora prostopadle aby ukoczy strop.
Gdy narysujesz otwr, ktrego kontur przecina kontur Stropu lub obrys innych otworw znajdujcych si w tym Stropie, ArchiCAD wywietli ostrzeenie, jednake obrys otworu zostanie utworzony.
Siatki
Siatki s dowolnymi powierzchniami utworzonymi poprzez zdefiniowanie ich charakterystycznych punktw i dokonanie interpolacji pomidzy nimi. W Rzucie widoczne s tylko obrys oraz krawdzie siatki. W Widoku 3D, w zalenoci od metody konstrukcyjnej wybranej w oknie Info oraz ustawie dokonanych w oknie dialogowym Ustawie siatki, moesz uzyska sam powierzchni siatki, siatk wraz z powierzchniami bocznymi lub bry. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Siatka w Pomocy ArchiCADa. Siatka tworzona jest na podstawie Powierzchni Odniesienia oraz grzbietw Siatki. Aby utworzy siatk naley narysowa gwne kontury zrzutowane na Powierzchni Odniesienia. Nastpnie moesz wznosi charakterystyczne punkty ponad t powierzchni. Aby wspomc precyzyjne wstawianie elementw na powierzchni siatki, moesz wczy funkcj Grawitacji do siatki.
Umieszczanie Otworw w Stropach

Bardzo czsto projekt wymaga narysowania pyty Stropu z otworem (np. klatka schodowa, atrium). Zaznacz Strop i uaktywnij Narzdzie Strop, nastpnie narysuj dowolny ksztat otworu w obrbie pyty. Nowy wielobok zostanie zinterpretowany jako otwr w pycie Stropu.
Wywietlanie Siatki
Atrybuty dotyczce poszczeglnych aspektw wygldu elementw (np. powierzchnie przekroju, linie pozawidokowe) ustawia si poprzez rozwijane menu w panelu Rzut i Przekrj okna dialogowego Ustawie. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Siatka w Pomocy ArchiCADa. Jeli zapomnisz zaznaczy istniejcy Strop przed rozpoczciem rysowania otworu, powstay kontur zostanie potraktowany jako nowy Strop nawet jeli znajduje si w obrbie ju istniejcego. (W oknie 3D powstay w ten sposb strop nie bdzie widoczny do pki go nie zaznaczysz; przypadkowo utworzony strop moesz usun). Gdy dokonasz ju odpowiednich ustawie w Oknie dialogowym Ustawie siatki moesz przystpi do rysowania. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Siatka w Pomocy ArchiCADa. Uwaga: Dla Stropw i Siatek, obrysy Rzutu na innych kondygnacjach (jeli pokazane s na innych kondygnacjach
274
Wirtualny Budynek
ni kondygnacja macierzysta) wywietlane s przy uyciu typu linii okrelonego w menu Preferencje Projektu > Elementy konstrukcyjne. Wybierz inny typ linii do wywietlenia stropw i siatek na kondygnacjach powyej i poniej kondygnacji macierzystych. Szczegy, patrz Elementy konstrukcyjne w Pomocy ArchiCADa. Istniej dwa rodzaje grzbietw w siatce: zdefiniowane przez uytkownika oraz wygenerowane. Masz moliwo wywietlenia wszystkich grzbietw lub tylko tych, zdefiniowanych przez uytkownika. (Opcja ta znajduje si w oknie dialogowym Ustawie Siatki).
W pierwszej kolejnoci rysujesz obrys siatki wzniesiony ponad paszczyzn bazow o warto ustalon wczeniej w oknie Ustawie Siatki.
Rysowanie Wieloktnej lub Prostoktnej Siatki

Metody geometrii siatki Wieloktnej i Prostoktnej/Prostoktnej Obrconej dziaaj w ten sam sposb, co analogiczne metody dla narzdzia Strop. Szczegy, patrz Tworzenie Stropw na stronie 273. W razie potrzeby moesz zaznaczy siatk, zmodyfikowa lub doda nowe punkty albo utworzy otwr.
Rysownie Regularnej siatki prostoktnej

Metoda Regularna siatka prostoktna (czwarta w palecie Info) umoliwia szybkie utworzenie regularnej siatki z pask powierzchni. Po zdefiniowaniu prostoktnego obrysu siatki pojawi si okno dialogowe Regularna siatka prostoktna. W grnej czci okna dialogowego moesz zdefiniowa podziay wzdu dwch prostoktnych krawdzi siatki regularnej. Nastpnie musisz okreli wzniesienie trzech rogw siatki; czwarty zostanie wygenerowany automatycznie. Po zatwierdzeniu ustawie, ArchiCAD narysuje now siatk. Zobacz take Okno dialogowe Regularna siatka prostoktna w Pomocy ArchiCADa. W razie potrzeby moesz zaznaczy siatk, zmodyfikowa lub doda nowe punkty albo utworzy otwr.
Grzbiety zdefiniowane przez uytkownika s zawsze widoczne. Jeeli wczona jest opcja Poka wszystkie grzbiety, ArchiCAD wywietli rwnie grzbiety powstae poprzez poczenie wierzchokw siatki. Kady z grzbietw wygenerowany przez ArchiCADa czy dwa wierzchoki znajdujce si na rnych wysokociach i nie poczone grzbietem zdefiniowanym przez uytkownika. Grzbiety s generowane tylko pomidzy wierzchokami o rnych wysokociach.
Utwrz siatk
Nowa Siatka moe by narysowana zarwno w oknie Rzutu jak i oknie 3D.
Geometria Siatki
Istniej cztery metody geometrii siatki dostpne w palecie Info. Moesz utworzy siatk Wieloktn, Prostoktn i Prostoktn Obrcon a take Regularn siatk prostoktn.
275
Wirtualny Budynek
Edytuj wzniesienie punktw siatki

1) Zaznacz siatk. 2) Przy aktywnym Narzdziu
Siatka kliknij punkt zaznaczonej siatki, by wywietli palet pomocnicz.
Jeeli rysowana linia lub wielokt wyjd poza obrys istniejcej siatki, tylko wierzchoki znajdujce si w jej obrbie bd j modyfikowa. Pojawi si okno dialogowe Nowe wzy siatki.
3) Wybierz opcj Dodaj nowe
3) Wybierz polecenie Podnie

Punk Siatki. Wywietlone zostanie okno dialogowe Wysoko wza siatki.
punkty. (jeeli narysowany zosta otwarty wielokt, aktywna bdzie tylko ta opcja.) pomidzy istniejcymi punktami siatki, a punktami, ktre ju istniej.
4) Wybierz opcj z rozwijanego menu aby okreli relacj
4) W polu tekstowym moesz

wpisa now warto wzniesienia. Zaznaczenie pola Zastosuj do wszystkich spowoduje przypisanie nowej wysokoci do wszystkich punktw edytowanego grzbietu. Zmiana wzniesienia pojedynczego wierzchoka nie wpynie na warto wzniesienia ssiednich wierzchokw. Strzaka poniej pola tekstowego otwiera menu rozwijane, z ktrego moesz wybra obecn paszczyzn odniesienia dla wysokoci.
Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Nowe wzy siatki w Pomocy ArchiCADa.
Utwrz otwr w siatce

1) Przy aktywnym Narzdziu Siatka zaznacz siatk. 2) Narysuj zamknity wielobok, ktry znajduje si w caoci
wewntrz obrysu siatki. Pojawi si okno dialogowe Nowe wzy siatki.
3) Wybierz opcj Utwrz

otwr.
4) Wybierz opcj z rozwijanego
menu aby okreli relacj pomidzy istniejcymi punktami siatki, a punktami, ktre ju istniej.
Dodaj nowe punkty siatki

1) Przy aktywnym Narzdziu Siatka zaznacz siatk. 2) Narysuj zamknity wielobok, lub acuch segmentw za
pomoc metod Siatki Wieloktnej.
Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Nowe wzy siatki w Pomocy ArchiCADa.
276
Wirtualny Budynek
Strefy
W ArchiCADzie Strefy s elementami przestrzennymi. Zazwyczaj reprezentuj pomieszczenia, skrzyda budynku, bloki zabudowy lub przestrzenie o rnych funkcjach w budynku. Strefy w 3D mog rwnie suy do wstpnego modelowania (projektowania) kubatur. Strefy dostarczaj istotnych danych dotyczcych powierzchni i kubatur w budynku. Ich funkcje daj uytkownikowi du swobod w wykorzystaniu tych danych w obliczeniach towarzyszcych kademu projektowi. Wymiary stref s powizane; oznacza to, i wartoci powierzchni stref bd uaktualniane przy kadej ich modyfikacji.
Wywietlanie wypenie Stref w 2D

Domylnie strefy wywietlane s w kolorze przypisanej im kategorii. Mona przypisa inne wypenienie strefy uywajc dowolnego wypenienia, wedug uznania.
1) Przejd do panelu Rzut w oknie Ustawie Strefy. 2) Aktywuj ikon wypenienia

kryjcego, po lewej. rozwijanej listy.
3) Wybierz rodzaj wypenienia z

Jeli przypisae wypenienie Strefy, bdzie ono domylnie wywietlane na Rzucie. Moesz modyfikowa sposb wywietlania strefy w zalenoci od przeznaczenia projektu. Na przykad, projekt konstrukcji bdzie wywietla wypenienia kryjce stref, podczas gdy projekt koncepcyjny kolory kategorii stref. Aby rozrni wywietlenie wypenienia stref na Rzucie, naley uy opcji w panelu Wywietlenia wypenie w menu Dokument > Ustaw Widok modelu > Opcje wywietlania Modelu. W przypadku wypenie stref, odpowiednie ustawienia mona odnale w czci panelu o nazwie Zastp Wypenienia Stref.
Kategorie Stref
Kadej strefie tworzonej w projekcie jest w oknie dialogowym Ustawie Strefy przypisana Kategoria Strefy. Kategoria Strefy definiuje kolor wypenienia domylnej strefy oraz rodzaj Metryczki Strefy uywane dla stref przypisanych tej Kategorii. Zasadnicz funkcj Kategorii Stref jest rozrnienie za pomoc kolorw przestrzeni o rnym przeznaczeniu: na przykad, moesz przypisa kategori Biura do wszystkich przestrzeni biurowych w projekcie, ktre bd wywietlane w kolorze rowym; natomiast kategoria Komunikacja moe by przypisana do korytarzy, ktre bd wywietlane na biao. (Masz jednak pen dowolno w korzystaniu z wypenie stref; zobacz Wywietlanie wypenie Stref w 2D na stronie 277). W ArchiCADzie dostpny jest szereg domylnych Kategorii stref; moesz jednak, definiowa wasne kategorie oraz parametry metryczek stref uywajc polecenia Opcje > Atrybuty Elementw > Kategorie stref.
277
Wirtualny Budynek
Zaznacz pole Zastp Wypenienia Stref, aby wybra inne preferencje wywietlania wypenienia stref. Ustawienia te maj charakter globalny i odnosz si do wszystkich stref w projekcie. Wicej szczegw, patrz Opcje Wywietlania Wypenie w Pomocy ArchiCADa.
Metryczki Stref
Metryczki Stref s interaktywnymi, parametrycznymi Obiektami GDL, ktrych wygld i zawarto mog by dostosowane do potrzeb architekta. S one przechowywane w Bibliotece ArchiCADa. Metryczka Strefy wywietlana dla danej strefy zaley od Kategorii do ktrej przypisana jest strefa. Metryczka Strefy zawiera tekstowe informacje dotyczce strefy takie jak: nazw, numer, powierzchni oraz inne opcjonalne parametry; dokadna zawarto Metryczki Strefy zaley od ustawie dokonanych w oknie dialogowym Ustawie Strefy. Wicej na temat Metryczek stref, zobacz Panel Metryczka strefy (narzdzie Strefa) w Pomocy ArchiCADa.
Wywietlanie stref o pochyych cianach

Strefy otoczone przez ciany pochye dokadnie odzwierciedlaj ich geometri. Takie Strefy wywietlane s na Rzucie za pomoc dwch oddzielnych wielobokw: wielobok z edytowalnymi punktami zaznaczania, ktry wyznacza obszar strefy widoczny na Rzucie (moesz edytowa ten wielobok, lecz nie wpynie to na ksztat strefy w 3D) oraz wielobok ze zwykymi punktami zaznaczania wskazuje rzeczywisty rozmiar strefy 3D u jej podstawy (ksztatu tego wieloboku nie mona edytowa.)
Wywietlanie Metryczek Stref w 2D

Domylnie Metryczki Stref s wywietlane. Jeeli nie chcesz wywietla adnych Metryczek Stref w projekcie, zaznacz pole Ukryj Metryczk w menu Dokument >Ustaw Widok modelu > Opcje wywietlania Modelu.
Przesuwanie Metryczki strefy

Metryczka strefy moe zosta przesunita niezalenie od Strefy: Kliknij wierzchoek Metryczki strefy. Wybierz polecenie Przesu pod-element z Palety pomocniczej. Przesu Metryczk strefy do nowego pooenia.
278
Wirtualny Budynek
Wywietlanie kubatury Stref w 3D

Aby wywietli kubatur strefy w 3D, otwrz okno dialogowe Widok > Elementy Widoku 3D > Filtry i Elementy widoczne w 3D i upewnij si czy "Strefy" s zaznaczone. W 3D Strefy przedstawione s jako kubatury. ArchiCAD dokonuje dokadnych oblicze geometrii oraz atrybutw ilociowych kubatur stref, bez wzgldu na zoono ich ksztatw. Wysoko strefy (warto Z) nie jest ograniczona granicami okrelonymi w widoku 2D; kubatura strefy w 3D przyjmuje wysoko zdefiniowan w Ustawieniach strefy. Gdy wybrany jest tryb Kolorowanie, przejd do okna Widok > Tryby i Parametry Widoku 3D > Parametry okna widoku 3D i ustaw parametr Kontury na Szkicowe aby w 3D wywietla tylko Strefy bez elementw konstrukcyjnych. Jeeli wybierzesz opcj Najlepsze, zobaczysz kolorowane Strefy otoczone elementami konstrukcyjnymi. Elementy zakryte przez bry strefy nie bd w ogle widoczne.
Tworzenie Stref
W oknie dialogowym Ustawie strefy zdefiniuj podstawowe parametry strefy, takie jak: nazw, kategori, wysoko oraz zawarto metryczki. Teraz moesz okreli ksztat strefy. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Strefa w Pomocy ArchiCADa. Dostpne s trzy Metody definiowania strefy, moesz wybra jedn z nich w palecie Info. Moesz rcznie narysowa kontur strefy (uywajc pierwszej metody) lub pozwoli aby ArchiCAD rozpozna stref na podstawie otaczajcych elementw konstrukcyjnych (dwie metody Automatycznego rozpoznawania). Uwaga: Supy nie mog ustanawia obszaru strefy. Gdy zdefiniujesz ju obrys strefy korzystajc z ktrejkolwiek z metod, pojawi si kursor Motka. Bdziesz mg wwczas wskaza klikniciem pooenie Metryczki strefy. Metryczka strefy nie musi znajdowa si wewntrz wieloboku Strefy.
Metoda Wielokta
Metoda Wielokta (rcznie) jest najlepsza wtedy, gdy strefa nie jest w caoci otoczona elementami konstrukcyjnymi (np. plany zagospodarowania terenu). Metoda ta polega na narysowaniu wieloboku (jak przy dowolnym wieloboku) klikajc kady rg strefy. Strefy utworzone t metod nie mog by aktualizowane za pomoc polecenia Uaktualnij strefy. Moesz edytowa obszar strefy graficznie zaznaczajc j i korzystajc z narzdzi Palety pomocniczej.
Szczegy, patrz Okno 3D na stronie 177. Uwaga: Czasami zachodzi potrzeba wywietlenia Stref 3D w trybie Kolorowanie, przy rwnoczesnym przeczeniu pozostaych elementw do trybu Szkielet. Aby osign ten efekt uaktywnij Kombinacj Warstw Poka Strefy 3D jako bryy.
Metoda Automatycznego Wykrywania

Pozostae dwie automatyczne metody, Krawd wewntrzna oraz Linia odniesienia , opieraj swoje dziaanie na fakcie, e wikszo Stref jest rozgraniczona cianami a jedynymi otworami s Okna i Drzwi.
279
Wirtualny Budynek
Jeeli wybierzesz metod Wewntrzna krawd, ArchiCAD przyjmie jako granic strefy wewntrzn krawd elementw konstrukcyjnych tworzcych stref. Metoda Linia odniesienia wykorzystuje osie cian aby okreli granic strefy. Zwr uwag na fakt, e nawet jeli narysujesz ciany, ktrych linie odniesienia bd znajdowa si na ich zewntrznych krawdziach to Wypenienie strefy nie zakryje symboli cian dopki nie zaznaczysz polecenia Przenie na wierzch z menu Edycja > Kolejno wywietlania. Uwaga: W przypadku cian pochyych lub zoonych Metoda Linii odniesienia nie uwzgldni w rzeczywistoci linii odniesienia ciany, lecz raczej jej krawd wewntrzn.
W takim przypadku domknij Stref poprzez: uycie Metody Wielokta wstawienie drzwi w pusty otwr w cianie, majcych t sam wysoko co ciana - ciana nie jest pokazana w 2D, ale peni rol Granicy strefy. narysowanie linii, jako granicy strefy
(Nie mona edytowa technikami graficznymi wieloboku strefy utworzonego metodami automatycznymi, poniewa techniki te nie mog modyfikowa ksztatu kubatury strefy.)
Wyklucz cian lub sup z granicy strefy

Domylnie, parametr Odniesienie do stref, znajdujcy si w panelu Tworzenie list i etykiet okna dialogowego Ustawie ciany jest ustawiony na "Granica Strefy"; oznacza to, i wszystkie ciany tworzce zamknit przestrze zostan domylnie uznane za granice strefy. Aby wykluczy cian z tej granicy, po prostu zmie ten parametr na "Brak".
Rcznie utwrz obrys strefy

Jeeli Strefa nie jest w peni ograniczona, ArchiCAD bdzie kontynuowa definiowanie wieloboku strefy poza obszar, ktry chciae okreli jako Stref. Moe si wtedy okaza, e efekt bdzie niezgodny z twoimi oczekiwaniami (zobacz rysunek po prawej). Narysowana linia, uk lub krzywa moe by traktowana jako granica strefy pod warunkiem, e wybrana jest opcja Granica strefy w panelu Oglne okna dialogowego Ustawie odnonego narzdzia. Szczegy, patrz Odniesienie do stref na stronie 282. Szczegy, patrz Obliczanie powierzchni i objtoci stref na stronie 282.
280
Wirtualny Budynek
Jeeli dana strefa bdzie obejmowa rwnie wolnostojce elementy konstrukcyjne, podczas wstawiania metryczki strefy moe pojawi si komunikat ostrzegajcy. Aby temu zapobiec, naley klikn bliej przyszej granicy strefy. Wwczas strefa zostanie utworzona poprawnie.
Moesz zaznaczy element (Dach, Strop, cian, Sup, Belk lub Element biblioteczny) i doci do niego Stref, jeli element ten nachodzi na Stref, lub zaznaczy stref i wybra, jakie typy elementw doci do tej strefy. Uwaga: Kubatury stref bd docinane przez kady element przechodzcy przez wiele kondygnacji. Gdy docinasz stref dachem, moesz pomin znajdujce si w nim otwory, zaznaczajc opcj Pomi otwory. Istnieje moliwo docicia gry i spodu kubatury strefy. Zaznacz odpowiednie pola, aby okreli ktre elementy doci do strefy. Docicie zostanie wykonane po wciniciu przycisku Dotnij w oknie dialogowym. Jeli w Projekcie zaznaczysz tylko jeden typ elementw (np. Dach), wszystkie pola wyboru bd zaznaczone na szaro.
Punkt odniesienia Strefy

Jeeli wstawisz Metryczk strefy po uprzednim wybraniu jednej z metod automatycznego rozpoznawania, zobaczysz krzyyk wewntrz Strefy w miejscu, ktre wskazae jako pierwsze przy rysowaniu powierzchni Strefy. Krzyyk ten jest punktem odniesienia Strefy.
Punkt ten jest wykorzystywany przy rozpoznawaniu granicy strefy podczas pniejszych aktualizacji. Zobacz take Aktualizacja Stref na stronie 283.
Przycicie bryy Strefy moe zosta odwoane poprzez wcinicie przyciskw Odwoaj docicie gry lub Odwoaj docicie dou znajdujcych si w panelu Model okna dialogowego Ustawie strefy. Szczegy, patrz Panel Model (narzdzie Strefa) w Pomocy ArchiCADa. Uwaga: Moesz rwnie odwoa docicie dachem podczas uaktualniania strefy. Szczegy, patrz Aktualizacja Stref na stronie 283.
Docicie strefy innym elementem

Kubatury stref mog by docinane do dachami, stropami i belkami za pomoc polecenia Edycja > Dotnij stref.
281
Wirtualny Budynek
Obliczanie powierzchni i objtoci stref

W dokumentacji powierzchnie stref zazwyczaj umieszczane s w Metryczkach stref. zawarte s rwnie w Listach stref w menu hierarchicznym Dokument > Zestawienia i listy > Listy stref. Sposb w jaki ArchiCAD przelicza strefy zaley od kilku rnych ustawie: Od opcji Odniesienie do stref wybranej dla cian i Supw, ktra definiuje obszar Strefy; Szczegy, patrz Odniesienie do stref na stronie 282. Od Ustawie w oknie Opcje > Preferencje Projektu > Strefy, zawierajcym opcje zwizane ze sposobem przeliczania powierzchni wnk w cianach, obnie sufitw oraz wolnostojcych cian i supw; Wicej szczegw, patrz Strefy w Pomocy ArchiCADa. Od ustawie w panelu Zliczanie powierzchni okna dialogowego Ustawie strefy, dotyczcych warunkw pomniejszania zmierzonej powierzchni Strefy. Wicej szczegw, patrz Panel Zliczanie powierzchni (narzdzie Strefa) w Pomocy ArchiCADa.
pochya. Dodatkowo powierzchnia ciany/przegrody strukturalnej umieszczonej wewntrz strefy, ustawiona jako Granica strefy nie bdzie wliczana do powierzchni mierzonej strefy. Granica Strefy rysowana jest przy podstawie ciany. Sup ustawiony jako Granica strefy nie moe stanowi krawdzi strefy (chyba e znajduje si w obrbie ciany bdcej granic strefy). Jednak powierzchnia pionowego supa znajdujcego si wewntrz strefy, ustawionego jako Granica strefy" nie bdzie wliczana do mierzonej powierzchni strefy. Granica Strefy rysowana jest przy supa. Elementy, ktre przechodz przez wiele kondygnacji i maj wybrany tryb wywietlania "Automatycznie" , stanowi granice strefy na kadej kondygnacji, na ktrej si znajduj. Uwaga: Dowolny element linearny moe take stanowi "Granic strefy pod warunkiem, e zostanie wczona odpowiednia opcja w oknie dialogowym Ustawie Elementu. Taki element bdzie tworzy krawd strefy.
2) Wybranie dla ciany/Przegrody Strukturalnej/Supa

znajdujcych si wewntrz strefy opcji Zmniejsz tylko powierzchni Strefy bdzie oznaczao, e elementy te nie bd miay wpywu na geometri strefy, jednak ich powierzchnia zostanie odjta przy obliczaniu powierzchni strefy. (kubatura strefy nadal bdzie zawiera objto ciany/supa) Uwaga: Nawet w przypadku, gdy wczye opcj Zmniejszania powierzchni Stref, moe si okaza, e w przypadku cian, przegrd konstrukcyjnych bd supw o maych rozmiarach wolaby zignorowa to ustawienie. Aby okreli minimalne rozmiary elementw, ktre bd odejmowane od stref, przejd do okna Opcje > Preferencje Projektu > Strefy. Wicej szczegw, patrz Strefy w Pomocy ArchiCADa. Aby stwierdzi jaka cz powierzchni strefy zostaa odjta przez ciany i supy, przejd do panelu Zliczanie Powierzchni w oknie dialogowym Ustawienia Strefy.
Odniesienie do stref
Dla kadej ciany bd przegrody strukturalnej moesz okreli Odniesienie do Strefy, czyli zdecydowa, czy ciana bd sup bdzie tworzy Granic Strefy, oraz czy element ten bdzie odejmowany przy obliczaniu powierzchni i objtoci strefy. Mona zdefiniowa to ustawienie w oknach dialogowych Ustawienia ciany, Ustawienia supw i Ustawienia przegrd strukturalnych, dla ktrych menu rozwijalne znajduje si w panelu Tworzenie list i etykiet. Do wyboru s nastpujce opcje:
1) Zmniejsz objto Strefy (nie dostpne dla pochyych
supw.): ciana lub Przegroda Strukturalna ustawiona jako Granica strefy bdzie penia funkcj ograniczenia strefy; jej krawd. Jeeli ciana lub przegroda strukturalna tworzca Granic strefy jest pochya, bdzie to brane pod uwag przy okrelaniu geometrii strefy i dana ciana strefy bdzie rwnie
282
Wirtualny Budynek
Wicej szczegw, patrz Panel Zliczanie powierzchni (narzdzie Strefa) w Pomocy ArchiCADa.
3) Wybranie dla ciany/Przegrody Strukturalnej/Supa
znajdujcych si wewntrz strefy opcji Zmniejsz objto Strefy bdzie oznaczao, e elementy te nie bd miay wpywu na geometri strefy, jednak ich powierzchnia i objto zostanie odjta przy obliczaniu powierzchni i objtoci strefy. 4) Brak oznacza, e ciana/Przegroda strukturalna/Sup bd ignorowane podczas przeliczania Strefy; powierzchnia strefy i objto takiego elementu bd doliczane do powierzchni i objtoci zajmowanych przez element. Poniszy przykad wraz z tabel pozwala zrozumie dziaanie tych opcji w przypadku strefy o wymiarach 10m x 10m (o wysokoci 2.70m) zawierajcej wolnostojcy sup o wymiarach 1m x 1m.
Aby zaktualizowa stref (ponownie przeliczy jej powierzchni) wybierz polecenie Projekt > Uaktualnij strefy. Dodatkowo, funkcja ta poinformuje ci o wszystkich niewaciwie utworzonych Strefach. Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Uaktualnij strefy w Pomocy ArchiCADa.
Okno dialogowe Uaktualnij strefy

Szczegy, patrz Aktualizacja Stref na stronie 283. Aby zaktualizowa stref (ponownie przeliczy jej powierzchni) wybierz polecenie Projekt > Uaktualnij strefy. Opcja Obrys Zmniejsz tylko powierzchni Strefy Ograniczenie Strefy w pionie Brak Powierzchnia 99 m2 99 m2 99 m2 100 m2 Objto 267.3 m3 270 m3 267.3 m3 270 m3 W tym oknie dialogowym znajduj si nastpujce kolumny: Status: W tej kolumnie pojawia si informacja czy dana strefa moe by uaktualniona i jeli nie moe wywietlana jest nazwa problemu. Ikony pojawiajce si w tej kolumnie oznaczaj rezultat ostatniej aktualizacji: : Wszystko w porzdku, ArchiCAD pomylnie zaktualizowa Stref. : Strefa zostaa utworzona rcznie i nie moe by automatycznie uaktualniona. : Warstwa, na ktrej znajduje si Strefa jest zablokowana. Odblokuj warstw w oknie dialogowym Parametry warstw i powtrz polecenie aktualizacji. : Krawdzie Strefy przecinaj si. Podobnie jak w przypadku wielobokw bdziesz musia poprawi jej geometri lub podzieli j na dwie Strefy. Moesz sprawdzi
Aktualizacja Stref
Jeeli dokonasz jaki zmian w Projekcie, strefy powizane nie zostan automatycznie zaktualizowane.
283
Wirtualny Budynek
dan stref, zaznaczajc j na licie i klikajc przycisk Poka zaznaczone strefy. Rozwi problem i powtrz aktualizacj. : Punkt odniesienia Strefy znajduje si poza jej granic. Kada automatycznie wstawiona Strefa posiada punkt odniesienia, ktry musi znajdowa si wewntrz jej obrysu. Jeeli pojawi si ten bd, przesu punkt odniesienia tak by znajdowa si wewntrz Strefy, a nastpnie powtrz aktualizacj. Szczegy, patrz Punkt odniesienia Strefy na stronie 281. : Strefa, ktr prbujesz zaktualizowa nie znajduje si w twoim obszarze roboczym. Ten bd moe si pojawi tylko wtedy gdy pracujesz nad wsplnym projektem w Zespole i dana Strefa jest przypisana do innego czonka zespou. Musisz poprosi czonka zespou aby udostpni tobie Stref. : Strefa, ktra prbujesz zaktualizowa nie moe zosta poprawnie dopasowana, poniewa wystpiy problemy ze znalezieniem wszystkich jej krawdzi. Kliknij przycisk Poka zaznaczone strefy aby odnale dan Stref. Rozwi problem i powtrz aktualizacj. Nr: W tej kolumnie wywietlany jest numer przypisany do danej Strefy. Nazwa: W tej kolumnie wywietlana jest nazwa danej Strefy. Dodane m2: W tej kolumnie wywietlana jest warto powierzchni o jak dana strefa zostaa zmieniona. (Moesz zmieni jednostk w jakiej wywietlana jest powierzchnia, otwierajc menu rozwijane w prawym grnym rogu tego okna dialogowego.) Aby Metryczka strefy po aktualizacji znalaza si w swoim oryginalnym pooeniu, zaznacz pole Zachowaj pooenie metryczki po uaktualnieniu. Jeeli chcesz odwoa dokonane wczeniej docicia kubatury strefy, zaznacz pola Odwoaj docicie gry po uaktualnieniu i/lub Odwoaj docicie dou po uaktualnieniu. Uwaga: Pozostawienie tych opcji nie zaznaczonych, moe w przyszoci powodowa konflikty.
Szczegy, patrz Docicie strefy innym elementem na stronie 281.
Przegroda Strukturalna: Narzdzie Systemowe

Narzdzie Przegroda Strukturalna, znajdujce si w zwykej Palecie Narzdzi ArchiCAD, umoliwia utworzenie Przegrody Strukturalnej w Rzucie, Przekroju/Elewacji/R lub oknie 3D. Przegroda Strukturalna to pojedynczy element skadajcy si z komponentw tj. Profili, Paneli, Akcesoriw oraz cznikw: s to komponenty Przegrody Strukturalnej, uoone na powierzchni przegrody zgodnie ze skonfigurowanym schematem, ktry mona poddawa edycji.
Aby umoliwi jednoczesn kontrol nad ca hierarchi, ustawienia kolejnych szczebli systemu obejmujce oglny schemat oraz konfiguracj poszczeglnych komponentw Przegrody Strukturalnej zorganizowano jako wielozakadkowe okno dialogowe ustawie. Przegrodami Strukturalnymi mona manipulowa w ten sam sposb, co kadym innym elementem konstrukcyjnym w programie ArchiCAD. Jednak w przeciwiestwie do innych elementw, komponenty Przegrody Strukturalnej mona wstawia
284
Wirtualny Budynek
lub edytowa pojedynczo, zachowujc przy tym wszystkie cechy systemu. Modyfikacja poszczeglnych komponentw na dowolnym szczeblu hierarchii odbywa si w trybie edycji Przegrody Strukturalnej. Jest to graficzny obszar roboczy 3D, podobny do obszaru roboczego ArchiCADa, posiadajcy dedykowane narzdzia i techniki edycji komponentw Przegrd Strukturalnych. W tym trybie mona edytowa tylko komponenty i schemat wybranej Przegrody Strukturalnej; mona jednak rwnoczenie wywietli reszt modelu w tle, jako odniesienie. Poniewa Przegrody Strukturalne charakteryzuj si czsto zoon geometri, ktra nie moe by ograniczona do paszczyzn pionowych czy poziomych, ArchiCAD daje pen swobod definiowania powierzchni konstrukcyjnych dla tych elementw. Ponadto, w porwnaniu z innymi elementami konstrukcyjnymi, dostpne s bardziej zaawansowane metody edycji obejmujce midzy innymi moliwo wstawiania elementw w oknach przekrojw, dowolno modyfikowania obrysu przegrody, czy swobodny obrt w przestrzeni.
Szczegy dotyczce metod geometrii Przegrd Strukturalnych dla rnych okien znajdziesz w rozdziale Utwrz Przegrod Strukturaln na stronie 289. Przegroda Strukturalna skada si z zestawu komponentw (takich jak Profile, Panele czy czniki), a parametry kadego komponentu s zdefiniowane w Ustawieniach Domylnych Przegrody Strukturalnej. Zobacz Komponenty Przegrd Strukturalnych na stronie 286. Obejrzyj Przegrod Strukturaln wstawion do twojego projektu. Jeli chcesz wprowadzi jakiekolwiek zmiany, edycji Przegrody Strukturalnej moesz dokona na dwch poziomach:
1) mona edytowa Przegrod Strukturaln jako cao,

korzystajc z Ustawie poziomu Systemu
2) albo edytowa ustawienia wybranych komponentw. W tym
Praca z Przegrodami Strukturalnymi: Wprowadzenie

Utworzenie Przegrody Strukturalnej wymaga wprowadzenia prostego elementu graficznego. Zaznacz narzdzie Przegroda Strukturalna w Palecie Narzdzi ArchiCAD, wybierz metod geometrii a nastpnie narysuj lini odniesienia, polilini, kontur lub uk, w zalenoci od wybranej metody geometrii. Jeli uywasz Metody Obrysu, wprowadzone dane bd dotyczyy caej geometrii Przegrody Strukturalnej. Jeli narysujesz Lini odniesienia/uk/Polilini, na jej podstawie utworzona zostanie Przegroda Strukturalna. Kolejne kliknicie kursorem w ksztacie soca okreli stron Przegrody Strukturalnej, ktra ma by skierowana "na zewntrz". Ostatecznie zostanie wywietlone okno dialogowe pozwalajce na wprowadzenie podstawowych informacji o geometrii Przegrody Strukturalnej. Kliknicie przycisku Wstaw spowoduje utworzenie Przegrody Strukturalnej.
celu naley przej do trybu edycji Przegrody Strukturalnej, gdzie mona edytowa poszczeglne komponenty graficznie lub korzystajc z odnoszcych si do nich okien dialogowych ustawie. Poszczeglne, poddane edycji komponenty Przegrody Strukturalnej bd od momentu modyfikacji posiaday Ustawienia Uytkownika.
Edycja na poziomie systemu lub caej Przegrody Strukturalnej:

Zaznacz Przegrod Strukturaln; otwrz Ustawienia Przegrody Strukturalnej; i ponownie dokonaj edycji dowolnych ustawie na poziomie systemu. Kliknij OK, aby wprowadzi dokonane w oknie modyfikacje. Zobacz Edycja na poziomie Systemu na stronie 304.
Aby dokona edycji poszczeglnych komponentw Przegrody Strukturalnej:

Zaznacz Przegrod Strukturaln; przejd do trybu Edycja. (Zobacz Tryb edycji Przegrody Strukturalnej na stronie 306). W trybie edycji mona Przegroda Strukturalna jest wywietlana w oknie w 3D. Na poziomie trybu edycji, mona
285
Wirtualny Budynek
wybra i zmodyfikowa dowoln kategori komponentw edytowanej Przegrody Strukturalnej. W trybie edycji nie mona wstawia nowych Przegrd Strukturalnych, mona jednak edytowa dowolne komponenty Przegrody oraz tworzy do dodatkowe komponenty. W trybie Edycji kady komponent (Schemat, Profil, Panel, Akcesorium, cznik) posiada wasne okno dialogowe ustawie i wasne narzdzie, co pozwala na zmian ustawie oraz wstawianie nowych komponentw do Przegrody Strukturalnej. Aby dostosowa ustawienia dowolnych komponentw Przegrody Strukturalnej, naley je zaznaczy a nastpnie zmieni ustawienia w odnonym oknie dialogowym. Na przykad, zaznacz panel i zmie jego materia. Zmiana ustawie wybranego komponentu spowoduje zmian tego komponentu na Wasny KomponentMona stworzy dowoln liczb wasnych komponentw. Po zmianie ustawie komponentw, ustawienia systemowe ju nie bd miay zastosowania. W trybie Edycji mona tworzy dodatkowe komponenty dla Przegrd Strukturalnych, uywajc narzdzi Schematu, Profilu, Panelu, cznika oraz Akcesorium. Jeli uywasz jednego z tych narzdzi do utworzenia nowego komponentu, moliwe jest skorzystanie z domylnych ustawie dla systemu lub zdefiniowanie wasnych ustawie. Zapisz zmiany i zamknij tryb Edycji Przegrody Strukturalnej, aby powrci do standardowego rodowiska edycji ArchiCADa.
Komponenty Przegrd Strukturalnych

Istotn rzecz jest rozrnianie nastpujcych komponentw Przegrd Strukturalnych:
Linia Odniesienia
Linia Odniesienia to linia, polilinia, uk narysowane w oknie w trakcie konstruowania Przegrody Strukturalnej. Jeli uywasz metody Obrysu do utworzenia Przegrody Strukturalnej, pierwszy narysowany segment obrysu to Linia Odniesienia. Linia Odniesienia stanowi cz Schematu Przegrody Strukturalnej (wraz z Wzorem Siatki, Obrysem oraz Podstaw). Moliwa jest edycja Linii Odniesienia wstawionej wczeniej Przegrody Strukturalnej. Zobacz Edytuj lini odniesienia Przegrody Strukturalnej na stronie 316.
Dodatkowe polecenia Przegrd Strukturalnych

Menu Projekt > Przegroda Strukturalna zawiera zbir polece dotyczcych funkcji zwizanych z Przegrodami Strukturalnymi. Funkcje te zostay opisane w innej czci niniejszej dokumentacji.
Powierzchnia Odniesienia
Powierzchnia Odniesienia to umowna paszczyzna, powierzchnia paska lub wygita w uk utworzona przez ArchiCADa na podstawie narysowanej linii konstrukcyjnej (polilinii, uku). W wielu przypadkach, bdziesz wstawia lini wzdu istniejcego
286
Wirtualny Budynek
elementu ArchiCAD (np. stropu); Powierzchnia Odniesienia powstaje na podstawie wprowadzonej linii.
Powierzchnia Przegrody
Powierzchnia Przegrody okrela ksztat i orientacj Przegrody Strukturalnej. To powierzchnia, na ktrej uoone s rzeczywiste komponenty Przegrody Strukturalnej (Profile, Panele). Powierzchnia Przegrody moe pokrywa si z Powierzchni Odniesienia; jednak najczciej bd one wzgldem siebie odsunite. Przy przesuwaniu bd obracaniu Przegrody Strukturalnej jako caoci, w rzeczywistoci przesuwasz Powierzchni Przegrody; Linia Odniesienia oraz Powierzchnia Odniesienia przesuwaj si wraz z Powierzchni Przegrody.
Siatka okrela domylne pooenie i rozmieszczenie Profili i Paneli Przegrody Strukturalnej. Siatk mona edytowa (usuwa, dodawa linie siatki, przesuwa j lub obraca). Zmiany geometrii Siatki spowoduj odpowiednie zmiany Profili i Paneli. Zobacz Edytuj Siatk na stronie 310.
Obrys
Obrys to prosty wielobok pooony na Powierzchni przegrody, reprezentujcy rzeczywist granic Przegrody Strukturalnej. Obrys stanowi cz Schematu Przegrody Strukturalnej (wraz z Siatk, Powierzchni Przegrody oraz Lini Odniesienia). Powierzchnia Przegrody jest nieskoczona - chyba, e powstaa ona na wypukym ksztacie. (Powierzchnia Przegrody wypukej ma ksztat cylindryczny, i jest nieskoczona jedynie wzdu osi walca.) Nieskoczona Powierzchnia Przegrody Strukturalnej zapewnia pen swobod czenia Przegrd Strukturalnych z innymi elementami oraz dodawania nowych fragmentw Przegrody do dowolnej istniejcej Przegrody Strukturalnej. Zobacz Dodatkowy Obrys Przegrody Strukturalnej na stronie 315. W zalenoci od metody geometrii uytej do utworzenia Przegrody Strukturalnej, Powierzchni Przegrody musisz narysowa sam, albo zostanie ona stworzona przez ArchiCADa za podstawie wprowadzonych parametrw. Na istniejcej Przegrodzie Strukturalnej mona narysowa dodatkowe granice - zapewnia to swobod podziau Przegrody Strukturalnej na czci (kwatery), jednoczenie utrzymujc j w formie pojedynczego elementu: wszystkie powstae w ten sposb czci Przegrody Strukturalnej wykorzystuj identyczny Schemat. Zobacz Dodatkowy Obrys Przegrody Strukturalnej na stronie 315.
Siatka
Powierzchnia Przegrody jest poprzecinana liniami Siatki (Pierwszy Kierunek i Drugi Kierunek Siatki, definiowane jako cz Schematu Przegrody Strukturalnej.)
287
Wirtualny Budynek
Profil Zewntrzny Przegrody Strukturalnej zawsze pokrywa si z wielobokiem Obrysu. Istnieje moliwo edycji Obrysu Przegrody Strukturalnej tak jak kadego innego wieloboku. Zobacz Edytuj obrys Przegrody Strukturalnej na stronie 312.
Zobacz Profil Przegrody Strukturalnej na stronie 317.
Schemat
Schemat zawiera kluczowe definicje geometrii dla Przegrody Strukturalnej: Schemat obejmuje Powierzchni Przegrody, Siatk, Obrys oraz Lini Odniesienia. Uyj Ustawie Schematu, aby rozmieci Wzr Linii Siatki w dwch kierunkach ("pierwszym i drugim). Schemat rwnie okrela kategori, do ktrej nale poszczeglne panele wzoru. Zobacz Ustawienia Przegrody Strukturalnej Strona Schemat w Pomocy ArchiCADa. Wszystkie inne komponenty Przegrody Strukturalnej (Profile, Panele, Akcesoria, czniki) s doczone do Schematu.
Panel
Panele to paskie, zazwyczaj szklone powierzchnie Przegrody Strukturalnej. Kada Przegroda Strukturalna moe mie dwie zapamitane kategorie Paneli: Panele Gwne i Wyrnione. Panele s zawsze umieszczane pomidzy Profilami. Zobacz Panele Przegrody Strukturalnej na stronie 321.
cznik Profil
Dla kadej Przegrody Strukturalnej mona zdefiniowa trzy kategorie Profili: Profile Zewntrzne; Profile Supkw; Profile Rygli.Kady Profil ma wasne ustawienia. Profile s doczane do Siatki podczas tworzenia Przegrody Strukturalnej, wic przesunicie lub usunicie Linii siatki spowoduje przesunicie lub usunicie Profili. (W trybie edycji Przegrody Strukturalnej mona wstawi dodatkowe Profile niezalenie od Siatki.) cznik Przegrody Strukturalnej jest struktur dodatkow suc do poczenia paneli z Profilem. W ArchiCADzie, cznik jest obiektem GDL i mona go wstawia pojedynczo lub automatycznie przy kadym przeciciu. Zobacz czniki Przegrody Strukturalnej na stronie 324.
288
Wirtualny Budynek
Akcesoria
Akcesoria to komponenty opcjonalne, nie reprezentujce konstrukcji - na przykad osony przeciwsoneczne - doczone do Przegrody Strukturalnej. S to obiekty GDL wstawiane przy dowolnym Profilu istniejcej Przegrody Strukturalnej. Zobacz Akcesoria Przegrody Strukturalnej na stronie 326.
Utwrz pojedyncz, pask Przegrod Strukturaln na Rzucie

Aby utworzy pojedyncz, pask Przegrod Strukturaln, naley uaktywni narzdzie Przegroda Strukturalna, a nastpnie w palecie Info wybra metod geometrii Polilinia - Pojedyncza. Uwaga: Metoda Geometrii Polilinii jest rwnie dostpna w oknie Przekrj, Elewacja lub Rozwinicie cian. W tych oknach metoda "Pojedyncza" wygeneruje Przegrod Strukturaln prostopadle od paszczyzny Przekroju. Zobacz Okrelanie pooenia Przegrody Strukturalnej w Widoku Przekroju na stronie 295. Zamy, e pracujemy nad poniszym projektem z dwiema kondygnacjami na Rzucie i chcemy wstawi Przegrod Strukturaln dla pozostaej czci budynku.
Utwrz Przegrod Strukturaln

W ArchiCADzie, tworzenie Przegrody Strukturalnej jest procesem intuicyjnym i elastycznym. Moesz uywa sposobw wstawiania znanych z innych narzdzi ArchiCADa. ArchiCAD oferuje szeroki zakres metod geometrii, dajcy swobod konstruowania Przegrd niezalenie od sytuacji czy widoku modelu, w ktrym pracujesz. Metody wstawiania s niemal identyczne dla wszystkich okien (Rzut, Przekrj/Elewacja/R i 3D): narysuj lini, polilini lub uk a nastpnie wytocz Przegrod Strukturaln o okrelony odcinek. Mona rwnie narysowa obrys Przegrody Strukturalnej. Przegroda Strukturalna zostaje wstawiona na lub wzgldem paszczyzny konstrukcyjnej. Na Rzucie, paszczyzna konstrukcyjna to poziom kondygnacji. W Przekroju/Elewacji/R paszczyzna konstrukcyjna jest taka sama jak paszczyzna Przekroju. W 3D, domylna paszczyzna konstrukcyjna dla Przegrody Strukturalnej (tak jak kadego innego elementu konstrukcyjnego) to Zero Projektu lub Pocztek Ukadu, mona jednak zastosowa kilka innych metod do zdefiniowania innej paszczyzny konstrukcyjnej.
Narysuj lini odniesienia odpowiadajc dugoci Przegrody Strukturalnej.
Zobacz Zdefiniuj paszczyzn konstrukcyjn Przegrody Strukturalnej w oknie 3D na stronie 298.
289
Wirtualny Budynek
Pojawi si okno dialogowe Wstaw Przegrod Strukturaln; wprowad wysoko Przegrody Strukturalnej oraz kt nachylenia (domylnie: 90 stopni). W tym przypadku, wprowadzimy 620 cm i pozostawimy kt jako 90 stopni dla Pionowej Przegrody Strukturalnej. Uwaga: Trzy ikony w czci Pooenie okna dialogowego Wstaw Przegrod Strukturaln umoliwiaj trzy sposoby okrelenia wysokoci Przegrody Strukturalnej. Szczegy, patrz rozdzia Okno dialogowe Wstaw Przegrod Strukturaln: Rzut i Okno 3D w Pomocy ArchiCADa. Kliknij Wstaw, aby zamkn okno dialogowe. Przegroda Strukturalna zostaa wstawiona. Sprawdzi rezultat w oknie 3D.
Kliknij, aby zakoczy rysowanie linii odniesienia. Pojawi si kursor w ksztacie soca: kliknij kursorem w ksztacie soca, aby okreli zewntrzn stron Przegrody Strukturalnej. W tym celu naley przemieci wskanik na zewntrz budynku i klikn.
Aby edytowa poszczeglne komponenty Przegrody Strukturalnej przy pomocy trybu Edycji Przegrody Strukturalnej, naley wybra Przegrod Strukturaln i klikn przycisk Modyfikuj. (Jeli zaznaczysz Przegrod Strukturaln w oknie Rzutu lub Przekroju/Elewacji, bdzie to przycisk Edytuj w 3D.)
290
Wirtualny Budynek
Obejrzyj j w 3D.
Utwrz pochy Przegrod Strukturaln

Aby utworzy pochy Przegrod Strukturaln, naley wykona te same kroki co powyej (Utwrz pojedyncz, pask Przegrod Strukturaln na Rzucie na stronie 289). Po narysowaniu linii odniesienia, pojawi si kursor w ksztacie soca: kliknij kursorem w ksztacie soca, aby okreli zewntrzn stron Przegrody Strukturalnej. Wprowad kt nachylenia w oknie dialogowym Wstaw Przegrod Strukturaln: w przykadzie wpisano 72 stopnie. Pamitaj, e ten kt jest mierzony po "wewntrznej" stronie Przegrody Strukturalnej (przeciwnej do strony, ktr wskazae kursorem w ksztacie soca). Kliknij aby wstawi pochylon Przegrod Strukturaln.
Aby zmieni kt nachylenia wstawionej Przegrody Strukturalnej, mona dokona graficznej edycji Przegrody Strukturalnej w oknie 3D uywajc funkcji swobodnego obrotu. Zobacz Swobodne obracanie Przegrody Strukturalnej na stronie 334. Aby doci koce ciany poprzez poczenie ich z Przegrod Strukturaln, uyj funkcji Pocz Przegrod Strukturaln. Zobacz Przykad: Docz ciany boczne do pochylonej Przegrody Strukturalnej na stronie 331.
291
Wirtualny Budynek
Narysuj obrys Przegrody Strukturalnej w oknie Przekroju

Stosujc t metod moesz utworzy Przegrod Strukturaln poprzez odrczne narysowanie jej obrysu w oknie Przekroju. Uwaga: Uycie metody Obrysu na Rzucie spowoduje utworzenie poziomej Przegrody Strukturalnej na poziomie kondygnacji. Rozpoczynamy od poniszego modelu budynku. Utworzymy Przegrod Strukturaln, ktrej obrys bdzie prowadzi wzdu otworu w poudniowej ciany budynku. W tym celu, wykorzystamy metod geometrii Obrysu w oknie Przekrj.
Otwrz Przekrj. Jeli narzdzie Przegroda Strukturalna jest aktywne, wybierz metod geometrii Obrys z palety Info Przegrody Strukturalnej. Narysuj Obrys Przegrody Strukturalnej wzdu danego konturu, klikajc przy kadym wle, tak jak podczas rysowania wielobokw. Kliknij dwukrotnie aby zamkn wielobok. Moesz take klikn ostatni/pierwszy punkt wieloboku kursorem w ksztacie Motka. Uwaga: Linia odniesienia tej Przegrody Strukturalnej to pierwszy odcinek Obrysu, ktry narysujesz.
Na Rzucie, budynek i jego linia przekroju S-01 wygldaj nastpujco. Zwr uwag, e narysowalimy lini przekroju, ktrej jedynym zadaniem jest okrelenie paszczyzny konstrukcyjnej dla Przegrody Strukturalnej. W oknach Przekroju, wprowadzona paszczyzna dokadnie pokrywa si z paszczyzn Przekroju.
Teraz kliknij kursorem w ksztacie soca aby okreli zewntrzn cz Przegrody Strukturalnej: Jeli klikniesz na zewntrz wieloboku, zewntrzna cz Przegrody Strukturalnej bdzie skierowana w t sam stron co paszczyzna Przekroju (od Ciebie). Rezultat na Rzucie bdzie wyglda nastpujco:
Kliknicie wewntrz wieloboku (na powierzchni Przegrody Strukturalnej) spowoduje, e zewntrzna cz Przegrody Strukturalnej bdzie skierowana w kierunku przeciwnym do
292
Wirtualny Budynek
paszczyzny Przekroju (do Ciebie). Rezultat na Rzucie bdzie wyglda nastpujco:
W naszym przypadku chcemy, aby Przegroda Strukturalna bya skierowana na zewntrz budynku, przeciwnie do paszczyzny Przekroju (do Ciebie). Zatem, po narysowaniu Przegrody Strukturalnej w oknie Przekroju, klikamy kursorem w ksztacie soca wewntrz wieloboku.
Utwrz wypuk Przegrod Strukturaln: Metody geometrii

Wypuk Przegrod Strukturaln mona utworzy na Rzucie, w oknie Przekroju, Elewacji, R lub oknie 3D. Aby zdefiniowa geometri wypukej Przegrody Strukturalnej, naley najpierw zdefiniowa cylindryczn Powierzchni przegrody, a nastpnie zaznaczy czci walca, na ktrych umieszczona zostanie Przegroda Strukturalna. Uwaga: Wypuke Przegrody Strukturalne maj zawsze regularny ksztat: po utworzeniu, o Powierzchni Przegrody cylindrycznej jest pionowy albo poziomy w stosunku do paszczyzny konstrukcyjnej, chocia pniej mona j nachyli w dowolnym kierunku.
Teraz, zewntrzna strona Przegrody Strukturalnej znajduje si za lini przekroju. Dlatego te, ze wzgldu na geometri tej Przegrody Strukturalnej, w oknie Przekroju nie bd widoczne jej komponenty (Panele, Profile). Jednak, rezultat mona zobaczy zarwno w Rzucie jak i oknie 3D.
Wybierz jedn z czterech metod geometrii aby utworzy wypuk Przegrod Strukturaln o cylindrycznej powierzchni. W wikszoci s to te same metody, ktre stosuje si do rysowania okrgw lub ukw cian w programie ArchiCAD.
1) rodek i promie: Kliknij, aby wstawi rodek. Kliknij drugi

raz, aby zdefiniowa promie i jeden z punktw kocowych Przegrody Strukturalnej. Kliknicie trzeci raz spowoduje zdefiniowanie drugiego koca ciany.
Kliknij kursorem w ksztacie soca, aby okreli zewntrzn stron Przegrody Strukturalnej. Kliknij Wstaw, aby zamkn okno dialogowe. Przegroda Strukturalna zostanie wstawiona.
2) Trzy punkty: Kliknij kolejno trzy razy, aby okreli punkt
pocztkowy, kolejny punkt oraz punkt kocowy Przegrody
293
Wirtualny Budynek
Strukturalnej. Okrelenie tych trzech punktw spowoduje rwnie obliczenie promienia walca odniesienia oraz rodka. Przykad, patrz Utwrz wypuk Przegrod Strukturaln na Rzucie na stronie 294.
3) Styczne: Uyj tej geometrii, aby wstawi Przegrod

Strukturaln tworzc peny okrg. Kliknij kolejno trzy razy, aby okreli trzy punkty Przegrody Strukturalnej. Okrelenie tych trzech punktw spowoduje rwnie obliczenie promienia walca odniesienia oraz rodka. Pojawi si tymczasowy okrg odniesienia. Jeli trzy punkty styczne daj wicej ni jedn moliwo utworzenia penego okrgu, pojawi si kursor w ksztacie oka. Przesu kursor, aby podgldn dostpne moliwoci, a nastpnie kliknij aby wybra podan geometri. Kliknij kursorem w ksztacie soca, aby okreli zewntrzn stron Przegrody Strukturalnej. Spowoduje to wstawienie Przegrody Strukturalnej o ksztacie penego okrgu. Aby doda wypuk Przegrod Strukturaln do Elewacji Poudniowej, wykonaj nastpujce czynnoci: Wybierz narzdzie Przegroda Strukturalna i wybierz metod geometrii Trzy Punkty z palety Info. Kliknij trzy punkty, aby zdefiniowa uk odniesienia Przegrody Strukturalnej.
4) Promie i o: Uyj tej metody geometrii, aby utworzy

Przegrod Strukturaln o ksztacie regularnego uku. Ta Przegroda Strukturalna bdzie zawsze ksztatem p-cylindra wstawionym na wprowadzonej paszczynie. Pierwsze dwa kliknicia zdefiniuj punkt pocztkowy i kocowy Przegrody Strukturalnej. Kliknicie po raz trzeci spowoduje wygenerowanie dugoci uku Przegrody Strukturalnej. Przykad, patrz Utwrz p-cylindryczn Przegrod Strukturaln w oknie 3D na stronie 302.
Utwrz wypuk Przegrod Strukturaln na Rzucie

Jeden z bokw stropu przedstawionego poniej budynku ma ksztat uku.
294
Wirtualny Budynek
Kliknicie po raz czwarty spowoduje zdefiniowanie uku, utworzonego przez dwa koce ciany oraz rodek walca.
Sprawdzi rezultat w oknie 3D.
Kliknij kursorem w ksztacie soca, aby okreli zewntrzn stron Przegrody Strukturalnej. Pojawi si okno dialogowe Wstaw Przegrod Strukturaln, wprowad wysoko Przegrody Strukturalnej. W tym przypadku wprowadzimy 620 cm. W przypadku wypukej Przegrody Strukturalnej, nie mona zdefiniowa kta nachylenia; bdzie ona zawsze pionowa. Uwaga: Trzy ikony w czci Pooenie okna dialogowego Wstaw Przegrod Strukturaln umoliwiaj trzy sposoby okrelenia wysokoci Przegrody Strukturalnej. Szczegy, patrz rozdzia Okno dialogowe Wstaw Przegrod Strukturaln: Rzut i Okno 3D w Pomocy ArchiCADa. Kliknij Wstaw, aby zamkn okno dialogowe. Przegroda Strukturalna zostanie wstawiona.
Okrelanie pooenia Przegrody Strukturalnej w Widoku Przekroju

Paszczyzna konstrukcyjna w oknie Przekroju pokrywa si z paszczyzn Przekroju. Jeli wybierzesz metod geometrii, ktra powoduje wygenerowanie Przegrody Strukturalnej z Linii Odniesienia (np. Polilinia, acuch czy uk), naley okreli punkt pocztkowy oraz dugo wytoczenia. W tym celu, naley uy opcji w oknie dialogowym Wstaw Przegrod Strukturaln w Przekroju.
295
Wirtualny Budynek
Aby dowolnie ustawi pocztek wytoczenia poprzez przesunicie punktu pocztkowego z wprowadzonej paszczyzny: Wybierz pierwsz metod. Pierwsze pole to dugo bezwzgldna wytoczenia; trzecie pole to przesunicie od wprowadzonej paszczyzny. (Suma tych dwch wartoci jest wywietlona w polu rodkowym.) Aby rozpocz konstruowanie przegrody strukturalnej w przd od paszczyzny konstrukcyjnej (linii przekroju): wybierz metod drug i wprowad dugo wytoczenia. Tutaj nie ma przesunicia (Przegroda Strukturalna zaczyna si dokadnie na paszczynie konstrukcyjnej).
Utwrz acuch Przegrd Strukturalnych na Rzucie

Wybierz metod geometrii acuch, aby utworzy wieloodcinkow Przegrod Strukturaln na podstawie linii odniesienia narysowanej jako acuch polilinii. Dla kadego odcinka Przegrody Strukturalnej, mona ustawi oddzielny schemat - a dla kadego inny wzr. W poniszym przykadzie, wstawimy acuch Przegrd Strukturalnych wzdu bardziej zoonego konturu stropu.
Aby rozpocz konstruowanie Przegrody Strukturalnej w ty od paszczyzny konstrukcyjnej (linii przekroju): wybierz metod czwart i wprowad dugo wytoczenia.
Aby rodek wektora wytoczenia znajdowa si na paszczynie konstrukcyjnej, wybierz trzeci opcj. Wprowad cakowit dugo wytoczenia w pierwszym polu poniej.
Wybierz narzdzie Przegroda Strukturalna i wybierz metod geometrii acuch z palety Info.
296
Wirtualny Budynek
Przerysuj obrys stropu, aby utworzy lini odniesienia Przegrody Strukturalnej, uywajc tych samych opcji palety pomocniczej, co w przypadku rysowania wieloboku. Podwjne kliknicie zakoczy rysowanie linii odniesienia.
Wynik: pojedyncza Przegroda Strukturalna o trzech Powierzchniach, bazujca na trj-odcinkowej Linii Odniesienia. Profil jest zawsze wstawiany w miejscu poczenia dwch ssiadujcych odcinkw. Takiego Profilu nie mona usun. (Jeli chcesz, moesz ustawi ten Profil jako Niewidoczny, wybierajc Profil w trybie Edycji i konfigurujc Typ w Ustawieniach Profilu.)
Kliknij kursorem w ksztacie soca, aby okreli zewntrzn stron Przegrody Strukturalnej. Pojawi si okno dialogowe Wstaw Przegrod Strukturaln, wprowad wysoko Przegrody Strukturalnej. W tym przypadku wprowadzimy 620 cm. W przypadku acucha Przegrd Strukturalnych, nie mona okreli kta nachylenia; bdzie ona zawsze pionowa. Uwaga: Trzy ikony w czci Pooenie okna dialogowego Wstaw Przegrod Strukturaln umoliwiaj trzy sposoby okrelenia wysokoci Przegrody Strukturalnej. Szczegy, patrz rozdzia Okno dialogowe Wstaw Przegrod Strukturaln: Rzut i Okno 3D w Pomocy ArchiCADa. Kliknij Wstaw, aby zamkn okno dialogowe. Przegroda Strukturalna zostanie wstawiona.
acuch Przegrd Strukturalnych ma tyle Schematw ile segmentw: jednoczenie mona wybra jeden Schemat i dostosowa jego ustawienia.
297
Wirtualny Budynek
Zdefiniuj paszczyzn konstrukcyjn Przegrody Strukturalnej w oknie 3D

Przy aktywnym narzdziu Przegroda Strukturalna w oknie 3D, w palecie Info dostpne s nastpujce opcje definiowania paszczyzny konstrukcyjnej Przegrody Strukturalnej: Domylna: Dla Przegrd Strukturalnych domylna paszczyzna konstrukcyjna w oknie 3D jest identyczna, jak w przypadku konstruowania dowolnych innych elementw w tym oknie. (Zero Projektu lub Pocztek Ukadu Wsprzdnych). Inteligenta: Zastosuj jedn z nastpujcych "inteligentnych" metod, aby zdefiniowa paszczyzn konstrukcyjn kilkoma klikniciami myszy. Powierzchnia: Kliknij dowoln powierzchni: paszczyzna powierzchni bdzie paszczyzn konstrukcyjn. Krawd plus punkt: Kliknij dowoln krawd (kursor w ksztacie znaku mercedes), aby zdefiniowa lini.
Wprowad dane zmiany Wzoru Siatki lub zmie Pocztek Wzoru Siatki. Wybrany Schemat bdzie od teraz Wasnym Schematem. Zobacz take Edytuj wr i pooenie Siatki na stronie 310. Kliknij OK, aby zastosowa zmiany.
Na ekranie wywietlona zostanie paszczyzna obracajca si wok linii jako osi. Nastpnie kliknij punkt (kursor w ksztacie strzaki), aby okreli paszczyzn konstrukcyjn.
298
Wirtualny Budynek
Definiowanie innych paszczyzn konstrukcyjnych, patrz Zdefiniuj paszczyzn konstrukcyjn Przegrody Strukturalnej w oknie 3D na stronie 298. Przy aktywnym narzdziu Przegroda Strukturalna, wybierz metod geometrii Polilinia - Pojedyncza oraz Domyln Paszczyzn Konstrukcyjn z palety Info. Punkt plus krawd: Ta metoda jest odwrotnoci metody przedstawionej powyej. Kliknij punkt a nastpnie krawd, aby zdefiniowa paszczyzn konstrukcyjn. Trzy punkty: Kliknij trzy punkty, aby zdefiniowa paszczyzn konstrukcyjn.
Poziomo: Kliknij punkt, aby wstawi poziom paszczyzn konstrukcyjn we wskazanym miejscu. Pionowo: Kliknij punkt, aby wstawi pionow paszczyzn konstrukcyjn we wskazanym miejscu. Normalny: Okrel pochylon paszczyzn konstrukcyjn poprzez okrelenia wektora, prostopadego ("normalnego") w stosunku do danej paszczyzny.
Kliknij, aby rozpocz rysowanie linii odniesienia Przegrody Strukturalnej. Niezalenie od miejsca, w ktrym klikniesz, paszczyzna konstrukcyjna bdzie ustawiona w tym samym miejscu i bdzie oznaczona tymczasow siatk. Kada linia odniesienia, jak teraz narysujesz zostanie wstawiona na t paszczyzn konstrukcyjn. W naszym przykadzie:
1) Kliknij dwa punkty, aby okreli normalny wektor dla

paszczyzny konstrukcyjnej, lub Kliknij krawd, aby zdefiniowa normalny wektor dla konstrukcyjnej paszczyzny
2) Nastpnie kliknij punkt przez ktry bdzie przechodzia

paszczyzna konstrukcyjna. Przykad, patrz Wytocz Przegrod Strukturaln z Pochylonej paszczyzny konstrukcyjnej na stronie 303.
Utwrz pojedyncz, pask Przegrod Strukturaln w oknie 3D

W oknie 3D, proces jest taki sam jak w przypadku Rzutu. Jednak wynik jest inny. W oknie 3D, domylna paszczyzna konstrukcyjna Przegrody Strukturalnej jest taka sama jak bieca paszczyzna konstrukcyjna 3D (Zero projektu lub Pocztek ukadu).
Kliknij dwa przednie naroniki budynku, aby okreli dugo linii odniesienia. Kursorem w ksztacie soca kliknij po jednej stronie linii odniesienia by okreli zewntrzn stron Przegrody Strukturalnej. Pojawi si okno dialogowe Wstaw Przegrod Strukturaln:
299
Wirtualny Budynek
Domylnie, zarwno grna jak i dolna warto wzniesienia mierzone s poczwszy od linii odniesienia, a Przegroda Strukturalna bdzie prostopada do paszczyzny konstrukcyjnej, mona jednak uy innego poziomu odniesienia korzystajc z rozwijanego menu:
Narysuj obrys Przegrody Strukturalnej w oknie 3D

Rozpoczynamy od poniszego modelu budynku. Utworzymy Przegrod Strukturaln, ktrej Obrys bdzie prowadzi wzdu otworu w poudniowej ciany budynku. W tym celu uyjemy w oknie 3D metody geometrii Obrysu.
Uwaga: Trzy ikony w czci Pooenie okna dialogowego Wstaw Przegrod Strukturaln umoliwiaj trzy sposoby okrelenia wysokoci Przegrody Strukturalnej. Szczegy, patrz rozdzia Okno dialogowe Wstaw Przegrod Strukturaln: Rzut i Okno 3D w Pomocy ArchiCADa. Kliknij Wstaw. Sprawd rezultat.
300
Wirtualny Budynek
Domylna paszczyzna konstrukcyjna Przegrody Strukturalnej w oknie 3D jest taka sama jak bieca paszczyzna konstrukcyjna 3D. Aby jednak atwiej byo wstawi element, moesz uy innej paszczyzny konstrukcyjnej. Szczegy, patrz Zdefiniuj paszczyzn konstrukcyjn Przegrody Strukturalnej w oknie 3D na stronie 298. W tym przykadzie uyjemy Inteligentnej paszczyzny konstrukcyjnej prostopadej do stropu. Przy aktywnym narzdziu Przegroda Strukturalna, wybierz metod geometrii Obrys - Pojedyncza oraz Domyln Paszczyzn Konstrukcyjn z palety Info. Teraz kliknij, aby rozpocz rysowanie obrysu Przegrody Strukturalnej na paszczynie konstrukcyjnej; klikaj kolejne wzy tak jak podczas rysowania dowolnej polilinii. Uwaga: Linia odniesienia tej Przegrody Strukturalnej to pierwszy odcinek Obrysu, ktry narysujesz. Kliknij dwukrotnie w ostatnim punkcie obrysu lub kliknij kursorem w ksztacie Motka, aby zamkn wielobok. Kiedy pojawi si kursor w ksztacie soca, kliknij powierzchni wieloboku: zewntrzna strona Przegrody Strukturalnej bdzie skierowana do Ciebie. Sprawd rezultat.
Teraz kilkoma klikniciami musisz zdefiniowa paszczyzn konstrukcyjn. Kliknij krawd stropu kursorem w ksztacie znaku Mercedesa (oznaczajcym krawd), aby zdefiniowa lini. W wyniku tej czynnoci w oknie pojawi si paszczyzna obracajca si (w miar poruszania kursorem) dookoa kliknitej krawdzi.
Nastpnie kliknij grny naronik budynku kursorem w ksztacie strzaki, aby okreli pooenie paszczyzny konstrukcyjnej.
301
Wirtualny Budynek
zdefiniowa promie pcylindra. Tymczasowe elementy graficzne pomog ci przy konstruowaniu struktury.
Utwrz p-cylindryczn Przegrod Strukturaln w oknie 3D

Skonstruujemy p-cylindryczn Przegrod Strukturaln na stropie w oknie 3D. Wybierz metod geometrii Promie i Osi oraz Poziom Paszczyzn Konstrukcyjn Teraz przesu kursor aby okreli dugo przegrody strukturalnej, a nastpnie kliknij aby zakoczy konstruowanie Przegrody Strukturalnej.
Kliknij strop, aby wstawi odpowiedni paszczyzn konstrukcyjn. Zobacz rezultat w oknie 3D.
Teraz, znajd rodek stropu i kliknij jeden raz: o naszego p-walca bdzie przebiega przez ten punkt.
Przytrzymaj wcinity przycisk myszy i przecignij kursor do bardziej odlegego koca stropu, a nastpnie kliknij aby
302
Wirtualny Budynek
Wytocz Przegrod Strukturaln z Pochylonej paszczyzny konstrukcyjnej

Podczas tworzenia Przegrody Strukturalnej, zostaje ona wytoczona w kierunku prostopadym z okrelonej linii tworzcej. Paszczyzna konstrukcyjna jest zazwyczaj pionowa albo pozioma. Jednak w oknie 3D mona zdefiniowa dowoln paszczyzn konstrukcyjn. Zobacz Zdefiniuj paszczyzn konstrukcyjn Przegrody Strukturalnej w oknie 3D na stronie 298. Przyjrzyjmy si nastpujcemu modelowi w 3D: Po zakoczeniu rysowania Wektora Normalnego, zostanie wywietlona paszczyzna konstrukcyjna, prostopada do niego.
Zamy, e chcesz narysowa Przegrod Strukturaln tak, aby zostaa ona wytoczona prostopadle do paszczyzny konstrukcyjnej, ktra odpowiada ksztatowi budynku. Konieczna bdzie paszczyzna konstrukcyjna prostopada do kierunku nachylenia budynku, nie za prostopada do podstawy (gruntu). W tym celu, naley dla narzdzia Przegroda Strukturalna wybra metod geometrii Pojedyncza oraz paszczyzn konstrukcyjn opart o Wektor Normalny (prostopady).
Kliknij w dowolnym miejscu, aby wstawi paszczyzn konstrukcyjn: jej kt bdzie definiowa kierunek wytoczenia Przegrody Strukturalnej z linii tworzcej. Teraz mona przystpi do rysowania linii tworzcej. Linia tworzca (zgodnie ze wskazaniem tymczasowej linii pomocniczej) jest ograniczona i uoona prostopadle do paszczyzny konstrukcyjnej. W dowolnych miejscach wska pocztek i koniec przegrody strukturalnej: W naszym przypadku, przy bd to dwa naroniki stropw znajdujce si z przodu.
W oknie 3D narysuj Wektor Normalny odpowiadajcy nachyleniu budynku (paszczyzna konstrukcyjna bdzie prostopada do wektora). W tym przypadku rysujemy wektor czcy poudniowo zachodnie naroniki grnego i dolnego stropu:
303
Wirtualny Budynek
Kliknij Wstaw.
Pojawi si kursor w ksztacie soca: Kliknij poniej linii tymczasowej, aby zdefiniowa zewntrzn cz Przegrody Strukturalnej. Pojawi si okno dialogowe Wstaw Przegrod Strukturaln: Okrel wzniesienie gry i dou Przegrody Strukturalnej.Wprowad 0 dla podstawy i 620 dla szczytu przegrody. Bardzo istotny jest Poziom Odniesienia: jeli jest mierzony od Linii Odniesienia, dolna krawd Przegrody Strukturalnej bdzie pokrywaa si z pochylon paszczyzn konstrukcyjn i zarwno grna jak i dolna krawd Przegrody Strukturalnej bdzie prostopada do paszczyzny konstrukcyjnej. W tym przypadku skorzystamy z innego Poziomu Odniesienia. Wybierz Zero Projektu jako Poziom Odniesienia dla wzniesienia podstawy i szczytu przegrody. W ten sposb, grna i dolna krawd Przegrody Strukturalnej bdzie rwnolega do paszczyzny poziomej i bdzie si znajdowaa na wysokoci Zera projektu.
Edycja na poziomie Systemu

Zastosuj edycj na poziomie Systemu, aby zmieni ustawienia bd dokona edycji elementu Przegrody Strukturalnej jako caoci, za pomoc jednego okna dialogowego. Otwrz Ustawienia Domylnie Przegrody Strukturalnej klikajc dwukrotnie narzdzie Przegroda Strukturalna. Moesz te zaznaczy Przegrod Strukturaln, ktr chcesz podda edycji i otworzy okno Ustawienia Wybranej Przegrody Strukturalnej.
304
Wirtualny Budynek
Wybierz spord elementw znajdujcych si w hierarchicznej licie po lewej stronie okna, aby otworzy jedn ze stron okna dialogowego zawierajc rne Ustawienia Przegrody Strukturalnej. Uyj opcji okna dialogowego, aby okreli oglne preferencje Systemu (pooenie, wywietlanie) oraz opcje dla komponentw: Schematu, Profili, Paneli, cznikw oraz Akcesoriw. (Kada opcja zostaa szczegowo przedstawiona w rozdziale Ustawienia Przegrody Strukturalnej w Pomocy ArchiCADa w Pomocy ArchiCADa.) Opcje konfigurowane tutaj definiuj struktur i wygld wstawianych Przegrd Strukturalnych. (Po wstawieniu Przegrody Strukturalnej, mona dostosowa poszczeglne jej komponenty w trybie edycji Przegrody Strukturalnej.) Modyfikacje wprowadzone w ustawieniach Wybranego Systemu Przegrody Strukturalnej spowoduj zmian wszystkich powizanych czci zaznaczonej Przegrody Strukturalnej. Na przykad, jeli zmienisz materia Profilu Supka, wwczas po klikniciu OK zmieniony zostanie materia wszystkich Supkw w Przegrodzie Strukturalnej. Modyfikacja Supkw nie bd miay jednak wpywu na ewentualne Wasne Profile. Pamitaj, e ustawienia Profili zostay podzielone na trzy strony: Zewntrzne, Supki, Rygle: oznacza to, e jedna Przegroda Strukturalna moe mie rwnoczenie trzy domylne kategorie (lub "klasy") Profili. Mona skonfigurowa wszystkie kategorie Profili w ten sposb, aby miay takie same ustawienia. Po zmodyfikowaniu parametrw jednej z trzech kategorii Profili, kliknij przycisk Jednakowe Kategorie Profili znajdujcy si w grnej czci okna ustawie Profili. Pamitaj, e ustawienia Paneli zostay podzielone na dwie strony: Gwne i Wyrnione: oznacza to, e jedna Przegroda Strukturalna moe mie dwie domylne kategorie (lub klasy) Paneli. Mona skonfigurowa obie kategorie Paneli tak, aby miay takie same ustawienia. Po zmodyfikowaniu parametrw jednej z dwch kategorii Paneli, kliknij przycisk Jednakowe
Kategorie Paneli znajdujcy si w grnej czci okna ustawie Paneli. Po zakoczeniu konfiguracji ustawie Systemu Przegrody Strukturalnej, uyj narzdzia Przegroda Strukturalna, aby wstawi Przegrod Strukturaln uywajc dowolnej metody geometrii. Zobacz Utwrz Przegrod Strukturaln na stronie 289. Wstawion Przegrod Strukturaln mona edytowa jako cao, tak jak dowolny inny element konstrukcyjny, uywajc technik edycji graficznej oraz polece menu Edycja lub polece palety pomocniczej.
Wywietlenie Przegrody Strukturalnej

Wywietlanie Przegrody Strukturalnej w Rzucie i w Przekroju mona zdefiniowa w Ustawieniach Systemu Przegrody Strukturalnej. Ustawienia Przegrody Strukturalnej Strona SystemuPanel Rzut i przekrj w Pomocy ArchiCADa. Pamitaj, e domylna opcja wywietlania na Rzucie dla Przegrody Strukturalnej to Symbol i Pozawidokowe; jest to opcja dostpna wycznie dla Przegrd Strukturalnych.
W opcjach Symbol i Pozawidokowe, Profile i Panele, s reprezentowane za pomoc symboli. Przegroda Strukturalna jest wywietlona jako przecita na poziomie paszczyzny cicia dla rzutu, wraz z czci pozawidokow (znajdujc si powyej paszczyzny cicia dla rzutu), oraz jej czci widokow
305
Wirtualny Budynek
(znajdujc si poniej paszczyzny cicia dla rzutu) w formie naladujcej widok 3D. W trybie Symbol i Pozawidokowe, Akcesoria i czniki nie s w ogle pokazywane na Rzucie, wywietlane s jedynie linie rodkowe Profili. Opcja Symbol i Pozawidokowe jest zalecana dla regularnych, pionowych Przegrd Strukturalnych. W przypadku innych geometrii, opcja Rzutu bdzie bardziej odpowiednia.
komponentw do Przegrody Strukturalnej. (W trybie edycji nie mona tworzy nowych Przegrd Strukturalnych; celem trybu edycji jest dostarczenie gbszego poziomu dostpu do komponentw istniejcej, wybranej Przegrody Strukturalnej.) Po zmianie parametrw dowolnego komponentu Przegrody Strukturalnej w trybie Edycji, komponent ten nie bdzie ju zwizany z Ustawieniami Systemu Przegrody Strukturalnej: staje si on Wasnym Komponentem, a jego parametry s okrelone lokalnie w odpowiednim oknie dialogowym ustawie narzdzi (np. ustawie Schematu, Profilu, Panelu, cznika, czy Akcesorium). Parametry uytkownika mona konfigurowa tylko w trybie edycji. Prosimy pamita, e zmiana ustawie kadego komponentu Przegrody Strukturalnej w trybie Edycji NIE spowoduje zmiany Ustawie Systemu Przegrody Strukturalnej.
Opcje Wywietlania Modelu dla Przegrd Strukturalnych

Przejd do menu Dokument > Ustaw Widok Modelu > Opcje Wywietlania Modelu. W panelu Opcje Elementw Konstrukcyjnych, wybierz jedn z dwch opcji wywietlania Przegrd Strukturalnych. Bd one miay wpyw na wywietlanie Przegrd Strukturalnych w oknie 3D, Przekroju i oknie Dokumentu 3D: Pene: W przegrodzie Strukturalnej wywietlane s Panele i Profile. Schematyczne: Wywietlony bdzie jedynie Schemat (Linie siatki, Obrys, Linia odniesienia).
Ustawienia narzdzia Przegroda Strukturalna w trybie edycji

Narzdzia mona otwiera w znany sposb z Palety Narzdzi Przegrody Strukturalnej, dostpnej jedynie w trybie edycji: Kade z tych narzdzi ma wasne okno ustawie, o takim samym wygldzie i ukadzie przyciskw co analogiczna strona w oknie ustawie Przegrody Strukturalnej. Zobacz Ustawienia Przegrody Strukturalnej w Pomocy ArchiCADa. Jedyna rnica polega na tym, e ustawienia narzdzi dla poszczeglnych komponentw nie wywietlaj drzewa nawigacji dostpnego w Ustawieniach Systemu Przegrody Strukturalnej oraz wywietlany jest inny nagwek.
Tryb edycji Przegrody Strukturalnej

O trybie edycji Przegrody Strukturalnej
Wszystkie wstawiane Przegrody Strukturalne s okrelone poprzez Ustawienia Systemu Przegrody Strukturalnej. Mona jednak uy trybu edycji oraz dedykowanych narzdzi waciwych dla poszczeglnych komponentw przegrody, aby dokona zmian ustawie poszczeglnych komponentw wybranej Przegrody Strukturalnej, lub doda wasne komponenty, uywajc tych samych metod konstrukcyjnych, zaznaczenia oraz edycji jak normalnej przestrzeni roboczej programu ArchiCAD. W trybie edycji, kady komponent (Schemat, Profil, Panel, Akcesorium, cznik) posiada wasne okno ustawie oraz wasne narzdzie umoliwiajce zmian ustawie lub wstawienie nowych
306
Wirtualny Budynek
Ustawienia Paneli, Poziom Systemu:
Dla kadego wybranego komponentu w trybie Edycji Przegrody Strukturalnej, ustawienia wyboru narzdzia wywietlaj parametry aktualnie zaznaczonego komponentu. Jeli, przykadowo, zaznaczye kategori Gwne dla opcji Panel, grny panel wywietla domylnie Klasa: Panel Gwny." Te parametry to parametry skonfigurowane w oknie Ustawie Systemu: Panele Gwne. Jednak, zaraz po wprowadzeniu zmiany do jakiegokolwiek parametru w oknie Ustawie Wyboru, tytu grnego panelu zmieni si na WasnyKliknicie OK spowoduje zmian parametrw uytkownika jedynie dla zaznaczonych paneli.
Ustawienia wybierania Paneli, tryb edycji:
Wasny Komponent oznacza, e jego poczenie z ustawieniami Przegrody Strukturalnej zostao zerwane i wszelkie zmiany wprowadzone w Ustawieniach Przegrody Strukturalnej nie bd miay na ten komponent wpywu. Mona zawsze odwiey to cze zmieniajc pole klasy z powrotem na System. Aby edytowa Ustawienia na poziomie Systemu bez zamykania trybu Edycji, naley wybra polecenie Ustawienia Przegrody znajdujce si w dolnej czci Palety Trybu Edycji. (Patrz Paleta Trybu Edycji na stronie 308.) Bdc w trybie edycji moesz zachowa i zaadowa Ulubione ustawienia osobno dla kadego narzdzia, tak jak w przypadku kadego innego narzdzia ArchiCAD.
307
Wirtualny Budynek
W trybie edycji, w ustawieniach poszczeglnych narzdzi dla komponentw Przegrody strukturalnej, wywietlane jest przypisanie warstwy, jednak nie mona go edytowa. Wszystkie komponenty przegrody strukturalnej zostan wstawione na warstw wskazan w Ustawieniach Przegrody Strukturalnej; przypisanie do warstwy nie moe by okrelane indywidualnie dla komponentw Przegrody Strukturalnej.
Otwrz tryb edycji Przegrody Strukturalnej

Aby otworzy tryb edycji, naley najpierw zaznaczy Przegrod Strukturaln. Nastpnie kliknij przycisk Modyfikuj (lub Edytuj w 3D), ktry pojawi si na zaznaczonej Przegrodzie Strukturalnej. Do trybu edycji mona rwnie przej w nastpujcy sposb: wybra Przegrod Strukturaln, a nastpnie polecenie Projekt > Przegroda Strukturalna> Edytuj Przegrod Strukturaln. Uwaga: Opcja ta dziaa tylko jeli wybrae pojedyncz Przegrod Strukturaln. Jeli zaznaczenie obejmuje kilka rnych przegrd strukturalnych, przycisk Edycji nie pojawi si i nie bdzie mona edytowa poszczeglnych komponentw adnej przegrody. W trybie edycji Przegrody Strukturalnej, model pokazany jest w oknie 3D (nawet jeli Przegroda Strukturalna zaznaczona zostaa na Rzucie lub oknie Przekrj/Elewacja/R). Pozostaa cz budynku (rodowisko) pokazana bdzie w tle; Uwaga: Jeli okno 3D nie zawiera Przegrody Strukturalnej, nie mona skorzysta z trybu Edycji Przegrody Strukturalnej. Naley sprawdzi, czy Przegrod Strukturaln wida w oknie 3D przed otwarciem trybu edycji Przegrody Strukturalnej. W trybie edycji Przegrody Strukturalnej, zwyka paleta narzdzi ArchiCAD zostaje zastpiona specjaln palet narzdzi Przegrody Strukturalnej. Aby edytowa Ustawienia na poziomie Systemu bez zamykania trybu Edycji, naley wybra polecenie Ustawienia Przegrody znajdujce si w dolnej czci Palety Trybu Edycji. Po zakoczeniu wprowadzania zmian w wybranej Przegrodzie Strukturalnej w trybie Edycji, kliknij OK w palecie trybu edycji aby zachowa zmiany i powrci do okna 3D, lub Anuluj aby odrzuci zmiany. (Te same polecenia dostpne s w menu: Projekt > Przegroda Strukturalna > Zakocz Edycj Przegrody lub Anuluj Edycj Przegrody.) W trybie Edycji, kade polecenie Odwoaj spowoduje odwrcenie jedynie ostatniej wprowadzonej zmiany. Po zamkniciu trybu Edycji, kliknicie przycisku Odwoaj jeden raz spowoduje cofnicie wszystkich zmian wprowadzonych w trybie Edycji.
Paleta Trybu Edycji

Paleta Trybu Edycji pojawia si automatycznie po wejciu w tryb edycji Przegrody Strukturalnej. Aby edycja bya atwiejsza, mona uy Palety Trybu Edycji, aby pokaza/ukry rne elementy Przegrody Strukturalnej, odpowiednio do potrzeb (kliknij ikon w ksztacie oka, aby je
308
Wirtualny Budynek
otworzy lub zamkn). Mona klika te ikony nawet podczas edycji. Uwaga: Paleta Trybu Edycji to narzdzie pomagajce jedynie edytowa sposb wywietlania, ktre nie ma wpywu na konstrukcj lub wygld Przegrody Strukturalnej. rodowisko w tej palecie odnosi si do pozostaych elementw modelu budynku, ktre mona pokazywa lub ukrywa, w zalenoci od potrzeb.Okno Informacji o Elemencie bdzie reagowao na wyszarzone elementy rodowiska, jednak w trybie Edycji Przegrody Strukturalnej mona edytowa tylko Komponenty Przegrd Strukturalnych. Uwaga: Jeli masz kopoty z okreleniem krawdzi elementw modelu pokazanych jako rodowisko, sprbuj przeczy na opcj Szkicowe lub Najlepsze Kontury w menu Widok > Tryby i parametry widoku 3D> Parametry okna widoku 3D. Zobacz Parametry okna 3D w Pomocy ArchiCADa.
Uwaga: W trybie edycji Przegrody Strukturalnej, mona uy Obszaru Zaznaczenia, aby ograniczy zakres funkcji Znajd i Zaznacz - aby odnale poszczeglne komponenty Przegrody Strukturalnej wewntrz lub poza obszarem zaznaczenia. Zobacz Paleta Znajd i Zaznacz w Pomocy ArchiCADa.
Zaznaczenie kilku Paneli i Profili

Po zaznaczeniu jednego Panelu lub Profilu w trybie edycji Przegrody Strukturalnej, pojawi si pomoc edycyjna, tak zwane Automatyczne Zaznaczanie Sekwencji Elementw. Automatyczne Zaznaczanie Sekwencji Elementw pojawi si w tym samym momencie co Okno Informacji o Elemencie poprzedzajce zaznaczenie. Automatyczne Zaznaczanie Sekwencji Elementw to skrt umoliwiajcy zaznaczenie kilku Profili i Paneli, w oparciu o Siatk Przegrody Strukturalnej. Po zaznaczeniu Profilu, funkcja Automatycznego Zaznaczania Sekwencji Elementw pozwala na zaznaczenie sekwencji na dwa sposoby:
Wybierz komponent Przegrody Strukturalnej w trybie edycji

Uyj narzdzi zaznaczenia, aby wybra dowolne komponenty Przegrody Strukturalnej. Aby zaznaczy wszystkie wystpujce komponenty, wybierz narzdzie i kliknij Ctrl+A. Na przykad, aby zaznaczy Schemat, uruchom narzdzie Schemat i kliknij Ctrl+A: wszystkie czci Schematu (linie siatki, obrys oraz linia odniesienia) zostan zaznaczone. Jeli dezaktywujesz wywietlanie Profili i Paneli (klikajc ikony w ksztacie oka w Palecie Trybu Edycji), Schemat bdzie mona w prosty sposb edytowa.
309
Wirtualny Budynek
przycisk z pojedyncz lini umoliwia wybranie wszystkich Profili wzdu penej linii siatki na ktrej ley Profil:
Edytuj Siatk
Aby zmodyfikowa Siatk zaznaczonej Przegrody Strukturalnej lub pojedyncz lini siatki, naley uy trybu Edycji Przegrody Strukturalnej. Tryb ten umoliwia przeprowadzenie nastpujcych czynnoci: Przesunicie lub usunicie zaznaczonej linii siatki Obrcenie wszystkich linii siatki lub jednego z kierunkw siatki Obrcenie lub przeniesienie Siatki jako caoci Uwaga: Opcja obrcenia siatki nie jest dostpna dla acuchw Przegrd Strukturalnych oraz przegrd cylindrycznych. Dodaj now Siatk Pamitaj, e przesunicie lub obrcenie Siatki lub jednej oraz wikszej liczny linii siatki oznacza, e Profile przypisane do tej siatki lub linii siatki zostanie rwnie przesunite lub obrcone. Usunicie linii Siatki spowoduje usunicie Profilu znajdujcego si na tej linii. Zmieni si rwnie rozmiar Paneli, dostosowujc si do nowego wzoru. Aby edycja Siatki bya atwiejsza, naley w trybie edycji sprawdzi, czy Schemat jest widoczny (i w razie potrzeby wyczy widoczno innych komponentw).
przycisk wywietlajcy kilka rwnolegych linii umoliwia wybranie wszystkich Profili rwnolegych do wybranego Profilu.
Po zaznaczeniu Panelu, funkcja Automatycznego Zaznaczania Sekwencji Elementw pozwala na zaznaczenie sekwencji Paneli wzdu Pierwszego kierunku siatki lub Drugiego kierunku siatki.
Edytuj wr i pooenie Siatki

W trybie edycji Przegrody Strukturalnej, mona dostosowa wzr siatki Przegrody Strukturalnej za pomoc edycji Ustawie Schematu. Po dokonaniu edycji ktregokolwiek z ustawie
310
Wirtualny Budynek
schematu Przegrody Strukturalnej, Schemat stanie si Schematem Wasnym, a przestanie by Schematem Systemowym. Zobacz Ustawienia Przegrody Strukturalnej Strona SchematPanel Wzr Siatki i Podgld w Pomocy ArchiCADa. Aby zmodyfikowa wzr siatki Przegrody Strukturalnej graficznie, naley przej do trybu Edycji Przegrody Strukturalnej. Sprawd, czy wywietlanie Schematu jest aktywne. (Aby uatwi dokonanie wyboru, naley dezaktywowa wywietlanie Profili, Paneli, cznikw i Akcesoriw.) Wybierz Schemat, kliknij dwukrotnie narzdzie Schemat, aby otworzy Ustawienia Schematu. acuch Przegrody Strukturalnej ma tyle Schematw ile segmentw: mona wybra jeden Schemat na raz i dostosowa kady Schemat osobno. Zobacz take Utwrz acuch Przegrd Strukturalnych na Rzucie na stronie 296. Wprowad dane zmiany Wzoru Siatki lub zmie pocztek Wzoru Siatki. Wybrany Schemat stanie si Wasnym Schematem. Kliknij OK, aby zastosowa zmiany.
Zmiana pooenia siatki

Aby przesun ca siatk ortogonalnie, wybierz lini siatki albo ca Siatk i uyj polecenia Zmiana pooenia siatki z palety pomocniczej.
Jeli pocztek Siatki zosta zdefiniowany w Ustawieniach Schematu jako okrelony punkt (w przeciwiestwie do wasnego pocztku), pocztek Siatki bdzie zablokowany i bdzie mona zmienia pooenie Siatki jedynie w Drugim kierunku. Zobacz Pooenie Wzoru w Pomocy ArchiCADa.
Zmie pooenie linii siatki

Aby przenie jedn lini siatki naley j zaznaczy kursorem w ksztacie Mercedesa (kliknicie dowolnego wza spowoduje zaznaczenie caego Schematu). Wybierz polecenie Przesu Lini Siatki z wywietlonej palety pomocniczej:
Obr rwnolege linie siatki

Aby obrci linie siatki w jednym kierunku (np. Drugi kierunek siatki), wybierz jedn lini siatki, ktr chcesz obrci, a nastpnie z palety pomocniczej wybierz polecenie Obr rwnolege linie siatki.
Przecignij lini siatki w nowe pooenie (pozostanie ona rwnolega w stosunku do pierwotnego pooenia). Kliknij aby zatwierdzi operacj.
Uwaga: Jeli Przegroda Strukturalna jest zakrzywiona lub jest acuchem, nie bdzie mona obraca pierwszego kierunku siatki, tylko drugi.
311
Wirtualny Budynek
Tak jak w przypadku innych polece zwizanych z obracaniem w ArchiCADzie, narysuj wektor obrotu lub wprowad kt obrotu w Podrcznych Wsprzdnych: Kliknij, aby zatwierdzi zmiany.
Obr ca Siatk
Aby obrci ca siatk naley wybra jedn lini siatki lub zaznaczy ca Siatk. Wybierz polecenie Obr Siatk z palety pomocniczej. Uwaga: Opcja obrotu siatki dostpna jest jedynie w przypadku Przegrd Strukturalnych majcych nieskoczon Powierzchni Przegrody (nie jest dostpna dla acucha Przegrd Strukturalnych oraz dla przegrd cylindrycznych). Tak jak w przypadku innych polece zwizanych z obracaniem w ArchiCADzie, narysuj wektor obrotu lub wprowad kt obrotu w Podrcznych Wsprzdnych: Kliknij aby zakoczy zmiany.
Edytuj obrys Przegrody Strukturalnej

Aby edytowa Obrys Przegrody Strukturalnej, naley zaznaczy Przegrod Strukturaln i otworzy tryb edycji Przegrody Strukturalnej.
Usu lini siatki

W trybie edycji Przegrody Strukturalnej mona usun pojedyncz lini siatki: Zaznacz lini siatki i kliknij Usu. Nie mona usun caej Siatki.
Dodaj now lini siatki

Aby doda now lini siatki, naley uaktywni narzdzie Schemat i w palecie Info wybra tryb Konstrukcji Siatki:
Kliknij w miejsce, w ktrym chcesz wstawi lini siatki. Poruszaj kursorem wok miejsca, w ktre przed chwil klikne: obserwuj zmiany kierunku linii siatki i kliknij, aby wstawi now lini siatki o danym kierunku:
312
Wirtualny Budynek
Poniewa Obrys stanowi cz Schematu, sprawd czy widoczno Schematu jest wczona (w Palecie Trybu Edycji). W tym przykadzie, wyczylimy widoczno wszystkich innych komponentw, poza rodowiskiem (widoczno cian znajdujcych si za Przegrod Strukturaln bdzie dla nas przydatna). Zaznacz schemat. Zwr uwag, e Obrys jest oznaczony grubsz lini w porwnaniu do linii siatek. Mona rwnie zaznaczy tyko Obrys (bez linii siatki) klikajc w dowolnym miejscu Obrysu kursorem w ksztacie znaku Mercedesa. Kliknij w punkt wzdu Obrysu aby wywietli palet pomocnicz zawierajc polecenia edycji wzw. Dokonaj potrzebnych modyfikacji Obrysu. Zobacz Zmiana Geometrii Wielobokw i acuchw elementw na stronie 131.
Dodatkowe opcje edycji obrysu dostpne s w oknach przekrojw. Zobacz Edycja obrysu Przegrody Strukturalnej w Przekroju na stronie 313.
Edycja obrysu Przegrody Strukturalnej w Przekroju

Wcz wywietlanie Profili i Paneli i wycz wywietlanie Schematu, aby zobaczy nowy ksztat Przegrody Strukturalnej. W Przekroju lub Elewacji nie mona zaznacza ani graficznie edytowa Obrysu Przegrody Strukturalnej. Mona jednak uy zestawu polece, aby zmieni ksztat wypenie, a nastpnie wykorzysta zmieniony ksztat wypenienia do edycji Obrysu Przegrody Strukturalnej. Te polecenia (Projekt > Przegroda Strukturalna > Edycja Obrysu w przekroju) dostpne s tylko w oknie Przekroju, Elewacji i Rozwinicia cian:
313
Wirtualny Budynek
Przekszta Obrys na Wypenienie Przedefiniuj Obrys na podstawie Wypenienia Odejmij Wypenienie od Obrysu Dodaj Wypenienie do Obrysu
Otwrz Elewacj, w ktrej wywietlona jest istniejca Przegroda Strukturalna. Zaznacz Przegrod Strukturaln;
Moesz teraz zmodyfikowa ksztat wieloboku wypenienia przy pomocy odpowiednich polece palety pomocniczej. Wypenienie bdzie podstaw dla podanego ksztatu Obrysu Przegrody Strukturalnej. W przykadzie odsuwamy wszystkie krawdzie wypenienia o 35 centymetrw, za pomoc polecenia Odsu Wszystkie Krawdzie (dostpnego w palecie pomocniczej, otwieranej poprzez kliknicie wza wybranego wieloboku.) Wybierz polecenie Projekt > Przegroda Strukturalna > Edycja Obrysu w Przekroju > Przekszta Obrys na Wypenienie. Spowoduje to utworzenie wypenienia o takim samym ksztacie jak Obrys Przegrody Strukturalnej. Wypenienie bdzie wywietlone z przodu w kolejnoci wywietlania, zatem chwilowo przysoni Przegrod Strukturaln.
Po wprowadzeniu zmian wieloboku wypenienia, uyj polecenia Projekt > Przegroda Strukturalna > Przedefiniuj Obrys na podstawie Wypenienia, a nastpnie kliknij Przegrod Strukturaln. Obrys Przegrody Strukturalnej zostanie przedefiniowany zgodnie z ksztatem wieloboku wypenienia. Usu wypenienie i sprawd ksztat Przegrody Strukturalnej.
314
Wirtualny Budynek
Inne moliwoci edycji Przegrody Strukturalnej w oknie Przekroju

Wybierz narzdzie Wypenienie i narysuj dowolny ksztat na powierzchni Przegrody Strukturalnej. Uyj polecenia Projekt > Przegroda Strukturalna > Edycja Obrysu w Przekroju > Odejmij Wypenienie od Obrysu, lub Dodaj Wypenienie do Obrysu.Przegroda Strukturalna zostanie odpowiednio zmieniona. Zobacz take Operacje Dodawania i Odejmowania Wielobokw na stronie 132.
Dodatkowy Obrys Przegrody Strukturalnej

Jedna Przegroda Strukturalna moe zawiera kilka Obrysw. Dziki temu mona utworzy kilka oddzielnych ksztatw lub sekcji w ramach jednej Przegrody Strukturalnej i zastosowa dla wszystkich jeden Schemat. W naszym przykadzie wstawimy Przegrod Strukturaln na poudniowej elewacji budynku: jedn Przegrod Strukturaln, uywajc jednakowych ustawie schematu, jednak w dwch czciach.
2) Wybierz Przegrod Strukturaln i przejd do trybu edycji.
Sprawd, czy opcja wywietlenia rodowiska jest aktywna.
3) Wybierz narzdzie Schemat oraz metod konstrukcji Obrysu.
Wska fragment Przegrody Strukturalnej. (Dotyczy to acuchw Przegrd Strukturalnych, ktre maj kilka segmentw. W naszym przykadzie jest tylko jeden segment Przegrody Strukturalnej, jednak wskazanie go jest rwnie konieczne.)
4) Zacznij rysowa nowy Obrys. Konstruujesz nowy obrys na
Powierzchni Przegrody nalecej do aktualnie zaznaczonego segmentu. Uwaga: Poniewa Powierzchnia kadej Przegrody Strukturalnej moe by nieskoczona w co najmniej jednym kierunku, zawsze bdziesz mia odpowiednio duo miejsca, aby narysowa dowoln liczb nowych Obrysw nadal pracujc na tej samej Przegrodzie Strukturalnej.
1) Narysuj prost Przegrod Strukturaln na jednej z powierzchni

w standardowy sposb.
Zobacz Powierzchnia Przegrody na stronie 287.
315
Wirtualny Budynek
Edytuj lini odniesienia Przegrody Strukturalnej

Aby edytowa lini odniesienia Przegrody Strukturalnej, wybierz Przegrod Strukturaln i otwrz tryb edycji Przegrody Strukturalnej. Poniewa Linia odniesienia stanowi cz Schematu, sprawd czy widoczno tego Schematu jest wczona. Nacinij klawisz Shift i przesu kursor, aby wybra Schemat.
5) Zakocz nowy obrys 6) Obejrzyj wynik, z wywietlonym Schematem. Zwr uwag,

e Schemat zosta rozszerzony, aby mg uwzgldni nowy Obrys.
Zwr uwag, e w naszym przykadzie Linia odniesienia znajduje si na dole i jest odsunita od Przegrody Strukturalnej. Kliknij Lini odniesienia, aby j zaznaczy. Kliknij, aby wywietli palet pomocnicz z poleceniami edycji linii. Dokonaj potrzebnych modyfikacji linii odniesienia. Wicej informacji na temat edycji linii, zobacz Linie na stronie 407 i Zakrzywianie/Prostowanie krawdzi Elementu na stronie 140. Modyfikacje linii odniesienia spowoduj zmian ksztatu Podstawy Przegrody Strukturalnej. (Linie siatki, Obrys, Panele i Profile zostan odpowiednio zmienione.) W naszym przykadzie, zmieniamy prost Przegrod Strukturaln na zakrzywion poprzez edycj linii odniesienia.
7) Sprbuj wprowadzi zmiany w wybranej linii Siatki lub
Wzoru Paneli. Zwr uwag, e obie "czci" Przegrody Strukturalnej s edytowane rwnoczenie poniewa zostay zbudowane na jednej Powierzchni Przegrody i maj jeden Schemat.
316
Wirtualny Budynek
Zobacz Ustawienia Przegrody Strukturalnej Strony Profilu (Zewnrzne, Supki, Rygla) w Pomocy ArchiCADa. Podczas tworzenia Przegrody Strukturalnej, profile wstawiane s wzdu linii Siatki. Jeli przesuniesz lub usuniesz lini siatki, spowoduje to rwnie zmian pooenia lub usunicie Profili. (W trybie edycji Przegrody Strukturalnej mona wstawi dodatkowe Profile niezalenie od Siatki.) W przypadku kilkuodcinkowej Przegrody Strukturalnej (acucha), Profil bdzie zawsze umieszczony w miejscu poczenia dwch ssiadujcych odcinkw. Takiego Profilu nie mona usun. Wynik: Profile Zewntrzne umieszczane s wzdu Obrysu Przegrody Strukturalnej. Supki i Rygle wstawiane s wzdu pierwszego lub drugiego kierunku siatki. Aby okreli ktra kategoria Profili bdzie przypisana do Pierwszego Kierunku Siatki (Supki czy Rygle), naley uy Ustawie Systemu Przegrody Strukturalnej: Panel Wstawianie Komponentw:
Profil Przegrody Strukturalnej

O Profilu Przegrody Strukturalnej
Kiedy w ArchiCADzie stworzona zostaje Przegroda Strukturalna, Profile zostaj wstawione w uprzednio okrelonych miejscach. Dla kadej Przegrody Strukturalnej, mona zdefiniowa trzy rodzaje (kategorie) Profili: Profile Zewntrzne; Profile Supkw; Profile Rygli. Waciwoci Profili Zewntrznych, Supkw oraz Rygli s zdefiniowane w odpowiednich oknach dialogowych Ustawie Przegrody Strukturalnej. Zmiana dowolnej cechy Profili Zewntrznych, Supkw lub Rygli dla wybranej Przegrody Strukturalnej spowoduje zmian kadego Profilu w tej kategorii.
Do Drugiego Kierunku Siatki zostanie przypisana druga kategoria Profili (w tym przypadku Rygle).
317
Wirtualny Budynek
Na przykad, na poniszej ilustracji Profile Zewntrzne s zaznaczone na czerwono; Supki (pokrywajce si z pierwszym kierunkiem siatki) s zaznaczone na niebiesko; a Rygle (pokrywajce si z drugim kierunkiem siatki) s zaznaczone na zielono. Profile kadej kategorii poczone s z ustawieniami dla poszczeglnych kategorii, okrelonymi w Ustawieniach Przegrody Strukturalnej. Dziki temu mona korzysta z zestaww Profili z rnymi waciwociami w zalenoci od ich pooenia w strukturze. Mona zmieni wszystkie cechy kategorii Profili jednoczenie, uywajc stron ustawie poszczeglnych kategorii Profili. Dodatkowo, w trybie edycji Przegrody Strukturalnej, mona przypisa wybrane Profile do cech poszczeglnych kategorii, lub zdefiniowa wasne cechy dla dowolnej liczby zaznaczonych Profili. Aby zatem zmieni wszystkie Profile Zewntrzne w Przegrodzie Strukturalnej jednoczenie, wystarczy wybra Przegrod Strukturaln, otworzy stron Profili Zewntrznych w Ustawieniach Przegrody Strukturalnej i wprowadzi dane zmiany. Po klikniciu OK, okno dialogowe zostanie zamknite, a wszystkie Profile nalece do kategorii Profili Zewntrznych zostan odpowiednio zmienione. Aby okreli, do ktrej z kategorii (klas) naley dany Profil, bd czy jest Profilem Wasnym, naley przej do Trybu Edycji Przegrody Strukturalnej, wybra dany Profil, otworzy ustawienia Profilu i sprawdzi jego klas w rozwijanej licie znajdujcej si w grnej czci okna dialogowego.
Typy Profili
Wybierz typ Profilu w panelu Typ Profilu i Geometria okna Ustawienia Przegrody Strukturalnej. W zalenoci od wymaganego poziomu szczegowoci, naley wybra standardowy Profil GDL, lub uproszczony wbudowany Profil o prostoktnym przekroju.
Niewidoczny Profil istnieje jako obiekt, jednaj nie jest on widoczny w oknach projektu.Z tego Profilu moesz skorzysta jeli chcesz, aby dwa ssiadujce panele byy rne, ale nie chcesz aby by pomidzy nimi wywietlany Profil. Niewidoczne Profile s rwnie przydatne jeli nie chcesz "przecia" modelu zbyt du iloci elementw, lub jeli zastosowano inne komponenty (np. czniki) dla pocze pomidzy panelami. Gadk powierzchni paneli mona uzyska take poprzez usunicie Profili z linii siatki. Profil Podstawowy: Jest to najczciej stosowany typ Profilu. Typ ten jest wbudowany i prostoktny. Z zewntrz, widoczna jest listwa maskujca. Pstrukturalny: Jest to wbudowany profil prostoktny, stosowany do dla uzyskania Przegrody Strukturalnej o gadkiej powierzchni zewntrznej, pozbawionej widocznych elementw
318
Wirtualny Budynek
profili. Panele cz si ze sob przed Profilem pstrukturalnym, zatem od zewntrz bdzie widoczna tylko ewentualnie zdefiniowana szczelina.
Dostosuj Indywidualny Profil

Po wybraniu Profilu w trybie Edycji, mona: Otworzy Ustawienia Wybranego Profilu oraz je zmieni Przesun, Odbi, Obrci lub Powieli Profil Usun Profil Uwaga: Usunicie Profilu jest moliwe tylko w przypadku gdy dwa panele po dowolnej stronie Profilu znajduj si na tej samej paszczynie. Jeli panele nie znajduj si na tej paszczynie, naley najpierw usun lini siatki prowadzc pomidzy nimi. W przypadku Przegrody Strukturalnej, ktra nie jest paska, usunicie linii siatki zmienia geometri Przegrody Strukturalnej, tak aby panele znajdoway si w tej samej paszczynie, a Profile zostan usunite wraz z lini siatki. Ustaw widoczno, aby uatwi sobie prac (na przykad, wycz widoczno wszystkich elementw oprcz Profili.) Zaznacz Profil, w ktrym chcesz wprowadzi zmiany. Zobacz take Zaznaczenie kilku Paneli i Profili na stronie 309. Kliknij narzdzie Profil aby otworzy Ustawienia Wybranego Profilu. Wprowad dane zmiany. Pamitaj, e po wprowadzeniu zmian w tym oknie dialogowym, pole "Klasa" zmieni si na Wasny Profil. Oznacza to, e zostao przerwane poczenie pomidzy wybranymi Profilami oraz klas, do ktrej wczeniej naleay.
Kliknij OK, aby zamkn okno dialogowe i zastosowa zmiany w wybranych Profilach. Wicej na temat tego okna dialogowego, zobacz Ustawienia Przegrody Strukturalnej Strony Profilu (Zewnrzne, Supki, Rygla) w Pomocy ArchiCADa.
Dodaj nowy Profil do Przegrody Strukturalnej

Do istniejcej Przegrody Strukturalnej mona doda nowy Profil. Taki Profil moe by niezaleny od Siatki, jednak naley narysowa nowy Profil w taki sposb, aby jego pocztek i koniec pokryway si z wzami istniejcych Profili. Aby doda kolejny Profil, otwrz tryb edycji Przegrody Strukturalnej. Uaktywnij narzdzie Profil. Uyj palety Info, aby skonfigurowa typ oraz kategori Profilu, ktrych parametry powinny zosta uyte (np. Supki). Jeli chcesz aby w nowym Profilu zastosowane zostay parametry uytkownika, otwrz stron Ustawie profilu i odpowiednio skonfiguruj parametry. Paleta Info bdzie teraz pokazywa, e ustawienia Profilu to ustawienia uytkownika.
319
Wirtualny Budynek
Teraz narysuj Profil w trybie edycji Przegrody Strukturalnej.
Kopiuj Wzr Kwatery

Aby skopiowa wzr Profili z dowolnej kwatery do innej kwatery, naley najpierw sprawdzi, czy otwarty jest tryb Edycji Przegrody Strukturalnej i Profile s widoczne. Nastpnie uyj polecenia Projekt > Przegroda Strukturalna > Kopiuj Wzr Kwatery. Teraz kliknij kwater, z ktrej chcesz skopiowa wzr.
Jeli narysujesz Profil na linii Siatki, Profil bdzie poczony z t lini Siatki. Zmiana pooenia linii Siatki spowoduje przesunicie Profilu. Jeli narysujesz nowy Profil, ktry bdzie krzyowa si z istniejc lini Siatki, Profil zostanie automatycznie podzielony w miejscu, w ktrym przecina lini Siatki. Aby wybra ca cig lini nowego Profilu (nie tylko jeden profil na raz), uyj automatycznego zaznaczania sekwencji elementw: Nastpnie kliknij kwater, do ktrej chcesz wklei wzr Profilu. Wzr Profilu zostanie powielony.
Przecicia Profili
Jeli w Przegrodzie Strukturalnej stykaj si dwa Profile, Profil o wyszym priorytecie przetnie drugi Profil. Priorytety Profili s skonfigurowane dla kadej klasy Profili w Ustawieniach Przegrody Strukturalnej. Profile Zewntrzne: Priorytet Przeci 15
Jeli narysujesz wzr oparty o dodatkowe Profile w ramach danej kwatery wzoru siatki, mona bdzie atwo skopiowa te Profile do innych kwater: patrz Kopiuj Wzr Kwatery w nastpnej czci.
320
Wirtualny Budynek
Supki: Priorytet Przeci 10 Rygle: Priorytet Przeci 5
Wybierz dwie Przegrody Strukturalne i uyj polecenia Projekt > Przegroda Strukturalna > Utwrz Wsplne Profile.
Tych wartoci nie mona edytowa na poziomie klas Profili. Suwak pokazuje priorytety przecicia wbudowanych Profili (od lewej strony do prawej: Rygle - 5; Supki - 10; Zewntrzne - 15). Mona jednak zmieni priorytet przecicia dla dowolnych wybranych Profili. W trybie edycji Przegrody Strukturalnej wybierz Profil dla ktrego chcesz zmieni priorytet przecicia. Przejd do ustawie wybierania Profilu i ustaw suwak na dany priorytet. Zmiana priorytetu przecicia Profilu - podobnie jak zmiana jakiegokolwiek innego parametru spowoduje zmian Profilu na Wasny.
Zobacz wyniki:
Panele Przegrody Strukturalnej

Panele to paskie, zazwyczaj szklone powierzchnie Przegrody Strukturalnej. Panele s automatycznie wstawiane pomidzy Profilami, na Powierzchni Przegrody. Podczas tworzenia Przegrody Strukturalnej, mona okreli parametry dla dwch skonfigurowanych klas paneli w Ustawieniach Schematu Przegrody Strukturalnej Dwie zapamitane kategorie Paneli Przegrody Strukturalnej zostay okrelone jako Panele Gwne i Wyrnione. Aby okreli ukad poszczeglnych klas paneli w stworzonej Przegrodzie Strukturalnej, przecz je poprzez kliknicie pola wzoru panelu w oknie Podgldu Przegrody Strukturalnej: kliknij dowolny panel,
Utwrz Profil dla ssiadujcych Przegrd Strukturalnych

Polecenie to naley stosowa w celu poprawienia wygldu poczenia w przypadku, gdy dwa ssiadujce Profile Przegrody Strukturalnej pokrywaj si i nachodz na siebie. (Jeden z dwch nachodzcych Profili zostanie przeksztacony w Profil w ksztacie naronika, a drugi w Niewidoczny Profil.)
321
Wirtualny Budynek
aby przeczy klas z Gwnej (biaej) na Wyrnion (szar) i odwrotnie.
Otworzy Ustawienia Wybranego Panelu oraz dokona zmiany ustawie Panelu. Usun Panel Edytowa jego parametry
Zaznacz Panel, ktry chcesz zmodyfikowa. Zobacz take Zaznaczenie kilku Paneli i Profili na stronie 309. Kliknij narzdzie Panel aby otworzy Ustawienia Wybranego Panelu. Wprowad zmiany. Pamitaj, e po wprowadzeniu zmian w tym oknie dialogowym, tekst w polu "Klasa" zmieni si na Wasny Panel. Oznacza to, e zostao przerwane poczenie pomidzy wybranymi Panelami oraz klas, do ktrej wczeniej naleay.
Zobacz Ustawienia Przegrody Strukturalnej Strona Schemat w Pomocy ArchiCADa. Waciwoci klasy panelu Gwnego i Wyrnionego (typ, materia, szeroko) okrelone s w odpowiednich oknach dialogowych ustawie Przegrd Strukturalnych. Zmiana dowolnej cechy kategorii panelu Gwnego lub Wyrnionego spowoduje zmian kadego panelu w tej klasie. Zobacz Ustawienia Przegrody Strukturalnej Ustawienia Paneli (Gwny, Wyrniony) w Pomocy ArchiCADa. Panele Przegrody Strukturalnej bd w wikszoci montowanymi na stae powierzchniami szklanymi. Mona jednak wstawia Panele typu obiekt, ktre su jako otwory drzwi lub okien. Zobacz Wstaw Panel typu drzwi lub okno na stronie 322.
Kliknij OK, aby zamkn okno dialogowe i zastosowa zmiany w wybranych Panelach. Wicej na temat tego okna dialogowego, zobacz Ustawienia Przegrody Strukturalnej Ustawienia Paneli (Gwny, Wyrniony) w Pomocy ArchiCADa.
Dostosuj Indywidualny Panel

Po wybraniu Panelu w trybie Edycji, mona:
Wstaw Panel typu drzwi lub okno

Istnieje moliwo wstawienia panelu GDL, ktry bdzie peni funkcj drzwi lub okna. Niektre z nich zostay skonfigurowane w
322
Wirtualny Budynek
ArchiCADzie 12 i mona je znale na rozwijanej licie w oknie Typ i Geometria Panelu.
nich Profil. Aby usun Profil, mona wyczy wywietlenie paneli, aby byo lepiej wida Profile.
Na przykad, jeli skonstruowae Przegrod Strukturaln tak jak przedstawiono poniej i chcesz wstawi w niej panel typu drzwi: Wybierz Przegrod Strukturaln aby i przejd do Trybu Edycji. Wybierz istniejce panele, aby zamieni je na panel typu drzwi. (Moesz wybra tylko panele prostoktne.)
Nastpnie naley zaznaczy niepotrzebny Profil dzielcy dwa panele. Usu ten Profil. Ponownie aktywuj wywietlenie paneli (klikajc ikon w ksztacie oka znajdujc si obok opcji "Panel" na licie konfiguracji wywietlanie w trybie Edycji) i sprawd czy dwa zaznaczone wczeniej panele zostay poczone w jeden. Teraz zaznacz ten panel.
Jeli chcesz zamieni dwa wybrane panele na jeden panel drzwi, naley najpierw poczy wybrane panele usuwajc z pomidzy
W palecie Info, jako Typ Obiektu wybierz PS drzwi 2 12.
323
Wirtualny Budynek
czniki Przegrody Strukturalnej

O cznikach
Wybrany panel zostanie zastpiony panelem drzwi, ktre mona otwiera i zamyka tak jak inne drzwi GDL. Nowowstawiony panel nie naley ani do klasy Gwny ani Wyrniony; bdzie to panel Wasny. cznik Przegrody Strukturalnej to opcjonalne komponenty, za pomoc ktrych mona czy panele ze sob, aby utworzy konstrukcj wsporcz lub (czciej) dla zastpienia Profili w celu uzyskania gadkiej struktury, lejszej od tradycyjnej konstrukcji supowo - ryglowej. czniki mona wstawia po dowolnej, lub po obu stronach linii siatki. W ArchiCADzie, cznik to obiekt GDL. Jego geometria i parametry wywietlenia s okrelone wedug parametrw GDL, ktre mona odnale na licie parametrw w zakadce Typ cznika. Dodatkowo, wstawione czniki mona odbija na przeciwn stron Przegrody Strukturalnej i okrela wasnym numerem w celu tworzenia list i etykiet.
Wstawianie cznikw
Zwr uwag, e Panel drzwi ma edytowalny parametr o nazwie Gra. Pozwala on edytowa grn cz drzwi w 90 stopniowych odstpach, w przypadku, jeli pniej obrcisz Przegrod Strukturaln a "grna cz" drzwi zmieni pooenie. w ArchiCADzie, czniki mona wstawia albo obok siebie albo automatycznie przy kadym przeciciu linii siatki. Naley wybra jedn z tych opcji w panelu Wstawianie Komponentw na stronie Systemu Przegrody Strukturalnej.
324
Wirtualny Budynek
Zobacz Ustawienia Przegrody Strukturalnej Strona SystemuPanel Wstawiania Komponentw w Pomocy ArchiCADa. Wybranie opcji We Wszystkich Wzach spowoduje wstawienie cznika w przy kadym punkcie siatki podczas tworzenia Przegrody Strukturalnej. Automatycznie wstawione czniki poczone s z ustawieniami skonfigurowanymi na stronie czniki w Ustawieniach Przegrody Strukturalnej. Zobacz Ustawienia Przegrody Strukturalnej: czniki w Pomocy ArchiCADa. Drug moliwoci jest opcja Pojedynczo: oznacza to, e czniki nie bd wstawiane automatycznie, jednak mona je wstawia pojedynczo rcznie, uywajc narzdzia cznik oraz ustawie narzdzia cznik dostpnych w trybie edycji Przegrody Strukturalnej. Rcznie wstawione czniki mona konfigurowa indywidualnie przy uyciu wasnych cech w oknie Ustawie cznika, lub mona zastosowa domylnie ustawienia dla cznika (ze strony cznik w Ustawieniach Przegrody Strukturalnej) okrelajc Klas jako cznik Systemowy. Domylnie czniki wstawiane s wewntrz Przegrody Strukturalnej. Aby okreli czy dany cznik naley do Systemu, lub czy jest cznikiem Wasnym, naley otworzy Przegrod Strukturaln w trybie Edycji, wybra dany cznik, otworzy ustawienia cznika i sprawdzi list rozwijan znajdujc si w grnej czci okna dialogowego.
Dodaj nowy cznik do Przegrody Strukturalnej

Aby doda nowy cznik do istniejcej Przegrody Strukturalnej, naley otworzy tryb edycji Przegrody Strukturalnej. Uaktywnij narzdzie cznik. Jeli chcesz aby w nowym czniku zastosowane zostay parametry wasne, otwrz stron Ustawie cznika i odpowiednio skonfiguruj parametry. Paleta Info bdzie teraz pokazywa, e ustawienia cznika to ustawienia wasne. czniki mona wstawia po dowolnej, lub po obu stronach linii siatki. Zazwyczaj, cznik wstawia si zamiast Profilu. Jednak w ArchiCADzie panele mona czy tylko przy Profilach. Jeli nie ma Profilu, panele zostaj poczone i razem tworz gadk powierzchni, co utrudnia wstawienie cznika. Z tego powodu, w razie potrzeby zastpienia Profilu cznikiem, naley najpierw zaznaczy Profile w danym punkcie czenia paneli i przeczy na typ "Niewidoczny". (Skorzystaj z panelu Typ Profilu i Geometria w Ustawieniach Profilu.)
Teraz kliknij punkt aktywny znajdujcy si w rodku poczenia.
325
Wirtualny Budynek
Ustaw widoczno, aby uatwi sobie prac (na przykad, wycz widoczno wszystkich elementw oprcz cznikw, Profili i Schematu.) Zaznacz cznik, w ktrym zostan wprowadzone zmiany. Kliknij narzdzie cznik aby otworzy Ustawienia Wybieranego cznika. Wprowad dane zmiany. Pamitaj, e zaraz po wprowadzeniu zmian w tym oknie dialogowym, pole "Klasa" w grnej czci okna zmieni si na Wasny cznik. Oznacza to, e zostao przerwane poczenie pomidzy wybranymi cznikami oraz ustawieniami Przegrody Strukturalnej. Kliknij OK, aby zamkn okno dialogowe i zastosowa zmiany w wybranych cznikach.
Kliknij, aby okreli po ktrej stronie Przegrody Strukturalnej chcesz wstawi cznik. Zostanie on wstawiony przy najbliszym punkcie czenia paneli. Przesuwanie linii siatek (a tym samym zmiana pooenia widocznych lub niewidocznych Profili) rwnie spowoduje przesunicie cznika. Do kadego punktu Profilu mona doda tylko jeden cznik.
Akcesoria Przegrody Strukturalnej

Akcesoria Przegrody Strukturalnej to opcjonalny komponent nie reprezentujcy konstrukcji - taki jak osona przeciwsoneczna, listwa maskujca czy daszek - doczony do Przegrody Strukturalnej przy dowolnych Profilach.
Dostosuj Indywidualny cznik

Po wybraniu cznika w trybie Edycji, mona: Otworzy Ustawienia Wybranego cznika oraz dokona zmiany tych ustawie Przecign cznik do innego punktu czenia paneli. Usun cznik Odbi cznik na przeciwn stron Przegrody Strukturalnej (uyj przycisku Odbicie w ustawieniach narzdzia cznika lub palecie Info):
Wstawianie akcesoriw
W ArchiCADzie, akcesoria mona wstawia pojedynczo, jedynie w trybie edycji Przegrody Strukturalnej, uywajc narzdzia Akcesoria. (Metoda Automatycznego wstawiania akcesoriw nie istnieje.) Akcesoriom mona przypisywa w trybie edycji wasne cechy, lecz mona rwnie okreli, aby Akcesoria wykorzystyway systemowe ustawienia Akcesoriw z Ustawie Przegrody Strukturalnej. Zobacz Ustawienia Przegrody StrukturalnejUstawienia Akcesorium w Pomocy ArchiCADa. Aby okreli czy dane Akcesorium naley do Systemu, lub czy jest Wasnym Akcesorium, naley otworzy Przegrod Strukturaln w trybie Edycji, wybra dane Akcesorium, otworzy ustawienia i sprawdzi rozwijan list znajdujc si w grnej czci okna dialogowego.
326
Wirtualny Budynek
W ArchiCADzie, Akcesorium to obiekt GDL. Jego geometria i parametry wywietlenia s okrelone poprzez parametry GDL, ktre mona odnale na licie parametrw w zakadce Typ Akcesorium. Orientacja Akcesorium po wstawieniu jest okrelona przez Profile.
Dodaj nowe Akcesorium do Przegrody Strukturalnej

Aby doda nowe Akcesorium do istniejcej Przegrody Strukturalnej, naley otworzy tryb edycji Przegrody Strukturalnej. Uaktywnij narzdzie Akcesorium. Uyj palety Info, aby okreli typ akcesorium i Klas oraz zdecydowa, czy cechy nowowstawionego Akcesorium maj by poczone z analogiczn stron Ustawie Przegrody Strukturalnej (Akcesorium Systemowe) czy nie (Wasne). Jeli chcesz aby w nowym Akcesorium zastosowane zostay parametry uytkownika, otwrz okno Ustawienia Akcesorium i odpowiednio skonfiguruj parametry. Paleta Info bdzie teraz pokazywa, e ustawienia akcesorium to ustawienia Wasne. Teraz wstaw nowe Akcesorium w trybie edycji. Kliknij Profil lub punkt kocowy Profilu - punkt kocowy najbliszy miejscu kliknicia bdzie pocztkiem Akcesorium.
Przecignij kursor i kliknij, aby okreli punkt kocowy Akcesorium. Kliknij kursorem w ksztacie oka, aby ustali orientacj Akcesorium: na zewntrz lub wewntrz Przegrody Strukturalnej.
327
Wirtualny Budynek
poczenie pomidzy wybranymi Akcesoriami oraz ustawieniami Przegrody Strukturalnej. Kliknij OK, aby zamkn okno dialogowe i zastosowa zmiany w wybranych Akcesoriach.
Przegrody Strukturalne i Inne Elementy

Pocz cian z Przegrod Strukturaln
Przegroda strukturalna moe by poczona z jedn lub wiksz liczb cian. Po poczeniu, ciana zostaje docita do Przegrody Strukturalnej. Zmiana pooenia lub swobodny obrt Przegrody Strukturalnej spowoduje odpowiednie rozcigniecie poczonej ciany. Poczenie Przegrody Strukturalnej ze cian moe by pomocne dla dostosowania geometrii ciany do pochylonej Przegrody Strukturalnej. Zobacz Pocz cian z Przegrod Strukturaln na stronie 328. Aby poczy cian z Przegrod Strukturaln, wybierz cian (ciany) i Przegrod Strukturaln. (Moesz wybra dowoln liczb cian, ale tylko jedn Przegrod Strukturaln.) Uyj polecenia Docz cian... z menu kontekstowego z okna,
Zmiana pooenia linii siatki lub Profili spowoduje rwnie zmian pooenia Akcesorium.
Dostosuj Indywidualne Akcesorium

Po wybraniu Akcesorium w trybie Edycji, mona: Otworzy Ustawienia Wybranego Akcesorium oraz dokona zmiany ustawie Przecign Akcesorium do innego Profilu. Odbi Akcesorium na przeciwn stron Przegrody Strukturalnej (uyj przycisku Odbicie w ustawieniach narzdzia Akcesorium lub palecie Info): Usun Akcesorium
Ustaw widoczno, aby uatwi sobie prac (na przykad, wycz widoczno wszystkich elementw oprcz Akcesoriw, Profili i Schematu.) Zaznacz akcesorium, w ktrym zostan wprowadzone zmiany. Kliknij narzdzie Akcesorium, aby otworzy Ustawienia Wybranego Akcesorium. Zobacz Ustawienia Przegrody StrukturalnejUstawienia Akcesorium w Pomocy ArchiCADa. Wprowad zmiany. Pamitaj, e zaraz po wprowadzeniu zmian w tym oknie dialogowym, pole "Klasa" w grnej czci okna zmieni si na Wasne Akcesorium. To oznacza, e zostao przerwane lub menu Projekt > Przegroda Strukturalna > Docz cian. Zostanie wywietlone okno Pocz cian z Przegrod Strukturaln. Za kadym razem kiedy poczysz co najmniej jedn cian z Przegrod Strukturaln, uyj tego okna dialogowego aby okreli dokadny punkt poczenia cian(y) z Przegrod Strukturaln.
328
Wirtualny Budynek
Warto Na zewntrz: okrela punkt, w ktrym ciany wychodzce z kierunku "na zewntrz" Przegrody Strukturalnej cz si z t Przegrod Strukturaln. Warto Do wewntrz: okrela punkt, w ktrym ciany wychodzce z kierunku "wewntrz" Przegrody Strukturalnej cz si z t Przegrod Strukturaln. Punkty poczenia cian zarwno wewntrznych i zewntrznych s wyraone jako odsunicia od Podstawy, tak jak pokazano w oknie dialogowym Pocz cian z Przegrod Strukturaln. Domylna opcja to Grubo Przegrody Strukturalnej. Prawdopodobnie, t opcj bdziesz wybiera najczciej. Domylnie, wartoci odsunicia Na zewntrz i Wewntrz daj razem szeroko nominaln Przegrody Strukturalnej, tak jak okrelono w Panelu Pooenia Ustawie Systemu Przegrody Strukturalnej. W naszym przykadzie, szeroko nominalna zostaa ustawiona na 40.
Jeli chcesz, aby ciany czce koczyy si w innych punktach ni te okrelone poprzez szeroko nominaln Przegrody Strukturalnej, kliknij Wasne odsunicie. Nastpnie wprowad wartoci dla odsunicia od Podstawy Przegrody Strukturalnej do punktw czcych ciany zewntrzne i wewntrzne.
Kliknij Pocz. Pojawi si kursor w ksztacie Oka: kliknij, aby okreli ktry koniec ciany zostanie poczony z Przegrod Strukturaln. W miar poruszania kursora na cianie pojawi si podwjna strzaka, wskazujc, e jeli klikniesz raz jeszcze, zostanie podczony ten koniec ciany. ciana poczona z Przegrod Strukturaln zostaje powizana z miejscem, w ktrym jej koniec przecina powierzchni Przegrody Strukturalnej. Aby przedefiniowa odsunicie od doczonej ciany, naley j jeszcze raz doczy.
Odcz ciany od Przegrody Strukturalnej

Aby wyeliminowa poczenia pomidzy cianami a Przegrod Strukturaln, naley wykona jedn z poniszych czynnoci: Wybra dowoln Przegrod Strukturaln, dowoln cian lub dowoln kombinacj tych elementw. Uyj polecenia Projekt > Przegroda Strukturalna > Odcz Wszystkie Elementy. Wszystkie poczenia wybranych cian oraz wszystkie poczenia wybranych Przegrd Strukturalnych zostan przerwane. Aby przerwa konkretne poczenie ciany z konkretn Przegrod Strukturaln: Wybierz poczon cian i wybierz Przegrod Strukturaln, z ktr jest poczona. Uyj polecenia Projekt > Przegroda Strukturalna > Przerwij Poczenie. Poczenie ciany z Przegrod Strukturaln zostanie przerwane. (Jeli ta ciana jest rwnie poczona z inn Przegrod Strukturaln, ktra nie zostaa zaznaczona, to poczenie pozostanie nieruszone. To samo dotyczy Przegrd Strukturalnych:
Dla celw odsuwania cian czcych od Przegrody Strukturalnej, cz "wewntrzna" nominalnej gruboci jest rwna odsuniciu panelu od powierzchni odniesienia (w naszym przykadzie, 25); cz zewntrzna to tyle, ile zostao z szerokoci nominalnej (w naszym przykadzie, 15). Zatem domylnie, ciany doczone od zewntrz bd koczy si 15 cm od Podstawy Przegrody Strukturalnej. ciany doczone od wewntrz bd si koczy si 25 cm od Podstawy Przegrody Strukturalnej.
329
Wirtualny Budynek
pozostan poczone ze wszelkimi cianami, ktre nie zostay zaznaczone.) Aby przerwa poczenie pomidzy konkretn Przegrod Strukturaln a cianami, z ktrymi jest poczona: Wybierz Przegrod Strukturaln i wykonaj jedn z poniszych czynnoci: Uyj polecenia Projekt > Przegroda Strukturalna > Odcz Wszystkie Elementy. lub Kliknij przycisk Odwoaj Poczenie w panelu Model w Ustawieniach Systemu Przegrody Strukturalnej. Tak jak w przypadku cian i supw, dostpnych jest kilka opcji, dziki ktrym moemy okreli jak traktowa Przegrody Strukturalne, ktre s obrysowane strefami lub ktre su jako granice strefy. Za pomoc okna Odniesienie do stref w Ustawieniach Przegrody Strukturalnej (panel Tworzenie list i etykiet) okrel w jaki sposb traktowa Strefy. Szczegy, patrz Ustawienia Przegrody Strukturalnej Strona SystemuPanel Tworzenie list i etykiet w Pomocy ArchiCADa.
Aby przerwa poczenie pomidzy konkretn cian a wszystkimi Przegrodami Strukturalnymi, z ktrymi jest poczona: Wybierz cian i wykonaj jedn z poniszych czynnoci: Uyj polecenia Projekt > Przegroda Strukturalna > Odcz Wszystkie Elementy. lub Kliknij przycisk Odcz Wszystkie Przegrody Strukturalne w panelu Model w Ustawieniach ciany.
Podziel przecinajce si Przegrody Strukturalne

Jednym sposobem na dokadne podzielenie Przegrd Strukturalnych jest skonstruowanie ich w ten sposb, aby si przecinay a nastpnie oddzielenie niepotrzebnych czci za pomoc polecenia Projekt > Przegroda Strukturalna > Podziel Przegrod Strukturaln. To polecenia moe by wykorzystywane tylko do podzielenia co najmniej jednej Przegrody Strukturalnej za pomoc innej Przegrody Strukturalnej. Jest ono dostpne w dowolnym oknie modelu (jednak nie w Trybie Edycji Przegrody Strukturalnej). Jest analogiczne do polecenia Edycja > Zmiana geometrii >Podziel, stosowanego dla innych elementw w programie ArchiCAD. W tym przykadzie, dwie Przegrody Strukturalne przecinaj si na Rzucie.
Przegrody Strukturalne i ssiadujce Strefy

Strefy sigaj do poziomu szerokoci nominalnej Przegrody Strukturalnej, zgodnie z polem Szeroko nominalna w Ustawieniach Systemu Przegrody Strukturalnej (Panel Pooenia).
330
Wirtualny Budynek
Wybierz zakrzywion Przegrod Strukturaln. Uyj polecenia Projekt > Przegroda Strukturalna > Podziel Przegrod Strukturaln, lub to samo polecenie z menu kontekstowego.
Teraz moesz usun t, ktrej nie potrzebujesz a pozostae Przegrody Strukturalne pozostan dokadnie poczone. Powtrz proces aby podzieli, a nastpnie usun wystajc cz prostej Przegrody Strukturalnej. Wynik na Rzucie oraz w 3D:
Kliknij drug Przegrod Strukturaln. Pojawi si kursor w ksztacie Oka. Kliknij dowoln stron zakrzywionej Przegrody Strukturalnej, aby okreli ktra cz pozostanie zaznaczona po przeprowadzeniu Podziau. W tym przypadku dwa ssiadujce Profile Przegrd Strukturalnych mog na siebie nachodzi. Aby temu zaradzi musisz utworzy Wsplny Profil dla obydwu Przegrd. Zobacz Utwrz Profil dla ssiadujcych Przegrd Strukturalnych na stronie 321.
Przykad: Docz ciany boczne do pochylonej Przegrody Strukturalnej

Zakrzywiona Przegroda Strukturalna zostaa podzielona na dwie rne Przegrody Strukturalne. W tym przykadzie, mamy pochylon Przegrod Strukturaln wstawion pomidzy dwiema prostymi cianami, ktre nachodz na Przegrod Strukturaln.
331
Wirtualny Budynek
Domylne wartoci pocze przyjmuj, e chcesz aby ciany poczyy si z Przegrod Strukturaln zgodnie z jej szerokoci nominaln. Zobacz Pocz cian z Przegrod Strukturaln na stronie 328. Aby przyci ciany do Przegrody Strukturalnej, tak aby koce cian byy rwnolege do Przegrody Strukturalnej, uyjemy polecenia Docz cian. Wybierz Przegrod Strukturaln oraz dwie ciany, ktre zostan z ni poczone. Uyj polecenia Projekt > Przegroda Strukturalna > Docz cian, lub to samo polecenie z menu kontekstowego. Wyprbujmy domylne wartoci: Zostaw wartoci domylne i kliknij Pocz. Nastpnie kliknij kursorem w ksztacie oka przy najbliszym kocu dowolnej ze cian (ten koniec ciany, ktry chcesz poczy z Przegrod Strukturaln). (Tymczasowa dwustronna strzaka pozawala okreli waciwy koniec ciany.) Nastpi doczenie ciany. ciany zostan przycite wzdu wewntrznej krawdzi Przegrody Strukturalnej, w domylnym pooeniu (w naszym przypadku, odsunicie od Podstawy o 25 cm w kierunku do wewntrz.)
Zostanie wywietlone okno Pocz cian z Przegrod Strukturaln.
332
Wirtualny Budynek
Zobacz punkt poczenia w przyblieniu: ciany stykaj si z wewntrzn stron Przegrody Strukturalnej na jej szerokoci nominalnej: dokadnie tam, gdzie rozpoczyna si Profil Zewntrzny. Moesz zastosowa inn geometri dla tego doczenia ciany. Zamy, e chcemy aby ciana zostaa doczona do zewntrznej granicy Przegrody Strukturalnej. Naley ponownie wykona poczenie Przegrody Strukturalnej. Wybierz ponownie ciany i Przegrod Strukturaln. Uyj jeszcze raz polecenia Projekt > Przegroda Strukturalna > Docz cian, aby wywietli okno dialogowe Pocz cian z Przegrod Strukturaln, w ktrym mona ustawi odsunicie poczenia wprowadzajc warto wasn. Poniewa ciana dochodzi do wewntrz Przegrody Strukturalnej, naley skonfigurowa warto Wewntrzn. Warto Wewntrz mierzy odlego pomidzy punktem doczenia ciany a Podstaw, w kierunku do wewntrz . Jeli chcesz, aby ciana przechodzia poza Podstaw, tak jak w tej sytuacji, naley wprowadzi liczb ujemn. Tutaj, wprowadzimy -5, aby ciana wychodzca z wewntrz przesza przez podstaw (przy 0) i prowadzia przez kolejne 5 cm, zatrzymujc si dokadnie przy wartoci szerokoci Przegrody Strukturalnej po dalszej (zewntrznej) stronie. Kliknij Pocz. Sprawd rezultat w oknie 3D. Teraz, ciana czca bdzie wyrwnana z zewntrzn stron Przegrody Strukturalnej.
333
Wirtualny Budynek
Swobodne obracanie Przegrody Strukturalnej

Wybran Przegrod Strukturaln mona swobodnie obraca. Najatwiej mona zaznaczy Przegrod Strukturaln w 3D i zastosowa polecenie Obracaj swobodnie z palety pomocniczej. (Polecenie to jest rwnie dostpne w menu Projekt > Przegroda Strukturalna > Swobodne Obracanie Przegrody Strukturalnej.) Najpierw kliknij i przecignij kursor aby okreli o obrotu. Nastpnie kliknij, aby okreli punkt, z ktrego chcesz rozpocz obrt.
1) Uyj Etykiety komponentu w narzdziu Etykieta, aby
utworzy etykiet powizan dla dowolnego komponentu Przegrody Strukturalnej w oknie Przekroju. Uyj tej metody tylko jeli musisz wstawi etykiety przy kilku pojedynczych komponentach przegrody strukturalnej.
Zobacz Wstawianie Etykiet Komponentw w Przegrodach Strukturalnych na stronie 453. 2) Uyj polecenia Projekt > Przegroda Strukturalna > Etykietuj Wszystkie Komponenty. Uyj tej metody jeli chcesz wstawi etykiety dla wszystkich komponentw lub wszystkich komponentw z danej kategorii. Aby uy tego polecenia, naley wybra Przegrod Strukturaln w oknie Przekroju/Elewacji/R. Kliknij Projekt > Przegroda Strukturalna > Etykietuj Wszystkie Komponenty , aby wywoa okno dialogowe wszystkich komponentw.
Kliknij aby zatwierdzi operacj.
Docz etykiety do komponentw Przegrody Strukturalnej

Istniej dwa sposoby doczania etykiet do Komponentw Przegrody Strukturalnej.
Zaznacz pola wszystkich rodzajw komponentw, do ktrych chcesz doczy etykiet. Etykiety bd powizane; jeli okrelie domyln zawarto narzdzi dowolnego komponentu (np. cznika, Profilu) te definicje zostan rwnie zastosowane w etykiecie. Kliknij Etykieta, aby wstawi etykiety.
334
Wirtualny Budynek
Obiekty Parametryczne
O Obiektach Parametrycznych
Integraln czci procesu projektowania w ArchiCADzie jest wstawianie obiektw. Na przykad, Drzwi i Okna wstawiane w cian s obiektami, tak samo jak Schody czy Lampy. Rwnie elementy rysunkw tzn. Znaczniki, Etykiety oraz Metryczki stref s obiektami. Wikszo z tych obiektw jest dostpna poprzez dedykowane im narzdzia. Pozostae obiekty takie jak drzewa, samochody, wyposaenie biura, czy sanitariaty mona wstawi do projektu za pomoc narzdzia Obiekt. Obiekty s parametryczne. Oznacza to, i moliwe jest swobodne konfigurowanie wstawionych kopii obiektw za pomoc okna dialogowego Ustawie obiektu lub innych okien narzdzi powizanych z danym typem obiektu, bez potrzeby modyfikowania zewntrznego pliku tego obiektu. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Obiekt/Lampa w Pomocy ArchiCADa. Wstawiajc obiekt w ArchiCADzie (inaczej ni to ma miejsce w przypadku pozostaych typw elementw), w rzeczywistoci wstawiasz odniesienie do zewntrznego pliku znajdujcego si w bibliotece obiektw. ArchiCAD jest standardowo wyposaony w bibliotek obiektw zawierajc setki edytowalnych obiektw (zwanych rwnie obiektami GDL lub Elementami bibliotecznymi). W wikszoci przypadkw bdziesz wykorzystywa narzdzia ArchiCADa aby mc wstawia obiekty z tej biblioteki. W zalenoci od podtypu danego obiektu, inne narzdzie zostanie uyte do jego wstawienia; moe to by Narzdzie Obiekt jak i narzdzia specjalne np. Schody lub wietlik. Jeeli po otwarciu projektu pojawi si paleta Raportu adowania bibliotek informujc o brakujcych obiektach w Aktywnej bibliotece, obiekty te nie zostan wywietlone. (Pooenie brakujcych elementw bibliotecznych bdzie wskazane poprzez punkty na Rzucie.)
Wikszo obiektw, ktre moesz potrzebowa w projekcie moesz odnale w standardowej Bibliotece ArchiCADa dostarczonej wraz z programem. Elementy biblioteczne, ktre si tam znajduj zostay umieszczone w folderach w celu atwiejszego wyszukania odpowiedniego typu elementu. Zawarto Biblioteki ArchiCADa jest kompletna, jednake lokalne wersje programu mog zawiera specjalne obiekty odpowiadajce standardom w danym kraju. Gdy uaktywnisz narzdzie dedykowane konkretnemu podtypowi obiektw, w jego oknie dialogowym wywietlone zostan tylko te foldery Biblioteki, ktre zawieraj odpowiedni typ obiektw. Na przykad, uaktywnienie narzdzia Okno otwiera dostp do wszystkich okien znajdujcych si w Bibliotece ArchiCADa. Zobacz take O Podtypach Obiektw GDL w Pomocy ArchiCADa. Narzdzie Obiekt (ikona krzesa) udostpnia szeroki wybr obiektw, ktre nie s czci dedykowanego podtypu. Obiekty te zostay podzielone na trzy kategorie: Biblioteka Podstawowa, Wizualizacja, Biblioteka Dodatkw (oraz kilka podkatalogw). Biblioteka podstawowa zawiera wszystkie rodzaje umeblowania (ka, krzesa, wyposaenie biura, itp.); obiekty dekoracyjne (takie jak zegary, wazy, itp.); oraz elementy zwizane z Hobby i rekreacj (pianino, st bilardowy, telewizor, itp.). W pozostaych podfolderach znajduj si Struktury budowlane (np. ogrodzenia, sztukaterie, itp.); Konstrukcje specjalne (np. okiennice, piece i kominki); Elementy mechaniczne (np. klimatyzatory lub windy); oraz Elementy 2D (np. symbole elektryczne lub graficzne). Folder Wizualizacja zawiera elementy otoczenia (np. drzewa) oraz obiekty przedstawiajce ludzi i pojazdy.
335
Wirtualny Budynek
Ustawienia Obiektu (Elementu Bibliotecznego)

Okna dialogowe Obiektu elementw bibliotecznych skadaj si z dwch czci: Po lewej znajduje si pole przegldarki pozwalajce na zlokalizowanie rczne lub poprzez funkcj wyszukiwania, elementw bibliotecznych zwizanych z aktywnym narzdziem i znajdujcych si w zaadowanych bibliotekach.
okna dialogowego nawet jeli uyjesz przegldarki aby przejrze obiekty w bibliotece po lewej stronie. Aby ponownie przywrci przegldark do stanu, w ktrym wywietla miejsce w hierarchii biblioteki wybranego obiektu, kliknij polecenie Poka w bibliotece, ktre mona otworzy wybierajc czarn strzak obok nazwy obiektu w panelu Podgld i Pooenie. Po prawej stronie znajduj si panele z ustawieniami. W panelu Podgld i Pooenie, podobnie jak w palecie Info, moesz za pomoc ikon strzaek przechodzi do kolejnych elementw w aktywnym zestawie bibliotek, bez koniecznoci korzystania z panelu przegldarki.
Panel Zmiana parametrw jest aktywny tylko w przypadku tych obiektw GDL, ktre posiadaj skrypt interfejsu uytkownika. Opisy kadej z opcji w tym oknie dialogowym, patrz Ustawienia narzdzia Obiekt/Lampa w Pomocy ArchiCADa.
Kliknij dwukrotnie odsaniacz pomidzy dwoma panelami aby otworzy/zamkn obszar przegldarki (lub kliknij czarn strzak znajdujc si na grze odsaniacza). Jeli okno dialogowe zostao rozcignite w poziomie, nie bdzie mona przesuwa odsaniacza poziomo aby zmieni ukad okna dialogowego. Po zaznaczeniu obiektu (lecz nie folderu) w polu przegldarki, jego ustawienia pojawi si w po prawej stronie okna dialogowego. Ustawienia tego obiektu pozostan po prawej stronie
Gdzie szuka innych Obiektw do ArchiCADa

Standardowa biblioteka dostarczona wraz z programem ArchiCAD zawiera setki przygotowanych standardowych obiektw. Korzystajc z Menedera bibliotek ArchiCADa moesz w kadej chwili zaadowa dodatkowe biblioteki lub pojedyncze obiekty. Graphisoft publikuje dodatkowe biblioteki o wyspecjalizowanej tematyce. Skonsultuj si ze swoim dystrybutorem ArchiCADa w kwestii dostpnoci dodatkowych bibliotek.
Szczegy, patrz Biblioteki na stronie 41.

336
Wirtualny Budynek
W internecie mona znale wiele stron powiconych Obiektom GDL, np. Object Depository (archicad-talk.graphisoft.com/object_depository.php) lub ObjectsOnLine (www.objectsonline.com). Strona internetowa firmy Graphisoft (www.graphisoft.com)zawiera baz odnonikw do tego typu stron. Ponadto dodatek GDL Web Control (www.graphisoft.com/products/archicad/object_technology/do wnloads) pozwala na podgld Obiektw GDL w przegldarce i ciganie ich wprost do projektu ArchiCADa. Wiele zewntrznych programw oraz dodatkw do ArchiCADa pozwala na tworzenie Obiektw GDL. Obiekty te opieraj si rwnie na skryptach GDL. Skonsultuj si ze swoim dystrybutorem ArchiCADa w kwestii dostpnoci tego typu oprogramowania. Biblioteki DXF s szeroko dostpne w brany CAD; maj zastosowanie w inynierii oraz projektowaniu architektonicznym. Wielu producentw oferuje symbole lub modele swoich produktw wanie w formacie DXF. ArchiCAD moe z atwoci importowa te biblioteki. Moesz korzysta z istniejcych elementw wewntrz ArchiCADa aby utworzy i zachowa wasne obiekty.
Wicej informacji na ten temat znajdziesz w dokumentacji do programu MaxonForm znajdujcej si w folderze Dokumentacja.
Wyszukiwanie elementu bibliotecznego

Uyj sekcji przegldarki w oknie dialogowym Ustawie Obiektu aby odnale potrzebny element biblioteczny. (Ta funkcja dostpna jest w oknie Ustawie dowolnego obiektu. okno, drzwi, wietlik itp.) Okna dialogowe Ustawie elementw bibliotecznych skadaj si z dwch czci: Po lewej znajduje si pole przegldarki pozwalajce na zlokalizowanie rczne lub poprzez funkcj wyszukiwania, elementw bibliotecznych zwizanych z aktywnym narzdziem i znajdujcych si w zaadowanych bibliotekach. Uwaga: Klikajc strzak znajdujc si w rodkowej kolumnie okna dialogowego ustawie, moesz ukry panel przegldarki. Dziki temu okno dialogowe zajmuje mniej miejsca na ekranie monitora. Po prawej stronie znajduj si panele z ustawieniami.
Wicej szczegw, patrz Graficzne tworzenie wasnych Obiektw na stronie 344. W przypadku, gdy aden z istniejcych elementw bibliotecznych nie odpowiada Twoim potrzebom, moesz utworzy wasne obiekty za pomoc jzyka skryptowego ArchiCADa: GDL (Geometric Description Language). Korzystajc z tego bardzo prostego rodowiska programowania bdziesz w stanie "napisa" kady element budynku w postaci elementu bibliotecznego.
Wicej szczegw, patrz Tworzenie Obiektw za pomoc skryptu GDL na stronie 348. Moesz rwnie modelowa obiekty w innych aplikacjach 3D. ArchiCAD otworzy kady model 3D utworzony w takich programach jak MaxonForm, Zoom lub Alias Wavefront. S to aplikacje umoliwiajce tworzenie dowolnych modeli 3D.
337
Wirtualny Budynek
Po zaznaczeniu elementu (lecz nie folderu) w polu przegldarki, jego ustawienia pojawi si w po prawej stronie okna dialogowego. Rozwijane pole w lewym grnym rogu okna dialogowego Ustawie obiektu pozwala na zmian aranacji panelu przegldarki pomidzy ukadem pionowym i poziomym. Trzy przyciski przedstawiaj rne wielkoci ikon obiektw wywietlanych w panelu przegldarki. Moesz wybra due ikony mae ikony oraz alfabetyczna lista penych nazw obiektw. Obszar przegldarki zawiera biblioteki zaadowane do ArchiCADa. W oknie dialogowym Ustawie obiektu z rozwijanej listy mona wybra sposb wyszukiwania podanego obiektu: Wybierz Widok folderu aby przeszukiwa foldery biblioteki. Wybierz Widok podtypu aby przeszukiwa podtypy obiektu.
Uwaga: Nazwy elementw bibliotecznych czsto zawieraj liczby. Moesz wykorzysta te liczby przy wyszukiwaniu obiektw.
2) Aby poprawi trafno wyszukiwania moesz skorzysta z

opcji menu Znajd wszystkie nazwy plikw, ktre: s identyczne ze sowem kluczowym zawieraj sowo kluczowe zaczynaj si od sowa kluczowego kocz si na sowie kluczowym
3) Wybierz bibliotek lub grup bibliotek z listy Szukaj w.

Na przykad, jeli chcesz odnale zestaw dostpnych okien montowanych przy progu, w polu Sowo kluczowe wpisz wyraenie "montowane przy progu".
4) Wcinij przycisk Znajd lub
Wicej informacji na temat podtypw, zobacz O Podtypach Obiektw GDL w Pomocy ArchiCADa. Moesz rozwin foldery obiektw lub podtypw klikajc znak plusa (lub znaczek strzaki w MacOS) obok nazwy folderu w panelu przegldarki. Wybierz Znajd Element biblioteczny aby zlokalizowa poszukiwany obiekt.
klawisz Enter, aby rozpocz wyszukiwanie.
5) Przegldnij wyniki wyszukiwania.

W naszym przykadzie, wywietlone zostan nastpujce okna montowane przy progu:
Procedura wyszukiwania elementw bibliotecznych

1) Wpisz sowo kluczowe w polu tekstowym.
Moesz uy znakw zastpczych: Uyj ? (znak zapytania) aby zastpi pojedynczy znak Uyj * (gwiazdka) aby zastpi dowolny acuch znakw Wyniki wyszukiwania zostan wywietlone w oknie Znalezione elementy biblioteczne.
338
Wirtualny Budynek
Wybierz wielko ikon aby wywietli wyniki wyszukiwania w jednym z trzech formatw, podobnie jak to miao miejsce w przypadku okna przegldarki. Kliknij dowolny element biblioteczny znajdujcy si w oknie Znalezione elementy biblioteczne aby przeglda lub edytowa jego parametry po prawej stronie. Pooenie elementw bibliotecznych w widoku folderu oraz podtypu znajduje si na dole okna. Edytowany obiekt pozostanie zaznaczony przy przeczaniu pomidzy widokiem folderu a widokiem podtypu.
Wspomaganie wstawiania
Przy wstawianiu elementu przy pomocy narzdzia Obiekt lub Lampa pojawi si obrys obiektu podajcy za ruchem kursora. Umoliwia to sprawdzenie czy aktywny jest podany punkt wstawiania Obiektu lub Lampy. Moesz wyczy wywietlanie tego obrysu (ramki) w oknie Opcje > rodowisko pracy > Wicej opcji. Wstawiajc Obiekt lub Lamp moesz skorzysta z numerycznego okrelenia pooenia, grawitacji, ograniczenia ruchu kursora lub siatki. Umoliwia to dopasowanie z du dokadnoci osprztu bd mebli do naronikw cian, a take odpowiednie rozmieszczanie wstawianych elementw wzgldem siebie.
Wstawienie Obiektu
Aby wstawi obiekt naley
1) Wybra odpowiednie narzdzie w Palecie narzdzi i klikajc

dwukrotnie jego ikon otworzy okno dialogowe jego ustawie.
Metody geometrii
W palecie Info dostpne s cztery metody geometrii suce wstawianiu Elementw bibliotecznych typu Obiekt i Lampa.
2) Przegldn dostpne foldery biblioteki w poszukiwaniu

podanego elementu.
3) Dopasowa domylne ustawienia parametrw wybranego

obiektu tak, by odpowiaday oczekiwaniom. Zewntrzny plik nie zostanie zmieniony w wyniku modyfikacji dokonanych w oknie dialogowym Ustawie odpowiedniego narzdzia Obiektu (Lampy, Drzwi, etc.) Ortogonalna metoda wstawiania automatycznie umieszcza Element biblioteczny wyrwnujc go do siatki ortogonalnej, chyba e przed wstawieniem w oknie dialogowym Ustawie zostaa wprowadzona jaka warto kta obrotu elementu bibliotecznego. Aby umieci Obrcony Element biblioteczny, naley wskaza punkt odniesienia (obrotu), a nastpnie za pomoc pojawiajcej si pogrubionej linii okreli wektor obrotu. Przy okrelaniu pooenia tej linii mona korzysta z metod dostpnych przy konstruowaniu zwyczajnych elementw rysunkowych, jak rwnie z ogranicze ruchu kursora. Przektniowa metoda wstawiania dziaa podobnie jak metoda prostoktna uywana przy wieloktnych elementach rysunkowych bd konstrukcyjnych.
4) Wskaza klikniciem miejsce wstawienia skonfigurowanej

kopii obiektu.
Punkt wstawienia
W oknie dialogowym Ustawie Obiektu w panelu Podgld i Pooenie mona wybra, ktry z punktw aktywnych ma zosta punktem wstawiania. Przed wstawieniem Obiektu, bd Lampy upewnij si, e wybrany zosta odpowiedni punkt wstawienia. Szczegy, patrz Panel Podgld i pooenie (narzdzie Obiekt/Lampa) w Pomocy ArchiCADa.
339
Wirtualny Budynek
Metoda Przektniowa Obrcona dziaa podobnie jak metoda prostoktna obrcona dostpna dla cian, stropw, etc.
Dwie ostatnie metody pozwalaj zdefiniowa graficznie parametry A i B (dugo i szeroko) Obiektu lub Lampy . (W przypadku wikszoci obiektw, parametry reprezentuj Dugo i Szeroko obiektu na Rzucie). Dwie ostatnie metody s dostpne tylko wtedy, gdy Obiekt GDL moe by dowolnie rozcigany; wymiary niektrych obiektw mog by zablokowane lub zmienia si tylko proporcjonalnie Rezultaty tego dziaania zale rwnie od wybranego punktu wstawienia. Jeeli zaznaczony jest punkt znajdujcy si w rogu obiektu, moesz graficznie okreli zarwno parametr A jak i B. Jeeli aktywny jest punkt lecy na jednym z bokw obiektu, tylko jeden wymiar moe by zdefiniowany graficznie natomiast drugi przyjmie warto ustalon w oknie dialogowym Ustawie. Natomiast w przypadku wyboru punktu aktywnego znajdujcego si wewntrz obrysu obiektu, aden z wymiarw nie bdzie mg by zdefiniowany graficznie a obiekt zostanie umieszczony tak jak przy metodzie ortogonalnej lub obrconej.
W panelu Ustawienia obiektu w rzucie i przekroju, funkcja Poka na kondygnacji (jeli jest dostpna) pozwala kontrolowa wywietlanie obiektw na rnych kondygnacjach. tylko na wasnej kondygnacji, lub jako kontur rwnie na pozostaych kondygnacjach. Szczegy, patrz Kontrolowanie wywietlania elementw na poszczeglnych kondygnacjach (Poka na Kondygnacjach) na stronie 171. Roliny, Ludzie i Pojazdy znajduj si zarwno w folderze Elementy 2D jak i w Wizualizacji. Ludzie i Roliny z folderu Elementy 2D ukazane s w widoku bocznym i powinny by umieszczane w oknach Przekroju/Elewacji/R. Korzystanie z tych uproszczonych wersji pozwala na zaoszczdzenie czasu. Pojazdy rwnie s elementami 2D lecz posiadaj wicej dostpnych widokw, widok z gry dla Rzutu oraz widok z boku, frontu i/lub z tyu dla Przekroju/Elewacji. Przecznik w panelu Parametrw pozwala na wybranie podanego widoku. Odpowiedniki tych elementw znajdujce si w folderze Wizualizacja s penymi obiektami 3D przeznaczonymi do wywietlania w Oknie 3D a zwaszcza do wizualizacji. Folder Wizualizacja zawiera rwnie zestaw elementw rysunkowych uywanych jako ta. Wywietlane s jako proste wypenienia w widokach z wczonym trybem Kolorowanie, a w caoci pojawiaj si dopiero w wizualizacji. Jeeli umiecisz i uaktywnisz w widoku 3D Kamer, obiekty te bd zawsze zwrcone prostopadle do osi widokowej Kamery tak, aby unikn znieksztace obrazkw.
Wywietlanie Obiektw w rnych Widokach

Obiekt moe by wstawiony zarwno na Rzucie jak i w Oknie 3D. Istnieje rwnie moliwo wstawienia Symbolu 2D Obiektu w oknie Przekroju/Elewacji/R lub Detalu/Obszaru 2D. Pamitaj, e wiele elementw 2D posiada dodatkowe Symbole 2D bocznych widokw. Wiele Obiektw jest rnie wywietlana w widokach 2D i 3D. Na Rzucie, stopie uszczegowienia obiektw zaleny jest od skali ustawianej w menu Dokument > Skala rzutu. Przed wstawieniem Obiektu wybierz odpowiedni widok w panelu Podgld i Pooenie. Generowanie widoku 3D bardziej skomplikowanych Obiektw z wczonym trybem szczegowej siatki moe zabiera wicej czasu. Dobrym przykadem takiej sytuacji s realistycznie wymodelowane drzewa, ktre skadaj si z bardzo wielu powierzchni. W standardowej Bibliotece ArchiCADa moesz odnale rne wersje tych samych obiektw.
Zaznaczanie wstawionych Obiektw

Inaczej ni to ma miejsce w przypadku cian lub innych elementw konstrukcyjnych, kursor przykleja si tylko do zdefiniowanych punktw aktywnych symbolu obiektu. Obiekty mog by umieszczane, zaznaczane lub dopasowywane do innych elementw tylko poprzez te punkty. (Moesz jednak zaznaczy obiekt klikajc jego powierzchni pod warunkiem, e aktywny jest tryb Szybkiego Zaznaczania w palecie Info Narzdzia Strzaka.)
340
Wirtualny Budynek
Rozciganie Obiektw
Obiekty, rwnie drzwi i okna, mona rozciga za punkty aktywne, pod warunkiem, e zostay odpowiednio skonfigurowane, czyli, e znajduj si na krawdziach bd wierzchokach symbolu 2D danego elementu. Inne punkty aktywne nie mog by uywane do rozcigania elementw. Aby to sprawdzi naley zaznaczy Obiekty tak, aby zostay wywietlone jego punkty aktywne. W celu rozcignicia Obiektu w oparciu o jego wierzchoki bd krawdzie moesz uy polecenia Rozcignicie lub odpowiedniej ikony z Palety pomocniczej
Dostosowywanie Parametrw Obiektw

Wystpowanie panelu Parametrw w oknie dialogowym Ustawie narzdzia jest cech wspln wszystkich narzdzi Obiektw (Drzwi, Okien, Obiektw, Zakocze cian, wietlikw, Lamp oraz Schodw). Moesz modyfikowa wiele z tych parametrw jeszcze przed wstawieniem obiektu. Mona take wybiera Obiekty ju znajdujce si w projekcie i edytowa ich parametry. Szczegy dotyczce przenoszenia zmodyfikowanych parametrw na inne obiekty mona znale w Przenoszenie Ustawie pomidzy Obiektami na stronie 342. Podstawowe parametry kadego obiektu to Dugo I Szeroko, nazwane A i B na licie parametrw. Na przykad Ustawienie rnych wartoci A i B dla okrgego stou (St okrgy 1 ze standardowej biblioteki ArchiCADa) sprawi, e w projekcie zostanie umieszczony st eliptyczny. Mona dostosowywa rwnie inne parametry wymiarw. W przypadku wybranego stou obejmuje to jego wysoko, grubo blatu oraz wysoko i grubo ramy poniej blatu.
Zwr uwag, e rozcigane s parametry A i B symbolu a nie wymiary prostokta ograniczajcego ten symbol. Uywajc parametrycznego Skryptu 2D mona atwo utworzy Obiekt, w ktrym wymiary symbolu nie bd odpowiaday parametrom A i B. Jeeli utworzysz taki Obiekt upewnij si, e dodae punkty aktywne na wierzchokach prostokta o bokach A i B. W przeciwnym razie nie bdziesz mg rozciga/kurczy utworzonego obiektu. Zobacz take Edycja Graficzna z uyciem Punktw Aktywnych na stronie 343.
Niektre parametry obiektu wpywaj wzajemnie na swoje wartoci. W przytoczonym przykadzie ilo ng eliptycznego stou wynosi 4 i nie moe zosta zmieniona. Parametr Ilo ng jest nieaktywny.
341
Wirtualny Budynek
Jednake gdy st bdzie okrgy parametr ten staje si aktywny i moemy wybra pomidzy stoem z jedn, trzema bd czterema nogami.
Przenoszenie Ustawie pomidzy Obiektami

Jeeli dokonujesz edycji jakiego parametru w panelu Parametry na przykad, zmiana szerokoci i wysokoci okna - modyfikacje te zostan wprowadzone do obiektu dopiero po wciniciu przycisku OK zamykajcego okno dialogowe. Moesz wwczas wstawi Obiekt ze zmienionymi parametrami do projektu.
Ilo ng moe mie wpyw dostpne ich typy. Ustawienia te mog by dokonane zarwno w polu rozwijanym listy Parametrw jak i w panelu Typy ng w oknie dialogowym Ustawie obiektu.
Gdy zaznaczysz inny obiekt - na przykad zmieniajc Okno Rozwierane na Przesuwne - wszystkie zmiany parametrw Okna Rozwieranego zostan utracone i powrc do swoich ustawie domylnych. Jednake istnieje sposb na przeniesienie ustawionych wartoci parametrw na nowy obiekt: przytrzymaj kombinacj klawiszy Ctrl+Alt (MacOS: Cmd+Opt) klikajc na inny obiekt.
Wikszo parametrw ma wpyw na wygld obiektu w widoku 3D, jednake w szczeglnych przypadkach parametry zmieniaj wygld obiektu tylko w oknie Rzutu. Pole Minimalny odstp (dostpne przy wielu Obiektach ze standardowej Biblioteki ArchiCADa) dodaj zakrelony obszar do Symbolu 2D obiektu. Obszar ten reprezentuje stref, w ktrej nie mog znale si inne obiekty. Moliwe jest dostosowanie nawet niewielkich szczegw obiektu. W przypadku Okna rozwieranego W1 mona wybra sposb jego podziau szprosami na mniejsze powierzchnie.
Ksztat kursora zmieni si w strzykawk, informujc, e parametry dotychczas edytowanego obiektu zostan przeniesione na nowy obiekt.
342
Wirtualny Budynek
Edycja Graficzna z uyciem Punktw Aktywnych

W zalenoci od rodzaju skryptu, Obiekty GDL mog posiada modyfikowalne punkty aktywne (punkty zaznaczania). Punkt aktywny Obiektu GDL ma ksztat rombu. Jeeli zaznaczysz obiekt, ktry posiada takie punkty, moesz (wybierajc z palety pomocniczej odpowiedni ikon) rozcign go lub przesun. Kliknicie modyfikowalnego punktu aktywnego spowoduje pojawienie si Podrcznych wsprzdnych wywietlajcych dostpne parametry. Wcinij klawisz Tab aby zmieni warto parametru. Kolor modyfikowalnych punktw aktywnych moe zosta ustawiony w oknie Opcje > rodowisko pracy > Zaznaczanie i info o elemencie.
Omawiane punkty aktywne oraz uruchamiana za ich porednictwem paleta s take dostpne w Oknie 3D. Na kolejnej ilustracji wida, e wybrane musi by polecenie Przesu z palety pomocniczej aby uaktywni parametr Szerokoci skrzyda. Uwaga: Punkty aktywne w ksztacie rombu pojawiaj si tylko w przypadku opcji, ktre mog by wywietlane w Podrcznych wsprzdnych. Oznacza to, e punktom tego typu nie musz by przypisane adne inne funkcje.
Utwrz Obiekt aty

Polecenie Dokument > Dodatkowe narzdzia > Utwrz at, umoliwia zachowanie zawartoci Obszaru zaznaczania jako parametryczny element biblioteczny 2D. Dziki tej funkcji mona stworzy zestaw powtarzajcych si czsto elementw, a nastpnie wstawia je do okna Rzutu lub okien Przekrojw w celu zaoszczdzenia czasu. Aby utworzy at, zdefiniuj Obszar Zaznaczenie w oknie, a nastpnie wybierz polecenie Dokument > Dodatkowe narzdzia > Utwrz at. W oknie dialogowym ,ktre si pojawi bdziesz mg okreli pooenie i nazw utworzonego elementu.
Punkty aktywne w ksztacie rombu informuj rwnie, e dany parametr moe by zmodyfikowany w Podrcznych wsprzdnych, a take graficznie poprzez ten wanie punkt (pod warunkiem, e wybrana zostaa odpowiednia opcja w palecie pomocniczej). Na ilustracji poniej przedstawiono, Podrczne wsprzdne wywietlajce "Szeroko skrzyda", gdy wybrane jest polecenie Rozcignij z palety pomocniczej.
343
Wirtualny Budynek
Zaznaczenie opcji Wklej at teraz pozwoli na wstawienie elementu zaraz po jego zachowaniu. Uwaga: Obiekty utworzone t metod bd parametryczne (ich parametry okrelone bd na podstawie wzorcw znajdujcych si w Bibliotece ArchiCADa). Jeeli w zaadowanych bibliotekach brakuje tego wzorca, mona nadal zapisywa aty, jednak nie bd one posiaday adnych definiowalnych parametrw. Jeeli ArchiCAD nie znajdzie Wzoru at, zostaniesz o tym poinformowany i bdziesz mg wykona lub anulowa operacj.
Przykad okna gotyckiego wymodelowanego za pomoc stropw i dachw.
Zapisywanie Elementw Bibliotecznych z pliku Projektu

Rysunki 2D oraz modele 3D utworzone przy pomocy narzdzi ArchiCADa mog by zachowane jako elementy biblioteczne. Uytkownik programu ArchiCAD nie musi zna skadni GDL, eby tworzy takie elementy. Obiekty utworzone t metod mog zosta zapisane w postaci "Modyfikowalnego skryptu 3D" lub "Niemodyfikowalnych danych binarnych". Uytkownicy mog modyfikowa skrypty modyfikowalnych obiektw, a nawet dodawa im nowe funkcje i parametry dziki skryptom GDL. Kade narzdzie ArchiCADa posiada odpowiadajce mu polecenia w GDL wykorzystywane przy okrelaniu wygldy obiektu w 2D i 3D. Elementy projektu mog zosta zapisane jako obiekty, okna lub drzwi. Dziki temu bd pniej dostpne poprzez okna dialogowe Ustawie odpowiednio obiektu/okna/drzwi.
Graficzne tworzenie wasnych Obiektw

Jeeli nie moesz w dostpnych bibliotekach znale obiektu, ktry najlepiej odpowiadaby Twoim potrzebom, moesz utworzy wasny obiekt. Nie bdzie Ci do tego potrzebna adna wiedza programistyczna; istnieje bowiem kilka technik tworzenia obiektw wykorzystujcych do tego dostpne narzdzia ArchiCADa i traktujce elementy konstrukcyjne jak zwyczajne bryy (bez wzgldu na ich oryginalne przeznaczenie).
344
Wirtualny Budynek
Aby pozna szczegy na temat jak zachowywa elementy biblioteczne: Zapisywanie Symboli 2D w postaci Elementw Bibliotecznych na stronie 345 i Zapisywanie Modeli 3D w postaci Obiektw na stronie 345.
Zapisywanie Symboli 2D w postaci Elementw Bibliotecznych

Narysuj symbol 2D w oknie Rzutu korzystajc z narzdzi rysunkowych (Linii, Tekstu, Wypenienia, itp.). Postaraj si narysowa go moliwie blisko Pocztku ukadu. Wstaw punkty aktywne w kade miejsce, na ktre ma pniej reagowa kursor myszki. Zaznacz wszystkie utworzone elementy. Zachowaj obiekt wybierajc polecenie z menu Plik > Biblioteki i Obiekty > Zapisz zaznaczone jako. Nazwij nowy obiekt i wska miejsce na dysku gdzie ma zosta zapisany. (Uyj rozwijanego przycisku Przejd do biblioteki aby szybko odnale bibliotek, w ktrej chcesz zapisa obiekt. Jeeli nie zaadowano adnych bibliotek, przycisk ten pdzi pusty.) Wstaw go do projektu za pomoc narzdzia Obiekt. Zwr uwag, e utworzony obiekt moe by rozcigany jednake jeli modyfikacja taka nie jest oparta o parametry okrelone w skrypcie, obiekt bdzie dodatkowo znieksztacony. Jeeli chciaby pniej zmodyfikowa zachowany obiekt, zaznacz go i wybierz polecenie z menu Plik > Biblioteki i Obiekty > Otwrz obiekt.
Zapisywanie Modeli 3D w postaci Obiektw

Utwrz model 3D w projekcie korzystajc z narzdzi projektowych (strop, ciana, siatka, dach, itp.). Na przykad, narysuj st, ktrego blat utworzony jest narzdziem Strop natomiast nogi narzdziem Sup. Postaraj si narysowa go moliwie blisko Pocztku ukadu projektu. Zaznacz narysowane elementy i otwrz okno 3D. W oknie dialogowym Widok > Tryby i Parametry Widoku 3D > Parametry widoku 3D, ustaw widok 3D, ktry bdzie "widokiem z gry" utworzonego elementu bibliotecznego. ArchiCAD automatycznie obrci element biblioteczny zgodnie z tymi ustawieniami. Jeeli twj model stoi na Rzucie (jak st na poniszej ilustracji) uyj nastpujcych ustawie: Widok z gry, Azymut=270. Jeeli model ley na boku (obiekt krzesa poniej) ustaw: Widok z boku, Azymut=90. Jeli nie chcesz aby w Symbolu 2D obiektu znajdoway si wszystkie linie, wybierz tryb Ukrywanie linii lub Kolorowanie.
345
Wirtualny Budynek
Zachowaj obiekt wybierajc polecenie z menu Plik > Biblioteki i Obiekty > Zapisz Model 3D jako. Nadaj nazw nowemu obiektowi i wska miejsce na dysku, gdzie ma zosta zapisany. W oknie Zachowaj jako Element biblioteczny wybierz odpowiadajc Ci opcj zapisu. Wybierz Zachowaj jako obiekt. Jeeli zaznaczysz pole Usu zbdne linie, z Symbolu 2D zostan usunite nakadajce si linie. Jeeli bdziesz chcia w przyszoci edytowa utworzony teraz obiekt, wybierz opcj Modyfikowalny Skrypt GDL. Wstaw element biblioteczny za pomoc narzdzia Obiekt. Zwr uwag, e utworzony obiekt moe by rozcigany jednake jeli modyfikacja taka nie jest oparta o parametry okrelone w skrypcie, obiekt bdzie dodatkowo znieksztacony. Jeeli chciaby pniej zmodyfikowa zachowany obiekt, zaznacz go i wybierz polecenie z menu Plik > Biblioteki i Obiekty > Otwrz obiekt.
Zapisywanie Prostoktnych Drzwi i Okien z pliku projektu

Utwrz model okna lub drzwi wykorzystujc do tego narzdzia projektowe (strop, ciana, siatka, itp.). Model musi znajdowa si na poziomie zero. Dolna paszczyzna narysowanych elementw (bdca na poziomie zero) bdzie zewntrzn stron drzwi lub okna. ArchiCAD automatycznie obrci powstay obiekt o 90 stopni i utworzy otwr w cianie, w ktr bdzie wstawiany. Na przykad, dolna powierzchnia stropu (na poziomie zero) bdzie zewntrzn powierzchni ramy okna pokrywajc si z licem ciany, natomiast grubo stropu bdzie odpowiadaa gruboci ramy .
Wicej informacji na ten temat, zobacz rozdzia Drzwi i Okna Podrcznika GDL (plik PDF znajdujcy si w folderze ArchiCAD > Dokumentacja lub w menu Pomoc ArchiCADa). Zaznacz narysowane elementy i otwrz okno 3D. Moesz uy dowolnych ustawie widoku. Zachowaj obiekt wybierajc polecenie z menu Plik > Biblioteki i Obiekty > Zapisz Model 3D jako. Nadaj nazw nowemu obiektowi i wska miejsce na dysku, gdzie ma zosta zapisany.
346
Wirtualny Budynek
W oknie Zachowaj jako Element biblioteczny wybierz odpowiadajc Ci opcj zapisu. Wybierz opcj Zachowaj jako Okno lub Zachowaj jako Drzwi Jeeli zaznaczysz pole Usu zbdne linie, z Symbolu 2D zostan usunite nakadajce si linie. Jeeli bdziesz chcia w przyszoci edytowa utworzony teraz obiekt, wybierz opcj Modyfikowalny Skrypt GDL. Teraz moesz wstawi utworzone okno lub drzwi do projektu za pomoc narzdzia okno/drzwi. Zwr uwag, e utworzony obiekt moe by rozcigany jednake jeli modyfikacja taka nie jest oparta o parametry okrelone w skrypcie, obiekt bdzie dodatkowo znieksztacony. Jeeli chciaby pniej zmodyfikowa zachowany obiekt, zaznacz go i wybierz polecenie z menu Plik > Biblioteki i Obiekty > Otwrz obiekt.
Zaznacz ten strop/dach i otwrz jego okno dialogowe Ustawie. Otwrz panel Tworzenie List i etykiet i w polu ID wpisz Wallhole jeeli chcesz aby powsta otwr lub Wallniche jeeli chcesz aby w cianie powstaa wnka.
Dalej procedura jest identyczna jak przy tworzeniu prostoktnego okna/drzwi. Moesz utworzy otwr lub wnk w cianie o dowolnym ksztacie rysujc jego kontur stropem lub dachem i w polu ID wpisujc odpowiednio: Wallhole lub Wallniche. Stropy lub dachy posiadajce taki identyfikator nie bd traktowane jako czci okna, lecz jako otwory lub nisze (wnki) w cianie, w ktr zostan wstawione. Wallhole oraz Wallniche s poleceniami GDL uywanymi do tworzenia otworw lub wnk w cianie. Moesz czy wiele stropw i dachw aby tworzy skomplikowane otwory lub wnki. Wykorzystujc dachy zamiast stropw moesz definiowa wnki o nieprostopadych ktach krawdzi. Uwaga: Jeeli korzystasz z pojedynczego stropu do tworzenia otworu lub wnki upewnij si, e znajduje si on powyej poziomu zero. (Domylnie grna powierzchnia stropu znajduje si na poziomie zero, co oznacza, e taki strop nie spowoduje wycicia otworu.)
Zapisywanie Drzwi i Okien o dowolnym ksztacie z pliku projektu

Metoda ta jest bardzo podobna jak w przypadku prostoktnych okien i drzwi. Jedyna rnica pojawia si podczas rysowania modelu na Rzucie: Narysuj model 3D drzwi lub okna o dowolnym ksztacie jak we wczeniejszym przykadzie. Wstaw element stropu lub dachu, ktrego kontur pokrywa si z konturem otworu w cianie.
347
Wirtualny Budynek
Wicej szczegw, patrz:

Firma Graphisoft wydaa opracowanie Introduction to Object Making (Wprowadzenie do tworzenia Obiektw) napisane przez eksperta w dziedzinie programowania GDL Davida Nicholson-Cole, powicone tworzeniu Obiektw GDL (na razie opracowanie dostpne jest tylko w jzyku angielskim).
generowany na podstawie skryptu 3D, ktry uwzgldnia parametry wybrane przez uytkownika. Tworzenie skryptw GDL nie ogranicza si tylko do geometrii; moesz tworzy elementy zawierajce wiele przydatnych atrybutw takich jak koszt, dostpno czy materia powierzchni. Wicej informacji na temat jak projekty ArchiCAD radz sobie z wasnymi parametrami importowanych obiektw GDL, zobacz Parametry uytkownika Obiektw GDL na stronie 41. Niektre obiekty GDL nie zawieraj adnych danych geometrycznych. Na przykad makra s plikami tekstowymi, do ktrych mog odwoywa si inne obiekty, dziki czemu nie trzeba umieszcza identycznego skryptu we wszystkich plikach obiektw. Z kolei Obiekty cech zawieraj tylko dane opisowe, ktre su do oblicze ilociowych elementw. Aby zmodyfikowa obiekt ju znajdujcy si na Rzucie, zaznacz go i wybierz polecenie Plik > Biblioteki i Obiekty > Otwrz obiekt. Pojawi si Gwne okno Obiektu GDL. Podobnie w sytuacji obiektu znajdujcego si w bibliotece, wybierz Plik > Biblioteki i Obiekty > Otwrz obiekt, wyszukaj w oknie folderw Obiekt GDL, ktry chcesz edytowa i zaznacz go.
Tworzenie Obiektw za pomoc skryptu GDL

Jeeli sposoby opisane powyej okazuj si by niewystarczajce dla Twoich potrzeb, lub jeli chcesz utworzy Elementy biblioteczne, ktrych waciwoci byyby kontrolowane poprzez dodatkowe parametry, ArchiCAD pozwala na skorzystanie z moliwoci jakie daj skrypty GDL. Podczas edycji Obiektw GDL przydatny moe okaza si pasek narzdzi Edytuj Elementy biblioteczne GDL (Okna > Paski narzdzi > Edytuj Elementy biblioteczne GDL) zawierajcy najczciej uywane polecenia. Moesz doda te polecenia do struktury menu ArchiCADa korzystajc z okna dialogowego rodowiska pracy. Tworzenie nowych obiektw i modyfikowanie ju istniejcych odbywa si w tym samym rodowisku: w Gwnym oknie Obiektu GDL. Za pomoc opcji w tym oknie mona dodawa i edytowa Parametry, Komponenty, Deskryptory, Skrypty oraz Symbol 2D dla obiektu GDL. Wicej szczegw, patrz Gwne okno GDL w Pomocy ArchiCADa. Kady obiekt GDL moe zawiera skalowalny symbol reprezentujcy obiekt w widoku rzutu, zestaw parametrw definiujcych moliwe warianty obiektu, a take skrypt 3D, opisujcy zoon geometri obiektu. Widok 3D obiektu GDL jest
Aby wywietli tylko te elementy, ktre nale do jednej z zaadowanych bibliotek, naley klikn strzak obok napisu
348
Wirtualny Budynek
Przejd do biblioteki i wybra dan bibliotek. (Jeeli nie zaadowano adnych bibliotek, przycisk ten bdzie pusty.) Za pomoc listy rozwijanej Pliki typu mona wywietla obiekty GDL wedug formatu pliku. Po wybraniu pliku kliknij przycisk Otwrz. Pojawi si Gwne okno wybranego Obiektu GDL. Polecenia i funkcje Gwnego okna pozwalaj na edycj otworzonego obiektu. W tym przypadku modyfikujesz plik zewntrzny a nie jego kopi, a zatem wszelkie zmiany ktrych dokonasz bd miay wpyw na wszystkie kopie tego Obiektu GDL umiejscowione w Projekcie z wyjtkiem wartoci ich parametrw. Wybranie polecenia Zachowaj, gdy aktywne jest okno Obiektu GDL, spowoduje zachowanie tego Obiektu; Projekt pozostanie nienaruszony.
1) Korzystajc z elementw konstrukcyjnych
Wicej szczegw, patrz:

GDL Reference Guide (zobacz wersj PDF w folderze ArchiCAD > Dokumentacja lub w menu Pomoc ArchiCADa) przyblia proces tworzenia wasnych obiektw za pomoc jzyka skryptowego GDL w ArchiCADzie.
Wasne komponenty
W ArchiCADzie istnieje moliwo zapisania elementw utworzonych na Rzucie w postaci plikw GSM i wykorzystania ich jako komponenty dla istniejcych Elementw bibliotecznych GDL. Na przykad, eby stworzy wasne skrzydo drzwi i zachowa je w postaci Wasnego Komponentu, moesz utworzy strop, ktry moe zosta nastpnie zapisany w postaci Wasnego Panelu Drzwiowego. Wszystkie Drzwi, ktre wykorzystuj komponent typu Panel drzwiowy (tzn. maj taki parametr w swojej licie parametrw) bd mogy wykorzystywa nowoutworzone skrzydo jako wasne. Moesz tworzy komponenty dla wszystkich typw elementw GDL (Okien/Drzwi/Obiektw, itd.), co znacznie rozszerza zakres opcji dostpnych w bibliotece. Powiedzmy, e w bibliotece masz zwyke drzwi (np. D1 12.gsm) i chciaby utworzy nowe skrzydo do tych drzwi. Aby to zrobi wykonaj ponisze instrukcje:
AchiCADa (np. stropw), utwrz na Rzucie skrzydo drzwi. W przypadku wasnych paneli (skrzyde) okien/drzwi, to co rysujesz w paszczynie X-Y, w elemencie bibliotecznym zostanie obrcone o 90 stopni wzdu osi X (jak to zostao opisane w GDL Reference Guide). Zasada ta nie obowizuje dla innych komponentw.
2) Zaznacz narysowany element i wybierz

polecenie Plik > Biblioteki i Obiekty > Zachowaj wasny komponent.
349
Wirtualny Budynek
3) Jeli nie zaznaczono
adnego elementu, wywietli si komunikat o to proszcy.
Uwaga: Jeeli zapisae komponent w Bibliotece ArchiCADa 12, nie jest konieczne przeadowywanie bibliotek.
4) Pojawi si okno
dialogowe umoliwiajce wybranie typu komponentu.
Dodatkowo, oprcz Wasnego panelu drzwiowego i okiennego, moesz wybra: Wasny komponent wyposaenia DO, aby zapisa obiekt klamki. Wasny komponent obiektu, aby zapisa drzwiczki szafek kuchennych. Wasny Panel CW, aby wstawi wasny panel do przegrody strukturalnej. Zwr uwag, e jeeli wybierzesz inny typ komponentu, obiekt pojawi si w innej lokalizacji, odpowiadajcej wybranemu typowi.
5) Wybierz lokalizacj i nazwij nowoutworzony plik.
7) W oknie dialogowym Ustawie drzwi wybierz w parametrze
Nazwa wasnego panelu utworzony komponent (jeeli jest on jedynym zdefiniowanym komponentem, zostanie wybrany domylnie). Ustaw parametr Rodzaj skrzyda drzwi na Panel wasny. Nastpnie wcinij OK aby zatwierdzi zmiany.
6) Zachowany obiekt stanie si czci istniejcej biblioteki.
Bdzie dostpny jako Wasny Komponent po przeadowaniu bibliotek.

350
Wirtualny Budynek
Uwagi: Obojtne jest pooenie na Rzucie elementu, z ktrego utworzono Wasny komponent. ArchiCAD automatycznie umieci go w odpowiedniej lokalizacji w bibliotece. Jeeli bdzie to konieczne, ArchiCAD automatycznie dopasuje wielko zastosowanego komponentu. Na przykad, moesz utworzy Komponent panelu drzwiowego o wymiarach 100 x 200 cm. Jeeli drzwi, do ktrych go uyjesz maj wymiary 80 x 200 cm, w tym framuga o szerokoci 5 cm, skrzydo (panel) drzwi zostanie zmniejszone do wymiarw 70 x 195 cm. Program proporcjonalnie rozcignie lub skrci komponent tak, by pasowa do wymiarw obiektu. Powiniene ustawi wszystkie atrybuty Wasnego komponentu (Piro, Materia) przed jego zachowaniem. Ustawienia te bd zastosowane podczas pniejszego uywania komponentu w projekcie.
Nowe skrzydo zostanie umieszczone w wybranych drzwiach.
Dedykowane Narzdzia Obiektowe Drzwi, Okna, wietliki, Zakoczenia ciany, Schody

Drzwi/Okna
Uycie i specyfika Okien i Drzwi s bardzo podobne, dlatego zostan opisane razem. Okna i Drzwi ArchiCADa symuluj wygld i sposb dziaania rzeczywistych okien i drzwi. S one zawsze wstawiane do cian.
351
Wirtualny Budynek
Rozwijana lista Reprezentacja na rzucie zawiera dwie opcje symboli: Symbol i Wszystko jako Pozawidokowe. Symbol: wywietlany bdzie standardowy symbol wybranego obiektu. Wszystko jako Pozawidokowe: cakowity obrys elementu wywietlony jest za pomoc linii pozawidokowych.
Jednake, w przypadku cian pochyych, moesz ustawi bardziej realistyczne wywietlanie przekroju okna: wybierz opcje Rzut lub Rzut i Pozawidokowe, aby zobaczy wszystkie elementy okna w pochyej cianie. Drzwi i Okna wycinaj w cianach otwory dziki czemu wizualizacje 3D nabieraj wikszej dokadnoci i realizmu. Tafle szka reprezentowane s przez bryy, dziki czemu zapewniaj krycie przy standardowych (np. linearnych) elewacjach. Natomiast dziki materiaowi Szko, ktry przepuszcza wiato, w Fotoprezentacjach moliwe jest obserwowanie elementw znajdujcych si po przeciwnej stronie. Opis Geometrii Okna lub Drzwi jest zawarty w skryptach poszczeglnych Elementw bibliotecznych. Podczas gdy podstawowe typy Drzwi i Okien pozostawiaj duo swobody w ksztatowaniu ich parametrw takich jak wymiary i ksztat, obiekty reprezentujce rzeczywiste produkty rnych producentw mog by modyfikowane tylko w ograniczonym stopniu. Rzut: wywietla powierzchni przecicia elementu oraz fragment znajdujcy si poniej. Rzut i Pozawidokowe: wywietla przekrojony fragment obiektu, a take wszystko co znajduje si ponad paszczyzn cicia Rzutu.
W zalenoci od skryptu Elementu bibliotecznego (zobacz opcje parametrw), moliwy jest rny poziom detalu zalenie od Skali rzutu. Sekcja Opcje wywietlania Drzwi/Okien znajdujca si w oknie dialogowym Dokument > Ustaw Widok modelu > Opcje wywietlania Modelu pozwalaj okreli, czy wywietlany ma by cay obiekt, jego kontur czy tylko pusty otwr, a take czy widoczne bd wymiarowania i Znaczniki. Szczegy, patrz Opcje wywietlania Modelu dla Elementw konstrukcyjnych w Pomocy ArchiCADa.
Wywietlanie Drzwi/Okien na Rzucie

Na Rzucie Drzwi i Okna s domylnie wywietlane za pomoc standardowych symboli. Atrybuty wywietlania Drzwi/Okien mona ustawi w panelu Rzut i przekrj okna dialogowego Ustawie drzwi/okna. Zobacz Panel Rzut i Przekrj (narzdzie Drzwi/Okno) w Pomocy ArchiCADa.
Okrelanie paszczyzny Okien/Drzwi w cianach pochyych i opartych o Profil

Okna i Drzwi mog by rwnie wstawiane w ciany wieloktne, zoone oraz pochye. Mog by dopasowane do kta pochylenia ciany dziki odpowiedniej funkcji znajdujcej si w panelu Parametry okna dialogowego Ustawie Drzwi/Okna.
352
Wirtualny Budynek
Jeeli twj projekt zawiera ciany pochye, uyj funkcji Paszczyzna otworu (zakadka Podgld i Pooenie) aby pochyli otwory zgodnie ze cian lub pozostawi je pionowe. Zobacz Panel Podgld i pooenie (narzdzie Drzwi/Okno) w Pomocy ArchiCADa. Zgodnie ze cian: paszczyzna Okna/Drzwi bdzie pochylona zgodnie z ktem pochylenia ciany. W cianach pochyych, paszczyzna Okien/Drzwi ma ten sam kt pochylenia co ciana. W przypadku cian dwustronnie pochyych, kt pochylenie Okien/Drzwi odpowiada ktowi pochylenia powierzchni ciany do ktrej zostay one wstawione. W zwizku z tym, jeeli przeniesiesz Okno/Drzwi na przeciwn stron ciany, kt pochylenia zostanie odpowiednio zmieniony. Pionowo: paszczyzna Okna/Drzwi bdzie pionowa niezalenie od rodzaju ciany do ktrej zostanie ono wstawione.
Blokowanie wysokoci parapetu lub nadproa

Uyj opcji w panelu Podgld i pooenie aby okreli szeroko i wysoko okna/drzwi. Zobacz Panel Podgld i pooenie (narzdzie Drzwi/Okno) w Pomocy ArchiCADa. Za kadym razem gdy zmieniasz ktry z tych wymiarw, wpywa to na pooenie parapetu (odlego pomidzy podog a doln krawdzi okna) oraz nadproa (odlego pomidzy podog a grn krawdzi okna). Poziomem podogi moe by, w zalenoci od potrzeb, dolna krawd ciany lub wzniesienie wybranej kondygnacji. W panelu Podgld i pooenie rozwijane menu Punkt wstawienia w pionie pozwala na wybranie jednego ze sposobw okrelania wzniesienia Okna/Drzwi.
W cianach opartych o Profil pochylenie paszczyzny Okien/Drzwi jest okrelane w Menederze Profili: uyj warstwy Linie odniesienia w panelu Warstwy elementu, aby okreli kt pochylenia dla paszczyzn wstawianych Okien/Drzwi. Szczegy, patrz Wstaw cian/Sup/Belk o Zoonym Profilu na stronie 254. Parapet ponad podstaw ciany: jest to domylna metoda. Parapet ponad kondygnacj 0 (Biece kondygnacj): wzniesienie parapetu bdzie liczone wzgldem poziomu biecej kondygnacji. Aby wybra inn kondygnacj, kliknij
353
Wirtualny Budynek
Wybierz kondygnacj i wybierz kondygnacj w oknie dialogowym. Nadproe ponad podstaw ciany: dziaa podobnie do opcji Parapet ponad podstaw ciany jednak w tym przypadku podaje si wzniesienie nadproa. Nadproe ponad kondygnacj 0 (Biec kondygnacj): dziaa podobnie do opcji Parapet kondygnacj 0 jednak w tym przypadku podaje si wzniesienie nadproa. Wybierz kondygnacj: Jeeli wybierzesz t opcj, poziom wybranej w oknie dialogowym kondygnacji bdzie punktem odniesienia w pionie, od ktrego bdzie mierzone wzniesienie okna. Ta opcja jest uyteczna np. w przypadku, gdy wstawiamy cian kurtynow, w ktrej poszczeglne panele musz mie wsplne ustawienie wysokoci. Uwaga: Wpisanie wartoci w polu Grubo warstw podogi nie ma wpywu na pooenie okna/drzwi w cianie; jest to funkcja, ktra pozwala na atwe dostosowanie wywietlania wartoci wzniesienia parapetu/progu w znaczniku okna/drzwi. Uwaga: Znaczniki wywietlaj wzniesienie parapetu/progu w jednostkach wybranych specjalnie dla tego parametru: moesz zmieni ustawienie tej jednostki po klikniciu odpowiedniego przycisku "Wymiarowanie wysokoci parapetu/progu" w oknie Opcje > Preferencje Projektu > Wymiarowanie.
Okrelanie wzniesienia parapetu/progu z uwzgldnieniem warstw podogi

Uyj tej opcji w panelu Znacznika wymiarowania ustawie drzwi/okien, aby precyzyjnie skonfigurowa wywietlanie wysokoci parapetu jeli poziom podogi uwzgldnia dywany lub parkiet, a podstawa ciany nie znajduje si na poziomie podogi. ArchiCAD mierzy wzniesienie parapetu/progu wzgldem podstawy ciany. Jeeli chciaby, by warto ta bya wywietlana na ekranie z uwzgldnieniem warstw wykoczenia podogi, wprowad grubo tych warstw w polu Warstwy Podogi. ArchiCAD bdzie nadal mierzy wzniesienie parapetu/progu wzgldem podstawy ciany, jednak warto wywietlana w Znaczniku bdzie uwzgldniaa grubo warstw wykoczenia podogi. Na przykad, zamy, e podstawa ciany znajduje si na poziomie 10 cm poniej poziomu podogi (grubo warstw podogi wynosi 10 cm). Wzniesienie parapetu/progu wynosi 100 cm, jednak warto, ktra winna si znale na rysunku to 90 cm. Po wprowadzeniu gruboci warstw podogi, w znaczniku bdzie wywietlana warto 90 cm.
Wstawianie Drzwi i Okien

Metody wstawiania definiuje si w zakadce Podgld i pooenie okna dialogowego Ustawie drzwi/okna. Ustawienie Punktu wstawienia umoliwia okrelenie, w ktrym miejscu naley wstawi okno lub drzwi wg punktu rodkowego lub boku. Gdy dokonasz ju odpowiednich ustawie w Oknie dialogowym Ustawie Okna/Drzwi moesz przystpi do rysowania.
354
Wirtualny Budynek
Punkt wstawienia Drzwi lub Okna

Okna i Drzwi mog by wstawiane tylko w istniejce ciany. Nie mona ich wstawi niezalenie w dowolnym miejscu projektu. Na Rzucie moesz wstawi Okno lub drzwi w cian zawsze, gdy kursor przyjmie ksztat Znaczka lub Znaczka Mercedesa.
Nastpnie przejd do panelu Puste Drzwi (lub Okno) i wprowad wysoko i szeroko otworu. Po zatwierdzeniu ustawie naley wskaza punkt wstawienia wzdu dugoci ciany.
Aby wstawi okno, kliknij krawd ciany a nastpnie, gdy kursor przyjmie ksztat Oka, wska drugim klikniciem zewntrzn stron okna. Wielko Cofnicia/Wgarka bdzie zawsze mierzona z tej strony. Aby wstawi drzwi, podobnie jak przy oknie, kliknij krawd ciany a nastpnie drugim klikniciem okrel kierunek otwarcia drzwi. Dla drzwi bez Wgarka/Cofnicia, szeroko progu bdzie mierzona od tego boku. Dla drzwi z Wgarkiem/Cofniciem, grubo progu bdzie mierzona od przeciwnego boku.
Moesz uzyska rne ksztaty ciany w 3D dodajc kilka pustych otworw lub skorzysta z polecenia Dziaania na elementach bryowych. Zobacz Dziaania na elementach bryowych na stronie 378.
Zmiana pooenie otworw

Skorzystaj z polece Przesunicie, Obrt, Odbicie lustrzane i Podniesienie w celu zmiany pooenia otworw (Drzwi i Okien). Wszystkie te polecenia s dostpne w oknie Rzutu, oknach Przekrj/Elewacja/R oraz w Oknie 3D, tylko dla cian prostych i pochylonych. Drzwi/Okna nie musz by chwytane za punkty aktywne. Po zaznaczeniu Drzwi/Okien wybierz polecenie przemie lub powiel, a nastpnie kliknij w dowolnym miejscu w celu wskazania pocztkowego i kocowego punktu wektora przesunicia.
W widoku 3D moesz wstawi otwr w dowolnym punkcie na caej dugoci ciany. W oknach Przekroju/Elewacji/R moesz utworzy nowe Okna lub Drzwi jedynie poprzez duplikacj ju istniejcych elementw tego typu korzystajc z funkcji Przesunicie kopii lub Powielenie. W przypadku prb wstawienia Okna lub Drzwi zbyt blisko bocznej lub grnej krawdzi ciany, zostanie wywietlone okno dialogowe zawierajce komunikat ostrzegajcy oraz przycisk umoliwiajcy rezygnacj z podjtej operacji. Bdziesz mia jednak moliwo wstawienia tak umieszczonego otworu.
Tworzenie pustych otworw

Aby wstawi pusty otwr, bez wstawiania elementu bibliotecznego Drzwi/Okna, kliknij ikon Pustego Otworu w panelu Podgld i pooenie okna dialogowego Ustawie Drzwi/Okna. Zobacz Panel Podgld i pooenie (narzdzie Drzwi/Okno) w Pomocy ArchiCADa.
355
Wirtualny Budynek
Okna i Drzwi mog by przemieszczane, kopiowane i powielane jednoczenie z elementami innych typw. Na poniszej ilustracji wida przemieszczany sup. Okna, ktre byy rwnie zaznaczone zostan take przemieszczone wzdu ciany o odlego rwn jednej ze skadowych wektora przesunicia supa.
pionowych cianach, ich linie odniesienia musz nalee do wsplnej pionowej paszczyzny. W przypadku cian pochyych dodatkowo musi by speniony warunek identycznego kta pochylenia cian. Grubo i inne atrybuty tych cian nie musz jednak by takie same; ciany nie musz nawet by ze sob poczone. Przy rozciganiu cian za pomoc Obszaru Zaznaczenia, Okna i Drzwi zawarte w Obszarze zostan przesunite z zachowaniem ich pooenia wzgldem zakoczenia ciany.
Drzwi i Okna mog by przemieszczane z jednej ciany do drugiej. Moliwe jest przesunicie kopii okna z jednej ciany do drugiej.
Przesunicie Okien lub Drzwi

Jeeli zamierzasz przesun Drzwi lub Okno wewntrz ciany, a nie chcesz przesuwa samej ciany, musisz zaznaczy otwr, ktry chcesz przemieci.
Przesuwanie otworw pomidzy cianami dziaa tylko wwczas, gdy paszczyzny odniesienia (przechodzce przez lini odniesienia) wszystkich cian (rdowej i docelowej) le na wsplnej paszczynie. Jeeli operacja odbywa si na dwch
356
Wirtualny Budynek
Obrt Okien i Drzwi

Aby obrci Drzwi, lub Okno, zaznacz odpowiedni otwr i wybierz polecenie Obrt (z menu Edycja lub z Palety pomocniczej).Zaznaczony otwr zostanie obrcony o 180 stopni wok jego rodka (bez koniecznoci definiowania wektora obrotu). Mona w ten sposb obraca dowoln ilo okien jednoczenie.
w tej samej paszczynie, w ktrej znajduje si ciana pierwotnie mieszczca otwr.
Rozcignicie Drzwi oraz Okien

W celu rozcignicia Drzwi lub Okna moesz przemieci kursor poza cian, w ktrej znajduje si rozcigany otwr. Pooenie kursora bdzie okrelao now pozycj rozciganego wierzchoka otworu poprzez rzutowanie prostopade do linii odniesienia ciany, lub ortogonalne (zalenie od wariantu rzutowania wybranego w Palecie kontrolnej). Ta metoda, zaprezentowana na poniszej ilustracji, pozwala na umieszczanie Drzwi i Okien w odniesieniu do istniejcych otworw bd elementw innego typu.
Uwaga: Obrcone bloki tekstowe, etykiety, wymiarowania oraz wartoci powierzchni wielobokw wypenie s zawsze czytane z dou i z lewej strony rysunku.
Odbicie lustrzane Okien i Drzwi

Aby odbi lustrzanie Okno lub Drzwi naley je zaznaczy i wybra polecenie Odbij lustrzanie (z menu Edycja lub z palety pomocniczej). Pojawi si kursor w ksztacie Oka. Kliknij w krawd ciany, w ktrej znajduje si otwr lub w dowolnym innym miejscu. Drzwi lub Okno zostanie odbite lustrzanie wzgldem osi przechodzcej przez punkt, w ktrym klikniesz, a kierunek otwarcia zostanie odwrcony. Jeeli klikniesz poza cian, w ktrej znajduje si odbijany otwr, o odbicia zostanie umieszczona w punkcie kliknicia i bdzie prostopada do kliknitej krawdzi. (W przypadku cian trapezowych, o odbicia bdzie prostopada do linii odniesienia ciany.)
Okna narone
ArchiCAD posiada oddzielne narzdzie Okno narone. Okno dialogowe Ustawienia okna naronego jest podobne do okien dialogowych Okien i Drzwi. Nie istnieje specjalny typ obiektw dedykowany do tego narzdzia; wikszo okien znajdujcych si w standardowej bibliotece ArchiCADa moe by wstawiana przy jego uyciu. Okna narone mog by wstawione w proste naroa cian. Aby wstawi okno narone w naroniku dwch cian wystarczy klikn jedn z nich w dowolnym miejscu. ArchiCAD automatycznie dosunie okno do najbliszego naronika oraz utworzy jego kopi, ktr wstawi w drug cian. Pozostae wasnoci i parametry
Odbicie lustrzane moe spowodowa, e otwr znajdzie si cakowicie poza cian. Bdziesz mg go wwczas przesun
357
Wirtualny Budynek
tak utworzonej kopii pozostan takie same. ich kt i pooenie zostanie automatycznie dopasowane. W kady naronik moesz wstawi tylko jedn par okien naronych. Kt pomidzy cianami nie moe wynosi 0 ani 180 stopni. Wstawione okna mog by pojedynczo rozcigane i nie bdzie to miao wpywu na ich wzajemne poczenie.
Uwaga: wietlik musi w caoci znajdowa si wewntrz obszaru poaci dachu. wietliki znajduj si w folderze Lukarny i wietliki w standardowej bibliotece ArchiCADa i mog by edytowane za pomoc Narzdzia wietlik. Panele okna dialogowego Ustawie wietlika s podobne do tych wystpujcych w narzdziach Okno/Drzwi, Obiekt oraz Lampa. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia wietlik w Pomocy ArchiCADa.
Wstawianie wietlika
wietliki mog by wstawiane zarwno na Rzucie jak i w Oknie 3D. Okno narone mog zamieni si w zwyke Okna jeeli: Przesuniesz, dokonasz odbicia lustrzanego lub obrcisz jedno z okien. Kt pomidzy cianami zostanie ustawiony na 0 lub 180. Jedna ze cian zostanie podniesiona (a co za tym idzie pooenia obu okien w przestrzeni bd si rni). Jedna ze cian zostanie przesunita lub usunita. W oknie Rzutu naley wstawia wietliki w obrbie obrysu poaci dachu. W Oknie 3D kliknij punkt na poaci dachu a ArchiCAD automatycznie sam obliczy wskazane pooenie i umieci tam wybrany wietlik.
Wicej szczegw, patrz Ustawienia Narzdzia Drzwi/Okno w Pomocy ArchiCADa.
wietliki wstawione w dachy zachowuj si podobnie jak Okna wstawione w ciany. Na przykad, gdy poruszasz wietlikiem jego ruchy s ograniczone wielkoci poaci. Jeli modyfikujesz poa dachu, na przykad zwikszajc kt nachylenia, wietlik automatycznie dostosuje swoje parametry pooenia i kta obrotu.
wietliki
wietliki s Obiektami GDL, ktre mog w inteligentny sposb dopasowywa si do elementw konstrukcyjnych typu Dach. Uyj jednej z czterech metod geometrii (Prostoktna, Obrcona, Diagonalna Obrcona diagonalna)znajdujcych si w palecie Info, aby wstawi wietlik. wietliki umieszczone w Dachu zostan automatycznie wstawione w bry poaci, obrcone zgodnie z ktem nachylenia oraz rwnolegle do linii odniesienia dachu. W dachu zostanie wycity otwr.
358
Wirtualny Budynek
Zakoczenia cian
Narzdzie Zakoczenie ciany umoliwia utworzenie jednym klikniciem profilu osaniajcego brzeg ciany. Zakoczenie ciany moe by wstawione na punkcie aktywnym znajdujcym si na brzegu ciany. Zakoczenia cian s parametrycznymi Obiektami GDL, podobnymi do okien i drzwi. Parametry Zakoczenia ciany (np. szeroko i wysoko) dostpne s w oknie dialogowym Ustawie zakoczenia ciany. Wicej szczegw, patrz Ustawienia Narzdzia Zakoczenie ciany w Pomocy ArchiCADa. Zakoczenia cian s liczone jako oddzielne obiekty w zestawieniach ilociowych. W zalenoci od typu, Zakoczenia ciany mog zmniejszy liczon powierzchni lub objto ciany, lecz jej nie zwikszaj. Podczas operacji Dotnij do dachu, Zakoczenia cian zachowuj si tak jak okna stanowic cz modyfikowanej ciany. Dzieje si tak rwnie przy czynnociach typu Przesunicie, Obrt, Rozcignicie lub Podzia.
Wybierz Narzdzie Schody i otwrz okno dialogowe Ustawienia Schodw. Przeszukaj zaadowane biblioteki, aby znale zapamitane schody, ktre odpowiadaj potrzebom projektu; wstaw je do projektu, podobnie jak wstawiasz dowolny inny obiekt.
Wywietlanie Schodw na Rzucie

Na Rzucie Schody wywietlane s jako Symbole 2D zgodnie z przyjtymi konwencjami rysunku architektonicznego. Schody mog by widoczne na kilku kondygnacjach: Uyj opcji Poka na kondygnacjach w panelu Rzut i Przekrj, aby poda kondygnacje, na ktrych chcesz wywietla Schody.
Schody (Zapamitane schody)

Polecenia i funkcje znajdujce si w oknie dialogowym Ustawie Schodw pozwalaj na utworzenie i wstawienie standardowych oraz wasnych schodw. Uwaga: Jeeli chciaby stworzy wasne schody, skorzystaj z funkcji Korzystanie ze StairMakera na stronie 361. Biblioteka ArchiCADa zawiera wiele parametrycznych obiektw schodw (dziaajcych na tej samej zasadzie co inne obiekty), ktre dostpne s w oknie Ustawie schodw. Uyj paneli Parametry oraz Typ symbolu 2D, strzaki, biegu, stopni i porczy w Ustawieniach schodw, aby skonfigurowa wygld symbolu dla kadego obiektu na Rzucie. Te ustawienia opisano w Ustawienia narzdzia Schody w Pomocy ArchiCADa. Zwr uwag na ponisze parametry specjalne:
359
Wirtualny Budynek
Jeli wybierz opcj Uytkownika, wtedy symbol Schodw pozostanie taki sam, niezalenie od skali okna. W tym przypadku, moesz wybra dodatkowe symbole w oknie Rodzaj Symbolu 2D (zobacz poniej).
Rodzaj Symbolu 2D
Uyj tej opcji, aby wybra rodzaj symbolu schodw na Rzucie. W panelu Typ symbolu 2D, strzaki, biegu, stopni i porczy dostpny jest podgld kadego rodzaju symbolu, poniej panelu Parametry. Wybr dostpnych symboli moe by rny w zalenoci czy wybrae opcj Zalene od skali czy Uytkownika w opcji Poziom Detalu 2D. Uyj parametrw dostpnych pod opcj Rodzaj Symbolu 2D aby precyzyjnie skonfigurowa wywietlanie symbolu. Pamitaj e: Kady symbol schodw posiada Lini przeamania, ktra suy jako symboliczna paszczyzna odcinajca. Ustaw pionowe uoenie linii przeamania uywajc opcji Wysoko Pooenia Linii Przeamania. Struktury Widoczna i Niewidoczna dotycz tych czci symboli, ktre le - odpowiednio - poniej i powyej linii przeamania: mona skonfigurowa rne typy linii i rne pira dla kadego rodzaju struktury. Poka lub ukryj Lini biegu, wedle potrzeby. Linia biegu zakoczona jest Strzak: wybierz styl Strzaki za pomoc podgldw dostpnych w panelu Typ symbolu 2D, strzaki, biegu, stopni i porczy poniej panelu Parametry. Podobnie, jako Pocztek linii biegu bdzie tu kilka opcji do wyboru.
Poziom szczegowoci 2D
Jeli wybierzesz opcj Zalene od skali, wtedy ilo detali widocznych w symbolu 2D bdzie zaleaa od skali. Tutaj pokazano te same schody, zalene od skali, w skali 1:50 oraz 1:200:
360
Wirtualny Budynek
Opcjonalne elementy tekstowe dla symboli Schodw obejmuj Numeracj stopnic, Opis biegu schodw, oraz oznaczenia GRA i D.
Wywietlanie zalenie od kondygnacji

Opcja Zalenie od kondygnacji (Wczona lub Wyczona) jest przydatna jeli pokazujesz Schody na kondygnacjach powyej kondygnacji wasnej (uyj opcji Poka na kondygnacjach z panelu Rzut i Przekrj, aby skonfigurowa na ktrych kondygnacjach Schody maj zosta zapisane). Jeli wczysz opcj Zalene od kondygnacji, na licie Parametrw zostanie wywietlony nowy parametr zwany 2D powyej kondygnacji macierzystej: Uyj tych opcji jeli chcesz, aby Schody wyglday inaczej na kondygnacjach powyej kondygnacji macierzystej. Cz grna i dolna odnosz si do czci symboli znajdujcych si powyej i poniej linii przeamania. Opcje, ktre tutaj okrelisz bd dotyczyy jedynie symbolu Schodw pokazanego powyej kondygnacji macierzystej.
Uwaga: Aby dziaa, StairMaker musi by umieszczony w folderze Dodatki, ktry znajduje si w gwnym folderze ArchiCADa lub w folderze System (MacOS) lub w innej lokalizacji wskazanej w Rejestrze Windowsa. W obydwu przypadkach zostaniesz poproszony o zachowanie nowego obiektu w celu pniejszego uycia. Zaleca si utworzenie oddzielnego folderu dla nowych Schodw wykorzystywanych w Projekcie.
Tworzenie schodw w oparciu o standardowe typy schodw

Moesz utworzy nowe schody poprzez dostosowanie do wasnych potrzeb jednego z wczeniej zdefiniowanych typw schodw. Do dyspozycji uytkownika przygotowanych zostao 21 typw schodw odpowiadajcych niemal kadej standardowej sytuacji; od schodw jedno- dwu- i trjbiegowych biegowych, ze spocznikiem lub bez, a po schody zabiegowe czy wachlarzowe. Aby zaprojektowa nowe schody na podstawie typu standardowego, naley uruchomi narzdzie Schody, otworzy okno Ustawie Schodw a nastpnie klikn przycisk Utwrz Schody.
Korzystanie ze StairMakera
Dodatek StairMaker
StairMaker to dodatek, ktry jest instalowany wraz z ArchiCADem. W ArchiCADzie mona tworzy nowe schody z uyciem StairMakera na dwa rne sposoby: Tworzenie schodw w oparciu o standardowe typy schodw Schody oparte o narysowane elementy W oknie, ktre si pojawi, wcinij jeden z dwch przyciskw znajdujcych si u gry aby zdecydowa, czy utworzone zostan schody czy pochylnia. Jeeli wybierzesz Pochylni, symbole
361
Wirtualny Budynek
typw schodw, z ktrych mona utworzy pochylnie zamieni si na symbole pochylni; pozostae przyciski stan si nieaktywne.
Ustawienia Biegu i Geometrii (StairMaker)

Uwaga: Omawian e okno jest czci StairMakera. Aby je otworzy, naley uruchomi narzdzie Schody w ArchiCADzie i klikn polecenie Utwrz nowe Schody lub Modyfikuj te Schody. Wybierz jeden ze standardowych typw schodw. W wywietlonym oknie kliknij przycisk Ustawienia Biegu i Geometrii - pierwszy przycisk od gry w zestawie szeciu przyciskw znajdujcych si po lewej stronie okna.
Poniej znajduje si typw schodw, ktre mona utworzy za pomoc StairMakera. (Ostatni przycisk reprezentuje schody "Nietypowe", ktre projektuje si w ArchiCADzie za pomoc narzdzi rysunkowych; przycisk ten jest nieaktywny, gdy tworzysz standardowe schody.) Wybierz odpowiadajcy Ci typ Schodw/Pochylni i wcinij OK. Zostanie wywietlone okno dialogowe StairMaker, w ktrym mona bdzie zmodyfikowa wybrany typ schodw. Okno dialogowe zawiera sze zakadek, dostpnych po wciniciu odpowiedniego przycisku po lewej stronie okna. Kada zmiana parametrw w jednej zakadce powoduje odpowiednie zmiany w pozostaych piciu.
362
Wirtualny Budynek
Wicej informacji na temat opcji zawartych w tym oknie, zobacz Przycisk Ustawienia Biegu i Geometrii Schodw/Pochylni w Pomocy ArchiCADa. Okno edycyjne Ustawie Biegu i Geometrii zawiera domylnie ustawione parametry oraz okno podgldu rzutu schodw. Zmiany dokonane w parametrach zostan automatycznie odzwierciedlone w podgldzie. Pamitaj, e kilka opcji w tej zakadce zawiera ikony zablokowania/odblokowania. Powinno si zablokowa kady ustawiony parametr biegu i geometrii schodw. Jeeli tego nie zrobisz, zmiany dokonane w kolejnych panelach mog spowodowa powtrne przeliczenie tych parametrw. Jeeli bd zablokowane, StairMaker dopasuje wartoci nastpnych parametrw do ustawionej geometrii. Na ilustracji poniej wzniesienie zostao zablokowane przy wartoci 2800 mm natomiast ilo stopni przy wartoci 16. Wartoci te nie zostan zmienione bez wzgldu na zmiany dokonane w pozostaych parametrach tego i innych paneli.
liczb stopnic, warto grnego stopnia oraz kt zamknicia biegu. Dostpne pola zmieni si w zalenoci od rodzaju schodw. W dolnej czci tego panelu moesz rwnie doda do schodw grny stopie: kliknij przycisk po prawej, aby doda dodatkowy grny stopie na grnym poziomie, zgodnie z poniszym rysunkiem. Moe on mie tak sam gboko jak inne stopnie, lecz moesz rwnie zmieni gboko dodatkowego stopnia wprowadzajc warto w edytowalnym polu. Warto zero w polu tekstowym oznacza e dodatkowy stopie bdzie mia tak sam dugo jak pozostae. Aby zwikszy jego dugo wpisz odpowiedni liczb dodatni.
Okrel Ustawienia Stopni

W prawym dolnym rogu okna dialogowego edycji schodw znajduje si sekcja Stopie. Zawarte w niej parametry okrelaj wymiary pojedynczych stopni lub kt nachylenia pochylni. Po prawej stronie znajduje si okienko podgldu przedstawiajce przekrj poprzeczny stopni. Kada zmiana parametru powoduje aktualizacj podgldu.
Ustawienie Geometrii Schodw

W tej zakadce mona ustawi gwne parametry geometryczne schodw: cakowit wysoko, poziome parametry wizania, szeroko biegu, dugo linii biegu oraz liczb stopni, ksztat i
Istnieje przelicznik dugoci kroku podpowiadajcy optymalne wymiary stopnia (2*Wysoko + Dugo stopnia). Otrzymana warto powinna zmieci si w zakresie od 60 do 63 cm lub od 24 do 25 cali. Moesz zmodyfikowa ten zakres w sekcji Stopie (parametry Minimalna i Maksymalna dugo kroku). Ostatni parametr nie jest edytowalny. Informuje on tylko o aktualnej wartoci przelicznika.
363
Wirtualny Budynek
Uwaga: Geometria oparta jest na przeliczniku dugoci kroku. Za kadym razem gdy zmienisz, ktry z parametrw StairMaker sprawdza czy wprowadzone wartoci odpowiadaj ustalonemu zakresowi. Dodatkowo moesz zablokowa wybrane parametry ustalajc je jako nadrzdne klikajc przycisk kdki. Parametry te nie bd zmieniane. Gdy bdzie to konieczne, StairMaker postara si dopasowa nie zablokowane parametry znajdujce si niej w hierarchii Jeeli modyfikacja nie jest moliwa bez zmiany zablokowanego parametru lub gdy zbyt wiele parametrw jest zablokowanych, zostanie wywietlony komunikat z ostrzeeniem.
Edycja Schodw-U z zabiegiem

Niektre typy schodw posiadaj jeden lub dwa zabiegi. W poniszym przykadzie schodw typu "U z zabiegiem", poznasz sposoby tworzenia i edycji schodw zabiegowych. Uwaga: Niektre rodzaje schodw z zabiegiem dostpnych poprzez dodatek StairMaker wykorzystuj inn struktur parametrw. Jak wida w Podgldzie, stopnie o nieregularnym ksztacie s podwietlone na czarno. S to stopnie zabiegowe. Jeeli podwietlony jest cay bieg oznacza to, e wszystkie stopnie s zabiegowe i przebiegaj zgodnie z lini biegu. Krawdzie stopni znajdujcych si poza czci zabiegow schodw s prostopade do linii biegu. (Aby schody byy wygodne wszystkie stopnie zabiegowe powinny by skupione w jednej strefie.)
Linia przeamania w symbolu schodw

Zwykle tylko dolna cz schodw jest wywietlona na kondygnacji, na ktrej si one znajduj. Symbol 2D posiada podwjn lini przeamania okrelajc miejsce ucicia biegu schodw. Uwaga: Linia przeamania stosowana w przypadku symboli Schodw GDL jest koncepcyjnie podobna do Paszczyzny Cicia dla Rzutu dla elementw konstrukcyjnych ArchiCADa, jednak linia przeamania nie jest powizana z paszczyzn cicia. W obrazku podgldu w oknie edycji Ustawie Biegu i Geometrii, punkty kocowe dwch linii przeamania mona przecign wzdu obrysu schodw, a linie pozostan rwnolege. Jeli na rzucie wywietlone s cae schody, przecignicie linii przeamania nie bdzie miao adnego efektu.
364
Wirtualny Budynek
Moesz zmienia zakres strefy zabiegowej za pomoc myszki. Najpierw najed kursorem na schody (kursor przybierze ksztat jak w edytorach arkuszy kalkulacyjnych). Nastpnie nacinij i przytrzymaj lewy przycisk myszy przesuwajc kursor po powierzchni schodw. Niektre stopnie stan si biae a rozmiar strefy zabiegowej pomniejszy si. Zwolnij przycisk myszy a StairMaker utworzy nowy ukad stopni schodw. Upewnij si, e krawdzie stopni zabiegowych nie przecinaj si wzajemnie.
Jeeli skrcisz stref zabiegow a do rodkowego stopnia, otrzymasz sytuacj podobn do tej na ilustracji. W StairMakerze stopnie przed i za stref zabiegow s zawsze prostopade do linii biegu. Stopnie w strefie zabiegowej charakteryzuj si natomiast krtszym bokiem po wewntrznej stronie biegu.
Zauwaysz, e nie podwietlone stopnie przyjmuj regularny ksztat. Moesz rwnie zmienia regularno poszczeglnych stopni klikajc na nie.
Wprowad minimaln dugo stopnia po wewntrznej stronie (s na ilustracji poniej) do parametru w sekcji Bieg.
Na przykad, jeeli chcesz aby krawd dolnego stopnia bya prosta, kliknij drugi stopie. Pierwszy stopie stanie si biay. Zakres strefy zabiegowej opiera si na stopniu w rodku krzywizny biegu co oznacza, e nie mona skrci ani zakoczy tej strefy poza ten stopie.
365
Wirtualny Budynek
StairMaker podzieli stron wewntrzn biegu na stopnie wedug wzoru pokazanego na rysunku. Warto "s" zostanie przypisana rodkowemu stopniowi (lub dwm stopniom, jeeli ilo stopni zabiegowych bdzie parzysta). Alternatywnym rozwizaniem do zabiegu standardowego jest zabieg wachlarzowy. Przy tej metodzie krawdzie stopni zabiegowych przecinaj si w jednym punkcie. Moesz wybra t metod zaznaczajc opcj Zabieg wachlarzowy. Klikajc punkt przecicia krawdzi bdziesz mg zmieni jego pooenie. Pojawi si okno dialogowe Ustawienia rodka gdzie bdziesz mg wprowadzi now warto pooenia.
Jeeli wybierzesz Schody-U z zabiegiem, StairMaker automatycznie ustawi rodek zabiegu w rodku linii biegu schodw.
Jeeli wybierzesz schody typu Bieg prosty z zabiegami na obu kocach, bdziesz mg okreli warto przesunicia dolnego i grnego zabiegu. Kt krawdzi pierwszego i ostatniego stopnia zalee bdzie od tej wartoci. Uwaga: Nie mona zdefiniowa ukowych zabiegw dla tego typu schodw. Typy schodw z zabiegami mog mie cite lub zaokrglone naroniki biegu. Aby uzyska taki ksztat biegu najed kursorem na naronik schodw, a zmieni ksztat na znak prostopadoci. Po klikniciu pojawi si okno dialogowe Parametrw naronika zawierajce trzy typy naronikw. Zwyky naronik to pierwsza opcja. Domylnie wszystkie nowe schody posiadaj zwyke naroniki.
Przerywane linie okrelaj pooenie rodka. Gdy naronik jest city lub zaokrglony przesunicie liczone jest od teoretycznego naronika. Na rysunku wida punkt rodkowy biegu o dowolnym kcie.
Wybierz opcj cite. Pojawi si pole tekstowe, w ktre bdziesz mg wprowadzi warto cicia. Nastpnie wcinij OK.
366
Wirtualny Budynek
Struktura i Spocznik (StairMaker)

Uwaga: Omawiane okno jest czci StairMakera. Aby je otworzy, naley uruchomi narzdzie Schody w ArchiCADzie i klikn polecenie Utwrz nowe Schody lub Modyfikuj te Schody. Wybierz jeden ze standardowych typw schodw. W oknie, ktre zostanie wywietlone kliknij przycisk Struktura Schodw drugi przycisk od gry w zestawie szeciu przyciskw znajdujcych si po lewej stronie okna. Wicej informacji na temat opcji zawartych w tym oknie, zobacz Struktura i Spocznik w Pomocy ArchiCADa. Struktur schodw definiuje si w drugim panelu okna edycji schodw. Zawarto tej zakadki jest rna w zalenoci od wybranego typu schodw. W sekcji Struktura moesz wybra pomidzy picioma typami konstrukcji schodw i edytowa zwizane z nimi parametry.
Teraz zaokrglij drugi naronik.
Moesz zmienia ksztaty naronikw w dowolnym momencie. Przy najechaniu kursorem na city lub zaokrglony naronik zawsze pojawi si ikona prostopadoci. Zobacz take Przycisk Ustawienia Biegu i Geometrii Schodw/Pochylni w Pomocy ArchiCADa.
367
Wirtualny Budynek
Moesz wybra konstrukcj typu: Bieg peny ze stopnicami:
Schody policzkowe:
Schody z belkami:
Tylko stopnice:
Schody pene:
368
Wirtualny Budynek
Krawd grnej i dolnej pyty podogi powinna pokrywa si z odpowiednimi krawdziami Symbolu schodw na Rzucie bez wzgldu na typ konstrukcji. Uwaga: Gdy zmieniona zostanie konstrukcja schodw, wartoci wymiarw stopnic oraz dugoci ich noskw zostan dopasowane do biecej konstrukcji. Rodzaje parametrw konstrukcji rni si w zalenoci od typu schodw. Te rnice s rwnie widoczne w zakadce Geometrii oraz w oknie Parametrw Obiektu Schody. U dou sekcji Struktura znajduj si atrybuty gruboci warstwy konstrukcyjnej podogi oraz warstw podoa + posadzki.
Moesz okreli grubo spocznikw w typach schodw, ktre je posiadaj, wpisujc odpowiednie wartoci w sekcji Spocznik zakadki Struktura. StairMaker tworzy czyste poczenia pomidzy spodami biegw i spocznikw jeeli zostanie wcinity przycisk Czy przecicia znajdujcy si na dole sekcji. Pojawi si wtedy nastpujce okno dialogowe:
StairMaker czyci te przecicia dopasowujc do siebie gruboci spocznika do biegu (lub odwrotnie). Wybierz odpowiedni opcj. Drugi zestaw opcji, pozwala zdecydowa czy rozpocz obliczenia od grnego, czy od dolnego biegu. Po zatwierdzeniu zmian StairMaker zaktualizuje wszystkie parametry oraz Symbol 2D schodw. Jeli typ schodw ma dwa spoczniki zmiany dokonane na dolnym spoczniku automatycznie zmieniaj grny spocznik.
StairMaker automatycznie dopasuje parametry schodw do rodzaju stropu. StairMaker automatycznie dopasowuje wysoko schodw do poziomu grnej paszczyzny dolnego stropu ustalajc go jako zero. Jeeli uye dodatkowego stropu reprezentujcego podoe + posadzk, wystarczy wpisa tylko grubo tego stropu w odpowiednie pole. Przy wstawianiu schodw w ArchiCADzie warto podniesienia w oknie dialogowym Ustawie Obiektu moe wynosi zero. Jeeli nie uye oddzielnego stropu jako dla warstw podoa + posadzki, ustaw warto tego parametru na zero.
W sekcji Atrybuty zakadki Struktura, moesz okreli kolor pira konturu oraz Materiay powierzchni Schodw w Oknie 3D i Fotoprezentacji.
369
Wirtualny Budynek
Ustawienia Stopni (StairMaker)

Uwaga: Omawiane okno jest czci StairMakera. Aby je otworzy, naley uruchomi narzdzie Schody w ArchiCADzie i klikn polecenie Utwrz nowe Schody lub Modyfikuj te Schody. Wybierz jeden ze standardowych typw schodw. W oknie, ktre zostanie wywietlone kliknij przycisk Parametry Stopni - trzeci przycisk od gry w zestawie szeciu przyciskw znajdujcych si po lewej stronie okna. Wicej informacji na temat opcji zawartych w tym oknie, zobacz Stopnica w Pomocy ArchiCADa. Waciwoci poszczeglnych stopnic schodw znajduj si w trzecim panelu, dostpnym po wciniciu trzeciego przycisku po lewej stronie okna edycji schodw. Zawarto zakadki Ustawie Stopni jest rna w zalenoci od ustawie Struktury schodw. Uwaga: Panel ten jest niedostpny jeeli wybrane zostay schody/pochylnia o konstrukcji penej w panelu poprzednim.
Porcze (StairMaker)
Uwaga: Omawiane okno jest czci StairMakera. Aby je otworzy, naley uruchomi narzdzie Schody w ArchiCADzie i klikn polecenie Utwrz nowe Schody lub Modyfikuj te Schody. Wybierz jeden ze standardowych typw schodw. W oknie, ktre zostanie wywietlone kliknij przycisk Porcze czwarty przycisk od gry w zestawie szeciu przyciskw znajdujcych si po lewej stronie okna. Wicej informacji na temat opcji zawartych w tym oknie, zobacz Balustrada w Pomocy ArchiCADa. W czwartym panelu okna edycji schodw moesz zdefiniowa porcze dla tworzonych schodw lub pochylni. Take tutaj znajduje si okno podgldu, ktre tym razem wywietla biece ustawienia porczy. Trzy przyciski u gry zakadki decyduj czy wprowadzone modyfikacje bd dotyczyy caych schodw (tryb Wszystkie porcze), jednej strony caego biegu schodw (tryb Jedna strona caego biegu) czy tylko pojedynczych segmentw (tryb pojedynczy segment). Aktualnie zaznaczony segment ma kolor czerwony. Wybrany tryb ma rwnie wpyw na edycj supkw porczy.
W sekcji Stopnica moesz ustawi nastpujce parametry stopnicy schodw: grubo stopnicy wysunicie noskw z przodu oraz po bokach grubo podstopnic W sekcji Atrybuty trzeciego panelu zakadki rozwijane menu Kolorw pir oraz Materiaw pozwalaj na zdefiniowanie wygldu stopnic. Kademu z bokw stopnicy moesz przyporzdkowa inny materia.
Kliknicie pierwszego przycisku spowoduje zaznaczenie wszystkich segmentw w okienku podgldu. Ustawienia
370
Wirtualny Budynek
parametrw bd odnosi si do caych schodw. Jeden rodzaj porczy bdzie przypisany wszystkim segmentom schodw. Program automatycznie dopasuje do siebie porcze pomidzy segmentami w oparciu o zadan warto odsunicia.
Natomiast przeczajc z trybu Pojedynczy segment, caa strona przyjmie ustawienia segmentu porczy najniszego biegu. Zaznaczenie trzeciego trybu pozwoli na niezalen edycj kadego segmentu porczy. W tym trybie domylnie zaznaczony jest lewy segment najniszego biegu schodw. Aby zaznaczy inny segment wystarczy go klikn kursorem. Do kadego segmentu moe by przypisana inna warto odsunicia porczy. W takim przypadku elementy segmentw o rnym odsuniciu nie zostan automatycznie poczone. Dolny i grny nawis porczy moe by ustawiony indywidualnie dla kadego segmentu i moe przyjmowa wartoci ujemne.
Przeczajc na ten tryb z dwch pozostaych (trybu Jednej strony caego biegu lub trybu Pojedynczego segmentu) wszystkie segmenty schodw przyjm ustawienia lewej porczy najniszego biegu. Po wybraniu drugiego trybu, porcze z lewej i z prawej strony schodw bd mogy by definiowane niezalenie. Porcze z lewej strony zostan domylnie zaznaczone. Aby zaznaczy drug stron naley najecha na ni kursorem a jego ksztat zmieni si w symbol porczy, a nastpnie klikn lewym przyciskiem myszy. Ustawienia, widoczne po lewej stronie w sekcji Parametry porczy odnosz si zawsze do aktualnie zaznaczonych porczy. W tym trybie program przypisuje kadej stronie ten sam typ porczy.
Przy wczaniu tego trybu wszystkie parametry ustawione w poprzednich trybach s nadal aktualne. Automatycznie wyliczone wczeniej wartoci nawisw pozostan nie zmienione. W okienku podgldu wywietlajcego symbol schodw na Rzucie, kady segment reprezentowany jest przez lini wskazujc pooenie osi porczy. Aby wyczy porcz w danym segmencie, naley najpierw j zaznaczy a nastpnie wybra z rozwijanego menu opcj Bez porczy. Cienka linia wskazuje miejsce, gdzie moe by umieszczona porcz. Typy i parametry porczy zestawione s w sekcji Parametry porczy. Po otworzeniu rozwijanego menu, znajdujcego si w grnej czci okna dialogowego, wywietli si zestaw dostpnych typw porczy. Zawarto tego menu zaley od dostpnych definicji. W okienku podgldu porczy (powyej rozwijanego menu typw porczy) widnieje may obrazek zaznaczonego typu porczy.
Przy przeczaniu do tego trybu z trybu Wszystkie Porcze, wszystkie parametry ustawione wczeniej pozostan bez zmian.
371
Wirtualny Budynek
umieszczenie po jednym supku na kadym stopniu (na spocznikach bdzie uyta przybliona odlego) okrelajc liczb supkw
Zaznaczenie pola Przycigaj do naronikw spowoduje automatyczne umieszczenie supkw na kocach segmentw i rozmieszczenie pozostaych supkw wedug wybranej powyej metody. Modyfikacja pooenia supkw wstawionych automatycznie, moe si odbywa rcznie poprzez kliknicie na supku. Pojawi si wtedy okno dialogowe Zmiany lokalizacji, gdzie mona numerycznie wprowadzi nowe pooenie supka. Niektre z dostpnych typw porczy zostay zaprezentowane na rysunkach poniej.
Edytowalne parametry poniej rozwijanego menu w wikszoci przypadkw nie zale od typu porczy. Okrelaj one pooenie porczy wzgldem bocznych krawdzi biegu, Wysoko supkw i balustrady liczona od powierzchni stopni oraz wartoci nawisw. W trybie Pojedynczy segment, wartoci nawisw odnosz si do aktualnie edytowanego segmentu, podczas gdy w pozostaych trybach parametry te okrelaj dolny nawis pierwszego segmentu i grny nawis ostatniego segmentu schodw. Parametry porczy bd wywietlane w licie dodatkowych parametrw w oknie dialogowym Ustawie schodw. Atrybuty i pooenie supkw porczy dostpne s w sekcji Parametr supka. Jeeli zaznaczony typ porczy nie posiada supkw, sekcja ta bdzie nieaktywna. Pooeniem supkw wzgldem osi porczy mona sterowa za pomoc pl wyboru i pola tekstowego. Pola wyboru okrelaj zasad wedug, ktrej supki rozmieszczone s wzdu osi. Rozmieszczenie supkw moe by zdefiniowane poprzez: okrelenie przyblionej odlegoci pomidzy poszczeglnymi supkami (supki rozmieszczane s wzdu caego biegu w okrelonym odstpie.)
372
Wirtualny Budynek
Ustawienia symboli (StairMaker)

Uwaga: Omawiane okno jest czci StairMakera. Aby je otworzy, naley uruchomi narzdzie Schody w ArchiCADzie i klikn polecenie Utwrz nowe Schody lub Modyfikuj te Schody. Wybierz jeden ze standardowych typw schodw. W oknie, ktre zostanie wywietlone kliknij przycisk Ustawienia Symboli - pierwszy przycisk od gry w zestawie szeciu przyciskw znajdujcych si po lewej stronie okna. Za pomoc tych opcji zdefiniuj i zmie wygld 2D stworzonych schodw StairMaker. Wicej informacji na temat opcji zawartych w tej zakadce, patrz Zakadka ustawie symboli w Pomocy ArchiCADa. Opcje w czci Poziom Detalu 2D daj graficzny obraz wyboru dla symboli 2D dla schodw, biegu schodw oraz porczy.
Panel Parametry obejmuje wszystkie parametry logicznie pogrupowane: Rodzaj Symbolu 2D, Ustawienia linii biegu, wywietlenie porczy w symbolu, wywietlanie belek w symbolu, ustawienia zalene od kondygnacji, 2D powyej kondygnacji macierzystej. Po utworzeniu i zapisaniu schodw StairMaker, moesz zmienia te same parametry z okna dialogowego Ustawie Schodw.
Wicej szczegw, patrz Panel Symbol 2D i Parametry 3D (narzdzie Schody) w Pomocy ArchiCADa.
373
Wirtualny Budynek
Ustawienia List dla Schodw (StairMaker)

Uwaga: Omawiane okno jest czci StairMakera. Aby je otworzy, naley uruchomi narzdzie Schody w ArchiCADzie i klikn polecenie Utwrz nowe Schody lub Modyfikuj te Schody. Wybierz jeden ze standardowych typw schodw. W wywietlonym oknie kliknij przycisk Ustawienia List dla Schodw (ostatni przycisk) w zestawie szeciu przyciskw znajdujcych si po lewej stronie okna. Kady element oraz parametr schodw moe by umieszczony na licie dziki poleceniom z menu Dokument > Zestawienia i Listy. Schody bd policzone jako Elementy biblioteczne. Istnieje moliwo indywidualnego ustawienia listy w ArchiCADzie; jednake, jeli chcesz uwzgldni na licie tylko wybrane elementy schodw, upewnij si czy s one zaznaczone w tej zakadce.
Sprawd i zachowaj schody

W dolnej czci dowolnej z zakadek moesz klikn przycisk Sprawd schody, aby sprawdzi skonfigurowan geometri schodw. ArchiCAD poinformuje Ci czy schody s prawidowo skonfigurowane, lub czy geometria jest niewaciwie dopasowana.
Jeli jeste zadowolony z wybranego typu schodw, kliknij Zachowaj jako, aby wskaza wybran lokalizacj i nada schodom nazw.
Schody oparte o narysowane elementy

Narysowanie rcznie obrysu schodw za pomoc narzdzi rysunkowych (Linii, uku i Wypenienia). Polecenie Projekt > Utwrz schody korzystajc z zaznaczenia uruchamia dodatek StairMaker pozwalajcy na dodanie potrzebnych opcji i elementw do przygotowanej geometrii schodw. Narzdzie Utwrz schody korzystajc z zaznaczonego (menu Projekt), moesz utworzy wasne schody w oparciu o kontur schodw narysowany narzdziami rysunkowymi ArchiCADa. Szczegy, patrz Zestawienia i listy na stronie 486. Standardowe typy Schodw opieraj si na cile zdefiniowanej geometrii. Jeeli nie moesz odnale potrzebnego typu schodw
374
Wirtualny Budynek
wrd dostpnych wzorcw, ArchiCAD umoliwia zdefiniowanie wasnej geometrii schodw.
4) Wybierz polecenie Projekt > Utwrz schody korzystajc z
1) Narysuj dokadny kontur
schodw za pomoc narzdzia wypenienia. Utworzone wypenienie nie moe zawiera adnych otworw.
zaznaczonego aby utworzy obiekt schodw z zaznaczonych elementw. 5) Pojawi si okno dialogowe Wyboru typu schodw. StairMaker automatycznie znajdzie najlepszy typ schodw dla twojego obrysu. Jeeli aden z dostpnych wzorcw nie bdzie pasowa do obrysu, bdzie dostpny tylko typ Schody uytkownika.
2) Okrel lini biegu za pomoc
amanej lub poczonych ukw. Segmenty linii biegu nie mog si przecina ani wychodzi poza obrys wypenienia. Musi to by cigy acuch pojedynczych linii. Pierwszy wierzchoek linii amanej bd uku bdzie stanowi pocztek biegu nowych schodw. Uwagi: Punkty kocowe linii biegu musz lee dokadnie na bokach wieloboku, lecz nie mog przecina adnych wierzchokw ani krawdzi bocznych. Wierzchoki w linii biegu bd interpretowane jako spoczniki. Jeeli poczenie dwch segmentw linii biegu nie jest styczne bdzie to rwnie interpretowane jako spocznik.
3) Zaznacz wielobok wypenienia oraz wszystkie segmenty linii

biegu.
Uwaga: Jeeli narysowany wielobok nie moe zosta poprawnie zinterpretowany przez StairMakera, zostanie
375
Wirtualny Budynek
wywietlony komunikat o zaistniaym problemie. Naley wtedy wprowadzi zalecane poprawki i sprbowa powtrnie.
Dziaania na elementach bryowych Rozwinicia cian to narzdzie tworzce elewacje wntrz na podstawie Stref.
6) Wybierz dostpny typ schodw i wcinij OK. StairMaker
wywietli okno edycyjne schodw W przypadku schodw uytkownika, cz podstawowych parametrw geometrii nie jest dostpna a warto cakowitego wzniesienia biegu jest domylnie zablokowana: parametry ksztatu schodw
TrussMaker
TrussMaker (Konstruktor dwigarw) pozwala na tworzenie kratownic i dwigarw. Znajduje si w menu Projekt > Dodatki. TrussMaker jest Dodatkiem do ArchiCADa typu plug-in i aduje si do systemu razem z gwnym programem.
Nadal moesz jednak ustawi: liczb stopni kt wznoszenia (parametry wzniesienia i biegu)
Tworzenie Dwigarw na Rzucie

Tworzenie dwigaru rozpocznij od narysowania jego szkieletu w oknie Rzutu przy pomocy narzdzi Linia i uk/okrg. Dla rnych fragmentw dwigara uyj rnych kolorw pir, jak na ilustracji poniej. W celu uzyskania wikszej czytelnoci rysunku, gruboci pir zostay tam znacznie przesadzone.
Gdy skoczysz wcinij OK. Schody zostan automatycznie utworzone w miejscu gdzie rysowae ich obrys. Zostaniesz rwnie poproszony o zachowanie i nazwanie nowych schodw. Teraz moesz sprawdzi jak wygldaj nowe schody w widoku Rzutu lub w oknie 3D. Oryginalne elementy 2D nie zostan automatycznie usunite.
Gdy narysujesz ju wszystkie elementy szkieletu zaznacz je i wybierz polecenie Utwrz dwigar z menu Dodatki > TrussMaker
Dodatki
Dodatki s rozbudowanymi narzdziami znacznie uatwiajcymi i poszerzajcymi moliwoci projektowania i modyfikowania standardowych elementw. S to: TrussMaker, pomocny przy tworzeniu rnego rodzaju dwigarw i wizarw. Pojawi si okno dialogowe Ustawie Konstruktora dwigarw pozwalajce okreli ksztat i inne atrybuty dwigara.
376
Wirtualny Budynek
Wicej szczegw, patrz Ustawienia Konstruktora dwigarw (TrussMaker) w Pomocy ArchiCADa. Gdy skoczysz edytowanie Kratownicy, wcinij przycisk Zachowaj jako znajdujcy si na dole okna dialogowego. Zostaniesz poproszony o nazwanie nowego obiektu i wskazanie folderu, w ktrym bdzie zapisany. Nowy dwigar zostanie umieszczony w oknie Rzutu na linii podstawy jego szkieletu. Przejd do widoku 3D aby wygenerowa bry dwigara, a nastpnie umie go w odpowiednim miejscu w projekcie.
Zaznacz dwigar i wybierz polecenie Edytuj dwigar z menu TrussMaker lub z palety narzdziowej TrussMakera. Pojawi si komunikat proszcy o narysowanie nowej linii przekrojowej za pomoc narzdzia Przekrj/elewacja. Otwrz nowe okno Przekroju/Elewacji/R i wybierz polecenie Kontynuuj edycj z menu TrussMakera lub z palety. Pojawi si oryginalny szkielet, ktry bdziesz mg dowolnie edytowa.
Gdy skoczysz ponownie wybierz polecenie Utwrz dwigar. Pojawi si okno dialogowe Ustawie Konstruktora dwigarw z takimi samymi ustawieniami jakich dokonalimy wczeniej. Jedyn rnic jest nowy przycisk Zachowaj obok Zachowaj jako. Jeeli klikniesz Zachowaj, TrussMaker wywietli ostrzeenie informujce o moliwoci podmiany ju istniejcego obiektu. Kliknicie Podmie spowoduj nadpisanie starego obiektu, kliknicie Anuluj przerwie cay proces. Natomiast jeeli wybierzesz Zachowaj jako, powstanie zupenie nowy obiekt. TrussMaker poprosi ci o nazwanie nowego obiektu i wskazanie folderu biblioteki, w ktrym bdzie przechowywany.
Edytowanie Dwigarw
Szkielet narysowany na Rzucie nie jest pniej w aden sposb poczony z powstaym na jego podstawie obiektem dwigara (jest wykorzystany tylko przy tworzeniu dwigara). Edytowanie tego obrysu w aden sposb nie wpywa na sam obiekt. TrussMaker zapewnia inny sposb umoliwiajcy edycj wstawionych dwigarw.
Tworzenie Dwigarw w Oknach Przekroju/Elewacji/R

Moesz utworzy dwigar w oknie Przekroju/Elewacji/R:
1) Narysuj na Rzucie dach a nastpnie, za pomoc narzdzia

Przekrj/elewacja dodaj lini przekrojow.
377
Wirtualny Budynek
6) Wywietl nowy dwigar wraz z dachem w oknie 3D lub w

nowym widoku okna Przekroju/elewacji.
2) Otwrz odnone okno Przekrj/Elewacja/R 3) Dopasuj szkielet dwigara
do ksztatu dachu. Narysuj kontur dwigara w taki sam sposb jak na Rzucie (patrz wyej). 4) Zaznacz wszystkie elementy szkieletu i wybierz Utwrz dwigar z menu TrussMaker. (Projekt > Dodatki > TrussMaker) 5) Dokonaj koniecznych ustawie parametrw dwigara w oknie dialogowym Ustawie a nastpnie zachowaj obiekt na dysku. Zostanie wywietlony komunikat informujcy o tym, e nowy obiekt biblioteczny zosta utworzony na Rzucie. Dwigar zostanie umieszczony dokadnie w miejscu gdzie znajduje si linia przekrojowa, zatem w oknie Przekroju/Elewacji/R bdzie przekrojony paszczyzn cicia.
Dziaania na elementach bryowych

O dziaaniach na elementach bryowych
Dziaania na elementach bryowych pozwalaj na tworzenie zoonych obiektw przestrzennych w oparciu o operacje Boole'a obejmujce Odejmowanie, Dodawanie oraz Przecicie (znajdowanie czci wsplnej) bry. Rezultat tych dziaa jest na bieco aktualizowany, tzn. kada zmiana pooenia lub atrybutw ktrego z elementw wchodzcych w skad operacji, zostaje natychmiast odzwierciedlona na pozostaych elementach. Dziaania na elementach bryowych mona wykona w dowolnym oknie modelu wybierajc opcj Projekt > Dziaania na elementach bryowych. Szczegy, patrz Edytuj Operatory i Bazy (Dziaania na Elementach Bryowych) w Pomocy ArchiCADa.
378
Wirtualny Budynek
W dziaaniach na elementach bryowych wyrniamy dwie funkcje elementw: Elementy bazowe to elementy, ktrych geometria jest modyfikowana w trakcie operacji. Operatory to elementy, ktre s uywane do modyfikowania geometrii elementw z ktrymi s czone.
Ograniczenia i uwagi
Dachy - funkcja Przycinania do dachw nie ma wpywu na zachowanie tych elementw w dziaaniach na elementach bryowych. W operacjach tych dachy s traktowane identycznie, jak wszystkie inne elementy. Pomijanie automatycznych przeci: Dziaania na elementach bryowych nie maj wpywu na automatyczne przecicia pomidzy elementami (np. pomidzy cian i Supem), jeeli elementy te znajduj si na warstwach o tych samych grupach przeci. W przypadku takich elementw, zaleca si przed dokonaniem operacji na bryach zmieni numer grupy przeci jednej z odnonych warstw. Belki: W przypadku wykonywania operacji na bryach z wykorzystaniem belek, Operator musi posiada tak sam bd wysz warto Priorytetu przekroju 3D, jak Element bazowy. Jeeli Priorytet Elementu bazowego bdzie wyszy ni Operatora, operacja nie przyniesie widocznego efektu. Operacje zagniedone: Jeeli podany ksztat moe by otrzymany wycznie poprzez szereg zagniedonych operacji, naley zwraca baczn uwag na kolejno ich wykonywania. W operacjach tego typu Operator moe modyfikowa Element bazowy, ktry w innej operacji peni rol Operatora modyfikujcego jeszcze inny Element bazowy, itd.
W czasie operacji, Operatory nie s modyfikowane, ani usuwane. Po wykonaniu operacji, mona ukry warstw, na ktrej umieszczone s Operatory, przy zachowaniu modyfikacji Elementw bazowych. Mona take przestawi tryb wywietlania tej warstwy na Szkielet, co pozwala na bieco obserwowa zmiany Elementu bazowego, bez koniecznoci cakowitego chowania Operatorw. Ponisza ilustracja przedstawia cian, ktra jest Elementem bazowym zmodyfikowanym przez odjcie Operatora, ktrym w tym przypadku jest Dach. Po lewej stronie pokazano oba elementy; w rodku widzimy sytuacj, gdy warstwa Dachu zostaa ukryta; po prawej stronie warstwa Dachu zostaa przeczona na tryb Szkieletowy.
Rodzaje dziaa na elementach bryowych

Dostpnych jest pi typw Operacji na elementach bryowych. Na ilustracji poniej przedstawiono dziaanie kadego typu operacji: Pocztkowy ksztat ciany widoczny jest po lewej stronie. Warstwa Operatora wywietlona jest w trybie Szkielet. Operator moe by uywany do modyfikowania wielu Elementw bazowych, a Element bazowy moe by modyfikowany za pomoc dowolnej liczby Operatorw. Kady element moe by zarazem Elementem bazowym i Operatorem, co oznacza, e moliwe jest zagniedanie Operacji na elementach bryowych. Efekt operacji jest widoczny tak dugo, jak obecne s elementy biorce w niej udzia. Jeeli chcesz na stae zachowa otrzyman w ten sposb bry, musisz zapisa j w Oknie 3D jako Obiekt GDL.
379
Wirtualny Budynek
Odejmowanie - odcina fragment Elementu bazowego, ktry obejmuje brya Operatora. Odejmowanie z wytaczaniem do gry - odcina fragment Elementu bazowego, obejmujcy bry Operatora oraz jej ksztat rzutowany pionowo, ku grze. Odejmowanie z wytaczaniem do dou - odcina fragment Elementu bazowego, obejmujcy bry Operatora oraz jej ksztat rzutowany pionowo, ku doowi. Cz wsplna - zachowana zostaje tylko cz wsplna bry Elementu bazowego oraz Operatora. Dodawanie - dodaje bry Operatora do bryy Elementu bazowego.
bdzie miao wpywu na ich wywietlanie w oknie Rzutu. Jeeli natomiast warstwa ta zostanie schowana, Operatory nie bd wywietlane w oknie Rzutu. Nie bdzie take moliwa ich edycja, dopki warstwa, na ktrej s umieszczone nie zostanie powtrnie pokazana. Uwaga: Jeeli na Rzucie zaznaczony zostanie Element bazowy i otworzone zostanie Okno 3D, Operatory nie zostan wywietlone w Oknie 3D, nawet jeeli ich warstwy s widoczne. Wykonujc operacje na bryach w oknach Przekrj/Elewacja/R pamitaj, e efekt tych operacji nie bdzie widoczny, dopki zawarto okna nie zostanie przebudowana. Wszystkie polecenia zwizane z Zestawieniami ilociowymi bd wykonywane w oparciu o zmodyfikowane bryy.
Dziaania na elementach bryowych: Wywietlanie elementw oraz obliczenia

Dziaania na elementach bryowych maj wpyw na model. Oznacza to, e s one widoczne w Oknie 3D, oknach Przekrj/Elewacja/R w trybie model oraz w oknach Rysunkw Detali. Poniej pokazano prezentowane wczeniej elementy w widoku przekrojowym. Dziaania pokazane s w Szkielecie, powyej a warstwy s ukryte, poniej.
Przykad Dziaania na elementach bryowych

Poniszy przykad przedstawia proces tworzenia ciany osonowej dla spiralnych schodw, przy pomocy Dziaa na elementach bryowych.
1) Wstaw na Rzucie Schody spiralne za pomoc narzdzia

Schody.
Na Rzucie Elementy bazowe i Operatory bd wywietlane bez zmian. Przeczenie warstwy Operatorw do trybu Szkielet nie
380
Wirtualny Budynek
2) Utwrz cian ukow obejmujc schody.
3) Otwrz okno dialogowe poleceniem z menu Projekt >

Operacje na elementach bryowych.
5) Kliknij "Pobierz elementy bazowe". 6) Zaznacz element operatora: spiralne schody.
4) Zaznacz Element bazowy: ciana ukowa.
7) Kliknij "Pobierz operatory".

381
Wirtualny Budynek
8) Wybierz typ operacji: Odejmowanie

z wytaczaniem do gry.
9) Kliknij "Wykonaj". Operacja na

elementach bryowych jest zakoczona. zaznaczenie schodw.
Opcje wywietlania Modelu maj wpyw na wygld elementw konstrukcyjnych, wypenie, stref i niektrych Obiektw GDL, zarwno na ekranie jak i w wydrukach. Opcje Wywietlania Modelu nie maj adnego wpywu na Okno 3D. Wyjtek: Dwie opcje wywietlania Modelu dla Przegrody Strukturalnej (Pene i Schematyczne) bd miay wpyw na wywietlanie i wygld Przegrd Strukturalnych tylko w oknach 3D i Dokument 3D (cznie z trybem edycji Przegrody Strukturalnej). Opcje wywietlania Modelu (i Kombinacje) uaktywniane s globalnie dla biecego modelu.
10) Kliknij pusty obszar aby anulowa 11) Sprawd rezultat w oknie 3D.
Ustaw Opcje wywietlania Modelu

Otwrz okno dialogowe Dokument > Ustaw Widok Modelu > Opcje wywietlania Modelu aby okreli nastpujce opcje (zgrupowane w panelach):
1) Opcje Elementw konstrukcyjnych: Poka/Ukryj inne opcje

majce wpyw na wywietlanie i wygld Belek, Symboli supw, Drzwi, Okien, Znacznikw Przekroju, Przegrd Strukturalnych i elementw Zakrelania.
Szczegy, patrz Opcje wywietlania Modelu dla Elementw konstrukcyjnych w Pomocy ArchiCADa.
2) Opcje Wywietlania Wypenie: opcje zwizane z tami i

wzorkami wypenie i stref. Szczegy, patrz Opcje Wywietlania Wypenie w Pomocy ArchiCADa.
Opcje wywietlania Modelu

Sposb wywietlania Widokw Modelu moe by zdefiniowany globalnie w oknie dialogowym Dokument > Ustaw Widok Modelu > Opcje Wywietlania Modelu.
3) Opcje dla Obiektw GDL: Przecza typ symbolu niektrych
elementw bibliotecznych (np. lamp sufitowych, kratek wentylacyjnych, detektorw dymu) pomidzy "Rzutem Podogi", a "Rzutem Sufitu". Uyj tych opcji, gdy zachodzi potrzeba zmiany sposobu wywietlania wszystkich tego typu obiektw w projekcie. (Mona take definiowa te ustawienia indywidualnie dla poszczeglnych elementw za pomoc odpowiednich opcji w oknie dialogowym Ustawienia
382
Wirtualny Budynek
Obiektu/Lampy.) Ponisza ilustracja prezentuje wspomniane trzy elementy wywietlane w postaci "Rzutu Podogi" (po lewej) i "Rzutu Sufitu" (po prawej). Kliknicie OK spowoduje zamknicie okna dialogowego i zastosowanie zmian.
Skonfigurowane opcje powinny zosta zachowane za pomoc przycisku Zachowaj jako w panelu Kombinacje Opcji widokw modelu. Szczegy, patrz Panel Kombinacje Opcji Wywietlania Modelu w Pomocy ArchiCADa. Aktywna Kombinacja Opcji Wywietlania Modelu wywietlana jest w panelu Cechy Mapy Projektu, Mapy Widokw oraz w Zestawach Publikacji Nawigatora. Opcj t mona otworzy i wprowadzi zmiany z dolnej czci Mapy projektu w Organizatorze (Opcje ustawie widoku i przechowywania) oraz w palecie Opcji podrcznych.
Stosowanie Kombinacji Opcji Wywietlania Modelu w Projekcie

Aby zastosowa Kombinacj Opcji wywietlania Modelu do biecego modelu, wykonaj jedno z poniszych: Uyj polecenia Dokument > Ustaw Widok Modelu i wybierz z menu odpowiedni Kombinacj Opcji wywietlania Modelu otwrz menu Dokument > Ustaw Widok Modelu > Opcje wywietlania Modelu i wybierz jedn z zapisanych Kombinacji Opcji Wywietlania Modelu. Sprawd ustawienia w pozostaych panelach, aby sprawdzi co si bdzie dziao po zastosowaniu Kombinacji Opcji Wywietlania Modelu. Skorzystaj z menu rozwijanego znajdujcego si w palecie Opcje Podrczne. Skorzystaj z odpowiedniego menu rozwijanego znajdujcego si u dou Mapy Projektu Organizatora (Opcje ustawie i przechowywania widokw).
Kombinacje Opcji widokw modelu

Po utworzeniu jednego bd kilku zestaww Opcji wywietlania Modelu, moesz je zachowa jako Kombinacje Opcji wywietlania Modelu, posugujc si poleceniami znajdujcymi si w pierwszym panelu tego okna dialogowego. Domylnie, dostpne s cztery Kombinacje Opcji wywietlania Modelu; jeeli zajdzie taka potrzeba, mog one by modyfikowane i zapisywane pod nowymi nazwami. Kombinacje Opcji Wywietlania Modelu mona zachowa i szybko aktywowa do poszczeglnych widokw w zalenoci od potrzeb (np. do Detali lub Sytuacji.) rne widoki mog korzysta z rnych Opcji Wywietlanie Modelu. Nie zachowana konfiguracja opisana zostanie jako "Uytkownika". Te nowe ustawienia mog pozosta aktywne nawet po zamkniciu okna dialogowego, jednak nie s one przechowywane pod t nazw.
Zobacz Paleta Opcji Podrcznych na stronie 76.
383
Wirtualny Budynek
Opcje wywietlania
Polecenie Widok > Opcje wywietlania wywietla list funkcji zwizanych z wywietlaniem elementw, ktre mona wczy lub wyczy w zalenoci od potrzeb; s one pomocne gwnie w trakcie operacji edycji. Pozostae funkcje na licie przeczaj sposb wywietlania gruboci linii oraz wypenie (wektorowe lub bitmapowe). Kliknicie dowolnego elementu przeczy jego status.
Stosowanie Kombinacji Opcji Wywietlania Modelu dla zapamitanego Widoku

Gdy zachowujesz widok z dowolnego okna modelu, zapisywana jest rwnie jego bieca Kombinacja Opcji Wywietlania Modelu. Aby zastosowa inn Kombinacj Opcji Wywietlania Modelu do zapamitanego Widoku, uyj okna dialogowego Ustawienia Widoku. Status ten, nie ma wpywu na wygld widokw modelu podczas publikacji (np.drukowaniu); Dotyczy on tylko wywietlania elementw na ekranie. Aby uzyska szybszy dostp do tych opcji, otwrz palet narzdziow Okna > Paski narzdzi > Opcje wywietlania.
Opcje wywietlania (ekranowe)

Szczegy, patrz Zachowywanie Widoku na stronie 75. Widok > Opcje wywietlania (szybki dostp do tych opcji moliwy jest rwnie poprzez pasek narzdzi Okna > Paski narzdzi > Opcje wywietlania).
384
Wirtualny Budynek
Czy poczenia cian i belek: Przecza tryb czyszczenia pocze cian i belek. Poka Linie odniesienia cian i Belek: W./wy. wywietlanie tych linii. Linie odniesienia Dachw: W./wy. wywietlanie tych linii Prawdziwa grubo: Uyj tej opcji by wczy lub wyczy wywietlanie prawdziwych gruboci linii. Jeeli opcja ta jest wyczona, wszystkie linie s wywietlane jako bardzo cienkie, chyba e zaznaczona jest opcja "Pogrubione linie przekroju". Uwaga: Tryb Bardzo cienkie dostpna w tym menu, dotyczy tylko sposobu wywietlania elementw na ekranie. Jeeli chcesz wydrukowa rysunek w tym trybie wywietlania, uyj opcji Cienka Linia w oknie dialogowym Drukuj lub Plotuj.
Poka Pomoce Rysunkowe: Wcza i wycza dostpne pomoce rysunkowe. S to: Uchwyty wypenie, Uchwyty obrazkw i blokw tekstowych oraz Uchwyty krzywych Beziera.
Uyj kolejnych czterech opcji do przeczania wywietlania poszczeglnych Pomocy Rysunkowych.
Wywietlanie Struktury
O Czciowym Wywietlaniu Struktury
Funkcja Czciowego Wywietlania Struktury umoliwia wywietlenie i stworzenie zoonych i skomplikowanych elementw w uproszczonej formie. Zobacz Struktury warstwowe na stronie 32, oraz Wstaw cian/Sup/Belk o Zoonym Profilu na stronie 254. Na przykad, w przypadku wsppracy z innymi projektantami lub inynierami, moe bdziesz wola dokona publikacji Planu Strukturalnego, na ktrym skomplikowane i zoone elementy bd przedstawione tylko czciowo: przedstawiajc jedynie rdze lub bez wykoczenia. Ustaw preferencje wywietlania za pomoc menu Dokument> Czciowe Wywietlanie Struktury. Ustawienia Czciowego wywietlania struktury maj wpyw jedynie na struktury zoone i warstwowe. W przeciwiestwie do Opcji wywietlania Modelu majcych wpyw jedynie na okna 2D, Czciowe Wywietlanie Struktury ma wpyw na wywietlanie elementw zarwno w oknach 2D jak i 3D. Do kadego okna mona przypisa inn form Czciowego Wywietlania Struktury (np. Rzut, 3D). Szybkie przypisanie Czciowego Wywietlania Struktury dla biecego okna moliwe jest poprzez okno Struktury czciowej dostpne w palecie Opcji Podrcznych. Zobacz Paleta Opcji Podrcznych na stronie 76. Mona zachowa rne ustawienia Czciowego Wywietlania Struktury dla kadego widoku.
Pogrubione linie przekroju: Wywietla Elementy konstrukcyjne z pogrubionymi liniami przekrojowymi. Zasig Znacznikw: Uyj tej opcji do wczania i wyczania wywietlania ekranowych elementw Znacznikw. Te elementy to: Linie Zasigu i Obszaru Odlegego Przekrojw i Elewacji; Linie i Linie Zakresu Elewacji/Rozwini cian; Wieloboki obrysu Detali i Obszarw 2D. Podwietl Znaczniki rdowe: Uyj tej opcji do wczania i wyczania podwietlania Znacznikw rdowych. Znaczniki rdowe to te, ktre w trakcie wstawiania tworz Widoki Projektu. Kolor podwietlenia Znacznikw moe zosta zdefiniowany w oknie dialogowym Opcje > rodowisko pracy > Wicej opcji. Kreskowanie wektorowe: W./wy. wywietlanie kreskowania wektorowego. Gdy opcja ta jest wyczona, wypenienia wywietlane s z wzorkiem punktowym. Opcja ta dotyczy tylko wywietlania kreskowania na ekranie (bez wzgldu na rodzaj wypenienia). Ramki Rysunkw: Uyj tej opcji do przeczania wywietlania ramek Rysunkw na Arkuszach. Elementy Szablonu na Arkuszach: W./wy. wywietlanie elementw szablonu arkusza.
385
Wirtualny Budynek
Wybierz Preferencje Czciowego Wywietlania Struktury

Preferowany sposb wywietlania mona okreli za pomoc okna Dokument > Czciowe Wywietlanie Struktury.
Pena Struktura: To jest ustawienie domylne. Tylko Rdze: Mona wywietla jedynie struktury zdefiniowane jako Rdze.
Bez Wykoczenia: Wywietlona jest caa struktura, poza warstwami/komponentami okrelanymi jako Wykoczenie.
386
Wirtualny Budynek
Ustawienia Czciowego Wywietlania Struktury w Oknach ArchiCADa

Ustawienia Czciowego Wywietlania Struktury mona przypisa do nastpujcych rodzajw okien: Rzut (jedno ustawienie Czciowej Struktury ma wpyw na kade okno Rzutu) Okno 3D (jedno ustawienie dla okna 3D) Przekrj/Elewacja/Rozwinicia cian/Dokument 3D: Kady typ okna dla tych elementw moe mie wasne ustawienie Czciowego Wywietlenia Struktury (np. mona wywietli trzy okna Przekroju z trzema rnymi ustawieniami Czciowej Struktury). Wyjtek: Nie mona skonfigurowa ustawie Czciowego Wywietlania Struktury dla Przekroju typu Rysunek, ani dla jakiegokolwiek innego Niezalenego widoku projektu. Obszar 2D oraz Detal: Jeli widok rdowy projektu jest w Rzucie lub jeli jest widokiem projektu z opcj Automatycznej aktualizacji, mona skonfigurowa ustawienia Czciowego Wywietlenia Struktury dla Obszarw 2D i Detali (w razie potrzeby, mona je okreli osobno dla kadego okna.)
Cz Cechy w Mapie Projektu Organizatora oraz Mapie Widokw Organizatora wywietla aktualne ustawienia Struktury Czciowej zaznaczonego elementu.
Zobacz take Ustawienia czciowego wywietlania struktury w oknach na podstawie znacznika rdowego na stronie 392.
Zachowa Ustawienia Czciowej Struktury w/g widoku

Ustawienia dla Czciowego Wywietlania Struktury jest zachowywane wraz z widokiem. Oznacza to, e dla kadego widoku mona zachowa rne ustawienia Czciowego Wywietlania Struktury: na przykad, mona zachowa dwa rne widoki tego samego Przekroju, a kady z nich bdzie mia inne Czciowe Wywietlanie Struktury.
387
Wirtualny Budynek
Jak zdefiniowa warstwy w Strukturze Warstwowej jako Rdze lub Wykoczenie

W przypadku elementw warstw (cian, stropw, dachw): warstwy mona zaznaczy jako Rdze w menu Opcje > Atrybuty elementw > Struktury warstwowe. Mona oznaczy kilka warstw jako Rdze, jednak musz one przylega do siebie.
Istnieje moliwo oznaczenia kilku, ssiadujcych warstw jako Wykoczenie, jednak musz one zawiera jedn lub obie zewntrzne warstwy. Dla elementw warstw: warstwy mona okreli jako Wykoczenie w menu Opcje > Atrybuty elementw > Struktury warstwowe. Warstwa nie moe by jednoczenie Wykoczeniem i Rdzeniem. Warstwa nie musi by zdefiniowana jako Rdze czy Wykoczenie (pozostaw oba pola niezaznaczone).
388
Wirtualny Budynek
Jak zdefiniowa komponenty Zoonych Elementw (Profili) jako Rdze lub Wykoczenie
W przypadku elementw Profili (cian, belek, supw): Elementy mona zaznaczy jako Rdze lub Wykoczenie w menu Projekt > Meneder profili. Warstwa nie musi by zdefiniowana jako Rdze czy Wykoczenie (pozostaw oba pola niezaznaczone).
W tej czci, ciany warstwowe s wywietlane z ustawieniami tylko rdzenia, ale opcja Poka Pen Struktur (na czerwono) pokazuje pen struktur ciany.
Wizualizacja penej struktury

Nawet jeli zastosujesz opcj Czciowego Wywietlenia, ArchiCAD umoliwia wywietlenie kilku rodzajw informacji, ktre pomog zidentyfikowa pen struktur oryginaln, jeli zajdzie taka potrzeba. Mona zawsze wybra opcj Pena Strukturalna Oryginalna dla Podrysu:
Po zaznaczeniu czciowo wywietlonego elementu, wywietlone zostan punkty aktywne w oryginalnym pooeniu. Dokonany wybr zostanie podwietlony, ale bdzie pokazany tylko na wywietlonych czciach elementw.
1) Wybierz narzdzie Podrys. 2) Z menu rozwijalnego Podrys, wybierz element Wybierz

Podrys i zaznacz Pena Struktura.
Opcja Funkcje wspierajce zaznaczenie rwnie pomoe wywietli czci elementw wywietlone w peni oraz czciowo. Zaznaczenie zapamitane jest pokazane jedynie na wywietlonych komponentach, ale kursor rozpozna lini odniesienia nawet jeli nie bdzie jej na wywietlonej czci elementu - zgodnie ze wskazaniem pogrubionego kursora w ksztacie znaku Mercedesa na tym obrazku.
389
Wirtualny Budynek
Okno Info wywietla Grubo oryginalnego, caego elementu, nawet jeli jest on akurat ustawiony jako Czciowo wywietlony.
Czciowe Wywietlanie Struktury Supw

Mimo e zwyke Kolumny posiadaj Rdze oraz okadzin, nie s uznawane za elementy skadowe dla celw Czciowego Wywietlania Struktury. Zwyke kolumny zawsze pokazuj zarwno Rdze oraz Okadzin niezalenie od ustawie Czciowego Wywietlania Struktury. Aby wywietli kolumn bez okadziny, naley stworzy Zoon Kolumn i skonfigurowa okadzin jako Wykoczenie. Nastpnie ustawi opcj Czciowe Wywietlanie Struktury jako Bez Wykoczenia. W przypadku Supw "obudowanych" cian: Wywietlajc tylko Rdze mona wyeliminowa Owijanie.
Czciowe Wywietlanie Struktury Stref

Niezalenie od tego, ktra opcja czciowego wywietlania zostaa zastosowana, nie bdzie ona miaa wpywu na strefy: strefy, ktre dochodz do Krawdzi wewntrznej s obliczane jako komponent wykoczenia otaczajcej struktury, nawet jeli wykoczenia s ukryte zgodnie z aktualnym ustawieniem Czciowego Wywietlania Struktury.
Czciowe Wywietlanie Struktury Wypenie Kryjcych w Rzucie

Jeli przypisae Wypenienie Kryjce dla dowolnego elementu warstwowego lub zoonego (moe to by dach, strop lub siatka), wtedy Wypenienie kryjce pojawi si niezalenie od zastosowanej opcji Czciowego Wywietlania. Aby zastpi opcje wywietlania Wypenie kryjcych, uyj panelu Opcje Wywietlania Wypenie w menu Dokument > Ustaw Widok modelu > Opcje wywietlania Modelu.
390
Wirtualny Budynek
Czciowe Wywietlanie Struktury Wymiarw

Wymiary poczone s z ustawieniem czciowego wywietlania struktury: kady tryb czciowego wywietlania ma wasny zestaw wymiarw: mona wybra zestaw wymiarw jedynie dla widoku Tyko rdze, a inne zestawy wymiarw w widokach Penej Struktury oraz Bez wykoczenia. Jeli przeczysz pomidzy ustawieniami czciowego wywietlania struktury, wymiary zwizane z wczeniejszym ustawieniem Wywietlania nie bd widoczne. Aby ponownie zobaczy wymiary, naley przeczy z powrotem na ustawienie Czciowego Wywietlania Struktury, w ktrym wstawiono wymiary. ciana bdzie wywietlona z ustawienia wywietlania tylko rdzenia:
Mona skopiowa i przeklei zwymiarowane elementy pomidzy dwoma widokami, ktrych ustawienia Czciowego Wywietlania Struktury s podobne. Jednak, jeli sprbujesz wklei zwymiarowane elementy, ktre NIE pojawiaj si w danym widoku Czciowego Wywietlania Struktury, te wymiary zostan utracone po przeklejeniu. Jeli skopiujesz i przekleisz zwymiarowane elementy pomidzy dwoma widokami, ktrych ustawienia Czciowego Wywietlania Struktury rni si od siebie, pojawi si okno z ostrzeeniem:
Jeli przeczysz ustawienie wywietlania na opcj Penej Struktury, wymiar pokazany w opcji Tylko Rdze zniknie, i pojawi si inny wymiar - ten utworzony poprzednio przy ustawieniu wywietlania Penej Struktury.
391
Wirtualny Budynek
Ustawienia czciowego wywietlania struktury w oknach na podstawie znacznika rdowego

Czsto bdziesz pracowa w widoku modelu (Przekrj, Elewacja, Rozwinicia cian, Detal lub Obszar 2D), w ktrym elementy maj rdo w innym oknie modelu. Jednak jeli widok projektu rdowy to widok/widok projektu z opcj rcznego przebudowania, moe wystpi problem kiedy bdziesz probowa zmieni powizane ustawienia Czciowego wywietlania struktury, poniewa widok projektu rdowego moe nie by zaktualizowany. Dlatego ArchiCAD nie pozwoli zmieni ustawie Czciowego Wywietlania Struktury dla widokw utworzonych z rde z opcj rcznego przebudowania lub typu Rysunek. Niej przedstawione ustawienia widoku nale do widoku, ktrego rdem jest model z okrelon opcj rcznego przebudowania; Ustawie czciowego wywietlania struktury nie mona zmienia.
Nastpnie zmie widok projektu na Aktualizacja manualna lub Rysunek: bez przebudowania. Jest to moliwe, ale musisz pamita, ze widoki stworzone na podstawie tego rda - nawet jeli ju utworzye te widoki - po przebudowaniu, zmieni ustawienia Czciowego wywietlania tak, aby pasoway do tych skonfigurowanych dla widoku projektu rdowego. Jeli nie zmienisz ustawie Czciowego Wywietlania Struktury dla widoku projektu rdowego z Rcznym przebudowaniem (nawet jeli zosta stworzony na podstawie rda typu automatycznej aktualizacji), ArchiCAD wywietli ostrzeenie zwizane z konsekwencjami dla pochodnych widokw: Ustawienia czciowego wywietlania struktury widokw mog si zmieni:
Moesz kontynuowa Przebudowywanie, lub anulowa proces. Ponownie, rozwizaniem jest powrt do widoku rdowego (lub zrobienie jego kopii wraz z potrzebnymi ustawieniami czciowego wywietlania struktury) i zmieni aktualizacj na typ Automatyczny. Po przebudowaniu takiego widoku - dla ktrego rda zmieniono opcj z Automatycznego Przebudowania na Rczne - zostaniesz ponownie ostrzeony o zmianie ustawie czciowej struktury widoku:
Rozwizanie: wr do widoku rdowego (lub zrb jego kopi) i zmie typ aktualizacji na Automatyczny. W przeciwnym razie: Zamy, e mamy widok projektu z opcj Automatycznej aktualizacji, z ktrego stworzono kilka widokw.
392
Wirtualny Budynek
W ten sposb, "stare" zgodne elementy zostan automatycznie zastpione elementami bibliotecznymi z ArchiCADa 12. Niezgodne "stare" elementy pozostan na miejscu, i nie bd sprzeczne z obiektami ArchiCADa 12.
2) Jeli dalej chcesz pracowa nad projektami uywajc nowych

obiektw: Zaaduj plik biblioteki AC 12 .lcf Elementy niezgodne w przeniesionych projektach zostan pokazane jako Brakujce elementy biblioteczne; trzeba bdzie je zastpowa pojedynczo (i resetowa ich parametry). Elementy zgodne zostan automatycznie zastpione elementami bibliotecznymi AC 12.
Przecicia Czciowo Wywietlanych Elementw

Przecicia bd zachowyway si tak samo jak w przypadku wywietlania penej struktury: W wyniku czciowego wywietlania nie znikn adne przecicia warstw. Wyjtek: W przypadku elementw zoonych (Profili) skonfigurowanych jako Czciowo wywietlanych moe nastpi zniknicie warstw w pewnych przypadkach.
Czciowe Wywietlanie Struktury drzwi i okien

Wywietlenie 2D drzwi i okien powinno znikn w wyniku zmiany na czciowe wywietlanie struktury. Drzwi / Okna w bibliotece ArchiCAD 12 zostay przeprogramowane, aby byy waciwie wywietlane przy czciowym wywietlaniu struktury. Jedna, jeli migrujesz wczeniejsze wersje projektw ArchiCADa do ArchiCAD 12, pamitaj o poniszych wskazwkach:
1) Jeli chcesz zachowa stare obiekty biblioteczne, ale rwnie

korzysta z nowych obiektw powiniene: zaadowa plik biblioteki AC 12 .lcf zaadowa zestaw bibliotek z ArchiCAD 10 i 11
393
Wirtualny Budynek
394
Dokumentacja
Dokumentacja
Uzupenieniem funkcji ArchiCADa umoliwiajcych wymodelowanie Wirtualnego Budynku, jest kompletny zestaw narzdzi rysunkowych i wymiarujcych. Obecnie, nadal wszystkie projekty architektoniczne musz by publikowane na papierze. Aby maksymalnie przyspieszy i usprawni proces tworzenia dokumentacji, pakiet ArchiCAD zawiera udoskonalon, wbudowan funkcj tworzenia arkuszy projektu, ktra umoliwia przygotowanie penej dokumentacji na podstawie zachowanych widokw modelu. Funkcje tworzenia arkuszy projektu stanowi integraln cz ArchiCADa. Za pomoc okien arkuszy, uytkownik ma dostp do wszystkich widokw Wirtualnego Budynku, z ktrych nastpnie moe przygotowa Teczk arkuszy - wirtualn reprezentacj papierowej dokumentacji. Zmiany dokonane w ArchiCADzie s natychmiastowo wprowadzane do Teczki arkuszy. Funkcje Kolportera znacznie usprawniaj i porzdkuj kocow faz pracy nad projektem - jego publikacj. Moesz dziki nim ustawia i zachowywa preferencje dotyczce publikacji dowolnej iloci zestaww. To tutaj decydujesz czy dany zestaw bdzie wydrukowany, wyplotowany, wysyany na serwer czy zapisany na dysku. Gdy zestaw publikacji zostanie ju zdefiniowany, publikowanie moe odbywa si w kadym momencie za pomoc jednego kliknicia. ArchiCAD oferuje rwnie profesjonalny interfejs obsugi urzdze drukujcych/plotujcych. Plotery (s to przewanie urzdzenia obsugujce due formaty) opieraj swoje dziaanie na danych wektorowych, podczas gdy drukarki (rnych formatw) na danych rastrowych. Rezultaty obu procesw przewanie s podobne. Graphisoft zapewnia sterowniki do wikszoci ploterw dostpnych na rynku; w przypadku drukarek, musisz oprze si na sterownikach dostarczonych przez producenta. Funkcje tworzenia Zestawie ilociowych pozwalaj na tworzenie list zawierajcych wszelkie dane o projekcie. Proces tworzenia zestawie zosta opisany na kocu tego rozdziau.
Rysowanie
Wszystkie Elementy rysunkowe s dwuwymiarowe: do tej grupy nale Punkty aktywne, Linie, Wypenienia, Obrazki oraz Rysunki. Za wyjtkiem Rysunkw i Wypenie elementy rysunkowe nie s brane pod uwag podczas tworzenia list i zestawie. Elementy rysunkowe maj wiele zastosowa: Przy modelowaniu detali, ktrych nie chcesz rysowa za pomoc elementw konstrukcyjnych. Jako pomoc przy rysowaniu i umieszczaniu elementw konstrukcyjnych. Ich kontury mog by wykorzystywane przy tworzeniu skomplikowanych bry 3D za pomoc narzdzia Magiczna rdka. Cele dekoracyjne lub opracowanie szczegw, zwaszcza w oknach Przekroju/Elewacji/R i Dokumentw 3D lub Detali i Obszarw 2D.
Sposb wywietlania elementw rysunkowych w oknach Rzutu oraz Przekroju/Elewacji/R i Dokumentw 3D zaley od ustawie atrybutw w oknach dialogowych Ustawie poszczeglnych narzdzi. Zestawy atrybutw zwizanych z elementami rysunkowymi (pira kolorw, typy linii, rodzaje wypenienia) mona definiowa w odpowiednich oknach dialogowych znajdujcych si w menu Opcje > Atrybuty elementw. Gdy zaley nam na szybszym wywietlaniu lub publikowaniu, wygld niektrych atrybutw moe by modyfikowany poleceniami z menu Widok > Opcje wywietlania. Szczegy, patrz Opcje wywietlania (ekranowe) na stronie 384. Oto typowe kroki pozwalajce na utworzenie elementu rysunkowego:
1) Wybranie narzdzia z Palety narzdzi i otworzenie okna

dialogowego jego ustawie.
395
Dokumentacja
2) Dopasowanie ustawie tak, by odpowiaday przeznaczeniu lub

wybranie wczeniej zapisanych ustawie z listy pojawiajcej si po wciniciu przycisku Ulubione. Kliknij OK, aby zatwierdzi. rysowanie elementw wzdu prostej, po uku, po amanej a take obracanie ich w momencie wstawiania. rysowanego elementu.
Wypenienia przypisane do elementw konstrukcyjnych mog by wywietlane w oknach Rzutu, Przekroju/Elewacji/R, Dokumentw 3D i w oknach Detali/Obszarw 2D. Dla wikszoci elementw mona wybra Wypenienie Przekrojowe (na przykad dla elementw citych paszczyzn przekroju lub paszczyzn cicia dla Rzutu) oraz oddzielne Wypenienie Kryjce (pozwalajce na wypenienie powierzchni w widoku, np. widocznej na Rzucie powierzchni stropu.)
3) Wybranie Metody geometrii w palecie Info pozwalajcej na 4) Wskazanie w oknie 2D, pooenia, dugoci i/lub wielkoci
Wypenienia
O Wypenieniach
Wypenienia s dwuwymiarowymi kreskowanymi wzorkami pozwalajcymi na odrnienie lub przyozdobienie rnych elementw projektu. Wypenienia mona: przypisywa elementom konstrukcyjnym (cianom, Supom, Stropom, Siatkom, Dachom, Strefom i komponentom Obiektw) stosowa jako indywidualne elementy rysunkowe, wstawiane za pomoc Narzdzia Wypenienie. Elementy te su do wypeniania obszarw, ktre nie wymagaj odpowiednika w 3D, tworzenia cieni i innych elementw graficznych lub do mierzenia powierzchni wypenionych wielobokw. Jako kreskowanie wektorowe wypenienia mog by rwnie wykorzystywane do ozdabiania materiaw w Oknie 3D i Dokumentach 3D.
Podobnie jak przy elementach konstrukcyjnych, Wypenienia 2D mog wystpowa w zestawieniach wraz z powizanymi z nimi cechami, opisami i komponentami. ArchiCAD zawiera zestaw domylnych wzorw wypenie (rodzajw wypenie). Kady rodzaj wypenienia posiada "to" i "pierwszy plan", ktrych kolory i wzory mog by ustawiane
396
Dokumentacja
oddzielnie. Dostp do tych funkcji jest moliwy przez okno dialogowe Rodzaje wypenienia w menu Opcje > Atrybuty elementw, gdzie moesz duplikowa, zmienia nazwy i usuwa wybrane wypenienia.
Uwagi: Przy okrelaniu wypenienia dla Kreskowania wektorowego 3D w oknie dialogowym Materiau do dyspozycji masz tylko Wypenienia Kryjce.
Kategorie wypenienia
Dostpne s trzy kategorie wypenie: Wypenienia Przekrojowe: Kreskowania wywietlane na powierzchniach citych elementw konstrukcyjnych widocznych w przekroju, w oknach Rzutu, Przekroju/Elewacji/Rozwinicia cian, Dokumentw 3D lub Detali/Obszarw 2D. Wypenienia Kryjce: Wypenienia Stropw, Dachw, Siatek i Stref na Rzucie. Wypenienia Rysunkowe: Proste wypenienia narysowane rcznie w dowolnym Oknie Modelu. Nie s one w aden sposb zwizane z elementami konstrukcyjnymi, takimi jak ciany, Stropy, czy Dachy.
Kategoria Wypenienia: Zaawansowane Ustawienia dla Wypenie rysowanych rcznie

Gdy rysujesz wypenienie rcznie, za pomoc Narzdzia Wypenienie, w panelu Ustawienia zaawansowane okna dialogowego Ustawienia Wypenienia, moesz okreli Kategori, do ktrej zostanie przypisane to wypenienie.
Kady rodzaj wypenienia moe by przypisany do jednej lub kilku kategorii. Kategoria decyduje o tym, do jakiego elementu moe by przypisane dane wypenienie. Na przykad, wypenieniu musi by przypisana kategoria "Wypenienie Kryjce", by mogo by stosowane jako wypenienie Siatek, Stref, Stropw lub Dachw na Rzucie. Aby przypisa kategori okrelonemu wypenieniu, otwrz okno dialogowe Rodzaje wypenienia (menu Opcje > Atrybuty elementw) i rozwi panel Kategoria i wzr punktowy.
Funkcja ta jest przydatna przy korzystaniu z Opcji Wywietlania Modelu oraz przy eksporcie plikw DXF/DWG. Zobacz take Tabela eksportu wypenie w Pomocy ArchiCADa. Na przykad: jeeli na Przekroju znajduje si ciana, ktra zostanie rozbita na elementy rysunkowe, wypenienie przekrojowe ciany zostanie automatycznie przypisane do odpowiedniej kategorii. Przy rysowaniu dodatkowych wypenie w oknie Przekroju, bdziesz mg im przypisa kategori Wypenie Przekrojowych, dziki czemu bd traktowane jak wypenienia przekrojowe elementw konstrukcyjnych.
Przypisywanie Wypenie Elementom Konstrukcyjnym

By zdefiniowa domylne wypenienie dla elementu konstrukcyjnego lub zmieni wypenienie wstawionego elementu:
1) Aktywuj Narzdzie Wypenienie; lub zaznacz wstawiony

element.
397
Dokumentacja
2) Przejd do panelu Rzut i Przekrj w oknie Ustawie Elementu

(lub kliknij przycisk Rzut i Przekrj w palecie Info).
3) Kliknij nazw lub ikon wypenienia dla Wypenienia
Przekrojowego lub Kryjcego, by wywietli list dostpnych wypenie dla kadej z kategorii.
4) Wybierz podany rodzaj wypenienia z rozwijanej listy. Przypisywanie Wypenienia Kryjcego

Dla Stropw, Siatek, Stref i Dachw moesz okreli Wypenienie Kryjce, ktre bdzie wywietlane na Rzucie. Dla Stropw, Siatek i Dachw, zaznacz opcj "Wypenienie Kryjce" w panelu Rzut i Przekrj okna Ustawie.
W przypadku Stref, aktywuj przycisk "Wypenienie Kryjce" w panelu Rzut okna Ustawie strefy.
Uwagi: Przy okrelaniu wypenienia dla Kreskowania wektorowego 3D w oknie dialogowym Materiau do dyspozycji masz tylko Wypenienia Kryjce.
398
Dokumentacja
Rysowanie Wypenie
Aby narysowa Wypenienie, kliknij ikon narzdzia Wypenienie w Palecie Narzdzi, a nastpnie wybierz jedn z trzech dostpnych Metod geometrii znajdujcych si w palecie Info. Rysowanie Wypenienia metod Wieloboku, Prostokta lub Obrconego prostokta jest podobne jak w przypadku rysowania cian. Opis tego procesu mona znale w podrozdziale Utwrz acuch cian na stronie 237 oraz Utwrz Prostokt cian na stronie 238. Rysujc wypenienie za pomoc Narzdzia Wypenienie moesz wskaza kategori, ktrej to wypenienie bdzie przypisane. Szczegy, patrz Kategoria Wypenienia: Zaawansowane Ustawienia dla Wypenie rysowanych rcznie na stronie 397.
gdzie moesz duplikowa, zmienia nazwy i usuwa wybrane wypenienia. Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Rodzaje Wypenienia w Pomocy ArchiCADa. Moesz modyfikowa jego zawarto lub importowa nowe elementy za pomoc Menedera atrybutw. Istnieje rwnie moliwo czenia wielu wypenie w celu utworzenia struktur warstwowych dla cian, Dachw lub Stropw. Wypenienia pene obejmuj: Wypenienie pierwszego planu: Wida jedynie pierwszy plan, poniewa zasania on to. Wypenienie ta: Wida jedynie To, poniewa Pierwszy plan jest ustawiony na zero. Trzy wypenienia, dla ktrych wstpnie skonfigurowano Przezroczysto (25%, 50%, 75%) pierwszego planu.
Definiowanie Rodzajw Wypenienia

ArchiCAD zawiera zestaw domylnych wzorw wypenie (rodzajw wypenie). Funkcja ta obejmuje Wypenienia 100%, Wypenienia wektorowe, Wypenienia symbolami, Wypenienia gradientowe i Wypenienia obrazkami.
Te wartoci procentowe mona zmienia rcznie w menu Opcje > Atrybuty elementw > Rodzaje wypenienia:
Dostp do tych funkcji jest moliwy przez okno dialogowe Rodzaje wypenienia w menu Opcje > Atrybuty elementw,
399
Dokumentacja
Dodatkowo moesz utworzy nowy rodzaj wypenienia w oparciu o dan warto przezroczystoci: kliknij Nowe i wybierz wypenienie 100% w oknie dialogowym Dodaj nowe wypenienie.
Zobacz Wywietlanie Kreskowania wektorowego na stronie 401. Niektre waciwoci wzorw wektorowych mog by modyfikowane; s to midzy innymi skala, kt, odstpy, dostpno oraz powizany wzr punktowy. Patrz Panel Edytuj wzr wektorowy w Pomocy ArchiCADa. Wypenienia symbolami mog by przypisane do elementw konstrukcyjnych. Mona edytowa wzorek symbolu istniejcego wypenienia lub narysowa cakowicie nowe wypenienie symbolami. Zobacz Utwrz Wypenienie typu Symbol na stronie 404. Wypenienia gradientowe oraz Wypenienia obrazkami to jedynie wypenienia wielobokw, zatem dostpne s tylko na licie Narzdzia Wypenienie. (Wypenienia wieloboku rysuje si rcznie, przy pomocy Narzdzia Wypenienie.)
W panelu Wywietlania wypenie w oknie dialogowym Rodzajw wypenie, ustaw warto procentow Przezroczystoci (w tym przypadku 65). Nowy rodzaj wypenienia bdzie si od tej pory wywietla na rozwijanej licie wypenie.
Zobacz Wypenienia gradientowe na stronie 405, oraz Wypenienia obrazkami na stronie 405.
Tryb wywietlania wypenie: Wektorowy i Punktowy

Kady rodzaj wypenienia moe by wywietlany w dwch trybach: wektorowym lub punktowym. Domylnie, wywietlanie wszystkich wypenie w projekcie ustawione jest na Kreskowanie wektorowe w menu Widok > Opcje wywietlania. Jeeli wyczysz t opcj, wypenienia bd wywietlane na ekranie jako raster (bd zoone z punktw). Podczas drukowania lub plotowania wypenie wykorzystany bdzie tryb wektorowy, nawet jeli jest on aktualnie wyczony. Szczegy, patrz Opcje wywietlania (ekranowe) na stronie 384. Punktowe wersje wszystkich fabrycznie przygotowanych wzorkw wypenie zblione s do ich wektorowych odpowiednikw. Jeeli zmodyfikujesz wzorek wektorowy lub utworzysz nowe Wypenienie symbolami, bdziesz musia narysowa jego punktowy odpowiednik rcznie.
Wypenienia wektorowe mog by przypisane do elementw konstrukcyjnych w oknach 2D. Wypenienie wektorowe mona rwnie przypisa do Materiaw wywietlanych w oknie 3D.
400
Dokumentacja
Wywietlanie Kreskowania wektorowego

Na Rzucie
Kreskowanie wektorowe bdzie wywietlane na Rzucie tylko jeli aktywowae Widok > Opcje wywietlania > Kreskowanie wektorowe.
W Oknach Przekroju/Elewacji/R i Dokumentw 3D

W oknach Przekroju/Elewacji/R i Dokumentw 3D jest wywietlane kreskowanie wektorowe tylko, gdy zaznaczona zostanie opcja Kreskowanie wektorowe 3D w panelu Reprezentacji modelu okna dialogowego Ustawie. Szczegy, patrz Panel Reprezentacja Modelu (tylko dla Znacznikw rdowych) oraz Panel Reprezentacja Modelu Dokumentw 3D w Pomocy ArchiCADa. Ustawienia Kreskowania wektorowego nie maj wpywu na wygld renderingw.
W Oknie 3D
Elementy konstrukcyjne w Oknie 3D s wywietlane przy uyciu Materiaw przypisanych do nich w panelu Modelu w Ustawieniach elementu. Jeeli Materiay te obejmuj Kreskowanie wektorowe, wypenienie to bdzie widoczne w Oknie 3D tylko jeeli ustawisz przycisk funkcji Kreskowanie wektorowe 3D na "On" w oknie dialogowym Widok > Tryb widoku 3D > Ustawienia Widoku 3D i pod warunkiem, e bdziesz uywa Wewntrznego silnika 3D. Wicej szczegw, patrz Parametry okna 3D w Pomocy ArchiCADa.
Ustaw Orientacj Kreskowania Wektorowego

Moliwe jest rcznie okrelanie orientacji kreskowania wektorowego. Dla wypenie narysowanych za pomoc Narzdzia Wypenienie, uyj opcji w panelu Oglne okna Ustawie Wypenienia. Dla wypenie kryjcych Siatek, Stropw, Dachw i Stref, uyj opcji w panelu Wypenienie Kryjce danego okna Ustawie Narzdzia.
Zobacz take Przypisywanie Materiaom Kreskowa Wektorowych na stronie 40.
401
Dokumentacja
Orientacja wzoru wypenienia okrelana jest za pomoc uchwytw. Uchwyty wypenienia widoczne s tylko wtedy, gdy wczona jest opcja Poka Uchwyty Wypenie oraz Poka Pomoce Rysunkowe w menu Widok > Opcje wywietlania.
Powi z pocztkiem wypenienia

Wybranie opcji Powi z pocztkiem projektu spowoduje, e wypenienie uoone bdzie zawsze ortogonalnie, bez wzgldu na transformacje dokonane na elemencie.
Zwr uwag, e uchwyt niekoniecznie musi znajdowa si wewntrz wieloboku wypenienia. Moesz przecign uchwyt poza obrys wypenienia nawet po jego utworzeniu. Kliknicie uchwytu spowoduje zaznaczenie caego wypenienia; zaznaczenie wypenienia zaznaczy rwnie uchwyt. Aby pniej zmieni orientacj kreskowania, zaznacz wypenienie a nastpnie kliknij punkt kocowy uchwytu i obr. Upewnij si, e wcinity jest przycisk Przesu pod-element w palecie pomocniczej.
Uyj Znieksztaconych Wypenie Powi z pocztkiem wypenienia

Opcja Powi z pocztkiem wypenienia pozwala na wykorzystanie uchwytu do okrelenia orientacji wzoru wypenienia. W tym przypadku wzr wypenienia rozpoczyna si w pocztku elementu wypenienia. Przy tworzeniu nowego wypenienia z wybran funkcj "Powi z pocztkiem wypenienia", po wstawieniu wypenienia bdziesz mia moliwo okrelenia wektora wypenienia. Pojawi si wtedy kursor w ksztacie uchwytu wektora wypenienia. Pierwsze kliknicie okreli pocztek wypenienia. Drugie zdefiniuje kierunek uoenia kreskowania. Trzecia opcja (dostpna tylko w Ustawieniach Narzdzia Wypenienie/Ustawieniach Palety Info wypenie i Narzdzia Strop) pozwala na uycie Znieksztaconych Wypenie. Oznacza to, i zamiast jednego uchwytu okrelajcego wektor kierunku wypenienia dostpne s dwa. Modyfikowanie wzoru kreskowania odbywa si poprzez manipulowanie dugoci kadego z uchwytw oraz ktem zawartym pomidzy nimi. Zwr uwag, na Okrg pomocniczy (jeeli wczona jest funkcja Linie pomocnicze) pojawiajcy si, gdy poruszasz ktrym z uchwytw. Jeeli chciaby powrci do oryginalnych wymiarw kreskowania wystarczy przecign kursorem koniec uchwytu na ten Okrg.
402
Dokumentacja
Istniej przynajmniej dwa zastosowania znieksztaconych wypenie, dziki ktrym wzrasta czytelno rysunkw. W Przekrojach o statusie rysunku, elementy konstrukcyjne rozbite s na linie i wypenienia. Jeeli zaznaczysz te wypenienia i w ich ustawieniach wybierzesz opcj Uyj znieksztaconych Wypenie, kreskowania zostan wywietlone zgodnie z ich rzeczywistym geometrycznym pooeniem. Porwnaj ponisze ilustracje. Wypenienia po lewej powizane s z pocztkiem projektu natomiast te po prawej s znieksztacone.
Poniej moesz porwna oba dachy, po lewej z wyczon opcj znieksztacania a po prawej z wczon.
Opcje wywietlania Modelu: Globalne ustawienia wywietlania wypenie

Wypenienia kryjce dachw rwnie mog by wywietlane zgodnie z ich geometrycznym pooeniem. Chocia nie mona rcznie ustawi znieksztacenia wypenie kryjcych, w oknie dialogowym Ustawie dachu znajduje si opcja Zniekszta wg spadku, umoliwiajca automatycznie znieksztacenie wzoru wypenienia zgodnie ze spadkiem dachu. Aby j wczy zaznacz dach i otwrz okno dialogowe Ustawie dachu. Sprawd, czy sekcja Wypenienie kryjce w panelu Rzut i Przekrj jest aktywna i zaznacz w niej obie opcje Ustaw zgodnie z nachyleniem i Zniekszta wg spadku. Szczegy, patrz Panel Rzut i przekrj (narzdzie Dach) w Pomocy ArchiCADa. Domylnie wypenienia s wywietlane zgodnie z opcjami wybranymi w oknach dialogowych ustawie poszczeglnych elementw. Moesz jednak uy panelu Opcje Wywietlania Wypenie w Opcjach wywietlania Modelu, aby przypisa jednolity sposb wywietlania do wszystkich wypenie w danym projekcie, w menu Dokument > Ustaw widok modelu > Opcje wywietlania Modelu.
Szczegy, patrz Opcje Wywietlania Wypenie w Pomocy ArchiCADa.

403
Dokumentacja
Utwrz Wypenienie typu Symbol

Wypenienia symbolami mog by tworzone przez uytkownika na podstawie rysunku utworzonego w jakimkolwiek oknie modelu. Odbywa si to wedug nastpujcej procedury:
nacinij przycisk Kopiuj. Po wklejeniu tych elementw wypenienia do okna bdzie moliwa ich ponowna edycja.
1) Narysuj wzr korzystajc z linii, ukw
Dodawanie do wypenie do opisu powierzchni

Jeeli w panelu Ustawienia oglne okna dialogowego Ustawie wypenienia zaznaczona zostaa opcja Poka powierzchni, po narysowaniu wieloboku wypenienia kursor przyjmie ksztat Motka. Naley wtedy wskaza klikniciem pooenie pola tekstowego.
oraz punktw aktywnych. Wzr powinien mieci si w obszarze prostokta. Upewnij si, e gra i d oraz lewa i prawa strona wzoru s wzajemn kontynuacj.
2) Zaznacz wszystkie skadniki wzoru i

wybierz polecenie Edycja > Kopiuj.
3) Otwrz okno dialogowe Opcje > Atrybuty elementw >
Rodzaje wypenienia. Wcinij przycisk Nowe, wpisz nazw nowego wypenienia i wybierz opcj "Wypenienie symbolami", a nastpnie kliknij OK aby zatwierdzi. Podgldu. Wzr wywietla si w oknie Podgldu. Zaznacz pole Poka Pojedynczy Wzr, aby podwietli jeden wzr w oknie podgldu tego okna dialogowego. Uwaga: Jeli zaznaczone, skopiowane komponenty zawieraj krzywe, wypenienia, tekst lub inne elementy, nie zostan one wklejone w oknie dialogowym Rodzajw wypenienia.
4) W panelu Edytuj Symbol, kliknij przycisk Wklej nad oknem
Zawarto pola tekstowego jest wynikiem obliczenia pola powierzchni narysowanego wypenienia. Ustawienia parametrw pola tekstowego bd takie same jak pl tekstowych wymiarowania. Uwaga: Jeeli wypenienie zawiera otwory, zostaj one odjte od powierzchni wypenienia. Aby zmodyfikowa ustawienia czcionki lub tre pola, zaznacz to pole (bez wypenienia) i wybierz Ustawienia tekstu wymiarowania (ta opcja pojawi si w menu Edycja). Wicej szczegw, patrz Parametry tekstu wymiarowania w Pomocy ArchiCADa. Jednostka powierzchni i stopie dokadnoci wywietlonej wartoci s definiowane w oknie Opcje > Preferencje Projektu > Wymiarowanie. Wicej szczegw, patrz Wymiarowanie (Preferencje) w Pomocy ArchiCADa.
5) Uyj polece w panelu Edytuj Symbol, aby ustawi rozmiar,

wzr i kt obrotu wypenienia symbolami. Patrz Panel Edytuj Symbol wypenienia w Pomocy ArchiCADa.
6) Aby zachowa zmiany i opuci okno dialogowe kliknij OK.

Uwaga: Wzr punktowy musi by wyedytowany rcznie w panelu Dostpno i Wzr ekranowy okna dialogowego Rodzajw wypenienia. Zobacz Dostpno i Wzorek Ekranowy w Pomocy ArchiCADa. Aby zmieni wypenienie symbolami po usuniciu pierwotnych skadnikw z okna, z ktrego zostay skopiowane, w oknie dialogowym Rodzaje wypenienia wybierz symbol do edycji i
404
Dokumentacja
Zawarto pola powierzchni jest zawsze czytana od dou lub od prawej strony po obrocie lub odbiciu lustrzanym.
Wypenienia gradientowe
Przeznaczeniem Wypenienia gradientowego jest uatrakcyjnienie graficznej strony projektu. nie odzwierciedlaj one adnych rzeczywistych cech (np. rodzaju materiau) i dlatego dostpne s tylko poprzez narzdzie Wypenienia jako wypenienie wieloboku. Wypenienia gradientowe nie mog by przypisane elementom konstrukcyjnym (Wypenienia przekrojowe lub kryjce). Aby uzyska gradient linearny, naley wybra dwa rne kolory pir (kreskowania i ta) w panelu Ustawienia oglne okna Ustawie wypenienia. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Wypenienie w Pomocy ArchiCADa. Po wstawieniu wypenienia zauwaysz, e wzr skada si z dwch kolorw pynnie przechodzcych jeden w drugi.
Uchwytem moesz edytowa pocztek wypenienia gradientowego oraz rozszerza obszary poszczeglnych kolorw oraz przejcia pomidzy nimi.
Uwaga: Aby mc porusza uchwytem wypenienia, musisz wybra z palety pomocniczej ikon Przesu pod-element.
Wypenienia obrazkami
Wypenienie obrazkami umoliwia uywanie obrazkw jako elementw pierwszego planu Wypenie wieloboku. Wana informacja: Wypenienia obrazkami s dostpne tylko jako wypenienia wielobokw. Dlatego z funkcji tej mona korzysta wycznie w celu tworzenia wypenie przy pomocy Narzdzia Wypenienie; nie znajduje ona natomiast zastosowania w przypadku elementw konstrukcyjnych. Domylnie ArchiCAD 12 posiada dwa Wypenienia obrazkami w Atrybutach, ale moesz zdefiniowa wasn wersj wypenienia.
Pooenie, kt oraz rozmiar obszaru przejcia mog by edytowane za pomoc uchwytu wypenienia pod warunkiem, e wczone s Uchwyty wypenie w menu Widok > Opcje wywietlania.
Drugim wypenieniem tego typu jest gradient koowy. W tym przypadku dwa rne kolory pir (kreskowania i ta) tworz odpowiednio wewntrzny i zewntrzny kolor wypenienia.
405
Dokumentacja
Aby utworzy Wypenienie obrazkami, przejd do menu Opcje > Atrybuty elementw > Rodzaje wypenienia. Kliknij Nowe. W oknie dialogowym Dodaj nowe wypenienie wybierz Wypenienie obrazkami. W wywietlonym oknie dialogowym Rodzajw wypenienia (w panelu Dostpno i Wzr ekranowy) zaznacz, e Wypenienie obrazkami jest Wypenieniem wieloboku. Wypenienia obrazkami mog by tylko Wypenieniami wielobokw, tzn. wypenieniami 2D wykonanymi rcznie przy pomocy Narzdzia Wypenienie. (Wypenienia obrazkami nie znajduj zastosowania w elementach konstrukcyjnych). W przypadku wypenie obrazkami drugi panel nazywa si Tekstura Wypenienia. Szczegy, patrz Panel Tekstura Wypenienia w Pomocy ArchiCADa. Kliknij przycisk aduj obrazek, aby otworzy okno dialogowe katalogu biblioteki. Znajd dany obrazek i kliknij OK, aby go pobra.
Uyj opcji Rozmiar obrazka, aby dostosowa rozmiar i wzr Wypenienia obrazkami.
Zwr uwag, e opcje "Lustrzanego odbicia" zapewniaj rne moliwoci ustawienia powtarzajcych si wzorw w obrbie Wypenienia obrazkami.
406
Dokumentacja
Szczegy, patrz Ustawienia narzdzia Linia, Ustawienia narzdzia uk/Okrg, Ustawienia narzdzia Krzywa, oraz Ustawienia narzdzia Polilinia w Pomocy ArchiCADa.
Kategorie Linii w ArchiCADzie

ArchiCAD umoliwia przypisanie liniom kategorii. (panel Ustawienia zaawansowane w oknie dialogowym Ustawie linii) Kategorie linii umoliwiaj precyzyjne okrelenie sposobu wywietlania elementw a take ich eksportu. ArchiCAD posiada trzy kategorie linii: Kliknij OK, aby zachowa nowoutworzone wypenienie jako parametr projektu. Linia szkicowa: Zwyka linia rysunku 2D. Kategoria ta ustawiona jest domylnie dla narzdzia Linia. Linia przekrojowa: Linia konturu przekroju elementu w 3D. Uwaga: Moesz ustawi aby linie nalece do tej kategorii byy pogrubione: w menu Widok > Opcje wywietlania wybierz Pogrubione linie przekroju. Linia rozdzielajca warstwy: Linia uywana pomidzy warstwami w strukturach warstwowych cian, supw, stropw oraz dachw.
Linie
Za pomoc rnych narzdzi Linii i korzystajc z dostpnych metod geometrii mona utworzy nastpujce elementy liniowe: Pojedynczy segment prostej linii, acuch prostych lub ukw, Prostokt i Prostokt obrcony. Koa i uki koowe uki eliptyczne i Elipsy Polilinie proste i ukowe Krzywe naturalne, Bziera oraz odrczne
Dwukrotnie kliknicie ktregokolwiek z narzdzi typu Linia otworzy okno dialogowe Ustawie wybranego narzdzia. W kadym z tych okien dialogowych pole Jednolite ustawienia dla wszystkich narzdzi typu Linia pozwala na automatyczne zastosowanie wprowadzonych ustawie dla wszystkich odnonych narzdzi: uku/Okrgu, Krzywej oraz Polilinii.
Kategorie Linii mog by przydatne, gdy np. rozbijesz cian warstwow na tworzce j linie i wypenienia. Domylnie, w panelu Parametry zaawansowane narzdzia Linii, wszystkim liniom tworzcym kontur ciany zostanie przypisana kategoria Linia przekrojowa, podczas gdy linie rozdzielajce poszczeglne warstwy bd miay kategori Linie rozdzielajce warstwy. Wszystkie pozostae linie zostan domylnie przypisane do kategorii Linii szkicowej. Jednak jeli narysujesz linie rcznie w oknie Detali, Obszarw 2D, aty, Przekroju/Elewacji/R lub Dokumentw 3D, moesz przypisa tym liniom odpowiedni kategori, w zalenoci od tego, jak peni funkcj w rysunku. W ten sposb nawet rcznie rysowane linie bd traktowane jak linie przekrojowe lub rozdzielajce warstwy. Przypisanie liniom kategorii jest rwnie pomocne przy eksportowaniu pliku do formatu DXF/DWG. W oknie dialogowym Parametrw translacji DXF/DWG moesz zdefiniowa oddzieln warstw, na ktrej znajd si eksportowane linie rozdzielajce warstwy.
407
Dokumentacja
Rysowanie pojedynczej prostej linii

Aby narysowa pojedynczy prosty segment linii, wybierz narzdzie Linia z Palety narzdzi a nastpnie wcinij przycisk metody geometrii Pojedyncza linia w palecie Info. Segment linii okrela si poprzez wskazanie dwch jego kocw. Uwaga: Metoda rysowania charakterystyczna dla CAD jest ustawiona jako domylna, istnieje jednak moliwo zmiany w menu Opcje > rodowisko pracy > Ruchy myszki.
Rysowanie ukw koowych i Okrgw

Aby narysowa uk lub Okrg wybierz narzdzie uk/okrg z Palety narzdzi oraz jedn z dostpnych Metod geometrii znajdujcych si w pierwszym rozwijanym przycisku w palecie Info (Punkt rodkowy, Trzy punkty lub Punkty styczne). Uwaga: Metody te s identyczne w przypadku rysowania cian ukowych. Zobacz Utwrz cian ukow na stronie 236.
Rozciganie linii
Aby rozcign/skrci lini lub uk za pomoc polecenia z menu, naley:
Metody te definiuj nowy element za pomoc rnych punktw.

Pierwsza metoda polega na zdefiniowaniu punktu rodkowego i promienia uku lub okrgu. Pierwsze klikniecie definiuje punkt rodkowy. Za kursorem bdzie poda kontur okrgu, a do momentu wskazania drugiego punktu okrelajcego promie. Do momentu trzeciego kliknicia, potwierdzajcego ustawion dugo uku, widoczny bdzie obrys tylko fragmentu uku. Jeli chcesz narysowa okrg, kliknij dwukrotnie w miejscu wskazania drugiego punktu definiujcego promie. Gdy zdefiniowane zostan wszystkie trzy punkty, obrys zamieni si w okrg.
1) 2) 3) 4)
Zaznaczy lini. Wybra polecenie Edycja > Zmiana geometrii > Rozcignij. Kliknij wierzchoek zaznaczonego elementu i przesu go. Kliknij ponownie aby zatwierdzi zmian. Element zostanie rozcignity/skrcony lub w ewentualnie obrcony w oparciu o nowe pooenie wierzchoka. Pooenie drugiego punktu kocowego pozostanie bez zmian. Uwaga: Mona rozciga wiele Linii lub ukw posiadajcych pokrywajce si wierzchoki za pomoc polecenia Rozcignicie bd przy uyciu narzdzia Obszar Zaznaczenia.
Szczegy, patrz Rozcignicie przy uyciu narzdzia Obszar Zaznaczenia na stronie 133. Aby rozcign lini/uk uywajc palety pomocniczej naley:
1) Zaznaczy lini. 2) Klikn wierzchoek elementu. Pojawi si Paleta pomocnicza.

Wybra ikon rozcigania: Wskaza nowe pooenie wierzchoka i klikn.
Druga opcja umoliwia zdefiniowanie okrgu poprzez wskazanie trzech punktw znajdujcych si na jego obwodzie. Dwa pierwsze kliknicia definiuj punkty, ktre zazwyczaj cz si z innymi obiektami (przecicia siatki, specjalne punkty przyklejania). Nastpnie pojawia si obrys ciany podajcy za kursorem a do momentu wskazania trzeciego punktu. Czwarte kliknicie definiuje dugo odcinka uku.
408
Dokumentacja
Jeeli s moliwe dwa lub cztery rozmieszczenia, pojawi si kursor w ksztacie oka a obrys okrgu bdzie przeskakiwa z jednego pooenia w nastpne w zalenoci od ruchw myszk. Kliknij gdy uznasz, e okrg znajduje si we waciwym miejscu. Gdy okae si, e ukad punktw nie daje adnego rozwizania (np. gdy zdefiniujesz trzy rwnolege styczne okrelajce okrg) nie pojawi si aden okrg. Uwaga: Inaczej ni w przypadku okrgych cian, okrgi mog by zamknite. Otrzymasz wtedy pojedynczy element, a nie dwie poowy okrgu.
Trzecia opcja rysuje ciany na rzucie penego okrgu, zdefiniowanego poprzez wskazanie trzech stycznych krawdzi bd punktw. W tym przypadku zaznaczasz trzy charakterystyczne punkty: Moe to by krawd styczna (kursor przyjmie ksztat Mercedesa), wierzchoek (kursor ze Znaczkiem) lub dowolny punkt na obszarze roboczym (kursor w ksztacie krzyyka.) Punkt kocowy krawdzi bdzie zawsze traktowany jako punkt, a nie krawd styczna. Jeeli wybranych zostanie wicej ni dwa punkty program automatycznie przeczy do drugiej metody opisanej powyej. Uwzgldniana jest tylko styczno z elementami linearnymi: Wszystkie punkty styczne musz znajdowa si na krawdziach prostych np. stropw, wypenie, linii, cian, itd. Gdy klikniesz krawd uku kursorem w ksztacie Mercedesa, wynikowy okrg bdzie raczej przecina t krawd ni by do niej styczny.
Rozcignicie Krzywych
Za porednictwem polecenia Rozcignicie, lub poprzez wybranie odpowiedniej ikony w palecie pomocniczej mona modyfikowa obwd lub promie cian ukowych, ukw oraz Okrgw.
Rozcignicie pod ktem

Uyj ikony Rozcignicie pod ktem w celu powikszenia obwodu uku, poprzez przesunicie jednego z jego punktw kocowych (lub punktw kocowych linii odniesienia, w przypadku ciany ukowej). Ewentualnie moesz przeksztaci uk w Okrg, lub odwrotnie. Uwaga: ciana ukowa rozcignita do penego okrgu zostanie zamieniona na dwa elementy bdce poowami okrgu.
Nastpny krok zaley od rozmieszczenia pozostaych obiektw na paszczynie. Jeeli moliwe jest tylko jedno rozwizanie, okrg zostanie automatycznie narysowany.
409
Dokumentacja
Rozcignicie po promieniu
Uyj ikony Rozcignicia po promieniu w celu zwikszenia, lub zmniejszenia promienia elementu, poprzez przemieszczenie jego krawdzi, bd linii odniesienia.
Rozcigajcy si uk wskazuje ksztat nowego uku. Kliknij aby go zatwierdzi.
Rozcignij elips
Moliwa jest modyfikacja ksztatu zamknitych elips i okrgw poprzez operacj rozcignicia. Zaznacz elips lub okrg. Kliknij w wierzchoek w celu uaktywnienia palety pomocniczej. Wybierz ikon Rozcignij elips. Przemie kursor w celu rozcignicia elipsy wzdu osi, lub przeksztacenia okrgu w elips. Kliknij aby zatwierdzi operacj.
Rysowanie uku eliptycznego i Elipsy

Aby narysowa uk eliptyczny lub elips, wybierz narzdzie uk/okrg z Palety narzdzi oraz jedn z trzech Metod geometrii znajdujc si pod drugim przyciskiem na palecie Info (Elipsa z przektnej, Elipsa z poowy przektnej, Promienie elipsy ). Metoda Elipsa z przektnej tworzy Elips wpisan w prostokt. Elipsa okrelana jest poprzez przektn niewidocznego prostokta, w ktry jest wpisana i rozcigana razem z nim.
Edycja uku przy pomocy jego stycznej

Moesz edytowa ksztat uku z dowolnego punktu wzdu jego krawdzi, wykorzystujc do tego styczn wyprowadzon z najbliszego punktu kocowego. Kliknij krawd dowolnego uku i z palety kontekstowej wybierz funkcj Edytuj odcinek przy pomocy stycznej. Pojawi si styczna do najbliszego koca uku. Poruszajc kursorem moesz edytowa lini stycznej a co za tym idzie wielko uku.
1) Wska klikniciem pierwszy rg prostokta. 2) Rozcigajc jego przektn otrzymujesz elips o

rnych ksztatach wpisan w ten prostokt.
3) Drugim klikniciem zatwierdzasz wybran elips.
410
Dokumentacja
Metoda Elipsa z poowy przektnej dziaa podobnie jak poprzednia z t rnic, e tutaj pierwszym klikniciem okrelasz rodek teoretycznego prostokta (a zarazem nowej elipsy) a nastpnie drugim klikniciem punkt kocowy poowy jego przektnej. Metod Promienie elipsy moesz skonstruowa uk eliptyczny okrelajc oba promienie oraz kt wycinka elipsy.
Wybra ikon Przekszta elips na okrg.
Elipsa zostanie przeksztacona w okrg o rednicy rwnej dugoci osi elipsy, do ktrej nalea kliknity wierzchoek.
Rysowanie Krzywych
Aby narysowa krzyw naturaln lub Bziera, wybierz narzdzie Krzywa z Palety narzdzi oraz pierwsz (Krzywa naturalna) lub drug (Krzywa Bziera) Metod geometrii z palety Info. Krzywe naturalne s definiowane poprzez punkty, przez ktre przebiega gadka krzywa. Kt stycznych przebiegajcych przez te punkty, a w konsekwencji ksztat rysowanej krzywej, ulegaj zmianie podczas wstawiania nowych punktw. Klikajc dwukrotnie ostatni punkt lub wciskajc przycisk OK na Palecie kontrolnej zakoczysz rysowanie krzywej. Kliknicie OK powoduje utworzenie zamknitej krzywej.
1) Wska klikniciem rodek elipsy. 2) Okrel dugo pierwszego promienia. 3) Pojawi si zarys drugiego promienia, ktry moesz dowolnie
rozciga i obraca. Dodatkowo widoczny bdzie zarys nowej elipsy pasujcy do aktualnie ustawionych promieni. Jeeli przecigniesz drugi promie zbyt daleko lub gdy pokryje si z pierwszym promieniem, nie bdziesz mg narysowa elipsy.
4) W ostatniej fazie, gdy bdziesz okrela kt wycinka elipsy,
ArchiCAD wywietli ca elips. Najpierw okrelasz pocztek uku. Przy wskazywaniu drugiego koca ArchiCAD wywietla obrys powstajcego uku eliptycznego oraz tworzcych go promieni. Gdy uk zostanie narysowany, promienie znikn. Krzywe Bziera s tworzone w bardziej skomplikowany sposb, jednake umoliwiaj odwzorowanie niemal kadego ksztatu. Krzywe Bziera s definiowane poprzez punkty wzowe, tak samo jak krzywe naturalne, jednak posiadaj one rwnie edytowalne uchwyty stycznych z kadej strony wza, a dodatkowo jeden uchwyt stycznej na kadym kocu (jeeli jest to krzywa otwarta). Ksztat krzywej Bziera jest zaleny od kierunku stycznej i dugoci poszczeglnych uchwytw.
Przeksztacanie Elips w Okrgi

Aby przeksztaci elips w okrg naley: Zaznaczy elips. Klikn w jeden z wierzchokw w celu uaktywnienia palety pomocniczej.
411
Dokumentacja
Aby narysowa krzyw Bziera, wska klikniciem pierwszy punkt. Nie puszczajc przycisku myszki moesz teraz zdefiniowa krzywizn poprzez okrelenie kierunku stycznej oraz dugoci uchwytu. Gdy puci przycisk myszy, bdziesz mg wstawi nastpny punkt. Powtrz ca operacj dla kolejnych punktw. Klikajc dwukrotnie ostatni punkt lub wciskajc przycisk OK w Palecie kontrolnej zakoczysz rysowanie krzywej. Kliknicie OK powoduje utworzenie zamknitej krzywej. Mona modyfikowa oddzielnie dugoci poszczeglnych uchwytw krzywych Bziera: uyj do tego polecenia Przesu uchwyt stycznej z palety pomocniczej. Kt pomidzy uchwytami jest stay, jednake ich dugoci mog by rne. Im dusze bd uchwyty stycznej tym gadsza bdzie krzywa w tym punkcie. Moesz "wycign" z ostrego punktu wzowego uchwyty stycznej nadajc krzywej przebiegajcej przez ten punkt gadki ksztat. Uwaga: Wywietlanie uchwytw stycznych w krzywych Bziera uzalenione jest od ustawienia opcji w menu Widok > Opcje wywietlania > Uchwyty krzywych. Jeeli opcja ta ustawiona jest na Poka, wtedy wszystkie uchwyty bd widoczne na Rzucie. Natomiast, jeeli ustawiona jest na Ukryj, wtedy widoczne bd tylko uchwyty zaznaczonej krzywej; porzucenie zaznaczenia spowoduje zniknicie uchwytw. Szczegy, patrz Opcje wywietlania (ekranowe) na stronie 384.
Wstawianie nowego wza: Kliknij krzyw kursorem w ksztacie znaczka Mercedesa; nastpnie uyj polecenia Dodaj nowy wze krzywej z palety pomocniczej. Usuwanie wza: Wybierz polecenie Zmie ciek krzywej z palety pomocniczej, nastpnie przecignij wierzchoek na ssiedni, aby go usun i tym samym zmieni ksztat krzywej. Przesuwanie wza: Wybierz Zmie ciek krzywej z palety pomocniczej i przecignij wierzchoek (nie spowoduje to zmiany ukadu uchwytw). Zaznaczy krzywe Wybra polecenie Edycja > Zmiana geometrii > Pocz.
Aby Poczy ze sob seri kilku zetknitych krzywych, naley:
Rysowanie Krzywych odrcznych

Aby narysowa krzyw odrczn, wybierz narzdzie Krzywa z Palety narzdzi oraz trzeci Metod geometrii z palety Info. Ta metoda jest szczeglnie pomocna przy wprowadzaniu korekt w projekcie za pomoc Narzdzi Zakrelacza projektu. Rozpoczcie zakrelania spowoduje, e ArchiCAD automatycznie wczy narzdzie Krzywa z wybran metod geometrii Krzywa odrczna. Wicej szczegw, patrz Zakrelacz Projektu na stronie 552. Metoda Krzywa odrczna zawsze tworzy krzywe naturalne.
Edycja krzywych
Gdy wybrane jest narzdzie Krzywa w Palecie narzdzi, moesz edytowa zaznaczone krzywe na kilka sposobw.
412
Dokumentacja
Rysowanie Polilinii i acuchw Linii

Moesz utworzy acuch prostych lub ukowych segmentw linii korzystajc z narzdzia Polilinia lub z trzeciej Metody geometrii narzdzia Linia. Rnica pomidzy tymi opcjami tkwi w sposobie grupowania narysowanych elementw. Polilinie s pojedynczymi elementami narysowanymi za pomoc narzdzia Polilinia. acuch linii jest zestawem poczonych segmentw linii narysowanych przy pomocy narzdzia Linia. Kady z segmentw jest oddzielnym elementem jednake wszystkie mog zosta zgrupowane przed lub po rozpoczciu rysowania. Aby zgrupowa linie, uaktywnij funkcj Edycja > Grupowanie > Auto-grupowanie przed rozpoczciem rysowania acucha linii lub zaznacz acuch po narysowaniu i wybierz polecenie Edycja > Grupowanie > Grupuj.
Zarwno metoda acucha linii jaki Polilinii tworz zestaw segmentw poczonych ze sob kocami. Kliknij punkt pocztkowy segmentu a nastpnie jego koniec. Wskazujc koniec automatycznie rozpoczniesz rysowanie kolejnego segmentu. Wcinij przycisk OK na Palecie kontrolnej lub dwukrotnie kliknij punkt kocowy polilinii lub acucha linii.
Wicej informacji na ten temat, patrz Utwrz acuch cian na stronie 237. Aby anulowa ostatni wstawiony segment, nacinij klawisz Backspace.
Dodawanie segmentw do Polilinii

Moesz dodawa segmenty do kadego koca Polilinii: Zaznacz istniejc otwart Polilini. Kliknij jeden z jej kocw. Wybierz polecenie Kontynuuj Polilini z palety pomocniczej.
Aby narysowa Polilini, wybierz jedn z trzech dostpnych metod narzdzia Polilinia: Wielobok, Prostokt i Prostokt obrcony. Aby narysowa acuch linii, wybierz odpowiadajc Ci metod narzdzia Linia: acuch, Prostokt i Prostokt obrcony.
Teraz moesz dorysowa nowe segmenty. Aby zakoczy, kliknij dwukrotnie ostatni punkt (lub wcinij OK w Palecie kontrolnej). Uwaga: Podczas kontynuowania polilinii moesz usuwa ostatnio narysowane segmenty klawiszem Backspace, lecz nie moesz usun oryginalnych segmentw Polilinii.
413
Dokumentacja
Tworzenie prostoktw za pomoc narzdzia Polilinia

Wykorzystujc metod geometrii Prostokt narzdzia Linia, mona utworzy cztery domylnie zgrupowane segmenty linii. Korzystajc z analogicznej metody narzdzia Polilinia, uzyskamy pojedynczy prostokt. Przy metodzie Prostokt obrcony, najpierw okrelasz wektor obrotu dla linii odniesienia prostokta. Wektor ten definiuje jednoczenie dugo dwch rwnolegych do niego bokw prostokta. Wciskajc raz klawisz Shift moesz zablokowa kt wektora, ograniczajc go tylko do wczeniej ustawionych wartoci.
Otwarcie zamknitej Polilinii

Zamknit Polilini mona otworzy usuwajc jeden z jej segmentw: Wybierz narzdzie Strzaka. Trzymajc wcinity klawisz Ctrl, kliknij segment, ktry chcesz usun. Uwaga: Zastosuj t sam metod, aby przeci polilini, ktra ma co najmniej trzy odcinki, na dwie niezalene polilinie.
Punkty aktywne
Punkty aktywne s reprezentowane w projekcie za pomoc krzyyka. Ich gwnym zadaniem jest pomoc przy okrelaniu pooenia elementw w 2D. Punkty aktywne nie s elementami drukowalnymi i gdy nie s ju potrzebne, mona je usun. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Punkt aktywny w Pomocy ArchiCADa.
Rozbicie Polilinii
Aby rozbi Polilini: Zaznacz Polilini. Wybierz Edycja > Zmiana geometrii > Rozbij do Biecego Widoku. Uwaga: Jeeli aktywna jest opcja Edycja > Grupowanie > Auto-grupowanie, powstae elementy zostan zgrupowane.
Otrzymasz zestaw segmentw linii i ukw.
Wstawianie Punktw aktywnych

Po wybraniu Koloru pira oraz warstwy, moesz przystpi do wstawiania Punktu aktywnego. Wystarczy klikn wybrane miejsce. Czasami sytuacja wymaga aby kontynuowa rysowanie elementw od ustalonego punktu nie bdcego wierzchokiem, bd punktem aktywnym adnego obiektu. Wstawienie Punktu aktywnego rozwizuje ten problem. Uwaga: Linie pomocnicze w ArchiCADzie 10 rwnie umoliwiaj zlokalizowanie przeci i innych punktw charakterystycznych. Szczegy, patrz Linie Pomocnicze na stronie 100. Moesz automatycznie generowa Punkty aktywne w miejscach przecicia teoretycznych przedue elementw. Pamitaj, aby wybrane byo narzdzie Punkty aktywne.
czenie elementw typu Linia w Polilini

Poczone Linie, uki oraz Polilinie mog zosta przeksztacone w pojedyncz Polilini. Zaznacz wszystkie poczone elementy. Wybierz polecenie Edycja > Zmiana geometrii > Pocz.
Cechy elementu zaznaczonego jako ostatni bd przypisane caemu zestawowi. Za pomoc polecenia Pocz moesz czy ze sob wiele zestaww elementw. Uwaga: Aby poczy elementy, ktre s zgrupowane, musisz w pierwszej kolejnoci Zawiesi grupowanie. Wicej szczegw, patrz Grupowanie elementw na stronie 145.
1) Zaznacz lini lub uk, a nastpnie umie kursor nad krawdzi
innego elementu (kursor przyjmie ksztat znaczka Mercedesa).

414
Dokumentacja
2) Trzymajc klawisz Ctrl/Cmd kliknij t krawd aby

wygenerowa Punkt aktywny.
Obrazki
Uwaga: Kliknicie na krawd dachu z wcinitym klawiszem Ctrl/Cmd podczas gdy zaznaczona jest inna poa, spowoduje dopasowanie tej krawdzi do wsplnego pooenia (o ile poacie posiadaj wspln krawd). Przy wybranym narzdziu ciana lub Linia, zaznaczone ciany lub linie zostan wyduone do wskazanej krawdzi. Aby wstawi Punkt aktywny w miejscu odlegego punktu stycznego, wybierz uk(i) i kliknij (trzymajc Ctrl/Cmd) kursorem w ksztacie Znaczka wierzchoek dowolnego elementu lub Punkt aktywny. Styczne Punkty aktywne bd generowane na teoretycznych przedueniach ukw lub krzywych. Moesz rwnie rzutowa Punkty aktywne, klikniciem z wcinitym klawiszem Ctrl/Cmd: rwnolegle z zaznaczonego Punktu aktywnego do ciany, linii lub krawdzi dachu, wypenienia lub stropu. Obrazki s plikami graficznymi zaimportowanymi i zagniedonymi w pliku projektu ArchiCADa. Mog by umieszczane w kadym typie okna 2D (w oknach Rzutu, Przekroju/Elewacji/R i Dokumentw 3D, Detalu,Obszaru 2D oraz Arkusza). Wstawianie i manipulacja obrazkami odbywa si za pomoc narzdzia Obrazek. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Obrazek w Pomocy ArchiCADa. Wstawiony Obrazek moe suy jako to dla modelu ArchiCADa dziki funkcji Dopasuj widok. Szczegy, patrz Dopasuj widok na stronie 573. Moesz rwnie wstawi jako Obrazek skadrowany fragment zawartoci okna ArchiCADa. Szczegy, patrz Kopiowanie Obrazka skadrowanego przy pomocy narzdzia Obszar Zaznaczenia na stronie 91. Uwaga: Rysunki, w przeciwiestwie do Obrazkw mog mie przypisane numery ID oraz (opcjonalnie) tytuy. Ich ramki mog by kadrowane. Inaczej ni Obrazki, Rysunki prezentuj zawarto przyczonych do nich plikw i mog by aktualizowane. Wicej szczegw, patrz Rysunki w Widokach modelu na stronie 416. Obrazki mog by wywietlane z uchwytami lub bez, a take w postaci samej ramki. Ustawienia te odnosz si do wszystkich wstawionych obrazkw. Wybr mona okreli za pomoc opcji Uchwyty obrazkw w menu Widok > Opcje wywietlania > Poka/Ukryj Pomoce Rysunkowe.
prostopadle z punktu aktywnego dowolnego elementu (kursor Znaczka) lub z pustej przestrzeni (kursor Krzyyka) na zaznaczon cian, strop, dach, krawd wypenienia lub linii.
415
Dokumentacja
Wicej opcji i wycz Wywietlanie ramki przy wstawianiu Obiektw, Supw, Obrazkw i Rysunkw. Moesz rwnie wstawia obrazek do projektu bezporednio, nie korzystajc z narzdzia Obrazek np. kopiujc go do Schowka z okna Renderingu lub z dowolnego programu do grafiki 2D. ArchiCAD potraktuje go jak normalny Obrazek. Uwaga: Obrazki importowane do projektu t metod, bd zawsze wielkoci "piksel na piksel" w stosunku do biecego powikszenia.
Uwaga: Bez wzgldu na sposb w jaki zaimportowano obrazek, zostane on zagniedony w pliku projektu, co moe znacznie zwikszy jego rozmiar. Skorzystaj z atrybutw Rozmiaru i Rozdzielczoci narzdzia Obrazek by unikn przeadowania pliku.
Wstawianie Obrazkw
Po dokonaniu niezbdnych ustawie w oknie dialogowym Ustawie obrazka, moesz klikn gdziekolwiek na arkuszu roboczym aby wstawi obrazek. Jeeli obrazek okaza si zbyt may lub zbyt duy, ponownie otwrz okno dialogowe Ustawie obrazka i dokonaj poprawek. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Obrazek w Pomocy ArchiCADa. Obrazek moe by dowolnie rozcigany w kadym kierunku. Jeeli podczas rozcigania przytrzymasz klawisz Shift, zachowane zostan jego proporcje. Przy wstawianiu obrazka bdzie widoczny szary kontur, wielkoci odpowiadajcy obrazkowi i podajcy za kursorem. Punkt wstawiania tego konturu przykleja si do wierzchokw i krawdzi ju istniejcych elementw. Aby wyczy t opcj, przejd do okna dialogowego Opcje > rodowisko pracy >
Rysunki w Widokach modelu

Rysunki s widokami ArchiCADa lub zewntrznymi plikami umieszczonymi w projekcie. Rozmiar, tytu oraz ramka Rysunkw mog by dowolnie ustawiane. (Inaczej ni to jest w przypadku obrazkw). Ponadto, Rysunki importowane z plikw zewntrznych mog by automatycznie (lub rcznie) aktualizowane w przypadku modyfikacji tych plikw. Rysunki mog by umieszczane w Widokach modelu lub na Arkuszach. Rysunki umieszczone w Widokach modelu zawieraj pliki zewntrzne (takie jak DWG, PDF lub pliki graficzne). Nie mog natomiast zawiera widokw ArchiCADa. Tylko Rysunki umieszczone na Arkuszach mog zawiera widoki ArchiCADa (z biecego projektu lub z innych plikw projektw) oraz inne pliki odczytywane przez ArchiCADa. Wicej informacji na temat Rysunkw w Teczce arkuszy, zobacz Rysunki w Teczce Arkuszy na stronie 462. Narzdzie Rysunek pozwala na umieszczanie Rysunkw w projekcie oraz na definiowanie ich ustawie. Wiele z tych ustawie moe by konfigurowane jeszcze przed wstawieniem Rysunku. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Rysunek w Pomocy ArchiCADa.
416
Dokumentacja
Usuwanie Rysunkw
Zaznacz Rysunek i usu jak kady inny element ArchiCADa. Zwr uwag, e usuwanie Rysunku jest operacj nieodwracaln z wyjtkiem sytuacji, gdy aktywne jest okno tego samego typu (np. okno Rzutu lub Arkusza) co okno zawierajce Rysunek.
Rysunek umieszczany jest poprzez punkt wstawienia wybierany w Ustawieniach rysunku (domylnie jest to rodek).
Mona te ewentualnie uy polecenia Plik > Pliki zewntrzne > Wstaw rysunek zewntrzny, aby uzyska dostp do tego samego okna dialogowego.
Wstawianie Rysunku w oknach Modelu

Rysunki mog by umieszczane w kadym widoku modelu, z wyjtkiem Okna 3D oraz widoku Zestawie. Moliwo wstawiania Rysunkw do modelu jest przydatna na przykad wtedy, gdy posiadamy rysunek standardowego detalu konstrukcji dachowej dostarczony przez producenta w formacie PDF. W takiej sytuacji moesz wstawi taki dokument PDF jako Rysunek w oknie detalu, doda wasne oznaczenia i umieci cao na przygotowanym wczeniej arkuszu. Podobnie, zewntrzny plik DWG moe zosta wstawiony jako Rysunek do modelu. Jest to duo atwiejszy sposb na umieszczanie plikw DWG w ArchiCADzie ni doczanie ich za pomoc moduu XREF. Wstawianie plikw graficznych w postaci Rysunkw w widoku Modelu jest duo wygodniejsz metod ni uywanie narzdzia Obrazek, poniewa Rysunki zachowuj informacj o oryginalnym pliku i mog by w dowolnym momencie aktualizowane. Rysunki wstawiane do widokw modelu (inaczej ni w przypadku umieszczaniu na arkuszu) s niezalene od ich skali. Aby wstawi Rysunek do okna Modelu: Uaktywnij narzdzie Rysunek. Kliknij miejsce w oknie Modelu, w ktrym umieszczony zostanie Rysunek. Pojawi si okno dialogowe cz z. Znajd podany plik, zaznacz go i kliknij Otwrz. Uwaga: Jeeli wybrae plik PDF zawierajcy wiele stron, zostaniesz poproszony o wybranie strony, ktra ma zosta wstawiona.
Po wstawieniu, moesz zmieni parametry Rysunku w oknie dialogowym Ustawie rysunku. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Rysunek w Pomocy ArchiCADa. Wszystkie Rysunki umieszczone w Widokach modelu wywietlone bd w Menederze Rysunkw, gdzie bdzie mona nimi zarzdza (np. aktualizowa) tak samo jak Rysunkami umieszczonymi na arkuszach. Wicej szczegw, patrz Zarzdzanie i aktualizacja umieszczonych Rysunkw na stronie 468.
417
Dokumentacja
Elementy opisowe
Elementy opisu wywietlaj liczbowe lub tekstowe informacje w oknach 2D o elementach, do ktrych si odnosz oraz jako niezalene obiekty informacyjne. Wymiary s dodawane do elementw konstrukcyjnych i rysunkowych w oknach Rzutu oraz Przekroju/Elewacji/R, Dokumentw 3D i Obszarw 2D/Detali, przy pomocy Narzdzi Wymiarowania. Narzdzie Siatka umoliwia wstawienie elementw siatki pojedynczo lub jako systemu. Elementy siatki stanowi cz modelu i peni rol edytowalnego szkieletu podczas wstawiania wielu elementw lub okrelania ich pooenia w obrbie modelu. Teksty wstawiane s za pomoc narzdzia Tekst, w postaci blokw. Autotekst jest elementem tekstowym zawierajcym pola automatycznie wypeniane przez program. Autotekst moe by umieszczany w Widokach modelu oraz na arkuszach. Etykiety pozwalaj na przyczenie informacji tekstowej do elementu konstrukcyjnego oraz Wypenie. Moliwe jest rwnie wstawienie Etykiety nie poczonej z adnym elementem.
ArchiCAD uwzgldnia uycie rnych Standardw wymiarowania. Moesz zastosowa okrelony standard wymiarowania, albo dostosowa go do biecego projektu w menu Opcje > Preferencje Projektu > Wymiarowanie. Wicej szczegw, patrz Wymiarowanie na stronie 23. Aby szybko zmieni jednostki wymiarw w projekcie, naley skorzysta z rozwijanej listy Wymiarowania w palecie Opcji podrcznych. Zobacz Paleta Opcji Podrcznych na stronie 76. Wymiary mog by umieszczane na Rzucie, w oknach Przekroju/Elewacji/R, Dokumentw 3D oraz Detali i Obszarw 2D. Okno Dokumentw 3D posiada kilka specjalnych opcji wymiarowania. Zobacz Wymiarowanie liniowe w Oknie Dokumentw 3D na stronie 423. Dostpne s nastpujce opcje konstruowania Wymiarowania: Wymiarowanie liniowe wywietla dugoci elementw prostych oraz ukw. Wymiarowanie wzniesienia (metoda konstrukcyjna narzdzia Wymiarowania liniowego) wywietla wartoci wzniesienia w widokach Przekroju/Elewacji/R i Dokumentw 3D. Kota wysokociowa wywietla wartoci wzniesienia na Rzucie. Wymiarowanie promienia uku wywietla promie elementw ukowych. Wymiarowanie kta wywietla kt (w stopniach) pomidzy par linii lub krawdzi.
Wymiarowanie
Narzdzie wymiarowania ArchiCADa pozwala na swobodne tworzenie opisu Wirtualnego Budynku wedug przyjtych przez Ciebie standardw. Wymiarowanie powizane jest z opisywanymi przez nie elementami. Oznacza to, i jest automatycznie aktualizowane przy kadej modyfikacji tych elementw. Wyjtek: Wymiarowanie ustawione jako statyczne nie bdzie aktualizowane. Zobacz Wymiarowanie statyczne na stronie 420.
418
Dokumentacja
Wstawianie Wymiarowania
Proces wymiarowania jest podobny dla wszystkich metod i wyglda nastpujco:
Terminy zwizane z wymiarowaniem

Punkty pomiaru s tymczasowymi wzami umieszczanymi na elementach ArchiCADa w trakcie procesu wymiarowania. Jeeli wstawisz punkt pomiaru w niewaciwym miejscu (lub w pustym obszarze), utworzony zostanie prostoktny punkt pomiaru (jak pokazano na poniszej ilustracji), zamiast okrgego. Oznacza to, e punkt bdzie statyczny i nie bdzie reagowa na zmiany pooenia lub wielkoci wymiarowanych elementw. Zobacz take Wymiarowanie statyczne na stronie 420. Punkty pomiaru s tymczasowe; znikaj po klikniciu wskazujcym pooenie acucha wymiarw. acuch wymiarw pojawia si po klikniciu kursorem w ksztacie Motka na kocu procesu wymiarowania. acuch wymiarw (przy wymiarowaniu liniowym) skada si z: linii wymiarowej uoonej wzdu mierzonego elementu; linii pomocniczych (prostopadych do linii wymiarowej), jeeli w Ustawieniach wymiarowania zostaa wybrana opcja ich wywietlania; znacznikw wymiarowania (s to punkty przecicia linii wymiarowej z pomocnicz).
1) Uaktywnij odpowiednie narzdzie wymiarowania; ustaw
parametry i wybierz konstrukcyjn i geometryczn metod.
Szczegy, patrz Ustawienia narzdzia Wymiarowanie w Pomocy ArchiCADa.
2) Kliknij element w miejscach, ktre maj zosta
zwymiarowane (zgodnie z dziaaniem wybranego narzdzia); w ten sposb powstan tymczasowe Punkty pomiaru wskazujce przebieg poszczeglnych elementw wymiarowania. Kliknicie elementu, ktry ma zosta zwymiarowany spowoduje jego podwietlenie. Uwaga: Podwietlanie elementw dziaa tylko wtedy, gdy zaznaczona jest opcja "Podwietlanie obrysu elementu" w menu Opcje > rodowisko pracy > Zaznaczanie i info o elemencie.
3) Dwukrotnie kliknij po wstawieniu ostatniego punktu pomiaru. 4) Wska klikniciem kursora w ksztacie Motka, gdzie naley
umieci acuch wymiarw. W przypadku niektrych sposobw wymiarowania, w miejscach przesunicia kursora pojawia si pogrubiona linia, aby uatwi wybranie prawidowego kierunku wymiarowania. Funkcja Wymiarowania liniowego posiada dodatkowe opcje (ktre obejmuj rwnie dodatkowe kliknicia) umoliwiajce okrelenie pooenia linii wymiarowej.
Zobacz Opcje Wstawiania Linii przy Wymiarowaniu liniowym na stronie 421. Moesz usun wstawiony Punkt pomiaru, klikajc go.
419
Dokumentacja
wymiarw nie bdzie poczony z jakimkolwiek elementem, wtedy cay acuch stanie si statyczny. Wymiarowanie statyczne zachowuje si jak normalne wymiarowanie w dwch przypadkach:
1) Jeeli zostanie obrcone, lub odbite lustrzanie, tekst wymiaru

zawsze bdzie czytelny od dou.
2) Jeeli zmieniona zostaa Jednostka wymiarowania w oknie

pojedynczy wymiar czy dwa, ssiadujce ze sob Punkty pomiaru i zawiera warto wymiaru. Opcje > Preferencje Projektu > Wymiarowanie, wszystkie wartoci zostan zaktualizowane. Wicej szczegw, patrz Wymiarowanie (Preferencje) w Pomocy ArchiCADa.
Wymiarowanie liniowe Wymiarowanie statyczne

Wymiarowanie statyczne jest wyjtkiem od zasady wymiarowania skojarzonego ArchiCADa. Moesz ustawi aby dowolne wymiarowanie liniowe lub kota wysokociowa byy statyczne, wystarczy tylko uaktywni t opcj w panelu Typ i czcionka okna dialogowego Ustawie wymiarowania. Wymiarowanie liniowe mierzy dugoci elementw prostych oraz ukowych. Dostpne s cztery metody konstrukcji i znajduj si w palecie Info oraz w oknie dialogowym Ustawie wymiarowania. Zobacz Ustawienia narzdzia Wymiarowanie liniowe w Pomocy ArchiCADa. Za pomoc metody Liniowej , zostanie zmierzona i wywietlona odlego pomidzy dwoma ssiadujcymi punktami pomiaru. W Metodzie Cigej , pierwszy Punkt pomiaru interpretowany jest jako punkt zerowy acucha wymiarowania. Wszystkie wartoci acucha bd oznaczay odlego pomidzy wskazywanym punktem a punktem zerowym. W Metodzie punktu bazowego , pomiar odlegoci odbywa si w taki sam sposb, jak w Metodzie cigej, ale punkt zerowy nie jest zaznaczony. Czwarta metoda wzniesienia. pozwala na tworzenie Wymiarowania
Linia wymiarowa w przypadku wymiarowania statycznego nie bdzie dostosowywa si do adnych zmian wprowadzanych do elementw modelu. Po wybraniu tej opcji nie bdziesz mg pniej ponownie przyczy wymiarowania. Jeeli aden ze znacznikw acucha
Wicej szczegw, patrz Wymiarowanie wzniesienia na stronie 425.

420
Dokumentacja
Metody geometrii przy Wymiarowaniu liniowym s okrelane w Palecie Info. Domylnie ustawiona metoda Kadego Kierunku umoliwia tworzenie acuchw wymiarw w rnych pooeniach zwizanych z pooeniem elementu: rwnolegle do dwch pierwszych wstawionych punktw pomiaru, albo poziomo/pionowo lub rwnolegle do innej, dowolnie wybranej krawdzi/powierzchni. Metoda Tylko X-Y ogranicza zakresy linii wymiarowych wycznie do pooenia poziomego i pionowego wzgldem ekranu. Metoda Dugo uku elementw ukowych. pozwala na zwymiarowanie
Wymiarujc element w innym pooeniu - oraz w przypadku uywania domylnie ustawionej metody geometrii Kady Kierunek - bdziesz mie do dyspozycji trzy opcje linii wymiarowej ("strefy"): pooenie pionowe, poziome lub rwnolege w stosunku do dwch pierwszych punktw wymiarowania w acuchu. Przesu kursor, aby sprawdzi dostpne moliwoci.
Wybrana metoda geometrii odnosi si do caego acucha wymiarw i nie moe by zmieniana indywidualnie dla kadego pojedynczego wymiaru. Uwaga: W oknie Dokumentw 3D dostpne s dodatkowe Metody Geometrii. Patrz Wymiarowanie liniowe w Oknie Dokumentw 3D na stronie 423.
Opcje Wstawiania Linii przy Wymiarowaniu liniowym

Aby zwymiarowa prosty element, naley umieci zestaw punktw wymiarowania wzdu elementu, a nastpnie klikn dwa razy. Nastpny etap polega na przesuniciu kursora w ksztacie motka do pooenia, w ktrym chcesz umieci lini wymiarow. Podczas wymiarowania prostej, pionowej lub poziomej krawdzi, wstawianie linii wymiarowej uatwia pogrubiona linia:
Np. przy wymiarowaniu pochyego dachu na przedstawionym poniej Przekroju, przy pomocy metody Kadego Kierunku, uyj opcji pooenia rwnolegego, aby wstawi lini wymiarow rwnolegle do dachu:
Moesz ewentualnie przesun kursor w ksztacie motka do innej "strefy", aby wybra wymiarowanie poziome lub pionowe:
421
Dokumentacja
znalezieniu krawdzi, do ktrej linia wymiarowa moe by rwnolega:
Dostpny jest rwnie dodatkowy wektor linii wymiarowej: Po pojawieniu si czarnego kursora w ksztacie motka, moesz przesun go na jakkolwiek prost lini/krawd w obrbie projektu. Uwaga: W oknie Dokumentu 3D, musisz wyrwna wymiar do krawdzi elementu konstrukcyjnego - segmenty liniowe nie sprawdz si. Na poniszej ilustracji zwymiarowalimy pochyy dach, po czym pojawi si kursor w ksztacie motka i dostpne s trzy standardowe kierunki linii wymiarowych (poziomy, pionowy, rwnolegy do dachu). Teraz kliknij, aby ograniczy lini wymiarow i dostosowa j do pooenia rwnolegego wzgldem okrelonej linii/krawdzi. Przecignij lini wymiarow do kocowego pooenia i kliknij, gdy pojawi si czarny kursor w ksztacie motka, aby wstawi acuch wymiarw.
Wymiarowanie liniowe Elementw ukowych

Zamy, e chcesz zwymiarowa dach przy pomocy wektora rwnolegego do przektnej, a nie do dachu. Przesu kursor nad przektn. Nastpnie kursor przyjmuje ksztat "znaczek mercedesa + rwnolege wymiarowanie", aby poinformowa uytkownika o Metoda Wymiarowania dugoci ukw umoliwia zmierzenie dugoci linii przebiegajcej po uku lub ciany ukowej. Przy aktywnym narzdziu Wymiarowania, wybierz Metod geometrii Wymiarowanie dugoci ukw z Palety Info.
422
Dokumentacja
Kliknij kursorem w ksztacie Mercedesa okrgy uk lub krawd ukow (nie musisz wskazywa ich punktw kocowych, wystarczy klikn gdziekolwiek na uku).
rdki, a nastpnie zwymiarowa korzystajc z metody Wymiarowania dugoci ukw. Szczegy, patrz Magiczna Rdka na stronie 150.
Wymiarowanie liniowe w Oknie Dokumentw 3D

W oknie Dokumentw 3D naley uy narzdzia Wymiarowania liniowego do wstawienia niezbdnych wymiarw. Dostpne s wszystkie opcje Wymiarowania liniowego, oprcz Dugoci uku. Podobnie jak w oknach 2D, moesz ograniczy opcje do funkcji Tylko X-Y, albo uy funkcji Kady Kierunek do wstawienia linii rwnolegej do dwch pierwszych punktw, ktre klikne. Ponadto, tak samo jak w oknach 2D, opcja Kady Kierunek umoliwia ograniczenie linii wymiarowej, poprzez kliknicie kursorem w ksztacie znaczka mercedesa+wymiarowania rwnolegego na jakkolwiek inn lini/krawd. Tylko w oknie Dokumentw 3D: Moesz ograniczy paszczyzn, w ktrej ma by umieszczona linia wymiarowa. Aby wybra ograniczenie paszczyzny w przypadku wymiarowania liniowego w oknie Dokumentw 3D, wybierz odpowiedni opcj w Palecie Info Narzdzia wymiarowania liniowego: paszczyzna pozioma paszczyzna pionowa kada inna paszczyzna
ArchiCAD automatycznie umieci Punkty pomiaru na kocach mierzonego uku. Zmierzona zostanie dugo tego fragmentu krawdzi. Moesz jednak kontynuowa dodawanie Punktw pomiaru tworzc acuch wymiarw. Podwjne kliknicie w pust przestrze arkusza roboczego kursorem Pustego Owka lub wcinicie OK na Palecie kontrolnej zakoczy wstawianie Punktw pomiaru. Pojawi si kursor Motka, pozwalajcy na umieszczenie acucha wymiarw. Aby to zrobi wystarczy klikn lewym przyciskiem myszki.
Uwaga: Metoda Wymiarowania dugoci ukw nie moe by stosowana w przypadku ukw eliptycznych i krzywych, przegrd strukturalnych lub (zamknitych) okrgw. Aby w przyblieniu zwymiarowa uk eliptyczny lub krzyw naley zamieni je w seri okrgych ukw za pomoc Magicznej
Domylnie jest ustawiona opcja "Kada paszczyzna", ktra zapewnia najwiksz swobod.
423
Dokumentacja
Wybierz paszczyzn wymiarowania w Oknie Dokumentu 3D

W przypadku wymiarowania liniowego w oknie Dokumentu 3D przy uyciu metody geometrii "Kada paszczyzna", moesz wybra paszczyzn wymiarowania. Zamy, e chcemy zwymiarowa szeroko dachu w Dokumencie 3D. Uaktywnij narzdzie Wymiarowania liniowego. W Palecie Info zaznacz metod geometrii "Kada paszczyzna" oraz opcj "Kady Kierunek".
Kliknij, aby wykona wymiarowanie wzdu tej paszczyzny. Teraz kursor bdzie si przemieszcza tylko w obrbie zdefiniowanej paszczyzny. Kliknij jeszcze raz, aby wstawi lini wymiarow w danym pooeniu.
Jak zwykle, kliknij dwa koce dachu, a potem kliknij dwukrotnie. Pojawi si czarny kursor w ksztacie motka.
Nastpnie wybierz paszczyzn, w ktrej chcesz wykona wymiarowanie. Przesu kursor na dach. Pojawia si magnes + kursor linii wymiarowej, co oznacza, e moesz wybra powierzchni jako paszczyzn wymiarowania.
Odsu Paszczyzn Wymiarowania

Po wstawieniu linii wymiarowej w oknie Dokumentu 3D, mona j odsun w obrbie jej biecej paszczyzny. Opcja ta jest dostpna tylko dla wymiarw w Dokumentach 3D:
424
Dokumentacja
(Innym sposobem zaznaczenia jednego z kilku nakadajcych si elementw jest wstpne wybranie jednego z nich, a nastpnie kliknicie przycisku TAB wywietli si okno z informacj, e dany element jest gotowy do zaznaczenia.) Aby wyczy lub wczy funkcj wykrywania elementw, przejd do okna Opcje > rodowisko pracy > Zaznaczenie i Informacje o elementach i zaznacz opcj Podwietlenie obrysu elementu przy wstawianiu lub edycji: Zwyke opcje edycji linii wymiarowej s rwnie dostpne z palety podrcznej (wstaw/docz punkt wymiarowania, przecignij lub dopasuj kierunek linii wymiarowej.) Zobacz Edycja acucha wymiarw na stronie 430. Kolor podwietlenia moe by okrelony przez uytkownika.
Wymiarowanie nakadajcych si elementw

Moe si zdarzy, e bdziesz chcia zwymiarowa element nakadajcy si z innymi elementami. Funkcja "wykrywania elementw" uatwia stwierdzenie, do ktrego elementu przypisujesz wymiarowanie. Domylnie funkcja ta jest w ArchiCADzie wczona. podczas wymiarowania lub przenoszenia parametrw, edytowany element zostanie podwietlony. Na ilustracji, funkcja podwietlania wykrytych elementw informuje, e wymiarowanie liniowe zostanie przypisane do podwietlonego supa, nie za do ciany. Jeeli chciaby przypisa wymiarowanie do ciany, przesu kursor a do momentu, gdy zostanie podwietlona ciana.
Wymiarowanie wzniesienia
Szczeglnym przypadkiem narzdzia Wymiarowania jest metoda konstrukcyjna Wymiarowanie wzniesienia . Wymiarowanie wzniesienia pozwala na wstawianie kot wysokociowych w oknach Przekroju/Elewacji/R i Dokumentw 3D. Wymiarowanie wzniesienia moe by umieszczane na Rzucie, lecz wtedy mierzy odlego na osi Y od biecego Pocztku ukadu. Wymiarowanie wzniesienia obliczane jest na podstawie Pocztku wymiarowania, ktry mona wybra w oknie dialogowym Ustawie wymiarowania. Szczegy, patrz Wymiarowanie wysokoci w Pomocy ArchiCADa.
425
Dokumentacja
Seria wymiarw wzniesienia zachowuje si jak dynamiczny acuch wymiarw. Moesz zaznaczy i podda modyfikacjom cay acuch klikajc niewidoczn o acucha (gdy kursor znajdzie si nad t osi przyjmie ksztat Mercedesa ze Strzak) przy aktywnym narzdziu Strzaka lub w przypadku innego narzdzia - trzymajc wcinity klawisz Shift. Pojedyncze znaczniki w acuchu nie mog by edytowane. Wstaw pojedyncze znaczniki, klikajc punkty, ktre maj zosta zmierzone, a nastpnie kliknij dwa razy lub wcinij OK w Palecie kontrolnej. Uyj kursora w ksztacie Motka, aby umiejscowi koty. Aby wstawi acuch znacznikw Elewacji, kliknij wiele punktw, nastpnie kliknij dwa razy (lub wcinij OK w Palecie kontrolnej) i uyj kursora w ksztacie Motka, aby wstawi acuch. Uwaga:Umieszczony w Projekcie Modu Poczony, moe zawiera Wymiary wzniesienia (koty wysokociowe) odnoszce si do Pocztku ukadu uytkownika. W takim przypadku wartoci tych kot wysokociowych bd odpowiaday ustawieniom Pocztku ukadu projektu rdowego. Wymiary edytowane w Projekcie, w ktrym zostay utworzone zachowuj si w nastpujcy sposb: Jeeli zaznaczysz i przesuniesz wszystkie elementy, do ktrych odnosi si acuch wymiarw (nie zaznaczajc samego acucha), zostanie on przesunity wraz z tymi elementami. Punkt zerowy wymiarw (Pocztek ukadu) pozostanie w tym samym miejscu co oznacza, i wartoci wymiarw ulegn zmianie. Jeeli zaznaczysz Wymiarowanie pionowe, ktrego Punkt zerowy jest Pocztkiem ukadu uytkownika i przesuniesz go wraz z elementami, do ktrych si odnosi, wtedy Pocztek ukadu zostanie przesunity wraz z nimi co oznacza, e wartoci wymiarowania nie zmieni si.
Wymiarowanie Gruboci ciany

W Rzucie moesz zwymiarowa grubo ciany przy pomocy jednego kliknicia na lini odniesienia ciany. (Musi to by regularna lub pochya ciana.) W tym przykadzie, przy aktywnym narzdziu Wymiarowania liniowego, przesu kursor do linii odniesienia ciany. (Pogrubiony znaczek Mercedesa.) Zobacz Linie odniesienia cian na stronie 234. Kliknij raz lini odniesienia. Pojawi si dwa punkty wymiarowania.
426
Dokumentacja
Kliknij ponownie aby wstawi Etykiet wywietlajc warto zmierzonego promienia.
Orientacja Etykiety moe by ustawiona w oknie dialogowym Wymiarowanie promienia uku.
Rozciganie i przemieszczanie Wymiarowania promienia uku

Moesz rwnie dopasowa pooenie wstawionego wymiarowania promienia uku za pomoc palety pomocniczej: Funkcja Rozcignij wymiar promienia pozwala wyduy lini wymiarow. Jeeli chcesz przesun wymiarowanie uyj funkcji Przesu. Szczegy, patrz Ustawienia narzdzia promienia w Pomocy ArchiCADa. Uwaga: Usunicie zwymiarowanego elementu, spowoduje usunicie skojarzonego z nim wymiarowania promienia uku.
Kliknij dwa razy, aby dokoczy acuch wymiarw i wstaw go, uywajc kursora w ksztacie Motka. Jeeli wstawiasz seri znacznikw wymiarowania gruboci ciany wzdu acucha cian, wywietlane bd tylko te punkty, ktre s umieszczone na cianach prostopadle do acucha wymiarw.
Koty wysokociowe Wymiarowanie promienia uku

Wymiarowanie promienia uku wywietla warto promienia elementw ukowych. Wymiar promienia skada si z dwch elementw: Linii wymiarowej i Etykiety. Kliknij element ukowy. Narysuj lini wymiarow kierujc j w stron rodka tego elementu lub na zewntrz. Wymiarowanie promienia moe by zastosowane tylko do elementw ukowych. Koty wysokociowe s znacznikami uywanymi w architekturze i urbanistyce do okrelania poziomu wskazanych punktw. Mierz wysoko elementw wzdu osi Z. S one dostpne w Rzucie i w oknach Obszarw 2D/Detali. Nie s dostpne w oknie Przekroju/Elewacji/R lub Dokumentw 3D. Uwaga: Moesz rwnie wstawi Wymiarowanie wzniesienia w oknie Przekroju/Elewacji/R. Zobacz Wymiarowanie wzniesienia na stronie 425. Aby wstawi koty wysokociowe do projektu, wybierz narzdzie Kota wysokociowa, a nastpnie kliknij w jakimkolwiek miejscu arkusza roboczego. Zostanie wywietlona warto wzniesienia biecej kondygnacji wraz ze znaczkiem koty.
427
Dokumentacja
Styl Znacznika koty wysokociowej mona wybra z rozwijanej listy w Palecie Info Kot wysokociowych:
elementami, na ktre zostay wstawione nawet po ich przesuniciu poza obrys tych elementw. Jeeli kota wysokociowa zostanie umieszczona poza obrysem elementu, do ktrego jest przypisana, jej warto bdzie si zmienia zgodnie z nastpujcymi reguami: ze stropami, nic si nie zmienia: warto zmierzona jest taka sama jak w sytuacji, gdy znacznik znajdowa si w obrbie obrysu stropu. z dachami, mierzona jest warto wysokoci na teoretycznej paszczynie zawierajcej wskazan poa. z siatkami, wywietlana jest poziom kondygnacji, na ktrej znajduje si siatka (lecz Kota wysokociowa nadal zostaje poczona z siatk).
Jednostki Kot wysokociowych s okrelone w ustawieniach projektu w menu Opcje > Preferencje Projektu > Wymiarowanie. Kliknij ikon Koty wysokociowej i wybierz jednostk miary.
Szczegy, patrz Ustawienia narzdzia Kota wysokociowa w Pomocy ArchiCADa.
Wymiarowanie kta
Wymiarowanie kta wywietla warto kta pomidzy dwiema liniami lub prostymi krawdziami. Zmierzony moe zosta kt wewntrzny lub zewntrzny ; wyboru metody dokonuje si w oknie dialogowym Ustawie wymiarowania kta lub w palecie Info. Szczegy, patrz Ustawienia narzdzia Wymiarowania kta w Pomocy ArchiCADa. Uwaga: Wymiarowanie ktw nie jest dostpne w oknie Dokumentu 3D. Aby zmierzy dany kt, naley najpierw wskaza par linii lub krawdzi, wstawiajc cztery Punkty pomiaru. Punkty te okrel dwie nieskoczone linie, na podstawie ktrych ArchiCAD obliczy warto mierzonego kta. Wstawianie punktw pomiaru moe odbywa si na kilka sposobw: Kliknij istniejc lini lub krawd (ciany, stropu, dachu, siatki, wypenienia). Dwa Punkty pomiaru zostan natychmiast wstawione na wskazanej linii/krawdzi.
Kota wysokociowa umieszczona na Stropie, Dachu lub Siatce przy wczonej funkcji Grawitacja, zostanie skojarzona z tymi elementami. Szczegy, patrz Grawitacja na stronie 114. Moesz edytowa tekst wymiarowania (a take przesuwa go lub obraca) niezalenie od jego znacznika. Znaczniki kot mog by edytowane oddzielnie. Podlegaj tym samym transformacjom co np. elementy konstrukcyjne (przesunicie, obrt, odbicie lustrzane). Skopiowanie elementw, razem z odnoszcymi si do nich punktami pomiaru, spowoduje take skopiowanie znacznikw i skojarzenie ich z nowymi elementami. Jeeli natomiast, skopiowane zostan tylko same znaczniki (koty wysokociowe), kopie skojarzone bd z tymi samymi elementami (lub poziomem kondygnacji) co oryginay. Koty wysokociowe s poczone z
428
Dokumentacja
Kliknij punkt aktywny istniejcego elementu. Kliknij w dowolnym miejscu na arkuszu roboczym lub na linii pomocniczej (w tym przypadku, wymiarowanie kta nie bdzie dynamicznie poczone z adnym elementem).
Zdefiniowae dwie nieskoczone linie odniesienia, ktre dziel obszar na cztery czci. Gdy punkty zostan ju wskazane, kursor przyjmie ksztat Motka. Kliknij, aby wstawi wymiarowanie kta. uk wymiarowania zostanie przeprowadzony przez wskazany punkt. W Palecie Info Wymiarowania kta s dostpne dwie metody konstrukcji:
Wstawianie Wymiarowania kta

Wybierz narzdzie Wymiarowanie kta z Palety narzdzi, a nastpnie kliknij zakrzywion krawd bd uk koowy, ktry chcesz zwymiarowa. Automatycznie zostan zaznaczone dwa koce uku.
W metodzie Wymiarowania wewntrznego (kt wewntrzny) zostanie zwymiarowana tylko wiartka obszaru, w obrbie ktrej klikne kursorem w ksztacie Motka.
Kliknij kursorem w ksztacie Motka aby wstawi lini wymiarow.
W metodzie Wymiarowania zewntrznego (kt zewntrzny) ArchiCAD wyliczy kt wskazanej wiartki oraz dwch ssiednich.
Uwaga: Wymiarowanie bdzie zawsze umieszczone po stronie uku bez wzgldu na wybran metod geometrii i miejsce wstawienia wymiarowania.
429
Dokumentacja
Edycja acucha wymiarw

Jeeli poddasz element jednej z w/w transformacji, acuch wymiarw odnoszcy si do tego elementu rwnie zostanie zmieniony. Jeeli edytowana jest tylko cz zwymiarowanych elementw, kt i pooenie Linii wymiarowej tych elementw nie zmieni si natomiast Punkty pomiaru, Linie pomocnicze oraz wartoci ulegn odpowiednim modyfikacjom. Jeeli zwymiarowane elementy maj zosta skopiowane, wymiarowanie rwnie musi by zaznaczone. Kopie wymiarowania bd odnosi si wtedy do kopii elementw. Uwaga: Moesz przesuwa i obraca acuch wymiarw jako cao. Pojedyncze wymiary oraz znaczniki wymiarowania nie mog by przesunite, obrcone lub odbite lustrzanie niezalenie od acucha wymiarw, w ktrego skad wchodz.
Wymiarowania, kliknij (z wcinitym klawiszem Ctrl/Cmd) miejsce, w ktre wstawiony ma zosta nowy Punkt pomiaru. Nowy znacznik moe by umieszczony zarwno wewntrz istniejcego acucha jak i w dowolnym miejscu poza nim.
Istniejce pojedyncze wymiary zostan odpowiednio podzielone. Innym sposobem wstawiania punktu wymiarowania jest skorzystanie z palety pomocniczej. Zaznacz acuch wymiarw. Kliknij jedn z linii wymiarowych, aby uaktywni palet pomocnicz. Wybierz polecenie Wstaw/cz punkt wymiarowania.
Zaznacz cz acucha wymiarw

Zaznaczenie caego acucha wymiarw: kliknij punkt aktywny znajdujcy si na linii wymiarowej (kursor przyjmie ksztat Znaczka z Mercedesem). Zaznaczanie pojedynczego wymiaru: kliknij jego punkt rodkowy (kursor przyjmie ksztat Strzaki ze Znaczkiem). Zaznaczanie tekstu wymiarowania: kursorem Szybkiego zaznaczania lub klikajc lewy dolny rg tekstu kursorem w ksztacie Strzaki ze Znaczkiem. Jeeli zaznaczony jest jeden lub wiele tekstw wymiarowania, kliknicie narzdzia Tekst w Palecie narzdzi spowoduje otworzenie okna dialogowego Parametrw tekstu wymiarowania.
Kliknij element, ktrego wymiary chcesz doda, albo kliknij w jakimkolwiek miejscu linii wymiarowej, aby wstawi tam wymiar.
Szczegy, patrz Panel Zawarto (Parametry tekstu wymiarowania) w Pomocy ArchiCADa.
Jeli bdzie to konieczne, acuch wymiarw zostanie wyduony. Nie mona dodawa nowych znacznikw, gdy zaznaczone s pojedyncze wymiary. Zaznaczony musi by cay acuch. Uwaga: Jednoczenie moe zosta wstawiony tylko jeden nowy Punkt pomiaru.
Dodaj do wymiarowania nowe punkty

Moesz wstawi dowoln ilo nowych znacznikw wymiarowania do istniejcego acucha. W pierwszej kolejnoci, zaznacz acuch. Nastpnie, z aktywnym narzdziem
430
Dokumentacja
Usu punkt wymiarowania

Jeeli skasujesz jeden ze rodkowych znacznikw acucha, dwa ssiednie znaczniki zostan poczone w jeden wymiar.
Drugi acuch zostanie usunity a jego Punkty pomiaru zostan dodane do pierwszego acucha. Dziki tej technice moesz poczy acuchy wymiarw, ktre nie s do siebie rwnolege i/lub nie posiadaj wsplnych Punktw pomiaru.
Przesu acuch wymiarowania

Jeeli usunity punkt znajdowa si na kocu acucha, ostatni wymiar znika a cay acuch staje si krtszy. acuchy wymiarw mona przecign do nowego pooenia: uyj polecenia Przesu znajdujcego si w palecie pomocniczej zaznaczonego acucha wymiarw.
Usu fragment acucha wymiarowania

Jeeli zaznaczysz i usuniesz pojedynczy wymiar wewntrz acucha, zostanie on rozdzielony na dwa oddzielne acuchy. Naley pamita, e skojarzone acuchy wymiarw mona przesuwa tylko w kierunku ich linii pomocniczych. Moesz przesuwa kursor do dowolnego pooenia na arkuszu, ale acuch bdzie przesuwany tylko w kierunku do niego prostopadym. Aby usun cay acuch wymiarw wystarczy go zaznaczy i usun w standardowy sposb.
Pocz acuchy wymiarowania

Oddzielne acuchy wymiarw mog zosta poczone w jeden acuch. Wystarczy zaznaczy jeden z nich i przytrzymujc klawisz Ctrl/Cmd klikn drugi. Innym sposobem jest uycie polecenia Wstaw/cz punkt wymiarowania w palecie pomocniczej: zaznacz jeden acuch wymiarw, otwrz palet pomocnicz i kliknij odpowiednie polecenie, nastpnie kliknij inny acuch wymiarw, aby go doczy. Wymiar promienia nie moe by przesunity poza element, ktry opisuje; moliwe jest tylko przesuwanie go wzdu krzywizny elementu.
Wyrwnaj lini wymiarow do krawdzi

Jeli chcesz wyrwna lini wymiarow wzgldem innej, istniejcej linii lub krawdzi w oknie, uyj polecenia z palety pomocniczej Wyrwnanie linii wymiarowej.
431
Dokumentacja
W pierwszej kolejnoci, zaznacz acuch wymiarw. Wybierz Wyrwnanie linii wymiarowej z palety pomocniczej.
Po obrceniu, punkty pomiaru bd rzutowane prostopadle do nowego kta linii wymiarowej. Linie wymiarowania bd zawsze uoone praw stron ku grze; jeeli obrcisz je o 180 stopni, tekst wymiarowania zostanie przeniesiony na drug stron.
Odbij wymiarowanie
acuchy wymiarw mog by przemieszczane na drug stron ciany za pomoc operacji odbicia lustrzanego. Wybierz polecenie Odbij wymiarowanie z palety pomocniczej zaznaczonego acucha wymiarw.
Kliknij kursorem prost krawd lub lini. Zaznaczony acuch wymiarw ustawi si w tej samej linii, co wskazany element.
Obr wymiarowanie
Funkcj obracania mona wykorzystywa, aby zmieni ukierunkowanie gotowego acucha wymiarw. uyj polecenia Obr wymiarowanie znajdujcego si w palecie pomocniczej zaznaczonego acucha wymiarw. Po obrceniu, acuchy pozostan przypisane do tych samych wierzchokw, a zatem dugo acucha i warto wymiaru bd si zmieniay zgodnie z pooeniem Linii pomocniczych.
Podobnie jak w przypadku odbijania innych elementw, kliknij dwa razy, aby zdefiniowa wektor odbicia i umieci acuch wymiarw w nowym pooeniu. Wicej szczegw, patrz Lustrzane odbijanie Elementw na stronie 121. Etykiety s zawsze umieszczane w taki sposb, e mona je odczytywa od lewej strony i od dou.
Zmodyfikuj lini pomocnicz

Style linii pomocniczych (np. Brak, Stay, Dowolny lub Dynamiczny) mona wybra w panelach Typ i czcionka oraz Opcje linii pomocniczych i znacznikw w Ustawieniach wymiarowania.
432
Dokumentacja
Dynamiczna Linia pomocnicza nigdy nie bdzie wystawa poza wymiarowany element.
Opcje tekstu wymiarowania

Skorzystaj z opcji dostpnych w panelu Typ i czcionka w Ustawieniach wymiarowania, aby okreli opcje wywietlania Tekstu wymiarowania dla Wymiarowania liniowego.
Zobacz Ustawienia narzdzia Wymiarowanie liniowe w Pomocy ArchiCADa. Moesz modyfikowa dugo pojedynczej Linii pomocniczej, Linii nalecych do jednego wymiaru lub wszystkich Linii pomocniczych acucha wymiarw. wybierz linie pomocnicze, ktre chcesz edytowa i przecignij. Aby zmodyfikowa linie pomocnicze, zaznacz acuch wymiarw i wybierz polecenie Zmie dugo linii pomocniczej z palety pomocniczej. Zwr uwag na opcj ustawienia Poziomego: bdzie ona dostpna, jeli wybierzesz drug opcj "Przerwania", aby wywietli tekst wymiarowania. Zaznacz pole Poziomo, jeli chcesz wywietli wymiarowanie poziomo, a nie zgodnie z kierunkiem linii wymiarowej. W przypadku aktywnego okna Dokumentw 3D, opcja Poziomo jest zaznaczona domylnie. Zobacz take Panel Typ i czcionka (narzdzie Wymiarowanie) w Pomocy ArchiCADa. Przesu kursor w miejsce, w ktrym chcesz umieci zakoczenie linii pomocniczej. (W polu Odlego Podrcznych wsprzdnych jest podana dugo linii pomocniczej mierzona od linii wymiarowej.) Kliknij, aby okreli now dugo dla wszystkich linii pomocniczych w danym acuchu wymiarw.
Przesu bd edytuj tekst wymiarowania

Tekst wymiarowania moe by edytowany niezalenie. Musisz najpierw zaznaczy element Tekst wymiarowania (a nie ca lini wymiarow).
433
Dokumentacja
Aby wyedytowa graficznie elementy Tekstu wymiarowania:

Gdy zaznaczysz ju element tekstu wymiarowania, moesz go dowolnie przesuwa i/lub obraca za pomoc funkcji Edycja (menu Przesu > Obr).
Aby odwoa przesuniecie wszystkich zmodyfikowanych elementw tekstowych wymiarowania, otwrz okno dialogowe Opcje > Preferencje Projektu > Wymiarowanie i zaznacz opcj Przywr wszystkim tekstom wymiarowania ich automatyczne pooenie. Aby przywrci pocztkowe pooenie zaznaczonego, dowolnego tekstu wymiarowania, zaznacz opcj Przywr automatyczne pooenie w dolnej czci Ustawie tekstu wymiarowania.
Szczegy, patrz Parametry tekstu wymiarowania w Pomocy ArchiCADa.
Wymiarowanie skojarzone w oknach Przekroju/Elewacji/R i Dokumentw 3D

Wymiarowanie w oknach Przekroju/Elewacji/R i Dokumentw 3D rwnie moe by skojarzone (dynamicznie poczone), co oznacza, e utworzone wymiarowanie reaguje na zmiany pooenia punktw pomiaru. Na przykad, gdy rozcigniesz okno umieszczone w cianie, spowoduje to automatyczn aktualizacj acucha wymiarw.
Aby wyedytowa Ustawienia tekstu wymiarowania:

Zaznacz Tekst wymiarowania, a nastpnie wykonaj jedn z poniszych czynnoci: kliknij ikon Tekstu w Palecie Info kliknij dwukrotnie ikon Narzdzia Wymiarowania w Palecie narzdzi kliknij polecenie Edycja > Ustawienia tekstu wymiarowania. (To polecenie jest dostpne tylko wtedy, gdy zostanie zaznaczona opcja Tekst wymiarowania.)
Skorzystaj z Ustawie tekstu wymiarowania, aby okreli dowolne wartoci dla wybranego wymiarowania, jeeli zachodzi taka potrzeba. Gdy okrelisz dowoln warto, wymiarowanie nie bdzie ju skojarzone.
434
Dokumentacja
Wymiarowanie pionowe oraz Wymiarowanie kta rwnie mog by skojarzone.
Kliknij OK; po przeciwnej stronie linii wymiarowej pojawi si dodatkowe wartoci wymiaru w wybranej jednostce. Nowe wymiary wstawione zostan jako blok tekstowy i mog by dowolnie modyfikowane. Jeeli nie zosta zaznaczony aden element wymiarowania, wszystkie znajdujce si na arkuszu roboczym wymiarowania zyskaj dodatkowy wymiar. Przy zaznaczonych elementach wymiarowania dodatkowe wymiary zostan dodane tylko do tych elementw.
Gdy Model Przekroju zostanie skonwertowany na Rysunek, punkty pomiaru Znacznikw wymiarowania zostan zamienione w punkty aktywne.
Wicej szczegw, patrz Wybierz Status Przekroju na stronie 189. Gdy Rysunek Przekroju zostanie przebudowany z modelu, wymiarowanie poczone z punktami aktywnymi rwnie zostanie zaktualizowane uwzgldniajc zmiany modelu.
Wicej szczegw, patrz Aktualizacja (Przebudowanie) Przekrojw na stronie 193.
Zmiany dokonane na wymiarowanych elementach nie spowoduj automatycznego zaktualizowania dodatkowych wymiarw. Wybierz Dokument > Dodatkowe narzdzia > Dodatkowe wymiary > Uaktualnij dodatkowe wymiary aby uaktualni wartoci oraz przywrci oryginalne pooenie dodatkowych wymiarw. Podobnie jak w przypadku tworzenia, jeli nic nie jest zaznaczone, zaktualizowane zostan wszystkie wymiary lub tylko wybrane elementy wymiarowania. Wybranie polecenia Usu dodatkowe wymiary z menu Dodatkowe wymiary spowoduje usunicie wszystkich wymiarw (blokw tekstowych) utworzonych za pomoc tej funkcji.
Dodatkowe wymiary (Dodatek)

Funkcja Dodatkowe wymiary pozwala na dodawanie wartoci wymiarw w systemie imperialnym do wartoci metrycznych i odwrotnie. Menu hierarchiczne Dodatkowe wymiary znajduje si w Dokument > Dodatkowe narzdzia. Uwaga: Jeeli w Twoim programie nie ma menu Dodatkowe wymiary to moesz je doda do rodowiska pracy. Szczegy, patrz Okno Dostosowywania Menu w Pomocy ArchiCADa. Uyj polecenia Dokument > Dodatkowe narzdzia > Dodatkowe wymiary > Dodaj wymiary aby wybra jednostk w jakiej podane zostan wymiary oraz ilo cyfr wywietlanych po przecinku.
Automatyczne Wymiarowanie Zewntrzne

Za pomoc funkcji Automatycznego wymiarowania moesz bardzo szybko tworzy wymiarowanie liniowe zaznaczonych elementw. W pierwszej kolejnoci zaznacz elementy w oknie Rzutu.
435
Dokumentacja
Wybierz polecenie Dokument > Dodatkowe narzdzia > Automatyczne wymiarowanie > Wymiarowanie zewntrzne, wywietlone zostanie okno dialogowe zawierajce opcje wymiarowania. Nastpnie okrel kierunek linii wymiarowania. Moesz to zrobi na dwa sposoby: Kliknij boczn krawd dowolnego elementu (wymiarowanie uoone zostanie rwnolegle do wskazanego elementu) lub Kliknij pusty obszar, a nastpnie kliknij powtrnie w innym miejscu, okrelajc tym samym kierunek wymiarowania.
okazaby si niepotrzebny (np.ciana nie ma okien lub elewacja nie ma zaama), nie zostanie utworzony.
Automatyczne Wymiarowanie Wntrza

Menu hierarchiczne Dokument > Dodatkowe narzdzia > Wymiarowanie wntrza pozwala na tworzenie skojarzonych wymiarw dla zaznaczonych elementw wntrza. Okno Automatycznego Wymiarowania wntrza zawiera opcje zwizane z wymiarowanie Supw oraz elementw zoonych lub warstwowych. Okrel parametry wymiarowania. ,Aby wstawi wymiary we wntrzu musisz najpierw narysowa lini przechodzc przez wszystkie elementy, ktre maj zosta zwymiarowane. Rwnie krawdzie tych elementw, ktre s prostopade do poprowadzonej linii zostan zwymiarowane. Linia ta moe skada si z kilku segmentw. Podwjne kliknicie zakoczy rysowanie linii. Dodatkowe kliknicie wskae miejsce wstawienia acucha wymiarw. Po wstawieniu wymiarw linia zostanie usunita.
Na kocu kliknij kursorem w ksztacie Motka aby wskaza pooenie wewntrznej linii wymiarowej. Jeeli zdecydujesz si wstawi wymiarowanie po czterech stronach, warto ta bdzie oznaczaa odlego wymiarowania od prostoktnego obrysu zaznaczonych elementw.
Zewntrzne wymiarowanie uwzgldnia ciany oraz okna. Podczas jednej operacji mog zosta wstawione cztery acuchy wymiarw obejmujce: wymiarowanie otworw, wymiarowanie struktury (gruboci cian), wymiarowanie zewntrznej geometrii oraz wymiarowanie caociowe. Jeeli, ktry z tych acuchw
436
Dokumentacja
Narzdzie Siatka
O Narzdziu Siatka
Narzdzie Siatka umoliwia wstawienie elementw siatki pojedynczo lub jako systemu; jest to stae narzdzie w Palecie narzdzi programu ArchiCAD. Elementy siatki stanowi cz modelu i peni rol edytowalnego szkieletu podczas wstawiania wielu elementw lub okrelania ich pooenia w obrbie modelu. Podczas, gdy Siatka modularna i Siatka przyklejania (ustawione w menu Widok > Opcje Siatki > Siatki i to) to kompletna, rwno rozoona sie pokrywajca cae okno 2D i uywana jako pomoc przy wprowadzaniu danych oraz edycji, Narzdzie Siatka umoliwia uytkownikowi utworzenie wasnej, miejscowej siatki przestrzennej. Siatka utworzona przy uyciu tego narzdzia jest interaktywna, dlatego te moesz edytowa jej elementy nawet po ich wstawieniu. Elementy siatki mona edytowa przy pomocy okna dialogowego Ustawienia Narzdzia Siatka. Zobacz Ustawienia narzdzia Siatka w Pomocy ArchiCADa. Elementy siatki mona wstawi zarwno na Rzucie, jak i w oknie 3D, a take wywietli w oknach Przekrojw, Elewacji, Rozwinicia cian oraz Dokumentw 3D. Element siatki jest umieszczany w pooeniu pionowym w obrbie modelu. Podobnie jak inne elementy modelu, elementy siatki s zachowywane rwnoczenie z widokami. Element siatki na Rzucie: Aby wstawi cay schemat poziomych i pionowych linii siatki w ramach jednej czynnoci, uyj polecenia Projekt > System Siatek. Nastpne okno dialogowe Ustawie Systemu Siatek umoliwia skonfigurowanie systemu elementw siatki i wstawienie wymiarw, belek, supw lub dodatkowych elementw bibliotecznych w miejscach przecicia linii siatki. Zobacz Ustawienia Systemu siatek w Pomocy ArchiCADa. Na tej ilustracji jest widoczny System Siatek w 3D z belkami i supami umieszczonymi w miejscach przecicia:
Element siatki w oknie 3D:
437
Dokumentacja
Gdy przesuniesz uskoki znacznikw siatki, pewien odcinek linii zostanie przesunity razem ze znacznikami. Dugo tego odcinka linii to warto ukadu schodkowego. Domyln warto ukadu schodkowego dla elementu siatki mona ustawi zarwno na Rzucie, jak w panelach Przekroju/Elewacji w Ustawieniach Narzdzia Siatka.
Skadniki Elementu Siatki

Element Siatki posiada dwa gwne skadniki: Znacznik Siatki i Lini Siatki. Linia siatki moe by wywietlona w trzech rnych formatach, zalenie od potrzeb zwizanych z dokumentacj. Znaczniki mona dodatkowo wczy i wyczy na obu zakoczeniach Linii Siatki. Zobacz Panel narzdzia Siatka (Rzut) w Pomocy ArchiCADa. Moesz graficznie przesun uskoki znacznikw siatki poza lini siatki, korzystajc z polecenia dostpnego w palecie pomocniczej. (Zobacz Edycja elementu siatki na stronie 440.)
Widoczno Elementu Siatki

Jeli widoczna jest ich warstwa, elementy siatki bd widoczne: na Rzucie, na wszystkich kondygnacjach: Uyj opcji Poka na kondygnacjach w panelu Rzutu w Ustawieniach Narzdzia Siatka.
Zobacz Panel narzdzia Siatka (Rzut) w Pomocy ArchiCADa. w oknach Przekroju/Elewacji, jeeli pozwalaj na to ustawienia Przekroju lub Elewacji: Uyj opcji Poka elementy siatki w Panelu Narzdzia Siatka w Ustawieniach Przekroju/Elewacji. Dostpne s dwa zestawy kryteriw filtrowania w przypadku wywietlania elementw siatki na tym Przekroju: Filtrowanie moe si odbywa wedug Kondygnacji i/lub wedug Nazwy.
438
Dokumentacja
Zobacz Panel Widoku 3D narzdzia Siatka w Pomocy ArchiCADa. Zobacz Panel narzdzia Siatka Przekroju w Pomocy ArchiCADa. W oknie 3D i Dokumentach 3D, jeeli element siatki ma ustawiony tryb wywietlania 3D: Uyj opcji Wywietlaj w Widokach 3D dostpnej w panelu Widoku 3D w Ustawieniach Narzdzia Siatka.
Tworzenie prostego elementu siatki

Elementy siatki mona utworzy zarwno w oknie Rzutu, jak i oknie 3D. Metoda Prostego elementu siatki pozwala narysowa jednoczenie tylko jeden element.
Po skonfigurowaniu ustawie elementw lub wybraniu ulubionych, naley wybra narzdzie Siatka. Z palety Info, wybierz geometri prostego elementu siatki. Kliknij, aby wstawi kocowe punkty i okreli dugo elementu siatki. W chwili, gdy zaczynasz rysowa element siatki pojawia si obramowanie podajce za kursorem a do momentu kliknicia drugiego punktu kocowego. W oknach Detali i Obszarw 2D nie bd wywietlane elementy siatki, a tylko ich rozbite widoki. Domylnie elementy siatki s wywietlane w 3D tylko jako linie, natomiast nie s wywietlane w renderingach. Mona jednak wybra wywietlanie elementw siatki jako elementw modelu w 3D, aby byy one widoczne w renderingach, cznie z przekrojem i materiaami: w tym celu ustaw odpowiednie opcje w panelu Widoku 3D w Ustawieniach elementu siatki.
439
Dokumentacja
Tworzenie ukowego elementu siatki

Po skonfigurowaniu ustawie elementw lub wybraniu ulubionych, naley wybra narzdzie Siatka. Z palety Info wybierz jedn z dwch metod geometrii ukowego elementu siatki.
obrys podajcy za kursorem a do momentu wskazania trzeciego punktu.
Pierwsza opcja pozwala zdefiniowa siatk ukow poprzez punkt rodkowy uku i promie. Pierwsze klikniecie definiuje punkt rodkowy. Obrys okrgej siatki poda za kursorem a do momentu kliknicia po raz drugi punktu okrelajcego promie. Od tego momentu, a do chwili trzeciego kliknicia potwierdzajcego ustawion dugo uku, widoczny bdzie tylko obrys fragmentu uku. Gdy zdefiniowane zostan wszystkie trzy punkty, obrys zmienia si we w peni wywietlony element siatki. Czwarte kliknicie definiuje dugo odcinka uku. Obrys uku zmienia si teraz we w peni wywietlony element siatki.
Edycja elementu siatki

Edytuj dugo linii siatki
Wszystkie elementy siatki mona rozcign przy pomocy polece dostpnych w palecie pomocniczej: zaznacz element siatki, nastpnie wybierz ikon Rozcigania.
Druga opcja umoliwia zdefiniowanie siatki ukowej poprzez wskazanie trzech punktw znajdujcych si na obwodzie uku. Dwa pierwsze punkty s zwykle wstawiane w taki sposb, aby czyy si z innymi elementami, przeciciami siatki lub specjalnymi punktami przyklejania. Nastpnie pojawia si okrgy
440
Dokumentacja
Przesunicie uskoku znacznikw siatki poza lini siatki

Zaznacz element siatki. Kliknij edycj aktywnego punktu, ktry obrazuje przesunit cz uskoku znacznika siatki, a nastpnie przecignij znacznik, razem z odcinkiem uskoku, do nowego pooenia.
umieszczone w wyznaczonym pooeniu. System siatek umoliwia rwnie wstawienie wymiarowania w ramach jednej czynnoci. System siatek to zestaw elementw siatki; kady z elementw siatki pozostaje nadal odrbnym elementem, chocia sta si czci systemu. Zaznacz Projekt > System siatek. Dostosuj ustawienia. Zobacz Ustawienia Systemu siatek w Pomocy ArchiCADa. Liczba poziomych i pionowych linii, ktre naley umieci w systemie siatek zaley od ustawie wprowadzonych w panelu Rozoenia siatki: kliknij znak plus i minus, aby doda lub usun pojedyncze linie z Systemu siatek.
Zmie pooenie siatki

Poziome pooenie elementu siatki mona zmieni tylko w oknie Rzutu i 3D. Zaznacz element siatki i uyj znanych polece palety pomocniczej oraz skrtw do Przecignicia, Odbicia lub Obrcenia elementu siatki lub jego kopii.
Liczba linii siatki jest pokazana w znajdujcym si poniej polu "osie". Pionowe pooenie (warto Z) elementu siatki mona edytowa w oknie 3D lub w oknie dialogowym/Palecie Info ustawie elementu siatki. Zobacz Panel Widoku 3D narzdzia Siatka w Pomocy ArchiCADa. Kliknij w polu Odlego jakiejkolwiek linii siatki, aby okreli odlego od poprzedniej linii: Jeeli nie wiesz, jaka odlego bdzie niezbdna midzy liniami siatki, zaznacz pole Rozoenie dla jednego lub obu kierunkw linii siatki (tzn. poziome i/lub pionowe linie siatki). Podczas wstawiania systemu siatek, umoliwi to ustawienie pocztkowych i kocowych punktw Systemu siatek w pooeniu skierowanym w
Wstaw System Siatek

Do rozmieszczenia penej siatki ortogonalnej lub ukowej uyj funkcji Systemu siatek. Polecenie System siatek pozwala zaoszczdzi mnstwo czasu, dziki automatycznemu wstawianiu wielu elementw siatki w ramach jednej operacji, zgodnie z okrelonym schematem, nawet w przypadku, gdy musz by
441
Dokumentacja
dan stron, po podzieleniu ich przez liczb linii siatki okrelon na licie. Jeeli jeste zadowolony z Ustawie systemu siatek, kliknij OK. Przy kursorze zobaczysz obrys systemu siatek, ktry moesz wstawi klikajc od dwch do czterech razy: pierwsze kliknicie okrela pooenie punktu wstawienia wybranego w ustawieniach drugie kliknicie okrela obrt systemu siatek Jeli wybrae rwnie funkcj Rozoenie, wtedy potrzebne bdzie jedno lub dwa dodatkowe kliknicia, aby zdefiniowa pene odlegoci rozoenia w jednym lub dwch kierunkach, w zalenoci od tego, czy wybrane zostao Rozoenie dla jednego czy dla dwch kierunkw.
Uwaga: Moesz wybra i modyfikowa wszystko lub wybrane elementy wstawionego systemu siatek poprzez wybranie ich za pomoc dowolnej metody wyboru dostpnej w ArchiCADzie. Zobacz take Zaznaczanie Systemu siatek na stronie 443.
Wstawianie obiektu, supa lub belek w Systemie siatek

Uyj panelu Ustawie oglnych w Ustawieniach systemu siatek, aby wstawi automatycznie obiekt lub sup na wszystkich przeciciach siatki; albo aby wstawi belk przy kadej linii Systemu siatek. Przycisk Ustawie znajdujcy si obok kadej opcji umoliwia wywietlenie okna dialogowego Ustawie odpowiedniego narzdzia (sup, obiekt, belka). Szczegy dotyczce tych opcji s opisane w czci Panel Ustawienia oglne Systemu Siatek w Pomocy ArchiCADa.
442
Dokumentacja
Chocia przedstawione opcje umoliwiaj wstawienie belek, supw lub obiektw na wszystkich przeciciach siatki, elementy te s niezalene od siatki i nie bd przesuwa si ani obraca razem z Systemem siatek.
Zaznaczanie Systemu siatek

Nie mona zaznaczy Systemu siatek jako caoci przy pomocy jednego kliknicia, moesz jednak zaznaczy ktrykolwiek z jego skadnikw. ArchiCAD rozpozna dany skadnik jako cz istniejcego lub potencjalnego Systemu siatek, jeeli zaznaczony element siatki bdzie nalee do jednej z wymienionych poniej grup: proste elementy siatki ustawione wzgldem siebie pod waciwymi ktami proste elementy siatki ustawione rwnolegle do siebie i przecite przez inny prosty element siatki pod waciwym ktem ukowe elementy siatki charakteryzujce si takim samym ktem uku
Wymiarowanie Systemu siatek

Dwie dodatkowe opcje w panelu Ustawie oglnych w Ustawieniach systemu siatek umoliwiaj automatyczne zwymiarowanie kadego odcinka linii siatki w systemie i/lub wstawienie pojedynczego wymiaru sumarycznego dla kadej linii siatki. Wymiary te s powizane z Systemem siatek. Przycisk Ustawie z prawej strony pl Wymiarowania umoliwia przejcie do Domylnych ustawie wymiarowania, gdzie moesz wybra odpowiednie opcje dla danego Sposobu wymiarowania Systemu siatek. Np. moesz wybra ustawienie, w ktrym cay tekst wymiarowania pojedynczych linii siatki bdzie wywietlany kursyw, natomiast wartoci wymiaru sumarycznego - czcionk wytuszczon. Zwr uwag, e w przypadku, gdy chciaby zastosowa jednakowe ustawienia Wymiarowania dla obu linii wymiarowych, moesz skorzysta z przycisku acuch, aby poczy je ze sob, w panelu Ustawie oglnych w Ustawieniach systemu siatek.
Jeeli spenisz ktrekolwiek z tych kryteriw, moliwe bdzie otwarcie okna dialogowego dla wybranego Systemu siatek i zmodyfikowanie ustawie. Jeeli nie spenisz kryteriw (np. zaznaczysz kilka prostych, rwnolegych elementw siatki bez prostopadej linii siatki), wywietli si odpowiednia wskazwka:
443
Dokumentacja
Blok tekstowy
Dziki narzdziu Tekst, moesz utworzy wielowierszowy tekst, z dowolnym typem czcionki i stylem formatowania, wyrwnany w wybran stron. Bloki tekstowe mona tworzy na Rzucie, w oknie Przekroju/Elewacji/R i Dokumentw 3D oraz Detali i Obszarw 2D, a take w Arkuszach. Istnieje moliwo zdefiniowania formatu caego bloku w oknie dialogowym Ustawie narzdzia lub palecie Info, jak rwnie pojedynczych znakw wewntrz bloku. (korzystajc z Edytora tekstu). Bloki tekstowe mog by zawsze przeczytane, nawet po lustrzanym odbiciu. Edytowalne (z moliwoci formatowania) bloki tekstowe dostpne s dla narzdzi Tekst oraz Etykieta. (Funkcje formatowania tekstu nie s dostpne dla pozostaych narzdzi ArchiCADa.) W zalenoci od konfiguracji opcji Uchwyty pl tekstowych w menu Widok > Opcje wywietlania > Poka/Ukryj Pomoce rysunkowe, wszystkie bloki tekstowe mog posiada ramk oraz uchwyty w kadym rogu. Uatwia to szybkie zlokalizowanie blokw oraz ich edycj, przy zachowaniu czytelnoci tekstu.
2) Narysuj prostokt, definiujc
punkty kocowe jego przektnej. Prostokt ten bdzie wyznacza maksymaln szeroko wierszy w bloku.
Na ekranie pojawi si okno Edytora tekstu wraz z Palet formatowania. Szczegy, patrz Paleta Formatowania i opcje Edytora Tekstu w Pomocy ArchiCADa.
Paleta Formatowania Edytor tekstu 3) Wpisz tekst w Edytorze tekstu. Migajcy kursor edytora (karetka) wskazuje pooenie w tekcie. Uwaga: Styl oraz formatowanie nowo utworzonego Bloku tekstowego zaley od ustawie w oknie dialogowym Ustawie tekstu oraz w palecie Info. Jeeli chcesz zmieni styl lub format pojedynczego znaku lub akapitu we wprowadzanym tekcie, skorzystaj z Palety formatowania. W trakcie wprowadzania tekstu, moesz skorzysta z funkcji pozwalajcych na wstawienie do bloku tekstowego wczeniej zdefiniowanych elementw: - Autotekst Wicej szczegw, patrz Autotekst na stronie 446. - Symbole - Ulubione Wicej informacji na temat Symboli oraz Ulubionych, zobacz Paleta Formatowania i opcje Edytora Tekstu w Pomocy ArchiCADa.
Wstawianie Blokw tekstowych

Przed rozpoczciem wpisywania tekstu do bloku, moesz zdecydowa czy blok tekstowy bdzie przeamany czy nieprzeamany. Szeroko przeamanego bloku tekstowego pozostaje niezmienna, oznacza to, i kursor zostanie automatycznie przeniesiony do nowego wiersza, gdy dotrze do koca bloku. Szeroko bloku nie przeamanego zaley od dugoci wpisanego tekstu (moesz wpisa dowoln liczb znakw). Warto uywa "Nie przeamanego" bloku tekstowego gdy nie ma si pewnoci ile miejsca zajmie wprowadzany tekst. Aby wstawi przeamany blok tekstu:
1) Wybierz narzdzie Tekst. 444

Dokumentacja
Gdy kursor Edytora osignie koniec bloku tekstowego, nie mieszczcy si tekst zostanie automatycznie przeniesiony do nowego wiersza.
W kadym momencie moesz rozpocz pisanie w nowym wierszu wciskajc klawisz Enter. Kliknij Anuluj (Paleta kontrolna) aby zakoczy dziaanie Edytora. 4) Aby zatwierdzi wpisany tekst moesz klikn OK w Palecie kontrolnej, pusty obszar roboczy lub wcinij Ctrl +Enter (Cmd+Enter). Aby wstawi nie przeamany blok tekstu: 1) Wybierz narzdzie Tekst. 2) Dwukrotnie kliknij na arkuszu roboczym. Pojawi si Paleta formatowania oraz Edytor tekstu.
Wciskajc w dowolnym momencie klawisz Enter moesz rozpocz pisanie w nowym wierszu. Kliknij Anuluj (Paleta kontrolna) aby zakoczy dziaanie Edytora. 4) Aby zakoczy kliknij OK, pusty obszar roboczy lub wcinij Ctrl +Enter (Cmd+Enter). Paleta formatowania pojawia si gdy: wprowadzasz tekst w Edytorze tekstu dwukrotnie klikniesz wewntrz bloku tekstowego narzdziem Strzaka z wczonym trybem Szybkiego zaznaczania. klikajc wewntrz bloku tekstowego za pomoc narzdzia Tekst.
Formatowanie caego Bloku tekstowego

Uyj Ustawie tekstu oraz palety Info aby sformatowa Blok tekstowy jako cao. Dwukrotnie kliknij narzdzie Tekst aby otworzy okno dialogowe Ustawie tekstu, zawierajce dwa panele: Panel Styl tekstu zawiera atrybuty czcionki uytej w bloku tekstowym. Panel Formatowanie bloku tekstowego odnosi si do ksztatu i wygldu caego Bloku tekstowego.
Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia tekst w Pomocy ArchiCADa.
3) Wpisz tekst w Edytorze tekstu. Okno edycyjne bdzie
poszerza si w trakcie wprowadzania tekstu (okrelajc tym samym wielko bloku tekstowego) a do momentu wcinicia klawisza Enter. Szeroko bloku tekstowego bdzie wynikaa z szerokoci najduszego wiersza. Migajcy kursor edytora (karetka) wskazuje pooenie w tekcie.
Aby rozcign Blok tekstowy, zaznacz go a nastpnie kliknij jeden z jego naronych uchwytw i przecignij zmieniajc ksztat. W trakcie rozcigania pojawi si aktualny ksztat bloku; tekst w bloku automatycznie zmieni ukad tak, by pasowa do nowego ksztatu.
Graficzna zmiana wielkoci tekstu

Korzystajc z funkcji rozcigania moesz zmieni wielko tekstu znajdujcego si w Bloku tekstowym. Zaznacz Blok tekstowy, a nastpnie rozcignij go wybierajc polecenie Rozcignij z menu Edycja > Zmiana geometrii, lub klikajc odpowiedni ikon w
445
Dokumentacja
palecie pomocniczej. Przytrzymaj klawisz Shift, aby zablokowa kursor w kierunku przektnej bloku tekstowego, a nastpnie przemie go wzdu tej przektnej.
si w jednym bloku tekstowym, uyj Palety formatowania oraz suwakw akapitu Edytora tekstu. Edytor Tekstu i Paleta Formatowania pojawiaj si natychmiast po klikniciu w obszarze roboczym aktywnym narzdziem Tekst. Opcje dostpne w Palecie formatowania oraz Edytorze tekstu bd si odnosi tylko do aktualnie wprowadzanego tekstu lub do zaznaczonych fragmentw. Szczegy, patrz Paleta Formatowania i opcje Edytora Tekstu w Pomocy ArchiCADa.
Przytrzymujc nadal klawisz Shift, kliknij w odpowiednim miejscu, aby zatwierdzi now wielko tekstu. Rozmiar czcionki zostanie powikszony/zmniejszony w sposb proporcjonalny.
Autotekst
Autotekst jest elementem tekstowym pozwalajcym programowi na automatyczne wstawienie okrelonego tekstu. Po wstawieniu Autotekstu, program bdzie wypenia dane w oparciu o aktualn warto wynikajc z odniesienia Autotekstu. Te dane, ktre mog by tekstowe albo numeryczne, s na bieco aktualizowane zgodnie ze zmianami w modelu, arkuszach lub rysunkach. Autotekst moe by wstawiony do kadego okna, w ktrym aktywne jest narzdzie Tekst (Rzut, Przekrj/Elewacja/R, Dokumenty 3D, Detale, Obszary 2D, Symbol 2D Obiektu GDL, Arkusz oraz Szablon Arkusza). Autotekst moe by te uywany jako skadnik ID Rozwinicia cian. Styl Autotekstu moe by definiowany w ten sam sposb jak kadego rcznie wpisanego tekstu.
Zastosowywanie Ulubionych parametrw Tekstu

Aby zastosowa Ulubione parametry do caego Bloku tekstowego, zaznacz blok, nastpnie w oknie dialogowym Ustawie tekstu kliknij przycisk Ulubione i wybierz zachowany zestaw parametrw (moesz go rwnie wybra z palety Ulubionych). Szczegy, patrz Ulubione na stronie 46.
Jak wstawi Autotekst

Paleta formatowania. Uyj jednego z poniszych sposobw aby wstawi Autotekst: Klikajc przycisk z Palety formatowania w celu wywietlenia listy dostpnych Autotekstw.
1) Wybierz narzdzie Tekst. 2) Kliknij w dowolnym miejscu okna. Pojawi si Edytor tekstu i
Formatowanie pojedynczych skadnikw Blokw Tekstowych

Aby zmieni styl czcionki w trakcie pisania lub aby nada nowy styl pojedynczym znakom, wierszom lub akapitom znajdujcym
446
Dokumentacja
Moesz wywietli Autoteksty przypisane do kilku kategorii lub wybra opcj Wszystkie. Kategoria Ostatnie wywietli list ostatnio wybieranych Autotekstw. Pole podgldu bdzie wywietlao odpowiedni warto wstawionego Autotekstu lub tekst odnonika Autotekstu ze znakiem #. Oznacza to, i dana informacja nie jest jeszcze dostpna (np. #Klient oznacza, e nie zostao jeszcze wypenione pole Klient w oknie dialogowym Plik > Info > Info o projekcie) lub nie moe zosta uyta z innych powodw (np. poniewa rysunek nie zosta jeszcze umieszczony na Arkuszu). Inny sposb na wstawienie Autotekstu: Kliknij prawym klawiszem myszki w miejscu wstawienia bloku tekstowego, a nastpnie wybierz odpowiedni pozycj z menu hierarchicznego Wstaw Autotekst. Jeeli informacja jest dostpna, zostanie wywietlona w Edytorze tekstu natychmiast po dokonaniu wyboru.
447
Dokumentacja
Informacje zwizane z arkuszami takie jak nazwa, numeracja arkusza/zestawu lub liczba arkuszy znajdujca si w Teczce arkuszy. Informacje zwizane z rysunkiem tzn. nazwa, skala rysunku lub stopie powikszenia. Informacje pochodzce z konkretnych rysunkw (zdefiniowanych jako odniesienia Autotekstw).
Jeeli informacja, do ktrej odnosi si Autotekst nie jest dostpna, zostanie wywietlony tekst odnonika.
Wicej szczegw, patrz Rysunek jako Odniesienie do Autotekstu na stronie 448. Informacje systemowe (nazwa pliku, cieka, data utworzenia oraz modyfikacji, itd.).
Dodawanie Autotekstw Obiektom GDL

W momencie gdy odnona informacja stanie si dostpna, wwczas tekst odnonika zostanie zastpiony odpowiednimi danymi. W jednym bloku tekstowym moe znajdowa si dowolna liczba odnonikw Autotekstu towarzyszcych rcznie wpisanym tekstom. Wszystkim elementom Autotekstu przypisane zostan biece ustawienia tekstu. Aby sformatowa pojedyncze znaki lub fragmenty tekstu, uyj Palety formatowania. Szczegy, patrz Paleta Formatowania i opcje Edytora Tekstu w Pomocy ArchiCADa. Moesz rwnie korzysta z funkcji Autotekstu podczas pisania skryptw GDL. Na przykad, moesz utworzy Obiektu GDL zawierajcy blok tekstowy z wpisanym Autotekstem, ktry po wstawieniu na Arkusz bdzie wywietla nazw Projektu. Oknie skryptu GDL Edytor tekstowy nie jest dostpny, zatem musisz zastosowa odpowiedni tekst odnonika Autotekstu. List kodw odnonikw Autotekstw do stosowania w skryptach GDL znajdziesz w rozdziale Kody Autotekstu w Pomocy ArchiCADa.
Rysunek jako Odniesienie do Autotekstu

ArchiCAD umoliwia ustawienie okrelonego rysunku jako Odniesienie do Autotekstu. Oznacza to, i Autotekst nie bdzie odwoywa si do arkusza lub widoku, na ktrym umieszczony zosta Blok tekstowy.
rda Autotekstw
Istnieje kilka rde Autotekstu" Informacje zwizane z projektem takie jak nazwa (niekoniecznie musi to by nazwa pliku), nazwisko architekta, data powstania lub dowolnie inna informacja wpisana w oknie dialogowym Plik > Info > Info o projekcie.
Wicej szczegw, patrz Info o projekcie w Pomocy ArchiCADa.
448
Dokumentacja
Aby ustawi rysunek jako odniesienie do Autotekstu, zaznacz go w Nawigatorze, w Organizatorze lub na arkuszu, a nastpnie kliknij prawym przyciskiem Myszy aby wywietli menu kontekstowe i wybierz polecenie Ustaw jako odniesienie do Autotekstu. (Polecenie to jest rwnie dostpne w Menederze Rysunkw.)
Po zdefiniowaniu danego Rysunku jako odniesienia do Autotekstu, rysunek pojawi si w oknie Wstaw Autotekst.. Wpisy Autotekstu korzystajce z odniesienia, bd wywietla dane pochodzce ze wskazanego rysunku odniesienia. Jeeli pniej ustawisz inny rysunek jako odniesienie do Autotekstu, wczeniejsze Autoteksty odnoszce si do oryginalnego rysunku pozostan niezmienione.
Kody Autotekstu
Nastpujce kody s dostpne przy korzystaniu z polece Autotekstu. Uyj kodw Autotekstu (po prawej stronie) aby umieci elementy Autotekstu w skryptach GDL. Aby wywietli ten Autotekst: Wpisz nastpujce dane Info o Projekcie Klient Nazwa projektu Numer projektu Firma Ulica Miasto Stan/Pastwo Kod pocztowy Architekt Krelarz Status projektu Data opracowania Sowa kluczowe
Jak bdzie wyglda to pole, jeli Autotekst pozostanie Niezdefiniowany #Klient #Nazwa projektu #Pln #Firma #Ulica #Miasto #Stan/Pastwo #Kod pocztowy #Architekt #Krelarz #Status projektu ##/##/#### #Sowa kluczowe
<CLIENT> <PROJECTNAME> <PROJECTNUMBER> <COMPANY> <STREET> <CITY> <COUNTRY> <CODE> <ARCHITECT> <DRAFTSMEN> <PROJECTSTATUS> <DATEOFISSUE> <KEYWORDS>
449
Dokumentacja
Uwagi Uytkownika 1 Uytkownika 2 Uytkownika 3 Autoteksty systemowe Krtka data Duga data Czas Autoteksty systemowe (powizane z plikiem) Nazwa pliku cieka Pliku Ostatnio zachowane (data) Ostatnio zachowane przez Autoteksty Arkuszy Nazwa arkusza Numeracja Arkusza Nazwa zestawu Numeracja Zestawu Numer arkusza Liczba Arkuszy Autoteksty rysunkw Nazwa rysunku Numeracja Rysunku Skala projektu Skala oryginau Powikszenie
<NOTES> <CUSTOM1> <CUSTOM2> <CUSTOM3>
#Komentarz #Uytkownik 1 #Uytkownik 2 #Uytkownik 3 Te autoteksty s generowane przez system i zawsze pokazuj prawidow warto, jeeli plik projektu zosta ju zachowany co najmniej jeden raz. 11/20/2007 Wtorek, 20 listopada 2007 15:54 Te autoteksty systemowe bd niezdefiniowane do czasu a plik projektu zostanie zachowany co najmniej jeden raz. #Nazwa pliku #cieka Pliku ##/##/#### #Ostatnio zachowane przez
<SHORTDATE> <LONGDATE> <TIME>
<FILENAME> <FILEPATH> <LASTSAVEDAT> <LASTSAVEDBY>
<LAYOUTNAME> <LAYOUTID> <SUBSETNAME> <SUBSETID> <LAYOUTNUMBER> <NUMOFLAYOUTS>
#Nazwa arkusza #Numeracja Arkusza #Nazwa zestawu #Numeracja Zestawu # Arkusz nr1 #Nazwa rysunku
<DRAWINGNAME> <DRAWINGID> <DRAWINGSCALE> <ORIGINALSCALE> <MAGNIFICATION>
#Nazwa rysunku #Numeracja rysunku 1:###### 1:###### ###%

450
Dokumentacja
Uwaga: Skala Rysunku ustawiana w oknie Parametrw Rysunku jest wartoci odrbn od Skali Oryginau (skali Widoku rdowego danego Rysunku).
Etykiety
Etykiety s blokami tekstowymi lub symbolami, ktre mog by poczone z elementami konstrukcyjnymi lub wypenieniami. Etykieta umoliwia szybk identyfikacj lub komentarz do elementw zawartych w projekcie. Etykieta moe skada si z ramki oraz wskanika ze strzak. Etykiety mog zawiera dowolny tekst, wstpnie zdefiniowane teksty automatyczne lub symbol. Zobacz Ustawienia Narzdzia Etykieta w Pomocy ArchiCADa. Istniej trzy typy etykiet: Niezalene etykiety, ktre mog zosta wstawione w oknie Rzutu lub Przekroju/Elewacji/R albo Dokumentw 3D za pomoc narzdzia Etykieta. Zwykle niezalenej etykiety uywa si do wywietlania informacji, ktrej rdem nie jest model. Etykiety powizane mona doczy do wstawionych elementw lub przypisa automatycznie w momencie tworzenia elementu. Zwykle etykiety powizane s uywane do identyfikacji elementw modelu oraz ich parametrw. Etykiety elementu mona doczy tylko w oknach Przekroju/Elewacji, do kadego pojedynczego elementu przegrody strukturalnej.
Albo przejd do panelu Zawarto i podgld w Ustawieniach etykiety i zaznacz Etykiet niezalen na grze listy:
W grnej czci panelu Zawarto i podgld kliknij przycisk znajdujcy si w grze, z prawej strony panelu, aby wybra typ niezalenej etykiety: Jeeli wybierzesz Tekst, kliknij nastpnie OK, aby zamkn okno dialogowe i skorzystaj z narzdzia Etykieta, aby wstawi wstpnie zdefiniowany tekst domylny lub dowolny tekst w polu Tekstu Etykiety, zgodnie z poniszymi wskazwkami. Wstpnie zdefiniowany tekst domylny to jakikolwiek tekst, ktry wpiszesz w panelu Etykiety tekstowej. Jeeli wybierzesz jakkolwiek etykiet symbolow, ArchiCAD wprowadzi ten symbol - jako wstpnie okrelony obiekt GDL - gdy wstawisz niezalen etykiet. Gdy Etykieta symbolowa zostanie wstawiona jako Etykieta niezalena, nie bdzie ona powizana z adnym elementem na rzucie.
Wstawianie Etykiet niezalenych

Etykiety niezalene mona wstawia tylko rcznie. Najpierw ustaw domylny typ w narzdziu Etykieta jako "Niezaleny", wykonujc jedn z podanych niej czynnoci: Wybierz Etykiet niezalen z rozwijanej listy w Palecie Info Etykiet:
Wybierz narzdzie Etykieta (Paleta narzdzi) i kliknij dowolne miejsce obszaru roboczego, aby rozpocz rysowanie Etykiety. Dwa dodatkowe kliknicia mysz okrelaj kierunek i koniec linii wskanika.
451
Dokumentacja
Jeeli zawarto etykiety to Tekst, ale aden domylny tekst nie zosta zdefiniowany w Domylnych ustawieniach etykiety: narysuj kratk po trzecim klikniciu mysz, aby okreli szeroko pola tekstowego etykiety. Jeeli nie chcesz okrela jego szerokoci, po prostu kliknij ponownie na kocu linii wskanika. Jak w przypadku narzdzia Tekst, pojawi si Edytor tekstu oraz Paleta formatowania. W tym momencie moesz wpisa tekst o dowolnej dugoci i potwierdzi wstawienie Etykiety przyciskiem OK w Palecie kontrolnej. Aby nada nowy styl pojedynczym znakom, wierszom lub akapitom znajdujcym si w jednym bloku tekstowym etykiety, albo aby wprowadzi symbole tekstowe, uyj Palety formatowania oraz suwakw akapitu Edytora tekstu, w sposb okrelony w opisie Narzdzia Tekst. Zobacz Paleta Formatowania i opcje Edytora Tekstu w Pomocy ArchiCADa. Jeeli zawarto etykiety to Tekst i domylny tekst zosta zdefiniowany w Domylnych ustawieniach etykiety: etykieta jest skoczona po trzecim klikniciu mysz. Jeeli zawarto etykiety to Symbol: etykieta jest skoczona po trzecim klikniciu mysz. ArchiCAD wprowadzi ten symbol - jako wstpnie okrelony obiekt GDL - gdy wstawisz Etykiet.
Etykiety powizane w przeciwiestwie do etykiet niezalenych, pozostaj doczone do elementu nawet jeli element zostanie przesunity. Usunicie elementu spowoduje rwnie usunicie etykiet. Aby doczy etykiet powizan do wstawionego elementu: Skorzystaj z jednej z poniszych procedur: Zaznacz element, nastpnie uaktywnij opcj Etykieta (typ elementu) w Ustawieniach; lub Uaktywnij Narzdzie Etykieta, ustaw jej typ w Palecie Info jako Powizana, nastpnie kliknij element w celu wstawienia etykiety. Jeli wstawiona zostanie etykieta, bdzie ona waciwa dla narzdzia. (Patrz poniej Domylne etykiety powizane z narzdziem na stronie 453.)
Aby doczy etykiet powizan do elementu za kadym razem, gdy jest wstawiany: Otwrz okno dialogowe Ustawie domylnych elementu. i przej do panelu Tworzenie list i etykiet. Teraz uaktywnij opcj Etykieta (typ elementu). (Aby okreli lub zmieni zawarto Etykiety, w tym miejscu moesz uzyska dostp do Ustawie etykiety.) Patrz poniej Domylne etykiety powizane z narzdziem na stronie 453.
Wstawianie Etykiet powizanych

Etykiety powizane mog by doczane do zaznaczonych, wstawionych elementw lub dodawane automatycznie w momencie utworzenia elementu. Etykieta bdzie dodawana za kadym razem, gdy wstawisz element tego typu.
452
Dokumentacja
Domylne etykiety powizane z narzdziem

Moesz przypisa okrelony typ domylnej etykiety do kadego narzdzia programu ArchiCAD oddzielnie, w Ustawieniach etykiety w panelu Zawarto i podgld. Np. w tym przypadku domylnie jest ustawiona etykieta ciany jako obiektu "Etykieta ciany 12".
Wstawianie Etykiet Komponentw w Przegrodach Strukturalnych

Specjalnym typem Etykiety powizanej jest Etykieta komponentu. Jest ona dostpna wycznie w oknie Przekroju/Elewacji/R i tylko w przypadku elementw przegrody strukturalnej. Uwaga: Aby doczy etykiet powizan do elementu Przegrody Strukturalnej jako caoci (w przeciwiestwie do etykiet komponentw stanowicych cz przegrody strukturalnej), uyj typu Etykiety Powizane zgodnie z opisem powyej. Etykieta komponentu dziaa tak jak Etykieta Powizana. Spowoduje automatyczne doczenie etykiety powizanej do kliknitego komponentu. Jeli zdefiniowae domylny tekst lub inn domyln zawarto etykiety dla narzdzi Komponentw Przegrody Strukturalnej w Ustawieniach Etykiety (cznik Przegrody Strukturalnej, Profil, Panel lub Akcesoria), ta tre pojawi si z etykiecie powizanej komponentu.
Za kadym razem, gdy klikniesz cian, aby wstawi Etykiet powizan, albo zawsze, gdy wybierzesz automatyczne umieszczanie etykiet przy cianach podczas ich wstawiania, ArchiCAD wstawi Etykiet ciany 12. W odrnieniu od Etykiet symbolowych, Etykieta domylna powizana z narzdziem moe rwnie zawiera Tekst, numer ID lub indywidualny numer ID.
453
Dokumentacja
Aby wstawi Etykiet Komponentu, naley otworzy okno Przekroju/Elewacji/R, w ktrym wywietlona jest Przegroda Strukturalna wraz z komponentami, ktrym zostan przypisane etykiety. Gdy narzdzie Etykieta jest aktywne, zaznacz w Palecie Info typ Etykieta elementu. Kliknij Komponent Przegrody Strukturalnej (np. Akcesorium), do ktrego chcesz doczy Etykiet. Etykieta zostanie wstawiona.
Etykiety symbolowe
Etykiety symbolowe to Obiekty GDL. Mona je tworzy za pomoc dostpnych elementw rysunkowych i/lub skryptu GDL. Etykiety mog rwnie zawiera bitmapy. Dziki Etykietom moesz wywietli kad informacj o danym elemencie, np. rodzaje i grubo warstw cian. Moesz utworzy wasn Etykiet symbolowa (podobnie jak kady inny obiekt GDL), wybierajc polecenie Plik > Biblioteki i obiekty > Nowy obiekt. Wicej szczegw, patrz Tworzenie Obiektw za pomoc skryptu GDL na stronie 348.
Okrelanie domylnego tekstu Etykiet

Domylny tekst etykiety niezalenej, powizanej i etykiety komponentu mona okreli w Ustawieniach etykiety (panel Etykiety tekstowej). Ten panel jest aktywny tylko wtedy, gdy wybrana zostaa etykieta tekstowa w panelu Zawarto i podgld. Zobacz Panel Etykieta tekstowa (narzdzie Etykieta) w Pomocy ArchiCADa.
Edycja tekstu w ArchiCADzie

Wicej informacji na temat wstawiania blokw tekstowych za pomoc narzdzia Tekst, zobacz Blok tekstowy na stronie 444.
Znajd i zastp tekst

Funkcja Znajd zastp tekst dostpna jest w ArchiCADzie dla nastpujcych typw elementw tekstowych: Blokw tekstowych tworzonych narzdziem Tekst Etykiety Wymiarowanie Metryczek stref Parametrw Obiektw GDL
Polecenie Edycja > Znajd i zastp tekst otwiera okno dialogowe Znajd i zastp tekst. Funkcja ta pozwala na szukanie tekstw we wszystkich dostpnych typach elementw. Dziaa w oknach Rzut, Przekrj/Elewacja/R oraz Detal/Obszar 2D. Funkcja NIE dziaa w przypadku Autotekstu.
454
Dokumentacja
Uwaga: Funkcja Znajd i zastp tekst nie jest dostpna w oknach tekstowych. (Do okien tekstowych nale: okna List, okna skryptw GDL, Notatki o projekcie oraz okno Raportu). W oknach tekstowych, polecenie Znajd i Zastp udostpnia podobne funkcje. Szczegy, patrz Polecenia Edycji w oknach typu tekstowego na stronie 455.
Zaznacz typy elementw, ktre maj zosta sprawdzone. Sprawdzanie pisowni dziaa na blokach tekstowych, strefach, etykietach, wasnych tekstach wpisanych do tekstw wymiarowania oraz na parametrach drzwi, okien, obiektw i lamp.
Sprawdzanie pisowni
Polecenia znajdujce si w menu hierarchicznym Dokument > Sprawdzanie pisowni umoliwiaj sprawdzenie poprawnoci tekstw projektu ArchiCADa. Dostpne funkcje s podobne do ich odpowiednikw w programie Microsoft Word. Uwaga: Funkcje Sprawdzania pisowni nie s dostpne w oknach tekstowych. Uyj Preferencji Sprawdzania pisowni (Filtry) aby okreli, ktre fragmenty projektu ArchiCADa maj zosta sprawdzone.
Sprawdzanie pisowni wykorzystuje odnon funkcj programu Microsoft Word. Oznacza to, e aby stosowa Sprawdzanie pisowni w ArchiCADzie, musisz mie zainstalowany program Microsoft Word wraz ze sownikiem jzyka, ktrego uywasz. W programie Microsoft Word, skorzystaj z menu Narzdzia > Opcje > Pisownia i gramatyka, aby wprowadzi dane ustawienia. Ustawienia te bd rwnie wykorzystywane przez funkcj sprawdzania pisowni programu ArchiCAD. Dodatkowo (wycznie w systemie MacOS) dostpne jest kilka darmowych programw oferujcych Usugi sprawdzania pisowni. Ostrzeenie: Sprawdzanie pisowni opiera si na technologii Microsoft. ArchiCAD bdzie w stanie zlokalizowa odnon funkcj programu Word tylko w przypadku, jeeli program posiada odpowiedni wpis w Rejestrze Windows. Jeeli posiadasz poprawnie zainstalowany pakiet Microsoft Office, Sprawdzanie pisowni bdzie dziaao bez zarzutu. Jeeli dokonae zmian w lokalizacji programu Microsoft Word, ArchiCAD nie bdzie mg wykorzystywa funkcji Sprawdzania pisowni. Oprcz tego, w programie Word, musz by zainstalowane odpowiednie funkcje zwizane ze sprawdzaniem pisowni.
Polecenia Edycji w oknach typu tekstowego

Do Okien tekstowych nale: okna skryptw GDL, Notatki o projekcie oraz okno Raportu. W oknach tekstowych tylko ostatni krok moe zosta odwoany/przywoany. Moesz zdecydowa czy szukanie ma by przeprowadzone na Wszystkich kondygnacjach czy tylko na Biecej kondygnacji. Gdy aktywne jest okno tekstowe, zawarto menu Edycja ulega zmianie dostosowujc si do potrzeb zwizanych z edycj tekstu. Uwaga: Funkcja Sprawdzania pisowni nie jest dostpna w przypadku okien tekstowych.
455
Dokumentacja
Polecenie Styl tekstu otwiera okno, w ktrym mona zdefiniowa wygld tekstu na ekranie i w wydrukach.
Skocz do linii pozwala na przejcie do wybranej linii tekstu, poprzez wpisanie jej numeru w polu tekstowym. Funkcja ta jest szczeglnie przydatna przy edycji i sprawdzaniu Skryptw GDL. Ostatnie sze polece odnosi si do skryptw GDL i s one dostpne tylko wtedy, gdy aktywne jest okno skryptu GDL. Szczegy, patrz Polecenia Edycji Tekstu w Oknach Skryptw GDL w Pomocy ArchiCADa.
Wybranie polecenia Znajd i zastp otwiera okno Szukanie tekstu, ktre zawiera opcje wyszukiwania pozwalajce na wykonywanie nastpujcych operacji:.
Teczka arkuszy
Jednym z najwaniejszych wkadw projektowania wspomaganego komputerem (Computer-Aided Design) do architektury jest rwnolege uproszczenie procesu projektowania i tworzenia dokumentacji. ArchiCAD umoliwia jednoczesn prac nad kilkoma fazami projektu zarwno zwizanymi z koncepcj jak i z tworzeniem dokumentacji. Publikacja rysunkw architektonicznych poprzez plotowanie ich na arkuszach w celu przedoenia klientom, podwykonawcom czy te urzdnikom, tradycyjnie uznawana jest za finaln faz pracy caego zespou projektowego. W ArchiCADzie tworzenie dokumentacji (planw) konstrukcyjnych jest integraln czci pracy projektowej.
Znajd zaznaczone pozwala na wyszukiwanie w tekcie identycznego cigu znakw, jak aktualnie zaznaczony, zgodnie z kierunkiem wyszukiwania okrelonym w oknie Szukanie tekstu. (Domylny skrt klawiszowy dla polecenia Znajd zaznaczone to Ctrl+H; aby wyszukiwa do tyu naley wcisn skrt Ctrl+Shift+H.) Polecenia Znajd ponownie oraz Zastp ponownie powoduj powtrne wykonanie operacji wyszukiwania i zastpowania tekstu, zgodnie z kierunkiem okrelonym w oknie Szukanie tekstu.
Na Arkuszach umieszczane s wszystkie rysunki i obrazki skadajce si na dokumentacj projektu architektonicznego, tzn. widoki, rysunki zewntrzne, widoki list, zestawienia elementw i spisy treci. Tworzone Arkusze mog zawiera nie tylko widoki biecego pliku projektu, lecz rwnie widoki z innych plikw ArchiCADa (bdcych czci wikszego projektu) oraz zewntrzne rysunki i pliki graficzne (obrazki). Kady Arkusz utworzony jest na podstawie Szablonu okrelajcego rozmiar oraz inne atrybuty. Automatyzuje to wiele dziaa takich jak np. wstawianie logo firmy.
456
Dokumentacja
Arkusze w ArchiCADzie s czci caego projektu. Kady plik projektu ArchiCADa zawiera Teczk Arkuszy, ktrej zawarto wywietlana jest w Nawigatorze.
rodowisko pracy przy tworzeniu dokumentacji

ArchiCAD umoliwia dopasowanie rodowiska pracy do zada oraz umiejtnoci wymaganych przy aktualnej fazie rozwoju projektu. Moesz zastosowa specjalnie przeznaczony do tego celu Profil rodowiska pracy - Profil Przygotowania Dokumentacji, eksponujcy te funkcje i polecenia, ktre przydatne s podczas tworzenia teczki arkuszy. Gdy aktywne jest okno Arkusza, dostpne s tylko wybrane polecenia w menu oraz narzdzia. Uwaga dla uytkownikw wczeniejszych wersji: Wczeniejsze wersje ArchiCADa zawieray oddzielny program PlotMaker pozwalajcy na tworzenie arkuszy dokumentacji. Od wersji ArchiCAD 10 wszystkie te funkcje zostay zintegrowane w jednym programie. Aby uzyska wicej informacji na temat przenoszenia projektw z wczeniejszych wersji, zapoznaj si z instrukcj dotyczc Nowych Funkcji w ArchiCADzie 12, ktra jest dostpna przez menu Pomoc lub w folderze ArchiCAD > Dokumentacja. Pasek narzdzi Arkusze i Rysunki (z menu Okna > Paski narzdzi) zawiera najczciej uywane polecenia zwizane z tworzeniem dokumentacji. Gdy aktywna jest Teczka arkuszy, moesz przypisa jej oddzielny zestaw pir. Polecenie Opcje > Pira i Kolory informuje wtedy, e edytowane atrybuty odnosi si bd do elementw umieszczanych na arkuszach w Teczce arkuszy, a nie do Widokw modelu projektu. W przypadku Warstw istnieje tylko jeden zestaw dla caego Wirtualnego Budynku, lecz moliwe jest definiowanie oddzielnych ustawie dla Teczki arkuszy i dla Widokw modelu.
Uwaga: Parametry warstw w oknie Ustawienia Warstw (Teczki Arkuszy) odnosz si do elementw znajdujcych si bezporednio na arkuszach (np. linii, blokw tekstowych czy rysunkw traktowanych jako cao). Nie wpywaj one jednak na zawarto umieszczonych na arkuszach rysunkw, bowiem ich parametry ustawione zostay w oknach odpowiadajcych im widokw.
Skadniki Teczki Arkuszy

O Teczce Arkuszy
Podstaw koncepcji tworzenia dokumentacji w ArchiCADzie jest Teczka arkuszy zawierajca wszystkie arkusze zdefiniowane w projekcie, ktre mog by zorganizowane w zestawy (reprezentowane przez foldery). Hierarchiczna struktura Teczki arkuszy dostpna jest poprzez Nawigatora i Organizatora. Chocia moliwe jest zorganizowanie wszystkich Arkuszy w prost struktur, idealnie uporzdkowana Teczka arkuszy powinna by podzielona na poszczeglne "rozdziay" tzn. na foldery nazwane w ArchiCADzie zestawami. Jest to szczeglnie wygodne podczas pracy nad duymi projektami wymagajcymi wielu rysunkw. Rozwijany przycisk znajdujcy si w lewym grnym rogu mapy Teczki Arkuszy pozwala na wywietlanie zawartoci Teczki arkuszy w Ukadzie szablonw lub w Ukadzie zestaww.
Ukad zestaww grupuje Arkusze pod wzgldem Zestaww pokazujc nazwy rysunkw nalecych do kadego z nich. W tym Ukadzie rysunkom towarzysz ikony odpowiadajce typom plikw.
457
Dokumentacja
Ukad szablonw zestawia Arkusze zgodnie z Szablonami arkuszy, do ktrych zostay przypisane.
Moesz przenosi i przegrupowywa elementy technik "Przecignij i upu" aby: Tworzy hierarchiczne Zestawy Przenosi Arkusze z jednego Zestawu do drugiego Przypisa Szablon do Arkusza Przenosi Rysunki z jednego Arkusza do drugiego. Uwaga: W tym przypadku relatywna odlego Rysunku od Arkusza pozostaje nie zmieniona. Paleta Nawigatora lub Organizatora informuje o aktualnie edytowanym elemencie Teczki arkuszy. Elementy zaznaczone wewntrz Nawigatora zostan podwietlone. Jeeli przejdziesz do okna Arkusza podwietlenie zamieni si w ramk. Wane: Operacje dotyczce elementw Nawigatora/Organizatora (np. przeciganie pomidzy mapami Nawigatora lub dodawanie elementw do Zestawu publikacji) nie s uwzgldniane w krokach polecenia Odwoaj i nie mog by odwoane. Wicej szczegw, patrz Nawigator Teczka arkuszy na stronie 76. Aby szybko uzyska dostp do ustawie dowolnego elementu Teczki Arkuszy, wystarczy zaznaczy wybrany element w Organizatorze lub Nawigatorze i klikn przycisk Ustawienia znajdujcy si na dole zakadki Cechy. Mona ta uy polecenia w menu kontekstowym wybranego elementu w Nawigatorze lub w menu programu Dokument > Teczka arkuszy. Uwaga: Innym sposobem zarzdzania Arkuszami i Rysunkami w projekcie lub sortowanie ich wedug kryteriw jest korzystanie z funkcji Spisu Treci. Wicej szczegw, patrz Spisy treci Projektu na stronie 232. Gdy rozpoczynasz nowy projekt, Teczka arkuszy ArchiCADa zawiera zestaw przygotowanych arkuszy oraz szablonw arkuszy odpowiadajcych normom obowizujcym w danym kraju. Wiele funkcji pozwalajcych na zarzdzanie arkuszami dostpnych jest w kilku miejscach interfejsu. S to: Ikony na dole palety Nawigatora Zestaw ikon w Edytorze widokw palety Organizatora Menu kontekstowe otwierane klikniciem prawym przyciskiem elementu w Nawigatorze/Organizatorze Polecenia menu Dokument > Teczka arkuszy
458
Dokumentacja
Arkusze
Aby otworzy dany Arkusz, wystarczy klikn dwukrotnie jego nazw w Teczce arkuszy Nawigatora lub w Edytorze Arkuszy palety Organizatora. Moesz rwnie wybra jego nazw z menu Okna (jeeli zosta wczeniej otwarty) lub uy okna dialogowego Otwrz Arkusz dostpnego z paska narzdzi Mini-Nawigatora. Moesz tutaj uaktywni okno wybranego Arkusza. (Aby otworzy Arkusz w nowym oknie, kliknij jego nazw prawym przyciskiem i wybierz z menu kontekstowego polecenie Otwrz w nowym oknie.) Nawigacja midzy Arkuszami w Teczce arkuszy jest moliwa poprzez kliknicie strzaek nawigacji w dolnej czci okna, co umoliwia przejcie do poprzedniego, nastpnego, pierwszego lub ostatniego Arkusza w Teczce. Kliknij przycisk wywietlajcy numer biecego Arkusza, aby uzyska dostp do polecenia Id do arkusza. Zawarto okien arkuszy zachowywana jest razem z projektem. Biay prostokt ograniczony niebiesk ramk reprezentuje obszar drukowania papieru. Szary obszar reprezentuje marginesy (niedrukowalne) arkusza papieru.
459
Dokumentacja
Jeeli w palecie Nawigatora zaznaczony jest zestaw, polecenie Nowy arkusz umieci nowy Arkusz w tym zestawie jako ostatni element. Moesz rwnie tworzy automatycznie nowe Arkusze wstawiajc bd importujc rysunki. Moesz usuwa dowolne Arkusze oprcz ostatniego: Teczka arkuszy musi zawiera przynajmniej jeden Arkusz.
Szablony arkusza
Szablon arkusza definiuje rozmiar Arkuszy znajdujcych si w Teczce arkuszy. Elementy graficzne i tekstowe wstawione do Szablonu arkusza, pojawi si we wszystkich Arkuszach wykorzystujcych ten Szablon jako wzorzec. Uwaga: Moesz schowa te elementy na wszystkich Arkuszach (ale nie na pojedynczym), wyczajc opcj Widok > Opcje wywietlania > Elementy Szablonu na Arkuszach. Opcja ta ma rwnie wpyw na elementy Szablonu Arkusza w Podrysie. Teczka arkuszy moe zawiera wiele Szablonw, lecz kady Arkusz moe by przypisany tylko do jednego Szablonu. ArchiCAD udostpnia kilka Szablonw arkuszy. Istnieje moliwo wybrania jednego z nich lub utworzenia wasnego Szablonu. Przygotowane Szablony arkuszy zawieraj standardowe tabelki rysunku utworzone z elementw rysunkowych 2D oraz blokw tekstowych (wraz z Autotekstami). Autoteksty opieraj si na specjalnych definicjach, ktre s automatycznie zastpowane przez program informacjami, do ktrych si odnosz. Szczegy, patrz Autotekst na stronie 446.
Wywietlany rozmiar oraz wielko marginesw Arkusza zdefiniowane s w Szablonie arkusza. Podczas drukowania Arkusza, moesz dopasowa jego wielko do biecego rozmiaru papieru uywanego przez drukark/ploter za pomoc funkcji Dopasuj do strony znajdujcej si w oknie dialogowym Drukuj. Wicej szczegw, patrz Drukuj Arkusz w Pomocy ArchiCADa. W oknie Arkusza moesz wstawia i aranowa rysunki, dorysowywa elementy 2D oraz umieszcza elementy Autotekstu. Wicej szczegw, patrz Rysunki w Teczce Arkuszy na stronie 462.
Utwrz Nowy Arkusz

Aby utworzy nowy Arkusz, wybierz z menu Dokument > Teczka arkuszy polecenie Nowy arkusz lub kliknij ikon Nowy arkusz w Nawigatorze lub Organizatorze lub uyj polecenia Nowy arkusz z menu kontekstowego dowolnego elementu Teczki arkuszy w Nawigatorze. Gdy utworzysz nowy Arkusz lub Zestaw, zostanie on wywietlony w widoku Ukadu zestaww Nawigatora poniej aktualnie zaznaczonego elementu. Jeeli aktywne jest Okno arkusza, wywietlony zostanie nowy Arkusz.
460
Dokumentacja
Tabelka rysunku przedstawiona poniej zawiera elementy Autotekstu (Nazwa projektu, Nazwa rysunku, Status projektu, Numer ID Arkusza i inne) oraz zwyke bloki tekstowe i logo. Moesz edytowa tabelk rysunku otwierajc Szablon arkusza i wykorzystujc do tego narzdzia rysunkowe oraz tekstowe. Wicej szczegw, patrz Ustawienia szablonu arkusza w Pomocy ArchiCADa. Szablon arkusza moe zawiera rwnie Siatk numeracji Rysunku oraz inne elementy takie jak Autotekst, ktry pojawi si na wszystkich arkuszach przypisanych do tego Szablonu. Uwaga: Jeeli wywietlasz Arkusz jako Podrys, wszystkie elementy Szablonu bd wywietlane jako cz Podrysu. Kolor elementw Szablonu arkusza oraz kolejno wywietlania Szablonu wzgldem elementw Arkusza ustawiany jest w oknie dialogowym Opcje > Preferencje Projektu > Arkusze. Szablon arkusza dostpny jest poprzez dwukrotne kliknicie jego nazwy w Teczce arkuszy. Wybrany Szablon zostanie uaktywniony lub otworzony w tym samym oknie. Domylnie wszystkie Arkusze i Szablony otwierane s w jednym oknie, lecz moliwe jest otworzenie kadego z nich w oddzielnym oknie. Szablony umieszczane s w folderze Szablonw arkuszy Teczki arkuszy. Kady Szablon arkusza moe mie wasn nazw. Jeden z Szablonw arkuszy zostanie domylnie wybrany dla nowo utworzonego Arkusza. Domylny Szablon arkusza oznaczony jest ikon szablonu z zagitym rogiem.
Aby wybra inny Szablon jako domylny dla nowych Arkuszy, naley zaznaczy jego nazw w Nawigatorze/Organizatorze i wybra z palety kontekstowej polecenie Uyj jako domylny lub zaznaczy w oknie dialogowym Ustawie szablonu arkusza opcj Ustaw jako domylny dla nowych arkuszy. Aby przypisa Arkuszowi inny Szablon arkusza: Przecignij i upu dowolny Szablon arkusza na zaznaczony Arkusz Przecignij i upu Arkusz na dowolny Szablon arkusza Zaznacz Arkusz i wybierz inny Szablon z rozwijanej listy znajdujcej si w zakadce Cechy palety Nawigatora lub w oknie dialogowym Ustawie arkusza.
Przy tworzeniu Szablonw dostpne s te same opcje co przy Arkuszach. Szczegy, patrz Arkusze na stronie 459.
Zestawy
Zestaw jest folderem znajdujcym si wewntrz Teczki arkuszy. Zestawy pozwalaj na sprawne ukadanie (organizowanie) arkuszy oraz ich numeracj. Umieszczenie Arkusza w Zestawie polega na przecigniciu jego nazwy w Nawigatorze/Organizatorze do folderu danego Zestawu. Jeeli tworzysz nowy Arkusz poprzez polecenie menu kontekstowego wybranego Zestawu, zostanie on automatycznie umieszczony w tym Zestawie. Folder Zestawu jest oznaczony ikon z ma cyfr 1. Tworzenie Zestaww nie jest konieczne. Moesz wstawia Arkusze do Teczki arkuszy nie umieszczajc ich w adnym Zestawie. Jednake, Zestawy w znaczcym stopniu porzdkuj dokumentacj duych projektw. Format Numeru ID przypisywanego do Arkuszy, moe odzwierciedla hierarchi
461
Dokumentacja
Zestaww uatwiajc tym samym wyszukiwanie potrzebnych Arkuszy. Nazwy nadawane s zestawom podczas ich tworzenia, jednake w kadej chwili mona je zmienia w zakadce Cechy palety Nawigatora. Wicej szczegw dotyczcych Numerw ID, zobacz Identyfikacja (ID) Rysunkw i Arkuszy na stronie 470. Podczas okrelania zawartoci Zestaww Publikacji, moesz doda skrt do kadego Zestawu Teczki arkuszy: oznacza to, e tworzone s Zestawy Publikacji poczone z folderem Zestawu i jego zawartoci. W zwizku z tym wszystkie zmiany zawartoci Zestawu w Teczce arkuszy s uwzgldniane rwnie w zawartoci Zestaww Publikacji. Zobacz Definiowanie Zestawu Publikacji na stronie 480.
Ponadto rysunki importowane z plikw zewntrznych mog by automatycznie (lub rcznie) aktualizowane w przypadku modyfikacji tych plikw.
Umieszczanie Rysunkw na Arkuszach

Rysunki mog by umieszczane na Arkuszach pojedynczo lub caymi grupami jedn z poniszych metod:
Przy aktywnym oknie widoku modelu:

Wybierz polecenie Dokument > Zachowaj widok i umie na Arkuszu lub kliknij pusty obszar w oknie prawym przyciskiem i wybierz analogiczne polecenie z menu kontekstowego. Zostanie uaktywnione okno Arkusza i pojawi si ramka z podwjn strzak reprezentujca rysunek. Kliknij na Arkuszu aby go wstawi. Podczas wstawiania ArchiCAD wykorzysta domylne ustawienia punktu wstawienia rysunku. Wybrany Punkt wstawienia bdzie pniej wykorzystany w przypadku modyfikacji widoku rdowego i zwizanej z tym aktualizacji Rysunku. Szczegy, patrz Panel Waciwoci (narzdzie Rysunek) w Pomocy ArchiCADa.
Rysunki w Teczce Arkuszy

Rysunki s to widoki ArchiCADa lub zewntrzne pliki umieszczone na Arkuszu. Arkusz moe zawiera widoki z biecego pliku projektu lub z innych plikw projektw ArchiCADa. Zewntrzne pliki, w tym pliki graficzne oraz dokumenty PDF, rwnie mog by umieszczane na Arkuszach. Z punktu widzenia tworzenia dokumentacji, wszystkie te elementy nazywane s Rysunkami. Uwaga: (Rysunki mog by rwnie umieszczone w Widokach modelu). Zobacz Rysunki w Widokach modelu na stronie 416. Rysunki umieszczone na Arkuszach mog by dowolnie aranowane. (Chocia moliwe jest umieszczanie dowolnej liczby widokw ArchiCADa na Arkuszach, nie mona zagnieda jednych widokw w drugich.) Moesz ustawi wasne parametry Rysunkw takie jak rozmiar, skala oraz opcje ramki w oknie dialogowym Ustawie rysunku. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Rysunek w Pomocy ArchiCADa.
462
Dokumentacja
Przy aktywnym oknie Arkusza:

Przejd do Nawigatora/Organizat ora i przecignij jeden lub kilka elementw (np. widokw projektu lub widokw pochodzcych z zewntrznych plikw ArchiCADa) bezporednio na Arkusz. Umieszczone na Arkuszu widoki modelu zostan zapisane (z biecymi ustawieniami) jako widoki. Nowoutworzony widok zostanie dodany do Mapy Widokw oraz do Teczki arkuszy.
Korzystajc z Edytora Arkuszy w Organizatorze:

W Edytorze Arkuszy Organizatora przecignij, widoki modelu, widoki lub zewntrzne pliki ze struktury hierarchicznej znajdujcej si po lewej stronie do Teczki arkuszy po stronie prawej (lub wcinij przycisk Wstaw Rysunek znajdujcy si po lewej stronie Organizatora). Uwaga: Przy jednoczesnym wstawianiu kilku elementw do Arkusza w Nawigatorze/Organizatorze, zachowane s zasady rozmieszczania elementw (takie jak "Automatyczne rozmieszczanie rysunkw) ustawione w panelu Wstawianie Rysunkw, okna dialogowego Ustawie Szablonu Arkusza. Zobacz Rozmieszczanie wielu Rysunkw na Arkuszach na stronie 464. Wstawianie Rysunkw podlega kilku zasadom: Jeeli przecigniesz i upucisz element na nazw istniejcego Arkusza, zostanie na nim umieszczony Rysunek. Jeeli upucisz element na nazw Zestawu lub samej Teczki arkuszy, rysunek zostanie umieszczony na domylnym Arkuszu i wstawiony do wskazanego Zestawu lub pojawi si jako pierwszy element Teczki arkuszy.
Stosowanie Narzdzia Rysunek:

Przy aktywnym oknie Arkusza, wybierz narzdzie Rysunek i kliknij Arkusz. Pojawi si okno dialogowe Wstaw rysunek, w ktrym moesz wybra plik zewntrzny (kliknij Przegldaj aby wskaza lokalizacj pliku) lub widok biecego projektu (wybierz widok i kliknij Wstaw).
Domylnie, podczas umieszczania widoku modelu na Arkusz, ramka powstaego Rysunku bdzie dopasowana do zachowanego powikszenia tego widoku. (Opcja ta moe zosta wyczona w oknie Opcje > Preferencje Projektu > Arkusze.) Po wstawieniu widoku na Arkusz, jego ramka moe by dowolnie przeksztacana, w celu ukazania innych elementw widoku modelu, za pomoc narzdzi znajdujcych si w palecie pomocniczej lub poprzez zaznaczenie opcji Dopasuj ramk do rysunku w oknie dialogowym Ustawie rysunku. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Rysunek w Pomocy ArchiCADa.
463
Dokumentacja
Aby wstawi rysunek pochodzcy z zewntrznego programu:

Skorzystaj z polecenia Plik > Pliki zewntrzne > Wstaw Rysunek zewntrzny i wybierz odpowiednie pliki (np. pliki PDF, wiele formatw graficznych, DXF, DWG i inne). Zobacz take Importowanie plikw PDF jako Rysunkw na stronie 465.
Uwaga: Jeeli nie chcesz aby za kadym razem, gdy wstawiany jest zewntrzny widok uruchamiana bya kolejna kopia ArchiCADa, wybierz opcj "Wstawianie Widoku do Arkusza nie uruchamia nowej kopii ArchiCADa" w menu Opcje > rodowisko pracy > Wicej opcji. Po wstawieniu do biecego projektu widokw z zewntrznego pliku projektu ArchiCADa, Mapa Widokw oraz Teczka arkuszy tego pliku dostpne bd po rozwiniciu przycisku Wybierz Projekt, umoliwiajc wstawianie do biecej Teczki arkuszy dodatkowych rysunkw. Zobacz Zewntrzne pliki w Nawigatorze na stronie 77. Szczegy, patrz Importuj Rysunek/Arkusz z Projektu ArchiCADa w Pomocy ArchiCADa.
Aby zaimportowa rysunek z innego Projektu ArchiCADa:

Skorzystaj z polecenia Plik > Pliki zewntrzne > Wstaw Rysunek zewntrzny i wybierz odpowiedni plik PLN. Gdy wybierzesz inny plik projektu ArchiCADa, otworzy si okno dialogowe Import Rysunku/Arkusza zawierajce list widokw tego pliku, z ktrej bdziesz mg wybra widok w celu umieszczenia go na Arkuszu.
Rozmieszczanie wielu Rysunkw na Arkuszach

Przy jednoczesnym wstawianiu wielu Rysunkw do Arkusza, zostan one rozoone zgodnie z ustawieniami wprowadzonymi w panelu Wstawianie Rysunkw okna dialogowego Ustawie Szablonu Arkusza. Jeeli arkusz jest zdefiniowany (w Ustawieniach szablonu arkusza) jako wykorzystujcy funkcj Automatycznego rozmieszczania, rysunki zostan wstawione zgodnie ze specyfikacj okrelon w Ustawieniach szablonu arkusza. Uwaga: Domylnie wczona jest funkcja Automatycznego rozmieszczania Rysunkw. W przypadku, gdy wstawiasz jeden Rysunek, zostanie on wstawiony na rodku Arkusza. Szczegy, patrz Automatyczne rozmieszczanie rysunkw w Pomocy ArchiCADa.
Wstawienie widoku z innego pliku projektu ArchiCADa spowoduje uruchomienie drugiej kopii programu.
464
Dokumentacja
Jeeli Arkusz, na ktrym umieszczasz Rysunek korzysta z Siatki Numeracji Rysunkw, kady wstawiony Rysunek zostanie umieszczony w odpowiednim polu. Szczegy, patrz Rozmieszczanie Rysunkw w oparciu o siatk w Pomocy ArchiCADa.
Rysunki powstae na bazie plikw PDF, podobnie jak inne tego typu Rysunki mog by automatycznie lub rcznie uaktualniane w ArchiCADzie.
Modyfikowanie Rysunkw na Arkuszu

Wszelkie modyfikacje zawartoci Rysunkw umieszczonych na Arkuszach mog by przeprowadzane w ich widokach rdowych, jednake istnieje kilka specjalnych funkcji dostpnych tylko w oknie Arkuszy. Zmiany dokonane na Rysunkach w oknie Arkuszy nie s przenoszone do widokw rdowych. Rysunek umieszczony na Arkuszu moe by rozcigany poprzez przecignicie jednego z punktw aktywnych jego ramki za pomoc narzdzia Strzaki. Moesz rwnie przesuwa i obraca rysunki oraz ich kopie. Dziki poleceniu Edycja > Zmiana pooenia > Powielenie moesz utworzy wiele kopii tego samego Rysunku aby pniej niezalenie edytowa kad z nich. Arkusz i Model mog korzysta z rnych zestaww pir. Oznacza to, i moesz zdefiniowa oddzielny zestaw pir dla Arkuszy w celu uzyskania najlepszych rezultatw podczas drukowania lub plotowania. Uwaga: Zestaw Pir Arkusza ma wpyw na elementy wstawiane bezporednio do Arkusza (np. elementy szablonu w postaci blokw tekstowych). Zestaw Pir Rysunku ma wpyw na zawarto wstawionego Rysunku; wybiera si go w oknie dialogowym Ustawie Rysunku.
Importowanie plikw PDF jako Rysunkw

Podobnie jak w przypadku importowania innych typw plikw, uyj polecenia Plik > Pliki zewntrzne > Wstaw Rysunek zewntrzny. Jeeli importowany plik PDF zabezpieczony jest hasem, w pewnym momencie zostaniesz poproszony o jego wpisanie. Jeeli wybrae plik PDF zawierajcy wiele stron, zostaniesz poproszony o wybranie strony, ktra ma zosta wstawiona.
Istnieje rwnie moliwo wstawienia dokumentu PDF do okna 2D ArchiCADa metod przecignij i upu. W przypadku dokumentu wielostronicowego, rwnie zostaniesz poproszony o wskazanie strony, ktra ma zosta wstawiona. Plik PDF umieszczony na Arkuszu (podobnie jak inne elementy) stanie si Rysunkiem. Nazwa Rysunku zawiera bdzie nazw pliku PDF. Numer strony wywietlony bdzie w polu "Strona nr" zakadki Identyfikacja okna dialogowego Ustawie rysunku.
Wicej szczegw, patrz Pira i kolory/Zestawy Pir na stronie 34. Domylnie Rysunki s wywietlane z uyciem Zestaww Pir ich Widokw rdowych.
465
Dokumentacja
Przycisk Wywietl Zestaw Pir Rysunku pozwala na pozwala na wywietlenie, edycj lub zmian nazwy Zestawu Pir Rysunku. Opcjonalnie moesz skorzysta z rozwijanego menu Zestaw Pir w oknie dialogowym Ustawie Rysunku aby wybra dowolny z zapamitanych Zestaww Pir. Wicej szczegw, patrz Zestaw Pir w Pomocy ArchiCADa. Uycie polecenia Edycja > Rozbij do Biecego Widoku spowoduje rozbicie zaznaczonych elementw na podstawowe elementy rysunkowe (linie i wypenienia). W oknie dialogowym, ktre zostanie wywietlone po wywoaniu tego polecenia, bdziesz mia opcj pozostawienia lub usunicia oryginalnych elementw. W drugim przypadku wstawiony Rysunek zostanie usunity.
Rysunkom (automatycznie) lub doczone rcznie do zaznaczonego Rysunku. Aby przypisa Tytu do Rysunku, zaznacz Rysunek i otwrz jego okno dialogowe Ustawie. W panelu Tytu wybierz z rozwijanej listy Rodzaj tytuu.
Tytuy Rysunkw
Kady Rysunek umieszczony na Arkuszu moe posiada Tytu zawierajcy elementy graficzne oraz informacje odnoszce si do tego Rysunku takie jak Numeracj rysunku, Nazw oraz Skal. Uwaga: Rysunki umieszczone w Widokach modelu nie posiadaj Tytuw.
Aby przypisa domylny Tytu do kadego nowego Rysunku, otwrz Ustawienia rysunku gdy nie jest zaznaczony aden Rysunek (oraz aktywne jest Okno arkusza), a nastpnie wybierz odpowiadajcy Ci Tytu. Tytuy bd wstawiane automatycznie razem z Rysunkami. Tytu jest pod-elementem Rysunku. Korzystajc z opcji znajdujcych si w panelu Tytuu okna dialogowego Ustawie rysunku, moesz definiowa, przypisywa i formatowa rne rodzaje Tytuw. Istnieje rwnie moliwo tworzenia wasnych Tytuw w postaci elementw bibliotecznych. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Rysunek w Pomocy ArchiCADa.
Utwrz Nowy Rodzaj Tytuu

Biecy Tytu rysunku oparty jest na Rodzaju tytuu. Rodzaje tytuw s Obiektami GDL, ktre mog by domylnie przypisane W oknie Arkusza zaprojektuj odpowiadajcy twoim potrzebom Tytu korzystajc z narzdzi rysunkowych. Zaznacz skadniki nowego Tytuu. Uyj polecenia Plik > Biblioteki i Obiekty > Zachowaj jako Tytu aby zachowa zaznaczone elementy w postaci Obiektu Tytuu. Po zachowaniu, nowy rodzaj Tytuu bdzie
466
Dokumentacja
dostpny w rozwijanym menu w panelu Tytu, w oknie dialogowym Ustawie Rysunku. Zachowany obiekt Tytuu moe by w dowolnym momencie edytowany w sposb graficzny: uyj polecenia Plik > Biblioteki i Obiekty > Otwrz obiekt. W oknie dialogowym wybierz plik Tytuu, ktry chcesz zmodyfikowa. Kliknij przycisk Symbol 2D by otworzy okno edycji Tytuu. Zmodyfikuj Tytu korzystajc z narzdzi 2D. Uwaga: Aby uatwi proces edycji, upewnij si, e skala okna Symbolu 2D obiektu bibliotecznego jest ustawiona na 1:1.
Kliknij Odniesienie wsteczne, aby otworzy okno dialogowe o tej samej nazwie.
Odniesienie tytuu rysunku do rda rysunku ("Odniesienie wsteczne" do Arkusza zawierajcego znacznik rdowy)
Z panelu Tytu w Ustawieniach rysunku mona uzyska dostp do funkcji Odniesienia wstecznego. Funkcja Odniesienia wstecznego umoliwia doczenie informacji o ID Arkusza do tytuu rysunku: chodzi w szczeglnoci o ID jednego lub kilku Arkuszy zawierajcych Rysunek, na ktrym jest widoczny znacznik rdowy biecego rysunku. Zatem funkcja Odniesienia do znacznikw jest przydatna jeli biecy Rysunek powsta na podstawie Przekroju, Elewacji, Rozwinicia cian, Detalu lub Obszaru 2D. W oknie dialogowym jest wywietlana lista wszystkich Arkuszy, w ktrych jest widoczny znacznik rdowy biecego rysunku. (Albo takich, w ktrych byby widoczny znacznik rdowy, gdyby Ramka Rysunku nie zostaa rcznie zmodyfikowana.) Zaznacz najpierw pole Wcz Odniesienie wsteczne, a nastpnie wybierz jeden lub wicej Arkuszy, ktrych ID chcesz wywietli. (Wybierz Zaznacz wszystkie, jeli chcesz, aby w Tytule Rysunku wywietla si ID wszystkich wymienionych w tym miejscu Arkuszy.) Kliknij OK, aby zamkn okno dialogowe i wrci do Ustawie rysunku. W Podgldzie tytuu rysunku wywietla si Autotekst w miejscu, w ktrym Tytu rysunku bdzie zawiera informacj o ID Arkusza. W tym przykadzie, jeli zaznaczye opcj "Zaznacz wszystkie", tytu Rysunku bdzie wyglda w wersji kocowej w nastpujcy sposb:
467
Dokumentacja
drukowaniem). Automatyczna aktualizacja odbywa si rwnie przed publikacj. Jeeli Rysunek pochodzi z innego rda ni biecy projekt, ArchiCAD sprawdzi czy wymaga on aktualizacji i przeprowadzi j, jeli okae si to konieczne. Rcznie aktualizowany. Stan Rysunku odpowiada widokowi rdowemu w momencie umieszczenia go na arkuszu lub ostatniej aktualizacji. Opcja ta jest uyteczna, gdy na przykad chcesz aby Rysunki pozostay nie zmienione a do momentu zatwierdzenia dokonanych zmian.
Moesz w kadej chwili zmieni domylny sposb aktualizacji wybranych Rysunkw w oknie dialogowym Ustawie rysunku. Uwaga: Sprawd, czy w parametrach uywanego Tytuu rysunku zostaa wczona funkcja Odniesienia wstecznego: Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Rysunek w Pomocy ArchiCADa. W palecie Menedera Rysunkw moesz sprawdzi status umieszczonego Rysunku, przeczy sposb jego aktualizacji lub naprawi bd zmieni poczenie z elementami rdowymi.
Wicej szczegw, patrz Meneder Rysunkw w Pomocy ArchiCADa.
Zarzdzanie i aktualizacja umieszczonych Rysunkw

Wszystkie Rysunki umieszczone w projekcie ArchiCADa nale do jednego z dwch typw: Automatycznie aktualizowany. Rysunek taki aktualizowany jest automatycznie, gdy aktywny jest arkusz, na ktrym si znajduje (gdy na wierzchu jest okno tego arkusza lub przed
Meneder Rysunkw dostpny jest poprzez menu Okna > Palety. Moesz rwnie otworzy palet Menedera Rysunkw klikajc w lewym grnym rogu palety Nawigatora lub Organizatora rozwijany przycisk i wybra z listy polecenie Poka Menedera Rysunkw. Otworzona zostanie paleta zawierajca spis wszystkich Rysunkw umieszczonych w projekcie (w Teczce arkuszy i w widokach modelu), rwnie te odwoujce si do zewntrznych plikw np. PDF. Nazwy Rysunkw znajdujcych si w aktywnym oknie bd wyszczeglnione pogrubion czcionk.
468
Dokumentacja
Menu kontekstowe kadego Rysunku znajdujcego si w tym spisie zawiera najwaniejsze polecenia zwizane z Rysunkami, takie jak Ustawienia rysunku lub Otwrz widok rdowy. Uwaga: Nie mona edytowa parametrw zaznaczonego Rysunku bezporednio w Menederze Rysunkw. Aby tego dokona, uyj Ustawie rysunku. Domylnie, w Menederze Rysunkw wywietlony jest Typ, ID (Numerowanie), Nazwa, Status, Arkusz (Umieszczony w) oraz Widok rdowy i cieka kadego Rysunku. Moesz sortowa elementy wedug kadej z tych cech, klikajc nagwek wybranej kolumny. Moliwe jest sortowanie wedug dwch cech: wystarczy klikn inn kolumn aby hierarchia ustanowiona pierwszym klikniciem uzupeniona zostaa o drugie kryterium. Aby dostosowa zestaw kolumn, kliknij prawym klawiszem nagwek i dokonaj wyboru z listy dostpnych kolumn. Przecz wywietlanie poszczeglnych kolumn. Szeroko kolumn moe by edytowana graficznie. Uwaga: Jeeli wczysz kolumn Paszczyzna Cicia, bd w niej wywietlane wartoci wzniesienia tej paszczyzny dla Widokw rdowych odnonych Rysunkw. W polu tym bdzie wywietlane Brak w przypadku, gdy dany Rysunek nie opiera si o Widok Projektu Rzutu lub zosta utworzony we wczeniejszej wersji programu, ktra nie obsugiwaa Paszczyzny Cicia dla Rzutu. Pole Statusu wskazuje status Rysunku umieszonego na arkuszu.
OK: Rysunek zosta zaktualizowany. Zmodyfikowany: plik rdowy zosta zmodyfikowany i umieszczony Rysunek wymaga aktualizacji aby odzwierciedli jego biecy stan. Doczony: Rysunek nie posiada poczenia i nie moe by zaktualizowany. (Jeeli posiada wczeniej poczenie, lecz zostao ono zerwane, Meneder Rysunkw wywietli jego wczeniejszy widok rdowy.) Niedostpny: plik rdowy Rysunku nie moe zosta odnaleziony. Do uaktualnienia: Tymczasowy status Rysunku znajdujcego si w grupie Rysunkw, ktre maj zosta zaktualizowane, informujcy, e proces aktualizacji nie obj jeszcze tego Rysunku. Uaktualnia: Tymczasowy status Rysunku, ktry wanie jest aktualizowany. Wymaga sprawdzenia: Automatyczna funkcja szybkiego sprawdzania nie moe jednoznacznie okreli czy dany Rysunek wymaga aktualizacji czy nie. Jeeli pojawi si taki status, moesz zrobi dwie rzeczy: - klikn przycisk Sprawd Status aby zorientowa si czy Rysunek jest OK czy Zmodyfikowany. W drugim przypadku, jeeli sposb aktualizacji Rysunku ustawiony jest na "Rczny", moesz zdecydowa czy Rysunek ma zosta zaktualizowany czy nie. (Rysunek ustawiony na automatyczn aktualizacj zostanie zaktualizowany od razu po uaktywnieniu jego arkusza.) - klikn przycisk Aktualizuj aby uzyska status OK.
Aby zaktualizowa Rysunek, ktrego plik rdowy zosta zmodyfikowany, naley: W Menederze Rysunkw, zaznaczy jeden lub wicej Rysunkw ze spisu, a nastpnie wcisn przycisk Aktualizuj lub W Mapie Widokw Nawigatora lub Organizatora, zaznacz nazw Rysunku w
469
Dokumentacja
strukturze hierarchicznej i wcinij przycisk Aktualizuj lub wybierz analogiczne polecenie z menu kontekstowego. Jeeli nie jest zaznaczony aden Rysunek w Mapie Widokw, po wciniciu tego przycisku zaktualizowane zostan wszystkie Rysunki. Jeeli Teczka arkuszy zawiera Rysunki, ktrych rdem jest podczony plik PMK (utworzony w Kolporterze, poza widokiem modelu w programie ArchiCAD), moesz ponownie poczy wszystkie rysunki na bazie plikw PMK z ich oryginalnymi widokami modelu. Po zaznaczeniu wszystkich plikw PMK w Menederze Rysunkw (mona jednoczenie zaznaczy kilka plikw), z menu kontekstowego naley wybra nastpujce polecenie: Pocz z oryginalnym Widokiem Modelu.
Usuwanie Rysunkw
Zaznacz Rysunek i usu jak kady inny element ArchiCADa. Zwr uwag, e usuwanie Rysunku jest operacj nieodwracaln z wyjtkiem sytuacji, gdy aktywne jest okno tego samego typu (np. okno Rzutu lub Arkusza) co okno zawierajce Rysunek.
Identyfikacja (ID) Rysunkw i Arkuszy

Zarwno Rysunki jak i Arkusze posiadaj przypisane im Numery ID pomocne przy organizowaniu, nawigowaniu oraz publikowaniu projektu. Gwnym zastosowaniem Numerw ID Arkuszy jest moliwo automatycznej ich numeracji w Teczce arkuszy. Logika automatycznej numeracji moe by zastosowana do caej Teczki arkuszy, jednake ArchiCAD zapewnia du dowolno w sposobie przypisywania Numerw ID.
Prosta Numeracja arkuszy

Najprostsz metod numeracji Arkuszy jest przypisanie kademu z nich kolejnych numerw, podobnie jak strony w ksice. Aby to zrobi, nie potrzebujesz nawet Numerw ID Arkuszy. Po prostu wstaw Do Szablonu arkusza Autotekst "Numer arkusza". Numer arkusza jest odzwierciedleniem pooenia Arkusza w Teczce arkuszy i wywietlany jest na dole Okna arkusza. Dziki funkcji Autotekstu, numer ten znajdzie si na kadym Arkuszu.
Zobacz opis systemu pracy w czci Due projekty na stronie 474. .Podczas otwierania projektu z rysunkami, ktrych widoki lub pliki rdowe ulegy modyfikacji, zostanie wywietlone okno dialogowe Uaktualnij rysunki. Moesz zignorowa to ostrzeenie, zaktualizowa wszystkie Rysunki lub tylko zaznaczone.
470
Dokumentacja
Jeeli jednak korzystasz z "inteligentnego" numerowania Arkuszy, ktry bierze pod uwag Arkusze dodawane i usuwane z Teczki, powiniene zastosowa Automatyczne Numerowanie Arkuszy.
Automatyczne Numerowanie Arkuszy

Zoono wikszoci projektw architektonicznych oraz moliwo zachowania ustalonej kolejnoci numeracji Arkuszy (nawet w przypadku dodania lub usunicia pojedynczych Arkuszy z Teczki arkuszy) skania wikszo uytkownikw do korzystania z metody Automatycznej Numeracji polegajcej na automatycznym przypisaniu kademu Arkuszowi Numeru ID. System automatycznej numeracji dopasowuje Numery ID Arkuszy do zmian zachodzcych w Teczce arkuszy (np. dodanie nowych Arkuszy, zmiana ich kolejnoci lub modyfikacja caej struktury dokumentacji). Numer ID Arkusza jest dostpny jako Autotekst Numeracja arkusza, jeli zatem wstawisz taki Autotekst do Szablonu arkusza, kady powstay na jego podstawie Arkusz bdzie posiada ten numer. Szczegy, patrz Autotekst na stronie 446. Otwrz Dokument > Teczka arkuszy > Parametry teczki. Wybierz odpowiadajc Ci metod numerowania elementw biecej Teczki arkuszy: Uyj hierarchii (Widok drzewa zestaww): Przy numerowaniu odzwierciedlone zostanie pooenie Arkuszy w okrelonych zestawach. Hierarchiczna struktura Teczki zostanie wyraona w Numerach ID Arkuszy: Numery ID Arkuszy bd "dziedziczy" Numery ID Zestaww, w ktrych si znajduj (patrz ilustracja poniej). Uytkownik moe wybra wasny przedrostek oraz styl (np. 1-2-3, A-B-C, itd.) numeracji Arkuszy/Zestaww. Kocowa Numeracja arkusza jest zazwyczaj kombinacj cyfr i liter, np. A-03/a. Zobacz take Okno dialogowe Parametry Teczki w Pomocy ArchiCADa. Uwaga: Na kadym poziomie przypisywania numeracji (Parametry Teczki arkuszy, Ustawienia arkusza lub Parametry zestawu), jako styl moesz wybra Brak numeracji. Kademu elementowi znajdujcemu si niej w hierarchii (np. kademu Arkuszowi umieszczonemu w Zestawie o takim wanie Stylu numeracji) przypisana zostanie "pusta" numeracja, co de facto oznacza brak numeracji. Uyj numerowania na jednym poziomie: Arkuszom zostan przypisane kolejne numery (z pominiciem zestaww), zgodnie z ich pooeniem w Teczce arkuszy Nawigatora. Pominite zostanie rwnie uoenie elementw w hierarchicznej strukturze (patrz ilustracja poniej). Zmiana kolejnoci elementw w Nawigatorze, zostanie odzwierciedlona w ich numeracji.
471
Dokumentacja
Innym sposobem przypisania Arkuszowi lub Zestawowi wasnego numerowania jest zaznaczenie go w Teczce arkuszy Nawigatora i wpisanie nowego Numerowania w panelu Cechy. Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Parametry Teczki w Pomocy ArchiCADa.
Numeracja Rysunku
Kademu Rysunkowi umieszczonemu na Arkuszu automatycznie przypisana jest Numeracja Rysunku. Numeracja Rysunku pojawia si przed Nazw rysunku w palecie Nawigatora/Organizatora. Metoda przypisania Numeracji wybierana jest w oknie Ustawie rysunku. Zauwa, e Nazwa rysunku i Numeracja rysunku przypisywane s oddzielnie. Szczegy, patrz Panel Identyfikacja (narzdzie Rysunek) w Pomocy ArchiCADa. W panelu Identyfikacja Ustawie rysunku wybierz jedn z trzech opcji definiujcych Numeracj Rysunku: Wedug numeracji Widoku: Rysunek bdzie mia t sam Numeracj co widok rdowy. Opcja ta jest bardzo wygodna w sytuacji, gdy kady Arkusz zawiera tylko jeden Rysunek. (Ta opcja jest dostpna tylko wwczas, gdy Rysunek zosta utworzony w oparciu o Widok ArchiCADa.) Wedug arkusza: Numeracja Rysunku utworzona zostanie na podstawie Numeracji Arkusza, na ktrym znajduje si ten Rysunek. Numeracja Rysunku bdzie zawiera Przedrostek/Styl zdefiniowany w Ustawieniach arkusza w panelu Numery Rysunkw na tym Arkuszu. Ta opcja jest przydatna, gdy na Arkuszu umieszczonych jest wiele Rysunkw.
Wasna numeracja Arkuszy/Zestaww

Nawet, gdy wybrany zostanie automatyczny system numeracji elementw zdefiniowany w Parametrach Teczki arkuszy, nadal bdziesz mg przypisywa wasne numery poszczeglnym Arkuszom i Zestawom. Moesz tego dokona w oknie dialogowym Ustawie zaznaczonego Arkusza/Zestawu. Arkusz/Zestaw nadal bdzie liczony przez system numeracji (np. jeli wczeniejszy Arkusz ma numer A-01, Arkusz o wasnym numerze bdzie oznaczony jako Zaop.-01, to kolejny Arkusz bdzie mia numer A-03.) Jeeli nie chcesz aby dany Arkusz/Zestaw brany by pod uwag przy automatycznej numeracji, zaznacz opcj "Nie uwzgldniaj tego Arkusza (Zestawu) w numerowaniu". Gdy zdefiniujesz ju Wasn numeracj Zestawu, moesz nastpnie zdecydowa czy Numerowanie arkuszy znajdujcych si w tym Zestawie ma by kontynuacj nowego (wasnego) Numerowania tego Zestawu, czy raczej ma zachowa oglne Numerowanie struktury Teczki arkuszy ignorujc Numerowanie wasne Zestawu. Szczegy, patrz Ustawienia arkusza w Pomocy ArchiCADa oraz Pira i kolory/Zestawy Pir na stronie 34.
Wicej szczegw, patrz Ustawienia arkusza w Pomocy ArchiCADa. Wasna: Przypisana zostanie dowolna Numeracja Rysunku.
472
Dokumentacja
Moesz rwnie uy funkcji Siatki numeracji Rysunku Szablonu arkusza aby automatyczne umieszcza rysunki w komrkach przypisujc im Numeracj wedug ukadu liniowego lub na podstawie macierzy. Wicej szczegw, patrz Ustawienia szablonu arkusza w Pomocy ArchiCADa.
Metody tworzenia dokumentacji

ArchiCAD zapewnia pen kontrol nad procesem pracy przy projektach o rnej wielkoci, poziomie skomplikowania oraz typie (projekt indywidualny lub zespoowy). W tym podrozdziale przedstawionych zostanie kilka systemw pracy nad projektami przydatnych w rnych sytuacjach oraz przybliony zostanie proces tworzenia arkuszy w trybie pracy zespoowej.
Mae projekty
Mae projekty oznaczaj niewielkie zespoy projektowe (lub nawet jedn osob) oraz mniejszy zakres dokumentacji. System pracy w niewielkich pracowniach architektonicznych charakteryzuje si mniej wyranym podziaem obowizkw, oznacza to, i kady czonek zespou moe w rwnym stopniu wpywa na ksztat caego projektu, w tym take na proces tworzenia dokumentacji. W takich przypadkach, projekt skada si przewanie z jednego pliku zawierajcego wszystkie rysunki skadajce si na dokumentacj oraz z dodatkowych zewntrznych plikw takich jak np. pliki graficzne lub dokumenty PDF z tabelami, opisami lub rysunkami standardowych detali. Struktura teczki arkuszy w takim pojedynczym pliku projektu, zbudowana jest z odpowiedniej iloci folderw zestaww, w ktrych znajduj si zachowane widoki modelu. Jeeli rysunki projektu ustawione zostay na automatyczn aktualizacj, teczka arkuszy odzwierciedla bdzie na bieco postp pracy projektowej. Uaktywniony arkusz, uwzgldni ostatnie zmiany dokonane na rzutach, w przekrojach i w innych rysunkach.
473
Dokumentacja
rednie projekty
Wiksze lub bardziej zoone projekty wymagaj zespou architektw, ktrzy podziel si zakresem obowizkw korzystajc z funkcji Pracy zespoowej ArchiCADa i unikajc tym samym rozbijania projektu na kilka oddzielnych plikw. Opracowanie dokumentacji (przygotowanie arkuszy) powinno w takim przypadku zosta powierzone jednej osobie, ktra doczajc si do zespou pomija wszystkie inne obszary robocze, rezerwujc dla siebie prac nad arkuszami. Moe ona rwnie uy specjalnego Profilu Schematw rodowiska pracy skonfigurowanego pod ktem przygotowania dokumentacji. Przy takim rozwizaniu, osoba odpowiedzialna za tworzenie arkuszy bdzie wykonywaa podobn prac jak w poprzednim przypadku, z tym wyjtkiem, e aktualizacja zawartoci arkuszy bdzie zwizana z wysyaniem i otrzymywaniem zmian dokonanych przez pozostaych czonkw zespou.
(np. budynkw znajdujcych si w tej samej lokalizacji) zostan nastpnie umieszczone w pojedynczym pliku projektu, ktry bdzie odnosi si do tego samego zestawu wzorcw, moduw oraz bibliotek. Caa dokumentacja zostanie zgromadzona w jednym projekcie, zawierajcym rysunki pochodzce ze wszystkich podlegych plikw projektu. W takim przypadku, najlepiej jest zdefiniowa jedn Teczk arkuszy, w ktrej znajd si widoki oraz rysunki pochodzce ze wszystkich plikw skadajcych si na projekt. Oto trzy dostpne rozwizania:
Pojedynczy plik zawierajcy Model i Teczk arkuszy

Jeeli cay projekt skada si z duego gwnego pliku i jednego lub dwch mniejszych, moesz utworzy struktur teczki arkuszy w gwnym pliku, tak jak w przypadku przedstawionego powyej modelu z pojedynczym plikiem, a nastpnie otworzy rwnie mniejsze pliki, umieci ich widoki w Organizatorze i doczy je do Teczki arkuszy. Patrz: Aby zaimportowa rysunek z innego Projektu ArchiCADa: na stronie 464. Zobacz take Zewntrzne pliki w Nawigatorze na stronie 77.
Wiele plikw projektu z oddzielnym plikiem zawierajcym tylko Teczk arkuszy

Jeeli cay projekt skada si z wielu plikw o mniej wicej tym samym rozmiarze i stopniu zoonoci, najlepszym rozwizaniem jest utworzenie dodatkowego pliku projektu, ktry nie bdzie zawiera adnych elementw konstrukcyjnych, a tylko Teczk arkuszy. Nastpnie moesz otwiera kolejno poszczeglne pliki projektu i umieszcza ich widoki w Mapie Widokw, przygotowujc dla nich oddzielne foldery lub porzdkujc je w inny sposb. Gdy uaktywniony zostanie arkusz w projekcie skadajcym si z wielu plikw, ArchiCAD sprawdzi czy zawiera on rysunki pochodzce z innych plikw projektw. Jeli zawiera, program
Due projekty
W przypadku duych (obejmujcych wiele budynkw) projektw, bardziej praktycznym rozwizaniem moe okaza si podzielenie caego projektu na mniejsze jednostki (pliki projektu). Jednostki te
474
Dokumentacja
rozpocznie aktualizowanie tych rysunkw ktre ustawione s na automatyczn aktualizacj. Jeeli plik zawierajcy aktualizowany rysunek otworzony jest w innej kopii ArchiCADa, aktualizacja rozpocznie si natychmiast. Jeeli jednak nie jest otworzony, uruchomiona zostanie dodatkowa kopia ArchiCADa aby go otworzy.
skorzysta z funkcji Kolportera, aby zachowa lub wysa widoki w formacie PMK, ktry jest rodzimym formatem rysunkw w programie ArchiCAD i sprawia, e zajmuj one mniej miejsca na twardym dysku ni rysunki w wielu innych formatach. Zobacz Definiowanie Formatu Publikacji na stronie 481. Architekt odpowiedzialny za Teczk arkuszy wstawia nastpnie rysunki PMK do Arkusza, korzystajc z Narzdzia Rysunek i okna dialogowego Wstaw Rysunek, albo uywajc polecenia dostpnego w menu Plik > Plik zewntrzny > Wstaw Rysunek zewntrzny. Zobacz Stosowanie Narzdzia Rysunek: na stronie 463. Podobnie jak inne rysunki, Rysunki wstawione w ten sposb s aktualizowane automatycznie lub rcznie. Ich rdem jest plik PMK. W efekcie to projektant jest odpowiedzialny za sprawdzanie, czy przy kadym wprowadzaniu zmian w widoku ArchiCAD, plik PMK utworzony w oparciu o ten widok zosta zastpiony, dziki czemu moliwa bdzie aktualizacja Rysunkw poczonych z plikami PMK. Zalety tego systemu pracy: Aktualizacja dokumentacji moe odbywa si szybciej, poniewa dotyczy jednoczenie tylko pojedynczego, niewielkich rozmiarw pliku z rysunkiem. Otwieranie Teczki arkuszy moe zajmowa mniej czasu, poniewa pliki PMK zawierajce rda Rysunkw s umieszczone poza plikiem projektu. Jeeli Rysunki powizane z plikami PMK maj ustawion opcj Automatycznej aktualizacji, zostan automatycznie zaktualizowane po opublikowaniu Arkusza.
Wiele plikw projektu, oddzielna Teczka arkuszy, oddzielne Rysunki (Pliki PMK)
Ten system pracy mona zastosowa w przypadku, gdy kilka osb pracuje rwnoczenie w sieci nad modelem i dokumentacj. W tym systemie, podobnie jak w poprzednim, model znajduje si w jednym lub kilku plikach projektu, natomiast Teczka arkuszy w oddzielnym pliku. Procedura tworzenia dokumentacji jest jednak w tym przypadku inna: Arkusze bd zawiera Rysunki, ktrych rdo znajduje si w pliku zewntrznym, czyli nie jest bezporednio poczone z widokami projektu. Projektant tworzy widoki w pliku ArchiCAD w zwyky sposb. Zamiast wstawia je bezporednio do Arkusza, musi jednak
W razie potrzeby moesz zerwa poczenie Rysunku z plikiem PMK i poczy Rysunek ponownie z oryginalnym widokiem modelu. W tym celu, zaznacz plik (pliki) PMK w Menederze Rysunkw (mona jednoczenie zaznaczy kilka plikw) i z menu kontekstowego wybierz nastpujce polecenie: Pocz z oryginalnym Widokiem Modelu.
475
Dokumentacja
Podstawowe komponenty Teczki arkuszy (struktura Mapy Widokw, Zestawy, Szablony arkuszy) nale do Kierownika zespou i projektanci nie mog ich modyfikowa. Waciciel arkusza moe definiowa ustawienia, modyfikowa umieszczone na arkuszu elementy a nawet moe go usun. Pozostali czonkowie zespou mog przeglda zarezerwowane arkusze.
Tworzenie dokumentacji w Pracy zespoowej

Szczegy, patrz Praca w Obszarze roboczym na stronie 501. W Pracy zespoowej, tworzeniem arkuszy zajmuje si zazwyczaj jeden, wyznaczony do tego zadania czonek zespou projektowego. Taki czonek podczas doczania si do projektu zespoowego jako projektant, pomija kreatora doczenia do zespou i przechodzi od razu do ekranu Arkuszy (wywietlanego po Detalach). Arkusze mog by zarezerwowane tylko w caoci. Nowe arkusze automatycznie przynale do projektanta, ktry je utworzy. Jednake, kady Czonek zespou moe umieszcza elementy na takich arkuszach. Poszczeglne rysunki umieszczane na arkuszach nie mog by oddzielnie zarezerwowane. Kady uytkownik moe umieszcza rysunki na arkuszu stajc si tym samym ich wacicielem. (Ikona kadego rysunku w Nawigatorze informuje, czy dany rysunek naley do Ciebie czy do innego czonka zespou.) Uwaga: Po wysaniu i otrzymaniu zmian, uytkownik zostanie poproszony o oddanie kontroli nad wstawionym rysunkiem lub innymi elementami umieszczonymi na arkuszu jego wacicielowi.
Publikowanie
Publikacja jest ostatnim etapem procesu powstawania projektu architektonicznego. ArchiCAD zapewnia du elastyczno przy drukowaniu, plotowaniu oraz elektronicznym publikowaniu dokumentacji. Szybkie wydruki biecych widokw moliwe s dziki poleceniom Drukuj i Plotuj znajdujcym si w menu Plik. Okna dialogowe Drukuj i Plotuj zawieraj podobne opcje. Funkcja drukowania wykorzystywana jest przy tworzeniu szybkich wydrukw pozwalajcych na sprawdzenie rnych aspektw projektu, natomiast plotowanie stosowane jest przy tworzeniu finalnej dokumentacji wysyanej do klienta lub do podwykonawcw. Funkcja Kolportera jest bardzo przydatnym narzdziem gdy opublikowanych musi by wiele zestaww duego projektu. Paleta Kolportera pozwala ustawia i zachowywa preferencje dotyczce
476
Dokumentacja
publikacji dowolnej iloci zestaww. To tutaj decydujesz czy dany zestaw bdzie wydrukowany, wyplotowany, wysyany na serwer czy zapisany na dysku. Gdy zestaw publikacji zostanie ju zdefiniowany, publikowanie moe odbywa si w kadym momencie za pomoc jednego kliknicia.
wywietlania elementw modelu na Rzucie, a tym samym na wydruku. Szczegy, patrz Opcje wywietlania Modelu na stronie 382.
Nagwek/Stopka
Przy drukowaniu z Okien 2D, 3D oraz okna Arkusza masz moliwo wstawienia Nagwka oraz Stopki na drukowanej stronie. Zawarto Nagwka/Stopki okrelana jest w Ustawieniach Nagwka/Stopki. Szczegy, patrz Ustawienia Nagwka/Stopki w Pomocy ArchiCADa.
Drukowanie
Polecenie Plik > Drukuj otworzy okno dialogowe z opcjami drukowania, rnymi w zalenoci od rodzaju drukowanego widoku: Arkusz, 2D lub 3D. Wicej szczegw, zobacz Drukuj dokument 2D oraz Drukuj Arkusz w Pomocy ArchiCADa. Uwaga: Poniszy opis napisany zosta w oparciu o interfejs Windowsa. Opis specyficznych parametrw drukowania w systemie MacOS znajduje si w podrozdziale Ustawienia plotera/drukarki dla MacOS w Pomocy ArchiCADa.
Kolor wydruku
Jeeli uywasz drukarki drukujcej w kolorze i w skali szaroci, kolor drukowanych elementw okrelany jest przez:
1) Ustawienia dokonane w oknie dialogowym Drukuj.

Zaznaczenie opcji "Czarno-biae" wydrukuje wszystkie kolory na czarno niezalenie od innych ustawie. Wicej szczegw, patrz Drukuj dokument 2D w Pomocy ArchiCADa.
Elementy do druku
Polecenie Drukuj umoliwia wydrukowanie biecego widoku lub okrelonego Obszaru wydruku ustawionego w oknie dialogowym Drukowania. Bdc w oknie Arkusza moesz wydrukowa tylko te arkusze, ktre zostay zaznaczone w Nawigatorze. Elementy, ktre nie s drukowane to: Punkty aktywne, punkty zaznaczania, linie gbokoci Przekroju, linie osi Dachu, Kamery oraz ich cieki. Linie Siatki konstrukcyjnej mog by opcjonalnie drukowane, pod warunkiem, e zaznaczona jest opcja Drukuj siatk. Pamitaj, e siatka zostanie wydrukowana tylko jeli jest wywietlona. Zawarto Podrysu moe by take drukowana. Uwaga: Elementy znajdujce si na odlegych kondygnacjach, lecz wywietlane na biecej kondygnacji, take pojawi si na wydruku. Skorzystaj z okna dialogowego Dokument > Ustaw widok modelu > Opcje wywietlania modelu , aby okreli sposb
2) Ustawienia w panelu Cechy okna dialogowego Ustawie

rysunku zdefiniowane indywidualnie dla kadego umieszczonego na arkuszu rysunku. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Rysunek w Pomocy ArchiCADa. Uwaga: W panelu Waciwoci Ustawie rysunku znajduje si rozwijana lista Zestawy pir, z ktrej moesz wybra zestaw dla wybranego rysunku. Rozwijana lista Kolory pozwala okreli tryb, wedug ktrego zostan potraktowane kolory wydruku. Poniewa zestawy pir Kolor oraz Szaro nie s ze sob powizane, istotne jest czy w pierwszej kolejnoci wybierzesz Zestaw Kolor, a nastpnie tryb Stopnie szaroci czy odwrotnie. Rezultaty obydwu wyborw mog si znacznie rni, co pokazano na ilustracji poniej.
477
Dokumentacja
Komunikacja pomidzy programem a ploterem zapewniona jest dziki sterownikom, znajdujcym si w folderze PlotWare domylnie zlokalizowanym w gwnym folderze ArchiCADa. Wybierz Plik > Ustawienia plotowania aby otworzy okno dialogowe umoliwiajce skonfigurowanie plotera. Wicej szczegw, patrz Ustawienia plotera w Pomocy ArchiCADa.
Plotowanie
Polecenie Plik > Plotuj otwiera okno dialogowe opcji Plotowania.2 Wicej szczegw, patrz Plotuj dokument 2D w Pomocy ArchiCADa. Uwaga: Poniszy opis napisany zosta w oparciu o interfejs Windowsa. Opis specyficznych parametrw drukowania w systemie MacOS znajduje si w podrozdziale Ustawienia plotera/drukarki dla MacOS w Pomocy ArchiCADa. Wszystkie sterowniki ploterw dostarczone wraz z ArchiCADem korzystaj z jzyka HPGL. Za "ploter" uwaa si kade urzdzenie obsugujce standard HPGL. Graphisoft zapewnia sterowniki do wikszoci ploterw dostpnych na rynku; w przypadku drukarek, musisz oprze si na sterownikach dostarczonych przez producenta. Uwaga: Obecnie, wiele wielkoformatowych urzdze plotujcych dostarczanych jest ze sterownikami pozwalajcymi na korzystanie z nich jak z drukarek systemowych. Jeeli dodatkowo dane urzdzenie jest kompatybilne ze standardem HPG, moesz wykorzysta dedykowane sterowniki ploterw dostarczone przez Graphisoft.
Uwaga: Plik Informacje o ploterach zawiera dodatkowe informacje powicone m.in. wyborowi odpowiedniego sterownika i kabli oraz plotowaniu w sieci. Przy pierwszym uyciu plotera w ArchiCADzie, naley ustanowi poczenie z urzdzeniem klikajc przycisk Ustaw w sekcji Poczenie. W ArchiCADzie moesz kreli tylko elementy graficzne. Jeeli aktywne jest okno tekstowe, polecenia Ustawienia plotera oraz Plotuj w menu Plik nie s dostpne.
Plotowanie a drukowanie
Poniej przedstawiono podstawowe rnice w odniesieniu do funkcji drukowania: Nie mona okreli zakresu plotowania; caa zawarto aktywnego okna zostanie wyplotowana. Gdy aktywne jest Okno arkusza, moesz wybra arkusze do plotowania zaznaczajc je w Nawigatorze. Moesz okreli kolor dla linii siatki, jeeli chcesz j plotowa z okna 2D. Zawarto Podrysu nie moe by plotowana.
W takich przypadkach moesz uzna plotowanie za bardziej korzystne ni drukowanie: Teczka dokumentw do krelenia: Moesz wysa zadanie drukowania/plotowania do pliku zarwno w ramach Drukowania, jak i Plotowania. Jednak jeli musisz zebra wszystkie zadania w teczce dokumentw do krelenia (PlotFlow moe przej zadania plotowania z Teczki dokumentw do krelenia i wysa je do plotera), skorzystaj z
Ustawienia plotera
Jeeli przy publikacji dokumentacji chcesz korzysta z plotera, musisz w pierwszej kolejnoci ustawi go w ArchiCADzie.
478
Dokumentacja
funkcji Plotowania. Okrel pooenie Teczki dokumentw do krelenia w oknie dialogowym Ustawie plotera. Okrelanie koloru: Podczas plotowania moesz skorzysta z opcji wyboru koloru: Dostpne s takie opcje, jak Kolor, Stopnie szaroci i Czarno-biae. Okno dialogowe Drukowania umoliwia zaznaczenie pola Czarno-biae, jeli wolisz wersj czarno-bia od kolorowej. (Moesz jednak rwnie wybra stopnie szaroci podczas drukowania: uyj Zestawu Pir Szaro dla Widokw Modelu, albo ustaw wywietlanie stopni szaroci dla Rysunkw umieszczonych w Arkuszach.) Szybko: Plotowanie jest zwykle szybsze ni Drukowanie, dlatego w przypadku projektw o duej objtoci warto zdecydowa si na Plotowanie.
Klikajc przycisk Publikuj, moesz opublikowa jedn pozycj, wybrane pozycje lub wszystkie zdefiniowane. Funkcje Kolportera dostpne s w mapie Kolportera Nawigatora lub Organizatora. Moesz rwnie otworzy palet Kolportera za pomoc menu Dokument > Kolporter > Publikacja.
Kolporter
Funkcja Kolportera ArchiCADa pozwala na uproszczenie i przyspieszenie procesu (wielokrotnej) publikacji dokumentacji (elementw Kolportera). Wystarczy tylko utworzy i skonfigurowa Zestawy Publikacji, by nastpnie publikowa je dowoln ilo razy jednym klikniciem przycisku. Funkcja ta jest niezastpiona w finalnej fazie tworzenia dokumentacji, jednake jej przydatno uwidacznia si rwnie podczas przygotowywania projektu do korekty dla wspwykonawcw lub inwestora. Kady element Kolportera odnosi si bezporednio do widoku lub arkusza. Cechy widoku lub arkusza wywietlane s na dole palety Kolportera, lecz nie mog by edytowane. Jedynym parametrem ustawianym w Kolporterze jest format wyjciowy i jego opcje (dostpne w zakadce Format na dole Kolportera). Ikona towarzyszca kademu elementowi Kolportera odpowiada formatowi w jakim zostanie opublikowany. Na ilustracji poniej wida, e kady rzut kondygnacji zostanie opublikowany w innym formacie wyjciowym: DWG, DXF oraz PDF. Zestawy Publikacji przechowywane s w projekcie, co uatwia wprowadzanie poprawek i ponown ich publikacj.
Przygotowanie publikacji
Kolporter automatyzuje i upraszcza sam proces publikacji, jednak przygotowanie wszystkich, lub czci widokw projektu moe okaza si trudnym zadaniem. Wszystkie widoki przeznaczone do
479
Dokumentacja
publikacji musz by uaktualnione, lub wyrenderowane, co czsto moe zaj duo czasu. Publikacja przez sie wymaga uwanego przygotowania plikw. Np. wysyanie skomplikowanych widokw 3D oraz pobieranie ich przez wsppracownikw moe, ze wzgldu na rozmiar plikw, zaj bardzo duo czasu. Naley tak przygotowa pliki do publikacji, aby zawieray wszystkie niezbdne informacje, jednak bez adnych zbdnych dodatkw. Uwaga: Podczas publikowania plikw za pomoc funkcji Kolportera, wszystkie wczeniej utworzone lub wysane pliki o takich samych nazwach zostan nadpisane bez ostrzeenia. Jeeli zakoczye konfigurowanie Zestaww Publikacji, lecz nie chcesz ich jeszcze publikowa, moesz po prostu zamkn okno Kolportera, bez wciskania przycisku Publikuj. Wszystkie ustawienia dokonane w Kolporterze s zachowywane z Projektem.
Definiowanie Zestawu Publikacji

Aby zdefiniowa nowy Zestaw Publikacji, wybierz polecenie Nowy Zestaw Publikacji z rozwijanego menu znajdujcego si u gry palety Kolportera i wpisz jego nazw. Lista nazwanych Zestaww publikacji znajduje si w dolnej czci rozwijanego menu (na tej ilustracji Zestawy publikacji zostay nazwane "1-Widoki" i "2-Arkusze".) Nastpnie, dodaj do nowego Zestawu dowoln kombinacj widokw i arkuszy. Wystarczy tylko zaznaczy odpowiednie elementy z Mapy Widokw lub Teczki Arkuszy po lewej stronie Organizatora a nastpnie wykona jedn z poniszych czynnoci:
klikn polecenie Dodaj Skrt znajdujce si w dolnej czci Mapy Widokw/Teczki Arkuszy. przecign i upuci zaznaczone elementy do Zestawu Publikacji. Uwaga: Jeeli zaznaczysz Zestaw w Teczce arkuszy lub w folderze Mapy widokw, wcinicie przycisku Dodaj Skrt spowoduje utworzenie skrtu czcego zaznaczony Zestaw/folder z odpowiadajcym mu folderem w Zestawie Publikacji z prawej strony. Wszelkie zmiany w zawartoci Zestawu zostan wprowadzone rwnie w poczonym folderze Zestaww Publikacji (podobnym do sklonowanego folderu mapy widokw). Natomiast jeli przecigniesz Zestaw lub folder do Zestaww Publikacji i upucisz go w tym miejscu, zostanie utworzony odpowiadajcy mu folder, ale nie bdzie on poczony i nie zostan w nim uwzgldnione kolejne zmiany wprowadzane do zawartoci Zestawu/folderu.
Na tej ilustracji, pierwszy Zestaw Publikacji zosta utworzony poprzez zaznaczenie Zestawu w Teczce arkuszy i kliknicie przycisku Utwrz Skrt. Podobnie jak sklonowany folder w Mapie Widokw, jest to skrt do Zestawu w Teczce arkuszy:
480
Dokumentacja
wszystkie zmiany w zawartoci Zestawu zostan uwzgldnione w Zestawach Publikacji. Uyj polecenia Utwrz Skrt, aby sprawdzi, czy foldery Zestaww i Mapy Widokw zostay zaktualizowane w Zestawach Publikacji. Drugi Zestaw Publikacji zosta utworzony przy pomocy funkcji przecigania i upuszczania. Nie jest to skrt, a tylko jednorazowa kopia folderu Zestawu.
Kliknij przycisk Waciwoci Publikowania w palecie Organizatora; lub Wybierz polecenie Parametry Publikacji dla... z rozwijanej listy w Zestawach Publikacji Nawigatora.
Do wyboru masz cztery moliwoci: Drukowanie Zapisz pliki Wylij do Internetu Plotowanie
W zalenoci od dokonanego wyboru dostpne bd rne opcje publikacji. Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Cechy Zestawu Publikacji w Pomocy ArchiCADa.
Definiowanie Formatu Publikacji

Po skompletowaniu Zestawu Publikacji, moesz klikn ktrykolwiek z jego elementw (tzn. widoki lub arkusze w Zestawie Publikacji), aby zobaczy jego Waciwoci w znajdujcym si poniej panelu Waciwoci. Wywietlane cechy maj charakter tylko-do-odczytu i nie mog by edytowane. Wicej szczegw, patrz Funkcje Kolportera w Pomocy ArchiCADa. Jeli wybierzesz opcje Drukuj lub Plotuj jako Metod publikacji, w zakadce Format bdziesz mg wybra urzdzenie, do ktrego zostan wysane pliki a take uzyskasz dostp do okien dialogowych Ukadu strony/Ustawienia plotowania i in., bez koniecznoci zamykania Kolportera. Kolporter pozwala na utworzenie kolejki drukowania i/lub plotowania wielu plikw.
Okrelanie metody publikacji

Uyj okna dialogowego Cechy Publikacji Zestaww aby wybra Metod publikacji.
481
Dokumentacja
Jeli wybrae Metod Zachowaj lub Wylij do Internetu, w zakadce Format bdziesz mg wybra format, w jakim zostanie zapisany plik. Dostpnych jest wiele formatw graficznych oraz CAD. Mona przypisywa je caym folderom lub tylko pojedynczym widokom. Poczwszy od wersji programu ArchiCAD 12, do zachowywania widokw w Kolporterze dostpny jest format PMK. Jest to rodzimy format rysunkw ArchiCAD, dziki ktremu zajmuj one mniej miejsca na twardym dysku ni rysunki w wielu innych formatach. Zachowywanie widokw w formacie PMK moe by dobrym rozwizaniem w przypadku, gdy projekt jest podzielony na wiele plikw (np. PLN Modelu i PLN Dokumentacji). Zobacz opisy systemu pracy przy tworzeniu dokumentacji w czci Due projekty na stronie 474. Uwaga: Przy otwieraniu pliku DWG w AutoCADzie, ktry by utworzony w ArchiCADzie, moe zosta wywietlone ostrzeenie. Moliwa bdzie jednak praca z tym plikiem w AutoCADzie i nie bdzie mia on wpywu na stabilno programu. Dla niektrych formatw dostpnych jest wicej opcji. Pojawia si wtedy dodatkowy przycisk Opcje, za porednictwem ktrego mona otworzy okno zawierajce opcje kompresji lub gbi kolorw. Wybranie formatu PDF spowoduje odpowiedni zmian dostpnych opcji. Szczegy, patrz Publikacja w formacie PDF na stronie 483.
Jeeli w zestawie zaznaczono elementy o rnych formatach plikw, w polu Format pojawi si wyraz Rne. W przypadku wysyania plikw musisz wpisa nazw serwera FTP, nazw uytkownika oraz haso. W polu cieka moesz take wpisa dokadny adres serwera. Istnieje rwnie moliwo wysania wiadomoci email do odbiorcw wysanego pliku lub nawet doczenie go do wysyanej wiadomoci. W pierwszej kolejnoci naley zaznaczy opcj "Wylij e-mail". Uwaga: Aby wysya wiadomoci e-mail musisz skonfigurowa skrzynk pocztow w menu Opcje > rodowisko pracy > Kolporter. W oknie dialogowym E-mail oprcz wpisania adresu odbiorcy i treci wiadomoci moesz rwnie wybra dodatkowe opcje zwizane z publikacj. Adres odbiorcy moe by wpisany lub wybrany z wasnej listy Adresw (menu Dokument > Kolporter > Adresy). Uwaga: Wiadomo e-mail nie zostanie wysana, jeeli proces publikacji nie powiedzie si.
Podgld i korekta plikw DWF

Jeeli planujesz wysanie plikw do wykonawcy lub inwestora (ktrzy nie posiadaj ArchiCADa) aby dokonali ewentualnych poprawek, najlepszym rozwizaniem bdzie uycie formatu DWF wraz z Internetowym rodowiskiem Recenzenta projektu. Format DWF pozwala na przegldanie plikw opublikowanych w internecie razem z Internetowym rodowiskiem (opartym na Java) Recenzenta projektu bez potrzeby instalowania lub nawet znajomoci ArchiCADa. Wykonawcy z rnych bran lub klienci
482
Dokumentacja
mog przeglda projekt w internecie, dodawa swoje uwagi (zakrelajc fragmenty projektu na czerwono) by nastpnie wysa wszystko z powrotem do autora projektu. Recenzent projektu moe by doczany do publikowanego zestawu plikw. Wicej szczegw, patrz Recenzent projektu na stronie 547. Zmodyfikowane pliki DWF mog zosta wczone do pliku ArchiCADa przy uyciu narzdzi Zakrelacza projektu. Wicej szczegw, patrz Zakrelacz Projektu na stronie 552. Zobacz take Okno dialogowe Cechy Zestawu Publikacji w Pomocy ArchiCADa.
Proces publikacji
Uyj rozwijanej listy znajdujcej si na dole palety Kolportera aby wybra pozycje, ktre maj zosta opublikowane: t pozycj: oznacza publikacj caego aktywnego zestawu. wybrane elementy: oznacza publikacj wszystkich zaznaczonych elementw z aktywnego zestawu. wszystkie pozycje: oznacza publikacje wszystkich aktualnie zdefiniowanych zestaww. Plik dziennika zawiera informacje o kadym przeprowadzonym procesie publikowania i zachowywany jest w lokalizacji wskazanej w oknie Opcje > rodowisko pracy > Kolporter (Lokalizacja dziennika Kolportera).
Publikacja w formacie PDF

Funkcja publikowania do pliku PDF w MacOS jest zintegrowana z systemem. Opisana poniej procedura odnosi si tylko do systemu Windows.
Kliknij przycisk Publikuj aby rozpocz proces publikacji. Ikony obok nazw widokw informuj, czy proces trwa, zakoczy si, czy te si nie powid. Kliknicie przycisku Stop, nieodwoalnie przerwie procedur, natomiast Pauza wstrzyma j chwilowo. Wwczas przycisk Stop zmieni si w przycisk Kontynuuj pozwalajcy na wznowienie publikacji.
Opublikuj PDF za pomoc Kolportera

Za pomoc Kolportera, moesz zapisywa jeden lub wiele widokw w postaci pliku PDF (Portable Document Format). (Widoki umieszczone w Kolporterze domylnie zapisane bd w formacie PDF.)
1) Otwrz Zestaw Publikacji w Organizatorze w trybie 2) Wybierz elementy dla Zestawu Publikacji.
Kolportera. Upewnij si, e w Waciwociach Publikacji wybrana jest opcja Zapisz pliki lub Wylij do Internetu.
483
Dokumentacja
3) W sekcji Format wybierz PDF. 4) Kliknij Opcje strony aby okreli
rozmiar papieru i orientacj pliku PDF.
Uwaga: Opcja Rozdzielczo dla ukw zwizana jest z faktem, e format PDF nie rozpoznaje ukw i musi je urednia liniami prostymi. Opcja ta pozwala na okrelenie dokadnoci tego procesu.
7) Opublikuj zaznaczone elementy w normalny sposb. 5) Kliknij Opcje dokumentu by

zdefiniowa opcje dla zawartoci pliku PDF. Pliki PDF utworzone przez ArchiCADa maj standardowe cechy, takie jaki ikony podgldu oraz zakadki.
Zachowaj dokument w formacie PDF

Aby zachowa zawarto aktywnego okna w formacie PDF, z menu wybierz Plik > Zachowaj jako i wybierz PDF jako format dla pliku.
6) U dou, po lewej stronie w oknie Opcje Dokumentu znajduje
si przycisk Opcje PDF pozwalajcy zdefiniowa opcjonalne haso.
484
Dokumentacja
Kliknij Opcje strony aby okreli rozmiar papieru i orientacj pliku PDF.
Kliknij Opcje dokumentu by zdefiniowa opcje dla zawartoci pliku PDF. U dou, po lewej stronie w oknie Opcje Dokumentu znajduje si przycisk Opcje PDF pozwalajcy zdefiniowa opcjonalne haso. Podobnie jak przy drukowaniu Arkuszy, przy zachowywaniu ich w formacie PDF moesz wybra czy chcesz wydrukowa kilka Arkuszy, czy tylko jeden i czy skadrowa go zgodnie z biecym powikszeniem, czy w zachowa w caoci. (Nie s dostpne Opcje strony, ale dostpne s odpowiednie opcje w oknie zachowywania Arkusza w formacie PDF.)
Uwaga: Opcja Rozdzielczo dla ukw zwizana jest z faktem, e format PDF nie rozpoznaje ukw i musi je urednia liniami prostymi. Opcja ta pozwala na okrelenie dokadnoci tego procesu. Opcje Dokumentu bd zaleay od rodzaju aktywnego okna. Dla Dokumentu 2D i 3D, Opcje Dokumentu s podobne do okien dialogowych drukowania 2D/3D. W przypadku formatowanych list dostpne s opcje skalowania, a take umieszczania kolejnych stron listy na kolejnych stronach dokumentu. (Nie s dostpne Opcje strony, ale dostpne s odpowiednie opcje w oknie zachowywania Arkusza w formacie PDF.)
Wicej szczegw, patrz Drukuj dokument 2D w Pomocy ArchiCADa. Gdy zachowujesz w formacie PDF, moesz zdecydowa w jakim zestawie kolorw zostanie zachowany plik: Kolor, Czarno/Biay, lub Stopnie szaroci.
485
Dokumentacja
7) Kliknij przycisk Przegldaj aby wybra zachowany

wczeniej plik U3D (patrz krok 1).
8) Jeeli publikujesz arkusz z widokiem 3D, zaznacz go aby
doczy plik U3D. (Jeli publikujesz sam widok, plik U3D zostanie doczony do tego widoku.)
9) Klikn OK. 10) Zaznacz w Kolporterze utworzony element i Opublikuj go w

formacie PDF. Nowy dokument PDF bdzie zawiera nawigowalny plik U3D.
Widok 3D w dokumencie PDF (tylko Windows)

Przy zachowywaniu w formacie PDF, ArchiCAD pozwala na wykorzystanie moliwoci formatu U3D (tylko w systemie Windows). W pliku PDF utworzonym w ArchiCADzie moesz umieci plik U3D umoliwiajcy nawigowanie widokiem jak gdyby zawiera on model 3D.
Model U3D umieszczony w pliku PDF obsugiwany jest tylko za pomoc programu Adobe Reader 7.0 lub nowszej wersji.
Zestawienia i listy
Zintegrowana z ArchiCADem baza danych zawierajca informacje o elementach konstrukcyjnych moe by wykorzystana do utworzenia list elementw skadajcych si na projekt, z uwzgldnieniem uytych komponentw, oraz przeznaczenia tych elementw (przypisanie do stref). Poniszy rozdzia zawiera przegld podstawowych poj wykorzystywanych w procesie tworzenia zestawie i list oraz prezentuje moliwe do utworzenia typy list. Opisany tutaj proces jest prost funkcj publikacji wykorzystujc gotowe wzory i pozwalajc na tworzenie prostych list. Zaawansowani uytkownicy mog dopasowa format oraz ustawienia filtrowania tych publikacji do wasnych potrzeb. Szczegowy opis tego procesu znajduje si w folderze ArchiCAD 12/Dokumentacja/Calculation Guide.pdf oraz w menu Pomoc ArchiCADa. Niektre polecenia opisane w tym rozdziale nie s widoczne w domylnych profilach rodowiska pracy programu ArchiCAD 12. Jeli zamierzasz samemu konfigurowa listy (zalecane dla zaawansowanych uytkownikw), otwrz Opcje > rodowisko pracy > Menu aby doda te polecenia do istniejcego menu (np. Dokument > Zestawienie i Listy):
1) W oknie 3D zachowaj wybrany widok modelu korzystajc z
polecenia "Zachowaj jako". Z listy dostpnych formatw wybierz U3D. Zaleca si uproszczenie modelu 3D jak to jest tylko moliwe w celu uzyskania bardziej pynnej nawigacji w kocowym dokumencie PDF.
2) W palecie Nawigatora i Organizatora zachowaj wybrany

model jako widok 3D. Jeli wolisz, umie widok 3D na arkuszu.
3) Nastpnie dodaj zachowany widok 3D (sam lub umieszczony

na arkuszu) do Zestawu Publikacji. Zaznacz go w Zestawie (lub arkusz, na ktrym si znajduje).
4) Wybierz PDF w zakadce Format. (Jest to domylny format

publikacji.)
5) Kliknij znajdujcy si poniej przycisk Opcje dokumentu, a

nastpnie Opcje PDF.
6) Zaznacz opcj Docz dane 3D . 486
Dokumentacja
Ustaw list schematw Modyfikuj baz Nowe Cechy Modyfikuj Cechy Cechy ostatniego zaznaczenia cz cechy z kryteriami
Jednake, wikszo uytkownikw bdzie wolao korzysta z funkcji Zestawienia interaktywnego. Zestawienia Interaktywne stanowi cz Mapy Projektu, a utworzone na ich podstawie widoki mog by zachowywane i publikowane na arkuszach. Jak wskazuje nazwa, Zestawienia interaktywne s narzdziem dziaajcym "w obie strony" tzn. odzwierciedla zmiany dokonane na elementach, ktre zawiera oraz pozwala na ich edycj z poziomu utworzonego zestawienia. Wicej szczegw, patrz Zestawienie interaktywne na stronie 223.
Bazy danych uporzdkowane wg kluczy i zawierajce Komponenty, Deskryptory oraz Jednostki wymiarowania. Elementy konstrukcyjne odwouj si do tych danych poprzez Obiekty cech. Obiekty cech mog by przypisane do elementw konstrukcyjnych. Nastpnie, Komponenty oraz Deskryptory utworzone wewntrz przypisanych Obiektw cech mog zosta poczone bezporednio z elementami bazy danych, std poczenie pomidzy elementem konstrukcyjnym a wpisem w bazie danych. Komponentami mog by na przykad materiay (stal, cement, etc.) ale rwnie wszystko co moe zosta zmierzone w odniesieniu do elementw struktury (cena, roboczogodziny, etc.). Kady Komponent posiada nazw, kod, jednostk oraz okrelenie proporcjonalnego udziau w danym elemencie konstrukcyjnym. Deskryptory s elementami tekstowymi powizanymi z rnymi aspektami inwestycji np. wykoczenia, bezpieczestwa, transportu, montau oraz zarzdzaniem informacj. Deskryptory wywietlane s w raportach: nie s wykorzystywane w listach, nie s take poczone z komponentami lub z parametrami elementw. Kady Deskryptor posiada nazw (zwan rwnie krtkim opisem), kod oraz opis waciwy (dugi tekst).
rda list
Podczas tworzenia list, ArchiCAD wykorzystuje nastpujce rda danych: Elementy konstrukcyjne umieszczone w Projekcie. Listy mog korzysta z atrybutw tych elementw, takich jak: rozmiar, powierzchnia, objto, numer ID oraz z innych parametrw zdefiniowanych w ich oknach dialogowych Ustawie lub graficznie. Obiekty cech przypisane do elementw konstrukcyjnych. Obiekty cech s to specjalne pliki GDL nie posiadajce jednak skryptu 3D ani widoku 3D. Obiekty cech mog posiada odniesienia do baz danych oraz dane Komponentw i Deskryptorw zdefiniowane dla kadego elementu. Obiekty cech zawieraj opisy specyficznych struktur budynku, na podstawie ktrych sporzdzane s listy: na przykad, ilo oraz szczegowy opis belek elbetowych wykorzystanych w projekcie.
Cechy mog odnosi si do elementw konstrukcyjnych zarwno poprzez Kryteria jak i Indywidualnie. Kady Obiekt cech mona przyporzdkowa do niepowtarzalnej kombinacji kryteriw zaznaczonych elementw, np. Obiekt cech nazwany ciana betonowa moe odnosi si do wszystkich cian posiadajcych okrelone wypenienie, narysowanych pirem nr. 12 i przypisanych do warstwy ciany zewntrzne. Gdy wczymy t opcj ArchiCAD automatycznie poczy dany Obiekt cech z wszystkimi elementami pasujcymi do wybranych Kryteriw. Zestawy Kryteriw s zapisywane wewntrz aktywnej biblioteki dziki czemu mog zosta uyte w wielu projektach. Kryteria mog by tworzone w oknie dialogowym cz cechy z kryteriami. Z Kryteriami mog by poczone Obiekty cech znajdujce si w zaadowanych bibliotekach lub utworzone przez uytkownika.
487
Dokumentacja
Moesz rwnie przypisa Cechy indywidualnie kademu elementowi. Polega to na rcznym przyczaniu kolejnych cech w panelu Tworzenie list i etykiet okna dialogowego Ustawie kadego dostpnego elementu.
3) Poprzez okrelenie lokalnego Komponentu/Deskryptora za

pomoc Skryptu cech Obiektu cech, ktry jest poczony z elementem Bazy danych. Komponent jest zdefiniowany lokalnie w Skrypcie cech. Ilo parametrw wskazuje, e jest poczony z elementami Bazy danych. Komponenty zdefiniowane poza Skryptem cech nie bd wywietlone na licie.
Element konstrukcyjny (ciana, Sup , Belka, Strop, Dach, Siatka, Wypenienie) mog mie przyczony Obiekt cech. Komponent w Obiekcie cech moe by zdefiniowany na cztery rne sposoby:
1) Poprzez okrelenie Komponentu/Deskryptora, ktry jest
poczony z elementem znajdujcym si w bazie danych.
Definicja komponentu. Wszystkie pola (ZestawBD, Klucz, Kod, Nazwa etc.) Komponentu pochodz z Bazy danych.
4) Poprzez okrelenie lokalnego Komponentu/Deskryptora za
pomoc Skryptu cech Obiektu cech, ktry nie jest poczony z elementem Bazy danych.
2) Poprzez okrelenie Komponentu/Deskryptora, ktry istnieje

tylko w tym Obiekcie cech i nie jest poczony z adnym elementem Bazy danych. Definicja komponentu. Kod, Nazwa oraz Ilo nie pochodz z Bazy danych i mog by dowolnie ustawiane przez uytkownika.
Komponent jest zdefiniowany lokalnie w Skrypcie cech. Ilo parametrw wskazuje, e nie jest poczony z elementami Bazy danych. Komponenty zdefiniowane poza Skryptem cech nie bd wywietlone na licie.
488
Dokumentacja
Czysty tekst: raport wynikw listy wywietlony bdzie w postaci sformatowanego tekstu. Raporty pojawiaj si w oknach tekstowych i mog zosta zachowane jako zwyke pliki tekstowe lub jako tabele w plikach HTML. Grafika: raport zawiera elementy tekstowe i graficzne np. symbole rysunkowe lub bitmapy. Graficzne raporty mog by zachowane jako pliki RTF lub pliki projektu ArchiCADa. Moliwe jest rwnie skopiowanie list i wklejenie ich do biecego obszaru roboczego ArchiCADa.
Gdy przynajmniej jeden lokalny Komponent/Deskryptor jest zdefiniowany w Skrypcie cech, Komponenty i Deskryptory utworzone w innym miejscu Obiektu cech bd ignorowane i nie zostan zawarte na licie. Umieszczaj definicje w Skrypcie cech lub definiuj Komponenty/Deskryptory. Nie uywaj jednoczenie tych dwch rodzajw, gdy tylko jeden z nich bdzie stale umieszczany na licie. Elementy biblioteczne (Zakoczenie ciany, Okna, Drzwi, Okno narone, wietlik, Obiekt, Lampa, Strefa) mog mie Obiekt cech poczony z Komponentami w jeden z czterech podanych wyej sposobw lub te Komponenty/Deskryptory mog zosta zdefiniowane poprzez wasne okna Komponentu/Deskryptora lub Skryptu cech Elementu bibliotecznego. Istnieje zatem osiem sposobw na zdefiniowanie Komponentw/Deskryptorw Elementu bibliotecznego. Obiekty cech zostay wprowadzone gwnie dlatego, e Elementy konstrukcyjne nie posiadaj wasnych Skryptw GDL, ktre umoliwiayby zdefiniowanie Komponentw/Deskryptorw.
Chocia wersje jzykowe ArchiCADa rni si co do zawartoci, niektre wczeniej okrelone schematy list zostay zagniedone w ArchiCADzie i mona z nich korzysta nawet, gdy nie jest zaadowana adna biblioteka. Szczegy dotyczce definiowania wasnych schematw, zobacz Calculation Guide.pdf znajdujcy si w folderze ArchiCAD 12/Dokumentacja.
Typy list
ArchiCAD generuje trzy typy list: Listy elementw, Listy komponentw oraz Listy stref. Lista elementw jest najlepszym rozwizaniem przy tworzeniu zestawie i inwentaryzacji oraz do wywietlania parametrw elementw konstrukcyjnych uytych w projekcie. Aby utworzy List elementw, ArchiCAD przeglda projekt lub zaznaczony zestaw elementw konstrukcyjnych zgodnie z konfiguracj wybranego Schematu listy. Na licie pojawi si zatem wyszczeglnione w Schemacie listy parametry elementw, Komponenty i Deskryptory.
Przygotowanie list
Sortowanie i analiza danych, obliczanie wymaganych informacji oraz formatowanie raportw jest wykonywane zgodnie z konfiguracj wybranego Schematu listy. Schematy list s wczeniej przygotowanymi zestawami instrukcji kierujcych dziaaniem funkcji tworzenia list w ArchiCADzie. Istniej dwa typy formatw Schematw listy:
489
Dokumentacja
Lista stref jest gwnie wykorzystywana do tworzenia zestawie pomieszcze oraz wykoczenia. Listy stref mog zawiera parametry Stref oraz powizanych z nimi elementw konstrukcyjnych. W rzeczywistoci Lista stref jest rodzajem Listy elementw, ktrej zawarto stanowi elementy nalece do danej Strefy.
Lista komponentw pozawala na tworzenie zestawie uytych materiaw, zestawie ilociowych lub kosztorysw. Listy takie zawieraj zazwyczaj cechy rnych typw komponentw; jednake wywietlane mog by rwnie okrelone parametry elementw.
Wybranie odpowiedniego typu listy uzalenione jest od rodzaju danych jakie maj by zestawione. Oto przykady typowych zestawie: Elementy konstrukcyjne zestawione wraz z podstawowymi danymi oraz wartociami ich parametrw: Charakterystyczne parametry okrelonych elementw konstrukcyjnych (np. Wysoko progu drzwi, Liczba otworw w stropie): Zestawienia stolarki drzwiowej i okiennej: Ilo komponentw zwizanych z elementami konstrukcyjnymi: Lista elementw Lista elementw Lista elementw Lista komponentw
490
Dokumentacja
Deskryptory odnoszce si do elementw konstrukcyjnych: Zestawienia pomieszcze: Szczegowe parametry stref (np. Powierzchnia odjta strefy, Redukcja powierzchni strefy): Gwne parametry stref (np. nazwa strefy, numer strefy) wywietlone w kolumnie Strefy danego elementu konstrukcyjnego:
Lista komponentw Lista stref Lista stref Lista elementw
Opcja Uyj filtrw spowoduje zastosowanie filtrw zdefiniowanych dla Schematu listy do zaznaczonych elementw; elementy nie pasujce do kryteriw filtrujcych zostan zignorowane. Wybranie opcji Wywietl ostrzeenie spowoduje wywietlenie komunikatu ostrzegajcego. Nastpnie zostaniesz poproszony o wybranie jednej z wyej opisanych opcji.
Przykad:
Wywietlanie list
Zakres elementw branych pod uwag przy tworzeniu list zaley od biecego zaznaczenia w oknie Rzutu. Jeeli aden element nie jest zaznaczony, lista utworzona bdzie na podstawie wszystkich elementw zgodnie z poleceniami Schematu listy wedug typu lub kryterium. Jeeli na arkuszu znajduj si zaznaczone elementy, tylko one bd wykorzystane przy tworzeniu listy. Jeeli zakres elementw tworzcych list wymaga cilejszego okrelenia, uyj polecenia Ustawienia list aby zdefiniowa kryteria wyboru elementw. Jeeli zaznaczywszy elementy w projekcie otworzysz okno ktrego z typw list, moe wystpi konflikt pomidzy poleceniami kryteriw tej listy a zawartoci biecego zaznaczenia. (Na przykad, jeeli wybierzesz Zestawienie stolarki okiennej, podczas gdy zaznaczone s rwnie ciany i Drzwi.) W oknie Opcje > rodowisko pracy > Wizualizacje i obliczenia, menu rozwijane Elementy zaznaczone do przeliczenia oferuje trzy opcje rozwizujce tak sytuacj.
Jeeli wybierzesz Podstawow list elementw zawierajc ciany, ich warstwy oraz ID uytkownika, rezultat bdzie wyglda nastpujco. Jeeli jednak zaznaczysz elementy za pomoc Obszaru zaznaczania i utworzysz list, wywietlone zostanie ostrzeenie (jeeli pozwala na to ustawienie w oknie Opcje > rodowisko pracy > Wizualizacje i obliczenia).
Jeeli wybierzesz opcj Wypisz wszystko, wszystkie zaznaczone elementy zostan umieszczone na licie nawet jeli nie opowiadaj kryteriom filtracji.
491
Dokumentacja
Informacje o elemencie
Paleta Informacje o elemencie wywietla informacje o wymiarach elementw zaznaczonych w oknie Rzutu. (Paleta dostpna jest w menu Okna > Palety > Informacje o elementach.) Pozwala ona na szybki dostp do podstawowych informacji ilociowych o elementach bez potrzeby korzystania z polece tworzenia list zestawie. Przyciski Zawarto informacyjna w grnej sekcji palety okrelaj jakie informacje bd wywietlane. Jeeli aden z przyciskw nie jest wcinity, zostanie wywietlona tylko ilo i typ zaznaczonych elementw. Sze przyciskw odpowiada za wywietlanie (liczc od lewej): ID, warstw oraz informacji o poczonych Cechach
Jeeli wybrae Uyj filtrw, ArchiCAD utworzy list zbiorcz tylko z tych elementw, ktre speniaj kryteria (w tym przypadku bd to ciany). Rezultat przedstawia ilustracja obok. W przypadku opcji Wypisz wszystko, kady z zaznaczonych elementw, (2 ciany, 1 Okno i 2 Drzwi) zostan umieszczone na licie bez wzgldu na ustawienia filtra (ilustracja obok). Uwaga: Metoda zaznaczania "Wszystkie kondygnacje" narzdzia Obszaru zaznaczania dziaa w ten sam sposb. W tym przypadku elementy wszystkich kondygnacji znajdujce si wewntrz obszaru zaznaczania zostan umieszczone na licie.
492
Dokumentacja
Dugoci, obwodu oraz gruboci
Powierzchni elementw
Powierzchni zajmowanej przez elementy
Objtoci
Wysokoci
Moesz czy wywietlanie poszczeglnych danych i zachowywa je lub drukowa wybierajc odpowiednie polecenie z rozwijanego menu znajdujcego si w prawym grnym rogu palety.
Zobacz take: Podwietlanie obrysu elementw na stronie 82 oraz Okno informacji o elemencie (Info Tag) na stronie 83.
493
Dokumentacja
Zarzdzanie ID
Pole ID znajduje si w palecie Tworzenie list i etykiet wszystkich narzdzi typu elementy konstrukcyjne oraz narzdzi Wypenienie i Strefa.
Jeeli elementy zostan skopiowane bd powielone, ID kopii pozostan takie same jak elementw oryginalnych. Jeeli wklejasz elementy do projektu moe wystpi konflikt ID. W przypadku wsplnego Projektu (Pracy zespoowej), poszczeglni Projektanci pracujcy w rnych obszarach roboczych mog tworzy elementy posiadajce ten sam ID. Meneder ID elementw w menu Dokument > Zestawienia i Listy pozwala ustawi numery ID elementom projektu opierajc si na ich cechach (atrybutach). Dziki niemu moesz rwnie modyfikowa automatycznie generowane numery ID. Istnieje moliwo zachowania ustawie do pniejszego wykorzystania przy innych projektach.
Pole ID suy identyfikacji i grupowaniu elementw w oknach list. Moesz rwnie wykorzysta ID w Etykietach powizanych z elementem. acuch znakw w polu ID nie moe przekracza 15 znakw. Moliwe jest uycie dowolnych znakw. Uwaga: Wszystkie elementy konstrukcyjne posiadaj rwnie wewntrzny indywidualny numer ID (GUID), ktry nie zmienia si w czasie pracy nad projektem. Wewntrzne ID moe take by uywane do etykietowania i sumowania elementw w listach. Filtrowanie lub grupowanie elementw na podstawie ich ID jest wykorzystywane przez wiele Schematw list. Pozycje sumujce znajdujce si w listach zestawie mog odnosi si do elementw o tym samym ID. Zawarto ID jest zatem istotna. Jeeli w nazwie zawarta jest jaka liczba, w nazwach kolejnych elementw liczba ta zwikszy si o jeden, pod warunkiem, e zaznaczone zostanie pole Automatyczny wzrost numeru ID w menu Opcje > Preferencje Projektu > Rne. Jeeli pole ID nie posiada adnego numeru, kady nowo utworzony element bdzie mia przypisany ten sam element ID.
Konfiguracja utworzona i zachowana w Menederze ID elementw pozwala na przygotowanie czytelnych elementw Projektu do symulacji ilociowych. Uwaga: To polecenie dostpne jest tylko wtedy, gdy aktywne jest okno Rzutu. Gdy wybierzesz Dokument > Zestawienia i Listy > Meneder ID elementw, pojawi si okno dialogowe. W grnej czci tego okna znajduje si rozwijane menu zawierajce ustawienia zachowane dla rnych typw elementw. Moesz okreli kilka ustawie dla dowolnego typu elementu lub pracowa na aktualnych ustawieniach. Menu rozwijane Edytuj ustawienia pozwala zachowa, zmieni nazw lub usun ustawienia. Uwaga: Aby zmieni ju zachowane ustawienia, zaznacz je, zmodyfikuj wedug potrzeb a nastpnie zachowaj pod t sam nazw. Okno dialogowe Menedera zawiera dwie zakadki: Sortuj elementy, gdzie mona okreli atrybuty elementw oraz Format ID, gdzie mona wprowadzi wasne ustawienia numeru ID.
494
Dokumentacja
W zakadce Sortuj elementy znajduje si rozwijana lista wszystkich typw elementw (narzdzi). W prawym grnym rogu okna dialogowego, wywietlana jest liczba elementw Projektu nalecych do aktywnego typu elementu. Jeeli na Rzucie zaznaczone s jakiekolwiek elementy , Meneder ID elementw bdzie modyfikowa tylko te elementy. W takim wypadku zostan wywietlone dwie liczby: okrelajca ilo zaznaczonych elementw oraz ilo elementw typu, ktry jest aktywny. Jeeli aden element na Rzucie nie jest zaznaczony, modyfikacje bd odnosi si do wszystkich wstawionych i widocznych (znajdujcych si na widocznych warstwach) elementw.
Elementom posiadajcym te same kryteria zostanie przypisany identyczny numer ID. Gdy zakoczysz ju wybieranie kryteriw, moesz przej do zakadki Format ID, ktra umoliwia definiowanie formatu numerw ID.
Lista po lewej stronie zawiera dostpne kryteria, ktre mog zosta wybrane dla danego typu elementu. Jest to identyczna lista jak w poleceniu Edycja > Znajd i zaznacz. Wybierz kryteria, ktre Ci odpowiadaj i wcinij przycisk Dodaj. Wybrane kryteria zostan umieszczone na licie po prawej stronie.
495
Dokumentacja
Numer ID moe zawiera do 15 znakw lub cyfr. Meneder ID elementw umoliwia podzielenie ID na cztery czci. W kadej z czci (w polach Komponenty ID) moesz umieci tekst, licznik lub numer kondygnacji. Jeli chcesz, moesz rwnie wyczy jedn lub wicej czci. Wybierajc jako Typ Tekst, moesz wpisa dowolny tekst o dugoci ograniczonej liczb wpisan w grnym polu. Typ Licznik pozwala wpisa dowoln liczb lub kilka liter np. "aa", ktre bd automatycznie zwikszane. Po wybraniu typu Kondygnacja nr, w danej czci automatycznie zostanie umieszczany numer kondygnacji. Uwaga: Typ Kondygnacja nr jest dostpny tylko wtedy gdy wybrae Kondygnacj jako jedno z kryteriw.
Po zdefiniowaniu formatu ID, kliknij przycisk Zmie ID w dolnym prawym rogu okna dialogowego. Pojawi si okno dialogowe Lista elementw ID. Moesz zatwierdzi dokonane zmiany klikajc OK lub powrci do okna konfiguracyjnego wybierajc Anuluj. Moesz rwnie zachowa wszelkie zmiany otwierajc rozwijane menu Edytuj ustawienia u gry okna dialogowego.
Nazwa zachowanej konfiguracji zostanie wtedy doczona do rozwijanego menu Ustawienia. ArchiCAD zapisuje te ustawienia w oddzielnym pliku, ktry moe by z powodzeniem uyty do innych Projektw nawet po wybraniu polecenia Nowy / parametry domylne.
496
Wsppraca
Wsppraca
W praktyce zawodowej architekci czsto spotykaj si z koniecznoci pracy w zespole lub z przedstawicielami innych bran. Istotnym elementem procesu projektowego jest take interaktywna komunikacja z klientem. ArchiCAD zawiera szereg udogodnie pomagajcych w sprawnej wymianie informacji z innymi programami. Dodatkowo dokumenty ArchiCADa mog by przegldane w specjalnym trybie Zakrelacza projektu, lub poprzez internet. Rozdzia ten opisuje funkcje wspomagajce wspprac: Praca Zespoowa; Poczenia; Wymiana danych; oraz Konsultacja. Siatki oraz Opcje wywietlania Aktywne Biblioteki Wicej szczegw na temat atrybutw i ich ustawie, zobacz Konfiguracja na stronie 15. Gdy te ustawienia zostan ju dokonane, Administrator moe Uwsplni projekt (korzystajc z polecenia w menu Zesp > Uwsplnij ten projekt) by nastpnie czonkowie Zespou ArchiCADa mogli si do niego Doczy. (menu Zesp > Docz si). Proces doczania si do projektu zosta opisany w czci Docz si w Pomocy ArchiCADa. Uwaga: Gdy projekt zostanie uwsplniony, jego plik przyjmie rozszerzenie .plp. Jednake aden projektant nie bdzie mg go bezporednio otworzy. Aby rozpocz prac nad Uwsplnionym projektem, musisz uy polecenia Zesp > Docz si. Wicej informacji dotyczcych typw plikw w Pracy Zespoowej, patrz Pliki Projektu Zespoowego na stronie 513.
Praca Zespoowa
ArchiCAD oferuje funkcj Projektu Zespoowego, ktra umoliwia jednoczesn prac kilku architektw (lub specjalistw z innych bran) nad rnymi aspektami, bd fragmentami tego samego projektu.
Konfiguracja projektu w Pracy Zespoowej

Aby korzysta z funkcji Projektu Zespoowego, musisz najpierw okreli ustawienia Uwsplnionego projektu. Chocia moliwe jest rozpoczcie Projektu Zespoowego na podstawie domylnych ustawie ArchiCADa, zaleca si w pierwszej kolejnoci ustawienie kilku kryteriw przed uwsplnieniem Projektu, gdy zmiana jakichkolwiek ustawie w czasie, gdy pracuje nad nim wiele osb jest trudna. Ustawienia te obejmuj: Skal projektu oraz Jednostki miary Kondygnacje oraz Warstwy Atrybuty (Kolory pir, Rodzaje Linii oraz Wypenie, Struktury warstwowe, Materiay)
Role w projekcie Zespoowym

Zesp wykorzystujcy funkcj Projektu Zespoowego ArchiCADa moe by zorganizowany zgodnie z szeregiem zasad. Elastyczno programu pozwala na dopasowanie regu pracy zarwno do maych biur projektowych, gdzie wsppracownicy mog komunikowa si bez przeszkd , jak te do duych biur wymagajcych cile okrelonej hierarchii dostpu do poszczeglnych aspektw projektu. W pracy Zespoowej wsppracownicy mog przyj jedn z piciu funkcji: Administratora, Kierownika Zespou, Projektanta, Zakrelanie oraz Tylko ogldanie. Pierwsze dwie funkcje musz zosta zdefiniowane przez osob uwsplniajc projekt. Osoba ta ustala take, czy dostp do projektu bdzie mia
Podrcznik Uytkownika ArchiCADa 12
497
Wsppraca
kady wsppracownik, czy te tylko okrelona grupa projektantw, od ktrych wymagane bdzie podanie hasa. Definiowanie funkcji odbywa si podczas uwsplniania projektu. Zobacz Uwsplnianie Projektu na stronie 499. Administrator to osoba koordynujca prac Zespou, ktra jako pierwsza uwsplnia projekt. Administrator ma wyczno na nastpujce dziaania: Zezwalanie na doczanie si do Zespou innych czonkw Odczanie poszczeglnych czonkw Zespou Zmian hase czonkw Zespou Posugiwanie si hasami Administratora oraz Kierownika Zespou Zarzdzanie kopiami zapasowymi
Tworzenia, modyfikacji i usuwania Kondygnacji Modyfikacji i usuwania atrybutw Kolorw Pir, Materiaw, Typw wypenie, Rodzajw linii, Kategorii stref i Struktur warstwowych. Definiowania i modyfikacji Jednostek i metod wymiarowania Tworzenia i modyfikowania struktury oraz podstawowych komponentw Teczki arkuszy, w tym Zestaww oraz Szablonw arkuszy. Przypisania porzuconych Wpisw Zakrelacza projektu Modyfikacji zaadowanego zestawu Bibliotek uywanych przez Zesp
Administrator moe zmienia parametry uwsplnienia projektu korzystajc z polecenia Zesp > Ustawienia uwsplnienia projektu. Wicej szczegw, patrz Parametry uwsplnienia projektu w Pomocy ArchiCADa. Kady projekt Zespoowy ma tylko jednego Administratora. W oparciu o nazw uytkownika i haso posiada on dostp do projektu z dowolnego komputera. Wane: Gdy uytkownik doczony jest jako Administrator, nie moe pracowa nad projektem ani rezerwowa obszarw. Kierownik Zespou to osoba odpowiedzialna za projekt. Moe to by jeden z czonkw Zespou (nawet ta sama osoba co administrator pod warunkiem, e jest zarejestrowana jako czonek Zespou), lub fikcyjna osoba identyfikowana na podstawie hasa. W praktyce oznacza to, e kady czonek Zespou moe przyjmowa funkcj Kierownika pod warunkiem, e zarejestruje si przy pomocy przypisanego Kierownikowi hasa. Kierownik Zespou ma wyczne prawo do: Modyfikacji i usuwania Warstw Modyfikacji i usuwania Kombinacji warstw
Tylko jedna osoba moe by w danym momencie doczona jako Kierownik Zespou. Niektre modyfikacje atrybutw moliwe s tylko przy wycznym dostpie do projektu, co oznacza, e nikt prcz Kierownika Zespou nie moe by doczony do projektu oraz e cay obszar roboczy jest zarezerwowany tylko dla niego. Projektant to czonek Zespou pracujcy nad wybran czci projektu. W trakcie procesu doczania si do projektu Zespoowego, Projektant rezerwuje jego fragment, nad ktrym bdzie pracowa. Fragment projektu zarezerwowany dla danego Projektanta to jego Obszar roboczy. Szczegy, patrz Praca zespoowa w Pomocy ArchiCADa. Rezerwowany obszar roboczy moe by definiowany w oparciu o nastpujce elementy: Dowoln liczb spord wszystkich Kondygnacji Dowoln liczb spord wszystkich Warstw Dowoln liczb spord wszystkich okien Przekrj/elewacja Dowoln liczb spord wszystkich Rysunkw detalu Dowoln liczb spord wszystkich Kamer/cieek animacji Dowoln liczb spord wszystkich Arkuszy Prostoktny, lub wieloboczny obszar okrelony przy pomocy narzdzia Obszar zaznaczenia Dowoln kombinacj powyszych
498
Wsppraca
Projektanci definiowani s przez Administratora, lecz mog take rejestrowa si samodzielnie. Zarejestrowani Czonkowie Zespou mog rwnie docza si w specjalnym trybie Zakrelania. W trybie tym nie mona tworzy nowych elementw. Mona jedynie dodawa poprawki i zaznacza elementy, ktre wymagaj korekty, bd uwagi innych czonkw Zespou. Projektanci oraz Kierownik Zespou mog ponadto korzysta z Narzdzi Zakrelacza projektu. Ten specjalny tryb ma na celu ochron elementw projektu przed niepodanymi modyfikacjami. Wicej szczegw, patrz Praca Zespoowa i Zakrelacz projektu na stronie 554. Przegldajcy (osoby doczone w trybie Tylko ogldanie) mog zapisa dokument w postaci projektu indywidualnego, a nastpnie pracowa nad t kopi na swoim komputerze. adne modyfikacje dokonane w tej kopii projektu nie spowoduj zmian w projekcie Zespoowym.
Wszyscy projektanci maj wgld do informacji o uwsplnionym projekcie poprzez polecenie Zesp > Info uwsplniania projektu. Szczegy, patrz Info uwsplniania projektu w Pomocy ArchiCADa.
Tryby bezpieczestwa i kopie lokalne

Istniej dwa tryby bezpieczestwa uwsplnionego projektu: "Swobodny dostp" oraz "Tylko dla zarejestrowanych czonkw". Swobodny dostp jest trybem odpowiednim w przypadku maych projektw. Jednake, przy wikszych projektach, Administrator moe ograniczy dostp do pliku tylko dla wybranych czonkw. Moliwe jest rwnie, aby kierownik Zespou doczy si jako jeden z istniejcych projektantw i zachowa kilka kopii lokalnych. W takiej sytuacji, projektant nie musi ju docza si do projektu, wystarczy bowiem, e bdzie pracowa na odpowiednich kopiach lokalnych. W okrelonych odstpach czasu kierownik zespou moe kontrolowa prac projektantw i odsya z powrotem zaakceptowane zmiany do gwnego pliku Zespou, przy pomocy funkcji Zesp > Wylij i pobierz zmiany. Kopie lokalne mog by tworzone w oparciu o okrelony porzdek. Przykadowo, kady kto chce pracowa nad konstrukcj projektu, otwiera plik Konstrukcja.plc i rozpoczyna prac. Metoda kopii lokalnych znacznie przyspiesza zmian obszarw roboczych. Znacznie szybciej (i pewniej) jest otworzy plik .plc ni docza si do poszczeglnych obszarw roboczych. Korzystanie z tej metody pozwala rwnie na przyspieszenie procesu pracy, poniewa poszczeglni uytkownicy mog rozpocz prac jednoczenie bez koniecznoci doczania si po kolei do projektu. Jeli obszar roboczy podczas doczania si ograniczony zosta warstwami lub kondygnacjami, kontrola nad Poczonymi Moduami zawartymi w takim obszarze jest znacznie atwiejsza do utrzymania, poniewa uytkownik nie moe wstawia elementw poza wasny obszar roboczy. Pozwala to unikn zmian w ID doczenia, ktre pojawiaj si po wstawieniu nowego elementu do obszaru roboczego innego projektanta.
Uwsplnianie Projektu
Projekt po konfiguracji uwsplniany jest przez Administratora. Oznacza to, e w indywidualnym projekcie zostay ustawione parametry skali, jednostek, kondygnacji, warstw, atrybutw, siatki, opcji wywietlania oraz bibliotek. Projekt taki moe (ale nie musi) zawiera podstawowe elementy struktury budynku (np. ciany konstrukcyjne). Dokadne przygotowanie projektu przed jego uwsplnieniem jest bardzo istotne, gdy ewentualna zmiana podstawowych ustawie w pniejszym okresie bdzie wymagaa od doczonych uytkownikw przerwania pracy. Gdy Administrator przygotuje ju plik projektu lub wzorca, otwiera go w ArchiCADzie i wybiera polecenie Zesp > Uwsplnij ten projekt pozwalajce na konfiguracj uwsplnienia projektu. Wicej szczegw, patrz Ustawienia uwsplniania projektu w Pomocy ArchiCADa.
499
Wsppraca
Przy wikszych projektach wskazane jest wprowadzenie Nazwy uytkownika (login). Nazwy te mog by przygotowane przez Menedera CAD (lub gwnego architekta projektu). Nazwy kopii lokalnych mog by tworzone na podstawie nazwy Projektu oraz ustalonego porzdku. Na przykad: projekt nazwany Mjprojekt z porzdkiem konstrukcja mgby by zachowany jako MjprojektKonstrukcja.plc.
Rezerwacja
Czonkowie Zespou musz rezerwowa fragmenty projektu podczas doczania si. Dziki temu bd posiada wyczne prawo do pracy nad wybranym fragmentem. Kady element projektu moe nalee do okrelonego czonka Zespou lub do nikogo. Rezerwacja odbywa si w oknie dialogowym, ktre pojawia si po wybraniu polecenia Zesp > Docz si. Szczegy, patrz Docz si w Pomocy ArchiCADa. Podczas caego procesu doczania si Projektant informowany jest o opcjach, ktre nie s dla niego dostpne (tj. kondygnacje, warstwy, przekroje, itd.), poniewa zostay ju zarezerwowane przez innego Projektanta). Widoki nie mog by zarezerwowane w trakcie procesu doczania si. Projektant, ktry zarezerwowa dany widok projektu (np. kondygnacj) podczas doczania si, jest rwnie posiadaczem wszystkich widokw utworzonych na jego podstawie. Zobacz take Mapy Widokw oraz Zestawy Publikacji w Pracy Zespoowej na stronie 503.
Hasa
W Zespole projektowym moliwe jest zabezpieczenie hasem Projektantw, Administratora oraz Kierownika Zespou. Definiowanie hase odbywa si podczas uwsplniania projektu. Wicej szczegw, patrz Ustawienia uwsplniania projektu w Pomocy ArchiCADa. Zdefiniowanie hase dla Administratora oraz Kierownika Zespou jest obowizkowe. Administrator musi rwnie posiada Nazw. Kierownikiem Zespou moe by kady uytkownik zalogowany hasem Kierownika Zespou. Przy niewielkich projektach Zespoowych, moesz zdefiniowa wszystkie obowizkowe Nazwy i hasa jednym sowem np. "admin" w celu uniknicia koniecznoci ich zapamitania. Hasa dla uytkownikw s raczej niepotrzebne. Pojedynczy uytkownicy ich nie potrzebuj i nie musz rwnie mie przypisanych Nazw przed uwsplnieniem projektu. Przy wikszych (bardziej skomplikowanych) projektach angaujcych wspwykonawcw, niezbdna moe okaza si ochrona niektrych Nazw uytkownika hasami. W takim przypadku, jedna osoba (przewanie jest to Meneder CAD) odpowiedzialna jest za zarzdzanie nazwami i hasami wszystkich uytkownikw (a take przechowywanie ich w bezpiecznym miejscu). Wicej informacji na temat odzyskiwania utraconych lub zapomnianych hase, patrz Bdy uytkownikw na stronie 514.
Oznaczenia rezerwacji w Nawigatorze

Ikony elementw Nawigatora w uwsplnionym projekcie pozwalaj na rozeznanie si w ich statusie i przynalenoci: Ikona projektanta wskazuje element Nawigatora, ktry nie naley do Ciebie (np. naley do innego projektanta lub jest nieprzypisany). Zielona ikona oznacza element Nawigatora utworzony przez Ciebie, lecz jeszcze nie uwsplniony z innymi projektantami poleceniem Wylij i pobierz zmiany. Dopki tego nie zrobisz, pozostali projektanci nie bd mogli zobaczy takiego elementu. Wszystkie pozostae elementy Nawigatora (nie posiadajce ikony projektanta i nie wywietlane w kolorze zielonym) nale do Ciebie.
500
Wsppraca
Uwaga: Warstwy nie s wywietlane w Nawigatorze, lecz te zarezerwowane przez innych projektantw oznaczone s w oknie dialogowym Ustawie warstw ikon projektanta. Szczegy, patrz System Kolorw Nawigatora na stronie 69.
Zmiana obszaru roboczego powoduje dezaktualizacj wszystkich innych plikw rysunkw, a dokonane w nich zmiany nie bd ju mogy zosta wysane. Jeeli chciaby zmieni obszar roboczy bez wysyania zmian, musisz si najpierw odczy, a nastpnie doczy z inn definicj obszaru roboczego.
Modyfikowanie Atrybutw w Uwsplnionym projekcie

Kady projektant doczony do wsplnego projektu ma moliwo wgldu do biecych atrybutw projektu w menu Opcje > Atrybuty Elementw, lecz nie moe ich edytowa. Tylko Kierownik Zespou moe modyfikowa poszczeglne atrybuty lub (korzystajc z wycznego dostpu) usuwa je. Jednake kady projektant moe tworzy nowe atrybuty i dowolnie je edytowa przed wybraniem polecenia Wylij i pobierz zmiany. Na tym etapie, nowe atrybuty wywietlane s w ich oknach dialogowych z podkreleniem, jak pokazano na ilustracji poniej. Po wysaniu i pobraniu zmian, nowe atrybuty staj si atrybutami caego projektu i mog by edytowane tylko przez Kierownika Zespou. (Ich nazwy nie s ju podkrelone.)
Praca w Obszarze roboczym

Kondygnacja lub Warstwa
Rezerwacja kondygnacji lub warstwy oznacza rezerwacj wszystkich znajdujcych si na niej elementw; oznacza to wyczne prawo do ich wstawiania lub edycji. (Wyjtek: Kady Projektant moe wstawia elementy na Warstwie ArchiCADa bez koniecznoci jej rezerwowania.) Fragment ograniczony obszarem zaznaczenia zostanie oznaczony zielon ramk oraz nazw uytkownika. Fragmenty zarezerwowane przez innych projektantw oznaczane s czerwon ramk.
Zmiana Obszaru Roboczego

Po doczeniu do projektu Zespoowego moesz zmieni ustawienie swojego obszaru roboczego; w tym celu skorzystaj z polecenia Zesp > Zmie mj obszar roboczy. Zostanie wywietlona paleta Docz si, w ktrej bdziesz mg zmieni ustawienia obszaru roboczego.. Uwagi: Przed zmian obszaru roboczego musisz najpierw wysa zmiany w projekcie.
Nie moesz wstawia elementw poza wasnym obszarem roboczym z wyjtkiem sytuacji, gdy pracujesz na zarezerwowanej warstwie oraz kondygnacji. Wszystkie elementy, ktrych przynajmniej jeden punkt aktywny znajduje si wewntrz, lub na granicy obszaru zaznaczenia definiujcego zarezerwowany fragment Projektu, s traktowane
501
Wsppraca
jako nalece do tego fragmentu. Jeeli element znajduje si w obszarach roboczych dwch, lub wicej osb, bdzie on nalea do fragmentu Projektu zarezerwowanego w pierwszej kolejnoci. Elementy znajdujce si w przestrzeniach roboczych ograniczonych obszarami zaznaczenia, zarezerwowanych przez rnych Projektantw, mog by modyfikowane tylko przez jednego Projektanta jednoczenie. Aby przekaza te elementy, zaznacz je i wybierz polecenie Zesp > Wylij i pobierz zmiany. Zostanie ponownie wywietlone okno pozwalajce uwolni te elementy dla pozostaych Projektantw.
Szablony arkuszy oraz Teczka arkuszy

Kady czonek Zespou moe utworzy szablon arkusza, lecz po wybraniu polecenia Wylij i pobierz zmiany, wacicielem wszystkich szablonw stanie si Kierownik Zespou, ktry bdzie mg modyfikowa ich ustawienia. Jednake, kady czonek Zespou bdzie mg korzysta z tych szablonw arkuszy. Kierownik Zespou musi posiada prawo wycznoci aby dokonywa zmian w strukturze teczki arkuszy takich, jak przenoszenie arkuszy, tworzenie zestaww czy usuwanie szablonw. (Jednake ustawienia danego arkusza, kontrolowane s przez jego waciciela.) Uwaga: Szablony arkuszy zachowuj si w Zespole projektowym podobnie jak atrybuty: kady czonek Zespou moe utworzy nowy szablon, lecz od momentu wybrania polecenia "Wylij i pobierz zmiany", nowy element staje si wasnoci Kierownika Zespou, ktry musi uy prawa wycznoci aby go usun.
Detal
Jeeli zarezerwowae Okno detalu, oznacza to, i masz wyczne prawo do modyfikowania Rysunku detalu (moesz np. dodawa nowe elementy lub modyfikowa istniejce) oraz do jego aktualizacji. Znacznik detalu naley jednak do projektanta, ktry posiada Rzut lub Przekrj zawierajcy ten znacznik. Projektant ten moe dokonywa zmian w zawartoci detalu, lecz nie zostan one wprowadzone dopki Ty (posiadacz Detalu) ich nie zatwierdzisz.
Przekrj/Elewacja/R i Dokumenty 3D
Jeeli zarezerwowae okno Przekroju (lub Elewacji/R/Dokumentw 3D), oznacza to, e masz wyczne prawo do modyfikowania znacznika Przekroju oraz wstawiania nowych elementw do okna Przekroju. Pozostali projektanci mog otworzy to okno i modyfikowa te elementy, ktre nale do ich obszarw roboczych.
Zakrelacz projektu
Kady Projektant moe korzysta z funkcji Zakrelacza pozwalajcego na umieszczanie graficznych komentarzy i korekt w dowolnym miejscu uwsplnionego projektu, bez wzgldu na jego status rezerwacji. Wicej szczegw, patrz Praca Zespoowa i Zakrelacz projektu na stronie 554.
Arkusze
Dostp do Ustawie arkusza zarezerwowany jest dla jego waciciela, lecz pozostali projektanci mog umieszcza na nim swoje rysunki oraz inne elementy. Arkusze mog by usunite tylko przez ich waciciela lub Kierownika Zespou. Uwaga: Same Rysunki nie mog by zarezerwowane w trakcie procesu doczania si. Szczegy, patrz Tworzenie dokumentacji w Pracy zespoowej na stronie 476.
Poczone Moduy
Uywanie Poczonych Moduw moe by przydatne w skomplikowanych Projektach Zespoowych, opracowywanych przez zesp zoony z wielu Projektantw. Moduy mog by rezerwowane poprzez Kondygnacje, Warstwy i Obszary. Wicej szczegw, patrz Poczone Moduy w Pracy Zespoowej na stronie 536.
502
Wsppraca
Dodatkowe informacje
Zablokowane elementy (porzucone lub zarezerwowane przez inne osoby) nie mog by modyfikowane, jednak mona je oglda w oknach wszystkich typw. Elementy te mona zaznacza, mona przeglda ich okna dialogowe ustawie a ich parametry mog by pobierane poleceniem Edycja > Ustawienia elementw > Pobierz ustawienia lub odpowiadajcym mu skrtem klawiszowym (Alt/Cmd + kliknicie elementu). Waciciel rysunku, detalu lub przekroju (o statusie Przebudowanie rczne lub Rysunek) ma wyczne prawo do ich aktualizacji. Podczas uaktualniania Projektu Zespoowego, moesz zdecydowa czy elementy utworzone poza Twoim obszarem roboczym maj zosta uwolnione dla innych Projektantw czy nadal pozosta zarezerwowane. Jeeli kto inny uwolni element utworzony na Twoim obszarze, masz moliwo zachowania go lub odrzucenia.
Nawigatora pozwala na przeczanie pomidzy nimi. Kady Projektant oraz Kierownik Zespou posiada wasne Moje Widoki, ktre moe przeglda i modyfikowa tylko On. Widoki z grupy Moje Widoki mog by dodawane (metod przecignij i upu) do Wsplnych Widokw Projektu Zespoowego, wasnego Zestawu Publikacji (nie uwsplnionego) lub do Mapy Arkuszy. (Rysunki pochodzce z czci "Moje Widoki" po umieszczeniu w Teczce arkuszy trac swj status poczenia.) Widoki znajdujce si w czci Wsplne Widoki s widoczne dla wszystkich Projektantw, lecz struktura Wsplnej Mapy Widokw zarzdzana jest przez Kierownika Zespou i tylko on moe (korzystajc z wycznego dostpu) zmienia ustawienia widokw, klonowa foldery lub usuwa widoki. Wszyscy Projektanci mog przeglda i duplikowa widoki oraz umieszcza je w dowolnych Zestawach Publikacji. Nowe widoki lub foldery utworzone przez ktregokolwiek z Projektantw s niewidoczne dla pozostaych czonkw Zespou, dopki nie wybrane zostanie polecenie Wylij i pobierz zmiany. Do tego momentu ikony nowych widokw maj kolor zielony a Projektant, ktry je utworzy moe dowolnie ustawia ich parametry i pooenie w strukturze. Po operacji wysania i pobrania zmian, nowe widoki oraz foldery staj si wasnoci Kierownika Zespou (ich ikony nie maj ju zielonego koloru). Elementy Mapy Widokw utworzone przed uwsplnieniem projektu, automatycznie stan si czci Wsplnej Mapy Widokw a ich wacicielem bdzie Kierownik Zespou. Oznacza to, i tylko On bdzie mg modyfikowa i usuwa te widoki. Mapa widokw bdca podstaw dokumentacji powinna by utworzona przez Kierownika Zespou lub przez specjalny zesp zajmujcy si przygotowaniem dokumentacji. Oto przykadowy scenariusz pracy: zesp tworzcy dokumentacj docza si do Zespou projektowego nie rezerwujc adnych obszarw pracy oprcz arkuszy. W ten sposb nie zakcajc pracy architektw, moe tworzy potrzebne widoki.
Wicej szczegw, patrz Wylij i pobierz zmiany w Pomocy ArchiCADa.
Mapy Widokw oraz Zestawy Publikacji w Pracy Zespoowej

Zarzdzanie Mapami Widokw w Zespole projektowym
Kady Projektant oraz Kierownik Zespou ma dostp do Mapy Widokw projektu w Nawigatorze/Organizatorze. Wicej szczegw dotyczcych map Nawigatora/Organizatora, zobacz Paleta Nawigatora na stronie 65. W Zespole projektowym na Map Widokw skadaj si dwie czci: Wsplne Widoki oraz Moje Widoki. Rozwijane menu znajdujce si u gry
503
Wsppraca
Zestawy Publikacji w Zespole projektowym

Kady Projektant moe utworzy dowoln ilo Zestaww Publikacji, ktre nastpnie mog by uwsplnione. Aby uwsplni zestaw naley skorzysta z menu rozwijanego znajdujcego si u gry palety Nawigatora. Uwsplniony Zestaw Publikacji oznaczony jest ikon otwartej doni. Uwsplniony zestaw publikacji dostpny jest dla wszystkich Projektantw, ktrzy chc zrobi z niego uytek, jednake nie mog oni zmienia ustawie formatu oraz publikacji jego elementw. Jeeli element Kolportera znajdujcy si w uwsplnionym zestawie poczony jest z widokiem, ktry nastpnie zostanie usunity przez Kierownika Zespou, wtedy waciciel zestawu publikacji zostanie o tym poinformowany. Nie uwsplniony Zestaw publikacji nie jest widoczny ani dostpny dla innych Projektantw. Moe on zawiera dowolny widok pobrany z Moich Widokw, Wsplnych Widokw jak rwnie z Arkuszy znajdujcych si w Teczce arkuszy. Jeeli jednak, nie uwsplniony zestaw zawiera widoki z mapy Moich Widokw nie bdzie on mg by uwsplniony. Moesz publikowa wszystkie uwsplnione zestawy, nawet wwczas, gdy nie zawieraj one Twojego Obszaru roboczego. W czasie zapisywania, lub wysyania plikw, uywana jest lokalizacja, okrelona przez ich autora. Aby zapisa, lub wysa pliki do innej lokalizacji, zaznacz Zestaw, a nastpnie dokonaj jego powielenia. Kierownik Zespou moe zmienia ustawienia oraz zawarto szablonw arkuszy. Jednake ustawienia danego arkusza, kontrolowane s przez jego waciciela.
Zestawy Widokw Projektw Zespoowych utworzonych w ArchiCADzie 9 i wersjach wczeniejszych

Zestawy widokw projektw zespoowych utworzonych w ArchiCADzie 9 s poczone w jedn Map Widokw w ArchiCADzie 10 w taki sposb, e kady zestaw zosta umieszczony w oddzielnym folderze Mapy Widokw. Zostanie rwnie utworzona taka sama ilo Zestaww Publikacji posiadajcych identyczne opcje formatu i publikacji co wczeniejsze zestawy. Uwsplnione Zestawy Widokw ArchiCADa 9 zostan poczone do Wsplnej Mapy Widokw (ktrej wacicielem bdzie Kierownik Zespou) i zostan rwnie przekonwertowane na uwsplnione Zestawy Publikacji (zarezerwowane przez waciciela oryginalnego zestawu widokw). Nie uwsplnione zestawy widokw z ArchiCADa 9 stan si czci mapy Moje Widoki (waciciela oryginalnego zestawu widokw), oraz odpowiadajcej im liczbie nieuwsplnionych Zestaww Publikacji (zarezerwowanych przez waciciela oryginalnych zestaww).
System pracy w Zespole

Ten podrozdzia powicony jest funkcjom oraz dziaaniom zwizanym z prac nad projektem Zespoowym.
Wysyanie i Pobieranie Zmian

Zmiany dokonane przez ktregokolwiek z czonkw Zespou wysyane s do Projektu Zespoowego dziki poleceniu Zesp > Wylij i pobierz zmiany lub (opcjonalnie) podczas odczania si. Zmiany wysane do Projektu Zespoowego nie powoduj automatycznej aktualizacji kopii Projektu pozostaych Projektantw. Aby otrzyma zmiany dokonane przez innych projektantw, naley uy polecenia Pobierz zmiany. Wicej szczegw, patrz Wylij i pobierz zmiany w Pomocy ArchiCADa.
504
Wsppraca
Praca nad Kopi Lokaln

Praca w sieci moe czasami dostarcza licznych problemw, poniewa dua liczba osb zalogowana do sieci powoduje spowolnienie transferu danych u wszystkich jej uytkownikw. Ponadto, czasami zachodzi konieczno pracy poza sieci. Podobnie jest w sytuacji, gdy chcesz zachowa zmiany w projekcie, ktre nie nadaj si do wysania. W takich przypadkach istnieje moliwo skorzystania z opcji utworzenia Kopii lokalnej, ktra zawiera wszystkie informacje zwizane z Projektem Zespoowym. Aby utworzy Kopi lokaln Uwsplnionego projektu, wybierz polecenie Plik > Zachowaj. Utworzony plik mona otworzy podobnie jak plik Projektu indywidualnego, tj. poprzez polecenie menu Plik > Otwrz (z wybranym typem pliku Kopia lokalna proj. Zespoowego) . Plik tego typu zawiera wszelkie informacje dotyczce Projektu Zespoowego, cznie z rezerwacj Obszarw roboczych dokonan przez Projektantw. Uwaga: Wysyanie zmian do Uwsplnionego projektu nie oznacza, automatycznego zachowania Kopii lokalnej. Operacja ta uruchamia jednak proces Autozapisu, ktry umoliwia odtworzenie aktualnej Kopii lokalnej, w przypadku wystpienia bdu w czasie wysyania i pobierania zmian. Poniewa Kopia lokalna zawiera wszystkie informacje dostpne w projekcie w momencie jej tworzenia, moesz w oparciu o ni kontynuowa prac tak samo, jak w przypadku podczenia do sieci. Oczywicie dokonane zmiany zostan wysane dopiero po ponownym podczeniu si do sieci. To samo dotyczy aktualizacji zmian dokonanych przez innych czonkw Zespou. Dziki temu podwykonawcy mog take zosta wczeni do Zespou, jako uytkownicy off-line posiadajcy zarezerwowany Obszar roboczy. Jeeli zachowasz kilka Kopii lokalnych zawierajcych rne warianty projektu, moesz pniej wysa zmiany z dowolnej z
tych Kopii. Nie bdziesz mg jednak wtedy kontynuowa pracy nad pozostaymi zachowanymi Kopiami lokalnymi.
Odczanie si
Wybranie polecenia Zesp > Odcz si przerywa poczenie z Zespoem i oddaje Twj zarezerwowany obszar roboczy dla innych Projektantw, ktrzy chcieliby si do niego doczy. Jeeli od ostatniego polecenia wysania/pobrania dokonae zmian w Projekcie, zostaniesz o tym poinformowany i zapytany, czy chcesz wysa te zmiany. Wybranie opcji Nie oznacza, e Twoje zmiany zostan utracone. Uwaga: Jeeli zachowae Kopi lokaln projektu a nastpnie odczye si bez wysyania Twoich zmian, zostan one utracone. Moesz jednake wysa pniej zachowane zmiany wybierajc polecenie Plik > Opcje specjalne plikw > cz. ArchiCAD zapamita ostatnie ustawienia rezerwacji Twojego Obszaru roboczego i przy nastpnym doczaniu, zostan Ci one domylnie zaoferowane.
Techniki Pracy Zespoowej

Przydzielenie Obszaru roboczego jest pierwszym znaczcym krokiem pracy w zespole. Istotne jest bowiem aby odpowiednia osoba zarezerwowaa w odpowiednim momencie wybrane obszary, warstwy, kondygnacje lub przekroje/elewacje. Wybranie waciwego momentu moe nie by tak oczywiste podczas doczania si, niemniej jednak powinno by dokadnie rozwaone i przeprowadzone. Moment doczania si jest bardzo istotny zwaszcza, gdy do rezerwacji Obszaru roboczego uywa si obszaru zaznaczenia. Chodzi bowiem oto, i elementy, ktrych nawet jeden punkt aktywny znajduje si wewntrz obszaru zarezerwowanego narzdziem Obszar zaznaczenia, bd przydzielone uytkownikowi, ktry jako pierwszy okreli ten obszar. Jeeli na przykad, jeden punkt aktywny ciany znajduje si wewntrz obszaru zaznaczenia, wtedy ciana ta zarezerwowana bdzie dla czonka Zespou, ktry zdefiniowa ten obszar (chyba, e inny projektant wczeniej zarezerwuje obszar, na ktrym znajduje si pozostay fragment tej ciany).
505
Wsppraca
Zgrupowanie elementy mog by rezerwowane jako cao. Jeeli jakikolwiek element grupy znajduje si poza obszarem roboczym danego projektanta, nie bdzie on mg edytowa caej grupy. Zawieszenie grupowania pozwoli mu modyfikowa elementy znajdujce si wewntrz jego obszaru roboczego. Konsekwencje zwizane z nieprzemylan rezerwacj obszarw roboczych mog by uciliwe: niepotrzebna monopolizacja caych kondygnacji lub warstw przez jednego czonka Zespou moe przyczyni si do zakcenia lub spowolnienia prac caego Zespou, zwaszcza gdy pracuje si w trybie off-line (bez podczenia do sieci). Uwaga: Jeeli Kierownik Zespou zdecyduje si na uycie narzdzia Obszar zaznaczenia do zdefiniowania obszarw roboczych, pomocne jest okrelenie tych obszarw w pierwszej kolejnoci za pomoc linii rysunkowych. Podczas doczania si Projektanci mog wykorzysta narzdzie Magiczna rdka w celu wybrania odpowiedniego obszaru. Jest to wygodne rozwizanie, zwaszcza gdy geometria budynku wymaga okrelenia obszarw roboczych zawierajcych uki. Naturalny przebieg pracy nad projektem architektonicznym wymaga moliwoci szybkiej korekty wybranego obszaru roboczego (gdy praca skupia si na innym fragmencie budynku) lub wymiany istniejcych elementw. Jeeli planujesz wstawianie elementw w znacznej odlegoci od Pocztku Projektu (np. gdy pracujesz w oparciu o rzeczywiste wsprzdne), powiniene odpowiednio przygotowa plik projektu przed jego uwsplnieniem. W przypadku pustego projektu, naley wstawi jeden element w miejscu najdalej pooonym od Pocztku Projektu. Jeli chcesz uwsplni ju istniejcy projekt, wstaw element w taki sam sposb nastpnie zachowaj plik, otwrz go i
zachowaj ponownie przed jego uwsplnieniem. (Procedura ta umoliwia ArchiCADowi wykonanie wewntrznych oblicze poprawiajcych dokadno i wydajno w przypadku duych projektw.) Poprawianie bdw oraz rnego rodzaju modyfikacje mog by wykonywane na wiele sposobw, mniej lub bardziej wyszukanych. Sposoby te zostan przedstawione na przykadach przedstawionych poniej.
Rozszerzanie Obszaru roboczego

Uytkownik '"A" posiada cian znajdujc si w jego obszarze roboczym zdefiniowanym za pomoc narzdzia Obszar zaznaczenia, nad ktr teraz prac powinien rozpocz uytkownik "B" (ktrego obszar roboczy nie jest zdefiniowany obszarem zaznaczenia). A" chciaby przekaza t cian uwalniajc j. W tym momencie "A" nie moe umieci ciany na warstwie nalecej do "B", poniewa nie mona korzysta z warstw zarezerwowanych przez innych uytkownikw. Podobnie "B" nie moe wykona adnej czynnoci z elementami znajdujcymi si w Obszarze roboczym "A".
506
Wsppraca
Metoda "Odcz si - Docz si"

"A" tworzy now warstw i umieszcza na niej cian. Nastpnie odcza si, wysyajc zmiany i informujc o tym "B". "B" wysya i pobiera zmiany, nastpnie powtrnie docza si do projektu pod t sam nazw. Pojawi si okno dialogowe z pytaniem czy wysa zmiany przed odczeniem si i jeli "B" nie wyle zmian, program powrci do poprzednich ustawie obszaru pracy. Podczas kolejnego doczania "B" rezerwuje now warstw utworzon przez "A". Po wykonaniu tej operacji, "B" moe poinformowa "A" by ten doczy si do projektu. Zalety: Dziki automatycznoci poszczeglnych operacji, sposb ten jest prosty do zapamitania i zdecydowanie dziaa ze wszystkimi rodzajami elementw. Wady: Poniewa Projektanci nie mog usuwa warstw, metoda ta moe skutkowa wzrostem liczby niepotrzebnych warstw w Projekcie Zespoowym (chocia dwch uytkownikw moe umwi si, e bd korzysta tylko z jednej warstwy sucej do wymiany elementw). Element zostanie umieszczony na innej warstwie, co moe by przyczyn problemw podczas awarii projektu. Proces doczania i odczania generuje nowe ID doczania. Zobacz take Bdy uytkownikw na stronie 514.
Wady: Wymagana jest dobra komunikacja pomidzy czonkami Zespou w celu uniknicia niewaciwego umieszczania elementw. Metoda ta sprzyja popenianiu bdw. Zakada rwnie, e warstwa, na ktrej znajduje si element zarezerwowana jest przez obu uytkownikw.
Metoda "Przecignicie elementu"

Wykorzystanie tej metody moliwe jest tylko wtedy gdy Obszar roboczy "B" zdefiniowany jest obszarem zaznaczenia. "A" zaznacza i przeciga element ze swojego Obszaru roboczego do Obszaru "B" o zadany wektor, a nastpnie wysya zmiany. Gdy pojawi si okno dialogowe ostrzegajce o elementach znajdujcych si poza jego Obszarem, "A" uwalnia element. Nastpnie "A" informuje "B" o wartoci wektora przesunicia tak, aby "B" mg umieci go z powrotem na swoim miejscu. W wyniku tej operacji ciana umieszczona w Obszarze roboczym "A" nalee bdzie do "B". Zalety: Brak zbdnych warstw pomocniczych, brak koniecznoci odczania si i ponownego doczania, ponadto elementy pozostaj na tej samej warstwie.
Metoda "Kopiuj i wklej"

"B" zaznacza cian, ktrej punkty aktywne wywietlane s na szaro (poniewa ciana naley do "A") i zwyczajnie kopiuje j korzystajc z polecenia Edycja > Kopiuj a nastpnie wkleja w to samo miejsce poleceniem Wklej. W tym momencie dwa identyczne elementy zajmuj t sam przestrze. Rnica midzy nimi polega na tym, e jeden z nich naley do "A" a drugi do "B".
507
Wsppraca
"B" prosi "A" o usunicie ciany. Gdy "A" ju to uczyni, wybiera polecenia wylij i pobierz zmiany w wyniku dziaania, ktrego ciana jest znowu w tym samym miejscu. Jednake od tego momentu ciana zarezerwowana jest przez "B". Po wysaniu i otrzymaniu zmian "B" widzi ju tylko jedn cian nalec do niego. Zalety: Szybka i efektywna metoda, nie wymagajca adnych pomocniczych warstw ani powtrnego doczania si a elementy pozostaj w tym samym pooeniu i na tej samej warstwie. Dziaa z elementami kadego typu. Wady: Istnieje ryzyko utworzenia niezamierzonych duplikatw zmieniajcych wartoci w zestawieniach.
Uwaga: Wszystkie sposoby opisane powyej mog by uyte rwnie w tej sytuacji.
Metoda "Podzielenie elementu"

"A" zaznacza element i za pomoc polecenia Edycja > Zmiana geometrii > Podziel, zwyczajnie przecina cian w miejscu gdzie koczy si jego Obszar roboczy. Nastpnie wysya i pobiera zmiany uwalniajc element "utworzony" poza wasnym Obszarem roboczym. "B" pobiera zmiany i rezerwuje oferowany element znajdujcy si w jego Obszarze.
Przejcie Obszaru roboczego

Sytuacja podobna do poprzedniej, jednak w tym przypadku ciana znajduje si w obu Obszarach jednoczenie i jest zarezerwowana przez "A" poniewa to on doczy si jako pierwszy. Podobnie jak poprzednio, "B" chce rozpocz prac nad tym elementem.
Zalety: Szybka i efektywna metoda, nie wymagajca adnych pomocniczych warstw ani powtrnego doczania si, pozostawiajca elementy w tym samym pooeniu i na tej
508
Wsppraca
samej warstwie. Dodatkowo obaj czonkowie Zespou mog pracowa na tym elemencie. Wady: Wymaga bardzo dobrej komunikacji w celu uniknicia rnych modyfikacji "tego samego" elementu. (Na przykad, "A" i "B" nie powinni uywa rnych kolorw, wypenie, itp. dla obu fragmentw ciany.) Nie moe by stosowana z kadym typem elementu (a przynajmniej nie tak prosto). W przypadku dachw, wypenie lub stropw, przecicie elementu spowoduje powstanie krawdzi wzdu linii cicia, psujc tym samym rysunek. Jeli chodzi o ciany, jedynym problemem jest wstawianie okien lub drzwi.
prac uytkownik musi powrci do oryginalnie zarezerwowanego obszaru.
Sytuacja 1.
Uytkownik "A" musi czasowo popracowa nad elementami znajdujcymi si na innych warstwach i poza przydzielonym mu obszarem zaznaczenia. Nowy obszar roboczy nie jest przez nikogo zajty. "A" nie musi si odcza. Zachowuje Kopi lokaln i docza si pod inn nazw (np. "A1") rezerwujc potrzebny Obszar roboczy. Dziki temu "A" zachowuje ustawienia oryginalnego obszaru roboczego nietknite. Ponadto, obszar czasowo zajmowany przez "A1" zostanie uwolniony po jego odczeniu.
Metoda Uwalniania elementu

"A" zaznacza cian i wybiera polecenie wysania i pobrania zmian. Pojawia si okno dialogowe umoliwiajce uwolnienie zaznaczonego elementu dla innych projektantw. Po uwolnieniu ciany przez "A", "B" wybiera polecenie Zesp > Wylij i pobierz zmiany. Otrzymuje informacj, e w jego Obszarze znajduje si uwolniony element. Klikajc przycisk Docz do mojego obszaru roboczego "B" staje si wacicielem uwolnionego elementu. Wicej szczegw, patrz Wylij i pobierz zmiany w Pomocy ArchiCADa. Zalety: Szybka i efektywna metoda, nie wymagajca adnych pomocniczych warstw ani powtrnego doczania si a elementy pozostaj w tym samym pooeniu i na tej samej warstwie. Wady: Wymaga bardzo dobrej komunikacji pomidzy czonkami Zespou. Dziaa tylko w przypadku elementw znajdujcych si jednoczenie w obszarach zaznaczenia obu projektantw.
Sytuacja 2.
Uytkownik "A" musi czasowo popracowa nad elementami znajdujcymi si na innych warstwach i poza przydzielonym mu obszarem zaznaczenia. Nowy obszar roboczy jest ju zajty; obejmuje w caoci lub czciowo obszar roboczy "B". Oznacza to, i "A" na pewien czas przejmie fragment obszaru nalecego do "B", ktry bdzie musia ograniczy prac do pozostaego obszaru. "B" odcza si, by nastpnie doczy si pod inn nazw (np. "B1") rezerwujc pozostay obszar. Rwnie "A" odcza si i ponownie docza do tego samego projektu pod inn nazw (np. "A1"), rezerwujc wymagany obszar. Alternatywnie, "A" nie musi si odcza wystarczy , e zachowa Kopi lokaln i doczy si pod inn nazw (np. "A1") rezerwujc tylko czasowo zajmowany obszar. Dziki temu zarwno "A" jak i "B" mog zachowa oryginalne ustawienia i ponownie doczy si pod tymi nazwami. Ponadto, obszar czasowo zajmowany przez "A1" zostanie uwolniony po jego odczeniu.
Modyfikowanie Obszaru roboczego

Podczas pracy projektowej konieczna moe okaza si zmiana obszaru roboczego czonkw Zespou (zarwno obszaru zaznaczenia jak i rezerwacji warstw, i/lub kondygnacji). Jednake czsto zmiana taka bywa tymczasowa i po wykonaniu koniecznych
Praca w trybie Off-Line (bez podczenia do sieci)

Podczas duszej pracy w trybie off-line wiele kopii lokalnych powinno by dodatkowo zachowanych jako kopie zapasowe w
509
Wsppraca
celach bezpieczestwa. Odpowiednie zarzdzanie tymi plikami pozwala na zaoszczdzenie czasu i niepotrzebnej pracy oraz zapobiega utracie danych. Organizacja plikw powinna by dokonana wedug indywidualnych potrzeb. Plik Kopii lokalnej zawiera wszystkie informacje o stanie Projektu Zespoowego w momencie wykonania ostatniego polecenia Zesp > Wylij i pobierz zmiany lub Pobierz zmiany. Od tego momentu, projektant moe pracowa nad t Kopi jak nad zwykym Projektem indywidualnym. Oznacza to, i praca moe by kontynuowana na innym komputerze. Chocia sytuacja taka jest podobna do pracy w rodowisku indywidualnego uytkownika ArchiCADa, naley wspomnie o kilku wanych rnicach.
Kopia Biblioteki lokalnej

Jest to tylko przeniesienie biblioteki.
Plik Archiwum
Podobnie jak w innych przypadkach plik archiwum moe by utworzony za pomoc polecenie Plik > Zachowaj jako. Przed powtrnym doczeniem do projektu, nowy plik archiwum powinien zosta jeszcze raz zachowany na lokalnym komputerze w celu odtworzenia biblioteki. Nowe lub zmodyfikowane elementy musz zosta skopiowane rcznie do biblioteki rdowej zgodnie z przyjt metod zarzdzania.
Biblioteki odczone (off-line)

Poniej opisano rne typy bibliotek uywanych w zalenoci od sposobw zarzdzania bibliotekami w danej firmie oraz od dostpnych urzdze przechowujcych dane. Szczegy, patrz Biblioteki na stronie 41.
Zarzdzanie Bibliotekami w Pracy Zespoowej

Odpowiednie zarzdzanie Elementami bibliotecznymi, ktre stanowi podstaw codziennej pracy z ArchiCADem ma jeszcze wiksze znaczenie w Projekcie Zespoowym. Sposb zarzdzania bibliotekami powinien by prosty i przejrzysty. Ponisze zalecenia pozwol Ci na uniknicie problemw. Szczegy, patrz Biblioteki na stronie 41. Unikaj przeadowania sieci. Utrzymuj jednakowe cieki do Bibliotek dla kadego projektu. Nowe elementy biblioteczne dotyczce danego projektu zachowuj w oddzielnej bibliotece projektu. Zawsze przechowuj Standardow Bibliotek (dostarczon w pakiecie ArchiCADa) w jej oryginalnej lokalizacji (w folderze ArchiCADa). Usu folder Wasne teksty ze Standardowej biblioteki ArchiCADa i umie go w Twoim folderze Wzorca projektu. Ustal zasad obowizujc w caej firmie, e zainstalowane biblioteki nie mog by modyfikowane ani usuwane. Umie Bibliotek projektu na serwerze w odpowiednim folderze projektu.
Kopia Biblioteki centralnej

Wymaga pojemnego nonika danych, na ktrym umieszczona zostanie kopia caej Biblioteki centralnej. Po wznowieniu pracy w zespole, elementy biblioteczne zmodyfikowane lub utworzone podczas pracy off-line musz by rcznie przekopiowane do Biblioteki centralnej.
Kopia Biblioteki wtrnej

Wymaga pojemnego nonika danych, na ktrym umieszczona zostanie Biblioteka wtrna. Po wznowieniu pracy w zespole, musisz nadpisa Bibliotek wtrn lub rcznie przekopiowa elementy biblioteczne utworzone podczas pracy off-line do starej Biblioteki wtrnej. Wane: W drugim przypadku musisz rwnie rcznie przekopiowa folder Daty zawierajcy informacje o modyfikacjach uywane do zsynchronizowania Biblioteki wtrnej z Bibliotek gwn.
510
Wsppraca
Umie na serwerze wszystkie Biblioteki dodatkw. Na platformie MacOS: jeeli przenosisz si z wersji systemu 10.2.xx do 10.3.xx, zachowaj i ponownie uwsplnij Projekt po pierwszym przeadowaniu bibliotek w pliku PLN.
Zalety: Istnieje tylko jedna kopia wszystkich elementw; atwiejsza w administrowaniu; dziki cigemu poczeniu zmiany s bardziej widoczne. Wady: Moe spowalnia komunikacj.
Struktura folderw na serwerze powinna wyglda tak:
Ponisze akapity opisuj trzy sposoby zarzdzania bibliotekami w zalenoci od prdkoci sieci oraz uywanych komputerw .
Biblioteka centralna
Tylko przy szybkiej i wydajnej sieci. Wszyscy projektanci korzystaj z Biblioteki centralnej poprzez sie. Podczas pracy z wykorzystaniem Biblioteki centralnej, nowe elementy utworzone przez ktregokolwiek z uytkownikw mog by natychmiast uywane przez pozostaych czonkw Zespou po przeadowaniu bibliotek. Natomiast zmiany elementw bibliotecznych bd widoczne na Rzucie dopiero po wybraniu polecenia (z wcinitym klawiszem Alt/Opt) Widok > Odwie > Przebuduj.
Podrczna Biblioteka lokalna

Kady rodzaj sieci. Wszyscy projektanci posiadaj wasn kopi Biblioteki centralnej na swoich komputerach. Ostatni ekran Kreatora Doczenia zawiera opcj Utwrz podrczn bibliotek lokaln/LAN, po zaznaczeniu ktrej moesz klikn przycisk Przegldaj w celu
511
Wsppraca
wybrania jej pooenia na swoim komputerze. We wskazanym folderze utworzona zostanie kopia Biblioteki centralnej i ustanowione zostan poczenia midzy nimi.
przeadowaniu bibliotek w oknie Menedera bibliotek (menu Plik > Biblioteki i Obiekty > Meneder bibliotek). Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Menedera Bibliotek w Pomocy ArchiCADa. Pozostali projektanci uywajcy wasnych Bibliotek wtrnych mog zobaczy nowe lub zmienione elementy biblioteczne wybierajc polecenie Wylij i pobierz zmiany, Pobierz zmiany, Docz si lub przeadowujc biblioteki za pomoc Menedera bibliotek. Jednake, jeeli zaadowane zostay dodatkowe biblioteki znajdujce si poza oryginalnie utworzonym folderem Biblioteki wtrnej, elementy w tej bibliotece nie zostan automatycznie skopiowane do Biblioteki centralnej. Aby to zrobi naley skopiowa je rcznie (zobacz Oddzielne Biblioteki na stronie 512) lub otworzy kady element biblioteczny poleceniem Plik > Biblioteki i Obiekty > Otwrz obiekt i zachowa go w folderze Biblioteki wtrnej. Jeeli dany obiekt zostanie usunity z Biblioteki centralnej, pojawi si komunikat z ostrzeeniem. W takiej sytuacji moliwe jest pozostawienie go lub usunicie z Biblioteki lokalnej lub przekopiowanie z Biblioteki lokalnej do Biblioteki centralnej. Zalety: atwa w uyciu, nadaje si do wielosystemowego rodowiska, pozwala na indywidualn prac (off-line), nie obcia sieci. Wady: Przygotowanie jej jest czasochonne, wymaga pojemnych twardych dyskw na lokalnych komputerach (biblioteka kadego projektu musi znajdowa si na kadym komputerze przez cay okres pracy nad projektem).
Oddzielne Biblioteki
Jeeli istnieje stae poczenie z sieci, nowoutworzone lub zmodyfikowane elementy biblioteczne pojawi si natychmiast w Bibliotece centralnej. Jeeli nie ma takiego poczenia, nowe lub zmienione elementy zostan skopiowane do Biblioteki centralnej po wybraniu polecenia Wylij i pobierz zmiany, Docz si lub po Metoda tradycyjna, dziaajca z kadym typem sieci (lub nawet bez staego poczenia). Biblioteka centralna jest rcznie kopiowana na lokalne komputery jeszcze przed doczeniem si czonkw Zespou. Podczas pierwszego doczania, naley wskaza Bibliotek lokaln w Menederze bibliotek. (Jeeli Meneder bibliotek nie pojawi si podczas operacji doczania si, naley go otworzy i wybra
512
Wsppraca
biblioteki do zaadowania rcznie.) Po wybraniu Biblioteki lokalnej, Kopia lokalna nie bdzie miaa poczenia z Bibliotek centraln dlatego wszystkie zmiany musz by dokonywane rcznie przez uytkownika (tzn. kopiowanie nowych lub zmodyfikowanych elementw bibliotecznych z Biblioteki lokalnej do centralnej i odwrotnie). Zalety: Nie spowalnia transferu w sieci i moe funkcjonowa w przypadku zerwania poczenia. Pozwala na atwiejsze monitorowanie i zarzdzanie zmianami. Jest to tradycyjna metoda stosowana w ArchiCADzie, std blisza uytkownikom. Wady: Przygotowanie takiego systemu zajmuje wicej czasu, wymaga duo wolnego miejsca na komputerach lokalnych oraz zdyscyplinowanego systemu pracy.
Pliki Projektu Zespoowego

Podczas pracy nad Projektem Zespoowym tworzone s i wykorzystywane nastpujce pliki. <Projekt>.plp jest plikiem Projektu Zespoowego. <Projekt>.plc jest plikiem Kopii lokalnej doczonego uytkownika. <Projekt>.bpc jest zapasowym plikiem Kopii lokalnej. <Projekt>.pca jest plikiem archiwum Kopii lokalnej. <Projekt>.lck jest plikiem blokady. Pojawia si gdy projektant rozpocznie jedn z operacji Projektu Zespoowego (gdy si docza/odcza, wysya i/lub pobiera zmiany) uniemoliwiajc pozostaym projektantom dostp do pliku .plp. Znika po zakoczeniu danej operacji. Jeeli plik ten nie zniknie po zakoczeniu operacji, powinien zosta rcznie usunity przez administratora. <Projekt>.txt jest plikiem dziennika projektu, rejestrujcym wszystkie procesy pracy Zespoowej. ACScratch.tmp jest tymczasowym plikiem pojawiajcym si podczas operacji zachowywania, zawierajcym te same dane co plik .plp. Jeeli nazwa tego pliku zostanie zmieniona na <Projekt>.plp, istnieje szansa na odzyskanie ostatnio zachowanej wersji utraconego pliku .plp. orig_########## jest tymczasowym plikiem, ktry rwnie pojawia si podczas operacji zachowywania, zawierajcym te same dane co wczeniej zachowany plik .plp. Jeeli nazwa tego pliku zostanie zmieniona na <Projekt>.plp, istnieje szansa na odzyskanie wczeniej zachowanej wersji utraconego pliku .plp. <projekt_uytkownika>.prf jest plikiem preferencji Projektu Zespoowego.
Zmiana Biblioteki domylnej

Nazwy i lokalizacja oryginalnych bibliotek (aktywnych w momencie uwsplniania projektu) przechowywane s wraz z Projektem Zespoowym. Podczas doczania si do projektu, uytkownicy otwieraj plik, z domylnie zaadowanymi bibliotekami. Pomimo to, nowe biblioteki mog by dodawane do projektu poprzez Menedera bibliotek (menu Plik > Biblioteki i Obiekty). Podczas zachowywania Kopii lokalnej, lista zaadowanych bibliotek zostanie zapisana tylko na danym komputerze. Podczas kolejnego doczania si tego samego projektanta na tym samym komputerze, lista tych bibliotek zostanie zaproponowana do zaadowania. Jeeli, jednak dany projektant doczy si do projektu z innego komputera, zaadowana zostanie tylko Biblioteka centralna. Lokalna zmiana listy bibliotek nie ma wpywu na Projekt Zespoowy. Wszelkich zmian dotyczcych adowania bibliotek moe dokona jedynie Kierownik Zespou w trybie wycznego dostpu. Aby zmieni Bibliotek centraln, wszyscy Projektanci musz si odczy a nastpnie Kierownik Zespou docza si w trybie penego dostpu. Zmiana zestawu zaadowanych bibliotek, bdzie widoczna po wysaniu i pobraniu zmian.
Podczas wysyania i pobierania zmian lub czenia si z gwnym plikiem projektu (plp), Modu Praca Zespoowa przeprowadza nastpujce operacje:
1) Tworzony jest plik <projekt>.lck. 513
Wsppraca
2) Tworzony jest tymczasowy plik projektu (ACScratch.tmp). 3) Dane zostaj zapisane do plikw ACScratch.tmp oraz
Scratch_##########.
4) Stary plik <projekt>.plp zmienia nazw na orig_######. 5) Plik ACScratch.tmp zmienia nazw na <projekt>.plp. 6) Jeeli operacje zmiany nazw przejd pomylnie, plik
orig_###### jest przenoszony do folderu kopii zapasowej z nazw zmienion na <projekt>.plp.
Nastpnie Kierownik Zespou powinien si odczy. Projekt Zespoowy zostanie w ten sposb uaktualniony i stanie si dostpny dla wszystkich czonkw Zespou. Jednoczenie nie bdzie ju mona uywa go we wczeniejszej wersji programu. Ostatnio uywane ustawienia rezerwacji obszarw roboczych czonkw Zespou zostan zachowane. Po zakoczeniu tej operacji przez Kierownika Zespou, wszyscy czonkowie Zespou bd mogli ponownie si doczy do Projektu i pracowa w obrbie tych samych co wczeniej obszarw roboczych.
7) Plik <projekt>.lck jest usuwany.
Bdy uytkownikw
Bdy popeniane przez uytkownikw wynikaj z nieznajomoci procesu i zasad obowizujcych w Pracy Zespoowej lub z bardziej prozaicznych przyczyn jak np. zapomnienie hasa. Poniej przedstawiono najczstsze bdy popeniane przez uytkownikw.
Rozwizywanie problemw w Pracy Zespoowej

Projekt Zespoowy wymaga zwrcenia szczeglnej uwagi na odpowiedni system pracy tzn. organizacji i administrowania projektem. W podrozdziale Bdy uytkownikw przedstawiono typowe bdy popeniane przez czonkw Zespou. Poniewa Praca Zespoowa wykorzystuje sie, prawdopodobiestwo wystpienia awarii zwizanych z komputerami jest wiksze ni podczas pracy nad indywidualnym projektem. Podrozdzia Problemy ze sprztem/oprogramowaniem opisuje najczstsze bdy i awarie zwizane z komputerem.
Niepotrzebne Odczanie si
Ch odczenia si pod koniec dnia pracy jest przyczyn najczstszych nieporozumie i bdw w Pracy Zespoowej. System Pracy Zespoowej nie wymaga staego poczenia w sieci. Std nie ma powodw, eby odcza si, gdy chcemy kontynuowa prac osobno (np. w domu). Powoduje to bowiem, utrat numeru ID Odczania i uniemoliwienie pniejszego wysania pracy do centralnego pliku projektu. Nawet jeli nie masz zamiaru kontynuowania pracy na innym komputerze, nie ma potrzeby odczania si wieczorem i doczania nastpnego dnia. Przy wikszych projektach, moe to spowodowa bardzo nieefektywne dziaanie Zespou, gdy proces doczania i odczania bdzie zajmowa duo czasu.
Uwagi o kompatybilnoci
Nie mona pracowa na rnych wersjach ArchiCADa w ramach jednego Projektu Zespoowego. Oznacza to, e zanim rozpocznie si prac w zespole, konieczne jest sprawdzenie, czy wszyscy, potencjalni czonkowie Zespou dysponuj t sam wersj programu. Aby uywa wczeniejszej wersji Projektu Zespoowego w nowszej wersji ArchiCADa, Kierownik Zespou musi doczy si na prawach wycznoci. Przed doczeniem ArchiCAD wywietli ostrzeenie, i Projekt Zespoowy bdzie niedostpny dla poprzednich wersji programu.
Zapomniane Haso i Nazwa uytkownika

Jest to najczstszy problem wystpujcy podczas codziennej pracy. Doczajc si do projektu jako Administrator mona odzyska wszystkie pozostae hasa. Utracone haso Administratora nie moe by w aden sposb odzyskane. Pomimo to, e haso Administratora uywane jest w celach bezpieczestwa i monitoringu, jego zgubienie nie spowoduje utraty danych.
514
Wsppraca
Zapomniane haso Projektanta/Kierownika Zespou w trakcie Doczania si

Administrator moe przydzieli nowe haso w oknie dialogowym Zesp > Ustawienia uwsplnienia projektu. Wicej szczegw, patrz Parametry uwsplnienia projektu w Pomocy ArchiCADa.
podczas doczania si do projektu. Gdy doczysz si powtrnie do projektu, dane z poprzedniego doczanie nie mog by przeniesione do Projektu Zespoowego. (Inaczej mwic, dane z kopii lokalnej z mniejszym numerem ID doczania nie mog by wysane do Projektu Zespoowego.) Mniejszy numer oznacza, e uwolnione zostay wczeniejsze rezerwacje obszaru roboczego. Oznacza to, i pozostali projektanci mogli w tym czasie dowolnie rezerwowa uwolniony obszar. Wykorzystanie ID Doczania z wczeniejszej Kopii lokalnej, mogoby powodowa konflikty pomidzy elementami znajdujcymi si w tym obszarze. Natomiast dane z plikw o tym samym numerze ID Doczania mog by swobodnie wysyane do Projektu Zespoowego, chocia ArchiCAD ledzi wszelkie modyfikacje poprzez ID wysyania zmian. Jest to kolejna liczba cakowita zwikszajca si po kadym wybraniu polecenia Zesp > Wylij i pobierz zmiany. W przypadku wysyania danych z pliku o mniejszym numerze ID wysyania zmian (tzn. z wczeniejszej fazy pracy nad projektem), program zapyta czy nadpisa nowsze dane i numer ID. Uwaga: ID doczania pliku mona znale w oknie Get Info (MacOS)/Waciwoci (Windows), w oknie dialogowym Info uwsplniania projektu, w sekcji Podgld okna dialogowego Plik > Otwrz lub w pliku <projekt>.txt.
Zapomniane haso Projektanta/Kierownika Zespou podczas otwierania Kopii lokalnej

Naley w takiej sytuacji otworzy plik za pomoc hasa Administratora. Nastpnie, Administrator przydziela nowe haso w oknie dialogowym Zesp > Ustawienia uwsplnionego projektu.
Zapomniana Nazwa uytkownika

Kady moe sprawdzi Nazwy wszystkich uytkownikw w menu Zesp > Info uwsplniania projektu lub w pliku <projekt>.txt. Szczegy, patrz Info uwsplniania projektu w Pomocy ArchiCADa.
Zapomniana Nazwa Administratora

Kady moe sprawdzi Nazw Administratora w menu Zesp > Info uwsplniania projektu.
Zapomniane Haso Administratora

Wszyscy czonkowie Zespou musz wysa swoje zmiany i odczy si. Wtedy, Administrator docza si w trybie Tylko ogldanie i zachowuje plik jako projekt indywidualny. Po uwsplnieniu tego pliku, zesp moe ponownie si doczy.
Wysanie nieprzyjtych zmian

Zamknij Kopi lokaln bez zapisywania jej (lub zachowaj pod inn nazw), a nastpnie otwrz plik z wczeniejsz wersj projektu (nie zawierajc odrzuconych modyfikacji). Wybierz Zesp > Wylij i pobierz zmiany. Program zapyta czy nadpisa zmiany dokonane z nowszym numerem ID zmianami ze starszym numerem ID.
Problemy z wersjami
W czasie pracy Zespoowej zdarza si, e pliki wczeniejszych wersji projektu zawieraj lepsze rozwizania od obecnych. Niestety, czasami powrt do tych wczeniejszych wersji jest bardzo trudny lub wrcz niemoliwy. W Pracy Zespoowej kady uytkownik posiada wasny numer ID doczania. Jest to liczba cakowita zwikszana kadorazowo
Przywracanie poprzedniego Doczenia

Czasami konieczne moe okaza si przywrcenie fazy projektu utworzonej podczas wczeniejszego Doczenia. Otwrz biec Kopi lokaln (poczon z Projektem Zespoowym) i dla bezpieczestwa zachowaj j pod inn nazw jako projekt indywidualny. Usu ca zawarto tego pliku a nastpnie docz
515
Wsppraca
zawarto wczeniejszej Kopii lokalnej. Na kocu, wylij zmiany do Projektu Zespoowego.
e operacja taka nie jest moliwa, gdy jest wanie przeprowadzana przez innego uytkownika. Naley w takiej sytuacji sprawdzi czy plik Projektu nie zosta zablokowany w systemie operacyjnym (np. jako Tylko do odczytu). Jeli tak, naley go odblokowa i ponownie wybra dane polecenie.
Problemy ze sprztem/oprogramowaniem
Wikszo problemw zwizanych z komputerami wie si z niestabilnoci sieci skutkujc przerywaniem procesw Doczania, Odczania oraz Wysyania i pobierania zmian. Poniej przedstawiono rozwizania najczstszych awarii zwizanych z komputerami.
Nie mona utworzy kopii zapasowej! Ostrzeenie wywietlane podczas wysyania zmian
Komunikat ten informuje o wystpieniu bdu podczas tworzenia kopii zapasowej. Oznacza to, i stary plik .plp nie moe zosta przeniesiony do folderu kopii zapasowych. Nie wiadczy to jednak o tym, e proces wysyania i pobierania zmian nie powid si. Naley sprawdzi czy ustawienia przywilejw uytkownika w systemie operacyjnym pozwalaj na tworzenie i usuwania plikw lub folderw. (Przywileje powinny umoliwia czytanie, zapis oraz ich usuwanie.) Upewnij si rwnie czy cieka dostpu do najgbiej pooonego folderu nie przekracza 256 znakw.
Brak Sieci
W przypadku sieci na czci lub na wszystkich komputerach, kady czonek Zespou musi doczy si z komputera podczonego do sieci (lub gwnego). Utworzone na tym komputerze Kopie lokalne mog by nastpnie przeniesione na poszczeglne komputery uytkownikw poprzez urzdzenia przenonej pamici. Gdy ktry z projektantw zechce wysa i pobra zmiany, bdzie musia zachowa Kopi lokaln biecego stanu projektu, przekopiowa na nonik pamici, otworzy na gwnym komputerze i wybra polecenie Zesp > Wylij i pobierz zmiany. Poniewa czynno taka musi by powtarzana za kadym razem gdy chcemy Wysa i pobra zmiany, system pracy powinien by starannie zorganizowany. Mona np. okreli momenty uzgadniania projektu, podczas ktrych wszyscy czonkowie przekopiowuj swoje Kopie lokalne na gwny komputer. Wane: Wszyscy Projektanci z wyjtkiem ostatniego bd musieli wysa i pobra zmiany dwukrotnie aby zobaczy zmiany dokonane przez innych. Uwaga: Chocia taki sposb dziaania moe wydawa si wygodny, naley pamita, e jest on tylko rodkiem zaradczym i nie powinien by traktowany jako standardowa metoda pracy w sieci.
Nie mog zapisa Notatek Zespou Ostrzeenie

Oznacza to, i plik <projekt>.txt nie moe zosta utworzony. Sprawd czy przywileje systemowe pozwalaj na tworzenie/modyfikowanie tego pliku.
Nie mona zapisa pliku projektu! Ostrzeenie wywietlane podczas wysyania zmian
Wskazuje na wystpienie problemw w procesie Wejcia/Wyjcia. Sprawd czy utworzony zosta plik ACScratch.tmp. Jeli tak, zmie jego nazw na <projekt>.plp. Pozwoli to na odzyskanie pliku projektu Zespoowego z wszystkimi jego modyfikacjami. Jeeli plik ACScratch.tmp nie jest dostpny, lecz w folderze znajduje si plik orig_##########, naley zmieni mu nazw na <projekt>.plp. Take w ten sposb odzyskany zostanie plik projektu Zespoowego, lecz nie bdzie on zawiera ostatnich modyfikacji.
Zablokowany Plik Projektu

Problemy z sieci mog spowodowa blokad pliku Projektu. Zdarza si, i podczas prby wysyania i pobierania zmian, doczania si lub odczania pojawia si komunikat, informujcy
516
Wsppraca
Uszkodzona Kopia lokalna

Otwrz ostatni kopi zapasow biecej Kopii lokalnej. Kopie te znajduj si w folderze Kopii zapasowych utworzonym w folderze projektu. Nie otwieraj pliku kopii zapasowej bezporednio z folderu Kopii zapasowych; najpierw naley go skopiowa i umieci gdzie indziej, a dopiero potem otworzy. Jeeli niedostpna jest adna kopia zapasowa, uyty powinien zosta plik ostatniej zachowanej wersji projektu, posiadajcy ten sam ID doczania. Numer ten mona znale w oknie systemowym Get Info (MacOS)/Waciwoci (Windows) lub w oknie dialogowym Ustawienia uwsplnienia projektu. Uwaga: Dane z Kopii lokalnej o niszym numerze ID doczania nie mog by wysane do Projektu Zespoowego. Jeeli nie istnieje kopia zapasowa ani plik wczeniejszej wersji projektu z odpowiednim ID, wszystkie zmiany poczynione od ostatniego wysania i pobrania zmian zostan utracone. W takim przypadku moesz doczy si ponownie z tak sam nazw uytkownika i hasem, odrzucajc tym samym wczeniejsze poczenie lub Administrator moe wybra opcj Wymu odczenie w oknie dialogowym Ustawienia uwsplnienia projektu.
Jeeli ID doczania danego projektanta jest identyczny z kopi zapasow uszkodzonego pliku Projektu Zespoowego, wersja zapasowa moe zosta doprowadzona do tego samego poziomu co uszkodzony plik, dziki poleceniu Zesp > Wylij i pobierz zmiany. Ci projektanci, ktrych ID doczenia jest nowszy (wyszy) od numeru zapisanego w kopii zapasowej, bd mogli jedynie wkopiowa lub doczy (funkcj cz) swoj prac do tego pliku. Jeeli Kopia zapasowa nie istnieje, praca nad Projektem Zespoowym nie bdzie moga by kontynuowana. W takiej sytuacji wszyscy projektanci bd musieli wybra opcj Poka tylko mj obszar roboczy, a nastpnie zachowa ich Kopie lokalne jako Projekty indywidualne. Pliki te mog by pniej poczone w jedn cao poleceniem Plik > Opcje specjalne plikw > cz. Po zczeniu wszystkich plikw, nowy projekt moe zosta powtrnie uwsplniony. Wane: Uywaj tej metody tylko wtedy, gdy kady element projektu zarezerwowany by przez ktrego z projektantw.
Strategie pracy w Zespole projektowym

Firmy architektoniczne zalenie od wielkoci maj rnie zorganizowany system pracy nad projektem Zespoowym. Poniej przedstawiono moliwe rozwizania dla maych rednich i duych biur architektonicznych.
Uszkodzony plik Projektu Zespoowego

W przypadku pojawiania si bdw lub nienormalnego dziaania pliku Projektu Zespoowego (zawieszanie si programu podczas wysyania zmian itp.), administrator powinien usun wszystkich doczonych projektantw a Kierownik Zespou powinien doczy si na prawach wycznoci. Nastpnie powinien podj prb wysania zmian i odczenia si. Jest to podobna metoda do powtrnego uwsplnienia projektu i moe pomc w naprawieniu pliku. Jeli i to nie pomoe, zastp pliki Projektu, Administratora oraz Tekstowy ostatnimi zapasowymi kopiami. Kopie te znajduj si w folderze Kopii zapasowych utworzonym w folderze projektu. Nie otwieraj pliku kopii zapasowej bezporednio z folderu Kopii zapasowych; najpierw naley go skopiowa i umieci gdzie indziej, a dopiero potem otworzy.
Mae firmy
Biuro nie zatrudnia Menedera CAD, komputery zorganizowane s w prost grup robocz czc od 2 do 7 stanowisk lub w ogle nie s poczone w sie. Kady pracownik odpowiedzialny jest za dziaanie swojego komputera i oprogramowania. Biuro zajmuje si maymi lub rednimi projektami i jeli zachodzi potrzeba pracy Zespoowej, wszyscy architekci pracuj nad tym samym projektem przez okrelony okres czasu. Kady z pracownikw wie jak prac wykonuj pozostali, wszyscy maj ze sob stay i bezporedni kontakt (czsto pracuj w tym samym pomieszczeniu). Przewanie
517
Wsppraca
w zespole znajduje si dwch dowiadczonych architektw; pozostali s na tym samym poziomie a zakres ich obowizkw jest rwno rozdzielony.
Doczanie si
Bez wzgldu na wielko biura, proces Doczania musi by skoordynowany, poniewa w danym momencie moe si doczy tylko jedna osoba. Oczywicie w przypadku tak niewielkich pracowni architektonicznych, istnieje dobra komunikacja pomidzy pracownikami i skoordynowanie tego procesu nie powinno stanowi problemu. Praca projektowa oraz krelarska przydzielane s architektom oraz krelarzom po wczeniejszych ustaleniach. Jednake, mog oni wsplnie docza si i uzgadnia szczegy zmniejszajc tym samym ryzyko bdnego przydzielenia obszarw roboczych. Nawet gdy wymagane bd pewne korekty, powtrne rezerwowanie obszarw roboczych jest bardzo proste i moe by dokonywane w kadym momencie poprzez odczanie si i powtrne doczanie ze zmienionymi parametrami obszaru roboczego. Poinformowanie o zmianach wszystkich projektantw, ktrych bd one dotyczy nie stwarza adnych problemw.
Zesp
Administrator nie jest jedn wyznaczon osob. Poniewa ograniczenie dostpu do danych nie jest najistotniejsz kwesti, nazwa oraz haso administratora powinno by proste i oglnie dostpne dla wszystkich czonkw Zespou. Kady moe przyj rol Administratora, jeli jest to konieczne. Haso przechowywane jest w bezpiecznym, lecz dostpnym miejscu i nie jest uywane w normalnych sytuacjach. Kierownikiem Zespou jest przewanie najstarszy (z najwikszym dowiadczeniem) architekt pracujcy w biurze, przynajmniej w pocztkowej fazie projektowania. Pracuje on nad koncepcj, ktr nastpnie przekazuje wraz z konkretnymi zadaniami pozostaym pracownikom. W pniejszym okresie, jeli okae si to konieczne, rol Kierownika Zespou moe przej kto inny. Poniewa komunikacja wewntrz Zespou jest atwa, dobre przygotowanie pliku projektu przed uwsplnieniem jest wane, lecz nie najistotniejsze. W przypadku wystpienia problemw z ustawieniami lub opcjami projektu, wszyscy czonkowie Zespou mog bez wikszych trudnoci Odczy si, aby jeden z nich doczajc si jako Kierownik Zespou mg zmieni nieprawidowe ustawienia. Wszyscy pozostali pracownicy przyjmuj rol Projektantw. W pracowniach tej wielkoci, podzia pracy jest bardziej elastyczny, dlatego te dostp do poszczeglnych docze (Projektantw) powinien by otwarty. Uwaga: Jeeli z jaki powodw uznasz, e lepszym rozwizaniem bdzie ograniczenie dostpu Tylko dla zarejestrowanych uytkownikw, moesz to zmieni w dowolnym momencie doczajc si jako Administrator i wybierajc polecenie Zesp > Ustawienia uwsplnienia projektu.
Sie
Przy tak niewielkiej liczbie komputerw, sie nie posiada serwera (gwnego komputera) i Projekt Zespoowy znajduje si na komputerze, na ktrym zosta uwsplniony. W rzeczywistoci plik Projektu Zespoowego moe by umieszczony na kadym z tych komputerw pod warunkiem. e bdzie mia poczenie z pozostaymi. (Serwer, jeli istnieje jest najlepsz lokalizacj.)
Biblioteki i Wzorce
Biblioteka powinna znajdowa si w tej samej lokalizacji co Projekt Zespoowy, tzn. na tym samym komputerze. Mae pracownie bardzo czsto wykonuj podobne projekty, mog wic wielokrotnie uywa wasnych elementw bibliotecznych. Elementy te powinny by umieszczone we wasnej bibliotece na gwnym komputerze, gdzie mog by tworzone Biblioteki wtrne. Sie moe nie by wystarczajco szybka aby korzysta z Biblioteki centralnej. W takiej sytuacji, powinny by uywane Biblioteki wtrne lub lokalne pobierane z Archiwum kopii roboczej.
518
Wsppraca
Podstawowe parametry (cechy) podobnych projektw czsto s identyczne (materiay, warstwy, kombinacje warstw, ustawienia wymiarowania, itp.). Dla takich projektw mona tworzy odpowiednio skonfigurowane, lecz puste pliki o nazwach informujcych o przeznaczeniu np. Supermarket, Dom mieszkalny, Gara, itp. Pliki takie nazywane s Wzorcami projektu. Przygotowujc Projekt Zespoowy moesz po prostu otworzy taki Plik wzorca i zachowa go pod nazw biecego projektu.
Zespoy; wsppracownicy maj ze sob bezporedni kontakt pracujc przewanie w tym samym pomieszczeniu, lecz zdarza si te praca poza sieci (off-line). Gwny architekt jest szefem danego projektu i bierze za niego odpowiedzialno.
Zesp
Administratorem jest Gwny architekt. Zabezpieczenie dostpu do danych jest wan kwesti, poniewa Gwny architekt jest odpowiedzialny za projekt i musi mie pen kontrol nad podstawowymi zmianami. Haso przechowywane jest w bezpiecznym miejscu i w normalnych warunkach rzadko jest uywane. Kierownikiem Zespou rwnie jest Gwny architekt. Pracuje on nad projektem w fazie koncepcyjnej a nastpnie uwsplnia go z wybranymi architektami Zespou. Proces uwsplniania moe przebiega w kilku etapach (patrz niej akapit Doczanie si). W kolejnym etapie do projektu doczaj si pozostali architekci i krelarze. Komunikacja wewntrz Zespou nie stanowi problemu, jednake, gdy zakada si prac poza sieci (off-line), staranne przygotowanie pliku projektu przed uwsplnieniem jest bardzo wane. W przypadku wystpienia problemw z ustawieniami lub opcjami projektu, wszyscy czonkowie Zespou mog bez wikszych trudnoci Odczy si aby Gwny architekt doczajc si jako Kierownik Zespou mg zmieni nieprawidowe ustawienia. Uwaga: Nie powinno si uywa polecenia Wymu odczenie Projektanta podczas pracy poza sieci. Korzysta z tej funkcji naley tylko w ostatecznoci, aby odczy nielegalnych uytkownikw lub w celu uniknicia ich duplikacji. Wszyscy pozostali pracownicy przyjmuj rol Projektantw. W zalenoci od wielkoci projektu oraz iloci jednoczenie opracowywanych projektw, dostp moe by ustawiony na tryb Tylko dla zarejestrowanych uytkownikw, lecz zaleca si wybranie trybu Swobodny dostp. Tryb ten jest odpowiedniejszy, poniewa gwny architekt nie jest waciwym Administratorem, tak wic poprawianie listy uytkownikw mogoby oznacza
Podwykonawcy
Partnerzy branowi (konsultanci) to zazwyczaj niewielkie (nawet jednoosobowe) firmy, ktre wykorzystuj specjalistyczne oprogramowanie CAD. ArchiCAD pozwala na odczytywanie i zapisywanie plikw DXF i DWG, ktre s najbardziej popularnymi formatami CAD. Zakadajc, e oprogramowanie wykorzystywane przez te firmy rwnie potrafi zapisywa projekty w formacie DXF lub DWG ich praca moe by z atwoci wczana w projekt Zespoowy. W trakcie pracy Zespoowej docza si konsultanta do projektu (pod osobn nazw uytkownika) i rezerwuje dla niego okrelone warstwy. Nastpnie naley zachowa Kopi lokaln, z ktrej utworzone zostan pliki DXF/DWG dla podwykonawcy. Zmiany wprowadzone przez podwykonawc lub konsultanta (np. konstruktora) mog by nastpnie doczone do pliku Kopii lokalnej i wysane Zespoowi poleceniem Zesp > Wylij i pobierz zmiany.
Firmy redniej wielkoci

Biuro prawdopodobnie nie zatrudnia Menedera CAD. Sie stanowi grupa robocza, lecz bardziej skomplikowana: serwer czy ze sob 10-20 komputerw oraz drukarki i plotery sieciowe. Kady pracownik odpowiedzialny jest za dziaanie swojego komputera i oprogramowania. Firma zajmuje si rednimi lub duymi projektami a architekci pracuj w Zespoach nad tym samym projektem w okrelonym czasie. W firmie istnieje dwupoziomowa hierarchia, na ktr skada si kilka Zespow pracujcych nad rnymi projektami i kierowanych przez jednego (dowiadczonego) architekta. Kady wie czym zajmuj si inne
519
Wsppraca
niepotrzebne zadanie, podczas gdy ustalanie obszarw roboczych mogoby by kontrolowane osobicie. Uwaga: Jeeli z jaki powodw uznasz, e lepszym rozwizaniem bdzie ograniczenie dostpu Tylko dla zarejestrowanych uytkownikw, moesz to zmieni w dowolnym momencie doczajc si jako Administrator i wybierajc polecenia Zesp > Ustawienia uwsplnienia projektu. Wicej szczegw, patrz Ustawienia uwsplniania projektu w Pomocy ArchiCADa.
Sie
Sie firmy wyposaona jest w serwer. Projekt Zespoowy moe by przygotowany i uwsplniony na dowolnym komputerze a nastpnie zachowany na serwerze. W celu lepszej integracji zaleca si aby wszystkie Kopie lokalne (wszystkich aktualnie doczonych uytkownikw) zachowywane byy w oddzielnym folderze na serwerze. W ten sposb powstaje niejako "historia" projektu uatwiajca poprawianie ewentualnych bdw. Komputer centralny (serwer) wykorzystywany jest tylko do przechowywania pliku Projektu Zespoowego i nie wymaga zainstalowanej kopii ArchiCADa. Serwer musi by dostpny przez cay czas, dla wszystkich komputerw znajdujcych si w firmie.
Doczanie si
Proces doczania musi by skoordynowany, poniewa w danym momencie moe si doczy tylko jedna osoba. Oczywicie w przypadku niewielkich Zespow, ktrych czonkowie mog si atwo skomunikowa, koordynacja tego procesu nie powinna stanowi problemu. W przypadku wikszych projektw zalecane jest ich wielostopniowe uwsplnianie. Kierownik Zespou (gwny architekt) przygotowuje i uwsplnia projekt tylko z wybranymi, dowiadczonymi czonkami Zespou. Rozwijaj oni prac nad projektem a do momentu, w ktrym potrzebna jest pomoc reszty Zespou. Musz si wtedy odczy aby ustanowi now sesj doczania si. Procedura ta powtarzana jest do momentu, a nad projektem pracowa bdzie cay zesp. Na kadym poziomie uwsplniania zaleca si sprawdzenie caego projektu. Dziki temu poszczeglne etapy projektu s lepiej kontrolowane. Praca projektowa oraz krelarska przydzielane s architektom oraz krelarzom po wczeniejszych ustaleniach. Nawet gdy wymagane bd pewne korekty, powtrne rezerwowanie obszarw roboczych jest bardzo proste i moe by dokonywane w kadym momencie poprzez odczanie si i powtrne doczanie ze zmienionymi parametrami obszaru roboczego. Uwaga: Wicej informacji na temat przenoszenia rezerwacji wybranych elementw bez zmiany obszaru roboczego poszczeglnych projektantw, znajdziesz w podrozdziale Techniki Pracy Zespoowej na stronie 505.
Biblioteki i Wzorce
Biblioteka powinna znajdowa si w tej samej lokalizacji co Projekt Zespoowy. Biura architektoniczne czsto wykonuj podobne projekty lub dla tego samego klienta, mog wic wielokrotnie uywa wasnych elementw bibliotecznych. Elementy te powinny by umieszczone we wasnej bibliotece na serwerze, gdzie mog by tworzone Biblioteki wtrne. Sie moe nie by wystarczajco szybka aby korzysta z Biblioteki centralnej. W takiej sytuacji, powinny by uywane Biblioteki wtrne lub lokalne pobierane z Archiwum kopii roboczej. Podstawowe parametry (cechy) podobnych projektw czsto s identyczne (materiay, warstwy, kombinacje warstw, ustawienia wymiarowania, itp.). Dla takich projektw mona tworzy odpowiednio skonfigurowane, lecz puste pliki o nazwach informujcych o przeznaczeniu np. Supermarket, Dom mieszkalny, Gara, itp. Pliki takie nazywane s Wzorcami projektu. Przygotowujc Projekt Zespoowy moesz po prostu otworzy taki Plik wzorca i zachowa go pod nazw biecego projektu. Wicej na temat plikw wzorcw, zobacz Plik wzorca na stronie 17.
Podwykonawcy
Partnerzy branowi (konsultanci) to zazwyczaj niewielkie (nawet jednoosobowe) firmy, ktre wykorzystuj specjalistyczne oprogramowanie CAD. ArchiCAD pozwala na odczytywanie i
520
Wsppraca
zapisywanie plikw DXF i DWG, ktre s najbardziej popularnymi formatami CAD. Zakadajc, e oprogramowanie wykorzystywane przez te firmy rwnie potrafi zapisywa projekty w formacie DXF lub DWG ich praca moe by z atwoci doczana do projektu Zespoowego. W trakcie pracy Zespoowej docza si konsultanta do projektu (pod osobn nazw uytkownika) i rezerwuje dla niego okrelone warstwy. Nastpnie naley zachowa Kopi lokaln, z ktrej utworzone zostan pliki DXF/DWG przeznaczone dla podwykonawcy. Zmiany wprowadzone przez podwykonawc lub konsultanta (np. konstruktora) mog by nastpnie doczone do pliku Kopii lokalnej i wysane Zespoowi poleceniem Zesp > Wylij i pobierz zmiany.
Zesp
Administratorem wszystkich Zespow jest Meneder CAD. Uwsplnia on projekty przygotowane przez Kierownika Zespou, zapewnia niezbdn przestrze na serwerze, ustanawia poczenia i pilnuje czy Zaadowane biblioteki znajduj si w odpowiednich lokalizacjach, ustawia take dostp do niezbdnych plikw i innych elementw systemu operacyjnego. Uwaga: Jeeli w firmie znajduje si tylko jeden serwer (dla wszystkich Zespow) a projekt nie wymaga zaangaowania wielu Zespow, wtedy plik Projektu oraz Biblioteki mog by zachowane na komputerze jednego z czonkw Zespou. Zabezpieczenie danych jest jedn z najwaniejszych kwestii, zapewnia bowiem pen kontrol nad procesem przydzielania zada. Meneder CAD (razem z Kierownikiem Zespou) tworzy list Zespou korzystajc z trybu dostpu Tylko dla zarejestrowanych uytkownikw przydzielajc kademu Projektantowi haso. Tylko Administrator zna wszystkie hasa i przechowuje je w bezpiecznym miejscu. Odgrywa on zasadnicz rol podczas sesji Doczania si. Kierownikiem Zespou jest Gwny architekt (szef) Zespou lub w przypadku wielozespoowego projektu, jeden z dowiadczonych pracownikw bdcy zastpc architekta projektu. Pracuje on nad projektem w fazie koncepcyjnej, a nastpnie uwsplnia go z wybranymi architektami danego Zespou. Uwsplnianie moe przebiega wieloetapowo. W kolejnym etapie do projektu doczaj si pozostali architekci i krelarze. Z powodu duej liczby uczestnikw, komunikacja wewntrz Zespou nie zawsze jest prosta. Dlatego te, szczeglnie istotne jest gruntowne i dobrze przemylne przygotowanie projektu. W przypadku wystpienia problemw z ustawieniami lub opcjami projektu, wszyscy czonkowie Zespou mog z pomoc Administratora odczy si, aby Gwny architekt doczajc si jako Kierownik Zespou mg zmieni nieprawidowe ustawienia. Kierownik Zespou odgrywa rwnie kluczow rol w trakcie trwania sesji doczenia. Uwaga: Nie powinno si uywa polecenia Wymu odczenie Projektanta podczas pracy poza sieci. Korzysta z tej funkcji naley tylko w ostatecznoci, aby odczy
Due firmy
Firma zatrudnia Menedera CAD odpowiedzialnego za sprawne funkcjonowanie systemu CAD, a take zarzdzajcego utworzonymi plikami. Dziaanie komputerw, pozostaego oprogramowania oraz sieci kontrolowane jest przez grup serwisujc. Sie zbudowana jest na zasadzie klient/serwer, ktrej podstaw stanowi pojemny komputer centralny (serwer) czcy wszystkie pozostae komputery (klienci), znajdujce si w rnych miejscach (pomieszczeniach). Wszyscy pracownicy podzieleni s na wiele Zespow rnej wielkoci zorganizowanych w wielopoziomowej hierarchii, wszystkie kierowane s przez gwnych architektw odpowiedzialnych za prac Zespow. Sie podzielona jest na strefy obsugujce poszczeglne Zespoy i posiadajce ograniczenia dostpu. Gwni architekci zdaj sprawozdanie partnerom oraz menederom firmy. Meneder CAD organizuje prac wszystkich Zespow i jest w staym kontakcie z gwnymi architektami. Firma zajmuje si przewanie duymi projektami, architekci w poszczeglnych Zespoach pracuj wsplnie nad jednym projektem, lecz zdarza si take, e wszystkie Zespoy wykonuj jeden duy projekt. Czonkowie Zespou nie wiedz nad czym pracuj pozostali architekci, czsto zdarza si praca osobno (off-line).
521
Wsppraca
nielegalnych uytkownikw lub w celu uniknicia ich duplikacji. Wszyscy pozostali pracownicy przyjmuj rol Projektantw. Ze wzgldu na rozmiar projektu oraz ilo jednoczenie opracowywanych projektw, wybrany jest tryb dostpu Tylko dla zarejestrowanych uytkownikw. Projektanci pracuj w ArchiCADzie podobnie jak przy projektach indywidualnych, korzystajc jedynie z polece Zesp > Wylij i pobierz zmiany oraz Pobierz zmiany. Wszystkie istotne operacje jak Doczanie/Odczanie si, wykonywane s przez Administratora lub z jego pomoc. Z tego te powodu Projektanci posiadaj wasne hasa. Wicej szczegw, patrz Ustawienia uwsplniania projektu w Pomocy ArchiCADa.
przygotowany przez Kierownika Zespou i docza tylko kilku wybranych pracownikw firmy. Rozwijaj oni prac nad projektem a do momentu, w ktrym potrzebna jest pomoc reszty Zespou. Musz si wtedy odczy aby Administrator mg ustanowi now sesj doczania si. Procedura ta powtarzana jest do momentu, a nad projektem pracowa bdzie cay zesp. Na kadym poziomie uwsplniania Kierownik Zespou powinien gruntownie sprawdzi cay projekt. Dziki temu poszczeglne etapy projektu s lepiej kontrolowane. Nawet gdy wymagane bd pewne korekty, powtrne rezerwowanie obszarw roboczych jest bardzo proste i moe by dokonywane w kadym momencie poprzez odczanie si i powtrne doczanie ze zmienionymi parametrami obszaru roboczego.
Doczanie si
Przy firmach i Zespoach o tej wielkoci koordynacja procesu Doczania si moe by trudna. Projektanci musz nie tylko wybra odpowiednie warstwy, kondygnacje, przekroje/elewacje oraz obszary, lecz musz to rwnie uczyni w odpowiednim momencie. Dodatkowo Administrator oraz Kierownik Zespou musz czuwa nad procesem przydzielania obszarw roboczych, poniewa bior oni pen odpowiedzialno za projekt. Najlepszym rozwizaniem, pozwalajcym na uniknicie problemw jest osobiste przeprowadzenie procesu doczania przez Administratora i Kierownika Zespou. Po przygotowaniu pliku Projektu, Kierownik Zespou kopiuje go na komputer Administratora wraz list architektw oraz krelarzy, z ktrych chciaby utworzy zesp. Nastpnie Administrator uwsplnia projekt w trybie Tylko dla zarejestrowanych uytkownikw i osobicie docza kadego projektanta w odpowiedniej kolejnoci do ustalonych obszarw roboczych. Po kadym Doczeniu Administrator zachowuje na komputerze danego czonka Zespou Kopi lokaln (lub Archiwum kopii roboczej) a nastpnie wrcza Projektantowi jego haso dostpu. W przypadku duych projektw, nieuniknione jest wieloetapowe ich uwsplnianie. Oznacza to, e Administrator uwsplnia projekt
Sie
Zadaniem Administratora jest wybranie komputera, na ktrym umieszczone zostan Projekt Zespoowy, Biblioteki oraz Kopie zapasowe. Projekt Zespoowy moe by przygotowany i uwsplniony na dowolnym komputerze a nastpnie zachowany na jego dysku (przewanie jest to serwer). W celu lepszej integracji zaleca si aby wszystkie Kopie lokalne (wszystkich aktualnie doczonych uytkownikw) zachowywane byy w oddzielnym folderze na serwerze. W ten sposb powstaje niejako "historia" projektu uatwiajca poprawianie ewentualnych bdw. Wybrany komputer bdzie uywany tylko do przechowywania plikw projektu, nie musi on zatem posiada zainstalowanej kopii ArchiCADa. Serwer musi by dostpny przez cay czas, ze wszystkich komputerw znajdujcych si w firmie.
Biblioteki i Wzorce
Biblioteka Zespou powinna znajdowa si w tej samej lokalizacji co Projekt Zespoowy. Due pracownie architektoniczne oraz firmy konstruktorskie bardzo czsto posuguj si typowymi elementami wykorzystywanymi w wikszoci projektowanych przez nich budynkw (np. ciany kurtynowe, panele elewacyjne, okna, itd.) Dodatkowo firmy takie skaniaj si ku specjalizacji, oznacza to pojawianie si podobnych typw problemw
522
Wsppraca
wymagajcych podobnych rozwiza. Wszystkie te czsto uywane elementy powinny by umieszczone we wasnym folderze na serwerze, gdzie moliwe bdzie utworzenie Bibliotek wtrnych. W duych firmach sie funkcjonuje na tyle szybko, e moliwa jest obsuga wszystkich projektantw jednoczenie, uyta moe by zatem Biblioteka centralna. Pomimo to, zastosowane powinny by odpowiednie przywileje dostpu uniemoliwiajce usunicie lub modyfikacj elementw bibliotecznych. Podstawowe parametry (cechy) podobnych projektw czsto s identyczne (materiay, warstwy, kombinacje warstw, ustawienia wymiarowania, itp.). Dla takich projektw mona tworzy odpowiednio skonfigurowane, lecz puste pliki o nazwach informujcych o przeznaczeniu np. Usugowe, Biura, Szpital, itp. Pliki takie nazywane s Wzorcami projektu. Przygotowujc Projekt Zespoowy Meneder CAD lub Kierownik Zespou moe po prostu otworzy taki Plik wzorca i zachowa go pod nazw biecego projektu. Korzystanie z Wzorcw pozwala na zmniejszenie ryzyka popenienia rne rodzaju bdw.
z atwoci wczana w projekt Zespoowy. Ponadto ArchiCAD potrafi interpretowa Moduy XREF AutoCADa co oznacza, e jeli pracownicy firm partnerskich (podwykonawcy) pracuj w grupie, ich pliki mog by odczytane w ArchiCADzie bez utraty poczenia. Podczas sesji doczenia, podwykonawcy mog si doczy (pod swoimi lub fikcyjnymi nazwami) rezerwujc okrelone warstwy. Nastpnie naley zachowa Kopi lokaln, z ktrej utworzone zostan pliki DXF/DWG przeznaczone dla podwykonawcy. Zmiany wprowadzone przez podwykonawc lub konsultanta (np. konstruktora) mog by nastpnie doczone do pliku Kopii lokalnej i wysane Zespoowi poleceniem Zesp > Wylij i pobierz zmiany.
Poczone Moduy
O Poczonych Moduach
Korzystanie z Poczonych Moduw pozwala na doczanie elementw pochodzcych z zewntrznych (rdowych) plikw ArchiCADa, do aktualnie otwartych (docelowych) Projektw. Poczenie to wskanik logiczny odsyajcy do zewntrznego pliku rdowego. Modu to zestaw elementw konstrukcyjnych umieszczonych na Rzucie za pomoc Poczenia. Poczone Moduy mog by na przykad wykorzystywane do odwzorowywania powtarzalnych elementw (takich jak identyczne pokoje hotelowe, czy biura) w duych budynkach: jeeli pomieszczenia s wstawiane w postaci poczonych moduw, moliwe jest jednoczesne modyfikowanie ich wszystkich, poprzez aktualizacj pliku rdowego moduu. Prcz tego, moliwe jest stosowanie tych samych struktur w wielu projektach jednoczenie. Jest to take dobry sposb podziau duych Projektw na mniejsze, atwiejsze do ogarnicia fragmenty.
Poczone Moduy
Moduy s bardzo przydatne w przypadku bardzo duych projektw. Projekt taki moe zosta podzielony na Moduy, np. na skrzyda lub etapy. Kady Modu traktowany jest jako uwsplniony Projekt Zespoowy. Kierownik Zespou odpowiedzialny jest za centralny projekt oraz za uwsplnianie Moduw. Wicej szczegw, patrz Poczone Moduy w Pracy Zespoowej na stronie 536.
Podwykonawcy
Partnerzy wsppracujcy z duymi pracowniami architektonicznymi to przewanie due firmy, korzystajce ze specjalistycznego oprogramowania CAD. ArchiCAD pozwala na odczytywanie i zapisywanie plikw DXF i DWG, ktre s najbardziej popularnymi formatami CAD. Zakadajc, e oprogramowanie wykorzystywane przez te firmy rwnie potrafi zapisywa projekty w formacie DXF lub DWG ich praca moe by
523
Wsppraca
Moliwe jest wstawianie wielu kopii tego samego Moduu. Parametry wstawienia kadego Moduu mog by rne, nawet jeli odwouj si do tego samego Poczenia. Moduy mog by edytowane tylko w caoci (podobnie jak Elementy biblioteczne, czy Grupy). Nie mona ich rozgrupowa ani edytowa ich elementw, dopki stanowi one cz wstawionego Moduu. Z pomoc polecenia Znajd i zaznacz moliwe jest wyszukiwanie Moduw wedug ich Poczenia.
Plikiem rdowym moe by Projekt Indywidualny, Projekt Zespoowy lub Plik Moduu utworzony w programie ArchiCAD 12. Jeeli chcesz uy jako rda poczenia pliku zapisanego w starszej wersji programu, najpierw musisz otworzy i zachowa plik rdowy w ArchiCADzie 12.
Szczegowe informacje dotyczce konwertowania wczeniejszych moduw poczonych znajduj si w Podrczniku Migracji dla programu ArchiCAD 12, w broszurze Zaczynamy prac. Plik docelowy moe zawiera dowoln liczb Pocze. Zawarto Moduw mona aktualizowa przy pomocy odpowiedniego polecenia w przypadku, gdy plik rdowy zostanie zmieniony. Elementy zawarte s w projekcie, co oznacza, e nawet jeli plik rdowy jest chwilowo niedostpny, bd one widoczne. Nie mona ich jednak uaktualni dopki plik rdowy pozostaje niedostpny. Punkty aktywne elementw nalecych do zaznaczonego Moduu oznaczone s przezroczystymi kwadratami. Aby uatwi rozrnianie zaznaczonych, kilku Moduw, punkty aktywne elementw nalecych do kadego z nich, bd oznaczone innym kolorem.
Wicej szczegw, patrz Znajd i Zaznacz w oparciu o Kryteria na stronie 86. Operacje na Poczeniach (modyfikowanie, uaktualnianie, przerywanie, usuwanie) bd miay wpyw na wszystkie zwizane z nimi Moduy.
524
Wsppraca
Znaczniki Przekroju/Elewacji/R oraz zawarto okien Przekroju/Elewacji/R i Dokumentw 3D, podobnie jak Kamery wszystkich typw s pomijane w czasie wstawiania Moduw. Elementy biblioteczne: Wstawienie Moduu nie powoduje importu odnonych Elementw bibliotecznych. Upewnij si, e wszystkie Elementy biblioteczne uywane przez plik rdowy s dostpne dla pliku docelowego. Moesz uywa tego samego zestawu bibliotek dla obu plikw, doczy bibliotek pliku rdowego do zestawu bibliotek pliku docelowego, lub poda adres biblioteki pliku rdowego w menederze bibliotek pliku docelowego. Kondygnacje: Przy tworzeniu Moduw zawierajcych wielokondygnacjowe elementy lub Moduw skadajcych si z wicej ni jednej kondygnacji, dostpna jest opcja wczenia wszystkich, bd tylko wybranych kondygnacji do pliku Moduu.
Istnieje rnica pomidzy Moduami umieszczanymi w Projekcie a Moduem jako typem pliku. Moduy umieszczane w Projekcie to zestawy elementw pochodzcych z Projektw indywidualnych, lub Zespoowy albo z plikw typu Modu. Pliki Moduw to uproszczone pliki Projektw ArchiCADa (o rozszerzeniu .mod). Nie zawieraj one okien Przekroju/Elewacji/R lub Dokumentw 3D, aktywnych bibliotek i informacji o preferencjach, a ich zestaw atrybutw jest ograniczony do tych, ktre odnosz si bezporednio do elementw uytych w pliku. Mona je umieszcza w Projektach w postaci Moduw, lub czy z plikami Projektw, za pomoc polecenia Plik > Opcje specjalne plikw > cz. Poczone na stae elementy nie mog by uaktualniane poprzez plik rdowy. Szczegy, patrz czenie plikw na stronie 20.
Wicej szczegw, patrz Moduy obejmujce wiele kondygnacji na stronie 528. Kolory pir: Modu przejmuje biece ustawienia projektu docelowego. Materiay, Rodzaje linii, Rodzaje wypenienia oraz Struktury warstwowe: Jeeli elementy poczonych Moduw uywaj atrybutw o nazwach obecnych w zestawie atrybutw pliku docelowego, zostan uyte atrybuty pliku docelowego. Atrybuty uyte w Module, ktrych nazwy nie wystpuj w zestawie atrybutw pliku docelowego, zostan dodane do tego zestawu. Jednak gdy dany atrybut stanie si ju czci pliku docelowego, nie bdzie on aktualizowany w przypadku wprowadzania jakichkolwiek zmian do tego samego atrybutu w pliku Poczonych Moduw. Uwaga: Atrybuty importowane wraz z Poczonymi Moduami, s na stae dodawane do zestawu atrybutw pliku docelowego.
Interpretacja danych pliku rdowego

Dziaanie funkcji Poczonych Moduw ograniczone jest do komunikacji Rzut > Rzut. Oznacza to, e tylko elementy pojawiajce si na Rzucie pliku rdowego, znajd si w pliku docelowym. Elementy pliku rdowego zachowuj wzniesienie w stosunku ich kondygnacji.
525
Wsppraca
Wczeniejsze Moduy ze starszych wersji programu ArchiCAD

Podczas otwierania projektu zawierajcego poczone moduy z plikw rdowych zapisanych w starszych wersjach programu, ArchiCAD wywietli ostrzeenie dotyczce wczeniejszych plikw oraz instrukcja dostosowania moduw do aktualizacji w wersji ArchiCAD 12:
Wicej szczegw, patrz Moduy obejmujce wiele kondygnacji na stronie 528. Kliknij OK aby utworzy plik Moduu i zamknij okno dialogowe. Nastpnie bdziesz mg wstawi ten Modu do Projektu. Zobacz Wstaw Modu na stronie 527.
Zachowaj zaznaczone elementy w postaci Moduu 1) Narysuj w oknie Rzutu elementy i zaznacz je. Mona w ten
sposb zachowa elementy z wielu kondygnacji, uywajc wielokondygnacjowej metody narzdzia Obszar zaznaczenia.
2) Wybierz polecenie Plik > Pliki zewntrzne > Zachowaj

zaznaczone jako Modu. Pojawi si okno folderw, w ktrym bdziesz mg wybra nazw i lokalizacj Pliku Moduu.
Szczegowe informacje dotyczce konwertowania wczeniejszych moduw poczonych znajduj si w Podrczniku Migracji dla programu ArchiCAD 12, w broszurze Zaczynamy prac.
Utwrz Modu
S dwa sposoby tworzenia Moduw: zachowanie projektu jako plik Moduu oraz zachowanie zaznaczonych elementw w postaci pliku Moduu.
Zachowaj plik jako Modu

Wstaw na Rzucie zestaw elementw, na podstawie ktrych chciaby utworzy Modu. Uyj polecenia Plik > Zachowaj jako, i wybierz typ pliku .mod. Uwaga: Jeeli tworzysz Modu obejmujcy wicej ni jedn kondygnacj, bdziesz mia opcj wybrania zakresu kondygnacji. Zaznaczajc opcj Zastp zaznaczenie Wybranym Plikiem Moduu, moesz natychmiast podmieni zaznaczone elementy plikiem Moduu. Jeeli zaznaczye grup elementw i skopiowae je do schowka, bdziesz mia moliwo zachowania w postaci Moduu tylko tych elementw: uyj polecenia Plik >
526
Wsppraca
Zachowaj jako, a nastpnie wybierz format Plik moduu ze schowka. Uwaga: Jeeli zaznaczenie zawiera elementy, ktre nie mog by modyfikowane (np. s zablokowane, umieszczone na zablokowanej warstwie, lub nale do Obszaru Roboczego innego Czonka Zespou), zostanie wywietlone ostrzeenie. Bdziesz mia wwczas moliwo utworzenia Moduu na podstawie edytowalnych elementw lub cakowitego anulowania operacji. Opcja Zastosuj przesunicie/obrt ostatniego Moduu, ktrego poczenie zostao przerwane bdzie dostpna tylko wwczas, gdy w projekcie znajduje si Modu o przerwanym poczeniu; w przeciwnym wypadku opcja jest nieaktywna. Zobacz Stosowanie Przesunicia i Obrotu zmodyfikowanego Moduu na stronie 530.
Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Wstaw Modu w Pomocy ArchiCADa. Opcje znajdujce si w tym oknie dialogowym odnosz si do biecego Poczenia wywietlonego w polu "Poczenie z". Aby zmieni poczenie, wcinij przycisk Wybierz poczenie. Szczegy, patrz Wybierz poczenie w Pomocy ArchiCADa. Jeeli dane poczenie jeszcze nie istnieje, wcinij Nowe poczenie i dodaj je do listy.
Wstaw Modu
Aby wstawi Modu, skorzystaj z polecenia Plik > Pliki Zewntrzne > Wstaw Poczony Modu. W oknie dialogowy, bdziesz mg wybra poczenie i metod wstawienia (np. warstw, orientacj, efekt odbicia lustrzanego, wzniesienie), a nastpnie bdziesz mg wstawi Modu.
Zostanie wywietlone okno dialogowe menedera plikw. Wybierz dany plik, aby uy go jako poczenia, a nastpnie kliknij Wstaw modu, w celu umieszczenia go w projekcie. Jeeli dany plik rdowy poczenia jest zapisany w starszej wersji programu ArchiCAD, wywietli si informacja o koniecznoci otwarcia i zachowania tego pliku w wersji ArchiCAD 12 przed wykorzystaniem go jako rda poczenia.
Moduy s wstawiane w trybie grupowania. Nie mona rozgrupowywa ich elementw i edytowa ich indywidualnie.
527
Wsppraca
Gwna warstwa Moduu

Moduy s w caoci wstawiane na jedn, Gwn warstw, ktr mona sprawdzi w oknach dialogowych Wstaw Modu lub Ustawienia Moduu.
Edytuj parametry wstawionego Moduu

Aby zmodyfikowa parametry wstawionego moduu, zaznacz, a nastpnie uyj polecenia Plik > Pliki Zewntrzne > Ustawienia Poczonych Moduw. Szczegy, patrz Parametry moduu w Pomocy ArchiCADa.
Moduy obejmujce wiele kondygnacji

Elementy Moduu zachowuj przypisane im warstwy pod warunkiem, e w pliku docelowym istniej warstwy o tych samych nazwach. W razie koniecznoci zostan utworzone nowe warstwy. Za pomoc Gwnej warstwy mona sterowa widocznoci i statusem zablokowania Moduu, jako caoci. Gwna warstwa, to jedna z warstw pliku docelowego, na ktrej mog by rwnie umieszczane inne elementy. Rne kopie tego samego Moduu mog by umieszczane na rnych warstwach Gwnych. Poprzez warstwy, przypisane poszczeglnym elementom Moduu, mona kontrolowa widoczno i status tych elementw. Status Gwnej warstwy jest nadrzdny w stosunku do polece Usu i Przerwij poczenie w oknie dialogowym Menedera pocze. Polecenia te dziaaj tylko w stosunku do Moduw, ktrych Gwne warstwy s odblokowane. Gdy zachowujesz plik projektu w formacie moduu, a projekt zawiera elementy wielokondygnacjowe lub wicej ni jedn kondygnacj, ArchiCAD zachowa domylnie wszystkie kondygnacje jako cz moduu.
Zachowaj wybrane kondygnacje w Module

Istnieje rwnie moliwo zachowania tylko wybranych kondygnacji: przy zachowywaniu Moduu za porednictwem polecenia Plik > Zachowaj jako, kliknij przycisk Opcje w oknie Zachowaj jako... by wywietli okno Opcje zachowywania. Domylnie s zaznaczone wszystkie kondygnacje, jednak istnieje moliwo wybrania tylko biecej kondygnacji lub zakresu kondygnacji, ktre zostan wczone do pliku moduu. Wszystkie elementy znajdujce si w tym zakresie zostan zachowane w pliku Moduu. Aby wstawi tego typu wielokondygnacjowy Modu po raz pierwszy, skorzystaj z okna dialogowego Wstaw modu. (Plik > Pliki Zewntrzne > Wstaw Poczony Modu), nastpnie kliknij przycisk Nowe poczenie aby doda poczenie wielokondygnacjowego Moduu do listy dostpnych pocze. Przy wstawianiu Moduu zostanie wywietlone okno czenie piter.
Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Menedera pocze w Pomocy ArchiCADa. Kombinacje warstw plikw rdowych nie s importowane wraz z moduami. Uwaga: Najlepiej jest stosowa t sam struktur warstw w plikach rdowych i docelowych.
528
Wsppraca
Wpisz w tym miejscu numer kondygnacji Moduu, ktra zostanie poczona z biec kondygnacj Projektu. Wszystkie pozostae kondygnacje Moduu zostan wstawione zgodnie z tym ustawieniem. Uwaga: W przypadku prby wstawienia moduu wielokondygnacjowego do projektu zawierajcego mniej kondygnacji ni wstawiany modu, wywietli si ostrzeenie. Kondygnacje moduu, ktre nie "pasuj" do projektu, nie zostan wstawione.
Edycja zawartoci Moduu

Poniej opisano dwa sposoby edycji Moduw:
Edytuj rdo Moduu w drugiej kopii ArchiCADa

Najatwiejszym sposobem wyedytowania elementw wszystkich kopii wstawionego moduu, jest edycja pliku rdowego. W Menederze pocze (Plik > Pliki Zewntrzne > Meneder pocze), wybierz dany plik rdowy z listy rde Moduw. Nastpnie kliknij "Otwrz w oddzielnej kopii ArchiCADa". Inna kopia ArchiCADa zostanie otwarta na Twoim komputerze, przy pomocy pliku rdowego. Zmodyfikuj plik zgodnie z potrzebami, a nastpnie go zachowaj. Porada: Jeeli chcesz zobaczy wstawiony modu w oryginalnym kontekcie na Rzucie, podczas edycji pliku rdowego w drugiej kopii ArchiCADa, skorzystaj z funkcji "Podrysu": zachowaj Rzut (w pierwszej kopii ArchiCADa) jako Widok i wstaw go na Arkusz. W drugiej kopii ArchiCADa za porednictwem Organizatora otwrz utworzony przed chwil Arkusz i skopiuj go do projektu otwartego w drugiej kopii ArchiCADa. Zaznacz ten Arkusz w drugim ArchiCADzie i wybierz z jego menu kontekstowego polecenie Wywietl jako Podrys.
Wstaw pojedyncz kondygnacj wielokondygnacjowego Moduu

Moesz wstawi tylko pojedyncz kondygnacj z moduu wielokondygnacjowego: Po wybraniu pliku Moduu w oknie Nowe Poczenie, moesz wybra do wstawienia jedn z wielu kondygnacji Moduu: zaznacz opcj Otwrz w trybie jednej kondygnacji, a nastpnie wybierz jedn kondygnacj zachowanego moduu (cznie ze wszystkimi elementami znajdujcymi si w caoci lub czciowo na tej kondygnacji) w oknie dialogowym Wybierz kondygnacj.
529
Wsppraca
Wr do pierwszego (docelowego) projektu. Uyj polecenia Plik > Pliki zewntrzne > Meneder pocze. Na licie rde Moduw zaznacz, czy Status pliku rdowego wyedytowanego moduu ma teraz opis Zmodyfikowany. (W razie potrzeby kliknij Odwie Status, aby uzyska najnowsze informacje o statusie.) Kliknij Uaktualnij, aby zaktualizowa poczenie. Operacja ta zostanie wykonana, gdy klikniesz OK, aby zamkn okno dialogowe Menedera pocze.
4) Dokonaj potrzebnych modyfikacji elementw. (Uyj polecenia

Edycja > Grupowanie > Zawie grupowanie aby umoliwi edycj elementw.)
5) Zaznacz ponownie elementy i wybierz Plik > Pliki zewntrzne

> Zachowaj zaznaczone jako Modu.
6) Nadaj nowemu plikowi moduu indywidualn nazw.

Uwaga: Jeeli wybierzesz star nazw pliku moduu, zastpisz poprzedni plik rdowy, a tym samym wszystkie wstawione kopie pliku moduu, a nie tylko zaznaczony modu.
Edytuj Modu: Przerwij poczenie, Edytuj elementy, Zastp poczenie

Innym sposobem edycji Moduw jest przerwanie poczenia, modyfikacja Moduu i zastpienia poczenia zmodyfikowanym Moduem.
7) Kliknij Zachowaj. Zostanie wstawiony nowy, zmodyfikowany

Modu.
Stosowanie Przesunicia i Obrotu zmodyfikowanego Moduu

Jeeli kilka kopii Moduu zostao wstawionych w oparciu o rne parametry przesunicia i obrotu, a zachodzi potrzeba modyfikacji pliku rdowego, po zachowaniu zmian w tym pliku nastpi zmiana parametrw wstawienia odnonych Moduw.
1) Zaznacz Modu do edycji na Rzucie. 2) Wybierz Plik > Pliki zewntrzne > Ustawienia Poczonych
Moduw. Szczegy, patrz Parametry moduu w Pomocy ArchiCADa.
3) Zaznacz pole przy opcji Przerwij powizanie zaznaczonych

Moduw i klikn OK, aby zamkn okno.
Aby naprawi t sytuacj: Postpuj zgodnie z powyszymi instrukcjami w celu przerwania poczenia Moduu i jego modyfikacji.
530
Wsppraca
Przy zachowywaniu zaznaczenia jako Modu, w oknie Zachowaj zaznaczone jako modu (zobacz punkt 5. powyej): Zaznacz opcj Zastp zaznaczanie wybranym plikiem Poczonego Moduu oraz Zastosuj odsunicie/obrt ostatniego Moduu, ktrego poczenie zostao przerwane. Kliknij przycisk Zachowaj.
Zarzdzanie Poczeniami
Skorzystaj z Menedera pocze (Plik > Pliki zewntrzne > Meneder pocze), aby uzyska list i moliwo zarzdzania wszystkimi moduami w danym projekcie. Patrz cz Okno dialogowe Menedera pocze w Pomocy ArchiCADa, gdzie znajduje si opis wszystkich elementw sterujcych. Na licie "Poczonych Moduw" (w grnej poowie okna dialogowego) wywietla si pooenie poczonych moduw w strukturze hierarchicznej biecego projektu. Kady z moduw wymienionych na licie stanowi pionowy "wycinek" (jedno- lub wielokondygnacjowy) odpowiedniego pliku rdowego. Lista ma ukad hierarchiczny i s na niej wskazane wszystkie moduy zagniedone na niszym poziomie struktury. Na poniszej ilustracji pokazano trzy moduy jednokondygnacjowe wstawione z pliku rdowego A.pln oraz modu wielokondygnacjowy (z pliku B.pln), ktry zawiera rwnie modu zagniedony C.mod.
Wstawione kopie Moduu zachowaj parametry pooenia i obrotu.
531
Wsppraca
Jeeli nie chcesz wcza do swojego projektu elementw z zagniedonych moduw, moesz wybra opcj pominicia zagniedonych moduw, zaznaczajc odpowiednie pole w oknie dialogowym Menedera pocze.
W takim przypadku elementy nalece do zagniedonych Moduw zostan wyczone z kopii wstawionych do Rzutu (jednak bd wci dostpne w plikach rdowych). Zaznacz modu na licie, aby wywietli typ poczenia (jedno- lub wielokondygnacjowy), nazwy i numery zawartych w nim kondygnacji oraz liczb wstawionych kopii tego moduu w projekcie. Przesunicie kursora na jakiekolwiek poczenie powoduje wywietlenie informacji dotyczcej pooenia moduu w pliku docelowym. Zwr uwag, e w wyniku zaznaczenia moduu na licie nastpuje rwnie podwietlenie nazwy jego pliku rdowego na licie "rda Moduw" w dolnej czci tego okna dialogowego. Na licie "rda Moduw" wywietlaj si pliki rdowe poczonych moduw, a take status kadego z tych plikw. Do zarzdzania moduami, ich poczeniami i plikami rdowymi su przyciski z prawej strony listy Poczonych Moduw i listy rde Moduw. Jeeli zaznaczysz zagniedony modu na licie rde Moduw, nie bdziesz mg zmieni lub przerwa poczenia (te polecenia oraz nazwa samego moduu bd nieaktywne), ale bdziesz mg go zachowa jako nowy plik. Moesz rwnie otworzy lub zaktualizowa zagniedony plik rdowy w ramach tylko jednej operacji, klikajc przycisk Uaktualnij znajdujcy si w poniszej czci "rde Moduw". Polecenie Przywr poczenie jest jednak dostpne tylko w przypadku plikw rdowych moduw znajdujcych si na grze struktury hierarchicznej, natomiast nie jest dostpne w przypadku moduw zagniedonych.
Moduy zagniedone
Moliwe jest tworzenie "wielopoziomowych", Poczonych Moduw, o strukturze hierarchicznej. Moduy zagniedone figuruj na licie Menedera pocze, zgodnie z ich pooeniem w strukturze hierarchicznej moduw.
532
Wsppraca
Jeeli chcesz usun wszystkie kopie jednego, Poczonego Moduu, otwrz Menedera pocze, zaznacz nazw Poczenia i kliknij przycisk Usu.
Przerywanie pocze
Aby przerwa poczenia i zachowa elementy WSZYSTKICH kopii jednego lub wielu moduw, zaznacz modu na licie Poczonych Moduw w oknie dialogowym Menedera pocze (Plik > Pliki Zewntrzne > Meneder pocze). Nastpnie kliknij przycisk Przerwij poczenie. Wynik: elementy zawarte w module s teraz staymi, edytowalnymi elementami ArchiCADa i nie stanowi ju czci moduu, a take nie s poczone z jakimkolwiek plikiem rdowym. Aby przerwa poczenie dowolnej pojedynczej kopii wstawionego moduu, zaznacz modu i uyj polecenia Przerwij poczenie zaznaczonego Moduu w menu Plik > Pliki Zewntrzne > Ustawienia Poczonych Moduw. Po przerwaniu poczenia, wstawione elementy mog by edytowane. Zobacz Edytuj Modu: Przerwij poczenie, Edytuj elementy, Zastp poczenie na stronie 530. Przerwanie Poczenia wstawionego Moduu spowoduje automatyczne zgrupowanie jego elementw. Ograniczenia grupowania zostan jednak zachowane (np. acuchy wymiarowe nie zostan wczone do grupy).
Opcja Pomi moduy zagniedone w Menederze pocze jest uyteczna w przypadku, gdy dwa pliki odnosz si do siebie wzajemnie (np. odnoszce si do siebie skrzyda dwuskrzydowego budynku). Automatyczne zaznaczenie tej opcji pozwala unikn niepotrzebnego powielenia elementw. Istnieje rwnie moliwo uywania pliku jednoczenie jako rdowego i docelowego. W tym przypadku musi by zaznaczona rwnie opcja Pomi moduy zagniedone. Uwaga: Poniewa opcja ta powoduje ignorowanie wszystkich zagniedonych Moduw, uywaj jej tylko w przypadku, jeli pliki nie zawieraj adnych innych Moduw.
Aktualizacja Pocze
Jeeli plik rdowy poczonego moduu zostanie zmodyfikowany, wstawione kopie moduu zostan zaktualizowane dopiero po wczeniu polecenia Uaktualnij w oknie Menedera pocze. (Plik > Pliki zewntrzne > Meneder pocze). Na licie rde Moduw znajduje si informacja o tym, ktre pliki rdowe zostay "Zmodyfikowane" (jeli byy wprowadzane jakie modyfikacje) i s w zwizku z tym nieaktualne. Zaznacz plik i wcinij Uaktualnij.
Usuwanie Moduw z okna Rzutu

Aby usun wstawiony Modu, zaznacz go, a nastpnie wcinij klawisz Backspace, lub Delete. (Aby zaznaczy modu, naley najpierw wyczy opcj Zawie grupowanie, poniewa modu musi by w trybie grupowania.) Wszystkie elementy skadajce si na Modu zostan wyczyszczone z Projektu.
533
Wsppraca
Preferencje uaktualniania pocze podczas uruchamiania pliku projektu znajduj si w menu Opcje > rodowisko pracy > Bezpieczestwo danych > Uaktualnij poczenie. Szczegy, patrz Uaktualnij poczenie w Pomocy ArchiCADa.
Odzyskiwanie brakujcych Pocze

Elementy, skadajce si na Modu, s rzeczywistymi elementami ArchiCADa, a nie tylko odniesieniami do elementw. Oznacza to, e po zachowaniu Projektu zawierajcego Poczone Moduy, wszystkie niezbdne informacje zostaj zachowane, niezalenie od tego, czy pliki rdowe s dostpne, czy nie. Mona pracowa z plikami, zawierajcymi Moduy, ktrych pliki rdowe nie s dostpne tak samo, jakby byy one dostpne. Rnica polega na tym, e Moduy te nie mog by uaktualniane. Aby odtworzy Poczenie do moduu, ktrego plik rdowy nie istnieje, bd nie jest dostpny:
Po wciniciu OK w celu zamknicia okna dialogowego, kopie moduu powizane z tym plikiem rdowym zostan zaktualizowane w danym projekcie. Gdy klikniesz polecenia Uaktualnij, Przywr poczenie lub Przenie, dla zaznaczonych plikw rdowych Poczenia, zaplanowane czynnoci zostan oznaczone tym trjktem w kolumnie statusu plikw (na tym etapie moesz jeszcze anulowa operacj). Czynnoci te nie zostan wykonane do momentu wcinicia OK w celu zamknicia okna dialogowego Menedera pocze. Ostrzeenie: Wykonanie tych operacji oznacza, e wszystkie polecenia "Odwoaj" w projekcie ArchiCAD zostan usunite!
1) Wybierz Plik > Pliki zewntrzne > Meneder pocze. 2) Na licie Poczonych Moduw, zaznacz nazw poczenia,
dla ktrego jest potrzebny nowy plik rdowy.
3) Kliknij przycisk Zachowaj jako plik... i nazw nowo
utworzonego pliku (bdzie to plik moduu z rozszerzeniem .mod).
Aby przedefiniowa pooenie rde Moduw, ktre figuruj jako "Brakujce" w Menederze pocze: Kliknij Przywr poczenie i skorzystaj z okna dialogowego "Nowe poczenie", aby sprawdzi pooenie rda Moduu (brak pliku rdowego wynika prawdopodobnie z przeniesienia go w inne miejsce.) Dopki brakuje rda Moduu, ArchiCAD nie moe zaktualizowa kopii moduu. Wklejanie, lub doczanie Moduw do pliku, ktry zawiera ju kopie tego samego Moduu, lecz o innych datach modyfikacji, powoduje zawsze aktualizacj wszystkich Moduw, zgodnie z Moduem najpniejszym (najnowszym). Ostrzeenie: Po tej operacji, Poczenie moe by nadal przestarzae.
534
Wsppraca
Uwaga: Polecenie Przywr poczenie jest dostpne tylko dla plikw rdowych poczonych moduw znajdujcych si na najwyszym poziomie; nie mona przywrci poczenia z plikiem rdowym zagniedonego moduu. Jeeli rdo zagniedonego moduu ma status "Brakujcy", otwrz plik, w ktrym znajduje si zagniedony modu i przywr poczenie z plikiem rdowym.
nastpnie kliknij Przenie. W odpowiednim oknie dialogowym okrel pooenie folderu zawierajcego nowe pliki rdowe. Polecenie Przenie bdzie dostpne wycznie jeli zaznaczysz wiele plikw rdowych.
Zastpowanie Poczonych Moduw

Aby zastpi istniejce poczenie innym poczonym moduem, zaznacz je na licie Poczonych Moduw w grnej czci Menedera pocze i kliknij Zmie poczenie. W wywietlonym oknie dialogowym wybierz inny poczony modu z tego projektu, albo kliknij Nowe poczenie, aby utworzy nowy modu. Moesz rwnie zastpi plik rdowy poczonego moduu innym plikiem: na licie rde Moduw w Menederze pocze, zaznacz plik rdowy, ktry chcesz zastpi i kliknij Przywr poczenie. Wszystkie kopie moduu powizane z oryginalnym rdem zostan teraz zastpione moduami powizanymi z nowym rdem, ktre podczye. Jeeli nowy plik rdowy ma odmienn struktur kondygnacji ni plik docelowy, wywietli si ostrzeenie, e niektre wymiary mog zosta utracone w przypadku kontynuowania procedury przywracania poczenia:
Moduyw rnych systemach operacyjnych

Pliki docelowe, zlokalizowane na komputerach z systemem MacOS, lub Windows, mog zawiera Moduy utworzone na obu platformach. Przy przenoszeniu plikw docelowych z jednej platformy na drug, zachodzi jednak konieczno wskazania odpowiednich plikw rdowych dla kadego z Moduw, przy uyciu przycisku Zmie poczenie, w oknie Menedera pocze. (Plik > Pliki Zewntrzne > Meneder pocze). Po wykonaniu tej operacji, plik docelowy bdzie zawiera informacje na temat cieek dostpu, zgodne z obiema platformami. Jeeli jednak zmienisz ciek, dla dowolnego poczenia, informacje o ciece zgodne z drug platform zostan wyczyszczone. Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Menedera pocze w Pomocy ArchiCADa. Uwaga: Istnieje jednak wyjtek od tej zasady. Jeeli nowo poczony plik nosi t sam nazw co plik, na ktry poprzednio wskazywao Poczenie, cieka dla drugiej platformy zostanie zachowana. Istnieje moliwo uywania Moduw o tych samych nazwach, jednak rnych zawartociach i ciekach dostpu, zarwno w Mac OS, jak i w Windows. Jednak przy przechodzeniu, z jednej platformy do drugiej, rnice cieek nie zostaj zachowane. Dlatego zaleca si stosowanie rnych nazw, dla Moduw o rnej zawartoci, nawet w przypadku pracy w jednym systemie operacyjnym.
Moesz zastpi wiele plikw rdowych innym zestawem plikw rdowych, jeeli wszystkie te nowe pliki znajduj si w tym samym folderze: zaznacz pliki w Menederze pocze, a
535
Wsppraca
Poczone Moduy w Pracy Zespoowej

Uywanie Poczonych Moduw moe by przydatne w skomplikowanych Projektach Zespoowych, opracowywanych przez zesp zoony z wielu Projektantw. Wicej informacji dotyczcych rezerwowania elementw w Pracy Zespoowej, patrz Rezerwacja na stronie 500.
Moduy mog by rezerwowane poprzez Kondygnacje, Warstwy i Obszary. Aby zarezerwowa Modu poprzez Warstw, musisz wybra Gwn warstw Moduu, a nie poszczeglne warstwy elementw skadowych Moduu. Modu, ktrego przynajmniej jeden wierzchoek znajduje si wewntrz obszaru roboczego zdefiniowanego narzdziem Obszar zaznaczenia, bdzie nalea do czonka Zespou, ktry zarezerwowa ten obszar.
Projektanci mog zarzdza kopiami Moduu znajdujcymi si w ich obszarze roboczym. Moesz usuwa i przerywa poczenia tylko tych kopii, ktre zarezerwowae. Zauwa, e okno dialogowe Pocze
wykae zmian wszystkich kopii , a nie tylko tych zarezerwowanych przez Ciebie. Kliknij OK i otwrz okno Pocze ponownie, by wywietli w nim aktualn sytuacj.
536
Wsppraca
Moesz uaktualnia wszystkie Moduy wstawione do Projektu, zarwno te zarezerwowane przez Ciebie, jak te zarezerwowane przez innych Projektantw. Wybranie polecenia Zesp > Wylij i pobierz zmiany lub Pobierz zmiany, spowoduje zastpienie wszystkich Moduw ich najnowszymi wersjami. Aktualizacja Moduw Projektu Zespoowego nastpi tylko wwczas, jeeli dany Modu mieci si w Twoim obszarze roboczym. W przeciwnym razie, wszystkie zmiany zostan utracone po wybraniu polecenia Wylij i pobierz zmiany. Moesz zmienia Poczenia zarezerwowanych przez Ciebie kopii Moduw. Jeeli to zrobisz, zauwaysz, e po wybraniu polecenia Wylij i pobierz zmiany, tylko Twoje kopie Moduw zostan zmodyfikowane, podczas gdy kopie nalece do innych Projektantw, zostan przywrcone do poprzedniego Poczenia. Wane: W celu uniknicia nieporozumie, zaleca si aby zmian w Poczeniach dokonywa Kierownik Zespou, w trybie Wycznego dostpu. Jeeli jest to niemoliwe, wszyscy Projektanci powinni zmieni to samo poczenie niezalenie od siebie.
wywietlony. Opcje przyklejania dziaaj z elementami rysunkowymi znajdujcymi si wewntrz XREFa, a ponadto mog one by drukowane lub plotowane. XREFy su gwnie do tworzenia elementw wsplnych dla wielu rysunkw Projektu (np. kontury zewntrznych i wewntrznych cian). Plik zawierajcy takie dane moe by doczany do Projektu w wielu miejscach nie zwikszajc jego objtoci. Ponadto, jeeli zmodyfikowany zostanie plik rdowy (DWG lub DXF), do ktrego odnosi si XREF, zostanie on natychmiast zaktualizowany. XREFy dostpne s zarwno w ArchiCADzie jak i w AutoCADzie. W ArchiCADzie, pliki zewntrznych odniesie dziaaj tak samo, jak w programie AutoCAD. XREFy w ArchiCADzie umoliwiaj wywietlanie elementw 2D z plikw DWG, ale trjwymiarowe elementy AutoCADa (np. elementy Pene) nie s widoczne w oknie ArchiCADa. W ArchiCADzie mona docza i odcza pliki XREFw, adowa i przeadowywa je, a take wiza je z plikami projektw i przeglda informacje na ich temat. Funkcje te dostpne s w menu Plik > Pliki zewntrzne > Meneder Xref oraz Docz Xref. Wicej szczegw, zobacz Okno dialogowe Zarzdzanie Xref oraz Docz XREF w Pomocy ArchiCADa. Okno dialogowe pozwala przeglda informacje na temat doczanych plikw, cznie z nazwami odniesie (ktre zazwyczaj brzmi tak samo, jak nazwy doczanych plikw), ich statusem (Zaadowany, Odczony, Przeadowany, Wyadowany lub Zwizany), ich rozmiarem i typem (Zacznik lub Nakadka), a take dat i iloci wstawionych kopii. Uwaga: Jeli ktrekolwiek funkcje opisane w niniejszym rozdziale nie dziaaj poprawnie, przyczyn moe by brak Dodatku DXF/DWG, lub brak konfiguracji Translatora DXF/DWG. Naley wtedy wybra polecenie Plik > Otwrz i sprawdzi czy w rozwijanej licie Pliki typu znajduj si odpowiednie formaty. Brakujcy Dodatek moe zosta zaadowany poleceniem Meneder dodatkw znajdujcym si w menu Opcje.
Wybranie opcji Sprawdzaj i uaktualniaj poczenia automatycznie z menu "Uaktualnij poczenie" okna Opcje > rodowisko pracy > Bezpieczestwo danych nie bdzie dziaao w przypadku, operacji Docz si > Odcz si lub Wylij i pobierz zmiany. Opcja ta bdzie jednak dziaaa przy otwieraniu Kopii lokalnych.
Szczegy, patrz Uaktualnij poczenie w Pomocy ArchiCADa.
XREFy
Pliki Zewntrznych Odniesie (XREF) dziaaj podobnie jak Poczone Moduy na stronie 523, z t rnic, e s to pliki DXF lub DWG, a nie pliki ArchiCADa. Zewntrzne odniesienia pozwalaj na zaoszczdzenie miejsca na dysku oraz pracy. Moesz doczy do swoich rysunkw plik DWG lub DXF, ktry zostanie zaadowany do Projektu i
537
Wsppraca
XREFy a Warstwy
Podczas doczania pliku zewntrznego odniesienia, zostanie dla niego utworzona specjalna warstwa. Przyjmie ona nastpujcy format: NAZWA_XREF|NAZWA_WARSTWY. Na przykad, warstwa PIRO_56 pliku DWG doczonego do projektu pod nazw XREF ELEMENTY_3D zostanie nazwana ELEMENTY_3D|PIRO_56. W oknie Ustawie Warstw, warstwy doczonych XREFw s wymienione oddzielnie, u dou listy.
Jeeli chcesz by warstwy XREFw nie byy wywietlane na licie warstw, wybierz opcj Ukryj Warstwy Xref z rozwijanego menu Filtrowanie warstw. Warstwy XREFw nie s dostpne w rozwijanych menu wyboru warstw w innych miejscach interfejsu (np. oknach Ustawie Narzdzi, czy palecie Info). Jeeli jednak XREF jest zaznaczony wraz z innymi elementami, na rozwijanej licie wyboru warstw bd wywietlane jego warstwy (kursyw) w celach informacyjnych . Jeeli chcesz pomin importowanie nieuywanych atrybutw pliku XREF: kliknij przycisk Parametry w aktywnym oknie Docz Xref. W wywietlonym oknie Ustawienia zaznacz pole Skasuj wszystkie nieuywane atrybuty dostpne na stronie Rne w Ustawieniach wybranego Translatora.
Korzystanie z XREFw w obustronnej komunikacji

Warstwy XREFw nie mog by odblokowywane, ale mona przecza ich wywietlanie. Gdy XREF jest odczony, wywietla si okno dialogowe umoliwiajce wybranie opcji zachowania lub usunicia atrybutw odczonego XREFu, do ktrych zaliczaj si warstwy, rodzaje linii i wypenienia. Wyobra sobie sytuacj, w ktrej przydzielony zostae do pracy nad fragmentem wikszego projektu. Otrzymujesz cay projekt (lub cz zwizan z Twoim zadaniem), dodajesz swoje zmiany i odsyasz z powrotem. W takim przypadku zaleca si skorzystanie z modelu XREF (Zewntrznego odniesienia). Uywanie tego modelu pozwala na wywietlenie caego projektu i na prac tylko nad przydzielonym fragmentem.
538
Wsppraca
Model XREF opiera si na szablonowym pliku AutoCADa zawierajcym oglne informacje (np. map lokalizacji). Najpierw, docz plik "szablonu" jako XREF aby zobaczy biecy stan projektu. Szczegowe plany, w tym Twj plik zostan dodane jako XREFy. Uywajc ArchiCADa dokonaj zmian w swoim zewntrznym pliku. Bdziesz mg modyfikowa tylko ten plik. W tym samym czasie, pozostali czonkowie Zespou pracuj rwnolegle nad swoimi fragmentami projektu. Aby otrzyma zmiany dokonane przez innych przeaduj plik "szablonu". Zaktualizowany plik bdzie zawiera modyfikacje uczynione przez wszystkie jednostki pracujce nad projektem. Jeeli chcesz aby inni mogli zobaczy prac, ktr wykonae do tej pory, musisz wysa zmiany eksportujc swoj prac do formatu AutoCADa.
Wymiana danych
ArchiCAD pozwala na wspprac z uytkownikami innych aplikacji CAD. W szczeglnoci odnosi si to do plikw w formatach DWG oraz DXF. Dodatek DXF/DWG instaluje si wraz z ArchiCADem i jest on zintegrowany z interfejsem tego programu. Dodatek pozwala na: Otwieranie rysunkw AutoCADa jako projektw, lub Elementw bibliotecznych ArchiCADa. czenie rysunkw AutoCADa z plikami projektw ArchiCADa. Wstawianie rysunkw AutoCADa jako Rysunkw ArchiCADa na Arkusze lub do Widokw Modelu. Dodawanie rysunkw AutoCADa jako zewntrznego odniesienia (XREFy) do Projektu ArchiCADa. Importowanie Blokw z rysunkw AutoCADa i tworzenie na ich podstawie Elementw bibliotecznych ArchiCADa, w tworzonych dla nich bibliotekach. Zachowywanie Rzutw, Przekroju/Elewacji, Rysunkw detali oraz Widokw 3D ArchiCADa w formatach AutoCADa. Zachowywanie Arkuszy ArchiCADa do formatw AutoCADa. Ustawienie Translatora pozwala na zastosowanie zestawu zasad konwersji pomidzy odpowiadajcymi sobie elementami ArchiCADa i plikw DWG/DXF.
Model XREF zachowuje "szablonowy" plik AutoCADa: kady czonek Zespou pracuje tylko nad swoim fragmentem projektu bez moliwoci modyfikowania pracy innych czonkw, poniewa pliki odniesienia nie musz by odsyane do ich oryginalnych rde. Z powodu zasadniczych rnic pomidzy ArchiCADem a AutoCADem, idealna obustronna komunikacja nie jest moliwa. (Np. jeeli zaimportujesz a nastpnie wyeksportujesz jaki fragment projektu, wszystkie polilinie oraz struktury zostan utracone.) W praktyce jednak, moesz bez problemu opiera si na XREFach, ktre nie powoduj nadpisania oryginalnego pliku rdowego innego wykonawcy. Jeeli pracujesz w systemie obustronnej komunikacji, Twj plik nigdy nie zostanie nadpisany. Podwykonawcy rnych bran bd od czasu do czasu otrzymywa od Ciebie nowe pliki DWG/DXF zawierajce ich prac znieksztacon Twoimi modyfikacjami. Aby unikn tych znieksztace wystarczy przysany przez podwykonawc plik doczy jako zewntrzne odniesienie do pliku, ktry wylesz mu z powrotem.
Otwieranie plikw DWG/DXF

Moesz otwiera pliki formatu DWG i DXF w ArchiCADzie jako Rysunki lub Arkusze. Uyj polecenia Plik > Otwrz, a nastpnie wybierz plik w oknie folderw. Zasady konwersji danych pomidzy ArchiCADem a AutoCADem umieszczone s w pliku nazywanym Translatorem (rozszerzenie XML).
539
Wsppraca
Aby skorzysta z domylnego Translatora, po prostu wybierz polecenie Otwrz a wybrany plik zostanie otworzony w ArchiCADzie. Domylny Translator ArchiCADa zosta tak ustawiony aby uzyska poprawne rezultaty w wikszoci przypadkw. Ze wzgldu na rnice pomidzy AutoCADem i ArchiCADem w wielu przypadkach, uzyskanie poprawnej translacji wymaga indywidualnych ustawie. Aby zmieni translatora lub dopasowa go do aktualnych potrzeb, naley otworzy okno dialogowe Parametrw translacji DXF/DWG. Okno to jest dostpne: przy rozpoczciu przesyu danych - poprzez wcinicie przycisku Ustawienia znajdujcego si w oknach dialogowych Zachowaj, Otwrz oraz cz, lub okno dialogowe Docz XREF, gdy wybrane s Pliki typu DWG lub DXF bezporednio poleceniem Plik > Opcje specjalne plikw > Parametry translacji DXF-DWG podczas otwierania pliku DXF/DWG poprzez polecenie Plik > Biblioteki i Obiekty > Otwrz obiekt poleceniem Plik > Biblioteki i Obiekty > Import blokw DXF/DWG
Otwieranie plikw DWG/DXF jako Elementy biblioteczne

Moesz otworzy plik DXF/DWG jako Element biblioteczny poleceniem Plik > Biblioteki i Obiekty > Otwrz obiekt. Spowoduje to otwarcie Gwnego okna Elementu bibliotecznego, w ktrym bdziesz mg skonfigurowa obiekt, utworzony na podstawie caego pliku. Szczegy, patrz Gwne okno GDL w Pomocy ArchiCADa.
Otwieranie plikw DWG/DXF metod "przecignij i upu"

Moesz rwnie importowa rysunki DXF/DWG przy uyciu metody "przecignij i upu": Operacja ta polega na klikniciu lewym przyciskiem myszy rysunku AutoCADa, a nastpnie na przecigniciu go w dane miejsce i upuszczeniu. Plik zostanie otworzony za pomoc ostatnio uywanego Translatora DXF/DWG. Za pomoc tej metody plik DWG/DXF jest po prostu czony z plikiem Projektu ArchiCADa. Dane 3D nie zostan zaimportowane, lecz tylko ich widok 2D. Jeeli przeciganych jest kilka plikw, tylko jeden z nich zostanie upuszczony. Poniewa nie da si kontrolowa tego, ktry plik zostanie upuszczony, zaleca si przeciganie jednoczenie tylko jednego pliku. Istnieje kilka sposobw uywania funkcji przecigania i upuszczania przy otwieraniu/czeniu rysunkw AutoCADa: Przecignicie i upuszczanie pliku DXF/DWG nad tem okna, paskiem menu, lub ikon ArchiCADa, spowoduje otwarcie pliku. Przecignicie i upuszczenie pliku DXF/DWG w oknach Rzutu, Przekroju/Elewacji/R lub Dokumentw 3D, albo Detali/Obszarw 2D ArchiCADa, spowoduje wstawienie tego pliku w postaci Rysunku. Przecignicie i upuszczenie pliku DXF/DWG w Arkuszu, spowoduje wstawienie Rysunku w Arkuszu.
Moesz zarzdza dostpnymi translatorami zawsze gdy pojawi si okno dialogowe Translatora czy to podczas wymiany danych (otwierania i zachowywania plikw) czy poprzez Parametry translatora. Uwaga dla czonkw Projektu Zespoowego: Uywanie powszechnych Translatorw daje pewno, e wszyscy czonkowie Zespou korzystaj z tych samych opcji konwersji. Dlatego zaleca si, by osoba odpowiedzialna za koordynacj dziaania oprogramowania CAD w biurze, ustawia zestaw Translatorw i umiecia go na serwerze. Aby mc korzysta z translatorw, kady uytkownik musi najpierw przedstawi je na licie Dostpnych translatorw. Wicej informacji dotyczcych ustawie Translatora, zobacz Parametry translacji DXF/DWG w Pomocy ArchiCADa.
540
Wsppraca
Otwieranie plikw DWG/DXF za pomoc funkcji i-Drop (tylko Windows)

i-Drop jest oglnie udostpnion technologi stworzon przez firm Autodesk. Pozwala ona uytkownikom na ciganie obiektw DWG/DXF z internetu i umieszczanie ich bezporednio w stosowanym programie CAD. ArchiCAD rwnie wykorzystuje moliwoci tej technologii. Wymagane oprogramowanie (ktrym jest wtyczka do przegldarki Internet Explorer) moe by pobrane ze strony internetowej firmy Autodesk. Strony internetowe zazwyczaj wywietlaj podgld danego obiektu. Przecignicie kursora nad obrazkiem podgldu obiektu spowoduje zmian jego ksztatu na "Wskanik i-Drop" informujc o tym, e dany obiekt moe zosta przecignity do Twojego programu CAD. Aby uy takiego obiektu w ArchiCADzie, wcinij lewy przycisk myszy gdy kursor znajdzie si nad jego obrazkiem podgldu. Nastpnie przecignij go na okno ArchiCADa (Rzutu, Przekroju/Elewacji/R, Dokumentw 3D lub Detali/Obszarw 2D) i zwolnij przycisk. ArchiCAD pobierze obiekt z internetu. Podczas tego procesu, wskanik i-Drop moe wywietla pasek postpu pobierania. Kady taki obiekt moe skada si z dwch plikw: DWG/DXF oraz pliku graficznego podgldu. Jeli s dostpne, ArchiCAD pobierze oba. Obrazek podgldu moe, lecz nie musi by dostpny i moe rni si od tego umieszczonego na stronie. ArchiCAD zachowuje pobrane pliki w folderze zdefiniowanym w oknie dialogowym Opcje > rodowisko pracy > Opcje www. Domylna lokalizacja tego folderu w systemie Windows to: C:\Dokumenty i Ustawienia\<Uytkownik>\Moje dokumenty\Graphisoft\Zaadowane obiekty
Otwieranie plikw chronionych hasem

AutoCAD 2004 i wersje pniejsze pozwala na zablokowanie dostpu do rysunkw hasem. Podczas importowania lub otwierania takich plikw moesz zosta poproszony o podanie hasa dostpu. Obecnie nie jest moliwe otworzenie na platformie MacOS plikw DXF/DWG chronionych hasem utworzonych w AutoCADzie 2004 i w wersjach pniejszych, poniewa ten system operacyjny nie obsuguje metod kodowania zastosowanych w mechanizmie blokowania dostpu hasem. W takiej sytuacji system MacOS wywietli odpowiedni komunikat. Rwnie system Windows moe nie obsugiwa algorytmu blokowania hasem. Zostaniesz wtedy poinformowany, e dany plik nie moe by otworzony. Jeeli system obsuguje w mechanizm, wywietlone zostanie okno, umoliwiajce podanie hasa dostarczonego przez osob, ktra przysaa plik. W przypadku plikw XREF, program bdzie wymaga wpisania hasa, podczas pierwszego przeadowania XREFa w ArchiCADzie. Jeeli kilka plikw XREF zostanie przeadowanych jednoczenie, pliki ktrych hasa nie zostay poprawnie wpisane nie zostan przeadowane.
Otwieranie Blokw jako Elementy biblioteczne

Najblisz analogi do Blokw AutoCADa s Elementy biblioteczne ArchiCADa. Odniesienia Blokw (wstawione jednostki) s odpowiednikiem kopii (instancji) Elementw bibliotecznych. Rnica polega na tym, e podczas gdy elementy biblioteczne s oddzielnymi plikami, bloki umieszczone s w pliku AutoCADa. Konwersja blokw do elementw bibliotecznych jest jedynym sposobem na zachowanie informacji o ich strukturze 3D. Jednake, moe okaza si bardziej efektywne (zajmujce mniej miejsca na dysku) rozbicie bardziej skomplikowanych blokw (np. rozbicie 100 instancji blokw zawierajcych 100 linii spowoduje powstanie 10000 linii).
541
Wsppraca
Wady konwersji blokw na elementy biblioteczne: Musisz regularnie przeglda foldery obiektw tworzone w trakcie importowania plikw DXF/DWG i usuwa powstajce duplikaty i niepotrzebne elementy. Niektre funkcje edycyjne zawarte w blokach, nie bd dostpne po konwersji na elementy biblioteczne.
Import ACIS
Wcz t funkcj, aby przeksztaci elementy 3D AutoCADa na obiekty GDL. Otwarcie lub doczenie takich obiektw spowoduje wywietlenie okna dialogowego Przegldarki umoliwiajcego wybranie folderu, w ktrym bd zachowywane utworzone przez Ciebie obiekty GDL.
Wicej szczegw, patrz Parametry translacji DXF/DWG w Pomocy ArchiCADa.
Otwieranie plikw DWG/DXF

Moesz zachowa plik w formacie DWG lub DXF na podstawie widoku lub arkusza ArchiCADa. (Nie mona zachowa jako pliku DWG zestawienia, spisu lub widoku listy.) Uwaga: Przy otwieraniu pliku DWG w AutoCADzie, ktry by utworzony w ArchiCADzie, moe zosta wywietlone ostrzeenie. Moliwa bdzie jednak praca z tym plikiem w AutoCADzie i nie bdzie mia on wpywu na stabilno programu. Po wybraniu polecenia Zachowaj jako, zostanie wywietlone okno folderw. Z rozwijanego menu wybierz odpowiedni format pliku (DXF lub DWG) i wprowad nazw, pod ktr zostanie zachowany plik. Rozwijana lista "Translator" w oknie dialogowym Zachowaj zawiera spis domylnych translatorw przydatnych w wikszoci sytuacji (np. Eksport bez zmian). Jeeli nie wiesz, ktry translator wybra, kliknij przycisk Ustawienia aby otworzy okno dialogowe Parametry translacji DXF-DWG. Krtki opis kadego translatora umieszczony jest w zakadce Info.
Konwersja elementw
Proste elementy ArchiCADa konwertowane s na ich AutoCADowe odpowiedniki: Punkty aktywne na punkty Linie (bez strzaek) na linie Okrgi na okrgi uki (bez strzaek) na uki Elipsy na elipsy Eliptyczne uki (bez strzaek) na eliptyczne uki Tekst na tekst wielowierszowy Wypenienia na kreskowanie Uwaga: Wypenienia cian, supw i elementw bibliotecznych traktowane s w taki sam sposb. Obrazki na obrazki Wymiarowanie (wszystkie rodzaje) na wymiarowanie Uwaga: Elementy wymiarowania ArchiCADa i AutoCADa konfigurowane s w inny sposb, std mog by rnie wywietlane. Najbardziej widoczn rnic jest moliwa lokalizacja tekstu wymiarowania wzgldem linii wymiarowej.
542
Wsppraca
Linie i uki posiadajce strzaki traktowane s w AutoCADzie jako elementy zoone. Elementy zoone: s to jednostki rysunku zoone z wicej ni jednego elementu podstawowego. Jeeli nie zostane wybrana opcja Rozbij zoone elementy ArchiCADa, elementy poczone bd w bloki zawierajce punkty wstawiania. ciany rysowane bd jako bloki o nazwie CIANA_<n> gdzie n oznacza numer elementu ciany. Bloki takie zawiera bd widoczne linie konturw, wypenienia, punkty wstawiania oraz doczone etykiety. Na Punktach wstawiania okien i drzwi mog by umieszczone ich bloki wymiarowania oraz etykiety, jeeli zostay takie dodane. Uwaga: Kontury cian ukowych nie bd ukami tylko poliliniami tworzcymi proste segmenty. Supy rysowane bd jako bloki o nazwie SUP_<n> gdzie n oznacza numer elementu supa. Bloki takie zawiera bd widoczne linie konturw, wypenienia oraz bloki odnoszce si do doczonych etykiet. Okna rysowane bd jako bloki o nazwie OKNO_<n> gdzie n oznacza numer elementu okna. Drzwi rysowane bd jako bloki o nazwie DRZWI_<n> gdzie n oznacza numer elementu drzwi. Obiekty rysowane bd jako bloki o nazwie OBIEKT_<n> gdzie n oznacza numer elementu obiektu. wiata rysowane bd jako bloki o nazwie WIATO_<n> gdzie n oznacza numer elementu wiata. Uwaga dotyczca elementw okien, drzwi, obiektw oraz wiate: jeeli element biblioteczny nie posiada adnego skryptu 2D, moe by wywietlany na 8 rnych sposobw, zalenie od wyboru opcji Uyj kolorw symboli, Uyj typu linii symboli. A zatem elementy biblioteczne tego typu, nie mog by wyeksportowane do wicej ni 8 blokw. Z pozostaych (posiadajcych skrypt 2D) elementw mona utworzy tyle blokw ile jest moliwoci ich wywietlania na rzucie.
Poniewa wiele kopii elementw moe uywa tego samego bloku, doczone etykiety nie bd znajdowa si w tych blokach, lecz zostan przyczone do punktu wstawiania bloku. Stropy rysowane bd jako bloki o nazwie STROP_<n> gdzie n oznacza numer elementu stropu. Taki blok bdzie zawiera linie zewntrznego konturu i otworw oraz punkt wstawienia przyczonej etykiety. Dachy rysowane bd jako bloki o nazwie DACH_<n> gdzie n oznacza numer elementu dachu. Taki blok bdzie zawiera linie zewntrznego konturu i otworw oraz punkt wstawienia przyczonej etykiety. Belki rysowane bd jako bloki o nazwie BELKA_<n> gdzie n oznacza numer elementu belki. Taki blok bdzie zawiera linie zewntrznego konturu i otworw oraz punkt wstawienia przyczonej etykiety. Siatki rysowane bd jako bloki o nazwie SIATKA_<n> gdzie n oznacza numer elementu siatki. Taki blok bdzie zawiera linie zewntrznego konturu i otworw, linie wysokoci siatki oraz punkt wstawienia przyczonej etykiety. Strefy rysowane bd jako bloki o nazwie STREFA_<n> gdzie n oznacza numer elementu strefy. Taki blok bdzie zawiera linie zewntrznego konturu i otworw oraz punkt wstawienia przyczonej etykiety. Uwaga: Poniewa domylne kolory wypenienia stref s pastelowe a zestaw kolorw AutoCADa nie posiada ich odpowiednikw, wszystkie kolory zostan przedstawione w skali szaroci zgodnie z systemem RGB. Jeeli wolisz, moesz przypisa elementom stref nasycone kolory (np. czerwony lub ty). Kamery i ich ustawienia nie s eksportowane.
Wykorzystanie Czcionek SHX podczas konwersji

Dodatek DXF-DWG przenosi czcionki uyte w AutoCADzie, w tym czcionki SHX. W trakcie konwersji Dodatek poprosi o wskazanie pooenia tych czcionek.
543
Wsppraca
Jeeli czcionki te nie s dostpne na Twoim komputerze, moe to skutkowa bdnym formatowaniem tekstu (np. niepoprawnym podziaem wierszy). Zaleca si zdobycie od uytkownikw AutoCADa plikw czcionek SHX, ktre s czci pakietu AutoCADa. (Chocia czcionki te nie s dostpne w ArchiCADzie z powodu praw wasnoci, uytkownicy AutoCADa mog je legalnie rozpowszechnia.) W pakiecie AutoCADa dostpne s take wersje True-type tych czcionek. Gdy zdobdziesz ju czcionki, utwrz dla nich oddzielny folder. Gdy Dodatek poprosi o pliki czcionek SHX, wybierz je z folderu. Jeeli nie posiadasz akurat wymaganej czcionki, moesz uy innej. (W takiej sytuacji, rezultaty konwersji mog si rni.) Po wskazaniu folderu zawierajcego czcionki SHX, Dodatek bdzie automatycznie szuka brakujcych plikw w tym folderze (lecz pominie zawarto nowych folderw w nim utworzonych). Uwaga dotyczca czcionek True-type: Moesz bez przeszkd korzysta z czcionek true-type w ArchiCADzie, zarwno w systemie Windows jak i na platformie MacOS. (Uytkownicy MacOS powinni przekopiowa czcionki true-type do folderu Library/Font.) Uwaga dotyczca Czcionek i Ksztatw: AutoCAD korzysta z plikw SHX rwnie do innych celw. Zawieraj one informacje dotyczce typw zoonych linii skadajcych si na kreskowania ksztatw. Ksztaty mog by umieszczany na rysunkach jako proste symbole. Wybranie pliku SHX tego typu (zamiast pliku czcionki) moe spowodowa wystpienie bdw, dlatego jeli nie jeste pewien czy wskazany przez Ciebie plik jest waciwy, wcinij przycisk "Pomi". Nazwa wymaganego pliku powinna by wskazwk czy chodzi o czcionk czy o ksztat.
Skasowanie wszystkich nieuywanych atrybutw, pochodzcych z pliku wzorca DWG.
cz plik DXF/DWG
Moesz czy pliki w formatach DXF i DWG z Projektami otworzonymi w ArchiCADzie. Uyj polecenia Plik > Opcje specjalne plikw > cz i wybierz odpowiedni plik DXF/DWG. Zostanie wywietlone okno cz DXF-DWG. Masz moliwo doczenia zawartoci Przestrzeni Modelu do biecego Widoku lub dodania Przestrzeni Papieru do Teczki Arkuszy Projektu. Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe cz DXF-DWG w Pomocy ArchiCADa.
Obustronna konwersja (Opcje inteligentnego czenia)

Opcje inteligentnego czenia (konwersja w obu kierunkach) pozawalaj na powtrne czenie plikw DXF lub DWG z plikiem ArchiCADa, na podstawie ktrego zostay utworzone. Funkcja ta pozwala na jednoczesn prac nad projektem w ArchiCADzie i w AutoCADzie i wymian dodatkowych informacji z zachowaniem spjnoci formy. Inteligentne czenie pomaga dostosowa: Parametry nowych elementw dodawanych w ArchiCADzie i AutoCADzie. Zachowanie elementw utworzonych w jednym z tych programw i modyfikowanych (rozciganych, przesuwanych, obracanych, odbijanych) w drugim, bd w obu programach. Zachowanie obu programw w przypadku utworzenia elementu w jednym z nich, a nastpnie usunicia go w drugim, bd w obu programach.
Usuwanie Atrybutw
W przypadku zachowywania pliku ArchiCADa jako DWG, wczone zostan tylko te atrybuty ArchiCADa, ktre s rzeczywicie uywane w projekcie. Jest to proces automatyczny, pozwalajcy zmniejszy rozmiar pliku. Mona wybra opcj usunicia kolejnych atrybutw: pole wyboru w ustawieniach Translacji DXF-DWG (Rne) umoliwia
544
Wsppraca
Jeeli wsppracujesz z osob, ktra uywa AutoCADa (lub innego programu CAD obsugujcego formaty DWG lub DXF), wasz system pracy mgby wyglda tak: 1) Doprowadzasz prac nad projektem architektonicznym do momentu, w ktrym moe on zosta przekazany Twojemu partnerowi odpowiedzialnemu za wprowadzenie szczegw. 2) Nastpnie zachowujesz dla niego plik DXF lub DWG zawierajcy specyficzne informacje ArchiCADa dotyczce parametrw czenia. Moesz doczy plik DWG/DXF do Projektu ArchiCADa, na podstawie ktrego go utworzye: Uyj polecenia Plik > Zachowaj jako, a nastpnie kliknij przycisk Ustawienie, by otworzy okno dialogowe Parametry translacji DXF-DWG. Na licie translatorw w panelu Dostpne translatory wybierz opcj zachowywania rzutu: Przygotuj plik do Inteligentnego czenia
niezbdne podczas operacji czenia. Jeeli w pliku DXF/DWG nie znajd si te informacje, podczas powtrnego czenia ArchiCAD nie bdzie mg odbudowa elementw modelu, i wczytane zostan tylko dane AutoCADa. Jeeli plik ArchiCADa nie zostanie zachowany, opcje te bd nieaktywne. Wicej szczegw na ten temat, zobacz Parametry translacji DXF/DWG, Opcje zachowywania, Zachowanie rzutu w Pomocy ArchiCADa.
3) Moesz teraz kontynuowa prac nad oryginalnym projektem,
podczas gdy partner bdzie pracowa na pliku DXF/DWG. Moe na przykad dodawa wasne detale i symbole (np. elektryczne, kanalizacyjne, etc.); czasami niezbdne okazuje si zmodyfikowanie utworzonych przez Ciebie elementw. Na przykad, konieczne moe okaza si przesunicie ciany lub jakiego obiektu.
4) W takim momencie, bdziecie musieli poczy zawarto
waszych plikw. Wcz polecenie Plik > Opcje specjalne plikw > cz i zaznacz odpowiedni plik DXF/DWG. Jeeli zachowae plik ArchiCADa do formatu DXF/DWG wedug podanych wyej zalece, bdziesz mg teraz poczy go z tym samym plikiem ArchiCADa korzystajc z Opcji Inteligentnego czenia. Plik > Opcje specjalne plikw > cz > Otwrz W oknie cz DXF-DWG wybierz opcj Umie zawarto Przestrzeni Modelu w biecym Widoku. W oknie cz Przestrze Modelu DXF-DWG wybierz opcje czenia.
Uwaga: Musisz w pierwszej kolejnoci zachowa projekt ArchiCADa (utworzy plik PLN) aby zawiera on informacje
545
Wsppraca
Pojawi si okno dialogowe Opcji Inteligentnego czenia pozwalajce na modyfikacj pliku konfiguracyjnego Opcji inteligentnego czenia oraz (jeli to konieczne) opcji translatora. Uwaga: Istnieje rwnie moliwo ustawienia tych opcji wczeniej korzystajc z polecenia Plik > Opcje specjalne plikw > Opcje Inteligentnego czenia , ktre otwiera to samo okno konfiguracyjne.
Szczegy, patrz Opcje Inteligentnego czenia w Pomocy ArchiCADa.
5) Powtarzaj faz (2) tyle razy, ile bdzie to konieczne.
546
Wsppraca
Konsultacja
ArchiCAD posiada dwie funkcje pozwalajce architektom na wysanie projektu innym czonkom Zespou lub klientowi (ktry nie musi posiada ArchiCADa) w celu wprowadzenia uwag lub podpowiedzi.
Recenzent projektu
Recenzent Projektu to aplet Javy umoliwiajcy podgld plikw DWF, JPG, GIF i TXT zapisanych w ArchiCADzie przy pomocy Kolportera projektu. Program pozwala take na wprowadzanie korekt do plikw DWF.
Jest to bardzo przydatne narzdzie przy komunikowaniu si z klientami lub decydentami, nie wymagajce od nich znajomoci ani nawet posiadania ArchiCADa. Recenzent uruchamiany jest w rodowisku przegldarki internetowej i wywietla opublikowane przez Ciebie widoki. Wicej szczegw, patrz rodowisko Recenzenta projektu w Pomocy ArchiCADa. Komentarze, poprawki oraz inne informacje dodane za pomoc narzdzi umieszczonych w palecie Korekty, mog zosta
naniesione na Projekt poprzez funkcj Zakrelacza projektu opisan poniej.
Przykad zastosowania Recenzenta

Wyobramy sobie tak sytuacj: Krelarz pracuje nad projektem budynku mieszkalnego. Architekt chciaby zobaczy i ewentualnie wprowadzi zmiany w jednym z apartamentw (np. w Apartamencie B26).
547
Wsppraca
2) Nastpnie Krelarz publikuje wybrany rysunek lub cay

zestaw.
1) Prosi Krelarza aby ten przesa mu rysunki do przegldnicia.

Krelarz otwiera Kolportera w ArchiCADzie. W Kolporterze zaznacza 2. kondygnacj do opublikowania w formacie DWF. Plik DWF jest czci Zestawu publikacji "Apartament B26 Korekta". W oknie dialogowym Waciwoci Publikowania wskazuje gdzie maj zosta zachowane pliki. Zaznacza tam rwnie opcj " Docz Internetowe rodowisko Recenzenta projektu" powodujc, e do zachowanych plikw doczona zostanie specjalna aplikacja Java.
3) Utworzone rysunki kompresuje do jednego pliku (np. ZIP) i

wysya e-mailem bd umieszcza na serwerze FTP, skd
548
Wsppraca
Architekt bdzie mg je pobra. Krelarz powinien sprawdzi zawarto utworzonych plikw przed wysaniem.
4) Architekt otrzymuje pliki. Otwiera plik HTML uruchamiajc

Internetowe rodowisko Recenzenta projektu.
Moe teraz sprawdzi te elementy, ktre budz jego wtpliwoci. Na przykad, moe sprawdzi za pomoc narzdzia Miarka (w palecie Mierniczego) czy szeroko azienki lub pokoju jest wystarczajca.
5) Rozpoczyna przegldanie rysunkw, o ktre prosi.
549
Wsppraca
6) Nastpnie, wprowadza ewentualne korekty oraz instrukcje dla

Krelarza, dotyczcego tego co powinno zosta zmienione. Moe przygotowa inn wersj projektu, zakadajc usunicie ciany pomidzy kuchni a pokojem dziennym i zmian rozmieszczenia blatu kuchennego oraz stou jadalnianego. Chce rwnie przesun cian pomidzy pokojem dziennym a przedsionkiem zwikszajc powierzchni pokoju. Zaznacza wszystkie te zmiany korzystajc z rnych narzdzi palety Zakrelacza takich jak Narzdzie elipsa, Narzdzie linia amana, Narzdzie strzaka lub Narzdzie tekst.
Architekt nie musi wysya wiadomoci korzystajc z zakadki E-mail Recenzenta. Moe to uczyni poprzez program pocztowy, lecz wtedy bdzie musia rcznie zlokalizowa pliki Zakrelacza DWF i doczy je do wiadomoci.
8) Po otrzymaniu wiadomoci, Krelarz zachowuje doczony
plik DWF na twardym dysku. Nastpnie otwiera palet Zakrelacza i tworzy nowy wpis Zakrelacza projektu. Wskazuje otrzymany plik DWF, z ktrego zaimportowane zostan zakrelenia. Bdzie to plik (lub pliki) wysany przez Architekta.
7) Nastpnie moe, zapisa dane Zakrelacza do pliku DWF i

wysa go poprzez zakadk E-mail Recenzenta projektu z powrotem do Krelarza. Recenzent automatycznie docza do wysyanej wiadomoci plik DWF zawierajcy zakrelenia. Zacznikami mog by rwnie inne pliki. Oczywicie
550
Wsppraca
9) Informacje zakrelania pojawi si na Rzucie ArchiCADa.

Elementy zakrelania umieszczone zostan na warstwie "Korekta".
10) Teraz Krelarz moe wprowadzi do projektu zmiany
wskazane przez Architekta. Gdy skoczy, cay proces zaczyna si od nowa. Ponownie publikuje pliki DWF widokw projektu i wysya je do Architekta, ktry upewnia si czy zmiany zostay poprawnie wprowadzone. Jeeli wymagane s nowe modyfikacje, przesya kolejny plik DWF z zakreleniami. Proces powtarzany jest do momentu, a uzgodnione zostan wszystkie zmiany.
551
Wsppraca
Zakrelacz Projektu
O Zakrelaczu Projektu
Zakrelacz projektu pozwala na sprawn wymian informacji pomidzy projektantami w trakcie procesu projektowania.
Umoliwia zaznaczanie kolorem elementw wymagajcych korekty oraz tworzenie nowych elementw. Zakrelacz moe by pomocny przy dokonywaniu korekt bdw wsppracownikw oraz do proponowania alternatywnych rozwiza projektowych.
Zakrelanie moe by dokonywane przez wicej ni jedn osob. Zakrelacz projektu pozwala na nakadanie komentarzy od wielu osb, poniewa do wyboru dostpnych jest kilka kolorw zakrelania.
552
Wsppraca
Gdy w panelu Zakrelacza wcinity jest przycisk Poprawki (panel Zakrelacza znajduje si w menu Dokument > Narzdzia Zakrelacza projektu), moesz uywa dowolnego narzdzia z Paska narzdzi do zakrelania rysunku. Wicej szczegw, patrz Paleta Narzdzi Zakrelacza Projektu w Pomocy ArchiCADa. Do dyspozycji s take specjalne obiekty Zakrelacza, ktre mona znale w Bibliotece ArchiCADa. W przypadku projektu Zespoowego, korekty i sugestie mog by dokonywane w przestrzeni roboczej wspprojektantw i po zatwierdzeniu wprowadzone do projektu. Mona take importowa korekty dokonane w Recenzencie projektu i wcza je do projektu. Pozycje Zakrelacza projektu nale do poszczeglnych widokw. Oznacza to, e nie mog zawiera elementw znajdujcych si na wielu kondygnacjach oraz w oknach Przekroju/Elewacji/R, Dokumentw 3D lub Detali/Obszarw 2D. Pozycje Zakrelacza projektu mog by wywietlane lub ukrywane pojedynczo w palecie Zakrelacza lub globalnie za pomoc odpowiedniej opcji w menu Widok > Opcje wywietlania. Ukrycie pozycji powoduje, e dokonane poprawki s niewidoczne, a zaznaczone elementy s wywietlane przy pomocy ich oryginalnych kolorw pir. Uwaga: Pojedyncze Pozycje Zakrelacza projektu mog by wywietlane lub ukrywane w palecie Zakrelacza. Narzdzia Zakrelacza projektu s przydatne przy wikszych Zespoach projektowych, gdzie bezporednia dyskusja nie zawsze jest moliwa lub gdy architekci pracujcy nad projektem znajduj si w rnych miejscach a praca Zespoowa opiera si na wymianie plikw kopii lokalnych.
Meneder Wersji wpisu Zakrelacza

Zakrelacz moe by take stosowany do porwnywania rnych wersji projektu. W tym przypadku, architekci wprowadzaj poprawki zorganizowane w postaci wpisw Zakrelacza. Kady taki wpis reprezentuje inn wersj. Zaprezentowanie danej propozycji polega na pokazaniu odpowiedniego wpisu Zakrelacza i ukryciu pozostaych. Gdy architekt chce przedstawi rne rozwizania, przypisuje wszystkie wpisy gwnemu architektowi projektu. Nie musi on rezerwowa obszaru roboczego. Podczas doczania si do projektu wybiera opcj Zakrelanie i pobiera przypisane mu wpisy Zakrelacza. Po podjciu decyzji, gwny architekt zmienia styl zaakceptowanej wersji na "Aprobata" i przypisuje wpis z powrotem architektowi, ktry go utworzy. Architekt (doczony jako projektant) przeksztaca nastpnie zaaprobowany zestaw (wpis) na elementy konstrukcyjne. Pozostae wersje mog zosta usunite lub oznaczone jako "odrzucone" i zachowane jako ukryte wpisy do pniejszego wykorzystania.
553
Wsppraca
Podstawowe pojcia
Pozycje (wpisy) Zakrelacza projektu to zestaw Poprawek, Zaznacze i etykiet (Metek) umieszczonych w projekcie oraz komentarzy dokonanych przez jednego, lub kilku uytkownikw. Style Zakrelacza projektu definiuj wygld Poprawek lub Zaznaczonych elementw poprzez atrybuty Kolorw pir. Kada Pozycja Zakrelacza projektu wykorzystuje jeden Styl. Styl moe wiadczy o statusie Pozycji (Korekta, Uwagi, Aprobata). Mona take dokonywa Poprawek korzystajc z rnych stylw, aby zasugerowa odpowiednie uoenie elementw w Projekcie, lub dodawa elementy dwuwymiarowe i adnotacje. Style Zakrelacza Projektu to atrybuty, ktre definiuje si w oknie Opcje > Atrybuty > Style Zakrelacza projektu. Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Stylw Zakrelacza Projektu w Pomocy ArchiCADa. Moesz Zaznaczy dowolny element projektu, w celu zwrcenia na niego uwagi, bez potrzeby modyfikowania go. Zaznaczenie to tymczasowe przypisanie atrybutw okrelonych w Stylu, bez zmiany oryginalnych atrybutw.
Publikowanie i odzyskiwanie danych Zakrelacza

Skorygowany projekt moesz opublikowa za pomoc funkcji Kolportera. W Kolporterze zachowane s informacje o sposobie wywietlania danych Zakrelacza (menu Widok > Opcje wywietlania). Nie s w nim jednak zachowane informacje na temat widocznoci poszczeglnych Pozycji w momencie tworzenia widokw. W czasie publikacji wszystkie Pozycje Zakrelacza bd widoczne. Przy pomocy rodowiska Recenzenta projektu moliwe jest wprowadzanie dodatkowych korekt do projektu bez potrzeby instalowania ArchiCADa, pod warunkiem jednak, e widoki zostan opublikowane w formacie DWF. Skorygowane pliki DWF mog zosta odesane, a nastpnie zaimportowane do ArchiCADa jako nowe Pozycje Zakrelacza.
Praca Zespoowa i Zakrelacz projektu

Kady zarejestrowany czonek Zespou moe dodawa Pozycje Zakrelacza projektu do Obszaru roboczego dowolnego Projektanta. W tym celu naley by doczonym jako Projektant, lub w specjalnym trybie Zakrelania. W tym drugim przypadku nie ma moliwoci tworzenia, modyfikacji i usuwania elementw. Mona tylko dokonywa korekty poprzez dodawanie poprawek oraz zaznaczanie elementw. Kady czonek Zespou moe oglda korekty dokonane przez pozostaych, jednak nie moe on modyfikowa adnych Wpisw Zakrelacza prcz tych, ktre on sam wprowadzi, lub ktre zostay mu przypisane. Przypisanie Wpisu Zakrelacza odbywa si moe na dwa sposoby: Przez Projektanta, ktry utworzy wpis dotyczcy elementw w Obszarze roboczym innego Projektanta: w tym przypadku Projektant musi uaktywni palet Zakrelacza projektu, wybra wpis w panelu Pozycje Zakrelacza projektu, a nastpnie wybra nazw osoby, ktrej chce przypisa wpis w rozwijanym menu Przypisanie do, w panelu Zesp
554
Wsppraca
projektowy. Przypisanie zostanie przeprowadzone po wybraniu polecenia Wylij i pobierz zmiany. Jeeli wpis, ktry utworzye zawiera, oprcz poprawek i zaznaczonych elementw, take nowe elementy wprowadzone do Obszaru roboczego innej osoby, zostanie wywietlone odnone ostrzeenie. W takim przypadku wysanie zmian bdzie wymagao wygenerowania nowego ID doczania. Spowoduje to dezaktualizacj utworzonych przez Ciebie kopii lokalnych Projektu Zespoowego. Musisz zatem, zachowa now kopie lokaln i kontynuowa na tej kopii. Przez Kierownika Zespou, jeeli istniej "porzucone" Pozycje Zakrelacza projektu. Porzucone wpisy mog powsta np. w przypadku, gdy Projektant zostanie usunity z Zespou przez Administratora, w oknie Ustawie uwsplnienia projektu. W tej sytuacji Kierownik Zespou bdzie mg w trakcie doczania si zdecydowa, ktremu z zarejestrowanych Projektantw przypisa porzucone wpisy. Jeeli zostay Ci przypisane wpisy Zakrelacza, na jeden z omwionych wyej sposobw, zostaniesz o tym fakcie poinformowany w momencie doczania si, lub przy pobieraniu zmian. W oknie dialogowym Pobierz wpisy Zakrelacza projektu Kierownik Zespou lub Projektant mog zdecydowa si na pobranie wpisw, bd odoenie tej operacji na pniej. W przypadku wybrania drugiej z opcji, okno to bdzie wywietlane przy kadym doczaniu si oraz przy kadym pobieraniu zmian.
Przykad dziaania Zakrelacza projektu w Pracy Zespoowej

A tworzy nowy wpis Zakrelacza projektu. Nastpnie zaznacza cian i przypisuje do kategorii Korekta. W panelu Metka i dyskusja A dodaje komentarz lub wstawia metk obok ciany z instrukcj dla projektanta "B. Nastpnie A przypisuje B utworzony przez siebie wpis. Podczas wysyania zmian przez A, wywietlony zostanie komunikat informujcy o tym, e dla "A" wygenerowany zostanie nowy numer ID doczania. Po wysaniu zmian, ciana nie bdzie ju nalee do obszaru roboczego "A". Gdy Projektant B pobierze zmiany, zostanie poinformowany o nowych wpisach Zakrelacza projektu przypisanych do niego. Pobranie wpisu, bdzie oznaczao dla "B" nowy numer ID doczania. Po pobraniu wpisu, "B" bdzie mg przeglda Dyskusj zakrele oraz edytowa przypisane mu elementy. Po usuniciu "Korekty" ciana zamieni si na zwyczajny element konstrukcyjny zarezerwowany dla projektanta B. Gdy B wyle zmiany, bdzie mia moliwo uwolnienia elementw znajdujcych si poza jego obszarem roboczym. Zalety: Elementy mog by przypisywane kolejno do wielu czonkw Zespou bez potrzeby doczania si i odczania. Elementy pozostaj w tym samym pooeniu i na tej samej warstwie, dziki czemu zmniejsza si ryzyko ich powielenia. Sprawna komunikacja jest moliwa dziki metkom i komentarzom zapisywanym w oknie Dyskusji zakrele. Historia projektu moe by zapisana w hierarchicznej strukturze wpisw Zakrelacza. Wady: Wpisy zakrele musz by sprawnie zarzdzane aby unikn zbyt skomplikowanej struktury hierarchicznej. Nie wykorzystywane wpisy powinny by usuwane. Wicej szczegw, patrz Paleta Narzdzi Zakrelacza Projektu w Pomocy ArchiCADa.
555
Wsppraca
556
Wizualizacja
Wizualizacja
Wizualizacja w ArchiCADzie obejmuje wszystkie narzdzia i techniki pozwalajce na wywietlanie i prezentacj projektu architektonicznego na kadym etapie pracy. Prezentacje mog by przygotowane w rnej formie (na przykad jako fotorealistyczne obrazki, animacje lub panoramy VR). ArchiCAD umoliwia wizualizowanie caego projektu lub wybranych jego czci dziki wbudowanym widokom lub za pomoc wasnorcznie wstawionych kamer pozwalajcych na przedstawienie projektu z okrelonego punktu widzenia. Niektre specjalne widoki (np. sceny VR) wymagaj uycia odpowiednich narzdzi. W ArchiCADzie domylne widoki perspektywiczne i aksonometryczne mog by uaktywniane i modyfikowane za pomoc polece menu lub palety Nawigatora. Kamery i ich ustawienia odgrywaj znaczc rol podczas definiowania nowych widokw. Chocia ArchiCAD dysponuje duymi moliwociami wizualizacyjnymi, czasami zachodzi potrzeba dopracowania wygenerowanych obrazkw lub umieszczenia modelu w zewntrznym programie 3D. ArchiCAD umoliwia wyeksportowanie caego modelu do jednego z wielu popularnych formatw plikw uywanych przez profesjonalne programy renderujce. Jednym z takich programw renderujcych jest Artlantis stworzony przez francusk firm Abvent SA - partnera Graphisoftu. Pozwala on na tworzenie fotorealistycznych obrazkw, animacji oraz scen VR na podstawie ustawie modelu zaimportowanego bezporednio z ArchiCADa. Ponadto, pomidzy oryginalnym modelem a plikiem Artlantisa ustanowione jest inteligentne poczenie uaktualniajce wszelkie zmiany dokonane na modelu. Istnieje rwnie moliwo wyeksportowania widokw rzutu lub okna 3D do innych programw takich, jak Piranesi, 3D Studio czy Photoshop w celu dopracowania szczegw lub dodania efektw specjalnych. Najczciej uywane polecenia zwizane z technikami wizualizacyjnymi zostay umieszczone w pasku narzdzi Wizualizacja 3D. Wybierz Okna > Paski narzdzi > Wizualizacja 3D aby wywietli ten pasek. (Znajduj si w nim rwnie polecenia zwizane z konfiguracj oraz nawigacj w Oknie 3D.) Jeli uywasz wersji ArchiCAD 12, dla zapewnienia optymalnej nawigacji 3D oraz generowania modeli 3D zalecamy zastosowanie platform z wielordzeniowym procesorem.
Kamery
Moesz wstawi na Rzucie dowoln ilo kamer generujcych pojedyncze widoki perspektywy, animacje oraz panoramiczne sceny Rzeczywistoci wirtualnej, cieki czce takie sceny lub obiekty VR. W oknie dialogowym Ustawie kamery lub w panelu Info dostpne s trzy rodzaje kamer: Kamera perspektywy, Obiekt VR oraz Scena VR. Wicej informacji, zobacz Obiekty VR na stronie 570, Sceny VR na stronie 571 oraz Ustawienia narzdzia Kamera/VR w Pomocy ArchiCADa. Kamery perspektywy pozwalaj na wgld i edycj caego modelu projektu lub wybranego fragmentu w oknie 3D oraz na tworzenie wizualizacji biecego stanu projektu. Definiuje si je na podstawie pooenia punktu widzenia, celu oraz kta widzenia.
557
Wizualizacja
Uwaga: Jednoczenie moe by wywietlany tylko jeden typ Kamer. Przeczenie typu kamery w palecie Info, w Ustawieniach kamery lub w Nawigatorze, automatycznie schowa biecy typ kamery. Po ustawieniu wszystkich parametrw w oknie dialogowym Ustawienia kamery/VR, moesz przystpi do wstawiania Kamery na Rzucie. Pierwsze kliknicie na Rzucie okreli pooenie samej kamery. Nastpnie okrel kierunek patrzenia i kliknij aby wstawi poziome pooenie Celu. Gdy operacja zostanie zakoczona, pojawi si ikona domylnych ustawie soca. Moesz w kadej chwili sprawdzi widok kadej kamery, zaznaczajc j i otwierajc Okno 3D. Gdy to zrobisz, parametry perspektywy wybranej kamery zostan wywietlone w oknie dialogowym Parametry widoku 3D oraz w paletach Nawigatora i Podgldu nawigatora.
Na Rzucie, widoczne s cele oraz cieki wszystkich Kamer a take uchwyty umoliwiajce manipulowanie nimi. Jednoczenie moe by aktywna tylko jedna kamera o czym informuje znacznik soca oraz linie stoka patrzenia.
Rendering
ArchiCAD umoliwia tworzenie renderingw tzn. fotorealistycznych obrazkw modelu odzwierciedlajcych biecy stan projektu. Renderingi ArchiCADa pozwalaj na osignicie efektw wizualnych znacznie przekraczajcych moliwoci widokw wygenerowanych bezporednio z okna 3D. Efekty te umoliwiaj uzyskanie fotorealistycznych lub stylizowanych obrazkw caego projektu lub tylko wybranego fragmentu. Renderingi s idealnym sposobem prezentowania projektu i komunikacji pomidzy architektami a inwestorem. S czytelne dla klientw i pokazuj dokadny, rzeczywisty wygld projektowanego budynku. Renderingi (lub obrazki modelu) generowane s w oddzielnym oknie Renderingu i nie mog by edytowane. Aby zostay zachowane, naley zapisa je do oddzielnego pliku. Wybranie polecenia Zachowaj, gdy aktywne jest okno Renderingu, utworzy plik graficzny w wybranym formacie; Projekt pozostanie
Parametry cieki kamery

Opcje wywietlania Kamery perspektywy mona ustawi za pomoc rozwijanego menu w oknie dialogowym Parametry cieki dostpnym w Ustawieniach kamery/VR. Wybierajc jedn z dostpnych opcji moesz ukry wszystkie Kamery, lub tylko sam ciek a take wywietli podgld klatek porednich. Szczegy, patrz Parametry cieki w Pomocy ArchiCADa. Gdy aktywne jest Okno 3D, moesz modyfikowa Kamery dziki paletom Nawigatora oraz Podgldu nawigatora (kliknij odpowiedni Kamer w Nawigatorze a nastpnie zmodyfikuj jej ustawienie w Podgldzie nawigatora). Pooenie istniejcej kamery moe by modyfikowane w 3D za pomoc standardowych narzdzi nawigacyjnych oraz tych znajdujcych si w menu Dodatkw Nawigacji 3D. Szczegy, patrz Dodatki Nawigacji 3D na stronie 184.
558
Wizualizacja
nienaruszony. Zamknicie okna Renderingu bez wczeniejszego zapisania, spowoduje utrat wyrenderowanego obrazka. Wane: Wyrenderowane obrazki nie s zachowywane w projekcie. Jeeli chcesz je zachowa musisz to zrobi sam. Zamknicie okna Obrazka modelu bez jego zachowania oznacza jego utrat. Lista Obrazkw modelu znajduje si w menu Okna. Jednoczenie moe by otwartych wiele okien obrazkw, co pozwala porwna je ze sob. Przy pomocy narzdzia Obszar zaznaczenia moesz zaznacza i kopiowa fragmenty Obrazkw modelu. Szczegy, patrz Kopiowanie Obrazka skadrowanego przy pomocy narzdzia Obszar Zaznaczenia na stronie 91. W oknach obrazka mog by otworzone rne formatw plikw graficznych. Dostpne s wszystkie formaty wspierane przez QuickTime'a oraz szereg innych. ArchiCAD wyposaony jest w kilka procedur graficznych generujcych obrazki o rnych stylach. Mona je wybra z rozwijanego menu znajdujcego si u gry okna dialogowego: Dokument > Wizualizacja > Ustawienia renderingu. Wicej szczegw, patrz Ustawienia renderingu w Pomocy ArchiCADa. Uwaga: Istnieje moliwo skorzystania z rnych procedur renderingu dla rnych czci widoku projektu (jedna procedura dla grnej poowy okna, druga dla dolnej), a nastpnie sklejenie uzyskanych obrazkw ze sob w programie do fotoedycji. Aby utworzy obrazek (wyrenderowa), wybierz polecenie Dokument > Wizualizacja > Renderuj. W tym momencie ArchiCAD rozpocznie renderowanie obrazka na podstawie biecego widoku oraz zgodnie z ustawieniami w oknie dialogowym Ustawienia renderingu. Dostpne procedury to: Rendering LightWorks: Ta procedura umoliwia generowanie bardzo wyszukanych obrazkw, nawet w oparciu o domylne ustawienia. LightWorks oferuje ledzenie promieni (ray-tracing), mikkie cienie, odbicia i moliwo edycji wielu cech materiaw. Renderingi powstajce dziki tej procedurze s najlepszej jakoci. Procedura LightWorks
wykorzystuje systemy wieloprocesorowe, dlatego jest oglnie szybsza od innych procedur. Szczegy, patrz Procedura renderingu LightWorks (Dodatek) w Pomocy ArchiCADa. Rendering ArchiCADa: jest idealny do tworzenia szybkich, roboczych renderingw. Oferuje on cieniowanie powierzchni, proste cienie oraz efekt przeroczystoci.
Wicej szczegw, patrz Rendering ArchiCADa w Pomocy ArchiCADa. Rendering Z-buffer: Jest bardzo podobny do procedury Renderingu ArchiCADa, lecz pracuje duo szybciej w przypadku duych modeli i przy wczonych cieniach. Jednake procedura ta wymaga duo pamici operacyjnej. Szkic: Dziki tej procedurze moemy renderowa obrazki naladujce rczne rysunki, nadajce si do tworzenia szkicowych widokw we wczesnej fazie projektu. Dostpne efekty naladuj grafit owka, kredki lub marker. Pliki wykorzystywane do tworzenia tego typu renderingw, znajduj si w folderze Dodatki\Wizualizacja (gwny folder ArchiCADa). W folderze Tekstury szkicu moesz odnale plik zawierajcy definicje stylw (SketchPreset.txt) oraz graficzne pliki linii, umieszczone w oddzielnych folderach. Poniej przedstawiono budynek wyrenderowany przy pomocy dwch rnych stylw Szkicu.
Wicej szczegw, patrz Procedura Renderingu Szkic w Pomocy ArchiCADa.
559
Wizualizacja
Podstawowe Opcje procedury Lightworks

Procedura LightWorks wbudowana w interfejs ArchiCADa pozwala na wykonywanie wysokiej jakoci renderingw, ktre mog by pniej publikowane w postaci widokw ArchiCADa. LightWorks oferuje ledzenie promieni (ray-tracing), mikkie cienie, odbicia i moliwo zoonej edycji materiaw, a jego interfejs jest zintegrowany z interfejsem ArchiCADa. Przykadowe obrazki wykonane za pomoc procedury LightWorks moesz zobaczy w rozdziale Przykad sceny zewntrznej LightWorks na stronie 564 oraz Przykad sceny wewntrznej LightWorks na stronie 567. Podstawowe funkcje LightWorks zawieraj zdefiniowane materiay (shadery), ktre z powodzeniem mog by uywane z ich domylnymi ustawieniami. Opcje zaawansowane pozwalaj na edycj tych materiaw oraz na uywanie specjalnych obiektw wietlnych symulujcych wiato rozproszone, nadajc renderingom wikszego realizmu. LightWorks wykorzystuje rwnie technik ledzenia promieni (ray-tracing). Dziaanie ledzenia promieni polega na wypuszczaniu promieni z owietlonego punktu w kierunku kadego rda wiata, co pozwala ustali czy dany punkt owietlony jest wiatem bezporednim czy odbitym. W konsekwencji moliwe jest ustalenie czy dany fragment powierzchni znajduje si w cieniu. Wczenie procedury LightWorks w ArchiCADzie polega na wybraniu jej nazwy z rozwijanego menu okna dialogowego Ustawienia renderingu (menu Dokument > Wizualizacja). Procedura LightWorks przenosi wartoci parametrw materiaw ArchiCADa (takie jak Przeroczysto, Promieniowanie, Odbicia oraz Jaskrawo) do wasnego formatu. Poniszy obrazek wykonany zosta za pomoc procedury Renderingu ArchiCADa.
Nastpny obrazek przedstawia ten sam projekt wyrenderowany procedur LightWorks. Dziki technice ledzenia promieni, powierzchnie szklane w tym renderingu posiadaj odbicia a cienie wygldaj znacznie naturalniej.
Przy pracy z procedur LightWorks, po ukoczeniu budowy modelu 3D naley zdefiniowa materiay, a nastpnie zaadowa i zmodyfikowa przypisane do nich shadery w panelu Ustawienia shadera LightWorks okna dialogowego Parametrw materiau (menu Opcje > Atrybuty elementw > Materiay). Wicej szczegw, patrz Ustawienia shadera LightWorks w Pomocy ArchiCADa.
560
Wizualizacja
Do ArchiCADa doczone s pliki archiwum zawierajce setki zdefiniowanych shaderw. W wikszoci przypadkw odpowiadaj one na potrzeby kadego uytkownika. Shadery LightWorks mog zawiera tekstury podobnie jak w przypadku procedury Renderingu ArchiCADa. Ponadto dostpne s tzw. shadery proceduralne, ktrych wygld definiowany jest parametrycznie. W przypadku shaderw wykorzystujcych bitmapy (pliki graficzne) zdarza si, e widoczne jest poczenie pomidzy powtarzajcymi si bitmapami a przy zwikszeniu ich rozmiarw trac one swoj jako. Mog rwnie zabiera duo pamici operacyjnej. Proceduralne shadery LightWorks nie powtarzaj si w adnym miejscu, wykorzystuj mniej pamici operacyjnej oraz dziki ustawialnym parametrom maj bardziej wszechstronne zastosowanie. Wane uwagi dla uytkownikw Projektw utworzonych w wersji ArchiCAD 8.1 lub wczeniejszej: Chocia wszystkie materiay ArchiCADa maj zdefiniowane wartoci dla parametru Odbicia, wczeniejsze wersje procedur z nich nie korzystay. Poniewa procedura LightWorks korzysta z tych wartoci, jeli nie bd poprawnie ustawione moe to prowadzi do niespodziewanych rezultatw. Moe zdarzy si, i materia o nazwie Beton bdzie bardzo lni i nienaturalnie rozprasza wiato. Bdzie to wynikao z przypadkowych ustawie parametrw wiato otoczenia, Rozpraszanie i Ogniskowanie. W takim przypadku naley poprawi wartoci tych parametrw, a uzyskany rezultat bdzie satysfakcjonujcy. Ponadto, materiay ArchiCADa mog mie przypisane tekstury podobnie jak shadery LightWorks. Tekstury bd wywietlane w oknie 3D ArchiCADa, gdy wybrany jest OpenGL jako silnik 3D oraz w renderingu, gdy w Ustawieniach renderingu wybrany jest Rendering ArchiCADa lub Z-Buffer. Jeeli jednak, w oknie 3D zastosowany bdzie OpenGL a do renderowania wybierzesz procedur LightWorks, tekstury mog wyglda cakowicie inaczej.
Istniej dwa rozwizania tego problemu jeeli chcesz korzysta z procedury LightWorks. Pierwszym sposobem jest zaniechanie stosowania silnika OpenGL w oknie 3D aby nie wprowadza faszywego wyobraenia o wygldzie renderingu. Drugi sposb to usunicie wszystkich tekstur z materiaw ArchiCADa, do ktrych przypisane s shadery LightWorks. Wtedy, materiay te nie bd wywietla adnych tekstur w 3D, nawet z wybranym silnikiem OpenGL, co pozwoli unikn nieporozumie.
LightWorks - Opcje zaawansowane

Biblioteka LightWorks zawiera szczeglny rodzaj obiektw wietlnych, ktre znacznie poprawiaj realizm renderingw. Pomimo, e obiekty te s lampami, symuluj one waciwoci wiata rozproszonego. Mona je wstawia do projektu za pomoc narzdzia Lampa: wystarczy tylko otworzy okno dialogowe Ustawie lampy i z podfolderu wiata LightWorks wybra jeden z trzech dostpnych obiektw: ObiektNieba, ObiektSoce oraz wiatoOkna. Moesz zdefiniowa jasno wiecenia tych obiektw w zakadce Parametry. Naley jednak pamita, e wartoci parametrw znajdujcych si w sekcji rda wiata w panelu Efekty LightWorks okna dialogowego Ustawie renderingu, rwnie maj wpyw na jasno wiecenia tych obiektw. Podobnie jak w przypadku pozostaych wiate, moesz wcza/wycza te wiata oraz ustawia ich jasno i kolor. Wicej szczegw, patrz Ustawienia narzdzia Obiekt/Lampa w Pomocy ArchiCADa.
ObiektNieba
ObiektNieba symuluje rozproszone wiato nieba (w postaci duej kopuy z umieszczonymi na niej wieloma rdami wiata), dajc efekt dziennego wiata, bez potrzeby dodatkowego owietlania modelu. Na dziaanie obiektu nieba nie ma wpywu, w ktrym miejscu w projekcie zostanie umieszczony. Kierunek soca jest w nim okrelony na podstawie oglnych ustawie renderingu, zatem nie jest konieczne oddzielne definiowanie tego parametru.
561
Wizualizacja
Parametry Rozdzielczo w poziomie, Rozdzielczo w pionie oraz Intensywno wiata okrelaj jak wiele wiate i o jakiej sile wiecenia zostanie rwnomiernie rozmieszczonych na powierzchni kopuy. Promie tej kopuy jest na tyle duy promie, e mieci w sobie cay model 3D. Pole Ilo rde wiata informuje ile wiate zostanie wygenerowanych na podstawie ustawie powyszych parametrw. Ponadto, dostpne s rwnie opcje rzucania cieni (Cieniowanie) oraz Mikkie cienie. Uytkownik moe rwnie ustawi Jako rzucanych cieni, a take Kolor pira obiektu w 2D. Parametry zwizane z cieniami dotycz tylko rde wiata pochodzcych z tego obiektu. Aby uy Obiektu Nieba wystarczy wstawi jedn jego kopi w dowolnym miejscu na Rzucie. Uwaga: Procedura LightWorks moe nie renderowa dobrej jakoci obrazkw, jeeli model 3D wygenerowany jest na podstawie zaznaczania (bezporedniego lub obszarem zaznaczenia), w ktrym nie znalaz si ObiektNieba lub aden inny obiekt typu lampa. Na poniszej ilustracji przedstawiony zosta efekt mikkich cieni. Zwr uwag na realistycznie rozproszone cienie na pododze korytarza. Uzyskanie tego efektu jest moliwe, poniewa ObiektNiebo zawiera wiele lamp, w zwizku z czym wiato jest rozproszone, tworzc mikkie cienie, zamiast skupia cay strumie wiata w jednym miejscu, co prowadzioby do powstania cieni twardych.
ObiektSoce
Innym obiektem lampy symulujcym zewntrzne wiato jest ObiektSoce. Moe on by wstawiony gdziekolwiek na Rzucie podobnie jak ObiektNieba. Wykorzystuje si go w renderingu do symulowania efektu wiata sonecznego. W przypadku tej lampy, wiato rozchodzi si z odlegego, punktowego rda. Uywa si go podobnie jak ObiektNieba. ObiektSoce rwnie posiada parametry intensywnoci i koloru wiata oraz jakoci i mikkoci rzucanych cieni. Inaczej ni to ma miejsce w przypadku ObiektuNieba, gdzie program automatycznie wylicza Ilo rde wiata na podstawie wartoci parametrw Rozdzielczoci w pionie i w poziomie, tutaj uytkownik sam moe okreli t liczb. Uywajc procedury LightWorks moesz zasymulowa efekt wiata sonecznego na dwa sposoby: Efekty LightWorks okna dialogowego Ustawie renderingu lub 2) wstawiajc ObiektSoce gdziekolwiek na Rzucie. Metody te daj rne efekty. Gwna rnica polega na tym, e ObiektSoce pozwala na swobodniejsze dobieranie intensywnoci wiata. Chocia obie metody mog by uywane jednoczenie, zaleca si stosowanie tylko jednej, pozwala to bowiem na atwiejsze rozpoznanie uzyskanych przez ni rezultatw.
1) zaznaczajc opcj Soce w sekcji "rda wiata" w panelu
562
Wizualizacja
wiatoOkna
Podczas gdy ObiektNieba oraz ObiektSoce uywane s do symulowania naturalnego wiata zewntrznego, obiekt wiatoOkna naladuje rozproszenie wiata we wntrzach, ktrego rdo znajduje si na zewntrz. Zasada dziaania obiektu wiatoOkna zbliona jest do technologii radiosity. Ten typ lampy musi by umieszczany po wewntrznej stronie okna lub drzwi. Mona tego dokona na Rzucie lub w Oknie 3D. Szeroko i wysoko obiektu wiatoOkna powinny by takie same jak wymiary okna lub drzwi, do ktrych obiekt ten zosta przyczony. Upewnij si czy strzaka reprezentujca kierunek wiecenia skierowana jest do wewntrz budynku. Obiekt wywietlony zostanie zarwno na Rzucie jak i w Oknie 3D.
rzucania cieni = 3. Porwnaj o ile gadsze s w tym przypadku cienie na cianach i suficie.
Na nastpnej ilustracji moesz zobaczy efekty dziaania ObiektuSoce oraz obiektu wiatoOkna. Spjrz na plamy odbitego wiata znajdujce si na suficie korytarza, uzyskane wanie dziki dziaaniu tych dwch obiektw lamp.
wiatoOkna rwnie posiada parametry Cieniowanie, Mikkie cienie oraz Jako rzucania cieni kontrolujce generowane przez ten obiekt cienie. Parametr Kt obrotu uywany jest gdy wiatoOkna przyczone jest do wietlika w dachu. Poniej moesz zobaczy efekty dziaania parametru Jako rzucania cieni. Obrazek po lewej stronie, Jako rzucania cieni = 1. Zwr uwag na niedokadn krawd cienia rzuconego na cian po lewej i na sufit. Na obrazku po prawej stronie, parametr Jako
Edycja Shaderw
Moesz znacznie polepszy jako tworzonych renderingw, edytujc dostpne shadery. Edycja shaderw moe dotyczy caego obrazka lub tylko pojedynczych materiaw. Istniej rne rodzaje kontroli parametrw wystpujcych w shaderach: tablice kolorw, suwaki, pola tekstowe i numeryczne oraz menu. Moesz przypisa i zmodyfikowa specjalne shadery Socu, Pierwszemu planowi oraz Tu obrazka w panelu rodowisko
563
Wizualizacja
LightWorks okna dialogowego Ustawienia renderingu. Shadery te zawieraj parametry dotyczce cieni rzucanych przez soce oraz wygldu elementw znajdujcych si na rnych planach w przestrzeni. Aby edytowa wygld materiaw, otwrz okno dialogowe Opcje > Atrybuty elementw > Materiay. Kady materia moe mie przypisane sze shaderw definiujcych jego: Kolor, Odbicia, Przezroczysto, Przemieszczenie (lub nierwnoci), Tekstura oraz Kana (lub promieniowanie). Oprcz tworzenia wasnych, moesz rwnie zaadowa materiay z wielu dostpnych plikw archiww zawierajcych rzeczywiste materiay takie jak cegy, wypolerowany plastik czy galwanizowany metal.
Zmniejszenie tej iloci spowoduje, mniejsze wykorzystanie przez te obiekty pamici komputera a co za tym idzie, przyspieszy czas renderowania obrazka. Moesz prbowa rwnie wczy twarde cienie. Renderuj si one duo szybciej ni mikkie cienie, nie wpywajc drastycznie na zmian wygldu renderowanej sceny. Innym sposobem na zaoszczdzenie czasu jest wykonywanie prbnych renderingw w niewielkiej rozdzielczoci. Gdy na przykad, kocowy rendering bdzie mia rozmiar 1600x1200 pikseli, wielko renderingw prbnych mona ustawi na 400x300 pikseli. Moesz rwnie tworzy renderingi o maych rozmiarach obejmujce niewielkie detale modelu.
Wicej szczegw na temat edycji shaderw, zobacz Przykad sceny zewntrznej LightWorks na stronie 564.
LightWorks - Rady
Poniewa pynna praca z wykorzystaniem procedury LightWorks wymaga szybkiego komputera i duo pamici operacyjnej, poniej przedstawiono kilka rad umoliwiajcych jej usprawnienie. Wycz opcj Odbicia W sekcji Efekty w panelu Efekty Lightworks okna dialogowego Ustawie renderingu. Odbicia s efektem, ktry w najwikszym stopniu spowalnia czas renderowania. Wyczenie Odbicia, nie bdzie miao wpywu na efekt ustawienia owietlenia, a dziki temu renderingi generowane bd szybciej. Wybierz opcj Brak w sekcji Wygadzanie w panelu Efekty LightWorks okna dialogowego Ustawie renderingu. To posunicie rwnie przyczyni si do przyspieszenia czasu renderingu, nie wywierajc jednoczenie wpywu na ustawienia owietlenia. Zaznacz niewielki fragment modelu Obszarem zaznaczenia (z wybran metod Wszystkie kondygnacje) i eksperymentuj na nim ustawienia owietlenia oraz materiaw. Wyrenderuj cay model dopiero, gdy osignity efekt bdzie zadowalajcy. Lampy ObiektNieba oraz ObiektSoce dziaaj dobrze nawet, gdy ustawisz niewiele rde wiata (wystarcz 4).
Poza odpowiednim uoeniem kamery, dobry rendering wymaga dobrze ustawionych wiate oraz shaderw materiaw. Ustawianie owietlenia powinno si odbywa na maym modelu (lub fragmencie duego modelu) z wyczonymi Odbiciami oraz Wygadzaniem i z niewielk iloci rde wiata o Twardych cieniach. Take ustawianie materiaw winno by przeprowadzane na niewielkim fragmencie modelu. Gdy wszystko zostanie ju ustawione Odbicia, Wygadzanie oraz Mikkie cienie mog zosta wczone.
Przykad sceny zewntrznej LightWorks

Gdy zbudujesz ju model w ArchiCADzie, musisz wstawi w odpowiednim miejscu kamer, przypisa shadery do materiaw, wstawi rda wiata (obiekty typu lampa) ustawi parametry renderingu i przeprowadzi testy. Wyniki testw pozwol oceni, ktre aspekty renderingu (materiay, owietlenie, itp.) wymagaj poprawienia. Rozpocznijmy prac na przykadzie zewntrznego detalu budynku mieszkalnego wyrenderowanego za pomoc procedury Renderingu ArchiCADa.
564
Wizualizacja
to ma miejsce w przypadku tekstur bitmapowych, gdzie bardzo czsto wida powtarzanie si wzoru oraz krawdzie samej tekstury. W powyszym przykadzie soje drewna s zbyt "kanciaste", naley zatem to zmieni aby nada im wicej realizmu. Parametr Sk steruje krzywizn sojw. Po zmniejszeniu wartoci tego parametru soje bd wyglda tak: Widzimy, e rendering zawiera tekstury i proste cienie, lecz przydayby si odbicia, lepsze (mikkie) cienie pochodzce ze wiata otoczenia oraz bardziej realistyczne proceduralne shadery materiaw. Rozpocznijmy od materiaw. Jako pierwszy, wybierz materia drewnianych ram. W oknie dialogowym Ustawie materiau (menu Opcje > Atrybuty elementw > Materiay), wybierz shader dla Klasy Kolor lub zaaduj jeden z przygotowanych shaderw dostpnych w archiwum. W naszym przykadzie uyty zosta delikatnie zmodyfikowany shader Db. Szczegy, patrz Materiay na stronie 37. Pomocne, moe okaza si utworzenie pojedynczego segmentu ciany i przypisanie mu aktualnie edytowanego materiau. Renderowanie jednego elementu trwa bardzo krtko i pozwala przetestowa biece ustawienia edytowanego materiau. Przyjmijmy, e edytowany shader drewna przypisany zosta bocznej powierzchni ciany: Powyej widzimy proceduralny shader "Drewno". Wzr powierzchni utworzonej przy pomocy tego shadera bdzie niepowtarzalny, inaczej ni
Moesz rwnie zagci ten ukad zmniejszajc warto parametru Szeroko piercienia i zmniejszajc wzgldny rozmiar sojw parametrem Skala. Gdy uzyskasz ju zadawalajcy efekt, moesz przej do nastpnego materiau. Aby osign bardziej wyszukane efekty, moesz rwnie edytowa pozostae Klasy materiau takie jak Odbicia czy Przezroczysto. Nastpnym krokiem bdzie wstawienie na Rzucie rde wiata. wiato soneczne mona symulowa na dwa sposoby: zaznaczajc opcj Soce w panelu Efekty LightWorks okna dialogowego Ustawie renderingu lub wstawiajc na Rzucie lamp ObiektSoce. Kady z tych sposobw posiada inny zestaw parametrw i pozwala na osignicie rnych efektw. Do naszej sceny wybralimy ObiektSoce poniewa zapewnia duo szerszy zakres intensywnoci uzyskiwanego wiata, ustawiany przy pomocy suwaka Jasnoci lub parametru Ilo rde wiata. Uycie tego obiektu pozwala na lepsze owietlenie powierzchni oraz tworzy bardziej realistyczne cienie.
565
Wizualizacja
Efekt wiata odbitego mona uzyska wczajc opcj wiato otoczenia w oknie dialogowym Ustawie renderingu. Natomiast lampa ObiektNieba generuje efekt rozproszonego wiata pochodzcego z nieba. Zaznacz opcj Lampy w oknie Ustawie renderingu (sekcja rda wiata) aby uaktywni podczas renderowania dziaanie lamp ObiektSoce i ObiektNieba. Moesz rwnie uaktywni opcj Kamera (symulujc efekt lampy byskowej) i wstawi do sceny dodatkowe lampy i rda wiata. W naszym przykadzie zastosowane zostay lampy ObiektNieba oraz ObiektSoce, a take opcja wiato otoczenia. Korzystanie z tych dwch obiektw daje du swobod przy konfigurowaniu warunkw owietlenia. Kady z nich moe mie ustawion inn jasno wiecenia, kolor wiata oraz jako i mikko rzucanych cieni. Na poniszej ilustracji ObiektSoce emituje te wiato (imitujce kolor wiata sonecznego).
Po ukoczeniu oglnych ustawie, moesz dopracowa szczegy. Na przykad zmieni tekstur cegy: Moesz doda jej chropowato lub gboko. Uyj do tego parametrw Skali, Amplitudy wybrzusze oraz Szorstkoci . Innym sposobem jest uycie shadera Zawinitej mapy wybrzusze w klasie Przemieszczenie. Dziki temu, bdziesz mg wskaza plik, ktry stanie si map nierwnoci powierzchni podobnie jak kana Alfa w teksturach ArchiCADa. W naszym przykadzie uylimy jako mapy nierwnoci obrazka pokazanego poniej.
Natomiast kolor wiata ObiektuNieba ustawiony zosta na niebieski (podobnie jak kolor rozproszonego wiata nieba). Porwnaj na poniszych ilustracjach uzyskany rezultat.
566
Wizualizacja
Po przypisaniu mapy nierwnoci, ceglana ciana wyglda bardziej realistycznie sprawiajc wraenie rzeczywicie nierwnej. W czasie pracy nad renderingiem, moe wystpi problemem niedowietlenia niektrych obszarw modelu przy jednoczesnym przewietleniu innych. W takiej sytuacji naley zmniejszy/zwikszy natenie wiata otoczenia oraz wiata rozproszonego (lampa ObiektNieba) lub zmodyfikowa shadery poszczeglnych materiaw zwaszcza parametry shadera Odbicia: Wspczynnik otoczenia oraz Wspczynnik rozproszenia. W poniszym przykadzie parametr Wspczynnika rozproszenia ustawiony jest na 1.0 co oznacza, e cae padajce wiato zostanie odbite. Moe to powodowa przewietlanie powierzchni. W takiej sytuacji naley zmniejszy warto Wspczynnika rozproszenia. Gdy zostan ju dobrane wartoci wszystkich parametrw moesz wyrenderowa obrazek w penych wymiarach posugujc si procedur LightWorks.
Przykad sceny wewntrznej LightWorks

Jako przykad posuy model domu japoskiego.
Na Rzucie, jako wiata zewntrzne umieszczone zostay lampy ObiektSoce i ObiektNieba. Konfiguracja ich parametrw jest bardzo podobna do tej z wczeniejszego przykadu. Take shadery ustawione zostay w ten sam sposb. Poniewa rendering ma przedstawia wntrze korytarza, w dwch duych oknach oddzielajcych korytarz od zewntrza umieszczone zostay lampy typu wiatoOkna. Celem ich zastosowania jest zasymulowanie rozproszonego wiata wchodzcego przez te okna.
567
Wizualizacja
Obiekty wiatoOkna powinny mie tak sam szeroko i wysoko jak okna, w ktre zostay wstawione. wiataOkna powinny znajdowa si blisko okien od strony wntrza.
Uwaga: rda wiata (mae kule) s widoczne w 3D tylko przy wczonej procedurze OpenGL. Celem tego renderingu jest uzyskanie mikkich, naturalnych cieni. A zatem, ostatnim parametrem obiektu lampy wiatoOkna, ktry naley okreli dla tej sceny jest Jako rzucania cieni ustawiony na 4, czyli prawie na maksimum. Nastpny obrazek przestawia rendering kocowy. Zwr uwag na agodne odblaski znajdujce si na suficie korytarza oraz na mikkie rozmywajce si cienie, rzucane przez supki okienne. Zauwa, e cienie te s twarde bliej supka a im dalej do rodka wntrza, tym staj si bardziej rozproszone. ObiektSoce zosta wstawiony do sceny, poniewa wiato otoczenia oraz wiata Kamery nie rzucaj cieni, natomiast ObiektNiebo rzuca rozproszony cie ze wszystkich miejsc swojej kopuy. ObiektSoce zapewni odpowiedni ilo mocnego sonecznego wiata dajcego zdecydowane cienie.
W oknie 3D moesz zauway mae kule reprezentujce pojedyncze rda wiata lamp wiatoOkna. Ich ilo generowana jest automatycznie na podstawie wartoci parametrw Jasnoci i Rozdzielczoci wiata .
568
Wizualizacja
Jeli zachowasz animacj jako zewntrzny plik, bdziesz mg go odtwarza na kadym komputerze (bez koniecznoci posiadania ArchiCADa). Uwaga: Wiksza ilo klatek oznacza pynniejsz animacj, lecz take zwikszon objto pliku. Wybranie polecenia Utwrz animacj z menu Dokument > Wizualizacja spowoduje wygenerowanie serii prostych obrazkw 3D lub renderingw zgodnie z ustawieniami zestawu projekcji (w przypadku widokw aksonometrycznych) lub na podstawie biecej cieki kamery. Moesz wywietli utworzon animacj natychmiast po jej utworzeniu, lub zachowa wszystkie klatki do wybranego formatu pliku i ogldn pniej przy pomocy programu odtwarzajcego. Polecenie Utwrz animacj bdzie aktywne tylko wtedy, gdy zachowane s przynajmniej dwie projekcje aksonometrii lub gdy na Rzucie znajduj si przynajmniej dwie Kamery. Nazwa tego polecenia zmienia si zgodnie z biecym typem kamery w oknie dialogowym Ustawie kamery/VR (Kamera, Obiekt VR, Scena VR). Szczegy, patrz Utwrz animacj oraz Ustawienia narzdzia Kamera/VR w Pomocy ArchiCADa
Dodatkowe narzdzia wizualizacji

Moesz wzbogaci prezentacj projektu o dynamiczn animacj lub scen VR (Rzeczywistoci wirtualnej). Ten fragment rozdziau powicony bdzie dodatkowym narzdziom wizualizacji, ktre to umoliwiaj.
Ustawianie Animacji
Wstawienie kilku Kamer spowoduje utworzenie cieki animacji, ktrej parametry dostpne s w oknie dialogowym Parametry cieki (otwieranym z okna dialogowego Ustawie kamery lub z menu kontekstowego elementu cieka znajdujcego si w Mapie Projektu palety Nawigatora.) Wicej szczegw na ten temat, zobacz Ustawienia narzdzia Kamera/VR i Parametry cieki w Pomocy ArchiCADa. Jednoczenie moe by aktywna tylko jedna kamera. Bdzie ona wywietlona wraz z symbolem soca oraz liniami okrelajcymi kt widzenia. Zawsze kamera wstawiona jako ostatnia jest aktywna chyba, e zaznaczysz inn. Kada kamera umieszczona na Rzucie zostanie dodana za aktywn kamer do cieki Animacji przelotu.
Animacja
Stworzenie animacji projektu, pozwala na przedstawienie go klientowi z wielu rnych punktw widzenia. Animacja taka nazywana jest "Przelotem". Przygotowanie takiej animacji projektu polega na wstawieniu serii Kamer definiujcych ciek, wzdu ktrej generowane bd kolejne widoki. W miejscach gdzie znajduj si kamery generowane s Punkty kluczowe. Pomidzy nimi program dokonuje ekstrapolacji widokw (tworzc Klatki pomidzy) i zapisuje cao do pliku filmowego.
569
Wizualizacja
czenie poszczeglnych widokw panoramicznych umoliwia przechodzenie z jednego miejsca na drugie i "zwiedzanie" Wirtualnego Budynku. Szczegy, patrz Sceny VR na stronie 571. Uwaga: Polecenia te znajduj si w menu Dokument > Wizualizacja. Pojawiaj si tylko wtedy, gdy aktywna jest zakadka Obiekt VR lub Scena VR w oknie dialogowym Ustawie kamery/VR. Obiekty VR wykorzystuj technologi QTVR (Quick Time Virtual Reality) firmy Apple. Nawigacja w tych obiektach opiera si na sferycznej ciece, po ktrej porusza si punkt patrzenia. Z punktu patrzenia wyprowadzony jest stoek patrzenia. Obiekt VR moe by ogldany za pomoc programu QTVR Player firmy Apple.
Uwaga: Na podstawie zapisanych Projekcji aksonometrii rwnie mona utworzy animacj, lecz wykonuje si to inaczej ni w przypadku perspektywy. Wystarcz tylko dwie zachowane projekcje aksonometryczne ustawiane w oknie dialogowym Zapamitane projekcje dostpnym po wciniciu przycisku "Zapamitaj" w oknie Widok > Tryby i Parametry widoku 3D> Parametry widoku 3D > Ustawienia aksonometrii(a nie poprzez okno Ustawie kamery). Poniewa widok aksonometryczny nie ma okrelonego punktu patrzenia, nie istnieje symbol projekcji aksonometrycznej, ktry byby widoczny w oknie Rzutu.
Obiekty VR
Rzeczywisto Wirtualna w ArchiCADzie obejmuje dwa narzdzia: Obiekty VR oraz Sceny VR. Za pomoc Obiektu VR moesz utworzy nawigowan prezentacj, pozwalajc na ogldanie modelu z rnych miejsc. wietnie nadaje si do tworzenia widokw caego budynku lub ukadu urbanistycznego. Natomiast Scena VR pozwala na "umieszczenie" obserwatora wewntrz projektu tak by mg rozglda si dookoa.
Aby zdefiniowa Obiekt VR i stworzy Prezentacj VR: Zaznacz narzdzie Kamera. Wybierz opcj Obiekt VR (otwrz zakadk Obiekt VR w oknie dialogowym Ustawienia Kamery lub wybierz opcj Obiekt VR w palecie Info.)
Szczegy, patrz Ustawienia Obiektu VR w Pomocy ArchiCADa.

570
Wizualizacja
Obiekt VR moesz wstawi pojedynczym klikniciem w oknie Rzutu. Kolejne kliknicia nie spowoduj utworzenia nowych Obiektw; jednoczenie moe by aktywna tylko jedna kamera. Jeeli zaznaczysz Obiekt VR i otworzysz Okno 3D, bdziesz mg zobaczy widok perspektywiczny wskazany przez stoek patrzenia. Aby zmieni pooenie tego stoka, zaznacz go aktywnym narzdziem Kamera, wybierz polecenie Przesu pod-element z palety pomocniczej i przecignij na inny wierzchoek obiektu. Wybranie polecenia Utwrz obiekt VR z menu Dokument > Wizualizacja otworzy okno dialogowe Utwrz obiekt VR" zawierajce kilka opcji umoliwiajcych utworzenie nawigowanego obiektu. Szczegy, patrz Utwrz Obiekt VR w Pomocy ArchiCADa. Wcinicie Zachowaj wywietli okno systemowe w ktrym bdziesz mg wpisa nazw pliku Obiektu. Wszystkie dane 3D zostan zapisane w nowym formacie. Moesz ogldn rezultat korzystajc z programu odtwarzajcego pliki QTVR. Aby zmieni pozycj wstawionego Obiektu VR, uaktywnij narzdzie Strzaka, zaznacz obiekt i przecignij go kursorem do nowego pooenia lub skorzystaj z polecenia Przesu/Obr/Odbij lustrzanie znajdujcego si w menu Edycja > Zmiana pooenia. Przy aktywnym narzdziu Kamera moesz klikn na dowolny punkt aktywny zaznaczonego obiektu aby go przesun w paszczynie poziomej. Soce oraz kamera rwnie mog by przesunite za pomoc ich wasnych punktw aktywnych.
Sceny VR
Kamery panoramiczne definiuj Sceny VR wykorzystujce technologi QTVR firmy Apple lub RealSpace. Wystarczy tylko wstawi jedn lub cay zestaw cylindrycznych panoram, ktre nastpnie mona przeglda za pomoc odpowiednich programw odtwarzajcych. Informacje na temat ustawie Scen VR, zobacz Ustawienia Sceny VR w Pomocy ArchiCADa.
Uwaga: Technologia RealSpace wykorzystywana jest tylko do Scen VR i nie obsuguje Obiektw VR. Obie technologie (RealSpace i QTVR firmy Apple) posiadaj identyczne funkcje i moliwoci. Aby mc korzysta ze scen utworzonych za pomoc RealSpace na swoim komputerze, musisz mie zainstalowany odpowiedni program odtwarzajcy lub wtyczk do przegldarki internetowej. Pierwsze kliknicie na Rzucie wstawi panoramiczn kamer Sceny VR. Drugim klikniciem okrelisz kierunek patrzenia.Kamera ta okrela pocztkowe pooenie oraz kierunek patrzenia Sceny VR. Pierwsza kamera rni si od kolejnych podwjnym okrgiem. Kada wstawiona kamera panoramiczna posiada domylne ustawienia pooenia soca oraz nazw. Domylna nazwa brzmi: Panorama-x (gdzie x jest numerem porzdkowym kolejnej kamery). (Nazwa 571
Wizualizacja
moe zosta zmieniona w polu Nazwa panoramy w rodkowej sekcji okna dialogowego Ustawie kamery/VR.) Jeeli nie wstawisz dodatkowych kamer do biecej sceny, zostanie utworzona pojedyncza Scena QTVR. Aby utworzy Scen VR zawierajc wicej ni jeden punkt obserwacji, wstaw wiele kamer panoramicznych. Symbol soca bdzie widoczny tylko przy ostatniej zaznaczonej kamerze. Zawsze kamera wstawiona jako ostatnia jest aktywna chyba, e zaznaczysz inn. Kada kamera musi by poczona przynajmniej z jedn, inn kamer w przeciwnym wypadku przy prbie wygenerowania Sceny VR za pomoc polecenia Utwrz scen VR (menu Dokument > Wizualizacja) wywietlony zostanie komunikat o braku takiego poczenia. Poczenia definiuj sposb "przemieszczania si" w finalnej Scenie VR. Linia czca dwa pooenia moe by narysowana zarwno w trakcie wstawiania kamer panoramicznych jak i pniej. Aby poczy now kamer z ju istniejc, kliknij na rodkowy punkt istniejcej kamery, a nastpnie, rysujc lini czc, wska pooenie nowej kamery.
Kade poczenie moe zosta usunite poprzez skasowanie punktu rodkowego linii czcej.
Kierunek patrzenia oraz pozycja soca mog zosta zmienione poprzez kliknicie ich wierzchokw kursorem Znaczka przy aktywnym narzdziu Kamera.
Jeeli chcesz aby widok z innej kamery by traktowany jako pocztkowy, wybierz aktualn kamer pocztkow a nastpnie (przy aktywnym narzdziu Kamera) przecignij zewntrzny okrg, wskazujcy pooenie pocztkowe, na punkt rodkowy innej kamery panoramicznej. Jeeli aktywna jest zakadka Scena VR w oknie dialogowym Ustawie kamery/VR, polecenie Utwrz scen VR pojawi si w menu Dokument > Wizualizacja.
Moesz rwnie tworzy "obejcie" pomidzy kamerami klikajc kursorem Znaczka (przy aktywnym narzdziu Kamera) wze, znajdujcy si na rodku linii czcej pooenia kolejnych Kamer. Dziki temu moesz wskaza, gdzie bdzie si znajdowa poczenie pomidzy poszczeglnymi pooeniami obserwatora w Scenie VR. Na przykad, aby unikn "przechodzenia przez cian" przy wskazywaniu drugiego punktu obserwacji, moesz przesun rodkowy wze tak, by przejcie wypadao w miejscu gdzie znajduj si drzwi. Dziki temu nie musisz umieszcza dodatkowej Kamery w drzwiach.
Uwaga: Jeeli w Ustawieniach kamery/VR jest wczona opcja Scena VR, wstawione Kamery lub Obiekty VR nie bd widoczne na Rzucie. Wybierz odpowiedni tryb kamery w Ustawieniach kamery/VR, aby Kamery lub Obiekty VR stay si ponownie widoczne. Wybranie polecenia Dokument > Wizualizacja > spowoduje otworzenia okna dialogowego Utwrz scen VR zawierajcego szereg opcji pozwalajcych na wygenerowanie interaktywnej panoramy lub obrazkw. Szczegy, patrz Utwrz scen VR w Pomocy ArchiCADa. Mona tam rwnie okreli wielko panoramy oraz okna odtwarzacza QTVR.
572
Wizualizacja
Analiza nasonecznienia
Analiza nasonecznienia pozwala na zaobserwowanie projektowanego budynku w realnej sytuacji w celu sprawdzenia warunkw nasonecznienia w okrelonym miejscu (pooeniu geograficznym) oraz przedziale czasu. Narzdzie to generuje seri widokw 3D (z okna 3D lub wyrenderowanych) w oparciu o biece ustawienia w oknach dialogowych Parametrw widoku 3D, biecych Parametrw okna widoku 3D lub Ustawie renderingu oraz na podstawie Pooenia soca okrelonego w oknie dialogowym Analiza nasonecznienia. Szczegy, patrz Analiza nasonecznienia w Pomocy ArchiCADa. Geograficzne pooenie twojego projektu moe by wybrane z przygotowanej listy miast dostpnej poprzez menu Widok > Tryby i Parametry widoku 3D > Parametry widoku 3D > Wicej o socu > Ustal Miasto. Moesz rwnie utworzy now lokalizacj wpisujc odpowiednie wartoci dugoci i szerokoci geograficznej. W oknie dialogowym Soca, moesz take zmieni orientacj projektu, modyfikujc kierunek pnocny, ktry domylnie znajduje si w grnej czci okna. Po utworzeniu, animacja moe zosta odtworzona lub zachowana do wybranego formatu pliku. Na poniszych ilustracjach przedstawiony zosta ten sam fragment budynku o wschodzie soca, godzin pniej, dwie godziny pniej oraz popoudniu.
Dopasuj widok
Jeeli uywasz fotografii jako ta renderingu, moe si zdarzy, e bdziesz chcia dopasowa widok modelu do widoku na zdjciu. W renderingu zrobionym przy uyciu kamery stworzonej za pomoc funkcji Dokument > Wizualizacja > Dopasuj widok, perspektywa budynku bdzie odpowiadaa perspektywie na fotografii. Szczegy, patrz Rendering na stronie 558. Aby uy tej funkcji potrzebujesz zdjcie z dwoma wyranie widocznymi pionowymi odcinkami (np. dwiema krawdziami drzwi, okna lub ciany). Musisz oznaczy te odcinki, a nastpnie poczy z odpowiadajcymi im punktami w wirtualnym modelu. Naley zatem, poczy cztery punkty pionowych odcinkw (grne i dolne ich wierzchoki) na wstawionej w okno Rzutu fotografii z ich odpowiednikami na rzucie, a nastpnie wpisa wartoci wsprzdnych Z ich wzniesienia w oknie dialogowym Dopasuj widok. Uwaga: Funkcja ta jest przydatna podczas odnawiania lub przebudowy, gdy dysponujemy zdjciem istniejcego budynku.
Dopasuj widok: Zdjcie wntrza

Za pomoc narzdzia Obrazek wstaw fotografi o dowolnej wielkoci i rozdzielczoci do okna Rzutu. Szczegy, patrz Obrazki na stronie 415. Istniej dwa sposoby na dopasowanie widoku kamery do zdjcia: moesz wykorzysta istniejce linie lub narysowa rcznie linie czce punkty na fotografii z odpowiadajcymi im punktami na Rzucie.
573
Wizualizacja
Aby narysowa linie automatycznie naley:
Zostaniesz poproszony o wskazanie kursorem w ksztacie Owka szeciu punktw na Rzucie, okrelajcych wsplne punkty na rzucie i na fotografii. Linie zostan narysowane automatycznie. 3) Wywietli si okno dialogowe Dopasuj widok, w ktrym naley wpisa wartoci wysokoci dla czterech punktw. 4) Klikn OK. Kamera zostanie umieszczona na rzucie na nowej ciece. Aby narysowa linie rcznie naley: 1) Korzystajc z narzdzia Linia poczy koce pionowych odcinkw na fotografii (np. dwch krawdzi drzwi, okna lub ciany) z ich dokadnymi punktami pooenia w wirtualnym modelu. Narysujesz cztery linie biegnce od kocw odcinkw na zdjciu do dwch punktw reprezentujcych ich pooenie na rzucie. 2) Zaznaczy obrazek i cztery linie. 3) Wybra polecenie Dopasuj widok. Pojawi si okno dialogowe Dopasuj widok, w ktrym bdziesz mg okreli wartoci wzniesie dla czterech punktw. 4) Kliknicie OK zamknie okno Dopasuj widok. Kamera zostanie umieszczona na rzucie na nowej ciece. Zaznacz Kamer oraz elementy, ktre maj zosta naoone na zdjcie i wybierz polecenie Renderuj z menu Dokument > Wizualizacja. W obrazku poniej zaznaczone zostay tylko Obiekty i zostay one pokazane na tle zeskanowanego zdjcia istniejcego kontekstu.
1) Zaznaczy wstawiony obrazek 2) Wybra polecenie Dokument > Wizualizacja > Dopasuj widok.
Uwaga: Aby kamera bya dopasowana precyzyjnie, naley j obrci tak, aby jej linia horyzontu bya rwnolega do osi x (w przeciwnym razie polecenie Dopasuj Widok obliczy inny horyzont). Precyzja rezultatu zaley gwnie od stopnia dokadnoci okrelenia punktw, jednak nawet przy bardzo uwanym przygotowaniu fotografii, utworzona kamera moe czasem by nieznacznie przesunita, lub obrcona. W takim przypadku zaleca si ustawienie fotografii jako Ta w Oknie 3D i w trybie Szkieletu (lub Ukrywania linii) dokonanie zmian w perspektywie uywajc Narzdzi nawigacji ArchiCADa.
Dopasuj widok: Zdjcie budynku

Przyjmijmy, e posiadasz zdjcie budynku i jego model w ArchiCADzie. Wstaw oryginalne zdjcie do okna Rzutu, w ktrym znajduje si model budynku. Jeeli zdjcie nie zostao w aden sposb obrcone, za lini horyzontu zostanie automatycznie uznana linia pozioma. Moesz oczywicie to zmieni (jeli wynika to ze zdjcia), obracajc zdjcie o okrelony kt. Gdy zdjcie obrcone jest na Rzucie o kt inny ni 90 (180 lub 270), narzdzie Dopasuj widok wygeneruje odpowiedni lini horyzontu, w przeciwnym razie za horyzont uznana zostanie linia pozioma. Musisz ponadto, zna wysokoci dwch pionowych linii
574
Wizualizacja
(a dokadnie 4 punktw) na budynku oraz ich pooenie na fotografii.
Na ilustracji mona zobaczy dwa czarne punkty aktywne i wysokoci wskazanych punktw poniej kadego z nich. Powiksz widok i wska na zdjciu pooenie czterech punktw o znanej wysokoci. Zaznacz zdjcie i wybierz polecenie Dopasuj widok z menu Dokument > Wizualizacja. Aby poczy wszystkie punkty w pierwszej kolejnoci kliknij punkt na Rzucie, ktry odpowiada dwm punktom (pionowej linii) zaznaczonym na zdjciu. (Na ilustracji powyej, jest to lewa krawd okna wskazana punktem aktywnym poniej ktrego znajduj si wysokoci punktw kocowych tej krawdzi +2.64 oraz -2.21.) Nastpnie, kliknij kolejno punkty aktywne znajdujce si na fotografii. Powtrz ca operacj dla drugiego punktu na Rzucie i dla odpowiadajcych mu punktw na fotografii. Nie ma znaczenia, od ktrego punktu na Rzucie rozpoczniesz. Podobnie, gdy klikniesz ju punkt na Rzucie, kolejno wskazania odpowiadajcych mu punktw na fotografii jest dowolna.
Gdy wszystkie opisane czynnoci wykonane zostan poprawnie, pojawi si okno dialogowe Dopasuj widok. Wpisz teraz wysokoci punktw w odpowiednich polach. Grne punkty znajduj si na tych samych pionowych liniach co dolne. W tym przypadku bdzie to 2.64m i -2.21m (lewy grny i dolny) oraz 3.08m i -3.40m (prawy grny i dolny). Po wciniciu OK, zostanie utworzona nowa kamera. Fotografi, do ktrej dopasowae widok umie jako to obrazka w oknie dialogowym Ustawienia renderingu. Upewnij si czy proporcje fotografii w kocowym renderingu s identyczne z oryginalnymi. Moesz rwnie zmieni rozmiar zdjcia tak, aby pasowao do okna renderingu. Uwaga: Nie mona kadrowa zdjcia. Jeeli jednak musisz, zrb to tak, aby nie zmienia oryginalnych proporcji zdjcia (moesz np. zasoni fragment zdjcia biaym wypenieniem), poniewa narzdzie Dopasuj widok potrzebuje oryginalnych proporcji aby odtworzy pooenie celu punktu widzenia na
575
Wizualizacja
fotografii. Widok nie zostanie dopasowany precyzyjnie, jeeli proporcje zdjcia zostan zmienione. Na przykad, jeeli masz cyfrowe zdjcie o rozdzielczoci 1200 x 900 i chcesz aby rendering mia wielko 600 x 450, moesz zmniejszy rozmiar oryginalnego zdjcia o 50 procent w oknie dialogowym Ustawie renderingu. (Moesz wybra to samo to w oknie 3D otwierajc okno dialogowe Widok > Tryby i Parametry widoku 3D > Parametry okna widoku 3D i w sekcji Wywietlanie ustawiajc opcj To" na "Jak w renderingu.) Zaznaczajc utworzon kamer i otwierajc okno 3D lub generujc rendering, zobaczysz rezultaty wstawienia budynku w otoczenie ze zdjcia.
576
Indeks
100% wypenienia 399 3D Dokument 204 Przedefiniuj 207 Reprezentacja Modelu 210 Utwrz 205 Autotekst 446, 461 Rysunek jako Odniesienie 448 Sowa kluczowe 449 Autoukrywanie Nawigatora/Organizatora 68 Autozapis 118
A
Aktualizacja Stref 283 Okno dialogowe ~ 283 Analiza nasonecznienia 573 Animacja 569 Anulowanie operacji 115 Anulowanie Zaznaczenia 86 Anuluj Edycj Przegrody 308 Archiwum Pliki 18 Arkusz 459 ID 470 Importowanie plikw PDF 465 Modyfikowanie rysunkw 465 Numerowanie 470 Numerowanie na jednym poziomie 471 Szablony arkusza 460 Uyj Hierarchii 471 Utwrz nowe 460 Wiele rysunkw 464 Artlantis 557 Atrybuty 26 Materiay 37 Pira i Kolory 34 Rodzaje Linii 31 Rodzaje Wypenienia 31 Struktury Warstwowe 32 Warstwy 26 Atrybuty elementw zobacz Atrybuty 26 Auto-grupowanie 146 Automatyczne dostosowanie widocznoci koloru pira 36 Automatyczne wymiarowanie 435 Wntrze 436 Zewntrze 435 Automatyczny wzrost numeru ID 494
B
Belka 250 modyfikowanie otworw 252 O odniesienia 250 Priorytet 250, 253 Wywietlanie na Rzucie 250 Zoone Profile 254 Bezwzgldny Zakres Widocznoci 174 Biblioteka 41 Okno startowe 43 Raport adowania Bibliotek 46 Wczytywanie 45 Zbir obiektw (.lcf) 43 Bloki tekstowe 444 Formatowanie 445 nie przeamane ~ 445 przeamane ~ 444 Wstawianie ~ 444 Zastosowywanie Ulubionych parametrw Tekstu 446 Zmiana wielkoci tekstu 445 Blokowanie Elementw 147
C
Czcionki SHX 543 Czciowe Wywietlanie Struktury 385
D
Dugo uku 421 Dach 258 dach pofalowany 261 Dotnij elementy do dachu 266 Geometria 258 Kopua 260 Linie odniesienia Dachw (Poka/Ukryj) 385
Linie poziomu 264 rysowanie w 3D 259 Utwrz otwr 263 Deskryptory uycie ~ w listach 487 Detale 211 ikony w Nawigatorze 214 Niezaleny 213 Obrys 214 Okrel Odniesienie dla Poczonego Znacznika 192 Okrel Odniesienie dla Znacznika rdowego 188 Poczony Znacznik Detalu 212 Przebudowanie 214 Samodzielny Znacznik 193 Widok Projektu 211 Zawarto okien Detali 212 Znacznik 211 Detale niezalene 213 Dodaj do wieloboku 133 Dodaj nowe wypenienie 400 Dodaj Obszar Wieloboku 203 Dodaj Skrt 69, 480 Dodaj Wypenienie do Obrysu 314 Dodatek DXF/DWG 539 Dodatki 21 Punkt wstawienia w menu ArchiCADa 21 Dodatki Nawigacji 3D 184 Dodaj biec projekcj 184 Id do poprzedniego/Id do nastpnego 184 Modyfikuj zapamitane projekcje 184 Patrz na 184 Prostopadle 184 Poziomuj o widoku 184 Przywr kt obrotu 184 Przywr zaznaczony widok 184 Ustaw kamer na ciece 184 Wstaw now kamer za zaznaczon 184 Zmie zaznaczone 184 Dodatkowe narzdzia wizualizacji 569 Dodatkowe Wymiary 435 Dodawanie segmentw do Polilinii 413
577
Indeks
Dokumentacja 395 Dokumenty 3D Wymiarowanie 423 Dopasuj do okna 61 Dopasuj tekstur w 3D 38 Dopasuj widok 573 Dotnij do dachu 266 Dotnij stref 281 Drukowanie 477 Drukowanie do PDF 483 Drzwi i Okna w cianach wieloktnych/zoonych/pochyych 352 wstawianie 354 zapisywanie dowolnych ksztatw z pliku Projektu 347 zapisywanie prostoktnych ksztatw z pliku Projektu 346 Dwusieczna kta 107 Dziaania na elementach bryowych 378
E
Edytuj lini odniesienia Przegrody Strukturalnej 316 Edytuj Poziomy Kondygnacji 168 Edytuj Przegrod Strukturaln 308 Eksploruj Model 63 Elementy biblioteczne brakujce 46 Duplikaty 45 Wyszukiwanie 337 zobacz Obiekty Parametryczne 335 Elementy konstrukcyjne Belka 250 Dach 258 ciana 234 Przegroda Strukturalna 284 Supy 247 Siatka 274 Strefa 277 Strop 273 Elementy opisowe 418 Autotekst 418 Etykiety 418 Narzdzie Siatka 418 Tekst 418 Wymiarowanie 418
Elementy rysunkowe 395 uk eliptyczny, Elipsa 410 uki, Okrgi 408 Elementy typu Linia 407 Wypenienia 396 Elementy typu Linia 407 Pocz 414 Elewacje 113 Obszar Odlegy 188 Okrel Odniesienie dla Poczonego Znacznika 192 Okrel Odniesienie dla Znacznika rdowego 188 przemieszczanie Znacznika 197 Samodzielny Znacznik 193 status okna 189 Utwrz Niezaleny Przekrj 193 Utwrz nowy Widok Projektu w Przekroju 186 Wstaw Poczony Znacznik Przekroju 191 Wywietlanie Elementw 190 Wywietlanie Linii i Znacznikw 195 Zasig Poziomy/Pionowy 187 Elipsy 410 Przeksztacanie Elips w Okrgi 411 Email wysyanie danych za pomoc Kolportera 482 Etykietuj Wszystkie Komponenty 334 Etykiety 451 elementu 453 Niezalene 451 powizane 451 Symbolowe 451 Etykiety elementu 451, 453
Grubo linii 31 Grupuj 145 Rozgrupuj 146 Zawie grupowanie 146 Grupy i Praca zespoowa 147 Grupy i Warstwy 147 Grupy Przeci Warstw 29 GUID 45
I
Id do arkusza 459 Id na kondygnacj 166 ikona acucha 38 Import Rysunku/Arkusza 464 Importowanie plikw PDF 465 Info Tag 83 Inteligentne czenie 544
J
Jednakowe Kategorie Paneli 305 Jednakowe Kategorie Profili 305 Jednostki i Poziomy 22 Jednoznaczny identyfikator (GUID) 45
K
Kada paszczyzna 423, 424 Kady Kierunek 421, 423 Kamery 557 Animacja 569 Obiekty VR 570 parametry cieki ~ 558 Sceny VR 571 Ustawienia Kamery 557 Kategorie Paneli 288 Kategorie Profili 288 Kategorie wypenienia 397 Wypenienia przekrojowe 397 Wypenienia rysunkowe 397 Wypenienie kryjce 397 Klawisz Backspace 115 Klawisz Esc 115 Klonowanie Folderw 72 Kolejno wywietlania 148 Domylna ~ 148 Przenie na spd 148 Przenie na wierzch 148
F
Filtry i Elementy widoczne w 3D 180 Formatowanie tekstu ~ Bloku Tekstowego 446 Formatowanie pojedynczych znakw lub akapitw tekstu 446 Paleta formatowania 444, 452
G
GDL Web Control 337 Gra 324 Graficzne Schematy List 489 Grawitacja 114
578
Indeks
Przenie niej 148 Przenie wyej 148 Wasna Kolejno wywietlania 148 Kolor wydruku 477 Kolporter 479 ~ i Recenzent projektu 482 a Zakrelacz 554 Podgld i korekta plikw DWF 482 w Pracy Zespoowej 504 Kombinacje Warstw 28 Kompatybilno ~ w Pracy Zespoowej ze starszymi wersjami 514 Komponenty uytkownika 349 Kompresja plikw 17 Kondygnacje 165 Linie Poziomw Kondygnacji 167 Nawigacja pomidzy Kondygnacjami 165 Utwrz Now Kondygnacj 167 wywietlanie w 3D 166 Wywietlanie w Przekrojach/Elewacjach/R 166 Konwersja DXF/DWG 539 Konwersja elementw 542 Otwieranie Blokw jako Elementy biblioteczne 541 Otwieranie plikw DWG/DXF 539 Konwertuj wymiary 435 Kopie zapasowe Pliki 18 Kopiuj 116 Kopiuj Wzr Kwatery 320 Koty wysokociowe 427 edycja tekstu 428 Krawd Zakrzywianie/Prostowanie 140 Kreator wiby 272 Kreskowanie wektorowe 401 Krzywe Bzier 411 Dodawanie krzywej nowych wzw 412 Edycja 412 metoda geometrii krzywa odrczna 412 Naturalne 411 Pocz 412 Poruszanie uchwytami stycznych 412 rysowanie 411 Zmie ciek krzywej 412
Ksztat Strefy 3D 279 Kursor 84 Metoda rzutowania ~a 106 Kursor Soce 86
L
LightWorks Opcje 560, 561 Shadery 560, 563 Linia odniesienia cian 234 Linia pomocnicza 419 modyfikowanie 432 Linia przekrojowa 407 Linia rozdzielajca warstwy 407 Linia szkicowa 407 Linie 407 acuch 413 Kategorie 407 Polilinia 413 Wywietlanie Gruboci Linii 31 Linie Pomocnicze 100 Blokowanie do 106 Lista stref 490 Lustrzane odbijanie elementw 121 Odbicie lustrzane kopii 141
cz ~ plik DXF/DWG 544 acuch wymiarw 431 Pliki ArchiCADa 20 cz materiay 38 czenie elementw typu Linia 414 acuch wymiarw 419 uki 408, 410 edycja krzywych 410
M
Magiczna Rdka 150 Magnes 85 Mapa Projektu 70 Mapa Widokw 72 Klonowanie Folderw 72 w Pracy Zespoowej 503 Materiay 37 Przypisywanie Materiaw 37
Tworzenie i Modyfikacja 40 wywietlane w oknach Przekrj/Elewacja/3D 39 Wywietlanie Materiaw w 3D 38 Wywietlanie w Renderingach 40 Meneder atrybutw 40 Meneder bibliotek 44 Meneder Dodatkw 21 Meneder ID elementw 494 Meneder Rysunkw 468 Menu 49 Menu Edycja ~ w oknach tekstowych 455 Menu rozwijane Reprezentacja na Rzucie 173 Miasto 573 Mini-Nawigator 59 Modu 523 a wiele kondygnacji 528 Edytuj Modu w drugiej kopii ArchiCADa 529 Edytuj parametry wstawionego Moduu 528 Gwna warstwa 528 Moduy w rnych systemach operacyjnych 535 Odzyskiwanie brakujcych Pocze 534 Plik Moduu ze schowka 527 Przebudowanie 533 Przerwij poczenie, Edytuj elementy, Zastp poczenie 530 Przerywanie pocze 533 Usuwanie Moduw z okna Rzutu 533 Wstaw ~ 527 Wstaw pojedyncz kondygnacj 529 Wywietlanie zagniedonego XREFa 532 Zachowaj plik jako Modu 526 Zachowaj zaznaczone elementy w postaci Moduu 526 Zastp zaznaczenie wybranym plikiem Poczonego Moduu 531 Zastosuj odsunicie/obrt ostatniego ~ ktrego poczenie zostao przerwane 531 Moduy Interpretacja danych pliku rdowego 525 Modyfikowanie wymiarw elementw 128 Modyfikuj cian 246
N
Nadaj ustawienia 144 Narzdzie Elewacja 196 Narzdzie Miarka 98
579
Indeks
Narzdzie Siatka 437 edytuj element siatki 440 Przesunicie uskoku znacznikw 441 Skadniki Elementu Siatki 438 Widoczno 438 Narzdzie Strzaka 78, 80 Nawigacja 59 pomidzy oknami ArchiCADa 59 Przemie 61 wewntrz aktywnego okna 59 Nawigacja 3D 62 Nawigacja w 3D 62 Eksploruj Model 63 Orbituj 64 Polecenia 62 Nawigator 65 Mapa Projektu 70 Mapa Widokw 72 Organizator 68 Otwieranie okien przez Nawigatora 67 Struktura Nawigatora 67 System Kolorw Nawigatora 69 Teczka arkuszy 457 Wywietlanie Nawigatora 66 Niezalena Elewacja 193 Niezaleny Obszar 2D 217 Niezaleny Przekrj 193 Notatki o projekcie 71 Nowy Utwrz Nowy Projekt 15 Nowy / parametry domylne 16 Nowy Dokument 3D 205 Numer ID dostosowywanie formatu 495 Wewntrzny indywidualny ~ 494 zmiana 494 Numeracja (ID) Rysunkw i Arkuszy 470
O
Obiekt aty 343 ObiektNieba 561 ObiektSoce 562 Obiekty zobacz Obiekty Parametryczne 335 Obiekty cech 487 Obiekty GDL Opcje wywietlania Modelu 382 Parametry uytkownika 41
Przecignij i Upu 144 zobacz Obiekty Parametryczne 335 Obiekty parametryczne 335 Drzwi i Okna 351 wietliki 358 Okna narone 357 Przenoszenie Parametrw pomidzy Obiektami 342 rozciganie 341 Schody 359 Tworzenie Obiektw za pomoc skryptu GDL 348 Wasne komponenty 349 wstawianie 339 Zakoczenia cian 359 Zapisywanie Drzwi i Okien o dowolnym ksztacie z pliku projektu 347 Zapisywanie Elementw Bibliotecznych z pliku Projektu 344 Zapisywanie Modeli 3D w postaci Obiektw 345 Zapisywanie Prostoktnych Drzwi i Okien z pliku projektu 346 Zapisywanie Symboli 2D w postaci Elementw Bibliotecznych 345 Obiekty VR 570 Object Depository 337 Objects On Line 337 Obracanie elementw 120 Obrt kopii 141 Obrazki 415 Wstawianie ~ 416 Obrazki modelu 559 Obrazki ta 42 Obsuga 3Dconnexion 65 Obszar 2D 215 a Detal 215 Niezaleny 217 Obrys 214 Okrel Odniesienie dla Poczonego Znacznika 192 Okrel Odniesienie dla Znacznika rdowego 188 Samodzielny Znacznik 193 Tworzenie Obszaru 2D opartego o Model 216 Zawarto 216 Obszar Zaznaczenia 87 Kopiowanie Obrazka skadrowanego przy pomocy narzdzia 91
Metody geometrii 88 Opcje definiowania Obszaru 88 rozcignicie przy zastosowaniu Obszaru Zaznaczenia 133 usuwanie 90 Obustronna konwersja (Opcje inteligentnego czenia) 544 Odbicie 326, 328 Odbij wymiarowanie 432 Odblokuj 147 Odejmij od wieloboku 133 Odejmij Wypenienie od Obrysu 314 Odniesienie do stref 282, 330 Odniesienie tytuu rysunku 467 Odniesienie wsteczne 467 Odwie 194 Odsu Paszczyzn Wymiarowania 424 odtwarzacz QTVR 571 Odwoaj/Przywoaj 118 Ograniczenia ruchu kursora 104, 105 Okna zobacz Drzwi i Okna 351 Okna edycyjne 455 Okna narone 357 Okno 3D 177 Dodatki Nawigacji 3D 184 Filtruj Elementy widoczne w 3D 180 Kondygnacje widoczne w 3D 180 Otwrz ~ 177 Paleta Podgldu Nawigatora w 3D 183 Polecenia zwizane z Oknem 3D 177 Projekcje 183 Projekcje 3D 183 Przytnij elementy zgodnie z zakresem kondygnacji 166 Tryby wywietlania 3D 182 Wywietl Selekcj/Obszar zaznaczania w 3D 178 Wywietl Selekcj/Obszar Zaznaczenia w 3D 178 Wywietl wszystko w 3D 178 rdo dokumentu 3D 206 okno dialogowe Szukanie tekstu 456 Okno informacji o elemencie 83 Okno Raportu 71 Okno Rzutu 164 Okrgi 408 Opcje Podrczne 24, 29, 76
580
Indeks
Opcje Podrysu 153 Opcje wywietlania (ekranowe) 384 Czy poczenia cian i belek 385 Elementy Szablonu na arkuszach (Poka/Ukryj) 385 Kreskowanie wektorowe 385 Linie osi dachu 385 Podwietl Znaczniki rdowe 385 Pogrubione linie przekroju 385 Poka Linie odniesienia cian i Belek 385 Poka Pomoce Rysunkowe 385 Prawdziwa grubo Linii 385 Ramki Rysunkw (Poka/Ukryj) 385 Zasig Znacznikw 385 Opcje wywietlania Modelu 382 Kombinacje 383 Opcje dla Obiektw GDL 382 Opcje Elementw konstrukcyjnych 382 Wywietlenie Wypenie 382 Opcje Wywietlania Modelu dla Przegrd Strukturalnych 306 Operatory w Dziaaniach na bryach 379 Optymalizacja Linii 160 Optymalizacja Wypenie 161 Orbituj (Nawigacja 3D) 64 Organizator 68 Otwrz Archiwum Projektu 19 poprzez sie 19
P
Paszczyzna Cicia dla Rzutu 169 Pn. 573 Paleta Edycji Poziomw kondygnacji 168 Paleta Info 48 Paleta Informacje o elemencie 492 Paleta kontrolna 51 Paleta narzdzi 48 Dostosuj 48 Paleta Podrys i Porwnanie 153 Paleta Przecznik Warstw 27 Paleta Sprawd Znaczniki 221 Paleta Wsprzdnych 51
Paleta Zaznaczenia 87 Palety 51 ~ przycigane dotyczy tylko MacOS) 53 ~ przytwierdzane 52 Grupa palet 52 Schematy Palet 51 Palety Pomocnicze 116 Panel stay 322 Parametry Obiektw GDL 41 Parametry przekroju 3D 185 Parametry translacji DXF/DWG 540 Pasek Narzdzi 50 pasek narzdzi Wizualizacja 3D 557 Pena Struktura Oryginalna 389 Peny ekran 164 i Ukryj wszystkie Palety 164 Pira i Kolory 34 Plik > Nowy 15 Plik > Zamknij 16 Plik Wzorca 17 pliki DWF 482 Plotowanie 478 PlotWare 478 PMK 475, 482 Poczenie 523 Poczone Moduy zobacz Moduy 523 Pobierz profil elementu 255 Pobierz ustawienia 144 Pocztek Ukadu Wsprzdnych 92 ~ dla Zmian 92 ~ projektu 92 ~ Uytkownika 92 Pocztek Ukadu Wsprzdnych Projektu 92 Podgld nawigatora (2D) 61 Podgld nawigatora (3D) 64 Podwietlanie obrysu elementw 82 Podrczne wsprzdne 94 Opcje zaawansowane 97 Parametry 94 Wprowadzanie wartoci do palety ~ 96 Wybr wartoci wywietlanych w palecie ~ 95 Podrys Drukowanie 477 Intensywno 159 Kolejno wywietlania 158
Odsaniacze 159 Odsu 159 Opcje koloru i widocznoci 156 poka/ukryj 154 Polecenia Podrysu 153 Porwnywanie Podrysu z Aktywnym Widokiem 158 Przeczanie Podrysu z Aktywnym Widokiem 157 Przebuduj 157 Przezroczyste Wypenienia i Strefy 158 Wybierz 154 Zmiana pooenia 156 Podzia Elementw 135 Skrty dla operacji Podziau i Wyrwnania 137 Podziel Przegrod Strukturaln 330 Podziel rysunek na kilka arkuszy 231 Pojedynczo 325 Poka elementy siatki 438 Poka na kondygnacjach 171 Poka Pen Struktur 155 Poka Pojedynczy Wzr 404 Pole powierzchni 404 Polecenie Podniesienie 122 Polilinia 413 ~ i acuch Linii 413 Dalej 413 Otwarcie zamknitej polilinii 414 Poczenie w Polilini 414 Rozbicie polilinii 414 Popchnicie 99 Porcze (StairMaker) 370 Porwnanie Zobacz Podrys 152 Powi z pocztkiem wypenienia 402 Powielenie Elementw 142 Powierzchnia Odniesienia 286 Powierzchnia strefy 282 Poziomy Odniesienia 115 Praca w Obszarze roboczym 501 Praca Zespoowa Administrator 498 Mapy Widokw w Pracy Zespoowej 503 Moje Widoki 503 Odczanie si 505 Plik Archiwum 510 Podzielenie elementu 508
581
Indeks
Praca nad Kopi lokaln 505 Praca w Obszarze roboczym 501 Praca w trybie Off-Line 509 Rozwizywanie problemw 514 Strategie 517 System pracy w Zespole 504 Techniki Pracy Zespoowej 505 Tryby bezpieczestwa 499 Tylko ogldanie 499 Ustawienia Projektu 497 Wsplne Widoki 503 Wyczny dostp 498 Wysyanie i Pobieranie zmian 504 Zarzdzanie Bibliotekami 510 Zmie mj obszar roboczy 501 Preferencje Zobacz Preferencje Projektu 22 Preferencje Projektu 22 Jednostki i Poziomy 22 Wymiarowanie 23 Procedura Renderingu Z-Buffer 559 Procedura Szkic 559 Procedury 3D procedura OpenGL 181 Wewntrzny silnik grafiki 181 Profile (rodowisko Pracy) 57 Domylne ~ ArchiCADa 11 57 Stosowanie Profili 57 Profile (Profile zoone) 254 Pocz rwnolege elementy 257 Tworzenie i edycja 255 Zachowaj i zastosuj 257 Projekcje w 3D 183 Projekcje 3D 183 aksonometryczne 183 Perspektywy 183 Rwnolegle 183 Przebuduj Podsumowanie Polece Przebudowania 194 Przechwy widok okna jako Dokument 3D 206 Przecignij i Upu 143 Elementy Rzutu 144 Obiekty DWG/DXF 144 Obrazki 144 Pliki Obiektw GDL 144 Rysunki 144 Tekst 143
Przecicie ~ dwch elementw 137 Czyszczenie przeci 244 cian 242 Przedefiniuj Obrys na podstawie Wypenienia 314 Przedefiniuj Wybrany Dokument 3D 206 Przegroda Strukturalna 284 cznik 288 acuch (Polilinia) 290 Akcesoria 289 Automatyczne Zaznaczanie Sekwencji Elementw 309 Cylindryczna 298 Dodaj now lini siatki 312 Dodaj Obrys 315 Edycja linii odniesienia 316 Edytuj Obrys 312 Edytuj Siatk 310 Etykietuj Wszystkie Komponenty 334 Etykiety elementu 453 i Strefy 330 Kategorie Paneli 321 Kategorie Profili 317, 318 Komponenty 286 Linia Odniesienia 286 Obrys 287 Opcje Wywietlania Modelu 306 Paszczyzna Konstrukcyjna w 3D 298 Paleta Trybu Edycji 308 Panel 288 Pooenie w Przekroju 295 Pochya 290 Polecenia 286 Powierzchnia Odniesienia 286 Powierzchnia Przegrody 287 Profil 288 Przecicia Profili 320 Schemat 288 Siatka 287 Swobodny Obrt 334 Tryb edycji 306 Ustawienia narzdzia 306 Utwrz 289 Wprowadzenie 285 Wstawianie w Przekroju 292 Wywietlanie 299 Wypuka 290 Zaznaczenie kilku Paneli i Profili 309
Przejd do biblioteki 345, 349 Przekrj Dostosowywanie przebiegu Linii przekrojowych 195 Obszar Odlegy 188 Okrel Odniesienie dla Poczonego Znacznika 192 Okrel Odniesienie dla Znacznika rdowego 188 Przebudowanie 193 Samodzielny Znacznik 193 status okna 189 Utwrz Niezaleny Przekrj 193 Utwrz nowy Widok Projektu w Przekroju 186 Wstaw Poczony Znacznik Przekroju 191 Wywietlanie Elementw 190 Wywietlanie Linii i Znacznikw 195 Zasig Poziomy/Pionowy 187 Zasig Przekroju oraz Granica Obszaru Odlegego 187 Przekrj jako symbol 173 Przekroje 3D 184 Przekszta Obrys na Wypenienie 314 Przemie 61 Przemieszczanie elementw 118 Przenie 535 Przenoszenie Ustawie pomidzy Obiektami 342 Przesu wze 131 Przesunicie i Wielokrotne przesunicie 108 Przesuwanie elementw 119 Przesunicie kopi 141 Przezroczysto w cieniowaniu 182 Przezroczysty 399 Przycinanie Elementw 138 Przydatne Narzdzia 22 Przyklejanie do istniejcych elementw 110 Przyklejanie Elementw 110 Przywr autom. pooenie 434 Przywr poczenie 535 Punkt wstawienia Drzwi/Okna 354 Punkty 414 punkty aktywne 414
582
Indeks
R
Rdze 33 Recenzent projektu 547 ~ i Zakrelanie 554 rodowisko ~ 547 Rendering 558 Rendering ArchiCADa 559 Rendering LightWorks 559 Rendering ArchiCADa 559 Rendering LightWorks 559 Reprezentacja na rzucie 173 Resetowanie tekstury 39 Rodzaje Linii 31 Rodzaje Wypenienia 31 Rodzaje wypenienia Definiowanie 399 R patrz Rozwinicie cian 197 Rogi cian o rzucie wieloboku 245 RoofMaker 269 ~ Palet narzdzi 269 Roz Elementy 125 Roz Specjalnie 127 Rozoenie 441, 442 Rozbicie Polilinii 414 Rozbij do Biecego Widoku 140, 466 Rozcignicie Obiekty 341 Rozcignij Belki 130 Elipsy 410 Lini bd uk 408 ciany 128 ciany pochylone 129 pionowo 134 po promieniu 410 pod ktem 409 przy uyciu Obszaru Zaznaczenia 133 Supy Pochylone 129 Rozcignij cian trapezoidaln 129 Rozwinicie cian (R) 197 Edytowanie Linii Zasigu 202 Edytowanie Widokw Projektw 201 ID i Nazwy 200 ksztaty Stref 203
Okrel Odniesienie dla Znacznika rdowego 188 Poziomy i Pionowy Zasig 202 Przebudowanie 193 status okna 189 Tworzenie wielu Widokw R jednoczenie 198 Utwrz pojedynczy Widok R 198 Wywietlanie Elementw 204 Rysunek ID 472 Rodzaj tytuu 466 Skala 451 status 469 Tytu 466 Uaktualnia 468 Rzeczywisto wirtualna 570 Rzut i Pozawidokowe 173
S
Sup i inne elementy 250 i ciana 250 Modyfikowanie Pochylonych Supw 129 nieobudowany 247 Obudowany 248 Priorytet 250 Tworzenie 249 w 3D 248 w cianie o strukturze warstwowej 248, 249 Zoone Profile 254 Sceny VR 571 Schemat 288 Schemat (rodowisko Pracy) Stosowanie Schematw 56 Schematy Narzdzi 54 Schematy Palet 54 Schematy Preferencji Uytkownika 54 Schematy Ukadu Polece 55 Schematy Ustawie Firmowych 54 Schematyczne 306 Schody 359 Korzystanie ze StairMakera 361 oparte o narysowane elementy 361 Tworzenie w oparciu o standardowe typy schodw 361 Utwrz nowe Schody 361 Utwrz schody korzystajc z zaznaczenia 374
wywietlanie 359 Zaleny od skali 360 Siatka 274, 287 Geometria 275 okno dialogowe Wysoko wza siatki 276 Utwrz otwr 276 Siatka Dodatkowa 99 Siatka Modularna 98 Siatka Przyklejania 98 Siatka przyklejania 100 Siatki 98 ~ Modularne 98 ~ obrcone 99 ~ Przyklejania 98 Drukowanie 477 Sie otwieranie projektw poprzez 19 Skadniki dla Oblicze 487 Skala 24 Elementy Skalowalne i Nieskalowalne 25 Skala oryginau 25, 451 Skala projektu 25 Skocz do linii 456 Skrty 50 Schematy 54 Sortuj elementy 495 Specjalne punkty przyklejania 110 Spisy treci Projektu 232 Sprawdzanie pisowni 455 StairMaker 361 Standardy wymiarowania 418 Stopie powikszenia 59 Strefy 277 Dotnij innym elementem 281 Granica strefy 282 Metryczka Strefy 278 Objto strefy 282 Przebudowanie 283 Tworzenie 279 wywietlanie w 3D 279 Strop 273 Otwory 274 Tworzenie 273 Struktury Warstwowe 32 Swobodny Obrt 334 Symbol i Pozawidokowe 173, 305
583
Indeks
System siatek 437, 441 Wstaw obiekt/sup/belk 442 Wymiar 443 Szablon arkusza 460 Siatka numeracji Rysunku 473 stosowanie dla Arkuszy 461 Tabelki 460 Ustaw jako domylny 461 Szablony list 42 Szybkie zaznaczanie 78 Kliknicie i przesunicie przy aktywnym Szybkim Zaznaczeniu 79
T
Tabelki 460 Teczka arkuszy 76, 457 Kolporter 479 Rysunki w Teczce Arkuszy 462 Skadniki 457 Ukad szablonw 458 Ukad zestaww 457, 460 Tekst Edytor tekstu 444 Przecignij i Upu ~ 143 zobacz Bloki tekstowe 444 Tekst wymiarowania 433 Poziomo 433 Tekstury 40 Dopasowanie Tekstury w 3D 38 Transfer ustawie 144 TrussMaker 376 Edytowanie Dwigarw 377 na Rzucie 376 W oknach Przekroju/Elewacji 377 Tryb Kamery 65 Tryb Obiektu 65 Tryby wywietlania 3D 182 Kolorowanie 182 Szkielet 182 Ukrywanie linii 182 Tworzenie dokumentacji 456 w Pracy zespoowej 476 Tworzenie kopii elementw 141 Tylko Obrys 173 Tylko X-Y 421, 423 Typy linii elementw wywietlanych na innych kondygnacjach 172 Typy plikw odczytywanych przez ArchiCADa 16 Tytu Blok 460 Rysunek 466 Typ 466
U
Uchwyty obrazkw 415 Uchwyty pl tekstowych 444 Ukad schodkowy 438 Ukryj elementy w przekroju 204 Ukryj Metryczk 278 Ukryj ciany przesaniajce widok 204 Ulubione 46 Preferencje 47 w Ustawieniach Narzdzi 47 Zaaduj ~ 47 Ulubione parametry Tekstu 446 Ustaw Elementy 122 Ustaw Specjalnie 125 Ustaw zgodnie z nachyleniem 403 Ustawienia obiektu (elementy biblioteczne) 336 Ustawienie powierzchni 108 Usu 117 Usu nieuywane 538, 544 Utwrz at 343 Utwrz schody 361 Utwrz Wsplne Profile 321
ciana 234 ukowa 236 acuch 237 Bal 241 Cz wsplna 242 Kierunek 235 Linie Odniesienia 234 Modyfikowanie Pochylonych cian 129 Modyfikuj cian 235 Pochyy 241 Priorytet 242 Prostokt 238 szczytowa 242 Trapezowa 239 Wieloboczna 239 Wywietlanie 235 Zoone Profile 254 ciana szczytowa 242 ciana z bali 241 cicie 137 rodowisko Pracy 54 Okno dialogowe Ustawie rodowiska Pracy 54 Profile 57 Stosowanie Schematw 56 Tworzenie Standardowego rodowiska Pracy dla Biura 57 Zachowywanie dostosowanych Schematw 56 wiatoOkna 563 wietliki 358
W
W/g linii zasigu 203 Wcz Odniesienie wsteczne 467 Wcz wszystkie ukryte okna dialogowe 63 Wasne komponenty 349 Warianty rzutowania kursora 106 Warstwy 26 Grupy Przeci Warstw 29 Kombinacje Warstw 28 poka/ukryj 27 Przecznik Warstw 27 zablokuj/odblokuj 27 Wartoci wzgldne w Podrcznych Wsprzdnych 95 We Wszystkich Wzach 325 Widok 72 Modyfikowanie Ustawie Widoku 75 Ustawienia 74 Zachowaj 75 Widoki Modelu 163 Wieloboki dodawanie wielobokw 132 odejmowanie ~ 132
584
Indeks
Odsunicie krawdzi 132 Przesu wze 131 Zmiana geometrii 131 Wierzchoki 139 Edycja 139 Wirtualny Budynek 163 Wirtualny Podrys 152 Wizualizacja 557 Wklej 116 Wstaw Przegrod Strukturaln 290, 291, 295, 297 Wstaw Przegrod Strukturaln w Przekroju 295 Wstaw Rysunek 69 Wstaw Rysunek zewntrzny 417, 464 Wstaw/cz punkt wymiarowania 430, 431 Wszystko jako Pozawidokowe 174 Wybierz Projekt 68, 77 Wykonaj Kopi Zapasow 18 Wykoczenie 33 Wymiana danych 539 Wymiarowanie 23 ~ elementw ukowych 422 ~ skojarzone w oknach Przekroju/Elewacji 434 automatyczne ~ wntrza 436 automatyczne ~ zewntrzne 435 Dodatkowe wymiary (Dodatek) 435 Dokumenty 3D 423 Elewacje 425 Kt 428 Linia pomocnicza 432 Liniowe 420 Poziom 427 punkty pomiaru 419 Statyczne 420 Wymiarowanie kta 428 Wymiarowanie liniowe 420 Wymiarowanie Systemu siatek 443 Wymiarowanie wzniesienia 420 ~ a Poczone moduy 426 Wylij do Internetu 482 Wywietl Selekcj/Obszar zaznaczania w 3D 89, 178 Wywietlaj w Widokach 3D 439 WYPENIENIA OBRAZKAMI 405 WYPENIENIA SYMBOLAMI 32, 400 Wypenienia 396 Gradient 405 Poka powierzchni 404
Przezroczysto 399 Rysowanie 399 Tryby wywietlania 400 uchwyt wektora wypenienia 402 Wypenienie gradientowe 405 Wypenienie pierwszego planu 399 Wypenienie ta 399 Wypenienie wektorowe 32, 400 Wyrwnanie 136 Wyrwnanie linii wymiarowej 432 Wytnij 116 Wzgldny Zakres Widocznoci 174 Wzniesienie Elementw i Grawitacja 114 i Kondygnacje 115 i Poziomy odniesienia 115
X
XREFy 537 a Warstwy 538 w obustronnej komunikacji 538
Z
Zoone Profile zobacz Profile 254 Zachowaj jako Pliki DWG/DXF 542 Zachowaj widok 68 Zachowaj widok i umie na Arkuszu 462 Zakocz Edycj Przegrody 308 Zakoczenia cian 359 Zakrelacz projektu 552 a Praca Zespoowa 554 Funkcje 554 Poka/Ukryj ~ 553 Publikowanie i pobieranie danych Zakrelacza projektu 554 Style Zakrelacza 554 zobacz Zakrelacz 552 Zaokrglenie/cicie 137 Zarzdzanie ID 494 Zarzdzanie Projektami 15 czenie plikw 20 Otwieranie projektw poprzez sie 19 Plik Wzorca 17 Projekt archiwalny 18
Uyj ostatnich parametrw Projektu 16 Uyj wzorca 15 Zasig pionowy 202 Zasig poziomy 203 Zasig przycigania kursora 112 Zasig Znacznikw (Opcje wywietlania) 385 Zastp Wypenienia Stref 277 Zastosuj do wszystkich naronikw 138 Zaznacz na Rzucie 226 Zaznacz w 3D 226 Zaznaczanie ~ nakadajcych si elementw 80 ~ wielu elementw przy pomocy Wieloboku 79 Dodaj elementy do Zaznaczenia 79 Korzystanie z Obszaru Zaznaczenia 87 Obszar ~, a Kondygnacje 88 Opcje ksztatu Prostokta/Wieloboku Zaznaczania 80 Podwietlanie Zaznaczenia 82 Punkty Zaznaczenia 80 Szybkie ~ 78 Zaznacz wszystko 78, 88 Zestaw Publikacji Cechy Publikacji 481 Definiowanie 480 Zestawienia 71 Zestawienia z listy 486 Cechy 487 Deskryptory 487 rda 487 Obiekty cech 487 Skadniki 487 Typy list 489 Ustaw. 489 Wywietlanie list 491 Zestawienie Elementw (Zestawienie Interaktywne) 224 Zestawienie Interaktywne 223 Definiowanie Ustawie 226 Edycja i uaktualnianie Zestawie 225 format 229 Przekszta Tabel by zmieci j na Arkuszu 230 Sortuj Pola 228 Zestawienie Komponentw (Zestawienie Interaktywne) 224 Zestawy 461 Zestawy Pir 34 Zmiana parametrw 336
585
Indeks
Zmie poczenie 535 Zmie wielko elementw (Powiksz/Zmniejsz) 134 Znacznik rdowy Poka/Ukryj Podwietlenie 385 zobacz take Widok Projektu w Przekroju 186 Znacznik Siatki 438 Znaczniki 218 Linie Zasigu 219 Nawigacja 220 Podwietlenie Znacznikw rdowych 219 Zarzdzanie 218 Znajd Poczone 221 Znajd element biblioteczny 338 Znajd i zastp tekst 454 Znajd i zastp w oknach tekstowych 456 Znajd i zaznacz 86 Znajd poczone Znaczniki 221 Znajd zaznaczone 456 Zniekszta wg spadku 403
586
Indeks
587
Indeks
588

ArchiCAD 12-Podręcznik

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ArchiCAD 12-Podręcznik

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Podrcznik uytkownika ArchiCADa 12

Podrcznik uytkownika ArchiCADa 12

Rozdziay w niniejszym podrczniku:

Podrcznik uytkownika ArchiCADa 12

Podrcznik uytkownika ArchiCADa 12

Podrcznik uytkownika ArchiCADa 12

Podrcznik uytkownika ArchiCADa 12

Podrcznik uytkownika ArchiCADa 12

Utwrz Nowy Projekt

Podrcznik uytkownika ArchiCADa 12

Parametry rodowiska pracy

Typy plikw odczytywanych przez ArchiCADa

przeciwnym razie, elementy znajdujce w pliku .pla nie zostan odczytane.

Otwieranie projektw poprzez sie

Podrcznik uytkownika ArchiCADa 12

czenie plikw obrazowych

Poczone obrazy zostan dopasowane do tego prostokta.

Szczegy, patrz Meneder dodatkw w Pomocy ArchiCADa.

Podrcznik uytkownika ArchiCADa 12

Podrcznik uytkownika ArchiCADa 12

Ustaw osobn skal drukowania dla dokumentw 2D

Elementy Skalowalne i Nieskalowalne

Ustawianie Rnej Skali dla Kadego Widoku

Uyj Warstw, aby wczy Wywietlanie elementw w 3D w trybie Szkieletu.

Uyj Warstw, aby Zablokowa elementy i uchroni je przed przypadkow modyfikacj

Uyj Warstw, aby Schowa/Pokaza elementy.

Podrcznik uytkownika ArchiCADa 12

Wszystkie znaczniki Przekroju i Elewacji zostan znw wywietlone.

Tworzenie i korzystanie z Kombinacji warstw

Podrcznik uytkownika ArchiCADa 12

Uwaga: Warstwy i Kombinacje warstw s w ArchiCADzie traktowane jako atrybuty.

Korzystanie z Warstw w celu zapobiegania czenia si cian, Supw i Belek

Podrcznik uytkownika ArchiCADa 12

Warstwy cian posiadaj rne numery Grupy Przeci:

Uywanie odrbnych Ustawie Warstw dla Teczki Arkuszy

Wstawianie elementw na pojedyncz Aktywn Warstw (Symulacja trybu pracy Autocada)

Wywietlanie gruboci linii

Dostpne parametry wypenie

Podrcznik uytkownika ArchiCADa 12

Przypisywanie Struktur Warstwowych cianom, Stropom i Dachom

2) Z panelu Rzutu pitra i przekroju otwrz list rozwijan

Wicej szczegw, patrz Okno dialogowe Struktury Warstwowe w Pomocy ArchiCADa.

3) Wybierz Struktur Warstwow. Ta Struktura zostanie

Definiowanie Wasnych Struktur Warstwowych

Komponenty struktur warstwowych

Stosowanie Zestaww Pir

Pira i kolory/Zestawy Pir

Stosowanie oddzielnego Zestawu Pir dla Teczki Arkuszy

Stosowanie Zestaww Pir dla Rysunkw

Zobacz Ustawienia Widoku zapisane w Widoku na stronie 74.

Modyfikowanie Zestaww Pir

Podrcznik uytkownika ArchiCADa 12

Przenoszenie Zestaww Pir do innych Projektw

Zestawy Pir dla rnych zastosowa

Automatyczne dostosowanie widocznoci Koloru pir dla Widokw Modelu

Podrcznik uytkownika ArchiCADa 12

materiale wykorzystano zarwno Kreskowanie wektorowe oraz tekstur:

2) W panelu Model wybierz Materiay dla wierzchoka, dou i

3) W celu zastosowania danego Materiau, wybierz go z

rozwijanej listy. (Aby zastosowa jednakowy Materia dla

3) W oknie dialogowym Ustawie Wizualizacji mona okreli

Szczegy, patrz Ustawienia renderingu w Pomocy ArchiCADa.

Wywietlanie Materiaw i Tekstur w Oknie 3D