Nie bdziesz szkodzi drugiemu mwieniem swoim...

ETYCZNY ASPEKT STYLU WYPOWIEDZI

(na podst. D. Zdunkiewicz-Jedynak: Wykady ze stylistyki, Wyd. Nauk, PWN, Warszawa 2008, s. 193)

Polszczyzna zna wiele sw, ktre opisuj niegodne zachowania jzykowe, takie, ktrym waciwy jest brak umiaru czyli nieopanowanie emocji lub takie, ktre wi si ze z wol i wyrachowaniem nadawcy:

Nabieranie, prowokowanie, wywieranie presji, donoszenie, kcenie si, oszukiwanie, buntowanie, ganie,mamienie, oczernianie, podmiewanie si, judzenie, awanturowanie si, zwodzenie, krzywoprzysistwo, manipulacja, schlebianie, matactwo, docinanie, podlizywanie si, przechwalanie si, pysznienie si, wymiewanie, ironizowanie, wyrzekanie na co, labiedzenie, sarkanie, ublianie, blunienie, prawienie impertynencji, lenie, rzucanie obelg, urganie, uwaczanie, wymylanie komu, wyzywanie kogo, zorzeczenie komu, zniewaanie kogo, indagowanie, wyudzanie, molestowanie, otumanianie, drwienie, naigrywanie si z kogo, biadanie, przytykanie komu, dogadywanie komu, kpienie, namiewanie si, natrzsanie si.
Zazwyczaj intuicyjnie czujemy potrzeb przestrzegania pewnych zasad porozumiewania si, ktre by eliminoway z naszej komunikacji

wszelkie zachowania niegodziwe. Nazywa si to etyk mowy, etyk komunikacji midzyludzkiej, etyk sowa...

Etyczna perspektywa dziedziny szczeglnie zachowania nieetyczne

uycia jzyka: naraone na

(na podst. D. Zdunkiewicz-Jedynak: Wykady ze stylistyki, Wyd. Nauk, PWN, Warszawa 2008, s. 197)

A. Manipulacj jzykow okrela si wykorzystywanie rodkw jzykowych w celu wpywania na stan mentalny i dziaania odbiorcy, niejawne przekazywanie obrazu rzeczywistoci, pogldw i ocen wygodnych dla nadawcy.
1.

2. 3. 4. 5.

Agitacja (np. podczas przemwienia wiecowego mona stosowa nastpujce rodki: kamstwo, wyrazy wartociujce, zaimki my, nasz, presupozycje, wyrazy nalece do jzyka rodowiska, wyraenia grzecznociowe, eufemizmy, zdania uoglniajce) Perswazja (treci pozostaj w zgodzie z prawd, odbiorca ma prawo wyboru) Propaganda (nakanianie dotyczy doktryn politycznych) Reklama (nakanianie do zakupu towarw) Dydaktyka (nakanianie do przyjcia twierdze zwizanych z interpretacj rzeczywistoci)

6.

B. Jzykowa zniewaga: pogarda, lekcewaenie, brak szacunku

1. Nonikiem jzykowej pogardy mog by rzeczowniki: doktorzyna,

gupol, wok, konowa, robol

2. Nonikiem pogardy moe by kontekst jzykowy lub pozajzykowy

uycia sowa: Luksusowe wakacje s tylko dla nowobogackich. 3. Nonikiem szacunku lub pogardy moe by te wybr stylu wypowiedzi stosowny lub niestosowny do osoby (np. do rodzicw)