Problem eutanazji, podobnie jak i aborcji oraz innych kontrowersyjnych dylematw naszych czasw, dzieli spoeczestwo niemal caego

wiata zachodniego na jej zwolennikw i przeciwnikw. Rozwizania zadowalajcego tak jednych, jak i drugich zapewne nigdy nikt nie znajdzie, ale nie zwalnia to ludzi od dyskusji i poszukiwania takiego rozwizania. Sprbujmy rozpatrzy argumenty zarwno wspierajce, jak i obalajce prawo do eutanazji. Eutanazj jest oglnie nazywany wiadomy wybr mierci, spowodowany rnymi czynnikami. W wskim sensie eutanazja ma miejsce, kiedy osoba pragnca mierci, jak i osoba zadajca mier, oceniaj t sytuacj dodatnio, jako swoje dobro. Poza tym wyrniamy jeszcze eutanazj czynn, ktra polega na podaniu odpowiednich substancji, ktre doprowadzaj organizm ludzki do mierci, oraz eutanazj biern, w ktrej osoba pozbawiona jest rodkw i substancji podtrzymujcych ycie. Eutanazji zazwyczaj poddaj si osoby nieuleczalnie chore, bd bardzo cierpice z powodu cikich chorb. Wyrnia si take termin autoeutanazja, w ktrej osoba pragnca mierci, sama si pozbawia ycie. Wynika z tego, e autoeutanazja jest samobjstwem. Samobjstwo moe nie by spowodowane tylko przeyciami psychicznymi, czy cierpieniem fizycznym. Czsto jest stosowane w rnych kulturach, jako mier dla wybranych, podnoszca samobjc do rangi bohatera. Tak byo w Japonii, wrd synnych kamikadze, ktrzy mier wroga musieli okupi wasn mierci, tak jest do dzi w wierzeniach niektrych odamw islamu, gdzie wojownicy dihadu, ponoszcy mier w imi religii, dostaj si od razu do raju. W tym miejscu naley take przytoczy termin matanazji, ktry bywa utosamiany z eutanazj, a nie ma z ni nic wsplnego, jest jej przeciwiestwem. Polega na pozbawieniu ycia osoby, ktra tego nie pragnie bd si temu sprzeciwia. Jest po prostu morderstwem Niestety, ilo osb, mogca wiadomie stwierdzi wasne pragnienie mierci w przypadku cikiej, nieuleczalnej choroby, jest niewielka. Najwiksze kontrowersje budzi eutanazja osb, ktre nie s w stanie wyrazi swojej decyzji, gdy s w piczce, bd s pozbawione wikszoci funkcji yciowych, poza najwaniejszymi. W ich przypadku decyzja o eutanazji spoczaby w rkach najbliszych, nie zawsze kierujcych si dobrem pacjenta, osoby chorej. Jednak nawet w sytuacji, kiedy osoba podejmujca t decyzj jest w peni jej wiadoma i rzeczywicie jej pragnie, nie jest moralnie jednoznaczna. Gwne argumenty, jakie si pojawiaj, odwouj si gwnie do kwestii metafizycznych. Mwi si tutaj o tym, e czowiek nie ma prawa decydowa o swojej mierci, tak, jak nie decydowa o narodzinach. Przeciwnicy uwaaj, e kademu czowiekowi zosta wyznaczony jego wasny czas do przeycia i nie ma on prawa w to ingerowa. Jeli przyjmiemy, e decydentem w tych sprawach jest Bg, to dyskusja zostaje teoretycznie rozstrzygnita. Skoro Bg jest dawc ycia i jego Panem, to tylko on moe decydowa o mierci - to jest niezalene od religii, jakiej punkt widzenie przyjmiemy. Jeli jednak rozwaymy tu natur, jako wyznacznik dugoci ludzkiego ycia, to sprawa bardzo si komplikuje. W cigu ostatniego wieku, czowiek nauczy si poskramia natur, wrcz podporzdkowywa j sobie. Odkry te, jak wykorzystywa jej dobrodziejstwa do wasnych celw. Postp dotyczy take medycyny. Wida to po wydueniu si okresu ycia czowieka i wyeliminowaniu chorb, ktre od setek lat dziesitkoway mieszkacw ziemi. Coraz czciej to lekarze, nie natura, maj najwikszy wpyw na nasze ycie. Take

intensywny rozwj technologii, a wraz z ni aparatury medycznej, doprowadzi do tego, e wiele ludzi, ktrzy wczeniej byli skazani na wczesn mier, doywa dzi sdziwego wieku. Bywaj sytuacje, e mona podtrzymywa ludzkie ycie nawet wtedy, kiedy umara w nim ju wiadomo. W takim momencie nie decyduje natura czy biologiczny zegar czowieka, ale sprawno aparatu oraz determinacja lekarzy i rodziny. Rodzi si wic pytanie, skoro czowiek nauczy si poskramia natur, czy nie moe sam decydowa o momencie swojej mierci? By moe trzeba na nowo przemyle definicj mierci, uwzgldniajc problematyk nowych czasw, kiedy pojcie to, nie jest ju takie jednoznaczne. Ale jest te druga strona medalu. Medycyna wci nie zna odpowiedzi na bardzo wiele pyta. Wci pojawiaj si nowe choroby, na ktre trzeba szuka lekarstw. Pojawiaj si te nowe metody leczenia, ktre sprawiaj, e nieuleczalne choroby staj si bagatelnymi przypadociami. Podtrzymywanie ycia czowieka ciko chorego daje nadzieje, e doyje on momentu, kiedy medycyna znajdzie rozwizanie na jego chorob. I rzeczywicie moe si tak zdarzy, szczeglnie teraz, kiedy medycyna rozwija si w ekspresowym tempie. Trzeba wic wzi to pod uwag. Nie mona te zapomina, e medycyna, to przecie ludzie - lekarze i specjalici. A ludzie mog popenia bdy. Bdy lekarskie nie nale do rzadkoci, zdarzaj si bardzo czsto. Pomimy tu drastyczne wypaczenia w sztuce lekarskiej, ale skupmy uwag na pomykach diagnostycznych. Wiele chorb ma podobny przebieg i daje podobne objawy. Zdarza si, e lekkie i niezbyt grone choroby, s kwalifikowane jako bardzo cikie lub nieuleczalne. Zwyka diagnoza moe zrujnowa ycie czowieka. Trzeba wic wzi pod uwag moliwo popenienia bdu, ktrego nie bdzie mona nigdy naprawi. W zeszym roku dyskusj na temat eutanazji podsyci przypadek Terri Schiavo, kobiety podtrzymywanej przy yciu dziki sztucznej aparaturze. Terri w wieku 25 lat ulega zawaowi serca, ktry spowodowa niedotlenienie i obumarcie mzgu kobiety. Wskutek tego, jej ciao zostao dotknite paraliem, a badania mzgu ukazay cakowity brak jego funkcjonowania. Pomimo prb rehabilitacji i kilku operacji majcej te funkcje przywrci, jej sytuacja nie ulega zmianie. Przez 15 lat Terri, na yczenie swojej rodziny bya sztucznie karmiona, a jej podstawowe funkcje yciowe podtrzymywane przez aparatur. M Terri walczy o odczenie jej od tych maszyn, gdy twierdzi, e ona wyrazia niegdy takie pragnienie. Jednak rodzina kobiety uwaaa, e Terri czuje i odbiera bodce zewntrzne, nie mona wic jej skaza na mier. Kulminacja tego konfliktu miaa miejsce w 2005 roku, kiedy sprawa znalaza swj fina w sdzie federalnym Florydy w Stanach Zjednoczonych, ktra to przycigna uwag ludzi z caego wiata. Sd zadecydowa o racji ma Terri i zezwoli na odczenie jej od aparatury podtrzymujcej ycie. Wyrok zosta wykonany, ale sposb w jaki si to stao, budzi wielkie wtpliwoci. Przyczyn mierci Terri bya de facto mier godowa. Jej organizm zosta pozbawiony rodkw odywczych i w skutek tego nastpi zgon. Autopsja kobiety wykazaa, e rzeczywicie, uszkodzenia jej mzgu byy nieodwracalne, a Terri ya w wegetatywnym stanie. Nie moga wic odczuwa blu ani cierpienia, nie moga poczu, e nadchodzi mier. Trzeba wic zastanowi, kiedy tak naprawd nastpia mier Schiavo? Czy fakt, e jej ciao yo,

podtrzymywane w swych funkcjach przez sztuczne organy wiadczy, e ya w niej ludzka istota? Nie bd prbowa szuka odpowiedzi na to pytanie, bo i tak kady ma wasne pogldy na ten temat. Ale nie naley tego zostawi bez dyskusji. Wszystko zaley od przyjtego punktu widzenia. Kady czowiek powinien si zastanowi nad tym, jak on chciaby by potraktowany, gdyby znalaz si w takiej sytuacji. To oczywicie nie rozwizuje sprawy, bo inaczej jest, kiedy czowiek ocenia ten problem z dystansu, a inaczej, kiedy sprawa dotyka nas bezporednio. Eutanazja zapewne znajdzie jakie rozwizania w prawie kadego z pastw. Niektre ju dopuciy j w swoich orodkach medycznych. Jednak jedno jest pewne, nigdy nie naley dopuci do tego, aby w imi eutanazji dopuci do moliwoci umiercania ludzi, ktrzy s z egoistycznych powodw niewygodni. Nard, ktry nie szanuje swoich najstarszych i najsabszych czonkw, pozbywajc si ich mdroci yciowej i dowiadczenia, w imi materialnych wygd, nie ma przyszoci, nie jest godnym nosi miana "ludzkiego".