You are on page 1of 129

Zacznik do Zarzdzenia Nr 15 Generalnego Dyrektora Drg Krajowych i Autostrad z dnia 8 marca 2006 roku

DO WYKONYWANIA I ODBIORU ANTYKOROZYJNYCH ZABEZPIECZE KONSTRUKCJI STALOWYCH DROGOWYCH OBIEKTW MOSTOWYCH - nowelizacja w 2006 r.

ZALECENIA

ISBN 83-89252-80-5

Warszawa, 2006

Opracowano w Instytucie Badawczym Drg i Mostw


na zlecenie Generalnej Dyrekcji Drg Krajowych i Autostrad 00-848 Warszawa, ul. elazna 59 Copyright by Instytut Badawczy Drg i Mostw Warszawa 2006 ISBN 83-89252-80-5 Autor opracowania dr in. Agnieszka Krlikowska - IBDiM Opiniodawcy dr in. Magorzata Zubielewicz - Instytut Przetwrstwa Tworzyw Sztucznych Metalchem, Oddzia Zamiejscowy Farb i Tworzyw w Gliwicach mgr in. Andrzej Chmielewski - Antykorozja Biuro Inynierskie, Wrocaw Opracowanie redakcyjne mgr in. Bazyli Sielewoniec - IBDiM mgr in. Jadwiga Wrzesiska - IBDiM Wydawca Instytut Badawczy Drg i Mostw 03-301 Warszawa, ul. Jagielloska 80 Druk HERA 03-310 Warszawa, ul. Goldzinowska 10

ZALECENIA

Spis treci
1 WSTP 1.1 1.2 2. 2.1 2.2 2.3 2.4 3 3.1 3.2 3.3 Cel opracowania Przedmiot i zakres opracowania 9 9 9 11 11 13 14 15 15 19

TENDENCJE ROZWOJU ANTYKOROZYJNYCH POWOK MALARSKICH 11 Oglne tendencje Nowoczesne farby i ich skadniki Rozszerzenie warunkw stosowania nowoczesnych systemw malarskich Nowoczesne systemy malarskie Uwagi oglne Systemy W1 i R1 metalowo- malarskie (powoka metalowa nakadana natryskiem cieplnym) Systemy W2 i R2 epoksydowo/poliuretanowe (EP/PUR), epoksydowo/akrylowe (EP/AY) i epoksydowo/polisiloksanowe (EP/PS) i system W7a z EP i R7a z EP Systemy W3 i R3 etylokrzemianowo-epoksydowo- poliuretanowe lub akrylowe (ESI Zn/EP/PUR lub AY) i etylokrzemianowo- polisiloksanowe (ESI Zn/PS) Systemy W4 i R4 wodne epoksydowe i poliuretanowe Systemy W5 i R5 poliuretanowe (PUR) i W7b oraz R7b Systemy proszkowe W6 Systemy do szczelin i miejsc trudnodostpnych R8 Systemy akrylowe R6

ZALECANE SYSTEMY POWOKOWE

21

3.4

3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 4 5

23 25 26 27 27 28 29 31 31 32 34 35

PROJEKT ZABEZPIECZE ANTYKOROZYJNYCH W RAMACH PROJEKTU BUDOWLANEGO WYMAGANIA DOTYCZCE WACIWEGO PROJEKTOWANIA KONSTRUKCJI 5.1 5.2 5.3 5.4 Wymagania oglne Dostpno powierzchni Poczenia na zakadk Przeciwdziaanie zastoinom wody i osadw

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali


5.5 5.6 5.7 5.8 5.9 5.10 6 Zaokrglanie ostrych krawdzi Obrbka zczy spawanych Projektowanie wzmocnie Tworzenie kapinosw na spodnich powierzchniach Ochrona elementw konstrukcji naraonych na bezporednie oddziaywanie rodkw odladzajcych Przeciwdziaanie korozji galwanicznej 36 36 37 37 38 38 39 39 40 40 40 42 44 44 45 45 45 46 47 47 47 48 49 49 49 50 51 52 54

WYMAGANIA WOBEC WYKONAWCY ZABEZPIECZENIA ANTYKOROZYJNEGO 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 Moliwoci techniczne wykonawcy Prowadzenie prac w osonach Podwykonawstwo robt antykorozyjnych Program Zapewnienia Jakoci Wyposaenie badawcze, pomiarowe i wzorce Wprowadzenie Zagroenia wystpujce w trakcie przygotowania powierzchni pod powoki 7.2.1 Zapylenie 7.2.2 Haas 7.2.3 Wysokie cinienie i dua prdko czstek Zagroenia wystpujce w trakcie aplikacji powok 7.3.1 Zagroenia poarem lub wybuchem 7.3.2 Szkodliwe dziaania niektrych skadnikw farby i metali stosowanych przy ochronie antykorozyjnej 7.3.3 Wysokie cinienie strugi farby przy malowaniu natryskiem bezpowietrznym Bezpieczna praca. Procedury postpowania 7.4.1 Czynnoci wstpne 7.4.2 Bezpieczne czyszczenie powierzchni 7.4.3 Bezpieczne nakadanie powok malarskich i powok metalowych natryskiwanie cieplne Zanieczyszczenia rodowiska wystpujce w trakcie robt antykorozyjnych Aspekty ekologiczne zwizane z zabezpieczeniem powokami malarskimi

OCHRONA ZDROWIA I RODOWISKA 7.1 7.2

7.3

7.4

7.5 7.6 8

GWARANCJE

ZALECENIA
8.1 8.2 9 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 10 Warunki gwarancji Wymalowania referencyjne Uwagi oglne Przygotowanie powierzchni Kontrola farb Powoki malarskie - kontrola podczas malowania, sezonowanie Odbiory robt Zalecenia dotyczce utrzymania zabezpiecze antykorozyjnych 54 55 56 56 57 58 58 60 60 61 61 63 64 66 67 67 67 68 68 68 69 69 69 70 70 70 77 77 78 78 80 80

WYMAGANIA OGLNE WYKONYWANIA ROBT

BADANIA POWIERZCHNI I POWOK 10.1 Uwagi oglne 10.2 Ocena stanu powierzchni przed czyszczeniem i stopnia czystoci po czyszczeniu 10.3 Ocena wad powierzchni 10.4 Ocena profilu chropowatoci powierzchni 10.5 Ocena stanu zatuszczenia powierzchni 10.5.1 Ocena ilociowa 10.5.2 Ocena jakociowa 10.6 Ocena stanu zapylenia powierzchni 10.7 Ocena zanieczyszcze jonowych na powierzchni 10.7.1 Zdejmowanie zanieczyszcze z powierzchni 10.7.2 Oznaczanie zanieczyszcze w zdjtej prbce 10.8 Ocena rodzaju farby oraz zawarto zwizkw oowiu i chromu w powokach przy pracach renowacyjnych 10.9 Ocena zniszczenia powok 10.10 Ocena koloru powoki 10.11 Ocena starannoci wykonania powok i ocena wad niedopuszczalnych 10.11.1 Ocena starannoci wykonania powok 10.11.2 Niedopuszczalne wady powok malarskich 10.11.3 Liczba miejsc obserwacji 10.11.4 Wynik obserwacji 10.12 Grubo powok 10.13 Przyczepno powok 10.13.1 Ocena przyczepnoci metod siatki naci wedug PN-EN-ISO 2409:1999 [80]

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali


10.13.2 Ocena przyczepnoci metod nacicia krzyowego wg ASTM D 3359-1997 [89] 10.13.3 Ocena przyczepnoci metod odrywow (pull-off) wedug PN-EN ISO 4624:2004 [81]. 10.14 Twardo powok 11 ZABEZPIECZENIE ANTYKOROZYJNE NOWYCH KONSTRUKCJI MOSTOWYCH 11.1 Zalecenia oglne 11.2 Technologia wykonywania zabezpieczenia nowych konstrukcji mostowych 11.3 Nakadanie kolejnych powok malarskich 11.4 Wymagania dla powierzchni i powok przy wykonywaniu zabezpiecze antykorozyjnych nowych konstrukcji mostowych 12 RENOWACJE ZABEZPIECZE ANTYKOROZYJNYCH 12.1 Zalecenia oglne 12.2 Przegldy 12.3 Renowacja sytemu powokowego 12.3.1 Wymagania oglne 12.3.2 Metody oceny stanu istniejcych powok 12.3.3 Wybr systemu powokowego 12.3.4 Renowacja cakowita po usuniciu starych powok i oczyszczeniu powierzchni do stopnia nie gorszego ni Sa 2, St 3, Wa 2 i SB 2 12.3.5 Renowacja miejscowa z/lub bez przemalowywania ostatniej powoki 12.3.6 Renowacja cakowita z pozostawieniem czci lepiej zachowanych zabezpiecze 12.3.7 Renowacja o trwaoci do 5 lat 12.3.8 Wymalowania powierzchni stalowych ocynkowanych ogniowo 13 14 OKRELENIA PODSTAWOWE NORMY, WZORCE I INNE AKTY PRAWNE ZWIZANE Z ZABEZPIECZENIEM ANTYKOROZYJNYM KONSTRUKCJI METALOWYCH 14.1 Przygotowanie i ocena powierzchni 14.2 Zabezpieczanie konstrukcji stalowych systemami powokowymi 14.3 Ocena zniszcze powok

80 80 81 82 82 82 84 84 86 86 86 87 87 88 88

89 89 91 92 94 98

105 105 109 110

ZALECENIA
14.4 14.5 14.6 14.7 1 2 3 4 5 6 7A 7B 7C 7D Normy dotyczce cierniw Normy dotyczce badania farb i powok lakierowych Normy dotyczce powok metalowych (zanurzeniowych i natryskiwanych cieplnie) Ustawy, rozporzdzenia i zarzdzenia Protok pomiarw klimatycznych Protok kontroli jakoci farb Protok kontroli jakoci przygotowania powierzchni i nanoszenia powok Protok pomiarw gruboci systemu powokowego Protok kontroli jakoci caego systemu powokowego Karta dokumentacji powykonawczej Raport z inspekcji powok Okrelenie systemu powokowego Okrelenie stanu powok Wnioski z inspekcji 111 114 114 115 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 129

ZACZNIKI - wzory raportw i protokow

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

1
1.1

WSTP
Cel opracowania
Zabezpieczenia antykorozyjne stanowi wany element trwaoci i estetyki drogowych obiektw mostowych. Zalecenia zostay opracowane w celu waciwego doboru i zastosowania materiaw i technologii przy wykonywaniu antykorozyjnych zabezpiecze konstrukcji stalowych drogowych obiektw mostowych na drogach bdcych w zarzdzie Generalnej Dyrekcji Drg Krajowych i Autostrad. Zalecenia naley stosowa przy opracowywaniu dokumentacji technicznych, przegldach, zawieraniu umw na roboty budowlane, kontroli jakoci i odbiorach zabezpiecze antykorozyjnych na powierzchniach konstrukcji stalowych, bdcych elementami nowych i eksploatowanych drogowych obiektw mostowych. Aktualna edycja zalece zastpuje wydanie z 1999 roku. Dostosowano w niej wymagania do aktualnych dokumentw normatywnych i rozwoju wiedzy w dziedzinie materiaw i technologii powokowych zabezpiecze antykorozyjnych.

1.2

Przedmiot i zakres opracowania


W zaleceniach omwiono caociowy zakres wykonywania nowych i renowacji eksploatowanych zabezpiecze antykorozyjnych na konstrukcjach stalowych drogowych obiektw mostowych. W zaleceniach zawarto: 1) wymagania projektowe, 2) wskazwki dotyczce waciwego projektowania konstrukcji w celu uniknicia miejsc szczeglnie naraonych na korozj, 3) wymagania dotyczce przygotowania powierzchni przed nakadaniem zabezpieczenia antykorozyjnego, 4) klasyfikacj dopuszczonych typw zabezpiecze antykorozyjnych i zasady ich doboru, 5) wymagania dotyczce jakoci zabezpiecze antykorozyjnych,

ZALECENIA 6) metody kontroli przygotowania powierzchni i wykonania zabezpiecze, 7) wymagania dotyczce firm wykonawczych, 8) informacje dotyczce ochrony rodowiska i bezpieczestwa prac, 9) metody oceny zabezpiecze podczas przegldw. Przedstawiono take tendencje w rozwoju antykorozyjnych powok lakierowych. Zalecenia opracowano przy zaoeniach, e: 1) omawiane zabezpieczenia antykorozyjne obejmuj systemy powokowe lakierowe i metalowo-lakierowe; 2) wymagana trwao zabezpiecze (jeli nie dotyczy to obiektw o krtszym okresie eksploatacji) wynosi minimum 15 lat; 3) wymagania dotyczce zabezpiecze antykorozyjnych powouj si na normy PN-EN, PN-ISO lub PN-EN ISO bd ich projekty lub w przypadku gdy nie ma odpowiednikw polskich na midzynarodowe normy ISO i europejskie EN, a w przypadku ich braku, na amerykaskie normy ASTM. Wszystkie zabezpieczenia antykorozyjne powinny by wykonywane wedug projektu sporzdzonego przez osoby posiadajce wiedz i dowiadczenie zawodowe w dziedzinie antykorozji. Zalecane systemy, technologie i metody oceny oparto na aktualnym stanie rozwoju tej dziedziny techniki w wiecie.

10

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

TENDENCJE ROZWOJU ANTYKOROZYJNYCH POWOK MALARSKICH


Oglne tendencje
Warunki konkurencji midzy producentami i upowszechnienie postaw proekologicznych wymuszaj trzy podstawowe tendencje w rozwoju antykorozyjnych powok ochronnych: 1) wyduenie okresu eksploatacji, 2) ograniczenie kosztw nakadania realizowane przez: a) obnienie stopnia przygotowania powierzchni, b) ograniczenie wielowarstwowoci systemw, c) przeduenie moliwoci wykonywania prac na okresy o wikszej wilgotnoci i niszej temperaturze, 3) ograniczenie szkodliwego wpywu na rodowisko realizowane przez: a) ograniczenie iloci rozpuszczalnikw organicznych, b) wyeliminowanie substancji toksycznych, na przykad zwizkw oowiu, chromu itp., c) spojrzenie na caociowy cykl ycia produktu. Stosowane w Polsce i na wiecie przez dziesitki lat farby ftalowe (alkidowe), chlorokauczukowe i poliwinylowe nie speniay wymaga wysokiej trwaoci i wymaga ekologicznych.

2.1

2.2

Nowoczesne farby i ich skadniki


Nowoczesne farby to w szczeglnoci: 1) grubopowokowe farby epoksydowe o duej zawartoci czci staych, 2) grubopowokowe farby poliuretanowe (take jednoskadnikowe poliuretany utwardzane wilgoci), 3) farby etylokrzemianowe wysokocynkowe, 4) hybrydowe farby polisiloksanowe.

11

ZALECENIA Wan rol odgrywaj rwnie skadniki farb pigmenty i wypeniacze, z ktrych najistotniejszymi s: 1) py cynkowy, 2) fosforany i polifosforany (cynku, wapnia, glinu i innych metali oraz ich mieszaniny nietoksyczne pigmenty antykorozyjne), 3) wypeniacze patkowe aluminiowe, cynkowe, szklane, z patkw elaza i inne. Z zastosowaniem nowoczesnych farb wie si jednak wiele trudnoci: 1) wysoki stopie przygotowania powierzchni dla farb wysokocynkowych, powok metalowych natryskiwanych cieplnie, farb wodnych, etylokrzemianowych i wielu farb epoksydowych i poliuretanowych, 2) waciwe, specyficzne nakadanie farb etylokrzemianowych, farb bezrozpuszczalnikowych i farb o wysokiej zawartoci czci staych, 3) ograniczenia rodowiskowe dla powok cynkowych, 4) niejednoznaczno nieograniczonego czasu przemalowywania, 5) rnorodno waciwoci farb o tej samej nazwie oglnej jak epoksydy czy poliuretany. Znajomo podstawowego skadu i mechanizmw ochrony jest niezbdna we waciwym zaprojektowaniu zabezpieczenia. Podane jest, by upowszechniaa si technologia, w ktrej nakadanie systemu malarskiego poprzedzone byo naoeniem cienkopowokowych gruntw ochrony czasowej ju na wyroby hutnicze we wstpnej fazie wytwarzania konstrukcji. Waciwie dobrany grunt nie jest przeszkod w procesach spawalniczych. Jego zastosowanie daje moliwo zapewnienia wysokiej jakoci przygotowania powierzchni stali na automatycznych liniach rutujcych w obiegu zamknitym. Po scaleniu przygotowanych w ten sposb elementw konstrukcji nakad pracy na przygotowanie powierzchni do waciwego malowania nie przekracza 20% nakadu pracy na tradycyjne przygotowanie powierzchni gotowego wyrobu. Jednoczenie eliminuje si znaczn cz emisji zanieczyszcze do rodowiska. Korzystne jest takie projektowanie zabezpiecze antykorozyjnych nowych konstrukcji, by jak najwiksza cz prac moga by wykonywana w warunkach cile kontrolowanych (warsztatowych). W miar moliwoci naley dy do wykonywania kompletnych systemw powokowych w wytwrni konstrukcji, a prace na placu budowy ograniczy do naprawy miejsc uszkodzonych w transporcie i zabezpieczania zcz spawanych.

12

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali Takie rozwizanie utrudnia uzyskanie jednolitego odcienia farby nawierzchniowej na caej konstrukcji, lecz jednoczenie umoliwia pen kontrol warunkw nakadania powok na zdecydowanej wikszoci powierzchni (co jest tak bardzo istotne w przypadku nowoczesnych farb) oraz znacznie skraca czas wykonania zabezpiecze w szczeglnie istotnym momencie koca budowy.

2.3

Rozszerzenie warunkw stosowania nowoczesnych systemw malarskich


Znaczce s osignicia producentw farb w rozszerzeniu warunkw stosowania ich wyrobw i uatwieniach nakadania. Farby dostosowuje si do: 1) nanoszenia na gorzej przygotowan powierzchni (Sa2, St2, St3 wg PN-ISO 8501-1 [1], oraz PSa 2, PSt 2, PMa wg PN-ISO 8501-2 [2]), 2) nanoszenia na powierzchnie z rdz nalotow po przygotowaniu powierzchni wod pod wysokim cinieniem lub cierniwem w osonie wodnej (Wa 1, Wa 2, Wa 2 wg Pr EN-ISO 8501-4 [4] i SB 2, SB 2 wg wzorcw International Slurryblasting Standards [5]), 3) nanoszenia na rnorodne, stare, dobrze przylegajce powoki, 4) nanoszenia w niskiej temperaturze (bez warstewki lodu na powierzchni!), 5) nanoszenia w duej wilgotnoci, 6) zabezpieczenia miejsc trudnodostpnych, na przykad szczelin (dziki podwyszonej penetrowalnoci farb i elastycznoci powok). Uatwienie robt uzyskuje si czsto dziki stosowaniu gruntoemalii jedn farb wykonywane s kolejne warstwy powoki w systemie. Dla wielu farb opracowano zamienniki szybkoschnce, co przyspiesza wykonywanie prac i obnia koszty. Powinny by one jednak stosowane w przypadkach uzasadnionych, gdy nie zawsze ich cechy w peni odpowiadaj waciwociom wariantw wolniej wysychajcych. Oferowane s farby dobrze wice si ze starymi powokami malarskimi. Stosowane s one do przemalowywania starych zabezpiecze, co jest szczeglnie wane przy bardzo restrykcyjnych przepisach dotyczcych usuwania farb zawierajcych ow, poniewa pozwala o wiele lat przesun w czasie t kosztown operacj. W takich przypadkach naley szczeglnie zadba o dokadne przebadania starych powok, opracowanie szczegowej technologii przygotowania powierzchni, precyzyjny dobr systemu powokowego i peny nadzr nad prowadzonymi pracami.

13

ZALECENIA Brak spenienia tych warunkw prowadzi do przedwczesnego, powanego uszkodzenia systemu antykorozyjnego.

2.4

Nowoczesne systemy malarskie


Naley jednake pamita, e malowanie na gorzej przygotowanych powierzchniach, w niskiej temperaturze i duej wilgotnoci najczciej powoduje obnienie trwaoci zabezpiecze i moe by stosowane w przypadkach wyszej koniecznoci. Rwnolegle powstaj rnego rodzaju farby niezawierajce szkodliwych rozpuszczalnikw. S to zwaszcza farby wodne, czy farby o duej zawartoci czci staych. Niektre z nich od lat znajduj zastosowanie w trudnych warunkach zabezpiecze antykorozyjnych. Do wykonywania zabezpiecze antykorozyjnych na drobnowymiarowych elementach wyposaenia takich jak latarnie, balustrady, ekrany akustyczne stosuje si coraz czciej powoki proszkowe, nakadane w warunkach przemysowych, na specjalnie przygotowanym podou. Innym zabezpieczeniem antykorozyjnym jest zastosowanie systemw metalowo-malarskich. Stosuje si natryskiwane cieplnie powoki z aluminium, cynku bd ich stopw lub powoki cynkowe ogniowe. Po wieloletnich dowiadczeniach uwaa si jednoznacznie, e wysok trwao zabezpiecze powokami metalowymi natryskiwanymi cieplnie uzasadniajc poniesione nakady uzyskuje si dopiero w kombinacji z systemem malarskim. Szacuje si, e trwao takich systemw jest ok. 1,5 razy wiksza od sumy trwaoci kadego z tych pokry oddzielnie. Dopuszcza si zastpienie powok metalowych natryskiwanych cieplnie systemami z gruntem etylokrzemianowym wysokocynkowym. Nowoci ostatnich lat jest oferta farb anty-graffiti pozwalajca na skuteczne usuwanie rysunkw i napisw za pomoc wody lub innymi ekologicznymi rodkami bez utraty poysku pozostajcych powok.

14

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

3
3.1

ZALECANE SYSTEMY POWOKOWE


Uwagi oglne
W Zaleceniach przyjto, e trwao zabezpieczenia musi by wysoka (powyej 15 lat), a rodowisko korozyjne jest w klasie C4-C5 [35]. Dla takich wymaga dobrano systemy powokowe. Przypadki odstpstw od tych zaoe, s zaznaczone. Zastosowane systemy powokowe musz posiada wan aprobat techniczn IBDiM lub europejsk aprobat techniczn. Opis systemw powokowych i warunki ich stosowania s podane w tablicach 3.1, 3.2 i 3.3.

Tablica 3.1 Systemy powokowe do zabezpieczania nowych konstrukcji stalowych. Nr systemu


1

System
2

PrzygoPowoka gruntowanie towa powierzchni


3 4

Powoka midzywarstwowa
5

Powoka nawierzchniowa
6

Grubo cakowita powok malarskich 1) [m]


7

W1

Metalizacyjno-malarski 2) EP/PUR lub AY lub PS EP/PS ESIZn EP/PUR lub AY ESIZn/PS Wodny lub mieszany 4) PUR

W2a W2b W3a W3b W4 W5

EP, EP Sa 3, MeZn EP, EP Misc, EP (R) Misc, EP (R) i powoka uszczelniaPS lub EP; EP jca 6/ Misc; EP(R) EPZn EP Misc. HB EP Misc. HB Sa 2 PS 3) EP (R) EPZn EP, EP ESIZn i powoka uszczelnia- Misc, EP (R) jca 6) EP HB PUR HB PUR lub PUR mod. EP HB PUR HB PUR HB

PUR 7) AY PS PS PUR 7) AY PS PS 3) PUR 7) AY PS AY PUR 7) PUR 7) 280-400 240-320 240-320 220-240 320-400 280-400 180-240 240-320

Sa 2

Sa 2 Sa 2

15

ZALECENIA
Tablica 3.1 (cig dalszy)
1 2 3 4 5 6 7

Sa 2 Prosz kowy do elementw Powoka drobnowycynkowa zamiarowych nurzeniowa Powoka konwersyjna

Proszkowy epoksydowy wysokocynkowy

W6

Poliestrowa do zastosowa zewntrznych

120-140 5)

120-140 Poliestrowa o cechach antygazowania Powoka konwersyjna Systemy W2a, W3a, W4, W5 bez powoki nawierzchniowej, grubo uzuW7a Do przepeniona pozostaymi powokami do gruboci podanej dla tych systemw strzeni EP lub zamkniW7b Sa 2 EPZn PUR/bi280-400 tych tum 1) Grubo poszczeglnych powok w systemie ma by zgodna z aprobat techniczn IBDiM. 2) Zwyczajowo system z powok metalow natryskiwan cieplnie uszczelnion powokami malarskimi nazwano metalizacyjno-malarski. 3) Farba hybrydowa polisiloksanowa antykorozyjna. 4) W wersji wodnej mog by powoki epoksydowe, poliuretanowe, akrylowe. 5) Powoka proszkowa epoksydowa wysokocynkowa o gruboci 60-70 m i powoka poliestrowa do zastosowa zewntrznych o gruboci 60-70 m. 6) Farba uszczelniajca jest specjaln farb do tego celu bazujc na ywicach niskoczs- teczkowych. 7) Farba poliuretanowa alifatyczna.

Oznaczenia stosowane w caym tekcie Zalece.


MeZn EP EPZn EP/bitum PUR PUR/bitum PS AY ESIZn HB Misc (R) Tp mod. AK PVC powoki cynkowe natryskiwane cieplnie farby epoksydowe farby epoksydowe wysokocynkowe farby epoksydowo-bitumiczne farby poliuretanowe farby poliuretanowo-bitumiczne farby hybrydowe polisiloksanowe farby akrylowe farby etylokrzemianowe wysokocynowe farby o wysokiej zawartoci czci staych wypeniacze patkowe pigmenty aktywne (np. fosforany cynku) farby dostosowane do nakadania na gorzej przygotowan powierzchni modyfikowany farby alkidowe farby poliwinylowe

16

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali


Tablica 3.2 Systemy powokowe do zabezpieczania konstrukcji stalowej podczas renowacji. Nr systemu
1

System

Przygotowanie Powoka powierzchni gruntowa


3 4

Powoka midzywarstwowa
5

Powoka nawierzchniowa
6

Grubo cakowita powok ma1) larskich [m]


7

R1

Metalizacyjno-ma2) larski

Jak W1, tylko do szczeglnie zagroonych fragmentw konstrukcji

R2a

3)

Sa 2 ewenEPZn tualnie gorsze (tylko na EP/PUR ni Sa 2 jedSa 2) lub AY lub nak nie mniej PS EP Misc. ni Sa 2, St 3, HB, EP (R) Wa 2, SB 2 EP/PS ESIZn/ EP/PUR lub AY ESIZn/PS Wodny lub mie5) szany Sa 2 EPZn

EP Misc. HB PS 4)

PUR 6) AY PS

280-400

R2b R3a R3b R4

PS 4)

240-320

Jak W3, tylko do szczeglnie zagroonych fragmentw konstrukcji

Jak W4, zalecany z gruntem rozpuszczalnikowym, do stosowania przy pracy w osonach lub na nieduych powierzchniach Sa 2 ewentualnie gorsze ni Sa 2 jed- PUR lub nak nie mniej PUR mod. ni Sa 2, St 3, Wa 2, SB 2 Nie mniej ni Sa 2, St 3, Wa 2, SB 2

R5

PUR

PUR HB

PUR 6)

280-400

R6 R7a R7b

AY Do przestrzeni zamknitych

AY mod. HB

400-600

Systemy R2a, R4, R5 bez powoki nawierzchniowe, grubo uzupeniona pozostaymi powokami do gruboci podanej dla tych systemw Sa 2 EP lub EP/ bitum lub PUR/bitum EP lub PUR/bitum 280-400

17

ZALECENIA
Tablica 3.2 (cig dalszy)
1 2 3 4 5 6 7

Oczyszczenie Grunt EP EP penewntrza szczepeneR8a trujca, 240-300 PUR 6) liny metod trujcy, elastyczna strumieniowo- elastyczny Do ciern; Woskowa szczelin dla niektrych z inhibitoR8b Bitumiczna mod. 240-300 i miejsc systemw rem korozji trudnodo- impregnacja EP i masa 180-220 powierzchni stpnych uszczelGrubo roztworem in- EP penePUR 6) R8c niajca masy zaley hibitora korozji trujcy polisulfidowa od rozwartojak w aprobaelastyczna ci szczelin cie IBDiM 1) Grubo poszczeglnych powok w systemie ma by zgodna z aprobat techniczn IBDiM. 2) Zwyczajowo system z powok metalow natryskiwan cieplnie uszczelnion powokami malarskimi nazwano metalizacyjno-malarski. 3) Farby na powoki gruntowe musz by dostosowane do zastosowanego przygotowania powierzchni. 4) Powoki polisiloksanowe antykorozyjne. 5) Zalecany jest system z gruntem rozpuszczalnikowym i pozostaymi powokami wodnymi. W wersji wodnej mog by powoki epoksydowe, poliuretanowe i akrylowe. 6) Farba poliuretanowa alifatyczna Tablica 3.3 Zastosowanie zalecanych systemw powokowych. System
1

Zalecane zastosowania
2

Uwagi 3)
3

W1 i R1

Nowe obiekty. Fragmenty szczeglnie zagroonych obiektw remontowanych

W2 i R2 1)

Obiekty nowe i remontowane

Stwarza zagroenie wybuchowe i poarowe w przestrzeniach zamknitych. Nie mona zabezpieczy skomplikowanych ksztatw ze wzgldu na wielko pistoletu. Restrykcyjne wymagania przygotowania powierzchni, nakadania i sezonowania Szczeglnie wysoka trwao. W tej grupie mona dobra systemy do rnorodnych typw przygotowania powierzchni i warunkw nakadania. Zastosowanie powoki nawierzchniowej PS zapewnia dodatkowo dugotrwa stabilno koloru i poysku. Restrykcyjne wymagania przygotowania powierzchni, nakadania i sezonowania. Szczeglnie wysoka trwao.

W3 i R3

2)

Nowe obiekty. Fragmenty szczeglnie zagroonych obiektw remontowanych

18

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali


Tablica 3.3 (cig dalszy)
1 2 3

W4 i R4

Nowe obiekty. Obiekty remontowane w warunkach klimatyzowanych Obiekty nowe i remontowane Elementy drobnowymiarowe (osprzt, ekrany akustyczne) Obiekty remontowane z gorzej przygotowan powierzchni lub pozostawionymi czciowo starymi powokami Przestrzenie zamknite

W5 i R5 W6

Restrykcyjne wymagania przygotowania powierzchni, aplikacji i sezonowania. Do obiektw remontowanych zaleca si grunt rozpuszczalnikowy. W tej grupie mona dobra systemy do rnorodnych typw przygotowania powierzchni i warunkw aplikacji. Technologia do zastosowania w specjalistycznych komorach malarskich, ograniczenia wymiarowe. Specjalny typ grubopowokowych farb akrylowych.

R6 W7 i R7

Miejsca te nie wymagaj powoki nawierzchniowej chronicej przed promieniami UV System musi posiada wysok penetrowalDo szczelin i miejsc trudnono i elastyczno i w przypadku impregnaR8a dostpnych o rozwartoci do cji inhibitorem korozji musi by kompatybilny 3 mm z t powok. Do szczelin i miejsc trudnoSystem wymaga wyjtkowej starannoci R8b dostpnych o rozwartoci od wykonania, wielokrotnego nakadania powok 5 mm aby uzyska wymagan grubo. Do wypenienia szczelin o To szczeglne zastosowanie musi by poR8c rozwartoci do 2 cm twierdzone w aprobacie technicznej IBDiM. 1) System W2b i R2b zmniejsza liczb powok w systemie. 2) System W3b i R3b zmniejsza liczb powok w systemie. 3) Wypeniacze patkowe w powoce nawierzchniowej nie daj jednorodnego wygldu, szczeglnie przy poprawkach.

3.2

Systemy W1 i R1 metalowo- malarskie (powoka metalowa nakadana natryskiem cieplnym)


Zastosowanie tych systemw daje najwysz trwao zabezpiecze. Systemy zalecane s do zabezpieczania konstrukcji nowych w wytwrni oraz maych, szczeglnie zagroonych powierzchni na placu budowy. W przypadku waciwego nakadania wszystkich powok i ich konserwacji w trakcie uytkowania, trwao zabezpieczenia powinna wynosi co najmniej 25 lat. Koszty tego zabezpieczenia s najwysze i niezbdne jest spenienia wysokich wymaga jakociowych podczas nakadania systemu.

19

ZALECENIA W konstrukcjach mostowych nie powinno pozostawi si powoki metalowej natryskiwanej cieplnie jako ostatecznego zabezpieczenia antykorozyjnego, poniewa skraca to okres uytkowania. Technologia stosowania tego systemu jest podana w tablicy 3.4.
Tablica 3.4 Technologia nakadania systemu W1 i R1. Etap
1

Wymagania
2
1)

Uwagi
3

Przygotowanie powierzchni

Sa 2 dla powok cynkowych do 200 m ; Przed czyszczeniem Sa 3 2) dla powok cynkowych grubszych; naley zeszlifowa krachropowato Ry5 50 - 70 m. wdzie cite na gorco.

Grubo nie nisza ni 150 m. Nakadanie powoki Porowato nie wiksza ni 40% obj. metalowej natryskiwaPowoka jednorodna. nej cieplnie Przyczepno 5 MPa. Uszczelnienie powoki metalowej Nie pniej ni 4h po naoeniu powoki. Grubo mierzalna uszczelniacza 20 m3) Uszczelniacz: niskoczsteczkowa ywica. Zuycie 3) 70-200 g/m2

Naoenie systemu Zgodnie z 3.2 i 3.3 powok malarskich 1) Zgodnie z [99] grubo powok cynkowych powinna by nie nisza ni 150 m. Grubo powok aluminiowych i cynkowo-aluminiowych oraz cynkowych przy niszych ni C4 zagroeniach korozyjnych, powinny by zgodne z PN-H-04684 [90] lub PN-EN 22063 [93]. 2) Dla powok aluminiowych i cynkowo-aluminiowych zawsze Sa 3. 3) Ekwiwalent zuycia uszczelniacza w przeliczeniu na grubo powoki, ktr monaby z niego wytworzy wlicza si do gruboci systemu. Dla powok cynkowych natryskiwanych cieplnie o gruboci 150-250 m naley przyj 20 m.

Miejsca uszkodze powok metalowych natryskiwanych cieplnie naley zabezpiecza t sam technologi lub stosowa farby, ktre s zawiesin zmikronizowanego cynku w ywicy wglowodorowej (powyej 99,5% wag. cynku w suchej powoce). Stosujc farby epoksydowe wysokocynkowe naley liczy si ze znacznie obnion trwaoci zabezpieczenia w naprawianych miejscach.

20

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

3.3

Systemy W2 i R2 epoksydowo/poliuretanowe (EP/ PUR), epoksydowo/akrylowe (EP/AY) i epoksydowo/ polisiloksanowe (EP/PS) i system W7a z EP i R7a z EP
Farby epoksydowe stanowi bardzo szerok grup farb o rnorodnym skadzie zarwno w bazie ywicznej jak i utwardzaczach. Do zastosowa w warunkach specjalnych (nakadanie na stare powoki, na gorzej przygotowan powierzchni, na wilgotne powierzchnie, w niskich temperaturach) stosuje si specjalne odmiany farb epoksydowych, ktre musz mie adnotacj w aprobacie technicznej IBDiM o dopuszczeniu do tych zastosowa. Systemy te s zalecane do zabezpieczania konstrukcji nowych w wytwrni oraz do prac renowacyjnych na placu budowy. Technologia nakadania systemw W2 i R2 jest standardow technologi nakadania powok malarskich i jest opisana w tablicy 3.6. Stosowane w tych systemach farby przedstawia tablica 3.5.
Tablica 3.5 Farby stosowane w systemach W2 i R2. Farba
1

Waciwoci, wymagania 1)
2

Uwagi
3

Powoki gruntowe 2) EP W zalenoci od farby dopuszczane te gorsze ni Sa 2 stopnie przygotowania powierzchni. Stopie przygotowania powierzchni Sa 2. Zawarto cynku w suchej powoce 85% wag. W zalenoci od farby dopuszczane te gorsze ni Sa 2 stopnie przygotowania powierzchni. Przygotowanie podoa Sa 2. W zalenoci od farby dopuszczane te gorsze ni Sa 2 stopnie przygotowania powierzchni. Waciwoci zale od budowy ywicy i utwardzacza. W pierwszej krtkiej fazie chroni protektorowo. Ilo wypeniacza wpywa na waciwoci barierowe. Wypeniacz aktywuje si w rodowisku wilgotnym. Ilo wypeniacza wpywa na waciwoci barierowe (unikatowo jest to te powoka barierowa dla tlenu).

EPZn

EP Misc 3) EP (R) EP z wypeniaczem aluminiowym 3)

21

ZALECENIA
Tablica 3.5 (cig dalszy)
1 2 3

Nadaj si do zastosowa na gorzej przygotowan poEP/bitum. wierzchni przy duej wilgotnoci i czasowym zaleganiu wody. Powoki midzywarstwowe 2) Powok mona przemalowywa po czasie nie duszym EP Misc. ni 1 miesic bez omiecenia powierzchni cierniwem 4) Powok mona przemalowyEP z wypeniawa po czasie nie duszym czem aluminioni 1 miesic bez omiecenia 3) wym powierzchni cierniwem 4) Naley nakada powok o gruboci zalecanej w kartach technicznych. PS Wilgotno wzgldna przy aplikacji nie moe by nisza ni 40%. Powoki nawierzchniowe 5) PUR Naley nakada powok o gruboci kryjcej w danym kolorze.

Naley stosowa wersje bezsmoowe. Mog by stosowane jako grunt i midzywarstwa.

Ilo wypeniacza wpywa na waciwoci barierowe i przyczepno nastpnej powoki. Ilo wypeniacza wpywa na waciwoci barierowe.

Powoka moe peni rol midzywarstwy i powoki nawierzchiowej.

PUR alifatyczne zapewniaj stabilno koloru. PUR modyfikowane ywic poliestrow zapewniaj krtsz stabilno koloru.

Naley nakada powok o Stabilno koloru jest krtsza ni dla gruboci kryjcej w danym PUR. kolorze. Naley nakada powok o gruboci zalecanej w kartach Powoki te najduej zachowuj technicznych. PS stabilno barwy i poysku, maj te Wilgotno wzgldna przy najlepsze waciwoci mechaniczne. aplikacji nie moe by nisza ni 40%. 1) Dla nowych konstrukcji zaleca si stopie przygotowanie powierzchni Sa 2 dla wszyst kich gruntw. 2) Moliwe s mieszaniny wypeniaczy w jednej farbie. 3) Istniej w odmianach grubopowokowych typu mastic tolerujcych gorzej przygotowane podoe, nadaj si bardzo dobrze do renowacji. 4) Jeeli karta techniczna zaleca krtszy czas przemalowywania, to naley go przestrzega. 5) Powoki nawierzchniowe nie s potrzebne na powierzchniach, na ktre nie oddziauje promieniowanie UV (jest to wtedy jedna z wersji systemu W7a lub R7a). AY

22

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali


Tablica 3.6 Technologia nakadania systemw W2 i R2. Etap Przygotowanie powierzchni Wymagania Sa 2 dla powok wysokocynkowych i dla wszystkich farb na nowych konstrukcjach. Przy renowacji zgodnie z wymaganiami tab. 3.2. Chropowato Ry5 = 30 - 50 m. Pozostae wymagania zgodne z tab. 9.1. Przestrzeganie wymaga dotyczcych temperatury, wilgotnoci wzgldnej, temperatury punktu rosy, odstpw czasowych do nakadania nastpnej powoki zawartych w kartach technicznych produktw. Gruboci zgodne z tab. 3.1 i 3.2. Przyczepno 5 MPa mierzona po penym utwardzeniu si powoki. Farby wysokocynkowe musz by cigle mieszane podczas nakadania. Uwagi

Nakadanie powok

3.4

Systemy W3 i R3 etylokrzemianowo-epoksydowopoliuretanowe lub akrylowe (ESIZn/EP/PUR lub AY) i etylokrzemianowo-polisiloksanowe (ESIZn/PS)


Zastosowanie tych systemw daje tak trwao zabezpiecze jak systemu W1 i R1. Systemy W3 i R3 s zalecane do zabezpieczania nowych konstrukcji w wytwrni oraz maych, szczeglnie zagroonych powierzchni na placu budowy. W przypadku waciwego nakadania wszystkich powok i ich konserwacji w trakcie uytkowania, trwao zabezpieczenia powinna wynosi co najmniej 25 lat. Koszty tego zabezpieczenia s nisze ni systemu W1. Niezbdne jest spenienie wysokich wymaga jakociowych podczas nakadania systemu. Technologia stosowania tego systemu podana jest w tablicy 3.7. Nie ma ogranicze czasowych w nakadaniu na uszczelnion powok etylokrzemianow wysokocynkow midzywarstwy epoksydowej. Spenienie wszystkich powyszych wymaga jest bardzo trudne w warunkach placu budowy i systemy z gruntem etylokrzemianowym wysokocynkowym

23

ZALECENIA zalecane s do stosowania na nowe konstrukcje, wykonywane w wytwrni lub na wybrane powierzchnie podczas renowacji. Miejsca uszkodze powok etylokrzemianowych wysokocynkowych naley zabezpiecza t sam technologi lub stosowa farby, ktre s zawiesin zmikronizowanego cynku w ywicy wglowodorowej (powyej 99,5% wag. cynku w suchej powoce) lub jednoskadnikowe modyfikowane farby etylokrzemianowe jeli dany producent je posiada. Stosujc farby epoksydowe wysokocynkowe naley si liczy ze znacznie obnion trwaoci zabezpieczenia w naprawianych miejscach.
Tablica 3.7 Technologia nakadania systemu W3 i R3. Etap Przygotowanie powierzchni Wymagania Sa 2, chropowato Ry5 50 - 70 m. Grubo nie wysza ni w karcie technicznej, powoka nakadana bez odstpw czasowych. Utwardzenie sprawdzone wg. ASTM D 4752 [88]. Przyczepno 5 MPa mierzona po penym usieciowaniu powoki. Nie pniej ni przed wystawieniem na dziaanie zanieczyszcze. Grubo mierzalna uszczelniacza 20 m. Wymagana wilgotno wzgldna nie nisza ni 50% podczas nakadania i sieciowania. Najszybsze sieciowanie w wilgotnoci ok. 90%. Wilgotno poniej 50% wstrzymuje trwale sieciowanie. Uszczelniacz: niskoczsteczkowa ywica. Zuycie1) 70-150 g/m2 Uwagi

Nakadanie powoki etylokrzemianowej wysokocynkowej

Uszczelnienie

Naoenie systemu Zgodnie z tablic 3.1 i 3.2 2) powok malarskich 1) Ekwiwalent zuycia uszczelniacza w przeliczeniu na grubo powoki, ktr monaby z niego wytworzy wlicza si do gruboci systemu. Dla powok etylokrzemianowych wysokocynkowych o gruboci 70 m ekwiwalent zuycia uszczelniacza naley przyj 10 m. 2) Bez powoki nawierzchniowej jest to jedna z wersji systemu W7a.

24

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

3.5

Systemy W4 i R4 wodne epoksydowe i poliuretanowe


Zalet systemw z farb wodorozcieczalnych jest ich ekologiczno. Ich waciwoci mog by tak samo dobre lub ze jak odpowiednich systemw z farb rozpuszczalnikowych. Na konstrukcje mostowe zaleca si systemy wodne epoksydowe i poliuretanowe do zabezpieczania konstrukcji nowych w wytwrni lub do prac w warunkach klimatyzowanych. Technologia stosowania tego systemu jest podana w tablicy 3.8.
Tablica 3.8 Technologia nakadania powok wodnych.

Etap Przygotowanie powierzchni

Wymagania Sa 2, naley dokadnie sprawdzi odtuszczenie powierzchni. Temperatura podczas aplikacji i utwardzania nie nisza ni 10C, wilgotno wzgldna nie wysza ni 70%. Przyczepno 5 MPa, mierzona po penym utwardzeniu si powoki.

Uwagi

Nakadanie powok

Farby naley przechowywa w temperaturze powyej 0C. Rozcieczenie powyej dopuszczonej iloci trwale niszczy farb. Proces schnicia i utwardzania jest duszy ni dla odpowiednich powok rozpuszczalnikowych.

Naoenie systemu powok Zgodnie z tablic 3.1 1) malarskich 1) Bez powoki nawierzchniowej jest to jedna z wersji systemu W7a.

Farby wodne mona stosowa te w systemach mieszanych: 1) grunt i midzywarstwa rozpuszczalnikowa, a powoka nawierzchniowa wodna, 2) grunt wodny, pozostae powoki rozpuszczalnikowe, 3) grunt rozpuszczalnikowy, a pozostae powoki wodne. Zwiksza to szans na zastosowanie tych farb w sprzyjajcych dla nich warunkach.

25

ZALECENIA

3.6

Systemy W5 i R5 poliuretanowe (PUR) i W7b oraz R7b


Farby poliuretanowe stanowi bardzo szerok grup farb o rnorodnym skadzie zarwno w bazie ywicznej jak i utwardzaczach. Do zastosowa w warunkach specjalnych (nakadanie na stare powoki, na gorzej przygotowan powierzchni, na wilgotne powierzchnie, w niskich temperaturach) stosuje si specjalne odmiany farb poliuretanowych, ktre musz mie adnotacj w aprobatach technicznych IBDiM o dopuszczeniu do tych zastosowa. Powoki z farb poliuretanowych mog mie wysok elastyczno i doskonae waciwoci mechaniczne. Farby poliuretanowe w odrnieniu od farb epoksydowych s rwnie odporne na promieniowanie UV. Systemy te s zalecane do zabezpieczania konstrukcji nowych w wytwrni oraz do prac renowacyjnych na placu budowy. Technologia nakadania systemw W5 i R5 jest standardow technologi nakadania powok malarskich (patrz tablica 3.6). Stosowane w tych systemach s farby pokazane s w tablicy 3.9.
Tablica 3.9 Farby stosowane w systemach W5 i R51). Farba Waciwoci, wymagania W zalenoci od farby dopuszczane te gorsze przygotowanie powierzchni ni Sa 21) Uwagi Waciwoci zale od budowy ywicy i utwardzacza. Grunty i powoki midzywarstwowe mog zawiera wszystkie wypeniacze takie jak EP2).

PUR dwukomponentowe

W zalenoci od farby s dopuszczane gorsze ni Sa 21)stopnie Waciwoci zale od budowy przygotowania powierzchni. ywicy i utwardzacza. Grunty PUR utwardzane Toleruj powierzchni wilgotn i powoki midzywarstwowe wilgoci i wilgotno otoczenia do 99%. mog zawiera wszystkie wyDo utwardzania niezbdna jest wilgot- peniacze takie jak EP2) no wzgldna powyej 50%. Nadaj si do zastosowa na gorzej przygotowan powierzchni Farby poliuretanoNaley stosowa wersje bezSa 2, St 3, Wa 2, SB 2 i eksploata3) wo/bitumiczne smoowe. cji przy duej wilgotnoci i czasowym zaleganiu wody. 1) Dla nowych konstrukcji zaleca si stopie przygotowanie powierzchni Sa 2 dla wszyst kich gruntw. 2) Istniej w odmianach grubopowokowych typu mastic tolerujcych grzej przygotowane podoe; nadaj si bardzo dobrze do renowacji. 3) Bez powoki nawierzchniowej jest to system W7b i R7b.

26

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

3.7

Systemy proszkowe W6
Systemy nadaj si jedynie do aplikacji w wytwrniach bd zakadach posiadajcych specjalistyczne urzdzenia aplikacyjne do nanoszenia powok konwersyjnych i proszkowych. W tablicy 3.10 s pokazane farby stosowane w tych systemach. Ze wzgldu na ograniczone wymiary wanien do nakadania powok konwersyjnych i komr do nakadania powok proszkowych znajduj zastosowanie jedynie do zabezpieczania elementw drobnogabarytowych.
Tablica 3.10 Farby stosowane w systemie W6. Farba

Epoksydowa wysokocynkowa (grunt) Poliestrowa do zastosowa zewntrznych (nawierzchniowa) Poliestrowa o cechach antygazowania

Waciwoci, wymagania Przygotowanie powierzchni zgodnie z wymaganiami farb konwersyjnych; powoka konwersyjna zgodnie z zaleceniami kart farb proszkowych Powierzchnia stali musi by ocynkowana zanurzeniowo, powoka konwersyjna zgodnie z zaleceniami kart farb proszkowych

Uwagi Grubo systemw zgodna z tablic 3.1.

Grubo systemw zgodna z tablic 3.1.

Uszkodzenia powok cynkowych naley naprawia zawiesin zmikronizowanego cynku (powyej 99,5% wag. cynku w suchej powoce) w ywicy wglowodorowej. Uszkodzenia powok malarskich naley naprawia farbami akrylowymi lub zalecanym systemem producenta farb proszkowych.

3.8

Systemy do szczelin i miejsc trudnodostpnych R8


Moliwo waciwego zabezpieczenia szczelin zaley od ich rozwartoci i wielkoci. Dla szczelin o pewnych rozmiarach nie istnieje moliwo oczyszczenia ich powierzchni i pokrycia powok ochronn. Naley wtedy zastosowa jedn z dwch opcji: zastosowa rodki antykorozyjne o wysokiej penetrowalnoci i elastycznoci, zamkn szczeliny elastyczn mas. W tablicy 3.11 podane s technologie zabezpieczenia szczelin.

27

ZALECENIA
Tablica 3.11 Technologie zabezpieczenia szczelin. Etap Przygotowanie powierzchni Nakadanie systemu R8a Wymagania Oczyszczenie wntrza szczeliny metod strumieniowo-ciern z dokadnoci warunkowan przez rozmiary szczeliny Naoenie aplikatorem roztworu inhibitora korozji, jeli system tego wymaga. Nakadanie natryskiem systemu powokowego. Naoenie przy uyciu specjalnej dyszy ktowej lub aplikatorem systemu powokowego w takiej liczbie warstw aby uzyska specyfikowan grubo. Naoenie natryskiem powoki gruntowej i midzywarstwy. Naoenie aplikatorem masy uszczelniajacej. Naoenie natryskiem powoki nawierzchniowej. Uwagi Naley najlepiej jak mona usun resztki cierniwa ze szczeliny Dla szczelin o rozwartoci do 3 mmi Dla szczelin od 5 mm rozwartoci. Zabezpieczenie szczelin naley wykona po pomalowaniu powierzchni wok szczelin. Powoki zabezpieczajace szczeliny mog zachodzi na powierzchnie obok szczelin. Dla szczelin do 2 cm rozwartoci. Masa uszczelniajca nie moe wydziela podczas starzenia czynnikw agresywnych.

Nakadanie systemu R8b

Nakadanie systemu R8c

Dla systemw R8a i R8b uszkodzenia naley naprawia tym samym systemem. Dla systemu R8c uszkodzenia naley naprawia wg zalece producenta masy uszczelniajcej.

3.9

Systemy akrylowe R6
System jest przeznaczony do renowacji, na gorzej przygotowan powierzchni i do renowacji z pozostawieniem starych powok. System skada si z grubych powok utworzonych z tej samej barierowej farby akrylowej. Grubo systemu powinna by zgodna z tablic 3.2. Technologia nakadania jest taka sama, jak podano w tablicy 3.6.

28

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

PROJEKT ZABEZPIECZE ANTYKOROZYJNYCH W RAMACH PROJEKTU BUDOWLANEGO


Wykonywanie zabezpiecze antykorozyjnych, zarwno nowych konstrukcji jak i remontowanych musi by poprzedzone wykonywaniem projektu zabezpiecze antykorozyjnych w ramach projektu budowlanego oraz specyfikacji zabezpiecze antykorozyjnych w ramach projektu wykonawczego [98, 122]. Prace antykorozyjne stanowi wycinek robt przy wznoszeniu nowego obiektu mostowego i z reguy take tylko wycinek prac objtych programem remontu. Cz projektu, obejmujca zagadnienia antykorozyjne, powinna by wydzielona. Przy zamawianiu projektu naley da, by projektant lub weryfikator tej czci projektu legitymowali si udokumentowanym dowiadczeniem zrealizowanych projektw zabezpiecze antykorozyjnych i ukoczonym szkoleniem w tym zakresie. Doboru zabezpiecze naley dokona na podstawie analizy kosztw wykonania i utrzymania zabezpiecze tak, aby przy zaoonym czasie trwaoci [99] roczne nakady na utrzymanie konstrukcji byy jak najnisze. Projekt zabezpieczenia antykorozyjnego, zgodnie z norm PN-EN ISO 129448:2001 [41], powinien zawiera: 1) analiz rodowiska korozyjnego, 2) wykaz specjalnych czynnikw, ktre mog wpywa na wybr systemu malarskiego, 3) wskazanie szczeglnie zagroonych miejsc konstrukcji, ktre musz by specjalnie zabezpieczone, 4) przy renowacji zabezpieczenia ocen aktualnego stanu technicznego powok z ich identyfikacj, 5) wybr waciwego do planowanej trwaoci i rodowiska korozyjnego systemu powokowego opierajcy si na klasyfikacji normy PN-EN ISO 12944-5:2001 [38], przyspieszonych badaniach korozyjnych, jeli nowe systemy powokowe nie maj jeszcze dostatecznie dugich referencji praktycznych lub na wasnym dowiadczeniu, 6) dostosowanie systemu powokowego do planowanego przygotowania powierzchni,

29

ZALECENIA 7) wymagania ekologiczne uwzgldniajce ochron rodowiska, ochron uytkownikw drg na obiekcie i w jego otoczeniu oraz wymagania BHP, 8) ograniczenia czasowe wynikajce ze wzgldw klimatycznych i waciwoci materiaw, 9) techniczne warunki gwarancyjne. Projekt wykonawczy powinien zawiera: 1) szczegowe specyfikacje techniczne na wykonanie zabezpiecze antykorozyjnych, 2) instrukcj eksploatacji zabezpiecze antykorozyjnych.

30

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

WYMAGANIA DOTYCZCE WACIWEGO PROJEKTOWANIA KONSTRUKCJI


Wymagania oglne
W projektowaniu konstrukcji ze wzgldu na jej trwao korozyjn naley uwzgldnia wymagania rozporzdzenia [99]. Bardziej szczegowe wymagania pod ktem zabezpiecze antykorozyjnych s zawarte w normie PN-EN ISO 12944-3:2001 [36]. Stosowanie si do tych wymaga i zalece umoliwi zaprojektowanie konstrukcji zgodnie z zasadami antykorozji i waciwe zabezpieczenie antykorozyjne we wszystkich fazach jej wytwarzania i eksploatacji. Dotyczy to eliminacji miejsc, w ktrych mog gromadzi si media korozyjne, eliminacji materiaw i rozwiza sprzyjajcych korozji galwanicznej, stworzenia moliwoci atwego dostpu w celu czciowego wykonania powok zabezpieczajcych podczas wytwarzania konstrukcji w wytwrni, uzupenienia powok po ukoczeniu montau i renowacji podczas eksploatacji. W projekcie powinny by uwzgldnione nastpujce elementy: 1) dostpno powierzchni, 2) eliminacja szczelin, 3) wymg szczelnego zamykania przestrzeni wewntrznych konstrukcji, z wyjtkiem przestrzeni duych, gdzie moliwe jest wprowadzenia czowieka i sprztu, 4) przeciwdziaanie zastoinom wodnym i gromadzeniu si osadw, 5) zaokrglenie ostrych krawdzi, 6) obrbka zczy spawanych, 7) prawidowe projektowanie miejsc zagroonych korozj szczelinow, 8) tworzenie kapinosw (okapnikw) na powierzchniach, po ktrych moe cieka woda, 9) szczegln ochron elementw konstrukcji naraonych na bezporednie oddziaywanie rodkw odladzajcych, 10) przeciwdziaanie korozji galwanicznej.

5.1

31

ZALECENIA

5.2

Dostpno powierzchni
Zaleca si zaprojektowanie elementw konstrukcji tak, aby byy dostpne do wykonania i renowacji systemu zabezpiecze antykorozyjnych. W tablicy 5.1 podane s typowe odlegoci wymagane dla narzdzi w pracach antykorozyjnych, na rysunku 5.2 minimalne wymiary ciasnych przestrzeni midzy powierzchniami, a na rysunku 5.3 minimalny dopuszczalny odstp midzy elementem a przyleg powierzchni.

Tablica 5.1 Typowe odlegoci wymagane dla narzdzi w pracach antykorozyjnych wg Zacznika A [36]. Operacja Obrbka strumieniowocierna Czyszczenie z wykorzystaniem narzdzia z napdem mechanicznym pistoletem igowym cieranie/szlifowanie Czyszczenie rczne szczotkowanie/skrobanie Metalizacja natryskowa Malowanie natryskowe pdzlem wakiem Dugo narzdzia Odlego midzy narzdziem a podoem D1 D2 [mm] [mm] 800 od 200 do 400 Kt natarcia [stopnie] od 60 do 90

od 250 do 350 od 100 do 150 100 300 od 200 do 300 200 200

0 0 0 od 150 do 200 od 200 do 300 0 0

od 30 do 90 od 0 do 30 90 90 od 45 do 90 od 10 do 90

kt midzy osi narzdzia a podoem

D1 odlego narzdzia od podoa D2 dugo narzdzia

Rys. 5.1 Oznaczenia uyte w tablicy 5.1.

32

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali


a: minimalny dopuszczalny odstp midzy elementami albo midzy elementem a przyleg powierzchni [mm] h: maksymalny odstp na jaki moe wykonawca dosign w ciasnej przestrzeni [mm]

Rys. 5.2 Minimalne wymiary ciasnych przestrzeni midzy powierzchniami wg Zacznika C [36].

Uwaga 1! Jeeli wykonawca ma sign na odlego wiksz ni 1 000 mm, zaleca si na wykresie 2 przyj a co najmniej 800 mm

Rys. 5.3 Minimalny dopuszczalny odstp midzy elementem a przyleg powierzchni wg Zacznika C [36].

33

ZALECENIA

W wypadku wymiarw otworw i wazw w nowych konstrukcjach naley uwzgldnia wymagania zawarte w rozporzdzeniu [99]. Jeeli istnieje konieczno wykonania otworw technologicznych w konstrukcjach ju istniejcych, ich najmniejszy wymiar (rednica, szeroko) nie moe by mniejszy od 0,80 m (0,90 m otwory do transportu materiaw). W mostach skrzynkowych odlego midzy wazami nie moe by wiksza ni 40 m. Due przestrzenie, do ktrych mona wprowadzi pracownika kontrolujcego, a w lad za nim operatora i sprzt do wykonywania robt konserwacyjnych i renowacyjnych, powinny mie zapewnione przewietrzanie.

5.3

Poczenia na zakadk
W wskich szczelinach, lepych szparach i poczeniach na zakadk najszybciej rozpoczynaj si procesy korozyjne. Poczenia na zakadk naley wykonywa tak, aby byy atwe do czyszczenia i malowania. Dopasowane powierzchnie trzeba uszczelni spoinami cigymi (rys. 5.4). Nie powinny by stosowane spoiny przerywane i zcza na zakadk take w elementach nie nonych.

Rys. 5.4 Przykad niedopuszczalnych i zalecanych rozwiza konstrukcyjnych wg Zacznika D [36.]

34

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

5.4

Przeciwdziaanie zastoinom wody i osadw


Paszczyzny i profile naley konstruowa w taki sposb, aby nie utrudnia odpywu wody z opadw atmosferycznych oraz wilgoci kondensujcej na obiekcie. Naley przewidywa odpywowe otwory odwadniajce (z okapnikami w postaci np. rurki) i otwory wentylacyjne o takich wielkociach i usytuowaniu, aby uniemoliwi ich zatykanie przez zanieczyszczenia mechaniczne. Na rysunku 5.5 podano przykady prawidowych i nieprawidowych rozwiza.

Rys. 5.5 Przykady rozwiza sprzyjajcych i nie sprzyjajcych tworzeniu si zastoin wody i osadw wg Zacznika D [36].

35

ZALECENIA

5.5

Zaokrglanie ostrych krawdzi


W projektowaniu naley unika rozwiza z du liczb naroy i krawdzi, a wszystkie wolne krawdzie przed malowaniem powinny by fazowane lub zaokrglone jak pokazano na rysunku 5.6. le
pow oka

lepiej
pow oka

dobrze
pow oka

kraw d ostra

kraw d fazowana d = 1 mm

kraw d zaokr glona r = 2 mm

Rys. 5.6 Rozkad powoki na krawdzi wg Zacznika D [36].

5.6

Obrbka zczy spawanych


Zcza spawane powinny by wygadzone, w celu uniknicia gromadzenia si zanieczyszcze oraz uzyskania rwnomiernego rozkadu powoki (rys. 5.7).

Rys. 5.7 Unikanie niedokadnoci powierzchni spawanej wg Zacznika D [36].

36

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

5.7

Projektowanie wzmocnie
W projektowaniu wzmocnie, gdzie dodawane s nowe elementy, zalecane jest stosowanie pocze klejowo-spronych. Polegaj one na pokryciu przygotowanej uprzednio powierzchni kontaktowych poczenia tarciowego, tu przed ich skrceniem, warstw kleju epoksydowego z wypeniaczem mineralnym. Klej po stwardnieniu stanowi trwae wypenienie szczeliny. Poczenia klejowo-sprone powinny by take stosowane do czenia na placu budowy elementw konstrukcji dostarczanych z wytwrni.

5.8

Tworzenie kapinosw na spodnich powierzchniach


Na powierzchniach stopek dolnych belek gwnych wspornikw (rys. 5.8) zalecane jest umieszczanie blaszek poprzecznych penicych rol kapinosw (okapnikw). Rol kapinosw jest niedopuszczenie do spywania po powierzchniach sufitw wody skraplajcej si i spywajcej z elementw wyej pooonych.

Rys. 5.8 Kapinos na wsporniku.

37

ZALECENIA

5.9

Ochrona elementw konstrukcji naraonych na bezporednie oddziaywanie rodkw odladzajcych


W okresie zimowym na mostach z jazd doem, powoki na nonych elementach konstrukcji przylegajce do jezdni s naraone na oddziaywanie soli i piasku rozbryzgiwanych przez koa samochodw. Naley odgradza je od jezdni ekranami zbudowanymi z atwych do wymiany elementw blachy ocynkowanej bd z innych materiaw szczeglnie odpornych na korozj. Liny w mostach podwieszonych i wiszcych powinny by ekranowane przez umieszczenie ich w wypenionych iniektem pasywujcym osonach z polietylenu (lub innego materiau odpornego na mrz i korozj).

5.10 Przeciwdziaanie korozji galwanicznej


Korozja galwaniczna powstaje na styku metali rnicych si potencjaem elektrochemicznym. Zjawisko takie powstaje take na styku dwch gatunkw stali rnicych si skadem stopu. Za graniczn dopuszczaln warto przyjmuje si 50 mV rnicy potencjau galwanicznego, mierzonej w 0,5% roztworze chlorku sodu. Uszkodzenia korozyjne wywoane korozj galwaniczn s wiksze w przypadku, gdy anoda ma ma powierzchni w stosunku do katody. Wynika z tego konieczno stosowania rub, sworzni, nakrtek, materiaw spawalniczych itp. z materiaw o tym samym lub wyszym potencjale elektrochemicznym. Przy wzmacnianiu starych konstrukcji, wykonywanych np. ze stali zgrzewnej, lub przy koniecznoci montau zawiesi dla nowych urzdze obcych, czenie stali o bardzo rnym skadzie stopu jest nie do uniknicia. W takich sytuacjach naley unika pocze spawanych, a zalecane jest stosowanie pocze klejowo-rubowych. W poczeniu klejowo-rubowym przeciwdziaaniem korozji galwanicznej jest przegrodzenie styku rnych metali warstewk izolacji, ktr stanowi moe np. kompozyt epoksydowo-mineralny. Wszystkie poczenia rubowe, po ich skrceniu, powinny by starannie pokryte powok antykorozyjn, tak jak elementy czone. Pozostawienie rub czarnych spowoduje powstanie ogniska intensywnej korozji.

38

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

WYMAGANIA WOBEC WYKONAWCY ZABEZPIECZENIA ANTYKOROZYJNEGO


Moliwoci techniczne wykonawcy
W zalenoci od wielkoci obiektu i czasu przeznaczonego na jego zabezpieczenie oraz warunkw, w jakich prace bd przeprowadzane (pora roku, konieczno zabezpiecze otoczenia itd.), wykonawcy musz by postawione wymagania dotyczce dowiadczenia w stosowaniu technologii przewidzianej w projekcie oraz dysponowania sprztem o odpowiedniej klasie i wydajnoci. Sprawdzenie moliwoci technicznych wykonawcy jest szczeglnie wane, jeli zamwieniem s objte: 1) roboty wykonywane w osonach i w przestrzeniach zamknitych 2) roboty obejmujce zebranie i odprowadzenie zuytego cierniwa z zawartoci zwizkw oowiu i chromu VI, 3) roboty, w ktrych konieczne jest ustawienie rusztowa do prac na wysokociach, 4) roboty kolidujce z ruchem na obiekcie lub w otoczeniu obiektu, 5) roboty, w ktrych wymagania odnonie do przygotowania powierzchni przy renowacjach s okrelone jako Sa 2 lub Sa 3, 6) technologia przygotowania powierzchni wod pod wysokim cinieniem, 7) technologia nakadania farb bezrozpuszczalnikowych i o duej zawartoci czci staych, 8) technologia nakadania farb etylokrzemianowych wysokocynkowych, 9) nakadanie powok metalowych natryskiwanych cieplnie. Wykonawca powinien przedstawi (o ile warunki kontraktu nie przewiduj inaczej): 1) referencje z ostatnich 3 lat na samodzielne wykonywanie prac antykorozyjnych na powierzchni nie mniejszej ni 80% projektowanej powierzchni zabezpieczenia, wykonanej w takim samym lub krtszym czasie jak przewiduje kontrakt,

6.1

39

ZALECENIA 2) deklaracje rodzaju i liczby sprztu, ktrym bdzie dysponowa przy wykonywaniu zamwienia, 3) dokumenty potwierdzajce kwalifikacje osoby kierujcej na miejscu budowy robotami antykorozyjnymi: a) co najmniej 5 letni sta pracy w robotach antykorozyjnych, b) ukoczenie szkolenia w dziedzinie ochrony antykorozyjnej mostw.

6.2

Prowadzenie prac w osonach


Jeeli okrelona w warunkach zamwienia data zakoczenia robt wypada pniej ni 15 wrzenia, wykonawca powinien obligatoryjnie okreli swoje przygotowanie sprztowe do ewentualnego prowadzenia prac nakadania i sezonowania powok w osonach pozwalajcych utrzymywa korzystne dla jakoci robt warunki mikroklimatyczne. Poniewa korzystne jest prowadzenie prac przy zastosowaniu odpowiedniego mikroklimatu w kadym terminie, wykonawca moe opcjonalnie przedstawi swoje przygotowanie sprztowe do prowadzenia prac w osonach take wwczas, gdy nie jest to wymagane obligatoryjnie. Przygotowanie wykonawcy do prac w osonach powinno by elementem specyfikacji istotnych warunkw zamwienia. Wymaganie stosowania oson i utylizacji odpadw niezbdne jest przy zdejmowaniu powok zawierajcych w swoim skadzie ow i zwizki chromuVI.

6.3

Podwykonawstwo robt antykorozyjnych


W przypadku, gdy generalnym wykonawc budowy lub remontu mostu jest firma nie wykonujca sama zabezpiecze antykorozyjnych, w ofercie przetargowej powinna przedstawi umow wstpn z konkretn firm specjalizujc si w tej dziedzinie wraz z wyej podanymi danymi o tej firmie.

6.4

Program Zapewnienia Jakoci


Wykonawca zabezpiecze antykorozyjnych przedstawia do zatwierdzenia inwestorowi Program Zapewnienia Jakoci (PZJ) i deklaruje w nim w sposb wicy: 1) skad kierownictwa robt z udokumentowaniem kwalifikacji, 2) organizacj brygad roboczych, 3) wyposaenie w sprzt do robt podstawowych,

40

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali 4) sposb zabezpieczenia sprztowego i organizacyjnego bezpieczestwa prac i ochrony otoczenia, 5) organizacj, zabezpieczenie kadrowe i sprztowe kontroli wewntrznej, 6) technologi i organizacj usuwania odpadw, 7) organizacj dostaw i przechowywania materiaw i metodyk kontroli ich jakoci, 8) podstawowe dane o proponowanej technologii nanoszenia powok z uwzgldnieniem czynnikw klimatycznych umiejscowienia czasowego w oglnym harmonogramie wznoszenia lub remontu obiektu, 9) okrelenie sposobu umoliwiania Inspektorowi nadzoru dostpu do frontu prac celem dokonania odbiorw czstkowych we wszystkich fazach technologicznych odbioru kocowego. Zmiany w ustaleniach przedstawionych w PZJ musz by akceptowane przez inwestora. Do oceny przedstawionego przez wykonawc PZJ (uwzgldniajc rnice w konstrukcji obiektu, rodzaju i gruboci powok, gruboci powok metalowych natryskiwanych cieplnie, terminach na wykonanie pracy itd.) w przyblieniu mona zaoy, e: 1) do oczyszczenia strumieniowo-ciernego naley dysponowa sprztem o odpowiednich parametrach ilociowych i jakociowych. Sprarki powietrza powinny zapewni minimum 5-7 m/minut spronego powietrza na jedno stanowisko piaskarskie. Urzdzenia cinieniowe stosowane przy czyszczeniu powinny by przystosowane do pracy cigej przy cinieniu min. 1,0 MPa. Cinienie i wydajno naley tak dobra, aby zapewni otrzymanie wymaganych parametrw przygotowania podoa (stopie przygotowania powierzchni i chropowato). Najczciej stosuje si cinienie spronego powietrza 0,6-1,0 MPa. Sprone powietrze powinno by odpowiedniej jakoci tzn. odolejone, odwodnione, nie moe te zawiera czynnikw przyspieszajcych korozj stali. Zaleca si stosowanie sprarek tzw. bezolejowych, filtrw spronego powietrza oraz odwadniaczy. Korzystne jest posiadanie inektorowego urzdzenia do czyszczania powierzchni i motka igowego. Przy pomocy jednego stanowiska do czyszczenia o w/w parametrach mona oczyci ok. 20 80 m powierzchni, (na przykad praca na obiekcie o powierzchni 20 000 m, przy trzymiesicznym okresie wykonastwa w okresie letnim, wymaga zastosowania 3-4 stanowisk do czyszczenia konstrukcji (przy czyszczeniu w osonie wodnej naley dysponowa sprztem o podobnych parametrach dostosowanym do tego procesu technologicznego);

41

ZALECENIA 2) przy oczyszczaniu przestrzeni zamknitych niezbdny jest system wentylacji z odpylaniem, 3) do wybierania cierniwa korzystne jest stosowanie pompy odsysajcej (np. pompy Rootsa o mocy 30 kW); 4) do mycia potrzebne jest urzdzenie myjce zapewniajce cinienie minimum 20 MPa o wydajnoci 30 50 l/min, do odsysania wody mona stosowa zwyk pomp wirnikow; 5) do malowania nowoczesnymi materiaami o duej zawartoci czci staych, niezbdna jest maszyna do malowania hydrodynamicznego, tokowa, o przeoeniu minimum 1:60; ich liczba powinna by proporcjonalna do wielkoci obiektu, (na przykad w obiekcie o powierzchni zabezpieczanej 20 000 m i dwumiesicznym terminie wykonania robt, potrzebne s 2 3 maszyny); 6) podczas prac w niekorzystnych warunkach atmosferycznych, po osoniciu obiektu, gdy wilgotno powietrza jest zbyt wysoka lub gdy temperatura jest za niska, zalecane jest stosowanie osuszacza powietrza i/lub ewentualnie podgrzewacza powietrza oraz urzdze do wycigania powierza w celu dokadnej wentylacji. Wydajno instalacji wycigowej musi by taka, aby w czasie czyszczenia bya zapewniona naleyta widoczno, a w czasie malowania nie dochodzio do nadmiernego gromadzenia si rozpuszczalnikw/nie przekraczania dopuszczalnych NDS-w/. Trzeba na bieco wykonywa pomiary, aby dostatecznie czsto wymienia powietrze; czsto wymian warunkuje wielko wentylatorw; 7) w przypadku nakadania powok cynkowych natryskiwanych cieplnie zakada si wydajno 20-50 m/zmian robocz z jednego urzdzenia z ukiem elektrycznym i 5-20 m/zmian robocz z jednego urzdzenia gazowego; do jednego urzdzenia potrzeba 15 kW mocy; (w przypadku obiektu 20 000 m i dwumiesicznego terminu wykonania robt, przy gruboci powoki cynkowej ok. 150 200 m, naley mie 4 urzdzenia ukowe i 2 gazowe). W przypadku robt prowadzonych na nieosonitym obiekcie przyjmuje si, e warunki klimatyczne pozwalajce wykonywa prace wystpi gwnie w 70% dni roboczych okresu 4 5 miesicznego w miesicach od maja do wrzenia.

6.5

Wyposaenie badawcze, pomiarowe i wzorce


Wykonawca powinien rwnie posiada na budowie nastpujcy sprzt do testowania przygotowywania powierzchni, waciwoci powok i warunkw atmosferycznych:

42

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali 1) wzorce stopni przygotowania powierzchni wedug PN-ISO 85011:2002[1] i 8501-2:2002 [2] w przypadku obrbki strumieniowo-ciernej na sucho i wedug Pr EN ISO 8501-4 [4] w przypadku czyszczenia wod, i wedug standardw International Slurryblasting Standards w przypadku obrbki hydrociernej [5], 2) wzorce stopni przygotowania spoin, ostrych krawdzi i wad powierzchniowych wedug PN-ISO 8501-3:2004 [3], 3) wzorce profilu chropowatoci powierzchni wedug PN-EN ISO 85032:2004 [21] lub inny przyrzd do pomiaru chropowatoci powierzchni, 4) tam do oceny stopnia zapylenia wedug PN-EN ISO 8502-3:2000 [8], 5) konduktometr lub inne przyrzdy lub zestawy chemiczne zgodne z normami z grupy PN EN ISO 8502 [10,14] do oceny rozpuszczalnych zanieczyszcze jonowych, 6) termometr do kontrolowania temperatury powietrza, podoa i wilgotnociomierz do oceny wilgotnoci wzgldnej powietrza oraz tabele lub przyrzd do odczytu temperatury punktu rosy, 7) grubociomierz do pomiaru gruboci powok, korzystnie elektromagnetyczny, elektroniczny, 8) przyrzd do pomiaru przyczepnoci powok (hydrauliczny lub pneumatyczny). Przyrzdy powinny by zgodne z wymaganiami podanymi w szczegowej specyfikacji technicznej na wykonanie zabezpiecze antykorozyjnych.

43

ZALECENIA

7
7.1

OCHRONA ZDROWIA I RODOWISKA


Wprowadzenie
Przygotowanie powierzchni oraz proces nakadania powok malarskich czy metalowych nale do prac szczeglnie niebezpiecznych. Wykonawcy zabezpiecze antykorozyjnych naraeni s na oddziaywanie haasu, pyw czy toksycznych skadnikw farb. Wytwarzane w trakcie procesu odpady jak i emisja oparw mog zanieczyszcza rodowisko i w znacznym stopniu wpywa na degradacj atmosfery, wd powierzchniowych i gleby. Jednak nawet najbardziej niebezpieczne materiay mog by stosowane bez najmniejszego zagroenia dla zdrowia i rodowiska, jeeli podjto odpowiednie rodki ostronoci. Zdarzajce si katastrofy i wypadki wynikaj na og z ignorowania niebezpieczestwa i nieprzestrzegania odnonych ustaw i rozporzdze. W trakcie przygotowania powierzchni pod wymalowania wystpuj nastpujce zagroenia zdrowia: zapylenie, haas, wysokie cinienie spronego powietrza i dua prdko cierniwa (przy czyszczeniu strumieniowo ciernym) lub wody (przy czyszczeniu wod pod wysokim cinieniem) Zagroeniem dla czystoci rodowiska, oprcz zapylenia jest zanieczyszczenie gleby lub wody zuytym cierniwem cznie z usuwan powok, ktra niejednokrotnie zawiera toksyczne zwizki metali. W trakcie aplikacji i schnicia farb, gwne zagroenia stwarzaj rozpuszczalniki i rozcieczalniki oraz inne skadniki farb. Niebezpieczestwa to przede wszystkim: zagroenie poarem czy wybuchem; wysokie cinienie strugi farby przy natrysku bezpowietrznym; alergizujce, narkotyzujce i toksyczne dziaanie niektrych skadnikw farb; emisja lotnych zwizkw do atmosfery.

44

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

7.2

Zagroenia wystpujce w trakcie przygotowania powierzchni pod powoki

7.2.1 Zapylenie
W trakcie oczyszczania powierzchni usuwa si z niej rdz, zgorzelin, zanieczyszczenia a w przypadku renowacji pokry rwnie star powok malarsk, ktra moe zawiera substancje toksyczne jak np. zwizki oowiu czy chromuVI stanowice pigmenty powok antykorozyjnych. Stopie zapylenia jak rwnie rozdrobnienia usuwanych substancji zaley od metody czyszczenia. Najwiksza ilo pyw jest wytwarzana przy metodach strumieniowociernych, wykorzystujcych suche cierniwo. Zapylenie wynika nie tylko z usuwanych zanieczyszcze ale rwnie z procesu rozdrabniania cierniwa. Czstki pyu s rnej wielkoci, najwiksze o rozmiarach powyej 10 m, s dobrze widoczne i najmniej szkodliwe dla zdrowia. To one osadzaj si na poziomych fragmentach konstrukcji, tworzc zapylenie konieczne do usunicia przed nakadaniem powok. Czstki o rednicy aerodynamicznej ziaren poniej 10 m (tzw. PM 10) nie s widoczne, tworz zawiesin z powietrzem i przez dugi czas s obecne w atmosferze, std drogami oddechowymi dostaj si do pcherzykw pucnych (frakcja respirabilna). Najbardziej niebezpieczne s czstki o wielkoci poniej 5 m pochodz ze cierniw zawierajcych woln (krystaliczn) krzemionk. Choroby zawodowe wywoane dziaaniem pyw to: pylice puc, przewleke choroby oskrzeli, przewleke nieyty bon luzowych nosa, garda, krtani i tchawicy, nowotwory zoliwe ukadu oddechowego.

7.2.2 Haas
Haasem s nazywane niepodane dwiki o czstotliwoci od 16 Hz. do 16000 Hz, ktrych dziaanie moe by szkodliwe dla czowieka. Szkodliwo haasu zaley od jego natenia, widma czstotliwoci, charakteru zmian w czasie, zawartoci skadowych niesyszalnych (infradwikw i ultradwikw) oraz dugoci dziaania. Poziom haasu okrelany jest zrwnowaonym poziomem dwiku A w decybelach (dB).

45

ZALECENIA Haas w rodowisku pracy charakteryzuje: poziom ekspozycji na haas odniesiony do 8-godzinnego dnia pracy i odpowiadajca mu ekspozycja dzienna lub poziom ekspozycji na haas odniesiony do tygodnia pracy i odpowiadajca mu ekspozycja tygodniowa; maksymalny poziom dwiku A; szczytowy poziom dwiku C. Najwikszy haas wytwarzany jest w trakcie czyszczenia powierzchni i to zarwno za pomoc urzdze o napdzie mechanicznym (motki pneumatyczne, igowe, szlifierki z tarczami elektrokorundowymi itp.) jak i przy metodzie strumieniowo-ciernej. Poziom haasu wytworzonego przez kompresory i czstki cierniwa moe dochodzi do 120 dB. Bezporedni wpyw haasu na pracownikw jest niekorzystny dla narzdu suchu, ukadu nerwowego, krenia oraz innych ukadw wewntrznych. Cigy haas o poziomie natenia dwiku 45-70 dB powoduje uczucie zmczenia, obnienie czuoci wzroku, zwikszenie czstoci wystpowania blw gowy. Haas powyej 80 dB powoduje uszkodzenia narzdowe-trwae obnienie ostroci suchu lub chwilow guchot. Dopuszczalny poziom haasu w rodowisku okrela si wartoci zrwnowaonego poziomu dwiku A w dB dla przedziau czasu odniesienia, zgodnie z rozporzdzeniem Ministra rodowiska [117].

7.2.3 Wysokie cinienie i dua prdko czstek


cierniwo wylatujce z dyszy ma prdko 300-700 km/h. Uderzenie czstek o takiej prdkoci moe uszkodzi ciao. Podobn energi posiada strumie czstek wody w wypadku czyszczenia wod pod wysokim (70 170 MPa) czy bardzo wysokim cinieniu (powyej 170 MPa). We wszystkich tych przypadkach wymagana jest dua odpowiedzialno operatora, zarwno w stosunku do wasnej osoby, jak i innych pracownikw biorcych udzia w procesie zabezpieczania powokowego konstrukcji.

46

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

7.3

Zagroenia wystpujce w trakcie aplikacji powok

7.3.1 Zagroenia poarem lub wybuchem


Wikszo materiaw malarskich jest niebezpieczna poarowo, a opary zawartych w nich rozpuszczalnikw, w okrelonych granicach ste w powietrzu, wybuchaj, czyli ulegaj gwatownemu spaleniu poczonemu ze wzrostem cinienia. Waciwoci palne i wybuchowe farb charakteryzowane s nastpujcymi parametrami: temperatur zaponu, granicami wybuchowoci, doln granic wybuchowoci (dgw), grn granic wybuchowoci (ggw), temperatur samozaponu. Niebezpieczestwo wybuchu istnieje wwczas, kiedy rwnoczenie zostaj spenione nastpujce warunki: stenie substancji palnej jest pomidzy doln a grn granic wybuchowoci, wystpuje czynnik inicjujcy - rdo ognia (bezporedni pomie, iskra elektryczna, iskra z wyadowania elektrycznoci statycznej), temperatura otoczenia przekracza temperatur zaponu substancji palnej.

7.3.2 Szkodliwe dziaania niektrych skadnikw farby i metali stosowanych do ochrony antykorozyjnej
Przy pracach malarskich toksyczne skadniki farby-lotne i stae wnikaj do organizmu gwnie przez drogi oddechowe, a niektre take przez skr. Reakcja organizmu zaley od waciwoci fizykochemicznych tych zwizkw, drg wchaniania, wielkoci dawki czasu oddziaywania a take osobniczych cech organizmu. Pary lotnych rozpuszczalnikw i rozcieczalnikw wywieraj dziaanie dranice skr, bony luzowe oczu i drg oddechowych, mniej lub bardziej ostre dziaanie narkotyczne na orodkowy ukad nerwowy oraz uszkadzaj krew i narzdy krwiotwrcze. Substancja stae przedostaj si do organizmu za porednictwem drg oddechowych, gwnie w postaci aerozoli wytworzonych w procesie malowania natryskiem, wzgldnie przez skr, w wyniku nieskutecznej ochrony osobistej.

47

ZALECENIA Trucizny metaliczne kumuluj si w organizmie w rnym stopniu, zalenym od rodzaju zwizku i wywouj charakterystyczne zmiany chorobowe (np. oowic, gorczk cynkow). Niektre skadniki farb, w tym rwnie rozpuszczalniki, mog powodowa uczulenia. Do szczeglnie uczulajcych nale: aminy, zwaszcza aromatyczne, stanowice utwardzacze do farb epoksydowych, niskoczsteczkowe ywice epoksydowe, izocyjaniany, stanowice utwardzacze farb poliuretanowych, bitumy i asfalty (szczeglnie w odniesieniu do pracownikw o jasnych karnacjach), zwizki chromu i kobaltu. Do toksycznych pigmentw, eliminowanych z wyrobw malarskich nale: minia oowiowa i chromiany. ChromVI zosta uznany za czynnik kancerogenny. Profilaktyka w dziedzinie emisji toksycznych skadnikw do rodowiska pracy, polega na zaoeniu, e dla kadej substancji istnieje takie stenie, przy ktrym i poniej ktrego nie wywouje ona adnych szkodliwych zmian w stanie zdrowia pracownika. rodowisko pracy charakteryzowane jest trzema kategoriami dopuszczalnych ste: najwysze dopuszczalne stenie NDS, najwysze dopuszczalne stenie chwilowe NDSCh, najwysze dopuszczalne stenie puapowe NDSP.

7.3.3 Wysokie cinienie strugi farby przy malowaniu natryskiem bezpowietrznym


Wielkie konstrukcje wymagaj odpowiednich technik aplikacji farb, zapewniajcych du wydajno, std powszechnie stosowany jest natrysk hydrodynamiczny (bezpowietrzny). W metodzie tej struga farby wychodzi z dyszy pistoletu pod bardzo wysokim cinieniem. Warto jego zaley od iloczynu wielkoci cinienia spronego powietrza na wejciu do agregatu i przeoenia pompy. Na przykad. cinienie powietrza 6 barw, przeoenie 1:66, cinienie strugi farby u wylotu pompy agregatu 396 barw (39,6 MPa). Skierowanie takiej strugi na czowieka grozi powanym uszkodzeniem ciaa, bd nawet trwaym kalectwem. Poziom haasu wytwarzany przez agregaty do natrysku nie przekracza 80 dB (A) mieci si w obowizujcych normach.

48

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali Wszystkie Dyrektywy Europejskie z zakresu bezpieczestwa i higieny pracy zostay w Polsce wprowadzone do odnonych ustaw i rozporzdze. Najwaniejsze akty prawne, ktrych wymagania musz by przestrzegane przez wszystkich uczestnikw procesu zabezpieczania powokowego zostay wymienione w rozdziale 14 [100-110].

7.4

Bezpieczna praca. Procedury postpowania

7.4.1 Czynnoci wstpne


Przed przystpieniem do prac zabezpiecze antykorozyjnych naley: sprawdzi wszystkie rodki dostpu (rusztowania, wzki, drabiny itp.); pracownicy biorcy udzia w procesie musz zna maksymalne dopuszczalne obcienie i nigdy ich nie przekracza, sprawdzi, czy wszystkie stanowiska pracy speniaj wymagania szczegowo podane w rozporzdzeniu [104], sprawdzi, czy wszystkie wyroby posiadaj, zgodnie z wymaganiami ustawy [101] karty charakterystyki substancji niebezpiecznej, dotyczy to rwnie rodkw odtuszczajcych i rozpuszczalnikw, zapozna pracownikw ze szczegami procesu technologicznego, sprawdzi w kartach charakterystyki substancji niebezpiecznych, czy s wymagane specyficzne rodki ochrony i zapozna pracownikw z zagroeniem poarowym i wybuchowym materiaw, w wypadku prac na gotowym obiekcie, wykona odpowiednie osony i zabezpieczenia zapobiegajce zanieczyszczeniu gleby i wd.

7.4.2 Bezpieczne czyszczenie powierzchni


Przed przystpieniem do czyszczenia powierzchni naley: sprawdzi, czy operatorzy sprztu posiadaj odpowiednie uprawnienia, skontrolowa, czy pracownicy posiadaj odpowiednie ubranie ochronne przed uderzeniem czstek cierniwa, przetestowa we doprowadzajce powietrze i cierniwo wraz ze zczkami cinieniem wyszym ni robocze, sprawdzi zawory bezpieczestwa, czujniki blokujce i zabezpieczenia przeciwdziaajce uszkodzeniom ciaa, sprawdzi, czy obrbka strumieniowo-cierna nie zagraa innym pracownikom lub urzdzeniom,

49

ZALECENIA w sytuacji, gdy pracownik obsugujcy dysz nie widzi operatora oczyszczarki, ustali sposb komunikacji midzy nimi, sprawdzi, czy powietrze doprowadzane do hemw jest odpowiedniej czystoci i czy jest podczona sygnalizacji wzrostu temperatury i obecnoci tlenku wgla, sprawdzi, czy wentylacja zapewni wystarczajco niski poziom zapylenia, jeeli elementy konstrukcji s czyszczone w warsztatach, w pomieszczeniach nie bdcych typowymi komorami rutowniczymi. Dopuszczalne stenie przykadowych pyw wg rozporzdzenia [108] s nastpujce: 1) NDS pyw zawierajcych woln krzemionk, powyej 50% a) py cakowity 2,0 mg/m3, b) py respirabilny 0,3 mg/m3, 2) NDS pyw zawierajcych wolna krzemionk od 2% do 50%: a) py cakowity 4,0 mg/m3, b) py respirabilny 1,0 mg/m3, 3) NDS innych nietrujcych pyw przemysowych, zawierajcych woln krzemionk poniej 2%: py cakowity 10 mg/m3. Dopuszczalne ze wzgldu na ochron suchu wartoci haasu nie mog przekracza: 85 dB poziom ekspozycji na haas odniesiony do 8-godz. dnia pracy, 85 dB poziom ekspozycji na haas odniesiony do tygodnia pracy, 115 dB maksymalny poziom dwiku A, 135 dB maksymalny poziom dwiku C.

7.4.3 Bezpieczne nakadanie powok malarskich i powok metalowych natryskiwanych cieplnie


W zalenoci od miejsca prowadzenia prac nakadania powok wystpuj rne wymagania bezpieczestwa prowadzenia prac. jeeli proces prowadzony jest nie w malarni, lecz w pomieszczeniu z wentylacj naley sprawdzi czy odcigi wywiewne s w stanie zapewni bezpieczne stenie oparw rozpuszczalnika w powietrzu, ktre przyjmuje si na poziomie 10% dolnej granicy wybuchowoci. To samo dotyczy wentylacji przestrzeni zamknitych (np. konstrukcji skrzynkowych). Opary rozpuszczalnikw s cisze od powietrza std

50

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali gromadz si w najniszych partiach; wycigane powietrze musi by uzupeniane wieym; przed przystpieniem do nakadania farb naley zlokalizowa i usun moliwe rda ognia (spawanie, szlifowanie, grzejniki, urzdzenia elektryczne nie bdce w wersji przeciwwybuchowej); w wypadku pracy na gotowych obiektach naley sprawdzi czy powierzchnie przeznaczone do malowania nie s nadmiernie podgrzane (np. promieniami soca). Farby nie powinno nakada si na powierzchnie, ktrych temperatura przekracza 40C; sprawdzi sprzt do aplikacji, we powietrzne i zczki przetestowa cinieniem wyszym od roboczego; cile przestrzega wszystkich zapisw rozporzdzenia [104].

7.5

Zanieczyszczenia rodowiska wystpujce w trakcie robt antykorozyjnych


Podstawowe zagroenia dla rodowiska to: nadmierny haas przy czyszczeniu strumieniowo-ciernym, zanieczyszczenia gleby lub wody zuytym cierniwem, cznie z usuwan powok, emisja lotnych zwizkw do atmosfery w trakcie nakadania i schnicia powok. Dopuszczalny poziom haasu podano w p. 7.4.2. Zuyte do czyszczenia cierniwo stanowi odpad. W Katalogu odpadw [116] podzielono odpady, w zalenoci od rda ich powstawania na 20 grup. List odpadw niebezpiecznych oznakowano indeksem grnym w postaci * przy kodzie rodzajw odpadw. Jako odpady niebezpieczne w grupie odpadw z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania oraz usuwania farb i lakierw (0801) uznano: 0801 11* odpady farb i lakierw zawierajce rozpuszczalniki organiczne lub inne substancje niebezpieczne, 0801 13* szlamy z usuwania farb i lakierw zawierajce rozpuszczalniki organiczne lub inne substancje niebezpieczne, 0801 15* szlamy wodne zawierajce farby i lakiery zawierajce rozpuszczalniki organiczne lub inne substancje niebezpieczne, 0801 17* odpady usuwania farb i lakierw zawierajce rozpuszczalniki organiczne lub inne substancje niebezpieczne, 0801 21* zmywacze farb i lakierw.

51

ZALECENIA W grupie 1203 Odpady z odtuszczania wod i par: 1203 01* wodne ciecze myjce, 1203 02* odpady z odtuszczania par. Odpady inne ni niebezpieczne katalog wymienia m.in. w grupie 1201 odpady z ksztatowania oraz fizycznej i mechanicznej obrbki powierzchni metali i tworzyw: 1201 02 czstki i pyy elaza i jego wyrobw, 1201 04 czstki i pyy metali nieelaznych.

7.6

Aspekty ekologiczne zwizane z zabezpieczeniem powokami malarskimi


Jednym z podstawowych aspektw ekologicznych, zwizanych z zabezpieczeniami antykorozyjnymi jest wykorzystanie farb przyjaznych rodowisku. Ograniczenia, jakie nakada Dyrekcja VOC (99/13/EC) na producentw farb skutkuj przewartociowaniem asortymentu farb i zwikszeniem produkcji wyrobw bezrozpuszczalnikowych, wyrobw o zwikszonej zawartoci substancji nielotnych (tzw. high solids) oraz wyrobw wodnych. Rwnie czynniki rynkowe stale wpywaj na obnienie poziomu VOC w farbach, jak np. eko- znaki Unii Europejskiej w odniesieniu do farb wewntrznych. Regulacja VOC wpywa na optymalizowanie receptur farb tak aby wpyw negatywny na rodowisko by jak najmniejszy podczas produkcji, przechowywania, przygotowania do nakadania, nakadania oraz degradacji i usuwania odpadw. Przykadowo stopniowo eliminuje si z farb du zawarto rozpuszczalnikw aromatycznych i polimerw trudnych do utylizacji ze wzgldu na znaczn zawarto chloru (np. wyroby poliwinylowe i chlorokauczukowe). Podane pozostae dziaania w trakcie produkcji farb: ograniczenie emisji rozpuszczalnikw podczas produkcji surowcw do farb i samych wyrobw, ograniczenie ciekw, ograniczenie zuycia prdu i wody, obnienie poziomu haasu zewntrznego i wewntrznego, recyrkulacja surowcw i produktw. Nastpnym aspektem ekologicznym jest przyjazne rodowisku wykonawstwo. Jego najistotniejsze ogniwa to: wykwalifikowany personel,

52

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali sprawny i na wysokim poziomie technicznym sprzt i uzbrojenie stanowisk pracy o dopuszczalnym poziomie haasu, stosowanie oson na wszystkich konstrukcjach przeznaczonych do czyszczenia strumieniowo ciernego cznie z korytami i rynnami umoliwiajcymi zebranie zuytego cierniwa, skadowanie lub utylizacja zuytego cierniwa zgodnie z obowizujcymi w kraju przepisami, wszdzie, gdzie jest to moliwe przenoszenie procesu przygotowania powierzchni do malowania na etap prefabrykacji, do warsztatw i wytwrni konstrukcji. Pozwala to na czyszczenie strumieniowo cierne w komorach z recyrkulacj cierniwa i odpowiedni wentylacj, wdroenie w wikszym stopniu procesw ograniczajcych pylenie jak stosowanie oczyszczarek bezpyowych z zamknitym wewntrznym obiegiem cierniwa, stosowanie metody hydrociernej lub czyszczenie wod pod wysokim cinieniem, stosowanie farb przyjaznych rodowisku, nie zawierajcych toksycznych pigmentw o obnionej maksymalnie zawartoci (VOC) lotnych substancji organicznych, stosowanie do mycia narzdzi rozpuszczalnikw o maej lotnoci i wysokiej wartoci NDS, prowadzenie staego nadzoru jakoci prac, ktre mog zagraa rodowisku, przez inspektora.

53

ZALECENIA

8
8.1

GWARANCJE
Warunki gwarancji
Inwestor w umowie z wykonawc zabezpiecze antykorozyjnych powinien precyzyjnie okreli kryterium, wedug ktrego bdzie egzekwowane wykonanie poprawek. W przypadku nowych powok antykorozyjnych zalecane jest przyjcie nastpujcych warunkw: 1) sprawdzenie stanu powoki w ramach przegldu gwarancyjnego nastpi 5 lat po dacie odbioru kocowego, jeli warunki kontraktu nie mwi inaczej; 2) ocena stanu powoki dokonana zostanie wedug Raportu z Inspekcji Powok (Zacznik 7); w raporcie tym oceniany jest: a) stan powok wg wzorcw zawartych w normach [43-47], b) przyczepno powok metod naci wedug PN-EN ISO 2409:1999[80] lub ASTM:D 3359-97 [89] i metod odrywania wedug PN-EN ISO 4624:2004 [81] z podaniem przyrzdu, ktrym bdzie wykonywane badanie, 3) do wykonywania poprawek kwalifikuj si powoki na tych elementach konstrukcji, na ktrych: a) wystpuje skorodowanie wiksze ni na wzorcu Ri1 (patrz tab. 12.1), b) wystpuje kredowanie powyej stopnia 2, c) wystpuje jakiekolwiek pcherzenie, uszczenie i pkanie powok, wyczajc uszkodzenia mechaniczne spowodowane przez uytkownikw drg, d) przyczepno do podoa i przyczepno midzywarstwowa powok powinna mie stopie 1 wedug PN-EN ISO 2409:1999 [80] (dla powok z farb tiksotropowych 2) lub powyej 3A wedug ASTM:D 3359-97 [89] i warto powyej 4 MPa wedug PN-EN ISO 4624:2004 [81]. Opis metod bada znajduje si w rozdziale 10. W przypadku pojedynczych lokalnych uszkodze (do 0,05% powierzchni elementu) dopuszcza si wykonywanie napraw zgodnie z PN-ISO 8501-2:2002 [2].

54

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

8.2

Wymalowania referencyjne
Powierzchnie referencyjne su do: a) ustalenia akceptowalnego standardu wykonania robt, b) sprawdzenia czy dane podane przez producentw s zgodne z kart wyrobu i z zalecanymi technologiami, c) okrelenia zachowania systemw lakierowych w wymaganym czasie. Zasady wyznaczania i oceny powierzchni referencyjnych mona oprze na normie PN-EN ISO 12944-7:2001 [40] Zacznik A podany jako tablica 8.1 i PN-EN ISO 12944-8:2001 [41] Zacznik B przystosowany do Zalece jako Zacznik 7C. Inspektor nadzoru inwestorskiego wyznacza powierzchnie referencyjne. Roboty na powierzchniach referencyjnych wykonuje wykonawca w obecnoci Inspektora nadzoru, przedstawiciela dostawcy materiaw lub innych osb w zalenoci od umowy. Zaleca si, aby powierzchnie referencyjne znajdoway si na kadym wanym elemencie konstrukcji uwzgldniajc rnice zagroe korozyjnych na rnych elementach. Powinny one zawiera spoiny, poczenia, krawdzie i inne miejsca o duym zagroeniu korozyjnym. Proponowan liczb i wielko powierzchni referencyjnych w zalenoci od wielkoci konstrukcji podano w tablicy 8.1.
Tablica 8.1 Liczba powierzchni referencyjnych [40]. Powierzchnia zabezpieczenia [m] < 2 000 2 000 5 000 5 001 10 000 10 001 25 000 25 001 50 000 > 50 000 Proponowana liczba powierzchni referencyjnych 3 5 7 7 9 9 na kade 50 000 m Proponowana cakowita powierzchnia powierzchni referencyjnych [m] 12 25 50 75 100 200 na kade 50 000 m2

55

ZALECENIA

9
9.1

WYMAGANIA OGLNE WYKONYWANIA ROBT


Uwagi oglne
Wymagania oglne wykonywania powokowych zabezpiecze antykorozyjnych podane s w tablicy 9.1.
Tablica 9.1 Wymagania oglne wykonywania powokowych zabezpiecze 1) antykorozyjnych konstrukcji nowych lub poddanych renowacji cakowitej . Etap
1

Parametr
2

Wymaganie
3

Uwagi
4

Okrelenie warunkw klimatycznych

Temperatura podoa Temp. otoczenia i wilgotno wzgldna

Co najmniej 3C wysza od temperatury punktu rosy, Zgodne z wymaganiami zawartymi w karcie produktu Zgodny z atestem jakoci

Od 15 wrzenia do 15 maja musi by zapewniona moliwo, wykonywania prac z klimatyzacj. Wedug [51-54] dla cierniw metalowych wg [62-70] dla cierniw niemetalowych. Wedug [3]2) .

Kontrola cierniwa Wady powierzchni Zatuszczenia Brud Przygotowanie Zanieczyszczenia jonowe powierzchni (usuwanie wad powierzchni, mycie3), czyszczenie) Stopie czystoci

P3 konstrukcje nowe P2 konstr. remontowane Brak Brak Poniej 15 mS/m Konstr.nowe Sa 2; Konstr. remontowane: nie mniej ni Sa2, St3; PSt3, Wa1, SB2 Drobnoziarnisty lub Ry5 zgodne z kart produktu Nie wyszy ni 3 brak

Zdejmowanie zanieczyszcze jonowych wg [10] z powierzchni 10x10 cm 100 ml wody i oznaczanych wg [14].

Wedug [1].

Wedug [1,2,4,5]. Wedug [20,21]. Wedug [8]. Wedug [9,13].

Chropowato Stopie zapylenia Zawilgocenie

56

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali


Tablica 9.1 (cig dalszy)
1 2 3 4

Kontrola farb

Data wanoci Szczelno opakowania Osad Zelowanie Zanieczyszczenia Grubo warstwy Wyrabianie otworw, krawdzi, nitw, rub Grubo Przyczepno
4)

Kontrola warstw

Kontrola powok Klasa starannoci

Stosowa przed upywem terminu wanoci podanym na etykiecie Rozmieszywalny Brak Brak Zgodnie ze specyfikacj i tabl. 3.1 i 3.2 po przeliczeniu Naniesiona warstwa w odrniajcym si kolorze Zgodnie ze specyfikacj (i tabl. 3.1 i 3.2) Nie mniejsza ni 5 MPa i nie mniejsza ni 4A lub nie wyszy stopie ni 1 Klasa II na min. 70% powierzchni i klasa III na max. 30% dla caego systemu; dla powok porednich brak wad niedopuszczalnych

Wedug [86].

Wedug [78] metoda 7B.

Wedug [79]. Wedug [81,80, 89].

Wedug procedury i wzorcw zamieszczonych w rozdziale 10.

Stopie utwardzeSezonowanie Zgodnie z kart produktu powok nia 1) Wymagania przy przemalowaniu powok podano w rozdziale 12. 2) Dopuszczalne wady wg PN-EN ISO 8501-3:2004[3] podano w tablicy 10.3. 3) Detergent uzgodniony z inynierem. 4 ) Badanie przyczepnoci powinno by wykonywane na kadym nowym systemie po wysezonowaniu si powok oraz na danie Inspektora Nadzoru lub w razie wtpliwoci. Po badaniu przyczepnoci powok naley naprawi.

9.2

Przygotowanie powierzchni
Rdz, zgorzeliny i stare powoki malarskie powinny by usunite metod obrbki strumieniowo-ciernej na sucho lub na mokro. Jeeli chropowato powierzchni pod usuwanymi starymi powokami jest wystarczajco wysoka dla wymalowa renowacyjnych to dopuszcza si czyszczenie wod pod wysokim cinieniem.

57

ZALECENIA

Jeli malowanie gruntem nie zostanie rozpoczte zaraz po przygotowaniu powierzchni, to przy wyszej wilgotnoci powietrza pojawi si rdza nalotowa. Wwczas przed malowaniem wymagane jest ponowne oczyszczenie powierzchni lub zastosowanie farb tolerujcych powstay stopie rdzy nalotowej.

9.3

Kontrola farb
Zabezpieczenie antykorozyjne konstrukcji stalowych, zarwno nowo budowanych mostw jak i renowacji powok mostw eksploatowanych, wykonawca powinien realizowa materiaami majcymi odpowiednie dokumenty dopuszczajce do obrotu i stosowania w budownictwie komunikacyjnym, zgodnie z Ustaw o wyrobach budowlanych [121]. Do wbudowania mog by stosowane tylko materiay zaakceptowane przez Inwestora. Przed przystpieniem do wbudowania materiau, wykonawca zobowizany jest do przedstawienia przy kadej dostawie deklaracj zgodnoci materiau z Polsk Norm lub aprobat techniczn IBDiM lub europejsk aprobat techniczn. Przed wbudowaniem materiau, wykonawca musi przedstawi nadzorowi karty techniczne poszczeglnych materiaw. Za sprawdzenie przydatnoci materiaw oraz jako wbudowania odpowiada wykonawca robt.

9.4

Powoki malarskie kontrola podczas malowania, sezonowanie


Rozpoczynajc nanoszenie powok, a take przy wszystkich zmianach sprztu i materiaw naley na bieco kontrolowa grubo nakadanej warstwy mierzc jej grubo na mokro grzebieniem malarskim zgodnie z PN-EN ISO 2808:2000 [78] metoda 7B i std oblicza grubo powoki suchej wedug wzoru: DFT = Vs WFT/100 w ktrym:
DFT grubo powoki suchej, Vs zawarto substancji nielotnych farbie w% objtociowych, WFT grubo warstwy.

58

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali Podczas schnicia i utwardzania powok naley zapewni warunki otoczenia zgodnie z kartami technicznymi produktu. Wykonywanie i kontrol robt uatwia przyjcie rnych kolorw dla kadej powoki. Konieczne jest kontrolowanie tzw. wyrabiania, czyli pogrubienia powoki wykonywanego po wyschniciu naniesionej powoki na krawdziach, obrzeach otworw, szczelinach, spoinach, rubach i nitach. Do wyrabiania wskazane jest uycie farby w innym kolorze ni kolor danej powoki. Podczas wykonywania kadej kolejnej powoki konieczne jest: 1) przestrzeganie czasu naoenia kolejnej powoki zgodnie z zaleceniami producenta farb, 2) sprawdzenie czy poprzednia powoka w procesach midzyoperacyjnych nie ulega zabrudzeniu i ewentualne usunicie zabrudzenia. W przypadku, gdy kolejn powok wykonuje si po przerwie zimowej lub jakiejkolwiek duszej przerwie, naley zbada poziom zanieczyszcze jonowych. W przypadku przekroczenia dopuszczalnych ste naley powierzchni konstrukcji umy wod pod cinieniem minimum 20 MPa. Jeli przerwa w nanoszeniu powok bya dusza ni zalecana w Karcie Technicznej danej farby lub dusza ni 1 miesic dla powok epoksydowych (jeli w aprobacie technicznej IBDiM nie jest okrelone inaczej), powierzchni przed nakadaniem nastpnej warstwy naley uszorstni poprzez omiecenie drobnym cierniwem (frakcja 0,4 - 0,8 mm z przewag frakcji drobnej; kt czyszczenia nie wikszy jak 600). Nie dopuszcza si uaktywniania powierzchni substancjami chemicznymi zagraajcymi rodowisku (np. rozpuszczalnikami zawierajcymi wglowodory aromatyczne). Parametry warunkw otoczenia podczas malowania naley zapisywa w Protokole Pomiarw Klimatycznych (przykad Protokou Pomiarw Klimatycznych podano w Zaczniku nr 1). Kontrol jakoci farb, przygotowania powierzchni, waciwoci otrzymanych powok naley przeprowadzi zgodnie z Protokoem Kontroli Jakoci Farb (Zacznik 2), Protokoem Kontroli Jakoci Przygotowania Powierzchni i Nanoszenia Powok (Zacznik 3), Protokoem Pomiaru Gruboci Systemu Powokowego (Zacznik 4), Protokoem Kontroli Jakoci Caego Systemu Powokowego (Zacznik 5).

59

ZALECENIA

9.5

Odbiory robt
Kontrola wykonywania robt przeprowadzana jest na bieco przez suby wykonawcy. Badania kontrolne wykonywane s przez Nadzr Inwestorski. Odbiory robt powinny by dokonywane zgodnie z ustaleniami umowy (warunkami kontraktu) i potwierdzane w formie pisemnej na formularzach podanych w punkcie 9.4. Odbir robt ulegajcych zakryciu polega na kocowej ocenie jakoci i iloci robt przed ich zakryciem. Odbioru tego dokonuje nadzr inwestorski, po zgoszeniu przez wykonawc robt i potwierdza w Dzienniku Budowy. Odbir czciowy polega na ocenie jakoci, iloci wykonywanych robt objtych odbiorem czciowym. Przedmiotem odbioru czciowego mog by wycznie zakoczone elementy obiektu (np. przso). Odbir kocowy polega na ostatecznej ocenie jakoci i iloci wykonanych robt. Przedmiotem odbioru kocowego mog by tylko cakowicie zakoczone roboty na obiekcie. Odbir kocowy naley przeprowadzi zgodnie z Kart Dokumentacji Powykonawczej (przykad Karty Dokumentacji Powykonawczej podano w Zaczniku 6).

9.6

Zalecenia dotyczce utrzymania zabezpiecze antykorozyjnych


Zalecenia dotyczce utrzymania zabezpiecze antykorozyjnych na obiektach mostowych powinny stanowi cz instrukcji eksploatacji. W instrukcji trzeba dokadnie okreli, z jakich materiaw jest wykonany istniejcy system powokowy, umieci opisy technologiczne i zalecane czstotliwoci prac konserwacyjnych: 1) dotyczce pozimowego mycia konstrukcji (zaleca si mycie po kadej zimie do uzyskania poziomu zanieczyszcze jonowych 15 mS/m zdjtych z powierzchni 10x10 cm przy uyciu 100 ml wody); 2) dotyczce innych prac konserwacyjnych charakterystycznych dla danego obiektu (np. czyszczenie oysk, smarowanie mechanizmw, czyszczenie pasw dolnych belek w ksztacie U itp.).

60

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

10

BADANIA POWIERZCHNI I POWOK

10.1 Uwagi oglne


W czci tej omwiono badania oceniajce stan powierzchni i powok przy odbiorach robt i przegldach. Przykad Raportu z Inspekcji Powok zawiera Zacznik 7. W tablicy 10.1 s zestawione stosowane badania.
Tablica 10.1 Zestaw bada stanu powierzchni i powok. Oceniana cecha
1

Badania
2

Dokument odniesienia
3

Uwagi
4

Powierzchnia PN-ISO 8501 1 [1]; PN ISO 8501-2 [2]; Pr EN ISO 85014 [4]; wzorce International Slurry-blasting Standards [5] PN-ISO 8501-3 [3] PN-ISO 8503-2 [21] PN-ISO 8503-4 [23] ISO/DIS 8502-7 [12] Opis w punkcie 10.5.2 Pomiar mniej dokadny. Pomiar dokadny. Metoda laboratoryjna, oznacza tylko niektre tuszcze. Normy odnosz si do rnych metod czyszczenia powierzchni.

Stan powierzchni wyjciowej i po czyszczeniu

Ocena wizualna w porwnaniu z wzorcami

Wady powierzchni

Chropowato

Ocena wizualna w porwnaniu z wzorcami Ocena wizualna w porwnaniu z wzorcami Pomiar parametru Ry5 przyrzdem stykowym Ocena ilociowa

Zatuszczenia

1)

Ocena jakociowa

61

ZALECENIA
Tablica 10.1 (cig dalszy)
1 2 3 4

Zapylenie1) Zanieczyszczenia jono1) we / Powoki Obecno w powokach zwizkw oowiu i chromuVI Zniszczenia powok: spcherzenie, skorodowanie, spkanie, zuszczenie, skredowanie Kolor

Ocena w porwnaniu z wzorcami Pomiar przewodnictwa jonowego

PN EN ISO 8502-3 [8] PN EN ISO 8502-9 [14] Metoda ocenia zanieczyszczenia sumarycznie. Badanie naley zleci do specjalistycznego laboratorium.

Ocena wizualna w porwnaniu z wzorcami Ocena po zdjciu skredowania tam Ocena wizualna w porwnaniu z wzorcami Ocena wizualna w porwnaniu z wzorcami

PN EN ISO 4628 [42-46] PN-EN ISO 4628 [47] PN EN ISO 3668 [87] Zgodne z punktem 10.10 i wzorcami na rys. 10.1-10.4 i tablic 10.6 PN EN ISO 2808 metoda 1 [78]

Staranno wykonania i wady niedopuszczalne Grubo warstw

Pomiar przyrzdem grzebieniowym Pomiar miernikiem PN EN ISO 2808 Grubo powok elektromagnetyczmetoda 6 [78] nym Pomiar miernikiem PN-EN ISO 4624 metoda hydraulicznym lub [81] odrywowa pneumatycznym Przyczepmetoda PN EN ISO 2409 no [80] siatki Ocena wizualna naci w porwnaniu z wzorcami ASTM D 3359 metoda krzya [89] Ocena wizualna po zarysowaniu owPN-ISO 15184 Twardo kiem o okrelonej [84] twardoci 1) Te cechy naley bada przy nanoszeniu kadej nastpnej powoki.

Badanie naley wykona metod odrywow i jedn z metod naciciowych.

Badanie sprawdzajce deklaracje producenta.

62

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

10.2 Ocena stanu powierzchni przed czyszczeniem i stopnia czystoci po czyszczeniu


Wizualnej ocenie przygotowania powierzchni podlega caa powierzchnia, ze szczeglnym uwzgldnieniem wszystkich zcz spawanych, krawdzi oraz innych miejsc wyszczeglnionych w PN-ISO 8501-3:2004 [3]. Powierzchni ocenia si porwnujc z wzorcami zawartymi w normie PN-ISO 8501 1:2002 i PN-ISO 8501-1/Ad1:1998/Apl:2002 [1] w wypadku obrbki strumieniowo ciernej na sucho z usuniciem cakowitym starych powok (jeli jest to renowacja) i PN ISO 8501-2:2002 [2] jeli stare powoki s usuwane miejscowo, porwnujc z wzorcami przygotowania powierzchni i rdzy nalotowej zawartymi we wzorcach International Slurryblasting Standards [5] dla obrbki strumieniowo-ciernej w osonie wodnej i z wzorcami przygotowania powierzchni i rdzy nalotowej zawartymi w pr EN ISO 8501-4 [4] dla przygotowania powierzchni wod pod wysokim cinieniem. Powierzchni stali naley obejrze w rozproszonym wietle dziennym lub w sztucznym z arwk o mocy co najmniej 100 W i porwna z fotografiami wzorcw zamieszczonych w normach. Wzorce naley umieci obok ocenianej powierzchni. Jako wynik, dla danego elementu, naley przyj najgorszy stwierdzony stopie czystoci powierzchni, najbliszy wygldowi ocenianej powierzchni stalowej. W tablicy 10.2 zamieszczono opis stopni przygotowania powierzchni przy czyszczeniu wod pod wysokim cinieniem wg prEN ISO 8501-4 [4].
Tablica 10.2 Opis stopni przygotowania powierzchni przy czyszczeniu wod pod wysokim cinieniem wg prEN ISO 8501-4 [4] oraz hydrociernie [5]. Stopie
1

Opis
2

Wa 1 lekkie oczyszczenie wod pod wysokim cinieniem Wa 2 dokadne oczyszczenie wod pod wysokim cinieniem SB 2 - dokadne oczyszczenie metod strumieniowo-ciern na mokro

Powierzchnia oceniana okiem nieuzbrojonym musi by wolna od widzialnych olejw, lunej rdzy i obcych substancji

Powierzchnia oceniana okiem nieuzbrojonym musi by wolna od widzialnych olejw, smarw, brudu, wikszoci rdzy, wczeniej naoonych powok malarskich i obcych substancji. Jakiekolwiek szcztkowe zanieczyszczenia musz by nierwnomiernie rozoone i charakteryzowa si dobr przyczepnoci.

63

ZALECENIA
Tablica 10.2 (cig dalszy)
1 2

Wa 2 1/2 bardzo dokadne oczyszczenie wod pod wysokim cinieniem SB - 2 1/2 - bardzo dokadne oczyszczenie metod strumieniowo-ciern na mokro

Powierzchnia oceniana okiem nieuzbrojonym musi by cakowicie wolna od widzialnej rdzy, olejw, smarw, brudu, wczeniej naoonych powok malarskich i obcych substancji z wykluczeniem ewentualnie drobnych ladw. Widoczne mog by odbarwienia powierzchni w postaci lekkich plamek o dobrej przyczepnoci na tych fragmentach powierzchni gdzie wystpia korozja werowa

Wygld rdzy nalotowej po czyszczeniu nie mona usun przez lekkie pocieranie tkanin L lekka M rednia lekkie lady na tkaninie H intensywna znaczne lady na tkaninie

10.3 Ocena wad powierzchni


Ocena wzrokowa stanu przygotowania spoin, ostrych krawdzi i innych obszarw z wadami powierzchni wg PN-ISO 8501-3:2004 [3]. W tablicy 10.3 podane s dopuszczalne wady powierzchni przygotowanej do malowania.
Tablica 10.3 Dopuszczalne wady powierzchni przygotowanej do malowania [3]. Rodzaj wady
1

P1
2

Stopnie przygotowania powierzchni P2


3

P3
4

1 Spoiny 1.1 Rozprysk spawalniczy Powierzchnia poPowierzchnia powinna winna by wolna od Otrzymana powierzch- by wolna od wszystwszystkich rozprynia kich lunych rozpryskw skw spawalniczych spawalniczych poza podtopieniami. Powierzchnia powinna Powierzchnia poby przygotowana do winna by cakowicie Tak jak po spawaniu usunicia nieregularprzygotowana, tj. nych i ostrobrzenych gadka. zarysw Powierzchnia powinna Powierzchnia powinna Powierzchnia poby wolna od ula by wolna od ula winna by wolna od spawalniczego spawalniczego ula spawalniczego

1.2 uska spoiny/ zarys 1.3 uel spawalniczy

64

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali


Tablica 10.3 (cig dalszy)
1 2 3 4

1.4 Podtopienie

Powierzchnia powinna Otrzymana powierzchby wolna od ostrych nia. podtopie.

Powierzchnia powinna by wolna od gbokich lub strzpiastych podtopie.

1.5 Porowato spoiny

Tak jak po spawaniu.

1.6 Zamknite kratery 2 Krawdzie 2.1 Krawdzie walcowane 2.2 Krawdzie powstae przez wykrawanie, odcinanie albo cicie pi

Zamknite kratery tak jak otrzymano.

Pory powierzchniowe powinny by dostatecz- Powierzchnia ponie otwarte na wnikanie winna by wolna od farby, albo powinny by widocznych porw. wyrwnane. Powierzchnia Zamknite kratery powinna by wolna powinny by wolne od od widocznych zaostrych krawdzi. mknitych kraterw. Krawdzie powinny by zaokrglone promieniem nie mniejszym ni 2 mm. Krawdzie powinny by zaokrglone promieniem nie mniejszym ni 2 mm. Czoo cicia powinno by usunite i krawdzie powinny by zaokrglone promieniem nie mniejszym ni 2 mm.

Powierzchnia jak po walcowaniu.

Powierzchnia jak po walcowaniu.

adna cz krawdzi nie powinna by ostra, Krawdzie powinny by krawd powinna by moliwie gadkie. wolna od garbw. Powierzchnia powinna adna cz krawdzi by wolna od ula nie powinna mie nierei luno zwizanej gularnego profilu. zgorzeliny.

2.3 Cicie termiczne

3 Powierzchnie oglne 3.1 Wery i kratery 3.2 uszczenie 3.3 Nawis spoiny/rozwarstwiony nawis spoiny/rozwarstwienie Wery i kratery powinny by dostatecznie otwarte na wnikanie farby. Powierzchnia powinna by wolna od materiau odwarstwiajcego si. Wery i kratery powinny by dostatecznie otwarte na wnikanie farby. Powierzchnia powinna by wolna od werw i kraterw. Powierzchnia powinna by wolna od widocznych usek. Powierzchnia powinna by wolna od widocznych nawisw spoin/rozwarstwie.

Powierzchnia powinna by wolna od widocznych usek. Powierzchnia powinna Powierzchnia powinna by wolna od widoczby wolna od materiau nych nawisw spoin/ odwarstwiajcego si. rozwarstwie.

65

ZALECENIA
Tablica 10.3 (cig dalszy)
1 2 3 4

3.4 Zawalcowane obce materiay 3.5 Rowki i obki uformowane podczas mechanicznego dziaania 3.6 Wgniecenia i odciski uszkodze powierzchni walcw

Powierzchnia powinna by wolna od zawalcowanych obcych materiaw.

Powierzchnia powinna by wolna od zawalcowanych obcych materiaw. Promie rowkw i obkw powinien by nie mniejszy ni 2 mm. Wgniecenia i odciski uszkodze powierzchni walcw powinny by gadkie.

Jak zastano

Jak zastano

Powierzchnia powinna by wolna od zawalcowanych obcych materiaw. Powierzchnia powinna by wolna od rowkw, a promie obkw powinien by wikszy ni 4 mm. Powierzchnia powinna by wolna od wgniece i odciskw uszkodze powierzchni walcw.

10.4 Ocena profilu chropowatoci powierzchni


Ocena przeprowadzona jest wedug PN-EN ISO 8503-2:1999 [21] lub PN EN ISO 8503-4:1999 [23]. Oceniany jest parametr Ry5 okrelony w PN-EN ISO 8503-1:1999 [20]. W pierwszej metodzie porwnuje si wzorce z badan powierzchni. Oceny dokonuje si wizualnie w rozproszonym wietle dziennym lub w sztucznym z arwk o mocy co najmniej 100 W lub dotykowo przesuwajc po badanej powierzchni palcem. Wybiera si wzorzec najbardziej zbliony do badanej powierzchni. W zalenoci od ksztatu ziaren uytego cierniwa (kuliste lub ostrokrawdziowe) stosuje si odpowiedni wzorzec. W tablicy 10.4 podano wartoci parametru Ry5 odpowiadajce poszczeglnym segmentom wzorca ISO. Ocen naley przeprowadzi przynajmniej w trzech miejscach badanej powierzchni.

66

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali


Tablica 10.4 Wartoci parametru Ry5 odpowiadajce poszczeglnym segmentom wzorca ISO i klasyfikacja profilu powierzchni oczyszczonej strumieniowo-ciernie wg wzorcw ISO [21]. Nr segmentu Wzorzec G (cierniwo ostrokrawdziowe) Ry5 m Tolerancja m 3 10 15 20 Wzorzec S (cierniwo kuliste) Ry5 m Tolerancja m

1 25 2 60 3 100 4 150 Klasyfikacja profilu powierzchni Drobnoziarnisty fine Poredni medium Gruboziarnisty coarse

25 3 40 5 70 15 100 10 Ocena Profil zgodny z segmentem nr 1 pomidzy segmentami 1 i 2, lecz z wykluczeniem segmentu 2. Profil zgodny z segmentem nr 2 pomidzy segmentami 2 i 3, lecz z wykluczeniem segmentu 3. Profil zgodny z segmentem nr 3 pomidzy segmentami 3 i 4, lecz z wykluczeniem segmentu 4.

10.5 Ocena stanu zatuszczenia powierzchni


10.5.1 Ocena ilociowa
Ocen ilociow przeprowadza wedug si wg ISO/DIS 8502-7 [12] poprzez zdjcie z powierzchni zatuszcze metod Bresla [11] z uyciem cykloheksanu jako rozpuszczalnika, a nastpnie oznaczenie kolorymetryczne tuszczw w reakcji z kwasem siarkowym i dwuchromianem potasu. Metoda ta jest metod laboratoryjn. Nie wszystkie tuszcze mona zdj i oznaczy t metod.

10.5.2 Ocena jakociowa


Do oceny jakociowej zaleca si stosowa metod fluorescencyjn dla wszystkich zatuszcze, ktre wiec w wietle UV. Metoda polega na owietleniu badanej powierzchni wiatem UV o dugoci fali w zakresie 380-430 nm. Badanie naley przeprowadzi w ciemnoci, wikszo zanieczyszcze tuszczowych wieci w ciemnoci pod wpywem owietlenia wiatem UV. Ocen naley przeprowadzi przynajmniej w trzech miejscach badanej powierzchni. Dla zanieczyszcze tuszczowych, ktre nie wiec w wietle UV ocen przeprowadza si wg normy PN-70/ H-97052 [18]. Na badan powierzchni nakada si 2-3 krople benzyny eks-

67

ZALECENIA trakcyjnej. Po upywie 10 s na badane miejsce przykada si krek bibuy do sczenia, a na drugi krek wzorcowy z tej samej bibuy daje si 2-3 krople tej samej benzyny. Po odparowaniu benzyny porwnuje si krki przy wietle dziennym. Rnica wygldu krkw (obecno lub brak plamy tuszczowej) wiadczy o zatuszczeniu powierzchni. Ocen naley przeprowadzi przynajmniej w trzech miejscach badanej powierzchni.

10.6 Ocena stanu zapylenia powierzchni


Ocen przeprowadza si zgodnie z PN-EN ISO 8502-3:2000 [8]. Na badan powierzchni nakada si pasek tamy samoprzylepnej Celofix A o dugoci 15 cm i trzykrotnie przeciga kciukiem przez ca dugo tamy. Tam po zdjciu nakada si na kontrastowe podoe i porwnuje z wzorcami podanymi w normie. Ocen naley przeprowadzi przynajmniej w trzech miejscach badanej powierzchni.

10.7 Ocena zanieczyszcze jonowych na powierzchni


10.7.1 Zdejmowanie zanieczyszcze z powierzchni
Metod zdejmowania zanieczyszcze jonowych z powierzchni obiektu przed malowaniem opisano w normie PN-EN ISO 8502-5:2005 [10]. W miejscu pomiarowym nakleja si szablon o wymiarach 10 x 10 cm z papieru samoprzylepnego celem ograniczenia powierzchni pobrania prbki. Z tego obszaru zdejmuje si zanieczyszczenia za pomoc trzech tamponw z waty zamoczonych w wodzie destylowanej o maksymalnym przewodnictwie jonowym 5 S/cm. Tampony moczy si w pojemniku ze 100 ml wody destylowanej. Po przetarciu ograniczonego szablonem obszaru trzema tamponami, umieszcza si je w suchym pojemniku. Po zakoczeniu zdejmowania zanieczyszcze ograniczony obszar wyciera si czwartym suchym tamponem i umieszcza go w tym samym pojemniku. Do pojemnika z tamponami wlewa si reszt niewykorzystanej wody destylowanej i intensywnie miesza. Liczba punktw zdejmowania zanieczyszcze podana jest w tablicy 10.5

68

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali


Tablica 10.5 Liczba punktw zdejmowania zanieczyszcze jonowych. Wielko powierzchni w m2 do 100 101-1 000 1 001 5 000 powyej 5 000 Liczba punktw pomiarowych 5 10 20 20 punktw na kade 5000 m2

10.7.2 Oznaczanie zanieczyszcze w zdjtej prbce


Oznaczenia wykonuje si zgodnie z PN-EN ISO 8502-9:2002[14]. Mierzy si konduktometrem z kompensacj temperatury przewodnictwo jonowe roztworu zdjtego z powierzchni. Od tak zmierzonego przewodnictwa odejmuje si przewodnictwo uytej do zdejmowania zanieczyszcze wody destylowanej. Wynik w temperaturze 20 C podaje si w mS/m.

10.8 Ocena rodzaju farby oraz zawarto zwizkw oowiu i chromu w powokach przy pracach renowacyjnych
Kady obiekt powinien mie dokumentacj zabezpiecze antykorozyjnych, w ktrej powinny by podane stosowane w zabezpieczeniach farby (producent, nazwa, szara). W przypadku, gdy na starych obiektach nie wiadomo, jaki typ farby by uywany oraz czy zawiera on toksyczne zwizki oowiu i chromu, mona sprawdzi to metodami analitycznymi/lub metodami spektroskopowymi, ktre wykonuj specjalistyczne jednostki badawcze, ktrym naley zleci wykonanie tych bada.

10.9 Ocena zniszczenia powok


Ocen zniszczenia powok wykonuje si na podstawie PN-EN ISO 4628 [42-49]. W kolejnych czciach tej normy pokazane s wzorce i sposb oceny takich uszkodze powok jak spcherzenie [43]), skorodowanie [44]), spkania [45], zuszczenia [46]), kredowanie [47,48]). Ocen przeprowadza si porwnujc powoki z wzorcami z norm [44-46]. Ogldzin powoki dokonuje si okiem nieuzbrojonym z odlegoci 0,5 1,0 m.

69

ZALECENIA Ocen skredowania naley dokonywa zgodnie z norm [47] zdejmujc skredowanie tam i porwnujc zanieczyszczenie tamy ze wzorcami. Szczegln uwag naley zwrci na powoki na spawach, zczach, krawdziach, ktre na og najszybciej ulegaj uszkodzeniu. W ocenie wszystkich uszkodze naley zaznaczy, ktrej powoki systemu powokowego one dotycz (np. uszczenie si tylko powoki ostatniej). Powierzchnie zniszcze liczy si jako powierzchni prostoktw ograniczonych skrajnymi zniszczeniami korozyjnymi, odlego midzy ktrymi jest nie wiksza ni 1 m.

10.10 Ocena koloru powoki


W ocenie koloru naley posugiwa si kart kolorw RAL lub inn kart kolorw i postpowa zgodnie z PN-EN ISO 3668:2002 [87] porwnujc z wzorcami.

10.11 Ocena starannoci wykonania powok i ocena wad niedopuszczalnych


10.11.1 Ocena starannoci wykonania powok
Ocen starannoci wykonana powoki wykonuje si w porwnujc j ze wzorcami i ich opisem. W celu zaklasyfikowania powoki naley posugiwa si wzorcami obrazujcymi klasy jakoci powok (rys. 10.1 - 10.4). Ustalono 4 klasy jakoci powok malarskich. Dopuszczalne w kadej klasie wady powok, nie obniajce ich walorw eksploatacyjnych podane s w tablicy 10.6 Klasy jakoci powok malarskich. W ocenie starannoci wykonania naley zwrci uwag na obecno i nasilenie nastpujcych wad: zanieczyszczenia mechaniczne, zacieki, ukucia ig, kratery, zmarszczenia, spkania, skrka pomaraczowa.

70

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

Tablica 10.6 Klasy jakoci powok malarskich. Wady powoki


1

Klasa I
2

Klasa II
3

Klasa III
4

Klasa IV
5

Zmiana koloru i odcienia

Kolor i odcie zgodnie z kart kolorw. Pojedyncze zanieczyszczenia mechaniczne o rednicy nie przekraczajcej 0,5 mm, wzorzec I.

Zanieczyszczenia mechaniczne

Zacieki

Znaczna ilo zanieczyszcze formie zgrupowa wmalowanych lub osadzonych w powoce, wzorzec IVa. Do znaczna Nieznaczne zacieZacieki mae, paskie, ilo zaciekw, ki uwidaczniajce niekoczce si koczcych si Niedopuszczalne. si jedynie zmian kroplami farby, paskimi kroplami odcienia powoki, wzorzec IIIb. farby, wzorzec wzorzec IIb. IVb. Zanieczyszczenia w formie pojedynczych zgrupowa, ktrych powierzchnia nie przekracza 1 cm, wzorzec IIIa. Pojedyncze ukuNiedopuszczalne. cia ig, wzorzec IIc. Do liczne ukucia ig, wzorzec IIIa; pojedyncze kratery w nawierzchniowych powokach systemu, wzorzec IIIc. Liczne ukucia ig i do liczne kratery nieprzebijajce powoki do podoa, wzorzec IVc. Drobne spcherzenia, wzorzec IVb; skrka pomaraczowa, zmarszczenia, spkania powierzchniowe, wzorzec IVd.

Kolor zgodny z kart kolorw; nieznaczna zmiana odcienia na zaciekach. Pojedyncze zanieczyszczenia wmalowane w powok lub osadzone w warstwie nawierzchniowej, wzorzec IIa.

Kolor zgodny Kolor zgodny z kart z karta kolorw; kolorw; nieznaczne dopuszczalne rrnice w odcieniu. nice w odcieniu.

Ukucia ig, kratery

Zmarszczenia, spcherzenia, skrka pomaraczowa, spkania powierzchniowe

Drobne zmarszczeBardzo nieznaczne nia, drobne zmarszczewzorzec IIIa; nia, wzorzec IId nieznaczna skrka Niedopuszczalne. niedopuszczalne pomaraczowa, spkania, skrka wzorzec IIId; pomaraczowa niedopuszczalne spi spcherzenia. kania i spcherzenia

71

ZALECENIA

Rys. 10.1 Klasy jakoci powok, wzorzec klasy I

c
Rys. 10.2 Klasy jakoci powok, wzorce klasy II.

72

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

Rys. 10.3 Klasy jakoci powok, wzorce klasy III.

73

ZALECENIA

Rys. 10.4 Klasy jakoci powok, wzorce klasy IV.

74

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

1) Grube zacieki w formie firanek z wystpujcymi na nich pcherzami.

2) Grube zacieki koczce si kroplami farby.

3) Skrka pomaraczowa i kratery, wynikajce z podnoszenia si powoki.

4) Kratery przebijajce powok do podoa.

Rys. 10.5 Niedopuszczalne wady powok malarskich.

75

ZALECENIA

5) Due spcherzenia powoki nawierzchniowej.

6) Bardzo due spcherzenia caego zestawu.

7) Zmarszczenia, spkania wgbne.

8) Spkania deseniowe.

Rys. 10.5 Niedopuszczalne wady powok malarskich (cig dalszy).

76

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

10.11.2 Niedopuszczalne wady powok malarskich


Za niedopuszczalne wady powok malarskich uznaje si wady wynikajce ze zej jakoci farb lub zastosowania w systemie farb nie kompatybilnych ze sob w wyniku czego wystpuje na og podnoszenie si pokrycia, spcherzenie i zmarszczenie. Do tej grupy wad zalicza si rwnie wady powstae wskutek bardzo niestarannego prowadzenia prac malarskich. Wzorce niedopuszczalnych wad pokazano na rysunku 10.5. Za wady niedopuszczalne uznano: 1) grube zacieki w formie firanek z wystpujcymi na nich spcherzeniami powoki, 2) grube zacieki koczce si kroplami farby, 3) skrka pomaraczowa i kratery wynikajce z podnoszenia si pokrycia, 4) kratery przebijajce powok do podoa, 5) due spcherzenia powoki nawierzchniowej, 6) bardzo due spcherzenia caego systemu, 7) zmarszczenia, spkania wgbne, 8) spkania deseniowe caego systemu. Wystpienie choby jednej w wymienionych wad dyskwalifikuje powok na danym miejscu obserwacyjnym. Powoki otrzymane z farb z wypeniaczami patkowymi daj wraenie optyczne niejednorodnoci barwy i poysku. Nie jest to wad, ale nieodczn cech tych powok.

10.11.3 Liczba miejsc obserwacji


Za miejsce obserwacji przyjmuje si obszar w ksztacie kwadratu o boku 10 cm, dobrze widoczny z odlegoci 0,5 1,0 m. W wypadku stwierdzenia wyranych rnic w jakoci wymalowania w danym rejonie mona go podzieli na czci rnice si midzy sob i kad z nich traktowa jako oddzieln cz. Przy dokonywaniu oceny powoki naley posugiwa si liczb miejsc obserwacji podan w tablicy 10.7.



ZALECENIA Miejsca obserwacji powinny by w rwnomierny sposb rozmieszczone na caej ocenianej powierzchni.
Tablica 10.7 Liczba miejsc obserwacji. Powierzchnia w m2 do 50 od 51 do 100 od 101 do 1000 na kade nastpne 1000 Liczba miejsc obserwacji 1-2 2-4 5 5

10.11.4 Wynik obserwacji


Wynik obserwacji podaje si w sposb nastpujcy: a) liczba wszystkich miejsc obserwacji w cyfrach bezwzgldnych obejmujca 100% ocenianej powierzchni, b) liczba miejsc zaliczonych do poszczeglnych klas w cyfrach bezwzgldnych, c) procentowe obliczanie udziau miejsc zaliczonych do poszczeglnych klas w stosunku do wszystkich miejsc obserwacji.

10.12 Grubo powok


Pomiar naley przeprowadzi metodami zgodnymi z PN-EN ISO 2808:2000 [78]. Zaleca si metod nieniszczc (metoda 6). Miejsca pomiarw dla rnych elementw pokazano na rys. 10.5. Do pomiaru uywa si miernika elektromagnetycznego najczciej z czujnikiem integralnym lub na przewodzie. Do kalibracji miernika uywa si wzorcw o gruboci zblionej do zaoonej gruboci powoki malarskiej. Sposb kalibracji i wykonywania pomiarw powinien by zgodny z norm ISO 19840 [79]. Wyniki pomiarw przy prawidowej gruboci zestawu powinny spenia wymg, aby 90% wynikw pomiarw wykazywao warto nie nisz od wartoci nominalnej, a najwyej 10% pomiarw moe mie warto co najmniej 0,9 wartoci nominalnej.

78

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

Rys.10.6 Rozmieszczenie punktw pomiaru gruboci.

Maksymalna grubo nie moe by wiksza od dwukrotnej gruboci nominalnej (z wyjtkiem powok etylokrzemianowych lub powok z farb, dla ktrych w kartach technicznych jest okrelone inaczej) lecz nie wiksza ni 600 m. Ograniczenie to naley wzi pod uwag przy planowaniu renowacji powok bez usuwania starych wymalowa. Liczba punktw pomiarowych w zalenoci od wielkoci powierzchni powinna by taka, jak w tablicy 10.8 [79]. Jako punkt pomiarowy przyjmowana jest rednia arytmetyczna z trzech pomiarw na powierzchni koa o rednicy 10 cm.
Tablica 10.8 Liczba punktw pomiarowych gruboci [79]. Wielko powierzchni w m2 do 1 1-3 3-10 10-30 30-100 powyej 100 Liczba punktw pomiarowych 5 10 15 20 30 10 na kade 100 m2

79

ZALECENIA

10.13 Przyczepno powok


10.13.1 Ocena przyczepnoci metod siatki naci wedug PN-ENISO 2409:1999 [80]
Ocena przyczepnoci powok t metod polega na porwnaniu wygldu naci z wzorcami podanymi w normie Metod t mona stosowa dla powok o gruboci do 250 m. W przypadku powok o gruboci do 120 m stosuje si n o odlegociach midzy ostrzami 2 mm, a powok od 120 250 m o odlegoci 3 mm. Nacicie do podoa jest niezbdnym warunkiem waciwego wykonania pomiaru.

10.13.2 Ocena przyczepnoci metod nacicia krzyowego wg ASTM D 3359-1997 [89]


Ocena przyczepnoci powok t metod polega na porwnaniu wygldu naci z wzorcami podanymi w normie. Metod t mona stosowa dla powok o kadej gruboci, a w szczeglnoci powok grubych i twardych, ktrych nie mona naci do podoa noami Petersa wedug PN-EN ISO 2049:1999 [89]. Dokonuje si wwczas dwch pojedynczych naci do podoa o dugoci 40 mm przecinajcych si w poowie dugoci pod ktem 30 45.

10.13.3 Ocena przyczepnoci metod odrywow (pull-off) wedug PN-EN ISO 4624:2004 [81]
Metoda polega na odrywaniu od powierzchni naklejonych uprzednio znormalizowanych krkw stalowych i odczycie siy potrzebnej do ich oderwania. Metod t mona stosowa do powok o kadej gruboci. Do bada naley stosowa przyrzdy o napdzie hydraulicznym i pneumatycznym. W przypadku pomiaru metod odrywow naley poda typ przyrzdu uywany do pomiarw poniewa wyniki rni si w zalenoci od typu przyrzdu. Do oceny przyczepnoci powok naley bra pod uwag jedn z metod naciciowych i metod odrywow razem poniewa obie te metody mierz inne waciwoci powok metoda naci mierzy naprenia cinajce, a metoda odrywowa naprenia rozcigajce.

80

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali Po dokonaniu pomiaru kad z wymienionych metod naley uzupeni zniszczon powok malarsk tym samym systemem malarskim, ktry stosowano uprzednio przy malowaniu. Liczba punktw pomiarowych jest podana w tablicy 10.9.
Tablica 10.9 Liczba punktw pomiarowych przyczepnoci. Wielko powierzchni w m2 do 100 101-1000 1001-10000 powyej 10000 Liczba punktw pomiarowych 3 5 6 6 na kade 10000 m2

10.14 Twardo powok


Twardo powok naley okrela metod owkow wedug PN-ISO 15184:2001 [84].

81

ZALECENIA

11

ZABEZPIECZENIE ANTYKOROZYJNE NOWYCH KONSTRUKCJI MOSTOWYCH

11.1 Zalecenia oglne


Podczas wykonywania nowych konstrukcji zalecane jest, by moliwie najwicej prac zabezpieczajcych wykona w wytwrni. Zalety malowania w wytwrni s nastpujce: 1) przygotowanie powierzchni i malowanie w warunkach kontrolowanych, 2) nisze koszty (mniejsze straty farb na przetryski, lepsza kontrola gruboci, brak ogranicze atmosferycznych, wyspecjalizowana kadra, lepsze warunki sezonowania i schnicia itd.), 3) mniejsze zanieczyszczenie rodowiska (nie zanieczyszcza si rodowiska obrbk strumieniowo-ciern na otwartym powietrzu, nie ma odpadw farb w terenie). Wad tego rozwizania jest moliwo uszkodzenia powok podczas transportu i montau, a w nastpstwie tego domalowywania na placu budowy i w konsekwencji pewna niecigo powok mogca mie negatywny wpyw na trwao zabezpiecze. Zabrania si transportu zabezpieczonych elementw konstrukcji mostowych przed cakowitym utwardzeniem powok. Grozi to uszkodzeniami mechanicznymi, nieodwracalnym wbudowaniem si brudu w struktur powoki, a dla niektrych typw powok nieodwracalnym zahamowaniem procesu utwardzenia.

11.2 Technologia wykonywania zabezpieczenia nowych konstrukcji mostowych


W tablicy 11.1 podano technologi wykonywania zabezpiecze nowych konstrukcji mostowych.

82

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali


Tablica 11.1 Technologia wykonywania zabezpiecze antykorozyjnych nowych konstrukcji mostowych. Etap Przygotowanie powierzchni1) Opis Blachy i ksztatowniki poddane zautomatyzowanej obrbce 2) rutowaniem przed dalszymi operacjami lub rutowany element gotowy. Wymagania Zabezpieczenie gruntem ochrony czasowej3) oczyszczonych blach przed dalszymi operacjami4). Miejsca, w ktrych grunt zostanie uszkodzony naley oczyci przed nakadaniem powok. Ustabilizowana temperatura w przedziale 10 30 C, temp. podoa co najmniej o 3C wysza od temp. punktu rosy. Wilgotno zgodna z wymaganiami karty produktu. W miejscach pocze spawanych podczas montau zostawiony pas 50 mm zabezpieczony gruntem ochrony czasowej nie przeszkadzajcym w spawaniu lub zaklejony tam natychmiast po oczyszczeniu. Przestrzeganie czasu do nakadania nastpnej powoki. Wystawianie na dziaanie czynnikw atmosferycznych i transport po penym utwardzeniu powok Zcza, uszkodzenia, niedomalowania uzupeni tym samym co w wytwrni lub zgodnym ze specyfikacj, systemem powokowym. Warunki nakadania, i sezonowanie zgodne z wymaganiami producenta.

Nakadanie powok

Naniesienie wszystkich powok systemu lub naniesienie powok bez nawierzchniowej

Sezonowanie powok

Poprawki na budowie

Zabezpieczanie zcz i uszkodze

Nakadanie powoki nawierzchniowej na budowie5) Odbir kocowy


1) 2)

Ca powierzchni umy wod, (ciep z dodatkiem biodegradowalnego detergentu) a nastpnie spuka czysta wod, przygotowa powierzchni do malowania i nanie wyspecyfikowan grubo ostatniej powoki.

Przygotowanie powierzchni i nakadanie farb zgodnie z wymaganiami zawartymi w specyfikacji i karcie produktu

Zgodnie z Kart Dokumentacji Powykonawczej (Zacznik 6)

Wymagania podane w tablicy 9.1. Mona czyci w wytwrni wyrb w postaci handlowej, elementy po pociciu, korzysta z blach oczyszczonych dostarczonych z huty i pokrytych gruntem ochrony czasowej 3) Grunt ochrony czasowej musi by kompatybilny z systemem powokowym; w przypadku systemu z powokami cynkowymi grunt ochrony czasowej naley usun. 4) Mona nie stosowa gruntu ochrony czasowej gdy proces produkcyjny odbywa si w hali z kontrolowan wilgotnoci poniej 50%. 5) Patrz punkt 11.3

83

ZALECENIA

11.3 Nakadanie kolejnych powok malarskich


Jeeli w wytwrni nie zostay wykonane wszystkie powoki systemu i nastpna powoka na placu budowy bdzie wykonywana po czasie duszym ni 1 miesic (bd przekroczy czas wskazany w karcie technicznej, dla farb z czasem przemalowania krtszym ni 1 miesic), to naley: 1) w przypadku farb epoksydowych przygotowa powierzchni przez mycie i omiecenie powierzchni drobnym cierniwem, 2) w przypadku innych farb przygotowa powierzchni wedug technologii producenta farb po dokonaniu ich oceny, 3) w wypadku duych zabrudze powok naley uzgodni z producentem farb metod przygotowania powierzchni i ustali wzorce jej oczyszczenia.

11.4 Wymagania dla powierzchni i powok przy wykonywaniu zabezpiecze antykorozyjnych nowych konstrukcji mostowych
Wymagania dla powierzchni i powok przy wykonywaniu zabezpiecze antykorozyjnych nowych konstrukcji mostowych podano w tablicy 11.2.
Tablica 11.2 Wymagania dla powierzchni i powok przy wykonywaniu zabezpiecze antykorozyjnych nowych konstrukcji mostowych. Oceniana cecha
1

Wymagania
2

Dokument odniesienia
3

Uwagi
4

Powierzchnia Stan powierzchni po czyszczeniu Wady powierzchni Sa 3 dla powok cynkowych natryskiwanych cieplnie o gruboci powyej 200 m i powok Al oraz ZnAl 15

Sa 2

PN-ISO 8501 1 [1];

P3 Drobnoziarnisty

PN-ISO 8501-3 [3] PN-ISO 8503-2 [21]

Chropowato

Ry5 dla powok metalowych natryskiwanych cieplnie 50-70 m; dla powok krzemianowych min.50 m; dla pozostaych 30-40

PN-ISO 8503-4 [23]

84

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali


Tablica 11.2 (cig dalszy)
1 2 3 4

Zatuszczenia1) Zapylenie1) Zanieczyszczenia jonowe1) Powoki

brak brak 15 mS/m zdjte 100 ml wody z powierzchni 10x10 cm

Opis w punkcie 10.4.2 PN EN ISO 8502-3 [8] PN EN ISO 8502-9 [14] Zdejmowanie zanieczyszcze wg PN EN ISO 8502-5 [10] Powoki nawierzchniowe z wypeniaczami patkowymi nie daj jednorodnego wygldu, szczeglnie przy poprawkach.

Kolor

Zgodny ze specyfikacj

PN EN ISO 3668[87]

Staranno wykonania i wady niedopuszczalne Grubo warstw

70% w klasie II 30% w klasie III Zgodnie z tablic 3.1 i aprobat IBDiM po przeliczeniu gruboci powoki na grubo warstwy Zgodnie z tablic 3.1 i abrobat IBDiM Nie mniej ni 5 MPa Stopie nie wyszy ni 1 Stopie nie niszy ni 4A >1H

Zgodne z punktem 10.10 i wzorcami na rys. 10.1-10.4 i tab.10.6 PN EN ISO 2808 metoda 1 [78] PN EN ISO 2808

Grubo powok metoda odrywowa Przyczepno metoda siatki naci metoda krzya

metoda 6 [78]
PN-EN ISO 4624 [81] PN EN ISO 2409 [80] ASTM D 3359 [89] PN-ISO 15184 [84] Nie dotyczy systemw do zabezpieczenia szczelin

Twardo
1)

Te cechy naley bada przy nanoszeniu kadej nastpnej powoki.

85

ZALECENIA

12

RENOWACJE ZABEZPIECZE ANTYKOROZYJNYCH

12.1 Zalecenia oglne


Renowacje zabezpiecze antykorozyjnych mona podzieli na: 1) konserwacj powok (mycie powok po zimie, usuwanie drobnych uszkodze mechanicznych), 2) renowacj miejscow (w miejscach szczeglnie naraonych na korozj) z/lub bez przemalowania ostatniej powoki, 3) renowacj cakowit: a) z cakowitym usuniciem starych powok, b) z pozostawieniem czci lepiej zachowanych zabezpiecze. Przy podejmowaniu decyzji o wykonywaniu renowacji cakowitej naley dy do uzyskania zabezpieczenia o duej trwaoci, z okresem powyej 15 lat do nastpnej renowacji cakowitej zabezpieczenia. Wyjtkiem s sytuacje, gdy przewidziana jest wymiana konstrukcji, wwczas mona stosowa zabezpieczenie okresowe (do 5 lat). W zalenoci od zaoonego okresu trwaoci, dobierane s zabezpieczajce systemy powokowe i odpowiednio do nich technologie przygotowania powierzchni i malowania. Zalecane s systemy powokowe tolerujce gorzej przygotowane podoe. W przypadku konstrukcji kratowych (wiele szczelin, miejsc trudnodostpnych, nitw, rub, wzw) zalecane s systemy o podwyszonej penetrowalnoci i elastycznoci.

12.2 Przegldy
Ocena stanu zabezpieczenia przed korozj elementw stalowych obiektw mostowych powinna by przeprowadzona podczas przegldw podstawowych, rozszerzonych i szczegowych. Zaleca si aby przegld systemu zabezpiecze antykorozyjnych by wykonany po umyciu obiektu, gdy wady s dobrze widoczne.

86

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali Wyniki z przegldw powinny zawiera: 1) stwierdzenie poprawnego zachowania powok, co upowania do kontynuacji programu robt mieszczcych si w ramach konserwacji lub 2) stwierdzenie koniecznoci renowacji miejscowej lub 3) stwierdzenie koniecznoci renowacji cakowitej. W przypadku stwierdzenia koniecznoci wykonania renowacji cakowitej naley zleci wykonanie ekspertyzy zabezpiecze antykorozyjnych (lub wczy specjalist od zabezpiecze antykorozyjnych do powoanego zespou wykonujcego przegld szczegowy).

12.3 Renowacja sytemu powokowego


12.3.1 Wymagania oglne
Gdy wyniki przegldw wyka, e uszkodzenia systemu powokowego na co najmniej 10% powierzchni obiektu lub jakiego jego elementu s powyej stopnia Ri3 wedug [44], naley podda elementy renowacji cakowitej (powierzchnie zniszcze liczy si jako powierzchni prostoktw ograniczonych skrajnymi zniszczeniami korozyjnymi, midzy ktrymi odlego jest nie wiksza ni 1 m). W tablicy 12.1 podane s stopnie skorodowania wg [44]. W skad merytorycznej czci dokumentacji technicznej na remont zabezpiecze antykorozyjnych, poza wymaganiami dotyczcymi zabezpiecze antykorozyjnych zaleca si, aby wchodziy rozwizania konstrukcyjne i technologiczne przeciwdziaajce specjalnym naraeniom korozyjnym, ktre s najczciej przyczyn przedwczesnego zniszczenia zabezpiecze antykorozyjnych.
Tablica 12.1 Stopie skorodowania i powierzchnia skorodowana [44]. Stopie skorodowania Ri 0 Ri 1 Ri 2 Ri 3 Ri 4 Ri 5 Powierzchnia skorodowana [%] 0 0,05 0,5 1 8 od 40 do 50

87

ZALECENIA Projekt, tego remontu musi by sporzdzony przez osob majc wiedz w dziedzinie antykorozji, wzgldnie korzystajc ze wsppracy ze specjalist. Renowacj zabezpieczenia antykorozyjnego naley wykonywa gdy zostan usunite przyczyny ich powstawania (o ile zniszczenia nie s spowodowane jedynie dugim czasem eksploatacji). Przewanie dotyczy to nieszczelnoci izolacji pyty pomostu, wadliwych urzdze dylatacyjnych, wadliwie dziaajcych urzdze odwadniajcych itd.

12.3.2 Metody oceny stanu istniejcych powok


Ocen stanu istniejcych powok naley wykona zgodnie z Raportem z Inspekcji Powok (przykadowy raport zawiera Zacznik 7). Przywoane w raporcie metody oceny powok opisane s w rozdziale 10. Jest moliwa rwnie ocena barierowoci istniejcych powok i obecnoci korozji podpowokowej metod elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej. Pozwala to na lepsz ocen potrzeby renowacji powok i jej zakresu. Badanie to wykonuj specjalistyczne laboratoria.

12.3.3 Wybr systemu powokowego


Podstawowym kryterium wyboru systemu powokowego jest oczekiwana trwao zabezpieczenia oraz koszty jego wykonania. Dodatkowymi kryteriami doboru jest midzy innymi moliwo przygotowania powierzchni i okres dokonywania renowacji. Zaleca si dobiera systemy powokowe, ktre zapewni najnisze nakady na rok bezrenowacyjnej eksploatacji. Ze wzgldw ekologicznych zaleca si przemalowywanie dobrze przylegajVI cych do podoa gruntw zawierajcych zwizki oowiu i chromu o ile nie jest planowane cakowite osonicie obiektu podczas prac renowacyjnych. W tablicach 3.2, 12.5 i 12.7 zamieszczono rodzaje systemw malarskich odpowiednie do: 1) renowacji cakowitej po usuniciu starych powok i oczyszczeniu powierzchni do stopnia nie gorszego ni Sa2, St3, Wa2 i SB2 (tab. 3.2), 2) renowacji miejscowej z/lub bez przemalowywania ostatniej powoki (tab. 3.2), 3) renowacji cakowitej z pozostawieniem czci lepiej zachowanych zabezpiecze (tab. 3.2), 4) renowacji o trwaoci do 5 lat (tab. 12.5),

88

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali 5) wymalowa i renowacji powierzchni stalowych ocynkowanych ogniowo (tab. 12.7).

12.3.4 Renowacja cakowita po usuniciu starych powok i oczyszczeniu powierzchni do stopnia nie gorszego ni Sa2, St3, Wa2 i SB2
Zaleca si oczyszczenie powierzchni do stopnia Sa 2, Wa 2 i SB 2 we wszystkich miejscach konstrukcji gdzie jest to moliwe do wykonania. Pozostae miejsca maj by oczyszczone do stopnia nie gorszego ni Sa 2 St 3, Wa 2 i SB 2. Wyjtek stanowi szczeliny, ktre ze wzgldu na swoj rozwarto i wielko nie mog by oczyszczone do tego stopnia. Systemy powokowe do renowacji cakowitej podano w tablicy 3.2 Ze wzgldu na wiksze utrudnienia w pracach i niepewne warunki zewntrzne (jeeli nie stosuje si oson i mikroklimatu) korzystne s wersje systemw malarskich tolerujce gorzej przygotowane podoe. Moliwe jest te stosowanie wersji farb utwardzajcych si w niszej temperaturze. Zalecane jest rwnie stosowanie systemw grubopowokowych, ktre mona nakada w mniejszej liczbie powok oraz o duszym czasie stosowania (ycia) po zmieszaniu (w przypadku farb dwuskadnikowych). Technologia wykonywania zabezpiecze jest taka sama jak dla zabezpieczania nowych konstrukcji z wyjtkiem tego, e wyprawki naley robi po naniesieniu kolejnych powok ze wzgldu na zagroenie zmian warunkw atmosferycznych. Przed usuwaniem starych powok, o ile nie ma dokumentacji stwierdzajcej jakie s to farby, naley wykona test na obecno zwizkw chromu i oowiu, aby zastosowa odpowiednie technologi ich usuwania w osonach z cakowitym zbieraniem odpadw.

12.3.5 Renowacja miejscowa z/lub bez przemalowywania ostatniej powoki


Renowacj miejscow dokonuje si, jeeli zniszczeniu ulegy powierzchnie szczeglnie naraone na korozj (okolice przyczkw, dylatacji, powierzchnie rwnolege do lustra wody, powierzchnie w obrbie pyty jezdni naraone na zimowe oddziaywanie soli, itd). Jeeli stwierdzono rwnie skredowanie

89

ZALECENIA powoki nawierzchniowej do stopnia powyej 3 [47], to korzystne jest przemalowanie ostatniej powoki. Przemalowanie ostatniej powoki podczas renowacji miejscowej, w okresie kiedy cae zabezpieczenie jest w dobrym stanie przedua okres trwaoci systemu o nastpne 5-10 lat. W tablicy 12.2 podano technologi wykonania renowacji miejscowej z/lub bez przemalowania ostatniej powoki
Tablica 12.2 Technologi wykonania renowacji miejscowej z/lub bez przemalowania ostatniej powoki. Etap Przygotowanie powierzchni Opis Miejscowe umycie konstrukcji i miejscowe oczyszczenie miejsc skorodowanych. Przy przemalowywaniu ostatniej powoki: Umycie caej powierzchni. Omiecenie caej powierzchni drobnym cierniwem hydrociernie1) lub strumieniowociernie i miejscowe oczyszczenie miejsc skorodowanych Wyrobienie krawdzi, naniesie2) nie wszystkich powok systemu Przy przemalowywaniu ostatniej powoki: wyrobienie krawdzi, naniesienie powok systemu z wyjtkiem ostatniej na miejsca naprawiane, naniesienie ostatniej powoki na ca konstrukcj. Wymagania Brak brudu, zatuszcze; zanieczyszczenia jonowe poniej 15 mS/m. Stopie czystoci nie gorszy ni PSa 2, SB2. Chropowato fine; Zapylenie poniej 3 stopnia. Sfazowane krawdzie miejsc oczyszczonych. Regularna linia miejsc oczyszczanych;

Nakadanie powok

Sezonowanie powok

Ustabilizowana temperatura w przedziale 10 30C. Temperatura podoa co najmniej 3C wysza od temperatury punktu rosy. Wilgotno zgodna z wymaganiami karty produktu. W miejscach werw korozyjnych powok gruntow naley wetrze pdzlem. Przestrzeganie czasu do nakadania 3) nastpnej powoki

Odbir koZgodnie z Kart Dokumentacji Powykocowy nawczej (Zacznik 6) 1) Granulacja cierniwa 0,4-0,8 mm z przewag drobnego; kt czyszczenia nie wikszy ni 600. 2) Systemy podane s w tablicy 3.2 3) Patrz punkt 11.3

90

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

12.3.6 Renowacja cakowita z pozostawieniem czci lepiej zachowanych zabezpiecze


Renowacj cakowit mona wykona usuwajc wszystkie stare powoki lub pozostawiajc cz lepiej zachowanych zabezpiecze W tablicy 12.3 podano kryteria pozostawienia czci starych powok na obiekcie. Jeeli spenione s kryteria podane w tablicy 12.3, to moliwe jest miejscowe usunicie zniszczonych powok i oczyszczenie skorodowanej powierzchni do danego stopnia czystoci, naniesienie renowacyjnego systemu powokowego bez ostatniej powoki, uszorstnienie pozostaej powierzchni i naniesienie na ca powierzchni powoki nawierzchniowej. Jeeli powysze kryteria spenia jedynie cz powok systemu, na przykad tylko powoka gruntujca, to naley oczyci miejsca skorodowane, usun powoki nie speniajce kryteriw i uzupeni grubo odpowiednim systemem renowacyjnym.
Tablica 12.3 Kryteria pozostawienia czci starych powok na obiekcie. Waciwo Ilo i rozmieszczenie zniszczonych powok Przyczepno do podoa i midzywarstwowa Grubo Wymaganie Nie wicej ni 10% powierzchni zlokalizowane w konkretnych, dajcych si wydzieli, rejonach obiektu. Powyej 3 MPa [81] i nie wyszy stopie ni 2 [80] lub nie niszy ni 3A [89]. Nie wiksza ni 600 m (z wyjtkiem renowacji systemu R6).

W tablicy 12.4 podano technologi wykonania renowacji cakowitej z pozostawieniem czci powok. Grubo minimalna caego systemu po uzupenieniu powok powinna by taka, jak podano w przypadku systemw renowacyjnych w tablicy 3.2 Grubo powoki nawierzchniowej powinna wynosi ok. 40-60 m (zgodnie z gruboci wyspecyfikowan w aprobacie technicznej IBDiM) i zapewni dobre krycie. Naley na etapie projektowania renowacji sprawdzi kompatybilno nanoszonego systemu z systemem pozostawionym na konstrukcji.

91

ZALECENIA
Tablica 12.4 Technologia wykonania renowacji cakowitej z pozostawieniem czci powok. Etap Przygotowanie powierzchni Wymagania Brak brudu, zatuszcze; zanieczyszczenia jonowe poniej 15 mS/m. Stopie czystoci nie gorszy ni PSa 2, Wa 2, SB 2, chropowato Oczyszczenie miejsc skorodowanych i usunicie powok drobnoziarnista. nie speniajcych kryteriw Zapylenie poniej 3 stopnia. tab.12.3. Sfazowane krawdzie miejsc oczyszczonych. Uszorstnienie pozostawionych 1) powok Regularna linia miejsc oczyszczanych. Pozostawiane powierzchnie powok nie mniejsze ni 1,0 m x 1,0 m. Ustabilizowana temperatura w przeNakadanie Naniesienie wszystkich powok powok systemu. dziale 10-30C. Wyrobienie krawdzi Temperatura podoa co najmniej 3C wysza od temperatury punktu rosy. Wilgotno zgodna z wymaganiami karty produktu. W miejscach werw korozyjnych powok gruntow naley wetrze pdzlem. Przestrzeganie czasu do nakadania Sezonowanie powok nastpnej powoki2). Odbir koZgodnie z Kart Dokumentacji Powykocowy nawczej (Zacznik 6). 1) Granulacja cierniwa 0,4-0,8 mm z przewag drobnego; kt czyszczenia nie wikszy ni 600. 2) Patrz punkt 11.3 Opis Umycie konstrukcj.

12.3.7 Renowacja o trwaoci do 5 lat


W wypadku, gdy dany obiekt jest przewidziany jest do remontu generalnego lub ma by zastpiony innym, a czas tych operacji jest bliej nieokrelony, do renowacji mona stosowa systemy malarskie o mniejszej trwaoci, prostsze w aplikacji i tasze. Obnienie kosztw wie si przede wszystkim z moliwoci zastosowania gorszego przygotowania powierzchni pod te systemy oraz farb atwiejszych w wykonawstwie. Kryteria pozostawienia starych powok s podane w tablicy 12.3. W tablicy 12.5 podano systemy powokowe do wykonania renowacji okresowej o trwaoci do 5 lat.

92

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali


Tablica 12.5 Systemy powokowe do renowacji o trwaoci do 5 lat. Grubo cakowita powok malarskich [m]1)

Nr systemu

System

Przygotowanie powierzchni

Powoka gruntowa

Powoka midzywarstwowa

Powoka nawierzchniowa

S1

Uszorstnienie pozostawionych PVC / PVC powok; PVC / PVC mod.Tp miejsca mod.Tp zniszczone PSa1;PSt3; SB2;Wa1 AY mod. Tp jw. AY mod. Tp

PVC PVC mod.

PVC PVC mod.

160-200

S2

AY mod. HB

AY mod.

160-200

S3

AY jw AY mod. Tp

AY AY mod. Tp

AY AY mod. HB

AY AY mod.

160-200

S4 S5

EP mod. Tp PUR mod. Tp

jw. jw

EP mod. Tp PUR mod. Tp

EP mod. HB PUR mod.Tp Wodny HB lub kompatybilny z systemami S1-S5

PUR AY PUR mod.Tp Wodny odporny na UV lub kompatybilny z systemw S1-S5

160-200 160-200

S6

Wodny Tp

jw

Wodny Tp

160-200

1)

zwikszajc grubo systemu do 240 m i podnoszc stopie przygotowania podoa mona wyduy trwao zabezpieczenia. Rwnie eksploatacja systemu w mniej agresywnym rodowisku wydua jego trwao.

W tablicy 12.6 podano technologi przeprowadzenia renowacji o trwaoci do 5 lat.

93

ZALECENIA
Tablica 12.6 Technologia przeprowadzenia renowacji o trwaoci do 5 lat. Etap Przygotowanie powierzchni Opis Umycie konstrukcji Oczyszczenie miejsc skorodowanych i usunicie powok nie speniajcych kryteriw tab. 12.3. Uszorstnienie pozostawionych powok. Wyrobienie krawdzi, naniesienie wszystkich powok systemu. Wymagania Brak brudu, zatuszcze. Stopie czystoci nie gorszy ni PSa 1, PSt 2, Wa 1, SB 2. Chropowato drobnoziarnista. Zapylenie poniej 3 stopnia.

Nakadanie powok

Sezonowanie powok Odbir kocowy 1) Patrz punkt 11.3.

Ustabilizowana temperatura w przedziale 10 30C. Temperatura podoa co najmniej 3C wysza od temperatury punktu rosy. Wilgotno zgodna z wymaganiami karty produktu. Przestrzeganie czasu do nakadania nastpnej powoki1) Zgodnie z Kart Dokumentacji Powykonawczej (Zacznik 6).

12.3.8 Wymalowania powierzchni stalowych ocynkowanych ogniowo


Elementy maogabarytowe, takie jak balustrady, bariery, supy latarni, elementy ekranw itp., korzystnie jest zabezpiecza powok cynkow zanurzeniow wedug normy [95]. W tej technologii wysoka trwao jest zapewniona przy grubociach powoki cynkowej podanych w normie (np. 85 m dla blach o gruboci 6 mm) i naniesieniu systemw malarskich podanych w tablicy 12.7. Po uzgodnieniu z wytwrni moliwe jest, w celu zwikszenia trwaoci, zastosowanie grubszych powok cynkowych ni podaje norma. Wielko elementw zabezpieczanych t technologi jest limitowana wielkoci wanien cynkowniczych. Jako powok cynkowych zanurzeniowych zaley od parametrw technologii, rodzaju stali i rodzaju konstrukcji. Zamawiajc w wytwrni powoki cynkowe naley postpowa zgodnie z zaleceniami normy [95].

94

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali Powoki cynkowe zanurzeniowe nie wymagaj uszczelniania. Naley jednak stosowa specjalne systemy malarskie, ktre maj dobr przyczepno do tego typu powierzchni. Miejsca uszkodze powok metalowych naley zabezpiecza farbami, ktre s zawiesin zmikronizowanego cynku w ywicy wglowodorowej (powyej 99,5% wag. cynku w suchej powoce). Stosujc farby epoksydowe wysokocynkowe naley si liczy ze znacznie obnion trwaoci zabezpieczenia w naprawianych miejscach. Podczas malowania powierzchni ocynkowanych ogniowo wystpuj trudnoci zwizane z przyczepnoci powok malarskich do podoa. Trudnoci te zwizane s z: 1) zanieczyszczeniami powierzchni obcymi wtrceniami zwizanymi z technologi cynkowania, 2) reaktywnoci podoa, 3) obecnoci luno zwizanych oraz/lub luno zwizanych i rozpuszczalnych w wodzie produktw korozji cynku, 4) ma chropowatoci powierzchni. Wystpuj rwnie problemy z niekompatybilnoci powok z podoem. Niekompatybilne z podoem ocynkowanym s powoki alkidowe, ktre w reakcji z cynkiem tworz kruche myda cynkowe, bdce przyczyn sabej przyczepnoci caego systemu. Rwnie farby chlorokauczukowe, ktrych produkty degradacji mog atakowa cynk nie nadaj si do takich wymalowa. Zapewnienie trwaoci powok na powierzchniach ocynkowanych ogniowo mona uzyska: 1) malujc powierzchnie w wytwrni po usuniciu zanieczyszcze powstaych w czasie jej wytwarzania, nanosi si wtedy warstw gruntu natychmiast po ocynkowaniu, gruboci powoki 50 80 m, 2) dokadnie przygotowujc powierzchni cynku przed malowaniem i nanoszc powoki malarskie na czyst uszorstnion powierzchni. Metody przygotowania powierzchni cynku przed malowaniem: 1) mycie wod pod cinieniem (max. 10 MPa ewentualnie z dodatkiem NaOH lub amoniaku do lekko alkalicznej wartoci pH i spukiwanie wod), 2) mycie rozpuszczalnikami organicznymi, 3) delikatne omiatanie powierzchni cynku strumieniem odpowiednio wyselekcjonowanego cierniwa, 4) zastosowania cienkiej, dobranej przez producenta farb powoki wicej.

95

ZALECENIA Ze stosowanych metod zaleca si metod umycia powierzchni wod pod cinieniem i delikatne omiecenie cierniwem o granulacji 0,4-0,6 mm z przewag drobnych frakcji pod ktem nie wikszym jak 60C. Wymaga ono jednak duego dowiadczenia, aby nie usun za wiele powoki cynkowej. Poniewa na przygotowanej w ten sposb powierzchni tworz si bardzo szybko tlenki cynku, naley przeprowadza te prace w dobrych warunkach pogodowych (temperatura powyej 10C i wilgotnoci poniej 70%) i moliwie szybko (koniecznie tego samego dnia) nanosi powoki malarskie. Systemy powokowe do tego rodzaju zabezpiecze podano w tablicy 12.7. Ze wzgldu na atwo wymalowa i dobr przyczepno do powierzchni ocynkowanych ogniowo, stosuje si rwnie systemy poliwinylowe o nieco mniejszej trwaoci, za to atwe w renowacji. Systemy te nie s odporne na uszkodzenia mechaniczne. Renowacj naley przeprowadza w zalenoci od stanu powoki. 1) Brak uszkodze powoki cynkowej i produktw korozji stali. Naley usun le przyczepne stare powoki malarskie, uszorstni je i zastosowa typ systemu C1, C2, C3 z tablicy 12.7, ktry aprobat techniczn IBDiM jest dopuszczony do zastosowania na powierzchnie ocynkowane ogniowo i do przemalowywania starych powok danego rodzaju. 2) Przez powok ocynkowan przebijaj produkty korozji stali. Naley usun le przyczepne stare powoki, miejsca korozji stali oczyci do PSa 2, lub SB 2; pozostajce powoki uszorstni, zastosowa systemy typu CR1, CR3, wybierajc takie systemy, ktre aprobat techniczn IBDiM s dopuszczone do zastosowania na powierzchnie ocynkowane ogniowo i do przemalowywania starych powok danego rodzaju. Przy wymaganiach niszej trwaoci mona zastosowa system CR2. Uwaga! Farby stosowane do malowania powierzchni ocynkowanych ogniowo nie musz nadawa si do malowania powierzchni stalowej. Do zabezpieczenia szczelin stosuje si system C4.

96

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali


Tablica 12.7 Systemy powokowe do wymalowa i renowacji powierzchni stalowych ocynkowanych ogniowo. Nr systemu System Przygotowanie powierzchni Mycie, usunicie powok nie speniajcych wymaga tab.12.3, uszorstnienie pozostaych jw Powoka gruntowa Powoka midzywarstwowa Powoka nawierzchniowa Grubo cakowita suchych powok [m]

C1

PVC

PVC

PVC

PVC

160-400

C2 C3

AY

AY

AY EP

AY PUR AY PS

160-400 160-320

CR1

CR2

jw., ew. powoka EP EP poprawiajca przyczepno Wysokocynowy Mycie, EPZn renowacyjny uszorstnieNa pozosta(na miejsca nie, miejsca wione stare z uszkodzon powoki nie z uszkodzopowok cynnym cynkiem stosuje si kow) PSa 2. gruntu PVC renowacyj- Mycie, uszorstny (na miejsca nienie, miejsca z uszkodzoz uszkodzon PVC powok cynkonym cynkiem 2) w) PSa2, SB2 Cynkowanie na zimno Mycie, uszorst- Zmikronizonienie, miejsca wany cynk z uszkodzow ywicy nym cynkiem wglowodoPSa 2 rowej

EP Misc. EPHB PS

PUR PS

280-4001)

PVC

PVC

320-4001)

CR3

3,4)

Kompatybilne powoki polecane przez producentw

240-4001) gruntu min.80

Do szczelin i miejsc trudJak R8 nodostpnych 1) Podana grubo dotyczy miejsc z uszkodzon powok cynkow; pozostae miejsca jak w C1. 2) Grunty do nakadania na SB2 musz mie to zaznaczone w aprobacie IBDiM. 3) System CR3 jest polecany do naprawy wszelkich uszkodze powok cynkowych. 4) .Na grunt ze zmikronizowanego cynku mona stosowa nastpne powoki z systemw CR1 i CR2 po sprawdzeniu kompatybilnoci. Zgodnie z norm [38] dla wszystkich systemw przewiduje si trwao nie wysz ni rednia. Trwao zwizana jest z przyczepnoci systemu powokowego do powierzchni ocynkowanej zanurzeniowo. C4

97

ZALECENIA

13

OKRELENIA PODSTAWOWE
Badania przyspieszone procedura narae korozyjnych przypieszajca starzenie systemu malarskiego w stosunku do starzenia w normalnych warunkach atmosferycznych. Cynkowanie na zimno nakadanie powok z farby o bardzo duej zawartoci pyu cynkowego (ok. 99%) w spoiwie wglowodorowym. Cynkowanie ogniowe nanoszenie powoki cynkowej poprzez zanurzenie w pynnej kpieli cynkowej. Czyszczenie rozpuszczalnikiem organicznym czyszczenie odpowiednim rozpuszczalnikiem organicznym (najczciej maych powierzchni) w celu usunicia olejw, tuszczw itp. Czyszczenie wod metoda polegajca na skierowaniu strumienia czystej wody na powierzchni, ktra ma by oczyszczona. Wymagane cinienie wody zaley od zanieczyszcze, ktre maj by usunite z powierzchni, takie jak substancje rozpuszczalne w wodzie, luno przylegajca rdza i powoki malarskie. Aby usun oleje, tuszcz itp., naley doda detergentu, a nastpnie spuka czyst wod. Rozrnia si nastpujce odmiany czyszczenia wod pod cinieniem: 1) czyszczenie pod wysokim cinieniem (70-170 MPa), 2) czyszczenie pod bardzo wysokim cinieniem (powyej 170 MPa tzw. hydrojetting). Farba pigmentowany wyrb lakierowy w postaci cieczy, pasty lub proszku, ktry naoony na podoe tworzy kryjc powok o waciwociach ochronnych, dekoracyjnych lub specyficznych technicznie. Farba tiksotropowa farba, ktrej lepko zmienia si po wymieszaniu. Granice wybuchowoci zakres skadu mieszanki oparw z powietrzem, w ktrym zachowuje ona waciwoci wybuchowe. Dolna granica wybuchowoci (dgw) wyraona w% obj. zawarto gazu lub palnych oparw w powietrzu. Poniej tej granicy mieszanina jest za uboga w czynnik zapalny aby moga wybuchn. Grna granica wybuchowoci (ggw) wyraona w% obj. zawarto gazu lub oparw palnych w powietrzu. Powyej tej granicy mieszanina zawiera za mao tlenu aby nastpi wybuch.

98

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali Grubo powoki gruboci powoki na podou jest odlego midzy powierzchni powoki a powierzchni podoa. Grubo powoki (DFT) grubo powoki po utwardzeniu warstwy naoonej na podoe. Maksymalna grubo powoki najwiksza akceptowalna grubo powoki, powyej ktrej mog ulec pogorszeniu waciwoci powoki lub caego systemu malarskiego. Nominalna grubo powoki (NDFT) okrelona dla kadej powoki lub caego systemu malarskiego grubo, zapewniajca wymagan trwao. Grubo warstwy grubo wieo naoonej warstwy wyrobu lakierowego, mierzona niezwocznie po naoeniu. Grunt czasowej ochrony (Shopprimer) szybkoschnca farba nakadana na oczyszczon strumieniowo-ciernie stal konstrukcji w celu ochrony stali podczas montau, przy zachowanej nadal moliwoci spawania. Gwarancja umowa prawna zawarta pomidzy stronami, dotyczca zachowania okrelonej waciwoci w okrelonym czasie. Konstrukcja konstrukcja stalowa skadajca si z wicej ni jednego elementu skadowego. Korozja oddziaywanie fizykochemiczne midzy metalem i rodowiskiem, w wyniku ktrego powstaj zmiany we waciwociach metalu, ktre mog prowadzi do znaczcego pogorszenia funkcji metalu, rodowiska lub ukadu technicznego, ktrego s czciami. Korozja atmosferyczna korozja, gdzie rodowiskiem korozyjnym jest atmosfera ziemska o temperaturze otoczenia. Malowanie (aplikacja, nakadanie farb) termin oglny dotyczcy wszystkich metod nakadania wyrobu lakierowanego na podoe, jak zanurzanie, natryskiwanie, nakadanie wakiem lub pdzlem. Mechaniczne czyszczenie powierzchni: 1) czyszczenie narzdziami rcznymi czyszczenie takimi narzdziami, jak szczotki, skrobaki, syntetyczne gbki ze cierniwem, ptno cierne i motki, zgodnie z PN-EN ISO 8504-3. 2) czyszczenie narzdziami mechanicznymi czyszczenie takimi narzdziami jak obrotowe szczotki druciane, rne rodzaje szlifierek, motki udarowe i pistolety igowe, zgodnie z PN-EN ISO 8504-3.

99

ZALECENIA 3) obrbka strumieniowo-cierna uderzenie wysokoenergetycznego strumienia cierniwa w powierzchni, ktra ma by oczyszczona. Specyficzne wersje obrbki, zgodne z PN-EN ISO 8504-2. Natryskiwanie cieplne powok metalowych (potocznie: metalizacja).- tutaj: nakadanie na powierzchnie stalowe powoki cynkowej, aluminiowej lub ich stopw poprzez natrysk ogniowy lub ukowy. Ochronny system malarski (lakierowy lub antykorozyjny) suma powok z farb lub podobnych produktw, ktre bd otrzymane lub ktre ju otrzymano na podou w celu ochrony przed korozj. Ochronny system powokowy (antykorozyjny) suma powok metalowych i/lub lakierowych lub z podobnych produktw, ktre bd otrzymane lub ktre ju otrzymano na podou w celu ochrony przed korozj. Okres trwaoci wyrobu lakierowego czas, w ktrym wyrb lakierowy wykazuje dobre waciwoci, jeeli jest przechowywany w oryginalnych, szczelnych opakowaniach, w zalecanych warunkach przechowywania. Omiatanie cierniwem delikatna obrbka strumieniowo-cierna majca na celu uszorstnienie powierzchni (gwnie powok malarskich lub powierzchni ocynkowanych ogniowo) oraz usunicie nieznacznych sabo przylegajcych zanieczyszcze. Podoe powierzchnia, na ktr nakada si, lub ju naoono, wyrb lakierowy lub metalowy. Pokrycie, system powokowy suma powok wyrobw lakierowych, ktre wykonano na podou. Powoka ciga warstwa metaliczna lub cige wyschnite wymalowanie uzyskane z farby. Powoka gruntowa (grunt) pierwsza powoka pokrycia, nakadana bezporednio na podoe. Powierzchnia referencyjna wybrany przez strony fragment powierzchni zabezpieczanego obiektu, na ktrej dokonuje si zabezpieczenia antykorozyjnego w obecnoci inwestora, producenta materiaw i wykonawcy, w celu: 1) ustalenia minimum akceptowalnego standardu wykonania robt, 2) sprawdzenia, czy dane podane przez producentw s prawidowe, 3) okrelenia zachowania systemw lakierowych w dowolnym czasie. Powoka midzywarstwowa powoka(-i) midzy powok(-ami) gruntow i nawierzchniow.

100

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali Powoka nawierzchniowa ostatnia(-e) powoka(-i) systemu malarskiego, przeznaczona(-e) do ochrony przed wpywem rodowiska znajdujcych si powok, przyczyniajca(-e) si do cakowitej, oferowanej przez system ochrony przed korozj oraz nadajca(-e) odpowiedni barw. Powoka poprawiajca przyczepno (tie-coat, sealer) powoka, przeznaczona do poprawy przyczepnoci midzywarstwowej lub z podoem i/lub uniknicia pewnych wad podczas nakadania. Powoka technologiczna (mist-coat) cienka powoka z rozcieczonego gruntu lub specjalnego wyrobu lakierowanego, nakadana na powoki metalowe natryskiwane cieplnie i powoki krzemianowo-cynkowe w celu uniknicia drobnych pkajcych pcherzy (poppingu) w nastpnej powoce. Powoka wyprawkowa dodatkowa powoka nakadana w celu zapewnienia odpowiedniej ochrony powierzchniom szczeglnie naraonym, takim jak krawdzie, spoiny, itd. Przyczepno (adhezja) og si wicych powok z podoem. Przydatno do stosowania maksymalny czas, w ktrym wieloskadnikowy wyrb lakierowy powinien by zastosowany po zmieszaniu oddzielnych skadnikw. Przygotowanie powierzchni kada metoda przygotowania powierzchni przed malowaniem. Puapki korozyjne miejsca w konstrukcji, w ktrych gromadz si czynniki korozyjne. Py lune, drobne czstki okrelonego rodzaju znajdujce si na powierzchni stali przygotowanej do malowania, pochodzce z oczyszczania strumieniowego lub innych metod przygotowania powierzchni, lub bdcych wynikiem dziaania rodowiska. Rdza widoczne produkty korozji skadajce si w przypadku metali elaznych gwnie z uwodnionych tlenkw elaza. Rdza biaa biae do ciemnoszarych produkty korozji na powierzchniach ocynkowanych. Rdza nalotowa szybkie tworzenie si: 1) bardzo cienkiej warstwy rdzy na powierzchniach stalowych po obrbce strumieniowo-ciernej (rdza nalotowa) lub 2) plam rdzy po naoeniu na powierzchnie stalowe wodnych wyrobw lakierowych (rdza punktowa).

101

ZALECENIA Renowacja suma wszystkich rodkw zaradczych, ktre zapewniaj, e zachowana jest ochrona konstrukcji stalowej przed korozj. Rozcieczalnik lotna ciecz zawierajca jeden lub wicej skadnikw, ktra moe by zastosowana w poczeniu z rozpuszczalnikiem bez dziaa ubocznych, mimo e nie jest rozpuszczalnikiem Rozpuszczalnik ciecz skadajca si z jednej lub wicej substancji, lotna w ustalonych warunkach schnicia, w ktrej substancja bonotwrcza ulega cakowitemu rozpuszczeniu Sezonowanie powok okres midzy naoeniem powoki, a uzyskaniem przez ni penych waciwoci. Stenie najwysze dopuszczalne NDS, warto rednia waona stenia, ktrego oddziaywanie na pracownika w cigu 8-godzinnego dobowego i przecitnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, okrelonego w KP przez okres jego aktywnoci zawodowej nie powinno spowodowa ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszych pokole. Stenie najwysze dopuszczalne chwilowe NDSCh, warto rednia, ktra nie powinna spowodowa ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika oraz w stanie zdrowia jego przyszych pokole, jeli utrzymuje si w rodowisku pracy nie duej ni 30 minut w czasie zmiany roboczej. Stenie najwysze dopuszczalne puapowe NDSP, ktre ze wzgldu na zagroenia zdrowia lub ycia pracownika nie moe by w rodowisku pracy przekroczone w adnym momencie. Szara partia farby wyprodukowana przy jednokrotnym zaadowaniu surowcw. Temperatura punktu rosy temperatura, przy ktrej na powierzchni przedmiotu pojawiaj si kropelki wody wskutek kondensacji pary wodnej zawartej w powietrzu w wyniku wypromieniowania ciepa przez podoe lub wskutek napywu ciepego, wilgotnego powietrza na chodniejsze podoe. Temperatura samozaponu najnisza temperatura przy ktrej, bez inicjujcego impulsu energetycznego z zewntrz nastpuje samorzutne spalanie mieszaniny gazw par cieczy lub niektrych cia staych z powietrzem lub tlenem. Temperatura zaponu najnisza temperatura w ktrej pary produktu tworz z powietrzem mieszanin zapalajc si przy zblieniu pomienia. Trwao oczekiwany czas dziaania ochronnego systemu malarskiego do pierwszej renowacji cakowitej.

102

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali Typ atmosfery charakterystyka atmosfery na podstawie obecnoci czynnikw korozyjnych ich stenia lub ubytku o gruboci lub masy okrelonego metalu. Uszorstnienie nadanie powierzchni odpowiedniej chropowatoci. VOC (lotna substancja organiczna) na ogl, kada ciecz organiczna i/lub kada organiczna substancja staa, ktra sama odparowuje w panujcych warunkach otoczenia (temperatura i cinienie). W odniesieniu do wyrobw lakierowych termin VOC stosuje si jako wyraenie obiegowe dotyczce zawartoci lotnych substancji organicznych. Warstwa nie wyschnite wymalowanie, powstae z wyrobu lakierowanego w rezultacie pojedynczego nakadania. Wilgotno wzgldna stosunek iloci pary wodnej zawartej w powietrzu w danych warunkach (cinienia, temperatury) do iloci pary wodnej w stanie nasycenia w tych warunkach. Wydajno powierzchnia, ktra moe by pokryta dan iloci wyrobu lakierowanego, tworzcego powok o wymaganej gruboci (wyraona w. m2/l lub m2/kg). Wydajno praktyczna wydajno uzyskana w praktyce przy malowaniu okrelonego podoa w okrelonych warunkach. Wyrabianie krawdzi, spoin itd. nakadanie na krawdzie, spoiny itd. dodatkowej powoki w celu lepszego zapewnienia ochrony powierzchniom, na ktrych jest normalnie trudno uzyska waciw grubo powoki. Wyrb lakierowy produkt cieky, w postaci pasty lub proszku, umoliwiajcy otrzymanie, po naoeniu na podoe, powoki o waciwociach ochronnych, dekoracyjnych i/lub innych specyficznych. Wyroby lakierowe grubopowokowe (hight built HB) wyroby lakierowe, ktre mog by nakadane w warstwach powyej 80 m gruboci suchej powoki. Wyroby lakierowe o zmniejszonej zawartoci rozpuszczalnikw (hight solid HS) wyroby lakierowe o wikszej ni zwykle zawartoci czci staych (zwyczajowo powyej 80% wag). Zabezpieczenie antykorozyjne wszelkie, celowo zastosowane rodki zwikszajce odporno obiektu lub jego elementu na dziaanie korozji. Zawarto lotnych substancji organicznych (zawarto VOC/VOCC) masa lotnych substancji organicznych w wyrobie lakierowym, oznaczonym w ustalonych warunkach.

103

ZALECENIA Zgorzelina walcownicza (zendra) warstwa tlenkw elaza powstajca podczas walcowania stali na gorco. Znoszenie si (kompatybilno): 1) produktw: zdolno wzajemnego mieszania si dwch lub wielu produktw bez wystpienia niepodanych efektw, 2) wyrobu lakierowego z podoem: zdolno wyrobu lakierowego do nakadania na podoe bez wystpienia niepodanych efektw.

104

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

14

NORMY, WZORCE I INNE AKTY PRAWNE ZWIZANE Z ZABEZPIECZENIEM ANTYKOROZYJNYM KONSTRUKCJI METALOWYCH
Zwikszone oczekiwania jakoci zabezpiecze antykorozyjnych, antykorozyjnych co za tym idzie ich trwao znalazy odbicie w opracowanych i czciowo ju opublikowanych nowoczesnych rozwizaniach normatywnych. Dotycz one przygotowania powierzchni przed malowaniem, metalizacji, doboru zestaww malarskich i caoksztatu zagadnie od projektowania do odbioru zabezpiecze antykorozyjnych powokami malarskimi. Poniej podano normy lub projekty norm stosowane w zabezpieczeniach antykorozyjnych: 1) PN uzgodnione z normami ISO (PN-ISO) lub uzgodnione z normami EN (PN-EN) lub uzgodnione z normami ISO i EN (PN-EN ISO), 2) midzynarodowej organizacji normalizacyjnej ISO, 3) europejskie, opracowane przez CEN lub CENELEC normy EN.

14.1 Przygotowanie i ocena powierzchni


Opracowano (lub s w trakcie opracowania) 4 grupy norm ISO dotyczce przygotowania powierzchni stalowych przed nakadaniem farb i produktw podobnych.

Grupa I: Wizualna ocena czystoci powierzchni


[1] PN-ISO 8501-1:2002 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wzrokowa ocena czystoci powierzchni. Stopnie skorodowania i stopnie przygotowania niezabezpieczonych podoy stalowych oraz podoy stalowych po cakowitym usuniciu wczeniej naoonych powok. PN-ISO 8501-1/Ad1:1998/Ap1:2002 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wzrokowa ocena czystoci powierzchni. Stopnie skorodowania i stopnie przygotowania niezabezpieczo-

105

ZALECENIA nych podoy stalowych oraz podoy stalowych po cakowitym usuniciu wczeniej naoonych powok (Dodatek Ad1). [2] PN- ISO 8501-2:2002 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wzrokowa ocena czystoci powierzchni. Stopnie przygotowania wczeniej pokrytych powokami podoy stalowych po miejscowym usuniciu tych powok. PN-ISO 8501-3:2004 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wzrokowa ocena czystoci powierzchni. Cz 3: Stopnie przygotowania spoin, ostrych krawdzi i innych obszarw z wadami powierzchni. pr EN ISO 8501-4 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wzrokowa ocena czystoci powierzchni. Cz 4: Stany wyjciowe powierzchni, stopnie przygotowania i stopnie rdzy nalotowej w powizaniu z oczyszczeniem strumieniem wody pod cinieniem. Wzorce firmy International Slurryblasting Stadards.

[3]

[4]

[5]

Grupa II: Testy do oceny czystoci powierzchni


[6] ISO/TR 8502-1 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci powierzchni. Test na obecno rozpuszczalnych produktw korozji elaza. (Powysze zalecenia zostay w Polsce wydane w normie PN-H-04642:2000. Terenowe oznaczenie rozpuszczalnych produktw korozji elaza). PN-EN ISO 8502-2:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci powierzchni. Laboratoryjne oznaczanie chlorkw na oczyszczonych powierzchniach. PN-EN ISO 8502-3:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci powierzchni. Ocena pozostaoci kurzu na powierzchniach stalowych przygotowanych do malowania (metoda z tam samoprzylepn). PN-EN ISO 8502-4:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci powierzchni. Wytyczne dotyczce oceny prawdopodobiestwa kondensacji pary wodnej przed nakadaniem farby. PN-EN ISO 8502-5:2005 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci po-

[7]

[8]

[9]

[10]

106

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali wierzchni. Cz 5: Oznaczanie chlorkw na powierzchniach stalowych przygotowanych do malowania (metoda rurki wskanikowej). [11] PN-EN ISO 8502-6:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci powierzchni. Cz 6: Ekstrakcja rozpuszczalnych zanieczyszcze do analizy. Metoda Breslea. ISO/DIS 8502-7 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci powierzchni. Cz 7: Moliwe do stosowania w warunkach terenowych analityczne metody oznaczania olejw i smarw. PN-EN ISO 8502-8:2005 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci powierzchni. Cz 8: Metoda polowa refraktometrycznego oznaczania wilgoci. PN-EN ISO 8502-9:2002 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci powierzchni. Cz 9: Terenowa metoda konduktometrycznego oznaczania soli rozpuszczalnych w wodzie. ISO/DIS 8502-10 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci powierzchni. Moliwe do stosowania w warunkach terenowych analityczne metody oznaczania chlorkw. ISO/DIS 8502-11 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci powierzchni Cz 11: Terenowa metoda turbimetrycznego oznaczania siarczanw rozpuszczalnych w wodzie. PN-EN ISO 8502-12:2005(U) Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci powierzchni. Cz 12: Metoda polowa miareczkowego oznaczania rozpuszczalnych w wodzie jonw elazawych. PN-70/H-97052 Ochrona przed korozj. Przygotowanie powierzchni stali, staliwa i eliwa do malowania. Oglne wytyczne. ASTM F22-02 Standard test method for hydrofobic surface films by the water-break test (Oceny hydrofobowoci powierzchni metod przerwania filmu wodnego).

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18] [19]

107

ZALECENIA

Grupa III: Charakterystyka chropowatoci powierzchni podoy stalowych po obrbce strumieniowo-ciernej


[20] PN-EN ISO 8503-1:1999 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Charakterystyki chropowatoci powierzchni podoy stalowych po obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 1: Wyszczeglnienie i definicje wzorcw ISO profilu powierzchni do oceny powierzchni po obrbce strumieniowo-ciernej. PN-EN ISO 8503-2:1999 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Charakterystyki chropowatoci powierzchni podoy stalowych po obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 2: Metoda stopniowania profilu powierzchni stalowych po obrbce strumieniowo-ciernej. Sposb postpowania z uyciem wzorca. PN-EN ISO 8503-3:1999 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Charakterystyki chropowatoci powierzchni podoy stalowych po obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 3: Metoda kalibrowania wzorcw ISO profilu powierzchni do okrelania profilu powierzchni. Sposb postpowania z uyciem mikroskopu. PN-EN ISO 8503-4:1999 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Charakterystyki chropowatoci powierzchni podoy stalowych po obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 4: Metoda kalibrowania wzorcw ISO profilu powierzchni do okrelania profilu powierzchni. Sposb postpowania z uyciem przyrzdu stykowego. PN-EN ISO 8503-5:2005(U) Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Charakterystyki chropowatoci powierzchni podoy stalowych po obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 5: Metoda tamy replikacyjnej oznaczania profilu powierzchni.

[21]

[22]

[23]

[24]

Grupa IV: Metody przygotowania powierzchni


[25] PN-EN ISO 8504-1:2002 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody przygotowania powierzchni. Cze 1: Zasady oglne. PN-EN ISO 8504-2:2002 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody przygotowania powierzchni. Cz 2: Obrbka strumieniowo-cierna.

[26]

108

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali [27] PN-EN ISO 8504-3:2004 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody przygotowania powierzchni. Cz 3: Czyszczenie narzdziem rcznym i narzdziem z napdem mechanicznym. NACE 5/SSPC-SP12 Stopnie przygotowania powierzchni czyszczonych wod pod wysokim cinieniem i ich barwne wzorce. STG No 2222 Stopnie przygotowania powierzchni czyszczonych wod pod wysokim cinieniem i ich barwne wzorce. Wzorce firmy International Paint. Stopnie przygotowania powierzchni czyszczonych wod pod wysokim cinieniem i ich barwne wzorce. Wzorce firmy JOTUN. Stopnie przygotowania powierzchni czyszczonych wod pod wysokim cinieniem i ich barwne wzorce. Wzorce firmy HEMPEL. Stopnie przygotowania powierzchni czyszczonych wod pod wysokim cinieniem oraz stopnie rdzy nalotowej i ich barwne wzorce. Wzorce firmy International Paint. Stopnie przygotowania powierzchni przy czyszczeniu wod ze cierniwem oraz stopnie rdzy nalotowej i ich barwne wzorce.

[28] [29] [30] [31] [32] [33]

14.2 Zabezpieczanie konstrukcji stalowych systemami powokowymi


[34] PN-EN ISO 12944-1:2001 Farby i lakiery. Ochrona przed korozj konstrukcji stalowych za pomoc ochronnych systemw malarskich. Cz 1: Oglne wprowadzenie. PN-EN ISO 12944-2:2001 Farby i lakiery. Ochrona przed korozj konstrukcji stalowych za pomoc ochronnych systemw malarskich. Cz 2: Klasyfikacja rodowisk. PN-EN ISO 12944-3:2001 Farby i lakiery. Ochrona przed korozj konstrukcji stalowych za pomoc ochronnych systemw malarskich. Cz 3: Zasady projektowania. N-EN ISO 12944-4:2001 Farby i lakiery. Ochrona przed korozj konstrukcji stalowych za pomoc ochronnych systemw malarskich. Cz 4: Rodzaje powierzchni i sposoby przygotowania powierzchni. PN-EN ISO 12944-5:2001 Farby i lakiery. Ochrona przed korozj konstrukcji stalowych za pomoc ochronnych systemw malarskich. Cz 5: Ochronne systemy malarskie.

[35]

[36]

[37]

[38]

109

ZALECENIA [39] PN-EN ISO 12944-6:2001 Farby i lakiery. Ochrona przed korozj konstrukcji stalowych za pomoc ochronnych systemw malarskich. Cz 6: Laboratoryjne metody bada waciwoci. PN-EN ISO 12944-7:2001 Farby i lakiery. Ochrona przed korozj konstrukcji stalowych za pomoc ochronnych systemw malarskich. Cz 7: Wykonywanie i nadzr prac malarskich. PN-EN ISO 12944-8:2001 Farby i lakiery. Ochrona przed korozj konstrukcji stalowych za pomoc ochronnych systemw malarskich. Cz 8: Opracowanie dokumentacji dotyczcej nowych prac i renowacji.

[40]

[41]

14.3 Ocena zniszcze powok


[42] PN-EN ISO 4628-1:2005 Farby i lakiery. Ocena zniszczenia powok. Okrelanie iloci i rozmiaru uszkodze oraz intensywnoci jednolitych zmian w wygldzie. Cz 1: Wprowadzenie oglne i system okrelania. PN-EN ISO 4628-2:2005 Farby i lakiery. Ocena zniszczenia powok. Okrelanie iloci i rozmiaru uszkodze oraz intensywnoci jednolitych zmian w wygldzie. Cz 2: Ocena stopnia spcherzenia. PN-EN ISO 4628-3:2005 Farby i lakiery. Ocena zniszczenia powok. Okrelanie iloci i rozmiaru uszkodze oraz intensywnoci jednolitych zmian w wygldzie. Cz 3: Ocena stopnia zardzewienia. PN-EN ISO 4628-4:2005 Farby i lakiery. Ocena zniszczenia powok. Okrelanie iloci i rozmiaru uszkodze oraz intensywnoci jednolitych zmian w wygldzie. Cz 4: Ocena stopnia spkania. PN-EN ISO 4628-5:2005 Farby i lakiery. Ocena zniszczenia powok. Okrelanie iloci i rozmiaru uszkodze oraz intensywnoci jednolitych zmian w wygldzie. Cz 5: Ocena stopnia zuszczenia. PN-EN ISO 4628-6:2001 Farby i lakiery. Ocena zniszczenia powok. Okrelanie intensywnoci, iloci i rozmiaru podstawowych rodzajw uszkodzenia. Ocena stopnia skredowania metod tamy. PN-EN ISO 4628-7:2005 Farby i lakiery. Ocena zniszczenia powok. Okrelanie iloci i rozmiaru uszkodze oraz intensywnoci jednolitych zmian w wygldzie. Cz 7: Ocena stopnia skredowania metod aksamitu. PN-EN ISO 4628-8:2005(U) Farby i lakiery Cz 8: Ocena zniszczenia powok. Okrelanie iloci i rozmiaru uszkodze oraz intensywnoci

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[49]

110

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali jednolitych zmian w wygldzie. Ocena stopnia rozwarstwienia i korozji wok zarysowania. [50] PN-EN ISO 4628-10:2005 Farby i lakiery. Ocena zniszczenia powok. Okrelanie iloci i rozmiaru uszkodze oraz intensywnoci jednolitych zmian w wygldzie. Cz 10: Ocena stopnia korozji nitkowej.

14.4 Normy dotyczce cierniw


[51] PN-EN ISO 11124-1:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce metalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej Cz 1: Oglne wprowadzenie i klasyfikacja. PN-EN ISO 11124-2:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce metalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 2: Ostroktny rut z eliwa utwardzonego. PN-EN ISO 11124-3:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce metalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 3: Kulisty i ostroktny rut z wysokowglowego staliwa. PN-EN ISO 11124:-4:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce metalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 4: Kulisty rut z niskowglowego staliwa. PN-EN ISO 11125-1:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada metalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 1: Pobieranie prbek. PN-EN ISO 11125-2:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada metalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej Cz 2: Oznaczanie skadu ziarnowego. PN-EN ISO 11125-3:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada metalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 3: Oznaczanie twardoci. PN-EN ISO 11125-4:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada metalowych cierniw

[52]

[53]

[54]

[55]

[56]

[57]

[58]

111

ZALECENIA stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 4: Oznaczanie gstoci waciwej. [59] PN-EN ISO 11125-5:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada metalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 5: Oznaczanie procentowej zawartoci wadliwych ziaren ciernych i ich mikrostruktury. EN ISO 11125-6:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada metalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 6: Oznaczanie zawartoci cia obcych. PN-EN ISO 11125-7:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada metalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 7: Oznaczanie zawartoci wilgoci. PN-EN ISO 11126-1:2001 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 1: Oglne wprowadzenie i klasyfikacja. PN-EN ISO 11126-3:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 3: uel pomiedziowy. PN-EN ISO 11126-4:2002 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 4: uel paleniskowy. PN-EN ISO 11126-5:2002 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 5: uel poniklowy. PN-EN ISO 11126-6:2002 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 6: uel wielkopiecowy. PN-EN ISO 11126-7:2001 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 7: Elektrokorund.

[60]

[61]

[62]

[63]

[64]

[65]

[66]

[67]

112

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali [68] PN-EN ISO 11126-8:2002 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 8: Piasek oliwinowy. PN-EN ISO 11126-9:2005(U) Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 9: Staurolit. PN-EN ISO 11126-10:2005(U) Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 10: Almandyn. PN-EN ISO 11127-1:2001 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 1: Pobieranie prbek. PN-EN ISO 11127-2:2001 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 2: Oznaczanie skadu ziarnowego. PN-EN ISO 11127-3:2001 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 3: Oznaczanie gstoci waciwej. PN-EN ISO 11127-4:2001 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 4: Ocena twardoci metod szkieek mikroskopowych. PN-EN ISO 11127-5:2001 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 5: Oznaczanie zawartoci wilgoci. PN-EN ISO 11127-6:2001 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 6: Oznaczanie zanieczyszcze rozpuszczalnych w wodzie metod pomiaru przewodnictwa. PN-EN ISO 11127-7:2001 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada niemetalowych cier-

[69]

[70]

[71]

[72]

[73]

[74]

[75]

[76]

[77]

113

ZALECENIA niw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 7: Oznaczanie chlorkw rozpuszczalnych w wodzie.

14.5 Normy dotyczce badania farb i powok lakierowych


[78] [79] [80] [81] [82] [83] [84] [85] [86] [87] [88] PN-EN ISO 2808:2000 Farby i lakiery. Oznaczanie gruboci powoki. ISO 19840:2004 Farby i lakiery. Okrelenie gruboci powoki. PN-EN ISO 2409 Farby i lakiery. Metoda siatki naci. PN-EN ISO 4624 Farby i lakiery. Prba odrywania do oceny przyczepnoci. PN-ISO 554:1996 Farby i lakiery. Normalne warunki atmosferyczne klimatyzacji i/lub bada. Wymagania. ISO 2431:1993 Farby i lakiery. Okrelenie czasu wypywu przy pomocy kubkw. ISO 15184:2001 Farby i lakiery. Oznaczanie twardoci metod owkow. ASTM D522-93a Metoda badania odpornoci powok na zginanie metod Mandrela. PN-EN ISO 1513:1999 Farby i lakiery. Sprawdzenie przygotowania prbek do bada. PN-EN ISO 3668:2002 Farby i lakiery. Wzrokowe porwnywanie barwy farb. ASTM D 4752:1987 Metoda testowa do mierzenia odpornoci nieorganicznych gruntw krzemianowych pyem cynkowym na metyloetyloketon za pomoc testu rozpuszczalnikowo-cieralnego. ASTM D 3359:1997 Oznaczenie przyczepnoci powoki do podoa metod tamy (metoda krzya Andrzeja).

[89]

14.6 Normy dotyczce powok metalowych (zanurzeniowych i natryskiwanych cieplnie)


[90] [91] [92] PN-H-04683 Ochrona przed korozj. Natryskiwanie cieplne. Nazwy i okrelenia. PN-EN 657:2000 Natryskiwanie cieplne. Terminologia, klasyfikacja. PN-EN ISO 14713:2000 Ochrona przed korozj konstrukcji stalowych i eliwnych. Powoki cynkowe i aluminiowe. Wytyczne.

114

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali [93] [94] [95] [96] [97] PN-EN 2063:2005 Natryskiwanie cieplne. Powoki metalowe i inne nieorganiczne. Cynk, aluminium i ich stopy. PN-EN 13507:2002 Natryskiwanie cieplne. Przygotowanie powierzchni przedmiotw i czci przed natryskiwaniem cieplnym. PN-EN ISO 1461:2000 Powoki cynkowe nanoszone na stal metod zanurzeniow (cynkowanie jednostkowe). Wymagania i badania. PN-EN 582:1996 Natryskiwanie cieplne. Okrelenie przyczepnoci metod odrywania. PN-EN13214:2002 Natryskiwanie cieplne. Nadzr nad natryskiwaniem cieplnym. Obowizki i odpowiedzialno.

14.7 Ustawy, rozporzdzenia i zarzdzenia


[98] Stadia i skad dokumentacji projektowej dla drg i mostw w fazie przygotowania zada Zacznik do zarzdzenia Nr 30 Generalnego Dyrektora Drg Krajowych i Autostrad z dnia 8 listopada 2005 r. Rozporzdzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada drogowe obiekty inynierskie i ich usytuowanie (Dz. U. z 2000 r. Nr 63, poz. 735). Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity Dz. U z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z pniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. z 2001 r. Nr 11, poz. 84 wraz z pniejszymi zmianami). Rozporzdzenie Ministra Pracy i Polityki Spoecznej z dnia 11 czerwca 2002 r. zmieniajce rozporzdzenie w sprawie oglnych przepisw bezpieczestwa i higieny pracy (Dz. U. z 2002 r. Nr 91, poz. 811). Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczestwa i higieny pracy podczas wykonywania robt budowlanych (Dz. U. z 2003 r. Nr. 47, poz. 401). stycznia 2004 r. w sprawie bezpieczestwa i higieny pracy przy czyszczeniu powierzchni, malowaniu natryskowym i natryskiwaniu cieplnym (Dz. U. z 2004 r. Nr 16, poz. 156).

[99]

[100] [101] [102]

[103]

[104] Rozporzdzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spoecznej z dnia 14

115

ZALECENIA

[105] Rozporzdzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spoecznej z dnia 29

maja 2003 r. w sprawie minimalnych wymaga dotyczcych bezpieczestwa i higieny pracy pracownikw zatrudnionych na stanowiskach pracy, na ktrych moe wystpi atmosfera wybuchowa (Dz. U. z 2003 r. Nr 107, poz. 1004). Rozporzdzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 padziernika 2002 r. w sprawie minimalnych wymaga dotyczcych bezpieczestwa i higieny pracy w zakresie uytkowania maszyn przez pracownikw podczas pracy (Dz. U. z 2002 r. Nr 191, poz. 1596 z pniejszymi zmianami). rzdzenie w sprawie okrelenia rodzajw przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko oraz szczegowych uwarunkowa zwizanych z kwalifikowaniem przedsiwzicia do sporzdzenia raportu o oddziaywaniu na rodowisko (Dz. U. z 2005 r. Nr 92, poz. 769). zmieniajce rozporzdzenie w sprawie najwyszych dopuszczalnych ste i nate czynnikw szkodliwych dla zdrowia w rodowisku pracy (Dz. U z 2005 r. Nr 212, poz. 1769). Rozporzdzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. z 2002 r. Nr 140, poz. 1171 z pniejszymi zmianami). Rozporzdzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 wrzenia 2003 r. w sprawie oznakowania opakowa substancji niebezpiecznych i preparatw niebezpiecznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 173, poz. 1679 z pniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627 z pniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 628 z pniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 63, poz. 638 z pniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowizkach przedsibiorstw w zakresie gospodarowania niektrymi odpadami oraz opacie produktowej i opacie depozytowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 63, poz. 639 wraz z pniejszymi zmianami). Rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie opat za korzystanie ze rodowiska (Dz. U. z 2005 r. Nr 260, poz. 2176).

[106]

[107] Rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 10 maja 2005 r. zmieniajce rozpo-

[108] Rozporzdzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 10 padziernika 2005 r.

[109]

[110]

[111] [112] [113] [114]

[115]

116

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali [116] [117] Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 27 wrzenia 2001 r. w sprawie katalogu odpadw (Dz. U. z 2001 r. Nr 112, poz. 1206). Rozporzdzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymaga dla urzdze uywanych na zewntrz pomieszcze w zakresie emisji haasu do rodowiska (Dz. U. z 2005 r. Nr 263, poz. 2202). Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 15 grudnia 2005 r. w sprawie wzorw, wykazw zawierajcych informacje i dane o zakresie korzystania ze rodowiska, o wysokoci nalenych opat i sposobu przedstawiania tych informacji i danych (Dz. U. z 2005 r. Nr 252, poz. 2128). Rozporzdzenie Ministra rodowiska z 29 lipca 2004 r. w sprawie dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku (Dz. U. z 2004 r. Nr 178, poz. 1841). Rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie okrelenia rodzajw przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko oraz szczegowych uwarunkowa zwizanych z kwalifikowaniem przedsiwzicia do sporzdzania raportu o oddziaywaniu na rodowisko (Dz. U. z 2004 r. Nr. 257, poz. 2573 wraz z pniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 881). Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. z 2003 r. Nr 120, poz. 1133).

[118]

[119] [120]

[121] [122]

117

ZALECENIA

ZACZNIKI
WZORY RAPORTW I PROTOKOW

118

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

ZACZNIK 1
PROTOK POMIARW KLIMATYCZNYCH
Data Godzina
2

Wilgotno wzgldna
3

Temperatura powietrza C
4

Temperatura podoa C
5

Temperatura punktu rosy C


6

Wykonujcy pomiar
7

Uwagi

Podpis wykonujcego pomiary


......................................................

Podpis Inspektora Nadzoru


.................................................

Podpis Wykonawcy Zabezpiecze Antykorozyjnych ...................................................

119

ZALECENIA

ZACZNIK 2
PROTOK KONTROLI JAKOCI FARB
Farby* Obiekt 1 Producent 2 Nazwa 3 Nr partii 4 wiadectwo kontroli jakoci nr 5 6 7 8 9 10 11 Stan opakowania Kouszenie Osad Wtrcenia Rozdzia faz Konsystencja (np. elowanie) Kolor atwy do rozmieszania trudny do rozmieszania niemoliwy do rozmieszania uszkodzone nieuszkodzone

12 Uwagi *) naley wypenia dla kadej partii farby

Podpis Inspektora Nadzoru ...

120

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

ZACZNIK 3
PROTOK KONTROLI JAKOCI PRZYGOTOWANIA POWIERZCHNI I NANOSZENIA POWOK Obiekt: Fragment konstrukcji wg szkicu (element):
Godzina rozpoczcia Godzina zakoczenia Uwagi, jeli odbiega od wymaga Podpis Kontroli Jakoci Wykonawcy

Data Przygotowanie podoa przed nanoszeniem powoki pierwszej Przygotowanie podoa przed nanoszeniem powoki drugiej Przygotowanie podoa przed nanoszeniem powoki trzeciej Nakadanie powoki pierwszej z farby: Nakadanie powoki drugiej z farby: Nakadanie powoki trzeciej z farby:

Podpis Inspektora Nadzoru ...........................................

121

ZALECENIA

ZACZNIK 4
PROTOK POMIARW GRUBOCI SYSTEMU POWOKOWEGO
Obiekt: ............................ Fragment konstrukcji wg szkicu (element):.............................................................. Grubo w m Pomiar powoki pierwszej powoki pierwszej i drugiej powoki pierwszej , drugiej i trzeciej powoki pierwszej , drugiej, trzeciej i czwartej wymagana

Uwagi

po wymapo wymapo wymapo aplkacji gana aplikacji gana aplikacji gana aplikacji 1 2 3 4 5 6 7 8 9

rednia Liczba pomiarw powinna by zgodna z norm ISO 1980. Miejsce kadego odczytu powinno by zaznaczone na doczonym do protokou szkicu. Podpis Kierownika Robt ...................................... Podpis Inspektora Nadzoru ...........................................

122

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

ZACZNIK 5
PROTOK KONTROLI JAKOCI CAEGO SYSTEMU POWOKOWEGO
1 2 3 4 5 Obiekt Fragment konstrukcji wg szkicu (element) Parametry powierzchni przed malowaniem Rodzaj farb w kolejnych powokach Wygld Grubo [m] (liczba wykonanych pomiarw, zakres wynikw, czy spenia zasad, e maksymalnie 10% pomiarw jest poniej 0,9 wartoci nominalnej, a grubo maksymalna nie przekracza dwukrotnej wartoci nominalnej) Przyczepno caego systemu do podoa (w przypadkach wtpliwych) Przyczepno midzywarstwowa (w przypadkach wtpliwych) Data przeprowadzenia oceny Uwagi

7 8 9 10

Wykonawca ................................

Inspektor nadzoru .............................

123

ZALECENIA

ZACZNIK 6
KARTA DOKUMENTACJI POWYKONAWCZEJ
Obiekt 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 Przygotowanie podoa Termin: Metoda Rodzaj cierniwa Stopie przygotowania powierzchni wg PN-ISO 8501-1:1996 Stopie odpylenia wg PN-EN ISO 8502-3:2000 Profil powierzchni wg PN-EN ISO 8503-2:1999 Zanieczyszczenia jonowe wg PN-EN ISO 8502-9:2002 Uwagi o stanie podoa Malowanie Producent farb Nazwa farby Kolor wiadectwo Nr partii Data produkcji Data kontroli jakoci Termin aplikacji: rozpoczcia zakoczenia System powokowy Grubo powoki pierwszej Grubo powoki drugiej Grubo powoki trzeciej Grubo powoki czwartej Uwagi o jakoci systemu powokowego (grubo, wygld, przyczepno itd.) rozpoczcia zakoczenia

Inwestor Nadzoru .......................... ..

Wykonawca ...........................

124

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

ZACZNIK 7A
RAPORT Z INSPEKCJI POWOK
Obiekt: Wiadomoci podstawowe 1 2 3 4 Data Dokonujcy przegldu Producent i nazwa farb Wykonawca zabezpieczenia podstawowego Data Element Powierzchnia m2 Szczeglne naraenia korozyjne Przewidywany czas trwaoci zabezpieczenia Okres gwarancji od ........................do .........................

5 6 7 8

Miejsca pomiarw zaznaczy na szkicu

Podpis Wykonujcego Ocen ................................................

125

ZALECENIA

ZACZNIK 7B
OKRELENIE SYSTEMU POWOKOWEGO
Obiekt: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Przygotowanie powierzchni Profil powierzchni Podoe Grunt ochrony czasowej Powoka gruntowa Powoka miedzywarstwowa Powoka nawierzchniowa Czy farby zawieray zwizki oowiu i chromu? Czas aplikacji

10 Data i opis renowacji, jeli byy Grubo suchej powoki. Data pomiaru. Czy spenia zasad, e 11 tylko 10% pomiarw moe by poniej 0,9 wartoci gruboci nominalnej, a grubo maksymalna nie przekracza dwukrotnej wartoci nominalnej?

Podpis Wykonujcego Ocen ................................................

126

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

ZACZNIK 7C OKRELENIE STANU POWOK


Obiekt:. . . . . . . . . . Fragment konstrukcji wedug szkicu (element): . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Waciwo
1

Lokalizacja
2

Wynik badania
3

Fotografia nr
4

Przewidywana przyczyna uszkodzenia


5

Czy potrzebuje naprawy (tak/nie)


6

1 Uszkodzenia Uszkodzenie: powoki nawierzchniowej Spcherzenie wg PN-EN caego systemu powokowego ISO 4628-2:2005 Rozmiar uszkodzenia: caa powierzchnia miejscowo Uszkodzenie: powoki nawierzchniowej Skorodowanie wg PN-EN caego systemu powokowego ISO 4628-3:2005 Rozmiar uszkodzenia: caa powierzchnia miejscowo Uszkodzenie: powoki nawierzchniowej Spkanie wg PN-EN ISO caego systemu 4628-4:2005 powokowego Rozmiar uszkodzenia: caa powierzchnia miejscowo Uszkodzenie: powoki nawierzchniowej Zuszczenie wg PN-EN caego systemu ISO 4628-5:2005 powokowego Rozmiar uszkodzenia: caa powierzchnia miejscowo Uszkodzenie: powoki nawierzchniowej Skredowanie wg PN-EN caego systemu powokowego ISO 4628-6:1999 Rozmiar uszkodzenia: caa powierzchnia miejscowo

127

ZALECENIA ZACZNIK 7C (cig dalszy)

Korozja spaww, pocze itd. Uszkodzenie: powoki nawierzchniowej caego systemu powokowego Rozmiar uszkodzenia: caa powierzchnia miejscowo

Inne defekty

2 Przyczepno Przyczepno do podoa wg PN-EN ISO 2409:1999 i/lub PN-EN ISO 4624:2004 i/lub ASTM D 3359 Przyczepno midzywarstwowa wg PN-EN ISO 2409:1999 i/lub PN-EN ISO 4624:2004 Przyrzdy do pomiaru przyczepnoci

systemu powokowego

w systemie powokowym

Podpis Wykonujcego Ocen ...............................................

128

Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali

ZACZNIK 7D
WNIOSKI Z INSPEKCJI caa konstrukcja element powierzchnia lokalna (gdzie)

1 Miejsce

Prawdopodobna przyczyna uszkodze

3 Zalecane postpowanie

normalne zuycie uszkodzenie miejscowe, mechaniczne niewaciwy system malarski bdy w aplikacji inne renowacja niepotrzebna do nastpnego przegldu renowacja miejscowa renowacja cakowita

4 Uwagi

Podpis Wykonujcego Ocen ...............................................

129

You might also like