Professional Documents
Culture Documents
DO WYKONYWANIA I ODBIORU ANTYKOROZYJNYCH ZABEZPIECZE KONSTRUKCJI STALOWYCH DROGOWYCH OBIEKTW MOSTOWYCH - nowelizacja w 2006 r.
ZALECENIA
ISBN 83-89252-80-5
Warszawa, 2006
ZALECENIA
Spis treci
1 WSTP 1.1 1.2 2. 2.1 2.2 2.3 2.4 3 3.1 3.2 3.3 Cel opracowania Przedmiot i zakres opracowania 9 9 9 11 11 13 14 15 15 19
TENDENCJE ROZWOJU ANTYKOROZYJNYCH POWOK MALARSKICH 11 Oglne tendencje Nowoczesne farby i ich skadniki Rozszerzenie warunkw stosowania nowoczesnych systemw malarskich Nowoczesne systemy malarskie Uwagi oglne Systemy W1 i R1 metalowo- malarskie (powoka metalowa nakadana natryskiem cieplnym) Systemy W2 i R2 epoksydowo/poliuretanowe (EP/PUR), epoksydowo/akrylowe (EP/AY) i epoksydowo/polisiloksanowe (EP/PS) i system W7a z EP i R7a z EP Systemy W3 i R3 etylokrzemianowo-epoksydowo- poliuretanowe lub akrylowe (ESI Zn/EP/PUR lub AY) i etylokrzemianowo- polisiloksanowe (ESI Zn/PS) Systemy W4 i R4 wodne epoksydowe i poliuretanowe Systemy W5 i R5 poliuretanowe (PUR) i W7b oraz R7b Systemy proszkowe W6 Systemy do szczelin i miejsc trudnodostpnych R8 Systemy akrylowe R6
21
3.4
23 25 26 27 27 28 29 31 31 32 34 35
PROJEKT ZABEZPIECZE ANTYKOROZYJNYCH W RAMACH PROJEKTU BUDOWLANEGO WYMAGANIA DOTYCZCE WACIWEGO PROJEKTOWANIA KONSTRUKCJI 5.1 5.2 5.3 5.4 Wymagania oglne Dostpno powierzchni Poczenia na zakadk Przeciwdziaanie zastoinom wody i osadw
WYMAGANIA WOBEC WYKONAWCY ZABEZPIECZENIA ANTYKOROZYJNEGO 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 Moliwoci techniczne wykonawcy Prowadzenie prac w osonach Podwykonawstwo robt antykorozyjnych Program Zapewnienia Jakoci Wyposaenie badawcze, pomiarowe i wzorce Wprowadzenie Zagroenia wystpujce w trakcie przygotowania powierzchni pod powoki 7.2.1 Zapylenie 7.2.2 Haas 7.2.3 Wysokie cinienie i dua prdko czstek Zagroenia wystpujce w trakcie aplikacji powok 7.3.1 Zagroenia poarem lub wybuchem 7.3.2 Szkodliwe dziaania niektrych skadnikw farby i metali stosowanych przy ochronie antykorozyjnej 7.3.3 Wysokie cinienie strugi farby przy malowaniu natryskiem bezpowietrznym Bezpieczna praca. Procedury postpowania 7.4.1 Czynnoci wstpne 7.4.2 Bezpieczne czyszczenie powierzchni 7.4.3 Bezpieczne nakadanie powok malarskich i powok metalowych natryskiwanie cieplne Zanieczyszczenia rodowiska wystpujce w trakcie robt antykorozyjnych Aspekty ekologiczne zwizane z zabezpieczeniem powokami malarskimi
7.3
7.4
7.5 7.6 8
GWARANCJE
ZALECENIA
8.1 8.2 9 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 10 Warunki gwarancji Wymalowania referencyjne Uwagi oglne Przygotowanie powierzchni Kontrola farb Powoki malarskie - kontrola podczas malowania, sezonowanie Odbiory robt Zalecenia dotyczce utrzymania zabezpiecze antykorozyjnych 54 55 56 56 57 58 58 60 60 61 61 63 64 66 67 67 67 68 68 68 69 69 69 70 70 70 77 77 78 78 80 80
BADANIA POWIERZCHNI I POWOK 10.1 Uwagi oglne 10.2 Ocena stanu powierzchni przed czyszczeniem i stopnia czystoci po czyszczeniu 10.3 Ocena wad powierzchni 10.4 Ocena profilu chropowatoci powierzchni 10.5 Ocena stanu zatuszczenia powierzchni 10.5.1 Ocena ilociowa 10.5.2 Ocena jakociowa 10.6 Ocena stanu zapylenia powierzchni 10.7 Ocena zanieczyszcze jonowych na powierzchni 10.7.1 Zdejmowanie zanieczyszcze z powierzchni 10.7.2 Oznaczanie zanieczyszcze w zdjtej prbce 10.8 Ocena rodzaju farby oraz zawarto zwizkw oowiu i chromu w powokach przy pracach renowacyjnych 10.9 Ocena zniszczenia powok 10.10 Ocena koloru powoki 10.11 Ocena starannoci wykonania powok i ocena wad niedopuszczalnych 10.11.1 Ocena starannoci wykonania powok 10.11.2 Niedopuszczalne wady powok malarskich 10.11.3 Liczba miejsc obserwacji 10.11.4 Wynik obserwacji 10.12 Grubo powok 10.13 Przyczepno powok 10.13.1 Ocena przyczepnoci metod siatki naci wedug PN-EN-ISO 2409:1999 [80]
80 80 81 82 82 82 84 84 86 86 86 87 87 88 88
89 89 91 92 94 98
ZALECENIA
14.4 14.5 14.6 14.7 1 2 3 4 5 6 7A 7B 7C 7D Normy dotyczce cierniw Normy dotyczce badania farb i powok lakierowych Normy dotyczce powok metalowych (zanurzeniowych i natryskiwanych cieplnie) Ustawy, rozporzdzenia i zarzdzenia Protok pomiarw klimatycznych Protok kontroli jakoci farb Protok kontroli jakoci przygotowania powierzchni i nanoszenia powok Protok pomiarw gruboci systemu powokowego Protok kontroli jakoci caego systemu powokowego Karta dokumentacji powykonawczej Raport z inspekcji powok Okrelenie systemu powokowego Okrelenie stanu powok Wnioski z inspekcji 111 114 114 115 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 129
1
1.1
WSTP
Cel opracowania
Zabezpieczenia antykorozyjne stanowi wany element trwaoci i estetyki drogowych obiektw mostowych. Zalecenia zostay opracowane w celu waciwego doboru i zastosowania materiaw i technologii przy wykonywaniu antykorozyjnych zabezpiecze konstrukcji stalowych drogowych obiektw mostowych na drogach bdcych w zarzdzie Generalnej Dyrekcji Drg Krajowych i Autostrad. Zalecenia naley stosowa przy opracowywaniu dokumentacji technicznych, przegldach, zawieraniu umw na roboty budowlane, kontroli jakoci i odbiorach zabezpiecze antykorozyjnych na powierzchniach konstrukcji stalowych, bdcych elementami nowych i eksploatowanych drogowych obiektw mostowych. Aktualna edycja zalece zastpuje wydanie z 1999 roku. Dostosowano w niej wymagania do aktualnych dokumentw normatywnych i rozwoju wiedzy w dziedzinie materiaw i technologii powokowych zabezpiecze antykorozyjnych.
1.2
ZALECENIA 6) metody kontroli przygotowania powierzchni i wykonania zabezpiecze, 7) wymagania dotyczce firm wykonawczych, 8) informacje dotyczce ochrony rodowiska i bezpieczestwa prac, 9) metody oceny zabezpiecze podczas przegldw. Przedstawiono take tendencje w rozwoju antykorozyjnych powok lakierowych. Zalecenia opracowano przy zaoeniach, e: 1) omawiane zabezpieczenia antykorozyjne obejmuj systemy powokowe lakierowe i metalowo-lakierowe; 2) wymagana trwao zabezpiecze (jeli nie dotyczy to obiektw o krtszym okresie eksploatacji) wynosi minimum 15 lat; 3) wymagania dotyczce zabezpiecze antykorozyjnych powouj si na normy PN-EN, PN-ISO lub PN-EN ISO bd ich projekty lub w przypadku gdy nie ma odpowiednikw polskich na midzynarodowe normy ISO i europejskie EN, a w przypadku ich braku, na amerykaskie normy ASTM. Wszystkie zabezpieczenia antykorozyjne powinny by wykonywane wedug projektu sporzdzonego przez osoby posiadajce wiedz i dowiadczenie zawodowe w dziedzinie antykorozji. Zalecane systemy, technologie i metody oceny oparto na aktualnym stanie rozwoju tej dziedziny techniki w wiecie.
10
2.1
2.2
11
ZALECENIA Wan rol odgrywaj rwnie skadniki farb pigmenty i wypeniacze, z ktrych najistotniejszymi s: 1) py cynkowy, 2) fosforany i polifosforany (cynku, wapnia, glinu i innych metali oraz ich mieszaniny nietoksyczne pigmenty antykorozyjne), 3) wypeniacze patkowe aluminiowe, cynkowe, szklane, z patkw elaza i inne. Z zastosowaniem nowoczesnych farb wie si jednak wiele trudnoci: 1) wysoki stopie przygotowania powierzchni dla farb wysokocynkowych, powok metalowych natryskiwanych cieplnie, farb wodnych, etylokrzemianowych i wielu farb epoksydowych i poliuretanowych, 2) waciwe, specyficzne nakadanie farb etylokrzemianowych, farb bezrozpuszczalnikowych i farb o wysokiej zawartoci czci staych, 3) ograniczenia rodowiskowe dla powok cynkowych, 4) niejednoznaczno nieograniczonego czasu przemalowywania, 5) rnorodno waciwoci farb o tej samej nazwie oglnej jak epoksydy czy poliuretany. Znajomo podstawowego skadu i mechanizmw ochrony jest niezbdna we waciwym zaprojektowaniu zabezpieczenia. Podane jest, by upowszechniaa si technologia, w ktrej nakadanie systemu malarskiego poprzedzone byo naoeniem cienkopowokowych gruntw ochrony czasowej ju na wyroby hutnicze we wstpnej fazie wytwarzania konstrukcji. Waciwie dobrany grunt nie jest przeszkod w procesach spawalniczych. Jego zastosowanie daje moliwo zapewnienia wysokiej jakoci przygotowania powierzchni stali na automatycznych liniach rutujcych w obiegu zamknitym. Po scaleniu przygotowanych w ten sposb elementw konstrukcji nakad pracy na przygotowanie powierzchni do waciwego malowania nie przekracza 20% nakadu pracy na tradycyjne przygotowanie powierzchni gotowego wyrobu. Jednoczenie eliminuje si znaczn cz emisji zanieczyszcze do rodowiska. Korzystne jest takie projektowanie zabezpiecze antykorozyjnych nowych konstrukcji, by jak najwiksza cz prac moga by wykonywana w warunkach cile kontrolowanych (warsztatowych). W miar moliwoci naley dy do wykonywania kompletnych systemw powokowych w wytwrni konstrukcji, a prace na placu budowy ograniczy do naprawy miejsc uszkodzonych w transporcie i zabezpieczania zcz spawanych.
12
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali Takie rozwizanie utrudnia uzyskanie jednolitego odcienia farby nawierzchniowej na caej konstrukcji, lecz jednoczenie umoliwia pen kontrol warunkw nakadania powok na zdecydowanej wikszoci powierzchni (co jest tak bardzo istotne w przypadku nowoczesnych farb) oraz znacznie skraca czas wykonania zabezpiecze w szczeglnie istotnym momencie koca budowy.
2.3
13
ZALECENIA Brak spenienia tych warunkw prowadzi do przedwczesnego, powanego uszkodzenia systemu antykorozyjnego.
2.4
14
3
3.1
System
2
Powoka midzywarstwowa
5
Powoka nawierzchniowa
6
W1
Metalizacyjno-malarski 2) EP/PUR lub AY lub PS EP/PS ESIZn EP/PUR lub AY ESIZn/PS Wodny lub mieszany 4) PUR
EP, EP Sa 3, MeZn EP, EP Misc, EP (R) Misc, EP (R) i powoka uszczelniaPS lub EP; EP jca 6/ Misc; EP(R) EPZn EP Misc. HB EP Misc. HB Sa 2 PS 3) EP (R) EPZn EP, EP ESIZn i powoka uszczelnia- Misc, EP (R) jca 6) EP HB PUR HB PUR lub PUR mod. EP HB PUR HB PUR HB
PUR 7) AY PS PS PUR 7) AY PS PS 3) PUR 7) AY PS AY PUR 7) PUR 7) 280-400 240-320 240-320 220-240 320-400 280-400 180-240 240-320
Sa 2
Sa 2 Sa 2
15
ZALECENIA
Tablica 3.1 (cig dalszy)
1 2 3 4 5 6 7
W6
120-140 5)
120-140 Poliestrowa o cechach antygazowania Powoka konwersyjna Systemy W2a, W3a, W4, W5 bez powoki nawierzchniowej, grubo uzuW7a Do przepeniona pozostaymi powokami do gruboci podanej dla tych systemw strzeni EP lub zamkniW7b Sa 2 EPZn PUR/bi280-400 tych tum 1) Grubo poszczeglnych powok w systemie ma by zgodna z aprobat techniczn IBDiM. 2) Zwyczajowo system z powok metalow natryskiwan cieplnie uszczelnion powokami malarskimi nazwano metalizacyjno-malarski. 3) Farba hybrydowa polisiloksanowa antykorozyjna. 4) W wersji wodnej mog by powoki epoksydowe, poliuretanowe, akrylowe. 5) Powoka proszkowa epoksydowa wysokocynkowa o gruboci 60-70 m i powoka poliestrowa do zastosowa zewntrznych o gruboci 60-70 m. 6) Farba uszczelniajca jest specjaln farb do tego celu bazujc na ywicach niskoczs- teczkowych. 7) Farba poliuretanowa alifatyczna.
16
System
Powoka midzywarstwowa
5
Powoka nawierzchniowa
6
R1
Metalizacyjno-ma2) larski
R2a
3)
Sa 2 ewenEPZn tualnie gorsze (tylko na EP/PUR ni Sa 2 jedSa 2) lub AY lub nak nie mniej PS EP Misc. ni Sa 2, St 3, HB, EP (R) Wa 2, SB 2 EP/PS ESIZn/ EP/PUR lub AY ESIZn/PS Wodny lub mie5) szany Sa 2 EPZn
EP Misc. HB PS 4)
PUR 6) AY PS
280-400
PS 4)
240-320
Jak W4, zalecany z gruntem rozpuszczalnikowym, do stosowania przy pracy w osonach lub na nieduych powierzchniach Sa 2 ewentualnie gorsze ni Sa 2 jed- PUR lub nak nie mniej PUR mod. ni Sa 2, St 3, Wa 2, SB 2 Nie mniej ni Sa 2, St 3, Wa 2, SB 2
R5
PUR
PUR HB
PUR 6)
280-400
R6 R7a R7b
AY Do przestrzeni zamknitych
AY mod. HB
400-600
Systemy R2a, R4, R5 bez powoki nawierzchniowe, grubo uzupeniona pozostaymi powokami do gruboci podanej dla tych systemw Sa 2 EP lub EP/ bitum lub PUR/bitum EP lub PUR/bitum 280-400
17
ZALECENIA
Tablica 3.2 (cig dalszy)
1 2 3 4 5 6 7
Oczyszczenie Grunt EP EP penewntrza szczepeneR8a trujca, 240-300 PUR 6) liny metod trujcy, elastyczna strumieniowo- elastyczny Do ciern; Woskowa szczelin dla niektrych z inhibitoR8b Bitumiczna mod. 240-300 i miejsc systemw rem korozji trudnodo- impregnacja EP i masa 180-220 powierzchni stpnych uszczelGrubo roztworem in- EP penePUR 6) R8c niajca masy zaley hibitora korozji trujcy polisulfidowa od rozwartojak w aprobaelastyczna ci szczelin cie IBDiM 1) Grubo poszczeglnych powok w systemie ma by zgodna z aprobat techniczn IBDiM. 2) Zwyczajowo system z powok metalow natryskiwan cieplnie uszczelnion powokami malarskimi nazwano metalizacyjno-malarski. 3) Farby na powoki gruntowe musz by dostosowane do zastosowanego przygotowania powierzchni. 4) Powoki polisiloksanowe antykorozyjne. 5) Zalecany jest system z gruntem rozpuszczalnikowym i pozostaymi powokami wodnymi. W wersji wodnej mog by powoki epoksydowe, poliuretanowe i akrylowe. 6) Farba poliuretanowa alifatyczna Tablica 3.3 Zastosowanie zalecanych systemw powokowych. System
1
Zalecane zastosowania
2
Uwagi 3)
3
W1 i R1
W2 i R2 1)
Stwarza zagroenie wybuchowe i poarowe w przestrzeniach zamknitych. Nie mona zabezpieczy skomplikowanych ksztatw ze wzgldu na wielko pistoletu. Restrykcyjne wymagania przygotowania powierzchni, nakadania i sezonowania Szczeglnie wysoka trwao. W tej grupie mona dobra systemy do rnorodnych typw przygotowania powierzchni i warunkw nakadania. Zastosowanie powoki nawierzchniowej PS zapewnia dodatkowo dugotrwa stabilno koloru i poysku. Restrykcyjne wymagania przygotowania powierzchni, nakadania i sezonowania. Szczeglnie wysoka trwao.
W3 i R3
2)
18
W4 i R4
Nowe obiekty. Obiekty remontowane w warunkach klimatyzowanych Obiekty nowe i remontowane Elementy drobnowymiarowe (osprzt, ekrany akustyczne) Obiekty remontowane z gorzej przygotowan powierzchni lub pozostawionymi czciowo starymi powokami Przestrzenie zamknite
W5 i R5 W6
Restrykcyjne wymagania przygotowania powierzchni, aplikacji i sezonowania. Do obiektw remontowanych zaleca si grunt rozpuszczalnikowy. W tej grupie mona dobra systemy do rnorodnych typw przygotowania powierzchni i warunkw aplikacji. Technologia do zastosowania w specjalistycznych komorach malarskich, ograniczenia wymiarowe. Specjalny typ grubopowokowych farb akrylowych.
R6 W7 i R7
Miejsca te nie wymagaj powoki nawierzchniowej chronicej przed promieniami UV System musi posiada wysok penetrowalDo szczelin i miejsc trudnono i elastyczno i w przypadku impregnaR8a dostpnych o rozwartoci do cji inhibitorem korozji musi by kompatybilny 3 mm z t powok. Do szczelin i miejsc trudnoSystem wymaga wyjtkowej starannoci R8b dostpnych o rozwartoci od wykonania, wielokrotnego nakadania powok 5 mm aby uzyska wymagan grubo. Do wypenienia szczelin o To szczeglne zastosowanie musi by poR8c rozwartoci do 2 cm twierdzone w aprobacie technicznej IBDiM. 1) System W2b i R2b zmniejsza liczb powok w systemie. 2) System W3b i R3b zmniejsza liczb powok w systemie. 3) Wypeniacze patkowe w powoce nawierzchniowej nie daj jednorodnego wygldu, szczeglnie przy poprawkach.
3.2
19
ZALECENIA W konstrukcjach mostowych nie powinno pozostawi si powoki metalowej natryskiwanej cieplnie jako ostatecznego zabezpieczenia antykorozyjnego, poniewa skraca to okres uytkowania. Technologia stosowania tego systemu jest podana w tablicy 3.4.
Tablica 3.4 Technologia nakadania systemu W1 i R1. Etap
1
Wymagania
2
1)
Uwagi
3
Przygotowanie powierzchni
Sa 2 dla powok cynkowych do 200 m ; Przed czyszczeniem Sa 3 2) dla powok cynkowych grubszych; naley zeszlifowa krachropowato Ry5 50 - 70 m. wdzie cite na gorco.
Grubo nie nisza ni 150 m. Nakadanie powoki Porowato nie wiksza ni 40% obj. metalowej natryskiwaPowoka jednorodna. nej cieplnie Przyczepno 5 MPa. Uszczelnienie powoki metalowej Nie pniej ni 4h po naoeniu powoki. Grubo mierzalna uszczelniacza 20 m3) Uszczelniacz: niskoczsteczkowa ywica. Zuycie 3) 70-200 g/m2
Naoenie systemu Zgodnie z 3.2 i 3.3 powok malarskich 1) Zgodnie z [99] grubo powok cynkowych powinna by nie nisza ni 150 m. Grubo powok aluminiowych i cynkowo-aluminiowych oraz cynkowych przy niszych ni C4 zagroeniach korozyjnych, powinny by zgodne z PN-H-04684 [90] lub PN-EN 22063 [93]. 2) Dla powok aluminiowych i cynkowo-aluminiowych zawsze Sa 3. 3) Ekwiwalent zuycia uszczelniacza w przeliczeniu na grubo powoki, ktr monaby z niego wytworzy wlicza si do gruboci systemu. Dla powok cynkowych natryskiwanych cieplnie o gruboci 150-250 m naley przyj 20 m.
Miejsca uszkodze powok metalowych natryskiwanych cieplnie naley zabezpiecza t sam technologi lub stosowa farby, ktre s zawiesin zmikronizowanego cynku w ywicy wglowodorowej (powyej 99,5% wag. cynku w suchej powoce). Stosujc farby epoksydowe wysokocynkowe naley liczy si ze znacznie obnion trwaoci zabezpieczenia w naprawianych miejscach.
20
3.3
Systemy W2 i R2 epoksydowo/poliuretanowe (EP/ PUR), epoksydowo/akrylowe (EP/AY) i epoksydowo/ polisiloksanowe (EP/PS) i system W7a z EP i R7a z EP
Farby epoksydowe stanowi bardzo szerok grup farb o rnorodnym skadzie zarwno w bazie ywicznej jak i utwardzaczach. Do zastosowa w warunkach specjalnych (nakadanie na stare powoki, na gorzej przygotowan powierzchni, na wilgotne powierzchnie, w niskich temperaturach) stosuje si specjalne odmiany farb epoksydowych, ktre musz mie adnotacj w aprobacie technicznej IBDiM o dopuszczeniu do tych zastosowa. Systemy te s zalecane do zabezpieczania konstrukcji nowych w wytwrni oraz do prac renowacyjnych na placu budowy. Technologia nakadania systemw W2 i R2 jest standardow technologi nakadania powok malarskich i jest opisana w tablicy 3.6. Stosowane w tych systemach farby przedstawia tablica 3.5.
Tablica 3.5 Farby stosowane w systemach W2 i R2. Farba
1
Waciwoci, wymagania 1)
2
Uwagi
3
Powoki gruntowe 2) EP W zalenoci od farby dopuszczane te gorsze ni Sa 2 stopnie przygotowania powierzchni. Stopie przygotowania powierzchni Sa 2. Zawarto cynku w suchej powoce 85% wag. W zalenoci od farby dopuszczane te gorsze ni Sa 2 stopnie przygotowania powierzchni. Przygotowanie podoa Sa 2. W zalenoci od farby dopuszczane te gorsze ni Sa 2 stopnie przygotowania powierzchni. Waciwoci zale od budowy ywicy i utwardzacza. W pierwszej krtkiej fazie chroni protektorowo. Ilo wypeniacza wpywa na waciwoci barierowe. Wypeniacz aktywuje si w rodowisku wilgotnym. Ilo wypeniacza wpywa na waciwoci barierowe (unikatowo jest to te powoka barierowa dla tlenu).
EPZn
21
ZALECENIA
Tablica 3.5 (cig dalszy)
1 2 3
Nadaj si do zastosowa na gorzej przygotowan poEP/bitum. wierzchni przy duej wilgotnoci i czasowym zaleganiu wody. Powoki midzywarstwowe 2) Powok mona przemalowywa po czasie nie duszym EP Misc. ni 1 miesic bez omiecenia powierzchni cierniwem 4) Powok mona przemalowyEP z wypeniawa po czasie nie duszym czem aluminioni 1 miesic bez omiecenia 3) wym powierzchni cierniwem 4) Naley nakada powok o gruboci zalecanej w kartach technicznych. PS Wilgotno wzgldna przy aplikacji nie moe by nisza ni 40%. Powoki nawierzchniowe 5) PUR Naley nakada powok o gruboci kryjcej w danym kolorze.
Ilo wypeniacza wpywa na waciwoci barierowe i przyczepno nastpnej powoki. Ilo wypeniacza wpywa na waciwoci barierowe.
PUR alifatyczne zapewniaj stabilno koloru. PUR modyfikowane ywic poliestrow zapewniaj krtsz stabilno koloru.
Naley nakada powok o Stabilno koloru jest krtsza ni dla gruboci kryjcej w danym PUR. kolorze. Naley nakada powok o gruboci zalecanej w kartach Powoki te najduej zachowuj technicznych. PS stabilno barwy i poysku, maj te Wilgotno wzgldna przy najlepsze waciwoci mechaniczne. aplikacji nie moe by nisza ni 40%. 1) Dla nowych konstrukcji zaleca si stopie przygotowanie powierzchni Sa 2 dla wszyst kich gruntw. 2) Moliwe s mieszaniny wypeniaczy w jednej farbie. 3) Istniej w odmianach grubopowokowych typu mastic tolerujcych gorzej przygotowane podoe, nadaj si bardzo dobrze do renowacji. 4) Jeeli karta techniczna zaleca krtszy czas przemalowywania, to naley go przestrzega. 5) Powoki nawierzchniowe nie s potrzebne na powierzchniach, na ktre nie oddziauje promieniowanie UV (jest to wtedy jedna z wersji systemu W7a lub R7a). AY
22
Nakadanie powok
3.4
23
ZALECENIA zalecane s do stosowania na nowe konstrukcje, wykonywane w wytwrni lub na wybrane powierzchnie podczas renowacji. Miejsca uszkodze powok etylokrzemianowych wysokocynkowych naley zabezpiecza t sam technologi lub stosowa farby, ktre s zawiesin zmikronizowanego cynku w ywicy wglowodorowej (powyej 99,5% wag. cynku w suchej powoce) lub jednoskadnikowe modyfikowane farby etylokrzemianowe jeli dany producent je posiada. Stosujc farby epoksydowe wysokocynkowe naley si liczy ze znacznie obnion trwaoci zabezpieczenia w naprawianych miejscach.
Tablica 3.7 Technologia nakadania systemu W3 i R3. Etap Przygotowanie powierzchni Wymagania Sa 2, chropowato Ry5 50 - 70 m. Grubo nie wysza ni w karcie technicznej, powoka nakadana bez odstpw czasowych. Utwardzenie sprawdzone wg. ASTM D 4752 [88]. Przyczepno 5 MPa mierzona po penym usieciowaniu powoki. Nie pniej ni przed wystawieniem na dziaanie zanieczyszcze. Grubo mierzalna uszczelniacza 20 m. Wymagana wilgotno wzgldna nie nisza ni 50% podczas nakadania i sieciowania. Najszybsze sieciowanie w wilgotnoci ok. 90%. Wilgotno poniej 50% wstrzymuje trwale sieciowanie. Uszczelniacz: niskoczsteczkowa ywica. Zuycie1) 70-150 g/m2 Uwagi
Uszczelnienie
Naoenie systemu Zgodnie z tablic 3.1 i 3.2 2) powok malarskich 1) Ekwiwalent zuycia uszczelniacza w przeliczeniu na grubo powoki, ktr monaby z niego wytworzy wlicza si do gruboci systemu. Dla powok etylokrzemianowych wysokocynkowych o gruboci 70 m ekwiwalent zuycia uszczelniacza naley przyj 10 m. 2) Bez powoki nawierzchniowej jest to jedna z wersji systemu W7a.
24
3.5
Wymagania Sa 2, naley dokadnie sprawdzi odtuszczenie powierzchni. Temperatura podczas aplikacji i utwardzania nie nisza ni 10C, wilgotno wzgldna nie wysza ni 70%. Przyczepno 5 MPa, mierzona po penym utwardzeniu si powoki.
Uwagi
Nakadanie powok
Farby naley przechowywa w temperaturze powyej 0C. Rozcieczenie powyej dopuszczonej iloci trwale niszczy farb. Proces schnicia i utwardzania jest duszy ni dla odpowiednich powok rozpuszczalnikowych.
Naoenie systemu powok Zgodnie z tablic 3.1 1) malarskich 1) Bez powoki nawierzchniowej jest to jedna z wersji systemu W7a.
Farby wodne mona stosowa te w systemach mieszanych: 1) grunt i midzywarstwa rozpuszczalnikowa, a powoka nawierzchniowa wodna, 2) grunt wodny, pozostae powoki rozpuszczalnikowe, 3) grunt rozpuszczalnikowy, a pozostae powoki wodne. Zwiksza to szans na zastosowanie tych farb w sprzyjajcych dla nich warunkach.
25
ZALECENIA
3.6
PUR dwukomponentowe
W zalenoci od farby s dopuszczane gorsze ni Sa 21)stopnie Waciwoci zale od budowy przygotowania powierzchni. ywicy i utwardzacza. Grunty PUR utwardzane Toleruj powierzchni wilgotn i powoki midzywarstwowe wilgoci i wilgotno otoczenia do 99%. mog zawiera wszystkie wyDo utwardzania niezbdna jest wilgot- peniacze takie jak EP2) no wzgldna powyej 50%. Nadaj si do zastosowa na gorzej przygotowan powierzchni Farby poliuretanoNaley stosowa wersje bezSa 2, St 3, Wa 2, SB 2 i eksploata3) wo/bitumiczne smoowe. cji przy duej wilgotnoci i czasowym zaleganiu wody. 1) Dla nowych konstrukcji zaleca si stopie przygotowanie powierzchni Sa 2 dla wszyst kich gruntw. 2) Istniej w odmianach grubopowokowych typu mastic tolerujcych grzej przygotowane podoe; nadaj si bardzo dobrze do renowacji. 3) Bez powoki nawierzchniowej jest to system W7b i R7b.
26
3.7
Systemy proszkowe W6
Systemy nadaj si jedynie do aplikacji w wytwrniach bd zakadach posiadajcych specjalistyczne urzdzenia aplikacyjne do nanoszenia powok konwersyjnych i proszkowych. W tablicy 3.10 s pokazane farby stosowane w tych systemach. Ze wzgldu na ograniczone wymiary wanien do nakadania powok konwersyjnych i komr do nakadania powok proszkowych znajduj zastosowanie jedynie do zabezpieczania elementw drobnogabarytowych.
Tablica 3.10 Farby stosowane w systemie W6. Farba
Epoksydowa wysokocynkowa (grunt) Poliestrowa do zastosowa zewntrznych (nawierzchniowa) Poliestrowa o cechach antygazowania
Waciwoci, wymagania Przygotowanie powierzchni zgodnie z wymaganiami farb konwersyjnych; powoka konwersyjna zgodnie z zaleceniami kart farb proszkowych Powierzchnia stali musi by ocynkowana zanurzeniowo, powoka konwersyjna zgodnie z zaleceniami kart farb proszkowych
Uszkodzenia powok cynkowych naley naprawia zawiesin zmikronizowanego cynku (powyej 99,5% wag. cynku w suchej powoce) w ywicy wglowodorowej. Uszkodzenia powok malarskich naley naprawia farbami akrylowymi lub zalecanym systemem producenta farb proszkowych.
3.8
27
ZALECENIA
Tablica 3.11 Technologie zabezpieczenia szczelin. Etap Przygotowanie powierzchni Nakadanie systemu R8a Wymagania Oczyszczenie wntrza szczeliny metod strumieniowo-ciern z dokadnoci warunkowan przez rozmiary szczeliny Naoenie aplikatorem roztworu inhibitora korozji, jeli system tego wymaga. Nakadanie natryskiem systemu powokowego. Naoenie przy uyciu specjalnej dyszy ktowej lub aplikatorem systemu powokowego w takiej liczbie warstw aby uzyska specyfikowan grubo. Naoenie natryskiem powoki gruntowej i midzywarstwy. Naoenie aplikatorem masy uszczelniajacej. Naoenie natryskiem powoki nawierzchniowej. Uwagi Naley najlepiej jak mona usun resztki cierniwa ze szczeliny Dla szczelin o rozwartoci do 3 mmi Dla szczelin od 5 mm rozwartoci. Zabezpieczenie szczelin naley wykona po pomalowaniu powierzchni wok szczelin. Powoki zabezpieczajace szczeliny mog zachodzi na powierzchnie obok szczelin. Dla szczelin do 2 cm rozwartoci. Masa uszczelniajca nie moe wydziela podczas starzenia czynnikw agresywnych.
Dla systemw R8a i R8b uszkodzenia naley naprawia tym samym systemem. Dla systemu R8c uszkodzenia naley naprawia wg zalece producenta masy uszczelniajcej.
3.9
Systemy akrylowe R6
System jest przeznaczony do renowacji, na gorzej przygotowan powierzchni i do renowacji z pozostawieniem starych powok. System skada si z grubych powok utworzonych z tej samej barierowej farby akrylowej. Grubo systemu powinna by zgodna z tablic 3.2. Technologia nakadania jest taka sama, jak podano w tablicy 3.6.
28
29
ZALECENIA 7) wymagania ekologiczne uwzgldniajce ochron rodowiska, ochron uytkownikw drg na obiekcie i w jego otoczeniu oraz wymagania BHP, 8) ograniczenia czasowe wynikajce ze wzgldw klimatycznych i waciwoci materiaw, 9) techniczne warunki gwarancyjne. Projekt wykonawczy powinien zawiera: 1) szczegowe specyfikacje techniczne na wykonanie zabezpiecze antykorozyjnych, 2) instrukcj eksploatacji zabezpiecze antykorozyjnych.
30
5.1
31
ZALECENIA
5.2
Dostpno powierzchni
Zaleca si zaprojektowanie elementw konstrukcji tak, aby byy dostpne do wykonania i renowacji systemu zabezpiecze antykorozyjnych. W tablicy 5.1 podane s typowe odlegoci wymagane dla narzdzi w pracach antykorozyjnych, na rysunku 5.2 minimalne wymiary ciasnych przestrzeni midzy powierzchniami, a na rysunku 5.3 minimalny dopuszczalny odstp midzy elementem a przyleg powierzchni.
Tablica 5.1 Typowe odlegoci wymagane dla narzdzi w pracach antykorozyjnych wg Zacznika A [36]. Operacja Obrbka strumieniowocierna Czyszczenie z wykorzystaniem narzdzia z napdem mechanicznym pistoletem igowym cieranie/szlifowanie Czyszczenie rczne szczotkowanie/skrobanie Metalizacja natryskowa Malowanie natryskowe pdzlem wakiem Dugo narzdzia Odlego midzy narzdziem a podoem D1 D2 [mm] [mm] 800 od 200 do 400 Kt natarcia [stopnie] od 60 do 90
od 250 do 350 od 100 do 150 100 300 od 200 do 300 200 200
od 30 do 90 od 0 do 30 90 90 od 45 do 90 od 10 do 90
32
Rys. 5.2 Minimalne wymiary ciasnych przestrzeni midzy powierzchniami wg Zacznika C [36].
Uwaga 1! Jeeli wykonawca ma sign na odlego wiksz ni 1 000 mm, zaleca si na wykresie 2 przyj a co najmniej 800 mm
Rys. 5.3 Minimalny dopuszczalny odstp midzy elementem a przyleg powierzchni wg Zacznika C [36].
33
ZALECENIA
W wypadku wymiarw otworw i wazw w nowych konstrukcjach naley uwzgldnia wymagania zawarte w rozporzdzeniu [99]. Jeeli istnieje konieczno wykonania otworw technologicznych w konstrukcjach ju istniejcych, ich najmniejszy wymiar (rednica, szeroko) nie moe by mniejszy od 0,80 m (0,90 m otwory do transportu materiaw). W mostach skrzynkowych odlego midzy wazami nie moe by wiksza ni 40 m. Due przestrzenie, do ktrych mona wprowadzi pracownika kontrolujcego, a w lad za nim operatora i sprzt do wykonywania robt konserwacyjnych i renowacyjnych, powinny mie zapewnione przewietrzanie.
5.3
Poczenia na zakadk
W wskich szczelinach, lepych szparach i poczeniach na zakadk najszybciej rozpoczynaj si procesy korozyjne. Poczenia na zakadk naley wykonywa tak, aby byy atwe do czyszczenia i malowania. Dopasowane powierzchnie trzeba uszczelni spoinami cigymi (rys. 5.4). Nie powinny by stosowane spoiny przerywane i zcza na zakadk take w elementach nie nonych.
34
5.4
Rys. 5.5 Przykady rozwiza sprzyjajcych i nie sprzyjajcych tworzeniu si zastoin wody i osadw wg Zacznika D [36].
35
ZALECENIA
5.5
lepiej
pow oka
dobrze
pow oka
kraw d ostra
kraw d fazowana d = 1 mm
5.6
36
5.7
Projektowanie wzmocnie
W projektowaniu wzmocnie, gdzie dodawane s nowe elementy, zalecane jest stosowanie pocze klejowo-spronych. Polegaj one na pokryciu przygotowanej uprzednio powierzchni kontaktowych poczenia tarciowego, tu przed ich skrceniem, warstw kleju epoksydowego z wypeniaczem mineralnym. Klej po stwardnieniu stanowi trwae wypenienie szczeliny. Poczenia klejowo-sprone powinny by take stosowane do czenia na placu budowy elementw konstrukcji dostarczanych z wytwrni.
5.8
37
ZALECENIA
5.9
38
6.1
39
ZALECENIA 2) deklaracje rodzaju i liczby sprztu, ktrym bdzie dysponowa przy wykonywaniu zamwienia, 3) dokumenty potwierdzajce kwalifikacje osoby kierujcej na miejscu budowy robotami antykorozyjnymi: a) co najmniej 5 letni sta pracy w robotach antykorozyjnych, b) ukoczenie szkolenia w dziedzinie ochrony antykorozyjnej mostw.
6.2
6.3
6.4
40
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali 4) sposb zabezpieczenia sprztowego i organizacyjnego bezpieczestwa prac i ochrony otoczenia, 5) organizacj, zabezpieczenie kadrowe i sprztowe kontroli wewntrznej, 6) technologi i organizacj usuwania odpadw, 7) organizacj dostaw i przechowywania materiaw i metodyk kontroli ich jakoci, 8) podstawowe dane o proponowanej technologii nanoszenia powok z uwzgldnieniem czynnikw klimatycznych umiejscowienia czasowego w oglnym harmonogramie wznoszenia lub remontu obiektu, 9) okrelenie sposobu umoliwiania Inspektorowi nadzoru dostpu do frontu prac celem dokonania odbiorw czstkowych we wszystkich fazach technologicznych odbioru kocowego. Zmiany w ustaleniach przedstawionych w PZJ musz by akceptowane przez inwestora. Do oceny przedstawionego przez wykonawc PZJ (uwzgldniajc rnice w konstrukcji obiektu, rodzaju i gruboci powok, gruboci powok metalowych natryskiwanych cieplnie, terminach na wykonanie pracy itd.) w przyblieniu mona zaoy, e: 1) do oczyszczenia strumieniowo-ciernego naley dysponowa sprztem o odpowiednich parametrach ilociowych i jakociowych. Sprarki powietrza powinny zapewni minimum 5-7 m/minut spronego powietrza na jedno stanowisko piaskarskie. Urzdzenia cinieniowe stosowane przy czyszczeniu powinny by przystosowane do pracy cigej przy cinieniu min. 1,0 MPa. Cinienie i wydajno naley tak dobra, aby zapewni otrzymanie wymaganych parametrw przygotowania podoa (stopie przygotowania powierzchni i chropowato). Najczciej stosuje si cinienie spronego powietrza 0,6-1,0 MPa. Sprone powietrze powinno by odpowiedniej jakoci tzn. odolejone, odwodnione, nie moe te zawiera czynnikw przyspieszajcych korozj stali. Zaleca si stosowanie sprarek tzw. bezolejowych, filtrw spronego powietrza oraz odwadniaczy. Korzystne jest posiadanie inektorowego urzdzenia do czyszczania powierzchni i motka igowego. Przy pomocy jednego stanowiska do czyszczenia o w/w parametrach mona oczyci ok. 20 80 m powierzchni, (na przykad praca na obiekcie o powierzchni 20 000 m, przy trzymiesicznym okresie wykonastwa w okresie letnim, wymaga zastosowania 3-4 stanowisk do czyszczenia konstrukcji (przy czyszczeniu w osonie wodnej naley dysponowa sprztem o podobnych parametrach dostosowanym do tego procesu technologicznego);
41
ZALECENIA 2) przy oczyszczaniu przestrzeni zamknitych niezbdny jest system wentylacji z odpylaniem, 3) do wybierania cierniwa korzystne jest stosowanie pompy odsysajcej (np. pompy Rootsa o mocy 30 kW); 4) do mycia potrzebne jest urzdzenie myjce zapewniajce cinienie minimum 20 MPa o wydajnoci 30 50 l/min, do odsysania wody mona stosowa zwyk pomp wirnikow; 5) do malowania nowoczesnymi materiaami o duej zawartoci czci staych, niezbdna jest maszyna do malowania hydrodynamicznego, tokowa, o przeoeniu minimum 1:60; ich liczba powinna by proporcjonalna do wielkoci obiektu, (na przykad w obiekcie o powierzchni zabezpieczanej 20 000 m i dwumiesicznym terminie wykonania robt, potrzebne s 2 3 maszyny); 6) podczas prac w niekorzystnych warunkach atmosferycznych, po osoniciu obiektu, gdy wilgotno powietrza jest zbyt wysoka lub gdy temperatura jest za niska, zalecane jest stosowanie osuszacza powietrza i/lub ewentualnie podgrzewacza powietrza oraz urzdze do wycigania powierza w celu dokadnej wentylacji. Wydajno instalacji wycigowej musi by taka, aby w czasie czyszczenia bya zapewniona naleyta widoczno, a w czasie malowania nie dochodzio do nadmiernego gromadzenia si rozpuszczalnikw/nie przekraczania dopuszczalnych NDS-w/. Trzeba na bieco wykonywa pomiary, aby dostatecznie czsto wymienia powietrze; czsto wymian warunkuje wielko wentylatorw; 7) w przypadku nakadania powok cynkowych natryskiwanych cieplnie zakada si wydajno 20-50 m/zmian robocz z jednego urzdzenia z ukiem elektrycznym i 5-20 m/zmian robocz z jednego urzdzenia gazowego; do jednego urzdzenia potrzeba 15 kW mocy; (w przypadku obiektu 20 000 m i dwumiesicznego terminu wykonania robt, przy gruboci powoki cynkowej ok. 150 200 m, naley mie 4 urzdzenia ukowe i 2 gazowe). W przypadku robt prowadzonych na nieosonitym obiekcie przyjmuje si, e warunki klimatyczne pozwalajce wykonywa prace wystpi gwnie w 70% dni roboczych okresu 4 5 miesicznego w miesicach od maja do wrzenia.
6.5
42
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali 1) wzorce stopni przygotowania powierzchni wedug PN-ISO 85011:2002[1] i 8501-2:2002 [2] w przypadku obrbki strumieniowo-ciernej na sucho i wedug Pr EN ISO 8501-4 [4] w przypadku czyszczenia wod, i wedug standardw International Slurryblasting Standards w przypadku obrbki hydrociernej [5], 2) wzorce stopni przygotowania spoin, ostrych krawdzi i wad powierzchniowych wedug PN-ISO 8501-3:2004 [3], 3) wzorce profilu chropowatoci powierzchni wedug PN-EN ISO 85032:2004 [21] lub inny przyrzd do pomiaru chropowatoci powierzchni, 4) tam do oceny stopnia zapylenia wedug PN-EN ISO 8502-3:2000 [8], 5) konduktometr lub inne przyrzdy lub zestawy chemiczne zgodne z normami z grupy PN EN ISO 8502 [10,14] do oceny rozpuszczalnych zanieczyszcze jonowych, 6) termometr do kontrolowania temperatury powietrza, podoa i wilgotnociomierz do oceny wilgotnoci wzgldnej powietrza oraz tabele lub przyrzd do odczytu temperatury punktu rosy, 7) grubociomierz do pomiaru gruboci powok, korzystnie elektromagnetyczny, elektroniczny, 8) przyrzd do pomiaru przyczepnoci powok (hydrauliczny lub pneumatyczny). Przyrzdy powinny by zgodne z wymaganiami podanymi w szczegowej specyfikacji technicznej na wykonanie zabezpiecze antykorozyjnych.
43
ZALECENIA
7
7.1
44
7.2
7.2.1 Zapylenie
W trakcie oczyszczania powierzchni usuwa si z niej rdz, zgorzelin, zanieczyszczenia a w przypadku renowacji pokry rwnie star powok malarsk, ktra moe zawiera substancje toksyczne jak np. zwizki oowiu czy chromuVI stanowice pigmenty powok antykorozyjnych. Stopie zapylenia jak rwnie rozdrobnienia usuwanych substancji zaley od metody czyszczenia. Najwiksza ilo pyw jest wytwarzana przy metodach strumieniowociernych, wykorzystujcych suche cierniwo. Zapylenie wynika nie tylko z usuwanych zanieczyszcze ale rwnie z procesu rozdrabniania cierniwa. Czstki pyu s rnej wielkoci, najwiksze o rozmiarach powyej 10 m, s dobrze widoczne i najmniej szkodliwe dla zdrowia. To one osadzaj si na poziomych fragmentach konstrukcji, tworzc zapylenie konieczne do usunicia przed nakadaniem powok. Czstki o rednicy aerodynamicznej ziaren poniej 10 m (tzw. PM 10) nie s widoczne, tworz zawiesin z powietrzem i przez dugi czas s obecne w atmosferze, std drogami oddechowymi dostaj si do pcherzykw pucnych (frakcja respirabilna). Najbardziej niebezpieczne s czstki o wielkoci poniej 5 m pochodz ze cierniw zawierajcych woln (krystaliczn) krzemionk. Choroby zawodowe wywoane dziaaniem pyw to: pylice puc, przewleke choroby oskrzeli, przewleke nieyty bon luzowych nosa, garda, krtani i tchawicy, nowotwory zoliwe ukadu oddechowego.
7.2.2 Haas
Haasem s nazywane niepodane dwiki o czstotliwoci od 16 Hz. do 16000 Hz, ktrych dziaanie moe by szkodliwe dla czowieka. Szkodliwo haasu zaley od jego natenia, widma czstotliwoci, charakteru zmian w czasie, zawartoci skadowych niesyszalnych (infradwikw i ultradwikw) oraz dugoci dziaania. Poziom haasu okrelany jest zrwnowaonym poziomem dwiku A w decybelach (dB).
45
ZALECENIA Haas w rodowisku pracy charakteryzuje: poziom ekspozycji na haas odniesiony do 8-godzinnego dnia pracy i odpowiadajca mu ekspozycja dzienna lub poziom ekspozycji na haas odniesiony do tygodnia pracy i odpowiadajca mu ekspozycja tygodniowa; maksymalny poziom dwiku A; szczytowy poziom dwiku C. Najwikszy haas wytwarzany jest w trakcie czyszczenia powierzchni i to zarwno za pomoc urzdze o napdzie mechanicznym (motki pneumatyczne, igowe, szlifierki z tarczami elektrokorundowymi itp.) jak i przy metodzie strumieniowo-ciernej. Poziom haasu wytworzonego przez kompresory i czstki cierniwa moe dochodzi do 120 dB. Bezporedni wpyw haasu na pracownikw jest niekorzystny dla narzdu suchu, ukadu nerwowego, krenia oraz innych ukadw wewntrznych. Cigy haas o poziomie natenia dwiku 45-70 dB powoduje uczucie zmczenia, obnienie czuoci wzroku, zwikszenie czstoci wystpowania blw gowy. Haas powyej 80 dB powoduje uszkodzenia narzdowe-trwae obnienie ostroci suchu lub chwilow guchot. Dopuszczalny poziom haasu w rodowisku okrela si wartoci zrwnowaonego poziomu dwiku A w dB dla przedziau czasu odniesienia, zgodnie z rozporzdzeniem Ministra rodowiska [117].
46
7.3
7.3.2 Szkodliwe dziaania niektrych skadnikw farby i metali stosowanych do ochrony antykorozyjnej
Przy pracach malarskich toksyczne skadniki farby-lotne i stae wnikaj do organizmu gwnie przez drogi oddechowe, a niektre take przez skr. Reakcja organizmu zaley od waciwoci fizykochemicznych tych zwizkw, drg wchaniania, wielkoci dawki czasu oddziaywania a take osobniczych cech organizmu. Pary lotnych rozpuszczalnikw i rozcieczalnikw wywieraj dziaanie dranice skr, bony luzowe oczu i drg oddechowych, mniej lub bardziej ostre dziaanie narkotyczne na orodkowy ukad nerwowy oraz uszkadzaj krew i narzdy krwiotwrcze. Substancja stae przedostaj si do organizmu za porednictwem drg oddechowych, gwnie w postaci aerozoli wytworzonych w procesie malowania natryskiem, wzgldnie przez skr, w wyniku nieskutecznej ochrony osobistej.
47
ZALECENIA Trucizny metaliczne kumuluj si w organizmie w rnym stopniu, zalenym od rodzaju zwizku i wywouj charakterystyczne zmiany chorobowe (np. oowic, gorczk cynkow). Niektre skadniki farb, w tym rwnie rozpuszczalniki, mog powodowa uczulenia. Do szczeglnie uczulajcych nale: aminy, zwaszcza aromatyczne, stanowice utwardzacze do farb epoksydowych, niskoczsteczkowe ywice epoksydowe, izocyjaniany, stanowice utwardzacze farb poliuretanowych, bitumy i asfalty (szczeglnie w odniesieniu do pracownikw o jasnych karnacjach), zwizki chromu i kobaltu. Do toksycznych pigmentw, eliminowanych z wyrobw malarskich nale: minia oowiowa i chromiany. ChromVI zosta uznany za czynnik kancerogenny. Profilaktyka w dziedzinie emisji toksycznych skadnikw do rodowiska pracy, polega na zaoeniu, e dla kadej substancji istnieje takie stenie, przy ktrym i poniej ktrego nie wywouje ona adnych szkodliwych zmian w stanie zdrowia pracownika. rodowisko pracy charakteryzowane jest trzema kategoriami dopuszczalnych ste: najwysze dopuszczalne stenie NDS, najwysze dopuszczalne stenie chwilowe NDSCh, najwysze dopuszczalne stenie puapowe NDSP.
48
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali Wszystkie Dyrektywy Europejskie z zakresu bezpieczestwa i higieny pracy zostay w Polsce wprowadzone do odnonych ustaw i rozporzdze. Najwaniejsze akty prawne, ktrych wymagania musz by przestrzegane przez wszystkich uczestnikw procesu zabezpieczania powokowego zostay wymienione w rozdziale 14 [100-110].
7.4
49
ZALECENIA w sytuacji, gdy pracownik obsugujcy dysz nie widzi operatora oczyszczarki, ustali sposb komunikacji midzy nimi, sprawdzi, czy powietrze doprowadzane do hemw jest odpowiedniej czystoci i czy jest podczona sygnalizacji wzrostu temperatury i obecnoci tlenku wgla, sprawdzi, czy wentylacja zapewni wystarczajco niski poziom zapylenia, jeeli elementy konstrukcji s czyszczone w warsztatach, w pomieszczeniach nie bdcych typowymi komorami rutowniczymi. Dopuszczalne stenie przykadowych pyw wg rozporzdzenia [108] s nastpujce: 1) NDS pyw zawierajcych woln krzemionk, powyej 50% a) py cakowity 2,0 mg/m3, b) py respirabilny 0,3 mg/m3, 2) NDS pyw zawierajcych wolna krzemionk od 2% do 50%: a) py cakowity 4,0 mg/m3, b) py respirabilny 1,0 mg/m3, 3) NDS innych nietrujcych pyw przemysowych, zawierajcych woln krzemionk poniej 2%: py cakowity 10 mg/m3. Dopuszczalne ze wzgldu na ochron suchu wartoci haasu nie mog przekracza: 85 dB poziom ekspozycji na haas odniesiony do 8-godz. dnia pracy, 85 dB poziom ekspozycji na haas odniesiony do tygodnia pracy, 115 dB maksymalny poziom dwiku A, 135 dB maksymalny poziom dwiku C.
50
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali gromadz si w najniszych partiach; wycigane powietrze musi by uzupeniane wieym; przed przystpieniem do nakadania farb naley zlokalizowa i usun moliwe rda ognia (spawanie, szlifowanie, grzejniki, urzdzenia elektryczne nie bdce w wersji przeciwwybuchowej); w wypadku pracy na gotowych obiektach naley sprawdzi czy powierzchnie przeznaczone do malowania nie s nadmiernie podgrzane (np. promieniami soca). Farby nie powinno nakada si na powierzchnie, ktrych temperatura przekracza 40C; sprawdzi sprzt do aplikacji, we powietrzne i zczki przetestowa cinieniem wyszym od roboczego; cile przestrzega wszystkich zapisw rozporzdzenia [104].
7.5
51
ZALECENIA W grupie 1203 Odpady z odtuszczania wod i par: 1203 01* wodne ciecze myjce, 1203 02* odpady z odtuszczania par. Odpady inne ni niebezpieczne katalog wymienia m.in. w grupie 1201 odpady z ksztatowania oraz fizycznej i mechanicznej obrbki powierzchni metali i tworzyw: 1201 02 czstki i pyy elaza i jego wyrobw, 1201 04 czstki i pyy metali nieelaznych.
7.6
52
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali sprawny i na wysokim poziomie technicznym sprzt i uzbrojenie stanowisk pracy o dopuszczalnym poziomie haasu, stosowanie oson na wszystkich konstrukcjach przeznaczonych do czyszczenia strumieniowo ciernego cznie z korytami i rynnami umoliwiajcymi zebranie zuytego cierniwa, skadowanie lub utylizacja zuytego cierniwa zgodnie z obowizujcymi w kraju przepisami, wszdzie, gdzie jest to moliwe przenoszenie procesu przygotowania powierzchni do malowania na etap prefabrykacji, do warsztatw i wytwrni konstrukcji. Pozwala to na czyszczenie strumieniowo cierne w komorach z recyrkulacj cierniwa i odpowiedni wentylacj, wdroenie w wikszym stopniu procesw ograniczajcych pylenie jak stosowanie oczyszczarek bezpyowych z zamknitym wewntrznym obiegiem cierniwa, stosowanie metody hydrociernej lub czyszczenie wod pod wysokim cinieniem, stosowanie farb przyjaznych rodowisku, nie zawierajcych toksycznych pigmentw o obnionej maksymalnie zawartoci (VOC) lotnych substancji organicznych, stosowanie do mycia narzdzi rozpuszczalnikw o maej lotnoci i wysokiej wartoci NDS, prowadzenie staego nadzoru jakoci prac, ktre mog zagraa rodowisku, przez inspektora.
53
ZALECENIA
8
8.1
GWARANCJE
Warunki gwarancji
Inwestor w umowie z wykonawc zabezpiecze antykorozyjnych powinien precyzyjnie okreli kryterium, wedug ktrego bdzie egzekwowane wykonanie poprawek. W przypadku nowych powok antykorozyjnych zalecane jest przyjcie nastpujcych warunkw: 1) sprawdzenie stanu powoki w ramach przegldu gwarancyjnego nastpi 5 lat po dacie odbioru kocowego, jeli warunki kontraktu nie mwi inaczej; 2) ocena stanu powoki dokonana zostanie wedug Raportu z Inspekcji Powok (Zacznik 7); w raporcie tym oceniany jest: a) stan powok wg wzorcw zawartych w normach [43-47], b) przyczepno powok metod naci wedug PN-EN ISO 2409:1999[80] lub ASTM:D 3359-97 [89] i metod odrywania wedug PN-EN ISO 4624:2004 [81] z podaniem przyrzdu, ktrym bdzie wykonywane badanie, 3) do wykonywania poprawek kwalifikuj si powoki na tych elementach konstrukcji, na ktrych: a) wystpuje skorodowanie wiksze ni na wzorcu Ri1 (patrz tab. 12.1), b) wystpuje kredowanie powyej stopnia 2, c) wystpuje jakiekolwiek pcherzenie, uszczenie i pkanie powok, wyczajc uszkodzenia mechaniczne spowodowane przez uytkownikw drg, d) przyczepno do podoa i przyczepno midzywarstwowa powok powinna mie stopie 1 wedug PN-EN ISO 2409:1999 [80] (dla powok z farb tiksotropowych 2) lub powyej 3A wedug ASTM:D 3359-97 [89] i warto powyej 4 MPa wedug PN-EN ISO 4624:2004 [81]. Opis metod bada znajduje si w rozdziale 10. W przypadku pojedynczych lokalnych uszkodze (do 0,05% powierzchni elementu) dopuszcza si wykonywanie napraw zgodnie z PN-ISO 8501-2:2002 [2].
54
8.2
Wymalowania referencyjne
Powierzchnie referencyjne su do: a) ustalenia akceptowalnego standardu wykonania robt, b) sprawdzenia czy dane podane przez producentw s zgodne z kart wyrobu i z zalecanymi technologiami, c) okrelenia zachowania systemw lakierowych w wymaganym czasie. Zasady wyznaczania i oceny powierzchni referencyjnych mona oprze na normie PN-EN ISO 12944-7:2001 [40] Zacznik A podany jako tablica 8.1 i PN-EN ISO 12944-8:2001 [41] Zacznik B przystosowany do Zalece jako Zacznik 7C. Inspektor nadzoru inwestorskiego wyznacza powierzchnie referencyjne. Roboty na powierzchniach referencyjnych wykonuje wykonawca w obecnoci Inspektora nadzoru, przedstawiciela dostawcy materiaw lub innych osb w zalenoci od umowy. Zaleca si, aby powierzchnie referencyjne znajdoway si na kadym wanym elemencie konstrukcji uwzgldniajc rnice zagroe korozyjnych na rnych elementach. Powinny one zawiera spoiny, poczenia, krawdzie i inne miejsca o duym zagroeniu korozyjnym. Proponowan liczb i wielko powierzchni referencyjnych w zalenoci od wielkoci konstrukcji podano w tablicy 8.1.
Tablica 8.1 Liczba powierzchni referencyjnych [40]. Powierzchnia zabezpieczenia [m] < 2 000 2 000 5 000 5 001 10 000 10 001 25 000 25 001 50 000 > 50 000 Proponowana liczba powierzchni referencyjnych 3 5 7 7 9 9 na kade 50 000 m Proponowana cakowita powierzchnia powierzchni referencyjnych [m] 12 25 50 75 100 200 na kade 50 000 m2
55
ZALECENIA
9
9.1
Parametr
2
Wymaganie
3
Uwagi
4
Co najmniej 3C wysza od temperatury punktu rosy, Zgodne z wymaganiami zawartymi w karcie produktu Zgodny z atestem jakoci
Od 15 wrzenia do 15 maja musi by zapewniona moliwo, wykonywania prac z klimatyzacj. Wedug [51-54] dla cierniw metalowych wg [62-70] dla cierniw niemetalowych. Wedug [3]2) .
Kontrola cierniwa Wady powierzchni Zatuszczenia Brud Przygotowanie Zanieczyszczenia jonowe powierzchni (usuwanie wad powierzchni, mycie3), czyszczenie) Stopie czystoci
P3 konstrukcje nowe P2 konstr. remontowane Brak Brak Poniej 15 mS/m Konstr.nowe Sa 2; Konstr. remontowane: nie mniej ni Sa2, St3; PSt3, Wa1, SB2 Drobnoziarnisty lub Ry5 zgodne z kart produktu Nie wyszy ni 3 brak
Zdejmowanie zanieczyszcze jonowych wg [10] z powierzchni 10x10 cm 100 ml wody i oznaczanych wg [14].
Wedug [1].
56
Kontrola farb
Data wanoci Szczelno opakowania Osad Zelowanie Zanieczyszczenia Grubo warstwy Wyrabianie otworw, krawdzi, nitw, rub Grubo Przyczepno
4)
Kontrola warstw
Stosowa przed upywem terminu wanoci podanym na etykiecie Rozmieszywalny Brak Brak Zgodnie ze specyfikacj i tabl. 3.1 i 3.2 po przeliczeniu Naniesiona warstwa w odrniajcym si kolorze Zgodnie ze specyfikacj (i tabl. 3.1 i 3.2) Nie mniejsza ni 5 MPa i nie mniejsza ni 4A lub nie wyszy stopie ni 1 Klasa II na min. 70% powierzchni i klasa III na max. 30% dla caego systemu; dla powok porednich brak wad niedopuszczalnych
Wedug [86].
Stopie utwardzeSezonowanie Zgodnie z kart produktu powok nia 1) Wymagania przy przemalowaniu powok podano w rozdziale 12. 2) Dopuszczalne wady wg PN-EN ISO 8501-3:2004[3] podano w tablicy 10.3. 3) Detergent uzgodniony z inynierem. 4 ) Badanie przyczepnoci powinno by wykonywane na kadym nowym systemie po wysezonowaniu si powok oraz na danie Inspektora Nadzoru lub w razie wtpliwoci. Po badaniu przyczepnoci powok naley naprawi.
9.2
Przygotowanie powierzchni
Rdz, zgorzeliny i stare powoki malarskie powinny by usunite metod obrbki strumieniowo-ciernej na sucho lub na mokro. Jeeli chropowato powierzchni pod usuwanymi starymi powokami jest wystarczajco wysoka dla wymalowa renowacyjnych to dopuszcza si czyszczenie wod pod wysokim cinieniem.
57
ZALECENIA
Jeli malowanie gruntem nie zostanie rozpoczte zaraz po przygotowaniu powierzchni, to przy wyszej wilgotnoci powietrza pojawi si rdza nalotowa. Wwczas przed malowaniem wymagane jest ponowne oczyszczenie powierzchni lub zastosowanie farb tolerujcych powstay stopie rdzy nalotowej.
9.3
Kontrola farb
Zabezpieczenie antykorozyjne konstrukcji stalowych, zarwno nowo budowanych mostw jak i renowacji powok mostw eksploatowanych, wykonawca powinien realizowa materiaami majcymi odpowiednie dokumenty dopuszczajce do obrotu i stosowania w budownictwie komunikacyjnym, zgodnie z Ustaw o wyrobach budowlanych [121]. Do wbudowania mog by stosowane tylko materiay zaakceptowane przez Inwestora. Przed przystpieniem do wbudowania materiau, wykonawca zobowizany jest do przedstawienia przy kadej dostawie deklaracj zgodnoci materiau z Polsk Norm lub aprobat techniczn IBDiM lub europejsk aprobat techniczn. Przed wbudowaniem materiau, wykonawca musi przedstawi nadzorowi karty techniczne poszczeglnych materiaw. Za sprawdzenie przydatnoci materiaw oraz jako wbudowania odpowiada wykonawca robt.
9.4
58
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali Podczas schnicia i utwardzania powok naley zapewni warunki otoczenia zgodnie z kartami technicznymi produktu. Wykonywanie i kontrol robt uatwia przyjcie rnych kolorw dla kadej powoki. Konieczne jest kontrolowanie tzw. wyrabiania, czyli pogrubienia powoki wykonywanego po wyschniciu naniesionej powoki na krawdziach, obrzeach otworw, szczelinach, spoinach, rubach i nitach. Do wyrabiania wskazane jest uycie farby w innym kolorze ni kolor danej powoki. Podczas wykonywania kadej kolejnej powoki konieczne jest: 1) przestrzeganie czasu naoenia kolejnej powoki zgodnie z zaleceniami producenta farb, 2) sprawdzenie czy poprzednia powoka w procesach midzyoperacyjnych nie ulega zabrudzeniu i ewentualne usunicie zabrudzenia. W przypadku, gdy kolejn powok wykonuje si po przerwie zimowej lub jakiejkolwiek duszej przerwie, naley zbada poziom zanieczyszcze jonowych. W przypadku przekroczenia dopuszczalnych ste naley powierzchni konstrukcji umy wod pod cinieniem minimum 20 MPa. Jeli przerwa w nanoszeniu powok bya dusza ni zalecana w Karcie Technicznej danej farby lub dusza ni 1 miesic dla powok epoksydowych (jeli w aprobacie technicznej IBDiM nie jest okrelone inaczej), powierzchni przed nakadaniem nastpnej warstwy naley uszorstni poprzez omiecenie drobnym cierniwem (frakcja 0,4 - 0,8 mm z przewag frakcji drobnej; kt czyszczenia nie wikszy jak 600). Nie dopuszcza si uaktywniania powierzchni substancjami chemicznymi zagraajcymi rodowisku (np. rozpuszczalnikami zawierajcymi wglowodory aromatyczne). Parametry warunkw otoczenia podczas malowania naley zapisywa w Protokole Pomiarw Klimatycznych (przykad Protokou Pomiarw Klimatycznych podano w Zaczniku nr 1). Kontrol jakoci farb, przygotowania powierzchni, waciwoci otrzymanych powok naley przeprowadzi zgodnie z Protokoem Kontroli Jakoci Farb (Zacznik 2), Protokoem Kontroli Jakoci Przygotowania Powierzchni i Nanoszenia Powok (Zacznik 3), Protokoem Pomiaru Gruboci Systemu Powokowego (Zacznik 4), Protokoem Kontroli Jakoci Caego Systemu Powokowego (Zacznik 5).
59
ZALECENIA
9.5
Odbiory robt
Kontrola wykonywania robt przeprowadzana jest na bieco przez suby wykonawcy. Badania kontrolne wykonywane s przez Nadzr Inwestorski. Odbiory robt powinny by dokonywane zgodnie z ustaleniami umowy (warunkami kontraktu) i potwierdzane w formie pisemnej na formularzach podanych w punkcie 9.4. Odbir robt ulegajcych zakryciu polega na kocowej ocenie jakoci i iloci robt przed ich zakryciem. Odbioru tego dokonuje nadzr inwestorski, po zgoszeniu przez wykonawc robt i potwierdza w Dzienniku Budowy. Odbir czciowy polega na ocenie jakoci, iloci wykonywanych robt objtych odbiorem czciowym. Przedmiotem odbioru czciowego mog by wycznie zakoczone elementy obiektu (np. przso). Odbir kocowy polega na ostatecznej ocenie jakoci i iloci wykonanych robt. Przedmiotem odbioru kocowego mog by tylko cakowicie zakoczone roboty na obiekcie. Odbir kocowy naley przeprowadzi zgodnie z Kart Dokumentacji Powykonawczej (przykad Karty Dokumentacji Powykonawczej podano w Zaczniku 6).
9.6
60
10
Badania
2
Dokument odniesienia
3
Uwagi
4
Powierzchnia PN-ISO 8501 1 [1]; PN ISO 8501-2 [2]; Pr EN ISO 85014 [4]; wzorce International Slurry-blasting Standards [5] PN-ISO 8501-3 [3] PN-ISO 8503-2 [21] PN-ISO 8503-4 [23] ISO/DIS 8502-7 [12] Opis w punkcie 10.5.2 Pomiar mniej dokadny. Pomiar dokadny. Metoda laboratoryjna, oznacza tylko niektre tuszcze. Normy odnosz si do rnych metod czyszczenia powierzchni.
Wady powierzchni
Chropowato
Ocena wizualna w porwnaniu z wzorcami Ocena wizualna w porwnaniu z wzorcami Pomiar parametru Ry5 przyrzdem stykowym Ocena ilociowa
Zatuszczenia
1)
Ocena jakociowa
61
ZALECENIA
Tablica 10.1 (cig dalszy)
1 2 3 4
Zapylenie1) Zanieczyszczenia jono1) we / Powoki Obecno w powokach zwizkw oowiu i chromuVI Zniszczenia powok: spcherzenie, skorodowanie, spkanie, zuszczenie, skredowanie Kolor
PN EN ISO 8502-3 [8] PN EN ISO 8502-9 [14] Metoda ocenia zanieczyszczenia sumarycznie. Badanie naley zleci do specjalistycznego laboratorium.
Ocena wizualna w porwnaniu z wzorcami Ocena po zdjciu skredowania tam Ocena wizualna w porwnaniu z wzorcami Ocena wizualna w porwnaniu z wzorcami
PN EN ISO 4628 [42-46] PN-EN ISO 4628 [47] PN EN ISO 3668 [87] Zgodne z punktem 10.10 i wzorcami na rys. 10.1-10.4 i tablic 10.6 PN EN ISO 2808 metoda 1 [78]
Pomiar przyrzdem grzebieniowym Pomiar miernikiem PN EN ISO 2808 Grubo powok elektromagnetyczmetoda 6 [78] nym Pomiar miernikiem PN-EN ISO 4624 metoda hydraulicznym lub [81] odrywowa pneumatycznym Przyczepmetoda PN EN ISO 2409 no [80] siatki Ocena wizualna naci w porwnaniu z wzorcami ASTM D 3359 metoda krzya [89] Ocena wizualna po zarysowaniu owPN-ISO 15184 Twardo kiem o okrelonej [84] twardoci 1) Te cechy naley bada przy nanoszeniu kadej nastpnej powoki.
62
Opis
2
Wa 1 lekkie oczyszczenie wod pod wysokim cinieniem Wa 2 dokadne oczyszczenie wod pod wysokim cinieniem SB 2 - dokadne oczyszczenie metod strumieniowo-ciern na mokro
Powierzchnia oceniana okiem nieuzbrojonym musi by wolna od widzialnych olejw, lunej rdzy i obcych substancji
Powierzchnia oceniana okiem nieuzbrojonym musi by wolna od widzialnych olejw, smarw, brudu, wikszoci rdzy, wczeniej naoonych powok malarskich i obcych substancji. Jakiekolwiek szcztkowe zanieczyszczenia musz by nierwnomiernie rozoone i charakteryzowa si dobr przyczepnoci.
63
ZALECENIA
Tablica 10.2 (cig dalszy)
1 2
Wa 2 1/2 bardzo dokadne oczyszczenie wod pod wysokim cinieniem SB - 2 1/2 - bardzo dokadne oczyszczenie metod strumieniowo-ciern na mokro
Powierzchnia oceniana okiem nieuzbrojonym musi by cakowicie wolna od widzialnej rdzy, olejw, smarw, brudu, wczeniej naoonych powok malarskich i obcych substancji z wykluczeniem ewentualnie drobnych ladw. Widoczne mog by odbarwienia powierzchni w postaci lekkich plamek o dobrej przyczepnoci na tych fragmentach powierzchni gdzie wystpia korozja werowa
Wygld rdzy nalotowej po czyszczeniu nie mona usun przez lekkie pocieranie tkanin L lekka M rednia lekkie lady na tkaninie H intensywna znaczne lady na tkaninie
P1
2
P3
4
1 Spoiny 1.1 Rozprysk spawalniczy Powierzchnia poPowierzchnia powinna winna by wolna od Otrzymana powierzch- by wolna od wszystwszystkich rozprynia kich lunych rozpryskw skw spawalniczych spawalniczych poza podtopieniami. Powierzchnia powinna Powierzchnia poby przygotowana do winna by cakowicie Tak jak po spawaniu usunicia nieregularprzygotowana, tj. nych i ostrobrzenych gadka. zarysw Powierzchnia powinna Powierzchnia powinna Powierzchnia poby wolna od ula by wolna od ula winna by wolna od spawalniczego spawalniczego ula spawalniczego
64
1.4 Podtopienie
1.6 Zamknite kratery 2 Krawdzie 2.1 Krawdzie walcowane 2.2 Krawdzie powstae przez wykrawanie, odcinanie albo cicie pi
Pory powierzchniowe powinny by dostatecz- Powierzchnia ponie otwarte na wnikanie winna by wolna od farby, albo powinny by widocznych porw. wyrwnane. Powierzchnia Zamknite kratery powinna by wolna powinny by wolne od od widocznych zaostrych krawdzi. mknitych kraterw. Krawdzie powinny by zaokrglone promieniem nie mniejszym ni 2 mm. Krawdzie powinny by zaokrglone promieniem nie mniejszym ni 2 mm. Czoo cicia powinno by usunite i krawdzie powinny by zaokrglone promieniem nie mniejszym ni 2 mm.
adna cz krawdzi nie powinna by ostra, Krawdzie powinny by krawd powinna by moliwie gadkie. wolna od garbw. Powierzchnia powinna adna cz krawdzi by wolna od ula nie powinna mie nierei luno zwizanej gularnego profilu. zgorzeliny.
3 Powierzchnie oglne 3.1 Wery i kratery 3.2 uszczenie 3.3 Nawis spoiny/rozwarstwiony nawis spoiny/rozwarstwienie Wery i kratery powinny by dostatecznie otwarte na wnikanie farby. Powierzchnia powinna by wolna od materiau odwarstwiajcego si. Wery i kratery powinny by dostatecznie otwarte na wnikanie farby. Powierzchnia powinna by wolna od werw i kraterw. Powierzchnia powinna by wolna od widocznych usek. Powierzchnia powinna by wolna od widocznych nawisw spoin/rozwarstwie.
Powierzchnia powinna by wolna od widocznych usek. Powierzchnia powinna Powierzchnia powinna by wolna od widoczby wolna od materiau nych nawisw spoin/ odwarstwiajcego si. rozwarstwie.
65
ZALECENIA
Tablica 10.3 (cig dalszy)
1 2 3 4
3.4 Zawalcowane obce materiay 3.5 Rowki i obki uformowane podczas mechanicznego dziaania 3.6 Wgniecenia i odciski uszkodze powierzchni walcw
Powierzchnia powinna by wolna od zawalcowanych obcych materiaw. Promie rowkw i obkw powinien by nie mniejszy ni 2 mm. Wgniecenia i odciski uszkodze powierzchni walcw powinny by gadkie.
Jak zastano
Jak zastano
Powierzchnia powinna by wolna od zawalcowanych obcych materiaw. Powierzchnia powinna by wolna od rowkw, a promie obkw powinien by wikszy ni 4 mm. Powierzchnia powinna by wolna od wgniece i odciskw uszkodze powierzchni walcw.
66
1 25 2 60 3 100 4 150 Klasyfikacja profilu powierzchni Drobnoziarnisty fine Poredni medium Gruboziarnisty coarse
25 3 40 5 70 15 100 10 Ocena Profil zgodny z segmentem nr 1 pomidzy segmentami 1 i 2, lecz z wykluczeniem segmentu 2. Profil zgodny z segmentem nr 2 pomidzy segmentami 2 i 3, lecz z wykluczeniem segmentu 3. Profil zgodny z segmentem nr 3 pomidzy segmentami 3 i 4, lecz z wykluczeniem segmentu 4.
67
ZALECENIA trakcyjnej. Po upywie 10 s na badane miejsce przykada si krek bibuy do sczenia, a na drugi krek wzorcowy z tej samej bibuy daje si 2-3 krople tej samej benzyny. Po odparowaniu benzyny porwnuje si krki przy wietle dziennym. Rnica wygldu krkw (obecno lub brak plamy tuszczowej) wiadczy o zatuszczeniu powierzchni. Ocen naley przeprowadzi przynajmniej w trzech miejscach badanej powierzchni.
68
10.8 Ocena rodzaju farby oraz zawarto zwizkw oowiu i chromu w powokach przy pracach renowacyjnych
Kady obiekt powinien mie dokumentacj zabezpiecze antykorozyjnych, w ktrej powinny by podane stosowane w zabezpieczeniach farby (producent, nazwa, szara). W przypadku, gdy na starych obiektach nie wiadomo, jaki typ farby by uywany oraz czy zawiera on toksyczne zwizki oowiu i chromu, mona sprawdzi to metodami analitycznymi/lub metodami spektroskopowymi, ktre wykonuj specjalistyczne jednostki badawcze, ktrym naley zleci wykonanie tych bada.
69
ZALECENIA Ocen skredowania naley dokonywa zgodnie z norm [47] zdejmujc skredowanie tam i porwnujc zanieczyszczenie tamy ze wzorcami. Szczegln uwag naley zwrci na powoki na spawach, zczach, krawdziach, ktre na og najszybciej ulegaj uszkodzeniu. W ocenie wszystkich uszkodze naley zaznaczy, ktrej powoki systemu powokowego one dotycz (np. uszczenie si tylko powoki ostatniej). Powierzchnie zniszcze liczy si jako powierzchni prostoktw ograniczonych skrajnymi zniszczeniami korozyjnymi, odlego midzy ktrymi jest nie wiksza ni 1 m.
70
Klasa I
2
Klasa II
3
Klasa III
4
Klasa IV
5
Kolor i odcie zgodnie z kart kolorw. Pojedyncze zanieczyszczenia mechaniczne o rednicy nie przekraczajcej 0,5 mm, wzorzec I.
Zanieczyszczenia mechaniczne
Zacieki
Znaczna ilo zanieczyszcze formie zgrupowa wmalowanych lub osadzonych w powoce, wzorzec IVa. Do znaczna Nieznaczne zacieZacieki mae, paskie, ilo zaciekw, ki uwidaczniajce niekoczce si koczcych si Niedopuszczalne. si jedynie zmian kroplami farby, paskimi kroplami odcienia powoki, wzorzec IIIb. farby, wzorzec wzorzec IIb. IVb. Zanieczyszczenia w formie pojedynczych zgrupowa, ktrych powierzchnia nie przekracza 1 cm, wzorzec IIIa. Pojedyncze ukuNiedopuszczalne. cia ig, wzorzec IIc. Do liczne ukucia ig, wzorzec IIIa; pojedyncze kratery w nawierzchniowych powokach systemu, wzorzec IIIc. Liczne ukucia ig i do liczne kratery nieprzebijajce powoki do podoa, wzorzec IVc. Drobne spcherzenia, wzorzec IVb; skrka pomaraczowa, zmarszczenia, spkania powierzchniowe, wzorzec IVd.
Kolor zgodny z kart kolorw; nieznaczna zmiana odcienia na zaciekach. Pojedyncze zanieczyszczenia wmalowane w powok lub osadzone w warstwie nawierzchniowej, wzorzec IIa.
Kolor zgodny Kolor zgodny z kart z karta kolorw; kolorw; nieznaczne dopuszczalne rrnice w odcieniu. nice w odcieniu.
Drobne zmarszczeBardzo nieznaczne nia, drobne zmarszczewzorzec IIIa; nia, wzorzec IId nieznaczna skrka Niedopuszczalne. niedopuszczalne pomaraczowa, spkania, skrka wzorzec IIId; pomaraczowa niedopuszczalne spi spcherzenia. kania i spcherzenia
71
ZALECENIA
c
Rys. 10.2 Klasy jakoci powok, wzorce klasy II.
72
73
ZALECENIA
74
75
ZALECENIA
8) Spkania deseniowe.
76
ZALECENIA Miejsca obserwacji powinny by w rwnomierny sposb rozmieszczone na caej ocenianej powierzchni.
Tablica 10.7 Liczba miejsc obserwacji. Powierzchnia w m2 do 50 od 51 do 100 od 101 do 1000 na kade nastpne 1000 Liczba miejsc obserwacji 1-2 2-4 5 5
78
Maksymalna grubo nie moe by wiksza od dwukrotnej gruboci nominalnej (z wyjtkiem powok etylokrzemianowych lub powok z farb, dla ktrych w kartach technicznych jest okrelone inaczej) lecz nie wiksza ni 600 m. Ograniczenie to naley wzi pod uwag przy planowaniu renowacji powok bez usuwania starych wymalowa. Liczba punktw pomiarowych w zalenoci od wielkoci powierzchni powinna by taka, jak w tablicy 10.8 [79]. Jako punkt pomiarowy przyjmowana jest rednia arytmetyczna z trzech pomiarw na powierzchni koa o rednicy 10 cm.
Tablica 10.8 Liczba punktw pomiarowych gruboci [79]. Wielko powierzchni w m2 do 1 1-3 3-10 10-30 30-100 powyej 100 Liczba punktw pomiarowych 5 10 15 20 30 10 na kade 100 m2
79
ZALECENIA
10.13.3 Ocena przyczepnoci metod odrywow (pull-off) wedug PN-EN ISO 4624:2004 [81]
Metoda polega na odrywaniu od powierzchni naklejonych uprzednio znormalizowanych krkw stalowych i odczycie siy potrzebnej do ich oderwania. Metod t mona stosowa do powok o kadej gruboci. Do bada naley stosowa przyrzdy o napdzie hydraulicznym i pneumatycznym. W przypadku pomiaru metod odrywow naley poda typ przyrzdu uywany do pomiarw poniewa wyniki rni si w zalenoci od typu przyrzdu. Do oceny przyczepnoci powok naley bra pod uwag jedn z metod naciciowych i metod odrywow razem poniewa obie te metody mierz inne waciwoci powok metoda naci mierzy naprenia cinajce, a metoda odrywowa naprenia rozcigajce.
80
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali Po dokonaniu pomiaru kad z wymienionych metod naley uzupeni zniszczon powok malarsk tym samym systemem malarskim, ktry stosowano uprzednio przy malowaniu. Liczba punktw pomiarowych jest podana w tablicy 10.9.
Tablica 10.9 Liczba punktw pomiarowych przyczepnoci. Wielko powierzchni w m2 do 100 101-1000 1001-10000 powyej 10000 Liczba punktw pomiarowych 3 5 6 6 na kade 10000 m2
81
ZALECENIA
11
82
Nakadanie powok
Sezonowanie powok
Poprawki na budowie
Ca powierzchni umy wod, (ciep z dodatkiem biodegradowalnego detergentu) a nastpnie spuka czysta wod, przygotowa powierzchni do malowania i nanie wyspecyfikowan grubo ostatniej powoki.
Przygotowanie powierzchni i nakadanie farb zgodnie z wymaganiami zawartymi w specyfikacji i karcie produktu
Wymagania podane w tablicy 9.1. Mona czyci w wytwrni wyrb w postaci handlowej, elementy po pociciu, korzysta z blach oczyszczonych dostarczonych z huty i pokrytych gruntem ochrony czasowej 3) Grunt ochrony czasowej musi by kompatybilny z systemem powokowym; w przypadku systemu z powokami cynkowymi grunt ochrony czasowej naley usun. 4) Mona nie stosowa gruntu ochrony czasowej gdy proces produkcyjny odbywa si w hali z kontrolowan wilgotnoci poniej 50%. 5) Patrz punkt 11.3
83
ZALECENIA
11.4 Wymagania dla powierzchni i powok przy wykonywaniu zabezpiecze antykorozyjnych nowych konstrukcji mostowych
Wymagania dla powierzchni i powok przy wykonywaniu zabezpiecze antykorozyjnych nowych konstrukcji mostowych podano w tablicy 11.2.
Tablica 11.2 Wymagania dla powierzchni i powok przy wykonywaniu zabezpiecze antykorozyjnych nowych konstrukcji mostowych. Oceniana cecha
1
Wymagania
2
Dokument odniesienia
3
Uwagi
4
Powierzchnia Stan powierzchni po czyszczeniu Wady powierzchni Sa 3 dla powok cynkowych natryskiwanych cieplnie o gruboci powyej 200 m i powok Al oraz ZnAl 15
Sa 2
P3 Drobnoziarnisty
Chropowato
Ry5 dla powok metalowych natryskiwanych cieplnie 50-70 m; dla powok krzemianowych min.50 m; dla pozostaych 30-40
84
Opis w punkcie 10.4.2 PN EN ISO 8502-3 [8] PN EN ISO 8502-9 [14] Zdejmowanie zanieczyszcze wg PN EN ISO 8502-5 [10] Powoki nawierzchniowe z wypeniaczami patkowymi nie daj jednorodnego wygldu, szczeglnie przy poprawkach.
Kolor
Zgodny ze specyfikacj
PN EN ISO 3668[87]
70% w klasie II 30% w klasie III Zgodnie z tablic 3.1 i aprobat IBDiM po przeliczeniu gruboci powoki na grubo warstwy Zgodnie z tablic 3.1 i abrobat IBDiM Nie mniej ni 5 MPa Stopie nie wyszy ni 1 Stopie nie niszy ni 4A >1H
Zgodne z punktem 10.10 i wzorcami na rys. 10.1-10.4 i tab.10.6 PN EN ISO 2808 metoda 1 [78] PN EN ISO 2808
Grubo powok metoda odrywowa Przyczepno metoda siatki naci metoda krzya
metoda 6 [78]
PN-EN ISO 4624 [81] PN EN ISO 2409 [80] ASTM D 3359 [89] PN-ISO 15184 [84] Nie dotyczy systemw do zabezpieczenia szczelin
Twardo
1)
85
ZALECENIA
12
12.2 Przegldy
Ocena stanu zabezpieczenia przed korozj elementw stalowych obiektw mostowych powinna by przeprowadzona podczas przegldw podstawowych, rozszerzonych i szczegowych. Zaleca si aby przegld systemu zabezpiecze antykorozyjnych by wykonany po umyciu obiektu, gdy wady s dobrze widoczne.
86
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali Wyniki z przegldw powinny zawiera: 1) stwierdzenie poprawnego zachowania powok, co upowania do kontynuacji programu robt mieszczcych si w ramach konserwacji lub 2) stwierdzenie koniecznoci renowacji miejscowej lub 3) stwierdzenie koniecznoci renowacji cakowitej. W przypadku stwierdzenia koniecznoci wykonania renowacji cakowitej naley zleci wykonanie ekspertyzy zabezpiecze antykorozyjnych (lub wczy specjalist od zabezpiecze antykorozyjnych do powoanego zespou wykonujcego przegld szczegowy).
87
ZALECENIA Projekt, tego remontu musi by sporzdzony przez osob majc wiedz w dziedzinie antykorozji, wzgldnie korzystajc ze wsppracy ze specjalist. Renowacj zabezpieczenia antykorozyjnego naley wykonywa gdy zostan usunite przyczyny ich powstawania (o ile zniszczenia nie s spowodowane jedynie dugim czasem eksploatacji). Przewanie dotyczy to nieszczelnoci izolacji pyty pomostu, wadliwych urzdze dylatacyjnych, wadliwie dziaajcych urzdze odwadniajcych itd.
88
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali 5) wymalowa i renowacji powierzchni stalowych ocynkowanych ogniowo (tab. 12.7).
12.3.4 Renowacja cakowita po usuniciu starych powok i oczyszczeniu powierzchni do stopnia nie gorszego ni Sa2, St3, Wa2 i SB2
Zaleca si oczyszczenie powierzchni do stopnia Sa 2, Wa 2 i SB 2 we wszystkich miejscach konstrukcji gdzie jest to moliwe do wykonania. Pozostae miejsca maj by oczyszczone do stopnia nie gorszego ni Sa 2 St 3, Wa 2 i SB 2. Wyjtek stanowi szczeliny, ktre ze wzgldu na swoj rozwarto i wielko nie mog by oczyszczone do tego stopnia. Systemy powokowe do renowacji cakowitej podano w tablicy 3.2 Ze wzgldu na wiksze utrudnienia w pracach i niepewne warunki zewntrzne (jeeli nie stosuje si oson i mikroklimatu) korzystne s wersje systemw malarskich tolerujce gorzej przygotowane podoe. Moliwe jest te stosowanie wersji farb utwardzajcych si w niszej temperaturze. Zalecane jest rwnie stosowanie systemw grubopowokowych, ktre mona nakada w mniejszej liczbie powok oraz o duszym czasie stosowania (ycia) po zmieszaniu (w przypadku farb dwuskadnikowych). Technologia wykonywania zabezpiecze jest taka sama jak dla zabezpieczania nowych konstrukcji z wyjtkiem tego, e wyprawki naley robi po naniesieniu kolejnych powok ze wzgldu na zagroenie zmian warunkw atmosferycznych. Przed usuwaniem starych powok, o ile nie ma dokumentacji stwierdzajcej jakie s to farby, naley wykona test na obecno zwizkw chromu i oowiu, aby zastosowa odpowiednie technologi ich usuwania w osonach z cakowitym zbieraniem odpadw.
89
ZALECENIA powoki nawierzchniowej do stopnia powyej 3 [47], to korzystne jest przemalowanie ostatniej powoki. Przemalowanie ostatniej powoki podczas renowacji miejscowej, w okresie kiedy cae zabezpieczenie jest w dobrym stanie przedua okres trwaoci systemu o nastpne 5-10 lat. W tablicy 12.2 podano technologi wykonania renowacji miejscowej z/lub bez przemalowania ostatniej powoki
Tablica 12.2 Technologi wykonania renowacji miejscowej z/lub bez przemalowania ostatniej powoki. Etap Przygotowanie powierzchni Opis Miejscowe umycie konstrukcji i miejscowe oczyszczenie miejsc skorodowanych. Przy przemalowywaniu ostatniej powoki: Umycie caej powierzchni. Omiecenie caej powierzchni drobnym cierniwem hydrociernie1) lub strumieniowociernie i miejscowe oczyszczenie miejsc skorodowanych Wyrobienie krawdzi, naniesie2) nie wszystkich powok systemu Przy przemalowywaniu ostatniej powoki: wyrobienie krawdzi, naniesienie powok systemu z wyjtkiem ostatniej na miejsca naprawiane, naniesienie ostatniej powoki na ca konstrukcj. Wymagania Brak brudu, zatuszcze; zanieczyszczenia jonowe poniej 15 mS/m. Stopie czystoci nie gorszy ni PSa 2, SB2. Chropowato fine; Zapylenie poniej 3 stopnia. Sfazowane krawdzie miejsc oczyszczonych. Regularna linia miejsc oczyszczanych;
Nakadanie powok
Sezonowanie powok
Ustabilizowana temperatura w przedziale 10 30C. Temperatura podoa co najmniej 3C wysza od temperatury punktu rosy. Wilgotno zgodna z wymaganiami karty produktu. W miejscach werw korozyjnych powok gruntow naley wetrze pdzlem. Przestrzeganie czasu do nakadania 3) nastpnej powoki
Odbir koZgodnie z Kart Dokumentacji Powykocowy nawczej (Zacznik 6) 1) Granulacja cierniwa 0,4-0,8 mm z przewag drobnego; kt czyszczenia nie wikszy ni 600. 2) Systemy podane s w tablicy 3.2 3) Patrz punkt 11.3
90
W tablicy 12.4 podano technologi wykonania renowacji cakowitej z pozostawieniem czci powok. Grubo minimalna caego systemu po uzupenieniu powok powinna by taka, jak podano w przypadku systemw renowacyjnych w tablicy 3.2 Grubo powoki nawierzchniowej powinna wynosi ok. 40-60 m (zgodnie z gruboci wyspecyfikowan w aprobacie technicznej IBDiM) i zapewni dobre krycie. Naley na etapie projektowania renowacji sprawdzi kompatybilno nanoszonego systemu z systemem pozostawionym na konstrukcji.
91
ZALECENIA
Tablica 12.4 Technologia wykonania renowacji cakowitej z pozostawieniem czci powok. Etap Przygotowanie powierzchni Wymagania Brak brudu, zatuszcze; zanieczyszczenia jonowe poniej 15 mS/m. Stopie czystoci nie gorszy ni PSa 2, Wa 2, SB 2, chropowato Oczyszczenie miejsc skorodowanych i usunicie powok drobnoziarnista. nie speniajcych kryteriw Zapylenie poniej 3 stopnia. tab.12.3. Sfazowane krawdzie miejsc oczyszczonych. Uszorstnienie pozostawionych 1) powok Regularna linia miejsc oczyszczanych. Pozostawiane powierzchnie powok nie mniejsze ni 1,0 m x 1,0 m. Ustabilizowana temperatura w przeNakadanie Naniesienie wszystkich powok powok systemu. dziale 10-30C. Wyrobienie krawdzi Temperatura podoa co najmniej 3C wysza od temperatury punktu rosy. Wilgotno zgodna z wymaganiami karty produktu. W miejscach werw korozyjnych powok gruntow naley wetrze pdzlem. Przestrzeganie czasu do nakadania Sezonowanie powok nastpnej powoki2). Odbir koZgodnie z Kart Dokumentacji Powykocowy nawczej (Zacznik 6). 1) Granulacja cierniwa 0,4-0,8 mm z przewag drobnego; kt czyszczenia nie wikszy ni 600. 2) Patrz punkt 11.3 Opis Umycie konstrukcj.
92
Nr systemu
System
Przygotowanie powierzchni
Powoka gruntowa
Powoka midzywarstwowa
Powoka nawierzchniowa
S1
Uszorstnienie pozostawionych PVC / PVC powok; PVC / PVC mod.Tp miejsca mod.Tp zniszczone PSa1;PSt3; SB2;Wa1 AY mod. Tp jw. AY mod. Tp
160-200
S2
AY mod. HB
AY mod.
160-200
S3
AY jw AY mod. Tp
AY AY mod. Tp
AY AY mod. HB
AY AY mod.
160-200
S4 S5
jw. jw
160-200 160-200
S6
Wodny Tp
jw
Wodny Tp
160-200
1)
zwikszajc grubo systemu do 240 m i podnoszc stopie przygotowania podoa mona wyduy trwao zabezpieczenia. Rwnie eksploatacja systemu w mniej agresywnym rodowisku wydua jego trwao.
93
ZALECENIA
Tablica 12.6 Technologia przeprowadzenia renowacji o trwaoci do 5 lat. Etap Przygotowanie powierzchni Opis Umycie konstrukcji Oczyszczenie miejsc skorodowanych i usunicie powok nie speniajcych kryteriw tab. 12.3. Uszorstnienie pozostawionych powok. Wyrobienie krawdzi, naniesienie wszystkich powok systemu. Wymagania Brak brudu, zatuszcze. Stopie czystoci nie gorszy ni PSa 1, PSt 2, Wa 1, SB 2. Chropowato drobnoziarnista. Zapylenie poniej 3 stopnia.
Nakadanie powok
Ustabilizowana temperatura w przedziale 10 30C. Temperatura podoa co najmniej 3C wysza od temperatury punktu rosy. Wilgotno zgodna z wymaganiami karty produktu. Przestrzeganie czasu do nakadania nastpnej powoki1) Zgodnie z Kart Dokumentacji Powykonawczej (Zacznik 6).
94
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali Powoki cynkowe zanurzeniowe nie wymagaj uszczelniania. Naley jednak stosowa specjalne systemy malarskie, ktre maj dobr przyczepno do tego typu powierzchni. Miejsca uszkodze powok metalowych naley zabezpiecza farbami, ktre s zawiesin zmikronizowanego cynku w ywicy wglowodorowej (powyej 99,5% wag. cynku w suchej powoce). Stosujc farby epoksydowe wysokocynkowe naley si liczy ze znacznie obnion trwaoci zabezpieczenia w naprawianych miejscach. Podczas malowania powierzchni ocynkowanych ogniowo wystpuj trudnoci zwizane z przyczepnoci powok malarskich do podoa. Trudnoci te zwizane s z: 1) zanieczyszczeniami powierzchni obcymi wtrceniami zwizanymi z technologi cynkowania, 2) reaktywnoci podoa, 3) obecnoci luno zwizanych oraz/lub luno zwizanych i rozpuszczalnych w wodzie produktw korozji cynku, 4) ma chropowatoci powierzchni. Wystpuj rwnie problemy z niekompatybilnoci powok z podoem. Niekompatybilne z podoem ocynkowanym s powoki alkidowe, ktre w reakcji z cynkiem tworz kruche myda cynkowe, bdce przyczyn sabej przyczepnoci caego systemu. Rwnie farby chlorokauczukowe, ktrych produkty degradacji mog atakowa cynk nie nadaj si do takich wymalowa. Zapewnienie trwaoci powok na powierzchniach ocynkowanych ogniowo mona uzyska: 1) malujc powierzchnie w wytwrni po usuniciu zanieczyszcze powstaych w czasie jej wytwarzania, nanosi si wtedy warstw gruntu natychmiast po ocynkowaniu, gruboci powoki 50 80 m, 2) dokadnie przygotowujc powierzchni cynku przed malowaniem i nanoszc powoki malarskie na czyst uszorstnion powierzchni. Metody przygotowania powierzchni cynku przed malowaniem: 1) mycie wod pod cinieniem (max. 10 MPa ewentualnie z dodatkiem NaOH lub amoniaku do lekko alkalicznej wartoci pH i spukiwanie wod), 2) mycie rozpuszczalnikami organicznymi, 3) delikatne omiatanie powierzchni cynku strumieniem odpowiednio wyselekcjonowanego cierniwa, 4) zastosowania cienkiej, dobranej przez producenta farb powoki wicej.
95
ZALECENIA Ze stosowanych metod zaleca si metod umycia powierzchni wod pod cinieniem i delikatne omiecenie cierniwem o granulacji 0,4-0,6 mm z przewag drobnych frakcji pod ktem nie wikszym jak 60C. Wymaga ono jednak duego dowiadczenia, aby nie usun za wiele powoki cynkowej. Poniewa na przygotowanej w ten sposb powierzchni tworz si bardzo szybko tlenki cynku, naley przeprowadza te prace w dobrych warunkach pogodowych (temperatura powyej 10C i wilgotnoci poniej 70%) i moliwie szybko (koniecznie tego samego dnia) nanosi powoki malarskie. Systemy powokowe do tego rodzaju zabezpiecze podano w tablicy 12.7. Ze wzgldu na atwo wymalowa i dobr przyczepno do powierzchni ocynkowanych ogniowo, stosuje si rwnie systemy poliwinylowe o nieco mniejszej trwaoci, za to atwe w renowacji. Systemy te nie s odporne na uszkodzenia mechaniczne. Renowacj naley przeprowadza w zalenoci od stanu powoki. 1) Brak uszkodze powoki cynkowej i produktw korozji stali. Naley usun le przyczepne stare powoki malarskie, uszorstni je i zastosowa typ systemu C1, C2, C3 z tablicy 12.7, ktry aprobat techniczn IBDiM jest dopuszczony do zastosowania na powierzchnie ocynkowane ogniowo i do przemalowywania starych powok danego rodzaju. 2) Przez powok ocynkowan przebijaj produkty korozji stali. Naley usun le przyczepne stare powoki, miejsca korozji stali oczyci do PSa 2, lub SB 2; pozostajce powoki uszorstni, zastosowa systemy typu CR1, CR3, wybierajc takie systemy, ktre aprobat techniczn IBDiM s dopuszczone do zastosowania na powierzchnie ocynkowane ogniowo i do przemalowywania starych powok danego rodzaju. Przy wymaganiach niszej trwaoci mona zastosowa system CR2. Uwaga! Farby stosowane do malowania powierzchni ocynkowanych ogniowo nie musz nadawa si do malowania powierzchni stalowej. Do zabezpieczenia szczelin stosuje si system C4.
96
C1
PVC
PVC
PVC
PVC
160-400
C2 C3
AY
AY
AY EP
AY PUR AY PS
160-400 160-320
CR1
CR2
jw., ew. powoka EP EP poprawiajca przyczepno Wysokocynowy Mycie, EPZn renowacyjny uszorstnieNa pozosta(na miejsca nie, miejsca wione stare z uszkodzon powoki nie z uszkodzopowok cynnym cynkiem stosuje si kow) PSa 2. gruntu PVC renowacyj- Mycie, uszorstny (na miejsca nienie, miejsca z uszkodzoz uszkodzon PVC powok cynkonym cynkiem 2) w) PSa2, SB2 Cynkowanie na zimno Mycie, uszorst- Zmikronizonienie, miejsca wany cynk z uszkodzow ywicy nym cynkiem wglowodoPSa 2 rowej
EP Misc. EPHB PS
PUR PS
280-4001)
PVC
PVC
320-4001)
CR3
3,4)
Do szczelin i miejsc trudJak R8 nodostpnych 1) Podana grubo dotyczy miejsc z uszkodzon powok cynkow; pozostae miejsca jak w C1. 2) Grunty do nakadania na SB2 musz mie to zaznaczone w aprobacie IBDiM. 3) System CR3 jest polecany do naprawy wszelkich uszkodze powok cynkowych. 4) .Na grunt ze zmikronizowanego cynku mona stosowa nastpne powoki z systemw CR1 i CR2 po sprawdzeniu kompatybilnoci. Zgodnie z norm [38] dla wszystkich systemw przewiduje si trwao nie wysz ni rednia. Trwao zwizana jest z przyczepnoci systemu powokowego do powierzchni ocynkowanej zanurzeniowo. C4
97
ZALECENIA
13
OKRELENIA PODSTAWOWE
Badania przyspieszone procedura narae korozyjnych przypieszajca starzenie systemu malarskiego w stosunku do starzenia w normalnych warunkach atmosferycznych. Cynkowanie na zimno nakadanie powok z farby o bardzo duej zawartoci pyu cynkowego (ok. 99%) w spoiwie wglowodorowym. Cynkowanie ogniowe nanoszenie powoki cynkowej poprzez zanurzenie w pynnej kpieli cynkowej. Czyszczenie rozpuszczalnikiem organicznym czyszczenie odpowiednim rozpuszczalnikiem organicznym (najczciej maych powierzchni) w celu usunicia olejw, tuszczw itp. Czyszczenie wod metoda polegajca na skierowaniu strumienia czystej wody na powierzchni, ktra ma by oczyszczona. Wymagane cinienie wody zaley od zanieczyszcze, ktre maj by usunite z powierzchni, takie jak substancje rozpuszczalne w wodzie, luno przylegajca rdza i powoki malarskie. Aby usun oleje, tuszcz itp., naley doda detergentu, a nastpnie spuka czyst wod. Rozrnia si nastpujce odmiany czyszczenia wod pod cinieniem: 1) czyszczenie pod wysokim cinieniem (70-170 MPa), 2) czyszczenie pod bardzo wysokim cinieniem (powyej 170 MPa tzw. hydrojetting). Farba pigmentowany wyrb lakierowy w postaci cieczy, pasty lub proszku, ktry naoony na podoe tworzy kryjc powok o waciwociach ochronnych, dekoracyjnych lub specyficznych technicznie. Farba tiksotropowa farba, ktrej lepko zmienia si po wymieszaniu. Granice wybuchowoci zakres skadu mieszanki oparw z powietrzem, w ktrym zachowuje ona waciwoci wybuchowe. Dolna granica wybuchowoci (dgw) wyraona w% obj. zawarto gazu lub palnych oparw w powietrzu. Poniej tej granicy mieszanina jest za uboga w czynnik zapalny aby moga wybuchn. Grna granica wybuchowoci (ggw) wyraona w% obj. zawarto gazu lub oparw palnych w powietrzu. Powyej tej granicy mieszanina zawiera za mao tlenu aby nastpi wybuch.
98
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali Grubo powoki gruboci powoki na podou jest odlego midzy powierzchni powoki a powierzchni podoa. Grubo powoki (DFT) grubo powoki po utwardzeniu warstwy naoonej na podoe. Maksymalna grubo powoki najwiksza akceptowalna grubo powoki, powyej ktrej mog ulec pogorszeniu waciwoci powoki lub caego systemu malarskiego. Nominalna grubo powoki (NDFT) okrelona dla kadej powoki lub caego systemu malarskiego grubo, zapewniajca wymagan trwao. Grubo warstwy grubo wieo naoonej warstwy wyrobu lakierowego, mierzona niezwocznie po naoeniu. Grunt czasowej ochrony (Shopprimer) szybkoschnca farba nakadana na oczyszczon strumieniowo-ciernie stal konstrukcji w celu ochrony stali podczas montau, przy zachowanej nadal moliwoci spawania. Gwarancja umowa prawna zawarta pomidzy stronami, dotyczca zachowania okrelonej waciwoci w okrelonym czasie. Konstrukcja konstrukcja stalowa skadajca si z wicej ni jednego elementu skadowego. Korozja oddziaywanie fizykochemiczne midzy metalem i rodowiskiem, w wyniku ktrego powstaj zmiany we waciwociach metalu, ktre mog prowadzi do znaczcego pogorszenia funkcji metalu, rodowiska lub ukadu technicznego, ktrego s czciami. Korozja atmosferyczna korozja, gdzie rodowiskiem korozyjnym jest atmosfera ziemska o temperaturze otoczenia. Malowanie (aplikacja, nakadanie farb) termin oglny dotyczcy wszystkich metod nakadania wyrobu lakierowanego na podoe, jak zanurzanie, natryskiwanie, nakadanie wakiem lub pdzlem. Mechaniczne czyszczenie powierzchni: 1) czyszczenie narzdziami rcznymi czyszczenie takimi narzdziami, jak szczotki, skrobaki, syntetyczne gbki ze cierniwem, ptno cierne i motki, zgodnie z PN-EN ISO 8504-3. 2) czyszczenie narzdziami mechanicznymi czyszczenie takimi narzdziami jak obrotowe szczotki druciane, rne rodzaje szlifierek, motki udarowe i pistolety igowe, zgodnie z PN-EN ISO 8504-3.
99
ZALECENIA 3) obrbka strumieniowo-cierna uderzenie wysokoenergetycznego strumienia cierniwa w powierzchni, ktra ma by oczyszczona. Specyficzne wersje obrbki, zgodne z PN-EN ISO 8504-2. Natryskiwanie cieplne powok metalowych (potocznie: metalizacja).- tutaj: nakadanie na powierzchnie stalowe powoki cynkowej, aluminiowej lub ich stopw poprzez natrysk ogniowy lub ukowy. Ochronny system malarski (lakierowy lub antykorozyjny) suma powok z farb lub podobnych produktw, ktre bd otrzymane lub ktre ju otrzymano na podou w celu ochrony przed korozj. Ochronny system powokowy (antykorozyjny) suma powok metalowych i/lub lakierowych lub z podobnych produktw, ktre bd otrzymane lub ktre ju otrzymano na podou w celu ochrony przed korozj. Okres trwaoci wyrobu lakierowego czas, w ktrym wyrb lakierowy wykazuje dobre waciwoci, jeeli jest przechowywany w oryginalnych, szczelnych opakowaniach, w zalecanych warunkach przechowywania. Omiatanie cierniwem delikatna obrbka strumieniowo-cierna majca na celu uszorstnienie powierzchni (gwnie powok malarskich lub powierzchni ocynkowanych ogniowo) oraz usunicie nieznacznych sabo przylegajcych zanieczyszcze. Podoe powierzchnia, na ktr nakada si, lub ju naoono, wyrb lakierowy lub metalowy. Pokrycie, system powokowy suma powok wyrobw lakierowych, ktre wykonano na podou. Powoka ciga warstwa metaliczna lub cige wyschnite wymalowanie uzyskane z farby. Powoka gruntowa (grunt) pierwsza powoka pokrycia, nakadana bezporednio na podoe. Powierzchnia referencyjna wybrany przez strony fragment powierzchni zabezpieczanego obiektu, na ktrej dokonuje si zabezpieczenia antykorozyjnego w obecnoci inwestora, producenta materiaw i wykonawcy, w celu: 1) ustalenia minimum akceptowalnego standardu wykonania robt, 2) sprawdzenia, czy dane podane przez producentw s prawidowe, 3) okrelenia zachowania systemw lakierowych w dowolnym czasie. Powoka midzywarstwowa powoka(-i) midzy powok(-ami) gruntow i nawierzchniow.
100
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali Powoka nawierzchniowa ostatnia(-e) powoka(-i) systemu malarskiego, przeznaczona(-e) do ochrony przed wpywem rodowiska znajdujcych si powok, przyczyniajca(-e) si do cakowitej, oferowanej przez system ochrony przed korozj oraz nadajca(-e) odpowiedni barw. Powoka poprawiajca przyczepno (tie-coat, sealer) powoka, przeznaczona do poprawy przyczepnoci midzywarstwowej lub z podoem i/lub uniknicia pewnych wad podczas nakadania. Powoka technologiczna (mist-coat) cienka powoka z rozcieczonego gruntu lub specjalnego wyrobu lakierowanego, nakadana na powoki metalowe natryskiwane cieplnie i powoki krzemianowo-cynkowe w celu uniknicia drobnych pkajcych pcherzy (poppingu) w nastpnej powoce. Powoka wyprawkowa dodatkowa powoka nakadana w celu zapewnienia odpowiedniej ochrony powierzchniom szczeglnie naraonym, takim jak krawdzie, spoiny, itd. Przyczepno (adhezja) og si wicych powok z podoem. Przydatno do stosowania maksymalny czas, w ktrym wieloskadnikowy wyrb lakierowy powinien by zastosowany po zmieszaniu oddzielnych skadnikw. Przygotowanie powierzchni kada metoda przygotowania powierzchni przed malowaniem. Puapki korozyjne miejsca w konstrukcji, w ktrych gromadz si czynniki korozyjne. Py lune, drobne czstki okrelonego rodzaju znajdujce si na powierzchni stali przygotowanej do malowania, pochodzce z oczyszczania strumieniowego lub innych metod przygotowania powierzchni, lub bdcych wynikiem dziaania rodowiska. Rdza widoczne produkty korozji skadajce si w przypadku metali elaznych gwnie z uwodnionych tlenkw elaza. Rdza biaa biae do ciemnoszarych produkty korozji na powierzchniach ocynkowanych. Rdza nalotowa szybkie tworzenie si: 1) bardzo cienkiej warstwy rdzy na powierzchniach stalowych po obrbce strumieniowo-ciernej (rdza nalotowa) lub 2) plam rdzy po naoeniu na powierzchnie stalowe wodnych wyrobw lakierowych (rdza punktowa).
101
ZALECENIA Renowacja suma wszystkich rodkw zaradczych, ktre zapewniaj, e zachowana jest ochrona konstrukcji stalowej przed korozj. Rozcieczalnik lotna ciecz zawierajca jeden lub wicej skadnikw, ktra moe by zastosowana w poczeniu z rozpuszczalnikiem bez dziaa ubocznych, mimo e nie jest rozpuszczalnikiem Rozpuszczalnik ciecz skadajca si z jednej lub wicej substancji, lotna w ustalonych warunkach schnicia, w ktrej substancja bonotwrcza ulega cakowitemu rozpuszczeniu Sezonowanie powok okres midzy naoeniem powoki, a uzyskaniem przez ni penych waciwoci. Stenie najwysze dopuszczalne NDS, warto rednia waona stenia, ktrego oddziaywanie na pracownika w cigu 8-godzinnego dobowego i przecitnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, okrelonego w KP przez okres jego aktywnoci zawodowej nie powinno spowodowa ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszych pokole. Stenie najwysze dopuszczalne chwilowe NDSCh, warto rednia, ktra nie powinna spowodowa ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika oraz w stanie zdrowia jego przyszych pokole, jeli utrzymuje si w rodowisku pracy nie duej ni 30 minut w czasie zmiany roboczej. Stenie najwysze dopuszczalne puapowe NDSP, ktre ze wzgldu na zagroenia zdrowia lub ycia pracownika nie moe by w rodowisku pracy przekroczone w adnym momencie. Szara partia farby wyprodukowana przy jednokrotnym zaadowaniu surowcw. Temperatura punktu rosy temperatura, przy ktrej na powierzchni przedmiotu pojawiaj si kropelki wody wskutek kondensacji pary wodnej zawartej w powietrzu w wyniku wypromieniowania ciepa przez podoe lub wskutek napywu ciepego, wilgotnego powietrza na chodniejsze podoe. Temperatura samozaponu najnisza temperatura przy ktrej, bez inicjujcego impulsu energetycznego z zewntrz nastpuje samorzutne spalanie mieszaniny gazw par cieczy lub niektrych cia staych z powietrzem lub tlenem. Temperatura zaponu najnisza temperatura w ktrej pary produktu tworz z powietrzem mieszanin zapalajc si przy zblieniu pomienia. Trwao oczekiwany czas dziaania ochronnego systemu malarskiego do pierwszej renowacji cakowitej.
102
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali Typ atmosfery charakterystyka atmosfery na podstawie obecnoci czynnikw korozyjnych ich stenia lub ubytku o gruboci lub masy okrelonego metalu. Uszorstnienie nadanie powierzchni odpowiedniej chropowatoci. VOC (lotna substancja organiczna) na ogl, kada ciecz organiczna i/lub kada organiczna substancja staa, ktra sama odparowuje w panujcych warunkach otoczenia (temperatura i cinienie). W odniesieniu do wyrobw lakierowych termin VOC stosuje si jako wyraenie obiegowe dotyczce zawartoci lotnych substancji organicznych. Warstwa nie wyschnite wymalowanie, powstae z wyrobu lakierowanego w rezultacie pojedynczego nakadania. Wilgotno wzgldna stosunek iloci pary wodnej zawartej w powietrzu w danych warunkach (cinienia, temperatury) do iloci pary wodnej w stanie nasycenia w tych warunkach. Wydajno powierzchnia, ktra moe by pokryta dan iloci wyrobu lakierowanego, tworzcego powok o wymaganej gruboci (wyraona w. m2/l lub m2/kg). Wydajno praktyczna wydajno uzyskana w praktyce przy malowaniu okrelonego podoa w okrelonych warunkach. Wyrabianie krawdzi, spoin itd. nakadanie na krawdzie, spoiny itd. dodatkowej powoki w celu lepszego zapewnienia ochrony powierzchniom, na ktrych jest normalnie trudno uzyska waciw grubo powoki. Wyrb lakierowy produkt cieky, w postaci pasty lub proszku, umoliwiajcy otrzymanie, po naoeniu na podoe, powoki o waciwociach ochronnych, dekoracyjnych i/lub innych specyficznych. Wyroby lakierowe grubopowokowe (hight built HB) wyroby lakierowe, ktre mog by nakadane w warstwach powyej 80 m gruboci suchej powoki. Wyroby lakierowe o zmniejszonej zawartoci rozpuszczalnikw (hight solid HS) wyroby lakierowe o wikszej ni zwykle zawartoci czci staych (zwyczajowo powyej 80% wag). Zabezpieczenie antykorozyjne wszelkie, celowo zastosowane rodki zwikszajce odporno obiektu lub jego elementu na dziaanie korozji. Zawarto lotnych substancji organicznych (zawarto VOC/VOCC) masa lotnych substancji organicznych w wyrobie lakierowym, oznaczonym w ustalonych warunkach.
103
ZALECENIA Zgorzelina walcownicza (zendra) warstwa tlenkw elaza powstajca podczas walcowania stali na gorco. Znoszenie si (kompatybilno): 1) produktw: zdolno wzajemnego mieszania si dwch lub wielu produktw bez wystpienia niepodanych efektw, 2) wyrobu lakierowego z podoem: zdolno wyrobu lakierowego do nakadania na podoe bez wystpienia niepodanych efektw.
104
14
NORMY, WZORCE I INNE AKTY PRAWNE ZWIZANE Z ZABEZPIECZENIEM ANTYKOROZYJNYM KONSTRUKCJI METALOWYCH
Zwikszone oczekiwania jakoci zabezpiecze antykorozyjnych, antykorozyjnych co za tym idzie ich trwao znalazy odbicie w opracowanych i czciowo ju opublikowanych nowoczesnych rozwizaniach normatywnych. Dotycz one przygotowania powierzchni przed malowaniem, metalizacji, doboru zestaww malarskich i caoksztatu zagadnie od projektowania do odbioru zabezpiecze antykorozyjnych powokami malarskimi. Poniej podano normy lub projekty norm stosowane w zabezpieczeniach antykorozyjnych: 1) PN uzgodnione z normami ISO (PN-ISO) lub uzgodnione z normami EN (PN-EN) lub uzgodnione z normami ISO i EN (PN-EN ISO), 2) midzynarodowej organizacji normalizacyjnej ISO, 3) europejskie, opracowane przez CEN lub CENELEC normy EN.
105
ZALECENIA nych podoy stalowych oraz podoy stalowych po cakowitym usuniciu wczeniej naoonych powok (Dodatek Ad1). [2] PN- ISO 8501-2:2002 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wzrokowa ocena czystoci powierzchni. Stopnie przygotowania wczeniej pokrytych powokami podoy stalowych po miejscowym usuniciu tych powok. PN-ISO 8501-3:2004 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wzrokowa ocena czystoci powierzchni. Cz 3: Stopnie przygotowania spoin, ostrych krawdzi i innych obszarw z wadami powierzchni. pr EN ISO 8501-4 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wzrokowa ocena czystoci powierzchni. Cz 4: Stany wyjciowe powierzchni, stopnie przygotowania i stopnie rdzy nalotowej w powizaniu z oczyszczeniem strumieniem wody pod cinieniem. Wzorce firmy International Slurryblasting Stadards.
[3]
[4]
[5]
[7]
[8]
[9]
[10]
106
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali wierzchni. Cz 5: Oznaczanie chlorkw na powierzchniach stalowych przygotowanych do malowania (metoda rurki wskanikowej). [11] PN-EN ISO 8502-6:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci powierzchni. Cz 6: Ekstrakcja rozpuszczalnych zanieczyszcze do analizy. Metoda Breslea. ISO/DIS 8502-7 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci powierzchni. Cz 7: Moliwe do stosowania w warunkach terenowych analityczne metody oznaczania olejw i smarw. PN-EN ISO 8502-8:2005 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci powierzchni. Cz 8: Metoda polowa refraktometrycznego oznaczania wilgoci. PN-EN ISO 8502-9:2002 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci powierzchni. Cz 9: Terenowa metoda konduktometrycznego oznaczania soli rozpuszczalnych w wodzie. ISO/DIS 8502-10 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci powierzchni. Moliwe do stosowania w warunkach terenowych analityczne metody oznaczania chlorkw. ISO/DIS 8502-11 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci powierzchni Cz 11: Terenowa metoda turbimetrycznego oznaczania siarczanw rozpuszczalnych w wodzie. PN-EN ISO 8502-12:2005(U) Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Badania suce do oceny czystoci powierzchni. Cz 12: Metoda polowa miareczkowego oznaczania rozpuszczalnych w wodzie jonw elazawych. PN-70/H-97052 Ochrona przed korozj. Przygotowanie powierzchni stali, staliwa i eliwa do malowania. Oglne wytyczne. ASTM F22-02 Standard test method for hydrofobic surface films by the water-break test (Oceny hydrofobowoci powierzchni metod przerwania filmu wodnego).
[12]
[13]
[14]
[15]
[16]
[17]
[18] [19]
107
ZALECENIA
[21]
[22]
[23]
[24]
[26]
108
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali [27] PN-EN ISO 8504-3:2004 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody przygotowania powierzchni. Cz 3: Czyszczenie narzdziem rcznym i narzdziem z napdem mechanicznym. NACE 5/SSPC-SP12 Stopnie przygotowania powierzchni czyszczonych wod pod wysokim cinieniem i ich barwne wzorce. STG No 2222 Stopnie przygotowania powierzchni czyszczonych wod pod wysokim cinieniem i ich barwne wzorce. Wzorce firmy International Paint. Stopnie przygotowania powierzchni czyszczonych wod pod wysokim cinieniem i ich barwne wzorce. Wzorce firmy JOTUN. Stopnie przygotowania powierzchni czyszczonych wod pod wysokim cinieniem i ich barwne wzorce. Wzorce firmy HEMPEL. Stopnie przygotowania powierzchni czyszczonych wod pod wysokim cinieniem oraz stopnie rdzy nalotowej i ich barwne wzorce. Wzorce firmy International Paint. Stopnie przygotowania powierzchni przy czyszczeniu wod ze cierniwem oraz stopnie rdzy nalotowej i ich barwne wzorce.
[35]
[36]
[37]
[38]
109
ZALECENIA [39] PN-EN ISO 12944-6:2001 Farby i lakiery. Ochrona przed korozj konstrukcji stalowych za pomoc ochronnych systemw malarskich. Cz 6: Laboratoryjne metody bada waciwoci. PN-EN ISO 12944-7:2001 Farby i lakiery. Ochrona przed korozj konstrukcji stalowych za pomoc ochronnych systemw malarskich. Cz 7: Wykonywanie i nadzr prac malarskich. PN-EN ISO 12944-8:2001 Farby i lakiery. Ochrona przed korozj konstrukcji stalowych za pomoc ochronnych systemw malarskich. Cz 8: Opracowanie dokumentacji dotyczcej nowych prac i renowacji.
[40]
[41]
[43]
[44]
[45]
[46]
[47]
[48]
[49]
110
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali jednolitych zmian w wygldzie. Ocena stopnia rozwarstwienia i korozji wok zarysowania. [50] PN-EN ISO 4628-10:2005 Farby i lakiery. Ocena zniszczenia powok. Okrelanie iloci i rozmiaru uszkodze oraz intensywnoci jednolitych zmian w wygldzie. Cz 10: Ocena stopnia korozji nitkowej.
[52]
[53]
[54]
[55]
[56]
[57]
[58]
111
ZALECENIA stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 4: Oznaczanie gstoci waciwej. [59] PN-EN ISO 11125-5:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada metalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 5: Oznaczanie procentowej zawartoci wadliwych ziaren ciernych i ich mikrostruktury. EN ISO 11125-6:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada metalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 6: Oznaczanie zawartoci cia obcych. PN-EN ISO 11125-7:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada metalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 7: Oznaczanie zawartoci wilgoci. PN-EN ISO 11126-1:2001 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 1: Oglne wprowadzenie i klasyfikacja. PN-EN ISO 11126-3:2000 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 3: uel pomiedziowy. PN-EN ISO 11126-4:2002 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 4: uel paleniskowy. PN-EN ISO 11126-5:2002 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 5: uel poniklowy. PN-EN ISO 11126-6:2002 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 6: uel wielkopiecowy. PN-EN ISO 11126-7:2001 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 7: Elektrokorund.
[60]
[61]
[62]
[63]
[64]
[65]
[66]
[67]
112
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali [68] PN-EN ISO 11126-8:2002 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 8: Piasek oliwinowy. PN-EN ISO 11126-9:2005(U) Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 9: Staurolit. PN-EN ISO 11126-10:2005(U) Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Wymagania techniczne dotyczce niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 10: Almandyn. PN-EN ISO 11127-1:2001 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 1: Pobieranie prbek. PN-EN ISO 11127-2:2001 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 2: Oznaczanie skadu ziarnowego. PN-EN ISO 11127-3:2001 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 3: Oznaczanie gstoci waciwej. PN-EN ISO 11127-4:2001 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 4: Ocena twardoci metod szkieek mikroskopowych. PN-EN ISO 11127-5:2001 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 5: Oznaczanie zawartoci wilgoci. PN-EN ISO 11127-6:2001 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada niemetalowych cierniw stosowanych w obrbce strumieniowo-ciernej. Cz 6: Oznaczanie zanieczyszcze rozpuszczalnych w wodzie metod pomiaru przewodnictwa. PN-EN ISO 11127-7:2001 Przygotowanie podoy stalowych przed nakadaniem farb i podobnych produktw. Metody bada niemetalowych cier-
[69]
[70]
[71]
[72]
[73]
[74]
[75]
[76]
[77]
113
[89]
114
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali [93] [94] [95] [96] [97] PN-EN 2063:2005 Natryskiwanie cieplne. Powoki metalowe i inne nieorganiczne. Cynk, aluminium i ich stopy. PN-EN 13507:2002 Natryskiwanie cieplne. Przygotowanie powierzchni przedmiotw i czci przed natryskiwaniem cieplnym. PN-EN ISO 1461:2000 Powoki cynkowe nanoszone na stal metod zanurzeniow (cynkowanie jednostkowe). Wymagania i badania. PN-EN 582:1996 Natryskiwanie cieplne. Okrelenie przyczepnoci metod odrywania. PN-EN13214:2002 Natryskiwanie cieplne. Nadzr nad natryskiwaniem cieplnym. Obowizki i odpowiedzialno.
[99]
[103]
115
ZALECENIA
maja 2003 r. w sprawie minimalnych wymaga dotyczcych bezpieczestwa i higieny pracy pracownikw zatrudnionych na stanowiskach pracy, na ktrych moe wystpi atmosfera wybuchowa (Dz. U. z 2003 r. Nr 107, poz. 1004). Rozporzdzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 padziernika 2002 r. w sprawie minimalnych wymaga dotyczcych bezpieczestwa i higieny pracy w zakresie uytkowania maszyn przez pracownikw podczas pracy (Dz. U. z 2002 r. Nr 191, poz. 1596 z pniejszymi zmianami). rzdzenie w sprawie okrelenia rodzajw przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko oraz szczegowych uwarunkowa zwizanych z kwalifikowaniem przedsiwzicia do sporzdzenia raportu o oddziaywaniu na rodowisko (Dz. U. z 2005 r. Nr 92, poz. 769). zmieniajce rozporzdzenie w sprawie najwyszych dopuszczalnych ste i nate czynnikw szkodliwych dla zdrowia w rodowisku pracy (Dz. U z 2005 r. Nr 212, poz. 1769). Rozporzdzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. z 2002 r. Nr 140, poz. 1171 z pniejszymi zmianami). Rozporzdzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 wrzenia 2003 r. w sprawie oznakowania opakowa substancji niebezpiecznych i preparatw niebezpiecznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 173, poz. 1679 z pniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627 z pniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 628 z pniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 63, poz. 638 z pniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowizkach przedsibiorstw w zakresie gospodarowania niektrymi odpadami oraz opacie produktowej i opacie depozytowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 63, poz. 639 wraz z pniejszymi zmianami). Rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie opat za korzystanie ze rodowiska (Dz. U. z 2005 r. Nr 260, poz. 2176).
[106]
[109]
[110]
[115]
116
Mosty Zabezpieczenia Antykorozyjne Stali [116] [117] Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 27 wrzenia 2001 r. w sprawie katalogu odpadw (Dz. U. z 2001 r. Nr 112, poz. 1206). Rozporzdzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymaga dla urzdze uywanych na zewntrz pomieszcze w zakresie emisji haasu do rodowiska (Dz. U. z 2005 r. Nr 263, poz. 2202). Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 15 grudnia 2005 r. w sprawie wzorw, wykazw zawierajcych informacje i dane o zakresie korzystania ze rodowiska, o wysokoci nalenych opat i sposobu przedstawiania tych informacji i danych (Dz. U. z 2005 r. Nr 252, poz. 2128). Rozporzdzenie Ministra rodowiska z 29 lipca 2004 r. w sprawie dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku (Dz. U. z 2004 r. Nr 178, poz. 1841). Rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie okrelenia rodzajw przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko oraz szczegowych uwarunkowa zwizanych z kwalifikowaniem przedsiwzicia do sporzdzania raportu o oddziaywaniu na rodowisko (Dz. U. z 2004 r. Nr. 257, poz. 2573 wraz z pniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 881). Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. z 2003 r. Nr 120, poz. 1133).
[118]
[119] [120]
[121] [122]
117
ZALECENIA
ZACZNIKI
WZORY RAPORTW I PROTOKOW
118
ZACZNIK 1
PROTOK POMIARW KLIMATYCZNYCH
Data Godzina
2
Wilgotno wzgldna
3
Temperatura powietrza C
4
Temperatura podoa C
5
Wykonujcy pomiar
7
Uwagi
119
ZALECENIA
ZACZNIK 2
PROTOK KONTROLI JAKOCI FARB
Farby* Obiekt 1 Producent 2 Nazwa 3 Nr partii 4 wiadectwo kontroli jakoci nr 5 6 7 8 9 10 11 Stan opakowania Kouszenie Osad Wtrcenia Rozdzia faz Konsystencja (np. elowanie) Kolor atwy do rozmieszania trudny do rozmieszania niemoliwy do rozmieszania uszkodzone nieuszkodzone
120
ZACZNIK 3
PROTOK KONTROLI JAKOCI PRZYGOTOWANIA POWIERZCHNI I NANOSZENIA POWOK Obiekt: Fragment konstrukcji wg szkicu (element):
Godzina rozpoczcia Godzina zakoczenia Uwagi, jeli odbiega od wymaga Podpis Kontroli Jakoci Wykonawcy
Data Przygotowanie podoa przed nanoszeniem powoki pierwszej Przygotowanie podoa przed nanoszeniem powoki drugiej Przygotowanie podoa przed nanoszeniem powoki trzeciej Nakadanie powoki pierwszej z farby: Nakadanie powoki drugiej z farby: Nakadanie powoki trzeciej z farby:
121
ZALECENIA
ZACZNIK 4
PROTOK POMIARW GRUBOCI SYSTEMU POWOKOWEGO
Obiekt: ............................ Fragment konstrukcji wg szkicu (element):.............................................................. Grubo w m Pomiar powoki pierwszej powoki pierwszej i drugiej powoki pierwszej , drugiej i trzeciej powoki pierwszej , drugiej, trzeciej i czwartej wymagana
Uwagi
po wymapo wymapo wymapo aplkacji gana aplikacji gana aplikacji gana aplikacji 1 2 3 4 5 6 7 8 9
rednia Liczba pomiarw powinna by zgodna z norm ISO 1980. Miejsce kadego odczytu powinno by zaznaczone na doczonym do protokou szkicu. Podpis Kierownika Robt ...................................... Podpis Inspektora Nadzoru ...........................................
122
ZACZNIK 5
PROTOK KONTROLI JAKOCI CAEGO SYSTEMU POWOKOWEGO
1 2 3 4 5 Obiekt Fragment konstrukcji wg szkicu (element) Parametry powierzchni przed malowaniem Rodzaj farb w kolejnych powokach Wygld Grubo [m] (liczba wykonanych pomiarw, zakres wynikw, czy spenia zasad, e maksymalnie 10% pomiarw jest poniej 0,9 wartoci nominalnej, a grubo maksymalna nie przekracza dwukrotnej wartoci nominalnej) Przyczepno caego systemu do podoa (w przypadkach wtpliwych) Przyczepno midzywarstwowa (w przypadkach wtpliwych) Data przeprowadzenia oceny Uwagi
7 8 9 10
Wykonawca ................................
123
ZALECENIA
ZACZNIK 6
KARTA DOKUMENTACJI POWYKONAWCZEJ
Obiekt 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 Przygotowanie podoa Termin: Metoda Rodzaj cierniwa Stopie przygotowania powierzchni wg PN-ISO 8501-1:1996 Stopie odpylenia wg PN-EN ISO 8502-3:2000 Profil powierzchni wg PN-EN ISO 8503-2:1999 Zanieczyszczenia jonowe wg PN-EN ISO 8502-9:2002 Uwagi o stanie podoa Malowanie Producent farb Nazwa farby Kolor wiadectwo Nr partii Data produkcji Data kontroli jakoci Termin aplikacji: rozpoczcia zakoczenia System powokowy Grubo powoki pierwszej Grubo powoki drugiej Grubo powoki trzeciej Grubo powoki czwartej Uwagi o jakoci systemu powokowego (grubo, wygld, przyczepno itd.) rozpoczcia zakoczenia
Wykonawca ...........................
124
ZACZNIK 7A
RAPORT Z INSPEKCJI POWOK
Obiekt: Wiadomoci podstawowe 1 2 3 4 Data Dokonujcy przegldu Producent i nazwa farb Wykonawca zabezpieczenia podstawowego Data Element Powierzchnia m2 Szczeglne naraenia korozyjne Przewidywany czas trwaoci zabezpieczenia Okres gwarancji od ........................do .........................
5 6 7 8
125
ZALECENIA
ZACZNIK 7B
OKRELENIE SYSTEMU POWOKOWEGO
Obiekt: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Przygotowanie powierzchni Profil powierzchni Podoe Grunt ochrony czasowej Powoka gruntowa Powoka miedzywarstwowa Powoka nawierzchniowa Czy farby zawieray zwizki oowiu i chromu? Czas aplikacji
10 Data i opis renowacji, jeli byy Grubo suchej powoki. Data pomiaru. Czy spenia zasad, e 11 tylko 10% pomiarw moe by poniej 0,9 wartoci gruboci nominalnej, a grubo maksymalna nie przekracza dwukrotnej wartoci nominalnej?
126
Lokalizacja
2
Wynik badania
3
Fotografia nr
4
1 Uszkodzenia Uszkodzenie: powoki nawierzchniowej Spcherzenie wg PN-EN caego systemu powokowego ISO 4628-2:2005 Rozmiar uszkodzenia: caa powierzchnia miejscowo Uszkodzenie: powoki nawierzchniowej Skorodowanie wg PN-EN caego systemu powokowego ISO 4628-3:2005 Rozmiar uszkodzenia: caa powierzchnia miejscowo Uszkodzenie: powoki nawierzchniowej Spkanie wg PN-EN ISO caego systemu 4628-4:2005 powokowego Rozmiar uszkodzenia: caa powierzchnia miejscowo Uszkodzenie: powoki nawierzchniowej Zuszczenie wg PN-EN caego systemu ISO 4628-5:2005 powokowego Rozmiar uszkodzenia: caa powierzchnia miejscowo Uszkodzenie: powoki nawierzchniowej Skredowanie wg PN-EN caego systemu powokowego ISO 4628-6:1999 Rozmiar uszkodzenia: caa powierzchnia miejscowo
127
Korozja spaww, pocze itd. Uszkodzenie: powoki nawierzchniowej caego systemu powokowego Rozmiar uszkodzenia: caa powierzchnia miejscowo
Inne defekty
2 Przyczepno Przyczepno do podoa wg PN-EN ISO 2409:1999 i/lub PN-EN ISO 4624:2004 i/lub ASTM D 3359 Przyczepno midzywarstwowa wg PN-EN ISO 2409:1999 i/lub PN-EN ISO 4624:2004 Przyrzdy do pomiaru przyczepnoci
systemu powokowego
w systemie powokowym
128
ZACZNIK 7D
WNIOSKI Z INSPEKCJI caa konstrukcja element powierzchnia lokalna (gdzie)
1 Miejsce
3 Zalecane postpowanie
normalne zuycie uszkodzenie miejscowe, mechaniczne niewaciwy system malarski bdy w aplikacji inne renowacja niepotrzebna do nastpnego przegldu renowacja miejscowa renowacja cakowita
4 Uwagi
129