Cyrkiel studencki zwany popularnie monogramem.

Czyli o symbolice korporacji i zakonw studenckich zapoyczonej z masonerii

Cyrkiel Zakonu Studenckiego witego Michaa Archanioa z Brukseli Academicus Sancti Michaeli Ordo rdo: http://www.asmo.be S.Moinil tumaczenie z philon.be Tadeusz Hessel

Czonkowie Zakonu Studenckiego witego Michaa Archanioa z Brukseli rdo: fanpage Zakonu na facebooku -http://www.asmo.be Historia: Powszechnie uwaa si, e korporacja studenckie maj swoje rda w Niemczech albo w witym Cesarstwie Rzymskim Narodu Niemieckiego. C, ich pocztki pochodz tak naprawd z Sorbony i Bolonii dwch synnych redniowiecznych uniwersytetw. Na tych uczelniach studenci stworzyli organizacje zrzeszajce osoby pochodzce z tego samego regionu tzw. nationes. Owe nationes zapoyczyy bardzo wiele zwyczajw od kwitncych wczenie cechw. Jak w przypadku kadej grupy o ograniczonym dostpie, nowo przybyy ak musia odby okrelone prby przed wstpieniem do natio (tych praktyk nie byo w Bolonii). Najwaniejszym celem tych organizacji studenckich bya porada i pomoc w nowym rodowisku jakim by uniwersytet (w redniowiecznym Krakowie istniay tzw bursy - np synna Bursa Wgierska gdzie dzisiaj jest kawiarnia Nowa Prowincja na ul Brackiej przyp. Tum.). Bardzo wanym etapem rozwoju tego typu organizacji to XVI wieczne protestanckie Niemcy. W owym czasie, idea nationes bardzo dobrze si tam przyja. Tamtejsze ziomkostwa przyjy nazw Landmanschaftw. Nieustannie inspirowano si tradycja cechow. Zaadaptowano od nich symbole, szarfy, pomys posiadania siedziby i regulaminu. Przyjto te tzw Comment czyli zbir zasad okrelajcych to, jak si powinno zachowywa. Niemiecki student oprcz tego zacz w nosi u boku szpad. Po co? eby jeszcze bardziej odrni si od innych ludzi. Widzimy tutaj narodziny zwyczaju pojedynkowania si midzy akami (bardzo znany obyczaj korporacyjny istniejcy do dzi tzw menzura - przyp.tum.). W 1547 zakazano noszenia broni w Szwajcarii. W 1654 uznano dziaalno Landmanschaftom za nielegaln. W 1819 postpiono podobnie w Niemczech. Nie bd rozwija tematu niemieckich korporacji studenckich - ktre same s modsze od Szwajcarskich. W obydwch przypadkach Landmanschafty nie znikaj, ale dalej kontynuuj dziaalno. Robi to

rzecz jasna potajemnie i z mniejsz iloci czonkw. W korespondencji i w protokoach zebra zaczyna si zastpowa nazwiska obecnych monogramami z nastpujcymi po nich inicjaami lub stanowiskami osb. Te stowarzyszenia studenckie take zostaj zabronione przez polityczne zaangaowanie jego czonkw (mam nadziej, e czytelnikom take to skojarzyo si to z Filomatami i Filaretami przyp. Tlum.). 1763 to czas oficjalnego powrotu ziomkostw Landmanschaftw na szwajcarskie uniwersytety. Wracaj one z bagaem nowych idei i wpyww tym razem to nie cechy zawodowe, ale ju idee owieceniowe i schematy organizacyjne wolnomularstwa najbardziej wpyny na form organizacji i ideologi akw. Kant (1724-1804) wyjania w synnej definicji istot caego ruchu: Owieceniem nazywamy wyjcie czowieka z niepenoletnoci, w ktr popad z wasnej winy. Niepenoletno to niezdolno czowieka do posugiwania si swym wasnym rozumem, bez obcego kierownictwa. Zawinion jest ta niepenoletno wtedy, kiedy przyczyn jej jest nie brak rozumu, lecz decyzji i odwagi posugiwania si nim bez obcego kierownictwa. Sapere aude! Miej odwag posugiwa si swym wasnym rozumem! Tak oto brzmi haso owiecenia. (tumaczenie - M. Adamczyk, B. Chrzstkowska, J. T. Pokrzywniak, Staroytno-owiecenie; Podrcznik literatury do klasy pierwszej szkoy redniej, Warszawa 1991, s. 482-483). Cyrkiel Belgijskiego Zakonu Rabelais Dla fuksw (osb chcce wstpi do korporacji studenckiej, odbywaj one proczny lub roczny okres prbny tzw fukswk przed uzyskaniem penego czonkostwa przyp. Tum.) oznaczao to: Udane wyzwolenie si z poddastwa intelektualnego w stosunku do istoty wyszej. Czowiek moe tylko i wycznie przeama swoje saboci czerpic penymi garciami z ycia. Wymaga to odwagi i determinacji. Jedynie osoba ktra nie ma narzdzi do uwolnienia siebie z tych okoww nie ponosi odpowiedzialnoci za cige pozostawanie w stanie niewoli intelektualnej. Te par zda podkrela w bardzo istotny sposb przejcie od teocentryzmu do antropocentryzmu. Wraca pochwaa czowieczestwa i jego moliwoci. Ruch owieceniowy uwaa si za propagatora wolnoci. Zachca do uwolnienia si od przewodnikw duchowych..Jak i od dyktatorw ducha byszczcych na salonach owej epoki. Chodzi tutaj take o podejmowanie decyzji w yciu bez koncepcji boga interweniujcego tzn obecnego w kadym uczynku i chwili ycia czowieka (wedug zaoe opatrznociowych i pietystycznych). W 1810 Landmanschafty wymagay bezwzgldnego przestrzegania Comment. Na uniwersytetach stanowiy prawdziw potg. Z czasem zmieniaj swoj nazw na Kranzchen a potem na Corps. W tych nowych organizacjach nie przyjmowano ju osb na podstawie kryteriw pochodzenia, ale jedynie na podstawie osobowoci kandydata.

Cyrkiel
Po przedstawieniu caego ta historycznego moemy przej do sedna - czyli wytumaczenia o co chodzi w samym studenckim cyrklu. Zirkel po niemiecku oznacza koo. W gowie od razu wita nam oczywiste skojarzenie z szkolnym cyrklem. Cyrkiel tworzy koo czyli przestrze cechow. Linijka z cyrklem/ekierk s dwoma cile zwizanymi ze sob symbolami linijka w sama sobie przypomina o Comment o sposobie prowadzenie si i zachowania korporanta (cyrkiel to niejedyna rzecz zapoyczona przez korporacje studenckie od wolnomularstwa jest ni np. take doywotnie i wieloetapowe czonkostwo, podpisy osb penicych funkcje w organizacji typu x/xx/xxx etc przyp. Tum.) Na samym pocztku, cyrkiel by prost kaligrafi pierwszych liter sw dewizy stowarzyszenia. Tene zbir nastpnie tworzy pierwsz liter korporacji studenckiej. Przykady: VIVAT CIRCULUS (Niech yje koo) FRATRES CONVICTI VIVANT (Niech yj zrzeszeni bracia) CIRCULUM ET FRATRUM VIVANT (Niech yje Koo i bracia) Nastpnie cyrkiel wyewoluowa w najbardziej znan i uywan form - V C F vivat crescat et floreat (tzn niech yje, wzrasta i rozkwita). Uwaga, w przykadach ktre przedstawi na rysunkach moe zmienia si kolejno odczytywania sw monogramu to ju zaleao od tego, jak dana korporacja studencka interpretuje swj symbol.

Co tutaj robi ten wykrzyknik ?! Istnieje wiele teorii...przedstawi Wam je wszystkie po kolei. Sami wybierzecie t, ktra bdzie Wam najbardziej odpowiada. Moe podkrela konstrukcj aciskiego zdania? Osobisty ton sentencji zakoczony wykrzyknikiem? Jest jedno ale - w jzyku aciskim nie istnieje interpunkcja... Jest obecny przy monogramach czonkw obecnie posiadajcych peni praw w stowarzyszenia osoby nie bdce ju aktywnymi adherentami pisz monogram bez wykrzyknika Oznaczam eternam czyli na zawsze Podkrela fakt, e dana korporacja studencka uprawia zwyczaj pojedynkowania si Podobna interpretacja ale wykrzyknik oznaczajcy pojedynkujce si stowarzyszenie powinien by postawiony po prawej stronie cyrkla Ostatnia hipoteza najrzadziej podnoszona, ale w wietle powyszego wywodu najbardziej prawdopodobna wykrzyknik obok monogramu oznacza ekierk obok cyrkla tzw Zirkel und Regel (*patrz wyej). W systemie cechowym, ekierka/linijka) bya zarezerwowana dla mistrza odpowiedzialnego za budow. Tylko on posiada wzorzec miar. W symbolice korporacyjnej oznacza to, e kady korporant jest posiadaczem wiedzy swojego stowarzyszenia ktrej powinien uywa z rozwag, eby budowa lepszy wiat na tej ziemi.

Herb Zakonu Studenckiego witego Michaa Archanioa z Brukseli cyrkiel organizacji po lewej stronie tarczy wity Micha Archanio p prawej. rdo: www.asmo.be