INSTRUKCJA DOBREJ PRAKTYKI HIGIENICZNEJ Zapewnienie prawidowego ywienia jest jednym z podstawowych warunkw funkcjonowania organizmu ludzkiego.

W realizacji tych potrzeb du rol odgrywaj placwki ywienia zbiorowego typu zamknitego np. stowki w przedszkolach. Warunkiem bezpieczestwa w zakresie jakoci zdrowotnej posikw, bez obawy naraenia si na przypadkowe zatrucia pokarmowe czy inne choroby przenoszone na drodze pokarmowej, jest spenienie przez zakad ywienia zbiorowego wymaga sanitarno higienicznych dotyczcych m.in.: 1. Lokalizacja zakadu i terenu wok niego. 2. Zaopatrzenie w wod. 3. Usuwanie odpadkw i ciekw. 4. Kontrola obecnoci szkodnikw i zabezpieczenie w tym zakresie. 5. Wentylacja. 6. Kwalifikacje i szkolenia. 7. Higiena budynkw i urzdze. 8. Higieny osobistej i warunkw zdrowia pracownikw. 9. Higieny produkcji posikw i potraw. 10. Przyjmowanie i przechowywanie (magazynowanie) ywnoci. 11. Mycie i dezynfekcja maszyn i sprztu. 12. Kontrola wewntrzna. 13. Prowadzenie dokumentacji. Instrukcja dobrej praktyki higienicznej przestrzeganie postanowie w zakresie: ma na celu wdraanie i

1. Higieny osobistej i stanu zdrowia osb wykonujcych prace w procesie produkcji i w obrocie artykuami 2. Procesw mycia i dezynfekcji 3. Zaopatrzenia w wod 4. Usuwania odpadw i ciekw 5. Kontroli zabezpieczania przed szkodnikami 6. Konserwacji maszyn i urzdze 7. Pobieranie i przechowywanie prbek ywnoci 8. Kwalifikacji i szkole pracownikw

I.

Dane dotyczce zakadu pracy. 1. Przedszkole oraz przylegajcy do niego ogrd znajduje si na terenie ogrodzonym. 2. Na terenie ogrodu znajduj si urzdzenia do zabaw dla dzieci oraz dwie piaskownice 3. Piach w piaskownicach wymieniany jest 2 razy w roku: w miesicu kwietniu oraz wrzeniu. 4. Przedszkole korzysta ze mietnikw miejskich znajdujcych si poza terenem placwki. 5. mieci wybierane s 2 razy w tygodniu przez firm 6. Pomieszczenia kuchenne zlokalizowane s na I pitrze i w ich skad wchodz : gwne pomieszczenie kuchenne pomieszczenie ze zlokalizowan patelni elektryczna pomieszczenie do wstpnej obrbki warzyw i owocw azienka dla personelu kuchennego szatnia dla personelu kuchennego pomieszczenie do spoywania posikw przez personel kuchenny pomieszczenia do zmywania naczy zlokalizowane s na parterze i I pitrze. W pomieszczeniach tych s zlewy i ciepa i zimna woda oraz wyparzacze do naczy
MASZYNY SPRZT URZDZENIA

W kuchni przedszkola znajduje si nastpujcy sprzt i urzdzenia: - piecyki gazowe ( 3 taborety , 2 kuchenki) - patelnia elektryczna, - blaty do obrbki jarzyn, wdlin, misa i drobiu - narzdzia rczne /ubijaczki, waki noe itp. - blachy, - miksery , - krajalnica do chleba - 4 lodwki

ZAOPATRZENIE W WOD Woda w zakadzie produkcyjnym spenia szczegln rol, a czasem jest podstawowym skadnikiem produktw. Suy te do mycia surowcw, do utrzymania czystoci zakadu jak i sprztu, aparatury oraz do zachowania higieny osobistej. W przedszkolu zapewniona jest odpowiednio do potrzeb ilo biecej wody zimnej i cieplej. Woda doprowadzona jest z wodocigu publicznego. USUWANIE ODPADKW I CIEKW Z przedszkola nieczystoci pynne odprowadzane s do kanalizacji miejskiej z krytym odprowadzeniem ciekw do kanalizacji publicznej. Nieczystoci stae usuwane s na bieco z przedszkola do pojemnikw metalowych miejskich, usytuowanych w odpowiedniej odlegoci od zakadu. Pojemniki oprniane s na bieco przez suby oczyszczania miasta. KONTROLA OBECNOCI SZKODNIKW I ZABEZPIECZENIE W TYM ZAKRESIE Zwalczanie szkodnikw polega na zapobieganiu (profilaktyce) ich pojawienia si, jak te i na walce z ju wystpujcymi szkodnikami. Naley przestrzega uszczelniania otworw w cianach, podogach, przy rurach i przewodach Naley zabezpieczy siatk otwory wentylacyjne i okna. Okna, ktre mog by otwierane na zewntrz, musz by wyposaone w atwo dajce si zdj do czyszczenia siatki ochronne przeciw insektom. W przypadku gdy otwarte okna mogyby by przyczyn zanieczyszczenia artykuw, okna w czasie produkcji musz by zamknite i zabezpieczone przed otwarciem. W otoczeniu budynku i pomieszczeniach naley utrzymywa naleyt czysto, porzdek W przypadku dokonywania procesu zwalczania szkodnikw, obiekt naley odpowiednio przygotowa, aeby nie ulega zanieczyszczeniu uywanymi rodkami chemicznymi ywno lub surowce. Prace w tym zakresie przeprowadzaj wyspecjalizowane firmy. WENTYLACJA W pomieszczeniach produkcyjnych zainstalowany jest okap z wycigiem mechanicznym nad otwartymi urzdzeniami, z ktrego wydobywa si

para, py, dym itp., a otwory wentylacyjne zabezpieczone kratkami z materiau Nawiew i wywiew powietrza zapewnia swobodny ruch powietrza w caym pomieszczeniu. KWALIFIKACJE I SZKOLENIA

Osoby zatrudnione w kuchni powinny posiada odpowiednie wyksztacenie zgodne z odrbnymi przepisami Osoby zatrudnione w kuchni maj obowizek uczestniczy w szkoleniach w celu uzyskania kwalifikacji w zakresie podstawowych zagadnie higieny okrelonych w odrbnych przepisach

PLAN HIGIENY Do codziennych obowizkw utrzymania czystoci w pomieszczeniach i otoczeniu przedszkola naley: usuwanie z kuchni wszystkich odpadkw i mieci , zamiatanie i mycie podg , mycie lamperii na cianach , drzwi , parapetw okiennych we wszystkich pomieszczeniach , trzepanie wycieraczek, zamiatanie obejcia przed kuchni , podwrza , mycie oraz dezynfekcja ustpw itp. oraz zbiornikw na mieci i odpadki, zmiana rcznikw i dezynfekcja szczoteczek do rk , zaopatrzenie umywalki w mydo i roztwr dezynfekcyjny, a ubikacje w papier toaletowy Do okresowych obowizkw utrzymania czystoci naley: mycie okien, kloszy, arwek mycie szuflad i wntrz szaf, odkurzanie cian i sufitw, pranie i naprawianie odziey ochronnej i rcznikw, przegld aparatury i sprztu celem dokonania naprawy lub wymiany zuytych przedmiotw, sprawdzenie szczelnoci podg, cian, drzwi i okien. Wszystkie te czynnoci powinny by wykonywane co najmniej raz na tydzie. Rwnie raz na tydzie pracownicy powinni sprzta, my i dezynfekowa szafki na odzie ochronn i osobist. Kady pracownik odpowiada za czysto i porzdek w swoich szafkach.. Pomieszczenia magazynowe wymagaj szczeglnej dbaoci o czysto i porzdek . ciany sufity pki naley co najmniej raz na tydzie oczyszcza za pomoc zwilonych cierek. Podogi zamiata
4

przynajmniej raz na dzie , uywajc zwilonych cierek. Szczeliny w podogach , cianach , sufitach zakleja kitem lub zapraw murarsk. Wietrzy pomieszczenia przez otwieranie okien ( tylko w dni suche, bezdeszczowe ) . HIGIENA BUDYNKW I URZDZE Konstrukcja budynku i urzdze zapewnia atwe ich mycie i utrzymanie w czystosci i zabezpieczenie przed zanieczyszczaniem zewntrznym oraz dostpem szkodnikw. Cigi produkcyjne zapewniaja prawidowy proces obrbki ywnoci. Podogi w zakadzie sa gadkie, atwo zmywalne, odporne na cieranie. Powierzchnia cian jest gadka w biaych lub jasnych kolorach. Personel jest zobowizany do zabezpieczenia kuchni przed osobami postronnymi. HIGIENA OSOBISTA I WARUNKI ZDROWIA PRACOWNIKW 1. Osoby wykonujce prace w procesie produkcji lub w obrocie artykuami s zobowizane do przestrzegania higieny osobistej oraz nosi waciw, czyst odzie Zobowizuj si pracownikw do posiadania nieskazitelnie czystego i wyprasowanego stroju roboczego skadajcego si: 3. z biaego fartucha z rkawami lub biaego kitla i biaych spodni; biaej (lub kolorowej) zasonki ochraniajcej fartuch przed szybkim zabrudzeniem; biaego czepka lub biaej furaerki dokadnie zakrywajcej wosy; obuwia zabezpieczajcego przed poliniciem si na mokrej nawierzchni

2.

Osoby zatrudnione w kuchni, przychodzce do pracy rozbieraj si w odpowiednim pomieszczeniu, gdzie zostawiaj swoje wierzchnie ubranie, myj dokadnie rce a nastpnie nakadaj strj roboczy, ktry powinien by w osobnej szafie, przeznaczonej tylko do tego celu. Pracownikom kuchni nie wolno nosi w pracy adnej biuterii na doniach ani mie pomalowanych paznokci. Paznokcie powinny by krtko przycite i nienagannie czyste

4.

5.

W trakcie pracy korzystaj tylko z azienki przeznaczonej wycznie do ich dyspozycji. azienka wyposaona jest w umywalk z biec zimn i ciepa wod. Pracownicy kuchni korzystaj z sanitariatu z biec wod, ktry jest podczony do instalacji kanalizacyjnej zapewniajcej odprowadzanie ciekw na zewntrz przeznaczonego tylko do ich uytku Przed kadorazowym wejciem do azienki pracownik ma obowizek zdjcia biaego fartucha. Przed wyjciem z azienki pracownik jest zobowizany do dokadnego umycia rk mydem bakteriobjczym i ususzenia doni w rczniki jednorazowego uytku. Osoby wykonujce prace w procesie produkcji lub w obrocie ywnoci przy pracach wymagajcych bezporedniego stykania si z artykuami musz posiada odpowiedni stan zdrowia, potwierdzony orzeczeniem lekarskim wydawanym na podstawie odrbnych przepisw Kada osoba, ktra moe spowodowa zakaenie artykuw, ma obowizek zgosi niezwocznie chorob lub jej objawy dyrektorowi przedszkola Osoba chora lub podejrzana o choroby albo o zakaenia uniemoliwiajce wykonywanie prac zostanie niezwocznie odsunita od wykonywania swoich czynnoci. Pracownicy kuchni musz poddawa si co 12 miesicy okrelonym badaniom oraz w kadym przypadku podejrzenia o zakaenie lub wystpienia stanu chorobowego uniemoliwiajcego wykonywanie tych czynnoci

6.

7.

8.

9.

10.

HIGIENA PRODUKCJI POSIKW I POTRAW W KUCHNI Wszelkie procesy produkcyjne musz si odbywa pod kontrol osb posiadajcych odpowiednie kwalifikacje z zakresu technologii i higieny tak, aby stosowane zabiegi i procesy produkcyjne nie obniay wartoci zdrowotnej ywnoci ani jej wartoci ywieniowej. W tym celu procesy produkcyjne brudne, jak np. czyszczenie warzyw, ryb, mycie i dezynfekcja jaj powinny by prowadzone w wydzielonych pomieszczeniach, aby zachowa izolacj od procesw produkcyjnych czystych. Rwnie wszystkie etapy procesu produkcyjnego, cznie z wydawanie potraw konsumentom w zakadach ywienia zbiorowego, powinny przebiega bez adnych zbdnych przestojw. Dziki temu artykuy spoywcze mona zabezpieczy przed
6

zepsuciem, zanieczyszczeniem lub rozwojem drobnoustrojw chorobotwrczych. Istotne jest rwnie, aby stosowane metody niszczenia szkodnikw nie mogy powodowa zanieczyszczenia artykuw spoywczych. 1. Wszystkie produkty ywnociowe powinny by przechowywane i magazynowane w odpowiednich warunkach zapewniajcych waciwa temperatur. Wszystkie produkty ywnociowe przeznaczonych do tego miejscach. naley staranie my w

2. 3.

Zlewy lub inne urzdzenia przeznaczone do mycia ywnoci s odpowiednio zasilane w gorc lub zimn wod pitn i musz by utrzymywane w czystoci. Warzywa i owoce naley poddawa wstpnej obrbce czyli obieraniu oraz my w wydzielonych do tego miejscach Nie wolno my produktw ywnociowych, w miejscach, w ktrych myje si sprzt i wyposaenie. Do krojenia i rozdrabniania produktw naley uywa przeznaczonych do tego desek lub stolnic atwych do zmywania. Desko powinny by podpisane i skadowane w przeznaczonym do tego miejscu. Obrbka jaj : jaja powinny by przechowywane w osobnym miejscu bez kontaktu z innymi artykuami ywnociowymi w temperaturze od 8oC do 150C do obrbki powinny by przenoszone w oznakowanym i do tego celu przeznaczonym naczyniu jaja naley podda wstpnemu myciu umyte jaja naley zanurzy w gorcej wodzie o temperaturze 80oC na czas 30 sekund

4. 5. 6. 7. 8.

PROWADZENIE PROCESW TECHNOLOGICZNYCH Warunkiem bezpieczestwa w zakresie jakoci zdrowotnej posikw, bez obawy naraenia si na przypadkowe zatrucia pokarmowe czy inne choroby przenoszone na drodze pokarmowej, jest przestrzeganie jest konieczno przestrzegania okrelonych procedur i postpowanie zgodnie z instrukcjami opracowanymi dla potrzeb placwki, ktre musz by bezwzgldnie przestrzegane, eby produkcja ywnoci odbywaa si w sposb zapewniajcy jej waciw jako zdrowotn, zgodnie z jej przeznaczeniem. PROCEDURY PROCEDURA PRODUKCYJNA WOBEC JAJ Wykorzystujc jaja w produkcji naley stosowa si do poniszych zalece: 1. skorupki jaj naley podda pasteryzacji 2. jaja naley gotowa co najmniej 2 minuty 3. nie wolno przechowywa rozbitych jaj, jeeli proces ich obrbki ma odby si pniej na pniej 4. naley bezwzgldnie my rce przed i po kontakcie ze wieymi jajami lub wieym drobiem 5. naley pamita, e kade pknite jajo nie nadaje si do wykorzystania. PROCEDURA OBRBKI MISA I DROBIU Obrbka wstpna Mycie 1. drb myje si pod biec wod wypukujc dokadnie jamy ciaa, 2. misa chude typu ryby, poldwica, woowina naley my zimn wod, 3. misa z du zawartoci tkanki tuszczowej jak wieprzowina, baranina naley my wod ciep, 4. miso zamroone naley najpierw dokadnie umy a nastpnie rozmrozi, 5. po umyciu miso naley osuszy, Rozmraanie 1. due porcje misa, drobiu i ryb rozmraa si w nastpujcych warunkach: chodniczych (komora chodnicza) w temperaturze ok. 4C,
8

 pod biec wod zdatn do picia o temperaturze przekraczajcej 21C (max do 4 godzin), w mikrofalwce przeznaczonej do celw przemysowych, ryby zaleca si rozmraa w solance, Obrbka cieplna

nie

Gotowanie 1. gotowanie odbywa si w temperaturze bliskiej lub rwnej 100C, Smaenie 1. na cienkiej warstwie tuszczu o temperaturze 170-220C miso formowane porcjowe, 2. na redniej warstwie tuszczu o temperaturze 160-190C paskie porcje misa formowane z mas mielonych, ryby, 3. na tuszczu gbokim metod zanurzeniow o temperaturze 130180C porcjowany drb panierowany i saute, chude ryby, 4. tuszcze smaalnicze i oleje nie powinny by przegrzewane,

Duszenie 1. wstpne obsmaanie surowca na tuszczu, a nastpnie gotowanie w zamknitym naczyniu o niewielkiej iloci wody i tuszczu w temperaturze 100C. Stosuje si do mis o wikszej zawartoci tkanki cznej. Pieczenie, zapiekanie opiekanie 1. stosuje si do rnego rodzaju mis, drobiu, dziczyzny i ryb. Obrbka odbywa siw uje si temperaturze 170-250C. Czas i temperatura obrbki cieplnej 1. Temperatura w rodku woowiny powinna wynosi co najmniej 63C. 2. Temperatura w rodku tuszek drobiowych i wieprzowiny co najmniej 74C przez 2 minuty. PROCEDURA OBRBKI WARZYW Obrbka wstpna: Mycie 1. warzywa korzeniowe (marchew, pietruszka, seler, buraki itd.) i ziemniaki naley my szczotk jarzynow pod biec wod. 2. warzywa kapustne naley oddzieli od czci pokych, wyci cz gba, usun owady rcznie lub przez zanurzenie na 20 minut w wodzie z octem lub sol, a nastpnie umy.

3. warzywa liciaste umieszcza si w basenach (woda stojca), a nastpnie myje pod biec wod. Rozmraanie 1. warzywa mroone mog by poddane obrbce cieplnej bez wczeniejszego rozmraania, Gotowanie 1. gotowanie odbywa si w temperaturze bliskiej lub rwnej 100C, Smaenie 1. na redniej warstwie tuszczu o temperaturze 160-190C formowane warzywa, Duszenie 1. wstpne obsmaanie surowca na tuszczu, a nastpnie gotowanie w zamknitym naczyniu o niewielkiej iloci wody i tuszczu w temperaturze 100C. Pieczenie, zapiekanie opiekanie 1. stosuje si temperatur 170-250C. PROCEDURA PRZYJMOWANIA TOWARU Podczas dostawy naley skontrolowa: 1. specyfikacje jakociowe dostarczonych surowcw, pproduktw i produktw, 2. temperatur rodkw transportu, 0C do + 4C dla ywnoci wymagajcej przechowywania w warunkach chodniczych, poniej -18C dla ywnoci mroonej, maksymalnie do 20C dla ywnoci nie wymagajcej przechowywania w obnionych temperaturach, 3. zgodno warunkw przewozu z deklaracj producenta, 4. stan opakowania (czy jest zamknite i nieuszkodzone), 5. oznakowanie produktu: nazw rodka spoywczego, dat minimalnej trwaoci i termin przydatnoci do spoycia, sposb przygotowania lub stosowania, dane identyfikujce (producent, miejsce produkcji), zawarto netto lub liczb sztuk w opakowaniu, warunki przechowywania, 6. szczelno zamknicia samochodu dostawczego, 7. warunki sanitarne pojazdu, 8. sposb przewoenia towarw zachowanie rozdzielnoci transportu surowcw, pproduktw i produktw gotowych, 9. higien osobist konwojenta.
10

PROCEDURY ZABEZPIECZENIA I WYCOFANIA Z OBROTU PARTII YWNOCI NIEZGODNEJ Z WYMOGAMI 1. Podczas dostawy kontroluje si: stan opakowania czy jest zamknite i nieuszkodzone oznakowanie produktu, dat minimalnej trwaoci i termin przydatnoci do spoycia 2. W wyniku stwierdzenia uchybie podczas dostawy parti ywnoci zwraca si dostawcy. 3. W magazynie artykuw suchych produkty przeglda si raz w miesicu. 4. W razie stwierdzenia przeterminowanego artykuu powouje si komisj, ktra protokolarnie zdejmuje ze stanu i niszczy jego zawarto. PROCEDURA PRZYJMOWANIA I PRZECHOWYWANIA (MAGAZYNOWANIA) YWNOCI Za dostaw towaru odpowiedzialny jest intendent. W przypadku artykuw spoywczych intendentka zwraca uwage na : producenta, date produkcji, termin przydatnoci do spoycia, sprawdza opakowania zbiorcze i jednostkowe (zwraca uwage na ewentualne obce zapachy, uszkodzenia, zawilgocenia, bomba puszek , widoczne zanieczyszczenia i zaplenienia) Artykuy spoywcze przyjte bez zastrzee umieszczane s w magazynie produktw suchych. Naley na bieco sprawdza warunki przechowywania artykuw spoywczych, szczeglnie temperatury, wilgotnoci, terminu przydatnoci do spoycia lub daty minimalnej trwaoci. Przed przyjciem misa surowego osoba odpowiedzialna (intendent) sprawdza warunki transportu i sposb wyadowania. Zwraca uwag na cechy organoleptyczne misa ( kolor , zapach ). Miso w elementach pakowane jest do toreb foliowych z atestem Pastwowego Zakadu Higieny i umieszczane w szafach chodniczych. W przypadku ptusz, miso porcjuje pracownik kuchni zachowujac podstawowe zasady higieny. Artykuy spoywcze suche ( np: mka, kasze , makarony , herbata itp.) przechowywa w magazynie produktw suchych na regaach. Miso mroone i drb oraz mroone warzywa i owoce przechowywa w urzdzeniach chodniczych w temperaturze - 18 stopni C.

11

 Produkty atwo psujce si: ryby, miso, wyroby wdliniarskie naley przechowywa w chodni do 5 stopni C. Mleko zabezpieczone przed dostpem wiatla w chodni. Sery biae, te, jaja, oleje, wiee warzywa i owoce w lodwkach. Intendent winien zwrci szczegln uwag na to, aby: poszczeglne rodzaje produktw spoywczych byly przechowywane zgodnie z wymaganiami okrelonymi przez producenta podanymi w znakowaniu na ich opakowaniach. Opakowania uywane do artykuw spoywczych musz by czyste i nieuszkodzone. Powinny stanowi ochron przed zanieczyszczeniem, odpowiada rodzajowi artykuu spoywczego i przewidywanym warunkom przechowywania. PROCEDURA MYCIA I DEZYFEKCJI MASZYN I SPRZTU Do mycia naczy i sprztu kuchennego wolno uywac wycznie rodkw myjcych i szorujcych przeznaczonych do tego celu z odpowiednimi informacjami na opakowaniach ( atest PZH ). Po zakoczeniu pracy naley dokadnie umy uywany sprzt, naczynia i urzdzenia. Studzienki podogowe przeczyci i zdezynfekowa.

12

KONTROLA WEWNTRZNA Produkcja posikw i potraw w stowce Przedszkola nr 6 w widniku, poczwszy od zgromadzenia surowcw a do wydania gotowych da, odbywa si z zachowaniem tzw. dobrej praktyki higienicznej. W tym celu prowadzony jest audit wewntrzny, ktry ma ustali czy HACCP funkcjonuje prawidowo i jest efektywny, Kontrola wewntrzna prowadzona jest wyrywkowo, a spostrzeenia odnotowywane w specjalnym do tego celu zeszycie. Ma to na celu eliminacj lub zmniejszenie do akceptowanego poziomu ryzyka zagroenia zdrowia konsumenta. W zakadzie przechowywane s raporty magazynowe okrelajce ilo dzienn rodkw spoywczych dla jednej osoby, 1. Kontrola wewntrzna w zakresie czynnoci zwizanych z produkcj obejmuje: 1) biec lub okresow ocen jakoci zdrowotnej wszystkich surowcw, pproduktw, materiaw pomocniczych i innych wyrobw przeznaczonych do kontaktu z ywnoci stosowanych w procesie produkcji 2) ocen poprawnoci stosowanych procesw technologicznych pod wzgldem przestrzegania zasad bezpieczestwa ywnoci Kontrola wewntrzna w zakresie przechowywania obejmuje: 1) biec lub okresow ocen warunkw przechowywania surowcw, pproduktw, materiaw pomocniczych, opakowa i wyrobw gotowych, ze szczeglnym uwzgldnieniem stanu sanitarnohigienicznego pomieszcze do tego przeznaczonych, w tym: a) czystoci, b) temperatury, c) wilgotnoci, d) stopnia nasonecznienia, e) zabezpieczenia przed owadami i szkodnikami, f) rotacji przechowywanej ywnoci; 2) biec lub okresow ocen prawidowoci oznakowania surowcw, pproduktw i wyrobw gotowych; 3) podejmowanie dziaa korygujcych lub decyzji o usuniciu lub zniszczeniu ywnoci lub wyrobw w przypadku stwierdzenia lub podejrzenia o niewaciwej jakoci zdrowotnej przechowywanych wyrobw oraz nieprawidowym terminie przydatnoci do spoycia Kontrola wewntrzna w zakresie przestrzegania zasad higieny obejmuje:

13

1) ocen stanu sanitarnego, technicznego i porzdku w zakadzie oraz jego otoczenia, ze szczeglnym uwzgldnieniem pomieszcze produkcyjnych, magazynowych i socjalnych; 2) ocen stanu technicznego i sanitarnego maszyn, urzdze i sprztu w zakresie bezpieczestwa i higieny ywnoci; 3) ocen jakoci wody stosowanej w procesie produkcji; 4) ocen sposobu przechowywania i stosowania rodkw myjcych i dezynfekujcych; 5) ocen stanu zdrowotnego i higieny osb biorcych udzia w procesie produkcji oraz sposobu ich postpowania na stanowiskach pracy; 6) sposb usuwania odpadw i ciekw; 7) skuteczno zabezpieczenia przed owadami i szkodnikami; 8) ocen kwalifikacji zawodowych pracownikw; 9) prawidowo prowadzonej dokumentacji w zakresie realizacji zasad higieny. W ramach kontroli wewntrznej w przedszkolu dokonuje si rwnie oceny przestrzegania szczeglnych wymaga i warunkw okrelonych w odrbnych przepisach lub decyzjach organw urzdowej kontroli ywnoci w odniesieniu do zakadu, ywnoci i wyrobw majcych zastosowanie w produkcji. Czynnoci, o ktrych mowa s s dokumentowane w ksice kontroli wewntrznej przedszkola Metody kontroli wewntrznej uwzgldniaj wynikajce z dobrej praktyki higienicznej i dobrej praktyki produkcyjnej dziaania kontrolne oraz czstotliwo dokonywanych ocen. Wyniki ocen uzyskane podczas kontroli wewntrznej analizuje si na bieco w celu podjcia dziaa korygujcych. Kierujcy zakadem ustala osoby odpowiedzialne za przeprowadzenie kontroli, dokonanie analizy oraz zakres podejmowanych w wyniku tej analizy dziaa korygujcych. Kierujcy zakadem nadzoruje realizacj dziaa, o ktrych mowa. PRZEGLDY 1. Okresowe przegldy wszystkich instalacji i stanu technicznego wykonywane s zgodnie z PN i przepisami Prawa Budowlanego, Na bieco wykonywane s przegldy techniczne lokalu oraz sprztu i urzdze. Przegldu dokonuje komisja powoana przez dyrektora przedszkola. W przypadku koniecznoci napraw oraz remontw zakadu pracodawca podejmuje odpowiednie dziaania. 2. Odpowiedzialno za stan sanitarny zakadu ponosi dyrektor przedszkola i pracownicy
14

SCHEMAT ORGANIZACJI KONTROLI WEWNTRZNEJ

Dyrektor nadzoruje kontrol wewntrzn, ustala osoby odpowiedzialne za dokonanie kontroli, analizy wynikw oraz podjcie dziaa korygujcych

OSOBY ODPOWIEDZIALNE Dyrektor Intendent

ZAKRES ODPOWIEDZIALNOCI

Ocena kwalifikacji zawodowej pracownikw. Ocena jakoci wody (wg potrzeb)

Stan sanitarno techniczny i porzdek w zakadzie i jego otoczeniu - wyrywkowo

Ocena stanu technicznego i sanitarnego maszyn, urzdze i sprztu w zakresie BHP - wyrywkowo

Zakres kontroli : Czysto 2 razy w tygodniu, Temperatura - 2 razy w tygodniu. Stopie nasonecznienia 2 razy w roku. Zabezpieczenie przed owadami i gryzoniami kontrola codzienna. Termin wanoci towarw przy dostawie. Ocena stanu zdrowia i higieny na bieco.

Intendent oraz szefowa kuchni odpowiedzialni s za stan zdrowia i higieny osb biorcych udzia w procesie produkcji oraz sposb ich postpowania na stanowiskach. W przypadku odsunicia od pracy pracownika ze wzgldu na stan zdrowia lub higieny zostanie sporzdzona stosowna notatka.

15

OKRELENIE KRYTYCZNYCH PUNKTW KONTROLI, PARAMETRW, SPOSOBU I CZSTOTLIWOCI KONTROLI ORAZ OSB ODPOWIEDZIALNYCH
Lp. Punkt krytyczny 1. Higiena osobista i stan zdrowia osb wykonujcych prace w procesie produkcji i obrocie artykuami parametr -czysto rk, wosw -uywanie czepkw Przegld -uywanie fartuchw ochronnych i ich czysto -uywanie fartuchw ochronnych do obierania ziemniakw i jarzyn, innych ni w kuchni -badania lekarskie 2. Stan sanitarny, techniczny w kuchni i stowce oraz w magazynie i obieralni - czysto podg Intendent
Dyrektor

sposb czst. odpow. kontr. kontroli

2 x mies

1 x rok

dyrektor

- czysto stow - czysto sprztu - czysto w i magazynie - czysto lodwek szafkach Przegld 2 x mies

3.

Stan techniczny i sanitarny urzdze i sprztu

- patelnia Intendent Intendent Przegld - wyparzacz - sprzt kuchenny - zastawa stoowa - lodwki (temp. 0 4 C)

1 x mies

4. 5.

Jako wody Proces mycia i dezynfekcji

- wyniki - dostp do rodkw czystoci

Badanie 1 x rok

Przegld

- odpowiednie uywanie komr zlewu - uywanie wyparzacza - przechowywanie wyparzonych naczy

2 x mies

16

Intendent

odpadw ywnociowych 7. Zabezpieczenie przed

1 x tyg.

- codzienne usuwanie odpadw - siatki w oknach

odpadami i szkodnikami - czysto materiaw sypkich - puapki na gryzonie 8. Kwalifikacje i szkolenia pracownikw 9. Sposb wytwarzania posikw - zawiadczenia - terminy wanoci - przechowywanie i przetwarzania jaj - przechowywanie ywnoci proces

w razie potrzeb

Przegld 1 x rok

Dyrektor

inten.

Przegld

prbek

2 x mies

- droga wydawania posikw i zwrot brudnych naczy - oznakowanie sprztu i korzystanie zgodnie z jego przeznaczeniem 10. Prawidowe prowadzenie dokumentacji w zakresie realizacji zasad higieny zeszyt kontroli

Przegld

1x kwarta

PROWADZENIE DOKUMENTACJI W naszym zakadzie prowadzona jest nastpujca dokumentacja: Zawiadczenia o stanie zdrowia oraz odbytych szkoleniach Wyniki bada prbek ywnoci Wyniki badania wody Dokumentacja dotyczca ywnoci Protokou kontroli i rekontroli Ksika kontroli wewntrznej Ksika kontroli sanitarnej

17

Dyrektor SANEPID

Intendent

Intendent

Przegld

1 x mies

Intendent

6.

wiadro

na

Obserwacja

Sposb usuwania

- oznakowane odpadki

INSTRUKCJE OBOWIZUJCE W PRZEDSZKOLU NR 6 INSTRUKCJA MYCIA I DEZYNFEKCJI RK W placwkach przedszkolnych czysto ciaa, a zwaszcza rk powinna by bezwzgldnie przestrzegana. Szczeglnej uwagi wymagaj rce pracownikw kuchni i ich higiena. Paznokcie powinny by krtko obcite, czyste i nie pomalowane. Rce naley my czsto i dokadnie, szczeglnie: przed rozpoczciem pracy, po wyjciu z ubikacji, po zakoczeniu kadej brudnej czynnoci czyszczenie surowcw, wykonywanie nawet drobnych prac porzdkowych (wytarcie stou, itp.) po wyniesieniu odpadw, przy zmianie stanowiska pracy, po osuszeniu nosa, zasanianiu ust przy kichaniu i kaszlu.
ZASADY MYCIA RK

1. Rce naley my w ciepej, biecej wodzie, specjalnym mydem dezynfekujcym. W przypadku, kiedy do mycia rk zostao zastosowane mydo niemajce waciwoci dezynfekujcych, po opukaniu rce naley wydezynfekowa odpowiednim pynem. 2. Po opukaniu rce naley osuszy przy uyciu rcznika jednorazowego lub suszarki.
TECHNIKA MYCIA I DEZYNFEKCJI RK

1. Z dozownika naley nanie odpowiedni porcj myda dezynfekujcego na rce. 2. Nastpnie naley wykona kolejne etapy mycia: pocieranie doni o do pocieranie czci doniow prawej doni o powierzchni grzbietow lewej doni, nastpnie zmiana rk do na do, palce splecione przesuwanie palcw jednej doni pomidzy palcami drugiej doni a do zagbie midzypalcowych pocieranie grzbietowej powierzchni zgitych palcw jednej doni po zgitych palcach drugiej doni

18

 kciuk prawej doni ujty w lew do wykonywa ruch obrotowe wok kciuka, zmiana rk obrotowe pocierania opuszkw palcw prawej doni w zagbieniu doniowym lewej doni, zmiana rk. 3. Umyte i wydezynfekowane rce naley odpowiednio osuszy (rczniki jednorazowego uytku, suszarki) INSTRUKCJA USUWANIA ODPADW ORAZ MYCIA I DEZYNFEKCJI NACZY KUCHENNYCH: 1. Naczynia naley oczyszcza najpierw mechanicznie usuwajc resztki pokarmw do specjalnych oznakowanych pojemnikw z pokrywkami. Naczynia naley my dwukrotnie, a nastpnie odkaa w wyparzaczu. Pocztkowo naczynia zmywa si w wodzie o temperaturze 45oC z dodatkiem rodkw do mycia naczy. Do zmywania naczy naley uywa szczotek lub pciennych zmywakw do tego celu przeznaczonych. Drugi raz naczynia naley my w wodzie o temperaturze 45oC bez dodatku rodkw do mycia naczy. Odkaania naczy naley dokona w wyparzaczach wg nastpujcej kolejnoci : umyte naczynia uoy w drucianym koszu i wstawi do wody temperatura wody w kotle po wstawieniu naczy do wyparzania powinna wynosi min. 85oC naczynia cakowicie zanurzone w wodzie, powinny pozostawa w niej 3-4 minuty

2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

10. Umyte naczynia naley suszy na suszarkach 11. Umyte naczynia naley przechowywa w zamknitych szafkach 12. Zabrania si osuszania naczy za pomoc cierek i rcznikw 13. Myjc naczynia naley zachowa ostrono aby nie ulec skaleczeniu o ostre krawdzie wyszczerbionego czy te rozbitego naczynia

19

INSTRUKCJA BEZPIECZNEJ PRACY PRZY OBSUDZE MASZYNY TNCO ROZDRABNIAJCEJ TYPU WILK I. Wymagania oglne. 1. Przeznaczenie WILK suy do rozdrabniania misa sortowanego tzn. po uprzednim usuniciu z niego koci, duych warstw tuszczu i cigien oraz przedmiotw metalowych. 2. Przyczenia do sieci powinien dokona elektryk stosownie do obowizujcych przepisw i norm, po potwierdzeniu skutecznoci ochrony p.poraeniowej wynikami pomiarw. II. Uruchomienie i obsuga Wilka 1. Do pracy przy urzdzeniu dopuszczony moe by pracownik penoletni, posiadajcy sprawdzone umiejtnoci obsugi maszyny i jest zapoznany z DTR. 2. Przed przystpieniem do pracy naley sprawdzi czy urzdzenie pozostaje w naleytej sprawnoci. 3. Wszelkie objawy niewaciwej pracy urzdzenia oraz uszkodzenia naley natychmiast zgasza przeoonemu, po uprzednim odczeniu od rda zasilania i ustawieniu tablicy z napisem Uwaga awaria. 4. Przed uruchomieniem sprawdzi czy lej zasypowy jest pusty. 5. Wczy wycznik gwny na tablicy sterowniczej, nastpnie przyciskiem wczy napd limaka. 6. Sprawdzi na biegu jaowym prac zespou tncego i napdowego. 7. Surowiec przeznaczony do rozdrobnienia dokadnie sprawdzi przed zaadunkiem do kosza zasypowego, czy nie ma w nim koci, przedmiotw metalowych i innych. 8. Surowiec wkada do kosza zasypowego przy pomocy podnonika wzkw z farszem. 9. Popycha miso tylko przy pomocy specjalnego popychacza. Zabrania si wkadania rk do kosza zasypowego w czasie pracy maszyny. 10.Po zakoczeniu pracy urzdzenia odczy je od rda zasilania, nastpnie wymontowa komplet tncy, oczyci wszystkie czci i kosz zasypowy oraz przemy gorc wod i wytrze do sucha. 11.Jeli przerwa w pracy urzdzenia bdzie dusza ni 16 godz. zakonserwowa je tuszczem lub olejem parafinowym. III. Przepisy bezpieczestwa i higieny pracy oraz ppo.:

20

1. Stanowisko pracy maszyny powinno by odpowiednio owietlone. 2. Napraw moe dokonywa tylko osoba przeszkolona. 3. Po zakoczeniu pracy naley wyczy maszyn z zasilania elektrycznego. 4. Obsuga i wsppracownicy powinni zna miejsce gwnego wycznika prdu, rozmieszczenie sprztu ppo. i zada w przypadku poaru oraz posiada umiejtno pierwszej pomocy poszkodowanym. 5. Prace naley wykonywa w przydzielonej odziey roboczej i ochronnej. INSTRUKCJA BEZPIECZNEJ PRACY PRZY OBSUDZE MASZYNY ELEKTRYCZNEJ DO KROJENIA CHLEBA I. Wymagania oglne. 1. Do obsugi mog by dopuszczeni pracownicy, ktrzy posiadaj sprawdzon umiejtno posugiwania si krajalnic spoywcz i s zapoznani z DTR. 2. Przyczenia do sieci powinien dokona elektryk stosownie do obowizujcych przepisw i norm, po potwierdzeniu skutecznoci ochrony przeciwpoarowej wynikami pomiarw. II. Obowizki obsugi. 1. Przed przystpieniem do pracy na maszynie do krojenia chleba naley sprawdzi czy urzdzenie pozostaje w naleytej sprawnoci. 2. Wszelkie objawy niewaciwej pracy urzdzenia naley natychmiast zgasza przeoonemu, po uprzednim odczeniu od rda zasilania i ustawieniu tablicy z napisem Uwaga awaria. 3. Po zakoczeniu pracy naley wyczy urzdzenie od rda prdu i dokona dokadnego wyczyszczenia urzdzenia. 4. Prace naprawcze moe wykonywa elektryk z uprawnieniami. Po naprawie mona przystpi do pracy na maszynie za pozwoleniem przeoonego. III. Przepisy bezpieczestwa i higieny pracy oraz ppo. 1. Miejsce pracy maszyny do krojenia chleba powinno by dostatecznie owietlone. 2. Obsuga i wsppracownicy powinni zna miejsce gwnego wycznika prdu, rozmieszczenie sprztu ppo. i zada w
21

przypadku poaru oraz posiada umiejtnoci udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym. 3. Prace naley wykonywa w przydzielonej odziey roboczej i ochronnej.

INSTRUKCJA WYKORZYSTANIA ORAZ POSUGIWANIA SI NACZYNIAMI I NARZDZIAMI 1. 2. 3. 4. 5. 6. Narzdzi rcznych oraz naczy mona uywa jeeli s w dobrym stanie, bez uszkodze. Uszkodzone naley wycofa z uytku Naczynia pknite, wyszczerbione, posiadajce ostre krawdzie naley wycofa z uytkowania Trzonki noy i trzonki ostrzaek do noy powinny mie nasad przed poliniciem doni i skaleczeniem Niedozwolone jest uywanie naczy z obluzowanymi uchwytami lub uszkodzon emali Naczynia z pynami o temperaturze powyej 45oC wolno napenia do 4/5 wysokoci naczynia Ustawianie na pyt kuchni i zdejmowanie z pyty naczy napenionych gorcymi pynami, o cznym ciarze (wraz z naczyniem) powyej 15 kg oraz ich przenoszenie powinno by wykonywane przez dwie osoby Do podnoszenia i przenoszenia naczy z gorcymi uchwytami stosowa specjalne rkawice chronice przed oparzeniem

7.

INSTRUKCJA MYCIA I DEZYNFEKCJI DROBNEGO SPRZTU I CZCI MASZYN ( czci wilka, krajalnic, robota, melaksera, noe, opatki, deski, miski ) 1. Po uyciu drobny sprzt (ruchome czci maszyn) oczyci z resztek organicznych. 2. Oczyszczony sprzt namoczy w pynie Ludwik w jednej z komr zlewozmywaka w ciepej wodzie lub w jednym z basenw w ciepej wodzie o temperaturze
22

3.

4.

5. 6. 7. 8.

+ 45C z dodatkiem rodka myjcego. Czas namaczania wynosi od kilku do kilkudziesiciu minut w zalenoci od stopnia zabrudzenia. Sprzt umy ze wszystkich stron uywajc szczoteczki na rczce. Szczeglnie dokadnie naley wyszorowa miejsca trudno dostpne: otwory, zagbienia. Przeoy umyty sprzt do drugiej komory zlewozmywaka lub drugiego basenu, wypuka pod biec wod o temperaturze + 45C i osuszy przez ociek. Sprzt zanurzy w roztworze dezynfekcyjnym Chloramina 3% i pozostawi na czas waciwy dla danego rodka. Po dezynfekcji dokadnie wypuka. Wydezynfekowany sprzt osuszy przez ociek. Szczotki, zmywaki uywane do mycia sprztu po uyciu upra lub umy, zdezynfekowa, wypuka i wysuszy. INSTRUKCJA OBSUGI PATELNI ELEKTRYCZNEJ

1. Do misy patelni naley naoy minimum ok. 0,5 kg tuszczu lub pynu. Wczy wycznik poz.10 i nastawi regulator temperatury poz.9 na temperatur robocz. 2. Po pierwszym wyczeniu regulatora temperatury, co sygnalizuje zgaszanie si lampki sygnalizacyjnej poz.11 naley wkada do misy patelni produkty przeznaczone do smaenia. 3. Podczas pracy misy mona przykry je pokrywk. 4. Po usmaeniu wsadu naley wyczy wyczniki i przystpi do oprniania misy. 5. Do oprnienia potraw ciekych suy mechanizm przechyu przekadnia limakowa dziki ktrej przy pomocy rczki moemy przechyla mis pod uprzednio podstawiony pojemnik na spywajc potraw ciek). 6. Po wylaniu cieczy doprowadzamy mis do pooenia poziomego i ponawiamy operacj smaenia j.w. 7. Po codziennym obmyciu powierzchni misy naley zakonserwowa tuszczem. UWAGA ! Nie naley zacza patelni przy pustej misie, oraz polewa rozgrzanej powierzchni misy zimn wod, gdy grozi to natychmiastowym zniszczeniem elementw grzejnych. W przypadku samoczynnego opadania pokrywy naley pokrci spryn zawiasu przy pomocy nakrtki znajdujcej si wewntrz zawiasu.
23

Nie wolno stawia jakichkolwiek przedmiotw w wolnej przestrzeni pod mis patelni. Po odkrceniu osony zabrania si eksploatacji patelni. INSTRUKCJA MYCIA URZDZE CHODNICZYCH : 1. 2. 3. 4. 5. Mycie urzdze chodniczych naley przeprowadza gdy s odczone od napicia elektrycznego i wtedy gdy s oprnione Po oprnieniu urzdzenia usun czci stae Oprnione urzdzenie spuka woda biec o temp. 30-60oC Spukane powierzchnie zmy rodkiem myjcym i dezynfekujcym Osuszy urzdzenia i dopiero wczy pod napicie elektryczne INSTRUKCJA MYCIA PODG I PODESTW : 1. 2. 3.
4.

Mycie i dezynfekcje powierzchni naley prowadzi codziennie po zakoczonej pracy Podogi i podesty naley spuka biec wod o temp.30-60oC po zakoczeniu pracy Przed rozpoczciem procesu mycia, naley zabezpieczy produkty spoywcze Kady pracownik kuchni zobowizany jest do sprztania swojego stanowiska pracy usunicia czci staych i mieci do wyznaczonych pojemnikw INSTRUKCJA MYCIA I DEZYNFEKCJI POMIESZCZE I URZDZE SANITARNYCH

1. Podogi zamie. 2. Usun z pomieszczenia miecie, pojemniki po oprnieniu umy ciep wod z dodatkiem rodka myjcego a nastpnie wydezynfekowa, wypuka i wysuszy. 3. Na zmywalne czci cian, drzwi, umywalki, muszle klozetowe, nanie rodek myjcy i dokadnie wyszorowa szczotkami do tego przeznaczonymi, spuka zimn wod biec, nastpnie nanie rodek dezynfekujcy Chloramina na czas 20 min. i ponownie spuka zimn wod biec.

24

4. Szczotki i cierki uywane w pomieszczeniach sanitarnych naley po uyciu umy i wysuszy przez pozostawienie na odpowiednich do tego wyznaczonych stojakach. INSTRUKCJA POBIERANIE I PRZECHOWYWANIE PRBEK YWNOCI : 1. 2. Osoba wyznaczona przez dyrektora jest zobowizana do pobierania i przechowywania prbek ywnoci Prbki powinny by pobierane bezporednio przed wydawaniem posikw do spoycia z reprezentatywnej czci potrawy tak, aby prbka zawieraa moliwie wszystkie jej skadniki, w ilociach niezbdnych do przeprowadzenia bada laboratoryjnych. Prbki ywnoci powinny by pobrane w nastpujcych ilociach : zupy po 50 g miso, potrawy misne i rybne po 50 g wdliny i wyroby wdliniarskie po 50 g w jednym kawaku jarzyny gotowane, sosy, potrawy mczne oraz mleczne, leguminy po 50 g - wyroby garmaeryjne po 50 g - saatki i surwki po 50 g Prbk ywnoci pobiera si czystymi, uprzednio wyparzonymi lub wygotowanymi narzdziami metalowymi i przechowuje si w czystych, wyparzonych lub wygotowanych naczyniach szklanych, porcelanowych lub emaliowanych zakrcanych, zamykanych lub szczelnie przykrywanych Na naczyniu zawierajcym prbk ywnoci naley umieci w sposb trway napis okrelajcy zawarto, dat i godzin przygotowania potrawy oraz imi, nazwisko i stanowisko subowe osoby, ktra pograa prbk Prbki ywnoci przechowuje si przez 48 godzin, liczc od daty pobrania, w miejscu wydzielonym wycznie do tego celu oraz w warunkach zapewniajcych utrzymanie temperatury staej nie niszej ni +4oC

3.

4.

5.

6.

INSTRUKCJA ZABEZPIECZENIA POMIESZCZE KUCHENNYCH I ZAPLECZA PRZED SZKODNIKAMI

25

1. Zabezpieczy otwarte okna siatkami z drobnymi otworami, tak by, nie przedostaway si owady. 2. Jeli zauway si owady w pomieszczeniach naley przeprowadzi dezynsekcj. 3. Dezynsekcj much, prusakw, karaluchw naley przeprowadzi po wyniesieniu z pomieszczenia caej ywnoci, naczy i narzdzi. 4. Do dezynsekcji stosuje si preparaty dostpne w sklepach chemicznych wg podanego przepisu. 5. Nastpnie naley wywietrzy pomieszczenia, starannie wymy wntrz szafek, ciany, podogi, blaty szafek i stou, maszyny i urzdzenia oraz przedmioty, ktre pozostay w pomieszczeniu. 6. Po wykonaniu tych czynnoci mona wnie naczynia, ywno. 7. Przed gryzoniami drzwi do pomieszcze kuchennych, zaplecza i piwnicy naley zabezpieczy od dou blach z obu stron, na wysokoci ok. 40 centymetrw. 8. Jeli zauway si gryzonie powiadamia si specjalistyczn firm DDD zajmujc si zwalczaniem gryzoni. INSTRUKCJA MYCIA I DEZYNFEKCJI SAL 1. 2. Przed przystpieniem do mycia i dezynfekcji naley uprztn pomieszczenie wynie mieci, odkurzy, zamie. Pojemniki, kosze na mieci po oprnieniu umy, w wydzielonym pomieszczeniu ciep wod z dodatkiem rodka myjcego (np. Ludwik, Kubu, Dosia, Pani Domu itp.), a nastpnie wydezynfekowa odpowiednim rodkiem dezynfekujcym po czym wypuka, wysuszy. Zmywalne czci cian wyoone glazur lub pomalowane farb olejn oraz parapety i drzwi umy ciep wod z dodatkiem rodka myjcego (np. Ludwik, Ajax, Dosia, itp.). Umyte powierzchnie spuka ciep wod. Podogi wyoone pytkami ceramicznymi lub pokryte innymi nienasikliwymi materiaami umy ciep wod z dodatkiem rodka myjcego (np. Dosia, ludwik, Ajax, Pronto, itp.). Umyte powierzchnie spuka.

3.

4.

26

Spukane powierzchnie cian i podug dezynfekowa przy uyciu rodka dezynfekujcego przez zmywanie rczne 6. Po zastosowaniu rodka dezynfekujcego powierzchnie spuka wod. 7. Rozlane pyny ustrojowe i wydaliny pola rwnomiernie rodkiem dezynfekujcym. Po 1015 minutach zebra higroskopijnym materiaem i zmy powierzchni. 8. W przypadku rozwoju pleni na cianach i sufitach naley oskroba poraon powierzchni z farby. Oczyszczon powierzchni pomalowa farb z dodatkiem preparatw przeciwpleniowych. 9. Czstotliwo mycia i dezynfekcji sal, okrela, wg potrzeb, dyrektor przedszkola, jednak nie rzadziej ni: mycie codziennie, dezynfekcja raz na tydzie. 10. Osob odpowiedzialn za sprawdzenie przeprowadzenia zabiegw mycia i dezynfekcji jest dyrektor przedszkola lub pracownik przez niego wyznaczony. 5.

27