Praca pogldowa

Forum Zakae 2012;3(1):5559

Evereth Publishing, 2012

Beata Mczyska

Prawidowe zasady profilaktyki okoozabiegowej

Appropriate rules of periprocedural prophylaxis
} Katedra Mikrobiologii Akademii Medycznej im. Piastw lskich we Wrocawiu, ul. Chaubiskiego 4, 50-368 Wrocaw, Tel.: (71) 784 13 01, Fax: (71) 784 01 17, e-mail: beciam@mbio.am.wroc.pl Wpyno: 23.02.2012 Zaakceptowano: 12.03.2012

Streszczenie: Profilaktyka okoozabiegowa powinna by integraln czci szpitalnej polityki antybiotykowej obok racjonalnej terapii empirycznej, bada mikrobiologicznych pozwalajcych na monitorowanie opornoci bakterii w rodowisku szpitalnym i prawidowo skonstruowanego szpitalnego receptariusza lekw. Artyku ma na celu przedstawienie najwaniejszych, prawidowych zasad, ktre naley wzi pod uwag podczas tworzenia w szpitalu procedur profilaktyki okoooperacyjnej na poszczeglnych oddziaach i wyboru odpowiednich antybiotykw do profilaktyki. Sowa kluczowe: antybiotyki | procedury szpitalne | profilaktyka okoooperacyjna Abstract: Periprocedural prophylaxis should be an integral part of hospital antibiotic policy together with rational empiric therapy, microbiologic measurements allowing on nosocomial bacterial resistance survey and appropriate formulary. The aim of article is presentation of the most important and valid methods that should be taken under consideration during creation of hospital procedures of periprocedural prophylaxis in the particular wards and for right choice of antibiotics. Key words: antibiotics | hospital procedures | periprocedural prophylaxis

Wstp
Antybiotyki s jednymi z najczciej uywanych lekw w szpitalu. Jednoczenie ich racjonalne stosowanie, zarwno w leczeniu zakae, jak i w ich profilaktyce, to temat nieatwy, szeroki i wielowtkowy, wymagajcy szczeglnego opracowania i nadzoru. Wiadomo bowiem, e nieprawidowe stosowanie antybiotykw wie si z narastaniem opornoci drobnoustrojw i powstawaniem ognisk epidemicznych, co powoduje brak skutecznoci terapeutycznej, naraenie pacjentw na zakaenia szpitalne, a szpital na ogromne koszty [16]. Gwnym celem polityki antybiotykowej w szpitalu jest uzasadnione i racjonalne stosowanie lekw. Dziaanie to powinno przyczyni si do reduk-

cji opornoci, zmniejszenia kosztw oraz skuteczniejszego leczenia zakae i poprawy opieki nad pacjentem [7, 8]. Na rynku medycznym dostpnych jest wiele cennych przewodnikw autorstwa uznanych specjalistw i towarzystw naukowych, dotyczcych antybiotykoterapii w okrelonych typach zakae [9] oraz w profilaktyce okoozabiegowej [10]. Mimo to w wielu szpitalach ma miejsce brak waciwych procedur i popeniane s podstawowe bdy, prowadzce czasem do katastrofalnych skutkw. Stworzenie odpowiednich procedur szpitalnej polityki antybiotykowej, w tym procedur profilaktyki okoozabiegowej, w wietle obowizujcej ustawy i rozporzdze Ministra Zdrowia jest obecnie obowizkiem szpitala[1114]. W Ustawie z 8 grudnia 2008 roku O zapobieganiu oraz zwalczaniu zakae i chorb zakanych u ludzi[11], po raz pierwszy dokonano znaczcych zapisw regulujcych polityk antybiotykow szpitala, w tym profilaktyk okoozabiegow. W rozdziale 3. Art. 11. Ustawy istnieje nastepujcy zapis: Kierownicy zakadw opieki zdrowotnej oraz inne osoby udzielajce wiadcze zdrowotnych s obowizani do podejmowania dziaa zapobiegajcych szerzeniu si zakae i chorb zakanych, a dziaania te obejmuj w szczeglnoci: wykonywanie bada laboratoryjnych oraz analiz lokalnej sytuacji epidemiologicznej w celu optymalizacji profilaktyki i terapii antybiotykowej. W Art. 14. tego samego rozdziau ustawodawca uznaje, e Kierownicy szpitali lub zespow zakadw opieki zdrowotnej [] s obowizani do wdroenia [] systemu zapobiegania i zwalczania zakae szpitalnych, obejmujcego: organizacj udzielania wiadcze zdrowotnych, w sposb zapewniajcy (midzy innymi): ograniczenie narastania lekoopornoci biologicznych czynnikw chorobotwrczych w wyniku niewaciwego stosowania profilaktyki i terapii antybiotykowej. Oznacza to w praktyce, e kierownik jednostki odpowiedzialny jest za istnienie w szpitalu waciwie zorganizowanej polityki antybiotykowej, ktra bdzie obejmowaa midzy innymi profilaktyk okoozabiegow, majc na celu nie tylko skutecznie zapobiec zakaeniu pacjenta w czasie zabiegu, ale take nie generowa rozwoju lekoopornoci drobnoustrojw w danym rodowisku. Jakie dalsze konsekwencje wi si z takim zapisem? Midzy innymi takie, e jeli