1.00.0 Unia Celna 1.Istota unii celnej 1.1.

Unia celna Unia celna stanowi Jeden z podstawowych elementw Wsplnot Europejskich bdcej jednoczenie jednym z trzech filarw wsptworzcych Uni Europejsk. Urzeczywistnia ona w praktyczny sposb idee Jednolitego Rynku, pozwalajc na swobodny, niczym nie skrpowany, przewz towarw pomidzy pastwami tworzcymi wsplny rynek i bdcymi jednoczenie czonkami Unii Europejskiej. Unia Celna oznacza rwnie wprowadzenie jednolitych przepisw we wszystkich pastwach czonkowskich jak i rwnie stosowanie wsplnej taryfy celnej wzgldem pastw trzecich. Na samym pocztku warto jednak wyjani czym jest sama Unia Europejska. Mona powiedzie, e jest to pewnego rodzaju fenomen organizacyjny o charakterze prawno-midzynarodowych. Jest organizmem, ktry wyksztaci si na przestrzeni ostatnich przeszo pidziesiciu lat z jednej wsplnoty, ktra nazywaa si Europejska Wsplnota Wgla i Stali. Unii Europejskiej zostay przypisane konkretne zadania, struktury realizujce te zadania oraz rodki przewidziane w traktach, ktre umoliwiaj realizacje tych zada. Mona zaryzykowa nastpujc definicj Unii Europejskiej: Unia Europejska to cisy zwizek midzy narodami o charakterze funkcjonalnym, nie posiadajcym osobowoci prawnej oraz swojego budetu; natomiast, posiadajcy inne cechy organizacji midzynarodowych, takie jak; dziaanie na podstawie traktatu, stae organy i wyznaczone cele i rodki do ich realizacji. Ten nie do koca okrelony stan bdzie si utrzymywa do momentu wejcia w ycie przyjtego w 2004 r. Traktatu Konstytucyjnego Unii Europejskiej, ktry to nadaje jej osobowoci prawn. Tak jak w tej chwili posiada Wsplnota Europejska, ktra przestanie istnie. W chwili obecnej, terminy Unia Europejska i Wsplnota Europejska s czsto uywane wymiennie lub nawet utosamiane, tym niemniej, naley pamita, e to Wsplnota Europejska wsptworzy Uni Europejsk wraz z Europejsk Wsplnot Energii Atomowej i pozostaymi dwoma filarami, a nie odwrotnie. Wsplnota Europejska wyewoluowaa z Europejskiej Wsplnoty Gospodarczej, ktra to zawdzicza swoje istnienie Traktatowi Rzymskiemu, ktry zosta podpisany 25 marca 1957 roku w Rzymie. Traktat ten, jak rwnie Traktat z Maastricht powoujcy Uni Europejska, obowizuj do dnia dzisiejszego. Sytuacja ta, bdzie si utrzymywa do momentu wejcia w ycie Traktatu Konstytucyjnego Unii Europejskiej, ktry uporzdkowuje oraz obejmuje w jedn cao wszystkie normy prawne zawarte w dotychczasowych traktatach. Budet posiada Wsplnota Europejska, ktra zgodnie z art. 28 i 41 TUE oraz art. 4 rozporzdzenia Rady (WE, EURATOM) nr 1605/2002 2 dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporzdzenia finansowego majcego zastosowanie do budetu oglnego Wsplnot Europejskich,Dz. U. L 248, z 16 wrzenia 2002,s. 1-48, finansuje cz dziaa UE. Podsumowujc, obecnie mamy nastpujc sytuacj. Unia Europejska, bdc swoistym organizmem ponadnarodowym, skupia w sobie trzy gwne dziedziny funkcjonowania, tzw. trzy filary. I filar - Wsplnota Europejska oraz Europejska Wsplnota Energii Atomowej, II filar - Wsplna Polityka Zagraniczna i Bezpieczestwa, oraz III filar - Wsppraca Policyjna i Sdowa w Sprawach Karnych (wczeniejsza nazwa - Wsppraca w Wymiarze Sprawiedliwoci i Spraw Wewntrznych). Z punktu widzenia sub celnych pastw czonkowskich zasadnicze znaczenie ma I filar, w ramach ktrego funkcjonuje Wsplnota Europejska a w jej ramach Unia Celna. Istotne znaczenie ma rwnie III filar, gdzie jest ujta wsppraca sub celnych poszczeglnych pastw czonkowskich w celu zagwarantowania wysokiego poziomu bezpieczestwa w obszarze wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci wszystkim obywatelom UE. Obszar ten, jest zarezerwowany tylko i wycznie dla samych pastw czonkowskich, nie funkcjonuj tu "klasyczne" rda prawa wsplnotowego takie jak rozporzdzenia czy dyrektywy. 1.2. Zasady Unii Celnej Jak to ju zostao zaznaczone Unia Celna urzeczywistnia w praktyczny sposb idee Jednolitego Rynku - tj. swobodny przepyw towarw. Swoboda przepywu towarw stanowi jeden z czterech podstawowych elementw Jednolitego Rynku Unii Europejskiej. Generalnie opiera si na jednym zaoeniu, e kady towar legalnie wyprodukowany lub wprowadzony do obrotu zgodnie z formalnociami przywozowymi w jednym z pastw czonkowskich ma zagwarantowany swobod przepywu we wszystkich pastwach czonkowskich bdcych uczestnikami Jednolitego Rynku bez adnych barier w obrocie.

Swoboda przepywu towaru jest uregulowana w Traktacie ustanawiajcym Wsplnot Europejsk w artykuach od 23 do 31 tego Traktatu. Obok przepisw traktatowych du role odgrywa rwnie orzecznictwo Europejskiego Trybunau Sprawiedliwoci, ktre wspksztatowao gwne zasady swobody przepywu towarw jak te doprecyzowao pojcia traktatowe. Doprowadzenie to tak liberalnego obrotu towarowego wewntrz Unii Europejskiej wymagao usunicia nastpujcych barier: taryfowych, poprzez usunicie granic celnych i utworzenie unii celnej midzy pastwami czonkowskimi; ujednolicenia stosowania prawa celnego; poza taryfowych tj. ilociowych i jakociowych. Gwnym celem istnienia Jednolitego Rynku z punktu widzenie swobody przepywu towaru jest przede wszystkim uatwienie obrotu towarowego i w konsekwencji przyspieszenie wzrostu gospodarczego krajw Unii. Unia Celna istnieje od l lipca 1968, kiedy to zostay zlikwidowane ostatecznie ca, natomiast opaty o podobnym skutku zostay zlikwidowane ostatecznie z dniem 31 grudnia 1969 roku. Wsplna taryfa celna jest ustalana przez Rad na wniosek Komisji Europejskiej. Po raz pierwszy pierwsze stawki (dla okoo 3000 towarw) w stosunku do pastw trzecich zostay okrelone rozporzdzeniem w 1968 roku. Obecnie obowizujcymi przepisami prawnymi okrelajcym stawki taryfowym w stosunku do pastw trzecich s normy zawarte w rozporzdzeniu Rady, wydane na podstawie art.26, 37, 133 i 308 TWE, 2658/87 EWG z dnia 23 lipca 1987 (Dz.U. WE z 1987r, nr E 256/1). Zawiera ono spis towarw w formie scalonej nomenklatury, gdzie kademu towarowi jest przyporzdkowany numer kodu wraz z odpowiedni stawk celn (ad valorem). Wsplna Taryfa Celna pozwala nie tylko wprowadzi identyczne da na towary przywoone z pastw trzecich do wszystkich pastw czonkowskich, ale rwnie ujednolicia nomenklatur celn. Kadego roku Komisja publikuje uaktualnion wersj nomenklatury wraz ze stawkami. Oznacza to midzy innymi, i adne pastwo czonkowskie nie moe samodzielnie dokonywa zmian w taryfie. Ca s obcieniami nakadanymi na towar w wyniku przekraczania przez niego granicy zarwno w wywozie jak i przywozie. Zgodnie z art.25 TWE wprowadzenie ca jest bezwzgldnie zakazane, przepis ten jest obowizuje bezporednio. Zakazane s rwnie zgodnie z art.25 TWE wszelkie opaty o charakterze celnym. Zgodnie z orzecznictwem ETS-u za opaty o charakterze celnym uwaa si wszelkie opaty zakcajce swobodny przepyw towarw bez wzgldu na rodzaj podmiotu pobierajcego ani sposb i kryteria pobierania (Komisja v. Luksemburg i Belgia 2 i 3/62 oraz IGAV 94/97). Przykadowo mog to by: opaty administracyjne za odpraw graniczn, opaty za przepisowe badania fitosanitarne, opaty za powiadczenia bezpieczestwa, itp. Istnieje natomiast zgodnie z art.90 zd. l TWE moliwo nakadania opat wewntrznych bezporednio lub porednio jednake z zastrzeeniem, i nie bd wysze od tych nakadanych przez pastwo czonkowskie bezporednio lub porednio na takie same towary krajowe, tzn. produkty ktre w ocenie konsumentw maj te same cechy i su zaspokojeniu tych samych potrzeb. Opata przy przekraczaniu granicy jest dopuszczalna gdy nie ma charakteru celnego i mog ty by na przykad: opaty za rzeczywicie wywiadczon usug, tj. usug przynoszc importerowi indywidualn i wymiern korzy, opata pobierana jest dla pokrycia kosztw poszczeglnych pastw czonkowskich w przypadku przeprowadzenia dopuszczalnych kontroli przewidzianych w art.30 TWE, ktra jest nakadana w interesie WE lub te kontrola wynika z umw midzynarodowych, ktrych UE jest stron (C-89/76), oraz, jest opat wewntrzn. W Unii Europejskiej zgodnie z postanowieniami artykuu 90 TWE wprowadzono zakaz dyskryminacji fiskalnej towarw podobnych, pochodzcych z innych pastw czonkowskich. Towarami podobnymi s produkty, ktre w oczach konsumentw maj analogiczne waciwoci lub zaspakajaj te same potrzeby (podobnie przy opatach wewntrznych). Na przykad Komisja wystpia przeciwko Danii w zwizku z stosowaniem przez Dani systemu podatkowego faworyzujcego tzw. sznaps (C- 171/78). Sznaps jest z gatunku mocnych alkoholi, ktry by uznany przez rzd Danii za trunek narodowy i w zwizku z tym korzysta z preferencji podatkowych. Jakkolwiek, preferencje podatkowe byy przyznawane bez wzgldu na kraj pochodzenia w ramach Unii. ETS uzna, e sznaps jako alkohol wysoko procentowy nie moe by traktowany lepiej od innych podobnych trunkw o takim samym przeznaczeniu i szczeglnym charakterze, i nakaza ujednolicenie przepisw podatkowych. W myl artykuu 90 TWE musi by zachowana absolutna bezstronno systemu podatkowego.

Fundamentalne znaczenie dla ksztatowania Jednolitego Rynku maj artykuy 28 i 29 TWE mwice o zakazie stosowania ogranicze o charakterze ilociowym jak i wszelkiego rodzaju rodkw majcych podobny skutek odpowiednio w przywozie i wywozie midzy pastwami czonkowskimi. S to artykuy bezporednio skuteczne i stosunkowo jasne jakkolwiek dopiero praktyka i orzecznictwo ETS-u wypracowao reguy pozwalajce w peni urzeczywistni swobod przepywu towarw. Zniesieni ce byo oczywiste i bezdyskusyjne dla pastw czonkowskich jakkolwiek, nie zrezygnoway one z prby ograniczenia swobody przepywu towarw w celu ochrony wasnego rynku. Dopiero orzecznictwo ETS-u powoli likwidowao te praktyki, i tak powstay dwie fundamentalne formuy, ktre ostatecznie wyeliminoway te praktyki: DASSONYIEE (Prokuratora Krlewska v. Bracia DassonviUe C-8/74), oraz CASSIS DE DIJON (Rewe Zentral A. G. v. Federalny Monopol Spirytusowy C-120/78). Formua Dassonvile pochodzi od orzeczenie zapadego w sprawie przeciwko hurtownikom alkoholu, ktrzy nabyli od porednika sprowadzan z Wielkiej Brytanii szkockiej whisky. Prokuratura zarzucia hurtownikom, e nie posiadali odpowiedniego certyfikatu potwierdzajcego autentyczno alkoholu, i tym samym amali prawo. Handlowcy mogli wykaza si tylko angielsk nalepk na butelce, co w mniemaniu prokuratury byo nie wystarczajce (wczesne prawo belgijskie szczeglnie chronio miejsce pochodzenia towaru). Trybuna przychyli si do zdania obrony ktra to zarzucaa, e wymg posiadania takiego certyfikatu stanowi barier w handlu wewntrz-wsplnotowym co praktyczne uniemoliwia nabywania towaru od porednika znajdujcego si w innym pastwie czonkowskim. Zgodnie z tym orzeczeniem s uznane za niedopuszczalne wszelkie wymogi wewntrzne dotyczce obrotu, ktre mog utrudnia porednio lub bezporednio, rzeczywicie lub potencjalnie handel wewntrz-wsplnotowy midzy pastwami czonkowskimi. S one kwalifikowane jako zakazane rodki o charakterze ilociowym. W wielu orzeczeniach ETS wystpowa przeciwko zasadom etykietowania, opakowywania oraz nazewnictwa towarw, ktre zmuszay producentw do przygotowywania specjalnych partii na jeden kraj, lub ceny urzdowe czy minimalne / maksymalne ceny, co podwyszao cen i tym samym utrudniao dostp do danego rynku, lub te eliminowao dany towar z rynku. Formua Dassonville koncentrowaa si na ograniczeniach pochodzcych od dziaa tylko i wycznie pastwa natomiast formua Cassis de Dijon odwouje si do ogranicze w ktrych pastwo w celu ochrony wasnego rynku powouje si na dobro konsumenta albo ochron rodzinnej tradycji i ustanawia szczeglne warunki dopuszczenia do obrotu. Sprawa Cassis de Dijon dotyczya odmowy sprowadzenia do Niemiec z Francji likieru o nazwie Cassis de Dijon, o zawartoci alkoholu 15 - 20 %. Zgodnie z przepisami niemieckimi likier typu cassis nie mg zawiera mniej ni 25 % alkoholu. By to wymg, ktry obowizywa wszystkich producentw tego likieru w Niemczech jak i w innych krajach czonkowskich. Taki sam likier produkowany legalnie we Francji nie mgby by sprzedawany w Niemczech. ETS nie znalaz adnego powodu do uznania tych praktyk protekcjonistycznych za zasadne. Stwierdzi, e jeli pastwo Niemieckie chce chroni swoich konsumentw przed zanianiem standardw wystarczy, aby odpowiednia informacja znajdowaa si na etykiecie. Zgodnie z formua Cassis de Dijon, kady produkt, ktry zosta wyprodukowany zgodnie z prawem jednego z pastw czonkowskich i tam dopuszczony do obrotu moe z zasady w takiej samej postaci by wwoony i sprzedawany we wszystkich pozostaych pastwach czonkowskich. Innym przykadem ilustrujcym formu Cassis de Dijon jest sprawa sprzeday francuskiego piwa na terytorium Niemiec, gdzie wadze niemieckie powoujc si na odwieczn tradycj warzenia i czystoci piwa odmawiay sprzeda piwa francuskiego, ktre wedug tyche wadz nie speniao warunkw koniecznych aby mogoby by piwem w Niemczech. Trybuna stwierdzi, e nie ma adnych naukowych dowodw, e piwo francuskie jest szkodliwe i tym samym uzna, e nie ma podstaw do ograniczania na rynku niemieckim wolnej konkurencji produktw pochodzcych z rnych pastw i swobody wyboru konsumentw (C-178/84). W przypadku odwrotnej dyskryminacji, gdzie towar krajowy musi spenia ostrzejsze warunki ni taki sam produkt z innego pastwa czonkowskiego, ETS uzna, e w przypadku dania ochrony prawnej przez dyskryminowanego producenta, byaby to zbyt daleko idca ingerencja w kompetencje wewntrzne pastwa czonkowskiego (Mathot 98/86, Groenwed 1.5/79). Taki producent moe skorzysta z ochrony prawnej ETS-u tylko w przypadku dyskryminacji danego towaru w innym pastwie czonkowskim. Mimo istnienia tak szeroko stosowanej swobody przepywu towarw pastwa czonkowskie nie s pozbawione cakowicie moliwoci stosowania pewnych ogranicze lub zakazw w przywozie, wywozie oraz tranzycie towarw

obcego pochodzenia. Mwi o tym artyku 30 TWE, ktry pozwala pastwu czonkowskiemu wprowadzi ograniczenia lub zakazy uzasadnione wzgldami moralnoci i porzdku publicznego, bezpieczestwa publicznego, ochrona zdrowia i ycia ludzi oraz zwierzt lub ochron rolin, ochron majtku narodowego posiadajcego warto artystyczn, historyczn lub archeologiczn, lub te ochron wasnoci przemysowej i handlowej. Ze wzgldu na istot sprawy list t naley traktowa jak taksatywn, stosowanie tego artykuu musi by wyjtkiem, stosowany w przypadku wystpienia realnych zagroe, w sposb proporcjonalny do zagroenia (Evans Medical and Macfarlan Smith C324/93, o zasadzie zachowania proporcjonalnoci mwi rwnie sam artyku 30 TWE zd. 2). W adnym wypadku w celu ochrony rynku wewntrznego w przypadku trudnoci ekonomicznych lub spoecznych (Orzeczenia: Komisja v. Wochy 7/61, Komisja v. Irlandia 288/83, Hedley Eomas C-5/94). Norma prawna zawarta w artykule 30 TWE zezwala jedynie na stosowanie ogranicze ilociowych a nie moe suy jako podstawa do wprowadzenia ce czy innych opat. Z praktycznego punktu widzenia jest istotne, aby polska administracja celna miaa moliwo wprowadzenia kontroli celnych na granicach wewntrznych UE w przypadkach wymienionych w art.30 TWE. Formuy Dassonville i Cassis de Dijon pozwalaj na nieskrpowany rozwj wolnoci gospodarczej, ETS w nastpnych swoich orzeczeniach prbowa zagodzi ten ultra liberalny wydwik tych formu. Sztandarowym orzeczeniem jest wyrok wydany w sprawie Keck & Mithourand (C-267, C-268/91). Zosta zaskarony francuski przepis zakazujcy sprzeday w handlu detalicznym poniej ceny nabycia. Skarcy prbowali dowie, e takie obnienie ceny ma wpyw na osignicie wikszych obrotw i tym samym zwikszenie obrotu towarami pochodzcymi z innych pastw czonkowskich. ETS nie zgodzi si z ta argumentacj uznajc, e regulacje pastwowe ograniczajce tylko sposb zbytu danego towaru nie utrudniaj handlu midzy pastwami czonkowskimi w rozumieniu art.28 TWE, o ile dotycz w rwnym stopniu wszystkie zainteresowane strony jak i towary. Orzeczenie to wprowadzio rozrnienie pomidzy wymogami dotyczcymi produktu a warunkw sprzeday Zgodnie z tym orzeczeniem ograniczenie warunkw sprzeday nie s same w sobie rodkiem o podobnym dziaaniu z artykuu 28 TWE. Unia celna oznacza nie tylko zniesienie barier wewntrznych z przepywie towarw, lecz take ujednolicon polityk handlow w stosunku do krajw trzecich. Zgodnie z artykuem 133 TWE CCP (Common Commercial Policy - Wsplna Polityka Handlowa) oparta jest na ujednoliconych zasadach odnoszcych si do ustalania stawek celnych, zawierania umw midzynarodowych w dziedzinie ce i handlu, dziaa ochronnych antydumpingowych i wobec subsydiw. 1.3.Obszar Uniii Celnej Unia Celna jak i Jednolity Rynek (swoboda przepywu osb, kapitaw i patnoci oraz usug) tworz obszar geograficzny gdzie obowizuj jednolite regulacje prawne odnoszce si midzy innymi do obrotu towarowego pomidzy poszczeglnymi pastwami czonkowskimi tak jakby byo to jedno pastwo z jednym porzdkiem pranym. Obszar ten obejmuje: terytorium Krlestwa Belgii; terytorium Republiki Czeskiej; terytorium Republiki Cypryjskiej; terytorium Krlestwa Danii, za wyjtkiem Wysp Owczych i Grenlandii; terytorium Republiki Federalnej Niemiec, za wyjtkiem wyspy Helgoland i terytorium Busingen (Traktat z 23 listopada 1964 pomidzy Republik Federaln Niemiec a Konfederacj Szwajcarsk); terytorium Krlestwa Hiszpanii, za wyjtkiem Ceuty i Melilli; terytorium Republiki Estonii; terytorium Republiki Francuskiej, za wyjtkiem terytoriw zamorskich i Saint Pierre i Michelon oraz Majotty; terytorium Republiki Greckiej; terytorium Republiki Wgierskiej; terytorium Irlandii; terytorium Republiki Woskiej, za wyjtkiem gmin Livigno i Campione d'Italia oraz wd krajowych jeziora Lugano znajdujcych si pomidzy nabrzeem a granic polityczn strefy pooonej pomidzy Ponte Tesa a Porto Ceresio; terytorium Republiki Litewskiej; terytorium Republiki otewskiej; terytorium Wielkiego Ksistwa Luksemburga; terytorium Krlestwa Holandii w Europie; terytorium Republiki Austrii; terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; terytorium Republiki Portugalskiej; terytorium Republiki Sowackiej; terytorium Republiki Soweskiej; terytorium Republiki Finlandii; terytorium Krlestwa Szwecji;

terytorium Zjednoczonego Krlestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Pnocnej, jak rwnie Wysp Normandzkich i Wyspy Ma. Terytorium Ksistwa Monako, pomimo usytuowania poza terytorium Republiki Francuskiej jest rwnie czci obszaru celnego Wsplnoty. Do obszaru celnego Wsplnoty wczone s rwnie morza terytorialne, morskie wody wewntrzne oraz przestrzenie powietrzne pastw czonkowskich i terytoriw ww. terytoriw, za wyjtkiem mrz terytorialnych, morskich wd wewntrznych i przestrzeni powietrznej terytoriw, ktre nie nalec do obszaru celnego Wsplnoty oraz gdzie postanowienia umw midzynarodowych lub przyjta zwyczajowo na ograniczonym obszarze geograficznym i gospodarczym praktyka, bd te przepisy dotyczce stosowania przez Wsplnot autonomicznych rodkw, stanowi inaczej (np. terytorium Busingen). Terytoria ze specjalnym statusem Terytorium Terytorium Wsplnoty Europejskiej Terytorium celne /statystyczne Terytorium objte podatkiem VAT Wyspy Owcze, Grenlandia (Dania) NIE NIE NIE Helgoland, Busingen (Niemcy) TAK NIE NIE Wyspy Kanaryjskie (Hiszpania) TAK TAK NIE Ceut i Melill, (Hiszpania) TAK NIE NIE Gra Athos (Grecja) TAK TAK NIE Pays de Gex i Haute Savoine (Francja) TAK TAK TAK Francuskie departamenty zamorskie (Martynika,Gwadelupa, Gujana Francuska) TAK TAK NIE Terytoria zamorskie Francji (Nowa Kaledonia, Polinezja,Wallis i Futura) NIE NIE NIE Mayotte, ST. Pierre, Miquelon (Francja) NIE NIE NIE Livigno, Campinoe dTtalia i Jezioro Lugano (Wochy) TAK NIE NIE Gorizia, Val d'Aste (Wochy) TAK TAK NIE Aruba, Antyle Holenderskie (Holandia) NIE NIE NIE Azory, Madera (Portugalia) TAK TAK TAK Wyspy Alandzkie (Finlandia) TAK TAK NIE Wyspy Normandzkie NIE TAK NIE Wyspa Man NIE TAK TAK Gibraltar TAK NIE NIE Monaco NIE TAK TAK Andora NIE NIE NIE San Marino NIE NIE NIE Watykan NIE NIE NIE 2. Regulacje prawne dotyczce problematyki celnej 2.1. Rozporzdzenia Wsplnotowy Kodeks Celny (dalej WKC) jak i Przepisy Wykonawcze do Wsplnotowego Kodeksu Celnego (dalej RWKC) zostay przyjte w ramach I filaru za pomoc rozporzdze. Rozporzdzenie jest jedn z podstawowych, jak nie najwaniejsz, form stanowienia prawa wsplnotowego przewidzian artykuem 249 TWE. Jest to akt prawny o charakterze oglnym, obowizujcym w caoci i bezporednio stosowalnym we wszystkich Pastwach Czonkowskich. Oznacza to, e wie zarwno instytucje wsplnotowe, organy, sdy, urzdy, osoby prawne i fizyczne jak i jednostki nie posiadajce podmiotowoci prawnej jak i samo pastwo czonkowskie. W warunkach polskich mona porwna rozporzdzenie z ustaw i w pewnej mierze rwnie rozporzdzeniem. Normy prawne zawarte w rozporzdzeniach s skuteczne bezporednio / bezporednio stosowalne (zasada ta zostaa pierwszy raz wyartykuowana w orzeczeniu ETS w sprawie Van Gend en Loos C--26/62), obie nazwy s uywane wymiennie i de facto oznaczaj to samo. Oznacza to, e norma zawarta w rozporzdzeniu rodzi zarwno prawa jak i obowizki dla podmiotw indywidualnych bez koniecznoci transponowania jej do krajowego porzdku prawnego, automatycznie staje si czci porzdku prawnego kadego pastwa czonkowskiego. W przypadku konfliktu normy prawnej krajowego z norm prawa wsplnotowego, jeli jest to norma zawarta w rozporzdzeniu, pierwszestwo ma, zgodnie z orzeczeniem ETS w sprawie Costa przeciwko E. N. E. L (C-6/64), norma prawa wsplnotowego. Ujmujc to w inny sposb, w przypadku sprzecznoci ustawy - Prawo celne z 2004 r. z WKC, byby stosowany WKC jako prawo majce pierwszestwo przed prawem krajowym. Rozporzdzenia s przyjmowane gwnie przez Rad Unii Europejskiej samodzielnie lub przy wsppracy z Parlamentem Europejskim. Czsto si zdarza, e Rada Unii Europejskiej ceduje cz swoich uprawnie na Komisj

Europejsk, ktra to, przyjmuje nastpnie stosowne rozporzdzenia. Taka sytuacja ma najczciej miejsce w przypadku wydawania rozporzdze wykonawczych do rozporzdze podstawowych. Najlepszym przykadem jest WKC, ktry jest aktem podstawowym wydanym przez Rad, natomiast RWKC ju zostay opracowane i przyjte przez Komisj Europejsk. W tym miejscu naley rwnie nadmieni, e Komisja Europejska w pewnej mierze bdc ograniczon w prawie do stanowienia rozporzdze ma praktyczny monopol jeli chodzi o inicjatyw prawodawcz w UE. Projekty aktw prawnych w dziedzinie celnej s przygotowywane przez Dyrekcj Generaln ds. Ce i Podatkw (DG TAXUD) Komisji Europejskiej. DG TAXUD odgrywa kluczow rol przy przyjmowaniu rozporzdze wsplnotowych w dziedzinie wsplnotowego prawa celnego. Pastwa czonkowskie maj ograniczony wpyw na tre stanowionego prawa w dziedzinie ce. Moe si to odbywa albo na forum Rady Unii Europejskiej (Rada Ministrw, CO-REPER, Grupa Robocza Rady ds. Unii Celnej) lub poprzez udzia ekspertw narodowych w pracach legislacyjnych prowadzonych przez DG TAXUD w ramach Komitetw Kodeksu Celnego. Rozporzdzenia s przyjmowane przede wszystkim w takich dziedzinach, ktre wymagaj ujednolicenia stanowisk pastw czonkowskich i s to midzy innymi:wsplna polityka rolna i rybowcza, wsplna polityka transportowa, prawo konkurencji, unia gospodarczo - walutowa i przede wszystkim Unia Celna. Waniejsze rozporzdzenia dot. Unii Celnej i swobody przepywu towarw: rozporzdzenie Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 padziernika 1992 r.ustanawiajce Wsplnotowy Kodeks Celny, Dz.U.WE L 302 z 1992 s. 1-50; rozporzdzenie Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiajce przepisy w celu wykonania rozporzdzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiajcego Wsplnotowy Kodeks Celny, Dz.U.WE E 253 z 1993 s.1766; rozporzdzenie Rady (EWG) nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 r. ustawiajcy wsplnotowy system zwolnie celnych, Dz. U. WE E 105 1983 s. 1-37; rozporzdzenie Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wsplnej Taryfy Celnej, Dz.U.WE E 256 z 1987 s.1-2; rozporzdzenie Rady (WE) nr 1383/2003 z dnia 22 lipca 2003 dotyczce dziaa organw celnych skierowanych przeciwko towarom podejrzanym o naruszenie niektrych praw wasnoci intelektualnej oraz rodkw podejmowanych w odniesieniu do towarw, co do ktrych stwierdzono, e naruszyy takie prawa (DZ.U.WE E 196/7, z 2.08.2003, str.7 i n.). rozporzdzenie Komisji (WE) nr 800/1999 z dnia 15 kwietnia 1999 r. ustanawiajce wsplne szczegowe zasady stosowania systemu refundacji wywozowych do produktw rolnych, Dz.U.WE E 102 z 1999 s.11-52; rozporzdzenie Komisji (EWG/EURATOM) nr 1182/71 z dnia 3 czerwca 1971 r. okrelajce zasady majce zastosowanie do okresw, dat i terminw Dz. U. WE E 124 z 1971; rozporzdzenie Rady (WE) nr 515/97 z dnia 13 marca 1997 r. w sprawie wzajemnej pomocy midzy organami administracyjnymi Pastw Czonkowskich i wsppracy midzy Pastwami Czonkowskimi a Komisj w celu zapewnienia prawidowego stosowania przepisw prawa celnego i rolnego, Dz.U WE E 82 z 1997 r., s.1-16; rozporzdzenie Komisji (WE) nr 696/98 z dnia 27 marca 1998 r. wykonujce rozporzdzenie Rady (WE) nr 515/97 w sprawie wzajemnej pomocy midzy organami administracyjnymi Pastw Czonkowskich i wsppracy midzy Pastwami Czonkowskimi a Komisj w celu zapewnienia prawidowego stosowania przepisw prawa celnego i rolnego, Dz.U.WE E 96 2 1998 r., s. 22-26. 2.2. Dyrektywy Inn form aktu prawnego majcego znaczenie dla administracji celnej s dyrektywy. Zasadnicza rnica midzy dyrektyw a rozporzdzeniem jest taka, e dyrektywa jest gwnie adresowana do pastwa czonkowskiego, ktre ma obowizek w przypisanym czasie w dyrektywie dokona transpozycji norm zawartych w dyrektywie do prawa krajowego pastwa czonkowskiego. Dyrektywa nie nakada adnych obowizkw wzgldem osb fizycznych i prawnych i nie wywouje skutku bezporedniego. Jedynie w przypadku, gdy dane pastwo czonkowskie nie transponowao dyrektywy we waciwym czasie, normy zawarte w dyrektywie s wystarczajco jasne, stabilne, precyzyjne, oraz nie pozostawiajce swobody uznania dla organw pastwa czonkowskiego, mog by stosowane bezporednio (albo inaczej mona si na nie powoa) jakkolwiek tylko w sporach z organami danego pastwa czonkowskiego. Waniejsze dyrektywy majce znaczenie dla polskiej suby celnej to: dyrektywa Komisji z dnia 6 wrzenia 1979 r. w sprawie towarw zgoszonych do uszlachetniania czynnego, ktre,

jeeli s przywiezione w celu dopuszczenia do swobodnego obrotu, korzystaj z uzgodnie dotyczcych uprzywilejowanego traktowania taryfowego ze wzgldu na swoje szczeglne przeznaczenie Dz. U. WE L 237 z 1979 r., s. 29-30; dyrektywa Rady 92/12/EWG z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie oglnych warunkw dotyczcych wyrobw objtych podatkiem akcyzowym, ich przechowywania, przepywu oraz kontrolowania, Dz.U.WE L 76 z 1992 r., s.1-13; dyrektywa Komisji 2002/94/WE z dnia 9 grudnia 2002 r. ustalajca szczegowe zasady wykonania niektrych przepisw dyrektywy Rady 76/308/EWG w sprawie wzajemnej pomocy przy windykacji roszcze dotyczcych niektrych opat, ce, podatkw i innych rodkw, Dz.U.WE L 337 z 2002 r., s.41-54. 2.3. Decyzje Kolejn form aktu prawnego majc znaczenie dla sub celnych s decyzje. Jest to, akt prawny wicy we wszystkich jego elementach podmioty, ktrych dotyczy. Jest skierowana do indywidualnego adresata - przedsibiorstwa lub pastwa. Decyzja jest administracyjnym instrumentem wykonawczym prawa wsplnotowego. Musi by opublikowana w Dzienniku Urzdowym Wsplnot Europejskich (Dziennik Urzdowy WE), jakkolwiek publikacja nie jest warunkiem jej wdroenia. Decyzje bdc aktami wicymi mog obowizywa do momentu kiedy ETS nie orzeknie o zawieszeniu ich stosowania bd o stwierdzeniu niewanoci. Jeeli decyzja jest skierowana do pastwa czonkowskiego, wie wwczas zarwno wszystkie jego organa jak i sdy. Decyzje w dziedzinach istotnych 2 punktu widzenia sub celnych s wydawane gownie przez Rad Komisj i Parlament Europejski. S wydawane w takich dziedzinach jak wica informacja taryfowa, wiadectw pochodzenia, decyzje wsplnych komitetw w ramach pastw EFTA oraz decyzje majce na celu ochron rynku wewntrznego UE. Przykadowe decyzje, dotyczce kwestii celnych: Decyzja nr 253/2003/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 lutego 2003 r. przyjmujca program dziaa dla ce we Wsplnocie (Co 2007), Dz.U.UE L 36 z 2003 r., s. 1-6; Decyzja Rady i Komisji z dnia 13 grudnia 1993 r. w sprawie zawarcia Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym, midzy Wsplnotami Europejskimi, ich Pastwami Czonkowskimi a Republik Austrii, Republik Finlandii, Republik Islandii, Ksistwem Lichtensteinu, Krlestwem Norwegii, Krlestwem Szwecji i Konfederacj Szwajcarsk (94/1/WE, EWWiS) Dz. U. WE L l 1994 r., s. 1-1. Wszystkie akty prawne s dostpne w jzyku polskim na stronach internetowych UE pod adresem: http://www.europa.eu.int/eur-lex/en/index.html oraz na stronie UKIE http://wwwl.ukie.gov.pl/dtc.nsf. 3. III Filar-wsppraca policyjna i sdowa w sprawach karnych Dla funkcjonowania administracji celnej istotne s rwnie instrumenty przyjmowane w ramach III filaru. Zasadnic2a rnica miedzy I i III filarem ley w naturze spraw, ktre im podlegaj. Mianowicie I filar, tzw. wsplnotowy zajmuje si gwnie sprawami przekazanymi, na mocy Traktatu z Maastricht, w wyczna kompetencj Wsplnoty Europejskiej. Z punktu widzenia suby celnej jest ni przede wszystkim Unia Celna. Pastwa czonkowskie maj tutaj bardzo niewielki margines ruchu. Natomiast III filar zawiera sprawy, ktre na mocy Traktatu z Maastricht pozostaj w wycznej gestii samych pastw czonkowskich, natomiast Traktat zobowizuje je do pogbiania wsppracy w tych dziedzinach miedzy innymi przy udziale Komisji Europejskiej (DG JAI Directorate Genera forJustice and Home Affairs - Dyrekcja Generalna ds. Wymiaru Sprawiedliwoci i Spraw Wewntrznych, Europol, OLAF). Tymi dziedzinami w chwili obecnej s: zapobieganie i zwalczanie przestpczoci zorganizowanej, zwalczanie terroryzmu, handlu ludmi i przestpstw przeciwko dzieciom, zwalczanie nielegalnego przemytu narkotykw,nielegalnego przemytu broni, korupcji, oszustw, zapobieganie rasizmowi i ksenofobii. W codziennej pracy celnika rozrnianie I od III filaru nie ma wikszego znaczenia, w ramach suby celnej istniej odpowiednie komrki organizacyjne, ktre s odpowiednio odpowiedzialne za realizacj tej wsppracy Natura spraw zawartych w III filarze determinuje rwnie w pewnym stopniu rwnie charakter rodkw prawnych wykorzystywanych w tym filarze. W odrnieniu od I filaru w III filarze nie funkcjonuj rozporzdzenia i dyrektywy. Natomiast, s to przede wszystkim konwencje, umowy midzynarodowe, wsplne stanowiska, decyzje ramowe i decyzje. Z punktu widzenia administracji

celnych najwaniejsze s konwencje. Pastwa Czonkowskie UE zdecydoway si do tej pory przyj dwie konwencje, ktre maj znaczenie dla suby celnej: Konwencja sporzdzona na podstawie artykuu k. 3 Traktatu o Unii Europejskiej w sprawie wykorzystania technologii informatycznej dla potrzeb celnych (tzw. Konwencja CIS), Dz. U. WE nr C 316 z 1995 r., s. 34-47, wraz z trzema protokoami: - Protok z dnia 29 listopada 1997 r. sporzdzony na podstawie artykuu K. 3 Traktatu o Unii Europejskiej w sprawie wykadni w trybie prejudycjalnym przez Trybuna Sprawiedliwoci Wsplnot Europejskich Konwencji o wykorzystaniu technologii informatycznej dla potrzeb celnych, Dz.U.WE nr C 1.51 z 1997r., s.16-28; - Protok z dnia 12 marca 1999 r. sporzdzony na podstawie artykuu K. 3 Traktatu o Unii Europejskiej w zakresie prania wpyww pieninych w Konwencji o wykorzystaniu technologii informatycznej dla potrzeb celnych oraz wczenia numeru rejestracyjnego rodkw transportu w Konwencji, Dz.U.WE nr C 91 z 1999 r., s.2-7.; - Protok z dnia 8 maja 2003 r. sporzdzony zgodnie z artykuu 34 Traktatu o Unii Europejskiej, zmieniajcego, w zakresie utworzenia bazy danych rejestru celnego dla celw identyfikacyjnych, Konwencj o wykorzystaniu technologii informatycznej dla potrzeb celnych Dz.U.WE nr C 139 z 2003 r., s.2-8, oraz Konwencja z dnia 18 grudnia 1997 r. sporzdzona na podstawie artykuu K. 3 Traktatu o Unii Europejskiej w sprawie wzajemnej pomocy i wsppracy midzy administracjami celnymi (tzw. Konwencja Neapolitaska II), Dz.U.WE Nr C 24 z 1998 r., s.2-22. Konwencja CIS zostaa zawarta w wyniku uznania,e administracje celne musz w biecej wsppracy stosowa zarwno postanowienia wsplnotowe, jak i krajowe. Konwencja CIS wraz z Protokoami ma zagwarantowa jednoczesne stosowanie postanowie o wzajemnej pomocy i wsppracy w III filarze. Pastwa Czonkowskie uznay, e istnieje potrzeba zacienienia wsppracy midzy administracjami celnymi poprzez ustanowienie procedur, ktre pozwol dziaa wsplnie i wymienia dane osobowe lub inne, majce zwizek z niedozwolonymi dziaaniami transgranicznymi przy wykorzystaniu nowych technologii przekazywania informacji i zarzdzania nimi. Niniejsza Konwencja jest instrumentem wspomagajcym przepisy rozporzdzenia Rady (WE) nr 515/97 z dnia 13 marca 1997 r. w sprawie wzajemnej pomocy midzy organami administracyjnymi Pastw Czonkowskich i wsppracy midzy Pastwami Czonkowskimi a Komisj w celu zapewnienia prawidowego stosowania przepisw prawa celnego i rolnego. Rozporzdzenie 515/97 w swoich gwnych zaoeniach suy tym samym celom co Konwencja, obejmujc jednak tylko sprawy dotyczce I filaru Unii Europejskiej (w tym przedmiotowym przypadku wykonywanie przepisw prawa celnego i rolnego). Natomiast Konwencja CIS rozszerza t wspprac (przede wszystkim funkcjonowanie utworzonego na podstawie art.23 rozporzdzenia 515/97 Systemu Informacji Celnej - CIS) na obszar bdcy przedmiotem zainteresowania midzy innymi sub celnych Pastw Czonkowskich, tj. III filar - Wsppracy Policyjnej i Sdowej w Sprawach Karnych. Konwencja Neapolitaska II ma natomiast na celu popraw wsppracy midzy administracjami celnymi Pastw Czonkowskich Unii Europejskiej w zapobieganiu, przeprowadzaniu dochodze i ciganiu narusze prawa celnego. Stanowi rwnie rozszerzenie rozporzdzenia 515/97, w czci dotyczcej pomocy administracyjnej, na dziaania w tzw. III filarze. Konwencja ta, zastpuje Konwencj Pastw Czonkowskich Europejskiej Wsplnoty Gospodarczej w sprawie postanowie dotyczcych wzajemnej pomocy udzielanej przez ich wadze celne - podpisan w Rzymie dnia 7 wrzenia 1967 r. (tzw. Konwencja Neapolitaska 1967). Konwencja Neapolitaska II zostaa zawarta jako rezultat uznania roli wsppracy administracji celnych w zagwarantowaniu sprawnoci poboru nalenoci celnych oraz skutecznoci w przeciwdziaaniu naruszeniom prawa celnego. Konwencje s jednym z instrumentw prawnych przyjmowanych w ramach III filaru UE tj. Wsppracy Policyjnej i Sdowej w Sprawach Karnych (tytu VI TUE), ktre s przyjmowane przez Pastwa Czonkowskie UE celem realizacji zada zawartych w tym tytule Traktatu. Zgodnie z art.34 ust.2 lit.d) TUE konwencje s opracowywane przez Rad, ktra nastpnie zaleca Pastwom Czonkowskim ich przyjcie. Pastwa Czonkowskie ratyfikuj konwencje zgodnie z procedurami przyjtymi przez wasne prawo konstytucyjne. Konwencja staje si wica po przyjciu przez co najmniej poow Pastw Czonkowskich, chyba, e tre konwencji stanowi inaczej. Konwencja wie tytko te Pastwa Czonkowskie, ktre j ratyfikoway Polska nie jest strona tych konwencji, obecnie toczy si proces ratyfikacyjny (stan na sierpie 2004 r.).

2.00.00 Przedstawicielstwo w sprawach celnych 1. Wprowadzenie Prawo w bardzo szerokim zakresie dopuszcza moliwo dokonywania czynnoci prawnych przez przedstawicieli, co w konsekwencji pozwala rwnie na dokonywanie czynnoci ze skutkiem bezporednim dla osb, ktre same czynnoci dokona nie mog (np. nie posiadaj zdolnoci do czynnoci prawnych lub posiadaj j w ograniczonym zakresie). Z instytucji przedstawicielstwa korzystaj take w bardzo szerokim zakresie osoby prawne, ktre dokonuj czynnoci przez odpowiednio umocowanych przedstawicieli w zastpstwie statutowych organw. Dziaanie przedstawiciela charakteryzuje si dwoma cechami: po pierwsze - przedstawiciel podejmuje je nie w swoim, lecz w imieniu innej osoby, po drugie - z czynnoci prawnej przedstawiciela wynikaj skutki prawne nie dla niego, lecz bezporednio dla osoby reprezentowanej. Zgodnie z kodeksem cywilnym rozrniamy przedstawicielstwo ustawowe (umocowanie do dziaania w cudzym imieniu wynika z ustawy) oraz penomocnictwo (ustanowione z woli reprezentowanego i oparte na jego owiadczeniu). Penomocnictwo jest jednostronn czynnoci prawn, udzielone zostaje w drodze owiadczenia woli mocodawcy i uprawnia penomocnika do dzia- ania w imieniu mocodawcy w stosunku do osb trzecich. Penomocnik ma okrelone granice, w ramach ktrych moe dziaa w imieniu mocodawcy. W ramach penomocnictwa oglnego penomocnik moe dokonywa czynnoci zwykego zarzdu (czynnoci polegajcych na zwykej, codziennej eksploatacji rzeczy, na dokonywaniu czynnoci niezbdnych do utrzymania dziaalnoci w okrelonej sferze stosunkw prawnych, na zaciganiu zobowiza w zwizku z t dziaalnoci, zawieraniu umw dzierawy, najmu, paceniu podatkw, sprzeday zbiorw uzyskanych w gospodarstwie rolnym itd.). Do czynnoci przekraczajcych zakres zwykego zarzdu potrzebne jest penomocnictwo okrelajce ich rodzaj. Penomocnictwo tzw. rodzajowe dotyczy okrelonej kategorii czynnoci prawnych (np. sprzeday rzeczy). Ponadto ustawa moe wymaga penomocnictwa do poszczeglnej czynnoci prawnej (np. penomocnictwo do udziau w przetargu). 2. Przedstawicielstwo w postpowaniu w sprawach celnych Regulacje dotyczce bezporednio instytucji przedstawicielstwa w sprawach celnych zostay zawarte w: 1) WKC, 2) ustawie z dnia 19 marca 2004 r. Prawo celne (Dz.U. Nr 68, poz.622), 3) rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 17 maja 2004 r. w sprawie egzaminu kwalifikacyjnego na agenta celnego oraz wpisu na list agentw celnych (Dz.U. Nr 117, poz.1223), 4) rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 9 kwietnia 2004 r. w sprawie egzaminu uzupeniajcego dla agentw celnych (Dz.U. Nr 82, poz.748), 5) rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie stau adaptacyjnego i testu umiejtnoci w toku postpowania o uznanie nabytych w pastwach czonkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodu agenta celnego (Dz.U. Nr 84, poz.782). Zgodnie z art.5 ust.1 WKC kady moe ustanowi przedstawiciela do reprezentowania go przed organami celnymi, celem spenienia wszystkich czynnoci i formalnoci przewidzianych w ustawodawstwie celnym. Tym samym, zgodnie z art.64 ust.1 WKS, waciciel towarw lub upowaniony odbiorca moe dokona czynnoci przed organami celnymi (midzy innymi zgoszenia celnego) samodzielnie lub przez ustanowionego w tym zakresie przedstawiciela. W wikszoci przypadkw przedstawiciel musi mie swoj siedzib we Wsplnocie. Przedstawicielem, zgodnie z art.5 ust.3 w zwizku z art.4 pkt 2 WKC, moe by osoba fizyczna, ktra na stale zamieszkuje we Wsplnocie oraz osoba prawna lub stowarzyszenie osb uznane za zdolne do podejmowania czynnoci prawnych, a nie posiadajce przy tym osobowoci prawnej, ktrych siedziba statutowa, siedziba gwna lub inna staa siedziba znajduje si we Wsplnocie. Warunek posiadania siedziby we Wsplnocie nie dotyczy osb, ktre dokonuj zgoszenia do procedury tranzytu, odprawy czasowej lub te zgaszaj towary sporadycznie, pod warunkiem, e organy celne uznaj te czynnoci za uzasadnione (art.64 ust.2b WKC). Polskie ustawodawstwo krajowe w art.75 Prawa celnego wskazuje przykadowych przedstawicieli: agencje celne, spedytorw, przewonikw. Zgodnie z art.5 ust.4 WKC obowizkiem przedstawiciela jest zgoszenie organowi celnemu, e dziaa na rzecz innej osoby, okrelenie czy przedstawicielstwo jest bezporednie czy porednie oraz posiadanie upowanienia do jej reprezentowania. W sytuacji niedopenienia jednej z wymienionych przesanek osoba dziaajca jako przedstawiciel bdzie uwaana za osob dziaajc we wasnym imieniu i na swoja rzecz. Zasada ta pozwala okreli organom celnym w kadym przypadku kto jest wacicielem towarw, zgaszajcym oraz odpowiedzialnym za dug celny. Zgodnie z art.76 Prawa celnego czynnoci dokonane przez przedstawiciela w granicach upowa nienia pocigaj za sob skutki bezporednio dla osoby, ktra go ustanowia. Dla wanoci upowanienia wymaga si, by zostao ono sporzdzone i podpisane w imieniu przedsibiorcy przez osob lub osoby upowanione do jego reprezentowania.

Organy celne mog zada od kadej osoby owiadczajcej, e dziaa w imieniu lub na rzecz innej osoby przedstawienia dowodw potwierdzajcych jej prawo do wystpowania w charakterze przedstawiciela. Nie oznacza to jednak, e przedstawiciel musi doczy upowanienie do kadego zgoszenia celnego. Przedstawiciel w kadym przypadku powinien by upowaniony do wystpowania na rzecz innej osoby. Na podstawie art.77 Prawa celnego przedstawiciel moe udzieli dalszego upowanienia do wykonania okrelonych czynnoci, za zgod osoby udzielajcej upowanienia. Instytucji t okrela si mianem substytucji. W przypadku substytucji upowanienia odpowiedzialno majtkow wobec organw celnych za pokrycie kwoty dugu celnego lub innych opat, jakie powstay na skutek nieprawidowego lub nieterminowego dokonania albo niewykonania czynnoci prawa celnego ponosz solidarnie wszyscy przedstawiciele. Regulacja ta znacznie wzmacnia sytuacj organw celnych, ktre mog da uiszczenia kwot wynikajcych z dugu celnego albo od wszystkich dunikw zobowizanych solidarnie albo od kadego z osobna. Zaspokojenie wierzyciela (organu celnego) przez ktregokolwiek z dunikw zwalnia pozostaych przedstawicieli. Udzielenie substytucji jest moliwe za zgoda osoby udzielajcej upowanienia. Naley zauway, e prawo do substytucji przysuguje wszystkim przedstawicielom. Z uwagi na charakter spraw zgoda na udzielenie substytucji nie moe by zgod dorozumian. Dlatego te optymalnym rozwizaniem byoby zapisanie w upowanieniu, e osoba ktra go udzielia wyraa zgod, aby przedstawiciel dokona substytucji tego upowanienia. Takie owiadczenie moe przybra nastpujc form: "Jednoczenie wyraam zgod na dokonanie substytucji upowanienia w takim zakresie, jaki wynika z niniejszego upowanienia Jednake naley jeszcze raz wyranie podkreli, e tre upowanienia jest spraw przedsibiorcy, ktry udziela upowanienia oraz przedstawiciela. Organy celne winny egzekwowa to, co zostao w upowanieniach stwierdzone i co osoba i jej przedstawiciel ustaliy, ze szczeglnym uwzgldnieniem rodzaju oraz zakresu udzielonego upowanienia oraz moliwoci jego substytucji. WKC wyrnia w art.5 ust.2 dwa rodzaje przedstawicielstwa: bezporednie - jeeli przedstawiciel dziaa w imieniu i na rzecz innej osoby (klasyczny rodzaj przedstawicielstwa wynikajcego z owiadczenia woli) oraz porednie - jeeli przedstawiciel dziaa we wasnym imieniu, lecz na rzecz innej osoby. W przypadku przedstawicielstwa poredniego zostaje naruszona zasada dziaania przedstawiciela w imieniu innej osoby, zatem instytucja przedstawicielstwa w sprawach celnych pomimo, i jest zbliona do penomocnictwa ustanowionego z woli reprezentowanego okrelonego w kodeksie cywilnym, zawiera elementy charakterystyczne wycznie dla prawa celnego. W myl postanowie wsplnotowego prawa celnego, pastwom czonkowskim pozostawiona zostaa swoboda w uregulowaniu pewnych kwestii, m.in. w zakresie przedstawicielstwa realizowanego przez agenta celnego. Zgodnie z art.5 ust.2 WKC pastwa czonkowskie mog zastrzec prawo do dokonywania na swoim obszarze zgoszenia celnego w formie przedstawicielstwa bezporedniego, lub przedstawicielstwa poredniego, w taki sposb, aby przedstawicielem by agent celny wykonujcy swj zawd. Korzystajc z opisanego wyej uprawnienia Polska zastrzega dla agentw celnych reprezentowanie w drodze przedstawicielstwa bezporedniego. 2.1. Przedstawicielstwo bezporednie Na podstawie art.5 ust.2 WKC przedstawicielstwo bezporednie ma miejsce wtedy, gdy przedstawiciel dziaa w cudzym imieniu i na cudza rzecz. Przedstawiciel bezporedni swoim dziaaniem na rzecz osoby reprezentowanej i w jej imieniu wywouje skutki bezporednio dla reprezentowanego. Zgodnie z definicja zawarta w art.4 pkt 18 WKC zgaszajcym jest osoba, ktra dokonuje zgoszenia celnego w swoim imieniu (przedstawiciel poredni albo przedsibiorca wykonujcy czynnoci samodzielnie) lub osoba, w ktrej imieniu dokonywane jest zgoszenie celne (osoba reprezentowana przez przedstawiciela bezporedniego). Z przedstawionej definicji wynika, e przedstawiciel bezporedni nie jest zgaszajcym, co ma istotne znaczenie w kontekcie art.161 ust.5 WKC. Przedstawiciel bezporedni nie moe dokona zgoszenia towaru do procedury wywozu w urzdzie celnym waciwym dla swojego miejsca zamieszkania lub siedziby, jeli miejsce to nie jest to same z miejscem zamieszkania lub siedziby eksportera, albo te z miejscem zapakowania lub zaadunku towaru. Natomiast z punktu widzenia ponoszonej odpowiedzialnoci przedstawicielstwo bezporednie jest korzystniejsze dla przedstawiciela. Poniewa nie jest on zgaszajcym, w zwizku z tym nie ponosi odpowiedzialnoci przed organem celnym za mogcy powsta, rwnie w przypadku jego niewaciwych dziaa, dug celny. W polskim prawie krajowym, zgodnie z art.78 ustawy Prawo celne, moliwo dokonania zgoszenia celnego w imieniu przedsibiorcy w drodze przedstawicielstwa bezporedniego jest zarezerwowana wycznie dla osoby (fizycznej, prawnej lub stowarzyszenia osb nie posiadajcych osobowoci prawnej), ktra jest agentem celnym lub jeeli w jej imieniu czynnoci przed organem celnym dokonuje upowaniony pracownik wpisany na list agentw celnych. Szczegowe informacje dotyczce wpisu na list agentw celnych opisano w pkt 3.1.

10

Osoby uprawnione do reprezentowania przedsibiorcw w drodze przedstawicielstwa bezporedniego Polsce Zgoszenie celne - agent celny - osoba (np. agencja celna), w imieniu ktrej wystpuje pracownik wpisany na list agentw celnych - pracownik osoby zainteresowanej Zgoszenie celne: - towarw niemajcych charakteru handlowego, - w ramach obrotu pocztowego - osoba fizyczna, ktra na stae zamieszkuje we Wsplnocie - osoba prawna, ktrej siedziba statutowa lub inna staa siedziba znajduje si we Wsplnocie Zgoszenie celne: - do procedury tranzytu, - odprawy czasowej, - sporadyczne pod warunkiem, e organy celne uznaja te czynnoci za uzasadnione -osoba fizyczna - osoba prawna - stowarzyszenie osb uznane za zdolne do podejmowania czynnoci prawnych, a nie posiadajce przy tym osobowoci prawnej 2.2 Przedstawicielstwo porednie WKC przewiduje rwnie moliwo wystpowania przedstawiciela na rzecz osoby reprezentowanej, ale w imieniu wasnym, okrelajc taka form reprezentacji jako przedstawicielstwo porednie. Dziaanie takie wywouje skutki zarwno dla przedstawiciela, jak i dla reprezentowanego. Konstrukcja przyjta w przypadku przedstawicielstwa poredniego zakada poniesienie przez przedstawiciela wikszej odpowiedzialnoci za swoje dziaania, w zamian za traktowanie go jako zgaszajcego. Rnice pomidzy przedstawicielstwem porednim i bezporednim s szczeglnie widoczne w przepisach dotyczcych dugu celnego (art.201 ust.3, art.209 ust.3 WKC). Przedstawiciel poredni w powyszych przypadkach (jako zgaszajcy) jest dunikiem solidarnie z osob, na rzecz ktrej jest skadane zgoszenie celne. Osoby uprawnione do reprezentowania przedsibiorcw w drodze przedstawicielstwa poredniego w Polsce Zgoszenie celne: - towarw niemajcych charakteru handlowego, - w ramach obrotu pocztowego: - osoba fizyczna, ktra na stae zamieszkuje we Wsplnocie - osoba prawna, ktrej siedziba statutowa lub inna staa siedziba znajduje si we Wsplnocie - stowarzyszenie osb uznane za zdolne do podejmowania czynnoci prawnych, a nie posiadajce przy tym osobowoci prawnej, ktrych siedziba statutowa, siedziba gwna lub inna staa siedziba znajduje si we Wsplnocie Zgoszenie celne: - do procedury tranzytu, - odprawy czasowej, - sporadyczne, pod warunkiem, e organy celne uznaj te czynnoci za uzasadnione: -osoba fizyczna - osoba prawna stowarzyszenie osb uznane za zdolne do podejmowania czynnoci prawnych, a nie posiadajce przy tym osobowoci prawnej 3. Wymogi i zobowizania 3.1 Instytucja agenta celnego Agentem celnym jest osoba wpisana na list agentw celnych (art.79 ustawy Prawo celne) prowadzona przez Dyrektora Izby Celnej w Warszawie. Upowanienie do prowadzenia takiej listy zawarte jest w rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004r. w sprawie wyznaczenia Dyrektora Izby Celnej w Warszawie do prowadzenia niektrych spraw celnych (Dz.U. Nr 87, poz.830) wydanym na podstawie art.70 ust.2 pkt 3 Prawa celnego. Sposb prowadzenia listy oraz tryb dokonywania wpisu na list agentw celnych zosta okrelony w rozporzdzeniu w sprawie egzaminu kwalifikacyjnego na agenta celnego oraz wpisu na list agentw celnych wydanym na podstawie art.81 ust.2 ustawy Prawo celne. List agentw celnych ogasza Minister Finansw w Dzienniku Urzdowym Ministerstwa Finansw. Zgodnie z art.80 ust.1 Prawa celnego na list agentw celnych wpisuje si osob fizyczna, ktra: 1) posiada miejsce zamieszkania we Wsplnocie; 2) ma pen zdolno do czynnoci prawnych; 3) korzysta z peni praw publicznych; 4) posiada co najmniej rednie wyksztacenie; 5) nie jest skazana prawomocnym wyrokiem za przestpstwo przeciwko wiarygodnoci dokumentw, mieniu, obrotowi pienidzmi i papierami wartociowymi, przestpstwo gospodarcze lub za przestpstwo skarbowe;

11

6) swoim postpowaniem daje rkojmi prawidowego wykonywania czynnoci agenta celnego; 7) zoya z wynikiem pozytywnym egzamin na agenta celnego przed komisja egzaminacyjna, powoywan przez Ministra Finansw lub otrzymaa decyzj o uznaniu kwalifikacji do wykonywania zawodu agenta celnego wydana na podstawie przepisw odrbnych; 8) wystpia z wnioskiem o wpis na list agentw celnych, nie pniej ni w okresie 2 lat od dnia zoenia egzaminu z wynikiem pozytywnym. Jednym z istotnych wymogw wpisu jest zoenie z wynikiem pozytywnym egzaminu na agenta celnego. Wprowadzenie tego wymogu ma na celu zabezpieczenie interesw pastwa w sprawach, w ktrych bdzie wystpowa agent celny. Przed uzyskaniem uprawnie do wykonywania zawodu agenta celnego konieczne jest zweryfikowanie wiedzy posiadanej przez kandydata na agenta celnego. Powinien on wykazywa si rozleg wiedz z dziedziny prawa celnego, jak rwnie administracyjnego i podatkowego, niezbdn do rzetelnego i profesjonalnego wykonywania zawodu. Tryb, sposb przeprowadzenia i zakres egzaminu kwalifikacyjnego osb ubiegajcych si o uprawnienie do wykonywania czynnoci agenta celnego szczegowo okrela rozporzdzenie w sprawie egzaminu kwalifikacyjnego na agenta celnego oraz wpisu na list agentw celnych. Postpowanie kwalifikacyjne rozpoczyna zoenie przez do Komisji kandydata wniosku o przystpienie do egzaminu. Nie pniej ni na miesic przed terminem egzaminu w siedzibach izb celnych ogaszana jest informacja o wyznaczonym przez przewodniczcego Komisji miejscu i terminie egzaminu. Egzamin przeprowadzany jest w warunkach umoliwiajcych samodzieln prac zdajcych. Osoba przed przystpieniem do egzaminu obowizana jest wylegitymowa si dowodem potwierdzajcym jej tosamo. Osoba zdajca moe opuci sal tylko po uzyskaniu zgody osoby sprawujcej nadzr nad prawidowym przebiegiem egzaminu, przed wyjciem zostawiajc prac przewodniczcemu zespou egzaminujcego. Przewodniczcy zespou egzaminujcego moe wykluczy z egzaminu osob w przypadku, gdy podczas egzaminu korzysta ona z cudzej pomocy, posuguje si niedozwolonymi materiaami pomocniczymi, pomaga innym uczestnikom lub w inny sposb raco zakca przebieg egzaminu. Wykluczenie osoby, ktra przystpia do egzaminu jest stwierdzone protokoem, podpisywanym przez przewodniczcego i czonkw zespou egzaminujcego. O obowizujcych w trakcie egzaminu zasadach przewodniczcy zobowizany jest poinformowa osoby przed przystpieniem do egzaminu. Egzamin skada si z czci pisemnej przeprowadzanej w formie testu, sprawdzajcego wiedz teoretyczn osoby ubiegajcej si o uzyskanie uprawnie do wykonywania zawodu agenta celnego oraz czci ustnej sprawdzajcej umiejtno praktycznego wykorzystania posiadanej wiedzy. Test zawiera 100 pyta z zakresu przepisw prawa celnego, podatkowego i administracyjnego, z tematyki niezbdnej do prawidowego wykonywania czynnoci agenta celnego. Zgodnie z przepisami rozporzdzenia, pytania testowe ustala i podaje do publicznej wiadomoci minister waciwy do spraw finansw publicznych. W przypadku zmian przepisw nalecych do tematyki egzaminu wykaz pyta jest uaktualniany. Test trwa nie duej ni 150 minut. Ocen pozytywn gwarantuje prawidowa odpowied na co najmniej 81 pyta. Do czci pisemnej egzaminu mona przystpi pod warunkiem uzyskanie pozytywnej oceny z testu. W drugiej czci egzaminowany otrzymuje do wypenienia druki i formularze dokumentw obowizujcych w przywozie towarw na obszar celny Wsplnoty oraz w wywozie z tego obszaru. Ma za zadanie przygotowa dokumenty niezbdne do nadania towarowi przeznaczenia celnego, w tym wypeni zgoszenie celne. Egzaminowany otrzymuje rwnie do wypeniania administracyjny dokument towarzyszcy, uproszczony dokument towarzyszcy, deklaracj podatkow i inne dokumenty zwizane z podatkiem akcyzowym. W przypadku uzyskania oceny negatywnej z jednej czci egzaminu, moe on zosta powtrzony. Do czci pisemnej egzaminu ponownie mona przystpi najwczeniej po upywie 2 miesicy od dnia egzaminu zoonego z wynikiem negatywnym. Druga cz egzaminu moe zosta powtrzona po zoeniu do Przewodniczcego Komisji, nie pniej ni w terminie 2 miesicy od dnia uzyskania oceny negatywnej z czci ustnej, wniosku o jej powtrzenie. W przypadku ponownego uzyskania oceny negatywnej z drugiej czci egzaminu egzamin powinien by powtrzony w caoci nie wczeniej ni po upywie 2 miesicy od dnia egzaminu zoonego z wynikiem negatywnym. Na danie praca egzaminacyjna jest udostpniana do wgldu egzaminowanemu. wiadectwem zoenia egzaminu z wynikiem pozytywnym, a tym samym podstaw do uzyskania wpisu na list agentw celnych, jest zawiadczenie potwierdzone przez przewodniczcego Komisji lub osob przez niego upowanion. Zgodnie z art.81 ust 1 Prawa celnego koszty zwizane z przeprowadzeniem egzaminu ponosi osoba przystpujca do egzaminu. Rozporzdzenie w sprawie egzaminu kwalifikacyjnego na agenta celnego oraz wpisu na list agentw celnych okrela wysoko opaty, jej przeznaczenie i sposb uiszczenia. Wraz z wniesieniem wniosku o przystpienie do egzaminu osoba jest zobowizana zoy 20% opaty, pozosta cz naley wnie nie pniej ni w przeddzie wyznaczonego terminu egzaminu. W przypadku nie przystpienia do egzaminu opata wpisowa nie podlega zwrotowi.

12

Otrzymanie zawiadczenia o pozytywnym zoeniu egzaminu na agenta celnego nie uprawnia jeszcze do wykonywania zawodu. W celu wpisu na list agentw celnych naley wystpi z wnioskiem, ktrego wzr okrela rozporzdzenie w sprawie egzaminu kwalifikacyjnego na agenta celnego oraz wpisu na list agentw celnych. Jako zaczniki do wniosku powinny zosta zoone uwierzytelnione kserokopie: dokumentu potwierdzajcego posiadanie co najmniej redniego wyksztacenia, aktualnej informacji o niekaralnoci oraz dokumentu o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej (chyba e osoba na podstawie odrbnych przepisw nie podlega obowizkowi ewidencyjnemu w zakresie uzyskania numeru identyfikacji podatkowej). Organ dokonujcy wpisu moe zada przedstawienia oryginaw ww. dokumentw, w przypadku wtpliwoci co do ich wiarygodnoci. Dokument zawierajcy informacj o niekaralnoci powinien zosta sporzdzony nie wczeniej ni 6 miesicy przed dniem zoenia wniosku. Wpis na list agentw celnych nastpuje w formie decyzji administracyjnej. Wpis obejmuje numer i dat wpisu, nazwisko, imi (imiona) i dat urodzenia, miejsce i adres zamieszkania oraz odpowiednio numer identyfikacji podatkowej. W przypadku, gdy osoba, ktra nie podlegaa obowizkowi ewidencyjnemu, otrzyma decyzj o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej zobowizana jest niezwocznie wystpi z wnioskiem o zmian decyzji, przedkadajc uwierzytelniona kserokopi decyzji o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej. Z wnioskiem o wpis na list agentw celnych oprcz osb, ktre uzyskay ocen pozytywn z egzaminu na agenta celnego, mog rwnie wystpi osoby, ktre otrzymay decyzj o uznaniu kwalifikacji do wykonywania zawodu agenta celnego. Moliwo t wprowadza rozporzdzenie w sprawie stau adaptacyjnego i testu umiejtnoci w toku postpowania o uznanie w pastwach czonkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodu agenta celnego wydane na podstawie art.15 ustawy z dnia 26 kwietnia 2001 r. o zasadach uznawania nabytych w pastwach czonkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodw regulowanych (Dz.U. z 2002 r. Nr 887, poz.954 z pn.zm.). Przepisy rozporzdzenia s stosowane do obywateli pastw czonkowskich Unii Europejskiej, ktrzy nabyli w swoim kraju kwalifikacje do wykonywania czynnoci agenta celnego i maja zamiar wykonywa te czynnoci w Polsce. Jeeli w trakcie przeprowadzonego postpowania w sprawie uznania kwalifikacji Minister Finansw uzna, e istniej znaczne rnice, co do zasad nabywania uprawnie oraz wykonywania zawodu w Polsce i w kraju nabycia kwalifikacji, moe uzaleni decyzj o uznaniu kwalifikacji od odbycia przez wnioskodawc stau adaptacyjnego albo przystpienia do testu umiejtnoci. Po odbyciu stau adaptacyjnego lub po zoeniu testu umiejtnoci (wybr naley do osoby wnioskujcej o uznanie kwalifikacji) Minister Finansw wydaje decyzj o uznaniu lub nie kwalifikacji wnioskodawcy do wykonywania czynnoci agenta celnego na terytorium Polski. Sposb i tryb odbywania stau adaptacyjnego oraz testu umiejtnoci, a take szczegowe postanowienia dotyczce kosztw przeprowadzenia testu okrela rozporzdzenie. Osoba wpisana na list agentw celnych jest obligatoryjnie skrelana z listy, zgodnie z art.80 ust.2 Prawa celnego w przypadku: 1) naruszenia jednego z warunkw niezbdnych do wpisu, 2) niewykonywania czynnoci agenta celnego przez okres co najmniej piciu lat, 3) jej mierci. Dziaalno agenta celnego moe zosta zawieszona na czas toczcego si przeciwko niemu postpowania karnego o przestpstwo przeciwko wiarygodnoci dokumentw, mieniu, obrotowi pienidzmi i papierami wartociowymi, przestpstwo gospodarcze lub za przestpstwo skarbowe. Skrelenie oraz zawieszenie agenta celnego nastpuje w formie decyzji administracyjnej. Instytucja agenta celnego od lat zwizana jest z prawem celnym, niemniej jednak w wietle dokonanych zmian kompetencyjnych organw celnych przypisanie Subie Celnej zada z zakresu podatku akcyzowego, konieczne byo rwnie rozszerzenie uprawnie agentw celnych. Zgodnie z art.17 ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 29, poz.257) agent celny moe by penomocnikiem podatnika w postpowaniach w zakresie akcyzy. Osoby, ktre do 1 maja 2004r. zostay wpisane na list agentw celnych bd zday z wynikiem pozytywnym egzamin przed Komisj egzaminacyjn na zasadach okrelonych w obowizujcym do dnia 1 maja 2004 r. Kodeksie celnym, zobowizane s do zdania egzaminu uzupeniajcego w zakresie przepisw dotyczcych akcyzy. Zakres i sposb przeprowadzania egzaminu uzupeniajcego okrela rozporzdzenie w sprawie egzaminu uzupeniajcego dla agentw celnych.

13

5.00.00 Wica informacja taryfowa (WIT) 1.Wprowadzenie Jednolite stosowanie Wsplnotowej Taryfy Celnej wymaga uzgodnienia celnej definicji i interpretacji towarw, a w nastpstwie ich klasyfikacji taryfowej. Rozbiena klasyfikacja taryfowa tego samego towaru powoduje moliwo zawarcia podwjnej transakcji w ramach pastw czonkowskich Unii, co mogoby prowadzi do zmiany kierunku obrotw handlowych, nieodzyskania rodkw wasnych Unii, niewaciwego stosowania Oglnego Systemu Preferencji (GSP) oraz do nierwnego traktowania podmiotw gospodarczych wewntrz Unii. Ze wzgldu na to, e kierunek uregulowa celnych by podporzdkowany polityce handlowej pastwa, istniao ryzyko uycia procedury Wicej Informacji Taryfowej (dalej WIT) przez pastwa czonkowskie w celu skorzystania z bardziej liberalnego stosowania Taryfy, przynajmniej dla pewnych produktw, a nastpnie uzyskania konkurencyjnej przewagi ekonomicznej nad innymi pastwami czonkowskimi, a co za tym idzie spowodowaoby negatywne wyniki w odzyskaniu rodkw wasnych Unii. Z tego powodu koniecznoci sta si rozwj rodkw sucych harmonizacji klasyfikacji dokonywanej przez rne pastwa czonkowskie. W celu jednolitego stosowania Wsplnej Taryfy Celnej oraz uatwienia operacji celnych 1 stycznia 1992 r. wprowadzono we Wsplnocie Europejskiej pierwsze podstawowe rozporzdzenie regulujce procedur wicej informacji taryfowej - WIT (w pierwszej fazie WIT-y byy wice tylko dla wydajcego pastwa czonkowskiego, a w drugiej - w roku 1993 - poprawiono rozporzdzenie tak, aby zapewni obowizywanie WIT we wszystkich pastwach czonkowskich). 1.1 Procedura WIT cise poczenie pomidzy polityk Wsplnoty a klasyfikacj taryfow spowodowao konieczno utworzenia systemu wicych informacji taryfowych, ktry zakada niezmienno pogldw w zakresie klasyfikacji ze strony rnych pastw czonkowskich wobec stanowiska kraju trzeciego. Przede wszystkim ma on na celu uniknicie oszukaczych praktyk handlowych. Praktyki te oznaczaj poszukiwanie wewntrz Unii rnych klasyfikacji taryfowych na ten sam towar za pomoc wielokrotnych wnioskw o WIT, w celu uzyskania jak najbardziej korzystnej pozycji Taryfy celnej. Aby unikn rozbienej klasyfikacji taryfowej w ramach pastw czonkowskich, ale rwnie, aby nie doszo do nadania niepoprawnych klasyfikacji taryfowych, utworzono system EBTI - system Europejskiej Wicej Informacji Taryfowej. Procedura WIT jest jednym ze rodkw, wprowadzonych przez Komisj Europejsk, aby podmioty gospodarcze mogy uzyska oficjalne informacje o klasyfikacji taryfowej towarw, poprawi zarzdzanie w zwizku ze spodziewanymi zyskami handlowymi oraz zredukowa czas odprawy celnej. WIT przeznaczona jest do zapewnienia prawidowej klasyfikacji towarw i moe by wydana wwczas, gdy s przewidziane operacje importu lub eksportu oraz przed zadeklarowaniem tych towarw do procedur celnych. Jej zasadniczym celem jest zapewnienie przejrzystoci informacji celnej i jednolitego zastosowania Taryfy Unii Europejskiej, wyeliminowanie w krajach Unii Europejskiej rnic w klasyfikacji taryfowej oraz zapewnienie rwnoci i prawnego zabezpieczenia podmiotw gospodarczych w warunkach decyzji podjtych przez wadze celne rnych krajw czonkowskich. 1.2 System EBTI W celu zapewnienia efektywnego zarzdzania procedur wydawania WIT-w, Ko- misja podja decyzj o utworzeniu systemu informatycznego, ktry posiadaby wszystkie WIT-y. Taka baza danych, nazywana EBTI - Europejska Wica Informacja Taryfowa, ma nastpujce cele: zapewni jednolite stosowanie Wsplnej Taryfy Celnej (CCT) w ramach Unii, zapewni przejrzysto informacji celnych i gwarancj rwnego traktowania podmiotw gospodarczych Unii, pozwoli wadzom celnym na weryfikacj podczas klasyfikacji, czy decyzja klasyfikacyjna dla podobnych towarw nie zostaa ju wydana przez inne europejskie wadze celne, uatwi klasyfikacj towarw przez umoliwienie dochodzenia, czy s jakie inne klasyfikacje dla towarw z podobnym opisem, pozwoli subom Komisji na zapewnienie spjnoci klasyfikacji przez rne wadze krajowe poprzez szukanie rozbienych lub niepoprawnych klasyfikacji, odnajdowa praktyki oszukacze i niewaciwe stosowanie procedury przez podmioty gospodarcze (np. wielokrotne wnioski od tego samego podmiotu na ten sam towar), umoliwi wadzom celnym danego kraju czonkowskiego sprawdzenie w bazie danych, czy WIT - ktr posuguje si podmiot podczas odprawy celnej, a ktra zostaa wydana przez inne pastwo czonkowskie - jest wana i czy prezentowane towary potwierdzaj opis w niej zawarty, pozwoli podmiotom gospodarczym z innych pastw czonkowskich na ustalenie, w relacji do poszczeglnej pozycji taryfowej lub produktu, czy WIT zostaa ju wydana dla produktu podobnego do tego, ktry zamierzaj zadeklarowa.

14

1.3 Wica Informacja Taryfowa - definicja Zgodnie z art. 11 WKC kada osoba moe ubiega si przed organami celnymi o informacj dotyczc stosowania ustawodawstwa celnego. Taki wniosek moe jednak pozosta nie uwzgldniony, jeeli nie bdzie dotyczy faktycznie majcej si odby operacji przywozu lub wywozu. W krajach Unii Europejskiej informacje udzielane s wnioskodawcy bezpatnie. Jednake wnioskodawca moe zosta obarczony kosztami w przypadku, gdy organy celne ponios szczeglne wydatki, zwaszcza na przeprowadzenie analiz lub ekspertyz towarw, jak rwnie w zwizku z odesaniem towarw do wnioskodawcy. Jedn z takich informacji, dotyczcych stosowania prawa celnego, jest wica informacja taryfowa (WIT) (ang. Binding Tariff Information - BTI). Wica Informacja Taryfowa (WIT) jest decyzj w sprawie klasyfikacji towarw, ktra okrela zgodnie z obowizujcymi przepisami podpozycj Nomenklatury Scalonej lub podpozycj kadej innej nomenklatury, ktra jest cakowicie lub czciowo oparta na Nomenklaturze Scalonej lub dodaje do niej dalsze podziay i ktra zostaa ustanowiona odrbnymi przepisami Wsplnoty w celu zastosowania w wymianie towarowej rodkw taryfowych (artyku 20 ust. 3 Kodeksu), wydawan przez wadze celne pastwa czonkowskiego na korzy pod- miotu gospodarczego. WIT udzielana jest bezpatnie, zazwyczaj wana jest przez okres szeciu lat i wica prawnie wszystkie pastwa czonkowskie, bez wzgldu na pastwo czonkowskie, ktre j wydao. 1.4 Podstawy prawne Przepisy regulujce skadanie wnioskw i wydawanie wicej informacji taryfowej okrelone zostay: w artykule 12 WKC oraz w artykuach 5-14 RWKC. Dodatkowo, przy wydawaniu WIT-w zastosowanie maj artykuy 6-11 WKC. 2 Skadanie wniosku o wydanie wicej informacji taryfowej (WIT) Procedura wnioskowania o WIT bya rna w rnych pastwach czonkowskich. W tej sytuacji nastpia konieczno ujednolicenia procedury wnioskowania o WIT, a co za tym idzie - zmiany RWKC. Zmiany dokonano w artykuach 5 i 6 tego rozporzdzenia. Wniosek o udzielenie wicej informacji taryfowej, zgodnie z artykuem 6 RWKC, skadany jest na pimie i adresowany bd do waciwych organw celnych w pastwie czonkowskim lub pastwach czonkowskich, w ktrym ta informacja ma zosta wykorzystana, bd do waciwych organw celnych w pastwie czonkowskim, w ktrym wnioskodawca ma swoj siedzib i moe dotyczy tylko jednego rodzaju towarw. 2.1 Wsplny jednolity formularz wniosku - informacje oglne Wniosek o udzielenie wicej informacji taryfowej sporzdzany jest z wykorzystaniem formularza zgodnego z wzorem przedstawionym w zaczniku do RWKC. Standartowy i skomputeryzowany formularz wniosku umoliwia: -osignicie standaryzacji tej procedury, - zwalczanie praktyki "kupowania" WIT-w, - przyspieszenie procedur wydawania WIT-w, - przeniesienie odpowiedzialnoci na wnioskodawc za dokadne okrelenie po- ufnych informacji w WIT. 2.2 Procedura i czynnoci urzdowe W kadym pastwie czonkowskim wnioskodawca w imieniu otrzymujcego moe wnioskowa o udzielenie WIT, poprzez przedoenie w administracji krajowej Jednolitego Formularza Wniosku (Single Administrative Form - SAF). Moe on wnioskowa o WIT albo w pastwie czonkowskim, w ktrym ma zamiar korzysta z WIT lub w pastwie czonkowskim, w ktrym ma siedzib Wnioski zawiera musz w szczeglnoci nastpujce dane: nazwisko i adres osoby, na ktr bdzie wystawiana wica informacja taryfowa; nazwisko i adres wnioskodawcy, w przypadku gdy nie jest on t osob, na ktr bdzie wystawiana wica informacja; nomenklatur celn, w ktrej towar ma by zaklasyfikowany - w przypadku gdy wnioskodawca chciaby uzyska klasyfikacj towaru w jednej z nomenklatur wymienionych w artykule 20 WKC, nomenklatura ta powinna zosta wyranie wymieniona w jego wniosku o udzielenie wicej informacji taryfowej; szczegowy opis towaru, pozwalajcy na jego identyfikacj i wyznaczenie jego klasyfikacji w nomenklaturze celnej; skad towaru oraz wszelkie metody badania zastosowane do wyznaczenia jego klasyfikacji (w przypadku, kiedy od tego zaley dokonanie klasyfikacji);

15

wszelkie prbki, fotografie, plany, katalogi lub inne dostpne dokumenty, ktre mog pomc organom celnym w wyznaczeniu prawidowej klasyfikacji to- waru w nomenklaturze celnej, dostarczone w postaci zacznikw do wniosku; podanie przewidywanej klasyfikacji; zgoda na przedoenie tumaczenia dowolnych zaczonych dokumentw na jzyk urzdowy (lub jeden z jzykw urzdowych) danego pastwa czonkowskiego, jeli tego daj organy celne; wskazanie szczegw uwaanych za poufne; wskazanie przez wnioskodawc, czy dla towarw identycznych lub podobnych - zgodnie z jego wiedz - we Wsplnocie ju zostaa zastosowana lub wydana wica informacja taryfowa; zgoda na przechowywanie dostarczonych informacji w bazie danych Komisji. Na podstawie artykuu 15 WKC kada informacja o charakterze poufnym lub udzielona na zasadach poufnoci jest chroniona tajemnic zawodow i nie moe by rozpowszechniana przez organy celne bez wyranego pozwolenia osoby lub wadz, ktre jej udzieliy a przekazywanie informacji jest dozwolone w przypadku, gdy organy celne zostan do tego zobowizane lub upowanione zgodnie z przepisami obowizujcymi, w szczeglnoci w zakresie ochrony danych lub w ramach postpowania sdowego. 2.3 Procedura skadania wnioskw o wice informacje taryfowe dla wicej ni jednego rodzaju towarw Wniosek o udzielenie wicej informacji taryfowej moe dotyczy tylko jednego rodzaju towarw. W przypadku wnioskowania o wice informacje taryfowe dla wicej ni jednego rodzaju towarw, nie mona ich przedstawi na jednym wniosku, lecz dla kadego z tych towarw musi by przedoony oddzielny wniosek, speniajcy wymagania okrelone w artykule 6 RWKC. 3.Wydawanie wicej informacji taryfowej 3.1 Informacje oglne Komisja Europejska zaleca pastwom czonkowskim posiadanie centralnego organu wydajcego WIT-y, aby w ten sposb unikn sprzecznoci ju na poziomie krajowym. Administracja musi udzieli wicej informacji taryfowej w cigu trzech miesicy od daty przyjcia wniosku. Jeeli przyjmujc wniosek organy celne oceni, e wniosek nie zawiera wszystkich szczegw wymaganych do zajcia stanowiska w danej sprawie, to prosz wnioskodawc o dostarczenie wymaganych szczegw. Termin trzech miesicy na wydanie WIT, przewidziany w artykule 7 RWKC biegnie od chwili, w ktrej organy celne bd posiada wszystkie niezbdne do wydania decyzji informacje. Wzr wniosku o wydanie wicej informacji taryfowej przedstawiony zosta w zaczniku A do niniejszego opracowania. Natomiast instrukcja zawierajca wskazwki do jego wypeniania, opracowana przez suby Komisji, zawarta jest w zaczniku B. W zalenoci od kraju Wsplnoty czas wydawania WIT-w jest rny. W celu zharmonizowania w ramach Unii jakoci obsugi oferowanej otrzymujcemu WIT, podane jest nieprzekraczanie prawnego terminu trzech miesicy, podanego w artykule 7. W przypadku, gdy administracja nie moe zachowa tego terminu, musi poinformowa wnioskodawc o przyczynach opnienia i wskaza, kiedy spodziewa si udzieli tej informacji. 3.2 Procedura i czynnoci urzdowe Kwestia udzielania wicej informacji taryfowej zostaa zdefiniowana w artykuach 7 i 8 RWKC. Wica informacja taryfowa jest przekazywana na formularzu, ktrego wzr przedstawiony jest w zaczniku 1. do RWKC (zacznik C do niniejszego opracowania). Pole 8. formularza wskazuje, ktre szczegy maj by uwaane jako poufne. W formularzu WIT zawarte jest pouczenie o moliwoci odwoania, okrelonego w artykule 243 WKC. 3.3 Konsekwencje prawne O wicych informacjach taryfowych, ktre wydawane s przez organy celne na pisemny wniosek i w sposb okrelony procedur Komitetu Kodeksu Celnego stanowi artyku 12 WKC. Postanawia on, e wica informacja taryfowa wie organy celne i osob, na ktr wystawiono wic informacj

16

taryfow jedynie w odniesieniu do klasyfikacji taryfowej towaru i jest jedynie wica dla towarw, dla ktrych formalnoci celne zostay dokonane po dniu, w ktrym ta informacja zostaa wydana. Osoba, ktrej udzielono WIT musi natomiast udowodni, e zgoszony towar pod kadym wzgldem odpowiada temu, ktry jest opisany w WIT. 4. Skutki prawne decyzji WIT Skutki prawne wicej informacji taryfowej okrelono szczegowo w artykuach 10, 11 i 12 RWKC. Artykuy te postanawiaj nie tylko o tym, kto moe powoywa si na WIT, ale rwnie okrelaj prawa i obowizki otrzymujcego, okrelaj osoby, ktre ta informacja wie oraz obowizki organw celnych, aby wice informacje byy wydawane tylko w zgodzie z przyjtym aktem lub rodkiem okrelonym w ust. 5 artykuu 12 WKC. 4.1 Informacje oglne Wica informacja taryfowa, ktra zostaa wydana przez organy celne jednego z pastw czonkowskich, poczwszy od dnia 1 stycznia 1991 r., zgodnie z artykuem 11 RWKC, w tym samym stopniu zobowizuje odpowiednie organy wszystkich pastw czonkowskich. Dla podmiotw gospodarczych szczeglnie istotne s postanowienia artykuu 5 RWKC, formuujcego definicj wicej informacji taryfowej. Oznacza to bowiem, e WIT wydana w ktrymkolwiek z 25 krajw Wsplnoty jest wana i wica w kadym kraju Wsplnoty, w tym rwnie w Polsce. 4.2 Kto moe powoywa si na WIT Na wic informacj taryfow, zgodnie z Artykuem 10 RWKC, moe powoywa si wycznie otrzymujcy, a organy celne mog zada, aby w momencie dokonywania formalnoci celnych osoba ta powiadomia organy celne, e jest w posiadaniu wicej informacji taryfowej dotyczcej towarw bdcych przedmiotem odprawy celnej. Osoba, na ktr wystawiono wic informacj taryfow moe z niej korzysta tylko w odniesieniu do okrelonego towaru, jeeli wykae organom celnym, e istnieje cakowita zgodno midzy tym towarem a towarem opisanym w przedstawionej WIT. Organy celne mog rwnie zada tumaczenia tej informacji na jzyk urzdowy lub na jeden z jzykw urzdowych zainteresowanego pastwa czonkowskiego. 4.3 Okres obowizywania decyzji WIT Wica informacja taryfowa - artyku 12 ust. 4 RWKC - jest wana przez okres 6 lat, liczc od daty jej wydania i w przypadku jej wyganicia nie jest wymagane powiadamianie otrzymujcego o jej wyganiciu. Jednake informacja ta moe zosta uniewaniona lub anulowana z pewnych, okrelonych przepisami powodw. 5. Utrata wanoci lub anulowanie decyzji WIT Wica informacja taryfowa, mimo e jest wydawana na okres wanoci szeciu lat, to jednak w pewnych okolicznociach, wskazanych w artykule 12 ust. 4 i ust. 5 WKC moe zosta uniewaniona lub anulowana przez wadze celne z kilku powodw: - w nastpstwie dyskusji w Komitecie Kodeksu Celnego, dotyczcej sprzecznoci w WIT-ach, - z powodu zmian w prawie, dotyczcych klasyfikacji taryfowej - np. publikacja nowego rozporzdzenia klasyfikacyjnego lub nowych Not wyjaniajcych, albo wyganicie okresu wanoci kodu nomenklatury towarowej, dla ktrego zostaa wydana, - kiedy nie s spenione warunki, na podstawie ktrych ta WIT zostaa wydana, np. stao si oczywiste, e wydanie WIT oparte byo na nieprawidowej lub nie- kompletnej informacji, otrzymujcy ma prawo odwoa si od decyzji WIT, a to moe doprowadzi do uniewanienia WIT. WIT jest uniewaniana lub anulowana zawsze przez krajowe wadze celne, ktre j wyday. W przypadkach, o ktrych wyej, wadze celne pastwa czonkowskiego musz poinformowa otrzymujcego oraz DG TAXUD (poprzez system EBTI), kiedy WIT traci wano z powodu wymienionych okolicznoci. 5.1 Informacje oglne Na podstawie artykuu 12 ust. 5 WKC wica informacja taryfowa traci wano, gdy w konsekwencji wydania rozporzdzenia staje si sprzeczna z ustanowionym w ten sposb prawem lub staje si niezgodna z interpretacj jednej z nomenklatur wymienionych w ustpie 6 artykuu 20 WKC, tzn.: na poziomie Wsplnoty - z powodu zmiany Nomenklatury Scalonej lub uchway Trybunau Sprawiedliwoci Wsplnot Europejskich, w skali midzynarodowej - z powodu wydania opinii klasyfikacyjnej lub zmiany Not wyjaniajcych do Nomenklatury

17

Zharmonizowanego Systemu Oznaczania i Kodowania Towarw przyjtego przez Rad Wsppracy Celnej, na poziomie krajowym - z powodu wydania WIT w oparciu o nieprawidowe lub niekompletne dane lub z powodu decyzji sdu krajowego. Dat, od ktrej wica informacja taryfowa traci wano, jest data publikacji wymienionych rodkw lub, w przypadku rodkw midzynarodowych, data publikacji komunikatu Komisji w Serii C Dziennika Urzdowego WE. 5.2 Utrata wanoci na skutek zmian w przepisach prawa W sposb bardziej szczegowy data utraty wanoci przez wic informacj taryfow zostaa okrelona w Przepisach wykonawczych, w art. 12 ust. 2, w nastpujcy sposb: dla rozporzdze dotyczcych zmian nomenklatury celnej (dotyczy art. 12 ust. 5 lit a) WKC), dat utraty wanoci jest to data wejcia w ycie tej zmiany, dla rozporzdze okrelajcych klasyfikacj towaru w nomenklaturze celnej lub majcych wpyw na t klasyfikacj (dotyczy art. 12 ust. 5 lit a) WKC), dat utraty wanoci jest data ich publikacji w serii L Dziennika Urzdowego Wsplnot, dla rodkw dotyczcych zmian w Notach wyjaniajcych do Nomenklatury Scalonej (dotyczy art. 12 ust. 5 lit b) WKC), dat utraty wanoci jest data ich publikacji w serii C Dziennika Urzdowego Wsplnot Europejskich, dla decyzji Trybunau Sprawiedliwoci Wsplnot Europejskich (dotyczy art. 12 ust. 5 lit. b) WKC), dat utraty wanoci jest data wydania tej decyzji, dla rodkw dotyczcych przyjcia opinii klasyfikacyjnych lub zmian Not wyjaniajcych do nomenklatury Zharmonizowanego Systemu wiatowej Organizacji Celnej (dotyczy art. 12 ust. 5 lit b) WKC), dat utraty wanoci jest data komunikatu Komisji w serii C Dziennika Urzdowego Wsplnot Europejskich. 5.3 Procedura i czynnoci urzdowe Od chwili przyjcia jednego z aktw lub rodkw okrelonych w art. 12 ust. 5 WKC, organy celne podejmuj niezbdne kroki w celu zapewnienia, aby wice informacje taryfowe byy odtd wydawane wycznie zgodnie z danym aktem lub rodkiem a jednoczenie Komisja moliwie szybko powiadamia organy celne o datach przyjcia rodkw i aktw, okrelonych w artykule 12 RWKC. 5.4 Utrata wanoci na skutek innych midzynarodowych przedsiwzi Zgodnie z ustpem 5 lit b) artykuu 12 WKC, wica informacja taryfowa moe rwnie utraci wano poprzez wydanie opinii dotyczcej klasyfikacji lub przez zmian Not wyjaniajcych do nomenklatury Zharmonizowanego Systemu Oznaczania i Kodowania Towarw, przyjtego przez Rad Wsppracy Celnej. W tym wypadku dat, z ktr wica informacja taryfowa traci wano, jest da- ta publikacji komunikatu Komisji w Dzienniku Urzdowym Wsplnot Europejskich (seria C). 5.5 Utrata wanoci na skutek krajowych przedsiwzi Wica informacja taryfowa traci wano rwnie, gdy o cofniciu lub zmianie wicej informacji taryfowej zostaje powiadomiona osoba, ktrej udzielono informacji. Taka sytuacja ma zazwyczaj miejsce w przypadku, gdyby zaistniay rozbienoci midzy dwiema lub wiksz liczb wicych informacji. Wwczas w celu ustalenia poprawnej klasyfikacji spornego towaru we Wsplnocie przewidziano specjaln procedur postpowania przed Komitetem Kodeksu Celnego, zgodnie z art. 9 RWKC. 5.6 Decyzje WIT wydane na podstawie niewaciwych danych W drodze derogacji artykuu 8 WKC wica informacja moe by anulowana, jeli zostaa wydana w oparciu o nieprawidowe i niekompletne dane dostarczone przez wnioskodawc. O uchyleniu decyzji powiadamia si osob, ktrej decyzja dotyczy, a uchylenie decyzji jest wane od dnia jej podjcia. 5.7 Procedura i czynnoci urzdowe Jeeli poprzez zastosowanie art. 12 ust. 4 zdanie drugie i art. 12 ust. 5 WKC, wica informacja taryfowa zostaje uniewaniona lub przestaje by wana organ celny, ktry j wyda, moliwie szybko powiadamia o tym Komisj 5.8 Postanowienia szczegowe Na podstawie art. 14 ust. 1 osoba, na ktr wystawiono wic informacj taryfow, ktra przestaa by wana z powodw okrelonych w art. 12, ust. 5 WKC, chciaaby skorzysta z moliwoci powoania si na ni w okrelonym czasie, zgodnie z postanowieniami ustpu 6 tego samego artykuu, musi powiadomi o tym organy celne, dostarczajc wszelkich koniecznych dowodw rzeczowych pozwalajcych na sprawdzenie, czy warunki przewidziane na t

18

okoliczno zostay spenione. 5.9 Konsekwencje prawne Zastosowanie klasyfikacji wyznaczonej w wicej informacji taryfowej w okolicznociach okrelonych powyej (tj. ust. 6 art. 12), moe mie jedynie miejsce w przypadku: - okrelania nalenoci przywozowych lub wywozowych, - obliczania refundacji w wywozie oraz wszelkich innych kwot ustanowionych dla wywozu lub przywozu w ramach wsplnej polityki rolnej, - stosowania wiadectw wymaganych w przywozie lub wywozie, lub zawiadcze o wczeniejszym wyznaczeniu zwrotw, ktre s przedstawiane podczas dokonywania formalnoci w celu przyjcia zgoszenia celnego dotyczcego danego towaru pod warunkiem, e wiadectwa te zostay wydane na podstawie tej informacji 5.10 Wyjtki W wyjtkowych przypadkach, gdy Komisja wykonujc postanowienia drugiego akapitu art. 12 ust. 7 WKC przyja rodki uchylajce postanowienia ustpu 6 te- go samego artykuu, jak rwnie w przypadkach, gdy warunki okrelone powyej (ust. 1 art. 14 RWKC), pozwalajce na skorzystanie z moliwoci dalszego powoywania si na wic informacj nie s spenione, organy celne powiadamiaj o tym pisemnie osob, na ktr wystawiono t informacj 6. Okres przejciowy Zgodnie z art. 12 ust. 6 WKC osoba, ktrej udzielono wicej informacji taryfowej, ktra traci wano zgodnie z ust. 5 lit. b) lub c) tego artykuu, moe posugiwa si ni dalej przez okres szeciu miesicy od daty publikacji lub powiadomienia, jeeli zawara na podstawie wicej informacji taryfowej i przed wydaniem odpowiednich przepisw taryfowych, wice umowy kupna lub sprzeday danych towarw. Jednake w przypadku produktw, dla ktrych wymagane jest przy dokonywaniu formalnoci celnych przedstawienie wiadectwa przywozowego, wiadectwa wywozowego lub wiadectwa o wczeniejszym wyznaczeniu zwrotw, zamiast okresu szeciomiesicznego uznawany jest okres wanoci tego wiadectwa. W przypadkach okrelonych w ust. 5 lit. a) zdarza si, e rozporzdzenie moe okrela termin, w ktrym stosuje si ten przepis. 6.1 Zastosowanie okresu przejciowego dla WIT Klasyfikacja podana w wicej informacji taryfowej moe by zastosowana w okolicznociach okrelonych w ust. 6 artykuu 12 Kodeksu (ust. 7 powoanego artykuu) jedynie do celw: - okrelania nalenoci celnych przywozowych lub wywozowych, - obliczania zwrotw wywozowych i wszelkich innych kwot ustanowionych w wy- wozie lub przywozie w ramach wsplnej polityki rolnej, - stosowania wiadectw przywozowych lub wywozowych bd wiadectw o wczeniejszym wyznaczeniu zwrotw, ktre s przedstawiane przy dokonywaniu formalnoci w celu przyjcia zgoszenia celnego danego towaru, o ile te wiadectwa zostay wydane na podstawie wymienionej informacji. 6.2 Wyjtki W wyjtkowych przypadkach, gdy zagroone jest prawidowe stosowanie przepisw ustanowionych w ramach wsplnej polityki rolnej, mona odstpi od stosowania ust. 6 zgodnie z procedur przewidzian w art. 38 rozporzdzenia Rady nr 136/66/EWG i w odpowiednich artykuach innych rozporzdze dotyczcych wsplnej organizacji rynkw. 7.Odwoania W przypadku, gdy od decyzji wicej informacji taryfowej zostao zoone odwoanie, jego podstaw prawn s przepisy Tytuu VIII WKC, w tym w szczeglnoci artyku 243. Zgodnie z tym artykuem, odwoanie musi zosta zoone w pastwie czonkowskim, w ktrym decyzja zostaa wydana, lub w ktrym wy- stpiono z wnioskiem o jej wydanie. W Polsce od decyzji WIT przysuguje prawo wniesienia odwoania do Ministra Finansw za porednictwem Dyrektora Izby Celnej w Warszawie, w terminie 14 dni od dnia jej dorczenia, na podstawie artykuu 221 i artykuu 223 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zmianami), w ktrych okrelony jest organ waciwy do wniesienia odwoania, jak rwnie termin jego wniesienia. Z kolei stosowanie Ordynacji podatkowej w postpowaniu celnym wynika z artykuu 73 ust. 1 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 622).

19

8. Procedura zasigania informacji z bazy 8.1 Procedura zasigania informacji z bazy WIT-w wystawionych Polsce Wydane przez polsk administracj celn WIT-y mog by przegldane w trybie konsultacyjnym na stronie internetowej Komisji, pod adresem: http://europa.eu.int/comm/taxation_customs/databases/bti_en.htm Polskie WIT-y s rwnie dostpne w przegldarce systemu ISZTAR-2 (bez danych poufnych), na stronie: http://isztar.mf.gov.pl:7080/taryfa_celna/web/main_PL 8.2 Procedura zasigania informacji z bazy WIT-w wystawionych w innym kraju czonkowskim Podobnie, jak wydane przez polsk administracj celn, wystawione w innym kraju czonkowskim WIT-y mog by przegldane na stronie internetowej Komisji, pod adresem: http://europa.eu.int/comm/taxation_customs/databases/bti_en.htm 9. Postanowienia kocowe Zgodnie z art. 6 ust. 5 WKC, lista organw celnych wyznaczonych przez pastwa czonkowskie do przyjmowania wnioskw o udzielenie wicej informacji lub jej wydawania publikowana jest w serii C Dziennika Urzdowego Wsplnot Europejskich. Na rok 2005 wykaz organw celnych wyznaczonych przez pastwa czonkowskie do przyjmowania wnioskw o udzielenie wicej informacji i jej wydawania opublikowana zostaa w Dzienniku Urzdowym C 224/2004. 9.1 Korespondencja na temat WIT-w W Polsce miejsce skadania wnioskw o udzielenie wicej informacji taryfowej (WIT): Izba Celna w Warszawie, ul. Modliska 4, 03-216 Warszawa a wice informacje taryfowe wydawane s przez: Wydzia Wicych Informacji WIT i WIP Izba Celna w Warszawie, Warszawa ul. 17 Stycznia 49 Kancelaria: tel. 650-17-18, faks - 650-12-85 Naczelnik Wydziau: tel. 650-17-17 Wniosek o wydanie WIT, przygotowany w edytorze Word, mona pobra ze strony internetowej MF, pod adresem: http://www.mf.gov.pl/sluzba_celna/index.php?wysw=4&sgl=2&dzial=400 9.2 Inne informacje pisemne odnonie klasyfikacji taryfowej W odrnieniu od WIT niewice informacje dotyczce klasyfikacji taryfowej udzielanie s w Polsce przez wszystkie Urzdy Celne i nie posiadj mocy prawnej. Zacznik B OBJANIENIA DOTYCZCE WYPENIENIA WNIOSKU O UDZIELENIE WIT Ponisze objanienia dostarczaj szczegowych informacji dotyczcych wypenie- nia wniosku o wydanie WIT, zgodnie z zacznikiem 1 B rozporzdzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. Przed wypenieniem wniosku naley zapozna si w wyjanieniami. POLE 1. Wnioskodawca: (imi i nazwisko lub pena nazwa oraz adres) (Obowizkowe) Dla celw wicej informacji taryfowej, wnioskodawca oznacza osob, ktra wystpia z wnioskiem do organu celnego o wic informacj taryfow. Pole to naley wypeni przed przejciem do pola 2. Nazwisko (nazwa) i adres wnioskodawcy: Numer telefonu: Numer faksu (nieobowizkowy): Identyfikator celny (nieobowizkowy): POLE 2. Otrzymujcy: (imi i nazwisko lub pena nazwa oraz adres) (Obowizkowe) Dla celw wicej informacji taryfowej otrzymujcy oznacza osob, dla ktrej WIT jest wydawana. Pole to naley wypeni przed przejciem do pola 3. Nazwisko (nazwa) i adres otrzymujcego WIT: Numer telefonu:

20

Numer faksu (nieobowizkowy): Identyfikator celny (nieobowizkowy): POLE 3. Agent lub przedstawiciel: (imi i nazwisko oraz adres) (Nieobowizkowe) Powinno by wypenione, jedynie w przypadku gdy zachodzi potrzeba mianowa- nia agenta celnego lub przedstawiciela, ktry w sprawach eksportu/importu, b- dzie przedkada WIT w imieniu otrzymujcego. W przeciwnym razie naley po- zostawi puste miejsce i przej do pola 4. Nazwisko i adres agenta lub przedstawiciela: Numer telefonu: Numer faksu (nieobowizkowy): Identyfikator celny (nieobowizkowy:) POLE 4. Powtrne wydanie WIT (Nieobowizkowe) Wica informacja taryfowa jest wana przez 6 lat od daty wydania. Pole naley wypeni w przypadku jeeli okres wanoci WIT ju upyn (bd upynie wkrtce) i zachodzi potrzeba powtrnego wydania WIT. W przeciwnym razie naley pozostawi wolne miejsce i przej do pola 5. Numer ewidencyjny WIT: naley wprowadzi numer ewidencyjny WIT, ktra utracia lub utraci wano, nadany przez organ celny, poprzedzony kodem ISO kraju, w ktrym WIT zostaa wydana (lista Krajowych Kodw ISO znajduje si w przypisie 1). Wana od: Kod nomenklatury: POLE 5. Nomenklatura celna (Obowizkowe) Naley zaznaczy, w jakiej nomenklaturze towar ma by sklasyfikowany. przez wstawie- nie znaku "x" w odpowiednim polu /WIT moe by wydana tylko dla nomenklatury opartej na Zharmonizowanym Systemie Oznaczania i Kodowania Towarw (HS)/. POLE 6. Rodzaj transakcji (Obowizkowe) Naley wskaza, czy wniosek odnosi si do faktycznie planowanej transakcji im- portowej lub eksportowej, poprzez wstawienie znaku "x" w odpowiednim polu POLE 7. Przewidywana klasyfikacja (Obowizkowe) Naley wskaza kod nomenklatury celnej, pod ktrym towar powinien by sklasyfikowany. POLE 8. Opis towaru (Obowizkowe) Naley dostarczy szczegowy opis towaru, pozwalajcy na jego identyfikacj i ustalenie klasyfikacji w nomenklaturze celnej oraz poda szczegy dotyczce skadu towaru gdy jest od tego uzaleniona klasyfikacja. Wszelkie szczegy, mo- gce by uwaane za poufne powinny by wprowadzone do pola 9. POLE 9. Nazwa handlowa i informacje dodatkowe (Nieobowizkowe) Naley poda wszelkie szczegy, ktre powinny by traktowane jako poufne np. znak handlowy, numer modelu towaru. Ponadto naley wskaza, ktre z informacji dostarczonych zgodnie z polem 10. niniejszego wniosku lub otrzymanych przez ad- ministracj (albo ktre mog by otrzymane), powinny by traktowane jako poufne. POLE 10. Prbki itp. (Nieobowizkowe) Naley zaznaczy waciwy element doczony do wniosku, wpisujc znak "x" w odpowiednim polu (polach). Ponadto mona wskaza, jak naley dys- ponowa zaczonymi prbkami. POLE 11. Inne wnioski o udzielenie WIT i inne otrzymane WIT-y (Obowizkowe) Naley poda szczegy dotyczce innych wnioskw o wydanie WIT (dla identycznych lub podobnych towarw), zoonych przez otrzymujcego w in- nych pastwach czonkowskich. Kraj zoenia wniosku: naley wprowadzi kod ISO odpowiedniego kraju (patrz przypis 1) Miejsce wniosku: waciwy urzd celny Data wniosku: Numer ewidencyjny WIT: jak w polu 4 Data pocztku wanoci: data wydania WIT Kod nomenklatury: POLE 12. (Obowizkowe) Naley poda wszystkie dane o WIT -ach na identyczne lub podobne towary, wy- danych dla innych osb.

21

Kraj wydajcy: jak w polu 11 Numer ewidencyjny WIT: jak w polu 4 Data pocztku wanoci: jak w polu 11 Kod nomenklatury: POLE 13. Data i podpis (Obowizkowe) Po sprawdzeniu wniosku pod wzgldem dokadnoci i kompletnoci naley zoy podpis i wstawi dat. Wszystkie oddzielnie doczane karty powinny by rwnie podpisane i datowane. Przypis 1 Krajowe Kody ISO: AT = Austria, BE = Belgia, CY = Cypr, CZ = Czechy, DE = Niemcy, DK = Dania, EE= Estonia, ES = Hiszpania, FI = Finlan- dia, FR = Francja, GB (UK) = Wielka Brytania (Zjednoczone Krlestwo), GR = Grecja, HU = Wgry, IE = Irlandia, IT = Wochy, LT = Litwa, LU = Luksemburg, LV = otwa, ML = Malta, NL = Holandia, PL = Pol- ska, PT = Portugalia, SE = Szwecja, SI = Sowenia, SK = Sowacja Do uytku subowego Pole jest przeznaczone wycznie na wpisy dokonywane przez organ celny

22

23

6.00.00 Taryfa Celna 1. Wprowadzenie Unia Europejska to cisy zwizek niezalenych pastw, utworzony w celu zapewnienia wsplnego rynku, ze swobodnym przepywem ludzi, kapitau, towarw i usug. Swobodny przepyw towarw to midzy innymi unia celna. Podstawow zasad unii celnej jest stosowanie wsplnej taryfy celnej w handlu zagranicznym oraz brak nalenoci celnych w handlu pomidzy krajami czonkowskimi. 2. Informacje oglne 2.1. Wsplna Taryfa Celna Przystpujc do Unii Europejskiej, Polska przyja Wspln Taryf Celn. Obowizujca w UE Wsplna Taryfa Celna wprowadzona zostaa rozporzdzeniem Rady (EWG) No 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz Wsplnej Taryfy Celnej. Taryfa ta obejmuje regulacje taryfowe autonomiczne oraz wynikajce z zobowiza Unii Europejskiej wobec wiatowej Organizacji Handlu (WTO) i skada si z nastpujcych czci: ZACZNIK I - NOMENKLATURA SCALONA: Cz pierwsza - Przepisy wstpne Cz druga - Tabela stawek celnych (obejmuje Scalon Nomenklatur, stawki konwencyjne, autonomiczne i jednostki miar) Cz trzecia - Zaczniki taryfowe: - Sekcja I - Zaczniki rolne: Zacznik 1 - Elementy rolne (EA), dodatkowe co za cukier (ADS/Z) oraz dodatkowe co za mk (ADF/M), Zacznik 2 - Produkty, dla ktrych ma zastosowanie cena wejciowa, - Sekcja II - Wykaz substancji farmaceutycznych, ktre kwalifikuj si do bezcowego traktowania (Zaczniki 3 do 6), - Sekcja III - Kontyngenty taryfowe: Zacznik 7 - Kontyngenty taryfowe WTO, ktre maj zosta otwarte przez wadze wsplnotowe - Sekcja IV - Uprzywilejowane traktowanie taryfowe ze wzgldu na rodzaj towaru : Zacznik 8 - Towary nienadajce si do spoycia (wykaz substancji skaajcych) Zacznik 9 -wiadectwa ZACZNIK II - Szczeglne rodki Wsplnotowe okrelone w artykule 2 rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 2658/87.

2.2. Zintegrowana Taryfa Wsplnot Europejskich Zintegrowana Taryfa Wsplnot Europejskich (TARIC) - ustanawiana jest na podstawie art.2 Rozporzdzenia Rady (EWG) nr 2658/87 z 23 lipca 1987r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz Wsplnej Taryfy Celnej (OJ L 256 z 07.09.1987r.). Udostpniana jest do powszechnego uytku, dla podmiotw prywatnych i administracji Pastw trzecich poprzez codzienne aktualizacje na stronie internetowej DG TAXUD. Przegldarka bazy danych TARIC dostpna jest we wszystkich jzykach krajw czonkowskich pod adresem: http://www.europa.eu.int/comm/taxation_customs/dds/pl/tarhome.htm 2.3. Podstawa prawna Zgodnie z art.20 ust.3 Kodeksu celnego UE - Rozporzdzenie Rady nr 2913/92 z 12 padziernika 1992 r. ze zmianami,

24

Taryfa Celna Wsplnot Europejskich obejmuje: Scalon Nomenklatur (CN),kad inn nomenklatur, ktra jest oparta na Scalonej Nomenklaturze lub ktra dodaje dalsze jej podpodziay i zostaa ustanowiona odrbnymi postanowieniami Wsplnoty, w celu zastosowania w obrocie towarowym rodkw taryfowych, stawki i inne elementy poboru majce zastosowanie do towarw objtych CN odnonie: ce, nalenoci przywozowych ustanowionych w ramach wsplnej polityki rolnej, preferencyjne rodki taryfowe okrelone w umowach zawartych przez Wsplnot z niektrymi krajami lub grupami krajw, preferencyjne rodki taryfowe przyjte jednostronnie przez Wsplnot w odniesieniu do niektrych krajw, grup krajw lub terytoriw, autonomiczne zawieszenia, inne rodki taryfowe przewidziane innymi przepisami wsplnotowymi. Wsplna Taryfa Celna (WTC) ustanowiona zostaa rozporzdzeniem Rady (EWG) nr 2658/87 z 23 lipca 1987r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz Wsplnej Taryfy Celnej i co roku, na podstawie art.9 i 12 tego rozporzdzenia, zmieniany jest zacznik (obejmujcy WTC) do tego rozporzdzenia - do koca padziernika musi by opublikowana nowa wersja obowizujca od 1 stycznia roku nastpnego. Od 1 stycznia 2005 roku obowizuje rozporzdzenie Komisji (WE) No 1810/2004 z dnia 7 wrzenia 2004. zmieniajce rozporzdzenie Rady (EWG) No 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz Wsplnej Taryfy Celnej (Dz.U.Nr L 327 z 30 padziernika 2004r.). Zintegrowana Taryfa Wsplnot Europejskich (TARIC) - opracowywana (utrzymywana) jest przez DG TAXUD na podstawie art.2 Rozporzdzenia Rady (EEC) nr 2658/87 z 23 lipca 1987r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz Wsplnej Taryfy Celnej. 3. Nomenklatura we Wsplnej Taryfie celnej 3.1. System Zharmonizowany System Zharmonizowany (ang. Harmonised System - skrt HS) zosta wprowadzony w ycie Midzynarodow Konwencj w sprawie Zharmonizowanego Systemu Oznaczania i Kodowania towarw, sporzdzon pod auspicjami Rady Wsppracy Celnej w Brukseli dnia 14 czerwca 1983 roku. (Dz.U.z 1997r. Nr 11, poz.62). Unia Europejska jest stron tej Konwencji od 1 stycznia 1988r. (Polska jest stron tej Konwencji od 1 stycznia 1996 roku - Dz.U. z 1997r. Nr 11, poz.62). 3.1.1 Budowa Systemu Zharmonizowanego System Zharmonizowany (HS) jest wykazem towarw lub grup towarowych, zawierajcym klasyfikacj tych towarw w ukadzie 4-cyfrowych pozycji, z rozbiciem na 6-cyfrowe podpozycje. Nomenklatura HS, ktra przeznaczona jest do uytku zarwno w handlu midzynarodowym, statystyce jak i transporcie, zawiera okoo 5019 towarw lub grup towarowych okrelonych 6-cyfrowym kodem wraz z niezbdnymi definicjami i przepisami zapewniajcymi jednolito interpretacji i stosowania. Dla potrzeb klasyfikacji taryfowej System Zharmonizowany podaje 1241 pozycji towarowych zgrupowanych w 97 dziaach (dzia 77 zosta zarezerwowany do przyszego zastosowania w ramach Systemu, za dziay 98 i 99 do specjalnego uytku przez strony Konwencji), ktre z kolei uszeregowane zostay w 21 sekcjach: Tabela 1. Struktura Systemu Zharmonizowanego Wyszczeglnienie Komentarz

Oglne Reguy Interpretacji Systemu Zharmonizowanego 6 Oglnych Regu Interpretacji Systemu Zharmonizowanego - w czci wstpnej Nomenklatury Systemu Zharmonizowanego Uwagi do sekcji i dziaw oraz uwagi do podpozycji sekcji;na pocztku dziau uwagi do danego dziau Sekcja Towary uszeregowane zostay w 21 sekcjach Dzia Towary uszeregowane zostay w 97 dziaach Na pocztku sekcji uwagi do wszystkich dziaw danej

25

Pozycja Kada pozycja okrelona zostaa 4-cyfrowym kodem - dwie pierwsze cyfry oznaczaj numer dziau, a dwie nastpne miejsce danej pozycji w dziale Podpozycja (kod HS) Kada podpozycja okrelona zostaa 6-cyfrowym kodem - 4-cyfrowa pozycja + 2 cyfry (dla podpozycji w ramach danej pozycji) Tabela 2. Podzia na sekcje Sekcja I Zwierzta ywe; produkty pochodzenia zwierzcego Sekcja II Produkty pochodzenia rolinnego Sekcja III Tuszcze i oleje pochodzenia zwierzcego lub rolinnego oraz produkty ich rozkadu; gotowe tuszcze jadalne; woski pochodzenia zwierzcego lub rolinnego Sekcja IV tytoniu Sekcja V Sekcja VI Sekcja VII Gotowe artykuy spoywcze; napoje bezalkoholowe, alkohole i ocet; tyto i przemysowe namiastki Produkty mineralne Produkty przemysu chemicznego i przemysw pokrewnych Tworzywa sztuczne i artykuy z nich; kauczuk i artykuy z kauczuku

Sekcja VIII Skry i skrki surowe; skry wyprawione; skry futerkowe i artykuy z nich; wyroby siodlarskie i rymarskie; artykuy podrne; torebki i podobne pojemniki; artykuy z jelit zwierzcych (innych ni z jelit jedwabnikw) Sekcja IX Drewno i artykuy z drewna; wgiel drzewny; korek i artykuy z korka; wyroby ze somy; z esparto lub pozostaych materiaw do wyplatania; wyroby koszykarskie i wyroby z wikliny Sekcja X cier z drewna lub z pozostaego wknistego materiau celulozowego; papier lub tektura, z odzysku (makulatura i odpady); papier i tektura oraz artykuy z nich Sekcja XI Materiay i artykuy wkiennicze Sekcja XII Obuwie; nakrycia gowy; parasole; parasole przeciwsoneczne; laski; stoki myliwskie; bicze; szpicruty i ich czci; preparowane pira i artykuy z nich; sztuczne kwiaty; artykuy z wosw ludzkich Sekcja XIII Artykuy z kamieni, gipsu, cementu, azbestu, miki lub podobnych materiaw; wyroby ceramiczne; szko i wyroby ze szka Sekcja XIV Pery naturalne lub hodowlane; kamienie szlachetne lub pszlachetne; metale szlachetne; metale platerowane metalem szlachetnym i artykuy z nich; sztuczna biuteria; monety Sekcja XV Metale nieszlachetne i artykuy z metali nieszlachetnych Sekcja XVI Maszyny i urzdzenia mechaniczne; sprzt elektryczny; ich czci; urzdzenia do odtwarzania i rejestracji dwiku; urzdzenia telewizyjne do rejestracji i odtwarzania obrazu i dwiku oraz ich czci i wyposaenie dodatkowe do tych urzdze Sekcja XVII Pojazdy; statki powietrzne; jednostki pywajce oraz wspdziaajce urzdzenia transportowe Sekcja XVIII Przyrzdy i aparatura, optyczne, fotograficzne, kinematograficzne, pomiarowe, kontrolne, precyzyjne, medyczne lub chirurgiczne; zegary i zegarki; instrumenty muzyczne; ich czci i akcesoria Sekcja XIX Sekcja XX Sekcja XXI Bro i amunicja; czci i akcesoria Artykuy rne Dziea sztuki; przedmioty kolekcjonerskie i antyki

Tabela 3. Budowa jednego dziau w Systemie Zharmonizowanym - na przykadzie dziau 18 Pozycja 18 Podpozycja Opis Kakao i przetwory z kakao

26

1801 1802 1803 1804 1805 1806 -

1803 10 1803 20 1806 10 1806 20 1806 31 1806 32 1806 90

Ziarna kakao, cae lub amane, surowe lub palone uski kakao, upiny, osonki i pozostae odpady kakao Pasta kakaowa, nawet odtuszczona: Nieodtuszczona Odtuszczona cakowicie lub czciowo Maso, tuszcz i olej, kakaowe Proszek kakaowy niezawierajcy dodatku cukru lub innego rodka sodzcego Czekolada i pozostae przetwory spoywcze zawierajce kakao: Proszek kakaowy zawierajcy dodatek cukru lub innego rodka sodzcego Pozostae przetwory w blokach, tabliczkach lub batonach, o masie wikszej ni 2 kg lub...... Pozostae w blokach, tabliczkach lub batonach, nadziewane Pozostae w blokach, tabliczkach lub batonach, bez nadzienia Pozostae wyroby

3.1.2 Wyjanienia i klasyfikacja taryfowa Przy klasyfikacji towarw w Systemie Zharmonizowanym przyjto ogln zasad uszeregowania ich wedug stopnia przetworzenia, zaczynajc od surowcw, produktw nieprzetworzonych, pwyrobw, a do wyrobw gotowych. Oprcz wykazu towarw, System Zharmonizowany zawiera rwnie Oglne Reguy Interpretacji Zharmonizowanego Systemu oraz uwagi do sekcji i dziaw, a take uwagi do podpozycji. Uwagi te zawieraj szczegowe informacje co do zakresu poszczeglnych pozycji lub podpozycji, podaj list towarw wczonych lub wyczonych, wraz z technicznym opisem i praktycznymi wskazwkami dla ich identyfikacji. Ich celem jest zapewnienie jednolitej interpretacji prawnej Systemu i waciwej identyfikacji poszczeglnych towarw, warunkujcej poprawne ich zaklasyfikowanie do konkretnych pozycji lub podpozycji taryfowych. Ponadto Rada Wsppracy Celnej wydaa w odrbnej publikacji Noty Wyjaniajce do Systemu Zharmonizowanego, ktre stanowi jego oficjaln interpretacj. W celu ustalenia prawidowego kodu naley w pierwszej kolejnoci kierowa si Oglnymi Reguami Interpretacji Nomenklatury Systemu Zharmonizowanego. Najwaniejsz z nich jest regua 1., ktra informuje, e dla celw prawnych klasyfikacj towarw naley ustali zgodnie z brzmieniem pozycji i uwag do sekcji i dziau i dopiero wwczas, gdy jest to niemoliwe, naley, przy zachowaniu kolejnoci - o ile jest to moliwe, korzysta z nastpnych regu, od 2. do 6, a nastpnie z Not Wyjaniajcych. 3.2. Nomenklatura Scalona Unia Europejska stosuje w Taryfie celnej Nomenklatur Scalon. Jako unia celna i ekonomiczna (jak te kade z jej pastw czonkowskich oddzielnie), jest Stron Konwencji HS, a zatem na mocy art.3 tej Konwencji, do poziomu szeciu znakw musi zachodzi pena zgodno Nomenklatury Scalonej z Systemem Zharmonizowanym. Scalona Nomenklatura jest wic 8-znakowym rozwiniciem Systemu Zharmonizowanego. Nomenklatura Scalona - funkcjonowaa w polskiej taryfie celnej od 1991 r. na mocy Ukadu Europejskiego ustanawiajcego stowarzyszenie midzy Rzeczpospolit Polsk, z jednej strony, a Wsplnotami Europejskimi i ich Pastwami czonkowskimi, z drugiej strony. 3.2.1 Budowa Nomenklatury Scalonej Tabela 4. Struktura jednej pozycji w Nomenklaturze Scalonej

27

Kod 0104 0104 10 Owce: 0104 10 10 0104 10 30 0104 10 80 0104 20 Kozy: 0104 20 10 0104 20 90

Opis Owce i kozy, ywe: Zwierzta hodowlane czystej krwi Pozostae: Jagnita (do jednego roku ycia) Pozostae Zwierzta hodowlane czystej krwi Pozostae

Komentarz pozycja HS podpozycja HS kod CN kod CN kod CN podpozycja HS kod CN kod CN

4. Oglne reguy we Wsplnej Taryfie Celnej Oglne Reguy podane s w rozporzdzeniu Komisji (WE) No 1810/2004 z dnia 7 wrzenia 2004r. zmieniajcym rozporzdzenie Rady (EEC) No 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz Wsplnej Taryfy Celnej (Dz.U.Nr L 281) i obejmuj: A. Oglne reguy interpretacji Nomenklatury Scalonej B. Oglne reguy dotyczce ce C. Oglne reguy majce zastosowanie zarwno do nomenklatury jak i do ce 4.1.Oglne Reguy Interpretacji Nomenklatury Scalonej Klasyfikacji taryfowej towarw w Taryfie celnej dokonuje si na podstawie cile okrelonych zasad (Oglnych Regu Interpretacji Nomenklatury Scalonej) - zastosowanie odpowiedniej pozycji lub podpozycji wyznaczane jest przede wszystkim na podstawie brzmienia pozycjii lub podpozycji oraz uwag do sekcji, dziaw, pozycji lub podpozycji oraz wszelkich dostpnych danych dotyczcych produktu, takich jak certyfikaty okrelajce skad surowcowy, parametry fizyko-chemiczne oraz sprawozdania z bada prbek towarw. Klasyfikacja towarw w Nomenklaturze Scalonej podlega nastpujcym reguom: 1.Tytuy sekcji, dziaw i poddziaw maj znaczenie wycznie orientacyjne; dla celw prawnych klasyfikacj towarw naley ustala zgodnie z brzmieniem pozycji i uwag do sekcji lub dziaw oraz, o ile nie s one sprzeczne z treci powyszych pozycji i uwag, zgodnie z nastpujcymi reguami: 2. a) Wszelkie informacje o wyrobie zawarte w treci pozycji dotycz wyrobu niekompletnego lub niegotowego, pod warunkiem, e posiada on zasadniczy charakter wyrobu kompletnego lub gotowego. Informacje te dotycz take wyrobu kompletnego lub gotowego (oraz wyrobu uwaanego za taki w myl postanowie niniejszej reguy), znajdujcego si w stanie niezmontowanym lub rozmontowanym. b) Wszelkie informacje zawarte w treci pozycji o materiale lub substancji odnosz si do tego materiau lub substancji bd w stanie czystym, bd w mieszaninie lub w poczeniu z innymi materiaami lub substancjami. Rwnie kada informacja o wyrobach z okrelonego materiau lub substancji odnosi si take do wyrobw wykonanych w caoci lub w czci z tego materiau lub substancji. Klasyfikowanie wyrobw stanowicych mieszaniny lub skadajcych si z rnych materiaw lub substancji naley ustala wedug zasad okrelonych w regule 3. 3. Jeeli stosujc regu 2 (b) lub z innego powodu towary pozornie mog by klasyfikowane do dwu lub wicej pozycji, klasyfikacji dokona naley w sposb nastpujcy: a) pozycja okrelajca towar w sposb najbardziej szczegowy ma pierwszestwo przed pozycjami okrelajcymi towar w sposb bardziej oglny. W przypadku gdy dwie lub wicej pozycji odnosi si tylko do czci materiaw czy substancji zawartych w mieszaninie lub w wyrobie zoonym albo tylko do czci towarw w zestawach przeznaczonych do sprzeday detalicznej, pozycje te naley uwaa za rwnorzdne, nawet gdy jedna z nich okrela dany wyrb w sposb bardziej szczegowy lub bardziej peny;

28

b) do wyrobw stanowicych mieszaniny wyrobw skadajcych si z rnych materiaw lub wytworzonych z rnych komponentw oraz wyrobw stanowicych komplety do sprzeday detalicznej, ktrych klasyfikacja w myl reguy 3 (a) nie moe by przeprowadzona, naley stosowa pozycj obejmujc materia lub komponent decydujcy o zasadniczym charakterze wyrobu, jeeli takie kryterium jest moliwe do zastosowania. c) jeeli nie mona przeprowadzi klasyfikacji wedug zasad okrelonych w regule 3 (a) lub (b), naley stosowa pozycj, ktra w kolejnoci numerycznej jest ostatnia z pozycji moliwych do zastosowania. 4. Towary, ktre nie mog by klasyfikowane zgodnie z powyszymi reguami, powinny by klasyfikowane do pozycji odpowiednich dla towarw, do ktrych s najbardziej zblione. 5.Oprcz powyszych postanowie, w odniesieniu do niej wymienionych wyrobw naley stosowa nastpujce reguy: a) futeray do aparatw fotograficznych, instrumentw muzycznych, broni, przyborw krelarskich, naszyjnikw oraz podobne opakowania, specjalnie dostosowane do przechowywania wyrobw lub ich kompletw, nadajce si do dugotrwaego uytkowania i wystpujce z wyrobami, do ktrych s przeznaczone, naley klasyfikowa razem z wyrobami, gdy s one normalnie z nimi sprzedawane. Reguy tej jednak nie stosuje si do opakowa, ktre caemu wyrobowi nadaj zasadniczy charakter; b) z zastrzeeniem postanowie zawartych w regule 5 (a), opakowania i pojemniki opakowaniowe, jeeli s zazwyczaj stosowane do tego rodzaju towarw, naley klasyfikowa razem z tymi towarami. Postanowienie to nie ma jednak zastosowania, jeeli opakowania nadaj si w sposb oczywisty do ponownego uytku. 6. Klasyfikacja towarw do podpozycji tej samej pozycji powinna by przeprowadzona zgodnie z ich treci i uwagami do nich, z uwzgldnieniem ewentualnych zmian wynikajcych z powyszych regu, stosujc zasad, e tylko podpozycje na tym samym poziomie mog by porwnywane. Odpowiednie uwagi do sekcji i dziaw maj zastosowanie rwnie do tej reguy, jeeli tre tych uwag nie stanowi inaczej. Komentarz Oglne Reguy nie ulegy zmianom, ich tre pozostaje taka sama jak bya w polskiej Taryfie celnej, obowizujcej do 30 kwietnia 2004r. 4.2. Oglne reguy dotyczce stawek celnych 1. Stawki celne majce zastosowanie do przywoonych towarw pochodzcych z pastw, ktre s Umawiajcymi si Stronami Ukadu Oglnego w sprawie Taryf Celnych i Handlu lub z ktrymi Wsplnota Europejska zawara umowy zawierajce klauzul najwyszego uprzywilejowania, s stawkami konwencyjnymi wskazanymi w kolumnie 3. tabeli stawek celnych. O ile z kontekstu nie wynika inaczej, te stawki konwencyjne maj zastosowanie do towarw innych ni te wskazane powyej, przywoonych z dowolnego pastwa trzeciego. Konwencyjne stawki celne przedstawione w kolumnie 3. maj zastosowanie od 1 stycznia 2004r. Jeeli autonomiczne stawki celne s nisze ni stawki konwencyjne, maj zastosowanie stawki autonomiczne, przedstawione w formie przypisu. 2. Ust.1 nie ma zastosowania w przypadku gdy przewidziane s specyficzne autonomiczne stawki celne dla towarw pochodzcych z niektrych pastw lub w przypadku, gdy preferencyjne stawki celne s stosowane zgodnie z umowami. 3. Ust.1. i 2. nie wykluczaj stosowania przez Pastwa Czonkowskie stawek celnych innych ni te zawarte we Wsplnej Taryfie Celnej, jeeli ich zastosowanie jest uzasadnione prawem wsplnotowym. 4. Ca wyraone w postaci stawek procentowych s cami ad valorem. 5. Symbol "EA" wskazuje, e towary nim oznaczone s obcione "elementem rolnym" ustalonym zgodnie z zacznikiem 1 do rozporzdzenia Komisji (1810/2004). 6. Symbol "AD S/Z" lub "AD F/M" w dziaach od 17. do 19. wskazuje, e maksymalna stawka celna skada si ze stawki ad valorem powikszonej o co dodatkowe dla niektrych rodzajw cukru lub za mk. To co dodatkowe ustalane jest zgodnie z postanowieniami zacznika 1. 7. W dziale 22. symbol "EUR/% vol/hl" oznacza, e co specyficzne, wyraone w euro, musi by obliczane za kad procentow objto alkoholu za hektolitr. A zatem, napj o procentowej objtoci alkoholu wynoszcej 40%, musi by liczony w nastpujcy sposb:

29

- "1 EUR/% vol/hl" = 1 EUR 40 - co w wysokoci 40 EUR za hektolitr, lub - "1 EUR/% vol/hl + 5 EUR/hl" = 1 EUR 40 plus 5 EUR - co w wysokoci 45 EUR za hektolitr. Dodatkowo, w przypadku jeeli wskazana jest warto minimalna (MIN), na przykad "1,6 EUR/% vol/hl MIN 9 EUR/hl", oznacza to, e co obliczane na podstawie powyszej zasady musi by porwnane z cem minimalnym, na przykad "9 EUR/hl" i wwczas naley zastosowa wysze z tych dwch ce. Komentarz Oglne reguy dotyczce ce okrelaj stosowanie stawek konwencyjnych dla pastw trzecich (kolumna 3 tabeli stawek celnych) oraz stawek autonomicznych, wyraonych w formie przypisu. Ponadto podaj przykady obliczania ca dodatkowego, ca specyficznego oraz wskazuj na moliwo stosowania przez Pastwa Czonkowskie innych opat, ni ustanowione we Wsplnej Taryfie Celnej, przewidzianych w prawie wsplnotowym. 4.3. Oglne reguy majce zastosowanie zarwno do nomenklatury jak i do ce Oglne reguy majce zastosowanie zarwno do nomenklatury jak i do ce obejmuj nastpujce przepisy: 1. O ile nie przewidziano inaczej, przepisy dotyczce wartoci celnej, oprcz wartoci dla wymiaru ca ad valorem, bd stosowane dla ustalenia wartoci, na podstawie ktrych ustalony zosta zakres poszczeglnych pozycji lub podpozycji. 2. W przypadku towarw podlegajcych opacie za mas oraz masy, w odniesieniu do ktrych definiowany jest zakres niektrych pozycji lub podpozycji przyjmuje si: a) w przypadku odniesienia do "masy brutto", czn mas towarw oraz wszystkich materiaw opakowaniowych i pojemnikw opakowaniowych; b) w przypadku odniesienia do "masy netto" lub po prostu do "masy" bez wyszczeglnienia, mas samych towarw bez jakichkolwiek materiaw opakowaniowych i pojemnikw opakowaniowych. 3. Rwnowarto euro w walutach krajowych Pastw Czonkowskich, innych ni uczestniczce Pastwa Czonkowskie zdefiniowane w rozporzdzeniu Rady (WE) nr 974/98 (zwanych dalej "nieuczestniczcymi Pastwami Czonkowskimi"), naley ustala zgodnie z art.18 rozporzdzenia Rady (EWG) nr 2913/92, zmienionego rozporzdzeniem (WE) nr 82/97 Parlamentu Europejskiego i Rady. 4. Towary zakwalifikowane do uprzywilejowanego traktowania taryfowego ze wzgldu na ich kocowe przeznaczenie: Jeeli co przywozowe majce zastosowanie na mocy porozumie w sprawie kocowego uycia towarw o szczeglnym przeznaczeniu nie jest nisze, ni to, ktre w innym przypadku miaoby zastosowanie do towarw, towary naley klasyfikowa do kodu CN odnoszcego si do ich przeznaczenia, a art.291-300 rozporzdzenia (EWG) nr 2454/93 (Dz.U. L 253 z 11.10.1993) nie maj zastosowania. Komentarz Powyej przytoczone przepisy reguluj m.in. nastpujce kwestie: przepisy dotyczce wartoci celnej zwizanej z wymiarem ca dla niektrych towarw (oprcz wartoci dla wymiaru ca ad valorem, przepisy dotyczce wartoci celnej bd rwnie stosowane dla ustalenia wartoci, na podstawie ktrych zosta ustalony zakres poszczeglnych pozycji lub podpozycji), wprowadzaj definicje "masy netto" i "masy brutto", podlegajcych opatom celnym, w przypadku ich naoenia wg masy, omawiaj uprzywilejowane traktowanie taryfowe ze wzgldu na przeznaczenie towarw (towary dopuszczone do wolnego obrotu z zastosowaniem preferencji taryfowych bd obnionej lub zerowej stawki celnej ze wzgldu na ich szczeglne przeznaczenie). Nie maj zastosowania przepisy dotyczce pozwole i szczeglnego dozoru celnego (art.291-300 przepisw wykonawczych Wsplnoty) w sytuacji, gdy co przywozowe nie jest nisze, ni to, ktre w innym przypadku miaoby zastosowanie do towarw, a dane towary naley klasyfikowa do kodu CN odnoszcego si do ich przeznaczenia.

30

5. Przepisy szczeglne 5.1. Towary przeznaczone do niektrych kategorii statkw, odzi i podobnych jednostek pywajcych oraz platform wiertniczych lub produkcyjnych Przepisy szczeglne przewiduj zawieszenia ca w stosunku do niektrych towarw, ktre s przeznaczone dla jednostek pywajcych (liniowce pasaerskie, statki, statki rybackie, jachty, holowniki, pchacze oraz platformy wiertnicze lub produkcyjne), wyszczeglnionych w zaczonym do rozporzdzenia wykazie (pozycje: 8901,8902,8903,8904,8905,8906 Taryfy celnej), w celach ich budowy, naprawy, konserwacji lub przebudowy oraz w odniesieniu do towarw przeznaczonych do umieszczenia w takich statkach lub do ich wyposaenia. Stawki celne zostaj zawieszone rwnie w odniesieniu do towarw przeznaczonych do wczenia do platform wiertniczych i produkcyjnych (ex 8430 49 i 8905 20 ). Towary te to m. innymi: paliwo silnikowe, smary, gaz, rury, przewody, kable i zcza. Zawieszenia podlegaj warunkom ustanowionym w przepisach wsplnotowych odnoszcych si do zasad kontroli celnej wykorzystania takich towarw (art.291 do 300 Przepisw Wykonawczych). Szczegowe informacje zawarte s w rozdziale 6.10.00.

5.2. Cywilne statki powietrzne i towary do stosowania w cywilnych statkach powietrznych Przepisy przewiduj zwolnienie z ca: - cywilnych statkw powietrznych, - niektrych towarw do stosowania w tych statkach w celach naprawy, konserwacji, przebudowy itp., naziemnych samolotw szkolnych do latania i ich czci, do uytku cywilnego, pod warunkiem wypenienia postanowie przepisw wsplnotowych (art.291-300 Przepisw Wykonawczych - pozwolenia i szczeglny dozr celny). Szczegowe informacje zawarte s w rozdziale 6.10.00. 5.3. Produkty farmaceutyczne Zwolnienie z ca przewidziane jest w odniesieniu do produktw farmaceutycznych nastpujcych kategorii: (i) substancje farmaceutyczne objte numerami CAS (numerami rejestru chemicznej suby informacyjnej) oraz midzynarodowymi niezastrzeonymi nazwami (INN-ami) wymienionymi w Zaczniku 3 do Rozporzdzenia Komisji Nr 1810/2004 (Dz.U. Nr L 327); (ii) sole, estry i wodziany substancji INN, ktre zostay opisane poprzez poczenie tych INN-w z ww. Zacznika 3 z przedrostkami lub przyrostkami z Zacznika 4, pod warunkiem, e takie produkty mog by klasyfikowane do tych samych 6-cyfrowych podpozycji HS jak odpowiednia INN; (iii) sole, estry i wodziany INN-w wymienionych w Zaczniku 5. do ww. Rozporzdzenia, a ktre nie mog by klasyfikowane do tych samych 6-cyfrowych podpozycji HS jak odpowiednia substancja INN; (iv) pprodukty farmaceutyczne, tj. zwizki stosowane do produkcji gotowych produktw farmaceutycznych objtych numerami CAS i ich chemicznymi nazwami, wymienionymi w Zaczniku 6. 5.4. Uprzywilejowane traktowanie z uwagi na rodzaj towarw Uprzywilejowane traktowanie taryfowe ze wzgldu na rodzaj udzielane jest w odniesieniu do: towarw nienadajcych si do spoycia, nasion, ligazy mynarskiej, niekonfekcjonowanej, niektrych rodzajw wieych winogron stoowych, fondue z sera, wina Tokaj, tytoniu i saletry. Szczegowe informacje zawarte s w rozdziale 6.10.00.

31

6. rodki we Wsplnej Taryfie celnej 6.1. Ca w przywozie Stawka celna konwencyjna Obowizuje na towary importowane pochodzce z krajw bdcych Umawiajcymi si Stronami Ukadu GATT lub z ktrymi UE zawara umowy zawierajce Klauzul Najwikszego Uprzywilejowania KNU. Stawki te przedstawione s w Rozporzdzeniu Komisji (WE) Nr 1810/2004 z 7 wrzenia 2004r. zmieniajcym Aneks I do Rozporzdzenia Rady (EWG) w sprawie Nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz Wsplnej Taryfy Celnej (Dz.U. Nr L 327) i przypisane s tylko do kodw na poziomie smej cyfry (kod CN). Stawka celna autonomiczna UE ma prawo do podejmowania decyzji w sprawie autonomicznych stawek celnych. Stawki te przedstawiane s w przypisach do Nomenklatury Scalonej (CN) i powizane s z kodami tylko do poziomu smej cyfry (kod CN). Przykad Rozporzdzenie Komisji (WE) 1810/2004 (DZ.U.L 327) Kod CN 3206 49 10 - 4,9 (1) (1) Stawka celna autonomiczna: bez ca 6.2. Elementy Wsplnej Polityki Rolnej W 2005 r. Aktualnie obowizujce elementy rolne dla krajw trzecich i ca dodatkowe na cukier i mk przedstawione s w Czci trzeciej - Zaczniki Taryfowe, Sekcja I - Zaczniki rolne, Zacznik 1, do rozporzdzenia Komisji (WE) nr 1810/2004 (Dz.U. Nr L 327). Elementy rolne i dodatkowe ca za cukier i mk oznaczane s w wyraeniu stawki w nastpujcy sposb: + EA - + element rolny, +AD SZ - + dodatkowe co za cukier, +AD FM - + dodatkowe co za mk. Odpowiednie wysokoci elementw rolnych i ce dodatkowych na cukier i mk s opisane za pomoc kodw dodatkowych 7000 - 7999 okrelonych poprzez zawarto w danym towarze: tuszczu mleka, biaka mleka, skrobi/glukozy i sacharozy(cukru inwertowanego) izoglukozy (Tabela Meursing). 7. Zintegrowana Taryfa Wsplnot Europejskich - TARIC Unie celne lub strefy wolnego handlu z Pastwami trzecimi jak rwnie polityka handlowa s okrelone na poziomie Wsplnoty. Wszystkie akty prawne z tym zwizane ustanawiane s przez Komisj i na Komisji spoczywa odpowiedzialno za waciwe stosowanie postanowie tych aktw. Elektroniczn baz danych obejmujc taryf wsplnotow i prawodawstwo handlowe UE jest TARIC, zarzdzany przez Komisj Europejsk - DG Podatki i Unia Celna. Gwne zadanie TARIC to automatyczna transmisja ustawodawstwa UE do administracji krajowych Pastw Czonkowskich. Pastwa Czonkowskie otrzymuj przepisy ustawodawcze w formacie elektronicznym i wykorzystuj te dane gwnie do uzupenienia swoich krajowych systemw odpraw celnych. Pastwa Czonkowskie wykorzystuj te dane take przy publikowaniu swoich wasnych taryf uytkowych. W Polsce dane TARIC s transmitowane do systemu ISZTAR. 7.1. rodki w TARIC rodki wsplnotowe zawarte w TARIC, okrelone w art.2 rozporzdzenia (EWG) NR 2658/87 to: 1. Zawieszenia taryfowe 2. Kontyngenty taryfowe 3. Preferencje taryfowe (wczajc kontyngenty i plafony) 4. System oglnych preferencji taryfowych majcych zastosowanie do krajw rozwijajcych si 5. Ca antydumpingowe i wyrwnawcze 6. Opaty wyrwnawcze 7. Elementy rolne

32

8. Wartoci jednostkowe 9. Ceny referencyjne i minimalne 10. Zakazy przywozu 11. Ograniczenia przywozowe 12. Nadzr przywozowy 13. Uzupeniajcy mechanizm handlowy 14. Zakazy wywozu 15. Ograniczenia wywozowe 16. Nadzr wywozowy 17. Refundacje wywozowe 7.2. Kodowanie rodkw Typy rodkw stosowane w TARIC UE, przedstawiono w Tabeli 5. W Tabeli podano rwnie rodki krajowe (dotyczce podatku VAT, akcyzowego i krajowych ogranicze ), ktre zawarte s w ISZTAR 2 - tj. w polskim systemie taryfy uytkowej, stanowicej integracj TARIC UE i rodkw krajowych. 7.3. Zwizek midzy kodem w nomenklaturze a rodkami Nomenklatura towarowa w TARIC Dla waciwej identyfikacji wszystkich rodkw taryfowych i handlowych w Taric'u stosowana jest 10-cyfrowa nomenklatura. Jako, e Nomenklatura Scalona, stosowana w Taryfie celnej, nie jest wystarczajco szczegowa, dla niektrych rodkw taryfowych, 8-cyfrowe kody dzielone s na 10-cyfrowe kody zwane "kodami TARIC". Kody te tworzone mog by w kadym momencie, zalenie od potrzeb legislacyjnych. Struktura Kodu Taric przedstawia si nastpujco: Struktura kodu TARIC i kodu dodatkowego TARIC

Kody dodatkowe 10-cyfrowe kody TARIC s dodatkowo uszczegawiane poprzez system kodw dodatkowych. Kody dodatkowe s uzupenieniem kodu TARIC. Oznacza to, e kody dodatkowe stanowi osobn nomenklatur i maj swoje niezalene opisy, s "dodawane" do kodw nomenklatury towarowej. Stosuje si je gwnie wtedy, gdy nomenklatura towarowa

33

musi by bardziej uszczegowiona a niecelowe jest dokonywanie podziaw samych kodw nomenklatury towarowej. Kody dodatkowe skadaj si z czterech cyfr lub liter. Pierwsza litera lub cyfra to rodzaj kodu (np."A" stosuje si dla antydumpingu"). Typowe przykady stosowania kodw dodatkowych w TARIC: Niektre ca antydumpingowe odnosz si do konkretnych firm produkujcych i eksportujcych towary. Firmy te s opisywane za pomoc kodw dodatkowych; > Niektre towary maj szczeglne przeznaczenia celne zalenie od tego czy s uwzgldnione, czy te nie, na licie towarw (poza nomenklatur towarow). Kod towarowy na takiej licie przyjmuje form kodu dodatkowego. Na przykad, dodatkowy kod 2500 oznacza, e produkty s objte list substancji farmaceutycznych kwalifikujcych si do zaniechania poboru nalenoci celnych (Aneksy 3 - 6 w Taryfie ). Tak zwane "dodatkowe kody Meursing" opisuj szczeglny skad surowcowy pewnych produktw rolnych. Skad jest przedstawiany w postaci procentowej zawartoci sacharozy, skrobi, tuszczu mlecznego i biaa. W zalenoci od zawartoci tych skadnikw, pobierane s dodatkowe opaty celne. TABELA 7. TYPY KODW DODATKOWYCH i ICH POWIZANIA ZE RODKAMI http://www.mf.gov.pl/_files_/sluzba_celna/podrecznik_celny/6_00_00/6_7_3tab.html Nomenklatura refundacji wywozowych Nomenklatura refundacji to specyficzna nomenklatura stosowana przy refundacjach w przypadku wywozu pewnych produktw rolnych. Nomenklatura ta skada si z kodu Scalonej Nomenklatury poczonego z 4-cyfrowym kodem zwanym "dodatkowym kodem refundacji wywozowych". Nomenklatura ta wprowadzona zostaa rozporzdzeniem (EWG) nr 3846/87 ustanawiajcym nomenklatur produktw rolnych do celw refundacji wywozowych (Dz.U.Nr L 366). Z godnie z art.1 tego rozporzdzenia nomenklatura produktw rolnych do celw refundacji wywozowych oparta jest na Nomenklaturze Scalonej. W zwizku z tym, e Scalona Nomenklatura jest zmieniana co roku, rwnie Nomenklatura Refundacji publikowana jest co roku. Od 1 stycznia 2005 roku obowizuje rozporzdzenie Komisji (WE) nr 2199/2004 z dnia 10 grudnia 2004r. zmieniajce rozporzdzenie (EWG) 3846/87 ustanawiajce nomenklatur produktw rolnych do celw refundacji wywozowych (Dz.U.Nr L 380). Opis towarw przedmiotowej nomenklaturze jest powizany z 12-cyfrowym kodem powstaym w wyniku kombinacji tych dwch kodw. Dodatkowe kody refundacji eksportowych nie istniej niezalenie od kodw Scalonej Nomenklatury. Mog by tylko traktowane jako rozszerzenie nomenklatury CN, tak jak cyfry 9. i 10. kodu TARIC stanowi rozszerzenie 8-cyfrowego kodu CN. Struktura kodu Taric dla rodka Kod dodatkowego Pozycja HS (Systemu Zharmonizowanego) Podpozycja HS podpozycja CN (Scalonej Nomenklatury) Kod-Taric kod dodatkowy Taric Kod dodatkowy Taric Kod dodatkowy krajowy (dla podatku akcyzowego) Kod dodatkowy krajowy (dla podatku VAT) Ilo znakw 1-4 5-6 7-8 9-10 11-14 15-18 19-22 23-26 Komentarz 4 cyfry 2 cyfry 2 cyfry 2 cyfry Pierwsza cyfra lub dua litera + 3 cyfry np. 2500 lub A436 (patrz tabela kodw dodatkowych pkt 7.2) Pierwsza cyfra lub dua litera + 3 cyfry np. 7111 lub A436 (patrz tabela kodw dodatkowych pkt 7.2) Pierwsza dua litera X + 3 cyfry np.X001 Pierwsza dua litera V + 3 cyfry np.V001

Komentarz Maksymalnie, dla danego towaru mog by przypisane rodki do kodu skadajcego si z 26 znakw tj. 10-cyfrowy kod TARI C + 4-znakowy kod dodatkowy TARIC + 4-znakowy kod dodatkowy TARIC + 4-znakowy kod dodatkowy krajowy dla podatku akcyzowego + 4-znakowy kod dodatkowy krajowy dla podatku VAT.

34

7.4. Stawka celna stosowana w przywozie z krajw trzecich W przypadku gdy autonomiczne stawki celne s nisze ni stawki konwencyjne, obowizuj stawki autonomiczne (patrz: art.1 rozporzdzenia 2658/87). Przepis ten stanowi, e w celu okrelenia obowizujcej stawki celnej dla krajw trzecich konieczne jest dokonanie porwnania stawek wyraonych w rodkach 102 i 104 i zastosowanie stawki celnej niszej. W TARIC podawana jest tylko stawka stosowana dla krajw trzecich - typ rodka 103 (tj.nisza, konwencyjna bd autonomiczna). Wczenie do bazy TARIC Typ rodka 103 Kod miejsca pochodzenia 1011 (wszystkie kraje trzecie - "Erga Omnes") 7.5. Stawki preferencyjne 7.5.1 Umowy preferencyjne (kod 3xx w polu 36 formularza SAD) UE zawara do znacz liczb umw preferencyjnych z krajami partnerskimi. Import na terytorium UE produktw pochodzcych z tych krajw moe korzysta z obniek stawek celnych w stosunku do stawki celnej KNU. Stosowanie takich obnionych stawek celnych jest uzalenione od przedstawienia odpowiedniego dokumentu pochodzenia (EUR.1 /ATR w przypadku Turcji)/ ub deklaracji na fakturze). Wczenie do TARIC Typ rodka 142 Kod miejsca pochodzenia Kod ISO kraju (patrz: rozporzdzenie 2020/2001 - DZ.U. L 273) lub kody grup krajw. Przykad Decyzja 2/2000 (Dz.U. L 157) - Umowa pomidzy UE a Meksykiem Kod TARIC 1516 20 98 00 Typ rodka 142 Kraj pochodzenia MX Nomenklatura towarowa 1516209800 Wysoko ca 0%

7.5.2 Ulgi taryfowe GSP (KOD 2XX w polu 36 formularza SAD) W ramach Generalnego Systemu Preferencji (GSP), UE obniya stawki ce importowych na produkty pochodzce z krajw rozwijajcych si (patrz: rozporzdzenie 2501/2001 - Dz.U.L 246). Poniewa przyznawane s rne obniki w zalenoci od tego czy kraje korzystaj ze wsplnych czy te szczeglnych uzgodnie (patrz Zacznik I do rozporzdzenia 2501/2001) utworzono rne grupy krajw, korzystajcych z tych preferencji. Ponadto tak jak w przypadku preferencji przedstawionych w pkt 7.5.1, stosowanie obnionych stawek jest uzalenione od przedstawienia odpowiedniego dokumentu (Formularza A lub deklaracji na fakturze). Wczenie do TARIC Typ rodka 142 Kod miejsca pochodzenia 1030 (akronim SPG) - kraje objte GSP - wszystkie, 2005 (akronim SPGA) - kraje w kolumnie H - zacznik do rozporzdzenia w sprawie GSP, 2027 (akronim SPGE) - kraje w kolumnie I - zacznik do rozporzdzenia w sprawie GSP, 2020 (akronim SPGL) - kraje korzystajce z uzgodnie oglnych. Przykad 1 z publikacji ISZTAR 1503 00 90 00 SPGA (wy. MM) : 0 Komentarz:

35

Zapis taki oznacza, e obnika obowizuje w stosunku do wszystkich krajw bdcych czonkami grupy 2005 z wyjtkiem Myanmaru (MM). Przykad 2 z przegldarki TARIC: kod Taric 1503 00 90 00 Kod miejsca pochodzenia SPGL wy. (ID, LK, MD, MY, PH) Preferencja taryfowa: 2,9 % Akt prawny R2501/01 Komentarz Akt prawny - Rozporzdzenie 2501/2001 (Dz.U. L 346 - Program GSP 2002-2004); stawka preferencyjna w wysokoci 2,9 % obowizuje w stosunku do wszystkich krajw bdcych czonkami grupy 2020 (SPGL) z wyjtkiem Indonezji (ID), Sri Lanki (LK), Modawii (MD), Malezji (MY) i Filipin (PH). 7.5.3 Specjalne uzgodnienia motywacyjne Na mocy rozporzdzenia nr 2501/2001 UE ustanowia specjalne uzgodnienia motywacyjne na rzecz ochrony praw pracowniczych i rodowiska. Obniki przyznawane s krajom szanujcym te uzgodnienia. Z takich uzgodnie korzysta np. Modawia (MD). Wczenie do TARIC Typ rodka 142 Kod miejsca pochodzenia MD (Modawia) Warunkiem dla zastosowania rodka jest przedstawienie powiadczonego dokumentu: U 030 ( Owiadczenie z nastpujca formu: "Konwencje Midzynarodowej Organizacji Pracy [ILO] nr 29, 87, 98, 100, 105, 111,138 i 182 - Tytu III rozporzdzenia (WE) nr 2501/01" wpisane w polu 4 Form A"), lub C 031 (Owiadczenie z nastpujca formu: "Konwencje Midzynarodowej Organizacji Pracy [ILO] nr 29, 87, 98, 100, 105, 111,138 i 182 - Tytu III rozporzdzenia (WE) nr 2501/01" na deklaracji na fakturze). Publikacja ISZTAR Stawki ca s pokazane w kolumnie 8 TARIC. Warunki s przedstawione w formie przypisw TPXXX. 7.5.4 Zawieszenia UE moe czciowo lub cakowicie autonomicznie zawiesi stosowanie stawek celnych na pewne produkty. Podstawowym aktem prawnym w kwestii zawiesze autonomicznych jest rozporzdzenie 1255/1966 (Dz.U.L 158), ktre byo wielokrotnie modyfikowane (dwa razy do roku) w celu dodania lub usunicia towarw z zacznikw. Zawieszenie stawki celnej wynika moe rwnie ze szczeglnych przepisw prawnych, np. przepisy dotyczce importu produktw przeznaczonych do budowy, konserwacji i napraw samolotw lotnictwa cywilnego (rozporzdzenie 3050/1995 - Dz.U.L 320) i czci, komponentw i innych towarw tego typu, jakie maj by czci samolotw lotnictwa cywilnego lub wykorzystywane przez takie samoloty (rozporzdzenie 1147/2002 - Dz.U.L 170). Zawieszenia dla pewnych produktw przemysowych i rolnych Wczenie do TARIC Typ rodka 112 Akronim S Kod miejsca pochodzenia 1011 (wszystkie kraje trzecie - "Erga Omnes") Przykad 1 Rozporzdzenie 2499/2001 (Dz.U.L 340) - Zawieszenia nalenoci celnych Wsplnej Taryfy Celnej dla pewnych produktw przemysowych, rolnych i rybnych Kod TARIC 2917 20 00 40

36

Typ rodka 112

Kraj pochodzenia 1011

Kod TARIC 2917 20 00 40

Wysoko ca 0%

Przykad 2 Rozporzdzenie 3050/1995 - (Dz.U.L 320) Zawieszenie autonomicznych nalenoci celnych Wsplnej Taryfy Celnej dla produktw przeznaczonych do budowy, konserwacji i napraw samolotw. Typ rodka 112 Kraj pochodzenia 1011 Kod TARIC 3904 22 00 10 Wysoko ca 0%

Komentarz Naley zauway, e w tym szczeglnym przypadku przeznaczenie produktw musi podlega kontroli i e zastosowanie zawieszenia jest uzalenione od przedstawienia pozwolenia na kocowe wykorzystanie (art.291-300 Przepisw Wykonawczych). Zawieszenia na podstawie wiadectwa zdatnoci do lotu W rozporzdzeniu Rady (WE) nr 1147/2002 z 25 czerwca 2002 tymczasowo zawieszajcym autonomiczne nalenoci celne Wsplnej Taryfy Celnej na niektre towary importowane ze wiadectwem zdatnoci do lotu okrelono, e zawieszenie bdzie uzalenione od przedstawienia organom celnym oryginau wiadectwa zdatnoci do lotu w momencie zgoszenia towarw do dopuszczenia do wolnego obrotu. W celu wprowadzenia rozrnienia pomidzy tymi dwoma rodkami, stworzono szczeglny typ rodka (119). Wczenie do TARIC Typ rodka Kod miejsca pochodzenia 119 1011 (wszystkie kraje trzecie - "Erga Omnes") Warunek dla rodka przedstawienie dokumentu Dokument A 119 (wiadectwo zdatnoci do lotu)

7.6. Kontyngenty taryfowe 7.6.1 Autonomiczne kontyngenty taryfowe Autonomiczne kontyngenty taryfowe pozwalaj na cakowite lub czciowe odstpienie od poboru nalenoci celnych w normalnej wysokoci obowizujcej na towary importowane w ograniczonej iloci. Tak jak zawieszenia autonomiczne, tak i autonomiczne kontyngenty taryfowe stanowi wyjtki od oglnej zasady przyjtej we Wsplnej Taryfie Celnej. Wikszo takich kontyngentw taryfowych jest zarzdzanych (przez DG Podatki i unia celna - system TQS) na zasadzie "kto pierwszy, ten lepszy". Przepis prawny regulujcy zarzdzanie tymi kontyngentami taryfowymi zawarty jest w art.308a do 308c rozporzdzenia (EWG) nr 2454/93 ustalajcego Przepisy Wykonawcze dla stosowania Kodeksu Celnego Wsplnoty. Kontyngenty taryfowe oparte na pozwoleniach, zarzdzane s przez DG Rolnictwo. W celu zarzdzania wielkoci tych kontyngentw, kady kontyngent jest opisywany za pomoc 6-cyfrowego numeru porzdkowego. Wczenie do TARIC Typ rodka 122 Kod miejsca pochodzenia 1011 (wszystkie kraje trzecie - "Erga Omnes") lub specjalny kod kraju ISO Numer porzdkowy 09.XXXX

Publikacja ISZTAR Stawki ca s pokazane w kolumnie 7 publikacji papierowej TARIC w nastpujcej formie: K: 0 (09.2609) Komentarz

37

Naley zauway, e TARIC nie zawiera informacji na temat wielkoci kontyngentu ani jego czci pozostaej do wykorzystania. Jednake, jeli chodzi o kontyngenty zarzdzane przez DG TAXUD wszystkie te wielkoci podawane s w systemie TQS, dostpnym pod adresem internetowym: http://www.europa.eu.int/comm/taxation_customs/dds/pl/home.htm 7.6.2 Kontyngenty taryfowe wiatowej Organizacji Handlu (WTO) Niektre kontyngenty taryfowe nie s kontyngentami autonomicznymi, ale wynikaj ze zobowiza naoonych przez GATT. Ich zarzdzanie i wczenie do TARIC odbywa si w taki sam sposb jak wyej wspomniane autonomiczne kontyngenty taryfowe. Wczenie do TARIC Typ rodka Kod miejsca pochodzenia Numer porzdkowy 122 1011 (wszystkie kraje trzecie - "Erga Omnes") lub specjalny kod kraju ISO 09.XXXX

7.6.3 Taryfowe kontyngenty autonomiczne i WTO oparte na pozwoleniu zarzdzane przez DG Rolnictwo Te kontyngenty taryfowe s zarzdzane poprzez system pozwole na przywz. Rne rozporzdzenia Rady i Komisji zawieraj szczeglne przepisy dotyczce zarzdzania tego typu kontyngentami. Przedstawienie pozwolenia na przywz stanowi warunek zastosowania takich rodkw. Wczenie do TARIC Typ rodka Akronim Kod miejsca pochodzenia Numer porzdkowy Warunek 122 K 1011 (wszystkie kraje trzecie - "Erga Omnes") lub specjalny kod kraju ISO 09.XXXX przedstawienie wiadectwa/pozwolenia/dokumentu Publikacja ISZTAR Stawki ca s pokazane w kolumnie 7 publikacji ISZTAR w nastpujcej formie: K (akronim kontyngentu), nastpnie stawka ca, numer porzdkowy kontyngentu w nawiasach i odniesienie do przypisu (jego opis znajduje si na kocu dziau) K: 0 (09.4020)(CD227) 7.6.4 Preferencyjne kontyngenty taryfowe W ramach wielu porozumie, jakie Wsplnota Europejska zawara z krajami trzecimi, jak rwnie w ramach autonomicznych procedur preferencyjnych dla krajw beneficjentw, dla wczeniej ustalonych iloci produktw przewidziane zostay ulgi taryfowe. Takie ulgi taryfowe zwane s "preferencyjnymi kontyngentami taryfowymi". W ramach tych preferencyjnych kontyngentw taryfowych, wczeniej ustalona ilo towarw pochodzcych z danego kraju moe, w momencie importu na teren Wsplnoty, korzysta z bardziej korzystnej stawki celnej ni stawka celna dla kraju trzeciego okrelona w Nomenklaturze Scalonej (CN). Uprawnianie do skorzystania z preferencyjnych kontyngentw taryfowych jest uzalenione od przedoenia koniecznego dowodu potwierdzajcego pochodzenie. Wczenie do TARIC Typ rodka Kod miejsca pochodzenia 143 Kod kraju ISO (patrz: rozporzdzenie 2020/2001 - DZ.U. L 273) wiadectwa/pozwolenia/dokumentu Numer porzdkowy Warunek 09.XXXX przedstawienie

Stawki nalenoci celnych s pokazane w kolumnach 8, 9, 10 lub 11 publikacji papierowej ISZTAR w nastpujcej postaci: K (akronim kontyngentu), nastpnie kod ISO danego kraju pochodzenia, co, numer porzdkowy w nawiasach i w koniecznych przypadkach, odniesienie do przypisu (DG Rolnictwo lub kontyngent rybny) K-CH: 0 (09.4155)(CD023)

38

7.6.5 Plafony taryfowe rodek ten jest bardzo podobny do kontyngentu taryfowego. Jedyn rnic jest to, e w przypadku plafonw taryfowych w momencie osignicia pewnej wielkoci, obniki taryfowe mog by nadal stosowane a do momentu publikacji rozporzdzenia ponownie ustalajcego stawk nalenoci celnych dla kraju trzeciego. Wczenie do TARIC Typ rodka Kod miejsca pochodzenia 144 1011 (wszystkie kraje trzecie - "Erga Omnes") lub specjalny kod kraju ISO 26.XXXX Numer porzdkowy 09.XXXX, 12.XXXX,

Stawki nalenoci celnych s pokazane w kolumnie 7, 8, 9, 10, 11 publikacji papierowej ISZTAR w nastpujcej postaci: kod ISO danego miejsca pochodzenia (w kolumnie 7 nie pokazuje si miejsca pochodzenia), a nastpnie P(akronim plafonu), stawka celna, numer porzdkowy w nawiasach i w koniecznych przypadkach, odniesienie do przypisu : LOMA-P: 0 (09.3900)(CD133) 6.10.00 Szczeglne przeznaczenie towarw 1. Wprowadzenie Niektre towary ze wzgldu na ich rodzaj i przeznaczenie mog korzysta z obnionych lub zerowych stawek celnych. Zastosowanie takich stawek jest uzalenione od spenienia warunkw okrelonych w przepisach prawa Unii Europejskiej. W zalenoci od przeznaczenia, towary mog mie rn klasyfikacj taryfow, a co si z tym wie, podlega rnym rodkom taryfowym. Koniecznym jest wic okrelenie warunkw, jakim musz podlega, aby mogy zosta dopuszczone do wolnego obrotu z zastosowaniem uprzywilejowanego traktowania taryfowego i moliwoci skorzystania z procedury szczeglnego przeznaczenia. W tej czci podrcznika zostan omwione nastpujce zagadnienia: - Kontrola towarw o szczeglnym przeznaczeni (rozdz.2) - Uprzywilejowane traktowanie taryfowe w zalenoci od rodzaju towarw (rozdz.3) - Uprzywilejowane traktowanie taryfowe dla cywilnych statkw powietrznych i towarw do stosowania w cywilnych statkach powietrznych (rozdz.4) - Zastosowanie procedury kocowego przeznaczenia w imporcie sprztu wojskowego i towarw o przeznaczeniu militarnym (rozdz.5)

2. Kontrola towarw o szczeglnym przeznaczeniu 2.1. Informacje oglne Towary objte procedur szczeglnego przeznaczenia pozostaj przez cay czas trwania tej procedury pod dozorem celnym. Jest to zwizane z prawidowoci wykorzystania pozwolenia, wydawanego dla towarw podlegajcych procedurze szczeglnego przeznaczenia. 2.1.1 Regulacje prawne dotyczce uprzywilejowanego traktowania taryfowego towarw /procedury kocowego przeznaczenia/ a/ Art.21, art.82, 86 i 87 WKC, b/ Art.291 - 300 RWKC, c/ Postanowienia wstpne Wsplnej Taryfy Celnej (Sekcja II B i II F) - rozporzdzenia Komisji (WE) nr 1810/2004 z 07.09.2004 r. zmieniajcego zacznik I do rozporzdzenia Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej

39

i statystycznej oraz w sprawie Wsplnej Taryfy Celnej (Dz. Urz. WE Nr 327 z 30.10. 2004 r.). 2.1.2 Warunki uprzywilejowanego traktowania taryfowego Wszystkie towary, ktre bd podlega uprzywilejowanemu traktowaniu taryfowemu musz speni warunki dla takiej preferencji, okrelone w art.291-300 ww. Rozporzdzenia Wykonawczego /2.1.1 pkt b/. Procedura kocowego przeznaczenia, o ktrej mowa wyej, nie bdzie miaa zastosowania w przypadku, gdy przywozowa stawka celna ustanowiona we Wsplnej Taryfie Celnej, stosowana dla towarw objtych szczeglnym przeznaczeniem kocowym nie jest nisza, ni stawka, ktra byaby stosowana w innych przypadkach dla tych samych towarw. 2.1.3 Nomenklatura Scalona W taryfie celnej znajduje si wiele towarw, ktre ze wzgldu na zapis taryfowy /brzmienie okrelonego kodu CN/ mog korzysta z uprzywilejowanego traktowania taryfowego ze wzgldu na ich przeznaczenie. S to m. innymi czci i podzespoy do montau przemysowego pojazdw mechanicznych, niektre produkty chemiczne, czci elektroniczne, ktrych przeznaczenie zostao okrelone w brzmieniu danego kodu Nomenklatury Scalonej. Wszystkie takie towary w taryfie zostay opatrzone przypisem w brzmieniu "Objcie niniejsz podpozycj podlega warunkom ustanowionym w odpowiednich przepisach wsplnotowych (patrz art.291-300 RWKC). 2.1.4 Przegld szczeglnych przeznacze Oprcz towarw, ktrych przeznaczenie wynika z taryfowego zapisu kodw CN, szczeglne przeznaczenie moe dotyczy rwnie towarw: - wymienionych w postanowieniach wstpnych taryfy (Sekcja II B - cywilne statki powietrzne i towary przeznaczone do stosowania w cywilnych statkach powietrznych), - wymienionych w Sekcji II F taryfy (niektre towary rolne i gaza mynarska) - uprzywilejowane traktowanie ze wzgldu na rodzaj towarw. W pierwszym przypadku moliwo uprzywilejowanego traktowania taryfowego wynika z postanowie wstpnych taryfy oraz art.291- 300 RWKC. W zwizku z powyszym, przypis do odpowiedniego kodu TARIC bdzie przywoywa obie ww. regulacje. W przypadku drugim, dla zastosowania uprzywilejowanego traktowania taryfowego wymagane jest spenienie przez towary wymaga okrelonych w przepisach odrbnych (patrz rozdzia 3.). 2.1.5 Pozwolenie pisemne Zgodnie z art.21 WKC udzielenie preferencji taryfowych, ze wzgldu na szczeglne przeznaczenie towarw jest uzalenione od wydania pozwolenia na pimie. Wniosek o udzielenie pozwolenia na objcie towaru procedur przeznaczenia kocowego powinien by skadany do waciwego organu celnego: a/ w przypadku, gdy wniosek dotyczy tylko jednej administracji celnej (tj. gdy procedura ostatecznego przeznaczenia bdzie realizowana tylko w jednym pastwie czonkowskim UE), wniosek powinien by skadany do waciwego organu celnego (w Polsce - naczelnika urzdu celnego), w miejscu prowadzenia przez wnioskodawc swojego podstawowego konta, czyli ksigowoci firmy, a take w przypadku, gdy co najmniej cz przedmiotowej dziaalnoci gospodarczej, ktra objta jest pozwoleniem jest tam prowadzona. Taka praktyka uatwia przeprowadzenie kontroli i monitoringu zastosowanej procedury. Wniosek o udzielenie pozwolenia sporzdza si w formie pisemnej wedug wzoru zacznika nr 67 do RWKC oraz zgodnie z instrukcj wypeniania wniosku. Pozwolenie - decyzja na zastosowanie gospodarczej procedury celnej (przeznaczenie kocowe), moe by udzielone kadej osobie prowadzcej dziaalno na terenie Wsplnoty Europejskiej, speniajcej okrelone wymagania i umoliwiajcej przeprowadzenie skutecznego dozoru celnego w ramach zastosowanej procedury.

40

Okres wanoci pozwolenia wynosi 3 lata od dnia uprawomocnienia si decyzji. b/ w przypadku, gdy wniosek dotyczy kilku (co najmniej dwch) administracji celnych tryb postpowania okrela art.292 ust.5 RWKC. Zgodnie z tym przepisem, organy celne pastwa czonkowskiego, odpowiedzialnego za wydanie jednorazowego pozwolenia, przekazuj wniosek i przygotowany na jego podstawie projekt pozwolenia innym zainteresowanym organom celnym w rnych pastwach czonkowskich, ktre w cigu 15 dni potwierdzaj ich otrzymanie. Organy celne mog wyda jednorazowe pozwolenie, pod warunkiem, e w terminie 30 dni pozostae zainteresowane organy celne biorce udzia w konsultacjach nie zgosiy zastrzee dotyczcych przekazanego projektu pozwolenia. Jeeli w terminie tym przekazano zastrzeenia i nie osignito porozumienia, to wniosek zostaje odrzucony w formie decyzji w zakresie, w jakim podniesiono zastrzeenia. Organy celne wydajce pozwolenie przesyaj jego kopi wszystkim zainteresowanym organom celnym. Jest to tzw. procedura konsultacyjna pomidzy administracjami celnymi zainteresowanych krajw, w ktrych przeznaczenie kocowe bdzie realizowane. Organem waciwym do prowadzenia procedury konsultacyjnej w ramach postpowania o wydanie jednorazowych pozwole do celw dozoru celnego ze wzgldu na przeznaczenie towarw jest Dyrektor Izby Celnej we Wrocawiu. Tryb uzyskiwania pozwolenia w ramach procedury konsultacyjnej jest nastpujcy: - osoba ubiegajca si o udzielenie pojedynczego lub jednorazowego pozwolenia skada wniosek do dyrektora izby celnej waciwego ze wzgldu na miejsce, gdzie znajduje si gwna ksigowo skadajcego wniosek i gdzie realizowana jest przynajmniej cz czynnoci, ktre maj by objte pozwoleniem lub gdzie wnioskodawca utrzymuje gwne ksigi rachunkowe (zmiana art.292 ust.5 RWKC) na podstawie Pozporzdzenia Komisji (WE) Nr 2286/2003 obowizuje od 2004r. - dyrektor izby celnej sprawdza, w zakresie swoich kompetencji, czy zostay spenione warunki do udzielenia pozwolenia i przygotowuje jego projekt. Nastpnie przesya wniosek i projekt pozwolenia do Centralnego Biura ds. Konsultacji i Obsugi Systemu ISPP (CBK), - CBK przeprowadza czynnoci polegajce na przekazywaniu, a nastpnie uzgadnianiu treci pozwolenia z administracjami celnymi w pastwach czonkowskich uczestniczcych w procedurze konsultacyjnej, - organy celne potwierdzaj dat otrzymania projektu pozwolenia w terminie 15 dni i przekazuj do CBK ewentualne zastrzeenia w terminie 30 dni od daty otrzymania projektu, - po osigniciu porozumienia odnonie treci pozwolenia, CBK przekazuje informacj o rozstrzygniciu do dyrektora izby celnej waciwego do udzielenia pozwolenia, - dyrektor izby celnej przesya kopi udzielonego pozwolenia do CBK, ktre nastpnie przesya je do wszystkich zainteresowanych organw celnych.

2.1.6 Pozwolenia retrospektywne W okrelonych przypadkach mona dopuci, aby towary z moc wsteczn byy objte przeznaczeniem kocowym. Zastosowanie zezwolenia retrospektywnego jest jednake uzalenione od pewnej liczby warunkw, a mianowicie: a) nie stosuje si tego przepisu jako generalnej zasady, ale tylko w wyjtkowych okolicznociach, a podmiot gospodarczy musi udowodni konieczno ekonomiczn zastosowania tej formy pozwolenia, b) stosowny wniosek nie moe wiza si oczywistym zaniedbaniem ze strony importera, c) musz by przestrzegane okresy wanoci okrelone w art.293 ust.4 RWKC, d) sytuacja ekonomiczna wnioskodawcy musi potwierdza, e wszelkie wymagania procedury mog by uwaane za spenione, co powinno umoliwi kontrol powyszej procedury,

41

e) sytuacja prawna towarw powinna by uregulowana w drodze uniewanienia zgoszenia dopuszczenia do swobodnego obrotu i sporzdzenia nowego zgoszenia dopuszczenia do swobodnego obrotu z wykorzystaniem przeznaczenia kocowego, zgodnie z art.251 ust.1 lit.c) tiret pierwsze RWKC, 2.1.7 Przestrzeganie procedury kocowego przeznaczenia Pozwolenie na realizacj procedury przeznaczenia kocowego moe by udzielone kadej osobie, ktra prowadzi dziaalno gospodarcz na obszarze Wsplnoty i spenia okrelone wymagania (w szczeglnoci wynikajce z postanowie art.293 ust.1 lit.b RWKC) i zawsze umoliwia dokonanie skutecznego dozoru celnego. Pozwolenie zatem moe by udzielone nie tylko podmiotom, ktre czciowo lub cakowicie przekazuj towary dla okrelonego przeznaczenia kocowego, lecz take dla podmiotu gospodarczego, ktry cakowicie przekazuje je innemu upowanionemu podmiotowi gospodarczemu. Osoba, ktrej moe by udzielone pozwolenie (posiadacz pozwolenia) przejmuje zobowizanie odnonie przekazania towarw do okrelonego uytkowania kocowego. Powysze zobowizanie moe by przeniesione na inne osoby (art.82 ust.2 WKC oraz art.296 ust.2 do 6 lub art.297 RWKC). Posiadacz pozwolenia nie musi by wacicielem przedmiotowych towarw. O ile zostanie to uznane za konieczne, organy celne mog zada zoenia zabezpieczenia. Zwykle towary pozostaj pod dozorem celnym i podlegaj nalenociom przywozowym do czasu, gdy s po raz pierwszy przekazane do okrelonego przeznaczenia kocowego. Z chwil przekazania towarw do okrelonego przeznaczenia kocowego, powysza procedura zostaje zakoczona. Od tej chwili nie istnieje moliwo, aby zosta zacignity dug celny z tytuu przywozu, a posiadacz pozwolenia moe dowolnie dysponowa tym towarem, tzn. moe sprzeda lub przekaza towary podmiotowi gospodarczemu, ktry nie posiada pozwolenia przeznaczenia kocowego. Jednake w przypadku towarw, ktre nadaj si do wielokrotnego uycia, dozr celny moe zosta przeduony na maksymalny okres dwch lat po dacie dokonania pierwszego przekazania towarw. Powysze przeduenie okresu dozoru celnego dopuszcza si tylko w przypadkach, gdy wadze celne uznaj je za waciwe w celu uniknicia popenienia naduycia. Decyzja powysza jest podejmowana w kadym konkretnym przypadku i jej wydanie moe by uzalenione od wyniku przeprowadzonej analizy ryzyka. W czasie przeduonego okresu dozoru celnego, towary podlegaj nalenociom przywozowym i wobec tego moe powsta dug celny ( art.203 lub 204 WKC). W celu zapewnienia waciwego i jednolitego stosowania przepisw prawa, organ celny powinien szczegowo okreli sytuacj, w ktrej koczy si dozr celny. Pierwsze przekazanie towarw do okrelonego przeznaczenia kocowego nie musi oznacza, e procedura przeznaczenia kocowego zostaa zakoczona. Ma to tylko miejsce w tym przypadku, gdy towary nie nadaj si do wielokrotnego uytku lub gdy organ celny podj decyzj, e dozr celny nie bdzie kontynuowany po dacie pierwszego przekazania. Przykady towarw, ktre mog by uwaane jako pierwotnie przeznaczone dla okrelonego przeznaczenia kocowego: - towary przeznaczone do niektrych typw samolotw do celw ich budowy, serwisu, konwersji lub wyposaenia - w przypadku, gdy powyszy samolot jest przekazywany stronie trzeciej lub jest ponownie postawiony do dyspozycji swojego waciciela po dokonaniu serwisu lub naprawy, - samoloty cywilne - po dokonaniu ich rejestracji w publicznej ewidencji przeznaczonej do powyszych celw, - czci pojazdw mechanicznych uywanych do montau - w momencie, gdy monta pojazdu zosta zakoczony, a

42

pojazd ten zosta przekazany innej osobie, - towary przeznaczone dla pewnych klas statkw lub platform wiertniczych lub produkcyjnych w celu budowy, naprawy, serwisu, konwersji, zamontowania lub wyposaenia - w momencie, gdy powyszy statek lub platforma zostay przekazane stronie trzeciej lub s ponownie postawione do dyspozycji swojego waciciela po dokonaniu serwisu lub naprawy, - towarw dostarczonych bezporednio na pokad statkw do celw wyposaenia statku - w momencie ich dostawy.

3. Uprzywilejowane traktowanie taryfowe w zalenoci od rodzaju towarw 3.1. Informacje oglne Ten rodzaj uprzywilejowanego traktowania taryfowego wymaga spenienia wymogw okrelonych w przepisach odrbnych tj. niektrych dyrektyw wsplnotowych dotyczcych okrelonego rodzaju towarw bd przedstawienia wiadectw autentycznoci towarw. Jest to wic zastosowanie uprzywilejowanego traktowania taryfowego ze wzgldu na rodzaj bd waciwoci towarw. Takie towary objte s w taryfie przypisem w brzmieniu: "Objcie niniejsz podpozycj podlega warunkom ustanowionym w Sekcji II pkt F postanowie wstpnych". W tym rozdziale omwiono nastpujce tematy: Produkty nienadajce si do spoycia (3.1.1), Nasiona (3.1.2), Gaza mynarska (3.1.3), Towary, na ktre musi by przedoony certyfikat (3.1.4). 3.1.1 Produkty nienadajce si do spoycia Produkty nienadajce si do spoycia, w odniesieniu do ktrych przyznano uprzywilejowane traktowanie taryfowe z uwagi na ich rodzaj, wymienione s w Aneksie 8. Wsplnej Taryfy Celnej, poprzez odniesienie do pozycji, w ramach ktrej s klasyfikowane wraz z ich wyszczeglnieniem i iloci uytych denaturantw. Za towary niezdatne do spoycia uznaje si takie towary, ktre maj zosta skaone i denaturanty s jednorodnie zmieszane, a ich rozdzielenie jest technologicznie niewykonalne. 3.1.2 Nasiona Uprzywilejowanemu traktowaniu taryfowemu podlegaj niektre towary przeznaczone do sadzenia lub siewu, pod warunkiem, e speniaj wymagania niektrych przepisw wsplnotowych: - w przypadku sodkiej kukurydzy, orkiszu, hybryd kukurydzy, ryu i sorgo (dyrektywa Rady 66/402/EWG), - w przypadku ziemniakw sadzeniakw (dyrektywa Rady 2002/56/WE z dnia 13 czerwca 2002 r.) - w przypadku nasion i owocw oleistych (dyrektywa Rady 2002/57 WE z dnia 13 czerwca 2002 r. Jeeli hybrydy sodkiej kukurydzy, orkisz, hybrydy kukurydzy, ry, hybrydy sorgo lub nasiona i owoce oleiste odpowiadaj rodzajowi, do ktrego nie maj zastosowania przepisy rolne, podlegaj uprzywilejowanemu traktowaniu taryfowemu ze wzgldu na ich rodzaj, udzielanemu pod warunkiem ustalenia, e towary s rzeczywicie przeznaczone do siewu. 3.1.3 Gaza mynarska Uprzywilejowane traktowanie taryfowe udzielane jest w odniesieniu do gazy mynarskiej, niekonfekcjonowanej, pod warunkiem, e towary s oznaczone w sposb nieusuwalny, okrelajcy je jako przeznaczone do odsiewania lub podobnych celw przemysowych. 3.1.4 Towary, na ktre musi by przedoony certyfikat Uprzywilejowane traktowanie taryfowe udzielane jest w odniesieniu do wieych winogron stoowych, fondue z sera, tytoniu i saletry, pod warunkiem przedstawienia naleycie potwierdzonego wiadectwa.

43

Wzory i przepisy regulujce wystawianie wiadectw okrelone s w zaczniku 9. Wsplnej Taryfy Celnej. ZASTOSOWANIE PREFERENCJI TARYFOWYCH ZE WZGLDU NA KLASYFIKACJ ORAZ SZCZEGLNE PRZEZNACZENIE TOWARW CN 2005 Kody 0408 11 20 0408 19 20 0408 91 20 0408 99 20 0701 10 00 0712 90 11 0806 10 10 1001 90 10 1005 10 11 1005 10 13 1005 10 15 1005 10 19 1006 10 10 1007 00 10 1106 20 10 1201 00 10 1202 10 10 1204 00 10 1205 10 10 1206 00 10 1207 10 10 1207 20 10 1207 30 10 1207 40 10 1207 50 10 1207 60 10 1207 91 10 1207 99 20 Warunki Wymagane jest spenienie przez towary wymaga okrelonych w odrbnych przepisach prawa Podstawa prawna Rozporzdzenie Komisji (EWG) Nr 2658/1987 w sprawie taryfowej i statystycznej nomenklatury oraz Wsplnotowej Taryfy Celnej - Cz I "Postanowienia wstpne" sekcja II F "Zastosowanie preferencji taryfowych ze wzgldu na szczeglne przeznaczenie oraz waciwoci towarw"

2106 90 10 2401 10 10 2401 10 20 2401 10 30 2401 10 41 2401 10 49 2401 20 10 2401 20 20 2401 20 30 2401 20 41 2401 20 49 2501 00 51 3102 50 10 3105 90 10 3502 11 10 3502 19 10 3502 20 10 3502 90 20 3502 11 10 3502 19 10 3502 20 10 3502 90 20 5911 20 20 -

4. Uprzywilejowane traktowanie taryfowe dla cywilnych statkw powietrznych i towarw do stosowania w cywilnych statkach powietrznych 4.1. Informacje oglne W tym rozdziale omwiono zwolnienia z ca przewidziane dla: Cywilnych statkw powietrznych, niektrych towarw uywanych w cywilnych statkach powietrznych i przeznaczonych dla tych statkw, w trakcie ich budowy, naprawy konserwacji, przebudowy, modyfikacji lub przeksztacenia oraz naziemnych samolotw szkolnych do nauki latania i ich czci, do uytku cywilnego (4.1.1). 4.1.1 Zwolnienia z ca dla lotnictwa cywilnego przewidziane we Wsplnotowej Taryfie Celnej, wynikajce z uprzywilejowanego traktowania taryfowego Uprzywilejowane traktowanie taryfowe dla towarw wymienionych w punkcie (4.1.) polega na zastosowaniu postanowie wynikajcych z postanowie wstpnych taryfy (Sekcja II B) oraz art.291-300 RWKC. W zwizku z powyszym przypis do odpowiedniego kodu CN/TARIC powouje obie regulacje. Jak wynika z powyszych przepisw, warunkiem dla ewentualnego zwolnienia z ca jest uzyskanie stosownego pozwolenia od waciwego organu celnego (naczelnika urzdu celnego), po uprzednim zoeniu wniosku.

44

Spenienie okrelonego w przepisie warunku pozwala na objcie towaru dan podpozycj, w przeciwnym razie, ten sam towar zostanie objty inn podpozycj, dla ktrej ustawodawca nie przewidzia zwolnienia z ca. Definicje cywilnych statkw powietrznych oraz towarw do stosowania w tych statkach znajduj si w Sekcji II B Postanowie wstpnych Wsplnotowej Taryfy Celnej. Naley dodatkowo zauway, e w stosunku do importowanych towarw wykorzystywanych przez producentw samolotw cywilnych, objtych preferencjami celnymi z uwagi na przeznaczenie, obowizuje regulacja prawna zawarta w rozporzdzeniu Rady (WE) nr 1147/2002. Na mocy postanowie tej regulacji, zawieszenie ca na niektre towary importowane na potrzeby lotnictwa nastpuje na podstawie przedstawienia przez importera wiadectwa (deklaracji) zdatnoci do lotu (airworthiness certyficates). Ten typ preferencji zawieszajcy co na ww. towary nie jest jednak uzaleniony od objcia towaru procedur przeznaczenia kocowego, zatem w tym przypadku nie maj zastosowania przepisy art. 291-300 RWKC. Powysza regulacja ogranicza, midzy innymi, konieczno stosowania przez podmioty zawieszajcych procedur celnych, zwizanych z uprzywilejowanym traktowaniem towarw z uwagi na ich kocowe przeznaczenie, poniewa nie wymaga uzyskania pozwolenia na przywz towarw w ramach procedury przeznaczenia kocowego. ZASTOSOWANIE PREFERENCJI TARYFOWYCH ZE WZGLDU NA KLASYFIKACJ ORAZ SZCZEGLNE PRZEZNACZENIE TOWARW CN-2005 http://www.mf.gov.pl/_files_/sluzba_celna/podrecznik_celny/6_4.html

5. Zastosowanie procedury kocowego przeznaczenia w imporcie sprztu wojskowego i towarw o przeznaczeniu militarnym 5.1. Informacje oglne 5.1.1 Zasady korzystania ze stawek zawieszonych, ustanowionych w rozporzdzeniu Rady (WE) nr 150/2003. Regulacja ustanawia system zawiesze poboru ce w odniesieniu do niektrych produktw importowanych w celu podniesienia zdolnoci obronnych pastw czonkowskich Unii Europejskiej, wyszczeglniajc zakres towarw, wobec ktrych zawiesza si pobr ce i maj zastosowanie odpowiednie procedury celne odnoszce si do importu uzbrojenia. Ponadto okrela zasady przekazywania informacji zwizanych z importem tego typu towarw. Aby mc skorzysta z zawieszonych stawek celnych, podmiot dokonujcy obrotu towarowego z zagranic powinien uzyska pozwolenie na stosowanie procedury kocowego przeznaczenia, co oznacza, e oprcz szeregu wymogw przewidzianych dla tej procedury przez cay czas jej trwania towary bd pozostawa pod dozorem celnym ( art.291300 RWKC). Ponadto rozporzdzenie ustanawia warunek, polegajcy na okazaniu organom celnym certyfikatu, wydanego przez waciwe organy pastwa czonkowskiego, dla ktrego si zbrojnych te towary s przeznaczone. Ca na towary sprowadzane na potrzeby wojska s zawieszone, pod warunkiem, e wnioskodawc jest waciwy urzd, odpowiedzialny za obron militarn kraju. Spenienie wyej wymienionych warunkw umoliwia zastosowanie preferencji celnych w postaci autonomicznego zawieszenia nalenoci celnych przywozowych na niektre towary, wymienione w zaczniku I rozporzdzenia. Natomiast w stosunku do towarw podwjnego zastosowania, wymienionych w zaczniku II, mona zastosowa procedury przywozowe, okrelone w art.3 wspomnianej regulacji. Z omawianej regulacji nie mog korzysta firmy prywatne dziaajce we wasnym imieniu; j est ona przeznaczona jedynie dla si zbrojnych pastw czonkowskich. Prywatne przedsibiorstwa mog dziaa tylko w imieniu i na rzecz Ministerstwa Obrony Narodowej. Regulacja dotyczy wycznie towarw przeznaczonych jedynie dla celw wojskowych, obejmuje jedynie wyroby gotowe, ktre nie s przeznaczone do dalszej produkcji, a jakiekolwiek zmiany towaru w procesie produkcyjnym podjtym na terenie kraju unijnego s wykluczone. Ponadto, w ramach przedmiotowej regulacji zawiesza si pobr ca od czci, komponentw oraz podzespow, ktre bd wykorzystywane w celu naprawy, odnowy, konserwacji, jednake to zawieszenie nie obejmuje narzdzi, przygotowanych specjalnie do tych gotowych produktw oraz paliwa, smarw lub podobnych produktw.

45

Organem odpowiedzialnym za kocowe przeznaczenie i uycie towarw objtych zawieszeniem ca jest Ministerstwo Obrony danego kraju czonkowskiego. 7.00.00 Pochodzenie towarw 1. Wprowadzenie Reguy pochodzenia towarw s to zasady okrelania ekonomicznej przynalenoci towaru do konkretnego kraju lub regionu. Zasady te w formie przepisw prawa pozwalaj na ustalenie z jakiego kraju (np. z Bugarii) lub grupy krajw (np. z Unii Europejskiej) towar pochodzi. Reguy pochodzenia s jednym z elementw kalkulacyjnych, na podstawie ktrych wyliczane s nalenoci celne. Szeroko rozumiane reguy pochodzenia dotycz nie tylko zasad ustalania kraju, z ktrego towar pochodzi, ale rwnie zasad dokumentowania tego pochodzenia oraz innych wymogw jakie musz by spenione, takich jak np. zasada bezporedniego transportu, zasada zakazu zwrotu ca, itd. Reguy pochodzenia peni istotn rol w systemie wsplnotowego prawa celnego z uwagi na zrnicowanie stawek w taryfie celnej. Wybr waciwej stawki jest uzaleniony od kraju pochodzenia towaru. Zrnicowanie to jest wynikiem szeregu umw midzynarodowych, ktrych stron jest Wsplnota. Reguy pochodzenia dziel si na dwie podstawowe grupy: - niepreferencyjne reguy pochodzenia (paragraf 2), - preferencyjne reguy pochodzenia (paragraf 3). W ramach tego rozdziau zostan omwione take inne zagadnienia zwizane z pochodzeniem towarw: - wsppraca administracyjna przy weryfikacji dowodw pochodzenia (paragraf 4), - wica informacja o pochodzeniu (paragraf 5). 2. Pochodzenie niepreferencyjne 2.1. Wprowadzenie Niepreferencyjne reguy pochodzenia maj zastosowanie do: a) Taryfy Celnej Wsplnot Europejskich, za wyjtkiem: - preferencyjnych rodkw taryfowych okrelonych w umowach, zawartych przez Wsplnot z niektrymi krajami lub grupami krajw i przewidujce stosowanie preferencyjnych rodkw taryfowych (np. umowy o wolnym handlu) oraz - preferencyjnych rodkw taryfowych przyjtych jednostronnie przez Wsplnot w odniesieniu do niektrych krajw, grup krajw lub terytoriw (np. oglny system preferencji GSP); b) rodkw pozataryfowych, przyjtych odrbnymi postanowieniami Wsplnoty i majcych zastosowanie w obrocie towarowym; c) sporzdzania i wydawania wiadectw pochodzenia. (art.22 WKC) 2.2. Zasady ustalania niepreferencyjnego pochodzenia towarw Jeeli w wytworzenie towaru zaangaowany jest tylko jeden kraj, to jest on okrelany jako "towar cakowicie uzyskany lub wyprodukowany w danym kraju" (przy czym pojcie "kraj" obejmuje tu take morze terytorialne tego kraju). S to: a) produkty mineralne tam wydobyte, b) produkty rolinne tam zebrane, c) ywe zwierzta tam urodzone i wyhodowane, d) produkty uzyskane od ywych zwierzt tam wyhodowanych,

46

e) produkty uzyskane przez polowanie lub rybowstwo tam prowadzone, f) produkty rybowstwa morskiego i inne produkty wydobyte z mrz znajdujcych si poza morzem terytorialnym tego kraju, dokonywanego przez statki w nim zarejestrowane i pywajce pod jego bander, g) towary wytworzone na pokadzie statkw-przetwrni z produktw, o ktrych mowa w punkcie f) pochodzcych z tego kraju, o ile takie statki-przetwrnie zostay zarejestrowane w tym kraju i pywaj pod jego bander, h) produkty wydobyte z dna morskiego lub z gruntu pod dnem morskim znajdujcym si poza morzem terytorialnym, o ile dany kraj ma prawa wycznoci do eksploatacji tego dna lub gruntu, i) odpady i pozostaoci powstajce w wyniku procesw produkcyjnych oraz towary zuyte, jeli zostay tam zebrane i jeli nadaj si wycznie do odzyskiwania surowcw, j) towary tam uzyskane wycznie z towarw wymienionych w punktach a) do i) lub z ich pochodnych na dowolnym etapie produkcji. Tam, gdzie w wytworzenie produktu zaangaowany jest wicej ni jeden kraj, towar uwaa si za pochodzcy z kraju, w ktrym podlega ostatniej, istotnej, ekonomicznie uzasadnionej obrbce lub przetworzeniu, w przedsibiorstwie przystosowanym do tego celu, powodujcej wytworzenie nowego produktu lub stanowicej istotny etap wytwarzania. Obrbka charakteryzuje si dziaaniem na towar w celu uzyskania jego jakociowej zmiany, przy zachowaniu jego pierwotnej postaci (np. barwienie tkanin, powlekanie pyt metalowych). Natomiast w procesie przetworzenia uyte materiay s tak gruntownie przeksztacone lub ich gwne cechy w ten sposb zmienione, e z reguy powstaje nowy produkt (np. przetworzenie zboa na mk, wyprodukowanie butw ze skry, cukierkw z cukru, piwa z chmielu i sodu). Przy przetworzeniu nie poprzestaje si tylko na mechanicznych, czy innych dziaaniach na uytych materiaach, ale take zostaj dodane inne surowce lub dalsze materiay wyjciowe. Przetworzenie lub obrbka, co do ktrych zostao ustalone, e ich jedynym celem byo obejcie przepisw wsplnotowych stosowanych wobec towarw pochodzcych z okrelonych pastw, nie mog by uznane za nadajce pochodzenie kraju, w ktrym towary zostay przetworzone. (art.24 i art.25 WKC) 2.3. Szczeglne zasady ustanowione dla okrelonych towarw Dla niektrych towarw wprowadzone zostay odmienne zasady, ktre w sposb szczegowy reguluj sposoby ustalania ich pochodzenia. Dotyczy to przede wszystkim materiaw i wyrobw wkienniczych objtych sekcj XI Nomenklatury Scalonej. Dla tych towarw wprowadzona zostaa regua zmiany pozycji taryfy celnej. Tym samym, aby towar uzyska pochodzenie kraju produkcji, uyte do jego wytworzenia surowce (pochodzce z importu), musz by klasyfikowane w innej pozycji ni pozycja produktu. Towar nie uzyskuje jednak pochodzenia, jeli zmiana pozycji taryfy celnej jest jedynie wynikiem: a) czynnoci majcych na celu zachowanie produktw w dobrym stanie podczas transportu i skadowania (wietrzenie, rozkadanie, suszenie, usuwanie uszkodzonych czci i podobne czynnoci); b) prostych czynnoci polegajcych na usuwaniu kurzu, przesiewaniu lub sortowaniu, segregowaniu, dobieraniu (cznie z kompletowaniem zestaww), myciu, rozcinaniu; c) zmiany opakowania oraz rozdzielania i czenia przesyek; d) zwykego umieszczania w workach, skrzynkach, pudekach, mocowania na kartach lub planszach, itp. oraz wszystkich inne prostych czynnoci zwizanych z pakowaniem; e) umieszczania znakw, etykiet lub innych podobnych wyrniajcych oznakowa na towarach lub na ich opakowaniach; f) prostego montau czci dla otrzymania kompletnego wyrobu; g) poczenia dwch lub wicej czynnoci wymienionych wyej.

47

Jednak dla wybranych produktw wkienniczych objtych sekcj XI Nomenklatury Scalonej uznano, e tylko pewne szczeglne sposoby przetwarzania mona uzna za wystarczajce przetworzenie, tj. nadajce pochodzenie. Zacznik 10 do RWKC ustala wykaz towarw oraz odpowiadajcych im regu pochodzenia, ktre musz by spenione, aby taki produkt uzyska pochodzenie z kraju wytworzenia. Oprcz towarw z sekcji XI szczegowe reguy pochodzenia przewidziane zostay dla pewnych innych towarw. Dotyczy to niektrych towarw rolnych i przemysowych. Wykaz tych towarw, wraz z reguami pochodzenia stanowi Zacznik 11 do RWKC. Przy ustalaniu pochodzenia towarw w oparciu o reguy zawarte w ww. Zacznikach 10 i 11, naley uwzgldnia take postanowienia Zacznika 9 do RWKC, ktry zawiera uwagi wprowadzajce. 2.4. Dokumentowanie pochodzenia niepreferencyjnego Niepreferencyjne reguy pochodzenia zwizane s ze stosowaniem stawki erga omnes, czyli stawki dla krajw trzecich. Jej zastosowanie nie wymaga najczciej przedoenia dowodu pochodzenia przywoonych towarw, ale od tej zasady bywaj wyjtki. Dotycz one przede wszystkim tekstyliw, ale take niektrych towarw rolnych czy stalowych. W tej czci omwione zostan: - oglne zasady wystawiania uniwersalnych wiadectw pochodzenia (paragraf 2.4.1), - dokumentowanie pochodzenia tekstyliw (paragraf 2.4.2), - wiadectwa pochodzenia dla niektrych produktw rolnych objtych specjalnymi postanowieniami dotyczcymi przywozu (paragraf 2.4.3), - wiadectwa pochodzenia dla niektrych towarw stalowych (paragraf 2.4.4). 2.4.1 Oglne zasady wystawiania uniwersalnych wiadectw pochodzenia Jeeli pochodzenie towaru musi by udokumentowane w przywozie poprzez przedstawienie wiadectwa pochodzenia, to wiadectwo to powinno spenia nastpujce warunki: a) musi by wystawione przez wiarygodny organ lub instytucj, upowanione do tego celu w danym kraju, b) musi zawiera dane niezbdne do ustalenia tosamoci towaru, ktrego dotyczy, a w szczeglnoci: liczb opakowa, ich rodzaj oraz umieszczone na nich znaki i numery, rodzaj towaru, mas brutto i netto (dane te mog zosta zastpione innymi, takimi jak liczba lub objto, jeeli towar podczas transportu zmienia swoj mas lub gdy jego masa nie moe zosta ustalona, bd te gdy produkt jest zwykle identyfikowany za pomoc innych danych) oraz nazw nadawcy, c) jednoznacznie powiadcza, e towar, ktrego dotyczy, pochodzi z okrelonego pastwa. wiadectwa pochodzenia towarw wywoonych z Polski wystawiane s przez odpowiednie komrki organizacyjne administracji celnej. Wzr wiadectwa okrelony jest w Zaczniku 12 do RWKC. Oprcz wzoru wiadectwa zamieszczony jest tam take wzr wniosku o jego wydanie. Sam formularz jest wydrukowany jako trzykartkowy druk samokopiujcy. Pierwsza karta jest oryginaem wiadectwa, druga jego kopi, a trzecia wnioskiem o wystawienie. Druki wniosku i wiadectwa s wypeniane identycznie, maszynowo lub odrcznie - pismem drukowanym, w jzyku polskim lub innym urzdowym jzyku Wsplnoty. Wniosek i wiadectwo (a take kopie wiadectwa) maj ten sam numer seryjny umoliwiajcy identyfikacj wiadectwa.

48

wiadectwa te potwierdzaj, e objte nimi towary pochodz ze Wsplnoty, jednak gdy istnieje taka konieczno zwizana z handlem, mog one zawiadcza, e towary pochodz z okrelonego Pastwa Czonkowskiego (stwierdzenie takie nie jest moliwe w sytuacji, gdy w produkcj towaru zaangaowane byy rne Pastwa Czonkowskie). wiadectwa wystawiane we Wsplnocie mog take potwierdza pochodzenie towarw z krajw nienalecych do Unii Europejskiej. (art.47 i art.48 RWKC) W przywozie towarw do Wsplnoty wiadectwa te s m.in. warunkiem skorzystania z kontyngentw taryfowych otwartych na podstawie klauzuli najwyszego uprzywilejowania (stawka celna erga omnes) i okrelajcych udziay niektrych pastw w tych kontyngentach (przedstawienie wiadectwa jest wymagane przy kwalifikacji do udziau w kontyngencie taryfowym). Przykad Rozporzdzenie Rady (WE) nr 975/2003 z dnia 5 czerwca 2003 r. otwiera i ustala zarzdzanie kontyngentem taryfowym na przywz konserw z tuczyka objtych kodami CN 1604 14 11, 1604 14 18 i 1604 20 70. Kontyngent zosta rozdzielony na przywz pochodzcy z Tajlandii (52% rocznej wielkoci), Filipin (36%), Indonezji (11%) i pozostaych krajw (1%). Kwalifikacja do udziau w kontyngencie taryfowym przyznana Tajlandii, Filipinom i Indonezji, czyli gwnym dostawcom i beneficjentom kontyngentu, wymaga okazania wiadectwa pochodzenia speniajcego opisane wyej warunki. wiadectwa pochodzenia s przyjmowane wycznie w przypadku, gdy produkty speniaj kryteria okrelania pochodzenia zawarte w przepisach obowizujcych we Wsplnocie. 2.4.2 Dokumentowanie pochodzenia tekstyliw Do towarw, ktrych dopuszczenie do swobodnego obrotu we Wsplnocie uwarunkowane jest przedstawieniem wiadectwa pochodzenia wystawionego zgodnie z wyej opisanymi warunkami (uniwersalne wiadectwo pochodzenia), nale wyroby wkiennicze wymienione w grupach IA, IB, IIA i IIB zacznika I do rozporzdzenia (EWG) nr 3030/93 z dnia 12 padziernika 1993 r. w sprawie wsplnych regu przywozu niektrych wyrobw wkienniczych z pastw trzecich, ostatnio zmienionego rozporzdzeniem Rady (WE) nr 487/2004 z dnia 11 marca 2004 r., przywoone w celach handlowych. Dla dopuszczenia do swobodnego obrotu we Wsplnocie wyrobw wkienniczych, objtych sekcj XI HS, ale nie wymienionych w ww. zaczniku I do rozporzdzenia (EWG) nr 3030/93 wystarcza przedstawienie deklaracji eksportera lub dostawcy na fakturze albo, w przypadku braku faktury, na innym dokumencie handlowym dotyczcym tych wyrobw, stwierdzajcej, e wyroby te pochodz z pastwa trzeciego, w ktrym deklaracja zostaa sporzdzona, i e speniaj one kryteria ustalania pochodzenia okrelone w odpowiednich przepisach wsplnotowych. Tre tej deklaracji musi by zgodna ze wzorem okrelonym w zaczniku I do rozporzdzenia Rady (WE) nr 1541/98 z dnia 13 lipca 1998 r. w sprawie dowodu pochodzenia niektrych wyrobw wkienniczych objtych sekcj XI Nomenklatury Scalonej i dopuszczanych do swobodnego obrotu we Wsplnocie oraz w sprawie warunkw przyjcia takiego dowodu. Oczywicie dla towarw tych take moe by wystawione uniwersalne wiadectwo pochodzenia. Wymienionych dowodw pochodzenia nie wymaga si w przypadku towarw, ktrym towarzyszy wiadectwo pochodzenia odpowiadajce wzorom i speniajce warunki ustanowione w celu realizacji dwustronnych porozumie w sprawie wyrobw wkienniczych, protokow albo pozostaych ustale. Ponadto, zamiast tych dowodw pochodzenia przyjmuje si oczywicie wiadectwa przewozowe EUR.1, formularze EUR.2, wiadectwa pochodzenia na formularzu A i deklaracje na fakturach wystawione w celu uzyskania preferencji taryfowych.

49

Jeeli kraj wysyki nie jest rwnoczenie krajem pochodzenia towaru, pochodzenie towaru moe by udowodnione wiadectwem pochodzenia wydanym przez kraj wysyki, na podstawie pierwotnego wiadectwa z kraju pochodzenia, jednak pod warunkiem, e jest ono wystawione na tej samej podstawie, co wiadectwo wydane przez kraj pochodzenia i jednoczenie nie zostay ustalone limity ilociowe dla danych wyrobw, w odniesieniu do kraju ich pochodzenia. Wyroby wkiennicze, ktre zostay zwolnione z obowizku dokumentowania ich pochodzenia zostay wymienione w Zaczniku do rozporzdzenia Komisji (WE)nr 209/2005 z dnia 7 lutego 2005 r. ustanawiajcego wykaz wyrobw wkienniczych, dla ktrych dowd pochodzenia nie jest wymagany przy dopuszczaniu do swobodnego obrotu we Wsplnocie. 2.4.3 wiadectwa pochodzenia dla niektrych produktw rolnych objtych specjalnymi postanowieniami dotyczcymi przywozu Niektre produkty rolne pochodzce z okrelonych pastw trzecich zostay objte specjalnymi niepreferencyjnymi ustaleniami dotyczcymi ich przywozu do Wsplnoty. Przykad Rozporzdzeniem Komisji (WE) nr 565/2002 z dnia 2 kwietnia 2002 r. ustanawiajcym metod zarzdzania kontyngentami i wprowadzajcym system wiadectw pochodzenia czosnku przywoonego z pastw trzecich postanowiono, i kade dopuszczenie czosnku pochodzcego z Libanu, Iranu, Zjednoczonych Emiratw Arabskich, Wietnamu i Malezji do swobodnego obrotu we Wsplnocie wymaga: a) przedstawienia wiadectwa pochodzenia wydanego przez waciwe wadze tego pastwa zgodnie z art.55-65 rozporzdzenia (EWG) nr 2454/93 oraz b) bezporedniego transportu produktu z tego kraju do Wsplnoty. Rozporzdzeniem Komisji (WE) nr 1864/2004 z dnia 26 padziernika 2004 r.otwierajcym i ustalajcym zarzdzanie kontyngentami taryfowymi na grzyby zakonserwowane przywoone z pastw trzecich postanowiono, e dopuszczenie do swobodnego obrotu we Wsplnocie zakonserwowanych grzybw pochodzcych z Chin podlega przepisom art.55-65 rozporzdzenia (EWG) nr 2454/93. wiadectwa pochodzenia dla produktw rolnych pochodzcych z krajw trzecich, dla ktrych ustanowione zostay szczeglne, niepreferencyjne procedury przywozowe musz by sporzdzone na formularzach zgodnych z wzorem znajdujcym si w Zaczniku 13 do RWKC oraz wymogami okrelonymi w art.57-62 RWKC. wiadectwa te wydawane s tylko przez wybrane organy rzdowe zainteresowanych krajw trzecich, a ich wykaz musi by przekazany do Komisji Wsplnot Europejskich. Retrospektywne wystawienie wiadectwa jest moliwe w niektrych przypadkach (nieumylna omyka, przeoczenie, szczeglne okolicznoci). Nie naruszajc odrbnych postanowie dotyczcych ww. szczeglnych procedur przywozowych, termin wanoci tych wiadectw wynosi 10 miesicy liczc od dnia ich wystawienia przez organy wydajce. Nie przewidziano moliwoci zastpienia "wiadectwa rolnego" dowodem preferencyjnego pochodzenia tak, jak jest to moliwe dla tekstyliw, zgodnie z rozporzdzeniem Rady (WE) nr 1541/98 z dnia 13 lipca 1998 r. Zastosowanie szczeglnych uregulowa importowych uzalenione jest od moliwoci sprawdzenia w kraju pochodzenia, poprawnoci i rzetelnoci wydanych wiadectw, czyli od tego, czy ustanowiono procedur wzajemnej wsppracy z administracj kraju trzeciego (zainteresowane pastwa trzecie przekazuj Komisji WE nazwy i adresy organw wystawiajcych wiadectwa pochodzenie i wzory odciskw stosowanych przez nie pieczci oraz nazwy i adresy organw, do ktrych kierowa naley wnioski o weryfikacj wiadectw pochodzenia, a Komisja WE publikuje

50

komunikat dotyczcy przekazania tych informacji w Dzienniku Urzdowym serii C).

2.4.4 wiadectwa pochodzenia dla niektrych towarw stalowych Obowizek dokumentowania pochodzenia towarw stalowych wiadectwem o specjalnym wzorze istnieje w zwizku z wprowadzeniem limitw ilociowych na przywz tych wyrobw pochodzcych z niektrych krajw. Niezalenie od pozwole (na wywz i przywz) wymaganych w ramach systemu podwjnej kontroli, wprowadzony zosta wymg dokumentowania pochodzenia wyrobw stalowych wymienionych w zacznikach do rozporzdze w sprawie handlu niektrymi wyrobami stalowymi midzy Wsplnot a danym pastwem trzecim, wiadectwami zgodnymi ze wzorami okrelonymi w tych rozporzdzeniach, np.: rozporzdzenie Rady (WE) nr 2265/2004 z 20.12.2004 r., dotyczce handlu z Kazachstanem; rozporzdzenie Rady (WE) nr 2266/2004 z 20.12.2004 r., dotyczce handlu z Ukrain; rozporzdzenie Rady (WE) nr 2267/2004 z 20.12.2004 r., dotyczce handlu z Rosj (uwaga!: w pierwszym i trzecim z ww. rozporzdze, w art. 2 ust.1, zdanie 2 zostao le przetumaczone, dlatego polska wersja tych przepisw opublikowana w Wydaniu Specjalnym Dziennika Urzdowego WE mwi o wyrobach okrelonych w zaczniku II, podczas gdy w tekcie oryginalnym zacznik II zawiera wzr pozwolenia i wiadectwa pochodzenia, a wyroby s okrelone w zaczniku I). wiadectwa wystawione przez odpowiednie organy krajw wywozu wyrobw stalowych dotycz najczciej iloci, na ktre zostao wystawione pozwolenie na wywz. Tymczasem zgodnie z art.12 ust. 5 ww. rozporzdze importerzy nie s zobowizani do przywozu cznej iloci wyrobw objtych pozwoleniem na przywz w ramach jednej przesyki. Na to nakadaj si take problemy zwizane z transportem. W efekcie wyroby objte danym pozwoleniem s czsto zgaszane partiami. Biorc pod uwag fakt, e ww. rozporzdzenia dopuszczaj przywz towaru partiami, a przedkadane wiadectwa pochodzenia s cile zwizane z odpowiednim pozwoleniem na przywz, ktre podlega saldowaniu, naley w tym przypadku dopuci moliwo saldowania take wiadectwa pochodzenia. Naley mie tutaj na uwadze, e ten rodzaj dokumentu potwierdzajcego pochodzenie towaru nie wynika z RWKC, ale ze specjalnych rozporzdze Rady. Regulacje te maj na celu ograniczenie przywozu do Wsplnoty niektrych wyrobw stalowych, dlatego zasadnicz rol przy kontroli ich przywozu peni pozwolenia na przywz i na wywz, ktre w swojej treci zawieraj take informacj o kraju pochodzenia towaru. W takich przypadkach orygina wiadectwa naley opiecztowa pieczci "Polska-Co" oraz zamieci na nim numer pozwolenia na przywz, ktrego dotyczy. Na wiadectwie naley take nanosi odpowiednie adnotacje dotyczce iloci zgoszonych towarw, podobnie jak ma to miejsce w przypadku pozwolenia na przywz. Do poszczeglnych zgosze naley zacza kserokopi saldowanego wiadectwa powiadczon pieczci "Polska-Co". Jego orygina zostanie doczony do zgoszenia, ktre bdzie dotyczy ostatniej partii towaru. Procedura taka moe mie jednak miejsce tylko w przypadku, gdy zgoszenia przywozu nastpuj w ramach jednego urzdu celnego. 3. Pochodzenie preferencyjne 3.1. Wprowadzenie Preferencyjne reguy pochodzenia dotycz: - preferencyjnych rodkw taryfowych okrelonych w umowach, zawartych przez Wsplnot z niektrymi krajami lub grupami krajw i przewidujcych stosowanie preferencyjnych rodkw taryfowych (np. umowy o wolnym handlu) oraz - preferencyjnych rodkw taryfowych przyjtych jednostronnie przez Wsplnot w odniesieniu do niektrych krajw, grup krajw lub terytoriw (np. oglny system preferencji GSP). Jest to zgodne z wyczeniem przewidzianym dla zakresu stosowania regu niepreferencyjnych. Same reguy s okrelane w odpowiednich umowach (pierwszy z ww. przypadkw) oraz przez Komisj Europejsk (drugi z ww. przypadkw) w RWKC. (art.27 WKC)

51

3.2. Przepisy dotyczce preferencyjnych regu pochodzenia Umowy preferencyjne Kraje EFTA Protok 3 do Umowy midzy Europejsk Wsplnot Gospodarcz i Republik Islandii (OJ L 301 z 31/12/1972), zmieniony Decyzj Nr 1/96 Wsplnego Komitetu WE - Islandia z 19 grudnia 1996 r. (OJ L 195 z 23/07/1997) Protok 3 do Umowy midzy Europejsk Wsplnot Gospodarcz i Krlestwem Norwegii (OJ L 171 z 27/06/1973), zmieniony Decyzj Nr 1/96 Wsplnego Komitetu WE - Norwegia z 19 grudnia 1996 r. (OJ L 195 z 23/07/1997) Protok 3 do Umowy midzy Europejsk Wsplnot Gospodarcz i Konfederacj Szwajcarsk (OJ L 300 z 31/12/1972), zmieniony Decyzj Nr 1/96 Wsplnego Komitetu WE - Szwajcaria z 19 grudnia 1996 r. (OJ L 195 z 23/07/1997), Decyzj Nr 1/99 Wsplnego Komitetu z 24 czerwca 1999 r. (OJ L 249 z 22/09/1999), Decyzj Nr 2/99 Wsplnego Komitetu z 29 listopada 1999 r. (OJ L 323 z 15/12/1999) i Decyzj Nr 1/2001 Wsplnego Komitetu z 24 stycznia 2001 r. (OJ L 51 z 21/02/2001) Umowa EOG (Europejski Obszar Gospodarczy) Protok 4 do Umowy EOG (OJ L 1 z 03/01/1994), ostatnio zmieniony Decyzj Nr 38/2003 Wsplnego Komitetu EOG z 14 marca 2003 r. (OJ L 137 z 05/06/2003) Kraje Europy rodkowej i Wschodniej Protok 4 do Ukadu Europejskiego UE - Bugaria (OJ L 358 z 31/12/1994), ostatnio zmieniony Decyzj Nr 1/2003 Rady Stowarzyszenia UE - Bugaria z 4 czerwca 2003 r. (OJ L 191 z 30/07/2003) Protok 4 do Ukadu Europejskiego UE - Rumunia (OJ L 357 z 31/12/1994), ostatnio zmieniony Decyzj Nr 1/97 Rady Stowarzyszenia z 31 stycznia 1997 r. (OJ L 54 z 24/02/1997), Decyzj Nr 4/98 Rady Stowarzyszenia z 21 grudnia 1998 r. (OJ L 35 z 09/02/1999), Decyzj Nr 5/99 Rady Stowarzyszenia z 20.12.1999 r. (OJ L 10 z 14/01/2000) i Decyzj Nr 2/2001 Rady Stowarzyszenia z 23 stycznia 2001 r. (OJ L 48 z 17/02/2001) Zachodnie Bakany (Macedonia i Chorwacja) Protok 4 do Umowy Przejciowej w sprawie handlu i spraw zwizanych z handlem midzy Wsplnot Europejsk i dawn Jugosowiask Republik Macedonii (OJ L 124 z 04/05/2001), ostatnio zmieniony Decyzj Nr 1/2002 Rady Wsppracy WE - dawna Jugosowiaska Republika Macedonii z 20 stycznia 2002 r. (OJ L 56 z 27/02/2002) Protok 4 do Umowy Przejciowej w sprawie handlu i spraw zwizanych z handlem midzy Wsplnot Europejsk i Republik Chorwacji (OJ L 330 z 14/12/2001) Kraje rdziemnomorskie Protok 2 do Umowy o wsppracy midzy Europejsk Wsplnot Gospodarcz i Ludowo Demokratyczn Republik Algierii (OJ L 263 z 27/09/1978) Protok 4 do Europejsko - rdziemnomorskiej Umowy ustanawiajcej stowarzyszenie miedzy Wsplnotami Europejskimi i ich Pastwami Czonkowskimi z jednej strony, a Arabsk Republik Egiptu z drugiej strony (OJ C 304 z 30/10/2001), stosowany prowizorycznie od 01.01.2004 r. (OJ L 345 z 31/12/2003) Protok 4 do Umowy stowarzyszeniowej UE - Izrael (OJ L 147 z 21/06/2000) Protok 3 do Umowy stowarzyszeniowej UE - Jordania (OJ L 129 z 15/05/2002) Protok 4 do Umowy przejciowej UE - Liban (OJ L 262 z 30/09/2002) Protok 4 do Umowy stowarzyszeniowej UE - Maroko (OJ L 70 z 18/03/2000) Protok 3 do Umowy przejciowej UE - Organizacja Wyzwolenia Palestyny (OJ L 187 z 16/07/1997) Protok 2 do Umowy o wsppracy WE - Syria (OJ L 269 z 27/09/1978) Protok 4 do Umowy stowarzyszeniowej UE - Tunezja (OJ L 97 z 30/03/1998)

52

Turcja (unia celna i uzgodnienia preferencyjne) Decyzja Nr 1/95 Rady Stowarzyszenia WE - Turcja z 22 grudnia 1995 r. w sprawie wprowadzenia ostatniej fazy unii celnej (OJ L 35 z 13/02/1996) Protok 1 do Umowy midzy Europejsk Wsplnot Wgla i Stali i Republik Turcji dotyczcej handlu produktami objtymi Traktatem ustanawiajcym Europejsk Wsplnot Wgla i Stali (OJ L 227 z 07/09/1996), ostatnio zmieniony Decyzj Nr 2/99 Wsplnego Komitetu z 8 lipca 1999 r. (OJ L 212 z 12/08/1999) Protok 3 do Decyzji Rady Nr 1/98 Rady Stowarzyszenia WE - Turcja z 25 lutego 1998 r. w sprawie warunkw handlu produktami rolnymi (OJ L 86 z 20/03/1998) Decyzja Nr 1/1999 Komitetu Wsppracy Celnej WE - Turcja z 28 maja 1999 r. dotyczca procedur umoliwiajcych wystawianie wiadectw przewozowych EUR.1 i sporzdzania deklaracji na fakturze, na podstawie przepisw regulujcych obrt preferencyjny midzy Uni Europejsk, Turcj i niektrymi krajami europejskimi (OJ L 204 z 04/08/1999) Decyzja Nr 1/2000 Komitetu Wsppracy Celnej WE - Turcja z 25 lipca 2000 r. w sprawie akceptowania, jako dowd wsplnotowego lub tureckiego pochodzenia, wiadectw przewozowych lub deklaracji na fakturze wystawionych przez niektre kraje, ktre maj podpisan preferencyjn umow ze Wsplnot lub Turcj (OJ L 211 z 22/08/2000) Decyzja Nr 1/2001 Komitetu Wsppracy Celnej WE - Turcja z 28 marca 2001 r. zmieniajca Decyzj Nr 1/96 ustanawiajc szczegowe reguy stosowania Decyzji Nr 1/95 Rady Stowarzyszenia WE - Turcja (OJ L 98 z 07/04/2001), zmieniona Decyzj Nr 1/2003 z 30 stycznia 2003 r. (OJ L 28 z 04/02/2003 - skorygowana w OJ L 74 z 20/03/2003) Pozostae Zacznik do Umowy midzy Europejsk Wsplnot Gospodarcz i Ksistwem Andory (OJ L 374 z 31/12/1990), ostatnio zmieniony Decyzj Nr 1/99 Wsplnego Komitetu WE - Andora z 6 maja 1999 r. (OJ L 191 z 23/07/1999) Decyzja Nr 1/2003 Wsplnego Komitetu WE - Andora z 3 wrzenia 2003 r. dotyczca ustaw, rozporzdze i ustale administracyjnych koniecznych dla waciwego funkcjonowania unii celnej (OJ L 253 z 07/10/2003), w szczeglnoci jej artykuy 62 do 64 Rozporzdzenie Rady (WE) Nr 2302/2001 z 15 listopada 2001 r. w sprawie szczegowych regu stosowania artykuu 12 (2) Umowy w formie wymiany listw pomidzy Europejsk Wsplnot Gospodarcz i Ksistwem Andory (OJ L 310 z 28/11/2001) Umowa o wsppracy i unii celnej midzy Europejsk Wsplnot Gospodarcz i Republik San Marino (z 16 grudnia 1991 r.) i Protok dotyczcy rozszerzenia z dniem 1 stycznia 1995 r. (OJ L 84 z 28/03/2002) Protok 3 do Umowy midzy Wsplnot Europejsk i Rzdem Danii i Rzdem Lokalnym Wysp Owczych (OJ L 53 z 22/02/1997) Zacznik V do Protokou 1 do Aneksu V Umowy z Cotonou (OJ L 65 z 08/03/2003 i L 83 z 01/04/2003) - dotyczy krajw AKP (Afryka, Karaiby, Pacyfik) Zacznik III do Umowy ustanawiajcej stowarzyszenie miedzy Wsplnot Europejsk i jej Pastwami Czonkowskimi a Republik Chile (OJ L 352 z 30/12/2002) Zacznik III do Umowy Przejciowej w sprawie handlu i spraw zwizanych z handlem midzy Wsplnot Europejsk i Meksykiem (OJ L 157 z 30/06/2000 i OJ L 245 z 29/09/2000), ostatnio zmieniony Decyzjami Nr 1/2002 i 5/2002 Wsplnej Rady Unia Europejska - Meksyk dotyczcych Zacznika III do Decyzji Nr 2/2000 (OJ L 44 z 18/02/2003) oraz Decyzja 1/2004 Wsplnego Komitetu dotyczca Zacznika III (OJ L 113 z 20/04/2004) Protok 1 do Umowy w sprawie handlu, rozwoju i wsppracy midzy Wsplnot Europejsk i jej Pastwami Czonkowskimi a Republik Poudniowej Afryki (OJ L 311 z 04/12/1999) Autonomiczne porozumienia preferencyjne Rozporzdzenie Rady (WE) Nr 82/2001 z 5 grudnia 2000 r. dotyczce definicji pojcia "produkty pochodzce" i metod wsppracy administracyjnej w handlu midzy terytorium celnym Wsplnoty a Ceut i Melill (OJ L 20 z 20/01/2001) Zacznik III do Decyzji Rady Nr 2001/822/EC z 27 listopada 2001 r. w sprawie stowarzyszenia krajw i terytoriw zamorskich (OCT) ze Wsplnot Europejsk ("Overseas Association Decision") (OJ L 314 z 30/11/2001 i L 324 z

53

07/12/2001) Generalny System Preferencji1: artykuy 66 do 97 Rozporzdzenia Komisji (EWG) Nr 2454/93, zmienione Rozporzdzeniami (WE) Nr: 12/97, 1602/2000 i 881/2003 Generalny System Preferencji (kumulacja z materiaami z Norwegii lub Szwajcarii): porozumienie w formie wymiany listw midzy Wsplnot a kadym z krajw EFTA, ktre przyznaje preferencje taryfowe GSP, pod warunkiem, e towary pochodzce z Norwegii lub Szwajcarii bd traktowane przy ich wprowadzeniu na terytorium celne Wsplnoty jako towary posiadajce wsplnotowe pochodzenie (umowa wzajemna) (OJ C 38 z 08/02/2001) - Wyjanienie dla importerw (OJ C 104 z 04/04/2001) Zachodnie Bakany2: artykuy 66 i od 98 do 123 Rozporzdzenia Komisji (EWG) Nr 2454/93, zmienionego Rozporzdzeniami (WE) Nr: 12/97, 1602/2000, 444/2002 i 881/2003 - dotyczy Serbii i Czarnogry, Boni i Hercegowiny oraz Albanii. 1Rozporzdzenie Rady (WE) Nr 2501/2001 z 10 grudnia 2001 (OJ L 346 z 31/12/2001), zmienione Rozporzdzeniami Nr: 814/2003 i 815/2003 (OJ L 116 z 13/05/2003 2Rozporzdzenie Rady (WE) Nr 2007/2000 z 18 wrzenia 2000 (OJ L 240 z 23/09/2000) 3.3. Zasady ustalania preferencyjnego pochodzenia towarw Rozwaajc preferencyjne pochodzenie towarw naley kierowa si szeregiem zasad, ktre zawarte s w przepisach prawa. W pierwszej kolejnoci naley ustali, ktry z przepisw wymienionych w paragrafie 3.2. bdzie mia zastosowanie w danym przypadku. Decydujce znaczenie ma tutaj kraj lub region, do ktrego wywoony bdzie towar. Przykad Jeeli bdzie to np. Chile to naley sign do regu pochodzenia zawartych w umowie pomidzy Uni i Chile, a jeeli krajem wywozu bdzie RPA, to waciw bdzie umowa z tym krajem. Niezalenie od liczby regulacji prawnych dotyczcych ustalania preferencyjnego pochodzenia towarw, ich postanowienia s zblione i przewiduj podobne kryteria nabywania statusu towaru "pochodzcego" przez produkt. Poniewa jednak uregulowania nie s identyczne, towar "pochodzcy" w myl jednej z umw, moe okaza si "niepochodzcy" w rozumieniu innej umowy. eby nie popeni bdu naley wic zachowa ostrono przy korzystaniu z przepisw i siga do waciwych regulacji. Produkt jest uwaany za "pochodzcy" w nastpujcych przypadkach: - zosta cakowicie uzyskany lub wyprodukowany w danym kraju lub regionie, - wykorzystane surowce i materiay, ktre pochodziy z innych krajw lub regionw, zostay poddane wystarczajcej obrbce lub przetworzeniu. 3.3.1 Towary cakowicie uzyskane: Towarami cakowicie uzyskanymi s: (a) produkty mineralne wydobyte z ziemi lub dna morskiego; (b) produkty rolinne tam zebrane; (c) ywe zwierzta tam urodzone i wyhodowane; (d) produkty uzyskane od ywych zwierzt tam wyhodowanych; (e) produkty uzyskane przez polowanie lub rybowstwo tam przeprowadzone (dotyczy wd rdldowych i morskich wd terytorialnych); (f) produkty rybowstwa morskiego i inne produkty wydobyte z morza poza wodami terytorialnymi przez "ich" statki; (g) produkty wytworzone na pokadzie "ich" statkw-przetwrni wycznie z produktw, o ktrych mowa w podpunkcie (f);

54

(h) uywane artykuy tam zebrane, nadajce si tylko do odzysku surowcw, cznie z uywanymi oponami nadajcymi si tylko do bienikowania lub do wykorzystania jako odpady; (i) odpady i zom powstajcy w wyniku dziaalnoci wytwrczej tam przeprowadzonej; (j) produkty wydobyte z ziemi dna morskiego lub spod ziemi dna morskiego poza ich wodami terytorialnymi, pod warunkiem e maj wyczne prawa do uytkowania tych terenw; (k) towary wytworzone tam wycznie z produktw wymienionych w podpunktach od a) do j). Przepisy podaj szczegowe okrelenie, co naley rozumie pod pojciem "ich" statki.

3.3.2 Towary wystarczajco przetworzone Gdy na dowolnym etapie wytwarzania danego towaru, uyto surowcw lub materiaw pochodzcych z innych krajw, produkt nie moe uzyska pochodzenia w oparciu o postanowienia dotyczce towarw cakowicie uzyskanych. Przepisy ustalaj jednak szczegowe wymogi, jakie musz by spenione, aby towar mg by uznany za poddany wystarczajcemu przetworzeniu. Wymogi te s okrelane najczciej w zacznikach nr II do odpowiednich protokow i dotycz one wycznie przetworze, jakie musz by dokonane na materiaach "niepochodzcych". Zapisane tam reguy pochodzenia mona zasadniczo podzieli na trzy kategorie: - regua oglna, - reguy technologiczne i - reguy wartociowe. Regua oglna to inaczej regua zmiany pozycji taryfy celnej. Reguy technologiczne s uregulowaniami okrelajcymi sposb wytwarzania oraz wymagane etapy przetworzenia. Reguy wartociowe wprowadzaj ograniczenia co do wartoci uywanych niepochodzcych surowcw, nie odnoszc si do technologii produkcji. Wystpuj jednak take reguy "mieszane", ktre zawieraj regulacje czce w sobie dwa lub nawet trzy rne typy regu. Niekiedy przepisy przewiduj jednak dodatkow tolerancj w wysokoci 10% ceny ex-works produktu, tzn. e materiay niepochodzce, ktre zgodnie z regu nie powinny by uyte, mog by uyte pod warunkiem, e ich warto nie przekroczy ww. limitu. Nie moe by te przekroczony jakikolwiek inny limit okrelony w danej regule, jako maksymalna warto materiaw niepochodzcych. Tolerancja ta nie moe by jednak stosowana do produktw z dziaw od 50 do 63 Zharmonizowanego Systemu. 3.3.3 Kumulacja pochodzenia W ramach przepisw ustalajcych reguy pochodzenia pojawiaj si najczciej regulacje wprowadzajce "kumulacj pochodzenia". Jest to zasada, ktra ma wzmacnia powizania gospodarcze stron danej umowy. Uzyskanie preferencyjnego pochodzenia przez produkt wymaga przeprowadzenia wystarczajcej obrbki lub przetworzenia, ktrych poziom okrela odpowiednia dla tego produktu regua pochodzenia. Przeprowadzenie takiej obrbki czy przetworzenia wymagane jest jednak tylko w odniesieniu do "niepochodzcych" materiaw i surowcw, a wic tych, ktre nie posiadaj statusu pochodzcych z kraju, w ktrym przeprowadzane s te operacje. Zgodnie z zasad kumulacji pochodzenia dopuszczalne jest uycie surowcw czy materiaw posiadajcych udokumentowane preferencyjne pochodzenie z krajw, ktre s stron danej umowy. Tym samym producenci mog chtniej korzysta z surowcw, ktrych pochodzenie moe zosta wykorzystane do uzyskania preferencyjnego pochodzenia przez produkt z wykorzystaniem "kumulacji pochodzenia", gdy nie musz by one poddane takiej obrbce, jaka jest wymagana przez regu pochodzenia dla produktu. Traktowane s tak jakby pochodziy z kraju, w

55

ktrym wytwarzany jest produkt. Tymczasem uywanie surowcw "niepochodzcych" wymaga przeprowadzenia znacznie bardziej zaawansowanego procesu technologicznego. Towar, ktremu przypisane zostao preferencyjne pochodzenie w oparciu o kumulacj pochodzenia moe by wywieziony z odpowiednim dowodem pochodzenia tylko do kraju, z ktrym zawarta jest odpowiednia umowa o stosowaniu kumulacji. Przykad Dla wikszoci produktw odzieowych regua pochodzenia wymaga wytworzenia ich od etapu przdzy. Surowiec ten moe by materiaem pochodzcym z importu, ale z przdzy tej naley uzyska tkanin, a z niej dopiero uszy odzie, ktra uzyska t drog preferencyjne pochodzenie. Stosujc jednak zasad kumulacji pochodzenia producent moe wykorzysta tkanin pochodzc z kraju objtego systemem kumulacji i w ten sposb wytworzy odzie, ktra uzyska status towaru pochodzcego, bez koniecznoci przeprowadzania u siebie procesu tkania. Wyrnia si trzy podstawowe typy kumulacji pochodzenia: - kumulacja bilateralna (dwustronna), wystpuje w przypadkach, gdy dana umowa jest umow wycznie dwustronn i nie ma odniesie do innych krajw lub regionw; w ramach tej kumulacji mog by wykorzystywane surowce i materiay pochodzce wycznie z tych dwch krajw; Przykad Zastosowaniem kumulacji tego typu s postanowienia Protokou 4 do Umowy Przejciowej w sprawie handlu i spraw zwizanych z handlem miedzy Wsplnot Europejsk i Republik Chorwacji; - kumulacja diagonalna (wielostronna), wystpuje w przypadku umw wprowadzajcych moliwo kumulowania pochodzenia w ramach strefy wolnego handlu, do ktrej naley wicej ni dwa kraje; pastwa strefy ustanawiaj pomidzy sob umowy zawierajce w swojej treci (najczciej w formie specjalnego protokou) identyczne reguy pochodzenia; Przykad Strefa pan-europejska (UE, EFTA, Rumunia, Bugaria, Turcja); - kumulacja pena (cakowita), jest najbardziej zaawansowanym modelem kumulacji pochodzenia, gdy dopuszcza uwzgldnianie przy ustalaniu pochodzenia produktu, obrbek i przetworze przeprowadzonych na surowcach i materiaach, ktre byy wykonane w innym kraju ni kraj produkcji, a ktre byy niewystarczajce do uzyskania przez pprodukt preferencyjnego pochodzenia; operacje te jednak mog zosta uwzgldnione przy okrelaniu pochodzenia towaru wytworzonego z wykorzystaniem tych pproduktw w innym kraju strefy penej kumulacji; Przykad Takiej strefy penej kumulacji pochodzenia jest Europejski Obszar Gospodarczy; nawizujc do omwionego wyej przykadu stosowania kumulacji pochodzenia przy wytwarzaniu odziey mona zaprezentowa take zasad stosowania kumulacji penej: przdza jest sprowadzana do Norwegii i poddawana procesowi tkania, uzyskana tkanina nie nabywa preferencyjnego pochodzenia (obrbka niewystarczajca) i jest przekazywana do Polski celem uszycia spodni, a wyrb finalny jest wywoony na Islandi; operacje przeprowadzone w Norwegii jak i w Polsce traktowane odrbnie nie pozwalaj na nadanie spodniom statusu towaru pochodzcego, ale z wykorzystaniem penej kumulacji jest to moliwe w sumie przeprowadzone operacje s wystarczajce - w ramach strefy produkt zosta wytworzony od etapu przdzy. 3.4. Wystawianie preferencyjnych dowodw pochodzenia Wystawienie takiego dowodu pochodzenia jest uzasadnione tylko w przypadku towarw pochodzcych, wobec ktrych bd stosowane preferencje celne. Generalnie dowd pochodzenia moe by wystawiony dla kadego towaru klasyfikowanego w Dziaach od 1 do 97 Systemu Zharmonizowanego. Przy wystawianiu dowodu pochodzenia naley kierowa si reguami pochodzenia zawartymi w odpowiednich umowach, porozumieniach i innych waciwych przepisach.

56

3.4.1 Wystawianie wiadectw Form A i EUR.1 A. Wystawienie wiadectwa pochodzenia Form A wiadectwo pochodzenia Form A suy przede wszystkim dokumentowaniu pochodzenia towarw w Oglnym Systemie Preferencji (GSP). W praktyce, bdziemy wic mie do czynienia z wydawaniem zastpczych wiadectw pochodzenia Form A. B. Wystawienie wiadectwa przewozowego EUR.1 wiadectwa EUR.1 mog by wystawiane przez kady urzd celny. W praktyce zajmuj si tym wyznaczone osoby z oddziaw celnych. Praktyczna procedura wystawienia wiadectwa przez urzd celny jest nastpujca: a) zainteresowany skada poprawnie wypeniony i podpisany wniosek o wystawienie wiadectwa EUR.1 oraz wypeniony i podpisany w polu 12, formularz wiadectwa. b) czynnoci urzdowe polegaj na: sprawdzeniu, czy formularz wiadectwa zosta wypeniony poprawnie pod wzgldem formalnym; sprawdzeniu poprawnoci udokumentowania i ustalenia pochodzenia towaru (deklaracja dostawcy); legalizacji wiadectwa; zwrceniu wnioskodawcy oryginau wiadectwa i dowodw potwierdzajcych pochodzenie. 3.4.2 Retrospektywne wystawianie wiadectw EUR.1 Wystawienie preferencyjnego dowodu pochodzenia w trybie retrospektywnym jest moliwe tylko wtedy, gdy nie zosta on wystawiony w momencie dokonania eksportu z powodu nieumylnych bdw, pomini lub szczeglnych okolicznoci, albo jeeli uprzednio wystawiony dowd pochodzenia nie zosta uznany w kraju importu z powodw formalnych. Wniosek o retrospektywne wydanie wiadectwa naley zasadniczo skada w urzdzie celnym waciwym miejscowo dla siedziby wnioskodawcy. W polu 7 (Uwagi) naley umieci zapis "WYSTAWIONE RETROSPEKTYWNIE" w jzyku polskim lub innym przewidzianym dan umow. 3.4.3 Wystawianie duplikatw wiadectw EUR.1 W zamian za zagubione, skradzione lub zniszczone wiadectwo przewozowe EUR.1, urzd celny moe wystawi jego "duplikat". W tym przypadku wniosek o wydanie duplikatu wiadectwa naley zoy w urzdzie celnym, ktry wyda wiadectwo pierwotne. Duplikat wiadectwa ma moc obowizujc od dnia wydania oryginau. W polu 7 (Uwagi) naley umieci zapis "DUPLIKAT" w jzyku polskim lub innym przewidzianym dan umow. 3.4.4 Wystawianie wiadectw zastpczych Jeeli produkty pochodzce znajduj si pod kontrol jednego z urzdw celnych we Wsplnocie, to pierwotny dowd pochodzenia, dla celw dalszej przesyki tych towarw (lub ich czci) w obrbie Wsplnoty lub do Szwajcarii i Norwegii, moe zosta zastpiony jednym lub wiksza liczb wiadectw na formularzu A. wiadectwa zastpcze wystawiane s przez urzd celny, pod ktrego kontrol znajduj si produkty (art.87 RWKC). Jeeli produkty pochodzce znajduj si pod kontrol jednego w urzdw celnych we Wsplnocie, dla celw przesania tych produktw lub czci tych produktw do innego miejsca we Wsplnocie, pierwotny dowd pochodzenia moe zosta zastpiony jednym lub wiksz liczb wiadectw przewozowych EUR.1. Zastpcze wiadectwa przewozowe EUR 1 wydawane s przez urzd celny, pod kontrol ktrego znajduj si towary (art.115 RWKC).

57

wiadectwo zastpcze jest traktowane jako ostateczny dowd pochodzenia okrelonego w nim produktu. A. wiadectwa zastpcze Form A Zastpcze wiadectwo pochodzenia na formularzu A jest wystawiane na wniosek reeksportera. W prawym grnym polu wiadectwa musi zosta podana nazwa kraju poredniczcego, czyli kraju wydania wiadectwa. W polu 1 wiadectwa naley wpisa nazw reeksportera. W polu 2 naley poda nazw ostatecznego odbiorcy towaru. Wszystkie wpisy umieszczone w oryginalnym wiadectwie, a dotyczce wywoonych produktw musz zosta przeniesione do pl od 3 do 9. W polu 10 mona umieci odniesienie do numeru faktury reeksportera. Organ celny wydajcy wiadectwo zastpcze dokonuje jego legalizacji w polu 11. Dane umieszczone w polu 12, dotyczce kraju pochodzenia i kraju przeznaczenia s danymi ze wiadectwa pierwotnego. Pole to podpisuje reeksporter, ktry czynic to w dobrej wierze, nie ponosi odpowiedzialnoci za poprawno danych zawartych w wiadectwie pierwotnym. Urzd celny odpowiedzialny za wydanie wiadectwa zastpczego dokonuje na wiadectwie pierwotnym adnotacji dotyczcych masy, iloci i rodzaju opakowa wysyanego towaru oraz podaje numer i seri odpowiedniego wiadectwa zastpczego. Do wiadectwa zastpczego moe zosta doczona fotokopia wiadectwa pierwotnego. W przypadku wiadectw pochodzenia Form A wystawionych dla produktw korzystajcych z odstpstw (derogacji) przyznanych zgodnie z art.76 RWKC, wystawienie wiadectwa zastpczego jest moliwe tylko dla produktw przesyanych do innych krajw Wsplnoty. Procedura ta nie moe by zastosowana przy wysykach do Norwegii i Szwajcarii. B. wiadectwa zastpcze EUR.1 W polu 1 wiadectwa naley wpisa nazw reeksportera. W polu 2 naley poda nazw ostatecznego odbiorcy towaru. Wszystkie wpisy umieszczone w oryginalnym wiadectwie, a dotyczce produktw musz zosta przeniesione odpowiednio (zgodnie ze stanem faktycznym) do pl 4, 5, 8 oraz 9. Organ celny wydajcy wiadectwo zastpcze dokonuje jego legalizacji w polu 11. Pole 12 podpisuje reeksporter, ktry czynic to w dobrej wierze, nie ponosi odpowiedzialnoci za poprawno danych zawartych w wiadectwie pierwotnym. Urzd celny odpowiedzialny za wydanie wiadectwa zastpczego dokonuje na wiadectwie pierwotnym adnotacji dotyczcych masy, iloci i rodzaju opakowa wysyanego towaru oraz podaje numer i seri wiadectwa zastpczego. Do wiadectwa zastpczego moe zosta doczona kserokopia wiadectwa pierwotnego. 3.4.5 Odmowa wystawienia wiadectwa EUR.1 Jeeli w trakcie badania wniosku o wydanie wiadectwa EUR.1 i zaczonych dowodw stwierdzono, e przedoone dowody s niewystarczajce do ustalenia pochodzenia towaru, naley wnioskodawcy da moliwo uzupenienia lub przedoenia dodatkowych dowodw. Jeeli braki nie zostan uzupenione, urzd celny odrzuca wniosek. Odmowa wydania wiadectwa EUR 1 nastpuje w formie pisemnej (postanowienie) i musi zawiera informacj o powodach odmowy oraz pouczenie o prawnych rodkach odwoawczych. 3.4.6 Wystawianie wiadectw INF 4 Celem sprawdzenia autentycznoci i poprawnoci deklaracji dostawcy wadze celne mog zada od eksportera przedoenia wiadectwa INF.4. W tym celu dostawca winien wypeni wniosek i druk wiadectwa INF.4 wedug wzoru okrelonego w Zaczniku V

58

rozporzdzenia Rady WE Nr 1207/2001 z 11.06.2001 - OJ L 165 z 2001 r. i OJ L 170 z 2002 r. i zoy je we waciwym urzdzie celnym. Dokumenty te naley wypeni w jednym z jzykw urzdowych Wsplnoty. Jeeli dokument jest sporzdzany odrcznie, to winien zosta wypeniony tuszem lub dugopisem oraz drukowanymi literami. Opisu towaru naley dokona w przeznaczonym do tego celu polu, bez pozostawiania wolnych miejsc midzy wierszami. Jeeli pole nie zostao cakowicie wypenione, pod ostatnim wierszem opisu naley narysowa poziom lini, a puste miejsca wykreli. Po sprawdzeniu i upewnieniu si, e podane przez dostawc we wniosku i w wiadectwie dane dotyczce towaru s prawdziwe, waciwy urzd celny, w terminie trzech miesicy od otrzymania wniosku dostawcy, wystawia wiadectwo INF.4. Wadze celne s uprawnione do dania dodatkowych dowodw lub przeprowadzenia koniecznych kontroli majcych na celu sprawdzenie poprawnoci danych podanych w deklaracji dostawcy lub w wiadectwie INF.4 wiadectwo INF.4 przekazuje lub wydaje si dostawcy, ten z kolei przekazuje je swojemu klientowi lub urzdowi celnemu, ktry da tego wiadectwa.

3.5. Uznawanie dokumentw potwierdzajcych pochodzenie 3.5.1 Forma dokumentu Dowody pochodzenia zaczone do zgoszenia celnego musz zosta przedoone w oryginale. Wzory dokumentw potwierdzajcych pochodzenie towaru (np. wiadectwo przewozowe EUR.1, EUR.2, formularz A, deklaracje na fakturze) okrelaj odpowiednie przepisy regulujce zasady dokumentowania pochodzenia w handlu z danym krajem, grup krajw lub dotyczce preferencyjnych rodkw taryfowych przyjtych jednostronnie przez Wsplnot. 3.5.2 Niezgodnoci w dokumentach Stwierdzenie drobnych niezgodnoci midzy owiadczeniami zamieszczonymi na wiadectwie pochodzenia, wiadectwie Form A, wiadectwie przewozowym EUR.1 lub deklaracji na fakturze, a owiadczeniami w dokumentach przedoonych w urzdzie celnym w celu dopenienia formalnoci przywozowych, nie powoduje niewanoci tych dowodw pochodzenia, jeeli mona ustali, e dowd ten dotyczy przedoonych produktw. W praktyce handlowej zdarzaj si sytuacje gdy w zgoszeniu celnym oraz w zaczonych do niego dowodach pochodzenia towarw, wystpuj rozbienoci w danych, okrelajcych mas towarw. Wprawdzie odpowiednie przepisy traktujce o ww. drobnych niezgodnociach nie odnosz si wprost do rnic w masie towaru, jednak pozwalaj na stosowanie pewnej tolerancji w zakresie niezgodnoci masy towarw objtych zgoszeniem celnym i innymi dokumentami w tym dowodem pochodzenia. Akceptowane niewielkie rozbienoci nie mog przekracza kilku procent masy okrelonej w zgoszeniu celnym, ktrej dokadn warto mona ustali np. przez zwaenie. Naley zauway, e wielko dopuszczalnej rnicy wagowej powinna by przyjmowana z uwzgldnieniem rodzaju towaru (w przypadku towarw masowych lub o maej gstoci/masie waciwej kilka procent masy moe stanowi znaczn objtociowo cz transportu). Niezalenie od powyszego w celu ujednolicenia postpowania organw celnych przyj naley, i rnica ta nie powinna przekracza 5%. Wikszych rnic nie mona uzna za drobne niezgodnoci, o ktrych mowa w ww. przepisach. Ponadto warto zauway, e rnice w masie towaru s do czsto uwzgldniane ju w samym kontrakcie (staa cena za dostaw, mimo dopuszczalnych rnic w masie) w szczeglnoci w przypadku towarw ulegajcych zmianom fizycznym, np. wyparowaniu w czasie transportu. W przypadku gdy faktycznie przywieziona ilo towaru jest znacznie wysza od iloci wskazanej w dowodzie pochodzenia, tolerancja do 5% moe mie zastosowanie tylko do iloci towaru wskazanej w dowodzie pochodzenia, a nadwyki towaru traktowane jako dowodem tym nie objte.

59

W przypadkach bardziej zoonych, gdy dowd pochodzenia obejmuje kilka rnych towarw i wskazuje ich czn ilo, a faktycznie z umotywowanych powodw przywoone s tylko niektre z nich (co wynika rwnie bezporednio z faktur, specyfikacji i/lub innych dokumentw np. transportowych) i masa zgaszanych towarw jest znacznie mniejsza ni okrelona w dowodzie pochodzenia, naley akceptowa dowd z takim "zapasem", jednake dziaanie to powinno by poprzedzone wyjanieniem zoonym na pimie dla celw dowodowych lub udokumentowaniem w inny sposb (korespondencja z dostawc itp.) przez importera okolicznoci, ktre spowodoway zmian w przesyce. 3.5.3 Oczywiste bdy formalne Oczywiste bdy formalne, takie jak bdy maszynowe, nie powoduj odmowy przyjcia dokumentu, jeeli rodzaj tych bdw nie stwarza wtpliwoci co do prawdziwoci owiadcze zawartych w tym dokumencie. 3.5.4 Opis towaru W przypadku braku wystarczajco dokadnego opisu towaru w polu 8, pozwalajcego na jednoznaczne ustalenie jego tosamoci, dopuszcza si moliwo wskazania w wiadectwie na odpowiednie dokumenty towarzyszce (np. numer faktury, dowodu dostawy), opisujce towar w sposb wystarczajcy do jego identyfikacji. 3.5.5 Wano dowodu pochodzenia Dowody pochodzenia musz zosta przedoone w okresie ich wanoci, ktry rozpoczyna si z dniem wystawienia dokumentu. Okresy wanoci s rne dla rnych systemw preferencyjnych Rodzaj umowy EOG, Szwajcaria, Rumunia, Bugaria Algieria Tunezja i Maroko Dowd pochodzenia EUR 1 deklaracja na fakturze EUR 1 EUR 1 deklaracja na fakturze Syria Egipt, Jordania, Liban EUR 1 EUR 1 deklaracja na fakturze Okres waznoci 4 miesice 4 miesice 5 miesicy 4 miesice 4 miesice 5 miesicy 4 miesice 4 miesice

Izrael

EUR 1 deklaracja na fakturze

4 miesice 4 miesice

Ceuta i Melilla

EUR 1 deklaracja na fakturze

4 miesice 4 miesice

Wyspy Owcze

EUR 1 deklaracja na fakturze

4 miesice 4 miesice

60

Andora

EUR 1 deklaracja na fakturze

4 miesice 4 miesice

AKP (Afryka, Karaiby i Pacyfik)

EUR 1 deklaracja na fakturze

10 miesicy 10 miesicy 10 miesicy 10 miesicy 10 miesicy 10 miesicy

Kraje i Terytoria Zamorskie (OCT)

EUR 1 deklaracja na fakturze

GSP (Oglny System Preferencji)

Form A deklaracja na fakturze

Turcja (produkty stalowe)

EUR 1 deklaracja na fakturze

4 miesice 4 miesice

Turcja (produkty rolne)

EUR 1 deklaracja na fakturze

4 miesice 4 miesice 4 miesice 4 miesice 4 miesice 4 miesice

Albania, Bonia i Hercegowina, Serbia i Czarnogra Strefa Gazy, Zachodni Brzeg Jordanu

EUR 1 deklaracja na fakturze EUR 1 deklaracja na fakturze

Meksyk

EUR 1 deklaracja na fakturze

10 miesicy 10 miesicy 10 miesice 10 miesice

Republika Poudniowej Afryki

EUR 1 deklaracja na fakturze

Dawna Jugosowiaska Republika Macedonii Chorwacja

EUR 1 deklaracja na fakturze EUR 1 deklaracja na fakturze

4 miesice 4 miesice 4 miesice 4 miesice

Przy przekroczeniu powyszych terminw preferencje mog by przyznane, jeeli towary zostay przedoone wadzom celnym przed upywem terminu wanoci dowodu pochodzenia.

61

3.6. Uproszczony sposb dokumentowania pochodzenia towarw 3.6.1 Deklaracja na fakturze Pochodzenie towarw jest dokumentowane wiadectwami pochodzenia rnych typw. Przepisy wprowadzajce dany reim preferencyjny okrelaj typ wiadectwa, ktry bdzie potwierdza pochodzenie towaru w ramach tej regulacji. Zazwyczaj przepisy przewiduj jednak take pewne formy uproszczone. Najczciej jest to forma deklaracji skadanej przez eksportera na fakturze lub innym dokumencie handlowym opisujcym towary w sposb umoliwiajcy ich identyfikacj. Eksporter sporzdza deklaracj na fakturze wpisujc maszynowo, przy pomocy stempla lub drukujc na fakturze, specyfikacji wysykowej lub innym dokumencie, ktry opisuje towary w sposb wystarczajcy do ich identyfikacji, deklaracj wedug wzoru podanego w przepisach (umowach), ktre maj zastosowanie w danej wymianie handlowej. W wikszoci przypadkw wzr deklaracji jest jednakowy - do wyjtkw nale np. postanowienia dotyczce Izraela. Sporzdzajc deklaracj na fakturze eksporter musi mie moliwo przedstawienia w kadej chwili, na danie organw celnych, wszystkich dokumentw potwierdzajcych, e dane produkty mog by uwaane za produkty pochodzce i speniajce pozostae warunki przewidziane w odpowiednich regulacjach. Sporzdzanie deklaracji przez eksportera jest ograniczone limitem wartoci towarw, ktrych preferencyjne pochodzenie moe by udokumentowane w ten sposb (najczciej jest to 6000 EURO). Wprowadzana jest jednak take kategoria tzw. "upowanionych eksporterw", ktrzy mog potwierdza pochodzenie towarw bez wzgldu na ich warto.

3.6.2 Upowaniony eksporter Podmioty zainteresowane uzyskaniem statusu upowanionego eksportera, skadaj we waciwym urzdzie celnym wniosek o jego przyznanie. Po uzyskaniu upowanienia mog sporzdza deklaracje na fakturach bez wzgldu na warto towarw. W upowanieniu nadawany jest wnioskodawcy numer upowanienia. Numer ten eksporter zamieszcza w odpowiednim miejscu w treci deklaracji. Eksporter w ramach otrzymywanego upowanienia moe uzyska take prawo do niepodpisywania deklaracji, jeeli dostarczy organowi celnemu wydajcemu upowanienie pisemne zobowizanie, e przejmuje wszelk odpowiedzialno za kad deklaracj, ktra identyfikuje t osob, tak jakby bya podpisana przez ni wasnorcznie. 3.6.3 Inne formy uproszczonego sposobu dokumentowania pochodzenia Specyficzne rozwizanie w zakresie formy uproszczonego sposobu dokumentowania pochodzenia towaru zawieraj postanowienia umw zawartych z Marokiem, Tunezj czy Turcj. W przypadku dwch pierwszych krajw sporzdzanie deklaracji na fakturze jest moliwe przez kadego eksportera, ale tylko dla przesyek o wartoci nieprzekraczajcej 5110 EURO, dla przesyek powyej tej wartoci uproszczeniem dokumentowania ich pochodzenia (po uzyskaniu upowanienia) jest stosowanie wiadectw przewozowych EUR.1 potwierdzonych przez organ celny in blanco lub ostemplowanych przez eksportera specjaln pieczci. W przypadku Turcji, naley najpierw ustali czy obrt danym towarem nie odbywa si w ramach unii celnej, bowiem w przypadku wymiany handlowej z Turcj, w gr wchodzi potwierdzanie pochodzenia towaru deklaracj na fakturze albo jego statusu wsplnotowego potwierdzonym in blanco lub stemplowanym przez eksportera formularzem A.TR. 3.6.4 Warunki udzielenia upowanienia polskim eksporterom Organ celny moe udzieli upowanienia do stosowania uproszczonego sposobu dokumentowania pochodzenia towarw osobom, ktre speniaj wymogi okrelone w odpowiednich postanowieniach umowy midzynarodowej lub RWKC, odnoszcych si do uproszczonego sposobu dokumentowania pochodzenia i ktre :

62

1. maj swoj siedzib na terytorium Polski, 2. s podmiotami, ktrych dziaalnoci kieruj osoby, ktre nie zostay skazane prawomocnym wyrokiem za przestpstwo przeciwko wiarygodnoci dokumentw, mieniu, obrotowi pienidzmi i papierami wartociowymi, przestpstwo gospodarcze lub za przestpstwo skarbowe, 3.nie zalegaj z cem, podatkami stanowicymi dochd budetu pastwa oraz skadkami na ubezpieczenie spoeczne, a take nie jest wobec nich prowadzone postpowanie egzekucyjne, upadociowe, likwidacyjne lub ukadowe, 4. nie zostao im cofnite upowanienie do stosowania uproszczonego sposobu dokumentowania pochodzenia towarw, ze wzgldu na naruszenie przez nich przepisw prawa, w okresie ostatniego roku. W uzasadnionych gospodarczo wypadkach organ celny moe udzieli upowanienia osobom niespeniajcym warunku, o ktrym mowa w pkt 4. 3.6.5 Procedura uzyskiwania upowanienia Osoba ubiegajca si o udzielenie upowanienia do stosowania uproszczonego sposobu dokumentowania pochodzenia towarw (wnioskodawca), skada wniosek do naczelnika urzdu celnego waciwego ze wzgldu na siedzib wnioskodawcy. Wniosek taki powinien by sporzdzony wedug wzoru stanowicego zacznik nr 2 do rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych. Do wniosku docza si w szczeglnoci dokumenty potwierdzajce prowadzenie przez wnioskodawc dziaalnoci gospodarczej i owiadczenie wnioskodawcy (sporzdzone wedug wzoru okrelonego w zaczniku nr 7 do rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych), i w stosunku do jego osoby nie jest prowadzone postpowanie egzekucyjne lub upadociowe oraz nie popeni powanego naruszenia przepisw prawa celnego lub powtrnie nie naruszy tych przepisw. Gdy eksporter wnosi o zwolnienie z obowizku podpisywania deklaracji do wniosku zacza take zobowizanie, ktrego wzr zosta okrelony w zaczniku nr 3 do ww. rozporzdzenia. Jeeli eksporter nie jest jednoczenie producentem towarw, w celu potwierdzenia ich preferencyjnego pochodzenia, musi przedstawi deklaracje swoich dostawcw. (Rozporzdzenie Rady (WE) Nr 1207/2001 z 11 czerwca 2001 r. dotyczce procedur uatwiajcych wystawianie wiadectw przewozowych EUR.1, sporzdzanie deklaracji na fakturach oraz formularzy EUR.2 i wydawanie upowanie niektrym eksporterom na podstawie przepisw regulujcych preferencyjny handel midzy Wsplnot Europejsk i niektrymi krajami oraz uchylajce rozporzdzenie (EWG) Nr 3351/83). Powyszym rozporzdzeniem wprowadzono take instrument, zgodnie z ktrym upowaniony eksporter w jednym Pastwie Czonkowskim, dokonujcy czsto wywozu swoich gotowych produktw z innego Pastwa Czonkowskiego, moe wystpi o wykorzystanie swojego uprawnienia na wywz towarw z drugiego Pastwa Czonkowskiego. Przykad umoliwia to producentowi polskiemu, ktry dziaa poprzez dystrybutora w Berlinie, wydrukowanie deklaracji z numerem jego polskiego upowanienia na fakturach, ktre s wystawiane w Niemczech (tzw. upowanienie transgraniczne). W przypadku, gdy wnioskodawca chce korzysta z tych uprawnie musi przekaza informacje dotyczce podmiotu, ktry bdzie posugiwa si numerem jego upowanienia (nazwa, siedziba, powizania, zakres wsppracy, itp.) oraz dane adresowe waciwego urzdu celnego, ktry bdzie kontrolowa wykorzystywanie polskiego upowanienia przez podmiot majcy siedzib na terytorium innego Pastwa Czonkowskiego. (art.8 Rozporzdzenia Rady (WE) Nr 1207/2001 z 11 czerwca 2001 r.) Upowanienie do stosowania uproszczonego sposobu dokumentowania pochodzenia towarw wydaje naczelnik urzdu celnego waciwego ze wzgldu na miejsce zamieszkania lub siedzib wnioskodawcy. Upowanienie wydaje si na czas nieokrelony,chyba e wnioskodawca wnosi o ograniczenie okresu jego wanoci. Wzr upowanienia stanowi zacznik nr 4 do rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie

63

wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych. Numer upowanienia musi mie nastpujc struktur: PL/A/B, gdzie: PL- kod literowy Polski. A - szeciocyfrowy kod urzdu. B - kolejny numer upowanienia. Np. PL/042010/0001 3.6.6 Korzystanie z upowanienia Osoba posiadajca upowanienie do potwierdzania pochodzenia towarw w formie deklaracji na fakturze, moe sporzdza tak deklaracj na fakturze, specyfikacji wysykowej lub innym dokumencie, ktry opisuje towary w sposb wystarczajcy do ich identyfikacji, zwanej "deklaracj na fakturze". Deklaracja na fakturze moe zosta sporzdzona niezalenie od wartoci towarw, ktrych dotyczy, jeeli towary te s uznawane za produkty pochodzce w rozumieniu odpowiedniej umowy o wolnym handlu, zawartej przez Wsplnoty Europejskie z danym krajem lub regionem lub waciwych przepisw RWKC. Deklaracja na fakturze powinna mie form i tre okrelon w tych regulacjach i moe dotyczy wycznie towarw wywoonych we wasnym imieniu przez osob posiadajc upowanienie. Deklaracja na fakturze powinna by podpisana wasnorcznie przez osob upowanion do podpisania tej deklaracji. Osoba ta nie jest jednak zobowizana do podpisywania deklaracji na fakturze, jeeli dostarczy organowi celnemu wydajcemu upowanienie pisemne zobowizanie, e przejmuje wszelk odpowiedzialno za kad deklaracj, ktra identyfikuje t osob, tak jakby bya podpisana przez ni wasnorcznie. Osoba posiadajca upowanienie jest zobowizana do niezwocznego zgoszenia do organu, ktry je wyda, wszelkich zmian warunkw ekonomiczno-technologicznych odnoszcych si do produktw wymienionych w upowanieniu, jakie zaistniay po jego wydaniu. 3.6.7 Kontrola i cofanie upowanie Podmioty, ktrym zostao przyznane upowanienie do uproszczonego sposobu dokumentowania pochodzenia towarw s kontrolowane w zakresie sposobu wykorzystywania takiego upowanienia przynajmniej raz na trzy lata. Kontroli podlega prawidowo dokumentowania pochodzenia pod wzgldem formalnym (np. zgodno deklaracji ze wzorem, sposb jej sporzdzenia), jak i dokumenty uzasadniajce potwierdzenie pochodzenia. Organ celny moe zawsze cofn pozwolenie, jeli dalsze jego stosowanie jest niewskazane, a w kadym razie cofa upowanienie, gdy upowaniony eksporter nie daje ju gwarancji, dla celw kontroli, e dane produkty mog by uwaane za produkty pochodzce i speniajce pozostae warunki przewidziane w odpowiednich regulacjach, lub naduywa w jakikolwiek sposb pozwolenia. Przykad Naczelnik urzdu celnego moe cofn upowanienie w przypadku: 1) naruszenia co najmniej jednego z warunkw, ktre musz by spenione, aby moliwe byo przyznanie upowanienia, 2) stwierdzenia w wyniku kontroli celnej, e osoba naruszya przepisy prawa celnego lub umowy midzynarodowej dotyczce pochodzenia towarw, a w szczeglnoci wystawiaa deklaracj na fakturze w sposb niezgodny z tymi przepisami, 3) uniemoliwiania lub utrudniania przeprowadzenie kontroli celnej dotyczcej prawidowoci sporzdzenia deklaracji na fakturze. 3.7. Postanowienia szczeglne 3.7.1 Towary w skadach celnych. Towary wprowadzone do skadu celnego, ktrych pochodzenie udokumentowane jest dowodami pochodzenia, w czasie

64

skadowania nie zmieniaj swojego pochodzenia. A. Tosamo towaru. Wsplne skadowanie Pochodzenie towaru jest nierozerwalnie zwizane z okrelonym produktem, dla ktrego wydany jest dowd pochodzenia. Przy obejmowaniu towarw procedur skadu celnego naley podj czynnoci majce na celu zapewnienie moliwoci identyfikacji towarw z przedkadanymi dowodami pochodzenia. Jeeli nie jest to zachowane, to nie mona ustali czy dowd pochodzenia zosta wystawiony dla okrelonego produktu. Oznaczenia i/lub numery opakowa, ktre wyszczeglnione s na dowodach pochodzenia s pomocne przy identyfikacji towaru. Wsplne skadowanie oznacza skadowanie jednorodnych (identycznych) towarw o rnym pochodzeniu. Moliwe jest, e jednorodne (identyczne) towary o rnym pochodzeniu s skadowane wsplnie. Towary wyprowadzane ze skadu uwaane s za pochodzce, odpowiednio do ich iloci, jaka zostaa skadowana z dowodem pochodzenia. Pod pojciem "towary jednorodne (identyczne)" naley rozumie towary, ktre s cakowicie j ednakowe pod wzgldem rodzaju, jakoci, wasnoci technicznych i fizycznych. B. Termin wanoci dowodw pochodzenia towarw pozostajcych w skadzie celnym W przypadku towarw wyprowadzanych partiami ze skadu celnego zlokalizowanego na terytorium Polski, na wsplnotowy obszar celny, urzd celny moe przyj, jako dowd potwierdzajcy pochodzenie, dokument dotyczcy caej dostawy uprzednio objtej procedur skadu celnego. Dokument ten zachowuje wano do czasu wyprowadzenia caej dostawy towaru, ktrej dotyczy. Naley mie na uwadze, aby dowd pochodzenia przedoony by organom celnym w terminie jego wanoci. Aby zachowa powyszy warunek i nie dopuci do utraty wanoci podczas skadowania towarw, dokument ten powinien by przedoony w urzdzie celnym wraz z towarem wprowadzanym na skad celny. Zdarza si jednak, e dowd pochodzenia zostaje przedoony organom celnym po wprowadzeniu towarw do skadu celnego. Aby bya moliwo ustalenia daty jego przedoenia naley, w takim przypadku, ostemplowa go pieczci "Polska - Co". 3.7.2 Towary o wsplnotowym pochodzeniu, przywoone powrotnie do Wsplnoty Towary o wsplnotowym pochodzeniu, przywoone powrotnie do Wsplnoty, mog korzysta ze zwolnienia od ca na podstawie artykuw 185 i 186 WKC, jako towary powracajce. Towary wsplnotowe, ktre po wywiezieniu poza obszar celny Wsplnoty s powrotnie wprowadzane i dopuszczane do obrotu w terminie trzech lat, zostaj na wniosek osoby zainteresowanej zwolnione z nalenoci przywozowych. Jednake: - ze wzgldu na szczeglne okolicznoci, termin trzech lat moe zosta przekroczony; - gdy towary powracajce zostay, przed ich wywozem z obszaru celnego Wsplnoty, dopuszczone do obrotu z zastosowaniem obnionej lub zerowej stawki nalenoci przywozowych ze wzgldu na ich przeznaczenie, zwolnienie o ktrym mowa, moe by udzielone jedynie pod warunkiem, e zostan one ponownie uyte w ten sam sposb. Zwolnie z nalenoci przywozowych dla towarw powracajcych nie udziela si dla: a) towarw wywiezionych poza obszar celny Wsplnoty w ramach uszlachetniania biernego, chyba, e towary te pozostaj wci w stanie, w jakim zostay wywiezione; b) towarw, ktre podlegay rodkom wsplnotowym, powodujcym ich wywz do kraju trzeciego. Zwolnienie z nalenoci przywozowych, o ktrym mowa, udzielane jest jedynie w przypadku gdy towary s powrotnie przywoone w takim samym stanie, w jakim zostay wywiezione. Jeeli przywiezione towary nie kwalifikuj si do zwolnienia z ca na podstawie wspomnianych artykuw Kodeksu, to podlegaj one cu na oglnych zasadach (stawka erga omnes).

65

Od przedstawionej zasady s jednak wyjtki: A. Towary przywoone ze Szwajcarii i Lichtensteinu. Umowa midzy Europejsk Wsplnot Gospodarcz i Konfederacj Szwajcarsk (Dz.U. WE L 300 z 31.12.1972 r.) zawiera postanowienia nieco odmienne od innych umw o wolnym handlu, ktrych stron jest Wsplnota. Na jej podstawie towary pochodzce (w rozumieniu tej Umowy) ze Wsplnoty i ze Szwajcarii korzystaj, we wzajemnym handlu, z preferencji celnych. Preferencje te dotycz take towarw powracajcych, czyli np. towarw o wsplnotowym preferencyjnym pochodzeniu przywoonych do Wsplnoty ze Szwajcarii. Zasada ta ma jednak zastosowanie wycznie do tych towarw, dla ktrych w Umowie obustronnie przewidziano preferencyjne traktowanie. W praktyce dotyczy wic towarw z dziaw od 25 do 97 Zharmonizowanego Systemu (wyjtkiem s towary z Zacznika I do Umowy ze Szwajcari) oraz towarw wymienionych w Protokole 2 tej Umowy, z uwzgldnieniem postanowie w nim przewidzianych. Jeeli Umowa wprowadza jednostronne preferencje, zastosowanie ich wobec towaru powracajcego nie jest moliwe. Taka sytuacja moe mie miejsce w odniesieniu do towarw rolnych (dziay od 1 do 24 HS). W zwizku z powyszym naley przyj nastpujc procedur postpowania w odniesieniu to towarw przywoonych ze Szwajcarii z dowodem ich preferencyjnego wsplnotowego pochodzenia (wiadectwo przewozowe EUR.1 lub waciwa "deklaracja na fakturze"). 1) Zgaszajcy moe wnioskowa o zwolnienie z ca towarw jako powracajcych na podstawie art.185 i 186 WKC, dowd ich preferencyjnego pochodzenia moe by brany pod uwag przy ustalaniu, czy takie zwolnienie jest w danym przypadku moliwe. 2) Zamiast wniosku o zwolnienie towarw z ca na podstawie ww. przepisw WKC, w odniesieniu do towarw, dla ktrych Umowa UE-Szwajcaria przewiduje obustronne preferencje (w przyblieniu odpowiada to towarom przemysowym), mog zosta zastosowane preferencje w oparciu o wspomnian Umow. Wwczas w drugiej czci pola 37 dokumentu SAD wpisuje si szczeglny krajowy kod procedury "7PL", w polu 36 (preferencje) zgaszajcy powinien zamieci kod 300 (pozostae preferencje taryfowe), a w polu 34a kod Wsplnoty "EU". 3) Gdy zgoszenie dotyczy towarw, dla ktrych Umowa UE-Szwajcaria nie przewiduje obustronnych preferencji (w przyblieniu odpowiada to towarom rolnym), brak jest moliwoci zastosowania takich preferencji. W tym przypadku pole 37 wypenia si na oglnych zasadach, w polu 36 naley poda kod rozpoczynajcy si cyfr 1, a w polu 34a kod Wsplnoty "EU". Szczegy dotyczce wypeniania dokumentu SAD w takich przypadkach okrela "Instrukcja wypeniania i stosowania dokumentu SAD". Jeeli wsplnotowe pochodzenie towaru jest udokumentowane tylko niepreferencyjnym dowodem pochodzenia (np. zwyke wiadectwo pochodzenia) moliwe jest wycznie zwolnienie z ca w oparciu o artykuy 185 i 186 WKC. Z uwagi na istniejc pomidzy Szwajcari i Lichtensteinem uni celn, opisane wyej zasady postpowania z towarami powracajcymi, maj zastosowanie take w odniesieniu do towarw przywoonych z Ksistwa Lichtenstein. B. Towary przywoone z Norwegii i Islandii Wymiana towarowa z tymi krajami odbywa si przede wszystkim na podstawie umowy o utworzeniu Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). Zgodnie z postanowieniami tej umowy towarom wytworzonym na terytorium Wsplnoty moe by przyporzdkowane pochodzenie z EOG i wsplnotowa taryfa celna przewiduje preferencje celne dla towarw o takim pochodzeniu. Gdy preferencyjny dowd pochodzenia towaru przywoonego z tych krajw wskazuje na jego pochodzenie z Europejskiego Obszaru Gospodarczego, to takie preferencje mog by zastosowane. Gdyby jednak przedstawiony dowd wskazywa na pochodzenie towaru ze Wsplnoty to stosowanie preferencji celnych nie jest moliwe i w gr wchodzi tylko zwolnienie z ca na podstawie artykuw 185 i 186 WKC. Jeeli zwolnienie nie moe by przyznane, towary takie bd podlega cu na oglnych zasadach (stawka erga omnes).

66

3.7.3 Wymiana towarowa z Turcj Wymiana towarowa z Turcj regulowana jest wieloma aktami prawnymi i jest podzielona na trzy podstawowe grupy. 1) Najliczniejsz jest grupa towarw objtych postanowieniami umowy o utworzeniu unii celnej. Naley do niej wikszo towarw przemysowych (dziay od 25 do 97 CN) oraz tzw. przetworzone towary rolne. Z postanowie umowy o unii celnej korzystaj zarwno towary wytworzone na terytorium Unii Europejskiej oraz Turcji, jak i towary, ktre zostay tam przywiezione z krajw lub terytoriw nie wchodzcych w skad ich obszaru celnego, a nastpnie dopuszczone do swobodnego obrotu. Towary takie znajduj si w wolnym obrocie pomidzy Turcj oraz Uni Europejsk. Oznacza to, e towary przewoone pomidzy tymi terytoriami nie s obciane cem, jakkolwiek dla przetworzonych produktw rolnych pobierane s nalenoci z tytuu: elementu rolnego (EA), dodatkowego ca za cukier (ADSZ) i dodatkowego ca za mk (ADSM). Dokumentem potwierdzajcym status takich towarw jest wiadectwo przewozowe A.TR. Dokument ten jest wystawiany przez wadze celne Pastw Czonkowskich UE (w tym Polski) oraz Turcji, jakkolwiek przewidziana jest rwnie uproszczona procedura ich wystawiania. wiadectwo A.TR. moe by weryfikowane na zasadach podobnych do procedury weryfikacji wiadectw EUR.1. Istotne regulacje dotyczce handlu midzy Uni Europejsk i Turcj to: Decyzja Nr 1/95 Rady Stowarzyszenia WE - Turcja z 22 grudnia 1995 r. w sprawie wprowadzenia ostatniej fazy unii celnej (Dz.U. WE L 35 z 13/02/1996) Decyzja Nr 1/2001 Komitetu Wsppracy Celnej WE - Turcja z 28 marca 2001 r. zmieniajca Decyzj Nr 1/96 ustanawiajc szczegowe reguy stosowania Decyzji Nr 1/95 Rady Stowarzyszenia WE - Turcja (Dz.U. WE L 98 z 07/04/2001), zmieniona Decyzj Nr 1/2003 z 30 stycznia 2003 r. (Dz.U. WE L 28 z 04/02/2003 - skorygowana w OJ L 74 z 20/03/2003) 2) Druga grupa towarowa to produkty objte Traktatem ustanawiajcym Europejsk Wsplnot Wgla i Stali (EWWiS). Handel tymi towarami odbywa si na zasadach typowych dla umowy o wolnym handlu. W przypadku ich przywozu podlegaj traktowaniu jak inne towary przywoone z krajw trzecich. Preferencje celne mog by stosowane po udokumentowaniu ich tureckiego pochodzenia wiadectwem EUR.1 lub preferencyjn "deklaracj na fakturze". wiadectwo A.TR. nie ma tutaj zastosowania. Zasady ustalania i dokumentowania pochodzenia produktw z tej grupy towarowej reguluje Protok 1 do Umowy midzy Europejsk Wsplnot Wgla i Stali i Republik Turcji dotyczcej handlu produktami objtymi Traktatem ustanawiajcym Europejsk Wsplnot Wgla i Stali (Dz.U. WE L 227 z 07/09/1996), ostatnio zmieniony Decyzj Nr 2/99 Wsplnego Komitetu z 8 lipca 1999 r. (Dz.U. WE L 212 z 12/08/1999). 3) Trzeci grup s nieprzetworzone produkty rolne. Handel nimi odbywa si rwnie na zasadach typowych dla umowy o wolnym handlu (podobnie jak to ma miejsce z produktami EWWiS). Jeeli wsplnotowa taryfa celna przewiduje preferencje celne dla takiego produktu, to jego tureckie pochodzenie musi by udokumentowane wiadectwem EUR.1 lub preferencyjn "deklaracj na fakturze". wiadectwo A.TR. nie jest tutaj stosowane. Zasady ustalania i dokumentowania pochodzenia nieprzetworzonych produktw rolnych zostay okrelone w Protokole 3 do Decyzji Rady Nr 1/98 Rady Stowarzyszenia WE - Turcja z 25 lutego 1998 r. w sprawie warunkw handlu produktami rolnymi (Dz.U. L 86 z 20/03/1998). Naley jeszcze zwrci uwag na Decyzj Nr 1/2000 Komitetu Wsppracy Celnej WE - Turcja z 25 lipca 2000 r. w sprawie akceptowania, jako dowd wsplnotowego lub tureckiego pochodzenia, wiadectw przewozowych lub deklaracji na fakturze wystawionych przez niektre kraje, ktre maj podpisan preferencyjn umow ze Wsplnot lub Turcj (Dz.U. WE L 211 z 22/08/2000). Decyzja ta umoliwia uznawanie preferencyjnych dowodw pochodzenia (wiadectwo EUR.1, deklaracja na fakturze) wystawionych w krajach strefy pan-europejskiej (Bugaria, Rumunia, kraje EFTA) dla celw stosowania postanowie umowy o unii celnej. Dokument taki zastpuje wwczas wiadectwo A.TR. Preferencyjne dowody pochodzenia wystawione w ww. krajach na towary nie objte unia celn, rwnie mog by akceptowane dla stosowania preferencji celnych z tytuu umw o wolnym handlu nieprzetworzonymi towarami rolnymi i produktami EWWiS.

67

Poniewa wiadectwo A.TR. potwierdza status towaru, a nie jego pochodzenie, istnieje potrzeba ustalenia tego pochodzenia tam, gdzie dany towar bdzie wywoony w postaci niezmienionej lub te zostanie uyty do wytworzenia produktu, ktry bdzie wywieziony. Problem ten zosta uregulowany w Decyzji Nr 1/1999 Komitetu Wsppracy Celnej WE - Turcja z 28 maja 1999 r. w sprawie procedur umoliwiajcych wystawianie wiadectw przewozowych EUR.1 i sporzdzania deklaracji na fakturze, na podstawie przepisw regulujcych obrt preferencyjny midzy Uni Europejsk, Turcj i niektrymi krajami europejskimi (Dz.U. WE L 204 z 04/08/2000). Zgodnie z t Decyzj do ustalania pochodzenia wywoonych towarw i w konsekwencji wystawiania preferencyjnego dowodu pochodzenia, mog by wykorzystywane "deklaracje dostawcy" w formie takiej jak to jest przewidziane w rozporzdzeniu Rady (WE) Nr 1207/2001z 11 czerwca 2001 r. dotyczcym procedur uatwiajcych wystawianie wiadectw przewozowych EUR.1, sporzdzania deklaracji na fakturze i formularzy EUR.2 oraz udzielania upowanie niektrym eksporterom na podstawie przepisw regulujcych obrt preferencyjny midzy Wsplnot Europejsk i niektrymi krajami oraz uchylajcym rozporzdzenie (EWG) Nr 3351/83 (Dz.U. WE L 165 z 21/06/2001 i zmiana w Dz.U. WE L 170 z 29/06/2002). Rozwizanie to moe by stosowane w przypadkach wywozu towarw do: Norwegii, Szwajcarii, Lichtensteinu, Islandii, Rumunii i Bugarii. Zgoszenia celne towarw w handlu z Turcj (zarwno import jak i eksport) dokonuje si na dokumencie SAD. Zgoszenie to jest wypeniane standardowo, bowiem unijny prawodawca nie przewidzia w tym zakresie adnych uproszcze (uatwie) dla pastw poczonych ze Wsplnot uni celn (oprcz Turcji take Andora i San Marino). W dotyczcym wypeniania dokumentu SAD-u Zaczniku 38 do RWKC, wprowadzonym przez Rozporzdzenie Komisji (WE) nr 2286/2003 z dnia 18 grudnia 2003 r.(oraz opartej na nim "Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD"), w eksporcie Turcja traktowana jest jak kady inny kraj trzeci. Natomiast w imporcie, w handlu towarami objtymi uni celn z Turcj, towary te musz take by zgoszone z wykorzystaniem dokumentu SAD. W przypadku tym nie wystpuje jednak "zwyka" procedura dopuszczenia do obrotu (pole 37 - kod procedury 40), lecz procedura wprowadzenia na rynek krajowy towarw w ramach handlu midzy Wsplnot, a krajami poczonymi ze Wsplnot uni celn (kod procedury 49). Procedura 49 jest pewn odmian procedury dopuszczenia do obrotu. Take w Polu 36 "Preferencje" wsplnotowy ustawodawca przewidzia dla handlu towarami objtymi uni celn specjalny kod "4" tj. brak ca na podstawie umw o unii celnej. Towary przywiezione z Turcji (w ramach unii celnej) staj si wsplnotowymi w momencie przyjcia zgoszenia wraz z dotyczcym ich wiadectwem A.TR. Towary objte postanowieniami umowy o unii celnej, ale przywoone z Turcji bez wiadectwa A.TR., s traktowane tak, jak w przypadku przywozu takich towarw z krajw trzecich.

3.7.4 Dokumentowanie pochodzenia towarw z Izraela W przypadku dokumentowania pochodzenia towarw z Izraela wystpuj pewne istotne odstpstwa od najczciej przyjtych rozwiza w tym zakresie. Jako dowody pochodzenia wykorzystywane s wiadectwa przewozowe EUR.1 oraz deklaracje na fakturze. Jednake okrelony w Zaczniku IV do Protokou 4 Euro-rdziemnomorskiej Umowy ustanawiajcej stowarzyszenie midzy Wsplnotami Europejskimi i ich Pastwami Czonkowskimi, z jednej strony, i Pastwem Izrael, z drugiej strony (Dz.U. WE L 147 z 21.06.2000 r.), wzr "deklaracji na fakturze" odbiega od wzoru przyjtego w innych umowach, ktrych stron jest Wsplnota. Dodatkowo z dniem 1 lutego 2005 r. weszo w ycie porozumienie techniczne pomidzy Uni Europejsk i Pastwem Izrael w sprawie zasad dokumentowania preferencyjnego pochodzenia towarw z Izraela, przewidujce pewne specyficzne rozwizanie. Zgodnie z postanowieniami ww. Umowy midzy Wsplnotami Europejskimi i Izraelem, do preferencyjnego traktowania we Wsplnocie s uprawnione towary wytworzone na terytorium Izraela i speniajce reguy pochodzenia zawarte w Protokole 4 do tej Umowy. Dla celw stosowania tej Umowy, za cz terytorium Izraela nie s uwaane: Strefa Gazy, Zachodni Brzeg Jordanu, wschodnia cz Jerozolimy oraz Wzgrza Golan. Za terytorium Izraela uznaje si wic tereny, ktre znajdoway si w granicach tego Pastwa w 1967 roku (przed wybuchem wojny).

68

Towary wytworzone poza tak rozumianym terytorium Izraela, ale take takie, ktre na jakim etapie wytwarzania produktu byy poddawane tam obrbkom i przetworzeniom (z uwzgldnieniem tolerancji przewidzianej w ww. Protokole 4), nie mog korzysta w przywozie do Wsplnoty z preferencji przewidzianych w Umowie z Izraelem. Przy ustalaniu pochodzenia towarw musz by spenione zasady przewidziane w art. 11 i 12 Protokou 4 Umowy (zasada terytorialnoci). Celem atwiejszego odrnienia towarw wytworzonych na terytorium Izraela od tych, ktre zostay przywiezione z tego kraju, ale nie mog korzysta z preferencji, w dowodach ich pochodzenia (wiadectwa EUR.1 i "deklaracje na fakturze") zamieszczane s adnotacje okrelajce miejsce produkcji towarw wraz z kodem pocztowym. Jeeli bdzie to miejsce zlokalizowane poza terytorium Izraela taki dowd pochodzenia towaru powinien by odrzucony. W przypadku dowodw obejmujcych obydwie kategorie produktw, dowd moe by przyjty, ale wobec towarw wytworzonych poza terytorium Izraela preferencje nie mog by zastosowane. Celem ustalenia, czy dane miejsce produkcji zlokalizowane jest poza terytorium Izraela, przygotowana zostaa odpowiednia lista tych miejsc wraz z kodami pocztowymi. Lista nie zostaa upubliczniona. W ramach kadej izby celnej wyznaczono osoby, ktre mog udziela informacji czy dane miejsce znajduje si na licie, czy te nie. Podmioty gospodarcze jak i poszczeglni funkcjonariusze mog zwraca si z pytaniami czy dane osiedle znajduje si na licie. Przykad Dziaania, ktre bd podjte przez administracje celne Pastw Czonkowskich: - Jeeli miejsce wskazane w dowodzie pochodzenia jest osiedlem (wczonym do listy), naley od razu odmwi preferencji i nie jest potrzebny wniosek o weryfikacj. - Jeeli miejsce wskazane w dowodzie pochodzenia nie jest wczone do listy, preferencje s przyznawane, chyba e wystpuj uzasadnione wtpliwoci. W takim przypadku weryfikacja powinna by przeprowadzona zgodnie z postanowieniami artykuu 32 Protokou. - Jeeli ani nazwa ani kod pocztowy miejsca produkcji nie s wskazane na dowodzie pochodzenia, dowd ten moe by odrzucony z powodw technicznych. - W odniesieniu do wnioskw o weryfikacj, Izrael powinien odpowiada zgodnie z porozumieniem (przez wskazanie nazwy i kodu pocztowego miejsca produkcji) i wadze celne powinny odpowiednio przyznawa lub odmawia preferencji. - W przypadku wtpliwoci co do pochodzenia towarw z Izraela, przedoone dowody ich pochodzenia naley kierowa do weryfikacji. 3.7.5 Wystawianie dowodw pochodzenia towarw wywoonych do Meksyku Od wejcia w ycie w dniu 1 lipca 2000 r. Umowy o partnerstwie gospodarczym oraz koordynacji politycznej i wsppracy midzy Wsplnot Europejsk a Meksykiem, pojawiay si problemy zwizane zwaszcza z uznawaniem przez meksykaskie wadze dowodw pochodzenia towarw, wystawionych w krajach Unii Europejskiej. Dowody pochodzenia byy odrzucane, co powodowao w wielu przypadkach utrat korzyci wynikajcych z preferencyjnych stawek celnych stosowanych na mocy ww. Umowy. Po przystpieniu przez Polsk do Wsplnoty problemy te mog dotyka take polskich eksporterw wywocych towary do Meksyku. W okresie obowizywania Umowy Wsplnota podejmowaa dziaania majce na celu wyjanienie zaistniaych problemw. Skutkiem tego byo uzgodnienie not wyjaniajcych do art. 17 Zacznika III do Umowy (Dz.U WE C 40 z 14.02.2002 r.). Poprawione zostay take wewntrzne przepisy meksykaskie i instrukcje administracyjne. W celu ujednolicenia sposobw sporzdzania dowodw pochodzenia towarw wywoonych ze Wsplnoty do Meksyku oraz ograniczenia iloci przypadkw, gdy dowody takie s odrzucane, opracowane zostay zalecenia zwizane z wypenianiem wiadectw przewozowych EUR.1 i sporzdzaniem deklaracji na fakturze. Zalecenia te stanowi wynik cznego obowizywania przepisw dwustronnych - takich jak sama Umowa i noty wyjaniajce do art. 17 Zacznika III do Umowy - oraz wewntrznego ustawodawstwa i instrukcji administracyjnych Meksyku. Zalecenia dotyczce wiadectw przewozowych EUR.1 i deklaracji na fakturze Zarwno wiadectwa EUR.1 jak i deklaracje na fakturze mona wydawa i sporzdza w kadym z 20 oficjalnych jzykw Wsplnoty. Jednak wadze Meksyku systematycznie wymagaj tumacze, jeeli dowd pochodzenia nie jest w jzyku angielskim lub hiszpaskim. Nie musi to by tumaczenie urzdowe, a importer moe przedstawi je na kartce

69

papieru (tzw. wolne tumaczenie). Naley wic zaleca eksporterom przygotowywanie wolnego tumaczenia dowodu pochodzenia na jzyk angielski lub hiszpaski i przekazywa je importerowi lub sporzdza dowd pochodzenia bezporednio w jzyku angielskim lub hiszpaskim. Zalecenia dotyczce wypeniania wiadectw przewozowych EUR.1 A) W rubryce 1 wiadectwa wymaga si podania nazwy, penego adresu i kraju eksportera. W Meksyku surowo przestrzega si obowizku przedstawienia tych danych, w zwizku z tym naley zawsze podawa peny adres eksportera. B) W przypadku rubryk 2 i 4 wiadectwa ww. noty wyjaniajce wyszczeglniaj rodzaj wzmianek lub skrtw stosowanych przy wskazywaniu wsplnotowego pochodzenia towarw; w przypadku stosowania ktrejkolwiek z tych wzmianek lub ktregokolwiek z tych skrtw wiadectwo nie moe zosta odrzucone z powodw technicznych. Zalecane jest uywanie okrelenia "Wsplnota" przy wypenianiu rubryk 2 i 4. C) Wypenianie rubryk 3, 6 i 10 jest opcjonalne. Zgodnie z ww. notami wyjaniajcymi wiadectwo nie moe by odrzucone z przyczyn technicznych, jeeli tego rodzaju rubryki nie s wypenione. Jednak wadze Meksyku mog odrzuca wiadectwa EUR.1 jeeli rubryki te bd wypenione i bd zawiera niepene i/lub nieprawidowe informacje. W tej sytuacji zalecane jest niewypenianie tych rubryk. D) W rubryce 8 "towary musz by opisane zgodnie z praktykami handlowymi i wystarczajco szczegowo, aby umoliwi ich identyfikacj". Niemniej jednak, wadze meksykaskie porwnuj takie opisy z opisami umieszczonymi na fakturach. Ponadto, zgodnie z nagwkiem rubryki 8, wewntrzne przepisy Meksyku wymagaj umieszczenia przed kadym produktem numeru porzdkowego. Naley wic opisywa produkty wystarczajco szczegowo i w miar moliwoci dopasowywa ten opis do opisu umieszczonego na fakturze. Dodatkowo przed kadym produktem naley poda numer porzdkowy oraz oznaczenia i numery umieszczone na kartonach lub innych opakowaniach. E) W rubryce 8 naley obowizkowo wskaza klasyfikacj taryfow towarw, przynajmniej na poziomie pozycji (kodu czterocyfrowego). Zgodnie z now not wyjaniajc do art.17, dopuszcza si dokadniejsz klasyfikacj taryfow towaru. Jeeli jednak opinie Meksyku i Wsplnoty na temat klasyfikacji taryfowej danego produktu bd rne, pojawi si mog problemy. W przypadku podawania klasyfikacji produktu jedynie na poziomie pozycji, zmniejszeniu ulec powinno ryzyko rozbienoci interpretacyjnych dotyczcych klasyfikacji taryfowej towarw. W tej sytuacji w rubryce 8 naley zawsze podawa klasyfikacj taryfow produktw jedynie na poziomie pozycji (kody czterocyfrowe). Zalecenia dotyczce sporzdzania deklaracji na fakturze A) Deklaracje na fakturze mona sporzdza na fakturach lub innych dokumentach handlowych wydanych we Wsplnocie. Wadze Meksyku s zdania, e "innymi dokumentami handlowymi" s dokumenty jednoznacznie wymienione w zaczniku III i w notach wyjaniajcych, tj. specyfikacja wysykowa, list przewozowy i specyfikacja. Zgodnie z wewntrznymi przepisami meksykaskimi, jako dokumenty handlowe mona stosowa rwnie inne dokumenty, jednak musz one zawiera wiele elementw informacyjnych (np. pen nazw eksportera, kraj wywozu, warto kadego produktu i cakowit warto wszystkich produktw, itp.). Dlatego zalecane jest, aby do sporzdzanie "deklaracji na fakturze" uywa tylko faktur, specyfikacji wysykowych, listw przewozowych lub innych specyfikacji wystawionych we Wsplnocie. B) Kady "upowaniony eksporter" otrzymuje numer upowanienia wydany zgodnie z okrelon struktur. Wadzom Meksyku przekazano dokument zawierajcy wszystkie struktury numerw upowanie wydawanych we wszystkich Pastwach Czonkowskich Wsplnoty. Aby unikn ryzyka problemw przy przywozie, numery upowanie powinny zawsze odpowiada okrelonej strukturze, ktr kade Pastwo Czonkowskie przekazao Komisji. W przypadku eksporterw, ktrych zakres upowanienia obejmuje Meksyk, naley ich poinformowa o tym jak wane jest dokadne podanie numeru upowanienia w "deklaracji na fakturze". Ewentualne bdy mog prowadzi do odrzucania ich deklaracji przez meksykask administracj celn. 4. Wsppraca administracyjna 4.1. Wprowadzenie

70

Dla zapewnienia prawidowego i zgodnego z obowizujcym prawem stosowania przepisw, dotyczcych pochodzenia towarw, przewidziano specjalne uregulowania w sprawie wzajemnej pomocy pomidzy administracjami celnymi. 4.2. Weryfikacja preferencyjnych dowodw pochodzenia Kraje uczestniczce w systemie preferencji przekazuj Komisji Europejskiej nazwy i adresy, mieszczcych si na ich terytorium organw urzdowych upowanionych do wydawania wiadectw pochodzenia, wzory odciskw pieczci uywanych przez te organy, jak rwnie adresy organw odpowiedzialnych za kontrol wiadectw i deklaracji na fakturze. Wzajemna pomoc powinna by udzielana w zakresie kontroli autentycznoci i prawidowoci dowodw pochodzenia. 4.2.1 Zadania polskiej administracji celnej W Polsce zadania weryfikacji dowodw pochodzenia powierzono izbom i urzdom celnym. Dyrektorzy izb celnych wystpuj do zagranicznych organw celnych lub innych uprawnionych podmiotw z wnioskami o przeprowadzenie weryfikacji dowodw pochodzenia tam wystawionych oraz realizuj (we wsppracy z waciwym urzdem celnym) zagraniczne wnioski o weryfikacj dowodw pochodzenia wystawionych w Polsce. W zwizku z powyszym, wnioski urzdw celnych o weryfikacj dowodw pochodzenia wystawionych za granic, powinny by przekazywane do izby celnej, zgodnie z waciwoci miejscow. 4.2.2 Powody weryfikacji dowodw pochodzenia Postpowanie weryfikacyjne wszczyna si w przypadku wtpliwoci co do autentycznoci wiadectwa lub prawdziwoci zawartych w nim danych. Wybr dowodu pochodzenia do weryfikacji moe by prowadzony rwnie metod losow, przy uwzgldnieniu rodzaju towaru, jego pochodzenia lub z powodu innych okolicznoci. Istnieje te moliwo dokonania ograniczonej liczby rutynowych kontroli pochodzenia towarw z okrelonych firm, bran lub pewnych krajw pochodzenia. Powinna zosta tutaj wykorzystana analiza ryzyka. Przykad Uzasadnionych wtpliwoci mona wskaza nastpujce przypadki: produkty, ich opakowania lub towarzyszce im dokumenty wskazuj na inne pochodzenie, ni podane w preferencyjnym dowodzie pochodzenia, z danych zawartych w dowodzie pochodzenia lub w innych dokumentach towarzyszcych towarowi wynika, e dokonana na produktach obrbka nie bya wystarczajca dla nadania statusu pochodzenia. 4.2.3 Wnioski otrzymywane z zagranicy Weryfikacj dowodw pochodzenia prowadzi izba celna waciwa miejscowo dla siedziby eksportera. W przypadku wiadectwa, ktre zostao wystawione przez urzd celny podlegy innej izbie ni waciwa terytorialnie dla siedziby eksportera, wniosek o jego weryfikacj kierowany jest do izby, ktrej podlega urzd wystawiajcy wiadectwo. Tam przeprowadzany jest pierwszy etap procedury. Sprawdzeniu podlega autentyczno dokumentu (piecz, podpis funkcjonariusza) jak i sam fakt, czy wiadectwo takie byo rzeczywicie wystawione. Gdyby okazao si, e dokument jest faszywy informacj o tym naley przekaza wadzom wnioskujcym o weryfikacj oraz wszcz postpowanie majce na celu ustalenie okolicznoci tego faktu oraz odpowiedzialnych osb. Jeeli wiadectwo jest autentyczne to dalszy etap procedury (sprawdzenie pochodzenia towarw) prowadzi ju izba waciwa miejscowo dla siedziby eksportera. W zwizku z tym izba, ktra rozpocza procedur przekazuje do waciwej izby otrzymany wniosek o weryfikacj wiadectwa. Zacza jednoczenie informacje o wynikach sprawdzania autentycznoci wiadectwa oraz kopie dokumentw, ktre go dotycz. Jest to przede wszystkim wniosek o wystawienie wiadectwa wraz z zacznikami. Mog to by take inne dokumenty jak np. kserokopia dokumentu SAD (wywz) czy upowanienia. Po zakoczeniu procedury weryfikacji izba przekazuje swoj odpowied wadzom, ktre wnioskoway o sprawdzenie dokumentu.

71

Po otrzymaniu wniosku o weryfikacj dowodu pochodzenia, naley podj nastpujce czynnoci: a) w przypadku wiadectw - sprawdzenie autentycznoci podpisu funkcjonariusza celnego i odcisku stempla urzdowego, b) w przypadku deklaracji na fakturze - sprawdzenie tekstu deklaracji z odpowiednim wzorem, upowanienia osb podpisujcych deklaracj oraz wartoci produktw pochodzcych w przesyce, c) kontrola pochodzenia produktw tj. sprawdzenie czy status pochodzenia zosta nabyty zgodnie z przewidzianymi reguami pochodzenia (korespondencja z eksporterem, sprawdzenie dowodw rdowych - np. deklaracje dostawcw), d) w razie potrzeby, kontrola przestrzegania zasady zakazu zwrotu i zwolnienia z ca tzw. "no-drawback rule", e) jeeli zachodzi potrzeba dokadnego sprawdzenia procesu wytwarzania danego towaru, to naley przeprowadzi kontrol w siedzibie producenta. Jeeli wniosek o weryfikacj dowodu pochodzenia, zosta przekazany przez izb celn do urzdu celnego, to urzd ten przeprowadza analiz wedug wyej wymienionych zalece. Wyniki wasnego badania zawierajce: - informacje, czy dowd pochodzenia jest autentyczny i rzetelny, - wskazanie na jakiej podstawie produkty mona uzna za pochodzce, - istotne dla sprawy (potwierdzajce lub negujce) dokumenty, wiadczce o pochodzeniu, - odpowied na postawione przez zagraniczne wadze pytania, zawarte we wniosku o weryfikacj, urzd celny niezwocznie przekazuje do izby celnej, ktra udzieli ostatecznej odpowiedzi zagranicznym wnioskodawcom. Naley mie na uwadze, i niektre umowy/uregulowania przewiduj szczegowe postanowienia, zgodnie z ktrymi, brak odpowiedzi w okrelonym terminie powoduje odmow przyznania preferencji. Kopia udzielonej przez izb celn odpowiedzi, przesyana jest do Ministerstwa Finansw, do wiadomoci, jeeli wniosek weryfikacyjny otrzymano za porednictwem tej instytucji. 4.2.4 Wnioski polskich organw celnych Dowody pochodzenia s kierowane do weryfikacji wyrywkowo lub wtedy, gdy organ celny ma uzasadnione wtpliwoci co do: - autentycznoci dowodu pochodzenia, - statusu pochodzenia produktw, - spenienia innych wymogw przewidzianych w przepisach prawa. Wnioski o przeprowadzenie weryfikacji dowodw pochodzenia wystawionych za granic, powinny by kierowane do komrki organizacyjnej izby celnej, odpowiedzialnej za przygotowanie waciwego wniosku weryfikacyjnego i skierowanie go do zagranicznych organw celnych lub innych uprawnionych instytucji. Zaleca si, aby wniosek kierowany do izby celnej zawiera: - orygina lub fotokopi dowodu pochodzenia, - opis wtpliwoci (zauwaone bdy formalne i zasadniczy powd weryfikacji), - fotokopi faktury i/lub specyfikacji, - fotokopi dokumentu SAD, - fotokopi dokumentu transportowego Uwagi: - fotokopie dokumentw powinny by czytelne,

72

- fotokopie wiadectw EUR.1 powinny by dwustronne, - rubryka nr 13, na odwrocie wiadectwa EUR.1 ("prosi si o weryfikacj autentycznoci i rzetelnoci tego wiadectwa") powinna by wypeniona w izbie celnej, ktra jest organem bezporednio wystpujcym do zagranicznych wadz celnych o przeprowadzenie weryfikacji. Skierowany do izby celnej wniosek, poddawany jest tam wstpnej ocenie. Przekazany dowd pochodzenia jest badany pod wzgldem formalnym (instytucja wystawiajca wiadectwo, stosowana piecz, podpisy itp.) oraz pod wzgldem statusu pochodzenia (na podstawie dostpnych informacji o produkcji danego towaru oraz na podstawie bieco realizowanych lub niedawno zakoczonych weryfikacji takich samych produktw lub dotyczcych tego samego eksportera). Jeeli wstpna ocena wykazaa, e: - wskazane wtpliwoci s uzasadnione lub jest to kontrola wyrywkowa, to izba celna przesya dowd pochodzenia do odpowiedniej instytucji w kraju, w ktrym zosta wystawiony, celem przeprowadzenia dodatkowej kontroli, - dowd pochodzenia spenia wymagania formalne i nie ma wtpliwoci co do pochodzenia towaru, to komrka wnioskujca otrzymuje z izby celnej informacje to potwierdzajce wraz z nadesanym dowodem pochodzenia. W tym przypadku odstpuje si od skierowania wniosku weryfikacyjnego za granic. 4.2.5 Zabezpieczenie W przypadku podjcia dziaa weryfikacyjnych, w stosunku do sprawdzanych towarw, naley pobra zabezpieczenie w wysokoci odpowiadajcej rnicy pomidzy dugiem celnym wyliczonym wedug stawki erga omnes i wyliczonym wedug stawki preferencyjnej. Oczywicie dziaanie takie bdzie moliwe jedynie w sytuacjach, gdy decyzja o skierowaniu dokumentw do weryfikacji w ramach wsppracy midzynarodowej zostanie podjta przed zwolnieniem towaru. 4.2.6 Wyniki weryfikacji Otrzymane z zagranicy wyniki weryfikacji dowodw pochodzenia, s analizowane w izbie celnej i w razie koniecznoci, kierowane s dodatkowe zapytania do instytucji zagranicznej, udzielajcej odpowiedzi. Wyniki dodatkowej kontroli dowodw pochodzenia s nastpnie przekazywane do komrki organizacyjnej, wnioskujcej o jej przeprowadzenie. Wynik weryfikacji uznajcy dowd pochodzenia i/lub zawarte w nim informacje za niewaciwe jest podstaw do odmowy przyznania preferencji. W takiej sytuacji naley podj dziaania zmierzajce do okrelenia kwoty dugu celnego w prawidowej wysokoci. W przypadku, gdy udzielona odpowied z kraju eksportu nie zawiera wystarczajcych informacji do ustalenia autentycznoci weryfikowanych dokumentw lub rzeczywistego pochodzenia produktw, odmawia si przyznania preferencji, jeeli nie zaistniej wyjtkowe okolicznoci. 4.2.7 Brak odpowiedzi Pomimo, e w przepisach przewidziano ustalenia dotyczce wsppracy administracyjnej, zachodzi moliwo, e mimo wielokrotnego monitowania nie otrzymuje si odpowiedzi z zagranicy. W przypadku, gdy kontrola opiera si na uzasadnionych wtpliwociach i brak jest odpowiedzi w terminie 10 miesicy od dnia wysania wniosku, odmawia si przyznania preferencji, jeeli nie zaistniej wyjtkowe okolicznoci. Naley wic podj dziaania zmierzajce do okrelenia kwoty dugu celnego w prawidowej wysokoci. 4.3. Weryfikacja wiadectw pochodzenia dla niektrych produktw rolnych objtych specjalnymi ustaleniami dotyczcymi przywozu Ponowna weryfikacja "rolnych" wiadectw pochodzenia dokonywana jest w sposb wyrywkowy oraz w kadym przypadku, gdy pojawiaj si uzasadnione wtpliwoci w odniesieniu do autentycznoci dokumentu lub prawdziwoci zawartych w nim informacji. W tym celu naley zwrci wiadectwo pochodzenia lub jego kopi organowi rzdowemu wyznaczonemu przez kraj

73

wywozu, podajc formalne i/lub materialne powody uzasadniajce weryfikacj. Do zwracanego wiadectwa naley doczy faktur lub jej kopi, a take przekaza wszelkie informacje pozwalajcych przypuszcza, e wiadectwo zawiera niedokadne dane lub nie jest autentyczne. W przypadku podjcia dziaa weryfikacyjnych, w stosunku do sprawdzanych towarw, naley pobra zabezpieczenie w wysokoci odpowiadajcej rnicy pomidzy dugiem celnym wyliczonym wedug stawki erga omnes i wyliczonym wedug stawki wynikajcej ze specjalnych ustale dotyczcych przywozu niektrych towarw rolnych. Jeeli w maksymalnym terminie 6 miesicy nie udzielono odpowiedzi na wniosek o dokonanie ponownej weryfikacji, odmawia si zgody na korzystanie ze specjalnych ustale dotyczcych przywozu tych towarw. Naley wic podj dziaania zmierzajce do okrelenia kwoty dugu celnego w prawidowej wysokoci. 4.4. Weryfikacja uniwersalnych wiadectw pochodzenia Uniwersalne wiadectwa pochodzenia (w tym wymagane dla towarw tekstylnych, a take deklaracje na fakturze wystawione dla tekstyliw) s weryfikowane w ramach midzynarodowej wsppracy, czyli w oparciu o zawarte przez Wsplnot umowy o wsppracy i wzajemnej pomocy w sprawach celnych. 5. Wica informacja o pochodzeniu (WIP) 5.1. Wprowadzenie Organy celne wydaj, na pisemny wniosek, wice informacje o pochodzeniu. Informacja ta zobowizuje organy celne wobec osoby, ktrej j wydano jedynie w zakresie okrelenia pochodzenia towarw i dla ktrych formalnoci celne zostay dokonane po dniu, w ktrym informacja zostaa wydana. Dotyczy to formalnoci zwizanych ze stosowaniem artykuw 22 i 27 WKC. Osoba, ktrej udzielono informacji musi by w stanie udowodni, e dany towar i okolicznoci decydujce o nabyciu pochodzenia odpowiadaj pod kadym wzgldem towarom i okolicznociom opisanym w informacji. (art.12 WKC) 5.2. Wniosek o udzielenie WIP Wniosek o udzielenie wicej informacji o pochodzeniu powinien zawiera: a) nazwisko i adres posiadacza (wnioskodawcy), b) nazwisko i adres osoby skadajcej wniosek, w przypadku gdy nie bdzie ona posiadaczem, c) majce zastosowanie podstawy prawne, d) szczegowy opis towarw i ich klasyfikacj taryfow, e) skad towarw oraz metody badania stosowane dla jego okrelenia oraz ich cen ex-works, jeeli jest taka potrzeba, f) warunki, ktre pozwalaj ustali pochodzenie, uyte materiay i ich pochodzenie, klasyfikacj taryfow, odpowiednie wartoci i opis okolicznoci, ktre umoliwiaj spenienie reguy pochodzenia; w tym celu naley poda zastosowan regu pochodzenia, jak i przewidywane pochodzenie towaru, g) wszelkie prbki, fotografie, plany, katalogi lub inne dostpne dokumenty dotyczce skadu towarw i komponentw, mogce pomc w przedstawieniu procesu produkcyjnego lub przetwarzania, ktremu zostay one poddane, h) zgod na przedoenie, na danie organw celnych, tumaczenia wszelkich zaczonych dokumentw na jzyk polski, i) wyrane oznaczenie informacji, ktre bd uwaane za poufne, j) informacje dotyczce wicej informacji taryfowej lub wicej informacji o pochodzeniu, dotyczcych towarw identycznych lub podobnych (o ile wnioskodawca posiada takie informacje), k) zgod na umieszczenie danych zawartych we wniosku w bazie danych Komisji Europejskiej. Dla uatwienia podmiotom procedury sporzdzanie wnioskw zosta przyjty jego wzr. Jest on zamieszczony w

74

rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych ( Dz.U. Nr 283, poz.2824 ) jako zacznik 1. Jest on take dostpny na stronie internetowej www.clo.gov.pl. W zaczniku tym znajduje si take instrukcja wypeniania tego wniosku. 5.3. Wydawanie WIP W Polsce wice informacje o pochodzeniu s wydawane wycznie przez Izb Celn w Warszawie. Zostaa ona wyznaczona do realizacji tego zadania przez Ministra Finansw. Wnioski sporzdzone zgodnie ze wzorem i instrukcj naley wic kierowa na adres Izby, ktry zosta zamieszczony w odpowiednim polu formularza. Jeeli organ przyjmujcy wniosek uzna, e nie zawiera on wszystkich danych niezbdnych do zajcia stanowiska w danej sprawie, zwraca si do wnioskodawcy o dostarczenie brakujcych danych. Termin na udzielenie informacji biegnie od chwili, z ktr organ celny dysponuje wszystkimi danymi, niezbdnymi do podjcia decyzji. Wica informacja o pochodzeniu jest decyzj administracyjn i jest przekazywana wnioskodawcy w moliwie krtkim terminie, ale najpniej w terminie 150 dni, liczc od dnia przyjcia kompletnego wniosku. Informacja jest przekazywana na formularzu, ktrego wzr jest przedstawiony w zaczniku 1a do RWKC. Zawarte jest tam take pouczenie o moliwoci wniesienia odwoania 5.4. Wano WIP Wica informacja o pochodzeniu jest wana przez okres 3 lat liczc od daty jej wydania. Moe zosta uniewaniona, jeeli zostaa wydana na podstawie nieprawidowych lub niekompletnych danych, dostarczonych przez wnioskodawc. Wica informacja o pochodzeniu traci te wano, gdy:

w konsekwencji wydania rozporzdzenia lub zawarcia przez Wsplnot umowy, staje si sprzeczna z ustanowionym w ten sposb prawem; staje si niezgodna: - na poziomie Wsplnoty z Notami wyjaniajcymi i opiniami wydanymi w celu interpretacji przepisw, lub z uchwa Trybunau Sprawiedliwoci Wsplnot Europejskich; - w skali midzynarodowej, z Porozumieniem w sprawie regu pochodzenia, wypracowanym przez wiatow Organizacj Handlu (WTO) lub Notami wyjaniajcymi, czy opini wydan na temat pochodzenia i przyjt w celu interpretacji tego Porozumienia;

moe zosta cofnita lub zmieniona take zgodnie z artykuem 9 WKC, pod warunkiem, e osoba, ktrej udzielono informacji, zostanie wczeniej powiadomiona o tym cofniciu lub zmianie.

75

9.00.00 Warto celna 1. Warto celna. Warto celna jest okrelana w celu stosowania Taryfy Celnej Wsplnot Europejskich oraz rodkw pozataryfowych okrelonych szczeglnymi przepisami wsplnotowymi i majcych zastosowanie w wymianie towarowej. Na terenie Unii Europejskiej obowizuje wsplna dla wszystkich pastw czonkowskich taryfa celna, ktra w wikszoci zawiera stawki wyraone procentowo w stosunku do wartoci celnej towarw (stawki ad valorem). W zwizku z tym, prawidowe ustalenie wartoci celnej jest bardzo istotne, poniewa ma bezporedni wpyw na okrelenie nalenoci przywozowych wikszoci towarw importowanych do Unii Europejskiej. 1.1 Wprowadzenie. 1.1.1. Podstawy systemu ustalania wartoci celnej. Temat wartoci celnej wielokrotnie by przedmiotem rnego rodzaju wielostronnych ustale, bowiem brak jednolitego, w skali midzynarodowej, systemu ustalania wartoci celnej by jednym z zasadniczych czynnikw hamujcych wzrost midzynarodowej wymiany towarowej. Jednake, podwaliny pod obecnie obowizujcy w wikszoci pastw na wiecie system ustalania wartoci celnej zostay pooone na Konferencji Narodw Zjednoczonych powiconej zagadnieniom handlu i zatrudnienia, ktra odbya si w Genewie w 1947 roku. Wwczas, osignito po raz pierwszy porozumienie co do oglnych zasad ustalania wartoci celnej, ktre zostao ujte w Artykule VII Ukadu Oglnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu (GATT). Przyjty tekst dotyczy jedynie oglnych zasad i nie zawiera zbyt wielu wytycznych co do jego stosowania: - zobowizywa ukadajce si strony do przyjcia jednolitych zasad w kwestii wyceny wartoci towarw dla potrzeb celnych. - na paszczynie merytorycznej zakada, e "warto towarw importowanych dla potrzeb wyceny celnej powinna opiera si na rzeczywistej wartoci importowanego towaru". Jednake, Artyku VII GATT by w swoich zapisach do nieprecyzyjny, a co za tym idzie niewystarczajcy do praktycznego stosowania. W zwizku z powyszym, w latach 1973-1979 problem wartoci celnej sta si jednym z tematw wielostronnych negocjacji handlowych w ramach GATT, znanych jako runda tokijska. Negocjacje byy powicone osigniciu rozwoju i wikszej liberalizacji handlu wiatowego wskutek, midzy innymi, znoszenia barier handlowych. Jednym ze rodkw prowadzcych do tego celu byo przyjcie wsplnego, jednolitego, midzynarodowego systemu ustalania wartoci celnej, ktry byby szerzej akceptowany ni dotychczas funkcjonujce systemy. Jednym z rezultatw tych negocjacji byo przyjcie Porozumienia w sprawie stosowania Artykuu VII GATT (tzw. Kodeks Wartoci Celnej), ktrego celem byo zapewnienie uczciwego, jednolitego i neutralnego systemu ustalania wartoci dla potrzeb celnych, odzwierciedlajcego realia handlowe. Podstawowe postanowienia wynikajce z Porozumienia to: - zakaz stosowania arbitralnych i fikcyjnych wartoci celnych, - ustalanie wartoci celnej powinno, na tyle, na ile to moliwe, by oparte na cenie faktycznie zapaconej lub nalenej za towary, dla ktrych ustalana jest warto celna, i ktra jest zazwyczaj przedstawiona w fakturze. Ta cena, po wprowadzeniu pewnych korekt, jest znana jako warto transakcyjna. W przypadku wikszoci importowanych towarw, warto transakcyjna bdzie wartoci celn. Tak wic, wykorzystanie wartoci transakcyjnej importowanych towarw stanowi tym samym pierwsz i najwaniejsz metod wymienion w Porozumieniu. - w przypadku, gdy warto transakcyjna nie istnieje, albo gdy nie moe by zaakceptowana jako warto celna, ze wzgldu na znieksztacenie ceny powstae w rezultacie wystpienia pewnych warunkw lub ogranicze, Porozumienie podaje pi zastpczych metod ustalania wartoci celnej, ktre naley stosowa w zaoonej kolejnoci. Kodeks Wartoci Celnej wszed w ycie 1 stycznia 1981 r. i stanowi bezporedni podstaw art. 28-36 WKC. Jest on stosowany przez zdecydowan wikszo pastw na wiecie, jako podstawa kalkulowania nalenoci przywozowych. Na mocy Kodeksu Wartoci Celnej zostay powoane dwie midzynarodowe instytucje, ktre zajmuj si funkcjonowaniem ustanowionego tym Kodeksem systemu ustalania wartoci celnej. S to: Komitet Ustalania Wartoci Celnej

zajmuje si aspektami handlowych Kodeksu Wartoci Celnej, odbywa posiedzenia w Genewie, pod auspicjami wiatowej Organizacji Handlu, dwa razy do roku, wiosn i jesieni,

76

w jego skad wchodz przedstawiciele wszystkich Stron Kodeksu Wartoci Celnej, umoliwia skonsultowanie zagadnie zwizanych z zarzdzaniem systemem ustalania wartoci celnej przez kad Stron.

Komitet Techniczny Ustalania Wartoci Celnej

zajmuje si aspektami celnymi Kodeksu Wartoci Celnej, odbywa posiedzenia w Brukseli, pod auspicjami wiatowej Organizacji Celnej, dwa razy do roku, wiosn i jesieni, w jego skad wchodz przedstawiciele wadz celnych krajw sygnatariuszy i krajw obserwatorw, jak rwnie organizacji midzyrzdowych i handlowych, zajmuje si badaniem przepisw prawnych dotyczcych wartoci celnej oraz procedur i praktyk w tym zakresie.

Najistotniejszym, z praktycznego punktu widzenia, aspektem dziaania ww. Komitetw jest to, e wydaj one dokumenty, w postaci decyzji, opinii, komentarzy, not wyjaniajcych, studiw i studiw przypadkw, ktre pomagaj w osigniciu jednolitoci interpretacji i stosowania Kodeksu Wartoci Celnej w poszczeglnych pastwach czonkowskich. Do tej pory Komitety opracoway seri ponad 100 dokumentw regulujcych kwestie ustalania wartoci celnej, wydanych przez wiatow Organizacj Celn jako tzw. Kompendium Wartoci Celnej Naley tu jednak podkreli, e dokumenty te, same w sobie, nie stanowi prawa midzynarodowego. Jednak powinny odgrywa wan rol w procesie w interpretacji i stosowania poszczeglnych zapisw Kodeksu Wartoci Celnej. Niezalenie od ww. Komitetw funkcjonuje Komitet Kodeksu Celnego Wsplnot Europejskich, ktry dzieli si na sekcje tematyczne, m.in. Sekcj Ustalania Wartoci Celnej, ktra opracowaa tzw. Kompendium tekstw dotyczcych ustalania wartoci celnej. Kompendium to zawiera szereg dokumentw (m.in. komentarzy i wnioskw) interpretujcych zapisy regulujce problematyk wartoci celnej w prawodawstwie wsplnotowym. Dokumenty te nie posiadaj statusu prawnego, jednake rwnie powinny by brane pod uwag w pastwach czonkowskich Wsplnoty, przy rozstrzyganiu problemw zwizanych z ustalaniem wartoci celnej. 1.1.2 Inne wartoci i ceny. Warto transakcyjna, czyli cena faktycznie zapacona lub nalena za towar ma w pewnym sensie uniwersalne znaczenie bowiem suy do ustalenia m.in.:

wartoci celnej, wartoci statystycznej, podstawy ustalenia podatku od towarw i usug VAT, podatku akcyzowego, ce antydumpingowych. Jak wynika z powyszego, prawidowa identyfikacja ceny faktycznie zapaconej lub nalenej ma bardzo istotne znaczenie, poniewa wpywa w bezporedni sposb na zastosowanie szeregu stosowanych przez pastwo instrumentw polityki handlowej.

1.1.3 System i metody ustalania wartoci celnej. Porozumienie w sprawie stosowania Artykuu VII Ukadu Oglnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu (GATT) przewiduje sze metod ustalania wartoci celnej:

metoda wartoci transakcyjnej, metoda wartoci transakcyjnej towarw identycznych, metoda wartoci transakcyjnej towarw podobnych, metoda ceny jednostkowej (metoda dedukcyjna),

77

metoda wartoci kalkulowanej, metoda ostatniej szansy.

Metody te powinny by stosowane w kolejnoci. Przedstawione metody zostay implementowane do prawodawstwa Unii Europejskiej w: Art. 28 - 36 Rozporzdzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 padziernika 1992 ustanawiajcego Wsplnotowy Kodeks Celny (Dz.U.WE L 302 z 19.10.1992, str.1 i n.), zwanego dalej WKC, Art. 141 - 181a Rozporzdzenia Komisji (EWG) Nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiajcego przepisy w celu wykonania rozporzdzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiajcego Wsplnotowy Kodeks Celny (Dz.U.WE L 253 z 11.10.1993, str.1 i n.), zwanego dalej RWKC, Zacznikach 23 - 29 do ww. RWKC, zawierajcych: - 23 Objanienia do niektrych przepisw dotyczcych wartoci celnej, - 24 Stosowanie oglnie uznanych zasad rachunkowoci przy ustalaniu wartoci celnej, - 25 Wykaz kosztw transportu lotniczego na okrelonych trasach, - 26 Wykaz towarw atwo psujcych si, dla ktrych mona stosowa uproszczony system ustalania wartoci celnej, - 27 Giedy towarowe uwzgldniane przy obliczaniu cen jednostkowych dla uproszczonego systemu ustalania wartoci celnej towarw atwo psujcych si, - 28 Wzr deklaracji wartoci celnej (D.W.1), - 29 Wzr uzupeniajcego formularza deklaracji wartoci celnej (D.W.1-BIS). Poniej przedstawiono zarys poszczeglnych metod ustalania wartoci celnej (szczegowe omwienie metod zawieraj dalsze rozdziay podrcznika). 1.1.4. Zarys metody wartoci transakcyjnej. Metoda wartoci transakcyjnej (pierwsza, podstawowa metoda ustalania wartoci celnej) polega na ustaleniu wartoci celnej na podstawie ceny faktycznie zapaconej lub nalenej za towary wtedy, gdy zostay one sprzedane w celu wywozu na obszar celny Wsplnoty. Metoda ta moe by stosowana pod warunkiem spenienia nastpujcych warunkw: - nie istniej ograniczenia w dysponowaniu lub uytkowaniu towarw przez kupujcego inne ni ograniczenia, ktre: - s nakadane lub wymagane przez prawo bd przez wadze publiczne we Wsplnocie, - ograniczaj obszar geograficzny, na ktrym towary mog by odsprzedane, lub - nie maj istotnego wpywu na warto towarw; - sprzeda lub cena nie s uzalenione od warunkw lub wiadcze, ktrych warto, w odniesieniu do towarw, dla ktrych ustalana jest warto celna, nie moe zosta ustalona; - jakakolwiek cz dochodu z odsprzeday, dyspozycji lub pniejszego uytkowania towarw przez nabywc nie przypada bezporednio lub porednio sprzedajcemu, chyba e zgodnie z art. 32 WKC moe zosta dokonana odpowiednia korekta, i - kupujcy i sprzedawca nie s ze sob powizani lub te w przypadkach gdy s powizani, warto transakcyjna moe, zgodnie z art. 29 ust. 2 WKC, by zaakceptowana dla potrzeb celnych. (art. 29 WKC) Jednake, w celu ustalenia wartoci celnej z zastosowaniem art. 29 WKC, do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej za przywoone towary dodaje si: nastpujce elementy, w wysokoci w jakiej zostay poniesione przez kupujcego, lecz nie ujte w cenie faktycznie zapaconej lub nalenej za towary:

78

- prowizje i koszty porednictwa, z wyjtkiem prowizji od zakupu, - koszt pojemnikw, o ile dla potrzeb celnych s traktowane cznie z towarem, - koszt pakowania, zarwno robocizna, jak i materiay; - okrelon w odpowiedniej proporcji warto wymienionych poniej towarw i usug, dostarczonych bezporednio lub porednio przez kupujcego, bezpatnie lub po obnionej cenie, do uytku zwizanego z produkcj i sprzeda przywoonych towarw na wywz, w zakresie, w jakim taka warto nie zostaa ujta w cenie faktycznie zapaconej lub nalenej: - materiaw, komponentw, czci i podobnych elementw, ktre stanowi cz skadow lub przynaleno przywiezionych towarw, - narzdzi, matryc, form i podobnych elementw uytych przy produkcji przywiezionych towarw, - materiaw zuytych przy produkcji przywiezionych towarw, - prac inynieryjnych, badawczych, artystycznych i projektowych oraz planw i szkicw wykonanych poza Wsplnot i niezbdnych do produkcji przywiezionych towarw; - honoraria, tantiemy autorskie i opaty licencyjne, dotyczce towarw, dla ktrych ustalana jest warto celna, ktre musi opaci nabywca, zarwno bezporednio jak i porednio, jako warunek sprzeday wycenianych towarw, o ile te honoraria, tantiemy autorskie i opaty licencyjne nie s ujte w cenie faktycznie zapaconej lub nalenej; - warto jakiejkolwiek czci dochodu z tytuu dalszej odsprzeday, dyspozycji lub wykorzystania przywiezionych towarw, ktra przypada bezporednio lub porednio sprzedajcemu; - (i) koszty transportu i ubezpieczenia przywiezionych towarw oraz - opaty zaadunkowe i manipulacyjne zwizane z transportem przywiezionych towarw do miejsca ich wprowadzenia na obszar celny Wsplnoty. (art. 32 WKC) Ponadto, nie wlicza si do wartoci celnej nastpujcych kosztw, o ile mona je wyodrbni z ceny faktycznie zapaconej lub nalenej: - kosztw transportu towarw po ich przybyciu do miejsca wprowadzenia na obszar celny Wsplnoty; - kosztw zwizanych z pracami budowlanymi, instalacyjnymi, montaowymi, obsug lub pomoc techniczn wykonan po przywozie towarw takich jak: zakady przemysowe, maszyny lub wyposaenie; - odsetek wynikajcych z umowy o finansowaniu, zawartej przez kupujcego i odnoszcej si do zakupu przywoonych towarw, niezalenie od tego czy finansowanie zapewnione jest przez sprzedajcego czy te przez inn osob, o ile umowa o finansowaniu zostaa zawarta w formie pisemnej, a kiedy bdzie to wymagane, kupujcy bdzie w stanie udowodni, e: - towary te zostay rzeczywicie sprzedane po cenie zadeklarowanej jako faktycznie zapacona lub nalena, i - dane oprocentowanie nie przekracza normalnie stosowanego oprocentowania dla tego typu transakcji dokonywanych w tym kraju w czasie, w ktrym dokonano operacji finansowej; - opat za prawo do kopiowania przywiezionych towarw we Wsplnocie; - prowizji od zakupu; - nalenoci celnych przywozowych lub innych opat pobieranych we Wsplnocie z tytuu przywozu lub sprzeday towarw. (art. 33 WKC) 1.1.5. Zarys zastpczych metod wyceny. W przypadku, gdy warto celna nie moe by ustalona metod wartoci transakcyjnej, ustala si j stosujc w kolejnoci tzw. zastpcze metody ustalania wartoci celnej, czyli metod wartoci transakcyjnej towarw identycznych, metod wartoci transakcyjnej towarw podobnych, metod ceny jednostkowej (metoda dedukcyjna), metod wartoci kalkulowanej, metod ostatniej szansy. (art.30,31 WKC)

79

Metoda wartoci transakcyjnej towarw identycznych polega na ustaleniu wartoci celnej na podstawie wartoci transakcyjnej identycznych towarw sprzedanych w celu wywozu do Wsplnoty i wywiezionych w tym samym lub zblionym czasie co towary, dla ktrych ustalana jest warto celna. (art.30 ust.2a WKC) Metoda wartoci transakcyjnej towarw podobnych polega na ustaleniu wartoci celnej na podstawie wartoci transakcyjnej podobnych towarw sprzedanych w celu wywozu do Wsplnoty i wywiezionych w tym samym lub zblionym czasie co towary, dla ktrych ustalana jest warto celna. (art.30 ust.2b WKC) Metoda ceny jednostkowej (dedukcyjna) polega na ustaleniu wartoci celnej na podstawie ceny jednostkowej po jakiej towary przywoone lub towary identyczne bd podobne sprzedawane s we Wsplnocie w najwikszych zbiorczych ilociach osobom nie powizanym ze sprzedawcami. Tak ustalon cen jednostkow pomniejsza si o: mare, zazwyczaj pacone lub uzgodnione do zapacenia bd te narzuty, jakie s zazwyczaj stosowane, obejmujce zyski i wydatki (wczajc koszty bezporednie i porednie obrotu danymi towarami) zwizane ze sprzeda we Wsplnocie przywoonych towarw tego samego gatunku i rodzaju; zwyke koszty transportu i ubezpieczenia oraz zwizane z nimi koszty ponoszone we Wsplnocie; nalenoci celne przywozowe i inne opaty nalene we Wsplnocie z tytuu przywozu lub sprzeday towarw. (art. 30 ust. 2c WKC, art. 152 RWKC) Metoda wartoci kalkulowanej polega na ustaleniu wartoci celnej na podstawie wartoci kalkulowanej, ktra jest sum: kosztw lub wartoci materiaw i produkcji bd innych procesw zastosowanych przy wytworzeniu przywoonych towarw; kwoty zysku i kosztw oglnych rwnych kwocie zwyczajowo wliczanej w cen sprzeday towarw tego samego gatunku lub rodzaju jak te, dla ktrych ustalana jest warto celna, wytworzonych przez producentw z kraju wywozu na eksport do Wsplnoty; kosztw transportu i ubezpieczenia przywiezionych towarw oraz opat zaadunkowych i manipulacyjnych zwizanych z transportem przywiezionych towarw do miejsca ich wprowadzenia na obszar celny Wsplnoty. (art. 30 ust. 2d WKC) Metoda ostatniej szansy polega na ustaleniu wartoci celnej na podstawie danych dostpnych we Wsplnocie, z zastosowaniem odpowiednich grodkw zgodnych z zasadami i oglnymi przepisami: Porozumienia w sprawie stosowania art. VII Ukadu Oglnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu, art. VII Ukadu Oglnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu, przepisw Dziau 2 Rozdziau 3 WKC. (art. 31 WKC) 1.2 Procedury i czynnoci urzdowe 1.3 Dokadniejsze postanowienia. Rozporzdzenie Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie kursu wymiany stosowanego w celu ustalania wartoci celnej. Rozporzdzenie Komisji (WE) nr 3223/94 z dnia 21 grudnia 1994 r. w sprawie szczegowych zasad stosowania uzgodnie importowych dotyczcych owocw i warzyw.

80

Rozporzdzenie Komisji (WE) nr 1917/2000 z dnia 7 wrzenia 2000 r. ustanawiajce niektre przepisy w celu wykonania rozporzdzenia Rady (WE) nr 1172/95 w odniesieniu do statystyki handlu zagranicznego. Ustawa o podatku od towarw i usug z dnia 11 marca 2004. Ustawa o podatku akcyzowym z dnia 23 stycznia 2004 r. 1.4. Wyjtki 1.5. Postanowienia karne. 2. Warto transakcyjna importowanych towarw 2.1. Wprowadzenie W paragrafie tym zostan ujte kwestie cile powizane i majce wpyw na warto transakcyjn towarw poddawanych okrelonej procedurze celnej. Obejmuj one definicje przyjtych tu poj i terminw, jak i wyjaniaj charakter poszczeglnych elementw kosztw importowanych towarw. 2.1.1. Warto transakcyjna Wartoci transakcyjn jest cena faktycznie zapacona lub nalena za towar sprzedany w celu wywozu na obszar celny Wsplnoty, ustalona, o ile jest to konieczne, z uwzgldnieniem artykuw 32 i 33 WKC, pod warunkiem e: - nie istniej ograniczenia w dysponowaniu lub uytkowaniu towarw przez kupujcego, inne ni ograniczenia, ktre: - s nakadane bd wymagane przez prawo lub przez wadze publiczne we Wsplnocie, - ograniczaj obszar geograficzny, na ktrym towary mog by odsprzedane lub - nie maj istotnego wpywu na warto towarw; - sprzeda lub cena nie s uzalenione od warunkw lub wiadcze, ktrych warto, w odniesieniu do towarw dla ktrych ustalana jest warto celna, nie moe zosta ustalona; - jakakolwiek cz dochodu z odsprzeday, dyspozycji lub pniejszego uytkowania towarw przez kupujcego nie przypada bezporednio lub porednio sprzedajcemu, chyba e zgodnie z artykuem 32 moe zosta dokonana odpowiednia korekta; - kupujcy i sprzedajcy nie s ze sob powizani lub te w przypadkach, gdy s powizani, warto transakcyjna moe by akceptowana na zasadach okrelonych w art. 29 ust. 2 WKC. Warto transakcyjna towarw sprowadzanych na obszar Wsplnoty jest wynikiem zasady swobodnego zawierania umw handlowych, a jej podstaw, w konkretnym przypadku jest, wynegocjonowana midzy stronami umowy, cena sprzeday w ramach transakcji kupno-sprzeda. (art. 29 WKC) 2.1.2. Sprzeda na eksport Sprzeda na eksport jest efektem zawarcia umowy kupna - sprzeday. Tego rodzaju transakcja ma miejsce wwczas, gdy sprzedajcy zobowizuje si kupujcemu przekaza na wasno towar a kupujcy za ten towar paci uzgodnion cen kupna. Rwnie umowy o dzieo i umowy o dostarczenie dziea mona traktowa na rwni z umowami kupna, jeeli wiadczenie dziea zostaje wykonane poza obszarem Wsplnoty. Sprzeda na eksport to przywz towarw na obszar Wsplnoty, nabytych na podstawie umowy handlowej, przewidujcej konieczno spenienia pewnych wymogw i warunkw, w tym zobowiza finansowych. Fakt, e towary bdce przedmiotem sprzeday zostay zgoszone do dopuszczenia do wolnego obrotu musi by uwaany za wystarczajc informacj, e zostay one sprzedane w celu wywozu na obszar celny Wsplnoty. Jeeli brak jest sprzeday, brak jest wartoci transakcyjnej. W przypadku wielu transakcji sprzeday poprzedzajcych ustalenie wartoci celnej towaru, podstaw dla obliczenia tej

81

wartoci moe by cena ustalona dla innej transakcji ni ostatnia sprzeda przed zgoszeniem towaru do procedury dopuszczenia do obrotu, jednak deklarujc j importer musi wykaza, e t transakcj sprzeday zawarto z przeznaczeniem na obszar celny Wsplnoty. (art. 147 RWKC) 2.1.3. Brak danych dotyczcych cen sprzeday W przypadku braku transakcji na podstawie ktrej nastpia sprzeda towarw, brak jest ceny sprzeday i tym samym nie moe by mowy o wartoci transakcyjnej. Brak danych dotyczcych cen sprzeday moe mie miejsce m. in. w przypadku: dostaw bezpatnych, jeeli transakcje nie pocigay za sob koniecznoci zapaty. Przykady: prezenty, prbki, artykuy reklamowe. towarw wprowadzonych na zasadzie konsygnacji, brak w momencie odprawy celnej jakiejkolwiek sprzeday. Przykad: producent z kraju eksportu wysya towar swojemu przedstawicielowi dziaajcemu na terenie Wsplnoty celem sprzeday na licytacji, majcej miejsce na obszarze celnym Wsplnoty. towarw importowanych przez porednikw, ktrzy ich nie zakupuj i ktrzy sprzedaj je na obszarze celnym Wsplnoty po dokonaniu importu. Przykad: Importer ze Wsplnoty dziaa jako agent producenta spoza obszaru celnego Wsplnoty. Dokonuje on odprawy celnej importowanych od tego producenta towarw i wprowadza je do zapasw agencji, po czym sprzedaje je na terenie Wsplnoty na rachunek i ryzyko producenta. towarw importowanych w ramach umowy najmu lub dzierawy. Przykad: umowy leasingowe. towarw wypoyczonych przy zachowaniu praw wasnoci wypoyczajcego. Przykad: wypoyczenie specjalistycznego sprztu ganiczego do gaszenia poncego tankowca. towarw (odpady lub zniszczone czci) importowanych celem zniszczenia, przedmiotem transakcji jest usuga a nie towar podlegajcy utylizacji. Przykad: utylizacja przeterminowanych lekw. (Opinia 1.1. Technicznego Komitetu Ustalania Wartoci Celnej WCO Pojcie sprzeday" w rozumieniu Porozumienia") 2.1.4. Kupujcy i sprzedajcy Zgoszenia celnego towarw, celem wprowadzenia towaru na obszar celny Wsplnoty moe dokona kupujcy we wasnym imieniu lub w jego imieniu przedstawiciel. Kupujcym towar wprowadzany na obszar Wsplnoty moe by osoba majca siedzib na obszarze celnym Wsplnoty jak i poza tym obszarem. 2.1.5. Wykorzystanie towarw w kraju trzecim W przypadku uycia towarw w kraju trzecim, pomidzy sprzeda a dopuszczeniem do wolnego obrotu, zastosowanie wartoci transakcyjnej nie jest konieczne, a tym samym warto sprzedanego towaru nie musi by wykorzystana do ustalenia wartoci celnej. (art. 147 ust. 2 RWKC) 2.1.6. Iloci towarw i niedobory Ilo towarw wprowadzanych w danym momencie na obszar celny Wsplnoty winna by podstaw dla ustalenia ich wartoci celnej. Majc powysze na uwadze: w przypadku, gdy towary zgoszone do procedury dopuszczenia do obrotu stanowi cz wikszej iloci tych samych towarw zakupionych w ramach jednej transakcji, cen faktycznie zapacon lub nalen powinna by cena, ktra jest czci ceny cakowitej i wyraa stosunek iloci zadeklarowanych towarw do cakowitej iloci towarw nabytych. podzia na cen faktycznie zapacon lub nalen powinien mie take miejsce w przypadku utraty czci adunku lub gdy towary poddawane wycenie zostay uszkodzone przed ich wprowadzeniem do wolnego obrotu. (art. 145 ust. 1 RWKC) 2.1.7. Cena faktycznie zapacona lub nalena Cen faktycznie zapacon lub nalen jest cakowita patno dokonana lub majca zosta uiszczona przez kupujcego,

82

dla lub na korzy sprzedajcego za przywoone towary i obejmujca wszystkie patnoci dokonane lub majce by uiszczone, jako warunek sprzeday przywoonych towarw, przez kupujcego sprzedajcemu lub przez kupujcego osobie trzeciej, celem spenienia zobowiza sprzedajcego. Patno niekoniecznie musi zosta dokonana w formie przelewu pieninego. Patno moe by dokonana za pomoc akredytywy lub zbywalnych instrumentw patniczych i moe zosta dokonana bezporednio lub porednio. Termin zapacona lub nalena" oznacza, e jeeli naleno za towary zostaa zapacona przed ustaleniem wartoci celnej, cena zapacona bdzie uwzgldniona jako podstawa tej wartoci; jeeli nie, wwczas bdzie uwzgldniona cena nalena. Punktem wyjcia dla ustalenia ceny faktycznie zapaconej lub nalenej jest ostateczna kwota rachunku po korekcie rabatw i skont. Patno na korzy sprzedajcego ma miejsce wwczas, gdy kupujcy w stosunku do osoby trzeciej reguluje dug sprzedajcego. Jeeli cena faktycznie zapacona lub nalena skada si z kilku czci skadowych (tzw. cen wydzielonych), cen waciw jest suma wszystkich wpat lub zobowiza. (art. 29 ust. 3 lit. a) WKC) 2.1.8. Koszty dziaa podjtych przez kupujcego (marketing) Dziaania, wczajc w to dziaalno marketingow, podjte przez kupujcego na jego wasny rachunek, inne ni te, ktrych doliczenie przewidziane jest w art. 32 WKC, nie s uznawane za porednie patnoci na rzecz sprzedajcego, nawet, jeeli mogyby by uznane za korzystne dla sprzedajcego lub zostay podjte na podstawie porozumienia ze sprzedajcym, a ich koszt nie bdzie doliczony do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej przy ustalaniu wartoci celnej przywoonych towarw. Okrelenie dziaalno marketingowa" oznacza kad dziaalno zwizan z reklam i promowaniem sprzeday danych towarw, jak rwnie kad dziaalno zwizan z ich gwarantowaniem. Tego rodzaju dziaalno prowadzona przez kupujcego jest uwaana za dziaalno prowadzon na rzecz jego samego nawet jeeli wynika ona z obowizku naoonego na kupujcego na podstawie umowy kupna - sprzeday. (art. 29 ust. 3 lit b) WKC, art. 149 RWKC) 2.1.9. Koszty waenia lub badania Koszty waenia lub badania wynikajce z koniecznoci wywizania si sprzedajcego z zawartej z kupujcym umowy i obciajce kupujcego, uznawane s za element skadowy wartoci transakcyjnej. Przykad: kwota za badanie towaru wykonane na zlecenie sprzedajcego. 2.1.10. Koszty skadowania poza obszarem Wsplnoty Europejskiej Postpowanie wobec kosztw skadowania dla celw ustalenia wartoci celnej wymaga okrelenia dokadnego charakteru tych kosztw. Mog wystpi nastpujce sytuacje stwarzajce problemy przy ustalaniu wartoci celnej, a dotyczce skadowania: towary s skadowane w magazynie poza obszarem celnym Wsplnoty w momencie sprzeday na eksport; towary s skadowane w magazynie poza obszarem Wsplnoty po ich zakupie, lecz przed ich eksportem na obszar celny Wsplnoty; towary s skadowane z powodw zwizanych z ich transportem. Ad. I. Cen faktycznie zapacon lub nalen jest cakowita patno za towary przywoone, dokonana lub majca by dokonana przez kupujcego na rzecz sprzedajcego. Mona wic zaoy, e koszty skadowania poniesione przez sprzedajcego zostan zwrcone przez kupujcego w postaci czci ceny faktycznie zapaconej lub nalenej. W przeciwnym razie koszty te naley wczy do ceny, jeeli stanowi one patno dokonan porednio lub bezporednio sprzedajcemu lub na jego rzecz. Przykady: Kupujcy A ze Wsplnoty kupuje od sprzedajcego B spoza Wsplnoty towary, ktre magazynuje je w kraju eksportu. Cena odbioru ze skadu pacona B przez A obejmuje koszty skadowania dotyczce przywoonych towarw. Koszty

83

skadowania s ju ujte w wartoci transakcyjnej. Kupujcy A ze Wsplnoty kupuje po cenie EXW od sprzedajcego B spoza Wsplnoty towary, ktre B magazynuje w kraju eksportu. Oprcz ceny towarw, kupujcy A paci sprzedajcemu B poniesione przez niego koszty skadowania wykazane w odrbnej fakturze. Koszty te ponoszone s bezporednio na rzecz sprzedajcego i mog by doliczone do wartoci transakcyjnej. Kupujcy A ze Wsplnoty kupuje po cenie EXW od sprzedajcego B spoza Wsplnoty towary, ktre magazynuje w kraju eksportu. Poza cen towarw kupujcy A musi take zapaci wacicielowi magazynu koszty skadowania poniesione przez sprzedajcego B. Koszty te ponoszone s porednio na rzecz sprzedajcego i mog by doliczone do wartoci transakcyjnej. Ad. II. Koszty skadowania poniesione przez kupujcego za magazynowanie po zakupie towarw nie mog by uznane za poredni lub bezporedni patno na rzecz sprzedajcego, nie stanowi one czci ceny faktycznie zapaconej lub nalenej. Tylko koszty dziaa przewidzianych w art. 32 WKC, podjtych przez kupujcego mog by doliczone do wartoci transakcyjnej. Przykad: Kupujcy A ze Wsplnoty kupuje po cenie na bazie EXW od sprzedajcego B spoza Wsplnoty towary. Kupujcy A skaduje te towary w kraju eksportu na wasny rachunek, po czym wwozi je na obszar celny Wsplnoty. Koszty te nie mog by doliczone do wartoci transakcyjnej. Ad. III. Wydatki tego rodzaju, zwizane ze skadowaniem spowodowanym okolicznociami transportu, naley traktowa jako koszty zwizane z transportem towarw. Natomiast, jeeli koszty poniesione zostay po dokonaniu importu, nie bd si zawiera w wartoci celnej importowanych towarw, pod warunkiem, e bd one wyodrbnione z ceny faktycznie zapaconej lub nalenej. Przykady: Kupujcy I ze Wsplnoty kupuje towary na bazie EXW spoza Wsplnoty. Koszty skadowania ponoszone s w kraju eksportu w oczekiwaniu na przybycie statku, na pokadzie ktrego towary zostan wyeksportowane. Koszty te mog by doliczone do wartoci transakcyjnej. Na obszarze Wsplnoty upywa pewien czas pomidzy rozadowaniem towarw a zoeniem zgoszenia celnego. Podczas tego okresu towary skadowane s pod dozorem celnym i w zwizku z tym trzeba ponosi koszty skadowania. Koszty te nie mog by doliczone do wartoci transakcyjnej. (Komentarz 7.1. Technicznego Komitetu Ustalania Wartoci Celnej WCO Postpowanie wobec skadowania i kosztw z tym zwizanych w ramach Artykuu 1") 2.1.11 Prowizja za udzielenie gwarancji zapaty, koszty oprocentowania kredytu Prowizja za udzielenie gwarancji zapaty Eksporterzy zabezpieczaj si przed ryzykiem finansowym zwizanym z nie otrzymaniem zapaty za towary i usugi dostarczone w handlu midzynarodowym, poprzez wykorzystanie usug finansowych, cznie z takimi, ktre zapewniaj potwierdzenie gwarancji zapaty. Opaty za powysze usugi czsto nazywane s prowizj za udzielenie gwarancji zapaty". Potwierdzenia lub gwarancji zapaty za towary przez kupujcego mog podj si banki, agencje rzdowe, towarzystwa ubezpieczeniowe lub wyspecjalizowane przedsibiorstwa handlowe. Ustalajc charakter prowizji za udzielenie gwarancji w odniesieniu do wartoci celnej, naley mie na uwadze, i cena faktycznie zapacona lub nalena stanowi cakowit patno dokonan lub majc by dokonan, bezporednio lub porednio przez kupujcego sprzedajcemu lub na jego rzecz za importowane towary. Cena ta obejmuje wszelkie patnoci faktycznie poniesione lub nalene, jako warunek sprzeday towarw importowanych, przez kupujcego na rzecz sprzedajcego lub przez kupujcego na rzecz osoby trzeciej w celu wypenienia zobowiza wobec sprzedajcego. Jeli wic gwarancja taka przyczynia si do osignicia zysku przez sprzedajcego, gdy chroni go przed ryzykiem nie dokonania patnoci przez bank kupujcego i jeli prowizja za udzielenie gwarancji jest opacana przez kupujcego na

84

rzecz sprzedajcego lub osoby trzeciej jako warunek sprzeday importowanych towarw, cena faktycznie zapacona lub nalena bdzie zawiera kad prowizj z tego tytuu. W niektrych przypadkach kupujcy moe podj dziaania w celu zapewnienia sprzedajcemu nieodpatnej i potwierdzonej akredytywy. Wystpujce w powyszych przypadkach opaty prowizji mog zosta opacone przez kupujcego bezporednio do instytucji potwierdzajcej. W takich okolicznociach, gdzie nie zostay okrelone warunki w umowie sprzeday, a korzyci osignite zostan raczej przez kupujcego, a nie przez sprzedajcego, kwota wpacona za prowizj za udzielenie gwarancji nie bdzie stanowi czci ceny faktycznie zapaconej lub nalenej. (Nota wyjaniajca 5.1. Technicznego Komitetu Ustalania Wartoci Celnej WCO Prowizja za udzielenie gwarancji") Koszty oprocentowania kredytu Oprocentowanie podlegajce zapacie wynikajce z umowy finansowej podpisanej przez kupujcego i dotyczce zakupu towarw importowanych, nie bdzie uznane jako cz wartoci celnej pod warunkiem, e: przedmiotowe opaty zostan wyodrbnione z ceny faktycznie zapaconej lub nalenej za towary; umowa finansowa zostaa sporzdzona w formie pisemnej; jeli jest to konieczne, kupujcy moe wykaza, i: towary te sprzedawane s w cenie deklarowanej jako cena faktycznie zapacona lub nalena, i stawki oprocentowania nie przekraczaj poziomu dla tego rodzaju transakcji w kraju i w czasie, w ktrym zawarto tak umow. Przyjty sposb traktowania oprocentowania kredytu obowizuje niezalenie od tego, czy rodki finansowe zapewnione s przez sprzedajcego, bank lub inn osob fizyczn lub prawn. Powysze stosuje si rwnie, gdy warto celna ustalana jest wedug metody innej, ni metoda wartoci transakcyjnej. (art. 33 ust. 1 lit. c) WKC) 2.1.12. Koszty kursu (szkolenia) Cen faktycznie zapacon lub nalen za przywoony towar jest cakowita patno dokonana lub majca by dokonana, bezporednio lub porednio, przez kupujcego dla lub na rzecz sprzedajcego. Cena ta obejmuje wszystkie patnoci faktycznie dokonane lub nalene do zapacenia przez kupujcego dla sprzedajcego, poniesione jako warunek sprzeday towarw importowanych. Jeli istnieje moliwo zakupu urzdzenia (towaru) bez opacenia kursu szkoleniowego, opata za kurs nie jest warunkiem sprzeday. Tak wic, mimo e kupujcy uczszcza na kurs szkoleniowy i opata za kurs zostaa zafakturowana, patno ta nie stanowi czci wartoci celnej towaru, gdy nie bya ona warunkiem jego sprzeday. Zawarta umowa sprzeday czy dwa elementy, dostarczenie towarw i zapewnienie kursu. Jeeli urzdzenie moe by zakupione bez wnoszenia opaty za kurs, w takim razie oba elementy musz by traktowane oddzielnie. W przypadku, kiedy opata za kurs jest koniecznym wymogiem ustalonym w umowie sprzeday i musi by dokonana nawet jeli kupujcy nie uczszcza na powyszy kurs naley j uzna za warunek sprzeday. W konsekwencji cakowita patno, w tym opata za kurs, stanowi warto transakcyjn za importowany towar bdc podstaw dla ustalenia wartoci celnej towaru. W sytuacji, kiedy umowa sprzeday zobowizuje kupujcego do uczszczania na kurs i opacenia kursu, wwczas, tak jak w sytuacji przedstawionej wyej, opata za kurs stanowi cz wartoci celnej towaru. (Studium przypadkw 7.1. Technicznego Komitetu Ustalania Wartoci Celnej WCO Zastosowanie ceny faktycznie zapaconej lub nalenej") 2.1.13. Rabaty i upusty cenowe za opat z gry lub opat gotwk Rabat jest do powszechnym elementem transakcji handlowych i nie ma podstaw, aby tego faktu nie uzna przy ustalaniu wartoci celnej sprowadzanych towarw. Jednym z elementw wpywajcych na ostateczn wysoko ceny transakcyjnej, a tym samym warto celn towarw s m.in. rabaty.

85

Rabaty za ilo stanowi obniki ceny towarw przyznane przez sprzedajcego kupujcemu ze wzgldu na ilo zakupion w danym okresie. Dla celw ustalenia wartoci celnej, naley bra pod uwag ilo, w stosunku do ktrej wyznaczona jest cena jednostkowa towarw, dla ktrych ustalana jest warto celna, kiedy s one sprzedawane w eksporcie do kraju importu. Rabat za ilo ma wic miejsce jedynie, jeeli okazuje si, e sprzedajcy ustala cen swoich towarw na podstawie staej skali opartej na iloci sprzedanych towarw. Innym rodzajem rabatu jest rabat udzielany za zapat gotwkow. Rabat za zapat gotwkow brany jest pod uwag przy ustalaniu wartoci transakcyjnej towarw obejmowanych procedur celn. Fakt, e moliwy do uzyskania rabat za zapat gotwkow nie zosta jeszcze faktycznie zrealizowany, gdy w momencie ustalania wartoci celnej nie zostaa jeszcze uiszczona patno za towary, nie oznacza, e warto transakcyjna nie moe by przyjta za warto celn towaru. Tak wic, w przypadku, gdy moliwy jest do uzyskania rabat za zapat gotwkow, lecz w momencie ustalania wartoci patno jeszcze nie zostaa uiszczona, podstaw wartoci transakcyjnej jest kwota, ktr importer ma zapaci za towar. Rabaty mog by te udzielone z innego tytuu. Mog by przyznane okazjonalnie ze wzgldu na dugotrwae umowy handlowe, zakup towaru niechodliwego, a take ze wzgldu na termin zapaty (tzw. Skonto). (Opinia 15.1. Technicznego Komitetu Ustalania Wartoci Celnej WCO Postpowanie wobec rabatu za ilo") 2.1.14. Znika obrotowa Znika obrotowa jest swego rodzaju rabatem handlowym zwizanym ze statusem nabywcy, np. hurtownik, detalista, a tym samym z iloci towarw bdc przedmiotem umw handlowych. 2.1.15. Wpyw korekt ceny faktycznie zapaconej lub nalenej na warto celn. Zgodnie z art.29 WKC wartoci celn przywoonych towarw jest warto transakcyjna, to znaczy cena faktycznie zapacona lub nalena za towary wtedy, gdy zostay one sprzedane w celu wywozu na obszar celny Wsplnoty, ustalana, o ile jest to konieczne, na podstawie art.32 i 33. Doprecyzowanie ww. zapisu nastpuje w RWKC. Jak wynika z zapisu art. 144 ust. 1 tego Rozporzdzenia, do celw ustalania, na mocy art.29 WKC, wartoci celnej towarw, ktrych cena nie zostaa faktycznie zapacona w chwili okrelonej dla ustalenia wartoci celnej, cena nalena w ramach rozliczenia w okrelonym terminie stanowi, co do zasady, podstaw dla okrelenia wartoci celnej. Brzmienie cytowanych przepisw wydaje si by proste i zrozumiae, jednake ich interpretacja w praktyce moe powodowa pewne trudnoci, m.in. w zwizku z moliwoci wystpienia korekt ceny faktycznie zapaconej lub nalenej. Istnieje bowiem szereg czynnikw, ktre maj wpyw na ostateczne okrelenie wartoci celnej w tego typu sytuacjach. Przede wszystkim naley wzi tu pod uwag termin dokonania korekty (korekta moe by dokonana przed dopuszczeniem towaru do swobodnego obrotu i ustaleniem jego wartoci celnej lub po dopuszczeniu towaru do swobodnego obrotu). Innym wanym czynnikiem, ktry naley wzi pod uwag jest charakter czy te tytu dokonanej korekty (np. korekty mog by dokonywane z tytuu wad w towarze, ale rwnie z innych tytuw). Oczywicie, w kadym przypadku, przy ustaleniu wartoci celnej powinny by wzite pod uwag wszystkie okolicznoci towarzyszce transakcji, w szczeglnoci za te, ktre bezporednio zwizane s z samym towarem oraz dokonan korekt. 1. Korekta dokonana przed dopuszczeniem do swobodnego obrotu (przed ustaleniem wartoci celnej). W takim przypadku generaln zasad powinno by uwzgldnienie dokonanej korekty przy ustalaniu wartoci celnej towaru. Naley tu jednak wzi pod uwag, e zgaszajcy musi j wyczerpujco udokumentowa, w szczeglnoci za fakt, e taka korekta dotyczy towaru dla ktrego ustalana jest warto celna. Nie jest konieczne, aby moliwo dokonania korekty bya zagwarantowana kontraktem. Wystarczy, e fakt dokonania korekty wynika z formalnego i udokumentowanego rozliczenia pomidzy sprzedajcym i kupujcym (np. wystawiono not korygujc do faktury za towar dla ktrego ustalana jest warto celna, przy czym nota zostaa wystawiona przed dopuszczeniem towaru do swobodnego obrotu). Naley podkreli, e korekta dokonana przed zwolnieniem towaru do swobodnego obrotu powinna by uwzgldniona przy ustalaniu wartoci celnej niezalenie od tytuu z jakiego zostaa dokonana, poniewa interesuje nas w tym przypadku jedynie cena faktycznie zapacona lub nalena za towar (w odrnieniu od np. korekt ceny faktycznie zapaconej lub nalenej dokonywanych po dopuszczeniu towaru do obrotu dokonywanych z innych tytuw ni wady towaru). 2. Korekta dokonana po dopuszczeniu towaru do swobodnego obrotu (po ustaleniu wartoci celnej).

86

Zgodnie z art.145 ust.2 RWKC, po dopuszczeniu towarw do swobodnego obrotu, dostosowanie przez sprzedajcego, na korzy nabywcy, ceny faktycznie zapaconej lub nalenej za towary moe zosta wzite pod uwag przy okrelaniu wartoci celnej zgodnie z art.29 Kodeksu, jeeli zostanie udowodnione w sposb przekonujcy dla organw celnych, e: w czasie, okrelonym w art.67 Kodeksu, towary byy wadliwe. W tym przypadku importer jest zobowizany do wykazania organowi celnemu, e towary dla ktrych ustalana jest warto celna byy wadliwe w dniu przyjcia przez organ celny zgoszenia celnego (chyba, e przepisy szczeglne stanowi inaczej o dacie, ktr naley uwzgldni przy stosowaniu przepisw regulujcych procedur celn). sprzedajcy dokona dostosowania wypeniajc zobowizanie gwarancyjne przewidziane w umowie sprzeday, zawartej przed dopuszczeniem towarw do wolnego obrotu. Korekta musi by dokonana cakowicie na podstawie odpowiednich zapisw wynikajcych z umowy zawartej pomidzy sprzedajcym i kupujcym, zezwalajcych na moliwo dokonania takiej korekty w przypadku wystpienia wad. Ponadto, z przedoonych przez zgaszajcego dokumentw musi jasno wynika, e korekta jest dokonywana w zwizku ze stwierdzonymi wadami towaru. Nie jest tu konieczne, aby zapisy dotyczce gwarancji wynikay z umowy gwnej zawartej pomidzy sprzedajcym i kupujcym mog one wynika z odrbnego dokumentu (np. aneksu do umowy) pod warunkiem, e jest on cile zwizany z kontraktem i obydwa dokumenty dotycz transakcji handlowej, ktrej przedmiotem jest towar dla ktrego ustalana jest warto celna. Jednoczenie, korekta ceny faktycznie zapaconej lub nalenej musi by dokonana w oparciu o formalne (udokumentowane) rozliczenie pomidzy sprzedajcym i kupujcym, pozwalajce na stwierdzenie, e pierwotnie zafakturowana cena zostaa skorygowana. W zwizku z tym nie mog by tu brane pod uwag wszelkie rodzaje kompensacji poredniej lub odroczonej, np. patnoci na rzecz osb trzecich lub wymiana towarw. c. wadliwy stan towarw nie zosta wczeniej uwzgldniony w odnonej umowie sprzeday. W przypadku, gdy wadliwy stan towaru zosta uwzgldniony w cenie faktycznie zapaconej lub nalenej za towar adne korekty z tego tytuu nie powinny by dokonywane. Odrbn kwesti jest tu charakter wad, ktre mogyby by uwzgldnione przy ustalaniu wartoci celnej towarw w oparciu o art.145 ust.2 RWKC. Artyku 145 nie zawiera w tym zakresie adnych zapisw, w zwizku z tym naley wzi tu pod uwag normy i warunki, ktre wynikaj z postanowie umowy. Naley take podkreli, i spod regulacji art.145 ust.2 RWKC wyczone s sytuacje, w ktrych ryzyko obnionej jakoci towaru obcia, zgodnie z ustaleniami kontrahentw, nabywc. Do takich przypadkw nale np. sprzeda towarw podlegajcych ubezpieczeniu co do ich zbywalnoci lub sprzeda z zastrzeeniem zmiennoci wskanikw (parametrw towaru), np. jakoci, standardowej wielkoci, wieoci. Z powyszego wynika, e postanowienia tego przepisu w zasadzie nie bd odnosi si do artykuw rolnych. W kontekcie powyszego naley pamita, e zgodnie z art.145 ust.3 RWKC cena faktycznie zapacona bd nalena za towary, dostosowana zgodnie z w/cyt. Art.145 ust.2 RWKC, moe zosta uwzgldnione jedynie wwczas, gdy dostosowania dokonano w okresie 12 miesicy od daty przyjcia zgoszenia celnego o dopuszczenie towarw do swobodnego obrotu. Przykad: Kupujcy K zakupuje u sprzedajcego V towar pierwszego gatunku za 100.000,00 Euro. Rzeczywicie dostarczone towary s drugiego gatunku, co jest wykazane. Mimo to kupujcy odbiera towar i paci pen cen. Rzeczywicie zapacona cena jest nadal 100.000,00 Euro, poniewa kupujcy jest widocznie gotowy, rwnie za towar drugiego gatunku uzgodnion cen zapaci. Jednake, jeeli z ww. powodu nastpiaby korekta ceny zapaconej za towar to moe by ona uwzgldniona dla dokonania korekty wartoci celnej (oczywicie przy spenieniu wszystkich przesanej art.145 ust.2 RWKC). Ponadto, naley stwierdzi, e generalnie zwrot ca - niezalenie od tego, czy wynika ze zmiany wartoci celnej towaru czy np. innych elementw kalkulacyjnych - dokonywany jest w trybie i przypadkach okrelonych w art.236 i nastpnych WKC oraz art.878 i nastpne RWKC. A zatem, jeli zwrot ca miaby by konsekwencj zmiany wartoci celnej towaru, to poza sytuacj okrelon w art.145 ust.2 RWKC, musiayby by spenione warunki okrelone w ww. przepisach WKC i RWKC (np. zwrot towarw uszkodzonych lub wysanych w wyniku pomyki nadawcy). Reasumujc naley podkreli, e nie kada zmiana ceny transakcyjnej, nawet naleycie udokumentowana, moe stanowi podstaw korekty wartoci celnej towaru i zwrotu ca. (art.236 WKC i art.145 ust 2 i 3 RWKC)

87

2.1.16 Towary utracone lub uszkodzone Rozpatrujc kwestie dotyczce towarw uszkodzonych lub utraconych w kontekcie ich wartoci celnej naley uwzgldni moliwo zaistnienia dwch przypadkw: stwierdzanie uszkodzenia lub utraty czci towaru nastpuje przed dopuszczeniem towarw do obrotu. stwierdzanie uszkodzenia lub utraty czci towaru nastpuje po dopuszczeniem towarw do obrotu. Ad. I. Cena faktycznie zapacona lub nalena w rzeczywistoci nie odnosi si do uszkodzonych towarw importowanych, w zwizku z czym nie moe by przyjta za warto celn. Jeeli tylko cz dostawy ulega uszkodzeniu lub utracie, mona przyj jako warto transakcyjn cen stanowic procent ceny cakowitej odpowiadajcej iloci towarw nieuszkodzonych w stosunku do cakowitej zakupionej iloci. Uszkodzona cz dostawy zostanie wyceniona zgodnie z jedn z metod zastpczych w ustalonej prawem kolejnoci. Chocia, jak zaznaczono wyej, istnieje szereg moliwoci okrelenia wartoci celnej uszkodzonych towarw stosujc jedn z metod zastpczych, to w wikszoci przypadkw zastosowana zostanie metoda ostatniej szansy. Stosujc j mona np. posikowa si opinia biegego. Naley mie na uwadze, e odszkodowanie wypacone przez towarzystwo ubezpieczeniowe niekoniecznie stanowi proporcjonaln utrat wartoci wynikajcej ze szkody, gdy jego wysoko moe si rni w zalenoci od innych okolicznoci. Niemniej wypacenie kupujcemu odszkodowania z tytuu ubezpieczenia nie ma wpywu na przyjcie przez administracj celn ceny pomniejszonej z powodu szkody powstaej podczas importu. Innymi sowy, nawet jeeli cena faktycznie zapacona lub nalena sprzedajcemu pozostaje niezmieniona, poniewa odszkodowanie traktowane jest oddzielnie w ramach stosunkw pomidzy importerem a firm ubezpieczeniow, warto towarw powinna by ustalona biorc pod uwag stan, w jakim znajduj si one w momencie dokonania importu. Przykad: Statkiem s transportowane szyby. Podczas sztormu ulegy one cakowitemu zniszczeniu. Przedmiotem oclenia jest jeeli caa dostawa nie zostaa zwrcona - zom szklany. Na to jednak strony transakcji nie ustaliy ceny zakupu. Artyku 145 ust.1 RWKC nie ma zastosowania. Naley warto celn towaru ustali stosujc metod zastpcz. Zgaszajcy ma obowizek udokumentowania wysokoci szkody powstaej w transporcie lub powstaych strat przed dokonaniem zgoszenia celnego. Jeli ju do transportu zosta przekazany towar wadliwy, nie mamy do czynienia wwczas z uszkodzeniem lecz towarem wadliwym. Towar wadliwy jest wwczas, gdy jest wykazane niekorzystne dla kupujcego odejcie od jakoci uzgodnionej w transakcji. Ad. II. Po dopuszczeniu towarw do swobodnego obrotu, korekta ceny rzeczywicie zapaconej lub nalenej za towary dokonana przez sprzedajcego na korzy kupujcego moe by uwzgldniona przy okrelaniu wartoci celnej zgodnie ze wskazwkami zawartymi w punkcie 2.1.15. 2.1.17. Znika za prbki i znika wystawowa Towary noszce charakter prbek czy majce charakter eksponatw wystawowych wywoone na obszar celny Wsplnoty na podstawie umowy sprzeday s traktowane na rwni z innymi towarami nabytymi na mocy umowy kupna i warto ich ustalana jest w oparciu o metod wartoci transakcyjnej. Inna sytuacja ma miejsce w przypadku, kiedy transakcja, na podstawie ktrej wprowadzane s na obszar celny Wsplnoty prbki czy te eksponaty wystawowe nie pociga za sob koniecznoci zapaty ceny. Wwczas wobec braku sprzeday, warto celna tego rodzaju towarw musi by ustalona jedn z metod zastpczych. 2.1.18.Ceny dumpingowe i subwencje eksportowe lub premie Dumping Dumping definiuje si jako wprowadzenie towarw jednego kraju na rynek innego kraju po cenie niszej od ich faktycznej wartoci. Jest to zjawisko naganne, mona je zwalcza za pomoc opat antydumpingowych, o ile stwarza lub moe stwarza powane zagroenie dla produkcji kraju importu, wzgldnie jeeli w znacznym stopniu opnia powstanie krajowej produkcji.

88

Zgodnie z komentarzem wstpnym do Porozumienia w sprawie stosowania artykuu VII Ukadu Oglnego w sprawie Taryf Celnych i Handlu z 1994r. uznaje si, e "postpowanie majce na celu ustalenie wartoci celnej nie powinno by stosowane dla zwalczania dumpingu". W zwizku z tym, jeeli zostanie stwierdzone lub istnieje podejrzenie wystpowania jakiejkolwiek odmiany dumpingu naley j zwalcza przy pomocy zasad antydumpingowych obowizujcych we Wsplnocie. Wykluczone jest wic: odrzucenie wartoci transakcyjnej jako podstawy ustalenia wartoci celnej towaru stanowicego przedmiot dumpingu, chyba e nie zostanie speniony ktry z warunkw wymienionych w art.29 ust.1 WKC; dodawanie do wartoci transakcyjnej jakiej kwoty w celu zrwnowaenia mary dumpingu. Z powyszego wynika, e postpowanie przy ustalaniu wartoci celnej towarw wywoonych do Wsplnoty, stanowicych przedmiot dumpingu jest takie samo, jak w przypadku towarw importowanych po cenie niszej od aktualnych cen rynkowych na identyczne lub podobne towary. Subwencje eksportowe lub premie Oglnie rzecz ujmujc, subwencje eksportowe lub premie stanowi instrumenty polityki handlowej, przybierajce posta pomocy ekonomicznej przyznawanej przez rzdy osobom prawnym lub fizycznym bd organom administracyjnym, w formie poredniej lub bezporedniej. Maj one na celu rozwijanie produkcji, wytwarzanie bd eksport jakiego artykuu. W przypadku towarw dotowanych, tak jak w kadym innym przypadku, warto transakcyjn mona odrzuci wycznie jeeli nie jest speniony ktry z warunkw wymienionych w art.29 ust.1 WKC. Zatem naley ustali, czy dotacj mona uwaa za warunek lub wiadczenie, od ktrego sprzeda bd cena s uzalenione i ktrego wartoci nie sposb okreli. Ponadto, naley ustali, czy suma subwencji lub premii moe by uznana za cz cakowitej zapaty. Cen faktycznie zapacon lub nalen jest cakowita zapata dokonan na rzecz sprzedajcego przez kupujcego za przywoone towary. Dopata, ktr sprzedajcy dostaje od swojego rzdu ewidentnie nie jest zapat dokonan przez kupujcego, a zatem nie jest wliczana do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej. Pod rozwag naley rwnie podda problem, czy w celu ustalenia wartoci transakcyjnej, cena faktycznie zapacona lub nalena od kupujcego moe zosta podwyszona o sum subwencji lub premii. Przy ustalaniu wartoci celnej nie naley dokonywa adnych dolicze do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej za wyjtkiem przypadkw przewidzianych w art.32 WKC. Biorc pod uwag, e ww. dotacje nie mog by uwaane za odpowiednik ktregokolwiek z elementw wymienionych w wyej przywoanym art.32, nie jest moliwe dokonanie korekty z tego tytuu. Reasumujc, postpowanie wobec wyceny towarw bdcych przedmiotem subwencji eksportowych lub premii jest takie same, jak w przypadku innych towarw. 2.1.19. Skadowanie w skadzie celnym Zgodnie z zapisem art. 98 ust. 1 WKC procedura skadu celnego pozwala na skadowanie w skadzie celnym: towarw niewsplnotowych, ktre podczas skadowania nie podlegaj nalenociom przywozowym ani rodkom polityki handlowej; towarw wsplnotowych, ktrym odrbne przepisy wsplnotowe daj moliwo korzystania w zwizku z ich umieszczeniem w skadzie celnym, ze rodkw zwykle stosowanych przy wywozie tego rodzaju towarw. Jeeli, w odniesieniu do przywoonych towarw powstanie dug celny, a warto celna takich towarw ustalona zostaa w oparciu o cen faktycznie zapacon lub nalen, ktra zawiera koszty skadowania i konserwacji towarw w czasie ich przebywania w skadzie, to koszty te nie musz by ujte w wartoci celnej, pod warunkiem, e s wyodrbnione z ceny faktycznie zapaconej lub nalenej za towar. (art. 112 ust. 1 WKC) 2.1.20. Zwyczajowe czynnoci podejmowane w skadzie celnym Przywoone towary objte procedur skadu celnego mog podlega zwyczajowym zabiegom, majcym na celu zapewnienie ich utrzymania, poprawienia ich wygldu, jakoci handlowej lub przygotowania ich do dystrybucji bd odsprzeday. Jeeli, wspomniane towary zostay poddane zwyczajowym zabiegom, to rodzaj towarw, warto celna oraz ilo, ktr naley uwzgldni przy okrelaniu kwoty nalenoci przywozowych maj by, na wniosek zgaszajcego, takie, jakie uwzgldniono by na podstawie elementw kalkulacyjnych waciwych towarowi w chwili

89

powstania dugu celnego, gdyby towary te nie zostay poddane takim zabiegom (art. 109 i 112 ust. 2 WKC) 2.1.21. Przetwarzanie pod kontrol Przy ustalaniu wartoci celnej zgoszonych towarw przetworzonych pod kontrol, zgoszonych do wolnego obrotu zgaszajcy moe wybra jedn z nastpujcych metod zastpczych: metoda wartoci transakcyjnej towarw identycznych metoda wartoci transakcyjnej towarw podobnych, metoda ceny jednostkowej, lub przyj warto celn towarw przywoonych powikszon o koszty przetworzenia. (art. 551 ust. 3 RWKC) 2.1.22. Uszlachetnianie czynne W wypadku, gdy wobec towarw objtych procedur uszlachetnienia czynnego powsta dug celny, naley ustali na podstawie norm zuycia, w stosunku do jakiej iloci towarw przywoonych, zuytych do wytwarzania produktw kompensacyjnych, oblicza si nalenoci przywozowe. Kwot powstaego dugu celnego oblicza si na podstawie elementw kalkulacyjnych (m.in. warto celna) waciwych dla towarw przywoonych, w dniu przyjcia zgoszenia celnego tych towarw do procedury uszlachetnienia czynnego. (art. 151 WKC) 2.1.23. Uszlachetnianie bierne Podstaw dokonywania transakcji w uszlachetnieniu biernym nie s w zasadzie umowy kupna (z przeniesieniem prawa wasnoci) lecz umowy o dzieo i o dostarczenie dziea. S one rwnoznaczne z umowami kupna, poniewa gwnym zaoeniem umw o dzieo jest zmiana rzeczywistej i prawnej monoci rozporzdzania towarami za odpatnoci. Oznacza to, e warto celna zasadniczo moe zosta ustalona zgodnie z art. 29 WKC. 2.1.24. Ograniczenia w zastosowaniu metody wartoci transakcyjnej Wartoci transakcyjn jest cena faktycznie zapacona lub nalena za towar sprzedany w celu wywozu na obszar celny Wsplnoty, ustalona, o ile jest to konieczne, z uwzgldnieniem artykuw 32 i 33 WKC, pod warunkiem e: a) nie istniej ograniczenia w dysponowaniu lub uytkowaniu towarw przez kupujcego, inne ni ograniczenia, ktre: s nakadane bd wymagane przez prawo lub przez wadze publiczne we Wsplnocie,

ograniczaj obszar geograficzny, na ktrym towary mog by odsprzedane lub nie maj istotnego wpywu na warto towarw. To postanowienie uznaje, e ograniczenia w dysponowaniu lub uytkowaniu towarw przez kupujcego mog wywrze taki wpyw na ich cen, e niezbdne bdzie odrzucenie wartoci transakcyjnej ze wzgldu na dziaanie takich ogranicze. Istniej jednak trzy wyjtki od tej zasady, tj., gdy ograniczenia:

s nakadane lub wymagane przez prawo, Dla przykadu, jeeli prawo wsplnotowe wymaga pozwolenia na przywz jaki towarw lub nakada specjalne wymagania dot. opakowa tych towarw, to takie ograniczenia nie spowoduj w rezultacie odrzucenia wartoci transakcyjnej; ograniczaj obszar geograficzny, na ktrym towar moe by odsprzedany, Ten wyjtek pozwala na akceptacj transakcji, w ktrej dystrybucja towaru byaby ograniczona np. do trzech krajw europejskich lub trzech regionw jednego kraju; nie maj istotnego wpywu na warto towaru, Na przykad: sprzedajcy samochody wymaga od kupujcego, aby ich nie sprzedawa, ani nie wystawia do sprzeday przed ustalonym terminem, od ktrego zaczyna si rocznik nowego modelu. b) sprzeda lub cena nie s uzalenione od warunkw lub wiadcze, ktrych warto, w odniesieniu do towarw dla ktrych ustalana jest warto celna, nie moe zosta ustalona; Przykady tego typu sytuacji:

sprzedajcy ustala cen przywoonych towarw pod warunkiem, e kupujcy zakupi rwnie inne towary w okrelonych ilociach

90

cena przywoonych towarw jest uzaleniona od ceny czy te cen, po ktrych kupujcy przywoone towary sprzedaje inne towary sprzedajcemu przywoone towary cena jest ustalona na bazie formy patnoci niezwizanej z przywoonymi towarami, na przykad, gdy przywoone towary s pfabrykatami, ktre s dostarczane sprzedajcemu pod warunkiem, e sprzedajcy otrzyma okrelon ilo produktw gotowych

c) jakakolwiek cz dochodu z odsprzeday, dyspozycji lub pniejszego uytkowania towarw przez kupujcego nie przypada bezporednio lub porednio sprzedajcemu, chyba e zgodnie z artykuem 32 moe zosta dokonana odpowiednia korekta; To postanowienie uznaje, e generalnie, przekazanie przez kupujcego czci dochodu z odsprzeday, dyspozycji lub pniejszego uytkowania towarw sprzedajcemu powoduje odrzucenie metody wartoci transakcyjnej z punktu widzenia ustalenia wartoci celnej. Jednake, jeli ta cz dochodu z odsprzeday, dyspozycji lub pniejszego uytkowania towarw, ktra zostanie przekazana przez kupujcego sprzedajcemu jest moliwa do okrelenia w momencie ustalania wartoci celnej, to warto celna moe by ustalona w oparciu o odpowiednio skorygowan o te koszty warto transakcyjn. d) kupujcy i sprzedajcy nie s ze sob powizani lub te w przypadkach, gdy s powizani, warto transakcyjna moe by zaakceptowana na zasadach okrelonych w art. 29 ust. 2 WKC. (art. 29 ust. 1 WKC) 2.1.25. Akceptowalno wartoci transakcyjnej w przypadku powizania stron Przy ustalaniu czy warto transakcyjna jest do zaakceptowania dla celw stosowania metody wartoci transakcyjnej fakt i kupujcy i sprzedawca s ze sob powizani nie stanowi sam w sobie wystarczajcej podstawy do niezaakceptowania wartoci transakcyjnej. Gdy okae si to konieczne, okolicznoci dotyczce sprzeday bada si, a warto transakcyjn akceptuje, pod warunkiem e powizanie nie wpyno na cen. Jeeli na podstawie informacji uzyskanych od zgaszajcego lub z innych rde organy celne maj powody aby uzna, e powizanie wpyno na cen, powody takie podaje si zgaszajcemu i zapewnia mu moliwo ustosunkowania si do nich. Na danie zgaszajcego informacja o takich powodach zostaje przedstawiona w formie pisemnej. Ponadto, w przypadku, gdy kupujcy i sprzedajcy s ze sob powizani Kodeks Celny przewiduje wykorzystanie, tzw. wartoci testowych, z ktrych kada, jeeli jest do zaakceptowania, automatycznie stanowi o moliwoci przyjcia wartoci transakcyjnej oraz wyklucza potrzeb dalszych bada dotyczcych danego towaru. Wszystkie, przewidziane prawem, trzy testy opieraj si na tej samej zasadzie, warto transakcyjna zostaje automatycznie przyjta, jeeli odpowiada wartoci testowej, tzn. wartoci ju zaakceptowanej dla towarw identycznych lub podobnych. W przypadku transakcji pomidzy osobami powizanymi warto transakcyjna jest akceptowana, a towary wyceniane metod wartoci transakcyjnej, o ile zgaszajcy udowodni, e taka warto jest zbliona do jednej z wystpujcych, w tym samym lub zblionym czasie: wartoci transakcyjnej przy sprzeday kupujcemu, w adnym konkretnym przypadku nie powizanemu ze sprzedajcym, identycznych lub podobnych towarw, ktre maj zosta wywiezione do Wsplnoty; wartoci celnej identycznych lub podobnych towarw, ustalonej metod ceny jednostkowej wartoci celnej identycznych lub podobnych towarw, ustalonej metod wartoci kalkulowanej. Przy zastosowaniu wyej wymienionych kryteriw, naley we waciwy sposb uwzgldni rnice: w rodzajach i sposobach handlu, rnice ilociowe, elementy wymienione w art. 32 WKC oraz koszty poniesione przez sprzedajcego przy transakcji sprzeday, w ktrych on i kupujcy nie s powizani, i gdy takie koszty nie s ponoszone przez sprzedajcego w transakcjach sprzeday, w ktrej on i kupujcy s powizani. Wartoci testowe powinny by stosowane z inicjatywy zgaszajcego tylko dla celw porwnawczych. Jeeli jednak administracja celna ustali, e istnieje warto celna, ktra mogaby by wykorzystana przez importera jako warto testowa, to za zgod importera ta warto celna moe by wykorzystana do ustalenia, czy zaakceptowana moe by warto transakcyjna; nawet bez zoonego wniosku. (art. 29 ust. 2 WKC)

91

2.2. Procedury i czynnoci urzdowe 2.3. Dokadniejsze postanowienia 2.4. Wyjtki 2.5. Postanowienia karne

3. Koszty doliczane do wartoci transakcyjnej 3.1. Wprowadzenie W rozdziale tym omwiony zostanie zakres stosowania przepisw dotyczcych ustalania wartoci celnej na podstawie wartoci transakcyjnej towarw z uwzgldnieniem elementw kosztw nie ujtych w cenie faktycznie zapaconej lub nalenej, a majcych istotne znaczenie dla prawidowego ustalenia wartoci celnej towarw wyprowadzanych na obszar celny Wsplnoty. 3.1.1. Prowizje i koszty porednictwa (z wyjtkiem prowizji od zakupu) W celu ustalenia wartoci celnej metod wartoci transakcyjnej do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej naley doda koszty prowizji i koszty porednictwa, z wyjtkiem prowizji od zakupu, pod warunkiem, e s one ponoszone przez kupujcego, a nie zostay wczone do ceny. Koszty prowizji i porednictwa stanowi wynagrodzenie wypacone porednikom za ich udzia w zawarciu umowy sprzeday. W transakcjach handlowych, zawartych przy udziale porednika wystpuje makler. Makler (okrelany rwnie jako agent" lub porednik") jest osob, ktra kupuje lub sprzedaje towary, niekiedy pod wasnym nazwiskiem, lecz zawsze na rachunek zleceniodawcy. Uczestniczc w zawarciu umowy sprzeday reprezentuje w niej sprzedajcego bd kupujcego. Wynagrodzeniem maklera jest prowizja, stanowica okrelony procent wartoci towarw. Mona rozrni maklerw (agentw) zakupu oraz maklerw (agentw) sprzeday. Agenci sprzeday dziaaj na rzecz sprzedajcego, poszukuj klientw, zbieraj zamwienia oraz ewentualnie zapewniaj skadowanie i dostaw towarw. Wynagrodzenie, jakie otrzymuj w zamian za usugi wiadczone w ramach zawartej umowy, zwykle okrelone jest jako prowizja od sprzeday". Towary sprzedane za porednictwem agenta sprzeday na og nie mog zosta zakupione bez zapacenia agentowi sprzeday prowizji. Zagraniczni dostawcy, ktrzy dostarczaj swoje towary zgodnie z umowami zawartymi za porednictwem agentw, najczciej sami wynagradzaj usugi tych agentw i fakturuj klientom ceny czne. W takim przypadku nie naley, przy wycenie, dokonywa korekty zafakturowanej ceny, by uwzgldni te usugi. Jeeli w ramach umowy sprzeday przewidziane jest, e kupujcy musi zapaci, oprcz ceny faktycznej za towary, prowizj, ktra najczciej wypacana jest bezporednio agentowi, wwczas przy ustalaniu wartoci celnej metod wartoci transakcyjnej naley do ceny fakturowej doliczy warto tej prowizji. Z kolei agenci zakupu s osobami dziaajcymi w imieniu kupujcych, wiadczcymi im usugi w zakresie wyszukiwania dostawcw, informowania sprzedajcego o wymaganiach importera, zbierania prbek, kontroli towarw oraz, w niektrych przypadkach, organizowania ubezpieczenia, transportu, skadowania i dostawy towarw. S na og wynagradzani prowizj od zakupu, pacon przez importera niezalenie od uiszczenia przez niego kwoty za zakupione towary. Ten rodzaj prowizji nie powinien by doliczany do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej za te towary. Terminy porednicy" i koszty porednictwa" ustanawiaj raczej teoretyczn rnic w stosunku do wyrae agenci" i prowizja", gdy w praktyce nie ma cisych rozgranicze midzy tymi dwiema kategoriami. W oglnym rozumieniu porednik" oznacza takiego porednika, ktry nie dziaa pod wasnym nazwiskiem; dziaa on zarazem w imieniu kupujcego i sprzedajcego, i na og nie ma innych funkcji jak tylko skontaktowa ze sob obie strony transakcji. Porednik wynagradzany jest za pomoc kosztw porednictwa, stanowicych na og okrelony procent od wartoci transakcji zawartych przy jego udziale. W przypadku, gdy porednik wynagradzany jest przez dostawc towarw, cakowita suma kosztw porednictwa

92

wliczona jest zwykle do fakturowanej ceny, nie stanowi to adnego problemu przy wycenie. Jeeli koszty te nie zostay jeszcze wliczone, a ponoszone s przez kupujcego, powinny zosta dodane do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej. Natomiast w przypadku, gdy porednik wynagradzany jest przez kupujcego, lub te jeeli kada ze stron uczestniczcych w transakcji pokrywa cz kosztw porednictwa, naley te ostatnie doda do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej w takiej wysokoci, w jakiej obciaj one kupujcego i o ile nie zostay one jeszcze wliczone do ceny, bd jeeli nie stanowi one prowizji od zakupu. Przy ustalaniu wartoci celnej importowanych towarw naley doda do tej wartoci koszty prowizji i porednictwa poniesione przez kupujcego z wyjtkiem prowizji od zakupu. Rozstrzygnicie, czy do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej naley doda koszty porednika ponoszone przez kupujcego, lecz nie wczone do ceny, zaley w ostatecznym rachunku od rzeczywistych funkcji spenianych przez tego porednika, a nie od terminu, jakim jest on okrelany. Koszty prowizji bd porednictwa obciajce sprzedajcego, ktre nie bd ponoszone przez kupujcego nie mog by doliczone do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej. Istnienie i charakter usug porednikw w realizacji transakcji sprzeday czsto trudno ustali na podstawie samych tylko dokumentw handlowych zaczonych do zgoszenia celnego. Biorc wic pod uwag wielko ponoszonych z tego tytuu patnoci, naley ewentualnie podj niezbdne dziaania celem uzyskania informacji o istnieniu i dokadnym charakterze ww. usug. (art. 32 ust. 1 lit. a) i) WKC) 3.1.2. Koszty opakowa i pakowania Stosujc metod wartoci transakcyjnej przewidziano doliczenie kosztw pojemnikw traktowanych dla celw celnych cznie z towarami dla ktrych ustalana jest warto celna oraz kosztw pakowania, zarwno w zakresie materiaw jak te robocizny. Zamierzeniem tego postanowienia nie jest doliczanie do wartoci celnej kosztw wielkich pojemnikw transportowych, lecz opakowa i pojemnikw, ktre stanowi cao z towarami importowanymi oraz s z tymi towarami dostarczane importerowi. W celach ustalenia wartoci celnej naley wzi pod uwag wszystkie koszty zwizane z zapewnieniem palet, skrzy i innych pojemnikw cznie z wewntrznymi i zewntrznymi materiaami opakowaniowymi uywanymi zazwyczaj po to, aby towary zostay dostarczone w dobrym stanie do portu lub miejsca wprowadzenia na obszar celny Wsplnoty. Musi te by doliczony koszt pakowania towarw na paletach, w skrzyniach itp. Koszty za opakowania naley doliczy do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej, jeli towar wyceniany i jego opakowania klasyfikowane s razem. Opakowaniami s pojemniki (np. futeray do aparatw, futeray na skrzypce, etui do okularw, beczki do piwa) jak rwnie inne opakowania (np. torebki papierowe, puszki do napojw, kartoniki do jajek i kubki do jogurtu), ktre umoliwiaj skadowanie lub sprzeda towaru. Opakowaniami nie s rodki transportowe w tym kontenery i palety, jak te uyte dodatki przy transporcie (np. materia mocujcy, plandeki). Do kosztw opakowania nale koszty robocizny, ktre powstaj w procesie zwizanym z opakowaniem i koszty materiaowe (np. na papier do pakowania, tamy klejce, plandeki, liny, sznurki i materiay do wypeniania), ktre obok waciwych, zwyczajowych opakowa s niezbdne do zapakowania i ochrony towarw przywoonych. (art. 32 ust. 1 lit. a) ii), iii) WKC, art. 154 RWKC) 3.1.3 Towary dostarczone i usugi wiadczone przez kupujcego Elementem skadowym ceny faktycznie zapaconej lub nalenej s odpowiednio przydzielone wartoci powierzonych przez kupujcego nieodpatnie lub po obnionych cenach towarw i usug. W odniesieniu do towarw dostarczanych i usug wiadczonych przez kupujcego czsto dla bardziej czytelnego okrelenia ich znaczenia w zawartej transakcji handlowej uywa si terminu pomoc". Do tego rodzaju towarw i usug nale: materiay, komponenty, czci i podobne elementy, ktre stanowi cz skadow lub przynale do przywoonych towarw; Przykadem tego rodzaju pomocy jest np. dostawa eksporterowi dinsw przez importera materiau przeznaczonego na uszycie wyrobu gotowego. narzdzia, matryce, formy i podobne elementy uyte przy produkcji przywoonych towarw;

93

materiay zuyte przy produkcji przywoonych towarw; prace inynieryjne, prace badawcze, artystyczne i projektowe oraz plany i szkice wykonane poza Wsplnot i niezbdne do produkcji przywoonych towarw. Pracami projektowymi s zazwyczaj usugi wiadczone przez wyspecjalizowane firmy lub placwki zatrudniajce zesp specjalistw: inynierw, architektw, ekonomistw, prawnikw itp. Skomplikowanie i zoono dzisiejszych projektw przemysowych wymaga wielodyscyplinarnego podejcia, ktre w zasadzie moe zapewni jedynie wyspecjalizowana firma czy placwka oferujca szeroki zakres usug. Prace te mog mie charakter prac rozwojowych i prac badawczych. Maj one na celu pozyskanie wiedzy uytecznej w opracowaniu nowego produktu, usugi lub nowego procesu czy techniki albo doprowadzi do istotnego udoskonalenia istniejcych produktw lub procesw. Prace rozwojowe s przeksztaceniem rezultatw bada lub innej wiedzy w plan lub projekt nowego produktu, procesu lub istotne udoskonalenie istniejcego produktu czy procesu przeznaczonego do sprzeday lub wykorzystania. Obejmuje to sformuowanie koncepcje, projektowanie i badanie alternatywnych produktw, budowanie prototypw oraz funkcjonowanie instalacji pilotaowych. Nie obejmuje rutynowych ani okresowych zmian istniejcych produktw, linii produkcyjnych, procesw wytwrczych oraz innych trwajcych operacji, jeeli nawet te zmiany mog obejmowa udoskonalenia i nie zawiera w sobie bada ani prb rynkowych. Do usug, ktre mog by wczone do wartoci celnej towaru nale midzy innymi: techniczne i inynieryjne studium przedprojektowe; oszacowanie kosztw; specyfikacja przetargowa dla dostawcw i podwykonawcw; organizacja zakupw; inynieria produkcji; proces technologiczny; nadzr techniczny; prace projektowe, zapewnienia planw i rynkw; administracja i ksigowo; specyfikacja materiaowa; nadzr zamawiania i zakupw; struktura zaopatrzenia oraz koordynacja; organizowanie dostaw materiaw i magazynowanie ich w oznaczonym miejscu; zapewnienie informacji w formie planw, specyfikacji technicznych i materiaowych; koordynacja pracy rnych podwykonawcw; specjalne instrukcje dla projektowania budowlanego oraz inynieryjnego; inspekcje miejsca budowy; wykwalifikowane prace przygotowawcze; szkolenie personelu; instrukcje obsugi; monta i rozruch; poradnictwo eksploatacyjne i efektywno ekonomiczna; instrukcje konserwacji i napraw;

94

sprawdzanie planw i rysunkw; kontrole biece. Koszty wstpnych bada i szkicw projektowych nie zostaj wczone do wartoci celnej. Do kosztw badania i projektw wstpnych zalicza si tylko koszty bada podstawowych. Pod pojciem badania podstawowego naley rozumie takie czynnoci badawcze, ktre nie odnosz si do towarw przywoonych. Przykad: Badanie materiau (fizyczne testy na nowych materiaach z tworzywa sztucznego odnonie ich elastycznoci, cieralnoci, odpornoci, zdolnoci wchaniania i zachowania przy wysokiej temperaturze, wilgotnoci, zimnie itd.) lub badania pod ktem oceny w fazie wstpnej produkcji butw sportowych i odziey sportowej (badania obcienia, jakie wywiera noga w rnych dyscyplinach sportowych). Koszty za badania zwizane z produkcj zaliczaj si do kosztw technologicznych, ktre w danym wypadku naley doliczy do wartoci celnej przywoonych towarw. Przykad: Koszty za badanie w zwizku z dostosowaniem buta sportowego do szczeglnych waciwoci fizycznych dla biegaczy dugodystansowych. Dostawa towarw lub wiadczenie usug moe mie charakter bezporedni lub poredni. Bezporednie dostarczenie lub wiadczenie wystpuje wtedy, gdy sam kupujcy reguluje te zobowizania na rzecz producenta / wytwrcy. Porednie dostarczenie lub wiadczenie wystpuje, jeli w tych transakcjach wystpuje osoba trzecia. (art. 32 ust. 1 lit. b) WKC, art. 155 RWKC) 3.1.4. Warto towarw dostarczonych i usug wiadczonych przez kupujcego Przy przydzielaniu elementw, o ktrych mowa w art. 32 ust. 1 lit. b) WKC, do towarw przywoonych naley uwzgldni dwa czynniki: warto samego elementu (narzdzi, matryc, projektw, szkicw itp.) sposb jej przydzielenia do towarw przywoonych. Przydzielanie tych elementw powinno by dokonane w sposb rozsdny, waciwy dla okolicznoci i zgodny z oglnie akceptowanymi zasadami ksigowoci. Jeeli dostarczone towary lub wiadczone usugi uyte przy produkcji lub sprzeday towarw przywoonych s nabywane od niepowizanego sprzedajcego, to ich wartoci bdzie koszt nabycia. W przypadku wytworzenia ich przez kupujcego lub osob z nim powizan, wartoci bdzie koszt ich wytworzenia. (studium przypadku 1.1 Technicznego Komitetu Ustalania Wartoci Celnej WCO Raport na temat studium przypadku dotyczcego w szczeglnoci Artykuu 81. b) Porozumienia: prace techniczno - inynieryjne, rozwojowe, artystyczne i projektowe itd.") 3.1.5. Honoraria, tantiemy autorskie i opaty licencyjne: oglnie Za honoraria, tantiemy autorskie i opaty licencyjne uwaa si patnoci za skorzystanie z praw odnoszcych si do: produkcji importowanego towaru (szczeglnie wiadectwa, rysunki, modele i wiedz dotyczc produkcji), lub sprzeday przywoonych towarw na eksport (szczeglnie znaki handlowe i fabryczne, przedstawione modele), lub uycia lub odsprzeday przywoonych towarw (szczeglnie prawa autorskie, technologie traktowane cznie z importowanym towarem. (art. 157 RWKC) 3.1.6. Patenty, licencje i znaki towarowe Patenty Patent jest to dokument wystawiony przez odpowiedni, upowaniony organ (np. Urzd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej), ktry opisuje wynalazek i ustala stan prawny zabezpieczajcy interesy waciciela patentu. Korzystanie z opatentowanego wynalazku moliwe jest tylko po uzyskaniu upowanienia waciciela patentu. Wynalazek jest now

95

ide powsta w rezultacie dziaalnoci wynalazczej, zawierajc w sobie moliwo zastosowa przemysowych. Znaki towarowe (handlowe) S to oznaczenia suce odrnieniu towarw produkcji danego przedsibiorstwa lub grupy takich przedsibiorstw. Znaki te podlegaj ochronie po rejestracji przez upowaniony urzd, np. przez Urzd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej. Licencje Licencje to porozumienia, ktre dotycz praw do uytkowania wszelkich praw autorskich do dziaa literackiego, artystycznego lub naukowego wczajc w to filmy kinowe, wszelkiego rodzaju patentw, znakw towarowych, wzorw, modeli, planw, utrzymywanych w tajemnicy technologii lub procesw produkcyjnych, lub praw do informacji dotyczcych dowiadczenia w dziedzinie przemysu, handlu lub nauki. Przywoany w definicji licencji termin prawa autorskie" jest zwykle wizany z pracami literackimi i artystycznymi. Ochrona praw autorskich zakada ochron takich prac, jak: prace literackie, muzyczne, artystyczne, mapy i rysunki techniczne, prace fotograficzne, filmy. Prawa autorskie chroni ich wacicieli przed nieupowanionym wykorzystywaniem, w tym przed reprodukowaniem, kopiowaniem czy tumaczeniem. Pojciami, ktre wymagaj rwnie uwagi s: "know - how" i "franchising" "Know-how" Przywoane w definicji licencji sformuowanie dowiadczenia w dziedzinie przemysu, handlu lub nauki" oglnie zwane jest jako "know-how". "Know-how", zgodnie ze sformuowaniem przyjtym w 12 komentarza OECD, definiuje si jako wszelka nie wyjawiona informacja techniczna, zarwno nadajca si do opatentowania lub nie, ktra jest niezbdna dla przemysowego odtworzenia produktu lub procesu, bezporednio pod tymi samymi warunkami, o tyle o ile pochodzi z dowiadczenia, przy czym reprezentuje to czego producent nie moe si dowiedzie ze zwykego przebadania produktu oraz zwykej wiedzy o postpie technicznym". "Franchising" W ramach obowizujcej w polskim prawie zasady swobody umw strony stosunkw cywilno-prawnych same ksztatuj ich tre. Umowa franchisingowa naley do kategorii tzw. umw nienazwanych, ktre pojawiy si w polskim yciu gospodarczym w zwizku z potrzeb z jednej strony - bardziej elastycznego, a z drugiej - bardziej kompleksowego ksztatowania stosunkw handlowych. W doktrynie prawa handlowego pod pojciem "franchising" rozumie si zarwno metod (sposb, technik) prowadzenia dziaalnoci gospodarczej, jak i pewn kategori jurydyczn (nowy typ umowy nienazwanej). W umowie franchisingowej "tzw. franchisingodawca jako organizator sieci franchisingowej udziela pozwolenia (zgody, licencji), zwanego franchise, na prowadzenie w ramach sieci i pod firm dajcego pozwolenie okrelonej dziaalnoci handlowej przedsibiorcy, zwanemu franchisingobiorc" (Kazimierz Kruczelak, Prawo handlowe. Zarys wykadu, Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa 2001, s. 479). Mona wyrni dwa zasadnicze elementy konstytuujce instytucj franchisingu: pakiet praw wasnoci przemysowej lub intelektualnej zwizany ze znakami towarowymi, nazwami handlowymi, wzorami uytkowymi i zdobniczymi, prawami autorskimi, know-how i patentami oraz czynno prawn jak jest udostpnienie tego pakietu do korzystania w celu odsprzeday dbr i wiadczenia usug kocowym uytkownikom (Agnieszka Tokaj-Krzewska, Franchising. Strategia rozwoju maych firm w Polsce, Difin, Warszawa 1999, s. 12). Dlatego franchising definiowany jest rwnie jako "pewna szczeglna forma oddania podmiotom trzecim fragmentu przedsibiorstwa do odpatnego korzystania" (Stanisaw Wodyka, (w:), Prawo umw w obrocie gospodarczym, Krakw 1993, s. 98). W zalenoci od obszaru ycia gospodarczego, w ktrym wykorzystywana jest taka metoda prowadzenia dziaalnoci gospodarczej wyrnia si: franchising usugowy, franchising produkcyjny, franchising dystrybucyjny (Kazimierz Kruczelak, op. cit., s. 480). Franchising usugowy polega na tym, i franchisingobiorca wiadczy okrelone w umowie usugi (najczciej gastronomiczne, hotelarskie, serwisowe) pod znakiem firmowym franchisingodawcy i z wykorzystaniem jego know-how. Natomiast franchising produkcyjny charakteryzuje si tym, i franchisingobiorca sam wytwarza okrelone produkty, dziki udostpnionej przez franchisingodawc wiedzy technologicznej (know-how), a nastpnie sam zbywa te wyroby po znakiem towarowym franchisingodawcy. Z kolei o franchisingu dystrybucyjnym moemy mwi wwczas, gdy franchisingobiorca ogranicza sw dziaalno do sprzeday okrelonych towarw w prowadzonym przez siebie punkcie

96

sprzeday lub w systemie obwonym. W takim systemie franchisingodawca peni rol centrali dystrybucji produkowanych przez siebie towarw. Natomiast rola franchisingobiorcw sprowadza si do sprzeday tych towarw klientom. Powyej wskazano podstawowe formy franchisingu; na ich podstawie moliwe jest tworzenie form mieszanych (franchising mieszany) zawierajcych niektre elementy z podstawowych typw umw franchisingowych (Kazimierz Kruczelak, op. cit., s. 480, 481). W tym miejscu naley podkreli, i zakres przedmiotowy umowy franchisingowej zawiera niektre postanowienia charakterystyczne dla umowy licencyjnej; s to: przekazanie prawa do uywania znaku towarowego, udostpnienie poufnych wiadomoci i dowiadcze produkcyjnych czy informacji odnoszcych si do strategii marketingowych. W praktyce najczciej mona spotka si z przypadkami, w ktrych franchisingobiorca/importer jest: tylko dystrybutorem sprowadzanych produktw na terenie Wsplnoty (z tym zastrzeeniem, i s to wyroby oznaczone chronionym znakiem towarowym), tylko producentem okrelonych towarw; przy czym w procesie wytwrczym korzysta on z know-how, ktrym rozporzdza franchisingodawca (z tym zastrzeeniem, i komponenty do produkcji okrelonych wyrobw s nabywane od franchisingodawcy lub od podmiotu od niego zalenego, np. w ramach midzynarodowego koncernu), zarwno producentem okrelonych towarw (w oparciu o wiedz technologiczn przekazan przez franchisingodawc), jaki i ich dystrybutorem na terenie Wsplnoty ( z zastrzeeniami z pkt. a i b). W zwizku z powyszym organy celne powinny dokadnie i wnikliwie analizowa zakres przedmiotowy umw franchisingowych, a w szczeglnoci w czci odnoszcej si do zasad korzystania przez franchisingobiorc (importera) z know-how przekazanego przez kontrahenta zagranicznego oraz sposobu i warunkw wprowadzania do obrotu na terenie Wsplnoty importowanych towarw oznaczonych chronionym znakiem towarowym. Z reguy podmiot posiadajcy prawo do korzystania z okrelonych dbr niematerialnych, ponosi na rzecz rozporzdzajcego tym prawem opaty licencyjne. Organy celne, po ustaleniu, i franchisingobiorca/importer ponosi na rzecz franchisingodawcy opaty licencyjne zwizane z realizacj postanowie umowy franchisingowej, powinny zbada czy opaty te stanowi element wartoci celnej towaru w rozumieniu przepisu art. 30 1 pkt 3 WKC. Szeroki zakres przedmiotowy umw franchisingowych nie pozwala na proste odniesienie opat licencyjnych do przyznanego franchisingobiorcy prawa do korzystania z know-how i/lub prawa do wprowadzania do obrotu na terenie Wsplnoty towarw oznaczonych chronionym znakiem towarowym. 3.1.7. Honoraria, tantiemy autorskie i opaty licencyjne a towary importowane. Do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej za przywoone towary dodaje si honoraria, tantiemy autorskie i opaty licencyjne, jeeli dotycz towarw, dla ktrych ustalana jest warto celna. Przy okrelaniu, czy honoraria, tantiemy autorskie i opaty licencyjne zwizane s z towarami, dla ktrych ustalana jest warto celna, gwnym zagadnieniem jest ustalenie powodu ich ponoszenia. Jeeli, sposb obliczania kwoty honorariw, tantiem autorskich lub opat licencyjnych wie si z cen przywoonego towaru, to powstaje przypuszczenie, o ile dowody temu nie zaprzeczaj, e patno tej opaty pozostaje w zwizku z wycenianym towarem. Jednake, gdy kwota ta obliczana jest niezalenie od ceny przywoonego towaru, to patno ta moe pozosta w zwizku z wycenianym towarem. Tak wic, w przypadku importowanych komponentw lub skadnikw licencjonowanego produktu albo w przypadku importowanych maszyn lub instalacji produkcyjnych, patno honorariw, tantiem autorskich lub opat licencyjnych oparta o realizacj sprzeday produktu licencjonowanego moe si wiza w caoci lub w czci z importowanymi towarami lub w ogle si z nimi nie wiza. Tylko w przypadku cisego powizania pomidzy towarami a tymi opatami naley uzna je za element wartoci celnej. (art. 161 RWKC) 3.1.8 Znak towarowy a importowany produkt gotowy. Za produkt finalny uznaje si przywoony towar, ktry ju w momencie zgoszenia celnego musi wykazywa charakter

97

towaru markowego i by przeznaczony do sprzeday pod znakiem, za ktrego uytkowanie paci si opat licencyjn. Nastpnie, faktyczna sprzeda musi by realizowana z tym znakiem. Przykad: Importer decyduje si sprzedawa przywoony towar bez znaku towarowego, poniewa na podstawie nowej analizy rynkowej zauwaono, e szanse rynkowe produktu s zbyt mae. Jeli w takim przypadku przypadaj opaty licencyjne, nie naley ich dolicza do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej. Honoraria, tantiemy autorskie lub opaty licencyjny zwizane z prawem stosowania znaku fabrycznego lub handlowego s wczane do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej za przywoony towar, tylko o ile: dotycz towarw odsprzedawanych w tym samym stanie w jakim zostay przywiezione lub poddanych po dokonaniu przywozu nieznacznej operacji (np. naoenie znaku towarowego z kraju przywozu), towary te s wprowadzane do obrotu pod znakiem towarowym umieszczonym przed lub po dokonaniu przywozu. kupujcy nie moe zaopatrywa si w takie towary od innego dostawcy nie powizanego ze sprzedajcym. (art. 159 RWKC) 3.1.9. Honoraria, tantiemy autorskie i opaty licencyjne a importowane czci, pprodukty, skadniki lub surowce produktu finalnego. Przy okreleniu czy honoraria i tantiemy autorskie oraz opaty licencyjne zwizane s z towarami dla ktrych ustalana jest warto celna naley za podstaw przyj ustalenie powodu ponoszenia tych opat. W przypadku importowanych czci, pproduktw, skadnikw lub surowcw do produktu finalnego honoraria, tantiemy autorskie lub opaty licencyjne mog wycznie lub czciowo odnosi si do towarw bdcych przedmiotem przywozu lub ich nie dotyczy. Wczenie ich do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej moe wic nastpi z uwzgldnieniem stopnia, w jakim odnosz si one do towarw poddawanych procedurze celnej. 3.1.10. Honoraria, tantiemy autorskie i opaty licencyjne a warunek sprzeday Do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej za przywoone towary dodaje si honoraria, tantiemy autorskie i opaty licencyjne, jeeli dotycz towarw, dla ktrych ustalana jest warto celna, a od kupujcego wymaga si patnoci poredniej lub bezporedniej jako warunku sprzeday importowanych towarw. W tym kontekcie naley ustali, czy sprzedawca byby skonny do sprzeday towarw bez zapacenia honorariw i tantiem autorskich oraz opat licencyjnych. Warunek moe by sformuowany bezporednio lub porednio. W wikszoci przypadkw w umowie licencyjnej podaje si czy sprzeda towarw importowanych jest uwarunkowana uiszczeniem patnoci honorariw i tantiem autorskich oraz opat licencyjnych. Nie jest jednak istotne, aby taki warunek by przewidziany, bowiem jak ju wspomniano wyej, warunek ten moe zosta uwzgldniony w sposb wyrany lub przez cich ugod. W przypadku, gdy towary s nabywane od jednej osoby, a honoraria i tantiemy autorskie oraz opaty licencyjne s pacone innej osobie, patno ta moe by uwaana za warunek sprzeday jedynie o ile sprzedajcy lub osoba z nim powizana domaga si od kupujcego dokonania takiej patnoci. (art. 32 ust. 1 lit. c) WKC) 3.1.11. Honoraria, tantiemy autorskie i opaty licencyjne a prawo do dystrybucji i odsprzeday Prawo do dystrybucji i odsprzeday towarw przywiezionych moe by przedmiotem uzgodnie midzy kupujcym i sprzedajcym. Odnosi si ono do dziaa podejmowanych przez kupujcego w zwizku towarami, ktre zostay nabyte z przeznaczeniem dla osb trzecich. Dostawa tych towarw ju na obszarze Wsplnoty osobom trzecim moe przybra form dostaw odpatnych lub bezpatnych, w zalenoci od charakteru towarw i celu danej transakcji. Patno kupujcego w ramach umowy sprzeday za prawo do zbytu zaimportowanych towarw nie jest opat licencyjn, lecz jest traktowane jako wydzielona cz ceny zakupu. To samo dotyczy patnoci za prawo do wycznej sprzeday. Patnoci za prawo do dystrybucji lub odsprzeday przywoonych towarw poniesione przez kupujcego nie s doliczane do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej za przywoone towary, jeeli takie patnoci nie stanowi warunku sprzeday towarw na wywz do Wsplnoty. (art. 32 ust. 5 lit. b) WKC)

98

3.1.12. Honoraria, tantiemy autorskie i opaty licencyjne a dochody z dalszej odsprzeday, dyspozycji lub wykorzystania towarw importowanych Dochody z dalszej odsprzeday, dyspozycji lub wykorzystania importowanych towarw nie s opatami licencyjnymi w rozumieniu art. 32 ust. 1 lit. c) WKC, lecz stanowi element korygujcy cen faktycznie zapacon lub nalen za przywoone towary. (art. 32 ust. 1 lit. d) WKC) 3.1.13. Dochody z dalszej odsprzeday, dyspozycji lub wykorzystania towarw importowanych Warto jakiejkolwiek czci dochodu z tytuu dalszej odsprzeday, dyspozycji lub wykorzystania przywoonych towarw, ktra przypada bezporednio lub porednio sprzedajcemu stanowi element uzupeniajcy cen faktycznie zapacon lub nalen za przywoone towary. Doliczenie to powinno nastpi na podstawie obiektywnych i wymiernych danych. Brak danych umoliwiajcych ustalenie wysokoci tych dochodw wyklucza ustalenie wartoci celnej przywoonych towarw na podstawie art. 29 WKC. (art. 32 ust. 1 lit. d oraz 29 ust. 1 lit. c WKC) 3.1.14. Koszty dostawy (transportu) oglnie Pojcie koszty dostawy (transportu)" obejmuje wszystkie gwne i poboczne usugi, ktre s zwizane z transportem do Wsplnoty. Do nich zalicza si w szczeglnoci: - koszt transportu, cznie ze specjalnymi dopatami; - koszty spedycyjne cznie z prowizjami za porednictwo przy umowach przewozowych z przewonikami; - koszt ubezpieczenia; - opaty zaadunkowe i manipulacyjne; - opaty za najem rodkw transportu (np. kontenery, palety wynajte do transportu przywoonych towarw); - zwizane bezporednio z transportem koszty za skadowanie - koszty, ktre powstaj za zwok w transporcie (tzw. koszty Demurrage"); - wszystkie inne koszty i opaty zwizane z dostarczeniem towarw do miejsca wprowadzenia na obszar celny Wsplnoty (np. opaty wizowe, drogowe, koszty za konwj, koszty oclenia w kraju trzecim). 3.1.15. Obszar celny Obszar celny Wsplnoty obejmuje wszystkie kraje ujte w art. 3 ust. 1 i 2 WKC wraz z przynalenymi im morzem terytorialnym, morskimi wodami wewntrznymi oraz przestrzeni powietrzn. 3.1.16. Miejsce wprowadzenia towarw. Za miejsce wprowadzenia na obszar celny Wsplnoty uwaa si: dla towarw przewoonych drog morsk, port wyadunku lub port przeadunku, pod warunkiem, e przeadunek potwierdzony zosta przez organy celne tego portu; dla towarw przewoonych drog morsk, a nastpnie drog wodn rdldow, pierwszy port - znajdujcy si u ujcia rzeki lub kanau lub w dalszym biegu - gdzie dokonanie wyadunku towarw byo moliwe, pod warunkiem e wykazano organom celnym, e koszty frachtu do portu wyadunku towarw s wysze od kosztw frachtu do tego pierwszego portu; dla towarw przewoonych kolej, drog wodn, drog rdldow lub transportem drogowym, miejsce pierwszego urzdu celnego; dla towarw przewoonych w inny sposb, miejsce przekroczenia granicy ldowej obszaru celnego Wsplnoty. Jak wynika z powyszego towary na obszar celny Wsplnoty mog by dostarczone drog morsk, drog powietrzn, kolej, eglug rdldow i poczt.

99

Droga morska Jeeli towary s dostarczane bezporednio do Rzeczypospolitej Polskiej, miejscem wprowadzenia towarw jest port polski, w ktrym towary zostaj wprowadzone; Jeeli towary przed dostarczeniem ich do Rzeczypospolitej Polskiej s dostarczane do innego pastwa Wsplnoty, miejscem wprowadzenia towarw jest port w tym pastwie czonkowskim, w ktrym towary te zostan rozadowane; Jeeli towary s przeadowywane na obszarze celnym Wsplnoty, miejscem wprowadzenia towarw jest port, w ktrym odbywa si przeadunek towarw, pod warunkiem, e przeadunek potwierdzony zosta przez organ celny tego portu. Droga powietrzna Miejscem wprowadzenia towarw jest punkt, w ktrym po raz pierwszy zostaa przekroczona granica ldowa. Droga, kolej lub egluga rdldowa Miejscem wprowadzenia towarw jest punkt, w ktrym towary po raz pierwszy przechodz przez urzd celny na obszarze Wsplnoty. Zwykle jest to punkt, w ktrym towary przekraczaj granic Wsplnoty. Przesyka pocztowa Za miejsce wprowadzenia towarw przyjmuje si adres odbiorcy tzn. biuro lub dom importera. (art. 163 RWKC) 3.1.17. Koszty transportu do miejsca wprowadzenia. W wartoci celnej towarw naley uwzgldnia wycznie koszty poniesione do miejsca wprowadzenia przywoonych towarw na obszar celny Wsplnoty. Wysoko tych kosztw powinna odpowiada kosztom faktycznie poniesionym przez kupujcego. Przy transporcie nieodpatnym lub przy przewozach rodkami transportu kupujcego naley uwzgldnia w wartoci celnej koszty transportu obliczajc ich wysoko wedug zwyczajowo stosowanej, dla tych samych rodkw transportu, taryfy. W tym celu mona zwrci si o oglnie obowizujc taryf np. do spedytora. Przy oszacowaniu towarw stanowicych baga podrnych nie dolicza si kosztw transportu. (art. 32 ust. 1, lit. e) WKC, art. 164 lit. c RWKC) 3.1.18. Koszty transportu do miejsca przeznaczenia. Przy cznej cenie za transport poza miejsce wprowadzenia, do wartoci celnej naley doliczy cakowity koszt transportu. Nie dotyczy to sytuacji, gdy: Koszty transportu na obszarze Wsplnoty mona wyodrbni w celu otrzymania wartoci odnoszcej si do transportu towarw po przekroczeniu granicy Wsplnoty, chyba e ostatecznie ustalono, i cena franco miejsce przeznaczenia jest rwna cenie franko miejsce wprowadzenia. W przypadku towarw przywoonych drog morsk nie ma wikszego znaczenia sposb ujcia tych kosztw. Do wartoci celnej naley wliczy opat frachtow, jaka zostaaby zapacona do miejsca wprowadzenia towarw na obszar celny Wsplnoty. W tym celu mona przyj stawki z taryfy na danej linii lub ogaszane w inny sposb przez lini eglugow lub innego przewonika; W przypadku transportu droga powietrzn, koszty transportu lotniczego wczane do wartoci celnej towarw s okrelane wedug regu i zastosowaniem wartoci procentowych okrelonych w zaczniku 25 do RWKC. Koszty transportu na obszarze Wsplnoty wliczone w cen towarw mona odj od ceny faktycznie zapaconej lub nalenej pod warunkiem, e mog one zosta wyodrbnione w momencie zgoszenia towarw i poparte odpowiednimi dowodami. (art. 164 lit. a I b oraz art. 166 RWKC, zacznik 25 do RWKC)

100

3.1.19. Przesyki pocztowe Przy towarach przewoonych w obrocie pocztowym naley doliczy czne opaty pocztowe do miejsca przeznaczenia. Jeli przesyka nie ma charakteru handlowego, opat pocztowych nie naley dolicza. (art. 165 RWKC) 3.1.20. Koszty ubezpieczenia Do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej naley doliczy koszty ubezpieczenia przywoonego towaru. Koszty ubezpieczenia drugiego lub podwjnego traktowane s w sposb identyczny jak koszty ubezpieczenia pierwszego (podstawowego). 3.1.21. Koszty skadowania zwizanego z transportem, koszty postojowego i koszty wyadunku. Wydatki zwizane ze skadowaniem spowodowanym okolicznociami transportu naley traktowa jako koszty zwizane z transportem. Naley wic je dolicza do wartoci transakcyjnej towaru. Do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej naley doliczy koszty za zaadunek i rozadunek (w tym koszty postojowe) przywoonego towaru, jak te koszty przeadunku z jednego rodka transportu na drugi. Natomiast nie naley dolicza kosztw za rozadunek i przeadunek jak te kosztw skadowania w miejscu pierwszego przeznaczenia. Do kosztw zwizanych z transportem nale rwnie tzw. koszty traktowania towaru", s to wydatki zwizane z utrzymaniem, do miejsca wprowadzenia towaru w odpowiednim stanie (np. koszty chodzenia, przewietrzania, karmienia i opieki przy transporcie ywych zwierzt). 3.2 Procedury i czynnoci urzdowe 3.3 Dokadniejsze postanowienia 3.4. Wyjtki 3.4.1. Prowizja od zakupu Przy ustalaniu wartoci celnej na podstawie wartoci transakcyjnej, do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej za przywoone towary nie dodaje si prowizji od zakupu. Okrelenie prowizja od zakupu" oznacza opaty poniesione przez importera na rzecz jego agenta za usug polegajc na reprezentowaniu go przy zakupie towarw, dla ktrych ustalana jest warto celna. (art. 32 ust. 4 WKC) 3.4.2. Wartoci prac techniczno-inynieryjnych, rozwojowych, artystycznych i projektw oraz planw i szkicw, ktre zostay wykonane lub sporzdzone we Wsplnocie Europejskiej. Przy ustalaniu wartoci celnej na podstawie wartoci transakcyjnej, do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej za przywoone towary nie dodaje si wartoci prac techniczno - inynieryjnych, rozwojowych, artystycznych i projektw oraz planw i szkicw, ktre zostay wykonane lub sporzdzone we Wsplnocie. Myl intelektualna (w tym wartoci prac techniczno - inynieryjnych, rozwojowych, artystycznych i projektw oraz planw i szkicw) osoby fizycznej uwaana jest za wywiadczon wewntrz Wsplnoty, gdy osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania na terenie Wsplnoty. Przy osobach prawnych lub organizacjach nie posiadajcych osobowoci prawnej naley odnie si do siedziby (oddzia, filia, biuro), w ktrej zostaa wywiadczona usuga. Jeli siedziba ta ley na obszarze Wsplnoty nie nastpuje doliczenie kosztw za t usug do wartoci celnej przywoonych towarw. (art. 32 ust. 1 lit. b) pt. IV WKC)

101

3.4.3. Prawo do kopiowania Przy ustalaniu wartoci celnej patnoci za prawo do kopiowania przywoonych towarw we Wsplnocie nie s doliczane do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej za przywoone towary.(art. 32 ust. 5 lit. a) WKC) 3.4.4. Prawo do dystrybucji lub odsprzeday Przy ustalaniu wartoci celnej opaty za prawo do dystrybucji lub odsprzeday towarw poniesione przez kupujcego nie s doliczane do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej jeeli takie patnoci nie stanowi warunku sprzeday towarw na wywz do Wsplnoty. (art. 32 ust. 5 lit. b) WKC) 3.5. Postanowienia karne

4. Koszty odliczane od wartoci transakcyjnej W rozdziale tym omwiony zostanie zakres stosowania przepisw dotyczcych ustalania wartoci celnej na podstawie wartoci transakcyjnej towarw z uwzgldnieniem elementw kosztw ponoszonych przez kupujcego a nie uznawanych jako element wpywajcy na warto celn towarw wyprowadzanych na obszar celny Wsplnoty. Nakady te i koszty tylko wwczas podlegaj odliczeniu od ceny faktycznie zapaconej lub nalenej, gdy s w niej zawarte. 4.1. Wprowadzenie 4.1.1. Opaty i koszty podlegajce odliczeniu Do wartoci celnej nie wlicza si nastpujcych elementw: kosztw transportu towarw po ich przybyciu do miejsca wprowadzenia na obszar celny Wsplnoty; kosztw zwizanych z pracami budowlanymi, instalacyjnymi, montaowymi, obsug lub pomoc techniczn wykonan po przywozie towarw takich jak: zakady przemysowe, maszyny lub wyposaenie; odsetek wynikajcych z umowy o finansowaniu, zawartej przez kupujcego i odnoszcej si do zakupu przywoonych towarw, niezalenie od tego czy finansowanie zapewnione jest przez sprzedajcego, czy te przez inn osob, o ile umowa o finansowaniu zostaa zawarta w formie pisemnej a kiedy bdzie wymagane, kupujcy bdzie w stanie udowodni, e: - towary te zostay rzeczywicie sprzedane po cenie zadeklarowanej, jako faktycznie zapacona lub nalena i - dane oprocentowanie nie przekracza normalnie stosowanego poziomu oprocentowania dla tego typu transakcji dokonywanych w tym kraju, w czasie, w ktrym dokonano operacji finansowej; opat za prawo do kopiowania przywoonych towarw we Wsplnocie; prowizji od zakupu, jako opaty poniesionej przez importera na rzecz jego agenta za usug polegajc na reprezentowaniu go przy zakupie towarw, dla ktrych ustalana jest warto celna.; nalenoci celnych przywozowych lub innych opat pobieranych we Wsplnocie z tytuu przywozu lub sprzeday towarw. (art.33 WKC) 4.1.2. Warunek dla dokonania odlicze Warunkiem upowaniajcym do wykluczenia wyej wymienionych elementw z wartoci celnej towarw importowanych jest ich wyodrbnienie z ceny faktycznie zapaconej lub nalenej za te towary. Pozycje, ktre podlegaj odliczeniu musz zosta wykazane w momencie zgoszenia celnego oddzielnie od ceny faktycznie zapaconej lub nalenej za przywieziony towar. Odliczenie to musi zosta dokonane w sposb zgodny z oglnie obowizujcymi zasadami ksigowoci i wykazane na

102

fakturze lub innym dokumencie potwierdzajcym warto. Pozycje, ktre podlegaj odliczeniu musz zosta zgoszone w deklaracji wartoci celnej (D.W.1). 4.1.3. Podatki krajowe i opaty celne Opaty i podatki w kraju importu nie stanowi czci wartoci celnej, poniewa z definicji jest moliwe dokonanie rozrnienia midzy opatami i podatkami kraju importu a cen faktycznie zapacon lub nalen. Informacje dotyczce stawek tego typu opat i podatkw s publikowane i powszechnie dostpne. Ponadto, fakt nie wyodrbnienia tych kwot na fakturze nie wyklucza moliwoci odliczenia i uwzgldnienia przy ustalaniu wartoci celnej przywoonych towarw, natomiast musz istnie oczywiste informacje i dane na fakturze lub innym dokumencie towarzyszcym, i cena faktycznie zapacona lub nalena obejmuje te opaty. (art. 33. ust. 1 lit. f WKC), Opinia 3.1. Technicznego Komitetu Ustalania Wartoci Celnej WCO "Znaczenie wyraenia "pod warunkiem, e bd one wydzielone" w uwadze interpretacyjnej do Artykuu 1 Porozumienia: Opaty i podatki w kraju importu" 4.2. Procedury i czynnoci urzdowe 4.3. Dokadniejsze postanowienia 4.4. Wyjtki 4.5 Postanowienia karne.

5. Warto transakcyjna towarw identycznych. Jeeli warto celna nie moe zosta ustalona na podstawie wartoci transakcyjnej ustala si j w oparciu o metod wartoci transakcyjnej towarw identycznych. 5.1. Wprowadzenie. 5.1.1. Warto transakcyjna towarw identycznych. Metoda wartoci transakcyjnej towarw identycznych polega na ustaleniu wartoci celnej w oparciu o warto transakcyjn identycznych towarw sprzedanych w celu wywozu do Wsplnoty i wywiezionych w tym samym lub zblionym czasie co towary, dla ktrych ustalana jest warto celna. Zastosowanie tej metody moliwe jest tylko w przypadku spenienia nastpujcych warunkw: Nie jest moliwe okrelenie wartoci celnej metod wartoci transakcyjnej. Import towaru identycznego w tym samym bd zblionym czasie. Towary identyczne musz by wyprodukowane w tym samym kraju. Towary identyczne musz by takie same pod kadym wzgldem. O ile jest to konieczne, moliwe jest przystosowanie w odniesieniu do iloci, poziomu handlu, drogi transportu. Dla celw ustalenia wartoci celnej metod wartoci transakcyjnej towarw identycznych moe by wzita pod uwag jedynie warto transakcyjna towarw identycznych, ktra zastaa okrelona na podstawie art. 29 WKC (metoda wartoci transakcyjnej). (art. 30 ust. 2a WKC, art. 150 ust. 5 RWKC). 5.1.2. Poziom handlu. Dla ustalenia wartoci celnej metod wartoci transakcyjnej towarw identycznych naley stosowa warto

103

transakcyjn identycznych towarw sprzedawanych na tym samym poziomie handlu i w zasadzie w tych samych ilociach co towary, dla ktrych ustalana jest warto celna. W wypadku, gdy brak jest danych dotyczcych tego rodzaju sprzeday, dla ustalenia wartoci celnej naley przyjmowa warto transakcyjn identycznych towarw sprzedawanych na innych poziomach handlu i/lub w innych ilociach, z niezbdnymi poprawkami majcymi na celu uwzgldnienie rnicy w poziomach handlu lub iloci, pod warunkiem e tego rodzaju korekta moe by dokonana na podstawie przedstawionych dowodw okrelajcych zasadno i prawidowo korekty, niezalenie od tego, czy taka korekta prowadzi do zwikszenia, czy te zmniejszenia wartoci. (art. 150 ust. 1 RWKC). Na przykad, jeeli towar dla ktrego ustalana jest warto celna, dotyczy dostawy 10 sztuk, podczas gdy jedynymi identycznymi towarami, dla ktrych istnieje ustalona cena transakcyjna, bya partia 500 sztuk, przy czym ustalono, e sprzedajcy udziela rabatw ilociowych, korekta moe by dokonana po uzyskaniu wgldu do listy cenowej sprzedajcego i ustaleniu ceny, po ktrej realizowana jest sprzeda 10 sztuk. Nie jest wymagane, by sprzeda musiaa by dokonywana w partiach 10 jednostek, jeeli tylko stwierdzono wiarygodno listy cenowej. Jednak przy braku takiej obiektywnej wskazwki, ustalanie wartoci celnej metod wartoci transakcyjnej towarw identycznych nie jest moliwe. W przypadku, gdy brak jest danych dotyczcych towarw identycznych sprzedanych w tych samych ilociach i na tym samym poziomie handlu, dla ustalenia wartoci celnej mona wykorzysta dane dot. towaru identycznego, ktry zosta sprzedany: - na tym samym poziomie handlu lecz w innych ilociach, - na innym poziomie handlu lecz w zasadzie w tych samych ilociach, - na innym poziomie handlu i w innych ilociach. W takiej sytuacji naley dokona stosowanych korekt, uwzgldniajcych w zalenoci od konkretnego przypadku: - jedynie czynniki ilociowe, - jedynie rnic w poziomie handlu, - zarwno rnic w iloci, jak i poziomie handlu. (art. 150 ust. 1, zacznik nr 23 do RWKC, Komentarz nr 10.1 Technicznego Komitetu Ustalania Wartoci Celnej WCO). 5.1.3. Koszty transportu. Warto transakcyjna moe zawiera nastpujce elementy: - koszty transportu, - koszty ubezpieczenia, - opaty zaadunkowe, - opaty manipulacyjne. W takim przypadku naley dokona stosownej korekty w celu uwzgldnienia istotnych rnic w takich kosztach pomidzy towarami podlegajcymi wycenie a towarami identycznymi. (art. 150 ust. 2 RWKC) 5.1.4. Czynnik czasu. Warto celna ustalana metod wartoci transakcyjnej towarw identycznych powinna by okrelona na podstawie wartoci transakcyjnej towarw identycznych sprzedanych w celu wywozu do Wsplnoty i wywiezionych w tym samym lub zblionym czasie. Pojcie "w tym samym lub zblionym czasie" odnosi si do chwili, kiedy towary zostay wywiezione w celu przywozu na teren Wsplnoty, a nie chwili, kiedy towary zostay sprzedane. Ponadto, powinno by interpretowane jako pewien okres czasu, moliwie najbliszy daty wywozu, podczas ktrego praktyka handlowa i warunki rynkowe majce wpyw na cen pozostaj niezmienione. Wymagania dotyczce czasu wywozu nie mog zmienia kolejnoci stosowania metod wyceny, tzn. sam fakt, e moment wywozu towarw identycznych jest bliszy momentowi wywozu towarw

104

podlegajcych wycenie nie jest wystarczajcy, aby zmieni kolejno stosowania metod wartoci transakcyjnej towarw identycznych i podobnych. (Nota Wyjaniajca 1.1 Technicznego Komitetu Ustalania Wartoci Celnej WCO). 5.1.5. Warto najnisza. W przypadku stwierdzenia dwch lub wicej wartoci transakcyjnych towarw identycznych, warto celn naley ustali na podstawie wartoci najniszej. (art. 150 ust. 3 RWKC). 5.1.6. Producent. Towary s uwaane za identyczne w zasadzie tylko w przypadku, gdy zostay wyprodukowane przez t sam osob, co osoba ktra wyprodukowaa towary wyceniane. Towary produkowane przez inn osob mog by wzite pod uwag tylko wwczas, gdy nie ma towarw identycznych produkowanych przez t sam osob, ktra wytworzya towary podlegajce wycenie. (art. 150 ust. 4 RWKC). 5.1.7. Towary identyczne. Towary s uznawane za identyczne w przypadku, gdy zostay wytworzone w tym samym kraju co towary podlegajce wycenie oraz s takimi samymi pod kadym wzgldem, wczajc w to: - cechy fizyczne, - jako, - enom jak posiadaj. Nieznaczne rnice w wygldzie zewntrznym nie s przeszkod do uznania towarw za identyczne, jeli odpowiadaj one pod innymi wzgldami ww. kryteriom. Pojcie "towary identyczne" nie dotyczy towarw, ktre w zalenoci od przypadku, wczaj lub odzwierciedlaj prace techniczno-inynieryjne, rozwojowe, artystyczne, projektowe oraz plany i szkice, w stosunku do ktrych nie dokonano korekty z tytuu uycia przy ich produkcji tego rodzaju prac, poniewa zostay wykonane we Wsplnocie. (art. 142 ust. 1 lit. c, art. 142 ust. 2 RWKC). 5.2. Procedury i czynnoci urzdowe 5.3. Dokadniejsze postanowienia 5.4. Wyjtki 5.5 Postanowienia karne.

6. Warto transakcyjna towarw podobnych Jeeli warto celna nie moe zosta ustalona na podstawie wartoci transakcyjnej i wartoci transakcyjnej towarw identycznych ustala si j w oparciu o metod wartoci transakcyjnej towarw podobnych. 6.1. Wprowadzenie.. 6.1.1. Warto transakcyjna towarw podobnych. Metoda wartoci transakcyjnej towarw podobnych polega na ustaleniu wartoci celnej w oparciu o warto transakcyjn towarw podobnych, sprzedanych na tym samym poziomie handlu i w zasadzie w tych samych ilociach co towary bdce przedmiotem wyceny. Zastosowanie tej metody moliwe jest tylko w przypadku, gdy:

105

- Nie jest moliwe okrelenie wartoci na podstawie metody wartoci transakcyjnej i metody wartoci transakcyjnej towarw identycznych. - Import towaru podobnego nastpi w tym samym bd zblionym czasie. - Towary podobne s wyprodukowane w tym samym kraju. - Towary podobne mog peni te same funkcje i by towarami handlowo zamiennymi. - O ile jest to konieczne, moliwe jest przystosowanie w odniesieniu do iloci, poziomu handlu, drogi transportu. Dla celw ustalenia wartoci celnej metod wartoci transakcyjnej towarw podobnych moe by wzita pod uwag jedynie warto transakcyjna towarw podobnych, ktra zastaa okrelona na podstawie art. 29 WKC (metoda wartoci transakcyjnej). (art. 30 ust. 2b WKC, art. 151 ust. 5 RWKC). 6.1.2. Poziom handlu. Dla ustalenia wartoci celnej metod wartoci transakcyjnej towarw podobnych naley stosowa warto transakcyjn podobnych towarw sprzedawanych na tym samym poziomie handlu i w zasadzie w tych samych ilociach co towary, dla ktrych ustalana jest warto celna. W wypadku, gdy brak jest danych dotyczcych tego rodzaju sprzeday, dla ustalenia wartoci celnej naley przyjmowa warto transakcyjn podobnych towarw sprzedawanych na innych poziomach handlu i/lub w innych ilociach, z niezbdnymi poprawkami majcymi na celu uwzgldnienie rnicy w poziomach handlu lub iloci, pod warunkiem e tego rodzaju korekta moe by dokonana na podstawie przedstawionych dowodw okrelajcych zasadno i prawidowo korekty, niezalenie od tego, czy taka korekta prowadzi do zwikszenia, czy te zmniejszenia wartoci. Na przykad, jeeli towar dla ktrego ustalana jest warto celna, dotyczy dostawy 10 sztuk, podczas gdy jedynymi podobnymi towarami, dla ktrych istnieje ustalona cena transakcyjna, bya partia 500 sztuk, przy czym ustalono, e sprzedajcy udziela rabatw ilociowych, korekta moe by dokonana po uzyskaniu wgldu do listy cenowej sprzedajcego i ustaleniu ceny, po ktrej realizowana jest sprzeda 10 sztuk. Nie jest wymagane, by sprzeda musiaa by dokonywana w partiach 10 sztuk, jeeli tylko stwierdzono wiarygodno listy cenowej. Jednak przy braku takiej obiektywnej wskazwki, ustalanie wartoci celnej metod wartoci transakcyjnej towarw podobnych nie jest moliwe. W przypadku, gdy brak jest danych dotyczcych towarw podobnych sprzedanych w tych samych ilociach i na tym samym poziomie handlu, dla ustalenia wartoci celnej mona wykorzysta dane dot. towaru podobnego, ktry zosta sprzedany: - na tym samym poziomie handlu lecz w innych ilociach, - na innym poziomie handlu lecz w zasadzie w tych samych ilociach, - na innym poziomie handlu i w innych ilociach. W takiej sytuacji naley dokona stosowanych korekt, uwzgldniajcych w zalenoci od konkretnego przypadku: - jedynie czynniki ilociowe, - jedynie rnic w poziomie handlu, - zarwno rnic w iloci, jak i poziomie handlu. (art. 151 ust. 1, zacznik nr 23 do RWKC, Komentarz nr 10.1 Technicznego Komitetu Ustalania Wartoci Celnej WCO). 6.1.3. Koszty transportu. Warto transakcyjna moe zawiera nastpujce elementy: - koszty transportu, - koszty ubezpieczenia, - opaty zaadunkowe,

106

- opaty manipulacyjne. W takim przypadku naley dokona stosownej korekty w celu uwzgldnienia istotnych rnic w takich kosztach pomidzy towarami podlegajcymi wycenie a towarami podobnymi. (art. 151 ust. 2 RWKC). 6.1.4. Czynnik czasu. Warto celna ustalana metod wartoci transakcyjnej towarw podobnych powinna by okrelona na podstawie wartoci transakcyjnej towarw podobnych sprzedanych w celu wywozu do Wsplnoty i wywiezionych w tym samym lub zblionym czasie. Pojcie "w tym samym lub zblionym czasie" odnosi si do chwili, kiedy towary zostay wywiezione w celu przywozu na teren Wsplnoty, a nie chwili, kiedy towary zostay sprzedane. Ponadto, powinno by interpretowane jako pewien okres czasu, moliwie najbliszy daty wywozu, podczas ktrego praktyka handlowa i warunki rynkowe majce wpyw na cen pozostaj niezmienione. Wymagania dotyczce czasu wywozu nie mog zmienia kolejnoci stosowania metod wyceny, tzn. sam fakt, e moment wywozu towarw podobnych jest bliszy momentowi wywozu towarw podlegajcych wycenie nie jest wystarczajcy, aby zmieni kolejno stosowania metod wartoci transakcyjnej towarw identycznych i podobnych. (Nota Wyjaniajca 1.1 Technicznego Komitetu Ustalania Wartoci Celnej WCO). 6.1.5. Warto najnisza. W przypadku stwierdzenia dwch lub wicej wartoci transakcyjnych towarw podobnych, warto celn naley ustali na podstawie wartoci najniszej. (art. 151 ust. 3 RWKC). 6.1.6. Producent. Towary s uwaane za podobnych w zasadzie tylko w przypadku, gdy zostay wyprodukowane przez t sam osob, co osoba ktra wyprodukowaa towary wyceniane. Towary produkowane przez inn osob mog by wzite pod uwag tylko wwczas, gdy nie ma towarw podobnych produkowanych przez t sam osob, ktra wytworzya towary podlegajce wycenie. (art. 151 ust. 4 RWKC). 6.1.7. Towary podobne. Za podobne uznawane s towary, ktre zostay wytworzone w tym samym kraju co towary podlegajce wycenie oraz, nie bdc podobnymi pod kadym wzgldem, posiadaj podobne cechy i skad materiaowy, co pozwala im peni te same funkcje i by towarami handlowo wymiennymi. Przy ustalaniu podobiestwa towarw naley bra pod uwag jako, znak handlowy i opini o towarach. Pojcie "towary podobne" nie dotyczy towarw, ktre w zalenoci od przypadku, wczaj lub odzwierciedlaj prace techniczno-inynieryjne, rozwojowe, artystyczne, projektowe oraz plany i szkice, w stosunku do ktrych nie dokonano korekty z tytuu uycia przy ich produkcji tego rodzaju prac, poniewa zostay wykonane we Wsplnocie. (art. 142 ust. 1 lit. d, art. 142 ust. 2 RWKC). 6.2. Procedury i czynnoci urzdowe 6.3. Dokadniejsze postanowienia 6.4. Wyjtki 6.5 Postanowienia karne.

7. Metoda ceny jednostkowej (metoda dedukcyjna) Jeeli warto celna nie moe by ustalona na podstawie wczeniej przedstawionych metod, tzn. metody wartoci

107

transakcyjnej towarw identycznych lub podobnych ustala si ja w oparciu o metod ceny jednostkowej. 7.1 Wprowadzenie. 7.1.1 Warto celna oparta na cenie jednostkowej Metoda ta polega na obliczeniu wartoci opartej na cenie jednostkowej, po jakiej towary przywoone lub towary identyczne bd podobne sprzedawane s we Wsplnocie, w najwikszych zbiorczych ilociach, osobom nie powizanym ze sprzedajcymi. Aby moliwym byo stosowanie tej metody musz by spenione nastpujce warunki: - Nie jest moliwe okrelenie wartoci celnej metod wartoci transakcyjnej towarw identycznych bd podobnych; - Importer nie skorzysta z przysugujcego mu prawa odwrcenia kolejnoci metod i okrelenia wartoci wedug wartoci kalkulowanej; - Importowane towary lub towary identyczne bd podobne, na podstawie ktrych ustalana jest warto celna, s sprzedane w cigu 90 dni po przywozie na obszar celny Wsplnoty; - Przy sprzeday czci towaru, naley okreli cen jednostkow najwikszej iloci; Dodatkowo, o ile jest to konieczne: Mona okreli - w przypadku gdy towary po przywozie na teren Wsplnoty podlegay obrbce - wartociowo dokonane obrbki towaru dokonane jeszcze przed odsprzeda; Moliwe jest dokonanie odpowiednich korekt zwizanych z poziomem handlu czy te transportem; Moliwym jest odliczenie nalenoci przywozowych. Towary identyczne: towary wyprodukowane w tym samym kraju, takie same pod kadym wzgldem, wczajc w to cechy fizyczne, jakociowe i renom. Niewielkie rnice w wygldzie nie wykluczaj ich uznania za towary identyczne, odpowiadajce pod innymi wzgldami definicji. Towary podobne: towary wyprodukowane w tym samym kraju, ktre nie bdc podobne pod kadym wzgldem, posiadaj podobne cechy i podobny skad materiaowy, co pozwala im peni te same funkcje i traktowa je jako towary handlowo zamienne; jako towarw, znak handlowy i opinia jak posiadaj s czynnikami, ktre naley uwzgldnia przy ustalaniu podobiestwa towarw. Osoby powizane: - jedna jest urzdnikiem lub dyrektorem w firmie drugiej osoby; - s one prawnie uznanymi wsplnikami w dziaalnoci gospodarczej; - s one pracodawc i pracobiorc; - jedna z osb bezporednio lub porednio dysponuje prawami gosu lub udziaem w kapitale zakadowym wynoszcym co najmniej 5 % wszystkich praw lub co najmniej 5% kapitau zakadowego drugiej osoby; - jedna z osb bezporednio lub porednio kontroluje drug; - obie znajduj si pod bezporedni lub poredni kontrol osoby trzeciej; - wsplnie kontroluj, bezporednio lub porednio osob trzeci; - s one czonkami rodziny. Za czonkw rodziny uwaa si wycznie osoby pozostajce ze sob w ktrymkolwiek z wymienionych poniej stosunkw:

108

- m i ona, - rodzice i dzieci, - bracia i siostry (nawet rodzeni lub przyrodni), - dziadkowie i wnuki, - wujek lub ciotka i bratanek lub siostrzeniec oraz bratanica lub siostrzenica, - teciowie i zi lub synowa, - szwagier i szwagierka. Metoda ta, zwana take metod dedukcyjna, stanowi i za warto celn przyjmuje si cen jednostkow towarw przywoonych lub identycznych bd podobnych, sprzedanych na obszarze celnym Wsplnoty w najwikszych zbiorczych ilociach i stanie, w jakim s towary, dla ktrych ustalana jest warto celna, w transakcjach sprzeday miedzy nie powizanymi ze sob osobami, w tym samym lub zblionym czasie, nie przekraczajcym 90 dni od daty przywozu towaru, dla ktrego ustalana jest warto celna. (art. 30 WKC, art. 143 RWKC) 7.1.2 Sprzeda Sprzeda towarw powinna odbywa si pomidzy osobami, ktre nie s powizane. Sprzeda towarw importowanych (rwnie identycznych i podobnych) w kraju importu powinna si odbywa w takim stanie w jakim nastpi import. Rozpakowanie w celu usunicia opakowa do transportu morskiego czy proste rozpakowanie w celu wprowadzenia na rynek krajowy nie jest uwaane za naruszenie powyszego warunku. Nie s te uwaane za naruszenie zmiany naturalne takie jak parowanie, kurczenie si itp. Ustalajc cen jednostkow nie powinno odwoywa si jedynie do ceny sprzeday towarw importowanych, poniewa stwarzaoby to wielkie ograniczenie dla stosowania tego artykuu. Importowane towary mog by sprowadzane jedynie do uytku importera lub mog by odsprzedawane w zbyt odlegej przyszoci po dokonaniu importu. Dlatego te metoda ta pozwala na korzystanie z ceny jednostkowej towarw identycznych jak i podobnych. 7.1.3 Kolejno sprzeday Jeli ani towary importowane, ani identyczne, czy podobne nie s sprzedawane w tym samym bd zblionym czasie do daty importu towarw, to naley szuka transakcji moliwie najbliszej dacie importu towarw dla ktrych ustalana jest warto celna lecz nie przekraczajcej 90 dni od daty ich przywozu. Dla celw tej metody wyraenie "moliwa najblisza data" bdzie oznacza dat, z ktr dokonano sprzeday towarw importowanych lub identycznych, czy te podobnych towarw importowanych w ilociach wystarczajcych dla ustalenia ceny jednostkowej. (Art. 152 ust.2a oraz 5 RWKC). 7.1.4 Hierarchia sprzeday Majc na wzgldzie okolicznoci wice si z kadym przypadkiem naley ustali, czy istnieje potrzeba rozpatrywania sprzeday towarw identycznych lub podobnych. Praktyczne zastosowanie tej metody wymaga przyjcia, e jeli nastpia sprzeda towarw importowanych, nie ma koniecznoci brania pod uwag sprzeday towarw identycznych lub podobnych dla potrzeb okrelenia ceny jednostkowej. Sprzeda towarw identycznych lub podobnych moe by wzita pod uwag, jeli nie s dostpne dane sprzeday towarw importowanych. Reasumujc cena jednostkowa towarw, dla ktrych ustalana jest warto celna posiada pierwszestwo przed cen jednostkow towarw identycznych lub podobnych, dla ktrych ustalana jest warto celna 7.1.5 Cena za jednostk Dla celw stosowania tej metody naley ustala cen jednostkow, po ktrej sprzedawane s towary importowane lub identyczne bd podobne w moliwie najwikszych ilociach. Najwiksz iloci, jest najwiksza ilo jednostek w sprzedaach osobom nie powizanym z osobami, od ktrych osoby te kupuj takie towary na pierwszym szczeblu handlu po zaimportowaniu, na ktrym to szczeblu miay miejsce takie sprzedae.

109

7.1.6 Sprzedae z rnymi cenami. W przypadku wystpienia kilku sprzeday naley wybra sprzeda z najwiksz zbiorcz iloci. Przykad. Mamy do czynienia z dwiema sprzedaami. W pierwszej sprzeday 500 szt. sprzedanych jest po cenie 95 jednostek pieninych za sztuk. W drugiej sprzeday 400 szt. sprzedawanych jest po cenie 90 jednostek pieninych za sztuk. W tym przypadku najwiksza ilo jednostek sprzedanych po danej cenie wynosi 500 szt.; tym samym cena jednostkowa najwikszej zbiorczej iloci wynosi 95. 7.1.7 Obrbka lub przetwarzanie po czasie wprowadzenia do wolnego obrotu. W przypadku, gdy towary importowane bd towary identyczne lub podobne nie s sprzedawane we Wsplnocie w takim stanie, w jakim zostay przywiezione, to na wniosek importera, warto celna jest ustalana na podstawie ceny jednostkowej towarw importowanych po ktrej s sprzedawane, po dokonaniu obrbki lub przetworzenia, w moliwie najwikszych zbiorczych ilociach, osobie majcej swoj siedzib we Wsplnocie, ktra nie jest powizana z osob, od ktrej kupuje takie towary, z uwzgldnieniem wartoci dodanej w wyniku obrbki lub przetworzenia. 7.1.8. Pozycje odejmowane Od ceny odsprzeday towarw importowanych lub identycznych bd podobnych naley odj: mare, zazwyczaj pacone lub uzgodnione do zapacenia bd te narzuty jakie s zazwyczaj stosowane, obejmujce zyski i wydatki (wczajc koszty bezporednie i porednie obrotu danymi towarami) zwizane ze sprzeda we Wsplnocie przywoonych towarw tego samego gatunku i rodzaju, koszty transportu i ubezpieczenia oraz zwizane z nimi koszty ponoszone we Wsplnocie, nalenoci przywozowe i inne opaty nalene we Wsplnocie z tytuu przywozu lub sprzeday towarw. Odliczenie, ktre ma by dokonane, a dotyczce kwoty prowizji, zysku lub wydatkw oglnych, dotyczcych sprzeday towarw importowanych powinno by oparte na informacjach dostarczonych przez; importera lub z jego polecenia, jeli dane te zgodne s ze zwyczajowymi. Odliczenie dotyczce mary nastpuje w przypadku, gdy odsprzeda towarw w kraju importu zostaa lub bdzie dokonana na zasadzie porednictwa/prowizji. Odliczenie narzutu (zysk i koszty oglne) zazwyczaj ma miejsce w przypadku sytuacji, w ktrych nie jest pobierana prowizja. 7.1.9. Ilo Aby zastosowa t metod naley ustali cen jednostkow, po ktrej sprzedawane s towary importowane lub identyczne bd podobne w moliwie najwikszych ilociach. Aby okreli najwiksz sprzedan ilo, naley wzi razem wszystkie sprzedae po danej cenie, a sum wszystkich sztuk towarw sprzedanych po tej cenie porwnuje si z sum wszystkich sztuk sprzedanych po dowolnej innej cenie. Najwiksza liczba sztuk sprzedanych po takiej samej cenie stanowi poszukiwan warto. Przykad: (a) Sprzedae Ilo sprzedana Cena jednostkowa 40 jednostek towaru 30 jednostek towaru 15 jednostek towaru 50 jednostek towaru 25 jednostek towaru 35 jednostek towaru 5 jednostek towaru (b) cznie 100 90 100 95 105 90 100

110

czna ilo sprzedana 65 50 60 25

Cena jednostkowa 90 95 100 105

W tym przykadzie najwiksza ilo jednostek sprzedana po danej cenie wynosi 65; tym samym cena jednostkowa najwikszej zbiorczej iloci wynosi 90. 7.2 Procedury i czynnoci urzdowe 7.3 Dokadniejsze postanowienia: warzywa i owoce (zarezerwowany) 7.4 Wyjtki: kolejno metody ceny jednostkowej i metody wartoci kalkulowanej. Na pisemny wniosek zgaszajcego moe zosta zmieniona kolejno stosowania metody ceny jednostkowej na korzy metody wartoci kalkulowanej. 7.5 Postanowienia karne.

8.Metoda wartoci kalkulowanej Jeeli warto celna nie moe ustalona na podstawie wczeniej przedstawionych metod, tzn. metody wartoci transakcyjnej towarw identycznych lub podobnych czy te metody opartej na cenie jednostkowej naley ja ustali w oparciu o metod wartoci kalkulowanej. 8.1 Wprowadzenie. 8.1.1 Warto celna oparta na cenie kalkulowanej. Warto celna ustalana metod wartoci kalkulowanej jest rwna sumie: kosztw lub wartoci materiaw i produkcji bd innych procesw zastosowanych przy wytworzeniu przywoonych towarw; kwoty zysku i kosztw oglnych rwnych kwocie zwyczajowo wliczanej w cen sprzeday towarw, tego samego gatunku lub rodzaju co towary dla ktrych ustalana jest warto celna, wytworzonych przez producentw w kraju eksportu, w celu wywozu do Wsplnoty; kosztw transportu i ubezpieczenia przywoonych towarw oraz opat zaadunkowych i manipulacyjnych zwizanych z transportem przywoonych towarw do miejsca wprowadzenia na obszar celny Wsplnoty. Aby moliwym byo stosowanie tej metody musz by spenione nastpujce warunki: - Nie jest moliwe okrelenie wartoci celnej wczeniej opisanymi metodami. - Mona ustali koszty lub warto materiau, oraz caoci procesu produkcyjnego; - Mona ustali kwoty zysku i koszty oglne, ktre zwyczajowo wliczane s przez sprzedajcego w kraju wywozu; - Mona ustali koszty transportu; Art. 30d WKC

111

8.1.2 Koszty lub warto materiaw: W pierwszej kolejnoci powinnimy ustali koszty wytworzenia, a w przypadku gdy takie dane nie s dostpne przechodzimy do wartoci materiaw potrzebnych do wytworzenia danego produktu. Przykadem takich kosztw s: surowce takie jak drzewo, stal, ow, glina, tekstylia, koszty dostarczenia surowcw do miejsca produkcji, czci prefabrykowane ktre bd podlegay montaowi, koszty robocizny, dowolne koszty montau (gdy chodzi o operacje montau zamiast procesw wytwarzania), koszty porednie: takie jak nadzr fabryczny, obsuga wytwrni, nadgodziny itp. towary i usugi dostarczone bezporednio lub porednio przez kupujcego, bezpatnie po obnionych cenach, do uytku zwizanego z produkcj takie jak: - materiay, komponenty, czci i podobne elementy, ktre stanowi cz skadow lub przynaleno przywiezionych towarw, - narzdzia, matryce, formy i podobne elementy uyte przy produkcji przywiezionych towarw, - materiay zuyte przy produkcji przywiezionych towarw, - prace techniczno-inynieryjne, rozwojowe, artystyczne i projektowe oraz plany i szkice wykonane poza terenem Unii i niezbdne do produkcji przywiezionych towarw, koszty pojemnikw stanowicych jedn cao z towarami, dla ktrych ustalana jest warto celna, koszty pakowania. Jak wida z powyszego koszt wytwarzania obejmuje wszystko to co producent uywa do wyprodukowania towaru; tak e nie tylko uwzgldniane s bezporednie koszty przetwarzania lub wytwarzania towarw, lecz rwnie bezporednie koszty robocizny oraz, jeeli wystpuj, koszty montau gdy chodzi o zmontowanie towaru, a take koszt naprawy i obsugi sprztu i maszyn wykorzystywanych podczas operacji wytwarzania. Naley jednak pamita, i "koszty lub warto", o ktrych mowa wyej maj by ustalone na podstawie informacji zwizanych z produkcj towarw, dla ktrych ustalana jest warto celna, udostpnionych przez producenta lub w jego imieniu. Ma ona by oparta na ksigowoci handlowej producenta, pod warunkiem, e taka ksigowo prowadzona jest zgodnie z oglnie akceptowanymi zasadami ksigowoci w kraju produkcji towarw. 8.1.3 Zysk i koszty operacyjne firmy Kosztami oglnymi, z ktrych korzysta si przy ustalaniu wartoci kalkulowanej, s koszty bezporednie i porednie zwizane z produkcj i sprzeda towarw na eksport, a ktre nie zostay uwzgldnione w kosztach wytworzenia lub materiaw. Kwota zysku i kosztw oglnych, ma by ustalana na podstawie informacji dostarczonej przez producenta lub w jego imieniu, o ile podane przez niego dane nie s niezgodne z danymi, ktre s zazwyczaj podawane przez producentw w kraju eksportu w eksporcie do kraju importu przy sprzeday towarw tego samego gatunku lub rodzaju, co towary, dla ktrych okrelana jest warto celna. 8.1.4 Towary tego samego rodzaju lub tego samego gatunku Towary tego samego gatunku lub rodzaju oznaczaj towary zawierajce si w grupie lub asortymencie towarowym, wytwarzane przez okrelon ga przemysu lub bran przemysow i obejmujce towary identyczne lub podobne. To, czy pewne towary s "tego samego gatunku lub rodzaju", co inne towary, musi by ustalone dla kadego poszczeglnego przypadku, w odniesieniu do okolicznoci czcych si ze spraw. Towary tego samego gatunku lub rodzaju" musz pochodzi z tego samego kraju, co towary podlegajce wycenie. 8.1.5 Koszty zwizane z transportem. Do wyej wymienionej wartoci naley doda koszty lub wartoci dotyczce kosztw transportu i ubezpieczenia oraz opat zaadunkowych i manipulacyjnych zwizanych z transportem przywoonych towarw do miejsca wprowadzenia

112

na teren Wsplnoty. 8.1.6 Inne informacje Stosowanie metody wartoci kalkulowanej bdzie w zasadzie ograniczone do przypadkw, gdy sprzedajcy i kupujcy s powizani, a producent jest gotw do przedoenia wadzom celnym kraju importu niezbdnych kosztorysw i zapewnienia moliwoci ich weryfikacji, ktra moe by konieczna. Wynika to std, e wadze celne adnego kraju nie mog domaga si lub wymusza na osobie, nie rezydujcej na jej terytorium, przedoenia jakichkolwiek danych ksigowych lub innych danych niezbdnych do zastosowania tej metody. W wypadku ustalania wartoci celnej t metod nie da si od osoby zagranicznej przedstawienia lub udostpnienia dokumentw ksigowych albo innych informacji sucych do ustalenia wartoci celnej. Informacje pochodzce od producenta towarw, suce do ustalenia wartoci celnej na podstawie tej metody, mog by weryfikowane za jego zgod przez organ celny w innym kraju, jeeli organ celny powiadomi o tym, z dostatecznym wyprzedzeniem, organy celne kraju obcego. 8.2 Procedury i czynnoci urzdowe (zarezerwowany) 8.3 Dokadniejsze postanowienia (zarezerwowany) 8.4 Wyjtki: kolejno metody ceny jednostkowej i metody kalkulacyjnej. Na pisemny wniosek zgaszajcego moe zosta zmieniona kolejno stosowania metody ceny jednostkowej na korzy metody wartoci kalkulowanej. 8.5 Postanowienia karne.

9. Metoda "ostatniej szansy". Pi poprzednich metod ustalania wartoci celnej w wikszoci przypadkw umoliwia ustalanie wartoci celnej towarw. Jednak niektre sytuacje nie pasuj do powyszych metod, np.: - gdy transakcja dotyczy towarw gdzie nie nastpuje przeniesienie wasnoci towarw, - gdy nie s importowane towary identyczne bd podobne, - gdy towary importowane nie s dalej odsprzedawane, - gdy producent nie jest znany lub odmawia podania danych dotyczcych wytworzenia importowanego towaru. W takich przypadkach jedyn moliw do zastosowania metod moe okaza si metoda ostatniej szansy. 9.1 Wprowadzenie. 9.1.1 Warto celna wedug metody rozsdnych rodkw Metoda ostatniej szansy nie przewiduje konkretnego sposobu ustalania wartoci celnej towaru, natomiast wymaga, aby ta warto bya ustalona na podstawie: Porozumienia w sprawie stosowania artykuu VII Ukadu Oglnego w sprawie Taryf Celnych i Handlu z 1994r.; artykuu VII Ukadu Oglnego w sprawie Taryf Celnych i Handlu z 1994r.; przepisw rozdziau 3 Tytuu II WKC pt. "Warto celna towarw". Warto celna ustalana na podstawie tej metody nie moe by przyjta na podstawie: - ceny sprzeday na obszarze Wsplnoty towarw wytworzonych we Wsplnocie; - systemu, polegajcego na przyjmowaniu dla potrzeb celnych wyszej z dwch alternatywnych wartoci;

113

- ceny towarw na rynku wewntrznym kraju wywozu; - kosztw produkcji, innych ni warto kalkulowana, ktra zostaa ustalona dla identycznych lub podobnych towarw na podstawie artykuu 30 ustp 2 punkt d); - cen na wywz do kraju nie bdcego czci obszaru celnego Wsplnoty; - minimalnych wartoci celnych -arbitralnych lub fikcyjnych wartoci. Warto celna ustalona powysz metod powinna by w moliwie najwikszym stopniu oparta na pozostaych metodach ustalania wartoci celnej, ktre powinny by stosowane z "rozsdn elastycznoci". Elastyczno w stosowaniu metody moe wyraa si w odstpieniu od pewnych warunkw jej stosowania. Rezygnacja z pewnych wymaga w ramach rozsdnej elastycznoci wymaga w kadym wypadku indywidualnego i wnikliwego rozwaenia i nie moe cechowa jej arbitralno. (Art. 32 WKC). 9.1.2 Przykady rozsdnej elastycznoci Poniej podane s niektre przykady tej rozsdnej elastycznoci: Towary identyczne - wymg, e towary identyczne powinny by wyeksportowane w tym samym lub przyblionym czasie, co towary, dla ktrych ustalana jest warto celna. Ponadto, identyczne towary importowane, produkowane w kraju innym ni kraj eksportu towarw, dla ktrych ustalana jest warto celna, mog rwnie by podstaw ustalania wartoci celnej; Towary podobne - elastyczne stosowanie moe obejmowa wymg, i towary podobne powinny by wyeksportowane w tym samym lub przyblionym czasie, co towary, dla ktrych ustalana jest warto celna. Take podobne towary produkowane w kraju innym ni kraj eksportu towarw dla ktrych ustalana jest warto celna, mog rwnie by podstaw ustalania wartoci celnej; Metoda ceny jednostkowej - wymg, i towary powinny by sprzedane w "stanie takim, w jakim byy importowane" moe by interpretowany elastycznie, - wymg "90 dni" moe by stosowany elastycznie. 9.2 Procedury i czynnoci urzdowe (zarezerwowany) 9.3. Dokadniejsze postanowienia. 9.4 Wyjtki 9.5 Postanowienia karne.

10. Szczeglny tryb ustalania wartoci celnej W odniesieniu do pewnych towarw, ze wzgldu na ich specyfik i konieczno odmiennego traktowania przewidziano szczeglny tryb ustalania ich wartoci celnej. W niektrych przypadkach taki szczeglny tryb przewidziano jako obligatoryjny sposb wyceny, w innych jako alternatywa dla ustalania wartoci celnej na podstawie wartoci transakcyjnej towaru i metod zastpczych. 10.1. Wprowadzenie 10.1.1. Postpowanie wobec towarw wynajtych lub wydzierawionych Z samej swojej natury transakcje dotyczce towarw importowanych w ramach umowy najmu lub dzierawy, nawet jeeli zawieraj klauzule o opcji zakupu wynajmowanych towarw, nie stanowi sprzeday. Skoro w tej sytuacji nie mona zastosowa metody wartoci transakcyjnej, naley ustali warto celn stosujc inne metody, w kolejnoci

114

przewidzianej przepisami. Jeeli towary identyczne lub podobne do towarw wynajtych lub wydzierawionych, s sprzedawane w celu wywozu na obszar celny Wsplnoty, warto celna moe zosta ustalona metod wartoci transakcyjnej towarw identycznych czy te podobnych. Jeeli te dwie metody nie mog zosta zastosowane, naley sign po nastpn metod. Poniewa jednak z samej swej natury towary podlegajce najmowi lub dzierawie, ktre maj by wycenione, nie bd sprzedane we Wsplnocie, metod ceny jednostkowej mona zastosowa jedynie, jeli identyczne lub podobne towary importowane s w kraju importu sprzedawane. W przeciwnym wypadku trzeba stara si ustali warto celn metod wartoci kalkulowanej. Jeeli wszystkie te prby nie powiody si, dla ustalenia wartoci celnej towarw wynajtych lub wydzierawionych pozostaje metoda ostatniej szansy. W przypadku kiedy wartoci celnej nie mona ustali przez elastyczne zastosowanie poprzednich metod, mona si oprze na aktualnych cenach towarw nowych bd uywanych, ktre s eksportowane do kraju importu. W przypadku towarw, ktre byy uywane, wycena moe bazowa na aktualnych cenach towarw nowych, (jeeli brak takich cen dla towarw uywanych), jednake, poniewa towary powinny by wyceniane wedug ich stanu w momencie importu, aktualne ceny towarw nowych powinny ulec korekcie uwzgldniajcej amortyzacj towarw podlegajcych wycenie. Dokonujc takiej wyceny mona rwnie skorzysta z wiedzy biegego, ktry sporzdzi stosown opini rzeczoznawcz. W pewnych przypadkach umowy najmu przewiduj opcj zakupu. Opcja taka moe przysugiwa na pocztku, w czasie trwania i na koniec trwania umowy. W pierwszym przypadku warto powinna by oparta na cenie opcji. W dwu pozostaych przypadkach, podstaw do okrelenia wartoci celnej mog stanowi koszty najmu wskazane w umowie najmu, powikszone o wymagan dodatkow sum. Rwnie wtedy, gdy nie wystpuje opcja zakupu, ustalenie wartoci celnej towaru zgodnie z metod ostatniej szansy moe by dokonane na bazie kosztu najmu zapaconego lub do zapacenia za importowany towar. W tym celu podstaw obliczenia wartoci celnej moe stanowi cakowita kwota kosztw najmu przewidzianych do zapacenia przez okres uytkowania towarw. Nie wlicza si do niej kosztw oprocentowania ani czynnoci, ktre bd miay miejsce w kraju importu w trakcie wynajmowania towaru (np. instalacja, konserwacja, naprawy wynajtych urzdze). Natomiast prowizja wynajmujcego pobierana od caej kwoty do zapacenia za okres trwania umowy najmu stanowi mar wynajmujcego (wydzierawiajcego) i wchodzi do podstawy obliczenia wartoci celnej towaru. Jak wynika z powyszego, ustalenie wartoci celnej towarw bdcych przedmiotem innych transakcji ni sprzeda, ma na celu okrelenie ich wartoci, ktra powinna jak najlepiej odpowiada cenie zbycia. Koresponduje to z regulacjami dotyczcymi, najczciej w takich wypadkach stosowanej, procedury czasowego przywozu (art. 143 1 WKC), zgodnie z ktrymi nalenoci celne od towarw objtych procedur czasowego przywozu pobiera si miesicznie jako cz nalenoci celnych ustalonych tak, jakby towar by dopuszczony do obrotu. Std, podstaw wyliczenia nalenoci celnych musi stanowi warto towaru w dniu obejmowania go procedur celn, a nie wycznie warto usugi polegajcej np. na leasingowaniu tego towaru. Takie ustalenie wartoci celnej towaru jest zatem prostsze, gdy umowa przewiduje opcj wykupu, ktra - ze swej natury, czyli m.in. uwzgldniajc wysoko uiszczonego czynszu, rat dzierawnych itp. - ma zrwnoway warto towaru w przypadku, gdy po okresie najmu, dzierawy itp. jest on zbywany. (Studium Przypadku 4.1. i Studium 2.1. Technicznego Komitetu Ustalania Wartoci Celnej wiatowej Organizacji Celnej (WCO)) 10.1.2. Postpowanie wobec uywanych pojazdw motorowych W przypadku braku ceny sprzeday lub gdy pojazd jest importowany przez osob lub firm, ktra posiadaa i uytkowaa go w duszym okresie przed przywozem, warto celn naley ustali stosujc kolejno zastpcze metody ustalania wartoci celnej. Chocia uywane pojazdy motorowe s towarem importowanym do czsto, to jednak nie jest moliwe uzyskanie odpowiedniego materiau porwnawczego, ktry speniaby warunki okrelone w przepisach celnych dla towarw identycznych lub podobnych i tym samym pozwalaby na zastosowanie metody wartoci transakcyjnej towarw identycznych czy te podobnych. Niemoliwym jest bowiem znalezienie identycznych bd podobnych uywanych pojazdw motorowych. Prcz zgodnoci marki, modelu, roku produkcji pojazdw musiaaby te wystpowa zgodno wyposaenia oraz stopnia i sposobu zuycia. Metoda ceny jednostkowej towarw przywoonych, identycznych lub podobnych moe natomiast znale

115

zastosowanie, w zasadzie wycznie, w przypadku importu dla celw handlowych. Dotyczy bowiem sprzeday towarw sprzedawanych we Wsplnocie w najwikszych zbiorczych ilociach. Takich cech nie posiada handel pojazdami uywanymi. Ponadto rwnie ta metoda bazuje na cenach towarw identycznych bd podobnych. Nie jest te moliwe ustalanie wartoci celnej uywanych pojazdw motorowych w oparciu o metod wartoci kalkulowanej. Skoro uywane pojazdy nie s produkowane jako takie, metoda ta, oparta na koszcie produkcji importowanych towarw, nie moe by brana pod uwag. Biorc pod uwag powysze, naley stwierdzi, e warto celna uywanego pojazdu motorowego moe by ustalona wedug metody "ostatniej szansy". Warto celna ustalona powysz metod powinna by w moliwie najwikszym stopniu oparta na uprzednio ustalonych wartociach celnych. W ramach tej metody wczeniejsze metody ustalania wartoci celnej powinny by stosowane z "rozsdn elastycznoci". Przy ustalaniu wartoci celnej uywanych pojazdw motorowych mona oprze si na opiniach rzeczoznawcw, specjalistycznych katalogach lub czasopismach zawierajcych ceny rynkowe tych pojazdw, w ktrych wydawca zestawia rednie ceny pojazdw samochodowych (osobowych, terenowych, dostawczych, ciarowych) na podstawie oglnokrajowych bada rzeczoznawczych, prowadzonych w sposb fachowy przez specjalistw w dziedzinie motoryzacji. W takim przypadku dokonujc ustalania wartoci towaru naley uwzgldni wszystkie elementy wpywajce na jego warto, typowe dla towaru stanowicego punkt odniesienia. Poniej zawarto wytyczne, ktre naley uwzgldnia przy ustalaniu wartoci celnej w oparciu o specjalistyczne katalogi zawierajce rednie ceny. Od redniej wartoci rynkowej naley odlicza co, podatek VAT, podatek akcyzowy odpowiednio do pojemnoci silnika oraz roku produkcji pojazdu oraz zwyczajow mar. Jeeli w katalogach zawierajcych wartoci pojazdw samochodowych we Wsplnocie, cena rynkowa pojazdu bazowego nie obejmuje danego elementu kalkulacji (np. podatku VAT lub podatku akcyzowego), wwczas w przeprowadzanej kalkulacji wielkoci tej nie naley uwzgldnia (odlicza). Ewentualne korekty z uwagi na stan towaru powinny by dokonywane w oparciu o instrukcje zawarte w specjalistycznych katalogach samochodowych lub na podstawie oceny technicznej, okrelajcej procentowo stopie korekty, sporzdzonej przez rzeczoznawc samochodowego w rozumieniu art. 79a ustawy Prawo o ruchu drogowym. Korekta winna by dokonywana niezalenie od tego czy prowadzi do zwikszenia czy zmniejszenia redniej wartoci rynkowej. Nie naley pomniejsza lub powiksza wartoci rynkowej pojazdu bazowego (pojazd o wartoci rynkowej, od ktrej dokonywane s kolejne odliczenia) o taki element, jak wielko (wyraona procentowo) waha cen giedowych. Ta kategoria nie moe by brana pod uwag, poniewa rednie ceny rynkowe, w oparciu o ktre dokonywane s stosowne wyliczenia (niezalenie od rda danych - periodyki, katalogi), uwzgldniaj wahania cen giedowych. (Studium 1.1. stanowisko Technicznego Komitetu Ustalania Wartoci Celnej wiatowej Organizacji Celnej (WCO)) 10.1.3. Przesyki bezpatne Okolicznoci warunkujc moliwo ustalenia wartoci celnej na podstawie wartoci transakcyjnej jest dokonanie "sprzeday w celu wywozu na obszar celny Wsplnoty". Istotnymi elementami pojcia sprzeday z jednej strony jest przeniesienie wasnoci przywoonego towaru (przeniesienie faktycznej i prawnej moliwoci dysponowania towarem), a z drugiej strony zapata wynagrodzenia. Poniewa w transakcjach, w ktrych nie nastpuje zapata ceny (bezpatne przesyki) nie mamy do czynienia ze sprzeda towaru, jego warto celna nie moe by ustalona w oparciu o metod wartoci transakcyjnej i trzeba j ustali metod zastpcz. 10.2. Procedury i czynnoci urzdowe Warto celn towaru przekazanego bezpatnie naley ustali pierwsz moliw do zastosowania metod wyceny. Jeeli warto bezpatnej przesyki jest okrelona w umowie darowizny lub innym dokumencie towarzyszcym przesyce, to moe ona by wzita pod uwag w ramach stosowania ostatniej z metod ustalania wartoci celnej towaru (metoda ostatniej szansy).

116

10.3. Dokadniejsze postanowienia (przepisy szczeglne) 10.4. Wyjtki 10.5 Postanowienia karne.

11. Kursy wymiany walut Kursy wymiany walut su przeliczeniu tych elementw waciwych dla okrelenia wartoci celnej towaru, ktre s wyraone w innej walucie ni PLN. 11.1. Wprowadzenie 11.1.1. Kursy walut obcych Dla ustalania wartoci celnej wykorzystuje si biece kursy rednie walut obcych w zotych, wyliczane i ogaszane przez Narodowy Bank Polski, a stosuje si je wedug zasad wynikajcych bezporednio z przepisw wsplnotowych. Okrelenie "waluta" oznacza kad jednostk monetarn stosowan jako rodek regulujcy patnoci bd midzy wadzami finansowymi, bd na rynku midzynarodowym. Std obejmuje ono nie tylko narodow walut, lecz rwnie jednostki ksigowe, ktre mog by stosowane podczas wystawiania faktur handlowych, takie jak jednostki rozliczeniowe i rozrachunkowe. ( 1 rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie kursu wymiany stosowanego w celu ustalania wartoci celnej , Art. 168 - 172 RWKC). 11.1.2. Zasady stosowania kursw walut Momentem waciwym dla dokonania przeliczenia jest zawsze moment ustalania wartoci celnej przywoonego towaru. Nie ma wic znaczenia termin zapaty za towar lub za pozostae elementy skadajce si na warto celn. Rwnie w przypadku zapaty zaliczki, kwot ju wydatkowan naley przeliczy po kursie waciwym w momencie obliczania wartoci celnej towaru. Zasad jest, e biece kursy rednie walut obcych w zotych, wyliczone w przedostatni rod miesica i ogoszone przez NBP w tym samym dniu lub w dniu nastpnym obowizuj przez cay nastpny miesic. Jednake: gdy kurs wymiany nie jest odnotowany w przedostatni rod (dla wszystkich walut albo dla poszczeglnych), albo gdy stwierdzone kursy wymiany nie zostay opublikowane tego lub nastpnego dnia, korzysta naley z ostatniego kursu stwierdzonego i opublikowanego w poprzednich czternastu dniach, jeeli kurs wymiany zanotowany w ostatni rod miesica i opublikowany w tym dniu lub w dniu nastpnym rni si o 5% lub wicej od kursu ustalonego zgodnie ze wskazan wyej zasad, aby wej w ycie w nastpnym miesicu, zastpuje kurs ustalony na ten nastpny miesic poczwszy od pierwszej rody tego miesica, gdy podczas okresu stosowania, kurs wymiany zanotowany w rod i opublikowany w tym samym dniu lub w dniu nastpnym rni si o 5% lub wicej od kursu aktualnie stosowanego, ten nowy kurs zastpuje kurs dotychczasowy od nastpnej rody i obowizuje a do koca miesica stosowania, chyba e w tym okresie, w dowoln rod, jeszcze raz zostanie stwierdzone, e kurs odnotowany rni si o 5% lub wicej od kursu aktualnie stosowanego. 11.1.3. Centralne zasoby kursw wymiany Biece kursy rednie walut obcych w zotych, wyliczane i ogaszane przez Narodowy Bank Polski s badane przez Departament Ce (Wydzia Regu Pochodzenia i Wartoci Celnej) w Ministerstwie Finansw w kad rod. Informacje o kursach wymiany, ktre bd stosowane w nastpnym miesicu, a take o kadej zmianie kursu o 5% lub wicej od kursu aktualnie stosowanego s przekazywane dyrektorom izb celnych, w celu ich rozpowszechnienia w podlegych jednostkach, a take umieszczane na stronie internetowej Suby Celnej.

117

11.2. Procedury i czynnoci urzdowe Kurs waluty zastosowany do przeliczenia waluty z faktury na PLN nie jest podawany w zgoszeniu celnym, chyba e do wyliczenia nalenoci przyjmuje si elementy kalkulacyjne z daty innej ni data objcia wnioskowan procedur (np. kontraktowo uzgodniony kurs wymiany). Natomiast zawsze kurs ten powinien by podany w deklaracji wartoci celnej (D.W.1) przez skadajcego t deklaracj. 11.3. Dokadniejsze postanowienia (przepisy szczeglne) Przepisy wsplnotowe przyznaj Pastwom Czonkowskim prawo do wyznaczenia, w celu ustalania wartoci celnej towarw, kursu wymiany innego ni ostatni kurs sprzeday zanotowany dla transakcji handlowych na najbardziej reprezentatywnym rynku walutowym. Z tej moliwoci skorzysta polski ustawodawca, umieszczajc w Prawie celnym (Dz. U. Nr 68, poz. 622) delegacj dla Ministra Finansw do wyznaczenia takiego kursu. Biece kursy rednie wyliczane i ogaszane przez Narodowy Bank Polski speniaj te kryteria, std wskazanie ich w rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie kursu wymiany stosowanego w celu ustalania wartoci celnej (Dz. U. Nr 87, poz. 827). Kursami wymiany walut, stosowanymi w celu ustalania wartoci celnej towarw s zatem biece kursy rednie wyliczane i ogaszane przez NBP, ale stosuje si je wedug zasad wynikajcych z przepisw wsplnotowych, opisanych w poprzednich rozdziaach. 11.4. Wyjtki Zasad jest, e dla ustalenia wartoci celnej towarw w PLN, kursy wymiany stosuje si wedug regu okrelonych w Art. 168 - 172 RWKC. Odstpstwem od tej zasady jest : - kontraktowo uzgodniony kurs wymiany (paragraf 11.4.1) i - przeliczanie wartoci jednostkowych towarw atwo psujcych si wyraonych w EUR (paragraf 11.4.2) 11.4.1 Kontraktowo uzgodniony kurs wymiany Jeeli w umowie zawartej pomidzy kupujcym a sprzedajcym zosta z gry ustalony kurs wymiany dla PLN, w celu przeliczenia kwot podanych w walucie zagranicznej, to dla celw ustalania wartoci celnej mona przeliczy walut zagraniczn wedug uzgodnionego staego kursu pod warunkiem, e rozliczenie rzeczywicie oparto na tym kursie. 11.4.2 Wartoci jednostkowe towarw atwo psujcych si wyraone w EUR Biece kursy rednie wyliczane i ogaszane przez Narodowy Bank Polski wykorzystywane do ustalania wartoci celnej towarw wedug zasad okrelonych w Art. 168 - 172 RWKC nie s stosowane w ramach uproszczonego systemu ustalania wartoci celnej towarw atwo psujcych si. Dla ustalenia wartoci celnej towarw wymienionych w Zaczniku 26 do RWKC, Komisja ustala dla kadej rubryki klasyfikacyjnej, warto jednostkow za 100 kilogramw netto wyraon w walucie pastw czonkowskich i dane te przekazuje do odpowiednich organw w tych pastwach. Otrzymane t drog wartoci, Departament Ce (Wydzia Regu Pochodzenia i Wartoci Celnej) w Ministerstwie Finansw udostpnia dyrektorom izb celnych, w celu ich przekazania podlegym jednostkom. Przeliczenie wartoci jednostkowych (oznaczonych w TARIC EurVU) na waluty Pastw Czonkowskich odbywa si po ostatnich kursach wymiany ustalonych przez Komisj i opublikowanych w Dzienniku Urzdowym Wsplnot Europejskich przed tygodniem, w ktrym ustalane s wartoci jednostkowe. (Art. 173 i 175 RWKC) 11.5 Postanowienia karne.

12. Uproszczony sposb ustalania wartoci celnej towarw atwo psujcych si. Uproszczony system ustalania wartoci celnej atwo psujcych si towarw moe by stosowany jako alternatywny sposb wyceny (do wyboru przez zgaszajcego) niektrych owocw i warzyw przywoonych do konsygnacji.

118

12.1. Wprowadzenie 12.1.1. Warto celna towarw atwo psujcych si W odniesieniu do okrelonych atwo psujcych si towarw, ktre s dostarczane do konsygnacji, warto celna moe zosta ustalona na podstawie uproszczonych regu ustanowionych dla caej Wsplnoty, tj. wedug wartoci jednostkowych ustalonych przez Komisj WE. (Art. 36 ust. 2 WKC i Art. 173 - 177 RWKC) 12.1.2. Wartoci jednostkowe Komisja WE ustanawia i ogasza co dwa tygodnie rednie wartoci jednostkowe dla owocw i warzyw wymienionych w Zaczniku 26 do RWKC, ktre powinny by uwzgldnione przy wymiarze ca w przypadku, gdy dany podmiot chce z tego systemu skorzysta. Wartoci jednostkowe ustanawiane s na podstawie dostarczonych przez Pastwa Czonkowskie rednich cen z okrelonych centrw handlowych (s to giedy towarowe wymienione w Zaczniku 27 do RWKC. Wartoci te publikowane s co drugi wtorek w Dzienniku Urzdowym WE, s one take dostpne w TARIC (a wic i w systemie ISZTAR), a poniewa s one wyraone w EUR, konieczne jest ich przeliczenie na walut danego Pastwa Czonkowskiego. Wartoci jednostkowe stosuje si dla kadego okresu czternastodniowego, ktry rozpoczyna si w pitek. (Art. 173 ust. 1, Art. 175 RWKC) 12.1.3. Towary atwo psujce si Owoce i warzywa, co do ktrych moliwe jest ustalenie wartoci celnej wedug uproszczonego systemu, wymienione s w Zaczniku 26 do RWKC. 12.1.4. Wniosek importera o przystpienie do systemu Dokonujc pierwszego zgoszenia w roku kalendarzowym, zgaszajcy w zasadzie decyduje o korzystaniu z procedury uproszczonej przez cay ten rok, a wybr jest dokonywany dla poszczeglnych towarw i obowizuje we wszystkich Pastwach Czonkowskich. Nie jest wymagany zatem aden odrbny wniosek, poza wskazaniem w polu 37 (i ewentualnie take 12) SAD, odpowiedniego kodu oraz zadeklarowaniem wartoci celnej towaru wedug wartoci jednostkowych. (Art. 177 ust. 2 RWKC, Instrukcja wypeniania i stosowania dokumentu SAD) 12.2. Procedury i czynnoci urzdowe Wpisanie w drugiej czci pola 37 kodu E01 oznacza przystpienie importera do ww. systemu w odniesieniu do towaru o kodzie taryfowym z pola 33 dokumentu SAD. Naley zwrci uwag, czy zgoszeniem celnym objto towary z Zacznika 26 do RWKC przywiezione do konsygnacji, a jeli tak, to w przypadku, gdy importer ustala warto celn danych produktw w inny sposb ni przy zastosowaniu uproszczonego systemu, sprawdzi czy znajduje si on na licie importerw, ktrzy przystpili do uproszczonego sposobu ustalania wartoci celnej okrelonego towaru na dany rok. Jeeli zgaszajcy bdzie na licie importerw, ktrzy przystpili do uproszczonego sposobu ustalania wartoci celnej okrelonego towaru na dany rok, naley dokona aktualizacji listy (dane importera zostan przeniesione do listy importerw wykluczonych z systemu) i powiadomi importera o wykluczeniu go z uproszczonego systemu ustalania wartoci celnej dla danego towaru. Odpowiedni raport o wykluczeniu zostanie przekazany do Departamentu Ce (Wydzia Regu Pochodzenia i Wartoci Celnej) w Ministerstwie Finansw, ktry informacj te przekae do Komisji WE w celu ich rozpowszechnienia w pozostaych pastwach czonkowskich. 12.3. Dokadniejsze postanowienia (przepisy szczeglne) 12.4. Wyjtki Jeli ustala si warto standardow dla produktw oraz dla okresw stosowania podanych w Zaczniku do

119

Rozporzdzenia Komisji (WE) Nr 3223/94 w sprawie szczegowych zasad stosowania uzgodnie importowych dotyczcych owocw i warzyw (Zacznik Nr 2 do Rozdziaw ), nie stosuje si wartoci jednostkowej w rozumieniu Artykuw 173 - 176 RWKC. Naley j zastpi standardow wartoci w przywozie. Standardow warto przywozow ustala Komisja WE, w EUR, kadego dnia roboczego. S one ogaszane w Dzienniku Urzdowym Wsplnot Europejskich. Jeli zatem w okresie objtym Zacznikiem do ww. Rozporzdzenia Komisji (WE) Nr 3223/94 (Zacznik Nr 2 do Rozdziaw 9 - 14) i wobec produktu tam wymienionego, importer chce skorzysta z uproszczonego ustalania wartoci celnej, to zamiast wartoci jednostkowej ustalonej dla tego produktu zastosowa naley standardow warto przywozow. Nie powoduje to wykluczenia importera z uproszczonego systemu ustalania wartoci celnej tego produktu. (Art. 4 ust. 2 Rozporzdzenia Komisji (WE) Nr 3223/94) 12.4.1. Metody inne ni uproszczony sposb ustalania wartoci celnej. Okrelenie wartoci celnej wedug uproszczonego systemu nastpuje niezalenie od metod wskazanych w Kodeksie Celnym, tzn. jako jeszcze jeden sposb ustalania wartoci celnej okrelonych towarw. Wybr, czy przywoony towar, dla ktrego istnieje warto jednostkowa, ustalona w ramach ww. systemu, ma by oclony wedug tej wartoci, naley do zgaszajcego. Pamita jednak naley, e pierwsza metoda (Art. 29 WKC) nie moe by stosowana w przypadku braku okrelenia wartoci transakcyjnej (czyli np. w przypadku konsygnacji), chyba e korzystajc z moliwoci zoenia zgoszenia niekompletnego importer zadeklaruje warto prowizoryczn, a ostateczne ustalenie wartoci celnej nastpi wtedy, gdy warto transakcyjna bdzie ju znana. Dla kadego towaru atwo psujcego si importer moe wybra inn metod ustalania wartoci celnej niezalenie od tego czy s one objte jednym czy wieloma zgoszeniami celnymi. (Art. 36 ust. 2 WKC) 12.4.2. Wykluczenie importera z systemu. Zgaszajcy moe zrezygnowa z korzystania z systemu (deklarujc np. warto transakcyjn lub ustalon metod zastpcz), ale wtedy bdzie z niego wykluczony w odniesieniu do wybranego towaru (towarw) przynajmniej do koca roku kalendarzowego. Wykluczenie do koca roku kalendarzowego nie wymaga adnej szczeglnej formy aktu administracyjnego (decyzja, postanowienie), gdy wynika z aktu woli zgaszajcego. Niemniej jednak wykluczenie powinno by zakomunikowane zgaszajcemu i naley zachowa form pisemn. Natomiast w przypadku przeduenia wykluczenia na okres nastpnego roku kalendarzowego pojawia si element uznaniowoci, ktry moe by przez dany podmiot kwestionowany, co wymaga zapewnienia moliwoci odwoania si, a wic zachowania formy decyzji administracyjnej. Wykluczenie importera z uproszczonego systemu ustalania wartoci celnej nastpuje z takim samym skutkiem we wszystkich pastwach czonkowskich WE. (Art. 177 ust. 2 RWKC) 12.4.3. Towary uszkodzone Przesyki, ktre w momencie okrelania wartoci celnej s co najmniej w 5% niezdatne do konsumpcji lub ktrych warto obniya si co najmniej o 20% w porwnaniu do wartoci rynkowej, traktowane s jako uszkodzone. Wyceniane s one w nastpujcy sposb: po przesortowaniu, poprzez zastosowanie wartoci jednostkowych do czci zdrowej, przy czym cz zepsuta powinna zosta zniszczona pod dozorem celnym, lub przez zastosowanie wartoci jednostkowych ustalonych dla produktu zdrowego, po odjciu od wagi przesyki procentu rwnego czci przesyki uznanej przez rzeczoznawc za uszkodzon oraz zaakceptowanej przez organ celny, lub przez zastosowanie wartoci jednostkowych ustalonych dla produktu zdrowego pomniejszonego o procent uznany przez rzeczoznawc za odzwierciedlajcy uszkodzenie i zaakceptowany przez organ celny. (Art. 176 RWKC) 12.4.4. Czynnoci urzdowe O wykluczeniu importera z systemu naley poinformowa go na pimie.

120

Wybierajc pierwsz z metod wyceny towarw uszkodzonych naley dokona przesortowania towaru w celu wydzielenia czci zepsutej, ktra bdzie zniszczona pod dozorem celnym oraz ustali warto dla pozostaej (zdrowej) czci towaru. Wybierajc ktr z pozostaych metod naley posikowa si opini rzeczoznawcy. 12.5 Postanowienia karne. 13. Deklaracja wartoci celnej Deklaracja wartoci celnej jest dokumentem, ktry naley doczy do zgoszenia celnego towarw, ktrych warto celna ma by ustalona. 13.1. Wprowadzenie 13.1.1 Deklaracja wartoci celnej D.W.1 i dokumenty handlowe. Do zgoszenia celnego o objcie towaru procedur dopuszczenia do obrotu naley doczy:

deklaracj wartoci celnej, z wyjtkami okrelonymi w przepisach, kopi faktury, na podstawie ktrej deklarowana jest warto celna towarw; dokumenty dotyczce transportu i kosztw z nim zwizanych (np. list przewozowy) oraz dotyczce innych opat, ktre zadeklarowano do doliczenia/odliczenia od wartoci transakcyjnej, na danie - inne dokumenty (np. umowy licencyjne, o finansowaniu zakupu lub dowody ubezpieczenia.

W przypadku braku faktury handlowej naley przedoy inny dokument okrelajcy warto towaru. Zoenie deklaracji wartoci celnej jest traktowane jako przyjcie odpowiedzialnoci przez skadajcego za:

ciso i peno danych zawartych w deklaracji, autentyczno dokumentw przedstawionych na poparcie tych danych, dostarczenie kadej informacji lub dodatkowego dokumentu potrzebnego dla ustalenia wartoci celnej towarw. Wadze celne s uprawnione do dania dalszych informacji i dokumentw w celu upewnienia si, e zadeklarowana warto celna stanowi cakowit kwot faktycznie zapacon lub nalen za towar.

(Art. 178 ust. 1 i 4, Art. 181 ust. 1 i Art. 218 RWKC) 13.1.2. Wypenianie deklaracji D.W.1 Formularz deklaracji D.W.1 wypenia si w nastpujcy sposb. Wartoci w polach, z wyjtkiem pola 24, naley podawa z dokadnoci do dwch miejsc po przecinku. Na drugiej stronie formularza D.W.1 i formularza D.W.1 BIS w kolumnie POZYCJA naley poda dane dotyczce towaru klasyfikowanego wedug jednego kodu taryfy celnej (pole 32 SAD lub SAD-BIS). W przypadku, gdy w danym zgoszeniu wystpuj towary klasyfikowane wedug wicej ni trzech kodw taryfy celnej, naley sporzdzi odpowiednio D.W.1 BIS. Jeeli jakiekolwiek z pl D.W.1 nie ma zastosowania do towaru, dla ktrego warto celna jest deklarowana, naley w odpowiednim miejscu danego pola wpisa sowa: "nie dotyczy" lub "n/d". Pole Nr 1 - naley poda pen nazw i dokadny adres sprzedajcego - nadawcy/eksportera (pole 2 - SAD). Pole Nr 2 (a) - naley poda pen nazw i dokadny adres kupujcego - odbiorcy (pole 8 - SAD). Pole Nr 2 (b) - naley poda pen nazw i dokadny adres zgaszajcego. Jeli jest to kupujcy - odbiorca, naley wpisa "jak wyej". Pole Nr 3 - naley poda symbol warunkw dostawy wg INCOTERMS 2000 (zacznik Nr 1 do Rozdziaw 9 - 14)

121

oraz nazw miejsca, ktrego warunek dostawy dotyczy (pole 20 SAD). Pole Nr 4 - naley poda numer i dat faktury lub innego dokumentu, na podstawie ktrego ustalona jest warto celna (pole 44 SAD). Pole Nr 5 - naley poda numer i dat kontraktu, zamwienia, a jeli takie nie wystpuj - wyjanienie, jak zostaa zawarta umowa kupna - sprzeday, np. "uzgodniono telefonicznie", "uzgodniono telegraficznie" itp. Pole Nr 6 - naley poda informacje, czy byy wydane wczeniejsze decyzje dotyczce takiego samego towaru i transakcji dokonanej przez tego samego kupujcego i sprzedajcego. Pole Nr 7 (c) - naley poda wartoci celne, ktre zostay ustalone dla identycznych lub podobnych towarw, przywiezionych w okresie 3 miesicy przed dat zgoszenia towarw, dla ktrych warto celna jest deklarowana. Naley poda numer i dat wczeniejszego zgoszenia celnego. Pole 11 (a) - naley poda warto towaru pomniejszon o przyznane upusty (rabaty, skonta). Warto towaru musi obejmowa rwnie dokonane przedpaty lub zaliczki. Pole 11 (b) - naley poda warto patnoci porednich, o ktrych mowa w polu 8(b) D.W.1. Naley poda waciwy dla momentu dokonania zgoszenia celnego towaru, kurs wymiany stosowany w celu ustalenia wartoci celnej (art. 168172 RWKC, rozporzdzenie Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie kursu wymiany stosowanego w celu ustalania wartoci celnej - (Dz. U. Nr 87, poz. 827) Pole 13, 14, 15 - o ile koszty opisane w pkt 13, 14, 15 zostay ujte w cenie sprzeday, naley zapisa: "ujto w cenie". Jeeli koszty te s ponoszone odrbnie, naley poda ich warto w odpowiedniej kolumnie POZYCJA. Pole 16 - wypenia w przypadku wpisania w polu 9 (b) "tak". Pole 17 - jeeli koszty wymienione w pkt (a), (b), (c) s ujte w cenie sprzeday, naley zapisa: "ujto w cenie". Jeeli kosztw wymienionych w pkt (a), (b), (c) nie ujto w cenie sprzeday, naley poda ich warto w odpowiedniej kolumnie POZYCJA. Jeeli koszty transportu i ubezpieczenia s ujte cznie, naley wpisa: "transport i ubezpieczenie ujto cznie". Pole 17(b) - opaty zaadunkowe i inne zwizane z transportem towaru oznaczaj m.in. opaty za: zaadunek towaru na rodek transportu, przeadunek przy zmianie rodkw transportu, skadowanie i spedycj w trakcie transportu, utrzymanie towaru w dobrym stanie w trakcie transportu, np.: chodzenie, wietrzenie, magazynowanie, wyywienie zwierzt ywych. Pole 20 - jeeli koszty takie ujto w cenie sprzeday i mona je z niej wyodrbni, naley poda ich warto. Pole 21 - wypenia si w przypadku wystpienia kosztw wymienionych w art. 33 ust. 1 lit c, d, e WKC. Pole 22 - wypeni np. w przypadku dostawy na warunkach DDP (Delivered Duty Paid - dostarczone, co opacone). Pole 23 - naley poda czne koszty z pl 19 - 22. Pole 24 - kwot naley poda w penych zotych polskich, tj. bez miejsc po przecinku (pole 46 SAD). 13.1.3. Skadajcy deklaracj D.W.1 Deklaracja wartoci celnej moe zosta sporzdzona tylko przez osob majc swoj siedzib we Wsplnocie i dysponujc wszystkimi wymaganymi informacjami. Warunek pierwszy nie dotyczy osb, ktre dokonuj zgosze sporadycznie, o ile organ celny uzna to za uzasadnione oraz nie stanowi to przeszkody w stosowaniu odpowiednich postanowie umw dwustronnych zawartych z pastwami trzecimi lub zwyczajowych praktyk, na zasadzie wzajemnoci. (Art. 178 ust. 2 RWKC) 13.1.4. Faktury Podstawowym dokumentem handlowym sucym ustaleniu wartoci transakcyjnej towaru jest faktura. To samo odnosi si do elementw doliczanych bd odliczanych w celu ustalenia wartoci celnej towaru (np. faktura za transport, usug montau itp.). W przypadku przedstawienia faktur pro-forma, dla celw celnych, dokumenty te mog by zaakceptowane, ale warunkowo, tzn. jako dokumenty prowizoryczne, ktre powinny by zastpione faktur ostateczn (sprzeda nie

122

nastpia, ale nastpi). W przypadkach tych naley postpowa zgodnie z zasadami okrelonymi dla skadania zgosze niekompletnych. 13.1.5. Inne dokumenty handlowe To, jaki inny dokument handlowy moe posuy do ustalenia wartoci transakcyjnej oraz jakie dokumenty mog by pomocne przy dokonywaniu wyceny towaru, ktry nie by przedmiotem sprzeday, zaley od konkretnego przypadku, tj. m.in. od okolicznoci transakcji, wyboru metody, ktr warto celna ma by ustalona itd. Zasadniczo, dla zastosowania ceny transakcyjnej wymagana jest faktura handlowa (wystawiana w przypadku sprzeday), jednak mog zdarzy si przypadki, e towary zostan sprzedane bez faktury. Wtedy importer ma obowizek dostarczy dokumenty, ktre mog by rozpatrywane jako rwnowane fakturze (rachunek/paragon, umowa kupna-sprzeday). 13.1.6. Forma i tryb skadania dokumentw handlowych Osoba skadajca deklaracj wartoci celnej, musi przedoy organom celnym egzemplarz faktury, na podstawie ktrego zostaa zadeklarowana warto celna importowanych towarw. Jeeli warto celna zostaa zadeklarowana na pimie i faktura odnoszca si do importowanych towarw zostaa wystawiona na osob majc swoj siedzib w innym Pastwie Czonkowskim, ni to, w ktrym warto celna zostaa zadeklarowana, to zgaszajcy musi przedoy organom celnym drugi egzemplarz tej faktury. Faktura moe by przedoona w oryginale, kserokopii, faksem i powinna zawiera w szczeglnoci:

nazw i adres kontrahenta; nazw i adres nabywcy; numer; miejsce i dat wystawienia; rodzaj i ilo towarw oraz ich warto wyraon w walucie wymienialnej, walucie polskiej albo walucie obcej niebdcej walut wymienialn; warunki dostawy (np. wg Midzynarodowych Regu Wykadni Terminw Handlowych Midzynarodowej Izby Handlowej w Paryu INCOTERMS 2000 - zacznik Nr 1 do Rozdziaw 9 - 14). W wypadku braku informacji o warunkach dostawy na fakturze lub innym dokumencie sucym do ustalenia wartoci celnej, naley przyj warunki dostawy podane w kontrakcie. Jeeli brak tej informacji rwnie w kontrakcie, do wyliczenia wartoci celnej naley przyj, e dostawa bya realizowana na warunkach EXW (Z zakadu /......./ oznaczone miejsce) wedug INCOTERMS 2000; >inne dane, jeeli s wymagane na podstawie przepisw odrbnych

(Art. 181 RWKC, 35 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 maja 2004 r. w sprawie szczegowych wymogw, jakie powinno spenia zgoszenie celne) 13.2. Procedury i czynnoci urzdowe Jeeli warto celna zostaa zadeklarowana na pimie a faktura odnoszca si do importowanych towarw zostaa wystawiona na osob majc swoj siedzib w innym Pastwie Czonkowskim, ni to, w ktrym warto celna zostaa zadeklarowana, to zgaszajcy musi przedoy 2 egzemplarze tej faktury. Jeden z tych egzemplarzy jest przechowywany przez organy celne, drugi, opatrzony pieczci danego urzdu i numerem ewidencyjnym zgoszenia celnego, zostaje zwrcony zgaszajcemu w celu przekazania go osobie, na ktr wystawiona zostaa faktura. (Art. 181 ust. 2 RWKC) 13.3. Dokadniejsze postanowienia (przepisy szczeglne) 13.3.1. Zbiorcza deklaracja wartoci celnej D.W.2. Organ celny moe zwolni importera z obowizku dostarczenia w caoci, na poparcie kadego zgoszenia celnego, danych wymaganych zgodnie z formularzem D.W.1, gdy chodzi o towary bdce przedmiotem staego przywozu, realizowanego na tych samych warunkach handlowych, pochodzce od tego samego sprzedajcego i przeznaczone dla tego samego kupujcego. W tym wypadku jednak naley zada dostarczenia tych elementw za kadym razem, gdy

123

zmieniaj si okolicznoci i co najmniej raz na trzy lata. To pozwolenie moe zosta cofnite i przedoenie D.W.1 bdzie wymagane w przypadkach, w ktrych okae si, e warunki wymagane dla jego udzielenia nie zostay spenione lub ju nie s speniane. Zwolnienie importera z obowizku kadorazowego dostarczania danych wymaganych zgodnie z D.W.1 realizowane jest w praktyce z zastosowaniem nastpujcych formularzy: - wniosku o wydanie pozwolenia na stosowanie zbiorczej deklaracji wartoci celnej D.W.2, - zbiorczej deklaracji wartoci celnej D.W.2 oraz, - pozwolenia na stosowanie zbiorczej deklaracji wartoci celnej D.W.2. Wniosek o wydanie pozwolenia na stosowanie zbiorczej deklaracji wartoci celnej D.W.2 oraz zbiorcza deklaracja wartoci celnej D.W.2 skadane s we waciwym miejscowo, ze wzgldu na siedzib wnioskodawcy, urzdzie celnym. (Art. 179 ust. 3 i 4 RWKC). 13.3.2 Wypenianie deklaracji D.W.2. Wniosek o wydanie pozwolenia na stosowanie D.W.2 oraz formularz D.W.2 wypenia si w nastpujcy sposb: Wniosek o wydanie pozwolenia na stosowanie D.W.2 Pole 2 - numer wniosku (numer wewntrzny wnioskodawcy). Pole 3 - data wniosku (data sporzdzenia). Pole 4 - nazwa i adres urzdu celnego waciwego miejscowo ze wzgldu na siedzib wnioskodawcy. Pole 5 - nazwa i peny adres wnioskodawcy. Pole 6 - zanim wniosek zostanie podpisany naley zapozna si z zawartymi w tym polu warunkami. Osoba podpisujca wniosek gwarantuje, e wszystkie warunki zostan spenione w przypadku towarw zgaszanych z zastosowaniem numeru D.W.2 otrzymanego w wyniku zoenia niniejszego wniosku. Pole 7 - miejscowo i data sporzdzenia wniosku. Pole 8 - imi i nazwisko osoby upowanionej do reprezentowania firmy. Pole 9 stanowisko osoby wymienionej w polu 8. Pole 10 - podpis osoby wymienionej w polu 8. Zbiorcza deklaracja wartoci celnej D.W.2 Pole 1 - naley wpisa swj numer identyfikacyjny, skadajcy si z numeru NIP poprzedzonego symbolem PL (np. PL5221862551). W przypadku braku numeru NIP naley wpisa "BN". Pole 2 - naley wpisa swj numer REGON (14 lub 9 znakowy). W przypadku braku numeru REGON naley wpisa "BR". Pole 3 - naley poda pen nazw, dokadny adres oraz kraj sprzedajcego. Pole 4 - naley poda pen nazw i dokadny adres kupujcego wraz z numerem telefonu.. Pole 5 - naley poda numer i dat zawarcia kontraktu (lub innego porozumienia) dotyczcego towarw, w odniesieniu do ktrych ma by stosowana zbiorcza deklaracja wartoci celnej D.W.2. Pole 6 - naley poda numery wczeniejszych decyzji dotyczcych pl od 7 do 13 (np. wczeniejsze pozwolenie na stosowanie D.W.2, pozwolenie wydane na podstawie art. 156a RWKC oraz zaczy ich kserokopie. Pole 7(a) - naley poda, czy kupujcy i sprzedajcy s ze sob powizani w rozumieniu art. 143(1) RWKC. Jeeli takie powizanie wystpuje to naley zaznaczy odpowied "Tak". W przeciwnym przypadku naley zaznaczy odpowied "Nie".

124

Pole 7(b) - jeeli w polu 6(a) i 6(b) zaznaczono odpowied "Tak" (powizanie mao wpyw na cen zapacon za towary), to brak jest moliwoci zastosowania dla ustalenia wartoci celnej metody wartoci transakcyjnej (art. 29 WKC) oraz brak jest moliwoci zastosowania zbiorczej deklaracji wartoci celnej DW.2. Warto celn naley ustali zastpczymi metodami wyceny (art. 30-31 WKC). Pole 8(a) - sprzedajcy moe zastosowa w stosunku do kupujcego rnego rodzaju ograniczenia w dysponowaniu lub uytkowaniu towarw. W takim przypadku naley zaznaczy odpowied "Tak", chyba e te ograniczenia: - s nakadane lub wymagane przez prawo lub wadze publiczne we Wsplnocie, - ograniczaj obszar geograficzny, na ktrym towary mog by odsprzedane, lub - nie maj istotnego wpywu na warto towaru. W takim przypadku naley zaznaczy odpowied "Nie". Art. 29 ust. 1 pkt a WKC. Pole 8(b) - sprzedajcy moe uzaleni sprzeda lub cen towaru od spenienia przez kupujcego dodatkowych warunkw lub wykonania wiadcze. W takim przypadku, jeeli moliwe jest precyzyjne okrelenie wartoci takiego warunku lub wiadczenia naley zaznaczy odpowied "Nie" oraz poda szczegowe informacje w tym zakresie. "Nie" naley zaznaczy rwnie w przypadku, gdy tego rodzaju warunki lub wiadczenia nie istniej. Jeli istnieje warunek lub wiadczenie, ktrego wartoci nie mona okreli naley odpowiedzie "Tak". Art. 29 ust. 1 pkt c WKC. Pole 9(a) - jeeli w transakcji wystpuj honoraria, tantiemy autorskie lub opaty licencyjne zwizane z przywiezionymi towarami uiszczane bezporednio lub porednio przez kupujcego jako warunek sprzeday naley zaznaczy odpowied "Tak". Art. 32 ust. 1 pkt c WKC. Pole 9(b) - jeeli umowa sprzeday nakada na kupujcego obowizek przekazania sprzedajcemu, bezporednio lub porednio, czci przychodw z dalszej odsprzeday, dyspozycji lub uytkowania towarw naley zaznaczy odpowied "Tak". Art. 32 ust. 1 pkt d WKC. Pole 10 - jeeli w transakcji wystpuj koszty prowizji i porednictwa (z wyjtkiem prowizji od zakupu) oraz koszty pojemnikw lub pakowania naley zaznaczy odpowied "Tak". Art. 32 ust. 1 pkt a WKC. Pole 11 - jeeli w transakcji wystpuje ktrakolwiek z wymienionych w tym polu kategorii kosztowych naley w odpowiednim miejscu zaznaczy odpowied "Tak". W przeciwnym przypadku naley zaznaczy odpowied "Nie". Art. 32 ust. 1 pkt b WKC. Pole 12 - jeeli w transakcji wystpuj jakiekolwiek koszty transportu i ubezpieczenia oraz opaty zaadunkowe i manipulacyjne zwizane z transportem przywiezionych towarw a nie ujte w cenie naley zaznaczy odpowied "Tak". W przeciwnym przypadku naley zaznaczy odpowied "Nie". Art. 32 ust. 1 pkt e WKC. Pole 13 - jeeli w transakcji wystpuj tego rodzaju koszty zawarte w cenie faktycznie zapaconej lub nalenej naley zaznaczy odpowied "Tak". W przeciwnym przypadku naley zaznaczy odpowied "Nie". Art. 33 WKC. Pole 14 - naley poda zaczniki, ktre skadane s wraz z wnioskiem w wydanie pozwolenia na stosowanie zbiorczej deklaracji wartoci celnej D.W.2. Pole 15 - naley poda dokadne dane i zoy podpis. Naley rwnie pamita o podaniu penych, a nie skrconych danych osoby podpisujcej wniosek oraz jej stanowiska. Pole 16 - naley wypeni, jedynie gdy wymagane dane rni si od podanych w polu 5. 13.3.3. Forma deklaracji wartoci celnej D.W.1 i D.W.2. Deklaracj wartoci celnej, sporzdzi naley na formularzu D.W.1, ktrego wzr okrelony jest w Zaczniku 28 do RWKC. W przypadku, gdy w danym zgoszeniu wystpuj towary klasyfikowane wedug wicej ni trzech kodw taryfy celnej,

125

naley sporzdzi odpowiednio D.W.1 BIS. Wzr formularza okrelony jest w Zaczniku 29 do RWKC. Formularze wniosku o wydanie pozwolenia na stosowanie zbiorczej deklaracji wartoci celnej D.W.2, zbiorczej deklaracji wartoci celnej D.W.2 oraz pozwolenia na stosowanie zbiorczej deklaracji wartoci celnej D.W.2 zawarto w Zaczniku Nr 3 do Rozdziaw 9- 14). (Art. 178 RWKC i Zaczniki 28 i 29 do niego) 13.3.3. Czynnoci urzdowe 13.4. Wyjtki Deklaracji wartoci celnej nie skada si w odniesieniu do towarw atwo psujcych si, ktrych warto celna jest ustalana systemem uproszczonym, okrelonym w przepisach Art. 173 - 177 RWKC. (Art. 178 ust. 5 RWKC) 13.4.1. Odstpienie od skadania deklaracji D.W.1 O ile nie jest to niezbdne dla waciwego poboru nalenoci celnych organ celny odstpi od wymogu przedstawiania deklaracji wartoci celnej: - gdy warto celna importowanych towarw nie przekracza 10 000 EUR za przesyk, pod warunkiem e nie s to przesyki wysyane partiami lub wysyane wielokrotnie przez tego samego nadawc temu samemu odbiorcy, - gdy chodzi o przywz pozbawiony charakteru handlowego, - gdy przedstawienie odpowiednich elementw nie jest konieczne dla zastosowania taryfy celnej lub towary s zwolnione z ca. Mona take odstpi od wymogu sporzdzenia deklaracji na formularzu D.W.1, gdy warto celna nie moe by ustalona na podstawie Art. 29 WKC, tj. zgodnie z wartoci transakcyjn. (Art. 178 ust. 3 i Art. 179 ust. 1 RWKC) 13.4.2. Czynnoci urzdowe 13.5. Postanowienia karne

14. Regulacje dotyczce uproszczonego (zryczatowanego) okrelenia elementw wliczanych/niewliczanych do wartoci celnej towarw Administracyjny sposb uproszczonego (zryczatowanego) okrelenia elementw wliczanych/niewliczanych do wartoci celnej towarw umoliwia doliczanie/odliczanie tych elementw, kiedy ich kwota w momencie przyjcia zgoszenia celnego nie jest znana. 14.1. Wprowadzenie 14.1.1. Administracyjny sposb uproszczonego (zryczatowanego) okrelenia elementw wliczanych/niewliczanych do wartoci celnej towarw. Ten administracyjny sposb ustalania poszczeglnych elementw, ktrych wczenie lub niewczenie do wartoci celnej uregulowane jest w Art. 32 oraz Art. 33 WKC umoliwia uproszczone (zryczatowane) okrelenie ich wysokoci. Uproszczenie polega na tym, e takie elementy, nawet jeeli nie s wymierne w momencie przyjcia zgoszenia celnego, mog by doliczone do ceny faktycznie zapaconej lub nalenej, pod pewnymi warunkami i za pozwoleniem organu celnego. (Art. 156a ust. 1 RWKC)

126

14.1.2. Termin obowizywania uproszczenia Pozwolenie winno by udzielone na okres dostosowany do warunkw transakcyjnych, tj. uwzgldniajcy okresy rozliczeniowe, dugo trwania kontraktu itp., nie duszy ni 3 lata. Powinno ono take zawiera zastrzeenie, e jest wane dopki warunki transakcyjne pozostaj niezmienne w stosunku do tych, na podstawie ktrych udzielono pozwolenia. 14.1.3. Warunki stosowania uproszcze Elementy okrelone w Art. 32 oraz Art. 33 WKC mog zosta okrelone administracyjnie, w uproszczony sposb, jeeli

mog one zosta ustalone na podstawie szczeglnych i uzasadnionych kryteriw - istniej dane, na podstawie ktrych mona dokona kalkulacji stawki ryczatowej (kontrakty zawarto w formie pisemnej, kontrahenci sformuowali warunki rozliczania transakcji, prowadzona przez importera ksigowo umoliwia kontrol prawidowoci rozlicze, itp.); przeprowadzenie procedury polegajcej na zoeniu zgoszenia niekompletnego i ustaleniu wartoci prowizorycznej wie si w tych okolicznociach z poniesieniem nieproporcjonalnych kosztw administracyjnych - dotyczy to sytuacji, w ktrych importer dokonuje bardzo duej iloci zgosze celnych (np. kilkuset w skali roku) i zastosowanie procedury zgoszenia niekompletnego wie si z poniesieniem duych kosztw administracyjnych (konieczno dokonywania korekty, czasochonno, zaangaowanie osobowe) rwnie ze strony organu celnego; zastosowanie Art. 30 i 31 WKC okae si nieuzasadnione w szczeglnych okolicznociach - zastosowanie zastpczych metod wyceny jest niemoliwe (np. ze wzgldu na brak danych) lub nie zapewnia dostatecznie precyzyjnego ustalenia wartoci celnej (np. ze wzgldu na rodzaj towaru - zastosowanie metod zastpczych dla nonikw zawierajcych wartoci niematerialne jak filmy, nagrania muzyczne czy oprogramowanie); istniej uzasadnione powody, aby uwaa, e kwota nalenoci przywozowych do pobrania w okresie objtym pozwoleniem nie bdzie nisza od kwoty, ktra byaby nalena w przypadku braku pozwolenia - warunek ten naley bada poprzez dokadn analiz dokumentw transakcyjnych (kontrakty zasadnicze np. na zakup towarw, kontrakty towarzyszce np. dot. opat licencyjnych, aneksy; faktury m.in. dot. zakupu towaru, odsprzeday, potwierdzenia przekazanych patnoci towarzyszcych np. opat licencyjnych, oferty sprzeday, kalkulacje cenowe, kosztowe, korespondencja itp.), jak rwnie wiarygodnoci importera (ewentualna kontrola w firmie, analiza ryzyka); dodatkow wskazwk mog by rozliczenia dotyczce wczeniejszych, takich samych lub podobnych transakcji; nie prowadzi to do naruszenia zasad konkurencji - przyznanie pozwolenia danemu podmiotowi nie wpynie w istotny sposb na jego pozycj na rynku (np. skutkiem uproszczonego doliczania/odliczania ww. elementw nie powinno by takie obnienie kosztw dziaalnoci podmiotu, ktre przyznawaoby mu uprzywilejowan pozycj na danym rynku).

(Art. 156a ust. 2 RWKC) 14.1.4. Wartoci ustalone administracyjnie Wartoci elementw wliczanych/niewliczanych do wartoci celnej towaru ustalone administracyjnie, s wyraone w procentach i stosowane do podstawy, jak jest warto transakcyjna towaru. Wprawdzie s one ustalane ostatecznie w pozwoleniu, jednak dla ich okrelenia moe by przyjta kalkulacja sporzdzona przez importera, zaaprobowana przez organ celny. 14.1.5. Pozwolenie na stosowanie uproszcze Pozwolenie na stosowanie tego uproszczenia wydawane jest przez naczelnika urzdu celnego waciwego ze wzgldu na siedzib wnioskodawcy, w formie decyzji. Pozwolenie powinno zawiera m.in.: - wskazanie stawki ryczatowej wyraonej w procentach i stosowanej do podstawy, jak jest warto transakcyjna towaru, - okrelenie towaru (towarw) objtych uproszczeniem, - termin obowizywania pozwolenia,

127

- zastrzeenie, e jest wane dopki warunki transakcyjne pozostaj niezmienne w stosunku do tych, na podstawie ktrych udzielono pozwolenia, - wyczerpujce uzasadnienie przyjcia konkretnej stawki ryczatowej (kalkulacje, uwzgldnione dokumenty i informacje itp.). 14.2. Procedury i czynnoci urzdowe 14.3. Dokadniejsze postanowienia 14.4. Wyjtki 14.5 Postanowienia karne.

Zacznik 1 1. Warunki dostawy zgodnie z INCOTERMS 2000. KodyIncoterms Incoterms-ICC/ECE EXW FCA FAS FOB CFR CIF CPT CIP DAF DES DEQ DDU DDP Zacznik 2. Produkty i okresy, dla ktrych ustalane s wartoci standardowe w przywozie Bez uszczerbku dla zasad wykadni Nomenklatury Scalonej, opis produktw uwaa si jedynie za informacyjny. Zakres uzgodnie przewidzianych niniejszym rozporzdzeniem jest, dla celw niniejszego Zacznika, ustalony przez zakres kodw CN jakie istniej w czasie przyjcia najnowszej zmiany tego rozporzdzenia. W przypadku, gdy "ex" wystpuje przed kodem CN, zakres dodatkowych ce jest ustalany zarwno przez zakres kodu CN oraz opisu produktw, i take odpowiadajcemu mu okresowi stosowania. franco przewonik z zakadu franco wzdu burty statku franco statek koszt i fracht koszt, ubezpieczenie i fracht przewone opacone do przewone i ubezpieczenie opacone do dostarczone na granic dostarczone statek dostarczone nabrzee dostarczone (co nieopacone) dostarczone (co opacone) oznaczone miejsce oznaczony port przeznaczenia oznaczony port przeznaczenia oznaczone miejsce przeznaczenia oznaczone miejsce przeznaczenia Miejsce, ktre naley okreli oznaczone miejsce oznaczone miejsce oznaczony port zaadunku oznaczony port zaadunku oznaczony port przeznaczenia oznaczony port przeznaczenia oznaczone miejsce przeznaczenia oznaczone miejsce przeznaczenia

CZ A

128

Kody CN ex 0702 00 00 ex 0707 00 05 ex 0709 10 00 ex 0709 90 70 ex 0805 10 10 ex 0805 10 30 ex 0805 10 50 ex 0805 20 10 ex 0805 20 30 ex 0805 20 50 ex 0805 20 70 ex 0805 20 90 Ogrkil

Wyszczeglnienie Pomidory Karczochy Cukinie

Okres stosowania Od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia Od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia Od dnia 1 listopada do dnia 30 czerwca Od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia

Pomaracze sodkie, wiee Klementynki

Od dnia 1 grudnia do dnia 31 maja Od dnia 1 listopada do koca lutego

Mandarynki (wczajc tangerynki i satsuma);wilkingi i inne podobne hybrydy cytrusowe

Od dnia 1 listopada do koca lutego

ex 0805 50 10 ex 0806 10 10 ex 0808 10 20 ex 0808 10 50 ex 0808 10 90 ex 0808 20 50 ex 0809 10 00 ex 0809 20 95

Cytryny (Citrus limon, Citrus limonum) Winogrona stoowe

Od dnia 1 czerwca do 31 maja Od 21 lipca do dnia 20 listopada

Jabka Gruszki Morele Winie i czerenie, inne ni winie (Prunus cerasus)

Od dnia 1 lipca do dnia 30 czerwca Od dnia 1 lipca do dnia 30 kwietnia Od dnia 1 czerwca do dnia 31 lipca Od dnia 21 maja do dnia 10 sierpnia

ex 0809 30 10 ex 0809 30 90 Brzoskwinie, wcznie z nektarynami ex 0809 40 05 liwki Od dnia 11 czerwca do dnia 30 wrzenia Od dnia 11 czerwca do dnia 30 wrzenia

1 Inne ni ogrki okrelone w czci B niniejszego Zacznika CZ B Kody CN Opis Okres stosowania

129

ex 0707 00 05 ex 0809 20 05

Ogrki przeznaczone do przetwrstwa Winie (Prunus cerasus)

Od dnia 1 maja do dnia 31 padziernika Od dnia 21 maja do dnia 10 sierpnia"

ZACZNIK 3 Zacznik 3. Wniosek o wydanie pozwolenia na stosowanie zbiorczej deklaracji wartoci celnej D.W.2, zbiorcza deklaracja wartoci celnej D.W.2, pozwolenie na stosowanie zbiorczej deklaracji wartoci celnej D.W.2 DOCZONY PLIK DOC. 11.00.00 Regulowanie sytuacji towarw 1. Wprowadzenie We wsplnotowym prawie celnym wymienia si kilka przypadkw, w ktrych organy celne z urzdu maj obowizek podejmowa "wszelkie niezbdne dziaania zmierzajce do uregulowania sytuacji towaru". Naley przy tym zwrci uwag, e przypadki te wi si przede wszystkim z nieprawidowym postpowaniem osoby na ktrej ci obowizki wynikajce z przepisw prawa celnego. Fakt, e towary znajduj si wwczas w nietypowej sytuacji powoduje konieczno niejako podjcia z urzdu dziaa "zastpczych" przez organ celny. S to midzy innymi takie przypadki jak wskazane w art.53, 57, 75 i 89 Wsplnotowego Kodeksu Celnego. Celem zapewnienia skutecznej realizacji powyszych postanowie niezbdnym stao si stworzenie swoistego mechanizmu prewencyjnego za pomoc ktrego organ celny mgby, jeli jest to uzasadnione, prawnie dysponowa towarem o nieuregulowanej sytuacji w rozumieniu prawa celnego. Dla sprawnej realizacji powyszego celu przewidziany zosta art.30 ustawy - Prawo celne. I tak, jeeli pojawi si przypadek w ktrym organ celny bdzie musia uregulowa sytuacj towaru wwczas ma moliwo zajcia towaru. Prawa osb trzecich do towaru nie stanowi przeszkody do dokonania jego zajcia. Poza tym zajcie dokonywane na podstawie art. 30 ustawy - Prawo celne korzysta z pierwszestwa przed wszelkimi innymi obcieniami i przywilejami wynikajcymi z odrbnych przepisw. Takie rozwizanie uwarunkowane jest okolicznoci, e towar powinien mie w pierwszej kolejnoci uregulowan sytuacj z punktu widzenia przepisw celnych. Do zajcia towaru zastosowanie znajduje art.30 ustawy - Prawo celne oraz, zgodnie z art.73 ust.1 ustawy - Prawo celne, odpowiednio przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa dotyczce m.in. liczenia terminw (art.12 Ord.pod.), postanowie (art.217-219 Ord.pod.) oraz zaale (art.236-239 Ord.pod.). W paszczynie formalnej schemat zajcie towaru wyglda nastpujco: 1) organ celny wydaje na podstawie art.30 ust.3 ustawy - Prawo celne postanowienie o zajciu okrelonego towaru; 2) ww. postanowienie powinno spenia wymogi przewidziane w art.217 i art.218 Ordynacji podatkowej, tzn. powinno zawiera elementy jakie s niezbdne w postanowieniu (m. in. powoanie podstawy prawnej, oznaczenie strony, rozstrzygnicie, uzasadnienie, pouczenie o zaskaralnoci postanowienia, podpis osoby upowanionej); 3) ww. postanowienie moe by zaskarone w drodze zaalenia, ktre wnosi si w terminie 7 dni od dnia dorczenia postanowienia; 4) ww. postanowienie moe by - zarwno z urzdu, jak i na wniosek - w kadym czasie uchylone lub zmienione; 5) uchylenie lub zmiana albo odmowa uchylenia lub zmiany postanowienia w sprawie zajcia towaru nastpuje w drodze postanowienia, ktre jest rwnie zaskaralne w drodze zaalenia. Podjcie rozstrzygnicia w przedmiocie zmiany lub uchylenia postanowienia o zajciu towaru, zaley przede wszystkim od tego, czy jest potrzeba i w jakim zakresie dalszego dysponowania przez organ celny towarem z uwagi na sytuacj w jakiej si on znajduje, a take od dziaa jakie organ celny zdy ju zrealizowa w odniesieniu do caoci lub czci zatrzymanego towaru.

130

2. Regulowanie sytuacji towarw objtych zakazami lub ograniczeniami wynikajcym z odrbnych przepisw (tzw. reglamentacja pozataryfowa) 2.1. Kontrolowanie towarw objtych zakazami lub ograniczeniami w obrocie wewntrzwsplnotowym W kontekcie zagadnie zwizanych z postpowaniem z towarami objtymi zakazami lub ograniczeniami w obrocie z krajami trzecimi, naley wspomnie take o kontrolowaniu towarw objtych zakazami lub ograniczeniami w obrocie wewntrzwsplnotowym. Zasadnicze rozwizanie w tej mierze wprowadza art.5 ustawy - Prawo celne, ktry funkcjonuje w kontekcie szczegowych rozwiza prawnych (wsplnotowych i krajowych) regulujcych obrt wewntrzwsplnotowy pewnymi "specyficznymi" kategoriami towarw. Przepisem tym wprowadzono regulacj, zgodnie z ktr dziaania organw celnych w ramach dozoru celnego, a wic m.in. czynnoci kontroli celnej, odnosz si take odpowiednio do przemieszczania towarw z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na pozostay obszar celny Wsplnoty (i odwrotnie), jeeli obrt tymi towarami, zgodnie z przepisami krajowymi lub wsplnotowymi, jest w okrelony sposb reglamentowany (istniej zakazy lub ograniczenia), a take przemieszczania towarw objtych podatkiem akcyzowym w nabyciu lub dostawie wewntrzwsplnotowej. Naley podkreli, e wskazane rozwizanie odnosi si do "przemieszczania towarw", co oznacza, e uprawnienia organw celnych w tym wzgldzie mog by realizowane przez tzw. grupy mobilne funkcjonariuszy celnych, podejmujce dziaania w ramach kontroli drogowych, tzn. wwczas, gdy towar jest przewoony, znajduje si "w drodze". S to wic dodatkowe istotne uprawnienia organw celnych realizowane obok podstawowego zadania Suby Celnej, jakim jest w zakresie obrotu towarowego z zagranic kontrola przywozu (wywozu) towarw z krajw trzecich na obszar celny Wsplnoty Europejskiej. Dziaania kontrolne w czci dotyczcej obrotu wewntrzwsplnotowego ww. towarami mona zatem porwnywa z kontrol prowadzon przez organy celne w ramach przepisw ustawy o transporcie drogowym (kontrola okrelonych dokumentw - pozwole, zezwole, wiadectw itp., jakie powinny towarzyszy przesyce - danemu towarowi, przewoonej w transporcie drogowym). W sprawach nienalecych do waciwoci organw celnych, w przypadku uzasadnionego przypuszczenia lub stwierdzenia przez te organy podczas kontroli celnej, e naruszone zostay przepisy dotyczce obrotu danymi towarami wewntrz Wsplnoty, organy celne informuj o tym fakcie waciwe organy nadzoru i kontroli oraz przekazuj im spraw do dalszego prowadzenia. Postpowanie tego typu moe znale zastosowanie m.in. wobec broni, materiaw wybuchowych, narkotykw, a take np. odpadw, zwierzt, rolin, zabytkw, materiaw archiwalnych, ktrym take w obrocie wewntrzwsplnotowym musz towarzyszy okrelone dokumenty (np. pozwolenia, wiadectwa). Zalenie od towaru organami nadzoru lub kontroli, informowanymi przez organy celne, mog by np. organy Policji, organy Inspekcji Ochrony rodowiska, organy Inspekcji Weterynaryjnej, organy Inspekcji Ochrony Rolin i Nasiennictwa, odpowiednio na szczeblu np. powiatu lub wojewdztwa. Wskazane podmioty, zgodnie z przepisami regulujcymi ich uprawnienia, podejmuj dalsze dziaania wobec towarw przywiezionych z krajw czonkowskich Unii Europejskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z naruszeniem zasad obrotu wewntrzwsplnotowego. W omawianej sytuacji organ celny moe rwnie, jeeli przemawiaj za tym np. wzgldy bezpieczestwa, zatrzyma towar celem przekazania go organom uprawnionym do podjcia stosownych dziaa wobec towaru. Z zatrzymania towaru powinien zosta sporzdzony protok dokumentujcy t czynno. 2.2. Regulowanie sytuacji towarw objtych zakazami lub ograniczeniami w obrocie z krajami trzecimi (przywz/wywz towarw poza obszar celny Wsplnoty Europejskiej) Regulowanie sytuacji towarw objtych zakazami lub ograniczeniami w obrocie z krajami trzecimi (przywz/wywz towarw poza obszar celny Wsplnoty Europejskiej), w przypadkach, gdy zachodzi taka konieczno (zob.pkt 1), odbywa si wedug zasad przewidzianych w art.31 ustawy - Prawo celne. Artyku ten stanowi zmodyfikowan i rozszerzon wersj art.58 i 59 ustawy - Kodeks celny z 1997 r. Oglnie rzecz ujmujc odnosi si on do problematyki postpowania z towarami, ktre objte s zakazami lub ograniczeniami wynikajcymi z umw midzynarodowych lub przepisw odrbnych. Uregulowanie sytuacji takich towarw, tzn. towarw "zakazowych" lub towarw, co do ktrych nie speniono wymogw niezbdnych do ich posiadania, rozpowszechniania lub obrotu, nastpuje w sposb cile okrelony (wedug okrelonej kolejnoci). Naley jednak podkreli, e rozwizania przyjte w art. 31 ustawy - Prawo celne, co do zasady, znajduj zastosowanie dopiero wtedy, gdy umowy midzynarodowe lub przepisy odrbne, wprowadzajce reglamentacj pozataryfow nie

131

przewiduj wasnych sposobw postpowania z towarami, ktrymi obrt zosta dokonany z naruszeniem waciwego dla nich reimu prawnego. Jeli takie odmienne regulacje istniej s one stosowane w pierwszej kolejnoci. Brak okrelenia sposobu postpowania z ww. towarami w przepisach odrbnych i umowach midzynarodowych mona zatem uzna za przesank negatywn warunkujc, co do zasady, moliwo korzystania z rozwiza prawnych przewidzianych w art.31 ust.1 ustawy - Prawo celne. 2.2.1 Uregulowanie sytuacji towaru poprzez cofnicie Zgodnie z ww. przepisem w pierwszej kolejnoci zastosowanie znajduje cofnicie towaru poza obszar celny Wsplnoty - jeli towar jest wprowadzany, lub na obszar celny Wsplnoty - jeli towar jest z niego wyprowadzany. Rozwizanie to odnosi si do obrotu towarowego midzy terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bdcym jednoczenie czci obszaru celnego Wsplnoty, a terytorium pastwa trzeciego, tzn. terytorium nienalecym do Wsplnoty. W sytuacji towarw objtych zakazami lub ograniczeniami, preferowanie takiego sposobu zaatwienia sprawy jest jak najbardziej uzasadnione. W ten sposb organ celny niejako od razu nie dopuszcza do tego, aby zrealizowany zosta przywz lub wywz towaru z naruszeniem przepisw. Cofnicie towaru moe by zastosowane w zwizku z wykryciem nieprawidowoci w obrocie towarem "na granicy", w ramach wykonywanych czynnoci granicznej kontroli celnej. Stwierdzenia uchybie na dalszym etapie - wewntrz kraju, nie pozwala na zastosowanie "cofnicia" towaru. Dla cofnicia towaru "z granicy" nie przewidziano szczeglnej formy prawnej. Jest to zatem czynno materialno-techniczna. Waciwy w tym zakresie organ celny, tj. naczelnik urzdu celnego, nie wydaje na t okoliczno decyzji administracyjnej. Dziaania organu celnego w istocie sprowadzaj si wwczas do faktycznego uniemoliwienia dokonania przywozu/wywozu towaru podlegajcego zakazom lub ograniczeniom. 2.2.2 Uregulowanie sytuacji towaru poprzez sprzeda Uregulowanie sytuacji towaru poprzez sprzeda odbywa si z zachowaniem nastpujcych warunkw: 1) sprzeday towaru moe nastpi dopiero wwczas, gdy cofnicie towaru nie jest moliwe, a sprzeda jest moliwa i uzasadniona; 2) w przedmiocie sprzeday towaru, organ celny nie wydaje decyzji administracyjnej; 3) w przypadku towarw objtych zakazem, sprzeda nastpuje na rzecz osoby, ktra dokona jego powrotnego wywozu; organ celny sprzedajc towar wyznacza termin powrotnego wywozu; 4) w przypadku towarw objtych ograniczeniami, sprzeda nastpuje na rzecz osoby, ktra zapewnia spenienie wymogw wynikajce z ogranicze dotyczcych danego towaru: a) jeli osoba nabywcy towaru nie spenia wymogw, organ celny sprzedajc jej towar wyznacza termin, w ktrym osoba ta ma speni okrelone wymogi; b) towar moe by wydany nabywcy dopiero wwczas, gdy bdzie on spenia wymogi niezbdne do posiadania, rozpowszechniania lub obrotu okrelonym towarem; 5) z chwil wydania towaru, na nabywcy zaczynaj ciy obowizki wynikajce z przepisw prawa celnego zwizane z nadaniem towarowi przeznaczenia celnego (art.33 ust.6 ustawy - Prawo celne). Nadanie towarowi przeznaczenia celnego "powrotny wywz" - po dokonaniu sprzeday - nie jest nakazem powrotnego wywozu (w przepisach prawa celnego odstpiono od wydawania decyzji "nakazujcej powrotny wywz towaru"), lecz odbywa si na warunkach okrelonych w art.182 WKC i art.841 RWKC. Rwnie w tym przedmiocie nie jest wydawana decyzja administracyjna. W przypadku sprzeday towarw niewsplnotowych zasad jest, e nabywca powinien niezwocznie speni formalnoci wymagane do nadania towarowi dopuszczalnego dla niego przeznaczenia celnego (art.867a ust.2 zdanie pierwsze RWKC). W formalnociach tych mieci si midzy innymi zgoszenie towaru do dopuszczenia do obrotu, z ktrym moe wiza si jednoczenie powstanie dugu celnego. Przepisy wsplnotowego prawa celnego przewiduj okrelone wyjtki w tym zakresie, zwalniajce z obowizku zgoszenia towaru do dopuszczenia do obrotu, np. art.866 RWKC (gdy nalenoci przywozowe zostay ju uiszczone) i art.867a ust.2 zdanie drugie RWKC (gdy z ceny sprzeday mona pokry nalenoci przywozowe). Zgodnie z art.70 ust.1 pkt 3 ustawy - Prawo celne, organem celnym waciwym w zakresie sprzeday towaru jest

132

dyrektor izby celnej. 2.2.3 Uregulowanie sytuacji towaru poprzez dokonanie zniszczenia Uregulowanie sytuacji towaru poprzez dokonanie zniszczenia odbywa si z zachowaniem nastpujcych warunkw: 1) zniszczenie towaru moe nastpi dopiero wwczas, gdy sprzeda towaru nie jest moliwa, jest znacznie utrudniona lub nieuzasadniona, a zniszczenie jest uzasadnione; 2) o zamiarze zniszczenia towaru naley poinformowa (pisemnie) osob na ktrej ci obowizki wynikajce z przepisw prawa celnego oraz posiadacza towarw (por.art.56 WKC i art.31 ust.4 ustawy - Prawo celne); 3) w przedmiocie zniszczenia towaru w tym trybie organ celny nie wydaje decyzji administracyjnej (w przepisach prawa celnego zrezygnowano z "nakazu zniszczenia"); 4) zniszczenie towaru, zalenie od stanu faktycznego, przeprowadza sam organ celny, lub powierza to zniszczenie wyspecjalizowanym jednostkom (podmiotom) zewntrznym, ktre mog przeprowadzi proces zniszczenia okrelonego towaru w sposb zgodny z innymi przepisami, w szczeglnoci dotyczcymi ochrony rodowiska; 5) szczegowe warunki i tryb postpowania przy zniszczeniu towaru, take w zakresie niszczenia towaru poza przeznaczeniem celnym, okrela rozporzdzenie wydane na podstawie art.29 ust.2 ustawy - Prawo celne; 6) zniszczenie przeprowadzane na podstawie art.31 ust.1 pkt 3 ustawy - Prawo celne nie jest przeznaczeniem celnym, o ktrym mowa w art.182 WKC (art.233 WKC stanowi midzy innymi o "zniszczeniu towarw na polecenie organw celnych" i "zniszczeniu zgodnie z art.182". Wedug art.70 ust.1 pkt 3 ustawy - Prawo celne, organem celnym waciwym w zakresie zniszczenia towaru jest dyrektor izby celnej. 2.2.4 Uregulowanie sytuacji towaru poprzez wystpienie o orzeczenie przepadku 2.2.4.1 Dziaania podejmowane w przedmiocie przepadku Uregulowanie sytuacji towaru poprzez wystpienie o orzeczenie jego przepadku na rzecz Skarbu Pastwa odbywa si z zachowaniem nastpujcych warunkw: 1) wystpienie o orzeczenie przepadku musi by poprzedzone ustaleniem, e zniszczenie towaru jest nieuzasadnione; Co do zasady mona przyj, e chodzi tu o sytuacje, w ktrych zamiast zniszczenia towaru moliwym rozwizaniem bdzie nieodpatne przekazanie towaru okrelonym podmiotom. Moe ono mie zastosowanie do towaru stanowicego wasno Skarbu Pastwa (zob. rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozcignicia stosowania przepisw ustawy o postpowaniu egzekucyjnym w administracji - Dz.U.Nr 50, poz.449). 2) wniosek o orzeczenie przepadku sporzdza naczelnik urzdu celnego; 3) wniosek jest kierowany do sdu cywilnego waciwego ze wzgldu na miejsce zajcia towaru (art.6101 2 Kodeksu postpowania cywilnego); 4) wniosek o orzeczenie przepadku moe by zoony bez wzgldu na to, czy ustalona zostaa osoba na ktrej ci obowizki wynikajce z przepisw prawa celnego; 5) sd orzeka przepadek rwnie bez wzgldu na to, czy ustalona zostaa osoba na ktrej ci obowizki wynikajce z przepisw prawa celnego; szczegowe kwestie zwizane z sdowym orzekaniem przepadku reguluj przepisy art.6101-6105 Kodeksu postpowania cywilnego. 2.3. Koszty zwizane z regulowaniem sytuacji towarw objtych zakazami lub ograniczeniami W zakresie kosztw, jakie powstaj przy realizacji przez organy celne dziaa zmierzajcych do uregulowania sytuacji towarw objtych zakazami lub ograniczeniami generalnie zastosowanie znajduje art.31 ust.4 ustawy - Prawo celne, bdcy w istocie nieco zmienion (rozszerzon o koszty przechowywania) wersj art.58 2 Kodeksu celnego z 1997 r. Rwnie niektre przepisy wsplnotowego prawa celnego zawieraj regulacje dotyczce ponoszenia kosztw w okrelonych sytuacjach (np. art.53, 56 i 182 WKC). Rozpatrujc znaczenie wskazanego przepis art.31 ust.4 ustawy - Prawo celne naley zwrci uwag na nastpujce kwestie: 1) przepis ten dotyczy kosztw powstaych w wyniku cofnicia towaru, sprzeday, zniszczenia lub likwidacji w inny

133

sposb (np. nieodpatne przekazanie) oraz zwizanych z przechowywaniem towaru; 2) odpowiedzialnymi za powstae koszty s osoby na ktrych ci w danym przypadku obowizki wynikajce z przepisw prawa celnego oraz kada inna osoba w ktrej posiadaniu towar si znajduje (np. osoba wprowadzajca towar, osoba przewoca towar - jeeli ci na niej obowizki celne, osoba faktycznie wadajca towarem o nieuregulowanej sytuacji); 3) jeli wystpuj dwie osoby lub wicej osb wwczas ich odpowiedzialno z tytu ww. kosztw jest odpowiedzialnoci solidarn w rozumieniu przepisw prawa cywilnego (da uiszczenia kosztw mona od kadej z tych osb, a uiszczenie kosztw przez jedn z nich zwalnia pozostaych z koniecznoci wypenienia tego obowizku); 4) w przypadku sprzeday towaru zastosowanie znajduje rwnie art.33 ust.4 ustawy - Prawo celne, regulujcy kwestie pokrywania z ceny uzyskanej ze sprzeday kosztw sprzeday, przewozu, przeadunku i przechowywania; 5) za przechowywanie towarw w depozycie lub w magazynie czasowego skadowania organ celny pobiera okrelone opaty (art.93 ustawy - Prawo celne oraz rozporzdzenie Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie stawek opat pobieranych przez organy celne - Dz.U.Nr 87, poz.832); 6) naley przyj, e w przedmiocie kosztw organ celny wydaje postanowienie, na ktre przysuguje zaalenie (art.270a ustawy Ordynacja podatkowa w zwizku z art.73 ust.1 ustawy - Prawo celne).

Rozdzia 2a Przepadek rzeczy (KPC) Art. 6101. 1. Przepisy niniejszego rozdziau stosuje si w sprawach o przepadek rzeczy bdcych towarami, ktre na podstawie przepisw prawa celnego podlegaj przepadkowi. 2. W sprawach, o ktrych mowa w 1, waciwy jest sd miejsca zajcia lub zatrzymania rzeczy bdcych towarami przez organ celny. Art. 6102. 1. Postpowanie wszczyna si na wniosek organu celnego. Do wniosku docza si protok z pouczenia o obowizku wskazania w Polsce penomocnika do dorcze oraz o skutkach niedopenienia tego obowizku, jeeli protok taki zosta sporzdzony. 2. Organ celny moe domaga si w jednym wniosku orzeczenia przepadku rzeczy bdcych towarami zajtymi lub zatrzymanymi w tych samych okolicznociach faktycznych, jeeli ponadto sd jest waciwy dla kadej sprawy. Art. 6103. Uczestnikowi zamieszkaemu za granic, ktry w postpowaniu w sprawach celnych nie ustanowi penomocnika do prowadzenia sprawy zamieszkaego w Polsce, ani nie wskaza w Polsce penomocnika do dorcze, przeznaczone dla niego pisma sdowe pozostawia si w aktach sprawy ze skutkiem dorczenia. W razie ustanowienia penomocnika do prowadzenia sprawy zamieszkaego w Polsce, ktry nie moe by penomocnikiem procesowym, jego ustanowienie uwaa si za wskazanie penomocnika do dorcze. Art. 6104. Wyznaczenie rozprawy zaley od uznania sdu. Art. 6105. Do wykonania orzeczenia o przepadku towaru jest zobowizany waciwy organ celny. Wykonanie orzeczenia nastpuje w trybie i na zasadach okrelonych w przepisach o postpowaniu egzekucyjnym w administracji, z uwzgldnieniem przepisw prawa celnego (tre tego artykuu w brzmieniu jakie obowizuje od dnia 1 maja 2004 r. po zmianie wynikajcej z art.2 ustawy - Przepisy wprowadzajce ustaw - Prawo celne). W myl art.31 ust.3 ustawy - Prawo celne postpowanie w sprawie o przepadek towarw ma zastosowanie take do sytuacji, gdy przepadek przewiduj umowy midzynarodowe lub przepisy odrbne. Oczywicie zastosowanie tego przepisu ograniczone jest tylko do takich sytuacji, gdy podjcie okrelonych dziaa wobec towaru ley w gestii organw celnych.

134

Dla przykadu mona wskaza, e moliwo przepadku towaru na rzecz Skarbu Pastwa przewidziana zostaa m.in. w rozporzdzeniu nr 1383/2003/WE z dnia 22 lipca 2003 r. dotyczcym dziaa organw celnych skierowanych przeciwko towarom podejrzanym o naruszenie niektrych praw wasnoci intelektualnej oraz rodkw podejmowanych w odniesieniu do towarw, co do ktrych stwierdzono, e naruszyy takie prawa (DZ.U. WE L 196/7, z 2.08.2003, str.7 i n.). Odpowiednie przepisy tych rozporzdze wskazuj, e przepadek towarw powinien nastpi zgodnie z przepisami prawa krajowego. 2.2.4.2 Konsekwencje orzeczenia przepadku towarw i dalsze postpowanie z towarami, co do ktrych orzeczono przepadek. W tym zakresie naley zwrci uwag w szczeglnoci na nastpujce przepisy: 1) art.233 WKC, zgodnie z ktrym w okrelonych sytuacjach orzeczenie przepadku powoduje wyganicie dugu celnego; 2) orzeczenie przepadku powoduje wyganicie dugu celnego na podstawie art.233 WKC, gdy przepadek bdzie orzekany: a) zarwno przez sd cywilny w postpowaniu cywilnym (ten tryb ma zastosowanie w sytuacjach przewidzianych w art.31-32 ustawy - Prawo celne, b) jak i przez sd karny w postpowaniu karnym (t kwesti reguluj odrbne przepisy - Kodeks karny skarbowy); c) we wskazanych sytuacjach (lit.a i b) wyganicie dugu celnego nie zwalnia od odpowiedzialnoci karnej, jeeli przepisy krajowe tak odpowiedzialno przewiduj; 3) art.867 RWKC, zgodnie z ktrym orzeczenie przepadku towaru nie zmienia statusu celnego tego towaru; Oznacza to, e towar, co do ktrego orzeczono przepadek, nadal zachowuje taki status celny (art.4 pkt 6 WKC), jaki mia przed orzeczeniem przepadku, w szczeglnoci towar niewsplnotowy nie staje si towarem wsplnotowym. 4) art.867a ust.1 RWKC, zgodnie z ktrym towary niewsplnotowe po przepadku uwaa si za umieszczone pod procedur skadu celnego; Trudno jest jednoznacznie i kategorycznie okreli co to oznacza. Naley jednak przyj, e w stosunku do takich towarw znajd odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczce procedury skadu celnego, w tej czci w jakiej odnosz si do towarw niewsplnotowych. 5) art.6105 KPC, zgodnie z ktrym orzeczenie o przepadku bdzie wykonywane: a) przez "waciwy organ celny", Organem tym bdzie dyrektor izby celnej waciwy dla naczelnika urzdu celnego wystpujcego z wnioskiem o przepadek. Konieczno zmiany dotychczasowych przepisw w tym zakresie wynika z faktu umiejscowienia komrek egzekucyjnych na szczeblu izby celnej, a nie urzdu celnego. b) w trybie i na zasadach okrelonych w przepisach o postpowaniu egzekucyjnym w administracji, z uwzgldnieniem przepisw prawa celnego (o czym niej w pkt 6 i 7), Zastosowanie znajd przepisy rozporzdzenia Rady Ministrw z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozcignicia stosowania przepisw ustawy o postpowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. Nr 50, poz.449) oraz okrelone przepisy dziau II rozdziau 6 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postpowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U.z 2002 r. Nr 110, poz.968 z pn.zm.), do ktrych to rozporzdzenie odsya, modyfikowane i uzupeniane w pewnym zakresie przez przepisy prawa celnego. 6) art.33 ust.2-6 ustawy - Prawo celne, zgodnie z ktrym take przeprowadzenie sprzeday towaru po orzeczeniu przepadku (analogicznie jak sprzeda towaru bez orzekania przepadku) musi uwzgldnia uwarunkowania celne, w jakich towar si znajduje; Kwestia sprzeday towaru zostanie jeszcze poruszona w dalszej czci opracowania. Dla przykadu mona jednak wskaza m.in. na inn definicj "zobowizanego" (por.art.33 ust.2 ustawy - Prawo celne i 4 ust.3 ww. rozporzdzenia), podawanie - w obwieszczeniu o licytacji i ogoszeniu o przetargu ofert - faktu, e zobowizany jest nieznany (por. art.33 ust.3 ustawy - Prawo celne i art.105a 2 pkt 4 i art.107b 2 pkt 6 ustawy o postpowaniu egzekucyjnym w administracji), czy uwzgldnianie ewentualnej potrzeby nadania towarowi przeznaczenia celnego. 7) art.34 ustawy - Prawo celne, zgodnie z ktrym nieodpatne przekazanie towaru (majce zastosowanie wycznie do towarw stanowicych wasno Skarbu Pastwa), przewidziane w 8, 9 ust.1, 3 i 4 rozporzdzenia Rady Ministrw z

135

dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozcignicia stosowania przepisw ustawy o postpowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. Nr 50, poz.449), odbywa si musi przy zachowaniu dodatkowych wymogw wynikajcych z przepisw prawa celnego. Rozwizanie powysze oznacza, e dla prawidowego przeprowadzenia nieodpatnego przekazania towaru niewsplnotowego musz zosta spenione dodatkowo nastpujce warunki: a) podmiot, ktry nieodpatnie otrzyma towar ma obowizek wystpi o nadanie towarowi przeznaczenia celnego, b) organ celny okrela jakie ma to by przeznaczenie celne oraz wskazuje termin w ktrym naley o nie wystpi, c) obowizki wynikajce z przepisw prawa celnego zwizane z nadaniem przeznaczenia celnego powstaj z chwil wydania towaru (odpowiednie stosowanie art.33 ust.6 ustawy - Prawo celne), d) jeli towar bdzie zgaszany do dopuszczenia do obrotu, wwczas moe powsta dug celny, gdy towar bdzie podlega nalenociom celnym przywozowym, e) powstanie dugu celnego poprzez zgoszenie towaru do dopuszczenia do obrotu nastpuje nawet wwczas, gdy w stosunku do tego samego towaru wczeniej wygas dug celny na podstawie art.233 lit.c) i d) WKC ze wzgldu na orzeczenie przepadku towaru; w tej sytuacji wyganicie "pierwszego" dugu celnego nie oznacza zatem, e dug ten nie moe ju powsta z innego tytuu. 8) art.867a ust.3 RWKC, zgodnie z ktrym zadysponowanie towarami niewsplnotowymi przez sam administracj celn, w inny sposb ni dokonanie ich sprzeday, powoduje, e formalnoci zwizane z nadaniem towarowi przeznaczenia celnego musi wykona ta administracja. W takim przypadku towar powinien otrzyma jedno z moliwych przeznacze celnych, tj. objcie towaru procedur celn, wprowadzenie towaru do wolnego obszaru celnego lub do skadu wolnocowego, powrotny wywz towaru poza obszar celny Wsplnoty, zniszczenie towaru. Oczywistym jest, e towar taki nie moe otrzyma przeznaczenia "zrzeczenie si towaru na rzecz Skarbu Pastwa", jako, e stanowi on ju wasno Skarbu Pastwa.

3. Regulowanie sytuacji towarw nieobjtych zakazami lub ograniczeniami w obrocie z krajami trzecimi (przywz/wywz towarw poza obszar celny Wsplnoty Europejskiej) Regulowanie sytuacji towarw nieobjtych zakazami lub ograniczeniami w obrocie z krajami trzecimi (przywz/wywz towarw poza obszar celny Wsplnoty Europejskiej), w przypadkach, gdy zachodzi taka konieczno, odbywa si, co do zasady, wedug regu przewidzianych w art.32 ustawy - Prawo celne. Odmiennoci w tym wzgldzie mog wynika z przepisw prawa celnego. Podobnie jak w przypadku towarw objtych zakazami i ograniczeniami, regulowanie sytuacji pozostaych towarw take nastpuje w kolejnoci cile okrelonej. Przyjte w tym wzgldzie rozwizania s zbiene z rozwizaniami wyej ju omwionymi. Wskaza jednak naley pewne rnice jakie w tym zakresie wystpuj z uwagi na fakt, e przedmiotem dziaa podejmowanych przez organ celny w oparciu o art.32 ustawy - Prawo celne jest inny towar. 3.1. Cofnicie towaru 1) Brak moliwoci cofnicia towaru poza obszar celny wsplnoty lub na ten obszar; 2) W przypadku towarw "niezakazowych" uznano, e nie ma potrzeby cofania towaru, gdy jego przywz/wywz nie podlega reglamentacji pozataryfowej, a ten wanie element by istotny z punktu widzenia gradacji rodkw, jakie powinien mie do dyspozycji organ celny. 3.2. Sprzeda towaru 1) sprzeda towaru jest pierwszym sposobem regulowania sytuacji towarw innych ni "zakazowe"; 2) przed uruchomieniem sprzeday organ celny powinien oceni moliwo oraz zasadno jej przeprowadzenia; 3) sprzeda moe by dokonana na rzecz dowolnego nabywcy; 4) nabywca nie musi si zobowizywa do powrotnego wywozu towaru; 5) cena sprzeday towaru powinna uwzgldnia kwot nalenoci przywozowych cicych na tym towarze (art.32

136

ust.2 ustawy - Prawo celne); Aby warunek ten zosta dotrzymany cena musi take uwzgldnia koszty sprzeday oraz koszty przewozu, przeadunku i przechowywania przez organ celny, jako e s one pokrywane z kwoty uzyskanej ze sprzeday przed nalenociami przywozowymi/wywozowymi. 6) art.250 RWKC przewiduje modyfikacj omawianego postpowania w przedmiocie sprzeday, wprowadzajc dodatkowe wymogi w tym wzgldzie midzy innymi: wyznaczenie zgaszajcemu terminu na uregulowanie sytuacji towaru, informowanie przez organy celne zgaszajcego o tym, e dokonywana bdzie sprzeda towaru. 3.3. Zniszczenie towaru 1) analogiczne rozwizania jak w przypadku niszczenia towarw, co do ktrych istniej zakazy i ograniczenia; 2) zgodnie z art.70 ust.1 pkt 3 ustawy - Prawo celne, w zakresie zniszczenia towaru waciwym organem celnym jest dyrektor izby celnej. 3.4. Orzeczenie przepadku 1) analogiczne rozwizania jak w sytuacji orzekania przepadku towarw, co do ktrych istniej zakazy i ograniczenia; 2) przepadek orzeka sd cywilny na wniosek naczelnika urzdu celnego; orzeczenie przepadku wykonuje dyrektor izby celnej waciwej dla naczelnika urzdu celnego wnioskujcego o przepadek; 3) po orzeczeniu przepadku dalsze postpowanie z towarem jak wyej wskazano. 3.5. Koszty zwizane z regulowaniem sytuacji towarw innych ni objte zakazami lub ograniczeniami Problematyka kosztw wyglda analogicznie, jak w przypadku towarw objtych zakazami lub ograniczeniami (rnica dotyczy braku kosztw cofnicia towaru).

4. Oglne regulacje dotyczce sprzeday towaru przed orzeczeniem przepadku oraz po orzeczeniu przepadku Dokonanie sprzeday towaru, zarwno w sytuacjach, gdy sprzeda nastpuje zanim przepadek zostanie orzeczony towar nie stanowi wasnoci Skarbu Pastwa (art.31 ust.1 pkt 2 oraz art.32 ust.1 pkt 1 ustawy - Prawo celne), jak i po przepadku (art.6105 KPC w zwizku z przepisami dziau II rozdziau 6 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postpowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2002 r. Nr 110, poz.968 z pn.zm.), stosowanymi z zakresie wynikajcym z przepisw rozporzdzenia Rady Ministrw z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozcignicia stosowania przepisw ustawy o postpowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. Nr 50, poz.449), w sposb generalny uregulowane zostao w art.33 ustawy - Prawo celne. Wsplnotowe przepisy prawa celnego w kilku miejscach wprost przewiduj moliwo sprzeday towaru, wskazujc niekiedy jednoczenie, e odbywa si ona wedug regu przewidzianych w krajach czonkowskich, np. art.250 ust.3, art.252 i art.867a ust.2 RWKC. Generalnie sprzeda towaru o statusie wsplnotowym lub niewsplnotowym przebiega nastpujco: 1) jako regu przyjto, e sprzeda jest przeprowadzana w trybie i na zasadach okrelonych w przepisach o postpowaniu egzekucyjnym w administracji; Wczeniej ju wskazano, e zastosowanie w tym zakresie znajduj przepisy rozporzdzenia Rady Ministrw z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozcignicia stosowania przepisw ustawy o postpowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U.Nr 50, poz.449), rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania niektrych przepisw ustawy o postpowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U.Nr 137, poz.1541 z pn.zm.), rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 30 kwietnia 2002 r. w sprawie szczegowego trybu postpowania przy przechowywaniu i sprzeday zajtych broni, amunicji, materiaw wybuchowych i innych przedmiotw, na ktrych posiadanie jest wymagane zezwolenie (Dz.U Nr 50, poz.453) oraz okrelone przepisy dziau II rozdziau 6 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postpowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U.z 2002 r. Nr 110, poz.968 z pn.zm.), do ktrych to rozporzdzenie odsya, modyfikowane i uzupeniane w pewnym zakresie przez przepisy prawa celnego.

137

2) z uwagi jednak na pewne specyficzne rozwizania funkcjonujce na gruncie przepisw prawa celnego, niezbdnym byo wprowadzenie okrelonych modyfikacji w tym przedmiocie (o czym te ju wspominano): a) regulacje dotyczce "zobowizanego", zawarte w okrelonych przepisach egzekucyjnych, maj zastosowanie do osoby, na ktrej ci obowizki wynikajce z przepisw prawa celnego lub osoby, ktra posiada towar (por.art.33 ust.2 ustawy - Prawo celne i 4 ust.3 ww. rozporzdzenia Rady Ministrw), b) jeli osoba ta jest nieznana, wwczas, w dokumentach sporzdzanych na uytek postpowania w sprawie sprzeday, np. w "obwieszczeniu o licytacji" i "ogoszeniu o przetargu ofert" - podawa naley fakt, e zobowizany jest nieznany (por. art.33 ust.3 ustawy - Prawo celne i art.105a 2 pkt 4 oraz art.107b 2 pkt 6 ustawy o postpowaniu egzekucyjnym w administracji), c) dokonywanie sprzeday towaru niewsplnotowego pod warunkiem nadania towarowi we wskazanym czasie okrelonego przeznaczenia celnego; momentem, w ktrym na nabywc towaru przechodz obowizki zwizane z koniecznoci nadania towarowi okrelonego przeznaczenia celnego jest moment "wydania towaru"; 3) kwota uzyskana ze sprzeday podlega cile okrelonemu rozdysponowaniu: pokrywa si z niej w kolejnoci: koszty sprzeday, koszty przewozu, przeadunku i przechowywania - poniesione przez Skarb Pastwa, kwot nalenoci przywozowych lub wywozowych, a na kocu kwoty nalenoci obciajce towar na podstawie przepisw odrbnych np. podatki; 4) ewentualna nadwyka ze sprzeday towaru niestanowicego wasnoci Skarbu Pastwa (tzn. kwota pozostaa po pokryciu kosztw i kwot nalenoci) jest: a) zwracana osobie uprawnionej, bd b) przechodzi na rzecz Skarbu Pastwa po 12 miesicach od stwierdzenia braku moliwoci dorczenia zawiadomienia o odbiorze nadwyki (obejmuje to take osob nieznan), lub nie odebrania nadwyki w terminie 12 miesicy od zawiadomienia o jej odbiorze.

12.00.00 Postpowanie ze zgoszeniem celnym 1. Wprowadzenie Zgoszenie celne, stosownie do postanowie art.4 pkt 17 WKC, oznacza czynno, poprzez ktr osoba wyraa w wymaganej formie i okrelony sposb, wol umieszczenia towaru pod okrelon procedur celn. 2. Konstrukcja zgoszenia celnego Kwestie zwizane ze zgoszeniem celnym, na gruncie przepisw krajowych reguluje art.23 Prawa celnego, uzupeniajc postanowienia przepisw wsplnotowych. W ustawie Prawo celne przyjto konstrukcj "bezdecyzyjnego" zaatwiania spraw zwizanych z objciem towaru procedur celn. Bezdecyzyjno postpowania dotyczy wszelkich czynnoci zwizanych ze zgoszeniem celnym, z wyjtkiem rozstrzygni podejmowanych przez organy celne w przypadku stwierdzenia nieprawidowoci pomidzy stanem faktycznym a danymi zadeklarowanymi w zgoszeniu, jeeli nieprawidowoci te mog mie wpyw na wysoko kwoty wynikajcej z dugu celnego lub zastosowan procedur. Przyjcie zgoszenia celnego jest czynnoci materialno - techniczn, ktrej dokonanie - co do zasady - powoduje z mocy prawa objcie towaru procedur celn oraz stanowi podstaw do zaksigowania kwoty nalenoci celnych. Art.23 ust.1 Prawa celnego wprowadza zasad wypeniania zgosze celnych zgodnie z technik samoobliczenia. Zgodnie z tym przepisem zgaszajcy oblicza i wykazuje w zgoszeniu celnym kwot nalenoci przywozowych lub nalenoci wywozowych. Zgaszajcy, stosownie do postanowie art.199 RWKC, ponosi odpowiedzialno za podane w zgoszeniu dane. Przyjcie zgoszenia wywouje okrelone skutki prawne - stanowi podstaw do zaksigowania nalenoci celnych (art.248 ust.1 RWKC) oraz zastosowania przepisw regulujcych procedur (art.71 ust.2 WKC). Jeeli jednak organ celny przeprowadzi weryfikacj zgoszenia, to zgodnie z art.71 ust.1 WKC, podstaw stosowania przepisw dotyczcych procedury stanowi wyniki tej weryfikacji. Podstaw do zaksigowania nalenoci moe take stanowi decyzja administracyjna.

138

3. Osoby uprawnione do dokonania zgoszenia celnego Definicj zagaszajcego zawiera art.4 pkt 18 WKC - zgaszajcym jest osoba, ktra dokonuje zgoszenia celnego we wasnym imieniu lub osoba, w imieniu ktrej dokonywane jest zgoszenie celne. Art.64 ust.1 WKC okrela z kolei, kto moe dokona zgoszenia celnego. Zgodnie z tym przepisem, z zastrzeeniem wynikajcym z art.5 WKC (zastrzeenie moliwoci dokonywania zgoszenia celnego przez przedstawiciela dla agenta celnego) zgoszenia celnego moe dokona kada osoba, ktra przedstawi lub doprowadzi do przedstawienia waciwemu organowi celnemu towar, ktrego zgoszenie dotyczy wraz z dokumentami wymaganymi na podstawie przepisw dotyczcych procedury, ktr towar ma zosta objty. Dodatkowe warunki, jakie powinien spenia zgaszajcy okrela ust.2 tego artykuu. I tak, jeeli przyjcie zgoszenia celnego nakada na okrelon osob szczeglne obowizki, zgoszenia dokonuje ta osoba lub dokonuje si go na jej rzecz. Ponadto zgaszajcy powinien mie swoj siedzib we Wsplnocie, chyba e: a) towar, ktrego dotyczy zgoszenie ma zosta objty procedur tranzytu lub procedur odprawy czasowej, lub b) zgasza towary sporadycznie, pod warunkiem, e organy celne uznaj to za uzasadnione. 4. Warunki, jakie powinno spenia zgoszenie celne Zgodnie z art.62 WKC zgoszenie celne, aby mogo wywoa zamierzony skutek, powinno spenia nastpujce warunki: 1) zgoszenie powinno zosta zoone na odpowiednim formularzu, 2) zgoszenie powinno zawiera wszelkie dane niezbdne dla zastosowania wnioskowanej procedury, 3) zgoszenie powinno zosta podpisane, 4) do zgoszenia naley doczy dokumenty niezbdne dla zastosowania wnioskowanej procedury. Ponadto, wraz ze zgoszeniem naley przedstawi towar, ktrego zgoszenie to dotyczy (art.63 WKC). 5. Odmowa przyjcia zgoszenia celnego Sposb postpowania organu celnego, w przypadku, gdy zgoszenie celne nie odpowiada przewidzianym przepisami prawa wymogom reguluje art.21 ustawy - Prawo celne. 5.1. Przesanki odmowy przyjcia zgoszenia celnego Stosownie do tego przepisu, organ celny odmawia przyjcia zgoszenia celnego, jeeli: 1) zgoszenie nie odpowiada wymogom formalnym, o ktrych mowa w art.62 WKC, 2) nie s spenione warunki do objcia towaru wnioskowan procedur celn lub nadania przeznaczenia celnego, 3) objcie towaru wnioskowan procedur celn lub nadanie przeznaczenia celnego nie moe nastpi z powodu obowizujcych zakazw lub ogranicze. Przykadowo, nie zoenie wraz ze zgoszeniem celnym o objcie towarw gospodarcz procedur celn pozwolenia na korzystanie z tej procedury, stanowi bdzie podstaw odmowy przyjcia zgoszenia celnego. Podobnie, w przypadku zgoszenia do procedury towarw objtych reglamentacj pozataryfow lub zakazami, brak wymaganych pozwole stanowi bdzie przesank odmowy przyjcia zgoszenia celnego. Jednym z warunkw wymaganych dla skutecznego zoenia zgoszenia celnego, w wietle art.202 ust.1 RWKC, jest dokonanie tej czynnoci we waciwym urzdzie celnym, tj. urzdzie uprawnionym do nadawania towarom danego przeznaczenia celnego, jak i do obejmowania procedurami danych towarw. 5.2. Forma odmowy przyjcia zgoszenia celnego Stosownie do postanowie art.21 ustawy - Prawo celne, organ celny odmawia przyjcia zgoszenia celnego, wskazujc przyczyny odmowy w formie pisemnej. Moe to by adnotacja na zgoszeniu celnym.

139

Odmowa przyjcia zgoszenia celnego stanowi czynno o charakterze materialno-technicznym. Jako czynno organu inna ni decyzja, czy postanowienie, odmowa przyjcia zgoszenia celnego moe by zaskarona do sdu administracyjnego, stosownie do postanowie art.3 2 pkt 4 ustawy - Prawo o postpowaniu przed sdami administracyjnymi. 6. Przyjcie zgoszenia celnego Z postanowie art.63 WKC wynikaj nastpujce przesanki przyjcia zgoszenia celnego: 1) dopenienie warunkw wynikajcych z art.62 WKC, 2) przedstawienie towaru. Jeeli spenione s ww. przesanki zgoszenie celne winno by natychmiast przyjte przez organ celny. Przyjcie zgoszenia stanowi czynno materialno-techniczn. 7. Czynnoci podejmowane przez organ celny po przyjciu zgoszenia celnego Po przyjciu zgoszenia organ celny moe zwolni towar, ksigujc kwot nalenoci przywozowych na podstawie danych zawartych w zgoszeniu, bd przystpi do jego weryfikacji stosownie do postanowie art.68 WKC. Organ celny w celu weryfikacji zgoszenia celnego, moe: 1) dokona kontroli zgoszenia oraz zaczonych do niego dokumentw, 2) przeprowadzi rewizj towaru, w tym pobra prbki. W celu sprawdzenia prawdziwoci danych zadeklarowanych przez zgaszajcego organ celny moe zada od zgaszajcego przedstawienia innych dokumentw. Sposb postpowania organw w tym zakresie reguluj odpowiednio art.68 i nast.WKC oraz art.239 i nast.RWKC. Wszelkie czynnoci podejmowane przez organ celny w toku weryfikacji powinny by odnotowywane na dokumencie zgoszenia celnego. Jeeli w wyniku weryfikacji zgoszenia organ celny stwierdzi niezgodnoci pomidzy danymi zadeklarowanymi w zgoszeniu a wynikiem przeprowadzonych bada, dokonuje adnotacji na zgoszeniu celnym, stosownie do treci art.247 RWKC. 8. Rozstrzygnicia podejmowane w stosunku do zgoszenia celnego w przypadku stwierdzenia niezgodnoci pomidzy danymi zawartymi w zgoszeniu a stanem faktycznym Rozstrzygnicia podejmowane w stosunku do towarw objtych zgoszeniem celnym, w przypadku stwierdzenia nieprawidowoci pomidzy danymi zadeklarowanymi przez zgaszajcego w zgoszeniu celnym, a stanem faktycznym s zrnicowane, a zasadniczo zale od: 1) momentu, w ktrym stwierdzono niezgodnoci - przed zwolnieniem lub po zwolnieniu towaru, 2) rodzaju stwierdzonych niezgodnoci - czy uchybienia te maj wpyw na wysoko kwoty wynikajcej z dugu celnego, czy nie. 8.1. Rozstrzygnicia podejmowane w przypadku stwierdzenia nieprawidowoci przed zwolnieniem towaru 8.1.1. Rozstrzygnicia podejmowane w przypadku stwierdzenia nieprawidowoci majcych wpyw na kwot wynikajc z dugu celnego Przepisem okrelajcym dziaanie organw celnych w tym zakresie jest art.248 ust.1 i 2 RWKC.

140

8.1.1.1 Rozstrzygnicia podejmowane w przypadku stwierdzenia w toku weryfikacji zgoszenia celnego nieprawidowoci mogcych prowadzi do ustalenia kwoty nalenoci celnych przywozowych wyszej ni zadeklarowana w zgoszeniu celnym, a nie jest moliwe przed zwolnieniem towaru okrelenie ostatecznej kwoty nalenoci celnych przywozowych, ktrej winny podlega towary W takiej sytuacji organ celny podejmuje dziaania stosownie do postanowie art.248 ust.1 zdanie 2 RWKC, tj.: 1) ksiguje kwot nalenoci celnych przywozowych wynikajc ze zgoszenia celnego, 2) zabezpiecza potencjaln kwot nalenoci, ktra moe powsta wobec sprowadzonego towaru, tj. rnic pomidzy przypuszczaln cakowit kwot nalenoci, a kwot wynikajc ze zgoszenia celnego, 3) po przyjciu zabezpieczenia i uiszczeniu bd zabezpieczeniu kwoty dugu wynikajcej ze zgoszenia celnego zwalnia towar, 4) po zwolnieniu towaru prowadzi dalsze postpowanie w celu ustalenia ostatecznej kwoty nalenoci, ktrej winny podlega towary. Postpowanie prowadzone po zwolnieniu towaru ma na celu okrelenie ostatecznej kwoty nalenoci, ktrej winny podlega towary. Jeeli w toku postpowania zostanie ustalone, e kwota nalenoci za towary przywiezione na podstawie zgoszenia celnego jest wysza ni zostaa zadeklarowana w zgoszeniu celnym, organ celny zgodnie z art.220 WKC wydaje decyzj o retrospektywnym zaksigowaniu kwoty nalenoci. Podstaw prawn decyzji stanowi przepisy art.220 ust.1 WKC oraz art.51 ustawy - Prawo celne. W sentencji decyzji okrela si kwot nalenoci, ktra nie zostaa uiszczona, tj. rnic pomidzy caoci nalenoci, ktrym podlegaj towary, a kwot uiszczon na podstawie zgoszenia celnego. Decyzja o retrospektywnym zaksigowaniu rozstrzyga wic o nieuiszczonej rnicy, poniewa na jej podstawie ksiguje si nie zaksigowan dotd kwot nalenoci. W uzasadnieniu decyzji wskazuje si natomiast ca kwot nalenoci, ktrej pod- legaj towary, jak rwnie wskazuje si na okolicznoci, ktre wpyny na wyszy wymiar nalenoci. Elementy kalkulacyjne skadaj si na stan faktyczny sprawy, nie s natomiast elementem rozstrzygnicia, sentencji decyzji. Oznacza to, e w uzasadnieniu decyzji elementy te mog by okrelone w sposb odmienny ni zostay podane w zgoszeniu celnym. Wydajc decyzj o retrospektywnym zaksigowaniu nalenoci organ celny nie dokonuje adnych zmian w zgoszeniu celnym. Jeeli natomiast w wyniku przeprowadzonego postpowania okae si, e zgaszajcy zadeklarowa kwot dugu celnego, organ celny wydaje decyzj o umorzeniu postpowania.

8.1.1.2 Rozstrzygnicia podejmowane w przypadku gdy w toku weryfikacji zgoszenia celnego organ celny stwierdzi nieprawidowoci prowadzce do ustalenia kwoty wyszej ni zadeklarowana w zgoszeniu celnym i jednoczenie organ ten dysponuje danymi pozwalajcymi na okrelenie przed zwolnieniem towaru cakowitej kwoty nalenoci celnych, ktrej powinny podlega towary W takiej sytuacji organ celny podejmuje dziaania zgodnie z art.248 ust.2 RWKC, tj. wydaje decyzj rozstrzygajc o cakowitej kwocie nalenoci celnych przywozowych, jakiej winny podlega towary objte zgoszeniem celnym. Podstaw prawn decyzji stanowi art.23 ust.2 Prawa celnego. W postawie prawnej rozstrzygnicia naley take powoa si na art.248 ust.2 RWKC. Decyzja taka rozstrzyga o caoci kwoty wynikajcej z dugu celnego i stanowi podstaw do zaksigowania nalenoci celnych. Moe okrela kwot nalenoci w wyszej wysokoci ni to wynika za zgoszenia celnego jak rwnie w niszej. Organ celny moe wyda tak decyzj wycznie przed zwolnieniem towaru. Przesanki do zastosowania art.23 ust.2 prawa celnego wystpi take w sytuacji opisanej w art.248 ust.1 zdanie 3 RWKC, tj. gdy w wyniku weryfikacji zgoszenia celnego stwierdzone zostan nieprawidowoci mogce prowadzi do ustalenia nalenoci celnych w kwocie wyszej ni zadeklarowana w zgoszeniu, a nie jest moliwe oszacowanie tej kwoty w ostatecznej wysokoci (tj. w wypadku, o ktrym mowa w art.248 ust.1 zdanie 2 RWKC), a zgaszajcy zamiast zoenia zabezpieczenia, zada natychmiastowego zaksigowania tej kwoty. W takim wypadku organ celny powinien okreli kwot nalenoci sumujc kwot dugu celnego okrelon w

141

zgoszeniu celnym oraz kwot, ktra powinna zosta zabezpieczona. W podstawie prawnej decyzji, oprcz art.23 ust.2 ustawy - Prawo celne, naley rwnie wskaza art.248 ust.1 zdanie 3 RWKC. 8.1.2. Rozstrzygnicia podejmowane w przypadku stwierdzenia w toku weryfikacji nieprawidowoci majcych wpyw na zastosowan procedur W takich sytuacjach dziaania i podejmowane przez organy celne czynnoci bd zrnicowane w zalenoci od stanu faktycznego. Przykadowo: 1) organ celny moe wyda decyzj podstawie art.23 ust.2 ustawy - Prawo celne, jeeli stwierdzi, e zgaszajcy zadeklarowa nieprawidowe dane majce wpyw na zastosowan procedur, wwczas decyzja bdzie rozstrzygaa o nadaniu towarowi waciwego przeznaczenia celnego. 2) zgoszenie celne moe zosta uniewanione, 3) organ celny moe podj inne dziaania zmierzajce do uregulowania sytuacji towaru, np. wynikajce z art.250 RWKC. 8.1.3. Zasady wszczcia postpowania w przypadku stwierdzenia w wyniku weryfikacji nieprawidowoci majcych wpyw na wysoko kwoty wynikajcej z dugu celnego lub zastosowan procedur Stosownie do postanowie art.23 ust.3 ustawy - Prawo celne, w sytuacji, gdy przed zwolnieniem towaru w wyniku weryfikacji zgoszenia celnego ustalono, e zgaszajcy zadeklarowa nieprawdziwe lub nieprawidowe dane majce wpyw na kwot wynikajc z dugu celnego, organ celny nie wydaje postanowienia o wszczciu postpowania. Za dat wszczcia postpowania przyjmuje si dat przyjcia zgoszenia celnego. 8.2. Rozstrzygnicia podejmowane w przypadku stwierdzenia nieprawidowoci po zwolnieniu towaru 8.2.1. Jeeli istnieje podejrzenie, e kwota nalenoci nie zostaa zaksigowana zgodnie z art.218 i 219 WKC lub zostaa zaksigowana kwota nisza od prawnie nalenej W takim przypadku organ celny wszczyna postpowanie, w celu sprawdzenia, czy nie zachodz przesanki wynikajce z art.220 WKC uzasadniajce retrospektywne zaksigowanie kwoty nalenoci. Postpowanie w tym przedmiocie moe zosta wszczte z urzdu lub na wniosek. W zalenoci od ustalonego stanu faktycznego sprawy, postpowanie moe si zakoczy: 1) decyzj o retrospektywnym zaksigowaniu kwoty nalenoci, jeeli zostanie ustalone, e kwota dugu celnego nie zostaa zaksigowana zgodnie z art.218 i 219 WKC lub zostaa zaksigowana kwota nisza od prawnie nalenej. Podstaw prawn decyzji stanowi przepisy art.220 ust.1 WKC oraz art.51 ustawy - Prawo celne; 2) decyzj odmawiajc retrospektywnego zaksigowania, w przypadku gdy postpowanie zostao wszczte na wniosek strony, a w ocenie organu celnego nie zachodz przesanki do zastosowania tego przepisu, naley wyda decyzj odmawiajc retrospektywnego zaksigowania; 3) decyzj umarzajc postpowanie, w przypadku, gdy organ celny z urzdu wszcz postpowanie w celu ustalenia czy kwota nalenoci zostaa zaksigowana zgodnie z art.218 i 219 WKC lub zostaa zaksigowana kwota nisza od prawnie nalenej, a w toku postpowania wyjaniajcego ustalono, e w sprawie nie zachodz przesanki dla zastosowania art.220 WKC. 8.2.2. Jeeli nalenoci celne przywozowe zostay zaksigowane w kwocie wyszej ni prawnie nalena lub zostay zaksigowane niezgodnie z art.220 ust.2 WKC Korekty wymiaru nalenoci celnych przywozowych, w takich przypadkach, dokonuje si poprzez wydanie rozstrzygnicia w przedmiocie zwrotu lub umorzenia nalenoci. Postpowanie w sprawie zwrotu lub umorzenia nalenoci wszczyna si na wniosek strony lub z urzdu.

142

W zalenoci od stanu faktycznego postpowanie zakoczy si: 1) decyzj o zwrocie lub umorzeniu - jeeli nalenoci celne przywozowe zostay zaksigowane w kwocie wyszej ni prawnie nalena lub zostay zaksigowane niezgodnie z art.220 ust.2 WKC. Sentencj decyzji o zwrocie lub umorzeniu jest kwota, ktra podlega bdzie zwrotowi. Decyzja ta rozstrzyga o kwocie nalenoci, ktra jest zwracana bd umarzana, a wic o rnicy pomidzy kwot uiszczon a kwot prawnie nalen. Wydajc decyzj orzekajc o zwrocie lub umorzeniu nalenoci organ celny nie dokonuje adnych zmian w zgoszeniu celnym, 2) decyzj odmawiajc zwrotu lub umorzenia, w przypadku, gdy postpowanie zostao wszczte na wniosek strony, a w wietle zgromadzonego w toku postpowania materiau dowodowego nie zachodz przesanki dla dokonania zwrotu lub umorzenia nalenoci celnych. 8.3. Inne rozstrzygnicia dotyczce zgoszenia celnego 8.3.1. Sprostowanie zgoszenia celnego Sprostowanie zgoszenia celnego reguluj przepisy prawa wsplnotowego - art.65 WKC i art.204 RWKC. Celem tej instytucji jest umoliwienie zgaszajcemu dokonania korekty danych zadeklarowanych przez niego w zgoszeniu celnym. Zgodnie z art.64 WKC sprostowanie zgoszenia celnego moe by dokonywane wycznie: 1) przed zwolnieniem towaru, 2) na wniosek zgaszajcego. Ograniczeniem moliwoci korekty elementw zgoszenia jest zachowanie tosamoci towaru objtego tym zgoszeniem, a take poinformowanie zgaszajcego przez organy celne o zamiarze przeprowadzenia rewizji towarw, stwierdzenie przez organ celny, e zgaszajcy zadeklarowa nieprawidowe dane. Sprostowanie zgoszenia celnego moe by dokonywane w formie odpowiednich adnotacji na zgoszeniu, bd poprzez przedoenie nowego zgoszenia, stosownie do postanowie art.204 RWKC. 8.3.2. Uniewanienie zgoszenia celnego Uniewanienie zgoszenia celnego reguluj przepisy art.66 WKC oraz art.250-251 RWKC. Zgoszenie celne, zgodnie z art.66 WKC, moe zosta uniewanione przed zwolnieniem towarw, o ile zgaszajcy przedstawi dowd, potwierdzajcy, e: 1) towar zosta omykowo zgoszony do procedury celnej, bd 2) objcie towaru wnioskowan w zgoszeniu procedur jest nieuzasadnione. Jeeli organy celne poinformoway zgaszajcego o zamiarze przeprowadzenia rewizji towarw, wniosek o uniewanienie zgoszenia moe zosta uwzgldniony jedynie po przeprowadzeniu takiej rewizji. Zgodnie z art.66 ust.3 WKC uniewanienie zgoszenia pozostaje bez wpywu na stosowanie obowizujcych przepisw karnych. Wyjtkowo, stosownie do postanowie art.66 ust.3 WKC, mona uniewani zgoszenie celne take po zwolnieniu towarw. Przesanki uniewanienia zgoszenia po zwolnieniu towarw okrela art.251 Rozporzdzenia. Przykadowo: zgodnie z tym przepisem mona uniewani zgoszenie, jeeli: 1) towary zostay omykowo zgoszone do procedury celnej powodujcej obowizek zapacenia nalenoci celnych przywozowych zamiast zosta objte inn procedur celn, 2) towary zostay omykowo, zamiast innych towarw zgoszone do procedury celnej powodujcej obowizek zapacenia nalenoci celnych przywozowych, 3) wydano na podstawie art.508 RWKC pozwolenie na korzystanie z gospodarczej procedury celnej z moc wsteczn. Przepisy prawa celnego przewiduj take moliwo uniewanienia zgoszenia celnego z urzdu, w zwizku z

143

dziaaniami podejmowanymi przez organ celny na podstawie art.75 WKC, w celu uregulowania sytuacji towarw. Sytuacje te reguluje art.250, a take art.241 ust.4 RWKC. Zgodnie z art.250 RWKC organ celny moe uniewani zgoszenie celne, jeeli towary nie mogy zosta zwolnione z uwagi na to, e zgaszajcy nie przedstawi dokumentw, od ktrych uzalenione jest umieszczenie towarw pod procedur celn lub nalenoci celne przywozowe lub wywozowe nie zostay uiszczone albo zabezpieczone w wymaganych terminach. Natomiast stosownie do postanowie art.241 ust.4 RWKC organ celny moe uniewani zgoszenie celne, gdy nie ma adnych wtpliwoci, e odmowa uczestniczenia w badaniu towarw przez zgaszajcego lub wyznaczenia osoby zdolnej do udzielenia niezbdnej pomocy, nie stanowi przeszkody lub prby przeszkodzenia, w ustaleniu przez organy celne naruszenia przepisw regulujcych objcie towarw odpowiedni procedur celn, ani nie stanowi uchylenia si albo prby uchylenia si od stosowania przepisw art.66 ust.1 lub art.80 ust.2 Kodeksu. 8.3.3. Postanowienie wydawane na podstawie art.23 ust.4 Prawa celnego Przepis art.23 ust.4 ustawy - Prawo celne reguluje sposb dokonywania korekty danych zawartych w zgoszeniu celnym, po zwolnieniu towaru, jeeli dane te nie miay wpywu na kwot nalenoci celnych ani zastosowan procedur. Zgodnie z tym przepisem organ celny moe skorygowa takie dane w drodze postanowienia, na ktre przysuguje zaalenie. Postanowienie w sprawie zmiany nieprawidowych danych zawartych w zgoszeniu celnym, jeeli zmiana tych danych nie ma wpywu na wysoko kwoty wynikajcej z dugu celnego lub zastosowan procedur, moe zosta wydane na wniosek lub z urzdu. Przykadowe sytuacje, w ktrych moliwe bdzie wydanie postanowienia: 1) korekta drobnych bdw pisarskich i oczywistych omyek - w tym zakresie przepis ten przypomina art.215 1 Ordynacji podatkowej, 2) korekta takich elementw zgoszenia celnego, ktre w danym stanie faktycznym nie wywieraj wpywu na kwot dugu celnego ani na zastosowan procedur (np.zmiana kodu taryfy celnej jeeli zmiana ta nie pociga za sob zmiany wysokoci kwoty dugu celnego). Zastosowanie art.23 ust.4 Prawa celnego ograniczone jest wycznie do sytuacji zaistniaych po zwolnieniu towaru. Przed zwolnieniem towaru korekta danych zawartych w zgoszeniu moe by bowiem dokonana w drodze sprostowania zgoszenia celnego. 9. Kontrola zgosze celnych po zwolnieniu towarw Kwesti t reguluje art.78 WKC, stanowicy, i po zwolnieniu towarw organy celne mog z urzdu lub na wniosek zgaszajcego dokona sprostowania zgoszenia, jak rwnie przystpi do kontroli dokumentw i danych handlowych dotyczcych operacji przywozu lub wywozu towarw objtych zgoszeniem oraz pniejszych operacji handlowych dotyczcych tych samych towarw. Kontrole takie mog by przeprowadzone u zgaszajcego bd u kadej osoby bezporednio lub porednio zainteresowanej zawodowo tymi operacjami, jak rwnie u kadej innej osoby posiadajcej dla potrzeb zawodowych wymienione dokumenty i dane. Jeeli z kontroli zgoszenia lub kontroli po zwolnieniu towarw wynika, e przepisy regulujce waciw procedur celn zostay zastosowane w oparciu o nieprawidowe lub niekompletne dane, organy celne podejmuj, zgodnie z wydanymi przepisami, niezbdne dziaania w celu uregulowania sytuacji, biorc pod uwag nowe dane, ktrymi dysponuj. Przepis ten dotyczy tzw. kontroli a posteriori, czyli kontroli dokonywanej po zwolnieniu towaru. Dziaania kontrolne mog by podejmowane zarwno na wniosek jak i z urzdu, a wydawane w ich wyniku decyzje zale od poczynionych ustale. Stwierdzone w toku kontroli a posteriori uchybienia i nieprawidowoci bd korygowane na podstawie odpowiednich przepisw prawa celnego.

144

12.10.00 Instrukcja wypeniania i stosowania dokumentu SAD

1. Wprowadzenie Instrukcja zostaa opracowana w oparciu o przepisy rozporzdzenia Komisji (WE) nr 2286/2003 z dnia 18 grudnia 2003 r., zmieniajcego rozporzdzenie Komisji (EWG) nr 2454/93, ustanawiajce przepisy w celu wykonania rozporzdzenia Rady (EWG) nr 2913/92, ustanawiajcego Wsplnotowy Kodeks Celny (Dz.Urz.WE L 343 z 31.12.2003 r. str.1 i n.), ktre m.in. wprowadzio nowe zasady wypeniania formularza SAD. Zasady te wchodz obligatoryjnie w ycie w pastwach czonkowskich Unii Europejskiej z dniem 01.01.2006r., jednake ww. rozporzdzenie Komisji (WE) nr 2286/2003 przewiduje moliwo wczeniejszego przyjcia przez pastwo czonkowskie nowych zasad wypeniania dokumentu SAD, po dokonaniu uprzedniej notyfikacji. Chcc unikn dwukrotnej zmiany przepisw w stosunkowo krtkim okresie, podjto decyzj o przyjciu nowych zasad wypeniania formularza SAD z dniem 01.05.2004r.

2. Instrukcja zaczony plik pdf

12.50.00 Procedury uproszczone 1. Wprowadzenie Uproszczonymi procedurami celnymi w rozumieniu artykuu 76 WKC s: - niekompletne zgoszenie celne, zgodnie z art.253 ust.1 RWKC, - uproszczone zgoszenie celne, zgodnie z art.253 ust.2 RWKC, - wpisanie towarw do rejestrw - zgodnie z art.253 ust.3 RWKC Procedura uproszczona w formie niekompletnego zgoszenia celnego nie wymaga uzyskania wczeniejszego pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej. Uwaga !!! Niekompletne zgoszenie celne, o ktrym mowa w art.253 ust.1 rozporzdzenia wykonawczego - moe zosta zoone w przypadku zgaszania towarw do procedury dopuszczenia do obrotu i procedury wywozu. W przypadku niekompletnego zgoszenia celnego (o ktrym mowa w art.253 ust.1 i w art.253 ust.2 RWKC): - zgoszenie celne musi zosta zoone zawsze wraz z przedstawieniem towaru, - zgoszenie musi zosta zoone w formie zgoszenia papierowego, zgoszenie uzupeniajce powinno zosta zoone w formie zgoszenia elektronicznego.

145

2. Pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej w formie uproszczonego zgoszenia celnego oraz poprzez wpis do rejestru 2.1. Wniosek Osoba ubiegajca si o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej poprzez uproszczone zgoszenie celne, skada wniosek do dyrektora izby celnej, waciwej ze wzgldu na urzd lub urzdy celne, w ktrym towary bd obejmowane procedur celn z zastosowaniem procedury uproszczonej. Osoba ubiegajca si o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej poprzez wpis do rejestru, skada wniosek do dyrektora izby celnej, waciwej ze wzgldu na l okalizacj miejsca, w ktrym dokonywane bd czynnoci wynikajce ze stosowania procedury uproszczonej. Wniosek o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej sporzdza si wedug wzoru stanowicego zacznik nr 6 do rozporzdzenia Ministra Finansw w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz.U. Nr 283 poz.2824). Do wniosku naley doczy: 1) dokumenty potwierdzajce prowadzenie przez wnioskodawc dziaalnoci gospodarczej, 2) zawiadczenie wydane przez waciwy dla wnioskodawcy urzd skarbowy o niezaleganiu przez wnioskodawc z podatkami stanowicymi dochd budetu pastwa, 3) owiadczenie wnioskodawcy, i: - w stosunku do jego osoby nie jest prowadzone postpowanie egzekucyjne lub upadociowe, - nie popeni powanego naruszenia przepisw prawa celnego lub powtrnie nie naruszy tych przepisw, 4) jeeli wniosek dotyczy procedury uproszczonej, o ktrej mowa w art.76 ust.1 lit.c WKC, do wniosku naley doczy dodatkowo: a) opis miejsca (miejsc), w ktrym dokonywane bd czynnoci wynikajce ze stosowania procedury uproszczonej, jego plan sytuacyjny oraz opis warunkw, ktre maj zapewni nienaruszalno i tosamo towarw; b) wykaz pozwalajcy na identyfikacj osb, ktre bd wykonyway czynnoci wynikajce ze stosowania procedury uproszczonej, zawierajcy ich imiona i nazwiska, wzory podpisw, oraz ich numery PESEL, a w przypadku osb nieposiadajcych obywatelstwa polskiego - numer dokumentu potwierdzajcego tosamo. Dokumentw, o ktrych mowa w pkt 4 lit.a nie docza si do wniosku o stosowanie procedury uproszczonej, jeeli miejscem, w ktrym dokonywane bd czynnoci wynikajce ze stosowania procedury uproszczonej jest skad celny, magazyn czasowego skadowania, miejsce wyznaczone lub uznane przez organ celny na podstawie odrbnej decyzji. Zaczone do wniosku dokumenty powinny by zoone w oryginale lub uwierzytelnionej kopii i zawiera dane aktualne w dniu zoenia wniosku o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej, powinny by sporzdzone nie wczeniej ni 3 miesice przed dniem zoenia wniosku. Dokumentw nie docza si do wniosku o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej, jeeli zostay one zoone w innej sprawie dyrektorowi izby celnej, do ktrego jest skadany wniosek, a dane w nich zawarte s nadal aktualne. W takim przypadku naley poda numer sprawy, przy ktrej zoono dokumenty. Jeeli wnioskodawca skada jednoczenie do tego samego dyrektora izby celnej, wicej ni jeden wniosek o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej, dokumenty wymienione w pkt 1-3 i 4a naley doczy tylko do jednego z wnioskw. Zgodnie z art.14 WKC - do celw stosowania przepisw prawa celnego, kada osoba porednio lub bezporednio uczestniczca w operacjach dokonywanych w ramach wymiany towarowej dostarcza organom celnym, na ich danie i w ewentualnie wyznaczonym terminie, wszystkie dokumenty i informacje, jak rwnie udziela im niezbdnej pomocy. 2.2. Zabezpieczenie Jeli osoba zobligowana jest do zoenia zabezpieczeni generalnego na poczet zabezpieczenia dugw celnych, ktrych wysoko moe ulec zmianie z upywem czasu, to zgodnie z art.192 ust.1 akapit drugi WKC, wysoko takiego zabezpieczenia powinna zosta ustalona na poziomie pozwalajcym na pokrycie w kadej chwili kwoty mogcego powsta dugu celnego.

146

Jeli wnioskodawca spenia warunki do uzyskania pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej, dyrektor izby celnej wzywa wnioskodawc do zoenia zabezpieczenia generalnego w terminie 30 dni od dorczenia wezwania. Na uzasadniony wniosek zainteresowanego, dyrektor izby celnej moe przeduy termin wyznaczony do zoenia zabezpieczenia generalnego, nie duej jednak ni o 30 dni. Jeli wnioskodawca posiada ju wydane wczeniej przez organ celny pozwolenie na stosowanie zabezpieczenia generalnego, ktre moe by rwnie stosowane w procedurze uproszczonej, to wwczas wystarczajcym jest przedoenie organowi celnemu oryginau potwierdzenia zoenia zabezpieczenia generalnego. 1. Od zoenia zabezpieczenia generalnego uzalenione jest wydanie pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej w procedurze: - dopuszczenia do obrotu; - skadu celnego typu D oraz - tranzytu, chyba e upowaniony nadawca uzyska zwolnienie z obowizku zoenia zabezpieczenia. W pozostaych przypadkach, zgodnie z obowizujcymi przepisami zoenie zabezpieczenia przy stosowaniu procedury uproszczonej jest fakultatywne. 2. W przypadku jednoczesnego wnioskowania o wydanie pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej oraz odroczenie terminu patnoci nalenoci celnych - wymagane jest zoenie jednego zabezpieczenia generalnego. Posiadacz pozwolenia ma obowizek przestrzega wszystkich warunkw zawartych w pozwoleniu, w tym take odnoszcych si do utrzymywania kwoty zoonego zabezpieczenia w wysokoci pozwalajcej na pokrycie w kadym czasie powstaego lub mogcego powsta dugu celnego. Organ celny jest zobowizany kontrolowa przestrzeganie przez osob ustale zawartych w wydanym na jej rzecz pozwoleniu, w tym take w zakresie wykorzystania zabezpieczenia generalnego. Przepisy prawa wsplnotowego nie przewiduj obligatoryjnego saldowania zabezpieczenia generalnego, przez organ celny. Posiadacz pozwolenia jest zobowizany do samokontroli, tzn. ma obowizek przestrzega warunki ustalone w pozwoleniu, w tym take odnoszce si do utrzymywania na waciwym poziomie kwoty zabezpieczenia. 2.3. Pozwolenie Dyrektor izby celnej udziela pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej wedug wzoru stanowicego zacznik nr 8 do rozporzdzenia Ministra Finansw w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz.U. Nr 283 poz.2824) Pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej wydaje si bezterminowo. Pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej moe dotyczy: 1) jednej z form procedur uproszczonych, o ktrych mowa w art.76 WKC, 2) jednej procedury celnej. Organ celny udziela pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej zgaszajcemu pod warunkiem zagwarantowania skutecznej kontroli przestrzegania zakazw bd ogranicze regulujcych objcie towarw dan procedur celn. Ponadto w przypadku wniosku o procedur uproszczon poprzez wpis do rejestru - pod warunkiem, e ksigi rachunkowe osoby ubiegajcej si o pozwolenie pozwalaj organom celnym na dokonywanie skutecznej kontroli, a szczeglnie kontroli a posteriori. Pozwolenia nie udziela si osobie skadajcej wniosek, ktra: - popenia powane naruszenie lub powtrne naruszya przepisy celne, - dokonuje jedynie okazjonalnie zgosze celnych. Pozwolenia mona nie udzieli rwnie w przypadku, gdy wymieniona osoba dziaa na rzecz innej osoby, ktra jedynie okazjonalnie dokonuje zgosze celnych. Pozwolenie moe zosta cofnite jeeli: - osoba posiadajca pozwolenie popenia powane naruszenie lub powtrnie naruszya przepisy celne,

147

- dokonywaa jedynie okazjonalnie zgosze celnych. Jednoczenie w przypadku procedury uproszczonej poprzez wpis do rejestru - nie naruszajc postanowie art.9 WKC organy celne mog zrezygnowa z cofnicia pozwolenia gdy: - osoba na ktr zostao ono wystawione zastosuje si do naoonych na ni obowizkw w terminie wyznaczonym przez organ celny, lub - uchybienie pozostao, nie powodujc przy tym istotnych konsekwencji dla waciwego dziaania procedury. Procedur celn z zastosowaniem procedury uproszczonej mog zosta objte towary, za wyjtkiem towarw okrelonych w rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie rodzajw towarw, ktrych objcie procedur celn z zastosowaniem procedury uproszczonej zaley od spenienia dodatkowych warunkw oraz towarw wyczonych spod tej procedury (Dz.U. Nr 97, poz.972 z pn.zm.). Pozwolenia udziela si pod warunkiem zagwarantowania skutecznej kontroli przestrzegania zakazw i ogranicze regulujcych objcie towarw dan procedur celn. W pozwoleniu powinno zosta okrelone: - w przypadku pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej poprzez wpis do rejestru, numer miejsca uznanego na stosowanie procedury uproszczonej w przypadku odroczenia terminu patnoci - rwnie numer pozwolenia na odroczenie terminu patnoci, - w ustaleniach naley poda szczegowe informacje dotyczce m.in.: zasady zgaszania towarw, trybu skadania zabezpieczenia, terminu i trybu przekazywania powiadomie i potwierdze, momentu zwolnienia towaru, okresu rozliczeniowego i pocztku pierwszego okresu rozliczeniowego, formy i zawartoci zgosze uzupeniajcych oraz terminu, w ktrym musi we waciwym - urzdzie celnym do tego wyznaczonym zosta zoone zgoszenie uzupeniajce, trybu uiszczania nalenoci, w przypadku wyraenia zgody na zastpienie karty 3 jednolitego dokumentu administracyjnego SAD w procedurze wywozu - dokumentem handlowym lub administracyjnym - okrela dane, ktre musz by w nim zawarte, w przypadku wydania pozwolenia na odroczenie terminu patnoci - warunki i tryb jego stosowania. Dyrektor izby celnej wyznacza w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej urzd lub urzdy celne spord urzdw pooonych na obszarze objtym jego waciwoci miejscow, w ktrych towary mog by objte procedur celn w formie zgoszenia uproszczonego. Urzdy celne powinny zosta wyznaczone z uwzgldnieniem przepisw dotyczcych okrelenia urzdw celnych, w ktrych s dokonywane czynnoci przewidziane przepisami prawa celnego w zalenoci od rodzaju towarw lub procedur celnych, ktrymi mog by obejmowane towary w poszczeglnych urzdach celnych. Dla kadego miejsca, w ktrym dokonywane bd czynnoci wynikajce ze stosowania procedury uproszczonej poprzez wpis do rejestru, dyrektor izby celnej wyznacza w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej urzd celny spord urzdw pooonych na obszarze objtym jego waciwoci. Orygina pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej wydaje si zgaszajcemu, kopie przesya si do urzdu lub urzdw celnych wskazanych w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej, a jedn kopi zatrzymuje organ celny, ktry wyda to pozwolenie. Osoba, ktrej udzielono pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej staje si "osob upowanion" i ma ona obowizek niezwocznie (w terminie 14 dni od zaistniaej zmiany) informowa dyrektora izby celnej wydajcego pozwolenie o kadej zmianie danych zawartych w dokumentach zaczonych do wniosku o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej. Na struktur numeru pozwolenia (an17) na stosowanie procedury uproszczonej, skadaj si kolejno nastpujce po sobie elementy: - rok wydania pozwolenia (n2) np. rok 2004 naley wpisa "04",

148

- symbol PL (a2), - kod izby celnej, ktra wydaa pozwolenie (n6), - kod procedury celnej, dla ktrej wydane zostao pozwolenie (a1) oraz nastpujcy po nim kod informacji o osobie, dla ktrej wydane zostao pozwolenie (n1), poczone w jeden dwuskadnikowy kod (an2), gdzie: Kody procedur celnych s nastpujce: A - dopuszczenie do obrotu, B - powrotny wywz, C - wywz, D - uszlachetnianie czynne w systemie zawiesze, E - uszlachetnianie czynne w systemie ce zwrotnych, F - odprawa czasowa, G - przetwarzanie pod kontrol celn, H - uszlachetnianie bierne, I - tranzyt, K - procedura skadu celnego, Kody informacji o osobie s nastpujce: 1 - pozwolenie wydane na osob, ktra bdzie stosowaa procedur uproszczon we wasnym imieniu, 2 - pozwolenie wydane osobie, ktra bdzie dokonywaa zgosze celnych w procedurze uproszczonej jako przedstawiciel poredni (w pozwoleniu jako uprawniony zawsze figuruje przedstawiciel poredni), - kod (n1) wskazujcy na form procedury uproszczonej, gdzie: U - zgoszenie uproszczone R - wpis do rejestru T - uproszczenia w procedurach tranzytowych - wyrnik cyfrowy (numer ewidencyjny) pozwole wydawanych przez dan izb celn (n4). 04PL440000A2R0001 - pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej (wpis do rejestru) w procedurze dopuszczenia do obrotu wydane dla agencji celnej przez Dyrektora Izby Celnej w Warszawie, ktremu przydzieli on wyrnik cyfrowy 0001 3. Procedury uproszczone w procedurze dopuszczenia do obrotu Procedura dopuszczenia do obrotu nadaje towarowi niewsplnotowemu status towaru wsplnotowego. Dopuszczenie towaru do obrotu wymaga zastosowania rodkw polityki handlowej, spenienia formalnoci wymaganych przy przywozie towarw jak rwnie uregulowania opat nalenych celnych i podatkowych. (art.79 WKC) 3.1. Niekompletne zgoszenie celne Ten rodzaj procedury uproszczonej nie wymaga wczeniejszego uzyskania pozwolenia organu celnego, a przeznaczony jest wycznie dla osb dokonujcych zgosze w formie standardowej - w sytuacji, gdy osoby te nie dysponuj pen dokumentacj w chwili skadania zgoszenia celnego. Zgoszenie zawsze nastpuje jednoczenie z przedstawieniem towaru. Dotyczy uproszczenia wycznie w sporadycznych przypadkach. Zgodnie z art.253 ust.1 RWKC procedura zgoszenia niekompletnego pozwala organom celnym na przyjcie w

149

naleycie uzasadnionych przypadkach zgoszenia celnego do procedury dopuszczenia do obrotu, nie zawierajcego wszystkich wymaganych danych lub zgoszenia, do ktrego nie zaczono wszystkich niezbdnych dokumentw. 3.1.1 Wymagane dane Zgodnie z art.254 RWKC, aby zgoszenie celne do procedury dopuszczenia do wolnego obrotu mogo zosta przyjte przez organ celny musi zawiera przynajmniej te dane, ktre s niezbdne dla identyfikacji towarw: 1) Jednolity Dokument Administracyjny SAD musi mie wypenione nastpujce pola: Pole nr SAD 1 (pierwsza cz pola) 1 (druga cz pola) 14 Okreli zgaszajcego lub status jego przedstawiciela - przed penym nazwiskiem naley wpisa odpowiedni kod (zgodnie z instrukcj). Ponadto naley wpisa: Imi i nazwisko (nazw) oraz adres zgaszajcego lub przedstawiciela W prawym grnym rogu numer identyfikacyjny zgaszajcego lub przedstawiciela, skadajcy si z numeru NIP poprzedzonego symbolem PL W prawym dolnym rogu numer REGON osoby poprzedzony symbolem PL (14 znakw - jeli osoba posiada REGON 9 - znakowy, naley go dopeni zerami) (Zgodne z czci II pkt C Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) 21 Znaki i przynaleno pastwowa aktywnego rodka transportu przekraczajcego granic. Pole to naley wypeni w czci dotyczcej przynalenoci pastwowej. 31 37 40 44 47 54 2) Ponadto - towary powinny by wystarczajco dokadnie oznaczone, co powinno pozwoli organom celnym na natychmiastowe i jednoznaczne okrelenie pozycji lub podpozycji Scalonej Nomenklatury tych towarw, - jeli chodzi o towary podlegajce nalenociom ad valorem, naley poda ich warto celn, lub, gdy okae si i zgaszajcy nie jest w stanie zadeklarowa takiej wartoci, prowizoryczne wskaza wartoci, ktr organy celne mog zaakceptowa biorc pod uwag, w szczeglnoci, elementy ktrymi dysponuje zgaszajcy, Opakowania i opis towaru; znaki i numery; numery kontenera; liczba i rodzaj Dodatkowo naley uici stosowne informacje zgodnie z pkt 3.1.5 Procedura celna - poda kod procedury (Zgodne z czci II pkt C Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) Deklaracja skrcona / poprzedni dokument (Zgodne z czci II pkt C Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) Dodatkowe informacje/ zaczone dokumenty Wypeni zgodnie z pkt 3.1.2 Obliczanie opat Wypeni zgodnie z pkt 3.1.5 Miejsce i data, nazwisko zgaszajcego lub przedstawiciela (Zgodne z czci II pkt C Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) Dane, ktre powinny by w nim zawarte Pole kodowe(Zgodne z czci II pkt C Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) Naley wpisa kod B

150

- naley poda wszystkie inne elementy niezbdne dla identyfikacji towarw i zastosowania przepisw regulujcych ich dopuszczenie do wolnego obrotu, jak rwnie dla ustalenia zabezpieczenia od zoenia ktrego moe by uzalenione zwolnienie towarw. Jeeli w chwili skadania zgoszenia celnego osoba dysponuje rwnie dokumentami umoliwiajcymi wypenienie innych pl dokumentu SAD - zobowizana jest do ich wypenienia. 3.1.2 Wymagane dokumenty Zgodnie z art.255 RWKC organy celne, na prob zgaszajcego, mog przyj mimo braku pewnych koniecznych dokumentw zgoszenie celne o dopuszczenie towarw do obrotu. Do zgoszenia celnego musz by doczone przynajmniej te dokumenty, ktrych przedoenie jest niezbdne dla dopuszczenia towaru do obrotu. W drodze odstpstwa zgoszenie, ktre nie zawiera jednego lub kilku dokumentw koniecznych do dopuszczenia do wolnego obrotu, moe zosta przyjte pod warunkiem, e zapewniono wadze celne (w formie pisemnego owiadczenia), i: a) odpowiedni dokument istnieje i nie utraci wanoci; b) dokument nie zosta doczony do zgoszenia ze wzgldw, na ktre zgaszajcy nie mia wpywu; c) jakiekolwiek opnienie przyjcia zgoszenia uniemoliwioby dopuszczenie odnonych towarw do obrotu lub spowodowaoby objcie towarw wysz stawk celn. Osoba realizujca t form procedury uproszczonej powinna dysponowa danymi ujtymi w brakujcych dokumentach z uwagi na konieczno wykorzystywania ich w skadanym zgoszeniu celnym. Brakujce dokumenty, wpisuje si w Polu 44, od nowego wiersza, bezporednio po kodach dokumentw zaczanych, lecz kod dokumentu brakujcego powinien zosta podany w nawiasie kwadratowym. Wpisanie w Polu 44 dokumentu brakujcego jest rwnoznaczne ze zoeniem przez zgaszajcego owiadczenia, e cznie spenione s przesanki, o ktrych mowa w art.255 ust.2 RWKC. W przypadku towarw podlegajcych nalenociom ad valorem zgaszajcy, o ile dysponuje niezbdnymi danymi, moe wypeni Pola 12, 22 (w zakresie waluty), 23, 43, 44, 46, 47. 3.1.3 Termin na przekazanie brakujcych danych i dokumentw Termin udzielony przez organy celne zgaszajcemu na przekazanie danych lub dokumentw brakujcych przy przyjmowaniu zgoszenia celnego nie moe przekracza miesica liczc od dnia jego przyjcia. Jeli chodzi o dokument, od przedoenia ktrego uzalenione jest zastosowanie obnionej lub zerowej stawki nalenoci przywozowych, i pod warunkiem e organy celne maj powody by wierzy, e towary ktrych dotyczy zgoszenie niekompletne mog korzysta z takiej obnionej lub zerowej stawki nalenoci, moe zosta udzielony, na wniosek zgaszajcego, dodatkowy termin na przedoenie tego dokumentu. Termin ten nie moe przekracza czterech miesicy od daty przyjcia zgoszenia. Nie moe on by przeduony. 3.1.4 Zwolnienie towarw Zgodnie z art.257 ust.1 RWKC przyjcie przez organy celne zgoszenia niekompletnego nie moe spowodowa nie zwolnienia lub opnienia zwolnienia towarw bdcych przedmiotem tego zgoszenia, o ile nie ma ponadto jakichkolwiek innych przeszkd. 3.1.5 Nalenoci W przypadku, gdy zgaszajcy nie jest w stanie zadeklarowa wartoci celnej towarw, powinien w Polu 31 poda prowizoryczn warto celn towarw, poprzez wpisanie kodu "WP-XXXX", gdzie XXXX oznacza warto prowizoryczn wyraon w penych zotych polskich. Ponadto w Polu 47 dokonuje stosownych oblicze, przyjmujc za podstaw prowizoryczn warto celn podan przez siebie w polu 31. Stosownie do postanowie art.257 RWKC organ celny, o ile uwaa, e podana warto prowizoryczna jest zaniona, moe zada zoenia zabezpieczenia pokrywajcego rnic midzy kwot nalenoci obliczon na podstawie

151

wartoci celnej prowizorycznej a kwot, ktr mog zosta obcione towary. Jeeli w momencie skadania zgoszenia osoba podaje jedynie prowizoryczn warto towarw to organ celny: - przystpuje bezzwocznie do zaksigowania kwoty nalenoci obliczonej na podstawie zadeklarowanej wartoci, - da, w uzasadnionych przypadkach zoenia zabezpieczenia, ktre pokryje ewentualn rnic midzy kwot zadeklarowan a kwot, ktr mog zosta faktycznie obcione towary. Jeeli pniejsze dostarczenie brakujcych przy zgoszeniu celnym danych lub dokumentu moe mie wpyw na zastosowan w tym zgoszeniu stawk celn to organ celny: - przystpuje bezzwocznie do zaksigowania kwoty nalenoci obliczonej wg obnionej stawki, - da, zoenia zabezpieczenia, ktre pokryje ewentualn rnic midzy zastosowan obnion stawk a kwot nalenoci obliczon przy zastosowaniu zwykej stawki. Nie naruszajc zmian mogcych nastpi w okresie pniejszym, szczeglnie w wyniku ostatecznego ustalenia wartoci celnej, zgaszajcy moe w miejsce zoenia zabezpieczenia, da natychmiastowego zaksigowania kwoty nalenoci, ktrej towary mog w ostatecznoci podlega. Jeeli pniejsze dostarczenie brakujcych przy zgoszeniu celnym danych lub dokumentu moe spowodowa zastosowanie cakowitego zwolnienia z nalenoci celnych to organ celny: - da, zoenia zabezpieczenia, ktre pokryje ewentualn rnic midzy zastosowanym zwolnieniem od ca a kwot nalenoci obliczon przy zastosowaniu zwykej stawki. (art.257 RWKC) Odnonie zoenia zabezpieczenia obowizuj art.189 do 200 WKC oraz art.857 i 858 RWKC. W Polu J zoonego zgoszenia niekompletnego funkcjonariusz celny wyznacza termin do 1 miesica (w systemie DDMMRR) zoenia zgoszenia uzupeniajcego, oraz, gdy stwierdzi, e podana warto celna prowizoryczna jest zaniona, czyni adnotacj "Korekta WP = XXX", gdzie XXX nowa, podwyszona kwota wartoci celnej prowizorycznej, oraz przyjmujc t now podwyszon kwot za podstaw, podaje wysoko wskazanych w zgoszeniu typw opat. Jeeli zgaszajcy chce zoy zabezpieczenie, funkcjonariusz celny okrela kwot wymaganego zabezpieczenia kwoty dugu celnego w wysokoci odpowiadajcej rnicy pomidzy czn kwot opat wskazan w Polu 47 przez zgaszajcego a czn kwot opat z Pola J. Ustalon kwot zabezpieczenia wpisuje w Polu J w nastpujcy sposb "Zabezpieczenie=XXXX", gdzie XXXX kwota zabezpieczenia. W przypadku, gdy w wyznaczonym terminie zgaszajcy nie przedstawi zgoszenia uzupeniajcego, zoone zabezpieczenie zaliczane jest na poczet nalenoci. Jeeli natomiast zachodzi sytuacja, o ktrej mowa w art.257 ust.5 RWKC tzn. zgaszajcy da natychmiastowego zaksigowania podwyszonych nalenoci (nie chce skada zabezpieczenia), funkcjonariusz celny nie nanosi w Polu J adnotacji "Zabezpieczenie=XXXX" - tak wic obecno w Polu E adnotacji "Zabezpieczenie=XXXX" wskazuje, i zgaszajcy zoy zabezpieczenie, natomiast jej brak wiadczy, o tym, i zada on natychmiastowego zaksigowania podwyszonych nalenoci. Ww. zasady ustalania kwoty zabezpieczenia oraz reguy postpowania w przypadku stosowania art.257 ust.5 RWKC maj analogiczne zastosowanie, w sytuacjach innych ni podanie przez zgaszajcego wartoci prowizorycznej (np. gdy deklarowana w zgoszeniu niekompletnym wysoko nalenoci przywozowych uzaleniona jest od brakujcego w chwili skadania zgoszenia dokumentu niezbdnego do zastosowania obnionej lub zerowej stawki celnej - gdzie kwota zabezpieczenia to rnica pomidzy kwot nalenoci obliczon w Polu 47 z zastosowaniem stawki obnionej lub zerowej a kwot nalenoci wyliczon w Polu J wedug stawki konwencyjnej). 3.1.6 Zgoszenie uzupeniajce Do kadego zgoszenia niekompletnego naley przedoy zgoszenie uzupeniajce. W drugiej czci Pola 1 zgoszenia uzupeniajcego naley wpisa kod "X". Zgoszenie uzupeniajce powinno zawiera wszystkie elementy wymagane dla zgoszenia standardowego (zgodnie z Czci II pkt C Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD). Dat dla ustalenia ewentualnych nalenoci i zastosowania innych przepisw regulujcych dopuszczenie do obrotu jest

152

data przyjcia zgoszenia niekompletnego. W sytuacji, gdy zgaszajcy skada niekompletne zgoszenia celne powinien zosta poinformowany o moliwoci stosowania innych procedur uproszczonych - zgoszenia uproszczonego lub wpisu do rejestru. 3.2. Uproszczone zgoszenie celne W przypadku stosowania uproszczonego zgoszenia celnego konieczne jest wczeniejsze uzyskanie pozwolenia. Aby mc stosowa procedur uproszczon w formie uproszczonego zgoszenia celnego naley zoy do organu celnego pisemny wniosek zawierajcy wszystkie elementy niezbdne do uzyskania pozwolenia - wzr wniosku oraz dokumenty, ktre powinny zosta do niego zaczone okrelone s w rozporzdzeniu Ministra Finansw w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz.U.Nr 283, poz.2824). Pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej wydaje si zgodnie ze wzorem okrelonym w rozporzdzeniu Ministra Finansw w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych. Zgodnie z art.253 ust.2 RWKC procedura zgoszenia uproszczonego pozwala na umieszczanie towarw pod procedur celn po przedstawieniu zgoszenia uproszczonego z pniejszym przedstawieniem zgoszenia uzupeniajcego. Zgoszenie celne zawsze nastpuje jednoczenie z przedstawieniem towaru. Zgodnie z art.260 ust.2 RWKC zgoszenie uproszczone moe mie form: - zgoszenia niekompletnego sporzdzonego na formularzu jednolitego dokumentu administracyjnego SAD, - innego dokumentu administracyjnego lub handlowego wraz z wnioskiem o dopuszczenie towaru do obrotu. Zgoszenie uproszczone musi zawiera przynajmniej dane niezbdne dla identyfikacji towarw. 3.2.1 Niekompletne zgoszenie na formularzu jednolitego dokumentu administracyjnego SAD. Jako uproszczone zgoszenia celne zgodnie z art.260 ust.2 tiret pierwsze RWKC stosuje si jednolity dokument administracyjny SAD. Osoba upowaniona zobowizana jest do wypenienia nastpujcych pl na dokumencie SAD skadajcym si z kart 6, 7 i 8: Pole nr SAD 1 (pierwsza cz pola) 1 (druga cz pola) 14 Okreli zgaszajcego lub status jego przedstawiciela - przed penym nazwiskiem naley wpisa odpowiedni kod (zgodnie z instrukcj). Ponadto naley wpisa: Imi i nazwisko (nazw) oraz adres zgaszajcego lub przedstawiciela W prawym grnym rogu numer identyfikacyjny zgaszajcego lub przedstawiciela, skadajcy si z numeru NIP poprzedzonego symbolem PL W prawym dolnym rogu numer REGON osoby poprzedzony symbolem PL (14 znakw - jeli osoba posiada REGON 9 - znakowy, naley go dopeni zerami) (Zgodne z czci II pkt C Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) 21 Znaki i przynaleno pastwowa aktywnego rodka transportu przekraczajcego granic. Pole to naley wypeni w czci dotyczcej przynalenoci pastwowej. 31 Opakowania i opis towaru; znaki i numery; numery kontenera; liczba i rodzaj Dane, ktre powinny by w nim zawarte Pole kodowe (Zgodne z czci II pkt C Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) Naley wpisa kod C

153

(Zgodne z czci II pkt C Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) Dodatkowo naley uici stosowne informacje zgodnie z pkt 3.2.2 37 40 44 47 54 Ponadto - towary powinny by wystarczajco dokadnie oznaczone, co powinno pozwoli organom celnym na natychmiastowe i jednoznaczne okrelenie pozycji lub podpozycji Scalonej Nomenklatury tych towarw, - jeli chodzi o towary podlegajce nalenociom ad walorem, ich warto celn, lub, gdy okae si i zgaszajcy nie jest w stanie zadeklarowa takiej wartoci, prowizoryczne wskazanie wartoci, ktr organy celne mog zaakceptowa biorc pod uwag, w szczeglnoci, elementy ktrymi dysponuje zgaszajcy, - wszystkie inne elementy niezbdne dla identyfikacji towarw i zastosowania przepisw regulujcych ich dopuszczenie do wolnego obrotu, jak rwnie dla ustalenia zabezpieczenia od zoenia ktrego moe by uzalenione zwolnienie towarw. Jeeli w chwili skadania zgoszenie celnego osoba dysponuje dokumentami umoliwiajcymi wypenienie rwnie innych pl dokumentu SAD - zobowizana jest do ich wypenienia. 3.2.2 Wymagane dokumenty Zgodnie z art.255 RWKC organy celne, na prob zgaszajcego, mog przyj mimo braku pewnych koniecznych dokumentw zgoszenie celne o dopuszczenie towarw do wolnego obrotu. Do zgoszenia celnego musz by doczone przynajmniej te dokumenty, ktrych przedoenie jest niezbdne dla dopuszczenia towaru do wolnego obrotu. W drodze odstpstwa zgoszenie, ktre nie zawiera jednego lub kilku dokumentw koniecznych do dopuszczenia do wolnego obrotu, moe zosta przyjte pod warunkiem, e zapewniono wadze celne, i: a) odpowiedni dokument istnieje i nie utraci wanoci; b) dokument nie zosta doczony do zgoszenia ze wzgldw, na ktre zgaszajcy nie mia wpywu; c) jakiekolwiek opnienie przyjcia zgoszenia uniemoliwioby dopuszczenie odnonych towarw do wolnego obrotu lub spowodowaoby objcie towarw wysz stawk celn. Do zgoszenia niekompletnego powinny zosta zaczone dokumenty, ktrych przedoenie jest niezbdne dla dopuszczenia towarw do obrotu. Organ celny moe przyj zgoszenie, do ktrego nie zaczono wszystkich niezbdnych dokumentw. Brakujce dokumenty, wpisuje si w Polu 44, od nowego wiersza, bezporednio po kodach dokumentw zaczanych, lecz kod dokumentu brakujcego powinien zosta podany w nawiasie kwadratowym. Wpisanie w Polu 44 dokumentu brakujcego jest rwnoznaczne ze zoeniem przez zgaszajcego owiadczenia, e cznie spenione s przesanki, o ktrych mowa w art.255 ust.2 RWKC. W przypadku towarw podlegajcych nalenociom ad valorem zgaszajcy, o ile dysponuje niezbdnymi danymi, moe wypeni Pola 12, 22 (w zakresie waluty), 23, 43, 44, 46, 47. W przypadku, gdy zgaszajcy nie jest w stanie zadeklarowa wartoci celnej towarw, powinien w Polu 31 poda prowizoryczn warto celn towarw, poprzez wpisanie kodu "WP-XXXX", gdzie XXXX oznacza warto celn Procedura celna - poda kod procedury (Zgodne z czci II pkt C Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) Deklaracja skrcona / poprzedni dokument (Zgodne z czci II pkt C Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) Dodatkowe informacje/ zaczone dokumenty/ wiadectwa i pozwolenia Wypeni zgodnie z pkt 3.2.2 Obliczanie opat Wypeni zgodnie z pkt 3.2.2 Miejsce i data, nazwisko zgaszajcego lub przedstawiciela

154

prowizoryczn wyraon w penych zotych polskich. Ponadto zgaszajcy w Polu 47 dokonuje stosownych oblicze, przyjmujc za podstaw warto celn prowizoryczn podan przez siebie w Polu 31. Stosownie do postanowie art.257 RWKC organ celny, o ile uwaa, e podana warto celna prowizoryczna jest zaniona, moe zada zoenia zabezpieczenia pokrywajcego rnic midzy kwot nalenoci obliczon na podstawie wartoci prowizorycznej a kwot, ktr mog zosta obcione towary. W Polu J zoonego zgoszenia niekompletnego funkcjonariusz celny, gdy stwierdzi, e podana warto prowizoryczna jest zaniona, czyni adnotacj "Korekta WP = XXXX" gdzie XXXX nowa, podwyszona kwota wartoci celnej prowizorycznej oraz, przyjmujc t now podwyszon kwot za podstaw, podaje wysoko wskazanych w zgoszeniu typw opat. Zabezpieczenie ustala si w wysokoci odpowiadajcej rnicy pomidzy czn kwot opat wskazan w Polu 47 przez zgaszajcego a czn kwot opat z Pola J. Ustalon kwot zabezpieczenia funkcjonariusz celny wpisuje w Polu J w nastpujcy sposb "Zabezpieczenie=XXXX", gdzie XXXX kwota zabezpieczenia. Ww. zasady ustalania kwoty zabezpieczenia maj analogiczne zastosowanie, w sytuacjach innych ni podanie przez zgaszajcego wartoci prowizorycznej (np. gdy deklarowana w zgoszeniu niekompletnym wysoko nalenoci przywozowych uzaleniona jest od brakujcego w chwili skadania zgoszenia dokumentu niezbdnego do zastosowania obnionej lub zerowej stawki celnej - gdzie kwota zabezpieczenia to rnica pomidzy kwot nalenoci obliczon w Polu 47 z zastosowaniem stawki obnionej lub zerowej a kwot nalenoci wyliczon w Polu J wedug stawki konwencyjnej). 3.2.3 Zoenie dokumentu handlowego lub administracyjnego wraz z wnioskiem o objcie towarw dan procedur Jako uproszczone zgoszenia celne zgodnie z art.260 ust.2 tiret drugie RWKC dopuszcza si jedynie dokumenty handlowe lub administracyjne zawierajce wszystkie niezbdne dane (co najmniej takie dane jakie s wymagane w niekompletnym zgoszeniu celne na formularzu SAD). Na przedniej stronie dokumentu handlowego lub administracyjnego w widocznym miejscu powinien by wpisany, numer pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej oraz osoba, ktrej udzielono pozwolenia. Wniosek o objcie towarw procedur stanowi zacznik nr 9 do rozporzdzenia Ministra Finansw w sprawie formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz.U. Nr 283, poz.2824). Do dokumentw handlowych lub administracyjnych zoonych wraz z wnioskiem o objcie towarw procedura celn naley doczy: 1) deklaracj wartoci celnej - jeeli jest wymagana na podstawie art.178 RWKC, 2) kady inny dokument niezbdny dla zastosowania przepisw regulujcych dopuszczenie towarw do obrotu. Dokumenty handlowe lub administracyjne zoone wraz z wnioskiem o objcie towarw procedur celn wraz z dokumentami, o ktrych mowa powyej stanowi komplet zgoszenia. 3.2.4 Nalenoci Nalenoci powinny zosta uregulowane w terminie 10 dni od dnia przyjcia uproszczonego zgoszenia celnego. W przypadku uzyskania pozwolenia na odroczenie terminu patnoci, nalenoci celne powinny zosta uregulowane do 16 dnia miesica po kocu okresu rozliczeniowego (zgodnie z trybem okrelonym w pozwoleniu). 3.2.5 Zgoszenie uzupeniajce Jako okres rozliczeniowy stosowania procedury uproszczonej naley wyznaczy miesic kalendarzowy (od 1 do ostatniego dnia miesica). Osoba upowaniona powinna zoy zgoszenie celne uzupeniajce nie pniej ni trzeciego dnia miesica po upywie okresu rozliczeniowego. Do kadego zgoszenia niekompletnego naley przedoy zgoszenie uzupeniajce. W drugiej czci Pola 1 zgoszenia uzupeniajcego naley wpisa kod "Y". Zgoszenie uzupeniajce powinno zawiera wszystkie elementy wymagane dla zgoszenia kompletnego (patrz Cz II pkt C Instrukcji wypeniania i

155

stosowania dokumentu SAD). Nie przewiduje si moliwoci rezygnacji z przedkadania uzupeniajcych zgosze celnych w sytuacji okrelonej w art.262 ust.2 RWKC. 3.3. Wpis towarw do rejestru Procedura uproszczona poprzez wpis towarw do rejestru powala na umieszczenie towarw pod procedur celn w miejscu uznanym przez organ celny. W takim przypadku zgaszajcy zwolniony jest z obowizku przedstawiania towarw w urzdzie celnym (art.76 ust.1 lit.c) WKC, art.253 ust.3 RWKC). Aby mc stosowa procedur uproszczon poprzez wpis do rejestru naley zoy do organu celnego pisemny wniosek zawierajcy wszystkie elementy niezbdne do uzyskania pozwolenia - wzr wniosku oraz dokumenty, ktre powinny zosta do niego zaczone okrelone s w rozporzdzeniu Ministra Finansw w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych. Pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej poprzez wpis do rejestru udziela si zgodnie ze wzorem okrelonym w rozporzdzeniu Ministra Finansw w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych. 3.3.1 Pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej poprzez wpis do rejestru moe zosta wydane dla towarw, ktre przedstawione s organom celnym w innym miejscu ni urzd celny: - po zrealizowaniu procedury tranzytu, o ile zgodnie z przepisami obowizujcymi w tym zakresie zezwolono na przedstawienie towarw organom celnym poza urzdem celnym (art.263 tiret pierwsze i trzecie RWKC), - uprzednio umieszczonych pod gospodarcz procedur celn, o ile zezwalaj na to obowizujce przepisy (art.263 tiret drugie RWKC), - ktre zostay wprowadzone na obszar celny Wsplnoty z zastosowaniem zwolnienia z obowizku przedstawiania ich organom celnym (art.263 tiret czwarte RWKC), Pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej poprzez wpis do rejestru mona udzieli z zachowaniem warunkw okrelonych w art.264 RWKC. 3.3.2 Powiadomienie W celu objcia towarw procedur dopuszczenia do obrotu z zastosowaniem procedury uproszczonej, osoba upowaniona powinna niezwocznie przekaza powiadomienie do urzdu celnego wskazanego w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej, waciwego dla miejsca, w ktrym dokonywane s czynnoci wynikajce ze stosowania procedury uproszczonej. Powiadomienia w procedurach przywozowych powinno zawiera: 1. numer i dat powiadomienia, 2. wskazanie urzdu do ktrego jest kierowane, 3. numer pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej, 4. numer pozwolenia na przywz towarw udzielonego w ramach rodkw administrowania obrotem towarami z zagranic*, 5. informacje**: - "powiadomienie przed przybyciem towaru" - zbiorcze powiadomienie a) w przypadku dopuszczenia do obrotu poza godzinami pracy urzdu celnego - "dopuszczono do obrotu poza godzinami pracy urzdu" b) w przypadku zwolnienia z obowizku kadorazowego przesyania powiadomie o przybyciu towarw "dopuszczono do obrotu" c) w przypadku objcia towarw procedur skadu celnego poza godzinami pracy urzdu celnego - "objto procedur

156

skadu celnego poza godzinami pracy urzdu celnego", d) w przypadku wyprowadzenia ze skadu celnego towarw w danym dniu i objciu dan procedur celn "wyprowadzono ze skadu celnego i objto procedur .... ." 6. numery i daty wpisw do rejestru***, 7. procedura celna, 8. dane osoby upowanionej, 9. imi i nazwisko lub nazw oraz adres osoby, na rzecz ktrej dziaa osoba posiadajca pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej (przedstawicielstwo porednie), 10. numer miejsca, w ktrym dokonywane s czynnoci wynikajce ze stosowania procedury uproszczonej, 11. okrelenie towaru z uwzgldnieniem iloci i masy (masa brutto), 12. masa netto towaru*, 13. liczba opakowa, 14. informacja o kontenerach, 15. kod CN towaru*, 16. kod kraju pochodzenia*, 17. okrelenie wartoci celnej towarw lub wartoci towarw, 18. dane dotyczce rodka transportu/rodkw transportu oraz rodzaj i numer/numery dokumentu tranzytowego jeeli towar jest rozadowywany /zosta rozadowany z tego rodka, 19. numer poprzedniego dokumentu (moe to by numer z systemu CELINA, z systemu NCTS lub numery innych dokumentw), 20. cechy identyfikacyjne dokumentw bez przedoenia ktrych nie jest moliwe wprowadzenie towarw na obszar celny wsplnoty (np. wiadectwo fitosanitarne), 21. zamknicia celne - ilo i znaki, 22. imi i nazwisko osoby, ktra zdejmowa bdzie/zdja zamknicia celne, 23. imi i nazwisko osoby sporzdzajcej powiadomienie. * - naley wypeni wycznie w przypadku pozwole w ramach administrowania obrotem towarami z zagranic, ** - wypeni, w sytuacji, gdy dotyczy powiadomie okrelonych w pkt 5, *** - wypeni w przypadku zbiorczych powiadomie . Powiadomienie naley przekaza do urzdu celnego co najmniej na dwie godziny przed kocem pracy urzdu, o ile w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej nie zosta wskazany krtszy termin. Powiadomienie powinno zosta przekazane z zastosowaniem technik elektronicznego przetwarzania danych, osobicie lub telefaksem. Jednake podstawow form przesyania powiadomie powinna by forma elektroniczna w systemie CELINA (w formacie XML). Jeeli osoba upowaniona jest jednoczenie upowanionym odbiorc towarw przewoonych w ramach procedury tranzytu z zastosowaniem karnetu TIR, albo procedury realizowanej transportem kolejowym i towary dostarczone do miejsca, w ktrym dokonywane s czynnoci wynikajce ze stosowania procedury uproszczonej, bez nadawania im statusu towarw skadowanych czasowo, do urzdu celnego powinno zosta przekazane jedno powiadomienie zawierajce dodatkowo wymagane dane do zakoczenia procedury tranzytu. W przypadku problemw przy realizacji procedury uproszczonej z wykorzystaniem strony internetowej "CelinaOpus" (awaria systemu, powiadomienia powinny by przyjmowane w formie faxowej (zgodnie z procedur awaryjn), a take w miar moliwoci powinna istnie moliwo przesyania przez podmioty powiadomie w formie elektronicznej na udostpniony w placwkach obsugujcych procedury uproszczone adres e-mail. Przy mailowej obsudze powiadomie urzdy celne kadorazowo powinny przesya informacj nt. statusu obsugi tj. informacje o nadanym numerze, zwolnieniu towaru lub zatrzymaniu towaru do kontroli na adres e-mail podmiotu. Podmiotowi po ustaniu problemw ze stron "CelinaOpus" ukae si informacja o nadanym numerze i zwolnieniu towaru. Podobne postpowanie naley przyj w przypadku zatrzymania towaru do kontroli.

157

W przypadku podwjnego zarejestrowania powiadomienia (wysanego faxem lub e-mailem oraz wprowadzonego poprzez aplikacj "CelinaOpus"), waciwy urzd celny po konsultacji z podmiotem powinien anulowa jedno z nich. 3.3.3 Potwierdzenie Organ celny przekazuje osobie upowanionej niezwocznie, jednak nie pniej ni w cigu dwch godzin od otrzymania powiadomienia potwierdzenie jego otrzymania. W pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej dyrektor izby celnej wydajcy pozwolenie, moe ustali krtszy czas na przekazywanie potwierdzenia. Brak potwierdzenia w ww. terminie jest rwnoznaczny ze zgod organu celnego na podjcie dalszych czynnoci zwizanych ze stosowaniem procedury uproszczonej. Potwierdzenie powinno zawiera: 1) numer i dat potwierdzenia, 2) rozstrzygnicie o zatrzymaniu towarw w miejscu, w ktrym dokonywane s czynnoci wynikajce ze stosowania procedury uproszczonej do chwili przeprowadzenia kontroli celnej, albo zgod na podjcie dalszych czynnoci zwizanych ze stosowaniem procedury uproszczonej. Zwolnienie towarw nastpuje z chwil dokonania wpisu do rejestru. 3.3.4 Obowizki osoby upowanionej 1. W przypadku posiadania pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej poprzez wpis do rejestru po procedurze tranzytu, o ile zgodnie z przepisami obowizujcymi w tym zakresie zezwolono na przedstawienie towarw organom celnym poza urzdem celnym osoba, ktrej wydano pozwolenie jest zobowizana do: a) jeeli towary s dopuszczane do wolnego obrotu, po ich przybyciu do wyznaczonych miejsc: - dla celw uzyskania zwolnienia towarw powiadomi o tym przybyciu wadze celne, w formie i w sposb przez nie okrelony i - dokona wpisu towarw do rejestru. b) jeeli przed dopuszczeniem do wolnego obrotu towary byy skadowane czasowo: - dla celw uzyskania zwolnienia towarw powiadomi organy celne o zamiarze dopuszczenia towarw do wolnego obrotu, w formie i w sposb przez nie okrelony i - dokona wpisu towarw do rejestru. 2. W przypadku posiadania pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej poprzez wpis do rejestru dla towarw uprzednio umieszczonych pod gospodarcz procedur celn: - dla celw uzyskania zwolnienia towarw powiadomi organy celne o zamiarze dopuszczenia towarw do wolnego obrotu, w formie i w sposb przez nie okrelony i - dokona wpisu towarw do rejestru; Powiadomienie, o ktrym mowa powyej, nie jest konieczne w przypadku towarw wczeniej umieszczonych pod procedur skadu celnego w skadzie typu D. Od momentu dokonania wpisu w rejestrze osoba posiadajca pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej zobowizana jest przechowywa do dyspozycji organw celnych wszystkie dokumenty od przedstawienia ktrych uzalenione jest w danym przypadku stosowanie przepisw regulujcych dopuszczenie do obrotu. 3.3.5 Dalsze uatwienia Organy celne pod warunkiem, e nie bdzie miao to wpywu na kontrol waciwego przebiegu operacji, mog: - zezwoli aby powiadomienie, dokonane zostao niedugo przed przybyciem towarw do miejsca wskazanego w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej, (zgodnie z art.266 ust.2 lit.a) RWKC), - zezwoli, aby powiadomienie urzdu celnego nastpio ju po wpisaniu towarw do rejestru oraz ich zwolnieniu (zgodnie z art.266 ust.2 lit.b) RWKC), - zwolni osob upowanion z kadorazowego przesyania powiadomienia o przybyciu towarw do miejsca stosowania procedury uproszczonej (zgodnie z art.266 ust.2 lit.b) RWKC).

158

a) Powiadomienie przed przybyciem towarw do miejsca wskazanego w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej. Jeeli osoba wystpi z wnioskiem o moliwo wysyania powiadomienia przed przybyciem towaru, dyrektor izby celnej moe w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej zezwoli na korzystanie z takiego uatwienia, okrelajc warunki i tryb postpowania. Zgodnie z art.266 ust.2 lit a) pozwolenia na ww. uatwienie mona udzieli dla towarw objtych procedur tranzytu, skadowanych czasowo lub objtych gospodarcz procedur celn. Osoba upowaniona posiadajca zgod na ww. uatwienie, jest zobowizana:

przesa do waciwego urzdu celnego powiadomienie, zawierajce wszystkie wymagane elementy, wraz z adnotacj "Powiadomienie przed przybyciem towaru", organ celny w potwierdzeniu rozstrzyga o zatrzymaniu towarw w miejscu, w ktrym dokonywane s czynnoci wynikajce ze stosowania procedury uproszczonej do chwili przeprowadzenia kontroli celnej, albo zgod na podjcie dalszych czynnoci zwizanych ze stosowaniem procedury uproszczonej, w zalenoci od rozstrzygnicia w potwierdzeniu po dostarczeniu towarw do miejsca stosowania procedury uproszczonej: - dokona wpisu do rejestru i dopuci towary do obrotu, albo - poinformowa waciwy urzd celny o dostarczeniu towarw do miejsca w celu przeprowadzenia kontroli,

po nadejciu towarw do miejsca stosowania procedury uproszczonej, osoba upowaniona powinna sprawdzi, czy rodzaj, stan i ilo zgadzaj si z danymi zawartymi w dokumentach towarzyszcych (zgodno dostarczonych towarw z danymi zawartymi w dokumentach).

W przypadku stwierdzenia rozbienoci osoba upowaniona sporzdza protok rozbienoci. Protok rozbienoci powinien zosta przekazany do urzdu celnego wskazanego w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej, wraz z dokumentami, na podstawie ktrych stwierdzono rozbienoci, nie pniej ni w nastpnym dniu roboczym po dniu dostarczenia towarw do miejsca, w ktrym dokonywane s czynnoci wynikajce ze stosowania procedury uproszczonej. W uzasadnionych wypadkach dyrektor izby celnej moe okreli inny termin przekazywania dokumentw. Kserokopia protokou rozbienoci stanowi zacznik do rejestru. Pniejsze powiadomienie o wpisie towarw do rejestrw Zgodnie z art.266 ust.2 lit.b) RWKC dyrektor izby celnej moe wyrazi zgod w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej, aby w niektrych szczeglnych okolicznociach uzasadnionych rodzajem danego towaru i przypieszonym tempem operacji, zwolni osob upowanion z obowizku powiadomienia waciwych sub celnych o kadym przybyciu towarw, pod warunkiem e dostarczy ona tym subom wszelkich informacji, ktre uznaj one za niezbdne w celu, o ile zaistnieje taka potrzeba, dokonania badania towarw. W takim przypadku, wpis towarw do rejestru zainteresowanego jest rwnoznaczny z ich zwolnieniem. Stosowanie procedury uproszczonej poza godzinami pracy urzdu celnego. Osoba moe wystpi z wnioskiem do dyrektora izby celnej waciwej ze wzgldu na miejsce stosowania procedury uproszczonej o moliwo dokonywania zgosze celnych w procedurze dopuszczenia do obrotu poza godzinami pracy urzdu celnego. Dyrektor izby celnej moe wyrazi zgod na okrelonych w pozwoleniu warunkach na obejmowanie towarw procedur dopuszczenia do obrotu poprzez wpis do rejestru poza godzinami pracy urzdu celnego. W przypadku uzyskania pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej poprzez wpis do rejestru poza godzinami pracy urzdu celnego, po przybyciu towarw do miejsca uznanego na stosowanie procedury uproszczonej osoba upowaniona wpisuje je do rejestru. Zgodnie z 7 ust.2 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie rodzajw towarw, ktrych objcie procedur celn z zastosowaniem procedury uproszczonej zaley od spenienia dodatkowych warunkw oraz towarw wyczonych spod tej procedury (Dz.U. Nr 97, poz.972 z pn.zm.) procedury uproszczonej, o ktrej mowa w art.76 ust.1 lit.c Wsplnotowego Kodeksu Celnego, nie stosuje si rwnie przy objciu, poza godzinami pracy urzdu celnego, towarw okrelonych w: 1) sekcji XI Wsplnej Taryfy Celnej - w dziale 57, 61, 62;

159

2) sekcji XVI Wsplnej Taryfy Celnej - w dziale 84 w pozycjach 8471, 8473 i w dziale 85 w pozycjach 8510, 8516 8525, 8527-8529, 8542. Wpis towarw do rejestru jest rwnoznaczny ze zwolnieniem towarw. Pierwszego dnia roboczego po dokonaniu wpisu do rejestru naley przesa do urzdu celnego wskazanego w pozwoleniu zbiorcze powiadomienie o dokonanych wpisach. Zbiorcze powiadomienie powinno zawiera informacje okrelone w pkt 3.3.2 b) Zwolnienie z obowizku kadorazowego przesyania powiadomienia o przybyciu towarw do miejsca stosowania procedury uproszczonej Osoba moe wystpi z wnioskiem do dyrektora izby celnej waciwej ze wzgldu na miejsce dokonywania czynnoci wynikajcych ze stosowania procedury uproszczonej o moliwo zwolnienia z kadorazowego przesyania powiadomienia o przybyciu towarw do miejsca stosowania procedury uproszczonej. W takiej sytuacji do wniosku naley doczy wykaz towarw wraz z ich kodami CN, ktre bd obejmowane procedur dopuszczenia do obrotu poprzez wpis do rejestru. Pozwolenie moe zosta wydane dla: - towarw masowych, - towarw transportowanych rurocigami, gazocigami i liniami energetycznymi. Dyrektor izby celnej w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej okrela (w zalenoci od iloci dokonywanych przez osob upowanion operacji dopuszczenia towarw do obrotu) terminy w ktrych osoba upowaniona zobowizana jest przesya zbiorcze powiadomienia o dokonanych wpisach do rejestru (np. raz w tygodniu,). Pozwolenie moe zosta wydane dla nastpujcego katalogu towarw masowych: - wgiel kamienny - poz.2701, - wgiel brunatny - poz.2702, - piasek - poz.2505, - glinka do produkcji pytek ceramicznych - poz.2507, 2508, - granit - poz.2516, - wir poz.2517 10, - cement - poz.2523 - wapno poz.2522, - perlit - CN 2530 10 10, - rudy metali, uel i popi - dzia 26, - benzol - poz.2707 10 - wap - CN 2805 12 00, - siarka pynna - poz.2503 lub 2802, - wyroby granitowe (kostka, krawniki) - CN-6801 00 00, - elazostopy - poz.7202, - octan winylu - CN 2915 32 00, - gazy szlachetne: hel - CN 2804 29 10, tlen - CN 2804 40 00, azot - CN 2804 30 00, - nawozy rolnicze przewoone luzem - dzia 31, - masy ogniotrwae (stosowane w hutnictwie) - CN 3824 90 70, - drewno - dzia 44, - wyroby stalowe, zastrzeeniem, e nie bd ciyy na tych wyrobach opaty dodatkowe w zwizku z przywozem niektrych wyrobw stalowych - dzia 72 i 73 (przy iloci do 500 kg),

160

Zbiorcze powiadomienie powinno zawiera informacje okrelone w pkt 3.3.2 Szczeglne przypadki postpowania: Zakoczenie procedury tranzytu (w systemie NCTS) i dopuszczenie do obrotu (w systemie CELINA) Do czasu utworzenia interfejsu pomidzy systemem CELINA a NCTS w przypadku towarw dostarczonych do miejsca uznanego pod procedur tranzytu (NCTS), ktre maj zosta objte procedur dopuszczenia do obrotu, mona przyj nastpujcy tryb postpowania: Osoba upowaniona przesya powiadomienie (w systemie CELINA) o dostarczeniu towarw - podajc w nim m.in. numer MRN, jednoczenie zawiadamia komunikatem elektronicznym (w systemie NCTS) urzd przeznaczenia o przybyciu towarw. W pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej na zakoczenie procedury tranzytu (upowaniony odbiorca) oraz w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej w procedurze dopuszczenia do obrotu (osoba upowaniona) powinny by okrelone takie same czasy (midzy przesaniem komunikatu o przybyciu towarw a komunikatem zezwalajcym na zdjcie zamkni celnych /NCTS/, oraz midzy przesanianym powiadomieniem a otrzymanym potwierdzeniem /CELINA/). Numer MRN wskazany w powiadomieniu przesanym w systemie CELINA - informuje o tym, i jednoczenie zamykana jest procedura tranzytu. Jeeli w potwierdzeniu bdzie rozstrzygnicie o zatrzymaniu towarw w miejscu do czasu przeprowadzenia kontroli, wwczas naley jednoczenie wstrzyma komunikat w NCTS "Pozwolenie na rozadunek". Wpis do rejestru (zwolnienie towarw do procedury dopuszczenia do obrotu) moe zosta dokonany dopiero z chwil otrzymania komunikatu: "Zawiadomienie o zwolnieniu towaru z tranzytu" /NCTS/. 3.3.6 Rejestr prowadzony przez osob posiadajc pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej Dla kadego pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej osoba upowaniona powinna prowadzi rejestr. Jeeli w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej okrelone zostao wicej ni jedno miejsce stosowania procedury uproszczonej, w ktrym dokonywane bd czynnoci wynikajce ze stosowania procedury uproszczonej, odrbny rejestr dla kadego z tych miejsc. Osoba upowaniona, przed dokonaniem pierwszej czynnoci zwizanej ze stosowaniem procedury uproszczonej, powinna uzgodni z naczelnikiem urzdu celnego waciwego dla miejsca, w ktrym dokonywane bd czynnoci wynikajce ze stosowania procedury uproszczonej, sposb prowadzenia rejestru oraz miejsce jego przechowywania.

Wpis do rejestru dotyczcy procedury dopuszczenia do obrotu powinien okrela w szczeglnoci: 1) numer i dat wpisu, 2) numer i rodzaj dokumentu tranzytowego, 3) numer i dat powiadomienia, 4) numer i dat potwierdzenia, 5) rodzaj towarw wraz z podaniem kodu taryfy celnej, 6) ilo towarw, 7) mas netto i mas brutto towarw, 8) symbol i kurs waluty, 9) warto celn towarw lub warto towarw, 10) elementy podstawy opodatkowania, 11) stawk celn i kwot ca oraz innych nalenoci celnych, 12) stawk podatku i kwot podatku, 14) numer i dat faktury lub innego dokumentu sucego do ustalania wartoci celnej towarw,

161

15) numer i dat pozwolenia, jeeli jest wymagane w zwizku z przywozem lub wywozem towarw objtych rodkami administrowania obrotem towarowym z zagranic, 16) imi i nazwisko oraz podpis osoby dokonujcej wpisu do rejestru. 17) w wypadku przedstawicielstwa poredniego - rejestr, powinien zawiera rwnie imi i nazwisko lub nazw oraz adres osoby, na rzecz ktrej dziaa osoba posiadajca pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej, a take numer i dat upowanienia. Rejestr moe by prowadzony: 1) w formie ksikowej, 2) z zastosowaniem technik elektronicznego przetwarzania danych. Rejestr powinien by prowadzony chronologicznie w okresach rocznych. W przypadku prostowania bdw pisarskich i rachunkowych oraz innych oczywistych omyek w rejestrze zapisy w poszczeglnych rubrykach rejestru nie mog by wycierane lub zamalowywane. Ewentualne zmiany naley wprowadzi po skreleniu nieprawidowych danych. Kad zmian musi potwierdzi osoba, ktra jej dokonaa, poprzez zamieszczenie stosownej adnotacji. W wypadku prowadzenia rejestru w formie ksikowej, przed rozpoczciem jego wypeniania karty rejestru powinny by przeszyte, strony ponumerowane, a ostatnia strona opatrzona pieczci osoby upowanionej i pieczci urzdu celnego. Rejestr moe by prowadzony z zastosowaniem technik elektronicznego przetwarzania danych, jeeli: 1) osoba upowaniona posiada szczegow pisemn instrukcj obsugi programu komputerowego wykorzystywanego do prowadzenia rejestru, 2) posiadany przez osob upowanion program komputerowy zapewnia wgld do treci dokonywanych zapisw i przechowywania danych w sposb chronicy je przed zatarciem lub znieksztaceniem i uniemoliwia usuwanie dokonywanych zapisw, a take pozwala na dokonywanie zapisw w sposb chronologiczny. Osoba prowadzca rejestr z zastosowaniem elektronicznego przetwarzania danych jest zobowizana do przechowywania kopii rejestru zapisanej na nonikach informacji lub w formie wydruku. Wpisu do rejestru dokonuje si:

przy otrzymaniu decyzji organu celnego o zamiarze przeprowadzenia kontroli celnej - w dniu, w ktrym organ celny stwierdzi, e zostay spenione warunki objcia towarw procedur celn z zastosowaniem procedury uproszczonej, przy otrzymaniu decyzji organu celnego o zgodzie na rozadunek towaru, usunicie zamkni celnych lub objcia towaru procedur celn z zastosowaniem uproszcze - w dniu otrzymania potwierdzenia, w przypadku braku potwierdzenia w cigu dwch godzin od czasu wysania do organu celnego powiadomienia (lub krtszego okresu wskazanego w pozwoleniu), gdy min okrelony w pozwoleniu czas w dniu przybycia towarw, w przypadku uzyskania zwolnienia z obowizku kadorazowego przesyania powiadomienia o przybyciu towarw do miejsca stosowania procedury uproszczonej - w dniu przybycia towarw, w przypadku uzyskania pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej poza godzinami pracy urzdu celnego - w dniu przybycia towarw.

Zwolnienie towarw nastpuje z chwil dokonania wpisu w rejestrze. Organ celny moe w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej okreli wypadki, w ktrych moliwe jest przeduenie, o jeden dzie, terminu na dokonanie wpisu w rejestrze. Przy stosowaniu procedury uproszczonej w procedurze dopuszczenia do obrotu wpis do rejestru powinien by dokonany (po rozadunku towaru, przeliczeniu i weryfikacji dokumentw) na podstawie danych zawartych w fakturze, kserokopii faktury, albo w innym dokumencie sucym do ustalenia wartoci celnej albo jego kserokopii. W przypadku stwierdzenia rozbienoci osoba upowaniona powinna sporzdzi protok rozbienoci, a przy wpisie do rejestru naley uwzgldni dane zawarte w protokole rozbienoci. W przypadku, gdy po rozadunku rodka transportu stwierdzony zostanie niedobr towarw, do rejestru naley wpisa

162

faktyczn ilo dostarczonych towarw (pomniejszon o braki). W przypadku, gdy po rozadunku rodka transportu stwierdzona zostanie nadwyka towaru, a brak jest dokumentw okrelajcych tosamo nadwyki towarw, to te towary powinny zosta czasowo skadowane do chwili przesania faktury lub gdy nadawca towaru wypowie si jakie nada towarowi przeznaczenie celne. 3.3.7 Zgoszenie uzupeniajce Jako okres rozliczeniowy stosowania procedury uproszczonej naley wyznaczy miesic kalendarzowy (od 1 do ostatniego dnia miesica). Osoba upowaniona powinna zoy zgoszenie celne uzupeniajce nie pniej ni trzeciego dnia roboczego po upywie okresu rozliczeniowego. Zgodnie z art.218 ust.1 WKC suma nalenoci za wszystkie towary, ktre zostay zwolnione na rzecz tej samej osoby w okresie wskazanym przez organy celne i nie przekraczajcym 31 dni, moe zosta caociowo zaksigowana na koniec tego okresu. Zaksigowania naley dokona w cigu 5 dni liczc od dnia, w ktrym upywa ww. okres. Majc powysze na uwadze - jeeli organ celny jest w stanie dochowa ww. terminu rejestracji kwoty dugu celnego, moe wyrazi zgod, aby zgoszenie uzupeniajce zostao zoone nie pniej ni 5 dnia miesica po upywie okresu rozliczeniowego. W przypadku osb, ktre nie uzyskay zgody na odroczenie terminu patnoci, wszystkie nalenoci zwizane z dopuszczeniem towarw do wolnego obrotu powinny zosta uregulowane do 10 dnia po dokonaniu wpisu do rejestru. W przypadku uzyskania pozwolenia na odroczenie terminu patnoci, nalenoci celne zwizane z dopuszczeniem towarw do obrotu powinny zosta uregulowane w terminie do 16 dnia miesica nastpujcego po kocu okresu rozliczeniowego (zgodnie z trybem okrelonym w pozwoleniu). Nalenoci podatkowe powinny zosta uiszczone w terminie do 10 dni po dokonaniu wpisu do rejestru. W przypadku zgoszenia dokonywanego we wasnym imieniu lecz na rzecz innej osoby zalecane jest skadanie oddzielnych zgosze celnych dla kadej reprezentowanej osoby. W wypadku objcia towarw procedur dopuszczenia do obrotu zgoszenie uzupeniajce stanowi - dokument SAD zoony z kart 6,7,8. Karta 6 pozostaje w urzdzie celnym i stanowi zacznik do ewidencji Karta 7 jest przeznaczona dla celw statystycznych Karta 8 jest wydawana zgaszajcemu Przy wypenianiu poszczeglnych pl dokumentu SAD zgosze uzupeniajcych naley pamita o poniszych regulacjach. W drugiej czci Pola 1 naley wpisa "Z", a Pole 40 trzeba wypeni zgodnie z reguami okrelonymi w IV Czci Instrukcji, poprzez wpisanie kodu odnoszcego si do danych dotyczcych daty wpisu do rejestru. /np. Y-CLE20040214-5 / Pole 12 - nie naley wypenia. Pole 18 - nie naley wypenia. Pole 19 - naley poda kod najczciej wystpujcy w danym okresie rozliczeniowym. Pole 21- naley poda kod pastwa rejestracji, najczciej wystpujcy w danym okresie rozliczeniowym. Pole 22 - naley poda czn warto towarw za dany okres rozliczeniowy. Pole 23 - na jednym dokumencie SAD mog zosta zgoszone towary objte jednym kursem waluty. Pole 24 - naley poda kod najczciej wystpujcy w danym okresie rozliczeniowym. Pole 29 - nie naley wypenia. Pola 42 - naley poda czn warto danej pozycji. Pole 44 - elementy odejmowane i elementy dodawane oznaczone tym samym kodem naley zsumowa w ramach jednej pozycji.

163

4. Procedury uproszczone w procedurze wywozu Zastosowanie procedury wywozu pozwala na wyprowadzenie towaru wsplnotowego poza obszar celny Wsplnoty. Dokonanie wywozu wymaga spenienia formalnoci dla niego przewidzianych, z uwzgldnieniem rodkw polityki handlowej i nalenoci wywozowych, o ile znajduj zastosowanie (art.161 WKC) Zwolnienie do wywozu nastpuje w chwili, kiedy towary opuszczaj obszar celny Wsplnoty w tym samym stanie, w jakim znajdoway si w chwili przyjcia zgoszenia wywozowego. (art.162 WKC) Objcie towarw procedur wywozu moe zosta dokonane z z astosowaniem dowolnej formy procedury uproszczonej. Pozostae czynnoci zwizane z wywozem towarw musza by dokonane odpowiednio zgodnie z obowizujcymi przepisami. (art.279 i art.793 RWKC). 4.1. Niekompletne zgoszenie celne Ten rodzaj procedury uproszczonej nie wymaga wczeniejszego uzyskania pozwolenia organu celnego, a przeznaczony jest wycznie dla osb dokonujcych zgosze celnych w formie standardowej - w sytuacji, gdy osoby te nie dysponuj pen okumentacj w chwili skadania zgoszenia celnego. Zgoszenie zawsze nastpuje jednoczenie z przedstawieniem towarw. 4.1.1 Wymagane dane Organy celne mog przyj na wniosek zgaszajcego zgoszenie celne do procedury wywozu nie zawierajce niektrych danych. Zgoszenie do procedury wywozu powinno zosta dokonane na kartach 1, 2 i 3 dokumentu SAD i mie wypenione przynajmniej nastpujce pola: Pole nr SAD Dane, ktre powinny by w nim zawarte Pole kodowe Naley wpisa kod B 1 (pierwsza cz pola) 1 (druga cz pola) 2 14

Nadawca /Eksporter Zgaszajcy lub przedstawiciel eksportera / nadawcy

(wypeni zgodnie z czci II lit. A instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) (wypeni zgodnie z czci II lit. A instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) 17a Naley poda podany w czci IV Instrukcji kod odpowiadajcy ostatniemu krajowi przeznaczenia wywoonych towarw (zgodnie z czci II instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) 31 Opakowania i opis towaru; znaki i numery; numery kontenera (w); liczba i rodzaj (wypeni zgodnie z czci II lit. A instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD, oraz dodatkowo zgodnie z pkt 4.1.2 33 38 Kod towaru Masa netto w kilogramach

44 Dodatkowe informacje / zaczone dokumenty/ wiadectwa i pozwolenia >- naley wypeni tylko w zakresie dokumentw oraz informacji dodatkowych (wypeni zgodnie z czci II lit. A instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD, oraz dodatkowo zgodnie z pkt 4.1.2) Dodatkowo naley wpisa informacj: "WYWZ UPROSZCZONY-30100" 47 Obliczanie opat - jeeli wystpuj nalenoci wywozowe - wypeni zgodnie z pkt 4.1.2

164

54

Naley wpisa miejsce i dat wypenienia zgoszenia celnego

Naley przy tym pamita, e w przypadku towarw podlegajcych nalenociom wywozowym, lub innym rodkom przewidzianym w przepisach szczeglnych, zgoszenie niekompletne powinno zawiera wszystkie inne elementy niezbdne dla identyfikacji towarw i zastosowania przepisw regulujcych wywz, jak rwnie dla okrelenia zabezpieczenia, od zoenia ktrego uzaleniony jest wywz. Jeeli zgaszajcy dysponuje danymi powinien wypeni rwnie pozostae pola dokumentu SAD. 4.1.2 Wymagane dokumenty Ponadto zgodnie z art.255 RWKC organy celne, na prob zgaszajcego, mog przyj mimo braku pewnych koniecznych dokumentw wywozowe zgoszenie celne. Do zgoszenia celnego musz by doczone przynajmniej te dokumenty, ktrych przedoenie jest niezbdne dla objcia towarw procedur wywozu (np. pozwolenie wywozu, licencja wywozowa). Organ celny moe przyj zgoszenie, do ktrego nie zaczono wszystkich niezbdnych dokumentw. Brakujce dokumenty, wpisuje si w Polu 44, od nowego wiersza, bezporednio po kodach dokumentw zaczanych, lecz kod dokumentu brakujcego powinien zosta podany w nawiasie kwadratowym. Wpisanie w Polu 44 dokumentu brakujcego jest rwnoznaczne ze zoeniem przez zgaszajcego owiadczenia, e cznie spenione s przesanki, o ktrych mowa w art.255 ust.2 RWKC. W przypadku towarw podlegajcych nalenociom wywozowym zgaszajcy, o ile dysponuje niezbdnymi danymi, moe wypeni Pola: 22, 23, 46, 47. W przypadku, gdy zgaszajcy nie jest w stanie zadeklarowa wartoci towarw, powinien w Polu 31 poda prowizoryczn warto towarw, poprzez wpisanie kodu "WP-XXXX", gdzie XXXX oznacza warto prowizoryczn wyraon w penych zotych polskich. Ponadto zgaszajcy w Polu 47 dokonuje stosownych oblicze, przyjmujc za podstaw warto prowizoryczn podan przez siebie w Polu 31. Stosownie do postanowie art.257 RWKC organ celny, o ile stwierdzi, e podana warto prowizoryczna jest zaniona, moe zada zoenia zabezpieczenia pokrywajcego rnic midzy kwot nalenoci obliczon na podstawie wartoci prowizorycznej a kwot, ktr mog zosta obcione towary. 4.1.3 Termin na przekazanie brakujcych danych i dokumentw Termin udzielony przez organy celne zgaszajcemu na przekazanie danych lub dokumentw brakujcych przy przyjmowaniu zgoszenia celnego nie moe przekracza miesica liczc od dnia jego przyjcia. W Polu E zoonego zgoszenia niekompletnego funkcjonariusz celny wyznacza termin do 1 miesica (w systemie DDMMRR) zoenia zgoszenia uzupeniajcego, oraz, gdy stwierdzi, e podana warto prowizoryczna jest zaniona, czyni adnotacj "Korekta WP = XXXX" gdzie XXXX nowa, podwyszona kwota wartoci prowizorycznej oraz, przyjmujc t now podwyszon kwot za podstaw, podaje wysoko wskazanych w zgoszeniu typw opat. Jeli zgaszajcy chce zoy zabezpieczenie, funkcjonariusz celny okrela kwot wymaganego zabezpieczenia kwoty dugu celnego w wysokoci odpowiadajcej rnicy pomidzy czn kwot opat wskazan w Polu 47 przez zgaszajcego a czn kwot opat z Pola E. Ustalon kwot zabezpieczenia wpisuje w Polu E w nastpujcy sposb "Zabezpieczenie=XXXX", gdzie XXXX kwota zabezpieczenia. W przypadku, gdy w wyznaczonym terminie zgaszajcy nie przedstawi zgoszenia uzupeniajcego, zoone zabezpieczenie zaliczane jest na poczet nalenoci. Jeeli natomiast zachodzi sytuacja, o ktrej mowa w art.257 ust.5 RWKC tzn. zgaszajcy da natychmiastowego zaksigowania podwyszonych nalenoci (nie chce skada zabezpieczenia), funkcjonariusz celny nie nanosi w Polu E adnotacji "Zabezpieczenie=XXXX" - tak wic obecno w Polu E adnotacji "Zabezpieczenie=XXXX" wskazuje, i zgaszajcy zoy zabezpieczenie, natomiast jej brak wiadczy, o tym, i zada on natychmiastowego zaksigowania podwyszonych nalenoci. Art.255-259 RWKC stosuje si odpowiednio.

165

4.1.4 Podwykonawstwo Zgodnie z art.281 RWKC zgoszenie wywozowe moe zosta rwnie zoone w urzdzie celnym waciwym dla miejsca, gdzie zlokalizowany jest podwykonawca. W przypadku stosowania postanowie ww. artykuu zgoszenie uzupeniajce moe zosta zoone w urzdzie celnym waciwym dla siedziby eksportera. Instytucja podwykonawstwa ma zastosowanie tylko i wycznie w przypadku, gdy zarwno eksporter jak i podwykonawca maj swoj siedzib w Polsce. Pomidzy podwykonawc a eksporterem powinna zosta zawarta umowa zobowizujca eksportera do zoenia w okrelonym terminie zgoszenia uzupeniajcego do zgoszenia niekompletnego zoonego przez podwykonawc. (Umowa ta powinna zosta zaczona do niekompletnego zgoszenia celnego.) W przypadku, gdy podwykonawca skada zgoszenie niekompletne w urzdzie celnym waciwym miejscowo dla swojej siedziby i jednoczenie wie, e zgoszenie uzupeniajce bdzie skadane w urzdzie waciwym dla siedziby eksportera, podwykonawca zobowizany jest w Polu 44 umieci informacj dodatkow "ZGOSZENIE UZUPENIAJCE -3PL02" wraz z nazw i adresem urzdu, gdzie zostanie zoone zgoszenie uzupeniajce. Umieszczenie ww. adnotacji obliguje urzd celny do przesania niekompletnych kart 1 i 2 dokumentu SAD do urzdu wskazanego w Polu 44 zgoszenia niekompletnego, z tego te wzgldu zgoszenie uzupeniajce moe zosta zoone tylko w tym urzdzie. 4.1.5 Zgoszenie uzupeniajce Do kadego zgoszenia niekompletnego naley przedoy zgoszenie uzupeniajce. W drugiej czci Pola 1 zgoszenia uzupeniajcego naley wpisa kod "X". Zgoszenie uzupeniajce powinno zawiera wszystkie elementy wymagane dla zgoszenia kompletnego (zgodnie z czci II pkt A Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD). 4.2. Uproszczone zgoszenie celne W przypadku stosowania uproszczonego zgoszenia celnego konieczne jest wczeniejsze uzyskanie pozwolenia.

4.2.1 Niekompletne zgoszenie celne na formularzu jednolitego dokumentu administracyjnego SAD. Osoba upowaniona zobowizana jest do przedoenia niekompletnego zgoszenia celnego na kartach 1, 2 i 3 dokumentu SAD. Pole nr SAD 1 (pierwsza cz pola) 1 (gruga cz pola) 2 14 17a Dane, ktre powinny by w nim zawarte Pole kodowe Naley wpisa kod C Nadawca /Eksporter (wypeni zgodnie z czci II lit. A instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) Zgaszajcy lub przedstawiciel eksportera / nadawcy (wypeni zgodnie z czci II lit.A instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) Naley poda podany w czci IV Instrukcji kod odpowiadajcy ostatniemu krajowi przeznaczenia wywoonych towarw (zgodnie z czci II lit.A instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) 31 oraz 33 38 Opakowania i opis towaru; znaki i numery; numery kontenera (w); liczba i rodzaj (wypeni zgodnie z czci II lit.A instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD zgodnie z opisem pkt 4.2.2) Kod towaru Masa netto w kilogramach

166

44

Dodatkowe informacje / zaczone dokumenty/ wiadectwa i pozwolenia - naley wypeni tylko w zakresie dokumentw oraz informacji dodatkowych Dodatkowo wypeni zgodnie z opisem pkt 4.2.2 Naley wpisa rwnie informacj:"WYWZ UPROSZCZONY-30100"

47 54

Obliczanie opat - jeeli wystpuj nalenoci wywozowe - zgodnie z opisem pkt 4.2.2 Naley wpisa miejsce i dat wypenienia zgoszenia celnego

Naley przy tym pamita, e w przypadku towarw podlegajcych nalenociom wywozowym, lub innym rodkom przewidzianym w przepisach szczeglnych, zgoszenie niekompletne powinno zawiera wszystkie inne elementy niezbdne dla identyfikacji towarw i zastosowania przepisw regulujcych wywz, jak rwnie dla okrelenia zabezpieczenia, od zoenia ktrego uzaleniony jest wywz. 4.2.2 Wymagane dokumenty Do zgoszenia niekompletnego powinny zosta zaczone dokumenty, ktrych przedoenie jest niezbdne dla procedury wywozu. Organ celny moe przyj zgoszenie, do ktrego nie zaczono wszystkich niezbdnych dokumentw. Brakujce dokumenty, wpisuje si w Polu 44, od nowego wiersza, bezporednio po kodach dokumentw zaczanych, lecz kod dokumentu brakujcego powinien zosta podany w nawiasie kwadratowym. Wpisanie w Polu 44 dokumentu brakujcego jest rwnoznaczne ze zoeniem przez zgaszajcego owiadczenia, e cznie spenione s przesanki, o ktrych mowa w art.255 ust.2 RWKC. W przypadku towarw podlegajcych nalenociom wywozowym zgaszajcy, o ile dysponuje niezbdnymi danymi, moe wypeni Pola: 22, 23, 46, 47. W przypadku, gdy zgaszajcy nie jest w stanie zadeklarowa wartoci towarw, powinien w Polu 31 poda prowizoryczn warto towarw, poprzez wpisanie kodu "WP-XXXX", gdzie XXXX oznacza warto celn prowizoryczn wyraon w penych zotych polskich. Ponadto zgaszajcy w Polu 47 dokonuje stosownych oblicze, przyjmujc za podstaw warto prowizoryczn podan przez siebie w Polu 31. Stosownie do postanowie art.257 RWKC organ celny, o ile stwierdzi, e podana warto prowizoryczna jest zaniona, moe zada zoenia zabezpieczenia pokrywajcego rnic midzy kwot nalenoci obliczon na podstawie wartoci prowizorycznej a kwot, ktr mog zosta obcione towary. W Polu E zoonego zgoszenia niekompletnego funkcjonariusz celny, gdy stwierdzi, e podana warto prowizoryczna jest zaniona, czyni adnotacj "Korekta WP = XXXX" gdzie XXXX nowa, podwyszona kwota wartoci prowizorycznej oraz, przyjmujc t now podwyszon kwot za podstaw, podaje wysoko wskazanych w zgoszeniu typw opat. Zabezpieczenie ustala si w wysokoci odpowiadajcej rnicy pomidzy czn kwot opat wskazan w Polu 47 przez zgaszajcego a czn kwot opat z Pola E. Ustalon kwot zabezpieczenia funkcjonariusz celny wpisuje w Polu E w nastpujcy sposb "Zabezpieczenie=XXXX", gdzie XXXX kwota zabezpieczenia. 4.2.3 Podwykonawstwo Instytucj podwykonawstwa - stosuje si odpowiednio zgodnie z pkt 4.1.4. Pomidzy eksporterem a podwykonawc powinna zosta podpisana umowa - uprawniajca podwykonawc do skadania zgosze niekompletnych. Pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej w formie uproszczonego zgoszenia - powinien posiada eksporter. 4.2.4 Dokument handlowy lub administracyjny W celu uycia dokumentu handlowego lub administracyjnego zamiast jednolitego dokumentu SAD w procedurze uproszczonej poprzez zgoszenie uproszczone obowizuj odpowiednio regulacje poprzez wpis do rejestru zgodnie z pkt 4.3.9.

167

4.2.5 Zgoszenie uzupeniajce Jako okres rozliczeniowy stosowania procedury uproszczonej naley wyznaczy miesic kalendarzowy (od 1 do ostatniego dnia miesica). Do kadego zgoszenia niekompletnego naley przedoy zgoszenie uzupeniajce. W drugiej czci Pola 1 zgoszenia uzupeniajcego naley wpisa kod "Y". Zgoszenie uzupeniajce powinno zwiera wszystkie wymagane dla zgoszenia kompletnego (zgodnie z czci II pkt A Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD). 4.3. Wpis do rejestru Osoba, ktra uzyska pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej poprzez wpis do rejestru staje si "upowanionym eksporterem". 4.3.1 Pozwolenie Pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej poprzez wpis do rejestru moe zosta udzielone zgodnie z art.64 ust.2 lit.a WKC nadawcy i zgaszajcemu. Zgodnie z art.161 WKC - zgoszenie wywozowe musi zosta zoone w urzdzie celnym waciwym dla dozoru miejsca, gdzie osoba dokonujca wywozu ma swoja siedzib lub gdzie towary zostay zapakowane bd zaadowane do transportu wywozowego. Zgodnie z art.788 RWKC eksporter, w rozumieniu art.161 ust.5 WKC, jest uznawany za osob w imieniu ktrej skadane jest zgoszenie celne oraz ktra jest wacicielem towaru lub ma podobne prawa do dysponowania towarami w momencie przyjcia zgoszenia celnego. Warunkiem udzielenia pozwolenia jest spenienie wymaga dotyczcych ksigowoci, aby zapewni organom celnym skuteczn kontrol, a w szczeglnoci kontrol retrospektywn (artyku 284 w zwizku z artykuem 264 RWKC). W tym wypadku zgaszajcy jako wnioskodawca musi zoy pisemne zobowizanie w formie deklaracji, w ktrej zapewni, e udostpni dla powtrnej kontroli wszystkie wymagane dokumenty. 4.3.2 Powiadomienie Po przygotowaniu towarw do objcia procedur celn i naoeniu zamkni celnych (chyba, e towary mog by przewoone bez zamkni celnych np. towary masowe) upowaniony eksporter powinien niezwocznie przekaza powiadomienie do urzdu celnego wskazanego w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej. Powiadomienie powinno zosta przesane w formie elektronicznej na formularzu SAD. W drugiej czci Pola 1 wpisuje si kod "Z", gdy powiadomienie to zostanie pniej wykorzystane jako zgoszenie uzupeniajce. Natomiast przy wysyanym powiadomieniu w Polu 40 nie wpisuje si danych dotyczcych daty wpisu do rejestru. W Polu D powinny zosta wpisane informacje dotyczce zaoonych zamkni celnych. Powiadomienie elektroniczne uzupenia si o brakujce dane (w tym rwnie o dat wpisu do rejestru w Polu 40) po przedoeniu przez zgaszajcego pisemnego zgoszenia uzupeniajcego. W przypadku problemw przy realizacji procedury uproszczonej z wykorzystaniem strony internetowej "CelinaOpus" (awaria systemu), powiadomienia powinny by przyjmowane w formie faxowej (zgodnie z procedur awaryjn), a take w miar moliwoci powinna istnie moliwo przesyania przez podmioty powiadomie w formie elektronicznej na udostpniony w placwkach obsugujcych procedury uproszczone adres e-mail. Przy mailowej obsudze powiadomie urzdy celne kadorazowo powinny przesya informacj nt. statusu obsugi tj. informacje o nadanym numerze, zwolnieniu towaru lub zatrzymaniu towaru do kontroli na adres e-mail podmiotu. Podmiotowi po ustaniu problemw ze stron "CelinaOpus" ukae si informacja o nadanym numerze i zwolnieniu towaru. Podobne postpowanie naley przyj w przypadku zatrzymania towaru do kontroli. W przypadku podwjnego zarejestrowania powiadomienia (wysanego faxem lub e-mailem oraz wprowadzonego poprzez aplikacj "CelinaOpus"), waciwy urzd celny po konsultacji z podmiotem powinien anulowa jedno z nich. 4.3.3 Potwierdzenie Organ celny przekazuje osobie upowanionej niezwocznie, jednak nie pniej ni w cigu dwch godzin od otrzymania powiadomienia potwierdzenie jego otrzymania. W pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej dyrektor izby celnej wydajcy pozwolenie, moe ustali krtszy czas na przekazywanie potwierdzenia. Brak potwierdzenia w ww. terminie jest rwnoznaczny ze zgod organu celnego

168

na podjcie dalszych czynnoci zwizanych ze stosowaniem procedury uproszczonej. Potwierdzenie powinno zawiera: 1) numer i dat potwierdzenia, 2) rozstrzygnicie o zatrzymaniu towarw w miejscu, w ktrym dokonywane s czynnoci wynikajce ze stosowania procedury uproszczonej do chwili przeprowadzenia kontroli celnej, albo zgod na podjcie dalszych czynnoci zwizanych ze stosowaniem procedury uproszczone. Zwolnienie towarw nastpuje z chwil dokonania wpisu w rejestrze. Jako numer powiadomienia w procedurach wywozowych naley przyj numer referencyjny okrelony w polu 7 formularza SAD - bez koniecznoci zachowania chronologii w numeracji (w przypadku, gdy dokument SAD peni rol powiadomienia pole 7 SAD powinno by wypeniane obligatoryjnie); Jako dat przesania powiadomienia - dat okrelon w polu 54 dokumentu SAD; Jako numer potwierdzenia przyjcia powiadomienia - numer ewidencyjny OGL systemu CELINA, okrelony w pkt 1 formularza potwierdzenia podjcia decyzji, nazwanego w systemie "POWIADOMIENIEM"; Jako dat potwierdzenia - dat okrelon w polu "Data i czas decyzji" formularza "POWIADOMIENIE". 4.3.4 Uatwienia a) Wysyka poza godzinami pracy urzdu celnego Osoba moe wystpi z wnioskiem do dyrektora izby celnej waciwej ze wzgldu na miejsce stosowania procedury uproszczonej o moliwo dokonywania zgosze celnych uproszczonych w procedurze wywozu poza godzinami pracy urzdu celnego. Zgoda oraz szczegowy tryb postpowania w takim przypadku powinny stanowi element pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej. Powiadomienie przesyane w formie elektronicznej powinno zosta dokonane na formularzu SAD. W drugiej czci Pola 1 wpisuje si kod "Z", gdy powiadomienie to zostanie pniej wykorzystane jako zgoszenie uzupeniajce. Natomiast przy wysyanym powiadomieniu w Polu 40 nie wpisuje si danych dotyczcych daty wpisu do rejestru. W Polu D powinny zosta wpisane informacje dotyczce zaoonych zamkni celnych. W polu 44 powinna dodatkowo zosta umieszczona informacja "WYSYKA POZA GODZINAMI - 3PL01". Powiadomienie elektroniczne uzupenia si o brakujce dane (w tym rwnie o dat wpisu do rejestru w Polu 40) po przedoeniu przez zgaszajcego pisemnego zgoszenia uzupeniajcego. Biorc pod uwag, i powiadomienia przekazywane s w formie elektronicznej na formularzu SAD, osoba upowaniona nie ma obowizku wczeniejszego przekazywania do urzdu celnego informacji o planowanych wysykach poza godzinami pracy urzdu celnego, jak rwnie nie ma obowizku sporzdzania zestawienia wysyek dokonywanych poza godzinami pracy urzdu celnego. W przypadku awarii systemu CELINA naley postpowa zgodnie z procedurami awaryjnymi dla systemu CELINA. Zwolnienie towarw nastpuje z chwil dokonania wpisu w rejestrze. b) Zwolnienie z obowizku kadorazowego przesyania powiadomienia o wyprowadzeniu towarw z miejsca stosowania procedury uproszczonej Osoba moe wystpi z wnioskiem do dyrektora izby celnej waciwej ze wzgldu na miejsce dokonywania czynnoci wynikajcych ze stosowania procedury uproszczonej o moliwo zwolnienia z kadorazowego przesyania powiadomienia o wysyce towarw. W takiej sytuacji do wniosku naley doczy wykaz towarw wraz z ich kodami CN, ktre bd obejmowane procedur wywozu. Pozwolenie moe zosta wydane tylko dla: - towarw transportowanych rurocigami, gazocigami i liniami energetycznymi. Zwolnienie towarw nastpuje z chwil dokonania wpisu w rejestrze. 4.3.5 Wpis do rejestru Upowaniony eksporter dokonuje wpisu do rejestru:

169

1) w przypadku zatrzymania towarw w celu przeprowadzenia kontroli celnej - w dniu, w ktrym organ celny stwierdzi, e zostay spenione warunki objcia towarw procedur celn z zastosowaniem procedury uproszczonej, 2) w wypadku wyraenia zgody na podjcie dalszych czynnoci zwizanych ze stosowaniem procedury uproszczonej w dniu otrzymania potwierdzenia, 3) braku potwierdzenia w terminie - w dniu, w ktrym upyn ten termin, 4) w przypadku uzyskania zgody na wysyk poza godzinami pracy urzdu - przed wysyk towarw, 5) w przypadku uzyskania zgody na zwolnienie z obowizku kadorazowego przesyania powiadomienia o wyprowadzeniu towarw z miejsca stosowania procedury uproszczonej - przed wysyk towarw. Upowaniony eksporter zobowizany jest do zachowania do dyspozycji organw celnych wszystkich dokumentw od przedstawienia ktrych uzalenione jest stosowanie przepisw regulujcych wywz. 4.3.6 Dokument potwierdzajcy wyprowadzenie towaru poza obszar celny wsplnoty. Zgoszenie do procedury wywozu powinno zosta sporzdzone na kartach 1, 2 i 3 dokumentu SAD. W celu faktycznej kontroli opuszczenia obszaru celnego Wsplnoty musi zosta uyta w charakterze dokumentu potwierdzajcego wyprowadzenie towarw poza obszar celny wsplnoty karta 3 dokumentu SAD, ktra musi zosta wczeniej odpowiednio uwierzytelniona. Zgodnie z art.286 RWKC uprzednie uwierzytelnienie moe zosta dokonane bd: a) poprzez wczeniejsze umieszczenie w polu A pieczci waciwego urzdu celnego i podpis funkcjonariusza celnego, b) umieszczenie, przez upowanionego eksportera pieczci w polu A karty 3 dokumentu SAD. Ponadto w polu 44 dokumentu SAD powinny by podane dodatkowe informacje:

"WYWZ UPROSZCZONY-30200" numer pozwolenia wraz z urzdu celnego, ktry do udzieli, w przypadku wysyki poza godzinami pracy urzdu celnego "WYSYKA POZA GODZINAMI - 3PL01".

4.3.7 Rejestr prowadzony przez osob posiadajc pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej Dla kadego pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej osoba upowaniona powinna prowadzi rejestr. Jeeli w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej okrelone zostao wicej ni jedno miejsce stosowania procedury uproszczonej, w ktrym dokonywane bd czynnoci wynikajce ze stosowania procedury uproszczonej, odrbny rejestr dla kadego z tych miejsc (dla kadej z procedur). Osoba upowaniona, przed dokonaniem pierwszej czynnoci zwizanej ze stosowaniem procedury uproszczonej, powinna uzgodni z naczelnikiem urzdu celnego waciwego dla miejsca, w ktrym dokonywane bd czynnoci wynikajce ze stosowania procedury uproszczonej, sposb prowadzenia rejestru oraz miejsce jego przechowywania. Wpis do rejestru powinien okrela w szczeglnoci: 1) numer i dat wpisu, 2) dane rodka transportu, a take numer i rodzaj dokumentu tranzytowego, 3) dane osoby, do ktrej zostan dostarczone towary, 4) numer i dat powiadomienia lub informacji - (numer i dat informacji - naley poda w sytuacji, gdy powiadomienia nie s przekazywane w formie elektronicznej na formularzu SAD), 5) numer i dat potwierdzenia, 6) rodzaj towarw wraz z podaniem kodu taryfy celnej, 7) ilo towarw, 8) mas netto i brutto towarw, 9) warto towarw,

170

10) symbol i kurs waluty, 11) numer i dat pozwolenia, jeeli jest wymagane w zwizku z przywozem lub wywozem towarw objtych rodkami administrowania obrotem towarowym z zagranic, 12) imi i nazwisko oraz podpis osoby dokonujcej wpisu do rejestru, 13) wypadku przedstawicielstwa poredniego - rejestr, powinien zawiera rwnie imi i nazwisko lub nazw oraz adres osoby, na rzecz ktrej dziaa osoba posiadajca pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej, a take numer i dat upowanienia. Pkt 3.3.6 stosuje si odpowiednio. 4.3.8 Zgoszenie uzupeniajce Rol zgoszenia uzupeniajcego peni egzemplarze 1 i 2 dokumentu SAD, zasady wypeniania pl oraz pola niezbdne do wypenienia s identyczne z okrelonymi w czci II pkt A Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD. Karty te powinny zosta zoone w urzdzie celnym do 10 dni po dokonaniu wpisu do rejestru. W czci drugiej Pola 1 naley wpisa kod "Z", a Pole 40 naley wypeni zgodnie z reguami okrelonymi w czci IV pkt A Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD. 4.3.9 Potwierdzanie faktycznego wywozu na innym dokumencie ni karta 3 SAD Dotyczy art.288 RWKC Zgodnie z art.288 ust.1 RWKC w procedurze uproszczonej poprzez wpis jak i w procedurze uproszczonego zgoszenia w procedurze wywozu dokument handlowy lub dokument administracyjny w miejsce jednolitego dokumentu administracyjnego SAD moe by tylko wtedy zastosowany, gdy jest to przewidziane odpowiednimi porozumieniami administracyjnymi zawartymi pomidzy krajami czonkowskimi, ktrych to dotyczy. Z powodw uproszczenia kraje czonkowskie, na razie z wyjtkiem Grecji zawary porozumienie administracyjne. Polska z dniem 1 maja 2004 r. przystpia do ww. porozumienia. Zgodnie z zawartymi porozumieniami egzemplarz nr 3 jednolitego dokumentu administracyjnego moe zosta zastpiony poprzez dokument handlowy lub dokument administracyjny. Przy wywozach bezporednich z obszaru Wsplnoty mona postpowa odpowiednio: Tryb postpowania:

dokument handlowy lub administracyjny zamiast egzemplarza nr 3 jednolitego dokumentu moe by tylko wtedy zastosowany, gdy jest to wyranie dopuszczone w pozwoleniu, odpowiednie pozwolenie, pod warunkami ogranicze w stosunku do wywozw przez kraje czonkowskie, ktre doczyy do uzgodnienia administracyjnego, zostaje na wniosek osoby udzielone, jeeli to dla zainteresowanego prowadzi do znacznych uproszcze w procedurze wywozu i nie zagraa interesom administracji celnej.

Uzgodnienie administracyjne z dnia 11 stycznia 1994 roku do stosowania artykuu 288 RWKC W przypadku, gdy zostao wydane pozwolenie na procedur uproszczonego zgoszenia zgodnie z artykuem 282 RWKC lub na procedur uproszczon poprzez wpis do rejestru zgodnie z artykuem 283 ww. rozporzdzenia, ktre to pozwolenie przewiduje stosowanie dokumentw handlowych lub administracyjnych, wadze celne w urzdzie celnym wyjcia zezwalaj aby dokument ten zastpi kart 3 jednolitego dokumentu administracyjnego SAD, gdy spenione s ponisze warunki: 1. nastpujce elementy musz by w kadym wypadku zawarte w dokumencie handlowym albo administracyjnym: - oznaczenie towaru jak i jego ilo, - kod CN towaru, - ilo, rodzaj i oznaczenie opakowa, - kraj przeznaczenia, - piecz urzdu celnego wywozu z podpisem kompetentnego funkcjonariusza celnego lub w przypadku zastosowania procedury uproszczonej poprzez wpis do rejestru - specjalna piecz zgodnie z artykuem 286 ust.2 lit.b RWKC, - numer pozwolenia i oznaczenie urzdu celnego, ktry je wyda,

171

- adnotacja "uproszczony wywz". 2. Wyszczeglnione w punkcie 1 elementy musz by wyranie widoczne na dokumencie handlowym lub administracyjnym. Jeeli jest to tylko moliwe musi by przystawiona piecztka u gry po prawej stronie. 3. Urzd celny wyprowadzenia moe odmwi przyjcia dokumentw w zastpstwie 3 karty jednolitego dokumentu administracyjnego, jeeli te nie bd odpowiaday wymienionym powyej standardom. 4. W przypadkach wtpliwych lub podejrzenia o nieprawidowoci urzd celny wyprowadzenia odsya przedoony dokument handlowy lub administracyjny do urzdu celnego wywozu, aby ten mg dokument zweryfikowa. 5. To uzgodnienie nie wyklucza moliwoci zawierania przez kraje czonkowskie umw dwustronnych zgodnie z artykuem 288 ust.1 RWKC. 6. Uzgodnienie administracyjne obowizuje od 1 lutego 1994r. Zacznik do uzgodnienia administracyjnego z dnia 11 stycznia 1994r. Postpowanie w przypadku, gdy urzd celny wyjcia odmwi przyjcia dokumentu handlowego lub administracyjnego. A. Procedura zgoszenia uproszczonego Poza przypadkami wyjtkowymi, w ktrych dokument handlowy lub administracyjny nie spenia wymogw i zgaszajcy sam to moe stwierdzi, urzd celny wyprowadzenia przyjmuje ten dokument zamiast egzemplarza nr 3 jednolitego dokumentu administracyjnego. Urzd celny wyprowadzenia nie ma obowizku weryfikacji decyzji podejmowanych przez inne urzdy celne. Przedsibiorcy musz mie zagwarantowan pewno, e zgoszenia celne przyjte przez jeden z urzdw celnych we Wsplnocie bd uznawane na caym obszarze celnym Wsplnoty. B. Procedura uproszczona poprzez wpis do rejestru 1. Jeeli urzd celny wyprowadzenia, przy towarach, ktre do wywozu zgoszone zostay w procedurze uproszczonej poprzez wpis do rejestru, dostarczone z dokumentem handlowym lub administracyjnym, stwierdza, e ten dokument nie spenia warunkw okrelonych w uzgodnieniu administracyjnym z dnia 11 lutego 1994 (Druk XXI/1976/93 -Rev. 3.), ma zastosowanie nastpujce postpowanie. 2. Urzd celny wyprowadzenia odmawia zgodnie z pkt 3 powoanego uzgodnienia administracyjnego, przyjcia dokumentu administracyjnego lub handlowego i uzasadnia odmow. 3. W danym przypadku naley zoy nowe zgoszenie wywozowe; jeeli wymienione w artykule 791 RWKC warunki s spenione, zgoszenie to moe by przyjte przez urzd celny wyprowadzenia. 4. Wczeniejsze zgoszenie musi zosta uniewanione przed zoeniem zgoszenia uzupeniajcego zgodnie z artykuem 76 ust.2 WKC. 5. Urzd celny wyprowadzenia, ktry stwierdzi, e przez jednego i tego samego zgaszajcego czsto skadane s dokumenty administracyjne lub handlowe, ktre w ramach procedury uproszczonej poprzez wpis nie mog by przyjte, informuje o tym urzd celny, ktry wyda pozwolenie. 4.4. Wypenianie pl literowych: Pole A Karta 3 dokumentu SAD musi zosta uprzednio uwierzytelniona (zgodnie z art.286 ust.2 RWKC), poprzez: - wczeniejsze umieszczenie pieczci waciwego urzdu celnego i podpisu funkcjonariusza celnego, bd - umieszczenie przez upowanionego eksportera specjalnej pieczci, wg wzoru stanowicego zacznik nr 62 do RWKC. Pole B Na przekazanych do urzdu celnego jako zgoszenie uzupeniajce kartach 1 i 2 funkcjonariusz celny przystawia stempel SAD z aktualna dat. Na kartach tych powinna by umieszczona przez osob upowanion pozycja ewidencji OGL. (numer ewidencyjny, ktry nada urzd celny na powiadomieniu przesanym w formie elektronicznej na dokumencie SAD). Pole D Osoba upowaniona wpisuje rodzaj , liczb i numery zaoonych zamkni celnych.

172

4.5. Tryb postpowania w zakresie potwierdzania faktycznego wywozu towarw w przy stosowaniu procedury uproszczonej. I. Procedura wywozu realizowana transportem drogowym. Wraz z dokonaniem wpisu towarw do rejestru, towary zostaj objte procedur wywozu. Egzemplarz 3 dokumentu SAD powinien zosta dostarczony wraz z towarem do urzdu celnego wyprowadzenia. Urzd ten nadzoruje faktyczny wywz towarw poza obszar celny Wsplnoty i dokonuje potwierdzenia, e towary opuciy obszar Unii Europejskiej. Zgoszenie celne do procedury wywozu i nastpujcej po niej procedury tranzytu. W przypadku, gdy wysyka zwizana jest ze stosowaniem procedury tranzytu tj. mamy do czynienia ze zgoszeniem do procedury wywozu, po ktrej nastpuje procedura tranzytu - potwierdzenia na egzemplarzu 3 dokumentu SAD dokonuje urzd celny wyjcia w rozumieniu przepisw regulujcych procedur tranzytu, czyli urzd, w ktrym nastpio zgoszenie celne towaru do procedury tranzytu (art.793 ust.6 RWKC). Osoba posiada pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej w procedurze wywozu (upowaniony eksporter) oraz jest upowanionym nadawc przy przewozach towarw w ramach wsplnotowej/wsplnej procedury tranzytu. W takim przypadku jest zobowizana: 1. Przesa do waciwego urzdu celnego wskazanego w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej powiadomienia (elektronicznie na dokumencie SAD), - po otrzymaniu potwierdzenia w zalenoci od rozstrzygnicia - wpisa towary do rejestru. 2. Nastpnie upowaniony nadawca powinien zoy zgoszenie tranzytowe w formie elektronicznej poprzez przesanie do administracji celnej odpowiedniego komunikatu. Po pozytywnym zweryfikowaniu zgoszenia tranzytowego i sprawdzeniu zabezpieczenia nastpuje zwolnienie towarw do tranzytu. Upowaniony nadawca zgodnie z zasad okrelon w art.793 ust.6 RWKC potwierdza Tranzytowy Dokument Towarzyszcy, poprzez przystawienie na wszystkich kartach ww. dokumentu w czerwonym kolorze stempla "EXPORT". Egzemplarz 3 SAD powinien zosta potwierdzony po przedstawieniu go w urzdzie celnym wewntrznym, wskazanym w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej, w ktrym nastpio zgoszenie towaru do procedury wywozu i nastpujcej po niej procedury tranzytu w terminie do 10 dni po dokonaniu wpisu do rejestru (przed zoeniem zgoszenia uzupeniajcego). II. Procedura wywozu realizowana transportem kolejowym W myl przepisw wsplnotowych, (art.793 ust.2 lit.a) RWKC) urzdem celnym wyprowadzenia w przypadku towarw wywoonych kolej jest urzd celny waciwy dla miejsca, w ktrym towary przejmowane s w ramach jednej umowy przewozu w celu transportu do kraju trzeciego przez towarzystwo kolejowe. Egzemplarz 3 dokumentu SAD powinien zosta potwierdzony przez urzd celny, wyznaczony w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej, ktry w tym przypadku zgodnie z art.793 ust.2 lit.a) RWKC jest urzdem wyprowadzenia. Egzemplarz 3 powinien zosta potwierdzony po przedstawieniu go w urzdzie celnym w terminie do 10 dni po dokonaniu wpisu do rejestru (przed zoeniem zgoszenia uzupeniajcego). Mog wystpi dwa przypadki postpowania: 1. Osoba posiada pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej w procedurze wywozu i jest jednoczenie upowanionym nadawc towarw przy obejmowaniu towarw procedur tranzytu w transporcie kolejowym. W sytuacji gdy towary po procedurze wywozu obejmowane s procedur tranzytu (NCTS, list przewozowy CIM, wykaz zdawczy TR) i osoba posiadajca pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej w procedurze wywozu (upowaniony eksporter) posiada rwnie pozwolenie na obejmowanie towarw procedur tranzytu (upowaniony nadawca), wwczas zgodnie z zasadami okrelonymi w art.793 ust.6 RWKC - upowaniony nadawca przystawia na wszystkich egzemplarzach dokumentu tranzytowego w czerwonym kolorze stempel EXPORT. W takim przypadku urzdem celnym, ktry dokona potwierdzenia na egzemplarzu 3 SAD, jest urzd celny wewntrzny, wskazany w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej, w ktrym nastpio zgoszenie towaru do procedury wywozu i nastpujcej po niej procedury tranzytu. Egzemplarz 3 dokumentu SAD powinna zosta potwierdzona przez ten urzd celny, w terminie do 10 dni po dokonaniu wpisu do rejestru (do czasu zoenia zgoszenia uzupeniajcego). Do potwierdzenia powinien by zaczony dokument tranzytowy.

173

UWAGA! Art.416 ust.1 oraz art.430 ust.1 RWKC okrela, e gwnym zobowizanym w uproszczonej procedurze tranzytowej z zastosowaniem dokumentw kolejowych staje si przedsibiorstwo kolejowe, ktre przejmuje towary do przewozu. W zwizku z powyszym, pozwolenie na upowanionego nadawc w procedurze tranzytu z zastosowaniem dokumentw kolejowych moe by wydane jedynie dla gwnego zobowizanego, a wic przedsibiorstw kolejowego. 2. Osoba posiada pozwolenie na stosowanie procedury wywozu, a wywz realizowany bdzie transportem kolejowym. Upowaniony eksporter nie jest uprawniony do przystawiania stempla EXPORT na dokumentach transportowych. W celu uatwienia dokonywania formalnoci celnych, waciwy urzd celny wskazany w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej moe ma wniosek eksportera potwierdzi dokumenty transportowe (np. CIM, TR, SMGS) przed dokonaniem zgoszenia wywozowego poprzez przystawienie w czerwonym kolorze stempla EXPORT oraz pieczci "Polska-Co". Dokumenty transportowe powinny mie wypenione przynajmniej pola zawierajce dane eksportera (np. raz w tygodniu organ celny potwierdza dokumenty transportowe na ktrych realizowany bdzie wywz z zastosowaniem procedury uproszczonej). Upowaniony eksporter po dokonaniu wpisu do rejestru przystawia dodatkowo piecz upowanionego eksportera na dokumencie transportowym. Organ celny powinien prowadzi rejestr dotyczcy potwierdzonych dokumentw transportowych przed dokonaniem zgoszenia do procedury wywozu i sprawowa nadzr czy wszystkie wczeniej powiadczone dokumenty zostay wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem. Urzdem celnym, ktry dokona potwierdzenia na egzemplarzu 3 SAD, jest urzd celny wewntrzny, wskazany w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej, w ktrym nastpio zgoszenie towaru do procedury wywozu. Egzemplarz 3 dokumentu SAD powinna zosta potwierdzona przez ten urzd celny, w terminie do 10 dni po dokonaniu wpisu do rejestru (do czasu zoenia zgoszenia uzupeniajcego). Do potwierdzenia powinien by zaczony dokument transportowy (odpowiednia karta CIM, TR, SMGS przeznaczona dla eksportera). Jak wynika z postanowie art.793 RWKC, potwierdzanie wywozu na odwrocie egzemplarza 3 SAD polega na umieszczeniu pieczci wskazujcej dat i nazw urzdu celnego. Numer PWZ powinien by generowany przez kady urzd celny, ktry dokonuje potwierdzenia karty 3 SAD. 4.5.1 Szczeglne przypadki postpowania: Zgodnie z ust.2a w zwizku z ust.5 art.793 RWKC, w przypadku towarw wywoonych kolej, drog pocztow, morsk lub lotnicz, urzdem celnym wyprowadzenia, ktrego rola sprowadza si m. in. do potwierdzania wywozu towaru poza obszar celny Wsplnoty na egzemplarzu 3 dokumentu SAD, jest urzd celny waciwy dla miejsca, w ktrym towary przejmowane s w ramach jednej umowy przewozu w celu transportu do kraju trzeciego przez towarzystwo kolejowe, organy pocztowe, przedsibiorstwo lotnicze lub eglugowe. Z punktu widzenia interpretowanego przepisu istotne jest stwierdzenie, e na obszarze waciwoci miejscowej danego urzdu mamy do czynienia z przejciem towaru przez przewonika, w ramach jednej umowy przewozu, w celu transportu do kraju trzeciego (nawet jeli transport bdzie mia charakter mieszany/kombinowany, np.: transport drogowy i transport morski). W przypadku obejmowania towarw procedur wywozu w procedurze uproszczonej, o ktrej mowa w art.76 ust.1 lit.a) WKC - upowaniony eksporter po przygotowaniu towarw do objcia procedur celn i naoeniu zamkni celnych powinien niezwocznie przekaza powiadomienie do urzdu celnego wskazanego w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej. Powiadomienie powinno zosta przesane w formie elektronicznej na formularzu SAD. Powiadomienie elektroniczne uzupenia si o brakujce dane po przedoeniu przez zgaszajcego pisemnego zgoszenia uzupeniajcego. Egzemplarz 3 dokumentu SAD powinien zosta potwierdzony przez urzd celny, wyznaczony w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej, ktry w tym przypadku zgodnie z art.793 ust.2 lit.a) RWKC jest urzdem wyprowadzenia. Egzemplarz 3 powinien zosta potwierdzony po przedstawieniu go w urzdzie celnym w terminie do 10 dni po dokonaniu wpisu do rejestru. W przypadku, gdy towary wywoone s w ramach zawartej umowy przewozu na zasadach door - door, transportem multimodalnym (przewz towarw przez wicej ni jeden rodek transportu), ktry to przewz objty jest jedn umow przewozu. Wystawiany w takim przypadku jest dokument pokrywajcy cay odcinek przewozu. Wystawiajcy tego typu dokument przewozu bierze odpowiedzialno za dostarczenie adunku do miejsca dostawy oznaczonego na konosamencie od momentu przejcia w miejscu odbioru/zaadunku rwnie umieszczonego w tym

174

dokumencie przewozowym. Konosament multimodalny (w wikszoci przypadkw) datowany jest w dniu zaadunku towaru na statek, niezalenie od faktu wczeniejszego przejcia towaru do przewozu. Zgodnie z powyszym moe zaistnie sytuacja, e towar obejmowany jest procedur wywozu w procedurze uproszczonej, a zgaszajcy w dniu objcia towaru procedur wywozu nie posiada dokumentu potwierdzajcego, ze dany towar zosta przejty przez przewonika, w ramach jednej umowy przewozu, w celu transportu do kraju trzeciego. Towary zostaj objte procedur wywozu w dniu np. 1 stycznia a konosament obejmujcy cay odcinek przewozu datowany jest dopiero w dniu zaadunku na statek a, mianowicie np. 4 stycznia. Majc powysze na uwadze, rozumiejc specyfik transportu i wystpujce trudnoci proponuje si nastpujce rozwizanie w sytuacji gdy nie jest moliwe posiadanie przez eksportera dokumentu przewozu do kraju trzeciego w dniu obejmowania towarw procedur wywozu w procedurze uproszczonej: 1. zgaszajcy powinien przynajmniej posiada zlecenie przewozowe na towar obejmowany procedur wywozu np. z Rzeszowa do Gdyni lub z Rzeszowa do Hamburga - ze zlecenia wynika bdzie, i np. 1 stycznia towar zosta przekazany do przewozu, a z konosamentu wynika bdzie, i zaadunek na statek oby si np. 4 stycznia. 2. zgoszenie uzupeniajce - powinno posiada uzupenione pole 44 o dany dokument - tj. konosament wraz z jego numerem. Powinno to stanowi podstaw do potwierdzenia faktycznego wywozu na egzemplarzu 3 dokumentu SAD przez urzd celny wskazany w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej. Jednoczenie naley doda, i zgodnie z art.793 ust.5 RWKC w przypadkach okrelonych w ust.2 lit a), urzd celny wyprowadzenia powiadcza egzemplarz 3 zgoszenia wywozowego po opatrzeniu dokumentu przewozowego adnotacj "EXPORT" w czerwonym kolorze i swoj pieczci. W przypadku regularnych linii eglugowych, transportu bezporedniego lub bezporednich lotw do pastw trzecich przeznaczenia, jeeli operatorzy s w stanie zagwarantowa za pomoc innych rodkw prawidowo przebiegu operacji, to umieszczenie potwierdzenia "EXPORT" nie jest wymagane.

4.6 Stempel upowanionego eksportera (wzr stempla stanowi zacznik nr 62 do rozporzdzenia Komisji (EWG) Nr 2454/93) 1 3 5 Wymiary stempla: - szeroko 55 mm, - wysoko 25 mm Oznaczenie pl pieczci: 1) Pl, 2) kod urzdu celnego objcia, 3) numer zgoszenia celnego, 4) data objcia towaru procedur, 5) nazwa osoby posiadajcej pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej, 6) numer pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej. 2 4 6

175

5. Gospodarcze procedury celne - objcie 5.1. Objcie towarw procedur skadu celnego Niekompletnego zgoszenia celnego, o ktrym mowa w art.253 ust.1 nie stosuje si w przypadku obejmowania towarw procedur skadu celnego. 5.1.1 Uproszczone zgoszenie celne Uproszczone zgoszenie celne pozwala na obejmowanie towarw procedur skadu celnego po przedstawieniu zgoszenia uproszczonego, z pniejszym przedstawieniem zgoszenia uzupeniajcego. Zgoszenie uproszczone moe mie form: - zgoszenia niekompletnego sporzdzonego na formularzu jednolitego dokumentu administracyjnego SAD, - innego dokumentu administracyjnego lub handlowego wraz z wnioskiem o objcie procedur. Aby skorzysta z uproszczonej procedury zgaszania trzeba uzyska pozwolenie. W przypadku skadu celnego Typu F nie stosuje si procedury zgoszenia uproszczonego. 5.1.1.1 Zgoszenie celne na formularzu jednolitego dokumentu administracyjnego SAD Zgoszenie celne o objcie towarw procedur skadu celnego musi zawiera przynajmniej te dane, ktre s niezbdne dla identyfikacji towarw. Nale do nich take dane dotyczce iloci towarw. Mona tu take zwrci uwag na takie elementy jak: rodzaj towaru, marka, numer. Zgoszenie celne powinno mie wypenione co najmniej nastpujce pola: Pole nr SAD 1 (pierwsza cz pola) 1 (gruga cz pola) 2 14 21 31 oraz 40 44 49 54 Dane, ktre powinny by w nim zawarte Pole kodowe Naley wpisa kod C Nadawca /Eksporter (wypeni zgodnie z czci II lit. A instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) Zgaszajcy lub przedstawiciel eksportera / nadawcy (wypeni zgodnie z czci II lit.A instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) Znaki i przynaleno pastwowa aktualnego rodka transportu przekraczajcego granic. >Pole to naley wypeni w czci dotyczcej przynalenoci pastwowej. Opakowania i opis towaru; znaki i numery; numery kontenera (w); liczba i rodzaj (wypeni zgodnie z czci II lit.A instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD zgodnie z opisem pkt 4.2.2) Deklaracja skrcona / poprzedni dokument Dodatkowe informacje / zaczone dokumenty Oznaczenie skadu Naley wpisa miejsce i dat wypenienia zgoszenia celnego

Do zgoszenia niekompletnego powinny zosta zaczone dokumenty, ktrych przedoenie jest niezbdne dla objcia towarw wnioskowan gospodarcz procedur celn. Organ celny moe przyj zgoszenie, do ktrego nie zaczono wszystkich niezbdnych dokumentw. Brakujce dokumenty, wpisuje si w Polu 44, od nowego wiersza, bezporednio po kodach dokumentw zaczanych, lecz kod dokumentu brakujcego powinien zosta podany w nawiasie kwadratowym. Wpisanie w Polu 44 dokumentu brakujcego jest rwnoznaczne ze zoeniem przez zgaszajcego owiadczenia, e cznie spenione s przesanki, o

176

ktrych mowa w art.255 ust.2 RWKC. 5.1.1.1a Skad celny typu D Jeeli procedura zgoszenia uproszczonego stosowana jest w skadzie celnym typu D, to w zgoszeniu uproszczonym naley dodatkowo: - moliwie dokadnie okreli rodzaj towarw, tak aby mona byo dokona natychmiastowej i pewnej klasyfikacji; - okreli warto celn towarw. Zgodnie z art.220 ust.1 lit.a) RWKC do zgoszenia o umieszczenie towarw pod procedur skadu celnego typu D naley doczy dokumenty okrelone w art.218 ust.1 lit.a i b) tj.: - faktur na podstawie ktrej deklarowana jest warto celna towarw, - deklaracj wartoci celnej, co oznacza, ze powinny zosta wypenione dodatkowo na dokumencie SAD pola 12, 22 (w zakresie waluty), 23, 43, 44, 46,47. (artyku 269 ust.2 RWKC) 5.1.1.2 Zoenie dokumentu handlowego lub administracyjnego wraz z wnioskiem o objcie dan procedur celn Na przedniej stronie dokumentu handlowego lub administracyjnego naley poda numer pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej oraz dane osoby, ktrej to pozwolenie zostao wydane. 5.1.1.2a Skad celny typu B W celu umieszczenia towarw w skadzie typu B mona jedynie wykorzysta dokument administracyjny wraz z wnioskiem o umieszczenie pod procedur. W zasadzie na dokumencie administracyjnym rzadko znajduj si wszystkie dane niezbdne dla umieszczenia towarw w skadzie celnym typu B, dlatego te te brakujce elementy naley poda we wniosku o umieszczenie pod procedur. Zgodnie z art.269 ust.4 RWKC dla umieszczenia towarw pod procedur skadu celnego typu B wymagane jest podanie nastpujcych danych okrelonych w Polach: 1 (pierwsza i druga cz pola), 3, 5, 8, 14, 19, 31, 34a, 35, 37, 38, 40, 41, 44, 49, 54 (zgodnie z zacznikiem 37 do RWKC). 5.1.1.3 Zgoszenie uzupeniajce Zgoszenie uzupeniajce nie musi by wymagane. 5.1.2 Wpis do rejestru Procedury uproszczonej poprzez objcie towarw procedur skadu celnego nie stosuje si w odniesieniu do skadw typu B, E i F. Towary mog zosta objte procedur skadu celnego w procedurze uproszczonej poprzez wpis do rejestru w dwch formach: 1) jako procedura podstawowa - zgodnie z art.273 ust.1 RWKC, oraz 2) jako procedura uatwiona okrelona w art.273 ust.2 w poczeniu z art.266 ust.2 RWKC. 5.1.2.1 Obowizki osoby upowanionej - procedura podstawowa Gdy towary znajd si w wyznaczonym miejscu, osoba ktrej udzielono pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej jest zobowizana podj nastpujce czynnoci: 1. powiadomi waciwy urzd celny o dostarczeniu towarw (zgodnie z pkt 2.3.2), 2. wpisa towary do ewidencji towarowej / rejestru, 3. zachowa do dyspozycji kontrolujcego wszelkie dokumenty dotyczce umieszczania towarw w skadzie celnym w sposb umoliwiajcy do nich peny wgld.

177

W przypadku obejmowania towarw procedur skadu celnego z zastosowaniem procedury uproszczonej: - w przypadku prywatnego skadu celnego, gdzie odpowiedzialno spoczywa na prowadzcym skad, ktry jest jednoczenie korzystajcym ze skadu - mona zezwoli na prowadzenie tylko ewidencji towarowej. Wpisanie towarw do ewidencji towarowej zgodnie z art.273 ust.1 lit.b) RWKC ma t sam moc prawn co przyjcie zgoszenia celnego o objcie towarw procedur skadu celnego. Musi zawiera dat wpisu oraz wymagane dane okrelone w zaczniku 37 do RWKC (tj. dane wymagane w Polu 1 (1 i 2 cz), 3, 5, 8, 14, 19, 22(w zakresie waluty), 31, 32, 34a, 35, 37, 38, 40, 41 42-tylko przy skadzie typu D, 44, 47(rodzaj i podstawa opodatkowania)-tylko przy skadzie typu D, 49, 54. (art.515 i 516 RWKC) - w przypadku publicznego skadu celnego, gdzie odpowiedzialno spoczywa na prowadzcym skad celny - kady korzystajcy z procedury uproszczonej przy obejmowaniu towarw procedur skadu celnego - powinien prowadzi odrbny rejestr. (dane, jakie powinien zawiera rejestr przedstawione s w pkt 2.3.6) 5.1.2.2 Uatwienia Organ celny na wniosek osoby moe w pozwoleniu wyrazi zgod: - na obejmowanie towarw procedur skadu celnego poza godzinami pracy urzdu celnego W przypadku uzyskania ww. pozwolenia, po przybyciu towarw do miejsca uznanego na stosowanie procedury uproszczonej osoba upowaniona wpisuje je do rejestru. Wpis towarw do rejestru jest rwnoznaczny ze zwolnieniem towarw. Pierwszego dnia roboczego po dokonaniu wpisu do rejestru naley przesa do urzdu celnego wskazanego w pozwoleniu zbiorcze powiadomienie o dokonanych wpisach. - aby powiadomienie dokonane zostao niedugo przed przybyciem towarw; (w przypadku towarw po zrealizowanej procedurze tranzytu, po czasowym skadowaniu lub w przypadku towarw uprzednio umieszczonych pod gospodarcz procedur celn), - zwolni osob upowanion z obowizku kadorazowego powiadamiania waciwych wadz celnych o kadym przybyciu towarw (np. towary masowe). Osob, upowanion mona zwolni z obowizku kadorazowego powiadamiania o przybyciu towarw tylko wtedy gdy spenione s nastpujce warunki: - rodzaj danego towaru oraz przypieszone tempo operacji usprawiedliwiaj to odstpstwo, - osoba upowaniona udzieli wadzom celnym wszelkich informacji, ktre uznaj one za niezbdne w celu, o ile zaistnieje taka potrzeba, dokonania badania towarw. Wpisanie towarw do ewidencji towarowej zgodnie z art.273 ust.1 lit.b) RWKC lub do rejestru ma t sam moc prawn co przyjcie zgoszenia celnego o objcie towarw procedur skadu celnego. Ewidencja Osoba upowaniona - w przypadku prywatnego skadu celnego - powinna przedkada w cyklu miesicznym do 10 dnia kolejnego miesica kalendarzowego wycig z ewidencji towarowych (wpisy do ewidencji dokonane w miesicu poprzednim), w urzdzie celnym sprawujcym nadzr. 5.1.2.3 Zgoszenie uzupeniajce Zgoszenie uzupeniajce - nie musi by wymagane. 5.2. Objcie towarw procedur uszlachetniania czynnego w systemie zawiesze, odprawy czasowej, przetwarzania pod kontrol celn 5.2.1 Uproszczone zgoszenie celne Osoba upowaniona zobowizana jest do wypeniania nastpujcych pl na dokumencie SAD: Pole nr SAD Dane, ktre powinny by w nim zawarte

178

1 (pierwsza cz pola) 1 (gruga cz pola) 14

Pole kodowe Naley wpisa kod C Okreli zgaszajcego lub status jego przedstawiciela - przed penym nazwiskiem naley wpisa odpowiedni kod (zgodnie z instrukcj). Ponadto naley wpisa: Imi i nazwisko (nazw) oraz adres zgaszajcego lub przedstawiciela W prawym grnym rogu numer identyfikacyjny zgaszajcego lub przedstawiciela, skadajcy si z numeru NIP poprzedzonego symbolem PL W prawym dolnym rogu numer REGON osoby poprzedzony symbolem PL (14 znakw jeli osoba posiada REGON 9 - znakowy, naley go dopeni zerami) (Zgodne z czci II pkt C Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD)

21 31 oraz 37 40 44 47 49

Znaki i przynaleno pastwowa aktualnego rodka transportu przekraczajcego granic. >Pole to naley wypeni w czci dotyczcej przynalenoci pastwowej. Opakowania i opis towaru; znaki i numery; numery kontenera (w); liczba i rodzaj (wypeni zgodnie z czci II lit.A instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD zgodnie z opisem pkt 4.2.2) Procedura celna - poda kod procedury (Zgodne z czci II pkt C Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) Deklaracja skrcona / poprzedni dokument (Zgodne z czci II pkt C Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) Dodatkowe informacje / zaczone dokumenty / swiadectwa i pozwolenia Obliczanie opat Oznaczenie skadu Pole to naley wypeni, gdy zgoszenie o objcie procedur celn wykorzystywane jest do zakoczenia procedury skadu celnego.

54

Naley wpisa miejsce i dat wypenienia zgoszenia celnego

Zgoszenie powinno zawiera dane niezbdne dla jednoznacznej identyfikacji towarw. Do zgoszenia niekompletnego powinny zosta zaczone dokumenty, ktrych przedoenie jest niezbdne dla objcia towarw wnioskowan gospodarcz procedur celn. Organ celny moe przyj zgoszenie, do ktrego nie zaczono wszystkich niezbdnych dokumentw. Brakujce dokumenty, wpisuje si w Polu 44, od nowego wiersza, bezporednio po kodach dokumentw zaczanych, lecz kod dokumentu brakujcego powinien zosta podany w nawiasie kwadratowym. Wpisanie w Polu 44 dokumentu brakujcego jest rwnoznaczne ze zoeniem przez zgaszajcego owiadczenia, e cznie spenione s przesanki, o ktrych mowa w art.255 ust.2 RWKC. (postanowienia art.255, 256 i 259 RWKC stosuje si odpowiednio). 5.2.2 Zoenie dokumentu handlowego lub administracyjnego wraz z wnioskiem o objcie towarw dan procedur celn. Pkt 3.2.3 stosuje si odpowiednio. 5.3. Objcie towarw procedur uszlachetniania czynnego w systemie ce zwrotnych Osoba upowaniona zobowizana jest do wypeniania nastpujcych pl na dokumencie SAD: Pole nr

179

SAD 1 (pierwsza cz pola) 1 (gruga cz pola) 14

Dane, ktre powinny by w nim zawarte Pole kodowe Naley wpisa kod C Okreli zgaszajcego lub status jego przedstawiciela - przed penym nazwiskiem naley wpisa odpowiedni kod (zgodnie z instrukcj). Ponadto naley wpisa: Imi i nazwisko (nazw) oraz adres zgaszajcego lub przedstawiciela W prawym grnym rogu numer identyfikacyjny zgaszajcego lub przedstawiciela, skadajcy si z numeru NIP poprzedzonego symbolem PL W prawym dolnym rogu numer REGON osoby poprzedzony symbolem PL (14 znakw jeli osoba posiada REGON 9 - znakowy, naley go dopeni zerami) (Zgodne z czci II pkt C Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD)

21 31 oraz 37 40 44 47 49

Znaki i przynaleno pastwowa aktualnego rodka transportu przekraczajcego granic. >Pole to naley wypeni w czci dotyczcej przynalenoci pastwowej. Opakowania i opis towaru; znaki i numery; numery kontenera (w); liczba i rodzaj (wypeni zgodnie z czci II lit.A instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD zgodnie z opisem pkt 4.2.2) Procedura celna - poda kod procedury (Zgodne z czci II pkt C Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) Deklaracja skrcona / poprzedni dokument (Zgodne z czci II pkt C Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD) Dodatkowe informacje / zaczone dokumenty / swiadectwa i pozwolenia Obliczanie opat Oznaczenie skadu Pole to naley wypeni, gdy zgoszenie o objcie procedur celn wykorzystywane jest do zakoczenia procedury skadu celnego.

54

Naley wpisa miejsce i dat wypenienia zgoszenia celnego

Postanowienia art.255, 256, 257, 258 i 259 RWKC stosuje si odpowiednio. Instrukcj dot. procedury dopuszczenia do obrotu (pkt 3) w zwizku z art.276 RWKC stosuje si odpowiednio. 5.4. Procedura uszlachetniania biernego W stosunku do towarw zgaszanych do wywozu w ramach procedury uszlachetniania biernego - stosuje si odpowiednio zasady opisane w instrukcji dot. procedury wywozu (pkt 4). 6. Gospodarcze procedury celne - zakoczenie 6.1. Zamknicie procedury skadu celnego Procedury uproszczone mog by wykorzystywane do zamknicia procedury skadu celnego. Dotyczy to stosowania procedur uproszczonych przewidzianych dla: - dopuszczenia do obrotu; - wywozu; - powrotnego wywozu.

180

Skad celny typu B Dla towarw umieszczonych w skadzie celnym typu B stosuje si jedynie zgoszenia niekompletne lub procedur zgoszenia uproszczonego. Nie mona zastosowa bezporednio procedury uproszczonej poprzez wpis do rejestru. Skad celny typu D Wydanie pozwolenia na prowadzenie skadu celnego typu D pociga za sob automatyczne stosowanie procedury uproszczonej poprzez wpis do rejestru w procedurze dopuszczenia do obrotu. Jednake, w przypadkach gdy osoba chce skorzysta z zastosowania elementw naliczania nalenoci, ktre nie mog zosta skontrolowane bez fizycznego zbadania towarw, to procedury tej nie mona zastosowa. W tym przypadku mog zosta zastosowane inne procedury zwizane z obowizkiem przedstawienia towarw organom celnym. Zgodnie z art.112 ust.3 WKC jeeli przywoony towar jest dopuszczany do obrotu zgodnie z postanowieniami art.76 ust.1 lit.c), rodzaj, warto, cena i ilo, ktre naley uwzgldni zgodnie z art.214 s tymi, ktre s waciwe temu towarowi w chwili jego umieszczenia pod procedur skadu celnego. Powysze stosuje si pod warunkiem, ze elementy kalkulacyjne odnoszce si do tych towarw zostay uznane lub dopuszczone w momencie umieszczania tych towarw pod procedur skadu celnego, o ile osoba zainteresowana zada ich stosowania w chwili powstawania dugu celnego. Powysze stosuje si nie naruszajc zasad a posteriori w rozumieniu art.78. Dla towarw umieszczonych pod procedur w skadzie celnym typu F nie moe zosta dopuszczone zastosowanie jakiejkolwiek procedury uproszczonej. (art.278 RWKC) Uproszczony tryb zakoczenia procedury skadu celnego. Dotyczy to sytuacji zakaczania procedury skadu celnego i objcia towarw procedur dopuszczenia do obrotu. Organ celny moe wyrazi zgod, aby powiadomienie miao charakter zbiorczy i dotyczyo towarw wyprowadzonych ze skadu celnego w danym dniu i objtych procedur dopuszczenia do obrotu (zgodnie z art.266 ust.2 lit.b Rozporzdzenia Wykonawczego). Powiadomienie, powinno by przekazane najpniej w nastpnym dniu roboczym po dniu wyprowadzenia towarw ze skadu celnego. W przypadku zakoczenia procedury skadu celnego towary mog zosta objte procedur dopuszczenia do obrotu, wywozu lub powrotnego wywozu. W zwizku z faktem, i w procedurach wywozowych powiadomienie powinno by przesyane w formie elektronicznej na formularzu SAD, nie jest moliwe w tym przypadku udzielenie pozwolenia na zastosowanie uproszczonego trybu zakaczania procedury skadu celnego. Zgoszenie uzupeniajce Jako okres rozliczeniowy stosowania procedury uproszczonej naley wyznaczy miesic kalendarzowy. Osoba upowaniona powinna zoy zgoszenie celne uzupeniajce nie pniej ni trzeciego dnia roboczego po upywie okresu rozliczeniowego. 6.2. Zamknicie pozostaych gospodarczych procedur celnych a) przy zamykaniu procedur gospodarczych tj. uszlachetnianie czynne, odprawa czasowa, przetwarzanie pod kontrol celn, mona stosowa procedury uproszczone przewidziane dla dopuszczenia do obrotu, wywozu lub powrotnego wywozu. b) przy zamykaniu procedury uszlachetniania biernego mona stosowa procedury uproszczone przewidziane dla dopuszczenia do obrotu. 6.3. Szczeglne przypadki postpowania W przypadku zakoczenia gospodarczej procedury celnej poprzez nadanie towarom przeznaczenia celnego powrotnego wywozu moemy mie do czynienia z dwoma sytuacjami: 1. W pozwoleniu na gospodarcz procedur celn osoba posiada zgod na transfer do urzdu wyjcia w celu

181

powrotnego wywozu jak rwnie posiada zgod na zakoczenie danej procedury z zastosowaniem uproszcze. Zgodnie z art.512 ust.3 RWKC 2454/93 transfer do urzdu wyjcia w celu powrotnego wywozu moe mie miejsce w ramach procedury. W takim przypadku, procedura nie ulegnie zakoczeniu do momentu, kiedy towary lub produkty zgoszone do powrotnego wywozu faktycznie opuszcz obszar celny Wsplnoty. Towarom powinno zosta nadane przeznaczenie celne powrotnego wywozu w urzdzie celnym wskazanym w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej. Majc powysze na uwadze ma zastosowanie przepis art.182 ust.3 Wsplnotowego Kodeksu Celnego. Towary te wraz z formularzem 3 dokumentu SAD powinny zosta dostarczone do granicznego urzdu celnego, procedura zawieszajca ulega zakoczeniu w momencie faktycznego opuszczenia obszaru Wsplnoty przez ww. towary. 2. W pozwoleniu na gospodarcz procedur celn osoba nie ma zgody na transfer do urzdu wyjcia, ale posiada zgod na zakoczenie danej procedury z zastosowaniem uproszcze. W takiej sytuacji w celu powrotnego wywozu towarw z zastosowaniem procedury uproszczonej podmiot powinien posiada pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej przy nadawaniu towarom przeznaczenia celnego powrotnego wywozu, jak rwnie posiada pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej przy obejmowaniu towarw procedur tranzytu. 14.00.00 Procedury tranzytowe 1.Wprowadzenie Procedury tranzytowe stosowane we Wsplnocie Europejskiej podzieli mona na takie, ktre s okrelone we WKC, oraz takie, ktre s realizowane na podstawie umw midzynarodowych. 2.Procedury tranzytowe w WKC: Art. 4 pkt 16 WKC okrela, i tranzyt jest jednym z rodzajw procedury celnej. Przemieszczanie towarw w ramach procedury tranzytu moe nastpowa w ramach tranzytu zewntrznego lub tranzytu wewntrznego. Tranzyt zewntrzny regulowany jest przepisami art. 91-97 WKC. Procedura tranzytu zewntrznego pozwala na przemieszczanie z jednego punktu do drugiego punktu znajdujcego si na obszarze celnym Wsplnoty: a) towarw niewsplnotowych, nie podlegajcych w tym czasie nalenociom przywozowym i innym obcieniom ani rodkom polityki handlowej, b) towarw wsplnotowych, w przypadkach i na warunkach okrelonych zgodnie z procedur Komitetu, w celu uniknicia sytuacji, w ktrych produkty objte rodkami lub korzystajce ze rodkw obowizujcych w wywozie mogyby unika tych rodkw lub bezzasadnie z nich korzysta. Przemieszczanie towarw w tranzycie zewntrznym odbywa si moe:

z zastosowaniem procedury zewntrznego tranzytu wsplnotowego T1, w systemie procedury standardowej lub uproszczonej. Zwracam uwag, i zgodnie z art. 340 c ust. 3 Przepisw Wykonawczych, jeeli towary wsplnotowe s wywoone do kraju EFTA lub przez terytorium jednego lub kilku krajw EFTA z zastosowaniem Konwencji o wsplnej procedurze tranzytowej, zostaj umieszczone pod procedur wsplnotowego tranzytu zewntrznego, jeeli: - zostay poddane wywozowym formalnociom celnym w celu udzielenia zwrotw przy wywozie do krajw trzecich w ramach Wsplnej Polityki Rolnej, lub - pochodz ze skadw interwencyjnych i podlegaj rodkom kontroli uytkowania i/lub przeznaczenia i poddane zostay formalnociom celnym przy wywozie do krajw trzecich w ramach Wsplnej Polityki Rolnej, lub - korzystaj ze zwrotu lub umorzenia nalenoci przywozowych, co uzale- nione jest od dokonania ich wywozu poza obszar celny Wsplnoty, lub - zostay poddane, w formie produktw kompensacyjnych lub towarw w niezmienionym stanie, formalnociom celnym w wywozie do kraju trzeciego koczcym procedur uszlachetnia czynnego z zastosowaniem systemu ce zwrotnych, w celu zwrotu lub umorzenia nalenoci.

z zastosowaniem karnetu TIR Przewz towarw w procedurze TIR w procedurze tranzytu zewntrznego mo- e si odbywa, o ile:

182

- rozpocz si lub ma si zakoczy poza Wsplnot, lub - dotyczy przesyek towarw, ktre maj zosta rozadowane na obszarze celnym Wsplnoty i ktre s przewoone razem z towarami przeznaczonymi do rozadowania w krajach trzecich, lub - chodzi o przewz z jednego do drugiego miejsca znajdujcego si we Wsplnocie, przez terytorium kraju trzeciego.

z zastosowaniem karnetu ATA jako dokumentu tranzytowego z zastosowaniem formularza 302 przewidzianego w ramach Konwencji pomi- dzy pastwami - stronami Paktu Pnocno-Atlantyckiego w sprawie statusu ich si, podpisanej w Londynie w dniu 19 czerwca 1951r. drog pocztow (wcznie z paczkami) z zastosowaniem manifestu reskiego, na podstawie art. 9 poprawionej Konwencji dotyczcej eglugi na Renie (ten rodzaj procedury nie bdzie w Polsce stosowany, gdy jest on wykorzystywany jedynie dla przewozu towarw po Renie bde jego dopywach).

Procedury tranzytu zewntrznego nie stosuje si w odniesieniu do przewozw dokonywanych przez terytorium kraju trzeciego, chyba e: - taka moliwo zostaa przewidziana umow midzynarodow, lub - przejazd przez ten kraj odbywa si z zastosowaniem jednolitego dokumentu przewozowego wystawionego na obszarze celnym Wsplnoty. W tym wypadku dziaanie procedury na terytorium kraju trzeciego zostaje zawieszone. Tranzyt wewntrzny regulowany jest przepisami art. 163-165 WKC. Procedura tranzytu wewntrznego pozwala na przemieszczanie z jednego punktu do drugiego punktu znajdujcego si na obszarze celnym Wsplnoty, przez terytorium kraju trzeciego towarw wsplnotowych bez zmiany ich statusu celnego. Przemieszczanie towarw w tranzycie wewntrznym odbywa si moe:

z zastosowaniem procedury wewntrznego tranzytu wsplnotowego, jeeli taka moliwo zostaa przewidziana umow midzynarodow. Zgodnie z art. 340 c ust. 1 Przepisw Wykonawczych do Rozporzdzenia ustanawiajcego WKC po procedur wsplnotowego tranzytu wewntrznego umieszczane s towary wsplnotowe, ktre s wysyane: - z czci obszaru celnego Wsplnoty, wobec ktrej stosowane s przepisy dyrektywy Rady 77/388/EWG, do innej czci obszaru celnego Wsplnoty, w ktrej wymienione przepisy nie obowizuj, - z czci obszaru celnego Wsplnoty, wobec ktrej przepisy dyrektywy Rady 77/388/EWG nie s stosowane, do innej czci obszaru celnego Wsplnoty, w ktrej wymienione przepisy obowizuj,

do

- z czci obszaru celnego Wsplnoty, wobec ktrej przepisy dyrektywy Rady 77/388/EWG nie obowizuj, innej czci obszaru celnego Wsplnoty, w ktrej wymienione przepisy rwnie nie obowizuj.

Dyrektywa Rady 77/388/EWG odnosi si do obowizku podatku od towarw i usug (VAT) w obrocie w ramach Wsplnoty. Dla zastosowania tej dyrektywy okrelono zasig obszaru podatkowego Wsplnoty. Obszar ten nie pokrywa si jednak cakowicie z obszarem terytorialnym Unii Europejskiej. Nie obejmuje on nastpujcych obszarw: francuskie departamenty zamorskie: Gwadelupa, Gujana Francuska, Martynika i Reunion; Wyspy Normandzkie: Alderney, Guernsey, Jersey Sark i Herm, gra Athos w Grecji, hiszpaskie Wyspy Kanaryjskie, fiskie Wyspy Alandzkie. Towary pochodzce z tych obszarw s towarami unijnymi, poniewa pochodz z obszarw nalecych do obszaru celnego Wsplnoty, jednak musza one by przewoone na pozostae obszary Wsplnoty z zastosowaniem wewntrznej wsplnotowej procedury tranzytu (na dokumencie T2F). Towary wsplnotowe, ktre s wysyane z jednego miejsca na obszarze celnym Wsplnoty do drugiego miejsca na tym obszarze przez terytorium jednego lub kilku krajw EFTA, z zastosowaniem Konwencji o wsplnej procedurze tranzytowej, umieszczane s pod procedur wewntrznego tranzytu wsplnotowego. Jeeli jednak towary te przewoone s wycznie drog morsk lub powietrzn, umieszczenie pod t procedur nie jest obowizkowe. W procedurze tranzytu wsplnotowego wewntrznego uywane bd dokumenty T2 (dla towarw wsplnotowych) lub T2F (jeeli procedur s obejmowane towary nie pochodzce z obszaru podatkowego Wsplnoty).

z zastosowaniem karnetu TIR

183

z zastosowaniem karnetu ATA jako dokumentu tranzytowego z zastosowaniem formularza 302 drog pocztow (wcznie z paczkami) z zastosowaniem manifestu reskiego (nie dotyczy Polski

3. Procedury tranzytowe realizowane na podstawie porozumie midzynarodowych: S to procedury, ktrych stosowanie nie ma podstawy w Kodeksie celnym UE, lecz wynikaj one z bilateralnych lub multilateralnych umw midzynarodowych. Nale do nich: Wsplna procedura tranzytowa Jest to dobrze znana w Polsce procedura, stosowana w wymianie towarowej z zagranic pomidzy krajami - stronami Konwencji o wsplnej procedurze tranzytowej z dnia 20 maja 1987r. W Polsce procedura WPT stosowana jest od 1 lipca 1996r. Z dniem 1 maja 2004r. Polska przestaa by Stron Konwencji o WPT. Aktualnie stronami Konwencji s: Unia Europejska jako cao, kraje EFTA (Szwajcaria, Norwegia i Islandia). Przewozy towarw do/z San Marino: Przewozy dokonywane s na podstawie Uchway nr 4/92 Komisji Wsppracy mi- dzy Uni Europejsk a San Marino z dnia 22 grudnia 1992r. Na podstawie tej uchway, przy obrocie towarowym z San Marino, naley, w zalenoci od statusu towarw, stosowa procedur T1 lub T2. Dokumenty gwarancyjne i powiadczenia gwarancji generalnej musz zawiera adnotacj "Republika San Marino". Przewz towarw z San Marino do Wsplnoty nastpuje zgodnie z przepisami o wsplnotowej procedurze tranzytu. Przewozy towarw do/z Andory: Midzy Uni Europejsk a Ksistwem Andory zawarta zastaa umowa regulujca wzajemne stosunki handlowe. W dodatkowych uchwaach Komisji Mieszanej Wsplnota Europejska - Andora okrelono przepisy wykonawcze. W zakresie procedury tranzytu stosuje si Uchwa 1/96. Na podstawie tej uchway przy wywozie towarw do Andory i przywozie towarw w z Andory stosowa naley, w zale noci od statusu towarw, procedur T1 lub T2. Dokumenty gwarancyjne i powiadczenia gwarancji generalnej musz zawiera adnotacj "Ksistwo Andory". Wymienione wyej procedury tranzytowe zgodne s z tzw. acquis communataire. Inne nie mog by stosowane po akcesji. Podkreli wic naley, e z dniem 1 maja 2004r. dokument SMGS,dokument SMPS oraz dokument SAT jako sprzeczne z acquis, przestay peni rol dokumentw tranzytowych. W przewozach kolejowych stosowane bd wycznie dokumenty CIM, wykaz zdawczy TR, lub dokument SAD (NCTS). Dla obsugi procedury tranzytu wsplnotowego (zewntrznego i wewntrznego) oraz wsplnej procedury tranzytowej na dokumencie SAD funkcjonuje Nowy Skomputeryzowany System Tranzytowy NCTS. System NCTS dziaa we wszystkich urzdach celnych w caej Wsplnocie Europejskiej i w krajach EFTA. Od 1 maja 2004 r. upowanieni nadawcy i upowanieni odbiorcy, ktrzy realizowali tranzyty na kartach SAD, obligatoryjnie s podczeni do systemu NCTS. Planowana jest zmiana wsplnotowych przepisw celnych w kierunku obligatoryjnego przesyania zgosze tranzytowych do systemu NCTS w formie elektronicznych komunikatw rwnie przez osoby stosujce procedur standardow.

184

14.10.00 Status towarw 1. Wprowadzenie W celu poznania zasad dziaania wsplnej i wsplnotowej procedury tranzytowej niezbdne jest zrozumienie roli statusu towarw. Status towarw jest wanym czynnikiem, od ktrego zaley rodzaj stosowanej procedury tranzytowej. W okrelonych wypadkach konieczne jest udowodnienie statusu towarw. 2. Zasady oglne i rda prawa Status celny oznacza okrelenie towaru jako towar: - wsplnotowy, lub - niewsplnotowy. Jako towary wsplnotowe traktowane s: - towary cakowicie uzyskane na obszarze celnym Wsplnoty; lub - towary pochodzce z kraju lub obszaru, ktry nie naley do obszaru celnego Wsplnoty, znajdujce si w wolnym obrocie w jednym z pastw czonkowskich; lub - towary uzyskane lub wytworzone na obszarze celnym Wsplnoty z towarw pochodzcych z krajw trzecich lub obszarw, ktre nie nale do obszaru celnego Wsplnoty, znajdujcych si w wolnym obrocie w jednym z pastw czonkowskich Wsplnoty, albo towary uzyskane lub wytworzone z poczenia takich towarw i towarw cakowicie uzyskanych na obszarze celnym Wsplnoty. Jako towary niewsplnotowe traktowane s: - towary, ktre nie zostay cakowicie uzyskane na obszarze celnym Wsplnoty; lub - towary pochodzce z kraju lub obszaru, ktry nie naley do obszaru celnego Wsplnoty, i ktre nie znajduj si w wolnym obrocie na obszarze celnym Wsplnoty. Powysze rozrnienie w statusie towarw okrela, czy zastosowana bdzie procedura tranzytowa przy przewozie towarw. We wsplnotowej procedurze tranzytowej, zewntrzn procedur tranzytu T1 stosuje si do przewozu towarw niewsplnotowych, a wewntrzn procedur tranzytu T2, o ile ma zastosowanie, stosuje si dla przewozu

185

towarw wsplnotowych. Art. 91 i 163 WKC oraz art. 340 c ust. 3 RWKC 3. Potwierdzenie wsplnotowego statusu towarw Uznaje si, e towary znajdujce si w ramach obszaru celnego Wsplnoty maj status towarw wsplnotowych, chyba e zostanie potwierdzony ich niewsplnotowy status. Art. 313 ust. 1 RWKC Jednake, w okrelonych wypadkach, mimo obowizywania powyszej zasady, wsplnotowy status towarw musi zosta potwierdzony. S to nastpujce sytuacje: I. Jeeli towary wsplnotowe, ktre zostay wyprowadzone z obszaru celnego Wsplnoty s ponownie wprowadzane na ten obszar. Art. 313 ust. 2 RWKC Jednak nie ma obowizku potwierdzania wsplnotowego statusu towarw, jeeli: (1) towary wsplnotowe s przewoone transportem lotniczym, zostay zaadowane lub przeadowane w porcie lotniczym znajdujcym si na obszarze celnym Wsplnoty i s przewoone na podstawie dokumentu przewozowego wystawionego w pastwie czonkowskim; (2) towary wsplnotowe s przewoone regularn lini rejsow midzy portami znajdujcymi si na obszarze celnym Wsplnoty (patrz punkt 3.2). II. Jeeli towary wsplnotowe maj status towarw skadowanych czasowo lub znajduj si w wolnym obszarze celnym lub skadzie wolnocowym. III. Jeeli towary wsplnotowe zostay objte zawieszajc procedur celn. Uwaga: Dokumenty i przepisy potwierdzajce wsplnotowy status towarw nie mog by stosowane w odniesieniu do towarw, w stosunku do ktrych dopeniono formalnoci wywozowych (z wyjtkiem wywozu do krajw EFTA), lub ktre zostay objte procedur uszlachetniania czynnego (system ce zwrotnych). 3.1 Przewozy regularn lini rejsow 3.1.1 Definicja Przewozy regularn lini rejsow odbywaj si statkami, ktre kursuj wycznie midzy portami znajdujcymi si na obszarze celnym Wsplnoty i nie przypywaj z, pyn do lub przepywaj przez porty znajdujce si poza tym obszarem albo wolne obszary celne typu I (tj. takie, w ktrych nadzr nad towarami opiera si gwnie na istnieniu ogrodzenia) w portach znajdujcych si na obszarze celnym Wsplnoty. Przewozy regularn lini rejsow obejmuj jedynie wymian towarow midzy pastwami czonkowskimi. Komponowanie tras przewozu z odcinkw, ktre zostay zatwierdzone i odcinkw nie zatwierdzonych, jest zabronione (Art. 313a RWKC). Wyej opisanych przewozw regularn lini rejsow nie naley myli z potocznym okreleniem przewozw rejsowych uywanym w transporcie morskim. 3.1.2 Pozwolenie na dokonywanie przewozw regularn lini rejsow Pozwolenie jest udzielane wycznie towarzystwom eglugowym, ktre: - maj siedzib lub przedstawicielstwo na obszarze celnym Wsplnoty, i ktrych ewidencje s dostpne dla waciwych organw celnych; - udowodni wobec wadz celnych, e dokonuj przewozw regularn lini rejsow; - nie popeniy powanego lub powtrnego naruszenia przepisw w zwizku z dziaaniem linii rejsowej; - zobowi si, e na trasach przewozu, ktre wymagaj zezwolenia, statki nie bd zawija do adnych portw w kraju trzecim albo do wolnych obszarw celnych w portach znajdujcych si na obszarze celnym Wsplnoty, oraz e nie bd dokonywane przeadunki na penym morzu; oraz - zobowi si, e powiadczenie wydania pozwolenia na dokonywanie przewozw regularn lini rejsow bdzie przewoone na statku i przedstawiane na danie waciwych wadz celnych. Wniosek o wydanie pozwolenia na dokonywanie przewozw regularn lini rejsow przedkada si waciwym wadzom celnym pastwa czonkowskiego, na obszarze ktrego towarzystwo eglugowe ma swoj siedzib. W Polsce

186

pozowlenie na dokonywanie przewozw regularn lini rejsow wydaje Dyrektor Izby Celnej w Gdyni oraz Dyrektor Izby Celnej w Szczecinie, w zaleznoci od portu morskiego, z ktrego statki wypywaj, lub do ktrego statki wpywaj (Dyrektor Izby Celnej w Gdyni waciwy jest dla portw w: Gdyni, Gdasku, Wadysawowie, Ustce i Elblgu; Dyrektor Izby Celnej w Szczecinie waciwy jest dla portw w: Szczecinie, winoujciu, Darowie i Koobrzegu. (rozporzdzenie Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie wyznaczenia Dyrektora Izby Celnej w Gdyni, Dyrektora Izby Celnej w Szczecinie oraz Dyrektora Izby Celnej we Wrocawiu do prowadzenia niektrych spraw celnych) (Dz. U. Nr 87, poz. 831) Po sprawdzeniu wniosku, wadze celne pastwa czonkowskiego, w ktrym towarzystwo eglugowe ma siedzib, przesyaj jego kopi do administracji centralnej pozostaych waciwych pastw czonkowskich z prob o wyraenie zgody na udzielenie pozwolenia. Pozostae administracje potwierdzaj otrzymanie wniosku i w cigu szedziesiciu dni od jego otrzymania wyraaj swoj zgod lub odmow udzielenia pozwolenia. Odmow naley uzasadni. Jeeli w cigu szedziesiciu dni od dnia otrzymania wniosku nie zostanie udzielona odpowied, wadze celne wydaj pozwolenie wnioskujcemu towarzystwu eglugowemu. Powiadczenie wydania pozwolenia na dokonywanie przewozw regularn lini rejsow jest wydawane w dwch egzemplarzach. Statki operujce na zatwierdzonej regularnej linii rejsowej mog zosta zmienione. W takim wypadku, waciwe wadze celne odpowiednio zmieniaj powiadczenie pozwolenia na dokonywanie przewozw regularn lini rejsow. 4. Sposoby potwierdzania wsplnotowego statusu towarw W wypadku, gdy wymagane jest potwierdzenie wsplnotowego statusu towarw, naley zastosowa jeden z nastpujcych dokumentw lub zasad, pod warunkiem, e towary zostay:

przywiezione z innego pastwa czonkowskiego a przewz nie nastpi przez obszar kraju trzeciego; lub przywiezione z innego pastwa czonkowskiego przez obszar kraju trzeciego i przewoone pod oson dokumentu przewozowego wystawionego w pastwie czonkowskim; lub przeadowane w kraju trzecim na rodek transportu inny ni ten, na ktry by- y pierwotnie zaadowane, i zosta wystawiony nowy dokument przewozowy. Do nowego dokumentu naley doczy kopi pierwszego dokumentu, na podstawie ktrego odbywa si przewz z pastwa czonkowskiego wyjcia do pastwa czonkowskiego przeznaczenia, tj. np.: - dokument T2L (karta 4 Jednolitego Dokumentu Administracyjnego SAD); - dokument T2LF (karta 4 SAD, dla towarw przewoonych do, z lub przez wolne obszary podatkowe); - prawidowo wypeniona faktura lub dokument przewozowy dotyczcy wy- cznie towarw wsplnotowych, z wpisanym odpowiednio symbolem T2L/T2LF; - manifest towarzystwa eglugowego prawidowo wypeniony i potwierdzony przez waciwy urzd z wpisanym odpowiednio kodem "C" dla towarw wsplnotowych, "F" dla towarw przewoonych do/z wolnych obszarw podatkowych i "N" dla innych towarw (w wypadku przewozw okazjonalnych); - manifest towarzystwa eglugowego lub towarzystwa lotniczego w wypadku stosowania uproszczonej procedury tranzytowej (poziom II) z wpisanym kodem "C" dla towarw wsplnotowych; wolet karnetu TIR lub karnetu ATA z wpisanym symbolem T2L, powiadczony przez wadze celne; - tablice rejestracyjne i dokumenty rejestracyjne dla pojazdw samochodowych zarejestrowanych w pastwie czonkowskim, jeeli w sposb wyrany potwierdzaj ich wsplnotowy status; - numer kodu i znak waciciela (wyrniajce litery) widoczne na wagonach towarowych nalecych do towarzystwa kolejowego pastwa czonkowskiego, jeeli w sposb wyrany potwierdzaj status wsplnotowy; - deklaracja statusu wsplnotowego dla opakowa, zbiornikw, paczek, palet i innego podobnego wyposaenia, z wyjtkiem kontenerw, ktre wracaj puste z innego pastwa czonkowskiego, chyba, e zachodzi wtpliwo, co do statusu; - deklaracja statusu wsplnotowego dla bagau przewoonego przez podr- nych (towary nie s przeznaczone dla celw handlowych), chyba, e zachodzi wtpliwo, co do statusu; - Administracyjny Dokument Towarzyszcy (AAD), stosowany zgodnie z Rozporzdzeniem EWG Nr 2719/92, dla przewozu towarw akcyzowych znajdujcych si w wolnym obrocie; - dokument T2M dla produktw rybowstwa morskiego i towarw uzyskanych z takich produktw

187

zowionych przez wsplnotowe statki na wodach niewsplnotowych; - domniemanie wsplnotowego statusu przesyek pocztowych (cznie z paczkami pocztowymi) przewoonych z jednego punktu do innego w ramach obszaru celnego Wsplnoty. Jednak w wypadku, gdy przesyki takie s przewoone do/z wolnych obszarw podatkowych, na opakowaniach i towarzyszcych dokumentach musi by przyklejona specjalna naklejka; - dokument potwierdzajcy wsplnotowy status towarw, znajdujcych si w wolnym obszarze celnym lub skadzie wolnocowym; - karta kontrolna T5 (stosowana, gdy wywz towarw ze Wsplnoty jest zabroniony lub podlega nalenociom celnym lub innym opatom) Uwaga: karta kontrolna T5 stosowana w wypadku wywozu towarw korzystajcych ze zwrotw nie moe suy potwierdzeniu wsplnotowego statusu towarw. Opakowania nie posiadajce statusu wsplnotowego Jeeli ww. dokumenty lub zasady s stosowane dla towarw wsplnotowych znajdujcych si w opakowaniach nie posiadajcych statusu wsplnotowego, na dokumencie potwierdzajcym wsplnotowy status tych towarw zostaje naniesiona adnotacja: N-opakowanie. Wystawianie retrospektywne Jeeli s spenione warunki konieczne dla potwierdzenia wsplnotowego statusu towarw, dokumenty te mog by wystawione z moc wsteczn. W takim wypadku naley umieci na nich adnotacj w kolorze czerwonym: "Wystawiono retrospektywnie" Upowaniony nadawca Wadze celne mog udzieli pozwolenia osobie, zwanej "upowanionym nadawc", na stosowanie dokumentu T2L i dokumentu handlowego, jako dokumentw potwierdzajcych wsplnotowy status towarw, bez koniecznoci przedstawiania ich waciwemu urzdowi w celu powiadczenia. W takim przypadku, osoba taka musi w polu "D. Kontrola urzdu wywozu" dokumentu T2L lub w widocznym miejscu stosowanego dokumentu handlowego, wpisa nazw waciwego urzdu, dat wystawienie dokumentu oraz adnotacj "upowaniony nadawca". W wypadku, gdy dokumenty T2L lub stosowane dokumenty handlowe opatrzone odciskiem specjalnego stempla, s sporzdzone przy uyciu elektronicznego lub automatycznego systemu przetwarzania danych, waciwe wadze mog pozwoli upowanionemu nadawcy, aby dokumenty te nie musiay by przez niego podpisywane. Pozwolenia udziela si pod warunkiem, e upowaniony nadawca uprzednio zobowie si pisemnie wobec wadz wydajcych pozwolenie do ponoszenia odpowiedzialnoci za skutki prawne wystawiania wszystkich dokumentw T2L lub dokumentw handlowych zawierajcych odcisk specjalnego stempla. Manifest towarzystwa eglugowego W wypadku, gdy manifesty towarzystw eglugowych s stosowane w celu potwierdzenia wsplnotowego statusu towarw, wadze celne mog udzieli pozwolenia towarzystwu eglugowemu na wystawianie takich manifestw w dniu nastpujcym po dniu wypynicia statku, ale przed jego przypyniciem do portu przeznaczenia. Wydanie takiego pozwolenia jest uzalenione od spenienia okrelonych warunkw. Faktura lub dokument przewozowy musi zawiera co najmniej ponisze dane: - pen nazw i adres nadawcy lub waciwej osoby, w wypadku, gdy osoba ta nie jest nadawc; - liczb i rodzaj, znaki i numery opakowa; - opis towarw; - mas brutto w kilogramach; - numery kontenera, jeeli wystpuje; - symbol T2L lub T2LF, odpowiednio; - odrczny podpis waciwej osoby. Uwaga: faktura lub dokument przewozowy moe dotyczy wycznie towarw wsplnotowych. Na wniosek waciwej osoby, faktura lub dokument przewozowy w peni wypeniony i podpisany przez t osob, jest potwierdzany przez waciwy urzd celny.

188

W wypadku, gdy cakowita warto towarw wsplnotowych, ktrych dotyczy faktura lub dokument przewozowy, nie przekracza 10.000 EURO, potwierdzenie przez waciwy urzd nie jest wymagane. Jednak w takim wypadku, nazwa i adres waciwego urzdu musz by wpisane na tych dokumentach obok ww. danych. Manifest towarzystwa eglugowego (przewozy okazjonalne) zawiera nastpujce dane: - pen nazw i adres towarzystwa eglugowego; - nazw statku; - miejsce i dat zaadunku; - miejsce rozadunku; Manifest powinien ponadto zawiera nastpujce informacje dla kadej przesyki: - odniesienie do konosamentu lub innego dokumentu handlowego; - liczb, opis, znaki i numery opakowa; - zwyczajowe opisy handlowe towarw na tyle dokadne, aby umoliwiay ich identyfikacj; - mas brutto w kilogramach; - odpowiednio, numery identyfikacyjne kontenera; - odpowiednio, nastpujce wpisy dotyczce statusu towarw: - litera 'C' (rwnoznaczna z T2L) dla towarw wsplnotowych, - litera 'F' (rwnoznaczna z T2LF) dla towarw wsplnotowych wysyanych z czci obszaru celnego Wsplnoty, do ktrego nie stosuje si postanowie Dyrektywy 77/388/EEC, tj. wolne obszary podatkowe; - litera 'N' dla wszystkich innych towarw, Na wniosek towarzystwa eglugowego cakowicie wypeniony i podpisany manifest zostaje potwierdzony przez waciwe wadze. Manifest towarzystwa lotniczego lub manifest towarzystwa eglugowego w wypadku stosowania tranzytowych procedur uproszczonych (poziom II): Manifest towarzystwa lotniczego lub manifest towarzystwa eglugowego stosowany dla przewozu towarw transportem lotniczym lub morskim w procedurze uproszczonej moe by uyty dla potwierdzenia wsplnotowego statusu towarw. W takim wypadku litera "C" (rwnoznaczna z "T2L") jest wpisywana obok odnonych pozycji na manifecie. Stosowanie karnetu TIR lub karnetu ATA w celu powiadczenia wsplnotowego statusu towarw: Przy przewozach towarw z zastosowaniem karnetu TIR lub karnetu ATA, zgaszajcy wpisuje w dobrze widoczny sposb potwierdzony swoim podpisem symbol "T2L" w polach przeznaczonych dla opisu towarw odpowiednich odcinkw zastosowanego karnetu i przedstawia karnet waciwym wadzom w celu dokonania adnotacji. W wypadkach, w ktrych na podstawie karnetu TIR lub karnetu ATA przewoone s zarwno towary wsplnotowe jak i niewsplnotowe, naley oddzielnie wpisa obie kategorie towarw, a symbol "T2L" umieci tak, aby jednoznacznie odnosi si tylko do towarw wsplnotowych. WADZE CELNE Powiadczenie faktury lub dokumentu przewozowego przez waciwe wadze dokonywane jest przez wpisanie nastpujcych danych: - nazwy i pieczci waciwego urzdu celnego; - podpisu funkcjonariusza celnego tego urzdu; - daty powiadczenia; - numeru ewidencyjnego lub numeru zgoszenia do wysyki lub wywozu, jeeli takie zgoszenie jest wymagane; Powiadczenie manifestu towarzystwa eglugowego (przewozy okazjonalne) przez waciwe wadze dokonywane jest przez wpisanie nastpujcych danych: - nazwy i pieczci waciwego urzdu celnego;

189

- podpisu funkcjonariusza celnego tego urzdu; - daty powiadczenia. W wypadku, gdy karnet TIR lub karnet ATA, majce by uyte w celu potwierdzenia wsplnotowego statusu towarw, s przedstawiane w celu powiadczenia, naley upewni si, e towary wsplnotowe zostay wpisane oddzielnie ni pozostae towary i, e symbol "T2L" zosta wpisany w taki sposb, e odnosi si wycznie do towarw wsplnotowych. Jeeli powyszy warunek jest speniony, symbol "T2L" jest potwierdzany odciskiem pieczci waciwego urzdu celnego i podpisem waciwego funkcjonariusza celnego.

14.20.00 Standardowa procedura wsplnotowego tranzytu z wykorzystaniem Nowego Skomputeryzowanego Systemu Tranzytowego (NCTS) 1. Wprowadzenie Wsplnotowa procedura tranzytowa (stosowana dla przewozw tranzytowych we Wsplnocie Europejskiej) oraz wsplna procedura tranzytowa WPT (stosowana w krajach EFTA) tj. procedury T1, T2 i T2F, w transporcie drogowym (cho take w przypadku innych rodzajw transportu - jeeli procedura odbywa si na podstawie dokumentu SAD), realizowane s w Nowym Skomputeryzowanym Systemie Tranzytowym. Ten oglnoeuropejski system, zwany w skrcie od angielskiej nazwy New Computerised Transit System - NCTS, jest systemem informatycznym, w ktrym operacje tranzytowe s przetwarzane i monitorowane od momentu wprowadzenia zgoszenia celnego do czasu zamknicia procedury. Rozdzia 2 - Standardowe zgoszenie tranzytowe 2. Nowy Skomputeryzowany System Tranzytowy - NCTS 2.1. Podstawowe informacje o systemie NCTS Nowy Skomputeryzowany System Tranzytowy NCTS jest systemem informatycznym opartym na wymianie komunikatw elektronicznych. Komunikaty te zastpuj dokumenty papierowe i pewne formalnoci, ktre byy stosowane przed wprowadzeniem systemu. W NCTS stosowane s dwa dokumenty (wydruki z systemu): Tranzytowy Dokument Towarzyszcy (TDT) - karty A, B oraz Wykaz towarw (WT). Dokumenty te w przyszoci maj zosta rwnie wyeliminowane. Elektroniczna wymiana komunikatw odbywa si na trzech poziomach: - pomidzy podmiotami gospodarczymi i administracj celn ("obszar zewntrzny"), - pomidzy urzdami celnymi ("obszar krajowy"), - pomidzy poszczeglnymi administracjami celnymi oraz administracjami celnymi a Komisj Europejsk ("obszar

190

wsplny"). Podstawowe elementy i komunikaty dotyczce systemu NCTS: - Zgoszenie tranzytowe skadane na dokumencie SAD lub drog elektroniczn; - Numer referencyjny operacji tranzytowej (MRN), ktry jest unikalnym numerem ewidencyjnym, nadawanym zgoszeniu przez system i drukowanym na Tranzytowym Dokumencie Towarzyszcym (take w formie kodu paskowego) w celu identyfikacji operacji tranzytowej; - Tranzytowy Dokument Towarzyszcy (TDT), ktry towarzyszy przesyce od miejsca wyjcia do miejsca przeznaczenia; - "Komunikat informujcy wyprzedzajco o dostarczeniu towaru - AAR" (IE- 01), komunikat wysyany przez urzd wyjcia do deklarowanego w zgoszeniu urzdu przeznaczenia; - "Komunikat informujcy wyprzedzajco o przekroczeniu granicy - ATR" (IE50), komunikat wysyany przez urzd wyjcia do deklarowanego urzdu tranzytowego (urzdw tranzytowych) w celu powiadomienia o przewidywanym przekraczaniu granicy przez przesyk; - "Powiadomienie o przekroczeniu granicy - NCF (IE118), komunikat wysyany z faktycznego urzdu tranzytowego, przez ktry miao miejsce przekroczenie granicy; - "Zawiadomienie o przybyciu towaru" (IE06), komunikat wysyany przez faktyczny urzd przeznaczenia do urzdu wyjcia, po przedstawieniu towarw; - "Wyniki kontroli" (IE18), komunikat wysyany przez faktyczny urzd przeznaczenia do urzdu wyjcia (jeli byo to konieczne, po przeprowadzonej kontroli towarw). 2.2. Zakres systemu NCTS System NCTS ma zastosowanie do wszystkich operacji wsplnotowego/wsplnego tranzytu bez wzgldu na stosowany rodzaj transportu za wyjtkiem procedur uproszczonych, w ktrych dokument handlowy suy jako zgoszenie tranzytowe (takich jak np. procedura uproszczona w transporcie lotniczym, morskim lub kolejowym, gdzie, odpowiednio, manifest lub list przewozowy CIM s stosowane jako zgoszenie tranzytowe). 2.3. Komunikacja elektroniczna podmiotw z systemem NCTS Komunikacja elektroniczna podmiotw z systemem jest: - obligatoryjna - dla podmiotw korzystajcych z procedury uproszczonej (upowaniony nadawca i upowaniony odbiorca), - dobrowolna - dla podmiotw stosujcych procedur standardow. Z systemem NCTS moe komunikowa si elektronicznie kady podmiot gospodarczy stosujcy procedur wsplnotowego i wsplnego tranzytu, pod warunkiem korzystania z aplikacji speniajcej warunki techniczne okrelone w Specyfikacji XML umoliwiajcej komunikacj z Podsystemem Wymiany Komunikatw PWK administracji celnej, czyli generowanie, wysyanie i odbieranie komunikatw w formacie XML. Specyfikacja opublikowana jest na stronie internetowej Ministerstwa Finansw: www.mf.gov.pl. Oprcz posiadania stosownej aplikacji, aby korzysta z systemu NCTS, podmiot powinien dokona rejestracji swojej firmy w Podsystemie Danych Referencyjnych PDR oraz posiada adres poczty elektronicznej, na ktry bd wysyane komunikaty zwrotne. W przypadku przesania zgoszenia w formie elektronicznej, podmiot nie skada zgoszenia na dokumencie SAD. Uwaga: Zgodnie z planowan zmian przepisw w tym zakresie, w przyszoci komunikacja elektroniczna z systemem bdzie dla zgaszajcych obligatoryjna, zarwno w procedurze uproszczonej, jak i standardowej. 3. Procedura dokonywania zgoszenia 3.1. Zaadunek (art. 349 RWKC) Dla celw procedury tranzytu, zaadunek oznacza umieszczenie towarw na jednym rodku transportu, w celu przemieszczania z jednego urzdu wyjcia do jednego urzdu przeznaczenia, na podstawie jednego zgoszenia tranzytowego.

191

Nastpujce rodki transportu s traktowane jako jeden rodek transportu, o ile przewoone nimi towary maj pozostawa razem: - pojazd drogowy z jedn lub kilkoma przyczepami lub naczepami; - zastaw wagonw kolejowych; - statki, ktre tworz jeden zestaw; - kontenery, ktre zostay zaadowane na jeden rodek transportu. Jedno zgoszenie tranzytowe moe dotyczy jedynie towarw zaadowanych na pojedynczy rodek transportu w celu przewiezienia z jednego urzdu wyjcia do jednego urzdu przeznaczenia. Jeeli przesyka rozdzielona jest na dwa rodki transportu, wymagane s odrbne zgoszenia tranzytowe dla kadego rodka transportu, pomimo e wszystkie towary transportowane s z tego samego urzdu wyjcia do tego samego urzdu przeznaczenia. Z drugiej strony, pojedynczy rodek transportu moe by wykorzystywany do za- adowania towarw w wicej ni jednym urzdzie wyjcia i rozadowania w wicej ni jednym urzdzie przeznaczenia. Jeeli towary zaadowywane s na pojedynczy rodek transportu w wicej ni jednym urzdzie wyjcia, w kadym urzdzie naley zoy odrbne zgoszenie tranzytowe dla wszystkich towarw zaadowanych w tym urzdzie. Na jednym rodku transportu przewoone mog by cznie towary objte zgoszeniem tranzytowym (zgoszeniami tranzytowymi) oraz towary podlegajce obrotowi handlowemu na zasadzie dostaw wewntrzwsplnowych (towary wsplnotowe nie obejmowane procedur tranzytu). 3.2. Zgoszenie tranzytowe 3.2.1. Wypenianie formularzy zgoszenia tranzytowego (Zaczniki 37, 37a, 38 RWKC) W przypadku gdy zgoszenie skadane jest na dokumencie SAD, a nastpnie ma by wprowadzone do systemu NCTS i w nim przetwarzane, podmiot moe zo- y zgoszenie na jednej karcie dokumentu SAD. W celu wypenienia zgoszenia tranzytowego naley wypeni wszystkie wymagane pola, niektre pola wypenia si opcjonalnie. Wymagane pola to: Deklaracja (pole 1), Pozycje (pole 5), Cakowita liczba opakowa (pole 6), Kraj wysyki (pole 15a), Kraj przeznaczenia (pole 17a), rodek transportu wewntrznego (pole 26), Opis towarw, etc. (pole 31), Numer pozycji (pole 32), Cakowita masa brutto (pole 35), Gwny zobowizany (pole 50), Gwarancje (rodzaj, numer, kod dostpu) (pole 52) oraz Urzd celny przeznaczenia (pole 53). Dodatkowo, istniej pewne dane, ktre w okrelonych okolicznociach staj si wymagane. Te warunkowe dane to: Odbiorca (pole 8), Znaki i przynaleno pastwowa rodka transportu przy wyjciu (pole 18), Kontener (pole 19 i pole 30), Kod towaru (pole 33), Miejsce wynikajce z pozwolenia (pole 30), Poprzedni dokument (pole 40), Urzd tranzytowy (pole 51) oraz Numer gwarancji (pole 52). Co wicej, nastpujce opcjonalne dane mog rwnie by wymagane: Nadawca (pole 2), Rodzaj transportu na granicy (pole 25), Rodzaj transportu na granicy (pole 26), Rodzaj transportu wewntrznego (pole 26), Miejsce zaadunku (pole 27), Kod towaru wraliwego (pole 31), Masa netto (pole 38), Przedstawione dokumenty, wiadectwa i pozwolenia (pole 44), Uwagi (pole 44) oraz Przedstawiciel (pole 50). W przypadku gdy zaczona jest Karta kontrolna T5, odniesienie do tego dokumentu musi znajdowa si w zgoszeniu (pole 44). Dla celw systemu NCTS, stosowane s pewne dodatkowe w stosunku do dokumentu SAD kody. Okrelone one zostay w Dodatku 37c Przepisw Wykonawczych. Kodami tymi mog by: kody krajw, kody jzyka, kody towarw, kody towarw wraliwych, kody opakowa i kody przedstawionych dokumentw i wiadectw. Zgoszenia tranzytowe wypenia si w jzyku polskim. Bardzo wane jest prawidowe wypenienie zgoszenia tranzytowego przez zgaszajcego w celu uniknicia odrzucenia zgoszenia przez system NCTS. W przypadku gdy zgoszenie jest odrzucone przez system, zgaszajcego naley poinformowa o powodzie odrzucenia zgoszenia. Zgaszajcy moe dokona koniecznych poprawek w zgoszeniu lub zoy nowe zgoszenie. Jeeli zgoszenie tranzytowe obejmuje wicej ni jedn pozycj towarow, automatycznie zostanie utworzony i doczony do Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego Wykaz towarw. Operacja tranzytowa moe dotyczy maksymalnie 999 pozycji towarowych. Ka- da pozycja towarowa w zgoszeniu musi zosta wprowadzona do systemu i zosta- nie wydrukowana w Wykazie towarw wraz z Tranzytowym Dokumentem Towarzyszcym. Wykaz towarw jest zgodny ze wzorem okrelonym w Dodatkach 45a i 45b Przepisw Wykonawczych. Gdy zgoszono wicej ni jedn pozycj towarow, na poziomie pozycji podaje si nastpujce dane: Kraj wysyki (pole 15), jeeli jest wicej ni jeden kraj, Kraj przeznaczenia (pole 17), jeeli jest wicej ni jeden kraj, Numer pozycji (pole 32), Kod towaru (pole 33), Masa brutto w kg (pole 35), Masa netto w kg (pole 38) oraz, gdy konieczne:

192

Deklaracja skrcona, poprzedni dokument (pole 40) oraz, gdy stosowane: Dodatkowe informacje, przedstawione dokumenty, etc. (pole 44). 3.2.2. Przesyki mieszane (art. 351 i 352 RWKC) W przypadku przesyek skadajcych si z towarw niewsplnotowych przemieszczanych w procedurze tranzytu T1 i towarw wsplnotowych przemieszczanych w procedurze tranzytu T2/T2F na podstawie jednego zgoszenia tranzytowego, do Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego docza si Wykaz towarw. W Tranzytowym Dokumencie Towarzyszcym podane bd wsplne dane i informacja na temat Wykazw towarw stosowanych dla towarw o rnych statusach. Alternatywnie, moliwe jest sporzdzenie odrbnych zgosze tranzytowych (np. zgoszenie tranzytowe T1 dla towarw niewsplnotowych i zgoszenie tranzytowe T2 lub T2F dla towarw wsplnotowych). Uwaga: W przypadku gdy na tym samym rodku transportu przewoone s towary wsplnotowe nie objte procedur tranzytu (i przemieszczane po terytorium Wsplnoty) i towary umieszczone pod procedur tranzytu, zgoszenie tranzytowe obejmuje wycznie towary znajdujce si w procedurze tranzytu. W systemie NCTS w przypadku przesyek mieszanych, na poziomie zgoszenia jako rodzaj deklaracji obejmujcy cae zgoszenie wpisuje si T-. Faktyczny status kadej pozycji towarowej (T1, T2, T2F) wprowadzany jest do systemu na poziomie towaru. 3.2.3. Podpisywanie zgoszenia tranzytowego (art. 199 RWKC) W przypadku gdy zgoszenie przesyane jest drog elektroniczn, zgoszenie nie jest podpisywane przez zgaszajcego, zarwno w procedurze standardowej, jak i uproszczonej. Podmiot identyfikowany jest przez unikalny numer TIN oraz adres poczty elektronicznej podany w Podsystemie Danych Referencyjnych, z ktrego to adresu musi nastpi wysanie zgoszenia elektronicznego. Uwaga: Tranzytowy Dokument Towarzyszcy stanowicy wydruk z systemu NCTS, nie jest podpisywany przez zgaszajcego.

4. Formalnoci w urzdzie wyjcia 4.1. Przyjcie, rejestracja i weryfikacja zgoszenia tranzytowego (art. 62, 63 WKC) Urzd wyjcia przyjmuje zgoszenie tranzytowe pod warunkiem, e: - zawiera wszystkie wymagane dane, - doczone s wszystkie wymagane dokumenty, - towary, o ktrych mowa w zgoszeniu, zostay przedstawione organowi celnemu. System NCTS automatycznie sprawdza wano zgoszenia tranzytowego. Nieprawidowe pod wzgldem formalnym lub niepene zgoszenie nie zostanie przyjte przez system. Odrzucenie zgoszenia nastpuje take w przypadku, gdy podane w zgoszeniu dane s niezgodne z danymi zarejestrowanymi w Podsystemie Danych Referencyjnych. Po przyjciu zgoszenia system NCTS generuje Numer referencyjny operacji tranzytowej (MRN). Zgoszenie znajduje si wtedy w statusie "Przyjte", a funkcjonariusz w urzdzie wyjcia podejmuje decyzj, czy towary zostan poddane kontroli czy nie. Organy celne mog zezwoli, aby inne dokumenty wymagane do objcia towarw procedur tranzytu nie byy skadane wraz ze zgoszeniem. W tym przypadku zgaszajcy przechowuje dokumenty i udostpnia je organom celnym na danie. Pole 44 zgoszenia tranzytowego wypenia si w sposb nastpujcy: - w atrybucie "rodzaj dokumentu" naley wskaza kod odpowiadajcy danemu dokumentowi (kody znajduj si w Zaczniku 37a Przepisw Wykonawczych; - w atrybucie "odniesienie do dokumentu" naley poda opis i numer dokumentu.

193

W przypadku gdy towarom towarzyszy Karta kontrolna T5, informacj t naley poda w danych zgoszenia w polu Przedstawione dokumenty, pozwolenia (pole 44). 4.2. Sprostowanie zgoszenia tranzytowego (art. 65 WKC) Gwny zobowizany moe zwrci si z wnioskiem o zezwolenie na sprostowanie zgoszenia tranzytowego po jego przyjciu przez organ celny. Sprostowanie nie moe jednak spowodowa, i zgoszenie tranzytowe bdzie dotyczy innych towarw ni pierwotnie zgoszone. Gwny zobowizany przekazuje sprostowanie danych zgoszenia celnego do urzdu wyjcia, ktry decyduje o jego przyjciu lub odrzuceniu. Poprawki nie mog dotyczy zmiany urzdu wyjcia (pole C) i zmiany Gwnego zobowizanego (pole 50). Sprostowanie nie moe zosta przekazane elektronicznie w systemie NCTS. Po podjciu decyzji o przyjciu sprostowania, funkcjonariusz wprowadza samodzielnie poprawki do zgoszenia (w systemie). W niektrych sytuacjach organ celny moe zada zoenia (przesania) nowego zgoszenia tranzytowego. W takiej sytuacji poprzednie zgoszenie tranzytowe jest uniewaniane, a nowemu zgoszeniu nadawany jest nowy numer MRN. Sprostowanie nie moe zosta przyjte, jeeli waciwe wadze poinformoway po otrzymaniu zgoszenia, e zamierzaj dokona rewizji towarw; lub ustaliy, e podano nieprawidowe dane; lub ju zwolniy towary. 4.3. Uniewanienie zgoszenia tranzytowego (art. 66 WKC) Zgoszenie tranzytowe moe zosta uniewanione przez urzd wyjcia na wniosek gwnego zobowizanego do momentu zwolnienia towarw do procedury tranzytu. Uniewanienie moe by dokonane drog elektroniczn. Urzd wyjcia informuje gwnego zobowizanego o dokonaniu uniewanienia. Jeeli organy celne poinformoway zgaszajcego o zamiarze przeprowadzenia kontroli, wniosek o uniewanienie moe zosta przyjty jedynie po dokonaniu takiej kontroli. Zgoszenie tranzytowe moe by uniewanione po zwolnieniu towarw jedynie w wyjtkowych sytuacjach (np. gdy przyjto zgoszenia wywozowe i tranzytowe, a nastpnie stwierdzono nieprawidowo dotyczc procedury wywozu). Jeeli w wyjtkowej sytuacji nastpuje uniewanienie zgoszenia tranzytowego, urzd wyjcia informuje urzd przeznaczenia i, jeeli dotyczy, urzdy tranzytowe o uniewanieniu zgoszenia. 4.4. Kontrola towarw (art. 68, 69 WKC) Po przyjciu zgoszenia tranzytowego organ celny moe przeprowadzi nastpujce kontrole: - rewizja towarw oraz, jeli konieczne, pobranie prbek do analizy, - szczegowe badanie towarw. Typowanie do kontroli moe odbywa si na zasadzie wyrywkowej (typowanie dokonywane przez aplikacj MCC) lub w oparciu o analiz ryzyka. Zgodnie z art. 68 i 69 ust. 1 WKC, kontrol towarw przeprowadza si w wyznaczonych miejscach i w okrelonych godzinach. Jednake, na wniosek i koszt gwnego zobowizanego, organ celny moe przeprowadzi rewizj towarw w innym miejscu i poza tymi godzinami. W przypadku wykrycia w wyniku kontroli drobnych nieprawidowoci, urzd wyjcia informuje o tym gwnego zobowizanego. W celu usunicia tych niezgodnoci, urzd wyjcia wprowadza drobne poprawki w danych zgoszenia w celu umoliwienia zwolnienia towarw do procedury tranzytu. W przypadku powanych niezgodnoci urzd wyjcia informuje gwnego zobowizanego, e towary nie s zwolnione do tranzytu (komunikat IE51) i rejestruje w systemie NCTS wyniki kontroli - Niezgodnie (kod B). Jeeli towary s zwalniane do procedury tranzytu, do systemu naley wprowadzi wyniki kontroli - Zgodnie (A1), jeeli towary byy poddane rewizji, lub Uznano za zgodnie (A2), jeeli towary nie byy kontrolowane. 4.5. Zoenie zabezpieczenia (art. 94 WKC) Otwarcie procedury tranzytu wymaga zoenia zabezpieczenia, za wyjtkiem sytuacji, gdy istnieje zwolnienie z tego obowizku - z mocy prawa lub w zwizku z uzyskanym pozwoleniem.

194

Urzd wyjcia sprawdza, czy: - kwota gwarancji jest wystarczajca do pokrycia ewentualnego dugu celnego, - gwarancja jest wana na wszystkie kraje, ktrych dotyczy dana operacja tranzytowa, - gwarancja jest wystawiona na gwnego zobowizanego, - w przypadku zawiadcze TC31 i TC33 - wano gwarancji nie wygasa, - w przypadku karnetw TC32 - nie upyn termin jednego roku od daty wydania karnetu. Do czasu wdroenia podsystemu elektronicznej obsugi gwarancji w ramach systemu NCTS, podmiot ma obowizek przedstawiania organom celnym oryginaw dokumentw gwarancyjnych. W przypadku gwarancji pojedynczej w formie karnetw, pierwsza kopia karnetu TC32 jest doczana do Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego. W przypadku gwarancji pojedynczej w formie owiadczenia gwaranta, owiadczenie jest doczane do Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego. W przypadku gwarancji generalnej (lub zwolnienia z obowizku skadania gwarancji), orygina zawiadczenia TC31 lub TC33 jest zwracany podmiotowi. 4.6. Wica trasa przewozu (art. 355 RWKC) Generaln zasad jest, i towary objte procedur tranzytu powinny by przewoone do urzdu przeznaczenia ekonomicznie uzasadnion tras. Jednake, w przypadku przewozu towarw o podwyszonym stopniu ryzyka lub w sytuacji, gdy organ celny lub gwny zobowizany uznaj to za konieczne, wyznacza si tras przewozu. Informacje, co najmniej na temat krajw, przez ktre ma by dokonywany przewz, naley wprowadzi do systemu NCTS. Pozwolenie na odstpienie od obowizku przestrzegania wyznaczonej trasy moe by przyznane gwnemu zobowizanemu na zasadzie uproszczenia, po spenieniu okrelonych warunkw. Urzd wyjcia, biorc pod uwag wszelkie informacje uzyskane od gwnego zobowizanego,okrela wic tras poprzez wprowadzenie do danych zgoszenia danych krajw, przez ktre towary powinny by przewoone (wystarczajce s kody krajw). Uwaga: W przypadku gdy przesyka ma by przewoona przez terytoria krajw trzecich, wprowadzajc informacj na temat wyznaczonej transy naley poda rwnie kody tych krajw. Wyznaczona trasa moe zosta zmieniona w trakcie operacji tranzytowej. W przypadku gdy ma miejsce zmiana trasy, przewonik ma obowizek naniesienia odpowiednich zapisw w polu 56 Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego i przedstawienia dokumentu wraz z towarami wadzom celnym kraju, na ktrego terytorium znajduje si rodek transportu. Waciwe wadze rozstrzygaj, czy operacja tranzytowa moe by kontynuowana, podejmuj wszelkie kroki, ktre mog by konieczne i nanosz adnotacj w polu G Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego. 4.7. Termin na dostarczenie towarw (art. 356 RWKC) Urzd wyjcia okrela termin, w ktrym towary musz zosta przedstawione w urzdzie przeznaczenia. Okrelajc termin, urzd bierze pod uwag nastpujce elementy: - rodzaj transportu, - tras przewozu, - mogce mie wpyw przepisy transportowe lub inne (np. przepisy socjalne lub ochrony rodowiska, ktre mog wpywa na dany rodzaj transportu), - ewentualne szczegowe informacje uzyskane od gwnego zobowizanego. Urzd wyjcia wprowadza do systemu (w formacie RRRR-MM-DD) termin na dostarczenie towarw wraz z Tranzytowym Dokumentem Towarzyszcym do urzdu przeznaczenia. Termin na dostarczenie towarw okrelony przez urzd wyjcia jest wicy dla waciwych wadz krajw, przez ktre przesyka jest przewoona, i nie moe by przez nie zmieniony. W przypadku przekroczenia terminu z przyczyn niezawinionych przez przewonika lub gwnego zobowizanego, i uznanych przez urzd przeznaczenia za usprawiedliwione, termin na dostarczenie towarw uwaa si za dotrzymany.

195

4.8. rodki suce identyfikacji towarw 4.8.1. Wprowadzenie (art. 72 WKC oraz art. 357 RWKC) Zapewnienie identyfikacji towarw przewoonych w procedurze tranzytu jest bardzo wane. Jako zasada oglna, identyfikacja towarw powinna by zapewniona poprzez naoenie zamkni celnych. Wszystkie dokumenty stosowane w celu identyfikacji towarw powinny zosta zaczone do Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego i ostemplowane w taki sposb, aby niemoliwe byo ich podmienienie. Jednake, urzd wyjcia moe odstpi od nakadania zamkni celnych, jeeli opis towarw w zgoszeniu celnym jest wystarczajco dokadny dla zapewnienia atwej ich identyfikacji (np. poprzez podanie numeru silnika i podwozia w przypadku transportu samochodw w procedurze tranzytu). Opis towarw generalnie nie powinien by uznawany za odpowiedni sposb identyfikacji w przypadku: - towarw podwyszonego ryzyka, wymienionych w Zaczniku 44c RWKC, - produktw rolnych, ktre we Wsplnocie zwizane s z uzyskaniem rodkw finansowych (refundacji, dopat, etc.). Po naoeniu zamkni, urzd wyjcia wprowadza numer i znaki naoonych zamkni do systemu. W przypadku gdy zamknicia nie s wymagane i nie s nakadane, urzd wyjcia nie wprowadza adnej informacji na temat zamkni do systemu. System automatycznie drukuje "- -" w polu D Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego. W przypadku przewozu na jednym rodku transportu towarw objtych procedur tranzytu i towarw nie podlegajcych tej procedurze, nakadanie zamkni na pojazd generalnie nie bdzie wykonywane, jeeli identyfikacja towarw jest zapewniona poprzez naoenie zamkni na poszczeglne opakowania lub przez szczegowy opis towarw. Uwaga: ww. towary musz by wyranie odseparowane i oznakowane w celu zapewnienia atwej identyfikacji, ktre towary s przewoone w procedurze tranzytu, a ktre nie. Jeeli tosamo przesyki nie moe by zapewniona poprzez naoenie zamkni celnych lub inne rodki identyfikacji (opis), urzd wyjcia moe odmwi objcia towarw procedur tranzytu. Zamknicia celne nie mog by zdejmowane bez pozwolenia waciwych wadz celnych. W przypadku gdy urzd wyjcia naoy zamknicia celne na pojazd, ktrym przewoone s towary do rnych urzdw przeznaczenia na podstawie kilku Tranzytowych Dokumentw Towarzyszcych, i gdy ma miejsce sukcesywny rozadunek towarw objtych poszczeglnymi zgoszeniami w kolejnych urzdach celnych w tym samym lub rnych krajach, wadze celne porednich urzdw przeznaczenia, gdzie zdejmowane s zamknicia w celu rozadunku czci towarw, nakadaj nowe zamknicia celne, a informacj na ten temat wpisuj w polu F wszystkich pozostaych Tranzytowych Dokumentw Towarzyszcych skierowanych do innych urzdw przeznaczenia. Te urzdy przeznaczenia podaj informacj (numery, znaki) o nowych zamkniciach wpisanych na Tranzytowym Dokumencie Towarzyszcym do urzdu wyjcia w wysyanym komunikacie "Wyniki kontroli". 4.8.2. Metody nakadania zamkni celnych (art. 72 WKC oraz art. 357 ust. 2 RWKC) Istniej dwie metody nakadania zamkni celnych: - nakadanie zamkni na przestrze adunkow, - nakadanie zamkni na poszczeglne opakowania. Jeeli nakada si zamknicia na przestrze adunkow, rodek transportu musi by odpowiedni do naoenia takich zamkni. Urzd wyjcia uznaje rodek transportu za waciwy do naoenia zamkni celnych,jeeli: - zamknicia mog by naoone w sposb prosty i skuteczny, - rodek transportu jest tak skonstruowany, i niemoliwe jest usunicie lub do- adowanie towarw bez pozostawienia widocznych ladw wamania lub naruszenia zamkni, - rodek transportu nie posiada ukrytych przestrzeni, gdzie towary mogyby zosta schowane, - przestrze adunkowa jest atwo dostpna do kontroli przez waciwe wadze. Uwaga: Pojazdy uznane za odpowiednie do naoenia zamkni celnych na podstawie konwencji midzynarodowych

196

(np. Konwencja TIR) uwaane s za waciwe do naoenia zamkni dla celw procedury tranzytu. 4.8.3. Charakterystyka zamkni celnych (art. 357 ust. 2 RWKC, Zacznik 46a do RWKC) Wszystkie zamknicia celne stosowane w celu identyfikacji towarw musz spenia okrelone wymogi i warunki techniczne. Zamknicia musz spenia nastpujce wymogi: - by odporne na zwyke zuycie, - by atwe do sprawdzenia i rozpoznania, - by wykonane w taki sposb, i kada prba ich naruszenia lub usunicia pozostawia lady widoczne goym okiem, - musz by przeznaczone do jednorazowego zastosowania, lub jeeli s przeznaczone do wielokrotnego korzystania, musz by wykonane w taki sposb, aby mona by na nie nanosi indywidualny znak identyfikacyjny za kadym razem, gdy s stosowane, - musz posiada indywidualny znak identyfikacyjny. Zamknicia celne musz spenia nastpujce warunki techniczne: - forma i wymiary zamkni celnych mog rni si w zalenoci od zastosowanej metody zamknicia, ale wymiary musz umoliwia atwe odczytanie znakw identyfikacyjnych, - znaki identyfikacyjne zamkni musz by tego rodzaju, aby niemoliwe byo ich sfaszowanie i trudne podrobienie, - materia, z ktrego zostay wykonane zamknicia celne, musi by odporny na przypadkowe naruszenie i uniemoliwia niewykrywalne sfaszowanie lub ponowne uycie. 4.9. Zwolnienie towarw do procedury tranzytu (art. 249 RWKC) Po wypenieniu wszystkich formalnoci w urzdzie wyjcia, tj.: - przedstawieniu danych zgoszenia (w formie elektronicznej lub pisemnej na dokumencie SAD); - weryfikacji danych zgoszenia i jego przyjciu; - przeprowadzeniu ewentualnej kontroli; - przedstawieniu zabezpieczenia, w sytuacjach gdy jest to wymagane; - okreleniu terminu na dostarczenie towarw do urzdu przeznaczenia; - wyznaczeniu trasy przewozu, w sytuacjach gdy jest to wymagane; towary zostaj zwolnione do procedury tranzytu. W tym celu urzd wyjcia wykonuje nastpujce czynnoci: - przeprowadza walidacj zgoszenia tranzytowego; - rejestruje wyniki kontroli; - do deklarowanego urzdu przeznaczenia wysya komunikat AAR (IE 01) oraz do urzdu tranzytowego (lub urzdw tranzytowych) komunikat ATR (IE 50); oraz - dokonuje wydruku Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego (karta A w 1 egzemplarzu, wraz z Wykazem Towarw, jeli dotyczy oraz, ewentualnie, karta B w 1 egzemplarzu). 4.9.1. Dokumenty stosowane przy zwolnieniu towarw do tranzytu Urzd wyjcia przekazuje Tranzytowy Dokument Towarzyszcy zgaszajcemu. Tranzytowy Dokument Towarzyszcy towarzyszy przesyce w czasie transportu.

197

W chwili zwalniania towarw do tranzytu drukowane s nastpujce dokumenty: Tranzytowy dokument Towarzyszcy Tranzytowy Dokument Towarzyszcy wraz z Wykazem Towarw Tranzytowy dokument Towarzyszcy, jeli doczone s Listy Towarowe Karta A Karta A Karta A i B

Uwaga 1: W zwizku z przyjt zmian przepisw w tym zakresie, od dnia 1.01.2005 r. zgaszajcy nie bd mieli moliwoci stosowania papierowych list towarowych jako opisowych czci zgoszenia w odniesieniu do operacji tranzytowych realizowanych w systemie NCTS. Uwaga 2: Na wniosek podmiotu, w celu umoliwienia mu posiadania dokumentu, o ktrym mowa w art. 365 RWKC, urzd wyjcia moe dokona wydruku 1 egzemplarza "Kopii urzdowej" Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego, na ktrej dokona adnotacji "Alternatywny dowd" i ktra zostanie wydana zgaszajcemu. 5. Formalnoci i zdarzenia w trakcie transportu 5.1. Formalnoci w przypadku zaistnienia zdarze podczas transportu (art. 360 RWKC) W przypadku zaistnienia zdarzenia w trakcie transportu towarw, przewonik ma obowizek natychmiastowego powiadomienia o tym fakcie najbliszego urzdu celnego. Oto przykady sytuacji, ktre mona okreli jako zdarzenia podczas transportu: - urzd wyjcia wyznaczy wic tras przewozu i zaistniaa konieczno zmiany trasy; - zamknicia celne zostay przypadkowo uszkodzone; - towary s przeadowywane na inny rodek transportu; - wystpia konieczno natychmiastowego czciowego lub cakowitego wyadunku towarw, na skutek zaistniaego bezporedniego niebezpieczestwa. W przypadku zaistnienia zdarzenia podczas transportu, przewonik niezwocznie dokonuje stosownych adnotacji w polu 56 Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego i przedstawia przesyk waciwym wadzom kraju, w ktrym zdarzenie miao miejsce. Waciwe wadze podejmuj decyzj, czy operacja tranzytowa moe by kontynuowana, czy nie. Jeeli operacja moe by kontynuowana, waciwy urzd celny dokonuje wpisw w polach 55 i G Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego, okrelajc podjte dziaania. Jeeli, z przyczyn niezalenych od przewonika, zostay naruszone zamknicia celne,waciwe wadze dokonuj rewizji towarw i pojazdu. Jeeli zostanie podjta decyzja pozwalajca na kontynuowanie przewozu, nakadane s nowe zamknicia celne, a na Tranzytowym Dokumencie Towarzyszcym dokonywane odpowiednie wpisy. Przeadunek towarw na inny rodek transportu moe by dokonany jedynie za zgod wadz waciwych ze wzgldu na miejsce, gdzie ma nastpi przeadunek. W takiej sytuacji przewonik wypenia w sposb odrczny, czytelnie i drukowanymi literami, pole 55 "Przeadunki" Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego. Jeeli jest to konieczne, wadze potwierdzaj pole F Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego. Jeeli miay miejsce wicej ni dwa przeadunki i w polu F nie ma miejsca na dokonanie dalszych wpisw, wymagane informacje powinny zosta wpisane przez przewonika w polu 56 Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego. Informacja dotyczca przeadunku jest rejestrowana w systemie NCTS w urzdzie przeznaczenia lub w urzdzie tranzytowym. Jeeli w wypadku zaistnienia bezporedniego zagroenia, zaistnieje konieczno natychmiastowego dokonania czciowego lub cakowitego rozadunku, przewonik powinien powiadomi o tym niezwocznie waciwe wadze i dokona stosownych adnotacji w polu 56 Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego. Wadze celne dokonuj wpisw w polu G Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego. Jednake, w wypadku gdy podczas przewozu nastpuje wycznie zmiana cignika (bez dokonywania przekazania lub przeadunku towarw), w polu 56 Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego wpisuje si numer rejestracyjny i przynaleno pastwow nowego cignika. W takim wypadku powiadczenie waciwych wadz nie jest konieczne, ale informacja musi zosta w pniejszym czasie wprowadzona do systemu NCTS. Waciwe wadze powinny zosta niezwocznie poinformowane o wystpieniu wszelkich innych zdarze lub wypadkw, ktre mog uniemoliwi gwnemu zobowizanemu lub przewonikowi wypenienie zobowiza. Wszelkie podziay przesyek mog odbywa si jedynie pod nadzorem celnym, a procedura tranzytowa musi zosta

198

zakoczona. Dla kadej partii towaru musi zosta zoone nowe zgoszenie tranzytowe. 5.2. Formalnoci w urzdzie tranzytowym 5.2.1. Urzd tranzytowy Urzd tranzytowy to urzd celny usytuowany w miejscu wprowadzenia lub wyprowadzenia,zgodnie z ponisz tabel prezentujc rne sytuacje dotyczce tranzytu wsplnego i wsplnotowego. miejsce wprowadzenia tranzyt wsplny - na terytorium Umawiajcej si Strony [innej ni kraj wyjcia] tranzyt wsplnotowy - na terytorium celne Wsplnoty, jeeli w trakcie operacji tranzytowej towary byy przewoone przez obszar kraju trzeciego, - z obszaru celnego Wsplnoty, jeeli w trakcie operacji tranzytowej przesyka opuszcza to terytorium przez granic midzy Pastwem Czonkowskim a krajem trzecim innym ni kraj EFTA.

miejsce wprowadzenia

- z obszaru Umawiajcej si Strony, jeeli w trakcie operacji tranzytowej przesyka opuszcza obszar celny tej Umawiajcej si Strony przez granic midzy t Umawiajc si Stron a krajem trzecim

Zgodnie z powyszym, w Polsce rol urzdw tranzytowych peni mog wycznie urzdy usytuowane na zewntrznej granicy Wsplnoty, jeeli w trakcie operacji tranzytowej: - przesyka opuszczajca terytorium Wsplnoty kierowana jest do innego Pastwa Czonkowskiego/Umawiajcej si Strony, przez terytorium kraju trzeciego (na ktrego obszarze operacja tranzytowa zostaje zawieszona), lub - przesyka wprowadzana jest na obszar Wsplnoty z innego Pastwa Czonkowskiego/ Umawiajcej si Strony, przez terytorium kraju trzeciego. 5.2.2. Procedura w urzdzie tranzytowym Tranzytowy Dokument Towarzyszcy naley przedstawi wraz z towarami w kadym urzdzie tranzytowym. Urzd tranzytowy moe przeprowadzi kontrol towarw, jeeli uzna to za konieczne Urzd tranzytowy wykonuje nastpujce dziaania: - rejestruje w systemie NCTS numer MRN (z wykorzystaniem czytnika kodu paskowego na Tranzytowym Dokumencie Towarzyszcym); - rejestruje przekroczenie granicy; oraz - wysya komunikat "Powiadomienie o przekroczeniu granicy" (IE118) do urzdu wyjcia. W przypadku towarw podlegajcych ograniczeniom wywozowym, na Tranzytowym Dokumencie Towarzyszcym (w polu 44) widnieje jeden z nastpujcych kodw: - w tranzycie wsplnym: DG0 ("Wywz z Pastwa EFTA podlegajcy ograniczeniom") lub, DG1 ("Wywz z Pastwa EFTA podlegajcy cu") - w tranzycie wsplnotowym: DG0 ("Wywz z WE podlegajcy ograniczeniom") lub, DG1 ("Wywz z WE podlegajcy cu"). 5.2.3. Zmiana urzdu tranzytowego (art. 359 ust. 3 RWKC) Towary mog by przewoone przez urzd tranzytowy inny ni wskazany na Tranzytowym Dokumencie

199

Towarzyszcym. W tym wypadku faktyczny urzd tranzytowy nie otrzyma komunikatu ATR (IE50). W przypadku gdy towary przedstawione zostaj w urzdzie tranzytowym innym ni pierwotnie deklarowany, nowy urzd tranzytowy wysya w systemie NCTS do urzdu wyjcia komunikat IE114, stanowicy wniosek o przesanie danych zgoszenia dotyczcego danej procedury tranzytowej, czyli komunikatu ATR (IE50). Faktyczny urzd tranzytowy rejestruje wtedy przekroczenie granicy przez przesyk i wysya komunikat "Powiadomienie o przekroczeniu granicy" (IE118) do urzdu wyjcia. Jeeli nowy urzd tranzytowy znajduje si w innym kraju ni pierwotnie deklarowany urzd tranzytowy, nowy urzd tranzytowy zostanie poinformowany przez system, jeeli gwarancja nie jest wana na ten kraj. Jeeli towary podlegaj ograniczeniom wywozowym i nie mog zosta wprowadzone na obszar celny kraju, ktry wnioskuje o dane zgoszenia, urzd wyjcia wysya komunikat zwrotny IE115, w ktrym wskazana jest przyczyna odrzucenia wniosku, w przeciwnym wypadku komunikat IE115 jest wysyany do urzdu tranzytowego wraz z komunikatem ATR (IE50). Jeeli komunikat IE115 podaje przyczyn odrzucenia wniosku, urzd tranzytowy dokonuje zakoczenia danej procedury tranzytowej lub zawraca przesyk. 5.2.4. Dziaania podejmowane w wypadku zaistnienia nieprawidowoci Jeeli urzd tranzytowy stwierdzi, e w zgoszeniu tranzytowym znajduj si drobne niezgodnoci i nie ma przypuszcze co do ewentualnego naduycia, powinien pozwoli na kontynuowanie operacji tranzytowej, wprowadzajc informacje o niezgodnociach do systemu NCTS oraz nanoszc je na Tranzytowym Dokumencie Towarzyszcym dla informacji urzdu przeznaczenia. W szczeglnoci za drobne nieprawidowoci mona uzna, dokonujc ich poprawienia, jeeli jest to moliwe: 1. niepotwierdzony odrczny wpis (lub niepotwierdzon zmian wpisu) dotyczcy numeru rejestracyjnego rodka transportu (pole 18); 2. brak numeru rejestracyjnego rodka transportu (pole 18) lub numerw kontenerw (pole 31); 3. wskazanie w zgoszeniu tranzytowym innego urzdu tranzytowego ni ten, w ktrym przedstawiono towary; 4. brak wskazania urzdu tranzytowego w zgoszeniu. Jeeli urzd tranzytowy stwierdzi, e wystpiy istotne nieprawidowoci w zwizku z realizowan operacj tranzytow, dokonuje zakoczenia operacji tranzytowej i podejmuje konieczne dziaania wyjaniajce. 6. Formalnoci w urzdzie przeznaczenia 6.1. Zasady oglne W celu zakoczenia procedury tranzytu towary wraz z Tranzytowym Dokumentem Towarzyszcym musz zosta przedstawione wadzom celnym w urzdzie przeznaczenia. W ten sposb nastpuje zakoczenie operacji tranzytowej. Urzd przeznaczenia dokonuje kontroli towarw na podstawie danych uzyskanych z systemu NCTS, ewentualnie uzupenionych informacjami z Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego, rejestruje wyniki kontroli w systemie wysya komunikat zawierajcy wyniki kontroli do urzdu wyjcia. Jeeli nie wystpiy adne nieprawidowoci, procedura tranzytowa jest zamykana (zwalniana) przez urzd wyjcia. W wypadku wystpienia nieprawidowoci, konieczne jest podjcie dalszych dziaa, inicjowanych przez urzd wyjcia i realizowanych poza systemem NCTS (wyjanienia, procedura poszukiwawcza, procedura odzyskania nalenoci). 6.2. Procedura w urzdzie przeznaczenia 6.2.1. Zakoczenie procedury tranzytowej (art. 14, 96 i 92 WKC oraz art. 361, 356 RWKC) Praktycznie zakoczenie operacji tranzytowej oznacza przedstawienie towarw i Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego w urzdzie przeznaczenia, a w sensie prawnym oznacza takie przedstawienie, ktre odbyo si zgodnie z przepisami regulujcymi zastosowana procedur, tj. standardow lub uproszczon (dodatkowo do oglnej definicji zakoczenia procedury, istniej przepisy szczeglne okrelajce specyficzne warunki, kiedy procedura jest zakoczona lub uznawana za zakoczon w ramach procedur takich jak te dotyczce upowanionego odbiorcy oraz uproszcze stosowanych w transporcie lotniczym, morskim i przesyowym).

200

Przedstawienie towarw i Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego w urzdzie przeznaczenia jest podstawowym obowizkiem gwnego zobowizanego. Zakoczenie operacji tranzytowej umoliwia zamknicie procedury i zwolnienie gwnego zobowizanego z jego zobowiza w odniesieniu do danej operacji tranzytowej. Zdarzenie lub nie wypenianie obowizkw, ktre bdzie miao miejsce po tym czasie, dotyczy innych przeznacze i regulacji celnych ni tych odnoszcych si do tranzytu. Nie oznacza to jednak, i gwnego zobowizanego nie mona pocign do odpowiedzialnoci (finansowej lub innej) po zakoczeniu procedury, jednak jedynie wtedy gdy dotyczy realizacji operacji tranzytowej. Poza gwnym zobowizanym take inne osoby maj okrelone obowizki w procedurze tranzytu. Przewonik i kada inna osoba, ktra odbiera towary wiedzc, e s one objte procedur tranzytu, jest rwnie odpowiedzialna za przedstawienie towarw w stanie nienaruszonym i w wyznaczonym terminie w urzdzie przeznaczenia, stosujc wymagane rodki identyfikacji towarw. Towary wraz z Tranzytowym Dokumentem Towarzyszcym zostaj przedstawione w urzdzie przeznaczenia w wyznaczonych godzinach urzdowania. Przedstawienie towarw musi nastpi w terminie okrelonym przez urzd wyjcia. Termin na dostarczenie towarw znajduje si w polu D Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego. Termin na dostarczenie towarw okrelony przez urzd wyjcia jest wicy dla waciwych wadz krajw, przez ktrych terytoria nastpuje przewz towarw. Waciwe wadze, w tym take wadze celne w urzdzie przeznaczenia, nie mog zmienia tego terminu. Poprzez numer MRN, z wykorzystaniem czytnika kodu paskowego, urzd przeznaczenia uzyskuje dane z systemu NCTS na temat operacji tranzytowej, otrzymane w komunikacie AAR (IE 01). Komunikat "Zawiadomienie o przybyciu" (IE 06) jest wysyany do urzdu wyjcia w momencie gdy funkcjonariusz w urzdzie przeznaczenia zarejestrowa numer MRN w systemie. Informacja ta pozwala urzdowi wyjcia na zlokalizowanie danej operacji tranzytowej, ktrej system nadaje w tym momencie status "Przybycie". 6.2.2. Kontrola zakoczenia procedury (art. 371 RWKC) Po przedstawieniu towarw i Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego, urzd przeznaczenia decyduje, czy towary zostan poddane kontroli, czy przesyka moe zosta zwolniona. Kontrola towarw odbywa si na podstawie danych uzyskanych w komunikacie AAR otrzymanym z urzdu wyjcia. Urzd przeznaczenia wysya komunikat "Wyniki kontroli" (IE 18) do urzdu wyjcia. Komunikat powinien zawiera take wszelkie informacje naniesione na Tranzytowym Dokumencie Towarzyszcym podczas transportu (np. przeadunki, nowe zamknicia celne, wypadki podczas transportu). Urzd przeznaczenia zachowuje i archiwizuje Tranzytowy Dokument Towarzyszcy. Po przedstawieniu przesyki urzd przeznaczenia rejestruje przybycie, wprowadzajc nastpujce informacje do systemu NCTS: - MRN (numer ewidencyjny operacji tranzytowej); - data przybycia; - w przypadku zdarze podczas transportu (wypadki, przeadunki) wszystkie konieczne informacje uzyskane z Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego. Przed wysaniem wynikw kontroli do urzdu wyjcia urzd przeznaczenia wprowadza odpowiednie wyniki kontroli do systemu NCTS:

W sytuacji gdy urzd zadecydowa o nie przeprowadzaniu kontroli wprowadza si kod A2 - "Uznano za zgodnie". W tym wypadku urzd przeznaczenia musi wysa wyniki kontroli (IE18) tego samego dnia, w ktrym towary zostay przedstawione w urzdzie przeznaczenia, lub najpniej w pierwszym dniu roboczym nastpujcym po dniu przedstawienia towarw. Jeeli urzd przeznaczenia zadecyduje o przeprowadzeniu kontroli, dokonuje sprawdzenia przynajmniej: - rodkw identyfikacji towarw (sprawdzenie stanu naoonych zamkni celnych lub opisu towarw); - terminu na dostarczenie towarw i wicej trasy (jeli bya wyznaczona).

Jeeli nie stwierdzono nieprawidowoci, do sytemu NCTS wprowadza si kod A1 - "Zgodnie". W tym wypadku urzd przeznaczenia musi wysa wyniki kontroli (IE18) tego samego dnia, w ktrym towary zostay przedstawione w urzdzie przeznaczenia, lub, najpniej, w pierwszym dniu roboczym nastpujcym po dniu przedstawienia towarw, lub, w wyjtkowych sytuacjach w cigu 6 dni kalendarzowych od dnia przedstawienia

201

towarw. Karta kontrolna T5, jeeli bya wystawiona przez urzd wyjcia, powinna zosta przedstawiona wraz z Tranzytowym Dokumentem Towarzyszcym, na ktrym widnieje odniesienie do tego dokumentu. W przypadku nie przedstawienia karty T5 wraz z Tranzytowym Dokumentem Towarzyszcym, urzd przeznaczenia podaje t informacj w komunikacie wyniki kontroli, wskazujc kod wyniku kontroli A4 "Drobne nieprawidowoci bez nastpstw". 6.3. Sytuacje szczeglne 6.3.1. Powiadczenie odbioru (art. 362 RWKC) Na wniosek osoby przedstawiajcej Tranzytowy Dokument Towarzyszcy i towary w urzdzie przeznaczenia, urzd celny wydaje powiadczenie odbioru (TC11). Powiadczenie odbioru nie moe by uznane za alternatywny dowd zakoczenia procedury tranzytu, ktry mgby stanowi dla urzdu wyjcia podstaw zamknicia procedury. Powiadczenie odbioru spenia dwie wane funkcje. Po pierwsze stanowi informacje dla gwnego zobowizanego, i przewonik dostarczy dokumenty tranzytowe do urzdu przeznaczenia. Po drugie, powiadczenie odbioru ma due znaczenie w wypadku prowadzenia procedury poszukiwawczej, gdy urzd wyjcia nie otrzyma informacji o przybyciu przesyki (komunikat IE06). W takim wypadku gwny zobowizany moe przedstawi powiadczenie odbioru w urzdzie wyjcia, wskazujc tym samym, w ktrym urzdzie przedstawione zostay dokumenty tranzytowe. Dziki temu prowadzenie procedury poszukiwawczej jest znacznie uatwione. Formularz powiadczenia odbioru musi by zgodny ze wzorem TC11 zamieszczonym w Zaczniku 47 RWKC. Osoba wystpujca z wnioskiem o wydanie powiadczenia odbioru powinna wypeni je przed przedoeniem funkcjonariuszowi celnemu w urzdzie przeznaczenia w celu potwierdzenia. Powiadczenie odbioru moe zawiera dodatkowe informacje dotyczce przesyki. Gwny zobowizany moe chcie na przykad, aby wpisany zosta adres, pod ktry przewonik przele powiadczenie odbioru po potwierdzeniu przez wadze celne (moe by wpisany na odwrotnej stronie powiadczenia odbioru). Urzd przeznaczenia nie ma obowizku przesyania powiadczenia odbioru poczt, cho moe to zrobi, w razie potrzeby. Zwykle przewonik zwraca powiadczenie odbioru gwnemu zobowizanemu.

6.3.2. Wydanie alternatywnego dowodu zakoczenia procedury

(art. 361 ust. 3 RWKC) Gwny zobowizany moe wystpi do wadz celnych z wnioskiem o wydanie alternatywnego dowodu prawidowego zakoczenia procedury tranzytu. Wniosek taki moe zosta zgoszony w chwili przedstawienia dokumentu tranzytowego i towarw w urzdzie przeznaczenia. W celu uzyskania alternatywnego dowodu zakoczenia procedury tranzytu, zgodnie z art. 361 ust. 3 RWKC, kopia Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego i ewentualnie Wykazu Towarw moe by przedstawiona urzdowi przeznaczenia w celu powiadczenia. Kopia, ktra moe by kserokopi, powinna spenia nastpujce warunki: - posiada oznaczenie "kopia", - posiada adnotacj "Alternatywny dowd", oraz - zawiera numer MRN i dane zgoszenia tranzytowego. Ww. dokumenty, zawierajce numer MRN, musz by powiadczone przez wadze celne. Powiadczenie przez wadze moe zosta dokonane komputerowo w taki sposb, aby byo oczywiste dla wadz celnych kraju wyjcia, e to powiadczenie jest autentyczne. Urzd przeznaczenia powiadcza dowd alternatywny, jeli nie stwierdzono nieprawidowoci. Powiadczenie to dokonywane jest poprzez przystawienie stempla, podpis funkcjonariusza i wpisanie daty. Osoba przedstawiajca taki dokument wraz z towarami jest uznawana za przedstawiciela gwnego zobowizanego. Urzd przeznaczenia wydaje tej osobie powiadczon kopi Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego. 6.3.3. Nieprawidowoci 6.3.3.1. Nieprawidowoci dotyczce zamkni celnych Z reguy towary przemieszczane w procedurze tranzytu znajduj si pod zamkniciami celnymi. Wadze celne w urzdzie przeznaczenia sprawdzaj, czy zamknicia nie zostay naruszone. Jeeli zamknicia celne zostay naruszone, wadze celne urzdu przeznaczenia powinny te informacj przekaza w komunikacie wyniki kontroli przesyanym do

202

urzdu wyjcia. Urzd przeznaczenia sprawdza stan zamkni celnych i rejestruje wynik sprawdzenia w systemie NCTS. Jeeli zamknicia s naruszone lub istnieje podejrzenie, i prbowano je naruszy, wadze celne mog przeprowadzi kontrol towarw i informacje na ten temat wprowadzi do systemu. 6.3.3.2. Inne nieprawidowoci Urzd przeznaczenia okrela w systemie NCTS rodzaj stwierdzonej nieprawidowoci, w celu poinformowania urzdu wyjcia. Urzd wyjcia podejmuje, na podstawie przekazanych informacji, decyzj, jakie kroki w danej sytuacji naley podj. W urzdzie przeznaczenia moe zosta stwierdzona rnica pomidzy towarami deklarowanymi w systemie oraz faktycznie przedstawionymi w urzdzie. Urzd przeznaczenia: - rejestruje numer MRN, oraz - wskazuje wszelkie nieprawidowoci w komunikacie wyniki kontroli. 6.3.3.3. Wyjanianie niezgodnoci W wypadku gdy urzd przeznaczenia decyduje nie zwalnia towarw z procedury tranzytu w zwizku ze stwierdzonymi nieprawidowociami oraz wnioskuje do urzdu wyjcia o wyjanienie tych nieprawidowoci, wysya komunikat "Wyniki kontroli" zawierajcy uwag "oczekiwanie na wyjanienie niezgodnoci". W tej sytuacji operacja tranzytowa pozostaje w statusie "oczekiwanie na wyjanienie". W czasie gdy operacja tranzytowa znajduje si tym statusie, urzd wyjcia przeprowadza wyjanienia nieprawidowoci, w szczeglnoci poprzez sprawdzenie wszelkich dokumentw przedstawionych przez gwnego zobowizanego i przez porwnanie ich z danymi zgoszenia tranzytowego. Gdy kwestia zostaa wyjaniona, urzd wyjcia informuje urzd przeznaczenia wysyajc komunikat "Powiadomienie o wyjanieniu niezgodnoci" (IE 20). Towary zostaj wtedy zwolnione, a operacja tranzytowa przechodzi do statusu "Towary zwolnione". Urzd przeznaczenia moe rwnie zadecydowa o samodzielnym podjciu wyjanienia nieprawidowoci. Urzd przeznaczenia: - rejestruje numer MRN; - w komunikacie "Wyniki kontroli" (IE18) wskazuje, i rozpoczto wyjanienia w miejscu przeznaczenia; - wysya komunikat "Wyniki kontroli" (IE18) do urzdu wyjcia; - w cigu trzech miesicy wysya wyniki wyjanie do urzdu wyjcia. Urzd przeznaczenia moe podj decyzj o zabezpieczeniu nalenoci w konsekwencji stwierdzonej nieprawidowoci. W tym wypadku w komunikacie "Wyniki kontroli" naley wprowadzi informacj "opaty pobrane" Urzd przeznaczenia: - rejestruje numer MRN; - wprowadza kod A5 "Pobrano opaty" w komunikacie "Wyniki kontroli"; - wysya komunikat "Wyniki kontroli" (IE18) do urzdu wyjcia. 6.3.4. Zmiana urzdu przeznaczenia (art. 361 ust. 4 RWKC) Operacja tranzytowa moe zakoczy si w innym urzdzie celnym ni deklarowany w zgoszeniu tranzytowym. Urzd ten staje si wtedy urzdem przeznaczenia. W systemie NCTS faktycznego urzdu przeznaczenia nie bdzie dostpny komunikat AAR (IE01) dla danego numeru MRN, urzd ten musi wysa "Wniosek o AAR" (IE02) do urzdu wyjcia. Po "odszukaniu" operacji tranzytowej, system urzdu wyjcia wysya do urzdu przeznaczenia odpowied na wniosek o AAR (IE03). Urzd przeznaczenia akceptuje zmian urzdu przeznaczenia i wysya do urzdu wyjcia komunikat "Zawiadomienie o przybyciu" (IE06). Jeeli system urzdu wyjcia nie znajdzie operacji tranzytowej o danym numerze MRN, urzd wyjcia w wysyanym komunikacie "Odpowied na wniosek o AAR" podaje przyczyny (kody od 1 do 4), dlaczego komunikat AAR nie moe zosta wysany do urzdu przeznaczenia. System NCTS odrzuca informacj o przybyciu (w wypadku gdy podmiot w miejscu przeznaczenia posiada komunikacj elektroniczn z systemem, powiadamia go o tym fakcie wysyajc komunikat IE21).

203

Przyczyny odrzucenia informacji o przybyciu mog by nastpujce: - przesyka o danym numerze MRN dostarczona ju zostaa do innego urzdu przeznaczenia; - operacja tranzytowa o danym numerze MRN zostaa uniewaniona przez urzd wyjcia; - numer MRN jest nieznany (bd z przyczyn technicznych, bd z powodu nieprawidowoci) lub - z innych powodw. W zwizku ze zmian urzdu przeznaczenia mona wyrni trzy sytuacje:

Nowy urzd przeznaczenia znajduje si na obszarze tej samej Umawiajcej si Strony/pastwa czonkowskiego co urzd przeznaczenia wskazany w zgoszeniu tranzytowym: Urzd przeznaczenia: - rejestruje numer MRN; - wnioskuje do urzdu wyjcia o informacj o operacji tranzytowej na podstawie numeru MRN; - wysya "Zawiadomienie o przybyciu" (IE06) do urzdu wyjcia; - decyduje nt. przeprowadzanych kontroli; - po uzyskaniu pozytywnych wynikw kontroli, rejestruje wyniki kontroli w systemie; - wysya komunikat "Wyniki kontroli" (IE18) do urzdu wyjcia. Urzd wyjcia: Po otrzymaniu "Zawiadomienia o przybyciu" (IE06), informuje pierwotnie deklarowany urzd przeznaczenia oraz deklarowane urzdy tranzytowe, przez ktre przesyka nie przejechaa, o fakcie zakoczenia operacji tranzytowej (IE24).

Nowy urzd przeznaczenia znajduje si na obszarze innej Umawiajcej si Strony/pastwa czonkowskiego ni urzd przeznaczenia wskazany w zgoszeniu tranzytowym: Urzd przeznaczenia: - rejestruje numer MRN; - wnioskuje do urzdu wyjcia o informacj o operacji tranzytowej na podstawie numeru MRN; - wysya "zawiadomienie o przybyciu" (IE06) do urzdu wyjcia; - sprawdza dotrzymanie terminu na dostarczenie towarw, stan zamkni celnych i wic tras przewozu (jeli bya wyznaczona); - decyduje nt. przeprowadzanych kontroli; - po uzyskaniu pozytywnych wynikw kontroli, rejestruje wyniki kontroli w systemie; - wysya komunikat "Wyniki kontroli" (IE18) do urzdu wyjcia. Urzd wyjcia: Po otrzymaniu "Zawiadomienia o przybyciu" (IE06), informuje pierwotnie deklarowany urzd przeznaczenia oraz deklarowane urzdy tranzytowe, przez ktre przesyka nie przejechaa, o fakcie zakoczenia operacji tranzytowej (IE24)

Nowy urzd przeznaczenia znajduje si na obszarze innej Umawiajcej si Strony/pastwa czonkowskiego ni urzd przeznaczenia wskazany w zgoszeniu tranzytowym, a na Tranzytowym Dokumencie Towarzyszcym widnieje jeden z nastpujcych kodw: * w tranzycie wsplnym: - DG0 ("Wywz z kraju EFTA podlegajcy ograniczeniom") lub - DG1 ("Wywz z kraju EFTA podlegajcy cu") * w tranzycie wsplnotowym: - DG0 ("Wywz z WE podlegajcy ograniczeniom") lub

204

- DG1 ("Wywz z WE podlegajcy cu") Urzd przeznaczenia: - rejestruje numer MRN; - wnioskuje do urzdu wyjcia o informacj o operacji tranzytowej na podstawie numeru MRN; - zgodnie z art. 361 RWKC. zatrzymuje towary pod dozorem celnym i podejmuje decyzj, czy * zezwala na ich wywz do Umawiajcej si Strony, w ktrej znajduje si urzd wyjcia; * nie zezwala na ich wywz, a do czasu otrzymania z urzdu wyjcia szczeglnego pisemnego pozwolenia na zwolnienie tych towarw. 6.4. Przedstawienie towarw po upywie wyznaczonego terminu (art. 356 RWKC) Poniej przedstawiono przykady dowodw wystpienia nie dajcych si przewidzie okolicznoci, niezawinionych prze przewonika ani gwnego zobowizanego, ktre mog spowodowa przekroczenie terminu dostarczenia towarw: - protok policyjny/zawiadczenie wydane przez policj (gdy np. mia miejsce wypadek, kradzie); - powiadczenie wystawione przez sub zdrowia (jeeli np. udzielono pomocy medycznej); - powiadczenie/rachunek ze stacji naprawy (jeeli miaa miejsce naprawa pojazdu); - wszelkiego rodzaju dowody, gdy opnienie zostao spowodowane strajkiem lub innymi nie dajcymi si przewidzie okolicznociami. Jednake od wadz celnych w urzdzie przeznaczenia zaley, czy dowd zostanie uznany. 7. Procedura poszukiwawcza i weryfikacyjna 7.1. Informowanie gwnego zobowizanego Urzd celny wyjcia (penic rol urzdu zamknicia w systemie NCTS) stale monitoruje przesyki w systemie NCTS, w celu szybkiego wyjanienia przypadkw operacji tranzytowych, ktre pozostaj nie zamknite pomimo upynicia wyznaczonych terminw, tzn. znajduj si w statusie "Rekomendowane zapytanie poszukiwawcze". W przypadku gdy urzd wyjcia nie otrzyma w systemie NCTS "Komunikatu o przybyciu towaru" w wyznaczonym terminie, w ktrym towary powinny zosta przedstawione w urzdzie przeznaczenia, organ celny niezwocznie powiadamia o tym fakcie gwnego zobowizanego i wzywa go do dostarczenia dowodu zakoczenia procedury. Oznacza to tym samym, i po przejciu zgoszenia tranzytowego do statusu "Rekomendowane zapytanie poszukiwawcze", naley niezwocznie wystpi z zapytaniem do gwnego zobowizanego, poza systemem NCTS. Jednake wszczynajc powysze postpowanie wyjaniajce naley w systemie NCTS zaznaczy dziaanie "Rozpocznij poszukiwanie", czego skutkiem bdzie przejcie zgoszenia do statusu "Zapytanie poszukiwawcze". Przekazanie zapytania do gwnego zobowizanego ma na celu zaangaowanie go w poszukiwania dowodu, e procedura zostaa zakoczona oraz okolicznoci tego zakoczenia. Gwny zobowizany jest zaangaowany na wczesnym etapie postpowania wyjaniajcego, tak aby mg w ten sposb udowodni, e wypeni swoje obowizki. Jeli nie jest w stanie dostarczy takiego dowodu (alternatywnego dowodu zakoczenia procedury), bdzie przynajmniej mia moliwo przygotowania si do podjcia ewentualnych dziaa majcych na celu odzyskanie dugu, a jeli to konieczne, udzielenia pomocy w okreleniu kraju waciwego dla odzyskania dugu. Dodatkowo, informacja ta ma na celu zapobieenie rozpoczciu zbdnej administracyjnej procedury poszukiwawczej w odniesieniu do urzdu przeznaczenia, w sytuacji gdy gwny zobowizany jest w stanie dostarczy wszelkich niezbdnych informacji, aby udowodni zakoczenie procedury (lub skierowa procedur poszukiwawcz do waciwego urzdu przeznaczenia). Poniej znajduje si wzr pisma, ktry moe by stosowany w celu poinformowania gwnego zobowizanego o nie zakoczeniu operacji tranzytowej. Wzr zawiera minimum wymaganych informacji. Wzr przykadowego pisma kierowanego do gwnego zobowizanego (waciwe wadze kraju wyjcia) (miejsce i data)

205

(nazwa i adres gwnego zobowizanego Temat: Wsplny/wsplnotowy tranzyt Brak dowodu na zakoczenie procedury tranzytu Szanowni Pastwo, Jestecie Pastwo gwnym zobowizanym dla niej podanego zgoszenia do wsplnej/wsplnotowej procedury tranzytowej: (numer i data zgoszenia tranzytowego) z urzdu wyjcia: (nazwa urzdu wyjcia) Zgodnie z przepisami art. 39 ust. 1 Zacznika nr I do Konwencji o wsplnej procedurze tranzytowej/art. 365 ust. 1 Przepisw Wykonawczych do Kodeksu Celnego UE1, informujemy Pastwa, e nie mamy dowodu na zakoczenie ww. operacji tranzytowej. W zwizku z tym prosimy Pastwa o przesanie informacji i dokumentw w celu udowodnienia, e procedura zostaa zakoczona. Powinnicie rwnie Pastwo przekaza informacje o wszelkich zmianach urzdu przeznaczenia i/lub urzdw tranzytowych. Prosimy o przesanie ww. informacji w terminie (poda termin) od daty napisania tego pisma, poniewa musimy rozpocz procedur poszukiwawcz. Wszystkie przedstawione dowody musz by zgodne z przepisami art. 39 ust. 2 i 3 Zacznika I do Konwencji o wsplnej procedurze tranzytowej/art. 365 ust. 2 Przepisw Wykonawczych do Kodeksu Celnego UE1. Zgodnie z przepisami art. 114 i 115 Zacznika I do Konwencji/art. 203 lub 204 Kodeksu Celnego UE1, jeli nie jest moliwe stwierdzenie, e procedura zostaa zakoczona, bdziecie Pastwo zobowizani do uiszczenia dugu odnonie towarw objtych ww. procedur tranzytow (nalenoci przywozowe i wywozowe oraz inne opaty). Jeeli nie jestecie Pastwo w stanie udowodni, e procedura zostaa zakoczona, prosimy o przesanie jakichkolwiek posiadanych informacji wraz z odpowiedni dokumentacj, w szczeglnoci nazw miejsca (kraju), w ktrym, zdaniem Pastwa, zaistniao zdarzenie powodujce powstanie dugu, zgodnie z art. 116 Zacznika nr I do Konwencji/art. 215 Kodeksu Celnego UE1. Z powaaniem, 7.2. Procedura poszukiwawcza W przypadku braku dowodu zakoczenia procedury po upywie okrelonego czasu lub gdy tylko odnone wadze zostay o tym poinformowane lub podejrzewaj, e procedura nie zostaa zakoczona, wszczynana jest procedura poszukiwawcza majca gwnie na celu: - uzyskanie dowodu na to, e procedura si zakoczya, z perspektyw zamknicia procedury, - lub, w przypadku braku takiego dowodu albo gdy przedstawiony dowd okaza si w pniejszym czasie sfaszowany lub niewany, ustanowienie warunkw, w ktrych powsta dug, aby zidentyfikowa dunika (-w) oraz okreli waciwe wadze dla odzyskania dugu. Waciwa realizacja procedury poszukiwawczej uzaleniona jest od: - wypenienia not poszukiwawczych w sposb kompletny i szczegowy, - efektywnego i prawidowego zarejestrowania przybycia towarw i przewozw tranzytowych w urzdach przeznaczenia i urzdach celnych tranzytowych, - szybkiej i jasnej reakcji wadz, do ktrych sprawa jest kierowana, - aktualizowania przez kraje wykazu waciwych wadz i urzdw. Gdy stosowany jest system NCTS, organ celny niezwocznie wszczyna procedur poszukiwawcz za kadym razem w sytuacji, gdy urzd wyjcia nie otrzyma w systemie NCTS "Komunikatu o przybyciu towaru" w wyznaczonym terminie, w ktrym towary musz by przedstawione w urzdzie przeznaczenia lub nie otrzyma "Wynikw kontroli" w terminie szeciu dni, a w przypadku gdy stosowane byy listy towarowe w terminie dwch miesicy, po otrzymaniu "Komunikatu o przybyciu towaru". Wymienione dziaania wykonywane s poza systemem NCTS (do czasu poszerzenia funkcjonalnoci o procedur poszukiwawcz) i realizowane s dla zgosze znajdujcych si w statusie

206

"Zapytanie poszukiwawcze". Uwaga: Jeeli zastosowanie miaa procedura awaryjna dla systemu NCTS, czyli operacja tranzytowa realizowana bya na podstawie kart dokumentu SAD, w procedurze poszukiwawczej obowizuj nastpujce terminy: - 2 miesice (od dnia przyjcia zgoszenia tranzytowego) na poinformowanie gwnego zobowizanego o nie zamkniciu operacji tranzytowej i wezwanie go do dostarczenia dowodu zakoczenia procedury, oraz - 4 miesice (od dnia przyjcia zgoszenia tranzytowego) na wszczcie procedury poszukiwawczej, Niezalenie, czy by stosowany system NCTS, procedur poszukiwawcz naley wszcz: - gdy tylko wadze zostay poinformowane o tym lub istnieje na wczesnym etapie podejrzenie (nawet zanim upyn terminy opisane wyej), e procedura nie zostaa zakoczona dla wszystkich lub czci towarw lub gdy przedstawiony dowd wykazuje niezgodnoci lub wskazuje na to, i zosta sfaszowany; jeeli istniej podejrzenia, w zalenoci od warunkw waciwe wadze kraju wyjcia zadecyduj, czy procedura poszukiwawcza powinna by wczeniej przeprowadzona lub towarzyszy bdzie postpowaniu weryfikacyjnemu, aby okreli wano dowodu, ktry zosta przedstawiony; - gdy tylko wadze stwierdz a posteriori (po upywie terminw opisanych wyej), e przedstawiony im dowd zosta sfaszowany i e procedura nie zostaa zakoczona; procedura poszukiwawcza nie rozpocznie si, chyba e wydaje si, e jest wci przydatna w celu potwierdzenia lub uniewanienia wczeniej przedstawionych dowodw, i/lub w celu okrelenia dugu, dunika i wadz waciwych dla odzyskania dugu, jeli to konieczne. Oczywicie, procedura poszukiwawcza nie rozpocznie si, jeeli w midzyczasie gwny zobowizany by zdolny przedstawi zadowalajcy "alternatywny" dowd zakoczenia procedury. 7.2.1. Kraj wyjcia - Nota poszukiwawcza TC20 Procedura poszukiwawcza wszczynana jest przez waciwe wadze kraju wyjcia poprzez wysanie do waciwej wadzy kraju przeznaczenia noty poszukiwawczej na formularzu, ktry zgodny jest ze wzorem TC20 (przedstawiony poniej). Nota wysyana jest poczt rejestrowan (wymagajc potwierdzenia odbioru) oraz odpowiedni zapis przechowywany jest przez waciwe wadze kraju wyjcia. TC20 zawiera wszystkie dostpne szczegy, wczajc w to te, ktre pochodz od gwnego zobowizanego, w szczeglnoci dotyczce zmiany odbiorcy towaru. TC20 powinna towarzyszy kopia dokumentu (-w) stosowanych do objcia towarw procedur celn. 7.2.2. Kraj przeznaczenia - reakcje na not poszukiwawcz Wadze w kraju przeznaczenia, ktre odebray not poszukiwawcz reaguj tak szybko, jak jest to moliwe i w odpowiedni sposb, zgodnie z informacjami, jakimi dysponuj lub jest prawdopodobnie, e uzyskaj. Wadze te najpierw przeprowadzaj sprawdzanie we wasnych rejestrach lub w rejestrach upowanionych odbiorcw, jeli to konieczne. Jeli to konieczne, waciwe wadze kraju przeznaczenia kontaktuj si z odbiorc towarw, jaki widnieje na zgoszeniu tranzytowym lub z osob, ktra moga by wskazana na TC20 poprzez waciwe wadze kraju wyjcia, jako bezporednim odbiorc towarw i dokumentw. Jednake, jeeli informacje przedstawione przez waciwe wadze kraju wyjcia na TC20 lub na zaczonych dokumentach s niewystarczajce dla umoliwienia waciwym wadzom kraju przeznaczenia przeprowadzenia niezbdnych procedur poszukiwawczych, wadza kraju przeznaczenia moe wystpi o dodatkowe informacje poprzez zwrot TC20 waciwej wadzy kraju wyjcia, wypeniajc pole II. Waciwe wadze kraju wyjcia wypeniaj pole III i zwracaj TC20 waciwym wadzom kraju przeznaczenia. NOTA POSZUKIWAWCZA TC20 - 1str. NOTA POSZUKIWAWCZA TC20 - 2str. NOTA POSZUKIWAWCZA TC20 - 3str. 7.2.3. Kraj wyjcia - Monit TC22 Jeeli waciwa wadza kraju wyjcia nie otrzymaa potwierdzenia, odpowiedzi lub proby o dalsze szczegy lub informacje, zarwno od waciwej wadzy kraju przeznaczenia lub od urzdu celnego tranzytowego, wysya monit kierowany do waciwej wadzy kraju przeznaczenia i/lub do wadz wyszych w tym kraju, wraz z kopi odpowiedniej noty poszukiwawczej TC20.

207

Monit jest wysyany: - w przypadku braku w rozsdnym czasie odbioru potwierdzenia, tak szybko, jak staje si jasne, e nota poszukiwawcza TC20 nie zostaa odebrana, lub - w przypadku braku odpowiedzi na not poszukiwawcz TC20 lub prob o dalsze szczegy: najpniej na koniec okresu trzymiesicznego nastpujcego po wysaniu TC20. Naleycie wypeniony monit TC22, wraz z towarzyszcymi mu odpowiednimi dokumentami i informacjami, moe by rwnie wysany do urzdu celnego tranzytowego, jeeli poinformowano waciw wadz kraju wyjcia o wysaniu noty poszukiwawczej do tego urzdu i nie byo dalszego dziaania. MONIT TC 22 7.2.4. Kraj wyjcia - Konsekwencje rezultatw procedury poszukiwawczej Na podstawie odpowiedzi otrzymanych w procedurze poszukiwawczej, wczajc w to kad informacj otrzyman od gwnego zobowizanego, waciwa wadza kraju wyjcia moe okreli: - czy procedura zakoczya si oraz czy operacj mona zwolni, - osob (-y) odpowiedzialn za pokrycie dugu, jeeli jest to konieczne, - rzeczywiste lub przypuszczalne miejsce, gdzie dug powsta oraz, konsekwentnie, waciw wadz dla odzyskania dugu celnego, jeli to konieczne, Kada dodatkowa informacja lub obserwacja dokonana przez waciw wadz w stosunku do danych towarw moe mie wpyw na rezultaty procedury poszukiwawczej. W szczeglnoci ma to miejsce, jeeli w trakcie operacji tranzytowej stwierdzono nieprawidowoci lub oszustwa (niezgodne z prawem usunicie towarw spod dozoru celnego, zamiana towarw, itp.) i/lub jeeli dane towary zosta y odnalezione w caoci, albo ich cz, poza dozorem celnym oraz gdy zidentyfikowano osoby odpowiedzialne za oszustwa lub nieprawidowoci. Odpowiednio, wszystkie odnone informacje musz by niezwocznie znane odpowiednim wadzom kraju wyjcia. Z drugiej strony, kiedy operacja tranzytowa moe by naleycie zwolniona jako wynik procedury poszukiwawczej, waciwa wadza kraju wyjcia niezwocznie informuje gwnego zobowizanego, gwaranta oraz inne wadze celne zaangaowane w procedur poszukiwawcz. 7.3. Postpowanie weryfikacyjne Kontrole weryfikacyjne dotycz sprawdzania autentycznoci i zgodnoci adnotacji oraz stempli na kartach zgoszenia tranzytowego na dokumencie SAD i na innych dokumentach papierowych stosowanych w tranzycie (jak rwnie na dokumentach sucych jako dowd wsplnotowego statusu towarw). W przypadku operacji tranzytowych realizowanych cakowicie w systemie NCTS (wszystkie dane przekazywane w sposb elektroniczny) prowadzenie procedury weryfikacyjnej nie jest konieczne ze wzgldu na fakt, i wszelkie nieprawidowoci (np. rozbienoci pomidzy dokumentami a danymi w systemie) mog by stwierdzane i weryfikowane na bieco. Tranzytowy Dokument Towarzyszcy ma w tym wypadku w zasadzie znaczenie pomocnicze. W przypadku stosowania procedury uproszczonej dokument ten nie musi by potwierdzany jakimkolwiek stemplem, o ile posiada potwierdzenie z systemu, tj. nadruk w dole Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego: "Potwierdzenie: (art. 199 ust. 2 Przepisw Wykonawczych do Kodeksu Celnego / art. 4 ust 2 Zacznika III do Konwencji)". Jedynie w odniesieniu do operacji tranzytowych realizowanych poza systemem, na dokumencie SAD, tzn. takich ktre otwarte byy w procedurze awaryjnej lub czciowo poza systemem, tzn. gdy stosowane byy papierowe listy towarowe, naley dokonywa wyrywkowych procedur weryfikacyjnych. 8. Instrukcja postpowania dla funkcjonariuszy w placwkach celnych z uruchomionym systemem NCTS URZD CELNY WYJCIA (UW) UW I. Obsuga operacji tranzytowych bez elektronicznej komunikacji z podmiotami gospodarczymi A. Sytuacja normalna - poprawne dziaanie systemu 1. Zoone zgoszenie tranzytowe na dokumencie SAD naley zarejestrowa w stworzonej na potrzeby systemu NCTS tymczasowej ewidencji papierowej (wzr - zacznik nr 1). W tym celu naley: - nada zgoszeniu numer ewidencyjny LRN skadajcy si z 18 znakw, posiadajcy nastpujc struktur - kod danej jednostki/ rok/numer kolejny, gdzie: kod jednostki - 6 cyfr, rok - 4 cyfry, numer kolejny - 6 cyfr,

208

- wpisa zgoszenie do ewidencji, podajc nastpujce informacje: numer LRN, data zoenia zgoszenia, nazwa gwnego zobowizanego (oraz ewentualne inne, stosownie do potrzeb), - nanie numer LRN na odwrotnej stronie karty 1 dokumentu SAD, poniej pola E. 2. Zgoszenie naley przydzieli funkcjonariuszowi celnemu, ktry dokona jego wprowadzenia do systemu NCTS. Przed wprowadzeniem danych do systemu, konieczne jest przeprowadzenie weryfikacji formalnej, w tym dokumentw dotyczcych zoonego zabezpieczenia. Uwaga: W celu uatwienia wprowadzania do systemu danych dotyczcych podmiotw, funkcjonariusz moe wpisa jedynie numer identyfikacyjny podmiotu TIN (jeeli podmiot znajduje si w bazie danych Podsystemu Danych Referencyjnych, jego nazwa i adres zostan wpisane przez system automatycznie). Struktura numeru TIN odpowiada numerowi NIP, poprzedzonemu literami PL (bez spacji). Wane: Po wprowadzeniu wszystkich danych naley upewni si, czy dane ze zgoszenia zostay wprowadzone do systemu prawidowo. 3. Po nadaniu operacji tranzytowej przez system numeru identyfikacyjnego MRN, naley nanie go na odwrotnej stronie karty 1 dokumentu SAD, poniej pola E oraz na ewentualnych listach towarowych. 4. Poza rejestracj dokumentu w systemie NCTS nie naley go rejestrowa w jakichkolwiek innych systemach ewidencyjnych (elektronicznych lub tradycyjnych). 5. Podejmujc decyzj dotyczc kontroli towarw, mona dokona wydruku kopii urzdowej Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego, w celach pomocniczych (opcjonalnie). Wyniki kontroli, niezalenie od tego czy si odbya, naley zawsze wprowadzi do systemu. 6. Naley przeprowadzi weryfikacj zabezpieczenia (poza systemem), a odpowiednie informacje wprowadzi do systemu. 7. Naley okreli termin na dostarczenie towarw, uwzgldniajc wszystkie czynniki dotyczce trasy przewozu, rodka transportu, etc. (sugerowany przez system termin domylny zawsze moe zosta skrcony). 8. Po zwolnieniu towarw do procedury tranzytu i wydrukowaniu przez system Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego (karta A - w jednym egzemplarzu i, ewentualnie, karta B - w jednym egzemplarzu), naley potwierdzi autentyczno tego dokumentu poprzez przystawienie stempla "Polska-Co" i zoenie podpisu w polu D oraz doczy ewentualne listy towarowe, nanoszc na nich numer MRN. 9. Tranzytowy Dokument Towarzyszcy wraz z ewentualnymi listami towarowymi wydaje si zgaszajcemu. Moliwe jest wydanie zgaszajcemu, na jego danie, dla potrzeb art. 365 ust. 1 RWKC, jednego egzemplarza "Kopii urzdowej" Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego (nadruk "Kopia urzdowa" w poprzek dokumentu), po naniesieniu na niej przez funkcjonariusza celnego adnotacji "Alternatywny dowd". Pozostae dokumenty (SAD - po naniesieniu numeru LRN w polu C oraz numeru MRN w polu A, ewentualne listy towarowe - z naniesionym numerem MRN, kopi urzdow Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego) naley zarchiwizowa w oddziale, wedug daty zoenia zgoszenia. B. Postpowanie awaryjne - niewaciwe dziaanie systemu 1. Jeeli ze wzgldu na brak dostpu do systemu (system nie dziaa) nie ma moliwoci wprowadzenia danych zgoszenia do systemu, po 30 minutach naley przej na obsug zgoszenia poza systemem, co oznacza jego zarejestrowanie w ewidencji awaryjnej NCTS. Uwaga: Wszystkie operacje tranzytowe otwarte poza systemem nie s wprowadzane do systemu po jego uruchomieniu. 2. W przypadku, gdy zgoszenie zostao wprowadzone do systemu, ale z przyczyn technicznych nie ma moliwoci dokonania zwolnienia do tranzytu lub wydrukowania Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego, po 30 minutach naley przej na obsug zgoszenia poza systemem, co oznacza jego zarejestrowanie w ewidencji awaryjnej NCTS. Uwaga: W takich sytuacjach po przywrceniu pracy systemu, naley odrzuci, zamkn lub uniewani w systemie wszystkie operacje tranzytowe, ktrych to dotyczy. Zgoszenie obsugiwane poza systemem naley zarejestrowa w ewidencji awaryjnej NCTS (wzr - zacznik nr 2), a nastpnie: a) w polu A kart 1, 4 i 5 SAD funkcjonariusz przystawia i odpowiednio wypenia stempel (czerwony tusz, wymiary: 26 x 59 mm), zgodny z poniszym wzorem: PROCEDURA AWARYJNA NCTS

209

DANE NIE S DOSTPNE W SYSTEMIE OTWARTO W DNIU__________________ ..............................(data/godzina) b) w polu C nanosi numer ewidencji awaryjnej NCTS posiadajcy struktur PL/XXXXXX/NNNNNN/RR gdzie: XXXXXX - szeciocyfrowy kod oddziau celnego; NNNNNN - szeciocyfrowy numer z awaryjnej ewidencji NCTS; RR - dwucyfrowe oznaczenie roku. Wane: Przed podjciem decyzji o przejciu na obsug zgoszenia poza systemem naley niezbdnie skontaktowa si z centrum wsparcia - helpdesk. UW II. Obsuga operacji tranzytowych z wykorzystaniem elektronicznej komunikacji z podmiotami gospodarczymi Uwaga: Kada czynno wykonana w systemie NCTS skutkuje wysaniem odpowiedniego komunikatu do podmiotu skadajcego zgoszenie. 1. Procedura standardowa (bez stosowania uproszcze) A. Sytuacja normalna - poprawne dziaanie systemu

Zgoszenie tranzytowe skadane jest drog elektroniczn, w zwizku z tym podmiot nie ma obowizku skadania zgoszenia w formie papierowej na dokumencie SAD. Zgoszenie w formie elektronicznej posiada nadany przez podmiot numer LRN, nie jest wymagane rejestrowanie w ewidencji LRN - wzr nr 1. Numer MRN nadawany jest automatycznie przez system. Wyjtek stanowi sytuacja, kiedy podmiot opis towaru zadeklaruje w formie papierowych list towarowych* lub towar znajduje si w miejscu uznanym (dla procedury standardowej). W tej sytuacji funkcjonariusz obowizany jest zweryfikowa poza systemem papierowe listy towarowe, jak rwnie miejsce uznane. Pozytywny wynik weryfikacji pozwala na przyjcie zgoszenia, co skutkuje nadaniem numeru MRN. W innym przypadku zgoszenie zostaje odrzucone i nie zostanie nadany numer MRN. Po nadaniu zgoszeniu numeru MRN, funkcjonariusz celny obsuguje operacj tranzytow w systemie wedug zasad obowizujcych dla zgosze wprowadzanych do systemu bez komunikacji elektronicznej z podmiotami. W szczeglnoci naley przeprowadzi weryfikacj zabezpieczenia (poza systemem), a informacj o jego przyjciu lub odrzuceniu wprowadzi do systemu. W przypadku braku moliwoci przesania zgoszenia elektronicznie przez podmiot (awaria po stronie zgaszajcego) winno ono zosta zoone na dokumencie SAD i wprowadzone do systemu NCTS na zasadach okrelonych dla zgosze skadanych bez komunikacji elektronicznej (patrz punkt UW IA). * Na podstawie rozporzdzenia Komisji nr 881/03 z dnia 21.05.2003r. (Dz. Urz. WE L 134 z 29.05.2003 r.), od dnia 1.01.2005 r. papierowe listy towarowe nie bd mogy by stosowane przez podmioty przesyajce zgoszenia tranzytowe w formie elektronicznej do systemu NCTS. W przypadku awarii w systemie po stronie administracji, uniemoliwiajcej elektroniczn obsug operacji tranzytowych, podmiot winien zoy zgoszenie w formie papierowej na dokumencie SAD. Dalsza obsuga nastpuje w sposb okrelony w punkcie UW IB.

B. Postpowanie awaryjne - niewaciwe dziaanie systemu

Uwaga I: Wszystkie operacje tranzytowe otwarte poza systemem NCTS, nie s wprowadzane do systemu po jego uruchomieniu. Uwaga II: W takich sytuacjach, po przywrceniu pracy systemu, naley odrzuci, zamkn lub uniewani w systemie wszystkie operacje tranzytowe, ktre zostay otwarte poza systemem. Wane: Przed podjciem decyzji o przejciu na obsug zgoszenia poza systemem naley skontaktowa si z centrum wsparcia - helpdesk. 2. Procedura uproszczona

210

Wane: Dane z wydanego pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej naley bezzwocznie wprowadzi do podsystemu PDR. Wszelkie pniejsze zmiany pozwolenia lub informacja o jego cofniciu bezwzgldnie powinny by take wprowadzone do podsystemu, z chwil ich dokonania. A. Sytuacja normalna - poprawne dziaanie systemu

Aplikacja MCC obsuguje zgoszenie tranzytowe w procedurze uproszczonej, od momentu przyjcia zgoszenia do zwolnienia towaru do tranzytu, bez udziau funkcjonariusza celnego, jednak umoliwia monitorowanie tego procesu i wybr zgoszenia do kontroli. Uwaga: Nie dotyczy to sytuacji gdy s stosowane papierowe listy towarowe - zachodzi konieczno sprawdzenia list przez funkcjonariusza celnego.*

System umoliwia upowanionym nadawcom dokonywanie wysyki towarw poza godzinami urzdowania w sytuacjach, gdy moliwo taka wynika z udzielonego pozwolenia. Czas automatycznego zwolnienia przesyki do tranzytu przez system jest okrelony w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej. W przypadku podjcia decyzji o kontroli przesyki, uprawniony funkcjonariusz celny winien nacisn przycisk "Kontrola" w aplikacji MCC, co skutkuje wyczeniem mechanizmu automatycznego zwolnienia przesyki do tranzytu. Po przeprowadzeniu kontroli naley wprowadzi wynik kontroli do systemu i podj czynnoci jak w przypadku procedury zwykej z t rnic, i Tranzytowy Dokument Towarzyszcy jest drukowany w siedzibie podmiotu.

B. Postpowanie awaryjne - niewaciwe dziaanie systemu

W przypadku braku moliwoci przesania zgoszenia elektronicznie (awaria po stronie zgaszajcego lub administracji), operacja tranzytowa realizowana jest poza systemem NCTS - w procedurze uproszczonej. Powiadomienie urzdu o wysyce nastpuje poprzez przesanie faksem karty zgoszenia tranzytowego na dokumencie SAD opatrzonego w polu C numerem Polski Podrcznik Celny wersja 1 / listopad 2004 * Na podstawie rozporzdzenia Komisji nr 881/03 z dnia 21.05.2003r. (Dz. Urz. WE L 134 z 29.05.2003 r.), dnia 1.01.2005 r. papierowe listy towarowe nie bd mogy by stosowane przez podmioty przesyajce zgoszenia tranzytowe w formie elektronicznej do systemu NCTS. z rejestru powiadomie dla systemu NCTS prowadzonego przez upowanionego nadawc, zapisanego w formacie: XXXXXXXXXXXXXXXXX\NNNNNN, gdzie X oznacza numer pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej - 17 znakw, N oznacza numer kolejny rejestru - 6 znakw.

od

Zwolnienie do procedury tranzytu nastpuje w terminie okrelonym w pozwoleniu (o ile nie zostaa podjta decyzja o kontroli przesyki). Powiadomienie (karta zgoszenia tranzytowego przesana faksem) wraz z kart 1 SAD dostarczon przez podmiot w terminie okrelonym w pozwoleniu, s archiwizowane w siedzibie placwki celnej.

Wane: Decyzj o realizacji operacji tranzytowej poza systemem podmiot powinien skonsultowa z centrum wsparcia helpdesk> Zgoszenie tranzytowe, ktrego dane dotary do systemu i zostay zapisane przed wystpieniem awarii naley uniewani na wniosek podmiotu. URZD CELNY PRZEZNACZENIA (UP) UP I. Obsuga operacji tranzytowych bez elektronicznej komunikacji z podmiotami gospodarczymi A. Sytuacja normalna - poprawne dziaanie systemu

Po przedstawieniu przesyki realizowanej w systemie NCTS (Tranzytowy Dokument Towarzyszcy z nadanym numerem MRN), naley niezwocznie zarejestrowa jej przybycie w systemie. Poza rejestracj dokumentu w systemie NCTS nie naley go rejestrowa w jakichkolwiek innych systemach ewidencyjnych (elektronicznych lub tradycyjnych).

211

Podjcie decyzji o przeprowadzeniu kontroli i wprowadzenie wynikw kontroli do systemu musi nastpi najpniej w terminie 6 dni od daty zarejestrowania przybycia przesyki w systemie, w przypadku, gdy nie s stosowane listy towarowe. Wyniki kontroli nanosi si rwnie na karcie A Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego w polu I (wraz ze stemplem i podpisem). Uwaga: karty nie odsya si. W przypadku, gdy s stosowane listy towarowe, po naniesieniu na kartach Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego wynikw kontroli, odsya si kart B wraz z listami towarowymi drog pocztow do Centralnego Biura Tranzytu w Izbie Celnej w odzi. Naniesione wyniki kontroli powinny by zgodne z instrukcj wypeniania formularza SAD (wypenianie pola I). Uwaga: wynikw kontroli nie wprowadza si do systemu. Karta A Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego (orygina), wraz z ewentualnymi kopiami list towarowych, jest archiwizowana w oddziale celnym, wedug daty zwolnienia towaru do tranzytu w urzdzie wyjcia (Pole C Tranzytowego Dokumentu Tranzytowego) lub wedug daty zakoczenia procedury tranzytu w urzdzie przeznaczenia, z naniesion adnotacj o nastpnej ewidencji (o ile dotyczy). W odniesieniu do operacji tranzytowych, ktre otwarte byy w systemie NCTS, jeeli nie ma dostpu do systemu, prowadzimy obsug operacji tranzytowej dokonujc adnotacji (wyniki kontroli) na Tranzytowym Dokumencie Towarzyszcym, zgodnie z opisan wyej procedur. Kart A Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego archiwizuje si i nie odsya si jej drog pocztow. Uwaga: Po przywrceniu dziaania systemu, dane (rejestracja przybycia, wyniki kontroli) naley niezwocznie wprowadzi do systemu, celem dokonania zakoczenia operacji tranzytowej w systemie. Wane: Przed podjciem decyzji o przejciu na obsug zgoszenia poza systemem naley niezbdnie skontaktowa si z centrum wsparcia - helpdesk.

B. Postpowanie awaryjne - niewaciwe dziaanie systemu

Operacje tranzytowe otwarte poza systemem NCTS (karty 4 i 5 SAD) obsuguje si poza systemem NCTS. Operacj tranzytow naley zarejestrowa w systemie CELINA, dokona stosownych adnotacji na kartach 4 i 5 SAD, kart 4 zarchiwizowa, a kart 5 odesa do Centralnego Biura Tranzytu.

UP II. Obsuga operacji tranzytowych z wykorzystaniem elektronicznej komunikacji z podmiotami gospodarczymi 1. Procedura standardowa (bez stosowania uproszcze) A. Sytuacja normalna - poprawne dziaanie systemu Towary wraz z Tranzytowym Dokumentem Towarzyszcym powinny zosta przedstawione w urzdzie przeznaczenia. Obsuga operacji tranzytowych odbywa si na tych samych zasadach jak w przypadku gdy podmiot nie dysponuje komunikacj elektroniczn z systemem (patrz punkt UP IA). B. Postpowanie awaryjne - niewaciwe dziaanie systemu Obsuga operacji tranzytowych odbywa si na tych samych zasadach jak w przypadku gdy podmiot nie dysponuje komunikacj elektroniczn z systemem (patrz punkt UP IB). 2. Procedura uproszczona Wane: Dane z wydanego pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej naley bezzwocznie wprowadzi do podsystemu PDR. Wszelkie pniejsze zmiany pozwolenia lub informacja o jego cofniciu bezwzgldnie powinny by take wprowadzone do podsystemu, z chwil ich dokonania. A. Sytuacja normalna - poprawne dziaanie systemu

Aplikacja MCC obsuguje zgoszenie tranzytowe w procedurze uproszczonej, od momentu zarejestrowania przybycia przesyki do zakoczenia tranzytu, bez udziau funkcjonariusza celnego, jednak umoliwia monitorowanie tego procesu i wybr zgoszenia do kontroli. Uwaga: Nie dotyczy to sytuacji gdy s stosowane papierowe listy towarowe - zachodzi konieczno sprawdzenia list przez funkcjonariusza celnego.*

Podmiot moe przesa rwnoczenie powiadomienie do systemu NCTS i powiadomienie dotyczce kolejnej procedury do systemu CELINA. Zwolnienie towarw do procedury w CELINIE (wpis do rejestru) nie moe jednak nastpi wczeniej ni zwolnienie towarw z tranzytu. Oznacza to, i upowaniony odbiorca zobowizany jest do wstrzymania si ze zwolnieniem towarw do nastpnej procedury celnej do czasu

212

otrzymania w systemie NCTS komunikatu IE25 Zwolnienie z tranzytu.

System umoliwia upowanionym odbiorcom dokonywanie zakoczenia operacji tranzytowych poza godzinami urzdowania w sytuacjach, gdy moliwo taka wynika z udzielonego pozwolenia. Moliwo tak dopuszcza si, gdy po procedurze tranzytu nastpuje procedura dopuszczenia do obrotu (i podmiot posiada pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej w tej procedurze poza godzinami urzdowania) lub procedura tranzytu. Jeeli po procedurze tranzytu nastpuje procedura dopuszczenia do obrotu, pozwolenie takie moe dotyczy wycznie towarw okrelonych w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej przy dopuszczeniu do obrotu poza godzinami urzdowania. * Na podstawie rozporzdzenia Komisji nr 881/03 z dnia 21.05.2003r. (Dz. Urz. WE L 134 z 29.05.2003 r.), dnia 1.01.2005 r. papierowe listy towarowe nie bd mogy by stosowane przez podmioty przesyajce zgoszenia tranzytowe w formie elektronicznej do systemu NCTS.

od

Czas automatycznego zwolnienia przez system przesyki do rozadunku jest okrelony w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej. W przypadku podjcia decyzji o kontroli przesyki, uprawniony funkcjonariusz celny winien nacisn przycisk "Kontrola" w aplikacji MCC, co skutkuje wyczeniem mechanizmu automatycznego zwolnienia przesyki do rozadunku. Po przeprowadzeniu kontroli naley wprowadzi wynik kontroli do systemu i podj czynnoci jak w przypadku procedury standardowej a do zakoczenia tranzytu. W sytuacji braku moliwoci wymiany elektronicznych komunikatw (awaria po stronie podmiotu lub administracji), informacja zawarta w tych komunikatach musi zosta przekazana za porednictwem faksu. Podmiot przesya faksem informacj zawart w komunikacie "Zawiadomienie o przybyciu", a nastpnie w czasie okrelonym w pozwoleniu, informacje zawarte w komunikacie "Uwagi rozadunkowe". W takim przypadku funkcjonariusz celny ma obowizek obsuy operacj tranzytow w systemie NCTS jako procedur uproszczon, wprowadzajc dane rcznie do systemu na podstawie otrzymanych powiadomie. Jeeli system NCTS nie dziaa, dane naley wprowadzi niezwocznie po jego uruchomieniu. Funkcjonariusz podejmujcy decyzj o kontroli przesyki powiadamia o tym fakcie upowanionego odbiorc za porednictwem faksu. Zwolnienie z procedury tranzytu nastpuje w terminie okrelonym w pozwoleniu (o ile nie zostaa podjta decyzja o kontroli przesyki). Podmiot moe przesa rwnoczenie powiadomienie do systemu NCTS i powiadomienie dotyczce kolejnej procedury do systemu CELINA. Zwolnienie towarw do procedury w CELINIE (wpis do rejestru) nie moe jednak nastpi wczeniej ni zwolnienie towarw z tranzytu. Jeeli upowaniony odbiorca posiada pozwolenie na koczenie operacji tranzytowych poza godzinami urzdowania, moliwo t zachowuje rwnie w przypadku awarii systemu.

B. Postpowanie awaryjne - niewaciwe dziaanie systemu

Wane: Przed podjciem decyzji o przejciu na obsug zgoszenia poza systemem naley skontaktowa si z centrum wsparcia - helpdesk. W przypadku operacji tranzytowych, ktre otwarte zostay poza systemem NCTS (karty 4 i 5 SAD), ich obsuga nastpuje poza systemem NCTS. Wymiana informacji pomidzy upowanionym odbiorc a urzdem nastpuje analogicznie jak to zostao opisane powyej (faksem) lub - alternatywnie - drog elektroniczn w systemie CELINA, jako wsplne powiadomienie dla tranzytu i kolejnej procedury celnej. Po otrzymaniu kart 4 i 5 w terminie okrelonym w pozwoleniu, urzd dokonuje rejestracji operacji tranzytowej w systemie CELINA (jako dokument DTG), nanosi stosowne adnotacje na kartach 4 i 5 SAD, archiwizuje kart 4 wraz z powiadomieniem i wynikami kontroli, a kart 5 odsya do Centralnego Biura Tranzytu. URZD CELNY TRANZYTOWY (UT) A. Sytuacja normalna - poprawne dziaanie systemu Po przedstawieniu Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego wraz z towarem, naley zarejestrowa informacj o przekroczeniu granicy w systemie. Poza rejestracj dokumentu w systemie NCTS nie naley go rejestrowa w jakichkolwiek innych systemach ewidencyjnych (elektronicznych lub tradycyjnych). Uwaga: W przypadku realizacji operacji tranzytowych w systemie NCTS, przedstawienie dokumentu TC 10 nie jest

213

wymagane. B. Postpowanie awaryjne - niewaciwe dziaanie systemu Jeeli nie ma dostpu do systemu (system nie dziaa), po 5 minutach naley dokona ewidencji awaryjnej Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego (wzr - za- cznik nr 3). W ewidencji powinny znale si nastpujce informacje: numer kolejny, numer MRN, data przekroczenia granicy oraz data wprowadzenia danych do systemu NCTS (po przywrceniu pracy systemu). Uwaga: Po przywrceniu dziaania systemu dane naley wprowadzi do systemu. Jeeli nie ma moliwoci wprowadzenia danych do systemu (np. zgoszenie tranzytowe jest w niewaciwym stanie - przesyka ju dostarczona do urzdu przeznaczenia), informacj t naley odnotowa w ewidencji. Wane: Przed podjciem decyzji o przejciu na obsug zgoszenia poza systemem naley niezbdnie skontaktowa si z centrum wsparcia - helpdesk. W sytuacji, gdy system dziaa, ale komunikat ATR nie jest dostpny (najczciej w wyniku midzynarodowej zmiany trasy przewozu) i wysano wniosek o ATR, je- eli nie uzyskano wnioskowanego ATR w cigu 2 godzin, naley podj decyzj dotyczc przesyki: * zatrzymanie przesyki i przejcie na dziaanie urzdu przeznaczenia, lub * kontynuacja obsugi operacji tranzytowej - przejcie na procedury awaryjne opisane powyej. URZD CELNY ZAMKNICIA (UZ) Uwaga I: W polskiej administracji celnej urzd celny zamknicia jest to zawsze ten sam urzd, co urzd celny wyjcia. Uwaga II: W przypadku elektronicznej wymiany komunikatw, podmiot przesyajcy elektronicznie zgoszenie do procedury tranzytu jest powiadamiany o zamkniciu tej procedury automatycznie. Naley monitorowa prawidowo realizacji operacji tranzytowych rozpocztych w tym urzdzie. Po przejciu operacji tranzytowej do statusu "Rekomendowane zapytanie poszukiwawcze", naley niezwocznie wszcz odpowiednie, zgodne z przepisami czynnoci majce na celu zamknicie operacji tranzytowej (tj. wystpienie z zapytaniem do gwnego zobowizanego, procedura poszukiwawcza, postpowanie majce na celu odzyskanie nalenoci) - wykonywane poza systemem NCTS. Wszczynajc powysze postpowanie wyjaniajce naley w systemie NCTS zaznaczy dziaanie "Rozpocznij poszukiwanie", czego skutkiem bdzie przejcie zgoszenia do statusu "Zapytanie poszukiwawcze". Zacznik nr 1 Ewidencja LRN* Nr LRN Data zoenia zgoszenia Nazwa Gwnego Zobowizanego -

* Ewidencja moe zosta poszerzona o dodatkowe rubryki i dane, stosownie do potrzeb. Zacznik nr 2 Ewidencja Awaryjna NCTS L.p. Data Nazwa Liczba Masa towaru pozycji brutto Kraj przeznaczenia Nazwa gwnego zobowizanego rodek transportu przynaleno pastwowa) Data i godzina centrum wsparcia Uwagi

(nr rejestracyjny, powiadomienia

214

helpdesk 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. -

Zacznik nr 3 Ewidencja Awaryjna Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego L.p. Nr MRN Data przekroczenia granicy Data wprowadzenia danych do systemu (po przywrceniu pracy systemu) -

215

14.30.00 Procedura TIR 1.Wprowadzenie Przewz towarw z zastosowaniem karnetu TIR odbywa si na podstawie Konwencji celnej dotyczcej midzynarodowego przewozu towarw z zastosowaniem karnetw TIR (Konwencja TIR), sporzdzonej w Genewie 14 listopada 1975 r., (Rozporzdzenie Rady nr 2112/78 z dnia 25 lipca 1978 r., wejcie w ycie z dniem 20 lipca 1983 r.) Szczegowe uregulowania dotyczce procedury TIR zawarte zostay w WKC oraz RWKC. 2. Zasady i zakres stosowania Po przystpieniu Polski do Unii Europejskiej system TIR uleg modyfikacjom wynikajcym z zasad funkcjonujcych w ramach Wsplnoty. Zgodnie z art.91 WKC przewz towarw moe odbywa si z zastosowaniem karnetu TIR (tranzyt zewntrzny), pod warunkiem, e: -przewz ten rozpocz si lub ma si zakoczy poza Wsplnot, lub - dotyczy przesyek towarw, ktre maj by rozadowane na obszarze celnym Wsplnoty i s przewoone razem z towarami przeznaczonymi do rozadunku w krajach trzecich (tzw. czciowy rozadunek), lub - dotyczy przewozu realizowanego z jednego do drugiego miejsca znajdujcego si we Wsplnocie przez terytorium kraju trzeciego. Ponadto, zgodnie z art.163 WKC, przy uwzgldnieniu zasad okrelonych w art.319 RWKC, karnet TIR moe rwnie by wykorzystany w ramach procedury tranzytu wewntrznego, ktry pozwala na przemieszczanie z jednego do drugiego miejsca znajdujcego si na obszarze celnym Wsplnoty przez terytorium pastwa trzeciego towarw wsplnotowych bez zmiany ich statusu celnego (do tego typu przewozw naley zaliczy przewz towarw wsplnotowych z Polski do Grecji przez Rumuni i Bugari). Zgodnie z obowizujcymi przepisami karnet TIR nie moe zosta wykorzystany do przewozu towarw jedynie w ramach Unii Europejskiej uwaanej za jeden obszar celny. Z przepisw Konwencji TIR jednoznacznie wynika, i karnet TIR stosuje si do przewozu towarw z urzdu wyjcia do docelowego urzdu z przekroczeniem jednej lub kilku granic. Nie bdzie zatem moliwy przewz za karnetem towarw niewsplnotowych np. z Gdyni do Berlina czy z Hamburga do Warszawy. 3. Konsekwencje dla procedury TIR wynikajce z postrzegania Wsplnoty jako jednego obszaru celnego W zwizku z faktem, i terytorium Wsplnoty Europejskiej traktowane jest jako jeden obszar celny, czynnoci kontrolne odnoszce si do procedury TIR realizowane bd przy wjedzie do lub wyjedzie z terytorium celnego Unii, a w sytuacji, gdy przewz odbywa si bdzie przez terytorium kraju trzeciego, w miejscu gdzie transport ten opuci czasowo teren Wsplnoty i ponownie na niego wejdzie. Kontrola procedury TIR ulega zatem przesuniciu. Pastwa czonkowskie Unii Europejskiej pod pojciem "tranzytowy urzd celny" w ramach transportu TIR rozumiej kady urzd celny, przez ktry pojazd drogowy, zesp pojazdw lub kontener jest wwoony na obszar celny Wsplnoty lub wywoony z tego obszaru w trakcie transportu TIR. Konsekwencj postrzegania Wsplnoty jako jednego obszaru celnego jest rwnie fakt, i w sytuacji, gdy wadze celne danego pastwa czonkowskiego zadecyduj, zgodnie z art.38 Konwencji TIR, o pozbawieniu danego przewonika (unijnego lub nieunijnego) prawa do stosowania systemu TIR na swoim terytorium to decyzja ta ma zastosowanie na caym obszarze celnym Wsplnoty. Informacja w tej sprawie przekazywana jest kadorazowo do Sekretariatu TIR i

216

Komisji Europejskiej oraz wszystkich krajw UE. W Polsce decyzje w sprawie wykluczenia z systemu TIR podejmuje Dyrektor Izby Celnej w Warszawie. Dla celw Konwencji TIR, jeeli operacja TIR realizowana jest na obszarze celnym Wsplnoty, kade stowarzyszenie porczajce ustanowione (i zatwierdzone) we Wsplnocie moe sta si odpowiedzialne za zapat zabezpieczonej kwoty dugu celnego odnoszcego si do towarw objtych danym karnetem TIR do wysokoci 60 000 EUR lub rwnowartoci tej kwoty w walucie krajowej. Stosowne zmiany w tym zakresie zostay rwnie odpowiednio dokonane w Porozumieniu zawartym miedzy Prezesem GUC a Zrzeszeniem Midzynarodowych Przewonikw Drogowych w Polsce. Jednak podkreli naley, i ograniczenie to dotyczy stowarzyszenia porczajcego nie za posiadacza karnetu TIR, ktry odpowiada do penej kwoty mogcego powsta dugu celnego. Dopiero w sytuacji, gdy brak jest moliwoci wyegzekwowania tej kwoty od posiadacza karnetu roszczenie kierowane jest do stowarzyszenia i ograniczone do kwoty 60.000 EUR (wprowadzona kwota 60.000 EUR stanowia, w chwili jej wprowadzenia, rwnowarto 50.000 USD). Porczenie stowarzyszenia porczajcego stanowi zabezpieczenie kwoty opat i podatkw przywozowych i wywozowych. Stowarzyszenie porczajce ustanowione w pastwie czonkowskim waciwym do odzyskania dugu celnego, zgodnie z art.215 WKC, bdzie zobowizane do zapacenia zabezpieczonej kwoty dugu celnego. Jeeli zatem na mocy art.215 WKC zostanie ustalone, e to polskie wadze celne s waciwe do odzyskania dugu celnego, w przypadku braku moliwoci odzyskania nalenoci celnych i podatkowych od osoby bezporednio odpowiedzialnej, danie zapaty zostanie skierowane do polskiego stowarzyszenia porczajcego. Wane powiadomienie stowarzyszenia porczajcego o niezwolnieniu karnetu TIR dokonane przez wadze celne jednego kraju czonkowskiego waciwe, zgodnie z art.215 ust.1 trzeci akapit WKC, do odzyskania dugu celnego i skierowane do stowarzyszenia porczajcego uznanego przez te wadze, pozostaje take wane w przypadku, gdy ustalone zostanie, i inne wadze celne s kompetentne, zgodnie z art.215 ust.1 drugi akapit WKC, do odzyskania tego dugu celnego. Wwczas te drugie wadze celne s waciwe do odzyskania od stowarzyszenia porczajcego uznanego przez te wadze, dugu celnego. Na podstawie decyzji podjtej przez Midzynarodow Uni Transportu Drogowego IRU w Genewie, ktra zrzesza wszystkie stowarzyszenia porczajce w ramach Konwencji TIR, towary wraliwe, okrelone w zaczniku 44C WKC s wykluczone z przewozw pod oson karnetu TIR w ramach Unii Europejskiej. Oznacza to w konsekwencji brak gwarancji na tego typu przewozw, std adna z administracji celnych krajw unijnych nie moe otworzy lub przyj karnetu TIR dla tych towarw. W przypadku importu tego typu towarw, karnet TIR zostanie zamknity na granicy UE i nastpnie otworzona zostanie wsplnotowa procedura tranzytu T1. Zaznaczy naley, i sytuacja ta dotyczy rwnie minimalnych iloci wskazanych w zaczniku nr 44C. 4. Dostp do systemu TIR W Polsce uprawnion do przewozu towarw pod oson karnetu TIR jest osoba, ktra uzyskaa pozwolenie Dyrektora Izby Celnej w Warszawie na korzystanie z procedury TIR. Wniosek o udzielenie pozwolenia na korzystanie z procedury TIR naley zoy za porednictwem stowarzyszenia porczajcego (Zrzeszenia Midzynarodowych Przewonikw Drogowych w Polsce). Wzr wniosku i pozwolenia na stosowanie procedury TIR okrela bdzie rozporzdzenie Ministra Finansw w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych. Do wniosku o udzielenie pozwolenia na korzystanie z procedury TIR naley doczy kopi: - zawiadczenia wydanego przez waciwy dla wnioskodawcy urzd skarbowy o nie zaleganiu z podatkami stanowicymi dochd budetu pastwa, - opinii o sytuacji finansowej wnioskodawcy wydanej przez bank lub banki prowadzce jego rachunek lub rachunki, - licencji na wykonywanie midzynarodowego transportu midzynarodowego, jeeli jest wymagana na podstawie odrbnych przepisw, 5. Szczegowy tryb postpowania w ramach procedury TIR

5.1. Zasady oglne

W urzdzie celnym wyjciowym lub urzdzie celnym przy wjedzie na obszar Wsplnoty naley przedstawi karnet TIR wraz z przewoonymi towarami oraz: - dokument przewozowy - do wgldu, - inne dokumenty, jeli s wymagane na podstawie przepisw odrbnych.

217

Uprawnionym do posugiwania si karnetem TIR jest jego posiadacz wymieniony w rubryce 3 okadki i w rubryce 4 odcinkw karnetu. Rubryki 1-4 na stronie 1 okadki wypenia stowarzyszenie porczajce. Rubryki 6-12 na stronie 1 okadki karnetu TIR i rubryki 2-15 na wszystkich odcinkach karnetu TIR wypenia posiadacz karnetu. Warunkiem przyjcia karnetu TIR przez urzd celny jest: - zamieszczenie danych dotyczcych posiadacza karnetu TIR w rubryce 3 okadki, w rubryce 4 wszystkich odcinkw karnetu i jeeli przewz dokonywany jest z zastosowaniem midzynarodowego listu przewozowego CMR w rubrykach 16 i 23 CMR, - wpisanie w rubryce 8 okadki i w rubryce 7 na odcinkach karnetu TIR numeru rejestracyjnego pojazdu, ktrym dokonywany jest przewz, - wpisanie w rubryce 9 okadki karnetu numeru i daty wiadectwa uznania pojazdu, ktrym dokonywany jest przewz. Przed przyjciem karnetu TIR funkcjonariusz celny urzdu wyjcia bada jego autentyczno i prawidowo wypenienia poprzez stwierdzenie czy: - okadka karnetu TIR i poszczeglne karty s opatrzone tym samym numerem i posiadaj znaki Midzynarodowej Unii Transportu Drogowego IRU, - w rubrykach 2 i 4 okadki zostaa zamieszczona nazwa stowarzyszenia porczajcego i odcinita jego piecz, - karty karnetu s kolejno ponumerowane, - karnetem TIR posuguje si osoba uprawniona, ktrej dane wpisane s w rubryce 3 i 12 okadki karnetu oraz rubrykach 4, 13, 14 i 15 kadego odcinka karnetu TIR, - karnet TIR zosta przedstawiony w urzdzie w terminie okrelonym w rubryce 1 okadki. Karnet TIR nie moe zosta przyjty, jeli nie spenia okrelonych powyej warunkw. Uwaga: obowizujce przepisy nie wymagaj przedkadania przez posiadacza karnetu faktury przy otwieraniu procedury TIR. Przepisy te, czy te zawarte umowy midzynarodowe nie narzucaj take funkcjonariuszom celnym obowizku potwierdzania faktur. S to dokumenty handlowe, dane w nich zawarte nie mog by przez funkcjonariuszy celnych potwierdzane. 5.2. Czynnoci organw celnych przy zgaszaniu towaru do wywozu z obszaru celnego Wsplnoty Do czynnoci funkcjonariusza celnego urzdu celnego, w ktrym nastpuje objcie towarw procedur TIR naley: - sprawdzenie autentycznoci i prawidowoci wypenienia karnetu TIR, - po dokonanym zaadunku naoenie zamkni celnych i wpisanie ich numerw lub znakw w rubryce 16 wszystkich odcinkw karnetu TIR i w rubryce 3 grzbietu nr 1, - wypenienie rubryk 18-23 odcinkw 1 i 2 oraz rubryk 1-6 grzbietu nr 1 karnetu, - potwierdzenie dokonanych wpisw pieczci "Polska - Co" i podpisem w rubrykach: 17 - wszystkich odcinkw karnetu TIR, 23 - odcinkw 1 i 2 oraz 6 grzbietu nr 1, - nadanie numeru ewidencyjnego, - wpisanie odrczne lub przystawienie stempla w polu "Dla uytku subowego" odcinka 2 pierwszej pary odcinkw karnetu TIR adnotacji "TO BE SENT TO - CENTRALNE BIURO TRANZYTU, Ul. KAROLEWSKA 41, 90-560 D, POLSKA." Adnotacja ta powinna by zamieszczona rwnie na odwrocie dolnej czci odcinka nr 2. - pozostawienie w wyjciowym urzdzie celnym odcinka 1 pierwszej pary odcinkw karnetu TIR. Jeeli dolna cz odcinka 2 nie zostanie zwrcona do tego urzdu (za porednictwem Centralnego Biura Tranzytu) w terminie 2 miesicy od daty przyjcia karnetu, urzd ten zobowizany jest poinformowa o tym fakcie stowarzyszenie porczajce (ZMPD) oraz posiadacza karnetu TIR (do tego celu urzd moe wykorzysta wzr pisma zaczony do instrukcji). Urzd zwraca si do stowarzyszenia oraz posiadacza karnetu o przedstawienie dowodu prawidowego zakoczenia operacji TIR. Dowd ten moe zosta przedstawiony w formie dokumentu powiadczonego przez urzd celny przy wyjedzie ze Wsplnoty, okrelajcy (identyfikujcy) towary i stwierdzajcy, e towary zostay przedstawione w przejciowym urzdzie celnym przy wyjedzie ze Wsplnoty. Operacja TIR zostanie uznana za zakoczon rwnie wtedy, gdy posiadacz karnetu lub stowarzyszenie porczajce przedstawi dokument wystawiony w

218

kraju trzecim, potwierdzajcy objcie towarw procedur celn w tym kraju. Uwaga: jako dokument potwierdzajcy zakoczenie operacji TIR nie mona uzna dokumentu wystawionego czy potwierdzonego przez Midzynarodow Uni Transportu Drogowego IRU czy stowarzyszenie porczajce. Przepisy wyranie wymagaj, aby by to dokument wystawiony lub potwierdzony przez wadze celne. Jeeli urzd celny nie otrzyma, w cigu 4 miesicy od dnia przyjcia karnetu TIR, dowodu zakoczenia operacji TIR, urzd ten wszczyna procedur poszukiwawcz w celu uzyskania wszelkich niezbdnych informacji odnoszcych si do tej operacji oraz ustalenia czy powsta dug celny, kto jest dunikiem i kto odpowiedzialny jest za odzyskanie dugu. Jeeli urzd wczeniej posiada informacje lub nawet podejrzewa, i operacja nie zostaa zakoczona wszczyna niezwocznie procedur poszukiwawcz. Rwnie w przypadku, gdy dowd zakoczenia operacji zosta sfaszowany zostaje bezzwocznie wszczta procedura poszukiwawcza. W ramach procedury poszukiwawczej urzd celny przesya, za porednictwem Centralnego Biura Tranzytu, do urzdu celnego przy wyjedzie z obszaru Wsplnoty prob o pomoc wraz z niezbdnymi, posiadanymi informacjami nt. danej operacji (wzr formularza w zaczeniu). Jeeli zostanie ustalone, e operacja TIR zostaa prawidowo zakoczona, urzd bezzwocznie informuje zrzeszenie porczajce oraz posiadacza karnetu TIR, oraz jeli rozpoczta zostaa procedura odzyskiwania dugu celnego, okrelona w art.217 do 232 Wsplnotowego Kodeksu Celnego, organy celne, ktre w t procedur s zaangaowane. Do czynnoci funkcjonariusza celnego granicznego urzdu celnego, w ktrym nastpuje objcie towarw procedur TIR przy wyjedzie z obszaru celnego Wsplnoty naley: - sprawdzenie autentycznoci i prawidowoci wypenienia karnetu TIR, - naoenie zamkni celnych i wpisanie ich numerw lub znakw w rubryce 16 wszystkich odcinkw karnetu TIR i w rubryce 3 grzbietu nr 1, - wypenienie rubryk 1-6 grzbietu nr 1 i nr 2 karnetu pierwszej pary odcinkw karnetu TIR, - potwierdzenie dokonanych wpisw pieczci "Polska- Co" i podpisem w rubrykach 17 wszystkich odcinkw karnetu oraz rubryce 6 grzbietu nr 1 i 2 pierwszej pary odcinkw karnetu TIR, - nadanie numeru ewidencyjnego, - pozostawienie w granicznym urzdzie celnym odcinka nr 1 i 2 (wraz z jego doln czci) pierwszej pary odcinkw karnetu TIR. Uwaga: w przypadku towarw wraliwych okrelonych w zaczniku nr 44C Przepisw Wykonawczych do Wsplnotowego Kodeksu Celnego, z uwagi na niewielkie ryzyko, moliwe jest otwarcie procedury TIR w granicznym urzdzie celnym w sytuacji wywozu tych towarw z obszaru celnego Wsplnoty. 5.3. Czynnoci organw celnych przy przywozie towarw na obszar celny Wsplnoty Do czynnoci funkcjonariusza celnego urzdu celnego przy wjedzie na obszar celny Wsplnoty naley: - sprawdzenie stanu zamkni celnych naoonych przez wyjciowy urzd celny kraju wywozu, jeeli zachodzi taka potrzeba naoenie wasnych zamkni celnych i wpisanie ich numerw lub znakw w rubryce 3 grzbietu nr 1, - wypenienie rubryk 18-23 odcinkw 1 i 2 karnetu TIR, - nadanie numeru ewidencyjnego, - wypenienie rubryk 1-6 grzbietu nr 1 karnetu, odpowiadajcych odcinkowi nr 1, - potwierdzenie w rubryce 23 odcinkw 1 i 2 oraz w rubryce 6 grzbietu nr 1 dokonanych wpisw podpisem i pieczci "Polska - Co," - pozostawienie w urzdzie celnym odcinka nr 1, - wpisanie w polu "Dla uytku subowego" odcinka 2 adnotacji "TO BE SENT TO - CENTRALNE BIURO TRANZYTU, Ul. KAROLEWSKA 41, 90-560 D, POLSKA." Adnotacja ta powinna zosta naniesiona rwnie na odwrocie dolnej czci odcinka nr 2. Jeeli dolna cz odcinka 2 nie zostanie zwrcona do tego urzdu (za porednictwem Centralnego Biura Tranzytu) w terminie 2 miesicy od daty przyjcia karnetu, urzd ten zobowizany jest poinformowa o tym fakcie stowarzyszenie porczajce (ZMPD) oraz posiadacza karnetu TIR (do tego celu moe zosta wykorzystany wzr pisma zaczony do

219

instrukcji). Urzd zwraca si do stowarzyszenia oraz posiadacza karnetu o przedstawienie dowodu prawidowego zakoczenia operacji TIR. Dowd ten moe zosta przedstawiony w formie dokumentu powiadczonego przez docelowy urzd celny, okrelajcy (identyfikujcy) towary i stwierdzajcy, e towary zostay przedstawione w docelowym urzdzie celnym. Jeeli urzd celny nie otrzyma, w cigu 4 miesicy od dnia przyjcia karnetu TIR, dowodu zakoczenia operacji TIR, wszczyna procedur poszukiwawcz w celu uzyskania wszelkich niezbdnych informacji odnoszcych si do tej operacji oraz informacji w celu ustalenia czy powsta dug celny, kto jest dunikiem i kto odpowiedzialny jest za odzyskanie dugu. Jeeli urzd wczeniej posiada informacje lub podejrzewa, i operacja nie zostaa zakoczona wszczyna procedur poszukiwawcz niezwocznie. Rwnie w przypadku, gdy dowd zakoczenia operacji zosta sfaszowany zostaje bezzwocznie wszczta procedura poszukiwawcza. W ramach procedury poszukiwawczej urzd celny przesya, za porednictwem Centralnego Biura Tranzytu, do docelowego urzdu celnego prob o pomoc (wzr formularza w zaczeniu) wraz z niezbdnymi, posiadanymi informacjami nt. danej operacji. Jeeli zostanie ustalone, e operacja TIR zostaa prawidowo zakoczona, urzd bezzwocznie informuje zrzeszenie porczajce (ZMPD) oraz posiadacza karnetu TIR, oraz jeli rozpoczta zostaa procedura odzyskiwania dugu celnego, okrelona w art.217 do 232 Kodeksu celnego, organy celne, ktre w t procedur byy zaangaowane. Uwaga: nie ma podstawy prawnej do dania przedoenia faktury przy wprowadzaniu towaru pod oson karnetu TIR na obszar celny Wsplnoty. Jeeli istnieje podejrzenie, i towar moe nie zosta dostarczony do urzdu przeznaczenia, lub gwarancja stowarzyszenia porczajcego - kwota 60.000 EUR byaby niewystarczajca do pokrycia ewentualnego dugu celnego istnieje moliwo podjcia decyzji o organizacji konwoju celnego. Naley jednak zaznaczy, i instrument ten moe by wykorzystany jedynie na obszarze kraju, ktrego wadze celne podjy tak decyzj, a z przepisw Konwencji TIR jednoznacznie wynika, i sytuacje takie powinny mie miejsce jedynie w przypadkach wyjtkowych. Do czynnoci funkcjonariusza docelowego urzdu celnego albo urzdu celnego przy wyjedzie z obszaru celnego Wsplnoty naley: - odpowiednio - sprawdzenie lub zdjcie zamkni celnych, - wypenienie rubryk 24-28 odcinka nr 2 karnetu TIR, - wypenienie rubryk 1-6 grzbietu nr 2 karnetu TIR odpowiadajcych odcinkowi nr 2, - potwierdzenie w rubryce 28 odcinka nr 2 i w rubryce 6 grzbietu nr 2 dokonanych wpisw podpisem i pieczci "Polska - Co", - nadanie numeru ewidencyjnego, - pozostawienie w urzdzie grnej czci odcinka nr 2 karnetu TIR, - niezwoczne przesanie dolnego odcinka nr 2 karnetu TIR do Centralnego Biura Tranzytu Izby Celnej w odzi, ul. Karolewska 41, 90-560 d. Centralne Biuro Tranzytu zobowizane jest niezwocznie przesa do urzdu celnego w ktrym nastpio objcie towarw procedur TIR lub przez ktry towary zostay wprowadzone na obszar celny Wsplnoty dolny odcinek nr 2 karnetu TIR. Dolna cz odcinka musi zosta przesana do urzdu wskazanego w polu "Dla uytku subowego" (lub rubryce 21 odcinka nr 1) bezzwocznie i najpniej w cigu miesica od daty zakoczenia operacji TIR. Istotne jest zatem, aby urzd przekaza odcinek nr 2 do CBT w maksymalnie najkrtszym terminie. Jeeli w ramach danej procedury wszczta zostaa procedura poszukiwawcza urzd docelowy lub urzd celny przy wyjedzie z obszaru celnego Wsplnoty cile wsppracuje w ramach procedury poszukiwawczej z waciwym urzdem wyjcia lub w urzdzie celnym przy wjedzie na obszar celny Wsplnoty. 6. Rola Centralnego Biura Tranzytu Izby Celnej w odzi w sprawnym funkcjonowaniu systemu TIR w Polsce Centralne Biuro Tranzytu Izby Celnej w odzi jest upowanione do przesyania dolnych odcinkw voletw nr 2, jak rwnie do poredniczenia w ramach prowadzonej przez urzdy celne procedurze poszukiwawczej. Odpowiedni formularz jest wypeniany przez waciwy urzd celny i przekazywany do CBT celem przesania do waciwego urzdu docelowego/przejciowego przy wyjedzie z UE, wskazanego w tym formularzu. CBT dokonuje wstpnej weryfikacji dotyczcej danego karnetu TIR w posiadanym systemie ewidencyjnym, a nastpnie przesya formularz do wskazanego urzdu. Uwaga: CBT przesya volety nr 2 i poredniczy w procedurze poszukiwawczej rwnie w przypadku, gdy operacja TIR dotyczy jedynie obszaru Polski. Pamita naley, i rola CBT ogranicza si jedynie do przesyania waciwych

220

dokumentw i to na urzdach celnych zaangaowanych w dan procedur TIR ciy obowizek podejmowania i nadzorowania procedury poszukiwawczej, jak rwnie kontroli terminw. 7. Procedura TIR a procedury uproszczone W ramach procedury TIR nadal zastosowanie bdzie miaa w Polsce procedura uproszczona przy zakoczeniu operacji TIR tj. upowaniony odbiorca. Podstaw prawn jest art.49 Konwencji celnej dotyczcej midzynarodowego przewozu towarw z zastosowaniem karnetw TIR. Ponadto, w padzierniku 2004r. Komitet Kodeksu Celnego Sekcja Tranzytu (TIR) przyj stosowan zmian Przepisw Wykonawczych do Wsplnotowego Kodeksu Celnego, ktra formalnie wprowadza upowanionego odbiorc we wsplnotowym porzdku prawnym. Wzr wniosku i pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej przy zakoczeniu procedury TIR okrela bdzie rozporzdzenie Ministra Finansw w sprawie formularzy stosowanych w sprawach celnych. Procedura uproszczona polega na bezporednim dostarczeniu do odbiorcy towarw i dokumentw zwizanych z przewozem towarw pod oson karnetu TIR. Uwaga: upowaniony odbiorca nie moe dokonywa adnych adnotacji w karnecie TIR, std obowizek przekazania karnetu TIR do wskazanego urzdu przeznaczenia. Wniosek moe zoy odbiorca towarw, ktry: - prowadzi dziaalno gospodarcz we Wsplnocie, - systematycznie odbiera towary przewoone pod oson karnetw TIR, - prowadzi ewidencje w sposb pozwalajcy organowi celnemu na dokonywanie kontroli celnej towarw, - nie naruszy raco lub wielokrotnie przepisw prawa celnego ani podatkowego. Do wniosku naley doczy: - zawiadczenie wydane przez waciwy dla wnioskodawcy urzd skarbowy o niezaleganiu przez wnioskodawc z podatkami stanowicymi dochd budetu pastwa, - owiadczenie wnioskodawcy, e: a) w stosunku do jego osoby nie jest prowadzone postpowanie egzekucyjne lub upadociowe, b) nie popeni powanego naruszenia przepisw prawa celnego lub powtrnie nie naruszy tych przepisw. Pozwolenie moe zosta wydane przedstawicielowi osoby, ktra systematycznie odbiera towary przewoone pod oson karnetw TIR (w ramach przedstawicielstwa poredniego). Pozwolenie jest bezterminowe. Pozwolenie moe zosta cofnite w wypadku, gdy wnioskodawca prowadzi dziaalno niezgodnie z przepisami prawa celnego. Osoba, ktra uzyskaa pozwolenie (upowaniony odbiorca) zobowizana jest do prowadzenia rejestru towarw objtych procedur uproszczon. Rejestr, prowadzony jest w sposb uzgodniony z organem celnym, ktry wyda pozwolenie. Po dostarczeniu towarw do miejsca wskazanego w pozwoleniu upowaniony odbiorca jest zobowizany do zawiadomienia urzdu celnego docelowego o wystpieniu ewentualnych nieprawidowoci w dokumentach, towarach lub zamkniciach celnych. Najpniej w nastpnym dniu roboczym po dniu, w ktrym towary zostay dostarczone do miejsca wskazanego w pozwoleniu, posiadacz karnetu TIR powinien przekaza karnet TIR do urzdu celnego docelowego. Termin i zasady przedstawiania karnetu TIR w urzdzie docelowym w sposb szczegowy okrela pozwolenie. 8. Przykady dotyczce zakresu stosowania procedury TIR a) Firma X wywozi towary wsplnotowe z Polski do Rosji. W zwizku z faktem, i z Rosj czy nas umowa midzynarodowa, tzn. Konwencja TIR zastosowanie bdzie miaa procedura tranzytu na podstawie karnetu TIR na caej trasie przewozu. Volet nr 1 jest przeznaczony dla urzdy wyjcia, volet nr 2 dla urzdu celnego przy wyjedzie z obszaru celnego Wsplnoty. Operacja realizowana jest na obszarze Polski ale przekaz dolnego odcinka voletu nr 2 nastpuje za porednictwem CBT. b) Firma Y przewozi towary wsplnotowe z Polski do Grecji przez Rumuni i Bugari.

221

Na podstawie art.163 WKC przewz ten moe zosta zrealizowany na podstawie karnetu TIR. Karnet ten moe zosta otwarty ju w Polsce, jak rwnie moe zosta otwarty w miejscu, gdzie towary opuszcz obszar celny Wsplnoty, np. na Wgrzech. Istotne jest, aby w karnecie posiadacz wpisa (na manifecie towarw) adnotacj T2L, ktra potwierdzona by musi przez funkcjonariusza urzdu celnego wyjcia. Adnotacja ta potwierdza wsplnotowy status towarw. Volet nr 1 jest przeznaczony dla urzdu wyjcia, volet nr 2 dla urzdu przy wyjedzie z obszaru celnego Wsplnoty (na granicy wgiersko-rumuskiej). c) Firma Z przywozi towary niewsplnotowe z Rosji do Niemiec. Transport TIR obejmuje tras Rosja - Niemcy. Na obszarze Wsplnoty volet nr 1 przeznaczony jest dla urzdu celnego przy wjedzie na obszar celny Wsplnoty, volet nr 2 dla urzdu docelowego. d) Firma XX wywozi towary wsplnotowe z Polski do Szwajcarii. W zwizku z faktem, i ze Szwajcari czy Wsplnot umowa midzynarodowa, tzn. Konwencja TIR, przewz ten moe by realizowany na podstawie karnetu TIR. Volet nr 1 przeznaczony jest dla urzdu wyjcia, volet nr 2 dla urzdu przy wyjedzie z obszaru celnego Wsplnoty. e) Firma YY przewozi towary niewsplnotowe z Hamburga do Warszawy. W zwizku z faktem, i nie nastpi przekroczenie granicy celnej nie jest moliwe zastosowanie procedury TIR

222

15.00.00 Gospodarcze procedury celne 1. Wprowadzenie Pojcie "gospodarcze procedury celne" odnosi si do nastpujcych procedur: - skadu celnego, - uszlachetniania czynnego, - przetwarzania pod kontrol celn, - odprawy czasowej i - uszlachetniania biernego. Procedury gospodarcze (poza procedur uszlachetniania biernego) odnosz si wycznie do towarw niewsplnotowych, ktre zostay zdefiniowane w art. 4 ust. 8 WKC. Przedmiotem procedury uszlachetniania biernego mog by natomiast tylko towary posiadajce status celny towarw wsplnotowych. 2. Pozwolenie 2.1 Waciwoci organw celnych Korzystanie z procedur gospodarczych uzalenione jest od uzyskania pozwolenia organu celnego. Podstawowe zasady okrelania waciwoci organw celnych upowanionych do wydawania takich pozwole zawiera przepis art. 498 RWKC. Przepis ten, poprzez zastosowane kryterium, wskazuje organy celne jakiego pastwa czonkowskiego s waciwe do wydania pozwolenia na korzystanie z poszczeglnych procedur. Z punktu widzenia urzdu celnego na terytorium Polski zasady okrelania waciwoci zostay zapisane w rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie waciwoci miejscowej organw celnych (Dz. U. Nr 94, poz. 911). Rozporzdzenie to stanowi wykonanie delegacji zawartej w art. 71 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. - Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 622). Pozwolenie na korzystanie z procedury gospodarczej wydawane jest jeeli spenione zostay okrelone przepisami prawa warunki. 2.2 Warunki podmiotowe Pozwolenie wydawane jest jedynie osobom majcym siedzib we Wsplnocie. Taki warunek wyraony zosta wprost m.in. w przepisie art. 100 ust. 3, art. 117 lit. a zdanie pierwsze i art. 148 lit. a WKC. Osobom majcym miejsce zamieszkania poza Wsplnot pozwolenie wydawane jest wycznie w wypadku dokonania przywozu nie majcego charakteru handlowego - art. 117 lit. a zdanie drugie WKC. O udzielenie pozwolenia moe ubiega si: - w wypadku procedury skadu celnego - osoba, ktra zamierza zoy zgoszenie celne o umieszczenie towarw pod procedur skadu celnego (art. 99 WKC); - w wypadku procedury uszlachetniania czynnego - osoba, ktra dokonuje procesu uszlachetniania lub organizuje ten proces (art. 116 WKC);

223

- w wypadku procedury przetwarzania pod kontrol celn - osoba, ktra dokonuje przetwarzania lub organizuje jego wykonywanie (art. 132 WKC); - w wypadku procedury odprawy czasowej - osoba, ktra uytkuje towary bdce przedmiotem tej procedury lub organizuje ich uytkowanie (art. 138 WKC); - w wypadku procedury uszlachetniania biernego - osoba, ktra zleca dokonanie procesu uszlachetniania (art. 147 ust. 1 WKC). Pozwolenie mog otrzyma wycznie osoby, ktre udziel wszelkich gwarancji niezbdnych do prawidowego przebiegu procedury (art. 86 pierwszy mylnik WKC). Sprawdzenie, czy speniona zostaa powysza przesanka sprowadza si do oceny wiarygodnoci podmiotu wystpujcego o pozwolenie. Ocena ta odbywa si m.in. na podstawie nastpujcych kryteriw: - naleytego, rzetelnego prowadzenia ksig handlowych - terminowego rozliczania, zgodnego z reguami okrelonymi w przepisach prawa celnego - braku cikich, powtarzajcych si narusze przepisw prawa celnego. W celu dokonania oceny wiarygodnoci podmiotu mog by take zasigane opinie izb przemysowo handlowych, bankw i organw podatkowych oraz organw celnych. Przepisy wsplnotowego prawa celnego nie zawieraj jednolitych, skatalogowanych zasad okrelania wiarygodnoci podmiotu, dla wszystkich procedur gospodarczych. Postpowanie w tym zakresie zaley od okolicznoci danej sprawy, w szczeglnoci rodzaju procedury, planowanego jej przebiegu, zakresu prowadzonej dziaalnoci itp. 2.3 Warunki zwizane z kontrol celn Pozwolenie jest udzielanie jedynie wtedy, gdy organy celne mog zapewni waciwy dozr i kontrol procedury bez koniecznoci ponoszenia przez administracj nakadw niewspmiernych w stosunku do istniejcej potrzeby gospodarczej (art. 86 mylnik 2 WKC). Stwierdzenie, czy speniona zostaa powysza przesanka spoczywa nie na wnioskodawcy, lecz na organach celnych. Organy te musz zatem dokona rzetelnej oceny zakresu przewidywanych obowizkw jakie powstan w zwizku z koniecznoci przeprowadzania kontroli procedury, ktrej dotyczy wniosek. W tym kontekcie zobowizane s take do oceny czy nakady finansowe, ktre bdzie musiaa ponie w zwizku z tym administracja, nie s zbyt wysokie, w stosunku do oczekiwanych skutkw gospodarczych zwizanych z korzystaniem przez podmiot z procedury gospodarczej. Obowizek sprawdzenia "wspmiernoci nakadw" jest wprost wskazany w art. 527 ust. 3 RWKC. Przepis ten stanowi, e przy sprawdzaniu czy nakady administracyjne zwizane z procedur skadu celnego s wspmierne do danych potrzeb ekonomicznych, wadze celne bior pod uwag midzy innymi typ skadu celnego i procedur, ktra moe w nim by zastosowana. Z powyszym warunkiem cile wie si kolejna przesanka, od spenienia ktrej zaley udzielenie przez organ celny pozwolenia na procedur gospodarcz. Przesank t jest moliwo zapewnienia tosamoci towarw przywoonych (np. art. 138 WKC), a take stwierdzenia przez organ celny, czy towary bdce przedmiotem procedury weszy w skad produktw uzyskanych w jej toku (np. art. 117 lit. b, art. 133 lit. b, art. 148 lit. b WKC). W pozwoleniu okrelane s warunki stosowania danej procedury. Zarwno wniosek o udzielenie pozwolenia jak i samo pozwolenie s dokumentami sformalizowanymi tj. sporzdzanymi wedug cile okrelonego wzoru stanowicego zacznik nr 67 do RWKC. Dane zawarte we wniosku s podstaw do dokonania przez organ celny oceny czy okrelone dla danej procedury przesanki do udzielenia pozwolenia s spenione. Informacje zawarte we wniosku s take podstaw do sporzdzenia pozwolenia i w ten sposb staj si wice, zarwno dla korzystajcego z procedury, jak i dla organu celnego. Osoba posiadajca pozwolenie ma obowizek informowa organ celny, o kadej zmianie, ktra nastpia po wydaniu tego pozwolenia i ktra moga mie wpyw na jego utrzymanie lub zakres (art. 87 ust. 2 WKC). Chodzi tu o takie informacje, ktre mog mie wpyw na dalsze pozostawanie pozwolenia w obrocie oraz na ewentualn jego zmian. Jako przykad takich informacji mona poda okoliczno, i nastpia zmiana terminu powrotnego wywozu lub planowane s zmiany co do rodzaju lub iloci towaru bdcego przedmiotem procedury albo te, e planowane s zmiany w prowadzonym systemie ewidencjonowania towarw

224

2.4 Warunki ekonomiczne Obowizek spenienia warunkw ekonomicznych jest jedn z przesanek, jakie bd brane pod uwag przy wydawaniu pozwolenia na stosowanie okrelonej procedury gospodarczej. Oparto si tu na oglnym zaoeniu, e pozwolenie nie bdzie udzielane jeeli procedura, o stosowanie ktrej ubiega si wnioskodawca, nie bdzie przyczyniaa si do tworzenia korzystnych warunkw dla utrzymania lub rozwoju we Wsplnocie szeroko rozumianej dziaalnoci przetwrczej oraz jeeli udzielenie pozwolenia bdzie miao ujemny wpyw na zasadnicze interesy producentw ze Wsplnoty. Oczywicie dla kadej procedury gospodarczej okrelono odrbne, szczegowe regulacje, tworzc kryteria oceny spenienia warunkw ekonomicznych uwzgldniajce specyfik kadej z tych procedur. W przepisach wsplnotowego prawa celnego obowizek spenienia warunkw ekonomicznych jest jednym z wymogw uzyskania pozwolenia na: - stosowanie procedury uszlachetniania czynnego (art. 117 lit. c WKC) - stosowanie procedury przetwarzania pod kontrol celn (art. 133 lit. e WKC) - stosowania procedury uszlachetniania biernego (art. 148 lit. c WKC). Prosz poda podstaw prawn do omawianych treci. Tytu 1 Dane szczegowe, ktre maj zosta podane w poszczeglnych polach formularzy wnioskw Uwaga oglna: Odniesienia dotycz przepisw wykonawczych do Kodeksu Celnego, chyba, e zostao stwierdzone inaczej. 1. Wnioskodawca Naley poda pen nazw i adres wnioskodawcy. Wnioskodawc jest osoba, dla ktrej ma zosta wystawione pozwolenie. 2. Procedury celne Naley poda procedury celne, ktrymi miayby zosta objte towary wymienione w polu 7. Poniej zamieszczone s waciwe procedury celne: - swobodny obrt z ostatecznym przeznaczeniem - skad celny - uszlachetnianie czynne - system zawiesze - uszlachetnianie czynne - system ce zwrotnych - przetworzenie pod kontrol celn - czasowy wwz - uszlachetnianie bierne Uwaga: Jeeli wnioskodawca skada wniosek o zezwolenie na stosowanie wicej ni jednej procedury celnej (pozwolenie zintegrowane), za formularz nie spenia wymogw (np. z powodu faktu, e towary, ktre maj by objte procedurami celnymi nie s takie same dla kadej z procedur), naley uy oddzielnych formularzy. 3. Rodzaj wniosku Rodzaj wniosku musi koniecznie zosta podany w tym polu w formie przynajmniej jednego z nastpujcych kodw: 1. = pierwszy wniosek 2. = wniosek o zmian lub przeduenie zezwolenia (wskaza take numer odpowiedniego zezwolenia) 3. = wniosek o pojedyncze zezwolenie 4. = wniosek o kolejne zezwolenie (uszlachetnianie czynne) 4. Formularze kontynuacyjne

225

Naley wpisa liczb zaczonych formularzy kontynuacyjnych. 1. Wnioskodawca 2. Procedury celne 3. Rodzaj wniosku 4. Formularze kontynuacyjne Uwaga: Zamieszczone zostay formularze kontynuacyjne dla nastpujcych procedur celnych: skadu celnego, uszlachetniania czynnego (gdzie konieczne) oraz uszlachetniania biernego (gdzie konieczne) 5. Miejsce i rodzaj ksigowania/ewidencji Naley poda miejsce ksigowoci. Jest to miejsce, gdzie przechowywane s materia y dotyczce ksigowoci handlowej, podatkowej lub innej wnioskodawcy lub prowadzone w imieniu wnioskodawcy. Naley take sprecyzowa rodzaj ksigowania przez podanie szczegw dotyczcych uywanego systemu. Naley poda rwnie rodzaj ewidencji (ewidencja zapasw), ktra bdzie uywana dla procedury celnej. Ewidencja musi zawiera wszelkie niezbdne informacje i szczegy techniczne, umoliwiajce organom celnym nadzr i kontrol nad procedur celn. Uwaga: Jeli przewidywane jest wykorzystanie skadu celnego typ B, pola 5 nie wypenia si. W przypadku czasowego wwozu, pole 5 wypenia si jedynie w przypadku, gdy wymagaj tego organy celne. W przypadku wniosku o pojedyncze pozwolenie, naley wskaza miejsce i rodzaj ksigowoci podstawowej. 6. Okres wanoci zezwolenia a......... b.......... W polu 6a naley wskaza wnioskowan dat, od ktrej pozwolenie staje si skuteczne (dzie/miesic/rok). Co do zasady pozwolenie jest skuteczne od dnia wystawienia. W takim przypadku naley wpisa "data wystawienia". Data wyganicia pozwolenia moe zosta wskazana w polu 6b. 7. Towary przeznaczone do objcia procedur celn kod CN......... Wyszczeglnienie.......... Ilo.......... Warto - Kod CN Wypeni zgodnie z Nomenklatur Scalon (kod CN = osiem cyfr). - Wyszczeglnienie Wyszczeglnienie towarw oznacza opis handlowy i/lub techniczny. - Ilo Wpisa szacunkow ilo towarw przeznaczonych do objcia procedur celn. - Warto Wpisa szacunkow warto w euro lub innej walucie towarw przeznaczonych do objcia procedur celn. Uwagi: Ostateczne przeznaczenie: 1. Jeli wniosek dotyczy towarw innych ni okrelone poniej w pkt. 2, w polu "Kod CN" naley wpisa, gdzie stosowne, kod Taric (10- lub 14-cyfrowy). 2. Jeli wniosek dotyczy towarw objtych przepisami specjalnymi (cz A i B) zawartych w wstpnych przepisach Nomenklatury Scalonej (towary majce zastosowanie w niektrych kategoriach statkw, odzi i innych jednostek pywajcych oraz przy wierceniu lub produkcji platform/samolotw cywilnych i towarw na uytek lotnictwa cywilnego), kody CN nie s wymagane. Wnioskodawcy powinni wpisa w pole "Wyszczeglnienie", na przykad: "Samolot cywilny i ich czci/przepisy specjalne, CN - cz B". Dalej nie jest konieczne podawanie danych szczegowych dotyczcych kodu CN, iloci i wartoci towarw; Skad celny:

226

Jeli wniosek obejmuje wiksz ilo sztuk rnych towarw, mona wpisa sowo "rne" w polu "Kod CN". W takim przypadku charakter towarw, ktre bd magazynowane naley opisa w polu "Wyszczeglnienie". Nie jest konieczne podawanie danych szczegowych dotyczcych kodu CN, iloci oraz wartoci towarw; Uszlachetnianie czynne i bierne: Kod CN: Moe zosta podany kod czterocyfrowy. Jednake konieczne jest podanie omiocyfrowego kodu w przypadku, gdy: - maj by uyte towary ekwiwalentne lub standardowy system wymiany, - znajduje zastosowanie art. 586 ust. 2, - warunki ekonomiczne s oznaczone kodem 10, 11 lub 99, - brane s pod uwag mleko i przetwory mleczne, okrelone w art. 1 rozporzdzenia Rady (WE) nr 1255/1999, kod 30 jest stosowany w odniesieniu do zwyczajowych form zabiegw, a warto de minimis lub bilans dostaw pozostaj zgodne z art. 11 rozporzdzenia Rady (WE) nr 3448/93 lub - wymagaj tego organy celne zgodnie z art. 499 akapit pierwszy. Wyszczeglnienie: Opis handlowy i/lub techniczny powinien by wystarczajco jasny oraz szczegowy, aby umoliwi wydanie decyzji dotyczcej wniosku. W przypadkach, gdzie planowane jest uycie towarw ekwiwalentnych lub standardowego systemu wymiany, naley poda szczegy dotyczce jakoci handlowej oraz charakterystyki technicznej towarw. Ilo: Informacja ta nie musi by wpisywana w stosunku do uszlachetniania czynnego, w przypadku, gdy kod wpisany w odniesieniu do warunkw ekonomicznych jest kodem 30, o ile nie jest planowane zastosowanie towarw ekwiwalentnych. Jednake dana ilo musi by wskazana, gdy obejmuje przetwarzanie pszenicy durum w celu wytworzenia makaronu albo, gdy musi by podany omiocyfrowy kod dla mleka i przetworw mlecznych. Warto: Informacja ta nie musi by wpisywana w przypadku, gdy nie jest wymagane wpisanie iloci, chyba, e wnioskodawca zamierza skorzysta z kodu 30 (warto de minimis). 8. Produkty kompensacyjne lub przetworzone Kod CN.......... Wyszczeglnienie.......... Wskanik produktywnoci Uwaga oglna: Naley poda szczegy dotyczce wszystkich produktw kompensacyjnych pochodzcych z operacji, wskazujc odpowiednio gwny produkt kompensacyjny (Main Compensating Product - MCP) lub poboczny produkt kompensacyjny (Secondary Compensating Product - SCP). Kod CN i wyszczeglnienie Patrz uwagi do pola 7. Wspczynnik produktywnoci: Naley wskaza przewidywany wspczynnik produktywnoci lub metod, przy uyciu, ktrej wspczynnik ten ma by obliczony. W przypadku standardowych wspczynnikw produktywnoci, naley porwna zacznik 69 i wskaza odpowiedni liczb porzdkow. 9. Dane szczegowe planowanych dziaa Opisa charakter planowanych dziaa (np. dane szczegowe operacji na mocy umw przetwarzania roboczego lub rodzaj zabiegw zwyczajowych), ktrym maj zosta poddane towary w ramach procedury celnej. Naley wskaza take odpowiednie miejsca. Jeli wniosek o wicej ni jedn procedur zosta oznaczony w polu 2, opis musi jasno ukazywa czy towary maj zosta poddane procedurom celnym alternatywnie czy kolejno. Jeli zaangaowana jest wicej ni jedna administracja celna, wskaza nazwy Pastw Czonkowskich, jak rwnie miejsca.

227

Uwaga: W przypadku "ostatecznego przeznaczenia" wpisa zamierzone ostateczne przeznaczenie i miejsca, gdzie towary zostan przypisane do zamierzonego dla nich ostatecznego przeznaczenia. Gdzie stosowne, naley wpisa nazw, adres i funkcj innych zainteresowanych operatorw. Jeli zamierzone jest dysponowanie prawami i obowizkami (art. 82 ust. 2 i 90 Kodeksu), jeli to moliwe, naley umieci w polu 9 dane szczegowe dotyczce odbiorcy takiego przekazania. 10. Warunki ekonomiczne Wnioskodawca musi wskaza powody dla wypenienia warunkw ekonomicznych. W szczeglnoci za dla: - skadu celnego, e istnieje ekonomicznie uzasadniona potrzeba skadowania, - uszlachetniania czynnego przez uycie przynajmniej jednego z dwucyfrowych kodw podanych w dodatku dla kadego kodu CN, ktry zosta wskazany w polu 7, - przetwarzania pod kontrol celn, e zastosowanie zasobw niewsplnotowych umoliwi stworzenie lub utrzymanie dziaalnoci przetwrczej we Wsplnocie. Uwaga: W przypadku: - ostatecznego przeznaczenia pole 10 nie jest wypeniane, - czasowego wwozu jest konieczne wskazanie artykuw, na mocy, ktrych skadany jest wniosek o zezwolenie oraz podanie szczegw dotyczcych waciciela towarw opisanych w polu 7, - uszlachetniania biernego, naley wypeni pole 10 jedynie wtedy, gdy jest to wymagane przez organy celne na mocy art. 585 ust. 1; 11. Urzd/urzdy celny/e a objcia b zakoczenia c urzd / urzdy nadzoru Wskaza sugerowany urzd lub urzdy celne. Uwaga: W przypadku ostatecznego przeznaczenia pole 11b nie jest wypeniane. 12. Identyfikacja W polu 12 naley wpisa zamierzone rodki pozwalajce na ustalenie tosamoci przy uyciu przynajmniej jednego z nastpujcych kodw: 1. = numer seryjny lub numer producenta 2. = zaoenie plomb, pieczci, zaciskw, lub innych znakw wyrniajcych 3. = arkusz informacyjny INF 4. = pobranie prbek, ilustracje lub opisy techniczne 5. = przeprowadzenie analiz 6. = dokument informacyjny zamieszczony w zaczniku 104 (stosowny jedynie do uszlachetniania biernego) 7. = inne rodki pozwalajce na ustalenie tosamoci (wyjani w polu 16 "informacje dodatkowe") 8. = bez rodkw pozwalajcych na stwierdzenie tosamoci zgodnie z art. 139 akapit drugi Kodeksu (stosowny jedynie do czasowego wwozu) Uwaga:

228

W przypadku skadu celnego wypenienie jest konieczne jedynie w wypadku, gdy w zakres sprawy wchodz towary wstpnie finansowane lub, jeli wymagaj tego organy celne. Pole 12 nie jest wypeniane w przypadku uszlachetnienia czynnego z towarami ekwiwalentnymi, uszlachetniania biernego ze standardowym systemem wymiany lub tam, gdzie stosuje si art. 586 ust. 2. Zamiast niego, wypenia si pole 18 formularza kontynuacyjnego "uszlachetnianie czynne" albo pola 19 lub 21 formularza kontynuacyjnego "uszlachetnianie bierne". 13. Okres zakoczenia (miesice) Poda przewidywany okres wymagany dla przeprowadzenia operacji w ramach wnioskowanych (pole 2) procedur celnych. Okres ten rozpoczyna si w momencie objcia towarw procedur celn. Koczy si, kiedy produktom lub towarom zostanie ju przypisane dozwolone przeznaczenie celne, w zalenoci od sprawy, w celu ubiegania si o zwrot nalenoci przywozowych po uszlachetnieniu czynnym (system ce zwrotnych), lub w celu uzyskania cakowitego lub czciowego zwolnienia z nalenoci przywozowych w momencie wprowadzenia do swobodnego obrotu po uszlachetnianiu biernym. Uwaga: - W przypadku ostatecznego przeznaczenia naley poda okres, ktry bdzie potrzebny do przypisania produktom zamierzonego ostatecznego przeznaczenia lub do przekazania towarw do innego posiadacza zezwolenia. - W przypadku skadowania celnego, okres ten jest nieograniczony, std pole zostawia si niewypenione. - W przypadku uszlachetniania czynnego: w przypadku gdy okres zakoczenia wygasa w okrelonym dniu dla wszystkich towarw objtych procedur w danym okresie, zezwolenie moe okrela, e okres zakoczenia jest automatycznie przed uany na wszystkie towary wci objte procedur w tym dniu. Jeeli to uproszczenie jest wymagane naley wpisa: "art. 542 ust. 2 i poda szczegy w polu 16".

14. Procedury uproszczone Pole 14a: W przypadku korzystania z uproszczonej procedury wprowadzenia, naley poda przynajmniej jeden z poniszych kodw: 1. = Niepena deklaracja (art. 253 ust. 1) 2. = Uproszczona procedura zgoszenia (art. 253 ust. 2) 3. = Lokalna procedura odprawy z przedstawieniem towarw (art. 253 ust. 3) 4. = Lokalna procedura odprawy bez przedstawienia towarw (art. 253 ust. 3) Pole 14b: Jeli zamierza si wykorzysta uproszczon procedur zakoczenia, naley poda szczegy przy uyciu przynajmniej jednego z poniszych kodw: Jak dla pola 14a. Uwaga: W przypadku procedury uytkowania kocowego, pole 14b nie bdzie wypeniane. 15. Transfer Jeli zamierza si dokona transferu towarw lub produktw, naley wskaza proponowane formalnoci transferowe, przy uyciu przynajmniej jednego z poni- szych kodw: 1. = bez formalnoci celnych midzy rnymi miejscami okrelonymi w pozwoleniu bdcym przedmiotem wniosku 2. = transfer z urzdu objcia do zakadw lub miejsca wykorzystania lub przetworzenia, nalecych do wnioskodawcy bd operatora na mocy zgoszenia objcia procedur celn 3. = transfer do urzdu wyjcia w celu powrotnego wywozu powinien odby si z zastosowaniem procedury celnej 4. = transfer od jednego posiadacza pozwolenia do drugiego, zgodnie z zacznikiem 68

229

Uwaga: W polu 16 zaznaczy sugerowan procedur 1. = formularz kontrolny T5 (tylko dla ostatecznego przeznaczenia) 2. = inne dokumenty (stosowane tylko dla ostatecznego przeznaczenia; opisa w polu 16). Uwaga: Transfer nie jest moliwy, jeli miejsce wysyki lub przybycia towarw jest skadem typu B. 16. Informacje dodatkowe Poda wszystkie dodatkowe informacje, ktre mog by uyteczne. 17. Podpis........................................ Data........................................ Imi i nazwisko...................................................................... Przy wypenianiu formularza kontynuacyjnego, zamiast powyszego wypeni jedynie stosowne pole (22, 23 lub 26).

15.10.00 Warunki ekonomiczne dla gospodarczych procedur celnych 1. Wprowadzenie W przepisach wsplnotowego prawa celnego, ktre zaczy obowizywa w zwizku z akcesj, obowizek spenienia warunkw ekonomicznych stanie si jedn z przesanek, jakie bd brane pod uwag przy wydawaniu pozwolenia na stosowanie okrelonej procedury gospodarczej. Oparto si tu na oglnym zaoeniu, e pozwolenie nie bdzie udzielane jeeli procedura, o stosowanie ktrej ubiega si wnioskodawca, nie bdzie przyczyniaa si do tworzenia korzystnych warunkw dla utrzymania lub rozwoju we Wsplnocie szeroko rozumianej dziaalnoci przetwrczej oraz jeeli udzielenie pozwolenia bdzie miao ujemny wpyw na zasadnicze interesy producentw ze Wsplnoty. Oczywicie dla kadej procedury gospodarczej okrelono odrbne, szczegowe regulacje, tworzc kryteria oceny spenienia warunkw ekonomicznych uwzgldniajce specyfik kadej z tych procedur. 2. Obowizek spenienia warunkw ekonomicznych w przypadku ubiegania si o udzielenie pozwolenia na korzystanie z gospodarczych procedur celnych Obowizek ten jest instytucj, ktr wprowadzono do przepisw polskiego prawa celnego jeszcze przed akcesj. I tak zgodnie z art. 124 2 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. - Kodeks celny (Dz. U. Nr 75 z 2001 r., poz. 802, z pn. zm.) organ celny mg odmwi udzielenia pozwolenia na procedur uszlachetniania czynnego, jeeli procedura nie przyczyniaa si do stworzenia korzystnych warunkw dla wywozu lub powrotnego wywozu produktw kompensacyjnych oraz jeeli udzielenie pozwolenia naruszaoby w sposb istotny interesy krajowych producentw. Podobne zasady przyjto w przepisach odnoszcych si do procedury przetwarzania pod kontrol celn (art. 140 2) oraz procedury uszlachetniania biernego. Pomimo e do polskiego ustawodawstwa celnego wprowadzono wyej powoane przepisy uzaleniajce moliwo stosowania procedury gospodarczej od spenienia warunkw ekonomicznych, w rzeczywistoci instytucja ta nie funkcjonowaa. Nie zostaa bowiem wykonana (z uwagi na swj fakultatywny charakter) delegacja pozwalajca Ministrowi Finansw na uregulowanie w przepisach wykonawczych kryteriw oraz zasad "badania" tych warunkw. 3. Przepisy wsplnotowe regulujce zagadnienie warunkw ekonomicznych Przepisy te przeszy w ostatnich latach znaczn ewolucj. Jej celem byo denie do racjonalizacji zasad dotyczcych gospodarczych procedur celnych oraz wprowadzenie bardziej elastycznych przepisw odnoszcych si do trybu uzyskiwania pozwole. Pocztkowo w przepisach zawarty by szczegowy katalog przypadkw, w ktrych warunki ekonomiczne uznawano za spenione, co byo podstaw do udzielenia pozwolenia na stosowanie danej procedury. Pomimo tych, wydawao si precyzyjnych, zasad okrelania warunkw ekonomicznych, sposb stosowania przez poszczeglne pastwa czonkowskie tych regulacji by szeroko krytykowany.

230

Gwnym powodem tej krytyki bya wystpujca niejednolito w stosowaniu przepisw w poszczeglnych pastwach czonkowskich. I tak brakowao np. zgodnoci co do oceny interesw producentw ze Wsplnoty, rnie okrelane byy dokumenty wymagane do wniosku o udzielenie pozwolenia, majce stanowi potwierdzenie, e warunki ekonomiczne zostay spenione itp. Powodowao to nierwne traktowanie podmiotw ubiegajcych si o pozwolenie na dan procedur gospodarcz. Niektre z podmiotw zmuszane byy bowiem do udowodnienia swoich uprawnie do korzystania z procedury i napotykali przy tym na znaczne trudnoci, podczas gdy ich konkurenci w innych pastwach czonkowskich, otrzymywali pozwolenie bez problemw. W tym okresie pojawio si szereg koncepcji, ktre miay wyeliminowa wystpujce problemy w praktycznym stosowaniu przepisw o warunkach ekonomicznych. Ostatecznie przewaya ta, ktra opieraa si na liberalnym zaoeniu, e warunki ekonomiczne uwaa si za spenione w przypadku wszystkich towarw za wyjtkiem towarw z okrelonych sektorw rolnych. Jako zalet tej koncepcji wskazywano uatwienie pracy administracji, poniewa osoba ubiegajca si o udzielenie pozwolenia sama ocenia, czy s spenione warunki ekonomiczne. Jako wad - e w przypadkach, ktre nie byy poddane wczeniejszej kontroli (opartej na analizie ryzyka), moliwa jest dopiero ingerencja pniejsza. Koncepcja przerodzia si w konkretne przepisy prawa celnego. 4. Regulacje dotyczce zagadnienia warunkw ekonomicznych Obecnie regulacje dotyczce zagadnienia warunkw ekonomicznych zawarte s w: - WKC - RWKC. Reforma wsplnotowego prawa celnego w zakresie gospodarczych procedur celnych znalaza swj wyraz w rozporzdzeniu Komisji Nr 993/2001 z dnia 4 maja 2001 r. zmieniajcym rozporzdzenie Nr 2454/93 okrelajce przepisy wykonawcze do rozporzdzenia Rady Nr 2913/92 ustanawiajcego Wsplnotowy Kodeks Celny. Jedn z waniejszych zmian RWKC, odnoszc si do kwestii warunkw ekonomicznych jest zmiana dokonana rozporzdzeniem Komisji Nr 881/2003 z dnia 21 maja 2003 r. Zmian t wprowadzono m.in. nowe kody warunkw ekonomicznych. 5. Podstawowe zasady okrelania przyczyn, z powodu ktrych warunki ekonomiczne uznaje si za spenione W przepisach wsplnotowego prawa celnego obowizek spenienia warunkw ekonomicznych jest jednym z wymogw uzyskania pozwolenia na: - stosowanie procedury uszlachetniania czynnego (art. 117 lit. c WKC) - stosowanie procedury przetwarzania pod kontrol celn (art. 133 lit. e WKC) - stosowania procedury uszlachetniania biernego (art. 148 lit. c WKC). 6. Procedura uszlachetniania czynnego Warunki ekonomiczne przy procedurze uszlachetniania czynnego s bardziej zoone ni przy innych procedurach gospodarczych. Zgodnie z postanowieniami art. 502 ust. 2 RWKC sprawdzenie, czy zostay spenione warunki ekonomiczne polega tu na ocenie ekonomicznej nieopacalnoci zastosowania zasobw wsplnotowych. Sprawdzanie to odbywa si przy uwzgldnieniu okrelonych kryteriw. Nale do nich: - niedostpno towarw wyprodukowanych we Wsplnocie majcych t sam jako i charakterystyk techniczn co towary przewidziane do przywozu dla celw planowanych procesw uszlachetniania, - rnice w cenie pomidzy towarami wyprodukowanymi we Wsplnocie a towarami, ktrych przywz jest planowany, - zobowizania umowne. Szczegowe kryteria warunkw ekonomicznych stosowanych w procedurze uszlachetniania czynnego zostay okrelone w zaczniku 70 do RWKC Informacje o warunkach ekonomicznych i szczegowe kryteria przedstawiane s w formie nastpujcych kodw: "01" W przypadku towarw przywoonych nie wymienionych w Zaczniku 73 (tj. zaczniku, w ktrym wymienione zostay towary, przy przywozie ktrych warunki ekonomiczne, stosownie do postanowie art. 539 ust. 1, uwaa si za niespenione) i gdy kod 30 nie ma zastosowania.

231

"10" Niedostpno towarw wyprodukowanych we Wsplnocie okrelanych tym samym omiocyfrowym kodem CN, majcych t sam jako handlow oraz ten sam opis techniczny (towary porwnywalne) jak towary przywoone, o ktrych mowa we wniosku o wydanie pozwolenia. Niedostpno oznacza cakowity brak produkcji we Wsplnocie towarw porwnywalnych, niedostpno wystarczajcej iloci tych towarw dla przeprowadzenia przewidzianych operacji przetworzenia lub fakt, e wsplnotowe towary porwnywalne nie mog by udostpnione wnioskodawcy w odpowiednim czasie dla przeprowadzenia proponowanych operacji handlowych, mimo, i zamwienie zostao zoone we waciwym czasie. "11" towary porwnywalne pomimo, e s dostpne, nie mog zosta wykorzystane, poniewa ich cena uczyniaby proponowan operacj handlow ekonomicznie nieopacaln. Przy ocenie czy towary porwnywalne produkowane we Wsplnocie uczyniyby proponowan operacj handlow ekonomicznie nieopacaln, koniecznym jest, midzy innymi, wzicie pod uwag wpywu, jaki uycie towarw wyprodukowanych we Wsplnocie miaoby na cen kosztw produktw kompensacyjnych i poprzez ni na zbycie produktu na rynku pastwa trzeciego, uwzgldniajc: - cen przed ocleniem towarw przeznaczonych do przetworzenia oraz cen produktw porwnywalnych wyprodukowanych we Wsplnocie pomniejszon o podatki krajowe zrefundowane lub refundowane podczas eksportu, biorc pod uwag warunki sprzeday i wszelkie refundacje lub inne sumy stosowane na mocy wsplnej polityki rolnej, - cen, ktra moe zosta otrzymana za produkty kompensacyjne na rynku pastwa trzeciego, ocenion na podstawie korespondencji handlowej lub innych informacji. "12" Towary porwnywalne, ktre nie odpowiadaj wyranym wymaganiom nabywcy produktw kompensacyjnych w pastwie trzecim, lub produkty kompensacyjne musz zosta otrzymane z towarw przywoonych w celu uzyskania zgodnoci z postanowieniami dotyczcymi ochrony praw wasnoci przemysowej lub handlowej (zobowizania kontraktowe). "30" Pod uwag brane s nastpujce elementy:

operacje obejmujce towary przywoone o charakterze niehandlowym; operacje przeprowadzane na mocy umowy o przetworzenie robocze (tzn. jakiekolwiek przetworzenie towarw przywoonych bezporednio lub porednio oddanych do dyspozycji posiadacza pozwolenia, ktre to, przetworzenie jest przeprowadzane zgodnie z zaleceniami i w imieniu gwnego zobowizanego, majcego siedzib w kraju trzecim, zazwyczaj w zamian za pokrycie jedynie kosztw przetworzenia - art. 526 lit. b RWKC); zabiegi zwyczajowe, o ktrych mowa w art. 531 RWKC; naprawa; operacje przetworzenia na produktach kompensacyjnych otrzymanych w wyniku uprzedniego pozwolenia na uszlachetnianie czynne, ktrego przyznanie podlegao badaniom warunkw ekonomicznych; przetwarzanie pszenicy durum okrelanej kodem CN 1001 10 00 w celu wytworzenia makaronu okrelanego kodami CN 1902 11 00 oraz 1902 19; operacje, w ktrych warto1 towarw, wg omiocyfrowego kodu CN, nie przekracza 150 000 EUR dla towarw wymienionych w zaczniku 73 lub 500 000 EURO dla pozostaych towarw na wnioskodawc i na rok kalendarzowy (warto de minimis); lub budowa, modyfikacja lub przebudowa samolotu cywilnego lub satelity albo ich czci.

"31" Jeeli, zgodnie z art. 11 rozporzdzenia (WE) nr 3448/932, chodzi o towary przywoone okrelone w czci A Zacznika 73 i wnioskodawca przedstawia dokument wystawiony przez waciwe organy (wiadectwo IP3) zezwalajce na objcie tych towarw procedur, w granicach ilociowych okrelonych przy pomocy bilansu poday; "99" Wnioskodawca uwaa warunki ekonomiczne za spenione z powodw innych ni odpowiadajce poprzednim kodom. Wspomniane powody s wskazane we wniosku. UWAGA: Kody "10", "11", "12", "31" i "99" mog by stosowane tylko w przypadku towarw wymienionych w Zaczniku 73. 7. Spenienie warunkw ekonomicznych dla procedury uszlachetniania czynnego Zgodnie z art. 539 zd. 1 RWKC warunki ekonomiczne dla procedury uszlachetniania czynnego uwaa si za spenione z wyjtkiem sytuacji, gdy wniosek o wydanie pozwolenia dotyczy towarw przywoonych, o ktrych mowa w

232

zaczniku 73 do RWKC. W wypadku towarw okrelonych w powyszym zaczniku, warunki uwaa si jednak za spenione, jeeli zaistniej przesanki okrelone w art. 539 ust. 2 RWKC tj.: a) wniosek dotyczy: - czynnoci obejmujcych towary o charakterze niehandlowym, - umowy o przetworzenie robocze (tzn. jakiekolwiek przetworzenie towarw przywoonych bezporednio lub porednio oddanych do dyspozycji posiadacza pozwolenia, ktre to przetworzenie jest przeprowadzane zgodnie z zaleceniami i w imieniu gwnego zobowizanego, majcego siedzib w kraju trzecim, zazwyczaj w zamian za pokrycie jedynie kosztw przetworzenia - art. 526 lit. b RWKC), - przetworzenia produktw kompensacyjnych ju otrzymanych przez przetworzenie na mocy poprzedniego pozwolenia, udzielenie ktrego podlegao sprawdzeniu warunkw ekonomicznych, - zabiegw zwyczajowych, o ktrych mowa w art. 531 RWKC, - naprawy, - przetworzenia pszenicy durum, oznaczonej kodem CN 1001 10 00 w celu produkcji makaronu, oznaczonego kodami CN 1902 11 00 oraz 1902 19; lub b) poczona warto towarw na wnioskodawc i na rok kalendarzowy dla omiocyfrowego kodu CN nie przekracza 150 000 EUR; lub c) zgodnie z art. 11 rozporzdzenia Rady (WE) nr 3448/934 sprawa dotyczy towarw przywoonych, o ktrych mowa w sekcji A zacznika 73 i wnioskodawca przedstawi dokument wystawiony przez waciwy organ (wiadectwo IP5) zezwalajcy na objcie tych towarw procedur, w ramach ogranicze ilociowych okrelonych na podstawie bilansu poday. Zgodnie z regulacj zawart w zaczniku 73 ust. C1, za pomoc kodw przedstawiany jest take powd odrzucenia wniosku lub uniewanienia bd cofnicia pozwolenia z powodu nieprzestrzegania warunkw ekonomicznych. Wykorzystywane s te same kody, jakie uywa si dla okrelenia warunkw ekonomicznych, poprzedzone znakiem negacji (np. - 10). 8. Sposb informowania o warunkach ekonomicznych w procedurze uszlachetniania czynnego Informacja o spenieniu warunkw ekonomicznych umieszczana jest przez wnioskodawc we wniosku o udzielenie pozwolenia. Zgodnie z zasad wyraon w art. 497 ust. 1 RWKC wniosek o pozwolenie na korzystanie z procedury uszlachetniania czynnego powinien by sporzdzony na pimie z zastosowaniem wzoru zawartego w zaczniku 67 do RWKC. W tym przypadku informacj o warunkach ekonomicznych naley umieci w polu 10 wniosku. Informacja przekazywana jest za pomoc kodw wskazanych w za- czniku 70 do RWKC). Jeeli wniosek dotyczy towarw nie wymienionych w zaczniku 73 do RWKC moliwymi do wykorzystania kodami bd 01 i 30 (w zalenoci od okolicznoci faktycznych sprawy). Jeeli przedmiotem wniosku s towary wymienione w zaczniku 73 i speniajce przesanki okrelone w art. 539 ust. 2 RWKC zastosowanie bdzie mia wycznie kod 30 (z uwzgldnieniem numeru umieszczonego pod tym kodem i wskazujcego na konkretn sytuacj faktyczn). W przypadku gdy towary zawarte s w zaczniku 73, ale nie speniaj przesanek okrelonych w art. 539 ust. 2 RWKC kodami, ktre mog by brane pod uwag s kody 10, 11, 12, 30 (8), 31, 99. 9. Zagadnienia praktyczne: 1. Wnioskodawca planuje przywz w ramach procedury uszlachetniania czynnego towaru w postaci winogron przeznaczonych do przetwrstwa. W ocenie wnioskodawcy winogrona, ktre dostpne s na rynku Wsplnoty posiadaj tak wysok cen, e planowana przez wnioskodawc dziaalno przetwrcza okazaaby si nieopacalna. Wystpujc z wnioskiem o moliwo uycia do produkcji winogron z krajw trzecich, w ramach procedury uszlachetniania czynnego, wnioskodawca wpisuje w pole 10 wniosku kod "11". Na potwierdzenie zasadnoci uycia kodu "11" wnioskodawca powinien dysponowa np. korespondencj handlow. Jeeli osoba ubiega si o pozwolenie na korzystanie z procedury uszlachetniania czynnego a warunki ekonomiczne uwaa si za spenione zgodnie z art. 539 RWKC, wniosek o udzielenie pozwolenia moe by sporzdzony za pomoc zgoszenia celnego na pimie lub za pomoc technik elektronicznego przetwarzania danych. Tryb taki okrelony zosta w art. 497 ust. 3 RWKC.

233

2. Wnioskodawca planuje przywz w ramach procedury uszlachetniania czynnego towaru w postaci winogron przeznaczonych do przetwrstwa. Owoce s wasnoci kontrahenta z kraju trzeciego, ktry to kontrahent zleca producentowi ze Wsplnoty jedynie "usugowy przerb", a wic tzw. przetworzenie robocze. W takim wypadku, pomimo, i winogrona s towarem wymienionym w Zaczniku 73 do RWKC, wnioskodawca moe skorzysta ze "skrconego" trybu uzyskania pozwolenia, okrelonego w art. 497 ust. 3 RWKC. Jeeli warunki ekonomiczne nie s uwaane za spenione wniosek o wydanie pozwolenia powinien by sporzdzony w formie "penej" tj. stosownie do postanowie art. 497 ust. 1 RWKC. 10. Procedura przetwarzania pod kontrol celn Kryterium, wedug ktrego ocenia si spenienie warunkw ekonomicznych dla procedury przetwarzania pod kontrol celn zostay okrelone w art. 502 ust. 3 RWKC. Sprawdzenie warunkw ekonomicznych ma w tym przypadku na celu ustalenie, czy zastosowanie zasobw niewsplnotowych umoliwi, aby czynnoci przetworzenia zaistniay lub zostay utrzymane we Wsplnocie. Warunki ekonomiczne uwaa si za spenione dla typw towarw i operacji wymienionych w czci A Zacznika 76. Dla typw towarw i operacji nie wymienionych w Zaczniku 76 sprawdzenie warunkw ekonomicznych odbywa si zgodnie z art. 502 ust. 3 RWKC tj. ustalane jest, czy zastosowanie zasobw niewsplnotowych umoliwi, aby czynnoci przetworzenia dokonane byy we Wsplnocie. Dla typw towarw i operacji wymienionych w czci B Zacznika 76 i nie wymienionych w czci A tego zacznika (dot. przede wszystkim towarw rolnych lub towarw objtych cem antydumpingowym lub objtych cem wyrwnawczym), sprawdzenie warunkw ekonomicznych odbywa si w ramach Komitetu (art. 552 ust. 2 i art. 504 ust. 3 i 4 RWKC). Rozstrzygnicia Komitetu s wice dla organw celnych wszystkich pastw czonkowskich w wypadku zaistnienia identycznych spraw. Informacja o spenieniu warunkw ekonomicznych umieszczana jest przez wnioskodawc we wniosku o udzielenie pozwolenia. Zgodnie z zasad wyraon w art. 497 ust. 1 RWKC wniosek o pozwolenie na korzystanie z procedury przetwarzania pod kontrol celn powinien by sporzdzony na pimie z zastosowaniem wzoru zawartego w zaczniku 67 do RWKC. Wnioskodawca powinien we wniosku o wydanie pozwolenia (pole 10) wskaza, e zastosowanie zasobw niewsplnotowych umoliwi stworzenie lub utrzymanie dziaalnoci przetwrczej we Wsplnocie. Jeeli osoba ubiega si o pozwolenie na korzystanie z procedury przetwarzania pod kontrol celn a warunki ekonomiczne uwaa si za spenione zgodnie z art. 552 ust. 1 akapit pierwszy RWKC, wniosek o udzielenie pozwolenia moe by sporzdzony za pomoc zgoszenia celnego na pimie lub za pomoc technik elektronicznego przetwarzania danych. Tryb taki okrelony zosta w art. 497 ust. 3 RWKC. Jeeli warunki ekonomiczne nie s uwaane za spenione wniosek o wydanie pozwolenia powinien by sporzdzony w formie "penej" tj. stosownie do postanowie art. 497 ust. 1 RWKC. 11. Procedura uszlachetniania biernego Podstawow przesank do oceny, e spenione zostay warunki ekonomiczne w procedurze uszlachetniania biernego jest okoliczno, aby udzielenie pozwolenia nie spowodowao powanego naruszenia istotnych interesw wsplnotowych przetwrcw. Za istotny interes przetwrcw wsplnotowych uwaa si, aby nie ponieli oni powanej szkody. Warunki ekonomiczne dla procedury uszlachetnienia biernego sprawdza si na podstawie art. 502 ust. 4 RWKC oraz na podstawie art. 585 RWKC. Sprawdzenie to ustala, czy: a) istnieje prawdopodobiestwo, e dokonanie przetworzenia poza Wsplnot przyniesie powane niekorzyci przetwrcom wsplnotowym; lub b) dokonanie przetworzenia we Wsplnocie jest nieopacalne ekonomicznie lub nie jest wykonalne z powodw technicznych lub wobec zobowiza kontraktowych. Warunki ekonomiczne dla procedury uszlachetniania biernego uznaje si z reguy za spenione. Jeeli wniosek o pozwolenie sporzdzany jest przez osob, ktra wywozi towary czasowo wywoone bez zamiaru przeprowadzenia procesw uszlachetniania, organy celne przeprowadzaj wczeniejsze sprawdzenie warunkw ustanowionych w art. 147 ust. 2 WKC na podstawie dokumentw towarzyszcych. Informacja o spenieniu warunkw ekonomicznych umieszczana jest przez wnioskodawc we wniosku o udzielenie pozwolenia. Zgodnie z zasad wyraon w art. 497 ust. 1 RWKC wniosek o pozwolenie powinien by sporzdzony na pimie z zastosowaniem wzoru zawartego w zaczniku 67 do RWKC. We wniosku o pozwolenie pole 10 wypenia si tylko wtedy gdy jest to

234

wymagane przez organ celny na mocy art. 585 ust. 1. Zasadniczy interes przetwrcw wsplnotowych oznacza, e nie ponios oni powanej szkody w zwizku z wydaniem pozwolenia. W przypadku procedury uszlachetniania biernego spenienie warunkw ekonomicznych nie jest kryterium dla zastosowania wniosku o pozwolenie sporzdzanego za pomoc zgoszenia celnego (art. 497 ust. 3 RWKC). 12. Sprawdzanie spenienia warunkw ekonomicznych z udziaem Komisji Sprawdzenie warunkw ekonomicznych, z udziaem Komisji, o ktrym mowa w art. 503 RWKC, moe mie miejsce: - jeeli zainteresowane wadze celne pragn przeprowadzi konsultacje przed lub po wystawieniu pozwolenia - jeeli inna administracja celna wyraa sprzeciw wobec wystawionego pozwolenia - z inicjatywy Komisji. Jeeli rozpoczyna si sprawdzanie warunkw ekonomicznych stosownie do postanowie art. 503 RWKC, sprawa zostaje przesana do Komisji, wraz z wynikami ju przeprowadzonego przez organ celny sprawdzenia. Komisja - w toku przeprowadzonego nastpnie postpowania i po uprzednich konsultacjach z zainteresowanymi wadzami celnymi okrela, czy wymagane jest sprawdzenie warunkw ekonomicznych w ramach Komitetu. W przypadku przedoenia sprawy Komitetowi, wadze celne informuj wnioskodawc lub posiadacza pozwolenia, i taka procedura zostaa wszczta. Jeeli wniosek o wydanie pozwolenia jest w toku zaatwiania, postpowanie wszczte tym wnioskiem zostaje zawieszone stosownie do postanowie art. 201 Ordynacji podatkowej. Rozstrzygnicie Komitetu jest wice dla zainteresowanych administracji celnych oraz jakichkolwiek innych administracji celnych majcych do czynienia z podobnymi sprawami.

Zaczniki
Zacznik nr 1 ZACZNIK 70 do RWKC WARUNKI EKONOMICZNE I WSPPRACA ADMINISTRACYJNA (Art. 502 i 522) A. PRZEPISY OGLNE Niniejszy Zacznik dotyczy z jednej strony szczegowych kryteriw dla warunkw ekonomicznych stosowanych do procedury uszlachetniania czynnego, a z drugiej strony informacji, ktre bd wymieniane w ramach wsppracy administracyjnej. Przypadki, sposb i terminy, w jakich informacje musz zosta dostarczone zgodnie z art. 522, wskazane s dla kadej z waciwych procedur. Informacje musz take zosta przekazane w przypadkach, kiedy dane dotyczce przyznanych zezwole ulegaj modyfikacjom. B. SZCZEGOWE KRYTERIA DLA WARUNKW EKONOMICZNYCH STOSOWANYCH DO PROCEDURY USZLACHETNIANIA CZYNNEGO Kody i szczegowe kryteria 01: Jeeli chodzi o towary przywoone nie wymienione w Zaczniku 73 i gdy kod 30 nie ma zastosowania. 10: Niedostpno towarw wyprodukowanych we Wsplnocie okrelanych tym samym omiocyfrowym kodem CN, majcych t sam jako handlow oraz ten sam opis techniczny (towary porwnywalne) jak towary przywoone, okrelone we wniosku. Niedostpno oznacza cakowity brak produkcji towarw porwnywalnych we Wsplnocie, niedostpno wystarczajcej iloci tych towarw dla przeprowadzenia przewidzianych procesw uszlachetniania lub fakt, e wsplnotowe towary porwnywalne nie mog by udostpnione wnioskodawcy w odpowiednim czasie dla przeprowadzenia proponowanych operacji handlowych, mimo, i zamwienie zostao zoone we waciwym czasie. 11: Cho dostpne, towary porwnywalne nie mog zosta wykorzystane, poniewa ich cena uczyniaby proponowan

235

operacj handlow ekonomicznie nieopacaln. Przy podejmowaniu decyzji czy cena towarw porwnywalnych produkowanych we Wsplnocie uczyniyby proponowan operacje handlow ekonomicznie nieopacaln, konieczne jest, midzy innymi, wzicie pod uwag wpywu, jaki uycie towarw wyprodukowanych we Wsplnocie miaoby na cen nabycia netto produktw kompensacyjnych i tym samym, na zbycie produktu na rynku pastwa trzeciego, uwzgldniajc: - cen przed ocleniem towarw przeznaczonych na przetworzenie oraz cen produktw porwnywalnych wyprodukowanych we Wsplnocie pomniejszon o podatki krajowe zrefundowane lub refundowane podczas wywozu, biorc pod uwag warunki sprzeday i wszelkie refundacje lub inne sumy stosowane na mocy wsplnej polityki rolnej, - cen, ktra moe zosta otrzymana za produkty kompensacyjne na rynku pastwa trzeciego, ocenion na podstawie korespondencji handlowej lub innych informacji. 12: Towary porwnywalne, ktre nie odpowiadaj wyranie wyraonym wymaganiom nabywcy produktw kompensacyjnych w pastwie trzecim, lub produkty kompensacyjne musz zosta otrzymane z towarw przywoonych w celu uzyskania zgodnoci z przepisami dotyczcymi ochrony praw wasnoci przemysowej lub handlowej (zobowizania umowne). 30: Pod uwag brane s nastpujce elementy:

operacje obejmujce towary przywoone o charakterze niehandlowym; operacje przeprowadzane na mocy umowy o przetworzenie robocze; zabiegi zwyczajowe, okrelone w art. 531; naprawa; procesy uszlachetniania na produktach kompensacyjnych otrzymanych w wyniku uprzedniego zezwolenia na uszlachetnianie czynne, ktrego przyznanie podlegao badaniom warunkw ekonomicznych; przetwarzanie pszenicy durum okrelanej kodem CN 1001 10 00 w celu wytworzenia makaronu okrelanego kodami CN 1902 11 00 oraz 1902 19; operacje, w ktrych warto1 towarw przywoonych, wg omiocyfrowego kodu CN, nie przekracza 150 000 EUR dla towarw wymienionych w zaczniku 73 lub 500 000 EUR dla pozostaych towarw, na wnioskodawc i na rok kalendarzowy (warto de minimis), lub budowa, modyfikacja lub przebudowa samolotu cywilnego lub satelitw, bd ich czci.

31: Jeeli, zgodnie z art. 11 rozporzdzenia (WE) nr 3448/93, chodzi o towary przywoone okrelone w czci A Zacznika 73 i wnioskodawca przedstawia dokument wystawiony przez waciwe organy zezwalajce na objcie tych towarw procedur, w granicach ilociowych okrelonych przy pomocy bilansu poday; lub 99: Wnioskodawca uwaa warunki ekonomiczne za spenione z powodw innych ni odpowiadajce poprzednim kodom. Wspomniane powody s wskazane we wniosku. Uwaga: Kody 10, 11, 12, 31 lub 99 mog by uywane tylko wtedy, gdy chodzi o towary wymienione w Zaczniku 73. C. INFORMACJE, KTRE MAJ BY PRZEDSTAWIANE KOMISJI DLA KADEJ STOSOWNEJ PROCEDURY Informacje, ktre zostan przedstawione Komisji odpowiadaj polom formularza, ktrego wzr znajduje si w Zaczniku. C. 1. Uszlachetnianie czynne Informacje dotyczce warunkw ekonomicznych s przedstawione przy uyciu jednego lub wicej spord kodw zawartych w czci B. Powd odrzucenia wniosku lub uniewanienia, bd cofnicia zezwolenia z powodu nieprzestrzegania warunkw ekonomicznych, jest przedstawiany przy uyciu kodu (-w). Wykorzystywane s te same kody, jak te uyte dla okrelenia warunkw ekonomicznych, poprzedzone znakiem negacji (np. - 10). Przypadki, w ktrych informacja jest obowizkowa W przypadku gdy warunki ekonomiczne okrelane s kodami 01, 10, 11, 31 lub 99. Dla mleka i przetworw mlecznych okrelonych w art. 1 rozporzdzenia Rady (WE) nr 1255/1999, informacja jest rwnie obowizkowa, gdy kod 30 jest stosowany w odniesieniu do sytuacji okrelonych w podpodziaach 2, 5, 7 tego kodu. Przekazywanie informacji Informacje przeznaczone do wypenienia kolumn 2-10 formularza przedstawionego w Zaczniku przekazywane s

236

Komisji elektronicznie. Informacje te mog wyjtkowo by przekazywane przy uyciu formularza zamieszczonego w Zaczniku, w przypadkach, kiedy problemy techniczne czasowo uniemoliwiaj komunikacj drog elektroniczn. Terminy przekazywania informacji Informacja jest przekazywana tak szybko jak to moliwe. Jeli uywany jest formularz zamieszczony w Zaczniku, wwczas informacja jest przekazywana terminie na nim okrelonym. C. 2. Przetwarzanie pod kontrol celn Informacja jest przekazywana, jeli dotyczy rodzaju towarw i operacji innych ni te wymienione w czci A zacznika 76. Informacja jest przekazywana przy pomocy formularza zamieszczonego w Zaczniku, w terminie na nim wskazanym. C. 3. Uszlachetnianie bierne Kolumny 8 i 9 "Zezwolenia przyznane" maj by wypenione jedynie wtedy, gdy zezwolenie jest przyznawane zgodnie z art. 147 ust. 2 Kodeksu. W kolumnie (10) "Powd", wskazuje si rwnie, e odrzucenie wniosku, anulowanie lub cofnicie zezwolenia dotyczy zoonego wniosku lub zezwolenia przyznanego zgodnie z art. 147 ust. 2 Kodeksu. Informacja jest przekazywana przy pomocy formularza zamieszczonego w Zaczniku, w terminie na nim wskazanym. Zacznik nr 4 Zacznik nr 5 ROZPORZDZENIE RADY (WE) NR 3448/931 z dnia 6 grudnia 1993 r. ustanawiajce zasady handlu majce zastosowanie do niektrych towarw pochodzcych z przetwrstwa produktw rolnych (wycig) Artyku 11 1. Odprawa produktw rolnych w ramach procedur uszlachetniania czynnego podlega uprzedniej kontroli zgodnoci z warunkami gospodarczymi, okrelonymi w art. 117 lit. c) rozporzdzenia (EWG) nr 2913/92. Warunki te uwaa si za spenione zgodnie z art. 552 rozporzdzenia Komisji (EWG) nr 2454/93. Ponadto, zgodnie z rozporzdzeniem (EWG) nr 2454/93, warunki gospodarcze okrelone w art. 117 lit. c) rozporzdzenia (EWG) nr 2913/92, uznaje si take za spenione dla pewnych iloci produktw podstawowych uytych do wytworzenia towarw. Iloci te ustala si za pomoc bilansu sporzdzonego przez Komisj, opartego na porwnaniu wymaganych dostpnych rodkw z prognozowanym zapotrzebowaniem na refundacje oraz uwzgldniajc, w szczeglnoci, szacunkow wielko wywozu wspomnianych towarw i wewntrzn oraz zewntrzn sytuacj rynkow odpowiednich produktw podstawowych. Bilans ten, a zatem iloci, powinny by oceniane w regularnych odst- pach czasu, aby wzi pod uwag rozwj czynnikw gospodarczych i regulacyjnych. Szczegowe zasady stosowania akapitu drugiego, umoliwiajce wyznaczenie podstawowych produktw dopuszczonych w ramach procedur uszlachetniania czynnego oraz kontroli i planowania iloci w nim wymienionych, zagwarantuj podmiotom gospodarczym wiksz przejrzysto dziki uprzedniej publikacji indykatywnych iloci przywozu dla kadej oddzielnej wsplnej organizacji rynku. Publikacje te wydawane s regularnie, w zalenoci od wykorzystania takich iloci. Szczegowe przepisy wykonawcze przyjmuje si zgodnie z procedur okrelon w art. 16. Termin "produkt podstawowy" uyty w niniejszym artykule dotyczy produktw wyszczeglnionych wedug kodu CN w tabeli w zaczniku A, wczajc jedynie przypis 1 dotyczcy zb. 2. Iloci towarw, dopuszczonych w ramach procedur uszlachetniania czynnego innych ni okrelone w ust. 1 akapit drugi i przez to niepodlegajce opacie przewidzianej w art. 2 w celu, albo w wyniku, wywozu innych towarw, s tymi, ktre zostay faktycznie wykorzystane przy wytworzeniu towarw. Zacznik nr 6 ROZPORZDZENIE KOMISJI (EWG) NR 1488/2001 z dnia 19 lipca 2001 r. ustanawiajce zasady stosowania rozporzdzenia Rady (WE) nr 3448/93 w odniesieniu do obejmowania pewnych iloci niektrych produktw podstawowych wymienionych w zaczniku I do Traktatu ustanawiajcego Wsplnot Europejsk ustaleniami dotyczcymi przetwrstwa wewntrznego bez uprzedniego badania warunkw gospodarczych (wycig) Artyku 4 Wnioski o wydanie wiadectw IP

237

1. O wiadectwo IP ubiega si moe jedynie przedsibiorca bdcy tytularnym posiadaczem wanego wiadectwa refundacji w rozumieniu rozporzdzenia Komisji (WE) nr 1520/20002 lub bdcy tytularnym posiadaczem wiadectwa wydanego w poprzednim roku budetowym. Jednake, o wiadectwo moe ubiega si kady przedsibiorca, ktry otrzyma refundacje w trakcie biecego lub poprzedniego roku budetowego, w wypadkach, w ktrych ma zastosowanie akapit drugi art. 14 ust. 3 rozporzdzenia (WE) nr 1520/2000. 2. Naley skada osobny wniosek dla kadej iloci dostpnego pojedynczego produktu podstawowego o omiocyfrowym kodzie Nomenklatury Scalonej. Jeden przedsibiorca moe zoy w jednej transzy tylko jeden wniosek na kady produkt podstawowy. Wadze przyjmuj jedynie wnioski o wiadectwa z zaczonym pisemnym owiadczeniem wnioskodawcy, e w danej transzy nie zoy on ani nie zoy adnego innego wniosku o wiadectwa IP dla tego samego produktu podstawowego w Pastwie Czonkowskim, w ktrym wystpi o wydanie takiego wiadectwa, ani w adnym innym Pastwie Czonkowskim. Jeli zoony zosta wicej ni jeden wniosek na ten sam produkt podstawowy, wszystkie wnioski zostaj odrzucone. 3. czna ilo produktu podstawowego, o ktr stara si przedsibiorca w danej transzy, nie moe przekroczy 5 000 ton w przypadku produktw podstawowych objtych organizacj wsplnego rynku przetworw mlecznych, cukru i ryu, a 20 000 ton w przypadku produktw objtych organizacj wsplnego rynku zb. Artyku 5 Skadanie wnioskw o wydanie wiadectw 1. Nie przyjmuje si wnioskw o wiadectwa, ktre nie zostay przedoone lub wysane waciwemu organowi na formularzach drukowanych lub wypenionych zgodnie z art. 9. Waciwe organy mog jednak przyjmowa pisemne wiadomoci przesane drog elektroniczn bd za porednictwem rodkw cznoci, o ile zawieraj one wszystkie dane wymagane w formularzach. Pastwa Czonkowskie mog wymaga, aby pisemna wiadomo przesana drog elektroniczn lub za porednictwem rodkw cznoci zostaa potwierdzona wnioskiem na formularzu wydrukowanym lub wypenionym zgodnie z art. 9, przekazanym lub dostarczonym bezporednio waciwemu organowi. Dat zoenia takiego wniosku bdzie wtedy data otrzymania przez waciwy organ takiej pisemnej wiadomoci przesanej drog elektroniczn bd za porednictwem rodkw cznoci. Wymg ten nie bdzie wpywa na wano pisemnych wnioskw przesanych drog elektroniczn lub za porednictwem rodkw cznoci. W przypadku wnioskw o wiadectwa skadanych drog elektroniczn, waciwe wadze Pastw Czonkowskich okrel sposb zamiany metody rcznego podpisu na inn metod, ktra moe by oparta na zastosowaniu kodw. 2. Wnioski o wiadectwa mog zosta wycofane jedynie listem wysanym poczt zwyk, za porednictwem rodkw cznoci lub poczt elektroniczn. Wniosek taki musi zosta otrzymany przez waciwe wadze przed godzin trzynast w dniu zoenia wniosku, z wyjtkiem przypadkw zadziaania siy wyszej. Artyku 6 Procedura skadania wnioskw 1. Za dzie zoenia wniosku o wiadectwo przyjmuje si dzie, w ktrym zostaje on otrzymany przez waciwy organ, pod warunkiem, e nastpi to przed godzin trzynast. Nie ma znaczenia, czy wniosek zosta dostarczony waciwemu organowi bezporednio czy te listem wysanym poczt zwyk, za porednictwem rodkw cznoci lub poczt elektroniczn. 2. Wniosek o wiadectwo otrzymany przez waciwe organy w sobot, w niedziel lub w dniu witecznym lub po godzinie trzynastej w dniu roboczym jest traktowany jako wniosek zoony pierwszego dnia roboczego po dniu jego faktycznego otrzymania. 3.Jeli ostatni dzie okresu skadania wnioskw wyraonego w dniach wypada w sobot, niedziel lub dzie witeczny, termin ten zostaje przeduony do nastpnego dnia roboczego do godziny trzynastej. Powysze przeduenie terminu nie jest jednak uwzgldniane przy okrelaniu okresu wanoci wiadectwa. 4. Terminy okrelone w niniejszym rozporzdzeniu s terminami wedug czasu belgijskiego. Artyku 7 Odrzucanie wnioskw Wnioski zawierajce warunki nieuwzgldnione w zasadach Wsplnoty s odrzucane. Artyku 8 Wypisy Wypisy ze wiadectw maj tak sam wag prawn co same wiadectwa, w ramach iloci dla ktrych zostay wydane. Artyku 9 Zasady uywania i projektowania formularzy 1. Z zastrzeeniem drugiego akapitu art. 5 ust. 1 oraz art. 11 ust. 1 wnioski o wiadectwa, same wiadectwa oraz ich wypisy s sporzdzane na formularzach zgodnych ze wzorami w zaczniku I do rozporzdzenia (WE) nr 1291/2000, nagwek "wiadectwo przywozowe AGRIM", z nastpujcymi zmianami: a) nagwek "wiadectwo przywozowe AGRIM" zostaje usunity lub wykrelony bd na nagwku tym nadrukowuje

238

si wyrazy "wiadectwo IP". Mona to czyni rodkami mechanicznymi lub elektronicznymi; b) skrela si sekcje 7 i 8; c) skrela si tytu sekcji 11; d) skrela si sekcj 19 wzoru wiadectwa; e) w sekcji 20 wzoru wniosku o wiadectwo oraz w sekcji 24 wzoru wiadectwa dodaje si pozycj "wiadectwo UC, o ktrym mowa w art. 1 ust. 1 rozporzdzenia (WE) nr 1520/2000, dla celw produkcji towarw nieobjtych zacznikiem I" rcznie albo rodkami mechanicznymi lub elektronicznymi. Formularze takie musz by wypeniane zgodnie z podanymi w nich wskazwkami. 2. Formularze wiadectw s sporzdzane w zestawach zawierajcych w podanej kolejnoci: egzemplarz pierwszy, egzemplarz drugi oraz wniosek, cznie z dodatkowymi egzemplarzami wiadectwa. Pastwa Czonkowskie mog zwalnia wnioskodawcw od wypeniania zestaww okrelonych w poprzednim akapicie wymagajc jedynie wypeniania formularza wniosku. 3. Jeli ilo, na ktr wystawiono wiadectwo, jest mniejsza ni ilo okrelona w oryginalnym wniosku, druga ilo musi by podana jedynie na formularzu wniosku. Formularze dla wypisw ze wiadectw s sporzdzane w zestawach zawierajcych w podanej kolejnoci: egzemplarz pierwszy i egzemplarz drugi. Formularze i ich dodatkowe strony s drukowane na biaym papierze bez cieru drzewnego, przygotowanym do pisania, o gramaturze co najmniej 40 g/m2. Rozmiar papieru wynosi 210 x 297 mm, z tolerancj dugoci -5-+8 mm, interlini 4,24 mm (szsta cz cala) i z dokadnie odwzorowanym rozmieszczeniem elementw formularzy. Obie strony egzemplarza pierwszego oraz strona kartek dodatkowych, na ktrej powinny si pojawi przypisania, s ponadto oznaczone drukowanym zielonym wzorem w plecionk, by zapobiec wszelkim faszerstwom metodami mechanicznymi czy chemicznymi. 4. Drukowaniem formularzy zajmuj si Pastwa Czonkowskie. Formularze mog by take drukowane przez drukarnie wyznaczone przez Pastwo Czonkowskie, w ktrym maj one siedzib. W takim wypadku na kadym formularzu znajduje si odniesienie do upowanienia udzielonego przez dane Pastwo Czonkowskie. Kady formularz zawiera nazw oraz adres drukarni lub znak j identyfikujcy, a take indywidualny numer seryjny, z wyjtkiem formularza wniosku oraz dodatkowych stron. Numer ten jest poprzedzony nastpujcymi literami odpowiadajcymi Pastwu Czonkowskiemu wydajcemu dokument: "AT" dla Austrii, "BE" dla Belgii, "DE" dla Niemiec, "DK" dla Danii, "EL" dla Grecji, "ES" dla Hiszpanii, "FI" dla Finlandii, "FR" dla Francji, "IE" dla Irlandii, "IT" dla Woch, "LU" dla Luksemburga, "NL" dla Niderlandw, "PT" dla Portugalii, "SE" dla Szwecji i "UK" dla Wielkiej Brytanii. W momencie ich wydania wiadectwa i wypisy mog mie numer wydania przyznany przez wydajcy je organ. 5. Wnioski, wiadectwa i wypisy s wypeniane maszynowo lub komputerowo. Wnioski, wiadectwa i wypisy s drukowane i wypeniane w jednym z oficjalnych jzykw Wsplnoty, okrelonym przez waciwe wadze wydajcego Pastwa Czonkowskiego. Pastwa Czonkowskie mog take dopuszcza wnioski wypenione atramentem i drukowanymi literami. 6. Pieczcie organw wydajcych i organw zajmujcych si przypisaniem s wyciskane piecztk metalow, najlepiej ze stali. Organ wydajcy moe te uywa zamiast pieczci zwykej pieczci suchej z perforowanymi literami lub cyframi. 7. Waciwe wadze Pastw Czonkowskich mog, jeli to konieczne, wymaga tumacze wiadectw i ich wypisw na jeden z urzdowych jzykw danego Pastwa Czonkowskiego. Artyku 10 Procedura wydawania wypisw 1. Na wniosek tytularnego posiadacza wiadectwa lub cesjonariusza oraz po zoeniu pierwszego egzemplarza dokumentu organ wydajcy lub agencje wyznaczone przez kade Pastwo Czonkowskie mog wyda jeden lub wicej wypisw z tego dokumentu. Wypisy s sporzdzane w co najmniej dwch egzemplarzach. Egzemplarz pierwszy, zwany "egzemplarzem posiadacza" i oznaczony kodem "Nr 1", jest wydawany lub przesyany wnioskodawcy. Egzemplarz drugi, zwany "egzemplarzem organu wydajcego" i oznaczony kodem "Nr 2", pozostaje w organie wydajcym. Na egzemplarzu nr 1 organ wydajcy wypis okrela ilo, dla ktrej dany wypis zosta wydany. Obok tej iloci na egzemplarzu nr 1 zamieszczane jest sowo "wypis". 2. Nie sporzdza si dalszych wypisw z wypisu ze wiadectwa.

239

3. Tytularny posiadacz zwraca egzemplarz nr 1 wypisu wykorzystanego lub nieaktualnego do organu wydajcego wiadectwo, z zaczonym egzemplarzem nr 1 wiadectwa, na podstawie ktrego zosta on sporzdzony, eby organ wydajcy mg dostosowa wpisy na egzemplarzu nr 1 wiadectwa do wpisw na egzemplarzu nr 1 wypisu. Artyku 11 wiadectwa elektroniczne 1. Z zastrzeeniem art. 9 wiadectwa mog by wydawane i stosowane przy uyciu systemw komputerowych, zgodnie ze szczegowymi zasadami ustalonymi przez waciwe wadze. wiadectwa takie s dalej zwane "wiadectwami elektronicznymi". Tre wiadectwa elektronicznego musi by identyczna z treci wiadectwa papierowego. 2. Tytularni posiadacze lub cesjonariusze wiadectw elektronicznych, ktrzy zamierzaj uywa ich w Pastwie Czonkowskim nie podczonym do skomputeryzowanego systemu wydawania dokumentw, musz zwrci si o sporzdzenie wypisu z takich wiadectw. Wypisy te s niezwocznie wydawane bez dodatkowych kosztw na formularzu, o ktrym mowa w art. 9 ust. 1. Wypisy te wydawane s w formie dokumentu papierowego w Pastwach Czonkowskich podczonych do systemu skomputeryzowanego wydawania dokumentw. Artyku 12 Liczba egzemplarzy wiadectw IP Z zastrzeeniem art. 11 wiadectwa te s sporzdzane w co najmniej dwch egzemplarzach. Egzemplarz pierwszy, zwany "egzemplarzem posiadacza" i oznaczony kodem "Nr 1", jest niezwocznie wydawany wnioskodawcy. Egzemplarz drugi, zwany "egzemplarzem organu wydajcego" i oznaczony kodem "Nr 2", pozostaje w organie wydajcym. Artyku 13 Okres wanoci wiadectw IP 1. wiadectwa IP s wane do koca trzeciego miesica po dacie zoenia wniosku o ich wydanie. 2. Do celu okrelenia okresu wanoci wiadectw s one uwaane za wydane w dniu zoenia o nie wniosku, z wliczeniem tego dnia do okresu ich wanoci. wiadectw tych nie mona jednak uywa do momentu ich faktycznego wydania. 3. Za okazaniem egzemplarza nr 1 wanego wiadectwa UC lub wypisu z takiego wiadectwa i przy spenieniu warunkw ustalonych w rozporzdzeniu Komisji (EWG) nr 2454/933, przedsibiorca moe zoy pojedynczy wniosek do organw celnych Pastwa Czonkowskiego o zezwolenie na stosowanie wewntrznych ustale dotyczcych przetwrstwa w stosunku do iloci produktu podstawowego mniejszej lub rwnej iloci okrelonej na wiadectwie lub wypisie. Uwaa si w takim przypadku, e zostay spenione warunki gospodarcze, o ktrych mowa w art. 117 lit. c) rozporzdzenia (EWG) nr 2913/92. Na mocy art. 14 moe jednak zosta nastpnie przyjty drugi wniosek. W czci 2 sekcji 1 kolumny 29 oraz sekcji 1 kolumny 30 egzemplarza nr 1 organy celne okrelaj ilo, na ktr zosta faktycznie zoony wniosek. W celu powiadczenia daty zoenia wniosku organy celne podpisuj i piecz- tuj sekcj 1 kolumny 32 oryginau egzemplarza nr 1. Organy celne przesyaj nastpnie w cigu 15 dni waciwie wypeniony orygina egzemplarza nr 1 organowi wydajcemu, okrelonemu w sekcji 1. Jeeli jednak ma zastosowanie art. 14 ust. 1, organy celne przesyaj organowi wydajcemu kopi wypenionego egzemplarza nr 1, zatrzymujc orygina. W przypadku wiadectwa elektronicznego moe to nastpi drog elektroniczn. 15.20.00 Pojedyncze pozwolenia 1.Wprowadzenie Podstawowymi aktami prawnymi, ktre reguluj zasady wydawania pojedynczych pozwole s: - WKC - RWKC. W 2001 r. nastpi a reforma wsplnotowego prawa celnego w zakresie gospodarczych procedur celnych. I tak rozporzdzeniem Komisji Nr 993/2001 z dnia 4 maja 2001 r. zmieniajcym rozporzdzenie Nr 2454/93 okrelajce przepisy wykonawcze do rozporzdzenia Rady Nr 2913/92 ustanawiajcego Wsplnotowy Kodeks Celny zostay wprowadzone nowe regulacje, ktrych celem bya racjonalizacja zasad dotyczcych gospodarczych procedur celnych oraz wprowadzenie bardziej elastycznych przepisw odnoszcych si do trybu uzyskiwania pozwole.

240

2. Pojcie Definicja pojcia pojedyncze pozwolenie zostaa okrelona w art.496 lit.c RWKC. Zgodnie z t definicj pojedyncze pozwolenie oznacza pozwolenie, na podstawie ktrego gospodarcza procedura celna moe by realizowana na terytoriach kilku (przynajmniej dwch) pastw czonkowskich. Przykad: Przedsibiorstwo "A" planuje realizacj procedury uszlachetniania czynnego w zakadach produkcyjnych znajdujcych si w Polsce, na Sowacji i w Czechach. Przy kadym z planowanych miejsc znajdowa si bd urzdy zakoczenia. Firma "B" rozwaa przeprowadzenie procedury odprawy czasowej. Towary bd zastosowane obok Polski, take w Niemczech i Sowacji. Urzdy objcia i zakoczenia planowanej procedury bd znajdoway si w Polsce. O pojedynczym pozwoleniu mwimy ju wtedy, gdy przy realizowaniu procedury chociaby tylko jeden urzd celny znajdowa si w innym pastwie czonkowskim, ni to w ktrym towary bd skadowane, uszlachetniane, przetwarzane lub wykorzystywane. Pozwolenie pojedyncze nie zostanie jednak wydane, gdy procedura gospodarcza od chwili objcia towaru procedur, poprzez poszczeglne czynnoci (procesy), a do nadania towarom jednego z nowych przeznacze celnych w urzdzie zakoczenia, przeprowadzana jest w caoci w jednym pastwie czonkowskim, a jedynie urzd wyjcia dla wywozu/powrotnego wywozu towaru znajduje si w innym pastwie czonkowskim. Z pozwoleniem pojedynczym nie mamy do czynienia take w sytuacji gdy np. miejsce prowadzenia/przechowywania ksig handlowych przedsibiorcy znajduje si w jednym pastwie czonkowskim, natomiast wszystkie czynnoci zwizane z planowan procedur ograniczaj si do terytorium innego pastwa czonkowskiego. Z pozwoleniem pojedynczym nie mamy do czynienia take w sytuacji gdy np. miejsce prowadzenia/przechowywania ksig handlowych przedsibiorcy znajduje si w jednym pastwie czonkowskim, natomiast wszystkie czynnoci zwizane z planowan procedur ograniczaj si do terytorium innego pastwa czonkowskiego. Przykad: Miejscem prowadzenia ksig handlowych jest Polska, wszystkie czynnoci zwizane z planowan procedur np. skadowanie lub uszlachetnianie przebiegaj na terytorium Sowacji. W przypadku skadw celnych pojedyncze pozwolenia mog by wydawane jedynie dla prywatnych skadw celnych (art.526 ust.5 RWKC). 3. Tryb udzielania pojedynczego pozwolenia Forma wniosku o pojedyncze pozwolenie Wniosek o udzielenie pojedynczego pozwolenia, z wyjtkiem odprawy czasowej, sporzdza si wedug wzoru stanowicego Zacznik 67 do RWKC. Zgodnie z instrukcj wypeniania wniosku zawart w powyszym zaczniku, osoba ubiegajca si o udzielenie pojedynczego pozwolenia wpisuje w polu 3 "Rodzaj wniosku" kod "3". Ponadto w polu 5 wnioskodawca zobowizany jest umieci informacj o rodzaju i miejscu prowadzenia gwnej ksigowoci, natomiast w polu 9 "Dane dotyczce planowanych dziaa" naley wskaza nazwy pastw czonkowskich, na terytoriach ktrych bdzie przebiega dana procedura. Jeeli przepisy wsplnotowego prawa celnego dopuszczaj moliwo aby wniosek o pozwolenie na gospodarcz procedur celn zosta sporzdzony poprzez zoenie zgoszenia celnego (art.497 ust.3 RWKC), forma taka moe mie rwnie zastosowanie do wnioskw o pojedyncze pozwolenie. W takim przypadku pozwolenie pojedyncze udzielane jest poprzez przyjcie zgoszenia celnego. 4. Waciwo do zoenia wniosku Wniosek o wydanie pozwolenia skada si do organu celnego, ktry jest waciwy ze wzgldu na miejsce prowadzenia/przechowywania ksig handlowych wnioskodawcy oraz gdzie przeprowadzana jest przynajmniej cz operacji/czynnoci zwizanych z procedur (skadowania, uszlachetniania, przetwarzania, czasowego wywozu). Przy procedurze odprawy czasowej wniosek skadany jest do organu celnego, waciwego ze wzgldu na miejsce pierwszego wykorzystania towaru (art.500 ust.2 RWKC). Oznacza to, e jeeli miejsce dokonywania czynnoci zwizanych z procedur nie znajduje si na terytorium tego pastwa czonkowskiego, ktrego organy celne s waciwe do wydania pozwolenia ze wzgldu na miejsce

241

prowadzenia/przechowywania ksig handlowych, wniosek naley zoy do organu celnego tego pastwa czonkowskiego, na obszarze ktrego prowadzona jest zasadnicza cz czynnoci zwizanych z procedur. Przykad: Miejsce prowadzenia ksig handlowych oraz urzd objcia znajduj si w Polsce. Natomiast wnioskowana procedura skadu celnego przeprowadzana bdzie na terytorium Sowacji. Organem odpowiedzialnym za wydanie pozwolenia bdzie zatem sowacka administracja celna. 5. Przebieg procedury konsultacyjnej Wydanie pojedynczego pozwolenia wymaga uprzedniej zgody organw celnych zainteresowanych pastw czonkowskich, tj. pastw, na terytoriach ktrych procedura bdzie realizowana (procedura konsultacyjna). Tryb postpowania w takim przypadku okrela art.500-501 RWKC. Organ celny pastwa czonkowskiego, odpowiedzialnego za wydanie pojedynczego pozwolenia (art.500 ust.2 RWKC), sprawdza wniosek w zakresie swoich kompetencji i przygotowuje projekt pozwolenia. Zgodnie z art.70 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. - Prawo celne (Dz.U.Nr 68, poz.622) w Polsce organem waciwym do udzielenia pojedynczego pozwolenia jest dyrektor izby celnej. Wniosek wraz z projektem pozwolenia przesyany jest nastpnie do organw celnych innych zainteresowanych pastw czonkowskich. Czynno polegajca na przekazaniu, a nastpnie uzgadnianiu treci pozwolenia z administracjami celnymi uczestniczcych pastw czonkowskich powierzone zostao w Polsce Dyrektorowi Izby Celnej we Wrocawiu. W izbie tej powstaa komrka organizacyjna prowadzca procedur konsultacyjn. Art.500 nie wypowiada si na temat ewentualnych terminw, w ktrych organy celne powinny wyda rozstrzygnicie w sprawie pojedynczego pozwolenia. Jednake skoro stosownie do postanowie art.506 ust.1 RWKC wnioskodawca w ramach oglnych zasad dotyczcych wyznaczania terminw przy zwykym trybie uzyskiwania pozwolenia powinien by poinformowany o rozstrzygniciu organu celnego w sprawie udzielenia pozwolenia w terminie 30 dni, to w wypadku pojedynczych pozwole jego sytuacja nie moe by gorsza. Prowadzi to do wniosku, e odpowiedzialne organy musz zredagowa projekt pozwolenia w terminie 30 dni. W cigu 15 dni od wpywu wniosku i projektu pozwolenia do organw celnych uczestniczcych w postpowaniu pastw czonkowskich, organy te powinny potwierdzi dat przyjcia/odebrania przedmiotowych informacji (dokumentw). Obowizek taki wynika z postanowie art.500 ust.3 zd.1 RWKC o ewentualnych zastrzeeniach powinny natomiast zawiadomi odpowiedzialny organ, w terminie 30 dni od dnia wpywu projektu pozwolenia (art.500 ust.3 zd.2 RWKC). Jeeli w zakresie zgoszonych przez pastwa czonkowskie zastrzee, nie zostanie osignite porozumienie, wniosek zostaje odrzucony w czci obejmujcej te zastrzeenia. (art.500 ust.3 zd.3 RWKC) Odpowiedzialny organ celny moe udzieli pozwolenia jeeli w wyznaczonym 30-dniowym terminie, adne sprzeciwy/zastrzeenia wobec projektu pozwolenia nie zostay zgoszone albo zrezygnowano z wniesienia sprzeciwu po uprzednim postpowaniu wyjaniajcym i osigniciu porozumienia. Organ odpowiedzialny za wydanie pozwolenia przesya kopi uzgodnionego pozwolenia do organw celnych wszystkich uczestniczcych w postpowaniu pastw czonkowskich (art.500 ust.4 RWKC). 6. Uatwienia stosowane przy udzielaniu pojedynczych pozwole W art.501 RWKC okrelono w jakich sytuacjach, procedura konsultacyjna, o ktrej mowa w art.500 RWKC, moe ogranicza si do zwykego powiadomienia. S to nastpujce sytuacje: 1. jeeli ulegaj zmianie kryteria i warunki dla wydania rozstrzygnicia o udzieleniu pozwolenia, ktre zostay wczeniej oglnie uzgodnione pomidzy uczestniczcymi w konsultacjach pastwami czonkowskimi (art.501 ust.1 RWKC) 2. jeeli pojedyncze pozwolenie jest przeduane, nieznacznie zmieniane, uchylone lub cofnite (art.501 ust.2 lit.a RWKC) 3. jeeli wniosek o pojedyncze pozwolenie dotyczy czasowego przywozu i nie jest sporzdzany wedug wzoru stanowicego Zacznik 67 do RWKC (dotyczy to przypadkw gdy wniosek o pojedyncze pozwolenie moe by sporzdzony w formie zgoszenia celnego); nie przeprowadza si wwczas procedury konsultacyjnej; zastpuje j zwyke powiadomienie organw celnych zainteresowanych pastw czonkowskich (art.501 ust.2 lit.b RWKC), dokonane np. poprzez przekazanie arkusza informacyjnego INF 6.

242

4. szczeglne przypadki obrotu trjstronnego, procedury z zastosowaniem Karnetu ATA lub CPD oraz szczeglne przypadki stosowania procedury odprawy czasowej (art.501 ust.3 lit.a-c RWKC).

17.00.00 Procedura uszlachetniania czynnego 1. Wprowadzenie Na gruncie prawa celnego zasad jest, e przywz towarw na obszar celny Wsplnoty wymaga uiszczenia, przez importera, nalenoci przywozowych. Istniej jednak sytuacje, gdy pobieranie takich nalenoci od sprowadzanych towarw nie jest, ze wzgldw gospodarczych, uzasadnione. Do tych sytuacji zalicza si np. przywz surowcw, ktre wprowadzane s na obszar celny Wsplnoty tylko na okrelony czas potrzebny do wytworzenia gotowego produktu, zwanego w przepisach celnych produktem kompensacyjnym, a nastpnie, w postaci tego produktu, s wywoone poza ten obszar. Utrzymywanie w takim wypadku nalenoci powodowaoby zmniejszenie zainteresowania ze strony wsplnotowych producentw dziaalnoci eksportow z uwagi na brak konkurencyjnoci na rynkach zagranicznych, spowodowanej wysokimi kosztami produkcji. A zatem w celu wspierania eksportu, pod szczegowo uregulowanymi w prawie celnym warunkami, umoliwiono wprowadzanie takich surowcw na obszar celny Wsplnoty bez koniecznoci uiszczania nalenoci przywozowych lub dopuszczajc ich zwrot lub umorzenie. Te szczeglne uprawnienia w obrocie towarowym z zagranic nazwano procedur uszlachetniania czynnego. Jeeli wic osoba spenia okrelone prawem warunki moe stosowa procedur uszlachetniania czynnego, korzystajc tym samym z przywilejw jakie ta procedura stwarza, ale jednoczenie wypeniajc naoone, przez t procedur, obowizki. Z uwagi na fakt, i procedura ta jest wyjtkiem od zasady pobierania nalenoci przywozowych od towaru przywoonego spoza Wsplnoty, a ponadto winna przyczynia si do stworzenia korzystnych warunkw dla wywozu lub powrotnego wywozu produktw kompensacyjnych oraz nie moe narusza w sposb istotny interesw wsplnotowych producentw, jej stosowanie musi by poprzedzone udzieleniem przez organ celny pozwolenia. Zasady stosowania procedury uszlachetniania czynnego reguluj przepisy: art.114-129 Wsplnotowego Kodeksu Celnego, zwanego dalej "WKC" oraz art.526-550 Rozporzdzenia Wykonawczego, zwanego dalej "RWKC". 2. Sposoby korzystania z procedury Procedura uszlachetniania czynnego moe by przeprowadzana w dwch podstawowych systemach tj. systemie zawiesze i systemie ce zwrotnych. Wobec towarw objtych procedur w systemie zawiesze nie pobiera si nalenoci przywozowych, jak rwnie nie stosuje si wobec nich rodkw polityki handlowej, a do chwili gdy towary te zostan powrotnie wywiezione poza obszar celny Wsplnoty, w postaci produktw kompensacyjnych - art.114 ust.1 lit.a WKC. Towary objte procedur w systemie ce zwrotnych s najpierw dopuszczane do obrotu, z czym wie si pobr nalenoci przywozowych oraz zastosowanie rodkw polityki handlowej. Nastpnie nalenoci te mog zosta zwrcone lub umorzone, na wniosek osoby korzystajcej z procedury, jeeli towary zastan wywiezione poza obszar celny Wsplnoty, w postaci produktw kompensacyjnych - art.114 ust.1 lit.b WKC. Procedura uszlachetniania czynnego w zalenoci od zastosowanego systemu umoliwia zatem albo bezcowy przywz surowcw (system zawiesze) albo odzyskanie uprzednio zapaconych od nich nalenoci (system ce zwrotnych). W przepisach celnych przyjto zaoenie, e powyej wskazane podstawowe systemy realizowania procedury mog okaza si niewystarczajce, biorc pod uwag rnorodno sytuacji praktycznych wystpujcych w obrocie gospodarczym. Aby zatem uczyni t procedur jak najbardziej elastyczn, a tym samym zapobiec trudnociom jakie mog wystpi podczas jej przebiegu (z powodw czsto niezalenych od osoby korzystajcej z procedury) - w ramach obu podstawowych systemw wprowadzono nastpujce szczeglne sposoby realizowania procedury:

wytwarzanie produktw kompensacyjnych z towarw ekwiwalentnych (nazywane take "obrotem ekwiwalentnym") - art.115 ust.1 lit.a WKC,

243

poprzedni wywz - tj. wywz ze Wsplnoty produktw kompensacyjnych wytworzonych z towarw ekwiwalentnych przed przywozem towarw przeznaczonych do uszlachetniania - art.115 ust.1 lit.b WKC, czasowy wywz produktw kompensacyjnych lub towarw w stanie niezmienionym w celu poddania ich uzupeniajcym procesom uszlachetniania poza obszarem celnym Wsplnoty, w ramach procedury uszlachetniania biernego - art.123 WKC, zastosowanie wobec produktw kompensacyjnych pierwotnie wywiezionych lub powrotnie wywiezionych w zwizku z procedur uszlachetniania czynnego, odpowiednich regulacji dotyczcych zwolnienia od nalenoci przywozowych towarw powracajcych - art.187 WKC, poddanie towarw niewsplnotowych procesom uszlachetniania w ramach procedury uszlachetniania czynnego i zgodnie z jej warunkami, w pomieszczeniach skadu celnego - art.106 ust.1 lit.b WKC, objcie towarw procedur uszlachetniania czynnego, na warunkach okrelonych dla tej procedury, podczas ich pozostawania w wolnym obszarze celnym lub skadzie wolnocowym - art.173 lit.c WKC.

Zasad jest, e wybr sposobu realizowania procedury spord wymienionych powyej trybw, naley do osoby ubiegajcej si o udzielenie pozwolenia na korzystanie z procedury uszlachetniania czynnego. W art.114 ust.2 lit.c WKC okrelone zostay procesy, ktrym mog by poddane towary w zwizku z zastosowaniem procedury uszlachetniania czynnego. Do procesw tych, zwanych procesami uszlachetniania, zalicza si: obrbk towarw (w tym skadanie, monta lub instalowanie ich w innych towarach), przetwarzanie towarw oraz napraw towarw (w tym odnawianie i regulacj). Do procesw uszlachetniania zalicza si take wykorzystywanie towarw nie wchodzcych w skad produktw kompensacyjnych ale umoliwiajcych lub uatwiajcych ich uzyskanie, nawet jeeli zostaj one cakowicie lub czciowo zuyte w tym procesie. 2.1. System zawiesze Towary przeznaczone do uszlachetniania czynnego w systemie zawiesze nie s obciane nalenociami przywozowymi, jak rwnie nie stosuje si wobec nich rodkw polityki handlowej (art.1 pkt 7 RWKC) tj. pozataryfowych rodkw dotyczcych przywozu i wywozu towarw, ustanowionych przez przepisy wsplnotowe w ramach wsplnej polityki handlowej, takich jak rodki dozoru i ochrony, ograniczenia lub limity ilociowe oraz zakazy dotyczce przywozu lub wywozu towarw. Oznacza to, e na czas pozostawania towarw na obszarze celnym Wsplnoty w celu poddania ich procesom uszlachetniania, zarwno nalenoci przywozowe jak i rodki polityki handlowej s zawieszone. Nalenoci przywozowe uiszcza si dopiero wtedy gdy wobec towarw (w postaci produktw kompensacyjnych lub towarw w stanie niezmienionym) powstanie dug celny np. towary te zostan dopuszczone do obrotu. Wtedy te zastosowanie bd miay rodki polityki handlowej, jakie stosuje si przy dopuszczaniu do obrotu przywoonych towarw. Z wyej przedstawionych powodw procedur uszlachetniania czynnego w systemie zawiesze nazywa si procedur zawieszajc. Istota zawieszenia poboru nalenoci przy procedurze uszlachetniania czynnego w omawianym systemie, zwizana jest z zaoeniem, e zamiarem osoby korzystajcej z procedury jest powrotny wywz gwnych produktw kompensacyjnych - art.537 RWKC. W zwizku z powyszymi zasadami na stosowanie systemu zawiesze decyduj si zazwyczaj te podmioty, ktre prowadz dziaalno eksportow i maj zapewnione dla produktw kompensacyjnych, rynki zbytu poza Wsplnot. Gwnie dotyczy to wypadkw tzw. przetworzenia roboczego oznaczajcego jakiekolwiek przetworzenie towarw przywoonych bezporednio lub porednio oddanych do dyspozycji posiadacza pozwolenia, ktre to przetworzenie jest przeprowadzane zgodnie z zaleceniami i w imieniu gwnego zobowizanego, majcego siedzib w kraju trzecim, zazwyczaj w zamian za pokrycie jedynie kosztw przetworzenia - art.536 lit.b RWKC. Poprzez zapewnienie moliwoci powrotnego wywozu gwnych produktw kompensacyjnych (kontrakt, umowa) podmioty te nie musz angaowa rodkw finansowych w przywz towarw potrzebnych do ich wytworzenia. Przykad Polski producent mebli zawiera kontrakt z kontrahentem z kraju trzeciego na wytworzenie kompletw mebli tapicerowanych z materiaw i surowcw powierzonych przez tego kontrahenta i wedug okrelonych przez niego wzorw. Zgodnie z powyszym kontraktem polski producent bdzie dokonywa przywozu towarw przeznaczonych do powyszej produkcji. Po dokonaniu procesu polegajcego na obrbce i przetwarzaniu przywiezionych towarw gotowe meble bd odsyane z powrotem do kontrahenta lub te, zgodnie z jego dyspozycj, do wskazanego odbiorcy poza obszarem celnym Wsplnoty. Poniewa polski producent nie jest wacicielem towaru sprowadzonego z zagranicy (towar zosta mu jedynie powierzony), a ponadto towar ten przeznaczony jest do powrotnego wywozu w postaci

244

gotowych mebli, nie jest zainteresowany uiszczaniem nalenoci przywozowych, a jedynie wiadczeniem usugi polegajcej na wytworzeniu zamwionego produktu. Planujc opisan powyej dziaalno polski producent moe ubiega si o pozwolenie na stosowanie procedury uszlachetniania czynnego w systemie zawiesze. W zwizku z zastosowaniem tej procedury producent nie bdzie musia angaowa rodkw finansowych w przywz towarw przeznaczonych do obrbki i przetworzenia. 2.2. System ce zwrotnych System ten jest stosowany wobec towarw dopuszczonych do obrotu na obszarze celnym Wsplnoty, ktre po poddaniu ich jednemu lub wikszej liczbie procesw uszlachetniania, zostan wywiezione poza ten obszar w postaci produktw kompensacyjnych. W takim wypadku, jeeli spenione zostay wszystkie warunki korzystania z procedury, przysuguje zwrot lub umorzenie nalenoci przywozowych wymaganych wobec tych towarw. Zwrot lub umorzenie nalenoci przywozowych dokonywany jest na wniosek osoby korzystajcej z procedury, jeeli osoba ta wykae, e przywiezione towary dopuszczone do obrotu w ramach systemu ce zwrotnych zostay wywiezione poza obszar celny Wsplnoty lub, e towarom tym nadano jedno z przeznacze celnych okrelonych w art.128 ust.1 tiret drugie WKC. System ce zwrotnych opiera si na zaoeniu, e osoba korzystajca z procedury nie musi mie konkretnego zamiaru wywozu gwnych produktw kompensacyjnych, a jedynie przewidywa tak moliwo. Std wanie wygodniejsz form bdzie uprzednie uiszczenie nalenoci przywozowych. W wypadku bowiem znalezienia nabywcy dla wytworzonego produktu i wywiezienia tego produktu poza obszar celny Wsplnoty mona ubiega si o zwrot nalenoci lub ich umorzenie. W przeciwnym wypadku, tj. gdy towar pozostanie na obszarze celnym UE (jako towar w stanie nie zmienionym lub w postaci produktu kompensacyjnego) mona go zby na rynku wsplnotowym bez ponoszenia konsekwencji prawnych (decyzja o stwierdzeniu wypadku powstania dugu celnego) i naraenia si na zarzut, i dziaanie takie miao na celu odroczenie zapaty nalenoci. Przykad Polskie zakady przemysu cukierniczego do wytworzenia wyrobw czekoladowych przeznaczonych dla odbiorcw spoza obszaru celnego Wsplnoty, wykorzystuj surowce (np. bakalie) zakupione w krajach trzecich. Zakady zgaszaj te surowce do obrotu na obszarze celnym Wsplnoty w ramach procedury uszlachetniania czynnego w systemie ce zwrotnych. Jeeli po dokonaniu procesu polegajcego na przetworzeniu - gotowe wyroby zostan wywiezione poza obszar celny Wsplnoty zakady bd mogy ubiega si o zwrot nalenoci przywozowych uprzednio zapaconych w stosunku do towarw przywiezionych z krajw trzecich i wykorzystanych do produkcji. Jeeli jednak pewna ilo wyrobw zostanie sprzedana na rynku wsplnotowym zakady nie bd wystpoway o zwrot nalenoci przywozowych od surowcw wykorzystanych w procesie. Zakady nie bd przy tym zobowizane do przedkadania organom celnym zgoszenia celnego w celu uregulowania sytuacji towarw przywiezionych z krajw trzecich, gdy sytuacja tych towarw zostaa ju uprzednio uregulowana zgoszeniem celnym o ich dopuszczeniu do obrotu. 2.3. Wytwarzanie produktw kompensacyjnych z towarw ekwiwalentnych Jest to szczeglny sposb korzystania z procedury, ktry poprzez swoj konstrukcj eliminuje te problemy producentw, ktre wi si ze zwok w dostawie towarw przeznaczonych do uszlachetniania lub koniecznoci wykonania krtkoterminowych zlece. Jeeli zatem producent gotowych wyrobw nie bdzie posiada wystarczajcej iloci towaru pochodzcego z importu, a wobec zobowiza kontraktowych powinien pilnie dostarczy poza obszar celny Wsplnoty okrelon ilo produktw, moe do ich wytworzenia wykorzysta towar wsplnotowy zwany ekwiwalentnym. Zatem, o ile spenione zostan okrelone warunki, moe uy do produkcji towar wsplnotowy w miejsce towaru przywoonego w tym celu spoza UE. Przykad Zakad przetwrstwa spoywczego wykonujcy produkcj eksportow otrzyma zlecenie na wytworzenie w okrelonym terminie koncentratu zupy w proszku. Do wytworzenia tego produktu zakad zamierza sprowadzi spoza Wsplnoty odpowiednie skadniki. Z uwagi na krtki termin wykonania zlecenia, zanim waciwe skadniki do produkcji zostay przywiezione, zakad wykorzysta do wytworzenia koncentratu odpowiednie skadniki wsplnotowe. W chwili przywozu skadnikw spoza obszaru celnego Wsplnoty zakad posiada ju wytworzony koncentrat, ktry sta si nastpnie przedmiotem wywozu.

245

Taki sposb korzystania z procedury pozwoli na skrcenie czasu realizacji zamwienia poprzez efektywne wykorzystanie czasu potrzebnego na przywz surowca. W czasie przeznaczonym na import surowca trwaa ju bowiem produkcja wyrobu. Wytwarzanie produktw kompensacyjnych z towarw ekwiwalentnych moe by stosowane zarwno w systemie zawiesze, jak i w systemie ce zwrotnych. Czy i zgodnie z jakimi warunkami towary ekwiwalentne mog by zastosowane w procesie uszlachetniania precyzuje pozwolenie na korzystanie z procedury uszlachetniania czynnego. Wytwarzanie produktw kompensacyjnych z towarw ekwiwalentnych moe by stosowane, jeeli towary ekwiwalentne s tej samej jakoci i maj te same cechy charakterystyczne, co towary przywoone do uszlachetniania. Wymg ten ma na celu wyeliminowanie ewentualnych naduy wynikajcych z wykorzystania rnic jakociowych midzy towarami przywoonymi a ekwiwalentnymi. Jeeli jednak z uzasadnionych powodw producent nie moe zdoby na rynku Wsplnoty towaru odpowiadajcego towarowi przywoonemu, wwczas organ celny moe wyrazi zgod na odstpienie od powyszej zasady, ale tylko poprzez dopuszczenie do procedury towaru ekwiwalentnego o wyszym stopniu przetworzenia. Zgoda, aby do procedury wykorzysta towary ekwiwalentne o wyszym stopniu przetworzenia powinna by wyraona przez organ celny w pozwoleniu, pod warunkiem, e zasadnicza cz procesu uszlachetniania przeprowadzana bdzie w przedsibiorstwie posiadacza pozwolenia lub w przedsibiorstwie, w ktrym proces ten zostanie dokonany na jego rzecz. Przepisy szczeglne dotyczce towarw ekwiwalentnych zawarte zostay w zaczniku 74 do RWKC. W zaczniku tym okrelono zasady stosowania "obrotu ekwiwalentnego" wobec takich towarw jak: ry, pszenica, cukier, ywe zwierzta i miso, kukurydza, oliwa z oliwek oraz mleko i przetwory mleczne. Zagadnienie praktyczne Czy tre punktu 3 Zacznika nr 74 do RWKC naley rozumie tylko w zakresie wyjanienia dotyczcego szczeglnego przypadku skorzystania ze stosowania towarw ekwiwalentnych midzy surowym cukrem buraczanym oraz trzcinowym, ktrego zastosowanie jest dozwolone pod warunkiem otrzymania produktw kompensacyjnych w postaci cukru biaego, czy te szczeglny zapis punktu 3 ogranicza stosowanie ekwiwalencji dla innych rodzajw cukrw (innych ni surowy buraczany i trzcinowy)? Regulacje zawarte w Zaczniku nr 74 do RWKC s przepisami szczeglnymi dotyczcymi towarw ekwiwalentnych. W punkcie 3 tego zacznika okrelone zostay zasady dotyczce obrotu ekwiwalentnego w odniesieniu do cukru. I tak, zgodnie z zasadami oglnymi, wytwarzanie produktw kompensacyjnych z towarw ekwiwalentnych moe by stosowane, jeeli towary ekwiwalentne s tej samej jakoci i maj takie same cechy charakterystyczne, w tym ten sam 8-cyfrowy kod CN, co towary przywoone do uszlachetnienia. Zgodnie natomiast z zasadami zawartymi w punkcie 3 Zacznika nr 74 moliwe jest odstpienie od powyszej zasady oglnej i zastosowanie obrotu ekwiwalentnego pomidzy surowym cukrem trzcinowym okrelonym kodem CN 1701 11 90 oraz surowym cukrem buraczanym okrelonym kodem CN 1701 12 90, w przypadku gdy w wyniku zastosowanego procesu uszlachetniania otrzymywany jest produkt kompensacyjny w postaci cukru biaego okrelonego kodem CN 1701 99 10. Pomimo, e towary te rni si kodem uznane zostao, e surowy cukier buraczany moe by wykorzystywany w miejsce surowego cukru trzcinowego, jeeli suy do wytworzenia cukru biaego o kodzie CN 1701 99 10. Powyszy wyjtek uwzgldnia wic specyfik obu towarw (np. uwarunkowania geograficzne zwizane z jego upraw, a co za tym idzie dostpno), z ktrych kady moe by wykorzystany do wytworzenia ww. produktu kompensacyjnego. Opisane w tym rozdziale zasady dotyczce towarw ekwiwalentnych stosuje si take do uprzedniego wywozu (patrz dalej). 2.4. Uprzedni wywz Inn form wyej opisanego trybu jest tzw. uprzedni wywz, polegajcy na wywozie poza obszar celny Wsplnoty produktw kompensacyjnych wytworzonych z towarw ekwiwalentnych przed przywozem towarw przeznaczonych do uszlachetniania. Jest to szczeglny sposb korzystania z procedury, ktry poprzez swoj konstrukcj eliminuje te problemy producentw, ktre wi si ze zwok w dostawie towarw przeznaczonych do uszlachetniania lub koniecznoci wykonania krtkoterminowych zlece. Korzyci wynikajce ze stosowania tego trybu s podobne jak w zwykym "obrocie ekwiwalentnym". Polegaj wic na zapewnieniu producentowi cigoci dostaw surowca - np. w razie wystpujcych opnie w jego imporcie - poprzez zastpienie go towarem wsplnotowym. Dopuszczenie, aby gotowy produkt wytworzony z towarw ekwiwalentnych opuci wsplnotowy obszar celny przed przywozem towarw przeznaczonych do wykorzystania w procesie, zabezpiecza dodatkowo interesy wsplnotowego producenta przed stratami jakie mogyby powsta z powodu przeduajcej si zwoki w dostawie.

246

Tryb ten stosowany jest take w sytuacjach gdy producent nie chcc tworzy zapasw przywoonego surowca, uzalenia poziom jego importu od tego, ile i jakie produkty sprzeda poza Wsplnot. Inaczej mwic w zalenoci od tego ile i jakie produkty wytworzone z towarw ekwiwalentnych wywiezie producent poza obszar celny Wsplnoty, tyle surowcw sprowadzi z krajw trzecich. Aby skorzysta z uprawnie, jakie daje powyszy sposb korzystania z procedury, musz by spenione nastpujce warunki:

towary ekwiwalentne musz by tej samej jakoci i mie te same cechy charakterystyczne, co towary przywoone do uszlachetniania. Wymg ten ma na celu wyeliminowanie ewentualnych naduy wynikajcych z wykorzystania rnic jakociowych midzy towarami przywoonymi a ekwiwalentnymi. W wypadku uzasadnionych trudnoci z uzyskaniem na rynku wsplnotowym towaru odpowiadajcego towarowi przywoonemu organ celny moe wyrazi zgod na odstpienie od powyszej zasady, ale tylko poprzez dopuszczenie do procedury towaru ekwiwalentnego o wyszym stopniu przetworzenia, organ celny wyznacza termin na przywz towarw przeznaczonych do uszlachetniania, ktry to termin biegnie od dnia przyjcia zgoszenia celnego do wywozu produktw kompensacyjnych uzyskanych z towarw ekwiwalentnych, jeeli produkt kompensacyjny wytworzony z towaru ekwiwalentnego w ramach uprzedniego wywozu podlegaby nalenociom wywozowym, gdyby nie by wywoony w ramach procedury uszlachetniania czynnego, posiadacz pozwolenia powinien zoy zabezpieczenie w celu pokrycia tych nalenoci w razie nie przywiezienia w terminie towarw przeznaczonych do uszlachetniania. Mona wic powiedzie, e mamy tu do czynienia z "odwrconym systemem zawiesze". Poniewa przywz towarw z krajw trzecich odbywa si po wywozie produktu kompensacyjnego, zabezpieczenie nalenoci przywozowych, jak to ma miejsce, w klasycznym systemie zawiesze mija si z celem. Zabezpieczeniu natomiast musz podlega ewentualne nalenoci wywozowe, gdy osoba korzystajca z procedury nie uiszcza ich przy wywozie produktw kompensacyjnych, majc zaoenie, e w terminie przywiezie towary w celu uszlachetniania (art.115 ust.5 WKC).

2.5. Uzupeniajce procesy uszlachetniania Kolejnym wariantem stosowania procedury uszlachetniania czynnego jest moliwo wykonania poszczeglnych procesw uszlachetniania poza obszarem celnym Wsplnoty. Oznacza to, i mona - w ramach procedury uszlachetniania czynnego - dokona czasowego wywozu produktw kompensacyjnych lub towarw w stanie nie zmienionym, poza wsplnotowy obszar celny, gdzie zostan poddane tzw. uzupeniajcym procesom uszlachetniania. Po zakoczeniu takich procesw i powrotnym przywozie produktw kompensacyjnych, bd one ponownie objte procedur uszlachetniania czynnego. Korzystanie z powyszego trybu wymaga uzyskania pozwolenia wydanego zgodnie z warunkami okrelonymi w przepisach dotyczcych uszlachetniania biernego. Jest to wyjtek od zasady, i w procedurze tej mona czasowo wywozi wycznie towary wsplnotowe. Moliwo poddawania produktw kompensacyjnych lub towarw w stanie nie zmienionym uzupeniajcym procesom uszlachetniania za granic, wystpuje w obu podstawowych systemach uszlachetniania czynnego tj. w systemie zawiesze oraz systemie ce zwrotnych. Przykad Zakady odzieowe prowadz produkcj polegajc na szyciu konfekcji z importowanej dzianiny. Przywz towaru odbywa si przy wykorzystaniu procedury uszlachetniania czynnego w systemie ce zwrotnych. W okresach nasilonych (sezonowo) zamwie na produkowane wyroby, cz wykonywanych w ramach procesu uszlachetniania czynnoci zakady zlecaj firmom poza obszarem celnym Wsplnoty, stosujc procedur uszlachetniania biernego zgodnie z jej warunkami. Pomimo, i towar objty uprzednio procedur uszlachetniania czynnego w systemie ce zwrotnych opuszcza wsplnotowy obszar celny, to ze wzgldu na czasowy charakter wywozu tego towaru, zakady nie mog wystpi o zwrot zapaconych nalenoci przywozowych. Zwrot taki bdzie moliwy dopiero wtedy, gdy czasowo wywieziony towar nie zostanie powrotnie przywieziony np. znajdzie nabywc we Wsplnocie gdzie przeprowadzane byy uzupeniajce procesy uszlachetniania. Oczywicie zwrot ca bdzie moliwy take wtedy gdy po poddaniu towaru uzupeniajcym procesom uszlachetniania powrci on na polski obszar celny, a nastpnie w ramach zakoczenia procedury uszlachetniania czynnego zostanie przez zakady wywieziony do odbiorcy.

247

2.6. Produkty kompensacyjne korzystajce ze zwolnienia od nalenoci przywozowych jako towary powracajce Towary powracajce s to towary wsplnotowe, ktre przed wyprowadzeniem poza obszar celny Wsplnoty byy towarami wsplnotowymi i w terminie 3 lat od dnia ich wyprowadzenia s powrotnie wprowadzane i dopuszczane do obrotu na tym obszarze. Towary powracajce zwalnia si od nalenoci przywozowych na wniosek osoby zainteresowanej. Zwolnienie to jest udzielane, gdy towary s powrotnie przywoone w tym samym stanie, w jakim byy wywiezione. Przepisy dotyczce powyszego trybu postpowania mog by stosowane take do produktw kompensacyjnych, ktre opuciy obszar celny Wsplnoty w zwizku z procedur uszlachetniania czynnego, np. w sytuacjach tzw. zwrotu reklamacyjnego, a wic kiedy zagraniczny odbiorca produktw zwraca je jako wadliwe producentowi z UE. Kwota nalenoci przywozowych podlegajca zwolnieniu okrelana jest zgodnie z przepisami majcymi zastosowanie w ramach procedury uszlachetniania czynnego. Zwolnienie od tych nalenoci przysuguje bez wzgldu na to czy produkty kompensacyjne powstay w ramach systemu ce zwrotnych czy systemu zawiesze. 2.7. Przeprowadzanie procesu uszlachetniania czynnego w pomieszczeniach skadu celnego Towary bdce przedmiotem procedury uszlachetniania czynnego mog by poddane procesom uszlachetniania w pomieszczeniach skadu celnego, zgodnie z warunkami tej procedury. Taki tryb pozwala na wykorzystanie pomieszcze skadu celnego w innym celu ni tylko skadowanie towarw. Pozwolenie organu celnego na przeprowadzenie procesu uszlachetniania w pomieszczeniach skadu celnego, wydawane jest wycznie: - w gospodarczo uzasadnionych wypadkach - o ile nie ogranicza to moliwoci sprawowania dozoru celnego W wypadku opisanym powyej towary nie s objte procedur skadu celnego, pomimo to organ celny moe zada, aby towary poddawane w pomieszczeniach skadu celnego procesom uszlachetniania, zostay ujte w ewidencji towarowej, dotyczcej wszystkich towarw objtych procedur skadu celnego (art.106 ust.3 WKC). 3. Udzielenie pozwolenia Korzystanie z procedury uszlachetniania czynnego uzalenione jest od uzyskania pozwolenia waciwego organu celnego. 3.1. Wniosek o udzielenie pozwolenia 3.1.1 Pena forma wniosku Zasad jest, e wniosek powinien by sporzdzony na pimie wedug wzoru stanowicego zacznik 67 do RWKC. (art.497 ust.1 RWKC). Wzr ten skada si z formularza podstawowego i ewentualnie formularza kontynuacyjnego. Zasady okrelania waciwoci miejscowej do zoenia wniosku o wydanie pozwolenia zostay uregulowane w rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie waciwoci miejscowej organw celnych (Dz.U.Nr 94, poz.911 z pn.zm.). Rozporzdzenie to stanowi wykonanie delegacji zawartej w art.71 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. - Prawo celne (Dz.U.Nr 68, poz.622). Zgodnie z przepisem 2 pkt 5 tego rozporzdzenia, wniosek o wydanie pozwolenia na korzystanie z procedury uszlachetniania czynnego skada si wedug miejsca, w ktrym mog by prowadzone lub przechowywane ksigi handlowe, lub miejsca, gdzie bdzie dokonywany proces uszlachetniania. 3.1.2 Skrcona forma wniosku Wniosek o pozwolenie moe by take sporzdzony za pomoc zgoszenia celnego w formie pisemnej lub elektronicznej (art.497 ust.3 RWKC). Tryb taki moe by stosowany pod nastpujcymi warunkami: - mamy do czynienia ze zgoszeniem celnym sporzdzonym na pimie lub za pomoc technik elektronicznego przetwarzania danych w zwykej procedurze - w przypadkach, gdy zgodnie z art.539 RWKC warunki ekonomiczne uwaa si za spenione, z wyjtkiem wnioskw o stosowanie procedury uszlachetniania czynnego z wykorzystaniem towarw ekwiwalentnych.

248

Wniosek, o ktrym mowa w art.497 ust.3 RWKC skada si do wybranego przez wnioskodawc organu celnego, majcego uprawnienie do obejmowania towarw procedur uszlachetniania czynnego. Jako urzd kontrolny okrela si urzd celny, na obszarze waciwoci ktrego bd prowadzone lub przechowywane ksigi handlowe wnioskodawcy. Jeeli zastosowanie ma tryb okrelony w art.497 ust.3 RWKC wnioskodawca zobowizany jest doczy do zgoszenia celnego dwa egzemplarze dokumentu, o ktrym mowa w art.499 RWKC (tzw. dodatkowy dokument). Wzr tego dokumentu zawarty jest w Zaczniku Nr 26 do rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz.U.Nr 283, poz.2824). Pozwolenie udzielane jest poprzez przyjcie zgoszenia celnego wraz z dodatkowym dokumentem, o ile zostan spenione warunki korzystania z procedury. Rozstrzygnicie organu celnego zawarte jest w ostatnim polu dodatkowego dokumentu. Wydane pozwolenie ma zastosowanie tylko do tej iloci towarw, ktre zostay objte procedur na podstawie przedmiotowego zgoszenia celnego. Jeden egzemplarz dodatkowego dokumentu jest zwracany wnioskodawcy, drugi natomiast pozostaje w urzdzie objcia. Jeeli urzd objcia nie jest jednoczenie urzdem kontrolnym, wwczas zobowizany jest przesa kserokopi tego dokumentu do urzdu kontrolnego. Jeeli zakoczenie procedury nastpuje w urzdzie celnym innym ni ten, ktry udzieli pozwolenia, to urzd zakoczenia przesya niezwocznie do urzdu kontrolnego kserokopi zgoszenia celnego o nadaniu towarom objtym uprzednio procedur (w trybie skrconym) nowego przeznaczenia celnego. Podsumowujc, zastosowanie skrconego trybu udzielania pozwolenia na korzystanie z procedury uszlachetniania czynnego ograniczone jest nastpujcymi warunkami: 1) zgoszenie celne powinno by sporzdzone na pimie lub za pomoc technik elektronicznego przetwarzania danych w zwykej procedurze, 2) warunki ekonomiczne powinny by uznane za spenione, zgodnie z art.539 Rozporzdzenia Wykonawczego, 3) wniosek nie dotyczy stosowania procedury uszlachetniania czynnego z wykorzystaniem towarw ekwiwalentnych, 4) nie chodzi o wniosek o udzielenie pojedynczego pozwolenia tzn. procedura uszlachetniania czynnego powinna przebiega wycznie w Polsce. 3.1.3 Wniosek o pojedyncze pozwolenie Wniosek moe dotyczy udzielenia pojedynczego pozwolenia, tj. pozwolenia, na podstawie ktrego procedura moe by realizowana na terytoriach kilku pastw czonkowskich Wzr takiego wniosku stanowi zacznik 67 do RWKC. Udzielenie pojedynczego pozwolenia wymaga uprzedniej zgody zainteresowanych wadz celnych. Tryb postpowania w takim przypadku okrela art.500 - 501 RWKC. Wniosek o udzielenie pojedynczego pozwolenia skada si do organu celnego waciwego ze wzgldu na miejsce dokonywania procesw uszlachetniania oraz waciwego ze wzgldu na miejsce, w ktrym bd prowadzone lub przechowywane ksigi handlowe wnioskodawcy (art.500 ust.2 zd.2 RWKC). 3.1.4 Wniosek o przeduenie lub zmian pozwolenia Jeeli wniosek dotyczy przeduenia lub zmiany pozwolenia, organ celny moe zezwoli aby wniosek taki mia form zwykego podania na pimie (art.497 ust.2 RWKC). 4. Warunki udzielenia pozwolenia 4.1. Warunki podmiotowe Pozwolenie wydawane jest jedynie osobom majcym siedzib we Wsplnocie art.117 (a) zdanie pierwsze) WKC. Osobom majcym miejsce zamieszkania poza Wsplnot pozwolenie wydawane jest wycznie w wypadku dokonania przywozu nie majcego charakteru handlowego - art.117 (a) zdanie drugie WKC. O udzielenie pozwolenia moe ubiega si osoba, ktra dokonuje procesu uszlachetniania lub organizuje ten proces (art.116 WKC). Pozwolenie moe otrzyma wycznie osoba, ktra udziela wszelkich gwarancji niezbdnych do prawidowego przebiegu procedury (art.86 pierwszy mylnik WKC). Sprawdzenie, czy speniona zostaa powysza przesanka sprowadza si do oceny wiarygodnoci podmiotu wystpujcego o pozwolenie. Ocena ta odbywa si przykadowo m.in. na podstawie nastpujcych kryteriw:

249

- naleytego, rzetelnego prowadzenia ksig handlowych - terminowego rozliczania procedury, zgodnego z reguami okrelonymi w przepisach prawa celnego - braku cikich, powtarzajcych si narusze przepisw prawa celnego. Przepisy wsplnotowego prawa celnego nie zawieraj jednolitych, skatalogowanych zasad okrelania wiarygodnoci podmiotu dla procedury uszlachetniania czynnego. Postpowanie w tym zakresie zaley od okolicznoci danej sprawy, w szczeglnoci sposobu realizowania procedury, planowanego jej przebiegu, zakresu prowadzonej dziaalnoci itp. 4.2. Warunki zwizane z kontrol celn Pozwolenie jest udzielanie jedynie wtedy, gdy organy celne mog zapewni waciwy dozr i kontrol procedury bez koniecznoci stosowania przez administracj rodkw (nakadw) niewspmiernych w stosunku do istniejcej potrzeby gospodarczej (art.86 mylnik 2 WKC). Stwierdzenie, czy speniona zostaa powysza przesanka spoczywa nie na wnioskodawcy, lecz na organach celnych. Musz one zatem dokona rzetelnej oceny zakresu przewidywanych obowizkw jakie powstan w zwizku z koniecznoci przeprowadzania kontroli procedury, ktrej dotyczy wniosek. W tym kontekcie zobowizane s take do oceny czy nakady finansowe, ktre bdzie musiaa ponie w zwizku z tym administracja, nie s zbyt wysokie, w stosunku do oczekiwanych skutkw gospodarczych zwizanych z korzystaniem przez osob z procedury. Kolejna przesanka to moliwo zapewnienia tosamoci towarw przywoonych, a take stwierdzenia przez organ celny, czy towary bdce przedmiotem procedury weszy w skad produktw uzyskanych w jej toku (art.117 (b) WKC). 4.3. Warunki ekonomiczne Pozwolenie na korzystanie z procedury uszlachetniania czynnego nie jest udzielane jeeli procedura nie przyczynia si do stworzenia korzystnych warunkw dla wywozu lub powrotnego wywozu produktw kompensacyjnych oraz jeeli udzielenie pozwolenia ma ujemny wpyw na zasadnicze interesy producentw ze Wsplnoty (warunki ekonomiczne) (art.117 lit.c WKC). Sprawdzenie czy zostay spenione warunki ekonomiczne polega na ocenie ekonomicznej nieopacalnoci zastosowania zasobw wsplnotowych. Sprawdzanie to odbywa si przy uwzgldnieniu okrelonych kryteriw. S one okrelone w zaczniku 70 do RWKC. Nale do nich: - niedostpno towarw wyprodukowanych we Wsplnocie majcych t sam jako i charakterystyk techniczn co towary przewidziane do przywozu dla celw planowanych procesw uszlachetniania - rnice w cenie pomidzy towarami wyprodukowanymi we Wsplnocie a towarami, ktrych przywz jest planowany Warunki ekonomiczne uwaa si za spenione z wyjtkiem sytuacji, gdy wniosek o wydanie pozwolenia dotyczy towarw przywoonych, o ktrych mowa w zaczniku 73 do RWKC. W wypadku towarw okrelonych w powyszym zaczniku, warunki uwaa si jednak za spenione, jeeli zaistniej przesanki okrelone w art.539 ust.2 RWKC oraz jeeli: a) wniosek dotyczy: - czynnoci obejmujcych towary o charakterze niehandlowym, - umowy o przetworzenie robocze (tzn. jakiekolwiek przetworzenie towarw przywoonych bezporednio lub porednio oddanych do dyspozycji posiadacza pozwolenia, ktre to przetworzenie jest przeprowadzane zgodnie z zaleceniami w imieniu gwnego zobowizanego, majcego siedzib w kraju trzecim, zazwyczaj w zamian za pokrycie jedynie kosztw przetworzenia - art.526 lit.b RWKC), - przetworzenia produktw kompensacyjnych ju otrzymanych poprzez przetworzenie na mocy poprzedniego pozwolenia, ktrego udzielenie podlegao sprawdzeniu warunkw ekonomicznych, - zabiegw zwyczajowych, o ktrych mowa w art.531 RWKC, - naprawy, - przetworzenia pszenicy durum, oznaczonej kodem CN 1001 10 00 w celu produkcji makaronu, oznaczonego kodami CN 1902 11 00 oraz 1902 19; lub b) poczona warto towarw na wnioskodawc i na rok kalendarzowy dla omiocyfrowego kodu CN nie przekracza 150 000 EUR; lub c) zgodnie z art.11 rozporzdzenia Rady (WE) nr 3448/93 sprawa dotyczy towarw przywoonych, o ktrych mowa w

250

sekcji A zacznika 73 i wnioskodawca przedstawi dokument wystawiony przez waciwy organ zezwalajcy na objcie tych towarw procedur, w ramach ogranicze ilociowych okrelonych na podstawie bilansu poday. Zagadnienie praktyczne We wniosku o wydanie pozwolenia strona wskazuje spenienie warunkw ekonomicznych przy pomocy kodw 01 i 30. Towary przywoone nie s wymienione w zaczniku 73, tak wic warunki ekonomiczne na mocy art.539 ust.1 RWKC uznaje si za spenione. Czy w takim wypadku mamy obowizek bada spenienie warunkw ekonomicznych np. poprzez przyjcie owiadczenia? Wskazanie we wniosku o wydanie pozwolenia, kodw 01 i 30 w stosunku do towarw nie wymienionych w zaczniku 73 do RWKC oznacza, i warunki ekonomiczne uwaane s z mocy prawa za spenione. Wynika to z postanowie art.539 ust.1 RWKC. Tym samym wnioskodawca nie musi w inny, ni samo wskazanie tych kodw, sposb wykazywa czy te udowadnia, spenienie warunkw ekonomicznych. 5. Forma pozwolenia na stosowanie procedury Zgodnie z postanowieniami art.505 RWKC pozwolenie jest udzielane przez waciwy organ celny: - wedug wzoru stanowicego zacznik 67 do RWKC - dla wniosku, o ktrym mowa w art.497 ust.1 RWKC (tryb pisemny) - art.505 lit.a RWKC - poprzez przyjcie zgoszenia celnego - dla wniosku, o ktrym mowa w art.497 ust.3 RWKC - art.505 lit.b RWKC - poprzez kady stosowny akt - w przypadku wniosku o przeduenie lub zmian pozwolenia (art.497 ust.2 RWKC) art.505 lit.c RWKC. 6. Pozwolenie z moc wsteczn Instytucja "wstecznego pozwolenia" pozwala na znaczne odformalizowanie procedury uzyskiwania pozwolenia. Przykadowo mona wskaza trzy sytuacje, w ktrych moe znale zastosowanie instytucja pozwolenia z moc wsteczn przewidziana w art.508 RWKC. 1) Stosownie do postanowie art.508 ust.1 RWKC, organ celny moe zezwoli, aby towary zostay objte procedur uszlachetniania czynnego, zanim wydane zostao pozwolenie na ich przywz z zastosowaniem tej procedury. Pozwolenie takie zaczyna obowizywa najwczeniej od daty zoenia wniosku. Przykad: Towary zostay przywiezione na obszar celny Wsplnoty, ale pozwolenie nie zostao jeszcze wydane. Wprawdzie wniosek o wydanie pozwolenia zosta zoony przed przywozem albo najpniej w dniu przywozu, ale organ celny ma 30 dni na jego rozpatrzenie. W takim przypadku organ celny rozpatrujcy wniosek o wydanie pozwolenia wyraa zgod na objcie towarw wnioskowan procedur, bez zachowania wymogu wydania pozwolenia. Podobne rozwizania prawne funkcjonoway rwnie przed akcesj na podstawie rozporzdzenia w sprawie gospodarczych procedur celnych, ktre jednoczenie wprowadzao w takim przypadku obowizek doczenia do zgoszenia celnego o objcie towaru procedur, wniosku o wydanie pozwolenia wraz z potwierdzeniem jego przyjcia przez organ celny. W celu potwierdzenia, e towar moe by objty procedur do ktrej jest zgaszany, funkcjonariusz celny rozpatrujcy wniosek o wydanie pozwolenia moe powiadomi ustnie, telefonicznie, faxem lub poczt elektroniczn jednostk, w ktrej zoone zostao zgoszenie celne, e wniosek ten wpyn do urzdu i e bdzie pozytywnie rozpatrzony. Nastpnie, po zakoczeniu postpowania, organ celny wydaje pozwolenie we waciwej formie i w polu 6a wzoru pozwolenia, okrelonego w Zaczniku nr 67 do RWKC, jako pocztek biegu terminu wanoci pozwolenia, wpisuje dat faktycznego objcia towaru procedur albo dat zoenia wniosku. 2) Jeeli pozwolenie zostao wydane, ale termin jego wanoci ju upyn, to na podstawie art.508 ust.2 RWKC mona zwrci si z wnioskiem o przeduenie terminu wanoci tego pozwolenia. Wniosek musi jednak dotyczy takich samych towarw i operacji. Udzielone w takim przypadku pozwolenie z moc wsteczn zaczyna obowizywa od daty wyganicia pierwotnego pozwolenia. Przykad: Przedsibiorstwo posiada ju pozwolenie na korzystanie z procedury, ale termin jego wanoci ju upyn. Przedsibiorstwo po upywie tego terminu nadal jednak przywozio i zgaszao towary do tej procedury. Poniewa do zgosze celnych nie byo zaczane pozwolenie, zgodnie z art.220 ust.3 RWKC, to organ celny przyjmowa takie zgoszenia uznajc, e strona posiadaa aktualne pozwolenie. Jeeli przywoone towary i stosowane wobec nich operacje byy tego samego rodzaju co towary i sposb ich wykorzystania okrelony w pozwoleniu, ktrego termin

251

ekspirowa i jeeli firma zoy wniosek o wydanie pozwolenia z moc wsteczn, to organ celny moe przeduy termin wanoci pozwolenia, obejmujc tym przedueniem okres od daty wyganicia terminu wanoci pozwolenia do daty wskazanej przez wnioskodawc. 3) Zgodnie z art.508 ust.3 RWKC, w szczeglnych okolicznociach moc wsteczna pozwolenia moe obejmowa okres jednego roku przed dat zoenia wniosku pod warunkiem, e istnieje udowodniona potrzeba gospodarcza oraz e: a) wniosek nie odnosi si do prby oszustwa lub oczywistego zaniedbania; b) okres wanoci, ktry zostaby ustanowiony na mocy art.507 RWKC nie zostanie przekroczony, c) ksigi rachunkowe wnioskodawcy potwierdzaj, e wszelkie wymagania procedury mog zosta uznane za wypenione oraz, gdzie stosowne, towary mog zosta zidentyfikowane dla okresu o ktrym mowa, a takie ksigi pozwalaj na kontrol procedury; oraz d) dokonane mog zosta wszelkie formalnoci konieczne do uregulowania sytuacji towarw, wczajc, w razie potrzeby, uniewanienie zgoszenia celnego. Przykad: 1 czerwca 2004 r. komponenty z kraju trzeciego zostay dopuszczone do obrotu we Wsplnocie w celu ich dalszego przetwarzania, a nastpnie sprzeday na rynku krajowym. Jednake po przetworzeniu, w lipcu 2004 r., okazao si, e zbankrutowaa firma, ktra zobowizaa si do zakupu przetworzonych produktw. W zwizku z niemonoci znalezienia nabywcy w pastwach czonkowskich, posiadacz pozwolenia decyduje si na wywiezienie produktu kompensacyjnego do kraju trzeciego. Osoba zainteresowana skada wniosek o wydanie pozwolenia na korzystanie z procedury uszlachetniania czynnego w systemie zawiesze z terminem wanoci tego pozwolenia od dnia 1 czerwca 2004 r. W tym przypadku, na podstawie pozwolenia z moc wsteczn podmiot gospodarczy moe obj towary procedur uszlachetniania czynnego w systemie zawiesze, co w rezultacie skutkuje zwolnieniem towaru z nalenoci celnych przywozowych. Przepis art.508 ust.3 RWKC powinien by stosowany w wyjtkowych sytuacjach z uwzgldnieniem okresw wanoci pozwolenia okrelonych w art.507 RWKC, tzn. pomimo oglnej regulacji dotyczcej moliwoci wydawania pozwole z terminem wanoci do jednego roku wstecz, naley pamita, e np. dla produktw mlecznych pozwolenie moe by wydane na okres nieprzekraczajcy 3 miesicy. A zatem moc wsteczna pozwolenia nie moe wykracza poza ten okres. Na podstawie wstecznego pozwolenia pierwotne zgoszenie celne jest na wniosek osoby zainteresowanej uniewaniane na podstawie art.251 ust.1c RWKC. Jeeli na podstawie pierwotnego zgoszenia zostay uiszczone nalenoci celne, wwczas - na wniosek osoby zainteresowanej - nalenoci te s zwracane, na podstawie art.237 WKC. Posiadacz pozwolenia na korzystanie z gospodarczej procedury celnej skada nowe zgoszenie celne w celu objcia towarw procedur. Dodatkowo naley wskaza, e przykady zastosowania wstecznego pozwolenia zawarte s take w Wytycznych Komisji dotyczcych Tytuu III "Gospodarcze procedury celne" RWKC. 7. Objcie procedur Rozpoczcie realizowania procedury uszlachetniania czynnego nastpuje z chwil dokonania zgoszenia celnego o objcie towarw t procedur. Zgoszenie takie powinno nastpi w jednym z urzdw objcia, okrelonych w pozwoleniu. W przypadku pozwolenia, o ktrym mowa w art.505 lit.b RWKC urzd objcia przesya do urzdu kontrolnego kopi JDA SAD stanowic potwierdzenie objcia towaru procedur uszlachetniania czynnego. Do urzdu kontrolnego przekazywana jest take kopia dokumentu, o ktrym mowa w art.499 RWKC, o ile jest wymagany. 8. Zabezpieczenie kwoty dugu celnego W przypadku zabezpieczenia skadanego w zwizku z korzystaniem z procedury uszlachetniania czynnego w systemie zawiesze, art.88 WKC przewiduje, e organy celne mog uzaleni objcie towarw t procedur od zoenia zabezpieczenia w celu zapewnienia pokrycia kwoty dugu celnego mogcego powsta w stosunku do tych towarw. W ramach poszczeglnych procedur zawieszajcych mog zosta ustanowione odrbne przepisy dotyczce skadania zabezpieczenia. Przepis powyszy wyraa ogln zasad, e istnieje moliwo (a nie obowizek) dania zabezpieczenia w zwizku z korzystaniem z procedury zawieszajcej, w tym procedury uszlachetniania czynnego w systemie zawiesze. O tym czy zabezpieczenie powinno by zoone i jaka winna by jego wysoko decyduje organ celny, uwzgldniajc m.in. okoliczno, czy w konkretnym wypadku istnieje ryzyko powstania dugu celnego w zwizku z procedur.

252

Obok przepisu art.88 WKC (majcego charakter oglny) w przepisach wsplnotowego prawa celnego znajduj si przepisy szczegowo odnoszce si do kwestii pobierania zabezpieczenia przy poszczeglnych procedurach gospodarczych. W przypadku systemu zawiesze jest to art.115 ust.5 WKC (procedura uszlachetniania czynnego uprzedni wywz). Przypadki, w ktrych organ celny wymaga zoenia zabezpieczenia w zwizku z korzystaniem z procedury uszlachetniania czynnego w systemie zawiesze okrelone zostay take w przepisach wykonawczych do ustawy Prawo celne. I tak w rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie przypadkw, w ktrych organ celny pobiera zabezpieczenie (Dz.U.Nr 87, poz.829) zarzdzono, i w przypadku procedury uszlachetniania czynnego w systemie zawiesze zabezpieczenie pobiera si w sytuacji, gdy korzystajcym z procedury jest osoba posiadajca miejsce zamieszkania lub siedzib poza obszarem celnym Wsplnoty Europejskiej lub gdy uszlachetnianie dotyczy towarw "wraliwych" okrelonych w zaczniku 44c do RWKC. 9. Przewz towarw (transfer) W pozwoleniu moe zosta okrelone, czy i pod jakimi warunkami, towary przywoone lub produkty kompensacyjne mog by przewoone, w ramach procedury zawieszajcej, pomidzy rnymi miejscami albo do pomieszcze innego posiadacza, bez zakoczenia tej procedury. O ile organ celny nie uzna tego za zbdne (art.515 zdanie 1 RWKC), przemieszczanie towarw podlega obowizkowi prowadzenia ewidencji. a) Przemieszczanie: urzd objcia - pomieszczenia posiadacza Transfer z urzdu objcia do pomieszcze posiadacza pozwolenia albo operatora, wzgldnie do pierwszego miejsca uszlachetniania, moe by przeprowadzony na podstawie zgoszenia celnego o objcie procedur. Prowadzenie oddzielnej ewidencji nie jest, w przypadku tego sposobu przemieszczania, wymagane. b) Przemieszczanie pomidzy rnymi miejscami okrelonymi w jednym pozwoleniu Transfer towarw pomidzy rnymi miejscami okrelonymi w jednym pozwoleniu (np. rnymi miejscami skadowania lub uszlachetniania, przemieszczanie do pomieszcze podwykonawcy) moe si odbywa bez szczeglnych formalnoci, o ile ruch towarw bdzie uprzednio zawarty w ewidencji prowadzonej przez posiadacza pozwolenia. Urzd kontrolny musi posiada w kadym czasie udokumentowane informacje, gdzie znajduj si towary przywoone lub produkty kompensacyjne. c) Przemieszczanie do urzdu wyprowadzenia Transfer do urzdu zakoczenia i - w ramach powrotnego wywozu - transfer do urzdu wyprowadzenia, jest moliwy w ramach procedury. W przypadku powrotnego wywozu procedura dopiero wtedy jest zakoczona, kiedy towary, ktrym zostao nadane przeznaczenie powrotnego wywozu, faktycznie opuszcz obszar celny Wsplnoty. Dowd wyprowadzenia towaru powinien by dostarczony przy rozliczeniu procedury. d) Przemieszczanie od jednego posiadacza pozwolenia do drugiego (art.513 do 514 RWKC) Przemieszczanie towarw od jednego posiadacza pozwolenia na stosowanie gospodarczej procedury celnej do drugiego (np. w celu poddania towaru kocowym procesom uszlachetniania, objcia procedur skadu celnego itp.) moe zosta dozwolone na wniosek, jeeli przemieszczane towary przywoone lub produkty kompensacyjne zostay uprzednio objte procedur za pomoc pisemnego zgoszenia celnego. Warunkiem koniecznym do stosowania takiego sposobu przemieszczania jest, aby osoba przyjmujca towar bya take posiadaczem pozwolenia na stosowanie drugiej procedury gospodarczej i jednoczenie posiadaczem pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej, o ktrej mowa w art.76 lit.c WKC. Przekazujcy towar posiadacz pozwolenia powinien upewni si, czy osoba przyjmujca posiada w tym zakresie odpowiednie pozwolenie. Gdy tylko towary lub produkty kompensacyjne zostan dostarczone do pomieszcze drugiego posiadacza, organy celne powinny zosta o tym fakcie powiadomione, a towary lub produkty kompensacyjne powinny zosta wpisane do rejestru, stosownie do postanowie art.266 RWKC. W tym przypadku zgoszenie celne uzupeniajce nie jest wymagane. Formalnoci celne, ktre naley speni, w szczeglnoci w zakresie stosowania dokumentw transportowych, zostay uregulowane w Zaczniku nr 68 do RWKC. e) Zabezpieczenie Zgodnie z art.514 RWKC, przy transferze towarw o podwyszonym ryzyku, wymienionych w Zaczniku nr 44 c do RWKC, wymagane jest zoenie zabezpieczenia, na warunkach odpowiadajcych warunkom przewidzianym dla

253

procedury tranzytu. Na stosowanie opisanego sposobu przewozu towarw zgod musi wyrazi organ celny wydajcy pozwolenie na korzystanie z procedury uszlachetniania czynnego. Oznacza to, e osoba ubiegajca si o korzystanie z procedury musi wystpi w tym zakresie ze stosowanym daniem wyraonym we wniosku o udzielenie pozwolenia. danie to wyraone jest w polu 15 wniosku, oznaczonego jako "Transfer". Przy uyciu kodw opisanych w instrukcji wypeniania wniosku zawartej w zaczniku 67 do RWKC, wnioskodawca wskazuje w jaki sposb zamierza dokonywa przewozu towarw lub produktw kompensacyjnych. Wyszczeglnione zostay nastpujce kody: 1 - oznacza przewz bez formalnoci celnych midzy rnymi miejscami okrelonymi w pozwoleniu, ktre jest przedmiotem wniosku 2 - oznacza transfer z urzdu objcia do zakadw lub miejsca przetworzenia, nalecych do wnioskodawcy lub operatora, na mocy zgoszenia o objciu procedur celn 3 - oznacza transfer do urzdu wyjcia w celu powrotnego wywozu odbywajcy si z zastosowaniem procedury celnej 4 - oznacza transfer od jednego posiadacza pozwolenia do drugiego, zgodnie z zacznikiem 68 do RWKC. 10. Termin zakoczenia procedury Jest to termin, w ktrym towary objte procedur uszlachetniania czynnego w systemie zawiesze lub produkty kompensacyjne powinny otrzyma nowe dopuszczalne przeznaczenie celne (art.89 WKC). Jest to rwnie termin, przed upywem ktrego towarom lub produktom musi zosta nadane przeznaczenie celne w celu ubiegania si o zwrot lub umorzenie nalenoci celnych przywozowych, w przypadku stosowania systemu ce zwrotnych (art.496 lit.M RWKC). Termin ten wyznaczany jest przy uwzgldnieniu czasu niezbdnego na przeprowadzenie procesw uszlachetniania i zbyt produktw kompensacyjnych (art.118 ust.1 WKC). Termin powyszy zaczyna swj bieg z chwil objcia towarw procedur uszlachetniania czynnego. Termin zakoczenia procedury wyznaczany jest w pozwoleniu (art.542 ust.1 RWKC) i moe zosta przeduony nawet jeeli termin wyznaczony pierwotnie ju upyn. Jeeli jest to uzasadnione potrzebami gospodarczymi przepis art.542 ust.2 RWKC dopuszcza moliwo automatycznego przeduania terminu zakoczenia procedury. Dotyczy to sytuacji gdy termin zakoczenia procedury wygasa w okrelonym dniu dla wszystkich towarw objtych procedur w danym okresie. Pozwolenie moe wwczas przewidywa, e termin zostanie automatycznie przeduony dla wszystkich towarw pozostajcych pod procedur w tym dniu. Taki sposb postpowania z terminami eliminuje uciliwe sytuacje, w ktrych posiadacz pozwolenia (prowadzcy rozleg dziaalno) zmuszony byby do wystpowania z wnioskami o prolongat terminu dla poszczeglnych towarw. 11. Zakoczenie procedury Procedura uszlachetniania czynnego w systemie zawiesze koczy si gdy produkty kompensacyjne lub towary w stanie niezmienionym zostan powrotnie wywiezione lub otrzymaj inne dopuszczalne przeznaczenie celne (art.89 WKC). W przypadku systemu ce zwrotnych form "zakoczenia" procedury jest dokonanie wywozu produktw kompensacyjnych lub towarw w stanie niezmienionym lub umieszczenie ich, w celu powrotnego wywozu pod procedur tranzytu, procedur skadu celnego, procedur uszlachetniania czynnego w systemie zawiesze lub procedur odprawy czasowej, bd te umieszczenie tych towarw lub produktw w woc lub skadzie wolnocowym. Wszystkie pozostae warunki procedury musz rwnie zosta spenione (art.128 ust.1 WKC). Inne szczegowe regulacje dotyczce zakoczenia procedury uszlachetniania czynnego zawarte s w art.520, 542 ust.3, 543-544 RWKC. 12. Rozliczenie procedury Posiadacz pozwolenia zobowizany jest dokona rozliczenia procedury uszlachetniania czynnego i przedoy organowi celnemu, w wymaganym terminie, wyniki tego rozliczenia (art.521 ust.1 RWKC). Termin na dokonanie tej czynnoci wynosi: - w przypadku systemu zawiesze - 30 dni od dnia, w ktrym upywa termin do zakoczenia procedury; dokument

254

rozliczenia skadany jest do urzdu kontrolnego; niedotrzymanie terminu powoduje powstanie dugu celnego - w przypadku systemu ce zwrotnych - rozliczenie ma form wniosku o zwrot lub umorzenie nalenoci celnych przywozowych; wniosek powinien by zoony w terminie 6 miesicy od dnia, w ktrym upywa termin zakoczenia procedury, do urzdu kontrolnego. Elementy, jakie powinien zawiera dokument rozliczenia oraz wniosek o zwrot lub umorzenie nalenoci celnych przywozowych zostay okrelone w art.521 ust.2 RWKC. Przepis art.521 ust.3 RWKC dopuszcza moliwo dokonania rozliczenia procedury przez urzd kontrolny. Jest to jednak forma stosowana w wyjtkowych wypadkach. Termin na dokonanie takiego rozliczenia musi by zgodny z terminem okrelonym w art.521 ust.1 RWKC. W przypadku pozwole, o ktrych mowa w art.505 lit.b RWKC rozliczenia zawsze dokonuje urzd kontrolny. Zagadnienie praktyczne: W jakiej formie maj by prowadzone ksigi uszlachetniania czynnego? Kto i w jakiej formie ma to okrela? Przepisy wsplnotowego prawa celnego nie przewiduj instytucji "ksig uszlachetniania czynnego". Instytucj t zastpuje obecnie ewidencja, o ktrej mowa w art.515 i 516 RWKC. Zgodnie z tymi przepisami, jeeli organ celny uzna to za niezbdne, zobowizuje posiadacza pozwolenia lub operatora do prowadzenia ewidencji. Oczywicie w przepisach wsplnotowych nie zosta doprecyzowany zwrot "jeeli uzna to za niezbdne". W tym zakresie organ celny sam podejmuje decyzj, czy jest w stanie kontrolowa przepyw towarw tylko na podstawie zgosze celnych przywozowych i wywozowych, czy te potrzebuje do tego celu danych z ewidencji prowadzonej przez posiadacza lub operatora. Zagadnienie praktyczne: Czy rozliczanie procedury uszlachetniania czynnego moe odbywa si w oparciu o np. rozliczenia kwartalne? Przepisy wsplnotowego prawa celnego uywaj okrele "miesiczne" i "kwartalne" tylko w odniesieniu do terminu zakoczenia procedury. I tak, w celu uproszczenia mona przyj nastpujcy sposb okrelania terminu do zakoczenia procedury: 1. termin, ktry rozpoczyna swj bieg w danym miesicu kalendarzowym, upywa ostatniego dnia nastpujcego po nim miesica kalendarzowego (zestawienie miesiczne zwane te "globalizacj miesiczn") 2. termin, ktry rozpoczyna swj bieg w danym kwartale, upywa ostatniego dnia nastpujcego po nim kwartau (zestawienie kwartalne zwane te "globalizacj kwartaln"). Stosujc zestawienia miesiczne lub kwartalne, si rzeczy, dokonywa bdzie si take rozliczenia procedury odnoszc si odpowiednio do miesica lub kwartau, w ktrym dokonywano objcia procedur. Bez wzgldu jednak, czy zastosowanie miao zestawienie miesiczne lub kwartalne, czy te zwyky sposb obliczania terminu zakoczenia, we wszystkich tych przypadkach obowizuje jednolity termin do zoenia rozliczenia tj. 30 dni od dnia zakoczenia procedury (art.521 ust.1 RWKC). Dodatkowo naley wskaza, e przykady dotyczce tzw. cznego zakoczenia procedury zawarte s w Wytycznych Komisji dotyczcych Tytuu III "Gospodarcze procedury celne" RWKC. 13. Powstanie dugu celnego Okrelenie nalenoci celnych przywozowych, ktre bd w danej sytuacji obliczane, nastpuje przy zastosowaniu proporcji towarw przywoonych jakie weszy w skad produktw kompensacyjnych. Obliczenia dokonywane s przy wykorzystaniu metody ilociowej oraz metody wartociowej, albo jakiejkolwiek innej metody dajcej podobne wyniki. Metoda skali ilociowej stosowana jest: - jeeli mamy do czynienia tylko z jednym rodzajem produktu kompensacyjnego jaki powstaje w wyniku procesu uszlachetniania lub - jeeli kilka rodzajw produktw kompensacyjnych powstaje w wyniku procesu uszlachetniania oraz wszystkie skadniki towarw przywoonych znajduj si w kadym z tych produktw kompensacyjnych. Metoda skali wartociowej stosowana jest, jeeli metoda skali ilociowej nie jest uyteczna. Zgodnie z t metod ilo towarw przywoonych uznana za obecn w iloci danego produktu kompensacyjnego jest proporcjonalna do:

255

- wartoci konkretnego rodzaju produktu kompensacyjnego, niezalenie od po- wstania dugu celnego, jako procentu wartoci oglnej wszystkich produktw kompensacyjnych - wartoci produktw kompensacyjnych, dla ktrych powsta dug celny, jako procent wartoci oglnej produktw kompensacyjnych tego rodzaju. Przykady zastosowania obu metod zostay umieszczone w Wytycznych Komisji dotyczcych Tytuu III "Gospodarcze procedury celne" RWKC. Zagadnienie praktyczne: W jaki sposb naley stosowa przepisy o dopuszczeniu do obrotu produktw kompensacyjnych lub towarw w stanie niezmienionym bez koniecznoci zoenia zgoszenia celnego? Stosownie do postanowie art.89 WKC procedura uszlachetniania czynnego moe zosta zakoczona np. poprzez objcie towarw procedur dopuszczenia do obrotu. Tryb postpowania przy objciu towarw t procedur wynika z przepisw oglnych oraz, w zalenoci od przypadku, przepisw dotyczcych procedury uproszczonej (art.76 WKC i art.253 RWKC). Dodatkowo, w art.120 WKC zawarte zostao upowanienie do wyznaczenia w Rozporzdzeniu Wykonawczym przypadkw i warunkw, pod ktrymi produkty kompensacyjne lub towary w stanie niezmienionym mog zosta uznane za dopuszczone do obrotu. Wykonaniem tego upowanienia jest art.546 RWKC. Zgodnie z tym przepisem, wniosek o objcie towarw przywoonych (bd w postaci produktw kompensacyjnych bd towarw w stanie niezmienionym) procedur dopuszczenia do obrotu bez zgoszenia celnego umieszcza si w polu 20 wniosku o wydanie pozwolenia, okrelonego w Zaczniku nr 67 do RWKC. Podstawa dla dopuszczenia towarw do obrotu bez zoenia zgoszenia celnego o objcie t procedur, a take wprowadzenia do obrotu handlowego (gospodarczego) bez koniecznoci wspdziaania z organami celnymi, wynika z pozwolenia. Czynnoci, poprzez ktr moe si to odby, jest zoenie owiadczenia o zbyciu lub kadym innym wykorzystaniu towarw. Od chwili wprowadzenia do obrotu handlowego/gospodarczego, towary przywoone s traktowane jako towary wsplnotowe (art.546 akapit 3 RWKC). Nie podlegaj one ju adnemu urzdowi kontrolnemu. Ponadto zgodnie z art.546 akapit 1 RWKC, z chwil upywu terminu zakoczenia procedury towary te s uwaane za dopuszczone do obrotu, jeeli nie zostao im przyznane/przypisane inne przeznaczenie celne. Dug celny wobec tych towarw powstaje zatem, stosownie do postanowie art.201 ust.1 lit.a WKC, poprzez objcie procedur dopuszczenia do obrotu, w chwili upywu terminu zakoczenia procedury, a wic ostatniego dnia tego terminu.

256

18.00.00 Procedura przetwarzania pod kontrol celn 1. Wprowadzenie Zgodnie z systematyk przyjt w przepisach wsplnotowego prawa celnego przetwarzanie pod kontrol celn jest procedur celn (art.4 pkt 16 lit.e WKC) bdc jednoczenie gospodarcz procedur celn oraz procedur zawieszajc (art.84 ust.1 WKC). Przy wykorzystaniu tej procedury towary niewsplnotowe, po uprzednim poddaniu ich okrelonym procesom przetwarzania, mog zosta dopuszczone do obrotu na obszarze celnym Wsplnoty. Pobierane bd wwczas nalenoci przywozowe wymagane nie wobec towarw przywoonych lecz wobec produktw powstaych w wyniku procesw przetwarzania (art.130 WKC). Zasady stosowania procedury przetwarzania pod kontrol celn reguluj przepisy: art.84 - art.90 i art.130 - art.136 WKC oraz art.496 - art.523 i art.551 - art.552 RWKC. 2. Sposb realizowania procedury Sposb realizowania procedury przetwarzania pod kontrol celn mona opisa wedug nastpujcego schematu: 1. przedmiotem procedury s towary niewsplnotowe przywoone na obszar celny Wsplnoty w celu: a) obnienia kosztw produkcji (poprzez zmniejszenie obcie finansowych zwizanych z importem towarw przeznaczonych do przetworzenia) - realizacja tego celu nastpuje wtedy, gdy nalenoci przywozowe stosowane wobec towarw przywoonych s wysze ni wobec produktw powstaych w wyniku zastosowania procedury; jest to tzw. "korzy z ca przywozowego" (art.551 zdanie pierwsze RWKC). Przykad obliczania takiej korzyci zawarty zosta w Wytycznych Komisji dotyczcych Tytuu III "Gospodarcze procedury celne" RWKC (2001/C 269/01). Przykad Bez zastosowania przetwarzania pod kontrol celn Towary/towary przywiezione Warto celna/warto celna po przetwarzaniu pod kontrola celn Koszty przetwarzania Produkty przetworzone Stawka celna Kwota ca przywozowego 4% 4 000 EURO 250 000 EURO Siedzenia z metalow ram Wolne 0 EURO Rurki elazne 100 000 EURO Z zastosowaniem przetwarzania pod kontrol celn Rurki elazne 350 000 EURO

Korzy z ca przywozowego

4 000 EURO

Wynik: kwota ca przywozowego bez stosowania przetwarzania pod kontrol celn - kwota ca przywozowego ze stosowaniem przetwarzania pod kontrol celn = korzy z ca przywozowego. Mona te wskaza inny przykad, w ktrym stawka celna w odniesieniu do produktu przetworzonego nie jest stawk o wartoci zero. Przykad dotyczcy sytuacji, w ktrej nie jest uzyskiwana "korzy z ca przywozowego": Brak "korzyci z ca przywozowego" (art.551 ust.1 RWKC) stanowi podstaw do odstpienia przez Komitet od gosowania nad wnioskiem, przedoonym przez administracj Grecji (dokument TAXUD/490/2004-TD155; posiedzenie Komitetu Kodeksu Celnego z dnia 28.09.2004r.) w sprawie udzielenia pozwolenia na stosowanie procedury przetwarzania pod kontrol celn w odniesieniu do skondensowanego mleka krowiego o kodzie CN 0402 91 39 i 0402 91 59, pochodzcego z Bugarii i Rumunii, przetwarzanego w "ser biay" o kodzie CN 0406 90 88. Jak si okazao, kwota ca od sera wytworzonego ze skondensowanego mleka krowiego przywiezionego z Rumunii i Bugarii bdzie wysza od kwoty ca od przywoonego (z tych krajw) skondensowanego mleka, gdy nie bdzie moliwe

257

zastosowanie preferencji taryfowych w odniesieniu do tego mleka, za w odniesieniu do sera biaego zastosowanie bdzie mie stawka celna dla krajw trzecich. Ponadto na skutek zastosowanego procesu przetwarzania zmieni si pochodzenie produktu przetworzonego (bdzie mia pochodzenie wsplnotowe) i nie bdzie moliwe skorzystanie z kontyngentu preferencyjnego. b) poddania towarw niewsplnotowych odpowiednim procesom, ktre zapewni zgodno towarw przywoonych z wymogami technicznymi obowizujcymi przy dopuszczaniu tych towarw do obrotu na obszarze celnym Wsplnoty (art.551 zdanie drugie RWKC) lub c) uniknicia zastosowania wobec towarw niewsplnotowych rodkw polityki handlowej; rodki takie bd miay zastosowanie dopiero wobec produktw otrzymanych w wyniku przetwarzania, przy ich dopuszczeniu do obrotu (art.509 ust.3 RWKC). 2. pobr nalenoci przywozowych jak rwnie zastosowanie rodkw polityki handlowej wobec towarw przywoonych zostaje zawieszone na czas trwania procedury (art.84 ust.1 lit.a w zwizku z art.130 WKC), 3. towary przywoone poddane s na obszarze celnym Wsplnoty procesom przetwarzania tj. procesom zmieniajcym rodzaj lub stan towarw; w wyniku tych procesw powstaj produkty przetworzone (art.130 i art.131 WKC), 4. produkty przetworzone s dopuszczane do obrotu wedug waciwych dla nich nalenoci przywozowych (art.130 WKC i art.551 RWKC). 3. Procesy przetwarzania W art.131 WKC wskazane zostao, e przypadki i szczeglne warunki zastosowania procedury przetwarzania pod kontrol celn okrelone zostan w RWKC. Wykonaniem przedmiotowej delegacji jest art.551 ust.1 RWKC. I tak, zgodnie z tym przepisem dopuszczalne jest kade przetworzenie, prowadzce do powstania produktw, ktrych dotycz nisze nalenoci przywozowe ni te, ktre maj zastosowanie do przywoonych towarw niewsplnotowych. Ponadto, przetworzenie - niezalenie od wysokoci nalenoci przywozowych - dopuszczalne jest wobec wszelkich towarw, dla ktrych bdzie prowadzio do zapewnienia zgodnoci tych towarw z wymogami technicznymi obowizujcymi przy dopuszczaniu tych towarw do obrotu. Oczywicie pomimo istniejcej zasady, e w ramach procedury przetwarzania pod kontrol celn towary powinny by poddane procesom przetwarzania, nie istnieje bezwzgldny obowizek poddawania towarw takim procesom. Towary przywoone mog wic nie zosta przetworzone, lecz jako towarom w stanie niezmienionym - moe im zosta nadane inne dopuszczalne przeznaczenie celne. Jeeli jednak w ramach tego przeznaczenia powstanie dug celny, kwota tego dugu okrelona zostanie na podstawie elementw kalkulacyjnych waciwych dla przywoonych towarw w chwili przyjcia zgoszenia o ich umieszczenie pod procedur przetwarzania pod kontrol celn (art.135 WKC). Tym samym osoba nie bdzie moga korzysta z uprawnie jakie wynikaj dla produktw przetworzonych w zwizku z procedur przetwarzania pod kontrol celn. Zgodnie z zasadami obowizujcymi przy stosowaniu gospodarczych procedur celnych osoba posiadajca pozwolenie na stosowanie procedury przetwarzania pod kontrol celn jest zobowizana do podejmowania tylko takich czynnoci, ktre zostay okrelone w pozwoleniu. Przetworzenie towarw w inne produkty ni wynika to z pozwolenia, stanowi niewykonanie obowizku wynikajcego z procedury celnej, ktr towar zosta objty. Jest to tym samym jeden z przypadkw, z ktrym przepisy prawa celnego wi powstanie dugu celnego. Procesy przetwarzania mog by przeprowadzane wycznie w miejscach wskazanych w pozwoleniu. 4. Udzielenie pozwolenia Korzystanie z procedury przetwarzania pod kontrol celn uzalenione jest od uzyskania pozwolenia waciwego organu celnego. 4.1. Wniosek o udzielenie pozwolenia Zarwno wniosek o udzielenie pozwolenia jak i samo pozwolenie s dokumentami sformalizowanymi tj. sporzdzanymi wedug cile okrelonego wzoru. 4.1.1 Pena forma wniosku Zasad jest, e wniosek powinien by sporzdzony na pimie wedug wzoru stanowicego Zacznik nr 67 do RWKC (art.497 ust.1 RWKC). Wzr ten skada si z formularza podstawowego i ewentualnie formularza kontynuacyjnego. Dla

258

procedury przetwarzania pod kontrol celn wykorzystywane s wzory formularzy stosowane dla procedury uszlachetniania czynnego. Zasady okrelania waciwoci miejscowej do zoenia wniosku o wydanie pozwolenia zostay uregulowane w rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie waciwoci miejscowej organw celnych (Dz.U. Nr 94, poz.911 zmienionego Dz.U. z 2004 r. Nr 272 poz.2694). Rozporzdzenie to stanowi wykonanie delegacji zawartej w art.71 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. - Prawo celne (Dz.U.Nr 68, poz.622 ze zmian w Dz.U. z 2004 r. Nr 273 poz.2703). Zgodnie z przepisem 2 pkt 6 tego rozporzdzenia, wniosek o pozwolenie na stosowanie procedury przetwarzania pod kontrol celn skada si do organu celnego waciwego ze wzgldu na miejsce, w ktrym bd prowadzone lub przechowywane ksigi handlowe lub miejsca, gdzie bdzie dokonywany proces przetwarzania. 4.1.2 Skrcona forma wniosku Zasad jest, e wniosek o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury przetwarzania pod kontrol celn jest sporzdzany pisemnie, wedug wzoru stanowicego Zacznik nr 67 do RWKC. Od zasady tej przewidziano wyjtek okrelony w art.497 ust.3 RWKC. Zgodnie z tym przepisem wniosek o pozwolenie moe by sporzdzony za pomoc zgoszenia celnego na pimie lub za pomoc technik elektronicznego przetwarzania danych. W przypadku zastosowania powyszego trybu zoenia wniosku (zwanego dalej "skrconym wnioskiem"), wnioskodawca zobowizany jest doczy do zgoszenia celnego dwa egzemplarze dokumentu, o ktrym mowa w art.499 RWKC, zwanego dalej "dodatkowym dokumentem". Wzr tego dokumentu zawarty jest w Zaczniku nr 26 do rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz.U.Nr 283, poz.2824). Obok procedury przetwarzania pod kontrol celn wymieniony powyej dodatkowy dokument, stosowany jest take w procedurach: uszlachetniania czynnego, odprawy czasowej i uszlachetniania biernego. W przypadku procedury przetwarzania pod kontrol celn, skrcony wniosek skada si do wybranego przez wnioskodawc urzdu celnego, majcego uprawnienie do obejmowania towarw t procedur. Dla wniosku, o ktrym mowa w art.497 ust.3 RWKC, pozwolenie udzielane jest przez waciwy organ celny poprzez przyjcie zgoszenia celnego wraz z dodatkowym dokumentem, o ile zostan spenione warunki korzystania z procedury. Rozstrzygnicie organu celnego zawarte jest w ostatnim polu dodatkowego dokumentu. Wydane pozwolenie ma zastosowanie tylko do tej iloci towarw, ktre zostay objte procedur na podstawie przedmiotowego zgoszenia celnego. Jeden egzemplarz dodatkowego dokumentu jest zwracany wnioskodawcy, drugi natomiast pozostaje w urzdzie objcia. Jeeli urzd objcia nie jest jednoczenie urzdem kontrolnym, wwczas zobowizany jest przesa kserokopi tego dokumentu do urzdu kontrolnego. Jeeli zakoczenie procedury nastpuje w urzdzie celnym innym ni ten, ktry udzieli pozwolenia, to urzd zakoczenia przesya niezwocznie do urzdu kontrolnego kserokopi zgoszenia celnego o nadaniu towarom objtym uprzednio procedur (w trybie skrconym) nowego przeznaczenia celnego. Zastosowanie skrconego trybu udzielania pozwolenia na gospodarcz procedur celn ograniczone jest warunkami, odrbnymi dla poszczeglnych procedur. W przypadku procedury przetwarzania pod kontrol celn s to nastpujce warunki: - zgoszenie celne powinno by sporzdzone na pimie lub za pomoc technik elektronicznego przetwarzania danych w zwykej procedurze, - warunki ekonomiczne powinny by uznane za spenione zgodnie z art.552 ust.1 akapit pierwszy RWKC, - nie chodzi o wniosek o udzielenie pojedynczego pozwolenia tzn. procedura przetwarzania pod kontrol celn powinna przebiega wycznie w Polsce. 4.1.3 Wniosek o pojedyncze pozwolenie Wniosek moe dotyczy udzielenia pojedynczego pozwolenia, tj. pozwolenia, na podstawie ktrego procedura moe by realizowana na terytoriach kilku pastw czonkowskich (art.496 lit.c RWKC). Wzr takiego wniosku stanowi Zacznik nr 67 do RWKC. Udzielenie pojedynczego pozwolenia wymaga uprzedniej zgody zainteresowanych wadz celnych. Tryb postpowania w takim przypadku okrela art.500 - 501 RWKC. Wniosek o udzielenie pojedynczego pozwolenia skada si do organu celnego tego pastwa czonkowskiego, ktre jest

259

waciwe ze wzgldu na miejsce dokonywania procesw przetwarzania oraz waciwego ze wzgldu na miejsce, w ktrym bd prowadzone lub przechowywane ksigi handlowe wnioskodawcy (art.500 ust.2 zd.2 RWKC). 4.1.4 Wniosek o przeduenie lub zmian pozwolenia Jeeli wniosek dotyczy przeduenia lub zmiany pozwolenia, organ celny moe zezwoli aby wniosek taki mia form zwykego podania na pimie (art.497 ust.2 RWKC). 5. Warunki udzielenia pozwolenia 5.1. Warunki podmiotowe Pozwolenie wydawane jest jedynie osobom majcym siedzib we Wsplnocie (art.133 lit.a WKC). O udzielenie pozwolenia moe ubiega si osoba, ktra dokonuje procesu przetwarzania lub organizuje przetwarzanie (art.132 WKC). Pozwolenie moe otrzyma wycznie osoba, ktra udziela wszelkich gwarancji niezbdnych do prawidowego przebiegu procedury (art.86 pierwszy mylnik WKC). Sprawdzenie, czy speniona zostaa powysza przesanka sprowadza si do oceny wiarygodnoci podmiotu wystpujcego o pozwolenie. Ocena ta odbywa si przykadowo na podstawie m.in. nastpujcych kryteriw: - naleytego, rzetelnego prowadzenia ksig handlowych - terminowego rozliczania, zgodnego z reguami okrelonymi w przepisach prawa celnego - braku cikich, powtarzajcych si narusze przepisw prawa celnego. Przepisy wsplnotowego prawa celnego nie zawieraj jednolitych, skatalogowanych zasad okrelania wiarygodnoci podmiotu dla procedury przetwarzania pod kontrol celn. Postpowanie w tym zakresie zaley od okolicznoci danej sprawy, w szczeglnoci rodzaju procedury, planowanego jej przebiegu, zakresu prowadzonej dziaalnoci itp. 5.2.Warunki zwizane z kontrol celn Pozwolenie jest udzielanie jedynie wtedy, gdy organy celne mog zapewni waciwy dozr i kontrol procedury bez koniecznoci stosowania przez administracj rodkw (nakadw) niewspmiernych w stosunku do istniejcej potrzeby gospodarczej (art.86 mylnik 2 WKC). Stwierdzenie, czy speniona zostaa powysza przesanka spoczywa nie na wnioskodawcy, lecz na organach celnych. Musz one zatem dokona rzetelnej oceny zakresu przewidywanych obowizkw jakie powstan w zwizku z koniecznoci przeprowadzania kontroli procedury, ktrej dotyczy wniosek. W tym kontekcie zobowizane s take do oceny czy nakady finansowe, ktre bdzie musiaa ponie w zwizku z tym administracja, nie s zbyt wysokie, w stosunku do oczekiwanych skutkw gospodarczych zwizanych z korzystaniem przez osob z procedury. 5.3. Warunki przedmiotowe Pozwolenie wydawane jest jeeli: - moliwe jest stwierdzenie przez organ celny, czy przywoone towary, bdce przedmiotem procedury, weszy w skad produktw uzyskanych w jej toku (art.133 lit.b WKC); - towary przywoone nie mog ju by, bez ponoszenia nadmiernych kosztw, przywrcone po ich przetworzeniu do rodzaju lub stanu, w jakim znajdoway si w chwili gdy zostay objte procedur; - zastosowanie procedury nie bdzie stanowi obejcia przepisw dotyczcych pochodzenia i ogranicze ilociowych majcych zastosowanie do przywoonych towarw. 5.4. Warunki ekonomiczne Pozwolenie na korzystanie z procedury przetwarzania pod kontrol celn jest udzielane jeeli procedura przyczynia si do tworzenia lub podtrzymywania dziaalnoci przetwrczej we Wsplnocie nie wywierajc ujemnego wpywu na istotne interesy wsplnotowych producentw podobnych towarw (warunki ekonomiczne) - (art.133 lit.e WKC). Warunki ekonomiczne uwaa si za spenione dla typw towarw i operacji wymienionych w czci A Zacznika nr

260

76 do RWKC. Dla typw towarw i operacji nie wymienionych w powyszym zaczniku odbywa si sprawdzenie warunkw ekonomicznych. Sprawdzenie to przeprowadza organ celny waciwy do wydania pozwolenia. Dla typw towarw i operacji wymienionych w czci B Zacznika nr 76 do RWKC i nie wymienionych w czci A tego zacznika (dot. to przede wszystkim towarw rolnych lub towarw objtych cem antydumpingowym lub cem wyrwnawczym), sprawdzenie warunkw ekonomicznych odbywa si w ramach Komitetu Kodeksu Celnego (Komisja Europejska) (art.552 ust.2 i art.504 ust.3 i 4 RWKC). Rozstrzygnicia Komitetu s wice dla organw celnych wszystkich pastw czonkowskich w wypadku zaistnienia identycznych spraw. 5.4.1 Udokumentowanie spenienia warunkw ekonomicznych Wnioskodawca skadajc wniosek o udzielenie pozwolenia informuje organ celny o przyczynach, dla ktrych warunki ekonomiczne uwaa si za spenione. Informacja przekazywana jest w postaci kodw (wyszczeglnionych w Zaczniku 70 do RWKC) lub opisowo, stosownie do zasad okrelonych w instrukcji wypeniania wniosku o wydanie pozwolenia na procedur gospodarcz, zawartej w Zaczniku nr 67 do RWKC. Przepisy prawa celnego nie precyzuj, jakie dokumenty powinien przedoy wnioskodawca w celu udowodnienia, e warunki ekonomiczne uznaje za spenione. Naley zatem przyj, zgodnie z oglnymi zasadami przeprowadzania postpowania dowodowego, e za dowd moe suy wszystko, co moe przyczyni si do wyjanienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Warunki ekonomiczne nie mog by traktowane jako bezporedni instrument ochrony rynku krajowego, gdy realizacji tego celu su inne rodki. Analiza praktyki stosowania warunkw ekonomicznych w poszczeglnych pastwach "Pitnastki" pokazuje na liberalne podejcie w zakresie regulacji dotyczcych warunkw ekonomicznych. Podstawow zasad jest "Nie utrudnia obrotu gospodarczego". Przykadowe powody zastosowania procedury oraz przykadowe dokumenty, ktre mog by wykorzystane do udowodnienia spenienia warunkw ekonomicznych Powd: Towary tego samego rodzaju s produkowane we Wsplnocie, ale nie mog by uyte poniewa s one zbyt drogie Dokumenty (kopie) zawierajce ofert cenow krajowych i innych unijnych producentw oraz kopia oferty cenowej producentw spoza Wsplnoty. Kalkulacja cenowa dla eksportowanych produktw z wykorzystaniem towarw wsplnotowych i spoza Wsplnoty; w kalkulacji powinny by uwzgldnione ceny materiaw i komponentw, siy roboczej, energii a take rednia cena sprzeday. Powd: Towary nie s produkowane we Wsplnocie. Dokument w postaci owiadczenia izby gospodarczej lub ::stowarzyszenia gospodarczego lub odpowiednia publikacja (np. artyku w fachowej prasie) lub wyniki bada rynkowych potwierdzajce fakt, i towary nie s produkowane we Wsplnocie. Powd: Towary nie s produkowane we Wsplnocie w wystarczajcej iloci. Aktualne dokumenty potwierdzajce zapotrzebowanie na towary, ktrych dotyczy ma przetwarzanie, zoone krajowym oraz innym unijnym producentom wraz z kopiami odpowiedzi stwierdzajcych, i producenci nie s w stanie wyprodukowa danych towarw. Powd: Wsplnotowi producenci nie mog dostarczy towarw w wymaganym terminie. Zapytania ofertowe, zamwienia zoone krajowym oraz innym unijnym producentom wraz z odpowiedziami od nich, stwierdzajcymi, e zamwienia nie mog by zrealizowane w wymaganym terminie. Powd: Towary tego samego rodzaju s produkowane we Wsplnocie, ale nie mog by uyte, poniewa nie posiadaj parametrw i waciwoci jakie s potrzebne do wyprodukowania wymaganego gotowego produktu przetworzonego. Aktualne dokumenty potwierdzajce, e podejmowane byy starania w celu otrzymania towarw od krajowych i innych unijnych producentw wraz z kopiami odpowiedzi stwierdzajcych, i producenci nie produkuj towarw o takich wymaganych parametrach i waciwociach. Powd: Towary tego samego rodzaju s produkowane we Wsplnocie, ale nie mog by uyte poniewa nie speniaj wymaga nabywcy gotowego produktu przetworzonego. Dokument takie jak kopia umowy albo owiadczenie na pimie, e klienci/konsumenci nalegali na uycie niewsplnotowych towarw do wytworzenia gotowego produktu przetworzonego. Data na owiadczeniu nie powinna by pniejsza, ni data wniosku o udzielenie pozwolenia. Powd: Towary tego samego rodzaju s produkowane we Wsplnocie, ale nie mog by uyte poniewa produkt przetworzony musi zosta otrzymany z towarw pochodzcych z importu z uwagi na ochron praw dotyczcych wasnoci przemysowej lub handlowej. Podanie numeru waciwego patentu i o ile jest to moliwe jego kopia, lub wycig z umowy licencyjnej; dowodem

261

spenienia tego warunku s jednoznaczne zapisy w tych dokumentach stwierdzajce, e importowane towary musz by uywane do produkcji w celu zapewnienia przestrzegania praw dotyczcych wasnoci przemysowej lub handlowej. Powd: Wnioskodawca prbowa w cile okrelonym terminie zdoby towary do przetworzenia na terenie Wsplnoty, ale nie uzyska adnej odpowiedzi ze strony unijnych producentw. Dokumenty (kopie) w postaci kierowanych zapyta ofertowych do producentw, ewentualnie opis poczynionych stara o uzyskanie o ofert na terenie Wsplnoty. 5.4.2 Badanie warunkw ekonomicznych w ramach Komitetu Kodeksu Celnego W przypadku procedury przetwarzania pod kontrol celn badanie warunkw ekonomicznych z udziaem Komisji Europejskiej, czyli w ramach Komitetu, zostao przewidziane wycznie dla typw towarw i operacji wymienionych w czci B Zacznika 76 i nie wymienionych w czci A tego zacznika (dot. to przede wszystkim towarw rolnych oraz towarw objtych cem antydumpingowym lub cem wyrwnawczym). Przekazanie do Komisji Europejskiej wnioskw w sprawie sprawdzenia warunkw ekonomicznych bdzie nastpowa za porednictwem Departamentu Ce Ministerstwa Finansw. W zwizku z tym organ celny, do ktrego wpyn wniosek o wydanie pozwolenia, ktrego udzielenie powinno by poprzedzone sprawdzeniem warunkw ekonomicznych przez Komisj Europejsk, sprawdza wniosek pod wzgldem formalnym oraz pod wzgldem merytorycznym. Nastpnie majc na uwadze, e kwestia oceny warunkw ekonomicznych pozostaje w gestii Komisji Europejskiej, organ celny przesya wniosek wraz z ca dokumentacj bezporednio do Departamentu Ce Ministerstwa Finansw, ktry nadaje sprawie dalszy bieg. W celu uniknicia sytuacji, w ktrej przedmiotem badania przez Komitet bd podobne wnioski (dotyczce podobnych stanw faktycznych) okrelone zostay zasady postpowania stosowane w zwizku z badaniem warunkw ekonomicznych, zgodnie z ktrymi wniosek lub pozwolenie s identyczne, jeeli co najmniej: - w przypadku uszlachetniania czynnego towary przywoone posiadaj ten sam omiocyfrowy kod CN, a warunki ekonomiczne s okrelane na podstawie tego samego kodu. Warto, ilo i kraj przeznaczenia musz by take identyczne, jeeli powysze byo istotne dla rozstrzygnicia Komitetu; - w przypadku przetwarzania pod kontrol celn towary przywoone i produkty przetworzone posiadaj ten sam omiocyfrowy kod CN. Warto, ilo i kraj pochodzenia musz by take identyczne, jeeli powysze byo istotne dla rozstrzygnicia Komitetu; - w przypadku uszlachetniania biernego towary wywoone czasowo posiadaj ten sam omiocyfrowy kod CN. Warto i ilo musz by take identyczne, jeeli powysze byo istotne dla rozstrzygnicia Komitetu. 5.4.3 Sprawy badane przez Komitet Kodeksu Celnego Sprawy, ktre w okresie od dnia 1 maja 2004r. byy przedmiotem badania przez Komitet Kodeksu Celnego i rozstrzygnicia, ktre zapady po ich rozpoznaniu: - wniosek, przedoony przez administracj Anglii (dokument TAXUD/489/2004-TD154; posiedzenie z dnia 26.11.2004r.) o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury przetwarzania pod kontrol celn w odniesieniu do zamroonych, surowych i bez koci piersi kurczakw o kodzie CN 0207-1410 przetwarzanych, w Wielkiej Brytanii, w gotowe produkty z kurczaka - "chicken nuggets", kanapki z kurczakiem, pasztet z kurczaka - o kodzie CN 1602-3219. Wniosek argumentowany by okolicznoci, i stawka celna dla przywoonego surowca jest wielokrotnie wysza od stawki celnej dla ww. gotowych produktw z kurczaka, niewystarczajcymi ilociami surowca we Wsplnocie, oraz przewidywan grob utraty miejsc pracy lub przeniesienia dziaalnoci wnioskodawcy poza obszar wsplnoty. Komitet Kodeksu Celnego uzna, e warunki ekonomiczne w tym przypadku nie zostay spenione. - wniosek, przedoony przez administracj Anglii (dokument TAXUD/3507/2004; posiedzenie z dnia 26.11.2004r.), o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury przetwarzania pod kontrol celn w odniesieniu do pyt pilniowych o kodzie CN 44 11 11 10, 44 11 19 10 , 44 11 21 10 i 44 11 29 90 wymienionych w zaczniku do rozporzdzenia Rady Nr 2193/2003 z dnia 8 grudnia 2003 r. ustanawiajcego dodatkowe ca przywozowe na niektre produkty pochodzce ze Stanw Zjednoczonych Ameryki, przetwarzanych w Wielkiej Brytanii w drzwi o kodzie CN od 44 18 20 50 do 44 18 20 80. Wniosek argumentowany by okolicznoci, i jedyny dostawca we Wsplnocie produkujcy pyty mogce by wykorzystane do produkcji drzwi znajduje si w Irlandii, przy czym towary irlandzkiego producenta nie speniaj wymaga technicznych wnioskodawcy. Komitet Kodeksu Celnego uzna, e warunki ekonomiczne w tym przypadku zostay spenione.

262

Sprawy, ktre w okresie od 2001r. do kwietnia 2004r. byy przedmiotem badania przez Komitet Kodeksu Celnego i rozstrzygnicia, ktre zapady po ich rozpoznaniu: - wniosek, przedoony przez administracj Niemiec (dokument TAXUD/795/2003; posiedzenie z dnia 10.11.2003r.), o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury przetwarzania pod kontrol celn w odniesieniu do cukru trzcinowego o kodzie CN 1701 99 10, pochodzcego z USA, przetwarzanego w uywane jako dodatki w procesie produkcji papierosw osony tytoniu i preparat cukru o kodzie CN 3824 90 99. Komitet Kodeksu Celnego uzna, e warunki ekonomiczne w tym okrelonym przypadku nie zostay spenione. Podniesiono argument, e na rynku Wsplnoty s dostpne wystarczajce iloci cukru trzcinowego np. cukier trzcinowy jest importowany w ramach umw preferencyjnych na przykad z Indiami, Brazyli i Kub (okoo 1 800 000 ton rocznie). - wniosek, przedoony przez administracj Niemiec (dokument TAXUD/794/2003; posiedzenie z dnia 10.11.2003r.), o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury przetwarzania pod kontrol celn w odniesieniu do alkoholu etylowego o kodzie CN 2207 20 00, pochodzcego z Brazylii, w octan etylu o kodzie CN 2915 31 00, badany przez Komitet, gdy alkohol etylowy podlega "rodkom rolniczym" (ujty zosta w Rozporzdzeniu Rady Nr 670/2003 z 8 kwietnia 2003r. ustanawiajcym szczeglne rodki dotyczce rynku alkoholu etylowego pochodzenia rolniczego). Komitet Kodeksu Celnego uzna, e warunki ekonomiczne nie zostay spenione w tym konkretnym przypadku. Podniesiono argument, e zastosowania procedury nie mona uzna za niezbdne, gdy alkohol etylowy moe by importowany w ramach umw preferencyjnych, na przykad z Pakistanu. Ponadto, import alkoholu etylowego pochodzcego z Brazylii mgby niekorzystnie wpyn na podstawowe interesy wsplnotowych producentw poniewa alkohol etylowy z Brazylii jest wysoko subwencjonowany oraz koszty jego produkcji s nisze w Brazylii, ni we Wsplnocie. - wniosek, przedoony przez administracj Belgii (dokument TAXUD/777/2003; posiedzenie z dnia 18.09.2003r.), o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury przetwarzania pod kontrol celn w odniesieniu do orzechw laskowych o kodzie CN 0802 22 00, z Turcji, przetwarzanych w procesie pieczenia (palenia) w opieczone orzechy laskowe o kodzie CN 2008 19 19. Komitet Kodeksu Celnego uzna warunki ekonomiczne za spenione w tym okrelonym przypadku, mimo opinii czci delegacji, e proces pieczenia (palenia) nie jest objty Zacznikiem 72 punkt 8 RWKC (mowa w nim tylko o prostym podwyszaniu temperatury). - wniosek, przedoony przez administracj Holandii (dokument TAXUD/778/2003; posiedzenie z dnia 18.09.2003r.), o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury przetwarzania pod kontrol celn w odniesieniu do soku jabkowego o kodzie CN 2009 79 30 i soku pomaraczowego o kodzie CN 2009 11 99 oraz cukru o kodzie CN 1701 99 10, przetwarzanych w sok jabkowy o kodzie CN 2009 79 30 oraz sok pomaraczowy o kodzie CN 2009 19 98. Komitet Kodeksu Celnego uzna, e warunki ekonomiczne nie zostay spenione w tym konkretnym przypadku. Podniesiono argument, e istnieje moliwo importu cukru jako "wolnego od ca" z pastw bakaskich. Z uwagi na brak dostpu do wymienionych poniej dokumentw TAXUD, nie jest moliwe podanie kodw CN badanych poniej towarw: - wniosek (dokument TAXUD/833/2001 RDE 149; posiedzenie z dnia 26.09.2001r.) o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury przetwarzania pod kontrol celn w odniesieniu do magnesu. Komitet Kodeksu Celnego uzna, e warunki ekonomiczne zostay spenione w tym konkretnym przypadku. - wniosek (dokument TAXUD/860/2001 - RDE 155; posiedzenie z dnia 22.10.2001r.) o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury przetwarzania pod kontrol celn w odniesieniu do poliestrowych syntetycznych wkien odcinkowych przetwarzanych na wkniny, filc igowany i watolin. Komitet Kodeksu Celnego uzna, e warunki ekonomiczne nie zostay spenione w tym konkretnym przypadku. Podniesiono argument, e wykorzystanie "towarw przywoonych", ktre s objte cami antydumpingowymi wymaga specjalnego uzasadnienia. W tym przypadku nie jest uzyskiwana korzyci z tytuu ca przywozowego, za argument wnioskodawcy dotyczcy opacalnoci produkcji wkien wydaje si by niewystarczajcym dla przyjcia rozstrzygnicia, e warunki ekonomiczne zostay spenione. - wniosek (dokument TAXUD/714/2003 - TD 146; posiedzenie z dnia 3.04.2003r. i 2.06.2003) o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury przetwarzania pod kontrol celn w odniesieniu do surowego misa w postaci piersi kurczakw. Komitet Kodeksu Celnego uzna, e warunki ekonomiczne nie zostay spenione w tym konkretnym przypadku, gdy przedmiotowy surowiec jest w wystarczajcej iloci dostpny we Wsplnocie, wsplnotowi konkurenci take uywaj wsplnotowego surowca, za dowd przewidywanej utraty miejsc pracy lub przeniesienia dziaalnoci nie zosta udowodniony w sposb wystarczajcy. Zauway naley, e zmiana istniejcej sytuacji prawnej lub faktycznej moe stanowi przesank do przedstawienia Komitetowi sprawy podobnej do wyej wymienionych, ktre byy przedmiotem badania przez Komitet Kodeksu Celnego.

263

6. Pozwolenie na stosowanie procedury Zgodnie z postanowieniami art.505 RWKC pozwolenie jest udzielane przez waciwy organ celny: - wedug wzoru stanowicego Zacznik nr 67 do RWKC - dla wniosku, o ktrym mowa w art.497 ust.1 RWKC (tryb pisemny) - art.505 lit.a RWKC - poprzez przyjcie zgoszenia celnego - dla wniosku, o ktrym mowa w art.497 ust.3 RWKC (tryb skrcony) - art.505 lit.b RWKC - poprzez kady stosowny akt - w przypadku wniosku o przeduenie lub zmian pozwolenia - art.505 lit.c RWKC. 7. Termin wanoci pozwolenia Jest to termin, ktry wyznacza granice czasowe, w ktrych mog by skadane zgoszenia celne o objcie towarw procedur. Proponuje go wnioskodawca stosownie do swoich potrzeb, biorc pod uwag np. organizacj dokonywanego procesu, zawarte kontrakty itp. Ostatniego zgoszenia o objcie procedur mona dokona w dniu upywu tego terminu. Termin wanoci pozwolenia jest czsto mylony z terminem wyznaczonym do zakoczenia procedury. Trzeba zatem wyranie podkreli, e termin wanoci pozwolenia okrela tylko czas, w jakim osoba korzystajca z procedury moe posugiwa si otrzymanym pozwoleniem, w celu przywozu lub wywozu towarw w nim okrelonych. Po upywie tego czasu pozwolenie "traci wano" i chcc kontynuowa przewidziane w pozwoleniu czynnoci naley wystpi o nowe pozwolenie. Istotn nowoci jest, i w przeciwiestwie do obowizujcych w Polsce przed akcesj przepisw prawa celnego, obecne, wsplnotowe regulacje, zezwalaj na przeduanie terminu wanoci pozwolenia. Z wyjtkiem sytuacji, w ktrych mamy do czynienia ze wstecznym pozwoleniem (art.508 RWKC), zasad jest, e pozwolenie wchodzi w ycie z dniem jego wydania. W pozwoleniu moe jednak zosta okrelona take inna, pniejsza data, od ktrej pozwolenie bdzie obowizywao. Wniosek w tym zakresie skada osoba ubiegajca si o udzielenie pozwolenia, wpisujc w pole 6a wzoru wniosku termin, ktrym jest zainteresowana (art.507 ust.1 RWKC). Dat, kiedy pozwolenie utraci wano, wnioskodawca proponuje w polu 6d wzoru wniosku. W przepisach wsplnotowego prawa celnego wprowadzone zostay ograniczenia w okrelaniu terminu wanoci pozwolenia dla niektrych procedur oraz towarw. I tak, dla procedury przetwarzania pod kontrol celn termin wanoci pozwolenia nie moe przekracza trzech lat od daty, w ktrej pozwolenie zaczo obowizywa (art.507 ust.3 RWKC). 8. Pozwolenie z moc wsteczn Instytucja "wstecznego pozwolenia" pozwala na znaczne odformalizowanie procedury uzyskiwania pozwolenia. W przypadku zastosowania tej instytucji organ celny moe zezwoli, aby towary zostay objte procedur przetwarzania pod kontrol celn, zanim wydane zostao pozwolenie na ich przywz z zastosowaniem tej procedury (art.508 ust.1 RWKC). Pozwolenie takie zaczyna obowizywa najwczeniej od daty zoenia wniosku. Jeeli pozwolenie zostao wydane, ale termin jego wanoci ju upyn, mona zwrci si z wnioskiem o przeduenie tego pozwolenia. Wniosek musi jednak dotyczy takich samych towarw i procesw przetwarzania. Udzielone w takim wypadku pozwolenie z moc wsteczn zaczyna obowizywa od daty wyganicia pierwotnego pozwolenia (art.508 ust.2 RWKC). W szczeglnych okolicznociach moc wsteczna pozwolenia moe obejmowa okres jednego roku przed dat zoenia wniosku pod warunkiem, e istnieje udowodniona potrzeba gospodarcza. Pozostae warunki, ktre musz zosta spenione, okrelone zostay w art.508 ust.3 lit.a - d RWKC. 9. Objcie procedur Aby mona byo skorzysta z przywilejw, jakie wynikaj z procedury przetwarzania pod kontrol celn towary niewsplnotowe przywoone w celu przetwarzania powinny zosta objte t procedur. Objcie takie nastpuje z chwil dokonania zgoszenia celnego (zarwno w trybie zwykym jak i przy wykorzystaniu procedury uproszczonej). Zgoszenie takie powinno nastpi w jednym z urzdw objcia okrelonych w pozwoleniu.

264

9.1. Zabezpieczenie nalenoci przywozowych W przypadku zabezpieczenia skadanego w zwizku z korzystaniem z procedury zawieszajcej (a wic take procedury przetwarzania pod kontrol celn), art. 88 WKC przewiduje, e organy celne mog uzaleni objcie towarw t procedur od zoenia zabezpieczenia w celu zapewnienia pokrycia kwoty dugu celnego mogcego powsta w stosunku do tych towarw. W ramach okrelonej procedury zawieszajcej mog zosta ustanowione odrbne przepisy dotyczce skadania zabezpieczenia. Przedstawiony przepis wyraa ogln zasad, e istnieje moliwo (a nie obowizek) dania zabezpieczenia w zwizku z korzystaniem z procedury zawieszajcej. O tym czy zabezpieczenie powinno by zoone i jaka winna by jego wysoko decyduje organ celny, uwzgldniajc m.in. okoliczno, czy w konkretnym wypadku istnieje ryzyko powstania dugu celnego w zwizku z dan procedur. Przypadki, w ktrych organ celny wymaga zoenia zabezpieczenia w zwizku z korzystaniem z zawieszajcej procedury celnej, w celu zapewnienia pokrycia kwoty wynikajcej z dugu celnego mogcego powsta w stosunku do towarw objtych t procedur, okrelone zostay w przepisach wykonawczych do ustawy - Prawo celne. I tak w rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie przypadkw, w ktrych organ celny pobiera zabezpieczenie (Dz.U.Nr 87, poz.829) zarzdzono, i w przypadku procedury przetwarzania pod kontrol celn zabezpieczenie naley pobra w sytuacji, gdy przetwarzanie dotyczy towarw "wraliwych" okrelonych w zaczniku 44c do RWKC. 10. Przebieg procedury Szczegy przebiegu procedury przetwarzania pod kontrol celn wyznaczone s w pozwoleniu. I tak,: - wobec towarw niewsplnotowych mog by przeprowadzone tylko takie procesy przetwarzania, ktre zostay dozwolone w pozwoleniu, - produkty przetworzone powinny zosta wytworzone z towarw przywoonych; uycie towarw ekwiwalentnych nie jest dopuszczalne, - powinny zosta zachowane wymogi dotyczce zapewnienia tosamoci towarw przywoonych, - powinien zosta wyznaczony rzeczywisty wspczynnik produktywnoci ustalony na podstawie danych dotyczcych produkcji lub danych technicznych, lub jeeli dane takie nie s dostpne, na podstawie danych odnoszcych si do operacji tego samego rodzaju, - powinny by przestrzegane pozostae warunki niezbdne dla prawidowego przebiegu procedury. 11. Zakoczenie procedury Procedura przetwarzania pod kontrol celn koczy si w stosunku do towarw przywoonych, gdy produkty przetworzone lub towary znajdujce si w stanie nie zmienionym lub produkty, znajdujce si na porednim etapie przetworzenia w stosunku do stopnia przetworzenia okrelonego w pozwoleniu zostan dopuszczone do obrotu lub otrzymaj inne dopuszczalne przeznaczenie celne (art.89 WKC) oraz spenione zostay wszystkie pozostae warunki procedury. Inne szczegowe regulacje odnoszce si do zakoczenia gospodarczych procedur celnych (w tym rwnie do procedury przetwarzania pod kontrol celn) zawarte s w art.520 RWKC. 12. Termin zakoczenia procedury Zakoczenie procedury przetwarzania pd kontrol celn powinno nastpi w tzw. terminie zakoczenia procedury (art.496 lit.m RWKC). Jest to termin, w ktrym towary objte procedur przetwarzania pod kontrol celn lub produkty przetworzone, uzyskane pod t procedur, powinny otrzyma nowe dopuszczalne przeznaczenie celne (art.89 WKC). Termin ten wyznaczany jest przy uwzgldnieniu czasu niezbdnego na przeprowadzenie procesw przetwarzania i zbyt produktw przetworzonych (art.134 w zwizku art.118 ust.1 WKC). Termin powyszy zaczyna swj bieg z chwil objcia towarw procedur. Termin zakoczenia procedury wyznaczany jest w pozwoleniu (art.551 ust.2 w zwizku z art.542 ust.1 RWKC) i moe zosta przeduony nawet jeeli termin wyznaczony pierwotnie ju upyn. Jeeli jest to uzasadnione potrzebami gospodarczymi przepis art.542 ust.2 RWKC dopuszcza moliwo automatycznego przeduania terminu zakoczenia procedury. Dotyczy to sytuacji gdy termin zakoczenia procedury

265

wygasa w okrelonym dniu dla wszystkich towarw objtych procedur w danym okresie. Pozwolenie moe wwczas przewidywa, e termin zostanie automatycznie przeduony dla wszystkich towarw pozostajcych pod procedur w tym dniu. Taki sposb postpowania z terminami eliminuje uciliwe sytuacje, w ktrych posiadacz pozwolenia (prowadzcy rozleg dziaalno) zmuszony byby do wystpowania z wnioskami o prolongat terminu dla poszczeglnych towarw. 13.Rozliczenie procedury Posiadacz pozwolenia zobowizany jest dokona rozliczenia procedury przetwarzania pod kontrol celn i przedoy organowi celnemu, w wymaganym terminie, wyniki tego rozliczenia (art.521 ust.1 RWKC). Termin na dokonanie tej czynnoci wynosi 30 dni od dnia, w ktrym upywa termin do zakoczenia procedury. Dokument rozliczenia skadany jest do urzdu kontrolnego. Niedotrzymanie terminu do zoenia dokumentu rozliczenia powoduje powstanie dugu celnego. W rozliczeniu zawarta zostaje informacja na temat: - iloci towarw przywoonych, dla ktrych termin zakoczenia procedury upyn, - iloci produktw przetworzonych, ktre otrzymay nowe przeznaczenie celne. Szczegowe elementy jakie powinno zawiera rozliczenie zostay okrelone w art.521 ust.2 RWKC. Przepis art.521 ust.3 RWKC dopuszcza moliwo dokonania rozliczenia procedury przez urzd kontrolny. Jest to jednak forma stosowana w wyjtkowych wypadkach. Termin na dokonanie takiego rozliczenia jest zgodny z terminem okrelonym w art.521 ust.1 RWKC. 14. Powstanie dugu celnego W procedurze przetwarzania pod kontrol celn przywiezione towary niewsplnotowe korzystaj z uatwienia polegajcego na tym, e wobec tych towarw zawieszony zostaje pobr nalenoci przywozowych, a do chwili gdy produkty przetworzone otrzymane w wyniku procesw przeprowadzonych w ramach procedury, otrzymaj nowe przeznaczenie celne. Dug celny powstaje gdy: - towary bdce przedmiotem procedury przetwarzania pod kontrol celn zostan zgoszone do procedury dopuszczenia do obrotu (art.201 ust.1 lit.a WKC), - procedura nie zostaa przeprowadzona zgodnie z przepisami prawa (naruszenie obowizku, o ktrym to naruszeniu jest mowa w art.204 ust.1 WKC); zalicza si tu m.in. nastpujce sytuacje: zamiast towarw przywoonych wykorzystano towary ekwiwalentne, produkty przetworzone nie otrzymay nowego przeznaczenia celnego w wyznaczonym terminie zakoczenia procedury, rozliczenie procedury nie zostao zoone lub zostao zoone z naruszeniem terminu do jego zoenia. Dunikiem, a wic osob zobowizan do uiszczenia kwoty dugu celnego, jest: - zgaszajcy - w przypadku powstania dugu celnego na podstawie art.201 WKC, - posiadacz pozwolenia - w przypadku powstania dugu celnego na podstawie art.204 WKC. 15. Wysoko dugu celnego W przypadku gdy dug celny powstaje w wyniku dopuszczenia do obrotu produktw przetworzonych, stosuje si nalenoci przywozowe waciwe dla tych produktw w chwili powstania tego dugu, a wic w chwili dopuszczenia ich do obrotu. W celu ustalenia wartoci celnej produktw przetwarzanych zgoszonych do dopuszczenia do obrotu, zgaszajcy moe wybra ktrkolwiek z metod okrelonych w art.30 ust.2 lit.a (towary identyczne), b (towary podobne) lub c (metoda dedukcyjna) WKC lub warto celn towarw przywoonych powikszon o koszty przetworzenia (art.551 ust.3 RWKC). Przez koszty przetworzenia naley rozumie wszystkie koszty poniesione na wytworzenie produktw przetworzonych, cznie z kosztami oglnymi i wartoci wszelkich uytych towarw wsplnotowych. W przypadku powstania dugu celnego w odniesieniu do towarw w stanie nie zmienionym lub produktw, ktre znajduj si na porednim etapie przetworzenia w stosunku do stopnia przetworzenia okrelonego w pozwoleniu, kwota tego dugu jest okrelana na podstawie elementw kalkulacyjnych waciwych dla przywoonych towarw w chwili przyjcia zgoszenia o ich objcie procedur przetwarzania pod kontrol celn (art.135 WKC). Jeeli w chwili objcia procedur przetwarzania pod kontrol celn przywoone towary speniay warunki do

266

zastosowania preferencji taryfowych, a preferencje takie obejmuj produkty identyczne jak dopuszczone do obrotu produkty przetworzone, to nalenoci, ktrym podlegaj produkty przetworzone oblicza si z zastosowaniem stawek preferencyjnych. Jeeli ww. preferencje taryfowe obejmuj towary przywoone w ramach kontyngentw lub plafonw taryfowych, to zastosowanie ww. stawki w odniesieniu do produktw przetworzonych uzalenione jest rwnie od spenienia warunku, aby wspomniane preferencje taryfowe byy stosowane wobec przywoonych towarw w chwili przyjcia zgoszenia o dopuszczenie do obrotu. W takim przypadku ilo przywoonych towarw, ktra zostaa faktycznie zuyta przy wytworzeniu dopuszczonych do obrotu produktw przetworzonych, jest wliczana do kontyngentw lub plafonw taryfowych obowizujcych w chwili przyjcia zgoszenia o dopuszczenie do obrotu. Dopuszczone do obrotu towary przetworzone nie obciaj kontyngentw lub plafonw taryfowych otwartych dla towarw identycznych jak produkty przetworzone (art.136 WKC).

267

19.00.00 Procedura odprawy czasowej 1. Wprowadzenie Procedura odprawy czasowej uregulowana jest w: art. 84 - art. 90 i art. 137 do 144 WKC art. 496 - art. 523 i art. 553 - art. 582 RWKC. 1.2. Istota procedury W tej czci zawarto nastpujce tematy: - cakowite zwolnienie z nalenoci celnych przywozowych (1.2.1.) - czciowe zwolnienie z nalenoci celnych przywozowych (1.2.2.) Procedura odprawy czasowej pozwala na wykorzystanie na obszarze celnym Wsplnoty towarw niewsplnotowych przeznaczonych do powrotnego wywozu bez dokonywania adnych zmian, z wyjtkiem wynikajcego ze zuycia obnienia ich wartoci, z cakowitym lub czciowym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych i bez stosowania wobec nich rodkw polityki handlowej. 1.2.1. Cakowite zwolnienie z nalenoci celnych przywozowych Pozwolenie na zastosowanie procedury odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych udzielane jest dla okrelonych przepisami prawa kategorii towarowych. Przy objciu towaru t procedur nie powstaje dug celny, ale organ celny w okrelonych przypadkach moe pobra zabezpieczenie na poczet mogcego powsta dugu celnego. Towary, ktre mog by objte procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych. Katalog towarw okrelony jest w art. 556 - 578 RWKC: - rodki transportu drogowego, morskiego powietrznego i szynowego - palety i kontenery - rzeczy osobistego uytku i towary do celw sportowych przywoone przez podrnych, - majtek marynarzy, uywany na statkach biorcych udzia w midzynarodowym ruchu morskim - towary przywoone w celu likwidacji klsk ywioowych - sprzt medyczny chirurgiczny i laboratoryjny, jako poyczka na prob szpitala lub innej instytucji medycznej - noniki dwiku, obrazu lub danych - materiay reklamowe - wyposaenie zawodowe - materiay pedagogiczne i naukowe - zwierzta na sezonowy wypas lub wypas albo do prowadzenia prac lub transportu - opakowania wielokrotnego uytku - towary suce do testw lub podlegajce testom - formy, szkice, narzdzia pomiarowe, kontrolne lub badawcze oraz podobne artykuy - prbki - zastpcze rodki produkcji - towary przywoone na targi, wystawy lub podobne imprezy - czci zamienne - sprzt radiowy i telewizyjny do produkcji i nadawania oraz pojazdy specjalnie przystosowane do powyszych celw

268

wraz z wyposaeniem, przywoone przez organizacje publiczne lub prywatne majce swoj siedzib poza obszarem cel- nym Wsplnoty i zaakceptowane przez organy celne, ktre wyday pozwolenie na dokonanie odprawy czasowej takiego sprztu i pojazdw - instrumenty i aparaty niezbdne dla lekarzy przy niesieniu pomocy pacjentom czekajcym na organ do przeszczepu - inne towary, ktre przywoone s okazjonalnie i na okres nie przekraczajcy trzech miesicy lub w konkretnych sytuacjach nie majcych skutkw gospodarczych. 1.2.2. Czciowe zwolnienie z nalenoci celnych przywozowych Pozwolenie na zastosowanie procedury odprawy czasowej z czciowym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych udzielane jest dla towarw, ktre nie s wymienione w katalogu towarw, ktre mog by objte cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych lub ktre bdc w nich wymienione, nie speniaj wszystkich okrelonych w nich warunkw dla udzielenia pozwolenia na odpraw czasow z cakowitym zwolnieniem. (art.142 ust.1 WKC) Kwota nalenoci celnych przywozowych do uiszczenia za towary objte procedur odprawy czasowej z czciowym zwolnieniem z nalenoci przywozowych wy- nosi 3% od kwoty, ktra miaaby zosta uiszczona za te towary, gdyby zostay do- puszczone do obrotu w dniu, w ktrym zostay objte procedur odprawy czasowej, za kady miesic lub cz miesica, w ktrym towary objte byy procedur odprawy czasowej. Zsumowan naleno za cay okres trwania procedury oblicza si w chwili zakoczenia procedury i pobiera si w trybie przewidzianym dla poboru nalenoci przywozowych. Kwota nalenoci celnych przywozowych do uiszczenia nie moe by wysza od tej, ktra miaaby zosta uiszczona gdyby towary te zostay dopuszczone do obrotu w dniu, w ktrym zostay objte procedur odprawy czasowej, nie uwzgldniajc odsetek, ktre mogyby mie tu zastosowanie. (art.143 ust.2 WKC) Pytanie-odpowied Czy mona przeduy termin powrotnego wywozu towarw objtych procedur odprawy czasowej z czciowym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych, rozpoczt przed dniem 1 maja 2004 r. obejmujc np. linie technologiczne, maszyny i urzdzenia, itp.? Zgodnie z postanowieniami art.27 ust.2 ustawy Przepisy wprowadzajce ustaw - Prawo celne (Dz.U. Nr 68, poz.623) moliwe jest dokonanie zmiany pozwole zgodnie z przepisami prawa celnego obowizujcymi od dnia uzyskania przez Rzeczpospolit Polsk czonkostwa w Unii Europejskiej. Kwestie dotyczce przeduania terminw powrotnego wywozu towarw objtych procedur odprawy czasowej reguluje art.140 ust.3 WKC, zgodnie z ktrym organy celne mog w szczeglnie uzasadnionych okolicznociach, na wniosek osoby zainteresowanej i we waciwych granicach, przeduy termin powrotnego wywozu lub nadania nowego przeznaczenia celnego towarom objtym procedur odprawy czasowej, w celu umoliwienia dopuszczonego wykorzystania towaru. W zwizku z powyszym organ celny moe przeduy terminu powrotnego wywozu tego rodzaju towarw, jeeli istnieje uzasadnienie, o ktrym mowa w ww. art.140 ust.3 WKC. 2. Palety 2.1. Wprowadzenie Palety mog by obejmowane procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych. Podstawa prawna: art.556 RWKC - zakres przedmiotowy art.497 ust.3 akapit drugi i trzeci RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia art.505 lit. b RWKC - wydanie pozwolenia art.232 ust.1 pkt b i ust.2 oraz art.229 ust.1 lit.b i ust.2 RWKC - sposb dokonania zgoszenia celnego 2.2. Definicja palety Paleta oznacza urzdzenie podnonikowo-transportowe, na ktrego powierzchni moe zosta zgromadzona pewna ilo towarw, aby tworzyy jednostk adunkow w celu jej transportowania, obsugiwania lub ukadania przy pomocy

269

urzdze mechanicznych. Urzdzenie to skada si z dwch paszczyzn oddzielonych wspornikami lub z jednej paszczyzny podtrzymywanej przez podstawki; cakowita wysoko urzdzenia jest zmniejszona do minimum umoliwiajcego obsugiwanie go za pomoc wzkw widowych lub paletowych; moe ono mie nadbudow lub moe jej nie mie. Definicja palety okrelona zostaa w: art.1 ust.1 lit.b Konwencji europejskiej dotyczcej postpowania celnego dla palet uywanych w przewozach midzynarodowych sporzdzona w Genewie dnia 9 grudnia 1960 r. (Dz.U. Nr33 z 1969 r., poz.280) art.1 lit.d) Zacznika B.3. do Konwencji dotyczcej odprawy czasowej sporzdzonej w Stambule dnia 26 czerwca 1990 r. (Dz.U. Nr14 z 1998 r., poz.61 i Dz.U. z 2002 r. Nr198, poz.1668). 2.3. Objcie towaru procedur Palety mog by obejmowane procedur odprawy czasowej z zastosowaniem zgoszenia celnego w formie innej czynnoci ni forma ustna lub pisemna (art.232 ust.1 lit.b RWKC). Jest to najprostsza i najbardziej liberalna forma zgaszania towarw do procedury, poniewa nie jest wymagana adna deklaracja pisemna. Towary te mog by rwnie zgaszane do procedury z zastosowaniem zgoszenia ustnego (art.229 ust.1 lit.b RWKC), z tym e w tym przypadku wymagany jest dodatkowy dokument informacyjny, o ktrym mowa w art.499 RWKC, ktrego wzr okrelony zosta w zaczniku nr 27 do rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz.U. Nr283, poz.2824) (patrz rwnie: pkt 21.2. Formy wnioskowania o wydanie pozwolenia) Zgoszenie moe by rwnie dokonane z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z zastosowaniem karnetu ATA. Zgoszenie towaru w ww. formach jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. (art.497 ust.3 i art.505 lit.b RWKC) 2.4. Zakoczenie procedury Procedura jest zakoczona poprzez powrotny wywz palet lub nadanie im innego przeznaczenia celnego. Jednake procedura jest zakoczona rwnie, jeli palety tego samego rodzaju i zasadniczo tej samej wartoci s wywoone lub powrotnie wywoone. Zakoczenie procedury poprzez powrotny wywz nastpuje poprzez dokonanie odpowiednio: zgoszenia w formie ustnej lub w formie innej czynnoci ni forma pisemna lub ustna, jeeli objcie procedur nastpio w tej formie (art.229 ust.2 i art.232 ust.2 RWKC). Jeeli zgoszenie towaru do procedury nastpio z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD lub karnet ATA) to zgoszenie towaru do powrotnego wywozu nastpuje rwnie w tej formie. 2.5. Inne postanowienia dotyczce palet Czci zapasowe, akcesoria i wyposaenie towarzyszce paletom s rwnie obejmowane procedur odprawy czasowej. 3 Kontenery 3.1. Wprowadzenie Kontenery mog by obejmowane procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych. Podstawa prawna: art.557 RWKC - zakres przedmiotowy art.497 ust.3 akapit drugi i trzeci RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia art.505 lit.b RWKC - wydanie pozwolenia art.232 ust.1 lit.b i ust.2 oraz art.229 ust.1 lit.b i ust.2 RWKC - sposb dokonania zgoszenia celnego 3.2. Definicja kontenera Kontener - urzdzenie umoliwiajce transport (przenona skrzynia, ruchoma cysterna lub inna podobna konstrukcja):

270

1) cakowicie lub czciowo zamknity, aby tworzy pomieszczenie przeznaczone do umieszczenia w nim towarw, 2) o staym charakterze i odpowiednio wytrzymay, aby nadawa si do wielokrotnego uytku, 3) specjalnie skonstruowany, aby uatwi przewz towarw przez jeden lub wicej rodkw transportu bez koniecznoci dokonywania przeadunkw jego zawartoci, 4) skonstruowany w sposb zapewniajcy atw obsug, szczeglnie w przypadkach przenoszenia z jednego rodka transportu na inny, 5) skonstruowany tak, aby atwo go byo zaadowa i rozadowa oraz 6) posiadajcy pojemno jednego metra szeciennego lub wicej, chyba e jest to kontener stosowany w transporcie lotniczym, ktry moe mie pojemno mniejsz ni jeden metr szecienny. Kontener obejmuje akcesoria i wyposaenie kontenera stosowne dla danego typu, pod warunkiem e takie akcesoria i wyposaenie s przewoone wraz z kontenerem. Akcesoriami i elementami wyposaenia kontenerw s w szczeglnoci nastpujce urzdzenia, take wwczas, gdy s one zdejmowane: 1) urzdzenia do nadzoru (monitorowania), zmiany i utrzymywania staej temperatury w kontenerach; 2) mae urzdzenia (do rejestracji temperatury i wartoci szczytowych itd.), ktre wskazuj i rejestruj zmiany temperatury oraz wartoci szczytowe; 3) ciany dziaowe, regay, ramy, haki i podobne urzdzenia suce do skadowania towarw. Okrelenie "kontener" nie obejmuje pojazdw, akcesoriw lub czci zapasowych do pojazdw ani te opakowa lub palet. "Nadwozia zdejmowane" s traktowane jako kontenery. Platformy adunkowe (flats) s rwnowane kontenerom. Dotyczy to platform adunkowych bez nadbudowy lub z niepen nadbudow, ktre wzdu i wszerz maj takie same wymiary podstawowe jak kontenery i ktre s wyposaone w okucia na grnych i dolnych rogach, aeby mogy by stosowane takie same uchwyty i podnoniki jak w przypadku kontenerw. Definicja kontenera okrelona zostaa w: art.1 lit.c) Konwencji celnej w sprawie kontenerw, sporzdzona w Genewie dnia 2 grudnia 1972 r. (Dz.U. Nr7 z 1983 r., poz.36) art.1 lit.c) Zacznika B.3. do Konwencji dotyczcej odprawy czasowej sporzdzonej w Stambule dnia 26 czerwca 1990 r. (Dz.U. Nr14 z 1998 r. Nr14, poz.61 i Dz.U. z 2002 r. Nr 198, poz.1668). 3.3. Warunki stosowania procedury Cakowite zwolnienie z nalenoci przywozowych jest przyznawane kontenerom, w przypadku gdy s one oznaczone trwale oraz w miejscu stosownym i wyranie widocznym nastpujcymi informacjami: 1) identyfikacja waciciela lub uytkownika moe mie miejsce bd przez stwierdzenie jego penej nazwy, bd te przez ustalon identyfikacj; symbole takie jak emblematy lub flagi s wyczone; 2) z wyczeniem nadwozi zamiennych przeznaczonych do kombinowanego transportu drogowo - kolejowego, oznaczenia identyfikacyjne i numery kontenera, podane przez waciciela lub uytkownika; jego ciar wasny, wczajc na stae zamocowane kompletne wyposaenie; 3) z wyczeniem kontenerw stosowanych w transporcie powietrznym, oznaczenie kraju przynalenoci kontenera, pokazane albo w penym brzmieniu albo przez kod kraju zgodny z ISO alfa-2 kodem kraju ustanowionym w midzynarodowych normach ISO 3166 lub 6346 albo przez rozpoznawalny akronim uywany dla oznaczania kraju na rejestracjach pojazdw mechanicznych w midzynarodowym ruchu drogowym, lub w cyfrach w przypadku nadwozi zamiennych uywanych w kombinowanym transporcie drogowo kolejowym. 3.4.Objcie towaru procedur Kontenery mog by obejmowane procedur odprawy czasowej z zastosowaniem zgoszenia celnego w formie innej czynnoci ni forma ustna lub pisemna (art. 232 ust.1 lit.b RWKC). Jest to najprostsza i najbardziej liberalna forma zgaszania to- warw do procedury, poniewa nie jest wymagana adna deklaracja pisemna. Towary te mog by rwnie zgaszane do procedury z zastosowaniem zgoszenia ustnego (art.229 ust.1 lit.b RWKC), z tym e w tym przypadku wymagany jest dodatkowy dokument informacyjny, o ktrym mowa w art.499 RWKC, ktrego wzr okrelony zosta w zaczniku nr 27 do rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz.U. Nr 283, poz.2824). (patrz rwnie: pkt 21.2.

271

Formy wnioskowania o wydanie pozwolenia) Zgoszenie moe by rwnie dokonane z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z zastosowaniem karnetu ATA. Zgoszenie towaru w ww. formach jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. W przypadku, gdy wniosek o pozwolenie jest wystawiany z zastosowaniem dokumentu SAD lub karnetu ATA kontenery s monitorowane przez osob reprezentowan na obszarze celnym Wsplnoty bdc w stanie udzieli w kadym momencie informacji na temat lokalizacji oraz szczegw objcia i zakoczenia. 3.5. Zakoczenie procedury Zasad jest, e procedura zostaje zakoczona, jeeli ten sam kontener, ktry zosta objty t procedur, zostanie powrotnie wywieziony lub zostanie mu nadane inne przeznaczenie celne. Jednake, zgodnie z warunkami Konwencji genewskiej o traktowaniu celnym kontenerw pool uywanych w przewozie midzynarodowym (Konwencja kontenerw pool) z dnia 21 stycznia 1994 r., zatwierdzonej decyzj Rady 95/137/WE, organy celne zezwalaj na zakoczenie procedury, jeli kontenery tego samego rodzaju i tej samej wartoci s wywoone lub powrotnie wywoone. Zakoczenie procedury poprzez powrotny wywz nastpuje poprzez dokonanie zgoszenia odpowiednio: w formie ustnej lub w formie innej czynnoci ni forma pisemna lub ustna jeeli objecie procedur nastpio w tej formie. (art.229 ust.2 i art.232 ust.2 RWKC). Jeeli zgoszenie towaru do procedury nastpio z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD lub karnet ATA) to zgoszenie towaru do powrotnego wywozu nastpuje rwnie w tej formie. 3.6. Inne postanowienia dotyczce kontenerw Kontenery mog by stosowane w ruchu wewntrznym przed powrotnym wywozem. Jednake, mog zosta uyte jedynie raz podczas kadego pobytu w Pastwie Czonkowskim, dla transportu towarw zaadowanych i przeznaczonych do rozadunku na obszarze tego samego Pastwa Czonkowskiego, jeeli w przeciwnym wypadku miayby odby drog bez adunku w ramach tego obszaru. "Ruch wewntrzny" oznacza przewz osb lub towarw zabranych lub zaadowanych na obszarze celnym Wsplnoty w celu wysadzenia lub wyadunku na miejscu znajdujcym si w tym obszarze (art.555 ust.1 lit.c). 4. rodki transportu 4.1. Wprowadzenie rodki transportu mog by obejmowane procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych. Podstawa prawna: art.558 - 562 RWKC - zakres podmiotowy i przedmiotowy art.497 ust.3 akapit drugi i trzeci RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia art.505 lit.b RWKC - wydanie pozwolenia art.232 ust.1 lit.b) i ust.2 oraz art.229 ust.1 lit.b i ust.2) RWKC - sposb dokonania zgoszenia celnego art.579 RWKC - podstawa dania zoenia pisemnego zgoszenia celnego 4.2. Definicje poj dotyczcych rodkw transportu Dla celw omwienia tej czci wprowadzone zostay nastpujce definicje: "Zastosowanie handlowe" oznacza zastosowanie rodkw transportu dla transportu osb lub towarw za odpatnoci lub w ramach dziaalnoci gospodarczej przedsibiorstwa. "Zastosowanie do celw prywatnych" oznacza inne ni handlowe zastosowanie rodkw transportu. "Ruch wewntrzny" oznacza przewz osb lub towarw zabranych lub zaadowanych na obszarze celnym Wsplnoty w celu wysadzenia lub wyadunku na miej- scu znajdujcym si w tym obszarze.

272

(art.555 RWKC) "rodki transportu" oznacza wszelkie statki (wcznie z pokadowymi lub bez pokadowymi lichtugami i barkami oraz wodolotami), poduszkowce, samoloty, pojazdy drogowe (wcznie z rowerami wyposaonymi w silniki, przyczepami, naczepami i pojazdami kombinowanymi) i tabor kolejowy; wraz z ich normalnymi czciami zamiennymi, akcesoriami i wyposaeniem przewoonym na pokadzie rodka transportu (wcznie z dodatkowym wyposaeniem do zaadunku, wyadunku, obsugi i zabezpieczenia towaru). Definicja "rodkw transportu" okrelona zostaa w art.1 lit.a) Zacznika C do Konwencji dotyczcej odprawy czasowej sporzdzonej w Stambule dnia 26 czerwca 1990 r. (Dz.U. Nr 4 z 1998 r. Nr14, poz.61 i Dz.U. z 2002 r. Nr 98, poz.1668). 4.3. Warunki stosowania procedury Cakowite zwolnienie z nalenoci przywozowych jest przyznawane rodkom transportu drogowego, kolejowego, powietrznego, morskiego i wodnego trans- portu rdldowego, w przypadku gdy: 1) s zarejestrowane poza obszarem celnym Wsplnoty na nazwisko osoby majcej siedzib poza tym obszarem; jednake, jeli rodki takie nie s zarejestrowane, warunek ten moe zosta uznany za speniony, w przypadku gdy s one wasnoci osoby majcej siedzib poza obszarem celnym Wsplnoty (np. rowery wyposaone w silniki, motorowery, zaprzgi konne lub odzie aglowe, ktre w pastwach z ktrych s one przywoone czasowo na obszar celny Wsplnoty, nie pod- legaj obowizkowi rejestracji); 2) uytkowane s przez osob majc sw siedzib poza tym obszarem, bez uszczerbku dla przepisw art.559, 560 i 561 (patrz wyjtki w pkt 4.4.); oraz 3) w przypadku zastosowania handlowego i z wyjtkiem rodkw transportu kolejowego s uywane wycznie do transportu, ktry zaczyna si lub koczy po za obszarem celnym Wsplnoty; jednake mog one by uywane w ruchu wewntrznym, gdzie stanowi tak przepisy obowizujce w dziedzinie transportu, w szczeglnoci dotyczce dopuszczenia i dziaalnoci. 4.4. Wyjtki od zasady uytkowania rodkw transportu przez osob majc swoj siedzib lub miejsce zamieszkania poza obszarem celnym Wsplnoty 1.W drodze wyjtku od zasady, e rodki transportu objte procedur odprawy czasowej mog by uywane wycznie przez osoby majce miejsce zamieszkania lub siedzib w kraju trzecim nienalecym do Wsplnoty, podmioty gospodarcze lub osoby fizyczne majce sw siedzib lub miejsce zamieszkania na obszarze celnym Wsplnoty mog jednak korzysta z cakowitego zwolnienia z nalenoci przywozowych, w przypadku gdy: 1) rodki transportu kolejowego s udostpnione takim osobom na zasadzie umowy, na mocy ktrej kada sie moe uywa taboru kolejowego innych sieci jako swoich wasnych, 2) przyczepa jest doczona do rodka transportu drogowego zarejestrowanego na obszarze celnym Wsplnoty, 3) rodki transportu s stosowane w poczeniu z nag sytuacj, za ich uycie nie przekracza piciu dni, 4) rodki transportu s uywane przez profesjonalne przedsibiorstwo zajmujce si wynajmem do celw powrotnego wywozu w terminie nie duszym ni pi dni. (art.559 RWKC). 2. Ponadto osoby fizyczne majce miejsce zamieszkania na obszarze celnym Wsplnoty korzystaj z cakowitego zwolnienia z nalenoci przywozowych, w przypadku gdy: 1) uywaj w celach prywatnych rodkw transportu okazjonalnie, na zalecenie posiadacza rejestracji, ktry przebywa na obszarze celnym Wsplnoty w momencie uywania rodka transportu; 2) uywaj prywatnie rodki transportu wynajmowane okazjonalnie na podstawie pisemnej umowy: a) w kraju trzecim, aby wrci do swojego miejsca zamieszkania we Wsplnocie; w tym przypadku rodki transportu s powrotnie wywoone lub zwracane przedsibiorstwu zajmujcemu si wynajmem, majcemu swoj siedzib na obszarze celnym Wsplnoty w terminie piciu dni od wejcia w ycie umowy najmu pojazdu; b) na obszarze celnym Wsplnoty, aby opuci Wsplnot; w tym przypadku rodki transportu powinny by wyprowadzone z obszaru celnego Wsplnoty w terminie dwch dni od wejcia w ycie umowy najmu pojazdu

273

(art.560 RWKC); 3) gdy rodki transportu s uywane do celw handlowych lub prywatnych przez osob fizyczn zamieszka na obszarze celnym Wsplnoty i zatrudnion przez waciciela rodkw transportu, majcego sw siedzib poza tym obszarem lub w inny sposb upowanion przez waciciela (np. samodzielny przedstawiciel handlowy, ktry pracuje dla danego przedsibiorstwa). Uycie do celw prywatnych musi by przewidziane w umowie o prac. Organy celne mog zakaza odprawy czasowej rodkw transportu w przypadku systematycznego uywania. (art.561 ust.2 RWKC). 3. rodki transportu zarejestrowane za granic, ktre s w dyspozycji przedsibiorstwa zajmujcego si wynajmem majcego swoj siedzib na obszarze celnym Wsplnoty, mog by wynajte osobie majcej sw siedzib poza tym obszarem, w celu ich powrotnego wywozu w terminie omiu dni od wejcia w ycie umowy (art.558 ust.2 RWKC). 4. W wyjtkowych przypadkach procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci przywozowych moe by zastosowana, jeli rodki transportu s uywane do celw handlowych w ograniczonym terminie przez osoby zamieszkae na obszarze celnym Wsplnoty. W tym przypadku wskazane jest, w celu uniknicia naduycia procedury, aby osoba zainteresowana wystpia przed dokonaniem przywozu z wnioskiem do waciwego miejscowo organu celnego o wydanie pozwolenia na zastosowanie procedury. Termin na zakoczenie procedury wskazany w pozwoleniu powinien uwzgldnia potrzeb gospodarcz i terminy okrelone w art.562 RWKC (patrz pkt 4.5.) 5. Procedura odprawy czasowej moe mie rwnie zastosowanie, w przypadku gdy rodki transportu maj zosta zarejestrowane czasowo na obszarze celnym Wsplnoty w celu powrotnego wywozu w imieniu jednej z nastpujcych osb: 1) na nazwisko osoby majcej sw siedzib poza obszarem celnym Wsplnoty; 2) na nazwisko osoby fizycznej majcej miejsce zamieszkania na obszarze celnym Wsplnoty, jeli osoba taka przygotowuje si do zamiany staego miejsca zamieszkania na miejsce poza tym obszarem. Uzasadnionym jest, aby osoba zainteresowana przedstawia organowi wydajcemu pozwolenie dokument potwierdzajcy zmian miejsca zamieszkania. W tym przypadku, rodki transportu musz by wywiezione w terminie trzech miesicy od daty rejestracji. (art.561 ust.1 RWKC) 4.5. Termin powrotnego wywozu rodkw transportu Termin powrotnego wywozu rodkw transportu, nie naruszajc terminw okrelonych w opisanych wyej przypadkach szczeglnych (najczciej s to terminy krtsze), s nastpujce: Rodzaj rodka transportu rodki transportu kolejowego rodki transportu w zastosowaniu handlowym innym ni transport kolejowy rodki transportu drogowego uywanych prywatnie przez studentw Termin powrotnego wywozu 12 miesicy; czas konieczny do przeprowadzenia operacji przewozowych okres pobytu studenta na obszarze celnym Wsplnoty dla wycznego celu odbywania studiw; okres, przez jaki taka osoba przebywa na obszarze celnym Wsplnoty dla wycznego celu wypenienia tych zada 6 miesicy

rodki transportu drogowego uywanych prywatnie przez osoby wypeniajce zadania o konkretnym okresie trwania rodkw transportu drogowego uywanych prywatnie w innych celach (obejmuje zwierzta juczne lub pocigowe oraz cignite przez nie pojazdy) rodkw transportu lotniczego uywanych prywatnie rodkw transportu morskiego i wodnego rdldowego uywanych prywatnie (art.562 RWKC)

6 miesicy 18 miesicy

274

4.6. Objcie towaru procedur rodki transportu mog by obejmowane procedur odprawy czasowej z zastosowaniem zgoszenia celnego w formie innej czynnoci ni forma ustna lub pisemna (art.232 ust.1 lit.b RWKC). Jest to najprostsza i najbardziej liberalna forma zgaszania towarw do procedury, poniewa nie jest wymagana adna deklaracja pisemna. Towary te mog by rwnie zgaszane do procedury z zastosowaniem zgoszenia ustnego (art.229 ust.1 lit.b RWKC), z tym e w tym przypadku wymagany jest dodatkowy dokument informacyjny, o ktrym mowa w art.499 RWKC, ktrego wzr okrelony zosta w zaczniku nr 27 do rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz.U. Nr283, poz.2824) (patrz rwnie: pkt 21.2. Formy wnioskowania o wydanie pozwolenia) Zgoszenie moe by rwnie dokonane z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z zastosowaniem karnetu CPD. Dotyczy to w szczeglnoci przypadkw, gdy rodki transportu s zgaszane ustnie albo jakimkolwiek innym aktem w celu objcia procedur, a organy celne zadaj pisemnej deklaracji, jeeli suma nalenoci przywozowych jest wysoka lub istnieje powane ryzyko niespenienia wymogw procedury (art.579 RWKC). Zgoszenie towaru w ww. formach jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. 4.7. Zakoczenie procedury Procedura jest zakoczona poprzez powrotny wywz rodkw transportu lub nadanie im innego przeznaczenia celnego. Dla rodkw transportu kolejowego uywanych wsplnie na mocy umowy, procedura jest take zakoczona, jeli rodki transportu kolejowego tego samego rodzaju lub tej samej wartoci jak oddane do dyspozycji osobie majcej sw siedzib na obszarze celnym Wsplnoty, s wywoone lub powrotnie wywoone (art.584 RWKC). Zakoczenie procedury poprzez powrotny wywz nastpuje poprzez dokonanie odpowiednio: zgoszenia w formie ustnej lub w formie innej czynnoci ni forma pisemna lub ustna, jeeli objcie procedura nastpio w tej formie (art.232 ust.2 i art.229 ust.2 RWKC). Jeeli zgoszenie towaru do procedury nastpio z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD lub karnet CPD) to zgoszenie towaru do powrotnego wywozu nastpuje rwnie w tej formie. 4.8. Inne postanowienia dotyczce rodkw transportu Towary objte procedur musz pozosta w tym samym stanie. Jednake dopuszczalne s naprawy i konserwacja, wczajc przegldy i regulacje lub rodki majce na celu zachowanie towarw lub zapewnienie ich zgodnoci z wymogami technicznymi dla ich zastosowania w procedurze. (art.553 ust.4 RWKC) Czci zapasowe, akcesoria i wyposaenie towarzyszce rodkom transportu s rwnie obejmowane procedur odprawy czasowej. 5. Rzeczy osobistego uytku oraz sprzt sportowy przywoony przez podrnych 5.1. Wprowadzenie Rzeczy osobistego uytku oraz sprzt sportowy przywoony przez podrnych moe by objty procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych. Podstawa prawna: art.563 RWKC - zakres przedmiotowy i podmiotowy art.497 ust.3 akapit drugi i trzeci RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia na stosowanie procedury art.505 lit.b RWKC - wydanie pozwolenia art.232 ust.1 lit b i ust.2 oraz art.229 ust.1 lit.b i ust.2 RWKC - sposb dokonania zgoszenia celnego art.579 RWKC - podstawa dania zoenia pisemnego zgoszenia celnego 5.2. Zakres podmiotowy i przedmiotowy Procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych jest przyznawana, w przypadku gdy rzeczy osobistego uytku, w rozsdnych granicach potrzebne w podry oraz sprzt sportowy, s

275

przywoone przez podrnego. (art.563 RWKC). 5.2.1. Definicje poj Dla celw omwienia tej czci wprowadzone zostay definicje nastpujcych poj: Podrny - oznacza kad osob przybywajc czasowo na obszar celny Wsplnoty, na ktrym nie zamieszkuje na stae, oraz kad osob powracajc na obszar celny Wsplnoty i zamieszkujc tam na stae, po czasowym pobycie w pastwie trzecim. (art.236 A ust.1 RWKC) Rzeczy osobistego uytku - s to wszystkie nowe lub uywane przedmioty, ktre podrny - przy uwzgldnieniu wszelkich okolicznoci swojej podry - w umiarkowanym zakresie potrzebuje do uytku osobistego, jednake bez towarw przywoonych w celach handlowych. Okoliczno, e przedmioty uywane s take w celach zawodowych (np. laptopy) nie stanowi przeszkody do uznania ich za suce do osobistego uytku. Natomiast w przypadku wycznego uywania w celach zawodowych nie zachodzi uywanie w celach osobistych wtedy towary takie naley zakwalifikowa jako wyposaenie zawodowe (art.569 RWKC). Sprzt sportowy uywany przez podrnego - s to artykuy sportowe i inne artykuy, ktrych podrny potrzebuje podczas zawodw sportowych i imprez sportowych oraz do treningu na obszarze celnym Wsplnoty. 5.2.2. Przykadowa lista rzeczy osobistego uytku podrnych 1. Ubrania 2. Artykuy toaletowe 3. Biuteria osobista 4. Aparaty fotograficzne i kamery filmowe wraz z uzasadnion iloci filmw i akcesoriw 5. Przenone rzutniki do przeroczy i lub filmw i akcesoria wraz z uzasadnion iloci slajdw lub filmw 6. Kamery video i przenone urzdzenia do rejestracji video, wraz z uzasadnion iloci tam 7. Przenone instrumenty muzyczne 8. Przenone gramofony wraz z pytami 9. Przenone urzdzenia do rejestracji i odtwarzania dwiku (wczajc w to dyktafony), wraz z tamami 10. Przenone odbiorniki radiowe 11. Przenone telewizory 12. Przenone maszyny do pisania 13. Przenone kalkulatory 14. Przenone komputery osobiste 15. Lornetki 16. Wzki dziecice 17. Wzki inwalidzkie 18. Sprzt sportowy taki jak namioty i inny sprzt kempingowy, sprzt wdkarski, sprzt alpinistyczny, sprzt do nurkowania, bro sportowa wraz z amunicj, rowery nie wyposaone w silnik, kanadyjki i kajaki o dugoci nie wikszej ni 5,5 m. narty, rakiety, deski do serfingu, deski aglowe, paralotnie i lotnie, sprzt do golfa. 19. Przenone aparaty do dializy i podobny sprzt medyczny oraz jednorazowe wyposaenie do tego typu aparatury. 20. Inne artykuy wyranie przeznaczone do osobistego uytku. Przedstawiony katalog towarw nie jest list zamknit. Organ celny w indywidualnych sprawach ocenia czy przywieziony towar mona uzna za rzeczy osobistego uytku. 5.2.3. Przykadowa lista towarw przywoonych w celach sportowych 1. Sprzt lekkoatletyczny, a w szczeglnoci:

276

- potki - oszczepy, dyski, tyczki, kule, moty 2. Sprzt do gry w pik, a w szczeglnoci: - wszelkiego rodzaju piki - rakiety, paki, kije i inne podobne przedmioty - wszelkiego rodzaju siatki - szkielety bramek 3. Sprzt do sportw zimowych, a w szczeglnoci: - narty i kijki - ywy - bobsleje - sprzt do curlingu 4. Wszelkiego rodzaju ubrania sportowe, buty, rkawice, nakrycia gowy itd. 5. Sprzt do sportw wodnych, taki jak: - kanadyjki i kajaki - odzie aglowe i wiosowe, agle i wiosa - deski surfingowe i agle 6. Pojazdy silnikowe, a w szczeglnoci: - samochody - motorowery - odzie motorowe 7. Sprzt na rnego rodzaju imprezy, a w szczeglnoci: - sportowa bro strzelecka i amunicja - rowery nie wyposaone w silniki - uki i strzay - sprzt szermierczy - sprzt gimnastyczny - kompasy - maty i plansze do sportw walki - sprzt do podnoszenia ciarw - sprzt jedziecki, sulki - paralotnie, lotnie, deski aglowe - sprzt do wspinaczki - kasety z muzyk suc jako podkad w czasie pokazw 8. Sprzt dodatkowy, a w szczeglnoci - urzdzenia do pomiarw i podawania wynikw - urzdzenia do wykonywania analiz krwi i moczu Przedstawiony katalog towarw nie jest list zamknit. Organ celny w indywidualnych sprawach ocenia czy przywieziony towar mona uzna za towary przywoone w celach sportowych. Powysza przykadowa lista towarw zostaa umieszczone w Wytycznych Komisji dotyczcych Tytuu III

277

 Gospodarcze procedury celne Rozporzdzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 okrelajcego przepisy dotyczce wdraania Rozporzdzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiajcego Kodeks Celny Wsplnoty (Dz. Urz. WE seria C, 2001r. nr 269/01). 5.3. Objcie towaru procedur Towary mog by obejmowane procedur odprawy czasowej z zastosowaniem zgoszenia celnego w formie innej czynnoci ni forma ustna lub pisemna (art.232 ust.1 lit.a RWKC). Jest to najprostsza i najbardziej liberalna forma zgaszania to- warw do procedury, poniewa nie jest wymagana adna deklaracja pisemna. Towary te mog by rwnie zgaszane do procedury z zastosowaniem zgoszenia ustnego (art.229 ust.1 lit.b RWKC), z tym e w tym przypadku wymagany jest dodatkowy dokument informacyjny, o ktrym mowa w art.499 RWKC, ktrego wzr okrelony zosta w zaczniku nr 27 do rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz.U. Nr 283, poz.2824) (patrz rwnie: pkt 21.2. Formy wnioskowania o wydanie pozwolenia) Zgoszenie moe by rwnie dokonane z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z zastosowaniem karnetu ATA. Dotyczy to w szczeglnoci przypadkw, gdy rzeczy osobistego uytku albo towary w celach sportowych s zgaszane ustnie albo jakimkolwiek innym aktem w celu objcia procedur, a organy celne zadaj pisemnej deklaracji, jeeli suma nalenoci przywozowych jest wysoka lub istnieje powane ryzyko niespenienia wymogw procedury (art.579 RWKC). Sum nalenoci celnych przywozowych mona uzna za wysok, jeeli wynosi ok. 5000 Euro wraz z nalenociami podatkowymi. Zgoszenie towaru w ww. formach jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. 5.4. Zakoczenie procedury Procedura jest zakoczona poprzez powrotny wywz rzeczy lub nadanie im inne- go przeznaczenia celnego. zgoszenia w formie ustnej lub w formie innej czynnoci ni forma pisemna lub ustna, jeeli objcie procedur nastpio w tej formie. (art.232 ust.2 i art.229 ust.2 RWKC). Jeeli zgoszenie towaru do procedury nastpio z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD lub karnet ATA) to zgoszenie towaru do powrotnego wywozu nastpuje rwnie w tej formie. 5.5. Inne postanowienia Czci zapasowe, akcesoria i wyposaenie towarzyszce rzeczom osobistego uytku lub towarom przywoonym w celach sportowych s rwnie obejmowane procedur odprawy czasowej. 6. Towary do celw kulturalno - owiatowych i rozrywkowych dla marynarzy 6.1. Wprowadzenie Towary do celw kulturalno - owiatowych i rozrywkowych dla marynarzy mog by obejmowane procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych Podstawa prawna art.564 RWKC - zakres przedmiotowy i podmiotowy art.497 ust.3 akapit drugi i trzeci RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia art.505 lit.b RWKC - wydanie pozwolenia art.232 ust.1 lit.b i ust.2 oraz art.229 ust.1 lit.b i ust.2 RWKC - sposb dokonania zgoszenia celnego 6.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy Procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci przywozowych jest przyznawana dla majtku marynarzy w nastpujcych sytuacjach:

278

a) w przypadku gdy jest on uywany na statku zaangaowanym w midzynarodowy ruch morski; b) w przypadku gdy jest on wyadowany z takiego statku i czasowo uywany przez zaog na ldzie; c) w przypadku gdy jest on uywany przez zaog takiego statku w przedsiwziciach kulturalnych lub spoecznych kierowanych przez organizacje nie nastawione na przynoszenie dochodu lub w miejscach kultu, gdzie odbywaj si regularnie naboestwa dla marynarzy. (art. 564 RWKC) 6.2.1.Definicje poj Dla celw omwienia tej czci wprowadzono definicje nastpujcych poj: M a r y n a r z a mi s wszystkie osoby, ktre znajduj si na pokadzie statku i wykonuj zadania zwizane z eksploatacj statku lub odbywaj sub okrtow na morzu. T o w a r y d o c e l w k u l t u r a l n o - o w i a t o w y c h i r o z r y w k o w y c h dla marynarzy s to towary, ktre su do prowadzenia zaj kulturalnych lub owiatowych, zaj w czasie wolnym oraz potrzebom religijnym i sportowym marynarzy. (art.564 RWKC). 6.2.2. Przykadowa lista towarw przywoonych do celw kulturalno-owiatowych i rozrywkowych dla marynarzy 1. Materiay do czytania, a w szczeglnoci: - wszelkiego rodzaju ksiki - kursy korespondencyjne - gazety, dzienniki, periodyki - broszury o moliwociach skorzystania z materiaw kulturalno-owiato- wych w portach 2. Materiay audiowizualne, a w szczeglnoci: - urzdzenia do odtwarzania dwiku i obrazu - magnetofony - odbiorniki radiowe i telewizyjne - aparaty projekcyjne kinematograficzne i inne - nagrania na tamach lub pytach (kursy jzykowe, programy radiowe, ycze- nia, muzyka i rozrywka) - filmy, nawietlone i wywoane - slajdy - tamy video 3. Artykuy sportowe, a w szczeglnoci: - ubiory sportowe - piki - rakiety i siatki - gry pokadowe - sprzt lekkoatletyczny - sprzt gimnastyczny 4. Sprzt hobbystyczny, a w szczeglnoci: - gry towarzyskie - instrumenty muzyczne - materiay dla teatrw amatorskich

279

- materiay malarskie, rzebiarskie, do pracy w drewnie, metalu, do wyrobu dywanw, itd. 5. Przedmioty kultu 6. Czci i akcesoria do wyposaenia materiaw kulturalno-owiatowych Przedstawiony katalog towarw nie jest list zamknit. Organ celny w indywidualnych sprawach ocenia czy przywieziony towar mona uzna za majtek marynarzy. Powysza przykadowa lista towarw zostaa umieszczona w Wytycznych Komisji dotyczcych Tytuu III "Gospodarcze procedury celne" Rozporzdzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 okrelajcego przepisy dotyczce wdraania Rozporzdzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiajcego Kodeks Celny Wsplnoty (Dz.Urz. Seria C, 2001r. nr 269/01). 6.3. Objcie towaru procedur 6.3.1. Zgoszenie w formie innej czynnoci ni forma pisemna lub ustna Majtek marynarzy uywany na statku zaangaowanym w midzynarodowy ruch morski obejmowany jest procedur odprawy czasowej z zastosowaniem zgoszenia celnego w formie innej czynnoci ni forma ustna lub pisemna (art.232 ust.1 lit.c RWKC). Jest to najprostsza i najbardziej liberalna forma zgaszania towarw do procedury, poniewa nie jest wymagana adna deklaracja pisemna i dotyczy wycznie towarw, o ktrych mowa w art.564 lit.a RWKC, czyli w przypadku, gdy majtek marynarzy jest uywany na statku zaangaowanym w midzynarodowy ruch morski Zgoszenie towaru w ww. formach jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. 6.3.2. Zgoszenie w formie pisemnej W przypadku gdy majtek marynarzy jest wyadowany z takiego statku i czasowo uywany przez zaog na ldzie oraz w przypadku gdy jest on uywany przez zaog takiego statku w przedsiwziciach kulturalnych lub spoecznych kierowanych przez organizacje nie nastawione na przynoszenie dochodu lub w miejscach kultu, gdzie odbywaj si regularnie naboestwa dla marynarzy (art.564 lit.b i lit.c RWKC), naley dokona zgoszenia z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z zastosowaniem karnetu ATA. Zgoszenie towaru w ww. formach jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. 6.4. Zakoczenie procedury Procedura jest zakoczona poprzez powrotny wywz towarw lub nadanie im innego przeznaczenia celnego. Zakoczenie procedury poprzez powrotny wywz nastpuje poprzez dokonanie odpowiednio: zgoszenia w formie ustnej lub w formie innej czynnoci ni forma pisemna lub ustna, jeeli objcie procedura nastpio w tej formie (art.232 ust.2 i art.229 ust.2 RWKC). Jeeli zgoszenie towaru do procedury nastpio z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD lub karnet ATA) to zgoszenie towaru do powrotnego wywozu nastpuje rwnie w tej formie. 7. Materiay do pomocy w sytuacjach katastrof 7.1. Wprowadzenie Materiay do pomocy w sytuacjach katastrof mona obejmowa procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych. Podstawa prawna art.565 RWKC - zakres przedmiotowy art.497 ust.3 akapit drugi RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia art.505 lit.b RWKC - wydanie pozwolenia art.229 ust.1 lit.c RWKC - sposb dokonania zgoszenia celnego 23 pkt 3 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegowych wymogw, jakie

280

powinno spenia zgoszenie celne (Dz.U. Nr 94, poz.902) - sposb dokonania zgoszenia celnego 7.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy Procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci przywozowych jest przyznawana materiaom do pomocy w sytuacjach katastrof, jeeli s one wykorzystywane w poczeniu ze rodkami przedsiwzitymi w celu walki ze skutkami katastrof lub podobnych sytuacji oddziaujcych na obszar celny Wsplnoty i przeznaczone dla organw pastwowych lub organw zatwierdzonych przez waciwe wadze. (art.565 RWKC) 7.3. Objcie towaru procedur Towary przywoone w sytuacjach katastrof (klsk ywioowych) obejmowane s procedur odprawy czasowej z zastosowaniem zgoszenia celnego w formie ustnej. (art.229 ust.1 lit.c RWKC w zwizku z 23 pkt 3 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegowych wymogw, jakie powinno spenia zgoszenie celne). W tym przypadku wymagany jest dodatkowy dokument informacyjny, o ktrym mowa w art.499 RWKC, ktrego wzr okrelony zosta w zaczniku nr 27 do rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz.U. Nr 283, poz.2824). (patrz rwnie: pkt 21.2. Formy wnioskowania o wydanie pozwolenia) Zgoszenie moe by rwnie dokonane z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z zastosowaniem karnetu ATA. Zgoszenie towaru w ww. formach jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. 7.4. Zakoczenie procedury Procedura jest zakoczona poprzez powrotny wywz towarw lub nadanie im innego przeznaczenia celnego. Zakoczenie procedury poprzez powrotny wywz nastpuje poprzez dokonanie zgoszenia w formie ustnej, jeeli objcie procedura nastpio w tej formie (art.229 ust.2 RWKC). Jeeli zgoszenie towaru do procedury nastpio z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD lub karnet ATA) to zgoszenie towaru do powrotnego wywozu nastpuje rwnie w tej formie.

8. Sprzt medyczny, chirurgiczny i laboratoryjny 8.1. Wprowadzenie Sprzt medyczny, chirurgiczny i laboratoryjny moe by obejmowany procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem od nalenoci celnych przywozowych. Podstawa prawna art.566 RWKC - zakres przedmiotowy art.497 ust.3 akapit drugi RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia art.505 lit.b RWKC - wydanie pozwolenia art.229 ust.1 lit.c RWKC - sposb dokonania zgoszenia celnego 23 pkt 2 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegowych wymogw, jakie powinno spenia zgoszenie celne (Dz.U. Nr 94, poz.902) - sposb dokonania zgoszenia celnego 8.2.Zakres przedmiotowy i podmiotowy Procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci przywozowych jest przyznawana w przypadku, gdy sprzt medyczny, chirurgiczny lub laboratoryjny jest wysyany jako poyczka na prob szpitala lub innej instytucji medycznej, ktra pilnie potrzebuje takiego sprztu, jako uzupenienia ich wasnego niedostatecznego wyposaenia i gdy jest on przeznaczony do celw diagnostycznych lub leczniczych. (art.566 RWKC)

281

8.3.Objcie towaru procedur Sprzt medyczny, chirurgiczny lub laboratoryjny obejmowany jest procedur odprawy czasowej z zastosowaniem zgoszenia celnego w formie ustnej. (art.229 ust.1 lit.c RWKC w zwizku z 23 pkt 2 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegowych wymogw, jakie powinno spenia zgoszenie celne). W tym przypadku wymagany jest dodatkowy dokument informacyjny, ktrego wzr okrelony zosta w zaczniku nr 27 do rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz.U. Nr 283, poz.2824). (patrz rwnie: pkt 21.2. Formy wnioskowania o wydanie pozwolenia) Zgoszenie moe by rwnie dokonane z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z zastosowaniem karnetu ATA. Zgoszenie towaru w ww. formach jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. 8.4. Zakoczenie procedury Procedura jest zakoczona poprzez powrotny wywz towarw lub nadanie im innego przeznaczenia celnego. Zakoczenie procedury poprzez powrotny wywz nastpuje poprzez dokonanie zgoszenia w formie ustnej (art.229 ust.2 RWKC), jeeli objcie procedura nastpio rwnie w tej formie. Jeeli zgoszenie towaru do procedury nastpio z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD lub karnet ATA) to zgoszenie towaru do powrotnego wywozu nastpuje rwnie w tej formie. 9. Zwierzta oraz towary do uytku w strefach przygranicznych 9.1. Wprowadzenie Zwierzta oraz towary do uytku w strefach przygranicznych mog by obejmowane procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych. Podstawa prawna art.567 RWKC - zakres przedmiotowy art.497 ust.3 akapit drugi RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia art.505 lit.b RWKC - wydanie pozwolenia art.229 ust.1 lit.a tiret pierwsze RWKC - sposb dokonania zgoszenia celnego 9.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy Procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci przywozowych jest przyznawana dla zwierzt bdcych wasnoci osoby zamieszkaej po- za obszarem celnym Wsplnoty. Takie zwolnienie jest przyznawane nastpujcym towarom przeznaczonym do dziaalnoci w szczeglnych warunkach strefy przygranicznej, ktra zostaa zdefiniowana przez obowizujce przepisy: a) materiaom bdcym wasnoci osoby zamieszkaej w strefie przygranicznej przylegajcej do przygranicznej strefy czasowego przywozu i stosowane przez osob zamieszka w przylegajcej strefie przygranicznej; b) towarom uywanym do budowy, naprawy lub konserwacji infrastruktury bdcej pod odpowiedzialnoci wadz publicznych w takiej strefie przygranicznej. (art. 567 RWKC) 9.2.1. Lista przykadowa czynnoci wykonywanych przy uyciu sprztu lub zwierzt 1. Ujedanie 2. Treningi 3. Reprodukcja 4. Podkuwanie lub waenie

282

5. Leczenie weterynaryjne 6. Przeprowadzanie prb (na przykad w celu dokonania zakupu) 7. Udzia w pokazach, wystawach, konkursach, zawodach, lub demonstracjach 8. Rozrywka 9. Wyjazdy turystyczne (wcznie ze zwierztami domowymi towarzyszcymi podrnym) 10. Wykonywanie funkcji (psy lub konie policyjne, psy do poszukiwa, psy dla niewidomych, itd.) 11. Akcje ratunkowe 12. Wypas 13. Wykonanie pracy lub transport 14. Cele medyczne (dostarczenie jadu wa, itd.) Przedstawiony katalog czynnoci nie jest list zamknit. Organ celny w indywidualnych sprawach ocenia czy przywieziony towar mona uzna za czynno mieszczc si w zakresie tego przepisu. Powysza przykadowa lista towarw zostaa umieszczona w Wytycznych Komisji dotyczcych Tytuu III "Gospodarcze procedury celne" Rozporzdzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 okrelajcego przepisy dotyczce wdraania Rozporzdzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiajcego Kodeks Celny Wsplnoty (D.Urz. WE seria C, 2001r. nr 269/01). 9.3. Objcie towaru procedur 9.3.1. Zgoszenie w formie ustnej Zwierzta na sezonowy wypas lub wypas albo do prowadzenia prac lub transportu oraz inne towary bdcym wasnoci osoby zamieszkaej w strefie przygranicznej przylegajcej do przygranicznej strefy czasowego przywozu i stosowane przez osob zamieszka w przylegajcej strefie przygranicznej (art.567 lit.a RWKC) obejmowane s procedur odprawy czasowej z zastosowaniem zgoszenia celnego w formie ustnej (art.229 ust.1 lit.a tiret pierwsze RWKC). W tym przypadku wymagany jest dodatkowy dokument informacyjny, o ktrym mowa w art.499 RWKC, ktrego wzr okrelony zosta w zaczniku nr 27 do rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz.U. Nr 283, poz.2824). (patrz rwnie: pkt 21.2. Formy wnioskowania o wydanie pozwolenia) Zgoszenie towaru w ww. formie jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. 9.3.2. Zgoszenie w formie pisemnej Towary przeznaczone do dziaalnoci w szczeglnych warunkach strefy przygranicznej, uywane do budowy, naprawy lub konserwacji infrastruktury bdcej pod odpowiedzialnoci wadz publicznych w takiej strefie przygranicznej (art.567 lit.b RWKC) powinny by zgoszone do procedury z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z zastosowaniem karnetu ATA. Zgoszenie towaru w ww. formie jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. 9.4. Zakoczenie procedury Procedura jest zakoczona poprzez powrotny wywz towarw lub nadanie im innego przeznaczenia celnego. Zakoczenie procedury poprzez powrotny wywz nastpuje poprzez dokonanie zgoszenia w formie ustnej (art.229 ust.2 RWKC), jeeli objcie procedur nastpio rwnie w tej formie. Jeeli zgoszenie towaru do procedury nastpio z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD lub karnet ATA) to zgoszenie towaru do powrotnego wywozu nastpuje rwnie w tej formie.

283

10. Noniki dwiku, obrazu lub danych, materiay reklamowe 10.1. Wprowadzenie Noniki dwiku, obrazu lub danych, materiay reklamowe mog by obejmowane procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem od nalenoci celnych przywozowych Podstawa prawna art.568 RWKC - zakres przedmiotowy art.497 ust.1 lub ust.3 lit.c RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia art.505 lit.b RWKC - wydanie pozwolenia 10.2. Zakres przedmiotowy Procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci przywozowych jest przyznawana towarom: a) przenoszcym dwik, obraz lub informacje przetwarzania danych do celw prezentacji przed skomercjalizowaniem lub bezpatnym lub dla nagrania cieki dwikowej, podkadu gosowego lub zrobienia kopii; lub b) stosowanym wycznie do celw reklamowych. (art.568 RWKC) 10.2.1. Lista przykadowa materiaw reklamujcych turystyk 1) Przedmioty przeznaczone do wystawiania w biurach pastwowych agencji turystycznych lub w innych lokalach zatwierdzonych przez wadze celne kraju czonkowskiego czasowego przywozu: obrazy i rysunki, oprawione fotografie i powikszenia fotograficzne, ksiki na temat sztuki, malowida, ryciny i litografie, rzeby, gobeliny i inne podobne dziea sztuki. 2) Wyposaenie wystaw (witryny, stojaki i podobne przedmioty), wcznie z wyposaeniem elektrycznym lub mechanicznym niezbdnym do ich funkcjonowania. 3) Filmy dokumentalne, pyty, nagrane tamy magnetyczne i inne rejestracje dwiku, przeznaczone do prezentacji na bezpatnych seansach, z wyjtkiem tych, ktre dotycz reklamy handlowej, i tych, ktre znajduj si w powszechnej sprzeday w kraju czonkowskim czasowego importu. 4) Sztandary, w iloci uzasadnionej ich przeznaczeniem. 5) Dioramy, makiety, przezrocza, pyty, negatywy fotograficzne. 6) Egzemplarze wzorcowe wyrobw rzemiosa ludowego w iloci uzasadnionej ich przeznaczeniem, stroje ludowe i podobne przedmioty o charakterze folklorystycznym. Przedstawiony katalog towarw nie jest list zamknit. Organ celny w indywidualnych sprawach ocenia czy przywieziony towar mona uzna za materiay reklamowe. Powysza przykadowa lista towarw zostaa umieszczona w Wytycznych Komisji dotyczcych Tytuu III "Gospodarcze procedury celne" Rozporzdzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 okrelajcego przepisy dotyczce wdraania Rozporzdzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiajcego Kodeks Celny Wsplnoty (Dz.Urz. WE seria C, 2001r. nr 269/01). 10.3. Objcie towaru procedur Noniki dwiku, obrazu lub danych, materiay reklamowe powinny by zgoszone do procedury z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z za- stosowaniem karnetu ATA. Zgoszenie towaru w ww. formie jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. 10.4. Zakoczenie procedury Procedura jest zakoczona poprzez powrotny wywz towarw lub nadanie im innego przeznaczenia celnego. Zgoszenie towaru do powrotnego wywozu lub nadanie innego przeznaczenia celnego nastpuje z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD lub karnet ATA).

284

11. Wyposaenie zawodowe 11.1. Wprowadzenie Wyposaenie zawodowe moe by obejmowane procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych. Podstawa prawna art.569 RWKC - zakres przedmiotowy i podmiotowy art.497 ust.1 lub ust.3 lit.c lub ust.3 akapit drugi RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia art.505 lit.b RWKC - wydanie pozwolenia art.229 ust.1 lit.a tiret trzecie RWKC 11.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy Cakowite zwolnienie z nalenoci przywozowych jest przyznawane, jeeli wyposaenie zawodowe jest: 1) wasnoci osoby majcej siedzib poza obszarem celnym Wsplnoty; 2) przywoone albo przez osob majc siedzib poza obszarem celnym Wsplnoty albo przez pracownika waciciela, przy czym pracownik ten moe mie miejsce zamieszkania na obszarze celnym Wsplnoty; oraz 3) uywane przez importera lub pod jego nadzorem, poza przypadkami koprodukcji audiowizualnej. Nie obejmuje ono wyposaenia, ktre ma by uywane bd do produkcji na skal przemysow, bd do opakowania towarw albo (z wyczeniem narzdzi rcznych) do eksploatacji bogactw naturalnych, do budowy, naprawy lub konserwacji nieruchomoci, do wykonywania prac ziemnych albo prac podobnych. (art.569 RWKC) 11.2.1. Lista przykadowa wyposaenia zawodowego 1. Wyposaenie dla prasy, radiofonii i telewizji (a) Wyposaenie dla prasy, a w szczeglnoci: - komputery osobiste, - telekopiarki, - maszyny do pisania, - kamery i aparaty fotograficzne wszelkich rodzajw (z filmem i elektroniczne), - aparaty suce do transmisji, nagrywania lub odtwarzania dwiku lub obrazu (magnetofony, magnetowidy, odtwarzacze wideo, mikrofony, sto- y mikserskie, zestawy gonikowe), - noniki dwiku lub obrazu, czyste lub zapisane, - instrumenty i aparaty suce do pomiarw i kontroli technicznej (oscylografy, systemy kontroli magnetofonw i magnetowidw, mierniki uniwersalne, skrzynki i torby narzdzia, wektroskopy, generatory sygnaw wideo, itp.), - wyposaenie owietleniowe (reflektory, transformatory, statywy), - akcesoria (kasety, fotometry, obiektywy, statywy, akumulatory, pasy trans- misyjne, urzdzenia do adowania akumulatorw, monitory). (b) Wyposaenie dla radiofonii, a w szczeglnoci: - wyposaenie telekomunikacyjne, a w szczeglnoci nadajniki-odbiorniki lub nadajniki radiowe, kocwki przyczane do sieci lub kabla, poczenia satelitarne; - wyposaenie suce do emisji sygnaw czstotliwoci syszalnej (aparatura do nagrywania dwiku, nagrywania i odtwarzania); - instrumenty i aparaty suce do pomiarw i kontroli technicznej (oscylografy, systemy kontroli magnetofonw i magnetowidw, mierniki uniwersalne, skrzynki i torby na narzdzia, wektroskopy, generatory sygnaw wideo, itp.), - akcesoria (zegarki, chronometry, busole, mikrofony, stoy mikserskie, tamy magnetofonowe dla dwiku, zespoy

285

prdnicze, transformatory, baterie i akumulatory, urzdzenia do adowania akumulatorw, urzdzenia grzewcze, klimatyzacyjne i wentylacyjne, itp.), - noniki dwiku lub obrazu, czyste lub zapisane. (c) Wyposaenie dla telewizji, a w szczeglnoci: - kamery telewizyjne; - aparatura dla telekina, - instrumenty i aparaty suce do pomiarw i kontroli technicznej, - aparaty suce do transmisji i retransmisji, - urzdzenia dla cznoci, - urzdzenia suce do nagrywania lub odtwarzania dwiku lub obrazu (magnetofony, magnetowidy, odtwarzacze wideo, mikrofony, stoy mikserskie, zestawy gonikowe), - wyposaenie owietleniowe (reflektory, transformatory, statywy), - wyposaenie dla montau, - akcesoria (zegarki, chronometry, busole, obiektywy, wiatomierze, statywy, urzdzenia do adowania akumulatorw, kasety, zespoy prdnicze, transformatory, baterie i akumulatory, urzdzenia grzewcze, klimatyzacyjne i wentylacyjne, itp.), - noniki dwiku lub obrazu, czyste lub zapisane (czowki filmw, sygnay wywoawcze stacji, wstawki muzyczne, itp.), - kopie zdj filmowych dziennej produkcji, - instrumenty muzyczne, kostiumy, dekoracje i inne rekwizyty teatralne, estradowe. (d) Pojazdy przeznaczone lub specjalnie dostosowane do wyej wymienionych celw, a w szczeglnoci: - wozy transmisyjne, - pojazdy z akcesoriami telewizyjnymi, - pojazdy do nagrywania tam wideo, - pojazdy do nagrywania i odtwarzania dwiku, - pojazdy do zwolnionego tempa, - pojazdy owietleniowe. 2. Wyposaenie kinematograficzne (a) Wyposaenie, a w szczeglnoci: - kamery wszelkiego rodzaju (filmowe i elektroniczne), - instrumenty i aparaty suce do pomiarw i kontroli technicznej (oscylografy, systemy kontroli magnetofonw i magnetowidw, mierniki uniwersalne, skrzynki i torby na narzdzia, wektroskopy, generatory sygnaw wideo, itp.), - najazdy i urawie kamerowe, - sprzt owietleniowy (reflektory, transformatory, statywy), - sprzt do montau, - aparaty suce do nagrywania lub odtwarzania dwiku lub obrazu (magnetofony, magnetowidy, odtwarzacze wideo, mikrofony, stoy mikserskie, zestawy gonikowe), - noniki dwiku lub obrazu, czyste lub zapisane (czowki filmw, sygnay wywoawcze stacji, wstawki muzyczne, itp.) - kopie zdj filmowych dziennej produkcji, - akcesoria (zegary, chronometry, busole, mikrofony, stoy mikserskie, tamy magnetyczne, zespoy prdnicze, transformatory, baterie i akumulatory, urzdzenia doadowania akumulatorw, urzdzenia grzewcze, klimatyzacyjne i wentylacyjne, itp.),

286

- instrumenty muzyczne, kostiumy, dekoracje i inne rekwizyty teatralne, estradowe, (b) Pojazdy przeznaczone lub specjalnie dostosowane do wyej wymienionych celw. 3. Inne wyposaenie (a) Wyposaenie do montau, prb uruchomienia, sprawdzania, kontroli, konserwacji lub naprawy maszyn, instalacji, rodkw transportu, itp., a w szczeglnoci: - narzdzia, - wyposaenie i instrumenty do pomiarw, sprawdzania i kontroli (tempera- tury, cinienia, odlegoci, wysokoci, powierzchni, szybkoci, itp.), w tym aparaty elektryczne (woltomierze, amperomierze, kable pomiarowe, komparatory, transformatory, rejestratory, itp.) oraz wzorce pomiarowe, - aparaty i sprzt do fotografowania maszyn i instalacji podczas lub po ich montau, - aparaty do kontroli technicznej statkw. (b) Wyposaenie potrzebne handlowcom, specjalistom z zakresu naukowej lub technicznej organizacji pracy, z zakresu wytwrczoci, ksigowoci oraz osobom wykonujcym podobne zawody, a w szczeglnoci: - komputery osobiste, - maszyny do pisania, - aparaty do transmisji, nagrywania lub odtwarzania dwiku lub obrazu, - przyrzdy i aparaty suce do liczenia. (c) Wyposaenie potrzebne specjalistom majcym za zadanie wykonanie pomiarw topograficznych lub prac zwizanych z badaniem gruntu pod wzgldem geofizycznym, a w szczeglnoci: - przyrzdy i aparaty miernicze, - sprzt wiertniczy, - aparaty suce do transmisji i cznoci. (d) Wyposaenie niezbdne specjalistom majcym za zadanie zanieczyszczenia rodowiska. (e) Przyrzdy i aparaty potrzebne lekarzom, weterynarzom, poonym oraz osobom wykonujcym podobne zawody. (f) Wyposaenie potrzebne specjalistom z dziedziny archeologii, paleontologii, geografii, zoologii i innych nauk. (g) Wyposaenie potrzebne artystom, zespoom teatralnym i orkiestrom, a w szczeglnoci wszelkie przedmioty uywane do przedstawie publicznych lub prywatnych (instrumenty muzyczne, kostiumy, dekoracje, itp.). (h) Wyposaenie potrzebne prelegentom w celu ilustrowania ich prelekcji. (i) Wyposaenie niezbdne podczas podry odbywanej w celu robienia fotografii (aparaty fotograficzne wszelkich rodzajw, kasety, wiatomierze, obiektywy, statywy, akumulatory, pasy transmisyjne, urzdzenia do adowania akumulatorw, monitory, sprzt owietleniowy, kolekcje mody i wyposaenie dla modeli). (j) Pojazdy przeznaczone lub specjalnie przystosowane do wyej wymienionych celw, a w szczeglnoci wozy kontroli technicznej, samochody-warsztaty, samochody-laboratoria. Przedstawiony katalog towarw nie jest list zamknit. Organ celny w indywidualnych sprawach ocenia czy przywieziony towar mona uzna za wyposaenie zawodowe. Powysza przykadowa lista towarw zostaa umieszczona w Wytycznych Komisji dotyczcych Tytuu III "Gospodarcze procedury celne" Rozporzdzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 okrelajcego przepisy dotyczce wdraania Rozporzdzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiajcego Kodeks Celny Wsplnoty (Dz.Urz. WE seria C, 2001r. nr269/01). 11.3. Objcie towaru procedur Niektre towary nalece do wyposaenia zawodowego mog by zgaszane do procedury z zastosowaniem zgoszenia ustnego (art.229 ust.1 lit.a tiret trzecie RWKC), z tym e w tym przypadku wymagany jest dodatkowy dokument informacyjny, o ktrym mowa w art.499 RWKC, ktrego wzr okrelony zosta w zaczniku nr 27 do rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz.U. Nr 283, poz.2824). (patrz rwnie: pkt 21.2. Formy wnioskowania o wydanie pozwolenia ) Jednake dotyczy to wycznie sprztu radiowego i telewizyjnego do produkcji i nadawania oraz pojazdw specjalnie przystosowanych do powyszych celw wraz z wyposaeniem, przywoonych przez organizacje publiczne lub

287

prywatne majce swoj siedzib poza obszarem celnym Wsplnoty i zaakceptowane przez organy celne, ktre wyday pozwolenie na dokonanie odprawy czasowej takiego sprztu i pojazdw. Pozostae towary stanowice wyposaenie zawodowe powinny by zgoszone do procedury z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z zastosowaniem karnetu ATA. Zgoszenie towaru w ww. formie jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. 11.4. Zakoczenie procedury Procedura jest zakoczona poprzez powrotny wywz towarw lub nadanie im innego przeznaczenia celnego. Zakoczenie procedury poprzez powrotny wywz nastpuje poprzez dokonanie zgoszenia w formie ustnej, jeeli objcie procedura nastpio w tej formie (art.229 ust.2 RWKC). Jeeli zgoszenie towaru do procedury nastpio z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD) to zgoszenie towaru do powrotnego wywozu nastpuje rwnie w tej formie. 12. Materiay pedagogiczne i wyposaenie naukowe 12.1. Wprowadzenie Materiay pedagogiczne i wyposaenie naukowe moe by obejmowane procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych. Podstawa prawna art.570 RWKC - zakres przedmiotowy i podmiotowy art.497 ust.1 lub ust.3 lit.c RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia na stosowanie procedury art.505 lit.b RWKC - wydanie pozwolenia 12.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy Procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci przywozowych jest przyznawana materiaom pedagogicznym i wyposaeniu naukowemu, jeeli s: a) wasnoci osoby majcej swoj siedzib poza obszarem celnym Wsplnoty; b) przywoone przez publiczne lub prywatne orodki naukowe, ksztacce lub szkolce zawodowo oraz zasadniczo nie su celom zarobkowym, lecz s wycznie uywane w nauczaniu, szkoleniu zawodowym, lub badaniach naukowych na odpowiedzialno tyche orodkw; c) przywoone w rozsdnych ilociach, biorc pod uwag cel przywozu; oraz d) nieuywane do celw czysto handlowych. (art. 570 RWKC) Przesanki do wydania pozwolenia i objcia procedur musz by spenione cznie. Okrelenie "wyposaenie naukowe i materiay pedagogiczne" oznacza: wszelkie modele, przyrzdy, aparatur, maszyny lub akcesoria do nich wykorzystywane do bada naukowych albo szkolenia o charakterze owiatowym lub zawodowym. Dotyczy to rwnie czci zapasowych do wyposaenia naukowego i materiau pedagogicznego, ktremu udzielono odprawy czasowej oraz narzdziom specjalnie przeznaczonym do konserwacji, sprawdzania, dokonywania pomiarw lub naprawy takiego wyposaenia. 12.2.1. Lista przykadowa materiaw pedagogicznych 1. Urzdzenia do rejestracji lub odtwarzania dwiku lub obrazu, a w szczeglnoci: - rzutniki do przezroczy lub filmw, - projektory filmowe, - aparaty do retroprojekcji i episkopy,

288

- magnetofony, magnetowidy i sprzt wideo, - zamknite sieci telewizyjne. 2. Noniki dwiku i obrazu, a w szczeglnoci: - przezrocza, filmy i mikrofilmy, - filmy kinowe, - nagrania dwikowe (tamy magnetyczne, pyty) - tamy wideo. 3. Wyposaenie specjalistyczne, a w szczeglnoci: - wyposaenie bibliograficzne i audiowizualne dla bibliotek, - biblioteki obwone, - laboratoria jzykowe, - sprzt do tumacze symultanicznych, - mechaniczne i elektroniczne, programowe urzdzenia do nauczania, - przedmioty specjalnie przeznaczone do nauczania lub szkolenia zawodowego osb niepenosprawnych. 4. Inne materiay, a w szczeglnoci: - tablice cienne, makiety, grafiki, mapy, plany, fotografie i rysunki, - instrumenty, urzdzeni i modele przeznaczone do pokazw, - zestawy przedmiotw zawierajce wizyjne lub dwikowe informacje o charakterze pedagogicznym, przeznaczone do nauczania przedmiotw (zestawy szkoleniowe), - instrumenty, urzdzenia, narzdzia i obrabiarki suce do nauczania techniki lub zawodu, - sprzt, wcznie z pojazdami przeznaczonymi lub specjalnie przystosowanymi do udziau w akcjach ratunkowych, importowany w celu szkolenia osb majcych bra udzia w tych akcjach. 5. Przykadowa lista innych towarw przywoonych w zwizku z dziaalnoci edukacyjn, naukow lub kulturaln hgb a) kostiumy i czci dekoracji uyczone bezpatnie stowarzyszeniom dramatycznym lub teatralnym; b) partytury uyczone bezpatnie teatrom muzycznym lub orkiestrom. Przedstawiony katalog towarw nie jest list zamknit. Organ celny w indywidualnych sprawach ocenia czy przywieziony towar mona uzna za wyposaenie pedagogiczne lub naukowe. Powysza przykadowa lista towarw zostaa umieszczona w Wytycznych Komisji dotyczcych Tytuu III "Gospodarcze procedury celne" Rozporzdzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 okrelajcego przepisy dotyczce wdraania Rozporzdzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiajcego Kodeks Celny Wsplnoty (Dz. Urz. WE seria C,2001 r. nr 269/01). 12.3. Objcie towaru procedur Wyposaenie pedagogiczne lub naukowe powinno by zgoszone do procedury z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z zastosowaniem karnetu ATA. Zgoszenie towaru w ww. formie jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. 12.4. Zakoczenie procedury Procedura jest zakoczona poprzez powrotny wywz towarw lub nadanie im innego przeznaczenia celnego. Zgoszenie towaru do powrotnego wywozu lub nadanie innego przeznaczenia celnego nastpuje z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD lub karnet ATA).

289

13. Opakowania 13.1. Wprowadzenie Opakowania wielokrotnego uytku mog by obejmowane procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych Podstawa prawna art.571 RWKC - zakres przedmiotowy art.497 ust.1 lub ust.3 lit.c RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia art.505 lit.b RWKC - wydanie pozwolenia art.229 ust.1 lit.a tiret drugie RWKC - sposb dokonania zgoszenia celnego 13.2. Zakres przedmiotowy Procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci przywozowych jest przyznawana, w przypadku gdy opakowania: a) przywoone z zawartoci s przeznaczone do powrotnego wywozu puste lub wypenione; b) przywoone puste, s przeznaczone do powrotnego wywozu z zawartoci. Opakowania nie mog by stosowane w ruchu wewntrznym, chyba e w celu wy- wozu towarw. W przypadku opakowa przywoonych z zawartoci, stosuje si to jedynie od momentu oprnienia ich zawartoci. (art.571 RWKC) Opakowanie oznacza wszystkie przedmioty i materiay uyte lub przeznaczone do uycia, w stanie w jakim s one przywoone, w celu opakowania, zabezpieczenia, rozmieszczenia lub rozdzielenia towarw, z wyjtkiem takich materiaw pakowych jak soma, papier, wata szklana, wiry itp., w przypadku przywozu ich luzem. Kontenery i palety s take wyczone. 13.3. Objcie towaru procedur 13.3.1. Zgoszenie w formie ustnej Opakowania przywoone z zawartoci i przeznaczone do powrotnego wywozu puste lub wypenione noszce trwae, nieusuwalne oznakowanie osoby majcej siedzib poza obszarem celnym Wsplnoty, mog by zgaszane do procedury od- prawy czasowej z zastosowaniem zgoszenia ustnego (art.229 ust.1 lit.a tiret drugie RWKC). W tym przypadku wymagany jest dodatkowy dokument informacyjny, o ktrym mowa w art.499 RWKC, ktrego wzr okrelony zosta w zaczniku nr 27 do rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz.U. Nr 283, poz.2824). (patrz rwnie: pkt 21.2. Formy wnioskowania o wydanie pozwolenia) Opakowania wymienione wyej mog by rwnie zgoszone do procedury z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z zastosowaniem karnetu ATA. Zgoszenie towaru w ww. formie jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury 13.3.2. Zgoszenie w formie pisemnej Opakowania przywoone puste, przeznaczone do powrotnego wywozu z zawartoci lub opakowania przywoone z zawartoci, ale nie noszce trwaych, nie- usuwalnych oznakowa osoby majcej siedzib poza obszarem celnym Wsplnoty powinny by zgoszone do procedury z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z zastosowaniem karnetu ATA. Zgoszenie towaru w ww. formie jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury.

290

13.4. Zakoczenie procedury Procedura jest zakoczona poprzez powrotny wywz towarw lub nadanie im innego przeznaczenia celnego. Zakoczenie procedury poprzez powrotny wywz nastpuje poprzez dokonanie zgoszenia w formie ustnej, jeeli objcie procedur nastpio w tej formie (art.229 ust.2 RWKC). Jeeli zgoszenie towaru do procedury nastpio z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD lub karnet ATA) to zgoszenie towaru do powrotnego wywozu nastpuje rwnie w tej formie. Pytanie-odpowied Kwestia zamykania procedury odprawy czasowej rozpocztej przed akcesj procedur dopuszczenia do obrotu, w sytuacji gdy korzystajcy z procedury nie nabywa prawa wasnoci do towaru objtego t procedur i nie ma moliwoci wystawienia faktury handlowej. Jak stosowa metod przy ustalaniu wartoci celnej towaru? Zgodnie z postanowieniami zawartymi w pkt 10 Zacznika IV czci 5 do Aktu Przystpienia, procedury dotyczce odprawy czasowej wymienione w artykuach 84 do 90 i 137 do 144 rozporzdzenia (EWG) nr 2913/92 oraz w artykuach 496 do 523 i 553 do 584 rozporzdzenia (EWG) nr 2454/93 maj zastosowanie do nowych Pastw Czonkowskich z zastrzeeniem nastpujcych postanowie szczeglnych: procedura zostanie zakoczona na warunkach przewidzianych przez ustawodawstwo wsplnotowe, jednake jeeli wysoko dugu celnego jest ustalona w oparciu o klasyfikacj taryfow, ilo, warto celn oraz pochodzenie przywoonych towarw w momencie przyjcia zgoszenia o poddaniu towaru procedurze odprawy czasowej, a to zgoszenie zostao przyjte przed dniem przystpienia, wwczas wymienione elementy wynika bd z ustawodawstwa obowizujcego przed dniem przystpienia w okrelonym nowym Pastwie Czonkowskim. Zauway naley, e zarwno ustawodawstwo krajowe stosowane przed akcesj, jak rwnie postanowienia przejciowe oraz stosowane po akcesji przepisy wsplnotowego prawa celnego, przewiduj jednolite zasady dla obliczania dugu celnego w przypadku zakoczenia procedury odprawy czasowej procedur dopuszczenia do obrotu: co do zasady (z jednym wyjtkiem) stosuje si elementy kalkulacyjne waciwe dla towaru w chwili objcia go procedur odprawy czasowej. W zwizku z tym, e w chwili obejmowania towaru procedur odprawy czasowej zazwyczaj nie byo faktury handlowej to przepisy dotyczce ustalania wartoci celnej na podstawie wartoci transakcyjnej nie bd miay zastosowania. Naley wic stosowa kolejne metody ustalania wartoci celnej, a do metody "ostatniej szansy". Jednoczenie wyjani naley, e kwestia wasnoci towaru pozostaje bez wpywu na moliwo zgoszenia towarw do procedury celnej. Zgodnie z art.218 i 220 Rozporzdzenia Wykonawczego, do zgoszenia celnego o objcie towaru dan procedur celn, zacza si faktur, na podstawie ktrej zgaszana jest warto celna towarw. A zatem nie ma wymogu przedstawienia faktury handlowej - moe to by kada inna faktura, na podstawie ktrej moe by ustalona warto celna towaru (np. faktura pro forma dotyczca towaru w przypadku stosowania dla ustalenia wartoci celnej (art.31 WKC). Faktura handlowa wystawiona ju po objciu towaru t procedur, pozostaje bez wpywu na okrelenie wartoci celnej towaru, tym bardziej jeeli wskazuje ona inn warto towaru ni przyjta w zgoszeniu celnym o objcie towaru procedur odprawy czasowej. Pamita bowiem naley, e w przypadku stosowania procedury odprawy czasowej stosuje si elementy kalkulacyjne, w tym warto celn towarw, waciwe dla chwili objcia towaru t procedur. 14. Formy, barwniki, bloki, rysunki, szkice, narzdzia pomiarowe, kontrolne i badawcze oraz podobne artykuy; specjalistyczne narzdzia i przyrzdy 14.1. Wprowadzenie Formy, barwniki, bloki, rysunki, szkice, narzdzia pomiarowe, kontrolne i badawcze oraz podobne artykuy; specjalistyczne narzdzia i przyrzdy mog by obejmowane procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych. Podstawa prawna art.572 RWKC - zakres przedmiotowy i podmiotowy art.497 ust.1 lub ust.3 lit.c RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia art.505 lit.b RWKC - wydanie pozwolenia 14.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy Procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci przywozowych jest przyznawana, w przypadku

291

gdy formy, barwniki, bloki, rysunki, szkice, instrumenty pomiarowe i kontrolne oraz inne podobne artykuy s: 1) wasnoci osoby majcej siedzib poza obszarem celnym Wsplnoty; oraz 2) stosowane przy produkcji przez osob majc siedzib na obszarze celnym Wsplnoty, a przynajmniej 75% produkcji pochodzcej z ich zastosowania jest wywoone. Cakowite zwolnienie z nalenoci przywozowych jest przyznawane narzdziom i przyrzdom specjalistycznym, jeli towary te s: 1) wasnoci osoby majcej sw siedzib poza obszarem celnym Wsplnoty; oraz 2) udostpniane bezpatnie osobie, majcej sw siedzib na obszarze celnym Wsplnoty w celu wytwarzania towarw, ktre w caoci s przeznaczone do wywozu. (art.572 RWKC) 14.3. Objcie towaru procedur Towary okrelone w art. 572 RWKC powinny by zgoszone do procedury z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z zastosowaniem karnetu ATA. Zgoszenie towaru w ww. formie jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. 14.4. Zakoczenie procedury Procedura jest zakoczona poprzez powrotny wywz towarw lub nadanie im innego przeznaczenia celnego. Zgoszenie towaru do powrotnego wywozu lub nadanie innego przeznaczenia celnego nastpuje z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD lub karnet ATA). 15. Towary suce do testw lub podlegajce testom 15.1. Wprowadzenie Towary suce do testw lub podlegajce testom mog by obejmowane procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych. Podstawa prawna: art.573 RWKC - zakres przedmiotowy art.497 ust.1 lub ust.3 lit.c RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia art.505 lit.b RWKC - wydanie pozwolenia 15.2. Zakres przedmiotowy Procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci przywozowych jest przyznawana nastpujcym towarom: a) poddawanym testom, eksperymentom lub bdcym przedmiotem pokazw; b) towarom przywoonym, podlegajcym testom akceptowalnej jakoci w zwizku z umowami sprzeday zawierajcymi przepisy o testach akceptowalnej jakoci i poddawane takim testom; c) towarom uywanym do przeprowadzania testw, eksperymentw lub pokazw nie stanowicym rda zyskw finansowych. Dla towarw, okrelonych w lit.b, termin zakoczenia procedury wynosi sze miesicy. (art.573 RWKC) 15.3. Objcie towaru procedur Towary okrelone w art.573 RWKC powinny by zgoszone do procedury z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z zastosowaniem karnetu ATA.

292

Zgoszenie towaru w ww. formie jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. 15.4. Zakoczenie procedury Procedura jest zakoczona poprzez powrotny wywz towarw lub nadanie im innego przeznaczenia celnego. Zgoszenie towaru do powrotnego wywozu lub nadanie innego przeznaczenia celnego nastpuje z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD lub karnet ATA). 16. Prbki 16.1. Wprowadzenie Prbki towarw mog by obejmowane procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych Podstawa prawna art.574 RWKC - zakres przedmiotowy art.497 ust.1 lub ust.3 lit.c RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia art.505 lit.b RWKC - wydanie pozwolenia 16.2. Zakres przedmiotowy Procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci przywozowych jest przyznawana prbkom jeeli s one przywoone w rozsdnych ilociach i uywane jedynie w celu pokazania lub prezentacji na obszarze celnym Wsplnoty. (art.574 RWKC) Prbka oznacza wyroby przedstawiajce okrelon kategori produkowanych ju towarw lub bdce przykadami towarw, ktrych produkcja jest rozwaana, ale z wyczeniem identycznych wyrobw przywoonych przez t sam osob lub wysyanych do pojedynczego odbiorcy w takiej iloci, e jako cao nie stanowi one ju prbek zgodnie z przyjt praktyk handlow. 16.3. Objcie towaru procedur Towary okrelone w art.574 RWKC powinny by zgoszone do procedury z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z zastosowaniem karnetu ATA. Zgoszenie towaru w ww. formie jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. 16.4. Zakoczenie procedury Procedura jest zakoczona poprzez powrotny wywz towarw lub nadanie im innego przeznaczenia celnego. Zgoszenie towaru do powrotnego wywozu lub nadanie innego przeznaczenia celnego nastpuje z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD lub karnet ATA). 17. Zastpcze rodki produkcji 17.1. Wprowadzenie Zastpcze rodki produkcji mog by obejmowane procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych. Podstawa prawna art.575 RWKC - zakres przedmiotowy i podmiotowy art.497 ust.1 lub ust.3 lit.c RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia art.505 lit.b RWKC - wydanie pozwolenia

293

17.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy Procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci przywozowych jest przyznawana jeli zastpcze rodki produkcji s udostpniane czasowo klientowi przez dostawc lub przeprowadzajcego napraw, w oczekiwaniu na dostaw lub napraw podobnych towarw. Termin zakoczenia procedury wynosi sze miesicy. (art.575 RWKC) 17.3. Objcie towaru procedur Towary okrelone w art.575 RWKC powinny by zgoszone do procedury z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z zastosowaniem karnetu ATA. Zgoszenie towaru w ww. formie jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. 17.4. Zakoczenie procedury Procedura jest zakoczona poprzez powrotny wywz towarw lub nadanie im innego przeznaczenia celnego. Zgoszenie towaru do powrotnego wywozu lub nadanie innego przeznaczenia celnego nastpuje z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD lub karnet ATA). 18. Towary przeznaczone na imprezy publiczne lub do sprzeday 18.1. Wprowadzenie Towary przeznaczone na imprezy publiczne lub do sprzeday mog by obejmowane procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych. Podstawa prawna art.576 RWKC - zakres przedmiotowy art.497 ust.1 lub ust.3 lit.c RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia art.505 lit.b RWKC - wydanie pozwolenia 18.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy Procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci przywozowych jest przyznawana towarom: 1) ktre maj by wystawione lub uyte podczas imprezy publicznej niezorganizowanej wycznie dla sprzeday tych towarw lub s otrzymywane podczas takich wydarze z towarw objtych procedur; w wyjtkowych przypadkach, waciwe organy celne mog zezwoli na procedur w wypadku innych imprez; 2) do zatwierdzenia, jeeli nie mog by przywoone jako prbki, za nadawca ze swej strony chce je sprzeda i odbiorca moe podj decyzj o ich zakupie po dokonaniu sprawdzenia; termin zakoczenia procedury wynosi dwa miesice; 3) Cakowite zwolnienie z nalenoci przywozowych jest przyznawane nastpujcym przedmiotom: a) dzieom sztuki, przedmiotom kolekcjonerskim oraz antykom, ktre zostay zdefiniowane w "zaczniku I" dyrektywy 77/388/EWG, przywoonym do celw wystawowych, z moliwoci sprzeday; b) towarom innym ni nowo wyprodukowane, przywoonym w celu sprzeday na aukcji. 18.2.1. Definicje poj Zacznik I do Dyrektywy 77/388/EWG Dziea sztuki, przedmioty kolekcjonerskie i antyki Dla potrzeb niniejszej Dyrektywy pojcia maj nastpujce znaczenia: a) "dziea sztuki" oznaczaj nastpujce przedmioty: - obrazy malarskie (np. obrazy olejne, akwarele, pastele) i rysunki oraz kolae i inne podobne dziea dekoratorskie w caoci stworzone rk artysty, za wyjtkiem planw budowlanych i rysunkw architektonicznych, rysunkw

294

technicznych i innych klanw oraz rysunkw przeznaczonych do celw dziaalnoci gospodarczej, handlowej, topograficznej i tym podobnym, pro- dukty rcznie malowane lub rcznie zdobione, malowane tkaniny do celw dekoracji teatralnych, ta do atelier i tym podobne (kod KN 9701); - oryginalne sztychy, ryty i litografie, ktre s odbijane z matryc wykonanych cakowicie rcznie poprzez jednego lub kilku artystw bezporednio w ograniczonej iloci i zgodnie z dowoln, jednak nie mechaniczn ani fotomechaniczn procedur na dowolny materia w konwencji czarno-biaej lub kolorowej (kod KN 9702 00 00); - oryginalne produkty sztuki rzebiarskiej, w materiaach wszelkiego rodzaju, o ile s w caoci wykonane przez artyst; pod nadzorem artysty lub jego nastpcy prawnego wytworzone odlewy do maksymalnej liczby omiu egzemplarzy (kod KN 9703 00 00). W okrelonych, ustalonych przez Pastwa Czonkowskie wyjtkowych wypadkach odlewy wytworzone przed 1 stycznia 1989 roku mog przekroczy maksymaln liczb omiu egzemplarzy; - rcznie wykonane dziea tapicerskie (kod KN 5805 00 00) i towary tekstylne do pokrywania cian (kod KN 6304 00 00) na podstawie oryginalnych projektw artystw, jednak maksymalnie w omiu kopiach kadego dziea; - oryginalne dziea ceramiczne w caoci wytworzone przez artyst lub przez niego sygnowane; - dziea sztuki emaliowania w caoci wytworzone rcznie do maksymalnej liczby omiu numerowanych i opatrzonych podpisem artysty lub pracowni artysty egzemplarzy; wyjtek stanowi produkty rzemiosa zdobniczego, jubilerskiego i zotniczego; - wykonane przez artyst fotografie, ktre zostay odbite i sygnowane przez niego samego lub pod jego nadzorem; czna liczba odbitek- uwzgldniajc wszystkie formaty i materiay nie moe przekroczy 30. b) "przedmioty kolekcjonerskie" oznaczaj nastpujce przedmioty: - znaczki pocztowe, znaczki stemplowe i opaty skarbowej, listy frankowane pierwszego dnia obiegu, karty ze znaczkiem stemplem pocztowym (caostki) i tym podobne, stemplowane i nie stemplowane, jednak ani nie bdce w obiegu ani nie przewidziane do obiegu (kod KN 9704 00 00); - zoologiczne, botaniczne, mineralogiczne i anatomiczne przedmioty kolekcjonerskie i kolekcje; przedmioty kolekcjonerskie wartoci historycznej, archeologicznej, paleontologicznej, krajoznawczej i numizmatycznej (kod KN 9705 00 00); c) "antyki" - oznaczaj nastpujce przedmioty: inne przedmioty ni dziea sztuki i przedmioty kolekcjonerskie, ktre s starsze ni sto lat (kod KN 9706 00 00). 18.3. Objcie towaru procedur Towary okrelone w art.576 RWKC powinny by zgoszone do procedury z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z zastosowaniem karnetu ATA. Zgoszenie towaru w ww. formie jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. 18.4. Zakoczenie procedury Procedura jest zakoczona poprzez powrotny wywz towarw lub nadanie im innego przeznaczenia celnego. Zgoszenie towaru do powrotnego wywozu lub nadanie innego przeznaczenia celnego nastpuje z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD lub karnet ATA). W przypadku gdy towary objte procedur zgodnie z art.576 kocz j przez dopuszczenie do obrotu, kwota dugu jest ustalana na podstawie elementw kalkulacyjnych odpowiednich dla tych towarw w momencie przyjcia zgoszenia do procedury dopuszczenia do obrotu (art.582 ust.1 RWKC). W przypadku, gdy towary objte procedur zgodnie zart.576 s wprowadzane do obrotu, uwaa si je za przedstawione organom celnym, jeli s zgoszone do procedury dopuszczenia do obrotu przed upywem okresu zakoczenia procedury. (art.582 ust.1 RWKC). Dotyczy to przypadkw, gdy np. towar bdcy na wystawie zosta sprzedany i odebrany przez nabywc z miejsca wystawy. W tej sytuacji wystarczy zoenie zgoszenia celnego bez przedstawienia towarw organowi celnemu, ale w terminie zakoczenia procedury, aby mona byo zastosowa elementy kalkulacyjne z dnia objcia towaru procedur dopuszczenia do obrotu (zastosowanie ma art.201 ust.1 lit.a WKC). W przeciwnym wypadku brak zgoszenia towaru w terminie wskazanym do zakoczenia procedury, uznawany jest jako usunicie towaru spod dozoru celnego i zastosowanie ma art.203 WKC.

295

Do celw zakoczenia procedury w stosunku do towarw, ktre maj by wystawione lub uyte podczas imprezy publicznej niezorganizowanej wycznie dla sprzeday tych towarw lub s otrzymywane podczas takich wydarze z towarw objtych procedur albo towary zostay objte t procedur w wypadku innych imprez (art.576 ust.1 RWKC), ich konsumpcja, zniszczenie lub bezpatne rozdanie wrd publicznoci podczas imprezy uwaa si za powrotny wywz, o ile ich ilo odpowiada charakterowi imprezy, liczbie goci i zakresu udziau posiadacza w wydarzeniu. Zasada ta nie dotyczy napojw alkoholowych, wyrobw tytoniowych lub paliw (art.582 ust.2 RWKC). 19. Czci zamienne, sprzt i wyposaenie 19.1. Wprowadzenie Czci zamienne, sprzt i wyposaenie w okrelonych niej przypadkach moe by obejmowane procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych. Podstawa prawna art.577 RWKC - zakres przedmiotowy art.497 ust.1 lub ust.3 lit.c RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia art.505 lit.b RWKC - wydanie pozwolenia 19.2. Zakres przedmiotowy Procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci przywozowych jest przyznawana jeli czci zapasowe, sprzt i wyposaenie s stosowane do napraw i konserwacji, wczajc przegldy, regulacje i prace konserwacyjne towarw objtych procedur. (art.577 RWKC) 19.3. Objcie towaru procedur Towary okrelone w art.577 RWKC powinny by zgoszone do procedury z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD lub z zastosowaniem karnetu ATA. W zgoszeniu celnym czci zamiennych, akcesoriw i elementw wyposaenia naley poda konkretne dane dotyczce towarw, do ktrych s one przeznaczone. Zgoszenie towaru w ww. formie jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. 19.4. Zakoczenie procedury Procedura jest zakoczona poprzez powrotny wywz towarw lub nadanie im innego przeznaczenia celnego. Zgoszenie towaru do powrotnego wywozu lub nadanie innego przeznaczenia celnego nastpuje z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD lub karnet ATA). Odprawa czasowa w przypadku ww. towarw ulega zakoczeniu rwnie jeeli np. poprzez wbudowanie (zamontowanie) stay si czci innego towaru objtego czasow odpraw. 20. Inne towary, ktre mog by objte procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych 20.1. Wprowadzenie Poza cisym katalogiem towarw omwionych we wczeniejszych czciach, ktre mog by obejmowane procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych, jest moliwo objcia t procedur rwnie innych towarw, ktre nie zostay skatalogowane, a ktre s przywoone na czas okrelony. Podstawa prawna art.578 RWKC - zakres przedmiotowy art.497 ust.1 lub ust.3 lit.c lub ust. RWKC - wniosek o wydanie pozwolenia art.505 lit.b RWKC - wydanie pozwolenia

296

20.2. Zakres przedmiotowy Procedura odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci przywozowych jest przyznawana jeli towary inne ni wymienione w art. 556-577 (katalog towarw podlegajcych procedurze odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych) lub nie speniajce wymogw tych artykuw, przywoone s: a) okazjonalnie i na okres nie przekraczajcy trzech miesicy; lub b) w konkretnych sytuacjach nie majcych skutkw gospodarczych. (art.578 RWKC) Przesanki wymienione w art.578 RWKC zachodz z reguy w przypadku: - towarw, co do ktrych nie ma pewnoci, e zostan sprzedane; - towarw do celw niekomercyjnych; - gdy czna kwota nalenoci celnych przywozowych i nalenoci podatkowych w przypadku wprowadzenia tych towarw do obrotu nie przekracza 2.500 Euro. Jeeli w innych przypadkach strona wnioskuje o zastosowanie tej regulacji, powinna szczegowo uzasadni e zachodzi szczeglna sytuacja bez skutkw gospodarczych. Przeduenie terminu odprawy czasowej w przypadkach wymienionych w pkt a), ktre przekraczaoby termin trzymiesiczny - take z moc wsteczn prowadzi z reguy do ustania podstaw do cakowitego zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych. Pytanie-odpowied Czy jest moliwe zastosowanie art.578 Rozporzdzenia Wykonawczego do rzeczy sucych do uytku domowego lub zawodowego podrnych przybywajcych do Polski na pobyt czasowy w zwizku z zatrudnieniem, studiami lub leczeniem? Nie. Powyszy przepis nie ma zastosowania do tego rodzaju towarw przywoonych na obszar celny Wsplnoty Europejskiej w zwizku z czasowym pobytem zwizanym np. z zatrudnieniem. W przypadku przywozu tego rodzaju rzeczy, naley rozway moliwo zastosowania art.2 - 10 rozporzdzenia Rady (EWG) nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 r. ustanawiajcego wsplnotowy system zwolnie celnych, regulujcych zwolnienie z nalenoci celnych przywozowych zwykego mienia osobistego nalecego do osb fizycznych przenoszcych swoje miejsce zamieszkania z pastwa trzeciego na obszar Wsplnoty. 20.3. Objcie towaru procedur Towary okrelone w art.578 RWKC powinny by zgoszone do procedury z zastosowaniem formy pisemnej na dokumencie SAD. Zgoszenie towaru w ww. formie jest jednoczenie wnioskiem o wydanie pozwolenia, a przyjcie tego zgoszenia jest wydaniem pozwolenia na korzystanie z procedury. Jednake organy celne mog wymaga, aby wniosek o wydanie pozwolenia na korzystanie z procedury odprawy czasowej by zoony zgodnie z zacznikiem nr 67 do RWKC (pena formua wniosku i pozwolenia). (art.497 ust.5 PWKC). 20.4. Zakoczenie procedury Procedura jest zakoczona poprzez powrotny wywz towarw lub nadanie im innego przeznaczenia celnego. Zgoszenie towaru do powrotnego wywozu lub nadanie innego przeznaczenia celnego nastpuje z zastosowaniem formy pisemnej (dokument SAD). 21. Wniosek o wydanie pozwolenia na stosowanie procedury 21.1. Wprowadzenie W celu uzyskania pozwolenia na korzystanie z procedury odprawy czasowej, osoba zainteresowana powinna zoy wniosek do waciwego organu celnego o wydanie pozwolenia. W zalenoci od rodzaju towaru, przepisy wsplnotowego prawa celnego przewiduj rne formy wnioskowania o wydanie pozwolenia przez organ celny.

297

21.2. Formy wnioskowania o wydanie pozwolenia 21.2.1. Wniosek o wydanie pozwolenia w formie zgoszenia ustnego Wniosek o wydanie pozwolenia na stosowanie procedury odprawy czasowej moe by sporzdzony za pomoc zgoszenia ustnego. W przypadku zastosowania powyszego trybu zoenia wniosku, wnioskodawca zobowizany jest doczy do zgoszenia celnego dwa egzemplarze dokumentu, o ktrym mowa w art.499 Rozporzdzenia Wykonawczego. Wzr tego dokumentu zawarty jest w Zaczniku Nr 27 do rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz.U.Nr 283, poz.2824). Dla ustnego zgoszenia towaru do procedury odprawy czasowej, pozwolenie jest udzielane rwnie w formie ustnej przez waciwy organ celny, poprzez przyjcie zgoszenia celnego wraz z dodatkowym dokumentem, o ile spenione zostan warunki korzystania z tej procedury. Jeden egzemplarz dokumentu zatrzymuje urzd celny objcia, drugi natomiast zwracany jest zgaszajcemu. Urzd celny objcia jest jednoczenie urzdem kontrolnym. Jeeli zakoczenie procedury nastpuje w innym polskim urzdzie celnym ni ten, ktry udzieli pozwolenia, to urzd zakoczenia przesya niezwocznie kserokopi dodatkowego dokumentu - zawierajcego w polu 7 potwierdzenie powrotnego wywozu towaru lub nadania mu nowego przeznaczenia celnego do urzdu celnego, ktry udzieli pozwolenia. Jeeli urzdem zakoczenia jest urzd celny ustanowiony w innym pastwie czonkowskim, to korzystajcy z procedury powinien przedstawi urzdowi kontrolnemu dodatkowy dokument zawierajcy w polu 7 potwierdzenie powrotnego wywozu towaru lub nadania mu nowego przeznaczenia celnego. Na istnienie tego obowizku urzd objcia powinien zwrci szczegln uwag zgaszajcego. Zgoszeniem ustnym mog by objte nastpujce towary (art.229 ust.1 RWKC): - zwierzta na sezonowy wypas lub wypas albo do prowadzenia prac lub transportu oraz inne towary speniajce warunki okrelone w art.567 akapit drugi, lit.a), - opakowania z zawartoci okrelone w art.571 lit.a), noszce trwae, nieusuwalne oznakowanie osoby majcej siedzib poza obszarem celnym Wsplnoty, - sprzt radiowy i telewizyjny do produkcji i nadawania oraz pojazdy specjalnie przystosowane do powyszych celw wraz z wyposaeniem, przywoone przez organizacje publiczne lub prywatne majce swoj siedzib poza obszarem celnym Wsplnoty i zaakceptowane przez organy celne, ktre wyday pozwolenie na dokonanie odprawy czasowej takiego sprztu i pojazdw, - instrumenty i aparaty niezbdne dla lekarzy przy niesieniu pomocy pacjentom czekajcym na organ do przeszczepu, - towary okrelone w art.232, czyli rodki transportu, rzeczy osobistego uytku i towary do celw sportowych przywoone przez podrnego, majtek marynarzy, uywany na statkach biorcych udzia w midzynarodowym ruchu morskim, - inne towary, o ile zezwol na to organy celne, np. zwierzta domowe towarzyszce podrnemu, materiay do pomocy w sytuacjach klski ywioowej, wyposaenie medyczne, chirurgiczne lub laboratoryjne, jako poyczka na prob szpitala lub innej instytucji medycznej, ktra pilnie potrzebuje takiego sprztu jako uzupenienie ich wasnego niedostatecznego wyposaenia i gdy jest on przeznaczony dla celw diagnostycznych lub leczniczych (rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegowych wymogw, jakie powinno spenia zgoszenie celne (Dz.U. Nr 94, poz.902). Uwaga : W przypadkach, gdy rzeczy osobistego uytku, towary przywoone do celw sportowych lub rodki transportu s zgaszane ustnie albo jakimkolwiek innym aktem w celu objcia procedur, organy celne mog zada pisemnej deklaracji, jeeli suma nalenoci przywozowych jest wysoka lub istnieje powane ryzyko niespenienia wymogw procedury. (art.579 RWKC). Pozwolenie jest wydawane poprzez przyjcie przez organ celny zgoszenia celnego. (art.505 RWKC). 21.2.2. Wniosek o wydanie pozwolenia poprzez zgoszenie w formie innej czynnoci ni forma pisemna lub ustna Wniosek o wydanie pozwolenia na stosowanie procedury odprawy czasowej moe by sporzdzony za pomoc zgoszenia w formie innej czynnoci ni forma pisemna lub ustna. Najczciej jest to przejcie pasem zielonym lub "nic do oclenia". (art.233 RWKC). W tym przypadku nie jest wymagane przedstawienie organowi celnemu na pimie jakiegokolwiek dokumentu celnego.

298

Zgoszeniem w formie innej czynnoci ni forma ustna lub pisemna mog by objte towary, o ktrych mowa w art.232 RWKC: - rzeczy osobistego uytku i sprzt sportowy przywoony przez podrnych, - rodki transportu, w tym take palety i kontenery, - majtek marynarzy, uywany na statkach biorcych udzia w midzynarodowym ruchu morskim. Uwaga: W przypadkach, gdy rzeczy osobistego uytku, towary przywoone do celw sportowych lub rodki transportu s zgaszane ustnie albo jakimkolwiek innym aktem w celu objcia procedur, organy celne mog zada pisemnej deklaracji, jeeli suma nalenoci przywozowych jest wysoka lub istnieje powane ryzyko niespenienia wymogw procedur (art.579 RWKC). Pozwolenie jest wydawane poprzez przyjcie zgoszenia celnego (art.505 lit.b RWKC). 21.2.3. Wniosek o wydanie pozwolenia poprzez zoenie zgoszenia w formie pisemnej Wniosek o wydanie pozwolenia na stosowanie procedury odprawy czasowej moe by sporzdzony za pomoc zgoszenia celnego na pimie lub za pomoc technik przetwarzania danych, z wyczeniem stosowania procedury uproszczonej w miejscu (art.497 ust.3 lit.c RWKC). Zasad, a zatem najczstszym sposobem wnioskowania o wydanie pozwolenia bdzie zoenie zgoszenia celnego na dokumencie SAD. W przypadku zastosowania powyszego trybu zoenia wniosku (zwanego dalej "skrconym wnioskiem"), wnioskodawca zobowizany jest doczy do zgoszenia celnego dwa egzemplarze dokumentu, o ktrym mowa w art. 499 Rozporzdzenia Wykonawczego, zwanego dalej "dodatkowym dokumentem". Wzr tego dokumentu zawarty jest w Zaczniku Nr 26 do rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz.U. Nr 283, poz.2824). Dla wniosku, o ktrym mowa w art.497 ust.3 Rozporzdzenia Wykonawczego, pozwolenie udzielane jest przez waciwy organ celny poprzez przyjcie zgoszenia celnego wraz z dodatkowym dokumentem, o ile zostan spenione warunki korzystania z danej procedury. Rozstrzygnicie organu celnego zawarte jest ostatnim polu dodatkowego dokumentu. Wydane pozwolenie ma zastosowanie tylko do tej iloci towarw, ktre zostay objte procedur na podstawie przedmiotowego zgoszenia celnego. Wskazane jest aby urzd celny objcia by jednoczenie urzdem kontrolnym. Jeden egzemplarz dodatkowego dokumentu jest zwracany wnioskodawcy, drugi natomiast pozostaje w urzdzie objcia. Jeeli urzd objcia nie jest jednoczenie urzdem kontrolnym, wwczas zobowizany jest przesa kserokopi tego dokumentu do urzdu kontrolnego. Jeeli zakoczenie procedury nastpuje w urzdzie celnym innym ni ten, ktry udzieli pozwolenia, to urzd zakoczenia przesya niezwocznie do urzdu kontrolnego kserokopi zgoszenia celnego o nadaniu towarom objtym uprzednio procedur (w trybie skrconym) nowego przeznaczenia celnego. 21.2.4. Wniosek o wydanie pozwolenia w formie pisemnej z zastosowaniem wzoru okrelonego w zaczniku 67 RWKC Wniosek o wydanie pozwolenia sporzdzany jest na pimie z zastosowaniem wzoru okrelonego w zaczniku 67 RWKC. Wzr okrelony w zaczniku 67 RWKC bdzie najczciej stosowany w przypadku: 1) wnioskowania o wydanie pozwolenia z moc wsteczn, 2) gdy wniosek jest skadany przed przywozem towaru i jego zgoszeniem do procedury, 3) w przypadku stosowania procedury uproszczonej, o ktrej mowa w art.76 ust.1 lit.b)i c) WKC. Organ celny moe wymaga, aby wniosek zoony zosta z zastosowaniem wzoru z zacznika 67 RWKC w wypadku przywozu towarw, o ktrych mowa w art.578 RWKC (art.497 ust.5 RWKC), czyli towarw ktre mog by objte procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych, jeli s to towary inne ni wymienione w art.556-577 lub nie speniajce wymogw tych artykuw, i przywoone s: okazjonalnie i na okres nie przekraczajcy trzech miesicy lub w konkretnych sytuacjach nie majcych skutkw gospodarczych. 21.2.5. Wniosek o wydanie pozwolenia poprzez zoenie zgoszenia w formie karnetu ATA lub Karnetu CPD Zgoszenia w celu objcia procedur przy uyciu karnetw ATA lub CPD s przyjmowane, jeli s wystawiane w

299

pastwie uczestniczcym oraz potwierdzane i gwarantowane przez stowarzyszenie tworzce cz midzynarodowego acucha gwarancyjnego. Jeeli dwustronne lub wielostronne umowy nie przewiduj inaczej, "pastwo uczestniczce" oznacza Umawiajc si Stron Konwencji ATA lub Konwencji stambulskiej, ktra przyja zalecenia Rady Wsppracy Celnej z dnia 25 czerwca 1992 r. w sprawie przyjcia karnetu ATA i karnetu CPD dla procedury odprawy czasowej. Funkcjonuj dwie Konwencje regulujce kwestie zwizane z karnetem ATA: 1) Konwencja celna w sprawie karnetu ATA dla odprawy warunkowej towarw (Konwencja ATA) sporzdzona w Brukseli dnia 6 grudnia 1961 r. (Dz.U. Nr 30 z 1969 r. poz.242) 2) Konwencja dotyczca odprawy czasowej sporzdzona w Stambule dnia 26 czerwca 1990 r. (Dz.U. Nr 14 z 1998 r. Nr 14, poz.61 i Dz.U. z 2002 r. Nr 198, poz.1668). Jeeli poszczeglne pastwa s Stronami obu Konwencji, to zgodnie z art.19 Zacznika A Konwencji stambulskiej, z chwil wejcia w ycie tego zacznika, uchyla on i zastpuje Konwencj celn w sprawie karnetu ATA dla odprawy warunkowej towarw (Konwencja ATA) sporzdzon w Brukseli dnia 6 grudnia 1961 r. w stosunkach midzy umawiajcymi si stronami, ktre przyjy niniejszy zacznik i s Umawiajcymi si Stronami tej Konwencji. Natomiast w Konwencji stambulskiej wprowadzony zosta rwnie karnet CPD, ktry dotyczy wycznie rodkw transportu. Karnety ATA lub CPD stosuje si tylko wwczas, gdy: 1) odnosz si do towarw i zastosowa objtych tymi konwencjami lub umowami; 2) s powiadczone przez organy celne w odpowiednim polu na pierwszej stronie; oraz 3) s wane na caym obszarze celnym Wsplnoty. Karnet ATA i CPD jest przedstawiany w urzdzie wejcia na obszar celny Wsplnoty, za wyjtkiem sytuacji, kiedy taki urzd nie jest w stanie sprawdzi wypenienia warunkw procedury. W Polsce stowarzyszeniem wydajcym i gwarantujcym karnety: 1) ATA - jest Krajowa Izba Gospodarcza ul. Trbacka 4, 00-074 Warszawa, 2) CPD - jest Polski Zwizek Motorowy ul. Kazimierzowska 66, 02-538 Warszawa. 21.2.5.1. Zasady przekazywania odcinkw karnetu ATA - uprawnienia Centralnego Biura Tranzytu Zgodnie z zarzdzeniem Nr 29 Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. zmieniajcym zarzdzenie w sprawie nadania statutw izbom celnym i urzdom celnym (Dz.Urz. Min.Fin. Nr 20*, poz.248), Centralne Biuro Tranzytu wchodzce w skad Izby Celnej w odzi, od dnia 1 stycznia 2005 r. realizuje zadania z zakresu stosowania karnetu ATA w procedurze odprawy czasowej i procedurze tranzytu. W zakresie przyznanych ww. zarzdzeniem kompetencji, Centralne Biuro Tranzytu poredniczy w przekazywaniu nadesanych do CBT odcinkw karnetu ATA do urzdw celnych pastw czonkowskich Wsplnoty Europejskiej (rwnie pomidzy polskimi urzdami celnymi). W zwizku z powyszym funkcjonariusz celny wypeniajc odpowiednie pola karnetu ATA, powinien wpisa: a) "CENTRALNE BIURO TRANZYTU UL. KAROLEWSKA 41, 90-560 D, POLSKA" w nastpujcych polach poszczeglnych odcinkw karnetu ATA: - w polu H lit. c) tego odcinka wywozowego, - w polu H lit. b) tego odcinka powrotnego przywozu, - w polu H lit. e) biaego odcinka powrotnego wywozu, - w polu H lit. e) niebieskiego odcinka tranzytowego; b) numer ewidencji (celem identyfikacji urzdu, do ktrego odpowiedni odcinek karnetu powinien by przekazany) w nastpujcych polach poszczeglnych odcinkw karnetu: - w polu H lit. d) tego odcinka wywozowego, - w polu H lit. c) tego odcinka powrotnego przywozu, - w polu H lit. f) biaego odcinka powrotnego wywozu,

300

- w polu H lit. c) niebieskiego odcinka tranzytowego. Z uwagi na to, e wpisywane numery czsto nie s czytelne, to wskazane jest, aby w ww. polach wpisa take nazw jednostki organizacyjnej wypeniajcej t cz karnetu, z wyjtkiem karty tranzytowej, w ktrej nazw urzdu i piecz umieszcza si w dolnej czci pola H pod lit.e). Uwaga: W przypadku gdy: - urzd powrotnego wywozu jest tym samym urzdem co urzd objcia towaru procedur odprawy czasowej, albo - urzd powrotnego przywozu jest tym samym urzdem co urzd objcia towaru procedur wywozu, to pomimo wskazania "CBT" w polu H lit. e) biaego odcinka powrotnego wywozu i w polu H lit. b) odcinka powrotnego przywozu - odcinkw tych nie naley przesya za porednictwem CBT, ale doczy odpowiednio do odcinka przywozowego lub wywozowego bdcego w posiadaniu tego urzdu. Ponadto, w przypadku gdy urzd wywozu jest jednoczenie urzdem wyprowadzenia, to pola H lit. c) tego odcinka wywozowego nie naley wypenia. Odcinki karnetw ATA naley przesya do Centralnego Biura Tranzytu przy odrbnych pismach, zawierajcych wykaz przesyanych odcinkw z podaniem numeru karnetu ATA (nie naley czy z wykazami, przy ktrych przesyane s np. odcinki karnetw TIR). Centralne Biuro Tranzytu nie prowadzi i nie poredniczy w prowadzeniu postpowania poszukiwawczego dotyczcego karnetw ATA. Jednake przed wszczciem postpowania wobec Krajowej Izby Gospodarczej w sprawie braku powrotnego wywozu lub nadania innego przeznaczenia celnego towarom objtym karnetem ATA, wskazane jest, aby waciwy urzd celny skontaktowa si z CBT w celu sprawdzenia, czy CBT jest w posiadaniu poszukiwanego odcinka karnetu ATA. Informacji takich, na podstawie podanego numeru karnetu, udziela CBT pod numerem telefonu (042) 639 94 41, faxu (042) 636 86 80 lub za porednictwem poczty elektronicznej na adres e-mail: ic.cbt@lod.mofnet.gov.pl. Zgodnie z art.459 Rozporzdzenia Wykonawczego nr 2454/93, roszczenie kierowane do Krajowej Izby Gospodarczej zwizane z powstaniem dugu celnego z tytuu braku powrotnego wywozu lub nadania innego przeznaczenia celnego towarom objtym karnetem ATA, naley kierowa najwczeniej w terminie 3 miesicy od daty wyganicia wanoci karnetu. W zwizku z powyszym ewentualne pytania kierowane do CBT w sprawie posiadania odpowiednich odcinkw zamykajcych dan procedur, naley kierowa rwnie z uwzgldnieniem terminu przewidzianego w ww. przepisie. Centralne Biuro Tranzytu nie jest biurem koordynujcym, majcym zapewni koordynacj wszystkich dziaa dotyczcych narusze i nieprawidowoci odnoszcych si do karnetw ATA, o ktrym to biurze mowa w art.458 Rozporzdzenia Wykonawczego nr 2454/93. Biurami takimi s wszystkie urzdy celne, majce w zakresie swoich zada prowadzenie postpowania wyjaniajcego w sprawie braku zakoczenia procedury odprawy czasowej lub procedury tranzytu, uprawnione do wydawania decyzji o powstaniu dugu celnego wobec towaru objtego ww. procedurami. Pytanie - odpowied W jaki sposb potwierdzi status towaru objtego przed dniem 1 maja 2004 r. procedur odprawy czasowej na podstawie karnetu ATA (na karnecie brak adnotacji T2L potwierdzajcej wsplnotowy status towaru), jeeli urzd celny wywozu znajdujcy si w pastwie czonkowskim, nie chce wyda dokumentu T2L twierdzc, e przystawiona na karnecie urzdowa piecz daje dowd w sposb nieodwoalny i niepodwaalny, i towary pochodz z UE? Dowody potwierdzajce wsplnotowy status towaru zostay okrelone w art.314b - art.336 Rozporzdzenia Wykonawczego. W zwizku z powyszym nie mona uzna, e piecz organu celnego jednego z pastw czonkowskich umieszczona na karnecie, stanowi potwierdzenie wsplnotowego statusu towaru. Jednym z dokumentw, ktre osoba moe przedstawi jest dokument handlowy, np. faktura lub dokument przewozowy. Osoba nie musi go powiadcza w urzdzie celnym wywozu, jeeli cakowita warto towarw wsplnotowych ujtych na fakturze nie przekracza 10 000 e. Jeeli warto towarw przekracza t kwot, to koniecznym jest przedstawienie dowodu potwierdzajcego wsplnotowy status towaru, zgodnie z warunkami okrelonymi w art.314b - art.336 Rozporzdzenia Wykonawczego. Pytanie-odpowied Czy moliwe jest przeduenie terminu powrotnego wywozu towarw przywiezionych przed dniem 1 maja 2004 r. z jednego z pastw czonkowskich i objtych procedur odprawy czasowej na podstawie karnetu ATA? Zgodnie z postanowieniami art. 27 ust. 2 ustawy Przepisy wprowadzajce ustaw - Prawo celne (Dz.U. Nr 68, poz.623) moliwe jest dokonanie zmiany pozwole zgodnie z przepisami prawa celnego obowizujcymi od dnia uzyskania

301

przez Rzeczpospolit Polsk czonkostwa w Unii Europejskiej. Pytanie-odpowied Karnet ATA przyjty przez organ celny jest jednoczenie pozwoleniem i zgoszeniem celnym. Jeeli w tym pozwoleniu zosta okrelony termin powrotnego wywozu krtszy ni termin wanoci karnetu, to moliwe jest przeduenie terminu powrotnego wywozu a do ostatniego dnia terminu wanoci karnetu, zgodnie z zasadami przewidzianymi dla przeduania terminw przewidzianych dla procedury odprawy czasowej. Kwestie dotyczce przeduania terminw powrotnego wywozu towarw objtych procedur odprawy czasowej reguluje art.140 ust.3 WKC, zgodnie z ktrym organy celne mog w szczeglnie uzasadnionych okolicznociach, na wniosek osoby zainteresowanej i we waciwych granicach, przeduy termin powrotnego wywozu lub nadania nowego przeznaczenia celnego towarom objtym procedur odprawy czasowej, w celu umoliwienia dopuszczonego wykorzystania towaru. 21.3. Waciwo miejscowa zoenia wniosku o wydanie pozwolenia na stosowanie procedury. Wniosek o wydanie pozwolenia mona zoy w kadym urzdzie celnym, w ktrym jest moliwe zastosowanie tej procedury, z wyjtkiem: - wniosku z zastosowaniem wzoru z zacznika 67 RWKC (art.497 ust.1 RWKC) - wniosek naley zoy do organu celnego waciwego dla miejsca, gdzie towary bd wykorzystywane (moe to by urzd wg pierwszego miejsca wykorzystania, ale moe to by organ waciwy dla kolejnego lub ostatniego miejsca wykorzystania towaru), - w przypadku zgosze w innej formie ni zgoszenie ustne lub pisemne (art.232 RWKC) - waciwy jest urzd celny graniczny. 22. Pozwolenie na stosowanie procedury 22.1. Wprowadzenie Stosownie do postanowie art.85 WKC korzystanie z kadej gospodarczej procedury celnej uzalenione jest od uzyskania pozwolenia organw celnych. 22.2. Formy pozwolenia Korzystanie z procedury odprawy czasowej wymaga uzyskania pozwolenia organu celnego. (art.85 WKC) Zgodnie z postanowieniami art.505 RWKC pozwolenie jest udzielane przez waciwy organ celny: - wedug wzoru stanowicego zacznik 67 do RWKC (zacznik nr 2) - dla wniosku, o ktrym mowa w art.497 ust.1 (art.505 lit.a RWKC) - poprzez przyjcie zgoszenia celnego - dla wniosku, o ktrym mowa w art.497 ust.3 RWKC (art.505 lit.b RWKC), - poprzez kady stosowny akt - dla wniosku, o ktrym mowa w art.497 ust.2 RWKC, o przeduenie lub zmian pozwolenia (art.505 lit.c RWKC). Pytanie-odpowied Czy wydajc pozwolenie na stosowanie procedury gospodarczej naley umieszcza w polu "Posiadacz pozwolenia" informacje o numerze identyfikacyjnym NIP lub REGON strony? Czy strona w polu "Wnioskodawca" powinna podawa NIP lub REGON? Czy wymagane jest podawanie w pozwoleniu tych danych? W zaczniku 67 do Rozporzdzenia Wykonawczego okrelono, i we wzorze wniosku o udzielenie pozwolenia w polu "Wnioskodawca" naley wpisa dane identyfikujce osob ubiegajc si o udzielenie pozwolenia na korzystanie z danej procedury celnej. Dane takie s niezbdne w wietle warunku okrelonego w art.86 WKC, zgodnie z ktrym pozwolenie wydawane jest jedynie osobom, ktre udziel wszelkich gwarancji niezbdnych do prawidowego przebiegu procedury. Jednym z elementw oceny, dokonywanej wedug tego kryterium, jest potwierdzenie informacji o podmiocie na podstawie danych urzdowych. I tak, zgodnie z art.43 ust.3 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz.U. Nr 88, poz.439, z pn.zm.) podmioty, podlegajce wpisowi do rejestru podmiotw, w kontaktach urzdowych i zwizanych z obrotem gospodarczym s obowizane do posugiwania si zawiadczeniem o nadanym im i ich jednostkom lokalnym numerze identyfikacyjnym, a take podawania tego numeru w pieczciach firmowych i drukach urzdowych. W przypadku numeru identyfikacji podatkowej NIP, zgodnie z art.11 ustawy z dnia 13 padziernika 1995 r. o zasadach

302

ewidencji i identyfikacji podatnikw i patnikw (Dz.U. Nr 142, poz.702, z pn.zm.), podatnicy podaj NIP na wszelkich dokumentach zwizanych z wykonywaniem zobowiza podatkowych oraz niepodatkowych nalenoci budetowych, do ktrych poboru obowizane s organy podatkowe lub celne.Przedmiotowe dane su wic organom celnym w toku postpowania o wydanie pozwolenia do ustalenia "tosamoci" podmiotu. Nie jest jednak wymagane przepisami prawa podawanie tych danych w udzielonym pozwoleniu. 22.3. Warunki podmiotowe Pozwolenie wydawane jest jedynie osobom, ktre udziel wszelkich gwarancji niezbdnych do prawidowego przebiegu procedury. (art.86 WKC) Pozwolenie na stosowanie procedury odprawy czasowej udzielane jest na wniosek osoby, ktra uytkuje towary lub organizuje ich uytkowanie. Prawa i obowizki osoby uprawnionej do korzystania z gospodarczej procedury celnej mog, zgodnie z warunkami okrelonymi przez organy celne, zosta przeniesione kolejno na inne osoby speniajce warunki wymagane do korzystania z procedury. (art.90 WKC) Pytanie-odpowied W jaki sposb bdzie wygldao przeniesienie praw i obowizkw osoby uprawnionej do korzystania z gospodarczej procedury celnej, o ktrej mowa w art.90 WKC, a rozpocztej przed 1 maja 2004 r. Prawa i obowizki osoby uprawnionej do korzystania z gospodarczej procedury celnej rozpocztej przed 1 maja 2004 r. mog zosta przeniesione na inne osoby speniajce warunki wymagane do korzystania z tej procedury, na podstawie art.90 WKC. W zwizku z tym, e wsplnotowe prawo celne nie zawiera wzorw wnioskw i pozwole na przeniesienie praw i obowizkw, ani te nie zawiera przepisw szczeglnych w tym zakresie, wskazanym jest korzystanie z dotychczasowych dowiadcze uzyskanych przy stosowaniu art.96 ustawy - Kodeks celny. 22.4. Warunki przedmiotowe Warunki przedmiotowe okrelone s w przepisach szczeglnych dla kadej kategorii towarowej. (patrz rozdziay 2-20) 22.5. Warunki zwizane z kontrol procedury Pozwolenie jest udzielanie jedynie wtedy, gdy organy celne mog zapewni waciwy dozr i kontrol procedury bez koniecznoci stosowania przez administracj rodkw (nakadw) niewspmiernych w stosunku do istniejcej potrzeby gospodarczej (art.86 mylnik 2 WKC). Przykad:Procedura odprawy czasowej nie powinna mie zastosowania, jeeli na podstawie przepisw szczeglnych dotyczcych zwolnienia od nalenoci celnych przywozowych towary przywoone byyby zwolnione z tych nalenoci. Podstaw odmowy wydania pozwolenia byyby niewspmierne nakady zwizane z kontrol procedury odprawy czasowej Stwierdzenie, czy speniona zostaa powysza przesanka spoczywa nie na wnioskodawcy, lecz na organach celnych. Musz one zatem dokona rzetelnej oceny zakresu przewidywanych obowizkw jakie powstan w zwizku z koniecznoci przeprowadzania kontroli procedury, ktrej dotyczy wniosek. W tym kontekcie zobowizane s take do oceny czy nakady finansowe, ktre bdzie musiaa ponie w zwizku z tym administracja, nie s zbyt wysokie, w stosunku do oczekiwanych skutkw gospodarczych zwizanych z korzystaniem przez osob z procedury. 22.6. Warunek identyfikacji towarw W przypadku braku moliwoci zapewnienia identyfikacji przywoonych towarw, organy celne nie udzielaj pozwolenia na stosowanie procedury odprawy czasowej. Jednake organy celne mog wyrazi zgod na zastosowanie procedury odprawy czasowej nie upewniajc si czy towary mog zosta zidentyfikowane, jeeli uwzgldniajc rodzaj towarw lub zamierzony sposb ich wykorzystania, brak rodkw identyfikacyjnych nie spowoduje naduycia tej procedury. (art.139 WKC) Najlepszym rodzajem zabezpieczenia tosamoci towaru jest znak identyfikacyjny (okrelone symbole, numery, litery, itp.). Jeeli brak jest takich znakw, zabezpieczeniem identyfikacji towarw moe by opis towaru, fotografie, itp.

303

22.7. Termin rozpatrzenia wniosku o wydanie pozwolenia Wnioskodawca jest informowany o decyzji w sprawie wydania pozwolenia lub powodach dla ktrych wniosek zosta odrzucony w terminie 30 dni od daty zoenia wniosku lub daty w ktrej organy celne otrzymay wszystkie wymagane uzupenienia lub informacje dodatkowe. Po zoeniu wniosku organ celny moe na podstawie art.6 WKC da od wnioskodawcy dostarczenia wszelkich danych i dokumentw niezbdnych do wydania pozwolenia. Podstaw wystpienia organu celnego do wnioskodawcy jest rwnie art.14 WKC, ktry przewiduje, e do celw stosowania przepisw prawa celnego, kada osoba porednio lub bezporednio uczestniczca w operacjach dokonywanych w ramach wymiany towarowej, dostarcza organom celnym, na ich danie i w ewentualnie wyznaczonym terminie, wszystkie dokumenty i informacje, w jakiejkolwiek formie, jak rwnie udziela im wszelkiej niezbdnej pomocy. 22.8. Termin wanoci pozwolenia Pozwolenie jest wane od dnia jego wydania lub od daty pniejszej wskazanej w pozwoleniu (chyba, e jest to pozwolenie z moc wsteczn, o ktrym mowa w art.508 RWKC), do dnia okrelonego w tym pozwoleniu. Wano pozwolenia oznacza moliwo przywozu towaru okrelonego w danym pozwoleniu w ramach tego pozwolenia i zgaszania go do procedury odprawy czasowej we wskazanym w pozwoleniu terminie. W przypadku procedury odprawy czasowej najczstsz form wnioskowania o wydanie pozwolenia jest zoenie pisemnego zgoszenia celnego na dokumencie SAD, tzw. "forma skrcona". W zwizku z powyszym, mona powiedzie, e przyjcie tego zgoszenia przez organ celny jest jednorazowym pozwoleniem obejmujcym wycznie towar okrelony w danym zgoszeniu celnym. Termin wanoci pozwolenia okrelany bdzie w pozwoleniu tzw. "penym" wydanym z zastosowaniem wzoru okrelonego w zaczniku 67 RWKC. 23. Zakoczenie procedury Zakoczenie procedury nastpuje poprzez powrotny wywz towaru lub nadaniu mu nowego przeznaczenia celnego. W przypadku gdy towary zostay objte procedur na podstawie dwch lub wicej zgosze celnych z zastosowaniem jednego pozwolenia, przypisanie towarw lub produktw do nowego przeznaczenia celnego jest uwaane za zakoczenie procedury dla towarw przywoonych objtych na mocy najwczeniejszej z deklaracji (zasada "fifo" - first in first out). (art.520 ust.1 tiret pierwsze RWKC) Pytanie odpowied Czy moliwe jest zakoczenie procedury odprawy czasowej kaset przeznaczonych do reprodukcji poprzez przewz w tranzycie do skadu celnego na obszarze celnym Wsplnoty? Zakoczeniem procedury odprawy czasowej moe by objcie towaru procedur tranzytu zewntrznego z zastosowaniem dokumentu T1, w celu dostarczenia ich do skadu celnego znajdujcego si na obszarze celnym Wsplnoty Europejskiej.Zgodnie bowiem z art.89 Wsplnotowego Kodeksu Celnego procedura zawieszajca bdca jednoczenie gospodarcz procedur celn zostaje zakoczona, gdy towary objte t procedur otrzymaj inne dopuszczone przeznaczenie celne. Innym przeznaczeniem celnym moe by procedura tranzytu.W zwizku z tym, e kasety objte procedur odprawy czasowej maj status towarw niewsplnotowych, ich przewz przez terytorium Wsplnoty powinien odbywa si z zastosowaniem procedury tranzytu zewntrznego. Stanowi o tym art.91 ust.1 lit.a Wsplnotowego Kodeksu Celnego (cyt.): "procedura tranzytu zewntrznego pozwala na przemieszczanie z jednego do drugiego miejsca znajdujcego si na obszarze celnym Wsplnoty towarw niewsplnotowych, niepodlegajcych w tym czasie nalenociom celnym przywozowym i innym opatom ani rodkom polityki handlowej". Pytanie - odpowied Czy rozliczenie procedury odprawy czasowej nastpuje na pisemny wniosek osoby korzystajcej z procedury, czy te nastpuje samoistnie po dokonaniu zgosze celnych zamykajcych dan procedur Przepisy WKC i RWKC nie przewiduj specjalnego "rozliczenia" procedury odprawy czasowej. Szczeglne regulacje zwizane z zakoczeniem procedury gospodarczej poprzez przedoenie kwitu zakoczenia,

304

odnosz si wycznie do procedury uszlachetniania czynnego i procedury przetwarzania pod kontrol celn. Stanowi o tym art.521 Rozporzdzenia Wykonawczego. W zwizku z powyszym, jeeli zgoszenie celne nadajce towarowi inne dopuszczalne przeznaczenie celne, stanowi zakoczenie procedury odprawy czasowej, to nie ma koniecznoci przedkadania organom celnym dodatkowych rozlicze. Pytanie-odpowied Czy w okresie przejciowym (towary objte procedur przed 1 maja 2004 r.) istnieje moliwo uznania za zakoczon procedur odprawy czasowej w przypadku, gdy osoba wysaa towar do waciciela majcego swoj siedzib we Wsplnocie, nie zgaszajc towaru do procedury tranzytu T1, przy zaoeniu, e osoba posiada potwierdzone przez odbiorc towaru faktury lub dokumenty przewozowe Jeeli procedura nie zostaa zakoczona zgodnie z przepisami, a wic gdy nastpi przypadek niewykonania obowizku wynikajcego z procedury to zgodnie z art.204 ust.1 lit.a WKC powstaje dug celny. Jednake jeeli uchybienia te nie maj rzeczywistego wpywu na prawidowe przeprowadzenie odpowiedniej procedury celnej, mona uzna, e dug celny nie powsta. Okolicznoci uzasadniajce uznanie, e dug celny nie powsta, okrelone zostay w art.859 Rozporzdzenia Wykonawczego. Sytuacja dotyczy okresu przejciowego, dlatego przepisy wsplnotowego prawa celnego nie bd zawieray jednoznacznych regulacji dla tego typu sytuacji, wskazujcych, e dug celny nie powstaje. Dlatego te, zasadnym jest odpowiednie stosowanie postanowie art.859 RWKC do specyficznych sytuacji powstaych w okresie przejciowym.Jedna z okolicznoci uzasadniajcych uznanie, e dug celny nie powsta, przewidziana zostaa w art.859 ust.6 Rozporzdzenia Wykonawczego. Zgodnie z nim, w przypadku towaru objtego procedur celn, wyprowadzenie tego towaru poza obszar celny Wsplnoty lub jego wprowadzenie do wolnego obszaru celnego o typie kontroli I w rozumieniu art.799 bd skadu wolnocowego bez spenienia niezbdnych formalnoci, uznaje si za niemajce znaczcego wpywu na funkcjonowanie procedury.Rwnie art.859 ust.5 RWKC uznaje za niemajce istotnego wpywu na stosowanie procedury, przeniesienie bez pozwolenia towarw objtych procedur celn, pod warunkiem, e mog zosta przedstawione na danie organw celnych.Skoro okolicznoci uzasadniajc przyjcie, e dug celny nie powstaje, jest wyprowadzenie towaru objtego procedur zawieszajc poza obszar Wsplnoty bez zastosowania wymaganych prawem formalnoci celnych, albo przeniesienie towarw w inne miejsce na obszarze celnym Wsplnoty, to w okrelonych sytuacjach, uzasadnionych okolicznociami danej sprawy, moliwe jest rwnie przyjcie, e dug celny nie powsta w przypadku przekazania towaru kontrahentowi unijnemu, a posiadacz pozwolenia moe wykaza innymi dowodami, e towar dotar do odbiorcy w innym pastwie czonkowskim.

24. Zabezpieczenie nalenoci celnych Objcie towarw procedur odprawy czasowej z zastosowaniem pisemnego zgoszenia celnego podlega obowizkowi zoenia zabezpieczenia nalenoci celnych przywozowych z wyjtkiem towarw okrelonych w zaczniku 77 RWKC (art.581 RWKC), do ktrych nale: - materiay przynalece do linii lotniczej, spek eglugi morskiej lub kolejowych albo operatorw pocztowych i stosowane przez nie w ruchu midzynarodowym, podlegajce koniecznoci noszenia wyranych oznacze - opakowania przywoone jako puste, noszce niecieralne i nieusuwalne oznaczenia - materiay pomocy w razie katastrof przeznaczone dla pastwa lub zatwierdzonych organw - sprzt medyczny chirurgiczny lub laboratoryjny przeznaczony dla szpitali lub instytucji medycznej, potrzebujcej pilnie takiego wyposaenia - towary transferowane w przypadku, gdy poprzedni posiadacz obj towary procedur odprawy czasowej z zastosowaniem ustnego zgoszenia lub w formie innej czynnoci ni pisemna lub ustna forma zgoszenia. W przypadku ustnego zgoszenia towaru do procedury odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych zasadniczo nie pobiera si zabezpieczenia. Przepis art.88 Wsplnotowego Kodeksu Celnego daje jednake moliwo, aby organy celne w indywidualnych przypadkach wymagay zoenia zabezpieczenia nalenoci przywozowych dla towarw objtych procedur zawieszajc. Kwota podatku od towarw i usug zostaje zabezpieczona w trybie stosowanym przy zabezpieczaniu nalenoci celnych na podstawie przepisw celnych (art.33 ust.7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarw i usug).

305

Kwota podatku akcyzowego zostaje zabezpieczona w przypadkach i trybie stosowanym przy zabezpieczaniu nalenoci celnych na podstawie przepisw celnych, z wyjtkiem przypadkw, gdy towar zosta objty procedur zawieszenia poboru akcyzy (dotyczy wyrobw akcyzowych zharmonizowanych) i zostao zoone zabezpieczenie akcyzowe w rozumieniu przepisw ustawy o podatku akcyzowym (art.21 ust.3 ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym). 25. Powstanie dugu celnego 25.1. Wprowadzenie Dug celny dla towarw objtych procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem od nalenoci celnych przywozowych powstaje w chwili zgoszenia towaru do procedury dopuszczenia do obrotu (art.201 ust.1 lit.a WKC) lub w przypadku naruszenia przepisw prawa lub warunkw procedury (art.203 lub art.204 WKC). Dug celny dla towarw objtych procedur odprawy czasowej z czciowym zwolnieniem od nalenoci celnych przywozowych powstaje w chwili objcia takiego towaru procedur odprawy czasowej z czciowym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych (art.201 ust.1 lit.b WKC). 25.2. Elementy kalkulacyjne Zasad jest, e w przypadku powstania dugu celnego w stosunku do przywoonych towarw, kwota takiego dugu okrelana jest wedug elementw kalkulacyjnych waciwych dla tych towarw w chwili przyjcia zgoszenia o objcie procedur odprawy czasowej. Jednake kwota dugu celnego moe by okrelona na podstawie elementw kalkulacyjnych waciwych tym towarom w chwili powstania tego dugu. Wyjtkiem takim s towary przeznaczone na imprezy publiczne lub do sprzeday, o ktrych mowa w art.576 w zwizku z art.582 RWKC, gdzie stosuje si elementy kalkulacyjne z dnia dopuszczenia do obrotu (art.144 ust.1 WKC) Pytanie-odpowied Jakie s zasady stosowania stawek celnych przy obliczaniu ca, wymaganego przy zakoczeniu procedury odprawy czasowej otwartej przed akcesj? Przepisy przejciowe dla stosowania gospodarczych procedur celnych, w tym procedury odprawy czasowej uregulowane zostay w przepisach przejciowych zawartych w tytule 5 Zacznika IV do Aktu Przystpienia. Z ust. 10 tytuu 5 wynika, e jeeli wysoko dugu celnego jest ustalona w oparciu o klasyfikacj taryfow, ilo, warto celn oraz pochodzenie przywoonych towarw z chwili przyjcia zgoszenia towaru do procedury odprawy czasowej oraz jeeli zgoszenie zostao przyjte przed dniem przystpienia, wwczas wymienione elementy wynika bd z ustawodawstwa obowizujcego w nowym pastwie czonkowskim Wsplnoty przed dniem jego przystpienia.Skoro wic elementy do obliczenia kwoty dugu celnego maj wynika z ustawodawstwa obowizujcego przed dniem przystpienia w nowym Pastwie Czonkowskim, to przy obliczaniu tej kwoty naley bra pod uwag rwnie stawk celn z dnia objcia towaru przedmiotowymi procedurami. Klasyfikacja towaru oznacza bowiem przypisanie towaru do kodu taryfy celnej - w tym przypadku wynikajcego z polskiej Taryfy Celnej obowizujcej do dnia 30 kwietnia 2004r. Konsekwencj ww. regulacji przyjtych na gruncie Aktu Przystpienia jest stosowanie w omawianych sytuacjach dla towaru klasyfikowanego wedug kodu polskiej Taryfy Celnej, stawki celnej okrelonej w tej taryfie, odpowiadajcej kodowi, do ktrego zosta przyporzdkowany towar. 25.3. Obliczanie kwoty dugu celnego w przypadku czciowego zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych 25.3.1. Obliczanie kwoty dugu celnego przy powrotnym wywozie towarw Jeeli zakoczenie procedury odprawy czasowej z czciowym zwolnieniem od nalenoci celnych przywozowych nastpuje poprzez powrotny wywz towaru, kwota obliczana jest za cay okres trwania procedury i pobierana na zakoczenie procedury - jest to iloczyn iloci miesicy trwania procedury i 3% kwoty nalenoci, ktra miaaby zosta uiszczona za te towary, gdyby zostay dopuszczone do obrotu w dniu w ktrym objte zostay procedur. Uwaga! Obliczenie kwoty dugu celnego nastpuje w zgoszeniu celnym o objcie towaru przeznaczeniem powrotnego

306

wywozu. 25.3.2. Obliczanie kwoty dugu celnego przy dopuszczaniu towaru do obrotu Jeeli zakoczenie procedury odprawy czasowej z czciowym zwolnieniem od nalenoci celnych przywozowych nastpuje poprzez zgoszenie towaru do procedury dopuszczenia do obrotu, kwota nalenoci obliczona jest w zgoszeniu celnym o objcie towaru procedur dopuszczenia do obrotu i suma nalenoci celnych przywozowych odpowiada kwocie wskazanej w zgoszeniu o objcie towaru procedur odprawy czasowej. 25.4. Powstanie dugu celnego w przypadku naruszenia przepisw prawa 25.4.1. Usunicie towaru spod dozoru Dug celny w przywozie powstaje w wyniku usunicia spod dozoru celnego towaru podlegajcego nalenociom przywozowym objtego procedur odprawy czasowej. Dug celny powstaje z chwil usunicia towaru spod dozoru celnego. Dunikami s: - osoba, ktra usuna towar spod dozoru celnego, - osoby, ktre uczestniczyy w tym usuniciu, i ktre jednoczenie wiedziay lub powinny byy wiedzie, e towar zostaje usunity spod dozoru celnego, - osoby, ktre nabyy lub posiaday towar, i ktre w chwili jego nabycia lub wejcia w jego posiadanie wiedziay bd powinny byy wiedzie, e jest to towar usunity spod dozoru celnego, i - odpowiednio, osoba zobowizana do wykonania obowizkw wynikajcych z czasowego skadowania towaru lub wynikajcych ze stosowania procedury celnej, ktr towar ten zosta objty. (art.203 WKC) 25.4.2. Naruszenie warunkw procedury Dug celny w przywozie wobec towaru objtego procedur odprawy czasowej powstaje w wyniku: a) niewykonania jednego z obowizkw wynikajcych ze stosowania procedury celnej, ktr towar ten zosta objty, lub b) niedopenienia jednego z warunkw wymaganych do objcia towaru procedur w przypadkach innych, ni te okrelone w art.203, chyba e zostanie potwierdzone, i uchybienia te nie miay rzeczywistego wpywu na prawidowe przeprowadzenie procedury celnej. Dug celny powstaje w chwili zaprzestania speniania obowizku, ktrego niewykonanie powoduje powstanie dugu celnego, bd w chwili objcia towaru odpowiedni procedur jeeli zostao pniej stwierdzone, e nie dopeniono jednego z warunkw wymaganych dla objcia towaru t procedur. Dunikiem jest osoba zobowizana do wykonania obowizkw wynikajcych ze stosowania procedury celnej, ktr towar zosta objty, bd osoba zobowizana do przestrzegania warunkw wymaganych dla objcia towaru t procedur. (art.204 WKC) 25.4.2.1.Uchybienia nie majce znaczcego wpywu na procedur Za nie majce znaczcego wpywu na waciwe funkcjonowanie procedury odprawy czasowej, w rozumieniu art.204 ust.1 WKC, uwaa si nastpujce uchybienia, pod warunkiem: - e nie stanowi one prby pozaprawnego usunicia towaru spod dozoru celnego, - e nie s spowodowane wyranym zaniedbaniem ze strony osoby zainteresowanej, oraz - e wszystkie formalnoci konieczne w celu uregulowania sytuacji towarw s nastpnie przeprowadzane: 1) przekroczenie terminu, w ktrym towar powinien otrzyma jedno z przeznacze celnych przewidzianych w ramach tej procedury celnej, jeeli przeduenie terminu mogo zosta udzielone, gdyby ubiegano si o nie w terminie; 2) uycie towarw objtych procedur odprawy czasowej w sposb inny ni przewidziany w pozwoleniu pod warunkiem, e takie uycie byyby dozwolone, gdyby ubiegano si o pozwolenie;

307

3) w przypadku towarw objtych t procedur celn, przeniesienie towarw bez pozwolenia pod warunkiem, e towary mog zosta przedstawione na danie organw celnych; 4) w przypadku towaru objtego t procedur celn, wyprowadzenie tego towaru poza obszar celny Wsplnoty lub jego wprowadzenie do wolnego obszaru celnego o kontroli typu I w rozumieniu art.799 bd do skadu wolnocowego bez spenienia niezbdnych formalnoci; 5) w odniesieniu do towarw lub produktw fizycznie przemieszczanych w rozumieniu art. 296, 297 lub 511, niespenienie jednego z warunkw, na mocy ktrych odbywa si przemieszczanie, w przypadku gdy spenione zostay nastpujce warunki: a) osoba zainteresowana moe udowodni w sposb przekonujcy dla organw celnych, e towary lub produkty przybyy do okrelonego obiektu lub na miejsce przeznaczenia oraz, w przypadkach przemieszczania na podstawie art.296,297, art.512 ust.2 lub art.513, e towary lub produkty zostay naleycie zarejestrowane w aktach okrelonego obiektu lub miejsca przeznaczenia, w przypadku gdy artykuy te wymagaj zarejestrowania takiego wprowadzenia do akt; b) w przypadku gdy nie dotrzymano terminu okrelonego w zezwoleniu, a towary lub produkty dotary jednak do okrelonego obiektu lub na miejsce przeznaczenia w odpowiednim terminie (art.859 RWKC) Organy celne uwaaj dug celny za powstay na mocy art.204 ust.1 Kodeksu, chyba e osoba mogca sta si dunikiem wykae, e spenione zostay warunki art.859 RWKC. (art.860 RWKC) Fakt, e uchybienia okrelone w art.859 RWKC nie powoduj powstania dugu celnego nie stanowi przeszkody dla stosowania obowizujcych przepisw karnych ani przepisw pozwalajcych na cofanie pozwole wydanych w ramach danej procedury celnej. (art.861 RWKC). 26. Odsetki wyrwnawcze (kompensacyjne) W przypadku gdy dug celny powsta w stosunku do towarw przywoonych pod- danych procedurze odprawy czasowej, odsetki wyrwnawcze s nalene od kwoty nalenoci przywozowych za dany okres. Stosowane s trzymiesiczne stopy procentowe rynku pieninego publikowane w zaczniku statystycznym do biuletynu miesicznego Europejskiego Banku Centralnego. Stosowan stop jest ta stosowana na dwa miesice przed miesicem, w ktrym powsta dug celny oraz dla Pastwa Czonkowskiego, w ktrym miaa miejsce lub powinna mie miejsce pierwsza operacja lub zastosowanie, jak okrelono w zezwoleniu. Odsetki s nakadane na bazie miesicznej, poczwszy od pierwszego dnia miesica nastpujcego po miesicu, w ktrym towary przywoone, dla ktrych po- wsta dug celny, zostay objte procedur. Okres powinien zosta zamknity ostatniego dnia miesica, w ktrym powsta dug celny. Nie pobiera si odsetek wyrwnawczych w nastpujcych przypadkach: a) kiedy okres brany pod uwag jest krtszy od jednego miesica; b) kiedy waciwa suma odsetek wyrwnawczych nie przekracza 20 EUR na powstay dug celny; c) kiedy dug celny wystpuje aby umoliwi zastosowanie preferencyjnych rodkw taryfowych na mocy umowy midzy Wsplnot a pastwem trzecim na przywz do tego pastwa; d) kiedy odpady i zom powstajce ze zniszczenia s dopuszczone do swobodnego obrotu; e) kiedy posiadacz wnioskuje o dopuszczenie do swobodnego obrotu i przedstawia dowd, e okolicznoci szczeglne nie wynikajce z adnego zaniedbania lub oszustwa z jego strony uniemoliwiaj lub powoduj nieopacalnym przeprowadzenie operacji powrotnego wywozu w warunkach, ktre przewidywa i rzetelnie uzasadni ubiegajc si o zezwolenie; f) kiedy dug celny powsta i wniesione jest odpowiednie w tym zakresie zabezpieczenie w postaci depozytu gotwkowego do tego dugu; g) kiedy dug celny powsta zgodnie z art.201 ust.1 lit.b WKC (procedura odprawy czasowej z czciowym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych) lub wynika z dopuszczenia do swobodnego obrotu towarw, ktre zostay poddane procedurze odprawy czasowej na mocy art.556-561, 563, 565, 568, 573 lit.b) i 576 RWKC. W przypadku gdy wobec towarw objtych procedur odprawy czasowej z czciowym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych powstanie dug celny, o ktrym mowa w art.201 ustp 1 pkt a WKC (dopuszczenie do obrotu), art.203 WKC (usunicie spod dozoru) lub art.204 WKC (naruszenie warunkw procedury) pobiera naley odsetki wyrwnawcze od kwoty obliczonej zgodnie z art.144 ustp 2 WKC.

308

27. Powstanie obowizku podatkowego 27.1. Wprowadzenie Z importem towarw ktre objte s procedur odprawy czasowej zwizany jest obowizek podatkowy. 27.2. Podatek od towarw i usug Obowizek podatkowy w imporcie towarw powstaje z chwil powstania dugu celnego, tzn.: - w przypadku objcia towarw procedur odprawy czasowej z czciowym zwolnieniem od nalenoci celnych przywozowych - obowizek podatkowy z tytuu importu towarw powstaje z chwil objcia towarw t procedur, - w przypadku objcia towarw procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem od nalenoci celnych przywozowych - obowizek podatkowy z tytuu importu towarw powstaje z chwil powstania dugu celnego, tj. objcia towaru procedur dopuszczenia do obrotu lub powstania dugu celnego w przypadku naruszenia przepisw prawa lub warunkw procedury. Jednake jeeli import towarw objty jest procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem od nalenoci celnych przywozowych, a od towarw tych pobierane s opaty wyrwnawcze lub opaty o podobnym charakterze i nie powstaje jednoczenie dug celny - obowizek podatkowy powstaje z chwil wymagalnoci tych opat. (art.19 ust.7-9 oraz art.45 ust.1 pkt2 i ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarw i usug) 27.3. Podatek akcyzowy W imporcie wyrobw akcyzowych obowizek podatkowy powstaje z dniem: 1) powstania dugu celnego w rozumieniu przepisw prawa celnego albo 2) objcia wyrobw akcyzowych procedur odprawy czasowej. (Art.7 ust.2 ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym) W chwili objcia procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych wprawdzie powstaje obowizek podatkowy, jednake kwota akcyzy jest zabezpieczana w trybie stosowanym przy zabezpieczaniu nalenoci celnych na podstawie przepisw prawa celnego, z wyjtkiem przypadkw, gdy towar zosta objty procedur zawieszenia poboru akcyzy i zostao zoone zabezpieczenie akcyzowe w rozumieniu przepisw ustawy (dotyczy to wyrobw akcyzowych zharmonizowanych okrelonych w zaczniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym). (art.21 ust.3 ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym) 28. Wsppraca administracyjna W celu udostpnienia wanych informacji innym urzdom celnym zaangaowanym w zastosowanie procedury odprawy czasowej, na wniosek zainteresowanego lub z inicjatywy organw celnych, wystawiony moe zosta arkusz informacyjny INF6 okrelony w zaczniku 71 do RWKC (zacznik nr 3), o ile organy celne nie uzgodni innych sposobw wymiany informacji. Arkusz informacyjny wystawiany jest w celu przekazywania informacji na temat elementw do oceny dugu celnego lub wysokoci ce ju naoonych na przewoone towary. (art.523 RWKC) 29. Pozwolenie pojedyncze Instytucja pojedynczego pozwolenia zostaa okrelona w art.496 lit c oraz art.500 i art.01 RWKC. Pojcie to oznacza pozwolenie na stosowanie gospodarczej procedury celnej, na podstawie ktrego procedura taka moe by realizowana na terytoriach kilku (przynajmniej dwch) pastw czonkowskich. O pozwoleniu pojedynczym nie mwimy jednak w sytuacji, gdy procedura gospodarcza od chwili objcia towaru procedur, poprzez poszczeglne czynnoci (procesy), a do nadania towarom jednego z nowych przeznacze celnych w urzdzie zakoczenia, przeprowadzana jest w caoci w jednym pastwie czonkowskim, a jedynie urzd wyjcia dla wywozu/powrotnego wywozu towaru znajduje si w innym pastwie czonkowskim. Z pozwoleniem pojedynczym nie mamy do czynienia take w sytuacji gdy np. miejsce prowadzenia/przechowywania ksig handlowych przedsibiorcy znajduje si w jednym pastwie czonkowskim, natomiast wszystkie czynnoci

309

zwizane z planowan procedur ograniczaj si do terytorium innego pastwa czonkowskiego. Jeeli skadany jest wniosek o pozwolenie pojedyncze na korzystanie z procedury odprawy czasowej, poniewa kilka Pastw Czonkowskich uczestniczy w prowadzeniu tej procedury postpowa naley w nastpujcy sposb: a) w przypadkach wniosku o wydanie pozwolenia w formie ustnej, w formie innej czynnoci ni forma pisemna lub ustna oraz w formie pisemnej z zastosowaniem dokumentu SAD pozwolenie pojedyncze wydawane jest poprzez przyjcie zgoszenia celnego (art.505 pkt b w zwizku z art.500 ustp 2 RWKC). W przypadku wnioskowania o wydanie pozwolenia w formie pisemnej z zastosowaniem dokumentu SAD naley dodatkowo zastosowa arkusz informacyjny INF6 (art.523 pkt c RWKC). Arkusz ten stanowi jednoczenie powiadomienie, o ktrym mowa art.501 ustp 2 pkt b) RWKC. W przypadku wniosku o wydanie pozwolenia w formie ustnej oraz w formie innej czynnoci ni forma pisemna lub ustna (art.497 ust.3 drugi i trzeci akapit, w zwizku z art.229 i 232 RWKC), a take w przypadku zastosowania karnetu ATA lub CPD, powiadamianie innych Pastw Czonkowskich nie jest konieczne (art.501 ustp 3 pkt b)i c)RWKC). b) w przypadku "penego" wniosku o wydanie pozwolenia z zastosowaniem wzoru z zacznika 67 do RWKC, wniosek naley zoy do dyrektora izby celnej waciwej dla miejsca pierwszego wykorzystania towaru, ktry nastpnie przesya ten wniosek i projekt pozwolenia do Dyrektora Izby Celnej we Wrocawiu, celem przeprowadzenia procedury konsultacyjnej z zastosowaniem art.500 RWKC.

310

20.00.00 Procedura uszlachetniania biernego 1. Wprowadzenie W niniejszym rozdziale omwiona zostanie procedura uszlachetniania biernego, ktra jest zawieszajc procedur gospodarcz. W celu korzystania z procedury uszlachetniania biernego naley uzyska pozwolenie waciwego organu celnego. Aby mc uzyska pozwolenie, zarwno osoba zainteresowana korzystaniem z tej procedury, jak rwnie towar, ktry ma by objty t procedur, musi spenia warunki okrelone przepisami prawa. Procedura uszlachetniania biernego uregulowana jest w: 1) art. 84 - art. 90 i art. 145 - art. 160 WKC, 2) art. 496 - art. 523 i art. 585 - art. 592 RWKC. 1.1. Istota procedury Procedura uszlachetniania biernego pozwala na dokonanie czasowego wywozu towarw wsplnotowych poza obszar celny Wsplnoty w celu poddania ich procesom uszlachetniania oraz na dopuszczenie do obrotu produktw powstaych w wyniku tych procesw, z cakowitym lub czciowym zwolnieniem z nalenoci przywozowych. Towary objte procedur uszlachetniania biernego nazywane s towarami czasowo wywoonymi, natomiast wszystkie produkty powstae w wyniku procesw uszlachetniania - produktami kompensacyjnymi (art. 145 ust. 3 lit. a i lit. c WKC). Wobec wsplnotowych towarw czasowo wywoonych stosuje si nalenoci wywozowe, rodki polityki handlowej oraz inne formalnoci wymagane dla wyprowadzenia towaru wsplnotowego poza obszar celny Wsplnoty. Poniewa w skad produktu kompensacyjnego wchodz towary czasowo wywoone, ktre pochodz ze Wsplnoty lub wczeniej zostay dopuszczone do obrotu we Wsplnocie, to w chwili dopuszczania do obrotu produktu kompensacyjnego nie paci si nalenoci celnych od towarw czasowo wywoonych. Przesankami uzasadniajcymi korzystanie z procedury uszlachetniania biernego s najczciej: - nisze koszty produkcji poza Wsplnot, - dostpne wycznie poza Wsplnot wyposaenie techniczne albo standardy jakoci, - naprawa towarw w punktach serwisowych (czsto w ramach usugi gwarancyjnej). 1.2. Towary, ktre mog zosta objte procedur uszlachetniania biernego Zasad jest, e procedur uszlachetniania biernego mog zosta objte towary wsplnotowe, czyli takie ktre pochodz ze Wsplnoty, dopuszczone do obrotu we Wsplnocie albo wyprodukowane z towarw pochodzcych ze Wsplnoty i dopuszczonych do obrotu we Wsplnocie (art. 4 pkt. 7 WKC), poza wyjtkami, o ktrych mowa w pkt 1.4. Moliwy jest take wywz towarw niewsplnotowych objtych procedur uszlachetniania czynnego w systemie zawiesze (art. 123 WKC) i systemie ce zwrotnych (art. 127 WKC) w celu przeprowadzenia uzupeniajcych procesw uszlachetniania poza obszarem celnym Wsplnoty. 1.3. Towary, ktre nie mog zosta objte procedur uszlachetniania biernego Nie mog zosta objte procedur uszlachetniania biernego towary wsplnotowe: - ktrych wywz wie si ze zwrotem lub umorzeniem nalenoci przywozowych; - ktre przed ich wywozem zostay dopuszczone do obrotu z cakowitym zwolnieniem z nalenoci przywozowych ze wzgldu na ich przeznaczenie, tak dugo, jak obowizuj warunki ustalone dla udzielenia takiego zwolnienia; - ktrych wywz wie si z udzieleniem refundacji wywozowych lub wobec ktrych z powodu ich wywozu w ramach wsplnej polityki rolnej przysuguje inna korzy finansowa ni refundacja. 1.4. Procesy uszlachetniania Do procesw uszlachetniania naley: - obrbka towarw, w tym monta, skadanie lub instalowanie ich w innych towarach, - przetwarzanie towarw,

311

- naprawa towarw, w tym ich odnawianie i porzdkowanie. (art. 145 ust. 3 lit. b WKC) 2. Wniosek o wydanie pozwolenia na stosowanie procedury 2.1. Warunki podmiotowe Korzystanie z procedury uszlachetniania biernego wymaga uzyskania pozwolenia organu celnego (art. 85 WKC). W tym celu osoba zainteresowana powinna zoy do organu celnego odpowiedni wniosek. Wniosek o wydanie pozwolenia na korzystanie z procedury uszlachetniania biernego moe zoy osoba, ktra zleca dokonanie procesu uszlachetniania (art. 147 ust. 1 WKC). Jednake, w drodze wyjtku, z wnioskiem o wydanie pozwolenia moe wystpi osoba, ktra nie zleca procesw uszlachetniania. Dotyczy to wycznie sytuacji, gdy towary wywoone maj wsplnotowe pochodzenie, a ich uszlachetnianie poza Wsplnot ma przede wszystkim na celu wspomaganie sprzeday towarw producentw wsplnotowych (np. sprzeda czci samochodowych wyprodukowanych we Wsplnocie japoskim producentom samochodw, ktre to samochody jako produkt kompensacyjny uzyskany w procedurze uszlachetniania biernego wprowadzane s na rynek wsplnotowy) (art. 147 ust. 2 WKC). 2.2. Formy wnioskowania o wydanie pozwolenia 2.2.1. Wniosek o wydanie pozwolenia w formie pisemnej z zastosowaniem wzoru okrelonego w zaczniku 67 RWKC Korzystanie z procedury uszlachetniania biernego wymaga uzyskania pozwolenia. W tym celu naley zoy wniosek do waciwego organu celnego (patrz: pkt 2.3.). Wniosek o wydanie pozwolenia sporzdzany jest na pimie z zastosowaniem wzoru okrelonego w zaczniku 67 RWKC. Wniosek skada si z formularza podstawowego i formularza kontynuacyjnego. Wniosek z zastosowaniem tego wzoru ma zastosowanie w kadym przypadku wnioskowania o korzystanie z procedury uszlachetniania biernego, poza przypadkami okrelonymi w art. 497 ust. 3 lit. d) RWKC. Jednake wzr okrelony w zaczniku 67 RWKC bdzie zawsze stosowany w przypadku: 1) wnioskowania o wydanie pozwolenia na procesy uszlachetniania polegajce na obrbce towarw lub ich przetworzeniu, 2) wnioskowania o wydanie pozwolenia z moc wsteczn, 3) stosowania procedury uproszczonej, o ktrej mowa w art. 76 ust. 1 lit. b) i c) WKC, 4) wnioskowania o wydanie pojedynczego pozwolenia. Jeeli organ celny uzna informacje podane we wniosku za niewystarczajce moe zada od wnioskodawcy dodatkowych danych szczegowych na podstawie art. 499 akapit pierwszy RWKC. Pytanie - odpowied. 1. Czy formularze kontynuacyjne okrelone w zaczniku 67 RWKC naley skada w kadym przypadku wystpienia z wnioskiem o wydanie pozwolenia na korzystanie z gospodarczej procedury celnej, nawet wtedy gdy one nic nie wnosz, a jeli tak, to czy przy wydawaniu pozwole formularze te s rwnie obowizkowe? Zasad jest, e formularz kontynuacyjny stosuje si nawet wtedy, gdyby tylko jedno pole tego formularza miao zosta wypenione. Zgodnie z instrukcj wypeniania wniosku o pozwolenie, formularz kontynuacyjny wymagany jest tylko wtedy, gdy jest to konieczne, a wic jeeli dla rozstrzygnicia wniosku i ustalenia praw i obowizkw osoby potrzebne s informacje zawarte w tym formularzu. Oczywicie, jeeli do wniosku o pozwolenie zaczono formularz kontynuacyjny to pozwolenie rwnie powinno uwzgldnia taki formularz (pola wniosku i pozwolenia zarwno w formie podstawowej jak i kontynuacyjnej odpowiadaj sobie). 2. Czy wniosek o wydanie pozwolenia i formularz kontynuacyjny waciwy dla tego wniosku oraz odpowiednio pozwolenie na stosowanie procedury i waciwy formularz kontynuacyjny, musz by na osobnych kartach, z zachowaniem wzorw okrelonych w zaczniku 67 RWKC: z osobnymi nagwkami, powtrzonym numerem pozwolenia, podpisami, czy te mona poczy rubryki w jeden dokument? Formularze kontynuacyjne powinny stanowi odrbny dokument z zachowaniem formy i treci jaka zostaa okrelona w zaczniku 67 do RWKC, a wic bez moliwoci czenia rubryk formularza podstawowego i kontynuacyjnego w

312

jeden dokument. Wskazuje na to jednoznacznie konstrukcja i opis pl formularzy, w szczeglnoci pola 4 ("Formularze kontynuacyjne"), w ktrym naley wpisywa liczb zaczonych formularzy kontynuacyjnych. 2.2.2. Wniosek o wydanie pozwolenia poprzez zoenie zgoszenia celnego w formie pisemnej Wniosek o wydanie pozwolenia na stosowanie procedury uszlachetniania biernego moe by sporzdzony za pomoc zgoszenia celnego na pimie lub za pomoc technik przetwarzania danych, z wyczeniem stosowania procedury uproszczonej w miejscu (art. 497 ust. 3 lit. d RWKC). W przypadku zastosowania powyszego trybu zoenia wniosku (zwanego dalej "skrconym wnioskiem"), wnioskodawca zobowizany jest doczy do zgoszenia celnego dwa egzemplarze dokumentu, o ktrym mowa w art. 499 ust. 2 RWKC, zwanego dalej "dodatkowym dokumentem". Wzr tego dokumentu zawarty jest w Zaczniku Nr 26 do rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz. U. Nr 283, poz. 2824, z pn. zm.). Wniosek o wydanie pozwolenia nastpuje poprzez zoenie zgoszenia celnego w przypadku: 1) zgoszenia towaru do procedury uszlachetniania biernego, jeeli uszlachetnianie polega na naprawie towaru, wczajc standardowy system wymiany bez uprzedniego przywozu, 2) zgoszenia towaru do procedury dopuszczenia do obrotu po uszlachetnieniu biernym: - przy korzystaniu z systemu wymiany z uprzednim przywozem, - przy korzystaniu z systemu wymiany bez uprzedniego przywozu, jeeli istniejce pozwolenie nie obejmuje takiego systemu, a wadze celne zezwalaj na jego zmian; - jeli operacja przetworzenia dotyczy towarw o niehandlowym charakterze. Pytanie - odpowied Czy mona wnioskowa o wydanie pozwolenia na korzystanie z uszlachetniania biernego w celu dokonania uzupeniajcych procesw uszlachetniania towarw objtych procedur uszlachetniania czynnego poprzez zoenie zgoszenia celnego w trybie art. 497 ust. 3 RWKC? W procedurze uszlachetniania biernego jest tylko jeden przypadek, ktry uprawnia do zoenia wniosku o wydanie pozwolenia poprzez sporzdzenie zgoszenia celnego o objcie towaru procedur uszlachetniania biernego. Stanowi o tym art. 497 ust. 3 lit. d tiret pierwsze RWKC: wniosek o pozwolenie moe by sporzdzony za pomoc zgoszenia na pimie lub za pomoc technik przetwarzania danych wykorzystujc zwyk procedur dla uszlachetniania biernego, gdy procesy uszlachetniania dotycz napraw, wczajc standardowy system wymiany bez uprzedniego przywozu. 2.2.3. Dokumenty zaczane do wniosku o wydanie pozwolenia Do wniosku o wydanie pozwolenia na korzystanie z procedury uszlachetniania biernego naley doczy nastpujce dokumenty: 1) dokumenty potwierdzajce prowadzenie dziaalnoci gospodarczej (zawiadczenie z ewidencji bd odpis z KRS), - dokumentw tych nie docza si kadorazowo do wniosku, jeeli zostay wczeniej zoone organowi celnemu, ktry przyjmuje wniosek, i dane w nich zawarte s aktualne; w takim przypadku wnioskodawca jest obowizany do wskazania numerw, pod ktrymi dokumenty te figuruj w wykazie W 05 lub numeru sprawy przy ktrej zostay zoone, - nie zacza si zawiadczenia o nadaniu numeru REGON i decyzji o nadaniu numeru NIP, jednake ww. numery wnioskodawca powinien wpisa w polu nr 1 wniosku o wydanie pozwolenia lub polu nr 2 dodatkowego dokumentu, 2) dokumenty powiadczajce spenienie warunkw ekonomicznych w danej sprawie, owiadczenie strony o spenieniu warunkw ekonomicznych, natomiast w przypadku stosowania art. 147 ust. 2 WKC, owiadczenie wnioskodawcy powinno by poparte dodatkowymi dokumentami, np. korespondencj handlow lub innymi dokumentami potwierdzajcymi, e operacja taka nie stanowi zagroenia dla interesw firm unijnych, 3) upowanienie, jeeli w imieniu wnioskodawcy wystpuje przedstawiciel, 4) inne dokumenty, ktre wnioskodawca uwaa za istotne dla udzielenia pozwolenia lub wynikajce z przepisw odrbnych - jeeli wnioskodawca zaczy do wniosku dokumenty, o ktrych mowa w tym punkcie, organ celny uwzgldnia je w postpowaniu dowodowym, jednake w przypadku dania przez organ celny ju w toku postpowania dodatkowych

313

dokumentw, wykraczajcych poza katalog wymieniony w pkt 1-3, naley najpierw postawi pytanie, czy brak tych dokumentw moe sta si przyczyn odmowy wydania pozwolenia, a jeeli tak, to jaki przepis prawa uprawnia do takiego dziaania. 2.3. Waciwo miejscowa zoenia wniosku W przypadku stosowania wzoru wniosku z zacznika 67 RWKC dla uszlachetniania biernego oraz skrconego wniosku tam gdzie operacje przetworzenia dotycz napraw, wczajc standardowy system wymiany bez uprzedniego przywozu, urzdem waciwym do zoenia wniosku jest urzd celny waciwy dla wywozu towarw ( 2 pkt 8 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie waciwoci miejscowej organw celnych; Dz. U. Nr 94, poz. 911, z pn. zm.) Urzd celny wywozu okrelony zosta w art. 161 ust. 5 WKC, zgodnie z ktrym jest to urzd celny waciwy dla miejsca, gdzie osoba dokonujca wywozu ma swoj siedzib lub gdzie towary zostay zapakowane bd zaadowane do transportu wywozowego. Wyjtki od tej zasady okrelone zostay okrelone w art. 788 - 791 RWKC (patrz: Rozdzia 21 "Procedura wywozu"). W pozostaych przypadkach, gdzie zastosowanie ma skrcona forma wniosku o wydanie pozwolenia urzdem waciwym jest dowolny urzd celny. 3. Pozwolenie na stosowanie procedury uszlachetniania biernego 3.1. Warunki podmiotowe Pozwolenie na korzystanie z procedury uszlachetniania biernego moe uzyska osoba majca swoj siedzib lub miejsce zamieszkania we Wsplnocie, ktra zleca dokonanie procesu uszlachetniania (art. 147 ust. 1 WKC). Jednake, w drodze wyjtku, pozwolenie moe by wydane osobie, ktra dokonuje wywozu towaru, ale nie zleca procesw uszlachetniania (patrz pkt 2.1.). Pozwolenie takie wydawane jest jedynie osobom, ktre udziel wszelkich gwarancji niezbdnych do prawidowego przebiegu procedury (art. 86 WKC). 3.2. Warunki przedmiotowe Pozwolenie jest udzielane jedynie gdy: - moliwe bdzie ustalenie, e produkty kompensacyjne powstay w wyniku uycia produktw wywiezionych czasowo; przypadki, w ktrych mona odstpi od stosowania tego wymogu oraz warunki stosowania tych odstpstw, okrelane s w przepisach szczeglnych, - udzielenie pozwolenia na korzystanie z procedury uszlachetniania biernego nie spowoduje powanego naruszenia istotnych interesw wsplnotowych przetwrcw (warunki ekonomiczne). 3.3. Warunki zwizane z kontrol procedury Pozwolenie jest udzielanie jedynie wtedy, gdy organy celne mog zapewni waciwy dozr i kontrol procedury bez koniecznoci stosowania przez administracj rodkw (nakadw) niewspmiernych w stosunku do istniejcej potrzeby gospodarczej (art. 86 tiret 2 WKC). Stwierdzenie, czy speniona zostaa powysza przesanka spoczywa nie na wnioskodawcy, lecz na organach celnych. Musz one zatem dokona rzetelnej oceny zakresu przewidywanych obowizkw jakie powstan w zwizku z koniecznoci przeprowadzania kontroli procedury, ktrej dotyczy wniosek. W tym kontekcie zobowizane s take do oceny czy nakady finansowe, ktre bdzie musiaa ponie w zwizku z tym administracja, nie s zbyt wysokie, w stosunku do oczekiwanych skutkw gospodarczych zwizanych z korzystaniem przez osob z procedury. 3.4. Warunek identyfikacji towarw Pozwolenie okrela rodki i metody ustalenia, czy produkty kompensacyjne powstay w wyniku uycia towarw czasowo wywoonych oraz czy spenione s warunki zastosowania standardowego systemu wymiany. W przypadku, gdy charakter procesw uszlachetniania nie umoliwia ustalenia, i produkty kompensacyjne powstay z towarw czasowo wywoonych, pozwolenie moe jednak zosta wydane w naleycie uzasadnionych przypadkach pod warunkiem, e wnioskodawca jest w stanie zaoferowa wystarczajce gwarancje, e towary zastosowane w procesach uszlachetniania maj ten sam omiocyfrowy kod CN, t sam jako handlow i te same opisy techniczne co towary czasowo wywoone. Pozwolenie okrela warunki dla stosowania procedury (art. 586 ust. 2 RWKC). Jeeli opisana wyej sytuacja ma zastosowanie do art. 147 ust. 2 WKC to konieczne jest zachowanie warunku wsplnotowego pochodzenia towaru. W przypadku gdy celem wniosku o procedur jest naprawa, towary czasowo wywoone musz

314

by zdatne do naprawy, za procedura nie moe zosta wykorzystana do podniesienia wydajnoci technicznej towarw. Najlepszym rodzajem zabezpieczenia tosamoci towaru s znaki identyfikacyjne: symbole, numery fabryczne, litery, opisy znakw szczeglnych towaru, itp. Jeeli brak jest takich znakw, zabezpieczeniem identyfikacji towarw moe by opis towaru, fotografie, ilustracje, opisy techniczne, pobrane prbki, wyniki analiz, umowa oraz inna korespondencja z kontrahentem jednoznacznie wskazujca, e produkty kompensacyjne maj zosta wytworzone z towarw czasowo wywoonych. 3.5. Warunki ekonomiczne 3.5.1. Warunki ekonomiczne sprawdzane przez organ celny wydajcy pozwolenie Podstawow przesank do oceny, e spenione zostay warunki ekonomiczne w procedurze uszlachetniania biernego jest okoliczno, aby udzielenie pozwolenia nie spowodowao powanego naruszenia istotnych interesw wsplnotowych przetwrcw. Za istotny interes przetwrcw wsplnotowych uwaa si, aby nie ponieli oni powanej szkody. Warunki ekonomiczne dla procedury uszlachetnienia biernego sprawdza si na podstawie art. 502 ust. 4 RWKC oraz na podstawie art. 585 RWKC. Sprawdzenie to ustala, czy: a) istnieje prawdopodobiestwo, e dokonanie przetworzenia poza Wsplnot przyniesie powan szkod przetwrcom wsplnotowym; lub b) dokonanie przetworzenia we Wsplnocie jest nieopacalne ekonomicznie lub nie jest wykonalne z powodw technicznych lub wobec zobowiza kontraktowych. Osoba skadajca wniosek o udzielenie pozwolenia informuje organ celny o powodach spenienia warunkw ekonomicznych. Przepisy prawa celnego nie precyzuj, jakie dokumenty powinien przedoy wnioskodawca w celu udowodnienia tej okolicznoci. Naley zatem przyj, zgodnie z oglnymi zasadami prowadzenia postpowania dowodowego, e za dowd moe suy wszystko, co moe przyczyni si do wyjanienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Biorc pod uwag postanowienia dotyczce warunkw ekonomicznych, uzna mona, e wystarczajce moe by owiadczenie strony, e warunki ekonomiczne s spenione. Natomiast w przypadku stosowania art. 147 ust. 2 WKC, tzn. gdy wniosek o pozwolenie sporzdzany jest przez osob, ktra wywozi towary czasowo wywoone bez zamiaru przeprowadzenia procesw uszlachetniania, organy celne przeprowadzaj wczeniejsze sprawdzenie warunkw ustanowionych w art. 147 ust. 2 WKC na podstawie dokumentw towarzyszcych (art. 585 ust. 2 RWKC). Dokumentami tymi mog by owiadczenie strony o spenieniu warunkw ekonomicznych wraz z dodatkowymi dokumentami, np. kontraktem na dokonanie procesw uszlachetniania w kraju trzecim oraz innymi dokumentami potwierdzajcymi, e operacja taka nie stanowi zagroenia dla interesw firm unijnych. Dokumenty powinny w szczeglnoci okrela korzyci wynikajce ze stosowania art. 147 ust. 2 WKC, polegajce na zwikszeniu sprzeday towarw wywoonych w stosunku do sprzeday dokonywanej na warunkach zwykych, a take okolicznoci pozwalajce ustali, e nie zostan naruszone istotne interesy producentw wsplnotowych wytwarzajcych towary identyczne lub podobne co powrotnie przywoone produkty kompensacyjne. Sprawdzenie przedstawionych dokumentw oraz uznanie, czy warunki ekonomiczne w konkretnej sprawie zostay spenione, naley do oceny organu celnego rozpatrujcego wniosek o wydanie pozwolenia na korzystanie z procedury uszlachetniania biernego. Pozwolenie nie jest wydawane, jeeli stwierdzone zostanie, e procedura ma ujemny wpyw na zasadnicze interesy producentw ze Wsplnoty. 3.5.2. Warunki ekonomiczne sprawdzane z udziaem Komisji Europejskiej Sprawdzenie warunkw ekonomicznych, z udziaem Komisji (art. 503 RWKC), moe mie miejsce: - jeeli zainteresowane wadze celne pragn przeprowadzi konsultacje przed lub po wystawieniu pozwolenia - jeeli inna administracja celna wyraa sprzeciw wobec wydanego pozwolenia - z inicjatywy Komisji. Jeeli rozpoczyna si sprawdzanie warunkw ekonomicznych stosownie do postanowie art. 503 RWKC, sprawa zostaje przesana do Komisji, wraz z wynikami ju przeprowadzonego przez organ celny sprawdzenia. Komisja - w toku przeprowadzonego nastpnie postpowania i po uprzednich konsultacjach z zainteresowanymi wadzami celnymi okrela, czy wymagane jest sprawdzenie warunkw ekonomicznych w ramach Komitetu. W przypadku przedoenia sprawy Komitetowi, wadze celne informuj wnioskodawc lub posiadacza pozwolenia, i taka procedura zostaa wszczta. Jeeli wniosek o wydanie pozwolenia jest w toku zaatwiania, postpowanie wszczte

315

tym wnioskiem zostaje zawieszone stosownie do postanowie art. 201 Ordynacji podatkowej. Rozstrzygnicie Komitetu jest wice dla zainteresowanych administracji celnych oraz jakichkolwiek innych administracji celnych majcych do czynienia z podobnymi sprawami. 3.6. Termin rozpatrzenia wniosku o wydanie pozwolenia Wnioskodawca jest informowany o decyzji w sprawie wydania pozwolenia lub powodach, dla ktrych wniosek zosta odrzucony, w terminie 30 dni od daty zoenia wniosku lub daty, w ktrej organy celne otrzymay wszystkie wymagane uzupenienia lub informacje dodatkowe. Organ celny moe da dostarczenia przez wnioskodawc wszelkich danych i dokumentw niezbdnych do wydania pozwolenia na podstawie art. 6 WKC. Podstaw wystpienia organu celnego do wnioskodawcy o dodatkowe informacje jest rwnie art. 14 WKC, ktry przewiduje, e do celw stosowania przepisw prawa celnego, kada osoba porednio lub bezporednio uczestniczca w operacjach dokonywanych w ramach wymiany towarowej, dostarcza organom celnym, na ich danie i w ewentualnie wyznaczonym terminie, wszystkie dokumenty i informacje, w jakiejkolwiek formie, jak rwnie udziela im wszelkiej niezbdnej pomocy. Wskazane jest wydawanie przez organ pozwolenia niezwocznie po zgromadzeniu w sprawie materiau dowodowego. 3.7. Formy wydawania pozwolenia Zgodnie z postanowieniami art. 505 RWKC pozwolenie jest udzielane przez waciwy organ celny: a) wedug wzoru stanowicego zacznik 67 do RWKC - dla wniosku, o ktrym mowa w art. 497 ust. 1 (art. 505 lit. a RWKC) b) poprzez przyjcie zgoszenia celnego - dla wniosku, o ktrym mowa w art. 497 ust. 3 lit. d RWKC (art. 505 lit. b RWKC), wraz z dokumentem dodatkowym; rozstrzygnicie organu celnego zawarte jest ostatnim polu dodatkowego dokumentu; jeden egzemplarz dodatkowego dokumentu jest zwracany wnioskodawcy, drugi natomiast pozostaje w urzdzie objcia; jeeli urzd objcia nie jest jednoczenie urzdem kontrolnym, wwczas zobowizany jest przesa kserokopi tego dokumentu do urzdu kontrolnego; jeeli zakoczenie procedury nastpuje w urzdzie celnym innym ni ten, ktry udzieli pozwolenia, to urzd zakoczenia przesya niezwocznie do urzdu kontrolnego kserokopi zgoszenia celnego o nadaniu produktom kompensacyjnym (lub towarom w stanie niezmienionym) nowego przeznaczenia celnego; c) poprzez kady stosowny akt - dla wniosku, o ktrym mowa w art. 497 ust. 2 RWKC, o przeduenie lub zmian pozwolenia (art. 505 lit. c RWKC). 3.8. Termin wanoci pozwolenia Pozwolenie jest wane od dnia jego wydania lub od daty pniejszej wskazanej w pozwoleniu (chyba, e jest to pozwolenie z moc wsteczn, o ktrym mowa w art. 508 RWKC), do dnia okrelonego w tym pozwoleniu. Wano pozwolenia oznacza moliwo zgaszania towaru do procedury uszlachetniania biernego we wskazanym w pozwoleniu terminie wanoci, w ramach danego pozwolenia. Okres wanoci pozwolenia dla uszlachetniania biernego nie moe przekroczy trzech lat od daty kiedy pozwolenie stao si skuteczne, z wyjtkiem przypadkw o odpowiednio umotywowanych rzetelnych podstawach (art. 507 ust. 3 RWKC). Termin wanoci pozwolenia okrelany bdzie w polu 6 pozwolenia wydanego z zastosowaniem wzoru okrelonego w zaczniku 67 RWKC, Zoenie wniosku o wydanie pozwolenia w formie skrconej poprzez zoenie pisemnego zgoszenia celnego na dokumencie SAD wraz z dokumentem dodatkowym oznacza, e przyjcie tego zgoszenia przez organ celny jest jednorazowym pozwoleniem obejmujcym wycznie towar okrelony w danym zgoszeniu celnym. Pytanie - odpowied 1. Z dniem 30 kwietnia 2005 r. upyn termin obowizywania pozwole na korzystanie z procedury uszlachetniania biernego. Czy istnieje w zwizku z tym obowizek zakoczenia do tego dnia tej procedury, ktre bya ona rozpoczta na podstawie pozwolenia wydanego przed dniem 1 maja 2004 r.? Co naley zrobi jeeli do maja br. albo w terminie pniejszym, ustalonym w pozwoleniu, ktre stracio wano, procedura nie zostanie zakoczona (np. do XII 2005 r)? Zgodnie z pkt 12 Zacznika IV Czci V Aktu Przystpienia do Traktatu ustanawiajcego Wsplnot Europejsk, pozwolenia, ktre zostay udzielone przed dniem przystpienia na stosowanie procedur celnych, o ktrych mowa w ustpach 8, 9 i 11 tego Zacznika, czyli uszlachetniania czynnego, przetwarzania pod kontrol celn i uszlachetniania biernego, obowizuj do upywu terminu ich wanoci lub te do koca jednego roku nastpujcego po dniu przystpienia, cokolwiek nastpi wczeniej.Z powyszego wynika wic, e z dniem 30 kwietnia 2005 r. koczy si

316

wano ww. pozwole, chociaby pierwotnie wyznaczony termin ich obowizywania upywa dopiero w grudniu 2005 r.Istotne jest, e wskazany wyej przepis pkt 12 Zacznika IV Czci V Aktu Przystpienia dotyczy wycznie terminu wanoci pozwole, czyli okresu w ktrym towary mog by obejmowane procedur, a nie terminu powrotnego wywozu towarw lub nadania im nowego przeznaczenia celnego. Oznacza to, e z dniem 1 maja 2005 r. nie jest moliwy wywz towarw z zastosowaniem procedury uszlachetniania biernego, na podstawie pozwole wydanych przed dniem 1 maja 2004 r. Natomiast towary, ktre do dnia 30 kwietnia 2005 r. zostay objte procedur na podstawie pozwole wydanych przed akcesj, mog zosta powrotnie przywiezione w terminie wskazanym w pozwoleniu na podstawie ktrego dokonano czasowego wywozu tych towarw.Jeeli procesy uszlachetniania nie zostay zakoczone w terminie wyznaczonym w pozwoleniu, to termin powrotnego przywozu towarw po uszlachetnianiu biernym moe by przeduony na wniosek osoby zainteresowanej, jeeli istniej uzasadnione okolicznoci do takiego przeduenia (art. 149 ust. 1 WKC). 2. Jaka powinna by forma rozstrzygnicia (postanowienie, decyzja) dla wniosku o przeduenie lub zmian pozwolenia wydanego zgodnie z art. 505 lit. c Rozporzdzenia Wykonawczego? Stosownie do postanowie art. 505 lit. c Rozporzdzenia Wykonawczego, pozwolenie w sprawach wniosku o przeduenie lub zmian jest przyznawane przez organy celne waciwe dla podejmowania decyzji przez kady stosowny akt. Z treci tego przepisu (vide: "pozwolenie jest przyznawane ...") jednoznacznie wynika, e jest to "pozwolenie" rozstrzygajce spraw co do istoty (przeduenie lub zmiana), a zatem majce cechy decyzji. 3.9. Pozwolenie z moc wsteczn Instytucja "wstecznego pozwolenia" pozwala na znaczne odformalizowanie procedury uzyskiwania pozwolenia. Pozwolenie z moc wsteczn moe dotyczy trzech sytuacji. 1) W przypadku zastosowania tej instytucji organ celny moe zezwoli, aby towary zostay objte procedur uszlachetniania biernego, zanim wydane zostao pozwolenie (art. 508 ust. 1 RWKC). Pozwolenie takie zaczyna obowizywa najwczeniej od daty zoenia wniosku. Przykad. Towary zostay zgoszone do procedury uszlachetniania biernego, ale pozwolenie nie zostao jeszcze wydane. Wniosek o wydanie pozwolenia zosta zoony wczeniej, ale organ ma 30 dni na jego rozpatrzenie. W takim wypadku organ celny rozpatrujcy wniosek o wydanie pozwolenia wyraa zgod na objcie towarw wnioskowan procedur, bez zachowania wymogu wydania pozwolenia. Moe si to odby w ten sposb, e jednostka rozpatrujca wniosek powiadamia telefonicznie, faxem lub poczt elektroniczn jednostk, do ktrej zoone zostao zgoszenie celne, e wniosek o wydanie pozwolenia wpyn do urzdu i e bdzie pozytywnie rozpatrzony. Nastpnie, w terminie pniejszym, organ celny wydaje pozwolenie we waciwej formie i w polu wzoru pozwolenia dotyczcym terminu wanoci pozwolenia wpisuje dat faktycznego objcia towaru procedur albo dat zoenia wniosku. 2) Jeeli pozwolenie zostao wydane, ale termin jego wanoci ju upyn, mona zwrci si z wnioskiem o przeduenie tego pozwolenia. Wniosek musi jednak dotyczy takich samych towarw i operacji. Udzielone w takim wypadku pozwolenie z moc wsteczn zaczyna obowizywa od daty wyganicia pierwotnego pozwolenia (art. 508 ust. 2 RWKC). Przykad. Firma posiada ju pozwolenie ma korzystanie z procedury, ale termin jego wanoci ju upyn, natomiast firma po upywie tego terminu nadal wywozia i zgaszaa towary do tej procedury. Jeeli wywoone towary i stosowane wobec nich operacje byy tego samego rodzaju co towary i sposb wykorzystania okrelone w pozwoleniu, ktrego termin ekspirowa i jeeli firma zoy wniosek o wydanie pozwolenia z moc wsteczn, to organ celny moe przeduy pierwotne pozwolenie z moc wsteczn od daty wyganicia pierwotnego pozwolenia. 3) W szczeglnych okolicznociach moc wsteczna pozwolenia moe obejmowa okres jednego roku przed dat zoenia wniosku pod warunkiem, e istnieje udowodniona potrzeba gospodarcza (art. 508 ust. 3 lit. a - d RWKC). W szczeglnych okolicznociach moc wsteczna pozwolenia moe obejmowa okres jednego roku przed dat zoeniem wniosku, pod warunkiem, e: a) osoba zainteresowana udowodni istnienie potrzeby gospodarczej takiego dziaania, b) wniosek nie stanowi prby celowego wprowadzenia w bd organu celnego lub oczywistego zaniedbania, c) ksigi handlowe wnioskodawcy potwierdzaj, i zostay spenione warunki stosowania danej procedury, d) organ celny moe zapewni waciwy dozr i kontrol procedury poprzez identyfikacj towarw przywoonych w okresie objtym pozwoleniem z moc wsteczn, i e mog zosta dokonane czynnoci niezbdne do uregulowania sytuacji towarw, cznie z uniewanieniem zgoszenia celnego.

317

Pamita naley, e przepis ten nie powinien by traktowany jak zasada oglna, ale powinien by stosowany w wyjtkowych sytuacjach. Na podstawie wstecznego pozwolenia pierwotne zgoszenie celne wywozowe jest na wniosek osoby zainteresowanej uniewaniane na podstawie art. 251 ust. 1c RWKC. Nowe zgoszenie celne o objcie towarw wywiezionych procedur uszlachetniania biernego powinno by wypenione zgodnie z zasadami okrelonymi w Czci VI "Instrukcji wypeniania dokumentu SAD" zatytuowanej "Szczeglne przypadki postpowania". Nie jest moliwe wydanie pozwolenia z moc wsteczn w przypadku gdy towary zostay dopuszczone do obrotu. 3.10. Termin powrotnego przywozu produktw kompensacyjnych Organy celne wyznaczaj termin, w ktrym produkty kompensacyjne musz by powrotnie przywiezione na obszar celny Wsplnoty. Wyrazy "musz by powrotnie przywiezione" nie oznaczaj, e absolutnie bezwzgldnym warunkiem jest przywz produktw kompensacyjnych, ale e istotne jest, aby zostay one przywiezione w wyznaczonym w pozwoleniu terminie, po to by skorzysta z cakowitego lub czciowego zwolnienia z nalenoci przywozowych przy ich dopuszczaniu do obrotu. Procedura uszlachetniania biernego nie jest bowiem procedur zawieszajc. Procedura ta koczy si, w chwili gdy towary czasowo wywoone opuszczaj obszar celny Wsplnoty, dlatego nie istnieje adne zobowizanie do powrotnego przywozu produktw kompensacyjnych na obszar celny Wsplnoty. Organy celne mog przeduy termin powrotnego przywozu na podstawie odpowiednio uzasadnionego wniosku posiadacza pozwolenia (art. 149 ust. 1 WKC), co wicej, termin ten moe by przeduony nawet po upywie terminu pierwotnie wyznaczonego (art. 588 RWKC). Pytanie - odpowied 1. Czy jest moliwe przeduenie terminu powrotnego przywozu towarw objtych procedur gospodarcz z zastosowaniem art. 497 ust. 3 pierwszy akapit Rozporzdzenia Wykonawczego? Jeli tak, to w jakiej formie winien by zoony wniosek o przeduenie i w jakiej formie powinno zapa rozstrzygnicie? Czy konieczne jest wydanie decyzji, czy te wystarczy tylko dokonanie korekty na dodatkowym dokumencie zaczonym do zgoszenia? Niezalenie od formy pozwolenia, termin powrotnego przywozu towarw moe by przeduony na wniosek osoby zainteresowanej, jeeli istniej uzasadnione okolicznoci do takiego przeduenia (art. 149 ust. 1 WKC).Posiadacz pozwolenia moe wnioskowa o przeduenie ww. terminu poprzez zoenie pisemnego wniosku, a organ celny rozpatrujc go wydaje odrbn decyzj administracyjn. W zwizku z tym, e termin zakoczenia procedury stanowi zawsze element rozstrzygnicia zawartego w pozwoleniu na stosowanie konkretnej procedury (bez wzgldu na form tego pozwolenia), zmiana tego terminu nie moe przybra formy wycznie adnotacji o tym fakcie dokonanej na dodatkowym dokumencie zaczonym do zgoszenia celnego. 2. W jaki sposb zakoczy procedur uszlachetniania biernego, jeeli towary wywiezione przed dniem 1 maja 2004 r., a take towary wywiezione po dniu 1 maja 2004 r., nie powrciy na obszar celny Wsplnoty? Jakie dziaania powinien podj urzd kontrolny w celu zakoczenia procedury? Zgodnie z postanowieniami zawartymi w rozdziale 5 zatytuowanym "Unia celna", Zacznika IV do Aktu dotyczcego warunkw przystpienia Republiki Czeskiej, Republiki Estoskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki otewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Wgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Sowenii i Republiki Sowackiej oraz dostosowa w traktatach stanowicych podstaw Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 90, poz. 864), WKC i RWKC, stosuje si do nowych pastw czonkowskich, z zastrzeeniem postanowie szczeglnych. Dla procedury uszlachetniania biernego przepisy szczeglne okrelone zostay w pkt 11 ww. zacznika, ktry stanowi, e postpowanie dotyczce tej procedury okrelone w art. 84 - 90 i art. 145 - 160 WKC oraz w art. 496 - 523 i art. 585 592 RWKC , maj zastosowanie do nowych pastw czonkowskich. Procedura zostanie zakoczona na warunkach przewidzianych przez ustawodawstwo wsplnotowe. Przepisy ww. rozporzdze nie przewiduj zakoczenia procedury uszlachetniania biernego zoeniem zgoszenia wywozowego. Nie ma rwnie w tych rozporzdzeniach przepisw, ktre nakazywayby organom celnym uregulowanie sytuacji towarw, ktre opuciy obszar celny Wsplnoty i na ten obszar nie powrciy. Postanowienia art. 89 ust. 2 WKC, czciowo analogiczne do postanowie art. 95 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. - Kodeks celny (Dz. U. Nr 75, poz. 802 z pn. zm.), rni si tym, e zgodnie z tym przepisem organy celne podejmuj wszelkie niezbdne dziaania w celu uregulowania sytuacji towarw, wobec ktrych procedura zawieszajca, bdca jednoczenie gospodarcz procedur celn nie zostaa zakoczona zgodnie z okrelonymi warunkami. W zwizku z tym, e procedura uszlachetniania biernego nie jest procedur zawieszajc, przepis art. 89 WKC nie ma wobec niej zastosowania. Brak jest rwnie przepisw nakazujcych rozliczenie procedury uszlachetniania biernego, tak jak zostao to okrelone w art. 521 RWKC dla procedury uszlachetniania czynnego i procedury przetwarzania pod kontrol celn.W zwizku z powyszym brak jest podstaw prawnych do podejmowania dziaa wyjaniajcych przyczyny braku zakoczenia procedury uszlachetniania biernego oraz prowadzenia postpowania celnego w tym zakresie.

318

4. System standardowej wymiany System standardowej wymiany polega na tym, e mona skorzysta z preferencji gwarantowanych przez przepisy dotyczce procedury uszlachetniania biernego take wtedy, gdy nie dokonuje si przywozu towaru uszlachetnionego, lecz na jego miejsce przywoony jest produkt zamienny (art. 154 WKC). Organy celne zezwalaj na zastosowanie systemu standardowej wymiany tylko wtedy, gdy proces uszlachetnienia polega na naprawie towarw wsplnotowych nie podlegajcych wsplnej polityce rolnej lub odrbnym procedurom, ktre maj zastosowanie w odniesieniu do niektrych towarw powstaych w wyniku przetworzenia produktw rolnych. Aby produkty zamienne mogy by uznane za rwnowane musz posiada: - tak sam klasyfikacj taryfow, - tak sam jako handlow, - takie same parametry techniczne, jak towary wywoone czasowo, jeeli te ostatnie zostay poddane przewidzianej naprawie. Jeeli towary wywoone czasowo byy uywane przed wywozem, to produkty zamienne musz te by produktami uywanymi i nie mog to by produkty nowe. Zaostrzone warunki przewidziane dla produktu zamiennego maj uniemoliwi czasowy wywz towarw przestarzaych technologicznie i o niszej jakoci, aby na ich miejsce przywie nowe produkty. Jednake organy celne mog odstpi od stosowania tej reguy, jeeli produkt zamienny zosta wydany nieodpatnie ze wzgldu na zobowizanie gwarancyjne lub w zwizku z istnieniem wady fabrycznej (art. 155 WKC). 4.1. Uprzedni przywz produktu zamiennego Organy celne zezwalaj, aby produkty zamienne zostay, na warunkach przez nie okrelonych, przywiezione przed wywozem towarw bdcych przedmiotem czasowego wywozu (uprzedni przywz). Stanowi to wyjtek w procedurze uszlachetniania biernego i dotyczy wycznie produktu zamiennego. Dokonanie wczeniejszego przywozu jest moliwe tylko dlatego, e nie dokonuje si przywozu tych samych naprawionych towarw, ale towarw rwnowanych. Jednake uprzedni przywz produktu zamiennego zawsze zwizany jest z obowizkiem zoenia gwarancji pokrywajcej kwot nalenoci celnych przywozowych (art. 154 ust. 4 WKC). W przypadku uprzedniego przywozu towary, ktre maj by czasowo wywiezione musz zosta faktycznie wywiezione w terminie dwch miesicy, liczc od dnia przyjcia przez organy celne zgoszenia o dopuszczenie do obrotu produktw zamiennych. Jednake biorc pod uwag wyjtkowe okolicznoci, organy celne mog na wniosek osoby zainteresowanej przeduy ww. termin w uzasadnionych granicach (art. 157 WKC). Przeduenie tego terminu moe nastpi rwnie, gdy upyn pierwotnie wyznaczony termin (art. 588 ust. 2 RWKC). Pamita naley, e do systemu standardowej wymiany i uprzedniego przywozu produktu zamiennego zastosowanie maj zasady przewidziane dla procedury uszlachetniania biernego, poza dwoma wyjtkami: 1) nie ma zastosowania w systemie standardowej wymiany art. 147 ust. 2 WKC, tzn. gdy wniosek o pozwolenie sporzdzany jest przez osob, ktra wywozi towary czasowo wywoone, ale nie ona zleca przeprowadzenie procesw uszlachetniania, a proces polega na wczeniu towarw czasowo wywoonych do towarw niewsplnotowych i przywoonych jako produkt kompensacyjny, oraz 2) nie ma znaczenia warunek identyfikacji towarw okrelony w art. 148 lit. b ) WKC, tzn. nie podlega sprawdzeniu czy produkt zamienny bdcy produktem kompensacyjnym powsta w wyniku uycia produktw wywiezionych czasowo. Powysze wyczenia s oczywiste, poniewa przy warunkach okrelonych w powyszych dwch przypadkach nie byoby moliwe przeprowadzenie systemu standardowej wymiany. 5. Przywz produktu kompensacyjnego na obszar celny Wsplnoty 5.1. Dopuszczenie do obrotu produktu kompensacyjnego Produkty kompensacyjne przywoone na obszar celny Wsplnoty po procedurze uszlachetniania biernego s z reguy zgaszane do procedury dopuszczenia do obrotu, aby uzyska cakowite lub czciowe zwolnienie z nalenoci przywozowych na mocy art. 150 -153 WKC. Wniosek o zastosowanie obliczenia kwoty nalenoci przywozowych wynikajcych z przepisw regulujcych procedur uszlachetniania biernego, skadany jest poprzez wpisanie w polu 37

319

dokumentu SAD jednego z kodw wymienionych w Czci IV "Instrukcji wypeniania i stosowania dokumentu SAD". I tak, np. kod 6121 B02 oznacza, e zgoszony towar jest towarem powrotnie przywiezionym po dokonaniu naprawy gwarancyjnej dokonanej pod procedur uszlachetniania biernego. Jednake cakowite lub czciowe zwolnienie z nalenoci przywozowych jest udzielane tylko wtedy, gdy spenione s warunki okrelone w pozwoleniu, np. dochowano terminu powrotnego przywozu, mona zidentyfikowa towar, chyba e wykazano, e ewentualne uchybienia nie maj rzeczywistego wpywu na prawidowy przebieg procedury (art. 150 ust. 2 WKC). Do katalogu uchybie, ktre nie maj rzeczywistego wpywu na prawidowy przebieg procedury mona zaliczy nastpujce przypadki: - gdy zawodz rodki pozwalajce wykaza tosamo towaru okrelone w pozwoleniu, wwczas mog by uwzgldnione inne okolicznoci, ktre utwierdz organ celny w przekonaniu o identycznoci towarw, - objcie towarw czasowo wywoonych odbyo si w niewaciwym urzdzie celnym, - procesy uszlachetniania odbyy si w innym kraju ni wskazanym w pozwoleniu, - jeeli w zgoszeniu celnym do wywozu zosta pomykowo wpisany niewaciwy kod towarowy i jeeli przedstawiony zostanie dowd, e produkty kompensacyjne zostay wyprodukowane z towarw wywiezionych czasowo (Wyrok ETS C-411/01 z dnia 2 padziernika 2003 r.).

5.1.1. rodki polityki handlowej rodki polityki handlowej przewidziane dla procedury dopuszczenia do obrotu nie obowizuj wobec towarw powrotnie przywoonych na obszar celny Wsplnoty po dokonaniu procesw uszlachetniania, w nastpujcych przypadkach (art. 509 RWKC): - towary pomimo ich przetworzenia poza Wsplnot pozostay towarami wsplnotowymi, - przeprowadzono naprawy, take w systemie standardowej wymiany, - dokonania uszlachetniania biernego w ramach uszlachetniania czynnego (art. 123 WKC). 5.2. Zgoszenie produktu kompensacyjnego do innej procedury ni dopuszczenie do obrotu Posiadacz pozwolenia nie ma obowizku zgoszenia powrotnie przywiezionego produktu kompensacyjnego do procedury dopuszczenia do obrotu. Produkty te moe zoy w skadzie celnym albo w wolnym obszarze celnym lub obj procedur uszlachetniania czynnego lub procedur odprawy czasowej. Jeeli po tych procedurach posiadacz pozwolenia uzna, e jednak zgosi produkt kompensacyjny do procedury dopuszczenia do obrotu, to oczywicie moe to zrobi, o ile by zachowany termin powrotnego przywozu okrelony w pozwoleniu (cho naley pamita, e art. 588 RWKC zezwala na przeduenie tego terminu nawet po jego upywie) i o ile mona stwierdzi tosamo towarw wywiezionych czasowo i produktw kompensacyjnych zgaszanych do procedury dopuszczenia do obrotu. Naley pamita, e dniem powrotnego przywozu produktw kompensacyjnych jest dzie przyjcia przez organ celny zgoszenia celnego o dopuszczenie do obrotu, o objcie inn procedur, np. procedur skadu celnego, uszlachetniania czynnego, odprawy czasowej albo zoenia w wolnym obszarze celnym. 5.3. Obliczanie nalenoci celnych dla produktu kompensacyjnego w procedurze dopuszczenia do obrotu 5.3.1. Cakowite zwolnienie z nalenoci przywozowych w przypadku nieodpatnej naprawy towaru Jeeli proces uszlachetniania ma na celu napraw towarw wywoonych czasowo to ich dopuszczenie do obrotu dokonywane jest z cakowitym zwolnieniem z nalenoci przywozowych, o ile udowodniono organom celnym, e naprawa zostaa dokonana nieodpatnie ze wzgldu na gwarancyjne zobowizania kontraktowe lub ustawowe, bd istnienie wady fabrycznej. Zasady tej nie stosuje si w przypadku stwierdzenia wadliwoci towarw w chwili ich pierwszego dopuszczenia do obrotu (art. 152 WKC). Pytanie - odpowied 1. Czy w przypadku korzystania z procedury uszlachetniania biernego przy naprawie bezpatnej, gdzie korzystajcy z procedury ponosi koszty transportu, mamy do czynienia z czciowym zwolnieniem z nalenoci przywozowych?

320

W przypadku bezpatnej naprawy towaru wywiezionego czasowo w procedurze uszlachetniania biernego, dopuszczenie do obrotu naprawionego towaru nastpuje z cakowitym zwolnieniem z nalenoci przywozowych, na podstawie art. 152 WKC, o ile udowodniono, e naprawa zostaa dokonana bezpatnie ze wzgldu na kontraktowe lub ustawowe zobowizania gwarancyjne, bd istnienie wady fabrycznej. Jeeli zatem warunki przewidziane w tym przepisie zostan spenione, to dla zastosowania cakowitego zwolnienia z nalenoci nie s istotne dodatkowe koszty poniesione przez korzystajcego z procedury. 5.3.2. Czciowe zwolnienie z nalenoci przywozowych w przypadku odpatnej naprawy towaru Jeeli proces uszlachetniania ma na celu napraw towarw bdcych przedmiotem czasowego wywozu i jeeli naprawa jest dokonywana odpatnie, to czciowe zwolnienie z nalenoci przywozowych polega na okreleniu kwoty nalenoci, jaka byaby zastosowana na podstawie elementw kalkulacyjnych dotyczcych produktw kompensacyjnych z dnia przyjcia zgoszenia o ich dopuszczenie do obrotu w oparciu o warto celn rwn kwocie kosztw naprawy, pod warunkiem e koszty te stanowi jedyne wiadczenie posiadacza pozwolenia oraz, e na wysoko kosztw nie miay wpywu powizania midzy nim i osob dokonujc naprawy (art. 153 WKC). 5.3.3. Obliczenie kwoty dugu celnego przy wprowadzeniu produktw kompensacyjnych do swobodnego obrotu Podstawow metod obliczania kwoty nalenoci celnych dla produktu kompensacyjnego po procedurze uszlachetniania biernego jest metoda "rnicy ce". Stanowi ona do skomplikowan operacj rachunkow, dlatego w 2000 r. przy nowelizacji WKC, wprowadzono moliwo obliczania dugu celnego od kosztw uszlachetniania. Metod tak nazwano "metod wartoci dodanej". Metoda ta doznaje pewnego ograniczenia w przepisach, dlatego te metoda rnicy ce nadal pozostaje metod podstawow. Innym sposobem obliczenia nalenoci przywozowych jest zastosowanie moliwoci cznego zakoczenia procedury z zastosowaniem redniej stawki celnej. W nastpnych podpunktach szczegowo omwione zostan trzy wymienione sposoby obliczania nalenoci przywozowych. 5.3.3.1. Metoda rnicy ce Czciowe zwolnienie z nalenoci przywozowych z zastosowaniem metody rnicy ce, polega na odliczeniu od kwoty nalenoci przywozowych za produkty kompensacyjne dopuszczone do obrotu kwoty nalenoci przywozowych, ktre miayby zastosowanie w tym samym dniu do towarw wywiezionych czasowo, jeeli towary te byyby przywoone na obszar celny Wsplnoty z kraju, gdzie zostay poddane uszlachetnieniu lub ostatniemu procesowi uszlachetniania. Kwota, ktr naley odliczy, czyli obliczona dla towarw wywoonych czasowo, jest obliczana w oparciu o ilo i rodzaj towarw z dnia przyjcia zgoszenia o ich objcie procedur uszlachetniania biernego oraz na podstawie innych elementw kalkulacyjnych (np. klasyfikacja taryfowa, warto celna towaru, stawka celna) z dnia przyjcia zgoszenia o dopuszczenie do obrotu produktw kompensacyjnych (art. 151 WKC oraz w art. 590 RWKC). Obliczenie kwoty nalenoci celnej nastpuje w kilku etapach: pierwszy etap - obliczenie nalenoci przywozowych dla produktw kompensacyjnych zgodnie z oglnymi zasadami i zastosowaniem elementw kalkulacyjnych z dnia przyjcia zgoszenia celnego do dopuszczenia do obrotu, drugi etap - obliczenie fikcyjnych nalenoci dla towarw wywiezionych czasowo, z uwzgldnieniem: - iloci i rodzaju towarw wywiezionych czasowo z dnia zgoszenia do procedury uszlachetniania biernego, bez kosztw zaadunku, transportu i ubezpieczenia do miejsca uszlachetnienia (art. 590 ust. 2 RWKC), - z uwzgldnieniem zerowej stawki, gdyby towary czasowo wywoone podlegay szczeglnemu przeznaczeniu i pod warunkiem, e towary te zostay poddane w kraju, w ktrym zostao dokonane uszlachetnienie lub ostatni proces uszlachetnienia, takim samym procesom jak przewidziane dla takiego przeznaczenia (art. 151 ust. 3 WKC), - z uwzgldnieniem preferencji celnych, jeeli preferencja przyznana jest w odniesieniu do produktw kompensacyjnych (art. 151 ust. 4 WKC), - pozostaych elementw kalkulacyjnych (wartoci towarw, stawka celna, kurs waluty) obowizujcych w chwili objcia procedur dopuszczenia do obrotu produktw kompensacyjnych oraz bez uwzgldnienia ce antydumpingowych i wyrwnawczych (art. 590 ust. 1 RWKC), z uwzgldnieniem obnionej stawki, jeeli taka bya zastosowana (art. 151 ust. 2 tiret drugie WKC), trzeci etap - fikcyjne nalenoci przywozowe towarw czasowo wywiezionych s odejmowane od kwoty nalenoci przywozowych od produktw kompensacyjnych

321

5.3.3.2. Metoda wartoci dodanej (kosztw uszlachetniania) Podstaw prawn do obliczania nalenoci przywozowych metod wartoci dodanej jest art. 153 WKC, ktry stanowi, e w drodze odstpstwa od przepisw art. 151 WKC, czyli w drodze wyjtku od metody zasadniczej polegajcej na zastosowaniu obliczenia metod rnicy ce, mog zosta okrelone w przepisach wykonawczych do Kodeksu przypadki i szczegowe warunki dopuszczenia do obrotu produktw kompensacyjnych po uszlachetnianiu biernym, przyjmujc koszty uszlachetniania za podstaw obliczenia nalenoci przywozowych. Na podstawie tej delegacji Komisja Europejska wprowadzia w art. 591 rozporzdzenia Nr 993/2001 z dnia 4 maja 2001 r. zmieniajcego Rozporzdzenie Wykonawcze nr 2454/93, moliwo stosowania kosztw uszlachetniania przy zakoczeniu procedury uszlachetniania biernego, ale pod pewnymi warunkami. Podstawowym warunkiem jest moliwo stosowania tej metody wycznie na wniosek zgaszajcego produkt kompensacyjny do procedury dopuszczenia do obrotu. W tym przypadku zgaszajcy wpisuje w drugiej czci pola 37 dokumentu SAD kod "B05", ktry oznacza, e za podstaw obliczenia nalenoci przywozowych przyjto koszty uszlachetniania obliczone zgodnie z art. 591 RWKC. Jeeli taki wniosek nie zostanie zgoszony w chwili zoenia zgoszenia celnego, obowizuje oclenie z zastosowaniem metody rnicy ce zgodnie z art. 151 WKC. Administracja celna nie uwzgldnia automatycznie, ani te nie sprawdza co byoby korzystniejsze dla zgaszajcego. Po przyjciu zgoszenia celnego nie ma moliwoci zmiany metody obliczenia nalenoci przywozowych z metody rnicy ce na metod wartoci dodanej. Istnieje rwnie drugie ograniczenie, obowizujce od dnia 14 czerwca 2005 r., wprowadzone rozporzdzeniem Komisji (WE) nr 883/2005 z dnia 10 czerwca 2005 r. zmieniajcym Rozporzdzenie Wykonawcze nr 2454/93. Wprowadzio ono nastpujce brzmienie drugiego akapitu art. 591 RWKC: "Organy celne odmawiaj obliczenia czciowego zwolnienia z nalenoci przywozowych na podstawie niniejszego przepisu, jeeli przed dopuszczeniem do obrotu produktw kompensacyjnych okae si, e jedynym celem dopuszczenia do obrotu z zastosowaniem zerowej stawki towarw wywoonych czasowo, ktre nie pochodz ze Wsplnoty w rozumieniu tytuu II dzia 2 sekcja 1 Kodeksu, byo skorzystanie z czciowego zwolnienia na mocy niniejszego przepisu". Powysze oznacza, e w porwnaniu z poprzednim brzmieniem tego przepisu, zostaa zniesiona bezwzgldnie obowizujca zasada, e metody wartoci dodanej dla obliczenia nalenoci przywozowych dla produktu kompensacyjnego po uszlachetnianiu biernym nie stosuje si wobec towarw, ktre zostay czasowo wywiezione do uszlachetniania, a ktre zostay wczeniej dopuszczone do obrotu we Wsplnocie, jako towary niepochodzce ze Wsplnoty, z zastosowaniem zerowej stawki celnej. Obecne brzmienie przepisu art. 591 RWKC eliminuje z zakresu moliwoci stosowania metody wartoci dodanej, tylko takie sytuacje, gdy przedsibiorca majc jedynie na celu skorzystanie z obliczenia kwoty nalenoci przywozowych t metod, sprowadza wczeniej z krajw trzecich towary po zerowej stawce celnej, po to tylko, aby ponownie je wywie celem przeprowadzenia procesw uszlachetniania, w wyniku ktrych produkt kompensacyjny powrci na obszar celny Wsplnoty. W tym przypadku stosuje si przepisy dotyczce wartoci celnej (art. 25 - 35 WKC) w odniesieniu do kosztw uszlachetniania, tzn.: - bez uwzgldniania wartoci towarw wywoonych czasowo i kosztw transportu do kraju uszlachetnienia (art. 590 ust. 2, art. 591 akapit trzeci RWKC) - z uwzgldnieniem kosztw zaadunku, transportu i ubezpieczenia od miejsca uszlachetnienia do miejsca wprowadzenia do Wsplnoty (art. 32 ust. 1 lit. e WKC). Jeeli tylko cz produktw kompensacyjnych spenia warunki do zastosowania metody poboru ca od kosztw uszlachetniania, wniosek o zastosowanie tej metody moe ogranicza si do tej czci produktw, a w pozostaej czci stosuje si metod rnicy ce. Przykady zastosowania metod obliczania nalenoci celnych zostay umieszczone w Wytycznych Komisji dotyczcych Tytuu III "Gospodarcze procedury celne" Rozporzdzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 okrelajcego przepisy dotyczce wdraania Rozporzdzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiajcego Kodeks Celny Wsplnoty (Dz. Urz. WE seria C, 2001r. nr 269/01). Przykad Metoda wartoci dodanej jest stosowana do produktu kompensacyjnego skadajcego si z dwch rnych towarw wywoonych czasowo. Mona przyj nastpujce uproszczone fakty: (a) produkt kompensacyjny: pojazdy samochodowe, kod CN 8703, co: 10%, koszty przetworzenia: 15 000 EUR; (b) towary wywoone czasowo I: oyska kulkowe lub waeczkowe, kod CN 8482, warto: 1 000 EUR;

322

(c) towary wywoone czasowo II: skrzynie biegw, kod CN 8708, warto 1 000 EUR, ktre przed wwiezieniem do uszlachetnienia biernego zostay dopuszczone do wolnego obrotu ze stawk zerow i nie pochodz ze Wsplnoty. W takim przypadku, metod wartoci dodanej mona zastosowa przyjmujc za podstaw obliczenia koszty przetworzenia dla pojazdw samochodowych (15 000 EUR) plus warto skrzy biegw (1 000 EUR) do zastosowania Wsplnej taryfy celnej: 10% x (15 000 EUR + 1 000 EUR) = 1 600 EUR. Tym samym, nalenoci celne przywozowe wynosz 1 600 EUR. 5.3.3.3. rednia stawka celna (czne zakoczenie procedury) rednia stawka ca ustalana jest przez organ celny i stosowana do wszystkich operacji jednego rodzaju dokonywanych przez przedsibiorstwa czsto przeprowadzajce procesy uszlachetniania. Stawka ta jest okrelana dla okresu nieprzekraczajcego dwunastu miesicy i stosowana jest w tym okresie dla produktw kompensacyjnych dopuszczonych do swobodnego obrotu. Kady okres stosowania tej stawki koczy si rozliczeniem, ktre moe skutkowa dopat nalenoci albo ich zwrotem w przypadku nadpaty (art. 592 RWKC). Zalet cznego zakoczenia procedury jest redukcja formalnoci zwizanych z obliczeniem cakowitego lub czciowego zwolnienia z nalenoci przywozowych przywozowych. Nie wymaga ona ustalenia dokadnej kwoty patnej z tytuu kadej partii produktw kompensujcych dopuszczonych do obrotu. Oczywicie przyspiesza to zakoczenie procedury i wydanie przywoonych produktw kompensacyjnych. Przykad zastosowania metod obliczania nalenoci celnych zosta umieszczony w Wytycznych Komisji dotyczcych Tytuu III "Gospodarcze procedury celne" Rozporzdzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 okrelajcego przepisy dotyczce wdraania Rozporzdzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiajcego Kodeks Celny Wsplnoty (Dz. Urz. WE seria C, 2001r. nr 269/01). 1) Podstawowe zasady stosowania redniej stawki celnej - pozwolenie na uszlachetnianie bierne nie przewiduje napraw, - podmiot czsto przeprowadza operacje uszlachetniania biernego, - waciwy urzd celny moe ustali redni stawk ca w drodze umowy z posiadaczem, - posiadacz pozwolenia regularnie zawiadamia urzd celny o ilociach i wartociach towarw czasowo wywoonych. 2) Ustalenie redniej stawki celnej rednia stawka ca odzwierciedla ca zapacone lub nalene, na podstawie perspektywicznego oszacowania nalenej kwoty lub w wietle dotychczasowych patnoci w podobnym okresie do szeciu miesicy, jako cakowity procent opat za przetworzenie dotyczcych produktw kompensacyjnych wydanych do swobodnego obrotu w takim samym okresie referencyjnym. Stawka jest odpowiednio podwyszana w celu zapewnienia, e ca zaksigowane nie s nisze od prawnie nalenych kwot. 3) Tymczasowe obliczenie ce przywozowych Za kadym razem, gdy partia produktw kompensacyjnych jest wprowadzana do swobodnego obrotu, redni stawk ca tymczasowo stosuje si do opat za przetwarzanie, przy czym wyliczanie dokadnych ce przywozowych w kadym przypadku nie jest konieczne. Stawka tymczasowa moe by stosowana do wszystkich operacji przetwarzania wykonywanych na podstawie pozwolenia w okresie rwnym stosowanemu do obliczenia ce przywozowych na podstawie punktu 1.2.2.1 (maksymalnie okres 12 miesicy). Suma ce przywozowych uzyskana przez zastosowanie redniej stawki podlega zaksigowaniu. 4) Formalnoci zwizane z zakoczeniem procedury Na koniec kadego okresu referencyjnego urzd celny przeprowadza czne zakoczenie procedury i wykonuje ostateczne obliczenia zgodnie z zasadami czciowego zwolnienia z ce przywozowych, tj. oblicza dokadn sum dla kadej partii przywoonej w okresie referencyjnym. Zgodnie z powyszymi zasadami ustalana jest nowa rednia stawka ca do zastosowania w przypadku wprowadzenia rnych partii produktw kompensacyjnych do swobodnego obrotu w nowym okresie referencyjnym. 5) Przykadowe obliczenia a) Stan faktyczny Firma tekstylna ze Wsplnoty regularnie wysya partie czasowo wywoonych towarw do kraju trzeciego w celu wyprodukowania z nich ubiorw, ktre s nastpnie przywoone. Ze wzgldu na napyw surowcw i wymogi mody firma musi jak najszybciej otrzyma ubiory z powrotem. W celu zredukowania czasu przeznaczonego na formalnoci celne, firma decyduje si na zastosowanie redniej stawki celnej. Zgodnie z posiadanym pozwoleniem, firma moe

323

wykaza, e w okresie poprzednich szeciu miesicy uicia 1.000.000 EUR opat za przetwarzanie z tytuu produkcji ubiorw. czna warto czasowo wywoonych towarw (materiau, guzikw, nici, dodatkw) wczonych w produkty kompensacyjne wynosi 2.500.000 EUR. Stawka ca przywozowego stosowana do produktw kompensacyjnych (ubiorw) wynosi 14%. Stawka ca stosowana do towarw wywoonych czasowo jest zrnicowana, zalenie od charakteru towarw. Do celw niniejszego przykadu, kwot odliczan z tytuu towarw wywoonych czasowo ustalono na 300.000 EUR. Koszty transportu i ubezpieczenia obliczone zgodnie z zasadami wartociowania celnego oszacowano cznie na 70.000 EUR b) Ustalanie redniej stawki celnej Warto celna produktw kompensacyjnych: - warto 2 500 000 EUR - opaty za przetwarzanie 1 000 000 EUR - transport i ubezpieczenie 70 000 EUR ogem 3 570 000 EUR Nalene ca przywozowe: - ca stosowane do produktw kompensacyjnych: 3 570 000 E x 14% = A = 499 800 EUR - ca do odliczenia (ca stosowane do towarw wywoonych czasowo) = B 300 000 EUR - rnica: nalene ca przywozowe (A - B) = 199 800 EUR rednia stawka ca: - nalene ca przywozowe: 199 800 x 100 = 19.98 % zaokrglane do 20% - opaty za przetwarzanie: 1 000 000 EUR 20% podlega podwyszeniu np. o 1% do 21% w celu zapewnienia, e zaksigowane ca przywozowe nie bd nisze od kwot prawnie wymaganych. c) Weryfikacja zgoszenia celnego i pobr nalenoci przywozowych W okresie rozliczeniowym (np. szeciu miesicy) posiadacz pozwolenia moe importowa gotowe ubiory i powodowa objcie kadej partii procedur dopuszczenia do obrotu pacc co w wysokoci 21% opat za przetwarzanie, za co przywozowe prawnie wymagane nie musi by ustalane kadorazowo. e) Zakoczenie operacji za zakoczony okres rozliczeniowy Dane: - uiszczone opaty za przetwarzanie: 1 250 000 EUR - ca zapacone po redniej stawce (21%) 262 500 EUR - stawka ca przywozowego stosowana do produktw kompensacyjnych 14% - warto towarw wywoonych czasowo 3 000 000 EUR - transport i ubezpieczenie 100 000 EUR - stawka ca stosowana do towarw wywoonych czasowo 250 000 EUR - towary niezgodne z ich charakterem. Do celw tego przykadu przyjto co Uzyskana warto celna produktw kompensacyjnych - Warto towarw wywoonych czasowo 3 000 000 EUR - opaty za przetwarzanie 1 250 000 EUR - transport i ubezpieczenie 100 000 EUR ogem 4 350 000 EUR Nalene ca przywozowe: A = ca na produkty kompensacyjne: 4 350 000 x 14% = A = 609 008 EUR B = ca na towary wywoone czasowo do odliczenia 350 000 EUR zalene ca przywozowe = (A-B) = 259 000 EUR

324

nadwyka pobranego ca: 262 500 EUR - 259 000 EUR = 3 500 EUR (do zwrotu) Ustalenie nowej redniej stawki stosowanej do przywozu w nastpnym okresie referencyjnym: - nalene ca przywozowe: 259 000 x 100 = 20,72% zaokrglane do 21% - opaty za przetwarzanie: 1 250 000 EUR 21% podlega podwyszeniu np. o 1% do 22% w celu zapewnienia, e zaksigowane ca przywozowe nie bd nisze od kwot prawnie wymaganych. 6. Arkusz informacyjny INF 2 6.1. Informacje oglne Arkusz informacyjny INF 2 jest wykorzystywany w celu przekazywania innym urzdom celnym zaangaowanym w procedur uszlachetniania biernego, informacji dotyczcych towarw czasowo wywoonych w obrocie trjstronnym, w celu uzyskania cakowitego lub czciowego zwolnienia z nalenoci przywozowych (art. 523 lit. d RWKC). Obrt trjstronny oznacza obrt, w ramach ktrego urzd zakoczenia nie jest tym samym urzdem co urzd objcia procedur (art. 496 lit. h RWKC). Wzr formularza INF 2 okrelony zosta w Zaczniku 71 do RWKC. Dokument ten sporzdzany jest w oryginale i jednej kopii dla caoci towarw objtych procedur. 6.2. Zasady wypeniania INF 2 Formularz musi by wypeniony czytelnie i w sposb uniemoliwiajcy usunicie informacji, najlepiej pismem maszynowym. Nie moe zawiera jakichkolwiek ladw wymazania ani sw nadpisanych. Poprawki/zmiany powinny by nanoszone przez wykrelenie niewaciwych sw i dodanie wszelkich niezbdnych szczegw. Poprawki/zmiany musz by parafowane inicjaami przez osob wypeniajc arkusz oraz potwierdzone przez organ celny, ktry wypenia pole nr 16. W polach 1-15 arkusza posiadacz powinien wpisa nastpujce dane: pole 1- nazw, adres oraz wskaza nazw Pastwa Czonkowskiego; w przypadku osb prawnych powinno by take wskazane nazwisko osoby odpowiedzialnej pole 2 - miejsce i dat zoenia wniosku oraz podpis pole 3 - urzd celny do ktrego kierowany jest wniosek pole 4 - pastwo czonkowskie zamierzonego powrotu pole 5 - kraj trzeci lub miejsce przeznaczenia gdzie maj odby si procesy uszlachetniania pole 6 - numer i dat pozwolenia na procedur uszlachetniania biernego oraz organ ktry udzieli tego pozwolenia pole 7 - wspczynnik produktywnoci pole 8 - dozwolony w pozwoleniu na korzystanie z procedury proces uszlachetniania pole 9 - inne dane szczegowe zawarte w pozwoleniu pole 10 - produkty kompensacyjne przeznaczone do powrotnego przywozu przy uyciu zwyczajowego opisu handlowego lub opisu taryfowego pole 11 - pozycj i podpozycj taryfow produktw kompensacyjnych w skazanych w pozwoleniu pole 12 - dokadny opis towarw wywoonych czasowo przy uyciu zwyczajowego opisu handlowego lub opisu taryfowego; opis musi odpowiada towarowi wpisanemu w zgoszeniu wywozowym; jeeli towary podlegaj procedurze uszlachetniania czynnego naley wpisa "Towary IP" (Inward Processing - uszlachetnianie czynne) i poda numer arkusza informacyjnego INF 1, jeeli taki by uyty pole 13 - 15 - kod CN towaru, pole 14 - naley wpisa ilo netto wywoonego czasowo towaru wyraon w jednostkach systemu metrycznego (kilogramy, metry, litry, itp.), pole 15 - warto statystyczn waciw w momencie zoenia zgoszenia wywozowego we waciwej walucie oznaczonej w nastpujcy sposb:

325

- EUR jako euro - GBP jako funt szterling - CYP jako funt cypryjski - HUF jako forint wgierski - SIT jako tolar soweski - DKK jako korona duska - CZK jako korona czeska - LVL jako at otewski - MTL jako lir maltaski - SKK jako korona sowacka - SEK jako korona szwedzka - EEK jako korona estoska - LTL jako lit litewski - PLN jako zoty polski. 6.3. Czynnoci urzdu objcia INF 2 przedstawiany jest w urzdzie objcia, ktry to urzd wypenia pole 16 tego arkusza zatwierdzajc dane podane w tym dokumencie przez zgaszajcego. Ponadto w polu tym urzd objcia powinien wskaza rodki zabezpieczajce tosamo towarw czasowo wywoonych (np. prbki, rysunki lub opisy techniczne). W przypadku gdy pobierane s prbki, albo przyjmowane s ilustracje lub opisy techniczne urzd objcia potwierdza ich autentyczno przez naoenie zamkni celnych na towary jeeli ich rodzaj na to pozwala albo na opakowaniu w taki sposb aby uniemoliwi ich faszowanie. Przedstawione dowody potwierdzajce tosamo wywoonego towaru s zwracane eksporterowi, ktry przedstawia je z nienaruszonymi zamkniciami celnymi w momencie powrotnego przywozu produktw kompensacyjnych lub produktw zamiennych. Urzd objcia zatrzymuje kopi dokumentu, a orygina zwraca zgaszajcemu, ktry przedkada je nastpnie wraz ze zgoszeniem celnym w momencie powrotnego przywozu produktu kompensacyjnego lub produktu zamiennego. 6.4. Korzystanie z arkusza informacyjnego INF 2 1) W przypadku, gdy urzd celny wystawiajcy arkusz informacyjny uwaa, e wymagane s dodatkowe informacje do tych zawartych ju w arkuszu, wpisuje takie dane szczegowe. Jeli nie pozostaje wystarczajco duo miejsca, zaczany jest dodatkowy arkusz. Zostaje to zaznaczone na oryginale. 2) Urzd celny, ktry wystawi arkusz informacyjny, moe zosta poproszony o przeprowadzenie nastpczej kontroli autentycznoci arkusza i poprawnoci danych szczegowych, ktre ten arkusz zawiera. 3) W przypadku seryjnych przesyek, wymagana liczba arkuszy informacyjnych moe zosta wystawiona dla caej iloci towarw lub produktw objtych procedur. Pierwotny arkusz informacyjny moe rwnie by zastpiony przez kilka arkuszy informacyjnych lub, w przypadku gdy wykorzystywany jest tylko jeden arkusz informacyjny, urzd celny, ktry potwierdzi arkusz, moe zanotowa na oryginale iloci towarw lub produktw. Jeli nie pozostao wystarczajco duo miejsca, zacza si dodatkowy arkusz, co powinno by zaznaczone na oryginale. 4) Organy celne mog zezwoli na uycie podsumowujcych arkuszy informacyjnych dla trjstronnego obrotu handlowego obejmujcego du ilo transakcji. Arkusze te pokrywaj cakowit ilo towarw przywoonych/wywoonych na przestrzeni okrelonego czasu. 5) W wyjtkowych okolicznociach, arkusze informacyjne mog by wystawiane a posteriori, lecz nie pniej ni po upywie terminu wymaganego dla przechowywania dokumentw. 6) W przypadku kradziey, utraty lub zniszczenia arkusza informacyjnego, podmiot gospodarczy moe wystpi do organu celnego, ktry taki arkusz wystawi, o wystawienie duplikatu. Orygina i kopie arkusza informacyjnego wystawionego w taki sposb posiadaj jedno spord nastpujcych oznacze: DUPLICADO, DUPLIKAT,

326

DUPLIKAT, DUPLICATE, DUPLICATA, DUPLICATO, DUPLICAAT, SEGUNDA VIA, KAKSOISKAPPALE, DUPLIKAT.

327

21.00.00 Procedura wywozu 1. Wprowadzenie Zasady dokonywania zgosze celnych do procedury wywozu, w tym potwierdzanie przez organy celne faktycznego wyprowadzenia towarw, ulegy znacznej modyfikacji z dniem akcesji Polski do Unii Europejskiej. Od dnia 1 maja br. omawian problematyk reguluj stosowane wprost przepisy WKC oraz RWKC. W zakresie uzupeniajcym prawo wsplnotowe, kwestia ta jest regulowana postanowieniami rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegowych wymogw, jakie powinno spenia zgoszenie celne (Dz.U.Nr 94, poz.902 z pn.zm.). 1.1. Zasady oglne 1.1.1 Zasady dokonywania zgosze celnych do procedury wywozu Dokonanie wywozu, zgodnie z art.161 ust.1 zdanie drugie WKC, wymaga spenienia formalnoci dla niego przewidzianych, z uwzgldnieniem rodkw polityki handlowej i o ile znajduj zastosowanie, nalenoci celnych wywozowych. Istota przedmiotowej procedury sprowadza si do wyprowadzenia towarw wsplnotowych poza obszar celny Unii Europejskiej. Towary objte procedur wywozu pozostaj pod dozorem celnym, a do czasu opuszczenia przez nie obszaru celnego Wsplnoty i musz opuci ten obszar w takim samym stanie, w jakim znajdoway si w chwili przyjcia zgoszenia wywozowego (art.59 ust.2 w zwizku z art.162 WKC). Dodatkowo, jeli towary nie opuszcz obszaru celnego Wsplnoty, eksporter ma obowizek niezwocznie poinformowa o tym fakcie urzd celny wywozu, i zwrci do tego urzdu kart 3 zgoszenia celnego (art.796 ust.1 RWKC). Przepisy wsplnotowe okrelaj waciwo urzdu, w ktrym zgoszenie celne do przedmiotowej procedury powinno zosta zoone. Urzdem tym, zgodnie z art.161 ust.5 WKC, jest urzd celny waciwy ze wzgldu na siedzib osoby dokonujcej wywozu lub ze wzgldu na miejsce, gdzie towary zostay zapakowane bd zaadowane do transportu wywozowego. O waciwoci urzdu, w ktrym naley dokona zgoszenia wywozowego przesdza wic siedziba eksportera (zdefiniowanego w art.788 RWKC) lub miejsce, gdzie towary zostay zapakowane (zaadowane) celem wywozu poza obszar celny Wsplnoty. Za eksportera w rozumieniu art.161 ust.5 WKC u uwaa si osob, na rzecz ktrej dokonywane jest zgoszenie i ktra w chwili jego przyjcia jest wacicielem towarw lub posiada podobne prawo do dysponowania danymi towarami (art.788 ust.1 RWKC). Zgodnie natomiast z ust.2 tego przepisu, jeeli wasno lub podobne prawo do dysponowania towarami posiada osoba majca swoj siedzib poza Wsplnot na podstawie umowy, w oparciu o ktr odbywa si wywz, to za eksportera uwaana jest strona umowy majca swoj siedzib we Wsplnocie. Z powoanego powyej art.161 ust.5 WKC wynika jednoczenie, e wyjtki od jego postanowie okrelane s zgodnie z procedur Komitetu. Przewiduj je przepisy RWKC, a mianowicie: a) art.789 RWKC stanowi, i w przypadkach podwykonawstwa, zgoszenie wywozowe moe by rwnie zoone w urzdzie celnym waciwym dla miejsca siedziby podwykonawcy (np. jeli eksporter dokona zakupu towaru od podmiotu, ktremu jednoczenie zleci dokonanie wywozu towaru poza obszar celny Wsplnoty - zgoszenie celne moe by dokonane w urzdzie celnym waciwym dla siedziby tego podmiotu tj. podwykonawcy); b) jeeli (stosownie do postanowie art.790 RWKC) ze wzgldw organizacyjnych nie mona zastosowa przepisw art.161 ust.5 zdanie pierwsze WKC, to zgoszenie moe zosta zoone w kadym urzdzie celnym waciwym do przyjmowania takich zgosze w danym pastwie czonkowskim (tytuem przykadu: urzd celny waciwy ze wzgldu na siedzib eksportera nie bdzie mia we waciwoci rzeczowej moliwoci obejmowania procedur wywozu danego rodzaju towarw); c) jeli (stosownie do postanowie art.791 ust.1 RWKC) wystpi uzasadnione przyczyny, zgoszenie wywozowe moe zosta przyjte: - w urzdzie celnym innym ni okrelony w art.161 ust.5 zdanie pierwsze WKC , lub - w urzdzie celnym innym ni okrelony w art.790. Jednoczenie w takim przypadku, kontrole zwizane z przestrzeganiem zakazw i ogranicze wywozowych powinny by przeprowadzane z uwzgldnieniem szczeglnego charakteru tej sytuacji. Poniewa prawo wsplnotowe nie okrela katalogu przypadkw, ktrych dotycz ww. regulacje, istnieje konieczno

328

poddawania indywidualnej ocenie kadego zdarzenia z osobna. Mona tym niemniej stwierdzi, i dany przypadek naleaoby uzna za uzasadniony, jeli z powodu szczeglnych okolicznoci, zastosowanie postanowie art.161 ust.5 WKC wymagaoby od eksportera poniesienia nakadw nieuzasadnionych ekonomicznie. Tytuem przykadu - jeli towary s przesyane do miejsca przeznaczenia we Wsplnocie, ale po opuszczeniu miejsca zaadunku musz zosta objte procedur wywozu ze wzgldu na zmian postanowie kontraktu, to okoliczno t naleaoby uzna za uzasadniony powd do dokonania zgoszenia celnego w urzdzie, przez ktry towary opuszczaj obszar celny Wsplnoty. 1.1.2 Zgoszenie celne z zastosowaniem dokumentu SAD i potwierdzanie faktycznego wyprowadzenia towarw poza obszar celny Wsplnoty Pisemne zgoszenie celne do procedury wywozu powinno by dokonane w tzw. urzdzie celnym wywozu z zastosowaniem dokumentu SAD skadajcego si z kart 1, 2 i 3. Obieg ww. kart jest nastpujcy. Karta 1 jest przeznaczona dla urzdu celnego, w ktrym nastpio dokonanie zgoszenia celnego, karta 2 suy do celw statystycznych, natomiast karta 3 jest przeznaczona dla eksportera. Po zaatwieniu formalnoci w urzdzie celnym wywozu, karta ta jest zwracana, celem dostarczenia jej wraz ze zwolnionym towarem do urzdu celnego wyprowadzenia. Urzd ten bdzie nadzorowa faktyczny wywz towarw poza obszar celny Wsplnoty i dokonywa potwierdzenia, e towary opuciy obszar Unii Europejskiej. W myl przepisw wsplnotowych (art.793 ust.2 RWKC), urzdem celnym wyprowadzenia jest: 1. w przypadku towarw wywoonych kolej, drog pocztow, morsk lub lotnicz, urzd celny waciwy dla miejsca, w ktrym towary przejmowane s w ramach jednej umowy przewozu w celu transportu do kraju trzeciego przez towarzystwo kolejowe, organy pocztowe, przedsibiorstwo lotnicze lub eglugowe; 2. w przypadku towarw wywoonych transportem przesyowym (gaz, ropa naftowa, energia elektryczna), urzd wyznaczony przez pastwo czonkowskie, w ktrym znajduje si siedziba eksportera; 3. w przypadku towarw wywoonych w inny sposb lub w okolicznociach nie objtych pkt 1 i 2 - ostatni urzd celny przed opuszczeniem przez towary obszaru celnego Wsplnoty (zasadniczo - wywz towarw transportem drogowym). Po przedstawieniu towaru i karty 3 SAD w urzdzie celnym wyprowadzenia, urzd ten upewnia si, i przedstawione towary s towarami zgoszonymi i nadzoruje ich fizyczny wywz. Urzd ten ma jednoczenie obowizek dokona potwierdzenia wywozu towaru poza obszar celny Wsplnoty na karcie 3 dokumentu SAD i zwrci j na danie zgaszajcego wyraone zasadniczo poprzez umieszczenie w polu 44 zgoszenia celnego adnotacji "RET-EXP". Zgaszajcy moe jednake wyrazi wol zwrotnego otrzymania karty 3 i dokonania potwierdzenia wywozu towaru - w jakikolwiek inny sposb. Potwierdzenie wywozu powinno zosta dokonane poprzez umieszczenie przez funkcjonariusza celnego na odwrocie karty 3 SAD pieczci wskazujcej dat i nazw urzdu celnego. Po dokonaniu ww. potwierdzenia, karta 3 powinna zosta wydana osobie, ktra j przedstawia wraz z towarem (eksporter, zgaszajcy, jego przedstawiciel, przewonik) lub jeli jest to niemoliwe - osobie wskazanej w polu 50 dokumentu SAD (tj. osobie majcej miejsce zmieszkania/siedzib na obszarze waciwoci miejscowej urzdu celnego wyprowadzenia). Przykad I Towar zostaje zgoszony do procedury wywozu w urzdzie celnym w Warszawie na dokumencie SAD z zastosowaniem kart 1, 2 i 3. Faktyczne wyprowadzenie towaru poza obszar celny Wsplnoty nastpi przez przejcie graniczne z Biaorusi, do ktrego towar zostanie dostarczony transportem drogowym. W takim przypadku, po zaatwieniu formalnoci wywozowych w urzdzie celnym wewntrznym (dokonanie zgoszenia celnego), towar wraz z kart 3 SAD powinien zosta wydany zgaszajcemu, ktry w transporcie drogowym dostarczy go do urzdu granicznego (wyprowadzenia). Urzd ten po stwierdzeniu, e towary przedstawione s tymi samymi, co ujte w zgoszeniu celnym, bdzie nadzorowa ich faktyczny wywz i dokona potwierdzenia wywozu na odwrocie karty 3 SAD pieczci zawierajc dat i wskazujc nazw urzdu celnego. Zgodnie z zaprezentowanym przykadem, przedstawiony tryb potwierdzania wywozu dotyczy sytuacji, gdy towary opuszczaj obszar Wsplnoty transportem drogowym. Jeli towary s wywoone w obrocie pocztowym, drog morsk, powietrzn lub transportem kolejowym, urzd celny wyprowadzenia (czyli urzd waciwy dla miejsca, gdzie towary zostay przejte przez przewonika na podstawie jednej umowy o przewz celem transportu do kraju trzeciego) oprcz potwierdzenia na odwrocie karty 3 SAD - powinien take pieczci "Polska-Export" oraz stemplem "EXPORT" w czerwonym kolorze - opatrzy dokument przewozowy. W przypadku regularnych linii eglugowych, transportu bezporedniego lub bezporednich lotw do pastw trzecich przeznaczenia, jeeli operatorzy s w stanie zagwarantowa za pomoc innych rodkw prawidowo operacji, to umieszczanie adnotacji "EXPORT" nie jest wymagane.

329

Przykad II Towar zostaje zgoszony do procedury wywozu w urzdzie celnym w Warszawie na dokumencie SAD z zastosowaniem kart 1, 2 i 3. Faktyczne wyprowadzenie towaru poza obszar celny Wsplnoty nastpi przez Oddzia Celny w Maaszewiczach z zastosowaniem transportu kolejowego i stosowanego jako dokument przewozowy - listu kolejowego SMGS, na ktrym wskazano Moskw, jako miejsce wywozu/przeznaczenia towaru. W takim przypadku, urzdem celnym wyprowadzenia bdzie urzd celny waciwy dla miejsca, w ktrym towary s przejmowane w ramach umowy przewozu w celu transportu do kraju trzeciego i w zwizku z tym - potwierdzenia na karcie 3 SAD powinien dokona urzd celny wewntrzny, tj. urzd celny w Warszawie, w ktrym nastpio zgoszenie towaru do procedury wywozu i ktry jest waciwy ze wzgldu na miejsce przejcia towaru przez przewonika kolejowego celem wywozu poza obszar celny Wsplnoty. Funkcjonariusz urzdu celnego wyprowadzenia powinien dokona potwierdzenia na karcie 3 SAD, po opatrzeniu dokumentu przewozowego (w niniejszym przypadku - listu kolejowego SMGS) stemplem "EXPORT" (w czerwonym kolorze) i pieczci "Polska-Export". Szczeglny tryb postpowania przy potwierdzaniu wywozu towarw poza obszar celny Wsplnoty dotyczy sytuacji, gdy: a) wysyka zwizana jest ze stosowaniem procedury tranzytu tj. mamy do czynienia ze zgoszeniem do procedury wywozu, po ktrej nastpuje procedura tranzytu - potwierdzenia na karcie 3 dokumentu SAD dokonuje urzd celny wyjcia w rozumieniu przepisw regulujcych procedur tranzytu, czyli urzd, w ktrym nastpio zgoszenie celne towaru do procedury tranzytu (art.793 ust.6 RWKC) b) towary objte procedur zawieszenia poboru akcyzy s wysyane do kraju trzeciego przy uyciu administracyjnego dokumentu towarzyszcego - potwierdzenia na karcie 3 dokumentu SAD dokonuje urzd celny, w ktrym towar zosta zgoszony do procedury wywozu (art.793 ust.6a RWKC). Przykad I Towary wsplnotowe maj zosta wywiezione w transporcie drogowym do Szwajcarii. W polskim urzdzie celnym wewntrznym skadane jest zgoszenie celne do procedury wywozu, po ktrej nastpi realizacja wsplnej procedury tranzytowej. Towar opuci obszar celny Wsplnoty w transporcie drogowym przez przejcie graniczne ze Szwajcari. W takim przypadku urzdem celnym, ktry dokona potwierdzenia na karcie 3 SAD, jest urzd celny wewntrzny, np. urzd celny w Warszawie, w ktrym nastpio zgoszenie towaru do procedury wywozu i nastpujcej po niej procedury tranzytu. Funkcjonariusz celny dokonuje potwierdzenia na karcie 3 SAD po opatrzeniu w czerwonym kolorze wszystkich kart Tranzytowego Dokumentu Towarzyszcego (NCTS) stemplem "EXPORT" (potwierdzenie dokonywane jest wic przed otrzymaniem potwierdzenia z urzdu przeznaczenia, e zakoczya si procedura tranzytu). Przykad II Towary wsplnotowe maj zosta wywiezione transportem kolejowym do Szwajcarii. W polskim urzdzie celnym wewntrznym skadane jest zgoszenie celne do procedury wywozu, po ktrej nastpi realizacja procedury tranzytowej. Zgoszenie celne do procedury wywozu skadane jest z zastosowaniem dokumentu SAD (karty 1, 2 i 3), natomiast do procedury tranzytu wsplnotowego - z zastosowaniem kolejowego listu przewozowego CIM. Towar opuci obszar celny Wsplnoty przez przejcie graniczne ze Szwajcari. Podobnie jak w pierwszym przykadzie, urzdem celnym, ktry dokona potwierdzenia na karcie 3 SAD bdzie polski urzd celny wewntrzny, w ktrym nastpio zgoszenie towaru do procedury wywozu i nastpujcej po niej procedury tranzytu (urzd celny graniczny bdzie tylko nadzorowa faktyczne wyprowadzenie towaru). Wszystkie karty dokumentu CIM, penicego jednoczenie rol zgoszenia tranzytowego i listu przewozowego - powinny by opatrzone adnotacj "EXPORT". Przykad III Towary zostay objte procedur wywozu w urzdzie celnym we Francji z zastosowaniem kart 1, 2 i 3 dokumentu SAD. Po zaatwieniu formalnoci wywozowych w urzdzie celnym wewntrznym (dokonanie zgoszenia celnego), towar wraz z kart 3 SAD zosta wydany zgaszajcemu, celem wyprowadzenia go w transporcie drogowym poza obszar celny Wsplnoty przez przejcie graniczne polsko-ukraiskie, gdzie powinno nastpi potwierdzenie karty 3 dokumentu SAD. Podczas transportu (przed przekroczeniem granicy) towar zostaje jednak przedstawiony w urzdzie celnym w Warszawie, gdzie zgaszajcy otwiera karnet TIR. W takim przypadku, potwierdzenia na karcie 3 SAD powinien dokona urzd celny w Warszawie, umieszczajc jednoczenie na kartach karnetu TIR adnotacj "EXPORT" (w przypadku towarw wysanych do pastw trzecich z zastosowaniem procedury tranzytowej - potwierdzenie jest dokonywane przez urzd celny, w ktrym nastpio objcie towaru procedur tranzytu). Jeli towary (tj. wyroby akcyzowe zharmonizowane, np. paliwa, oleje, napoje alkoholowe, papierosy) objte procedur

330

zawieszenia poboru akcyzy s wysyane do kraju trzeciego przy uyciu administracyjnego dokumentu towarzyszcego potwierdzenia na karcie 3 dokumentu SAD powinien dokona urzd celny, w ktrym towar zosta zgoszony do procedury wywozu (np. urzd celny w Warszawie). Urzd ten opatruje take wszystkie karty administracyjnego dokumentu towarzyszcego pieczci "Polska-Export" oraz adnotacj "EXPORT" w czerwonym kolorze (stosowne dane z administracyjnego dokumentu towarzyszcego s umieszczane na karcie 3 SAD i odwrotnie : dane z dokumentu SAD s umieszczane na administracyjnym dokumencie towarzyszcym, ktry to dokument powinien towarzyszy przemieszczanym wyrobom akcyzowym zharmonizowanym w procedurze zawieszenia). Rola urzdu wyprowadzenia (zdefiniowanego dla potrzeb krajowych w 14 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie procedury zawieszenia poboru akcyzy i jej dokumentowania - jako polski urzd graniczny) sprowadza si natomiast do nadzorowania faktycznego wywozu wyrobw akcyzowych zharmonizowanych i dokonania potwierdzenia na odwrocie karty 2, 3 i 4 administracyjnego dokumentu towarzyszcego polegajcego na umieszczeniu w rubryce C pieczci "Polska - Export". Urzd ten odsya take kart 3 administracyjnego dokumentu towarzyszcego - wysyajcemu, a kart 4 waciwemu dla wysyajcego wyroby akcyzowe zharmonizowane naczelnikowi urzdu celnego, w terminie 7 dni od dnia potwierdzenia wywozu. UWAGA W przypadku, gdy towary zwolnione do wywozu nie opuciy obszaru celnego Wsplnoty, eksporter ma obowizek niezwocznie poinformowa o tym fakcie urzd celny wywozu, tj. urzd celny w ktrym dokonane zostao zgoszenie celne do przedmiotowej procedury i zwrci do tego urzdu kart 3 SAD. W przypadkach natomiast okrelonych w art.793 ust.5 lub 6 RWKC (tj. gdy towary wywoone s kolej, drog pocztow, morsk czy te lotnicz lub gdy wysyka jest zwizana ze stosowaniem procedury tranzytu), jeli zmiana umowy przewozu powoduje zakoczenie na obszarze celnym Wsplnoty czynnoci transportu, ktra miaa si zakoczy poza tym obszarem, wwczas dane przedsibiorstwa lub organy mog przystpi do realizacji zmienionej umowy tylko za zgod urzdu celnego okrelonego w art.793 ust.2 lit.a RWKC (tj. urzdu celnego wyprowadzenia), lub w przypadku czynnoci tranzytowej, za zgod urzdu celnego wyjcia. W takich przypadkach take istnieje obowizek zwrcenia karty 3 dokumentu SAD. 1.1.3 Wyjanienia dodatkowe I. Jak wynika z postanowie art.793 RWKC , potwierdzanie wywozu na odwrocie karty 3 SAD polega na umieszczeniu pieczci wskazujcej dat i nazw urzdu celnego. Polska administracja celna od 1 stycznia 2005 r. wykorzystuje do tego celu piecz "Polska-Export", o ktrej mowa w 2 pkt 2 zarzdzenia Nr 17 Ministra Finansw w sprawie wzorw pieczci, zamkni celnych, stempli i innych znakw stosowanych przy wykonywaniu kontroli celnej (Dz.Urz.MF. Nr 11, poz.94). W sytuacjach okrelonych postanowieniami art.793 ust.5 - 6a RWKC organy celne s zobowizane dodatkowo dokonywa w kolorze czerwonym adnotacji "Export" na dokumentach tranzytowych lub innych zastpujcych je dokumentach, dokumentach przewozowych oraz administracyjnych dokumentach towarzyszcych, przy uyciu stempla "EXPORT", o ktrym mowa w 2 pkt 6 ww. Zarzdzenia Nr 17 Ministra Finansw. Podkreli przy tym naley, i w przypadku wystpienia sytuacji, o ktrej mowa w art.793 ust.5 i 6 a RWKC - dokumenty przewozowe i administracyjne dokumenty towarzyszce, oprcz stempla "EXPORT", od dnia 1 stycznia 2005 r. s opatrywane take pieczci "Polska-Export". II. Jeli zgodnie z postanowieniami art.793 Rozporzdzenia Wykonawczego urzdem, ktry dokonuje potwierdzenia wywozu na karcie 3 SAD jest urzd celny wewntrzny, wwczas urzd graniczny nie uzalenia zwolnienia towaru do fizycznego wywozu poza obszar celny Wsplnoty od przedstawienia karty 3 SAD. Karta ta jest bowiem przeznaczona dla eksportera po jej potwierdzeniu przez waciwy urzd celny. Do urzdu granicznego towarom towarzysz oznaczone adnotacj "EXPORT" dokumenty przewozowe (art.793 ust.5 Rozporzdzenia Wykonawczego), dokumenty tranzytowe lub inne zastpujce je dokumenty (art.793 ust.6 RWKC), a w przypadku towarw, w stosunku do ktrych zawieszony jest podatek akcyzowy - take administracyjny dokument towarzyszcy (art.793 ust.6 a RWKC). III. Urzd celny, ktry potwierdza wywz towarw na odwrocie karty 3 SAD dokonuje jednoczenie wygenerowania numeru PWZ. Numer ten jest wic nadawany nie tylko w urzdach celnych wyprowadzenia, ktre s urzdami granicznymi, ale i w urzdach wewntrznych - np. jeli w urzdzie celnym wewntrznym zostao zoone zgoszenie celne do procedury wywozu i nastpnie do procedury tranzytu, urzd ten powinien potwierdzi kart 3 SAD w sposb opisany powyej i wpisa pozycj ewidencji. W przypadku prowadzenia ewidencji z zastosowaniem technik elektronicznego przetwarzania danych, pozycj ewidencji wpisuje si zgodnie z przykadem: PWZ/340100/000327/2004, gdzie:

331

1) PWZ - oznacza symbol ewidencji; jeeli stosowany jest stempel SAD, symbol ten naley wpisa po przystawieniu tego stempla przed graficznym symbolem "Merkurego", 2) 340100 - oznacza kod urzdu celnego, 4) 000327 - oznacza numer pozycji ewidencji, 5) 2004 - oznacza rok dokonania zapisu; elementu tego nie naley wpisywa w przypadku stosowania stempla SAD.

332

22.00.00 Wolne obszary celne 1. Wprowadzenie Istota wolnych obszarw celnych sprowadza si do przyznania na wydzielonym terytorium danego pastwa specjalnych, korzystnych, warunkw prowadzenia dziaalnoci gospodarczej. Dotycz one zarwno przedsibiorcw dziaajcych w takich obszarach jak i towarw do wprowadzanych. Instytucja wolnych obszarw celnych jest wykorzystywana w yciu gospodarczym od wielu wiekw. Przepisy dotyczce funkcjonowania wolnych obszarw celnych zostay uregulowane w art.166-183 WKC. W pierwotnym ksztacie przepisw wykonawczych szczegowe regulacje dotyczce gospodarczych procedur celnych, zawarte w RWKC, obejmoway prawie 50 artykuw. W trakcie prac nad reform przepisw celnych rwnie te regulacje zostay odpowiednio skrcone i opublikowane w Rozporzdzeniu Komisji (WE) nr 993/2001 z dnia 4 maja 2001 roku, jako rozporzdzenie zmieniajce Rozporzdzenie (EWG) nr 2454/93. Od 1 lipca 2001 roku wolne obszary celne uregulowane s we wskazanych wyej przepisach WKC oraz w artykuach 799-813 RWKC. Wolny obszar celny zosta zdefiniowany w art.166 WKC jako wydzielona cz obszaru celnego Wsplnoty, w ktrej towary niewsplnotowe mog by wprowadzane i skadowane bez stosowaniu nalenoci celnych przywozowych i rodkw polityki handlowej za towary wsplnotowe mog korzysta z tych samych rodkw ktre s stosowane przy wywozie towarw. 2. Tworzenie WOC Wsplnotowy Kodeks celny pozostawi zasady tworzenie wolnych obszarw celnych i skadw wolnocowych w gestii pastw czonkowskich. Zgodnie z krajowym prawem celnym wolne obszary celne lub skady wolnocowe mog by tworzone przez Ministra Finansw, po wczeniejszym, uzgodnieniu z Ministrem Gospodarki w celu: - uatwienia midzynarodowego ruchu tranzytowego towarw, przy tworzeniu takich obszarw preferowane powinny by miejsca lece na skrzyowaniu szlakw komunikacyjnych np. porty morskich, lotnicze, miejsca przylege do przej granicznych bd tereny lece przy gwnych drogach tranzytowych. - rozwoju eksportu i tworzenia nowych miejsc pracy. Konstrukcja prbuje czy dwie koncepcje funkcjonowania WOC jako miejsca: a) wykorzystywanego jedynie w celach midzynarodowego tranzytu, b) w ktrym prowadzona jest przede wszystkim dziaalno produkcyjna zwizana z przetwarzaniem, przerobem i uszlachetnianiem towarw. Zaoeniem takiej konstrukcji jest konieczno peniejszego wykorzystania w Polsce instytucji WOC zwaszcza jako instrumentu pozwalajcego wpywa na zmniejszenie ujemnego bilansu handlowego lub zmniejszenie bezrobocia w danym regionie kraju. Taka koncepcja funkcjonowania wolnych obszarw celnych jest szersza od koncepcji wykorzystywania tej instytucji w Unii Europejskiej. Przy tworzeniu wolnych obszarw celnych i skadw wolnocowych w Unii Europejskiej bierze si pod uwag zazwyczaj nastpujce okolicznoci: - zawieszenie uiszczania nalenoci celnych oraz podatkowych, - zawieszenie stosowania rodkw polityki handlowej, - umoliwienie skadowania towarw w tranzycie do czasu powrotnego wywozu, - skadowanie towarw i ich przygotowania do sprzeday, - skorzystanie z rnego rodzaju rodkw zwizanych ze wywozem towarw wsplnotowych. Wolne obszary celne lub skady wolnocowe mog by tworzone w miejscach niezamieszkanych, ktrych pooenie umoliwi sprawowanie skutecznego dozoru celnego towarw wprowadzanych i wyprowadzanych z wolnego obszaru celnego lub skadu wolnocowego. Ten warunek jest o tyle istotny, e towary do WOC czy SWC s wprowadzane bez pacenia nalenoci celnych i podatkowych oraz bez koniecznoci skadania zabezpieczenia tyche nalenoci. Rozpoczcie dziaalnoci wolnego obszaru celnego w Polsce wymaga wydania stosownego rozporzdzenia oraz dokonania uzgodnie z waciwymi dla lokalizacji wolnego obszaru celnego lub skadu wolnocowego organami celnymi Zarzdzajcym WOC moe by jedynie osoba majca miejsce zamieszkania lub siedzib na obszarze celnym Wsplnoty. Jednake zarzdzajcy musi spenia kryterium formalno-prawno tj. musi posiada prawo wasnoci lub wieczystego uytkowania gruntu, na ktrym ma by ustanowiony wolny obszar celny.

333

Pastwa Czonkowskie wyznaczaj granice kadego obszaru. Pomieszczenia przeznaczone na skad wolnocowy musz zosta zatwierdzone przez Pastwa Czonkowskie. Do 2001 r wszystkie wolne obszary celne w UE byy ogrodzone i zamknite. Jednakowo nowe przepisy celne1 wprowadziy nowy rodzaj wolnego obszaru celnego, ktry nie wymaga ponoszenia przez zarzdzajcego kosztw budowy ogrodzenia. Nowe wolne obszary celne s wyznaczane przez organy celne. Przeprowadza si w nich kontrole i dopenia formalnoci celnych oraz stosuje si przepisy dotyczce dugu celnego zgodnie z procedur skadu celnego. Ten najnowszy rodzaj wolnego obszaru jest okrelany w przepisach wykonawczych jako wolny obszar celny o typie kontroli II w odrnieniu od tradycyjnych "starych" WOC-w, ktre s teraz okrelane jako wolne obszary celne o typie kontroli I. 3. Wprowadzanie towaru do WOC i jego wyprowadzanie WOC to miejsce do ktrego mog by wprowadzane zarwno towary wsplnotowe jak niewsplnotowe. Wprowadzanie towarw do WOC o typie kontroli I oraz do skadu wolnocowego nie wymaga, z wyjtkiem nielicznych sytuacji ani dokonywania zgoszenia celnego ani te przedstawiania tego towaru organowi celnemu. Jest to niewtpliwie due udogodnienie dla przedsibiorcw. Natomiast w przypadku wolnego obszaru celnego o typie kontroli II niezbdne jest zoenie zgoszenia celnego. W przypadku wyprowadzania z wolnego obszaru celnego towarw, mog by one: - wprowadzone na pozostay obszar celny Wsplnoty, - wywiezione poza obszar celny Wsplnoty (dotyczy tylko towarw wsplnotowych), powrotnie wywiezione poza obszar celny Wsplnoty (dotyczy tylko towarw niewsplnotowych). Jeeli wobec towaru wyprowadzanego z wolnego obszaru celnego bdzie powstawa dug celny to w celu ustalenia wartoci celnej towaru zasadniczo bd stosowane zasady oglne. Natomiast jeeli przy obliczeniu wartoci celnej towaru zostay ujte rwnie koszty skadowania lub utrzymania go w stanie niezmienionym (gdy towar znajdowa si w WOC) to wwczas, o ile koszty te s moliwe do wyodrbnienia (np. na fakturze), koszty te bd mogy by odliczone od wartoci celnej. W wypadku za poddania towaru niewsplnotowego zwyczajowym czynnociom (takim jak np. poprawienie wygldu, odkurzenie, utrzymanie w niezmienionym stanie), to wwczas, na wniosek osoby zainteresowanej kwota nalenoci celnych przywozowych bdzie ustalana w oparciu o rodzaj, warto celn i ilo towaru jak gdyby towary te nie byy poddane takim czynnociom. 4. Dziaalno gospodarcza WOC W WOC dozwolony jest praktycznie kady rodzaj dziaalnoci gospodarczej. Oczywicie w kadym wypadku niezbdne jest poinformowanie o tym zarwno organu celnego jak i zarzdzajcego WOC. Organy celne maj uprawnienie do ograniczenia, a nawet zakazania prowadzenia dziaalnoci gospodarczej na terenie wolnego obszaru celnego ze wzgldu na brak moliwoci sprawowania skutecznego dozoru celnego. Ponadto organy celne, mog zakaza prowadzenia dziaalnoci na terenie wolnego obszaru celnego w wypadku, gdy np.: - podmioty gospodarcze zalegaj z zapat ca, podatkw lub skadkami na ubezpieczenie spoeczne, - wobec tych podmiotw prowadzone jest postpowanie egzekucyjne, upadociowe, likwidacyjne lub ukadowe, - dziaalno jest prowadzone niezgodnie z przepisami prawa celnego, - ewidencja towarw znajdujcych si wolnym obszarze celnym jest prowadzona niezgodnie z warunkami okrelonymi w przepisach wykonawczych przez Ministra Finansw. Przedsibiorcy zamierzajcy prowadzi dziaalno gospodarcz w wolnym obszarze celnym s obowizani do powiadomienia waciwego, ze wzgldu na lokalizacj wolnego obszaru celnego, organu celnego. Powiadomienie takie skada si w formie pisemnej. Powinno ono zawiera nastpujce elementy: - dane osoby zamierzajcej prowadzi dziaalno w WOC, - rodzaj dziaalnoci jaka bdzie prowadzona w WOC, - przewidywalny termin rozpoczcia dziaalnoci, - rodzaj techniki, jaka bdzie wykorzystywana przy prowadzeniu ewidencji towarowej - kwestia ta dotyczy tylko osb, ktre zamierzaj prowadzi dziaalno polegajca na skadowaniu, obrbce, przerobie, sprzeday lub kupnie towarw.

334

Towary niewsplnotowe w czasie ich pozostawania w wolnym obszarze celnym mog podlega rnym procedurom celnym. Mog by wic objte procedur: - uszlachetniania czynnego, - przetwarzania pod kontrol celn, - odprawy czasowej, - bd te mog zosta zniszczone (po uzyskaniu zgody organu celnego) albo zrzeczone si na rzecz Skarbu Pastwa (rwnie po uzyskaniu zgody organu celnego). Naley te zwrci uwag, i w przypadku uywania lub zuywania na terenie wolnego obszaru celnego towarw niewsplnotowych objtych procedur uszlachetniania czynnego, przetwarzania pod kontrol lub odprawy czasowej, przedsibiorca jest zwolniony ze skadania zabezpieczenia nalenoci celnych przywozowych, przewidzianego dla procedur gospodarczych. Podmioty prowadzce dziaalno na terenie wolnego obszaru celnego s obowizane do prowadzenia ewidencji towarw w sposb uzgodniony z waciwym miejscowo organem celnym. Ewidencja towarw powinna by prowadzona w formie ksikowej lub komputerowej, w sposb umoliwiajcy organom celnym identyfikacje towarw. 5. Likwidacja WOC Wsplnotowe przepisy prawa celnego rwnie w gestii pastw czonkowskich pozostawiaj kwesti likwidacji wolnych obszarw celnych. WOC i SWC mog by zlikwidowane w Polsce gdy: 1) wymagaj tego zobowizania midzynarodowe Rzeczypospolitej Polskiej, 2) zarzdzajcy raco naruszy przepisy podatkowe lub celne, 3) zarzdzajcy zoy Ministrowi Finansw wniosek o zniesienie wolnego obszaru celnego, uzasadniony szczeglnymi okolicznociami, 4) nie zostaa podjta dziaalno gospodarcza: a) w wolnym obszarze celnym - w terminie 24 miesicy od dnia jego ustanowienia, b) w skadzie wolnocowym - w terminie 12 miesicy od dnia jego ustanowienia. 6. Przepisy przejciowe W odniesieniu do wolnych obszarw celnych i skadw wolnocowych nie istniej przepisy przejciowe. Oznacza to, e od dnia przystpienia nowych Pastw Czonkowskich przestrzegane musz by przepisy WKC i RWKC oraz e wszelkie zezwolenia i postanowienia prawne niezgodne z warunkami Wsplnoty staj si z t dat niewane. Natomiast wolne obszary celne i skady wolnocowe ustanowione zgodnie z warunkami identycznymi do obowizujcych we Wsplnocie i bdcych w mocy w dniu 1 maja 2004r. mog kontynuowa dziaalno.

335

25.00.00 Zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych 1. Wprowadzenie W rozdziale tym zawarte zostay informacje dotyczce zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych towarw przywoonych z terytorium pastwa trzeciego na obszar celny Wsplnoty, przy obejmowaniu tych towarw procedur celn dopuszczenia do obrotu. Przede wszystkim wskazane zostay moliwoci zastosowania zwolnienia towarw z nalenoci celnych przywozowych, przedstawione zostayo warunki, zarwno podmiotowe, jak i przedmiotowe, jakie musz zosta spenione, aby towar mg zosta zwolniony z nalenoci celnych przywozowych, okreloneo zostay, jakie dokumenty, jakie musz zosta doczone do zgoszenia celnego zawierajcego wniosek o zwolnienie z nalenoci celnych przywozowych lub jakimi dokumentami musi legitymowa si osoba ubiegajca si o skorzystanie z takiego zwolnienia, oczywicie, jeeli obowizek taki wynika z przepisw prawa. Ponadto wymienione zostay wypadki, w ktrych zwolnienie z nalenoci celnych przywozowych uzalenione jest od wpisania danego towaru do okrelonego wykazu lub/i uzalenione jest od wpisania do okrelonego wykazudanego podmiotu, ktry dokonuje przywozu towaru bd z przeznaczeniem dla ktrego dokonywany jest ten przywz do okrelonego wykazu. Przedstawione zostay rwnie szczeglne wymogi, jakie w pewnych, szczeglnych przypadkach,musz zosta zachowane po dopuszczeniu towaru do obrotu ze zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych. 2. Oglnie W szczeglnych okolicznociach, majc np. na wzgldzie cel, dla ktrego przywoony jest towar lub przeznaczenie towaru po jego dopuszczeniu do obrotu, przepisy prawa celnego przewiduj moliwo zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych towaru, przywoonego z terytorium pastwa trzeciego na obszar celny Wsplnoty. Naley bowiem podkreli, i generaln zasad w przepisach prawa celnego jest zasada powszechnoci nalenoci celnych, a wic zasada, i od kadego towaru przywoonego z terytorium pastwa trzeciego na obszar celny Wsplnoty wymagane s nalenoci celne przywozowe, natomiast zwolnienie z tych nalenoci stanowi wyjtek, ktry musi wprost wynika z przepisw prawa celnego. Przepisy tego prawa przewiduj natomiast moliwo zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych niektrych towarw, oczywicie po spenieniu wszystkich przesanek okrelonych w przepisach regulujcych te kwestie, niektrych towarw tj. przewiduj moliwo zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych: - mienia osobistego nalecego do osb fizycznych przesiedlajcych si z pastwa trzeciego do Wsplnoty, - rzeczy przywoonych w zwizku z zawarciem zwizku maeskiego, - mienia osobistego nabytego w drodze dziedziczenia, - majtku ruchomego gospodarstwa domowego przeznaczonego do wyposaeniae dodatkowego mieszkania, - wyposaenia ucznia, materiaw i innych artykuw szkolnych gospodarstwa domowego, - przesyek o niewielkiej wartoci, - przesyek wysyanych osobom fizycznym przez inne osoby fizyczne, - dbr inwestycyjnych i innych urzdze przywoonych w zwizku z przeniesieniem dziaalnoci z pastwa trzeciego do Wsplnoty, - produktw uzyskanych przez rolnikw Wsplnoty z gospodarstw znajdujcych si w pastwie trzecim, - nasion, nawozw sztucznych i produktw do uprawy gleby i pielgnacji rolin uprawnych przywoonych przez producentw rolnych z pastw trzecich do uytku w gospodarstwach znajdujcych si na obszarze bezporednio ssiadujcym z tymi pastwami, - towarw znajdujcych si w bagau osobistym podrnych, - materiaw dydaktycznych, naukowych i kulturalnych; przyrzdw i aparatury naukowej, - zwierzt laboratoryjnych oraz substancji biologicznych lub chemicznych przeznaczonych do bada, - substancji leczniczych pochodzenia ludzkiego i odczynnikw sucych do okrelania grup krwi i typw tkanek, - przyrzdw i aparatury przeznaczonej do bada medycznych, diagnozowania lub leczenia,

336

- substancji przeznaczonych do kontroli jakoci produktw leczniczych, - rodkw farmaceutycznych wykorzystywanych na midzynarodowych imprezach sportowych, - towarw przeznaczonych dla organizacji charytatywnych lub dobroczynnych; artykuw przeznaczonych dla niewidomych i innych osb niepenosprawnych, - odznacze honorowych i nagrd, - podarunkw otrzymanych w ramach stosunkw midzynarodowych, - towarw przeznaczonych do uytku monarchw lub gw pastw, - towarw przywoonych do celw promocji handlu, - towarw przywoonych do celw badawczych, analitycznych lub prb, - przesyek wysyanych do organizacji zajmujcych si ochron praw autorskich lub przemysowych i praw patentowych, - turystycznych materiaw informacyjnych, - rnego rodzaju dokumentw i towarw, - materiaw pomocniczych do mocowania i zabezpieczania towarw w czasie transportu, - ciki, paszy i karmy dla zwierzt w czasie transportu, - paliw i smarw znajdujcych si w drogowych pojazdach silnikowych oraz w pojemnikach specjalnego przeznaczenia, - materiaw przeznaczonych do budowy, utrzymania i ozdoby pomnikw lub cmentarzy ofiar wojennych, - trumien, urn pogrzebowych i ozdobnych artykuw pogrzebowych, a take - paliw, smarw i innych materiaw eksploatacyjnych niezbdnych do funkcjonowania rodkw transportu, innych ni drogowe pojazdy silnikowe, - rodkw spoywczych oraz zapasw pokadowych przywoonych w rodkach transportu, innych ni drogowe pojazdy silnikowe, - paliw przewoonych w standardowych zbiornikach pojazdw samochodowych. Odrbn kategori stanowi zwolnienia odz nalenoci celnych przywozowych dotyczce: - dyplomatw, korpusu konsularnego i przedstawicieli instytucji midzynarodowych, - NATO oraz innych si zbrojnych, - towarw powracajcych, - produktw rybowstwa morskiego i innych produktw pobranych z morza. 3. Podstawa prawna W zakresie zwolnie celnych, od dnia akcesji Polski do Unii Europejskiej, obowizuj regulacje zawarte w niej wymienionych przepisach nastpujcych aktw prawnych: 1) WKC -art. 184 - 188 2) rozporzdzenie Rady (EWG) nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 r. ustanawiajce system zwolnie celnych oraz a) rozporzdzenie Komisji (EWG) nr 2288/83 z dnia 29 lipca 1983r. ustanawiajce wykaz substancji biologicznych lub chemicznych przewidziany w art. 60 ust.1 lit.b rozporzdzenia Rady (EWG) nr 918/83 ustanawiajcego wsplnotowy system zwolnie celnych; b) rozporzdzenie Komisji (EWG) nr 2289/83 z dnia 29 lipca 1983 r. ustanawiajce przepisy w celu wykonania art. 7078 rozporzdzenia Rady (EWG) nr 918/83 ustanawiajcego wsplnotowy system zwolnie celnych; c) rozporzdzenie Komisji (EWG) nr 2290/83 z dnia 29 lipca 1983 r. ustanawiajce przepisy w celu wykonania art.5059b oraz art.63a i 63b rozporzdzenia Rady (EWG) nr 918/83 ustanawiajcego wsplnotowy system zwolnie celnych;

337

d) rozporzdzenie Komisji (EWG) nr 3915/88 z dnia 15 grudnia 1988 r. ustanawiajce przepisy w celu wykonania art.63c rozporzdzenia Rady (EWG) nr 918/83 ustanawiajcego wsplnotowy system zwolnie celnych; 3) ustawa z dnia 19 marca 2004 r. - Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 622) - art. 36-50 oraz rozporzdzenia wykonawcze wydane na podstawie delegacji zawartych w przepisach tej ustawy; 4) de facto - rozporzdzenie Rady (WE) nr 150/2003 z dnia 21 stycznia 2003 r. zawieszajce nalenoci celne przywozowe na niektre rodzaje broni i sprztu wojskowego. Ponadto Zwolnienia celne zawarte s rwnie w ustawach regulujcych stosunek pastwa do poszczeglnych kociow i zwizkw wyznaniowych tj.: 1) w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolnoci sumienia i wyznania (Dz. U. z 2000 r. nr 26, poz.319)- w art. 13 7; 2) w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Pastwa do Kocioa Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154 z pn. zm.) - w art. 56; 3) w ustawie z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Pastwa do Kocioa Adwentystw Dnia Sidmego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 97, poz. 481 z pn. zm.) - w art. 29; 4) w ustawie z dnia 4 lipca 1991 r. o stosunku Pastwa do Polskiego Autokefalicznego Kocioa Prawosawnego (Dz. U. Nr 66, poz. 287 z pn. zm.) - w art. 41; 5) w ustawie z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Pastwa do Kocioa Chrzecijan Baptystw w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 97, poz. 480 z pn. zm.) - w art. 34; 6) w ustawie z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Pastwa do Kocioa Ewangelicko- Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 73, poz. 323 z pn. zm.) - w art. 35; 7) w ustawie z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Pastwa do Kocioa Ewangelicko- Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 97, poz. 479 z pn. zm.) - w art. 30; 8) w ustawie z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Pastwa do Kocioa Ewangelicko- Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 73, poz. 324 z pn. zm.) - w art. 20; 9) w ustawie z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Pastwa do Kocioa Katolickiego Mariawitw w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 41, poz. 252 z pn. zm.) - w art. 25; 10)w ustawie z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Pastwa do Kocioa Polskokatolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 97, poz. 482 z pn. zm.) - w art. 28; 11)w ustawie z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Pastwa do Kocioa Starokatolickiego Mariawitw w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 41, poz. 253 z pn. zm.) - w art. 27; 12)w ustawie z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Pastwa do Kocioa Zielonowitkowego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 41, poz. 254 z pn. zm.) - w art. 30; 13)w ustawie z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Pastwa do gmin wyznaniowych ydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 41, poz. 251 z pn. zm.) - w art. 26. Ponadto podstaw do stosowania zwolnie celnych towaryw pochodzceych z krajw kandydujcych po 1 maja 2004 r. do Unii Europejskiej, przywoonych w ramach pomocy finansowanej ze rodkw przedakcesyjnych, (a wic dotyczy to towarw przywoonych jedynie z Bugarii, Rumunii bd Turcji w ramach bezzwrotnej pomocy midzynarodowej udzielanej przez rzdy pastw obcych, finansowanej z rodkw pomocy przedakcesyjnej) winny by odprawiane na dotychczasowych zasadach. Zgodnie bowiem z interpretacj przepisu art. 33 ust. 2 Traktatu Akcesyjnego, jako przepisu przejciowego, dokonan przez Komisj Europejsk, towary przywoone po akcesji spoza Wsplnoty, z krajw kandydujcych po 1 maja 2004 r.br. do Unii Europejskiej, w ramach pomocy Phare finansowanej ze rodkw przedakcesyjnych, winny by odprawiane na dotychczasowych zasadach, w zwizku z tym organy celne powinny dostosowa si do tej interpretacji w zakresie dotyczcym zwolnie celnych tych towarw. 4. Towary zwolnione z nalenoci celnych przywozowych ze wzgldu na szczeglne przeznaczenie Cz zwolnie celnych uzaleniona jest od tzw. szczeglnego przeznaczenia towarw. W przypadku zwolnienia takiego towaru z nalenoci celnych przywozowych towar pozostaje pod dozorem celnym na podstawie art. 82 Wsplnotowego Kodeksu Celnego. Dotyczy to towarw i sytuacji okrelonych w nastpujcych przepisach prawa celnego: - w rozporzdzeniu Rady (EWG) Nr 918/83/EWG:

338

art.2-10 - towarw przywoonych w ramach tzw. mienia osobistego; art.11-15 - towarw przywoonych z okazji maestwa; art.20-24 - towary przywoone w celu wyposaenia dodatkowego mieszkania; art.32-38 - dobra inwestycyjne przywoone w zwizku z przeniesieniem dziaalnoci gospodarczej; art.50-59b - materiay dydaktyczne, naukowe, kulturalne; przyrzdy (51-59b) i aparatura naukowa; art.63a,b - przyrzdy i aparatura przeznaczona do bada medycznych, diagnozowania i leczenia; art.65-69 - towary przywoone dla organizacji charytatywnych; art.70-78 - towary przywoone do uytku osb niepenosprawnych; (71,72) art.79-85 - towary przywoone na rzecz ofiar katastrof (79 ust. 1) art.100-106- towary przywoone do bada, analiz lub prb art.112-116- paliwa w standardowych zbiornikach pojazdw samochodowych - w ustawie - Prawo celne: art. 37 - paliwa w statkach, samolotach, rodkach transportu kolejowego; art. 41 - towary przeznaczone do uytku dyplomatw art. 42 - towary przywoone dla si zbrojnych i personelu NATO 5. Zwolnienia od podatkw Zwolnienia od podatkw: VAT i akcyzowego z tytuu importu towarw uregulowane s w krajowych aktach prawnych tj. odpowiednio w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarw i usug (Dz. U. Nr 54, poz. 535) tj. w art. 4582 tej ustawy oraz w ustawie z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 29, poz. 257), przy czym w art. 25 ust. 5 tej ustawy przewidziano delegacj dla ministra waciwego do spraw finansw publicznych do okrelenia, w drodze rozporzdzenia, szczegowego zakresu zwolnie od akcyzy oraz warunkwi i trybu ich stosowania, uwzgldniajc specyfik obrotu wyrobami akcyzowymi, przeznaczenie tych wyrobw oraz moliwo sprawowania szczeglnego nadzoru podatkowego, a take wpyw czynnikw losowych i si wyszych na powstawanie ubytkw wyrobw akcyzowych zharmonizowanych. Wydane na podstawie powyszej delegacji rozporzdzenie Ministra Finansw z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie zwolnie od podatku akcyzowego zostao opublikowane w Dz. U. Nr 97, pod poz. 966 , a nastpnie znowelizowane rozporzdzeniem Ministra Finansw z dnia 11 sierpnia 2004 r. zmieniajcym rozporzdzenie w sprawie zwolnie od podatku akcyzowego (Dz. U. Nr 181, poz.1875). 6. Poszczeglne rodzaje zwolnie celnych 6.1. Mienie osobiste (mienie przesiedlenia) Kwestie zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych rzeczy wchodzcych w skad tzw. "mienia przesiedlenia", a wic mienia osobistego nalecego do osb fizycznych przenoszcych swoje miejsce zwykego zamieszkania z pastwa trzeciego (spoza obszaru Unii Europejskiej) na obszar celny Wsplnoty, reguluj przepisy art.2-10 rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 r. ustanawiajcego wsplnotowy system zwolnie celnych. Mienie osobiste stanowi kade mienie przeznaczone na wasny uytek zainteresowanych osb lub do zaspokojenia potrzeb ich gospodarstw domowych. W szczeglnoci w skad mienia osobistego wchodz rowery i motocykle, prywatne pojazdy samochodowe i przyczepy do nich, przyczepy campingowe, odzie wycieczkowe i prywatne samoloty oraz majtek ruchomy gospodarstwa domowego tj. rzeczy osobiste, bielizna pocielowa, umeblowanie i wyposaenie przeznaczone do uytku osobistego osb zainteresowanych lub do zaspokojenia potrzeb ich gospodarstwa domowego. W skad mienia osobistego wchodzi rwnie dobytek gospodarstwa domowego waciwy dla zwykych potrzeb rodziny, zwierzta domowe i zwierzta wierzchowe, przenone instrumenty i sprzt potrzebny do wykonywania przez osob zainteresowan rzemiosa lub zawodu. Ilo i rodzaj rzeczy wchodzcych w skad mienia osobistego nie moe wskazywa na przeznaczenie handlowe.

339

Zgodnie z oglnymi zasadami okrelonymi w ww. przepisach, zwolnieniu podlega, za wyjtkiem szczeglnie uzasadnionych okolicznoci, jedynie to mienie osobiste, ktre pozostawao w posiadaniu oraz byo uywane przez osob przesiedlajc si w jej poprzednim miejscu zwykego zamieszkania przez co najmniej 6 miesicy przed dat, z ktr osoba przesiedlajca si przestaa zamieszkiwa w pastwie trzecim, ktry opucia (z powyszego warunku wyczone s rzeczy przeznaczone do konsumpcji) oraz ktre jest przeznaczone do uytku w takim samym celu w nowym miejscu zwykego zamieszkania. Naley podkreli, i wyraenie "normal place of residence" uyte w przedmiotowym rozporzdzeniu Rady (EWG) nr 918/83, przetumaczone jako "miejsce zamieszkania" oznacza "zwyke miejsce zamieszkania". Przez uyte w tym przepisie pojcie to naley rozumie miejsce, ktre stanowio miejsce normalnego ycia osoby przesiedlajcej si, miejsce, w ktrym gdzie koncentroway si jej sprawy yciowe. Dokonujc interpretacji przepisw tego rozporzdzenia naley dokonywa rwnie ich wykadni logicznej i celowociowej, za w razie zaistnienia wtpliwoci, posikowa si obcojzycznymi wersjami tych przepisw. Przepisy nie przewiduj moliwoci wyczenia okrelonych grup osb z obowizku spenienia warunku uywania w poprzednim miejscu zwykego zamieszkania towarw wchodzcych w skad mienia przesiedlenia, przez okres co najmniej 6 miesicy przed dat opuszczenia przez osob przesiedlajc si miejsca zwykego zamieszkania w pastwie trzecim (warunek ten nie dotyczy oczywicie towarw przeznaczonych do konsumpcji). W wprzypadku prywatnych rodkw transportu, dokumentem potwierdzajcym uywanie pojazdu w poprzednim miejscu zwykego zamieszkania przez osob przesiedlajc si przez ww. 6-miesiczny okres bdzie dowd rejestracyjny pojazdu wystawiony na nazwisko tej osoby. Przepisy prawa celnego nie wyczaj adnych okrelonych grup osb z obowizku spenienia wymogu 6-miesicznego uywania przywoonych towarw w miejscu poprzedniego zwykego zamieszkania. Okolicznoci wyczajcej konieczno spenienia warunku, o ktrym mowa wyej, nie stanowi rwnie fakt, i ww. pojazd podlega ograniczeniom rejestracji w kraju poprzedniego zamieszkania. adna z powyej opisanych sytuacji nie jest bowiem "szczeglnie uzasadnion okolicznoci", o ktrej mowa w art. 3 lit. a rozporzdzenia Rady (EWG) nr 918/83, zwalniajc osoby zainteresowane z obowizku spenienia warunku 6miesicznego uywania pojazdu w miejscu poprzedniego zamieszkania. Wprawdzie w sytuacji, w ktrej w kraju poprzedniego zamieszkania osoby przesiedlajcej si nie jest wymagana rejestracja pojazdu, brak podstaw do dania przez organy celne przedoenia takiego dokumentu, niemniej jednak osoba wnioskujca o zwolnienie pojazdu powinna przedstawi inny dowd potwierdzajcy jego uywanie przez ww. okres. W przypadku za niespenienia warunku uywania rzeczy (innych, ni przeznaczone do konsumpcji) w miejscu poprzedniego zamieszkania przez osob przesiedlajc si, brak podstaw do zastosowania zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych tych rzeczy na podstawie wyej powoanego przepisu rozporzdzenia Rady (EWG) nr 918/83. Naley podkreli, i zwolnienie z nalenoci celnych przywozowych mienia osobistego na celu uprzywilejowanie tych osb, ktre przenosz swoje mienie osobiste (rzeczy przeznaczone na wasny uytek tych osb lub do zaspokojenia potrzeb ich gospodarstw domowych, dobytek gospodarstwa domowego), w zwizku ze zmian miejsca zamieszkania. Celem omawianego przepisu jest wic zwolnienie z nalenoci celnych przywozowych tych rzeczy, ktre byy uywane (co najmniej przez okres 6 miesicy) w dotychczasowym gospodarstwie domowym i s przeznaczone do takiego samego uytku w nowym miejscu zamieszkania na obszarze celnym Wsplnoty. Przepis ten nie stanowi natomiast uprawnienia dla osb, ktre zamieszkiway, pracoway bd peniy sub w pastwie trzecim, do przywozu bez ca nowozakupionych samochodw. Zwolnienie z nalenoci celnych przywozowych mienia osobistego nalecego do osb przenoszcych swoje miejsce zwykego zamieszkania z pastwa trzeciego na obszar Wsplnoty bdzie mogo by udzielone tylko tym osobom, ktrych miejsce poprzedniego zwykego zamieszkania znajdowao si poza obszarem celnym Wsplnoty nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesicy. Przykad W przypadku, gdy osoba po przeniesieniu swojego miejsca zamieszkania do Polski wraca natychmiast - po dokonaniu odprawy celnej i zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych mienia przesiedlenia - za granic, i chce skorzysta z nastpnego zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych po okresie deklarowanego nastpnego okresu zamieszkiwania w pastwie trzecim przez okres nastpnych 12 miesicy naley zauway, co nastpuje. Jedn z przesanek do zastosowania zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych mienia osobistego przywoonego przez osoby przenoszce swoje zwyke miejsce zamieszkania z pastwa trzeciego na obszar celny Wsplnoty, okrelon w art. 3 rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 918/83 ustanawiajcego wsplnotowy system zwolnie celnych, jest

340

przeznaczenie ww. mienia do uytku w takim samym celu w nowym miejscu zamieszkania. Z powyszego wynika jednoznacznie, i zwolnione towary musz by uywane w nowym, zwykym miejscu zamieszkania na obszarze Wsplnoty. W przypadku niespenienia tego warunku odpada przesanka stosowania zwolnienia celnego tzn. niewykonany jest jeden z obowizkw wynikajcych ze stosowania procedury celnej, a co za tym idzie powstaje dug celny na podstawie art.204 WKC. Ponadto, zgodnie z art. 7 ust. 1 rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 918/83, w cigu 12 miesicy od daty dopuszczenia do obrotu, mienie osobiste, ktre zostao zwolnione z nalenoci celnych przywozowych, nie moe by poyczane, oddawane w zastaw, wynajmowane lub odstpowane, odpatnie lub nieodpatnie, bez uprzedniego poinformowania o tym waciwych organw. Skoro osoba, ktra korzysta ze zwolnienia mienia osobistego z nalenoci celnych przywozowych na podstawie art. 2-10 ww. rozporzdzenia zobowizana jest do nieodstpowania rzeczy wchodzcych w skad tego mienia przez ww. okres 12 miesicy i uywania ich w nowym miejscu zwykego zamieszkania do tego samego celu, do jakiego uywaa ich w miejscu poprzedniego zamieszkania, to tym samym naley stwierdzi, i obowizek uywania przez t osob przedmiotowych rzeczy w nowym miejscu zamieszkania rozciga si na ww. okres 12 miesicy. Podkrelenia wymaga rwnie fakt, i zwolnienie udzielane moe by tylko osobie, ktrej miejsce zwykego zamieszkania, a wic miejsce, gdzie koncentruj si jej sprawy yciowe, bdzie znajdowao si na obszarze celnym Wsplnoty. Brak jest wic w tym przypadku postaw prawnych do udzielenia zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych osobie, ktrej przez okres minimum 12 miesicy od daty dopuszczenia do obrotu mienia osobistego, miejsce zwykego zamieszkania nie bdzie znajdowao si na obszarze celnym Wsplnoty. Warunek zwykego zamieszkiwania poza obszarem celnym Wsplnoty przez nieprzerwany okres 12 miesicy poprzedzajcych przesiedlenie si osoby zainteresowanej nie bdzie naruszony w sytuacji, w ktrej osoba ta, posiadajc w ww. okresie miejsce zwykego zamieszkania poza obszarem Wsplnoty opucia kilkukrotnie ten obszar (np. w celach turystycznych), o ile ww. miejsce zamieszkania poza obszarem Wsplnoty stanowio miejsce normalnego ycia tej osoby, byo cigle miejscem, w ktrym koncentroway si jej sprawy yciowe. Za "specjalny przypadek" mona uzna natomiast sytuacj, gdy towary s dopuszczane do obrotu po uprzednim objciu ich procedur odprawy czasowej, z uwzgldnieniem rwnie szczeglnych okolicznoci wynikajcych z akcesji Polski do Unii Europejskiej. W uzasadnionych przypadkach moliwe wic jest zastosowanie zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych towarw objtych przed akcesj procedur odprawy czasowej. W sytuacji, w ktrej w kraju poprzedniego zwykego zamieszkania osoby przesiedlajcej si nie jest wymagana rejestracja pojazdu, brak podstaw do dania przedoenia organom celnym takiego dokumentu, niemniej jednak osoba wnioskujca o zwolnienie takiego pojazdu powinna przedstawi inny dowd potwierdzajcy jego uytkowanie przez wymagany okres. Zawarte natomiast w przepisie, o ktrym mowa, sformuowanie "za wyjtkiem szczeglnie uzasadnionych okolicznoci" nie moe by interpretowane w ten sposb, i okrelone grupy osb nie obowizuje wymg ww. 6-miesicznego uywania przywoonych towarw w miejscu poprzedniego zwykego zamieszkania. Ze zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych na podstawie art. 2-10 ww. rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 918/83 ustanawiajcego wsplnotowy system zwolnie celnych bd mogy korzysta, oczywicie po spenieniu wszystkich przesanek przewidzianych w tych przepisach, zarwno osoby powracajce na obszar celny Wsplnoty z czasowego pobytu w kraju trzecim, jak i osoby przybywajce z kraju trzeciego celem zamieszkania na obszarze celnym Wsplnoty. Organy celne mog zezwoli na odstpstwa od koniecznoci spenienia warunku nieprzerwanego zamieszkiwania przez okres co najmniej 12 miesicy poza Wsplnot przez osob przesiedlajc si pod warunkiem, e wyran intencj osoby zainteresowanej byo zwyke zamieszkiwanie poza Wsplnot przez ten okres. Przykad W sytuacji wic, w ktrej osoba nie miaa wpywu na skrcenie czasu zamieszkiwania poza Wsplnot (np. pracownik konsulatu, ktry zosta odwoany z placwki po okresie 8 miesicy, nie mia wpywu na skrcenie swojego czasu zamieszkiwania w pastwie trzecim, a zawarta z nim umowa o prac przewidywaa jego zatrudnienie w tej placwce przez okres co najmniej 12 miesicy), a wic wyran intencj tej osoby byo zamieszkiwanie w pastwie trzecim przez ww. okres co najmniej 12 miesicy, to spenione zostan przesanki, o ktrych mowa w tym wyej. Naley jednak podkreli, i w momencie dokonywania zgoszenia celnego towarw przywoonych w ramach mienia przesiedlenia do procedury dopuszczenia do obrotu ze zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych, osoba ta bdzie musiaa wykaza si uytkowaniem tych towarw (z wyczeniem towarw przeznaczonych do konsumpcji) przez okres co najmniej 6 miesicy poprzedzajcych zmian jej miejsca zamieszkania. Zwolnienia nie stosuje si do napojw alkoholowych, tytoniu i wyrobw tytoniowych, rodkw transportu przeznaczonych do dziaalnoci gospodarczej oraz przedmiotw wykorzystywanych do wykonywania rzemiosa lub zawodu, innych ni przenone instrumenty i sprzt potrzebny do wykonywania tych zaj. Poza specjalnymi przypadkami, zwolnienie przyznawane jest tylko w przypadku mienia osobistego wprowadzanego do

341

obrotu w cigu 12 miesicy od daty ustalenia przez osob przesiedlajc si miejsca zwykego zamieszkania na obszarze Wsplnoty. Mienie osobiste moe by dopuszczone do obrotu w kilku oddzielnych partiach w cigu 12 miesicy od daty ustalenia przez osob przesiedlajc si miejsca zwykego zamieszkania na obszarze celnym Wsplnoty. Zwolnienie rzeczy przywoonych w ramach tzw. mienia przesiedlenia udzielane jest pod warunkiem ich nieodstpowania przez okres 12 miesicy od dnia ich objcia procedur dopuszczenia do obrotu, a przypadku naruszenia tego warunku powstanjie obowizek uiszczenia nalenoci celnych przywozowych wedug stawek obowizujcych w dniu tego odstpienia. Warunek nieodstpowania to nie tylko przeniesienie wasnoci towaru, lecz rwnie kade jego oddanie we wadztwo osb trzecich na podstawie umowy najmu, dzierawy lub innej umowy o podobnym charakterze, na podstawie ktrej towar oddany zostanie do uywania lub korzystania innemu podmiotowi. W zwizku z powyszym naruszenie tego warunku w ww. okresie 12 miesicy, spowoduje powstanie dugu celnego. Przykad W poprzednim stanie prawnym obowizujcym przed 1 maja 2004 r. w rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 5 listopada 2003 r. w sprawie wypadkw, w ktrych nie powstaje dug celny (Dz. U. Nr 201, poz. 1954) 2 pkt 1 stanowi, e dug celny w przywozie nie powstaje w wypadku krtkotrwaego uyczenia przez osob, o ktrej mowa w art. 1904 1 Kodeksu celnego, rzeczy stanowicych jej mienie i uprzednio zwolnionych od ca, swojemu maonkowi, rodzicom, dzieciom lub rodzestwu tej osoby. Rozporzdzenie Rady EWG Nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 r. dotyczce ustanowienia w splnotowego systemu zwolnie celnych z pniejszymi zmianami oraz rozporzdzenie Komisji Nr 2454/93 ustanawiajce przepisy w celu wykonania WKC nie zawiera takiej regulacji. Nie kade jednak krtkotrwae uyczenie nawet ze wzgldw yciowych i rodzinnych bdzie traktowane jako zamanie warunku okrelonego w art. 7 rozporzdzenia Rady EWG Nr 918/83? Art. 7 ust. 1 rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 918/83 ustanawia warunek nieodstpowania towarw zwolnionych z nalenoci celnych przywozowych jako mienie osobiste osoby przesiedlajcej si. Natomiast przepisy art. od 2 do 10 rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 918/83 nie ustanawiaj wprost wyjtku od tej reguy. Zgodnie za z ogln zasad wynikajc z art.204 ust. 1 WKC, dug celny w przywozie powstaje w wyniku m.in. niewykonania jednego z obowizkw wynikajcych ze stosowania procedury celnej, ktr towar ten zosta objty. Przy ocenie, czy w omawianym przypadku nastpio niewykonanie jednego z obowizkw wynikajcych ze stosowania procedury celnej tj. czy nastpio naruszenie warunku nieodstpowania naley mie na uwadze definicj mienia osobistego okrelon w art. 1 ust. 2 lit. c ww. rozporzdzenia. Zgodnie z t definicj mienie osobiste oznacza m.in. dobytek gospodarstwa domowego waciwy dla zwykych potrzeb rodziny. W zwizku z powyszym, w uzasadnionych przypadkach mona przyj, i krtkotrwae uywanie zwolnionego z nalenoci celnych przywozowych towaru przez czonka rodziny, z ktrym osoba przesiedlajc si wsplnie prowadzi gospodarstwo domowe, nie stanowi naruszenia warunku nieodstpowania, a co za tym idzie nie powoduje powstania obowizku uiszczenia nalenoci celnych przywozowych od tego towaru. Mienie osobiste podlega zwolnieniu ze wzgldu na szczeglne przeznaczenie (przeznaczenie do uytku w takim samym celu w nowym miejscu zwykego zamieszkania, w jakim byo uywane w miejscu poprzedniego zamieszkania). Towary zwolnione z nalenoci celnych przywozowych ze wzgldu na szczeglne przeznaczenie pozostaj pod dozorem celnym. Zastosowanie do nich ma przepis art. 82 Wsplnotowego Kodeksu celnego. Dozr celny zostaje zakoczony, jeeli warunki zastosowania zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych nie musz by dalej speniane. W drodze odstpstwa od warunku zgoszenia mienia osobistego do procedury dopuszczenia do obrotu w cigu 12 miesicy od daty ustalenia przez osob przesiedlajc si miejsca zwykego zamieszkania we Wsplnocie, mienie osobiste dopuszczaone do obrotu moe zosta zwolnione z nalenoci celnych przywozowych, zanim osoba zainteresowana ustali swoje miejsce zwykego zamieszkania na obszarze celnym Wsplnoty pod warunkiem, e osoba ta podejmie faktyczne kroki w celu ustalenia miejsca zwykego zamieszkania w okresie 6 miesicy. Dziaaniom takim towarzyszy zabezpieczenie, ktrego forma i wysoko okrelana jest przez organy celne, jednake naley mie na wzgldzie, i w przypadku skorzystania z tych postanowie, szeciomiesiczny okres uywania mienia osobistego przez osob zainteresowan liczony jest od daty, kiedy mienie osobiste zostaje wprowadzone na obszar celny Wsplnoty. Natomiast jeli w zwizku ze zobowizaniami zawodowymi, osoba zainteresowana opuszcza pastwo trzecie, w ktrym miaa miejsce zwykego zamieszkania, nie ustalajc jednoczenie swojego miejsca zwykego zamieszkania na obszarze celnym Wsplnoty, majc jednak zamiar uczyni to ostatecznie, organy celne mog udzieli zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych mienia osobistego, ktre osoba ta przewozi w tym celu, niemniej jednak zwolnienie to udzielane jest przyjmujc, e szeciomiesiczny okres uywania mienia osobistego przez osob zainteresowan i

342

dwunastomiesiczny okres do ustalenia przez osob zainteresowan miejsca zwykego zamieszkania na obszarze celnym Wsplnoty liczy si od daty, kiedy mienie osobiste zostaje wprowadzone na obszar celny Wsplnoty. Oglne zasady dokumentowania spenienia warunkw do zastosowania zwolnienia towarw z nalenoci celnych przywozowych wyraone zostay w art.131 rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 918/83 ustanawiajcego wsplnotowy system zwolnie celnych. Zgodnie z tymi regulacjami w przypadku, gdy zwolnienie stosuje si po spenieniu pewnych warunkw, osoba zainteresowana przedstawia waciwym organom dowody, i takie warunki zostay spenione. Podstaw stosowania zwolnie z nalenoci celnych przywozowych, towarw przywoonych na obszar celny Wsplnoty z krajw trzecich, bd wszelkie dokumenty i dowody przedoone organowi celnemu przez wnioskujcego o zwolnienie, o ile bd wiadczyy o spenieniu przesanek do udzielenia danego zwolnienia. Wprawdzie w odniesieniu do mienia osobistego brak jest podstaw prawnych do dania przez organy celne przedoenia przez zgaszajcego "zawiadczenia konsularnego" potwierdzajcego zamieszkanie osoby przesiedlajcej si poza obszarem Wsplnoty przez dany okres, niemniej jednak w przypadku doczenia do zgoszenia celnego takiego dokumentu przez t osob, z awiadczenie takie bdzie stanowio jednoznaczny dowd potwierdzajcy spenienie jednej z przesanek do zastosowania przedmiotowego zwolnienia celnego. W dniu 14 stycznia 2005 r. weszy w ycie przepisy rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych ( Dz. U. Nr 283, poz. 2824). Zgodnie z 30 tego rozporzdzenia stanowi, i formularz, ktrego wzr stanowi zacznik nr 31 do rozporzdzenia, osoba ubiegajca si o zwolnienie towarw z nalenoci celnych przywozowych na podstawie art. 2-10 rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 918/83 z 29 marca 1983 r. ustanawiajcy wsplnotowy system zwolnie celnych (....) moe doczy do zgoszenia celnego. Dokument ten moe wic by dowodem potwierdzajcym spenienie jednej z przesanek do zastosowania zwolnienia celnego towarw przywoonych przez osoby fizyczne przenoszce swoje miejsce zamieszkania z pastwa trzeciego na obszar celny Wsplnoty. Naley jednak podkreli, i w przypadku, w ktrym zawiadczenie to zostanie wystawione przez waciwego polskiego konsula, nie jest wymagane do uznania przez organ celny tego dokumentu jako dowodu potwierdzajcego informacje w nim zawarte, opatrzenie go pieczci Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Natomiast w przypadku, w ktrym zawiadczenie to jest wystawiane w celu potwierdzenia zamieszkiwania przez dan osob fizyczn na terytorium pastwa nieobjtego okrgiem konsularnym, w ktrym funkcje konsula wykonuje waciwy polski konsul, wwczas do uznania tego dokumentu jako dowodu potwierdzajcego informacje w nim zawarte nie jest wymagane opatrzenie go pieczci urzdu konsularnego, natomiast zawiadczenie to powinno by podpisanie osob upowanion przez Ministra Spraw Zagranicznych i opatrzone pieczci Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Poniej przestawiony zosta wzr formularza, ktry osoba przesiedlajca si moe (nie musi) doczy do zgoszenia celnego rzeczy stanowicych jej mienie osobiste. Nazwa i piecz Ministerstwa Spraw Zagranicznych Nr akt ZAWIADCZENIE Na podstawie okazanych przez zainteresowanego dokumentw zawiadcza si, e Pan(i) ..............................syn/crka ....................urodzony(a) ................ (imi i nazwisko) (miejsce) (imi ojca) (adres zamieszkania) (nazwa kraju) (data) w ............................zamieszkay(a) ............................ legitymujcy(a) si...........................................przebywa(a) w ................... (nazwa, seria, numer dokumentu i organ wydajcy) od dnia .....................za zgod miejscowych wadz i zgodnie ze zoonym owiadczeniem zakoczy(a)/zakoczy zwyke zamieszkiwanie w dniu .................. .

343

............................ (miejsce i data wystawienia) .................................... (piecz urzdu konsularnego) ............................... podpis i piecz konsula)

Owiadczam, e wszelkie dane przekazane przeze mnie dla potrzeb wydania niniejszego zawiadczenia s prawdziwe. ........................... (miejscowo i data) .................................... (podpis osoby skadajcej owiadczenie)

Reasumujc, w momencie dokonywania zgoszenia celnego towarw przywoonych w ramach tzw. mienia przesiedlenia do procedury dopuszczenia do obrotu ze zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych, osoba przesiedlajca si bdzie musiaa wykaza si uytkowaniem tych towarw (z wyczeniem towarw przeznaczonych do konsumpcji) przez okres co najmniej 6 miesicy poprzedzajcych zmian jej miejsca zamieszkania. W celu udokumentowania co najmniej 12 miesicznego okresu zwykego zamieszkiwania poza Wsplnot osoba przesiedlajc si z kraju trzeciego moe przedoy organowi celnemu wszelkie wiarygodne dokumenty potwierdzajce ten fakt, w szczeglnoci ww. zawiadczenie konsularne, wiz, umow o prac, umow najmu mieszkania itp. Osoba przesiedlajca si powinna udowodni, i bdzie posiadaa miejsce zwykego zamieszkiwania w Polsce przedkadajc takie dokumenty, jak np. karta czasowego pobytu, bd dokument potwierdzajcy zameldowanie w kraju, umowa o prac, umowa najmu mieszkania, itp. dokumenty, wiadczce o wyborze miejsca zamieszkania w Polsce. Ponadto zgodnie z 7 ust. 3 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegowych wymogw, jakie powinno spenia zgoszenie celne ( Dz. U. Nr 94, poz.902 z pn. zm.), w przypadku dokonywania zgoszenia celnego m.in. mienia osobistego, do zgoszenia celnego naley doczy spis przywoonych rzeczy w zestawieniu ilociowym i wartociowym, sporzdzony w dwch egzemplarzach. Przykad Rozpatrujc kwesti, czy osob dokonujc zgoszenia towarw podlegajcych zwolnieniu na podstawie art. 2-10 rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 918/83 moe by czonek najbliszej rodziny (m, ona, syn, crka), czy te przesiedlajcy musi osobicie dokona zgoszenia zwalnianych towarw ponisze elementy naley mie na uwadze. Zgodnie z oglnymi zasadami wynikajcymi z przepisw WKC kada osoba ma prawo do dziaania przez przedstawiciela reprezentujcego j przed organami celnymi celem spenienia wszelkich czynnoci i formalnoci przewidzianych przepisami prawa celnego. I tak przedstawicielem moe by osoba majca swoje miejsce zamieszkania we Wsplnocie. Jednake z uwagi na fakt, e mona uzna, i zgoszenie celne towarw wchodzcych w skad tzw. mienia przesiedlenia dokonywane jest sporadycznie, to zgodnie z art. 64 ust. 2 lit. b tiret drugie WKC organy celne mog w omawianym przypadku uzna za uzasadnione dokonanie zgoszenia celnego przez osob, ktra nie ma miejsca zamieszkania we Wsplnocie. Wprawdzie ustawa - Prawo celne, w art. 78 ust.1, zastrzega prawo do dokonywania zgoszenia celnego przez przedstawiciela bezporedniego, ktry jest agentem celnym, jednake w ust. 2 wycza stosowanie tego przepisu w przypadku, jeeli zgoszenie celne dotyczy towarw niemajcych charakteru handlowego. W wietle powyszego naley przyj, i w uzasadnionych przypadkach, np. w przypadku mienia przesiedlenia, przedstawicielem bezporednim osoby przenoszcej swoje miejsce zamieszkania na obszar celny Wsplnoty by czonek najbliej rodziny tej osoby (nawet bez wzgldu na miejsce jej zamieszkania). Towary zwolnione z nalenoci celnych przywozowych jako mienie osobiste, klasyfikowane wedug rnych kodw taryfy celnej, mog by zgaszane jako jedna pozycja taryfowa zgodnie z klasyfikacj towaru podlegajcego najwyszym nalenociom celnym przywozowym i podatkowym. Nie dotyczy to pojazdw samochodowych, skuterw nienych, skuterw wodnych, samolotw, helikopterw, szybowcw, odzi z silnikiem lub bez silnika o masie ponad 100 kg, motocykli, przyczep samochodowych, lotni lub motolotni. Kwesti zwolnienia od podatku VAT importu towarw przywoonych z pastw trzecich w ramach tzw. mienia

344

przesiedlenia reguluje art. 47 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarw i usug (Dz. U. Nr 54, poz. 353). Wyej powoany przepis stanowi, i: "1. Zwalnia si od podatku import rzeczy osobistego uytku osoby fizycznej przesiedlajcej si z terytorium pastwa trzeciego na terytorium kraju na pobyt stay, jeeli cznie s spenione nastpujce warunki: 1) rzeczy suyy do osobistego uytku tej osobie w miejscu poprzedniego pobytu poza terytorium Wsplnoty, z tym e towary nieprzeznaczone do konsumpcji musiay suy do takiego uytku przez okres co najmniej 6 miesicy przed dniem zakoczenia pobytu poza terytorium Wsplnoty; 2) rzeczy bd uywane na terytorium kraju do takiego samego celu, w jakim byy uywane poza terytorium Wsplnoty; 3) osoba fizyczna przebywaa poza terytorium Wsplnoty nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesicy poprzedzajcych zmian miejsca pobytu; 4) rzeczy te przez 12 miesicy od dnia zgoszenia do procedury dopuszczenia do obrotu nie mog zosta oddane jako zabezpieczenie, sprzedane, wynajte, uyczone, wydzierawione lub w inny sposb odstpione odpatnie lub nieodpatnie bez wczeniejszego poinformowania o tym organu celnego. 2. Zwolnienia od podatku, o ktrym mowa w ust. 1, nie stosuje si do: 1) napojw alkoholowych; 2) tytoniu i wyrobw tytoniowych; 3) rodkw transportu przeznaczonych do dziaalnoci gospodarczej; 4) artykuw potrzebnych do wykonywania zawodu lub zajcia, innych ni przenone przedmioty sztuki stosowanej lub wyzwolonej. 3. Rzeczy osobistego uytku zwolnione s od podatku, jeeli zostay zgoszone do procedury dopuszczenia do obrotu przed upywem 12 miesicy od dnia przybycia osoby przesiedlajcej si na terytorium kraju na pobyt stay, a w przypadku osoby, ktra jest obowizana uzyska zgod odpowiednich wadz na taki pobyt, przed upywem 12 miesicy, liczc od dnia uzyskania takiej zgody, z zachowaniem warunku okrelonego w ust. 4. 4. W przypadku sprzeday lub przeniesienia prawa wasnoci w inny sposb, wynajmu, uyczenia, wydzierawienia lub innego odstpienia rzeczy, o ktrych mowa w ust. 1, dokonanych przed upywem terminu, o ktrym mowa w ust. 1 pkt 4, rzeczy te s opodatkowane podatkiem wedug stawek obowizujcych w dniu tego odstpienia, z uwzgldnieniem wartoci celnej ustalonej dla tego dnia przez organ celny. 5. Zwolnienie od podatku, o ktrym mowa w ust. 1, stosuje si take do rzeczy stanowicych mienie osoby fizycznej, zgoszonych do procedury dopuszczenia do obrotu przed dniem przybycia tej osoby na terytorium kraju na pobyt stay lub dniem uzyskania zgody na pobyt stay, jeeli osoba ta zobowie si do przybycia na terytorium kraju na pobyt stay przed upywem 6 miesicy od dnia przedstawienia organowi celnemu takiego zobowizania oraz zoone zostanie zabezpieczenie w celu zagwarantowania pokrycia kwoty podatku. Termin okrelony w ust. 1 pkt 1 liczy si od dnia dopuszczenia towaru do obrotu na terytorium kraju. 6. Zwolnienie od podatku, o ktrym mowa w ust. 1, stosuje si take: 1) do rzeczy osobistego uytku osoby fizycznej, ktra miaa miejsce pobytu na terytorium pastwa trzeciego przez okres krtszy ni 12 miesicy, ale nie krtszy ni 6 miesicy, jeeli osoba ta uprawdopodobni, e nie miaa wpywu na skrcenie pobytu; 2) w przypadku gdy przesiedlajca si osoba fizyczna nie zachowaa terminu okrelonego w ust. 3, jeeli osoba ta uprawdopodobni, e uchybienie nastpio bez jej winy." W kwestii zwolnienia od podatku akcyzowego towarw przywoonych z pastw trzecich w ramach "mienia przesiedlenia", regulacje w tym zakresie zawarte zostay w 30 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie zwolnie od podatku akcyzowego ( Dz. U. Nr 97, poz. 966 z pn.zm.). Nowelizacja tego przepisu zostaa dokonana w rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 11 sierpnia 2004 r. ( Dz. U. Nr 181, poz. 1875). Zgodnie z tym przepisem "zwalnia si od akcyzy wyroby akcyzowe niezharmonizowane stanowice mienie przesiedlenia osoby fizycznej przybywajcej na terytorium kraju na pobyt stay lub powracajcej z czasowego pobytu z terytorium pastwa trzeciego, jeeli cznie spenione s nastpujce warunki: 1) rzeczy suyy do uytku osobistego tej osoby w miejscu poprzedniego jej pobytu na terytorium pastwa trzeciego, z tym e samochody osobowe suyy takiemu uytkowi przez okres co najmniej 6 miesicy przed zmian miejsca pobytu;

345

2) osoba fizyczna przedstawi waciwemu naczelnikowi urzdu celnego dowd potwierdzajcy spenienie warunku, o ktrym mowa w pkt 1; 3) rzeczy bd przeznaczone na terytorium kraju do takiego samego celu, w jakim byy uywane na terytorium pastwa trzeciego; 4) osoba fizyczna przebywaa poza terytorium Wsplnoty Europejskiej przez okres co najmniej 12 kolejnych miesicy poprzedzajcych zmian miejsca pobytu; 5) rzeczy nie zostan sprzedane, wynajte, wypoyczone lub odstpione przez okres 12 miesicy od dnia ich przywozu na terytorium kraju. 1a. Przepisu ust. 1 pkt 1, w zakresie wymogu okresu uywania samochodw osobowych, nie stosuje si do czonkw suby zagranicznej i onierzy zawodowych wyznaczonych do penienia zawodowej suby wojskowej poza granicami kraju, jeeli przedstawi dokumenty potwierdzajce zatrudnienie w placwce zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej lub oddelegowanie do penienia zawodowej suby wojskowej poza granicami kraju, w przypadku gdy nie istnieje moliwo zarejestrowania w kraju samochodw uywanych przez te podmioty w pastwach, z ktrych powracaj. 2. Mienie przesiedlenia jest zwolnione od akcyzy, jeeli zostao zgoszone do wolnego obrotu przed upywem 12 miesicy od dnia osiedlenia si osoby fizycznej na terytorium kraju. 3.Wyroby akcyzowe, o ktrych mowa w ust. 1, mog by przywoone w jednej lub w kilku przesykach, w terminie okrelonym w ust. 2." 6.2. Towary przywoone w zwizku z zawarciem zwizku maeskiego Kwesti zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych wyprawy lubnej i majtku ruchomego gospodarstwa domowego, nowego bd uywanego, nalecego do osoby przenoszcej swoje miejsce zwykego zamieszkania z pastwa trzeciego na obszar celny Wsplnoty, w zwizku z zawarciem zwizku maeskiego, reguluj przepisy art.1115 rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 r. ustanawiajcego wsplnotowy system zwolnie celnych. Majtek ruchomy gospodarstwa domowego stanowi rzeczy osobiste, bielizna pocielowa, umeblowanie i wyposaenie przeznaczone na wasny uytek osb zainteresowanych lub do zaspokojenia potrzeb ich gospodarstwa domowego. W rozumieniu powyszego przepisu pojazdy samochodowe nie stanowi majtku ruchomego gospodarstwa domowego. Zwolnieniu podlegaj rwnie prezenty ofiarowane maonkom z okazji lubu przez osoby majce miejsce zwykego zamieszkania w pastwach trzecich, przy czym maksymalna warto prezentu moe wynosi 1000 euro. O miejscu zwykego zamieszkania patrz wyjanienia jak w pkt 6.1. Zwolnienia nie stosuje si do wyrobw alkoholowych, tytoniu i wyrobw tytoniowych. Zwolnieniu podlegaj towary, ktre zostan zgoszone do procedury dopuszczenia do obrotu nie wczeniej, ni dwa miesice przed ustalon data lubu i nie pniej ni cztery miesice po tej dacie, przy czym w przypadku przywozu ww. towarw przed dat lubu zastosowanie zwolnienia uzalenione jest od zoenia zabezpieczenia. W szczeglnie uzasadnionych wypadkach ww. terminy mog ulec wydueniu. Istnieje moliwo dopuszczenia ww. towarw do obrotu partiami w ww. terminach. W celu skorzystania ze zwolnienia ww. towarw z nalenoci celnych przywozowych naley przedoy organowi celnemu dokument potwierdzajcy zwarcie zwizku maeskiego. W przypadku dokonywania zgosze celnych towarw, o ktrych mowa wyej, do zgoszenia celnego naley doczy spis przywoonych rzeczy w zestawieniu ilociowym i wartociowym, sporzdzony w dwch egzemplarzach, zgodnie z 7 ust. 3 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegowych wymogw, jakie powinno spenia zgoszenie celne ( Dz. U. Nr 94, poz. 902 z pn.zm). Towary zwolnione z nalenoci celnych przywozowych jako towary przywoone z okazji zawarcia zwizku maeskiego, klasyfikowane wedug rnych kodw taryfy celnej, mog by zgaszane jako jedna pozycja taryfowa zgodnie z klasyfikacj towaru podlegajcego najwyszym nalenociom celnym przywozowym i podatkowym. Nie dotyczy to pojazdw samochodowych, skuterw nienych, skuterw wodnych, samolotw, helikopterw, szybowcw, odzi z silnikiem lub bez silnika o masie ponad 100 kg, motocykli, przyczep samochodowych, lotni lub motolotni. O oglnych zasadach dokumentowania patrz wyjanienia jak w pkt 6.1. Zwolnienie ww. rzeczy udzielane jest pod warunkiem ich nieodstpowania przez okres 12 miesicy od dnia ich objcia procedur dopuszczenia do obrotu, a w przypadku naruszenia tego warunku powstaje obowizek uiszczenia nalenoci

346

celnych przywozowych wedug stawek obowizujcych w dniu tego odstpienia. O warunku nieodstpowania i zwolnieniu towarw ze wzgldu na szczeglne przeznaczenia patrz wyjanienia jak w pkt 6.1. Natomiast kwesti zwolnienia od podatku VAT importu towarw przywoonych w zwizku z zawarciem zwizku maeskiego od podatku VAT reguluje przepis art. 48 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarw i usug ( Dz. U. Nr 54, poz.535). Wyej powoany przepis stanowi, i: "1. Zwalnia si od podatku import, z zastrzeeniem ust.3, rzeczy osobistego uytku, w tym take rzeczy nowych, nalecych do osoby przybywajcej na terytorium kraju na pobyt stay w zwizku z zawarciem zwizku maeskiego, jeeli osoba ta miaa miejsce pobytu na terytorium pastwa trzeciego przez okres co najmniej 12 miesicy poprzedzajcych zmian miejsca pobytu. 2. Zwolnienie od podatku stosuje si take do prezentw zwyczajowo ofiarowanych w zwizku z zawarciem zwizku maeskiego przez osoby, o ktrych mowa w ust.1, przesyanych przez osoby majce miejsce pobytu na terytorium pastwa trzeciego, pod warunkiem e warto poszczeglnych prezentw nie jest wysza ni kwota wyraona w zotych odpowiadajca rwnowartoci 1.000 euro. 3. Zwolnienia od podatku, o ktrym mowa w ust. 1 i 2, nie stosuje si do: 1) napojw alkoholowych; 2) tytoniu i wyrobw tytoniowych. 4. Towary, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, podlegaj zwolnieniu od podatku, jeeli zostay zgoszone do procedury dopuszczenia do obrotu przed upywem 4 miesicy od dnia zawarcia zwizku maeskiego przez osob uprawnion do zwolnienia od podatku i jeeli osoba ta przedstawia dokument potwierdzajcy zawarcie zwizku maeskiego. 5. Zwolnienie od podatku stosuje si take do towarw zgoszonych do procedury dopuszczenia do obrotu przez osob uprawnion do korzystania ze zwolnienia przed ustalonym dniem zawarcia zwizku maeskiego, nie wczeniej jednak ni 2 miesice przed tym dniem, jeeli zostanie zoone zabezpieczenie w celu zagwarantowania pokrycia kwoty podatku. 6. Towary, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, przez 12 miesicy od dnia zgoszenia do procedury dopuszczenia do obrotu nie mog zosta oddane jako zabezpieczenie, sprzedane, wynajte, uyczone, wydzierawione lub w inny sposb odstpione odpatnie lub nieodpatnie bez uprzedniego poinformowania o tym organu celnego. 7. W przypadku sprzeday lub przeniesienia prawa wasnoci w inny sposb, wynajmu, uyczenia, wydzierawienia lub innego odstpienia rzeczy, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, dokonanych przed upywem terminu, o ktrym mowa w ust. 6, rzeczy te s opodatkowane podatkiem wedug stawek obowizujcych w dniu tego odstpienia, z uwzgldnieniem ich wartoci celnej ustalonej przez organ celny dla tego dnia." 6.3. Mienie osobiste nabyte w drodze dziedziczenia (spadek) Kwesti zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych mienia osobistego nabytego w drodze dziedziczenia przez osob fizyczn, majc miejsce zwykego zamieszkania na obszarze celnym Wsplnoty, reguluj przepisy art.16-19 rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 r. ustanawiajcego wsplnotowy system zwolnie celnych. O mieniu osobistym patrz wyjanienia jak w pkt 6.1. Zwolnienia nie stosuje si natomiast do nastpujcych towarw: wyrobw alkoholowych, tytoniu i wyrobw tytoniowych, uytkowych rodkw transportu, przedmiotw wykorzystywanych do wykonywania rzemiosa lub zawodu, innych ni przenone instrumenty i sprzt, ktre byy potrzebne do wykonywania tych zaj przez zmarego, zapasw surowcw i wyrobw gotowych lub pfabrykatw, ywego inwentarza i zapsw produktw rolnych, przekraczajcych iloci waciwe dla zwykych potrzeb rodziny. Towary wchodzce w skad mienia osobistego nabytego w drodze dziedziczenia naley zgosi do procedury dopuszczenia do obrotu w cigu dwch lat od dnia, w ktrym osoba zainteresowana uzyska tytu wasnoci tych towarw. Dowodem okrelajcym dat uzyskania tytuu wasnoci ww. rzeczy bdzie np. dokument potwierdzajcy ostateczne rozstrzygnicie kwestii dziedziczenia. Istnieje moliwo przeduenia ww. dwuletniego okresu za zgod organu celnego ze wzgldu na szczeglnie uzasadnione okolicznoci. Ze zwolnienia mienia osobistego nabytego w drodze dziedziczenia mog korzysta osoby prawne zajmujce si dziaalnoci niezarobkow, ktrych siedziba znajduje si na obszarze celnym Wsplnoty.

347

Dokumentami potwierdzajcymi prawo osoby zainteresowanej do spadku moe by orzeczenie sdu o nabyciu spadku, zagraniczny dokument urzdowy potwierdzajcy nabycie spadku lub prawnie przyjty w danym pastwie dokument, na podstawie ktrego mona stwierdzi nabycie spadku, postanowienie sdu polskiego o uznaniu zagranicznego orzeczenia sdowego lub zagranicznego dokumentu urzdowego potwierdzajcego nabycie spadku. W przypadku dokonywania zgosze celnych towarw, o ktrych mowa wyej, do zgoszenia celnego naley doczy spis przywoonych rzeczy w zestawieniu ilociowym i wartociowym, sporzdzony w dwch egzemplarzach, zgodnie z 7 ust.3 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegowych wymogw, jakie powinno spenia zgoszenie celne ( Dz. U. Nr 94, poz.902 z pn.zm.). Towary zwolnione z nalenoci celnych przywozowych jako mienie osobiste nabyte drog dziedziczenia, klasyfikowane wedug rnych kodw taryfy celnej, mog by zgaszane jako jedna pozycja taryfowa zgodnie z klasyfikacj towaru podlegajcego najwyszym nalenociom celnym przywozowym i podatkowym. Nie dotyczy to pojazdw samochodowych, skuterw nienych, skuterw wodnych, samolotw, helikopterw, szybowcw, odzi z silnikiem lub bez silnika o masie ponad 100 kg, motocykli, przyczep samochodowych, lotni lub motolotni. O oglnych zasadach dokumentowania patrz jak w pkt 6.1. Kwesti zwolnienia od podatku VAT importu rzeczy pochodzcych ze spadku reguluje przepis art. 49 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarw i usug ( Dz. U. Nr 54, poz.535). Wyej powoany przepis stanowi, i: "1. Zwalnia si od podatku import rzeczy pochodzcych ze spadku otrzymanych przez: 1) osob fizyczn posiadajc miejsce zamieszkania na terytorium kraju lub 2) prowadzc dziaalno niedochodow osob prawn posiadajc siedzib na terytorium kraju. 2. Zwolnienia od podatku, o ktrym mowa w ust. 1, nie stosuje si do: 1) napojw alkoholowych; 2) tytoniu i wyrobw tytoniowych; 3) rodkw transportu przeznaczonych do dziaalnoci gospodarczej; 4) artykuw potrzebnych do wykonywania zawodu lub zajcia, innych ni przenone przedmioty sztuki stosowanej lub wyzwolonej, uywanych do wykonywania zawodu lub zajcia przez osob zmar; 5) zapasw surowcw, pproduktw lub wyrobw gotowych; 6) ywego inwentarza i zapasw produktw rolnych, ktrych ilo jest wiksza ni przeznaczona na niezbdne potrzeby domowe rodziny. 3. Rzeczy, o ktrych mowa w ust. 1, podlegaj zwolnieniu od podatku, jeeli zostay zgoszone do procedury dopuszczenia do obrotu przed upywem 2 lat, liczc od dnia ostatecznego nabycia spadku przez osob uprawnion. Okres ten moe by wyduony przez waciwy organ podatkowy w wyjtkowych przypadkach." 6.4. Majtek ruchomy gospodarstwa domowego przeznaczony do wyposaenia dodatkowego mieszkania Kwesti zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych majtku ruchomego gospodarstwa domowego przywiezionego przez osob fizyczn majc miejsce zwykego zamieszkania poza Wsplnot, w celu wyposaenia dodatkowego mieszkania na obszarze celnym Wsplnoty, reguluj przepisy art.20-24 rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 r. ustanawiajcego wsplnotowy system zwolnie celnych. O majtku ruchomym gospodarstwa domowego patrz wyjanienia jak w pkt 6.2, i o miejscu zwykego zamieszkania patrz wyjanienia jak w pkt 6.1. Pojazdy samochodowe nie stanowi majtku ruchomego gospodarstwa domowego. Zwolnienie stosuje si jedynie do majtku ruchomego gospodarstwa domowego, ktry - za wyjtkiem szczeglnie uzasadnionych okolicznoci pozostawa w posiadaniu i by uywany przez osob zainteresowan przez co najmniej 6 miesicy przed data, kiedy zosta wywieziony i ktrego rodzaj i ilo odpowiada zwykemu wyposaeniu dodatkowemu mieszkania. Ze zwolnienia mog korzysta jedynie osoby, ktre miay miejsce zwykego zamieszkania poza obszarem celnym Wsplnoty nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesicy i s wacicielami danego dodatkowego mieszkania, lub wynajy je na okres nie krtszy ni dwa lata oraz zobowizuj si nie wynajmowa tego dodatkowego mieszkania osobom trzecim w czasie swojej nieobecnoci lub nieobecnoci swoich rodzin. Organ celny moe ograniczy do jednorazowego stosowanie zwolnienia w stosunku do jednego i tego samego

348

dodatkowego mieszkania. Jeeli istniej uzasadnione wtpliwoci, e korzystajcy ze zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych moe wykorzysta zwolnione towary niezgodnie z przeznaczeniem, organ celny moe uzaleni udzielnie tego zwolnienia od zoenia zabezpieczenia. Zgodnie z 7 ust.3 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegowych wymogw, jakie powinno spenia zgoszenie celne ( Dz. U. Nr 94, poz.902 z pn.zm), w przypadku dokonywania zgoszenia celnego m.in. ww. towarw, do zgoszenia celnego naley doczy spis przywoonych rzeczy w zestawieniu ilociowym i wartociowym, sporzdzony w dwch egzemplarzach. Towary zwolnione z nalenoci celnych przywozowych jako majtek ruchomy gospodarstwa domowego przeznaczony do wyposaenia dodatkowego mieszkania, klasyfikowane wedug rnych kodw taryfy celnej, mog by zgaszane jako jedna pozycja taryfowa zgodnie z klasyfikacj towaru podlegajcego najwyszym nalenociom celnym przywozowym i podatkowym. Zwolnienie ww. towarw udzielane jest pod warunkiem ich nieodstpowania przez okres 12 miesicy od dnia ich objcia procedur dopuszczenia do obrotu, a przypadku naruszenia tego warunku powstaje obowizek uiszczenia nalenoci celnych przywozowych wedug stawek obowizujcych w dniu tego odstpienia. Nie powoduje naruszenia warunku nieodstpowania uycie zwolnionych towarw do wyposaenia nowego, dodatkowego mieszkania, o ile osoba korzystajce ze zwolnienia jest wacicielem tego nowego, dodatkowego mieszkania lub wynaja je na okres, w ktrym te towary winny nadal pozostawa pod dozorem celnym i zobowie si w tym okresie nie wynajmowa tego dodatkowego mieszkania osobom trzecim. O warunku nieodstpowania i zwolnieniu towarw ze wzgldu na szczeglne przeznaczenia patrz wyjanienia jak w pkt 6.1. Brak zapisw o zwolnieniu importu ww. towarw od podatku VAT. 6.5. Wyposaenie ucznia, materiay i inne artykuy szkolne gospodarstwa domowego Kwestie zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych wyposaenia ucznia (bielizna osobista, bielizna pocielowa, ubrania zarwno nowe, jak i uywane) materiaw szkolnych (przedmioty i instrumenty - cznie z kalkulatorami i maszynami do pisania - zwykle uywane przez uczniw lub studentw do nauki) i innych artykuw szkolnych, stanowicych zwyke wyposaenie pokoju ucznia i nalecych do uczniw lub studentw wjedajcych na obszar celny Wsplnoty w celach naukowych i przeznaczonych do ich osobistego uytku podczas okresu nauki, reguluj przepisy art.25-26 rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 r. ustanawiajcego wsplnotowy system zwolnie celnych. Przynajmniej raz w roku szkolnym student lub ucze moe korzysta ze zwolnienia ww. towarw z nalenoci celnych przywozowych. Organ celny nie moe odmwi udzielenia zwolnienia tych towarw z uwagi na fakt, e w poprzednim roku szkolnym zainteresowany ucze lub student korzysta ju przedmiotowego zwolnienia. W przypadku dokonywania zgoszenia celnego towarw, o ktrych mowa, zgodnie z 7 ust. 3 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegowych wymogw, jakie powinno spenia zgoszenie celne Dz. U. Nr 94, poz.902 z pn.zm.), do zgoszenia celnego naley doczy spis przywoonych rzeczy w zestawieniu ilociowym i wartociowym, sporzdzony w dwch egzemplarzach. Towary zwolnione z nalenoci celnych przywozowych jako wyposaenie ucznia, materiay i inne artykuy szkolne gospodarstwa domowego, klasyfikowane wedug rnych kodw taryfy celnej, mog by zgaszane jako jedna pozycja taryfowa zgodnie z klasyfikacj towaru podlegajcego najwyszym nalenociom celnym przywozowym i podatkowym. Natomiast kwesti zwolnienia od podatku VAT importu wyposaenia, materiaw szkolnych i innych artykuw stanowicych zwyke wyposaenie pokoju studenta lub ucznia reguluje przepis art. 50 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarw i usug ( Dz. U. Nr 54, poz.535). Wyej powoany przepis stanowi, i: "1. Zwalnia si od podatku import wyposaenia, materiaw szkolnych i innych artykuw stanowicych zwyke wyposaenie pokoju studenta lub ucznia, nalecych do osoby przybywajcej na terytorium kraju w celu nauki, jeeli s one wykorzystywane na potrzeby osobiste studenta lub ucznia. 2. Na potrzeby stosowania ust.1, przez: 1) ucznia lub studenta rozumie si osob zapisan do placwki edukacyjnej w celu uczszczania na kursy w penym wymiarze przez ni oferowane; 2) wyposaenie rozumie si bielizn i pociel, jak rwnie ubrania stare lub nowe;

349

3) materiay szkolne rozumie si przedmioty i instrumenty (cznie z kalkulatorami i maszynami do pisania) zwykle uywane przez uczniw lub studentw do nauki." 6.6. Przesyki o niewielkiej wartoci Kwesti zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych przesyek zawierajcych towary o niewielkiej wartoci, wysyanych bezporednio z pastwa trzeciego do odbiorcy znajdujcego si we Wsplnocie, reguluj przepisy art. 2728 rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 r. ustanawiajcego wsplnotowy system zwolnie celnych. Limit wartoci przesyek zawierajcych towary zwolnione z nalenoci celnych przywozowych, przysyanych bez wzgldu na cel i osob, wynosi 22 euro. W tym przypadku chodzi o zwyk (fakturow) warto towarw, a nie o warto celn. Zwolnienia nie stosuje si do napojw alkoholowych, tytoniu i wyrobw tytoniowych oraz perfum i wd toaletowych. Zgoszenie celne o objcie procedur dopuszczenia do obrotu paczek przewoonych przez operatorw pocztowych innych ni operator publiczny, zawierajcych towary zwolnione od nalenoci celnych przywozowych w przesykach o niewielkiej wartoci tj. nieprzekraczajcej rwnowartoci 22 euro i zwolnionych od podatku w trybie przepisw odrbnych, ktrych czna warto w jednej paczce nie przekracza rwnowartoci 70 euro, moe by dokonane zbiorczo na jednym dokumencie SAD, zgodnie z 7 ust.38 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegowych wymogw, jakie powinno spenia zgoszenie celne Dz. U. Nr 94, poz.902 z pn.zm.). Natomiast kwesti zwolnienia od podatku VAT importu ww. przesyek od podatku VAT reguluje przepis art.51 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarw i usug (Dz. U. Nr 54, poz.535). Wyej powoany przepis stanowi, i: "1. Zwalnia si od podatku import towarw umieszczonych w przesykach wysyanych z terytorium pastwa trzeciego bezporednio do odbiorcy przebywajcego na terytorium kraju, pod warunkiem e czna warto towarw w przesyce nie przekracza kwoty wyraonej w zotych odpowiadajcej rwnowartoci 22 euro. 2. Zwolnienia od podatku, o ktrym mowa w ust.1, nie stosuje si do: 1) napojw alkoholowych; 2) tytoniu i wyrobw tytoniowych; 3) perfum i wd toaletowych. 3. Zwolnienia od podatku, o ktrym mowa w ust. 1, nie stosuje si do towarw importowanych w drodze zamwienia wysykowego. 6.7. Przesyki wysyane osobom fizycznym przez inne osoby fizyczne Kwesti zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych towarw w maych ilociach o charakterze niehandlowym, wysyanych z pastwa trzeciego przez osob fizyczn do innej osoby fizycznej, mieszkajcej na obszarze celnym Wsplnoty, reguluj przepisy art.29-31 rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 r. ustanawiajcego wsplnotowy system zwolnie celnych. Limit wartoci przesyek, o ktrych mowa, wynosi 45 euro. W tym przypadku chodzi o zwyk (fakturow) warto towarw, a nie o warto celn. Zwolnienie z nalenoci celnych przywozowych stosuje si do przesyek o charakterze niehandlowym, a wic takich, ktre maj charakter okazjonalny i zawieraj towary wycznie na wasny uytek odbiorcy lub jego rodziny oraz gdy rodzaj i ilo towarw w przesyce nie wskazuje na przeznaczenie handlowe. Ponadto zwolnienie udzielane jest pod warunkiem, e przesyki wysyane s do odbiorcy przez nadawc bez adnego rodzaju opat. W odniesieniu do niej wymienionych towarw zwolnienie ograniczone jest do nastpujcych iloci: a) wyroby tytoniowe: - 50 papierosw, lub - 25 cygaretek (cygar o maksymalnej masie 3 gramw sztuka), lub - 10 cygar, lub - 50 gramw tytoniu do palenia, lub - proporcjonalna ilo tych rnych towarw w zestawie;

350

b) alkohol i napoje alkoholowe: - napoje destylowane i spirytusowe o objtociowej mocy alkoholu przekraczajcej 22% obj.; nieskaony alkohol etylowy o objtociowej mocy alkoholu 80% obj. lub wicej: 1 litr, lub - napoje destylowane i spirytusowe, aperitify na bazie wina lub alkoholu, tafia, sake lub podobne napoje, o objtociowej mocy alkoholu nieprzekraczajcej 22% obj.; wina musujce, wina likierowe: 1 litr lub proporcjonalne iloci wyej wymienionych wyrobw w zestawie - wina niemusujce: 2 litry; c) perfumy: 50 gramw, lub wody toaletowe: 0,25 litra. Warto wyrobw tytoniowych, alkoholu i napojw alkoholowych oraz perfum i wd toaletowych wlicza si do wyej podanej wartoci 45 euro. Zgoszenie celne o objcie procedur dopuszczenia do obrotu paczek przewoonych przez operatorw pocztowych innych ni operator publiczny, zawierajcych towary zwolnione od nalenoci celnych przywozowych w przesykach o charakterze niehandlowym, wysyanych z pastwa trzeciego przez osob fizyczn do innej osoby fizycznej, mieszkajcej na obszarze celnym Wsplnoty o wartoci nieprzekraczajcej rwnowartoci 45 euro i zwolnionych od podatku w trybie przepisw odrbnych, ktrych czna warto w jednej paczce nie przekracza rwnowartoci 70 euro, moe by dokonane zbiorczo na jednym dokumencie SAD, zgodnie z 7 ust. 38 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegowych wymogw, jakie powinno spenia zgoszenie celne (Dz. U. Nr 94, poz.902 z pn.zm.). Kwesti zwolnienia od podatku VAT importu ww. przesyek reguluje art.52 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarw i usug (Dz. U. Nr 54, poz.353). Wyej powoany przepis stanowi, i: "1. Zwalnia si od podatku import, z zastrzeeniem ust.2, towarw umieszczonych w przesyce wysyanej z terytorium pastwa trzeciego przez osob fizyczn i przeznaczonej dla osoby fizycznej przebywajcej na terytorium kraju, jeeli cznie s spenione nastpujce warunki: 1) ilo i rodzaj towarw nie wskazuj na ich przeznaczenie handlowe; 2) odbiorca nie jest obowizany do uiszczenia opat na rzecz nadawcy w zwizku z otrzymaniem przesyki; 3) przesyki maj charakter okazjonalny. 2. Towary, o ktrych mowa w ust.1, s zwolnione od podatku w ramach nastpujcych norm: 1) napoje alkoholowe: a) napoje powstae w wyniku destylacji i wyroby spirytusowe o mocy objtociowej alkoholu powyej 22 %, alkohol etylowy nieskaony o mocy objtociowej alkoholu wynoszcej 80 % i wicej - 1 litr lub b) napoje otrzymywane w wyniku destylacji i wyroby spirytusowe, aperitify na bazie wina lub alkoholu, tafia, sake lub podobne napoje o mocy objtociowej alkoholu nieprzekraczajcej 22 %, wina musujce, wina wzmacniane - 1 litr lub c) wina inne ni musujce - 2 litry; 2) tyto i wyroby tytoniowe: a) papierosy - 50 sztuk lub b) cygaretki (cygara o ciarze nie wikszym ni 3g) - 25 sztuk, lub c) cygara - 10 sztuk, lub d) tyto do palenia - 50 g; 3) perfumy - 50 g lub wody toaletowe - 0,25 l; 4) kawa - 500 g lub ekstrakty i esencje kawy - 200 g; 5) herbata - 100 g lub ekstrakty i esencje herbaty - 40 g. 3. Zwolnienia od podatku, o ktrych mowa w ust.1, stosuje si, jeeli warto przesyki nie przekracza kwoty wyraonej w zotych odpowiadajcej rwnowartoci 45 euro. 4. Towary, o ktrych mowa w ust.2, zawarte w przesyce w ilociach przekraczajcych okrelone limity podlegaj cakowitemu wyczeniu ze zwolnienia."

351

W kwestii zwolnienia od podatku akcyzowego ww. towarw, regulacje w tym zakresie zawarte zostay w 27 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie zwolnie od podatku akcyzowego (Dz. U. Nr 97, poz.966 z pn.zm.). Zgodnie z tym przepisem "zwalnia si od akcyzy import wyrobw akcyzowych umieszczonych w przesyce wysyanej z terytorium pastwa trzeciego przez osob fizyczn i przeznaczonej dla osoby fizycznej przebywajcej na terytorium kraju, jeeli cznie spenione s nastpujce warunki: 1) przesyki maj charakter okazjonalny; 2) przesyki zawieraj wycznie wyroby akcyzowe przeznaczone do uytku osobistego odbiorcy lub jego rodziny; 3) cakowita warto wyrobw akcyzowych zawartych w przesyce nie przekracza kwoty wyraonej w zotych odpowiadajcej rwnowartoci 45 EURO; 4) ilo i rodzaj wyrobw akcyzowych nie wskazuj na ich przeznaczenie handlowe; 5) odbiorca nie jest zobowizany do uiszczenia jakichkolwiek opat na rzecz nadawcy w zwizku z otrzymaniem przesyki. 2. Wyroby akcyzowe s zwolnione od akcyzy w ramach nastpujcych norm: 1) wyroby tytoniowe: a) papierosy - 50 sztuk, lub b) cygaretki (cygara o ciarze nieprzekraczajcym 3 g) - 25 sztuk, lub c) cygara - 10 sztuk, lub d) tyto do palenia - 50 g, lub e) zestaw wyrobw okrelonych w lit. a - d, jeeli suma wykorzystania norm ustalonych w odniesieniu do poszczeglnych wyrobw nie jest wysza ni 100 %; 2) napoje alkoholowe: a) napoje powstae w wyniku destylacji i napoje spirytusowe o rzeczywistej mocy objtociowej alkoholu powyej 22% obj., alkohol etylowy nieskaony o objtociowej mocy alkoholu wynoszcej 80% obj. i wicej - 1 litr, lub b) napoje otrzymywane w wyniku destylacji i napoje spirytusowe, aperitify na bazie wina lub alkoholu, ratafia, sake lub podobne napoje o rzeczywistej mocy objtociowej alkoholu nie przewyszajcej 22% obj., wina musujce, wina wzmocnione - 1 litr, lub c) wina niemusujce - 2 litry; 3) perfumy - 50 g lub wody toaletowe - 0,25 l. 3. W przypadku, gdy czna warto wyrobw akcyzowych w przesyce przekracza kwot wyraon w zotych odpowiadajc rwnowartoci 45 euro, zwolnienie od akcyzy stosuje si do wysokoci tej kwoty w stosunku do wyrobw, ktre przywoone oddzielnie, mogyby korzysta z takiego zwolnienia." 6.8. Dobra inwestycyjne i inne urzdzenia przywoone w zwizku z przeniesieniem dziaalnoci z pastwa trzeciego do Wsplnoty Kwesti zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych dbr inwestycyjnych oraz innych urzdze nalecyche do przedsibiorstw, ktre ostatecznie zaprzestaj swojej dziaalnoci w pastwie trzecim i przenosz si na obszar celny Wsplnoty w celu kontynuowania tam podobnej dziaalnoci, reguluj przepisy art.32-38 rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 r. ustanawiajcego wsplnotowy system zwolnie celnych. W rozumieniu ww. przepisw przedsibiorstwo to niezalena ekonomicznie jednostka produkcyjna lub usugowa. W przypadku, w ktrym przenoszone jest gospodarstwo rolne, ze zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych korzysta rwnie jego inwentarz ywy. Zgodnie z oglnymi zasadami okrelonymi w ww. przepisach, zwolnieniu podlegaj jedynie te dobra inwestycyjne i inne urzdzenia, ktre - za wyjtkiem szczeglnie uzasadnionych okolicznoci - faktyczne byy uywane w przedsibiorstwie przez co najmniej 12 miesicy przed dat, kiedy przedsibiorstwo zaprzestao dziaalnoci w pastwie trzecim, z ktrego przenioso swoj dziaalno i s przeznaczone do uytku w tych samych celach po przeniesieniu oraz odpowiadaj rodzajowi i skali przedsibiorstwa. Nie podlegaj natomiast zwolnieniu te dobra inwestycyjne i inne urzdzenia, ktre zostaj przeniesione na obszar celny Wsplnoty w wyniku fuzji lub w celu fuzji z przedsibiorstwem majcym siedzib na obszarze Wsplnoty, bd te w

352

wyniku przejcia przez takie przedsibiorstwo, bez podjcia nowej dziaalnoci. Zwolnieniu nie bdzie rwnie podlega wkad niepieniny udziaowca zagranicznego spoza Wsplnoty wniesiony do kapitau zakadowego Spki z siedzib na obszarze Wsplnoty. Celem tych regulacji jest zwolnienie z nalenoci celnych przywozowych dbr inwestycyjnych i innych urzdze przywoonych w zwizku z przenoszeniem dziaalnoci z pastwa trzeciego i rozpoczciem tej dziaalnoci na obszarze celnym Wsplnoty. Ponadto towarami, ktre nie mog korzysta ze zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych s w tym w przypadku: - rodki transportu, ktre nie maj charakteru usugowego lub rodkw produkcji; - dostawy wszelkiego rodzaju przeznaczone do spoycia przez ludzi lub do ywienia zwierzt; - paliwa, zapasy surowcw oraz wyroby gotowe i pfabrykaty; - inwentarz ywy w posiadaniu porednikw. Generaln zasad jest, i ze zwolnienia na podstawie wyej powoanych przepisw mog korzysta towary, ktre zostan zgoszone do procedury dopuszczenia bd dopuszczane do obrotu w cigu 12 miesicy od dnia, w ktrym przedsibiorstwo zaprzestao dziaalnoci w pastwie trzecim, z ktrego przenosi swoj dziaalno. Zwolnienie ww. towarw udzielane jest pod warunkiem ich nieodstpowania przez okres 12 miesicy od dnia ich objcia procedur dopuszczenia do obrotu, a przypadku naruszenia tego warunku powstaje obowizek uiszczenia nalenoci celnych przywozowych wedug stawek obowizujcych w dniu tego odstpienia. Jeeli istniej uzasadnione wtpliwoci, e korzystajcy ze zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych moe wykorzysta zwolnione towary niezgodnie z przeznaczeniem, organ celny moe przeduy ten warunek do 36 miesicy, zwaszcza w odniesieniu do dbr i urzdze o wysokiej wartoci. O warunku nieodstpowania patrz wyjanienia, jak w pkt 6.1. Zwolnieniu z nalenoci celnych przywozowych na tych samych zasadach podlegaj dobra inwestycyjne i inne urzdzenia nalece do osb wykonujcych wolne zawody i do osb prawnych prowadzcych dziaalno niezarobkow, ktr przenosz z pastwa trzeciego na obszar celny Wsplnoty. Kwesti zwolnieni od podatku VAT importu ww. przesyek towarw reguluje art.52 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarw i usug (Dz. U. Nr 54, poz.353). Wyej powoany przepis stanowi, i: "1. Zwalnia si od podatku import, z zastrzeeniem ust.3-5, rodkw trwaych i innego wyposaenia, nalecych do przedsibiorcy wykonujcego w celach zarobkowych i na wasny rachunek dziaalno gospodarcz, ktry zaprzesta prowadzenia tej dziaalnoci na terytorium pastwa trzeciego i zamierza wykonywa podobn dziaalno na terytorium kraju, jeeli cznie s spenione nastpujce warunki: 1) rodki trwae i inne wyposaenie byy uywane przez przedsibiorc w miejscu poprzedniego wykonywania dziaalnoci przez okres co najmniej 12 miesicy przed dniem zaprzestania dziaalnoci przedsibiorstwa na terytorium pastwa trzeciego; 2) rodki trwae i inne wyposaenie s przeznaczone na terytorium kraju do takiego samego celu, w jakim byy uywane na terytorium pastwa trzeciego; 3) rodzaj i ilo przywoonych rzeczy odpowiadaj rodzajowi i skali dziaalnoci prowadzonej przez przedsibiorc. 2. W przypadku korzystania ze zwolnienia od podatku, o ktrym mowa w ust. 1, przez waciciela gospodarstwa rolnego zwolniony od podatku jest take import ywego inwentarza. 3. Zwolnienia od podatku nie stosuje si w przypadku zaprzestania dziaalnoci w zwizku z poczeniem si przedsibiorcw lub nabyciem albo przejciem w posiadanie przez przedsibiorc krajowego zorganizowanej czci mienia przedsibiorcy zagranicznego, jeeli nie powoduje to rozpoczcia prowadzenia nowej dziaalnoci. 4. Zwolnienia od podatku nie stosuje si rwnie do: 1) rodkw transportu, ktre nie su do wykonywania dziaalnoci gospodarczej; 2) towarw przeznaczonych do spoycia przez ludzi lub zwierzta; 3) paliwa; 4) zapasw surowcw, pproduktw i wyrobw gotowych; 5) inwentarza ywego stanowicego wasno przedsibiorcy, ktry prowadzi dziaalno w zakresie obrotu

353

zwierztami hodowlanymi. 5. rodki trwae i inne wyposaenie podlegaj zwolnieniu od podatku, jeeli zostay zgoszone do procedury dopuszczenia do obrotu przed upywem 12 miesicy, liczc od dnia zaprzestania dziaalnoci przedsibiorstwa na terytorium pastwa trzeciego. 6. rodki trwae i inne wyposaenie, zwolnione od podatku, przez 12 miesicy, liczc od dnia zgoszenia do procedury dopuszczenia do obrotu, nie mog zosta oddane jako zabezpieczenie, sprzedane, wynajte, uyczone, wydzierawione lub w inny sposb odstpione odpatnie lub nieodpatnie bez uprzedniego poinformowania o tym organu celnego. W odniesieniu do wypoyczania lub przekazania okres ten moe by w uzasadnionych przypadkach wyduony do 36 miesicy przez naczelnika urzdu skarbowego. 7. W przypadku sprzeday lub przeniesienia prawa wasnoci w inny sposb, wynajmu, uyczenia, wydzierawienia lub innego odstpienia rzeczy zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 i 2, dokonanych przed upywem okresu, o ktrym mowa w ust.6, rzeczy te s opodatkowane podatkiem wedug stawek obowizujcych w dniu tego odstpienia, z uwzgldnieniem wartoci celnej ustalonej dla tego dnia przez organ celny. 8. Do osb wykonujcych wolne zawody, ktre uzyskay prawo do wykonywania takich zawodw na terytorium kraju, oraz do osb prawnych nieprowadzcych dziaalnoci gospodarczej, ktre przenosz swoj dziaalno z terytorium pastwa trzeciego na terytorium kraju, ust.1-7 stosuje si odpowiednio." 6.9. Produkty uzyskane przez rolnikw Wsplnoty z gospodarstw znajdujcych si w pastwie trzecim. 6.10. Nasiona, nawozy sztuczne i produkty do uprawy gleby i pielgnacji rolin uprawnych z pastw trzecich do uytku w gospodarstwach znajdujcych si na obszarze bezporednio ssiadujcym z tymi pastwami. 6.11. Towary znajdujce si w bagau osobistym podrnych Kwesti zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych towarw znajdujcych si w bagau osobistym podrnych przyjedajcych z pastwa trzeciego na obszar celny Wsplnoty, reguluj przepisy art.45-49 rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 r. ustanawiajcego wsplnotowy system zwolnie celnych oraz przepisy rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie ograniczenia wartoci i iloci zwolnionych od nalenoci przywozowych towarw, przywoonych w bagau osobistym podrnego (Dz. U. Nr 97, poz.968). Towary znajdujce si w bagau osobistym podrnego korzystaj ze zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych pod warunkiem, e ich przywz nie ma charakteru handlowego, a wic ma charakter okazjonalny i skada si wycznie z towarw przeznaczonych do wasnego uytku podrnych lub ich rodzin lub z towarw przeznaczonych na prezenty, przy czym rodzaj i ilo tych towarw powinna by taka, aby nie wskazywaa na przywz w celu handlowym. W rozumieniu wyej powoanych przepisw baga osobisty to cay baga, ktry podrny jest w stanie przedstawi organom celnym przy wjedzie do Wsplnoty, jak rwnie kady baga przedstawiony tym samym organom w pniejszym terminie, pod warunkiem, e moliwe jest przedoenie dowodu na to, e przy wyjedzie podrnego baga zosta zarejestrowany jako baga towarzyszcy przez przedsibiorstwo, ktre dokonao jego przewozu do Wsplnoty z pastwa trzeciego, z ktrego przyby. Zwolnieniu z nalenoci celnych przywozowych podlegaj towary do rwnowartoci 175 euro, a w przypadku podrnych, ktrzy nie ukoczyli 15 roku ycia - do rwnowartoci 90 euro. Natomiast w przypadku podrnych, ktrzy maj miejsce zamieszkania w strefie nadgranicznej lub s pracownikami zatrudnionym w strefie nadgranicznej bd s czonkami zaogi rodkw transportu wykorzystywanych w ruchu midzy pastwami trzecimi a Wsplnot Europejsk towary, o ktrych mowa, podlegaj zwolnieniu podlegaj towary, o ktrych mowa, do rwnowartoci 80 euro. Jeli warto cakowita dwch lub wicej przedmiotw, przypadajca na jednego podrnego, przekracza te kwoty, zwolnienie stosowane jest do przedmiotw do takiej wartoci, do jakiej zostaoby udzielone, gdyby przedmioty te zostay przewiezione oddzielnie, przyjmujc, e warto pojedynczych przedmiotw nie moe by dzielona. Np. w przypadku przywozu towarw przez osoby pozostajce we wsplnym gospodarstwie domowym ww. warto 175 euro przypada na jednego podrnego i nie moe by czona, co oznacza, i np. maonkowie nie bd mogli korzysta ze zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych jednej rzeczy o wartoci 350 euro, lecz kady z maonkw moe korzysta ze zwolnienia towaru o maksymalnej wartoci 175 euro. Do wartoci, o ktrych mowa, nie wlicza wartoci wyrobw tytoniowych, spirytusu i napojw alkoholowych, perfum i wd toaletowych oraz produktw leczniczych przywoonych w ramach niej wymienionych norm ilociowych.

354

Zgodnie z oglnymi zasadami, w przypadku przywozu tych towarw, zwolnieniea ograniczone jest do nastpujcych norm ilociowych: a) wyroby tytoniowe: 200 papierosw, lub 100 cygaretek (cygar o maksymalnej masie 3 gramw sztuka), lub 50 cygar, lub 250 gramw tytoniu do palenia; lub proporcjonalna ilo tych rnych towarw w zestawie; b) spirytus i napoje alkoholowe: napoje destylowane i spirytusowe o objtociowej mocy alkoholu przekraczajcej 22% obj.; nieskaony alkohol etylowy o objtociowej mocy alkoholu 80% obj. lub wicej: 1 litr, lub napoje destylowane i spirytusowe, aperitify na bazie wina lub alkoholu, wina musujce, wina likierowe, napoje destylowane i spirytusowe, aperitify na bazie wina lub alkoholu, tafia, sake lub podobne napoje o objtociowej mocy alkoholu nieprzekraczajcej 22% obj.: 2 litry lub proporcjonalna ilo tych towarw w zestawie i wina niemusujce: 2 litry; c) perfumy:50 gramw. wody toaletowe: 0,25 litra; d) produkty lecznicze: ilo przeznaczona na wasny uytek podrnych. Podrni, ktrzy nie ukoczyli 17 roku ycia nie korzystaj ze zwolnienia wyrobw tytoniowych oraz spirytusu i napojw alkoholowych. Inne, nisze normy obowizuj podrnych, ktrzy: a) maj miejsce zamieszkania w strefie nadgranicznej lub b) s pracownikami zatrudnionym w strefie nadgranicznej, lub c) s czonkami zaogi rodkw transportu wykorzystywanych w ruchu midzy pastwami trzecimi a Wsplnot Europejsk. Normy te zostay okrelone w nastpujcej wysokoci: a) napoje alkoholowe: napoje powstae w wyniku destylacji i napoje spirytusowe o rzeczywistej mocy objtociowej alkoholu powyej 22%, alkohol etylowy nieskaony o objtociowej mocy alkoholu wynoszcej 80% i wicej - 0,5 litra, albo napoje powstae w wyniku destylacji i napoje spirytusowe, aperitify na bazie wina lub alkoholu, ratafia, sake lub podobne napoje o rzeczywistej mocy objtociowej alkoholu nie przewyszajcej 22%, wina musujce, wina wzmocnione - 0,5 litra i wina niemusujce - 0,5 litra; b) tyto i wyroby tytoniowe: papierosy - 20 sztuk, albo cygaretki (cygara o masie nieprzekraczajcej 3 g) - 15 sztuk, albo cygara - 5 sztuk, albo tyto, tabaka - 20 gramw; c) perfumy - 25 gramw; wody toaletowe - 0,1 litra; d) produkty lecznicze - w iloci przeznaczonej na potrzeby osobiste podrnego. Pod pojciem strefy nadgranicznej naley przy tym rozumie stref, ktra, w linii prostej, nie przekracza 15 kilometrw od granicy; lokalne okrgi administracyjne, ktrych cz terytorium ley w strefie uwaa si za cz niniejszej strefy nadgranicznej. W celu stwierdzenia, czy okrelona miejscowo pooona jest w strefie nadgranicznej ociennego

355

pastwa trzeciego mona posuy si map z podziaem administracyjnym tego pastwa. Pod pojciem "strefa nadgraniczna", o ktrym mowa w wyej cytowanym przepisie, naley rozumie rwnie obszar znajdujcy si na terenie ociennego pastwa trzeciego. W zwizku z powyszym, do towarw przywoonych przez podrnego zamieszkaego w pastwie trzecim, ktry: a) ma miejsce zamieszkania w strefie nadgranicznej lub b) jest pracownikiem zatrudnionym w strefie nadgranicznej, lub c) jest czonkiem zaogi rodkw transportu wykorzystywanych w ruchu midzy pastwami trzecimi a Wsplnot Europejsk stosuje si ograniczenia iloci i wartoci zwolnionych od nalenoci przywozowych towarw przywoonych w bagau osobistym, okrelone w rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie ograniczenia wartoci i iloci zwolnionych od nalenoci przywozowych towarw, przywoonych w bagau osobistym podrnego (Dz. U. Nr 97, poz.968). Ograniczenia, o ktrych mowa wyej, odnosz si wic zarwno do przybywajcych na obszar celny Wsplnoty podrnych nalecych do ww. grup osb z pastwa trzeciego, jak i do mieszkacw Wsplnoty. Ogranicze tych nie stosuje si jednake w przypadku, w ktrym osoba zamieszkaa w strefie nadgranicznej udowodni, e nie wraca ze strefy nadgranicznej ssiadujcego pastwa trzeciego. Dokumentami, ktre mog wiadczy o tym, i podrny wraca z obszaru pooonego poza stref nadgraniczn moe by np. rachunek zakupu towarw lub faktura wystawiona na nazwisko podrnego, potwierdzajce przebywanie tego podrnego poza strefa nadgraniczn. Przykad Przy okrelaniu, jakie normy przysuguj obcokrajowcom zameldowanym na pobyt stay w ssiadujcym pastwie trzecim a majcym kart czasowego pobytu ze wskazaniem zamieszkania w polskiej strefie nadgranicznej tzn. czy w odniesieniu do tych osb obowizuj nisze normy przywozowe tak jak dla osb zamieszkaych w polskiej strefie nadgranicznej (i w sytuacji odwrotnej) naley przyj, i obcokrajowcy majcy kart czasowego pobytu w polskiej strefie nadgranicznej, przez okres tego czasowego pobytu s osobami zamieszkaymi w strefie nadgranicznej (polskiej) w rozumieniu art.49 rozporzdzenia Rady (EWG) Nr 918/83. W przypadku wic, w ktrym osoby te wracaj ze strefy nadgranicznej przylegajcego pastwa trzeciego, do towarw przywoonych przez te osoby stosuje si ograniczenia iloci i wartoci zwolnionych od nalenoci przywozowych towarw przywoonych w bagau osobistym, okrelone w rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie ograniczenia wartoci i iloci zwolnionych od nalenoci przywozowych towarw, przywoonych w bagau osobistym podrnego (Dz. U. Nr 97, poz.968). "Pene" natomiast normy obowizuj w odniesieniu do obcokrajowcw zameldowanym na pobyt stay w strefie nadgranicznej ssiadujcego pastwa trzeciego ale posiadajcych kart czasowego pobytu ze wskazaniem zamieszkania poza polsk stref nadgraniczn, jeeli w ww. okresie czasowego pobytu osoby te faktycznie zamieszkuj poza stref nadgraniczn. Kwesti zwolnienie od podatku VAT importu ww. przesyek towarw reguluje art.56 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarw i usug ( Dz. U. Nr 54, poz. 353). Wyej powoany przepis stanowi, i: "1. Zwalnia si od podatku import, z zastrzeeniem ust.4, towarw przywoonych w bagau osobistym podrnego przybywajcego z terytorium pastwa trzeciego na terytorium kraju, jeeli rodzaj tych towarw nie wskazuje na przeznaczenie handlowe, a ich warto nie przekracza kwoty wyraonej w zotych odpowiadajcej rwnowartoci 175 euro. 2. Przez baga osobisty, o ktrym mowa w ust.1, rozumie si cay baga, ktry podrny jest w stanie przedstawi organom celnym, wjedajc na terytorium kraju, jak rwnie baga, ktry przedstawi on pniej organom celnym, pod warunkiem przedstawienia dowodu, e baga by zarejestrowany jako baga towarzyszcy w momencie wyruszenia w podr przez przedsibiorstwo, ktre byo odpowiedzialne za jego przewz. Baga osobisty nie obejmuje przenonych kanistrw zawierajcych paliwo. 3. Zwolnione s od podatku towary w ramach nastpujcych norm: 1) napoje alkoholowe, jeeli s przywoone przez podrnego, ktry ukoczy 17 lat: a) napoje powstae w wyniku destylacji i wyroby spirytusowe o mocy objtociowej alkoholu powyej 22 %, alkohol etylowy nieskaony o mocy objtociowej alkoholu wynoszcej 80 % i wicej - 1 litr lub b) napoje powstae w wyniku destylacji i wyroby spirytusowe, aperitify na bazie wina lub alkoholu, tafia, sake lub podobne napoje o rzeczywistej mocy objtociowej alkoholu nieprzekraczajcej 22 %, wina musujce, wina wzmacniane - 2 litry, i

356

c) wina niemusujce - 2 litry; 2) tyto i wyroby tytoniowe, jeeli s przywoone przez podrnego, ktry ukoczy 17 lat: a) papierosy - 200 sztuk lub b) cygaretki (cygara o ciarze nie wikszym ni 3 g) - 100 sztuk, c) cygara - 50 sztuk lub d) tyto do palenia - 250 g; 3) perfumy - 50 g i wody toaletowe - 0,25 l; 4) kawa - 500 g lub ekstrakty i esencje kawy - 200 g - jeeli s przywoone przez podrnego, ktry ukoczy 15 lat; 5) herbata - 100 g lub ekstrakty i esencje herbaty - 40 g. 4. Jeeli czna warto towarw przywoonych przez podrnego przekracza kwot wyraon w zotych odpowiadajc rwnowartoci 175 euro, zwolnienie od podatku jest udzielane do wysokoci tej kwoty w stosunku do towarw, ktre, gdyby byy przywiezione oddzielnie, mogyby by objte takim zwolnieniem. 5. Warto towarw, o ktrych mowa w ust.3, oraz warto rzeczy osobistych, importowanych czasowo lub importowanych po ich czasowym wywozie, nie jest wliczana do oglnej wartoci kwoty wyraonej w zotych odpowiadajcej rwnowartoci 175 euro." W kwestii zwolnienia od podatku akcyzowego ww. towarw, regulacje w tym zakresie zawarte zostay w 25 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie zwolnie od podatku akcyzowego (Dz. U. Nr 97, poz. 966 z pn.zm.). Zgodnie z tym przepisem: "1. Zwalnia si od akcyzy wyroby akcyzowe przywoone w bagau osobistym podrnego przybywajcego z terytorium pastwa trzeciego na terytorium kraju, pod warunkiem, e ilo tych wyrobw nie wskazuje na ich handlowe przeznaczenie i ich czna warto nie przekracza kwoty wyraonej w zotych odpowiadajcej rwnowartoci 175 EURO, z zastrzeeniem 26. 2. Wyroby akcyzowe s zwolnione od akcyzy w ramach nastpujcych norm: 1) wyroby tytoniowe, pod warunkiem, e s przywoone przez podrnego, ktry ukoczy 17 lat: a) papierosy - 200 sztuk, lub b) cygaretki (cygara o ciarze nieprzekraczajcym 3g) - 100 sztuk, lub c) cygara - 50 sztuk, lub d) tyto do palenia - 250 g, lub e) zestaw wyrobw okrelonych w lit. a - d, pod warunkiem, e suma wykorzystania norm ustalonych w odniesieniu do poszczeglnych wyrobw nie jest wysza ni 100 %; 2) napoje alkoholowe, pod warunkiem, e s przywoone przez podrnego, ktry ukoczy 17 lat: a) napoje powstae w wyniku destylacji i napoje spirytusowe o rzeczywistej mocy objtociowej alkoholu powyej 22%, alkohol etylowy nieskaony o objtociowej mocy alkoholu wynoszcej 80% i wicej - 1 litr; lub zestaw wyrobw akcyzowych, pod warunkiem, e wykorzystanie ustalonej normy nie jest wysze ni 100% lub b) napoje powstae w wyniku destylacji i napoje spirytusowe, aperitify na bazie wina lub alkoholu, ratafia, sake lub podobne napoje o rzeczywistej mocy objtociowej alkoholu nie przewyszajcej 22%, wina musujce, wina wzmocnione - 2 litry, lub zestaw wyrobw akcyzowych, pod warunkiem, e wykorzystanie ustalonej normy nie jest wysze ni 100% i c) wina niemusujce - 2 litry; 3) perfumy - 50g i wody toaletowe - 0,25 litra. 3. Za baga osobisty uwaa si cay baga, ktry podrny jest w stanie przedstawi organom celnym, wjedajc na terytorium kraju, jak rwnie baga, ktry przedstawi on pniej organom celnym, pod warunkiem przedstawienia dowodu, e baga by zarejestrowany jako baga towarzyszcy w momencie wyruszenia w podr przez przedsibiorstwo, ktre byo odpowiedzialne za jego przewz. Baga osobisty nie obejmuje przenonych kanistrw zawierajcych paliwo z wyjtkiem kanistrw zawierajcych paliwo w iloci nie przekraczajcej 10 litrw.

357

4. Warto wyrobw akcyzowych, o ktrych mowa w ust.2, nie jest wliczana do oglnej wartoci kwoty wyraonej w zotych odpowiadajcej rwnowartoci 175 EURO. 5. czna warto wyrobw akcyzowych przywoonych przez podrnego, ktry nie ukoczy 15 roku ycia, nie moe przekracza kwoty wyraonej w zotych odpowiadajcej rwnowartoci 90 EURO. 6. Jeeli czna warto wyrobw akcyzowych, innych ni wymienione w ust. 2, przywoonych przez podrnego przekracza kwot wyraon w zotych odpowiadajc rwnowartoci 175 EURO lub 90 EURO, zwolnienie od akcyzy jest udzielane do wysokoci tej kwoty w stosunku do tych wyrobw, ktre gdyby byy przywiezione oddzielnie, mogyby by objte takim zwolnieniem." W 26 wyej powoanego rozporzdzenia zostay natomiast okrelone nisze normy na towary akcyzowe przywoone w bagau osobistym podrnego, przybywajcego z terytorium pastwa trzeciego na terytorium kraju, ktry ma miejsce zamieszkania w strefie nadgranicznej lub jest pracownikiem zatrudnionym w strefie nadgranicznej, lub jest czonkiem zaogi rodkw transportu wykorzystywanych w ruchu midzy pastwami czonkowskimi a pastwami trzecimi. Zgodnie z tym przepisem: "1.Zwalnia si od akcyzy wyroby akcyzowe przywoone w bagau osobistym podrnego, w rozumieniu 25 ust.3, przybywajcego z terytorium pastwa trzeciego na terytorium kraju, ktry: 1) ma miejsce zamieszkania w strefie nadgranicznej lub 2) jest pracownikiem zatrudnionym w strefie nadgranicznej lub 3) jest czonkiem zaogi rodkw transportu wykorzystywanych w ruchu midzy pastwami czonkowskimi a pastwami trzecimi - pod warunkiem, e ilo tych wyrobw nie wskazuje na ich handlowe przeznaczenie i ich czna warto nie przekracza kwoty wyraonej w zotych odpowiadajcej rwnowartoci 80 EURO. 2. Wyroby akcyzowe s zwolnione od akcyzy w ramach nastpujcych norm: 1) wyroby tytoniowe, pod warunkiem, e s przywoone przez podrnego, ktry ukoczy 17 lat: a) papierosy - 20 sztuk, albo b) cygaretki (cygara o ciarze nieprzekraczajcym 3g) - 15 sztuk, albo c) cygara - 5 sztuk, albo d) tyto do palenia - 20 g; 2) napoje alkoholowe, pod warunkiem, e s przywoone przez podrnego, ktry ukoczy 17 lat: a) napoje powstae w wyniku destylacji i napoje spirytusowe o rzeczywistej mocy objtociowej alkoholu powyej 22%, alkohol etylowy nieskaony o objtociowej mocy alkoholu wynoszcej 80% i wicej - 0,5 litra, albo b) napoje powstae w wyniku destylacji i napoje spirytusowe, aperitify na bazie wina lub alkoholu, ratafia, sake lub podobne napoje o rzeczywistej mocy objtociowej alkoholu nie przewyszajcej 22%, wina musujce, wina wzmocnione - 0,5 litra i c) wina niemusujce 0,5 litra; 3) perfumy - 25g i wody toaletowe - 100 ml. 3. czna warto wyrobw akcyzowych, innych ni wymienione w ust.2, przywoonych przez podrnego nie moe przekracza kwoty wyraonej w zotych odpowiadajcej rwnowartoci 80 EURO. 4. Przepisu ust.2 nie stosuje si w przypadku, gdy osoby fizyczne majce miejsce zamieszkania w strefie nadgranicznej udowodni, ze nie wracaj ze strefy nadgranicznej ssiadujcego pastwa trzeciego. 5. Przepisu ust.4 nie stosuje si do pracownikw zatrudnionych w strefie nadgranicznej i do zag rodkw transportu wykorzystywanych w ruchu midzy pastwami trzecimi a Wsplnot Europejsk, jeeli przewo towary w trakcie wykonywania pracy. 6. Przepis 25 ust.6 stosuje si odpowiednio."

358

25.10.00 Zwolnienia od nalenoci celnych: dyplomaci, korpus konsularny i przedstawiciele instytucji midzynarodowych 1. Wprowadzenie Zwolnienie od nalenoci celnych towarw przywoonych na polsk cz obszaru celnego Wsplnoty, ktre to towary s przeznaczone dla uytku urzdowego obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urzdw konsularnych, misji specjalnych w Rzeczypospolitej Polskiej, organizacji midzynarodowych majcych siedzib lub placwk w Rzeczypospolitej Polskiej, a take dla uytku osobistego personelu tych instytucji, uregulowane jest w gwnie w art.41 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. - Prawo celne (Dz.U. Nr 68, poz.622). 2. Wyjanienia szczegowe Zgodnie z art.41 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. - Prawo celne, na zasadzie wzajemnoci i pod warunkiem nieodstpowania towarw przez okres 3 lat od dnia dopuszczenia do obrotu osobom innym ni wymienione w tym artykule zwolnione od nalenoci przywozowych, zgodnie z postanowieniami Konwencji wiedeskiej o stosunkach dyplomatycznych, sporzdzonej w Wiedniu dnia 18 kwietnia 1961 r. (Dz.U. z 1965 r. Nr 37, poz.232), Konwencji wiedeskiej o stosunkach konsularnych, sporzdzonej w Wiedniu dnia 24 kwietnia 1963 r. (Dz.U. z 1982 r. Nr 13, poz.98), oraz Konwencji o misjach specjalnych, otwartej do podpisu w Nowym Jorku dnia 16 grudnia 1969 r. (Dz.U. z 1985 r. Nr 48, poz.245), s towary przeznaczone do uytku: 1) urzdowego obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urzdw konsularnych oraz misji specjalnych w Rzeczypospolitej Polskiej, a take organizacji midzynarodowych majcych siedzib lub placwk w Rzeczypospolitej Polskiej; 2) osobistego uwierzytelnionych w Rzeczypospolitej Polskiej szefw przedstawicielstw dyplomatycznych pastw obcych, osb nalecych do personelu dyplomatycznego tych przedstawicielstw i misji specjalnych, osb nalecych do personelu organizacji midzynarodowych oraz innych osb korzystajcych z przywilejw i immunitetw na podstawie ustaw, umw lub powszechnie uznanych zwyczajw midzynarodowych, jak rwnie pozostajcych z nimi we wsplnocie domowej czonkw ich rodzin; 3) osobistego urzdnikw konsularnych pastw obcych oraz pozostajcych z nimi we wsplnocie domowej czonkw ich rodzin; 4) osobistego osb niekorzystajcych z immunitetw, a nalecych do cudzoziemskiego personelu przedstawicielstw dyplomatycznych, urzdw konsularnych oraz misji specjalnych w Rzeczypospolitej Polskiej. Stosownie do postanowie 15 ust. 1 i 2 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegowych wymogw, jakie powinno spenia zgoszenie celne (Dz.U. Nr 94, poz.902), towary, o ktrych mowa w art.41 pkt 1 Prawa celnego, powinny zosta zgoszone do procedury dopuszczenia do obrotu na formularzu zawiadczenia, ktrego wzr stanowi zacznik nr 2 do tego rozporzdzenia, za towary, o ktrych mowa w art.41 pkt 2-4 Prawa celnego, powinny zosta zgoszone do procedury dopuszczenia do obrotu na formularzu zawiadczenia, ktrego wzr stanowi zacznik nr 3 do tego rozporzdzenia. Przed dokonaniem zgoszenia celnego ww. zawiadczenia powinny by powiadczone przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych (15 ust.3 rozporzdzenia). Zasada wzajemnoci oznacza, i zwolnienie takie przysuguje jedynie wwczas, gdy prawo lub zwyczaj pastwa, ktre owe podmioty reprezentuj lub z ktrego pochodz, przewiduje podobne zwolnienia dla takich samych instytucji lub osb reprezentujcych Rzeczpospolit Polsk poza Wsplnot lub reprezentuj Wsplnot. Towary zwolnione od nalenoci celnych na podstawie art.41 ustawy - Prawo celne pozostaj pod dozorem celnym i nie mog by odstpione przez instytucje lub osoby, ktre skorzystay z tego zwolnienia, przez okres 3 lat liczc od dnia objcia tych towarw procedur dopuszczenia do obrotu. Zakaz odstpienia oznacza, i osoby, ktre skorzystay ze zwolnienia, przed upywem trzech lat od dnia dopuszczenia towarw do obrotu nie mog nie tylko odsprzeda takich towarw osobom innym, ni wymienione w art. 41 ustawy Prawo celne, ale rwnie nie mog m.in. wynaj, wypoyczy, a nawet uyczy takiego towaru tym osobom. Wyej wymienione zasady udzielania zwolnie od nalenoci celnych dotycz przywozu towarw, w tym samochodw, dla potrzeb przedstawicielstw dyplomatycznych i innych podmiotw, o ktrych mowa powyej, jeeli przywz ten dokonywany jest z pastw nienalecych do Wsplnoty. W przypadku przywozu do Polski samochodw z krajw nalecych do Unii Europejskiej, z uwagi na istniejc w ramach Wsplnoty uni celn, powysze regulacje nie maj w ogle zastosowania.

359

3. Zaczniki a) Zacznik Nr 2 do rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegowych wymogw, jakie powinno spenia zgoszenie celne (Dz. U. Nr 94, poz.902). Na zaczniku tym, potwierdzonym przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych powinny by zgoszone towary, o ktrych mowa w art.41 pkt 1 ustawy Prawo celne.

b) Zacznik Nr 3 do rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegowych wymogw, jakie powinno spenia zgoszenie celne (Dz.U. Nr 94, poz.902). Na zaczniku tym, potwierdzonym przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych powinny by zgoszone towary, o ktrych mowa w art.41 pkt 2-4 ustawy Prawo celne.

360

28. Zabezpieczenie kwoty wynikajcej z dugu celnego 1. Wprowadzenie Zagadnienia zwizane z zabezpieczaniem kwoty dugu celnego uregulowane s w przepisach art.189 200 WKC oraz art.857 i 858 RWKC, a w zakresie przepisw krajowych w art.52 54 ustawy Prawo celne. Kwestia dotyczca zabezpieczenia kwoty dugu celnego naley do bardzo wanych zagadnie wynikajcych ze wsplnotowego prawa celnego. WKC tylko w cile okrelonych przypadkach stanowi, i naley zoy obligatoryjne, bd fakultatywne zabezpieczenie. Od zoenia zabezpieczenia zaley, czy organ celny dokona na rzecz osoby korzystnej dla niej czynnoci wynikajcej z prawa celnego, czy te odmwi dokonania tej czynnoci. Na organach celnych ciy ustawowy obowizek dbaoci zarwno o nalenoci Skarbu Pastwa, jak i budetu Unii Europejskiej. Nalenoci celne w 75% odprowadzane s przez kraje czonkowskie do budetu Unii Europejskiej i stanowi jej rodki wasne. Jeli nalenoci celne staj si wymagalne i organ celny nie ma moliwoci zaspokojenia ich z zabezpieczenia, musi je wpaci do budetu UE ze rodkw pochodzcych z budetu Pastwa, nawet jeli ich nie zaspokoi z majtku dunika.W zwizku z powyszym, na kadym etapie sprawowania kontroli celnej i dozoru celnego, niezbdnym jest, zwaszcza w przypadkach, gdy zoenie zabezpieczenia nie jest obligatoryjne, aby organ celny analizowa, czy nie istnieje ryzyko powstania dugu celnego. Jeli organ celny dojdzie do przekonania, e powstay lub mogcy powsta dug celny moe nie zosta uiszczony w terminie, to wwczas na podstawie art. 190 WKC moe zada zoenia zabezpieczenia.

361

1.1. Zabezpieczenie jednostkowe a zabezpieczenie generalne. W zalenoci od konkretnej sytuacji, osoba zobowizana jest do zoenia zabezpieczenia jednostkowego, tj. zabezpieczenia, ktre pokrywa faktyczne nalenoci celne cice na towarze celnym, bd zabezpieczenia generalnego dla wielu operacji, w stosunku do ktrych powsta lub moe powsta dug celny. Zabezpieczenie jednostkowe dotyczy dugu celnego ustalonego na podstawie jednego zgoszenia celnego przyjtego przez organ celny lub jednej decyzji ustalajcej kwot dugu celnego. Zabezpieczenie generalne dotyczy pokrycia wikszej iloci operacji w stosunku do ktrych powsta lub moe powsta dug celny. Zgoda organu celnego na stosowanie zabezpieczenia generalnego dotyczy dugu celnego mogcego powsta w zwizku ze stosowaniem procedur celnych. Procedury celne w przypadku, ktrych organ celny moe zada zoenia zabezpieczenia przedstawiono w punkcie 2 niniejszego rozdziau. 1.2. Podmioty zobowizane do zoenia zabezpieczenia. Osob zobowizan do zoenia zabezpieczenia jest dunik lub osoba mogca si nim sta, a za zgod organu celnego take osoba trzecia zamiast osoby, od ktrej wymagane jest zoenie zabezpieczenia (art.189 ust.1 i 3 WKC). Osob trzeci moe by np. osoba fizyczna, osoba prawna lub osoba nieposiadajca osobowoci prawnej. Z przepisu zawartego w art.189 ust.4 WKC wynika, i nie pobiera si zabezpieczenia, w przypadku, gdy dunik lub osoba mogca si nim sta jest organem administracji publicznej.Organy celne mog rwnie odstpi od wymogu zoenia zabezpieczenia, jeli jego wysoko nie przekracza 500 Euro. W praktyce zobowizanym do zoenia zabezpieczenia jest osoba dokonujca zgoszenia celnego (zgaszajcy) lub wnioskujca dokonanie innych czynnoci zwizanych z towarem, ktrych wykonanie lub zaniechanie wykonania moe prowadzi do powstania dugu celnego. Osob zobowizana do zoenia zabezpieczenia w procedurze tranzytu jest gwny zobowizany. 1.3. Pozwolenie na stosowanie zabezpieczenia generalnego. Zgodnie z art.191 WKC, na wniosek osoby, o ktrej mowa w art.189 ust.1 i 3 WKC, organ celny moe wyda pozwolenie na zoenie generalnego zabezpieczenia dla wielu operacji, w stosunku do ktrych powsta lub moe powsta dug celny. W rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie wzorw formularzy stosowanych w sprawach celnych (Dz. U. Nr 283, poz.2824), w zacznikach nr 28 30, okrelono odpowiednio, wzr wniosku o udzielenie pozwolenia na zastosowanie zabezpieczenia generalnego, wzr pozwolenia na stosowanie zabezpieczenia generalnego, a take wzr potwierdzenia zoenia zabezpieczenia generalnego. W chwili obecnej trwaj prace nad nowelizacj ww. rozporzdzenia, ktre zakresem swoim obejmuj take zmian za. nr 28 30. W myl przyszych uregulowa we wniosku wskaza naley procedur/y celn/e oraz opcjonalnie izby celne, jeeli zabezpieczenie generalne bdzie wykorzystywane take na terenie waciwoci miejscowej dyrektorw innych izb celnych. Po rozpatrzeniu tego wniosku dyrektor izby celnej wydaje pozwolenie na stosowanie zabezpieczenia generalnego, w ktrym wskazuje procedur/y celn/e oraz izb/y celn/e, na terenie ktrej/ych pozwolenie bdzie stosowane. Projektowane rozporzdzenie przewiduje, e pozwolenie zostanie cofnite, jeeli w cigu 60 dni od dnia jego wydania osoba nie zoy zabezpieczenia, bd w cigu 60 dni po upywie terminu wanoci dotychczasowego zabezpieczenia osoba nie zoy nowego zabezpieczenia. Natomiast w potwierdzeniu zoenia zabezpieczenia okrela si termin wanoci zabezpieczenia, form, kwot zabezpieczenia a take procedur/y celn/e, w ktrej zabezpieczenie bdzie stosowane. Jeeli zabezpieczenie generalne bdzie wykorzystywane przed dyrektorami innych izb celnych, to strona powinna wskaza kwot zabezpieczenia generalnego przewidzian do wykorzystania na obszarze waciwoci danej izby celnej - jeli osoba nie okreli sposobu podziau kwoty zabezpieczenia generalnego to wwczas organ celny z urzdu dokona proporcjonalnego podziau kwoty zabezpieczenia na poszczeglne izby celne. Kadorazowa zmiana kwoty zabezpieczenia (in plus, in minus) pociga za sob konieczno wydania nowego potwierdzenia zoenia zabezpieczenia. Naley zaznaczy, e rozwaania dotyczce zabezpieczenia generalnego nie dotycz procedury tranzytu wsplnotowego, w odniesieniu do ktrej obowizuj szczegowe regulacje prawne (art.189 ust.2 zdanie drugie WKC).Temat ten zosta szerzej omwiony pod poz.2.4. niniejszego opracowania. Wzr potwierdzenia okrelony zosta w zaczniku do ww. rozporzdzenia.. Jeli na poczet zabezpieczenia wpacona zostaa gotwka w kasie jednostki organizacyjnej urzdu celnego, to mona j odebra w kwocie nominalnej w kadym urzdzie celnym, po zwrocie oryginau potwierdzenia zoenia zabezpieczenia i upewnieniu si, e obowizek, na poczet ktrego zabezpieczenie byo zoone, zosta wykonany. Nadmieni naley, i zgodnie z art.858 RWKC zoenie zabezpieczenia w formie gotwkowej, nie rodzi obowizku uiszczenia przez organy celne odsetek. Gdy zabezpieczenie zostao zoone w innej postaci, anieli gotwka, to wwczas osoba uprawniona moe je odebra tylko w tym urzdzie celnym, w ktrym zostao ono zoone.

362

1.4. Formy zabezpieczenia. Zgodnie z art.193 WKC, zabezpieczenie moe zosta zoone w formie depozytu w gotwce lub w formie gwarancji. W myl art.857 ust.1 RWKC wprowadzenie innych form zabezpieczenia ni te, o ktrych mowa w art.193 WKC, np. ustanowienie hipoteki, pozostawia si do decyzji pastw czonkowskich. Przepis art.54 ustawy Prawo celne zawiera delegacj uprawniajc Ministra Finansw do okrelenia innych form zabezpieczenia, ni te, o ktrych mowa w art.193 WKC. Jest to delegacja fakultatywna i w chwili obecnej nie przewiduje si wydania w tym zakresie stosownego aktu prawnego. Zgodnie z art.194 ust.1 WKC depozyt w gotwce powinien zosta zoony w walucie kraju czonkowskiego, w ktrym da si zoenia zabezpieczenia. Z postanowie zawartych w art.194 ust.2 WKC wynika, i depozyt w gotwce lub innej formie rwnowanej powinien zosta zoony zgodnie z przepisami kraju czonkowskiego, w ktrym wymagane jest zoenie zabezpieczenia. W odniesieniu do tej formy zabezpieczenia, wydane zostao rozporzdzenie Ministra Finansw z dnia 13 lipca 2004 r. w sprawie sposobu zoenia zabezpieczenia w formie depozytu w gotwce (Dz. U. Nr 169, poz.1769). W myl ww. rozporzdzenia, zabezpieczenie w formie depozytu moe zosta zoone m.in. poprzez: - wpat kwoty zabezpieczenia gotwk w kasie jednostki organizacyjnej urzdu celnego lub na bankowy rachunek pomocniczy izby celnej waciwej miejscowo dla tego urzdu w banku krajowym, w placwce pocztowej lub w spdzielczej kasie oszczdnociowo ? kredytowej; - udzielenie bankowi krajowemu, prowadzcemu rachunek bankowy zobowizanego, dyspozycji polecenia przelewu kwoty zabezpieczenia na bankowy rachunek pomocniczy izby celnej. Po przyjciu zabezpieczenia organ celny wydaje zobowizanemu Potwierdzenie zoenia zabezpieczenia, bdce drukiem cisego zarachowania. Zgodnie z art. 199 WKC, zabezpieczenie podlega zwrotowi na rzecz osoby uprawnionej, jeeli waciwy organ celny stwierdzi, i dug celny, na pokrycie ktrego zostao zoone, wygas lub nie bdzie ju mg powsta. Z postanowie art.199 ust.2 WKC wynika, e jeeli dug celny wyganie czciowo lub nie bdzie mg ju powsta dla czci zabezpieczonej kwoty, zoone zabezpieczenie moe zosta czciowo zwolnione na wniosek osoby zainteresowanej, chyba, e kwota, o ktr chodzi, nie uzasadnia takiej czynnoci. W sytuacji, gdy przed akcesj Polski do Unii Europejskiej, organ celny przyj na poczet zabezpieczenia, np. ksieczk oszczdnociow, ktra w tamtym okresie czasu moga by zoona na poczet zabezpieczenia, to zabezpieczenie to pozostawa moe w dyspozycji organu celnego do czasu, na jaki zostao przyjte. 1.5. Gwaranci. W myl art.195 akapit drugi WKC, gwarantem moe by osoba trzecia, majca siedzib we Wsplnocie, zaakceptowana przez organy celne kraju czonkowskiego. Take art.52 ust.1 ustawy Prawo celne stanowi, i gwarantem, uprawnionym do udzielenia gwarancji skadanych jako zabezpieczenie pokrycia kwot wynikajcych z dugw celnych, moe by jedynie osoba majca siedzib we Wsplnocie i prowadzca dziaalno bankow lub ubezpieczeniow na obszarze stosowania tej ustawy, ujta w wykazie gwarantw. W rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 19 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu gwarantw uprawnionych do udzielania gwarancji skadanych jako zabezpieczenie pokrycia kwot wynikajcych z dugw celnych (Dz. U. Nr 194, poz. 1987, z pn.zm.), jako gwarantw wymieniono 52 banki oraz 26 zakadw ubezpiecze. Warto doda, i wykaz gwarantw musi by periodycznie aktualizowany, z uwagi np. na likwidacj, albo fuzj niektrych podmiotw spord gwarantw, bd powstania nowego podmiotu uprawnionego do udzielania gwarancji, czy te z uwagi na zmian w nazwie wasnej gwaranta. W tym ostatnim przypadku naley doda, e jeeli ktrykolwiek spord gwarantw zmieni nazw wasn, i poinformowa o tym organ celny beneficjenta gwarancji, przedkadajc notarialnie uwierzytelniony wypis z Krajowego Rejestru Sdowego, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby organ celny nadal honorowa wystawiane przez ten podmiot gwarancje, pomimo, i w wykazie gwarantw dany gwarant figuruje jeszcze pod star nazw. 2. Zabezpieczenie a procedury celne 2.1. Kwestie oglne. Z postanowie zawartych w art.74 ust.1 wynika, e jeeli przyjcie zgoszenia celnego pociga za sob powstanie dugu celnego, towary, ktrych dotyczy to zgoszenie mog by zwolnione w przypadku, gdy kwota dugu celnego zostaa zapacona lub zabezpieczona. Przepis ust.2 art.74 WKC stanowi, e jeeli stosujc przepisy waciwe dla procedury celnej, do ktrej zostay zgoszone towary, organy celne zadaj zoenia zabezpieczenia, zwolnienie wymienionych towarw do tej procedury celnej moe zosta udzielone jedynie po zoeniu tego zabezpieczenia. Niezalenie od powyszego, naley wyjani, e jeli w wyniku przeprowadzonej kontroli, organy celne ustal, e kwota nalenoci celnych jest wysza ni okrelona w zgoszeniu celnym, to na podstawie art.248 RWKC mog zada zoenia

363

zabezpieczenia wystarczajcego na pokrycie rnicy midzy kwot wynikajc ze zgoszenia celnego, a ostateczn kwota nalen za towary. 2.2. Procedura zawieszajca. W myl art.88 WKC organy celne mog uzaleni umieszczenie towarw pod procedur zawieszajc od zoenia zabezpieczenia, ktre zapewni zapat dugu celnego mogcego powsta w stosunku do tych towarw. Zgodnie z art.84 WKC procedura zawieszajca oznacza procedur:

tranzytu zewntrznego; skadu celnego; uszlachetniania czynnego w formie systemu zawiesze; przetwarzania pod kontrol celn; odprawy czasowej.

Zgodnie z art.88 w zwizku z art.82 ust.2 WKC organy celne mog take zada zoenia zabezpieczenia w odniesieniu do towarw, ktre po objciu procedur celn pozostaj pod dozorem celnym ze wzgldu na ich szczeglne przeznaczenie, bez obowizku pobrania zabezpieczenia. S to towary dopuszczone do obrotu z zastosowaniem preferencji taryfowych, obnionej lub zerowej stawki nalenoci przywozowych. Na podstawie delegacji wynikajcej z art.25 ustawy Prawo celne Minister Finansw wyda rozporzdzenie z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie okrelenia przypadkw, w ktrych organ pobiera zabezpieczenie (Dz. U. Nr 87, poz.829. Z przepisw tego rozporzdzenia wynika, e organ celny pobiera zabezpieczenie w zwizku z prowadzeniem skadu celnego typu D. Zabezpieczenie to stanowi jednoczenie zabezpieczenie zwizane z odpowiedzialnoci z tytuu prowadzenia skadu celnego, w rozumieniu art.88 i 104 WKC. Organ celny pobiera take zabezpieczenie w zwizku z korzystaniem z zawieszajcej procedury celnej, w przypadku, gdy korzystajcym z procedury skadu celnego lub procedury uszlachetniania czynnego jest osoba posiadajca miejsce zamieszkania lub siedzib poza obszarem celnym Wsplnoty Europejskiej. Niezalenie od tego, zabezpieczenie jest wymagane rwnie, w przypadku obejmowania procedur skadu celnego, uszlachetniania czynnego w systemie zawiesze lub procedur przetwarzania pod kontrola celn towarw okrelonych w zaczniku nr 44c do RWKC. Poza tym, organ celny musi mie na uwadze moliwo zastosowania przepisu art.190 WKC, ktry uprawnia organ celny do zadania od osoby zoenia zabezpieczenia, jeeli istnieje ryzyko nieuiszczenia dugu celnego w terminie. Przesankami uprawniajcymi organ celny do rozwaenia potrzeby zadania zoenia zabezpieczenia moe by, np. prowadzone wobec osoby postpowanie likwidacyjne, upadociowe. Organ celny moe by w posiadaniu informacji o zagroeniu niedochowania przez osob warunku procedury celnej, albo organ celny uzyska informacj o zadueniu osoby stosujcej procedur zawieszajc wobec organw celnych i podatkowych, bd osoba nieterminowo uiszcza cice nalenoci, albo za kondycja finansowa osoby daje due prawdopodobiestwo, i nie wywie si ona ze wszystkich zobowiza wobec organu celnego. 2.3. Procedura uproszczona lub odroczenie terminu patnoci. Jeli osoba za zgod organu celnego korzysta z procedury uproszczonej lub odroczenia terminu patnoci nalenoci, to taka osoba jest zobligowana do zoenia zabezpieczenia generalnego. Jeeli osoba ubiega si o uzyskanie pozwolenia na stosowanie procedur uproszczonych, jak i pozwolenia na odroczenie terminu patnoci, to wwczas moe zoy jedno zabezpieczenie generalne. W przypadku, gdy osoba uzyskaa pozwolenie organu celnego na stosowanie procedury uproszczonej, a nastpnie wystpia o wydanie pozwolenia na odroczenie terminu patnoci nalenoci, to zabezpieczenie generalne zoone w procedurze uproszczonej moe stanowi rwnoczenie zabezpieczenie wymagane w zwizku z uzyskaniem pozwolenia na odroczenie terminu patnoci nalenoci celnych. Zrozumia rzecz jest, e jeeli na poczet zabezpieczenia przyjta zostaa gwarancja, to przedmiot zobowizania gwarancyjnego musi by dokadnie okrelony. Jeli w gwarancji mowa jest, np. tylko o procedurze uproszczonej, a osoba jest zainteresowana, aby gwarancja zabezpieczaa take zapat nalenoci wynikajcych z tytuu odroczenia terminu patnoci nalenoci, to wwczas osoba zobowizana jest do przedoenia aneksu do gwarancji, w ktrym gwarant zobowie si zapaci take nalenoci wynikajce z tytuu odroczenia terminu patnoci nalenoci. Bardzo wanym jest, aby kwota zoonego zabezpieczenia generalnego, przez cay okres korzystania z okrelonej procedury, pokrywaa cice na towarach nalenoci. To w interesie osoby zainteresowanej jest oszacowanie tej kwoty w taki sposb, aby w kadym czasie bya ona w stanie korzysta swobodnie ze zoonego zabezpieczenia. Funkcjonujcy obecnie system biecego saldowania zabezpiecze generalnych oznacza, i ewentualne niedogodnoci nieprawidowego oszacowania kwoty zabezpieczenia dotkn wycznie korzystajcego z tego zabezpieczenia. Jeli

364

osoba zoy zgoszenie celne, ktre okrela nalenoci celne w kwocie wykraczajcej poza aktualne saldo zoonego zabezpieczenia, nalenoci wynikajce z tego zgoszenia nie s obejmowane np. pozwoleniem na odroczenie. Dalsze korzystanie z odroczenia moliwe bdzie pod warunkiem wczeniejszego uiszczenia odpowiedniej kwoty nalenoci, powodujcego ustalenie salda zabezpieczenia w wystarczajcej wysokoci. Podobna sytuacja moe zaistnie rwnie w przypadku wykorzystania przez organ celny zabezpieczenia w zwizku z nie uiszczeniem kwot nalenoci w odroczonym terminie patnoci oraz upywu terminu wanoci zoonego zabezpieczenia generalnego. W tych przypadkach moliwo korzystania z odroczenia terminu patnoci powstanie ponownie w pierwszym dniu okresu rozliczeniowego nastpujcego po zoeniu nowego zabezpieczenia lub przedoeniu terminu jego wanoci. 2.4. Procedura tranzytu wsplnotowego. W odniesieniu do tej procedury obowizuj przepisy zawarte m.in. w art.94 i 95 WKC oraz art.359 i nastp. RWKC. Art.94 WKC stanowi, e zewntrzna procedura tranzytu, uzaleniona jest od zoenia zabezpieczenia, ktre powinien zoy gwny zobowizany. Gwny zobowizany zdefiniowany jest w art.96 ust.1 WKC, jako uczestnik procedury. Zoenie zabezpieczenia powinno zagwarantowa organowi celnemu moliwo pokrycia mogcego ewentualnie powsta dugu celnego, np. wskutek naruszenia przepisw dotyczcych procedury tranzytu. W myl wsplnotowego prawa celnego, towary niewsplnotowe przewoone w ramach obszaru celnego Unii Europejskiej, jak rwnie w pewnych szczeglnych przypadkach towary wsplnotowe (w zakresie wskazanym w art.340c przepisw wykonawczych do Wsplnotowego Kodeksu Celnego), obejmowane bd procedur tranzytu wsplnotowego. W procedurze tranzytu wsplnotowego stosowane s gwarancje pojedyncze, gwarancje pojedyncze w formie karnetw gwarancyjnych, kady na 7000 Euro oraz gwarancje generalne. Gwarancje te musz obejmowa swym zasigiem i wanoci obszar caej Unii Europejskiej (opcjonalnie take obszar Ksistwa Andory i Republiki San Marino). W przypadku gwarancji generalnych stosowanych w procedurze tranzytu wsplnotowego wymagane jest, aby gwarant wskaza we wszystkich krajach czonkowskich Unii Europejskiej adresy do korespondencji (bd wyznaczy penomocnikw do spraw korespondencji). Jeli dana osoba jest zainteresowana realizacj procedury tranzytu wsplnotowego, to musi uzyska pozwolenie organu celnego na stosowanie gwarancji generalnej. Szczegowe kwestie dotyczce udzielania i funkcjonowania pozwole zawarte s w przepisach wykonawczych do Wsplnotowego Kodeksu Celnego. Podkreli naley, i na wniosek osoby zainteresowanej udzielone pozwolenia dotyczy mog rwnie przewozw realizowanych na podstawie Konwencji o wsplnej procedurze tranzytowej, tzn. przewozw dokonywanych do lub z krajw EFTA, tj. Szwajcarii, Norwegii i Islandii. W procedurze tranzytu wsplnotowego, w wielu przypadkach odstpuje si od wymogu zoenia zabezpieczenia. Niektre zwolnienia wynikaj z przepisw RWKC, inne zawarte s w WKC. W art.95 WKC wymienia si zwolnienia dokonywane obligatoryjnie ze wzgldu na drog, ktr towary s transportowane. Przywoany przepis stanowi, e nie skada si zabezpieczenia, w przypadku, gdy towary przewoone s drog powietrzn, rzek Renem i reskimi drogami wodnymi, bd towary przesyane s rurocigami, albo przewozy dokonywane s przez przedsibiorstwa kolejowe pastw czonkowskich. W ust.2 tego artykuu przewiduje si, e w przypadku transportu towarw innymi drogami wodnymi ni Ren i reskie drogi wodne, moliwe jest ustalenie dodatkowych zwolnie z wymogu zoenia zabezpieczenia. Szczeglnym przypadkiem zwolnienia ze skadania zabezpieczenia w procedurze tranzytu jest moliwo udzielenia przez organ celny pozwolenia na zwolnienie ze skadania gwarancji. O zwolnienie takie mog ubiega si osoby, ktre speniaj wymagania organw celnych w zakresie podwyszonych standardw wiarygodnoci i speniaj dodatkowe kryteria polegajce na: prawidowym wykonywaniu obowizkw zwizanych z procedur tranzytu w okresie poprzedzajcym wniosek (przynajmniej 1 roku), zapewniaj wspprac z organami celnymi poprzez stosowanie uzgodnionych ewidencji i udostpnienie dokumentacji w celu przeprowadzenia kontroli, terminowo reguluj zobowizania wobec organw celnych. 2.5. Skad celny i procedura skadu celnego. Kwestie dotyczce pobierania zabezpieczenia w zwizku z korzystaniem z procedury skadu celnego, bd w zwizku z prowadzeniem skadu celnego przedstawiano przy omawianiu procedury zawieszajcej. Warto zaznaczy, i za istotne dodatkowe okolicznoci, inne ni wymienione w poz.2.2., powodujce moliwo zadania przez organ celny zoenia zabezpieczenia w trybie art.190 WKC mona uzna wyniki przeprowadzonej przez organ celny kontroli procedury skadu, stwierdzajce braki i inne naruszenia warunkw procedury skadu celnego przez prowadzcego skad.

365

2.6. Procedura uszlachetniania czynnego (w odniesieniu do towarw ujtych w zaczniku 44 c). Kwestie dotyczce pobierania zabezpieczenia przedstawiono przy omawianiu procedury zawieszajcej. Jeli idzie o wysoko zabezpieczenia, to stosuje si tu odpowiednio przepisy dotyczce tranzytu (art.345 i nastpne, art.379 i nastpne oraz art.514 RWKC). 2.7. Procedura uszlachetniania biernego. Zgodnie z art.154 ust.4 akapit drugi WKC naley zoy zabezpieczenie pokrywajce kwot nalenoci przywozowych. 2.8. Procedura odprawy czasowej. W przypadku dokonania zgoszenia celnego w formie pisemnej do procedury czasowego przywozu naley zoy zabezpieczenie art.581 RWKC, z wyczeniem przypadkw, o ktrych mowa w zaczniku nr 77 do RWKC). 2.9. Zabezpieczenie na poczet patnoci zawieszonych ce antydumpingowych. Zgodnie z art.7 rozporzdzenia Komisji nr 88/97 z dnia 20 stycznia 1997 r. w sprawie zezwolenia na zwolnienie przywozu niektrych czci rowerowych pochodzcych z Chiskiej Republiki Ludowej z rozszerzenia, ustanowionego rozporzdzeniem Rady (EWG) nr 2474/93 (OJ L17 z dnia 21.01.1997 r.), importerzy czci rowerowych, na ktre naoono co antydumpingowe, mog podlega wyczeniu z obowizku uiszczenia ca antydumpingowego, jeeli zo stosowny wniosek do Komisji Europejskiej i speni warunki wskazane w wymienionym rozporzdzeniu. W myl art. 5 ww. rozporzdzenia zapata nalenoci celnych w odniesieniu do ce antydumpingowych powinna zosta zawieszona na czas rozpatrywania wniosku o wyczenie z obowizku uiszczenia ce antydumpingowych. Po przeprowadzeniu postpowania Komisja Europejska, w sytuacji pozytywnego rozpatrzenia wniosku, wydaje decyzj przyznajc importerowi (wnioskodawcy) zwolnienie z ca antydumpingowego naoonego na import czci rowerowych z Chin. Decyzja dziaa retroaktywnie (wstecznie) od daty otrzymania przez Komisj wniosku o zwolnienie z ca antydumpingowego. Jeli natomiast Komisja Europejska uzna, e kryteria wymagane dla udzielenia zwolnienia nie zostay spenione wniosek importera zostanie odrzucony, a zawieszenie patnoci ca antydumpingowego uchylone. Uchylenie zawieszenia patnoci ca antydumpingowego nastpi rwnie wtedy, gdy wniosek o zwolnienie zostanie uznany za niedopuszczalny lub odrzucony w zwizku z naruszeniem obowizku wymienionego w art.6(2) rozporzdzenia lub zoeniem nieprawidowej deklaracji odnoszcej si do decyzji przyznajcej zwolnienie z ca antydumpingowego. Na podstawie art.5(2)Rozporzdzenia Komisji nr 88/97 pastwa czonkowskie maj prawo dania od importera (wnioskodawcy) zoenia zabezpieczenia na poczet patnoci zawieszonych ce antydumpingowych na wypadek, gdyby wniosek importera zosta odrzucony lub uznany za niedopuszczalny.

366

29.00.00 Powstanie dugu celnego oraz pokrycie kwoty nalenoci wynikajcej z tego dugu 1. Wprowadzenie Dug celny jest naoonym na osob, na podstawie przepisw wsplnotowych, obowizkiem uiszczenia cicych na towarach nalenoci celnych, obliczonych zgodnie z tymi obowizujcymi przepisami. Powysza definicja oznacza, e dla powstania dugu celnego niezbdne jest jednoczesne wystpienie 3 elementw: - ustalenie osoby zobowizanej do zapaty dugu celnego (dunik), - istnienie nalenoci celnej obliczonej w zwizku z przywozem lub wywozem towaru na podstawie wsplnotowych przepisw celnych, - ustalony w odpowiedniej formie prawnej cicy na osobie obowizek zapaty kwoty nalenoci celnych. Pojcie osoby oznacza: - osob fizyczn, - osob prawn, - jednostk organizacyjn nie posiadajc osobowoci prawnej. Nalenoci celne przywozowe i wywozowe, oznaczaj: - ca i opaty o rwnowanym skutku nalene przy przywozie lub wywozie towarw, - opaty przywozowe i wywozowe ustanowione w ramach wsplnej polityki rolnej lub odrbnych przepisw majcych zastosowanie do niektrych towarw uzyskanych w wyniku przetworzenia produktw rolnych. Naoenie na osob obowizku zapaty nalenoci celnych nastpuje: - z dniem zaistnienia zdarzenia, z ktrym przepisy Wsplnotowego Kodeksu Celnego wi powstanie obowizku (przyjcie przez organ celny zgoszenia celnego), - z dniem dorczenia osobie zobowizanej /stronie/ wydanej przez organ celny decyzji okrelajcej kwot nalenoci wynikajcych z dugu celnego ustalajcej obowizek zapaty nalenoci celnych. Zgodnie z przepisami WKC, przyjcie zgoszenia celnego oznacza moment powstania dugu celnego w nastpujcych przypadkach: - dopuszczenia towarw podlegajcych nalenociom celnym do obrotu , - objcia towaru procedur odprawy czasowej z czciowym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych, - wywozu poza obszar celny Wsplnoty towaru podlegajcego nalenociom celnym wywozowym. W pozostaych przypadkach dug celny ustalany jest poprzez dorczenia decyzji okrelajcej kwot tego dugu. Osoba, na ktr w przewidzianej przepisami prawa formie naoono obowizek zapaty kwoty wynikajcej z dugu celnego, jest dunikiem. Poza kwesti okrelenia osoby bdcej dunikiem oraz kwoty wynikajcej z dugu celnego istotnym elementem jest okrelenie miejsca powstania dugu celnego. Dug celny powstaje: - w miejscu, w ktrym nastpio zdarzenie powodujce powstanie dugu celnego, - lub, gdy miejsce, o ktrym mowa wyej nie moe by okrelone, w miejscu, w ktrym organy celne stwierdz, e towar znajduje si w sytuacji powodujcej powstanie dug celnego, - lub, gdy towar zosta objty procedur celn, ktra nie zostaa zakoczona i nie mona ustali miejsca objcia towaru t procedur, dug celny powstaje w miejscu, w ktrym towary zostay wprowadzone na obszar celny Wsplnoty. Ustalenie miejsca powstania dugu celnego ma istotne znaczenie dla okrelenie waciwoci miejscowej organu celnego uprawnionego do prowadzenia postpowania i rozstrzygania w sprawie powstania dugu celnego. Kwota nalenoci wynikajca z dugu celnego jest ustalana na podstawie elementw kalkulacyjnych waciwych dla towaru w chwili powstania dugu celnego. Elementy kalkulacyjne niezbdne do ustalenia dugu celnego zawarte s w tytule II WKC. Do podstawowych elementw sucych do naliczania nalenoci celnych nale : - warto celna - ustalana w sposb opisany w rozdziale 9.00.00 niniejszego Podrcznika,

367

- Taryfa Celna Wsplnot Europejskich, - Inne elementy majce wpyw na zastosowanie stawki celnej odnoszce si do pochodzenia towarw. Jeli okrelenie chwili powstania dugu celnego nie jest moliwe, przyjmuje si elementy kalkulacyjne waciwe dla towaru w chwili, w ktrej organy celne stwierdziy, e towar znajduje si w sytuacji powodujcej powstanie dugu celnego. Jeeli informacje, ktrymi dysponuj organy celne, pozwalaj na stwierdzenie, e dug celny powsta ju wtedy, gdy towar znajdowa si wczeniej w innym miejscu, uwaa si, e dug powsta w miejscu, co do ktrego mona stwierdzi, e towar znajdowa si tam w najwczeniejszej chwili, pozwalajcej na stwierdzenie istnienia dugu celnego. Jeeli organ celny stwierdzi, e dug celny powsta w zwizku zaistnieniem przesanek okrelonych w art.202 WKC w innym Pastwie Czonkowskim, to uwaa si, e dug celny powsta w Pastwie Czonkowskim, w ktrym stwierdzono jego powstanie, jeeli kwota dugu jest nisza ni 5.000 Euro. 2. Powstanie dugu celnego oraz osoba zobowizana do uiszczenia dugu celnego /dunik/ 2.1. Kwestie oglne Podstawow przesank powodujc powstanie dugu celnego w przywozie jest dopuszczenie towaru do wolnego obrotu na obszarze celnym Wsplnoty, w zwizku z uprzednio przyjtym zgoszeniem celnym. Jeeli przyjcie zgoszenia powoduje powstanie dugu celnego, to zwolnienie towaru, na ktrym ci nalenoci moe nastpi tylko po ich uiszczeniu lub zabezpieczeniu. Za dopuszczenie towaru do obrotu uwaa si rwnie sytuacj, w ktrej towar, w stosunku do ktrego orzeczono przepadek na rzecz Skarb Pastwa jest sprzedany przez organy celne po cenie, w ktrej zawarta jest kwota nalenoci celnych. W takich przypadkach organy celne same naliczaj i ksiguj kwot nalenoci celnych. Dopuszczenie towaru do wolnego obrotu na obszarze celnym Wsplnoty oznacza nadanie temu towarowi statusu towaru wsplnotowego Jeeli nalenoci celne wynikajce z dugu celnego powstaego na mocy przepisw art. 202 - 205 WKC zostay uiszczone, towar ten uwaa si za wsplnotowy bez koniecznoci zgaszania go do procedury dopuszczenia do obrotu. Innymi, ni dopuszczenie do obrotu na wsplnotowym obszarze celnym, przesankami powodujcymi powstanie dugu celnego w przywozie s: - nielegalne wprowadzenie towarw do obrotu na obszarze celnym Wsplnoty, - niezachowanie warunkw procedur zawieszajcych lub niespenieniem warunkw do objcia towarw takimi procedurami, - usunicie towaru spod dozoru celnego, - niedochowanie warunkw czasowego skadowania lub niezgodnego z prawem zuycia lub uycia towarw w wolnym obszarze celnym. 2.2. Powstanie dugu celnego na podstawie art.201 WKC Dug celny w przywozie powstaje w wyniku: - dopuszczenia do obrotu towaru podlegajcego nalenociom celnym, - objcia takiego towaru procedur odprawy czasowej z czciowym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych. Dopuszczenie do obrotu towarw podlegajcych nalenociom celnym, skutkujce powstaniem dugu celnego odbywa si na podstawie przepisw art.59, art.62 i art.71 WKC, na podstawie przyjtego (w dopuszczalnej przepisami WKC formie) zgoszenia celnego. Zgoszenie celne dokonywane jest w formie: - pisemnej, - z zastosowaniem technik elektronicznego przetwarzania danych, - zgoszenia ustnego lub kadej czynnoci prawem przewidzianej. Dug celny powstaje z chwil przyjcia zgoszenia celnego dokonanego zgodnie z przepisami WKC. Jeeli przyjcie zgoszenia celnego powoduje powstanie dugu celnego, zwolnienie towaru moe nastpi po zapaceniu

368

lub zabezpieczeniu kwoty wynikajcej z dugu celnego (art.74 WKC). Nie dotyczy to towarw zgoszonych do procedury odprawy czasowej z czciowym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych. Zgodnie z przepisem art.217 WKC zaksigowanie kwoty nalenoci wynikajcych z dugu celnego moe nastpi po dokonaniu jej obliczenia przez organ celny w oparciu o posiadane przez ten organ informacje niezbdne do takiej operacji. W przypadku odprawy czasowej z czciowym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych, moliwo obliczenia kwoty dugu celnego w oparciu o zastosowanie przepisu art.143 WKC, nastpuje z chwil zakoczenia tej procedury i dopiero wwczas nastpuje zaksigowanie odpowiedniej kwoty dugu celnego. Kwota wynikajca z dugu celnego powstaego w zwizku z przyjciem zgoszenia celnego moe by zmieniona w wyniku weryfikacji zgoszenia na podstawie art.71 WKC oraz w wyniku kontroli zgoszenia po zwolnieniu towaru na podstawie art.78 ust.3 WKC. Jeeli organ celny stwierdzi, e zgaszajcy w zgoszeniu celnym zadeklarowa nieprawidowe dane, mogce mie wpyw na wysoko kwoty wynikajcej z dugu celnego wydaje decyzj, w ktrej okrela prawidow kwot dugu celnego . Jeeli towary zgoszone ustnie podlegaj nalenociom celnym, organy celne wydaj osobie zainteresowanej pokwitowanie za dokonan patno. W takim przypadku funkcjonariusz celny wystawia dokument potwierdzajcy dokonanie zgoszenia na formularzu ustalonym Rozporzdzeniem Ministra Finansw w sprawie szczegowych wymogw jakie powinno spenia zgoszenie celne. Po wypenieniu rubryki C tego formularza dokument ten staje si pokwitowaniem patnoci nalenoci wynikajcej z dugu celnego. Dunikiem jest zgaszajcy, czyli: - osoba, ktra dokonaa zgoszenia celnego we wasnym imieniu i na wasn rzecz, - przedstawiciel dziaajcy we wasnym imieniu lecz na rzecz innej osoby, albo - osoba, w ktrej imieniu i na jej rzecz dokonano zgoszenia celnego (przedstawicielstwo bezporednie). Z zastrzeeniem art.78 ustawy - Prawo celne przedstawicielem moe by kada osoba, o ktrej mowa w art.4 pkt WKC, a w szczeglnoci agencja celna, spedytor lub przewonik. Przedstawicielem bezporednim moe by agent celny lub osoba, w ktrej imieniu dziaa agent celny. Czynnoci dokonane przez przedstawiciela w granicach upowanienia pocigaj za sob skutki bezporednio dla osoby, ktra je ustanowia. Zgoszenia celnego w celu dopuszczenia towaru do obrotu na obszarze Wsplnoty, moe dokona kada osoba, ktra przedstawi lub doprowadzi do przedstawienia waciwym organom celnym towaru, ktrego dotyczy zgoszenie razem ze wszystkimi dokumentami, ktrych przedoenie jest niezbdne. Za dunikw mog by uznane osoby, ktre przyczyniy si do nie ustalenia dugu celnego lub do ustalenia kwoty dugu niszej ni nalena, poprzez dostarczenie nieprawdziwych danych do sporzdzenia zgoszenia celnego. Szczeglnie dotyczy to dokumentw niezbdnych dla ustalenia wartoci celnej i dokumentw stanowicych podstaw dla zastosowania obnionej lub zerowej stawki celnej. Dug celny, o ktrym mowa w art.201 WKC powstaje w miejscu przyjcia zgoszenia celnego. 2.3. Powstanie dugu celnego na podstawie art.202 WKC Dug celny w przywozie powstaje w wyniku: - nielegalnego wprowadzenia towaru na obszar celny wsplnoty, towaru podlegajcego nalenociom celnym przywozowym, lub - nielegalnego wprowadzenia na obszar celny Wsplnoty, towaru podlegajcego nalenociom celnym przywozowym, znajdujcego si uprzednio w wolnym obszarze celnym lub skadzie wolnocowym. Nielegalnym wprowadzeniem towaru na obszar celny Wsplnoty jest: 1) nie przewiezienie towarw wprowadzonych na obszar Wsplnoty, drog wyznaczon przez organy celne do wyznaczonego urzdu celnego lub do wolnego obszaru celnego zgodnie z warunkami wynikajcymi z art.38 WKC, 2) nie poinformowanie organw celnych o nieprzewidzianych okolicznoci, o ktrych mowa wyej, oraz o miejscu, w ktrym znajduj si towary, 3) ni poinformowanie organw celnych o spowodowanym dziaaniem siy wyszej, zawiniciu do portu morskiego lub

369

ldowaniu na obszarze celnym Wsplnoty statku wodnego lub powietrznego, 4) nie przedstawienie w wymaganej przepisami formie towarw dostarczonych do urzdu celnego lub do miejsca wyznaczonego przez organ celny, przez osob, ktra je wprowadzia lub, ktra przeja odpowiedzialno za przewz towarw po ich wprowadzeniu, 5) uniemoliwienie zastosowania przepisw obowizujcych wynikajcych z przedstawienia towaru w stosunku do: - towarw przywoonych w ruchu podrnych, - objtych procedur celn bez przedstawienia organom celnym. 6) niezachowanie warunkw wyprowadzenia towarw z wolnego obszaru celnego na obszar celny Wsplnoty. Dug celny okrelany jest decyzj organu celnego wydan na podstawie art.51 ustawy - Prawo celne. Dunikiem jest: - osoba, ktra dokonaa nielegalnego wprowadzenia (osoba zobowizana do wykonania obowizkw wynikajcych z art.38-41 WKC), - osoba, ktra dokonaa nielegalnego wprowadzenia na obszar celny Wsplnoty towaru podlegajcego nalenociom celnym przywozowym i znajdujcego si w wolnym obszarze celnym lub skadzie wolnocowym (art.177 WKC), - osoby, ktre uczestniczyy w nielegalnym wprowadzeniu towaru, nabyy lub posiaday towar nielegalnie wprowadzony i w chwili jego nabycia wiedziay lub powinny wiedzie, e towar zosta nielegalnie wprowadzony. Miejsce powstania dugu celnego - przewanie miejsce, w ktrym nastpio zdarzenie zwizane z niewykonaniem obowizku celnego, o ktrym mowa w art.38-41 oraz art.177 WKC. Jeeli np. nielegalne wprowadzenie nastpio poprzez niewykonanie obowizku dostarczenia towaru przywoonego z kraju trzeciego i przedstawienia go organom celnym (art.40 WKC). Tym miejscem powstania dugu celnego bdzie przewanie przejcie graniczne na granicy celnej UE, przez ktre dokonano przywozu towaru na obszar celny Wsplnoty. Jeeli organ celny stwierdzi, e dug celny powsta w innym Pastwie Czonkowskim, to uwaa si, e dug celny powsta w Pastwie Czonkowskim, w ktrym stwierdzono jego powstanie, jeeli kwota dugu celnego jest nisza ni 5.000 EURO. W przypadku gdy na podstawie wiarygodnych dowodw nie mona ustali miejsca zdarzenia powodujcego powstania dugu celnego, to miejscem powstania dugu celnego jest miejsce, w ktrym organy celne stwierdz, e towar znajduje si w sytuacji powodujcej powstanie dugu celnego. Miejscem powstania dugu celnego moe by rwnie teren wolnego obszaru celnego lub skadu wolnocowego lub miejsce, w ktrym ujawniono towar nielegalnie wprowadzony. Wiarygodnym dowodem mog by zarwno dokumenty transportowe jak rwnie zeznania i dowody zoone przez osob, ktra dokonaa nielegalnego wprowadzenia towaru, w trakcie postpowania karnego skarbowego. Dug celny w z tytuu nielegalnego wprowadzenia towaru powstaje z chwil nielegalnego wprowadzenia. Jeeli nie jest moliwe dokadne okrelenie chwili powstania dugu celnego, chwil uwzgldnian w celu zastosowania elementw kalkulacyjnych niezbdnych do wyliczenia kwoty dugu celnego jest chwila, w ktrej organy celne stwierdziy, e towar znajduje si w sytuacji powodujcej powstanie dugu celnego. 2.4. Powstanie dugu celnego na podstawie art.203 WKC Dug celny na podstawie art.203 WKC powstaje w wyniku usunicia spod dozoru celnego towaru podlegajcego nalenociom celnym przywozowym. Dozorem celnym s oglne dziaania prowadzone przez organy celne w celu zapewnienia przestrzegania przepisw prawa celnego oraz w razie potrzeby, w celu przestrzegania innych przepisw majcych zastosowanie do towarw znajdujcych si pod dozorem celnym. rodkami konkretnymi sprawowania dozoru celnego s kontrole, o ktrych mowa w art.4 pkt 14 WKC. Dozr celny rozpoczyna si w chwili przekroczenia przez towary granicy celnej, a w odniesieniu do towarw niewsplnotowych jest on utrzymywany rwnie w czasie ich przedstawienia, dopuszczania do procedury celnej oraz w przypadku procedur zawieszajcych rwnie w czasie ich trwania. Usunicie towaru spod dozoru celnego oznacza sytuacj, w ktrej towar np. na skutek czasowego skadowania lub objcia procedur celn by w sytuacji umoliwiajcej organom celnym prowadzenie dziaa majcych na celu stosowanie przepisw prawa, a na skutek fizycznego braku tego towaru takie dziaania staj si niemoliwe.

370

Usunicie towaru spod dozoru celnego powoduje uniemoliwienie prowadzenia przez organy celne jakichkolwiek czynnoci majcych na celu zastosowanie przepisw prawa celnego w stosunku do towaru. Jako, e dozorem celnym objte s towary niewsplnotowe w kadym stadium od chwili przekroczenia wsplnotowej granicy celnej, do uzyskania przez nie statusu wsplnotowego lub uzyskania innego przeznaczenia celnego, usunicie towaru spod dozoru celnego moe nastpi w kadym wprowadzenia towaru na obszar celny Wsplnoty. Dotyczy to zarwno przewoenia towaru "drog celn", czasowego skadowania towaru, objcia towaru procedur celn zawieszajc, dopuszczenia do obrotu na obszarze celnym Wsplnoty z zastosowaniem zwolnie od ca lub obnionej stawki celnej ze wzgldu na przeznaczenia, itp. Warunkiem uznania, e nastpio usunicie towaru spod dozoru celnego, jest, aby organy celne wczeniej miay moliwo dokonania kontroli towarw. Taka moliwo nastpuje po przedstawieniu towarw. Przed przedstawieniem towarw powstanie dugu celnego jest moliwe tylko w oparciu o przepis art.202 WKC dotyczcy nielegalnego wprowadzenia towaru. Za usunicie towarw spod dozoru celnego uwaane jest rwnie zgoszenie celne danych towarw lub kada inna czynno, jak rwnie przedstawienie organom celnym dokumentu w celu powiadczenia, gdy takie postpowanie spowodowao nadanie towarowi faszywego statusu towaru wsplnotowego. Nastpujce dziaania nie stanowi usunicia spod dozoru celnego: - spnione przedstawienie towarw w urzdzie przeznaczenia w przypadku korzystania z zewntrznej procedury tranzytowej, - usunicie towarw czasowo skadowanych czasowo z miejsca ich skadowania, w przypadku gdy osoba zobowizana okreli dokadnie nowe miejsce zoenia towaru. Dug celny powstaje w chwili usunicia towaru spod dozoru celnego. Chwil usunicia spod dozoru jest moment, w ktrym niemoliwym staje si zastosowanie jakiegokolwiek rodka kontroli celnej. Dunikiem jest: - osoba, ktra usuna towar spod dozoru celnego, - osoby, ktre uczestniczyy w tym usuniciu i ktre jednoczenie wiedziay lub powinny byy wiedzie, e towar zosta usunity spod dozoru celnego, - osoby, ktre nabyy lub posiaday towar, i ktre w chwili wejcia w jego posiadanie wiedziay lub powinny byy wiedzie, e jest to towar usunity spod dozoru celnego, - osoba zobowizana do wykonania obowizkw wynikajcych z czasowego skadowania towaru lub wynikajcych ze stosowania procedury celnej, ktr towar zosta objty. Dug celny powstaje w miejscu usunicia spod dozoru celnego lub w miejscu objcia towaru procedur celn. Dug celny z tytuu usunicia towaru spod dozoru celnego ustalany jest w drodze decyzji wydanej przez organ celny, ktry stwierdzi usunicie towaru chyba, e towar zosta objty procedur przez inny organ. 2.5. Powstanie dugu celnego na podstawie art.204 WKC Dug celny na podstawie art.204 WKC powstaje w wyniku: - niewykonania jednego z obowizkw wynikajcych z czasowego skadowania towarw, - niewykonania jednego z obowizkw wynikajcych ze stosowania procedury celnej, ktr towar ten zosta objty, - niedopenienia jednego z warunkw wymaganych do objcia towaru procedur celn lub do zastosowania obnionych bd zerowych stawek nalenoci celnych przywozowych ze wzgldu na przeznaczenie towaru. W przypadku gdy niedochowanie warunkw lub obowizkw wynikajcych z procedury celnej nastpio poprzez usunicie towaru spod dozoru celnego, podstaw powstania dugu celnego jest art.203 WKC. Oznacza to, e stosowanie przepisw art.203 WKCma pierwszestwo przed stosowaniem przepisw art.204. Dug celny powstaje w chwili zaprzestania speniania obowizku, ktrego niewykonanie powoduje powstanie dugu celnego, bd w chwili objcia towaru procedur celn, jeeli pniej stwierdzono, e nie dochowano jednego z warunkw do objcia towaru procedur celn lub do zastosowania obnionych lub zerowych stawek celnych. Dug celny nie powstaje w przypadkach gdy zostanie potwierdzone, e uchybienia te nie miay rzeczywistego wpywu na prawidowe przeprowadzenie skadowania czasowego lub odpowiedniej procedury celnej.

371

W celu uznania, e stwierdzone uchybienia nie miay rzeczywistego wpywy na prawidowe stosowanie warunkw procedury celnej powinny by spenione nastpujce przesanki: - nie dotycz one zamiaru usunicia towaru spod dozoru celnego, - osobie zobowizanej nie mona przypisa racego niedbalstwa, - dopeniono wszelkich formalnoci niezbdnych do wyjanienia sytuacji, w ktrej towary si znajduj. Za niemajce znaczcego wpywu na waciwe funkcjonowanie skadowania czasowego lub procedury celnej uwaa si nastpujce uchybienia: a) przekroczenie terminu czasowego skadowania, jeeli przeduenie terminu mogo by udzielone gdyby ubiegano si o nie w terminie, b) w przypadku niedostarczenia w terminie towaru objtego procedur tranzytu w przypadku, gdy spenione s nastpujce warunki: - towar zosta przedstawiony w urzdzie przeznaczenia, - urzd przeznaczenia zapewnia, e towar otrzyma przeznaczenie celne lub zosta umieszczony w czasowym skadowaniu, - mimo, e nie dotrzymano terminu zakoczenia procedury tranzytu, zakoczono j w rozsdnym terminie 30 dni, c) w przypadku niedozwolonych zabiegw w trakcie skadowania czasowego, jeeli pozwolenie na dokonanie takich zabiegw mogo by udzielone, d) w przypadku towarw objtych procedur odprawy czasowej - uycie towarw w innym celu pod warunkiem, e takie uycie byoby dozwolone gdyby wystpiono z odpowiednim wnioskiem, e) w przypadku towarw skadowanych czasowo lub objtych procedur celn: - przeniesienie towarw bez pozwolenia, pod warunkiem, e towary te mog by przedstawione organowi celnemu, f) wyprowadzenie towarw skadowanych czasowo lub objtych procedur celn poza obszar celny Wsplnoty lub do Wolnego obszaru celnego lub do skadu celnego, bez niezbdnych formalnoci. Fakt, e uchybienia wymienione wyej nie powoduj powstania dugu celnego, nie stanowi przeszkody do prowadzenia postpowania karnego lub cofnicia pozwolenia wydanego w ramach danej procedury. Dug celny nie powstaje, jeeli osoba, ktrej to dotyczy udowodni, e nie wykonanie obowizkw wynikajcych z czasowego skadowania lub procedury celnej spowodowane byo cakowitym zniszczeniem towaru lub nieodwracaln utrat ze wzgldu na jego charakter, dziaanie siy wyszej albo towar zosta zniszczony za zgod wadz celnych. Dunikiem jest: - osoba zobowizana do wykonania obowizkw wynikajcych z czasowego skadowania towaru, - osoba zobowizana do wykonania obowizkw wynikajcych ze stosowania procedury, ktr towar zosta objty, osoba zobowizana do przestrzegania warunkw do objcia towaru procedur celn. Ustalenie kwoty dugu i obowizku jego zapaty nastpuje w drodze decyzji organu celnego. 2.6. Powstanie dugu celnego na podstawie art.205 WKC Dug celny na podstawie art.205 WKC powstaje w wyniku: - zuycia towaru podlegajcego nalenociom przywozowym w wolnym obszarze celnym lub skadzie wolnocowym, na warunkach innych ni przewidziane w obowizujcych przepisach, W przypadku zaginicia towaru i gdy zaginicie to nie moe zosta wyjanione w zadowalajcy sposb organy celne, mog one uzna, e towary zostay zuyte lub uyte w wolnym obszarze celnym lub skadzie wolnocowym. Jeeli np. przy kontroli ewidencji prowadzonej w wolnym obszarze celnym stwierdzono niedobory to osoba zainteresowana winna zoy stosowne owiadczenia. Owiadczenie mona uzna za zadowalajce, jeeli okolicznoci w nim przywoane znajduj potwierdzenie. W innych przypadkach np. w razie niedoboru towarw naley rozway czy dug celny nie powsta na skutek usunicia towaru spod dozoru celnego. Dug celny powstaje w chwili, gdy towar zostanie zuyty lub uyty po raz pierwszy na warunkach innych ni te, ktre zostay przewidziane w obowizujcych przepisach. Dunikiem jest osoba, ktra zuya lub uya towar na warunkach innych ni wynikajce z obowizujcych przepisw,

372

jak rwnie osoby, ktre uczestniczyy w zuyciu lub uyciu oraz te, ktre wiedziay, e uycia lub zuycia dokonano na warunkach innych ni te, ktre zostay przewidziane przepisami prawa. Gdy ustalenie osb, o ktrych mowa wyej jest niemoliwe, to dunikiem jest ostatnia znana organom celnym osoba bdca w posiadaniu towaru. Dug celny ustalany jest w drodze decyzji ustalajcej jego kwot i termin zapaty. 2.7. Przepisy wsplne dla powstania dugu celnego w przywozie Wyjtkiem od reguy powstania dugu celnego w przywozie w trybie art.202 WKC (nielegalne wprowadzenie towaru z kraju trzeciego lub z wolnego obszaru celnego, na obszar Wsplnoty) i art.204 ust.1 lit a WKC (niewykonanie obowizkw wynikajcych z czasowego skadowania lub procedury, ktr towar zosta objty), jest sytuacja, w ktrej zobowizany udowodni, e niedochowanie tych warunkw zostao spowodowane cakowitym zniszczeniem lub nieodwracaln strat tego towaru, spowodowan nieprzewidzianymi okolicznociami lub dziaaniem siy wyszej lub gdy towar zosta zniszczony za zgod organw celnych. Uwzgldnienie brakujcych iloci towarw organy celne dokonuj na wniosek strony po przedstawieniu przez ni dowodw, e stwierdzone braki wynikaj wycznie z charakteru towaru a nie z zaniedbania lub wiadomego dziaania. Zaniedbanie lub wiadome dziaanie polega na nieprzestrzeganiu regu dotyczcych transportu, skadowania, poddawania zabiegom, obrbki lub przetwarzania towarw. Do uznania tzw. ubytkw naturalnych, lub dopuszczalnych ze wzgldu na rodzaj towaru, stosuje si przepisy wewntrzne i normy kraju czonkowskiego. Organy celne uznaj niedobory za uzasadnione pod warunkiem dostarczenia przez osob zainteresowan dowodw, e stwierdzone straty wynikaj z istoty towaru i nie mona jej przypisa zamiaru dopuszczenia do zaniedba ani dziaania z zamiarem oszustwa. Braki zwizane z istot towarw uznane przez organ celny maj wpyw na ustalenie wartoci celnej towaru. Orzeczenie przepadku towaru na podstawie przepisw odrbnych (np. karnych) nie zmienia statusu towarw poprzez uznanie go za wsplnotowy. Towary niewsplnotowe, wobec ktrych orzeczono przepadek na rzecz Skarbu Pastwa, uwaane s za objte procedur skadu celnego. Mog one by sprzedane pod warunkiem wypenienia przez kupujcego wszystkich formalnoci wymaganych dla nadania im przeznaczenia celnego (dokonania zgoszenia celnego i zapaty kwoty wynikajcej z dugu celnego, dokonania powrotnego wywozu, zniszczenia towaru lub wprowadzenia towaru do wolnego obszaru celnego). Jeeli sprzeda taka odbywa si po cenie zawierajcej nalenoci celne (umoliwiajcej ich pokrycie), sprzeda taka uwaana jest za dopuszczenia do obrotu, a organy celne same obliczaj i ksiguj kwot nalenoci w chwili wystawienia faktury lub rachunku. Ustalenie kwoty nalenoci odbywa si powinno w trakcie postpowania zmierzajcego do uregulowania sytuacji prawnej towaru. Termin zapaty przez osob kupujc kwoty stanowicej cen sprzeday uwzgldniajcej nalenoci celne cice na towarze, nie moe przekracza terminu zapaty nalenoci celnych. Sprzeda towarw, o ktrych mowa wyej odbywa si na podstawie przepisw o postpowaniu egzekucyjnym w administracji. W przypadku gdy organy celne same zadysponuj towarami w sposb inny ni sprzeda, to powinny bezzwocznie wypeni formalnoci w celu nadania towarom jednego z nastpujcych przeznacze celnych: - objcia procedur celn, - wprowadzenia do wolnego obszaru celnego lub skadu wolnocowego, - powrotny wywz poza obszar celny Wsplnoty, - zniszczenie towaru. 2.8. Dug celny w wywozie Dug celny w wywozie, zgodnie z art.209 - 211 WKC powstaje w wyniku: - wywozu poza obszar Wsplnoty towaru objtego zgoszeniem celnym i podlegajcego nalenociom celnym (art.209 WKC). Dug celny powstaje w chwili przyjcia zgoszenia. Dunikiem jest zgaszajcy. - wyprowadzenia poza obszar celny Wsplnoty, bez zgoszenia celnego, towaru podlegajcego nalenociom celnym wywozowym (art.210 WKC). Dug powstaje z chwil faktycznego wywozu towaru. Dunikiem jest osoba, ktra dokonaa wywozu towaru oraz osoby, ktre uczestniczyy w tym wyprowadzeniu i ktre jednoczenie wiedziay lub powinny byy wiedzie, e zgoszenie celne nie zostao zoone mimo takiego obowizku.

373

- nieprzestrzegania warunkw, ktre umoliwiy dokonanie wyprowadzenia poza obszar Wsplnoty towaru z cakowitym lub czciowym zwolnieniem z nalenoci celnych wywozowych (art.211 WKC). Dug celny powstaje z chwil osignicia przez towar przeznaczenia innego ni to, ktre stanowio podstaw do zwolnienia od nalenoci wywozowych lub zastosowania obnionej stawki. Dunikiem jest zgaszajcy. W przypadku przedstawicielstwa poredniego dunikiem jest rwnie osoba, na rzecz ktrej skadane jest zgoszenie. 2.9. Szczeglne przypadki powstania dugu celnego Jeeli umowy zawarte midzy Wsplnot a krajami trzecimi przewiduj w przywozie do tych pastw, stosowanie preferencji taryfowych dla towarw pochodzcych ze Wsplnoty to wystawienie w kraju Wsplnoty dokumentw umoliwiajcych zastosowanie takich preferencji, powoduje powstanie dugu celnego w przywozie. Dotyczy to sytuacji gdy towary te zostay uzyskane pod procedur uszlachetniania czynnego, a towary niewsplnotowe wchodzce w skad tych towarw podlegaj we Wsplnocie nalenociom przywozowym. Dug celny dotyczy uytych w uszlachetnianiu towarw niewsplnotowych i powstaje w chwili przyjcia przez organ celny zgoszenia tych towarw w celu objcia procedur wywozu. Dug celny, o ktrym mowa wyej ustalany jest w drodze wydania decyzji administracyjnej. Kwota tego dugu jest ustalana na takich samych warunkach, jak w przypadku dugu celnego, ktry powstaby w wyniku przyjcia w dniu wystawienia dokumentw pochodzenia, zgoszenia celnego o dopuszczenie do obrotu w celu zakoczenia procedury uszlachetniania czynnego. Organami celnymi waciwymi dla zaksigowania kwoty wynikajcej z dugu celnego, s organy pastwa czonkowskiego, na terenie ktrych stwierdzono powstanie dugu celnego. 3. Pokrycie kwoty dugu celnego 3.1. Kwestie oglne Regulacje dotyczce kwestii pokrycia kwoty dugu celnego zawarte s w przepisach art.217 - 232 WKC oraz w art.868 - 876a RWKC. W ustawie - Prawo celne natomiast regulacje dotyczce kwestii pokrycia kwoty dugu celnego znajduj si w art.55 66. Wyej wymienione przepisy okrelaj, w jakich terminach urzd celny musi zaksigowa powstay dug celny w zwizku z naliczonymi nalenociami przywozowymi oraz w jakich terminach powinien poda go do wiadomoci dunika. Ponadto reguluj one, w jakich terminach powinny zosta uiszczone nalenoci, jakie uatwienia patnicze mog zosta przyznane i jakie s skutki nieterminowej patnoci. Przywoane wyej przepisy WKC i ustawy - Prawo celne maj zastosowanie odnonie wszystkich sytuacji zwizanych z pobieraniem nalenoci przywozowych, z wyjtkiem przypadkw okrelonych w art.217 ust.1 akapit drugi i trzeci, art.220 ust.2 i art.221 ust.3 i 4 WKC. Nie maj zastosowania zatem w odniesieniu do kwoty nalenoci poniej okrelonego poziomu. Przepis art.217 ust.1 lit.c WKC oraz art.868 RWKC daje krajom czonkowskim uprawnienie do okrelenia kwoty, poniej, ktrej organy celne odstpuj od zaksigowania nalenoci. Realizacj tego prawa jest przepis art.55 ust.1 ustawy - Prawo celne, z ktrego wynika, e organ celny nie ksiguje i nie pobiera kwoty nalenoci przywozowych, jeeli suma kwot tych nalenoci i nalenoci podatkowych z tytuu importu towarw nie przekracza: - w ruchu podrnych - rwnowartoci kwoty 1 euro, - w pozostaych przypadkach - rwnowartoci kwoty 3 euro. Zgodnie z regulacj w art.55 ust.2 ustawy - Prawo celne, nie podlega ksigowaniu kwota nalenoci, ktra zgodnie z art.221 ust.3 WKC nie moe zosta podana do wiadomoci dunika w zwizku z upywem przewidzianego w tym przepisie, trzyletniego terminu. 3.2. Zaksigowanie kwoty dugu celnego Kada kwota nalenoci wynikajca z dugu celnego powinna zosta obliczona przez organy celne z chwil, gdy

374

znajduj si one w posiadaniu niezbdnych informacji oraz wpisania do rejestru lub zaewidencjonowane w inny rwnowany sposb (zaksigowanie) - art.217 ust.1 akapit pierwszy WKC. W momencie zaksigowania kwoty nalenoci powstaje prawo Unii Europejskiej do odprowadzenia rodkw wasnych (art.2 rozporzdzenia Rady (WE, EURATOM) Nr 1150/2000 z dnia 22 maja 2000r. w wykonaniu decyzji 94/728/WE, Euratom dotyczcej rodkw wasnych Wsplnot). Wane jest zatem terminowe i prawidowe ksigowanie, w kontekcie pniejszego ewentualnego retrospektywnego ksigowania, aby unikn koniecznoci pacenia wysokich odsetek karnych, naliczanych przez Komisj Unii Europejskiej. W sytuacji prawnej zaistniaej z dniem 1 maja 2004 r. nie funkcjonuje rejestr dugu celnego, jako ewidencja poza systemem rachunkowoci. Obliczona w postpowaniu celnym kwota dugu celnego wprowadzana jest bezporednio do systemu informatycznego CELINA, a nastpnie do systemu finansowo ksigowego ZEFIR. Zgodnie z generaln zasad wynikajc z przepisw WKC, zaksigowanie kwoty dugu celnego powinno zosta dokonane niezwocznie po jej obliczeniu i nie pniej ni w cigu 2 dni, liczc od dnia, w ktrym towar zosta zwolniony. Zasada ta ma zastosowanie, gdy dug celny powstaje w wyniku przyjcia zgoszenia celnego powodujcego objcie towaru procedur inn ni odprawa czasowa z czciowym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych lub w wyniku dokonania wobec towaru innych czynnoci majcych ten sam skutek prawny jak przyjcie zgoszenia. Zasada ta nie dotyczy zatem odprawy czasowej z czciowym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych oraz sytuacji, w ktrych kwota wynikajca z dugu celnego i dunik musz by jeszcze ustaleni w postpowaniu wszcztym wskutek zaistnienia nastpujcych okolicznoci: - nielegalnego wprowadzenie towaru na obszar celny Wsplnoty (art.202 WKC), - usunicia spod dozoru celnego towaru podlegajcego nalenociom celnym (art.203 WKC), - niewykonania jednego z obowizkw wynikajcych z czasowego skadowania towaru podlegajcego nalenociom celnym przywozowym lub ze stosowania procedury, ktr towar ten zosta objty, a take niedopenienia jednego z warunkw wymaganych do objcia towaru procedur celn lub do zastosowania obnionych lub zerowych stawek nalenoci celnych przywozowych ze wzgldu na przeznaczenie towaru (art.204 WKC), - zuycia lub uycia towaru podlegajcego nalenociom celnym przywozowym w wolnym obszarze celnym lub skadzie wolnocowym, na warunkach innych ni przewidziane w obowizujcych przepisach (art.205 WKC). W tych przypadkach zaksigowanie odpowiedniej kwoty nalenoci dokonane jest w cigu dwch dni, liczc od dnia, w ktrym organy celne miay moliwo naliczy kwot tych nalenoci i okreli dunika. W odniesieniu do odprawy czasowej z czciowym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych, zaksigowanie kwoty dugu celnego powstaego w momencie objcia towaru t procedur, nastpuje, zgodnie z art.218 ust.2 akapit pierwszy WKC, w chwili zakoczenia tej procedury, tj. w momencie powrotnego wywozu lub dopuszczenia do obrotu. Ostatecznego okrelenia lub wyznaczenia kwoty dugu w procedurze odprawy czasowej z czciowym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych mona dokona w momencie jej zakoczenia, poniewa wwczas dopiero znany jest np. okres, w ktrym towary objte byy procedur odprawy czasowej. Przepis art.218 ust.1 akapit drugi WKC dopuszcza moliwo caociowego zarejestrowania sumy nalenoci za wszystkie towary, ktre zostay zwolnione na rzecz tej samej osoby w okresie wyznaczonym przez organ celny i nie przekraczajcym 31 dni, pod warunkiem, e pokrycie kwoty dugu celnego zostanie zabezpieczone. W takim przypadku zarejestrowania naley dokona w cigu 5 dni, liczc od dnia, w ktrym upywa wspomniany okres. Przepis ten ma zastosowanie jedynie w przypadku udzielenia pozwolenia na odroczenie terminu patnoci cznie dla wszystkich nalenoci, ktre podlegaj jednemu zaksigowaniu, o ktrym mowa wyej, w uproszczonej procedurze dopuszczania towarw do obrotu. W przypadku braku pozwolenia na odroczenie patnoci, przy stosowaniu uproszcze polegajcych na moliwoci zoenia dokumentw handlowych lub urzdowych w miejsce zgoszenia celnego oraz zgaszaniu towarw poprzez dokonywanie wpisu towarw do ewidencji firmy (art.76 ust.1 lit.b i lit.c WKC), zaksigowaniu podlega kwota dugu celnego wynikajca z dokumentu handlowego lub urzdowego, przedstawianego w miejsce zgoszenia, a w przypadku procedury wpisu towarw do ewidencji, kwota wpisana do ewidencji firmy, w terminie dwch dni od zwolnienia towaru. Przy niekompletnych zgoszeniach celnych w sytuacji, gdy towary importowane mog by zwolnione jeeli nalenoci przywozowe, ktre maj by uiszczone nie s jeszcze ostatecznie ustalone, zaksigowanie w odpowiedniej wysokoci nastpi powinno bezzwocznie, na podstawie danych wynikajcych ze zgoszenia. Organ celny, jeeli zaistnieje taka potrzeba moe zada zabezpieczenia pokrywajcego rnic midzy kwot zaksigowania, a kwot, ktr mog zosta obcione towary.

375

Z art.258 RWKC wynika, e jeeli w terminie 1 miesica zgaszajcy nie dostarczy brakujcych dokumentw, organy celne bezzwocznie zaksiguj zabezpieczon kwot, nie pniej ni 2 dni po jej ostatecznym ustaleniu. Oznacza to, majc na uwadze art.51 ustawy - Prawo celne, e organ celny wydaje decyzj na podstawie art.220 ust.1 WKC o retrospektywnym zaksigowaniu kwoty nalenoci prawnie nalenych. Zaksigowania tymczasowego ca antydumpingowego i wyrwnawczego dokonuje si w cigu 2 miesicy, liczc od dnia publikacji w Dzienniku Urzdowym Wsplnot Europejskich, to jest po ich ostatecznym ustaleniu. Przepis art.219 WKC stanowi, ze terminy zaksigowania, o ktrych mowa w art.218 mog by przeduone z przyczyn zwizanych z organizacj administracji pastw czonkowskich, a w szczeglnoci gdy prowadzona jest centralna rachunkowo lub w przypadku, gdy szczeglne okolicznoci uniemoliwiaj organom celnym dotrzymanie tych terminw. Tak okolicznoci mog by np. zakcenia w systemie informatycznym. Przeduony termin nie moe przekroczy 14 dni. Natomiast zaistnienie nieprzewidzianych okolicznoci lub dziaania siy wyszej, uzasadniaj pniejsze zaksigowanie przez organy celne. 3.2.1. Dokadniejsze postanowienia - rozporzdzenia Rady (WE, EURATOM) Nr 1150/2000 z dnia 22 maja 2000 r. w wykonaniu decyzji 94/728/WE, Euratom dotyczcej rodkw wasnych Wsplnot. 3.3. Powiadomienie o dugu celnym W myl art.221 ust.1 WKC niezwocznie po dokonaniu zaksigowania, dunik powinien zosta w odpowiedni sposb powiadomiony o kwocie nalenoci. W przypadku, gdy kwota nalenoci wynikajca z dugu celnego ustalona zostaje w formie decyzji, to powiadomienie nastpuje na podstawie przepisw art. 144 i nastpne ustawy - Ordynacja podatkowa, z zastrzeeniem art.83 ustawy Prawo celne, gdzie przewiduje si w przypadku osb nieznanych z miejsca pobytu lub adresu, dorczanie decyzji poprzez wywieszania jej na okres 14 dni w siedzibie organu celnego prowadzcego postpowanie (patrz rozdzia 32.00.00.- 6). Nie wymaga si szczeglnej formy powiadamiania, jeeli przy przyjciu zgoszenia celnego, powodujcym powstanie dugu celnego, nie wydaje si adnej decyzji dotyczcej wysokoci kwoty nalenoci (art.221 ust.2 akapit pierwszy WKC). Uznaje si, e kwota nalenoci zostaa podana do wiadomoci dunika w momencie zwrotu zgoszenia celnego. Zoenie podpisu przez zgaszajcego w polu 54 dokumentu SAD oznacza, e zgaszajcy zosta powiadomiony o kwocie dugu celnego, wymienionej w otrzymanym zgoszeniu. W przypadku uproszczonej procedury dopuszczenia towarw do obrotu, gdy osoba korzystajca z uproszcze nie posiada pozwolenia na odroczenie terminu patnoci, a take nie korzysta z caociowego zaksigowania, o ktrym mowa w art.218 ust.1 akapit drugi WKC, powiadomienie nastpuje w momencie zwolnienia towarw. Zgodnie z art.221 ust.3 WKC powiadomienie dunika o kwocie nalenoci nie moe nastpi po upywie 3 lat, liczc od dnia powstania dugu celnego. Bieg tego terminu ulega zawieszeniu z chwil wniesienia odwoania, na czas trwania procedury odwoawczej. W przypadku, jeeli dug celny powsta na skutek czynu podlegajcego, w chwili popenienia, sdowym sankcjom karnym, dunika mona powiadomi po upywie terminu 3 lat (art.221 ust.4 WKC). Z regulacji zawartej w art.56 ustawy - Prawo celne, wynika, e powiadomienie to nie moe nastpi po upywie 5 lat liczc od dnia powstania dugu. Bieg tego terminu, podobnie jak w sytuacji okrelonej w art.221 ust.3 WKC, ulega zawieszeniu z chwil zoenia odwoania, na czas trwania postpowania odwoawczego. 3.3.1. Dokadniejsze postanowienia - ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 1997 r. nr 137, poz.926 z pn.zm.) 3.4. Terminy patnoci Z treci art.222 ust.1 lit.a WKC wynika, e kada kwota nalenoci, o ktrej zgodnie z art. 221 zosta powiadomiony dunik, powinna zosta przez niego uiszczona w nastpujcych terminach: - w przypadku, gdy nie korzysta z adnego z uatwie patniczych przewidzianych w art.224 i art.229, patno powinna

376

zosta dokonana w wyznaczonym przez organ celny, terminie. Termin ten powinien zosta tak wyznaczony, aby nie przekracza 10 dni, liczc od dnia powiadomienia dunika o kwocie nalenoci. - w przypadku caociowego zaksigowania zliczonych kwot na warunkach przewidzianych w drugim akapicie artykuu 218 ust.1 WKC, termin ten powinien zosta wyznaczony w taki sposb, aby uniemoliwia dunikowi uzyskanie duszego terminu na uiszczenie nalenoci, ni ten, jaki by uzyska w przypadku odroczenia. Uzupenieniem i doprecyzowaniem ww. przepisw wsplnotowych dotyczcych terminu patnoci nalenoci jest regulacja zawarta w art.65 ust.1 ustawy - Prawo celne, z ktrego wynika, e termin, o ktrym mowa w art.222 ust.1 lit a WKC, wynosi 10 dni. Oznacza to, e jeeli dunikowi nie udzielono uatwie w postaci odroczenia terminu patnoci, nalenoci powinny zosta uiszczone w terminie 10 dni, liczc od dnia powiadomienia o kwocie nalenoci. W przypadku korzystania osoby z uatwienia patniczego w postaci odroczenia terminu patnoci, patno kwoty nalenoci powinna zosta dokonana przed upywem terminu wyznaczonego w ramach tego odroczenia (art.222 ust.1 lit.b WKC). W przypadku korzystania z uproszcze, o ktrych mowa w art.76 ust.1 lit.b i lit.c WKC bez pozwolenia na odroczenie terminu patnoci, kwota nalenoci powinna zosta uiszczona w terminie 10 dni, liczc od dnia, odpowiednio: zwolnienia towaru lub dokonania wpisu towaru w ewidencji firmy. Przepis art.222 ust.2 WKC przewiduje e zgodnie z procedur Komitetu mog zosta okrelone przypadki i warunki, w ktrych obowizek uiszczenia nalenoci przez dunika zostaje zawieszony: - jeeli wniosek o umorzenie nalenoci zostanie zoony zgodnie z przepisami art.236, art.238 lub art.239, - jeeli towar zosta zajty w celu jego pniejszej konfiskaty, zgodnie z przepisem art.233 lit.c tiret drugie lub art.233 lit.d , lub - jeeli dug celny powsta z zastosowaniem art.203 i istnieje wiksza liczba dunikw. Wykonaniem postanowie art.222 ust.2 WKC jest przepis art.876a RWKC, ktry stanowi, e do chwili podjcia decyzji w sprawie wniosku organy celne zawieszaj obowizek uiszczenia nalenoci celnych przez dunika, pod warunkiem, e: - gdy towary nie znajduj si ju pod dozorem celnym zostao wniesione zabezpieczenie kwoty tych nalenoci. W przypadku gdy jego zoenie, ze wzgldu na sytuacj dunika, mogoby spowodowa powane trudnoci natury gospodarczej lub spoecznej, przepis art.876a akapit drugi dopuszcza moliwo odstpienia od wymogu jego zoenia, - w przypadkach gdy przedstawiono wniosek o uniewanienie zgoszenia, wniosek ten prawdopodobnie zostanie rozpatrzony, - w przypadkach gdy przedstawiono wniosek o umorzenie na podstawie art.236 WKC w zwizku z art.220 ust.2 lit.b bd na podstawie art.238 lub 239, organy celne uznaj, e warunki stosownego przepisu zostay spenione, - w przypadkach innych ni okrelone wyej (tiret trzecie) przedstawiono wniosek o umorzenie na podstawie art.236 WKC i warunki okrelone w art.244 akapit drugie WKC zostay spenione. Z ust.2 art.876a wynika, e w przypadku gdy towary znajdujce si w okolicznociach, o ktrych mowa w art.233 lit.c tiret drugie lub art.233 lit.d WKC zostan zajte, organy celne zawieszaj obowizek uiszczenia nalenoci przez dunika, jeeli uznaj, e warunki konfiskaty zostan spenione. Przepis ust.3 art.876a dotyczy zawieszenia obowizku zapaty kwoty wynikajcej z dugu celnego powstaego z zastosowaniem art.203 WKC, osobie okrelonej w tym artykule w ust.3 tiret czwarte, pod warunkiem, e zosta okrelony jeszcze jeden dunik, ktry, zgodnie z art.221 WKC zosta powiadomiony o kwocie dugu celnego. Zawieszenie moe zosta przyznane tylko pod warunkiem, e osoba, o ktrej mowa w art.203 ust.3 tiret czwarte nie jest t sam osob, o ktrych mowa w pozostaych tiret tego ustpu i nie zaniedbaa ona w sposb oczywisty swoich obowizkw (art.876a ust.3 akapit drugi WKC). Okres zawieszenia obowizku zapaty kwoty wynikajcej z dugu celnego powstaego z zastosowaniem art.203 WKC ograniczony jest do jednego roku (akapit trzeci ust.3 art.876a). Zawieszenie nastpuje pod warunkiem, e osoba, ktrej ono zostanie przyznane, przedoy wane zabezpieczenie w wysokoci kwoty zawieszonego ca, z wyjtkiem sytuacji, gdy zabezpieczenie obejmujce ca kwot zawieszonego ca ju istnieje, a gwarant nie zosta zwolniony ze swoich zobowiza. Mona odstpi od wymogu zoenia zabezpieczenia w przypadku gdy zoenie takiego zabezpieczenia, ze wzgldu na sytuacj dunika mogoby spowodowa powane problemy gospodarcze lub spoeczne (tiret czwarte ust.3 art.876a).

377

W art.65 ust.2 ustawy - Prawo celne utrzymana zostaa istniejca na gruncie uprzednio obowizujcych przepisw, moliwo pokrycia kwoty nalenoci, jeeli nie zostaa uiszczona w terminie, ze zoonego zabezpieczenia. Regulacje zawarte w art.65 ust.3-6 ustawy - Prawo celne dotycz kwestii zwizanych z poborem odsetek z tytuu nieterminowego uiszczenia nalenoci oraz kwestii dotyczcych poboru odsetek w przypadku powstania dugu celnego na podstawie art.202-205, art.210 i art.211 WKC, a take w przypadku, gdy kwota dugu celnego zostaa zarejestrowana na podstawie nieprawdziwych i niekompletnych danych podanych w zgoszeniu celnym. Pobr odsetek, o ktrych mowa w art.65 ust.3-6 ustawy - Prawo celne nastpuje wedug zasad i wysokoci okrelonej w odrbnych przepisach, dotyczcych pobierania odsetek za zwok od nalenoci podatkowych, tzn. na podstawie przepisw ustawy - Ordynacja podatkowa i aktualnie rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie naliczania odsetek za zwok oraz opaty prolongacyjnej, dokonywania zaokrgle oraz zakresu informacji, ktre musz by zawarte w rachunkach (Dz.U.Nr 240, poz.2063). Kwot nalenoci celnych mona dochodzi w terminie 5 lat liczc od dnia, w ktrym zostay zaksigowane (art.65 ust.7 ustawy - Prawo celne). Bieg przedawnienia 5-letniego terminu zostaje przerwany wskutek zastosowania rodka egzekucyjnego, o ktrym dunik zosta zawiadomiony. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia nastpujcego po dniu, w ktrym zakoczono postpowanie egzekucyjne. Kolejne wszczcie postpowania egzekucyjnego nie przerywa biegu terminu przedawnienia (art.65 ust.8-9 ustawy - Prawo celne). W przypadku natomiast wszczcia postpowania karnego lub postpowania w sprawie o przestpstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe albo wniesienia skargi do sdu administracyjnego, bieg przedawnienia 5-letniego terminu zostaje zawieszony. Termin przedawnienia biegnie dalej od dnia nastpujcego po dniu prawomocnego zakoczenia postpowania karnego lub postpowania w sprawie o przestpstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe albo w przypadku wniesienia skargi do sdu administracyjnego, po dniu dorczenia organowi celnemu prawomocnego orzeczenia sdu administracyjnego (art.65 ust.10-11 ustawy - Prawo celne). Wprowadzenie powyszych regulacji dotyczcych przedawnienia kwot nalenoci celnych spowodowane byo deniem do ujednolicenia przepisw w tym zakresie w odniesieniu zarwno do kwot nalenoci celnych, jak i do podatkw. Identyczne regulacje dotyczce kwestii przedawnienia podatkw znajduj si w art.70 4-7 ustawy Ordynacja podatkowa. W art.66 ust.1 ustawy - Prawo celne, przewiduje si odpowiedzialno nastpcw prawnych i podmiotw przeksztaconych wynikajcych z przepisw prawa, a take odpowiedzialno osb trzecich z tytuu dugu celnego oraz odsetek. W zakresie tych zagadnie odesano do odpowiedniego stosowania przepisw ustawy - Ordynacja podatkowa - art.29 oraz rozdziaw 14 i 15 dziau III tej ustawy. Celem tych regulacji jest ujednolicenie zasad dotyczcych zarwno nastpstwa prawnego, a take odpowiedzialnoci osb trzecich w postpowaniu celnym i podatkowym. Konieczne jest to z uwagi na powizanie spraw celnych i podatkowych oraz zbliony charakter ca i podatkw, jako nalenoci publicznoprawnych. Z art.66 ust.2 ustawy - Prawo celne wynika, e w zakresie wykonania obowizkw o charakterze pieninym lub niepieninym wynikajcych z przepisw prawa celnego, stosuje si przepisy o postpowaniu egzekucyjnym w administracji, chyba, e przepisy prawa celnego stanowi inaczej. 3.4.1. Dokadniejsze postanowienia - ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 1997 r. nr 137, poz.926 z pn.zm.), - rozporzdzenie Ministra Finansw z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie naliczania odsetek za zwok oraz opaty prolongacyjnej, dokonywania zaokrgle oraz zakresu informacji, ktre musz by zawarte w rachunkach (Dz.U. nr 240, poz.2063), -ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postpowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2002 r. nr 110, poz.968 z pn.zm.). 3.5. Patno Z dniem 1 maja 2004 r. nastpiy istotne zmiany w kwestii uznawania momentu dokonania zapaty kwoty nalenoci. W myl art.232 1 uprzednio obowizujcej ustawie - Kodeks celny, wpata kwoty nalenoci powinna zosta dokonana w gotwce lub w kady inny sposb majcy takie same skutki patnicze, zgodnie z obowizujcymi przepisami. Patno zatem kwoty nalenoci moga mie miejsce w formie wpaty gotwki w kasie organu celnego

378

oraz za porednictwem banku lub placwki pocztowej, a take w drodze polecenia przelewu oraz czekiem. W zwizku z tym w wietle przepisw Kodeksu cywilnego, przyjmowao si, e spenienie wiadczenia nastpowao w momencie wpaty kwoty w kasie organu celnego lub uznania rachunku bankowego dyrektora izby celnej. W art.57 ustawy - Prawo celne przyjta zostaa regulacja, z ktrej wynika, e za termin dokonania zapaty kwoty nalenoci uwaa si: 1) przy zapacie gotwk - dzie wpacenia kwoty nalenoci w kasie urzdu celnego lub na rachunek organu celnego w banku, w placwce pocztowej, w spdzielczej kasie oszczdnociowo - kredytowej, 2) w obrocie bezgotwkowym - dzie obcienia rachunku bankowego dunika lub rachunku dunika w spdzielczej kasie oszczdnociowo - kredytowej na podstawie polecenia przelewu. Regulacja ta wynikaa z koniecznoci sprecyzowania w przepisach prawa celnego terminu, w ktrym nastpuje zapata kwoty nalenoci. Ma rwnie na celu ujednolicenie zasad dotyczcych patnoci kwot nalenoci wynikajcych z dugw celnych oraz podatkw, ktre wynikaj z tego samego zgoszenia celnego. Do patnoci podatkw maj zastosowanie przepisy art.60 i nastpne ustawy - Ordynacja podatkowa. Podkrelenia wymaga fakt, e w odrnieniu od uprzednio obowizujcego stanu prawnego, w wietle obecnie obowizujcych przepisw brak jest moliwoci uiszczenia kwoty nalenoci, czekiem. Przepisy dotyczce zasad i wysokoci pobierania odsetek za zwok od nalenoci podatkowych, ktre maj zastosowanie do nalenoci celnych, w przypadku nieuiszczenia tych nalenoci w terminie, nie przewiduj regulacji dotyczcych patnoci czekiem. W myl art.68 ustawy - Prawo celne kwota nalenoci podlegajcych zwrotowi moe zosta zaliczona na zalege lub biece zobowizanie dunika wobec organu celnego. W wykonaniu delegacji zawartej w art.58 ustawy - Prawo celne, Minister Finansw w rozporzdzeniu z dnia 21.04.2004 r. w sprawie kwoty, powyej ktrej nalenoci uiszcza si w formie bezgotwkowej (Dz.U.Nr 87, poz.823), okreli wyraon w euro rwnowarto kwoty, powyej ktrej nalenoci uiszcza si w formie bezgotwkowej. Kwota ta zostaa okrelona na kwot nie przekraczajc rwnowartoci 1.000 euro. Ograniczenia kwotowego nie stosuje si w przypadku dokonywania wpat za porednictwem bankw, placwek pocztowych lub spdzielczych kas oszczdnociowo - kredytowych. Ww. regulacje wymagay wprowadzenia odpowiednich zmian w ustawie z dnia 14 grudnia 1995 r. o spdzielczych kasach oszczdnociowo - kredytowych (Dz.U. z 1996r. Nr 1, poz.2, z pn.zm.) oraz w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz.665, z pn.zm.). W ustawie Przepisy wprowadzajce ustaw Prawo celne, wprowadzone zostay zmiany w art.32a ust.1 ww. ustawy o spdzielczych kasach oszczdnociowo kredytowych oraz w art.112a ust.1 ww. ustawy - Prawo bankowe. W wyniku tych zmian spdzielcze kasy oszczdnociowo - kredytowe oraz banki zobowizane zostay do realizowania wpat dokonywanych gotwk oraz w formie polecenia przelewu dotyczcych nalenoci, do ktrych stosuje si przepisy WKC, w terminie 5 dni roboczych od dnia przyjcia gotwki lub obcienia rachunku bankowego lub czonka SKOK. W razie niedotrzymania tego terminu SKOK i banki obowizane s do zapacenia na rzecz dyrektorw izb celnych odsetek w wysokoci przewidzianej dla odsetek za zwok od zalegoci podatkowych. Do odpowiedzialnoci SKOK i banku z tytuu niedopenienia obowizku zrealizowania wpaty gotwki oraz polecenia przelewu, stosowa naley odpowiednio przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa, dotyczce odpowiedzialnoci podatkowej inkasenta. W przypadku niezrealizowania przez placwk pocztow wpaty gotwkowej, maj zastosowanie przepisy art.57 - 62 dotyczce odpowiedzialnoci za niewykonanie lub nienaleyte wykonanie usug pocztowych, zawarte w ustawie z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz.U.Nr 130, poz.1188).

3.5.1. Dokadniejsze postanowienia

- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 1997r. nr 137, poz.926 z pn.zm.), - rozporzdzenie Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004r. w sprawie kwoty powyej ktrej nalenoci uiszcza si w formie bezgotwkowej (Dz.U. nr 87, poz.823), - ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r. - Prawo bankowe (Dz.U. z 2002 r. nr 72, poz.665 z pn.zm.), - ustawa z dnia 14 grudnia 1995r. o spdzielczych kasach oszczdnociowo - kredytowych (Dz.U. z 1996 r. nr 1, poz.2 z pn.zm.),

379

- ustawa z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz.U. nr 130, poz.1180). 3.6. Ksigowanie retrospektywne nalenoci celnych oraz odstpienie od retrospektywnego ksigowania nalenoci Kada kwota nalenoci celnych wynikajca z powstaego dugu celnego powinna podlega obliczeniu i zaksigowaniu. Pojcie ksigowania nie zostao zdefiniowane w przepisach prawa celnego. Z postanowie art.217 ust.2 WKC, wynika jedynie, e z pojciem ksigowania zwizane jest ustalenie kwoty nalenoci, ktra powinna zosta uiszczona przez dunika i jej odpowiednie "zaewidencjonowanie". Szczegowe zasady ksigowania kwot nalenoci ustalane s natomiast przez pastwa czonkowskie. Z postanowie art.221 WKC wynika natomiast, e po dokonaniu zaksigowania nastpuje powiadomienie dunika o kwocie nalenoci i w tym momencie powstaje ze strony dunika zobowizanie do uiszczenia nalenoci. Zaksigowanie nalenoci w rozumieniu art.217 WKC jest zatem warunkiem koniecznym aby ze strony organu celnego powstao uprawnienie do poboru nalenoci z tytuu powstaego dugu celnego. W wietle przepisw art.217-220 WKC naley wyrni ksigowanie pierwotne (art.218 WKC) i ksigowanie retrospektywne nalenoci (art.220 WKC). Zgodnie z postanowieniami art.220 WKC, zaksigowanie retrospektywne nalenoci moe nastpi, jeeli kwota nalenoci nie podlegaa (a powinna podlega) zaksigowaniu pierwotnemu, lub zaksigowaniu pierwotnemu podlegaa kwota nisza ni kwota prawnie nalena. Organ celny powinien dokona zaksigowania retrospektywnego niezkasigowanej pierwotnie kwoty w terminie 2 dni liczc od dnia, w ktrym dowiedzia si o fakcie niezaksigowania i mia moliwo obliczy kwot prawnie nalen. Zaksigowanie retrospektywne kwoty nalenoci nastpuje na podstawie decyzji organu celnego okrelajcej kwot nalenoci, wydawanej na podstawie art.51 ustawy Prawo celne. W sytuacji wic gdy z powodu niezaksigowania w ogle lub zaksigowania niszej ni prawnie nalena kwoty nalenoci, organ celny winien w decyzji okreli "niezaksigowan" (czyli tylko rnic) kwot nalenoci, jeeli istniej podstawy prawne do jej zaksigowania retrospektywnego. Wydajc ww. decyzj organ celny nie tylko rozstrzyga o wysokoci kwoty nalenoci ale rwnie podejmuje decyzj, czy ustalona kwota podlega zaksigowaniu w rozumieniu przepisw WKC. W praktyce mog zdarzy si bowiem sytuacje, w ktrych istniej wprawdzie przesanki do okrelenia kwoty dugu celnego, ale brak jest podstaw (przesanek) do zaksigowania takiej kwoty. Z powyszego wynika wic, e gdy brak jest podstaw do ksigowania retrospektywnego organ celny nie moe wyda decyzji okrelajcej kwot nalenoci, nawet wwczas gdy z okolicznoci sprawy wynika, e pierwotnie zaksigowana zostaa kwota nisza ni prawnie nalena. W tej sytuacji organ celny winien wyda decyzj o odstpieniu od zaksigowania retrospektywnego kwoty nalenoci w okrelonej (ustalonej przez ten organ) wysokoci. Brak podstaw do zaksigowania retrospektywnego kwoty nalenoci zaistnieje natomiast wwczas gdy wystpi przesanki okrelone w przepisie art.220 ust.2 WKC. W ww. decyzji naley wskaza kwot nalenoci, od zaksigowania ktrej organ celny odstpuje. Ponadto naley zauway, e zgodnie z postanowieniami art.55 pkt 2 ustawy - Prawo celne brak podstaw do zaksigowania retrospektywnego wystpi rwnie jeeli upyn termin na powiadomienia dunika o kwocie nalenoci (3 lata zgodnie z art.221 ust.3 WKC). Przesank odstpienia od zaksigowania retrospektywnego kwoty nalenoci, okrelon w art.220 ust.2 lit.b WKC jest brak bdu organu celnego w pierwotnym zaksigowaniu kwoty nalenoci przy dobrej wierze i braku moliwoci wykrycia tego bdu przez osob. Wyej wymienione przesanki musz wic zosta spenione cznie. Powysza regulacja oparta jest na obowizujcej w prawie Wsplnotowym zasadzie dotyczcej ochrony zaufania do organw administracji publicznej. Za bd organu celnego w rozumieniu art.220 ust.2 lit.b WKC uwaa si nieprawidowe zaksigowanie kwoty nalenoci prawnie nalenych w wyniku dziaania organu celnego. Sytuacje, w ktrych organ celny peni rol pasywn, nie stanowi bdu, poniewa organ celny w takim przypadku nie jest faktycznie odpowiedzialny za bd. Z tego

380

wzgldu bd organu celnego wystpuje jedynie w sytuacji, gdy organ ten go popenia, a nie w sytuacji, gdy mu jedynie zostaje poddany. W praktyce bd wystpi, w szczeglnoci, w sytuacji, gdy dane zawarte w zgoszeniu celnym zostay rzeczywicie sprawdzone i wynik zosta przyjty jako podstawa okrelenia nalenoci. Jest to na przykad taka sytuacja, kiedy dane zawarte w zgoszeniu celnym, zostay wyranie potwierdzone jako prawidowe lub jeeli za podstaw wzito wyranie inne dane ni zgoszone elementy kalkulacyjne. Bd nie wystpi w sytuacji, gdy dane zawarte w zgoszeniu celnym jedynie zostay przyjte, tzn. zostay bez kwestionowania wzite za podstaw okrelenia nalenoci (np. bez weryfikacji zgodnie z art.68 WKC) (por. Europejski Trybuna Sprawiedliwoci, wyroki z 27 czerwca 1991, Rs C-348, orzeczenie ETS 1991, s.3277, 3299 oraz z dnia 1 kwietnia 1993, Rs C-250/91, orzeczenie ETS 1993, s.1819, 1846). Organem celnym, o ktrym mowa w art.220 lit.b WKC jest to nie tylko organ celny pobierajcy co, lecz kady organ, ktry w ramach swoich kompetencji przedstawi swoje stanowisko, ktre nastpnie wzite zostao pod uwag przy okrelaniu kwoty nalenoci. Bd popeniony przez organ celny przy pierwotnym okreleniu kwoty dugu celnego stanowi przesank do odstpienia przez organ celny od retrospektywnego ksigowania kwoty dugu jedynie w sytuacji, gdy dunik nie mg w racjonalny sposb go wykry. Przy rozpatrywaniu kwestii, czy bd mg by wykryty przez osob mog by brane pod uwag nastpujce okolicznoci: - rodzaj bdu, - dowiadczenie osoby zgaszajcej, - poczynion staranno Odnonie dowiadczenia uczestnika obrotu gospodarczego naley wzi pod uwag, czy zawodowo zajmuje si on transakcjami importowymi i eksportowymi oraz czy dysponuje ju pewnym dowiadczeniem w handlu okrelonymi towarami. Przykad W przypadku wic, gdy zgoszenia celnego dokona agent celny wykazanie, e bd nie mg zosta przez osob wykryty bdzie znacznie trudniejsze ni przypadku, gdy zgoszenia takiego dokona osoba niedowiadczona, ktra dokonuje tej czynnoci sporadycznie. Z postanowieniami przepisu art.220 ust.2 WKC nierozerwalnie zwizany jest przepis art.236 WKC, regulujcy kwestie zwrotu lub umorzenia nalenoci celnych m.in. w przypadku, gdy kwota nalenoci zostaa zaksigowana niezgodnie z art.220 ust.2 WKC. W praktyce wic w sprawach, w ktrych w wyniku np. kontroli zgoszenia celnego po zwolnieniu towaru stwierdzono, e okrelona w zgoszeniu celnym kwota nalenoci jest nisza od prawnie nalenej, wydanie decyzji i zaksigowanie retrospektywne pozostaej kwoty nalenoci moliwe jest jeeli nie wystpiy okolicznoci okrelone w art.220 ust.2 WKC. Jeeli natomiast organ celny, wbrew przesankom ww. przepisu, wyda decyzj i zaksiguje pozosta kwot nalenoci, w wietle przepisu art.236 WKC zaistniej podstawy do jej zwrotu lub umorzenia. Kwestia prawidowoci zaksigowania retrospektywnego kwoty nalenoci w wietle przesanek z art.220 ust.2 WKC bdzie zatem przedmiotem postpowania wyjaniajcego w sprawie zwrotu lub umorzenia tej nalenoci. W sprawach zwizanych z retrospektywnym ksigowaniem nalenoci celnych naley mie na uwadze przepisy art.869 - 876a RWKC dotyczce: - moliwoci podjcia przez organ celny pastwa czonkowskiego decyzji o odstpieniu od zaksigowania retrospektywnego oraz decyzji o zwrocie lub umorzeniu nalenoci w przypadku, gdy kwota nalenoci zostaa zaksigowana niezgodnie z art.220 ust.2 lit.b WKC tylko do kwoty poniej 500 000 Euro, - przechowywania do dyspozycji Komisji Europejskiej spraw, w ktrych organy celne podjy decyzj o odstpieniu od zaksigowania retrospektywnego albo o zwrocie lub umorzeniu nalenoci celnych na podstawie art.236, w zwizku z art.220 ust.2 lit b WKC - obowizku przekazywania Komisji Europejskiej wykazu przypadkw, w ktrych kwota niepobrana albo zwrcona w wyniku bdu organu celnego wynosi ponad 50.000 Euro. W zwizku z powyszym organy celne powinny przyj nastpujcy sposb postpowania: - naczelnicy urzdw celnych zobowizani s do przekazywania waciwemu dyrektorowi izby celnej kopii akt spraw, w ktrych wydane zostay decyzje o odstpieniu od retrospektywnego zaksigowania nalenoci celnych na podstawie

381

art.202 ust.2 lit b WKC oraz spraw, w ktrych nastpi zwrot lub umorzenie nalenoci celnych na podstawie art.236, w zwizku z art.202 ust.2 lit b WKC, - dyrektor izby celnej jest zobowizany do przechowywania kopii akt i prowadzenia listy ww. spraw, - kopie akt spraw, w ktrych niezaksigowana albo zwrcona lub umorzona na pod- stawie ww. przepisw kwota jest wysza ni 50 000 Euro powinny by przez izb celn przekazywane do Ministerstwa Finansw. Ww. prg kwotowy odnosi si take do wielu zgosze celnych dokonanych na rzecz tej samej osoby, w ktrych przedmiot i istota sprawy jest taka sama (art.870 RWKC). Sprawy z pierwszego procza powinny by przekazane do Ministerstwa Finansw do dnia 15 lipca tego samego roku, a sprawy z drugiego procza do dnia 15 stycznia roku nastpnego - wraz z merytorycznym stanowiskiem dyrektora izby celnej, - w przypadku, gdy kwota nalenoci celnych, ktra w ocenie organu celnego, w wietle przepisu art.220 ust.2 lit.b WKC, nie moe podlega retrospektywnemu zaksigowaniu albo ktra powinna zosta zwrcona lub umorzona na podstawie art.236, w zwizku z art.220 ust.2 lit.b WKC wynosi 500 000 Euro lub wicej, organ celny nie moe sam wyda decyzji o odstpieniu od zaksigowania retrospektywnego albo zwrocie lub umorzeniu nalenoci. W tym przypadku zastosowanie ma tryb okrelony w art.871 RWKC i sprawa przekazywana jest, za porednictwem Ministerstwa Finansw, do rozstrzygnicia przez Komisj. Ww. prg kwotowy odnosi si take do wielu zgosze celnych dokonanych na rzecz tej samej osoby, w ktrych przedmiot i istota sprawy jest taka sama. 4. Kwestie zwizane z przymusowym zabezpieczeniem 4.1. Zabezpieczenie na majtku Art.61 ustawy - Prawo celne zawiera regulacj, z ktrej wynika, e w przypadku gdy nie zostanie zoone zabezpieczenie albo zoone nie pokryje w caoci kwoty dugu celnego, istnieje moliwo zabezpieczenia przez organ celny, kwoty nalenoci na majtku, przed terminem patnoci, jeeli zachodzi uzasadniona obawa, e nie zostanie ona uiszczona. Zabezpieczenia mona dokona rwnie przed zaksigowaniem kwoty nalenoci, a take w toku postpowania celnego lub kontroli celnej, przed wydaniem decyzji okrelajcej kwot nalenoci wynikajc z dugu celnego. Zgodnie z art.61 ust.3 ustawy - Prawo celne zabezpieczenia na majtku dokonuje si w drodze decyzji. W przypadku gdy zabezpieczenie nastpuje przed zaksigowaniem kwoty nalenoci lub w toku postpowania celnego lub kontroli celnej, przed wydaniem decyzji okrelajcej kwot dugu celnego, w decyzji o zabezpieczeniu organ celny winien okrela przyblion kwot nalenoci w oparciu o dane dotyczce podstawy ustalenia wysokoci tej kwoty. Warunkiem wydania decyzji o zabezpieczeniu winno by istnienie uzasadnionej obawy, i nalenoci nie zostan uiszczone. Decyzja o zabezpieczeniu stanowi podstaw tymczasowego zajcia majtku do czasu wydania zarzdzenia zabezpieczenia na podstawie ustawy o postpowaniu egzekucyjnym w administracji (art.61 ust.4 ustawy - Prawo celne). Do wydania decyzji o zabezpieczeniu kwoty nalenoci na majtku dunika waciwym jest naczelnik urzdu celnego, ktr niezwocznie przekazuje do dyrektora izby celnej. Wycza si w postpowaniu zabezpieczajcym stosowanie przepisw art.165 2 i art.200 1 ustawy - Ordynacja podatkowa (art.61 ust.5 projektu Prawa celnego). Oznacza to, e w przypadku koniecznoci wydania decyzji o zabezpieczeniu, nie istnieje konieczno wydania postanowienia w sprawie wszczcia postpowania oraz wyznaczania stronie, przed wydaniem decyzji o zabezpieczeniu, terminu do wypowiedzenia si w sprawie zebranego materiau dowodowego. W myl art.62 ust.2 ustawy - Prawo celne tymczasowe zajcie bdzie skuteczne pod warunkiem wydania zarzdzenia zabezpieczenia w terminie 3 dni od dnia wydania decyzji o zabezpieczeniu. Zgodnie z art.155a 1 ustawy o postpowaniu egzekucyjnym w administracji zarzdzenie zabezpieczenia wydaje wierzyciel. Wierzycielem nalenoci celnych i organem egzekucyjnym uprawnionym do dochodzenia tych nalenoci jest dyrektor izby celnej. Dlatego konieczne jest, aby tymczasowe zajcie nie utracio skutecznoci, niezwoczne przekazanie przez naczelnika urzdu celnego decyzji o zabezpieczeniu do dyrektora izby celnej, tak aby dyrektor, jako wierzyciel mg w terminie 3 dni, od dnia wydania decyzji, wyda zarzdzenie zabezpieczenia. Nastpnie dyrektor izby celnej, jako organ egzekucyjny, w zarzdzeniu zabezpieczenia, w myl art.156 ustawy o postpowaniu egzekucyjnym w administracji, nadaje klauzul o przyjciu zarzdzenia zabezpieczenia do wykonania i zgodnie z art.164 tej ustawy dyrektor jako organ egzekucyjny dokonuje zabezpieczenia, o ktrym mowa w tym ostatnim przepisie. Art.63 ustawy - Prawo celne zawiera regulacj, z ktrej wynika, e decyzja o zabezpieczeniu wygasa po upywie 10 dni

382

od dnia powiadomienia dunika o wysokoci zaksigowanej kwoty nalenoci. Oznacza to, ze wygasa z dniem upywu terminu do uiszczenia kwoty nalenoci. Wyganicie decyzji o zabezpieczeniu nie narusza zarzdzenia zabezpieczenia wydanego na podstawie przepisw o postpowaniu egzekucyjnym w administracji (art.63 ust. 2 ustawy - Prawo celne). W zwizku z regulacj w art.63 ustawy - Prawo celne konieczna bya zmiana art.154 4 ustawy o postpowaniu egzekucyjnym w administracji. Ze zmienionego tego przepisu wynika, e zajcie zabezpieczajce przeksztaca si w zajcie egzekucyjne z dniem wyganicia decyzji, o ktrej mowa w art.61 ust.3 ustawy - Prawo celne, pod warunkiem, e organ wystawi tytu wykonawczy nie pniej ni przed upywem 14 dni od dnia wyganicia decyzji lub od dnia dorczenia upomnienia, jeeli dorczenie to byo wymagane. Zmianie uleg take przepis art.159 1 ustawy o postpowaniu egzekucyjnym w administracji, z ktrego wynika, e organ egzekucyjny na danie zobowizanego, z zastrzeeniem 2, uchyla zabezpieczenie, jeeli wniosek o wszczcie postpowania egzekucyjnego nie zosta zgoszony w terminie 30 dni od dnia dokonania zabezpieczenia nalenoci pieninej, a w terminie 3 miesicy od dokonania zabezpieczenia w zwizku z wydaniem decyzji o zabezpieczeniu, o ktrej mowa w art.61 ust. 3, lub zabezpieczenia obowizku o charakterze niepieninym. Zastosowanie si organw celnych do wszystkich ww. przepisw, oznacza bdzie sprawne wyegzekwowanie zobowizania. 4.1.1 Dokadniejsze postanowienia - ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postpowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2002 r. nr 110, poz.968, z pon.zm.), - ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 1997 r. nr 137, poz.926 z pn.zm.). 4.2. Zajcie towaru w celu zabezpieczenia kwoty nalenoci W myl art.64 ust.1 ustawy - Prawo celne istnieje moliwo zajcia towaru, jeeli nie zostao zoone zabezpieczenie albo zoone nie pokryo dugu celnego, w celu zabezpieczenia kwoty nalenoci, do czasu ich uiszczenia. W takim przypadku maj zastosowanie przepisy art.30 ust.2-4 ustawy Prawo celne, tzn: - zajcie towaru moe by dokonane bez wzgldu na prawa osb trzecich i z pierwszestwem przed wszystkimi obcieniami i przywilejami (art.30 ust.2 ustawy - Prawo celne), - zajcie towaru nastpuje w drodze postanowienia, na ktre przysuguje zaalenie (art.30 ust.3 i 4 ustawy - Prawo celne). Jeeli kwota nalenoci za towar, na ktrym ci nalenoci, nie zostaa uiszczona, organ celny moe dokona sprzeday zajtego towaru celem pokrycia cicego na nim zobowizania. Przy dokonywaniu sprzeday towaru maj zastosowanie postanowienia art.33 ustawy - Prawo celne (patrz rozdzia 11.00.00.). 5. Wyganicie dugu celnego Przepisy dotyczce kwestii wyganicia dugu celnego zawarte s w art.233 i art.234 WKC oraz uzupeniajco w art.867 RWKC. W art.233 wymienione s przesanki powodujce wyganicie dugu celnego. Przesanki te s identyczne, jakie zawarte byy w art.244 obowizujcej przed akcesj ustawy - Kodeks celny, z t tylko rnic, e przedawnienie i nieistniejca w obecnym stanie prawnym stwierdzona przez sd niewypacalno dunika, nie s wymienione w art.233, jako przyczyny wyganicia dugu celnego, lecz zasygnalizowanie tych przypadkw w akapicie pierwszym tego artykuu wskazuje na ich skutki prawne. Rozstrzygajc kwesti przedawnienia naley mie na uwadze przedawnienie ustalenia nalenoci oraz przedawnienie dochodzenia kwot nalenoci. Przy przedawnieniu ustalenia nalenoci naley zwrci uwag na przepis art.221 ust.3 oraz art.221 ust.4 WKC cznie z art.56 ustawy - Prawo celne. Z przepisw tych wynika, e termin na zaksigowanie kwoty dugu wynosi 3 lata, a w przypadku powstania dugu celnego na skutek czynu karalnego, 5 lat, przy czym w obu przypadkach termin ten zostaje zawieszony z chwil zoenia odwoania na czas trwania procedury odwoawczej. W kwestii przedawnienia dochodzenia kwot nalenoci ma zastosowanie przepis art.65 ust.7 ustawy - Prawo celne, z ktrego wynika, e kwot nalenoci mona dochodzi w terminie 5 lat liczc od dnia, w ktrym zostay zaksigowane oraz przepisy ust.8-11 tego artykuu regulujce kwestie przerwania biegu przedawnienia. W myl art.233 WKC dug celny wygasa:

383

a) przez uiszczenie nalenoci, b) przez umorzenie kwoty nalenoci, c) jeeli wobec towarw zgoszonych do procedury celnej okrelajcej obowizek uiszczenia nalenoci: - zgoszenie celne zostao uniewanione, - jeeli towary, przed ich zwolnieniem, zostay zajte i rwnoczenie lub w pniejszym terminie orzeczono ich przepadek bd zostay zniszczone na polecenie organw celnych, zostay zniszczone lub stay si przedmiotem zrzeczenia zgodnie z art.182, bd zostay zniszczone lub nieodwracalnie utracone ze wzgldu na ich charakter lub w wyniku nieprzewidzianych okolicznoci bd dziaania siy wyszej, d) jeeli towary, wobec ktrych w przypadkach, okrelonych w art.202, powsta dug celny, zostay zajte przy nielegalnym wprowadzeniu i rwnoczenie lub w pniejszym terminie orzeczono ich przepadek. Wsplnotowy kodeks celny, w akapicie drugim art.233, stanowi, e w przypadku zajcia i orzeczenia przepadku, dla celw przepisw prawa karnego majcego zastosowanie wobec narusze przepisw celnych, dug celny uwaa si za niewygasy, w przypadku gdy prawo karne Pastwa Czonkowskiego przewiduje, e nalenoci celne s podstaw dla okrelenia sankcji lub, e istnienie dugu celnego stanowi podstaw do wszczcia postpowania karnego. Wygasa rwnie dug celny okrelony w art.216 WKC, w przypadku uniewanienia formalnoci, ktre zostay spenione celem uzyskania preferencji taryfowych okrelonych w tym artykule. 6. Traktat i przepisy przejciowe Przystpienie naszego kraju do UE oznacza m.in., e w Polsce jak na caym terytorium Wsplnoty, stosowane s same przepisy celne. Podpisany przez Polsk Traktat Akcesyjny, w czci traktujcej o Unii Celnej, zawiera szereg wynegocjowanych przez nasz kraj postanowie odnoszcych si do niektrych kwestii szczegowych, i tak w ust.13 zacznika IV Nr 5 do Aktu Przystpienia (Unia Celna - procedury i rodki przejciowe), ktry stanowi integraln cz Traktatu o Przystpieniu z 2003 r. przyjto: "13. Procedury dotyczce powstania dugu celnego, ksigowania oraz odzyskiwania nalenoci powstaych w wyniku powtrnej kontroli celnej, o ktrych mowa w artykuach 201 do 232 rozporzdzenia (EWG) nr 2913/92 oraz w artykuach 859 do 876 bis rozporzdzenia (EWG) nr 2454/93 maj zastosowanie do nowych Pastw Czonkowskich z zastrzeeniem poniszych postanowie szczeglnych: - odzyskiwanie nalenoci jest przeprowadzane na warunkach okrelonych w ustawodawstwie wsplnotowym. Jednake w przypadkach gdy dug celny powsta przed przystpieniem, odzyskiwanie nalenoci zostanie przeprowadzone zgodnie z warunkami obowizujcymi w nowym Pastwie Czonkowskim, przez to Pastwo oraz na jego rzecz." Przepis art.13 ustawy Przepisy wprowadzajce ustaw - Prawo celne oraz o zmianie niektrych innych ustaw w zwizku z powyszym wprowadza regulacje, z ktrej wynika, ze jeeli dug celny powsta przed dniem uzyskania przez Rzeczpospolit Polsk czonkowstwa w Unii Europejskiej, to do spraw dotyczcych dugu celnego stosuje si przepisy dotychczasowe. Oznacza to, e jeeli po przystpieniu Polski do UE, w wyniku powtrnej kontroli celnej postanie dug celny i w wyniku przeprowadzonego postpowania okae si, e ten dug celny powsta przed przystpieniem Polski do UE, to kwota dugu celnego nie bdzie stanowia rodka wasnego Wsplnoty. Dochodzenie takiej kwoty dugu celnego odbywa si powinno na podstawie przepisw obowizujcych w Polsce przed przystpieniem do Unii. Uzyskane kwoty z tytuu dugu celnego pozostaj w Polsce.

384

30.00.00 Odroczenia terminu patnoci 1. Wprowadzenie Odroczenie terminu patnoci nalenoci celnych stanowi jedno z uatwie patniczych, ktre mog przysugiwa dunikowi i jednoczenie jedyne uatwienie patnicze stosowane przez organ celny w sposb obligatoryjny w przypadku spenienia przez wnioskodawc okrelonych warunkw. Instytucja odroczenia uregulowana we wsplnotowym prawie celnym zawiera w swym zakresie nie tylko przesunicie w czasie terminu patnoci nalenoci, ale rwnie, po spenieniu okrelonych wymogw, moliwo zbiorczego dokonywania patnoci nalenoci powstaych w pewnym okresie. Odroczenie patnoci dotyczy wycznie nalenoci powstaych na skutek przyjcia zgoszenia celnego (art.201 ust.1 lit a WKC) i dodatkowo w pierwszej (omwionej poniej) formie odroczenia rwnie nalenoci wynikajcych z decyzji okrelajcej kwot wynikajc z dugu celnego, zaksigowanych retrospektywnie na podstawie art.220 WKC. Odroczeniu nie podlegaj nalenoci wynikajce z dugu celnego powstaego na podstawie innych przesanek, takich jak np. nielegalne wprowadzenie towaru na wsplnotowy obszar celny, usunicie towaru spod dozoru celnego, czy niedopenienie warunku wymaganego do umieszczenia towaru pod procedur celn. Odroczenie funkcjonujce w przepisach prawa celnego nie dotyczy podatkw powstaych z tytuu importu towarw na wsplnotowy obszar celny. W przypadku zatem zastosowania tego uatwienia patniczego, dwa wspomniane rodzaje nalenoci publicznoprawnych wynikajce z jednego zgoszenia celnego mog podlega cakowicie innym zasadom rozlicze z organem celnym. Korzystanie z odroczenia terminu patnoci nalenoci celnych, jako daleko idcego uatwienia dla importerw unijnych, wymaga uzyskania pozwolenia wydanego przez dyrektora izby celnej. Cao unormowa dotyczcych odraczania terminu patnoci nalenoci celnych zawarta jest w: 1) art.224-228 WKC; 2) art.59 ustawy - Prawo celne oraz 3) rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odraczania terminu patnoci nalenoci celnych (Dz.U.Nr 87, poz.824) i z 2005 r. Nr 57, poz. 496 2. Osoba uprawniona do ubiegania si o pozwolenie na odroczenie Zgodnie z tumaczeniem art.224 WKC podmiotem uprawnionym do skorzystania z odroczenia moe by osoba zobowizana do zapacenia nalenoci (a bardziej dosownie - "osoba, ktrej dotyczy patno nalenoci"). W praktyce osob t bdzie dunik, o ktrym mowa w art.201 ust.1 lit.a WKC, a wic zgaszajcy, ktrym moe by zarwno osoba skadajca zgoszenie celne we wasnym imieniu i na swoj rzecz, jak i skadajca je we wasnym imieniu, lecz na cudz rzecz (przedstawiciel poredni). Natomiast agent celny dziaajcy jako przedstawiciel bezporedni w adnym wypadku nie moe uzyska dla siebie pozwolenia na odroczenie. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby dokonywa on wszelkich czynnoci zwizanych z uzyskiwaniem takiego pozwolenia oraz korzystaniem z odroczenia, jednake czynnoci te bd odnosi skutki prawne wycznie w stosunku do mocodawcy tego agenta. Majc na wzgldzie przejrzysto stosowania odroczenia, przyjto zasad, zgodnie z ktr jedno pozwolenie nie moe dotyczy jednoczenie "cudzych" i "wasnych" zobowiza wnioskodawcy. Oznacza to, i adresatem danego pozwolenia moe by albo osoba dziaajca we wasnym imieniu i na wasn rzecz, albo bdca przedstawicielem porednim jednej lub wielu innych osb. 3. Formy odroczenia terminu patnoci nalenoci Przepisy wsplnotowego prawa celnego przewiduj trzy rne formy odroczenia terminu patnoci nalenoci. Forma, o ktrej mowa w art.226 lit.a WKC, dla potrzeb tego rozdziau zwana form pierwsz, polega na jednorazowym odroczeniu patnoci danej kwoty nalenoci zaksigowanej na skutek przyjcia zgoszenia celnego lub wydania decyzji okrelajcej kwot wynikajc z dugu celnego po weryfikacji zgoszenia celnego. Istot formy okrelonej w art.226 lit.b WKC, zwana dalej drug form, jest caociowe odraczanie terminu zapaty wszystkich nalenoci ksigowanych sukcesywnie w okresie wyznaczonym przez organ celny.

385

Ostatnia natomiast, przewidziana w art.226 lit.c WKC, forma trzecia dotyczy caociowego odraczania terminu uiszczenia wszystkich nalenoci podlegajcych, za zgod organu celnego i pod warunkiem zabezpieczenia pokrycia kwoty dugu celnego, cznemu ksigowaniu, po upywie wyznaczonego okresu, w ktrym zostay zwolnione towary. Ze wzgldu na zasadnicze rnice pomidzy opisanymi sposobami odraczania terminu patnoci nalenoci, jedno pozwolenie moe dotyczy tylko jednej formy odroczenia. 4. Terminy odraczania nalenoci Termin odroczenia wynosi zasadniczo 30 dni (art.227 ust.1 zdanie pierwsze WKC), ale w poszczeglnych przypadkach termin ten w rzeczywistoci dla konkretnej kwoty nalenoci bdzie krtszy lub duszy, przy czym maksymalnie moe wynosi 45 dni. Sposoby obliczania terminu odroczenia rni si w zalenoci od specyfiki poszczeglnych form odroczenia. W pierwszej formie termin odroczenia liczony jest od dnia nastpujcego po dniu zaksigowania kwoty nalenoci. W przypadku przeduenia terminu ksigowania (maksymalnie o 14 dni), termin 30 dni skraca si o liczb dni odpowiadajc okresowi przekraczajcemu 2 dni przeznaczone na zaksigowanie kwoty nalenoci (art.227 ust.1 lit.a WKC). W formie drugiej bieg terminu rozpoczyna si od dnia nastpujcego po dniu upywu wyznaczonego okresu przyjmowania zgosze (ksigowania kwot nalenoci). Termin 30 dni skraca si w tym przypadku o liczb dni odpowiadajc poowie liczby dni wyznaczonego okresu (art.227 ust.1 lit.b WKC). Trzecia natomiast forma przewiduje liczenie terminu odroczenia od dnia nastpujcego po dniu upywu wyznaczonego okresu zwalniania towarw do procedury. Podobnie jak w formie drugiej, termin 30 dni skraca si o liczb dni odpowiadajc poowie liczby dni wyznaczonego okresu (art.227 ust.1 lit.c WKC). Jeeli liczba dni w okresach, o ktrych mowa w drugim i trzecim z wymienionych przypadkw, jest nieparzysta, liczba dni, ktr naley odj od terminu 30 dni jest rwna poowie liczby parzystej, bezporednio poprzedzajcej t liczb nieparzyst (art.227 ust.2 WKC). Wyznaczone okresy mog wynosi maksymalnie 31 dni (art.226 lit.b WKC i art.218 ust.1 akapit drugi WKC). Przykad W przypadku wyznaczenia maksymalnego okresu o parzystej liczbie dni obliczenie terminu odroczenia jest nastpujce: 30 - 15 (poniewa 30 : 2 = 15) = 15. W przypadku wyznaczenia maksymalnego okresu o nieparzystej liczbie dni obliczenie terminu odroczenia jest nastpujce: 30 - 15 (poniewa 31 - 1 = 30, a 30 : 2 = 15) = 15. Jeeli okresy, o ktrych mowa w omawianych przypadkach wynosz tydzie lub miesic kalendarzowy, kraje czonkowskie mog okreli, e uiszczenie nalenoci, ktrych patno zostaa odroczona ma nastpi (art.227 ust.3 WKC): a) w odniesieniu do tygodnia - w pitek w czwartym tygodniu nastpujcym po tym tygodniu kalendarzowym; b) w odniesieniu do miesica - najpniej szesnastego dnia miesica nastpujcego po tym miesicu kalendarzowym. Powysza, fakultatywna dla krajw czonkowskich, regulacja ma na celu uproszczenie obliczania terminw odroczenia polegajce na korzystaniu z pewnych stale powtarzajcych si elementw kalendarza. Wanie dla celw uatwienia przyjto, e wyznaczonym okresem, w kadym przypadku w drugiej i trzeciej formie odroczenia, bdzie miesic kalendarzowy. Korzystajc z moliwoci przewidzianej we wsplnotowym prawie celnym, Minister Finansw w rozporzdzeniu z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odraczania terminu patnoci nalenoci celnych wprowadzi zasad, zgodnie z ktr w powyszym przypadku upyw terminu patnoci nastpuje zawsze w szesnastym dniu miesica nastpujcego po upywie wyznaczonego okresu. 5. Wyczenie moliwoci odroczenia (art.228 WKC) Wyczenie to dotyczy sytuacji, w ktrej nastpuj nieprawidowoci w korzystaniu z procedury uproszczonej w formie zoenia zgoszenia niekompletnego. Chodzi tu o przypadek, w ktrym zgaszajcy po upywie wyznaczonego terminu, nie dostarczy danych niezbdnych do ostatecznego okrelenia wartoci celnej towarw, albo danych lub dokumentw

386

brakujcych w chwili przyjcia niekompletnego zgoszenia. Niedopenienie przez zgaszajcego powyszych wymogw powoduje zaksigowanie przez organ celny nalenoci (w kwocie wyszej od wynikajcej ze zgoszenia niekompletnego), ktrym ostatecznie bd podlegay towary. W takiej sytuacji patno nalenoci w "domierzonej" kwocie nie moe by odroczona. Poprzez sam fakt przyjcia zgoszenia niekompletnego, zgaszajcy skorzysta ju bowiem de facto z "odroczenia" patnoci kwoty stanowicej rnic pomidzy kwot pierwotn i kwot nalenoci mogcych ostatecznie powsta. Jednak ww. patno moe zosta odroczona, jeeli: - kwota nalenoci do pokrycia (czyli ta ostateczna) zostanie zaksigowana przed upywem 30 dni od dnia zaksigowania pierwotnie danej kwoty, albo - nie dokonano zaksigowania, przed upywem 30 dni od dnia przyjcia niekompletnego zgoszenia celnego. W powyszym przypadku patno moe zosta odroczona na okres nie przekraczajcy daty upywu terminu okrelonego zgodnie z art.227 WKC dla pierwotnie okrelonej kwoty, albo ktry zostaby udzielony, gdyby kwota prawnie nalena zostaa zaksigowana przy zgoszeniu tych towarw. 6. Warunki uzyskania przez dunika pozwolenia na odroczenie Wrd warunkw niezbdnych do wydania pozwolenia na odroczenie terminu patnoci nalenoci celnych naley wymieni: 1) zoenie zabezpieczenia; 2) prowadzenie dziaalnoci gospodarczej oraz 3) solidno i wiarygodno oceniania na podstawie dwch kryteriw: - nie popenienia powanego lub powtrnego naruszenia przepisw prawa celnego i - zapewnienia gwarancji naleytego wykonania obowizkw wynikajcych z przepisw prawa celnego. Przykad Powtrne naruszenie przepisw prawa celnego w praktyce moe polega przykadowo na ponownym: - uiszczeniu nalenoci po dacie ich patnoci, niezalenie od tego, czy uiszczenie nastpio przed, czy po monicie organu celnego, - zoeniu zgoszenia celnego powodujcego powstanie nalenoci celnych w kwocie przekraczajcej wysoko zoonego zabezpieczenia bez jego stosownego uzupenienia; takie naruszenie bdzie moliwe tylko w trzeciej formie uproszcze (wpis do rejestru) ze wzgldu na brak biecej kontroli wykorzystania zabezpieczenia. Przykadem powanego naruszenia moe by natomiast nieuiszczenie nalenoci powodujce konieczno zastosowania przez organ rodkw egzekucyjnych. 7. Wsplne dla wszystkich form odroczenia wymogi dotyczce wniosku W celu zapewnienia wnioskodawcom moliwie duej wygody w spenieniu niezbdnych formalnoci i bezporedniego dostpu do informacji na temat wymogw uzyskania pozwolenia na odroczenie terminu patnoci nalenoci, opracowany zosta wzr wniosku o udzielenie takiego pozwolenia (zacznik nr 1 do rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r). Do wniosku o udzielenie pozwolenia na odroczenie terminu patnoci nalenoci, powinny by doczone nastpujce dokumenty ( 3 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r): 1) orygina lub uwierzytelniona kopia dokumentu potwierdzajcego prowadzenie przez wnioskodawc dziaalnoci gospodarczej; 2) potwierdzenie zoenia zabezpieczenia - o ile zostao ono zoone przed zoeniem wniosku o udzielenie pozwolenia na odroczenie w pierwszej formie. Dokumenty te powinny zawiera dane aktualne w dniu zoenia wniosku. Orygina lub uwierzytelniona kopia dokumentu potwierdzajcego prowadzenie przez wnioskodawc dziaalnoci gospodarczej, nie musz by doczone do wniosku, jeeli jeden z tych dokumentw zosta wczeniej zoony w innej sprawie dyrektorowi izby celnej, do ktrego skadany jest wniosek. W takim wypadku wnioskodawca jest obowizany do wskazania sprawy, przy ktrej zoono ten dokument.

387

Lista wymaganych dokumentw zostaa ograniczona do minimum w celu zapewnienia jak najwikszej dostpnoci przedsibiorcw do tego uatwienia patniczego. Bieca kontrola korzystania z odroczenia, poza procedur uproszczon w trzeciej formie (wpis do ewidencji firmy), dziki systemowi rozlicze celno - podatkowych ZEFIR, wydaje si wystarczajca dla zapewnienia cigalnoci nalenoci (saldowanie w systemie ZEFIR zabezpieczenia generalnego bezporednio po zoeniu zgoszenia celnego). Natomiast prawidowe korzystanie z odroczenia w procedurach uproszczonych, pomimo ograniczonej kontroli ze strony organw celnych, z zaoenia wynika ma z faktu, i pozwolenia na stosowanie procedur uproszczonych przyznawane mog by wycznie osobom zbadanym uprzednio przez organy celne pod wzgldem solidnoci, przestrzegania przepisw prawa i zagwarantowania skutecznej kontroli realizacji tych procedur przez organ celny. 8. Przesanki cofnicia pozwolenia Przesanki cofnicia pozwolenia na odroczenie terminu patnoci nalenoci nie zostay uregulowane w ustawie - Prawo celne, ani te w rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odraczania terminu patnoci nalenoci celnych. Postpowanie w sprawie cofnicia pozwolenia na odroczenie powinno by prowadzone na podstawie przepisw oglnych dotyczcych cofania i zmiany decyzji korzystnej dla zainteresowanego. Zgodnie z art.9 WKC, pozwolenie zostanie cofnite, gdy: - jeden lub kilka warunkw wymaganych dla jego wydania nie zostao spenionych, - osoba, ktrej ono dotyczy, nie podporzdkuje si obowizkowi, ktry ewentualnie nakada na ni to pozwolenie. 9. Szczegowy tryb i warunki stosowania poszczeglnych form odroczenia 9.1. Pierwsza forma odroczenia Forma ta dotyczy odrocze pojedynczych powstaych ju nalenoci, a wic ze swej istoty ma zastosowanie w sytuacjach losowych, kiedy odroczenie ma stanowi pomoc w nieprzewidzianej uprzednio przez zgaszajcego sytuacji, polegajcej na niemonoci terminowego uiszczenia nalenoci. Z dotychczasowej praktyki oraz informacji napywajcych z krajw czonkowskich Unii Europejskiej wynika, e z tej formy odrocze osoby korzystaj sporadycznie. Forma ta moe by stosowana rwnie w stosunku do nalenoci wynikajcych ze zgosze niekompletnych. Wniosek o udzielenie pozwolenia na takie odroczenie terminu patnoci nalenoci jest skadany przez dunika do dyrektora izby celnej waciwego miejscowo ze wzgldu na naczelnika urzdu celnego, w ktrym zostaa uprzednio zaksigowana kwota nalenoci ( 2 ust.1 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004r). Wniosek powinien zawiera: - wskazanie miejsca i daty jego zoenia, - dane wnioskodawcy, - wskazanie dyrektora izby celnej, do ktrego skadany jest wniosek, - okrelenie formy odroczenia patnoci nalenoci, - numer identyfikacji podatkowej wnioskodawcy, - urzd celny, w ktrym zaksigowano kwot odraczanych nalenoci, - numer i dat zaksigowania kwoty odraczanych nalenoci, - dat powiadomienia o kwocie odraczanych nalenoci, - podpis wnioskodawcy lub osoby reprezentujcej wnioskodawc. Wniosek ten powinien zosta zoony w terminie 10 dni od dnia powiadomienia dunika o wysokoci nalenoci ( 3 ust. 4 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r). Niezalenie od rodzaju rozstrzygnicia, osoba skadajca taki wniosek de facto bdzie bowiem korzysta z "odroczenia" co najmniej do czasu rozpatrzenia wniosku. Natomiast osoba taka co do zasady musi liczy si z koniecznoci uiszczenia odsetek za zwok w przypadku wydania decyzji odmawiajcej odroczenia. Przypadki odstpienia od poboru odsetek za zwok zawieraj przepisy art.54 ustawy - Ordynacja podatkowa. Po otrzymaniu wniosku dyrektor izby celnej przeprowadza weryfikacj wnioskodawcy pod ktem spenienia wymogw okrelonych w art.59 ust.1 ustawy - Prawo celne.

388

Przykad W celu weryfikacji wnioskodawcy komrka organizacyjna izby celnej prowadzca postpowanie w sprawie wydania pozwolenia na stosowanie odroczenia moe podj przykadowo nastpujce czynnoci: - sprawdzi dane zawarte w systemie ZEFIR dotyczce terminowoci wywizywania si przez wnioskodawc ze zobowiza patniczych, na przestrzeni np. ostatniego roku, - sprawdzi, czy wnioskodawca nie zalega z patnociami na rzecz organu celnego, - zasign informacji (na temat wszelkich narusze przepisw prawa celnego) posiadanych przez komrk kontroln izby, podlege urzdy celne lub ewentualnie inne izby celne. Jeeli wnioskodawca spenia warunki okrelone w art.59 ust.1 ustawy - Prawo celne, dyrektor izby celnej, wzywa wnioskodawc do zoenia zabezpieczenia w terminie 7 dni od dnia dorczenia wezwania, o ile zabezpieczenie takie nie zostao zoone wczeniej ( 4 ust.1 pkt 1 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r.). Nie przewidziano moliwoci przeduania tego terminu, ze wzgldu na konieczno maksymalnego skrcenia postpowania w sprawie udzielenia pozwolenia na odroczenie w pierwszej formie. Postpowanie to bowiem w praktyce moe rozpocz si nawet jednoczenie z pocztkiem okresu ewentualnego odroczenia i zasadniczo toczy si w tym samym czasie, w ktrym okres ten biegnie. Nadmierne przeduanie tego postpowania mogoby doprowadzi do sytuacji, w ktrej zostanie ono zakoczone nawet po dacie upywu terminu odroczenia, ktrego dotyczy to postpowanie. W przypadku ubiegania si o udzielenie pozwolenia na odroczenie w pierwszej formie, wymagane jest zabezpieczenie w wysokoci odpowiadajcej kwocie dugu celnego ( 4 ust.4 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r). Jeli wnioskodawca przed zoeniem wniosku zoy zabezpieczenie, nie w zwizku z wnioskiem o odroczenie, lecz w celu odebrania towaru z urzdu celnego, bdzie mg powoa si na to zabezpieczenie (jeli jest nadal wane) przedstawiajc odpowiednie potwierdzenie jego zoenia. Skadanie odrbnego zabezpieczenia w postpowaniu w sprawie odroczenia, nie bdzie wtedy wymagane. Orygina pozwolenia jest wydawany wnioskodawcy, jedna kopia pozwolenia przesyana do urzdu celnego wskazanego w pozwoleniu, a drug kopi zatrzymuje dyrektor izby celnej ( 5 ust.4 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004r). Jeli do tej pory urzd celny nie zwolni towaru do procedury, otrzymanie przez niego kopii pozwolenia, przekazanej przez dyrektora izby celnej, bdzie stanowi podstaw do zwolnienia towaru do procedury. 9.2. Druga forma odroczenia Forma ta wymaga uzyskania pozwolenia przed powstaniem nalenoci, ktrych patno ma by odroczona. Uatwienie to ma charakter pewnej staej praktyki. Polega na biecym kadorazowym odraczaniu terminu patnoci wszystkich nalenoci, jakie powstan z tytuu zobowiza osoby korzystajcej i uiszczaniu przez ni cznie kwot nalenoci powstajcych w wyznaczanych przez organ celnych powtarzajcych si okresach. Forma ta, w przeciwiestwie do formy trzeciej, dotyczy nalenoci ksigowanych w standardowy sposb, tzn. na podstawie zgosze celnych nie podlegajcych adnym formom uproszcze. Wniosek o udzielenie pozwolenia na odroczenie terminu patnoci nalenoci jest skadany przez przyszego dunika do dyrektora izby celnej waciwego miejscowo ze wzgldu na naczelnika lub naczelnikw urzdw celnych, w ktrych bd ksigowane kwoty nalenoci ( 2 ust.1 pkt 2 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r). Wniosek powinien zawiera: - wskazanie miejsca i daty jego zoenia, - dane wnioskodawcy, - wskazanie dyrektora izby celnej, do ktrego skadany jest wniosek, - okrelenie formy odroczenia patnoci nalenoci, - procedur celn, w ktrej bdzie stosowane odroczenie, - numer identyfikacji podatkowej wnioskodawcy, - urzd lub urzdy celne, w ktrych bd ksigowane kwoty odraczanych nalenoci, - podpis wnioskodawcy lub osoby reprezentujcej wnioskodawc. Weryfikacja wnioskodawcy po otrzymaniu wniosku odbywa si w sposb analogiczny do opisanego dla pierwszej

389

formy odroczenia. Jeeli wnioskodawca spenia warunki okrelone w art.59 ust.1 ustawy - Prawo celne, dyrektor izby celnej wzywa wnioskodawc do zoenia zabezpieczenia generalnego w terminie 30 dni od dnia dorczenia wezwania ( 4 ust.1 pkt 2 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r). Na uzasadniony wniosek zoony przez wnioskodawc przed upywem ww. terminu, dyrektor izby celnej moe przeduy termin wyznaczony do zoenia zabezpieczenia, nie wicej jednak ni o 30 dni ( 4 ust.2 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r). Zoenie zabezpieczenia nie wymaga odrbnego pozwolenia na stosowanie zabezpieczenia generalnego. Tryb pobierania przez organ celny ww. zabezpieczenia zosta uregulowany w 4 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odraczania terminu patnoci nalenoci celnych. Co do zasady przewiduje on, jak opisano wyej, skadanie tego zabezpieczenia na wyrane wezwanie organu celnego dokonane po przeprowadzeniu pozytywnej weryfikacji wnioskodawcy pod ktem spenienia przez niego przesanek okrelonych w art.59 ust.1 ustawy - Prawo celne. Wyej powoane przepisy umozliwiaja jednak wykorzystanie dla potrzeb odroczenia patnoci zoonego uprzednio przez wnioskodawc zabezpieczenia generalnego, np. w procedurze dopuszczenia do obrotu ( 4 ust.6 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004r.). W sytuacji, gdy osoba powoa si na fakt uprzedniego zoenia takiego zabezpieczenia, organ celny nie wezwie tej osoby do zoenia odrbnego zabezpieczenia w zwizku z ubieganiem si o udzielenie pozwolenia na odroczenie terminu patnoci, natomiast zada od niej przedoenia aneksu do gwarancji generalnej zawierajcego odpowiednie zapisy dotyczce podstawy prawnej wskazujcej cel jej zoenia. W konsekwencji organ wyda odpowiednie potwierdzenie zoenia zabezpieczenia dostosowane do nowego zakresu gwarancji. Do samodzielnego oszacowania i zadeklarowania kwoty zabezpieczenia zobowizany jest wnioskodawca, gdy to on podczas korzystania z odroczenia poniesie ewentualne konsekwencje zoenia tego zabezpieczenia w niewystarczajcej wysokoci, polegajce na niemonoci objcia towaru procedur celn z zastosowaniem odroczenia patnoci nalenoci. Pozwolenie na odroczenie terminu patnoci w drugiej formie wydawane jest bezterminowo ( 5 ust.3 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r). Ze wzgldu na ograniczenia obecnie funkcjonujcych systemw informatycznych, w szczeglnoci systemu ZEFIR, pozwolenie jest wane wycznie na obszarze waciwoci dyrektora izby celnej, ktry je wyda. Pozwolenie, zgodnie z opracowanym dla niego wzorem (zacznik nr 3 do rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r), zawiera: - miejsce i dat wydania, - numer pozwolenia, - podstaw prawn wydania pozwolenia, - dane wnioskodawcy, - okrelenie formy odroczenia, - procedur celn, w ktrej bdzie stosowane odroczenie, - termin patnoci odroczonych nalenoci, - miejsce patnoci (adres i numer konta izby celnej), - numer identyfikacji podatkowej wnioskodawcy, - urzd lub urzdy celne, w ktrych bd ksigowane kwoty odraczanych nalenoci, - pocztek pierwszego okresu rozliczeniowego, - uzasadnienie, - pouczenie o rodkach odwoawczych, - podpis i piecz osoby upowanionej do wydania pozwolenia. Pozwolenie powinno zawiera ponadto dodatkowe wskazwki i pouczenia dotyczce zasad korzystania z odroczenia i ewentualnych konsekwencji odstpstw od tych zasad.

390

Przykadowo pomocne wydaje si wskazanie w pozwoleniu, e za termin dokonania zapaty kwoty nalenoci uwaa si: 1) przy zapacie gotwk - dzie wpacenia kwoty nalenoci w kasie urzdu celnego lub na rachunek organu celnego w banku, w placwce pocztowej, w spdzielczej kasie oszczdnociowo - kredytowej; 2) w obrocie bezgotwkowym - dzie obcienia rachunku bankowego dunika lub rachunku dunika w spdzielczej kasie oszczdnociowo - kredytowej na podstawie polecenia przelewu. Istotna moe by rwnie informacja, e w przypadku przekroczenia wyznaczonego terminu patnoci, naliczane bd odsetki (art.65 ust.3 ustawy - Prawo celne). Odsetki te pobiera si wedug zasad i w wysokoci okrelonej w odrbnych przepisach, dotyczcych pobierania odsetek za zwok od nalenoci podatkowych (art.65 ust.6 ustawy - Prawo celne). W myl art.66 ust.1 ustawy - Prawo celne, do odpowiedzialnoci z tytuu dugu celnego oraz odsetek za zwok, stosuje si odpowiednio art.29 oraz przepisy rozdziaw 14 i 15 dziau III ustawy - Ordynacja podatkowa. Odnonie zabezpieczenia stosuje si art.189-200 WKC, a ponadto przepisy art.52-54 ustawy - Prawo celne (patrz rozdzia 28.00.00). Orygina pozwolenia, tak samo jak w pierwszej formie odroczenia, jest wydawany wnioskodawcy, kopie pozwolenia przesyane s do urzdu lub urzdw celnych wskazanych w pozwoleniu, a jedn kopi zatrzymuje dyrektor izby celnej. Okres ksigowania kwot nalenoci powinien by wyznaczany przez organ celny w wymiarze miesica kalendarzowego. Dyrektor izby celnej wyznacza ten okres w celu zapewnienia prawidowego i usystematyzowanego rozliczania nalenoci podlegajcych odroczeniom, inaczej ni w trzeciej formie odroczenia, gdzie dany okres "rozliczeniowy" stosowany jest jednoczenie (i przede wszystkim) dla celw stosowania procedury uproszczonej. Patno kadej nalenoci zaksigowanej w danym (bdcym okresem wyznaczonym przez organ celny) miesicu nastpuje najpniej szesnastego dnia miesica nastpujcego po upywie tego okresu (art.227 ust.3 lit.b WKC). W celu skorzystania, w stosunku do konkretnej nalenoci, z odroczenia w drugiej formie naley ( 7 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004r): - w przypadku zgoszenia celnego w formie pisemnej - wypeni podpole MP pola 47 Jednolitego Dokumentu Administracyjnego poprzez wpisanie litery "F" oraz pole 48 - poprzez wpisanie numeru pozwolenia na odroczenie, - w przypadku zgoszenia w innej formie - wskaza dane jw. w sposb waciwy dla odpowiedniej formy zgoszenia celnego. W przypadku zoenia zgoszenia celnego, ktre mogoby spowodowa powstanie nalenoci w kwocie przekraczajcej wysoko zoonego zabezpieczenia, zgoszenie takie nie zostanie objte pozwoleniem na odroczenie. Dalsze korzystanie z odroczenia moliwe bdzie pod warunkiem wczeniejszego uiszczenia odpowiedniej kwoty nalenoci, powodujcego zwolnienie zabezpieczenia. Takie swoiste "zawieszenie" stosowania odroczenia moe nastpi rwnie w przypadku: 1) wykorzystania przez organ celny zabezpieczenia w zwizku z nieuiszczeniem kwot nalenoci w odroczonym terminie patnoci; 2) upywu terminu wanoci zoonego zabezpieczenia generalnego. W przypadkach, o ktrych mowa powyej, moliwo korzystania z odroczenia terminu patnoci powstanie ponownie w pierwszym dniu okresu rozliczeniowego nastpujcego po zoeniu nowego zabezpieczenia lub przedueniu terminu jego wanoci. Tymczasowe odstpienie od stosowania odroczenia nie oznacza cofnicia pozwolenia. Dopiero niewypenienie warunkw dalszego korzystania z odroczenia moe spowodowa takie cofnicie. 9.3. Trzecia forma odroczenia Forma ta co do zasad jej funkcjonowania jest bardzo zbliona do formy drugiej. Wymaga ona rwnie uzyskania pozwolenia przed powstaniem nalenoci, ktrych patno ma by odroczona. Polega take na biecym kadorazowym odraczaniu terminu patnoci wszystkich nalenoci, jakie powstan z tytuu zobowiza osoby korzystajcej i uiszczaniu przez ni cznie kwot nalenoci powstajcych w wyznaczanych przez organ celnych powtarzajcych si okresach.

391

Podstawowe kryterium wyodrbnienia trzeciej formy odrocze polega na stosowaniu tej formy cznie z procedur uproszczon we wszystkich jej formach wymagajcych uzyskania pozwolenia. Wniosek o udzielenie pozwolenia na odroczenie w trzeciej formie jest skadany do dyrektora izby celnej waciwego miejscowo ze wzgldu na naczelnika lub naczelnikw urzdw celnych, w ktrych bd ksigowane kwoty nalenoci dotyczce towarw obejmowanych procedur celn z zastosowaniem procedury uproszczonej ( 2 ust.1 pkt 2 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r.). W praktyce jest to dyrektor izby celnej, do ktrego wnioskodawca wystpuje jednoczenie z wnioskiem o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej, albo dyrektor, ktry wyda uprzednio pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej. W przypadku jednoczesnego ubiegania si o udzielenie pozwolenia na odroczenie i pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej, wniosek moe by sporzdzony na formularzu wniosku o udzielenie pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej ( 2 ust.3 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r). W takiej sytuacji zatem na jednym formularzu s skadane obydwa wnioski: o stosowanie procedury uproszczonej i o odroczenie. Wniosek o udzielenie pozwolenia na odroczenie w sytuacji, gdy wnioskodawca korzysta ju z procedury uproszczonej, skadany jest na standardowym formularzu przeznaczonym dla wnioskw o udzielenie pozwolenia na odroczenie. W takiej sytuacji, w zwizku z faktem, e rozstrzygnicie dotyczce stosowania odroczenia bdzie stanowi jeden z elementw decyzji zawierajcej pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej, jednoczenie z podaniem o udzielenie odroczenia naley zoy wniosek o zmian pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej w zakresie wszelkich danych dotyczcych odroczenia ( 3 ust.4 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r.). W przypadku ubiegania si o udzielenie pozwolenia na odroczenie zwizane ze stosowaniem procedury uproszczonej, co do zasady obowizuje ten sam tryb skadania zabezpieczenia, jaki przewidziano dla formy drugiej odroczenia terminu patnoci. Wymagane dla celw odroczenia zabezpieczenie stanowi moe zabezpieczenie zoone uprzednio w zwizku z uzyskaniem pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej. Nie jest wtedy wymagane zoenie odrbnego zabezpieczenia dla potrzeb stosowania odroczenia ( 4 ust.6 rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r). Natomiast, tak jak w przypadku uprzedniego zoenia zabezpieczenia generalnego dla innych celw, organ celny winien zada od wnioskodawcy przedoenia aneksu do gwarancji zawierajcego odpowiednie zapisy dotyczce podstawy prawnej wskazujcej dodatkowy cel jej zoenia. W konsekwencji organ wyda odpowiednie potwierdzenie zoenia zabezpieczenia dostosowane do nowego zakresu gwarancji. Ze wzgldu na cise powizanie odroczenia terminu patnoci w trzeciej formie z procedur uproszczon, wynikajce z faktu, i stosowane jednoczenie obie z tych instytucji dotycz tych samych nalenoci celnych, udzielajc pozwolenia na odroczenie organ celny nie korzysta z wzoru przewidzianego w rozporzdzeniu Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r. Pozwolenie na odroczenie terminu patnoci w procedurze uproszczonej "zawarte" jest w sensie technicznym w pozwoleniu na stosowanie procedury uproszczonej. Pozwolenie na odroczenie terminu patnoci w procedurze uproszczonej jest wydawane bezterminowo, tzn. tak jak pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej, od wydania ktrego uzalenione jest cakowicie stosowanie odroczenia w trzeciej formie. Podobnie, jak w przypadku odroczenia terminu patnoci w drugiej formie, pozwolenie jest wane wycznie na obszarze waciwoci dyrektora izby celnej, ktry je wyda. Wyznaczonym okresem zwalniania towarw do procedury, podobnie jak okres ksigowania kwot nalenoci w drugiej formie odrocze, powinien by miesic kalendarzowy. Patno w tej sytuacji bdzie rwnie nastpowa najpniej szesnastego dnia miesica nastpujcego po upywie tego okresu. Co do zasady, w celu skorzystania z odroczenia w trzeciej formie, w zgoszeniu celnym naley poda numer pozwolenia na odroczenie. Zasada ta podlega modyfikacji w przypadku stosowania trzeciej formy procedury uproszczonej, w ktrej na zgoszenie celne jako cao skada si wpis do ewidencji firmy i zgoszenie uzupeniajce. Wpisywanie numeru pozwolenia na odroczenie w rejestrze osoby nie jest wymagane. Sposb postpowania opisany w tym zakresie dla drugiej formy odroczenia ma natomiast zastosowanie do wypeniania zgoszenia uzupeniajcego. W przypadku powstania nalenoci w kwocie przekraczajcej wysoko zoonego zabezpieczenia, dalsze korzystanie z odroczenia w trzeciej formie odbywa si na tych samych zasadach, jakie zostay przewidziane dla drugiej formy odroczenia terminu patnoci. W przypadku, gdy straci moc pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej, nastpi jednoczenie utrata wanoci pozwolenia na odroczenie.

392

31.00.00 Zwroty lub umorzenia nalenoci celnych 1. Zagadnienia oglne Kwestie dotyczce zwrotw lub umorze nalenoci celnych uregulowane s zasadniczo w caoci w przepisach prawa wsplnotowego, tj.: - w art.235 - 242 WKC - oraz w art.878 - 909 RWKC W przepisach krajowych tj. w ustawie - Prawo celne zawarte s jedynie czciowe regulacje dotyczce wypaty odsetek od zwracanych kwot nalenoci oraz moliwoci zaliczania kwot nalenoci podlegajcych zwrotowi na zalege lub biece zobowizania dunika wobec organw celnych (art.67 i 68 ustawy). Przepisy w zakresie zwrotw lub umorze nalenoci reguluj szczegowo zarwno przypadki (sytuacje), w ktrych dokonuje si zwrotu lub umorzenia, jak i warunki oraz terminy i tryb postpowania w tych sprawach. Do obliczania terminw okrelonych w przepisach prawa celnego regulujcych zwroty i umorzenia nalenoci maj zastosowanie zasady zawarte w przepisach rozporzdzenia nr 1182/71/EWG/EURATOM z dnia 3 czerwca 1971 r. okrelajcego zasady majce zastosowanie do okresw, dat i terminw (Dz.U. WE L 124 z 8.6.1971, str. 1 i n.). 2. Przypadki, w ktrych dokonuje si zwrotu lub umorzenia nalenoci celnych W niniejszym podrozdziale omwione zostay przypadki, w ktrych dokonywany jest zwrot lub umorzenie nalenoci celnych. Wrd ww. przypadkw mona wyrni: - brak dugu celnego lub zaksigowanie kwoty nalenoci niezgodnie z art.220 ust.2 WKC (paragraf 2.1.), - uniewanienie zgoszenia celnego (paragraf 2.2.), - nieprzyjcie przez importera towarw, ktre s uszkodzone lub nie odpowiadaj warunkom kontraktu (paragraf 2.3.), - zwrot kwoty nalenoci w sytuacjach okrelonych zgodnie z procedur Komitetu (paragraf 2.4.) 2.1 Brak dugu celnego lub zaksigowanie kwoty nalenoci niezgodnie z art.220 ust.2 WKC (art.236 WKC) Przypadek zwrotu lub umorzenia nalenoci celnych uregulowany w art.236 WKC obejmuje sytuacje, w ktrych obliczona i zaksigowana przez organ celny kwota nalenoci nie bya kwot prawnie nalen w caoci lub w czci. Ww. przypadek obejmuje wic sytuacje, w ktrych, np. w wyniku bdnego okrelenia wartoci celnej, niewaciwej klasyfikacji towarowej, niezastosowania "preferencji taryfowych" lub zwolnienia od nalenoci, zostaa okrelona i zaksigowana kwota nalenoci, ktra nie bya prawnie nalena lub kwota ta zostaa obliczona i zaksigowana w wysokoci wyszej ni prawnie nalena. Przepis art.236 WKC obejmuje rwnie przypadki, w ktrych doszo do niezgodnego z przepisem art.220 ust.2 WKC retrospektywnego zaksigowania nalenoci celnych. W kadej sprawie, w ktrej podstaw ubiegania si o zwrot lub umorzenie nalenoci jest przepis art.236 WKC, organ celny prowadzi postpowanie wyjaniajce pod ktem zastosowania przepisu ust.1 akapit 3 ww. artykuu, tj. ustala, czy okrelenie i zaksigowanie kwoty prawnie nienalenej nie byo wynikiem wiadomego dziaania osoby zainteresowanej. W przypadku, gdy wniosek o udzielenie zwrotu lub o umorzenia oparty jest na istnieniu, w dniu przyjcia zgoszenia o dopuszczenie obrotu, obnionej lub zerowej stawki nalenoci celnych przywozowych dotyczcych towarw w ramach kontyngentu taryfowego, plafonu taryfowego lub innego rodzaju preferencyjnych uzgodnie taryfowych organ celny ustala, czy niewaciwe okrelenie kwoty nalenoci nie byo spowodowane bdem organu celnego (art.889 RWKC). Organem celnym, ktrego dziaanie moe spowodowa niewaciwe okrelenie kwoty dugu celnego jest nie tylko organ celny przyjmujcy zgoszenie ale take kady inny organ celny (rwnie innego kraju), ktry w ramach swojej waciwoci do tej konkretnej sprawy "wnosi swoje stanowisko". W sprawach, w ktrych podstaw ubiegania si o zwrot lub umorzenie nalenoci celnych jest dokument uprawniajcy do zastosowania preferencyjnej stawki celnej lub dokument potwierdzajcy wsplnotowy status celny towaru, zwrot lub umorzenie nalenoci moliwe jest pod warunkiem, e organ celny w sposb nie budzcy wtpliwoci stwierdzi, e: - dokument ten odnosi si do danego towaru objtego konkretnym zgoszeniem celnym,

393

- i zostay spenione wszystkie warunki umoliwiajce uznanie takiego dokumentu musz ponadto zosta spenione wszystkie inne warunki wymagane dla udzielenia preferencyjnego traktowania taryfowego. W ww. sytuacji, zwrotu lub umorzenia nalenoci dokonuje si po przedstawieniu towaru. Zasadniczo osoba powinna wic dostarczy towar do urzdu celnego i przedstawi go. Organ celny moe jednak odstpi od dania przedstawienia towaru, jeeli na podstawie analizy posiadanych dokumentw oraz innych dowodw w sprawie jest w stanie stwierdzi, e wiadectwo pochodzenia dotyczy towaru, ktrego dopuszczenie do obrotu skutkowao powstaniem nalenoci, ktrych dotyczy wniosek o zwrot lub umorzenie. Z postanowieniami przepisu art.236 WKC nierozerwalnie zwizane s przepisy art.220 ust.2 WKC. Przepis art.220 ust.2 WKC okrela przypadki, w ktrych nie dokonuje si retrospektywnego zaksigowania kwoty nalenoci. W praktyce wic w sprawach, w ktrych w wyniku np. kontroli zgoszenia celnego po zwolnieniu towaru stwierdzono, e okrelona w zgoszeniu celnym kwota nalenoci jest nisza od prawnie nalenej, wydanie decyzji i zaksigowanie retrospektywne pozostaej kwoty nalenoci moliwe jest jeeli nie wystpiy okolicznoci okrelone w art.220 ust.2 WKC. Jeeli natomiast organ celny, wbrew przesankom z ww. przepisu, wyda decyzj i zaksigowa pozosta kwot nalenoci, istniej w wietle przepisu art.236 WKC, podstawy do jej zwrotu lub umorzenia. Kwestia prawidowoci zaksigowania retrospektywnego kwoty nalenoci, w wietle przesanek z art.220 ust.2 WKC, bdzie zatem przedmiotem postpowania wyjaniajcego w sprawach zwrotu lub umorzenia nalenoci celnych. W przypadku, gdy zostanie zoony wniosek o zwrot lub umorzenie nalenoci celnych na podstawie art.236 w zwizku z art.220 ust.2 lit.b WKC i w ocenie organu spenione s przesanki do orzeczenia zwrotu lub umorzenia nalenoci celnych organ celny nie moe sam wyda decyzji o zwrocie lub umorzeniu, jeeli kwota przekracza 500 tys. EURO. W tym przypadku zastosowanie ma tryb okrelony w art.871 RWKC i sprawa przekazywana jest do rozstrzygnicia przez Komisj. Do momentu podjcia przez Komisj decyzji w sprawie wniosku obowizek uiszczenia nalenoci celnych zostaje zawieszony. Jeeli zostao zoone zabezpieczenie towary mog zosta zwolnione do procedury (art.876a RWKC). W przypadku, gdy podstaw ubiegania si o zwrot lub umorzenie nalenoci jest przepis art.236 WKC, wniosek o zwrot lub umorzenie nalenoci powinien zosta zoony przed upywem 3 lat od dnia powiadomienia dunika o nalenociach. Termin ten moe zosta przeduony ze wzgldu na nieprzewidziane okolicznoci lub dziaanie siy wyszej. Organ celny moe wic rozpatrzy wniosek zoony po upywie 3 lat i wyda decyzj o zwrocie lub umorzeniu jeeli dunik udowodni, e niezoenie wniosku w terminie, byo spowodowane nieprzewidzianymi okolicznociami lub dziaaniem siy wyszej. Uchybienie terminu przez dunika powinno by wic niezalene od jego woli, nastpi w wyniku zewntrznej przyczyny, ktrej skutkw nie mona byo unikn i w aden sposb jej zapobiec i ktra w sposb obiektywny uniemoliwia mu zachowanie terminu na dokonanie powyszej czynnoci. W przypadku, gdy powysze okolicznoci nie zostan wykazane i udowodnione organ celny, z uwagi na zoenie wniosku po terminie, wyda decyzj o odmowie zwrotu lub umorzenia nalenoci. 2.2. Zwrot lub umorzenie nalenoci celnych w wyniku uniewanienia zgoszenia celnego (art.237 WKC) Kolejna podstawa do zwrotu nalenoci celnych (kolejny przypadek, w ktrym moe nastpi zwrot nalenoci celnych) zawarta jest w art.237 WKC. W wietle postanowie ww. przepisu przesank do zwrotu lub umorzenia nalenoci jest uniewanienie zgoszenia celnego. Ww. przepis ma zastosowanie w przypadku uniewanienia zgoszenia celnego na podstawie art.66 WKC lub art.251 RWKC. W tym przypadku moe zosta wydana jedynie decyzja w sprawie zwrotu nalenoci. Jeeli bowiem nalenoci zostay zaksigowane a nie zostay uiszczone, dug celny wygasa z mocy prawa (art.233 lit.c. WKC). Zwrot nalenoci na podstawie art.237 WKC moe nastpi, jeeli wniosek zosta zoony przed upywem 3 miesicznego terminu przewidzianego dla uniewanienia zgoszenia celnego okrelonego w art.251 RWKC.

394

2.3. Zwrot lub umorzenie nalenoci celnych w wyniku nieprzyjcia przez importera towaru wadliwego lub niezgodnego z warunkami kontraktu (art.238 WKC) Przepis art.238 WKC reguluje przypadek zwrotu lub umorzenia nalenoci celnych przywozowych w przypadku wystpienia szczeglnej sytuacji zwizanej z towarem, ktrego dotycz ww. nalenoci. Zwrot lub umorzenie nalenoci na podstawie art.238 WKC jest moliwy, jeeli zostan spenione przesanki okrelone w postanowieniach ww. przepisu, tj.: - towar nie zostanie przyjty przez importera, - powodem tego nieprzyjcia jest wadliwo lub niezgodno z warunkami kontraktu, w wyniku realizacji ktrego dokonano przywozu towaru W ww. sytuacji, pomimo wystpienia powyszych okolicznoci, nalenoci celne przywozowe nie podlegaj zwrotowi lub umorzeniu, jeeli: - towary przed ich zgoszeniem organom celnym zostay czasowo przywiezione w celu przeprowadzenia prb, chyba e fakt ich wadliwoci lub niezgodnoci z warunkami kontraktu nie mg zosta podczas tych prb ujawniony (art.238 ust.3), - fakt wadliwoci towarw zosta uwzgldniony przy ustalaniu warunkw umowy, w szczeglnoci ceny (art.892 tiret pierwsze RWKC), - po stwierdzeniu wadliwoci lub niezgodnoci z warunkami umowy towary zostay sprzedane przez importera (art.892 tiret drugie RWKC) Oprcz ww. przesanek, w przepisie art.238 WKC okrelone zostay rwnie warunki, od ktrych uzaleniony jest zwrot lub umorzenie nalenoci celnych. Jednym z takich warunkw jest, e towar nie moe zosta uyty, chyba e wstpne uycie okazao si konieczne dla stwierdzenia jego wadliwoci lub niezgodnoci z warunkami kontraktu. Warunkiem zwrotu lub umorzenia nalenoci w ww. przypadku jest rwnie nadanie towarowi okrelonego przeznaczenia celnego. Przeznaczeniem tym moe by: - wywz, - zniszczenie towaru, - objcie w celu pniejszego powrotnego wywozu np. procedur tranzytu czy skadu celnego (art.238 ust.2). Co do zasady nadanie towarowi przeznaczenia celnego powinno nastpi dopiero po wydaniu decyzji o zwrocie lub umorzeniu nalenoci. Organ celny moe jednak zgodzi si na wczeniejsze nadanie przeznaczenia celnego (art.883 RWKC). Wyznaczony w decyzji termin na spenienie warunku i nadanie towarowi przeznaczenia celnego nie moe by duszy ni 2 miesice. Wykonanie decyzji orzekajcej zwrot lub umorzenie moe nastpi dopiero po otrzymaniu z urzdu celnego wykonawczego dokumentu potwierdzajcego wykonanie ww. warunku (art.877 lit d RWKC). W przypadku, gdy podstaw ubiegania si o zwrot lub umorzenie nalenoci jest przepis art.238 WKC, wniosek o zwrot lub umorzenie nalenoci powinien zosta zoony przed upywem 12 miesicy od dnia powiadomienia dunika o nalenociach. Termin ten moe zosta przeduony ze wzgldu na nieprzewidziane okolicznoci lub dziaanie siy wyszej. Organ celny moe wic rozpatrzy wniosek zoony po upywie 12 miesicy i wyda decyzj o zwrocie lub umorzeniu jeeli dunik udowodni, e niezoenie wniosku w terminie byo spowodowane nieprzewidzianymi okolicznociami lub dziaaniem siy wyszej. Uchybienie terminu przez dunika powinno by wic niezalene od jego woli, nastpi w wyniku zewntrznej przyczyny, ktrej skutkw nie mona byo unikn i w aden sposb jej zapobiec i ktra w sposb obiektywny uniemoliwia mu zachowanie terminu na dokonanie powyszej czynnoci.

395

2.4. Zwrot lub umorzenie nalenoci celnych w sytuacjach okrelonych zgodnie z procedur Komitetu (art.239 WKC) Przepis art.239 WKC stanowi podstaw do zwrotu lub umorzenia nalenoci celnych w dwch przypadkach, tj. w przypadkach: - ktre okrelone zostay w przepisach RWKC - wynikajcych z okolicznoci nie spowodowanych wiadomym dziaaniem ani ewidentnym zaniedbaniem osoby zainteresowanej. Przypadki zwrotw lub umorze nalenoci okrelone w RWKC, zgodnie z wyodrbnieniem ich w art.239 ust.1 w dwch tiretach, mona podzieli na dwie grupy. Pierwsza grupa przypadkw, w ktrych dokonuje si zwrotu lub umorzenia nalenoci okrelona zostaa w art.900 RWKC, druga grupa przypadkw okrelona jest w art.901 RWKC. W ww. grupach przypadkw, zwrot lub umorzenie nalenoci uzalenione jest od tego, czy zaistniae okolicznoci nie s wynikiem oszustwa lub oczywistego zaniedbania ze strony osoby zainteresowanej (art.899 RWKC). W art.900 ust.1 RWKC okrelone zostay szczeglne, sytuacje (przypadki) zwizane z towarem, ktrych zaistnienie skutkuje zwrotem lub umorzeniem nalenoci celnych przywozowych. Przykadowo, nalenoci celne s zwracane lub umarzane gdy: - towary zostay wysane do odbiorcy w wyniku pomyki nadawcy (art.900 ust.1 lit h ), - towary okazay si niezdatne do uytku przewidzianego przez odbiorc z powodu oczywistej faktycznej pomyki w jego zamwieniu (art.900 ust.1 lit.i ), - towary dotary do odbiorcy po ostatecznym terminie dostawy, ktry zosta przewidziany w umowie (art.900 ust.1 lit.n). We wszystkich przypadkach okrelonych w art.900 RWKC, warunkiem zwrotu lub umorzenia nalenoci celnych przywozowych jest ustalenie, e towary, ktrych dotyczy wniosek o zwrot lub umorzenie nie zostay uyte ani sprzedane przed ich wywozem. W przypadkach okrelonych w przepisach art.900 ust.1 lit.c) i lit.f) - n) RWKC warunkiem zwrotu lub umorzenia nalenoci jest nadanie towarowi okrelonego przeznaczenia celnego. Przeznaczeniem tym moe by: - wywz, - zniszczenie towaru, - objcie w celu pniejszego powrotnego wywozu np. procedur tranzytu czy skadu celnego (art.900 ust.2 RWKC). W przypadku okrelonym w art.900 ust.1 lit h. RWKC, zwrot lub umorzenie nalenoci przywozowych uzalenione jest natomiast od dokonania wywozu towaru na adres pierwotnego dostawcy lub inny adres przez niego podany. Przepis art.901 RWKC reguluje szczeglne sytuacje zwrotw lub umorze nalenoci celnych przywozowych, ktre wi si ze stosowaniem postanowie art.237 i art.238 WKC oraz art.900 RWKC. Przepisy art.901 RWKC umoliwiaj dokonanie zwrotu lub umorzenia nalenoci, jeeli wystpiy przesanki okrelone w ww. przepisach, tj. np. w art.238 WKC, a towar zosta wczeniej bez zgody organu celnego np. wywieziony za granic. W takim przypadku zwrot nalenoci celnych na podstawie art.238 WKC nie jest moliwy, dopuszczalny jest natomiast zwrot nalenoci na podstawie art.901 RWKC. Udzielenie zwrotu lub umorzenia w wypadkach, o ktrych mowa w art.901 RWKC uzalenione jest od przedstawienia organowi celnemu okrelonych dowodw, p otwierdzajcych wczeniejszy wywz towaru lub nadanie mu innego przeznaczenia celnego (art.901 ust.2 i art.902 RWKC). Dowodami tymi mog by : - orygina lub powiadczona kopia zgoszenia towarw do wywozu poza obszar celny Wsplnoty, - zawiadczenie urzdu celnego, przez ktry towary faktycznie opuciy obszar celny Wsplnoty, - zawiadczenie urzdu celnego pastwa trzeciego przeznaczenia potwierdzajcego przybycie towarw lub - orygina lub powiadczona kopia zgoszenia celnego towarw dokonanego w pastwie trzecim przeznaczenia.

396

Do ww. dokumentw musi zosta zaczona dokumentacja urzdowa i handlowa umoliwiajca organowi celnemu skontrolowanie, czy towary bdce przedmiotem wywozu poza obszar celny Wsplnoty s tymi samymi towarami, ktre zostay zgoszone do procedury celnej przewidujcej obowizek uiszczenia nalenoci celnych przywozowych, to znaczy: - orygina lub powiadczona kopia zgoszenia do wymienionej procedury, oraz - o ile organ celny decyzji uznaje to za konieczne, dokumenty handlowe lub urzdowe (takie jak faktury, szczegowe wykazy, dokumenty tranzytowe lub wiadectwa sanitarne) zawierajce peny opis towarw (opis handlowy, ilo, znaki i inne dane identyfikacyjne), ktre zostay przedstawione wraz ze zgoszeniem do wymienionej procedury lub ze zgoszeniem do wywozu poza obszar celny Wsplnoty, albo ze zgoszeniem celnym sporzdzonym dla towarw w pastwie trzecim przeznaczenia, w zalenoci od przypadku; Dowodami umoliwiajcymi organowi celnemu upewnienie si, e towary, do ktrych odnosi si wniosek o zwrot lub umorzenie zostay faktycznie zniszczone pod nadzorem organw celnych mog by: - protok lub zgoszenie zniszczenia sporzdzony przez organy, pod nadzorem ktrych towary zostay zniszczone lub ich powiadczon kopi, lub - zawiadczenie sporzdzone przez osob upowanion do potwierdzenia faktu zniszczenia, wraz z dowodem jej upowanienia. Dokumenty te musz zawiera wystarczajco peny opis zniszczonych towarw (opis handlowy, ilo, znaki i inne dane identyfikacyjne), aby umoliwi organom celnym upewnienie si, poprzez porwnanie z danymi podanymi w zgoszeniu do procedury celnej przewidujcej obowizek uiszczenia nalenoci celnych przywozowych i w zaczonych dokumentach handlowych (faktury, szczegowe wykazy itp.), e zniszczone towary s tymi samymi towarami, ktre zostay zgoszone do procedury. Jeeli ww. dowody oka si niewystarczajce, mog one zosta uzupenione lub zastpione przez wszelkie inne dokumenty, ktre organ uzna za konieczne. W przypadku, gdy podstaw ubiegania si o zwrot lub umorzenie nalenoci jest przepis art.239 WKC w powizaniu z odpowiednim przepisem RWKC, wniosek o zwrot lub umorzenie nalenoci powinien zosta zoony przed upywem 12 miesicy od dnia powiadomienia dunika o nalenociach. Termin ten moe zosta przeduony ze wzgldu na nieprzewidziane okolicznoci lub dziaanie siy wyszej. Organ celny moe wic rozpatrzy wniosek zoony po upywie 12 miesicy i wyda decyzj o zwrocie lub umorzeniu jeeli dunik udowodni, e niezoenie wniosku w terminie, byo spowodowane nieprzewidzianymi okolicznociami lub dziaaniem siy wyszej. Uchybienie terminu przez dunika powinno by wic niezalene od jego woli, nastpi w wyniku zewntrznej przyczyny, ktrej skutkw nie mona byo unikn i w aden sposb jej zapobiec i ktra w sposb obiektywny uniemoliwia mu zachowanie terminu na dokonanie powyszej czynnoci. 3. Waciwo organw celnych w sprawach zwrotw lub umorze nalenoci Organem celnym I instancji waciwym do wydania decyzji w sprawie zwrotu lub umorzenia nalenoci jest naczelnik urzdu celnego, w ktrym zostay zaksigowane nalenoci, ktrych dotyczy wniosek o zwrot lub umorzenie. Do tego urzdu powinien wic zosta zoony wniosek o zwrot lub umorzenie. W przypadku, gdy wniosek zostanie zoony do innego urzdu celnego, urzd ten przekazuje wniosek do urzdu celnego waciwego ze wzgldu na zaksigowanie nalenoci. W sprawach o zwrot lub umorzenie nalenoci "swj udzia" mog mie rwnie inne urzdy, tj. urzd celny, w ktrym zostaje przedstawiony towar celem nadania mu, okrelonego w decyzji o zwrocie lub umorzeniu przeznaczenia celnego(wykonawczy urzd celny) oraz urzd celny, w ktrego waciwoci miejscowej znajduje si towar, ktry jednoczenie moe przeprowadzi kontrol towaru niezbdn dla oceny wniosku. Organy celne s waciwe do wydania decyzji o zwrocie lub umorzeniu nalenoci, za wyjtkiem sytuacji okrelonych w przepisach 871 oraz art.905 RWKC. 4. Tryb postpowania w sprawach zwrotw lub umorze nalenoci celnych W niniejszym podrozdziale omwione s zagadnienia zwizane z trybem postpowania a wic sposobem postpowania zarwno osb jak i organw celnych w sprawach dotyczcych zwrotw lub umorze nalenoci celnych. W przypadku, gdy podstaw prawn zwrotu lub umorzenia nalenoci jest przepis art.236 WKC zwrot lub umorzenie

397

nalenoci celnych moe nastpi zarwno na wniosek osoby jak i z urzdu. W przypadkach, o ktrych mowa w art.237-239 WKC zwrot lub umorzenie nalenoci moe nastpi jedynie na wniosek osoby. Wniosek o zwrot lub umorzenie nalenoci celnych powinien by zoony na formularzu, ktry zawarty jest w za.111 do RWKC, w urzdzie celnym, w ktrym nalenoci te zostay zaksigowane. Wnioskodawca moe rwnie zoy wniosek o zwrot lub umorzenie w formie pisemnej (niekoniecznie na formularzu), z tym e w treci takiego wniosku powinny by zawarte wszystkie dane, ktre okrelone s w formularzu zawartym w za.111 do RWKC. danie zwrotu lub umorzenia nalenoci (wniosek) moe by rwnie wniesione cznie z odwoaniem od decyzji organu celnego okrelajcej kwot nalenoci wynikajc z dugu celnego. W przypadku, gdy wniosek nie zawiera wszystkich wymaganych dokumentw, organ celny wzywa wnioskodawc o jego uzupenienie. W przypadku zoenia wniosku o zwrot lub umorzenie nalenoci zastosowanie ma przepis art.6 WKC. Wnioskodawca powinien wic dostarczy organowi celnemu wszelkie dane i dokumenty niezbdne do podjcia decyzji. Do wniosku powinny zosta doczone w szczeglnoci: - dokumenty, ktrych przedstawienie byo niezbdne do nadania towarom przeznaczenia celnego, - opis okolicznoci uzasadniajcych zoenie wniosku oraz dokumenty potwierdzajce te okolicznoci. Towary, ktrych dotyczy wniosek o zwrot lub umorzenie nie mog bez uprzedniej zgody organu celnego zosta przeniesione w inne miejsce ni to, ktre zostao okrelone we wniosku. Dotyczy to wszystkich przypadkw zwrotw i umorze za wyjtkiem oczywicie sytuacji, w ktrych organ celny wyda zgod na wczeniejsze nadanie towarowi przeznaczenia celnego (art.884 RWKC) lub podstaw ubiegania si o zwrot lub umorzenie s przepisy art.901 RWKC. W zalenoci od okolicznoci decyzja w sprawie zwrotu lub umorzenia powinna zawiera wszystkie lub cz nastpujcych danych (art.886 ust.2 RWKC): - informacj pozwalajc na ustalenie tosamoci towarw, ktrych dotyczy decyzja, - podstaw prawn zwrotu lub umorzenia nalenoci celnych z odniesieniem do odpowiedniego artykuu WKC, i w zalenoci od przypadku, do odpowiedniego artykuu RWKC, - przeznaczenie celne, ktre musi otrzyma towar lub miejsce przeznaczenia, do ktrego ma zosta wysany, w zalenoci od moliwoci przewidzianych w szczeglnym przypadku na mocy WKC i, o ile jest to konieczne, na podstawie szczeglnego pozwolenia organu celnego decyzji, - termin na spenienie formalnoci, od ktrych uzalenione jest udzielenie zwrotu lub umorzenie, - owiadczenie, e zwrot lub umorzenie nalenoci celnych zostanie udzielony dopiero po przekazaniu przez wykonawczy urzd celny informacji do organu celnego decyzji, e formalnoci, od ktrych uzalenione jest udzielenie zwrotu lub umorzenie zostay spenione, - dane dotyczce wszelkich wymogw, ktrym podlegaj towary do czasu wykonania decyzji, - uwag informujc beneficjenta, e musi on z chwil przedstawienia towaru zwrci orygina decyzji do wybranego przez siebie wykonawczego urzdu celnego. W sytuacji, gdy osoba kwestionuje kwot nalenoci wynikajc z dugu celnego z uwagi np. na zastosowanie niewaciwej stawki celnej, sposb postpowania w ww. sprawie moe by rny w zalenoci od tego czy kwota ta okrelona zostaa w wyniku przyjcia zgoszenia celnego, czy te okrelona jest decyzj organu celnego. W przypadku, gdy kwota nalenoci okrelona zostaa w wyniku przyjcia zgoszenia celnego a dunik kwestionuje jej wysoko ju po zwolnieniu towaru wnoszc o zastosowanie np. obnionej stawki celnej, powinien zoy, na podstawie art.236 WKC, wniosek o zwrot nienalenie pobranej kwoty. Rozpatrujc wniosek organ celny nie wydaje rozstrzygnicia o uznaniu zgoszenia celnego za prawidowe lub nieprawidowe lecz wydaje decyzj (rozstrzyga) o zwrocie/umorzeniu lub odmowie zwrotu/umorzenia nalenoci. Podobny sposb postpowania moe wystpi w sytuacji, gdy kwota nalenoci okrelona jest decyzj organu celnego. Osoba moe wwczas wystpi z wnioskiem o zwrot lub umorzenie nalenoci na podstawie art.236 WKC, a organ celny rozpatrujc taki wniosek wyda w I instancji rozstrzygnicie w sprawie zwrotu lub umorzenia. W przypadku, gdy dokonanie zwrotu lub umorzenia nalenoci uzalenione jest od spenienia warunku nadania

398

towarowi okrelonego przeznaczenia celnego, decyzja organu celnego powinna zosta wydana w trzech egzemplarzach. Strona otrzymuje dwa egzemplarze decyzji (oryginay) z tym, e jeden egzemplarz dorczany jest stronie celem przedoenia go w urzdzie celnym wykonawczym tj. w urzdzie celnym, ktry ma zapewni waciwe wykonanie decyzji o zwrocie lub umorzeniu nalenoci tj. potwierdza m. in. faktyczne przeznaczenie towaru. Powyszy wymg nie dotyczy przypadku, gdy urzd celny decyzji peni jednoczenie rol urzdu wykonawczego. W sytuacji np. gdy towar ma by wywieziony poza obszar celny Wsplnoty orygina decyzji powinien by przedstawiony wraz z dokumentem zgoszenia celnego w urzdzie wykonawczym. W przypadku, gdy zgoszenie dokonywane jest w krajowym urzdzie celnym, bdcym jednoczenie urzdem granicznym Wsplnoty, urzd ten peni rol urzdu wykonawczego. Odbiera od osoby orygina decyzji o zwrocie lub umorzeniu i po faktycznym wywozie towaru poza obszar celny Wsplnoty wystawia na formularzu okrelonym w za.113 do RWKC zawiadczenie potwierdzajce, e towary otrzymay przeznaczenie celne i zostay wywiezione poza obszar celny Wsplnoty. Zawiadczenie to wysyane jest do urzdu celnego, ktry wyda decyzj o zwrocie lub umorzeniu. W sytuacji, gdy objcie towaru procedur wywozu nastpuje w krajowym urzdzie celnym nie bdcym jednoczenie urzdem granicznym, a faktyczny wywz towaru nastpi przez krajowy urzd graniczny, doczona do zgoszenia celnego decyzja o zwrocie lub umorzeniu wraz z odpowiedni kart zgoszenia celnego dostarczana jest do urzdu granicznego, ktry zatrzymuje orygina decyzji a po wywozie towaru z obszaru celnego Wsplnoty i wystawia zawiadczenie dla urzdu celnego decyzji sporzdzone wedug wzoru z za.113 do RWKC. Objcie procedur wywozu lub wyprowadzenie towaru z obszaru celnego Wsplnoty towaru, w stosunku do ktrego orzeczony zosta zwrot nalenoci moe nastpi w innym pastwie czonkowskim. W przypadku, gdy objcie procedur wywozu nastpuje w urzdzie krajowym (innym ni urzd decyzji) a wyprowadzenie towaru z obszaru Wsplnoty nastpi przez inny kraj czonkowski, urzd celny, w ktrym towary obejmowane s procedur wywozu peni rol urzdu wykonawczego. W przypadku tym zastosowanie ma karta kontrolna T5, ktra powinna by wystawiona i wypeniona zgodnie z przepisami art.912a - 912g oraz art.887 ust.3 RWKC przez urzd objcia procedur (urzd wyjcia) i nastpnie potwierdzona przez urzd, przez ktry nastpio wyprowadzenie towaru z obszaru celnego UE i odesana do urzdu wyjcia (objcia procedur). Po otrzymaniu z powrotem egzemplarza karty kontrolnej T5 z potwierdzeniem wyprowadzenia towaru, urzd objcia procedur bdcy jednoczenie urzdem wykonawczym przesya do urzdu celnego decyzji zawiadczenie sporzdzone na formularzu z za.113 do RWKC. W przypadku, gdy objcie procedur wywozu nastpio w urzdzie celnym, ktry jest jednoczenie urzdem decyzji tryb postpowania jest taki sam. Nie wystawiane jest jedynie zawiadczenie z za.113, a zwrot lub umorzenie nalenoci nastpuje po otrzymaniu potwierdzonego przez urzd celny wyprowadzenia egzemplarza karty kontrolnej T5. W sytuacji, gdy objcie towaru procedur wywozu i wyprowadzenie go z obszaru celnego Wsplnoty ma nastpi w innym pastwie czonkowskim, rol urzdu wykonawczego moe w zasadzie peni urzd celny decyzji. Karta kontrolna T5 powinna wic zosta wystawiona przez ten urzd. Po otrzymaniu egzemplarza karty T5 z potwierdzeniem, e towary otrzymay przeznaczenie celne i zostay wyprowadzone z obszaru celnego Wsplnoty dokonywany jest zwrot lub umorzenie nalenoci. W przypadku, gdy towarowi w stosunku do ktrego wydana zostaa decyzja o zwrocie lub umorzeniu nalenoci ma zosta nadane przeznaczenie - zniszczenie, nadanie tego przeznaczenia powinno zosta dokonane zgodnie z przepisami rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 12 lipca 2004 r. w sprawie szczegowych warunkw i trybu postpowania przy zniszczeniu towaru i zrzeczeniu si towaru na rzecz Skarbu Pastwa (Dz.U. Nr 167, poz.1748), tj. m. in. po wydaniu pozwolenia na zniszczenie towaru. Urzd celny, w ktrym zostao wydane pozwolenie na zniszczenie i ktry jednoczenie nadzoruje czynno zniszczenia, po otrzymaniu protokou ze zniszczenia towaru, wystawia dla urzdu celnego decyzji zawiadczenie wedug wzoru z za.113 do RWKC. W przypadku, gdy przeznaczenie zniszczenia ma zosta nadane towarowi w innym pastwie czonkowskim, urzd celny decyzji powinien zasadniczo peni rol urzdu wykonawczego a kontrola nadania towarowi ww. przeznaczenia celnego realizowana jest rwnie przy uyciu karty kontrolnej T5. Urzd celny decyzji dokonuje zwrotu lub umorzenia kwoty nalenoci niezwocznie po otrzymaniu z urzdu wykonawczego zawiadczenia sporzdzonego wedug wzoru okrelonego w za.113 do RWKC.

399

W przypadku, gdy dokonanie zwrotu lub umorzenia nalenoci uzalenione byo od spenienia warunku nadania towarowi okrelonego przeznaczenia celnego i warunek ten w wymaganym terminie nie zosta wykonany organ celny na podstawie art.9 WKC wyda decyzj o cofniciu decyzji o zwrocie lub umorzeniu nalenoci. Kwota nalenoci podlegajcych zwrotowi moe zosta zaliczona na zalege lub biece zobowizania dunika wobec organu celnego. 5.Zwrot i wypata odsetek od zwracanych nalenoci Ze zwrotem nalenoci celnych wie si kwestia zwrotu lub wypaty przez organ celny odsetek. Zasad jest, e w przypadku gdy zwracana jest kwota nalenoci, zwrotowi podlegaj rwnie odsetki pobrane w zwizku z nieuiszczeniem ww. nalenoci w terminie. Zasad jest rwnie, e dokonanie przez organu celny zwrotu nalenoci celnych nie pociga za sob obowizku wypaty przez organ celny odsetek od zwracanej kwoty nalenoci. Obowizek naliczenia i wypaty przez organ celny odsetek wystpuje jednak w nastpujcych przypadkach: 1) gdy decyzja o zwrocie zostaa wykonana po upywie 3 miesicy od dnia jej wydania (art.241 WKC), 2) gdy niewaciwe ustalenie kwoty nalenoci byo wynikiem bdu organu celnego a dunik w aden sposb nie przyczyni si do powstania tego bdu (art.67 ust.1 projektu ustawy - Prawo celne). W przypadku, gdy decyzja o zwrocie zostaa wykonana po upywie 3 miesicy od dnia jej wydania odsetki obliczane s od dnia nastpujcego po dniu upywu terminu 3-miesicznego oraz wedug zasad i wysokoci okrelonej w odrbnych przepisach, dotyczcych pobierania odsetek za zwok od nalenoci podatkowych. W przypadku, gdy niewaciwe ustalenie kwoty nalenoci byo wynikiem bdu organu celnego a dunik w adne sposb nie przyczyni do powstania tego bdu odsetki obliczane by powinny od dnia zapaty kwoty podlegajcej zwrotowi oraz wedug zasad i wysokoci okrelonej w odrbnych przepisach, dotyczcych pobierania odsetek za zwok od nalenoci podatkowych. Ww. odsetki nie mog podlega kumulacji. W przypadku, gdy w sprawie niewaciwe ustalenie kwoty nalenoci byo wynikiem bdu organu celnego i jednoczenie decyzja orzekajca zwrot nie zostaa wykonana w terminie 3 miesicy organ celny winien wypaci odsetki liczone od dnia zapaty nalenoci podlegajcej zwrotowi wedug zasad i wysokoci okrelonej w odrbnych przepisach dotyczcych pobierania odsetek od nalenoci podatkowych, tj. do dnia wypaty kwoty nalenoci (art.67 ust.3 ustawy - Prawo celne). 6. Stosowanie przepisw w okresie przejciowym W kwestii stosowania przepisw dotyczcych zwrotu lub umarzania nalenoci w okresie przejciowym zasadnicze znaczenie ma zapis pkt.14 czci 5 Zacznika IV do Traktatu Akcesyjnego, zgodnie z ktrym przepisy wsplnotowe regulujce zwrot lub umorzenie stosowane s tylko do spraw, w ktrych dug celny powsta po dniu 30 kwietnia 2004 r. Do spraw, w ktrych dug celny powsta przed t dat stosowane powinny by przepisy ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. - Kodeks celny oraz przepisy aktw wykonawczych do tej ustawy.

400

32.00.00 Postpowanie w sprawach celnych 1. Wprowadzenie Postpowanie w sprawie celnej jest to okrelony przepisami prawa, zorganizowany cig dziaa podejmowanych przez organy celne, w celu realizacji przepisw prawa materialnego. Celem postpowania w sprawie celnej jest rozstrzygnicie o prawach i obowizkach podmiotw uczestniczcych w wymianie towarowej oraz uregulowanie sytuacji towaru. Termin "postpowanie w sprawach celnych" uyty w cisym znaczeniu oznacza cig czynnoci podejmowanych od momentu formalnego wszczcia postpowania administracyjnego (zoenia stosownego wniosku, czy wydania postanowienia o wszczciu postpowania) do momentu wydania rozstrzygnicia koczcego to postpowanie. Natomiast w znaczeniu szerokim "postpowanie w sprawie celnej" obejmuje take sprawy zaatwiane w sposb bezdecyzyjny (np. dziaania wykonywane przed nadaniem towarowi przeznaczenia celnego). Przepisy regulujce postpowanie w sprawach celnych zostay zawarte w nastpujcych aktach prawnych: 1) WKC, 2) RWKC, 3) rozporzdzeniu nr 1182/71/EWG/EURATOM z dnia 3 czerwca 1971 r. okrelajcym zasady majce - zastosowanie do okresw, dat i terminw (Dz.Urz.WE L 124 z 8.6.1971), 4) ustawie z dnia 19 marca 2004 r. - Prawo celne (Dz.U. Nr 68, poz.622 i Nr 273, poz.2703), 5) ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U.z 2005 r. Nr 8, poz.60 i Nr 86, poz.732). Podstawow zasad dotyczc stosowania ww. regulacji okrela art.73 ust.1 ustawy - Prawo celne, zgodnie z ktrym do postpowania w sprawach celnych stosuje si odpowiednio przepisy art.12 oraz dziau IV ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, z uwzgldnieniem zmian wynikajcych z prawa celnego. Definicj prawa celnego zawiera art.1 WKC. Pojcie "prawo celne" obejmuje swoim zakresem zarwno prawodawstwo wsplnotowe (przepisy Kodeksu oraz przepisy wydane w celu jego stosowania) oraz prawodawstwo krajowe, na ktre skadaj si ustawa Prawo celne oraz wydane na jej podstawie przepisy wykonawcze. Z mocy art.73 ust.1 ustawy - Prawo celne pierwszestwo stosowania maj zawsze regulacje zawarte w przepisach prawa celnego. Przepisy Ordynacji podatkowej znajd wic zastosowanie jeeli dana kwestia nie jest regulowana przepisami prawa celnego, przy czym przepisy Ordynacji podatkowej stosuje si w postpowaniu celnym w sposb odpowiedni i przy uwzgldnieniu zmian wynikajcych z prawa celnego. W postpowaniach prowadzonych przed organami celnymi stosowane s take inne przepisy Ordynacji podatkowej, tj.: 1) dzia VIIa - w zakresie wydawania zawiadcze, 2) rozdzia 14 dzia III - w zakresie praw i obowizkw podmiotw przeksztaconych i nastpcw prawnych, 3) art.19 i 20 - w zakresie rozstrzygania sporw o waciwo. 2. Organy prowadzce postpowanie w sprawie celnej 2.1. Organy waciwe w sprawach celnych Zgodnie z art.69 ustawy - Prawo celne organami waciwymi do prowadzenia i zaatwiania spraw celnych s naczelnik urzdu celnego, dyrektor izby celnej oraz minister waciwy do spraw finansw publicznych. 2.1.1 Naczelnik urzdu celnego Naczelnik urzdu celnego jest organem pierwszej instancji we wszystkich sprawach celnych, za wyjtkiem tych, ktre na podstawie przepisw szczeglnych zostay zastrzeone dla dyrektora izby celnej lub ministra waciwego do spraw finansw publicznych. Naczelnik urzdu celnego jest wic uprawniony do zaatwiania spraw i prowadzenia w pierwszej instancji postpowa zwizanych z nadawaniem towarom przeznaczenia celnego, a take dokonywaniem wymiaru, poborem oraz zwrotem nalenoci celnych.

401

2.1.2 Dyrektor izby celnej Dyrektor izby celnej jest organem odwoawczym od decyzji wydanych w pierwszej instancji przez naczelnika urzdu celnego. W okrelonych kategoriach spraw dyrektor izby celnej dziaa jako organ pierwszej instancji. Co do zasady, w tych sprawach jest jednoczenie organem odwoawczym. Stosownie do postanowie art.70 ustawy - Prawo celne, do spraw zaatwianych w pierwszej instancji przez dyrektora izby celnej naley: 1) wydawanie pozwole na stosowanie procedur uproszczonych, 2) wydawanie pozwole na stosowanie gwarancji generalnych lub zwolnienie z obowizku ich skadania, 3) wydawanie pozwole na prowadzenie skadu celnego, 4) okrelenie wej i wyj do wolnego obszaru celnego lub skadu wolnocowego, a take okrelenie rodzajw dziaalnoci, ktre s zakazane lub ograniczone w tych miejscach, 5) odraczanie patnoci lub przyznawanie innych uatwie patniczych, 6) wydawanie pojedynczych pozwole na korzystanie z gospodarczych procedur celnych, 7) wydawanie pozwole na dokonywanie czynnoci przewidzianych przepisami prawa celnego w miejscach uznanych lub wyznaczonych, 8) dokonywanie sprzeday towaru. Niektre kategorie spraw s zaatwiane w pierwszej instancji przez dyrektorw izb celnych wyznaczonych w drodze rozporzdzenia Ministra Finansw. I tak: 1) Dyrektor Izby Celnej w Warszawie, na podstawie rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie wyznaczenia Dyrektora Izby Celnej w Warszawie do prowadzenia niektrych spraw celnych (Dz.U.Nr 87, poz.830), jest waciwy w sprawach dotyczcych: - pozwole na korzystanie z procedury TIR, - wicej informacji taryfowej i wicej informacji o pochodzeniu towaru, - prowadzenia listy agentw celnych oraz wydawania decyzji w sprawach wpisu osoby na list agentw celnych, skrelenia osoby z listy agentw celnych i zawieszenia w dziaalnoci agenta celnego, - wydawania decyzji w sprawach ochrony praw wasnoci intelektualnej. 2) Dyrektorzy Izb Celnych w Gdyni i Szczecinie, na podstawie rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie wyznaczenia Dyrektora Izby Celnej w Gdyni, Dyrektora Izby Celnej w Szczecinie oraz Dyrektora Izby Celnej we Wrocawiu do prowadzenia niektrych spraw celnych (Dz.U. Nr 87, poz.831), s waciwi do prowadzenia procedury konsultacyjnej oraz wydawania pozwole na: - regularn lini rejsow, - zwolnienie z obowizku wystawiania manifestu sucego do potwierdzania wsplnotowego statusu towarw najpniej do nastpnego dnia po wpyniciu statku i w kadym przypadku przed przybyciem statku do portu, - stosowanie procedur uproszczonych waciwych do przewozu towarw drog morsk we wsplnotowej procedurze tranzytu. 3) Dyrektor Izby Celnej we Wrocawiu, na podstawie ww. rozporzdzenia, jest waciwy do prowadzenia procedury konsultacyjnej: - w ramach postpowania o wydanie pojedynczego pozwolenia na korzystanie z gospodarczej procedury celnej, - w ramach postpowania o wydanie jednorazowych pozwole dla celw dozoru celnego ze wzgldu na przeznaczenie towarw. 2.1.3 Minister waciwy do spraw finansw publicznych Minister waciwy do spraw finansw publicznych jest organem pierwszej instancji w sprawach stwierdzenia z urzdu niewanoci decyzji ostatecznej dyrektora izby celnej (art.69 ust.1 pkt 3 lit. a ustawy - Prawo celne).

402

Jest take organem odwoawczym od decyzji wydanych przez siebie w pierwszej instancji oraz od decyzji dotyczcych wicej informacji taryfowej i wicej informacji o pochodzeniu, wydanych w pierwszej instancji przez wyznaczonego dyrektora izby celnej (art.69 ust.1 pkt 3 lit. b ustawy - Prawo celne). Do waciwoci ministra waciwego do spraw finansw publicznych, stosownie do postanowie art.141 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, naley rwnie rozpatrywanie ponagle na nie zaatwienie sprawy przez dyrektora izby celnej we waciwym terminie. 2.2. Spory o waciwo Spr o waciwo pomidzy organami administracyjnymi ma miejsce, jeeli w odniesieniu do tej samej sprawy co najmniej dwa organy uznaj si za waciwe, lub gdy aden z organw nie uznaje si za waciwy do rozpatrzenia oraz rozstrzygnicia danej sprawy. Spory mog dotyczy waciwoci miejscowej i rzeczowej. Art.72 ustawy - Prawo celne odsya do odpowiedniego stosowania w tym zakresie postanowie art.19 i 20 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z art.19 1 Ordynacji podatkowej spory o waciwo s rozpatrywane przez: 1) dyrektora izby celnej - w przypadku sporu midzy naczelnikami urzdw celnych dziaajcych na obszarze waciwoci miejscowej tego samego dyrektora izby celnej, 2) ministra waciwego do spraw finansw publicznych - w przypadku sporu midzy naczelnikami urzdw celnych dziaajcych na obszarze waciwoci miejscowej rnych dyrektorw izb celnych, w takim wypadku wniosek wnosi si za porednictwem dyrektora izby celnej, 3) ministra waciwego do spraw finansw publicznych - w przypadku sporu midzy dyrektorami izb celnych. Spory o waciwo rozstrzygane s w drodze postanowienia, wydawanego na wniosek organu bdcego stron sporu (art.19 2 Ordynacji podatkowej). Do czasu rozstrzygnicia sporu, zgodnie z art.20 Ordynacji podatkowej organ celny, na obszarze ktrego wszczto postpowanie w zwizku, z ktrym powsta spr, podejmuje tylko takie dziaania, jakie s niezbdne ze wzgldu na wany interes strony lub interes publiczny. 2.3. Wyczenie funkcjonariusza celnego i organu celnego 2.3.1 Wyczenie funkcjonariusza celnego lub pracownika organu celnego Przesanki wyczenia funkcjonariusza celnego lub pracownika organu celnego (urzdu lub izby) zostay okrelone w art.130 Ordynacji podatkowej . Generalnie przesanki te mona podzieli na dwie kategorie - uzasadniajce wyczenie funkcjonariusza celnego lub pracownika organu celnego z mocy ustawy (art.130 1 Ordynacji podatkowej) oraz uzasadniajce wyczenie przez jego bezporedniego przeoonego (art.130 3 Ordynacji podatkowej). Wrd przesanek dotyczcych wyczenia funkcjonariusza celnego lub pracownika organu celnego z mocy ustawy mona z kolei wyodrbni dwie grupy - uzasadniajce wyczenie ze wzgldu na bliski stosunek wobec strony postpowania oraz uzasadniajce wyczenie ze wzgldu na zaangaowanie w sprawie. Funkcjonariusz celny lub pracownik organu celnego podlega wyczeniu ze wzgldu na bliski stosunek wobec stron postpowania, jeeli: 1) jest stron postpowania, 2) pozostaje ze stron w takim stosunku prawnym, e rozstrzygnicie sprawy moe mie wpyw na ich prawa i obowizki, 3) stron jest jego maonek, rodzestwo, wstpny, zstpny lub powinowaty pierwszego stopnia, 4) stronami s osoby zwizane z nim z tytuu przysposobienia, opieki lub kurateli, 5) by wiadkiem lub biegym, by lub jest przedstawicielem strony albo przedstawicielem strony jest jedna z ww. osb, 6) stron jest osoba pozostajca wobec niego w stosunku nadrzdnoci subowej. Funkcjonariusz celny lub pracownik organu celnego podlega wyczeniu ze wzgldu na zaangaowanie w sprawie w szczeglnoci, jeeli bra udzia w wydaniu za- skaronej decyzji. Funkcjonariusz celny lub pracownik, ktry spenia przesanki wyczenia powinien zosta odsunity od "zaatwienia

403

sprawy" (art.130 1 pkt 6 Ordynacji podatkowej), tj. powinien zosta odsunity od rozpoznania sprawy (przeprowadzenia postpowania wyjaniajcego, przygotowania rozstrzygnicia) oraz od wydania decyzji. Wyjtek od powyszego ma miejsce w sytuacji gdy dana sprawa ponownie jest zaatwiana przez organ wskutek uchylenia decyzji przez organ odwoawczy lub przez sd administracyjny. W takim wypadku nie jest bowiem speniona przesanka wyczenia pracownika, poniewa nie istnieje zaskarona decyzja. Pogld taki znajduje oparcie w orzecznictwie sdowym (np. wyrok z dnia 15.10.1999 r. sygn. akt III SA 37/99, wyrok SN z dnia 06.03.2002 r., sygn. akt III RN 15/01). Poza omwionymi wyej kategoriami przesanek wyczenia funkcjonariusza celnego lub pracownika organu celnego art.130 1 Ordynacji podatkowej wymienia jeszcze jedn - zaistniae okolicznoci, w zwizku z ktrymi wszczto przeciw funkcjonariuszowi celnemu lub pracownikowi organu celnego postpowanie subowe, dyscyplinarne lub karne. Przesanki wyczenia funkcjonariusza celnego lub pracownika organu celnego przez jego bezporedniego przeoonego wymienia art.130 3 Ordynacji podatkowej. I tak, bezporedni przeoony funkcjonariusza celnego lub pracownika organu celnego jest zobowizany wyczy go od udziau w postpowaniu, na jego danie, danie strony lub z urzdu, jeeli zostanie uprawdopodobnione istnienie innych okolicznoci, ktre mog wzbudza wtpliwoci, co do jego bezstronnoci. 2.3.2 Wyczenie organu celnego Kwesti wyczenia organu celnego uregulowano w art.131a Ordynacji podatkowej. Przepis ten odsya do odpowiedniego stosowania w tym zakresie postanowie art.131 tej ustawy. Naczelnik urzdu celnego podlega wyczeniu od zaatwiania spraw, jeeli sprawa dotyczy: 1) naczelnika urzdu celnego lub jego zastpcy 2) dyrektora izby celnej lub jego zastpcy, 3) maonka, rodzestwa, wstpnych, zstpnych albo powinowatych pierwszego stopnia naczelnika urzdu celnego lub jego zastpcy albo dyrektora izby celnej lub jego zastpcy, 4) osoby zwizanej z naczelnikiem urzdu celnego lub jego zastpcy albo dyrektora izby celnej z tytuu przysposobienia, opieki lub kurateli. Jeeli wyczenie organu nastpio ze wzgldu na osob naczelnika urzdu celnego lub jego zastpcy, spraw zaatwia naczelnik urzdu celnego wyznaczony przez waciwego dyrektora izby celnej. Natomiast, jeeli ze wzgldu na osob dyrektora izby celnej lub jego zastpcy, spraw zaatwia naczelnik urzdu celnego wyznaczony przez ministra waciwego do spraw finansw publicznych. Nie mona jednak wyznaczy naczelnika podlegajcego dyrektorowi izby celnej, ktrej dyrektora lub zastpcy dotycz przesanki wyczenia. 3. Strona postpowania w sprawie celnej 3.1. Definicja strony Regulacje celne nie zawieraj definicji strony postpowania. Zgodnie z zasad wynikajc z art.73 ust.1 ustawy - Prawo celne w tym zakresie odpowiednio stosuje si postanowienia Ordynacji podatkowej. O tym, czy dana osoba moe by uznana za stron konkretnego postpowania, a wic czy posiada legitymacj procesow do wystpowania w tym charakterze, decyduj przepisy prawa materialnego okrelajce jej prawa i obowizki. Definiujcy pojcie strony postpowania art.133 Ordynacji podatkowej odwouje si do instytucji prawa podatkowego. I tak stron w postpowaniu podatkowym jest podatnik, patnik, inkasent lub ich nastpca prawny, a take osoby trzecie, ktre zgodnie z przepisami prawa ponosz odpowiedzialno podatkow i ktre z uwagi na swj interes prawny daj czynnoci organu podatkowego, do ktrej czynno organu si odnosi lub ktrej interesu prawnego dziaanie organu podatkowego dotyczy. Ponadto stron moe by take inna ni ww. osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie majca osobowoci prawnej, jeeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego przed powstaniem obowizku podatkowego ci na niej szczeglne obowizki lub zamierza skorzysta z uprawnie wynikajcych z tego prawa. W prawie celnym funkcjonuj natomiast takie instytucje jak dunik, zgaszajcy, posiadacz pozwolenia itp. Osobom tym, stosujc odpowiednio przepis ww. art.133, przysuguje w postpowaniu status strony, jeeli postpowanie to

404

dotyczy ich praw i obowizkw lub jeeli osoby te zamierzaj skorzysta z uprawnie wynikajcych z prawa celnego. Zgodnie z postanowieniami art.135 Ordynacji podatkowej zdolno prawn i zdolno do czynnoci prawych osb ocenia si wedug przepisw prawa cywilnego, jeeli przepisy prawa nie stanowi inaczej. Przez zdolno prawn rozumie si moliwo bycia podmiotem praw i obowizkw wynikajcych z przepisw prawa materialnego. Natomiast zdolno do czynnoci prawnych oznacza zdolno do nabywania praw oraz zacigania zobowiza w drodze czynnoci prawnych. W postpowaniu przed organem celnym strona moe dziaa osobicie lub przez przedstawiciela (art.5 WKC). Zasady dotyczce przedstawicielstwa zostay omwione w odrbnym rozdziale. 3.2. Nastpstwo prawne Prawo celne nie reguluje w sposb odrbny kwestii nastpstwa prawnego. Stosownie do postanowie art.74 ustawy Prawo celne w zakresie praw i obowizkw nastpcw prawnych i podmiotw przeksztaconych, stosuje si odpowiednio przepisy rozdziau 14 dziau III Ordynacji podatkowej. W przypadku nastpstwa prawnego zasad jest wejcie nastpcy we wszystkie prawa i obowizki poprzednika. Przepisy Ordynacji podatkowej (art.93-96) reguluj zasady nastpstwa prawnego w przypadku: 1) osb prawnych powstaych w wyniku czenia si: - osb prawnych, - osobowych spek handlowych, - osobowych i kapitaowych spek handlowych, 2) osb prawnych powstaych w wyniku przejcia: - innej osoby prawnej (osb prawnych), - osobowej spki handlowej (osobowych spek handlowych), 3) osb prawnych powstaych w wyniku przeksztacenia innej osoby prawnej lub przeksztacenia spki nie majcej osobowoci prawnej, 4) osb prawnych powstaych w wyniku podziau innej osoby prawnej, 5) osobowych spek handlowych powstaych w wyniku przeksztacenia innej spki nie majcej osobowoci prawnej lub spki kapitaowej, 6) czenia si i przeksztace komunalnych zakadw budetowych, 7) nabycia przedsibiorstw pastwowych oraz spek na podstawie przepisw o komercjalizacji i prywatyzacji przedsibiorstw pastwowych. Przepisy Ordynacji podatkowej (art.97-106) reguluj take kwestie nabycia praw i obowizkw przez spadkobiercw oraz zapisobiercw. 3.3. Postpowanie wobec osoby nieznanej Moliwo prowadzenia postpowania w sprawie celnej pomimo braku strony postpowania przewiduje art.82 ustawy Prawo celne. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku niemonoci ustalenia osoby, na ktrej ci obowizki wynikajce z przepisw prawa celnego, organ celny moe podejmowa wszelkie niezbdne dziaania w celu uregulowania sytuacji towaru, w tym take wszcz i prowadzi postpowanie oraz wydawa decyzje (bez oznaczania strony) w stosunku do osoby nieznanej. Inne dziania (poza wydaniem decyzji) podejmowane w takich wpadkach, to w szczeglnoci: 1) wystpienie do sdu powszechnego o orzeczenie przepadku towaru (art.31 ust.2 ustawy - Prawo celne), 2) uregulowanie sytuacji towaru poprzez sprzeda (art.33 ust.3 ustawy - Prawo celne). 4. Terminy 4.1. Zasady obliczania terminw W postpowaniach prowadzonych przez organy celne stosuje si dwie regulacje dotyczce obliczania terminw:

405

1) rozporzdzenie nr 1182/71/EWG/EURATOM z dnia 3 czerwca 1971 r. okrelajce zasady majce - zastosowanie do okresw, dat i terminw (Dz.Urz.WE L 124 z 8.6.1971), zwane dalej "rozporzdzeniem w sprawie dat i terminw", 2) art.12 Ordynacji podatkowej. Przepisy rozporzdzenia w sprawie dat i terminw, zgodnie z art.7 ustawy - Prawo celne, stosowane s do obliczania terminw okrelonych w przepisach wsplnotowego prawa celnego. Natomiast art.12 Ordynacji podatkowej jest stosowany do obliczania pozostaych terminw, czyli np. terminw procesowych przewidzianych w Ordynacji podatkowej oraz wyznaczanych przez organ celny w toku postpowania (np. termin na wniesienie odwoania, termin na zoenie wniosku o uzupenienie decyzji, czy wyznaczony przez organ celny termin na przedstawienie dowodu), a take terminw wynikajcych z przepisw krajowych (np. termin okrelony w art.80 ust.2 pkt 3 ustawy - Prawo celne). Obie regulacje przewiduj analogiczne zasady obliczania terminw. 4.1.1 Zasady obliczania terminw wynikajce z rozporzdzenia w sprawie dat i terminw Termin okrelony w godzinach liczony jest od chwili zaistnienia wydarzenia lub wykonania czynnoci, do okresu nie zalicza si godziny, w ktrej miao miejsce to wydarzenie lub czynno. Bieg termin rozpoczyna si na pocztku pierwszej godziny i wygasa wraz z upyniciem ostatniej godziny okresu. Termin wyraony w dniach, tygodniach, miesicach lub latach oblicza si od chwili zaistnienia wydarzenia lub wykonania czynnoci, do okresu nie zalicza si dnia, w ktrym miao miejsce to wydarzenie lub czynno. Dany okres obejmuje dni ustawowo wolne od pracy, niedziele i soboty, z wyjtkiem przypadkw wyranie wyczonych lub, jeeli okres wyraony jest w dniach roboczych. Kady okres trwajcy dwa lub wicej dni zawiera przynajmniej dwa dni robocze. Termin okrelony w dniach rozpoczyna si na pocztku pierwszej godziny pierwszego dnia i wygasa wraz z upywem ostatniej godziny ostatniego dnia okresu. Termin okrelony w tygodniach, miesicach lub latach rozpoczyna si na pocztku pierwszej godziny pierwszego dnia okresu i wygasa wraz z upywem ostatniej godziny dnia ostatniego tygodnia, miesica lub roku, ktry jest takim samym dniem tygodnia lub przypada na t sam dat, co dzie w ktrym okres si rozpoczyna. Jeeli w okresie wyraonym w miesicach lub latach, dzie, w ktrym powinien wygasn okres, nie wystpi w tym miesicu, okres koczy si wraz z upywem ostatniej godziny ostatniego dnia tego miesica. Jeeli termin zawiera czci miesica, przy obliczaniu tych czci bierze si pod uwag miesic liczcy trzydzieci dni. Jeeli ostatni dzie okresu liczonego w dniach, tygodniach, miesicach lub latach jest dniem ustawowo wolnym od pracy, niedziel lub sobot, okres wygasa wraz z upywem ostatniej godziny nastpnego dnia roboczego. 4.1.2 Zasady obliczania terminw wynikajce z art.12 Ordynacji podatkowej Jeeli pocztkiem terminu okrelonego w dniach jest pewne zdarzenie, przy obliczaniu tego terminu nie uwzgldnia si dnia, w ktrym zdarzenie nastpio, upyw ostatniego z wyznaczonej liczby dni uwaa si za koniec terminu. Terminy okrelone w tygodniach kocz si z upywem tego dnia w ostatnim tygodniu, ktry odpowiada pocztkowemu dniowi terminu. Terminy okrelone w miesicach kocz si z upywem tego dnia w ostatnim miesicu, ktry odpowiada pocztkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesicu nie byo - w ostatnim dniu tego miesica. Terminy okrelone w latach kocz si z upywem tego dnia w ostatnim roku, ktry odpowiada pocztkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim roku nie byo - w dniu, ktry poprzedzaby bezporednio ten dzie. Jeeli ostatni dzie terminu przypada na sobot lub dzie ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzie terminu uwaa si nastpny dzie po dniu lub dniach wolnych od pracy. Termin uwaa si za zachowany, jeeli przed jego upywem pismo zostao: 1) wysane w formie elektronicznej, za powiadczeniem przedoenia, do organu celnego lub do jednostki informatycznej obsugi administracji celnej (jeeli taka funkcjonuje), 2) nadane w polskiej placwce pocztowej operatora publicznego albo zoone w polskim urzdzie konsularnym, 3) zoone przez onierza lub czonka zaogi statku morskiego w dowdztwie jednostki wojskowej lub kapitanowi statku,

406

4) zoone przez osob pozbawion wolnoci w administracji zakadu karnego, 5) zoone przez osob aresztowan w administracji aresztu ledczego. 4.2. Przeduanie terminw Stosownie do postanowie art.17 WKC, terminy wyznaczone zgodnie z przepisami prawa celnego nie mog zosta przekroczone, a data ani termin odroczone, poza wypadkami wyranie okrelonymi w tych przepisach. Jako przykad terminu, ktry w uzasadnionych przypadkach moe zosta przeduony mona wskaza termin powrotnego wywozu produktw kompensacyjnych (art.118 WKC) lub termin powrotnego wywozu towarw objtych procedur odprawy czasowej (art.140 WKC). 4.3. Przywrcenie terminu Przesanki przywrcenia terminu okrela art.162 Ordynacji podatkowej. Termin naley przywrci na wniosek zainteresowanego, jeeli uprawdopodobni, e uchybienie nastpio bez jego winy. Podanie o przywrcenie terminu naley wnie w cigu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi. Jednoczenie z wniesieniem podania naley dopeni czynnoci, dla ktrej by okrelony termin. Z treci art.162 Ordynacji podatkowej wynika, i podstawow przesank przywrcenia terminu stanowi brak winy po stronie osoby dokonujcej okrelonej czynnoci, ktra zobowizana jest uprawdopodobni, e do uchybienia terminu doszo bez jej winy. Przepis ten wymaga uprawdopodobnienia, a nie udowodnienia okolicznoci, e uchybienie terminowi nastpio z winy strony. Ocena w tym zakresie pozostawiona jest organowi orzekajcemu o przywrceniu terminu. Zgodnie ze stanowiskiem NSA (np.: wyrok z dnia 25.03.1998 r., sygn. III SA 1211,1213/96) "po stronie zainteresowanego istnieje obowizek wskazania na istnienie przeszkd, ktre - w jego ocenie - uniemoliwiy dokonanie okrelonej czynnoci w zakrelonym terminie. (...) musz to by okolicznoci istniejce obiektywnie, niezalenie od woli strony. Ocena przedstawionego stanu faktycznego naley, do organu administracji". Przy ocenie winy strony naley bra pod uwag obiektywny miernik starannoci, jakiej mona wymaga od strony naleycie dbajcej o swoje interesy (postanowienie NSA z dnia 25 wrzenia 1998 r. I SA/d 575/98). Nie jest dopuszczalne przywrcenie terminu do zoenia podania o przywrcenie terminu (art.162 3 Ordynacji podatkowej). Do rozpatrzenia wniosku o przywrcenie terminu waciwy jest ten organ, ktry prowadzi postpowanie, w toku ktrego nastpio uchybienie terminu. Natomiast w sprawie przywrcenia terminu do wniesienia odwoania lub zaalenia - organ waciwy do rozpatrzenia tych rodkw zaskarenia (art.163 1 i 2 Ordynacji podatkowej). O przywrceniu terminu organ celny orzeka w drodze postanowienia. Na postanowienie w sprawie przywrcenia terminu suy zaalenie (art.163 3 Ordynacji podatkowej). Stosownie do postanowie art.164 Ordynacji podatkowej, przed rozpatrzeniem podania o przywrcenie terminu do wniesienia odwoania lub zaalenia, organ celny pierwszej instancji, na danie strony, moe wstrzyma wykonanie decyzji lub postanowienia. Przy orzekaniu o wstrzymaniu wykonania decyzji lub postanowienia naley uwzgldni zasady wstrzymania wykonalnoci decyzji zawarte w art.244 WKC. 5. Zaatwianie spraw 5.1. Forma zaatwiania spraw Zgodnie z postanowieniami art.126 Ordynacji podatkowej, w postpowaniu celnym obowizuje zasada pisemnoci, w myl ktrej sprawy s zaatwiane w formie pisemnej, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. Zasada ta odnosi si do caego postpowania - od wszczcia do zakoczenia postpowania decyzj ostateczn i obejmuje wszelkie czynnoci podejmowane w czasie jego trwania. 5.2. Terminy zaatwiania spraw 5.2.1 Terminy zaatwiania spraw Jedn z olnych zasad postpowania jest wynikajca z art.125 Ordynacji podatkowej, zasada szybkoci i prostoty

407

postpowania. Stosownie do postanowie tego artykuu organy celne powinny dziaa w sprawie wnikliwie i szybko, posugujc si moliwie najprostszymi rodkami prowadzcymi do jej zaatwienia. Sprawy, ktre nie wymagaj zbierania dowodw, informacji lub wyjanie, powinny by zaatwiane niezwocznie. Rwnie przepisy WKC (art.6 ust.2) reguluj oglne kwestie dotyczce terminw zaatwiania spraw, odsyajc jednoczenie do szczegowych rozwiza przyjtych w pastwach czonkowskich. Rozwinicie zasady szybkoci postpowania, wynikajcej z ww. art.125 Ordynacji podatkowej oraz art.6 ust.2 WKC stanowi przepisy art.139-142 Ordynacji podatkowej. Postanowieniami art.139 1 - 3 Ordynacji podatkowej okrelone zostay nastpujce terminy do zaatwienia spraw: 1) zaatwienie sprawy wymagajcej przeprowadzenia postpowania dowodowego powinno nastpi bez zbdnej zwoki, jednak nie pniej ni w cigu miesica, a sprawy szczeglnie skomplikowanej - nie pniej ni w cigu 2 miesicy od dnia wszczcia postpowania (art.139 1), 2) niezwocznie powinny by zaatwiane sprawy, ktre mog by rozpatrzone na podstawie dowodw przedstawianych przez stron cznie z daniem wszczcia postpowania lub na podstawie faktw powszechnie znanych i dowodw znanych z urzdu organowi prowadzcemu postpowanie (art.139 2), 3) zaatwienie sprawy w postpowaniu odwoawczym powinno nastpi nie pniej ni w cigu 2 miesicy od dnia otrzymania odwoania przez organ odwoawczy (art.139 3). Terminy okrelone w ww. art.139 1-3, nale do tzw. terminw instrukcyjnych, tzn. takich, ktrych przekroczenie nie powoduje niewanoci lub wadliwoci czynnoci. Zgodnie z art.139 4 Ordynacji podatkowej, do terminw tych nie wlicza si przewidzianych w przepisach prawa terminw dla dokonania okrelonych czynnoci, okresw zawieszenia postpowania, okresw opnie spowodowanych z winy strony oraz okresw opnie wynikych z przyczyn niezalenych od organu. Wystpienie tego rodzaju okolicznoci powoduje, e termin zaatwienia sprawy zostanie dotrzymany, pomimo e decyzja koczca postpowanie przed organem celnym zostanie wydana po upywie dwch miesicy od daty wszczcia postpowania. W przypadku niedotrzymania przewidzianych prawem terminw zaatwienia sprawy, organ celny, zgodnie z art.140 Ordynacji podatkowej, jest zobowizany kadorazowo poinformowa o tym stron, podajc przyczyny opnienia (niezalenie od tego, czy opnienie to wynikao z przyczyn lecych po stronie organu celnego, czy te byo od niego niezalene) oraz okreli nowy termin zaatwienia sprawy. Przepis ten, szerzej ni wynika to z postanowie art.6 ust.2 WKC, obliguje organy celne do powiadamiania strony o przyczynach nie zaatwienia sprawy w terminie nie tylko w przypadku, gdy postpowanie zostao wszczte na wniosek, ale take, jeeli postpowanie zostao wszczte z urzdu. 5.2.2 rodki prawne przysugujce stronie w przypadku nie zaatwienia sprawy w terminie Faktyczne przekroczenie przez organ celny terminw dla zaatwienia sprawy po- woduje, e strona postpowania moe skorzysta ze okrelonych rodkw prawnych. Uprawnienie takie wynika zarwno z przepisw wsplnotowych (art.243 ust.1 zdanie 2 WKC) jak i przepisw Ordynacji podatkowej. Art.243 ust.1 zdanie 2 WKC, rodek prawny przysugujcy stronie w przypadku nie zaatwienia sprawy w terminie nazywa odwoaniem, odsyajc jednoczenie do przepisw krajowych. Konkretyzacj tego uprawnienia stanowi art.141 Ordynacji podatkowej, zgodnie z ktrym rodkiem prawnym sucym stronie w zwizku z przewlekoci organu prowadzcego postpowanie i naruszeniem przez niego terminu okrelonego w art.139, lub wyznaczonego przez organ na podstawie art.140, jest ponaglenie. Prawo wniesienia ponaglenia dotyczy zarwno postpowa wszcztych na wniosek jak i wszcztych z urzdu. Ponaglenie wnosi si do organu wyszego stopnia. Jeeli wic ponaglenie dotyczy bezczynnoci naczelnika urzdu celnego, podanie wnosi si do dyrektora izby celnej, jako organu wyszego stopnia (art.141 1 pkt 1). Natomiast, jeeli ponaglenie dotyczy sprawy rozpatrywanej przez dyrektora izby celnej (zarwno, gdy dziaa jako organ odwoawczy, jak i gdy rozstrzyga spraw w pierwszej instancji), to organem waciwym do jego rozpatrzenia jest Minister Finansw (art.141 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej). Kompetencje organu, do ktrego wniesiono ponaglenie (dyrektora izby celnej lub Ministra Finansw) okrelone zostay w art.141 2 Ordynacji podatkowej. I tak, organ ten uznajc ponaglenie za uzasadnione, ma obowizek wyznaczy dodatkowy termin zaatwienia sprawy, a w razie potrzeby podj rodki zapobiegajce naruszaniu terminw zaatwiania spraw w przyszoci. Innym rodkiem prawnym przysugujcym stronie w przypadku nie zaatwienia sprawy w terminie jest skarga na bezczynno do wojewdzkiego sdu administracyjnego - art.3 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postpowaniu przed sdami administracyjnymi (Dz.U.Nr 153, poz.1270 i z 2004 r. Nr 162, poz.1692).

408

6. Dorczenia Zgodnie z art.144 Ordynacji podatkowej, organ celny dorcza pisma za pokwitowaniem przez poczt, przez swoich funkcjonariuszy celnych lub pracownikw, lub przez upowanione osoby. W postpowaniu celnym obowizuje wic zasada oficjalizmu, zgodnie z ktr pisma dorczane s z urzdu, a obowizkiem organu jest ich dostarczenie stronie postpowania. Prawidowe dorczenie ma istotne znaczenie dla przebiegu postpowania celnego. Od dnia dorczenia pisma liczone s bowiem terminy procesowe. W przypadku decyzji oraz postanowie, dzie dorczenia rozstrzygnicia stronie stanowi jednoczenie moment, od ktrego rozstrzygnicie to zaczyna funkcjonowa w obrocie prawnym. Przepisy Ordynacji podatkowej okrelaj podstawowe zasady dorczania pism. Natomiast regulacja zawarta w ustawie - Prawo celne, wprowadza szczeglny tryb dorczenia zastpczego. 6.1. Zasady dorczania pism Pisma dorcza si stronie, a gdy strona dziaa przez przedstawiciela - temu przedstawicielowi (art.145 1 Ordynacji podatkowej). Strona moe take ustanowi penomocnika do spraw dorcze. W takim przypadku stosuje si zasady dotyczce dorczania pism przedstawicielowi (art.145 2 Ordynacji podatkowej). W przypadku ustanowienia przez stron kilku przedstawicieli, strona ma obowizek wyznaczenia jednego z nich jako waciwego do dorcze. Jeeli strona nie wykona tego obowizku organ celny dorcza pismo jednemu z penomocnikw (art.145 3 Ordynacji podatkowej). Przepis art.84 ustawy - Prawo celne, przewiduje moliwo zobligowania strony do ustanowienia penomocnika do dorcze. Regulacja ta dotyczy osb nieposiadajcych miejsca zamieszkania lub siedziby na terytorium kraju. Na danie organu celnego i w terminie przez ten organ wyznaczonym, osoba taka jest zobowizana do ustanowienia w kraju penomocnika do spraw dorcze. Organ celny jest z kolei zobowizany do poinformowania o skutkach nieustanowienia penomocnika do spraw dorcze. W przypadku niewykonania polecenia organu celnego, pisma skierowane do tej osoby bd dorczane w trybie zastpczym, opisanym w art.83 ustawy - Prawo celne. W toku postpowania na stronie spoczywaj okrelone obowizki tak, aby czasowa nieobecno strony lub zmiana miejsca zamieszkania bd siedziby nie uniemoliwiay prowadzenia postpowania. W przypadku niedopenienia tych obowizkw, pisma uznaje si za dorczone pod dotychczasowym adresem. I tak: 1) w toku postpowania strona oraz jej przedstawiciel lub penomocnik maj obowizek zawiadomi organ celny o kadej zmianie swego adresu (art.146 1 Ordynacji podatkowej), 2) w razie wyjazdu za granic na okres co najmniej 2 miesicy, strona obowizana jest do ustanowienia penomocnika do spraw dorcze (art.147 1 i 2 Ordynacji podatkowej). Pisma dorczane s za pokwitowaniem. Zgodnie z art.152 1 Ordynacji podatkowej odbierajcy pismo potwierdza dorczenie pisma wasnorcznym podpisem, ze wskazaniem daty dorczenia. Jeeli odbierajcy pismo nie moe potwierdzi dorczenia lub uchyla si od tego, dorczajcy sam stwierdza dat dorczenia oraz wskazuje osob, ktra odebraa pismo, i przyczyn braku jej podpisu. Przepis art.153 Ordynacji podatkowej reguluje sytuacj, kiedy strona postpowania odmawia odbioru pisma, poprzez przyjcie fikcji dorczenia. Artyku ten zapobiega negatywnym skutkom uchylania si od odbioru pism, dla prawidowego przebiegu postpowania. Zgodnie z tym przepisem, jeeli adresat odmawia przyjcia pisma przesanego mu przez poczt lub w inny sposb, pismo zwraca si nadawcy z adnotacj o odmowie jego przyjcia i dat odmowy. Pismo wraz z adnotacj wcza si do akt sprawy. Pismo uznaje si za dorczone w dniu odmowy jego przyjcia przez adresata. 6.2. Dorczanie pism osobom fizycznym Dorczanie pism osobom fizycznym reguluj art.148-150 Ordynacji podatkowej. Zasad jest dorczanie pism osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy (art.148 1 Ordynacji podatkowej). Ponadto pisma mog by rwnie dorczane w siedzibie organu celnego lub w miejscu pracy adresata osobie upowanionej przez pracodawc do odbioru korespondencji (art.148 2 Ordynacji podatkowej). W przypadku niemonoci dorczenia pisma w aden z powyszych sposobw - take w innych uzasadnionych przypadkach pisma dorcza si w kadym miejscu, gdzie si adresata zastanie (art.148 3 Ordynacji podatkowej). W przypadku niemonoci dorczenia pisma w powyszy sposb stosuje si tzw. dorczenie zastpcze (art.149 - 150

409

Ordynacji podatkowej i art.83 ustawy - Prawo celne). Dorczenie w trybie zastpczym powinno by poprzedzone prb dorczenia waciwego (tj. bezporednio adresatowi). Niemono dorczenia winna by udokumentowana w aktach sprawy. Przepis art.149 Ordynacji podatkowej przewiduje zastpczy tryb dorczenia pisma osobie fizycznej pod jej nieobecno. W przypadku nieobecnoci adresata w mieszkaniu pisma dorcza si za pokwitowaniem penoletniemu domownikowi, ssiadowi lub dozorcy domu, gdy osoby te podjy si oddania pisma adresatowi. Zawiadomienie o dorczeniu pisma ssiadowi lub dozorcy domu umieszcza si w oddawczej skrzynce pocztowej lub na drzwiach mieszkania adresata lub w widocznym miejscu przy wejciu na posesj adresata. Jeeli nie mona dorczy pisma w mieszkaniu lub miejscu pracy danej osoby, bd te nie mona dorczy jej pisma w trybie ww. art.149, pisma dorcza si zgodnie z postanowieniami art.150 Ordynacji podatkowej. I tak - w przypadku dorczania za porednictwem poczty pismo przechowuje si przez okres 14 dni w placwce pocztowej. Natomiast w przypadku dorczania przez funkcjonariusza celnego lub pracownika organu celnego, lub przez inn upowanion osob, pismo skada si na okres 14 dni w urzdzie gminy (miasta). Tryb postpowania w obu przypadkach jest taki sam - naley dwukrotnie zawiadomi adresata o pozostawaniu pisma na poczcie lub urzdzie gminy (miasta), przy czym powtrne zawiadomienie nastpuje w razie niepodjcia pisma w terminie 7 dni. Zawiadomienie o pozostawaniu pisma umieszcza si w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to moliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w ktrym adresat wykonuje swoje czynnoci zawodowe, bd w widocznym miejscu przy wejciu na posesj adresata. Dorczenie uwaa si za dokonane z upywem ostatniego dnia okresu przechowywania pisma przez palcwk pocztow lub urzd gminy (miasta), a pismo pozostawia si w aktach sprawy. Zasady dorczania pism osobom nieznanym z miejsca pobytu okrela art.83 ustawy - Prawo celne, w myl ktrego pisma skierowane do osb nieznanych z miejsca pobytu lub adresu wywiesza si na okres 14 dni w siedzibie organu celnego prowadzcego postpowanie. Pisma uwaa si za dorczone po upywie tego terminu. Tryb dorcze wynikajcy z ww. art.83 stosuje si take w przypadku nieustanowienia przez stron penomocnika do spraw dorcze na danie organu celnego (art.84 ustawy - Prawo celne) oraz, jeeli organ celny, stosownie do postanowie art.82 ustawy - Prawo celne, prowadzi postpowanie wobec osoby nieznanej. 6.3. Dorczanie pism osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym niemajcym osobowoci prawnej Zgodnie z art.151 Ordynacji podatkowej, osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemajcym osobowoci prawnej pisma dorcza si w lokalu ich siedziby lub w miejscu prowadzenia dziaalnoci - osobie upowanionej do odbioru korespondencji. Jeeli osoba prawa lub jednostka organizacyjna dziaa przez penomocnika - pisma dorcza si penomocnikowi. W zakresie dorczania pism osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym niemajcym osobowoci prawnej stosuje si odpowiednio postanowienia art.146, 148 2 pkt 1 i 150 Ordynacji podatkowej oraz art.83 ustawy - Prawo celne. Przepisy prawa przewiduj take sposb dorczania pism skierowanych do osb prawnych lub jednostek organizacyjnych niemajcych osobowoci prawnej, ktre nie maj organw. W takim przypadku, stosownie do postanowie art.154 2 Ordynacji podatkowej, pisma dorcza si kuratorowi wyznaczonemu przez sd. 7. Wszczcie postpowania w sprawie celnej Zasady wszczcia postpowania uregulowane zastay w przepisach rozdziau 8 dziau IV Ordynacji podatkowej oraz w art.23 ust.3 ustawy - Prawo celne. Stosownie do postanowie art.165 1 Ordynacji podatkowej postpowanie wszczyna si na wniosek strony lub z urzdu. 7.1. Wszczcie postpowania na wniosek Zgodnie z art.165 1 Ordynacji podatkowej postpowanie w sprawie celnej moe zosta wszczte na wniosek strony. Dzie dorczenia organowi celnemu wniosku o wszczcie postpowania stanowi jednoczenie, zgodnie z art.165 3 Ordynacji podatkowej, dat wszczcia postpowania. Sposoby wnoszenia poda o wszczcie postpowa okrela art.168 1 Ordynacji podatkowej. Podania (dania, wyjanienia, odwoania, zaalenia, wnioski) mog by wnoszone na pimie, telegraficznie lub za pomoc dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej, a take ustnie do protoku. Na danie strony organ celny ma obowizek potwierdzi zoenie przez ni wniosku o wszczcie postpowania.

410

Wnioski o wszczcie postpowania winny odpowiada okrelonym w przepisach prawa wymogom. Podstawowe okrela art.168 2 i 3 Ordynacji podatkowej. Podanie powinno zawiera, co najmniej tre dania, wskazanie osoby, od ktrej pochodzi, oraz jej adresu (miejsca zamieszkania lub pobytu, siedziby albo miejsca prowadzenia dziaalnoci), a take czyni zado innym wymogom ustalonym w przepisach szczeglnych (np. szczegowe wymogi przewidziane s dla odwoa, dla wnioskw o wydanie pozwole na korzystanie z procedur uproszczonych, czy gospodarczych procedur celnych). Ponadto, podanie wniesione pisemnie albo ustnie do protokou powinno by podpisane przez wnoszcego, a protok dodatkowo przez funkcjonariusza celnego lub pracownika organu celnego, ktry go sporzdzi. Jeeli podanie wnosi osoba, ktra nie moe lub nie umie zoy podpisu, podanie lub protok podpisuje za ni inna osoba przez ni upowaniona, czynic o tym wzmiank obok podpisu. Obowizujce przepisy reguluj sposb postpowania organw w sytuacji, gdy podanie nie spenia okrelonych prawem wymogw. Jeeli podanie o wszczcie postpowania zostao wniesione przez osob niebdc stron lub, jeeli z jakichkolwiek innych przyczyn postpowanie nie moe by wszczte, organ celny, stosownie do postanowie art.165a Ordynacji podatkowej, wydaje postanowienie o odmowie wszczcia postpowania. Postanowienie w tym przedmiocie jest zaskaralne. Tryb usuwania brakw formalnych reguluje z kolei art.169 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem, jeeli podanie nie spenia wymogw okrelonych przepisami prawa, organ celny wzywa wnoszcego podanie do usunicia brakw w terminie 7 dni, z pouczeniem, e niewypenienie tego warunku spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia. Organ celny, w przypadku nieuzupenienia brakw w ww. terminie wydaje postanowienie o pozostawieniu podania bez rozpatrzenia, na ktre przysuguje zaalenie. Tre wniosku strony wyznacza zakres postpowania. Jednake do czasu wydania decyzji przez organ pierwszej instancji strona moe wystpi o rozszerzenie zakresu postpowania lub zgosi nowe danie, niezalenie od tego, czy danie to wynika z tej samej podstawy prawnej, co dotychczasowe, jednake pod warunkiem, e dotyczy tego samego stanu faktycznego. Odmowa uwzgldnienia dania w sprawie zmiany zakresu postpowania nastpuje w drodze postanowienia. Nieuwzgldnione danie wszczyna odrbne postpowanie celne. Dat wszczcia takiego postpowania jest dzie dorczenia organowi celnemu wniosku w sprawie zmiany zakresu postpowania. Zoenie wniosku o wszczcie postpowania do niewaciwego organu, nie powoduje ujemnych konsekwencji dla strony. Podanie wniesione do organu niewaciwego przed upywem terminu okrelonego przepisami prawa uwaa si za wniesione z zachowaniem terminu. Organ, do ktrego wpyno podanie, jeeli jest niewaciwy do zaatwienia sprawy, powinien niezwocznie przekaza podanie organowi waciwemu, zawiadamiajc o tym wnoszcego podanie. 7.2. Wszczcie postpowania z urzdu Wszczcie postpowania z urzdu nastpuje w drodze postanowienia. Dat wszczcia postpowania jest dzie dorczenia stronie postanowienia o wszczciu postpowania (art.165 2 i 4 Ordynacji podatkowej). W postanowieniu organ celny podaje podstaw prawn wszczcia postpowania, a take wskazuje przedmiot tego postpowania. Postanowienie o wszczciu postpowania z urzdu jest niezaskaralne. 7.3. Wszczcie postpowania w przypadku stwierdzenia przez organ celny na etapie weryfikacji zgoszenia celnego nieprawidowoci majcych wpyw na wysoko kwoty wynikajcej z dugu celnego lub procedur Wyjtek od powyszych zasad dotyczcych wszczcia postpowania w sprawie celnej ma miejsce jeeli podczas weryfikacji zgoszenia celnego dokonywanej po przyjciu zgoszenia celnego, a przed zwolnieniem towaru, organ celny stwierdzi, e w zgoszeniu tym zgaszajcy zadeklarowa nieprawidowe dane mogce mie wpyw na wysoko kwoty wynikajcej z dugu celnego lub procedur. W takim przypadku, stosownie do postanowie art.23 ust. 2 ustawy - Prawo celne, przyjmuje si, e postpowanie w sprawie celnej zostao wszczte poprzez przyjcie zgoszenia celnego. Dat wszczcia postpowania jest wic dzie przyjcia zgoszenia celnego. Wszczcie postpowania poprzez przyjcie zgoszenia celnego bdzie miao miejsce zarwno sytuacji, gdy organ celny: 1) stosownie do postanowie art.23 ust.2 ustawy - Prawo celne przed zwolnieniem towaru wydaje decyzj, w ktrej okrela kwot wynikajc z dugu celnego lub rozstrzyga o nadaniu towarowi waciwego przeznaczenia celnego, 2) po stwierdzeniu nieprawidowoci mogcych mie wpyw na wysoko kwoty wynikajcej z dugu celnego podejmuje dziaania okrelone w art.248 ust.1 RWKC.

411

8. czenie postpowa czenie postpowa jest instytucj wpywajc na tok postpowa, stosowan ze wzgldu na ekonomik procesow. 8.1. czenie postpowa ze wzgldu na strony postpowania Stosownie do postanowie art.66 Ordynacji podatkowej, organ celny w sprawach, w ktrych prawa i obowizki wynikaj z tego samego stanu faktycznego oraz tej samej podstawy prawnej, moe wszcz i prowadzi jedno postpowanie dotyczce wicej ni jednej strony. W sprawie poczenia organ celny wydaje postanowienie, na ktre przysuguje stronom zaalenie. 8.2. czenie postpowa ze wzgldu na przedmiot postpowania Zgodnie z art.90 ustawy - Prawo celne organ celny moe w drodze postanowienia poczy toczce si przed nim oddzielne sprawy, w celu ich cznego rozpoznania lub take rozstrzygnicia, jeeli dotycz tej samej osoby i s ze sob w zwizku. Postanowienie w tym przedmiocie jest niezaskaralne. Zgodnie z zasadami dotyczcymi postanowie niezaskaralnych strona moe podnie zarzuty dotyczce poczenia postpowa w odwoaniu od decyzji. 9. Zawieszenie postpowania Zawieszenie postpowania wstrzymuje bieg postpowania, nie przerywajc jednoczenie samej sprawy. Organ celny zawiesza postpowanie, w przypadku zaistnienia przyczyny, ktra uniemoliwia prowadzenie postpowania. Zawieszenie postpowania, zgodnie z art.206 Ordynacji podatkowej, wstrzymuje bieg terminw proceduralnych. Zawieszenie postpowania moe nastpi z urzdu lub na wniosek strony. 9.1. Przesanki zawieszenia postpowania Organ celny, zgodnie z art.201 Ordynacji podatkowej, zawiesza postpowanie: 1) w razie mierci strony, jeeli postpowanie nie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe (np. w prawa i obowizki zmarego wstpuj jego nastpcy prawni), 2) gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji jest uzalenione od rozstrzygnicia zagadnienia wstpnego przez inny organ lub sd, 3) w razie mierci przedstawiciela ustawowego strony, 4) w razie utraty przez stron lub jej ustawowego przedstawiciela zdolnoci do czynnoci prawnych, 5) w sprawie dotyczcej odpowiedzialnoci osoby trzeciej - do dnia, w ktrym decyzja, ustalajca odpowiedzialno tej osoby, stanie si ostateczna. Przesanki wynikajce z ww. art.201, maj charakter obligatoryjny. Art.87 ust.1 ustawy - Prawo celne wprowadza dodatkow przesank zawieszenia postpowania z urzdu. Zgodnie z tym przepisem organ celny moe zawiesi postpowanie w zwizku z wystpieniem w toku tego postpowania z wnioskiem o pomoc prawn do organu celnego pastwa obcego lub innego uprawnionego podmiotu pastwa obcego. Przesanka ta ma charakter fakultatywny. 9.2. Forma zawieszenia O zawieszeniu postpowania organ celny rozstrzyga w formie postanowienia, na ktre przysuguje zaalenie (art.201 2 i 3 Ordynacji podatkowej i art.87 ust.2 ustawy - Prawo celne). 9.3. Czynnoci podejmowane przez organ celny w zwizku z zawieszeniem postpowania Jeeli postpowanie zostao zawieszone z powodu mierci strony lub przedstawiciela ustawowego strony albo z powodu utraty przez stron lub jej przedstawiciela ustawowego zdolnoci do czynnoci prawnych, organ celny nie podejmuje adnych czynnoci, z wyjtkiem tych, ktre maj na celu podjcie postpowania albo zabezpieczenie dowodu. W przypadku zawieszenia postpowania z powodu zagadnienia wstpnego, organ celny wzywa rwnoczenie stron do wystpienia w oznaczonym terminie do waciwego organu lub sdu o rozstrzygnicie zagadnienia wstpnego chyba, e

412

strona wykae, e ju zwrcia si w tej sprawie do waciwego organu lub sdu. Jeeli strona nie wystpia do waciwego organu lub sdu w wyznaczonym terminie, organ celny z urzdu zwrci si do waciwego organu lub sdu o rozstrzygnicie zagadnienia wstpnego (art.203 Ordynacji podatkowej). Po ustaniu przyczyny zawieszenia postpowania organ celny, z urzdu lub na wniosek podejmuje zawieszone postpowanie. Podjcie postpowania nastpuje w drodze postanowienia. Jeeli strona wystpia z wnioskiem o podjcie postpowania, a w ocenie organu celnego nie ustay przyczyny uzasadniajce zawieszenie, wydaje postanowienie o odmowie podjcia zawieszonego postpowania. Na postanowienie o odmowie podjcia postpowania stronie przysuguje zaalenie. 10. Postpowanie dowodowe 10.1. Zasady postpowania dowodowego W postpowaniu celnym, stosownie do postanowie art.122 Ordynacji podatkowej, obowizuje zasada prawdy obiektywnej, nakadajca na organy prowadzce postpowanie obowizek podjcia wszelkich niezbdnych dziaa w celu dokadnego wyjanienia stanu faktycznego oraz zaatwienia sprawy w postpowaniu celnym. Z zasady prawdy obiektywnej wynika dla organw celnych kolejny obowizek - organ prowadzcy postpowanie zobowizany jest zebra i w sposb wyczerpujcy rozpatrzy cay materia dowodowy (art.187 1 Ordynacji podatkowej). Kolejn zasad postpowania dowodowego jest zasada swobodnej oceny dowodw (art.191 Ordynacji podatkowej). Organ celny dokonujc oceny stanu faktycznego nie jest skrpowany reguami formalnymi ustalajcymi warto poszczeglnych rodzajw dowodw, ale ocenia te dowody i wpyw udowodnienia jednej okolicznoci na inne, na podstawie swojej wasnej wiedzy, wewntrznego przekonania, dowiadczenia a take zgodnie z zasadami logiki (np. wyroki NSA z dnia 20 grudnia 2000 r. sygn. III S.A. 2547/99, z dnia 29 czerwca 2000 r. sygn. I SA/Po 1342/99). Przepisy prawa celnego w odniesieniu do niektrych kategorii spraw przewiduj jednak pewne odstpstwa od tej zasady, wprowadzajc okrelone rodki dowodowe dla ustalenia danej okolicznoci. Dotyczy to w szczeglnoci ustalania pochodzenia towarw, gdzie regulacje celne wprost wymieniaj dowody suce do potwierdzenia pochodzenia towarw. Przepisy normujce postpowanie w sprawach celnych nie reguluj kwestii ciaru dowodu. W orzecznictwie i doktrynie przyjmuje si, e w postpowaniu administracyjnym obowizuje zasada wynikajca z art.6 Kodeksu cywilnego, zgodnie z ktr ciar udowodnienia faktu spoczywa na osobie (stronie postpowania lub organie), ktra z danego faktu wywodzi skutki prawne (np. wyrok NSA z dnia 11 lipca 2002 r. sygn. akt I SA/Po 788/00). Pewne unormowania dotyczce dowodw wynikaj z przepisw wsplnotowego prawa celnego. Zgodnie z art.6 ust.1 WKC osoba skadajca wniosek o wydanie decyzji jest zobowizana dostarczy organowi celnemu wszelkie dane i dokumenty niezbdne do wydania decyzji. Natomiast art.2 RWKC stanowi, e jeeli osoba skadajca wniosek o wydanie decyzji nie jest w stanie dostarczy wszystkich dokumentw i danych niezbdnych do wydania decyzji, organy celne dostarczaj dokumenty i dane bdce w ich dyspozycji. Art.14 WKC stanowi z kolei podstaw dania przez organy celne dokumentw i informacji dotyczcych wymiany towarowej, jeeli te dokumenty i informacje maj znaczenie dla zastosowania przepisw prawa celnego. danie moe by skierowane do stron postpowania, jak i do innych podmiotw, instytucji lub organw administracji publicznej Dowody przeprowadza si z urzdu lub na wniosek strony. Stosownie do postanowie art.188 Ordynacji podatkowej organ prowadzcy postpowanie ma obowizek uwzgldni danie strony dotyczce przeprowadzenia dowodu, jeeli przedmiotem dowodu s okolicznoci majce znaczenie dla sprawy, chyba e okolicznoci te stwierdzone s wystarczajco innym dowodem. Odmowa przeprowadzenia dowodu powinna nastpi w formie postanowienia, na ktre nie przysuguje zaalenie. Zarzuty przeciwko postanowieniu strona moe podnie w odwoaniu od decyzji. 10.2. Dowody w postpowaniu celnym Zgodnie z art.180 Ordynacji podatkowej, jako dowd naley dopuci wszystko, co moe przyczyni si do wyjanienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Przepisy Ordynacji podatkowej oraz prawa celnego nie zawieraj zamknitego katalogu dowodw, jakie mog by przeprowadzane w toku postpowania. Przykady rodkw dowodowych stosowanych w postpowaniach wymienia art.181 Ordynacji podatkowej. Dowodami w postpowaniu celnym mog by w szczeglnoci ksigi podatkowe, ksigi rachunkowe, deklaracje zoone przez stron, zeznania wiadkw, opinie biegych, materiay i informacje zebrane w wyniku ogldzin oraz inne

413

dokumenty zgromadzone w toku czynnoci sprawdzajcych lub kontroli celnej, oraz materiay zgromadzone w toku postpowania karnego albo postpowania w sprawach o przestpstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe. Ustawa - Prawo celne wymienia dwie dodatkowe kategorie rodkw dowodowych stosowanych w postpowaniach celnych: 1) badania i analizy towarw wykonywane przez laboratoria celne lub inne akredytowane laboratoria lub przez instytuty badawcze i naukowe, 2) dokumenty sporzdzone przez organy celne pastw obcych lub inne uprawnione podmioty pastwa obcego. Przepisy Ordynacji podatkowej (art.182-199) reguluj sposb przeprowadzania poszczeglnych dowodw. Przepisy te znajduj zastosowanie w postpowaniu celnym. 10.3. Fakty powszechnie znane i znane organowi z urzdu Art.187 3 Ordynacji podatkowej stanowi, e fakty powszechnie znane oraz fakty znane organowi celnemu z urzdu nie wymagaj dowodu. Fakty znane organowi celnemu z urzdu naley zakomunikowa stronie. Stosownie do ww. przepisu nie wymagaj dowodu fakty powszechnie znane (tzw. fakty notoryjne) oraz fakty znane organowi z urzdu (tzw. notoryjno urzdowa). W zakresie notoryjnoci urzdowej przepis ten koresponduje z art.2 RWKC, nakazujcym wykorzystanie dokumentw bdcych w posiadaniu organu celnego. 10.4. Zakoczenie postpowania dowodowego Po zakoczeniu postpowania dowodowego na organie celnym ciy wynikajcy z art.200 1 Ordynacji podatkowej, obowizek wyznaczenia stronie siedmiodniowego terminu do wypowiedzenia si w sprawie zebranego w toku postpowania materiau dowodowego. Przepis ten ma na celu realizacj zasady czynnego udziau strony w postpowaniu celnym wynikajcej z art.123 Ordynacji podatkowej. Obowizek wyznaczenia terminu do wypowiedzenia si w sprawie materiau dowodowego ciy zarwno na organie pierwszej instancji, jak i na organie odwoawczym. Niewyznaczenie stronie terminu do wypowiedzenia si i zapoznania si z materiaem dowodowym zgromadzonym w toku postpowania w orzecznictwie sdw administracyjnych czsto jest traktowane jako naruszenie przepisw proceduralnych, ktre mogo mie wpyw na wynika postpowania (np. wyrok NSA z dnia 27 wrzenia 2000 r. sygn. SA/Sz 1553/99). Nie ma obowizku wyznaczania stronie terminu do wypowiedzenia si w sprawie zgromadzonego materiau dowodowego, jeeli w wyniku postpowania wszcztego na wniosek strony ma zosta wydana decyzja uwzgldniajca ten wniosek w caoci (art.200 2 Ordynacji podatkowej). 11. Rozstrzygnicia podejmowane przez organy celne Przepisy prawa celnego oraz przepisy proceduralne przewiduj rne formy wadczego dziaania organw celnych w sferze praw i obowizkw stron. 11.1. Decyzje Stosownie do postanowie art.207 1 Ordynacji podatkowej, organ celny orzeka w sprawie w drodze decyzji chyba, e przepis prawa przewiduje inn form zakoczenia postpowania. Decyzja jest wic rozstrzygniciem koczcym postpowanie w sprawie celnej. Zgodnie z art.207 2 Ordynacji podatkowej, decyzja rozstrzyga spraw co do jej istoty albo w inny sposb koczy postpowanie w danej instancji. Rozstrzygnicie sprawy co do jej istoty oznacza, e organ celny wydaje merytoryczne orzeczenie o prawach lub obowizkach stron postpowania. Przykadem decyzji koczcej postpowanie w inny sposb jest decyzja o umorzeniu postpowania. Postpowanie umarza si, jeeli postpowanie stao si bezprzedmiotowe lub, jeeli wystpi o to strona, na ktrej danie postpowanie zostao wszczte, a nie sprzeciwiaj si temu inne strony oraz nie zagraa to interesowi publicznemu (art.208 Ordynacji podatkowej).

414

Oglne regulacje dotyczce decyzji wydawanych przez organy celne zawiera art.6 WKC, i tak: 1) decyzje powinny by wydane na pimie, jeeli postpowanie zostao wszczte pisemnym wnioskiem strony, 2) decyzje pisemne, ktre s decyzjami odmownymi, lub ktre miayby konsekwencje niekorzystne dla osb, ktrych dotycz, powinny zawiera uzasadnienie i pouczenie o moliwoci zoenia odwoania. Przepisy Ordynacji podatkowej, doprecyzowuj zasady wynikajce z powyszego przepisu. 11.1.1 Wymogi, jakie powinna spenia decyzja Stosownie do postanowie art.210 Ordynacji podatkowej, decyzja powinna zawiera: 1) oznaczenie organu celnego, ktry wyda decyzj, 2) dat jej wydania, 3) oznaczenie strony, 4) powoanie podstawy prawnej, 5) rozstrzygnicie, 6) uzasadnienie faktyczne i prawne, 7) pouczenie o trybie odwoawczym - jeeli od decyzji suy odwoanie, 8) pouczenie o moliwoci wniesienia skargi lub powdztwa - jeeli od decyzji moe by wniesiona skarga do wojewdzkiego sdu administracyjnego lub powdztwo do sdu powszechnego, 9) podpis osoby upowanionej, z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska subowego. Przepisy prawa mog take okrela inne elementy, ktre powinna zawiera decyzja. Uzasadnienie faktyczne decyzji zawiera w szczeglnoci wskazanie faktw, ktre organ uzna za udowodnione, dowodw, ktrym da wiar oraz przyczyn, dla ktrych innym dowodom odmwi wiarygodnoci. Uzasadnienie prawne zawiera natomiast wyjanienie podstawy prawnej decyzji z przytoczeniem przepisw prawa. Jeeli decyzja w caoci uwzgldnia danie strony organ celny moe odstpi od uzasadnienia decyzji. Nie dotyczy to jednak decyzji wydanej w postpowaniu odwoawczym. Zgodnie z art.211 Ordynacji podatkowej decyzj dorcza si stronie na pimie. Dorczenie decyzji jest niezbdnym warunkiem wejcia decyzji do obrotu prawnego. Od dnia dorczenia decyzji organ, ktry j wyda jest t decyzj zwizany (art.212 Ordynacji podatkowej). Dorczenie decyzji, zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sdu Administracyjnego, skada si na pojcie "wydania decyzji". (np. uchwaa 7 sdziw NSA z dnia 4 grudnia 2000 r. sygn. akt.FPS 10/00). 11.1.2 Uzupenienie decyzji Uzupenienie decyzji (art.213 Ordynacji podatkowej) moe nastpi na wniosek lub z urzdu. Strona moe da uzupenienia decyzji, co do rozstrzygnicia lub, co do prawa odwoania, wniesienia w stosunku do decyzji powdztwa do sdu powszechnego lub, co do skargi do sdu administracyjnego albo sprostowania zamieszczonego w decyzji pouczenia w tych kwestiach, w teminie 14 dni od dnia dorczenia decyzji. Uzupenienie albo sprostowanie decyzji z urzdu nie jest ograniczone w czasie. Uzupenienie lub sprostowanie decyzji nastpuje w drodze decyzji. 11.1.3 Sprostowanie oczywistej omyki Stosownie do postanowie art.215 1 Ordynacji podatkowej organ celny moe, z urzdu lub na danie strony, prostowa w drodze postanowienia bdy rachunkowe oraz inne oczywiste omyki w wydanej przez ten organ decyzji. Postanowienie w tym przedmiocie jest zaskaralne. Organ, ktry wyda decyzje na danie strony lub organu egzekucyjnego wyjania w drodze postanowienia wtpliwoci, co do treci decyzji. Na postanowienie w sprawie wyjanienia suy zaalenie (art.215 2 Ordynacji podatkowej). 11.2. Postanowienia W toku postpowania organ celny wydaje postanowienia. Postanowienie stanowi akt procesowy wydawany przez organ celny w wypadkach przewidzianych przepisami prawa. Postanowienia dotycz poszczeglnych kwestii wynikajcych w toku postpowania celnego, lecz nie rozstrzygaj o istocie sprawy chyba, e przepis prawa stanowi inaczej (art.216

415

Ordynacji podatkowej). Przykadem postanowienia, ktre rozstrzyga o istocie sprawy jest, wydawane na podstawie art.23 ust.4 ustawy - Prawo celne, postanowienie w sprawie zmiany elementw zgoszenia celnego niemajcych wpywu na kwot wynikajc z dugu celnego lub zastosowan procedur. Na postanowienie przysuguje zaalenie tylko, jeeli przepis prawa przewiduje tak moliwo. Jeeli od danego postanowienia strona nie moe wnie zaalenia, zarzuty dotyczce tego postanowienia moe podnie w odwoaniu od decyzji. Wymogi, jakie powinno spenia postanowienie okrela art.217 Ordynacji podatkowej. I tak postanowienie powinno zawiera: 1) oznaczenie organu celnego, 2) dat jego wydania, 3) oznaczenie strony albo innych osb biorcych udzia w postpowaniu, 4) powoanie podstawy prawnej, 5) rozstrzygnicie, 6) pouczenie, czy i w jakim trybie suy na nie zaalenie lub skarga do sdu administracyjnego, 7) podpis osoby upowanionej, z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska subowego. Jeeli na postanowienie suy zaalenie albo skarga do sdu administracyjnego oraz gdy wydane zostao na skutek zaalenia na postanowienie, dodatkowo powinno zawiera uzasadnienie faktyczne i prawne. Obowizek dorczenia postanowienia na pimie dotyczy tych postanowie, od ktrych suy zaalenie lub skarga do sdu administracyjnego (art. 218 Ordynacji podatkowej). 11.3. Bezdecyzyjne sposoby zaatwiania spraw celnych Przepisy prawa celnego przewiduj moliwo bezdecyzyjnego zaatwiania niektrych spraw zwizanych z regulowaniem sytuacji towarw, np. przyjcie zgoszenia celnego, cofnicie towaru, czy sprzeda towaru. Sprawy zwizane z przyjciem zgoszenia celnego s zaatwiane poprzez czynnoci materialno - techniczne. Zgoszenie celne, nie jest bowiem podaniem w rozumieniu art.168 1 Ordynacji podatkowej. Jest natomiast instytucj prawa celnego, wyczerpujco uregulowan w przepisach tego prawa. Postpowanie w sprawie celnej moe take zakoczy si wystpieniem do sdu powszechnego o orzeczenie przepadku towaru (art.31 ust.1 pkt 4 i art.32 ust.1 pkt 3 ustawy - Prawo celne). 12. rodki zaskarenia rozstrzygni wydanych przez organy celne Zgodnie z art.243 WKC kada osoba ma prawo odwoa si od decyzji organw celnych w zakresie stosowania przepisw prawa celnego, dotyczcej bezporednio i indywidualnie tej osoby. Odwoanie naley zoy w Pastwie Czonkowskim, w ktrym decyzja zostaa wydana, lub, w ktrym wystpiono z wnioskiem o jej wydanie. Odwoa mona si: 1) w pierwszej instancji - do organw celnych wyznaczonych przez Pastwa Czonkowskie 2) w drugiej instancji - do niezalenej instytucji, ktr moe by organ wymiaru sprawiedliwoci lub wyspecjalizowany organ rwnorzdny, zgodnie z przepisami obowizujcymi w Pastwach Czonkowskich. Pojcie odwoania w przepisach wsplnotowych obejmuje wic odwoanie w rozumieniu art.220 i nast. Ordynacji podatkowej - jako rodek zaskarenia przysugujcy od niestatecznej decyzji wydanej przez organ pierwszej instancji, a take skargi do sdw administracyjnych. Odwoaniem w rozumieniu przepisw wsplnotowych jest take zaalenie na postanowienie. Postpowanie odwoawcze, stosownie do postanowie art.245 WKC, prowadzone s wedug przepisw obowizujcych w pastwach czonkowskich. Zasad dwuinstancyjnoci postpowania wyraa take z art.127 Ordynacji podatkowej. Rozdzia obejmuje nastpujce tematy: - odwoania (12.1.)

416

- zaalenia (12.2.) - skarga do sdu administracyjnego (12.3.). 12.1. Odwoania Stosownie do postanowie art.220 Ordynacji podatkowej od decyzji organu celnego wydanej w pierwszej instancji suy stronie odwoanie tylko do jednej instancji. Do rozpatrzenia odwoania waciwy jest organ wyszego stopnia. Organami odwoawczymi w postpowaniu celnym s: 1) dyrektor izby celnej: - od decyzji wydanych przez naczelnika urzdu celnego, - od decyzji wydanych przez siebie w pierwszej instancji, z wyjtkiem decyzji dotyczcych wicej informacji taryfowej i wicej informacji o pochodzeniu towaru, 2) minister waciwy do spraw finansw publicznych: - od decyzji dyrektora izby celnej dotyczcych wicej informacji taryfowej i wicej informacji o pochodzeniu towaru, - od decyzji wydanych przez siebie w pierwszej instancji. Odwoanie powinno spenia warunki przewidziane dla poda w art.169 Ordynacji podatkowej oraz dodatkowe warunki wynikajce z art.222 Ordynacji podatkowej. godnie z ww. art.222 odwoanie od decyzji organu celnego powinno zawiera zarzuty przeciw decyzji, okrela istot i zakres dania bdcego przedmiotem odwoania oraz wskazywa dowody uzasadniajce to danie. Odwoanie wnosi si do waciwego organu odwoawczego, w terminie 14 dni od dnia dorczenia decyzji stronie, za porednictwem organu, ktry wyda zaskaron decyzj (art.223 Ordynacji podatkowej). Organ pierwszej instancji, do ktrego wpyno odwoanie jest zobligowany do przekazania organowi drugiej instancji odwoania wraz z aktami sprawy oraz stanowiskiem wzgldem podniesionych przez stron zarzutw, bez zbdnej zwoki, nie pniej ni w terminie 14 dni (art.227 Ordynacji podatkowej). Organ, ktry wyda zaskaron decyzj posiada wzgldem tego rozstrzygnicia kompetencje samokontrole. Stosownie do postanowie art.226 Ordynacji podatkowej, moe uwzgldni w caoci odwoanie i wyda decyzj uchylajc lub zmieniajc zaskaron decyzj. Od nowej decyzji stronie przysuguje odwoanie. Organ odwoawczy, po otrzymaniu odwoania wraz z aktami sprawy dokonuje jego oceny pod wzgldem formalnym. Zgodnie z art.228 Ordynacji podatkowej organ odwoawczy, w drodze postanowienia, stwierdza niedopuszczalno odwoania (np. jeeli zaskarono akt administracyjny nie bdcy decyzj, odwoanie wniosa osoba nieuprawniona), uchybienie terminowi do wniesienia odwoania albo pozostawienie odwoania bez rozpatrzenia, jeeli odwoanie nie spenia wymogw okrelonych w art.222 Ordynacji podatkowej. Postanowienia w tych sprawach s ostateczne, co oznacza, e nie przysuguje od nich zaalenie, ale mog by zaskarone do sdu administracyjnego. W postpowaniu odwoawczym organ celny posiada szerokie kompetencje. Celem postpowania odwoawczego jest bowiem ponowne rozpatrzenie sprawy, ktra bya przedmiotem postpowania prowadzonego przez organ pierwszej instancji i ponowne wydanie merytorycznej decyzji. Postpowanie to nie jest ograniczone do kontroli zasadnoci podniesionych przez stron zarzutw. Organ drugiej instancji nie jest zwizany treci odwoania. Zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sdu Administracyjnego (np. wyrok z dnia 28 maja 1989 r., sygn. akt IV S.A. 1278/88) "kompetencje organu odwoawczego obejmuj zarwno korygowanie wad prawnych decyzji organu pierwszej instancji, polegajcych na niewaciwie zastosowanym przepisie prawa materialnego, jak i wad polegajcych na niewaciwej ocenie okolicznoci faktycznych". Stosownie do postanowie art.229 Ordynacji podatkowej, organ ten moe, na danie strony lub z urzdu, przeprowadzi dodatkowe postpowanie dowodowe albo zleci przeprowadzenie tego postpowania organowi pierwszej instancji. Decyzje, jakie moe wyda organ odwoawczy okrela art.233 Ordynacji podatkowej. Organ ten moe wic: 1) utrzyma w mocy decyzj organu pierwszej instancji, 2) uchyli decyzj organu pierwszej instancji: - w caoci lub w czci - i w tym zakresie orzec co do istoty sprawy lub uchylajc t decyzj umorzy postpowanie w sprawie,

417

- w caoci i spraw przekaza do rozpatrzenia waciwemu organowi pierwszej instancji, jeeli decyzja ta zostaa wydana z naruszeniem przepisw o waciwoci, 3) umorzy postpowanie odwoawcze, 4) uchyli w caoci decyzj organu pierwszej instancji i przekaza spraw, do ponownego rozpatrzenia przez ten organ, jeeli rozstrzygnicie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postpowania dowodowego w caoci lub w znacznej czci, wskazujc jednoczenie okolicznoci faktyczne, ktre naley zbada podczas ponownego rozpoznania sprawy. Zgodnie z art.235 Ordynacji podatkowej, w postpowaniu odwoawczym znajduj zastosowanie przepisy regulujce postpowanie przed organami pierwszej instancji, w szczeglnoci przepisy dotyczce postpowania dowodowego. Decyzja wydana przez organ odwoawczy jest decyzj ostateczn. Od takiej decyzji nie przysuguje ju odwoanie. Moe natomiast zosta zaskarona do sdu administracyjnego. 12.2. Zaalenia Zgodnie z art.236 1 Ordynacji podatkowej, na wydane w toku postpowania celnego postanowienia suy zaalenie, jeeli moliwo tak przewiduje przepis prawa. Natomiast postanowienia, na ktre nie suy zaalenie, strona moe zaskary w odwoaniu od decyzji (art.237 Ordynacji podatkowej). Zaalenie wnosi si w terminie 7 dni od dnia dorczenia postanowienia stronie (art.236 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej). W postpowaniu zaaleniowym stosuje si odpowiednio przepisy dotyczce postpowania odwoawczego (art.239 Ordynacji podatkowej). 12.3. Skarga do sdu administracyjnego Rozstrzygnicia podejmowane przez organy celne podlegaj kontroli sdw administracyjnych. Stosownie do postanowie art.3 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postpowaniu przed sdami administracyjnymi (Dz.U.Nr 153, poz.1270) sdy administracyjne sprawuj kontrol dziaalnoci organw celnych poprzez orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne, postanowienia wydane w toku postpowania, na ktre przysuguje zaalenie albo koczce postpowanie oraz postanowienia rozstrzygajce spraw co do istoty, inne akty lub czynnoci z zakresu administracji publicznej dotyczce uprawnie lub obowizkw wynikajcych z przepisw prawa (np. czynnoci materialno - techniczne), a take na bezczynno organw w tych przypadkach. Warunki wniesienia skargi do sdu administracyjnego okrelaj przepisy ww. ustawy (art.50 i nast.). Stosownie do postanowie art.52 ww. ustawy, skarg mona wnie po wyczerpaniu rodkw zaskarenia (chyba e skarg wnosi Rzecznik Praw Obywatelskich). Przez wyczerpanie rodkw zaskarenia naley rozumie tak sytuacj, w ktrej stronie nie przysuguje aden rodek zaskarenia, taki jak zaalenie, odwoanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Jeeli przepisy prawa nie przewiduj rodkw zaskarenia danego aktu lub czynnoci organu administracji publicznej (np. w przypadku czynnoci materialno - technicznych) skarg mona wnie po uprzednim wezwaniu na pimie waciwego organu do usunicia naruszenia prawa, w terminie 14 dni od dnia, w ktrym skarcy dowiedzia si lub mg si dowiedzie o wydaniu aktu lub podjciu czynnoci. Termin wniesienia skargi, stosownie do postanowie art.53 1 ustawy - Prawo o postpowaniu przed sdami administracyjnymi, wynosi 30 dni od dnia dorczenia skarcemu rozstrzygnicia w sprawie. W przypadku, gdy ustawa nie przewiduje rodkw zaskarenia, skarg wnosi si w terminie 30 dni od dnia dorczenia odpowiedzi na wezwanie do usunicia naruszenia prawa, bd w terminie 60 dni od dnia wezwania do usunicia naruszenia prawa - jeeli organ nie udzieli odpowiedzi na wezwanie. Skarg naley wnie za porednictwem organu, ktrego dziaanie lub bezczynno s przedmiotem skargi (art.54 1 ustawy - Prawo o postpowaniu przed sdami administracyjnymi). Postpowanie przed sdami administracyjnymi jest dwuinstancyjne. W pierwszej instancji orzeka wojewdzki sd administracyjny. Od wyrokw wydanych przez ten sd stronom postpowania przysuguje skarga kasacyjna do Naczelnego Sdu Administracyjnego.

418

13. Weryfikacja decyzji ostatecznych 13.1. Zagadnienia oglne W postpowaniu w sprawach celnych obowizuje zasada trwaoci decyzji ostatecznych. Zgodnie z wyraajcym t zasad art.128 Ordynacji podatkowej, decyzje, od ktrych nie przysuguje odwoanie s w postpowaniu w sprawach celnych ostateczne, a ich uchylenie, zmiana, stwierdzenie niewanoci oraz wznowienie postpowania moe nastpi tylko w przypadkach przewidzianych w Ordynacji podatkowej oraz przepisach prawa celnego. Przepisy dotyczce weryfikacji decyzji ostatecznych zawarte s w przepisach wsplnotowych oraz w Ordynacji podatkowej. Zasad jest, e pierwszestwo zastosowania maj przepisy prawa wsplnotowego. Stosownie do postanowie art.73 ust.1 ustawy - Prawo celne, do postpowania w sprawach celnych stosuje si odpowiednio przepisy art.12 i dziau IV Ordynacji podatkowej, z uwzgldnieniem zmian wynikajcych z przepisw prawa celnego. Oznacza to, e weryfikacja decyzji ostatecznych bdzie dokonywana w trybach przewidzianych przepisami Ordynacji podatkowej wtedy, gdy brak bdzie podstaw do zastosowania przepisw prawa wsplnotowego. Jeeli istniej wtpliwoci co do wyboru podstawy prawnej zmiany pozwolenia (decyzji ostatecznej) z uwagi na to, e spenione s przesanki zarwno dla zastosowania przepisu wsplnotowego jak i przepisu Ordynacji podatkowej (np. art.9 WKC oraz art.253a Ordynacji podatkowej, czy art.8 WKC oraz art.240 1 Ordynacji podatkowej) waciwe jest zastosowanie przepisu prawa wsplnotowego, stosownie do art.73 ust. 1 ustawy - Prawo celne. Postpowania w sprawie weryfikacji decyzji ostatecznych mog by wszczynane na wniosek strony lub z urzdu. 13.2. Przepisy dotyczce weryfikacji decyzji zawarte w przepisach wsplnotowych Przepisy wsplnotowe zawieraj regulacje dotyczce weryfikacji decyzji korzystnych dla strony. Tryby weryfikacji decyzji korzystnych odnosz si przede wszystkim do pozwole wydawanych przez organy celne. 13.2.1 Uchylenie decyzji korzystnej dla osoby zainteresowanej Zgodnie z art.8 WKC, organ celny uchyla decyzj korzystn dla osoby zainteresowanej jeeli zostan spenione cznie nastpujce przesanki: 1) decyzja ta zostaa podjta na podstawie nieprawidowych lub niekompletnych informacji, 2) wnioskodawca wiedzia lub powinien wiedzie o tej nieprawidowoci, 3) decyzja nie moga zosta podjta na podstawie prawidowych lub kompletnych informacji. Wydanie decyzji na podstawie ww. art.8 powoduje wyeliminowanie decyzji pierwotnej. Decyzja ta dziaa ex tunc. Skutki decyzji uchylajcej naley wiza z dat wydania decyzji uchylanej - zgodne z art.8 ust.3 WKC uchylenie decyzji wane jest od dnia jej podjcia. 13.2.2 Cofnicie lub zmiana decyzji korzystnej dla osoby zainteresowanej Przesanki cofnicia lub zmiany decyzji korzystnej dla osoby zainteresowanej okrela art.9 WKC. Zgodnie z tym przepisem decyzja moe zosta cofnita lub zmieniona jeeli: 1) jeden lub kilka warunkw wymaganych dla jej wydania nie zostao spenionych, lub 2) jeeli osoba, ktrej decyzja dotyczy nie podporzdkuje si obowizkowi naoonemu na ni postanowieniami tej decyzji. Przesank niespenienia jednego lub kilku warunkw wymaganych dla wydania tej decyzji, naley interpretowa szeroko - jako zmian stanu faktycznego lub prawnego, majc wpyw na wykonywanie decyzji, utrudniajc lub uniemoliwiajc prawidowe korzystanie z uprawnie i obowizkw wynikajcych z decyzji. Decyzja wydana na podstawie art.9, stosownie do postanowie ust.4 wywouje skutki ex nunc (na przyszo) cofnicie lub zmiana decyzji staje si skuteczne z dniem powiadomienia, tj. z dniem dorczenia decyzji o zmianie lub cofniciu. W wyjtkowych przypadkach i jeeli wymagaj tego wynikajce z prawa interesy osoby, ktrej decyzja dotyczy, organy celne mog odroczy dat, z ktr cofnicie lub zmiana decyzji staje si skuteczne.

419

13.2.3 Inne przepisy dotyczce weryfikacji decyzji ostatecznych wynikajce z przepisw prawa wsplnotowego Przepisy wsplnotowego prawa celnego poza omwionymi wyej regulacjami dotyczcymi weryfikacji decyzji korzystnych dla osoby zainteresowanej, zawieraj szczegowe przepisy odnoszce si do weryfikacji poszczeglnych rozstrzygni wydawanych przez organy celne, np. art.12 ust.5 WKC okrelajcy przesanki utraty wanoci wicej informacji taryfowej, czy art.261 ust.3 RWKC stanowicy podstaw cofnicia pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej - zgoszenia uproszczonego. 13.3. Przepisy dotyczce weryfikacji decyzji ostatecznych zawarte w Ordynacji podatkowej 13.3.1 Wznowienie postpowania Stosownie do postanowie art.240 1 Ordynacji podatkowej w sprawie zakoczonej decyzj ostateczn wznawia si postpowanie, jeeli zostanie speniona jedna z nastpujcych przesanek: 1) dowody, na ktrych podstawie ustalono istotne dla sprawy okolicznoci faktyczne, okazay si faszywe, 2) decyzja wydana zostaa w wyniku przestpstwa, 3) decyzja wydana zostaa przez funkcjonariusza celnego lub pracownika organu celnego, lub organ celny, ktry podlega wyczeniu stosownie do art.130-132 Ordynacji podatkowej, 4) strona nie z wasnej winy nie braa udziau w postpowaniu, 5) wyjd na jaw istotne dla sprawy nowe okolicznoci faktyczne lub nowe dowody istniejce w dniu wydania decyzji nieznane organowi, ktry wyda decyzj, 6) decyzja wydana zostaa bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu, 7) decyzja zostaa wydana na podstawie innej decyzji lub orzeczenia sdu, ktre zostay nastpnie uchylone lub zmienione w sposb mogcy mie wpyw na tre wydanej decyzji, 8) decyzja zostaa wydana na podstawie przepisu, o ktrego niezgodnoci z Konstytucj Rzeczypospolitej Polskiej, ustaw lub ratyfikowan umow midzynarodow orzek Trybuna Konstytucyjny. Przepisy Ordynacji podatkowej przewiduj pewne warunki formalne dla moliwoci wszczcia postpowania wznowieniowego. Jeeli strona nie z wasnej winy nie braa udziau w postpowaniu, postpowanie moe zosta wznowione tylko na jej danie wniesione w terminie miesica od dnia powzicia wiadomoci o wydaniu decyzji. Natomiast jeeli decyzja zostaa wydana na podstawie przepisu, o ktrego niezgodnoci z Konstytucj Rzeczypospolitej Polskiej, ustaw lub ratyfikowan umow midzynarodow orzek Trybuna Konstytucyjny, wznowienie postpowania nastpuje tylko na danie strony wniesione w terminie miesica od dnia wejcia w ycie orzeczenia Trybunau Konstytucyjnego. 13.3.2 Stwierdzenie niewanoci decyzji Stosownie do postanowie art.247 1 Ordynacji podatkowej organ celny stwierdza niewano decyzji ostatecznej, jeeli decyzja ta: 1) zostaa wydana z naruszeniem przepisw o waciwoci, 2) zostaa wydana bez podstawy prawnej, 3) zostaa wydana z racym naruszeniem prawa, 4) dotyczy sprawy ju poprzednio rozstrzygnitej inn decyzj ostateczn, 5) zostaa skierowana do osoby niebdcej stron w sprawie, 6) bya niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalno ma charakter trway, 7) zawiera wad powodujc jej niewano na mocy wyranie wskazanego przepisu prawa, 8) w razie jej wykonania wywoaaby czyn zagroony kar. Moliwo stwierdzenia niewanoci decyzji jest ograniczona w czasie. Zgodnie z art.249 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej nie mona wszcz postpowania w sprawie stwierdzenia niewanoci po upywie piciu lat od dnia dorczenia stronie decyzji.

420

Negatywn przesank wszczcia postpowania w sprawie stwierdzenia niewanoci decyzji stanowi okoliczno oddalenia przez sd administracyjny skargi na t decyzj (art.249 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej). Wyjtek w tym zakresie ma miejsce jeeli przedmiotem postpowania ma by ustalenie, czy kwestionowana decyzja nie dotyczy sprawy rozstrzygnitej ju wczeniej inn decyzj ostateczn. 13.3.3 Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej Przepisy Ordynacji podatkowej przewiduj dwie podstawy prawne uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznych: - art.253 1 - dla decyzji, na podstawie ktrej strona nie nabya prawa, - art.253a 1 - dla decyzji, na podstawie ktrej strona nabya prawo. Przesank zmiany lub uchylenia decyzji ostatecznych stanowi interes publiczny lub wany interes strony. Art.253a Ordynacji podatkowej przewiduje dodatkowo przesank zgody strony na weryfikacj decyzji przysparzajcej stronie prawo. Tryb zmiany lub uchylenia decyzji ostatecznych jest identyczny w obu przypadkach. Ograniczeniem moliwoci wszczcia postpowania w sprawie zamiany decyzji ostatecznej jest upyw piciu lat od dnia dorczenia tej decyzji. Na podstawie art.253a Ordynacji podatkowej nie mona wyda decyzji na niekorzy strony. 13.3.4 Wyganicie decyzji Stosownie do postanowie art.258 Ordynacji podatkowej organ, ktry wyda decyzj w pierwszej instancji stwierdza jej wyganicie, jeeli: 1) staa si bezprzedmiotowa, 2) zostaa wydana z zastrzeeniem dopenienia przez stron okrelonego warunku, a strona nie dopenia tego warunku, 3) strona nie dopenia przewidzianych w tej decyzji lub w przepisach prawa podatkowego warunkw uprawniajcych do skorzystania z ulg, 4) strona nie dopenia okrelonych w przepisach prawa podatkowego warunkw uprawniajcych do skorzystania z ryczatowych form opodatkowania. Moliwo stwierdzenia w postpowaniu celnym wyganicia decyzji z powodw wymienionych w pkt 3 i 4 jest jednak wtpliwa. Przesanki te odnosz si bowiem do instytucji prawa podatkowego, niemajcych odpowiednikw w prawie celnym. Stwierdzenie wyganicia decyzji nastpujce w drodze decyzji. 14. Wykonalno decyzji Zasady dotyczce wykonania decyzji reguluj art.7 i art.244 WKC oraz przepisy Ordynacji podatkowej. Stosownie do postanowie art.7 WKC decyzje podlegaj natychmiastowemu wykonaniu. Wniesienie odwoania nie wstrzymuje wykonania decyzji (art.244 zdanie 1 WKC). Wyjtek od powyszej zasady okrela art.244 zdanie 2 WKC. I tak, organy celne wstrzymuj w caoci lub w czci wykonanie zaskaronej decyzji, jeeli maj uzasadnione powody by sdzi, e zaskarona decyzja jest sprzeczna z przepisami prawa celnego lub, gdy istnieje obawa spowodowania nieodwracalnej szkody dla osoby zainteresowanej. Jeeli zaskarona decyzja nakada obowizek uiszczenia nalenoci celnych, wstrzymanie jej wykonania uzalenione jest od zoenia zabezpieczenia. Od obowizku zoenia zabezpieczenia mona odstpi, jeeli jego zoenie mogoby spowodowa, ze wzgldu na sytuacj dunika, powane trudnoci natury gospodarcze lub spoecznej. Waciwo organw w sprawie wstrzymania wykonania decyzji okrela art.224 3 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem w sprawie wstrzymania wykonania decyzji postanawia: 1) organ, ktry wyda decyzj - do czasu przekazania odwoania wraz z aktami sprawy waciwemu organowi odwoawczemu, 2) organ odwoawczy - po otrzymaniu odwoania wraz z aktami sprawy. Organ celny rozstrzyga o wstrzymaniu wykonania decyzji w drodze postanowienia, na ktre nie przysuguje zaalenie. Postanowienie to moe by w kadym

421

czasie uchylone lub zmienione (art.224 4 Ordynacji podatkowej). Wstrzymanie wykonania decyzji moe take nastpi z mocy prawa. Zgodnie z art.225 Ordynacji podatkowej, jeeli odwoanie nie zostao rozpatrzone w terminie okrelonym w art.139 3 Ordynacji podatkowej, a decyzja do tego czasu nie zostaa wykonana, jej wykonanie ulega wstrzymaniu z mocy prawa w granicach okrelonych w odwoaniu - do dnia dorczenia decyzji organu odwoawczego. Wstrzymanie wykonania decyzji nie pozbawia prawa wykonania takiej decyzji.

422

36.00.00 Postpowanie urzdw celnych oraz izb celnych w sprawach o przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe 1. Wprowadzenie Przepisy regulujce postpowanie w sprawach o przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe zostay zawarte w nastpujcych aktach prawnych: - Kodeks karny skarbowy (1.1) - Kodeks postpowania karnego (1.2) - Kodeks karny wykonawczy (1.3) - Kodeks postpowania administracyjnego (1.4) 1.1. Kodeks karny skarbowy Zasady odpowiedzialnoci karnej za przestpstwa skarbowe i odpowiedzialnoci za wykroczenia skarbowe reguluje ustawa z dnia 10 wrzenia 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz.U.Nr 83, poz.930, z pn.zm.). Kodeks karny skarbowy wszed w ycie w dniu 17 padziernika 1999 r. Termin ten zosta okrelony przez art. 1 ustawy z dnia 10 wrzenia 1999 r. - Przepisy wprowadzajce - Kodeks karny skarbowy (Dz.U.Nr 83, poz.931, z pn.zm.). Cz materialna Kodeksu karnego skarbowego w sposb autonomiczny okrela zasady odpowiedzialnoci karnej za przestpstwa skarbowe i odpowiedzialnoci za wykroczenia skarbowe. Przepisy materialne czci szczeglnej Kodeksu karnego skarbowego s przepisami blankietowymi, ustanawiaj jedynie odpowiedzialno za naruszenie przepisw prawa podatkowego, celnego, dewizowego, jak te przepisw regulujcych organizowanie gier i zakadw wzajemnych. Konkretne obowizki, ktrych naruszenie zarzuca si oskaronym (podejrzanym), musz zatem wynika z innych przepisw. 1.2. Kodeks postpowania karnego Cz proceduralna Kodeksu karnego skarbowego okrela jedynie wyjtki od reguy jak jest odpowiednie stosowanie w postpowaniu w sprawach o przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przepisw Kodeksu postpowania karnego (art.113 1 kks). Jeli przepisy Kodeksu karnego skarbowego nie stanowi inaczej w postpowaniu w sprawach o przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe stosuje si odpowiednio przepisy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postpowania karnego (Dz.U.Nr 89, poz.555, z pn.zm.). 1.3. Kodeks karny wykonawczy Podobnie cz wykonawcza Kodeksu karnego skarbowego okrela tylko odstpstwa od odpowiedniego stosowania przepisw Kodeksu karnego wykonawczego do wykonywania orzecze w sprawach o przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe (art.178 1 kks). Jeeli przepisy Kodeksu karnego skarbowego nie stanowi inaczej w postpowaniu wykonawczym w sprawach o przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe stosuje si odpowiednio przepisy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy (Dz.U.Nr 90, poz.557, z pn.zm.). 1.4. Kodeks postpowania administracyjnego Poza wyej wymienionymi kodeksami do postpowania w sprawach karnych skarbowych stosuje si przepisy dziau VIII (Skargi i wnioski) ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postpowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz.1071, z pn.zm.) - art.3 4 w zw. z 1 pkt 1 kpa. 2.Waciwo urzdw celnych oraz izb celnych i przekazywanie spraw innym organom 2.1. Waciwo miejscowa Miejscowo waciwy do prowadzenia postpowania przygotowawczego w sprawie o przestpstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe jest urzd celny, na terenie ktrego waciwoci miejscowej popeniono przestpstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe (art.31 1 kpk). Jeeli przestpstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe popeniono na terenie waciwoci miejscowej kilku urzdw celnych, waciwy jest ten, ktry pierwszy wszcz postpowanie przygotowawcze (art.31 3 kpk).

423

Jeeli nie mona ustali miejsca popenienia przestpstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, waciwy do prowadzenia postpowania przygotowawczego jest urzd celny, na terenie ktrego waciwoci miejscowej ujawniono przestpstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe (art.32 1 pkt 1 kpk) Powysze zasady ustalania waciwoci miejscowej zostay wskazane jako te przykady, ktre maj najbardziej powszechne zastosowanie w postpowaniu przygotowawczym prowadzonym przez urzdy celne. Pozostae przypadki s okrelone w odpowiednich przepisach Kodeksu postpowania karnego. Przepisy Kodeksu karnego skarbowego nie zawieraj regulacji w tym zakresie, zatem przy ustalaniu terytorialnego zasigu dziaania urzdw celnych jako finansowych organw postpowania przygotowawczego oraz izb celnych jako organw nadrzdnych nad finansowymi organami postpowania przygotowawczego naley stosowa pomocniczo rozporzdzenie Ministra Finansw z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie waciwoci miejscowej organw celnych (Dz.U.Nr 94, poz.911, z pn.zm.). 2.2. Waciwo rzeczowa Waciwo rzeczowa urzdw celnych do prowadzenia postpowa przygotowawczych w sprawach o przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe okrelona jest w art.133 1 pkt 1 kks. Przepis ten okrela trzy grupy przestpstw skarbowych i wykrocze skarbowych nalecych do waciwoci urzdw celnych w oparciu o kryterium waciwoci rzeczowej w sprawach celnych, podatkowych, dewizowych oraz w zakresie gier i zakadw wzajemnych, a take kryterium ujawnienia danego czynu zabronionego: 1) do pierwszej grupy nale przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe okrelone w art.63-75, art.85-96 1 i art.106h kks; takie sprawy w kadym przypadku znajduj si we waciwoci urzdw celnych, 2) drug grup stanowi przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe z art.99, art.100, art.106e, art.106f, art.106g i art.106k kks; we waciwoci urzdw celnych znajduj si jedynie te sprawy, ktre zostay ujawnione w zakresie swojego dziaania przez urzdy celne, 3) do trzeciej grupy nale przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe z art.54, art.56, art.57 1, art.76, art.80, art.83, art.84 1, art.107, art.107a oraz art.109-111 $1 kks; w tych sprawach nie ma znaczenia, ktry organ ujawni dany czyn zabroniony, a jedynie okoliczno, czy sprawa znajduje si w zakresie dziaania urzdw celnych jako organw podatkowych. Urzd celny moe wszcz dochodzenie w sprawie o przestpstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe nie nalece do jego waciwoci. Po zabezpieczeniu dowodw jest zobowizany do przekazania sprawy do dalszego prowadzenia waciwemu organowi (art.133 2 kks). W przypadku, gdy sprawcy zarzucono kilka przestpstw skarbowych albo wykrocze skarbowych, lub gdy zachodzi kumulatywny zbieg przepisw okrelony w art. 7 1 kks, a sprawy nale do waciwoci rnych organw postpowania przygotowawczego, waciwy jest organ, ktry pierwszy wszcz postpowanie (art.135 1 kks). Jeeli sprawcy zarzucono przestpstwo skarbowe i wykroczenie skarbowe, a sprawy nale do waciwoci rnych finansowych organw postpowania przygotowawczego (np. do urzdu celnego i urzdu skarbowego), waciwy jest organ, ktry wszcz postpowanie w sprawie o przestpstwo skarbowe (art.135 2 kks). Jeeli sprawa o przestpstwo skarbowe i wykroczenie skarbowe naley do waciwoci finansowych i niefinansowych organw postpowania przygotowawczego, regu jest prowadzenie postpowania przez finansowe organy postpowania przygotowawczego. Jedynie w sprawach o przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe popenione przez onierzy zasad jest prowadzenie postpowania przez andarmeri Wojskow (art.135 3 w zw. z art.134 1 pkt 4 w zw. z art.53 36 kks), chyba e sprawca czynu zabronionego zgosi wniosek o zezwolenie na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci. Wwczas bowiem, rwnie andarmeria Wojskowa jest zobowizana do przekazania sprawy waciwemu finansowemu organowi postpowania przygotowawczego (art.134 4 kks). 2.3. Przekazywanie materiaw Przekazywanie materiaw wskazujcych na popenienie czynu zabronionego winno by dokonane przy pimie przewodnim skierowanym do organu waciwego do wszczcia i dalszego prowadzenia postpowania w sprawie o przestpstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. Natomiast w razie wykonania czynnoci w trybie art. 308 kpk w zw. z art. 113 1 kks urzd celny, ktry je wykona, winien wyda najpierw postanowienie o wszczciu postpowania w sprawie o przestpstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, a nastpnie przekaza spraw organowi waciwemu do dalszego prowadzenia postpowania w trybie przekazania sprawy.

424

W przypadku wyczenia materiaw z jednego postpowania do odrbnego postpowania, do prowadzenia ktrego waciwy jest inny organ, naley wyda postanowienie o wyczeniu materiaw i przekazaniu ich wedug waciwoci. 2.4. Przekazywanie spraw Urzd celny bada z urzdu sw waciwo, a w razie stwierdzenia swej niewaciwoci przekazuje spraw innemu urzdowi celnemu lub innemu organowi postpowania przygotowawczego. Przekazujc spraw urzd celny wydaje postanowienie, na ktre przysuguje zaalenie stronom postpowania. Zaalenie na postanowienie o przekazaniu sprawy wedug waciwoci rozpoznaje izba celna nadrzdna nad urzdem celnym, ktry wyda to postanowienie, chyba e postpowanie toczy si pod nadzorem prokuratora. Do czasu uprawomocnienia si postanowienia o przekazaniu sprawy wedug waciwoci, urzd celny ktremu przekazano spraw nie moe wszcz sporu kompetencyjnego, a w razie zaskarenia postanowienia w kwestii waciwoci winien zwrci spraw urzdowi celnemu, ktry spraw przekaza. 2.5. Spr o waciwo miejscow Zgodnie z art. 135 4 kks spr o waciwo midzy urzdami celnymi jako finansowymi organami postpowania przygotowawczego w postpowaniu w sprawach o przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe rozstrzyga nadrzdna nad tymi urzdami izba celna. Natomiast, jeeli spr toczy si midzy urzdami celnymi podlegajcymi pod rne izby celne, rozstrzyga go Minister Finansw. Rozstrzygnicie sporu wymaga wydania postanowienia i polega na wskazaniu organu waciwego do poprowadzenia dochodzenia. Na postanowienie rozstrzygajce spr o waciwo nie przysuguje zaalenie. Rozstrzygajc spr o waciwo izba celna lub Minister Finansw przekazuj spraw urzdowi celnemu waciwemu, czyli z reguy jednemu z pozostajcych w sporze. Jeeli jednak izba celna lub Minister Finansw rozstrzygajc spr ustal, e urzdem celnym waciwym jest inny ni te, ktre pozostaj w sporze, przekazuj spraw temu waciwemu. Postanowienie izby celnej lub Ministra Finansw rozstrzygajce spr o waciwo jest wice dla urzdu celnego, ktremu sprawa zostaa tym postanowieniem przekazana. 2.6. Spr o waciwo rzeczow Naley zauway, i spr o waciwo rzeczow midzy finansowymi organami postpowania przygotowawczego moe powsta tylko midzy urzdami celnymi, urzdami skarbowymi i inspektorami kontroli skarbowej. Z uwagi na to, e nie maj one wsplnego organu nadrzdnego, zgodnie z art.135 4 kks spr rozstrzyga Minister Finansw. Ze wzgldu na tre art.133, 134 i 135 kks urzd celny waciwie nie moe wszcz sporu o waciwo rzeczow z niefinansowym organem postpowania przygotowawczego. 3. Strony postpowania 3.1. Informacje oglne Zgodnie z art. 120 1 kks w postpowaniu w sprawach o przestpstwa skarbowe stronami s: oskaryciel publiczny, oskarony, podmiot pocignity do odpowiedzialnoci posikowej oraz interwenient. Natomiast w postpowaniu w sprawach o wykroczenia skarbowe stronami s: oskaryciel publiczny, oskarony oraz interwenient. 3.2. Oskaryciel publiczny Zgodnie z art.53 37 pkt 3 kks urzd celny jest finansowym organem postpowania przygotowawczego. Przepis art. 155 1 kks stanowi, e w cigu 14 dni od daty zamknicia dochodzenia finansowy organ postpowania przygotowawczego sporzdza akt oskarenia i wnosi go do waciwego sdu oraz popiera go przed tym sdem. Z kolei art.121 1 kks stanowi, e oprcz prokuratora, oskarycielem publicznym przed sdem jest organ, ktry wnosi i popiera akt oskarenia. Urzd celny jest wic oskarycielem publicznym przed sdem po wniesieniu aktu oskarenia do waciwego sdu.

425

3.3. Podejrzany - oskarony Za podejrzanego uwaa si osob, co do ktrej wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutw albo ktrej bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w zwizku z przystpieniem do przesuchania w charakterze podejrzanego (art.71 1 kpk). Za oskaronego uwaa si osob, przeciwko ktrej wniesiono oskarenie do sdu, a take osob, co do ktrej prokurator zoy wniosek o warunkowe umorzenie postpowania (art.71 2 kpk). Jeeli przepisy kpk posuguj si okreleniem "oskarony" naley je odpowiednio stosowa take do podejrzanego (art.71 3 kpk). 3.4. Podmiot pocignity do odpowiedzialnoci posikowej Przepis art.24 1 kks stanowi, e za kar grzywny wymierzon sprawcy przestpstwa skarbowego czyni si w caoci albo w czci odpowiedzialn posikowo osob fizyczn, osob prawn albo jednostk organizacyjn niemajc osobowoci prawnej, ktrej odrbne przepisy przyznaj zdolno prawn, jeeli sprawc czynu zabronionego jest zastpca tego podmiotu prowadzcy jego sprawy jako penomocnik, zarzdca, pracownik lub dziaajcy w jakimkolwiek innym charakterze, a zastpowany podmiot odnis albo mg odnie z popenionego przestpstwa skarbowego jakkolwiek korzy majtkow. Jak wskazuje tre art.24 1 kks, przepis ten przewiduje obligatoryjne stosowanie instytucji odpowiedzialnoci posikowej. Zgodnie z 2 art.24 kks przepis 1 stosuje si odpowiednio do cignicia rwnowartoci pieninej przepadku przedmiotw. Pocignicie podmiotu do odpowiedzialnoci posikowej nastpuje w formie postanowienia, ktre w postpowaniu przygotowawczym wydaje organ je prowadzcy. Postanowienie zawiera wskazanie oskaronego, zarzucanego mu przestpstwa skarbowego, kwalifikacji prawnej, podmiotu pocignitego do odpowiedzialnoci posikowej oraz podstaw pocignicia do odpowiedzialnoci posikowej (art.124 kks). Podmiot pocignity do odpowiedzialnoci posikowej nie moe by przesuchany w charakterze wiadka, take w wypadku, gdy jest interwenientem lub podmiotem obowizanym do zwrotu korzyci majtkowej, o ktrym mowa w art.24 5 kks (art.125 4 kks). 3.5. Interwenient Interwenient roszczcy sobie prawo do przedmiotw podlegajcych przepadkowi moe dochodzi swych roszcze w postpowaniu w sprawie o przestpstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe (art.119 1 kks). Jeeli urzd celny na podstawie danych zebranych w toku postpowania ustali, e istnieje podmiot speniajcy warunki do zgoszenia interwencji, ma obowizek zawiadomi go niezwocznie o przysugujcym uprawnieniu, chyba e nie bdzie mg ustali jego miejsca zamieszkania, pobytu lub siedziby (art.127 2 kks). Interwencja jest zgaszana pisemnie albo ustnie do protokou (art.127 1 kks). Jeeli interwenient w zgoszeniu nie poda miejsca swego zamieszkania, pobytu lub siedziby, lub poda co do tego nieprawdziwe dane, zgoszenie jest bezskuteczne (art.126 2 kks). Jeeli w toku postpowania urzd celny zatrzyma przedmiot lub dokona zajcia albo zabezpieczenia, winien o tym niezwocznie zawiadomi interwenienta (art.127 3 kks). W razie wystpienia, po uprawomocnieniu si postanowienia o umorzeniu postpowania, do sdu z wnioskiem o orzeczenie przepadku tytuem rodka zabezpieczajcego, urzd celny ma obowizek niezwocznie dostarczy interwenientowi odpis tego wniosku (art.127 4 kks w zw. z art.323 3 kpk). Interwenient moe by przesuchany w charakterze wiadka (art.128 2 kks). 4. Pocignicie do odpowiedzialnoci za zgod sprawcy 4.1. Postpowanie mandatowe Postpowanie mandatowe prowadzi urzd celny jako finansowy organ postpowania przygotowawczego (art.136 1 w zw. z art.53 37 pkt 3 kks). Zasady i sposb wydawania upowanie do nakadania kary grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenia skarbowe oraz zasady nakadania kary grzywny i sposoby jej uiszczania okrela, wydane na podstawie art.136 2 kks, rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 31 stycznia 2006 r. w sprawie nakadania kary grzywny w drodze mandatu

426

karnego za wykroczenia skarbowe (Dz.U.Nr 25, poz.184). W imieniu urzdu celnego postpowanie mandatowe mog prowadzi rwnie upowanieni funkcjonariusze celni penicy sub w izbie celnej (art.136 1 w zw.z art.118 4 kks). Mandatem karnym mona naoy kar grzywny za wykroczenie skarbowe w granicach od jednej dziesitej do podwjnej wysokoci minimalnego wynagrodzenia (art.48 1 i 2 kks). Przepis art.2 ust.4 ustawy z dnia 10 padziernika 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za prac (Dz.U.Nr 200, poz.1679, z pn.zm.) stanowi, e wysoko minimalnego wynagrodzenia, uzgodnionego przez Trjstronn Komisj na rok nastpny, podlega ogoszeniu w Dzienniku Urzdowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" w drodze obwieszczenia Prezesa Rady Ministrw, w terminie do dnia 15 wrzenia kadego roku. Jednoczenie naley mie na uwadze, i wedug art.2 ust.5 tej ustawy, jeeli Trjstronna Komisja nie uzgodni w terminie do 15 lipca kadego roku, wysokoci minimalnego wynagrodzenia w roku nastpnym, Rada Ministrw ustala wysoko minimalnego wynagrodzenia w roku nastpnym wraz z terminem zmiany tej wysokoci, w drodze rozporzdzenia, w terminie do dnia 15 wrzenia kadego roku. Zgodnie z 1 rozporzdzenia Rady Ministrw z dnia 13 wrzenia 2005 r. w sprawie wysokoci minimalnego wynagrodzenia za prac w 2006 r.(Dz.U.Nr 177, poz.1469) od dnia 1 stycznia 2006 r. minimalne wynagrodzenie za prac zostao ustalone w wysokoci 899,10 z. W razie naoenia kary grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenie skarbowe mona orzec przepadek przedmiotw tytuem rodka zabezpieczajcego (art.47 4 kks). Warunkiem naoenia kary grzywny w drodze mandatu karnego jest wyraenie przez sprawc wykroczenia skarbowego zgody na przyjcie mandatu, a jeeli za wykroczenie skarbowe przewidziane jest obowizkowe orzeczenie przepadku przedmiotw, take zgody na ich przepadek - zgod t odnotowuje si w protokole przesuchania lub na dokumencie mandatu karnego (art.137 3 kks). W razie braku zgody sprawcy wykroczenia skarbowego na przyjcie mandatu sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach oglnych (art.139 1 kks). Jeeli za wykroczenie skarbowe przewidziane jest obowizkowe orzeczenie przepadku przedmiotw, aby mona byo zastosowa postpowanie mandatowe sprawca musi wyrazi zgod jednoczenie na przyjcie mandatu i przepadek przedmiotw, w przeciwnym wypadku sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach oglnych. Natomiast, gdy za wykroczenie skarbowe przewidziany jest fakultatywny przepadek przedmiotw, sprawca moe wyrazi zgod na przyjcie mandatu i nie wyrazi zgody na przepadek przedmiotw, ale moe te wyrazi zgod na przyjcie mandatu i przepadek przedmiotw. Obowizkowy przepadek przedmiotw pochodzcych bezporednio z wykroczenia skarbowego oraz narzdzi lub innych przedmiotw stanowicych mienie ruchome, ktre suyo lub byo przeznaczone do popenienia wykroczenia skarbowego przewidziany jest za wykroczenia skarbowe okrelone w art.86 4 (przemyt celny), art.87 4 (oszustwo celne), art.88 3 (naruszenie warunkw odprawy czasowej ustnej), art.89 3 (naruszenie warunkw zwolnienia celnego), art.90 3 (usunicie towaru spod dozoru celnego lub zniszczenie zamkni celnych) oraz art.91 4 w zw. z 1 (umylne paserstwo celne) Kodeksu karnego skarbowego (art.49 2a kks). Ponadto wykroczenia skarbowe okrelone w art.99 3 kks oraz w art. 106d kks zagroone s obowizkowym przepadkiem wartoci dewizowych lub krajowych rodkw patniczych (art.49 4 kks). Natomiast za wykroczenia skarbowe okrelone w art.107 4 kks i art.107a 2 kks grozi obowizkowy przepadek dokumentu lub urzdzenia do gry losowej, gry na automacie, gry na automacie o niskich wygranych lub zakadu wzajemnego oraz wygranych, ktre na podstawie tego dokumentu przypadaj grajcemu, a take rodkw uzyskanych ze sprzeday udziau w grze lub wpaconych stawek (art.49 5 kks w zw. z art.30 5 kks). Przepadek przedmiotw nie obejmuje jednak rodka przewozowego stanowicego mienie ruchome, ktre suyo lub byo przeznaczone do popenienia wykroczenia skarbowego, chyba e zosta on specjalnie przysposobiony do popenienia czynu zabronionego jako przestpstwo skarbowe, wykroczenie skarbowe, przestpstwo lub wykroczenie (art.49 1 kks). Postpowania mandatowego nie stosuje si, jeeli: 1) w zwizku z wykroczeniem skarbowym nastpio uszczuplenie nalenoci publicznoprawnej, chyba e do chwili przyjcia mandatu karnego wymagalna naleno zostaa w caoci uiszczona, 2) zachodzi zbieg przepisw okrelony w art.7 1 kks, a ten sam czyn sprawcy wykroczenia skarbowego wyczerpuje zarazem znamiona przestpstwa skarbowego, 3) zgoszono interwencj co do przedmiotu podlegajcego przepadkowi (art.137 1 kks).

427

Zgodnie z warunkiem wskazanym powyej w punkcie 1, nie mona zastosowa postpowania mandatowego, jeeli uszczuplona naleno publicznoprawna jest wymagalna wedug przepisw prawa celnego lub podatkowego, czyli jeli kwota tej nalenoci nie zostaa uiszczona w terminie wynikajcym z przepisw prawa celnego lub podatkowego. Natomiast, jeli w wyniku popeniania czynu zabronionego okrelonego w kks, doszo do naraenia na uszczuplenie nalenoci publicznoprawnej, ale nie jest ona jeszcze wymagalna w wietle przepisw prawa celnego lub podatkowego, wwczas moliwe jest zastosowanie postpowania mandatowego. 4.2. Zezwolenie na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci W postpowaniu prowadzonym przez finansowy organ postpowania przygotowawczego, zanim wniesiono akt oskarenia, sprawca przestpstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego moe zgosi wniosek o zezwolenie na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci (art.142 1 kks). Zgodnie z art.142 2 kks istnieje obowizek pouczenia sprawcy , przed pierwszym przesuchaniem, take o prawie zoenia takiego wniosku. Wniosek moe by zoony na pimie albo ustnie do protokou (art.142 4 kks). Do sprawcy, ktry zoy wniosek o zezwolenie na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci, stosuje si odpowiednio przepisy o podejrzanym, jeeli przepisy rozdziau 16 - "Zezwolenie na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci" - Kodeksu karnego skarbowego nie stanowi inaczej (art.142 5 kks). Do wniosku sprawca docza dowody wykonania czynnoci wymienionych w art.143 1-3 kks. S to wymogi formalne wniosku o zezwolenie na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci. Jeeli wniosek nie odpowiada tym wymaganiom formalnym, lub przewidzianym w art.119 kpk, a brak jest tego rodzaju, e wniosek nie moe otrzyma biegu, wzywa si osob, od ktrej wniosek pochodzi, do usunicia braku w terminie 7 dni (art.143a 1 kks w zw. z art.113 1 kks w zw. z art.119 kpk). W razie uzupenienia braku w terminie, wniosek wywouje skutki od dnia jego wniesienia. W razie nieuzupenienia braku w terminie, wniosek uznaje si za bezskuteczny, o czym naley pouczy przy dorczaniu wezwania (art.143a 2 kks). W takim przypadku urzd celny wydaje, na podstawie art.143a 2 kks, zarzdzenie o uznaniu za bezskuteczny i pozostawieniu bez rozpoznania wniosku o zezwolenie na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci. Na zarzdzenie to nie przysuguje zaalenie. Odnonie przedmiotw podlegajcych przepadkowi naley zauway, i na mocy art.143 5 kks odpowiednie zastosowanie znajduje art.16 3 kks, zgodnie z ktrym jeeli zoone przedmioty podlegajce przepadkowi mog ulec szybkiemu zniszczeniu lub zepsuciu, ich przechowywanie byoby poczone z niewspmiernymi kosztami lub nadmiernymi trudnociami albo powodowaoby znaczne obnienie ich wartoci, organ postpowania przygotowawczego nakada na sprawc obowizek uiszczenia ich rwnowartoci pieninej, chyba e przepadek dotyczy przedmiotw okrelonych w art.29 pkt 4 kks (ktrych wytwarzanie, posiadanie, obrt, przechowywanie, przewz, przenoszenie lub przesyanie jest zabronione jako przestpstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. Skadajc wniosek o zezwolenie na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci sprawca obowizany jest uici: 1) naleno publicznoprawn, jeeli w zwizku z przestpstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym nastpio uszczuplenie tej nalenoci, chyba e do chwili zgoszenia wniosku ta wymagalna naleno zostaa w caoci uiszczona, 2) tytuem kary grzywny kwot odpowiadajc co najmniej jednej trzeciej minimalnego wynagrodzenia, a za wykroczenie skarbowe - kwot odpowiadajc co najmniej jednej dziesitej tego wynagrodzenia, 3) co najmniej zryczatowan rwnowarto kosztw postpowania (art.143 1 kks). Wysoko zryczatowanych kosztw postpowania okrela rozporzdzenie Ministra Sprawiedliwoci z dnia 8 grudnia 2005 r. w sprawie wysokoci zryczatowanych kosztw postpowania zwizanych ze zgoszeniem wniosku o zezwolenie na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci w sprawach o przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe (Dz.U.Nr 244, poz.2074). Zgodnie z przepisami tego rozporzdzenia wysoko zryczatowanych kosztw postpowania zwizanych ze zgoszeniem wniosku o zezwolenie na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci w sprawach o przestpstwa skarbowe ustalona zostaa na jedn dziesit minimalnego wynagrodzenia ( 1), a w sprawach o wykroczenia skarbowe na jedn dwunast minimalnego wynagrodzenia ( 2) ustalonego na podstawie odrbnych przepisw, obowizujcego w czasie zoenia tego wniosku. Przepis 3 tego rozporzdzenia stanowi, e kwoty, o ktrych mowa powyej zaokrgla si w d do penych zotych.

428

W razie wystpienia przez sprawc o zezwolenie na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci, urzd celny prowadzcy postpowanie moe zamiast aktu oskarenia wnie niezwocznie do sdu wniosek o udzielenie takiego zezwolenia (art.145 1 kks). O wniesieniu do sdu wniosku urzd celny zawiadamia niezwocznie sprawc, jak rwnie przedstawiciela ustawowego, ktry zoy wniosek w imieniu sprawcy bdcego osob w wieku po ukoczeniu lat 17, lecz przed ukoczeniem lat 18 (art.145 5 kks). Urzd celny nie moe wnie do sdu wniosku o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci, jeeli w zwizku z przestpstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym nastpio uszczuplenie nalenoci publicznoprawnej i ta wymagalna naleno publicznoprawna nie zostaa w caoci uiszczona. Jest to warunek konieczny do spenienia, od ktrego urzd celny uzalenia zoenie wniosku do sdu (art.146 1 kks). Zgodnie z powyszym, urzd celny nie moe wnie do sdu wniosku o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci, jeeli uszczuplona naleno publicznoprawna jest wymagalna wedug przepisw prawa celnego lub podatkowego, czyli jeli kwota tej nalenoci nie zostaa uiszczona w terminie wynikajcym z przepisw prawa celnego lub podatkowego. Natomiast, jeli w wyniku popeniania czyn zabronionego okrelonego w kks, doszo do naraenia na uszczuplenie nalenoci publicznoprawnej, ale nie jest ona jeszcze wymagalna w wietle przepisw prawa celnego lub podatkowego, wwczas urzd celny moe wnie do sdu wniosek o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci. Jednake w tym przypadku naley mie na uwadze rwnie przepis art. 17 1 pkt 1 kks, ktry stanowi, e sd moe udzieli zezwolenia na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci, jeeli wina sprawcy i okolicznoci popenienia przestpstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego nie budz wtpliwoci, a jednoczenie uiszczono w caoci wymagaln naleno publicznoprawn, jeeli w zwizku z przestpstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym nastpio uszczuplenie tej nalenoci. Ponadto, zgodnie z art.146 2 kks urzd celny moe uzaleni zoenie wniosku o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci od: 1) uiszczenia tytuem kary grzywny dodatkowej kwoty, nieprzekraczajcej jednak cznie z kwot ju wpacon wysokoci poowy sumy odpowiadajcej grnej granicy ustawowego zagroenia za dany czyn zabroniony, 2) wyraenia zgody na przepadek przedmiotw nieobjtych wnioskiem sprawcy, a w razie niemonoci ich zoenia od uiszczenia rwnowartoci pieninej tych przedmiotw, chyba e przepadek dotyczy przedmiotw okrelonych w art.29 pkt 4 kks, 3) uiszczenia pozostaych kosztw postpowania - urzd moe zatem da od sprawcy uiszczenia oprcz kosztw zryczatowanych, o ktrych bya mowa powyej, take rzeczywistych kosztw postpowania. Czas, rodzaj i sposb wykonania powyszych obowizkw, o ktrych mowa w art.146 1 i 2 kks, okrela si po wysuchaniu sprawcy, jak rwnie jego przedstawiciela ustawowego (art.146 3 kks). Obowizki, o ktrych mowa w art.146 1 i 2 kks, nie stanowi wymaga formalnych wniosku, zatem w przypadku ich niedopenienia na danie urzdu celnego prowadzcy postpowanie wydaje postanowienie odmawiajce wniesienia do sdu wniosku o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci. Postanowienie takie mona wyda take w innych przypadkach, gdy urzd uzna, i uwzgldnienie wniosku jest niezasadne albo ujawni, e wystpuj jakie przeszkody formalne do jego uwzgldnienia. Na postanowienie urzdu celnego odmawiajce wniesienia wniosku o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci przysuguje zaalenie do izby celnej (art.147 kks). W kwestii udzielenia zezwolenia na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci sd orzeka niezwocznie na posiedzeniu (art.148 1 kks). Stawiennictwo na posiedzenie przedstawiciela urzdu celnego jako finansowego organu postpowania przygotowawczego jest obowizkowe, jeeli prezes sdu lub sd tak zarzdzi (art. 148 4 kks). Jeeli sd uzna, e nie zachodz podstawy do uwzgldnienia wniosku, niezwocznie zwraca spraw urzdowi celnemu (art. 148 6 kks). W sytuacji nieuwzgldnienia przez sd wniosku o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci, czas trwania postpowania przygotowawczego liczy si w dalszym cigu, nie wlicza si jednak okresu czasu, jaki upywa od wniesienia do sdu wniosku do otrzymania przez urzd celny akt sprawy z sdu na skutek oddalenia tego wniosku. W razie zaskarenia wyroku o zezwoleniu na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci ulega on uchyleniu tylko wtedy, gdy sd orzek:

429

1) tytuem kary grzywny kwot inn ni uiszczona przez sprawc, 2) przepadek przedmiotw lub uiszczenie ich rwnowartoci pieninej w zakresie nieobjtym zgod sprawcy (art.149 1 kks). Przepis art.149 1 kks pozostaje w zwizku z art.18 1 kks, zgodnie z ktrym sd, udzielajc zezwolenia na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci, orzeka: 1) tytuem kary grzywny kwot uiszczon przez sprawc, 2) przepadek przedmiotw tylko w takich granicach, w jakich sprawca wyrazi na to zgod, a w razie niemonoci ich zoenia - uici ich rwnowarto pienin. Powysze wskazuje, e sd uwzgldniajc wniosek urzdu celnego i udzielajc zezwolenia na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci, jest zobowizany orzeka zgodnie z tym wnioskiem i nie moe zmienia warunkw zezwolenia na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci, wynegocjowanych przez urzd celny ze sprawc przestpstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego. 5. Postpowanie przygotowawcze 5.1. Przepisy oglne Zgodnie z art. 113 1 Kodeksu karnego skarbowego w postpowaniu w sprawach o przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe stosuje si odpowiednio przepisy Kodeksu postpowania karnego, jeeli przepisy Kodeksu karnego skarbowego nie stanowi inaczej. W postpowaniu w sprawach o przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe nie stosuje si przepisw Kodeksu postpowania karnego dotyczcych pokrzywdzonego i mediacji oraz art.325f kpk (art.113 2 kks). W postpowaniu w sprawach o wykroczenia skarbowe nie stosuje si przepisw Kodeksu postpowania karnego dotyczcych rodkw zapobiegawczych, poszukiwania oskaronego i listu goczego (art.113 3 pkt 1 kks). Przepis art.113 3 pkt 2 kks wycza ze stosowania w postpowaniu w sprawach o wykroczenia skarbowe art.18 1, art.325c, art.400, art.562 2, art.589a-589f, art.590-607zc, art.611g-611s oraz art.615 Kodeksu postpowania karnego. Urzd celny jest organem dochodzenia w sprawach o przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe (art.118 1 pkt 3 kks). Urzd celny prowadzi ledztwo w sprawach o przestpstwa skarbowe: - popenione w warunkach okrelonych w art.37 1 lub art.38 2 kks (nadzwyczajne obostrzenie kary), - jeeli oskarony lub osoba podejrzana jest pozbawiona wolnoci w tej lub innej sprawie, chyba e zastosowano zatrzymanie lub tymczasowe aresztowanie wobec sprawcy ujtego na gorcym uczynku lub bezporednio potem, - jeeli zachodz okolicznoci okrelone w art.79 1 kpk, chyba e zaistniej przesanki z art.79 4 kpk. Zgodnie z art.79 1 kpk oskarony musi mie obroc, jeeli jest nieletni, guchy, niemy lub niewidomy, lub gdy zachodzi uzasadniona wtpliwo co do jego poczytalnoci. Natomiast zgodnie z art. 79 4 kpk, jeeli w toku postpowania biegli lekarze psychiatrzy stwierdz, e poczytalno oskaronego zarwno w chwili popenienia zarzucanego mu czynu, jak i w czasie postpowania nie budzi wtpliwoci, udzia obrocy w dalszym postpowaniu nie jest obowizkowy. W sytuacji zatem, gdy w toku prowadzonego dochodzenia zajdzie uzasadniona wtpliwo co do poczytalnoci podejrzanego (art.79 1 pkt 3 kpk) urzd celny wystpuje z wnioskiem do prokuratora o powoanie biegych lekarzy psychiatrw (art.202 1 kpk w zw. z art.122 2 kks). Postanowienie o wszczciu ledztwa wydaje si po uzyskaniu opinii biegych lekarzy psychiatrw o stanie zdrowia psychicznego podejrzanego, jeli z tej opinii bdzie wynika, e nie zachodz przesanki z art.79 4 kpk. Natomiast, jeeli w toku postpowania biegli lekarze psychiatrzy stwierdz, e poczytalno podejrzanego zarwno w chwili popenienia zarzucanego mu czynu, jak i w czasie postpowania nie budzi wtpliwoci (art.79 4 kpk), dalsze postpowanie toczy si w formie dochodzenia. W sprawach, w ktrych osob podejrzan jest sdzia, prokurator, funkcjonariusz Policji, Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego lub Agencji Wywiadu ledztwo jest prowadzone przez prokuratora. ledztwo jest prowadzone przez prokuratora rwnie w sprawach, w ktrych osob podejrzan jest funkcjonariusz Stray Granicznej, andarmerii Wojskowej, finansowego organu postpowania przygotowawczego lub organu

430

nadrzdnego nad finansowym organem postpowania przygotowawczego. Prokurator prowadzi ledztwo take wtedy, gdy uzna, e wymagaj tego okolicznoci sprawy (art.151b 1 kks). Jeeli prokurator wszcz ledztwo, moe powierzy urzdowi celnemu jego przeprowadzenie w caoci albo w okrelonym zakresie lub dokonanie poszczeglnych czynnoci ledztwa. Jednak w ww. przypadkach, gdy ledztwo z mocy ustawy jest prowadzone przez prokuratora nie moe on powierzy urzdowi celnemu prowadzenia ledztwa w caoci (art.151b 2 kks). W pozostaych sprawach o przestpstwa skarbowe prowadzi si dochodzenie, chyba e urzd celny jako finansowy organ postpowania przygotowawczego odmiennie zarzdzi ze wzgldu na wag lub zawio sprawy (art.151a 2 kks). W sprawach o wykroczenia skarbowe prowadzi si dochodzenie (art.152 kks). W razie potrzeby urzd celny moe zwrci si do Policji z wnioskiem o udzielenie pomocy przy dokonaniu czynnoci procesowej (art.150 2 kks). W razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa podejrzanego na wezwanie w toku prowadzonego postpowania przygotowawczego, urzd celny moe wystpi do Policji z wnioskiem o zatrzymanie i przymusowe sprowadzenie podejrzanego (art.75 2 kpk w zw. z art.150 3 kks). Urzd celny nie jest uprawniony do dokonania czynnoci, o ktrej mowa w art.244 1 kpk, czyli nie ma prawa zatrzyma osoby podejrzanej, nawet jeeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, e popenia ona przestpstwo, a zachodzi obawa ucieczki lub ukrycia si tej osoby albo zatarcia ladw przestpstwa bd te nie mona ustali jej tosamoci (art.150 4 kks). Jednake naley mie na uwadze przepis art.243 1 kpk, zgodnie z ktrym kady ma prawo uj osob na gorcym uczynku przestpstwa lub w pocigu podjtym bezporednio po popenieniu przestpstwa, jeeli zachodzi obawa ukrycia si tej osoby lub nie mona ustali jej tosamoci. Przepis ten znajduje odpowiednie zastosowanie w sprawach karnych skarbowych na podstawie art.113 1 kks. Osob ujt naley niezwocznie odda w rce Policji (art.243 2 kpk). 5.2.Czynnoci przed wszczciem postpowania przygotowawczego W granicach koniecznych dla zabezpieczenia ladw i dowodw przestpstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego przed ich utrat, znieksztaceniem lub zniszczeniem, urzd celny moe w wypadkach niecierpicych zwoki, jeszcze przed wydaniem postanowienia o wszczciu ledztwa lub dochodzenia, przeprowadzi w niezbdnym zakresie czynnoci procesowe (art.308 1 kpk w zw. z art.122 1 pkt 1 kks). Po dokonaniu tych czynnoci, w sprawach, w ktrych prowadzenie ledztwa przez prokuratora jest obowizkowe, prowadzcy postpowanie przekazuje spraw niezwocznie prokuratorowi. W wypadkach niecierpicych zwoki mona w toku czynnoci procesowych przeprowadzanych w niezbdnym zakresie przesucha osob podejrzan o popenienie przestpstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w charakterze podejrzanego przed wydaniem postanowienia o przedstawieniu zarzutw, jeeli zachodz warunki do sporzdzenia takiego postanowienia. Oznacza to, i w chwili przystpienia do przesuchania musz by ju zebrane dostateczne dowody wskazujce na uzasadnione podejrzenie, e dana osoba popenia czyn zabroniony. W takim przypadku przesuchanie rozpoczyna si od informacji o treci zarzutu (art.308 2 kpk). W wypadku przesuchania osoby podejrzanej o popenienie przestpstwa przed wydaniem postanowienia o przedstawieniu zarzutw, w sprawach, w ktrych prowadzenie ledztwa jest obowizkowe, najpniej w cigu 5 dni od dnia przesuchania wydaje si postanowienie o przedstawieniu zarzutw albo, w razie braku warunkw do jego sporzdzenia, umarza si postpowanie w stosunku do osoby przesuchanej (art.308 3 kpk). W sprawach, w ktrych obowizkowe jest prowadzenie ledztwa przez prokuratora, postanowienie takie wydaje prokurator (art.308 4 kpk). Czynnoci w niezbdnym zakresie mog by dokonywane tylko w cigu 5 dni od dnia pierwszej czynnoci (art.308 5 kpk). Po dokonaniu czynnoci procesowych w niezbdnym zakresie naley wyda postanowienie o wszczciu ledztwa lub dochodzenia albo postanowienie o umorzeniu postpowania. Nie mona wyda postanowienia o odmowie wszczcia ledztwa lub dochodzenia poniewa byy dokonane czynnoci procesowe w niezbdnym zakresie w toku postpowania, ktre faktycznie zostao ju w ten sposb wszczte. W przypadku dokonania czynnoci procesowych przed wydaniem postanowienia o wszczciu ledztwa lub dochodzenia, czas trwania postpowania liczy si od dnia pierwszej czynnoci (art.308 6 kpk). Zgodnie z art. 118 4 kks w granicach koniecznych do zabezpieczenia ladw i dowodw przestpstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, niezbdnych czynnoci procesowych mog dokonywa take upowanieni przez urzd

431

celny funkcjonariusze celni penicy sub w izbie celnej. Tre art.118 4 kks wskazuje, e funkcjonariusze celni z izby celnej powinni ograniczy si do wykonania czynnoci w trybie art.308 kpk, w szczeglnoci chodzi o przeprowadzenie przeszukania i zatrzymania rzeczy mogcych stanowi dowody w sprawie lub tymczasowego zajcia mienia ruchomego osoby podejrzanej w celu dokonania zabezpieczenia majtkowego. Po dokonaniu tych czynnoci przekazuje si spraw urzdowi celnemu do dalszego prowadzenia. Czynnoci w niezbdnym zakresie s wykonywane w imieniu urzdu celnego, zatem przekazania sprawy z izby celnej do urzdu celnego naley dokona przy pimie przewodnim. Funkcjonariusze celni z izby celnej po wykonaniu czynnoci w trybie art.308 kpk nie powinni sporzdza postanowienia o wszczciu dochodzenia lub ledztwa albo o umorzeniu postpowania. Postanowienie takie wydaje urzd celny, zatem powinno by ono sporzdzone przez funkcjonariuszy celnych penicych sub w komrce karnej skarbowej urzdu celnego. Funkcjonariusze celni z izby celnej, w wypadkach niecierpicych zwoki, mog rwnie dokona przesuchania osoby podejrzanej o popenienie przestpstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w charakterze podejrzanego przed wydaniem postanowienia o przedstawieniu zarzutw, na podstawie art.308 2 kpk w zw. z art.113 1 kks. Przesuchanie rozpoczyna si od treci zarzutu wpisanego do protokou. Funkcjonariusze celni z izby celnej nie powinni sporzdza w takich przypadkach postanowienia o przedstawieniu zarzutw. Postanowienie takie jest wydawane przez urzd celny, powinno by zatem sporzdzone przez funkcjonariuszy celnych penicych sub w komrce karnej skarbowej urzdu celnego. W przypadku, gdy wykonane przez funkcjonariuszy celnych z izby celnej czynnoci procesowe wymagaj zatwierdzenia przez prokuratora, z uwagi na terminy procesowe naley niezwocznie wystpi do prokuratora z wnioskiem o ich zatwierdzenie. Przekazania sprawy do urzdu celnego naley wwczas dokona po jej zwrotnym otrzymaniu z prokuratury. 5.3. Wszczcie lub odmowa wszczcia postpowania przygotowawczego Jeeli zachodzi uzasadnione podejrzenie popenienia przestpstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego urzd celny wydaje z urzdu lub na skutek zawiadomienia postanowienie o wszczciu dochodzenia lub ledztwa, w ktrym okrela czyn bdcy przedmiotem postpowania oraz jego kwalifikacj prawn. Zawiadomienie o przestpstwie, co do ktrego prowadzenie ledztwa przez prokuratora jest obowizkowe, lub wasne dane wiadczce o popenieniu takiego przestpstwa urzd celny przekazuje wraz z zebranymi materiaami prokuratorowi (art.304 3 kpk). Niezwocznie po otrzymaniu zawiadomienia o przestpstwie skarbowym lub wykroczeniu skarbowym urzd celny obowizany jest wyda postanowienie o wszczciu bd odmowie wszczcia ledztwa lub dochodzenia (art.305 1 kpk). W razie wydania postanowienia o wszczciu ledztwa urzd celny niezwocznie przesya jego odpis prokuratorowi (art.305 3 kpk). W razie wydania postanowienia o wszczciu dochodzenia urzd celny nie musi powiadamia prokuratora ani te nadrzdnej nad nim izby celnej (art.325e 3 kpk w zw. z art.122 1 pkt 2 kks). Postanowienie o odmowie wszczcia ledztwa zatwierdza prokurator (art.305 3 kpk w zw. z art.113 1 kks). Postanowienie o odmowie wszczcia dochodzenia zatwierdza izba celna (art.325e 2 zdanie pierwsze kpk w zw. z art.122 1 pkt 2 kks). 5.4. Przedstawienie zarzutw Jeeli dane istniejce w chwili wszczcia ledztwa lub zebrane w jego toku uzasadniaj dostateczne podejrzenie, e czyn popenia okrelona osoba, sporzdza si postanowienie o przedstawieniu zarzutw, ogasza si je niezwocznie podejrzanemu i przesuchuje si go, chyba e ogoszenie postanowienia lub przesuchanie podejrzanego nie jest moliwe z powodu jego ukrywania si lub nieobecnoci w kraju (art.313 1 kpk). W dochodzeniu nie jest wymagane sporzdzenie postanowienia o przedstawieniu zarzutw, chyba e podejrzany jest zatrzymany lub tymczasowo aresztowany. Przesuchanie osoby podejrzanej zaczyna si od powiadomienia jej o treci zarzutu wpisanego do protokou przesuchania. Osob t od chwili rozpoczcia przesuchania uwaa si za podejrzanego (art.325g kpk). Jednake w razie zmiany formy prowadzenia postpowania przygotowawczego z dochodzenia na ledztwo, naley uzupeni wymogi niezbdne dla tej formy prowadzenia postpowania, tj. naley w takim przypadku wyda

432

postanowienie o przedstawieniu zarzutw, jeeli nie zostao wydane, a zarzut zosta wpisany do protokou przesuchania podejrzanego. Postanowienie o przestawieniu zarzutw musi zawiera wskazanie podejrzanego, dokadne okrelenie zarzucanego mu czynu i jego kwalifikacji prawnej (art.313 2 kpk). Nie jest wymagane sporzdzenie uzasadnienia postanowienia o przedstawieniu zarzutw. Jednak podejrzany moe do czasu zawiadomienia go o terminie zaznajomienia z materiaami ledztwa lub dochodzenia da podania mu ustnie podstaw zarzutw, a take sporzdzenia uzasadnienia na pimie, o czym naley go pouczy. Uzasadnienie dorcza si podejrzanemu i ustanowionemu obrocy w terminie 14 dni od dnia zgoszenia dania (art.313 3 kpk). W uzasadnieniu naley w szczeglnoci wskaza, jakie fakty i dowody zostay przyjte za podstaw zarzutw (art.313 4 kpk). W uzasadnieniu naley rwnie wskaza jakie przepisy prawa celnego, podatkowego, dewizowego, itp., naruszy sprawca czynu zabronionego przez Kodeks karny skarbowy. Jeeli w toku ledztwa lub dochodzenia okae si, e podejrzanemu naley zarzuci czyn nie objty wydanym uprzednio postanowieniem o przedstawieniu zarzutw albo czyn w zmienionej w istotny sposb postaci lub te, e czyn zarzucany naley zakwalifikowa z surowszego przepisu, wydaje si niezwocznie nowe postanowienie o przedstawieniu zarzutw, ogasza si je podejrzanemu oraz przesuchuje si go. Zasady dotyczce uzasadnienia postanowienia o przedstawieniu zarzutw stosuje si wwczas odpowiednio (art. 314 kpk). Jeeli w toku ledztwa lub dochodzenia okae si, e czyn zarzucany podejrzanemu naley zakwalifikowa z agodniejszego przepisu nie jest konieczne wydanie nowego postanowienia o przestawieniu zarzutw. 5.5. Wyjanienia podejrzanego Podejrzany ma prawo skada wyjanienia. Moe on jednak bez podania powodw odmwi odpowiedzi na poszczeglne pytania lub odmwi skadania wyjanie. O prawie tym naley podejrzanego pouczy (art.175 1 kpk). Podejrzany ma prawo do korzystania z bezpatnej pomocy tumacza, jeeli nie wada w wystarczajcym stopniu jzykiem polskim (art.72 1 kpk). 5.6. wiadkowie Kada osoba wezwana w charakterze wiadka ma obowizek stawi si i zoy zeznania (art.177 1 kpk). Osoba najblisza dla podejrzanego moe odmwi zezna. Prawo odmowy zezna trwa mimo ustania maestwa lub przysposobienia (art.182 2 i 3 kpk). wiadek moe uchyli si od odpowiedzi na pytanie, jeeli udzielenie odpowiedzi mogoby narazi jego lub osob dla niego najblisz na odpowiedzialno za przestpstwo lub przestpstwo skarbowe (art.183 1 kpk). Mona zwolni od zoenia zeznania lub odpowiedzi na pytania osob pozostajc z podejrzanym w szczeglnie bliskim stosunku osobistym, jeeli osoba taka wnosi o zwolnienie (art.185 kpk). Przed rozpoczciem przesuchania naley uprzedzi wiadka o odpowiedzialnoci karnej za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy. wiadek musi podpisa owiadczenie, e zosta uprzedzony o tej odpowiedzialnoci (art.190 kpk). 5.7. Biegli Jeelistwierdzenie okolicznoci majcych istotne znaczenie dla rozstrzygnicia sprawy wymaga wiadomoci specjalnych, zasiga si opinii biegego albo biegych. W celu wydania opinii mona te zwrci si do instytucji naukowej lub specjalistycznej (art.193 1 i 2 kpk). O dopuszczeniu dowodu z opinii biegego wydaje si postanowienie, w ktrym naley wskaza: - imi i nazwisko oraz specjalno biegego lub biegych, a wypadku opinii instytucji, w razie potrzeby, specjalno i kwalifikacje osb, ktre powinny wzi udzia w przeprowadzeniu ekspertyzy, - przedmiot i zakres ekspertyzy ze sformuowaniem, w miar potrzeby, pyta szczegowych, - termin dostarczenia opinii (art.194 kpk). Opinia moe by zoona ustnie lub na pimie, w zalenoci od polecenia urzdu celnego, ktry powoa biegego (art.200 1 kpk). Opinia powinna zawiera:

433

- imi, nazwisko, stopie naukowy, specjalno i stanowisko zawodowe biegego, - imiona i nazwiska oraz pozostae dane innych osb, ktre uczestniczyy w przeprowadzaniu ekspertyzy, ze wskazaniem czynnoci dokonanych przez ka- d z nich, - w wypadku opinii instytucji - take pen nazw i siedzib instytucji, - czas przeprowadzonych bada oraz dat wydania opinii, - sprawozdanie z przeprowadzonych czynnoci i spostrzee oraz oparte na nich wnioski, - podpisy wszystkich biegych, ktrzy uczestniczyli w wydaniu opinii (art.200 2 kpk). Jeeli opinia jest niepena lub niejasna albo gdy zachodzi sprzeczno w samej opinii lub midzy rnymi opiniami w tej samej sprawie, mona wezwa ponownie tych samych biegych lub powoa innych (art.201 kpk). Urzd celny prowadzcy postpowanie przygotowawcze moe wystpi z wnioskiem do prokuratora o powoanie biegych lekarzy psychiatrw (co najmniej dwch) w celu wydania opinii o stanie zdrowia psychicznego podejrzanego (art.202 1 kpk w zw. z art.122 2 kks). 5.8. Zatrzymanie rzeczy Urzd celny moe da wydania rzeczy mogcych stanowi dowd w sprawie lub podlegajcych zajciu w celu zabezpieczenia kar majtkowych, rodkw karnych o charakterze majtkowym - jedynie w wypadkach niecierpicych zwoki. Jeeli postanowienie prokuratora o zatrzymaniu rzeczy nie mogo zosta wydane upowaniony funkcjonariusz celny lub pracownik urzdu celnego, wykonujcy czynnoci w imieniu urzdu celnego, okazuje nakaz kierownika swojej jednostki lub legitymacj subow. W pozostaych wypadkach rzeczy takie winny by wydane na danie prokuratora (art.217 1 kpk). Osob majc rzecz podlegajca wydaniu wzywa si do wydania jej dobrowolnie. Osoba, ktra wyda rzecz na danie urzdu celnego, ma prawo niezwocznie zoy wniosek o sporzdzenie i dorczenie jej postanowienia prokuratora o zatwierdzeniu zatrzymania, o czym naley j pouczy (wzmiank o pouczeniu zamieszcza si w protokole zatrzymania rzeczy). Dorczenie postanowienia powinno nastpi w terminie 14 dni od dnia zatrzymania rzeczy. W sytuacji, gdy osoba nie zgosi takiego dania, nie ma obowizku wystpienia do prokuratora o zatwierdzenie zatrzymania rzeczy. Wskazanym byoby wwczas uzyskanie owiadczenia, e osoba nie zgasza dania; moe by ono zoone cznie z owiadczeniem o pouczeniu - np. osoba owiadcza, e zostaa pouczona o prawie zoenia wniosku o sporzdzenie i dorczenie jej postanowienia prokuratora o zatwierdzeniu zatrzymania, oraz e nie skada takiego wniosku. W razie odmowy dobrowolnego wydania rzeczy mona przeprowadzi jej odebranie. W wypadkach niecierpicych zwoki, gdy prokurator nie wyda postanowienia, prowadzcy postpowanie zwraca si niezwocznie do prokuratora o zatwierdzenie zatrzymania rzeczy. Postanowienia prokuratora w przedmiocie zatwierdzenia tej czynnoci mona nie dorczy osobie, ktrej odebrano rzecz, chyba e zgosi ona takie danie do protokou. W razie zgoszenia takiego dania postanowienie prokuratora o zatwierdzeniu zatrzymania rzeczy dorcza si tej osobie w terminie 7 dni od daty czynnoci. O prawie zgoszenia takiego dania naley pouczy osob, ktrej rzecz odebrano (wzmiank o pouczeniu zamieszcza si w protokole zatrzymania rzeczy). W sytuacji, gdy osoba nie zgosi takiego dania, nie ma obowizku dorczenia jej postanowienia prokuratora o zatwierdzeniu zatrzymania rzeczy i mona poprzesta na zaczeniu tego postanowienia do akt sprawy. Wskazanym byoby wwczas uzyskanie owiadczenia, e osoba nie zgasza dania; moe by ono zoone cznie z owiadczeniem o pouczeniu - np. osoba owiadcza, e zostaa pouczona o prawie zgoszenia dania o dorczenie jej postanowienia prokuratora o zatwierdzeniu zatrzymania, oraz e nie zgasza takiego dania. Przedmioty wydane lub odebrane naley po dokonaniu ogldzin, sporzdzeniu spisu i opisu zabra albo odda na przechowanie osobie godnej zaufania z zaznaczeniem obowizku przedstawienia ich na kade danie urzdu celnego prowadzcego postpowanie. Osobom zainteresowanym naley natychmiast wrczy pokwitowanie stwierdzajce, jakie przedmioty i przez kogo zostay zatrzymane. Protok zatrzymania rzeczy powinien zawiera: - oznaczenie sprawy, z ktr zatrzymanie rzeczy ma zwizek, - oznaczenie czynnoci, - czas przeprowadzenia czynnoci z podaniem dokadnej godziny jej rozpoczcia i zakoczenia,

434

- miejsce dokonania czynnoci, - wskazanie osb uczestniczcych w czynnoci, - przebieg czynnoci, - dokadn list zatrzymanych rzeczy i w miar potrzeby ich opis, - owiadczenia i wnioski jej uczestnikw, - wskazanie postanowienia prokuratora o zatrzymaniu rzeczy, a jeli nie zostao wydane wzmiank o pouczeniu, o ktrym bya mowa powyej, - w miar potrzeby stwierdzenie innych okolicznoci dotyczcych przebiegu czynnoci (art.229 w zw. z art.148 kpk). 5.9. Przeszukanie W celu znalezienia rzeczy mogcych stanowi dowd w sprawie lub podlegajcych zajciu w postpowaniu karnym skarbowym urzd celny moe dokona przeszukania pomieszcze i innych miejsc, jeeli istniej uzasadnione podstawy do przypuszczenia, e wymienione rzeczy tam si znajduj. Na tych samych zasadach mona te dokona przeszukania osoby, jej odziey i podrcznych przedmiotw (art.219 kpk). Przeszukania osoby i odziey na niej naley dokonywa w miar monoci za porednictwem osoby tej samej pci (art.223 kpk). Przeszukania moe dokona prokurator albo na polecenie prokuratora Policja lub inny uprawniony organ. Organem tym moe by take urzd celny. Postanowienie prokuratora naley okaza osobie, u ktrej przeszukanie ma by przeprowadzone. W wypadkach niecierpicych zwoki, jeeli postanowienie prokuratora nie mogo zosta wydane, upowaniony funkcjonariusz celny lub pracownik urzdu celnego, dokonujcy czynnoci przeszukania w imieniu urzdu celnego, okazuje nakaz kierownika swojej jednostki lub legitymacj subow. Nastpnie zwraca si niezwocznie do prokuratora o zatwierdzenie przeszukania. Postanowienia prokuratora w przedmiocie zatwierdzenia tej czynnoci mona nie dorczy osobie, u ktrej dokonano przeszukania, chyba e zgosi ona takie danie do protokou. W razie zgoszenia dania, postanowienie prokuratora w przedmiocie zatwierdzenia przeszukania dorcza si tej osobie w terminie 7 dni od daty czynnoci. O prawie zgoszenia takiego dania naley pouczy osob, u ktrej dokonano przeszukania (wzmiank o pouczeniu zamieszcza si w protokole przeszukania). W sytuacji, gdy osoba nie zgosi takiego dania, urzd celny nie ma obowizku dorczenia jej postanowienia prokuratora o zatwierdzeniu przeszukania i moe poprzesta na zaczeniu tego postanowienia do akt sprawy. Wskazanym byoby wwczas uzyskanie owiadczenia, e osoba nie zgasza dania; moe by ono zoone cznie z owiadczeniem o pouczeniu - np. osoba owiadcza, e zostaa pouczona o prawie zgoszenia dania o dorczenie jej postanowienia prokuratora o zatwierdzeniu przeszukania, oraz e nie zgasza takiego dania. Osob, u ktrej ma nastpi przeszukanie, naley przed rozpoczciem czynnoci zawiadomi o jej celu i wezwa do wydania poszukiwanych przedmiotw. Podczas przeszukania ma prawo by obecna osoba, u ktrej przeprowadza si przeszukanie, oraz osoba przybrana przez prowadzcego czynno. Ponadto moe by obecna osoba wskazana przez tego, u kogo dokonuje si przeszukania, jeeli nie uniemoliwia to przeszukania albo nie utrudnia go w istotny sposb. Jeeli przy przeszukaniu nie ma na miejscu gospodarza lokalu, naley do przeszukania przywoa przynajmniej jednego dorosego domownika lub ssiada (art.224 kpk). Przedmioty znalezione w czasie przeszukania naley po dokonaniu ogldzin, sporzdzeniu spisu i opisu zabra albo odda na przechowanie osobie godnej zaufania z zaznaczeniem obowizku przestawienia na kade danie urzdu celnego prowadzcego postpowanie. Osobom zainteresowanym naley natychmiast wrczy pokwitowanie stwierdzajce, jakie przedmioty i przez kogo zostay zatrzymane. Protok przeszukania powinien spenia wymogi przedstawione wyej dla protokou zatrzymania rzeczy.

435

5.10. Zabezpieczenie majtkowe W razie popenienia przestpstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego mona zabezpieczy wykonanie: - kary grzywny, - przepadku przedmiotw, - cignicia rwnowartoci pieninej przedmiotw, - przepadku korzyci majtkowej, - cignicia rwnowartoci pieninej korzyci majtkowej, - uiszczenie nalenoci publicznoprawnej uszczuplonej lub naraonej na uszczuplenie, na mieniu podejrzanego (art.291 1 kpk w zw. z art.131 1 i2 kks). W sprawach o przestpstwa skarbowe wykonanie kary grzywny oraz cignicie rwnowartoci pieninej przepadku przedmiotw mona zabezpieczy take na mieniu podmiotu pocignitego do odpowiedzialnoci posikowej (art.131 3 kks). Dokonanie zabezpieczenia majtkowego nastpuje wedug odpowiednich przepisw Kodeksu postpowania cywilnego, dotyczcych postpowania zabezpieczajcego (art.292 1 kpk). Urzd celny nie ma uprawnie do samodzielnego dokonania zabezpieczenia majtkowego. W razie wystpienia przesanek uzasadniajcych zastosowanie zabezpieczenia majtkowego urzd celny moe wystpi z wnioskiem do prokuratora o wydanie postanowienia o zabezpieczeniu majtkowym (art.293 1 kpk w zw. z art.122 2 kks). Jednake w wypadkach niecierpicych zwoki, gdy zachodz przesanki do zastosowania zabezpieczenia majtkowego, a postanowienie prokuratora nie mogo by wczeniej wydane, urzd celny moe dokona tymczasowego zajcia mienia ruchomego osoby podejrzanej lub podejrzanego, jeeli zachodzi obawa usunicia tego mienia. W takich przypadkach stosuje si odpowiednio przepisy art. 217-235 kpk, dotyczce zatrzymania rzeczy i przeszukania. Tymczasowego zajcia mienia ruchomego dokonuje si w formie protokou. Urzd celny po dokonaniu tymczasowego zajcia mienia ruchomego winien niezwocznie wystpi do prokuratora z wnioskiem o wydanie postanowienia o zabezpieczeniu majtkowym. Naley mie bowiem na uwadze, e tymczasowe zajcie upada, jeeli w cigu 7 dni od daty jego dokonania nie zostanie wydane postanowienie o zabezpieczeniu majtkowym (art.295 4 kpk). Zabezpieczenie majtkowe upada, gdy nie zostan prawomocnie orzeczone: grzywna, przepadek przedmiotw, cignicie rwnowartoci pieninej przepadku przedmiotw lub przepadek osignitych korzyci majtkowych (art.294 1 kpk i art.132 zdanie pierwsze kks). Zabezpieczenie uszczuplonych nalenoci publicznoprawnych upada, jeeli w cigu 3 miesicy od daty uprawomocnienia si orzeczenia koczcego postpowanie w sprawie nie zostanie wszczta egzekucja dla cignicia tych nalenoci (art.132 zdanie drugie kks). 5.11. Przeduenie okresu postpowania przygotowawczego Postpowanie przygotowawcze w sprawie o przestpstwo skarbowe powinno by zakoczone w cigu 3 miesicy. W razie niezakoczenia postpowania w tym terminie izba celna nadrzdna nad urzdem celnym prowadzcym postpowanie przygotowawcze moe przeduy je na okres do 6 miesicy. W szczeglnie uzasadnionych wypadkach waciwy prokurator moe przeduy okres postpowania na dalszy czas oznaczony (art.153 1 kks). Dochodzenie w sprawie o przestpstwo skarbowe po jego przedueniu toczy si nadal jako dochodzenie (art.153 2 kks). Termin dochodzenia biegnie od dnia wydania postanowienia o wszczciu dochodzenia, a gdy w sprawie byy podejmowane czynnoci nie cierpice zwoki w niezbdnym zakresie, w trybie art.308 kpk, od dnia pierwszej czynnoci. Termin ledztwa biegnie od dnia wydania postanowienia o wszczciu ledztwa, a gdy byy podejmowane czynnoci nie cierpice zwoki, w trybie art.308 kpk, od dnia pierwszej czynnoci do wydania postanowieniu o zamkniciu ledztwa lub o jego umorzeniu. W sytuacji, gdy uprzednio byo prowadzone dochodzenie, termin ledztwa liczy si od dnia wszczcia ledztwa, a nie

436

wlicza si czasu trwania dochodzenia poprzedzajcego ledztwo. Izba celna jako organ nadrzdny nad urzdem celnym jako finansowym organem postpowania przygotowawczego przedua okres trwania prowadzonego przez podlegy jej urzd celny dochodzenia w sprawie o przestpstwo skarbowe do 6 miesicy, sprawujc jednoczenie nadzr nad takim dochodzeniem przez okres 6 miesicy. Izba celna przedua rwnie ledztwo prowadzone przez podlegy jej urzd celny w sprawach o przestpstwa skarbowe, w przypadkach, o ktrych mowa w art.151a 1 pkt 1, 4 i 5 oraz w 2 kks, chyba e prokurator z tytuu sprawowanego nadzoru zastrzeg sobie do osobistego wykonania wydanie postanowienia o przedueniu ledztwa na okres do 6 miesicy, zgodnie z art. 151b 3 kks lub na mocy art.326 3 pkt 4 kpk w zw. z art.113 1 kks. Pomimo, e izba celna przedua ledztwo prowadzone przez podlegy jej urzd celny jako finansowy organ postpowania przygotowawczego, to jednak nadzr sprawowany jest wycznie przez waciwego prokuratora. Dochodzenie w sprawie o wykroczenie skarbowe powinno by zakoczone w cigu 2 miesicy. W razie niezakoczenia dochodzenia w tym terminie izba celna moe przeduy dochodzenie na czas oznaczony (art.153 3 kks). Urzd celny wystpujc z wnioskiem o przeduenie okresu postpowania przygotowawczego, przesya wraz z wnioskiem akta sprawy. We wniosku o przeduenie okresu trwania postpowania przygotowawczego naley poda powody niezakoczenia dochodzenia w terminie ustawowym oraz wskaza czynnoci planowane do wykonania w dalszym toku postpowania. 5.12. Zawieszenie postpowania przygotowawczego Jeeli zachodzi dugotrwaa przeszkoda uniemoliwiajca prowadzenie postpowania, a w szczeglnoci jeeli podejrzany nie moe bra udziau w postpowaniu z powodu choroby psychicznej lub innej cikiej choroby, postpowanie zawiesza si na czas trwania przeszkody (art.22 1 kpk). Postanowienie urzdu celnego o zawieszeniu postpowania przygotowawczego wymaga zatwierdzenia przez izb celn lub waciwego prokuratora sprawujcego nadzr nad postpowaniem przygotowawczym(art.325 kpk i art.325e 1 i 2 kpk w zw. z art.122 1 pkt 2 kks). Na postanowienie w przedmiocie zawieszenia postpowania przysuguje zaalenie (art.22 2 kpk). W czasie zawieszenia postpowania urzd celny powinien dokona odpowiednich czynnoci w celu zabezpieczenia dowodw przed ich utrat lub znieksztaceniem (art.22 3 kpk). Ponadto w czasie zawieszenia postpowania urzd celny powinien przeprowadza czynnoci majce na celu sprawdzenie, czy nie ustay przyczyny zawieszenia. Po ustaniu przyczyn zawieszenia postpowania urzd celny wydaje postanowienie o jego podjciu. Postanowienie o podjciu postpowania nie wymaga zatwierdzenia przez izb celn. Na postanowienie o podjciu postpowania przysuguje zaalenie. 5.13. Zaznajomienie z materiaami postpowania przygotowawczego Jeeli istniej podstawy do zamknicia ledztwa lub dochodzenia, na wniosek podejrzanego lub jego obrocy o kocowe zaznajomienie z materiaami postpowania, prowadzcy postpowanie powiadamia podejrzanego i obroc o terminie kocowego zaznajomienia, pouczajc ich o prawie uprzedniego przejrzenia akt w terminie odpowiednim do wagi lub zawioci sprawy, okrelonym przez organ procesowy. Termin zaznajomienia podejrzanego z materiaami postpowania powinien by tak wyznaczony, aby od dorczenia zawiadomienia o nim podejrzanemu i jego obrocy upyno co najmniej 7 dni. W czynnociach zaznajomienia podejrzanego z materiaami postpowania ma prawo uczestniczy obroca. Nieusprawiedliwione niestawiennictwo podejrzanego lub jego obrocy nie tamuje dalszego postpowania. W terminie 3 dni od daty zaznajomienia podejrzanego z materiaami postpowania strony mog skada wnioski o uzupenienie ledztwa lub dochodzenia (art.321 1-5 kpk). 5.14. Zamknicie ledztwa lub dochodzenia Jeeli nie zachodzi potrzeba uzupenienia ledztwa, wydaje si postanowienie o jego zamkniciu i ogasza si je lub o jego treci zawiadamia si podejrzanego oraz jego obroc (art.321 6 kpk).

437

W dochodzeniu nie jest wymagane wydanie postanowienia o zamkniciu dochodzenia, chyba e podejrzany jest zatrzymany lub tymczasowo aresztowany (art.325g 1 kpk). 5.15. Zakoczenie postpowania przygotowawczego W cigu 14 dni od daty zamknicia dochodzenia urzd celny sporzdza akt oskarenia albo wydaje postanowienie o umorzeniu, o zawieszeniu albo o uzupenieniu dochodzenia (art.155 1 zdanie pierwsze kks). W sprawie, w ktrej prowadzone jest ledztwo, w cigu 14 dni od daty zamknicia ledztwa, urzd celny sporzdza akt oskarenia albo wydaje postanowienie o umorzeniu, o zawieszeniu albo o uzupenieniu ledztwa (art.331 1 kpk w zw. z art.122 1 pkt 1 kks). Zakoczenie ledztwa nastpuje z dat wydania postanowienia o jego zamkniciu albo postanowienia o umorzeniu. Zakoczenie dochodzenia nastpuje z dat wydania postanowienia o jego zamkniciu lub, jeeli zgodnie z art.325g 1 kpk w zw. z art.113 1 kks nie wydano postanowienia o zamkniciu, z dat dokonania ostatniej czynnoci procesowej. Natomiast w razie umorzenia dochodzenia, dat jego zakoczenia jest data wydania postanowienia o umorzeniu. 5.16. Akt oskarenia W razie istnienia podstaw do wniesienia aktu oskarenia urzd celny prowadzcy dochodzenie sporzdza go i wnosi do waciwego sdu oraz popiera go przed tym sdem. O wniesieniu aktu oskarenia w sprawie o przestpstwo skarbowe urzd celny zawiadamia niezwocznie prokuratora przez dorczenie odpisu tego aktu (art.155 1 kks). W sprawie o przestpstwo skarbowe podlegajce rozpoznaniu w postpowaniu zwyczajnym urzd celny prowadzcy ledztwo sporzdza akt oskarenia i przesya go wraz z aktami prokuratorowi, przekazujc jednoczenie dowody rzeczowe. W takich sprawach akt oskarenia zatwierdza i wnosi do sdu prokurator. W akcie oskarenia naley take wskaza urzd celny, ktremu przysuguj uprawnienia oskaryciela publicznego (art.155 2 kks). Akt oskarenia powinien zawiera: - imi i nazwisko oskaronego, inne dane o jego osobie oraz dane o zastosowaniu rodka zapobiegawczego, - dokadne okrelenie zarzucanego oskaronemu czynu ze wskazaniem czasu, miejsca, sposobu i okolicznoci jego popenienia oraz skutkw, - wskazanie, e czyn zosta popeniony w warunkach wymienionych w art.37 1 pkt 4 Kodeksu karnego skarbowego, - wskazanie przepisw Kodeksu karnego skarbowego, pod ktre zarzucany czyn podpada, - wskazanie sdu waciwego do rozpoznania sprawy i trybu postpowania, - uzasadnienie oskarenia. W uzasadnieniu naley przytoczy fakty i dowody, na ktrych oskarenie si opiera, a w miar potrzeby wyjani podstaw prawn oskarenia i omwi okolicznoci, na ktre powouje si oskarony w swej obronie (art.332 1 i 2 kpk). 5.17. Umorzenie postpowania przygotowawczego Jeeli postpowanie nie dostarczyo podstaw do wniesienia aktu oskarenia umarza si ledztwo lub dochodzenie bez koniecznoci uprzedniego zaznajomienia z materiaami postpowania i jego zamknicia (art.322 1 kpk). Postanowienie o umorzeniu ledztwa lub dochodzenia powinno zawiera: - oznaczenie organu oraz osoby lub osb, wydajcych postanowienie, - dat wydania postanowienia, - wskazanie sprawy, ktrej postanowienie dotyczy, - dokadne okrelenie czynu i jego kwalifikacji prawnej, - rozstrzygnicie z podaniem podstawy prawnej, - wskazanie przyczyn umorzenia - uzasadnienie.

438

Jeeli umorzenie nastpuje po wydaniu postanowienia o przedstawieniu zarzutw albo przesuchaniu osoby w charakterze podejrzanego, postanowienie o umorzeniu powinno zawiera take imi i nazwisko podejrzanego oraz w razie potrzeby inne dane o jego osobie (art.322 w zw. z art.94 kpk). Postanowienie urzdu celnego o umorzeniu dochodzenia zatwierdza nadrzdna nad nim izba celna sprawujca nadzr nad danym dochodzeniem (art.325e kpk w zw. z art.122 1 pkt 2 kks). Jeli natomiast organem nadzorujcym dochodzenie jest prokurator, to zatwierdzenie postanowienia o umorzeniu takiego dochodzenia naley do jego waciwoci. Postanowienie urzdu celnego o umorzeniu ledztwa zatwierdza prokurator (art.305 3 kpk). W razie umorzenia ledztwa lub dochodzenia urzd celny wydaje postanowienie co do dowodw rzeczowych stosownie do przepisw art.230-233 kpk (art.323 1 kpk w zw. z art.325a kpk w zw. z art.122 1 pkt 1 kks). Po uprawomocnieniu si postanowienia o umorzeniu ledztwa lub dochodzenia urzd celny, w razie istnienia podstaw okrelonych w art.43 1 i 2 oraz art.47 4 Kodeksu karnego skarbowego, wystpuje do sdu z wnioskiem o orzeczenie przepadku tytuem rodka zabezpieczajcego. Z takim wnioskiem urzd celny moe wystpi rwnie w wypadku umorzenia postpowania wobec niewykrycia sprawcy przestpstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, o ile przepis przewiduje orzeczenie przepadku (art.323 3 kpk w zw. z art.122 1 pkt 1 kks). 5.18. Nadzr nad postpowaniem przygotowawczym Izba celna jako organ nadrzdny nad finansowym organem postpowania przygotowawczego sprawuje nadzr nad podlegym jej urzdem celnym jako finansowym organem postpowania przygotowawczego (art.326 1-3 kpk w zw. z art.122 1 pkt 2 kks). W sprawach o wykroczenia skarbowe izba celna sprawuje nadzr nad urzdem celnym zasadniczo przez cay okres postpowania. Jednak, jeeli w toku dochodzenia w sprawie o wykroczenie skarbowe, w wypadku, o ktrym mowa w art.202 1 kpk, prokurator powouje biegych lekarzy psychiatrw, z mocy prawa obejmuje takie dochodzenie nadzorem (art.122 2 kks). W postpowaniu w sprawach o przestpstwa skarbowe, prowadzonym w formie dochodzenia, izba celna nadzoruje urzd celny przez 6 miesicy. W razie niezakoczenia dochodzenia w tym terminie dalsze postpowanie toczy si pod nadzorem prokuratora. Nadzr nad ledztwem prowadzonym przez urzd celny jako finansowy organ postpowania przygotowawczego sprawowany jest przez waciwego prokuratora. Prokurator moe zastrzec do osobistego wykonania jakkolwiek czynno ledztwa, w szczeglnoci czynnoci wymagajce postanowienia, zwizane z przedstawieniem zarzutw, pocigniciem do odpowiedzialnoci posikowej, zmian postanowienia o przedstawieniu zarzutw lub o pocigniciu do odpowiedzialnoci posikowej albo zamkniciem ledztwa (art.151b 3 kks). Izba celna z tytuu zprawowanego nadzoru moe w szczeglnoci: - zaznajamia si z zamierzeniami prowadzcego postpowanie, wskazywa kierunki postpowania oraz wydawa co do tego zarzdzenia, - da przedstawienia sobie materiaw zbieranych w toku postpowania, - uczestniczy w czynnociach dokonywanych przez prowadzcych postpowanie, - wydawa postanowienia, zarzdzenia lub polecenia oraz zmienia i uchyla postanowienia i zarzdzenia wydane przez prowadzcego postpowanie. Izbie celnej z tytuu sprawowanego nadzoru przysuguj podobne uprawnienia jak prokuratorowi z tym, e nie moe ona przej sprawy do swego prowadzenia (art.122 1 pkt 2 kks). Izba celna moe obj nadzorem take postpowanie sprawdzajce, o ktrym mowa w art.307 kpk, prowadzone przez podlegy jej urzd celny. Nadzr izby celnej nad urzdem celnym, sprawowany w trybie art.326 1-3 kpk w zw. z art.122 1 pkt 2 kks, jest nadzorem procesowym, bowiem jest on uregulowany w przepisach Kodeksu postpowania karnego i Kodeksu karnego skarbowego. W ramach tego nadzoru izba celna ma prawo wkraczania w dziaalno urzdu celnego prowadzcego postpowanie przygotowawcze m.in. poprzez zmian i uchylanie postanowie i zarzdze prowadzcego postpowanie oraz wydanie wasnych postanowie lub zarzdze. Tre art.326 3 pkt 4 kpk w zw. z art.122 1 pkt 2 kks zdaje si sugerowa, e izba celna moe zmieni lub uchyli

439

kade postanowienie wydane przez urzd celny. Jednak niewtpliwie uprawnienie to moe dotyczy jedynie postanowie niestanowczych, czyli takich, ktre mog by uchylone lub zmienione poza trybem zaaleniowym (np. postanowienie o powoaniu biegego). Do decyzji niestanowczych nie nale te, ktre przesuwaj proces w kolejn faz postpowania, proces bowiem postpuje naprzd i nie moe by cofany do fazy postpowania, ktra ju przemina (np. postanowienie o wszczciu dochodzenia lub postanowienie o umorzeniu dochodzenia). Zmianie lub uchyleniu w trybie nadzoru nie podlegaj postanowienia, ktre nie mog by zmienione lub uchylone przez organ, ktry je wyda. Tym samym zmieniane lub uchylane w trybie nadzoru mog by tylko te postanowienia, ktre mog by potraktowane w taki sam sposb przez organ je wydajcy. Jeli moe tego dokona organ, ktry je wyda, to rwnie organ nadrzdny moe to uczyni. Natomiast zmiana lub uchylenie postanowienia stanowczego przez organ nadrzdny moe nastpi wycznie w trybie zaaleniowym. Jednak nie wszystkie postanowienia stanowcze mog by zmienione lub uchylone w tym trybie bowiem niektre z nich s niezaskaralne, np. postanowienie o wszczciu dochodzenia lub postanowienie o przedstawieniu zarzutw - zniwelowanie skutkw nieuzasadnionego przedstawienia zarzutw moe nastpi tylko w drodze umorzenia postpowania przygotowawczego przeciwko osobie, ktrej je postawiono. Jednoczenie naley zauway, i postanowienie wydane lub zatwierdzone przez waciwy organ jest skuteczne, nawet jeeli nie zostao ogoszone lub dorczone. Od momentu jego podpisania uzyskuje przymiot postanowienia i moe by zmienione lub uchylone w trybie przewidzianym w przepisach Kodeksu postpowania karnego w zwizku z przepisami Kodeksu karnego skarbowego. 6. Postpowanie odwoawcze i nadzwyczajne rodki zaskarenia 6.1. Zaalenie Zaalenie na postanowienie urzdu celnego rozpoznaje izba celna, a sytuacji, gdy postpowanie przygotowawcze jest prowadzone pod nadzorem prokuratora, zaalenie rozpoznaje prokurator. W wypadkach przewidzianych przez ustaw zaalenie rozpoznaje sd (art.167 1 kks). Sd rozpoznaje zaalenie na postanowienie o odmowie wszczcia postpowania przygotowawczego i postanowienie o umorzeniu ledztwa lub dochodzenia, jeeli prokurator lub izba celna nie przychyl si do zaalenia (art.306 1 i 2 kpk w zw. z art.325a kpk w zw. z art.122 1 pkt 1 i 2 kks). Przepisy Kodeksu postpowania karnego dotyczce zaale na postanowienia sdu stosuje si odpowiednio do zaale na postanowienia urzdu celnego jako finansowego organu postpowania przygotowawczego (art.465 1 kpk). Zaalenie wnosi si w terminie 7 dni od daty ogoszenia postanowienia lub jego dorczenia (art.460 kpk). Odwoujcy si powinien wskaza zaskarone rozstrzygnicie lub ustalenie, a take poda, czego si domaga (art.427 1 kpk). Postanowienie moe by zaskarone w caoci lub w czci. Mona zaskary rwnie tylko samo uzasadnienie postanowienia (art.425 2 kpk). Zaalenie na postanowienie urzdu celnego wnosi si na pimie, do organu odwoawczego za porednictwem tego urzdu, ktry je wyda (art.428 1 kpk). Jeeli zaalenie zostao wniesione po terminie lub przez osob nieuprawnion albo jest niedopuszczalne z mocy ustawy, urzd celny odmawia przyjcia zaalenia wydajc stosowne zarzdzenie (art.429 1 kpk). Na zarzdzenie odmawiajce przyjcia zaalenia przysuguje zaalenie (art.429 2 kpk). Urzd celny, na ktrego postanowienie zoono zaalenie, moe je uwzgldni i uchyli lub zmieni wydane postanowienie. Jeeli uzna, e zaalenie jest niesuszne przekazuje zaalenie wraz z aktami lub niezbdnymi odpisami z akt sprawy, izbie celnej waciwej do rozpoznania zaalenia albo waciwemu prokuratorowi sprawujcemu nadzr nad postpowaniem przygotowawczym (art.463 1 kpk). Po rozpoznaniu zaalenia izba celna wydaje postanowienie o utrzymaniu w mocy, zmianie lub uchyleniu zaskaronego postanowienia w caoci lub w czci. Dotyczy to odpowiednio rozpoznania zaalenia na uzasadnienie postanowienia (art.437 1 kpk). Od postanowie wydanych przez izb celn na skutek zaalenia nie przysuguje rodek odwoawczy (art.426 1 kpk). Wyjtkiem, kiedy izba celna nie wydaje postanowienia po rozpoznaniu zaalenia jest przypadek, gdy izba celna uzna, e nie ma podstaw do uwzgldnienia zaalenia na postanowienie urzdu celnego o odmowie wszczcia dochodzenia lub

440

o umorzeniu dochodzenia, przekazuje je wwczas, na podstawie art.306 2 kpk w zw. z art.325a kpk w zw. z art.122 1 pkt 2 kks, pismem przewodnim do sdu. Przepisy dotyczce zaale na postanowienia stosuje si odpowiednio do zaale na zarzdzenia (art.466 1 kpk). 6.2. Sprzeciw W sprawach, w ktrych sd wyda wyrok nakazowy urzdowi celnemu przysuguje prawo wniesienia sprzeciwu do sdu, ktry wyda wyrok nakazowy, w terminie zawitym 7 dni od dorczenia tego wyroku (art.506 1 kpk). W razie wniesienia sprzeciwu wyrok nakazowy traci moc i sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach oglnych. Wyrok nakazowy, od ktrego nie wniesiono sprzeciwu lub sprzeciw cofnito, staje si prawomocny (art.507 kpk). 6.3. Apelacja Urzd celny moe wnie apelacj od wyroku sdu pierwszej instancji, chyba e przepisy ustawowe stanowi inaczej (art.444 kpk). rodek odwoawczy wnosi si na pimie do sdu odwoawczego za porednictwem sdu, ktry wyda zaskarone orzeczenie (art.428 1 kpk). Termin do wniesienia apelacji wynosi 14 dni i biegnie od daty dorczenia urzdowi celnemu wyroku z uzasadnieniem (art.445 1 kpk). Jednoczenie naley zwrci uwag na przepis art.422 1 kpk, z ktrego wynika, i urzd celny jako strona moe zoy wniosek o sporzdzenie na pimie i dorczenie uzasadnienia wyroku w terminie zawitym 7 dni od daty ogoszenia wyroku. Wniosek zoony po terminie jest bezskuteczny (art.122 kpk). W przypadku sporzdzenia uzasadnienia z urzdu mona wystpi z wnioskiem o dorczenie uzasadnienia. Wniosek skada si na pimie. Wniosek urzdu celnego powinien wskazywa tego z oskaronych, ktrego dotyczy. Naley mie na uwadze, e niezoenie wniosku o sporzdzenie na pimie i dorczenie uzasadnienia wyroku lub wniosku o dorczenie uzasadnienia wyroku zamyka drog do wniesienia apelacji. Jednake apelacja wniesiona przed upywem terminu zoenia wniosku o sporzdzenie uzasadnienia, czyli w terminie 7 dni od daty ogoszenia wyroku, wywouje skutki takie jakby wniosek o sporzdzenie na pimie i dorczenie uzasadnienia lub wniosek o dorczenie uzasadnienia zosta zoony i podlega rozpoznaniu (art.445 2 kpk). Urzd celny wnoszc apelacj powinien wskaza zaskarone rozstrzygnicie lub ustalenie, a take poda czego si domaga. Ponadto apelacja wnoszona przez urzd celny jako oskaryciela publicznego powinna zawiera wskazanie zarzutw stawianych rozstrzygniciu oraz uzasadnienie. W apelacji mona wskaza rwnie nowe fakty lub dowody (art.427 kpk). 6.4. Kasacja Kasacja jest nadzwyczajnym rodkiem zaskarenia prawomocnego wyroku sdu odwoawczego koczcego postpowanie. Urzd celny jest uprawniony do wniesienia kasacji jedynie w sprawach o przestpstwa skarbowe. Kasacj w sprawie o wykroczenie skarbowe moe wnie wycznie Prokurator Generalny i Rzecznik Praw Obywatelskich, a w sprawach podlegajcych orzecznictwu sdw wojskowych - take Naczelny Prokurator Wojskowy. Organy te mog wnie kasacj od kadego prawomocnego orzeczenia sdu koczcego postpowanie (art.167a kks). Poza kasacj wnoszon przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich i Naczelnego Prokuratora Wojskowego, kasacja moe by wniesiona tylko od prawomocnego wyroku sdu odwoawczego koczcego postpowanie. Nie mona zaskary samego uzasadnienia wyroku (art.519 w zw. z art.425 2 zdanie drugie kpk). Kasacja moe by wniesiona tylko z powodu uchybie wymienionych w art.439 kpk lub innego racego naruszenia prawa, jeeli mogo ono mie wpyw na tre orzeczenia. Kasacj na niekorzy mona wnie jedynie w razie uniewinnienia oskaronego albo umorzenia postpowania z uwagi na znikom spoeczn szkodliwo czynu lub z uwagi na to, i ustawa stanowi, e sprawca nie podlega karze (art.17 1 pkt 3 i 4 kpk) oraz z powodu niepoczytalnoci sprawcy, chyba e wystpiy uchybienia wymienione w art.439 kpk. Termin do wniesienia kasacji wynosi 30 dni od daty dorczenia orzeczenia z uzasadnieniem. Wniosek o dorczenie orzeczenia z uzasadnieniem naley zgosi w sdzie, ktry wyda orzeczenie, w terminie

441

zawitym 7 dni od daty ogoszenia orzeczenia. W przypadku, gdy urzd celny nie zoy takiego wniosku zostaje zamkni ta droga do zoenia przez niego kasacji. Jednake kasacja wniesiona przed upywem terminu zoenia wniosku o dorczenie orzeczenia z uzasadnieniem, czyli w terminie 7 dni od daty ogoszenia orzeczenia, wywouje skutki takie jakby wniosek o dorczenie orzeczenia z uzasadnieniem zosta zoony i podlega rozpoznaniu (art.524 1 kpk w zw. z art.445 2 kpk). Urzd celny jako strona wnosi kasacj do Sdu Najwyszego za porednictwem sdu odwoawczego (art.525 1 kpk). W kasacji naley poda, na czym polega zarzucane uchybienie (art.526 1 kpk). 6.5. Wznowienie postpowania Wniosek o wznowienie postpowania jest nadzwyczajnym rodkiem zaskarenia. Wznowienie postpowania moe nastpi na wniosek strony lub z urzdu (art.542 1 kpk). Postpowanie sdowe zakoczone prawomocnym orzeczeniem wznawia si, jeeli: 1) w zwizku z postpowaniem dopuszczono si przestpstwa, a istnieje uzasadniona podstawa do przyjcia, e mogo to mie wpyw na tre orzeczenia, 2) po wydaniu orzeczenia ujawniaj si nowe fakty lub dowody nie znane przedtem sdowi, wskazujce na to, e: a) skazany nie popeni czynu albo czyn jego nie stanowi przestpstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego albo nie podlega karze, b) skazano go za przestpstwo zagroone kar surowsz albo nie uwzgldniono okolicznoci zobowizujcych do nadzwyczajnego zagodzenia kary albo bdnie przyjto okolicznoci wpywajce na nadzwyczajne obostrzenie kary, c) sd umorzy lub warunkowo umorzy postpowanie karne bdnie przyjmujc popenienie przez oskaronego zarzucanego czynu. Postpowanie wznawia si na korzy oskaronego, jeli w wyniku orzeczenia Trybunau Konstytucyjnego straci moc lub uleg zmianie przepis prawny bdcy podstaw skazania lub warunkowego umorzenia (art.540 2 kpk). W takim przypadku wznowienie postpowania, zgodnie z art.542 3 kpk, nastpuje na wniosek strony. Podobnie na wniosek strony, wznawia si postpowanie na korzy oskaronego, gdy potrzeba taka wynika z rozstrzygnicia organu midzynarodowego dziaajcego na mocy umowy midzynarodowej ratyfikowanej przez Rzeczpospolit Polsk (art.540 3 kpk w zw. z art. 542 3 kpk). 7. Postpowanie w stosunku do nieobecnych Urzd celny moe prowadzi postpowanie przeciwko sprawcy przestpstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego przebywajcemu stale za granic albo gdy nie mona ustali jego miejsca zamieszkania lub pobytu w kraju, take podczas jego nieobecnoci, jeeli wina sprawcy i okolicznoci popenienia czynu zabronionego nie budz wtpliwoci (art.173 kks). Postpowanie w stosunku do nieobecnych mona zastosowa take wobec podmiotu pocignitego do odpowiedzialnoci posikowej w sprawach o przestpstwa skarbowe. O zastosowaniu postpowania w stosunku do nieobecnych urzd celny prowadzcy postpowanie wydaje postanowienie. W postpowaniu przygotowawczym w sprawach o przestpstwa skarbowe postanowienie to wymaga zatwierdzenia przez prokuratora. W postpowaniu w sprawach o wykroczenia skarbowe postanowienie takie nie podlega zatwierdzeniu. Postanowienie o zastosowaniu postpowania w stosunku do nieobecnych nie podlega zaskareniu. Postpowanie toczy si na zasadach oglnych, z tym e nie stosuje si przepisw, ktrych stosowanie wymaga obecnoci podejrzanego lub podmiotu pocignitego do odpowiedzialnoci posikowej. Na przykad nie stosuje si przepisu art. 313 1 kpk w czci dotyczcej ogoszenia postanowienia o przedstawieniu zarzutw oraz przesuchania podejrzanego. Mona zastosowa ten tryb postpowania, take w trakcie postpowania prowadzonego na zasadach oglnych, jeli pojawi si odpowiednie ku temu przesanki, np. przedstawiono cudzoziemcowi zarzut i przesuchano go, a nastpnie wyjecha on na stae za granic. W postpowaniu w stosunku do nieobecnych obrona jest obligatoryjna take na etapie postpowania przygotowawczego. Po wydaniu stosownego postanowienia urzd celny powinien wystpi do prezesa sdu

442

waciwego do rozpoznania sprawy z wnioskiem o wyznaczenie nieobecnemu podejrzanemu obrocy z urzdu (art.176 1 kks). 8. Postpowanie wykonawcze 8.1. Przepisy oglne Do wykonywania orzecze w sprawach o przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe stosuje si odpowiednio przepisy Kodeksu karnego wykonawczego, jeeli przepisy Kodeksu karnego skarbowego nie stanowi inaczej (art.178 1 kks). Urzd celny jest organem postpowania wykonawczego w zakresie wykonywania orzecze w sprawach o przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe (art.179 1 kks). Urzd celny dokonuje zabezpieczenia majtkowego na towarach, wartociach dewizowych lub krajowych rodkach patniczych podlegajcych kontroli celnej lub kontroli dewizowej wykonywanej przez urzd celny lub bdcych w dyspozycji urzdu celnego. Izba celna moe prowadzi postpowanie wykonawcze w sprawie o przestpstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe na podstawie art.179 6 w zw. z 1 kks. 8.2. Wykonanie mandatw karnych Zgodnie z art.187 2 Kodeksu karnego skarbowego wykonanie prawomocnych mandatw karnych, o ktrych mowa w art.138 1 pkt 2 kks (kredytowanych), naoonych przez urzd celny jako finansowy organ postpowania przygotowawczego nastpuje w trybie przepisw ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postpowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 1991 r. Nr 36, poz.161 z pn.zm.). Majcy zastosowanie do wykrocze skarbowych przepis art.51 3 kks stanowi, e orzeczona kara nie podlega wykonaniu, jeeli od daty uprawomocnienia si orzeczenia upyny 3 lata. Mandat karny kredytowany staje si prawomocny z chwil pokwitowania jego odbioru przez ukaranego (art.138 4 kks). Okres przedawnienia wykonania kary grzywny naoonej w drodze mandatu karnego kredytowanego liczy si zatem od daty wydania tego mandatu ukaranemu. W przypadku upywu okresu przedawnienia egzekwowanego obowizku podstaw umorzenia postpowania egzekucyjnego jest art.59 1 pkt 2 ww.ustawy o postpowaniu egzekucyjnym w administracji. Natomiast podstaw umorzenia postpowania egzekucyjnego w przypadku stwierdzenia, e w postpowaniu egzekucyjnym nie uzyska si kwoty przewyszajcej wydatki egzekucyjne jest art.59 2 ww. ustawy o postpowaniu egzekucyjnym w administracji. 8.3. Wykonanie orzecze o przepadku przedmiotw poprzez ich zniszczenie Sd, orzekajc przedmiotw, w szczeglnoci napojw alkoholowych, kosmetykw lub produktw leczniczych, moe zarzdzi ich zniszczenie w caoci albo w czci, jeeli sprzeda tych przedmiotw jest niemoliwa, znacznie utrudniona lub nieuzasadniona lub gdy przedmioty te nie odpowiadaj warunkom dopuszczenia do obrotu w kraju okrelonym w odrbnych przepisach (art.31 5 kks). W przypadku, gdy sd orzeka przepadek wyrobw tytoniowych, zarzdzenie ich zniszczenia jest obowizkowe (art.31 6 kks). Koszty zniszczenia przedmiotw, ktrych przepadek orzeczono, ponosi sprawca czynu zabronionego (art.31 7 kks). S to koszty postpowania wykonawczego. Jeeli w orzeczeniu o przepadku przedmiotw zarzdzono ich zniszczenie, sd okrela warunki i tryb niezwocznego zniszczenia przedmiotw przez odpowiedni organ postpowania wykonawczego (art.179a 1 kks). Szczegowe warunki i tryb niezwocznego zniszczenia przedmiotw okrela rozporzdzenie Ministra Sprawiedliwoci z dnia 9 grudnia 2005 r. w sprawie niszczenia przedmiotw, ktrych przepadek orzeczono na rzecz Skarbu Pastwa (Dz.U. Nr 244, poz.2075), wydane na podstawie art.179a 2 kks. Powysze przepisy s przepisami szczeglnymi wobec przepisw Kodeksu karnego wykonawczego (art.187-195a) oraz przepisw o postpowaniu egzekucyjnym w administracji, regulujcych zasady i tryb wykonywania orzecze o przepadku przedmiotw na rzecz Skarbu Pastwa.

443

37.00.00 Intrastat 1. Wrowadzenie Jedn z konsekwencji utworzenia Unii Europejskiej, ktra powstaa na mocy Traktatu o Unii Europejskiej z 1992 r., byo zniesienie granic celnych pomidzy pastwami czonkowskimi tworzcymi jednolity rynek. Spowodowao to utrat rda danych o wymianie towarowej z zagranic, jakim by dokument odprawy celnej SAD. Konieczne byo utworzenie nowego, wsplnego systemu statystyki obrotu towarowego pomidzy pastwami czonkowskimi Unii Europejskiej. Od 1 stycznia 1993 r. na obszarze obejmujcym Jednolity Rynek Europejski zacz obowizywa system INTRASTAT - system statystyki obrotw towarowych pomidzy pastwami czonkowskimi Unii Europejskiej. System INTRASTAT polega na zbieraniu danych na temat handlu pomidzy pastwami czonkowskimi bezporednio od dostawcw i odbiorcw towarw. Metodologiczne podstawy systemu INTRASTAT nie ulegy zmianie i oparte s na wytycznych Departamentu Statystyki ONZ. Od 1 maja 2004 r. dla Polski jako pastwa czonkowskiego Unii Europejskiej nowym rdem o wymianie towarowej z innymi pastwami Unii Europejskiej jest deklaracja INTRASTAT, ktra zastpia Jednolity Dokument Administracyjny SAD. Organizacja systemu w Polsce zostaa rozoona pomidzy dwa resorty: statystyki z wiodc rol Gwnego Urzdu Statystycznego i finansw w gestii, ktrego znajduje si Polska Administracja Celna. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie zasad funkcjonowania systemu INTRASTAT w Polsce. 2. Uwagi Oglne 2.1. System INTRASTAT W systemie INTRASTAT: - rdem danych jest deklaracja INTRASTAT, ktra jest oparta na zaoeniach Urzdu Statystycznego Unii Europejskiej EUROSTAT. Oddzielne wzory deklaracji ustanowione s dla przywozu i wywozu; - wystpuj pojcia przywz i wywz, co z reguy odpowiada pojciom wewntrzwsplnotowe nabycia i wewntrzwsplnotowe dostawy w systemie podatkowym; - informacje o handlu towarami pomidzy pastwami czonkowskimi Unii Europejskiej s zbierane bezporednio od podmiotw realizujcych obroty towarowe; - podmioty te s zobowizane do dokonywania w kadym miesicu zgosze INTRASTAT w izbie celnej waciwej miejscowo ze wzgldu na siedzib lub miejsce zamieszkania nie pniej ni 10 dnia po miesicu sprawozdawczym; - rejestr podmiotw prowadzcych wewntrzwsplnotow wymian handlow (zbudowany na bazie dotychczasowych informacji pochodzcych z systemu informacyjnego zawierajcego dane z dokumentw SAD) pomaga w monitorowaniu tych podmiotw, ktre s zobowizane do dokonywania zgosze INTRASTAT; - jako przekazywanych danych jest skadow rzetelnoci podmiotu przesyajcego dane oraz celnikw -statystykw, ktrzy przeprowadzaj kontrol i weryfikacj danych. Czsto konieczny jest kontakt z respondentami w celu wyjanienia wtpliwoci; - kontrola poprawnoci i kompletnoci dokonywanych zgosze INTRASTAT jest zapewniona dziki moliwoci porwnywania danych z deklaracji INTRASTAT z danymi z deklaracji podatkowej VAT. W Polsce obowizek dokonywania zgosze INTRASTAT jest naoony na podmioty zdefiniowane w ustawie Prawo celne, prowadzce wewntrzwsplnotow wymian towarow, ktrej warto przekracza wartoci tzw. progw statystycznych, ogoszonych w programie bada statystycznych statystyki publicznej. Rozporzdzenie Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie zgosze INTRASTAT. (Dz.U. Nr 89, poz.846 z pn.zm.) okrela m.in. szczegowy tryb, sposb i terminy dokonywania zgosze INTRASTAT oraz korekt tych zgosze, jak rwnie wzory i sposb wypeniania formularzy stosowanych przy dokonywaniu zgosze INTRASTAT oraz szczegowe zasady stosowania upomnie i wezwa w przypadku niewywizywania si z obowizku podawania informacji dla potrzeb systemu INTRASTAT. Dane ze zgosze INTRASTAT s gromadzone, rejestrowane i przetwarzane w Systemie Obsugi Deklaracji CELINA. Stanowi one podstaw przekazywanego do Gwnego Urzdu Statystycznego zbioru statystycznego z informacjami o obrotach towarowych polskich podmiotw realizowanych z pastwami czonkowskimi Unii Europejskiej.

444

3. Podstawy prawne systemu INTRASTAT 3.1. Podstawowe regulacje prawne Unii Europejskiej Rozporzdzenie (WE) Nr 638/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie danych statystycznych Wsplnoty odnoszcych si do handlu towarami midzy Pastwami Czonkowskimi oraz uchylajce rozporzdzenie Rady (EWG) nr 3330/91 (Dz.Urz.WE Nr 102 z 07.04.2004 r.). Rozporzdzenie Komisji (WE) Nr 1982/2004 z dnia 18 listopada 2004r. wykonujcego rozporzdzenie (WE) Nr 638/2004 r. Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie statystyki Wsplnoty dotyczcej obrotu towarowego midzy Pastwami Czonkowskimi i uchylajce rozporzdzenia Komisji (WE) Nr 1901/2000 r. oraz (EWG) Nr 3590/92 (Dz.Urz. WE Nr L 343/3 z dnia 19.11.2004 r.), Rozporzdzenie Rady EWG Nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wsplnej Taryfy Celnej (Dz. Urz. WE L 256 z dnia 7 wrzenia 1987 r., str. 1 i n.), ostatnio zmienione rozporzdzeniem Komisji (WE) Nr 1810/2004 z dnia 7 wrzenia 2004 r. zmieniajcym zacznik Nr I do rozporzdzenia Rady EWG Nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wsplnej Taryfy Celnej (Dz.Urz.WE L 327 z 30.10.2004). 3.2. Podstawowe regulacje krajowe Ustawa Prawo celne z dnia 19 marca 2004 r. (DZ.U. Nr.68, poz.622 z pn.zm.), Rozporzdzenie Ministra Finansw z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie zgosze INTRASTAT. (Dz.U. Nr 89, poz.846 z pn.zm.). Rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 13 lipca 2004 r. w sprawie programu bada statystycznych statystyki publicznej na rok 2005(Dz.U. Nr 195, poz.2004 z pn.zm.), Rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 20 grudnia 2004 r. w sprawie Scalonej Nomenklatury Towarowej Handlu Zagranicznego (CN) (Dz.U. Nr 279, poz.2759). 4. Metodologiczne podstawy systemu INTRASTAT 4.1. Obrt towarowy podlegajcy zgoszeniu do systemu INTRASTAT Kady fizyczny przepyw towarw UE z jednego pastwa czonkowskiego do innego jest przedmiotem analiz statystycznych dotyczcych handlu towarami pomidzy pastwami czonkowskimi. Przepyw towarw z jednego pastwa czonkowskiego do innego pastwa czonkowskiego jest traktowany jako obrt towarowy bdcy przedmiotem zainteresowania dla systemu INTRASTAT take wwczas, gdy towary przekraczaj granice zewntrzne UE. Towary, ktre naley zgasza do systemu INTRASTAT, nie musz by przedmiotem transakcji handlowych pocigajcych za sob patnoci. Zgodnie z metodologi Departamentu Statystyki ONZ, zgoszeniu do systemu INTRASTAT podlegaj niej wymienione towary: - zakupione, sprzedane lub dostarczone bezpatnie; - przesyane bez zmiany prawa wasnoci; - do przetwarzania lub uszlachetniania; - ktre maj by zainstalowane lub uyte w konstrukcjach; - dostarczone na podstawie umowy o leasingu finansowym. Statystyka handlu wewntrzwsplnotowego rejestruje przywz i wywz towarw midzy Polsk i pozostaymi pastwami czonkowskimi UE. Wywz obejmuje: - towary bdce w wolnym obrocie, wyprowadzone z terytorium statystycznego Polski do innego pastwa czonkowskiego; - towary, ktre zostay objte procedur celn uszlachetniania czynnego lub przetwarzania pod kontrol celn (do przetworzenia lub przerobienia) w Polsce i ktre zostay wysane do innego pastwa czonkowskiego;

445

- statki i samoloty, w stosunku do ktrych nastpuje przeniesienie prawa wasnoci z podmiotu, majcego siedzib w Polsce, na podmiot z siedzib w innym pastwie czonkowskim; Przywz obejmuje : - towary w wolnym obrocie, ktre zostay wprowadzone na terytorium statystyczne Polski; - towary, ktre zostay objte procedur celn uszlachetniania czynnego lub przetwarzania pod kontrol celn (do przetworzenia lub przerobienia) w innym pastwie czonkowskim i ktre zostay wprowadzone na terytorium statystyczne Polski; - statki i samoloty, w stosunku do ktrych nastpuje przeniesienie prawa wasnoci z podmiotu majcej siedzib w innym pastwie czonkowskim, na podmiot polski. 4.2. Towary oraz obrt towarowy wyczony z obowizku deklarowania do systemu INTRASTAT 4.2.1. Lista wycze przedmiotowych List towarw, ktrych przywz lub wywz nie podlega zgoszeniu do systemu INTRASTAT zawiera zacznik Nr 1. 4.2.2. Tranzyt Towary, ktre s tylko transportowane (tzn. tranzyt) przez terytorium kraju nie podlegaj zgoszeniu do systemu INTRASTAT. 4.2.3. Usugi Handel usugami, z ktrymi nie jest zwizana dostawa towarw, nie podlega zgoszeniu do systemu INTRASTAT, z wyjtkiem usugi uszlachetniania. 4.3. Terytorium systemu INTRASTAT Terytorium systemu INTRASTAT swoim obszarem odpowiada terytorium statystycznemu Unii Europejskiej. Zgodnie z wytycznymi Departamentu Statystyki ONZ jest to terytorium, w odniesieniu do ktrego s zbierane dane statystyczne. Zgodnie z obowizujcym prawem zasig statystyk dotyczcych wymiany handlowej przedstawia si nastpujco: - Belgia -Dania -Niemcy -Grecja -Hiszpania -Francja -Finlandia -Irlandia -Wochy -Luksemburg -Niderlandy -Austria -Portugalia -Szwecja -Wielka Brytania -Cypr -Czeska Republika

446

-Estonia -Litwa -otwa -Malta -Polska -Sowacja -Sowenia -Wgry Terytorium celne Wsplnoty (i tym samym statystyczne) obejmuje wody terytorialne, wody dostpne dla eglugi rdldowej i przestrze powietrzn pastw czonkowskich. Uwaga: Wymiana towarowa pomidzy Polsk a Ceut, Melill, terytoriami zamorskimi Francji (Nowa Kaledonia, Polinezja, Wallis i Futuna) francuskimi jednostkami administracji (Mayotte, ST. Pierre, Miquelon), Giblartarem, Wyspami Owczymi, Bsingen (w Niemczech), Grenlandi, Livigno i Campinoe d'Italia (we Woszech) musi by zgoszona na dokumencie celnym SAD. Wymiana towarowa pomidzy Polsk a Wyspami Kanaryjskimi, francuskimi departamentami zamorskimi (Martynika, Gwadelupa, Gujana Francuska, Reunion), Wyspy Normandzkie i Wyspa Man, Gra Athos (w Grecji), Wyspy Alandzkie (w Finlandii) musi by zgoszona na dokumencie SAD, mimo e s to terytoria nalece do terytoriw statystycznych pastw czonkowskich. Konieczno zgoszenia obrotu na dokumencie SAD reguluj przepisy o podatku od towarw i usug. Wymiana towarowa pomidzy Polsk a Monako traktowana jest jako obroty z Francj i musi by zgoszona na deklaracji INTRASTAT zgodnie z zawartymi umowami. 4.4. Uczestnicy systemu INTRASTAT 4.4.1. Podmioty odpowiedzialne za dostarczanie informacji do systemu INTRASTAT Obowizek dostarczania danych do systemu INTRASTAT obejmuje osoby fizyczne lub prawne, a take jednostki organizacyjne niemajce osobowoci prawnej, uczestniczce w obrocie towarowym z pastwami czonkowskimi Wsplnoty i zobowizane do przekazywania informacji dla celw ewidencji i statystyki dotyczcej obrotu towarowego z pastwami czonkowskimi Wsplnoty, zgodnie z przepisami wsplnotowymi i krajowymi regulujcymi statystyk dotyczc obrotu towarowego pomidzy pastwami czonkowskimi Wsplnoty. Podmiot zobowizany do dostarczania danych moe wypeni ten obowizek osobicie lub przez przedstawiciela. Przedstawicielem takim moe by: pracownik podmiotu zobowizanego lub jego prokurent, agent celny lub osoba, w imieniu ktrej czynnoci przed organem celnym dokonuje upowaniony pracownik wpisany na list agentw celnych, adwokat, radca prawny oraz doradca podatkowy. Jednak zawsze odpowiedzialno za kompletno i poprawno skadanych deklaracji INTRASTAT spoczywa na podmiocie zobowizanym. 4.4.2. Zwolnienia z obowizku sprawozdawczego w systemie INTRASTAT Osoby fizyczne niebdce podatnikami VAT nie s zobowizane do wypeniania deklaracji statystycznych dla systemu INTRASTAT. Natomiast na podmiotach bdcych podatnikami VAT i speniajcych cile okrelone warunki spoczywa obowizek dostarczania danych do systemu INTRASTAT, nawet jeeli dostarczaj towary osobie fizycznej nie bdcej podatnikiem podatku VAT. Przykady: Polski podmiot, ktry zaopatruje osob fizyczn w innym pastwie czonkowskim (sprzeda wysykowa) musi zgosi do systemu INTRASTAT wysyane towary. Jeli osoba fizyczna (niebdca podatnikiem VAT) zgosi si do siedziby polskiej firmy, aby osobicie odebra zakupiony towar, wwczas transakcja taka nie podlega zgoszeniu do systemu INTRASTAT. Jeli osoba fizyczna (niebdca podatnikiem VAT) w innym pastwie czonkowskim wysya towar do polskiego podmiotu, to polski podmiot musi zgosi do systemu INTRASTAT przywz towaru w Polsce.

447

Transakcje handlowe o maej wartoci, w przypadku ktrych stosuje si uproszczon procedur rozliczania podatku (procedura zryczatowanego poboru i zwrotu podatku VAT) oraz transakcje o maej rocznej wartoci obrotw handlowych (nie przekraczajcych w cigu roku kwoty 10 000 EURO), ktre s zwolnione z obowizkw rozliczania podatku VAT s rwnie zwolnione z obowizku skadania deklaracji do systemu INTRASTAT. 4.4.3. Progi statystyczne Dodatkowe zwolnienia podmiotw z obowizku w systemie INTRASTAT wynikaj z okrelonych wartoci progw statystycznych, ktre cakowicie lub czciowo zwalniaj mae i rednie przedsibiorstwa z tego obowizku. Rnicowanie zakresu obowizku sprawozdawczego jest powizane z systemem progw statystycznych. W Polsce wprowadzone s dwa progi statystyczne: prg podstawowy i prg szczegowy. Wysoko tych progw jest wyznaczana oddzielnie dla przywozu i oddzielnie dla wywozu. Praktyczne funkcjonowanie progw statystycznych polega na tym, e podmiot sam jest w stanie okreli charakter swojego obowizku sprawozdawczego poprzez porwnanie wielkoci swojego wywozu/przywozu w handlu z UE z wysokoci progw statystycznych. Jeli warto fakturowa przywozu/wywozu zrealizowanego przez podmiot w caym poprzednim roku sprawozdawczym przekracza prg podstawowy, wtedy podmiot jest objty obowizkiem sprawozdawczym w caym biecym roku kalendarzowym. Jeli podmiot w poprzednim roku sprawozdawczym nie przekroczy progu podstawowego, a przekroczy go w roku biecym, wtedy rwnie objty jest obowizkiem sprawozdawczym poczwszy od miesica, w ktrym przekroczenie progu miao miejsce. Podmioty realizujce obroty towarowe powinny samodzielnie monitorowa swoje obroty w celu upewnienia si, czy ich warto nie przekracza progu podstawowego w przywozie bd w wywozie. Niezalenie od tego, administracja celna ma dostp do wybranych danych z deklaracji VAT skadanych przez podmioty realizujce obroty z krajami UE, dziki czemu jest w stanie zidentyfikowa podmioty, ktre przekroczyy prg podstawowy, ale nie nadsyaj wymaganych deklaracji. Prg podstawowy Warto tego progu zwalnia z obowizku sprawozdawczego wobec systemu INTRASTAT podmioty biorce udzia w wymianie handlowej z krajami UE, jednak pod warunkiem, e uzyskiwana przez te podmioty roczna warto obrotw jest nisza od wartoci progu podstawowego ustalonej przez Prezesa Gwnego Urzdu Statystycznego. Wysoko tego progu jest ogaszana corocznie w Programie Bada Statystycznych Statystyki Publicznej do 31 padziernika w roku poprzedzajcym rok sprawozdawczy. Informacje dotyczce tej wartoci s uzyskiwane z deklaracji VAT, w ktrej podatnicy deklaruj wysoko wewntrzwsplnotowych dostaw i wewntrzwsplnotowych naby. Po przekroczeniu wartoci progowej podmiot musi przesya deklaracj INTRASTAT. Jednak nie kady jest zobowizany do podawania wszystkich zmiennych statystycznych, ktre s zawarte na deklaracjach INTRASTAT. Zakres danych przekazywanych przez podmiot jest okrelany na podstawie wielkoci obrotw. Przekraczajc prg podstawowy, lecz nie przekraczajc kolejnego progu - specyficznego, podmiot nie musi deklarowa: wartoci statystycznej, warunkw dostaw, rodzaju transportu. Wartoci progu podstawowego na rok 2005 wynosz: - w przywozie: 300.000 z - w wywozie 500.000 z Prg szczegowy Warto powyej progu szczegowego oznacza, e podmioty, ktrych wielko obrotw zgoszonych do systemu VAT przekroczya wysoko progu ogoszonego w Programie Bada Statystycznych Statystyki Publicznej, zobowizane s do deklarowania wszystkich zmiennych, ktre s wymagane na deklaracji INTRASTAT. Wartoci progu szczegowego na rok 2005 wynosz: - w przywozie: 21.000.000 z - w wywozie 34.000.000 z 4.5. Okres sprawozdawczy Dla towarw objtych systemem INTRASTAT okresem sprawozdawczym jest miesic kalendarzowy, w ktrym dokonano przywozu lub wywozu towarw z polskiego obszaru statystycznego.

448

4.6. Klasyfikacje 4.6.1. Klasyfikacje towarowe Pozycje towarowe musz by wpisywane w zgoszeniu INTRASTAT w oparciu o 8- cyfrow Scalon Nomenklatur CN. Scalona Nomenklatura CN podlega zwykle corocznej weryfikacji. Podstaw Scalonej Nomenklatury CN tworzy nomenklatura, ktra jest opracowana przez Urzd Statystyczny Unii Europejskiej - EUROSTAT. Polska wersja nomenklatury CN jest uzupeniona o dodatkowy dzia "Dzia 99", co umoliwia stosowanie nastpujcych uatwie klasyfikacyjnych: - w przypadku przywozw lub wywozw towarw, ktrych suma wartoci jest rwna lub mniejsza ni rwnowarto 200 euro i ktre zostay dokonane w cigu jednego okresu sprawozdawczego z lub do jednego pastwa czonkowskiego Wsplnoty, przywozy albo wywozy mona uj cznie w jednej pozycji zgoszenia (odrbnie w przywozie i odrbnie w wywozie), wypeniajc w niej pola nr: 11 (kod kraju wysyki/kod kraju przeznaczenia), 19 (warto fakturowa) oraz pole nr 14 (kod towaru), podajc w nim nastpujcy kod towarowy: 99 50 00 00. Kod ten w caym okresie sprawozdawczym moe zosta zastosowany jednokrotnie w zgoszeniu INTRASTAT (zgoszeniach czciowych) w przywozie oraz jednokrotnie w zgoszeniu INTRASTAT (zgoszeniach czciowych) w wywozie, w odniesieniu do przywozw towarw realizowanych z jednego kraju wysyki lub wywozw towarw realizowanych do jednego kraju przeznaczenia, - zapasy i zaopatrzenie dla statkw i samolotw mog by deklarowane przy uyciu nastpujcego uproszczonego kodowania : kod 99 30 24 00 dla towarw wymienionych w dziaach od 1 do 24 , kod 99 30 27 00 dla towarw wymienionych w dziale 27, kod 99 30 99 00 dla towarw wymienionych w innych Dziaach, zgodnie z regulacjami UE i krajowymi. Dane naley zgasza do systemu INTRASTAT zgodnie z obowizujc w danym roku wersj Scalonej Nomenklatury CN. 4.6.2. Klasyfikacja krajw Kraje s klasyfikowane wg "Geonomenklatury" tzn. nomenklatury krajw i terytoriw. Klasyfikacja jest stosowana w statystyce handlu pomidzy pastwami czonkowskimi UE oraz w statystyce handlu z krajami niebdcymi krajami UE. Jest ona corocznie aktualizowana przez Komisj Europejsk i regularnie publikowana w Dzienniku Urzdowym Wsplnot Europejskich (Official Journal of European Communities). Geonomenklatura zawiera kody literowe. Klasyfikacja alfabetyczna oparta jest na obowizujcym standardzie ISO 3166 alpha 2 w zakresie, w jakim jest on zgodny z ustawodawstwem UE. 4.7. Zmienne statystyczne 4.7.1. Kraj czonkowski przeznaczenia Kraj czonkowski przeznaczenia jest to kraj, w ktrym towary wywoone z Polski zostan zuyte lub poddane obrbce, lub przetworzeniu. Jeli kraj przeznaczenia nie jest znany przyjmuje si, e krajem przeznaczenia jest ostatni znany w momencie wywozu kraj czonkowski, na ktrego terytorium towary zostay fizycznie wprowadzone. List krajw, ktre mog wystpi przy tej zmiennej okrela zacznik nr 2. 4.7.2. Kraj czonkowski wysyki Kraj czonkowski wysyki jest to kraj, z ktrego terytorium towary zostay wprowadzone na obszar Polski. Jeeli kraj czonkowski wysyki nie jest znany, wwczas za kraj wysyki uwaa si kraj czonkowski pochodzenia. List krajw, ktre mog wystpi przy tej zmiennej okrela zacznik nr 2. 4.7.3. Kraj pochodzenia Kraj pochodzenia jest to kraj, w ktrym towar zosta cakowicie pozyskany lub wytworzony lub, w ktrym zosta ostatni raz poddany istotnej i uzasadnionej obrbce lub przetworzeniu. Jeeli towar skada si z czci wyprodukowanych w dwch lub wicej krajach, wwczas krajem pochodzenia jest ten, w ktrym towar zosta poddany

449

znaczcej obrbce lub zostaa wykonana ostatnia obrbka towaru. W przypadku mieszanek towarw (np. kawy) krajem pochodzenia jest ten, ktrego udzia w mieszance jest najwikszy. Pakowanie towarw, przepakowywanie, mieszanie nie jest uznawane za przetwarzanie lub produkcj i nie ma wpywu na okrelenie kraju pochodzenia. Dla towarw wysyanych do uszlachetniania biernego, a nastpnie zwrconych, krajem pochodzenia jest kraj ich pierwotnej wysyki, nawet jeli proces uszlachetniania doprowadzi do powstania nowego produktu. Jeeli kraj pochodzenia nie jest znany, wwczas jako kraj pochodzenia naley poda kraj czonkowski bdcy krajem wysyki towarw. List krajw, ktre mog wystpi przy tej zmiennej okrela zacznik nr 3. 4.7.4. Rodzaj rodka transportu Rodzaj rodka transportu w wywozie jest to aktywny rodek transportu, przy uyciu ktrego towar opuci terytorium statystyczne Polski. Rodzaj rodka transportu w przywozie to aktywny rodek transportu uyty do wwiezienia towarw na obszar statystyczny Polski. W przypadku transportu kombinowanego aktywnym rodkiem transportu jest ten, ktry porusza cay zestaw (np. w przypadku "ciarwka na statku morskim" - aktywnym rodkiem transportu jest statek, w przypadku "cignik z naczep" aktywnym rodkiem jest cignik). Lista kodw, ktre mog wystpi przy tej zmiennej stanowi zacznik nr 4. 4.7.5. Rodzaj transakcji Rodzaj transakcji oznacza dowoln operacj, zarwno handlow, jak i inn, prowadzc do przemieszczania towarw w ramach wymiany towarowej midzy pastwami czonkowskimi. Kody rodzajw transakcji stanowi zacznik nr 5. 4.7.6. Ilo towarw Ilo towarw bdcych przedmiotem transakcji zgaszanej do systemu INTRASTAT musi by okrelona przez podanie ich masy netto, a take - w wielu podpozycjach Scalonej Nomenklatury - przez podanie iloci w uzupeniajcych jednostkach miary (np. w sztukach, litrach, metrach kwadratowych). Dla towarw klasyfikowanych w niektrych podpozycjach Scalonej Nomenklatury trudno jest okreli mas netto ( np. dla samolotw, statkw). Ponadto w przypadku wielu towarw masa netto ma niewielk warto informacyjn (np. w przypadku ptasich jaj), a nawet moe by cakowicie nieracjonalna ( np. w przypadku takich towarw, jak pianina czy ukady scalone). Z tego te powodu oraz w celu zmniejszenia obcienia sprawozdawcw zwizanego z realizacj obowizku sprawozdawczego dla tego typu towarw klasyfikowanych w odpowiednich podpozycjach Scalonej Nomenklatury istnieje obowizek podawania iloci towarw tylko w uzupeniajcych jednostkach miary (bez podawania masy netto w kilogramach). 4.7.7. Masa netto Masa netto jest to masa wasna towaru bez opakowa. Na deklaracji INTRASTAT naley podawa mas netto w penych kilogramach. Zaokrgle naley dokonywa zgodnie z reguami matematycznymi. Jeli na drugim miejscu po przecinku znajduj si cyfry od 1 do 4, naley zaokrgli w d (np. 0,3 kg do 0 kg, 1,4 kg do 1 kg); jeli s to cyfry od 5 do 9 - naley zaokrgli w gr (np. 0,5 kg do 1 kg, 1,5 kg do 2 kg). 4.7.8. Ilo w jednostce uzupeniajcej Ilo w jednostce uzupeniajcej jest to ilo towaru w liczbach cakowitych, wyraon w jednostce miary umieszczonej w obowizujcej, opublikowanej wersji Scalonej Nomenklatury CN, dla danej pozycji towarowej. Wartoci po przecinku naley zaokrgla zgodnie z zasadami matematycznymi. Pola nie naley wypenia, jeeli danej pozycji towarowej nie przypisano uzupeniajcej jednostki miary. 4.7.9. Warto towarw 4.7.9.1. Warto fakturowa Warto fakturowa jest to suma faktur transakcji zrealizowanych w danym okresie sprawozdawczym, objtych jedn

450

pozycj (bez uwzgldnienia podatku VAT i podatku akcyzowego). Warto fakturowa jest to kwota, ktra stanowi podstaw opodatkowania podatkiem od towarw i usug (VAT). Warto fakturow podaje si w penych zotych. Zaokrglenie nastpuje w ten sposb, e kocwki poniej 50 groszy pomija si, a kocwki wynoszce 50 groszy i wicej podnosi si do penych zotych. Jeeli faktura opiewa na inn walut, kwot faktury naley przeliczy na walut polsk. Przeliczenie powinno nastpi na podstawie kursu waluty ustalonego dla celw podatku od towarw i usug. Jeeli wartoci przywoonych towarw nie jest fakturowana, naley poda warto towarw, ktra byaby zafakturowana gdyby towary podlegay transakcji kupna-sprzeday. 4.7.9.2. Warto statystyczna Przywz Wartoci statystyczn w przywozie (warto CIF) jest warto towarw w miejscu i czasie wprowadzenia na polski obszar statystyczny. Warto t oblicza si: - w przypadku rodzaju transakcji o kodzie 11 (kupno/sprzeda) - na podstawie wartoci towarw z faktury, - w pozostaych przypadkach - na podstawie kwoty /wartoci, ktra byaby zafakturowana w przypadku rodzaju transakcji o kodzie 11 (kupno/sprzeda). Warto statystyczna uwzgldnia dodatkowe koszty dotyczce tej czci przewozu, ktra odbywa si poza polskim obszarem statystycznym. Naley wic wczy poniesione poza polskim obszarem statystycznym: - koszty opakowania, - opaty transportowe, - opaty za dokowanie, - opaty za zaadunek i magazynowanie, - wszelkie koszty, zyski i wydatki, cznie z ubezpieczeniem i prowizj, powstae do miejsca przekroczenia granicy polskiego obszaru statystycznego (dostawy towarw na pokad statku lub samolotu). Jeeli warto fakturowa zawiera wyodrbnione koszty frachtu i ubezpieczenia poniesione na polskim obszarze statystycznym, to kosztw tych nie naley ujmowa w wartoci statystycznej. Warto statystyczna nie obejmuje podatkw i opat nalenych w przywozie, takich jak: co, VAT, akcyza i inne opaty o podobnym charakterze. W przypadku towarw przetwarzanych (procedury uszlachetniania) warto statystyczna jest ustalana tak, jakby towary byy w caoci wytworzone w kraju przetworzenia, tj. z podaniem wartoci powierzonego materiau oraz usugi. W przypadku towarw stanowicych noniki informacji (np. dyskietki, tamy komputerowe, filmy, kasety audio i video, CD-ROM) przywoonych w celu dostarczenia informacji, warto statystyczna powinna opiera si na caoci kosztw towarw, tzn. powinna uwzgldnia nie tylko warto nonika, ale i przekazywanej informacji. W przypadku zwrotw towarw warto statystyczna jest rwna wartoci, ktra zostaa podana przy wywozie towaru. Jeeli warto fakturow ustalono na bazie dostawy CPT, CIP, DDU lub DDP, a miejsce przeznaczenia zlokalizowane jest na polskim obszarze statystycznym, warto t uwaa si za warto ustalon na bazie CIF, o ile koszty frachtu i ubezpieczenia ponoszone na polskim obszarze statystycznym przez dostawc zagranicznego nie zostay wyodrbnione na fakturze. Warto statystyczn pozycji towarowej naley poda w penych zotych polskich (PLN), bez miejsc po przecinku. Zaokrglenie do penych zotych nastpuje w ten sposb, e kocwki poniej 50 groszy pomija si, a kocwki wynoszce 50 i wicej groszy podnosi si do penych zotych. Pole w deklaracji INTRASTAT dotyczce wartoci statystycznej naley wypeni w przypadku dokonywania zgoszenia INTRASTAT przez podmiot, ktrego suma wartoci dokonanych przywozw towarw przekroczya warto ustalon dla statystycznego progu szczegowego w przywozie oraz - od 1 kwietnia 2005 r. - w pozycji towarowej, ktrej przedmiotem jest towar przywieziony w celu uszlachetnienia lub po uszlachetnieniu, niezalenie od rodzaju przekroczonego przez osob zobowizan progu statystycznego. Wywz Wartoci statystyczn w wywozie (warto FOB) jest warto towarw w miejscu i czasie, w ktrym towary opuszczaj polski obszar statystyczny.

451

Warto t oblicza si: - w przypadku rodzaju transakcji o kodzie 11 (kupno/sprzeda) - na podstawie wartoci towarw z faktury, - w pozostaych przypadkach - na podstawie kwoty/wartoci, ktra byaby zafakturowana w przypadku rodzaju transakcji o kodzie 11 (kupno/sprzeda). Warto statystyczna uwzgldnia dodatkowe koszty dotyczce tej czci przewozu, ktra odbywa si na polskim obszarze statystycznym. Naley wic wczy: - koszty opakowania, - krajowe opaty transportowe, - opaty za dokowanie, - opaty za zaadunek i magazynowanie, - wszelkie koszty, zyski i wydatki, cznie z ubezpieczeniem i prowizj, powstae do miejsca przekroczenia granicy polskiego obszaru statystycznego (dostawy towarw na pokad statku lub samolotu). Jeeli warto fakturowa zawiera wyodrbnione koszty frachtu i ubezpieczenia poniesione poza polskim obszarem statystycznym, to kosztw tych nie naley ujmowa w wartoci statystycznej. Warto statystyczna nie obejmuje podatkw i opat nalenych w wywozie, takich jak: co, VAT, akcyza i inne opaty o podobnym charakterze. W przypadku towarw przetwarzanych (procedury uszlachetniania) warto statystyczna jest ustalana tak, jakby towary byy w caoci wytworzone w kraju, tj. z podaniem wartoci powierzonego materiau oraz usugi. W przypadku towarw stanowicych noniki informacji (np. dyskietki, tamy komputerowe, filmy, kasety audio i video, CD-ROM) wysyanych w celu dostarczenia informacji, warto statystyczna powinna opiera si na caoci kosztw towarw, tzn. powinna uwzgldnia nie tylko warto nonika, ale i przekazywanej informacji. W przypadku zwrotw towarw warto statystyczna jest rwna wartoci, ktra zostaa podana przy przywozie towaru. Przypadki ustalenia wartoci fakturowej na bazie warunkw dostaw: EXW, FCA i FAS z podan miejscowoci polsk, uwaa si za rwnowane z zastosowaniem warunkw FOB. Warto statystyczn pozycji towarowej naley poda w penych zotych polskich (PLN), bez miejsc po przecinku. Zaokrglenie do penych zotych nastpuje w ten sposb, e kocwki poniej 50 groszy pomija si, a kocwki wynoszce 50 i wicej groszy podnosi si do penych zotych. Pole w deklaracji INTRASTAT dotyczce wartoci statystycznej naley wypeni w przypadku dokonywania zgoszenia INTRASTAT przez podmiot, ktrego suma wartoci dokonanych wywozw towarw przekroczya warto ustalon dla statystycznego progu szczegowego w wywozie oraz - od 1 kwietnia 2005 r. - w pozycji towarowej, ktrej przedmiotem jest towar wywieziony w celu uszlachetnienia lub po uszlachetnieniu, niezalenie od rodzaju przekroczonego przez osob zobowizan progu statystycznego. 4.7.10. Warunki dostawy Warunki dostawy s to okrelone zobowizania sprzedawcy i nabywcy zapisane w umowie sprzeday. Warunki dostaw zapisuje si zgodnie z Midzynarodowymi Terminami Handlowymi (INCOTERMS 2000) opracowanymi przez Midzynarodow Izb Handlow. Jeeli umowa zawarta jest na innych warunkach ni okrelone w INCOTERMS 2000, naley wwczas zastosowa symbol INCOTERMS 2000 najbardziej zbliony do warunkw zapisanych w umowie. Kody INCOTERMS obowizujce dla tej zmiennej stanowi zacznik nr 6. Opis warunkw dostaw znajduje si w zaczniku nr 7. 4.8. Specyficzny obrt towarowy Specyficzny obrt towarowy jest to taki przepyw towarw, ktry ze wzgldu na swj szczeglny charakter nie moe by ujty wedug zasad przyjtych dla wikszoci przepyww towarw. Musz by dla niego ustanowione odrbne, szczeglne regulacje. Specyficzny obrt towarowy obejmuje: 1. zakady przemysowe, 2. przesyki wieloetapowe, 3. statki i statki powietrzne,

452

4. czci do pojazdw silnikowych i statkw powietrznych, 5. zaopatrzenie statkw i statkw powietrznych, 6. instalacje morskie, 7. produkty morskie, 8. statki kosmiczne, 9. energia elektryczna, 10. towary wojskowe. 4.8.1. Przesyki wieloetapowe Termin przesyki wieloetapowe oznacza wywozy lub przywozy kilku komponentw bdcych elementami kompletnego towaru (maszyny, urzdzenia, pojazdy, itp.) w stanie niezmontowanym, realizowane z przyczyn handlowych lub transportowych w cigu kilku okresw sprawozdawczych. Zgoszenie musi by dokonane nawet wwczas, gdy patno jest realizowana etapami, progresywnie lub jako patno kocowa. W przypadku wywozu lub przywozu zdemontowanych lub jeszcze niezmontowanych maszyn, aparatw i urzdze w postaci przesyek czciowych zgoszenia INTRASTAT dokonuje si tylko raz, ujmujc w nim cao dostawy. Zgoszenia INTRASTAT dokonuje si za ten miesic sprawozdawczy, w ktrym dokonany zosta ostatni przywz/wywz czciowy. W zgoszeniu tym powinna by zgoszona pena warto tego towaru w stanie zmontowanym, za kod towarowy CN towaru po zmontowaniu. 4.8.2. Statki i statki powietrzne W systemie INTRASTAT musi by zarejestrowane przeniesienie prawa wasnoci statku lub statku powietrznego pomidzy rezydentami (rezydent jest to podmiot, ktry prowadzi dziaalno gospodarcz w pastwie czonkowskim i zamierza kontynuowa j w duszym okresie czasu) rnych partnerskich pastw czonkowskich. Prawo wasnoci statku lub statku powietrznego oznacza fakt zarejestrowania osoby fizycznej lub prawnej jako waciciela statku lub statku powietrznego. Statystyka handlu statkami i statkami powietrznymi pomidzy Polsk a krajami UE obejmuje: a) w przypadku przywozu - przeniesienie prawa wasnoci statku lub statku powietrznego z osoby fizycznej lub prawnej majc siedzib w jednym pastwie czonkowskim na osob fizyczn lub prawn majcej siedzib w Polsce; b) w przypadku wywozu - przeniesienie prawa wasnoci statku lub statku powietrznego z osoby fizycznej lub prawnej majcej siedzib w Polsce na osob fizyczn lub prawn majc siedzib w innym pastwie czonkowskim. Jeeli statek lub statek powietrzny jest nowy, wywz jest rejestrowany w pastwie czonkowskim, w ktrym statek lub statek powietrzny zosta zbudowany. c) wywz lub przywz statku lub statku powietrznego, podczas realizacji lub po realizacji robt na podstawie umowy o uszlachetnianiu czynnym i jego reeksportu po uszlachetnianiu czynnym i na mocy umowy o uszlachetnianiu biernym i reimportu po uszlachetnieniu biernym. Przekazane dane statystyczne dotyczce przywozu lub wywozu powinny zawiera: - kod towaru CN; - kod pastwa czonkowskiego: - w przypadku przywozu - pastwa czonkowskiego, w ktrym zbudowano nowy statek lub statek powietrzny; jeeli statek lub statek powietrzny jest uywany to kod pastwa czonkowskiego, w ktrym znajduje si siedziba osoby fizycznej lub prawnej posiadajcej prawo wasnoci; - w przypadku wywozu - pastwa czonkowskiego, w ktrym znajduje si siedziba osoby fizycznej lub prawnej, na ktr jest przenoszone prawo wasnoci. - ilo w uzupeniajcej jednostce miary; - mas netto - warto statystyczn (niezalenie od rodzaju przekroczonego progu statystycznego).

453

4.8.3. Czci do pojazdw mechanicznych i samolotw W przypadku gdy pojedyncza przesyka zawiera rne czci do pojazdw mechanicznych lub statkw powietrznych, moe by ujta pod jedn pozycj towarow i zaklasyfikowana pod kodem towarowym, ktry odnosi si do towaru obejmujcego ponad 50 % wartoci przywoonych lub wywoonych czci. Z takiego uproszczonego sposobu deklarowania wyczone s: nadwozia, podwozia i silniki do pojazdw mechanicznych lub statkw powietrznych. 4.8.4. Zapasy i zaopatrzenie dla statkw i statkw powietrznych Zapasy dla statku / statku powietrznego s to dostawy rnych produktw przeznaczonych do konsumpcji przez zaog i pasaerw statku lub statku powietrznego. Zaopatrzenie dla statkw/ statkw powietrznych oznacza dostawy produktw niezbdnych do funkcjonowania silnikw, urzdze oraz innych systemw zainstalowanych na statku lub statku powietrznym. Produktami takimi s, np. paliwo, oleje, smary itp. Statystyka handlu pomidzy pastwami czonkowskimi odnoszca si do zapasw i zaopatrzenia statkw i statkw powietrznych obejmuje tylko wywozy, tj. kad dostaw na statki i statki powietrzne innego pastwa czonkowskiego, stacjonujce w porcie lub porcie lotniczym nalecym do Polski. Dostarczane towary musz by towarami wsplnotowymi. Przekazywane dane statystyczne powinny zawiera: - kod towaru; Stosujc uproszczenia Dziau 99 Scalonej Nomenklatury CN, dopuszcza si uproszczenia klasyfikowane zgodnie ze schematem: 9930 24 00 - dla towarw wymienionych w Dziaach od 1 do 24 Scalonej Nomenklatury CN; 9930 27 00 - dla towarw wymienionych w Dziale 27 Scalonej Nomenklatury CN; 9930 99 00 - dla towarw klasyfikowanych w innych Dziaach Scalonej Nomenklatury CN. specjalny kod kraju QR (dotyczy pastw czonkowskich UE); masa netto; warto statystyczna. 4.9. Transakcje specjalne Transakcje specjalne s to transakcje, ktre w systemie INTRASTAT wymagaj specjalnego sposobu deklarowania. Porwnanie zadeklarowanych wartoci w systemie INTRASTAT nie zawsze jest zgodne z zadeklarowanymi wartociami w systemie VAT. Do transakcji specjalnych nale: 1. uszlachetnianie; 2. leasing, wynajem i dzierawa; 3. handel trjstronny; 4. eksport i import poredni; 5. transakcje szeregowe; 6. transakcje komisowe; 7. przemieszczenie towarw do obcego magazynu/domu towarowego/hurtowni; 8. handel kompensacyjny. 4.9.1. Uszlachetnianie Uszlachetnianie towarw oznacza dziaania, ktrych celem jest stworzenie nowego lub w znacznym stopniu ulepszonego towaru. Nie musi to oznacza zmiany w klasyfikacji towaru. Do dziaa bdcych uszlachetnianiem towarw zalicza si w szczeglnoci: przetworzenie, budow, monta, udoskonalenie, renowacj oraz pomalowanie towaru uprzednio niepomalowanego. Przywz lub wywz towarw w celu uszlachetniania powinien by zgaszany pod kodem rodzaju transakcji "41", za przywz lub wywz towarw po uszlachetnianiu powinien by zgaszany pod kodem transakcji "51". Uszlachetnianie dokonane przez uszlachetniajcego na rachunek wasny powinno zosta zgoszone z podaniem kodu transakcji "11". Naprawa towaru stanowi przywrcenie towaru do jego pierwotnej funkcji

454

lub stanu. Celem tej operacji jest utrzymanie towaru w stanie pozwalajcym na jego uytkowanie; moe to oznacza pewn przebudow lub udoskonalenie, ale nie zmienia w aden sposb charakteru towaru. Towary przywoone lub wywoone w celu lub po naprawie nie podlegaj zgoszeniu do systemu INTRASTAT. Na wzr procedur celnych, rozrnia si dwa typy uszlachetniania: - czynne, ktre ma miejsce wtedy, gdy towary s przywoone do Polski na czas okrelony z terytorium innego pastwa czonkowskiego, celem ich przetworzenia jako uszlachetnienia. - bierne, ktre ma miejsce wtedy, gdy towary s wywoone z Polski na czas okrelony, w celu przetworzenia uszlachetnienia - na terenie innego pastwa czonkowskiego. Naprawa traktowana jest jako usuga i z tego powodu nie podlega rejestracji w systemie INTRASTAT. W systemie VAT operacje zwizane napraw rejestrowane s jako usuga na ruchomym majtku rzeczowym. Towary wysyane i otrzymywane w celu uszlachetniania musz by zgoszone do systemu INTRASTAT z podaniem ich faktycznej wartoci, a take wartoci statystycznej. Towary wysyane i otrzymywane po uszlachetnianiu musz by zgoszone do systemu INTRASTAT z podaniem ich faktycznej wartoci powikszonej o koszt usugi (uszlachetniania). W systemie VAT operacje zwizane z uszlachetnianiem rejestrowane s jako usuga. Dostawy wykonywane w celu przetwarzania towarw powinny by klasyfikowane jako rodzaj transakcji 41. Dostawy nastpujce po uszlachetnianiu towarw powinny by klasyfikowane jako rodzaj transakcji 51. Przykad : Francuski producent tekstyliw wysya swoje produkty do firmy polskiej w celu ich uszlachetniania biernego (na przykad: w celu wykonania na nich nadrukw). Warto tych tekstyliw wynosi 10.000 EUR. Warto wykonanego uszlachetnia wykonanie nadrukw wynosi 2.000 EUR. Std, sumaryczna warto produktw kompensacyjnych w rozliczeniach wzajemnych wynosi 12.000 EUR. Do systemu INTRASTAT bdzie zgoszone: Przed przetwarzaniem: we Francji wysyka o wartoci 10.000 EUR, w Polsce dostawa o wartoci 10.000 EUR Po przetwarzaniu: w Polsce wysyka o wartoci 12.000 EUR, we Francji dostawa o wartoci 12.000 EUR. 4.9.2. Leasing, wynajem i dzierawa Towary s w leasingu finansowym, gdy leasingobiorca przejmuje prawa, ryzyko, korzyci oraz odpowiedzialno zwizane z towarami bdcymi przedmiotem leasingu i z ekonomicznego punktu widzenia moe by uwaany za de facto waciciela tych towarw. Patnoci leasingowe s obliczane w taki sposb, aby pokryway one cakowit lub prawie cakowit warto towaru. W zasadzie leasing finansowy definiuje si jako przemieszczenie towarw do leasingobiorcy na okres duszy ni jeden rok z zamiarem przeniesienia na leasingobiorc prawa wasnoci do tych towarw z chwil wyganicia umowy leasingu. W wietle przepisw podatkowych leasing finansowy traktowany jest jako sprzeda, w zwizku z czym przekazywanie towarw w ramach takich umw jest traktowane jako obrt i jest on wczany do statystyki INTRASTAT. Towary przemieszczane na mocy umowy leasingu finansowego powinny by ujte w deklaracjach INTRASTAT jako wywozy lub przywozy, jednak nie wczeniej ni nastpi przeniesienie prawa wasnoci do tych towarw. W zgoszeniu musi by podana suma wszystkich wpaconych rat oraz pozostae do zapaty saldo. Leasing finansowy jest klasyfikowany jako transakcja o kodzie 15. Przekazywanie towarw w ramach leasingu operacyjnego lub dzierawy nie podlega zgoszeniu do systemu INTRASTAT pod warunkiem, e przewidywany umowny okres uytkowania tych towarw nie jest duszy ni 24 miesice. Jeeli przewidywany okres uytkowania takich towarw jest duszy ni 24 miesice, przywz lub wywz tych towarw naley zgosi do systemu INTRASTAT. W tym przypadku okresem sprawozdawczym jest miesic kalendarzowy, w ktrym nastpi wywz lub przywz towarw. W przypadku gdy przewidywany okres uytkowania nie by duszy ni 24 miesice, a towary nie zostay wywiezione lub przywiezione po okresie 24 miesicy od momentu ich przywozu lub wywozu, naley je zgosi do systemu INTRASTAT za okres sprawozdawczy, w ktrym upyn termin 24 miesicy od dnia przywozu/wywozu towarw. Leasing operacyjny i dzierawa powinny by zgaszane pod kodem rodzaju transakcji "90". 4.9.3. Handel trjstronny Handel trjstronny jest to sytuacja w handlu wewntrzunijnym, gdy w transakcjach handlowych bior udzia trzy podmioty, w co najmniej dwch pastwach czonkowskich. W przypadku takiego handlu droga, jak przebywa faktura handlowa nie musi by taka sama jak droga towaru. Transakcje takie musz by rejestrowane w systemie

455

INTRASTAT. Zgoszenia INTRASTAT dokonuje si tylko w tych pastwach czonkowskich, w ktrych mia miejsce fizyczny przepyw towarw - wywz lub przywz. Przykad 1: Firma francuska kupia towar w firmie polskiej. Firma polska nie posiadajc koniecznego towaru zakupia go w firmie niemieckiej. Transport odby si bezporednio Niemcy => Francja. Niemiecka firma wystawia faktur firmie polskiej za sprzeda towaru, polska firma wystawia faktur firmie francuskiej. Deklaracja INTRASTAT zostanie wystawiona przez firm niemieck (wywz) i firm francusk (przywz). W polskiej statystyce transakcja nie bdzie odnotowana. Natomiast do systemu VAT wpynie informacja o wewntrz wsplnotowej dostawie i wewntrz wsplnotowym nabyciu. Przykad 2: Polskie przedsibiorstwo sprzedaje towar duskiemu przedsibiorstwu, ktry polskie przedsibiorstwo uprzednio nabyo we Francji. Towar jest bezporednio dostarczany z Francji do Danii, tranzytem przez Niemcy. Jeeli nie wystpi przerwa w transporcie na terenie Niemiec i nie nastpi np. przeadunek towaru, przepakowanie, to deklaracja INTRASTAT jest wystawiana tylko we Francji (wywz) i Danii (przywz). Jeeli nastpi przerwa w transporcie i wykonane zostan czynnoci prawne, wwczas do statystyki jest zgaszany: we Francji wywz do Niemiec, w Niemczech przywz z Francji oraz w Niemczech wywz do Danii, a w Danii przywz z Niemiec. Natomiast faktura jest wystawiona przez niemieckie przedsibiorstwo dla przedsibiorstwa polskiego. Dla systemu VAT zaistniaa wewntrz unijna dostawa. Przykad 3: Towar jest kupiony przez polskie przedsibiorstwo w Niemczech i sprzedany rosyjskiemu odbiorcy. Towar bezporednio z Niemiec jest transportowany tranzytem przed Polsk do Rosji (bez przerwy w transporcie). Deklaracja INTRASTAT nigdzie nie jest wystawiana. Podmiot niemiecki wystawia dokument SAD na wysane towary przejedaj przez Polsk na dokumentach tranzytowych. Transakcja nie jest rejestrowana w statystyce. Dla systemu VAT zosta zgoszona dostawa. Przykad 4: Towar z Niemiec jest wysany do Polski w celu uszlachetniania, a nastpnie z Polski do Austrii w celu dalszego uszlachetniania, nastpnie wraca po uszlachetnianiu bezporednio z Austrii do Niemiec. Deklaracja INTRASTAT wystawiany jest w nastpujcy sposb: Niemcy - deklaracja INTRASTAT dla wywozu z wpisanym rodzajem transakcji 41 oraz podan wartoci statystyczn, ktra rwna si wartoci powierzonego materiau; Polska - deklaracja dla przywozu z rodzajem transakcji 41 oraz podan wartoci statystyczn bdc wartoci powierzonego materiau. Polska - po uszlachetnianiu, deklaracja dla wywozu, rodzaj transakcji 51, w ktrym warto statystyczna wynosi warto powierzonego materiau plus warto wykonanej usugi. W systemie VAT bdzie zgoszona usuga. Austria - deklaracja dla przywozu z rodzajem transakcji 41oraz wartoci statystyczn rwn wartoci powierzonego materiau (na ktr skada si warto materiau plus usugi wykonane w Polsce); Austria po uszlachetnianiu, deklaracja dla wywozu, rodzaj transakcji 51, z wartoci statystyczn wynoszc warto powierzonego materiau (na ktr skada si warto materiau plus usugi wykonanej w Polsce) plus warto usugi wykonanej w Austrii; Niemcy - po uszlachetnianiu, deklaracja dla przywozu, rodzaj transakcji 51, warto statystyczna wynosi warto powierzonego materiau (na ktr skada si warto materiau plus usugi wykonanej w Polsce) plus warto usugi wykonanej w Austrii; Przykad 5: Polska firma P1 sprzedaje towary szwedzkiej firmie. Towary te firma szwedzka firma odsprzedaje polskiej firmie P2. Towary przekazywane s bezporednio z firmy P1. W tym przypadku statystyka nic nie rejestruje, a system VAT rejestruje dostaw. Przykad 6: Polska firma P1 sprzedaje towary do Grecji, ktre s dostarczane tam z innej polskiej firmy P2, z ktr firma P1 zawara odrbn umow. Deklaracj INTRASTAT - wywz - wystawi firma P2 dostarczajca towary.

456

4.9.4. Eksport i import poredni Eksport poredni ma miejsce wtedy, gdy towary s eksportowane z jednego pastwa czonkowskiego do innego pastwa, niebdcego czonkiem UE, poprzez inne pastwo czonkowskie. Handel poredni podlega zgoszeniu do systemu INTRASTAT w pastwie czonkowskim wywozu i kraju czonkowskim przywozu (pastwie, w ktrym zostaj wystawione dokumenty celne SAD), mimo e towary przeznaczone s do wyeksportowania poza UE. Zasad generaln jest jednak, e formalnoci celne powinny by zaatwiane w pastwie czonkowskim sprzedawcy. Przykad: Polska firma eksportuje towary do USA, wysyajc je przez port w Rotterdamie, gdzie w niderlandzkim urzdzie celnym sporzdzane s dokumenty eksportowe. W takiej sytuacji polski dostawca jest zobowizany zgosi do systemu INTRASTAT wysyk towarw z Polski do Niderlandw, natomiast agent dokonujcy ich odprawy celnej powinien zgosi dostaw towarw od kontrahenta z Polski. Import poredni - polega na przywozie do Polski towarw z krajw nie nalecych do Wsplnoty, ktre jednak zostay dopuszczone do obrotu na obszarze celnym Wsplnoty w innym kraju UE. Towar taki staje si wwczas towarem wsplnotowym. W przypadku przywozu do Polski z kraju, w ktrym dopuszczono towar do obrotu, zgosze INTRASTAT dokonuje si wedug standardowych zasad. 4.9.5. Transakcje szeregowe Transakcje szeregowe polegaj na tym, e towary s kupowane i sprzedawane przez kilka stron, zanim zostan ostatecznie przemieszczone. W szczeglnych przypadkach strona odpowiedzialna za transport towaru jest zobowizana do dostarczenia deklaracji statystycznej dla systemu INTRASTAT. Przykad: Niderlandzkie przedsibiorstwo sprzedaje rop naftow polskiej firmie P1, pod warunkiem, e ropa zostanie odebrana ze skadu w Rotterdamie. Polskie przedsibiorstwo P1 odsprzedaje t rop pod tym samym warunkiem innemu przedsibiorstwu polskiemu P2, ktre z kolei odsprzedaje t rop pod tym samym warunkiem innemu polskiemu przedsibiorstwu P3. Polskie przedsibiorstwo P3 organizuje transport tej ropy z Niderlandw do Polski. Przedsibiorstwo P3 musi zgosi do systemu INTRASTAT dostaw ropy, poniewa korzysta ono z prawa jej wykorzystania i jest odpowiedzialne za jej transport. Take niderlandzkie przedsibiorstwo musi zgosi do systemu INTRASTAT wysyk tej ropy po jej odebraniu przez nabywc. 4.9.6. Transakcje komisowe Transakcje komisowe - komisant w pastwie czonkowskim i sprzedajcy w nim pod wasn nazw towary otrzymywane z innych pastw czonkowskich jest zobowizany do zgaszania do systemu INTRASTAT dostawy towarw otrzymywanych w komis. Majca nastpnie miejsce sprzeda tych towarw w kraju komisanta nie podlega zgoszeniu do systemu INTRASTAT, poniewa s to transakcje handlowe na rynku wewntrznym w kraju komisanta. Wywz/przywz towarw w komis z reguy poprzedza wystawienie faktury. Z tego wzgldu obie strony wypeniajce deklaracje dla systemu INTRASTAT musz przewidzie warto, wedug ktrej oczekiwana jest sprzeda towarw. Przykad 1: Polskie przedsibiorstwo P1 otrzymuje towary w komis od angielskiej firmy i sprzedaje je pod wasn nazw innemu polskiemu przedsibiorstwu P2 w Polsce. Po dostawie towarw w komis, polskie przedsibiorstwo (komisant) P1 musi przekaza do systemu INTRASTAT dane o przywozie towarw. Wysyka tych towarw musi by take zgoszona do systemu INTRASTAT w Wielkiej Brytanii przez angielsk firm, jako wywz towarw. Przykad 2: Polskie przedsibiorstwo otrzymuje towary w komis od angielskiej firmy i sprzedaje je pod wasn nazw przedsibiorstwu greckiemu. Po dostawie towarw w komis, polskie przedsibiorstwo (komisant) musi przekaza do systemu INTRASTAT dane o przywozie towarw. Wysyka tych towarw musi by take zgoszona do systemu INTRASTAT w Wielkiej Brytanii przez angielsk firm, jako wywz towarw. Przykad 3: Polskie przedsibiorstwo otrzymuje towary w komis od angielskiej firmy i sprzedaje je pod wasn nazw do Rosji. Po dostawie towarw w komis, polskie przedsibiorstwo (komisant) musi przekaza do systemu INTRASTAT dane o przywozie towarw. Wysyka tych towarw musi by take zgoszona do systemu INTRASTAT w Wielkiej Brytanii przez angielsk firm. Jako wywz towarw. Natomiast przedsibiorstwo polskie sprzedajc towary do Rosji musi

457

wystawi zgoszenie celne SAD na eksport do Rosji. System VAT nie bdzie rejestrowa wewntrz wsplnotowej dostawy. Przykad 4: Polskie przedsibiorstwo otrzymuje towary w komis od rosyjskiej firmy i sprzedaje je pod wasn nazw do Danii. Polskie przedsibiorstwo (komisant) musi wystawi zgoszenie celne SAD dotyczce importu z Rosji. Wywz tych towarw do Danii musi by zgoszony do systemu INTRASTAT w Polsce jako wywz towarw. Natomiast przedsibiorstwo duskie kupujce towary w Polsce musi zgosi do systemu INTRASTAT przywz z Polski. System VAT zarejestruje w Polsce wewntrz wsplnotow dostaw, a w Danii wewntrz wsplnotowe nabycie. 4.9.7. Przemieszczanie towarw do wasnego magazynu / domu towarowego/ hurtowni Ten rodzaj transakcji ma miejsce, gdy towary s wysyane do magazynu (domu towarowego, hurtowni) bdcego wasnoci podmiotu majcego swoj siedzib na terytorium innego pastwa czonkowskiego. Podmiot wysyajcy pozostaje nadal wacicielem przemieszczonych towarw. Poniewa jednak towary zostay fizycznie przemieszczone z jednego pastwa czonkowskiego do innego, w obu krajach powinny zosta zoone deklaracje dla systemu INTRASTAT. Przykad: Przedsibiorstwo francuskie wysya swoje towary do magazynu (domu towarowego, hurtowni) w Polsce. W takiej sytuacji albo waciciel magazynu (domu towarowego, hurtowni), albo agent zaangaowany przez francuskie przedsibiorstwo musi zoy do systemu INTRASTAT w Polsce deklaracj INTRASTAT o wywozie towarw. Francuskie przedsibiorstwo jest odpowiedzialne za zgoszenie transakcji do systemu INTRASTAT wywozu towarw z Francji. Gdy nastpnie polskie przedsibiorstwo sprzedaje takie towary pod wasn nazw innej osobie fizycznej lub prawnej w Polsce, to ta dalsza transakcja nie podlega zgoszeniu do systemu INTRASTAT, poniewa s ju to wwczas transakcje handlowe na rynku wewntrznym. Deklarowana warto towaru na deklaracjach INTRASTAT przedstawia warto, wedug ktrej towar ma by sprzedany. 4.9.8. Handel kompensacyjny (barter) Wymiana towarw bez finansowej zapaty jest transakcj podlegajc zgoszeniu do systemu INTRASTAT. Deklarujce strony w obu pastwach czonkowskich musz ustali realn warto wymienianych w ten sposb towarw. Moe ni by orientacyjna cena rynkowa lub gdy taka nie jest znana, cena rynkowa innych porwnywalnych towarw. Handel wymienny jest klasyfikowany jako transakcja o kodzie 13. 4.10. Dodatkowe specyficzne aspekty zwizane z towarami 4.10.1. Oprogramowanie Oprogramowanie komputerowe jest klasyfikowane pod kodem Nomenklatury Scalonej jako nonik informacji. W przypadku przywozu lub wywozu sprztu komputerowego dostarczanego razem z oprogramowaniem i licencjami naley poda cakowit warto towaru, tj. obejmujc warto sprztu komputerowego cznie z wartoci oprogramowania i licencji na oprogramowanie. W przypadku przywozu lub wywozu produkowanego masowo oglnodostpnego oprogramowania komputerowego oraz doczonych do niego podrcznikw naley poda cakowit warto towaru, tj. warto oprogramowania cznie z wartoci nonikw i podrcznikw. Zgosze INTRASTAT nie dokonuje si w sytuacjach niezwizanych z fizycznym przemieszczeniem towaru (przesanie oprogramowania drog elektroniczn, sprzeda dodatkowych licencji lub praw ujta na fakturze za uprzednio dostarczone oprogramowanie) oraz w przypadkach okrelonych w Aneksie "A" do Instrukcji wypeniania dokumentu deklaracja INTRASTAT oraz dokonywania zgosze INTRASTAT. 4.10.2. Zwroty towarw Towary zwrcone oraz dostarczone towary zamienne podlegaj zgoszeniu do systemu INTRASTAT. Zwroty towarw oraz dostawy towarw zamiennych s klasyfikowane jako transakcje odpowiednio typu 21 i 22.

458

5. Gromadzenie danych i ich przesyanie 5.1. Zasady oglne 5.1.1. Odpowiedzialno za system INTRASTAT Kada osoba fizyczna oraz prawna bdca podatnikiem VAT i prowadzca wymian towarow z krajami UE jest zobowizana do dostarczania danych o zrealizowanych transakcjach. Obowizek sprawozdawczy do systemu INTRASTAT moe by zawieszony czciowo, a nawet cakowicie, ze wzgldu na zasady zwalniajce przedsibiorstwa z jego wykonywania. Najczciej stosowan jest zasada dotyczca progu podstawowego. Stosowanie tego progu przedstawia si nastpujco: - Do koca padziernika roku poprzedzajcego rok sprawozdawczy Gwny Urzd Statystyczny ustala warto progw statystycznych obowizujc w roku sprawozdawczym. Ustalona warto obowizuje w cyklu rocznym, tj. od stycznia do grudnia. Warto progw statystycznych jest publikowana w Programie Bada Statystycznych Statystyki Publicznej. - Progi statystyczne ustalone s oddzielnie dla wywozw i przywozw. Oznacza to, e podmiot, na ktrym spoczywa obowizek sprawozdawczy w systemie INTRASTAT moe znale si w sytuacji, e bdzie zobowizany do zgaszania deklaracji INTRASTAT o wywozach towarw, natomiast nie bdzie musia skada deklaracji o przywozach (lub na odwrt). 5.1.2. Przesyanie danych Zgoszenie INTRASTAT powinno by dokonane za ten miesic sprawozdawczy, w ktrym nastpiy faktyczne przepywy towarw. Transakcje, ktrych przedmiotem s wysyki wieloetapowe, instalacje morskie, leasing finansowy, prenumerata czasopism s zgaszane do systemu INTRASTAT odpowiednio dopiero po dostawie ostatniej czci wysyki lub dostawy lub przeniesieniu prawa wasnoci. Indywidualne transakcje przeprowadzone w danym okresie sprawozdawczym, identyczne, co do nastpujcych cech dotyczcych towarw bdcych ich przedmiotem: kraju wysyki i pochodzenia, kraju pochodzenia i wysyki, rodzaju transakcji, rodzaju transportu oraz warunkw dostawy powinny by skumulowane i umieszczone w jednej zagregowanej pozycji zgoszenia INTRASTAT. Podmiot, ktry zosta poinformowany, e nadesane dane s bdne, jest zobowizany do ich skorygowania. 5.1.3. Rejestr respondentw Rejestr INTRASTAT jest bardzo wanym elementem caego systemu gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania danych statystyki wewntrzwsplnotowego obrotu towarowego. Umoliwia on dostp do informacji na temat podmiotw prowadzcych wewntrzwsplnotowy obrt towarowy. Rejestr czy w sobie dane pochodzce z rnych rde (dane identyfikacyjno-adresowe, dane z rejestrw podatkowych i statystycznych, dane handlowe oraz dane uzyskiwane z oddzielnych bada statystycznych) i moe stanowi wsparcie dla wielu elementw procesu przetwarzania danych statystycznych. Administracja celna zarzdza rejestrem zawierajcym dane o wszystkich podmiotach realizujcych wymian towarow z krajami UE. Dane dotyczce konkretnego podmiotu utrzymywane s w rejestrze bez wzgldu na fakt, czy podmiot ten aktualnie jest zobowizany do wypeniania obowizku sprawozdawczego w systemie INTRASTAT, czy jest z takiego obowizku zwolniony. W rejestrze rejestrowani s take przedstawiciele dokonujcy zgosze INTRASTAT w imieniu podmiotu zobowizanego. Rejestr respondentw jest stale aktualizowany i weryfikowany przy wykorzystaniu informacji otrzymywanych cyklicznie od wadz podatkowych, pochodzcych z prowadzonego przez te wadze rejestru osb fizycznych i prawnych, odpowiedzialnych za rozliczanie podatku VAT oraz realizujcych wewntrzwsplnotowe dostawy i nabycia. 5.2. Noniki danych Dane do systemu INTRASTAT mog by przesyane w formie pisemnej (deklaracja INTRASTAT), na noniku elektronicznym oraz w formie elektronicznej przy wykorzystaniu bezporednich sieci Internet. Podmiot realizujcy wymian towarow z krajami UE odpowiedzialny za skadanie deklaracji INTRASTAT lub wyznaczony przez niego przedstawiciel powinien poinformowa o wybranym przez siebie sposobie przesyania danych.

459

5.2.1. Deklaracje pisemne Papierowa forma deklaracji INTRASTAT skada si z jednego arkusza. Oddzielne wzory deklaracji s dla wywozu i przywozu. Zawsze naley stosowa deklaracj zgodn z realizowanym rodzajem obrotw - zgoszenie INTRASTAT w przywozie w formie pisemnej powinno zosta dokonane na formularzu "DEKLARACJA INTRASTAT - PRZYWZ", natomiast zgoszenie INTRASTAT w wywozie w formie pisemnej powinno zosta dokonane na formularzu "DEKLARACJA INTRASTAT - WYWZ". Wzory formularzy "DEKLARACJA INTRASTAT - PRZYWZ, "DEKLARACJA INTRASTAT - WYWZ" stanowi zacznik nr 8. Na deklaracji mona zgosi 4 pozycje towarowe. Na pozycj skadaj si wszystkie transakcje towarowe zrealizowane w okresie sprawozdawczym, ktre posiadaj takie same cechy (tzn. ten sam kod towarowy, te same kody krajw wysyki/przeznaczenia, kody krajw pochodzenia, kody rodzajw transakcji, rodzajw transportu, warunkw dostaw), masa netto, ilo w jednostce uzupeniajcej oraz wartoci fakturowa i statystyczna s to sumy wszystkich transakcji tworzcych dan pozycj. Jeeli zgoszenie wymaga wicej ni 4 pozycji towarowych, to naley uy kolejnych arkuszy deklaracji INTRASTAT. Konieczne jest jednak zastosowanie cigoci numerowania pozycji. Deklaracja INTRASTAT nie moe przekroczy 9999 pozycji. 5.2.2. Elektroniczne noniki danych W elektronicznej formie zgaszania danych do systemu INTRASTAT s dopuszczone: - Dyskietki, ktre w formacie XML zawieraj wszystkie dane, jakie s wymagane w systemie INTRASTAT. - Serwis WWW umoliwiajcy przyjmowanie zgosze INTRASTAT w formie plikw w formacie XML. 5.2.3. Zgoszenie zerowe Jeeli w okresie sprawozdawczym podmiot, ktry jest zobowizany do dokonywania zgosze INTRASTAT nie realizowa wymiany towarowej z krajami Unii Europejskiej zobowizany jest do dokonania tzw. zgoszenia zerowego. W zgoszeniu takim naley wypeni jedynie pola dotyczce identyfikacji podmiotu oraz w polach sumujcych wartoci fakturowe i wartoci statystyczne wpisa 0. Pozostae pole musz pozosta niewypenione. 5.3. Terminy dokonywania zgoszenia INTRASTAT Zgoszenie INTRASTAT powinno zosta dokonane nie pniej ni 10. dnia nastpujcego po okresie sprawozdawczym. Moliwe jest dokonywanie tzw. czciowych zgosze INTRASTAT, tj. zgosze dotyczcych tylko czci transakcji handlowych zrealizowanych w cigu miesica sprawozdawczego. Ostatniego zgoszenia czciowego naley jednak dokona nie pniej ni przed 10. dniem miesica nastpujcego po miesicu sprawozdawczym. Taka praktyka moe zmniejszy obcienia podmiotu oraz stanowi rzeczywist korzy ze wzgldu na bardziej spjne przetwarzanie danych statystycznych. W przypadku niedotrzymania terminu do dokonywania zgosze INTRASTAT strona deklarujca otrzyma odpowiednie upomnienia. 5.4. Upomnienia za brak zgoszenia INTRASTAT Upomnienie jest zawiadomieniem, e podmiot zobowizany do dokonania zgoszenia INTRASTAT nie dostarczy jej za wymagany okres sprawozdawczy. Zawiadomienie w formie upomnienia powinno by wysane rwnie do podmiotu, ktry dostarcza niepoprawne informacje. Upomnienie jest udzielane przez organ celny zobowizany do zbierania informacji od podmiotw. Jeeli podmiot korzysta z porednictwa przedstawiciela przy wypenianiu deklaracji INTRASTAT wwczas upomnienie wysyane jest jednoczenie do podmiotu zobowizanego i przedstawiciela. 5.5. Pomoc i wsparcie (Help desk) dla podmiotw prowadzcych wymian handlow z krajami Unii Europejskiej Wsparcie merytoryczne i informatyczne w funkcjonujcym w Polsce systemie INTRASTAT prowadzi administracja celna, w szczeglnoci poprzez dziaajcy Oglnopolski Help-Desk INTRASTAT funkcjonujcy w ramach Izby Celnej w Katowicach. Osoba zainteresowana moe rwnie zwrci si do waciwego dla niej miejscowo dyrektora izby celnej z prob o wyjanienie wtpliwoci z zakresu systemu INTRASTAT. Adresy i telefony do Help-Desku INTRASTAT i poszczeglnych komrek INTRASTAT w izbach celnych mona uzyska m.in. na stronach internetowych Gwnego Urzdu Statystycznego www.stat.gov.pl oraz Ministerstwa Finansw www.mf.gov.pl/sluzba_celna.

460

5.6. Kontrola danych Wszystkie zgoszenia INTRASTAT zarwno te przesyane elektronicznie za porednictwem Systemu Obsugi Deklaracji CELINA, jak i zoone w formie pisemnej s poddawane kontroli. Zgoszenia te s sprawdzane z rejestrem INTRASTAT (identyfikacja) czy podmioty, ktre realizoway wymian z krajami UE w danym okresie sprawozdawczym zoyy sprawozdania. Jeeli z Rejestru podmiotw wynika, e dany podmiot realizowa wymian z krajami UE i nie dokona zgoszenia INTRASTAT podlega on systemowi upomnie. 5.7. Korygowanie danych Jeeli deklaracja INTRASTAT zawiera bdy, naley skontaktowa si z podmiotem, ktry nadesa t deklaracj i poprosi o nadesanie korekty deklaracji. Korekta deklaracji INTRASTAT moe polega na: - zamianie zgoszenia INTRASTAT, powodujcej zastpienie w caoci uprzednio przysanego zgoszenia INTRASTAT; - zmianie poszczeglnych danych w pozycji lub pozycjach zgoszenia INTRASTAT; - anulowaniu pozycji zgoszenia INTRASTAT; - dodaniu nowych pozycji w zgoszeniu INTRASTAT. Korekta moe zosta dokonana na odpowiednim formularzu "DEKLARACJA INTRASTAT - PRZYWZ" lub "DEKLARACJA INTRASTAT - WYWZ" lub z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego. 5.8. Zaczniki Zacznik nr 1 Wykaz towarw, ktrych przywz lub wywz nie jest objty obowizkiem sprawozdawczoci w ramach systemu INTRASTAT 1) rodki patnicze bdce legalnymi rodkami patniczymi oraz papiery wartociowe; 2) zoto monetarne; 3) nadzwyczajna pomoc dla obszarw klsk ywioowych; 4) towary korzystajce z immunitetu dyplomatycznego, konsularnego lub podobnego; 5) towary przeznaczone do uytku czasowego, jeli spenione s nastpujce warunki: a) nie zaplanowano ani nie wykonano uszlachetniania, b) oczekiwany okres trwania uytku czasowego jest nie duszy ni 24 miesice, c) wywz/przywz nie musi by deklarowany jako dostawa/nabycie dla celw podatkowych; 6) towary uywane jako noniki informacji, takie jak dyskietki, tamy komputerowe, filmy, plany, tamy audio i wideo, CD-ROM-y, przechowujce oprogramowanie komputerowe, stworzone na zamwienie konkretnego klienta lub niebdce przedmiotem transakcji handlowej, a take towary uzupeniajce poprzedni dostaw, np. uaktualnienia lub towary, na ktre odbiorca nie otrzymuje faktury; 7) pod warunkiem, e nie s przedmiotem transakcji handlowej: a) materiay reklamowe, b) prbki handlowe; 8) towary do i po naprawie oraz odpowiednie czci zamienne; naprawa pociga za sob przywrcenie towarw do ich pierwotnej funkcji lub stanu; celem tej operacji jest utrzymanie towaru w stanie pozwalajcym na uytkowanie; moe to oznacza ich przebudow lub udoskonalenie, ale nie zmienia w aden sposb charakteru towaru; 9) towary wysane do krajowych si zbrojnych stacjonujcych poza terytorium statystycznym, jak rwnie towary otrzymane z innego pastwa czonkowskiego, ktre zostay przewiezione poza terytorium statystyczne przez krajowe siy zbrojne, a take towary, ktre zostay nabyte lub rozprowadzone na terytorium statystycznym pastwa czonkowskiego przez siy zbrojne innego pastwa czonkowskiego tam stacjonujce; 10) wyrzutnie statkw kosmicznych, podczas wywozu i przywozu poprzedzajcego wystrzelenie w przestrze

461

kosmiczn, a take podczas wystrzelenia w przestrze kosmiczn; 11) sprzeda nowych rodkw transportu przez osoby fizyczne lub prawne bdce podatnikami VAT na rzecz osb prywatnych z innych pastw czonkowskich. Zacznik nr 2 Wykaz i kody pastw czonkowskich Unii Europejskiej Kod AT CY DK FI GR IE LU MT DE PT SI HU IT Nazwa Austria Cypr Dania Finlandia Grecja Irlandia Luksemburg Malta Niemcy Portugalia Sowenia Wgry Wochy BE CZ EE FR ES LT LV NL PL SK SE GB Belgia Republika Czeska Estonia Francja Hiszpania Litwa otwa Niderlandy Polska Sowacja Szwecja Wielka Brytania

Zacznik nr 3 Kod AF Dz AO AQ AN AR AW AT BS BD BE BJ BT BO BW BN BG Nazwa Afganistan Algieria Angola Antarktyda Antyle Niderlandzkie Argentyna Aruba Austria Bahamy Bangladesz Belgia Benin Bhutan Boliwia Botswana Brunei Darussalam Bugaria Kod AL AD AI AG SA AM AU AZ BH BB BZ BM BY BA BR IO QQ Nazwa Albania Andora Anguilla Antigua i Barbuda Arabia Saudyjska Armenia Australia Azerbejdan Bahrajn Barbados Belize Bermudy Biaoru Bonia i Hercegowina Brazylia Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego Bunkier i zaopatrzenie statkw, nieznane pastwo

462

armatora QR BI QW Bunkier i zaopatrzenie statkw, pastwo czonkowskie UE Burundi Kraje i terytoria nieokrelone w ramach handlu z krajami trzecimi (spoza Unii Europejskiej HR CN TD DM DJ EC EE FK PH FR GA GH GR GL GU GF GT GW HT ES HK ID IR IS JM YE KY CM QA KE KI KM Chorwacja Chiny Czad Dominika Dibuti Ekwador Estonia Falklandy Filipiny Francja Gabon Ghana Grecja Grenlandia Guam Gujana Francuska Gwatemala Gwinea-Bissau Haiti Hiszpania Hongkong Indonezja Iran Islandia Jamajka Jemen Kajmany Kamerun Katar Kenia Kiribati Komory CL CY DK DO EG ER ET FJ FI TF GM GI GD GE GY GP GN GQ HM HN IN IQ IE IL JP JO KH CA KZ KG CO CG Chile Cypr Dania Dominikana Egipt Erytrea Etiopia Fidi Republika Finlandia Franc. Teryd. Pd Gambia Gibraltar Grenada Gruzja Gujana Gwadelupa Gwinea Gwinea Rwnikowa Heard i McDonald Wyspy Honduras India Irak Irlandia Izrael Japonia Jordania Kamboda Kanada Kazachstan Kirgistan Kolumbia Kongo QV XC Kraje i terytoria nieokrelone w ramach handlu wewntrzwsplnotowego Ceuta BF Burkina Faso

463

CD CR KW LS LR LI LU MK YT MW MY MT MQ MU MX FM MD MN MZ NA NP DE NG NU NO NZ PS PW PG PE PF GS PR KR CF RU RW KN

Kongo (d Zair) Kostaryka Kuwejt Lesotho Liberia Lichtenstein Luksemburg Macedonia Majotta Malawi Malezja Malta Martynika Mauritius Meksyk Mikronezja Modowa Mongolia Mozambik Namibia Nepal Niemcy Nigeria Niue Norwegia Nowa Zelandia Okupowane Terytorium Palestyny Palau Papua Nowa Gwinea Peru Polinezja Franc. Poudniowa Georgia i Poudniowe Wyspy Sandwich Portoryko Republika Korei Republika rodkowoafrykaska Rosja Ruanda St. Kitts i Nevis

KP CU LA LB LY LT LV MG MO MV ML MA MR MP XL UM MC MS MM NR NL NE NI NF NC OM PK PA PY PN PL PT CZ ZA RE RO EH LC

Koreaska Republika Ludowo-Demokratyczna Kuba Laos Liban Libia Litwa otwa Madagaskar Makau Malediwy Mali Maroko Mauretania Mariany Pnocne Melilla Minor (Powiernicze Wyspy Pacyfiku Stanw Zjednoczonych) Monako Montserrat Myanmar (Burma) Nauru Niderlandy Niger Nikaragua Norfolk Nowa Kaledonia Oman Pakistan Panama Paragwaj Pitcairn Polska Portugalia Republika Czeska Republika Poudniowej Afryki Reunion Rumunia Sahara Zachodnia St. Lucia

464

PM SV WS SN SC SG SI LK SD SZ SY CH TJ TW TG TO TN TM TV UA UZ WF VE GB IT CI cx VI CC FO ZM ZW

St. Pierre i Miquelon Salwador Samoa Senegal Seszele Singapur Sowenia Sri Lanka Sudan Suazi Syria Szwajcaria Tadykistan Tajwan Togo Tonga Tunezja Turkmenistan Tuvalu Ukraina Uzbekistan Wallis i Futuna Venezuela Wielka Brytania Wochy Wybrzee Koci Soniowej Wyspa Boego Narodzenia Wyspy Dziewicze - USA Wyspy Kokosowe Wyspy Owcze Zambia Zimbabwe

VC AS SM CS SL SK SO US SR SJ SE SH TH TZ TK TT TR TC UG UY VU VA HU VN TL BV CK VG MH ST CV AE

St. Vincent i Grenadyny Samoa Amerykaskie San Marino Serbia i Czarnogra Sierra Leone Sowacja Somalia Stany Zjednoczone Ameryki Surinam Svalbard i Jan Meyen Szwecja wita Helena Tajlandia Tanzania Tokelau Trynidad i Tobago Turcja Turks i Caicos Uganda Urugwaj Vanuatu Watykan Wgry Wietnam Wschodni Timor Wyspa Bouveta Wyspy Cooka Wyspy Dziewicze - W.B Wyspy Marshalla Wyspy w. Tomasza i Ksica Zielony Przyldek Zjednoczone Emiraty Arabskie

Zacznik nr 4 Kody rodzajw transportu Kod 1 2 Oznaczenie Transport morski Transport kolejowy

465

3 4 5 7 8 9

Transport drogowy Transport lotniczy Przesyki pocztowe Stae instalacje przesyowe (np. gazocigi, wodocigi, ropocigi, koleje linowe itp.). egluga rdldowa Wasny napd (towarem jest np. statek czy samolot poruszajcy si o wasnym napdzie).

Zacznik nr 5 Kody rodzajw transakcji wydrukowa tabelk Uwagi: (1) Ujmowana jest tu wikszo przywozw i wywozw, tj. transakcji, w przypadku ktrych: - nastpuje przeniesienie prawa wasnoci pomidzy osobami zamieszkaymi na stae na danym terytorium (rezydentami) a osobami niezamieszkaymi na stae na danym terytorium (nierezydentami) oraz - nastpuje lub nastpi zapata lub inne wiadczenie (zapata w naturze). Dotyczy to rwnie dostaw towarw przesyanych pomidzy powizanymi ze sob przedsibiorstwami oraz towarw przesyanych z/do centrw dystrybucyjnych, nawet jeli nie towarzyszy temu natychmiastowa zapata. (2) Zawiera dostawy czci zamiennych lub towarw rekompensacyjnych w formie odpatnej. (3) Leasing finansowy: patnoci leasingowe s obliczane w taki sposb, aby pokryway one cakowit lub prawie cakowit warto towaru. Korzyci i ryzyka wynikajce z prawa wasnoci towarw przechodz na leasingobiorc. Po zakoczeniu umowy leasingobiorca staje si prawowitym wacicielem towaru. (4) Wysyki zwrotne i dostawy rekompensacyjne towarw, ktre uprzednio zarejestrowano pod kodami od 3 do 9 kolumny A, naley rejestrowa pod tymi samymi kodami. (5) Obrt uszlachetniajcy obejmuje dziaania (przetworzenie, budow, monta, udoskonalenie, renowacj), ktrych celem jest stworzenie nowego lub w znacznym stopniu ulepszonego towaru. Nie musi to oznacza zmiany w klasyfikacji towaru. Pod tym kodem nie naley ujmowa uszlachetniania dokonywanego przez uszlachetniajcego na rachunek wasny, ktre naley uj pod kodem 1 kolumny A. Towary przeznaczone do uszlachetniania musz by rejestrowane jako przywozy i wywozy. Naprawa nie powinna by rejestrowana pod tym kodem. Naprawa towaru stanowi przywrcenie towaru do jego pierwotnej funkcji lub stanu. Celem tej operacji jest utrzymanie towaru w stanie uywalnoci; moe to oznacza pewn przebudow lub udoskonalenie, ale nie zmienia charakteru towaru. Towary do i po naprawie s wyczone ze statystyki obrotu towarowego midzy pastwami czonkowskimi. (6) Pod kodem 8 kolumny A naley ujmowa jedynie takie transakcje, w przypadku ktrych faktura nie jest wystawiana na poszczeglne dostawy, lecz jedna faktura obejmuje czn warto prac. Jeeli tak nie jest, naley transakcje te uj pod kodem 1. (7) Ujmowany jest tu rwnie przywz lub wywz towarw przekazywanych w ramach leasingu operacyjnego lub dzierawy, ktrych przewidywany okres uytkowania jest duszy ni 24 miesice od momentu przywozu/wywozu albo jeeli po tym okresie towary te nie zostaj przywiezione/wywiezione.

466

Zacznik nr 6 Symbole warunkw dostaw wg INCOTERMS 2000 Kod Incoterms EXW FCA FAS FOB CFR CIF CPT CIP DAF DES DEQ DDU DDP Zaacznik nr 7 Warunki dostaw INCOTERMS 2000 wydrukowa tabelk Zacznik nr 8 Znaczenie Incoterms 2000 z zakadu... (oznaczone miejsce) franco przewonik... (oznaczone miejsce) franco wzdu burty statku... (oznaczony port zaadunku) franco statek... (oznaczony port zaadunku) koszt i fracht... (oznaczony port przeznaczenia) koszt, ubezpieczenie i fracht... (oznaczony port przeznaczenia) przewone opacone do... (oznaczone miejsce przeznaczenia) przewone opacone do... (oznaczone miejsce przeznaczenia) dostarczone na granic... (oznaczone miejsce) dostarczone statek... (oznaczony port przeznaczenia) dostarczone nabrzee... (oznaczony port przeznaczenia) dostarczone (co nieopacone)... (oznaczone miejsce przeznaczenia) dostarczone (co opacone)... (oznaczone miejsce przeznaczenia)

467

Spis treci
1.00.0 Unia Celna......................................................................................................................................1 1.Istota unii celnej.................................................................................................................................1 1.1.Unia celna..................................................................................................................................1 1.2. Zasady Unii Celnej...................................................................................................................1 1.3.Obszar Uniii Celnej...................................................................................................................4 2. Regulacje prawne dotyczce problematyki celnej...........................................................................5 2.1. Rozporzdzenia.........................................................................................................................5 2.2. Dyrektywy.................................................................................................................................6 2.3. Decyzje.....................................................................................................................................7 3. III Filar-wsppraca policyjna i sdowa w sprawach karnych........................................................7 2.00.00 Przedstawicielstwo w sprawach celnych.....................................................................................9 1. Wprowadzenie..................................................................................................................................9 2. Przedstawicielstwo w postpowaniu w sprawach celnych..............................................................9 2.1. Przedstawicielstwo bezporednie...........................................................................................10 2.2 Przedstawicielstwo porednie..................................................................................................11 3. Wymogi i zobowizania ................................................................................................................11 3.1 Instytucja agenta celnego.........................................................................................................11 5.00.00 Wica informacja taryfowa (WIT)........................................................................................14 1.Wprowadzenie.................................................................................................................................14 1.1 Procedura WIT.........................................................................................................................14 1.2 System EBTI............................................................................................................................14 1.3 Wica Informacja Taryfowa - definicja...............................................................................15 1.4 Podstawy prawne.....................................................................................................................15 2 Skadanie wniosku o wydanie wicej informacji taryfowej (WIT)............................................15 2.1 Wsplny jednolity formularz wniosku - informacje oglne...................................................15 2.2 Procedura i czynnoci urzdowe.............................................................................................15 2.3 Procedura skadania wnioskw o wice informacje taryfowe dla wicej ni jednego rodzaju towarw............................................................................................................................16 3.Wydawanie wicej informacji taryfowej.....................................................................................16 3.1 Informacje oglne....................................................................................................................16 3.2 Procedura i czynnoci urzdowe.............................................................................................16 Kwestia udzielania wicej informacji taryfowej zostaa zdefiniowana w artykuach 7 i 8 RWKC. ..........................................................................................................................................16 3.3 Konsekwencje prawne.............................................................................................................16 4. Skutki prawne decyzji WIT............................................................................................................17 4.1 Informacje oglne....................................................................................................................17 4.2 Kto moe powoywa si na WIT...........................................................................................17 4.3 Okres obowizywania decyzji WIT........................................................................................17 5. Utrata wanoci lub anulowanie decyzji WIT ..............................................................................17 5.1 Informacje oglne....................................................................................................................17 5.2 Utrata wanoci na skutek zmian w przepisach prawa ..........................................................18 5.3 Procedura i czynnoci urzdowe.............................................................................................18 5.4 Utrata wanoci na skutek innych midzynarodowych przedsiwzi..................................18 5.5 Utrata wanoci na skutek krajowych przedsiwzi.............................................................18 5.6 Decyzje WIT wydane na podstawie niewaciwych danych..................................................18 5.7 Procedura i czynnoci urzdowe.............................................................................................18 5.8 Postanowienia szczegowe....................................................................................................18 5.9 Konsekwencje prawne.............................................................................................................19 468

5.10 Wyjtki...................................................................................................................................19 6. Okres przejciowy..........................................................................................................................19 6.1 Zastosowanie okresu przejciowego dla WIT.........................................................................19 6.2 Wyjtki.....................................................................................................................................19 7.Odwoania........................................................................................................................................19 8. Procedura zasigania informacji z bazy.........................................................................................20 8.1 Procedura zasigania informacji z bazy WIT-w wystawionych Polsce...............................20 8.2 Procedura zasigania informacji z bazy WIT-w wystawionych w innym kraju czonkowskim................................................................................................................................20 9. Postanowienia kocowe.................................................................................................................20 9.1 Korespondencja na temat WIT-w..........................................................................................20 9.2 Inne informacje pisemne odnonie klasyfikacji taryfowej.....................................................20 6.00.00 Taryfa Celna...............................................................................................................................24 1. Wprowadzenie................................................................................................................................24 2. Informacje oglne...........................................................................................................................24 2.1. Wsplna Taryfa Celna............................................................................................................24 2.2. Zintegrowana Taryfa Wsplnot Europejskich.......................................................................24 2.3. Podstawa prawna....................................................................................................................24 3. Nomenklatura we Wsplnej Taryfie celnej....................................................................................25 3.1. System Zharmonizowany.......................................................................................................25 3.1.1 Budowa Systemu Zharmonizowanego ...........................................................................25 3.1.2 Wyjanienia i klasyfikacja taryfowa ..............................................................................27 3.2. Nomenklatura Scalona............................................................................................................27 3.2.1 Budowa Nomenklatury Scalonej ....................................................................................27 4. Oglne reguy we Wsplnej Taryfie Celnej...................................................................................28 4.1.Oglne Reguy Interpretacji Nomenklatury Scalonej.............................................................28 4.2. Oglne reguy dotyczce stawek celnych..............................................................................29 4.3. Oglne reguy majce zastosowanie zarwno do nomenklatury jak i do ce........................30 5. Przepisy szczeglne........................................................................................................................31 5.1. Towary przeznaczone do niektrych kategorii statkw, odzi i podobnych jednostek pywajcych oraz platform wiertniczych lub produkcyjnych.......................................................31 5.2. Cywilne statki powietrzne i towary do stosowania w cywilnych statkach powietrznych....31 5.3. Produkty farmaceutyczne.......................................................................................................31 5.4. Uprzywilejowane traktowanie z uwagi na rodzaj towarw...................................................31 6. rodki we Wsplnej Taryfie celnej................................................................................................32 6.1. Ca w przywozie.....................................................................................................................32 6.2. Elementy Wsplnej Polityki Rolnej.......................................................................................32 7. Zintegrowana Taryfa Wsplnot Europejskich - TARIC................................................................32 7.1. rodki w TARIC.....................................................................................................................32 7.2. Kodowanie rodkw...............................................................................................................33 7.3. Zwizek midzy kodem w nomenklaturze a rodkami .........................................................33 7.4. Stawka celna stosowana w przywozie z krajw trzecich.......................................................35 7.5. Stawki preferencyjne..............................................................................................................35 7.5.1 Umowy preferencyjne (kod 3xx w polu 36 formularza SAD) ......................................35 7.5.2 Ulgi taryfowe GSP (KOD 2XX w polu 36 formularza SAD) .......................................35 7.5.3 Specjalne uzgodnienia motywacyjne .............................................................................36 7.5.4 Zawieszenia .....................................................................................................................36 7.6. Kontyngenty taryfowe............................................................................................................37 7.6.1 Autonomiczne kontyngenty taryfowe ............................................................................37 7.6.2 Kontyngenty taryfowe wiatowej Organizacji Handlu (WTO) ....................................38 469

7.6.3 Taryfowe kontyngenty autonomiczne i WTO oparte na pozwoleniu zarzdzane przez DG Rolnictwo ..........................................................................................................................38 7.6.4 Preferencyjne kontyngenty taryfowe ..............................................................................38 7.6.5 Plafony taryfowe .............................................................................................................39 6.10.00 Szczeglne przeznaczenie towarw...........................................................................................39 1. Wprowadzenie ...............................................................................................................................39 2. Kontrola towarw o szczeglnym przeznaczeniu .........................................................................39 2.1. Informacje oglne...................................................................................................................39 2.1.1 Regulacje prawne dotyczce uprzywilejowanego traktowania taryfowego towarw /procedury kocowego przeznaczenia/ ....................................................................................39 2.1.2 Warunki uprzywilejowanego traktowania taryfowego ..................................................40 2.1.3 Nomenklatura Scalona ....................................................................................................40 2.1.4 Przegld szczeglnych przeznacze ...............................................................................40 2.1.5 Pozwolenie pisemne .......................................................................................................40 2.1.6 Pozwolenia retrospektywne ............................................................................................41 2.1.7 Przestrzeganie procedury kocowego przeznaczenia ....................................................42 3. Uprzywilejowane traktowanie taryfowe w zalenoci od rodzaju towarw.................................43 3.1. Informacje oglne...................................................................................................................43 3.1.1 Produkty nienadajce si do spoycia ............................................................................43 3.1.2 Nasiona ............................................................................................................................43 3.1.3 Gaza mynarska ...............................................................................................................43 3.1.4 Towary, na ktre musi by przedoony certyfikat ........................................................43 4. Uprzywilejowane traktowanie taryfowe dla cywilnych statkw powietrznych i towarw do stosowania w cywilnych statkach powietrznych...............................................................................44 4.1. Informacje oglne...................................................................................................................44 4.1.1 Zwolnienia z ca dla lotnictwa cywilnego przewidziane we Wsplnotowej Taryfie Celnej, wynikajce z uprzywilejowanego traktowania taryfowego .......................................44 5. Zastosowanie procedury kocowego przeznaczenia w imporcie sprztu wojskowego i towarw o przeznaczeniu militarnym...............................................................................................................45 5.1. Informacje oglne...................................................................................................................45 5.1.1 Zasady korzystania ze stawek zawieszonych, ustanowionych w rozporzdzeniu Rady (WE) nr 150/2003. ...................................................................................................................45 7.00.00 Pochodzenie towarw.................................................................................................................46 1. Wprowadzenie................................................................................................................................46 2. Pochodzenie niepreferencyjne........................................................................................................46 2.1. Wprowadzenie.............................................................................................................................46 2.2. Zasady ustalania niepreferencyjnego pochodzenia towarw.................................................46 2.3. Szczeglne zasady ustanowione dla okrelonych towarw...................................................47 2.4. Dokumentowanie pochodzenia niepreferencyjnego..............................................................48 2.4.1 Oglne zasady wystawiania uniwersalnych wiadectw pochodzenia ...........................48 2.4.2 Dokumentowanie pochodzenia tekstyliw .....................................................................49 2.4.3 wiadectwa pochodzenia dla niektrych produktw rolnych objtych specjalnymi postanowieniami dotyczcymi przywozu ...............................................................................50 2.4.4 wiadectwa pochodzenia dla niektrych towarw stalowych .......................................51 3. Pochodzenie preferencyjne.............................................................................................................51 3.1. Wprowadzenie........................................................................................................................51 3.2. Przepisy dotyczce preferencyjnych regu pochodzenia.......................................................52 3.3. Zasady ustalania preferencyjnego pochodzenia towarw......................................................54 3.3.1 Towary cakowicie uzyskane: ........................................................................................54 3.3.2 Towary wystarczajco przetworzone .............................................................................55 470

3.3.3 Kumulacja pochodzenia ..................................................................................................55 3.4. Wystawianie preferencyjnych dowodw pochodzenia..........................................................56 3.4.1 Wystawianie wiadectw Form A i EUR.1 .....................................................................57 3.4.2 Retrospektywne wystawianie wiadectw EUR.1 ...........................................................57 3.4.3 Wystawianie duplikatw wiadectw EUR.1 ..................................................................57 3.4.4 Wystawianie wiadectw zastpczych .............................................................................57 3.4.5 Odmowa wystawienia wiadectwa EUR.1 .....................................................................58 3.4.6 Wystawianie wiadectw INF 4 .......................................................................................58 3.5. Uznawanie dokumentw potwierdzajcych pochodzenie.....................................................59 3.5.1 Forma dokumentu ...........................................................................................................59 3.5.2 Niezgodnoci w dokumentach ........................................................................................59 3.5.3 Oczywiste bdy formalne ..............................................................................................60 3.5.4 Opis towaru .....................................................................................................................60 3.5.5 Wano dowodu pochodzenia ......................................................................................60 3.6. Uproszczony sposb dokumentowania pochodzenia towarw.............................................62 3.6.1 Deklaracja na fakturze ....................................................................................................62 3.6.2 Upowaniony eksporter ..................................................................................................62 3.6.3 Inne formy uproszczonego sposobu dokumentowania pochodzenia .............................62 3.6.4 Warunki udzielenia upowanienia polskim eksporterom ..............................................62 3.6.5 Procedura uzyskiwania upowanienia ............................................................................63 3.6.6 Korzystanie z upowanienia ...........................................................................................64 3.6.7 Kontrola i cofanie upowanie .......................................................................................64 3.7. Postanowienia szczeglne......................................................................................................64 3.7.1 Towary w skadach celnych. ..........................................................................................64 3.7.2 Towary o wsplnotowym pochodzeniu, przywoone powrotnie do Wsplnoty ..........65 3.7.3 Wymiana towarowa z Turcj ..........................................................................................67 3.7.4 Dokumentowanie pochodzenia towarw z Izraela ........................................................68 3.7.5 Wystawianie dowodw pochodzenia towarw wywoonych do Meksyku ..................69 4. Wsppraca administracyjna..........................................................................................................70 4.1. Wprowadzenie........................................................................................................................70 4.2. Weryfikacja preferencyjnych dowodw pochodzenia...........................................................71 4.2.1 Zadania polskiej administracji celnej .............................................................................71 4.2.2 Powody weryfikacji dowodw pochodzenia ..................................................................71 4.2.3 Wnioski otrzymywane z zagranicy ................................................................................71 4.2.4 Wnioski polskich organw celnych ...............................................................................72 4.2.5 Zabezpieczenie ................................................................................................................73 4.2.6 Wyniki weryfikacji .........................................................................................................73 4.2.7 Brak odpowiedzi .............................................................................................................73 4.3. Weryfikacja wiadectw pochodzenia dla niektrych produktw rolnych objtych specjalnymi ustaleniami dotyczcymi przywozu..........................................................................73 4.4. Weryfikacja uniwersalnych wiadectw pochodzenia............................................................74 5. Wica informacja o pochodzeniu (WIP)....................................................................................74 5.1. Wprowadzenie........................................................................................................................74 5.2. Wniosek o udzielenie WIP.....................................................................................................74 5.3. Wydawanie WIP.....................................................................................................................75 5.4. Wano WIP.........................................................................................................................75 9.00.00 Warto celna.............................................................................................................................76 1. Warto celna..................................................................................................................................76 1.1 Wprowadzenie.........................................................................................................................76 1.1.1. Podstawy systemu ustalania wartoci celnej..................................................................76 471

1.1.2 Inne wartoci i ceny.........................................................................................................77 1.1.3 System i metody ustalania wartoci celnej......................................................................77 1.1.4. Zarys metody wartoci transakcyjnej.............................................................................78 1.1.5. Zarys zastpczych metod wyceny..................................................................................79 1.2 Procedury i czynnoci urzdowe ............................................................................................80 1.3 Dokadniejsze postanowienia..................................................................................................80 1.4. Wyjtki ...................................................................................................................................81 1.5. Postanowienia karne...............................................................................................................81 2. Warto transakcyjna importowanych towarw............................................................................81 2.1. Wprowadzenie........................................................................................................................81 2.1.1. Warto transakcyjna......................................................................................................81 2.1.2. Sprzeda na eksport........................................................................................................81 2.1.3. Brak danych dotyczcych cen sprzeday.......................................................................82 2.1.4. Kupujcy i sprzedajcy...................................................................................................82 2.1.5. Wykorzystanie towarw w kraju trzecim.......................................................................82 2.1.6. Iloci towarw i niedobory.............................................................................................82 2.1.7. Cena faktycznie zapacona lub nalena..........................................................................82 2.1.8. Koszty dziaa podjtych przez kupujcego (marketing)..............................................83 2.1.9. Koszty waenia lub badania...........................................................................................83 2.1.10. Koszty skadowania poza obszarem Wsplnoty Europejskiej....................................83 2.1.11 Prowizja za udzielenie gwarancji zapaty, koszty oprocentowania kredytu................84 2.1.12. Koszty kursu (szkolenia)..............................................................................................85 2.1.13. Rabaty i upusty cenowe za opat z gry lub opat gotwk.....................................85 2.1.14. Znika obrotowa...........................................................................................................86 2.1.15. Wpyw korekt ceny faktycznie zapaconej lub nalenej na warto celn..................86 2.1.16 Towary utracone lub uszkodzone..................................................................................88 2.1.17. Znika za prbki i znika wystawowa.........................................................................88 2.1.18.Ceny dumpingowe i subwencje eksportowe lub premie...............................................88 2.1.19. Skadowanie w skadzie celnym...................................................................................89 2.1.20. Zwyczajowe czynnoci podejmowane w skadzie celnym..........................................89 2.1.21. Przetwarzanie pod kontrol..........................................................................................90 2.1.22. Uszlachetnianie czynne................................................................................................90 2.1.23. Uszlachetnianie bierne..................................................................................................90 2.1.24. Ograniczenia w zastosowaniu metody wartoci transakcyjnej....................................90 2.1.25. Akceptowalno wartoci transakcyjnej w przypadku powizania stron....................91 2.2. Procedury i czynnoci urzdowe............................................................................................92 2.3. Dokadniejsze postanowienia.................................................................................................92 2.4. Wyjtki....................................................................................................................................92 2.5. Postanowienia karne...............................................................................................................92 3. Koszty doliczane do wartoci transakcyjnej..................................................................................92 3.1. Wprowadzenie........................................................................................................................92 3.1.1. Prowizje i koszty porednictwa (z wyjtkiem prowizji od zakupu)..............................92 3.1.2. Koszty opakowa i pakowania.......................................................................................93 3.1.3 Towary dostarczone i usugi wiadczone przez kupujcego..........................................93 3.1.4. Warto towarw dostarczonych i usug wiadczonych przez kupujcego..................95 3.1.5. Honoraria, tantiemy autorskie i opaty licencyjne: oglnie...........................................95 3.1.6. Patenty, licencje i znaki towarowe.................................................................................95 3.1.7. Honoraria, tantiemy autorskie i opaty licencyjne a towary importowane....................97 3.1.8 Znak towarowy a importowany produkt gotowy............................................................97 3.1.9. Honoraria, tantiemy autorskie i opaty licencyjne a importowane czci, pprodukty, 472

skadniki lub surowce produktu finalnego...............................................................................98 3.1.10. Honoraria, tantiemy autorskie i opaty licencyjne a warunek sprzeday....................98 3.1.11. Honoraria, tantiemy autorskie i opaty licencyjne a prawo do dystrybucji i odsprzeday...............................................................................................................................98 3.1.12. Honoraria, tantiemy autorskie i opaty licencyjne a dochody z dalszej odsprzeday, dyspozycji lub wykorzystania towarw importowanych.........................................................99 3.1.13. Dochody z dalszej odsprzeday, dyspozycji lub wykorzystania towarw importowanych..........................................................................................................................99 3.1.14. Koszty dostawy (transportu) oglnie...........................................................................99 3.1.15. Obszar celny..................................................................................................................99 3.1.16. Miejsce wprowadzenia towarw..................................................................................99 3.1.17. Koszty transportu do miejsca wprowadzenia.............................................................100 3.1.18. Koszty transportu do miejsca przeznaczenia.............................................................100 3.1.19. Przesyki pocztowe.....................................................................................................101 3.1.20. Koszty ubezpieczenia.................................................................................................101 3.1.21. Koszty skadowania zwizanego z transportem, koszty postojowego i koszty wyadunku...............................................................................................................................101 3.2 Procedury i czynnoci urzdowe...........................................................................................101 3.3 Dokadniejsze postanowienia................................................................................................101 3.4. Wyjtki..................................................................................................................................101 3.4.1. Prowizja od zakupu.......................................................................................................101 3.4.2. Wartoci prac techniczno-inynieryjnych, rozwojowych, artystycznych i projektw oraz planw i szkicw, ktre zostay wykonane lub sporzdzone we Wsplnocie Europejskiej............................................................................................................................101 3.4.3. Prawo do kopiowania...................................................................................................102 3.4.4. Prawo do dystrybucji lub odsprzeday.........................................................................102 3.5. Postanowienia karne.............................................................................................................102 4. Koszty odliczane od wartoci transakcyjnej................................................................................102 4.1. Wprowadzenie......................................................................................................................102 4.1.1. Opaty i koszty podlegajce odliczeniu........................................................................102 4.1.2. Warunek dla dokonania odlicze.................................................................................102 4.1.3. Podatki krajowe i opaty celne.....................................................................................103 4.2. Procedury i czynnoci urzdowe..........................................................................................103 4.3. Dokadniejsze postanowienia...............................................................................................103 4.4. Wyjtki..................................................................................................................................103 4.5 Postanowienia karne..............................................................................................................103 5. Warto transakcyjna towarw identycznych..............................................................................103 5.1. Wprowadzenie......................................................................................................................103 5.1.1. Warto transakcyjna towarw identycznych..............................................................103 5.1.2. Poziom handlu..............................................................................................................103 5.1.3. Koszty transportu. ........................................................................................................104 5.1.4. Czynnik czasu. .............................................................................................................104 5.1.5. Warto najnisza.........................................................................................................105 5.1.6. Producent......................................................................................................................105 5.1.7. Towary identyczne........................................................................................................105 5.2. Procedury i czynnoci urzdowe .........................................................................................105 5.3. Dokadniejsze postanowienia ..............................................................................................105 5.4. Wyjtki .................................................................................................................................105 5.5 Postanowienia karne..............................................................................................................105 6. Warto transakcyjna towarw podobnych.................................................................................105 473

6.1. Wprowadzenie.. ...................................................................................................................105 6.1.1. Warto transakcyjna towarw podobnych.................................................................105 6.1.2. Poziom handlu..............................................................................................................106 6.1.3. Koszty transportu. ........................................................................................................106 6.1.4. Czynnik czasu. .............................................................................................................107 6.1.5. Warto najnisza.........................................................................................................107 6.1.6. Producent......................................................................................................................107 6.1.7. Towary podobne...........................................................................................................107 6.2. Procedury i czynnoci urzdowe .........................................................................................107 6.3. Dokadniejsze postanowienia ..............................................................................................107 6.4. Wyjtki .................................................................................................................................107 6.5 Postanowienia karne..............................................................................................................107 7. Metoda ceny jednostkowej (metoda dedukcyjna)........................................................................107 7.1 Wprowadzenie.......................................................................................................................108 7.1.1 Warto celna oparta na cenie jednostkowej................................................................108 7.1.2 Sprzeda.........................................................................................................................109 7.1.3 Kolejno sprzeday......................................................................................................109 7.1.4 Hierarchia sprzeday.....................................................................................................109 7.1.5 Cena za jednostk..........................................................................................................109 7.1.6 Sprzedae z rnymi cenami.........................................................................................110 7.1.7 Obrbka lub przetwarzanie po czasie wprowadzenia do wolnego obrotu...................110 7.1.8. Pozycje odejmowane....................................................................................................110 7.1.9. Ilo ..............................................................................................................................110 7.2 Procedury i czynnoci urzdowe...........................................................................................111 7.3 Dokadniejsze postanowienia: warzywa i owoce (zarezerwowany)....................................111 7.4 Wyjtki: kolejno metody ceny jednostkowej i metody wartoci kalkulowanej...............111 7.5 Postanowienia karne..............................................................................................................111 8.Metoda wartoci kalkulowanej .....................................................................................................111 8.1 Wprowadzenie.......................................................................................................................111 8.1.1 Warto celna oparta na cenie kalkulowanej................................................................111 8.1.2 Koszty lub warto materiaw:....................................................................................112 8.1.3 Zysk i koszty operacyjne firmy.....................................................................................112 8.1.4 Towary tego samego rodzaju lub tego samego gatunku...............................................112 8.1.5 Koszty zwizane z transportem.....................................................................................112 8.1.6 Inne informacje..............................................................................................................113 8.2 Procedury i czynnoci urzdowe (zarezerwowany)..............................................................113 8.3 Dokadniejsze postanowienia (zarezerwowany)...................................................................113 8.4 Wyjtki: kolejno metody ceny jednostkowej i metody kalkulacyjnej..............................113 8.5 Postanowienia karne..............................................................................................................113 9. Metoda "ostatniej szansy"............................................................................................................113 9.1 Wprowadzenie. .....................................................................................................................113 9.1.1 Warto celna wedug metody rozsdnych rodkw....................................................113 9.1.2 Przykady rozsdnej elastycznoci................................................................................114 9.2 Procedury i czynnoci urzdowe (zarezerwowany)..............................................................114 9.3. Dokadniejsze postanowienia...............................................................................................114 9.4 Wyjtki...................................................................................................................................114 9.5 Postanowienia karne..............................................................................................................114 10. Szczeglny tryb ustalania wartoci celnej.................................................................................114 10.1. Wprowadzenie....................................................................................................................114 10.1.1. Postpowanie wobec towarw wynajtych lub wydzierawionych..........................114 474

10.1.2. Postpowanie wobec uywanych pojazdw motorowych.........................................115 10.1.3. Przesyki bezpatne.....................................................................................................116 10.2. Procedury i czynnoci urzdowe........................................................................................116 10.3. Dokadniejsze postanowienia (przepisy szczeglne).........................................................117 10.4. Wyjtki ...............................................................................................................................117 10.5 Postanowienia karne............................................................................................................117 11. Kursy wymiany walut.................................................................................................................117 11.1. Wprowadzenie....................................................................................................................117 11.1.1. Kursy walut obcych....................................................................................................117 11.1.2. Zasady stosowania kursw walut ..............................................................................117 11.1.3. Centralne zasoby kursw wymiany............................................................................117 11.2. Procedury i czynnoci urzdowe........................................................................................118 11.3. Dokadniejsze postanowienia (przepisy szczeglne).........................................................118 11.4. Wyjtki................................................................................................................................118 11.4.1 Kontraktowo uzgodniony kurs wymiany....................................................................118 11.4.2 Wartoci jednostkowe towarw atwo psujcych si wyraone w EUR....................118 11.5 Postanowienia karne............................................................................................................118 12. Uproszczony sposb ustalania wartoci celnej towarw atwo psujcych si..........................118 12.1. Wprowadzenie ...................................................................................................................119 12.1.1. Warto celna towarw atwo psujcych si..............................................................119 12.1.2. Wartoci jednostkowe.................................................................................................119 12.1.3. Towary atwo psujce si...........................................................................................119 12.1.4. Wniosek importera o przystpienie do systemu........................................................119 12.2. Procedury i czynnoci urzdowe........................................................................................119 12.3. Dokadniejsze postanowienia (przepisy szczeglne).........................................................119 12.4. Wyjtki................................................................................................................................119 12.4.1. Metody inne ni uproszczony sposb ustalania wartoci celnej...............................120 12.4.2. Wykluczenie importera z systemu.............................................................................120 12.4.3. Towary uszkodzone ...................................................................................................120 12.4.4. Czynnoci urzdowe...................................................................................................120 12.5 Postanowienia karne............................................................................................................121 13. Deklaracja wartoci celnej .........................................................................................................121 13.1. Wprowadzenie ...................................................................................................................121 13.1.1 Deklaracja wartoci celnej D.W.1 i dokumenty handlowe. .......................................121 13.1.2. Wypenianie deklaracji D.W.1...................................................................................121 13.1.3. Skadajcy deklaracj D.W.1 ....................................................................................122 13.1.4. Faktury .......................................................................................................................122 13.1.5. Inne dokumenty handlowe..........................................................................................123 13.1.6. Forma i tryb skadania dokumentw handlowych.....................................................123 13.2. Procedury i czynnoci urzdowe........................................................................................123 13.3. Dokadniejsze postanowienia (przepisy szczeglne).........................................................123 13.3.1. Zbiorcza deklaracja wartoci celnej D.W.2...............................................................123 13.3.2 Wypenianie deklaracji D.W.2....................................................................................124 13.3.3. Czynnoci urzdowe...................................................................................................126 13.4. Wyjtki................................................................................................................................126 13.4.1. Odstpienie od skadania deklaracji D.W.1...............................................................126 13.4.2. Czynnoci urzdowe...................................................................................................126 13.5. Postanowienia karne ..........................................................................................................126 14. Regulacje dotyczce uproszczonego (zryczatowanego) okrelenia elementw wliczanych/niewliczanych do wartoci celnej towarw..................................................................126 475

14.1. Wprowadzenie ...................................................................................................................126 14.1.1. Administracyjny sposb uproszczonego (zryczatowanego) okrelenia elementw wliczanych/niewliczanych do wartoci celnej towarw........................................................126 14.1.2. Termin obowizywania uproszczenia .......................................................................127 14.1.3. Warunki stosowania uproszcze................................................................................127 14.1.4. Wartoci ustalone administracyjnie............................................................................127 14.1.5. Pozwolenie na stosowanie uproszcze.......................................................................127 14.2. Procedury i czynnoci urzdowe........................................................................................128 14.3. Dokadniejsze postanowienia ............................................................................................128 14.4. Wyjtki................................................................................................................................128 14.5 Postanowienia karne............................................................................................................128 11.00.00 Regulowanie sytuacji towarw..............................................................................................130 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................130 2. Regulowanie sytuacji towarw objtych zakazami lub ograniczeniami wynikajcym z odrbnych przepisw (tzw. reglamentacja pozataryfowa)..............................................................131 2.1. Kontrolowanie towarw objtych zakazami lub ograniczeniami w obrocie wewntrzwsplnotowym.............................................................................................................131 2.2. Regulowanie sytuacji towarw objtych zakazami lub ograniczeniami w obrocie z krajami trzecimi (przywz/wywz towarw poza obszar celny Wsplnoty Europejskiej)....................131 2.2.1 Uregulowanie sytuacji towaru poprzez cofnicie..............................................................132 2.2.2 Uregulowanie sytuacji towaru poprzez sprzeda...............................................................132 2.2.3 Uregulowanie sytuacji towaru poprzez dokonanie zniszczenia........................................133 2.2.4 Uregulowanie sytuacji towaru poprzez wystpienie o orzeczenie przepadku..................133 2.2.4.1 Dziaania podejmowane w przedmiocie przepadku ..................................................133 2.3. Koszty zwizane z regulowaniem sytuacji towarw objtych zakazami lub ograniczeniami ......................................................................................................................................................133 Rozdzia 2a Przepadek rzeczy (KPC).........................................................................................134 2.2.4.2 Konsekwencje orzeczenia przepadku towarw i dalsze postpowanie z towarami, co do ktrych orzeczono przepadek. ..........................................................................................135 3. Regulowanie sytuacji towarw nieobjtych zakazami lub ograniczeniami w obrocie z krajami trzecimi (przywz/wywz towarw poza obszar celny Wsplnoty Europejskiej).........................136 3.1. Cofnicie towaru...................................................................................................................136 3.2. Sprzeda towaru....................................................................................................................136 3.3. Zniszczenie towaru...............................................................................................................137 3.4. Orzeczenie przepadku...........................................................................................................137 3.5. Koszty zwizane z regulowaniem sytuacji towarw innych ni objte zakazami lub ograniczeniami.............................................................................................................................137 4. Oglne regulacje dotyczce sprzeday towaru przed orzeczeniem przepadku oraz po orzeczeniu przepadku..........................................................................................................................................137 12.00.00 Postpowanie ze zgoszeniem celnym...................................................................................138 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................138 2. Konstrukcja zgoszenia celnego...................................................................................................138 3. Osoby uprawnione do dokonania zgoszenia celnego.................................................................139 4. Warunki, jakie powinno spenia zgoszenie celne.....................................................................139 5. Odmowa przyjcia zgoszenia celnego........................................................................................139 5.1. Przesanki odmowy przyjcia zgoszenia celnego...............................................................139 5.2. Forma odmowy przyjcia zgoszenia celnego.....................................................................139 6. Przyjcie zgoszenia celnego........................................................................................................140 7. Czynnoci podejmowane przez organ celny po przyjciu zgoszenia celnego...........................140 8. Rozstrzygnicia podejmowane w stosunku do zgoszenia celnego w przypadku stwierdzenia 476

niezgodnoci pomidzy danymi zawartymi w zgoszeniu a stanem faktycznym...........................140 8.1. Rozstrzygnicia podejmowane w przypadku stwierdzenia nieprawidowoci przed zwolnieniem towaru.....................................................................................................................140 8.1.1. Rozstrzygnicia podejmowane w przypadku stwierdzenia nieprawidowoci majcych wpyw na kwot wynikajc z dugu celnego .......................................................................140 8.1.1.1 Rozstrzygnicia podejmowane w przypadku stwierdzenia w toku weryfikacji zgoszenia celnego nieprawidowoci mogcych prowadzi do ustalenia kwoty nalenoci celnych przywozowych wyszej ni zadeklarowana w zgoszeniu celnym, a nie jest moliwe przed zwolnieniem towaru okrelenie ostatecznej kwoty nalenoci celnych przywozowych, ktrej winny podlega towary ................................................................141 8.1.1.2 Rozstrzygnicia podejmowane w przypadku gdy w toku weryfikacji zgoszenia celnego organ celny stwierdzi nieprawidowoci prowadzce do ustalenia kwoty wyszej ni zadeklarowana w zgoszeniu celnym i jednoczenie organ ten dysponuje danymi pozwalajcymi na okrelenie przed zwolnieniem towaru cakowitej kwoty nalenoci celnych, ktrej powinny podlega towary ........................................................................141 8.1.2. Rozstrzygnicia podejmowane w przypadku stwierdzenia w toku weryfikacji nieprawidowoci majcych wpyw na zastosowan procedur ...........................................142 8.1.3. Zasady wszczcia postpowania w przypadku stwierdzenia w wyniku weryfikacji nieprawidowoci majcych wpyw na wysoko kwoty wynikajcej z dugu celnego lub zastosowan procedur ..........................................................................................................142 8.2. Rozstrzygnicia podejmowane w przypadku stwierdzenia nieprawidowoci po zwolnieniu towaru...........................................................................................................................................142 8.2.1. Jeeli istnieje podejrzenie, e kwota nalenoci nie zostaa zaksigowana zgodnie z art.218 i 219 WKC lub zostaa zaksigowana kwota nisza od prawnie nalenej ...............142 8.2.2. Jeeli nalenoci celne przywozowe zostay zaksigowane w kwocie wyszej ni prawnie nalena lub zostay zaksigowane niezgodnie z art.220 ust.2 WKC ......................142 8.3. Inne rozstrzygnicia dotyczce zgoszenia celnego.............................................................143 8.3.1. Sprostowanie zgoszenia celnego ................................................................................143 8.3.2. Uniewanienie zgoszenia celnego ..............................................................................143 8.3.3. Postanowienie wydawane na podstawie art.23 ust.4 Prawa celnego ..........................144 9. Kontrola zgosze celnych po zwolnieniu towarw....................................................................144 12.10.00 Instrukcja wypeniania i stosowania dokumentu SAD..........................................................145 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................145 2. Instrukcja......................................................................................................................................145 12.50.00 Procedury uproszczone..........................................................................................................145 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................145 2. Pozwolenia na stosowanie procedury uproszczonej w formie uproszczonego zgoszenia celnego oraz poprzez wpis do rejestru...........................................................................................................146 2.1. Wniosek................................................................................................................................146 2.2. Zabezpieczenie......................................................................................................................146 2.3. Pozwolenie............................................................................................................................147 3. Procedury uproszczone w procedurze dopuszczenia do obrotu..................................................149 3.1. Niekompletne zgoszenie celne............................................................................................149 3.1.1 Wymagane dane ............................................................................................................150 3.1.2 Wymagane dokumenty .................................................................................................151 3.1.3 Termin na przekazanie brakujcych danych i dokumentw ........................................151 3.1.4 Zwolnienie towarw .....................................................................................................151 3.1.5 Nalenoci .....................................................................................................................151 3.1.6 Zgoszenie uzupeniajce ..............................................................................................152 3.2. Uproszczone zgoszenie celne..............................................................................................153 477

3.2.1 Niekompletne zgoszenie na formularzu jednolitego dokumentu administracyjnego SAD. .......................................................................................................................................153 3.2.2 Wymagane dokumenty .................................................................................................154 3.2.3 Zoenie dokumentu handlowego lub administracyjnego wraz z wnioskiem o objcie towarw dan procedur ........................................................................................................155 3.2.4 Nalenoci .....................................................................................................................155 3.2.5 Zgoszenie uzupeniajce ..............................................................................................155 3.3. Wpis towarw do rejestru.....................................................................................................156 3.3.1 Pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej ....................................................156 3.3.2 Powiadomienie ..............................................................................................................156 3.3.3 Potwierdzenie ................................................................................................................158 3.3.4 Obowizki osoby upowanionej ..................................................................................158 3.3.5 Dalsze uatwienia ..........................................................................................................158 3.3.6 Rejestr prowadzony przez osob posiadajc pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej ...........................................................................................................................161 3.3.7 Zgoszenie uzupeniajce ..............................................................................................163 4. Procedury uproszczone w procedurze wywozu...........................................................................164 4.1. Niekompletne zgoszenie celne............................................................................................164 4.1.1 Wymagane dane ............................................................................................................164 4.1.2 Wymagane dokumenty .................................................................................................165 4.1.3 Termin na przekazanie brakujcych danych i dokumentw ........................................165 4.1.4 Podwykonawstwo .........................................................................................................166 4.1.5 Zgoszenie uzupeniajce ..............................................................................................166 4.2. Uproszczone zgoszenie celne..............................................................................................166 4.2.1 Niekompletne zgoszenie celne na formularzu jednolitego dokumentu administracyjnego SAD. ........................................................................................................166 4.2.2 Wymagane dokumenty .................................................................................................167 4.2.3 Podwykonawstwo .........................................................................................................167 4.2.4 Dokument handlowy lub administracyjny ...................................................................167 4.2.5 Zgoszenie uzupeniajce Jako okres rozliczeniowy stosowania procedury uproszczonej naley wyznaczy miesic kalendarzowy (od 1 do ostatniego dnia miesica). ...................168 4.3. Wpis do rejestru....................................................................................................................168 4.3.1 Pozwolenie ....................................................................................................................168 4.3.2 Powiadomienie ..............................................................................................................168 4.3.3 Potwierdzenie ................................................................................................................168 4.3.4 Uatwienia .....................................................................................................................169 4.3.5 Wpis do rejestru ............................................................................................................169 4.3.6 Dokument potwierdzajcy wyprowadzenie towaru poza obszar celny wsplnoty. ....170 4.3.7 Rejestr prowadzony przez osob posiadajc pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej ...........................................................................................................................170 4.3.8 Zgoszenie uzupeniajce ..............................................................................................171 4.3.9 Potwierdzanie faktycznego wywozu na innym dokumencie ni karta 3 SAD ............171 4.4. Wypenianie pl literowych:................................................................................................172 4.5. Tryb postpowania w zakresie potwierdzania faktycznego wywozu towarw w przy stosowaniu procedury uproszczonej............................................................................................173 4.5.1 Szczeglne przypadki postpowania: ...........................................................................174 4.6 Stempel upowanionego eksportera......................................................................................175 5. Gospodarcze procedury celne - objcie.......................................................................................176 5.1. Objcie towarw procedur skadu celnego........................................................................176 5.1.1 Uproszczone zgoszenie celne ......................................................................................176 478

5.1.1.1 Zgoszenie celne na formularzu jednolitego dokumentu administracyjnego SAD ............................................................................................................................................176 5.1.1.1a Skad celny typu D ..............................................................................................177 5.1.1.2 Zoenie dokumentu handlowego lub administracyjnego wraz z wnioskiem o objcie dan procedur celn ............................................................................................177 5.1.1.2a Skad celny typu B ..............................................................................................177 5.1.1.3 Zgoszenie uzupeniajce ......................................................................................177 5.1.2 Wpis do rejestru ............................................................................................................177 5.1.2.1 Obowizki osoby upowanionej - procedura podstawowa ..................................177 5.1.2.2 Uatwienia ..................................................................................................................178 5.1.2.3 Zgoszenie uzupeniajce ......................................................................................178 5.2. Objcie towarw procedur uszlachetniania czynnego w systemie zawiesze, odprawy czasowej, przetwarzania pod kontrol celn...............................................................................178 5.2.1 Uproszczone zgoszenie celne ......................................................................................178 5.2.2 Zoenie dokumentu handlowego lub administracyjnego wraz z wnioskiem o objcie towarw dan procedur celn. .............................................................................................179 5.3. Objcie towarw procedur uszlachetniania czynnego w systemie ce zwrotnych............179 5.4. Procedura uszlachetniania biernego.....................................................................................180 6. Gospodarcze procedury celne - zakoczenie ..............................................................................180 6.1. Zamknicie procedury skadu celnego.................................................................................180 6.2. Zamknicie pozostaych gospodarczych procedur celnych.................................................181 6.3. Szczeglne przypadki postpowania....................................................................................181 14.00.00 Procedury tranzytowe.............................................................................................................182 1.Wprowadzenie...............................................................................................................................182 2.Procedury tranzytowe w WKC:....................................................................................................182 3. Procedury tranzytowe realizowane na podstawie porozumie midzynarodowych:.................184 14.10.00 Status towarw.......................................................................................................................185 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................185 2. Zasady oglne i rda prawa.......................................................................................................185 3. Potwierdzenie wsplnotowego statusu towarw.........................................................................186 3.1 Przewozy regularn lini rejsow.........................................................................................186 3.1.1 Definicja.........................................................................................................................186 3.1.2 Pozwolenie na dokonywanie przewozw regularn lini rejsow...............................186 4. Sposoby potwierdzania wsplnotowego statusu towarw...........................................................187 14.20.00 Standardowa procedura wsplnotowego tranzytu z wykorzystaniem Nowego Skomputeryzowanego Systemu Tranzytowego (NCTS)......................................................................190 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................190 2. Nowy Skomputeryzowany System Tranzytowy - NCTS............................................................190 2.1. Podstawowe informacje o systemie NCTS..........................................................................190 2.2. Zakres systemu NCTS..........................................................................................................191 2.3. Komunikacja elektroniczna podmiotw z systemem NCTS...............................................191 3. Procedura dokonywania zgoszenia.............................................................................................191 3.1. Zaadunek..............................................................................................................................191 3.2. Zgoszenie tranzytowe..........................................................................................................192 3.2.1. Wypenianie formularzy zgoszenia tranzytowego...........................................................192 3.2.2. Przesyki mieszane........................................................................................................193 3.2.3. Podpisywanie zgoszenia tranzytowego.......................................................................193 4. Formalnoci w urzdzie wyjcia..................................................................................................193 4.1. Przyjcie, rejestracja i weryfikacja zgoszenia tranzytowego.............................................193 4.2. Sprostowanie zgoszenia tranzytowego...............................................................................194 479

4.3. Uniewanienie zgoszenia tranzytowego.............................................................................194 4.4. Kontrola towarw.................................................................................................................194 4.5. Zoenie zabezpieczenia.......................................................................................................194 4.6. Wica trasa przewozu.......................................................................................................195 4.7. Termin na dostarczenie towarw.........................................................................................195 4.8. rodki suce identyfikacji towarw..................................................................................196 4.8.1. Wprowadzenie..............................................................................................................196 4.8.2. Metody nakadania zamkni celnych.........................................................................196 4.8.3. Charakterystyka zamkni celnych..............................................................................197 4.9. Zwolnienie towarw do procedury tranzytu........................................................................197 4.9.1. Dokumenty stosowane przy zwolnieniu towarw do tranzytu....................................197 5. Formalnoci i zdarzenia w trakcie transportu..............................................................................198 5.1. Formalnoci w przypadku zaistnienia zdarze podczas transportu.....................................198 5.2. Formalnoci w urzdzie tranzytowym.................................................................................199 5.2.1. Urzd tranzytowy..........................................................................................................199 5.2.2. Procedura w urzdzie tranzytowym.............................................................................199 5.2.3. Zmiana urzdu tranzytowego.......................................................................................199 5.2.4. Dziaania podejmowane w wypadku zaistnienia nieprawidowoci...........................200 6. Formalnoci w urzdzie przeznaczenia........................................................................................200 6.1. Zasady oglne.......................................................................................................................200 6.2. Procedura w urzdzie przeznaczenia....................................................................................200 6.2.1. Zakoczenie procedury tranzytowej............................................................................200 6.2.2. Kontrola zakoczenia procedury..................................................................................201 6.3. Sytuacje szczeglne..............................................................................................................202 6.3.1. Powiadczenie odbioru.................................................................................................202 6.3.2. Wydanie alternatywnego dowodu zakoczenia procedury..........................................202 6.3.3. Nieprawidowoci.........................................................................................................202 6.3.3.1. Nieprawidowoci dotyczce zamkni celnych..................................................202 6.3.3.2. Inne nieprawidowoci..........................................................................................203 6.3.3.3. Wyjanianie niezgodnoci....................................................................................203 6.3.4. Zmiana urzdu przeznaczenia......................................................................................203 6.4. Przedstawienie towarw po upywie wyznaczonego terminu.............................................205 7. Procedura poszukiwawcza i weryfikacyjna.................................................................................205 7.1. Informowanie gwnego zobowizanego............................................................................205 7.2. Procedura poszukiwawcza....................................................................................................206 7.2.1. Kraj wyjcia - Nota poszukiwawcza TC20..................................................................207 7.2.2. Kraj przeznaczenia - reakcje na not poszukiwawcz.................................................207 7.2.3. Kraj wyjcia - Monit TC22...........................................................................................207 7.2.4. Kraj wyjcia - Konsekwencje rezultatw procedury poszukiwawczej........................208 7.3. Postpowanie weryfikacyjne................................................................................................208 8. Instrukcja postpowania dla funkcjonariuszy w placwkach celnych z uruchomionym systemem NCTS................................................................................................................................................208 14.30.00 Procedura TIR........................................................................................................................216 1.Wprowadzenie...............................................................................................................................216 2. Zasady i zakres stosowania..........................................................................................................216 3. Konsekwencje dla procedury TIR wynikajce z postrzegania Wsplnoty jako jednego obszaru celnego..............................................................................................................................................216 4. Dostp do systemu TIR................................................................................................................217 5. Szczegowy tryb postpowania w ramach procedury TIR........................................................217 5.1. Zasady oglne.......................................................................................................................217 480

5.2. Czynnoci organw celnych przy zgaszaniu towaru do wywozu z obszaru celnego Wsplnoty....................................................................................................................................218 5.3. Czynnoci organw celnych przy przywozie towarw na obszar celny Wsplnoty..........219 6. Rola Centralnego Biura Tranzytu Izby Celnej w odzi w sprawnym funkcjonowaniu systemu TIR w Polsce.....................................................................................................................................220 7. Procedura TIR a procedury uproszczone.....................................................................................221 8. Przykady dotyczce zakresu stosowania procedury TIR...........................................................221 15.00.00 Gospodarcze procedury celne................................................................................................223 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................223 2. Pozwolenie....................................................................................................................................223 2.1 Waciwoci organw celnych..............................................................................................223 2.2 Warunki podmiotowe............................................................................................................223 2.3 Warunki zwizane z kontrol celn......................................................................................224 2.4 Warunki ekonomiczne...........................................................................................................225 15.10.00 Warunki ekonomiczne dla gospodarczych procedur celnych...............................................230 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................230 2. Obowizek spenienia warunkw ekonomicznych w przypadku ubiegania si o udzielenie pozwolenia na korzystanie z gospodarczych procedur celnych......................................................230 3. Przepisy wsplnotowe regulujce zagadnienie warunkw ekonomicznych...............................230 4. Regulacje dotyczce zagadnienia warunkw ekonomicznych....................................................231 5. Podstawowe zasady okrelania przyczyn, z powodu ktrych warunki ekonomiczne uznaje si za spenione...........................................................................................................................................231 6. Procedura uszlachetniania czynnego............................................................................................231 7. Spenienie warunkw ekonomicznych dla procedury uszlachetniania czynnego.......................232 8. Sposb informowania o warunkach ekonomicznych w procedurze uszlachetniania czynnego.233 9. Zagadnienia praktyczne:...............................................................................................................233 10. Procedura przetwarzania pod kontrol celn.............................................................................234 11. Procedura uszlachetniania biernego...........................................................................................234 12. Sprawdzanie spenienia warunkw ekonomicznych z udziaem Komisji.................................235 15.20.00 Pojedyncze pozwolenia..........................................................................................................240 1.Wprowadzenie...............................................................................................................................240 2. Pojcie...........................................................................................................................................241 3. Tryb udzielania pojedynczego pozwolenia..................................................................................241 4. Waciwo do zoenia wniosku.................................................................................................241 5. Przebieg procedury konsultacyjnej..............................................................................................242 6. Uatwienia stosowane przy udzielaniu pojedynczych pozwole................................................242 17.00.00 Procedura uszlachetniania czynnego.....................................................................................243 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................243 2. Sposoby korzystania z procedury.................................................................................................243 2.1. System zawiesze.................................................................................................................244 2.2. System ce zwrotnych...........................................................................................................245 2.3. Wytwarzanie produktw kompensacyjnych z towarw ekwiwalentnych...........................245 2.4. Uprzedni wywz...................................................................................................................246 2.5. Uzupeniajce procesy uszlachetniania................................................................................247 2.6. Produkty kompensacyjne korzystajce ze zwolnienia od nalenoci przywozowych jako towary powracajce.....................................................................................................................248 2.7. Przeprowadzanie procesu uszlachetniania czynnego w pomieszczeniach skadu celnego 248 3. Udzielenie pozwolenia.................................................................................................................248 3.1. Wniosek o udzielenie pozwolenia........................................................................................248 3.1.1 Pena forma wniosku..........................................................................................................248 481

3.1.2 Skrcona forma wniosku...............................................................................................248 3.1.3 Wniosek o pojedyncze pozwolenie...............................................................................249 3.1.4 Wniosek o przeduenie lub zmian pozwolenia..........................................................249 4. Warunki udzielenia pozwolenia...................................................................................................249 4.1. Warunki podmiotowe...........................................................................................................249 4.2. Warunki zwizane z kontrol celn.....................................................................................250 4.3. Warunki ekonomiczne..........................................................................................................250 5. Forma pozwolenia na stosowanie procedury...............................................................................251 6. Pozwolenie z moc wsteczn.......................................................................................................251 7. Objcie procedur.........................................................................................................................252 8. Zabezpieczenie kwoty dugu celnego..........................................................................................252 9. Przewz towarw (transfer).........................................................................................................253 10. Termin zakoczenia procedury..................................................................................................254 11. Zakoczenie procedury..............................................................................................................254 12. Rozliczenie procedury................................................................................................................254 13. Powstanie dugu celnego............................................................................................................255 18.00.00 Procedura przetwarzania pod kontrol celn.........................................................................257 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................257 2. Sposb realizowania procedury....................................................................................................257 3. Procesy przetwarzania..................................................................................................................258 4. Udzielenie pozwolenia.................................................................................................................258 4.1. Wniosek o udzielenie pozwolenia........................................................................................258 4.1.1 Pena forma wniosku ....................................................................................................258 4.1.2 Skrcona forma wniosku ..............................................................................................259 4.1.3 Wniosek o pojedyncze pozwolenie ..............................................................................259 4.1.4 Wniosek o przeduenie lub zmian pozwolenia .........................................................260 5. Warunki udzielenia pozwolenia...................................................................................................260 5.1. Warunki podmiotowe...........................................................................................................260 5.2.Warunki zwizane z kontrol celn......................................................................................260 5.3. Warunki przedmiotowe........................................................................................................260 5.4. Warunki ekonomiczne..........................................................................................................260 5.4.1 Udokumentowanie spenienia warunkw ekonomicznych ..........................................261 5.4.2 Badanie warunkw ekonomicznych w ramach Komitetu Kodeksu Celnego ..............262 5.4.3 Sprawy badane przez Komitet Kodeksu Celnego ........................................................262 6. Pozwolenie na stosowanie procedury..........................................................................................264 7. Termin wanoci pozwolenia.......................................................................................................264 8. Pozwolenie z moc wsteczn.......................................................................................................264 9. Objcie procedur.........................................................................................................................264 9.1. Zabezpieczenie nalenoci przywozowych..........................................................................265 10. Przebieg procedury.....................................................................................................................265 11. Zakoczenie procedury..............................................................................................................265 12. Termin zakoczenia procedury .................................................................................................265 13.Rozliczenie procedury.................................................................................................................266 14. Powstanie dugu celnego............................................................................................................266 15. Wysoko dugu celnego............................................................................................................266 19.00.00 Procedura odprawy czasowej.................................................................................................268 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................268 1.2. Istota procedury....................................................................................................................268 1.2.1. Cakowite zwolnienie z nalenoci celnych przywozowych.......................................268 1.2.2. Czciowe zwolnienie z nalenoci celnych przywozowych .....................................269 482

2. Palety.............................................................................................................................................269 2.1. Wprowadzenie......................................................................................................................269 2.2. Definicja palety.....................................................................................................................269 2.3. Objcie towaru procedur.....................................................................................................270 2.4. Zakoczenie procedury.........................................................................................................270 2.5. Inne postanowienia dotyczce palet.....................................................................................270 3 Kontenery.......................................................................................................................................270 3.1. Wprowadzenie......................................................................................................................270 3.2. Definicja kontenera...............................................................................................................270 3.3. Warunki stosowania procedury............................................................................................271 3.4.Objcie towaru procedur......................................................................................................271 3.5. Zakoczenie procedury.........................................................................................................272 3.6. Inne postanowienia dotyczce kontenerw..........................................................................272 4. rodki transportu..........................................................................................................................272 4.1. Wprowadzenie......................................................................................................................272 4.2. Definicje poj dotyczcych rodkw transportu................................................................272 4.3. Warunki stosowania procedury............................................................................................273 4.4. Wyjtki od zasady uytkowania rodkw transportu przez osob majc swoj siedzib lub miejsce zamieszkania poza obszarem celnym Wsplnoty..........................................................273 4.5. Termin powrotnego wywozu rodkw transportu...............................................................274 4.6. Objcie towaru procedur.....................................................................................................275 4.7. Zakoczenie procedury.........................................................................................................275 4.8. Inne postanowienia dotyczce rodkw transportu.............................................................275 5. Rzeczy osobistego uytku oraz sprzt sportowy przywoony przez podrnych......................275 5.1. Wprowadzenie......................................................................................................................275 5.2. Zakres podmiotowy i przedmiotowy....................................................................................275 5.2.1. Definicje poj..............................................................................................................276 5.2.2. Przykadowa lista rzeczy osobistego uytku podrnych............................................276 5.2.3. Przykadowa lista towarw przywoonych w celach sportowych..............................276 5.3. Objcie towaru procedur.....................................................................................................278 5.4. Zakoczenie procedury.........................................................................................................278 5.5. Inne postanowienia...............................................................................................................278 6. Towary do celw kulturalno - owiatowych i rozrywkowych dla marynarzy............................278 6.1. Wprowadzenie......................................................................................................................278 6.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy....................................................................................278 6.2.1.Definicje poj...............................................................................................................279 6.2.2. Przykadowa lista towarw przywoonych do celw kulturalno-owiatowych i rozrywkowych dla marynarzy................................................................................................279 6.3. Objcie towaru procedur.....................................................................................................280 6.3.1. Zgoszenie w formie innej czynnoci ni forma pisemna lub ustna............................280 6.3.2. Zgoszenie w formie pisemnej......................................................................................280 6.4. Zakoczenie procedury.........................................................................................................280 7. Materiay do pomocy w sytuacjach katastrof..............................................................................280 7.1. Wprowadzenie......................................................................................................................280 7.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy....................................................................................281 7.3. Objcie towaru procedur.....................................................................................................281 7.4. Zakoczenie procedury.........................................................................................................281 8. Sprzt medyczny, chirurgiczny i laboratoryjny...........................................................................281 8.1. Wprowadzenie......................................................................................................................281 8.2.Zakres przedmiotowy i podmiotowy.....................................................................................281 483

8.3.Objcie towaru procedur......................................................................................................282 8.4. Zakoczenie procedury.........................................................................................................282 9. Zwierzta oraz towary do uytku w strefach przygranicznych...................................................282 9.1. Wprowadzenie......................................................................................................................282 9.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy....................................................................................282 9.2.1. Lista przykadowa czynnoci wykonywanych przy uyciu sprztu lub zwierzt.......282 9.3. Objcie towaru procedur.....................................................................................................283 9.3.1. Zgoszenie w formie ustnej...........................................................................................283 9.3.2. Zgoszenie w formie pisemnej......................................................................................283 9.4. Zakoczenie procedury.........................................................................................................283 10. Noniki dwiku, obrazu lub danych, materiay reklamowe.....................................................284 10.1. Wprowadzenie....................................................................................................................284 10.2. Zakres przedmiotowy ........................................................................................................284 10.3. Objcie towaru procedur...................................................................................................284 10.4. Zakoczenie procedury......................................................................................................284 11. Wyposaenie zawodowe............................................................................................................285 11.1. Wprowadzenie....................................................................................................................285 11.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy..................................................................................285 11.2.1. Lista przykadowa wyposaenia zawodowego..........................................................285 11.3. Objcie towaru procedur...................................................................................................287 11.4. Zakoczenie procedury......................................................................................................288 12. Materiay pedagogiczne i wyposaenie naukowe......................................................................288 12.1. Wprowadzenie....................................................................................................................288 12.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy..................................................................................288 12.2.1. Lista przykadowa materiaw pedagogicznych........................................................288 12.3. Objcie towaru procedur...................................................................................................289 12.4. Zakoczenie procedury......................................................................................................289 13. Opakowania................................................................................................................................290 13.1. Wprowadzenie....................................................................................................................290 13.2. Zakres przedmiotowy.........................................................................................................290 13.3. Objcie towaru procedur...................................................................................................290 13.3.1. Zgoszenie w formie ustnej........................................................................................290 13.3.2. Zgoszenie w formie pisemnej....................................................................................290 13.4. Zakoczenie procedury .....................................................................................................291 14. Formy, barwniki, bloki, rysunki, szkice, narzdzia pomiarowe, kontrolne i badawcze oraz podobne artykuy; specjalistyczne narzdzia i przyrzdy................................................................291 14.1. Wprowadzenie....................................................................................................................291 14.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy..................................................................................291 14.3. Objcie towaru procedur...................................................................................................292 14.4. Zakoczenie procedury......................................................................................................292 15. Towary suce do testw lub podlegajce testom....................................................................292 15.1. Wprowadzenie....................................................................................................................292 15.2. Zakres przedmiotowy.........................................................................................................292 15.3. Objcie towaru procedur...................................................................................................292 15.4. Zakoczenie procedury......................................................................................................293 16. Prbki..........................................................................................................................................293 16.1. Wprowadzenie....................................................................................................................293 16.2. Zakres przedmiotowy.........................................................................................................293 16.3. Objcie towaru procedur...................................................................................................293 16.4. Zakoczenie procedury......................................................................................................293 484

17. Zastpcze rodki produkcji.........................................................................................................293 17.1. Wprowadzenie....................................................................................................................293 17.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy..................................................................................294 17.3. Objcie towaru procedur...................................................................................................294 17.4. Zakoczenie procedury......................................................................................................294 18. Towary przeznaczone na imprezy publiczne lub do sprzeday.................................................294 18.1. Wprowadzenie....................................................................................................................294 18.2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy..................................................................................294 18.2.1. Definicje poj............................................................................................................294 18.3. Objcie towaru procedur...................................................................................................295 18.4. Zakoczenie procedury......................................................................................................295 19. Czci zamienne, sprzt i wyposaenie.....................................................................................296 19.1. Wprowadzenie....................................................................................................................296 19.2. Zakres przedmiotowy.........................................................................................................296 19.3. Objcie towaru procedur...................................................................................................296 19.4. Zakoczenie procedury......................................................................................................296 20. Inne towary, ktre mog by objte procedur odprawy czasowej z cakowitym zwolnieniem z nalenoci celnych przywozowych..................................................................................................296 20.1. Wprowadzenie....................................................................................................................296 20.2. Zakres przedmiotowy.........................................................................................................297 20.3. Objcie towaru procedur...................................................................................................297 20.4. Zakoczenie procedury......................................................................................................297 21. Wniosek o wydanie pozwolenia na stosowanie procedury.......................................................297 21.1. Wprowadzenie....................................................................................................................297 21.2. Formy wnioskowania o wydanie pozwolenia....................................................................298 21.2.1. Wniosek o wydanie pozwolenia w formie zgoszenia ustnego.................................298 21.2.2. Wniosek o wydanie pozwolenia poprzez zgoszenie w formie innej czynnoci ni forma pisemna lub ustna.........................................................................................................298 21.2.3. Wniosek o wydanie pozwolenia poprzez zoenie zgoszenia w formie pisemnej...299 21.2.4. Wniosek o wydanie pozwolenia w formie pisemnej z zastosowaniem wzoru okrelonego w zaczniku 67 RWKC....................................................................................299 21.2.5. Wniosek o wydanie pozwolenia poprzez zoenie zgoszenia w formie karnetu ATA lub Karnetu CPD.....................................................................................................................299 21.2.5.1. Zasady przekazywania odcinkw karnetu ATA - uprawnienia Centralnego Biura Tranzytu.............................................................................................................................300 21.3. Waciwo miejscowa zoenia wniosku o wydanie pozwolenia na stosowanie procedury. ......................................................................................................................................................302 22. Pozwolenie na stosowanie procedury........................................................................................302 22.1. Wprowadzenie....................................................................................................................302 22.2. Formy pozwolenia..............................................................................................................302 22.3. Warunki podmiotowe.........................................................................................................303 22.4. Warunki przedmiotowe......................................................................................................303 22.5. Warunki zwizane z kontrol procedury............................................................................303 22.6. Warunek identyfikacji towarw.........................................................................................303 22.7. Termin rozpatrzenia wniosku o wydanie pozwolenia.......................................................304 22.8. Termin wanoci pozwolenia.............................................................................................304 23. Zakoczenie procedury..............................................................................................................304 24. Zabezpieczenie nalenoci celnych............................................................................................305 25. Powstanie dugu celnego............................................................................................................306 25.1. Wprowadzenie....................................................................................................................306 485

25.2. Elementy kalkulacyjne.......................................................................................................306 25.3. Obliczanie kwoty dugu celnego w przypadku czciowego zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych...............................................................................................................306 25.3.1. Obliczanie kwoty dugu celnego przy powrotnym wywozie towarw.....................306 25.3.2. Obliczanie kwoty dugu celnego przy dopuszczaniu towaru do obrotu....................307 25.4. Powstanie dugu celnego w przypadku naruszenia przepisw prawa...............................307 25.4.1. Usunicie towaru spod dozoru...................................................................................307 25.4.2. Naruszenie warunkw procedury...............................................................................307 25.4.2.1.Uchybienia nie majce znaczcego wpywu na procedur.................................307 26. Odsetki wyrwnawcze (kompensacyjne)...................................................................................308 27. Powstanie obowizku podatkowego..........................................................................................309 27.1. Wprowadzenie....................................................................................................................309 27.2. Podatek od towarw i usug...............................................................................................309 27.3. Podatek akcyzowy..............................................................................................................309 28. Wsppraca administracyjna......................................................................................................309 29. Pozwolenie pojedyncze..............................................................................................................309 20.00.00 Procedura uszlachetniania biernego.......................................................................................311 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................311 1.1. Istota procedury....................................................................................................................311 1.2. Towary, ktre mog zosta objte procedur uszlachetniania biernego ............................311 1.3. Towary, ktre nie mog zosta objte procedur uszlachetniania biernego.......................311 1.4. Procesy uszlachetniania........................................................................................................311 2. Wniosek o wydanie pozwolenia na stosowanie procedury ........................................................312 2.1. Warunki podmiotowe...........................................................................................................312 2.2. Formy wnioskowania o wydanie pozwolenia......................................................................312 2.2.1. Wniosek o wydanie pozwolenia w formie pisemnej z zastosowaniem wzoru okrelonego w zaczniku 67 RWKC....................................................................................312 2.2.2. Wniosek o wydanie pozwolenia poprzez zoenie zgoszenia celnego w formie pisemnej..................................................................................................................................313 2.2.3. Dokumenty zaczane do wniosku o wydanie pozwolenia.........................................313 2.3. Waciwo miejscowa zoenia wniosku...........................................................................314 3. Pozwolenie na stosowanie procedury uszlachetniania biernego.................................................314 3.1. Warunki podmiotowe...........................................................................................................314 3.2. Warunki przedmiotowe........................................................................................................314 3.3. Warunki zwizane z kontrol procedury .............................................................................314 3.4. Warunek identyfikacji towarw...........................................................................................314 3.5. Warunki ekonomiczne .........................................................................................................315 3.5.1. Warunki ekonomiczne sprawdzane przez organ celny wydajcy pozwolenie............315 3.5.2. Warunki ekonomiczne sprawdzane z udziaem Komisji Europejskiej........................315 3.6. Termin rozpatrzenia wniosku o wydanie pozwolenia.........................................................316 3.7. Formy wydawania pozwolenia.............................................................................................316 3.8. Termin wanoci pozwolenia...............................................................................................316 3.9. Pozwolenie z moc wsteczn...............................................................................................317 3.10. Termin powrotnego przywozu produktw kompensacyjnych...........................................318 4. System standardowej wymiany....................................................................................................319 4.1. Uprzedni przywz produktu zamiennego............................................................................319 5. Przywz produktu kompensacyjnego na obszar celny Wsplnoty.............................................319 5.1. Dopuszczenie do obrotu produktu kompensacyjnego ........................................................319 5.1.1. rodki polityki handlowej............................................................................................320 5.2. Zgoszenie produktu kompensacyjnego do innej procedury ni dopuszczenie do obrotu..320 486

5.3. Obliczanie nalenoci celnych dla produktu kompensacyjnego w procedurze dopuszczenia do obrotu......................................................................................................................................320 5.3.1. Cakowite zwolnienie z nalenoci przywozowych w przypadku nieodpatnej naprawy towaru......................................................................................................................................320 5.3.2. Czciowe zwolnienie z nalenoci przywozowych w przypadku odpatnej naprawy towaru......................................................................................................................................321 5.3.3. Obliczenie kwoty dugu celnego przy wprowadzeniu produktw kompensacyjnych do swobodnego obrotu.................................................................................................................321 5.3.3.1. Metoda rnicy ce................................................................................................321 5.3.3.2. Metoda wartoci dodanej (kosztw uszlachetniania)...........................................322 5.3.3.3. rednia stawka celna (czne zakoczenie procedury)........................................323 6. Arkusz informacyjny INF 2.........................................................................................................325 6.1. Informacje oglne.................................................................................................................325 6.2. Zasady wypeniania INF 2....................................................................................................325 6.3. Czynnoci urzdu objcia.....................................................................................................326 6.4. Korzystanie z arkusza informacyjnego INF 2......................................................................326 21.00.00 Procedura wywozu.................................................................................................................328 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................328 1.1. Zasady oglne.......................................................................................................................328 1.1.1 Zasady dokonywania zgosze celnych do procedury wywozu...................................328 1.1.2 Zgoszenie celne z zastosowaniem dokumentu SAD i potwierdzanie faktycznego wyprowadzenia towarw poza obszar celny Wsplnoty.......................................................329 1.1.3 Wyjanienia dodatkowe.................................................................................................331 22.00.00 Wolne obszary celne..............................................................................................................333 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................333 2. Tworzenie WOC...........................................................................................................................333 3. Wprowadzanie towaru do WOC i jego wyprowadzanie.............................................................334 4. Dziaalno gospodarcza WOC....................................................................................................334 5. Likwidacja WOC..........................................................................................................................335 6. Przepisy przejciowe....................................................................................................................335 25.00.00 Zwolnienia z nalenoci celnych przywozowych.................................................................336 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................336 2. Oglnie..........................................................................................................................................336 3. Podstawa prawna..........................................................................................................................337 4. Towary zwolnione z nalenoci celnych przywozowych ze wzgldu na szczeglne przeznaczenie....................................................................................................................................338 5. Zwolnienia od podatkw..............................................................................................................339 6. Poszczeglne rodzaje zwolnie celnych......................................................................................339 6.1. Mienie osobiste (mienie przesiedlenia)................................................................................339 6.2. Towary przywoone w zwizku z zawarciem zwizku maeskiego...............................346 6.3. Mienie osobiste nabyte w drodze dziedziczenia (spadek)...................................................347 6.4. Majtek ruchomy gospodarstwa domowego przeznaczony do wyposaenia dodatkowego mieszkania....................................................................................................................................348 6.5. Wyposaenie ucznia, materiay i inne artykuy szkolne gospodarstwa domowego...........349 6.6. Przesyki o niewielkiej wartoci...........................................................................................350 6.7. Przesyki wysyane osobom fizycznym przez inne osoby fizyczne....................................350 6.8. Dobra inwestycyjne i inne urzdzenia przywoone w zwizku z przeniesieniem dziaalnoci z pastwa trzeciego do Wsplnoty.........................................................................352 6.9. Produkty uzyskane przez rolnikw Wsplnoty z gospodarstw znajdujcych si w pastwie trzecim. ........................................................................................................................................354 487

6.10. Nasiona, nawozy sztuczne i produkty do uprawy gleby i pielgnacji rolin uprawnych z pastw trzecich do uytku w gospodarstwach znajdujcych si na obszarze bezporednio ssiadujcym z tymi pastwami..................................................................................................354 6.11. Towary znajdujce si w bagau osobistym podrnych..................................................354 25.10.00 Zwolnienia od nalenoci celnych: dyplomaci, korpus konsularny i przedstawiciele instytucji midzynarodowych...............................................................................................................359 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................359 2. Wyjanienia szczegowe.............................................................................................................359 3. Zaczniki.....................................................................................................................................360 28. Zabezpieczenie kwoty wynikajcej z dugu celnego......................................................................361 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................361 1.1. Zabezpieczenie jednostkowe a zabezpieczenie generalne...................................................362 1.2. Podmioty zobowizane do zoenia zabezpieczenia............................................................362 1.3. Pozwolenie na stosowanie zabezpieczenia generalnego......................................................362 1.4. Formy zabezpieczenia..........................................................................................................363 1.5. Gwaranci...............................................................................................................................363 2. Zabezpieczenie a procedury celne................................................................................................363 2.1. Kwestie oglne.....................................................................................................................363 2.2. Procedura zawieszajca. ......................................................................................................364 2.3. Procedura uproszczona lub odroczenie terminu patnoci. .................................................364 2.4. Procedura tranzytu wsplnotowego.....................................................................................365 2.5. Skad celny i procedura skadu celnego...............................................................................365 2.6. Procedura uszlachetniania czynnego (w odniesieniu do towarw ujtych w zaczniku 44 c)...................................................................................................................................................366 2.7. Procedura uszlachetniania biernego.....................................................................................366 2.8. Procedura odprawy czasowej...............................................................................................366 2.9. Zabezpieczenie na poczet patnoci zawieszonych ce antydumpingowych.......................366 29.00.00 Powstanie dugu celnego oraz pokrycie kwoty nalenoci wynikajcej z tego dugu..........367 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................367 2. Powstanie dugu celnego oraz osoba zobowizana do uiszczenia dugu celnego /dunik/.......368 2.1. Kwestie oglne.....................................................................................................................368 2.2. Powstanie dugu celnego na podstawie art.201 WKC.........................................................368 2.3. Powstanie dugu celnego na podstawie art.202 WKC.........................................................369 2.4. Powstanie dugu celnego na podstawie art.203 WKC.........................................................370 2.5. Powstanie dugu celnego na podstawie art.204 WKC.........................................................371 2.6. Powstanie dugu celnego na podstawie art.205 WKC.........................................................372 2.7. Przepisy wsplne dla powstania dugu celnego w przywozie.............................................373 2.8. Dug celny w wywozie.........................................................................................................373 2.9. Szczeglne przypadki powstania dugu celnego..................................................................374 3. Pokrycie kwoty dugu celnego.....................................................................................................374 3.1. Kwestie oglne.....................................................................................................................374 3.2. Zaksigowanie kwoty dugu celnego...................................................................................374 3.2.1. Dokadniejsze postanowienia ......................................................................................376 3.3. Powiadomienie o dugu celnym...........................................................................................376 3.3.1. Dokadniejsze postanowienia ......................................................................................376 3.4. Terminy patnoci.................................................................................................................376 3.4.1. Dokadniejsze postanowienia ......................................................................................378 3.5. Patno.................................................................................................................................378 3.5.1. Dokadniejsze postanowienia ......................................................................................379 3.6. Ksigowanie retrospektywne nalenoci celnych oraz odstpienie od retrospektywnego 488

ksigowania nalenoci...............................................................................................................380 4. Kwestie zwizane z przymusowym zabezpieczeniem.................................................................382 4.1. Zabezpieczenie na majtku...................................................................................................382 4.1.1 Dokadniejsze postanowienia .......................................................................................383 4.2. Zajcie towaru w celu zabezpieczenia kwoty nalenoci....................................................383 5. Wyganicie dugu celnego..........................................................................................................383 6. Traktat i przepisy przejciowe......................................................................................................384 30.00.00 Odroczenia terminu patnoci................................................................................................385 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................385 2. Osoba uprawniona do ubiegania si o pozwolenie na odroczenie..............................................385 3. Formy odroczenia terminu patnoci nalenoci.........................................................................385 4. Terminy odraczania nalenoci....................................................................................................386 5. Wyczenie moliwoci odroczenia (art.228 WKC)...................................................................386 6. Warunki uzyskania przez dunika pozwolenia na odroczenie...................................................387 7. Wsplne dla wszystkich form odroczenia wymogi dotyczce wniosku.....................................387 8. Przesanki cofnicia pozwolenia..................................................................................................388 9. Szczegowy tryb i warunki stosowania poszczeglnych form odroczenia...............................388 9.1. Pierwsza forma odroczenia...................................................................................................388 9.2. Druga forma odroczenia.......................................................................................................389 9.3. Trzecia forma odroczenia.....................................................................................................391 31.00.00 Zwroty lub umorzenia nalenoci celnych............................................................................393 1. Zagadnienia oglne.......................................................................................................................393 2. Przypadki, w ktrych dokonuje si zwrotu lub umorzenia nalenoci celnych..........................393 2.1 Brak dugu celnego lub zaksigowanie kwoty nalenoci niezgodnie z art.220 ust.2 WKC (art.236 WKC).............................................................................................................................393 2.2. Zwrot lub umorzenie nalenoci celnych w wyniku uniewanienia zgoszenia celnego (art.237 WKC).............................................................................................................................394 2.3. Zwrot lub umorzenie nalenoci celnych w wyniku nieprzyjcia przez importera towaru wadliwego lub niezgodnego z warunkami kontraktu (art.238 WKC)........................................395 2.4. Zwrot lub umorzenie nalenoci celnych w sytuacjach okrelonych zgodnie z procedur Komitetu (art.239 WKC).............................................................................................................396 3. Waciwo organw celnych w sprawach zwrotw lub umorze nalenoci...........................397 4. Tryb postpowania w sprawach zwrotw lub umorze nalenoci celnych...............................397 5.Zwrot i wypata odsetek od zwracanych nalenoci.....................................................................400 6. Stosowanie przepisw w okresie przejciowym..........................................................................400 32.00.00 Postpowanie w sprawach celnych........................................................................................401 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................401 2. Organy prowadzce postpowanie w sprawie celnej..................................................................401 2.1. Organy waciwe w sprawach celnych.................................................................................401 2.1.1 Naczelnik urzdu celnego..............................................................................................401 2.1.2 Dyrektor izby celnej......................................................................................................402 2.1.3 Minister waciwy do spraw finansw publicznych.....................................................402 2.2. Spory o waciwo..............................................................................................................403 2.3. Wyczenie funkcjonariusza celnego i organu celnego.......................................................403 2.3.1 Wyczenie funkcjonariusza celnego lub pracownika organu celnego........................403 2.3.2 Wyczenie organu celnego...........................................................................................404 3. Strona postpowania w sprawie celnej........................................................................................404 3.1. Definicja strony....................................................................................................................404 3.2. Nastpstwo prawne...............................................................................................................405 3.3. Postpowanie wobec osoby nieznanej.................................................................................405 489

4. Terminy.........................................................................................................................................405 4.1. Zasady obliczania terminw.................................................................................................405 4.1.1 Zasady obliczania terminw wynikajce z rozporzdzenia w sprawie dat i terminw406 4.1.2 Zasady obliczania terminw wynikajce z art.12 Ordynacji podatkowej ...................406 4.2. Przeduanie terminw.........................................................................................................407 4.3. Przywrcenie terminu...........................................................................................................407 5. Zaatwianie spraw.........................................................................................................................407 5.1. Forma zaatwiania spraw......................................................................................................407 5.2. Terminy zaatwiania spraw...................................................................................................407 5.2.1 Terminy zaatwiania spraw............................................................................................407 5.2.2 rodki prawne przysugujce stronie w przypadku nie zaatwienia sprawy w terminie .................................................................................................................................................408 6. Dorczenia....................................................................................................................................409 6.1. Zasady dorczania pism........................................................................................................409 6.2. Dorczanie pism osobom fizycznym...................................................................................409 6.3. Dorczanie pism osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym niemajcym osobowoci prawnej.........................................................................................................................................410 7. Wszczcie postpowania w sprawie celnej..................................................................................410 7.1. Wszczcie postpowania na wniosek...................................................................................410 7.2. Wszczcie postpowania z urzdu.......................................................................................411 7.3. Wszczcie postpowania w przypadku stwierdzenia przez organ celny na etapie weryfikacji zgoszenia celnego nieprawidowoci majcych wpyw na wysoko kwoty wynikajcej z dugu celnego lub procedur..................................................................................................................411 8. czenie postpowa...................................................................................................................412 8.1. czenie postpowa ze wzgldu na strony postpowania.................................................412 8.2. czenie postpowa ze wzgldu na przedmiot postpowania...........................................412 9. Zawieszenie postpowania...........................................................................................................412 9.1. Przesanki zawieszenia postpowania..................................................................................412 9.2. Forma zawieszenia................................................................................................................412 9.3. Czynnoci podejmowane przez organ celny w zwizku z zawieszeniem postpowania....412 10. Postpowanie dowodowe...........................................................................................................413 10.1. Zasady postpowania dowodowego...................................................................................413 10.2. Dowody w postpowaniu celnym......................................................................................413 10.3. Fakty powszechnie znane i znane organowi z urzdu.......................................................414 10.4. Zakoczenie postpowania dowodowego..........................................................................414 11. Rozstrzygnicia podejmowane przez organy celne...................................................................414 11.1. Decyzje...............................................................................................................................414 11.1.1 Wymogi, jakie powinna spenia decyzja...................................................................415 11.1.2 Uzupenienie decyzji...................................................................................................415 11.1.3 Sprostowanie oczywistej omyki.................................................................................415 11.2. Postanowienia.....................................................................................................................415 11.3. Bezdecyzyjne sposoby zaatwiania spraw celnych............................................................416 12. rodki zaskarenia rozstrzygni wydanych przez organy celne..............................................416 12.1. Odwoania...........................................................................................................................417 12.2. Zaalenia.............................................................................................................................418 12.3. Skarga do sdu administracyjnego.....................................................................................418 13. Weryfikacja decyzji ostatecznych .............................................................................................419 13.1. Zagadnienia oglne.............................................................................................................419 13.2. Przepisy dotyczce weryfikacji decyzji zawarte w przepisach wsplnotowych...............419 13.2.1 Uchylenie decyzji korzystnej dla osoby zainteresowanej...........................................419 490

13.2.2 Cofnicie lub zmiana decyzji korzystnej dla osoby zainteresowanej.........................419 13.2.3 Inne przepisy dotyczce weryfikacji decyzji ostatecznych wynikajce z przepisw prawa wsplnotowego............................................................................................................420 13.3. Przepisy dotyczce weryfikacji decyzji ostatecznych zawarte w Ordynacji podatkowej.420 13.3.1 Wznowienie postpowania..........................................................................................420 13.3.2 Stwierdzenie niewanoci decyzji...............................................................................420 13.3.3 Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej..................................................................421 13.3.4 Wyganicie decyzji....................................................................................................421 14. Wykonalno decyzji..................................................................................................................421 36.00.00 Postpowanie urzdw celnych oraz izb celnych w sprawach o przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe..........................................................................................................................423 1. Wprowadzenie..............................................................................................................................423 1.1. Kodeks karny skarbowy.......................................................................................................423 1.2. Kodeks postpowania karnego.............................................................................................423 1.3. Kodeks karny wykonawczy..................................................................................................423 1.4. Kodeks postpowania administracyjnego............................................................................423 2.Waciwo urzdw celnych oraz izb celnych i przekazywanie spraw innym organom...........423 2.1. Waciwo miejscowa.........................................................................................................423 2.2. Waciwo rzeczowa...........................................................................................................424 2.3. Przekazywanie materiaw...................................................................................................424 2.4. Przekazywanie spraw...........................................................................................................425 2.5. Spr o waciwo miejscow..............................................................................................425 2.6. Spr o waciwo rzeczow................................................................................................425 3. Strony postpowania....................................................................................................................425 3.1. Informacje oglne.................................................................................................................425 3.2. Oskaryciel publiczny..........................................................................................................425 3.3. Podejrzany - oskarony........................................................................................................426 3.4. Podmiot pocignity do odpowiedzialnoci posikowej......................................................426 3.5. Interwenient..........................................................................................................................426 4. Pocignicie do odpowiedzialnoci za zgod sprawcy ..............................................................426 4.1. Postpowanie mandatowe ...................................................................................................426 4.2. Zezwolenie na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci .............................................428 5. Postpowanie przygotowawcze....................................................................................................430 5.1. Przepisy oglne.....................................................................................................................430 5.2.Czynnoci przed wszczciem postpowania przygotowawczego........................................431 5.3. Wszczcie lub odmowa wszczcia postpowania przygotowawczego...............................432 5.4. Przedstawienie zarzutw......................................................................................................432 5.5. Wyjanienia podejrzanego....................................................................................................433 5.6. wiadkowie...........................................................................................................................433 5.7. Biegli.....................................................................................................................................433 5.8. Zatrzymanie rzeczy...............................................................................................................434 5.9. Przeszukanie.........................................................................................................................435 5.10. Zabezpieczenie majtkowe.................................................................................................436 5.11. Przeduenie okresu postpowania przygotowawczego....................................................436 5.12. Zawieszenie postpowania przygotowawczego.................................................................437 5.13. Zaznajomienie z materiaami postpowania przygotowawczego......................................437 5.14. Zamknicie ledztwa lub dochodzenia...............................................................................437 5.15. Zakoczenie postpowania przygotowawczego................................................................438 5.16. Akt oskarenia....................................................................................................................438 5.17. Umorzenie postpowania przygotowawczego...................................................................438 491

5.18. Nadzr nad postpowaniem przygotowawczym................................................................439 6. Postpowanie odwoawcze i nadzwyczajne rodki zaskarenia..................................................440 6.1. Zaalenie...............................................................................................................................440 6.2. Sprzeciw................................................................................................................................441 6.3. Apelacja................................................................................................................................441 6.4. Kasacja..................................................................................................................................441 6.5. Wznowienie postpowania...................................................................................................442 7. Postpowanie w stosunku do nieobecnych..................................................................................442 8. Postpowanie wykonawcze..........................................................................................................443 8.1. Przepisy oglne.....................................................................................................................443 8.2. Wykonanie mandatw karnych............................................................................................443 8.3. Wykonanie orzecze o przepadku przedmiotw poprzez ich zniszczenie..........................443 37.00.00 Intrastat...................................................................................................................................444 1. Wrowadzenie ...............................................................................................................................444 2. Uwagi Oglne...............................................................................................................................444 2.1. System INTRASTAT ..........................................................................................................444 3. Podstawy prawne systemu INTRASTAT....................................................................................445 3.1. Podstawowe regulacje prawne Unii Europejskiej................................................................445 3.2. Podstawowe regulacje krajowe............................................................................................445 4. Metodologiczne podstawy systemu INTRASTAT......................................................................445 4.1. Obrt towarowy podlegajcy zgoszeniu do systemu INTRASTAT..................................445 4.2. Towary oraz obrt towarowy wyczony z obowizku deklarowania do systemu INTRASTAT...............................................................................................................................446 4.2.1. Lista wycze przedmiotowych..................................................................................446 4.2.2. Tranzyt..........................................................................................................................446 4.2.3. Usugi............................................................................................................................446 4.3. Terytorium systemu INTRASTAT......................................................................................446 4.4. Uczestnicy systemu INTRASTAT.......................................................................................447 4.4.1. Podmioty odpowiedzialne za dostarczanie informacji do systemu INTRASTAT......447 4.4.2. Zwolnienia z obowizku sprawozdawczego w systemie INTRASTAT.....................447 4.4.3. Progi statystyczne ........................................................................................................448 4.5. Okres sprawozdawczy..........................................................................................................448 4.6. Klasyfikacje..........................................................................................................................449 4.6.1. Klasyfikacje towarowe.................................................................................................449 4.6.2. Klasyfikacja krajw......................................................................................................449 4.7. Zmienne statystyczne...........................................................................................................449 4.7.1. Kraj czonkowski przeznaczenia..................................................................................449 4.7.2. Kraj czonkowski wysyki............................................................................................449 4.7.3. Kraj pochodzenia..........................................................................................................449 4.7.4. Rodzaj rodka transportu..............................................................................................450 4.7.5. Rodzaj transakcji...........................................................................................................450 4.7.6. Ilo towarw................................................................................................................450 4.7.7. Masa netto.....................................................................................................................450 4.7.8. Ilo w jednostce uzupeniajcej..................................................................................450 4.7.9. Warto towarw..........................................................................................................450 4.7.9.1. Warto fakturowa ...............................................................................................450 4.7.9.2. Warto statystyczna............................................................................................451 4.7.10. Warunki dostawy........................................................................................................452 4.8. Specyficzny obrt towarowy................................................................................................452 4.8.1. Przesyki wieloetapowe................................................................................................453 492

4.8.2. Statki i statki powietrzne..............................................................................................453 4.8.3. Czci do pojazdw mechanicznych i samolotw.......................................................454 4.8.4. Zapasy i zaopatrzenie dla statkw i statkw powietrznych.........................................454 4.9. Transakcje specjalne.............................................................................................................454 4.9.1. Uszlachetnianie.............................................................................................................454 4.9.2. Leasing, wynajem i dzierawa.....................................................................................455 4.9.3. Handel trjstronny........................................................................................................455 4.9.4. Eksport i import poredni.............................................................................................457 4.9.5. Transakcje szeregowe...................................................................................................457 4.9.6. Transakcje komisowe...................................................................................................457 4.9.7. Przemieszczanie towarw do wasnego magazynu / domu towarowego/ hurtowni...458 4.9.8. Handel kompensacyjny (barter)...................................................................................458 4.10. Dodatkowe specyficzne aspekty zwizane z towarami.....................................................458 4.10.1. Oprogramowanie........................................................................................................458 4.10.2. Zwroty towarw..........................................................................................................458 5. Gromadzenie danych i ich przesyanie........................................................................................459 5.1. Zasady oglne.......................................................................................................................459 5.1.1. Odpowiedzialno za system INTRASTAT................................................................459 5.1.2. Przesyanie danych.......................................................................................................459 5.1.3. Rejestr respondentw....................................................................................................459 5.2. Noniki danych.....................................................................................................................459 5.2.1. Deklaracje pisemne.......................................................................................................460 5.2.2. Elektroniczne noniki danych.......................................................................................460 5.2.3. Zgoszenie zerowe........................................................................................................460 5.3. Terminy dokonywania zgoszenia INTRASTAT................................................................460 5.4. Upomnienia za brak zgoszenia INTRASTAT....................................................................460 5.5. Pomoc i wsparcie (Help desk) dla podmiotw prowadzcych wymian handlow z krajami Unii Europejskiej.........................................................................................................................460 5.6. Kontrola danych....................................................................................................................461 5.7. Korygowanie danych............................................................................................................461 5.8. Zaczniki..............................................................................................................................461

493