OlsztyskaWyszaSzkoaInfor matykiiZar zdzania im.Prof.T.

Kotarbiskiego

StudiaPodyplomowePublicRelations

AlicjaZembr zuska

Publicr elationswdziaaniachpolicji

Pracadyplomowa Podkierunkiemnaukowym drSebastianaChachoka

Olsztyn2006

WSTP
1 W1990roku,namocyustawyz6kwietnia,powoanodoistnieniapolicj. Polatach

funkcjonowania jako narzdzie kontroli spoeczestwa, dawna Milicja Obywatelska jako organizacjamusiaaodnalesiwnowejrzeczywistoci. Lata90wPolscetookresgwatownychprzemianprzyspieszonykurskapitalizmu musiayprzejwszystkie instytucje, iprywatne,ipastwowe.Szybkorosncakonkurencja i ekspansjainwestorwzzachoduwymusiynapolskichprzedsibiorcachzmianywsposobie mylenia, a w konsekwencji poruszania si w wiecie, w ktrym pozostawao coraz mniej monopolistw,atwardeprawarynkueliminowaynajsabszych. Wzorce przyszy z Zachodu. Firmy, ktre w Polsce zakaday swoje oddziay i filie, przyniosy ze sob nowe w polskiej, a od dawna znane i sprawdzone w rzeczywistoci zachodniejstrategiezarzdzania,planymarketingoweikampaniereklamowe.Zagraniczne produkty i marki, dziki umiejtnie prowadzonym akcjom reklamowym i wizerunkowym, skutecznie wypiera zaczy produkty krajowe. Na odbiorcw dziaay na rwni: urok nowoci i po latach reglamentacji moliwo wyboru. Te same czynniki zmusiy przedsibiorcw do walki o wasny wizerunek. Na tyle oryginalny i skuteczny, aby mg zaistniewwiadomociklientw/konsumentw. Policja, mimo e jako instytucja finansowana z budetu pastwa miaa uprzywilejowan pozycj (choby przez fakt, e nie grozio jej i nie grozi zastpienie inn formacj), musiaa zmierzy si z innym problemem. W odrnieniu od firm/instytucji dopiero wkraczajcych na szeroki rynek, policja miaa ju wizerunek spadek po Milicji Obywatelskiej,ZOMOiORMO.Wizerunek,jaknietrudnosidomyli,negatywny. Jusamazmiananazwyzmilicjanapolicjainawizanietymsamymdotradycji dwudziestolecia midzywojennego bya pierwszym krokiem do odcicia si od przeszoci PRL, zwizanych z ni skojarze i stereotypw. Take odejcie od obowizujcych w MO
2 stopni wojskowych , zmiana umundurowania i symboli noszonych przez policjantw

napagonach, wyzbywanie si starego sprztu bojowego, nowe oznakowania komend, komisariatw, posterunkw policji i radiowozw miao na celu wyrane zaznaczenie, epolicja przynajmniej w sferze wizualnej jest organizacj now (nowoczesn), woln od naleciaocizprzeszoci.
1 2

Dz.U.1990 nr30,poz.179 WOddziaachPrewencjiPolicjiorazSekcjachAntyterrorystycznych,jakoformacjachzmilitaryzowanych, stopniewojskowefunkcjonowaydo roku1995.Potymczasie,wramachujednolicaniawizerunku,wszystkie komrkiorganizacyjnepolicjiprzyjyjedensystemstopnisubowych.

Zmiany dokonyway si nie tylko na zewntrz, ale i w szeregach policji. Pomijajc sprawy kadrowe, w tym masowe doksztacanie si policjantw (co rwnie zwizane byo zbudowaniem nowego wizerunku organizacji, jako instytucji zarzdzanej przez ludzi kompetentnych i godnych zaufania), policja z organizacji, ktra wminionym systemie sprawowaafunkcjegwnierepresyjne,zaczaprzeksztacasiwinstytucjskierowannie przeciwko spoeczestwu, ale suc i dziaajc na jego rzecz. Uwiadomiono sobie bowiem, e bycie skutecznym, a wic godnym zaufania, zaley od informacji. Nie da si pozyska informacji, czy to od wiadkw przestpstw, czy informatorw, nie traktujc spoeczestwa jak rwnorzdnego partnera. Podobnie nie da si tworzy pozytywnego wizerunku bez informacji zwrotnej nie odpowiadajc na potrzeby i oczekiwania spoeczestwa. Policja wci si zmienia. Od kilku lat, wykorzystujc marketing i public relations, konsekwentnie buduje, cho nie jest to proces cakowicie wolny od bdw, wizerunek organizacjiprofesjonalnej,skutecznejigodnejzaufania.

1.PODSTAWOWEPOJ CIADEFINICJ APUBLICRELATIONS 1.1.Publicrelationsapropaganda Public relations nader czsto utosamia si z propagand, cho nie brakuje rwnie opinii,estodziedziny,ktremajskrajniernecele,awicwzajemnie siwykluczaj. Propaganda, zdaniem K. Wjcik, odnosi si przede wszystkim do celw politycznych i wiatopogldowych. Waniejszy jest dla niej szybki efekt ni obiektywna prawda, nie wystpuj tu kryteria moralne, nadawca odwouje si do sfery uczuciowej, informacja jest jednostronna, nie istniej zasady etyczne. Prawda i rzetelno informacyjna s stosowane tylko wwczas, gdy nie dostrzega si ich negatywnego wpywu na skuteczno dziaa. Propagandakierowanajesttakedowszychgrupspoecznych,uwaanychzapotencjalnych
3 zwolennikwpogldw,idei,ideologii.

Cho dziaania public relations, podobnie jak propaganda, maj wyksztaci uczonkw okrelonej grupy zaoone opinie i postawy, to public relations, wykorzystujc takietechnikijaklobbing,sponsoringczymediarelations,znaczniesiodpropagandyrni.

1.2.Publicrelationsareklama Podstawow rnic midzy public relations a reklam jest fakt, e pierwsza zwymienionychdziedzinzajmujesiwizerunkiemniemalkadegozelementworganizacji, stara si trafi do wszystkich czonkw jej otoczenia, reklama natomiast ogranicza si do oferty(produktlubusuga)ijejkonsumentw. Reklamawswymzaoeniunastawionajestnaszybk,precyzyjnieokrelonreakcj w rwnie szczegowookrelonej grupie docelowej. Dla odmiany, strategia public relations jestzawszerozoonawczasie,budujerelacjewsposbgbszyimacharakternieprzerwany. Przekaz reklamowy jest krtki, obrazowy, kadzie nacisk na zacht i ma charakter jednokierunkowy. Public relations opiera si na dialogu, budowaniu wzajemnych relacji opartychnazrozumieniu,wyjanieniu,poczuciuwizi. Wreszcie, najbardziej charakterystyczn cech reklamy, a zarazem jej najsabszym punktem,jestmoliwozakupuemisjikomunikatureklamowego.Publicrelationsposuguje
4 si kanaami niekomercyjnymi, co zwiksza wiarygodno przekazywanych komunikatw.

16lat gospodarki rynkowej sprawio, e jestemy sceptycznie nastawieni donachalnych spotw, folderw reklamowych i ulotek. Bardziej skonni jestemy wierzy artykuom prasowym,apublicrelationsskutecznietowykorzystuje.
3 4

Por.WjcikK.,cyt.za:GiedrojK.,Publicrelationswadministracji,s.20 Por.GiedrojK.,op.cit.,s.23 25

Jedyn form wspdziaania reklamy i public relations s kampanie spoeczne zewzgldunaichspecyficzny(niekomercyjny)charakter.

1.3Publicrelationsamar keting Zarwno public relations, jak i marketing s formami zarzdzania. Obie dziedziny zawieraj proces planowania, uczestnictwo w procesie wymiany, identyfikacj grup docelowych i denie do satysfakcji, obie peni funkcj integracyjn. W przypadku PR funkcjataobejmujewszystkieobszaryzwizanezoglnpolitykzarzdudotyczcszeroko pojtegootoczenia, a marketing integruje te rodzaje aktywnoci idecyzje przedsibiorstwa, ktre dotycz rynku. I marketing, i PR maj bezporedni zwizek z kadym aspektem dziaalnoci przedsibiorstwa (produkcj, finansami, personelem), ale przy tym rni si celem marketing zmierza do wzrostu sprzeday, PR natomiast do utrzymywania
5 waciwychstosunkwzotoczeniem.

P. Bielawski zauwaa, e efekty pracy komrki public relations, pracujcej na rzecz wizerunku organizacji (w jej wntrzu i na zewntrz) maj due znaczenie take dla marketingu. Dobry wizerunek firmy jest np. gwarantem dobrej jakoci produktw dostarczanych na rynek. Wyrana jest zreszt relacja zwrotna pomidzy dziaaniami PR, aprzedsiwziciami marketingowymi. Jednaketrzebapamita,ePRzajmujesirwnie
6 przedsiwziciami,ktrezmarketingowegopunktuwidzenianiemajwikszegoznaczenia.

1.4Publicrelationszar zdzanieinformacjami Public relations nie jest propagand, reklam czy marketingiem, cho ociera si zakresemdziaalnociowszystkietedziedziny.Czymzatemjest? PR okrela si jako planow, cig dziaalno prowadzon z uwzgldnieniem wynikw bada, polegajc na przekazywaniu przez firm specjalnie przygotowanych informacjiwrnejformiewcelustworzeniawotoczeniufirmyjejpodanegowizerunku, co prowadzi do lepszego zintegrowania si z otoczeniem oraz uatwia realizacj
7 podstawowychcelw.

Zdaniem P. Bielawskiego, najlepszym synonimem, tumaczcym rwnoczenie, czym zajmuje si PR, jest zarzdzanie informacjami. Bielawski jako domen PR wskazuje manipulowanie informacjami. Sowo manipulacja sownikowo nie ma w tym przypadku adnego zabarwienia: ani pozytywnego ani negatywnego: okrela czynno, ktr cechuje
5 6

Por.BojarskaD.,Porwnaniereklamyimarketinguzpublicrelations,rdo: www.proto.pl BielawskiP.,Publicrelations zarzdzanieinformacjami,rdo: www.proto.pl 7 BobiskaA.,cyt.za:BielawskiP.,Publicrelations zarzdzanieinformacjami,op.cit.

dua precyzja. Panowanie nad wieloma strumieniami wychodzcych i napywajcych informacjiwymaga m.in.zdolnociprecyzyjnegodziaaniawtymobszarze,nie mwic ju oniezbdnej umiejtnoci szerokiego ogldu aktualnej sytuacji przez pryzmat sytuacji podanejwduszejperspektywie. PRobejmujenastpujcedziedziny: komunikacjwewntrzn, kontaktyzmassmediami, komunikacjantykryzysow, komunikacjwkryzysie, lobbing, kontaktymidzykulturowe,
8 czrelacjibiznesowych.

Dziaaniapublicrelations monapodzieli nakilkagrup.Kolejnopodejmowanych zadajestzmiennaizaleyodsytuacji,wktrejznajdujesifirma. CelePRto: promocja reputacji dbanie o wizerunek przedsibiorstwa, jego obrona iumacnianie, informacja rozpowszechnianie informacji o firmie za porednictwem mediw orazkontaktwinterpersonalnych, komunikacja mar ketingowa wspomaganie marketingu przedsibiorstwa poprzez naganianienowychproduktw,wykazywaniezalettowarwiusug, relacje inwestycyjne podtrzymywanie i nawizywanie dobrych kontaktw zakcjonariuszami, relacje finansowe utrzymywanie dobrych kontaktw z bankami, analitykami finansowymi,dziennikarzamiekonomicznymi, relacje ze spoecznoci i wadzami lokalnymi podtrzymywanie i nawizywanie korzystnychkontaktwzlokalnymiwadzami,politykami,organizacjamispoecznymi, relacje z kadr pracownicz dbanie o czstotliwo i jako komunikowania si kierownictwa z pracownikami i pracownikw z kierownictwem oraz korzystne relacje midzynimi, imprezy promocyjne organizowanie dni otwartych, konferencji prasowych, tras zwiedzaniazakadu,przyjmowaniewanychgocizzewntrz,
8

Por.BielawskiP.,Publicrelations zarzdzanieinformacjami,op.cit.

 sytuacje kryzysowe minimalizowanie wpywu sytuacji kryzysowych na wizerunek przedsibiorstwa, sponsoringudziawrozpatrywaniuwnioskwowsparciefinansowe,sponsorowanie osb,impreziinstytucji, szukanie ciekawych propozycji, ktre mogyby uzyska wsparcie

odprzedsibiorstwa, publikacjekoordynowanieodstronymerytorycznejigraficznejwszystkichpublikacji
9 przedsibiorstwa.

SiewierskaChmajA.,ZaborowskaE., Funkcjapublicrelationswzarzdzaniuprzedsibiorstwem, ZeszytyNaukoweWyszejSzkoyInformatykiiZarzdzaniawRzeszowie,nr4/2000, s.156

2.J AKNASWIDZ,TAKNASPISZWIZERUNEKPOLICJ I 2.1Czymjestwizerunek? Wizerunek to wasny i subiektywny obraz rzeczy, zjawiska, osoby bd sprawy, zoony z elementw materialnych, merytorycznych, ale take elementw emocjonalnych, symboli,skojarzeczywasnychoceniopinii. Charakterystycznedlawizerunkujestto,e: wizerunek nie jest stabilny w czasie ulega pogbieniu i wzmocnieniu, jeli dostrzegamy kolejne elementy obiektu, ale moe take ulec rozpadowi, jeli kolejne poznawaneelementybdwzajemniesprzeczne, wizerunekniejestdobrylubzyjestodpowiedni(waciwy),jelizapewniafirmie lub osobie realizacj zaoonych celw lub nieodpowiedni (niewaciwy), jeli przyczyniasidostrat. Elementyksztatujcewizerunekmonapodzielina: wizualne logo, barwy firmy, wystrj budynkw, ubir pracownikw, wygld samochodw,drukifirmowe,wizytwki,opakowania,pismafirmowe, niewizualne rodzaj dziaalnoci, procedury kontaktu z rynkiem, procedury kontaktw telefonicznych, obsuga interesantw, pozycja firmy na rynku, sukcesy firmy,zdobytenagrody,itp. Monapowiedzie,ejakajednostka/firma/organizacjaposiadawizerunek,jeelijej strategiazachowania/dziaaniaprzekazujespjnyobraz,ktrypotwierdzanyjestdzikisdom
10 orazwypowiedziomosbznajbliszegoidalszegootoczenia. Innymisowy,abywizerunek

bywiarygodny,musibyspjny.

2.2Logoitwar zpolicji Oficjalniepolicjaniemaswojegologo.Oczywicieistniejesystemznakw,ktryjest identyfikowany z t instytucj, na przykad biay napis POLICJA

naniebieskim/granatowym tle, ktry mona znale na tablicach informacyjnych i radiowozach,alezpewnociniemonagonazwaznakiemfirmowymanisamekolory, ani ich ukad nie s zarezerwowane wycznie dla policji. W rzeczywistoci w tej kwestii panuje pewna dowolno. Zdecydowana wikszo komend wojewdzkich przyja za swj

10

Por.ckiK.,Skuteczneksztatowanieipodtrzymywaniewizerunku,w:Skutecznekreowaniewizerunku. Wystpieniapubliczne,red.StasikowskaWoniakD.,Katowice2005

znakrozpoznawczygwiazd,nawizujcksztatemdopolicyjnejodznakisubowej.Jednak ilekomend,tylepomysw.

KWPwOlsztynie

KWPwPoznaniu

KWPwLublinie

KomendaGwnaPolicji

KWPwodzi

KWPzsiedzibwRadomiu

To, e symbole komend wojewdzkich rni si midzy sob, z punktu widzenia wizerunku jest istotne, ale biorc pod uwag fakt, e kada z komend ma cile okrelony zasigdziaaniawanejest,eznakfirmowyjestrozpoznawalnywdanymwojewdztwie, bowkonkretnymregioniezaczynajsiikoczkompetencjedanejjednostkipolicji.Gorzej, azdarzasitoczsto,gdynaobszarzejednegowojewdztwafunkcjonujewielepolicyjnych symboli.Garnizonwarmiskomazurskitokomendawojewdzka,17komendpowiatowych i 2miejskie kada z nich posuguje si wasnym znakiem, rnicym si ksztatem, wielkoci i kolorem. Oznacza to, e istnieje przynajmniej 20 rnicych si od siebie wzorwpismurzdowychreprezentujcychtsam instytucj.Trudnozatem mwiwtym przypadku o spjnym wizerunku, wiedzc, e take dokumenty reprezentuj dan firm nazewntrz. Naleaobysizastanowinadopracowaniemjednegowsplnegoznakugraficznego, ktry staby si logo policji. Obecnie, zamiast jednego spjnego obrazu, widzimy niekontrolowanypopisinwencjitwrczejposzczeglnychkomend. Jeszcze do niedawna nie byo w Polsce osoby, ktra kompetentnie mogaby si wypowiadawimieniuiopolicji.Niepisanymzwyczajembyo,ikomendantgwnypolicji niewystpowawmediachrobitowjegoimieniurzecznikprasowylubosobyprzezniego wyznaczone, kompetentne w danej dziedzinie. By moe fakt, ewsprawach dla policji wanych nie zabierali gosu poprzednicy Marka Biekowskiego (obecnego komendanta gwnego policji) sprawi, e ekspertami w tej dziedzinie stali si ludzie z policj nie zwizani pose Dziewulski i detektyw Rutkowski. O ile ten pierwszy wprzeszoci by policjantem, o tyle Rutkowski posta barwna, zasyn brawurowymi akcjami, ktre nierzadko przeprowadzane byy na granicy prawa. Niemniej te dwie postaci zaistniay
11 wwiadomociPolakwiniejakosutosamianezpolicj. Niebezpieczestwotkwiwtym,

e skojarzenia zwizane z Dziewulskim i Rutkowskim s przenoszone na policj. Dopki obiepostacibdsicieszyuznaniemspoecznym,niebdzietozagraaojejwizerunkowi. Gorzej,jeliktraznichstracidobropini. Wydaje si jednak, e wraz ze zmian na stanowisku komendanta gwnego policji, zmieniasirwniekwestiazwizanaztwarzpolicji.Konsekwentnieodduszegoczasu sprawypolicjiomawianeswmediachalboprzezpolicj,albozudziaempolicjinazasadzie niconasbeznas.Wnajwaniejszychkwestiach(wskalicaegokraju)zmiankadrowych, zmian struktur organizacyjnych policji czy zmiany strategii wypowiada si MarekBiekowski, ktry pojawia si mediach stosunkowo czsto, natomiast w kwestiach
11

Por.KrlikowskaK.,Wizerunekpolicjiwwiadomocispoecznej.Raportzbadania,Warszawa2005

10

bezpieczestwa, porzdku publicznego i innych zada policji rzecznik KGP, podinsp.Zbigniew Matwiej, bd dyrektor Biura Komunikacji Spoecznej KGP, m.insp.Pawe Biedziak. Jasno zostay okrelone zasady policj reprezentuj policjanci . Pozwala to unikn sytuacji, w ktrych o dziaaniu, sukcesach i porakach policji wypowiadaj si osoby niekompetentne, ale znane szerokiej publicznoci, ktra gotowa jest przyjichpunktwidzenia.

2.3Mundur Z bada wynika, e mundur jest najbardziej charakterystycznym elementem wizerunkupolicji.Anilegitymacjasubowa,aniodznakapolicyjnaniestaksilniezwizane

12 zpolicjwwiadomocispoecznej. Jednakmimotakoczywistegoskojarzenia,takewtej

kwestiipojawia si kilka problemw. Pierwszym z nich jest rnorodno noszonych przez policjantw mundurw. Zdaniem ankietowanych, najatwiej rozpozna policjanta, ktry ubrany jest w niebieskoszary mundur wyjciowy. Niebieskoszare mundury, cho o innym kroju,nosznacodziepolicjancisubydrogowej(biaeczapkiilizaktorwnieelementy charakterystyczne dla tej suby) oraz dzielnicowi. Tymczasem ci policjanci, ktrzy maj najczstszy i bezporedni kontakt zespoeczestwem (patrole), nosz czarne mundury wiczebne, a te z kolei ankietowanym po pierwsze wydaway si zwyczajnie niechlujne, apodrugiekojarzyysizuniformami,jakienoszkonwojencii ochroniarze.

12

Krlikowska.K.,Wizerunekpolicjiwwiadomocispoecznej.Raportzbadania,op.cit.

11

Biorc pod uwag mechanizm przenoszenia skojarze oraz doniesienia mediw o ochroniarzachnaduywajcychswychuprawnie,niejesttozjawiskodlawizerunkupolicji korzystne. Wrd policjantw zdania s podzielone z jednej strony nie wyobraaj sobie patrolowania ulic, pocigw i bezporedniej interwencji w mundurze wyjciowym, ktry zdecydowanie utrudnia ruchy, z drugiej mundur wiczebny nie ma wersji, ktr mona by nosilatempodczasupaw. Dodatkowym elementem,ktrywyrnia mapolicjanta jestodblaskowakamizelka, ktr nosz policjanci suby drogowej ipatrole policji. Jednak ani jej kolor, ani fason nie szarezerwowanewyczniedlapolicjitrudnojzatemnazwaznakiemrozpoznawczym. Badania przeprowadzone przez CBOS na zlecenie Komendy Gwnej Policji pokazuj, e 78 % respondentw odrnia policjantw od funkcjonariuszy innych sub. Prawie jedna pita (17 %) stwierdza jednak, e ma z tym kopot. Najlepiej rozpoznaj
13 policjantwmieszkacywsiimaychmiast.Niecogorzejjestwwikszychaglomeracjach.

rdo: www.policja.pl

Dyskusja na temat policyjnych mundurw trwa. O tym, e jest to wany element budowania wizerunku caej organizacji, wiedz wszyscy policjanci. Pewne zachowania wmundurze s po prostu niedopuszczalne. Jak zauwaa zastpca Biura Prewencji i Ruchu DrogowegoKGP,topolicjanciwmundurachwgwnejmierzeksztatujwizerunekpolicji.
13

Wyjanieniejestraczejoczywiste wmaychmiastachinawsiachrzadkofunkcjonujinnenipolicja suby.

12

Ich zachowanie, sposb przeprowadzania interwencji, reakcja na wydarzenia s bacznie obserwowaneprzezobywateli,ocenianeiywokomentowane.Akadfuszerknatychmiast

14 naganiajmedia.

Kadzie si szczeglny nacisk na to, aby policjant reprezentujcy dan jednostk zawsze ubrany by wmundur. Coraz rzadziej widzi si policyjnych rzecznikw prasowych wypowiadajcychsidlatelewizjiwubraniucywilnym.Umundurowanypolicjantmabudzi szacunekizaufanie. Kwesti dyskusyjn pozostaje mundur noszony przez patrole. Trudno powiedzie, cojest lepszym rozwizaniem poczeka a spoeczestwo przyzwyczai si do widoku policjantw ubranych na czarno, czy dy do ujednolicenia umundurowania wszystkich subkosztemwygody,acozatymidzieskutecznocipolicjantw?

2.4Subykr eujcewizerunekpolicji Na pocztku lat 90, zaraz po przeksztaceniu MO w policj, zaczto pracowa nad popraw nadszarpnitego przez lata PRL wizerunku sub mundurowych. Gwnym celem miao by zdobycie zaufania spoecznego, odbudowanie prestiu suby i wiksza skuteczno. Zaczto skraca dystans midzy policj a spoeczestwem, ktre wreszcie przestaobyprzedmiotemkontroli,azaczobydlapolicjipartnerem. Zmiany wizerunku policji wprowadzano na kadym poziomie i wizualnym, i niewizualnym. Komendy, komisariaty i posterunki policji otworzyy si dla swych potencjalnych klientw (pomijam tu oczywicie sprawcw przestpstw) znikny z okien kraty,okienka,doktrychmwiinteresant,zamieniysiwrecepcje,pojawiysipolicyjne telefonyzaufaniaorazpierwszebadaniaopiniipublicznejnatematpolicji.Toonepozwoliy okreli, ktre suby wywieraj najwyraniejszy wpyw na budowanie wizerunku policji, astosuby:drogowa,prewencji(takepatrole)orazdzielnicowi.

2.4.1Programyprewencyjne Pocztki policji, to nowe inicjatywy. Stara zasada lepiej zapobiega ni leczy znalaza zastosowanie take w dziaaniach policji. Pomysy na pierwsze programy prewencyjne zaczerpnito z Anglii, dostosowano je do lokalnych potrzeb i stopniowo wprowadzanow ycie,integrujcspoecznociizachcajcjedowsppracyzpolicj. Kadyprogramprewencyjnyskierowanyjestdoinnejgrupyspoecznej.Jesttootyle istotne, e daje poszczeglnym grupom/spoecznociom poczucie, i kto rozumie ich
14

Cyt.za:PaciorkowskiJ.,Prewencjainaczej,Policja997nr5/2006,s.35

13

problemy i chce im pomc. W wojewdztwie warmisko mazurskim dziaa program BezpiecznaWarmiaiMazury,ktryzakresemdziaaniaobejmujetakiestrefy,jak: Bezpieczestwo dzieci i modziey na terenie placwek owiatowych wramach tego zagadnienia realizowane s projekty Redukcja strachu przed staniem si ofiar przemocy rwieniczej i wykorzystywania seksualnego na terenie szk i placwek owiatowych w wojewdztwie warmisko mazurskim oraz Bezpiecznie zSierantem Bobrem skierowany do najmodszych uczniw szk podstawowych, Bezpieczestwo w miejscach publicznych projekty Taxi Oko, w ramach ktrego kierowcy takswek informuj policj o zdarzeniach mogcych zagraa bezpieczestwu i porzdkowi publicznemu, Bezpieczna Podr dziaania zmierzajce do zwikszenia poczucia bezpieczestwa podrnych na obszarach kolejowychorazSTOP!kradzieomkieszonkowym, Bezpieczestwo w miejscach zamieszkania projekty Mj Dzielnicowy, Ssiedzki Program Przeciwdziaania Przestpczoci, Patrol Obywatelski oraz Spoeczne Konsultacje w ramach ktrego zachca si mieszkacw regionu dozgaszania lokalnej policji wszystkich tych spraw, ktre mog zagraa ich poczuciu bezpieczestwa (za infrastruktura, zniszczenie mienia, niewaciwie zachowujcasimodzie). Programyprewencyjne,zwaszczateskierowanedodzieciimodziey,majogromne znaczenie w budowaniu wizerunku policji. Dla wikszoci dzieci w tym wieku szkolne pogadanki bd pierwszym bezporednim kontaktem z policjantem. To wraenie bdzie wpywanaichwyobraenienatematpolicji,chobynigdywicejniemieliznikontaktu. Trzeba zauway, e zaufanie do policji jest najnisze wanie wrd modziey szkolnej, ktra postrzega policj gwnie przez pryzmat bezpodstawnego ich zdaniem

legitymowania. Norm si stao, e policjanci prowadz wszkoach zajcia zarwno zuczniami, jak i nauczycielami, uczc jak radzi sobie zprzemoc, agresj rwienikw/uczniw, gdzie szuka pomocy i w jaki sposb interweniowa. Pierwszych zasad bezpiecznego zachowania policjanci ucz ju wprzedszkolach. Takie dziaania s wane z dwch powodw po pierwsze przyzwyczajaj dzieci do kontaktw z policj, wyrabiaj przekonanie, e policja jest instytucj otwart, yczliw i e mona si do niej zwrcipopomocnietylkowtedy,gdyjestsiofiarprzestpstwa,podrugiepolicjidaj informacj zwrotn o potrzebach i oczekiwaniach spoecznych, pozwalaj na utrwalanie kontaktwilepszepoznaniedanegorodowiska. 14

Wszystkie czynnoci podejmowane w ramach programw prewencyjnych przynosz wymierneefekty.DuymzainteresowaniemwOlsztyniecieszya siakcja Poznajswojego dzielnicowego,wramachktrejwkolejnychwydaniachGazetyOlsztyskiejpublikowano zdjcia, numery telefonw i adresy kontaktowe dzielnicowych, a take rozwieszono naklatkachschodowychinformacjeztymisamymiinformacjami. Ulotki,plakaty,naklejkiostrzegajceprzedkieszonkowcamiikomunikatydwikowe wautobusach ( program STOP! kradzieom kieszonkowym) peni w wiadomoci spoecznejtaksamrol,jakwidokpatrolunaulicachmiasta.Dajpoczuciebezpieczestwa przezsam fakt,ewiemydokogosizwrciwraziepotrzeby iepomocotrzymamy bez wzgldunafakt,kimjestemy.

rdo: www.warminskomazurska.policja.gov.pl

15

2.4.2Patrole Najwikszsi,ale i najwikszsabocipolicjis ludzie.Odnichzaley jak bd przebiega relacje policja spoeczestwo, a ich zachowanie jest podstaw ksztatowania wizerunkuinstytucji,ktrreprezentuj. Jakwczeniejwspomniaam,wprzypadkusub patrolowychkontrowersje budzi ju ichumundurowanie.Niemniejodczstotliwoci widywaniapatroli naulicach miastazaley poziompoczuciabezpieczestwaPolakw,awkonsekwencjiichzaufaniadopolicji.Zasada jest prosta. Im czciej widzimy patrole, tym czujemy si bezpieczniejsi a zatem mamy wikszezaufaniedodziaapolicji.Nieprzypadkowotakduwagkadziesinafakt,aby patrole(zwaszczapiesze)byyjaknajbardziejwidocznenaulicachmiastaiejestichcoraz wicej jest to odpowied na podstawowe oczekiwania spoeczne, podobnie jak fakt
15 reorganizacjisublogistycznychogoszonyprzezMarkaBiekowskiego.

Patrole stanowi pewien problem, jeli chodzi o ich rol w budowaniu wizerunku policji.Zjednejstronysamaichobecnopodnosinotowaniapolicjiwoczachspoeczestwa, zdrugiej stematemnieustajcychdyskusjiikrytycznychuwagnatematdziaapolicji. Rzadko widzi si patrole interweniujce w sposb, ktry zna si z telewizyjnych seriali. Najczstszy widok, to dwch policjantw legitymujcych osoby pijce alkohol wmiejscachpublicznych bdpoprostuobchodzcychterenswojegodziaania.Stdczste przekonanie, e policja zamiast zajmowa si powanymi przestpstwami, zajmuje si nikomu nie przeszkadzajcymi drobiazgami. Zwaszcza, gdy to my sami pijemy piwo naawcewparku,aniewwyznaczonymdotegomiejscu.Innasprawa,gdywykonujcyswe obowizki policjant jest nie tyle stanowczy, co zwyczajnie niekulturalny. Od jego postawy zaley cay przebieg zdarzenia i nasza opinia o reprezentowanej przez niego instytucji. Zjednej strony spoeczestwo chciaoby widzie patrole, ktre budz szacunek i daj poczucie bezpieczestwa, z drugiej chtnie przystaoby na tak ich rol, jak jeszcze doniedawna mieli angielscy Bobbies, ktrzy do czasu ostatnich zamachw bombowych wLondynie nie nosili przy sobie broni, i traktowani byli po trosze jak rodzaj informacji turystycznej wskazywalidrogzagubionymturystom,najbliszeposterunkipolicji,budynki uytecznocipublicznej,itp. Policjancipatrolujcyulicestojnapierwszejliniikontaktuzobywatelemnietylko w przypadku, gdy ten ostatni amie prawo. Naturalnym zachowaniem jest, e zagraniczny turysta widzc przechodzcy patrol, wanie policjanta zapyta o drog. W 90% nie otrzyma
15

Chodzioucywilnienieetatwwsubielogistycznejiuwolnienietymsamymetatwpolicyjnych,ktre zostanskierowanedosubyprewencji,awicmidzyinnymidosubypatrolowej.

16

potrzebnejmuinformacji.Poziomznajomocijzykwobcychwrdpolicjantwjestbardzo niski.Paradoksemiwielkimbdemkierownictwapolicjijestfakt,enaorganizowaneprzez szkoy policji kursy jzykowe jed ci policjanci, ktrzy z racji wykonywanej pracy bezporedniegokontaktuzespoeczestwemniemaj.Zwasnegodowiadczeniawiem,jak wielkimkopotemjestprzyjciezgoszeniaoprzestpstwieodcudzoziemca,kiedywpobliu niemaosoby,ktramogabysizpokrzywdzonymporozumie. Inn spraw pozostaje dobr policjantw do patroli. S to na og ludzie modzi, napocztku swej drogi zawodowej, teraz coraz czciej odbywajcy w policji zastpcz sub wojskow. Jeszcze do niedawna nie wysyao si do suby patrolowej policjantw zwyszymwyksztaceniem. Nowy sposb rekrutacji do policji zakada zmian t sytuacji. Egzamin skada si ztrzech etapw testu wiedzy, testu sprawnociowego oraz testu psychologicznego. Aby znalesinalicierankingowej,kandydatdosubywpolicjimusiprzejwszystkieetapy egzaminu. Specyfika wojewdztwa warmisko mazurskiego, jako regionu o najwyszym wPolsce bezrobociu, sprawia, e do suby w policji zgaszaj si ludzie z wyszym wyksztaceniem (czsto po dwch kierunkach), znajcy kilka jzykw obcych. Oni, pozdanych egzaminach i odbyciu 10 miesicznego szkolenia zawodowego, zostan skierowani do suby przygotowawczej, w tymobowizkowo do suby patrolowej. Mona zatemuzna,enowysposbrekrutacji,atakefakt,ekandydatwdosubypolicjaszuka
16 rwnienatargachpracy ,suypoprawiereputacjipolicji.

2.4.3Dzielnicowy Dwie postawy charakteryzuj relacje midzy dzielnicowym a spoeczestwem. Pierwsza to ta, w ktrej mieszkacy danego terenu chc zna swojego dzielnicowego bez wzgldu na fakt, czy bd potrzebowa jego pomocy, czy nie, druga natomiast toprzekonanie, e uczciwy obywatel nie musi, a nawet nie powinien kontaktu zdzielnicowymszuka. Sprzecznewydaje sidziaanie,ktrezjednejstronyprzydzieladzielnicowymcoraz wikszerejonyobsugi,nieinwestujewsprzt,systemmotywacyjny,doszkalanie,azdrugiej oczekuje wynikw, systematycznych sprawozda z dziaalnoci oraz budowania pozytywnegowizerunkupolicjiwrdlokalnejspoecznoci. Przez dugi czas tradycyjne wysiki policji skoncentrowane byy na zdobywaniu informacjiosprawcachprzestpstwiichotoczeniu,tymczasemideaembyobyrwnoczesne
16

InicjatywaKomendyWojewdzkiejPolicjiwodzi.

17

zbieranieinformacjioduczciwychmieszkacwrejonu.Teoretyczniedzielnicowymawiele okazji, aby nawizywa kontakty z osobami, ktre z racji penionych funkcji, dziaalnoci narzecz lokalnej spoecznoci czy wykonywanego zawodu mog mie wpyw naintegrowanie mieszkacw. Praktyka jednak wyglda inaczej. Sama swojego dzielnicowego widziaam dwa razy przez ostatnie 18 lat, w tym raz, kiedy przeprowadza zemn rozmow w ramach rekrutacji do pracy w policji. Nie potrafi wyobrazi sobie, ile czasumusiabypowicimjdzielnicowynapoznaniewszystkichmieszkacwpodlegego mu rejonu, biorc pod uwag fakt, e osiedle, na ktrym mieszkam, jest najwikszym skupiskiem ludnoci w Olsztynie. Nic zatem dziwnego, e dziaania dzielnicowych ograniczajsiwwikszociprzypadkwdorozpoznanialokalnychpatologiiizagroeoraz interwencji na wezwanie. Oczywicie ma to swoje znaczenie przestpcy nie czuj si pewnie,wiedz,eichpoczynaniasobserwowane. Takasytuacja sprawia jednak,edzielnicowi nie swidoczni. Wszystkieteczynniki sprawiaj,edzielnicowi mimoichogromnegoznaczeniadlawizerunkupolicji nieciesz si szacunkiem spoecznoci. Aby zmieni ten stan rzeczy szczeglny nacisk w pracy dzielnicowegokadziesina: zwracanie uwagi na sytuacje z pozoru drobne, nieistotne, ale pogarszajce jako ycia mieszkacw (np. reagowanie na wulgaryzmy na ulicy, zanieczyszczanie ulic, chodnikw,itp.), suenie ludziom pomoc w drobnych sprawach ycia publicznego (choby pisanie pismdosdu), zwikszanie poczucia bezpieczestwa mieszkacw, np. poprzez zwracanie uwagi przeoonych na konieczno natenia sub patrolowych w rejonie, ktry
17 mieszkacomwydajesiszczeglnieniebezpieczny.

Na wizerunek dzielnicowego wci wpywaj skojarzenia z Milicj Obywatelsk. Nie moe by inaczej,skorowikszo lokalnej spoecznoci nigdydzielnicowegoniewidziaa. Niewiele jest spotka, prelekcji czy pogadanek organizowanych przez dzielnicowych dla mieszkacw zainteresowanych sprawami bezpieczestwa w swoim najbliszym otoczeniu. Bardzo daleko polskiemu dzielnicowemu do jego francuskiego odpowiednika, ktry czsto czy swoje obowizki z funkcj instruktora sportowego dzieci i modziey (to zajcie mawliczonedoczasusuby),a jegowizerunek jesttraktowanytakpowanie,e nie moe

17

Por.ObliskiS.,MedialnaroladzielnicowegowksztatowaniuwizerunkupolicjinaprzykadzieKomendy PowiatowejPolicjiwSzamotuach,w:Elementynowoczesnegozarzdzaniawpolicji,red.JanuszekH., GembaraS.,Pozna2005,s.201

18

naprzykadbraudziauweksmisjach,boonsamijegomundurmajpozostasynonimem
18 zaufaniaipoczuciabezpieczestwamieszkacw.

2.4.4Subydrogowe Subydrogowejakpokazujbadaniasjednymiznajbardziejrozpoznawalnych
19 sub w policji. Ich obecno na drogach zdecydowanie wpywa na zmniejszenie iloci

wypadkw drogowych, a konsekwentnie prowadzone akcje przeciwko nietrzewym kierowcom spotykaj si z duym poparcie spoecznym. Akcje Znicz, Bezpieczny weekend, dziki medialnemu nagonieniu na stae wpisay si w wiadomo Polakw. Podobnie rzecz ma si z corocznymi akcjami wrczania cytryn kierowcom popeniajcym drobne wykroczenia drogowe oraz wrczania kwiatw kobietom kierowcom w Dniu Kobiet.Jednakrwnieczsto,obokinformacjionowychakcjachprewencyjnychpolicjantw sub drogowych, pojawiaj si w mediach doniesienia o kolejnych policjantach tych sub, ktrzy przyjmuj apwki w zamian za odstpienie od ukarania mandatem. Mimo jednoznacznegostanowiskaszefostwapolicjiwtejsprawie,zjawiskonieustpuje.Wydawa by si mogo, e i opinia publiczna bdzie ostro reagowa na podobne zachowania policjantw drogwki. Tymczasem istnieje spoeczne przyzwolenie na zachowania korupcyjne tej suby. Dochodzi do sytuacji absurdalnych, kiedy to policjant, ktry przyj 50z apwki od kierowcy, jest nazywany uczciwym, bo inny wczeniej za to samo
20 wykroczenieprzyjzotych100!

Wizerunek policji zaley w gwnej mierze od umiejtnoci interpersonalnych policjantw, ktrzy maj najczstszy kontakt ze spoeczestwem. Od ich zachowania, sposobu bycia, kultury osobistej, wygldu, sposobu formuowania myli, bdzie zaleaa jakotegokontaktuiwkonsekwencjisposbpostrzeganiapolicjiprzezobywateli.Dlatego naleypooyszczeglnynacisknasposbdoborudosub,ktremajnajwikszywpyw na kreowanie wizerunku, a take na system szkole z zakresu komunikacji, umiejtnoci autoprezentacjidlatychpolicjantw,ktrzyjutsubpeni.

18 19

Ibidem,s.196 Por.KrlikowskaK.,op.cit. 20 Ibidem

19

3.KOMUNIKACJ AWEWNTRZNAJ AKOPODSTAWAWIZERUNKUFIRMY 3.1Komunikacja Proces komunikowania si zakada istnienie dwch stron nadawcy komunikatu i jegoodbiorcy.Rozpoczynasiwchwili,kiedyosoba(nadawca)chceprzekazafakt,myl bdopini(komunikat)innejosobie(odbiorcy).Komunikatzawszemaokreloneznaczenie dlanadawcy,anaprzebiegkomunikacjimawpywwieleczynnikw,m.in.poziomwiedzy nadawcy, jego dowiadczenie, pozycja spoeczna i zawodowa, uznawane przez niego wartoci. Nadawca, jeli chce by waciwie zrozumiany, przy formuowaniu swego komunikatu musi wzi pod uwag cechy charakteryzujce odbiorc i do nich dostosowa komunikat. Skuteczne komunikowanie zachodzi wtedy, gdy nastpuje zrozumienie komunikatuprzezodbiorc(odkodowanie).Istotnymelementemprocesukomunikowaniajest sprzeniezwrotne,ktrejestreakcjodbiorcynakomunikatnadawcy.Nastpujeonowtedy, gdy odbiorca staje si nadawc. W organizacjach sprzenie zwrotne moe mie posta ustnegopotwierdzeniaprzyjciakomunikatuorazkonkretnegodziaania.21

3.2Komunikacjawewntr zna Komunikacjawewntrzorganizacjijestczstoniedocenianajakoskutecznenarzdzie zarzdzania. A przecie bez sprawnego porozumiewania si z pracownikami firmy nie jest moliwe jej dobre funkcjonowanie. To, jakie opinie bd przekazywali pracownicy swoim znajomym irodzinie, jest istotnedlapostrzeganiaorganizacjiprzez jej najbliszeotoczenie. Teoretycy i praktycy PR zgodnie twierdz, e komunikacja wewntrz organizacji powinna by fundamentem wszystkich innych dziaa public relations.

Otwarty system komunikowania si z czonkami organizacji powinien przekazywa znaczniewicej informacji nito,cosidziejepodczasrealizowaniakontaktwz mediami, lobbinguczykomunikacjiantykryzysowej.Sprawniefunkcjonujcakomunikacjawewntrzna powinna si opiera na zaoeniu, e pracownicy firmy s bardziej zainteresowani jej sprawaminiotoczenie.Ioczywiciepeneinformacjeosytuacjifirmyijejplanachpowinni otrzyma. Nie jest bezwzgldnie konieczne, by akurat komunikacja wewntrzna bya punktemodniesieniadlainnychdziaaPR,alejelifunkcjonujewaciwie,bdzienajlepsz paszczyzn uzgadniania informacji dla zewntrznej komunikacji organizacji.

Komunikacja wewntrznaworganizacji jestwanym narzdziem budowaniakultury

21

Por.LisL.,Problematykakomunikacjiwewntrznejwsystemiezarzdzaniajakocinaprzykadzie KomendyPowiatowejPolicji,w:ZarzdzaniejakociwPolicjiWielkopolskiej.TeoriaiPraktyka, red. acuckiJ.,RauZ.,Pozna2003,s.269 270

20

organizacjiiprzeciwdziaaniakryzysomwewntrznym.Wizerunekfirmypowinienbytake ksztatowany wrd jej pracownikw nie jest istotne tylko to, jaki image ma organizacja wswoim bliszym i dalszym otoczeniu. To, w jaki sposb czonkowie organizacji oceniaj swoj firm, ma ogromne znaczenie dla ich postaw. Pracownicy, ktrzy maj dobr opini oswojej organizacji, lepiej si z ni identyfikuj. Wany jest take ich poziom wiedzy ofirmieimwicejoniejwiedz,tymatwiejwyrabiajsobiewasnezdanieosposobiejej funkcjonowania i s skonni do przyjmowania aktywnej postawy.

Wprowadzanie systemu otwartej komunikacji wewntrznej napotyka na opr zwaszcza w tych polskich organizacjach, ktre powstay lub funkcjonoway przez dziesiciolecia w systemie gospodarki centralnie sterowanej.

Uksztatowana w czasach PRL kultura organizacji przenosi si na postawy dzisiejszych pracodawcw i pracownikw. Jest to zjawisko, ktre obserwuje si przede wszystkim w tych firmach, ktre nie wprowadzaj systemw komunikacji wewntrznej zgodnych zestandardami public relations tzn., jeli organizacje te nie kieruj si zasad, edobrze poinformowany pracownik jest aktywny i nie jest manipulowany informacjami zdrugiego obiegu plotk lub wybirczo przekazywanymi informacjami przez lepiej zorientowanych (uprzywilejowanych) czonkw organizacji lub liderw zwizkowych. Systemkomunikacjiwewntrznejpowinienbytakzorganizowany,ewszystkieinformacje, ktre nie s tajemnic firmy (handlow, wojskow) powinny by dostpne dla jej pracownikw. Takie zaoenie komunikowania si z czonkami organizacji jest niezbdnym warunkiemotrzymywaniainformacjizwrotnych,mwicychonastrojachwrdzaogi. Narzdziawykorzystywanewkomunikacjiwewntrznejto: biuletyn, radiowzy, jednodniwki(pismaulotne), listydopracownikw, pocztaelektroniczna, intranet, stronywww, spotkaniazpracownikami, tworzeniekrgwopiniotwrczych,
22 medialokalnewbliskimotoczeniufirmy.

22

Por.BielawskiP.,Komunikacjawewntrzna,rdo: www.proto.pl

21

3.3Komunikacjawewntr znawpolicji Policja jest organizacj silnie zhierarchizowan. W jednostkach policji zatrudniane strzygrupypracownikw: policjanci, pracownicyiurzdnicyKorpusuSubyCywilnejpenicyfunkcjewspomagajce, pracownicycywilni sekretarki,technicy,konserwatorzy,sprztaczki. Komunikacja w policji przebiega na wielu poziomach, a przepyw informacji pomidzy poszczeglnymi jednostkami i subami ma niezwykle istotne znaczenie dla prawidowegofunkcjonowaniaorganizacji. Pionowyschematprzepywuinformacjipomidzyjednostkamipolicjiprzedstawiasi nastpujco:

K MEN A GWNAPOLICJ I KO E D O M ND

K om en d yW oj ewd zk ieP olicj i K m n W j w d k P l c o e d o e z i oi j

K omen d yM iej skie/P owia t oweP olicj K m n Me s i / o i t w P lci o e d i j ke P w a o oi ji

K omsa ia y/ os er un iP li ji K mi ar a tyP o te nk P olcj o is r i t /P st r u ki oic i

Schematprzepywuinformacjimidzyjednostkamipolicji.

22

Pionowy system przepywu informacji w jednostkach policji ( na przykadzie KomendyWojewdzkiejPolicjiwOlsztynie)przedstawiaponiszyschemat:

KOMENDANTWOJ EWDZKIPOLICJ I
NACZELNICYWYDZIAW: InspektoratuKomendanta KadriSzkolenia Prezydialnego Finansw OchronyInformacji Niejawnych ORAZ GwnyKsigowy Zespds.AnaliziPrognoz ZespPrawny

ZastpcaKomendanta WojewdzkiegoPolicji nadzor ujcysub pr ewencyjn

ZastpcaKomendanta WojewdzkiegoPolicji nadzor ujcysub kr yminaln

ZastpcaKomendanta WojewdzkiegoPolicji nadzor ujcysub logistyczn

NACZELNICYWYDZIAW: SztabuPolicji Prewencji RuchuDrogowego ORAZ OddziaPrewencjiPolicji

NACZELNICYWYDZIAW: Kryminalnego Dochodzeniowo ledczego dowalkizPrzestpczoci Gospodarcz dowalkizKorupcj TechnikiOperacyjnej ORAZ ZespAnalizy Kryminalnej SamodzielneStanowisko ds.Midzynarodowej WsppracyPolicji

NACZELNICYWYDZIAW: ZaopatrzeniaiInwestycji Transportu cznociiInformatyki ORAZ ZespZamwie Publicznych

policjanciipracownicywydziaw

policjanciipracownicywydziaw

policjanciipracownicywydziaw

SchematprzepywuinformacjiwKWPwOlsztynie

Kanay komunikacyjne przebiegaj rwnie na paszczynie poziomej zarwno midzy poszczeglnymi jednostkami policji, jak i wewntrz nich (wymiana informacji midzyposzczeglnymisubamiiwydziaami/sekcjami/zespoamikomendi komisariatw). 23

Komunikacja bywa mylonaz jednostronnymprzekazywaniem informacji.Efektywna komunikacja jest zawsze dwukierunkowa i opiera si na informacji zwrotnej. Celem komunikacjijeststwarzanietakiegostanowiskapracy,ktreumoliwia: tworzeniewarunkwpracystymulujcychwzrostkreatywnocipracownikw, rozwinicie silnej kultury organizacji, opartej na powszechnie akceptowanych wartociach, ukierunkowaniekadrykierowniczejnapotrzebypracownikw, popraw komunikacji i stosunkw midzy szefem i pracownikiem oraz midzy wsppracownikami, zwikszenie motywacji pracownikw poprzez dostarczanie rzetelnej, prawdziwej, zrozumiaejinformacji, przygotowanie pracownikw do nadchodzcych zmian, doprowadzenie
23 dozrozumieniaizmniejszeniaoporunazmiany.

Najistotniejszzpunktuwidzeniakomunikacjiwewntrznejrelacjjestbezporednia zaleno przeoony podwadny. Od jakoci tych kontaktw, a wic take jasnego okrelenia zada, sposobu rozliczania pracownika z wykonania powierzonych muobowizkw oraz klarownego systemu motywacji, zaley jako pracy. Tymczasem jednym z podstawowych powodw frustracji policjantw i pracownikw policji jest brak spjnego systemu awansu zawodowego oraz systemu motywacyjnego, a take niejasne okrelenieprzydzielanychimzada. Jednym z podstawowych bdw w komunikacji wewntrznej jest przemilczanie zmian kadrowych i organizacyjnych w policji. Co cztery lata, tu po wyborach parlamentarnych,powtarzasitensamschematzachowa kadakomendaprzygotowujesi na zmiany, ktre musz nadej. Problem polega na tym, e w wikszoci przypadkw wszelkie zmiany odbywaj si na zasadzie nie znasz dnia ani godziny. Natychmiast uruchamiajsinieformalnekanayinformacjiplotkiispekulacje,ktreniesuniczemu, oprcz dezorganizacji pracy. Poziom frustracji wrd policjantw i pracownikw ronie, cojestzupenienaturalne,gdypracownicybojsiomiejscapracy. Wtymrokuw jednejzkomenddoszodoabsurdalnej sytuacji,kiedytopracownicy i policjanci o zmianach w strukturze organizacyjnej oraz zmianach nastanowiskach komendantw powiatowych i naczelnikw wydziaw dowiadywali si zprasy, z lokalnego radia, a nawet od ludzi z policj nie zwizanych (!). Natomiast nie odbezporednich przeoonych. Miao to swoje wytumaczenie naczelnicy wydziaw take dugo nie byli
23

Por.LisL.,op.cit.,s.270

24

ozmianach informowani. Reorganizacja przebiega watmosferze niedomwie. Wyraz swojemu rozgoryczeniu policjanci dali na Internetowym Forum Policyjnym, doktrego dodam madostpkady,ktomawdomulubwpracyinternet. Sytuacje tego typu prowadz do zupenie niepotrzebnych konfliktw, sprawiaj, espada motywacja do pracy, podwaaj autorytet przeoonych, wprowadzaj atmosfer podejrzliwociinieufnociorazdezintegrujrodowisko. Wtymkontekcienierealnawydajesisytuacja,gdykomunikacjawewntrznaspenia poniszestandardy: informacjepowinnybypene,rzetelneiwiarygodne, proces informowania powinien by konsekwentny, jasny i skoordynowany zkompleksemzasadinormdziaania, kadykanakomunikacjiwewntrznejpowinienmiejasnookrelonykrgodbiorcw policjantwipracownikwpolicji, informacje powinny by przekazywane szybko, w pierwszej kolejnoci tym, ktrym srzeczywicieniezbdne, musi istnie sprzenie zwrotne. Wszyscy przeoeni powinni by przygotowani doudzieleniaodpowiedzinapytaniaiwtpliwocipodwadnych, system komunikacji wewntrznej powinien by zaakceptowany przez kierownictwo i zarzdzany przez kompetentnych pracownikw przy cigej weryfikacji
24 aktualizowanychinformacji.

O ile do relacji przeoony podwadny mona mie duo zastrzee, tak trzeba zauway, e kontakty midzy wsppracownikami i policjantami s dobre, podobnie jak oparty na tych kontaktach system przepywu informacji midzy poszczeglnymi subami i komrkamiorganizacyjnymipolicji. W Komendzie Wojewdzkiej Policji w Olsztynie oprcz codziennie

przygotowywanegoprzezzespprasowyprzegldulokalnejioglnokrajowejprasy,niejest wydawany wewntrzny biuletyn informacyjny ani adne inne wydawnictwo adresowane dopolicjantw i pracownikw policji. Wiadomoci umieszczane na stronie internetowej warmisko mazurskiej policji skierowane s do szerokiej publicznoci, ale nie traktuj owewntrznychsprawachpolicji. Rol integracyjn w rodowisku policyjnym peni zatem miesicznik Policja 997, wydawanyprzezKomendGwnPolicji,orazInternetoweForumPolicyjne(www.ifp.pl).

24

Ibidem,s.276

25

Niektre komendy wojewdzkie ( np. w Poznaniu czy Krakowie) wydaj coroczne raporty podsumowujce prac policjantw danego garnizonu, ich osignicia (take sportowe),przedstawiajsylwetkinajlepszychfunkcjonariuszyorazpowicajsporomiejsca tym wydarzeniom, w ktrych policja braa udzia (Wielka Orkiestra witecznej Pomocy, dziaalnocharytatywna). Komunikacja wewntrzna jest podstaw wizerunku organizacji. Kady pracownik stajesijejrzecznikiemwswoimrodowisku.Sama,odkiedyzaczampracowawpolicji, staam si dla swojego najbliszegootoczenia ekspertem w tej dziedzinie. To mnie pyta si ozasady przyj do policji, daty naboru, numery telefonw, procedury, kwestie zwizane zmandatami, itp. Moja niekompetencja bdzie niekompetencj pracujcych ze mn urzdnikwi policjantw,mjprofesjonalizm sukcesemwszystkich.

26

4. WSPPRACA Z MEDIAMI J AKO SPOSB KREOWANIA WIZERUNKU ORGANIZACJ I 4.1Rolar zecznikaprasowego Tylko20%spoeczestwaczerpie swe wyobraenieopolicji napodstawiewasnych dowiadcze. Opini blisko 80% Polakw na temat tej organizacji ksztatuj wycznie
25 media. Nie trudno zatem sobie wyobrazi, jak wane s relacje z mediami w budowaniu

wizerunku policji. Kronika kryminalna, poraki i afery z udziaem policjantw to ulubiony temat mediw nie ma dnia, aby tego typu informacje nie trafiay na czowki gazet czy dogwnych wyda telewizyjnych programw informacyjnych. Nie mona zatem przeceni rolirzecznikaprasowegojakotejosoby,ktraodpowiadazakontaktyzdziennikarzami. Mwi si, e nie jest sztuk reagowanie na nieprzychylne komentarze prasowe, ale prawdziwymwyzwaniem stajesitakieprowadzeniepolityki informacyjnej,ebytegotypu informacjewmediachsinieukazyway.Waniewtakimdziaaniuupatrywaabymgwne zadanie rzecznika prasowego. Samo odpowiadanie na krytyk ze strony mediw, bronienie si przed zarzutami, to stanowczo za mao. Do dziennikarzy naley wychodzi zinformacjami zawiadamia ich o kadym sukcesie organizacji, wyjtkowych

osigniciach jej pracownikw, nowych inwestycjach, organizowanych przez ni akcjach, wyprzedza krytyk i zarzuty, porusza tematy, ktre mog zainteresowa lokaln spoeczno. Policja, jako organizacja finansowana z budetu pastwa, dysponuje bardzo ograniczonymi rodkami na promocj swej dziaalnoci. Czsto praca rzecznika prasowego jest jedyn form aktywnoci w tej dziedzinie. Std niezmiernie wane jest to, kto i jak realizuje polityk medialn swojej jednostki. W wojewdztwie warmisko mazurskim kada komenda miejska i powiatowa ma swojego rzecznika prasowego. W komendzie wojewdzkiej funkcjonuje zesp prasowy, ktry udziela wsparcia jednostkom terenowym wprzypadkusprawskomplikowanychlubwyjtkowonaganianychprzezmedia(np.sprawa linczuweWodowie).Najdotkliwszymproblememsubprasowychwgarnizoniewarmisko mazurskim jest fakt, e w wikszoci przypadkw policjanci funkcj rzecznika peni dodatkowo, obok innych, podstawowych obowizkw subowych. Na 17 komend powiatowych i 2 miejskie, tylko dwch rzecznikw wykonuje swoje zadania w ramach penegoetatu,pozostalizostalioddelegowanidopenieniatejfunkcji.

25

KrlikowskaK.,op.cit.

27

Inn problematyczn kwesti jest przygotowanie zawodowe osb realizujcych zadania rzecznika prasowego. Poniszy wykres ukazuje poziom znajomoci zagadnie zzakresu komunikacji spoecznej osb na stanowisku rzecznika prasowego komendy powiatowejimiejskiejwojewdztwawarmiskomazurskiego.

Przygotow aniezaw odow ezzakresukom unikacjispoecznej(studia,kursy, szkolenia)

32% 42%

szk ol eni ar esor towe szk ol eni ewKWPwOl sztyni e i nne br ak

5%

21%

rdo:KWPwOlsztynie

Biorcpoduwag fakt,erzecznikprasowy jest pierwszosob,doktrejzwracaj simediaszukajcinformacjinainteresujcyjetemat,iejestontwarzpolicjinadanym terenie,brakjakiegokolwiekprzygotowania42%rzecznikwdopenionejprzeznichfunkcji, jestprzynajmniejzastanawiajcy. W Komendzie Wojewdzkiej Policji w Olsztynie planowane jest, wzorem Komendy Gwnej Policji, utworzenie wydziau komunikacji spoecznej, ktry zajmowaby si tdziaalnoci policji, ktra ma zwizek z budowaniem jej wizerunku promocj, kontaktami z mediami, wspprac z samorzdami i partnerami policji (stra poarn, graniczn, miejsk, szkoami, instytucjami zainteresowanymi zagadnieniem bezpieczestwa i porzdku publicznego), prewencj kryminaln, zarzdzaniem jakoci, obsug stron internetowych oraz badaniem opinii publicznej. Wsppraca, w ramach jednego wydziau,

28

wszystkich tych osb, ktre dotej pory pracoway raczej obok siebie ni ze sob, powinna przyniewymiernyefektwpostacispjnegowizerunkuwarmiskomazurskiejpolicji.

4.2 Internet Kwestia stron internetowych policji przedstawia si podobnie do kwestii jej oficjalnegologoioznakowaniabudynkw.JakzauwaaTomaszJankowski,policjipotrzebne jestjejCorporateIdentity,czylizbirzasadprezentowaniainstytucjizarwnowkontaktach zewntrznych, jak i w relacjach wewntrznych. Jego podstaw jest logo i paleta kolorw elementy, ktre dziki promocji i konsekwentnemu stosowaniu staj si powszechnie
26 identyfikowane.

Jankowski zauwaa, e twrcom policyjnych stron internetowych brakuje czsto fachowej wiedzy, dowiadczenia lub czasu na zajmowanie si stron www jednostki. Napolicyjnych stronach znajdziemy mnstwo nieaktualnych odnonikw, nieczytelnej nawigacji, zbyt dugo adujcej si grafiki, elementw utworzonych w technologiach, ktre nizapewniajdostpudostronywszystkimuytkownikominternetu.27 Strony czsto przeadowane s efektami graficznymi, ktre odwracaj uwag od prezentowanych treci. Na stronach Komendy Wojewdzkiej Policji w Poznaniu i Komendy Wojewdzkiej Policji w Katowicach nie znajdziemy nawet podstawowej informacjiokierownictwiepolicji. Brakwyranieokrelonegosposobuwykorzystywania internetuwpracach jednostek policji oznacza, e mog one w dowolny sposb realizowa za pomoc tego medium wyznaczoneimzadania.Osobywyznaczonedoobsugistronwykonujtozadanienajczciej przyokazjirealizacjiinnychzadasubowych.Systemstroninternetowychpolicjitowci raczejhobbynijedenzwaniejszychkanawkomunikowaniasizespoeczestwem.

4.3Serialetelewizyjne Popularno seriali telewizyjnych typu Oficer, W11. Wydzia ledczy, Fala zbrodni czy Kryminalni powoduje, e warto si zastanowi nad ich wpywem nawizerunekpolicji. Zdecydowana wikszo tych produkcji powstaje pod opiek merytoryczn komend policji: Oficer Komendy Gwnej Policji, Kryminalni Komendy Stoecznej Policji,

26 27

Por.JankowskiT.,Kolorowyzawrtgowy,Policja997nr6/2005,s.29 Por.Ibidem,s.29

29

W11.Wydzialedczy swoistyfenomenzewzgldunafakt,egrajwnimautentyczni policjanci KomendyWojewdzkiejPolicjiwKrakowie. Wikszo widzw zdaje sobie spraw z tego, e prezentowana w serialach
28 rzeczywisto daleko rni si od tej, w ktrej yjemy nie ma wic obaw, e wszystko,

cozobacz,przyjmbezkrytycznie,bezrefleksyjnie. Jestemzdania,eserialeukazujcepracpolicji jeli niepoprawiaj jejwizerunku woczach spoeczestwa, to na pewno mu nie szkodz. Niezwyke zainteresowanie produkcjami tego typu mona, moim zdaniem, tumaczy faktem, e zaspokajaj one wwidzach potrzeb postrzegania policji jako organizacji skutecznej, a policjantw jako profesjonalistw, zupenie rnych od tych, ktrych znaj z nieudanych akcji szeroko komentowanychwmediach.Pojawiasitutajtakeconaksztatlokalnegopatriotyzmu po latach ogldania seriali o pracy amerykaskich policjantw, wreszcie mona poczu si dumnym z faktu, e take w Polsce ciganiem przestpcw zajmuj si prawdziwi zawodowcy. Poza tym seriale policyjne speniaj funkcje edukacyjne uchylaj przed widzem rbkatajemnicyopracyoperacyjnejpolicji,obowizujcychwpolicjiproceduri hierarchii, pokazuj nowoczesne techniki kryminalistyczne, a przede wszystkim kad nacisk naskutecznodziaaorganwciganiainieuchronnokaryzapopenionezbrodnie.

rdo: www.w11.onet.pl

28

Por.KrlikowskaK.,op.cit.

30

PODSUMOWANIE

Wcigu16latswegoistnieniapolicjaprzeobraziasizorganizacjisterowanejprzez wadze w nowoczesn instytucj, dla ktrej wizerunek jest istotnym elementem funkcjonowania w wiadomoci spoeczestwa. Zaufanie, jakim darz policj Polacy, jest wyranym sygnaem, e kroki podjte w ramach budowania dobrej reputacji, przynosz efekty(patrz:wykres).

ZAUFANIEDOPOLICJ IWLATACH1990 2005

rdo:BadanieOBOPnazlecenieKGP, www.policja.pl

Mimo konsekwencji, z jak wdraane s dziaania PR w policji, pozostaje jeszcze wielezagadnie,naktrenaleyzwrciuwag.Abyskuteczniebudowawizerunek,warto przedewszystkimokreli: obecnyidocelowywizerunekpolicjiiczynniki,jakiemajnaniegowpyw, mechanizmyinarzdzia,ktremogybybywykorzystanedojegopozytywnej zmiany, zasobyludzkieitechniczneniezbdnedorealizacjipodjtych zada, wpywposzczeglnychsubnaksztatowaniewizerunkupolicji, roleiuprawnieniaorazzadaniawzakresieksztatowaniawizerunku.

31

Jedn z najistotniejszych kwestii pozostaje rola komunikacji wewntrznej. W przypadkupolicjinaleytutajwzipoduwagtakiezagadnienia,jak: zasady, kanay, czstotliwo i sposoby komunikowania si i wymiany informacji przez poszczeglne suby pomidzy szczeblami w hierarchii policji, precyzyjnypodziakompetencjiizada, przejrzystysystemawansuzawodowego, zasadyrozliczaniasubprasowychipromocjizpowierzonychimzada, systemmotywacyjny. Bez przepywu informacji midzy poszczeglnymi subami, jednostkami

i komrkami organizacyjnymi, bez wzajemnego zaufania i podstawy, ktr stanowi rzetelnoi wiarygodnoposzczeglnychpracownikw,niemonazbudowawiarygodnego wizerunku organizacji. Pamita rwnie naley, e reputacja nie jest czym, co mona wprowadzi nadrodzedecyzji izarzdze,odgrnie.Procestentrzeba budowastopniowo, angaujc przy tym wszystkich pracownikw firmy. Kady z zatrudnionych jest jego elementem od jego opinii bd zaleay opinie innych. Warto o tym pamita nie tylko zokazjiwitaPolicji.

32

BIBLIOGRAFIA 1. AdamusMatuszyskaA.,Certyfikat systemu jakociawizerunek firmy,Problemy jakocinr12,2002 2. BauerZ.,ChudziskiE.(red.),Dziennikarstwoiwiatmediw,Krakw2002 3. BielawskiP.,Komunikacjawewntrzna,rdo: www.proto.pl 4. BielawskiP.,Publicrelationswstrukturzeorganizacji,rdo: www.proto.pl 5. BielawskiP.,Publicrelationszarzdzanieinformacjami,rdo: www.proto.pl 6. Bojarska D., Porwnanie reklamy i marketingu z public relations, rdo: www.proto.pl 7. CiepielaW.,Rzecznikniewystarczy,Policja997nr6/2005 8. GiedrojK.,Publicrelationswadministracji, 9. JankowskiT.,Kolorowyzawrtgowy,Policja997nr6/2005 10. Krlikowska K., Wizerunek policji w wiadomoci spoecznej. Raport z badania, KGP,Warszawa2005 11. Lis L., Problematyka komunikacji wewntrznej w systemie zarzdzania jakoci na przykadzieKomendyPowiatowejPolicji,Pozna2003 12. acucki J., Rau Z. (red.), Zarzdzanie jakoci w Policji Wielkopolskiej, Pozna 2003 13. Mitus M., Wpyw pierwszego kontaktu z kilentem na ksztatowanie pozytywnego wizerunkuPolicji,Pozna2003 14. MrukH.(red.),Komunikowaniesiwbiznesie,Pozna2002 15. Obliska K., Wystpienia publiczne jako instrument kreowania wizerunku policji, Pozna2003 16. OlkiewiczE.,WspdziaaniePolicjizmediamiwWielkopolsce,Pozna2003 17. PaciorkowskiJ.,Prewencjainaczej,Policja997nr5/2006 18. PiotrowskiM.,Otrudnociachimoliwychformachwsppracywkontaktachmidzy policjamediami,PolicyjnyBiuletynSzkoleniowynr2,1997 19. PiotrowskiM.,ZarzdzaniemarketingowewPolicji,Szczytno2001 20. Pywaczewski W., Misiuk A. (red.), Policja w XXI wieku. Dowiadczenia i nowe wyzwania.Materiaypokonferencyjne,Szczytno2001 33

21. Siewierska Chmaj A., Zaborowska E., Funkcja public relations w zarzdzaniu przedsibiorstwem, Zeszyty Naukowe Wyszej Szkoy Informatyki i Zarzdzania wRzeszowie,nr4/2000 22. Sokoowski M., Jak napisa informacj dla prasy antyporadnik, Policja 997 nr5/2006 23. Stasikowska Woniak D. (red.), Skuteczne kreowanie wizerunku. Wystpienia Publiczne,Katowice2005 24. SzwedPiestrzeniewiczP.,Rzecznikwmundurze,rdo: www.proto.pl 25. WachowskiI.,FilozofiadziaaniaPolicji,Szczytno2001

STRONYWWW 1. www.gazeta.policja.pl 2. www.ifp.pl 3. www.katowice.kwp.gov.pl 4. www.kryminalni.onet.pl 5. www.policja.gov.pl 6. www.pomorska.policja.gov.pl 7. www.proto.pl 8. www.w11.onet.pl 9. www.warminskomazurska.policja.gov.pl 10. www.wielkopolska.policja.gov.pl

34