Avrupanin Kendine Donen Silahi

SDE Analiz
Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk
Zeynep Songlen NAN Selvet ETN
indekiler:
zet ......................................................................................................................3 Abstract .................................................................................................................4 Gii .......................................................................................................................5 1 Avrupadaki Korkularda Dnm......................................................................6 A Ulusala Dn: e Kapanma Eilimleri .........................................................7 B 11 Eyll Sendromu: slam Korkusu (slamofobi) .............................................11 C Bitmeyen Mcadele: Irklk ve Yabanc Dmanl .....................................17 2 Avrupada teki Tartmalar..............................................................................21 A Ekonomik Neden: 2008 Krizi ve Etkileri .........................................................21 B Sosyal Model: ok Kltrlln flas ..........................................................25 C Siyasi Ortam: Ar San Ykselii.................................................................29 Sonu: Norve Sonras ? .......................................................................................33 Sonnotlar ..............................................................................................................36
SDE ANALZ Aralk 2011
zet
Souk Savan sonra ermesiyle birlikte Avrupada arlk ve radikal eilimler artmtr. Hem sosyal hem siyasi seviyelerde karlk bulan bu ie kapanmac yaklamlar, 11 Eyll ile birlikte trmana gemitir. Bylece 2000li yllar Avrupada dlayc ve ayrmc uygulamalara sahne olmutur. Toplumsal seviyede slam korkusu, gmen kartl, yabanc dmanl gibi unsurlar zerinden ortaya kan bu uygulamalar, siyasi tercihlere de yansmtr. Bu itibarla ar sac partiler iktidar orta haline gelirken; merkez sa partilerin gndemleri arlkla kaymtr. Bu ortamda nefret ve korku temelli bir bak asyla ekillenen teki tanm, ekonomik krizden etkilenmekte ve ok kltrllk perspektiflerini zedelemektedir. Gmenleri, yabanclar, Mslmanlar hedef gstermenin tesinde sz edilen dlayc ve ayrmc zihni yap, mevcut dzen iin de bir tehdit haline gelmitir. Norve saldrs ile grld zere nefret ve korku odakl tekiletirme bir silah olarak geri dnm ve ideal olduu dnlen kendi toplumunu vurmutur. Bylelikle her bireyin kendisini tanmlad deerler sistemi ierisindeki herhangi bir unsurdan dolay sistem dnda ilan edilmesi mmkn hale gelmekte ve bu durum demokratik sistemler asndan bir soruna iaret etmektedir. Avrupadaki ayrmcln ve dlaycln temel parametrelerinin belirlenmesi amacyla ilk blmde ncelikle Avrupadaki ulusala dn eilimleri irdelenecektir. Ardndan slam korkusu ve Avrupadaki boyutlarnn zerinde durulacak ve son olarak, Avrupada sosyal ve siyasi taban genileyen rkla ve yabanc dmanlna deinilecektir. Birinci blmde tasvir edilen ortamda ekillenen teki tanmna dair tartmalara ise ikinci blmde yer verilecektir. Bu erevede tekinin tanmlanmas srecinde ekonomik nedenlerin etkisine, sosyal bir model olarak ok kltrlln iflasna ve siyaset sahnesinde ar san ykseliine deinilecektir.
Anahtar Kelimeler: Dlayclk, ayrmclk, ie kapanma, rklk, yabanc dmanl, slam korkusu, ok kltrllk, ar sa
Abstract
The radical and extremist movements have increased in Europe after the cold war. These nationalistic approaches which have impacts on both social and political levels have escalated in the post-9/11 era. Thus, Europe has been the scene of discriminatory and exclusionary practices during the 2000s. Those practices which emerged through xenophobia, slamophobia and anti-immigration at the social level have played a crucial role in the shaping of political preferences. In this regard, far right parties have somewhat joined the ruling coalition in their countries and in addition, the political agenda of center right parties has already begun to slide to extremism and racism. In this atmosphere, the definition of the other with a view based on fear and hatred is affected by economic crises and damages multicultural perspectives. This discriminatory and exclusionary structure mentioned above has become a threat for the existing order more than it is for immigrants or Muslims. The recent attack in Norway shows that the otherisation might become a gun which could be fired against his own society. In this way, everybody could be proclaimed as an outsider just because of different personal and/or cultural choices. This political and social situation could point out a major problem in terms of applying democratic values. In this context, fallowing the examination of nationalistic trends in Europe with the aim of determining the essential parameters of exclusion and discrimination, slamophobia, racism, xenophobia and their dimensions in Europe will be treated in the first part. The second part is devoted to discussions occurring around other definitions. In this manner, the impact of economic crises, the failure of multiculturalism as a social model and the rise in far right political views across Europe will be considered.
Key Words: discrimination, exclusion, racism, xenophobia, slamophobia, multiculturalism, far right

5
1. Giri
Temmuz 2011de Norve, tarihinin en byk katliamlarndan birine tanklk etti. Katliamn arkasnda yalnzca Norvee zg olmayan ve genel olarak tm Avrupay etkileyen ayrmclk ve dlayclk sorunlarnn olduu anlald. Kendi kabullerini ve yaam biimini rnek kabul ettii anlalan Anders Behring Brevik, kendisiyle badamayanlarn lmesine hkmetti ve harekete geti. Sonuta 90dan fazla insann lmne yol ald. Bu katliamdan hareketle nefretten ve dmanlktan beslenen teki tanmnn ne kadar vahim sonulara yol aabilecei grld. teki, her ne kadar farkl etnik, dini, vb. gruplar zerinden kurgulansa da z itibaryla nefretten kaynaklanan ayrmclk ve dlayclk uygulamalarn beraberinde getirmektedir. Zira teki her ne kadar ierisinde bulunulan durum ve koullarn bir rn olarak ortaya ksa da derine inildiinde her teki tanmnda ortaklaan bir zihni yap ile karlalmaktadr. Bir baka deyile dinamik srelerin sonunda formle edilen teki, aslnda sabit ve deiime kapal bir dnme biiminin sonucu olarak belirmektedir. Bu noktada bireysel ve kolektif zihnin ekillenmesi srecindeki dmanca pratiklerin evrensellik, aklk ve insani deerler gibi kapsayc unsurlar bertaraf edecei ileri srlebilmektedir. tekinin bir nefretin ifadesi olarak var olduu ve kabul grd hallerde teki ile birlikte yaama fikrinin iselletirilmesi mmkn grnmemektedir. Avrupann bugn geldii noktada, kreselleme srecinin ve youn gn etkisiyle teki ile birlikte yaama kltrnde sorunlar olduu grlmektedir. Dar bir perspektiften tanmlanan iyi Avrupalnn yaamak istedii toplum modelinde tekiyle karlalmas bir soruna iaret etmektedir. Zira grece homojen bir yaam pratiinden heterojen bir dzene geilmesi siyasi ve sosyal engellerle karlamaktadr. Avrupa rneindeki gibi kendisini
Avrupann bugn geldii noktada, kreselleme srecinin etkisiyle teki ile birlikte yaama kltrnde sorunlar olduu grlmektedir. Dar bir perspektiften tanmlanan iyi Avrupalnn yaamak istedii toplum modelinde tekiyle karlalmas bir soruna iaret etmektedir.
SDE Analiz

6
merkeze koyan ve hiyerarik bir yaklam benimseyen toplumlarda, tekinin nceden kurgulanan ve kurallar belirlenen dzene ayak uydurmas beklenmektedir. Aksi takdirde tekinin gvenlik zaaf yaratan bir tehdide dnmesi sz konusu olmaktadr. Bu erevede tekinin kendisini ifade etme, yaam biimini seme ve davran kalplarn belirleme talepleri, zgrlk ile gvenlik arasndaki ban ne ekilde tanmlandna gre karlk bulmaktadr. zgrlk ile gvenlik ilikisinin birbirine paralel sreler olarak grlmesi durumunda zgrlk ortamnn genilemesiyle gvenliin de artaca varsaylmaktadr.1 Buna gre, tekinin gvenlik meselesi haline gelme ihtimali azalmakta ve hatta gvenlie katkda bulunan bir unsur olarak alglanmaktadr. Gvenliin zgrle tercih edildii durumlarda ise gvenlik iin zgrlklerden feragat edilmektedir. Avrupada 11 Eylln de etkisiyle korkularn kurumsallat ve gvenlik iin zgrlklerden dn verilebildii yeni bir dneme girilmitir. Bu tutumun Avrupadaki somut uygulamalar ise gmenler, Mslmanlar gibi tekiler zerinden gereklemitir. Bir baka deyile Avrupadaki tekilerin varl, zgrlklerin kstlanmasnn meruiyet kaynan oluturmutur. Bu sre Avrupadaki halklar tarafndan da destek grm ve bu ynde siyaset yapan partiler ne gemitir. Bu almada Avrupadaki ayrmclk ve dlayclk eilimlerinin, tekiler iin ngrlen somut politikalar ve uygulamalar araclyla ortaya konulmasndan hareketle Avrupadaki korku tanmnn ortaya konmas ve Avrupadaki tekilere dair tartmalara yer verilmesi amalanmaktadr. Bu itibarla birinci blmde ie kapanma eilimlerinin, slam korkusunun ve rklk ile yabanc dmanlnn incelenmesi suretiyle Avrupann korkularna karlk gelen unsurlar irdelenecektir. kinci blmde ise Avrupada tekinin tanmlanmas srecinde 2008 kresel mali krizinin etkisine, ok kltrlln iflas ettiine dair grlere ve ar saa verilen destekteki arta deinilecektir. 1. Avrupadaki Korkularda Dnm Avrupada ulusal kayglarn n plana kmasnn Souk Sava dneminin sona ermesiyle ilgili olduu sylenebilir. Zira yeni ve mulk bir uluslararas sistemle kar karya kalnmas ve sistemin ekonomik ve siyasi deiimi zorunlu klmas, Avrupadaki korunmac refleksleri daha grnr hale getirmi ve Avrupay yeni dneme hzla uyum salamaya zorlamtr. Toplumsal seviyede bu zorluun karlk bul(a)mamasndan dolay ie
tekinin gvenlik meselesi haline gelme ihtimali azalmakta ve hatta gvenlie katkda bulunan bir unsur olarak alglanmaktadr. Gvenliin zgrle tercih edildii durumlarda ise gvenlik iin zgrlklerden feragat edilmektedir.
SDE Analiz
kapanma taleplerinde, rklk ve yabanc dmanl eilimlerinde art grlmtr. Bu itibarla btnleme srecinin ilerlemesine, kozmopolitizme, refah paylamna vs. ynelik tepkiler bir baka deyile Avrupann kendisini yeniden tanmlamasna ynelik tepkiler korkular zerinden dile getirilmeye balanmtr. Ekonomik, siyasi ve sosyal btnleme sorunlaryla ba etmekte zorlanan Avrupada, ulusal perspektifi ne karan politikalar zellikle 2000li yllardan sonra genel siyasi tablonun arlkl ksmn oluturmutur. 11 Eyll ile yaanan krlmann ise bu ie kapanma srecini derinletirdii ve neredeyse akut hale getirdii sylenebilir. Ayrca bu sorunlu yapnn zerine 11 Eylln yeni tehditler ve korkular ekledii ifade edilebilir. 11 Eyll sonrasnda tm dnyada yaylan slam korkusu ile rklk ve yabanc dmanl, ie kapanan Avrupay derinden etkilemitir. Bu noktada Avrupann korkularnn Mslmanlar, yabanclar ve zellikle gmenler zerinden tanmland yeni bir srece girilmitir. Bir baka deyile Avrupadaki korkular, ie kapanma eilimleri, slam karsnda benimsenen tavr ve yabanclara muamele biimi zerinden formle edilmeye balanmtr. A. Ulusala Dn: e Kapanma Eilimleri Geriye doru bakldnda Avrupadaki ar sa akmlarn zellikle 1990l yllardan itibaren g kazandklar grlmektedir. Daha ok Souk Sava koullarnn sona ermesiyle ortaya kan ve Avrupann btnleme sanclarnn balad dneme rastlayan bu yeni durum toplumsal dnm ve entegrasyon politikalaryla yakndan ilikilidir. Ar san ykseliinde Avrupa vatandalarnn stat kayb korkusu ve ekonomik yaamn giderek ktleecei endiesi belirgin faktrler olarak ne kmaktadr. Avrupa btnlemesinin toplumsal dalgalanmalara yol amasyla birlikte kimlik sorunlar, sosyal dlanmlk ve eriilen refahn paylamna bal endieler farkl kltr gruplaryla etkileimi gletirmitir. Bylece btnlemeden daha ok ekonomik dzeyde etkilenen Avrupa vatandalarnn genilemeye kar olan tutumlar da ar san ykseliine zemin hazrlamtr. 1990l yllarn balarnda kabul edilen Maastricht Antlamas ve 1999 tarihli Amsterdam Antlamas, btnleme srecinin nemli kilometre talar olarak grlse de Birlik vatandalar arasndaki gmen ve yabanc kart tutumlar kendini gstermeye devam etmitir. Btnleme srecinin kltrel kimlikler zerindeki etkisi dnlmeden salt ekonomik kar boyutu ile ele alnmasnn farkllklar ve korkular derinletirdii sylenebilir. Avrupa btnlemesini birlik haline getiren Maastricht Antlamasn 1992

7
11 Eyll sonrasnda tm dnyada yaylan slam korkusu ile rklk ve yabanc dmanl, ie kapanan Avrupay derinden etkilemitir. Bu noktada Avrupann korkularnn Mslmanlar, yabanclar ve zellikle gmenler zerinden tanmland yeni bir srece girilmitir.
SDE Analiz

8
AB vatandalarnn sosyal kresellemeye karlk ekonomideki kresellemenin nimetlerinden faydalanmay dnrken, gmenlerin de pastadan eit biimde pay alabilmelerine kar bencil davrandklar bilinen bir olgudur.
ylndaki referandumla kabul etmeyerek Avrupada siyasi ok yaratan Danimarkada, ne kan ulusal kayglar bugn dier lkelerin de paylat grlmektedir. Kopenhag ynetiminin 1993teki ikinci oylamada drt nemli ekince koyarak antlamay onaylamasnn ardndan bugn hl g, gvenlik ve ortak para politikas alanlarnda Danimarka AB dnda kalmay tercih etmekte ve ie kapanma eilimini srdrmektedir. Milliyeti nyarglarn besledii dlayc alglar ynlendirmeyi baaran ar sa gruplar, btnleme projelerinin ulus-devlet yapsn zayflattn ne srerek oy oranlar ile birlikte, rk ve yabanc dman sylemlerini de glendirmilerdir. Saylar azmsanmayacak boyutlara ulaan gmenlerin ucuz igc pazarndaki hkimiyetlerini Jrg Haider ve Jean-Marie Le Pen gibi ar milliyeti liderler gmen kart politikalarnn balca figr olarak kullanmlardr. Bu balamda J. M. Le Pen bakanlndaki ar sac Ulusal Cephe, 1993 ylnda hazrlad siyasi manifesto ile yabanclarn geri gnderilmesini, eitim sisteminde ok kltrlle son verilmesini ve rencilere milli kltr bilincinin benimsetilmesini nermitir. Avusturyal rk lider J. Haider ise valisi olduu Carinthia eyaletinde Mslmanlarn cami ve minare ina etmelerini engellemek iin Eyalet Meclisine teklif vereceini belirtmi ve Avusturyann dier blgelerinde de cami ve minare ina edilmesinin yasaklanmas iin giriimlerde bulunacan ifade etmitir.2 Her iki ar sac lidere gre nc Dnyadan gelen gmenler AB vatandalarnn gvenlik ve ekonomik refahlarn tehdit etmekte, su oranlarnn artna neden olarak Avrupann dengesini bozmaktadr. Oysa bu sylem Avrupann refah ve zenginliine nemli katklarda bulunan gmenlerin konumuyla ilgili gerekleri yanstmad gibi kltrel dlamann bir mazereti olarak grlmektedir. Kresellemenin siyasi, sosyal ve ekonomik yaplar zerinde meydana getirdii deiime bal olarak Avrupada isizliin art ve gelecek kaygsnn ba gstermesiyle sosyal gvensizlik ortam meydana gelmitir. AB vatandalarnn sosyal kresellemeye karlk ekonomideki kresellemenin nimetlerinden faydalanmay dnrken, gmenlerin de pastadan eit biimde pay alabilmelerine kar bencil davrandklar bilinen bir olgudur. Gmenlerin i gc piyasasndaki etkinlikleriyle paralel gelien bu kayglarn ayrmcl ve dlaycl beslediini sylemek mmkndr. Son on ylda yaplan eitli aratrmalarda ayrmc ve dlayc duygular tayanlarn gelecek kaygs ve isizlik korkusunun olduka yksek olduu grlmekte ve AB btnleme srecinin ulusal kimlie zarar verdiine inanlmaktadr. Bu durumda genilemenin olumsuz sonularnn faturasn
SDE Analiz
mlteci, gmen ve snmaclara kesmeye alan ar sa gruplar, ayrmcln ve dlaycln pekimesine zemin hazrlamlardr. AB lkeleri arasnda 1995 ylnda yrrle giren ve snrlardaki polis ve gmrk kontrollerinin btnyle kaldrlmasn amalayan Schengen Antlamas deien siyasi ve sosyal zemine rnek verilebilir. Ulusal snrlarn anlamn yitirmesinden ve serbest dolamn balamasndan nceleri memnun olan Birlik vatandalar, zaman iinde gmenlerle daha sk karlamaya balam ve eitli kayglar n plana karlmtr. Bu noktada ok kltrl bir yap ina etmekle vnen Avrupa demokrasileri, gmenlere ve mltecilere potansiyel tehdit olarak yaklam ve sz konusu gruplar terrizm ile ilikilendirmitir. 11 Eyll sonras Avrupada ar sa akmlarn ykselmesiyle birlikte eitli lkelerde meydana gelen ayrmc ve dlayc uygulamalardaki hzl art, temel hak ve zgrlkleri tehdit etmektedir. 2004 ylnda AB genileme srecinin bir paras olarak on lkenin Birlie dhil olmasyla toplumlar arasndaki etkileim ve ok kltrlln glenmesi beklenirken, paradoksal biimde milliyeti reflekslerin n plana kt grlmtr. Bu durum, Birlik iindeki ayrmclk ve dlayclk ile mcadelenin kkl programlar erevesinde yaygn olarak srdrlmesi gerektiini gstermitir. Human Rights Watch tarafndan yaynlanan Dner Kapda Skanlar isimli raporda, terrizm tehdidi gerekesiyle AB lkelerindeki gmen ve snmaclarn insan haklarna ynelik kabul edilemez snrlamalar getirildii ve buna bal ok sayda kt muamele vakasyla karlald vurgulanmtr.3 11 Eyll takip eden srete 2004te Madridde ve 2005te Londrada yaanan terr saldrlaryla AB iindeki nc dnya vatandalar ve zellikle Mslman gmenler bir kez daha ok sert gvenlik nlemlerine maruz braklmtr. ABde sa poplizm 2000li yllardan itibaren merkeze kaym ve geni kitlelerce paylalr hale gelmitir. slam kartlnn glenmesiyle Asya ve Afrika kkenli Mslman gmenlere ynelik ilenen nefret sular trmana gemitir. Fransada Ulusal Cephe oylarn artrm, Macaristandaki seimlerde te iki ounluu elde eden merkez sadaki Gen Demokratlar Partisi anayasada ulusal kltrn korunmas amacyla nemli deiikliklere gitmitir. talyada faaliyet gsteren Kuzey Ligi ve Avusturya zgrlk Partisi ise AB btnleme srecine ve gmenlere kar politik tutumlarn daha da sertletirerek mevcut siyasi konjonktrden yararlanmay amalamtr. yle ki, Avusturyada 2012 ylnda dzenlenecek seimlerde rk Avusturya

9
2004 ylnda AB genileme srecinin bir paras olarak on lkenin Birlie dhil olmasyla toplumlar arasndaki etkileim ve ok kltrlln glenmesi beklenirken, paradoksal biimde milliyeti reflekslerin n plana kt grlmtr.
SDE Analiz

10
zgrlk Partisinin rakiplerini geride brakarak birinci parti olaca tahmin edilmektedir. Almanyada ise son dnemde gerekletirilen kamuoyu aratrmalar, gmen dmanl yapan ar sa akmlarn hzla ykseldiini ortaya karmaktadr. Bu aratrmalardan birine gre 2000 ylnda saylar ancak iki bin iki yz bulan Neonazi saysnn 2010 ylnda be bin alt yze yaklam olmas rk anlaylarn art hz konusunda fikir vermektedir. Birlik lkelerinden spanyada gmen kartl ile tannan sac Platforma Partisi son seimlerde oylarn belirgin ekilde artrm bulunmaktadr. spanyann bir sonraki seimde ar sac hkmete sahip olmas srpriz saylmamaldr. Buna ek olarak sosyal refah ve huzurun simgesi olarak kabul edilen Kuzey Avrupa lkelerinin de hzla saa doru kaymasyla artc olduu kadar endie verici bir dneme girilmitir. Son be yl iindeki genel seimlerde ar sac partilerin yaklak %20 civarnda oy toplamalar Avrupa siyasal yaamnn ekillenmesinde kilit bir rol oynam ve gmen gruplar tarafndan tedirginlikle karlanmtr. Hollandada slam ve Mslmanlara kar rk yaklamyla tannan Geert Wildersin zgrlk Partisi dardan verdii destek ile aznlk hkmetinin kurulmasn salamtr. Norve, Danimarka ve svete ar sa partiler glenerek parlamentoya girmitir. Norveteki Kalknma Partisi, Danimarkadaki Halk Partisi ve sveteki sve Demokratlarnn ortak zellikleri ar sa ve yabanc dmanldr.4 Avrupada ar sa oylarn artndan duyulan kayglar yeni tartmalarn alevlenmesine yol amaktadr. Toplumun genel olarak en zayf ve dezavantajl kesimlerini oluturan gmen ve mltecilerin kltrel entegrasyona direndiklerini iddia eden eitli siyasi gruplarn, AB politikalarnn baarszln rtbas etmek iin gmenlere yklendikleri bilinmektedir. Norvete yaanan rk saldr, Avrupa kamuoyunda ar sac hareketleri tekrar gndeme tamtr. A. B. Breivikin dzenledii eylem kinci Dnya Savandan sonra Norvete yaanan en byk kitlesel kym olarak kaytlara gemitir. Oysa Norve, lkede artan ar sac hareketler paralelinde rk ve slam kart davranlarn yaygnlamas konusunda Avrupa Konseyi tarafndan 1998 ylndan beri uyarlmaktadr. Konseyin rklk ve yabanc dmanl ile mcadele organ olan ECRI, 2009 ylndaki raporunda Norveteki ar sa rgtlenmelere ayrntl olarak deinmi ve yetkili evrelerin bir an nce gerekli nlemleri almasn istemitir. Raporda slamofobinin yaygnlamakta olduuna dikkat ekilmi ve Mslmanlara ynelik rklk ve ayrmclkla mcadele erevesinde yasal deiikliklerin yaplmas nerilmitir. zellikle internet siteleri zerinden yayn yapan ar
Birlik lkelerinden spanyada gmen kartl ile tannan sac Platforma Partisi son seimlerde oylarn belirgin ekilde artrm bulunmaktadr. spanyann bir sonraki seimde ar sac hkmete sahip olmas srpriz saylmamaldr.
SDE Analiz
saclarn rk fikirler yaydklar ve rk nefreti kkrttklar gerekesiyle yarglanmalar istense de yaanan katliama kadar bu ynde harekete geilememitir. Avrupa Konseyi Norvee, rklk ve rk ayrmclkla mcadele iin Avrupa nsan Haklar Szlemesine ek 12 numaral protokol onaylamas arsnda bulunsa da Norve 2003 ylnda imzalad bu protokol henz onaylayp yrrle koymu deildir. Avrupada Souk Sava sonrasnda ortaya kan ie kapanma eilimlerinin ayrmc ve dlayc uygulamalar yaygnlatrd sylenebilir. 11 Eylln de etkisiyle Avrupadaki korkulardan biri slam haline gelmitir. Birlikte yaama kltrnde slamn yerinin olmadn dnenlerin saysnn artmasyla slamn ve Mslmanlarn Avrupa ktasnda artan grnrlkleri korku yaratan bir baka unsur haline gelmitir. B. 11 Eyll Sendromu: slam Korkusu (slamofobi) Avrupa toplumlarnda ciddi bir sorun olmaya devam eden slamofobi kavram genel olarak slam korkusu manasna gelmekte ve Mslmanlara kar ayrmc ve dlayc uygulamalarn dayanan oluturmaktadr. slamofobi, slamn ve Mslmanlarn doru biimde tannmamasndan kaynaklanan nyarglarn baz g odaklar tarafndan maniple edilmesiyle gndemdeki yerini korumaktadr. Birok uzmana gre Avrupada zaten derin kkleri bulunan slam korkusunun gerek manada da vurumu 11 Eyll saldrlarnn devamnda sz konusu olmutur. Madrid, Londra, Bali ve stanbuldaki terr saldrlar ise slam korkusunun giderek slam kartlna dnt ve slamn Avrupa ktasnda terr ve iddet ile anld bir sreci hzlandrmtr. Avrupa Irklk ve Yabanc Dmanln zleme Merkezi (EUMC) tarafndan yaynlanan rapor, AB yesi devletlerde Mslmanlara ynelik ayrmclk ve slamofobi unsurlarn inceleyen ayrntl bilgiler iermektedir.5 Raporda Avrupal Mslmanlarn, etnik kimlikleri ve/veya dinsel yaklamlarna baklmakszn i, eitim ve barnma alanlarnda ayrmclkla karlatklar vurgulanmakta ve Mslmanlara kar dmanln gmenler, aznlklar, yabanc dmanl ve rklk balamnda daha kapsaml olarak ele alnmas istenmektedir. Mslmanlarn szl tehditlerden fiziksel saldrlara eitli slamofobik eylemlere maruz kaldklar belirtilen raporda bu durumun mitsizlik ve sosyal dlanma duygularna yol at kaydedilmektedir. EUMC raporundaki istatistikler, Avrupal Mslmanlarn eitimdeki baar oranlarnn ortalamann altnda ve isizlik oranlarnn ortalamann zerinde olduuna dikkat ekmektedir. Ayrca rapor Mslmanlara ynelik rk

11
Avrupada Souk Sava sonrasnda ortaya kan ie kapanma eilimlerinin ayrmc ve dlayc uygulamalar yaygnlatrd sylenebilir. 11 Eylln de etkisiyle Avrupadaki korkulardan biri slam haline gelmitir.
SDE Analiz

12
ve ayrmc tutumlarn, btnlemeye ve toplumsal iletiime ynelik ciddi tehditler oluturduunun altn izmektedir. 1960l yllardan itibaren Trk kkenliler bata olmak zere kta lkelerine akn eden Mslman gmenler, Avrupann refah ve kalknmasnda nemli roller stlenmilerdir. 50. yln dolduran kitlesel gler sonucu Avrupann ekonomik ve sosyal dokusu da deimeye balam ve slam kabul eden Avrupallarn saysnda nemli artlar yaanmtr. Bugn 23 milyona ulaan nfusuyla Mslmanlar Avrupada %4,5lik bir yzdeyi oluturmaktadr. 11 Eyll sonrasnda ise Batya gler adeta bak gibi kesilmi ve Avrupann gmen politikas gvenlik ekseninde ekillenmeye balamtr. Grlecei zere ABnin son on yllk iltica ve g uygulamalar abartl saylabilecek bir gvenlik algsna sahiptir ve insan haklar hukukuyla elimektedir. Temel bir insan hakk saylan iltica hakk uluslararas szlemelerle gvence altna alnmasna karn, Avrupann Mslman kkenli snmaclara kaplarn kapatmakta olduu yeni bir sre yaanmaktadr. Bir ekilde kta Avrupasna ulaan mlteci ve gmenlerin saylarndaki muhtemel artlardan endie edilmesiyle kat g politikalar uygulanmaya balamtr. Yaplan aratrmalar 2050 ylna gelindiinde Mslmanlarn Avrupa nfusu iindeki orannn %20ye ulaacan ngrmektedir. Mslmanlarn geneline kar gelien nyarg ve nefret psikolojisinin arka plannda eitli etkenler bulunmaktadr. Her eyden nce sivilleri acmaszca hedef alan iddet eylemlerinin slam adna savunulacak hi bir hakl gerekesi olmamasna ramen Mslmanlar tepkilerini yeterince ifade edemedikleri iin haksz bir maduriyetin znesi durumuna dmektedirler. te yandan slam dnyasndaki otoriter rejimlerin baskc uygulamalarnn yan sra toplumlar arasndaki iletiim eksiklii ve medya dezenformasyonu gibi faktrlerin Batda slamofobi algsn glendirdiini vurgulamak gerekmektedir. Son dnemde ABDde yaynlanan bir rapor, slam kartlnn arka planndaki g merkezlerini deifre etmektedir. Sz konusu raporda, gerek d haber ve yorumlarla slam kartln destekleyen kurululara son 10 yl iinde 42,6 milyon dolar kaynak aktaran kurulularn sicillerindeki benzerlie dikkat ekilmektedir. Bu dezenformasyon sayesinde yapay bir korku ortam yaratlmasyla kendilerine siyasi ve ekonomik getiri salayan g merkezlerinin, kamuoyu ve siyaset dnyas zerindeki etkisi tahmin edilenden ok daha yksektir.6 Birden ok gerekeye bal olan slamofobinin yanl alglamalar ve nyarglardan beslenerek ok kltrlle dayal ortak bir yaam tarzna byk bir darbe vurduu grlmektedir. slam ve Mslmanlarn tek ynl ve negatif olarak
Her eyden nce sivilleri acmaszca hedef alan iddet eylemlerinin slam adna savunulacak hi bir hakl gerekesi olmamasna ramen Mslmanlar tepkilerini yeterince ifade edemedikleri iin haksz bir maduriyetin znesi durumuna dmektedirler.
SDE Analiz
alglannda etkili olan dezenformasyon srecinin hl ok canl olduu sylenebilir. Bu sre El-Kaide lideri Usame Bin Ladinin ldrlmesinden sonra da gncelliini yitirmemi ve 11 Eyll slam dnyasnn karabasan olmay srdrmtr. Avrupada yabanclara kar rk tutumlarn ykselmesiyle 11 Eyll ve sonrasnda gelien olaylar arasnda doru bir orant bulunmaktadr. slam korkusu ve kartlnn taban bulmasnda siyasi partilerin milliyeti sylem ve tutumlarnn etkisi inkr edilemez. Birok ar sa partinin kampanyalarnda slam korkusunu rk figrler eliinde kullanmasyla Avrupa kamuoyunda slamofobik alg ve eilimlerin artmakta olduu gzlenmektedir. 2006 ylnda Danimarkada ba gsteren karikatr krizinden sonra 2011de Danish Defence League isimli slam kart grubun yeleri tarafndan cami ina edilmesi ngrlen araziye domuz gmld.7 Grup, cami yaplmasn engellemeye ynelik bu eylemi lkelerini korumak adna yaptn ifade ediyor. Ayrca 2009 ylnda svirede dzenlenen referandumda halkn %58inin minareye kar oy kullanmas, Avrupadaki slam algsnn yeniden tartmaya almasna neden olmutur. svirede yaplan referandumun benzerlerinin dier kta lkelerinde de gerekletirilmesini isteyen ar sac gruplarn kkrtt slamofobik dalga sonraki yllarda da genileme eilimi gstermitir. 2009 ylnda Belikada yaplan bir kamuoyu aratrmasnn sonularna gre Flaman blgesinde slamofobik ynelimlerin ciddi bir risk oluturmaya balad saptanm ve uzmanlar bu eilimin nedenleri zerine eilme ihtiyac hissetmilerdir. ngilterede yaplan benzer kamuoyu yoklamalarnda toplumun yarsndan fazlasnn, araf ya da burka tr kyafetlerin yasaklanmasn istedii sonucuna varlmtr. ngiltere dier kta lkelerine gre temel haklarn korunmas bakmndan daha liberal grnse de yaplan aratrmalar ngiliz toplumundaki olumsuz deiime dikkat ekmektedir. Poplist sa muhafazakr siyasetilerin oy avcl uruna sergiledikleri slam kartl yalnzca bu lkelerle snrl kalmamtr. Pee ve barts gibi semboller zerinden slam korkusunun pompaland Fransada Ulusal Cephenin ald oylara gz diken Nicolas Sarkozy ynetiminin, kamuya ak alanlarda yz tamamen kapatan pee ile dolalmasn yasaklayan nerisi Dantay tarafndan kabul edilmitir. Buna gre pee yasana uymayan ve sokakta pee takmakta srar eden kadnlara ynelik 150 avro para cezas ve vatandalk kursuna katlm zorunluluu getirilmitir.8 Bu erevede alt aylk sre zarfnda 200 kadn mahkemeye verilmitir. Ayrca ocuunu okula

13
Avrupada yabanclara kar rk tutumlarn ykselmesiyle 11 Eyll ve sonrasnda gelien olaylar arasnda doru bir orant bulunmaktadr. slam korkusu ve kartlnn taban bulmasnda siyasi partilerin milliyeti sylem ve tutumlarnn etkisi inkr edilemez.
SDE Analiz

14
gtren peeli kadnn, okul yneticilerinin ihbaryla karakolluk olmalar sosyal dokunun nemli lde zedelendiini gstermektedir. Fransa rneinden cesaret alan slam kart politikaclar benzer yasaklamalarn kendi lkelerinde de uygulanmas iin harekete gemilerdir. Bu lkelerden biri olan talyada slm kartln siyasi malzeme olarak kullanmay srdren rk Kuzey Ligi partisi gibi hareketler pee ve burkann yasaklanmasn ngren bir yasa tasarsnn meclis gndemine alnmasn salamlardr. Dier taraftan talyan Meclis Bakan Gianfranco Fini tarafndan talyada yaayan Mslmanlara yaplan arda, entegrasyonu kolaylatrmak amacyla Mslmanlarn ibadetlerini talyanca yapmalar istenmi ve talyanca ibadetin, nefret ve iddete ary nleyecei iddia edilmitir. Bu tr tekliflerin slam kltc bir ama tadna inanlmakta ve Mslmanlarn sa siyasi hareketlere ynelik fkesini glendirmektedir.
Almanyada Mslmanlarn Almanyay kerttiini ve gerilettiini syleyerek tepkileri zerine eken Almanya Merkez Bankas ynetim kurulu yesi ekonomist Thilo Sarrazin, sosyal demokrat bir siyaseti olarak tannsa da grleriyle ar sa partilerin beenisini kazanmay baarmtr.
En youn Mslman gmen nfusu barndran lkelerden biri olan Almanyada Mslmanlarn Almanyay kerttiini ve gerilettiini syleyerek tepkileri zerine eken Almanya Merkez Bankas ynetim kurulu yesi ekonomist Thilo Sarrazin, sosyal demokrat bir siyaseti olarak tannsa da grleriyle ar sa partilerin beenisini kazanmay baarmtr. Son derece kaba bir rk sylem gelitiren Sarrazin, gle gelen yabanclarn farkl rklara mensup olmalar yznden yeterince zeki olmadklarn iddia ederken ayn zamanda Mslman gmenlere ynelik alayc ifadeler kullanmtr. Sarrazin, gmen dourganlnn Almanlardan daha ileride oluunu ise lkenin gelecei bakmndan byk bir risk olarak nitelendirmektedir. Bu rk aklamalardan ksa bir sre sonra yaplan anket sonular ise slam kartlnn ne kadar etkin bir oy toplama arac haline gelebildiini gstermesi bakmndan anlamldr. Ankete katlanlarn %18lik blm Sarrazini lkenin gelecekteki babakan olarak grmek istediklerini belirtmilerdir.9 slamofobinin tehlikeli biimde trmana getii lkelerden biri olan Hollandadaki zgrlk Partisi lideri Geert Wilders ise slam kart deme ve beyanlaryla tepki ekmeyi srdrmektedir. Bartl kadnlardan zel vergi alnmas ve Kurann yasaklanmas gibi radikal nerileri bulunan Wilders, lkedeki iddet ierikli tm olaylardan Mslmanlar sorumlu tutarak slamofobi zerinden zellikle genlerin oylarn almay hedeflemektedir. Bu yzden her koulda slam ve Mslmanlar hedef alan poplist arc syleminden vazgememektedir. Mslmanlara kar daha lml bir tavr benimsenen spanyada 11 Eyll ve ardndan yaanan Madrid saldrlarnn
SDE Analiz
etkisiyle slam kartln simgeleyen bir dizi olay vuku bulmutur. zellikle yerel siyasetilerin bu konuda daha kat bir tutum takndklar gzlenmektedir. spanyann dousunda yer alan Mayorka adasndaki 12.700 nfuslu SaPobla belediyesi, kamuya ak yerlerde kadnlarn araf ve pee giymesini yasaklamtr. Bylelikle spanya genelinde bu yasa kabul eden belediyelerin says 13e kmtr. Sa Muhafazakr grl Halk Partisinin ounlukta olduu SaPobla belediyesinde alnan kararla kamuya ak yerlerde araf ve pee giyilmesine yasak getirilmesiyle birlikte, bu kyafetlerden dolay kimlii belli olmayan kadnlarn 50 ila 200 avro arasnda para cezas alacaklar duyurulmutur. Gvenlik glerine kar konulmas hallerinde ise cezann 3 bin avroya kadar kartlabilecei belirtilmitir. Belediye Bakannn yasa savunurken kulland Ne dinsel ayrmclk ne de kltrel bir tartma amak istemiyoruz. Bu gvenlikle alakal bir nlem. Entegrasyonu, birlikte yaamay ve kadn haklarna saygy tevik etmek istiyoruz ifadeleri, dier Avrupa lkelerindeki benzer gvenlik sendromunun Mslmanlara kar rk ve dlayc politikalara dntnn gstergesidir.10 Bu uygulamay baka yerel ynetimlerdeki rnekler izlemi ve slam kartln gsteren yaklamlar rahatsz edici bir boyut kazanmaya balamtr. Sevillada bir ile belediyesinin kent konseyinde uzun sredir bartl olarak alan Fatma Muhammed, yesi olduu Halk Partisi tarafndan bartsn karmaya zorlanm ve bunu reddedince de gelecek seimlerde aday olmas engellenmitir. slm kartlnn afiler kullanlarak lke apnda bir kampanya malzemesine dntrld svirede yeni minare yapmna yasak getirilip getirilmemesine karar vermek amacyla gerekleecek referandum ncesi, caddelerdeki tantm panolarnda Mslmanlar rencide edici semboller kullanlmtr. svire Halk Partisinin ban ektii bu kampanyalarda minareler slam dmanln krklemek ve ar sa oylar artrmak iin adeta bir propaganda arac haline getirilmitir. sviredeki referandumun sonular ksa sre ierisinde Avusturyada yanklanm ve zgrlk Partisi tarafndan bu sonular i siyaset malzemesi haline getirilmitir. Norve katliamcs Breivikin hastalkl ruh halinin arka plannda slam kartlnn paranoyaya dnt bir sosyal fobinin varl sz konusudur. Breivikin slam ile savatn ifade ederek cinayetlerine meruiyet kazandrmaya almas ise Avrupada 11 Eyll sonras ykselen slamofobinin dramatik sonularn gstermektedir. Fransz Profesr Vincent Geissere gre, son on ylda slam kart sylemlerin sradanlatrlmasnda siyasetilerin ve entelektellerin nemli bir rol bulunmaktadr.11 Geisser

15
slm kartlnn afiler kullanlarak lke apnda bir kampanya malzemesine dntrld svirede yeni minare yapmna yasak getirilip getirilmemesine karar vermek amacyla referandum ncesi, caddelerdeki tantm panolarnda Mslmanlar rencide edici semboller kullanlmtr.
SDE Analiz

16
Norveteki bireysel eylemin kklerini Avrupada 11 Eyllden sonra ykselen slam kart sylemlerde aramak gerektiini kaydederken, benzer saldrlarn dier Avrupa lkelerinde de yaanma ihtimali bulunduunu dile getirmektedir. Norve saldrsnn hemen sonrasnda Bat medyasnda kan haber ve yorumlarn Mslmanlara ynelik n kabulleri ok iyi yansttn ifade eden Geisser, yaanan ifte standart ve tekiletirmeye dikkat ekmektedir. slamofobi ile mcadele konusunda uluslararas toplumun szcleri eitli nerilerde bulunmaktadr. BM Medeniyetler ttifak Yksek Delegesi Jorge Sampaio, yapm olduu bir deerlendirmede, slam korkusuna kar mcadele etmek iin Avrupa Konseyi ve ttifak arasnda daha ileri bir ibirlii yaplmasn, kltrel farkllklar zerine eitimlerin yaygnlatrlmasn ve dinler aras iletiimin glendirilmesini nermektedir.12 Genel olarak deerlendirildiinde farkl kltrleri iinde barndran Avrupada slamofobik alglarn glenerek rk ve yabanc dman tutumlara dnmemesi iin eitli mekanizmalarn nleyici ve denetleyici rolnden sz etmek gerekmektedir. Avrupa Konseyi tarafndan onaylanan Avrupa nsan Haklar Szlemesi ve szlemenin yarg organ niteliindeki Avrupa nsan Haklar Mahkemesi balca mekanizmalar olarak ne kmakta ve rk iddet ve yabanc dmanlndan kaynaklanan insan haklar ihlallerinin nlenmesinde ciddi bir role sahip bulunmaktadr. Buna ek olarak Avrupa Konseyi nsan Haklar Komiserinin hazrlad dzenli lke raporlar ve Irklk ve Hogrszle Kar Avrupa Komisyonu (ECRI) tarafndan yrtlen izleme faaliyetlerinin nispeten caydrc bir etki uyandrd sylenebilir. Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi ise Mslman gmenlerin Avrupada karlatklar etnik ve dini ayrmclk uygulamalarn sklkla dile getirmekte ve svire ile Fransadaki dini sembollerin yasaklanmas giriimlerini eletirmektedir. Bununla birlikte sz konusu mekanizmalarn daha ilevsel hale gelmesi ve slamofobi ile rgtl bir mcadele yrtlmesi beklenmektedir. slam korkusuna ek olarak Avrupadaki korkularn kaynanda rkln ve yabanc dmanlnn etkisinin artt saptanmaktadr. Bu anlamda etnik, dini, rksal, vb. farkllklarn top yekn biimde reddedildii grlmektedir. Bu ortamda ayrmc ve dlayc yaklamlarn bir ksm, rklk ve yabac dmanl adna yrtlen mcadele ile gndeme gelmektedir.
Geisser Norveteki bireysel eylemin kklerini Avrupada 11 Eyllden sonra ykselen slam kart sylemlerde aramak gerektiini kaydederken, benzer saldrlarn dier Avrupa lkelerinde de yaanma ihtimali bulunduunu dile getirmektedir.
SDE Analiz
C. Bitmeyen Mcadele: Irklk ve Yabanc Dmanl Avrupada son on ylda salgn haline gelen rklk ve yabanc dmanlnn ortaya k ve ykseliinin arka planndaki etmenlerin doru tespit edilmesi nem tamaktadr. Yabanc dmanl ve rklk yanls tavr ve davranlar etkileyen eitli toplumsal faktrler bulunmaktadr. Irklk ve yabanc dmanlnn kurumsal boyutunu oluturan ar sa hareketlerin gmen nfusun entegrasyonu yerine izolasyonundan yana uyguladklar dlayc politikann varl bal bana bir sorun olarak grlmektedir. Bunun yan sra ekonomik krizlerin yaanmasnda grlen sklk ile birlikte isizlik sorununun bymesinden kayg duyan Avrupa toplumunun azmsanmayacak bir blm, yabanclarn varln ekonomik ve mali sorunlar derinletiren bir unsur olarak gstermekte ve sosyo-ekonomik dlaycln bahanesi yapmaktadr. AB Temel Haklar Ajans (FRA)nn Birlik lkelerinden 23 bin 500 kiiyle yapt bir aratrmaya gre bu lkelerde gmenlere ynelik rklk, ayrmclk ve slamofobinin korkun boyutlara ulat belirtilmektedir. Aratrmada grlerine bavurulanlarn yzde 80den fazlasnn uradklar ayrmcl, bir sonu elde edemeyeceklerini dndkleri iin yetkililere bildirmedikleri ortaya kmtr. FRA Bakan Morten Kjaerum 25 yldr insan haklar alannda altn belirterek, ortaya kan ayrmcln boyutuyla ve bunlarn ikyet edilememesiyle ilgili hayretini gizleyememitir.13 ECRInin birok kez Avrupa lkelerindeki rk eilimlerden duyduu endieyi dile getirdii aklamalar, zellikle politikaclarn yabanc dmanl konusundaki sorumsuz davranlarna iaret etmektedir. 2011 Haziran aynda yaynlanan ECRI raporuna gre Avrupada siyaset ve ekonomi dnyas bata olmak zere eitli alanlarda rk ayrmclna ve yabanc dmanlna yaygn olarak rastland belirtilmektedir.14 2010 ylnda ECRI tarafndan yaynlanan bir dizi lke raporu Avrupadaki rklk ve yabanc dmanl ile ilgili endie verici durumu gzler nne sermektedir. Komisyon Polonya ile ilgili yaynlad izleme raporunda bu lkenin hlihazrda rkln nlenmesi bakmndan kapsaml bir ayrmclk kart yasaya sahip olmamasndan dolay zellikle Romanlarn savunmasz konumda bulunduklarn ifade etmektedir. Fransa hakkndaki izleme raporu ise polisin aznlklara kar sert ve kabul edilemez tutumunu eletirmekte, Mslmanlara kar nyarg ve ayrmclk ieren beyanlarn kayg verici olduuna vurgu yapmaktadr. Ayrca ECRI, Makedonyadaki Roman

17
Irklk ve yabanc dmanlnn kurumsal boyutunu oluturan ar sa hareketlerin gmen nfusun entegrasyonu yerine izolasyonundan yana uyguladklar dlayc politikann varl bal bana bir sorun olarak grlmektedir.
SDE Analiz

18
toplumuna ynelik keskin etnik ayrm ve rkln devam ettii uyarsnda bulunmaktadr.15 Gney Kbrsta yaanmakta olan rklk ve yabanc dmanl hakknda izleme raporunu aklayan ECRI, etnik ayrmcln kayg verici dzeyde arttn belirtmitir. Raporda Gney Kbrstaki rkln, adann gneyinde yaayan gmenler, snmaclar ve mlteciler dnda Kbrsl Trkler ve Romanlar da hedef ald vurgulanmaktadr. Irkln eskiye oranla ok daha ak biimde kamusal alanda dile getirilmeye balandna dikkat ekilen raporda, ar sac partilerin ykselite olduuna ve medyann da bu partilerin rk sylemlerini yansttna iaret edilmektedir. ELAM isimli ar sac parti temsilcilerinin Yunan rknn dier rklarla daha fazla karmasn istemiyoruz sylemini medya aracl ile kamuoyuna yaymasn rkln bir gstergesi olarak deerlendiren ECRI raporu, Rum hkmetinden zellikle internetin rklk ve yabanc dmanlnn yaymnda kullanlmasn engellemesi talebinde bulunmaktadr. ECRI raporunda ayrca, adann gneyinde yaayan Kbrsl Trklerin ocuklarnn okullarda yaadklar sorunlara deinilmekte ve rklk ve etnik ayrmcln eitim cephesindeki olumsuz yanlar n plana karlmaktadr.16 Irk partilerin gmen aznlklara kar nyarglar kkrtarak toplumsal btnl zedeledikleri eitli lke rnekleri bulunmaktadr. Gmenlerin i bulamamas halinde aile yardmnn kesilmesini neren Avusturya ileri Bakan Maria Fekterin yan sra Avusturyann Gelecei in Birlik Partisi Genel Sekreteri de almayan snr d edelim teklifiyle yabanclara kar sert nlemlerin alnmasna destek vermilerdir. Hollanda ve Belikada artan milliyeti dalgann bir sonucu olarak sa poplizm trmana gemitir. Belikada yabanc dmanl sadece Mslman gmenlerle snrl bir art gstermemektedir. Vlaams Blou tarafndan temsil edilen ar sa, Flamanlar ve dier etnik unsurlar arasndaki etnik farkllklar krkleyerek lkenin blnmesini savunmaktadr. Hollandada ise rk nefretin sembol ismi olan Gaert Wilders yabanc dmanl zerinden oylarn artrmaya devam etmektedir. Fransada yakn zamana kadar ar sac eilimler genel olarak Le Pen nderliindeki Ulusal Cephe tarafndan yrtlmekte iken son dnemde Cumhurbakan Nicolas Sarkozy bu yara dhil olmutur. Sarkozy uzun yllardr lkede yaayan Romanlara ynelik dlayc bir nefret dili kullanm ve orjin lkelerine zorla snr d etme uygulamasna balamtr. Uzun sre sonra Avrupada ilk kez toplu geri gnderme politikasnn yaand lke olan Fransa, ayn zamanda Mslman gmenlerle ba en ok derde giren AB yesi konumundadr.17 Fransa ve Almanya tarafndan
Gmenlerin i bulamamas halinde aile yardmnn kesilmesini neren Avusturya ileri Bakan Maria Fekterin yan sra Avusturyann Gelecei in Birlik Partisi Genel Sekreteri de almayan snr d edelim teklifiyle yabanclara kar sert nlemlerin alnmasna destek vermilerdir.
SDE Analiz
karlan g yasalarnn aile birlemelerini nlemeye odaklanmas ve rk unsurlar iermesi sosyo-kltrel entegrasyona vurulan darbe niteliindedir. Aile birlemesi uygulamasyla lkeye gelecek gmenlerin ayrmc yaptrmlarla karlamalar yeni bir durum deildir. Almanya tarafndan lkeye kabul edilecek kiilerin Almanca bilmeleri gerekmektedir. Fransadaki uygulamada ise hem Franszca bilinmesi hem ocuklara DNA testi yaplmas ngrlmektedir. Gmenlere ynelik bu tr rk ve ayrmc nyarglarn toplumdaki karlkl gven duygusuna ar darbe vurduu grlmektedir. Bu tr yaklamlar, sosyo-ekonomik entegrasyon politikalarndan beklenen sosyal faydann grnrln olumsuz ynde etkilemektedir. Sosyal bir vaka olarak rklk ve yabanc dmanlna neden olan siyasi, ekonomik ve kltrel sorunlarn lkeden lkeye deien ok paral zellikler tamasndan dolay btncl bir mcadele stratejisi sz konusu olamamaktadr. Bu noktada rklk ve yabanc dmanl ile mcadele konusundaki balca sorun; AB dzeyinde ortaklatrlamayan politik danklktr. ok paral ileyie sahip kurumsal mekanizmalarn hantal brokratik yap iinde baarl olma ans zaten bulunmamaktadr. Hal byle olunca Birlik iindeki yasal dzenlemelerin rklkla mcadele konusunda hukuki balaycln salamak ve kurumsal yaplanmay tamamlamak mmkn olamamaktadr. Avrupann nde gelen politikaclar, siyasi entegrasyonun byk bir krlma yaad son on ylda byyen sorunlar genel olarak slamofobi ve yabanc dmanl retoriklerinin arkasna gizlenerek anlamaya almlardr. Oysa bu tr zm araylaryla meseleye yaklamak, gerekle yzlemeyi engelledii gibi Avrupa leinde rklk ve yabanc dmanl ile etkin mcadeleyi zorlatrmaktadr. Mevcut siyasi ortam dikkate alndnda birok lider, rklk ve yabanc dmanln politik karlar uruna istismar etmekten ve poplizm yapmaktan geri durmamaktadr. Oy kavgas ve siyasal mcadelenin gnmzdeki en nemli aralarndan biri olan yabanc dmanln Avrupa toplumlarnn da bir tr kanser olarak grmemeleri ve kitlelerin korku duyduu bir olaya dntrmek istemeleri ar san ykselmesine ve rkln g kazanmasna hizmet etmektedir. Dolaysyla gncel siyasi olaylar yabanclar zerinden yorumlayarak kendilerine siyasi getiri salamaya alan politikaclar, rklkla mcadele iin ihtiya duyulan iradeyi adeta ipotek altna almaktadr. Farkl siyasi alglar ve devlet uygulamalarnn rklkla mcadeleyi etkisizletiren bir rol bulunduu gibi zellikle ulusalc-sa partilerin dlayc sylemleri nedeniyle toplumsal btnlemeyi gelitirmeye ynelik politik sre tkanmaktadr. Bu itibarla

19
Sosyal bir vaka olarak rklk ve yabanc dmanlna neden olan siyasi, ekonomik ve kltrel sorunlarn lkeden lkeye deien ok paral zellikler tamasndan dolay btncl bir mcadele stratejisi sz konusu olamamaktadr.
SDE Analiz

20
Avrupal liderlerin her eyden nce rklk ve yabanc dmanln ok kltrl yapy tehdit eden balca yapsal sorunlardan biri olarak kabul etmeleri gerekmektedir. Ayrca g olgusu, isizlik ve gvenlik kaygs gibi i ie geen konularn, rklk ve yabanc dmanl ile ilikisinin kapsaml olarak ele alnmas ve toplumdaki korkular pekitirecek yaklamlardan uzak durulmas nem tamaktadr. Irklk ve yabanc dmanlnn ayrmc ve dlayc siyasi boyutu nem tamakla birlikte sosyal atmaya zemin hazrlayan bireysel ve toplumsal faktrlere dikkat ekmek gerekmektedir. Buradan hareketle rklk ve yabanc dmanl ile mcadele kapsamnda ele alnan siyasi ve ekonomik lekli politikalar ve yasal dzenlemelerin sosyal gvensizlii nleyici bir rol bulunmaldr. Yasal dzenlemelerin toplumsal etki alann geniletmek iin pro-aktif eylem planlarnn hayata geirilmesi ve bu tr projelerin sivil toplum rgtleriyle desteklenmesi beklenmektedir. 2008 ekonomik krizinin etkileri giderek derinleirken ABnin ekonomik btnleme alanndaki hedeflerini gerekletirmesi zor grnmektedir. Bor yk altndaki Avrupa lkelerinde toplumsal gelecek kaygs sokaklara yansmakta ve bu gvensiz ortamdan en fazla zarar grenler yine gmenler olmaktadr. Yunanistann iflasn eiine gelmesi, spanya ve talya gibi Birliin iki nemli lkesinin yaad finans sorunlar, Birlik yeleri arasnda panik havas yaratmaktadr. Ekonomik durum ktletike siyasi gerginliklerin trmanmas kanlmazdr ve bu tr durumlarda sosyal seviyede yabanclar gnah keisi haline gelmektedirler. Bu yzden rklk ve yabanc dmanl ile mcadele konusunda ortaya kacak siyasi iradenin ekonomik ve sosyal hayatn dengelerini gzetmesi ve olumsuz koullarn dzeltilmesine n ayak olmas gerekmektedir. Avrupadaki ie kapanma eilimlerine, slam korkusuna ve rklk ile yabanc dmanlna dayanan korkular zerinden teki tanmnn yaplmas sorunlu bir yapya iaret etmektedir. Gnmzde sorunun ekonomik, siyasi ve sosyo-kltrel arka planlar olduu bilinmektedir. Bu itibarla ekonomik koullarn ve refah paylamnn ekillendirdii ortam, ar sac politikalar ve kltrel ve sosyal pratiklerin nndeki engeller, Avrupann teki ile ilikisinin parametrelerini ortaya koymaktadr.
2008 ekonomik krizinin etkileri derinleirken ABnin ekonomik btnleme alanndaki hedeflerini gerekletirmesi zor grnmektedir. Bor yk altndaki Avrupa lkelerinde toplumsal gelecek kaygs sokaklara yansmakta ve bu ortamdan en fazla zarar grenler yine gmenler olmaktadr.
SDE Analiz

21
II. Avrupada teki Tartmalar

Avrupadaki teki tartmalarnn gmenlerden, siyahlardan, Mslmanlardan, vb. bamsz dnlmesi mmkn deildir. Zira sz konusu unsurlar, Avrupann bugnk tekisine iaret etmektedir. Kendi toplumsal dzenini ve yaam biimini ideal olarak kabul edip tekileri buna ynlendirmenin Avrupada meru karland bir dnemden geilmektedir. Farklla kimsenin itiraz yokmu gibi davranlrken farkl olanlara sokaklarda, okullarda veya dier kamusal alanlarda rastlanlmas ho karlanmamaktadr. stelik yaanan ekonomik, siyasi, sosyal ve kltrel sorunlardan farkl olanlarn sorumlu tutulmasna kadar varan bir ayrmclk ve dlayclk sreci ilemektedir. Sosyal gvenlik politikalarnn veya isizlik nlemlerinin yetersiz kald noktada fke tekine yklenmekte ve farkl olan tehdit olarak alglanmaktadr. Bu blmde Avrupa ve Avrupadaki tekilere dair bir deerlendirme yapabilmek amacyla ncelikle 2008 krizinin nefret sylemini yaymadaki etkisi ve Avrupadaki refah devletlerinin zlme sreciyle ilikisi irdelenecektir. Kresel mali krizin, arlk yaklamlar sosyal ve siyasal hayata daha fazla dhil etmedeki rolne deinildikten sonra ok kltrlln iflas ettii ynndeki tartmalardan bahsedilecektir. Zira tekinin yaam alannn tanmlanmasnda ok kltrllk kavram nemli bir zihni aamaya karlk gelmektedir. Son olarak Avrupada tekinin ayrmcla ve dlaycla maruz kalmasn merulatrma abas gsteren ve toplumsal taban her geen gn genileyen ar sa partilerden ve Avrupadaki etki alanlarndan sz edilecektir. A. Ekonomik Neden: 2008 Krizi ve Etkileri Kresel mali kriz 2008 ylnda yatrm irketi Lehman Brothersn batmasyla tm dnyaya yayld. Kresel krizden en fazla etkilenen corafyalardan biri uzun zamandr ekonomik alanda sorun yaayan Avrupa olmutur. 2010 ylna
Yaanan ekonomik, siyasi, sosyal ve kltrel sorunlardan farkl olanlarn sorumlu tutulmasna kadar varan bir ayrmclk ve dlayclk sreci ilemektedir. Sosyal gvenlik politikalarnn veya isizlik nlemlerinin yetersiz kald noktada farkl olan tehdit olarak alglanmaktadr.
SDE Analiz

22
gelindiinde kriz Avrupada somut sonularyla hissedilmeye balanm ve Avrupann bor yknn ne denli gvensizlik yaratabilecei ortaya kmtr. Merkezi ve Dou Avrupa lkeleri krizden k iin uluslararas kurulularn desteini alrken ngiltere, Almanya gibi lkelerde kamu harcamalarnn azaltlmas ve vergilerin artrlmasna dayanan sk kemer skma politikalar uygulamaya sokulmutur. Kresel mali krizde yksek bor oranlarna sahip olan ve birbirine borlanan Avrupa lkelerinde ilk kriz Yunanistanda grlmtr. Yunanistan rlanda ve Portekiz takip etmitir. Sz konusu lkeler ABye bavurarak krizden k iin yardm talep etmilerdir. Ancak AB-IMF ibirliinde verilen yardmlara Almanya nce kar kmtr. Her ne kadar krize giren lkelerin sebepleri birbirinden farkl olsa da Almanya bata olmak zere baz ye devletler kendi vergilerini bu ynde kullanmaktan ekinmilerdir.18 Almanyann Avronun geleceine dair dile getirdii kukular ve yardm paketleri konusundaki isteksizlii ksa sreli gvensizlik yaratsa da sonu olarak mali yardm paketleri kabul edilmitir. Avrupann bu tr bir krizle kar karya kalmas ekonomik ve mali alanlarda daha fazla dayanma ierisinde olunmasn gerekli klmtr. talya, spanya, Belika ve Kbrs Rum Kesiminin de bor yknden dolay kriz tehdidiyle kar karya olmalar istikrarl bir ekonomik ve mali yapya ihtiya duyulduunu gstermitir. Bu itibarla Avrupa Finansal stikrar Mekanizmas, demeler Dengesi Fonu, Kredi Havuzu, Avrupa stikrar Mekanizmas, Avrupa Finansal stikrar Fonu, Rekabet Pakt ve Avro Rekabet Pakt kurularak yardmlar kurumsal ereveye oturtulmak istenmitir. Avrupann en nemli sorunlar bte a ve isizlik olarak ortaya kmaktadr. Bte aklarnn eitim, salk, sosyal gvenlik gibi alanlardaki kesintilerle finanse edilmesi toplumsal rahatszlklar yaratmtr. Avrupa refah devletinin imknlarndan en fazla gmenlerin yararlandna dair alg, ayrmcln ve dlaycln nedenlerinden biri haline gelmitir. Bu itibarla sosyal gvenlik koullarnn ktlemesinden yabanclar sorumlu tutulmutur. sizlik sorunu ise Avrupada tekiletirmenin en fazla sz konusu olduu alanlardan birisine karlk gelmektedir. Her ne kadar i imknlarnn azalmasna gmenlerin sebep olduu dnlse de gmenlerin genellikle alt gelir gruplarn oluturduu grlmektedir. Gmenler genellikle kasiyer, gvenlik grevlisi, temizlik eleman gibi pozisyonlarda istihdam edilmektedir. Bu erevede Avrupallarn almak istemedikleri ilerde alan gmenlerin byk lde hizmet sektrnde faaliyet gsterdikleri
Kresel mali krizde yksek bor oranlarna sahip olan ve birbirine borlanan Avrupa lkelerinde ilk kriz Yunanistanda grlmtr. Yunanistan rlanda ve Portekiz takip etmitir. Sz konusu lkeler ABye bavurarak krizden k iin yardm talep etmilerdir.
SDE Analiz
belirtilebilir. Ayrca ie alm srelerinde i bavurusunda bulunan kiilerin isimlerinden dolay dorudan elendikleri ve etnik veya dinsel zelliklerinden dolay ie yerletirilmedikleri bilinmektedir. Bu noktada Avrupadaki isizliin gmenler zerinden okunmas son derece adaletsiz bir duruma karlk gelmektedir. Zira ie girmekte glklerle karlaan ve ekonomik hayatn en aasnda almaya raz olan gmenler, eitliki olmayan uygulamalarla karlamaktadrlar.
Tablo I: AB yesi lkelerde sizlik Oranlar

23
Kaynak: Eurostat
Avrupadaki ekonomik durumla gmenler arasndaki ilikide Avrupada azalan doum oranlarnn da etkili olduu sylenebilmektedir. Avrupada zellikle uzmanlk gerektiren alanlarda kalifiye ii gereksinimi artmaktadr. Avrupal devletlerin uygulad nfus artn tevik politikalarnn Almanya bata olmak zere pek ok lkede sorunu zdn sylemek mmkn deildir. Bu erevede dardan almaya gelecek kiilere ihtiya duyulmaktadr. Ancak yabanclarn ayrmcla urad ve dland bir ortamn cazibesi azalmaktadr. Dardan kalifiye igc talep eden Almanyada konuyla ilgili tartmalar takip edildiinde Almanya iin alsalar ama gelmeseler gibi bir tablo ortaya kmaktadr. Bu yaklamn 1960larda kabul edilen iilere kar benimsenen tavrdan pek fark olmad sylenebilir. Zira sz konusu dnemde gelenler insan deil; ii olarak alglanm ve fakat durumun byle olmad sitemli biimde kabul edilmiti. Bu itibarla kalifiye iilerin iyi ve medeni alma koullar talep ettikleri de gz nnde bulundurulduunda Avrupaya ne lde rabet edilecei tartlmaktadr.
Avrupadaki ekonomik durumla gmenler arasndaki ilikide Avrupada azalan doum oranlarnn da etkili olduu sylenebilmektedir. Avrupada zellikle uzmanlk gerektiren alanlarda kalifiye ii gereksinimi artmaktadr.
SDE Analiz

24
Tablo II: AB yesi lkelerde Nfus Art Oranlar
Kaynak: Eurostat
2008 mali krizinin Avrupadaki yansmalarnn ekonomik sorunlarn tesine getii sylenebilir. Ancak Avrupadaki teki tartmalarnn znde ekonomik krizin bulunduunu sylemek, kendisine tarihsel balamda her zaman bir teki yaratan Avrupa iin doru olmayacaktr.
Ekonomik krizler mevcut siyasi iradenin gvenilirliini ve inandrcln sarst iin siyasi krizleri beraberinde getirmektedir. rlandada veya Portekizde olduu gibi ekonomik krizle ba etme abasnn siyasi tkanklk yaratmas sonucunda erken seimler gndeme gelmektedir. Seim sonular ise arlklktan etkilenen semenlerin, siyaset kurumunun da ayn ynde deimesi ynndeki taleplerini yanstmaktadr. e kapanmac sac eilimler ile ekonomik kriz ortamlarnn kol kola gittii dnldnde Avrupann ierisinde bulunduu durum daha kolay anlalmaktadr. Ekonomik byme, bor yk ve isizlik gibi sorunlarla kar karya kalan Avrupada sorunlara zm retilmedike ar sac radikal eilimlerin artaca ne srlebilir. 2008 mali krizinin Avrupadaki yansmalarnn ekonomik sorunlarn tesine getii ve sosyal ve siyasal yaplar byk lde etkiledii sylenebilir. Ancak Avrupadaki teki tartmalarnn znde ekonomik krizin bulunduunu sylemek, kendisine tarihsel balamda her zaman bir teki yaratan Avrupa iin doru olmayacaktr. Dolaysyla ekonomik krizin tek bana Avrupadaki ayrmclk ve dlayclk eilimlerini yarattn sylemek mmkn deildir. Bununla birlikte ekonomik kriz ortamlarnn ie kapanma, ulusal unsurlara ncelik verme gibi eilimleri nceledii ne srlebilir. Ulusal referanslara dayanan sylemler ve politikalar, zaten krizden bunalm insanlar iin en azndan tutunacak bir dal olarak destek bulmaktadr. Bu itibarla ekonomik sorunlarn yaand dnemlerde ayrmcln ve dlaycln siyasi meruiyet alann genilettii sylenebilir. Bir anlamda krizin acsn
SDE Analiz
tekinden karmak zere var olan yabanc dman ve rk dnce ve duygularn harekete getii belirtilebilir. Bu erevede ekonomik krizlerin Avrupann teki tanmna katkda bulunduu ve fakat dorudan tekini var eden bir faktr olmad ifade edilebilir. Ekonomik krizin yaratt yalnzlama ortamnda Avrupadaki tekilere dair tartmalardan birisi ok kltrllk tartmalarna karlk gelmektedir. ok kltrllk, Avrupa toplumlarnda amalanan ve fakat hayata geirilemeyen bir projedir. Son dnemlerde ise sz konusu projenin baarszla uradna ilikin grler, siyasi sorumlular tarafndan yksek sesle dile getirilmektedir. B. Sosyal Model: ok Kltrlln flas ok kltrlle ilikin bak alar gnmz Avrupasndaki en hararetli tartmalardan birisine iaret etmektedir. Alman anslyesi Angela Merkelin eitli frsatlarda ok kltrlln iflas ettiine dair aklamalarnn ardndan ubat 2011de gerekleen Mnih Gvenlik Konferansnda ngiltere Babakan David Cameron da ok kltrllk politikasnn baarsz olduunu belirtmitir. Cameron konumasnda slam fanatizmi bata olmak zere arlkln her trlsyle mcadele iin mali kaynaklarn kesileceini ve sz konusu yaklamlarn kurumsal dzeyde yaylmasnn nlenmesi iin tedbirler alnacan dile getirmitir. Buna ek olarak ok kltrllk uygulamalarndan dolay toplumun farkllk gsteren kesimlerinin birbirinden kopuk yaadklarn ve bunun anarizmi tetiklediini ifade ederek bu duruma glendirilmi ulusal kimlik inasnn are olabileceini sylemitir. ok kltrlln Avrupa toplumlarnn yaantlarn dzenlemekte yetersiz kaldn savunan siyasetiler Almanya ve ngiltereden baka Danimarka, Fransa gibi pek ok Avrupa lkesinde destek grmektedir. ngiltere Babakannn tespitlerinde hakl ynler bulunmakla birlikte nerdii zmn Avrupay gnmzdeki ayrmc ve dlayc noktaya tad sylenebilir. En ksa tanmyla bir lkede birden fazla kltrn bir arada yaamas anlamna gelen ok kltrllk, hukuki statlerden bamsz olarak kltrel farklla iaret etmektedir. Alexandrine Brami Celentanoya gre ok kltrllk, yaam biimindeki, inantaki veya dildeki zelliklerin radikal olarak ifade edilmesi; ortak kimlik erevesinde bir etnik, dilsel veya dini gruba ait olmann ncelikli olarak vurgulanmas ve teklemi ulusdevlet efsanesinin ypranmas olarak tanmlanmaktadr.19 Bir baka deyile ok kltrllk, gndelik hayatta ve benimsenen kltrel deerlerde etnik,

25
Ekonomik krizin yaratt yalnzlama ortamnda Avrupadaki tekilere dair tartmalardan birisi ok kltrllk tartmalarna karlk gelmektedir. ok kltrllk, Avrupa toplumlarnda amalanan ve fakat hayata geirilemeyen bir projedir.
SDE Analiz

26
kinci Dnya Savann ardndan yeniden yaplanma srecine giren Avrupada igcne ihtiya duyulmasyla 1950li yllardan itibaren byk gler sz konusu olmutur. Dolaysyla savatan nce ok kltrl bir ortam tesis edilmesi grece az nemli olmutur.
dini, rksal nedenlere bal olarak farkllama ve bu farkllamann kamusal alanda vurgulanmas olarak ifade edilebilir. Sz konusu yapnn oulcu toplumlar ortaya karmas ve homojenleme eilimlerini snrlandrmas da beklenebilir. Tek bir lke ierisinde eitli topluluklarn bar bir biimde etkiletikleri ve birbirine giderek ekonomik, siyasal ve toplumsal bakmlardan interdependent yani karlkl bamllk ierisinde olduklar bir sivil toplum20 olarak nitelendirilen oulcu toplum modelinin, Avrupada sylemsel dzeyde var olsa da uygulamada sorunlarla karlat sylenebilir. oulcu toplumlar iin ngrlen karlkl iletiim ve alveriin Avrupada var olduunu sylemek ise pek kolay deildir. Zira David Cameronun da belirttii gibi Avrupa toplumlarnda kopmalara ve uyumsuzluklara ska rastlanmaktadr. Farkllk arz edenlerin kendi gettolarnda kendi kltrlerini yaadklar ve dardakilerle asgari lde etkiletikleri; ounluu oluturanlarn ise zaten farkllar dladklar saptanmaktadr. Bunun sonucunda farkl olann kendi ierisine kapanarak ar eilimlere yneldii de tespit edilmektedir. Buna ek olarak ie kapanmann ulus-devletin tekletirme politikalarnn dzeyine gre belirlendii de ifade edilebilir. ngiltere gibi liberal gelenee sahip lkelerde gmenler ve yabanclar grece rahat iken; Fransa gibi ulus-devlet referansnn kuvvetli olduu yerlerde birlikte yaama sorunlar artmaktadr. Olmas gerekene gnderme yapt dnlen ok kltrllk kavramnn 21. yzyln en nemli sorunu olarak nitelendirilmesinin nedeni uygulama ile ortaya kan ayrma olarak gsterilmektedir. Tanmndan paradoksal biimde ayrlan ve blnme, ayrma, tannmama, dlama, uyumsuzluk, atma21 getirdii dnlen ok kltrlln Avrupadaki baarszlnn, bizzat politika yapan ve uygulamasndan sorumlu olan siyasiler tarafndan dile getirilmesi nem tamaktadr. Bu itibarla Avrupadaki ok kltrllk syleminin kavramsal erevede kald grlmektedir. Ayrca ok kltrl toplum modelinin zihni srelerin sonucu olarak uygulamaya geirildiini sylemek mmkn deildir. kinci Dnya Savann ardndan yeniden yaplanma srecine giren Avrupada igcne ihtiya duyulmasyla 1950li yllardan itibaren byk gler sz konusu olmutur. Dolaysyla savatan nce ok kltrl bir ortam tesis edilmesi grece az nemli olmutur. Ayrca ok kltrllk syleminin kullanlmas teki ile karlamadan nce daha kolay bir duruma iaret etmektedir. ok sayda yabancnn Avrupa ktasna igc olarak gelmesiyle birlikte ok kltrllk politikalarnn uygulamada beklenmeyen sonular dourduu grlmtr. Dardan gelenlerin misafir deil; kalc olduklar
SDE Analiz
fark edildii anda aslnda yeni ve karmak bir kimliklendirme sreciyle kar karya kalnmtr. Bir anlamda bakalaryla yaamann zorluunun grlmesi ve ok kltrllk politikalarnn yetersizliinden tr birlikte yaama alkanlklar gelitirilememi ve herkesin kendi muhitinde yaad bir tablo ortaya kmtr. 1970li yllardaki ekonomik kriz ortamnda tekilerin geldikleri lkelere geri dnmemeleri, 1980li yllarla birlikte younlaan ar sac sylemleri ve dlayc uygulamalar younlatrmtr. Souk Savan sona ermesiyle birlikte uluslararas sistemde belirsizliklerin ve gvensizliklerin n plana kmasyla da Avrupa ar saa daha fazla yaklamtr. 11 Eyll ile birlikte yaanan krlma ise ok kltrlln btnyle sorgulanmasn beraberinde getirmitir. Avrupann tarihsel perspektifte ok kltrll benimsemi olup olmad ayr bir tartma konusudur. Ancak burada dikkat ekilmek istenen; Avrupada siyaset kurumu tarafndan tevik edilen korku ve tehdit odakl yaklamlarn ok kltrl bir ortam yaratlmasn ve srdrlmesini imknsz hale getirmesidir. Farkl olann Avrupa toplumlar iin bir tehdit olduu yolunda korku merkezli bir bak as gelitirildii sylenebilir. Bir baka deyile, Avrupada tekilerin bir gvenlik meselesi haline getirilmesi sz konusu olmaktadr. Farkl olann gvenlik tehdidi haline geldii bu ortamda birlikte yaamadan deil; tehdidin ortadan kaldrlmasndan sz edilmektedir. Fransa Cumhurbakan Nicolas Sarkozy bata olmak zere Avrupal siyasiler tehdidi ortadan kaldrmak iin ulusal kimlik tartmalarn yeniden gndeme getirmektedirler. Bylelikle ulusal kimlik inas zerinden tekletirme politikalarnn uygulanmas istenmektedir. rnein Avrupa slam oluturmaya ynelik abalar aslnda Mslmanlarn davran biimlerinin devletler tarafndan tanmlanmasn ifade etmektedir. Bu erevede Mslman gibi giyinmemek, ibadetini mmkn olduunca zel alanda yerine getirmek ve kamusal alanda grnr olmamak gibi nlemler nerilmektedir. (burka-araf yasa, minare yasa gibi) Bir baka deyile gmen ncesi Avrupa toplumunun gmenlerle birlikte devam ettirilmesi amalanmaktadr. Vatandalk, alma izni, oturma izni edinme artlarnn arlatrlmas ve vize ilemlerinin sklatrlmas gibi politikalar bu dorultuda nerilmektedir. Mslman, Siyah, Asyal, vs. gibi farkl kltrel, etnik ve / veya dini zelliklere sahip olanlarn kendilerine zgnlklerini Avrupallk ile dei toku etmeleri beklenmektedir. Bunun gnll olarak sz konusu olmad durumlarda ise devlet politikalarnn devreye sokulmas merulatrlmakta ve bu durum halk tarafndan desteklenmektedir. rnein Romanlarn lkelerine geri gnderilmeleri bir trl Avrupallk normlarna uy(a)mamalarna balanmaktadr. Buna ek olarak Avrupay

27
Avrupann tarihsel perspektifte ok kltrll benimsemi olup olmad ayr bir tartma konusudur. Ancak burada dikkat ekilmek istenen; Avrupada siyaset kurumu tarafndan tevik edilen korku ve tehdit odakl yaklamlarn ok kltrl bir ortam yaratlmasn imknsz hale getirmesidir.
SDE Analiz

28
tekiletirme srecinde nyarglarn son derece nemli bir rol oynad dnlmektedir. rnein slam dinine ve sz konusu dini benimseyenlere kar merakl, dlayc ve zaman zaman dmanca yaklamlar gelitirildii bilinmektedir.
daha iyi korumak ve istenmeyenlerin giriini engellemek zere Schengen dzenlemelerinin esnetilmesi veya zaman zaman rafa kaldrlmas talep edilmektedir. Kuzey Afrikada meydana gelen isyanlarn ardndan Avrupaya yksek sayda mltecinin gelmesi sorun yaratmtr. talyaya gelen gmelerle talya tek bana baa kamaynca gmenlere Schengen vizesi verilerek tm Avrupaya yaylmalarna izin verilmitir. Bu durum Avrupa devletleri arasnda ciddi anlamazlklara yol am ve Schengen dzenlemelerinin yeniden gzden geirilmesini gndeme getirmitir. Fransann yeniden snr kontrollerini balatmasnn ardndan Almanyann Bavyera Eyaleti Avusturya snrndaki kontrolleri, Danimarka ise sve ve Almanya snrndaki kontrolleri balatmtr. Schengen Antlamasnda geri adm atlmas yalnzca Avrupa btnlemesinin temel ayaklarndan serbest dolam ilkesinin tehlikeye atlmas anlamna gelmemektedir. Ayn zamanda btnlemeye taraf lkeler arasnda dayanma ve gven duygularnn sarsldna iaret etmektedir. Bu itibarla yalnzca gmenlerin deil; ierideki yabanclarn yani dier Avrupallarn da tekiletirilmesiyle kar karya kalnmaktadr. tekiletirme srecinde nyarglarn son derece nemli bir rol oynad dnlmektedir. rnein slam dinine ve sz konusu dini benimseyenlere kar merakl, dlayc ve zaman zaman dmanca yaklamlar gelitirildii bilinmektedir. Bu alg, kendisini teyit edercesine 2003te stanbul, 2004te Madrid ve 2005te Londradaki eylemlerle salamlamtr. slamn ve Mslmanlarn iddetle btnletirilmesiyle oluan nyargnn aksine 2006 ylndan itibaren Avrupada slamc olduklar iddia edilen gruplar tarafndan gerekletirilen eylemlerde azalma grld belirtilmektedir. Buna karn meydana gelen eylemlerin byk ounluunun arlk Hristiyan / milliyeti gruplar tarafndan gerekletirildii dile getirilmektedir.22 20002006 yllar arasnda meydana gelen ve dnerci cinayetleri olarak bilinen rk cinayetlerin de sz konusu Neonazi gruplar tarafndan ilendii anlald. 8 Trk ile 1 Yunan esnafn ldrld olaylar, Trkler aras bir hara ve mafya meselesi olarak ve bu itibarla Trklerin sorunu gibi gsterilmek iin dnerci cinayetleri olarak tanmland. Ancak seri cinayetlerin Nasyonal Sosyalist Yer alt Grubu isimli rgt tarafndan ilendiinin ortaya kmasyla Almanya iin son derece zor bir durum ortaya kt. ok kltrllk ortamnn tesis edilmesinin nnde iyi rgtlenmi faist ve rk yaplanmalarn bulunmas ve bu yaplanmalarn devlet ile ilikisi meselenin karmaklna tekrar tekrar iaret etmektedir.
SDE Analiz
Avrupadaki ie kapanma ve ulusala dn eilimlerinin bu lde glenmesi toplumsal destekten bamsz olarak dnlememektedir. Avrupa halklarndaki ayrmc ve dlayc yaklamlarn sistematik politikalara dntrlmesi ise ulusal seviyede faaliyet gsteren siyasi partiler araclyla olmaktadr. Bu itibarla Avrupadaki ar sac ve radikal milliyeti partilerin oy oranlarndaki hzl art dikkat ekmektedir. Darya kapanmann sonucunda korumac ekonomi politikalar, kayrmac sosyal gvenlik sistemleri ve homojen kltrel yaplar retilmesini amalayan sz konusu partiler, Avrupada kinci Dnya Savandan sonraki altn dnemlerini yaamaktadrlar. C. Siyasi Ortam: Ar San Ykselii Avrupada ar san 1980li yllardan itibaren ekonomik ve sosyal politika uygulamalarna paralel olarak ykseldii bilinmektedir. Souk Savan sona ermesiyle bu eilimin artt ve 2000li yllarn hemen banda Avusturyada ar sac partinin koalisyon orta olmasyla grnr hale geldii sylenebilir. Ayrca 1990l yllarda grece marjinal bir destek bulan ar sa politikalarn 2000li yllarla birlikte merkeze kayd da saptanmaktadr. Bu erevede Avrupadaki merkez sa partilerin de zamanla ar san gndemini takip eder hale geldikleri belirtilebilir. 2000 ylnda Jrg Haiderin bakan olduu ar sac partinin koalisyona ortak olmas hem Avrupa hem de dnya kamuoylarnda hayretle karlanmt. zellikle Avrupadan sert tepkiler yneltilmi ve Haiderin ortaklktan ekilmesi ynnde bask yaplmt. Bugn gelinen noktada Avrupann bu tr bir gelimeye ayn tepkiyi vermeyecei ileri srlebilir. Zira merkeze kayan ar san oylarn ciddi oranlarda ykselterek meclislere girdii ve iktidara ortak olduu gzlenmektedir. Avrupada ar san ykseliini tek bir nedene balamak doru olmayacaktr.23 Pek ok alanda yaanan skntlarn Avrupallar ar sa tercihlere ynelttii dnldnde son derece karmak srelerden sz etmek mmkndr. 1970li yllarda ekonomik krizlerle bouan Avrupann, 1980li yllardan itibaren srdrmekte olduu neo-liberal ekonomi politikalarnn sosyal devlet olgusunu nemli lde sarst bilinmektedir. Ekonomik sorunlarn artmasyla sosyal gvenlik harcamalarnda d yaanmas Avrupallarn yaamlarn dorudan etkilemitir. Gvensizlik, tek banalk, devlet korumasndan yoksunluk eklinde ortaya kan sz konusu uygulamalarn ie kapanma srelerini neredeyse tevik ettii sylenebilir. Bylesi bir ortamda gmenler de sorun olarak ortaya km ve Avrupadaki

29
Avrupada ar san 1980li yllardan itibaren ekonomik ve sosyal politika uygulamalarna paralel olarak ykseldii bilinmektedir. Souk Savan sona ermesiyle 2000li yllarn hemen banda Avusturyada ar sac partinin koalisyon orta olmasyla grnr hale geldii sylenebilir.
SDE Analiz

30
refah devletlerine tehdit olarak alglanmtr. Ekonomik, sosyal ve kltrel nedenlerin bir araya gelmesiyle derinleen ie kapanma eilimlerinin siyasi poplizmle birletii ne srlebilir. Bylelikle milliyetiliin ve ulusal kimliin yeniden vurgulanmas zerinden siyaset retilerek dlaycln ve ayrmcln meru hale gelmesi Avrupadaki yeni eilim haline gelmitir. Buna Sarkozynin laiklii yeniden tartmaya amas ve konuyu tartmaya at ereve, Avrupa btnlemesine kar politikalarn destek grmesi, ngilteredeki yama olaylar rnek olarak verilebilir. Yukardaki tablonun somut ktlar siyasi partilerin seimlerde aldklar oylar olmutur. zelikle baz Avrupa lkelerinde ar sa sylemler hzla artan biimde geni kitleler zerinde etkili olmaktadr. Buradan hareketle Avrupann siyasal ve sosyal yapsnn byk lde ar san ve milliyetiliin hkimiyeti altnda olduu saptanmaktadr. Fransa, Hollanda, Finlandiya, Macaristan gibi rneklerde ar sac siyasi partiler asndan hzl bir merkezilemenin; toplumsal adan ise ar saa youn bir destein sz konusu olduu belirtilebilir.
Fransann iinden getii sosyo-ekonomik dnm srecinin ve poplist siyasi ortamn Fransz seimlerini ilgin kld sylenebilir. Buna 2012 ylnda gerekleecek cumhurbakanl seimleri eklendiinde ciddi bir siyasi rekabetle karlalmaktadr.
SDE Analiz
Fransann iinden getii sosyo-ekonomik dnm srecinin ve poplist siyasi ortamn Fransz seimlerini ilgin kld sylenebilir. Buna 2012 ylnda gerekleecek cumhurbakanl seimleri eklendiinde ciddi bir siyasi rekabetle karlalmaktadr. Sz konusu rekabetin boyutu 20 ve 27 Mart 2011 tarihlerinde yaplan kanton seimleriyle ortaya kmtr. Seim sonular, gelecek cumhurbakanl seimlerinden nce Fransz halknn siyasi eilimlerini belirleyen nemli bir gstergeye karlk gelmektedir. Oylarn yaklak %50sini alan Sosyalist Partinin en avantajl durumda olduu; %35 civarnda oy alan iktidardaki Halk Hareketi Birliinin d yaad grlmektedir. Oy orann 2002 ylndan beri dzenli olarak artran Ulusal Cephenin %11 oy oranna ulamas ise dikkat ekicidir. 2011 Ocak aynda Ulusal Cephe bakanln babas Jean-Marie Le Penden devralan Marine Le Penin yerel seimlerde adeta bir seim zaferi elde ettii sylenebilir. Kantonlarn yaklak yarsn belirlemek iin dzenlenen seimlerde kimi yerlerde hi aday karmam kimi yerlerdeyse az sayda aday karm olmasna ramen Ulusal Cephenin %11 oy oranna ulamas alt izilmesi gereken bir siyasi gelime olarak nitelendirilebilir. Marine Le Pen partinin yeni ve deien yz olarak bakan seilmiti. Grece lml ve geni perspektifli bir siyaset izleyerek partinin tabann geniletmeye ncelik verecei ve sa semenlerin tercihlerini etkileyecei dnlyordu. Nitekim Cumhurbakanl seimlerinin ikinci turuna kalma ans yksek olarak gsterilen Le Pen, partisinin geleneksel olarak gvenlik
ve g meseleleriyle anldn ve fakat ekonomik ve sosyal alanlardan ekolojiye kadar geni bir yelpazede parti programlarnn bulunduunu sk sk vurgulad. Bu itibarla Le Pen, ABnin zayf bir entegrasyon ve hatta yalnzca bir ibirlii modeli olmas, Avrodan klmas, snr kontrollerinin yeniden tesis edilmesi ve Fransz ulusal kimliinin yeniden tanmlanmas gibi ncelikleri savunmaktadr. Ulusal Cephe bakannn yaklamlar arlkl merkeze tayan Avrupa sann nemli rneklerinden birini tekil etmektedir. Avrupada ar san ykselite olduu lkelerden bir dieri Macaristan olarak gsterilebilir. 2010 yl Nisan aynda gerekleen seimlerden, %17 civarnda oy alan ar sac Jobbik (Daha yi Macaristan Hareketi), nc parti olarak kmtr. Macaristandaki radikal milliyeti parti olarak bilinen Jobbik, 2002 ylnda kurulduunda gl bir destee sahip deildi. 2006 ylndaki seimlerde %2,2 oy alan partinin oy orann bylesine artrmas halktan ald destee iaret etmektedir. Merkez sada konumlanan ve Jobbik gibi Macar deerlerinin ve kltrnn muhafaza edilmesine ncelik veren Fidezsin 2010 ylnda iktidar olmas ise Macaristandaki sa eilimin glln gstermektedir. Ayrca Roman ve Yahudi kartl, Hristiyanlk vgs ve Macar nfusun ayrcalkl klnmas gibi pek ok alanda Fidesz ile Jobbikin ayn grleri paylat belirtilebilir. Macaristandaki ar sa parti ile merkez sa partinin yaknl, ar san merkeze kaymasnn bir baka gstergesi olarak deerlendirilebilir. Finlandiyada ise Nisan 2011de yaplan seimlerde Muhafazakr Ulusal Koalisyon %20,4; Sosyal Demokrat Parti %19,1; Gerek Finler %19 ve Merkez Parti %15,8 oy almtr. Buna gre gmenlik, Avrupa btnlemesi, Avro gibi unsurlara kar kan ve ie kapanmay savunan Gerek Finler, nc byk parti olarak parlamentoda temsil hakk kazanmtr. Ulusal egemenlikten taviz verilmemesini savunan parti, AB lkelerine mali yardm verilmesi srecinde endie yaratmtr. Zira Gerek Finlerin dier Avrupal dostlarn kurtarmaya istekli olmamalar ve ulusala dnten yana olmalar yardm paketlerinin parlamentoda onaylanmasn tehlikeye drmtr. Avrupa phecilii ve radikal sylemlerin Fin toplumunda artan biimde destek bulmasnn, ar sa merkeze tad sylenebilir. Hollandada 2010 ylnda gerekleen seimlerde Liberal Parti %20,4; Sosyal Demokrat i Partisi %19,6; Hollanda zgrlk Partisi %15,5; Hristiyan Demokratlar ise %13,6 orannda oy almlardr. Bylelikle Mslmanlarn Fitne filmiyle tandklar Geert Wildersn bakan olduu zgrlk

31
Avrupada ar san ykselite olduu lkelerden bir dieri Macaristan olarak gsterilebilir. 2010 yl Nisan aynda gerekleen seimlerden, %17 civarnda oy alan ar sac Jobbik (Daha yi Macaristan Hareketi), nc parti olarak kmtr.
SDE Analiz

32
Partisi nc parti haline gelmitir. Gmen ve slam kart politikalarn sert bir zeminde savunan Wilders hakknda Mslmanlara hakaret ve nefret ieren sylemlerinden dolay su duyurusunda bulunulmusa da Hollanda makamlar Wildersn yarglanamayacana hkmetmitir. Ayrca Hollandadaki liberal kltrn snrlarnn Van Gogh cinayeti ve devamnda yaananlarla zorland tespit edilmektedir. Cinayetin ardndan toplumun Mslmanlar ve Mslman olmayanlar diye ayrlmas ve taraflar arasndaki gerginlik, Hollandallarn ar saa ne lde eilimli olduunu ortaya koymutu. Seim sonularnn da sz konusu siyasi eilimleri ve ortam yanstt ifade edilebilir.
Tablo III: Avrupada Ar Sa Partilerin Oy Oranlar
lkeler svire24 Siyasi Parti svire Halk Partisi (1999dan beri Federal Meclisteki en byk siyasi grup) lerleme Partisi Gerek Finliler Partisi zgrlk Partisi Hollanda zgrlk Partisi Ulusal Cephe Seim Tarihi 23 Ekim 2011 Oy Yzdesi % 26.6
Norve25 Finlandiya26
14 Eyll 2009 17 Nisan 2011 28 Eyll 2008 9 Haziran 2010
% 22.9 % 19.1 % 17.5 % 15.4
Radikal partilerin sylemlerinin normal karland bir siyasi ortamda hangi farkllktan dolay olursa olsun etnik, dini, vs.- birlikte yaam kodlarnn geerliliini tedrici biimde yitireceini ngrmek pek zor deildir.
Avusturya27 Hollanda28 Fransa29
27 Mart 2011 % 11.5 yerel seimler 2. Tur 15 Eyll 2011 % 12.3
Danimarka30 Danimarka Halk Partisi
SDE Analiz
Yukarda belirtilen rneklere bakldnda ar san sre ierisinde ykselie getii ve oylarn artrd grlmektedir. Seim barajlarn amakta zorlanan arlk partilerin bugn parlamentolara gl partiler olarak girmeleri son derece dndrc sonular yaratmaktadr. Radikal partilerin sylemlerinin normal karland bir siyasi ortamda hangi farkllktan dolay olursa olsun etnik, dini, vs.- birlikte yaam kodlarnn geerliliini tedrici biimde yitireceini ngrmek pek zor deildir. Bunun sonucunda ayrmclk ve dlayclk eilimleri ar san ykseliine paralel biimde artmaktadr. Bu noktada Avrupada bugnk iktidarlarn ounluunun arlk veya radikal olmasa da muhafazakr / sa partilerden olutuu hatrlatlabilir. Onlarca yldr sol / sosyal demokrat partilerce ynetilen skandinav lkelerine ek olarak talyadan rlandaya, ngiltereden Bulgaristana Avrupada sac partilerin iktidar veya iktidara ortak olduklar saptanmaktadr.

33
Sonu: Norve Sonras?

Avrupada ayrmcln ve dlaycln nlenmesi amacyla pek ok uluslararas dzenleme yaplm ve kurumsal mekanizma hayata geirilmitir. Ancak sz konusu giriimlerin bugnn Avrupasndaki ayrmc ve dlayc uygulamalar engellediini sylemek mmkn deildir. Avrupadaki tekilerle birlikte yaama kodlarnn yeniden sorgulanmas ve kapsayc sylem ve politikalar gelitirilmesi bir zorunlulua iaret etmektedir. Tehdidin kat ve kategorik biimde Mslmanlar, yabanclar veya gmenler zerinden tanmlanmas yerine sz konusu gruplarn bir gereklik olarak algland bir toplum yapsna geilmesi nem tamaktadr. Buna ek olarak Avrupadaki ayrmcln ve dlaycln bir olgu olarak kabul edilmesi ve bu ynde genel bir kannn olumas temel ncelikler arasnda yer almaktadr. Toplumsal pratiklerin tartlmasna ve yeniden dnlmesine duyulan ihtiyacn, arlk ve radikal eilimleri tevik etmesi ihtimali gz nnde bulundurulduunda sosyal ve siyasi sorumluluklar dikkat ekmektedir. Buradan hareketle nefretin ve dmanca yaklamlarn sona erdirilmesi, nyarglarn bir tarafa braklmas ve farkllklarn kapsayc ekilde ele alnmas beklenmektedir. Ayrca tekilerle birlikte her frsatta yeniden tanmlanan ve bylelikle kendisini yenileyen bir birlikte yaama kltrnn benimsenmesi anlaml hale gelmektedir. Bu itibarla toplumsal ayrmalar ve kopmalar derinletiren uygulamalardan uzaklalmas ve ortak pratiklerin gndeme getirilmesi bir gereksinim olarak ortaya kmaktadr. Toplumsal hayat ekillendirilirken herkesin kendi toplumu ierisinde yaad bir dzenden ortakla dayal bir toplumsal modele geie ihtiya duyulmaktadr.31 Bu noktada toplumsal kamplamalarla baskc toplumsal uygulamalar arasndaki makasn kapanmas iin yrtlecek almalar
Toplumsal pratiklerin tartlmasna ve yeniden dnlmesine duyulan ihtiyacn, arlk ve radikal eilimleri tevik etmesi ihtimali gz nnde bulundurulduunda sosyal ve siyasi sorumluluklar dikkat ekmektedir.
SDE Analiz

34
n plana kmaktadr. Sz konusu toplumsal ayrmalarn engellenmesi amacyla toplumsal yaamn merkezine korku ve nefret yerine uzla konulmas ve bunun iin uzun vadeli ve kapsaml bir strateji gelitirilmesi gerekmektedir. Bu tr giriimlerin gndeme gelmesi elverili bir siyasi ortamn ve gl bir siyasi iradenin varln gerektirmektedir. Aksi takdirde bugn olduu gibi Avrupa apnda toplumlarn ortak paydas slam korkusu, yabanc dmanl, rklk, ie kapanma ve ksaca tekiletirme sreci olmaya devam edecektir. Bu erevede farkllklarn zgrlk alannn geniletilmesi ile ortak toplumsal deerlerin paylalmas arasnda herhangi bir seim yaplmakszn her iki gerekliin bir arada sz konusu olduu bir model yaratlmas sorunun zmne katkda bulunabilecektir. Nitekim Avrupa toplumlarnn, hem zaten ieride olanlarla hem de dardan gelenlerle birlikte yaayabilmesi iin evrensele alan bir deerler sistemi ngrlmesinin nemi vurgulanmaktadr. Bununla birlikte nefrete ve dmanla dayal bir zihni yapdan beslenen ayrmc ve dlayc uygulamalarn, Avrupay daha ileri sorunlarla kar karya brakaca ileri srlmektedir. Bu durumda Avrupa toplumlarnda ortaya kan nefret ve dmanlk gene Avrupa toplumlarna zarar verebilecektir. Norve katliam rneinde olduu gibi toplumsal fke birikimlerinin her an atelenmeye hazr bir silah olarak Avrupa toplumlarna geri dnebilecei ihtimali not edilmelidir. Almanyadaki rk cinayetlerin sonrasnda Neonaziler gibi arlk ve iddet ynelimli baz gruplarn devlet ierisindeki derin yaplanmalardan destek grdkleri ortaya kmtr. Emniyet gleri, istihbarat birimleri ve adli merciler arasndaki koordinasyon eksiklii, gerekli tedbirlilerin alnmasnda yeterince ciddi davranlmadn ve hatta sz konusu yaplanmalarn baz devlet organlarnca himaye edildiini gstermitir. Ancak bu ac gerein yan sra Alman Cumhurbakannn ubat aynda lenler iin anma treni dzenlenmesi sz vermesi, Alman anslyesinin meseleyi utan erevesinde deerlendirmesi, Federal Meclis ve Eyalet Temsilciler Meclisinde sayg duruu dzenlenmesi, Alman halknn tepkisini gsterilerle ortaya koymas, Nasyonal Demokrat Partinin maddi ve hukuki imknlarnn snrlanmas amacyla yasaklanmas talebi gibi bir dizi olay, demokratik mcadelenin devam ve geleceine ilikin umut vermektedir. Sonu olarak Avrupadaki dlayc ve ayrmc uygulamalarn bir demokrasi snav haline geleceinden yola klarak birlikte yaama kltrnn ve alkanlklarnn yeniden tanmlanmas srecinde aslnda demokrasinin
Emniyet gleri, istihbarat birimleri ve adli merciler arasndaki koordinasyon eksiklii, gerekli tedbirlilerin alnmasnda yeterince ciddi davranlmadn ve hatta sz konusu yaplanmalarn baz devlet organlarnca himaye edildiini gstermitir.
SDE Analiz
yeniden tanmlanmasna katkda bulunulaca belirtilebilir. Yeni demokratik dzen ierisinde ise her bireyin kendisini yaad toplumun eit bir paras olarak grd bir siyasi ve sosyal modelin ngrlmesi nem tamaktadr.

35
Avrupadaki dlayc ve ayrmc uygulamalarn bir demokrasi snav haline geleceinden yola klarak birlikte yaama kltrnn ve alkanlklarnn yeniden tanmlanmas srecinde aslnda demokrasinin yeniden tanmlanmasna katkda bulunulaca belirtilebilir.
SDE Analiz

36
Sonnotlar
1 Bkz. D. Bigo, R.B.J. Walker, Chercheurs ELISE, Libert et Scurit en Europe: enjeux contemporains, Cultures & Conflits, Say 61, 2006, s. 103-136. Avusturyal Irk Lider Haiderden Cami Yasa, http://www.milliyet. com.tr/2007/08/29/dunya/dun01.html (29.08.2007). Stuck in a Revolving Door: Iraqi and Other Asylum Seekers and Migrants at the Greece/Turkey Entrance to the Euroean Union, Human Rights Watch, 2008, http://www.hrw.org/sites/default/files/ reports/greeceturkey1108web_0.pdf (01.11.2008). Bkz. H. S. Vural, Avrupada Radikal San Ykselii, letiim Yaynlar, stanbul, 2005. http://fra.europa.eu/fraWebsite/material/pub/muslim/EUMChighlights-TR.pdf (08.05.2006). W. Ali, E. Clifton, M. Duss, L. Fang, S. Keyes, F. Shakir, The Roots of the Islamophobia Network in America, Center for American Progress, 2011. Kopenhagda nanlmaz Eylem: Cami Yaplacak Araziye Domuz Gmdler, http://www.euractiv.com.tr/politika-000110/article/kopenhagdainanlmaz-eylem-cami-yaplacak-araziye-domuz-gmdler-022543 (22.11.2011). Fransz Polisi Burkallara Gz Atrmyor, http://www.dw-world.de/ dw/article/0,,15539451,00.html (17.11.2011). Norveteki Saldrlarn Ardndan Sarrazinin Almanya Kendini Yok Ediyor Kitab Tartlyor, http://www.euractiv.com.tr/abnin-gelecegi/ 2 3
4 5 6
SDE Analiz
8 9
article/norvecteki-saldirilarin-ardindan-sarrazinin-almanya-kendiniyok-ediyor-kitabi-tartisiliyor-020144 (29.07.2011). 10 spanyada araf ve Pee Yasa Yaylyor, http://www.haber7. com/haber/20110906/Ispanyada-carsaf-ve-pece-yasagi-yayiliyor.php (06.09.2011). 11 Norveli Terristin slam Kart Olmas Tesadf Deil, http://www. zaman.com.tr/haber.do?haberno=1162805 (28.7.2011). 12 h t t p : / / w w w . a v r u p a k o n s e y i . o r g . t r / h a b e r l e r / 2 3 a 0 6 1 0 . h t m l (23.06.2010). 13 Avrupada Irklk Korkun Boyutlara Ulat, http://benelux. zaman.com.tr/benelux-tr/newsDetail_getNewsById.actio n;jsessionid=9C028591B20AE685B177F294002A5742. node1?sectionId=195&newsId=2275 (11.12.2009). 14 Annual Report on ECRIs Activities covering the period from 1 january to 31 december 2010, European Commission agaisnt Racism and Intolerance, Strasbourg, 2011. 15 http://www.avrupakonseyi.org.tr/bulten/june10.html (15.06.2010). 16 http://www.coe.int/t/dghl/monitoring/ecri/Library/ PressReleases/87-31_05_2011_Cyprus_en.asp(31.05.2011). 17 Bkz. Avrupa Birlii Temel Haklar Ajans 2010 Yl Raporu, http://fra. europa.eu/fraWebsite/attachments/AR_2010-conf-edition_en.pdf (30.11.2011). 18 Kresel ekonomik krizin Avrupada grlen etkileri ve bu erevede alnan nlemlerle ilgili detayl bilgi iin bkz. I. Deerli, O. rs, Avrupa Birliinde Kresel Finansal Krize Kar Alnan nlemler ve Birliin Rekabet Gcnn Arttrlmasna Ynelik Giriimler: Euro Rekabet Pakt, Avrupa Birlii Genel Sekreterlii, 2011. 19 A. B. Celentano, Le Multiculturalisme: Regards croiss sur une ralit et un projet de socit, http://ressources-cla.univ-fcomte.fr/gerflint/ AmeriqueduNord1/Alexandrine.pdf (03.08.2011). 20 M. Tunay, okkltrllk Perspektifleri, Sivil Toplum ve Demokrasi Konferans Yazlar, Say 2, 2003, s.1. 21 . Tekinalp, Kreselleen Dnyann Bunalm: okkltrllk, Journal of stanbul Kltr University, Say 1, 2005, s. 86. 22 S. zel, Norveten tesi, Habertrk Gazetesi, 27.07.2011.

37
SDE Analiz

38
23 Bkz. F. Ylmaz, Avrupada Irklk ve Yabanc Dmanl: AB Politikalarnn Etkin(siz)lii, USAK Yaynlar, Ankara, 2008. 24 Bkz. http://electionresources.org/ch/nationalrat.php?election=2011 (30.11.2011). 25 Bkz. http://electionresources.org/no/storting.php?election=2009 (30.11.2011). 26 Bkz. http://electionresources.org/fi/eduskunta.php?election=2011 (30.11.2011). 27 Bkz. http://electionresources.org/at/nationalrat.php?election=2008 (30.11.2011). 28 Bkz. http://electionresources.org/nl/house. php?election=2010&province (30.11.2011). 29 Bkz. http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89lections_cantonales_ fran%C3%A7aises_de_2011 (30.11.2011). 30 Bkz. http://electionresources.org/dk/folketing. php?election=2011&district (30.11.2011). 31 Bkz. Living together - Combining diversity and freedom in 21st-century Europe, Report of the Group of Eminent Persons of the Council of Europe, Council of Europe, 2011.
SDE Analiz
Notlar
39
SDE Analiz

40
Notlar
SDE Analiz

Avrupanin Kendine Donen Silahi

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Avrupanin Kendine Donen Silahi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SDE Analiz

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Zeynep Songlen NAN Selvet ETN

SDE ANALZ Aralk 2011

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

II. Avrupada teki Tartmalar

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Tablo II: AB yesi lkelerde Nfus Art Oranlar

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

14 Eyll 2009 17 Nisan 2011 28 Eyll 2008 9 Haziran 2010

% 22.9 % 19.1 % 17.5 % 15.4

Avusturya27 Hollanda28 Fransa29

27 Mart 2011 % 11.5 yerel seimler 2. Tur 15 Eyll 2011 % 12.3

Danimarka30 Danimarka Halk Partisi

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Sonu: Norve Sonras?

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

Avrupann Kendine Dnen Silah: Dlayclk ve Ayrmclk

You might also like