Inny wiat

Cz pierwsza Witebsk - Leningrad - Woogda Utwr rozpoczyna si opisem autora jego pobytu w wizieniu w Witebsku. Ukazuje on los winiw czekajcych na wyrok. S oni niecierpliwi, niepewni kadego kolejnego dnia. Ich ycie jest wypenione cigym oczekiwaniem. Boj si tego co przyniesie im jutro. Winiowie prbuj tworzy grupy pod wzgldem wyznania, aby nie czu si samotnymi. Jeden z nowych winiw przynis informacje, e Niemcy wzili Pary. Bya to dla nich tragiczna wiadomo. Nastpnie dowiadujemy si o tym jak wygldao przesuchanie winia przed wyrokiem. Czu on si osaczony, musia odpowiada na kade pytanie. Stawiany by mu zarzut, e jest polskim oficerem pracujcym w niemieckim wywiadzie. Gdy znaleli na to choby cie dowodu zosta skazywany na 5 lat w obozie pracy. Narrator przebywajc w celi spotka tam Rosjan i ydw. Pozna histori jednego z ydw, ktrego skazano na 5 lat za sprzeciw w pewnej mao istotnej sprawie. yd jednak mia nadziej, e pomoc spokrewnionego z nim oficera rozwie jego problemy. Po tej opowieci na skutek donosu zosta zrewidowany i odebrano mu zdjcie syna - jedyn pamitk jak posiada. Nastpnie narrator opisuje drog do miejsca zsyki. wymienia warunki jakie tam panuj, postoje, pogod. Dowiaduje si te o rnicach midzy winiami. Prbuje pozna jak najwicej osb, wypytuje za co zostali skazani. Obserwuje ich ycie. Rozdzia koczy si tym jak Herling ( marszaek lotnictwa niemieckiego ) dotar do Jercewa znajdujcego si pod Archangielskiem. Nocne owy W rozdziale tym dowiadujemy si jak byy organizowane sowieckie obozy pracy. Autor mwi o powstaniu Jercewa, ktre byo budowane przez samych skazacw. Ich warunki pracy byy bardzo cikie ( niska temperatura, szaasy, bardzo skromny posiek w cigu dnia ). W tym obozie pracy rozwinito przemys drzewny, skd drzewo byo przewoone kolej. Od pewnego czasu w obozie panoway rzdy winiw. aden stranik nie mia prawa wtrca si w ich porachunki, ktre miay tam miejsce. Pierwsze dni pobytu autora w obozie byy dla niego cikie. Na pocztek rozchorowa si i trafi do szpitala. Byo to jedyne miejsce, gdzie dostawao si odpowiedni dawk jedzenia i spao w pocieli. Przegrywajc tam pozna czowieka chorego na nieuleczaln chorob - pyagr. w szpitalu autor pozna take siostr Tamar, od ktrej dosta ksiki. By unikn cikiej pracy jako drwal, dokona transakcji z ,, urk " ( oficerskie buty i 900 gramw chleba ) i dziki temu zosta tragarzem w bazie ywnociowej. By to cika praca, ale przynajmniej mona byo ukra jakie produkty ywnociowe pozwalajce na przetrwanie. Nastpnie autor opisuje co dziao si w nocy w obozie. Ot samotni i oderwani od swoich domw ludzie bardzo mocno odczuwali popd seksualny.
bez-nauki.pl cigi, opracowania, cigi 1

Urkowie napadali na okolice kobiecego baraku, aby zaspokoi swoje potrzeby. Nowo skazane kobiety byy naraone na bolesne przeycia. Opisany jest take zbiorowy gwat na Marusi, ktrego dokonao omiu urkw. Przywdc tej grupy by Kowal, do ktrego potem przychodzia co noc Marusia. Jednak pozostaym urkom si to nie podobao, wywoywali oni konflikty. Wtedy to Kowal pozwoli im na kolejny zbiorowy gwat na Marusi. Nastpnie Marusi, ktrej mio znieway Kowal, przeniesiono do innego obozu. Praca Rozdzia ten skada si z trzech czci : Dzie po dniu, Ochap, Zabjca Stalina. Pierwsza z nich opisuje jak wyglda dzie pracy w obozie. Najpierw bya pobudka, nastpnie po niadaniu winiowie szli daleko w las by do wieczora rba drzewo. Ich myli wypeniaa nadzieja, e jak skoczy si czas kary bd mogli wrci do domu. Jednak czsto, z byle powodu wyrok przeduano, tak jak w przypadku kolejarza Ponomarenca. Dosta on doywocie i zmar na atak serca. winiw w obozie oceniano pod wzgldem wydajnoci ich pracy i na tej podstawie byli oni ywieni. Sabi, schorowani i ci, ktrych praca nie przynosia odpowiednich norm dostawali do jedzenia rzadk kasz bez adnych dodatkw. Ci, ktrzy pracowali wedug normy dostawali gciejsz kasz. za dla tych, ktrzy byli tak sprawni, aby wypracowa 120 % normy. Bya przygotowana gsta kadz ze ledziem. Jednak z powodu zych warunkw pracy, a take tego, i bya ona wyczerpujca i wielogodzinna pracownikw takich byo bardzo niewielu. dlatego te wikszo winiw bya godna i wyrywali oni sobie nawzajem jedzenie. Za swoj prac nie byli wynagradzani pieninie, gdy twierdzono, e pienidze te zaledwie wystarczaj na ich utrzymanie. Druga cz tego rozdziau opowiada losy Gorcewa, winia ktry by enkawudzist w Charkowie. Poznajemy go jako fanatyka komunizmu. Pewnego razu w przypywie zoci przyzna si, e zabi wielu ludzi. Jego zbrodnie zostay cakowicie odkryte, gdy w obozie pojawia si jedna z jego ofiar. Winiowie sami postanowili wymierzy mu sprawiedliwo. torturowali go, bili, kopali, przydzielali najcisz prac. Gdy w kocu nie wytrzyma tego i zasab przy pracy, przewieziono go do innego obozu, Jednak po drodze zgubi si i zamarz. W trzeciej czci dowiadujemy si o historii, jednego ze skazacw, ktry by chory na tzw. kurz lepot i ukrywa swoj chorob. Trafi do wizienia, bo zosta oskarony o prb zamachu na ycie Stalina ( po pijanemu zaoy on si e strzeli w oko Stalina na portrecie ). Dopiero po siedmiu latach pobytu w obozie jego choroba wysza na jaw. Wtedy zosta on przeniesiony na powoln mier. Uwierzy, e istotnie zabi Stalina i popad w obd. Przyznanie si do zbrodni byo dla niego wyjanieniem swojego cierpienia. Drei Kameraden W rozdziale tym opisami s trzej niemieccy komunici, ktrzy uciekli z Niemiec do Zwizku Sowieckiego aby otrzyma tam azyl. Jednak zostali oni oskareni o szpiegostwo. Zostali skazani na obz pracy w Jercewie. Gdy spon
bez-nauki.pl cigi, opracowania, cigi 2

Reichstag, kady z nich postanowi uciec do komunistycznego kraju. Mieli oni nadziej na popraw swojego bytu, jednak tak si nie stao. Hans i Otto poznali si w przy pracy w fabryce maszyn, za Stefan by czonkiem komitetu w Kijowie. Wszyscy trzej zostali skazani na dziesi lat. W rozdziale tym znajdujemy dopisek, w ktrym autor wspomina, e w 1940 roku zim, grupa niemieckich komunistw przekroczya most na Bugu, wracajc do swoich domw. Rka w ogniu rozdzia rozpoczyna si refleksjami autora na temat tortur i tego jak daway one satysfakcje tym, ktrzy je zadawali. torturowana osoba bya pozbawiona godnoci, zmuszana do przyznania si do niepopenionych, czsto absurdalnych win. wstp ten prowadzi do przedstawienia Michaia Aleksiejewicza Kostylewa, ktrego Grudziski pozna i zaprzyjani si w obozie. By on wzorowym komunist. Jednak podczas studiw pozna dziea w jzyku francuskim, ktre doprowadziy go do zachwytu kultur Zachodu. Przesta by zagoaym zwolennikiem partii komunistycznej . Gdy uwiziono Bergera ( u ktrego Michai wypoycza francusk literatur ) wydao si, e korzysta on z jego wypoyczalni. zosta on uwiziony. Gdy nie chcia si przyzna do szpiegostwa, zarzucono mu organizacj tajnej grupy na uniwersytecie. Zosta skazany na 10 lat pracy w obozie. Zgubiy go wypowiedziane sowa : ,, Wyzwoli Zachd! Od czego? Od takiego ycia, jakiego mymy nie ogldali nigdy na oczy! ". W pocztkowej fazie pobytu w obozie Michai stara si pomaga ludziom, oddawa swoj ywno, zawya winiom ich porcj dziennego posiku. Gdy zosta na tym przyapany odesano go do brygady pracujcej ciko w lesie. Tam god zmusi go do bycia osob nielitociw. Kosztem innych dy do zdobycia wikszej iloci chleba. Zatraci swoje czowieczestwo. Dziki ksikom odzyska swoje czowieczestwo. aby ocali swoj godno postanowi,e nie bdzie pracowa dla oprawcw. zada sobie przy tym ogromne cierpienie, gdy opala w ogniu rk aby nie mc pracowa. robi to systematycznie, dlatego te zosta wysany na Koym. Zesanie tam oznacza tylko jedno - mier. Kostylew postanowi, e umrze z godnoci. Postanowi obla si wiadrem wrztku. Umar w mczarniach. Nikt nie zosta powiadomiony o jego mierci. Jego matka dowiedziaa si o tym dopiero, gdy przyjechaa spotka si z synem. Jednak czekay na ni jedynie pamitki po zmarym synu. Dom Swidanij Tytuowy dom Swidanij b miejcsem, w ktrym winiowie mogli spotka si ze swoimi bliskimi, rodzin, jeeli im na to pozwolono. Ci, ktrzy chcieli si z nimi spotka musieli dugo prosi o takie widzenie. Warunkiem spotkania, byo cakowite milczenie ze strony winiw na temat warunkw panujcych w obozie. Winiowie mogli przebywa w tym domu ze swoimi bliskimi najwyej trzy dni. Przed takimi spotkanaimi byli strzyeni, myci i czysto ubierani. Miejsce to byo szczeglne dla winiw, bo wanie tam spotykali si z tymi ktrych
bez-nauki.pl cigi, opracowania, cigi 3

kochaj. Czsto z tego domu dochodziy odgosy paczu. Czasem spotkania te byy momentami rozstania maonkw, ktrzy egnali si na zawsze. Jednak mimo to, przewanie kady z utsknieniem oczekiwa chwili kiedy bdzie mg si tam spotka z blisk mu osob. Zmartwychwstanie Miejscem w obozie do ktrego winiowie chcieli i by szpital, gdy dostawali oni tutaj duo lepsze posiki i mogli odpocz od cikiej pracy. Ci, ktrzy byli naprawd wycieczeni prac, dokonywali samookalecze, tylko po to, aby dosta si do lazaretu ( tak by nazywany szpital ). Autor opisuje swj pobyt w wizieniu. By on tam razem z Niemca S. i rosyjskiego aktora Michaia Stiepanowicza W. W szpitalu pracowa lekarz Jegorow, ktry zakocha si w jednej z winiarek Jewgienii Fiodorownie. Jednak dziewczyna zakocha ai w studencie z Leningradu. Lekarz postanowi przenie go w inne miejsce. Jewgieniia umara przy porodzie dziecka studenta. Wychodnoj die Wychodnoj die by dniem wolnym od pracy w obozie. Przewidywany by co dziesi dni jednak zarzdzano go co 3 - 4 tygodnie. By to dzie w ktrym winiowie mogli swobodnie porozmawia, napisa list do rodziny a przere wszystkim odpocz. Podczas tego dnia przeprowadzano rewizj winiw. W rozdziale tym dowiadujemy si o historii Kozaka znad Donu, Pamfiowa. Jego syn, Sasza lejtnant wojsk pancernych w Armii Czerwonej, uwaa swojego ojca za susznie skazanego. Pamfiow jednak z utsknieniem czeka prawie rok na list od syna i ciko pracowa, aby mc si z nim spotka. Gdy przeczyta przykre sowa przez niego napisane Pamfiow zaama si i rozchorowa. Niedugo po tym wrci do pracy, ale nie pracowa tak jak wczeniej. By na wszystko obojtny, bo straci sens swojej pracy. Jednak pewnego dnia w tym samym obozie pojawi si Sasza. Ojciec wybaczy mu jego zachowanie, a nazajutrz sasz odwieziono do Niandomy. W rozdziale tym dowiadujemy si take o prbie ucieczki z obozu Fin Rusto Karinen. Zosta skazany po zabjstwie Kirowai posdzony o przywiezienie do Rosji instrukcji dla zamachowcw. Po kilku dniach ucieczki podczas mrozu, zasab z godu. zosta odnaleziony przez chopw i odwieziony z powrotem do Jercewa. Tam zosta tak skatowany, e ledwo przey. Wiedzia ju, e z obozu nie ma ucieczki. Cz druga Gd Rozdzia ten opisuje gd jaki panowa w obozie. By to zarwno gd fizyczny jak i seksualny. W tych cikich warynkach ludzie uciekali si do okropnych czynw. Kobiety zostaway prostytutkami, aby przez to zapewni
bez-nauki.pl cigi, opracowania, cigi 4

sobie poywienie czy lejsz prac. Niektrzy winiowie z braku poywienia dostawali szau godowego. Przykadem takiej osoby jest wyksztacony profesor N. Skrajne warunki w jakich znaleli si winiowie przyczyniy si do upodlenia i braku czowieczestwa winiw. Przyczyn takiego zachowania najlepiej moe wytumaczy synny fragment : ,, Przekonaem si wielokrotnie, e czowiek jest ludzki w ludzkich warunkach, i uwaam za upiorny nonsens naszych czasw prby sdzenia go wedug uczynkw, jakich dopuci si w warunkach nieludzkich - tak jakby wod mona byo mierzy ogniem, a ziemi piekem. Krzyki nocne Rozdzia ten, ktrego tytu zaczerpnity jest z ,, Zapiskw z martwego domu " F. Dostojewskiego jest kontynuacj rozwaa o godzie. Prowadzi on do apatii, opuchlizny godowej i wreszcie do samej mierci. Niektrzy winiowie bali si mierci i chcieli za wszelk cen przetrwa, jednak byli i tacy, ktrzy modlili si, aby jak najszybciej umrze i skrci tym samym swoj mk. Tak osob by czeczeski gral, ktrego katowano, by powiedzia gdzie zakopa worek pszenicy. Tylko on nie krzycza w nocy, nie ba si, e umrze w samotnoci i zapomnieniu. Inni bali si tego, dlatego, i wiedzieli, e s bezsilni wobec losu jaki moe ich czeka. Zapiski z martwego domu W rozdziale tym Grudziski opisuje w jaki sposb winiowie mieli dostp do kultury. Od czasu do czasu winiowie mogli obejrze pokazy filmowe a take spektakle teatralne ( oczywicie ocenzurowane ). w obozie bya rwnie prowadzona wypoyczalnia ksiek, ktr prowadzi zodziej Kunin. Znajdoway si w niej utwory propagandowe, ale take rosyjskie dziea znanych pisarzy. Grudziski otrzyma jedn z ksizek Dostojewskiego od Natalii Lwowny, ktra pracowaa w biurze rachmistrzw. Ksika ta zawieraa informacje dotyczce dawnego ycia w obozie. Grudziski mg je porwna z teraniejszoci. W ksice tej autor odnalaz rwnie swego rodzaju zacht do samobjstwa, ktre byo postrzegane jako jedyna droga do wolnoci. Po dwch miesicach ksika ta wrcia do Natalii Fiodorowny, dla ktrej bya ona rdem nadziei. Nastpnie dowiadujemy si, e kobieta ta chciaa popeni samobjstwo, jednak udao si j uratowa. Po tym zdarzeniu zostaa ona przeniesiona do kuchni. Na koniec tego rozdziau autor przedstawi artystw, ktrzy bd brali udzia w kolejnym spektaklu : tancerk Tani, Wsiewooda i yda oraz skrzypka Zelika Lejmana. Winiowie byli zachwyceni tym spektaklem. Na tyach otieczestwiennoj wojny Rozdzia ten jest podzielony na dwie czci : Partia szachw i sianokosy. Pierwsza z nich mwi o donosicielstwie. po tym jak Niemcy napady na Zwizek radziecki w 1941 roku, winiowie obozu mieli nadziej na zmian ich sytuacji. Jednak okazao si, ze dla nich nie bdzie to miao wielkiego wpywu. Gdy dowiedzieli si o zatrzymaniu przez Stalina ofensywy niemieckiej, nadziej
bez-nauki.pl cigi, opracowania, cigi 5

winiw prysy. Nastpnie dowiadujemy si jak wygldao donosicielstwo w obozie. W tzw baraku technicznym znajdoway si osoby z wyszym wyksztaceniem. Jedn z takich osb by Ormianin Machapetian. Gdy usysza on komunikat o strceniu 35 samolotw niemieckich przez rosyjskie, by ciekawy ile zostao strconych samolotw sowieckich. w tej chwili jeden z tam obecnych - Zyskind donis na niego. za tego rodzaju donosicielstwo ludzie tracili ycie. a Machapetian zosta zmuszony do przyznania si. W obozie donosicielstwo byo czyms normalnym, czsto zmuszano do niego lub skaniano. W drugiej czci autor opisuje jak winiowie zostali zaangaowani do pracy przy sianokosach. mwi take o zaprzyjanieniu si ze starym bolszewikiem Sadowskim, ktry by solidnym i prawym czowiekiem. Nastpnie po sianokosach skazacw przeniesiono do lasu, aby tam zajmowali si piowaniem klocy i tum podobnych robt. Wanie tam Grudziki zachorowa na cyng : ,, Wszystkie zby chwiay mi si w dzisach jak w mikkiej plastelinie, na udach i nogach poniej kolan wystpiy ropiejce czyraki. Do tego doczya si kurza lepota. Mimo, i w tym czasie trwaa amnestia dla Polakw, Grudziki nie zosta zwolniony z obozu. Okazao si, e Machapetian ( pseudo przyjaciel Grudziskiego ) donosi na niego do Struminy ( bya to kobieta o stopniu starszego lejtnanta NKWD ). Mka za wiar W Jercewie pozostao szeciu Polakw. Jednym z nich by Grudziski, ktry postanowi podj w ramach protestu godwk wraz z pozostaymi winiami. Zostali oni umieszczeni w oddzielnych pomieszczeniach - izolatorach. Po kilku dniach godwki troje winiw zabrano do szpitala, za Grudziski zauway, e zaczyna puchn z godu. smego dnia autor i wizie nazwany liter T po wczeniejszym podpisaniu depeszy do ambasadora zostali przewiezieni do szpitala. Tam zostali uratowani przez doktora Zabielskiego, ktry podawa im w zastrzykach mleko ( gdyby zjedli co innego dostaliby skrtu kiszek ) Trupiarnia Trupiarnia bya miejscem w obozie gdzie przebywali ludzie niezdolni do pracy. Jedynie gdy ich stan zdrowia znacznie si poprawi mogli wrci do swoich barakw. Przewanie jednak tak si nie stawao i zostawali oni w trupiarni do mierci. Grudziskiemu take przyszo tam przebywa. Spotka tam Dimk, Sadowskiego i inyniera M. Pozna histori Dimki, ktry straci wiar po przejciu na nowy ustrj. Chcc odzyska czowieczestwo odrba sobie nog. O Sadowskim dowiadujemy si tyle, e nadal by zwolennikiem komunizmu, ktry gardzi i ponia ludzi. Natomiast inynier M, mimo, i cierpia nigdy nie skary si na adne dolegliwoci. W 1939 roku zosta aresztowany. Bardzo czsto si modli. Grudziski wspomina Boe Narodzenie spdzone w trupiarni, kiedy to dosta od pani Z. chusteczk z wyhaftowanym orzekiem.
bez-nauki.pl cigi, opracowania, cigi 6

Oddzielna cz tego rozdziau zatytuowana ,, Opowiadanie B. '' mwi o relacji nauczyciela gimnazjalnego, dotyczcej ledztw, oskare winiw a take pobytu w celi mierci. Przez dwa miesice czeka na wyrok, jednak okazao si, e nie bdzie sdzony. Gdy przebywa w obozie w Aleksiejewce wraz z innymi winiami strajkowa, odmwi pracy i domaga si amnestii. Jednak te prby wyzwolenia si nie day oczekiwanych skutkw, a winiw przeniesiono do Kruglicy, za jego do Jercewa. W strachu czeka na mier lub wolno. Ural 1942 w rozdziale tym dowiadujemy si o zwolnieniu Grudziskiego z obozu 19 stycznia 1942 roku. Po odprowadzeniu go na stacje przez Dimk i pani Olg, pojecha do Woogdy. w obawie o powrt do obozu nie wysa kartki pocztowej, ktr da mu Iganow. Noc spdzi na dworcu. Nastpnie wyruszy do Swierdowska. W pocigu ukry si w przedziale moskiewskich robotnic jadcych na Ural. Gdy dotar do Swierdowska przebywa u rodziny generaa Krugowa. Tam dosta poywienie, mg si umy, jednak nie pozwolono mu przenocowa, gdy mogoby to przyniec im represje. Nastpnie na dworcu pozna Fatim Sobolew, ktra chciaa pomc Grudziskiemu i zabra go ze sob do Magnitogorska. Jednak nie wierzya ona w jego opowieci o yciu winia w obozie pracy. Grudziski postanowi przedosta si do Czelabiska. Tam dowiedzia si o polskich oddziaach i wraz z nimi podrowa. Po dugiej podry jego puk 2 kwietnia znalaz si poza granicami Zwizku Radzieckiego, w Pahlevi. Epilog : upadek Parya Jest to ostatni rozdzia ksiki, w ktrym autor po wieci o upadku Parya w 1940 roku wspomina to zdarzenie i czas represji. Przypomina sobie rwnie o ydzie z Grodna. Mia on okazj spotka si z nim jeszcze raz w 1945 roku w Rzymie. Dowiedzia si od niego, e przebywajc w obozie dopuci si faszywego zeznania, ktrym zostao obcionych czterech niemieckich komunistw. Po tym zdarzeniu zostali oni rozstrzelani. yd opowiedzia mu o tym, gdy myla, e Grudziski bdc niegdy winiem obozu zrozumie jego postaw w obawie o swoje ycie. Jednak Grudziski, mimo tego nie potrafi tego zrozumie i usprawiedliwi jego zachowanie. yd widzc, e nie znalaz osoby, ktra by go zrozumiaa, wyszed z hotelu przybity. Dopiskiem : lipiec 1949 - lipiec 1950 koczy si ,, Inny wiat ".

bez-nauki.pl cigi, opracowania, cigi 7