Elektrostatyka - adunki punktowe Zad. 1 W dwch przeciwlegych wierzchokach kwadratu znajduj si adunki punktowe Q oraz q (pozostae wierzchoki kwadratu).

Jaka jest zaleno pomidzy Q i q jeeli sia wypadkowa dziaajca na adunek punktowy Q wynosi 0. Czy mona tak dobra q aby sia wypadkowa dziaajca na kady z tych adunkw bya rwna 0. Zad. 2 Dwa adunki punktowe Q1 i Q2 znajduj si w odlegoci d od siebie. Czy istnieje taki punkt na linii czcej oba adunki, ale nie pooony midzy nimi, w ktrym natenie pola elektrostatycznego jest rwne zeru. Jakie warunki konieczne musz by przy tym spenione i gdzie si ten punkt znajduje? Zad. 3 Jednakowe co do wielkoci, lecz rne co do znaku adunki q umieszczone s w dwch wierzchokach trjkta rwnobocznego o boku a. Wyznaczy natenie pola elektrycznego w trzecim wierzchoku trjkta. Zad. 4 Kulk wahada matematycznego o masie m, naelektryzowan adunkiem q umieszczono w jednorodnym pionowym polu elektrostatycznym o nateniu E. Wyznaczy stosunek okresw drga wahada dla przeciwnych zwrotw natenia pola elektrostatycznego. Przyspieszenie ziemskie wynosi g. Zad. 5 Jak naley rozdzieli adunek Q na dwie kulki, aby sia oddziaywania midzy kulkami bya najwiksza? Oblicz warto tej siy. Zad. 6 Dwie mae metalowe kulki umieszczono w powietrzu w odlegoci r od siebie na izolujcej podstawie. Midzy kulki rozdzielono adunek Q w ten sposb, e sia ich wzajemnego odpychania jest maksymalna. Obliczy warto tej siy. Zad. 7 Dwie jednakowo naadowane kuleczki o tych samych masach zostay zawieszone w prni na dwch jednakowej dugoci nitkach, zamocowanych u gry w jednym punkcie. Nastpnie zanurzono je w ciekym dielektryku. Gsto materiau z ktrego wykonano kulki jest rwna , a gsto cieczy wynosi 1. Obliczy wzgldn przenikalno dielektryczn cieczy, jeeli kt odchylenia nitek w cieczy i w prni by taki sam. Zad. 8 Czstka o masie m1 naadowana adunkiem q porusza si z prdkoci V w kierunku drugiej, pocztkowo bdcej w spoczynku, czstki o masie m2 naadowanej adunkiem q tego samego znaku. Na jak najmniejsz odlego zbli si do siebie te czstki? Zakadamy, e pocztkowa odlego czstek jest bardzo dua, wszelkie opory ruchu pomijamy. Staa dielektryczna prni rwna jest o. Zad. 9 Na kropelkach rtci o promieniach r = 0.1 cm kada znajduj si jednakowe adunki q = 210-13 C. Osiem takich kropelek zlewa si w jedna du kropl. Jaki bdzie potencja tej kropli? Zakadamy, e wszystkie krople maja ksztat kuli. Przyj k = 1/(4o) = 9109 Nm2/C2. Zad. 10 Trzy jednakowe adunki ujemne q umieszczone s w wierzchokach trjkta rwnobocznego. Jaki adunek Q naley umieci w rodku trjkta, aby ukad znajdowa si w rwnowadze? Zad. 11 N jednakowych kropelek kulistych rtci naadowano do tego samego potencjau V1. Jaki jest potencja V duej kropli rtci otrzymanej w wyniku zlania si tych kropel? Zad. 12 Linia ekwipotencjalna przechodzi przez punkt o nateniu pola E1, odlegy od adunku wytwarzajcego pole o R1. W jakiej odlegoci od adunku wytwarzajcego pole naley przeprowadzi drug lini ekwipotencjaln, eby napicie miedzy liniami byo rwne U. Zad. 13 Cztery jednakowe adunki Q umieszczono w wierzchokach kwadratu. Gdzie i jaki adunek q naley umieci, aby ukad znalaz si w rwnowadze? Zad. 14 Pole elektryczne jest wytwarzane przez trzy adunki Q, 2Q i 3Q umieszczone w wierzchokach trjkt rwnobocznego o boku a. Oblicz potencja w rodku odcinka czcego adunki Q i 2Q.

Zad. 15 Na kocach odcinka o dugoci d znajduj si adunki Q > 0 i -4Q.W jakich punktach prostej przechodzcej przez adunki: (a) natenie pola rwna si zeru, (b) potencja pola rwna si zeru. Zad. 16 Potencja w pewnym punkcie pola pochodzcego od adunku punktowego wynosi V, a natenie pola wynosi E. Oblicz wielko adunku i odlego tego punktu od adunku. Przyjmij r = 1. Zad. 17 W oleju o gstoci 1 = 800kg/m3 wytworzono pionowe, jednorodne pole elektryczne o nateniu E = 3.6106V/m. W polu tym umieszczono naelektryzowan kulk o promieniu r = 510-3 m i gstoci 2 = 8.6103kg/m3. Obliczy adunek kulki jeeli wiadomo, e pozostaje ona w spoczynku. Elektrostatyka cigy rozkad adunku, prawo Gaussa Zad. 1 Wzdu cienkiego piercienia o promieniu R = 6cm rozoony jest rwnomiernie adunek Q = 10 C. Obliczy si z jak adunek ten dziaa na adunek punktowy q = 310-3C, znajdujcy si w odlegoci d = 5 cm od paszczyzny piercienia na jego osi symetrii. Zad. 2 Na cienkim metalowym drucie o dugoci L znajduje si rwnomiernie rozoony adunek Q, oddziaujcy si F na punktowy adunek q. adunek ten znajduje si na przedueniu drutu w odlegoci r od jego rodka (r > L/2). Okreli wielko punktowego adunku q. Zad. 3 Oblicz si dziaajc na punktowy adunek q, znajdujcy si w rodku rwnomiernie naadowanego adunkiem Q pokrgu o promieniu R. Zad. 4 Korzystajc z prawa Gaussa, wyznaczy natenie pola elektrycznego wytworzonego przez paszczyzn naadowan rwnomiernie adunkiem o gstoci powierzchniowej . Zad. 5 Dwie rwnolege pytki ustawiono w odlegoci d = 10cm od siebie i naadowano odpowiednio do potencjaw +1000V i +200V. Jaka jest warto i kierunek natenia pola w punkcie P odlegym o x = 2cm od pytki o potencjale +1000V? Jaki jest potencja w tym punkcie? Zad. 6 Dielektryczn kul o promieniu R naadowano jednorodnie adunkiem o gstoci objtociowej . Oblicz zaleno potencjau i natenia pola elektrycznego w funkcji odlegoci od rodka kuli. Zad. 7 Metalow kul o promieniu R naadowano adunkiem q. Oblicz potencja i natenie pola elektrycznego w funkcji odlegoci od rodka kuli. Zad. 8 Metalowa kulka o promieniu Ro posiadajca adunek Q znajduje si w powietrzu. Znale promienie powierzchni ekwipotencjalnych, ktrych potencjay rni si od siebie o V. Wpyw innych naadowanych cia pomin. Zad. 9 Nieskoczenie dug prost ni znajdujc si w prni naadowano ze sta gstoci liniow adunku . Wyznacz modu natenia pola E i potencja V jako funkcj odlegoci r od nici.

Kondensatory
Zad. 1 Paski kondensator powietrzny o powierzchni okadek S = 0,05 cm2 i odlegoci midzy nimi d = 10 m poczono na stale z bateri o napiciu U = 100V. Obliczy o ile zmieni si adunek kondensatora po cakowitym zanurzeniu go w oleju o wzgldnej przenikalnoci elektrycznej r = 6. Zad. 2 Kondensator napeniony olejem o staej dielektrycznej r = 1,8 naadowano do rnicy potencjaw U = 1000 V. Obliczy zmian napicia jaka nastpi wskutek wypynicia oleju z kondensatora. Zad. 3 Pomidzy okadki kondensatora prniowego wsunito dielektryk o staej dielektrycznej r w ten sposb, e wypeni on poow wntrza tego kondensatora. Oblicz stosunek pojemnoci kondensatora z wsunitym dielektrykiem do pojemnoci kondensatora prniowego. Zad. 4 Kondensator prniowy naadowano do napicia U 1 = 800 V. Po odczeniu od rda napicia, okadki tego kondensatora poczono z okadkami drugiego, nienaadowanego kondensatora o takich samych wymiarach wypenionego dielektrykiem. Obliczy wzgldn przenikalno elektryczn dielektryka, jeeli po poczeniu kondensatorw napicie spado do wartoci U2 = 100 V. Zad. 5 Paski kondensator naadowano do napicia U. Po odczeniu kondensatora od rda odlego midzy jego okadkami zmniejszono n razy. Energia kondensatora zmienia si przy tym o W. Obliczy pocztkowa pojemno kondensatora. Zad. 6 Pytki paskiego kondensatora prniowego o powierzchni S s ustawione poziomo. Dolna jest umocowana na stae, grna za zawieszona na sprynie o wspczynniku sprystoci k. Obliczy o ile wyduy si spryna, jeeli na pytki wprowadzi si rwne co do wartoci lecz o przeciwnych znakach adunki q. Zad. 7 Okadki prniowego kondensatora paskiego o powierzchni S = 500 cm2 znajduj si w odlegoci d1 = 1 cm od siebie i s naadowane do napicia U1 = 500 V. Jak prac trzeba wykona, aby po odczeniu rda napicia okadki oddali na odlego d2 = 4 cm? Przenikalno dielektryczna prni o = 8,8510-12 C/Vm. Zad. 8 Okadki kondensatora paskiego o powierzchni S = 200 cm2 rozsunito z odlegoci d1 = 0.1 cm na d2 = 0.4 cm. Oblicz jak zmieni si energia kondensatora, jeli by on cay czas podczony do baterii o rnicy potencjaw U = 300 V. Zad. 9 Kondensator paski o pojemnoci C naadowano adunkiem Q i odczono od rda prdu. Jak naley wykona prac, aby zwikszy trzykrotnie odlego midzy okadkami tego kondensatora? Zad. 10 Kondensator paski, ktrego obszar miedzy pytkami jest cakowicie wypeniony dielektrykiem ma pojemno C = 4F. Po naadowaniu go do napicia U = 100 V i odczeniu od rda zasilania z kondensatora usunito dielektryk. Wymagao to wykonania pracy W = 0,1 J. Obliczy wzgldn przenikalno elektryczn dielektryka. Zad. 11 Kondensator bez dielektryka naadowano adunkiem Q = 400C i odczono od rda napicia. Po wypenieniu przestrzeni midzy okadkami kondensatora dielektrykiem o staej dielektrycznej r = 4 napicie zmalao do wartoci U = 1000V. Obliczy: a) pojemno kondensatora, b) jego energi, przed i po wprowadzeniu dielektryka. Zad. 12 Kondensator powietrzny o zmiennej pojemnoci od C1 = 20 pF do C2 = 200 pF naadowano do napicia U = 220 V przy pojemnoci C2. Obliczy warto wykonanej pracy przy zmianie pojemnoci kondensatora od C 2 do C1 po uprzednim odczeniu od rda napicia. Opory mechaniczne pomin. Zad. 13 Dwa kondensatory o pojemnociach C1 i C2 poczono szeregowo i doczono do rda prdu staego o napiciu U. Obliczy energi kadego z kondensatorw. Zad. 14 Odlego midzy okadkami kondensatora paskiego o pojemnoci C zwikszono czterokrotnie, zmniejszajc rwnoczenie trzykrotnie powierzchni czynn okadek. Midzy okadki kondensatora wprowadzono dielektryk. Jak powinien on mie wzgldn przenikalno elektryczn, aby pojemno kondensatora nie zmienia si? Zad. 15 Do paskiego kondensatora wypenionego dielektrykiem o r = 5 doprowadzono adunek Q, wywoujc na nim rnic potencjaw U. Jak zmieni si adunek Q' zgromadzony na kondensatorze i napicie U' pomidzy jego okadkami, jeeli usuniemy dielektryk?

Ruch adunku elektrycznego w polu elektrycznym i magnetycznym Zad. 1 Obliczy przyspieszenie elektronu z jakim poruszaby si on pomidzy okadkami paskiego kondensatora prniowego o pojemnoci C, naadowanego adunkiem Q. Dodatkowe dane: m - masa elektronu, e - adunek elektronu, d - odlego midzy okadkami kondensatora. Zad. 2 Elektron poruszajc si prostopadle do okadek kondensatora paskiego, po przebyciu odlegoci d = 5 mm, jest to odlego midzy okadkami kondensatora, uzyska szybko v =105m/s. Jaka jest rnica potencjaw midzy okadkami kondensatora i natenie pola elektrostatycznego wewntrz kondensatora? Masa elektronu me = 9,110-31 kg, adunek elektronu e = 1,610-19 C. Zad. 3 Pomidzy okadki kondensatora prniowego, rwnolegle do jego okadek, zostaje wstrzelony z prdkoci v0 = 104 m/s proton. Oblicz przyrost energii kinetycznej protonu po przejciu przez kondensator, jeeli odlego midzy okadkami wynosi d = 5 mm, napicie midzy nimi U = 1200 V, a dugo okadek L = 0.05 m. Zad. 4 Pomidzy okadki prniowego kondensatora paskiego rwnolegle do pyt wpada elektron, wylatuje za pod ktem =45o do pierwotnego kierunku. Obliczy energi kinetyczn elektronu w chwili wejcia do kondensatora, jeeli natenie pola wewntrz kondensatora wynosi E = 5103 V/m, a dugo okadek kondensatora L = 5 cm. Wpyw pola grawitacyjnego pomin. Masa elektronu me = 9,110-31 kg, adunek elektronu e = 1,610-19 C. Zad. 5 Pomidzy okadki kondensatora prniowego, rwnolegle do jego okadek, zostaje wstrzelony z prdkoci vo elektron. Okreli kt jaki tworz kierunki wektora vo i wektora prdkoci kocowej elektronu po przejciu przez kondensator, jeeli odlego midzy okadkami wynosi d, napicie midzy nimi U, a dugo okadek L. Zad. 6 Czstka o masie m = 6,610-27 kg i adunku q = 3,210-19 C porusza si po torze koowym o promieniu r = 0,45 m w polu magnetycznym o indukcji B = 1,2 Wb/m 2, prostopadym do paszczyzny toru. Oblicz prdko czstki i okres jej obiegu. Zad. 7 Naadowana czstka o okrelonej energii kinetycznej porusza si w polu magnetycznym po okrgu o promieniu R = 2cm. Po przejciu przez pytk oowian porusza si dalej po okrgu lecz o promieniu r = 1 cm w tym samym polu magnetycznym. Obliczy wzgldna zmian energii czsteczki. Zmian masy pomin. Zad. 8 Pole magnetyczne o indukcji B = 510-4 T jest skierowane prostopadle do pola elektrycznego o nateniu E=105V/m. Elektron wpada z pewn prdkoci v do obszaru tych pl, przy czym jego prdko jest prostopada do paszczyzny, w ktrej le wektory E i B. Obliczy: a) Prdko elektronu, jeeli podczas rwnoczesnego dziaania obu pl nie zostaje odchylony, b) Promie okrgu, po ktrym poruszaby si elektron o takiej prdkoci w przypadku dziaania wycznie pola magnetycznego. Zad. 9 Proton i elektron poruszaj si w jednorodnym polu magnetycznym, prostopadym do paszczyzn torw. Obliczy stosunek promieni tych torw w nastpujcych przypadkach: a) warto pdu elektronu jest rwna wartoci pdu protonu; b) energia kinetyczna protonu jest rwna energii kinetycznej elektronu. Stosunek masy protonu do masy elektronu mp/me = 1840. Efekty relatywistyczne pomin. Zad. 10 Poda skok krzywej rubowej dla adunku wlatujcego w obszar pola magnetycznego z prdkoci v pod ktem od kierunku pola magnetycznego o indukcji B.

Prawo Biota-Savarta i prawo Ampera Zad. 1 Wyznaczy indukcj pola magnetycznego wytworzonego przez prd o nateniu I pyncy przez: a) nieskoczenie dugi prostoliniowy przewodnik w odlegoci r od niego; b) p-nieskoczony prostoliniowy przewodnik w punktach A, B i C (patrz rys. 1a, h i s dane); c) nieskoczenie dugi przewodnik zgity pod ktem prostym w punktach E i F (patrz rysunek 1b, h i s dane). E F h B C I h A I rys.1a rys.1b Zad. 2 W dwch bardzo dugich, rwnolegle biegncych przewodach pyn prdy. W pierwszym przewodzie natenie jest dwukrotnie wiksze ni w drugim. Odlego midzy przewodami wynosi a. W jakiej odlegoci od pierwszego przewodu indukcja pola magnetycznego B jest rwna zeru, jeeli prdy pyn: a) w przeciwnym kierunku; b) w tym samym kierunku. Zad. 3 Dany jest przewodzcy ppiercie o promieniu R, ktry podczono do zasilania w punktach A i B tak, e prd o nateniu I popyn od A do B. Obliczy indukcj magnetyczn w rodku piercienia (punkt C na rysunku).

Zad. 4 Dany jest jednorodny piercie o promieniu r i oporze R. W dwch dowolnych punktach A i B tego piercienia przyczono dwa dugie przewody, tak by ich kierunki tworzyy przeduenia promieni tego piercienia. Zasilanie ze rda o napiciu U. Obliczy indukcj magnetyczn w rodku piercienia. Zad. 5 Przez nieskoczenie dugi przewd wygity w ptl o promieniu r, tak jak na rysunku poniej, pynie prd o nateniu I. Wyznacz indukcj magnetyczn w rodku piercienia (punkt O na rysunku).
.O .O

Zad. 6 Dany jest przewodzca ramka o boku a (rysunek), ktr podczono do zasilania w punktach A i B tak, e prd o nateniu I popyn od A do B. Obliczy indukcj magnetyczn w punkcie C (rodek boku ramki).

Zad. 7 Mamy przewodzc kwadratow ramk o boku a, w ktrej pynie prd o nateniu I. Obliczy indukcj magnetyczn: a) w rodku kwadratu; b) w rogu ramki. Zad. 8 Z drutu o tej samej dugoci utworzono obwody: jeden w ksztacie okrgu oraz drugi w ksztacie kwadratu. Obliczy stosunek wartoci indukcji magnetycznej w rodkach tych obwodw, jeeli pyn w nich prdy o tym samym nateniu.