1.

Pojcia : a) wydolno fizyczna oznacza zdolno czowieka do wysiku fizycznego angaujcego due grupy miniowe - bez szybko narastajcego zmczenia i warunkujcych jego rozwj zwian w rodowisku wewntrznym organizmu Wydolno : tlenowa i beztlenowa Tlenowa- zdolno do dugotrwaego wysiku o umiarkowanej intensywnoci z zachowaniem cigoci metabolizmu tlenowego Beztlenowa zdolno do krtkotrwaego wysiku o bardzo duej intensywnoci (supramaksymalnej) ok.30s. beztlenowa fosfagenowi(niekwasomlekowa) i glikolityzna(kwasomlekowa) b) wysiek fizyczny praca mini szkieletowych wraz z caym zespoem towarzyszcych jej czynnociowych zmian w organizmie. - klasyfikacja wysikw : Zaangaowania mini: Wysiki dynamiczne zaangaowanych w wysiek jest mniej ni 30% caej masy miniowej Wysiki oglne zaangaowanych w wysiek wicej ni 30% masy miniowej Czas pracy: Wysiki krtkotrwae 30s, 10,15min O redniej dogoci 30-60min Dugotrwae powyej 60 min Intensywno : obcianie wzgldne (jak bezwzgldn ilo energii trzeba osign podana w jednostkach mocy(wat) np. 50W (0,5l/min o2) bardzo mae, 100W(do 1l/min 02) rednie, 150W (1,5 l/min o2) -cikie, obcienia bezwzgldne ile musimy zaangaowa % maxa do pracy ( wyraana w % CM, w stosunku na 1kg ciaa) np. 15% MVC(max sia skurczu) lekkie, 25% MVC- rednie, 35%- cikie submaksymalna Vo2<Vo2 max czyli zapotrzebowanie na tlen < vo2 max maksymalna VO2=Vo2 max czyli aktualne zapotrzebowanie na tlen rwne puapowi tlenowemu supramaksymalne Vo2 >Vo2 max czyli zapotrzebowanie na zuycie tlenu wiksze ni Vo2 max Przykad : Wysiek jaki wykonuje maratoczyk to : Oglny-dugotrway-dynamiczny-submaksymalny Wysiek jaki wykonuje sprinter: Oglny-krtkotrway-dynamiczny-supramaksymalny c) Trening jest to wieloletni zorganizowany proces zmierzajcy do osignicia mistrzostwa sportowego. Trening fizyczny to proces polegajcy na powtarzaniu wysiku fizycznego o okrelonej intensywnoci i czasie trwania prowadzcy do zmian

adaptacyjnych na 4 poziomach : ultrastrukturalnym, morfologicznym, biochemicznym i czynnociowym. d) Termoregulacja szereg procesw i zachowa behawioralnych organizmw majcych na celu utrzymaniu wzgldnie staej temperatury ciaa. Jest to wane dla utrzymania homeostazy organizmu. e) Prawo wszystko albo nic jeeli bodziec jest progowy lub wikszy to reakcja komrki bdzie maksymalna (wszystko). Kady bodziec o mniejszej sile ni progowy nie wywoa reakcji (nic). Bodziec nadproowy nie wywoa silniejszej reakcji ni bodziec progowy, natomiast niesie zagroenie uszkodzenia komrki. Prawo to obowizuje w miniu sercowym, bonie presynaptycznej wkna nerwowego i miniowego. f)Tolerancja wysikowa- zdolno do wykonania okrelonych wysikw bez gbszych zakce homeostazy lub zaburze czynnoci narzdw wewntrznych. Miar tolerancji wysiku jest czas wykonywania wysiku do momentu powstania tych zmian. 2. Dlaczego VO2 max jest wanym wskanikiem do oceny wydolnoci fizycznej ? Vo2 max to najwiksza ilo tlenu, jak zuywa organizmu podczas wysiku o maksymalnej intensywnoci. Vo2 max jest wanym wskanikiem poniewa pozwala okreli sprawno mechanizmw odpowiedzialnych za transport o2 oraz procesw odpowiadajcych za wykorzystanie o2 do uwalniania energii. Pozwala rwnie okreli sprawno czynnikw takich jak : 1. Zwizane z ukadem oddechowym : -wentylacja minutowa puc - stosunek wentylacji pcherzykowej do perfuzji 2. Zwizane z kreniem : -objtoc minutowa Q -stezenie hemoglobiny -powinowactwo O2 do hemoglobiny -isnienie tetnicze -przepyw krwi (gsto kapilar) 3. Zwizane z przepywem miniowym : - przepyw krwi przez minie - gsto naczy krwiononych w miniu - przenikanie tlenu do mitochondrium 4. Zwizane z metabolizmem miniowym : -gsto mitochondriom w miniu - masa mini i typ wkien - dostarczanie substratw energetycznych do komrek miniowych Z tego wzgledu ze na wartosc Vo2max sklada sie tak wiele czynnikow to jego rola jest nieoceniona dla trenerow i zawodnikow. Uposledzenia jednego z czynikow dyskwalifikuje

zawodnika do uzyskania wysokiego Vo2max, gdyz parametr ten zawsze bedzie na tym poziomie co najslabsze ogniwo (czynnik). 3. Czynniki decydujce o sile i szybkoci skurczu mini szkieletowych ? Morfologiczne : -przekrj fizjologiczny(im wikszy tym sia skurczu wiksza), -uprzednie rozcignicie minia(optymalne rozcignicie to 120% dugoci) -procentowy skad wkien FT i ST(im wiecej wkien FT tym sia skurczu wiksza) -dugo sarkomeru(im duszy, tym sia skurczu wiksza) -rwnolege uoenie wkien miniowych Nerowe : -ilo pobudzonych jednostek motorycznych(im wiksza tym sia skurczu wiksza) -czstotliwo dziaania bodca(im wiksza czstotliwo, tym sia skurczu wiksza) 4. Opisz zjawisko superkompensacji Zjawisko S. polega na tym, e podczas > TRENINGU doprowadzamy do wyczerpania zasobw energetycznych. Organizm. dc do przywrcenia rwnowagi. odbudowuje podczas wypoczynku dotychczasowe zasoby (kompensacja) Jeeli za wysiek by duy, tak, e zapasy zostay wyczerpane, wwczas organizm nie tylko wyrwnuje powstae straty, ale nawet gromadzi zasoby niejako "na zapas". Umoliwia to wykonanie kolejnej pracy na nieco wyszym poziomie, ni w cyklu poprzednim. Odbudowanie w czasie wypoczynku wyczerpanych podczas wysiku zapasw pozwala nastpny trening wykona na podwyszonym poziomie. Organizm majc po prostu wiksze zasoby energetyczne, a take wiksze dowiadczenie w ich eksploatacji moe takiemu podwyszonemu wysikowi sprosta, Wielokrotnie, prawidowo, co do czstotliwoci, objtoci i intensywnoci powtarzanie wysiku na przemian z racjonalnie organizowanym wysikiem stanowi wic zasadnicz tajemnic podnoszenia sprawnoci fizycznej, a co za tym idzie zdrowia, dobrego samopoczucia, zdolnoci do wykonywania pracy bez zmczenia, fizycznej i psychicznej odpornoci na czas choroby. Jest te wanym warunkiem podniesienia sprawnoci intelektualnej. W sporcie wyczynowym zasady racjonalnoci i zgodnoci z faktycznymi potrzebami organizmu s czsto amane i zjawisko S. jest wykorzystywane na granicy bezpieczestwa a czsto granica ta jest przekraczana. Graficzne przedstawienie zjawiska S. (wg I. Malareckiego) 1. Kolejny trening nastpuje w momencie, kiedy faza S. mina, Trening nie zostawia trwaych ladw

2. Kolejne treningi przypadaj w fazie S. Nastpuje nakadanie si efektw treningu i wzrost wydolnoci

3. Seria treningw, pomidzy ktrymi nie dochodzi do penej odbudowy. Dopiero po zakoczeniu serii na bazie pogbionego wyczerpania nastpuje pogbiona S.

5. System obrony 9 letniego dziecka w trakcie pracy przy itnensywnosci maksymalnej. dziecko ma mniejsze mozliwosci pracy beztlenowej gdy ma za ma ilo masy miniowej w stosunku do masy caego ciao, u dzieci jest mniejsza sprawno enzymw, atwiej i szybciej dziecko sie odwadnia i traci sole, szybszy pobr i transport tlenu do komrek jest krtszy deficyt tlenu a vo2 max osiagane jest wczeniej. Wystpuje gorsza dystrybucja krwi. przyczyn ograniczajce dzieci przed wysikiem fizycznym jest labilny ukad kostno-stawowy nieodporny na takie obcienia, dziecko ma szybsz dynamik wypoczywania i nieco szybsz restytucj, dzieci maj niszy poziom adrenaliny i noradrenaliny dlatego nie moe doj do zakwaszenia

6.Koordynacja nerwowo-miesniowa na przykadzie rzutu 1. receptor -telereceptory(bd prciki i czopki) odbierajce bodce padajce na siatkwk oka, na ktrej obraz kosza jest rzeczywisty, odwrcony i pomniejszony 2. droga aferentna - impulsy z prcikw i czopkw przekazywane komrkami nerwowymi dwubiegunowymi na komrki nerwowe zwojowe, ktre nale do nerwu wzrokowego. nastpnie nerwem wzrokowym do skrzyowania wzrokowego, nastpnie pasmem wzrokowym do ciaa kolankowatego bocznego, a z niego promienistoci wzrokow do orodka wzrokowego w pacie potylicznym 3. orodek wzrokowy znajdujcy si w pacie potylicznym analizuje odebrany impuls i przekazuje go na wkna eferentne 4.droga eferentna - z orodka wzrokowego, korzeniami brzusznymi (wedle prawa BellaMagendiego) impuls biegnie do najodpowiedniejszego (wedug mzgu) efektora/w (minia/mini). 5. efektor - w tym przypadku bd to zarwno minie ng, niezbdne do wyskoku(przy rzucie) jak i minie ramion, niezbedne przy rzucie (mona nazwa odpowiednie minie dla lepszego efektu, ale naley pamita o antagonistycznej pracy, np. biceps si skraca, triceps si wydua) ;) PEACE !

7. Czynniki wpywajce na szybko przekazywania impulsu z komrki nerwowej do miniowej - jony wapnia i magnezu - czstotliwo bodzcowania - rodzaj wkna - ilo jednostek motorycznych - kolejno rekrutacji jednostek motorycznych - synapsa nerwowo- misniowa ( ACh, Ca2+, Mg2+) czyli iloc jonw 8. Zmiany w budowie i czynnociowe serca po wieloletnim treningu wytrzymaociowym. Zmiany w budowie : - zwikszenie objtoci i masy serca ( hipertrofia) Zmiany czynnociowe : - zwolnienie jego czynnoci w spoczynku - wzrost aktywnoci ATP-azy miofibrylnej - wzrost iloci mitochondriw w miocytach serca oraz wzrost stenie Enzymw energetycznych - zmniejszony obwodowy opr naczyniowy, wiksza elastyczno naczy - zwikszenie wysycenia krwi hemoglobin - zwikszenie iloci krwi krcej, zwikszenie iloci czerwonych krwinek poprzez stymulacj erytropoezy - zwikszenie objtoci minutowej, wie si ze wzrostem vo2 max i szybszym Usuwaniem metabolitw - zwikszenie kurczliwoci i elastycznoci minia sercowego, co powoduje wzrost pojemnoci skurczowej, - zwiksza si SV(pojemno wyrzutowa serca) - zmniejsza si HR - Q (pojemno minutowa serca) nie zmienia si lub ronie podczas wysiku - wzrost rnicy ttniczo-ylnej wysycenia krwi tlenem w tkance minia sercowego i lepiej wytrenowane minie szkieletowe odciajce prac serca - wzrost wykorzystania mleczanw podczas skurczw serca ZADANIE 9 a) b) c) d) e) f) 22 lata, 90kg, 171 Vo2 max: 34 ml/kg/min Vo2 max: ? BMI ? FAT kg ? FAT % ?

Rozwizanie : c) 34ml to jest 0,034 l, czyli 0,034 x 90kg = 3,06 l/min

d) BMI = 30,77 e) i f) na egzaminie podadz albo % tuszczu albo kg tuszczu Czy Vo2 max na poziomie 3,06l/min jest wysokim puapem ? Odp. Wg klasyfikacji maksymalnego poboru tlenu Astranda : Mczyzna w wieku 22 lat : warto 3,06 oznacza PRZECITN wydolno fizyczn. Bardzo wysoka jest na poziomie 4 l/min Odnonie BMI(naleny ciar ciaa) warto 30,77 oznacza i mczyzna jest OTYY ( od 30 do 39,99) Zapewne te ma wicej % tuszczu powinien (max do 20% norma). ZADANIE 10 20 lat, 50kg, 160cm, 2h pracy 50% vo2 max, kobieta a) b) c) d) vo2 max ? ml/kg/min Vo2 max 3 l/min BMI ? FAT ?

a) 3 l/min, czyli 3000 ml, 3000 : 50kg = 60 ml/kg/min b) BMI = 19,53 Vo2 max na poziomie 3l/min u kobiety jest wartoci BARDZO DOBR Wykonywana praca 2h odbywaa si na poziomie 1,5 l/min . BMI oznacza i kobieta jest blisko normy (zakres od 20-24,9). Przedstawiona praca na wykresie :

11. . puap tlenowy- definicja, opisa metod pomiaru

maksymalny pobr tlenu [VO2max], puap tlenowy: maksymalny pobr tlenu

podczas wysiku o maksymalnej intensywnoci. Inaczej zwany jest wydolnoci aerobow organizmu.

wyznaczenie VO2max wg nomogramu Astranda- Ryhming

co badamy?: wyznaczamy maksymalny pobr tlenu w oparciu o wykonanie wysiku fizycznego z intensywnoci submaksymaln. sprzt: cykloergometr lub stopie o wysokoci 40 cm dla mczyzn i 33 dla kobiet, cinieniomierz, monitor pracy serca, metronom, waga (TANITA) przeprowadzenie pomiaru i zadania do wykonania: - przed prb: pomiar podst. wskanikw antropometrycznych oraz wybranych wskanikw ukadu krenia. - podczas prby: badany wykonuje 5 minutowy wysiek wchodzc na stopie z czstotliwoci 22,5 razy na minut- rytm wyznacza metronom 90/ min; wyznaczy czsto skurczw serca w stabilizacji funkcjonalnej (sprawdzamy HR co 1 minut); obliczy wielko wykonywanej pracy; wyznaczy wielko zuycia tlenu z Nomogramu; wyznaczy VO2max w oparciu o Nomogram; oceni poziom wydolnoci tlenowej; obliczy intensywno wzgldn [% VO2max] wykonanego wysiku

12. Procesy odpowiedzialne za przekazanie impulsu nerwowo-miniowego Impuls nerwowy-(bodziec) uwolnienie acetylocholiny (Ach) z pcherzykw synaptycznych ( przy udziale jonw Ca++) - wizanie acetylocholiny z receptorem w bonie postsynaptycznej aktywacja i otwieranie kanaw jonowych w bonie wkna miniowego ( postsynaptycznej) potencja czynnociowy bony postsynaptycznej potencja czynnociowy bony siateczki sarkoplazmatycznej uwolnienie Ca2+ w siateczce sarkoplazmatycznej czenie si Ca2+ z troponin C odsonicie aktyny, aktywacja gw miozyny uwolnienie energii w procesie hydrolizy ATP wlizgnicie si aktyny pomiedzy miozyn ( skurcz sarkomera) 13.rodzaje wysilku ze wzgledu na obcienie 14.wyjasnij dlaczego dziecko szybciej niz dorosly meczy sie w trakcie wysilku o intensywnosci50% vo2max