qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwert

yuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopas
dfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklz
Testyzchemii
OdpowiedzidoczciI
xcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnm
qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwerty
uiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasd
fghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzx
cvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq
wertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui
opasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfg
hjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxc
vbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq
wertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui
opasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfg
hjklzxchttp://www.chemia.sos.pl
sdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjkl

20081227

Rozwizania informatyczne
Chemia SOS- pomoc i korepetycje z chemii

Pomoc i korepetycje z chemii,

przygotowanie do matury
rozszerzonej z chemii

Osoby zamierzajce studiowa

medycyn musz zdawa matur
na poziomie rozszerzonym. Testy
zwarte w tym arkuszu (ponad 300
pyta testowych pogrupowanych
tematycznie z zakresu chemii
nieorganicznej), wraz z
omwionymi dokadnie
odpowiedziami umoliwi solidne
przygotowanie si do matury z
chemii.

Omwione odpowiedzi do zestawu 300 pyta,

moesz otrzyma w cenie 3 z (3,69 z brutto).

Chc zakupi testy i omwione do nich

odpowiedzi.

Spistreci
1. OBLICZENIA W OPARCIU O WZORY ZWIZKW, RWNANIA REAKCJI CHEMICZNYCH I
PODSTAWOWE PRAWA CHEMICZNE ................................................................................................................... 4
1.1.
CHEMIA NIEORGANICZNA ............................................................................................................................ 4
1.2.
CHEMIA ORGANICZNA ................................................................................................................................. 6
2.

USTALANIE WZORU EMPIRYCZNEGO I RZECZYWISTEGO BADANEGO ZWIZKU .............. 8

3. STECHIOMETRIA MIESZANIN. REAKCJE SUBSTRATW ZMIESZANYCH W STOSUNKU

NIESTECHIOMETRYCZNYM. ................................................................................................................................. 10
4.

WYDAJNO REAKCJI CHEMICZNEJ .................................................................................................. 13

5. ROZTWORY .................................................................................................................................................. 14
5.1.
POJECIA PODSTAWOWE. ROZTWORY RZECZYWISTE I KOLOIDALNE .......................................................... 14
5.2.
ZOBOJTNIANIE ROZTWORW ................................................................................................................... 17
6.

BUDOWA ATOMU ........................................................................................................................................ 19

7.

ZWIZEK BUDOWY ATOMU Z UKADEM .......................................................................................... 23

8.

PRZEMIANY JDROWE............................................................................................................................. 24

9. PRZEWIDYWANIE BUDOWY PRZESTRZENNEJ ................................................................................ 27

9.1.
HYBRYDYZACJA ........................................................................................................................................ 27
9.2.
METODA VSEPR ....................................................................................................................................... 29
10. WIZANIA CHEMICZNE ........................................................................................................................... 30
11. STRUKTURA CIA STAYCH .................................................................................................................. 33
12. EFEKTY ENERGETYCZNE........................................................................................................................ 34
13. KINETYKA I STATYKA REAKCJI ........................................................................................................... 37
14. KATALIZA ..................................................................................................................................................... 39
15. DYSOCJACJA ................................................................................................................................................ 40
15.1. POJCIA PODSTAWOWE. STAA I STOPIE DYSOCJACJI ............................................................................. 40
15.2. STENIE JONW WODOROWYCH, PH ROZTWORU .................................................................................... 42
16. WSKANIKI, PRZEWODNICTWO ROZTWORW.............................................................................. 44
17. TEORIE KWASW I ZASAD...................................................................................................................... 46
18. AMFOTERYCZNO................................................................................................................................... 47
19. HYDROLIZA .................................................................................................................................................. 49
20. ILOCZYN ROZPUSZCZALNOCI ............................................................................................................ 53
21. ZWIZKI KOMPLEKSOWE ...................................................................................................................... 55
22. PROCESY REDOX ........................................................................................................................................ 57
22.1. POJCIA PODSTAWOWE .............................................................................................................................. 57
22.2. PRZEWIDYWANIE KIERUNKU REAKCJI ....................................................................................................... 59
22.3. REAKCJE REDOX ........................................................................................................................................ 61
23. OGNIWA ......................................................................................................................................................... 62
24. ELEKTROLIZA ............................................................................................................................................. 64

1. Obliczenia w oparciu o wzory zwizkw, rwnania reakcji chemicznych i podstawowe

prawa chemiczne
1.1. Chemia nieorganiczna
1.
Odp. B
T=277K wskazuje, e w tej temperaturze woda jest ciecz. Cinienie nie ma praktycznie wpywu na
objto wody. 1mol wody to 18g, przyjmujc gsto wody d=1g/cm3, to ta masa wody zajmie objto
18cm3, czyli 1,8.10-2dm3.
2.
Odp. C
Powietrze jest mieszanin gazw w ktrej tlen stanowi okoo 21% (1/5).
1mol powietrza zajmuje objto 22,4dm3 = Nczsteczek
to:
0,5dm3 = x
x=N/44,8. Ale z tego tylko 1/5 stanowi tlen, czyli ilo czsteczek tlenu 1/5.N/44,8 = N/224.
3.
Odp. C
Siarczek elaza(II) jest czsteczk dwuatomow, natomiast tlenek wgla(IV) trjatomow.
nCO2=22/44=0,5mola. W tej iloci CO2 znajduje si 1,5mola atomw. Taka ilo atomw znajdzie si w
0,75mola siarczku elaza(II), czyli w 0,75mola.87,8g/mol=65,85g.
4.
Odp. D
W 1molu tlenku azotu(III) N2O3 znajduje si 28g azotu. W tlenku azotu(II) NO, w 1molu znajduje si 14g
azotu. 28g azotu znajdzie si w 2molach tego tlenku, czyli w 60g.
5.
Odp. B
Mieszanina 0,4mola SO2 i 88g, czyli 2moli CO2 to 2,4mola gazu, ktry zajmie objto
2,4mol.22,4dm3/mol=53,76dm3. Patrz prawo Daltona.
6.
Odp. C
Dla przemiany gazu przy staej objtoci moemy skorzysta ze wzoru: P1/T1=P2/T2. T1=250K, T2=?.
T2=T1P2/P1 (P2/P1=2). T2=T1.2=500K.
7.
Odp. B
W warunkach normalnych brom jest ciecz. W cieczy odlegoci midzyczsteczkowe s o wiele
mniejsze ni w gazach. Przy cilejszym upakowaniu, w tej samej objtoci znajdzie si wicej czsteczek.
Najwiksza ilo czsteczek (atomw) bdzie w naczyniu z bromem.

8.
Odp. A
Zapiszmy i przeczytajmy rwnania zachodzcych reakcji:
4Al + 3O2
108g
2Zn + O2
130,8g

2Al2O3
204g
2ZnO
162,8g

Po uoeniu proporcji otrzymamy:

ze 108g glinu otrzymuje si 204g tlenku glinu, to
z mAl. otrzymamuje si 51g tlenku glinu
mAl.=27g
ze 130,8g cynku otrzymuje si 162,8g tlenku cynku, to
z mZn otrzymuje si 91g telnku cynku.
mZn=73g
Skad stopu (bez liczenia wida) 27% glinu i 73% cynku.
9.
Odp. D
Jak zwykle w tego typu zadaniach zaczniemy od napisania rwnania przebiegajcej reakcji i
odpowiedniego przeczytania go:
MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O
z 87g powstaje
70,9g chloru, to
z 26,1g powstanie
x g chloru
x=21,27g
21,27g chloru = 0,3mola = 7,72dm3
10.
Odp. B
MNa2SO4= 142g/mol; MK2SO4=174g/mol; MBaCl2=208,23g/mol
4g mieszaniny w skrajnym przypadku moe zawiera 100% jednego ze skadnikw. Najmniejsz mas
molow ma siarczan(VI) sodu i w oparciu o ten zwizek naley prowadzi obliczenia (najmniejsza masa
molowa to w skrajnym przypadku bdzie go najwicej moli).
4g/142=0,028mol. Tak ilo moli (co najmniej) BaCl2 naley doda do roztworu.
mBaCl2=0,028.208,23=5,83g.
11.
Odp. A
Zapiszmy rwnanie reakcji i przeczytajmy je:
M + 2HCl MCl2 + H2
z 1 mol powstaje
22,4dm3 wodoru, to
z x mol powstanie
1,12dm3 wodoru.
x=0,05mol
Wiemy, e 2g nieznanego metalu to 0,05mola
wic x g tego metalu bdzie stanowio 1mol
x=40g/mol
Masa molowa 40g/mol oznacza, e tym nieznanym metalem jest wap, a jego wodorotlenek posiada
wzr Ca(OH)2.
5

1.2. Chemia organiczna

12.
Odp. C
Zapiszmy rwnanie zachodzcej reakcji:
O
R C

+ 2Ag+

NH3

R-COOH + 2Ag + 2H+

H
1mol
x mol

2x107,87g
43,2g

x=0,2mol
umy kolejn proporcj:
16,2g kwasu 0,2mol, to
x g kwasu 1mol
x=88g/mol
Dalej moemy obliczy masy molowe podanych aldehydw i znale ten, ktry po utlenieniu da kwas o
masie molowej rwnej 88g/mol, lub zapisa wzr oglny kwasu: CnH2n+2CO2 i obliczy n.
M=88=n.12+2.n+2+44
n=3. poszukiwany aldehyd jest aldehydem o 4 atomach wgla. Jest to wic butanal.
13.
Odp. B
Powstanie tylko jednego produktu reakcji wiadczy, e brom uleg addycji (addycji do podwjnego
wizania). W produkcje znajduj si obydwa atomy bromu. Masa molowa substratu to:
M=202-160=42g/mol. Nieznanym zwizkiem jest zatem alken o masie molowej 42g/mol. Alken: CnH2n, jego
masa molowa M=12.n+2.n=42
Po rozwizaniu rwnania otrzymamy n=3. Wglowodorem jest zatem propen.
14.
Odp. B
Jeden mol wodoru w warunkach normalnych zajmuje 22,4dm3.
Na utwardzenie 0,4mola glicerydu zuyto17,92dm3 wodoru, to
na utwardzenie 1mola glicerydu potrzeba x dm3 wodoru,
x=44,8dm3. Na utwardzenie 1 mola glicerydu potrzeba 2moli wodoru, czyli w zwizku znajduj si 2
wizania podwjne.
15.
Odp. C
W powietrzu tylko okoo 20% stanowi tlen, czyli na spalenie 2dm3 acetylenu zuyto 20.0,2=4dm3 tlenu.
Na spalenie 1 mola acetylenu potrzeba 2moli tlenu. Zapiszmy rwnanie reakcji:
C2H2 + 2O2 CO + CO2 + H2O
Po lewej stronie rwnania reakcji mamy 1 mol acetylenu oraz 2mole tlenu. Po drugiej stronie, w
produktach musz rwnie wystpowa 4 atomy tlenu. Tylko w produktach w punkcie C one wystpuj.
16.
Odp. D
Glukoza spala si wg rwnania reakcji:
C6H12O6 + 6O2
6CO2 + 6H2O
Z rwnania reakcji widzimy, e ze spalenia 1mola glukozy powstanie 6moli (108g) wody. W warunkach
pokojowych jest ona ciecz, o d=1,0g/cm3 i zajmuje objto 108cm3.
6

17.
Odp. B
O
2 H2C C
NH2 OH

H2N CH2 C

-H2O

O
N CH2 C
H

O
-H2O

H2N CH2 C

-H2O

H2N CH2 C

OH

O
N CH2 C
H

O
N CH2 C
H

O
N CH2 C
H

OH

O
N CH2 C
H

O
N CH2 C
H

OH

Widzimy, e podczas kondensacji za kadym razem wydziela si czsteczka wody, w iloci (n-1), gdzie
n jest iloci kondensujcych ze sob czsteczek. Mglicyny=75, masa tetrapeptydu M=4.75-3.18=246u
18.
Odp. A
Zobacz wyjanienie do problemu 92.
Mglukozy=180g/mol
Masa czsteczkowa celulozy, powstaej z 2000 czsteczek glukozy: M=2000.180-1999.18=324018g/mol
19.
Odp. B
Oktan spala si w tlenie wg rwnania reakcji:
C8H18 + 12,5O2
8CO2 + 9H2O
Z rwnania reakcji moemy wywnioskowa, e:
Do spalenia 114g (1mola) oktanu potrzeba 12,5.22,4dm3 tlenu, to
do spalenia 1g oktanu potrzeba x dm3 tlenu
x=2,46dm3.
20.
Odp. C
Propan C3H8 M=44g/mol
W warunkach normalnych 44g propanu zajmuj objto 22,4dm3. Wic 1dm3 propanu way
44/22,4=1,96g/dm3
21.
Odp. A
2 czci objtociowe wodoru 2.22,4dm3 =44,8dm3, mH=4g
1 cz objtociowa tlenku wgla to 22,4dm3, mCO=28g.
W sumie ta mieszanina zawiera 3mole czsteczek, zajmuje objto 67,2dm3 i way 32g. Mol
czsteczek tej mieszaniny way 32/3=10,667g
Mol metanu way 16g
dwzg=dgaz/dmetan=Mgaz/Mmetan=10,667/16=0,667

2. Ustalanie wzoru empirycznego i rzeczywistego badanego zwizku

22.
Odp. A
Mhydrat=MCaCl2+mH2O=MCaCl2+18.x
40,3% wody w CaCl2.xH2O oznacza, e:
100%

mH 2 O
Mhydrat

= 100%

mH 2 O
M CaCl 2 + m H 2 O

= 49,3%

Po przeksztaceniu rwnania otrzymamy:

0,493.MCaCl2+0,493.mH2O= mH2O
0,493.111=0,507 mH2O
mH2O=108
x=108/18=6
23.
Odp. C
Zapiszmy rwnanie reakcji i przeczytajmy je:
MgSO4 + BaCl2

BaSO4 + MgCl2
233,4
2,33

120,37
x
x=1,20g

W 2,46g hydratu znajduje si 1,20g MgSO4 i 1,26g wody. 1,20g MgSO4=0,01 mola MgSO4, 1,26g
H2O=0,07mola H2O. To na 1mol siarczanu(VI) magnezu przypada 7moli H2O
24.
Odp. B
Zapiszmy rwnanie opisywanego procesu i przeanalizujmy je:
BaI2.xH2O

BaI2 + xH2O

z 10,407 g uwodnionej soli otrzymano

z xg

9,52g bezwodnej, to
391,13 (1mol)
x=427,57 g = 1 mol uwodnionego jodku baru

masa wody zawartej w tej soli m=427,57-391,13=36,44g

x=mH2O/18=2
25.
Odp. B
Zobacz zadania ze stechiometrii.
Z definicji stenia procentowego: w 100g soli znajduje si:
18,26g Ca; 0,456mola
32,42g Cl; 0,915mola
5,48g H; 5,48mola
43,84g O; 2,74mola
Ca:Cl:H:O =0,456:0,915:5,48:2,74 = 1:2:12:6 (ostateczny stosunek otrzymuje si po podzieleniu kadej
liczby przez najmniejsz z nich).
Wzr empiryczny CaCl2.6H2O jest rwnoczenie wzorem sumarycznycm.

26.
Odp. A
Zapiszmy rwnanie reakcji:
NaOOC R COONa + 2H2O
HOOC R COOH + 2NaOH
2mole
zasady
wic,
1mol kwasu
x moli kwasu
0,02.0,1M zasady
x=0,001mol

0,126g uwodnionego kwasu to 0,001mol, to

xg uwodnionego kwasu stanowi 1mol
x=126g/mol=Muwodniongo kwasu
masa wody m=126-90=36g, co stanowi 2mole wody.
27.
Odp. C
Cl
+ Cl2

Fe

Cl

Cl

Cl

M=78
M=78+1.35,45-1.1

Cl

Cl2/Fe

Cl2/Fe

M=78+2.35,45-2.1

............
Cl
M=78+3.35,45-3.1

Zawarto chloru w zwizku liczymy ze wzoru:

48,35% = 100%

n 35,45
78 + n 35,45 n

Po przeksztaceniu i obliczeniu otrzymamy n=2

28.
Odp. C
Stosunek wagowy C:H:O=0,9:0,2:1,2 oznacza: mC:mH:mO. Zamiemy stosunek masowy na stosunek
molowy dzielc podane liczby przez odpowiednie masy molowe:
C:H:O=0,075:0,2:0,075.
W kolejnym kroku ustalmy wzr empiryczny dzielc podane liczby przez najmniejsz z nich:
C:H:O=1:2,667:1. Wzr empiryczny zwizku (CH2,667O)n.
Prawdopodobny wzr czsteczkowy:
dla n=2 C2H5,334O2
dla n=3 C3H8O3 Podany wzr odpowiada alkoholowi alifatycznemu trjwodorotlenowemu.
29.
Odp. B
W prbce o masie 1,5g znajduje si:
0,6g=0,05mola wgla
0,1g=0,1mola wodoru
1,5g-0,7=0,8=0,05 mola tlenu
C:H:O=1:2:1. Wzr empiryczny zwizku (CH2O)n.
dla n=1 CH2O (zwizkiem o takim wzorze moe by metanal)
dla n=2 C2H4O2 (zwizkiem o takim wzorze moe by kwas octowy, mrwczan metylu)
dla n=3 C3H6O3 (zwizkiem o takim wzorze moe by kwas mlekowy)