II OSK 1657/09 - Wyrok NSA z 2010-02-12

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/30638D1178

II OSK 1657/09 - Wyrok NSA

Data orzeczenia Data wpywu Sd Sdziowie 2010-02-12 2009-09-30 Naczelny Sd Administracyjny Alicja Pluciska-Filipowicz Anna ak Magorzata Jakowska /przewodniczcy sprawozdawca/ 6168 Weterynaria i ochrona zwierzt Administracyjne postpowanie II SA/Kr 561/09 - Wyrok WSA w Krakowie z 2009-06-24 Samorzdowe Kolegium Odwoawcze Oddalono skarg kasacyjn Dz.U. 2001 nr 142 poz 1591 art. 6 ust. 1, art. 7 ust. 1 pkt. 3 i pkt 14, art. 7 ust. 2
Ustawa z dnia 8 marca 1990 o samorzdzie gminnym - tekst jednolity

orzeczenie prawomocne

Symbol z opisem Hasa tematyczne Sygn. powizane Skarony organ Tre wyniku Powoane przepisy

Dz.U. 2005 nr 236 poz 2008 art. 3 ust. 2

Ustawa z dnia 13 wrzenia 1996 r. o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach - tekst jednolity

Dz.U. 2003 nr 106 poz 1002 art. 1 ust. 3, art. 4 pkt. 16, 17, 18
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierzt - tekst jednolity.

Dz.U. 1997 nr 78 poz 483 art. 86

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjta przez Nard w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.

Dz.U. 2005 nr 127 poz 1066 art. 9 ust. 2

Ustawa z dnia 13 padziernika 1995 r. Prawo owieckie - tekst jednolity.

SENTENCJA Naczelny Sd Administracyjny w skadzie: Przewodniczcy: Sdzia NSA Magorzata Jakowska /spr./ Sdzia NSA Alicja Pluciska Filipowicz Sdzia del. NSA Anna ak Protokolant asystent sdziego Konrad Mynkiewicz po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2010 r. na rozprawie w Izbie Oglnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. K. od wyroku Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego w Krakowie z dnia 24 czerwca 2009 r. sygn. akt II SA/Kr 561/09 w sprawie ze skargi M. K. na decyzj Samorzdowego Kolegium Odwoawczego w Tarnowie z dnia [...] marca 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia niewanoci decyzji oddala skarg kasacyjn. UZASADNIENIE Wnioskiem z dnia 14 lutego 2008 r. M. K. zwrci si do Starosty Bocheskiego z prob o wydanie decyzji administracyjnej zezwalajcej na usunicie z jego domu dzikiego zwierzcia - kuny. Wskaza, i zwierz zamieszkujce w jego domu poczynio ogromne szkody, w tym zniszczyo foli ochronn na poddaszu, regipsy oraz ocieplenie. Poinformowa take, e w dniu 28 listopada 2007 r. zwrci si w tej sprawie do Burmistrza Bochni, jednak jego wniosek zosta rozpatrzony negatywnie. Postanowieniem z dnia [...] marca 2008 r. (znak: [...]), Starosta Bocheski, dziaajc w trybie art. 65 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postpowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm. - dalej jako k.p.a.) przekaza wniosek M. K. Burmistrzowi Bochni celem rozpatrzenia wedug waciwoci. Zaalenie na powysze postanowienie wnis wnioskodawca podajc w uzasadnieniu, e w sprawie usunicia kuny z posesji zwrci si do Ministerstwa rodowiska, z ktrego otrzyma pismo informujce go o tym, i zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 padziernika 1995 r. Prawo owieckie (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.), to wanie Starosta jest organem waciwym do wydawania decyzji o odowie lub odstrzale redukcyjnym zwierzt dzikich. Samorzdowe Kolegium Odwoawcze w Tarnowie, po rozpoznaniu zaalenia, postanowieniem z dnia [...]

1 z 12

2012-06-14 16:37

II OSK 1657/09 - Wyrok NSA z 2010-02-12

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/30638D1178

kwietnia 2008 r. uchylio w caoci zaskarone postanowienie Starosty Bocheskiego i przekazao spraw temu organowi do ponownego rozpatrzenia. Decyzj z dnia [...] czerwca 2008 r. (Nr [...]) Starosta Bocheski, po rozpoznaniu wniosku M. K., uchyli zakaz wynikajcy z art. 9 ust. 1 pkt. 2 ustawy Prawo owieckie i zezwoli na schwytanie lub wyposzenie zwierzcia dzikiego - kuny z prywatnej posesji wnioskodawcy. Jednoczenie organ stwierdzi, i: usunicia kuny mog dokona jedynie osoby uprawnione do wykonywania polowania m.in. czonkowie k owieckich, do schwytania zwierzyny uy mona jedynie sieci lub puapek nie ranicych i nie chwytajcych za koczyn, schwytane zwierz naley przetransportowa i wypuci w jego naturalnym rodowisku bytowania, po zakoczeniu postpowania wnioskodawca zobowizany jest do zoenia w Starostwie Powiatowym w Bochni pisemnego sprawozdania z przeprowadzonej procedury. M. K. skierowa rwnie do Starosty Bocheskiego wniosek o rekompensat szkd spowodowanych przez kun w okresie od dnia [...] marca 2008 r. do dnia [...] czerwca 2008 r. tj. od wydania przez Starost postanowienia przekazujcego spraw do rozpatrzenia wedug waciwoci Burmistrzowi Bochni do wydania przez niego prawidowej decyzji. Wystpi take do Starostwa Powiatowego w Bochni z wnioskiem o sfinansowanie kosztw zwizanych z usuniciem kuny. Oba wystpienia spotkay si z odpowiedzi odmown. Wnioskiem z dnia 18 listopada 2008 r. M. K. wystpi do Samorzdowego Kolegium Odwoawczego w Tarnowie o stwierdzenie niewanoci decyzji Starosty Bocheskiego z dnia [...] czerwca 2008 r. wskazujcy, e ww. decyzja w sposb racy narusza prawo, poniewa nie wskazuje adresata. Decyzja jest take wadliwa z powodu wprowadzenia w niej niewykonalnego warunku tj. posuenia si osob nalec do organizacji obcej porzdkowi prawnemu, a jej wykonanie byoby zagroone kar. Decyzj z dnia [...] stycznia 2009 r. (znak: [...]), Samorzdowe Kolegium Odwoawcze w Tarnowie odmwio stwierdzenia niewanoci decyzji Starosty Bocheskiego z dnia [...] czerwca 2008 r. W uzasadnieniu organ wskaza, i adna z wad powoanych przez M. K., a okrelonych w art. 156 4 pkt 2, 5 i 6 k.p.a., w badanej sprawie nie wystpuje. Zdaniem organu decyzja Starosty Bocheskiego po pierwsze, prawidowo okrela adresata (zawiera wystarczajco wyrane doprecyzowanie strony, do ktrej zostaa skierowana). W tym zakresie organ posikowo powoa take wyrok NSA z dnia 18 czerwca 2008 r. o sygn. akt II OSK 674/07. Po drugie, kwestionowana decyzja jest wykonalna, bowiem M. K. realizujc j bez wtpienia moe sam, we wasnym zakresie, dokona wyposzenia kuny z posesji. Ponadto moe schwyta kun, jednake w tym przypadku musi postpowa w taki sposb aby nie wyrzdzi zwierzciu krzywdy za po schwytaniu zwierz przetransportowa do miejsca bytowania i wypuci. Natomiast zarzut dotyczcy zawarcia w decyzji warunku, i usunicia kuny dokona mog jedynie osoby uprawnione do wykonywania polowania m.in. czonkowie k owieckich, nie stanowi o jej niewykonalnoci i jest nieuzasadniony. W ocenie SKO, powierzenie dokonania fizycznego usunicia zwierzcia dzikiego profesjonalicie, chociaby czonkowi koa owieckiego stanowi jedynie gwarancj prawidowego i bezpiecznego wykonania decyzji. Zawarcie w decyzji omawianego warunku suy ma bowiem zapobieeniu sytuacji, w ktrej osoba nieobeznana z zasadami postpowania z dzik zwierzyn poniosaby szkody na zdrowiu prbujc dokona jej samodzielnego usunicia. Po trzecie, odnoszc si do zarzutu zagroenia kar w przypadku wykonania decyzji Starosty SKO wskazao, e w ustawie Prawo owieckie znajduje si oglny zakaz chwytania i odawiania dzikich zwierzt, ale od tej zasady przewidziany jest wyjtek. Z uwagi bowiem na to, e Starosta

2 z 12

2012-06-14 16:37

II OSK 1657/09 - Wyrok NSA z 2010-02-12

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/30638D1178

Bocheski udzieli zgody M. K. na schwytanie kuny, wykonanie takiej decyzji nie wywoa czynu zagroonego kar. Nadto organ wskaza, i Starosta Bocheski wydajc zezwolenie na usunicie lub wyposzenie dzikiego zwierzcia w dalszym cigu obowizany jest do ochrony rodowiska naturalnego i zamieszkujcych w nim zwierzt. Tym samym sposb realizacji wydanej decyzji nie moe pozosta bez jakiejkolwiek kontroli. Po ponownym rozpoznaniu sprawy, decyzj z dnia [...] marca 2009 r. (znak: [...]), SKO utrzymao w mocy swoje wczeniejsze rozstrzygnicie z dnia [...] stycznia 2009 r., powoujc w uzasadnieniu analogiczne jak poprzednio argumenty. Skarg na powysz decyzj zoy M. K. kwestionujc wydane rozstrzygnicie w caoci i zarzucajc mu bdn wykadni przepisw art. 156 1 pkt 2, 5 oraz 6 k.p.a. poprzez odmow stwierdzenia niewanoci decyzji Starosty Bocheskiego w sytuacji, gdy spenione zostay przesanki wymienione w tych przepisach oraz art. 107 1 k.p.a. poprzez pominicie w zaskaronej decyzji uzasadnienia prawnego oraz podstawy materialnoprawnej, stanowicej podstaw praw i obowizkw wyznaczonych w decyzji Starosty Bocheskiego. W uzasadnieniu skarcy wskaza, i SKO niezasadnie trwa przy pogldzie, e to wanie on jest adresatem decyzji Starosty. Zdaniem M. K., istot problemu nie jest to, czy skarcy ma przymiot strony w sprawie, ale to czy moe on by podmiotem uprawnie i obowizkw wskazanych w decyzji Starosty. Chodzi zatem o bd co do osoby, ktry stanowi race naruszenie prawa (art. 156 1 pkt 2 k.p.a.). W kwestii niewykonalnoci decyzji Starosty skarcy zauway, i w jego ocenie uzasadnienie zaskaronej decyzji jest "mtne", i nie daje moliwoci zrozumienia, czy skarcy ma moliwo, czy te obowizek przekazania wykonania decyzji czonkowi koa owieckiego, czy te moe moliwo ma wtedy gdy umie si obchodzi z dzikimi zwierztami, a obowizek wwczas, gdy nie umie, albo gdy kuna jest niebezpieczna i kontakt z ni grozi okaleczeniem. Nadto zauwaa, e skoro decyzj moe wykona samodzielnie, to po co jest w niej mowa o czonkach k owieckich. Skarcy wskazuje rwnie, i nie jest przekonany co do tego, czy SKO jest uprawnione do wyjaniania wtpliwoci zwizanych z treci decyzji Starosty Bocheskiego. Przygldajc si bowiem osnowie decyzji (Starosty), dostrzec mona stanowcze rozstrzygnicie, i usunicia mog dokona osoby uprawnione do wykonywania polowania. Jakkolwiek Starosta wymienia czonkw k owieckich jedynie przykadowo, to skarcemu nie s znane osoby uprawnione do polowania, niebdce czonkami Polskiego Zwizku owieckiego. Zgadzajc si z twierdzeniem SKO, e skarcy moe sam wyposzy intruza, M. K. wskazuje, i Starosta Bocheski zezwalajc mu na takie zachowanie, przekroczy granice upowanienia ustawowego, uprawniajcego go do uchylenia zakazu chwytania i przetrzymywania zwierzyny. Kompetencje Starosty nie rozcigaj si bowiem na uchylenie zakazu poszenia zwierzyny, co stanowi kolejny argument za racym naruszeniem prawa. Odnoszc si do kwestii braku zagroenia kar w przypadku wykonania decyzji skarcy wskaza, i w zasadzie brak jest uzasadnienia pogldu SKO wyraonego w tym zakresie. Nie jest zatem wiadome, czy powierzenie wykonania decyzji czonkowi koa owieckiego (nie za czonkowi Polskiego Zwizku owieckiego), ktry nie jest wymieniony w decyzji, uchyla karalno. Odpowiadajc na skarg M. K., organ wnis o jej oddalenie, podtrzymujc swoje wczeniejsze stanowisko. Wyrokiem z dnia 24 czerwca 2009 r. (sygn. akt II SA/Kr 561/09), Wojewdzki Sd Administracyjny w Krakowie oddali skarg M. K. na decyzj SKO w Tarnowie z dnia [...] marca 2009 r. ([...]). W uzasadnieniu orzeczenia Sd pierwszej instancji wskaza, i niezasadny jest zarzut braku prawidowego okrelenia przez Starost Bocheskiego w decyzji z dnia [...] czerwca 2008 r. jej adresata. W ocenie Sdu, kwesti powysz szczegowo wyjanio SKO w swoich decyzjach. W sprawie nie budzi wtpliwoci fakt,

3 z 12

2012-06-14 16:37

II OSK 1657/09 - Wyrok NSA z 2010-02-12

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/30638D1178

e przedmiotowa decyzja zostaa wydana przez Starost Bocheskiego po rozpoznaniu wniosku M. K., ktrym ww. wystpi o uchylenie zakazu chwytania i poszenia dzikiego zwierzcia - kuny. Poniewa Starosta jednoznacznie i wyranie wskaza w osnowie decyzji, i wyda j po rozpatrzeniu wniosku skarcego, to nawet brak bezporedniego sformuowania, w ktrym organ wskazaby wprost, e "uchyla zakaz chwytania i poszenia zwierzcia dzikiego - kuny wobec M. K." wraz ze wskazaniem jego adresu zamieszkania nie powoduje wtpliwoci do kogo skierowana zostaa decyzja objta pniej wnioskiem o stwierdzenie niewanoci. Podkrelenia zdaniem WSA w Krakowie wymaga, i jak wynika z okolicznoci sprawy M. K. by jedynym podmiotem, ktry mia interes prawny w sprawie uchylenia zakazu chwytania i poszenia dzikiego zwierzcia - kuny, poniewa jak wskaza we wniosku, zwierz zadomowio si na poddaszu jego domu, powodujc due szkody. Majc z kolei na uwadze wyraan w pimiennictwie i orzecznictwie wykadni pojcia "racego naruszenia prawa" Sd pierwszej instancji wskaza, e w wikszoci pojcie to odnosi si do przepisw materialnych, natomiast w odniesieniu do prawa procesowego tylko w ograniczonym zakresie tj. tylko niektre przypadki narusze procedury administracyjnej mog by kwalifikowane jako race (zalicza si do nich przede wszystkim naruszenie oglnych zasad k.p.a.). O racym naruszeniu prawa mona zatem mwi w sytuacji, gdy zachodzi oczywista sprzeczno pomidzy rozstrzygniciem objtym decyzj, a treci obowizujcej normy prawnej. Warto przy tym podkreli, e race naruszenie prawa moe dotyczy tylko naruszenia takiej normy prawnej, ktra nie budzi wtpliwoci interpretacyjnych. Jeeli wic przepis prawa dopuszcza rozbien interpretacj, mniej lub bardziej uzasadnion, to wybr jednej z nich nie moe by oceniany jako race naruszenie prawa. Z racym naruszeniem prawa nie moe by te utosamiane kade, nawet oczywiste naruszenie prawa. Nie kade bowiem naruszenie prawa dyskwalifikuje decyzj w takim stopniu, e niezbdna jest jej eliminacja, tak jakby decyzja od pocztku nie bya wydana. Zgodnie natomiast z dyspozycj z art. 107 1 k.p.a., decyzja administracja musi zawiera oznaczenie strony lub stron, a skonkretyzowanie jej adresata stanowi element konieczny i decydujcy. WSA podkreli przy tym, e z treci art. 107 1 k.p.a. nie wynika jeden, wzorcowy i wicy sposb oznaczania adresata lub adresatw w decyzjach administracyjnych. Skoro tak, to na tle niniejszej sprawy nie tylko nie mona mwi o racym naruszeniu prawa, ale nawet o naruszeniu prawa w zakresie skonkretyzowania adresata przez Starost Bocheskiego, w sytuacji gdy w osnowie decyzji wskazano z imienia i nazwiska wnioskodawc, ktrego wniosek zainicjowa postpowanie zakoczone wydaniem decyzji. Naley rwnie wskaza, e decyzja zostaa dorczona M. K., ktry po jej otrzymaniu nie wnis odwoania, ale zgodnie z osnow prawidowo odczyta, e jest jej adresatem. wiadczy o tym pismo M. K. z dnia 9 czerwca 2008 r., ktrym zawiadomi Starost Bocheskiego, e majc na uwadze "zalecenia zawarte w decyzji", przyznajce mu uprawnienia do schwytania kuny znajdujcej si na jego posesji, zwrci si do firmy, ktra wiadczy tego typu usugi, posiada odpowiednie zezwolenia i przeszkolonych pracownikw. Konkludujc, Starosta nie uchybi dyspozycji art. 107 1 k.p.a. w zakresie oznaczenia strony. W ocenie Sdu pierwszej instancji nie budzi rwnie wtpliwoci okoliczno, i przedmiotowa decyzja nie zostaa skierowana do innego podmiotu, a wskazanie w jej osnowie, e "usunicia kuny mog dokona jedynie osoby uprawnione do wykonywania polowania m.in. czonkowie k owieckich" stanowi jedynie o sposobie jej wykonania, a nie o adresacie uprawnionym do schwytania lub wyposzenia kuny. Nie jest rwnie zasadny - zdaniem WSA w Krakowie - zarzut skargi wskazujcy na race naruszenia prawa przez Starost Bocheskiego, majce polega na dokonaniu bdnej wykadni przepisu art. 9 ust. 2 Prawa owieckiego. Zdaniem skarcego przepis art. 9 ust. 2 nie pozwala na uchylenie zakazu poszenia zwierzcia dzikiego - kuny. Jak wynika z literalnej wykadni przepisu art. 9 ust. 2 ustawy Prawo owieckie, starosta uprawniony jest do uchylenia w drodze decyzji - w szczeglnych przypadkach - zakazu chwytania i przetrzymywania zwierzyny. Uwzgldniajc wykadni pozajzykow i wnioskowania prawnicze mona rwnie przyj, e w szczeglnych przypadkach starosta uprawniony jest take do uchylenia zakazu

4 z 12

2012-06-14 16:37

II OSK 1657/09 - Wyrok NSA z 2010-02-12

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/30638D1178

poszenia. Wnioskowanie powysze opiera si na wnioskowaniu a fortiori. W odniesieniu do przepisw zawierajcych uprawnienie przyjmuje si, e jeeli podmiot uprawniony jest do realizacji czego "wikszego" to tym bardziej moe zrealizowa co "mniejszego" (wnioskowanie a maiori ad minus). W analizowanym przepisie starosta zosta uprawniony do wyraenia zgody na schwytanie i przetrzymywanie zwierzcia. Przyjmujc wic, e poszenie zwierzcia dzikiego stanowi dla niego mniejsz dolegliwo ni jego schwytanie i przetrzymywanie, zasadna jest rozszerzajca wykadnia uprawnie starosty wskazanych w treci cytowanego art. 9 ust. 2 ww. ustawy. Zastosowanie powoanego wnioskowania pozwala przyj, e starosta moe rwnie wyrazi zgod na uchylenie zakazu poszenia zwierzyny, jakkolwiek ustawodawca nie wskaza wprost takiej moliwoci. Naley podkreli, e przy tego rodzaju wnioskowaniu starosta niebyby uprawniony do uchylenia zakazu ranienia lub zabijania zwierzyny, bowiem te czynnoci stanowi "co wicej" w porwnaniu z chwytaniem lub przetrzymywaniem zwierzyny. Zgodnie z wyranie zarysowanym stanowiskiem doktryny i orzecznictwa waciwe stosowanie prawa nie moe ogranicza si wycznie do stosowania literalnej wykadni przepisu. Zasadne jest bowiem poszukiwanie rzeczywistego sensu okrelonych przepisw prawnych, a to wymaga uwzgldnienia kontekstu systemowego i funkcjonalnego przy dokonywaniu operatywnej wykadni przepisw prawnych. Nie zasuguje rwnie na uwzgldnienie, jako przesanka niewanociowa, zarzut niewykonalnoci decyzji Starosty Bocheskiego. Stwierdzenie niewanoci decyzji administracyjnej na tej podstawie wymaga kumulatywnego spenienia dwch przesanek tj. niewykonalno decyzji musi istnie w czasie jej wydania oraz niewykonalno ta musi mie charakter trway. Niewykonalno decyzji obejmuje zarwno niewykonalno faktyczn jak i prawn, przy czym niewykonalno faktyczna polega na tym, e istnieje przeszkoda o charakterze faktycznym, obiektywnie wykluczajca dziaanie np. ze wzgldu na poziom wiedzy technicznej. Natomiast wzgldy finansowe, ekonomiczne, trudnoci techniczne, czy te negatywne nastawienie adresatw do wykonywania decyzji nie powoduje jej niewykonalnoci. W ocenie Sdu, powysza przesanka nie zachodzi w odniesieniu do decyzji Starosty Bocheskiego, ktry na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy Prawo owieckie, uchyli na wniosek skarcego zakaz chwytania lub poszenia zwierzcia dzikiego - kuny, uprawniajc go tym samym do usunicia lub wyposzenia kuny domowej z posesji do niego nalecej. W decyzji tej okrelono warunki jakie musz by spenione przy tego rodzaju usuniciu. Z treci przedmiotowej decyzji nie wynika przy tym obowizek "schwytania" lub "wyposzenia" kuny, a jedynie uprawnienie wnioskodawcy i adresata decyzji, do schwytania lub wyposzenia tego zwierzcia, z ktrego to uprawnienia moe on, lecz nie musi skorzysta. Nadto, z przedmiotowej decyzji jednoznacznie wynika, e uprawnienie do wyposzenia kuny moe zrealizowa osobicie sam uprawniony, poniewa organ nie wypowiedzia si kto ma dokona poszenia kuny, nie okreli te adnych warunkw i sposobu poszenia. Naley wic przyj, e dopuszczalne jest zastosowanie w tym celu np. dostpnych na rynku rodkw chemicznych i akustycznych oraz przyjtych sposobw poszenia zwierzcia dzikiego, nie naruszajcych jednak przepisw szczeglnych, w tym ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierzt (tekst. jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 106, poz. 1002 ze zm.). Starosta uprawni rwnie M. K. do schwytania kuny, ale w tym przypadku okreli, e skorzystanie z tego uprawnienia wymaga zachowania okrelonych w decyzji procedur, a nadto musi by zrealizowane przez osoby posiadajce odpowiednie uprawnienia, w tym czonkw k owieckich. Swoiste ratio legis takiego dziaania organu upatrywa naley w przepisach ustawy Prawo owieckie i ustawy o ochronie zwierzt. W szczeglnoci naley mie na wzgldzie obowizek humanitarnego traktowania zwierzt w tym zwierzt wolno yjcych, co wynika wprost z art. 5 w zw. z art. 2 ust. 2 pkt. 6 ustawy o ochronie zwierzt. Zgodnie z t ustaw za "humanitarne traktowanie" zwierzt rozumie si traktowanie uwzgldniajce potrzeby zwierzcia i zapewniajce mu opiek i ochron. Nadto WSA w Krakowie zwrci uwag, i uwzgldni naley tre art. 9 ust. 3 Prawa owieckiego, z ktrego wynika, e dopuszczalne jest owienie ywej zwierzyny (co jest tosame ze zwierztami ownymi) w: sieci, puapki, ktre nie mog zwierzyny rani ani

5 z 12

2012-06-14 16:37

II OSK 1657/09 - Wyrok NSA z 2010-02-12

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/30638D1178

chwyta za koczyn. Tym samym SKO w Tarnowie prawidowo wskazao, e zawarcie w decyzji Starosty Bocheskiego warunku, i kuna musi by schwytana przez osob posiadajca odpowiednie uprawnienia, nie stanowi o jej niewykonalnoci, a jedynie stanowi gwarancj, e to postanowienie decyzji bdzie wykonane prawidowo tj. bez szkody dla strony i dla zwierzcia. Sytuacja, w ktrej podmiot uzyskujcy uprawnienie do okrelonego dziaania, rwnoczenie nie moe podj samodzielnego dziaania i jest zobowizany do zlecenia realizacji uprawnienia przez osoby dysponujce okrelonymi uprawnieniami nie naley do rzadkoci i w adnym wypadku nie mona powyszego uzna za rwnoznaczne z niewykonalnoci decyzji. O niewykonalnoci decyzji nie moe rwnie stanowi fakt, e podmiot uprawniony do bezporedniego zrealizowania tego uprawnienia np. schwytania kuny, da za to wynagrodzenia. Wysoki koszt lub nieopacalno ekonomiczna wykonania decyzji nie maj znaczenia dla jej wykonalnoci. Fakt, e jak wynika z przedoonego do akt sprawy pisma skarcego z dnia 10 czerwca 2008 r. (data wpywu) - skierowanego do Starosty Bocheskiego, w ktrym informuje, e skontaktowa si z firm, ktra wiadczy tego typu usugi, posiada specjalne zezwolenia i przeszkolonych ludzi, za koszt schwytania kuny zosta oszacowany na okoo 1500-3000 z, nie oznacza, e decyzja jest niewykonalna. Oznacza natomiast, e M. K. musi si liczy - o ile zdecyduje si na skorzystanie z przyznanego mu uprawnienia - z kosztami jego realizacji. Odnoszc si z kolei do zarzutu, e adresatem przedmiotowej decyzji powinna by gmina w oparciu o przepisy ustawy z dnia 13 wrzenia 1996 r. o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminie (Dz. U. z 2005 r. nr 236 poz. 2008 ze zm.), naley podnie, e zarwno w ww. ustawie jak i w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591 ze zm.), brak jest regulacji odnoszcych si do obowizkw gminy zwizanych ze zwierztami ownymi, a do takich naley kuna lena i kuna domowa (stosownie do 1 pkt. 2 lit. d i e rozporzdzenia Ministra rodowiska z dnia [...] marca 2005 r. w sprawie ustalenia listy gatunkw zwierzt ownych - Dz. U. nr 45 poz. 433). Wyjtkiem jest obowizek gminy wynikajcy z art. 3 ust. 2 pkt. 2 lit. c) powoanej ustawy o czystoci i porzdku w gminach wskazujcy na obowizek zapewnienia budowy, utrzymania i eksploatacji urzdze do zbierania, transportu i unieszkodliwiania zwok zwierzcych lub ich czci. Zwrot "zwoki zwierzce" obejmuje bowiem nie tylko zwierzta domowe i gospodarskie ale odnosi si do wszystkich zwierzt, a wic take do zwierzt ownych. Sd pierwszej instancji nie podzieli rwnie argumentacji skarcego, i wykonanie decyzji Starosty Bocheskiego wywoa czyn zagroony kar, co w myl art. 156 pkt 6 k.p.a. stanowi przesank do stwierdzenia niewanoci decyzji. Co prawda w art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo owieckie przewidziany zosta zakaz - poza polowaniami i odowami - poszenia, chwytania, przetrzymywania, ranienia i zabijania zwierzyny, to jednak ustawodawca uprawni starost do uchylenia w szczeglnych przypadkach zakazu chwytania i przetrzymywania zwierzt (co wynika wprost z przepisu), a take poszenia (co wynika z wnioskowania a fortiori). Oznacza to, e w razie zrealizowania decyzji ani jej adresat, ani uprawniona osoba do jej wykonania nie naruszaj prawa, a tym bardziej nie popeniaj czynu zagroonego kar. Powyszy wyrok zosta w caoci zaskarony skarg kasacyjn wywiedzion przez M. K.. W rodku odwoawczym sformuowano nastpujce podstawy: naruszenie przepisw postpowania, majce istotny wpyw na wynik sprawy: art. 145 1 pkt 1 lit c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postpowaniu przez sdami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - dalej jako p.p.s.a.), wedug stanu prawnego na dzie 24 czerwca 2009 r., poprzez postawienie tezy, i M. K. - skarcy w sprawie - jest adresatem decyzji Starosty Bocheskiego z dnia [...] czerwca 2008 r. (znak O.K.0178/3/4/08), podczas gdy adresatem tej decyzji powinna by waciwa gmina i w konsekwencji niestwierdzenie niewanoci decyzji Starosty Bocheskiego na podstawie art. 156 1 pkt 2 k.p.a.,

6 z 12

2012-06-14 16:37

II OSK 1657/09 - Wyrok NSA z 2010-02-12

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/30638D1178

art. 145 1 pkt 1 lit c) p.p.s.a. wedug stanu prawnego na dzie 24 czerwca 2009 r. poprzez ustalenie, i Starosta jest uprawiony w myli przepisu art. 9 ust. 2 ustawy Prawo owieckie, wedug stanu prawnego na dzie [...] czerwca 2008 r., do uchylania zakazu poszenia zwierzt i w konsekwencji niestwierdzenie niewanoci decyzji Starosty Bocheskiego na podstawie art. 156 1 pkt 2 k.p.a., art. 145 1 pkt 1 lit c) w zw. z art. 134 1 p.p.s.a. wedug stanu prawnego na dzie 24 czerwca 2009 r. poprzez ustalenie, e decyzja Starosty Bocheskiego jest wykonalna, podczas gdy w sprawie nie zosta przeprowadzony dowd z opinii biegego, a rozstrzygnicie w tej mierze niewtpliwie wymagao wiadomoci specjalnych i w konsekwencji niestwierdzenie niewanoci decyzji Starosty Bocheskiego na podstawie art. 156 1 pkt 5 k.p.a.; art. 145 1 pkt 1 lit c) p.p.s.a., wedug stanu prawnego na dzie 24 czerwca 2009 r. poprzez ustalenie, i wykonanie decyzji Starosty Bocheskiego nie spowoduje czynu zagroonego kar, podczas gdy uprawnienie zawarte w decyzji Starosty Bocheskiego, nie precyzujc prawidowo osoby wykonawcy decyzji, nie usuwa bezprawnoci czynu i moe rodzi odpowiedzialno karn okrelon w przepisie art. 53 pkt 5 Prawa owieckiego i w konsekwencji niestwierdzenie niewanoci decyzji Starosty Bocheskiego na podstawie art. 156 1 pkt 6 k.p.a., art. 145 1 pkt 1 lit b) w zw. z art. 134 1 p.p.s.a. wedug stanu prawnego na dzie 24 czerwca 2009 r. poprzez nieuwzgldnienie, i w sprawie, jako strona nie wystpuje waciwa gmina naruszeniu prawa materialnego: art. 6 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 3 i pkt 14 ustawy z dnia 8. marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) przez jego niewaciw wykadni, polegajc na postawieniu tezy, i przepis ten nie legitymuje gminy do uczestniczenia w niniejszej sprawie w charakterze strony, gdy w myl tego przepisu usuwanie ywych dzikich zwierzt z nieruchomoci czonkw wsplnoty, nie ley w jej obowizkach, art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 13. wrzenia 1996 r. o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r., Nr 236, poz. 2008 ze zm.), polegajce na niewaciwym zastosowaniu i postawieniu tezy, i przepis ten nie stwarza obowizku po stronie gminy do usunicia dzikiego zwierzcia przebywajcego poza terenem swego naturalnego bytowania, na nieruchomoci mieszkalnej skarcego, w sytuacji gdy przebywanie tego zwierzcia moe rodzi niebezpieczestwo dla zdrowia lub ycia ludzkiego i w konsekwencji niestwierdzenie niewanoci decyzji Starosty Bocheskiego na podstawie art. 156 1 pkt 2 k.p.a. z uwagi na skierowanie tej decyzji do skarcego nie za do gminy, art. 1 ust. 3 ustawy o ochronie zwierzt polegajce na jego niewaciwym zastosowaniu i pominiciu ustawowego obowizku naoonego na organy administracji publicznej, w szczeglnoci podejmowania dziaa na rzecz ochrony zwierzt, a w konsekwencji zanegowanie udziau w sprawie gminy jako strony i zarazem adresata decyzji Starosty Bocheskiego art. 9 ust. 2 ustawy Prawo owieckie poprzez jego bdn wykadni polegajc na rozszerzeniu uprawnienia starosty, o uchylanie zakazu poszenia zwierzt, o ktrym mowa w. art. 9 ust. 1 pkt 2 Prawa owieckiego, w sytuacji gdy reguy wykadni zakazuj interpretacji rozszerzajcej wyjtkw od ustalonych regu a w konsekwencji niestwierdzenie niewanoci decyzji Starosty Bocheskiego w czci uchylajcej zakaz poszenia na podstawie art. 156 1 pkt 2 k.p.a. Wskazujc na powysze skarcy wnis o uchylenie zaskaronego wyroku w caoci i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sdowi pierwszej instancji oraz zasdzenie od strony przeciwnej kosztw postpowania wedug norm przepisanych.

7 z 12

2012-06-14 16:37

II OSK 1657/09 - Wyrok NSA z 2010-02-12

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/30638D1178

W uzasadnieniu podnis, i zarwno SKO jak i Sd pierwszej instancji, bdnie rozstrzygaj kwesti poprawnoci wskazania adresata decyzji Starosty. Wymienione podmioty niewaciwie wskazuj, i adresatem jest skarcy, podczas gdy w jego ocenie, jest on jedynie stron tego postpowania. Jak doda, usunicie zwierzcia z nieruchomoci skarcego jest obowizkiem waciwej gminy, bowiem w myl przepisu art. 6 ust. 1 ustawy o samorzdzie gminnym, do zakresu dziaania gminy nale wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeone ustawami na rzecz innych podmiotw. Przepis ten stanowi wyraz domniemania kompetencji gminy w oznaczonych w nim sprawach. Z kolei przepis art. 7 ust. 1 ustawy o samorzdzie gminnym zawiera katalog zada wasnych gminy stanowic, i takimi zadaniami jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb wsplnoty. Katalog zada wasnych obejmuje midzy innymi sprawy: wodocigw i zaopatrzenia w wod, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ciekw komunalnych, utrzymania czystoci i porzdku oraz urzdze sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadw komunalnych, zaopatrzenia w energi elektryczn i ciepln oraz gaz, utrzymania porzdku publicznego i bezpieczestwa obywateli oraz ochrony przeciwpoarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposaenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego. Obowizkowym zadaniem jest zapewnienie czystoci i porzdku na terenie gminy i tworzenie warunkw niezbdnych do ich utrzymania. W szczeglnoci gmina organizuje ochron przed bezdomnymi zwierztami na zasadach okrelonych w odrbnych przepisach, zapewnia zbieranie, transport i unieszkodliwianie zwok bezdomnych zwierzt lub ich czci oraz wspdziaa z przedsibiorcami podejmujcymi dziaalno w tym zakresie. Nadto, katalog zada podejmowanych przez gminy w ramach obowizkowego utrzymania czystoci i porzdku, zawarty w przepisie art. 3 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystoci i porzdku, ma charakter otwarty. Naley wic przyj, i tosame wzgldy, jakie stoj za stworzeniem regulacji dotyczcej zwierzt bezdomnych, dotycz tak samo zwierzt dziko yjcych. W tym stanie rzeczy skarcy nie zgadza si z WSA w Krakowie, co do braku podstawy prawnej do udziau gminy w niniejszym postpowaniu. Zapewnienie bezpieczestwa czonkom wsplnoty przed potencjalnym ryzykiem niesionym przez zwierzta wolno yjce, stanowi spraw publiczn i jest wykonywane w zbiorowym interesie. Dzikie zwierzta mog stanowi rdo chorb zakanych, powstania niebezpieczestwa wywoania poaru czy innego zdarzenia niebezpiecznego dla ycia lub zdrowia. Powysze powoduje, i w ocenie skarcego obowizkiem usunicia kuny z jego posesji winna by obarczona gmina. Skoro to wanie gmina jest obowizana do usunicia kuny z jego nieruchomoci, to w konsekwencji nie on jest adresatem decyzji Starosty Bocheskiego. Na marginesie M. K. zauwaa, i przepis art. 2 Prawa owieckiego stanowi, i zwierzta owne w stanie wolnym, jako dobro oglnonarodowe, stanowi wasno Skarbu Pastwa, w podobnym duchu wypowiada si przepis art. 21 ustawy o ochronie zwierzt. W dalszej czci skarcy wskaza, i szczeglna ochrona jak otaczane s zwierzta yjce w stanie wolnym, nie moe opiera si na jej finansowaniu przez obywateli, ktrzy bez jakiejkolwiek winy, a nawet wiadomoci "udostpnili" takiemu zwierzciu schronienia. W sytuacji w ktrej to gmina jest obarczana obowizkiem zapewnienia bezpieczestwa czonkom wsplnoty, za organy administracji publicznej obowizane s do podejmowania dziaa na rzecz ochrony zwierzt (wspdziaajc w tym zakresie z odpowiednimi instytucjami i organizacjami krajowymi i midzynarodowym), nie jest dopuszczalne, aby to obywatel by zobowizany do tego, aby usun takie zwierz na swj koszt i jeszcze dodatkowo "wyspowiada" si przed organem, czy zrobi to prawidowo. Obowizek zapewnienia przez gmin bezpieczestwa i porzdku na jej terenie z jednej strony, i jednoczesny obowizek organw administracji publicznej (rwnie gmin), do zapewnienia ochrony zwierztom z drugiej strony, skutkuj zdaniem skarcego obowizkiem gminy do usunicia kuny z posesji skarcego. W konsekwencji stanowi podstaw udziau gminy w sprawie w charakterze strony, co nie miao miejsca i stanowi podstaw wznowienia postpowania.

8 z 12

2012-06-14 16:37

II OSK 1657/09 - Wyrok NSA z 2010-02-12

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/30638D1178

W ocenie skarcego przepis art. 9 ust. 1 pkt 2 Prawa owieckiego ustanawia zasad ochrony zwierzt, za przyznane starocie uprawnienie, o ktrym mowa w art. 9 ust. 2 Prawa owieckiego jest od tej zasady wyjtkiem. Zastosowana przez WSA wykadnia rozszerzajca uprawnienia starosty, jest zatem sprzeczna z prawem. Wnioskowanie "z wikszego na mniejsze" musi w tym przypadku ustpi miejsca innej regule interpretacyjnej, i wyjtkw od zasady nie mona interpretowa rozszerzajco. Jeeli zatem ustawodawca uprawnia starost do uchylenia zakazu jedynie chwytania i przetrzymywania, to nie znaczy, e take do poszenia. Nie maj tu adnego znaczenia odczucia WSA, co do hipotetycznych dolegliwoci dla zwierzcia, towarzyszcych chwytaniu i poszeniu. Dywagacje Sdu pierwszej instancji dotycz wiedzy specjalistycznej i dokonane zostay bez odpowiedniego zaplecza dowodowego, w postaci wypowiedzi waciwego biegego. M. K. zauway take, i wietle przepisu art. 156 1 pkt 5 k.p.a. SKO powinno byo stwierdzi niewano decyzji Starosty Bocheskiego, gdy bya ona niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalno ma charakter trway. Nie stanowi argumentu za wykonalnoci decyzji fakt znalezienia przez zainteresowanego firmy wiadczcej usugi opisane w decyzji Starosty, a take nie przesdza o tym tre art. 9 ust. 3 Prawa owieckiego. Nadto, w sprawie nie bra udziau biegy, mimo to organ orzekajcy i WSA wypowiadaj si na temat wykonalnoci decyzji. Dodatkowo Sd pierwszej instancji lekcewaco traktuje stanowisko Mirosawa obody - owczego Okrgowego, a wic osoby, ktra wie, jak w ogle wyglda kuna i moe co powiedzie o sposobie jej usunicia. Stanowisko tej osoby jest wane z racji tego, i czonkowie koa owieckiego mogliby - zgodnie z decyzj Starosty Bocheskiego - dokona usunicia zwierzcia z posesji skarcego. Uwzgldniajc art. 134 1 p.p.s.a. WSA, wobec zarzutu skarcego, i decyzja Starosty Bocheskiego jest niewykonalna, winien by go zweryfikowa i jasno wypowiedzie si w tej mierze. Nie jest natomiast dopuszczalne, aby sd administracyjny by biegym w sprawie. Zaniechanie przeprowadzenia dowodu z opinii biegego przy zaistnieniu takiej potrzeby - stanowio o wadliwoci decyzji SKO, co WSA winien by zauway. Bdne jest rwnie - w ocenie skarcego - przekonanie WSA, i schwytanie zwierzcia przez czonka koa owieckiego w oparciu o decyzj Starosty nie wywouje czynu karalnego. Oczywistym jest, i dziaajcy w ramach i zakresie praw i obowizkw nie popenia czynu zabronionego, nastpuje bowiem wyczenie bezprawnoci. Uprawnienia te musz jednak wynika ze cile okrelonych przepisw prawa i nie wolno ich ani domniemywa, ani te interpretowa rozszerzajco. W zwizku z tym, czonkowie k owieckich, o ktrych mwi decyzja Starosty Bocheskiego, to nie czonkowie Polskiego Zwizku owieckiego, ktrzy nie otrzymali i nie maj prawa otrzyma decyzji, z uwagi na brak przymiotu strony. W ocenie skarcego decyzja starosty nie powoduje wyczenia bezprawnoci wykonawcy - czonka koa owieckiego, a w konsekwencji i skarcego. Wykonanie jej spowoduje zatem czyn zagroony kar. SKO w Tarnowie nie skorzystao z prawa wniesienia odpowiedzi na skarg kasacyjn. Naczelny Sd Administracyjny zway, co nastpuje: Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw i w zwizku z tym podlega oddaleniu. Na wstpie naley zwrci uwag, i stosownie do treci art. 183 1 p.p.s.a., Naczelny Sd Administracyjny rozpoznaje konkretn spraw w granicach skargi kasacyjnej, biorc jednake z urzdu pod rozwag niewano postpowania, ktra zachodzi w przypadkach przewidzianych w 2 tego artykuu. W badanej sprawie nie wystpuj jednak adne z wad wymienionych we wspomnianym przepisie, ktre mogyby wiadczy o niewanoci postpowania prowadzonego przez Wojewdzki Sd Administracyjny w Krakowie i ktrych zaistnienie powodowaoby konieczno zakoczenia sprawy, co do zasady, ju na tym etapie postpowania kasacyjnego.

9 z 12

2012-06-14 16:37

II OSK 1657/09 - Wyrok NSA z 2010-02-12

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/30638D1178

Analizujc z kolei skarg kasacyjn w aspekcie podniesionych w niej zarzutw zauway trzeba, i formalnie nawizuj one do obydwu podstaw kasacyjnych, przewidzianych w art. 174 p.p.s.a. tj. wnoszcy rodek odwoawczy zarzuca Sdowi pierwszej instancji zarwno naruszenie prawa materialnego (ust. 1), jak i naruszenie przepisw procesowych (ust. 2). To z kolei, przy uwzgldnieniu treci i sensu regulacji przewidzianej w art. 188 p.p.s.a., nakazywaoby w pierwszej kolejnoci zbadanie zarzutw naruszenia przez WSA przepisw postpowania, a dopiero nastpnie (w razie stwierdzenia bezzasadnoci podnoszonych uchybie), zarzutw naruszenia prawa materialnego. Wprawdzie powysza regua powinna by traktowana jako zasada rzdzca sdowoadministracyjnym postpowaniem kasacyjnym, jednake z uwagi na specyfik zarwno samego postpowania, jak te zarzutw formalnych postawionych przez stron, a wynikajcych w istocie z przepisw prawa materialnego, uzasadnione jest czne zbadanie i odniesienie si do narusze sygnalizowanych w skardze kasacyjnej i spojrzenie na nie przez pryzmat swoistych zagadnie problemowych (tj. niewaciwe oznaczenie adresata decyzji i zwizany z tym brak udziau w postpowaniu waciwej gminy, nieuzasadnione rozszerzenie uprawnie Starosty o uchylenie zakazu poszenia zwierzyny, niewykonalno decyzji, brak uchylenia bezprawnoci czynu). Odnoszc si zatem do zarzutw wskazujcych na nieoznaczenie, a cilej niewaciwe oznaczenie adresata decyzji zauway trzeba, i wbrew twierdzeniom skarcego, decyzje Starosty jak i SKO s w tym zakresie prawidowe. Jak susznie wskazay organy oraz WSA, decyzja organu I instancji zostaa wydana na skutek wniosku M. K., ktrym wystpi on o uchylenie zakazu chwytania i poszenia kuny. Wyrane wskazanie w osnowie tej decyzji, i wydaje si j po rozpatrzeniu wniosku skarcego, przesdza zatem o jej adresacie tj. wnioskodawcy. Powyszego nie moe przy tym skutecznie podway brak bezporedniego sformuowania w decyzji, i wymienione zakazy uchyla si wobec M. K.. Z twierdzeniami co do niewaciwego oznaczenia adresata decyzji nierozerwalnie wi si kolejne zarzuty skargi kasacyjnej, wskazujce i adresatem rozstrzygnicia Starosty i uczestnikiem postpowania powinna by waciwa gmina. W tym zakresie skarcy powouje si na naruszenie przez WSA przepisw art. 6 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 3 i pkt 14 ustawy o samorzdzie gminnym, art. 3 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach oraz art. 1 ust. 3 ustawy o ochronie zwierzt. Oceniajc powysze naley przede wszystkim wskaza, i powoane przepisy ustawy o samorzdzie gminnym maj charakter zakresowy i nie przesdzaj o konkretnym i zindywidualizowanym obowizku gminy. Inaczej mwic, gminy musz realizowa generalne obowizki wynikajce z wymienionych przepisw ustawy o samorzdzie gminnym, jednake zasady i sposb wykonywania tych zada normuj na og odrbne akty prawne. Zadania te dziel si przy tym na obligatoryjne i fakultatywne, o czym wiadczy ust. 2 art. 7 ustawy o samorzdzie gminnym, przewidujcy, i to ustawy okrelaj, ktre z zada wasnych maj charakter obowizkowy. Ustaw tak bez wtpienia jest ustawa o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach. Akt ten, w powoywanym przez skarcego art. 3 ust. 2 (zawierajcym notabene szerokie wyliczenie obowizkw gminy), zawiera regulacje wskazujce na obowizki w zakresie m.in. tworzenia infrastruktury do zbierania i utylizacji zwok zwierzcych oraz wykonywania tego rodzaju czynnoci (art. 3 ust. 2 pkt 2 lit. c, art. 3 ust. 2 pkt 8), a take organizacji ochrony przed bezdomnymi zwierztami na zasadach okrelonych w odrbnych przepisach (art. 3 ust. 2 pkt 5). Pomijajc z oczywistych wzgldw obowizki w zakresie utylizacji zwok, naley szerzej odnie si do problemu ochrony przed zwierztami bezdomnymi. W kwestii tej przywoa wypada przepis art. 4 pkt. 16 ustawy o ochronie zwierzt zawierajcy legaln definicj zwierzt bezdomnych, przez ktre rozumie si zwierzta domowe lub gospodarskie, ktre ucieky, zabkay si lub zostay porzucone przez czowieka, a nie ma moliwoci ustalenia ich waciciela lub innej osoby, pod ktrej opiek trwale dotd pozostaway. Z kolei art. 4 pkt. 17 i 18 tej ustawy zawieraj definicje zwierzt domowych i gospodarskich przez ktre rozumie si odpowiednio zwierzta tradycyjnie przebywajce wraz z czowiekiem w jego domu lub innym odpowiednim pomieszczeniu, utrzymywane przez czowieka w charakterze jego towarzysza oraz zwierzta gospodarskie w rozumieniu przepisw o organizacji hodowli i rozrodzie zwierzt gospodarskich

10 z 12

2012-06-14 16:37

II OSK 1657/09 - Wyrok NSA z 2010-02-12

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/30638D1178

(ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierzt gospodarskich (Dz. U. Nr 133, poz. 921 ze zm.). Kuna domowa nie zalicza si do adnej z tych kategorii, w zwizku z tym nie moe by uznana, w wietle przytoczonych regulacji, za zwierz bezdomne (jest zwierzciem wolno yjcym dzikim). Nieuzasadnione s rwnie uwagi co do obowizkw gminy, jakie skarcy wywodzi z przepisu art. 1 ust. 3 ustawy o ochronie zwierzt. Po pierwsze, przepis ten zawiera ogln dyrektyw dziaania, skierowan do organw administracji publicznej. Po drugie, przepis ten, odczytywany w powizaniu z innymi przepisami dotyczcymi ochrony zwierzt, nakada obowizek szczeglnej dbaoci o faun "znajdujc si" pod wadztwem czowieka. Obowizek w zakresie ochrony zwierzt, bdcych "dobrem" wsplnym, spoczywa wic na kadym czowieku (kady bowiem ma obowizek dbaoci o rodowisko - art. 86 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.). Obowizek taki spoczywa rwnie na organach administracji publicznej, majcych dba o ochron rodowiska w ktrym yjemy (realizowane jest to np. poprzez rnego rodzaju programy zwizane z ochron fauny i flory). Jednake z racji wadczej roli jak sprawuj wspomniane organy administracji publicznej, maj one rwnie zapewni realizacj obowizkw ochrony rodowiska m.in. poprzez czuwanie nad przestrzeganiem zakazw okrelonego dziaania (poszenia, wyapywania zwierzt) i uchylanie ich, gdy taka konieczno zaistnieje. W tym kontekcie, dziaania podjte przez skarcego, ktry wystpi ze stosownym wnioskiem do Starosty, naley uzna za prawidowe i zasugujce na aprobat. Dziaania te stanowi bowiem przejaw poszanowania obowizkw wynikajcych z Konstytucji RP oraz zasady ochrony i nieszkodzenia rodowisku. Tak widziane okolicznoci sprawy wskazuj z kolei, i decyzja Starosty zmierza wanie do ochrony zwierzcia, jakie zadomowio si na posesji M. K.. Nie s take prawidowe zarzuty skargi kasacyjnej wskazujce na naruszenie art. 9 ust. 2 ustawy Prawo owieckie (w brzmieniu majcym zastosowanie w niniejszej sprawie), sprowadzajce si do twierdzenia o braku - w ocenie skarcego - moliwoci uchylenia zakazu poszenia zwierzcia. Naley podzieli rozwaania WSA wskazujce, i skoro Starosta upowaniony by do uchylenia zakazu chwytania i przetrzymywania zwierzyny, to uprawniony by rwnie do uchylenia zakazu poszenia, ktry w obiektywny sposb jest mniej dolegliwy ni zakaz chwytania i przetrzymywania (czasami wrcz moe si we wczeniej wymienionych czynnociach zawiera, np. aby schwyta zwierzyn czasami naley j najpierw wyposzy). NSA podziela zatem wykadni tego przepisu zaprezentowan w zaskaronym wyroku. W odniesieniu natomiast do zarzutw niewykonalnoci decyzji oraz ewentualnego popenienia czynu zagroonego kar w razie jej wykonania wskaza naley, i rwnie i one nie zasuguj na uwzgldnienie. Przede wszystkim decyzja Starosty nadaje si do wykonania, za wskazany w niej sposb dokonania okrelonych czynnoci jest jedynie wyliczeniem przykadowym. Sama czynno schwytania kuny musi by wic przeprowadzona przez profesjonalistw. Nie ma natomiast przeszkd, by skarcy we wasnym zakresie dokona przeposzenia kuny z domu. Tak wic rodkw do osignicia celu (usunicia zwierzcia z domu) jest co najmniej kilka. Istotne jest jednak, aby zwierz nie odnioso w zwizku z tymi dziaaniami szkody. Doda przy tym naley, i do stwierdzenia wykonalnoci decyzji nie bya potrzebna wiedza specjalna. W konsekwencji, skoro decyzja Starosty jest skierowana do skarcego oraz jest wykonalna, to tym samym jej realizacja, oczywicie zgodnie z wytycznymi wyraonymi w tym akcie, wycza bezprawno czynu. Dziaanie takie, podjte zgodnie ze wskazwkami Starosty, nie moe wic skutkowa jakimkolwiek oskareniem jej adresata. Kocowo NSA wskazuje take, i w peni rozumie cik sytuacj osobist i yciow w jakiej znalaz si skarcy oraz jego rodzina. Sdowi bowiem z dowiadczenia yciowego jest wiadomym, jak bardzo dzikie

11 z 12

2012-06-14 16:37

II OSK 1657/09 - Wyrok NSA z 2010-02-12

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/30638D1178

zwierz, z natury rzeczy kierujce si instynktami, jest w stanie skutecznie zakci spokj ludzi, a take dokona znacznych szkd w mieniu. W zwizku z tym podkrelenia wymaga, i jeeli decyzja Starosty stanowi uciliwo dla skarcego, to moe on w trybie art. 155 k.p.a. wystpi o jej uchylenie lub zmian. Nadto NSA wskazuje, i na rynku dostpna jest szeroka gama nieinwazyjnych i niekrzywdzcych rodkw odstraszajcych dzikie zwierzta, np. emitujcych ultradwiki syszalne dla kuny. Na tle powyszego, Naczelny Sd Administracyjny na podstawie art. 184 p.p.s.a. orzek jak w sentencji wyroku.

12 z 12

2012-06-14 16:37