dr Barbara De Angelis SEKRETY KOBIET Co twj partner powinien wiedzie o tobie Przeoya z angielskiego Alina Siewior-Ku Temu, na ktrego

czekaam przez wszystkie te lata, w imi Mioci, ktra nie ucieka przed ogniem, lecz z radoci mu si poddaje, bo wie, e dziki asce przemieniona zostanie w zoto. Wydawnictwo Ksinica" Tytu oryginau What Women Want Men to Know Opracowanie graficzne Mariusz Banachowicz Fotografia na okadce Stone/Flash Press Media Copyright 2001 Barbara De Angelis, Ph. D. Wszelkie prawa zastrzeone. Bez uprzedniej pisemnej zgody wydawcy aden fragment niniejszego utworu nie moe by reprodukowany ani przesyany za porednictwem urzdze mechanicznych bd elektronicznych. Niniejsze zastrzeenie obejmuje rwnie fotokopiowanie oraz przechowywanie w systemach gromadzenia i odtwarzania informacji. For the Polish edition Copyright by Wydawnictwo Ksinica", Katowice 2003 ISBN 83-7132-618-1 Wydawnictwo Ksinica" sp. z o.o. ul. Powstacw 30/401 40-039 Katowice tel. (032) 757-22-16, 254-44-19 faks (032) 757-22-17 sklep intemetowy: http://www.ksiaznica.com.pl e-mail: ksiazki@ksiaznica.com.pl Wydanie pierwsze Katowice 2003 Skad i amanie: Z.U. Studio P", Katowice Druk i oprawa: Drukarnia Wydawnicza im. W. L. Anczyca S.A., Krakw Spis treci Podzikowania. ............ 7 Wstp ................ ii Przesanie do kobiet ......... n Przesanie do mczyzn ........ 23 Co mczyni powinni wiedzie o kobietach. . . 35 1. Dla kobiet najwaniejsza jest mio .... 43 2. Kobiety s kreatorkami ........ 72 3. Kobiety utrzymuj uwicony stosunek z czasem 91 4. Kobiety potrzebuj poczucia bezpieczestwa . no 5. Kobiety potrzebuj poczucia cznoci . . . 129 6. Kobiety pragn, by je doceniano ..... 14? 7. Siedem faszywych mitw o kobietach, w ktre wierz mczyni, i dlaczego s one cakowicie bdne .............. 172 Co zdaniem kobiet mczyni powinni wiedzie o mioci, intymnoci i porozumieniu. . . . 211

8. Co robi, by normalnej kobiety nie zmieni w psychopatk ........... 213 9. Jak zosta kochankiem doskonaym poza sypialni 249 10. Pi sekretw porozumiewania si kobiet . . 287 n. Dziesi mskich nawykw komunikacyjnych, ktre doprowadzaj kobiety do szau . . . 312 12. Czego kobiety nie znosz, a co uwielbiaj sysze z ust partnera ........... Co zdaniem kobiet mczyni powinni wiedzie o seksie 363 13. Kobiece sekrety seksualne ....... 371 14. Dwadziecia najskuteczniejszych sposobw na stumienie kobiecego podniecenia ..... 393 15. Dwadziecia najskuteczniejszych sposobw rozbudzania kobiecego podniecenia ..... 421 Zakoczenie ............. 434 Podzikowania Oto ci, ktrym winna jestem gbok mio i wdziczno: Przede wszystkim tysice kobiet, przez ostatnie dwadziecia lat uszczszczajcych na moje seminaria, biorcych udzia w audycjach radiowych, piszcych do mnie listy i powierzajcych mi swoje tajemnice: to jest ksika, o ktr prosiycie. Harvey Klinger, mj drogi przyjaciel i agent literacki: po jedenastu ksikach wci jestemy razem to dla nas obojga udany zwizek! Dzikuj za tw sta obecno w moim yciu i za wiar we mnie. Leslie Wells, moja redaktorka w Hyperionie: dzikuj za cierpliwo i wiar, e napisz to, co obiecaam. Jeste wspaniaym kibicem! Bob Marty, mj partner w interesach: tak si ciesz, e w kocu si pojawie. Dzikuj, e przywrcie mi wiar we wsptworzenie i jeste dla mnie prawdziwym przyjacielem. Alison Betts, moja asystentka: adne sowa nie s w stanie wyrazi mojej wdzicznoci za bogosawiestwo, jakim jest twoja obecno w moim yciu. Jeste dla mnie siostr i crk, ktrych nigdy nie miaam, a rwnoczenie opiekujesz si mn jak najczulsza matka. Ty jedna wiesz, ile kosztowao mnie napisanie tej ksiki. Dzikuj, e zawsze wiesz, kim jestem, i e pomagasz mi take wwczas, gdy o t pomoc krpuj si nawet poprosi. Andres Garcia, m Alison: dzikuj, e tak wielkodusznie dzielisz si ze mn swoj on i pomagasz jej w opiece nad moj rodzin. 8 BARBARA DE ANGELIS Ruth Gruz: dzikuj za twoje czyste serce i czu opiek nade mn, Bijou, Shanti i Lun. Szczeglne podzikowania dla: Lucindy Faraldo za to, e tak sodko i otwarcie kochasz mnie i wspierasz; Jedda Rabona za dar nazbyt cenny, bym moga kiedykolwiek si odwdziczy] Marylin i Joego Herstw za opiek nade mn w trudnym okresie jestecie wspaniaym przykadem obdarzonych wielkimi zaletami dusz; Davida Steinberga za mdro, ktra nieustannie pomaga mi uczy si wspczucia, cierpliwoci i wiary. Wdziczna jestem moim prawdziwym przyjacioom na drodze duchowej, ktrych niezmienn lojalno i mio

ceni sobie dzi bardziej ni kiedykolwiek. Oto oni: Amanda Kamsler: dzikuj za to, e jeste moim opiekunem i nigdy nie wypuszczasz z doni mojej rki. Jedyn zalet twojego pobytu na drugim kocu wiata jest to, e w razie potrzeby mog zadzwoni do ciebie w rodku nocy, a ty zawsze odbierasz, poniewa w Australii jest wwczas dzie. Pam Kear: mimo i przebywamy z dala od siebie, zawsze czuj twoj obecno. Kochasz mnie z wielkim wspczuciem i dobroci, codziennie dzikuj Bogu, e si spotkaymy. Timothy Lehman: jeste moim bratem duchowym, lecz znaczysz dla mnie o wiele wicej. Dzikuj, e uczysz mnie ycia kad chwil, e zawsze gotw jeste wysucha mojego serca, e jeste mdrym i dugoletnim przyjacielem. Yidura Barrios: zawsze dajesz mi sodycz, miech i mio. Sandra Crowe: dzikuj za przypominanie mi, tak jak ja przypominam tobie, e obie zasugujemy na wszystko co najlepsze, oraz za spotkanie po latach tak cudowne, e niewiarygodne. Moja droga przyjacika Robyn Todd: jeste mi siostr, ktrej nigdy nie miaam; obie wiemy, e pojawia si w moim yciu we waciwym czasie. Nie potrafiabym SEKRETY KOBIET 9 sobie wyobrazi, jak bardzo bdziesz mi potrzebna i jak wiele dla mnie bdziesz znaczy. Dzikuj za niezliczone chwile mioci i wsparcie. Moje pokorne dziki kieruj do tych, ktrzy prowadz mnie w mistyczny sposb, obsypujc swoimi darami. Oto oni: Jane Miller za umacnianie mojej wizji, za szczer zacht, bym znalaza w sobie si i drzwi trzymaa otwarte dla promieni wiata, a take za nauk, jak zachowa wiar, pki ciemno si nie rozproszy. Margaret Sweet za mdro i jasno myli, ktrymi dzielisz si z tak dobroci. Judy Hevenly jeste prawdziwym anioem. Barbara Reeder za to, e jeste wizjonerk i przyjacik i przypominasz mi, dlaczego tu jestem. Doktor Sat Kaur Khalsa za nieustanne przewodnictwo i niewyczerpane wsparcie. Mama i Da dzikuj, e zawsze macie dla mnie czas i darzycie mnie bezwarunkow mioci. Walter Muller i Mariarosa Ortega de Muller jestecie dla mnie niczym rodzice. Dzikuj, e przyjlicie mnie do serca, e rozpoznalicie czysto i oddanie mojej mioci, e jestecie ze mn, kiedy was potrzebuj. Te uiero mucho. Moje mae futrzane anioki: Bijou, Shanti i Luna jestecie najwierniejszymi i najmocniej kochajcymi towarzyszami na ziemi. picie koo mnie, gdy pisz te sowa, przypominajc mi, e poprzez was Bg codziennie okazuje mi sw mio. Ty, ktremu oddaam cae swoje serce ta ksika jest dla ciebie. Wstp

l Przesanie do kobiet Napisaam t ksik dla was i dla mczyzn, ktrych kochacie. Wierz, e o istnieniu ksiki zawierajcej wszystko, co partner powinien wiedzie o mioci, marzy kada kobieta; mogaby mu j wrczy ze sowami: Przeczytaj, a zrozumiesz mnie." Ile to razy sama chciaam mie tak ksik! Pragnienie to pojawiao si wwczas, gdy nie umiaam znale sposobu na przekazanie partnerowi swoich potrzeb; gdy bez wzgldu na to, jak bardzo si staraam, nie potrafiam go przekona, e drobny gest z jego strony lub nieco odmienne spojrzenie na dan sytuacj obojgu nam wiele by uatwio; gdy moje prby powiedzenia mu, czego chc i dlaczego jest to dla mnie takie wane, zbywa stwierdzeniem, e jestem nadto wymagajca, nie zadajc sobie trudu, by sprawi mi przyjemno. W takich i wielu innych chwilach wzdychaam, jak bez wtpienia od tysicy lat wzdychaj wszystkie kobiety, i marzyam o jakim sposobie, by do niego dotrze i otworzy mu oczy, tak by mnie zrozumia. Jeli powysze sowa przeczytaa kobieta, te zapewne westchna. W tym westchnieniu kryje si szept: Przecie ja chc tylko, eby zada sobie trud i postara si zobaczy mnie tak, jaka jestem." Potrzeba, by kto nas zna, szanowa i w peni akceptowa, to jedna z podstawowych potrzeb ludzkich. Naturalnie, kadej z nas zdarzyo si dowiadczy uczucia, e druga osoba naprawd nas zna. 12 WSTP Ironia losu polega na tym, e taka wi czy nas z innymi kobietami: przyjacikami, siostrami, koleankami, ktrym zrozumienie, kim jestemy i co prbujemy powiedzie, przychodzi bez wysiku i niemal natychmiast. Czy ponisza historia nie wydaje si wam znajoma? Jesz z przyjacik lunch i opowiadasz jej o problemie w zwizku albo irytujcym zachowaniu partnera. Przyjacika w lot rozumie, o co ci chodzi. Kiwa gow ze wspczuciem, okazuje trosk we waciwych momentach, a nawet koczy za ciebie zdania, uywajc odpowiednich sw. Kiedy patrzysz na ni z wdzicznoci, jaki gos w twoim wntrzu woa: Tak! Tak to jest... Ona dokadnie wie, co czuj!" Rozmowa toczy si dalej, nie mija nawet dziesi minut, a wy rozwizujecie ca list problemw, o ktre z mem bezskutecznie kcisz si od dziesiciu lat. Zadziwia ci atwo tej rozmowy, okazane przez przyjacik cakowite zrozumienie dla twoich emocji, reakcji, potrzeb. Potrzsasz gow ze smutkiem wiedzc, e jeli w dyskusji z partnerem podejmiesz ktry z tych tematw, odpowied bdzie zupenie inna: ledwo skrywana irytacja, znuenie i obojtne, wyprane z uczu spojrzenie, jakby mwia w suahili, wic on ma prawo nie mie zielonego pojcia, o czym ty gadasz! Na poegnanie dzikujesz przyjacice za wsparcie. I wypowiadasz sowa, ktre kada z nas wypowiedziaa kiedy do innej kobiety: Gdyby tylko mj m tak mnie rozumia jak ty!... Szkoda, e jeste kobiet, bo idealnie do siebie pasujemy!" A przyjacika kiwa gow, bo doskonale

rozumie, co masz na myli... Po niezliczonych dowiadczeniach osobistych, po wielu latach pracy z kobietami i mczyznami, kiedy to usiowaam pomc im si wzajemnie zrozumie, nadszed czas, bym napisaa Sekrety kobiet. Prawd mwic, od ponad dziesiciu lat sysz proby o tak ksik. Odkd w 1990 roku ukaza si mj pierwszy bestseller Sekrety mczyzn, PRZESANIE DO KOBIET 13 ktre powinna zna kada kobieta, przedstawiciele obu pci bagaj mnie o uzupenienie ksik, ktra wyjaniaaby sekrety kobiet mczyznom. Podczas prowadzonych przeze mnie seminariw, programw telewizyjnych i radiowych, w poczcie od fanw, a take w trakcie spotka na ulicy czy na lotnisku dosownie tysice osb wygasza t sam uwag: Prbuj wyjani mojemu chopakowi, dlaczego jestem taka, jaka jestem, ale on tego nie rozumie. Wiem, e pani na pewno by si to udao!" Dlaczego mj m nie potrafi zrozumie, e gdyby postpowa w okrelony sposb, sprawiby mi tym wielk przyjemno? Prosz, niech pani napisze ksik tumaczc mczyznom, czego chcemy i dlaczego tego chcemy!" Moja najlepsza przyjacika rozumie mnie doskonale! Gdyby mczyni mogli podsucha, o czym kobiety ze sob rozmawiaj, staliby si ekspertami w mioci!" Zawsze kiedy prbuj porozmawia z mem o seksie, on si wycofuje. Czy nie mogaby pani napisa dla mczyzn ksiki o kobietach i seksie, jak napisaa pani dla kobiet o mczyznach?" Moja ona narzeka, e jestem nie do czuy, ale kiedy prosz, by to wyjania, nie rozumiem, o co jej chodzi. Naprawd chc zrobi wszystko, eby bya szczliwa, ale potrzebuj pomocy." Sekrety kobiet to moja odpowied na proby o pomoc, z ktrymi zwracaj si do mnie przedstawiciele obu pci. Ksika ta zawiera wszystko, co mczyni powinni wiedzie o rozumieniu i kochaniu kobiet. Przez ponad wier wieku pracowaam z dziesitkami tysicy kobiet; mwiy, czego oczekuj od partnerw; opowiaday o frustracji, ktr przeyway, kiedy ich potrzeby nie byy zaspokajane. Pracowaam te z dziesitkami tysicy mczyzn, poznawaam ich sposb postrzegania mioci, seksu i czuoci i odkrywaam, jak czsto myl si w ocenie kobiet. Nauczyam si tumaczy kobietom pragnienia i emocje 14 WSTP mczyzn spisaam to w Sekretach mczyzn, ktre powinna zna kada kobieta. A w tej ksice wyjaniam mczyznom, czego chc, co czuj i co prbuj im powiedzie o mioci kobiety. Dlaczego mczyznom potrzebna jest ta ksika Zanim przejdziemy dalej, musz wyzna wam co niezwykle wanego, co, co wielokrotnie powtrz mczyznom w nastpnym rozdziale: Kocham mczyzn! Kocha-

am ich przez cae ycie i pomimo licznych zawodw miosnych i rozczarowa nigdy nie przestaam, nigdy nie zrezygnowaam ze zwizkw z nimi. Tak wic ta ksika nie traktuje o wadach mczyzn, nie krytykuje ani nie potpia ich za to, e nie wiedz, jak nas kocha. Wrcz przeciwnie, jej intencj jest zachcenie mczyzn, by zobaczyli i zrozumieli kobiety tak jak nigdy wczeniej. Ciesz si opini osoby, ktra potrafi porozumie si z czytelnikami, studentami i uczestnikami seminariw pci mskiej; ciko pracowaam, by przekaza w tej ksice informacje w sposb, ktry mam nadziej trafi do mczyzn. Rzecz w tym, e doskonale zdaj sobie spraw, jak trudno mczyznom poda tam, gdzie pragnyby kobiety, jak trudno otworzy si na ten rodzaj intymnoci, ktrego one akn, jak trudno zrozumie kobiece serce i dusz. Piszc t ksik, nie zapomniaam o tym ani na chwil. Niedawno w sklepie ze zdrow ywnoci wpadam na star znajom. Zapytaam, jak si wiedzie jej i mowi, chwil porozmawiaymy o tym, co si nam ostatnio przydarzyo. Nad czym teraz pracujesz? zapytaa. Nad now ksik Sekrety kobiet. Z podtytuem: Co twj partner powinien wiedzie o tobie. Naprawd? To cudownie! odpara z podnieceniem. Nie mog si ju doczeka, eby da j Donaldowi. Wiesz, on jest wspaniaym facetem, ale wci to facet, no nie? PRZESANIE DO KOBIET 15 Tak si zoyo, e obok sta mczyzna. Syszc ostatnie zdanie, rzuci nam nieprzyjazne spojrzenie, jakby chcia powiedzie: Wy, kobiety, uwielbiacie ponia mczyzn". Odszed krcc gow, a mymy popatrzyy po sobie; obie wiedziaymy, e mylnie zinterpretowa jej sowa przecie ona wcale nie poniya swojego ma. Przepada za nim. Opisaa raczej sytuacj, ktr wikszo kobiet bez kopotu zrozumie: nawet najlepsi mczyni to wci mczyni, nie kobiety, i z tego jedynie powodu potrzebna im niewielka pomoc, by potrafili zrozumie swoje partnerki. Brutalna prawda brzmi tak: to, e mczyni nas kochaj, wcale nie znaczy, e nas rozumiej. Ich wiat jest odmienny od naszego; jak przekonamy si na kartach tej ksiki, wiat kobiet nierzadko wydaje si im tajemniczy i dziwny, widz w nim cakowite przeciwiestwo swojego wiata. Sdz, e czsto wanie z tego powodu mczyzna kierujcy si najlepszymi intencjami, gboko kochajcy partnerk, wcale nie dokada stara, by j zrozumie. By uj to wprost, wielu mczyzn po prostu rezygnuje, nie dlatego e im nie zaley na partnerce, lecz dlatego e s przekonani, i prby zrozumienia jej zoonej natury zakocz si klsk, a poniewa mczyni nie lubi przegrywa, najczciej w takiej sytuacji wol nic nie robi. Piszc Sekrety kobiet, pragnam uatwi im zrozumienie i kochanie kobiet oraz kademu z nich wskaza najprostsze sposoby, jak sta si lepszym partnerem

i mem, lepszym towarzyszem i kochankiem. Kobietom za chciaam pomc w wyraaniu potrzeb i emocji, by potrafiy dzieli si swym sercem z ukochanym mczyzn. Jak wykorzysta t ksik dla siebie Po pierwsze kobiety ksik t powinny przeczyta, nie zostaa bowiem napisana wycznie po to, by pomc m16 WSTP czyznom w zrozumieniu partnerki stanowi te zacht dla kobiet, by poznay i zrozumiay siebie lepiej ni kiedykolwiek. Bo przecie jeli nie do koca rozumiemy wasne emocje, czyny i potrzeby, trudno nam wytumaczy je partnerowi. A jeli bdziemy szczere, to przyznamy, e czasami si nad sob zastanawiamy i zadajemy sobie pytania w rodzaju: Czy jestem normalna"? Czy nie oczekuj za wiele"? Czy partner ma racj oskarajc mnie o przewraliwienie i wygrowane wymagania"? Prawd jest, e nie zawsze znamy siebie tak dobrze, jak utrzymujemy, a brak tej wiedzy niesie zgubne skutki w postaci samokrytycyzmu, zwtpienia w siebie i niskiej samooceny. Ksika ta wyjani czytelnikom obu pci, e za wszystkimi naszymi emocjami i zachowaniami kryj si mdre, wakie powody. Istnieje powd, dla ktrego musimy woa partnera pi razy, nim wreszcie to do niego dotrze. Istnieje powd, dla ktrego czujemy si strasznie, prbujc dowiedzie si, co go gryzie, a on w odpowiedzi zamyka si w sobie. Istnieje powd, dla ktrego uwielbiamy planowa nasze zajcia z partnerem i niepokoimy si, kiedy on unika zobowiza na przyszo. I nie jest to bynajmniej wywoane naszymi neurotycznymi skonnociami, saboci czy brakiem pewnoci siebie. Ujmujc rzecz prosto, powodem jest nasza kobieco motywy i okrelajce nas cechy s cakowicie odmienne od motyww i cech mskich. Jak przekonacie si podczas lektury kolejnych rozdziaw, potrzeby i zachowania kobiet wydaj si tajemnicze lub niepojte tylko wwczas, kiedy one same nie rozumiej swojej prawdziwej natury. To jeden z celw, jaki przywieca mi przy pisaniu tej ksiki; ebymy my, kobiety, lepiej mogy siebie zrozumie, a tym samym mniej surowo siebie oceniay, bymy umiay celebrowa nasz wyjtkow zdolno do gbokiego odczuwania, do bezwarunkowej mioci, do wybierania bliskoci z drugim czowiekiem i odrzucania samotnoci. Jeli kobieta zyska tak pewno i zrozumienie siebie, znacznie wzronie te jej umiejtno wyraania wasnych potrzeb i emocji. Naturalnie to jeszcze nie stanowi gwaranPRZESANIE DO KOBIET 17 cji, e wszystkie nasze proby zostan spenione, bdziemy mie jednak t przewag, e damy partnerowi to, co ceni najbardziej, kiedy musi rozwiza jaki problem: logiczne wyjanienie. Chodzi mi o rzecz nastpujc: wyobra sobie, e prbujesz powiedzie mowi, dlaczego chciaaby, eby z gry planowa, jak wsplnie z dziemi spdzicie weekend,

a nie czeka z tym na ostatni chwil. Wyczuwasz jego opr wobec tego pomysu, bunt przeciwko zobowizaniom. Syszysz: Nie rozumiem, o co ci chodzi. Dlaczego zawsze wszystko musi by zaplanowane? Dlaczego nie moesz by bardziej spontaniczna?" Zastanw si przez chwil: co na to odpowiesz? Czy rzeczywicie zdajesz sobie spraw, dlaczego planowanie jest dla ciebie takie wane, nie tylko ze wzgldw praktycznych, lecz i emocjonalnych? Bdziesz potrafia mu to wyjani? Najczciej nie jestemy wcale pewne, dlaczego chcemy i potrzebujemy okrelonych rzeczy, tak wic wygaszamy mgliste zdania w rodzaju: Nie potrafi tego wytumaczy", Czy ci nie wystarcza, jak mwi, e to dla mnie wane?" albo kiedy jestemy naprawd sfrustrowane Zapomnij o tym, bo najwyraniej wcale ci nie obchodzi, co czuj." Moecie wierzy lub nie, ale partner naprawd sucha, tylko e przypuszczalnie sucha gow, a nie emocjami. Brak logicznego jego zdaniem wytumaczenia prowadzi go do wiadomego lub podwiadomego wniosku, e to kolejny przykad na nadmierne wymagania i kapryno kobiet, ktrych nigdy nie mona zadowoli. Bez informacji satysfakcjonujcej jego umys partner moe mie kopoty z podjciem dziaa, ktre maj nas uszczliwi. Zamiast tego czsto odrzuca nasze potrzeby i proby, uznajc je za kaprysy, gupstwa, ktre nie zasuguj na wiksz uwag. Nie tylko szczegowo opisaam w niniejszej ksice to wszystko, na czym kobietom zaley w mioci, intymnoci, porozumieniu i seksie, ale te dlaczego tego chcemy, dlaczego jest to dla nas wane, dlaczego okrelone 18 WSTP zachowania partnerw zaspokajaj nasze najbardziej istotne potrzeby. Wyjanienia te s jednakowo wane dla obu pci, a uzyskane informacje pomog kobietom skuteczniej komunikowa si z partnerem. Zanim wic podarujecie t ksik ukochanemu, prosz, przeczytajcie j, a jej tre postarajcie si gboko przemyle. Jak dzieli si t ksik z mczyzn Wczeniej stwierdziam, e napisaam t ksik dla kobiet. Naturalnie, napisaam j te dla mczyzn: dla tych, ktrzy pragn lepszego, bardziej satysfakcjonujcego i harmonijnego zwizku z kobiet. Chciaabym w tym miejscu przestrzec pozostajce w staym zwizku czytelniczki przed nieodpart pokus, ktrej trudno si oprze: by przy najbliszej okazji podetkn partnerowi ksik pod nos mwic: Prosz... przeczytaj to! Znajdziesz tu to wszystko, co prbuj powiedzie ci od lat. A najlepiej naucz si tego na pami!" I cho moe taki scenariusz brzmi zachcajco, przypuszczalnie jednak nie skoni partnera do przeczytania tej ksiki, wrcz przeciwnie, skutecznie go do niej zrazi. Skd to wiem? Ano od mczyzn, ktrzy padli ofiar" entuzjastycznych wielbicielek mojej twrczoci i w kocu kurczyli si na sam dwik mojego nazwiska; wyznali mi to, niekiedy wiele lat pniej, gdy wreszcie udao im si doj do siebie po doprawdy traumatycznym dowiadczeniu wysuchiwa-

nia co pi minut Barbara mwi, e..."! Spotkaam jednego z nich kilka tygodni temu. Kiedy staam w kolejce po kaw, podszed do mnie sympatyczny mczyzna po trzydziestce. Pani Barbara De Angelis, czy tak? zapyta. Potwierdziam, a on si umiechn. Musiaem do pani podej, bo kiedy szczerze pani nienawidziem oznajmi, a dostrzegajc niepokj w moich oczach, szybko doda:Przez dwa lata zwizany byem z kobiet, ktra pani uwielbiaa. Bya pani jej guru. PRZESANIE DO KOBIET 19 Zamawiaa kad pani kaset, miaa wszystkie ksiki, a ja dzie i noc syszaem: Barbara powiedziaa, e..." albo Barbara o tym sdzi to i to". Przewanie znaczyo to, e ja spieprzyem dan spraw. Przy kadej ktni odnosiem wraenie, e mam dwie przeciwniczki: j i pani! Kiedy w kocu zerwalimy, byem na pani wcieky i obwiniaem pani o wszystkie swoje problemy. Przez rok po rozstaniu spotykaem si z wieloma kobietami, ale za kadym razem doznawaem gorzkiego zawodu. A pniej, byo to kilka miesicy temu, przyjaciel powiedzia mi, e czyta rewelacyjn ksik o tym, jak wybra dla siebie idealn partnerk. Ksika nosia tytu Czy bdzie z nas dobrana para? Pewnego wieczoru przytoczy mi kilka fragmentw przez telefon. Wyday mi si niezwykle rozsdne, w dodatku wyjaniay niektre moje bdy. To brzmi fantastycznie", uznaem. Moesz mi j poyczy?" Przyjaciel si zgodzi i nastpnego wieczoru na siowni poda mi do sfatygowan ksik z pani zdjciem na okadce! Moe sobie pani wyobrazi moje zaskoczenie, kiedy stwierdziem, e ta wspaniaa ksika wysza spod pira osoby, ktra zrujnowaa mj zwizek. C, mimo wewntrznych oporw przeczytaem j. I oczywicie bardzo mi si spodobaa, musiaem te przyzna, e moja bya partnerka miaa racj pisze pani rewelacyjnie. Nawet do niej zadzwoniem. Nie uwierzysz, czyj ksik teraz czytam", zagadaem. Rozmawiao nam si wietnie. Wic kiedy pani tu zobaczyem, musiaem podej, aby powiedzie, e ju przestaem pani nienawidzi, bo prawd mwic, jest pani wspaniaa! Mocno tego mczyzn uciskaam i podzikowaam za cudown opowie. Czy zaskoczy was, jeli powiem, e t sam opowie w rnych wersjach syszaam wielokrotnie? Wydaje si, e moi czytelnicy, a zwaszcza czytelniczki, wykorzystuj niekiedy moje ksiki w charakterze broni intelektualnej, a ja staj si niewiadomym sojusznikiem podczas ich atakw na zachowanie partnerw. Naturalnie taka taktyka nigdy si nie sprawdza, mnie natomiast jest przykro, gdy o tym sysz. 20 WSTP Tak wic mam prob: jeli zamierzacie podzieli si t ksik z partnerem, zrbcie to serdecznie. Nie rzucajcie jej z sarkastycznym komentarzem, nie wrczajcie w samym rodku ktni, nie zostawiajcie na poduszce z przypit karteczk: Tego ci potrzeba!" Niech wasze nastawienie

bdzie pozytywne, jakbycie odkryy wielki skarb i chciay, by wasz partner take si o nim dowiedzia wwczas on rwnie z wiksz otwartoci wysucha wszystkich rad, ktrymi pragn wam suy. A oto kilka sugestii, jak skoni partnera do przeczytania niniejszej ksiki: Popro, by przeczyta Przesianie do mczyzn. Okrela ono ton kolejnych rozdziaw i jest nadzieja, e zachci go do lektury caoci! Daj mu ksik w prezencie z licikiem nastpujcej treci: Poniewa kocham ci i pragn, by nasz zwizek ukada si wspaniale, a nasze poycie byo rewelacyjne... Dla wikszego efektu docz bielizn z notk: Nie mog si doczeka, kiedy mnie w tym ujrzysz, tak by partner wiedzia, e za przeczytanie ksiki czeka go nagroda! Przeczytaj mu gono fragmenty, zwaszcza te oznaczone Dla mczyzn", i zapytaj, co o nich sdzi. Dziki temu partner powolutku zainteresuje si caoci. Powiedz mu, e czytasz t ksik, bo chcesz si nauczy lepiej wyraa swoje pragnienia i uczucia, i podaj mu przykad tego, czego si nauczya. Dziki temu nie bdzie mia wraenia, e jest jedynym, ktremu potrzeba tej ksiki. Popro jedn z przyjaciek, by daa mu t ksik. Lec w ku, przeczytaj mu gorce podpowiedzi z rozdziau o seksie, a potem wr do lektury. To go zaintryguje, a moe nie tylko!... Zostaw ksik w azience z zaznaczonymi ulubionymi fragmentami. Niech tam poley przez kilka tygodni! PRZESANIE DO KOBIET 21 Moe ju mylisz: Mj partner nigdy tego nie przeczyta". A ja odpowiadam: Nie bd taka pewna. Pracowaam ciko, by ksika ta bya przyjazna dla mczyzn, by tumaczya sprawy w szczeglny sposb, dziki ktremu sami zechc przeczyta wicej. Mczyni wiedz, e ich lubi, i dlatego ode mnie mog przyj sowa nagany czy porady bez sprzeciwu o wiele spokojniej ni od swoich partnerek. Mam nadziej, e dowiadujc si o tobie ode mnie, twj ukochany wreszcie usyszy to, co prbujesz mu powiedzie od dawna. Jedno jest pewne kady mczyzna, ktry signie po t ksik, bdzie wiedzia, e moj intencj przy pisaniu byo uatwienie mu jego ycia osobistego, sprawienie, by stao si mniej napite i dramatyczne, bardziej harmonijne i pozbawione zamtu. A takim rezultatom aden nie bdzie si sprzeciwia! Jak jeszcze mona podzieli si t ksik z mczyznami? Daj j chopakom lub mom swoich przyjaciek. Wiesz, e tego potrzebuj, a przyjaciki bd ci wdziczne. Wylij j swojemu byemu partnerowi. Mimo i wasz zwizek naley ju do przeszoci, wywiadczysz przysug jego obecnej partnerce. A jeli dalej jeste

nim zainteresowana, moe dziki temu otworz si jakie drzwi. Daj j przyjacioom, ktrym jako nie udaj si kolejne zwizki. Ich przysze partnerki kiedy ci podzikuj! Podaruj j ojcu. Jeszcze nie jest za pno, a matka bdzie ci wdziczna za trosk. Daj j synowi, jeli jest na tyle dorosy, by j^ zrozumie. Czy nie aujesz, e kto nie nauczy tego wszystkiego twojego partnera, kiedy zaczyna chodzi na randki? 22 WSTP Jak z lektury wycign poytek dla siebie Informacje zawarte w tej ksice pochodz z wielu rde. Wikszo zawdziczam latom pracy z dziesitkami tysicy kobiet, ktre powtarzay, jak bardzo auj, e mczyni tak mao o nich wiedz. Jak we wszystkich moich ksikach wczyam tu dowiadczenia osobiste oraz przeycia bliskich przyjaci i znajomych. Wykorzystaam take setki odpowiedzi z ankiety, ktr w zeszym roku przeprowadziam wrd kobiet. (Lista pyta zamieszczona zostaa na kocu.) Pomimo tak obszernego wielkiego materiau rdowego mwic o kobietach mog jedynie generalizowa. Kada z nas jest wyjtkowa. I podczas gdy wiele czytelniczek opisy uczu, sposobu mylenia i motyww dziaania uzna za dokadne, inne podczas lektury mog stwierdzi: Przecie ja taka nie jestem." Rzecz w tym, e znam wielu mczyzn, ktrzy odznaczaj si licznymi kobiecymi" cechami i motywacjami opisywanymi przeze mnie (dotyczy to zarwno hetero-, jak i homoseksualistw), oraz wiele kobiet, ktre prezentuj zachowania tradycyjnie uznawane za mskie". Znam mczyzn, ktrzy w zwizku s stron rozpaczliwie aknc uwagi i poczucia bezpieczestwa, oraz kobiety zamknite w sobie, ktre nie znosz rozmw o uczuciach. Naley pamita, e nie wszystkie stwierdzenia odnosz si do kadego. Tak wic staram si przekaza wam to, czego nauczyam si przez dugie lata pracy, co wszake nie oznacza, e jestem dokadna i cisa w opisie kadej podgrupy. Czytelnikom radz wic, by skupili si na sprawach dla nich najwaniejszych i nie martwili si reszt. Naturalnie nie ma w tej ksice wszystkiego, czego jak chciayby kobiety, mczyni powinni si o nich dowiedzie musiaabym napisa wiele tomw! Zamieciam te informacje, ktre moim zdaniem s najwaniejsze i uyteczne. Mam nadziej, e ksika ta speni twoje oczekiwania. Mam nadziej, e po jej lekturze bardziej siebie pokochasz PRZESANIE DO MCZYZN 23 i docenisz, mniej surowo bdziesz si osdza. Mam nadziej, e ksika otworzy drzwi do jasnej i penej komunikacji pomidzy tob a ukochanym mczyzn, e znajdziesz w niej sowa, dziki ktrym partner ci zrozumie. Mam nadziej, e stanie si ona rdem pociechy, siy i inspiracji, przypominajc ci, e nie jeste sama na swej

drodze przez ycie. Przede wszystkim jednak mam nadziej, e istotnie; przybliy ci do zbudowania serdecznego zwizku, w ktryau znajdziesz poczucie spenienia i namitno zwizku^ o jakim zawsze marzya. Przesania do mczyzn A gdybym powiedziaa, i dziki kilku prostym rzeczom moesz sprawo, ?e twoja ukochana przestanie zachowywa si vi sposb, ktr-y doprowadza ci do szalu? A gdyby zna magiczne sowa, dziki ktrym twoja ukochana bdzie uwaa ci za wspaniaego partnera, takiego, o jakim dotd na-uiet nie marzya? A gdybym nauczya ci sekretnych technik, dziki ktrym twoja partnerka bdzie chciaa czciej si z tob kocha? Czy zwrciam na siebie twoj uwag, drogi Czytelniku? Czy ktre z powyszych zda zabrzmiao interesujco? Jeli tak, to jeste we waciwym miejscu i czytasz waciw ksik! Pozwl, e od razu odepr podejrzenia, ktre mogy zrodzi si w twojej gowie, i powiem, e ta ksika nie jest: ksik dla dziewczt", napisan wycznie dla kobiet, do ktrej lektury - na co liczya autorka jakim sposobem miaa namwi ci ona czy kochanka; le zamaskowanym potpieniem mczyzn, wyjaniajcym, e wszystko i tak jest ich winaj szczegow, prowadzc za rczk instrukcj, przez co bdziesz mia Wraenie, e w zwizku nie dysponujesz adn wadz i tylko wykonujesz rozkazy. 24 WSTP I wreszcie nie jest ksik, ktrej celem jest upodobnienie ci do kobiet i umniejszenie twojej mskoci. Napisaam t ksik, eby mg by lepszy, silniejszy, by mia wiksz kontrol nad swoim yciem osobistym. Napisaam j, eby w twoim zwizku wicej byo rzeczy, ktrych pragniesz, mniej za takich, ktre ci nie odpowiadaj. Pisaam j, majc na myli przede wszystkim uatwienie ci ycia. Ostatnie dwadziecia lat spdziam na pracy, pracujc z dziesitkami tysicy ludzi, z ktrych mniej wicej poow stanowili mczyni. Mczyni w kadym wieku, z rozmaitych grup spoecznych, otwierali si przede mn i zwierzali ze spraw, ktre w zwizkach doprowadzaj ich do rozpaczy, opowiadali o cechach kobiet, ktrych nie rozumiej, oraz o tym, czego pragn w mioci i seksie. Suchaam uwanie i std wiem, jakie s twoje pragnienia: Mie poczucie, e w zwizku odnosisz sukces, jak w wypadku dobrze wykonanej pracy. Mniej stresw, zamtu i dramatycznych przej. Wicej spokoju i harmonii. Czste i namitne stosunki z partnerk. Nie przeywa wszystkiego zbyt emocjonalnie i nie mie poczucia, e cigle nad czym pracujecie". Mniej krytyki ze strony partnerki, wicej uznania. Mie poczucie, e uszczliwiasz partnerk. Zadaniem tej ksiki jest pomc ci w osigniciu powyszych celw. A jak? Przez wyjanienie, dlaczego kobiety s takie, jakie s, oraz podanie kilku prostych,

praktycznych sposobw, dziki ktrym bdziesz lepiej porozumiewa si z partnerk, co sprawi, e zwizek zacznie przynosi wicej satysfakcji wam obojgu. A teraz naprawd wspaniaa wiadomo: Wszystkie te kobiece cechy, ktrych naprawd nie znosisz, a z ktrymi cigle masz do czynienia: nasze nieustanne wymagania, poleganie na partnerze, niepewno w tak wielu sprawach, a take towarzyszce ci poczucie, e cokolwiek zrobisz czy ile ofiarujesz, dla nas to PRZESANIE DO MCZYZN 25 i tak bdzie za mao w wikszoci da si wyeliminowa! Moe partnerka prbowaa ci kiedy tumaczy: Gd^fcy tylko zrobi to czy tamto, wszystko zupenie inaczej by wygldao." Mylae wwczas: Jasne, racja." Ja jed*iak zdradz ci najwaniejsz tajemnic dotyczc kobiet: Kilka prostych zda i gestw moe zapobiec tym reakjm emocjonalnym partnerki, ktrych naprawd nie znie. Czy to brzmi zbyt piknie, eby mogo by prawda? Ale to prawda. Napisaam t ksik, by przekaza ci wiecz, ktrej potrzebujesz, by przedstawi j logicznie, j*Sno i trafnie. Dziki niej bdziesz mg zbudowa taki zwizek z kobiet, ktry przyniesie wiele radoci i satysfakcji, a w dodatku bdzie wymaga od ciebie mniej pracy? ni przypuszczasz. Czy jeste ju przekonany, e ksik warto przeczyta? Mam nadziej! Im wicej wiesz, tym jeste silniejszy i skuteczniejszy Niedawno przed licznym audytorium prowadziam "Wykad, w ktry wczyam cz materiau z tej ksiki- Na koniec, kiedy uczestnicy zadawali mi pytania, wsta pewien mczyzna i oznajmi: Sdz, e mona mnie okreli sowem macho, i Pani wykad bardzo mnie zaniepokoi. Odnosz wraenia e w gruncie rzeczy chce pani, abym zacz myle i Zachowywa si jak kobieta, innymi sowy, abym st^ si kobiet. Dlaczego pan tak uwaa? zapytaam. No c, jeli zawsze mam stara si odgadn, c^ego chce moja ona, pamita o jej trzech podstawowych potrzebach, o ktrych pani mwia, robi to czy t3**Mo, 26 WSTP eby bya bardziej szczliwa, to czy sam nie stan si wwczas kobiet? Pozwoli pan, e zadam panu pytanie. Ma pan samochd? Mczyzna skin gow. To niezy samochd i przez jaki czas nie chce pan z niego rezygnowa? Tak odpar z dum. cile mwic, mam go dopiero od kilku miesicy. Doskonale. Po zakupie przeczyta pan instrukcj obsugi? Oczywicie.

 Iz instrukcji dowiedzia si pan, jak naley prawidowo samochd obsugiwa, jaki rodzaj paliwa zapewni skuteczn prac silnika, na jakie oznaki ostrzegajce o ewentualnych problemach trzeba zwraca uwag, w jakich odstpach czasu oddawa auto do przegldu, by jak najduej panu suyo, jak o nie dba, by si nie psuo, i o wielu innych sprawach, prawda? Tak. Prosz mi wic powiedzie umiechnam si do niego kpico czy zdobywajc ca t wiedz o samochodzie, upodobni si pan do samochodu? Czy czuje si pan bardziej samochodem, odkd przeczyta pan instrukcj? Czy kiedy sprzedawca w salonie wrczy panu instrukcj, zareagowa pan z oburzeniem: Zaraz, zaraz, chce pan, ebym sta si samochodem?" Widownia wybuchna miechem i mj rozmwca te si rozemia, nie znajdujc kontrargumentw. Widzi pan, samochd jest dla pana cenny wyjaniam. Jest inwestycj, wic chce pan chroni swoje pienidze i dowiedzie si jak najwicej o samochodzie, by prawidowo dziaa. Zauwayam, e obok pana siedzi kobieta, ktra zgadza si z kadym moim sowem. Zakadam, e to paska ona? Tak potwierdzi mczyzna. Namwia mnie, ebym tu dzisiaj z ni przyszed. Wic powiem panu, e ona te jest pask inwestycj, i to o wiele cenniejsz od samochodu. Dlaczego wic nie PRZESANIE DO MCZYZN 27 miaby pan jej dokadnie pozna, dowiedzie si, co robi, by prawidowo dziaaa"? Wwczas inwestycja zwrci ci si w dwjnasb... i przejadki przynios wicej radoci! Widownia nagrodzia mnie oklaskami, mczyzna podzikowa i usiad, caujc on, ktra tego jestem pewna cieszya si bardzo, e zacigna go na mj wykad. Przyznaj, e w rozmowach z mczyznami lubi uywa samochodowych analogii, poniewa dziki nim od razu trafiam w sedno problemu, stwierdzajc, e dokadne poznawanie rzeczy dla nas cennych jest sposobem na ochron naszej wasnoci. Przez rozszerzanie wiedzy na temat wanych dla siebie spraw stajesz si silniejszy jako mczyzna, a nie odwrotnie. W innych dziedzinach ycia przypuszczalnie o wiele atwiej byoby ci si zgodzi na nauk i poszerzanie wiedzy. Dla przykadu, lektura instrukcji obsugi samochodu, magnetowidu czy telefonu komrkowego na pewno nie wzbudziaby twojego protestu. Przed prezentacj dla wanego klienta staraby si zgromadzi jak najwicej informacji i o nim, i o jego firmie nie powiedziaby szefowi: Nie potrzebuj adnej pomocy, sam wiem, co mwi. Niech pan przestanie mi to cigle powtarza." Uprawiajc jaki sport, doskonaliby swoje umiejtnoci, korzystajc z poradnikw, a nie powtarza, e rady innych tylko ci zaszkodz. Wiesz ju, do czego zmierzam, prawda? Twj zwizek jest najcenniejsz, najbardziej wartociow inwestycj. Im

wicej nauczysz si o kobietach i mioci, tym lepszym staniesz si kochankiem i mem i tym wiksz zyskasz kontrol nad t dziedzin swojego ycia. Kiedy niedawno leciaam do Nowego Jorku, siedziaam obok Amerykanina pochodzenia azjatyckiego, ktry pracuje dla wielkich korporacji jako konsultant do spraw zrozumienia i efektywnego dziaania w ramach kultury azjatyckiej. Uwaany jest w swojej dziedzinie za eksperta, firmy pac mu mnstwo pienidzy za uczenie pracownikw waciwego traktowania partnerw w interesach z Japonii, 28 WSTP Chin, Singapuru i innych pastw tamtego obszaru. Opowiedzia mi wiele fascynujcych historii o firmach, ktre rozpoczynay dziaalno w dalekich krajach, ale nie podjy prby poznania rnic kulturowych i przez to cigle napotykay problemy. To zadziwiajce, jak zrozumienie tych rnic i przyswojenie sobie kilku prostych sposobw komunikacji i zachowania zapobiega klsce i otwiera drog do miliardowych zyskw. Suchajc tego niezwykle inteligentnego mczyzny, nie potrafiam powstrzyma si od myli o wasnej pracy i kiedy skoczy, stwierdziam: Wyglda na to, e uprawiamy ten sam zawd. Naprawd? Pani te jest konsultantk od rnic kulturowych? W pewnym sensie odparam z umiechem. Ucz wzajemnego zrozumienia mczyzn i kobiety. Mj rozmwca rozemia si: No, pani praca jest bez dwch zda trudniejsza od mojej. Skoro wic bez odpowiedniego przeszkolenia klient mojego rozmwcy nie potrafi zrozumie partnerw pochodzcych z odmiennych kultur, to mczyzna nie moe si spodziewa, e zrozumie kobiety tylko dlatego, e je kocha! Dlaczego? Poniewa jak ju wiemy mczyni i kobiety rni si od siebie. Poza tym prawd te jest, e kobiety nie zawsze rozumiej same siebie, a jeli one nie potrafi wyjani, dlaczego s takie, jakie s, w adnym razie nie mog wymaga tego od mczyzn. Jak przekonasz si podczas lektury tej ksiki, nie zostaa ona napisana wycznie po to, by mczyznom pomc zrozumie kobiety napisaam j take po to, by kobiety lepiej zrozumiay siebie i dziki temu skuteczniej i precyzyjniej mogy wyraa swoje potrzeby i emocje, w dodatku w sposb, ktry akceptuj mczyni. PRZESANIE DO MCZYZN 29 Dlaczego ta ksika odnalaza drog do ciebie Drogi Czytelniku, jeli czytasz te sowa, przypuszczalnie ksik dostae od kobiety, ktra ci kocha. Moe to twoja ona, kochanka, bliska przyjacika, bya dziewczyna, szwagierka nie ulega jednak wtpliwoci, e jest to kobieta, ktra pragnie, by mia szczliwy i udany zwizek. Jeli ksik dostae od partnerki:

 Nie mwi, e to ty stanowisz problem. Nie mwi, e nie jest jej z tob dobrze. Nie mwi, e psujesz zwizek. Nie narzeka ani nie chce, by le si poczu. Nie sugeruje, e ona jest doskonaa, ty natomiast masz same wady. Nie insynuuje, e to wszystko twoja wina. Nie sugeruje, e jeste gupi i sam nigdy do takich wnioskw by nie doszed. Jeli ksik daa ci ona lub dziewczyna, gestem tym mwi, e ci kocha. Chce, by midzy wami ukadao si lepiej, by wasz zwizek okaza si trway, pragnie, eby by szczliwy, i ma wraenie, e informacje zawarte w ksice mog ci pomc zachowywa si w sposb, ktry jej pozwoli dostosowa si do twoich oczekiwa! Ciesz si, e zaley jej na tobie, e zamiast si w sobie zamyka, wyciga do ciebie rk. Jeli ksik dostae od kogo innego, powiniene wiedzie, e osoba ta jest twoim szczerym przyjacielem i yczy ci jak najlepiej. Jeli do ksiki dotare inn drog, powodem jest to, e kochasz kobiety i chcesz, by twoje zwizki z nimi byy mniej skomplikowane, pozbawione niepotrzebnych stresw, pene radoci. Gratuluj, jeste mczyzn z wizj. Jeli kogo teraz masz, twoja partnerka powinna si cieszy, 30 WSTP e jest z mczyzn, ktremu zaley, by sta si lepszym partnerem i kochankiem. A jeli jeszcze nie znalaze prawdziwej mioci, to moesz mi wierzy, e kiedy j spotkasz, bdzie szczliwa i wdziczna. By moe w tym punkcie lektury, niezalenie od tego, jak rozsdna (mam nadziej!) ci si wydaje, w gowie rozbrzmiewa ci znajomy buntowniczy gos: Chryste, kolejna z ksiek mojej ony. Ona zawsze prbuje mnie wyprostowa", jakbym dqgle nawala. Jestem pewny, e zaraz si dowiem, i wszystkie problemy w naszym zwizku to moja wina, e musz si zmieni. Nie potrzebuj takich porad! Dlaczego miabym sucha, jak kobieta, ktrej nawet nie znam, mwi mi, co mam robi? Strata czasu, ot co. Oto moja odpowied: Dziki tej ksice poczujesz si mdrzejszy i bardziej kompetentny, a nie gupi. Dziki niej zyskasz poczucie, e skuteczniej panujesz nad swoim yciem, a nie odwrotnie. Ksika ta obdarzy ci wiksz si, a nie bdzie wymaga, eby z niej zrezygnowa. Ten krtki czas, jaki powicisz na lektur, bdzie niczym w porwnaniu z czasem, jaki oszczdzisz, bo w twoim zwizku mniej bdzie ktni, zgrzytw, nieporozumie! Co powiniene wiedzie o mnie Po pierwsze, kocham mczyzn. Kochaam ich przez cae ycie. W przeciwnym razie napisaabym raczej ksik zatytuowan Mczyni kto ich potrzebuje? albo To

wszystko jego wina! zamiast ksiki Sekrety kobiet. Co twj partner powinien wiedzie o tobie. A napisaam j, poniewa zdaj sobie spraw, e cho mczyni istotnie prbuj, nie zawsze potrafi nas zrozumie. I moe t prawd, czego PRZESANIE DO MCZYZN 31 kobiety pragn i potrzebuj w mioci i seksie, z mniejszymi oporami przyjm ode mnie, osoby nieznajomej, ni od partnerki. Traktuj mnie wic jako tumaczk, kogo w rodzaju mediatora, ktry siedzi po drugiej stronie stou i mwi: Suchaj, jeli w maestwie chcesz osign takie a takie rezultaty, proponuj, eby postpi tak, bo mog ci zagwarantowa, e ona nie tylko bdzie ci kocha, ale i mniej narzeka" albo Wiem, e takie a takie jej dania wydaj si gupie i e tobie nie mieci si w gowie, by rwnie banalne drobiazgi mogy w ogle mie jakie znaczenie, ale uwierz mi, naprawd maj ja z ni rozmawiaam", albo te Jeli nie chcesz, by twoja partnerka zamienia si we wrak emocjonalny, proponuj, by popracowa nad usuniciem ze swojego sownika tego konkretnego zwrotu, bo kiedy ona go syszy, reaguje przesadnie, a ty tego nie lubisz." Czy jestem przekonana, e informacje, ktrymi chc si z tob podzieli w kolejnych rozdziaach, naprawd mog diametralnie odmieni twj zwizek? Tak! Daj mi szans, a spotka ci przyjemna niespodzianka. Po drugie, ksika ta napisana zostaa przeze mnie, kobiet, i traktuje o tym, co zgodnie z yczeniem kobiet mczyni powinni wiedzie. Czy nie tak wanie powinno si to odby? Jeli chcesz si przekona, czego zdaniem kobiet jeszcze nie wiesz o porozumieniu, intymnoci, mioci i seksie, czy twoim przewodnikiem nie powinna by kobieta? Jaka korzy moe wynikn ze suchania opinii innego mczyzny o potrzebach kobiet? Oczywicie nie jestem cakowicie obiektywna, wierz jednak, e w mojej ksice zawaram informacje, ktrych nigdy by nie pozna, gdyby autorem by mczyzna. Kobiety od lat mi si zwierzaj, mwi o najintymniejszych sprawach, ktrych tego jestem pewna w adnym razie nie wyjawiyby mczynie. Sdz, e zaintryguje ci, co maj do powiedzenia. Po trzecie, by moe mylisz: Dlaczego napisaa tylko o tym, co mczyni powinni wiedzie i jakie popeniaj 32 WSTP PRZESANIE DO MCZYZN 33 bdy? Takie podejcie wydaje si jednostronne. A co z kobietami? Czy one te nie powinny prbowa zrozumie naszych potrzeb i sprawia, bymy byli szczliwi?" C, z tym nie mog si zgodzi. Przecie kilka lat temu dlatego wanie napisaam Sekrety mczyzn, ktre powinna zna kada kobieta, mwic kobietom, co mczyni lubi i czego nie lubi w seksie, mioci i porozumiewaniu si, proponowaam te, jak si zachowywa w sypialni i poza ni, by poprawi zwizki z mem albo chopakiem.

Przeczytay j miliony kobiet, a kiedy podzieliy si ni z partnerami, ci stwierdzili, e istotnie jestem ich sojuszniczk. Tak wic za kadym razem kiedy przeczytasz co, co obudzi w tobie ochot do okrzyku: A co z rzeczami, ktre ona robi le?", przypomnij sobie, e to wszystko jest w tamtej ksice! Jak wykorzysta ksik dla siebie Prawdziwym wyzwaniem byo napisanie tej ksiki tak, by zarwno kobiety, jak i mczyni mieli wraenie, e mwi wprost do nich. S w niej rozdziay, w ktrych wyjaniam kobietom pewne sprawy dotyczce ich samych, i mam nadziej, e ty te je przeczytasz. Zauwaysz wtedy fragmenty przeznaczone specjalnie dla mczyzn. Najlepszym sposobem na lektur jest przeczytanie ksiki od pocztku do koca ze wiadomoci, e wszystko, co w niej zawaram, ma na celu poszerzenie twej wiedzy o kobietach, mioci i seksie. Jeli jeszcze tego nie zrobie, prosz, cofnij si i przeczytaj Przesanie do kobiet, bo w rwnym stopniu zaadresowane jest te do ciebie, a przekonasz si, e okrela ono ton caej ksiki. Jak przypominam w Przesianiu do kobiet, kada z nas jest wyjtkowa, inna, tak wic wszystkie opinie si rzeczy musz by uoglnieniami. I tu zaczyna si twoja rola: jeli masz partnerk, gorco radz, eby przedyskutowa z ni tre tej ksiki. Zapytaj partnerk, czy ktry fragment szczeglnie dokadnie opisuje jej uczucia. Zach j do komentowania moich opinii albo opinii innych kobiet. Powiedz jej, z ktrych propozycji zamierzasz skorzysta, i zapytaj, czy dla niej bdzie to wane. Dziki takim dyskusjom zdobdziesz cenne informacje o partnerce. Przekonasz si rwnie, e rozmowy te bd swobodne i pozbawione napicia, zwaszcza w porwnaniu z rozmowami w przeszoci, poniewa punktem wyjcia bdzie tre ksiki, a nie wasne zdanie, oboje wic znajdziecie si raczej po jednej, nie za po przeciwnych stronach. A co wicej, partnerka niezwykle si ucieszy, e okazujesz zainteresowanie jej uczuciami, zaley ci na poznaniu jej zdania i zadajesz sobie trud, eby o nie spyta. Przerw teraz na chwil, by wyjani, o czym ta ksika nie jest. A nie jest o gboko zranionych kobietach z powanymi problemami natury emocjonalnej, ktre stumiy uczucia i potrzeby oraz zamkny serca na gucho. Jeli obecnie lub w przeszoci bye w zwizku z tak kobiet, moesz stwierdzi, e nic z tego, co mwi o zachowaniu kobiet, do niej si nie odnosi. Powodem jest to, e aby obroni si przed ewentualnym blem, kobieta ta zbudowaa wok siebie ochronne mury i wiadomie przestaa odczuwa. Mczyni, ktrzy maj zwyczaj wybiera kobiety zamknite emocjonalnie, nie znajd w tej ksice analogii do swojego ycia, a jeli podejrzewasz, e do nich naleysz, signij raczej po Czy bdzie z nas dobrana para? ksika ta pomoe ci lepiej zrozumie wzory zachowa i skoni do zakoczenia niezdrowego zwizku. Musz co wyzna: napisaam t ksik, w gbi ducha

liczc, e mj partner nauczy si na pami kadej strony i przetrawi kad, najdrobniejsz nawet informacj o mnie jako kobiecie. Miaam nadziej, e z entuzjazmem wyprbuje kad sugesti i sprawdzi w praktyce kad technik, poniewa gotw jest zrobi wszystko co w jego mocy, 2 Sekrety kobiet 34 WSTP eby sta si mczyzn moich snw. Jeli twoja ona lub dziewczyna daa ci t ksik, to wiesz co? ona te w gbi ducha liczy na to samo co ja! Naturalnie opisuj to, jak kobieta odczytaaby podobn ksik, jak kobieta podeszaby do kwestii zadowolenia mczyzny, jak kobieta postrzega problem swojego rozwoju i mio. Czy wiedziae, e takie jestemyskupione na kochaniu przez dwadziecia cztery godziny na dob? C, jeli nie, to dowiesz si tego z kolejnych rozdziaw. Jak wic, mczyzno, bdziesz czyta t ksik? Co zrobisz z informacjami, ktre uzyskasz? Tylko ty moesz udzieli odpowiedzi na te pytania. Wyznam ci jeszcze jeden sekret: jeli mj ukochany zastosuje w praktyce tylko kilka sugestii z tej ksiki, to wystarczy. Bd wdziczna, e powici czas, by przeczyta o mnie, e jest zaangaowany na tyle, by sprbowa zrozumie moje serce i rozway sposoby, dziki ktrym bdzie mg uczyni mnie szczliwsz, bardziej kochan, zwikszy moje poczucie bezpieczestwa i wasnej wartoci. Twoja kobieta czuje tak samo. Jeli czytajc to, co mam do zaoferowania, nauczysz si peniej j docenia, uwaniej sucha i serdeczniej kocha, ona bdzie szczliwa i to wystarczy. Dzikuj, e zaufae mi jako przewodniczce w tej podry do serca i duszy kobiety. Przyrzekam, nie bdziesz aowa. Co mczyni powinni wiedzie o kobietach Rozpoczynam t ksik wyznaniem czynionym mczyznom w imieniu kobiet, ktre kochacie i ktre was kochaj: Pragniemy, ebycie nas rozumieli, bycie naprawd pojli nas i nasze potrzeby. Czujemy si le, kiedy odnosimy wraenie, e nas nie rozumiecie. Prawd jednak jest musz to przyzna e my nie zawsze rozumiemy same siebie. Dlaczego na przykad w jednej chwili kobieta wydaje si silna i pewna siebie, a w nastpnej saba i krucha? Co sprawia, e w dobrych chwilach kada z nas si czuje niczym potna bogini, a w zych jak bezradna maa dziewczynka? Dlaczego potrafimy z najwikszym entuzjazmem dopingowa, nieugicie wspiera, lojalnie ochrania, najmdrzej doradza wszystkim wokoo cho niekoniecznie samym sobie?

Co to oznacza, e potrafimy robi milion rzeczy naraz bez adnego wysiku, a potem nagle, w jednej chwili, zaamujemy si pod ciarem odpowiedzialnoci i marzymy o kryjwce? Skd bierze si nasza zdolno do gbokiej mioci? Dlaczego tak atwo rezygnujemy z wasnych potrzeb, eby zaspokoi potrzeby innych? Dlaczego potrzebujemy wicej czasu, uwagi i zapewnie ze strony mczyzn, ni oni potrzebuj od nas? Dlaczego jestemy takie, jakie jestemy? 38 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Wiemy, e mczyni mylc o nas zadaj sobie te same pytania. I niezalenie od tego, czy chtnie si do tego przyznamy czy nie, my te je sobie zadajemy. Dobr wiadomoci jest to, e istniej odpowiedzi, przyczyny, dla ktrych my, kobiety, tak a nie inaczej odczuwamy i postpujemy. Odpowiedzi te podane s na kolejnych stronicach tej ksiki i rzucaj wiato na tajemnic naszej natury, umysu i serca, pragnie i tsknot. Pozwlcie, bym na chwil wprowadzia was w serce kobiety i poprzez ponisze historyjki pokazaa walk o zrozumienie siebie, jak ze sob toczymy. Orientujesz si, e twj ukochany przeywa ciki okres i rozwaa powzicie nieatwych decyzji. Ostatnio jest niespokojny i zamylony, a ty tak bardzo pragniesz mu pomc. Pewnego wieczoru po kolacji podejmujesz temat jego problemw, dzielisz si przemyleniami dotyczcymi wyzwa, przed ktrymi twj partner stoi, proponujesz kroki, jakie powinien poczyni, by uzyska pomylne rozwizanie. Kiedy zaczynasz mwi, na jego twarzy pojawia si wyraz napicia, ktry pogbia si z kadym twoim zdaniem. Nagle wyczuwasz, e cakiem zamyka si w sobie, e zupenie si od ciebie odsuwa. Co si stao, kochanie? pytasz zatroskana. Chc t spraw zaatwi sam odpowiada ostro. Nie potrzebuj twoich rad. Ale ja tylko chc ci pomc wyjaniasz. Dlaczego nie pozwolisz, ebym sam znalaz wyjcie? Nie wierzysz we mnie? Teraz ju jest naprawd zy. Nie znosz, jak zaczynasz mn rzdzi i mnie kontrolowa. Rzekszy to, wychodzi z pokoju. Stoisz, patrzc za nim, serce ci wali jak motem, a oczy wypeniaj si zami. Chcesz za nim pobiec, nie potrafisz jednak znale odpowiednich sw na wytumaczenie mu, co czujesz, e twoim jedynym celem byo okazanie mu wsparcia. Twoje wysiki jednak tylko wszystko pogorszyy. Czujesz si jak kompletna nieudacznica. A jaka cz twojego umysu zadaje sobie pytaCO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH 39 nie: Czy on ma racj? Czy ja rzeczywicie chc nim rzdzi?" Nadchodzi dugi weekend, a ty chcesz go spdzi z chopakiem. Liczya, e o tym wspomni, ale czas mija, a on milczy, zaczynasz si wic martwi. Pewnego wieczoru w trakcie rozmowy telefonicznej sama wic podejmujesz

temat: Zastanawiae si nad planami na dugi weekend? Waciwie to nie. Bo wiesz cigniesz ostronie miaam nadziej, e spdzimy go razem, moe gdzie wyjedziemy. Twj partner milknie na chwil, po czym mwi obojtnie: Zobaczymy pod koniec tygodnia. Pod koniec tygodnia? Co on przez to rozumie? Ogarnia ci panika. Nie chcesz spdza ze mn czasu?pytasz drcym gosem. Ale chc irytuje si ale czemu musimy wszystko tak dokadnie planowa? Nie moesz by bardziej spontaniczna? Cay czas taka jeste niepewna! Nie wiesz, co odpowiedziepoza tym, e czuaby si o wiele lepiej, gdyby bya pewna, e moesz cieszy si na spdzone z nim wolne dni, ale ju mu mwia, a nic wicej nie przychodzi ci do gowy. Rozmowa dobiega koca, odkadajc suchawk czujesz skurcz w sercu, ktry nie chce min. Zastanawiasz si: 3,Czy on ma racj? Czy rzeczywicie brak mi pewnoci?" Twj m wyjecha w podr subow do innego miasta. Z lotniska dzwoni do ciebie, krtko pyta, co w domu, po czym informuje, e idzie na kolacj z klientem. Wieczorem leysz w ku i wyczekujesz dzwonka telefonu. Kilkakrotnie dzwonisz do hotelu, ale bez skutku, zostawiasz wic wiadomoci i czekasz. On jednak nie dzwoni. Jest ju druga w nocy, okropnie si martwisz. Gdzie on lioe by i dlaczego si nie odezwa? Co mogo prze40 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH szkodzi mu w yczeniu ci dobrej nocy? Wreszcie zapadasz w niespokojny sen. Nastpnego ranka wstajesz i liczysz, e wkrtce porozmawiasz z mem, lecz on dalej si nie odzywa. Wynajdujesz usprawiedliwienia, trudno jednak ci przekona sam siebie: Jeli wieczorem rzeczywicie by taki wyczerpany, to mg przynajmniej zadzwoni rano." Godziny upywaj, twj niepokj przechodzi w paranoj, wyobraasz sobie najgorsze rzeczy. Moe naprawd co si stao. Moe zachorowa, a moe specjalnie mnie unika." I na koniec pojawia si najwikszy strach: Czy to moliwe, e jest z inn kobiet?" Wieczorem tego dnia m wreszcie dzwoni i ku twojemu ogromnemu zaskoczeniu zachowuje si jak gdyby nigdy nic. Dlaczego nie zadzwonie rano?pytasz z niepokojem. Tak bardzo si martwiam! Przecie zadzwoniem zaraz po przyjedzie, a po kolacji byem wyczerpany i po prostu padem na ko odpowiada gosem, w ktrym pobrzmiewa zdziwienie, jak w ogle moga si martwi. Rano zajty byem przygotowaniami do spotkania, a przez cay dzie nie miaem wolnej chwili, ale wiedziaem, e dzisiaj na pewno do ciebie zadzwoni. Prbujesz wyjani, dlaczego tak si niepokoia bra-

kiem wiadomoci od niego, ale nie bardzo ci to wychodzi, obawiasz si, e twoje sowa brzmi zbyt rozpaczliwie, e sprawiasz wraenie zbyt niesamodzielnej i zalenej od ma. On sucha, a kiedy si odzywa, wiesz, e jest zirytowany: Czy naprawd musz meldowa si u ciebie co pi minut? pyta ostro. Dlaczego zaamujesz si, jak nie zadzwoni przez dwadziecia cztery godziny? Rozmowa koczy si nieprzyjemnie, odkadajc suchawk czujesz si strasznie. Chciaa tylko powiedzie mu, jak bardzo ci go brakuje. Dlaczego on nie moe zrozumie, e si martwia? Czy rzeczywicie okazaa brak rozsdku, martwic si brakiem wiadomoci od niego? A moe on CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH 41 jednak ma racj: Czy ze mn wszystko w porzdku? pytasz siebie w duchu. Czy naprawd jestem zbyt wymagajca?" Wikszo kobiet znajdzie w opisanych wyej dowiadczeniach i emocjach odbicie wasnych przey, poniewa byy one w mniejszym lub wikszym stopniu udziaem kadej z nas. Zastanawiamy si, czy nasze reakcje w relacjach z partnerem s uzasadnione czy te przesadne. Powtpiewamy, czy nasze potrzeby s rozsdne czy te nadmierne. Pytamy siebie: Czy jestem normalna?" Mczyni natomiast, jak podejrzewam, w wikszoci zareaguj na powysze historie nastpujco: Oto trzy idealne przykady na histeryczne zachowania kobiet, ktre nas doprowadzaj do szau!" I bd mieli racj scenariusze te opisuj do typowe poczynania i emocje kobiet, ktrych panowie po prostu nie rozumiej, a co za tym idzie, oceniaj jako niepodane. atwo potpia co, czego nie rozumiemy. Nie postrzegane oczyma mdroci i empatii wyjtkowe i pikne cechy kobiet wydaj si mczyznom wcale nie takie pikne; czasami nawet my same si z tak ocen zgadzamy. Kiedy jednak nauczymy si wewntrznych tajemnic kobiecej natury, nagle to, co wygldao na spltane, staje si jasne, to, co nie do przyjcia, zasuguje na pen aprobat, a to, co wymagao wysiku, nabiera wartoci. Kiedy przygotowywaam si do pisania tej czci ksiki, przywieca mi prosty cel. Szukaam kilku podstawowych prawd o naturze kobiet, ktre pomogyby i nam, i naszym ukochanym zrozumie nasze uczucia i zachowania. W mojej ankiecie zadaam kobietom nastpujce pytania: Czy chciaaby, aby twj ukochany dotar do najgbszych pokadw twej natury? Jakie kwestie powinien zrozumie? Ktre cechy, istotne dla ciebie jako kobiety, lecz jak Podejrzewasz diametralnie odmienne z mskiego punktu widzenia, chciaaby wytumaczy ukochanemu? 42 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH W kolejnych rozdziaach postaraam si jak najlepiej podsumowa owe podstawowe prawdy o tym, jakie jestemy, dlaczego takie jestemy i co mczyni powinni o nas wiedzie. Na pocztku skupiam si na trzech cechach, moim zdaniem absolutnie kluczowych dla zro-

zumienia kobiet, z nich bowiem wynika przewaajca wikszo kobiecych poczyna, uczu i sw. Oto one: Trzy podstawowe prawdy o kobietach 1. Dla kobiet najwaniejsza jest mio. 2. Kobiety s kreatorkarni. 3. Kobiety utrzymuj uwicony stosunek z czasem. Rozdziay czwarty, pity i szsty opisuj trzy ukryte potrzeby kadej kobiety oraz podaj ostateczn odpowied na mskie pytanie: Czy naprawd mog zrobi co, dziki czemu ona przestanie narzeka i wreszcie bdzie szczliwa?" (Tak, moesz!) Rozdzia sidmy przedstawia szczegowo Siedem faszywych mitw o kobietach, w ktre wierz mczyni, i dlaczego s one cakowicie bdne. l Dla kobiet najwaniejsza jest mio Kilka miesicy temu zadzwoni do mnie przyjaciel, z ktrym przez jaki czas nie miaam kontaktu, by mi powiedzie, e od p roku widuje si z now partnerk. Brian umawia si z wieloma kobietami, cho nigdy serio si nie zaangaowa, tak wic bya to wana wiadomo. Zapytaam, jak mu si wiedzie, a on odpar, e wspaniale, tylko martwi go jedna rzecz. O co dokadnie chodzi? zapytaam. No wiesz, Lori jest naprawd wietna, sodka i uczuciowa zacz Brian ale martwi si, czy wszystko z ni w porzdku, czy nie ma jakich problemw natury psychicznej. Dlatego dzwoni do ciebie, eby mi to wytumaczya. A jakie jej zachowania skaniaj ci do takich podejrze? Mwi, e cay czas o mnie myli, dzwoni do mnie w cigu dnia, by mi powiedzie, e za mn tskni, planuje specjalne wyjcia na tygodnie z gry i cigle chce rozmawia o nas i o tym, jak cudownie si midzy nami ukada. A w zeszym tygodniu cign Brian z powag wyznaa mi, e nasz zwizek jest najwaniejsz spraw w jej yciu! I na tej podstawie wycigne taki wniosek? ledwie kryam rozbawienie. No wiesz, jeli ona do tego stopnia koncentruje si na mnie, to musi by niepewn siebie neurotyczk. Nie, mj drogi odparam ze miechem ona jest kobiet zakochan! 44 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Brian jest dobrym czowiekiem ale mczyzn. Nie mia dotd zbyt wielkiego dowiadczenia w dugotrwaych zwizkach, mio Lori wydawaa mu si dziwna, wrcz niezdrowa, poniewa nie rozumia pierwszej tajemnicy kobiecej natury: wiat kobiet jest wiatem mioci. Chcemy kocha, przywizywa si, cieszy si intymnymi zwizkami. Co mczyzna powinien wiedzie Dla kobiet najwaniejsza jest mio.

Kiedy mwi, e dla kobiet najwaniejsza jest mio, nie znaczy to, e postanowiy one na pierwszym miejscu postawi mio i zwizkitak skonstruowana jest kobieca wiadomo. Nie decydujemy, e nasze serce bdzie koncentrowa si na ukochanym tak po prostu jest. Nie decydujemy, e zawsze bdziemy myle o sprawach z nim zwizanych po prostu to robimy. Nie decydujemy, e na pierwszym miejscu stawiamy mio ona po prostu to miejsce zajmuje. Placek mioci Oto atwy sposb na zrozumienie kobiecego podejcia do mioci i zwizkw; nazwaam go plackiem mioci". Wyobramy sobie dwa podobne do plackw koa, jedno przedstawiajce msk, drugie kobiec wiadomo. Zamy, e z kadego odkrojono kawaek, stanowicy okoo jednej dziesitej caoci. W mskim kole ten niewielki kawaek to procent jego wiadomoci skupiajcej si na mioci i intymnych zwizkach. Wszystko poza nim, czyli dziewi dziesitych koa, to wiadomo skoncentrowana na pracy, zainteresowaniach, planach i innych czynnociach. DLA KOBIET NAJWANIEJSZA JEST MIO 45 W kobiecym kole jednak sytuacja przedstawia si cakiem odmiennie: ten may kawaek to cz jej wiadornoci, ktra skupia si na pracy, zainteresowaniach, p3"Jektach, caa reszta natomiast powicona jest mioci, rodzinnemu i zwizkom! Zgoda, jest w tym moe troch przesady, ale cie, o co mi chodzi. Ilekro rysuj placek mioci * na seminariach, uczestnicy obu pci reaguj miechem, dlaczego? Poniewa instynktownie czuj, e to prawda- Jak wkrtce si przekonamy, kryje si w tym te wyjanicie wielu kwestii, ktre s rdem problemw w stosunkach damsko-mskich. Naley przy tym pamita o jednym: placek mioci" nie odzwierciedla sposobu, w jaki dzielimy nasz cza^S> ile godzin spdzamy na mioci, a ile na innych czynno iach, obrazuje natomiast, na czym skupiona jest nasza wiadomo niezalenie od tego, czym si akurat zajmujemy. Tak wic kobieta moe powica sprawom zawodowym* tyle samo czasu co jej m, a nie jedn dziesit, by E?rzez pozostae dziewi dziesitych kupowa bielizn, wiersze miosne i snu fantazje erotyczne. Moecie je i o zakad, e podczas pracy ona myli o nim o czciej ni on o niej, a i codziennie wyraniej sobie emocjonalny rytm ich zwizku i z wiksz si pragnie bliskoci i intymnoci. Czasami kobiety nie potrafi odnie placka mioci" do siebie, dopki im nie przypomn, e skupianie s l? na mioci dotyczy take dzieci. Samotne matki zgodzi si 2 tym: moe nie pozostaj w intymnym zwizku, al e ich wiadomo dalej koncentruje si na mioci do lzieci i trosce o nie. Take kobiety zamne czsto czttj 3 e ogromna porcja ich placka mioci" dotyczy codziennych relacji z dziemi, a nie z mem. Zupenie inn kwestia iest,

czy to zdrowy ukad, istota rzeczy jednak niezmieniona: wiadomo, myli i uczucia takiej ko " Maturalnym trybem skupione s na mioci. 46 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Podr w gb kobiecego umysu Zawsze powtarzam, e gdyby mczyni spdzili jeden dzie w umyle ukochanej kobiety, byliby zszokowani i zdumieni czstotliwoci jej myli dotyczcych partnera. Pomocne w zrozumieniu tego jest zadanie, jakie wyznaczam parom: prosz kobiet, by w cigu zwykego dnia prowadzia dziennik myli", zapisujc te wszystkie chwile, kiedy jej wiadomo koncentruje si na partnerze. Rezultat zawsze jest ten sam: zdumienie mczyzn nad liczebnoci takich sytuacji. Na dowd zamieszczam dziennik Melissy, dziennikarki radiowej, ktra zwizana jest z Josephem od prawie roku. Prawd mwic to tylko zapiski z poowy dnia cao zajaby wiele stron! Dziennik myli Melissy 6.45. Budz si mylc o Josephie; ciesz si na wieczorne spotkanie. Le w ku i chwil o tym marz. 7.00. Mam ochot zadzwoni do Josepha, eby powiedzie mu dzie dobry, ale mwi sobie, e powinnam poczeka, by si przekona, czy on zadzwoni do mnie. 7.10. Nie mog si zdecydowa, czy umy wosy teraz, czy dopiero przed randk, tak ebym bya naprawd wiea na spotkanie z Josephem. 7.15. Postanowiam umy wosy pniej, ale biorc prysznic mwi sobie, e wieczorem koniecznie powinnam naoy mleczko do ciaa, ktre Josephowi si podobao. 7.40. Jdz niadanie wspominajc, jak cudowne byo to wsplne niadanie w ubiegy weekend, kiedy Joseph zosta na noc. 7.50. Ogldam telewizj; jest program o miejscach wypoczynku na Karaibach. Joseph i ja zamierzamy wkrtce tam wyjecha, wic zapisuj informacje podane przez spikera. DLA KOBIET NAJWANIEJSZA JEST MJO 47 7.55. Joseph wci nie dzwoni. A moe powinnam sama do niego zadzwoni i wspomnie o programie telewizyjnym? Postanawiam czeka jeszcze dziesi minut. 8.05. Dzwoni do Josepha i gawdzimy sobie kilka minut. Bardzo si pieszy, bo ma w pracy wane spotkanie, wic nie potrafi cakiem skoncentrowa si na rozmowie, ale mwi, e nie moe doczeka si spotkania ze mn jestem szczliwa. 8.20. Robic makija myl o naszej rozmowie i powtarzam sobie czuoci, ktre usyszaam od Josepha. 8.35. Zastanawiam si, co woy do pracy. Zaraz te zaczynam myle, jak powinnam si ubra na wieczorne spotkanie. Kilka dni temu kupiam sobie nowy top, ktry chyba spodoba si Josephowi. Przymierzam top od razu, eby sprawdzi, czy dalej jestem z niego zadowolona. 8.50. ciel ko i postanawiam, e po poudniu zmieni pociel. Mam nadziej, e Joseph spdzi u mnie noc. 9.20. Jadc do pracy sucham radia. Nadaj piosenk

Carlosa Santany, ktr oboje z Josephem uwielbiamy; przypomina mi si podr d0 San Diego, kiedy przez ca drog suchalimy albumu Santany. Umiecham si, bo wietnie si bawilimy. Kusi mnie, by zadzwoni do Josepha na komrk i powiedzie mu, e wspominam San Diego, ale przypuszczam, ze jest teraz w drodze na spotkanie, ktre pewnie cakowicie zaprzta mu w tej chwili gow. 10.45. Patrz na zdjcie Josepha na biurku i dochodz do wniosku, e rnusz kupi adniejsz ramk. 11.30. Spogldam na zegarek i zastanawiam si, czy spotkanie Josepha ju dobiego koca i czy dobrze mu poszo. Mam nadziej, e tak, bo to oznacza, e wieczorem bdzie w dobrym nastroju. 11.50. Joseph dzwoni w drodze ze spotkania. Gos ma zadowolony. .Mwi rnu, e rano syszaam piosenk Santany11.57. P telefonie Josepha jestem lekko zaniepokojona i uwiadamiam sobie, e to z powodu jego wzmianki o koniecznoci wyjazdu z miasta w przyszym tygodniu. 48 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH 12.30. Jestem z nowym klientem na lunchu w restauracji, w ktrej nigdy wczeniej nie byam; myl, e Josephowi bardzo by si tu podobao i e powinnimy kiedy tu przyj. 14.10. Mijam sklep i przypominam sobie, e skoczyo mi si ulubione mydo Josepha. Wchodz wic, a skoro ju tam jestem, id do dziau warzywnego. Maj tam pikne maliny, Joseph bardzo je lubi, wic kupuj. 14.35. P powrocie do biura sprawdzam wiadomoci, a cho rozmawiaam z Josephem przed kilkoma godzinami, jestem lekko rozczarowana, e si nie odezwa. Wiem, e to gupie, ale tak czuj. 14.55. Otwieram poczt i znajduj w niej zaproszenie na przyjcie na cze znanego pisarza, ktry w przyszym miesicu przyjeda na wykad. Notuj w pamici, eby zapyta Josepha, czy bdzie mg ze mn pj. 15.15. Zerkam na zegar na komputerze i czuj dreszcz podniecenia na myl, e za niespena cztery godziny zobacz Josepha. I jaka jest twoja odpowied na dziennik myli Melissy, drogi Czytelniku? Kiedy pokazuj go kobietom, po przeczytaniu mwi: Ojej, robi dokadnie tak samo!" Moe same myli s inne w przypadku kobiet zamnych albo matek, jednake ich czstotliwo jest bardzo podobna. Mczyni natomiast reaguj zupenie inaczej. Niektrzy sdz, e stroj sobie z nich arty, e tego typu zapiski nie mog by prawdziwe. Inni wygaszaj komentarze w rodzaju: Z tej Melissy to kawa neurotyczki" albo Wyglda na to, e potrzeba jej prawdziwego ycia!" Nie zdaj sobie sprawy, e ich wasne dziewczyny lub ony przypuszczalnie myl o nich tak samo czsto jak Melissa o Josephie. Mio jest stale obecna w umyle Melissy, podobnie jak u wielu kobiet. To najwikszy kawaek placka" jej wiadomoci. Nie oznacza to wcale, e nie skupia si na

obowizkach zawodowych ani na innych dziedzinach ycia w istocie ma bardzo napity plan dnia i wymagaDLA KOBIET NAJWANIEJSZA JEST MIO 49 jc prac. Oznacza jedynie to, e kiedy pozostaje w intymnym zwizku, patrzy na wiat przez okulary mioci. To tak jakby miaa specjaln par szkie, ktr dostaa, gdy zakochaa si w Josephie, i nigdy ich nie zdejmuje. Wiadomoci w telewizji nie s tylko wiadomociami staj si czym, czym moe podzieli si z ukochanym. Piosenka w radiu nie jest tylko piosenk budzi wspomnienia i emocje, ktre cz si z ukochanym. Maliny nie s tylko malinami s ulubionym owocem ukochanego. Panowie, pamitajcie, prosz, e proces ten jest dla kobiet naturalny, stanowi cz ich osobowoci do tego stopnia, i nie zawsze zdaj sobie z niego spraw. W rzeczywistoci Melissa po przeczytaniu swojego dziennika te bya zaskoczona, e tak czsto myli o Josephie. Zwykle myli te przepywaj przez jej wiadomo. Stanowi cz jej zaangaowania w zwizek, s odbiciem faktu, e podobnie jak wiele innych kobiet na pierwszym miejscu stawia mio. Mczyni i kobiety kochaj odmiennie Po latach pracy i osobistych dowiadcze doszam do wniosku, e kobiety i mczyni odmiennie przeywaj mio. Dla wikszoci kobiet mio jest rzeczywistoci, sta wiadomoci, ktra nigdy cakowicie nie znika, nawet gdy zajmuj si sprawami nie majcymi zwizku z mioci. Wikszo mczyzn natomiast dowiadcza mioci w sposb bardziej fragmentaryczny: jest to spotkanie, w ktrym udzia bierze tylko cz ich osoby. 50 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH DLA KOBIET NAJWANIEJSZA JEST MIO 51 Kobiety nie przeczaj wiadomoci na mio, bo ich wiadomo przez wikszo czasu jest na niej skupiona niezalenie od tego, czy to okazuj czy nie. U mczyzn jest przeciwnie, wikszo z nich musi wiadomie to uczyni. Wrmy na chwil do Briana, ktry podejrzewa, e jego dziewczyna moe mie jaki problem psychiczny, poniewa tak bardzo jest na nim skoncentrowana; podobnie zareagowaliby inni mczyni. A to po prostu rezultat rnicy pomidzy pciami, o ktrej teraz mwimy. Brianowi w gowie si nie mieci, e miaby tak intensywnie jak Lori angaowa si w zwizek. Gdyby tak zrobi, musiaby odsun na bok ca reszt swojego ycia i wiadomie skoncentrowa si na partnerce, a to jego zdaniem oznaczaoby zaburzenie rwnowagi, wrcz obsesj. Tak wic bdnie zakada, e Lori usilnie si stara kocha go w taki sposb, e jej rwnowaga psychiczna ulega zachwianiu, e ma skonno do obsesji. Wielu mczyzn popenia ten sam bd widz, jak

kobieta stawia na pierwszym miejscu mio, i trudno im to zaakceptowa. Gdybym ja si tak zachowywa albo odczuwa myl sobie oznaczaoby to, e waciwie nie mam wasnego ycia, e jestem zdesperowany." I wycigaj wniosek, e partnerka szuka celu w yciu, jest wewntrznie pusta i niepewna siebie, skoro tak bardzo ich kocha lub tak intensywnie skupia na nich swoje myli. Kobiety jednak wiedz lepiej. Lori wcale si nie stara. Jest zakochana, koncentruje si na Brianie z tak sam atwoci, z jak oddycha. Nie myli o tym to si dzieje samo z siebie. Podobnie jest z Melissona wcale nie stara si myle o Josephie, a ju na pewno nie z braku wasnego ycia. Myli o nim, bo tak jako kobieta go kocha. Analogia do placka mioci" ilustruje, jak mczyni i kobiety myl o swoich zwizkach. A oto kolejna analogia, pokazujca z kolei, jak mczyni i kobiety funkcjonuj w zwizku. Wyobramy sobie, e wiadomo mczyzn i kobiet to dom, w ktrym poszczeglne pokoje przeznaczone s dla rnych dziedzin ycia: pokj pracy, pokj ciaa, pokj odpoczynku i tak dalej. Dla wikszoci kobiet kady pokj w domu jej wiadomoci to zarazem pokj mioci, nawet jeli suy do innych celw. To dom mioci! Mczyni za maj tylko jeden pokj mioci w domu swego umysu. Tak wic jeli mczyzna chce si skupi na mioci i zwizku, musi wiadomie opuci pozostae pokoje, by uda si do pokoju mioci. Analogia do pokoju mioci tumaczy zjawisko, ktrego tak czsto dowiadczaam w swoich zwizkach, a ktre jak wiem nieobce jest te innym kobietom. Jestem z partnerem, dotykam go i odzywam si do niego czule, ale on nie reaguje. Wiem, e mnie kocha, nie potrafi wic zrozumie, dlaczego wydaje si chodny. Kiedy pytam, czy co si stao, nieodmiennie odpowiada: Nie, wszystko w porzdku". Zaczynam si niepokoi i martwi, bo prbuj porozumie si z nim na poziomie uczuciowym, lecz on nie podejmuje mojego tonu. Co naprawd dzieje si w takiej sytuacji? Jestem w moim domu mioci, penym pokojw mioci i odnosz si do partnera w intymny, czuy sposb, tylko e on akurat nie przebywa w swoim pokoju mioci! Moe znajduje si w pokoju pracy i zastanawia nad niedokoczonym projektem, moe jest w pokoju pienidzy i rozmyla o inwestycjach, a moe wanie w pokoju odpoczynku oglda telewizj albo surfuje po Internecie. A tu nagle ja oczekuj od niego czuoci, a on tumaczy sobie moje pragnienia jako prob, by uda si do swojego pokoju mioci, bo tylko stamtd moe speni moje oczekiwania. On jednak nie chce tam i jest zajty w innym pokoju swego umysu. Naturalnie gdybym nie rozumiaa koncepcji pokoju mioci, nie uwiadomiabym sobie, e w danej chwili partner nie jest dla mnie osigalny na poziomie uczuciowym bo z pozoru wyglda to tak, jakby cakowicie si ode mnie odsun.I to jest najgorsze w tej sprawie: poniewa partner nie przebywa w pokoju mioci, moje prby porozumienia na poziomie uczuciowym mog wyglda 52

CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH DLA KOBIET NAJWANIEJSZA JEST MIO 53 tak, jakbym staraa si go kontrolowa albo mwi mu, co powinien zrobi. Kiedy wic pytam partnera: Co si stao?", on przypuszczalnie odbiera to tak, jakbym mwia: Dlaczego akurat w tej chwili nie jeste w pokoju mioci? Dlaczego nie moesz wszystkiego rzuci i pj tam, ebymy mogli przey romantyczn chwil?" To wyjania reakcje od rozbawienia poprzez lekkie zniecierpliwienie i irytacj a do gniewu i zamknicia si w sobie jakie w mczyznach wywouj kobiety, gdy nieoczekiwanie pragn chwili czuoci. Prbujemy go kocha, a on czuje si tak, jakbymy chciay wyrwa go ze stanu wiadomoci, w jakim si akurat znajduje, i si zacign do pokoju mioci! Niedawno z partnerem pojechalimy na krtkie wakacje, ktre spdzilimy w cudownym, romantycznym nastroju. W dniu wyjazdu czulimy si sobie bardzo bliscy, powtarzalimy, jak wspaniale si bawilimy. Jednake w samolocie dostrzegam, e partner troch si ode mnie oddala. Nie reagowa tak jak wczeniej i wydawa si bdzi mylami gdzie daleko. Co si stao? zapytaam. Nic odpar. Co si jednak zmienio, a ja nie miaam pojcia co. Ogarn mnie niepokj. Co mogo si sta? Przez ca podr, w czasie ktrej musielimy si przesiada, pytaam go, czy wszystko w porzdku. Naturalnie im mocniej nalegaam, tym bardziej on si w sobie zamyka. Kiedy pnym wieczorem dotarlimy do domu, sprawy wyglday ju fatalnie. Nastpnego dnia znowu midzy nami byo dobrze, ale ja nie mogam wyj ze zdumienia. Co si stao w czasie powrotu do domu, e midzy nami wytworzya si taka niedobra atmosfera? I wreszcie pojam. Kiedy bylimy na wakacjach, mj partner cay czas przebywa w swoim pokoju mioci. Nie musia pracowa, nie mia adnych zobowiza i z radoci usadowi si w tej czci swojej wiadomoci, dziki ktrej mg nawiza ze mn czno uczuciow. Pniej ruszylimy z powrotem do domu, a ja nie zdawaam sobie sprawy, e partner w tej samej chwili z pokoju mioci przeszed do pokoju podry, w ktrym koncentrowa si na szczegach zwizanych z takswkami, lotniskami, tumami, znalezieniem odpowiednich bram i tak dalej. Ja take zwracaam uwag na te szczegy, do gosu dosza praktyczna strona mojego umysu. Rwnoczenie jednak, jako kobieta, nie opuciam pokoju mioci. Dlatego te przytulaam si do niego, kiedy czekalimy na samolot, wspominaam czue chwile, prbujc utrzyma ten sam nastrj, ktrym cieszylimy si przez te kilka dni, aczkolwiek zupenie nie zdawaam sobie sprawy z tego, e on wyszed z pokoju mioci wiele godzin temu! Nic wic dziwnego, e czuam si samotna i porzucona partner nie dotrzymywa mi towarzystwa. I nic dziwnego, e on z kolei by poirytowany dla niego wygldao to tak, jakbym nie aprobowaa jego decyzji o zmianie nastroju lub

co gorsza, nawet si jej nie domylaa. Co mczyzna powinien wiedzie Kiedy kobieta pragnie nawiza z partnerem czno emocjonaln, nie zdaje sobie sprawy, e on by moe nie przebywa w pokoju mioci. Jak mczyzna powinien postpowa Kiedy widzisz, e partnerka szuka ci w pokoju mioci, a ty akurat w nim nie przebywasz, albo podejmij prb, by tam si z ni spotka, albo delikatnie daj jej do zrozumienia, e jeste w zupenie innym nastroju. Kiedy kobieta puka do drzwi twojego pokoju mioci, ma nadziej, e ci tam znajdzie. Odkrywajc, e pokj jest pusty, a ciebie nie ma tam, gdzie bye powiedzmy przed godzin lub poprzedniej nocy, czuje si zaniepokojona i zraniona, ma wraenie, jakby odszed. Widzc wic, 54 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH DLA KOBIET NAJWANIEJSZA JEST MIO 55 jak patrzy na ciebie z niedowierzaniem i pyta: Co si stao?", pamitaj, e przypuszczalnie chodzi o to, e ona jest w swoim pokoju mioci, a ty nie. Nie krytykuje ci, e jeste tam, gdzie jeste ona po prostu usiuje do ciebie si zbliy. (Temat ten rozwin w dalszych czciach ksiki.) W takiej sytuacji masz dwa wyjcia: 1. Jeli to moliwe, wpadnij na minut do swojego pokoju mioci, by partnerk czule przytuli lub powiedzie jej co miego. 2. Moesz jej powiedzie, e w tej chwili znajdujesz si w innym pokoju swego umysu: rozmylasz o pracy, skupiasz si na prowadzeniu samochodu, szukasz czego w komputerze, a w pokoju mioci spotkasz si z ni pniej. Proponowaam ten sposb wielu parom; z ich relacji wiem, e rezultaty byy wspaniae. Pewien mczyzna wyjawi mi niedawno, e on i jego ona stworzyli sobie rodzaj szyfru, ktrym informuj si wzajemnie o swym nastroju. Kiedy on widzi, e ona prbuje nawiza z nim czno uczuciow, pyta: Kochanie, czy jeste teraz w pokoju mioci?" W ten sposb upewnia si co do jej intencji. Jeeli ona odpowiada: Tak, jestem!", to czule jej mwi: Bo wiesz, ja w tej chwili przebywam gdzie indziej, ale jeli poczekasz, docz do ciebie pniej!" Jej to wystarcza, wie, e m docenia prby nawizania cznoci, a nie podejmuje ich nie dlatego, e dzieje si co zego, ale dlatego e zajty jest w innym pokoju swojego umysu. W nastpnych rozdziaach podam proste skuteczne techniki, ktre bez wielkiego wysiku pozwol zaprowadzi mczyzn do jego pokoju mioci. Dlaczego kobiety na pierwszym miejscu stawiaj mio Czy zaczynasz ju rozumie, jak odmiennie postrzegaj siebie kobiety i mczyni w kwestii mioci? Kontrast ten jest rdem odmiennego postrzegania swojej wartoci jako istoty ludzkiej: Kobiety okrelaj i wartociuj siebie poprzez zdolno do mioci i udane zwizki.

Mczyni okrelaj i wartociuj siebie poprzez zdolno osignicia sukcesu i swoje dokonania. Jak do tego doszo, e kobiety i mczyni tacy si stali? Przyczyny s rne, socjologiczne i kulturowe, a ich korzenie sigaj wiele tysicleci w przeszo. Ujmujc rzecz prosto, w czasach prehistorycznych warto mczyzny mierzono jego umiejtnociami owieckimi, zdolnoci do wyywienia rodziny, obrony siebie i swoich bliskich oraz pozycj w szczepie. Powodzenie, z jakim spenia te zadania, dosownie decydowao o yciu lub mierci jego i rodziny. Obecnie take spoeczestwo ocenia mczyzn wedug wysokoci zarobkw, pozycji zawodowej, skutecznoci owieckiej" przejawiajcej si w domach, samochodach, ubraniu i tak dalej. Z drugiej za strony kobieta w owych czasach ceniona bya za zupenie odmienne cechy: umiejtno opieki nad mczyzn i dziemi, zdolno do zaspokojenia go pod wzgldem uczuciowym i seksualnym, dziki czemu utrzymywaa jego zainteresowanie wasn osob i zapewniaa sobie dalsz opiek oraz wyywienie, sposb, w jaki odnosia si do niego, jego krewnych i innych czonkw spoecznoci. W jej przypadku take powodzenie w spenianiu tych zada miao decydujce znaczenie, poniewa kobiety, ktre nie potrafiy zadowoli mczyzn i zdoby 56 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH DLA KOBIET NAJWANIEJSZA JEST MIO 57 tym samym ich wzgldw, nie miay moliwoci samodzielnego utrzymania si przy yciu. Teraz wic stao si jasne, dlaczego kobiety na pierwszym miejscu stawiaj mio: robiymy to od tysicy lat. Od tego zaleao nasze przetrwanie. Nauczyymy si zwraca nieustannie uwag na stan naszego ycia uczuciowego i dokada stara, by wszystko ukadao si dobrze, a nasz partner nadal by z nami szczliwy. Kiedy wic w naszym zwizku panuje harmonia, czujemy si dobrze, a kiedy jej zabraknie, ogarnia nas niepokj i niepewno. To wyjania kwesti dobrze znan kadej kobiecie: niezalenie od tego, jak doskonale rozwija si nasza kariera, niezalenie od zainteresowa i realizacji planw, jeli w naszym intymnym zwizku pojawia si problem, popadamy w rozpacz. W pracy moemy mie wspaniay dzie, ale jeli w domu ukada si le, to w takim nastroju kadziemy si spa. Nie oznacza to wcale, e problem musi by istotny moe to bya tylko drobna sprzeczka z mem to jednak wystarczy, by przez cay dzie bolao nas serce, bez wzgldu na to, co osigniemy lub czego dowiadczymy w pracy. Wyznam, e przeywaam to wielokrotnie. Mogam mie najbardziej udany dzie pod wzgldem zawodowym, prowadzc program telewizyjny albo wygaszajc wykad dla tysicy ludzi, czy te promujc now ksik, ale jeli w zwizku z partnerem brakowao harmonii, nie potrafiam w peni cieszy sukcesami. Dlaczego? Poniewa jak wszystkie kobiety, okrelam siebie poprzez t ogromn

cz mojego placka mioci" przez stan mioci. Prawda jest taka, e najgoniejsze oklaski, wysoka sprzeda ksiki czy zwrcone na mnie oczy milionw ludzi nigdy nie przegnaj smutku, ktry czuj, gdy midzy mn a partnerem nie ma takiego porozumienia, jakiego bym pragna. Z mczyznami bywa zazwyczaj odwrotnie. Jeli ich ycie intymne ukada si wspaniale, natomiast w pracy mieli zy dzie, trudno im odczuwa satysfakcj. Dlaczego? Poniewa mczyni take maj skonno do okrelania si poprzez ow wielk cz placka mioci", tylko e w ich przypadku nale do niej osignicia zawodowe, pozycja w wiecie, opinia o swoich dokonaniach, fakt, czy dorastaj do wasnego ideau. Jedna z najtrudniejszych lekcji, jakiej musiaam nauczy si jako kobieta, polegaa na tym, by nie interpretowa bdnie mskiego zachowania tylko dlatego, e on nie reaguje zgodnie z moimi yczeniami. Kiedy mczyzna pozornie nie ma ochoty powici nam tyle czasu i uwagi, na ile naszym zdaniem zasugujemy, zaczynamy zakada, e dzieje si co zego. Mylimy: Gdybym ja si tak zachowywaa, oznaczaoby to, e jestem na niego wcieka, nic a nic mi na nim nie zaley albo e on wcale nie jest dla mnie taki wany." Co mczyzna powinien wiedzie Kobieta czasami zakada, e twj brak skupienia si na zwizku oznacza, i nie kochasz jej tak mocno jak ona ciebie. Dzieje si tak dlatego, e martwi si albo czuje zraniona, kiedy nie stawiasz jej na pierwszym miejscu poniewa chce wiedzie, e jeste tak samo mocno zaangaowany w zwizek jak ona i e cenisz j tak samo wysoko jak ona ciebie. Zgadzam si, e my, kobiety, powinnymy pamita, i mczyni s inni i nie zawsze okazuj przywizanie i mio w taki sposb jak my. Moecie nam jednak pomc, panowie, po pierwsze rozumiejc, skd bior si nasze rozczarowanie, troska lub zdenerwowanie, kiedy odnosimy wraenie, e nic was nie obchodzimy i e waciwie nasz Zwizek nie ma dla was wikszego znaczenia, a po drugie nie Potpiajc nas za nasze reakcje. 58 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH DLA KOBIET NAJWANIEJSZA JEST MIO 59 Jak zastosowa podane w tym rozdziale informacje do twojego zwizku oraz dlaczego powiniene to uczyni Zamierzam wielokrotnie w mojej ksice powtarza: za kadym razem, kiedy nie chcesz zrozumie, dlaczego partnerka denerwuje si z jakiego powodu, wiadomie lub bezwiednie prowokujesz te jej zachowania, ktrych nie znosisz! Innymi sowy, na pocztku ona moe wcale nie czuje si niepewna zachowuje si po prostu jak zakochana kobieta ale twoja krytyka budzi w niej niepokj, a wtedy rzeczywicie ogarnia j niepewno.

Kwestia ta jest jedn z podstawowych, jakie powinni pozna mczyni. Syszaam to w cigu wielu lat pracy od tysicy kobiet, a take w trakcie zbierania materiau do tej ksiki. Co mczyzna powinien wiedzie Kiedy nie prbujesz zgbi natury kobiet, niewiadomie prowokujesz zachowania, ktrych nie potrafisz znie! Przypomnijmy sobie histori o kobiecie, do ktrej m nie zadzwoni z podry subowej. Nie potrafi zrozumie, czym si tak martwia, i oskary j, e jest niepewna siebie, skoro cigle musi z nim rozmawia. C, powd jej zmartwienia by prosty: wiedziaa, e gdyby to ona wyjechaa z miasta i nie zadzwonia do domu przez niemal dob, oznaczaoby to, e specjalnie unika ma, e dzieje si co naprawd zego. Bez wzgldu na okolicznoci skontaktowaaby si z mem, wic jeli on tego nie zrobi, znaczy to, e nie obchodz go jej uczucia. Jej m tego nie rozumia. Wiedzia tylko, e ona jest zdenerwowana, a to wzbudzio w nim wiele niepodanych emocji: wyrzuty sumienia, e zrobi co zego, wraenie, e jej oczekiwania ograniczyy jego wolno i niezaleno, przykr pewno, e nagle midzy nimi pojawi si problem. Zamiast wic prbowa zrozumie przyczyny jej zdenerwowania lub wyrazi al, e mimowolnie je spowodowa, zaczyna od pretensji, e ona jest w zym humorze. To tak jakby mwi: Jeste zdenerwowana, bo to z tob co jest nie tak, a nie z powodu tego, co zrobiem lub czego zaniechaem." Jego ona wiadomo t odebraa wyranie. Rezultat? C, poczua si jeszcze gorzej, a na domiar zego teraz rzeczywicie ogarna j niepewno. Im skuteczniej m odbiera zasadno jej emocjom i przypisywa je wymaganiom, a nie mioci, tym bardziej ona czua si zraniona i zaniepokojona. Historia ta potwierdza moje gbokie przekonanie, e powiniene, drogi Czytelniku, zawarte w tej ksice informacje wprowadzi w ycie. Wspaniaa przecie byaby wiadomo, e dziki troch inaczej poprowadzonej rozmowie z partnerk lub nieco odmiennie potraktowanej sytuacji moesz zapobiec wielu stresujcym, nieprzyjemnym epizodom, ktrych tak si w swoim zwizku obawiasz. Kiedy wyprbujesz niektre z moich sugestii z czci nastpnej, bdziesz zaskoczony pozytywn reakcj partnerki. Oto podsumowanie najwaniejszych moich zdaniem punktw, ktre naley zapamita. Czytelniku, w tej czci zawarte s naprawd istotne informacje, ktre pomog ci lepiej zrozumie partnerk. A ty, Czytelniczko, ten fragment na pewno zechcesz pokaza partnerowi, nawet jeli reszty ksiki nie czyta! 60 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Jak postpuj kobiety, stawiajc na pierwszym miejscu mio Zawsze pragniemy inwestowa czas i energi w nasz zwizek Chcemy rozmawia z ukochanym, by z nim, zachowy-

wa czno. Chcemy planowa, wywoywa szczeglne wspomnienia. Chcemy robi co w naszej mocy, by zwizek by bliski, silny i trway. Mczyni interpretuj to bdnie: Myl, e jestemy nie do niezalene. Myl, e jestemy zbyt wymagajce. Myl, e brak nam pewnoci. Myl, e chcemy ich kontrolowa, zmuszajc do powicania nam czasu i uwagi. Co mczyzna powinien wiedzie Kobiety traktuj mio jak prac. Zawsze gotowe s do pracy nad mioci, poniewa jeli w zwizku nie ukada si dobrze, oznacza to, e w jaki sposb zawiody, le wykonay swoje zadanie. Kiedy wic prbujemy rozmawia o nas", proponujemy zaplanowa wsplne spdzenie czasu czy nazbyt zbliamy si do partnera, powodem nie jest brak pewnoci lub wymagania, powodem nie jest prba przejcia wadzy w zwizku. Nam zaley tylko na stworzeniu moliwie najlepszego zwizku. Prbujemy poprawi i rozwin nasz najlepsz inwestycj. Robimy to, co dyktuje nam serce na pierwszym miejscu stawiamy mio. DLA KOBIET NAJWANIEJSZA JEST MIO 61 Jak mczyzna powinien postpowa Partnerka byaby wdziczna, gdyby wyraa uznanie dla jej wysikw zmierzajcych do stworzenia wspaniaego zwizku, zamiast krytykowa, e do tego stopnia si na nim koncentruje. Partnerka byaby wdziczna, gdyby uwaa jej powicenie i oddanie zwizkowi za wielkie zalety, zamiast traktowa j jak neurotyczk. Partnerka byaby wdziczna, gdyby pamita, e planowanie przez ni wsplnie spdzanego czasu wynika z mioci, nie jest za prb przejcia nad tob kontroli. Zawsze dymy do pracy nad zwizkiem Chcemy nieustannie poprawia zwizek, by by bliej z partnerem. Kady problem prbujemy rozwiza. Staramy si dowiedzie, jak czuje si partner, kiedy podejrzewamy, e moe nie jest z nami szczliwy. Mczyni interpretuj to bdnie: Uwaaj, e to obsesja, a my nie potrafimy si odpry i pozwoli, by sprawy toczyy si wasnym torem. Sdz, e jestemy zbyt emocjonalne i przesadnie reagujemy. Sdz, e ich krytykujemy i mwimy, i nie s do dobrzy. Sdz, e chcemy ich kontrolowa i mwi, co i jak maj robi. Co mczyzna powinien wiedzie Poniewa mio jest dla nas taka wana, czujemy si odpowiedzialne za jej utrzymanie i ochron. Dlatego cigle sprawdzamy zwizek, eby si przeko-

, czy gdzie nie czai si problem, ktry naley natych62 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH DLA KOBIET NAJWANIEJSZA JEST MIO 63 miast rozwiza, bo w przeciwnym wypadku uronie do rangi kryzysu. Cay czas i energia, jakie wkadamy w zwizek, s po prostu odbiciem naszego przywizania do partnera inwestujemy i staramy si chroni swoj najcenniejsz inwestycj. Kobiety wyposaone s w potny wewntrzny radar odgadujcy napicie emocjonalne u innych ludzi, zwaszcza za partnerw. To tak jakbymy cigle stay na stray, pilnujc, czy co z zewntrz lub wewntrz nie zagraa integralnoci naszego zwizku. Kiedy wic pytamy: Co si stao?" albo proponujemy porozmawia o problemie, powodem n i e jest wcale ch wywoania zamieszania" czy zepsucia partnerowi spokojnego wieczoru; powodem n i e s znerwicowanie i paranoja ani przesadne reakcje. My po prostu czujemy, e co jest nie tak pomidzy nami a partnerem albo te e partnera co gryzie, i chcemy si upewni, e nie dzieje si nic, co mogoby oboje nas skrzywdzi albo rozdzieli. A powodem jest to, e tak bardzo nam na nim zaley i nie chcemy go utraci. Jak mczyzna powinien postpowa Partnerka byaby zachwycona, gdyby wyraa swoje uznanie dla jej troski o zwizek, dla uporu i energii, z jak stara si wykry i usun napicia oraz problemy, nim zaczynaj szkodzi. Partnerka byaby zachwycona, gdyby postrzega jej pragnienie pracy nad zwizkiem jako wyraz namitnoci i uczucia do ciebie, a nie oznak obsesyjnych de do perfekcjonizmu i co za tym idzie, wiecznego niezadowolenia. Partnerka byaby zachwycona, gdyby wykaza inicj atyw i sam wystpi z propozycj poprawy tych aspektw zwizku, ktre jej wymagaj, zamiast oczekiwa, e to ona zawsze bdzie mwi o problemach, przez co stanie si t, ktra tylko wywouje zamt. W jaki sposb mona powysze sugestie zastosowa w trudnych sytuacjach? Oto tabela, ktra pomoe ci odpowiada partnerce z wiksz empati i mniejszym krytycyzmem. Nie zapominaj: zrozumienie, e kobieta na pierwszym miejscu stawia mio, powoduje, e jej zachowanie postrzega bdziesz z innego punktu widzenia, a nie odrzuca jako wyraz braku pewnoci czy wygrowanych wymaga. Jak mczyni powinni reagowa pamitajc, e kobiety na pierwszym miejscu stawiaj mio Dawna reakcja Nowa reakcja Twoja dziewczyna chce poczyni plany na nadchodzcy weekend. Dlaczego nie moesz okaza wi-

cej spontanicznoci? Cudownie, e chcesz ten spdzi ze mn. czas

Dlaczego zawsze wszystko musisz planowa? Dzikuj ci, e mylisz o tym z wyprzedzeniem. To bdzie wspaniaa zabawa. ona mwi, e martwia si, kiedy nie zadzwonie, by uprzedzi, e bdziesz pracowa do pna. Dlaczego robisz z igy widy? Przepraszam, e nie zadzwoniem teraz rozumiem, e moga si zdenerwowa. Uspokj si, czy zawsze musisz si zachowywa tak paranoidalnie? To takie mie wiedzie, e ci na mnie zaley. Twoja dziewczyna pyta, co ci gryzie, bo przez cala kolacj prawie si nie odzywae. Czy zawsze musz by gadatliwy i romantyczny w twoim towarzystwie, bo w przeciwnym wypadku zaraz si denerwujesz? Jeste okropnie wymagajca. Racja, nie byem dzi zbyt rozmowny, ale to dlatego, e miaem w pracy ciki dzie i chyba teraz potrzeba mi chwili spokoju. 64 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Dawna reakcja Nowa reakcja Dlaczego zawsze musisz zwraca uwag na kade moje zachowanie? Czy nie mog zrobi nawet kroku, ktrego by nie ledzia? Dzikuj, e to zauwaya. Mam sporo spraw na gowie, myl o pracy. To nie ma z tob nic wsplnego.

ona daje ci t, ksik {proponuje, ebycie oboje j przeczytali, bo to pomoe wam udoskonali wasz zwizek. I znowu zaczynasz, mwisz, e to wszystko moja wina. Nie musisz mnie poprawia. Jeste cudowna, zawsze szukasz sposobu, ebymy bardziej si do siebie zbliyli. Jestem pewny, e mog nauczy si czego nowego. Nie odpowiadaj mi takie instruktae. To dobre dla kobiet. Sama sobie przeczytaj, jeli chcesz. Wiesz, e le mi si czyta takie ksiki, ale jeli uwaasz, e s w niej rzeczy, ktre mog nam przynie korzy, to na pewno j przeczytam, bo chc by dobrym mem.* * Nie mogam si powstrzyma przed wczeniem i tego przykadu! Czy dostrzegasz, e dawne odpowiedzi w caoci oparte s na bdnym zrozumieniu zachowania kobiety, kiedy na pierwszym miejscu stawia ona mio a mianowicie na zaoeniach, e jest zbyt wymagajca, niepewna siebie lub stara si kontrolowa partnera? Z drugiej strony nowe odpowiedzi oparte s na zrozumieniu jej prawdziwych intencji i stanowi wyraz uznania dla jej wysikw. Dlatego prosz, drogi Czytelniku, sprbuj poeksperymentowa z podanymi wyej przykadami, nawet jeli z pocztku bdziesz si czu niezrcznie. Przyrzekam, rezultaty przypadn ci do gustu! DLA KOBIET NAJWANIEJSZA JEST MIO 65 Nie oczekuj od kobiety, e bdzie kochaa ci jak mczyzna Wiem, drogi Czytelniku, e bez wzgldu na to, jak wyczerpujco bd staraa si wyjani, e dla kobiet najwaniejsza jest mio, ty w duchu dalej bdziesz utyskiwa: Dlaczego kobiecy placek mioci nie moe by bardziej podobny do mojego? Mj jest o wiele bardziej rozsdny may kawaek skupiony na mioci, caa reszta na yciu. To znacznie zdrowsze. Dlaczego ona przez cay czas musi myle tylko o mnie? Dlaczego musz zapoznawa si z jakimi instrukcjami, jak z ni rozmawia? Czemu to nie moe by prostsze?" Te narzekania przypominaj mi wasne dowiadczenie sprzed wielu lat. Byam w powanym zwizku z mczyzn, ktrego bardzo kochaam. W trakcie trudnej rozmowy o nas" jednej z tych, co u mczyzn budz ochot do ucieczki prbowaam wyjani, dlaczego potrzeba mi wikszej uwagi z jego strony, czstszego planowania wspl-

nie spdzanego czasu, nieznikania na wiele dni bez znaku ycia. Sucha mnie w milczeniu, wreszcie z irytacj zapyta: Dlaczego nie moesz skoncentrowa si bardziej na wasnym yciu, mniej natomiast zajmowa si mn? Szkoda, e nie potrafisz po prostu wykonywa swoich zaj, a kiedy zadzwoni, przywita si swobodnie: Cze, mio, e dzwonisz. Byam ostatnio bardzo zajta. Co u ciebie?" Zamiast tego ty albo ekscytujesz si, e dzwoni, tak jak teraz, a jak nie dzwoni, to robisz z tego wielkie halo. Czemu nie potrafisz bardziej zaj si sob, a mniej mn? Innymi sowy odparam sarkastycznie chcesz, ebym bya mczyzn! Wcale tego nie powiedziaem. Ja tylko chciabym, eby przez cay czas nie mylaa wycznie o mioci! No wanie. Chcesz, ebym bya mczyzn. Czemu cigle to powtarzasz? Przecie ja nie chc, eby bya mczyzn, chc tylko, eby nie wyczekiwaa 3 Sekrety kobiet 66 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH bez przerwy mojego telefonu albo spotkania, tylko zajmowaa si swoim yciem, a moje wizyty przyjmowaa normalnie. Ale sysz zirytowaam si. Chcesz, ebym zachowywaa si jak mczyzna! Powtarzam to, bo wanie mczyzn opisujesz! Historia ta jest odpowiedzi dla wszystkich mczyzn, ktrzy po przeczytaniu tego rozdziau wci moe bd narzeka, tak jak narzeka profesor Higgins w klasycznym broadwayowskim musicalu My Fair Lady: Czemu kobieta nie moe bardziej przypomina mczyzny?" Jeli kto tak czuje, ma przed sob nastpujcy wybr: 1. Zmian preferencji seksualnych, przez co zniknie konieczno radzenia sobie z kobietami. (Dla wikszoci chyba jednak nie wchodzi to w ogle w gr!) 2. Znalezienie sobie partnerki, ktra odcia si od kobiecej czci swojej natury i niewiele da od mioci i partnera. (To na pocztku moe wydawa si wygodne, lecz na dusz met okae si frustrujce i niemie.) Lub... 3. Zrozumienie kobiety i cenienie jej takiej, jak jest, zamiast z ni walczy. Osobicie polecam wybr trzeci. Jak dowiod w tej ksice, im bardziej mczyzna docenia mio, jak darzy go kobieta, tym czciej otrzymuje od niej dokadnie to, czego mu potrzeba, a w rezultacie zyskuje satysfakcj i zadowolenie, o jakich dotd nawet nie marzy. Opowiem teraz o mczynie, ktry przey ciki zawd miosny, poniewa sdzi, e atwiej mu bdzie z kobiet, ktra nie stawia mioci na pierwszym miejscu. Jonathan przekroczy trzydziestk i przez dwa lata mieszka z dziewczyn imieniem Kristen, inteligentn, ciep i energiczn. Uwielbiaa Jonathana i pragna spdzi z nim ycie. Mimo i Jonathan bardzo j kocha, nie potrafi poradzi sobie z jej uczuciem. Kristen bez wtpienia bya DLA KOBIET NAJWANIEJSZA JEST MIO

67 kobiet, dla ktrej mio jest najwaniejsza. Czasami Jonathana to przytaczao, bo o sobie myla jako o czowieku niezalenym i niekonwencjonalnym. W trakcie jednej z naszych rozmw Jonathan wyzna, e aknie wolnoci i snuje fantazje o mniej angaujcym go zwizku. To po prostu dla mnie za duo narzeka. Jonathanie, moim zdaniem Kristen nie robi nic wicej poza okazywaniem ci mioci. Daje ci cae swoje serce. Co w tym zego? Nie wiem, ale czasami chciabym, eby kochaa mnie mniej, wtedy atwiej byoby z ni y. Byam smutna, cho wcale nie zaskoczona, kiedy kilka miesicy pniej Jonathan zadzwoni, by mi powiedzie, e zerwa z Kristen. Przysuchiwaam si bez sowa opowieci o nowej dziewczynie: Abby jest zupenie inna. Nie okazuje emocji, nie jest wymagajca, przy niej czuj, e mam przestrze, e wreszcie mog swobodnie oddycha. cisno mnie w odku, bo podejrzewaam, jaka to jest kobieta: w przeszoci kto j zrani, zamkna si wic w sobie i teraz nie stawia partnerowi adnych wymaga. Podejrzenia zamieniy si w pewno, kiedy poznaam Abby. Istotnie, bya chodna i zdystansowana. Jonathana traktowaa z wyran obojtnoci, aczkolwiek on zdawa si tego nie zauwaa. Siedzia koo niej i najwyraniej nie zdawa sobie sprawy, e cho Abby jest mia, to waciwie w ogle na niego nie zwraca uwagi. Kiedy wysza do toalety, Jonathan wyzna mi, e nigdy dotd nie czu si w zwizku taki odprony i wolny. To naturalnepomylaam skoro ten zwizek jest cakowicie wyprany z emocji." Nic jednak nie powiedziaam. Po kilku miesicach otrzymaam zaproszenie na lub Jonathana i Abby. Chciaam ostrzec go przed nieuniknionymi bolesnymi konsekwencjami jego wyboru, ugryzam si jednak w jzyk i z caego serca yczyam im wszystkiego najlepszego. Martwiam si tylko, jak zareaguje Kristen na wie o lubie Jonathana z inn kobiet. 68 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH A co przydarzyo si Jonathanowi? Niestety, dokadnie to, czego si obawiaam. Najpierw z ulg przyjmowa zwizek, ktry pod wzgldem emocjonalnym tak niewiele od niego wymaga. Wraz z upywem czasu jednak roso w nim poczucie, e jest zaniedbywany. Abby nie obchodziy jego poczynania, uczucia ani myli. Nie dya do spdzania czasu we dwoje. Nie przejwiaa wielkiego zainteresowania seksem i wszystko wskazywao na to, e wystarczaj jej praca, spotkania z przyjacimi, urzdzanie domu. W gruncie rzeczy zostawia Jonathana samego. Z wolna Jonathan zacz sobie uwiadamia, e w jego yciu panuje pustka emocjonalna. Wspomina, jak wiele uwagi i uczucia okazywaa mu Kristen, i stwierdzi, e bardzo chciaby znowu tak by kochany. Kiedy prbowa rozmawia z Abby o swoich potrzebach, odpowiadaa, e nie widzi problemu, bo jej zdaniem wszystko jest w porzd-

ku. I wreszcie Jonathan pogodzi si z prawd: popeni straszn pomyk, oeni si z niewaciw kobiet. Rok pniej zadzwoni do mnie mwic, e wystpuje o rozwd. By zrozpaczony i samotny. Skontaktowa si z Kristen, w gbi serca liczc, e przyjmie go z powrotem, lecz ku jego smutkowi okazao si, e jest ju zarczona. Spieprzyem spraw wyzna mi gosem zdawionym przez zy. O czym ja mylaem? Dlaczego byem przekonany, e lepiej mi bdzie z kobiet, ktra nie potrafi kocha? A jak brzmi odpowied? Dlaczego Jonathan odrzuci gbokie uczucie Kristen i wybra zimny, obojtny zwizek z Abby? Poniewa to wydawao si atwiejsze. Zwizek z Abby nie stawia przed nim adnych wymaga, za to umacnia go w zudnym przekonaniu, e prawdziwe szczcie osignie wwczas, gdy zyska swobod i bdzie robi, co zechce, nie zwaajc na potrzeby kobiety. Lecz oczywicie Jonathan si myli. Jak wielu innych mczyzn popeni tragiczny bd: nie doceni kobiety, ktra na pierwszym miejscu stawia mio. Pamitaj: Kobieta z otwartym, kochajcym, namitnym sercem ma dla ciebie szczodry wielki dar. Wcale nie DLA KOBIET NAJWANIEJSZA JEST MIO 69 prbuje niczego ci odebra, wrcz przeciwnie, ofiaruje mio, przywizanie, rado. Nie wszystkie kobiety s do tego zdolne. Jeli udao ci si tak spotka, trzymaj j mocno i dzikuj szczliwej gwiedzie, e ci do niej zawioda. Jak celebrowa wasn zdolno do mioci Kilka dni temu wysaam ten rozdzia do przyjaciki z prob o rady. Zadzwonia do mnie, gdy tylko skoczya czyta. Czy wiesz, co czuam przy lekturze? zapytaa. Czuam si normalnie. I nie o to chodzi, e po raz pierwszy spotkaam si z tymi informacjami albo e nie wiedziaam, jak wana dla mnie jest mio. Ale sposb, w jaki przedstawia t kwesti, pozwoli mi inaczej na siebie spojrze, z wiksz akceptacj i mniejszym krytycyzmem. Prawda jest taka, e przez lata potpiaam siebie za to, co moim zdaniem byo nadmiern mioci. Lepiej si czuj na myl, e moje kochajce serce to dar, a nie sabo. Jej sowa sprawiy mi wielk satysfakcj, poniewa jednym z moich gwnych zamiarw przy pisaniu tego rozdziau i nastpnych byo wanie to: pomoc kobietom w zaakceptowaniu i polubieniu siebie za to, jakie s i jak gboko potrafi kocha. O czym powinna wiedzie kobieta Czue, otwarte serce to nie przeklestwo, lecz bogosawiestwo. Kocha gboko, z oddaniem, to nie bd, lecz dar. Stawianie mioci na pierwszym miejscu to nie sabo, lecz wyraenie kobiecej natury. 70 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH

DLA KOBIET NAJWANIEJSZA JEST MIO 71 Trudno mie to w pamici, kiedy cae ycie musimy stawa w obronie naszego sposobu okazywania mioci i nieustannie syszymy od partnerw, e co z nami jest nie w porzdku, skoro tak wiele powicamy zwizkowi. Sama zmagam si z tym dylematem, odkd tylko sigam pamici, i nieraz zadaj sobie pytanie, czy rzeczywicie nie byoby mi lepiej, gdybym serce miaa mniej otwarte. Pamitam, jak podczas rozmowy z parapsychologiem zaczam narzeka, e za gboko kocham, za wiele odczuwam. Spojrzaa na mnie i powiedziaa: Barbaro, przez wiele wciele ciko na to pracowaa. Nie przepraszaj za to, bo to nagroda. Zasuya sobie." Sowa tej mdrej kobiety przeszyy mnie niczym piorun. Instynktownie wiedziaam, e to prawda. Moja zdolno do cakowitej mioci to bogosawiestwo. Od lat musz cigle przypomina sobie, e stawianie mioci na pierwszym miejscu nie jest problemem" ani niezdrowym nawykiem, ktrego musz si wyzby jestem taka, bo jestem kobiet. Kiedy na pierwszym miejscu stawiam mio, poddaj si najbardziej mi waciwej, najradoniejszej czci mojej natury. Wierz, e kiedy kobiety naucz si celebrowa zdolno do gbokiej mioci i zaczn szanowa siebie za pikne, szczodre serca, uatwi tym mczyznom pjcie w ich lady. By moe rozdzia ten czyta kobieta, ktrej odczucia rni si od odczu mojej przyjaciki. Moe myli, e to jej zupenie nie dotyczy, poniewa jej serce nie jest zdolne do takiej mioci. Niekiedy zdarza si tak, e po bolesnych dowiadczeniach kobiety zamykaj swoje serca, przysigaj, e nigdy ju nie bd przedkada mioci nad inne sprawy. Jeli na przykad kobieta wyrastaa w rodzinie chodnej emocjonalnie, to jako moda dziewczyna moga podwiadomie doj do wniosku, e okazywanie mioci nie jest bezpieczne, e denie do intymnoci jest ryzykiem. Bolesne dziecistwo moe stumi naturaln u kobiet skonno do gbokiej mioci. Ta mio dalej jest w jej sercu, lecz ona nie pozwala jej si ujawni. Niekiedy ju jako osoba dorosa kobieta odwraca si od mioci. Zwizek, ktry zostawi w niej tylko ran uczuciow, moe sprawi, e kobieta zamknie si w sobie. Czsto zranione tak kobiety wiadomie przestaj koncentrowa si na mioci i cakowicie oddaj pracy i karierze w nadziei, e dziki temu unikn blu i cierpienia. Ich placek mioci" moe przypomina tradycyjnie mski, z niewielkim tylko fragmentem powiconym zwizkom. Taka odwrotno uczuciowajest rodzajem ochrony. Kobieta podwiadomie podejmuje decyzj, by sta si zimn i nieczu jak ci, co j skrzywdzili. Pracujc z kobietami o zranionych sercach, nieodmiennie odkrywam, e ponce gboko na dnie duszy pragnienie intymnoci i cznoci jest nadal tak samo silne, zmienia si tylko ch szukania ich w wiecie. Mona wic

powiedzie, e zewntrzny placek mioci" takich kobiet przypomina mski, lecz wewntrzny wci jest kobiecy. By moe ktra z czytelniczek bya tak zranion kobiet. Moe dalej ni jest, toczy walk z acuchami emocjonalnymi, bo pragnie znowu pokocha. Mam nadziej, e dziki tej ksice pomog jej spojrze na siebie inaczej, pokocha i zaakceptowa siebie tak, jaka jest, i cieszy si darem piknego serca. Jeli ktry z czytelnikw kocha kiedy lub kocha zranion kobiet, znajdzie tu pomoc, jak nauczy j, by znowu zaufaa mioci. Im czciej bdzie syszaa, jakim wielkim darem jest jej mio, tym wyej bdzie siebie cenia jako kobiet. KOBIETY S KREATORKAMI 73 2 Kobiety s kreatorkami Dlaczego kobiety zawsze chc wszystko ulepszy? Dlaczego czuj przymus, by rozmawia z partnerem o problemach w zwizku? Dlaczego koniecznie chc pomc, gdy partner przeywa trudny okres? Dlaczego tak przyjemno sprawia im planowanie? Dlaczego tak ciko pracuj nad zapewnieniem harmonii z partnerem? W rozdziale tym powierz wam drugi sekret natury kobiecej. To jedna z najpikniejszych cech kobiet, tak integralnie zwizana z psychik, e nawet o niej nie myl. I stanowi odpowied na wszystkie powysze pytania. Co mczyzna powinien wiedzie Kobiety s kreatorkami. Stwarzanie jest natur kobiet. Kobiety daj ycie. To nasza tajemnica i magia mamy moc stwarzania czego z niczego. Owa zdolno przynoszenia na wiat nowego ycia najbardziej oczywista jest wwczas, gdy stajemy si matkami. Lecz niezalenie od tego, czy mamy dzieci, czy nie, zawsze rodzimy: tworzymy co, co przedtem nie istniao, jeli nie za pomoc ciaa, to za pomoc sw, czynw, mioci. Robimy to, gdy przygotowujemy smaczny posiek dla rodziny, urzdzamy przyjcie dla przyjaciela, opowiadamy dziecku bajk na dobranoc, przedstawiamy skuteczniejszy sposb na promocj produktu naszej firmy, prowadzimy intymn rozmow z partnerem lub ukadamy kwiaty w wazonie. Jako kreatorki, jestemy te alchemikami: zmieniamy form rzeczy. Zwyke czynimy piknym, pustk peni, usychajcy pczek bujnym kwiatem. Denie do ulepsze towarzyszy nam niemal nieustannie: moe to by urzdzenie pokoju, relacje przyjaciki z partnerem, fryzura, uoenie biuterii w szufladzie, nakrycie stou przez partnera, sposb porozumiewania si z ukochanym. W tym miejscu czytelniczki pokiwaj gowami: Tak. Wiem, e to prawda." I rzeczywicie jest to prawd w odniesieniu do wikszoci kobiet. Nasz natur jest stwarzanie, rzadko wic o tym mylimy, nie nadajemy temu

nazwy po prostu robimy. Dla przykadu: Zaraz po przeprowadzce puste mieszkanie wygldao nijako. Ty jednak wdrujc po pokojach mylaa: Wiem, co zrobi, eby tu byo piknie. ciany pomaluj na jasnobrzoskwiniowy, tu postawi sof, a tu fotele. Podog rozjani dywanem, w tych rogach ustawi kwiaty." I nie mija wiele czasu, a mieszkanie wyglda fantastycznie. Wczeniej bya tu pustka, ty w tym miejscu stworzya ciepy, przytulny dom. I bya to dla ciebie najbardziej naturalna rzecz pod socem. Twoja creczka mwi: Mamo, na jutro potrzebuj do szkoy kostium." Nie masz nic gotowego, ale przeszukujesz dom i zbierasz kolorowe wstki, kawaki materiau, szale, koraliki i inne drobiazgi i w cigu kilku godzin szyjesz pikny kostium Cyganki crka jest zachwycona. Zrobia co z niczego. Jest sobota rano, m dugo pi, zmczony po tygodniu cikiej pracy. Poprzedniego wieczoru wydawa si przygnbiony, a tobie byo z tego powodu przykro. Siedzisz Przy stole, popijajc kaw, i nagle w twojej gowie rodzi si plan. Natychmiast wprowadzasz go w ycie. Przygotowujesz mowi jego ulubione niadanie; przegldasz gazet i znajdujesz ogoszenie o wystawie urzdze elektronicz74 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY S KREATORKAMI 75 nych, ktra w czasie weekendu odbywa si w miecie; w jego ulubionej restauracji rezerwujesz stolik na kolacj, potem dzwonisz do najlepszego przyjaciela ma i zapraszasz go z on. Kiedy m si budzi, witasz go smacznym niadaniem, informacj o wyjciu na wystaw oraz kolacji w towarzystwie ludzi, ktrych naprawd lubi. Sprawiasz mu tym wiele radoci. Dzie, ktry w przeciwnym wypadku okazaby si smutny, zmienia w seri radosnych wydarze, dajc mowi okazj do odreagowania. Powysze scenariusze wydaj si mie i zupenie nieszkodliwe, prawda? Czemu wic kobieca kreatywno moe przysparza problemw w zwizku z mczyzn? W dalszej czci zobaczymy, jak kobiety tworz, lecz rwnoczenie z jak atwoci mczyni bdnie odczytuj i interpretuj ich kreatywne instynkty. W jaki sposb kobiety tworz i o czym mczyni powinni wiedzie Uzewntrznianie Uzewntrznianie oznacza kreowanie czego, czego przedtem nie byo. Kobiety to uwielbiaj. Sam akt rozpoczynania od niczego i koczenia czym przyprawia nas o dreszcz emocji. Rado, jaka nas ogarnia przy uzewntrznianiu, wyraa si w drobnych i wielkich gestach: Co mczyzna powinien wiedzie Kobiety uwielbiaj uzewntrznia pikno, czno i mio, ktre dotd byy nieobecne. Kiedy to robi, towarzyszy im gbokie poczucie spenienia i celowoci. Dowiadujemy si o przyjedzie przyjaciki do miasta

i spontanicznie organizujemy przyjcie na jej cze. Stwierdzamy, e mamy weekend wolny od zobowiza, w ostatniej chwili wic planujemy wycieczk za miasto w towarzystwie ukochanego. W czasie spaceru po parku dzielimy si z partnerem naszymi najgbszymi odczuciami i w jednej chwili zamieniamy zwyk przechadzk w intymne przeycie. Kupujemy may stolik, ustawiamy na nim zdjcia i w ten sposb pusty kt zamieniamy w przyjemny zaktek. Dostajemy w prezencie naszyjnik, a wychodzc do pracy nastpnego dnia dobieramy do niego cay strj. Przypadkiem syszymy, jak m mwi o grze komputerowej, ktra go interesuje, tak wic kiedy on jest w pracy, szukamy jej w Internecie i zamawiamy, eby zrobi mu niespodziank. Uzewntrzniajc, kobiety kreuj specjaln chwil dla siebie i bliskich, ulepszaj otoczenie, sprawiaj drugiej osobie rado. Innym sposobem uzewntrzniania jest cige tworzenie siebie od nowa. Na dowd wystarczy wej do jakiegokolwiek wielkiego sklepu i rozejrze si po dziale kosmetycznym. Wystawione tam s setki cieni do oczu i szminek, wszelkie odcienie pudru i ru, niezliczone flakoniki perfum, tubki kremw i co tylko mona sobie wyobrazi. A przed kontuarami setki kobiet wyprbowuj nowy makija, nowe zapachy, bawic si przy tym znakomicie. Mczyni na taki widok wznosz oczy do nieba, bo dla nich to potwierdzenie kobiecej prnoci czy sztucznoci. Jednake w tym sklepie do gosu nie dochodzi prno, lecz kreatywno. Kobiety tworz swj wygld, image, traktujc twarz jak ptno staj si artystkami. To samo dzieje si w przypadku strojw, biuterii i tak dalej. To dlatego tyle kobiet uwielbia chodzi po sklepach, Oawet jeli nic nie kupuj w ten sposb przygotowuj si do nastpnego kreatywnego przedsiwzicia! 76 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH S to kwestie zrozumiae dla wikszoci kobiet, trudno jednak wytumaczy je mczyznom. Dlaczego na przykad potrzebujemy nowych kosmetykw, skoro mamy ju pen szuflad? I czy naprawd musimy mie a tyle odcieni szminki? No bo waciwie ile jest odcieni czerwieni? Kobiety znaj odpowiedzi na te pytania: tak, jest bardzo wiele odcieni czerwieni, tak, kady jest inny, i naturalnie tak, od czasu do czasu potrzebne nam nowe kosmetyki, podobnie jak artycie potrzebne s nowe pdzle i farby. Tydzie temu postanowiam zrobi sobie przyjemno i pj do maego salonu kosmetycznego niedaleko domu, eby tam zajli si moimi paznokciami. Obserwujc klientki doszam do wniosku, e ten salon wprost kipi od kobiecej kreatywnoci, stanowic idealny przykad na to, co wanie napisaam. Kada obecna tam kobieta powicia czas, by uwanie obejrze niezliczone buteleczki z lakierem i zdecydowa, ktry kolor bdzie jej odpowiada. W tym tygodniu nie wystarczy czerwie musi to by czerwie z odcieniem bkitu, w przeciwiestwie do czerwieni ognistej

czy koralowej. A moe tydzie temu bya czerwie, wic w tym przysza kolej na czekolad. Albo dla zabawy jasnobkitny! Paznokcie z kolei musz mie odpowiedni ksztat, kwadratowy, owalny lub okrgy kada kobieta ma inne preferencje. Mczyzna, ktry uwaa, e kobiety s kapryne i maj kopoty z podjciem decyzji, powinien przyj do salonu kosmetycznego; bdc wiadkiem precyzji, z jak kobiety dobieraj sobie ksztat paznokci i kolor lakieru, na zawsze zmieniby zdanie! A co tak naprawd robi kobieta w salonie kosmetycznym? Zamienia donie i stopy w dziea sztuki, ozdabiajc je dla przyjemnoci wasnej oraz dla przyjemnoci mczyzny, ktry bdzie mia szczcie zabdzi wzrokiem na poyskujce paznokcie u stp. Powicia kilka chwil ze swego wypenionego zajciami dnia, by da wyraz wasnej kreatywnoci, wybierajc jaskrawy rowy lakier. Uzewntrznia: gdzie przedtem byy najzwyklejsze paznokcie u stp, teraz s nowe i seksowne! KOBIETY S KREATORKAMI 77 Dlaczego kobiety uwielbiaj wypenia przestrze i planowa Pewnego poranka przy niadaniu Kim dochodzi do wniosku, e najwyszy czas omwi plany na weekend w nastpnym miesicu. Posuchaj, Eric, chciaam ci przypomnie, e w weekend po Wielkanocy Aimee jedzie na wycieczk szkoln, a poniewa bdziemy wtedy sami, chyba powinnimy co zaplanowa. Ale to dopiero za kilka tygodni mwi obojtnie Eric, wracajc do lektury gazety. Porozmawiamy o tym pniej. Nie, kochanie nie zamierza ustpi Kim tak rzadko mamy czas tylko dla siebie. Myl, e im wczeniej o tym pogadamy, tym wiksz mamy szans, aby te dni spdzi naprawd ciekawie. Ale dlaczego musimy rozmawia o tym akurat teraz? Nie wiem nawet, w jakim humorze bd jutro, a co dopiero w przyszym miesicu. Poza tym nie widz powodw do takiego popiechu. C, po prostu nie podoba mi si, e nie wiem, co wtedy bdziemy robi wyjania Kim. Nie moesz mi powici piciu minut? Eric apie gazet i wstaje od stou. Teraz to niemoliwe, Kim mwi z napiciem w gosie. Naprawd niemoliwe. I wychodzi z pokoju. Kim siedzi, wpatrujc si w kalendarz; jest rozczarowana i dotknita. Przed oczyma ma puste kratki znaczce weekend. Kiedy histori t przedstawiam na moich seminariach, Kobiety i mczyni reaguj na ni odmiennie. Oto typowe Komentarze panw: Kurcz, mog si pod tym podpisa. ona chce Planowa kad sekund mojego wolnego czasu, a ja tego 78 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH

nie znosz. Myl, e zaley jej na tym, by zanikn mnie w swoim programie." Ta kobieta prbuje kontrolowa czas ma, przyszpili go, eby mie nad nim wadz." Jasne jak soce, e Kim jest niepewna siebie i bardzo napita. Bo w przeciwnym razie czemu zaleaoby jej tak bardzo, eby mie ustalony kady szczeg ycia, i to z wyprzedzeniem?" Kobiety z kolei komentuj tak: Jak tego sucham, to chce mi si krzycze. Przeywam to z moim chopakiem na kadym kroku. Nie chce robi adnych planw, wic nie mam nic, na co mogabym czeka." Eric to typowy mczyzna. Czemu tak bardzo nie chc planowa? A ona wyjdzie na zrzd, jak znowu zacznie o tym mwi." To jeden z moich najwikszych zarzutw wobec mczyzn w ogle ich nie obchodzi, co si wok nich dzieje. Czy on nie zdaje sobie sprawy, e zaplanowanie wyjtkowych dozna wymaga czasu? Kim po prostu stara si by dobr on, a on zupenie jej nie szanuje." Co kobiety dostrzegaj w tej historii, czego mczyni nie widz? Rozumiej Kim, bo same te tak postpuj. Wiedz, e chodzi jej o co wicej ni tylko planowanie czy uporzdkowanie kalendarza Kim wypenia przestrze. Wypenianie przestrzeni to robi kobiety, zastanawiajc si, co postawi na pustym stole, eby lepiej wyglda; wymylajc co naprdce, kiedy rozmowa si urywa i zapada niezrczna chwila ciszy; fantazjujc o miejscach, w ktre chciayby pojecha z ukochanym, gdy zbliaj si wakacje. Termin ten opisuje jeden ze sposobw, w jaki kobiety daj ujcie potrzebie tworzenia lubi zapenia pustk. Sia kreatywna kobiet stymulowana jest pustk. Kiedy widz puste miejsce, czuj potrzeb wypenienia go, KOBIETY S KREATORKAMI 79 uzewntrznienia czego w przestrzeni, w ktr dziki temu wchodz ycie, pikno, mio. C takiego jest w pustce jakiejkolwiek pustce, w przestrzeni, rozmowie lub kalendarzu e daje impuls kobiecej kreatywnoci? Czy powodem jest to, e w czasie aktu seksualnego odczuwamy prymitywne pragnienie, by mczyzna zapeni fizyczn przestrze w nas? A moe ma to co wsplnego z naszym genetycznym zaprogramowaniem jako tych, co daj ycie, i kade puste miejsce stanowi dla nas zbyt wielk pokus? Niezalenie od przyczyny jedno jest pewne kobiety lubi wypenia przestrze swoj energi. Jednym z najpowszechniejszych sposobw na zapenienie przestrzeni jest robienie planw. Uwielbiamy planowa. Uwielbiamy puste miejsca w przyszoci zamienia w znaczce i radosne. Nie kieruje nami, jak sdz niektrzy mczyni, brak pewnoci czy potrzeba kontrolowania czasu partnera. Planujemy, poniewa w taki sposb wy-

raamy nasz szacunek do czasu, a jak przekonamy si przy lekturze rozdziau trzeciego, poprzez planowanie dajemy potne ujcie naszej kreatywnoci. Co mczyzna powinien wiedzie Kobiety uwielbiaj planowa, poniewa dziki temu mog zapenia puste miejsca w czasie mioci, namitnoci, kreatywnoci. Nie sdz, by mczyni uwiadamiali sobie rado, jak kobietom sprawia planowanie, zwaszcza gdy dotyczy to zwizku intymnego. Powodem jest to, e dla wikszoci mczyzn planowanie nie jest czynnoci emocjonaln, lecz wykonaniem okrelonego zadania, dopracowaniem szczegw. Skrelaj kolejny punkt z listy, po czym przechodz do nastpnego. Dla kobiet natomiast jest to czynno emocjonalna, przejaw mioci.I nie ma znaczenia, czy chodzi o przyjcie, wieczr poza domem, wakacje czy 80 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH uroczyst kolacj, proces planowania staje si kanaem, przez ktry pyn moe kobiece przywizanie. To akt twrczy, taki sam jak namalowanie obrazu czy skomponowanie piosenki. Kobieta kreuje wydarzenie, okazj do odprenia, romantycznych uniesie lub odpoczynku. I dziki temu jest bardzo szczliwa. Ulepszanie Ulepszanie to drugi sposb na wyraenie kreatywnej natury kobiet. Jaka jest rnica pomidzy uzewntrznianiem a ulepszaniem? Uzewntrznianie to tworzenie z niczego, od samego pocztku. Ulepszanie za to poprawianie czego, co ju istnieje. To powtrne narodziny. Potrzeba ulepszania jest tak integraln czci kobiecej natury, e nie jestemy wiadome jej cigej obecnoci w naszej mowie, zachowaniu, stosunku do innych. Akceptujemy j w sobie, tak jak akceptujemy u innych kobiet. Takie po prostu jestemy. Co mczyzna powinien wiedzie Kobiety we wszystkim dostrzegaj potencjalne moliwoci i pragn pomc im si rozwin. Dlatego pragn poprawia wszystko. Pragnienie ulepszenia tego co w nas i wok nas, to w istocie dostrzeganie potencjau drzemicego w rzeczach, moliwoci ukrytej pod powierzchni, i starania, by w potencja si uzewntrzni. Kobiety obdarzone s rodzajem postrzegania, ktre w nasieniu kae widzie kwiat, oraz skonnoci do pielgnowania nasiona, by rozkwito. Moe wynika to z naszego genetycznego zaprogramowania do macierzystwa i opieki nad tym, co mae. Ta cz naszej osobowoci dochodzi do gosu codziennie, zarwno w drobiazgach, jak i sprawach wielkich: KOBIETY S KREATORKAM1 81 Koleanka z pracy pokazuje ci nowy szal, ktry dostaa od chopaka. liczny, prawda? pyta. Mam go od Toma." Cudowny odpowiadasz. Kolor wprost dla ciebie wymarzony." A potem, bez namysu, dodajesz:

Poczekaj, tu cigniemy, a koce schowamy. Teraz wyglda idealnie. Co o tym mylisz?" Przyjacika patrzy w lustro i mwi: Masz racj, tak jest lepiej. Dziki!" Z twojej strony by to zupenie naturalny odruch: dostrzega lepszy sposb.A przyjacika podwiadomie zrozumiaa twoj intencj i z radoci przyja rad. Siostra zaprasza ci do siebie, bo kupia now sof i aw pod okno. Co o tym mylisz?" pyta, kiedy wchodzisz do salonu. Przygldasz si uwanie meblom, a potem wyobraasz sobie, jak atrakcyjniej mona by je ustawi. A moe by je tak zamieni? proponujesz. Dziki temu bdzie wicej miejsca pomidzy sof a regaem z ksikami." Siostra ani chwili si nie waha. No to przestawiamy. Zobaczymy, jak to bdzie wygldao." Obie od razu zabieracie si do dziea. No i co?" pytasz, z trudem apic oddech. Wiesz, o wiele lepiej!" odpowiada siostra entuzjastycznie. Teraz jest wicej przestrzeni. Wiedziaam, e musz ciebie zapyta o zdanie. Straciam perspektyw, bo cay czas tu jestem." Kiedy patrzya na salon siostry, nie prbowaa krytykowa naturalnie i spontanicznie dostrzega moliwo ulepszenia. Jesz lunch z blisk przyjacik, wacicielk firmy. Po raz trzeci w tym tygodniu narzeka na jednego z pracownikw, ktry le prowadzi swj dzia. Ju sama nie wiem, co zrobi z Louisem krci gow. Jest zaangaowany, ale ostatnio sta si taki nieuwany. A to zaczyna fatalnie wpywa na podwadnych." Rozmawiaa z nim?" pytasz. Prbowaam mwi przyjacika zniechcona ale najwyraniej nic do niego nie trafio, bo nie widz adnej poprawy." Prosisz j, eby ci powtrzya rozmow z Louisem. Suchajc dochodzisz do wniosku, e ju wiesz, na czym Polega problem. 82 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY S KREATORKAMI 83 Wiesz, dla mnie wyglda to tak, jakby mwia Louisowi, e nie jeste z niego zadowolona, a rwnoczenie nie pytasz go, co si z nim dzieje. No wiesz, moe si rozwodzi, ma jakie kopoty rodzinne albo zdrowotne, o ktrych ty nie wiesz. A gdyby go zapytaa, co jego zdaniem stanowi problem?" Te o tym mylaam przyznaje przyjacika. Chyba liczyam na to, e problem zniknie po moim pierwszym ostrzeeniu, ale tak si nie stao. Dzikuj za rad. Zaraz po powrocie do biura pogadam z nim." Suchajc narzeka przyjaciki na problemy w pracy, natychmiast zaczynasz szuka rozwizania. Nie zamierzasz narzuca jej swojego zdania po prostu dostrzegasz sposb na inne podejcie do sytuacji i chcesz przyjacice pomc. Jestem przekonana, e podobne dowiadczenia s lub byy udziaem wikszoci kobiet. Dowodz one, e skonno do ulepszania jest integraln czci naszej wiadomoci. Zauwamy, e we wszystkich trzech przykadach kobiety z wdzicznoci przyjy rady. Dlaczego? Poniewa

rozumiej i akceptuj dno do ulepszania, bo same te j posiadaj. A teraz dla kontrastu wyobramy sobie, e w pierwszych dwch historyjkach wystpuj mczyni, a nie kobiety. Nowy element ubrania. Po pierwsze mczyzna nie bdzie si chwali przed koleg z pracy krawatem, ktry kupia mu dziewczyna. Po drugie kolega nie zwrci mu uwagi na przekrzywiony czy zbyt luny wze, nie mwic ju o prbie poprawienia. A po trzecie, gdyby tak zrobi, pan z krawatem odebraby to jako naruszenie granic prywatnoci, co wicej, mgby wysnu wniosek, suszny lub nie, na temat preferencji seksualnych kolegi. Meble. Mczyzna w adnym razie nie poprosiby przyjaciela czy krewnego o opini na temat ustawienia mebli, zreszt w ogle by go to niewiele obchodzio. Zapytany przez brata, pewnie spojrzaby na nowe meble, stwierdzi: adnie" i na tym sprawa by si skoczya. A gdyby jednak zaproponowa przemeblowanie, waciciel domu przypuszczalnie by odpowiedzia: Nie chce mi si teraz tym zajmowa. Chod, obejrzymy mecz w telewizji." O co mi chodzi? Rzecz w tym, e mczyni nie odczuwaj cigej potrzeby kreatywnego ulepszania. Co wicej, propozycje pomocy lub rady uznaj za niepotrzebne, niepodane i natrtne. Wemy dla przykadu ostatni histori i wyobramy sobie, e zamiast dwch przyjaciek lunch jedz m, ktry ma problem z pracownikiem, i ona. A oto prawdopodobny przebieg ich rozmowy: Nie mam pojcia, co zrobi z Louisemmwi m. Jest zaangaowany, ale od jakiego czasu bardzo niestaranny. Jego postawa zaczyna le wpywa na pracownikw. Rozmawiae z nim? Prbowaem, ale najwyraniej nic do niego nie dotaro, bo nie widz poprawy. Opowiedz mi wasz rozmow proponujesz moe wpadnie mi do gowy lepszy sposb na rozwizanie problemu. To nie problem. Sam sobie poradz odpowiada m. Ale ja podejrzewam, o co moe tu chodzi wyjaniasz. I naprawd jestem przekonana, e razem Znajdziemy jakie wyjcie. W kocu gryzie ci to od tygodnia. Posuchaj, sam to zaatwi, dobrze? Nie mam ochoty teraz o tym dyskutowa mwi podenerwowany. Przykro mi, e nie aprobujesz mojego sposobu na zaatwienie tej sprawy. Zmiemy lepiej temat. Ojej. Ta rozmowa zakoczya si zupenie inaczej ni rozmowa przyjaciek. Co si stao? M le odczyta pragnienie ony, by pomc mu w naprawieniu sytuacji. W jego oczach by to wyraz krytyki i prby zdobycia kontroli, a nie mioci i troski o niego. 84 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Co mczyzna powinien wiedzie

Kiedy kobieta chce co ulepszy w zwizku lub otoczeniu, nie kieruje ni dezaprobata ona widzi moliwo ulepszenia. Kobiety z natury naprawiaj, uzdrawiaj, pomagaj. Cigle wypatrujemy, czy kto lub co nie potrzebuje naszej pomocy. Jeli syszymy drobn zmian tonu w paczu dziecka lecego w koysce, szybko biegniemy sprawdzi, czy wszystko jest w porzdku. Jeli w sklepie widzimy kobiet zmagajc si z zamkiem byskawicznym na plecach, proponujemy pomoc. Jeli przyjacika przeywa trudne chwile, dzwonimy, eby zapyta, czy czego nie potrzebuje. Jeli wyczuwamy, e ukochany mia ciki dzie, pytamy, co si stao, nawet gdy nic nie moemy na jego kopoty poradzi. I znowu, moe dlatego e genetycznie zaprogramowane jestemy na macierzystwo, mamy rozwinity radar wewntrzny, ktry reaguje na potrzeby innych. Gdy przygotowujc materia do tej ksiki, przeprowadzaam z kobietami wywiady, cigle syszaam prob, by mczyznom wytumaczy rzecz nastpujc: kiedy kobieta prbuje pomc lub co ulepszy w zwizku, nie kieruje ni ch krytyki albo obwinienia o wszystko partnera, lecz mio i wizja czego wspanialszego. Dlaczego mczyni czuj si kontrolowani, kiedy pynie kreatywna energia kobiet Jestem przekonana, e czasami mczyni uwielbiaj t cz natury kobiecej, ktra uzewntrznia" i ulepsza", cho bywa te, e boj si jej i nie ufaj. Sia, z jak wyraa KOBIETY S KREATORKAMI 85 si natura kobiet, czsto sprawia, e mczyni czuj si le, jakby patrzyli na rwc wod, ktrej nic nie jest w stanie powstrzyma. Wiedz, e s wiadkami czego intensywnego, potnego, co nieugicie dy do osignicia okrelonego rezultatu. I w pewnym sensie maj racj bo kiedy kobieta kreuje, postpuje zgodnie z pierwotn si yciow, ktra w niej wibruje. Bez wzgldu na to, czy sobie to uwiadamia czy nie, jest wwczas kanaem dla yciodajnej zasady, stwrczej mocy odpowiedzialnej za kad form manifestacji, ktr mistycy Wschodu nazywaj akti. To niezwykle wane: natenie kreatywnej siy yciowej objawiajcej si w zachowaniu lub intencjach kobiet moe bdnie zosta uznane za agresj, ch dominacji i kontroli nad mczyzn. Co mczyzna powinien wiedzie Skonno kobiet do kreowania lub ulepszania moe zosta bdnie odczytana przez partnera j ako denie do dominacji. Kobieta moe wyraa swoj skonno do uzewntrzniania lub ulepszania, planujc wycieczk we dwoje, zmieniajc wystrj sypialni, sugerujc sposoby rozwizania problemu w pracy, proponujc partnerowi wsplne pjcie do terapeuty, aby uzdrowi zwizek, pytajc go, co chce na obiad samo zachowanie czsto nie ma znaczenia a jakim cudem w mczynie budzi si poczucie, e ona

prbuje go kontrolowa, zmusi, by postpowa zgodnie z jej yczeniem. Problem ten doskonale ilustruje moja historia: Przed wielu laty z partnerem, z ktrym czy mnie jeden z pierwszych powanych zwizkw, postanowilimy pojecha na Karaiby adne z nas tam jeszcze nie byo i uznalimy to za wietny pomys. Zapytaam go, czy chce zaj si zaatwianiem wycieczki, a on odpowiedzia, 2ebyrn ja to zrobia. Poniewa od wyjazdu dzieliy nas tylko 86 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH cztery miesice, uznaam, e najlepiej bdzie zacz ju teraz. Nastpnego dnia poszam do ksigarni i kupiam kilka przewodnikw, zadzwoniam na infolini z prob o bezpatne foldery rnych hoteli i skontaktowaam si z przyjacimi, ktrzy bywali na wyspach, eby doradzili najbardziej atrakcyjne miejsca. Po kilku dniach miaam ju stosy informacji o kadym aspekcie naszej podry. Pod koniec tygodnia z entuzjazmem pokazaam to wszystko partnerowi, wyjaniajc szczegowo, ktry hotel wydaje si najdogodniejszy dla naszej kieszeni, ktre wyspy najbardziej odpowiadaj naszym gustom i ktre linie oferuj na j wygodniejsze i najtasze loty. Siedziaam kipic entuzjazmem i nie mogam si doczeka reakcji partnera, byam bowiem przekonana, e pochwali mnie za tak starannie wykonan prac. Mona wic sobie wyobrazi moje zaskoczenie, kiedy skoczywszy opowiada, dostrzegam na jego twarzy lodowat niech. Co si stao? zapytaam. Patrzy na mnie bez sowa. Nie podobaj ci si miejsca, ktre ci pokazaam? S w porzdku odpar wreszcie, przerywajc milczenie. Ale co si stao? powtrzyam. Dlaczego wygldasz, jakby by na mnie wcieky? Wiesz, chodzi o to, jak to zrobia rzek ostro. Po co zadaa sobie tyle trudu, eby mi o tym wszystkim opowiedzie? Wszystko wskazuje na to, e ju postanowia, gdzie chcesz jecha i co najbardziej ci si podoba. A skoro to twj plan, ja nie mam z tym nic wsplnego. Mj plan? O czym on mwi? Przecie to nasze wsplne wakacje. Ja tylko zebraam informacje. Nie potrafiam zrozumie, czemu jest na mnie taki zy. No wiesz, mylaam, e chciae, bym zaja si organizacj przypomniaam mu. Tak, ale nie sdziem, e ty zmienisz to w prac na cay etat odpar sarkastycznie. Jak zwykle przejmujesz nad wszystkim kontrol i robisz wszystko po swojemu. KOBIETY S KREATORKAMI 87 Po policzkach popyny mi zy. Wcale nie chodzio mi o przejcie kontroli powiedziaam drcym gosem. Chciaam tylko zaplanowa cudowne wakacje. A teraz ty wszystko zepsue! Zapomniaam ju, jak skoczya si ta rozmowa, ale dokadnie pamitam swoje odczucia: byam wstrznita,

zagubiona i bardzo zraniona. Jak on mg zinterpretowa moje wysiki zorganizowania wspaniaych wakacji jako denie do dominacji? Przecie zaleao mi tylko na tym, eby by zadowolony, chciaam zebra informacje, dziki ktrym moglibymy podj najlepsz decyzj. Co poszo nie tak? Od tamtego incydentu upyny dugie lata, pniej sytuacja taka wielokrotnie si powtarzaa, syszaam te niezliczone opowieci kobiet na podobny temat: ona z zadowoleniem daje upust swej kreatywnoci, skupiajc si na planie lub projekcie dotyczcym jej i partnera, on natomiast reaguje irytacj, zdenerwowaniem, nawet gniewem. W rezultacie ona czuje si zraniona i niedoceniana, on za ma wraenie, e jest kontrolowany i manipulowany. Dlaczego przejawy kobiecej kreatywnoci mczyni odbieraj jako prby dominacji nad nimi? Odpowied na to pytanie jest zoona, po czci jednak skada si na ni mska potrzeba autonomii oraz nawyk buntowania si przeciwko poleceniom. (Zagadnienie to omwione jest szerzej w rozdziale smym.) Dla przykadu, w historii o podry na Karaiby moja wyczerpujca i pena zapau prezentacja informacji dla partnera oznaczaa odebranie mu wyboru, jakbym przez to mwia: Tak zrobimy i koniec". Naturalnie co takiego ani mi w gowie postao, jednake on zinterpretowa intensywno i gbi mojej wypowiedzi jako niemale rozkaz. Co mczyzna powinien wiedzie Kiedy kobieta robi plany albo co proponuje, nie prbuje wcale kontrolowa partnera jej zamiarem jest przyczynienie si do pogbienia mioci i szczcia w zwizku. 88 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Jak mczyzna to odczytuje Mczyzna czsto bdnie bierze kobiec kreatywno za ch dominacji, a entuzjazm za rozkaz. Pamitajmy: W wikszoci przypadkw prawdziw intencj kobiety nie jest wcale mwienie partnerowi, co ma robi. Ona chce podzieli si swoj wiedz i proponuje kreatywny wkad, niezalenie od tego, czy jest to planowanie wakacji, znalezienie partnerowi nowego lekarza, urzdzenie na nowo salonu albo propozycja, by porozmawia o wanych dla obojga sprawach. Nie naley bdnie odczytywa intensywnoci jej kreatywnej energii jako chci dominacji. Zwykle nie jest to agresja, tylko entuzjazm. Nie chce kontrolowa ona okazuje trosk. Jak mczyzna powinien postpowa 1. Kiedy stwierdzasz, e czujesz si kontrolowany przez partnerk, zapytaj siebie: Jaki jest jej prawdziwy zamiar? To niezwykle wane pytanie, poniewa odpowied na nie pozwoli odrzuci podwiadomy wniosek, e partnerka chce przej kontrol. Jeli przez chwil si zastanowisz, przypuszczalnie odkryjesz, e odpowied brzmi nastpujco: Ona to robi, poniewa mnie kocha. Chce powoa do ycia co cudownego, co ulepszy lub zaplanowa, lecz jej zamiarem nie jest bynajmniej dominacja nade mn. Uwaga: Nie chc wcale powiedzie, e na wiecie nie ma

penych gniewu, dominujcych kobiet. Stwierdziam jednak, e jeli mczyzna pozostajcy w dobrym zwizku czuje si kontrolowany, to najczciej jest to rezultatem bdnej interpretacji zachowania partnerki. 2. Staraj si odbiera zachowania partnerki jako przejaw jej kreatywnej natury, zamiast reagowa na nie krytyk: KOBIETY S KREATORKAMI 89 Zamiast postrzega jako wyraz: kontroli agresji wadczoci niepokoju wcibstwa wtrcania si zarozumialstwa Postrzegaj jako wyraz: troski zapau entuzjazmu oddania lojalnoci pomocy aktywnoci Kiedy kreatywna natura kobiet staje si rdem problemw Umiejtno tworzenia czego z niczego jest bogosawiestwem kobiet, aczkolwiek czasami moe by i przeklestwem. Jest bogosawiestwem, gdy urzdzamy pusty dom, przez co kady pokj staje si miy i przytulny, gdy szyjemy dla dziecka kostium ze skrawkw, gdy organizujemy romantyczny wieczr dla partnera. Jednake bywa i tak, e tworzymy problem emocjonalny tam, gdzie w istocie go nie ma. Oto dwa przykady: M, wychodzc do pracy, ma dziwny wyraz twarzy, a ty nie potrafisz o tym zapomnie. Przez cay dzie zastanawiasz si, co mogo si sta, i kiedy on wieczorem wraca do domu, jeste ju przekonana, e chce si rozwie, tylko jeszcze ci o tym nie powiedzia. Tymczasem on mwi, e mia straszne zaparcie. Dzwonisz do chopaka do pracy, eby si upewni co do planw na wieczr. On odpowiada chodno, spotkanie z tob najwyraniej nie budzi w nim entuzjazmu. Odkadajc suchawk, zaczynasz si martwi: moe zwizek tamsi go i krpuje, bo za wiele czasu spdzacie razem, moe Chce ci powiedzie, e wolaby troch zwolni. Kiedy Wieczorem przychodzi, eby zabra ci na kolacj, nerwy *asz w strzpach. On tymczasem zachowuje si mio * serdecznie, jakby wszystko byo w najlepszym porzdku. 90 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Podczas posiku mwi ci, e kiedy zadzwonia, wyszed wanie z trudnego spotkania, a w dodatku kto czeka ju na niego, eby o tym porozmawia. Co mczyzna powinien wiedzie Kreatywno moe czasem dziaa na szkod kobiety, gdy denerwuje si lub niepokoi o zwizek.

Kada kobieta to przyzna: zdajemy sobie spraw, e tak postpujemy, i moesz nam wierzy, e tego nie lubimy. Tak wic podczas gdy partnerka pracowa bdzie nad sob (traktuje o tym inna ksika!), ty zaskarbisz sobie jej wdziczno, jeli w sytuacji gdy staje si zbyt kreatywna i wyobraa sobie rzeczy, ktrych nie ma, zapobiegniesz tej negatywnej spirali emocjonalnej, informujc j po prostu o swoich poczynaniach lub stanach umysu. Jak mczyzna powinien postpowa Kiedy uwiadamiasz sobie, e partnerka jest zdenerwowana lub zmartwiona, a nie masz pojcia, z jakiego powodu, zapytaj. Syszc odpowied, bdziesz mg skorygowa jej ocen sytuacji, a ona przestanie si martwi bez powodu. Jeli w jakim momencie stwierdzisz, e nie czujesz si dobrze, jeste zestresowany albo czym si martwisz, powiedz o tym partnerce. Nie musisz podawa wszystkich szczegw, ale poinformuj, e niepokoisz si spraw, ktra z ni nie ma nic wsplnego; dziki temu uchronisz j przed bdnymi wnioskami i urojonymi problemami, Wiem, e wprowadzanie powyszych propozycji w ycie moe na pocztku nastrcza sporo trudnoci, ale rezultaty oka si tego warte: partnerka si uspokoi, o wiele rzadziej bdzie przesadnie reagowa i o wiele przyjemniej bdzie przebywa w jej towarzystwie. 3 Kobiety utrzymuj uwicony zwizek z czasem Zrozumienie natury kobiety jest niepene bez zrozumienia jej zwizku z czasem. Poznajc, jak kobieta dowiadcza czasu, myli o czasie i podejmuje decyzje zwizane z czasem, odkrywamy tajemnice jej serca i umysu. Kwestia ta przypuszczalnie nigdy nie przysza mczyznom do gowy. Szczerze mwic, sama uzmysowiam j sobie dopiero przy zbieraniu materiaw do tej ksiki. Przeprowadzajc jednak wywiady z wieloma kobietami i czytajc wypenione przez nie ankiety, zobaczyam wyrany wzr: to, co zdaniem kobiet mczyni powinni wiedzie, raz po raz wizao si z czasem. Im wicej si nad tym zastanawiaam, tym bardziej uwiadamiaam sobie, e istotnie kwestie dotyczce czasu znajduj si w centrum naszego ycia. Jeli przyjrzymy si nieporozumieniom, konfliktom i napiciom w naszym intymnym zwizku, odkryjemy, pewnie ku naszemu zdumieniu, e wiele z nich wie si z czasem. Oto kilka przykadw: Konflikty dotyczce dzielenia si czasem: Niezgoda co do wsplnie spdzanego przez partnerw czasu. Niezgoda co do kwestii, czy we dwoje spdzaj do czy Za duo czasu. Niezgoda co do czstotliwoci kontaktw telefony, WJZmowy itd. Pragnienie spdzania czasu osobno. 92 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH

 Niezrozumienie wagi wsplnego witowania specjalnych okazji. Umawianie si z kim innym lub zajmowanie innymi sprawami, gdy jedno z partnerw oczekuje, e czas ten oboje spdz razem. Konflikty dotyczce wspominania czasu: Niedotrzymywanie przyrzecze, takich jak dokonanie rezerwacji, przekazanie wiadomoci itd. Niepytanie o wane wydarzenia w rodzaju wizyty partnerki u lekarza, zebrania szkolnego itd. Nieinformowanie partnerki o sprawach majcych wpyw na przyszo, jak tygodniowa podr subowa albo konieczno wyjazdu z miasta w weekend, kiedy ma si odby wana uroczysto kocielna. Konflikty dotyczce szanowania czasu: Spnienia. Zwlekanie ze zrobieniem tego, co ma si do zrobienia. Umniejszanie wagi wydarzenia, ktre zdaniem kobiety jest istotne. Konflikty dotyczce planowania czasu: Odkadanie planowania na ostatni chwil. Krytykowanie partnerki za robienie planw z wyprzedzeniem. Konflikty dotyczce celebrowania czasu: Niezgoda co do sposobu obchodzenia wyjtkowych okazji. Niezgoda co do elementw skadajcych si na wyjtkow okazj. Zapominanie o urodzinach, rocznicach itd. Czy przy lekturze tej listy ogarno was zdumienie, tak jak mnie? Nigdy dotd nie uwiadamiaam sobie, jak wiele konfliktw pomidzy partnerami wybucha z powodu czasu. Kiedy wszake zaczam zastanawia si nad moimi KOBIETY UTRZYMUJ ZWIZEK Z CZASEM 93 zwizkami, dostrzegam, e kwestia czasu bya rzeczywicie rdem licznych nieporozumie. A poniewa wag tego problemu uprzytomniy mi kobiety, postanowiam omwi go w jednym z pierwszych rozdziaw. Mczyni i kobiety odmiennie odnosz si do czasu, a rnice te s powodem cigych zgrzytw pomidzy nimi. Dla kobiet czas nie jest czym, co po prostu mija, nie jest te sposobem mierzenia naszego ycia. Kobiety pozostaj w bardzo intymnym zwizku z czasem, szanuj go i uwaaj za wito. Co mczyzna powinien wiedzie Kobiety czy z czasem uwicony zwizek. Skd si to wzio? Nikt nas tego nie uczy, nawet nie zdajemy sobie z tego sprawy. To cz naszej natury, podobnie jak stawianie na pierwszym miejscu mioci oraz kreatywno. Ten intymny zwizek z czasem zaprogramowany jest w kobiecej biologii. Na najbardziej fundamentalnym poziomie egzystencji wiadome jestemy cyklicznoci upywu czasu w sposb, jaki mczyznom jest obcy, poniewa nasze ciao poddane jest miesicznym cyklom. Od pierw-

szej miesiczki rejestrujemy upyw kadego dnia, tygodnia, oczekujc na nastpny cykl. To std bierze si nawyk liczenia, ktry pozostaje nam do koca ycia. Liczenie i obserwowanie czasu towarzyszy nam take na innych etapach ycia: w ciy liczymy miesice do narodzin dziecka; po jego narodzinach liczymy godziny midzy karmieniami, a potem okresy midzy wizytami u lekarza, Posikami, kpielami. Przyjrzyjmy si teraz, jak zwizek kobiety z czasem Wyraa si w jej zachowaniu i jak czsto mczyni bdnie to interpretuj. 94 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY UTRZYMUJ ZWIZEK Z CZASEM 95 Kobiety z natury s straniczkami czasu Kobiety lubi ledzi upyw czasu. Wystarczy zapyta, ile czasu mino od ostatniej wizyty crki u dentysty, ostatniej kpieli psa, ostatniej rozmowy telefonicznej z matk albo ostatniego stosunku z mem, a kada od razu odpowie, i to dokadnie. Mczyzn ta nasza zdolno zaskakuje, czsto te irytuje, zwaszcza gdy ich poprawiamy. Wiesz, dawno nie bylimy w kinie mwi kobieta do ma. Jeli uda nam si znale opiekunk do dzieci na pitkowy wieczr, chtnie bym posza. Co ty opowiadasz? Przecie w kinie bylimy kilka tygodni temu. Ale nie kilka tygodni, tylko dwa miesice temu! odpowiada ona z przekonaniem. Pamitam dokadnie, bo poszlimy zaraz po wizycie moich rodzicw, ktrzy przyjechali na lub kuzynki. Niewane burczy m. Naturalnie teraz wie, e ona ma racj, ale jest zirytowany, e tak dokadnie pamita! Owa zdolno kobiet do precyzyjnego rejestrowania czasu objawia si na wiele sposobw: Kobiety pamitaj o sprawach, o ktrych mczyni woleliby zapomnie. Od trzech tygodni nie dzwonie do matki." Min miesic, odkd skosie trawnik." Pi dni temu miae podrzuci t paczk swojemu bratu." Kobiety orientuj si, czy mczyni dotrzymuj sowa w sprawach czasu. Powiedziae, e w ten weekend porozmawiamy o ewentualnych zmianach we frontowym podwrzu na wiosn, a teraz jest niedziela wieczr, a my sowa na ten temat nie zamienilimy." Gdzie bye? Obiecae wrci do domu na szst, ebymy zdyli co zje przed pjciem do teatru, a jest ju sidma!" Obiecae zadzwoni, gdy tylko zameldujesz si w hotelu, a odezwae si dopiero wczoraj pnym wieczorem." Kobiety przechowuj wspomnienia o romantycznych i intymnych chwilach.

Min miesic od naszej ostatniej rozmowy o nas i o przyszoci naszego zwizku." Od piciu tygodni nie znalelimy czasu, aby si prawdziwie kocha, tylko robilimy to w popiechu." Kartk z czuociami dostaj od ciebie tylko raz w roku na nasz rocznic." Kobiety wiadome s rytmu i wzorw upywu czasu. Zauwayam, e poniewa kobiety wiksz uwag zwracaj na czas, dostrzegaj rytmy i wzory nie zawsze widoczne dla mczyzn. Dostrzegaj powtarzalno okrelonych zachowa i dowiadcze. Z drugiej za strony mczyni czsto nie widz wzajemnego zwizku okrelonych sytuacji w kontekcie czasu. Jest pitkowy wieczr, twj chopak Robert poszed na piwo z Frankiem, koleg z akademika. Obawiaa si tego od miesica cile rzecz biorc od ich ostatniego spotkania poniewa potem zawsze si kcicie. Mimo e tak byo przy poprzednich okazjach, masz nadziej, e jakim cudem dzisiejszy wieczr bdzie inny. Robert wraca do domu o drugiej w nocy. Cze witasz go, gdy wchodzi do sypialni. Musielicie wietnie si bawi, bo ju cakiem pno. Co ty, sprawdzasz mj czas? odpowiada Robert. I znowu si zaczyna, jczysz w duchu. Nie, zrobiam tylko uwag o godzinie mwisz najsodszym gosem, na jaki ci sta. No wiesz, jestem dorosy i sam potrafi o siebie Zadba warczy Robert. Ale nie musisz mwi do mnie takim tonem. Czemu 8l? ze mn kcisz? Zawsze gdy spotykasz si z Frankiem, Wracasz do domu wcieky na cay wiat. 96 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY UTRZYMUJ ZWIZEK Z CZASEM 97 Nieprawda przeczy. To ty jeste wkurzona, e tak dugo mnie nie byo. Nie odpowiadasz zdecydowana nie jestem wkurzona, e tak dugo ci nie byo. Jestem wkurzona, bo po kadym spotkaniu z Frankiem przez wiele dni jeste zy i masz okropny humor. Prawd mwic, cztery razy z rzdu pokcilimy si, jak wrcie ze spotkania z Frankiem. Co ty jeste, CIA? zoci si ju nie na arty. Wiele razy syszaam podobn histori o napiciach pomidzy kobiet a mczyzn, wynikajcych z faktu, e ona widzi zwizek przyczynowo-skutkowy powtarzajcy si w czasie, a on go nie dostrzega: Mczyzna nie dostrzega, e po kadej rozmowie telefonicznej z by on popada w przygnbienie. Kiedy jego dziewczyna prbuje mu to powiedzie, wytyka jej zazdro. Ojciec nie zdaje sobie sprawy, e po kadej wizycie w domu pewnego kolegi jego synek zachowuje si agresywnie. Kiedy ona usiuje zwrci mu na to uwag, zarzuca jej nadopiekuczo i stwierdza, e chopcy zawsze bd chopcami".

 Mczyzna nie zdaje sobie sprawy, e co roku, gdy zblia si rocznica mierci jego ojca, on zamyka si w sobie i wpada w depresj. Kiedy ona sugeruje, e moe midzy tymi sprawami istnie zwizek, twierdzi, e grubo przesadza. Dlaczego mczyni bdnie to rozumiej Kiedy kobieta rejestruje upyw czasu, mczyzna czsto le odczytuje jej zachowanie: dochodzi do wniosku, e to objawy wiadczce o neurotycznej i skonnej do paniki osobowoci oraz o chci dominacji. W rezultacie odnosi wraenie, e partnerka go kontroluje, rzdzi nim i go napomina. Kobiet taka reakcja rani, czuje si niezrozumiana. Ja tylko chciaam pomc" myli ze smutkiem. I to jest prawda. Nie prbujemy kontrolowa mczyzn ani przyjmowa wobec nich roli matki, cho czasem tak to moe wyglda my tylko robimy, co do nas naley, tak samo jak pilnujemy pory posikw dla dzieci, prania czy spaty hipoteki. Co mczyzna powinien wiedzie Kobiety pilnuj upywu czasu nie z chci dominacji nad partnerem, lecz by suy mu pomoc. Mwic cile, kobiety rejestruj upyw czasu i jego rytm, poniewa tak uksztatowana jest ich psychika. Nie musz o tym pamita. Kobiety dowiadczaj czasu odmiennie od mczyzn Twj chopak mieszka w innej czci kraju, wasz zwizek wic zaley w duej mierze od telefonu. Mino kilka dni, a on si nie odezwa. Wreszcie dzwoni. Gdzie bye? Nie rozumiem, o co ci chodzi. Nie dzwonie do mnie wyjaniasz z niepokojem. Jak to, przecie rozmawialimy w pitek. No wanie, miny trzy dni. Nie rozumiem. To tylko trzy dni. I gdzie tu problem? O pierwszej po poudniu w sobot twj m mwi, e wychodzi zaatwi kilka spraw. Dochodzi pora obiadu, a jego nie ma. Wreszcie o sidmej wraca. Wiesz, ktra godzina? Nie byo ci sze godzin! Boe, nie zdawaem sobie sprawy, e ju tak pno. Miaem sporo do zaatwienia. Ale powiedziae, e to tylko kilka drobiazgw, wic Qie mylaam, e a tyle ci to zajmie. Sekrety kobiet 98 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY UTRZYMUJ ZWIZEK Z CZASEM 99 Chyba straciem poczucie czasuodpowiada z roztargnieniem. Nie sdziem, e tak dugo to trwao. To spore niedomwienie. Dlaczego przynajmniej nie zadzwonie? A czemu miaem dzwoni? pyta m zdumiony. Przecie wiedziaa, e w kocu wrc.

Powysze przykady ilustruj fakt, i kobiety dowiadczaj czasu inaczej ni mczyni. Po dugoletnich obserwacjach i osobistych dowiadczeniach twierdz, e dla kobiet kada czstka czasu trwa o wiele duej ni dla mczyzn. To tak jak lata psie" porwna z latami ludzkimi": wedug weterynarzy rok psi trwa siedem razy duej ni ludzki. Jestem przekonana, e rok kobiecy" jest o wiele duszy od roku mskiego"! Z przyjacik doszymy do wniosku, zupenie nienaukowego, e jedna mska godzina rwna jest dziesiciu kobiecym, jeden mski dzie to odpowiednik dziesiciu dni kobiecych i tak dalej. Czy to nie wyjania zjawiska, ktrego wszyscy raz po raz dowiadczamy w naszych zwizkach e nader czsto mczyni sdz, e mino niewiele czasu, kobiety za e bardzo wiele. Wierz, e powd jest nastpujcy: Dla kobiet czas si wydua, dla mczyzn kurczy! I tak si dzieje w obu przykadach: kobieta odczuwa, e trzy dni bez rozmowy z chopakiem to wieczno, on uwaa, e to tylko trzy dni, tyle co nic. Dla niej czas si wyduy, dla niego skurczy. Dla ma sze godzin, ktrych potrzebowa na zaatwienie spraw, trwao krtko, dla ony, spodziewajcej si jego powrotu wczeniej, bardzo dugo. A oto przykady wyrae uywanych przez mczyzn, ktre ilustruj skurczon msk wersj czasu: Niedawno" moe oznacza jakikolwiek przedzia czasu od piciu minut do piciu lat: Przecie nowy dywan kupilimy niedawno, prawda?" (pi lat temu). Twoja matka niedawno bya u nas z wizyt, no nie?" (trzy miesice temu). Sdziem, e niedawno o tym rozmawialimy" (sze tygodni temu). Przecie niedawno spdzilimy czas tylko we dwoje, prawda?" (trzy tygodnie temu). Mnstwo" moe suy do opisania okresu, ktry waha si od chwilki do kilku miesicy: Wydaje mi si, e spdzilimy mnstwo czasu na rozmowach i pracy nad naszym zwizkiem" (jedna sesja u terapeuty i jedna duga rozmowa w cigu ostatnich trzech miesicy). Mam wraenie, e zmieniem si na lepsze i prawi ci mnstwo komplementw" (dwa komplementy przez dwa tygodnie). Dlaczego narzekasz? Kiedy jestem poza miastem, mnstwo razy dzwoni do ciebie" (raz na dzie, jeli ona ma szczcie). Dlaczego kobiety i mczyni tak odmiennie postrzegaj czas? Wydaje mi si, e w sprawach zwizku mczyni maj skonno do zajmowania si raczej chwil teraniejsz, kobiety natomiast myl o przyszoci. Zwizek mczyzn z mioci i czasem jest dorany". Zwizek kobiet z mioci i czasem jest wyduony. Zasada ta nie znajduje zastosowania do wszystkich aspektw ycia. Mczyni maj wyduon perspektyw, kiedy chodzi o prac czy planowanie kariery. Jednake

" kwestiach mioci, intymnoci i zwizanych z tym spraw Powyszy opis wydaje si dokadny. Rezultatem owych rnic w traktowaniu i postrzeganiu s nieporozumienia i zranione uczucia. 100 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY UTRZYMUJ ZWIZEK Z CZASEM 101 Co mczyzna powinien wiedzie Kiedy mczyzna nie uwiadamia sobie, ile czasu mino od ostatniej rozmowy z partnerk, od spotkania, od spdzonych razem chwil albo te zapomina o wanych okazjach, kobieta odbiera to jako wyraz braku zaangaowania. Swobodny, czsto wrcz obojtny stosunek mczyzn do czasu kobiety interpretuj jako brak uczucia, zaangaowania w zwizek. Ponisze uwagi wygosiy kobiety, kiedy zbieraam materiay do ksiki: Jeli nie dzwoni do mnie przez trzy dni, to jedynym wyjanieniem jest to, e mnie nie kocha." Dlaczego nie pamita, eby zadzwoni do mnie od razu po przyjedzie do hotelu, skoro wiedzia, e bd si martwia? Jedynym wyjanieniem jest to, e w ogle o mnie nie myli." Mino wiele tygodni od naszego ostatniego romantycznego wypadu we dwoje, ale on mwi, e za wczenie na planowanie nastpnego, skoro dopiero co by ten poprzedni moe mu na mnie wcale nie zaley?" Chc z moim chopakiem spdza kad woln chwil, ale on zajty prac nie zauwaa, ile czasu mija. Mam wraenie, e wcale nie jestem dla niego kim wyjtkowym." Nie chc przez to powiedzie, e mczyznom nie zaley na partnerkach; wiem, e jest wrcz przeciwnie. Rzecz w tym, e nie uwiadamiaj sobie, jak ich swobodny stosunek do czasu odbieraj kobiety. Regua 10-1: jeli mczyzna nie dzwoni przez jeden dzie, kobiecie wydaje si, e mino dziesi; jeli przez dwa tygodnie kobieta nie spdzi z ukochanym czasu tylko we dwoje, bez zajmowania si dziemi i innymi sprawami, ma wraenie, e mino dwadziecia tygodni. Naturalnie regua ta dziaa te w odwrotn stron: jeli mczyzna umawia si z dziewczyn przez miesic, ona moe zachowywa si tak, jakby spotykali si od dziesiciu, a jego dziwi tempo, w jakim sprawy przybray powany obrt! Nie sdz, by kobiety i mczyni kiedykolwiek zmienili swoje postrzeganie czasu. Jeli jednak naprawd chcesz sprawi przyjemno ukochanej, zastanw si nad wprowadzeniem w ycie nastpujcych propozycji: Jak mczyzna powinien postpowa 1. Pamitaj, e kada czstka czasu kobiecie wydaje si o wiele dusza ni tobie. 2. Postaraj si wic skorygowa swoje zachowanie i chocia od czasu do czasu zrb co wczeniej ni zazwyczaj: Dzwo czciej, ni to twoim zdaniem konieczne. Planuj lub urzdzaj szczeglne okazje, zanim wspomnienie o poprzednim razie zdy wyblakn.

 Mw wicej komplementw dziennie, ni twoim zdaniem wymaga norma. Okazuj ch spdzania intymnych chwil czciej ni zwykle. atwym sposobem na wprowadzenie powyszych propozycji wycie jestpodwojenie wyrazw mioci. Oznacza to podwjn porcj telefonw, wyjtkowych randek, komplementw, chwil we dwoje i tak dalej. Jeli zwykle dzwonisz do partnerki raz dziennie, zacznij dzwoni dwa razy. Jeli proponujesz jej jeden romantyczny wypad na miesic, zaplanuj dwa. Zupenie bezpiecznie mona zaoy, e to partnerk uszczliwi, a ty z zaskoczeniem stwierdzisz, i ten niewielki nakad wysiku i czasu procentuje okazywan ci wdzicznoci, sodycz i zadowoleniem. Kobiety celebruj cykliczno upywu czasu obchodzc wyjtkowe okazje Odkd pamitam, moja matka miaa kalendarzyk z zaznaczonymi urodzinami i rocznicami lubu krewnych i przyjaci. Co tydzie wysyaa komu kartk z ycz102 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH niami. Czsto adresatem bya osoba, z ktr matka nie widziaa si od dawna, a mimo to pamitaa o szczeglnych datach z jej ycia i znajdywaa przyjemno w celebrowaniu cyklicznoci czasu poprzez okazywanie mioci. Jestem pewna, e wiele kobiet tak czyni. Ja bez wtpienia odziedziczyam ten zwyczaj po matce i mam pudeka pene kart na rne okazje. Pytani jednak, ilu ojcw miao takie pudeka? Ilu czytajcych te sowa mczyzn prowadzi list z datami urodzin bliskich i pamita o wysaniu kartki? Kobiety zawsze licz czas, s wic bardziej ni mczyni wiadome jego cyklicznoci. Swj uwicony zwizek z czasem wyraaj poprzez czczenie jego cykli i uroczyste obchodzenie wanych dat. Sprawia im to przyjemno, jednake czsto nawet najbardziej wraliwi mczyni nie potrafi tego zrozumie. A oto przykad. Julia i Adam poznali si na zajciach jogi i bya to mio od pierwszego wejrzenia. Julia nie posiadaa si z radoci w Adamie znalaza bratni dusz i w gbi serca liczya, e pewnego dnia si pobior. Min miesic i gdy tego wieczoru Adam przyszed po ni, eby zabra j na kolacj, wrczya mu kartk. Co to jest? zapyta z umiechem. Sam zobacz. Adam otworzy kopert. Bya w niej kartka z napisem: Najlepsze yczenia z okazji rocznicy". Zdziwi si troch, lecz Julia zaraz wyjania: To nasza miesicznica. Poznalimy si dokadnie miesic temu, dwunastego marca! Jeste romantyczna rozemia si Adam i j pocaowa. Adama i Juli wraz z upywem czasu czyo coraz gortsze uczucie. Dwunastego kadego miesica Julia skadaa mu najlepsze yczenia i dawaa kartk albo jaki drobiazg. Wkrtce min rok t okazj uczcili, spdzajc weekend nad morzem.

Cztery tygodnie pniej, kiedy leeli w ku, Julia spod poduszki wyja kartk i pooya na piersiach Adama. Oczywicie bya to kartka rocznicowa. KOBIETY UTRZYMUJ ZWIZEK Z CZASEM 103 ale Dzikuj, soneczko powiedzia Adam rocznic obchodzilimy miesic temu, prawda? Tak, kochanie, tylko e chyba to nie przeszkadza nam w obchodzeniu miesicznic. Adam sprawia wraenie zagubionego, niemal rozczarowanego. Skoro min rok, to moim zdaniem nie musimy ju tego robi. Kiedy opowiadam t histori, kobiety i mczyni reaguj odmiennie. Kobiety doskonale rozumiej Juli. j,To mio z jej strony, e co miesic pamita o tym dniu. Za to Adam okaza si do gruboskrny mwic, e nie musz ju obchodzi miesicznicy, jakby to by ciar." Mczyni natomiast twierdz: Adam ma racj. Jedna rocznica na rok cakiem wystarczy." Jedna wyjtkowa okazja na rok? Dla wikszoci kobiet jest to myl dziwna i obca. My na kadym kroku dostrzegamy okazj do czczenia upywu czasu. Mino sze tygodni, odkd wyznalimy sobie mio." Trzy miesice temu kochalimy si po raz pierwszy." Miesic min od naszego lubu." Pamitam wyraz zaskoczenia na twarzy mojego chopaka, kiedy mu powiedziaam: Zgadnij, co dzisiaj mamy za rocznic"? Dziesi dni temu straciam dziewictwo. Pamitasz to tak dokadnie? zapyta z niedowierzaniem. No jasne. Przecie to wane. A jak wedug ciebie tak okazj naley uczci? Zastanw si odparam z umiechem. Pisz o tym drobiazgu z wasnej przeszoci, by podkreli, e ja take, jak wikszo kobiet, ledz chwile szczcia i mioci w moim yciu, pamitajc o wyjtkowych okazjach. 104 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Co mczyzna powinien wiedzie Uroczyste obchodzenie wyjtkowych okazji jest sposobem, w jaki kobieta odmierza rado i wzrost mioci. Kiedy zwalniam tempo, by si zastanowi, ile czasu mino od spotkania z blisk mi osob, od dnia kiedy si zakochaam, wstpiam na drog rozwoju duchowego lub rzuciam nag, nie tylko skadam wyrazy szacunku cyklom czasu, lecz take sobie i wasnemu rozwojowi. Julia, obchodzc miesicznice poznania ukochanego, znaczy po prostu rozwj ich mioci. ona, pragnc w rocznic lubu zrobi co wyjtkowego z mem, mwi tym samym: Chc uczci nasz prac woon w zwizek. Chc uczci mio." A w jaki sposb mczyni bdnie odczytuj kobiec

skonno do celebrowania upywu czasu? W rozmowach z kobietami usyszaam nastpujce komentarze: Mj chopak sdzi, e zwracajc uwag na rne okazje, zachowuj si gupio. Powiedzia, e jak maa dziewczynka ekscytuj si urodzinami, wakacjami i rocznicami; zrani tym moje uczucia." Mj m tolerancyjnie odnosi si do wyjtkowych okazji, ktre obchodz. Jest dobrym czowiekiem, wie, jakie to dla mnie wane, ale zdaj sobie spraw, e za kadym razem wprost nie moe doczeka si koca. Chciaabym, eby zrozumia znaczenie takich chwil dla umacniania mioci." Zdaniem ma robi wiele haasu o nic w wyjtkowe dni. Prbowaam mu wytumaczy, e obchodzc rocznic lubu, odnawiamy w gruncie rzeczy nasz przysig, a to jest wielka sprawa." Zawsze kiedy mj partner zapomina o jakiej okazji, mam wraenie, e w ogle si nie licz. W swoim banku pamici przechowuje wane rzeczy, skoro wic nie ma tam miejsca na szczeglne wieczory albo uroczystoci, to powodem musi by to, e ja nie jestem dla niego wana." KOBIETY UTRZYMUJ ZWIZEK Z CZASEM 105 Oto co prbujemy ci powiedzie: sposb, w jaki odliczamy rocznice albo pamitamy o szczeglnych okazjach, wcale si nie rni od sposobu, w jaki ty sprawdzasz pakiet swoich akcji, eby si przekona, o ile wzrosa ich warto; ustawiasz syna przy cianie, by zmierzy, o ile urs; zbierasz bilety z meczw, na ktrych bye przez lata kibicowania ulubionej druynie. W taki sposb mczyni mierz i licz to, co jest dla nich cenne. Kobiety licz i mierz mio i intymno, poniewa to jest dla nich wartociowe. Jak mczyzna powinien postpowa Zamiast uwaa, e obchodzenie wyjtkowych okazji jest gupie i frywolne, oka raczej wdziczno, e jeste z kobiet, ktrej zaley na zwizku i na tobie i ktra pragnie uhonorowa twoj obecno w swoim yciu. Zapamitaj szczeglne daty i zaproponuj sposb spdzenia tych dni. Moe spotka ci mia niespodzianka, kiedy stwierdzisz, e czujesz si bardziej zakochany, koncentrujc jedynie myli na mioci nawiasem mwic, kobiety t tajemnic znaj od zawsze. Partnerka bdzie zachwycona, e przeje inicjatyw zyskasz jej uznanie! Kobiety honoruj wito czasu przez celebrowanie cykli dziennych Niedawno zadzwoniam do przyjaciki, kobiety po siedemdziesitce, od ponad pidziesiciu lat zamnej. Kiedy si odezwaa, z brzmienia jej gosu od razu odgadam, e stao si co zego. Lois, co si dzieje? Chodzi o Herberta. O mj Boe, jest chory? Nie, nie zachorowa odpara z rozpacz. Wic co si stao? 106

CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY UTRZYMUJ ZWIZEK Z CZASEM 107 Wyszed z domu zaatwi kilka spraw i nawet nie zada sobie trudu, eby si ze mn poegna! Suchajc ze wspczuciem, jak Lois daje upust swoim uczuciom, w gowie miaam tylko jedn myl: Bez wzgldu na wiek kobiety maj te same problemy z mczyznami! Doskonale wiedziaam, co czuje Lois. Jak wiele kobiet sama przeywaam to setki razy, kiedy partner nie wita si i nie egna, nie yczy przyjemnego poranka albo sodkich snw na dobranoc. Odnosiam wwczas wraenie, e on bierze mnie i nasz zwizek za p e w n i k. Temat ten by jednym z najczciej poruszanych w ankiecie. Niemal wszystkie kobiety pisay, jak wielkie znaczenie ma dla nich zwracanie uwagi na dzienne cykle i jak bardzo s dotknite i rozczarowane, kiedy mczyni traktuj owe chwile jako nieistotne. Przypomnijmy sobie t histori o kobiecie, ktrej m wyjecha w podr subow i nie zadzwoni, eby yczy jej miego dnia lub spokojnej nocy. Opowiedziaam j mczyznom; niemal bez wyjtku komentowali j nastpujco: Nie rozumiem, w czym problem. Przecie w kocu zadzwoni, no nie?" Wyglda na to, e facet ma kul u nogi." Co za rnica, czy zadzwoni do niej z samego rana czy po poudniu? Nie rozumiem." Kobiety, ktre czytay t histori, prosiy, bym j wyjania, poniewa ilustruje ona fundamentaln dla kobiet cech, ktr mczyni powinni zrozumie. Co mczyzna powinien wiedzie Kobieta uznaje wito kadego dnia i honoruje jego j cykle i przejcia dlatego powitania i poegnania s dla j niej takie wane. | Jako straniczki czasu i cyklw, jestemy wiadome przej i zmian zachodzcych w cigu dnia. To dlatego robimy tyle zamtu wok powita i poegna, ycze dobrego dnia i dobrej nocy. Kiedy nasze myli skoncentrowane s na tych chwilach, nie kieruje nami pragnienie czuoci ani potrzeba zapewniezwizane jest to z honorowaniem dnia, ktry rozpoczymy z naszym mczyzn, oraz honorowanie jego obecnoci w naszym yciu. Jak mczyzna powinien postpowa Wita si rano. Kiedy rano mwisz w ku dzie dobry", przytul on i ucauj. Bez popiechu ciesz si t chwil. To tak jakby mwi: Razem zaczynamy nowy dzie. Jestem wdziczny, e jeste przy mnie, jestem wdziczny, e jeste w moim yciu." To nowe potwierdzenie trwaoci zwizku, dziki ktremu dzie uwicony zostaje mioci. Jak odbiera to kobieta: Dla niej to szczliwy dzie, poniewa wie, e j kochasz. Ma poczucie, e da sobie rad absolutnie ze wszystkim, poniewa wanie przeya szczegln chwil. Poegna si. Przy poegnaniu, tu przed wyjciem, zatrzymaj si

w drzwiach na co najmniej dziesi sekund, przytul partnerk lub pocauj (ale nie cmokaj z roztargnieniem w policzek) i powiedz: Miego dnia, kochanie." To rodzaj bogosawiestwa, wymiany wzajemnego uczucia przy rozstaniu. Jak odbiera to kobieta: Ma wraenie, e cieszysz si na myl, i po powrocie do domu ona w nim bdzie. Wie, e chronisz j tarcz swej mioci. yczy dobrej nocy. yczc dobrej nocy, powiedz, e j kochasz. Popatrz jej w oczy z umiechem, tak by wiedziaa, e jeste szczliwy, koczc dzie przy jej boku. Ta chwila wynagrodzi jej wszystkie ewnetualne przykroci, ktre spotkay j w cigu dnia. Jak odbiera to kobieta: Sodkie dobranoc" znaczy wiele rzeczy kobieta syszy: Kocham ci", Ciesz si, e 108 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH pisz obok mnie", Jestem tutaj, opiekuj si tob." Dziki takim sowom jest szczliwa i ma poczucie bezpieczestwa. Kady dzie ycia to dar, czas, ktry spdzany z ukochanymi osobami, jest szczeglnie cenny. Jeli jej na to pozwolisz, partnerka pomoe ci dowiadczy radoci i sodyczy czasu, tworzc wyjtkowe momenty, ktre powszedni dzie zmieniaj w magiczny. Trzy sekretne potrzeby kadej kobiety Niedawno od pewnego mczyzny otrzymaam list; dotyczy jego maestwa: Droga Barbaro, moja ona czytaa wszystkie Pani ksiki i prbuje wyjani mi swoje potrzeby, ja jednak mam wraenie, e ta lista nie ma koca. Czuj si przytoczony i zaczynam podejrzewa, e nie jestem w stanie jej zadowoli. Ona twierdzi, e to nieprawda, e to wcale nie jest takie skomplikowane, e mona by lepszym partnerem, nie wkadajc w to wielkiego wysiku. Zaproponowaa, ebym napisa do Pani i poprosi o opini. Musz by szczery nie przepadam za skomplikowanymi poradami dotyczcymi zwizkw. Gdyby w trzech zdaniach opisaa Pani potrzeby ony, moe potrafibym je zapamita. Z wyrazami szacunku Steven T. Czytajc ten list, miaam si, nie dlatego e wyda mi si mieszny, ale dlatego e by taki szczery. Steven nie prbowa wcale artowa, kiedy prosi o podsumowanie kobiecych potrzeb w trzech kluczowych punktach, ktrych KOBIETY UTRZYMUJ ZWIZEK Z CZASEM 109 mgby nauczy si na pami szczera bya jego ch zrozumienia ony, zwrci si wic do mnie z prob o praktyczn rad. Jego list sprowokowa mnie do powanego namysu nad kobiecymi potrzebami. Czy naprawd istnieje sposb na opisanie wszystkich potrzeb, jakie kobiety pragn zaspokoi w zwizku, tak by mczyznom atwiej

byo je zrozumie? Pracujc nad informacjami zebranymi podczas niezliczonych seminariw, wywiadw, rozmw i listw, doszam do wniosku, e odpowied na to pytanie brzmi twierdzco. Kobiety, ktre mwi o swoich potrzebach zwizanych z mioci i partnerem, poruszaj w sumie trzy sprawy. Trzy sekretne potrzeby kadej kobiety 1. Potrzeba bezpieczestwa. 2. Potrzeba cznoci. 3. Potrzeba, by by docenian. Kolejne trzy rozdziay traktuj o owych potrzebach, ktre nazywam sekretnymi nie dlatego, e s takie tajemnicze; czsto same kobiety sobie ich nie uwiadamiaj, trudno wic wymaga od mczyzn, by je znali. Jeli kobiety powanie zastanowi si nad tymi potrzebami i je zrozumiej, lepiej poznaj siebie oraz powody, dla ktrych tak a nie inaczej odczuwaj i reaguj. Mczyznom 2 kolei wiedza ta pomoe zrozumie i pokocha partnerk jak nigdy przedtem. 4 Kobiety potrzebuj poczucia bezpieczestwa Dlaczego kobietom potrzeba wicej zapewnie w zwizku ni mczyznom? Dlaczego kobiety zawsze chc robi plany na przyszo z partnerem? Dlaczego kobiety zawsze chc wiedzie, co myli lub czuje partner? Dlaczego kobiety niepokoj si i martwi, gdy partner nie chce im powiedzie, co go drczy? Odpowied na wszystkie te pytania jest identyczna: jedn z najbardziej podstawowych potrzeb, jakie kobiety pragn zaspokoi w zwizku intymnym, jest potrzeba bezpieczestwa. Nie chodzi tu o bezpieczestwo w sensie fizycznym, lecz raczej o bezpieczestwo emocjonalne, czyli poczucie, e zwizek jest trway, e mio partnera jest powana i gboka, e mona jej zaufa, a tym samym otworzy si na jej przyjmowanie i dawanie. Bezpieczestwo emocjonalne jest kluczem, ktry otwiera kobiece serce i dusz. Kiedy czujemy si bezpieczne, moemy si otworzy. Kiedy czujemy si bezpieczne, sta nas na ryzyko. Kiedy czujemy si bezpieczne, potrafimy si odpry. Kiedy czujemy si bezpieczne, promieniejemy. Dlaczego bezpieczestwo emocjonalne jest dla kobiety tak wane? Moim zdaniem dlatego, e gdzie gboko na dnie serca wszystkie kobiety odczuwaj jego brak. By moe stwierdzenie takie jest politycznie niepoprawne, ale wedug mnie to prawda. Niewane, do jakiego stopnia KOBIETY POTRZEBUJ POCZUCIA BEZPIECZESTWA 111 uwaamy si za wyzwolone, niezalene, samodzielne w naszej psychice jest taki zaktek, z ktrego istnieniem za nic w wiecie nie chcemy si pogodzi. Toczymy wic nieustann walk, ale nigdy naszych zmaga nie wieczy

cakowite zwycistwo nigdy nie udaje nam si wyzby poczucia braku bezpieczestwa raz na zawsze. Skd waciwie si ono bierze? Naley zacz od tego, e yjemy w wiecie, ktry wci pod bardzo wieloma wzgldami jest wiatem mskim, w spoeczestwie, ktre dopiero przed kilkudziesicioma laty zaczo ceni i szanowa kobiety, oferujc im to, do czego mczyni mieli prawo od pocztku. A mimo to nawet obecnie w wielu czciach naszej planety ycie mczyzn uwaane jest za wartociowsze od ycia kobiet, zabija si niemowlta pci eskiej, poniewa s ciarem dla rodziny, ktra pragnie syna i dziedzica. Syszc o takich sprawach mwimy: No tak, ale to si zdarza w krajach nierozwinitych." A przecie w kraju najbardziej rozwinitym, w Stanach Zjednoczonych, kobiety otrzymuj o wiele mniejsz pensj ni mczyni, cho wykonuj tak sam prac. Oczywicie nie wydaje si to rwnie dramatyczne jak odbieranie ycia dziewczynkom, lecz czy istota rzeczy w obu wypadkach nie jest taka sama: ycie i praca mczyzn s bardziej wartociowe ni ycie i praca kobiet? Od chwili narodzin uczymy si tej lekcji o naszej wartoci. Dzieci otrzymuj nazwisko po ojcu, nie po matce ta sytuacja dopiero od niedawna zacza si zmienia. Wikszo z nas nigdy nie zastanawiaa si nad wpywem, jaki na nas to wywiera, ale znowu kryje si w tym przesanie o mniejszej wartoci kobiety, a kiedy czujemy, e jestemy tak postrzegane, podwiadomie czujemy si mniej bezpieczne. Nawet na poziomie fizycznym kobiety dowiadczaj wraenia niezwykej kruchoci, ktre te przyczynia si do Poczucia braku bezpieczestwa: nasze ciaa penetrowane s Przez mczyzn, mona nas zgwaci. Wikszo z nas nie dorwnuje mczyznom pod wzgldem siy fizycznej. I cho moe si nad tym nie zastanawiamy, wzgldy te 112 CO MCZYNI POWINNI WEEDZIE O KOBIETACH KOBIETY POTRZEBUJ POCZUCIA BEZPIECZESTWA 113 nieustannie wpywaj na nasze po czucie bezpieczestwa fizycznego i psychicznego. Aby jednak naprawd zrozumie powody, dla ktrych kobiety mog odczuwa brak bezpieczestwa, naley wrci do samych pocztkw cywilizacji i odwiedzi nasze przodkinie. ycie i mier tych kobiet w zupenoci zaleay od mczyzn. To oni byli myliwymi, czyli dostarczali ywno; oni byli wojownikami, chronic kobiety i dzieci przed mierci. Kobieta za miaa tylko jeden cel: znale takiego mczyzn, ktry zaopiekuje si ni i jej potomstwem. Tak wic bez mczyzny kobieta dosownie skazana bya na mier. Jeli partner by z niej niezadowolony, mg wyrzuci j wraz z dziemi z jaskini, naraajc na zamarznicie lub poarcie przez dzikie zwierzta. Jak w takiej sytuacji mona byo czu si bezpiecznie i naprawd pewnie? A cho ludzko ewoluowaa przez tysiclecia, pooenie kobiet nie ulegao zmianie wci byy fizycznie, finansowo i towarzysko zalene od mczyzn. Nie mogy

same si utrzyma. Nie miay adnych moliwoci, z ktrych korzystali mczyni, tak wic ich poczucie osobistej wadzy w najlepszym razie byo ograniczone. Pamitajmy, dopiero w zeszym stuleciu powszechnie zaakceptowano pogld, e kobiety mog na siebie pracowa, przez co jeli chciay, mogy przey bez pomocy mczyzn, a wraz z upowszechnieniem si kontroli urodze mogy te same decydowa, czy chc mie dzieci. Takie oto s historyczne korzenie wszystkich kobiet. Niezalenie od tego, czy jest to osiemdziesicioletnia staruszka czy osiemnastolatka, czy rna poczucie absolutnej niezalenoci, czy wci o ni walczy, obarczona jest tym samym dziedzictwem. Jestem przekonana, e cechuje nas rodzaj pamici genetycznej, ktra przeszo utrzymuje przy yciu. Odzywa si ona w naszym sercu i niemal niedosyszalnie szepcze zdania w rodzaju: Nie moesz y bez niego. Umrzesz, jeli odejdzie. Nie potrafisz tego osign tylko mczyni mog osign tak pozycj. Lepiej poszukaj sobie kogo, kto si tob zaopiekuje, bo nigdy nie bdziesz w stanie sama tego zrobi. A kade z nich koczy si stwierdzeniem: Nie jeste bezpieczna. Wszystko, co tu dotd powiedziaam, to nie s pretensje ani krytyka mczyzn, lecz wyjanienie powodw, dla ktrych kobiety maj tak silne poczucie braku bezpieczestwa, cho nie potrafi wskaza jego rda, oraz potrzeb zapewniania, z pozoru wykraczajc poza normalne granice. Wikszo mczyzn nigdy tak naprawd nie zastanawia si nad tymi kwestiami, poniewa ich historia jest zupenie inna i dlatego odmiennie poruszaj si w wiecie. Moe ktry pomyli: Ale przecie ja nie jestem takim seksistowskim jaskiniowcem. Nie obchodzi mnie, czy moja dziewczyna po lubie przyjmie moje nazwisko. Kocham j i na pewno w taki sposb nie bd jej ogranicza." Odpowiadam na to tak: twoja dziewczyna ma szczcie, e trafia na takiego wspaniaego faceta. Jeli jednak chcesz naprawd pozna jej serce, musisz zgbi jej psychik, docierajc do pokadw, ktre odziedziczya po pokoleniach swych poprzedniczek. Dlaczego kobiety pragn aprobaty mczyzn i odczuwaj niepewno, gdy jej nie otrzymuj Gzy zastanawiaycie si czasem, dlaczego tak czsto pragniemy aprobaty mczyzny, i to silniej, ni nam samym Wydaje si to waciwe, w dodatku od kogo, kogo nawet nie jonujemy? Moe wyjanienie jest nastpujce: skoro kometom wpojono przekonanie, e ich przeycie zaley od ^Sczyzn, robi wszystko, by oczarowa partnera i utrzyi* przy sobie. To, jak wygldamy, jakie jestemy w ku, !** wyraamy wasn osobowo, jak prowadzimy dom, do stopnia ograniczymy okazywanie uczu, by on nie 114 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY POTRZEBUJ POCZUCIA BEZPIECZESTWA 115 czu si niezrcznie wszystkie nawyki, decyzje i za-

chowania oparte s na jednej myli: Czy to uczyni go szczliwym?" Nasza podwiadomo mwi nam, e jeli zadowolimy mczyzn, on z nami zostanie; a jeli on zostanie, my bdziemy bezpieczne. Z tej przyczyny kobiety czsto spogldaj na swoich mczyzn, by si upewni, jak sobie radz: Czy on jest ze mnie zadowolony?" Czy nasz zwizek sprawia mu satysfakcj?" Kiedy widzimy oznaki wskazujce na odpowied twierdzc, oddychamy z ulg i pozwalamy sobie na poczucie bezpieczestwa. Kiedy wszake wydaje nam si, e mczyzna jest niezadowolony z jakiego powodu, ogarnia nas strach. Wiem, e dla mnie i dla wikszoci moich pacjentek owo poszukiwanie oznak aprobaty, bez ktrych nie czujemy si bezpiecznie, nie jest procesem wiadomym. To raczej pierwotna reakcja ujawniajca si w zwizku z mczyzn, niekiedy z zaskakujc intensywnoci. Czemu tak bardzo obchodzi mnie, co on sobie myli?" pytamy siebie. Dlaczego ogarnia mnie taka niepewno, gdy cokolwiek idzie le?" Moim zdaniem chodzi o to, e widoczny brak aprobaty lub niezadowolenie mczyzny moe w kobiecie obudzi pierwotny instynkt samozachowawczy, ostrzegajcy o zagroeniu. Spjrzmy na typowy scenariusz potwierdzajcy t tez: Kate i Juan mieszkaj razem od dwch lat, niedawno si zarczyli. Pewnego niedzielnego popoudnia Kate zauwaa, e Juan jest zamknity w sobie i zirytowany, kiedy jednak go pyta, czy co si stao, w odpowiedzi syszy, e nic. Prbuje skoni go do rozmowy; napomyka, e martwi j jego zachowanie, bo ma wraenie, i jest na ni zy. Juan odpowiada pswkami. W kocu Cathy zaczyna paka i pyta go, czy nie doszed do wniosku, e zbyt pochopnie si zarczyli. Juan wpada w gniew i owiadcza: Nie wiem, o co ci chodzi, ale nie mog teraz si tym zajmowa." Po tych sowach zasiada przed telewizorem w drugim pokoju. Co czuje Kate? Jest zdenerwowana, zmartwiona, z niepokoju a ciska j w odku. Intuicja podpowiada jej gono: Dzieje si co zego!" Wyrane niezadowolenie Juana obudzio w niej instynkt samozachowawczy. Dziewczyna przeczuwa kopoty, w gowie dzwony bij na alarm: Uwaga, niebezpieczestwo!" Wszystko to dzieje si automatycznie, Kate nawet nie zdaje sobie z tego sprawy. A co czuje Juan? Jest zirytowany, rozgniewany, nie rozumie, o co chodzi. Nie potrafi poj, dlaczego dzisiaj Kate tak si zmartwia, dlaczego urzdza sceny i jest przestraszona. Nie dzieje si nic poza tym, e boli go gowa i ma ochot spdzi troch czasu na samotnym ogldaniu telewizji. Kto wic jest odpowiedzialny za t sytuacj? Oboje. Kate musi zyska wiksz wiadomo mechanizmu, ktry wyzwala jej instynkt samozachowawczy, i nauczy si panowania nad swoimi reakcjami. Juan z kolei powinien uwiadomi sobie, e to on spowodowa niepokj Kate w tym wypadku nie mwic jej o tym, co si z nim dzieje, przez co sprowokowa tak daleko idce wnioski. Jeli

zrozumiej kobiec potrzeb, by czu si bezpieczn, oboje na tym skorzystaj. W pamici utkwi mi jeden z pierwszych wykadw na ten temat. Kobiety kiway gowami, wiele miao zy w oczach, gdy rozpoznaway t gbok, wspln im wszystkim ran: ukryte bolesne miejsce w sercu, ktrego przedtem nigdy w peni nie rozumiay. A mczyni? Przysuchiwali si uwanie, ze zmarszczonym czoem usiujc poj sposb istnienia tak im obcy. Po wykadzie podszed do mnie jeden z nich, mocno trzymajc on za rk. Jego wypowied, jak sdz, stanowia podsumowanie odczu wikszoci obecnych mczyzn: Nigdy dotd w taki sposb nie mylaem o kobietach. Wszystko, o czym pani mwia, brzmiao bardzo sensownie, ale to tak, jakby mi kto powiedzia, e moja ^kochana ma w swoim wntrzu niewidzialn cz, o ktrej 116 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY POTRZEBUJ POCZUCIA BEZPIECZESTWA 117 nic nie wiedziaem. Uwaaem si za wraliwego faceta, ale nie miaem pojcia, e..." By bardzo wraliwy, to nie ulegao wtpliwoci. Jednake nawet najwraliwsi mczyni nie odczuwaj takiej samej potrzeby bezpieczestwa jak kobiety, poniewa maj za sob zupenie inne dowiadczenia sigajce tysice lat w przeszo. Kiedy mj rozmwca zamilk, ona obja go i czule ucaowaa w policzek. Swym gestem powiedziaa wszystko. Po raz pierwszy jej m zrozumia t istotnie niewidzialn cz jej osobowoci, ktrej nie potrafia mu wyjani, bo sama nie do koca j sobie uwiadamiaa. A jaki by rezultat? Wiedza, e zaleao ma na tyle, by chcia to zrozumie, wzbudzia w niej poczucie bezpieczestwa. Co mczyzna powinien wiedzie Poczucie bezpieczestwa jest kobiecie potrzebne do tego, by w zwizku intymnym moga znale pewno i spokj. To prosta, lecz wana prawda: kiedy kobiety czuj si bezpiecznie, wspinaj si na wyyny swoich moliwoci. S mniej spite, odprone, bardziej pewne siebie, niezalene i mniej wymagajce innymi sowy przede wszystkim dochodz do gosu te nasze cechy, ktre mczyni lubi, a te, ktre doprowadzaj ich do szau, ulegaj stumieniu. Trzeba przy tym pamita o jednym: kobiety instynktownie wyczuwaj, kiedy s bezpieczne, a wwczas s bardziej sob, co mczyznom rwnie odpowiada. Tak wic staraj si wiadomie lub niewiadomie skoni mczyzn do takich zachowa, ktre wywouj w nich poczucie bezpieczestwa. Co mczyzna powinien wiedzie Bardzo wiele kobiecych prb kierowanych do mczyzn to w istocie proby o zapewnienie bezpieczestwa. Dlaczego kobiety prosz mczyzn, by mwili im, e kochaj, by zwierzali si ze swoich odczu, by wyraali uznanie dla wszystkiego, co one robi, by spdzali z nimi

czas lub speniali ktrekolwiek z innych kobiecych oczekiwa? Nie chodzi o dominacj, rzdzenie w zwizku czy zmuszanie partnera, by robi to, co ona chce. Chodzi o to, e wszystkie te zachowania daj kobietom poczucie bezpieczestwa. A kiedy kobiety czuj si bezpieczne, s lepszymi partnerkami i atwiej im siebie same zaakceptowa. Jak kobiety reaguj, kiedy nie czuj si bezpieczne, i co mczyni mog na to poradzi Skoro kobiety wspinaj si na szczyty swoich moliwoci, majc poczucie bezpieczestwa emocjonalnego, to w razie jego braku ujawnia si najgorsza cz ich osobowoci. Poczucie, e nie s bezpieczne, sprawia, i si b o j ; strach powoduje z kolei, e uciekaj si do zachowa, ktrych ani one, ani mczyni nie uwaaj za podane. Co mczyzna powinien wiedzie Wiele z kobiecych zachowa, ktrych nie potrafisz znie, spowodowanych jest brakiem poczucia bezpieczestwa. Kobiety mog sta si nadmiernie Wymagajce, zalene lub wadcze tt mniej bezpiecznie kobieta si czuje, tym usilniej moe Smaga si ze strony partnera zachowa, ktre sprawi, e Powrci poczucie bezpieczestwa. Pragnie wicej uczuuwagi, zapewnie. Mczynie moe si wydae jego partnerka zaamaa si, e nagle jest saba 118 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY POTRZEBUJ POCZUCIA BEZPIECZESTWA 119 i zalena. Ona z kolei odnosi wraenie, e wszystkie te zachowania odzwierciedlaj najbardziej niepewn cz jej osobowoci. Jakie zachowania mczyzn nie odnosz skutku Typow reakcj wikszoci mczyzn na kobiece nadmierne wymagania czy brak pewnoci jest niech. Mimo i jest to okres, kiedy kobieta bardziej ni zwykle potrzebuje zapewnie ze strony partnera, on czsto zamyka si w sobie i rzadziej ni zwykle zapewnia j o swoim uczuciu, co naturalnie tylko sytuacj pogarsza. W ten sposb rozpoczyna si niezdrowy, niedobry cykl, ktry wikszo par zna a za dobrze: kobieta nie czuje si bezpieczna i stawia zbyt wiele wymaga, mczyzna reaguje negatywnie, odsuwajc si od niej; im bardziej on si odsuwa, tym mniej bezpieczna ona si czuje, staje si wic bardziej wymagajca, i tak dalej. Kada kobieta nie raz przeywaa tak sytuacj w zwizku, kiedy partner powiedzia lub zrobi co, co odebrao jej poczucie bezpieczestwa; instynktownie odpowiedziaa zwikszeniem wymaga, a on zareagowa negatywnie. Pamitam z wasnego ycia zdarzenie, ktre znakomicie ilustruje ten wzr zachowa. Byam wwczas zwizana z mczyzn, ktrego bardzo kochaam. Pewnego dnia oznajmi, e jego bya partnerka przyjechaa do naszego miasta i e spotka si z ni na lunchu. Natychmiast te

poczuam niepokj i napicie. odek mi si skurczy serce zaczo szybciej bi, w gowie pojawiy si myli pene strachu. Ta reakcja nie bya cakiem nieuzasadnionapartner czsto mwi, e podejrzewa, i bya dziewczyna wci ywi do niego dawne uczucie. Kiedy wic usyszaam, e maj si spotka, poczuam si bardzo niepewnie. Czy Cindy o nas wie? zapytaam zduszonym gosem. Jestem przekonany, e tak odpar niepewnie. . Przyjaciele bez wtpienia jej powiedzieli. To znaczy, e ty nie wspomniae jej o nas, kiedy zadzwonia? Byam coraz bardziej poruszona. Rozmawialimy tylko kilka minut. Dlaczego nagle tak ci to denerwuje? A jak mylisz? Wiem, e Cindy chce ci odzyska, i nie podoba mi si, e idziesz z ni na lunch, jakby nie mia zobowiza i by ni zainteresowany. Nie bd mieszna, Barbaro! powiedzia z gniewem. Nie mog uwierzy, e jeste a tak niepewna. Przesta zachowywa si jak moja matka i mwi mi, co mam robi. Mog i na lunch, z kim tylko bd chcia. Jeli na pocztku tej rozmowy byam tylko troch niepewna, to na koniec czuam si dwadziecia razy gorzej. Mj chopak, zamiast uwiadomi sobie, e ta sytuacja naturalnym trybem odebraa mi poczucie bezpieczestwa, dostrzeg tylko, e zmieniam si w niepewn siebie, wymagajc kobiet, ktra wydaa mu si odpychajca i sprawia, i zamkn si w sobie. Jak tej trudnej sytuacji mona byo zapobiec? C, mg odmwi spotkania si z dawn dziewczyn, ale to zupenie inna kwestia. Waniejsze jest to, e gdyby zrozumia wszystko, o czym mowa w niniejszym rozdziale, uwiadomiby sobie, e susznie lub niesusznie nie czuam si bezpiecznie, a wwczas mgby zrobi co, co wrcioby mi pewno. Gdyby na przykad wzi mnie w ramiona i powiedzia: Kochanie, nie musisz si ni przejmowa. Kocham ci. Zamierzam jej opowiedzie, jak bardzo jestemy razem szczliwi", nie denerwowaabym si tak tym lunchem, wrcz przeciwnie, poczuabym si bardzo bezPieczna. Niejeden z czytelnikw pomyli: To nie moe by a ^ proste", ale nie ma racji. Czsto naprawd niewiele J*Zebaj by rozproszy poczucie braku bezpieczestwa u kobiet. To zaskakujce, jak gwatownie mog si one otrzsz niepokoju, gdy sysz sowa zapewnienia. 120 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY POTRZEBUJ POCZUCIA BEZPIECZESTWA 121 Co mczyzna powinien wiedzie U wikszoci kobiet poczucie braku bezpieczestwa znika, gdy tylko partner okae im mio, trosk i zapewni o uczuciu. Drobny wysiek z twojej strony moe odnie dugofalowy skutek i niewtpliwie si opaci, poniewa zapobiegnie pogorszeniu sytuacji. Punkt ten wymaga staego podkrelania: wikszo

kobiet bardzo szybko otrzsa si z przygnbienia, jeli tylko partner zrobi co, dziki czemu powrci poczucie bezpieczestwa. Wiem, i mczyni nie lubi sytuacji, kiedy powinni" zachowywa si w okrelony sposb tylko dlatego, e kobieta tak chce. Zapewniam jednak, e oszczdz sobie wiele kopotw, czasu i energii, jeli sprbuj. Jak mczyzna powinien postpowa Jeli wyczuwasz, e partnerka nagle staje si bardziej wymagajca i z jakiego powodu objawia brak poczucia bezpieczestwa emocjonalnego: Nie krytykuj jej, bo tylko pogorszysz jej nastrj. Nie odsuwaj si od niej, bo tylko pogorszysz jej nastrj. Zaakceptuj natomiast czy wydaje ci si to uzasadnione czy nie e partnerka nie czuje si bezpieczna, i oka jej uwag, czuo, nie szczdzc przy tym sw zapewnienia. kobiety nieoczekiwanie traktuj partnera zimno, staj si krytyczne i atwo si irytuj, a take przestaje interesowa je seks. Problem polega na tym, e najczciej mczyni nie maj pojcia, i tak naprawd partnerka cierpi lub si boi bo z pozoru sprawia wraenie wkurzonej. Tym wic trudniej myle im w takich chwilach: Ojej, moja ukochana chyba nie czuje si bezpieczna. Musz j upewni o moim uczuciu." Wrcz przeciwnie, zamykaj si w sobie liczc, e przez to ochroni si przed gniewem lub odrzuceniem przez partnerk. O czym powinna wiedzie kobieta Jeli masz skonno do stawiania murw emocjonalnych, kiedy nie czujesz si bezpieczna, powinna rozway fakt, e partner przypuszczalnie nie uwiadomi sobie twojego cierpienia, a tym samym nie bdzie mg ci da mioci ani pewnoci, ktrych tak bardzo potrzebujesz. Skoro prosimy mczyzn, by sprbowali zrozumie nasze potrzeby, naszym obowizkiem jest zadbanie, by nie musieli jak detektywi odgadywa, co si z nami dzieje. Nie grajmy w adne gierki. Nie zakadajmy, e gdy zachowujemy si zimno, partnera nagle olni i pojmie, czego chcemy, bo tak si na pewno nie stanie. Bdmy szczere i postarajmy si wytumaczy nasze odczucia. Zyskamy dziki temu szans na dotarcie do partnera i zawita nadzieja, e on Kobiety mog sta si poirytowane, zimne, obojtne na seks Niektre kobiety radz sobie z brakiem bezpieczestwa chodem. Kiedy jaka sytuacj a powoduje, e nie czuj si? bezpieczne, tumi w sobie emocje i barykaduj drzwi do serca w nadziei, e to ochroni je przed zranieniem. Takie Co mczyzna powinien wiedzie Kiedy partnerka nagle wydaje si zimna lub rozgniewana, &ie zakadaj automatycznie, e tak naprawd si czuje. Pamitaj: Ona moe wcale nie by za tylko przestraszona. Zapytaj siebie, czy jest jaki powd, dla ktrego *noe nie czu si bezpieczna, i sprbuj okaza jej uczucie. A jeszcze lepiej zapytaj j, co czuje, i uwanie wysuchaj. 122

CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY POTRZEBUJ POCZUCIA BEZPIECZESTWA 123 w odpowiedzi da nam zapewnienie, ktrego potrzebujemy. Naturalnie rada ta take odnosi si do mczyzn, co omwione zostanie szerzej w dalszej czci ksiki. Nie sugeruj wcale, e tumienie uczu to reakcja pozytywna na brak poczucia bezpieczestwa. Jeli jednak podejrzewasz, e twoja partnerka tak si zachowuje, moesz jej pomc w wyzbyciu si tego nawyku, pamitajc o treci tego rozdziau i okazujc jej mio, kiedy z pozoru ci odpycha. Niedawno udzieliam tej rady przyjacielowi; wprowadziwszy j w ycie, zdziwi si, jak bardzo okazaa si skuteczna. Jego dziewczyna miaa zwyczaj zamykania si w sobie i okazywania chodu, kiedy zaczynaa si ba o zwizek, tylko e nigdy mu o tym nie mwia, on natomiast doszed do wniosku, e ma co do niego powane wtpliwoci. Z wczeniejszych rozmw z nim wiedziaam^ e kobieta ta miaa za sob trudne przeycia, domyliam si wic, e tak naprawd wcale nie chce si odsuwa, tylko pragnie zapewnie. Co powinienem robi, kiedy tak si zachowuje? zapyta mnie Andrew. Co wrcz przeciwnego, ni wskazywaaby na to jej postawa. Obejmij j i powiedz, i ogromnie ci przykro, e w przeszoci tak j zraniono, e ty nigdy jej nie skrzywdzisz, bo bardzo j kochasz. Chyba artujesz odpar Andrew sceptycznie. Jeli tylko sprbuj, ona mnie odepchnie. Zrb to. Co masz do stracenia? Przecie jej zachowanie doprowadza ci do szau. Kilka dni pniej Andrew do mnie zadzwoni. W jego gosie brzmia entuzjazm. Nie uwierzysz, co si stao! Wczoraj wieczorem omawialimy z Patty moje najblisze wyjazdy subowe, Nagle caa staa, a ja pomylaem: No tak, znowu si zaczyna." Zaraz jednak przypomniaem sobie twoj rad, usiadem obok niej, wziem j za rk i powiedziaem, e wcale nie mam ochoty wyjeda i by daleko od niej, e nie musi si martwi, bo naprawd j kocham, nigdy jej nie zdradz i zaley mi na naszym zwizku. Ku mojemu zaskoczeniu Patty rozpakaa si i przytulia do mnie jak maa dziewczynka. To byo tak, jakby ta zimna maska rozpada si, wyzwalajc prawdziwe uczucia. Wyznaa mi, e jej poprzedni chopak zawsze j zdradza, kiedy wyjeda, a ona nie chce mnie straci. Miaa racj, nie czua si bezpieczna, ale nie wiedziaa, jak mi o tym powiedzie, pki sam nie zaczem. C, nie mog przyrzec, e wszystkie kobiety otworz si tak szybko jak Patty, ale wiem, e bardzo czsto maska chodu czy obojtnoci kryje strach. Musisz tylko zdoby si na drobny wysiek i okaza takiej kobiecie uczucie, a po pewnym czasie zmieni si w serdeczn osob, z ktr pragniesz dzieli kady dzie. Co sprawia, e kobiety czuj si bezpieczne

Moe mylisz sobie: Okay, rozumiem. Musz sprawi, eby moja partnerka czua si bezpieczna. Ale jak waciwie mam to osign?" Co sprawia, e kobiety czuj si bezpieczne? Oto kilka gwnych czynnikw. Kobiety czuj si bezpieczne, kiedy spdzaj czas z partnerem Obecno ukochanego mczyzny, ktry t mio odwzajemnia, budzi w kobiecie poczucie bezpieczestwa. Jego nieobecno, zwaszcza przeduajca si, odnosi sfcutek przeciwny. Naturalnie nie chc powiedzie, e kiedy ^tczyzna wychodzi do pracy, ona w tej samej chwili traci Pczucie bezpieczestwa, albo e kobieta zawsze czuje si ^Zpieczna i kochana, kiedy partner jest przy niej. Zasadni124 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH czo jednak wsplne spdzanie czasu wywouje u kobiety poczucie bezpieczestwa, poniewa uruchamia pierwotny mechanizm, ktry wysya do jej mzgu informacj, e nie jest sama, e kto si o ni troszczy. Przypomnijmy sobie rozdzia trzeci, w ktrym mowa bya o wartoci czasu dla kobiet wida z tego wyranie, dlaczego spdzanie czasu z ukochanym jest jednym z najwaniejszych sposobw na wywoanie poczucia bezpieczestwa. Oto kilka uwag kobiet, ktre bray udzia w moich badaniach: Czuj si bezpieczna, kiedy on spdza ze mn wolne chwile, poniewa wiem, gdzie wtedy jest i e chce by tam ze mn. Kiedy mj chopak planuje spdzenie czasu ze mn, czuj, e mu na mnie zaley, e nie chce mnie straci. To tak jakby mi mwi, e jest zaangaowany w nasz zwizek i e jestem dla niego najwaniejsza. Wraca mi pewno siebie, kiedy m mwi, e mu mnie brakuje i chce spdzi czas we dwoje. Nie ma znaczenia wtedy, czym mnie zdenerwowa, bo kiedy okazuje mi, e pragnie by ze mn, po prostu caa si rozpywam z radoci. Kada kobieta ma w sobie licznik wskazujcy, jaka ilo czasu spdzonego wsplnie i oddzielnie wpywa na poziom poczucia bezpieczestwa emocjonalnego, z ktrym moe wygodnie y. Jedno wszake jest zawsze prawd: nic tak nie umacnia w kobiecie poczucia bezpieczestwa jak szczeglne chwile spdzane we dwoje, natomiast ich brak powoduje natychmiastowe obnienie poziomu tego poczucia. KOBIETY POTRZEBUJ POCZUCIA BEZPIECZESTWA 125 Kobiety czuj si bezpieczne, kiedy mczyzna odsania przed nimi swj wiat wewntrzny Wielu mczyznom najwiksz trudno sprawia otworzenie serca i wpuszczenie do kobiety. Od pocztku wiata wpajano mczyznom, e okazywanie uczu to oznaka saboci, a tym samym rzecz niebezpieczna. (Temat ten rozwinam w ksice Sekrety mczyzn, ktre powinna zna kada kobieta.} Tak wic rzadko pozwalaj innym

wkroczy w swj wiat wewntrzny. Ironia jednak polega na tym, e kobieta czuje si najbardziej bezpieczna i kochana wanie wtedy, gdy partner si przed ni otwiera i ujawnia najgbsze uczucia. Wiem, e atwiej powiedzie, ni zrobi; szerzej omwi t kwesti w dalszej czci ksiki. Obecnie poprzestan na stwierdzeniu, e zwierzanie si i otwieranie serca przed partnerk to doskonay sposb na wzbudzenie w niej poczucia bezpieczestwa. Oto wypowiedzi kobiet z mojej ankiety: Jeli sama mam otwiera si przed nim i mwi o sabociach, to musz wiedzie, e on gotw jest zrobi to samo. W przeciwnym wypadku zostaj z bijcym sercem, podczas gdy on nie podj najmniejszego ryzyka. Najmocniej zwizana z mem czuj si wtedy, kiedy zwierza mi si z kopotw albo opowiada o marzeniach i obawach. Wiem, jakie to dla niego trudne, ale jeli cho troch si przede mn otwiera, czuj wtedy, e naprawd mnie kocha i ufa mi, e jestem jego najlepszym przyjacielem. Gwarantowanym sposobem na odebranie mi poczucia bezpieczestwa w zwizku jest sytuacja, kiedy ja zwierzam *C partnerowi ze swych uczu i dozna, a on milczy. Mam wtedy wraenie, e jestem naga, a on ubrany, co wicej, nie zaley mu na mnie na tyle, eby mi si zwierzy. A oto niektre sposoby na wpuszczenie kobiet w mski Jwiat wewntrzny: * Mw o tym, co dzieje si w twoim yciu. 126 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY POTRZEBUJ POCZUCIA BEZPIECZESTWA 127 Wsplnie z ni podejmuj decyzje. Zwierzaj si z potrzeb. Mw o trudnociach i kopotach. Pro o rad i opini. Kobiety czuj si bezpieczne, gdy mczyzna zapewnia je o swej mioci Niedawno przyjacika opowiadaa mi o pewnej parze wieo po rozwodzie. Oboje byli po pidziesitce. Wspczuj Gwen", mwia. Tom moe mie kad kobiet, ale dla Gwen nie bdzie to takie atwe, bo faceci w jej wieku bd raczej szuka trzydziestoparolatek." Syszc ten komentarz pomylaam, e to wanie jeden z powodw, dla ktrych kobiety nie czuj si bezpieczne w naszym spoeczestwie. Mczyni wiedz, e w kadym wieku czeka na nich mnstwo kobiet. Kobietom natomiast, niezalenie od tego, jak s z siebie zadowolone, zawsze towarzyszy gboka niepewno, ktrej mczyni nigdy nie zrozumiej, niepewno zrodzona z atwoci, z jak partnerk mona porzuci i zastpi inn. I znowu ten brak poczucia bezpieczestwa korzeniami siga czasw prehistorycznych, kiedy utrzymanie mczyzny przy sobie oznaczao przetrwanie. Obecnie, tysice lat pniej, kobiety wci nastawione s na t potrzeb i z niezwyk wraliwoci odbieraj wszystko, co moe zagrozi zwizkowi od wewntrz lub z zewntrz. Z tego te powodu jestem przekonana, e wikszo kobiet bardziej

potrzebuje zapewnie emocjonalnych ze strony partnera, ni mczyni s w stanie sobie wyobrazi. Co mczyzna powinien wiedzie Zapewnianie kobiety o mioci i przywizaniu to jeden | z najskuteczniejszych sposobw na wzbudzenie w niej ' poczucia bezpieczestwa emocjonalnego. Oto kilka sposobw, na jakie ukochan moesz zapewni o swym uczuciu: Wyraaj sowami mio i uznanie. Mw, dlaczego jej potrzebujesz. Okazuj czuo fizyczn, nie tylko przed seksem, ale przez cay czas. Kiedy wyczuwasz, e partnerka w zwizku nie czuje si bezpieczna, mw jej rzeczy, ktre w takich chwilach s jej najbardziej potrzebne, i to nie raz, a wiele razy. Czsto si z ni komunikuj, tak by wiedziaa, e o niej mylisz (zob. rozdz. 3). Kada kobieta ma wasn list spraw, ktre wywouj w niej lub jej odbieraj poczucie bezpieczestwa. Poniej zamieszczam krtkie podsumowanie wypowiedzi kobiet biorcych udzia w zbieraniu materiaw do tej ksiki. Co budzi poczucie bezpieczestwa Co odbiera poczucie bezpieczestwa Wierno Flirty Komplementy Krytycyzm Konsekwencja Niekonsekwencja Pewno Nieodpowiedzialno Wsplne dziaania Odpychanie Wspczucie Osdzanie Blisko Zamykanie si w sobie Rozmowy

Milczenie Stawianie czoa problemom Zaprzeczanie problemom Ustalanie rozkadu zaj i planowanie Mgliste obietnice i dwuznaczno __Zapewnienia o uczuciu Brak zaangaowania J Kwestie te omwi szerzej w dalszej czci ksiki, Podajc te propozycje, w jaki sposb poradzi sobie z nimi w Zwizku. 128 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Kobietom proponuj, by powiciy troch czasu i sporzdziy listy spraw decydujcych o poczuciu bezpieczestwa i jego braku oraz pokazay je partnerom. Mczyzn za, ktrym partnerki day tak list, prosz, by zastanowili si nad jej zawartoci. To niezwykle wany klucz do zrozumienia serca ukochanej. 5 Kobiety potrzebuj poczucia cznoci Pytanie: Co podane poniej zachowania kobiece maj ze sob wsplnego? Ujmowanie partnera za rk podczas spaceru. Dopytywanie, czy dzieje si co zego, kiedy partner milczy. Wskazywanie piknych elementw krajobrazu w trakcie jazdy samochodem. Pytanie, czy podoba mu si sposb nowego ustawienia kwiatw w salonie. Budzenie go w nocy, eby porozmawia o zwizku. Powtarzanie ze szczegami rozmowy z siostr. Ch dowiedzenia si wszystkiego o tym, co stao si w pracy. Przelotny pocaunek, gdy mija go w korytarzu. Pokazywanie nowej pary butw kupionej na wyprzeday. Odpowied: To sposoby, w jakie kobieta prbuje nawiza czno z partnerem. Niektre z tych zachowa mczyni przypuszczalnie bardzo lubi, inne natomiast doprowadzaj ich do szau. Wszystkie jednak bez wyjtku stanowi ze strony kobiety Prb nawizania cznoci. Co oznacza pragnienie cznoci"? Musz wyzna, e nie sdziam, i pojcie to wymaga wyjanie, dopki rozmowie ze znajomym nie powiedziaam, e pisz Sekrety kobiet. Poprosi mnie, ebym podaa mu Przykady, a ja wymieniam rozdziay o trzech najwaniej-

potrzebach: 130 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY POTRZEBUJ POCZUCIA CZNOCI 131 Kobiety odczuwaj potrzeb bezpieczestwa, cznoci i doceniania stwierdziam. Na jego twarzy malowao si zdziwienie. O co chodzi? Moesz mi wyjani pewn rzecz? Oczywicie, a co konkretnie? Co waciwie znaczy to poczucie cznoci"? Moja dziewczyna cigle o tym mwi. Przez cay tydzie nic mielimy cznoci", Od razu poczuam czno z moj now asystentk" albo Kiedy si kochamy, chc odczuwa silniejsz czno z tob." Prawd mwic, nie mam zielonego pojcia, o co w gruncie rzeczy jej chodzi. Uwiadomiam sobie, e w mczyzna, ktrego naprawd lubi i szanuj, mwi szczerze. Czy to moliwe, e take dla innych mczyzn to okrelenie, stanowice istotn cz kobiecego sownika i dowiadcze, odnosi si do kompletnie niezrozumiaego pojcia? Podejrzewani, e odpowied brzmi twierdzco. Podejrzewam, e mczyzna czsto odczuwa czno" z kobiet, podczas gdy dla niej nie jest to nawet blisko. e mczyni powanie nie doceniaj, jak istotne dla kobiet jest poczucie cznoci i jak czsto pragn go dowiadcza. A wreszcie, e z niepokojem suchaj sw w rodzaju: Kochanie, wydaje mi si, e ostatnimi czasy zabrako midzy nami cznoci", poniewa nie wiedz dokadnie, co waciwie powinni zrobi. czno to tworzenie intymnoci, rzucanie mostu ponad przepaci dzielc nas i osob, ktr kochamy, Bardzo wiele kobiecych zachowa dotyczy cznoci, budowania chwil intymnych zarwno na drobne, jak i znaczce sposoby. czno ley w naszej naturzerobimy to bez zastanowienia. Czy kiedykolwiek obserwowalicie kobiet w sklepie? Ona nie poprzestaje na samym przygldaniu si towarorn> lecz dotyka je, sprawdza mikko swetra, gadzi jedwabny szal, otwiera torebk. Co wwczas robi? czy si. I nie przerywa po dokonaniu zakupu. Rozmawia z ekspedientami, czsto z innymi klientkami, podziwiajc ich zakupy, doradzajc w kwestii wyboru sukienki, chwalc buty. Innymi sowy kobiety nie tylko kupuj, lecz nawizuj wzajemne relacje. Rzecz caa moe wcale nie wydawa si niezwyka, dopki nie przyjrzymy si mczynie w sklepie i nie zauwaymy rnicy. Przewanie mczyni, jeli ju musz i na zakupy (no chyba e jest to sklep ze sprztem elektronicznym), przechodz midzy pkami, jakby poruszali si po polu minowym, unikajc kontaktu z towarami, nawet gdy chc dokona jakiego zakupu. Jeli mona uczyni to bez dotykania, tak wanie zrobi. Wezm to" mwi, wskazujc na koszul lub marynark, jakby to bya jaka osobliwo. W przeciwiestwie do kobiet m-

czyni staraj si za wszelk cen nie dopuci do jakiejkolwiek cznoci. Naturalnie zupenie inaczej wszystko wyglda, kiedy kobiety zabieraj mczyzn na zakupy. Czsto z wielkim rozbawieniem to obserwuj kobieta pewnym krokiem pynie midzy regaami, pozdrawiajc towary przyjaznym dotkniciem, podczas gdy za ni z ociganiem snuje si mczyzna z min, jakby szed na wyrwanie zba. Mam poprosi do nas ekspedientk?" pyta ona wesoo. Nie!" odpowiada on z przeraeniem, poniewa jeli to tylko moliwe, pragnie unikn cznoci. Potem ona nieoczekiwanie chwyta sweter albo paszcz i podaje partnerowi. jjZobacz, kochanie, jaki materia." A niech to, chce, eby dotkn towaru! I zgrzytajc zbami, wyciga dwa palce, muska i natychmiast cofa rk (majc przy tym nadziej, e ie widzia go aden inny mczyzna). W porzdku troch przesadziam, bo chciaam ^zbawi czytelnikw. Sedno sprawy jednak jest takie: dla ^>?kszoci kobiet czno jest tak naturalna jak oddychanie- To sposb na relacje z otaczajcym wiatem. M'^yni natomiast wahaj si przed cznoci. W ich turze ley silniejsze pragnienie autonomii. 132 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY POTRZEBUJ POCZUCIA CZNOCI 133 Poprzedniego lata postanowiam wyda przyjcie dla niewielkiej grupy ludzi, ktrzy wzajemnie si nie znali. Byo mie, ciepe popoudnie, gocie wyszli na patio, z ktrego rozciga si pikny widok na otaczajce wzgrza i ocean w oddali. Mino par chwil i zauwayam rzecz zastanawiajc: wszystkie kobiety, a byo nas sze, spontanicznie ustawiy si w krgu. Kiedy wszake spojrzaam na mczyzn, liczebnie dorwnujcych kobietom, zobaczyam, e stoj w szeregu, niemal po wojskowemu., nie patrzc na siebie i podziwiajc krajobraz! Sposb, w jaki obie pci niewiadomie zajy pozycje, tak by stereotypowy, e wybuchnam miechem. Kobiety ustawiy si tak, by mie jak najlepsz okazj do cznoci, mczyni natomiast stanli tak, by nie musie nawet na siebie patrze. Zdanie to nie stanowi oceny negatywnej czy pozytywnej, lecz jest po prostu obserwacj dotyczc natury kobiecej szukamy cznoci w kadej sytuacji i czynimy to podwiadomie. Czytelniczkom radz, by przez jeden dzie przyjrzay si sobie, szczegln uwag zwracajc na sposoby, w jakie tworz czno: Pierwsza dotykasz lub caujesz dzieci i ma. Dzwonisz do przyjaciki ze sowami otuchy, kiedy wiesz, e czeka j wana rozmowa. W drodze do pracy zatrzymujesz samochd, eby porozmawia z ssiadk i zapyta j o dziecko, ktre byo chore. Gestem we wstecznym lusterku dzikujesz kierowcy, ktry przepuci ci przy zjedzie.

 Rano mwisz koleance z pracy, jak adnie dzisiaj wyglda. Wysyasz e-mail z podzikowaniem do klienta, ktry wywiadczy ci przysug w zeszym tygodniu. Czekajc w kolejce nawizujesz rozmow z kobiet stojc za tob. Po poudniu dzwonisz do ma tylko po to, eby mu powiedzie, jak bardzo go kochasz. Dlaczego czno jest dla kobiet taka wana? Powodem przypuszczalnie jest macierzystwo genetycznie jestemy zaprogramowane na czno, ktra gwarantuje, e bdziemy dobrymi i troskliwymi matkami. A moe powodem jest to, o czym mwiam na pocztku tej czci ksiki e na pierwszym miejscu stawiamy mio, mio za wyraa si poprzez czno. Rozumiemy, e czno tworzy intymno, a intymnoci karmi si serce. A moe w tym wypadku sprawa siga daleko w przeszo, do genezy pozycji spoecznej, kiedy to nasza warto dla mczyzny i spoecznoci zaleaa od zdolnoci nawizywania cznoci, tworzenia harmonii i wizw. Sukces w zwizku z partnerem, w spoecznoci w istocie szansa na przeycie zalea od tej umiejtnoci. Wszystkie te powody sprawiaj, e kiedy kobieta czuje czno, jednoczenie ma poczucie bezpieczestwa. Jest zadowolona, wie, e ma oparcie, e nie jest samotna. I odwrotnie poczucie braku cznoci budzi strach i wraenie zagubienia. W swej wspaniaej ksice Kocha go, nie tracc przy tym siebie Beverly Engel przytacza zdanie Jean Baher Miller: wiadomo siebie u kobiet jest w przewaajcej czci zbudowana na zdolnoci do budowania zwizkw i poczucia przynalenoci. Dlatego te wikszo kobiet grob przerwania cznoci nie postrzega jedynie jako utrat zwizku, lecz co zblionego do cakowitej utraty wasnej wiadomoci. Sdz, e mczyni wiedz o kobiecej potrzebie tworzenia cznoci z innymi kobietami przyjacikami, siostrami, matkami, crkami i j akceptuj. Czsto jednak nie zdaj sobie sprawy, jak wane dla nas jest tworzenie takiej samej intymnej cznoci z nimi. Kiedy * Ust mczyzny o bardzo tradycyjnych pogldach, ktry "V mem znajomej, usyszaam taki komentarz: ona mwi o potrzebie wikszej intymnoci w swoim 5*U- Mwi jej, e od tego ma przyjaciki, prawda?" rawda. 134 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY POTRZEBUJ POCZUCIA CZNOCI 135 Co mczyzna powinien wiedzie Kobieta aknie cznoci emocjonalnej z ukochanym mczyzn, bo dziki temu moe otworzy serce. czno z ukochanym odczuwamy tak, jakby nasze serca poczone byy kablem, ktrym przepywaj mio

i otucha, czynice nas jednoci, zespoem. Zamiast cian czy barier dowiadczamy poczucia otwarcia, widzimy bramy zapraszajce nas do rodka. Czujemy si podanym gociem w najbardziej skrytych zakamarkach serca ukochanej osoby, a to wanie buduje silne poczucie intymnoci. Taka intymno zrodzona z cznoci pozwala kobiecie na psychiczne odprenie, na oddanie partnerowi caego serca, na poczucie bezpieczestwa. W gruncie rzeczy czno jest najbardziej skutecznym sposobem na stworzenie poczucia bezpieczestwa emocjonalnego, o ktrym mowa bya na pocztku tego rozdziau. Co mczyzna powinien wiedzie | Kiedy kobieta nie czuje si bezpieczna, czsto prbuje : zaradzi temu, usiujc nawiza czno z partnerem, j Poczucie braku cznoci w zwizku jest rwnoznaczne z wraeniem, e zostaymy odcite od ukochanego mczyzny, e kabel pomidzy naszymi sercami zosta uszkodzony albo przynajmniej czasowo nie dziaa. akniemy cznoci, poniewa rozumiemy, e cena za je) zerwanie jest zbyt wysoka, i obawiamy si jej. Dlatego te w takich chwilach podejmujemy prby nawizania cznoci przez czuo, rozmow, wsplne spdzanie czasu cokolwiek, co przywrci harmoni pomidzy partnerami. Pamitaj: Poniewa kobiety na pierwszym miejscu stawiaj mio, w pewnym sensie uwaaj si za straniczej zwizku, na ktrych barkach spoczywa odpowiedzialno za utrzymanie cznoci emocjonalnej. Poprzez czno Z partnerem okazuj, e zaley im na tym, by mio nie wygasa. Rnica pomidzy wizi a intymnoci Oto prawdziwa historia, ktr opowiedziaa mi przyjacika: Joan i jej m Benjamin postanowili wyjecha na czterodniowy spyw kajakowy z maestwem bliskich przyjaci. Wszyscy czworo uwielbiali sporty na onie natury i podekscytowani myleli o poznaniu rzeki, o ktrej wiele ju syszeli. Plan by nastpujcy: pierwszy dzie spdz razem, na drugi Joan i Abby popyn wasn tras, a Benjamin i Craig wasn, po czym spotkaj si znowu rankiem czwartego dnia. W drugim dniu wyprawy Joan i Abby poegnay si z mami i odpyny. Pod wieczr rozbiy obz w piknym miejscu na brzegu, zjady kolacj, patrzyy, jak na niebie rozbyskaj po kolei gwiazdy, i rozmawiay wiele godzin, a zmorzy je sen. Nastpny dzie przebieg podobnie, a kiedy nadesza pora spotkania si z mami, obie czuy si bliskie wbie jak siostry. Wyprawa dobiega koca, pary spakoway ekwipunek, Poegnay si serdecznie i odjechay do domu. Joan i Beniamin pierwsz godzin podry porwnywali swoje wra2ema z miejsc, ktre widzieli, i opowiadali sobie najciekaw**e przeycia. Wreszcie Joan zapytaa ma: Jak ukadao ci si z Craigem? _.,~~~ wietnie. To wspaniay facet, bardzo si do siebie ^uylimy.

,~~~ Ciesz si, e to sysz powiedziaa Joan, ponie.Dawaa sobie spraw, e Benjamin nie ma wielu aci mczyzn, z ktrymi moe szczerze pogada. o czym rozmawialicie? 136 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY POTRZEBUJ POCZUCIA CZNOCI 137 O czym? Sam nie wiem... o rnych rzeczach. Ale jakich? dopytywaa si Joan zaciekawiona. No, niech pomyl. Sporo rozmawialimy o ekologii. Craig studiowa ekologi w college'u. Dyskutowalimy te o sprzcie turystycznym. Powstao duo nowych wytwrni, maj rewelacyjne rzeczy. A tak, i jeszcze o giedzie Brat Craiga jest maklerem, poda mi kilka oryginalnych pomysw na podzielenie portfela akcji, ktre mog mi si przyda. Joan ledwo wierzya wasnym uszom. Wic rozmowy na takie tematy sprawiy, e mczyni poczuli si sobie bliscy? I tylko o takich sprawach dyskutowali, spdzajc ze sob dwie doby i nie majc nic innego do roboty? Benjamin na pewno nie powiedzia jej wszystkiego. Sprbowaa wic ponownie: Kochanie, czy Craig wspomnia co o zwizku z Abby? Nie, a czemu pytasz? A mwi co o swoim ojcu? A jakiego powodu mia w ogle mwi o ojcu? zdziwi si Benjamin. Wiesz, ja tego po prostu nie rozumiem. Czy Craig naprawd nie powiedzia ci, e Abby zamierza od niego odej i rozmawiaj o tym ju od kilku miesicy? Ani nie wspomnia, e jego ojciec ma alzheimera i Craig na tydzie przed wypraw musia odda go do domu opieki? To moe napomkn o chorobie serca ich crki? A ty skd o tym wszystkim wiesz? zapytai Benjamin podejrzliwie. Jak to skd? Od Abby. Kiedy ci o tym mwia? Kiedy? No chyba w czasie wyprawy, nie sdzisz? Nie mog uwierzy, e Craig o adnej z tych spraw nawet sowem si nie zajkn. Abby opowiedziaa mi o tym ju w cigu pierwszej godziny po rozstaniu si z warni' Otworzya przede mn serce, ja te zwierzyam jej si z? wszystkiego, a kiedy znowu si z wami spotkaymy) miaymy wraenie, e znamy si cae ycie. Nie rozumie1) jak moglicie z Craigiem spdzi dwa dni i nie rozmawia o tym, co dzieje si w jego yciu. Nie wiem nic o tym odpar Benjamin ale powtarzam ci, wietnie si razem bawilimy i naprawd si do siebie zbliylimy. Uwielbiam t histori. Jest doskonaym przykadem ilustrujcym bardzo wan kwesti: rnic pomidzy wizi a intymnoci. Joan dowiadczya intymnoci w relacjach z Abby. Wyznay sobie najgbsze tajemnice i uczucia nawizay czno z serca. To dlatego poczuy

tak blisko. Kiedy jednak Joan usyszaa, o czym rozmawiali Benjamin i Craig, nie potrafia zrozumie, jakim sposobem mczyni mogli odczu blisko, skoro nie podzielili si swymi najgbszymi emocjami i pogldami. Nie zdawaa sobie sprawy, e Benjaminowi i Craigowi nie bya do tego potrzebna intymno wystarczya wi. Budowanie wizi wymaga fizycznej bliskoci i ma miejsce wwczas, gdy osoby wsplnie przeywaj wane dowiadczenie. Nale do jednego bractwa w college'u albo graj w jednej druynie, pracuj w komitecie wyborczym kandydata na stanowisko polityczne albo nad tym samym projektem, ich dzieci graj w tej samej druynie pikarskiej, bior udzia w tym samym szkoleniu lub spywie kajakowym. Mczyni przez czno najczciej rozumiej wi. Jest to najbardziej powszechny sposb, w jaki mczyni 'uj si sobie bliscy. Spotykaj si na partii tenisa, ogldaj mecz w telewizji, pokazuj sobie nowe sztuczki komputerowe albo wpadaj do baru na drinka. Benjamina 1 Craiga poczya wi na spywie kajakowym, poniewa Przez dwa dni wsplnie przeywali przygod. Z drugiej za strony, kiedy kobiety mwi o wzajemnej ci, zwykle maj na myli to, e wsplnie dowiadintymnoci. A jaka jest rnica pomidzy wizi *"ttyrnnoci? Wi to wsplne przeycie wymagajce bliskoci "Zycznej. * 138 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Intymno to wsplne przeycie wymagajce bliskoci emocjonalnej! wzajemnego ujawnienia swoich saboci. Abby i Joan dowiadczyy intymnoci, poniewa podzieliy si swymi uczuciami. Ich czno nie polegaa jedynie na fizycznej bliskoci i wsplnym dziaaniu, lecz na bliskoci emocjonalnej i wzajemnym ujawnieniu saboci. Mona by rzec, e zbudoway wi oraz dowiadczyy intymnoci. Jak ta rnica pomidzy wizi a intymnoci wpywa na mczyzn i kobiety w zwizkach? Pod kadym moliwym wzgldem! Dla wielu mczyzn wi rwnoznaczna jest z intymnoci. Kiedy pragn poczu si blisko z kim, zastanawiaj si i nad sposobami, w jakie mog si zwiza. | Mczyni sysz, e kobiety pragn cznoci, intymnoci, j i czsto myl, e oznacza to wi. j Kiedy wszake kobiety mwi o pragnieniu cznoci, na j myli maj dowiadczenie blisko ci emocjonalnej. ! Odkrycie owego rozrnienia pomidzy wizi a intymnoci byo dla mnie rewelacj. Przez cae ycie nie potrafiam zrozumie, dlaczego mczyni sdz, e dowiadczylimy w zwizku intymnoci, skoro moim zdaniem wcale tak nie byo. Przypominam sobie wiele takich chwil z przeszoci, kiedy martwio mnie to lub irytowao. Spdzajc na przykad wakacje z partnerem, po kilku

dniach stwierdzaam, e jestem przygnbiona. Mimo i dobrze si bawiam, nie miaam poczucia prawdziwej cznoci. Kiedy jednak prbowaam mu to wyjani, on nie potrafi poj, o co mi chodzi. Przecie wspaniale spdzamy czas! Czego jeszcze chcesz?" Albo te po rozmowie telefonicznej z partnerem, ktry mieszka daleko ode mnie, byam zawiedziona. Nic si nie wydarzyo tylko e ja po prostu nie czuam prawdziwej cznoci. Kiedy w czasie nastpnej rozmowy powiedziaKOBIETY POTRZEBUJ POCZUCIA CZNOCI 139 am mu o tym, bardzo si zirytowa: A co powinienem mwi? Rozmawialimy ca godzin. To dla ciebie za mao?" Patrzc teraz wstecz, rozumiem doskonale problem. Pomidzy nami istniaa wi, lecz nie byo cznoci intymnej. Dla mczyzn bya to sytuacja cakowicie do przyjcia, nie odczuwali potrzeby niczego wicej. Ja jednak, jak wikszo kobiet, potrzebowaam bardziej intymnego rodzaju cznoci. Pamitam, jak pracowaam z par, w ktrej ona czua si zaniedbywana i pragna silniejszej cznoci, m natomiast sucha jej z takim wyrazem twarzy, jakby nie mia zielonego pojcia, o czym ona mwi. Ale przecie jest midzy nami czno!" protestowa. Cay zeszy tydzie spdzilimy razem na porzdkowaniu garau. Bylimy ze sob. Jak moesz mwi, e za mao czasu powicamy na czno?" ona spojrzaa na mnie bagalnie: Widzi pani, o co mi chodzi? Pomocy!" A ja pomylaam sobie: Czy ten czowiek naprawd sdzi, e wsplne sprztanie garau tworzy intymno?" Teraz rozumiem, e opisywa wi. Szczerze wierzy, e jego ona i on nawizali gbok czno, poniewa robili co razem. Dlaczego mczyni wol wi od intymnoci? Nauczyli si tego od ojcw i od spoeczestwa, ktre zachca chopcw do wsplnego podejmowania wysikw, gdy tymczasem dziewczta przekonuje si o wadze wzajemnych relacji. Tradycyjnie od samego pocztku chopcy uczeni s, Ze ich warto polega na umiejtnoci robienia rozmaitych rzeczy, dziewczta natomiast e wane s take wzajemne relacje z innymi. Wyobramy sobie dwch chopcw bawicych si Bodnie samochodzikami na pododze. Rodzice widzc to ich: Bardzo dobrze. adnie si bawicie." A teraz sobie dwie dziewczynki, ktre siedz obok _ i chichoczc godzinami si sobie zwierzaj. Rodzice WKZc je mwi: Bardzo adnie, dziewczynki." A gdyby140 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY POTRZEBUJ POCZUCIA CZNOCI 141 my wyobrazili sobie dwch chopcw siedzcych obok siebie, ktrzy chichoczc godzinami opowiadaj sobie sekrety? W takim obrazie jest co niepokojcego, prawda? Ot przywyczajeni jestemy do widoku dziewczynek pogronych w intymnej cznoci, lecz nie chopcw. To

dlatego w czasie spywu pomidzy Abby i Joan powstaa czno zupenie inna ni pomidzy Benjaminem a Craigiem. Co mczyzna powinien wiedzie Prawdziwa czno nie oznacza jedynie wizi czy przebywania ze sob, Wymaga czego wicej ni obecnoci. Wymaga intymnoci. Intymno oznacza pozwolenie drugiej osobie, by wejrzaa w nasze wntrze, i odwrotnie. Nie chodzi o to, by jedynie koegzystowa, lecz by podzieli si najgbszymi tajemnicami wasnej natury i odczuciami. Jak przekonamy si w czci drugiej, intymno jest jednym z najwaniejszych czynnikw ksztatujcych udany zwizek. Uwaga: Nie mwi wcale, e wi jest czym zym. To istotny skadnik zwizku. Jeli jednak mio ma naprawd rozkwitn, potrzeba jej take intymnoci. Przygotowujc materia do ksiki, wczyam do take wykady i seminaria, ktre prowadziam w rnych miastach caego kraju. Ostatnio byam w Nowym Jorku. Po wykadzie pewna para poprosia mnie o rozmow. Wanie uratowaa pani nasze maestwozacza kobieta. Jestemy ze sob od siedmiu lat, od pocztku bardzo si kochamy, ale odkd urodzi si nasz syn, sprawy zaczy ukada si le. Prbowaam powiedzie mowi, e nie jestem szczliwa, ale nie potrafiam wytumaczy, o co waciwie mi chodzi. Miaem wraenie, e cigle zrzdzi i narzeka wtrci m. A kiedy pytaem j, w czym problem* odpowiadaa: Nie czuj midzy nami takiej cznoci jak przedtem." Sowa te byy jak kopniaki w brzuch. Staraem si by dobrym ojcem, ciko pracowaem, eby utrzyma rodzin, ale wygldao na to, e jej nic nie jest w stanie zadowoli. Dzisiaj wieczorem wreszcie to zrozumielimy! zawoaa ona. Chodzio o to, co mwia pani o cznoci. Midzy nami bya wi, lecz nie byo intymnoci. Tego nam brakowao. A kiedy m usysza pani, zrozumia, co prbowaam powiedzie, ja z kolei zrozumiaam, dlaczego czu si niedoceniany za to, co robi. Mczyzna pokiwa gow. Uwiadomiem sobie, e mamy przed sob dug drog rzek cicho ale teraz wiemy, nad czym powinnimy pracowa, a ja naprawd chc sprbowa. Objam ich oboje, a potem ze zami w oczach patrzyam, jak odchodz. Czuam wielk satysfakcj, e moje sowa pomogy im wyjani problem, kierujc ich na waciw drog. Dugie lata zajo mi formuowanie tej kwestii, dlatego te fakt, e byam w stanie odmieni ich ycie, nada sens wszystkim moim dowiadczeniom. Od tamtej pory otrzymuj sygnay od setek par, ktre pojy, jak wane jest zrozumienie owej rnicy pomidzy wizi a intymnoci. By moe wrd czytelnikw take s tacy, ktrzy dziki lekturze zrozumieli problemy w obecnym lub przeszym zwizku. Jeli tak jest, mam nadziej, e pozostaa cz ksiki pomoe im odkry nowe sposoby okazywania mioci, ktre przynios spenienie, o jakim zawsze

marzyli. Co sprawia, e kobieta odczuwa czno i intymno z omawianych w poprzednim rozdziale czynnikw decydujcych o poczuciu bezpieczestwa kobiety to take iki, dziki ktrym odczuwa ona czno: spdzanie z partnerem, zapewnienia o mioci, wkroczenie 142 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH w jego wiat wewntrzny. W gruncie rzeczy wikszo informacji podanych w tej ksiceczy dotycz one seksu, porozumienia czy innych spraw zawiera take sposoby na tworzenie cznoci i intymnoci z partnerk, kwestie te omwi szerzej w czci drugiej: Co zdaniem kobiet mczyni powinni wiedzie o mioci, intymnoci i porozumieniu, Tymczasem przedstawiam kilka rewelacyjnych sposobw na zbudowanie intymnoci i cznoci. Kobiety czuj czno i intymno, kiedy mczyzna si z nimi porozumiewa Dla kobiet czno ma bardzo wiele wsplnego z porozumieniem. Tradycyjnie s one bardziej od mczyzn wyczulone na sowo, tak wic najszybszym i najskuteczniejszym sposobem na poczenie si z kobiet s wanie sowa. Co mczyzna powinien wiedzie Sowa buduj most pomidzy wewntrznym wiatem mczyzny a sercem jego partnerki. Tworz natychmiastowe poczucie intymnoci. A jakie tematy powinien porusza mczyzna porozumiewajc si z kobietami? Naturalnie wszystkie! Chcemy wiedzie o jego pracy, marzeniach i obawach, o upadkach i wzlotach. Pamitaj: czno emocjonalna tworzona jest wwczas, gdy dzielisz si swoim wntrzem z partnerk, a mona to uczyni jedynie poprzez porozumiewanie si. Doskonale zdaj sobie spraw, e mczyznom otwieranie si i ujawnianie uczu nie przychodzi atwo. Zagadnienie to omwi dalej, piszc o komunikacji. Tutaj wspominam o tym dlatego, by przypomnie mczyznom, jak bardzo pomocne jest porozumiewanie w tworzeniu poczucia cznoci pomidzy partnerami. Kiedy mj choKOBIETY POTRZEBUJ POCZUCIA CZNOCI 143 pak opowiada mi o sprawach, o ktrych nie mwi nikomu innemu stwierdzia pewna kobieta w rozmowie ze mn mam poczucie, e jestem wyjtkowa i kochana. Wiem, e nie otworzyby si tak przede mn, gdybym nie bya dla niego wana." Jeli wic porozumiewanie si z kobiet wywouje w niej poczucie cznoci, to brak komunikowania jej o istotnych rzeczach bezwzgldnie wywouje poczucie odczenia. Oto co mwi o tym kobiety: Kiedy mczyzna nie rozmawia ze mn o wanych sprawach dziejcych si w jego yciu, mam wraenie, e w ogle si nie licz, e jestem od niego oddzielona, jakbymy przebywali w dwch odmiennych wiatach,

midzy ktrymi wznosi si wysoki mur." Nic tak nie odbiera mi chci na seks jak ukrywanie przede mn informacji. Nie rozumiem, jak m moe oczekiwa, e bd si z nim kocha, jeli nic mi o sobie nie mwi. Jeli chce, bym si przed nim otworzya, to niech sam te si otworzy." Co mczyzna powinien wiedzie Ukrywanie uczu lub informacji przed partnerk nie jest czynem nieszkodliwym. Tworzy poczucie separacji pomidzy partnerami, a w kocu niszczy intymno. l Kobiety maj poczucie cznoci i intymnoci, | kiedy mczyzna wcza je l w proces swego ycia $ Przypomnijmy sobie analogi pokoju mioci z rozdziau pierwszego. Omawiaam tam skonno mczyzn do od|dzielania zwizkw intymnych od reszty ycia i goszczenia tej czci wiadomoci jedynie wwczas, gdy s w naju na mio, seks i towarzystwo partnerki. Jedn negatywnych konsekwencji takiej postawy jest to, e czyni czsto izoluj partnerki od innych pokoi" 144 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH KOBIETY POTRZEBUJ POCZUCIA CZNOCI 145 pracy, odpoczynku, zdrowia i tak dalej. Albo stwierdzaj, e nie s one tym zainteresowane, albo te z nawyki} nie podejmuj wysiku, by powiedzie im, co si dzieje. Skutek jest taki, e kobiety czuj si wyczone z wikszej czci ycia partnera. Jednym z najbardziej efektywnych sposobw na stworzenie intymnej cznoci z partnerk i sprawienie, by czua si naprawd kochana, jest wczenie jej we wszystkie wane sprawy. Wczenie partnerki oznacza: Dzielenie si szczegami codziennych przey. Kiedy mczyzna opowiada partnerce, co dziao si w cigu dnia, umoliwia jej tym samym bardziej harmonijne relacje z nim i poczucie, e rozumie go lepiej, poniewa zna jego przeycia. Rozmowa o codziennych sprawach jest zaproszeniem partnerki we wasne ycie, a to tworzy potne wraenie cznoci, jakby dwa odrbne wiaty zostay zespolone. Informowanie o problemach i trudnociach. Mdro ludowa oraz wielowiekowe warunkowanie mwi mczynie, by chroni ukochan kobiet przed swoimi problemami bo gdy okae sabo lub bezradno, straci jej uczucie. Nic bardziej bdnego. Kobieta zdrowa emocjonalnie bdzie czua wiksz blisko z partnerem, jeli on zwierzy si jej ze swoich problemw, poniewa dla niej bdzie to znaczyo, e otworzy przed ni serce. Jedna z on przyznaa: Kiedy m opowiada mi, e czuje si smutny, niepewny albo przygnbiony, serce otwiera mi si przed nim jeszcze bardziej. Czuj wtedy, e naprawd mi ufa. Mwic szczerze, to jedna z najintymniejszych rzeczy, jak m

moe zrobi." Pamitaj: Dzielc si sabociami, tworzysz intymno. Poza tym ukrywanie problemw nigdy nie jest skuteczne partnerka i tak to wyczuje, a zachowanie partnera, ktry zamyka si w sobie, sprawi, e odniesie ona wraenie, i jej nie docenia. Kwesti t omwi dokadniej w rozdziale nastpnym. Wczanie jej w podejmowanie decyzji, ktre wpyn na jej ycie. Problem ten podkrelao wiele kobiet w ankietach j wywiadach, ktre przeprowadzaam zbierajc materia do tej ksiki. Kiedy mczyzna internalizuje proces podejmowania decyzji i nie dyskutuje tego z partnerk, ona czuje si wyczona i opuszczona. Wiem, e u wikszoci mczyzn nie jest to zachowanie celowe, bo nie zaley im, by partnerka tak si czua. Mimo to taki wanie odnosi skutek. Czuj si odczona od ma, kiedy on zamyka si przede mn i dziaa w izolacji", powiedziaa mi pewna kobieta. Podejmuje decyzje sam, nawet nie pytajc mnie o zdanie, jakbym w ogle nie istniaa. Po prostu robi swoje beze mnie, jakby ta cz jego ycia nie miaa ze mn nic wsplnego." Kobiety czuj czno i intymno, kiedy mczyni robi co, co wywouje poczucie bezpieczestwa Jak pisaam w rozdziale czwartym, jeli mczyzna wpuszcza kobiet w swj wiat, zapewnia o uczuciu, spdza 2 ni czas, to nie tylko sprawia, e czuje si ona bezpieczna, lecz nawizuje take czno emocjonaln. Co wicej, kobieta czuje si doceniana a to jest trzecia sekretna potrzeba kobieca. Tak wic jeli mczyni podejmuj wysiki, by zaspokoi jedn potrzeb, zaspokajaj od razu dwie! Kada kobieta ma wasn list rzeczy, ktre szczeglnie wpywaj na jej poczucie cznoci lub odczenia od partnera. Czytelnicy bez trudu zauwa, e ponisza tabela P czci stanowi powtrzenie tabeli z rozdziau czwartego, dotyczcego poczucia bezpieczestwa. 146 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Co budzi poczucie cznoci Co budzi poczucie wyczenia Fizyczne okazywanie uczu Chd Porozumienie Brak porozumienia Dzielenie si informacjami Ukrywanie informacji

Harmonia Tarcia Wczenie Wykluczenie Zblianie si Zamykanie si w sobie Komplementy Krytyka Zapewnienia Dwuznaczno Ukadanie zaj i planw Zwlekanie Panie, nie zapomnijcie powiedzie partnerowi, co szczeglnie wpywa na wasze poczucie cznoci lub wyczenia. Niektre pozycje na takiej licie mog zaskoczy obie strony. Panom za przyrzekam, e po krtkim treningu nie tylko zacznie im sprawia przyjemno czenie si", lecz take odkryj kolejny sekret: im silniej bd czy si emocjonalnie z partnerk, tym czciej ona bdzie chciaa czy si z nim seksualnie... Na to jednak przyjdzie czas w dalszej czci ksiki. 6 Kobiety pragn, by je doceniano W zeszym tygodniu jedna z moich najlepszych przyjaciek zadzwonia do mnie, narzekajc na swego partnera, z ktrym jest od trzech lat: I znowu to samo zacza poirytowana. Danny poszed na lunch z nasz przyjacik Suzie i wyglda na to, e prawie cay czas opowiada, jak bardzo mnie kocha, jaka jestem wspaniaa i jak bardzo jest ze mn szczliwy. To wspaniale odparam. Tylko nie rozumiem, czemu jeste taka za. Powiem ci czemu! krzykna. Bo Danny nigdy nie mwi tego mnie! Smutne to, lecz podejrzewam, e moja przyjacika nie jest osamotniona. Po wielu latach doradzania parom doszam do wniosku, e wikszo mczyzn zdaje si nie dostrzega jednej z najbardziej podstawowych potrzeb kobiety potrzeby, by by docenian i z rzadka artykuuje, jak bardzo partnerka jest dla nich wana. Raz po raz spotykam kobiety, ktre narzekaj, e nie czuj si doceniane przez partnera, i z wielkim zaskoczeniem odkrywaj, e w rozmowach ze mn ich mowie i narzeczeni

nie szczdz im pochwa tylko po prostu nie okazuj tego w mowie ani zachowaniu. Dlaczego potrzeba, by by docenian, jest jedn z naj^aniejszych sekretnych potrzeb kobiet? Wie si ona 2pozostaymi dwiema, ktre wczeniej omawiaam: potrzeba, bezpieczestwa i potrzeb cznoci. Powrmy raz jeszcze do naszych przodkw i przypomnijmy sobie, jak istotne, wrcz decydujce o jej yciu byo dla kobiety 148 CO MCZYNI POWINNI TOEDZIE O KOBIETACH poczucie bezpieczestwa. A co mogo zapewni kobiecie poczucie bezpieczestwa w zwizku? Czua si bezpieczna, jeli partner j docenia, poniewa wwczas z ni zostawa. Tak wic kobieta robia wszystko, by podnie sw warto w jego oczach staraa si by troskliw matk, dobr kuchark, zrczn szwaczk, pod kadym wzgldem dogadzaa partnerowi. A kiedy on okazywa zadowolenie, dajc jej tym samym do zrozumienia, e jest wartociowa, ona czua si bezpieczna. Od pocztku ludzkoci kobiety postrzegano przez pryzmat ich wartoci: wartoci majtku ojca, wartoci posagu, wartoci zwizkw rodzinnych i wpyww, wartoci modego wieku i urody, co rwnoznaczne byo ze zdolnoci do rodzenia zdrowych dzieci. Tak, obecnie czasy zmieniy si na lepsze dla kobiet, nie wymienia si ju ich za ziemi ani nie wydaje za m z powodw finansowych. Jednake w ich sercach pozostaa gboko zakorzeniona potrzeba, by partner je docenia. Podobnie jak wiele kobiet, ktre uwaaj si za osoby silne i niezalene, ja take przez cae ycie walczyam z potrzeb, by by docenian przez mczyzn. Jego opinia na twj temat nie powinna mie dla ciebie adnego znaczenia!" upieraa si jedna cz mojej osoby. I w gbi ducha wiedziaam, e to prawda. Biorc jednak pod uwag codzienne dowiadczanie zwizku, nie mog udawa, e nie potrzeba mi aprobaty i uznania partnera, ani te ukrywa, e jeli nie czuj si doceniana przez ukochanego mczyzn, budz si we mnie najgorsze obawy i niepewno. O owej sekretnej potrzebie, by nasz mczyzna dostrzega i docenia nasz warto, rozmawiaam z kobietami, ktre osigny sukces i zdobyy wadz. Mona by pomyle, e sawna aktorka, lekarka lub multimilionerka jest osob pewn siebie, skoro sama tak wiele osigna, i codzienne gesty uznania i szacunku ze strony partnera nie bd miay wikszego znaczenia jest jednak odwrotnie. Jak powiedziaa mi synna piosenkarka: KOBIETY PRAGN, BY JE DOCENIANO 149 By moe trudno w to uwierzy, lecz najwiksze brawa i sukcesy zawodowe nie maj dla mnie takiego znaczenia jak podzikowania ma za smaczn kolacj, jego pochway, e jestem dobr matk dla naszych dzieci, oraz sowa uznania dla mojej inteligencji, kiedy prosi mnie o rady w sprawach zawodowych. Mogabym zdoby dzie-

si nagrd Grammy i wielokrotnie plasowa si na pierwszym miejscu listy przebojw, ale tak naprawd liczy si tylko jego opinia." Co mczyzna powinien wiedzie Kobiety pragn by doceniane i czu, e ich obecno w yciu partnera jest wana, Kobieta doceniana zyskuje wiadomo, e partner uznaje jej obecno za warto, ktra wpywa na jako jego ycia, e bez niej czego by mu brakowao. Czuj si doceniana, kiedy m mwi mi, e byby nieszczliwy, gdyby nie mg by ze mn" stwierdzia pewna kobieta w ankiecie. Tym zdaniem opisaa kobiec potrzeb wiary w to, i partner wie, e jej obecno stanowi wyjtkowy wkad w jego ycie i nie chce jej utraci. Jestem gboko przewiadczona, e wikszo mczyzn nie ma pojcia, jak silna jest ta, by by docenian, jak bardzo kobieta pragnie wiedzie, e wnosi pozytywny wkad w jego ycie zarwno w drobiazgach, jak i w sprawach istotnych. Szczeglnie dotyczy to sytuacji, kiedy mczyni postrzegaj partnerki jako osoby kompetentne i silne. Bdnie wwczas zakadaj, e owa pewno siebie rwnoznaczna jest z bardzo dobrym zdaniem o sobie i kobietom takim nie trzeba ju mwi, jakie s cudowne. Oczywicie trzeba. 150 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Kiedy kobiety nie czuj si doceniane Przez wiele lat pracy otrzymywaam tysice listw od czytelnikw, telewidzw, uczestnikw moich seminariw. Niektrzy chcieli mi podzikowa, inni prosili o odpowied na pytanie lub o rad w konkretnej sprawie. Najsmutniejsze jednak z tych listw pochodziy od mczyzn, ktrzy pisali mi o zamanym sercu po utracie ukochanej kobiety i wyznawali, e stao si to z ich winy. Kady z nich opowiada podobn histori: zakocha si we wspaniaej dziewczynie, idealnej partnerce: serdecznej^ lojalnej, cierpliwej, wybaczajcej i powicajcej mu wiele uwagi. Pocztkowo zwizek ukada si rewelacyjnie, pniej jednak kobieta zacza okazywa, e czego od partnera potrzebuje: czasu, pomocy w prowadzeniu domu, rozmowy czy po prostu uwagi. I w kadym z tych wypadkw mczyzna nie sucha. Zbywa jej proby, gniewa si lub zamyka w sobie i odsuwa. Nieodmiennie partnerka nie rezygnowaa z prb dotarcia do niego, on jednak by zbyt uparty, dumny lub obojtny, by zareagowa. Kada z tych historii ma identyczne zakoczenie. Autorzy listw dramatycznie opisuj chwil, gdy ku ich ogromnemu zdumieniu partnerka oznajmia, e ma do i odchodzi. Nagle pisz spywa na nich olnienie: nigdy tak naprawd nie doceniali ukochanej. Brali jej obecno przy swoim boku za pewnik. Teraz jednak byo ju za pno. Ona odesza, on jest samotny i zrozpaczony, wiadom tego, co mia, lecz co utraci. Oto ostatni fragment jednego z tych listw. Autorem jest mody mczyzna z Wirginii, ktry opisuje koniec

czteroletniego maestwa z dziewczyn, ktr pozna w college'u. Gdy pisz te sowa, jest pno, jak co wieczr siedz sam w ponurym mieszkaniu, wspominajc Teres, pragnc jej, tsknic i wiedzc, e nigdy do mnie nie wrci. Bg da mi KOBIETY PRAGN, BY JE DOCENIANO 151 to opiek skarb, a ja wszystko zepsuem, wic mi go odebra. Pani doktor, najwiksz tortur dla mnie jest myl o tym, jak bardzo ona mnie kochaa. W zamian pragna tylko wiadomoci, e ja te bardzo j kocham. I teraz najmocniej drczy mnie to, e wiedziaem, czego pragnie, lecz byem zbyt uparty, dumny i samolubny, eby jej to da. Zniechciem j swoj obojtnoci. Bya moim anioem, a teraz odesza i zabraa ze sob cae wiato mojego ycia. Nie prosz pani o rad, co zrobi, by odzyska on, bo wiem, e to beznadziejne. Prosz jednak, by opowiedziaa pani moj histori innym mczyznom, ktrzy przychodz na pani wykady lub czytaj pani ksiki. Niech pani im powie, by nie popeniali mojego bdu, lecz by doceniali swoj partnerk i trzymali j mocno przy sobie. Jeli tego nie zrobi, skocz w tym samym piekle, w ktrym ja teraz przebywam bez mojej Teresy, a tego nie yczybym nawet wrogowi. Pakaam, kiedy po raz pierwszy czytaam ten list, i pacz teraz. Pacz nad tym i kadym innym mczyzn, ktry zbyt pno przekonuje si, e prawdziwa mio kobiecego serca to szczodry dar, a jeli czowiek go nie docenia, w kocu go utraci. I pacz te nad kad kobiet, nad sob rwnie, ktra musiaa odej od ukochanego mczyzny, poniewa jej obecno w jego yciu nie bya doceniana, a jej mio brano za pewnik. Cztery sekretne sposoby, jak sprawi, by kobieta czua si doceniana Jeden z moich przyjaci, ktry obserwowa prac nad t ksik, zadzwoni do mnie pewnego ranka. Przyj za swj obowizek doradzanie mi w kadej kwestii omawianej W poszczeglnych rozdziaach. Bardzo mi pomogo przedstawianie mu treci, poniewa dziki temu atwo mi byo si Przekona, czy wyraam si dostatecznie jasno, by tradycyjnie mylcy mczyzna jak on mg mnie zrozumie. 152 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Nad czym teraz pracujesz? zapyta. Kobiety czuj potrzeb, by by doceniane, a mczyni czsto nie okazuj, e partnerka stanowi w ich yciu wielk warto wyjaniam. A skoro ju dzwonisz, to zadam ci pytanie. Jak okazujesz Melanie [to jego ona], e j cenisz? Jak jej to okazuj? powtrzy ze zdziwieniem. Ja si z ni oeniem! Kiedy skoczyam si mia i poegnalimy si, zaczam si zastanawia nad jego sowami. Jak wielu mczyzn zaoy, e wystarczy sama jego obecno w zwizku, by zapewni on, i j docenia i kocha. Przypomina to stary dowcip o onie pytajcej ma: George, kochasz mnie?" A George odpowiada: Przecie tu jestem, no nie?"

Moe to i zabawne, lecz rwnoczenie potwierdza jedn z bdnych opinii mczyzn na temat kobiet: skoro zdecydowali si na stay zwizek, to od tej chwili ich partnerki powinny ju wiedzie, jak bardzo s doceniane, i nie doprasza si o wicej! KOBIETY PRAGN, BY JE DOCENIANO 153 Co mczyzna powinien wiedzie eby kobieta moga czu si docenian, potrzebuje czego wicej ni tylko obecnoci partnera w zwizku. Potrzebuje, by okazywano jej uznanie poprzez czyny | i sowa. : Niestety, samo przychodzenie do domu nie wystarczy; chyba e zaley ci na zmianie partnerki w osob niepewn i wymagajc! (Zob. rozdz. 8.) Cztery sekretne sposoby, jak sprawi, by ukochana kobieta poczua si doceniana 1. Okazuj, e jej szczcie jest spraw najwaniejsz. 2. Interesuj si jej yciem. 3. Okazuj, ze jest ci potrzebna i e cenisz sobie jej rady. 4. Przekonuj, e nie bierzesz jej mioci za pewnik. Okazuj, e jej szczcie jest spraw najwaniejsz Kilka lat temu na uytek seminarium dla kobiet wymyliam nastpujcy dowcip: P y t a n i e: Co kobiety i mczyni maj ze sob wsplnego? Odpowied: Wszyscy cay czas si zastanawiaj, jak uszczliwi mczyzn. Pozwlcie, e wyjani, o co mi chodzi, nim panowie czytajcy te sowa nielicho si zdenerwuj. Wikszo kobiet do tego stopnia jest przyzwyczajona do stawiania mioci na pierwszym miejscu i de do zadowolenia partnera, e kwestia ta cigle przewija si przez ich myli. I mwic bez ogrdek, wikszo mczyzn take myli o tym, co im sprawi przyjemno, poniewa w przeciwiestwie do kobiet nie zostali nauczeni skupiania si na partnerce. Przypominacie sobie pamitnik z rozdziau pierwszego? Kobieta mylaa o partnerze kilkadziesit razy na dzie. Wszyscy wiemy, e mczyni z reguy tacy nie s. W rezultacie czsto maj zwyczaj wikszego zaabsorbowania wasn osob, ni sami by chcieli i ni w ogle sobie uwiadamiaj. Co mczyzna powinien wiedzie Kiedy okazujesz partnerce, e jest dla ciebie najwaniejsza, czuje si doceniana. Nie znaczy to wcale, e kobiety sdz, i mczyznom nie zaley na ich szczciu. Rzecz w tym, e czsto odnosz one wraenie, i na licie priorytetw partnera przypada im jedno z ostatnich miejsc. Mczyzna zajmuje si kobiet, kiedy zaatwi sprawy w pracy, odpocznie albo gdy ona zacznie tak zrzdzi, e uzna, i lepiej zwrci na ni uwag. Jak wic moesz okaza partnerce, e jej szczcie jest kwesti najwaniejsz? To naprawd nie jest skomplikowane. Oto kilka propozycji, ktre usyszaam od kobiet: 154

CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Dowiedz si, co jest wane dla partnerki, i zrezygnuj z wasnych przyzwyczaje, by z ni to robi, Jeli na przykad wiesz, e ona jest ju zmczona, kiedy trzeba pooy dzieci spa, zaproponuj, e to zrobisz, nim sama ci o to poprosi. Jeli partnerka uwielbia czekoladowe ciasteczka konkretnej marki, co jaki czas je kupuj. Jeli lubi ktry serial, ogldaj go razem z ni (przynajmniej raz na jaki czas!). Jeli ona wspomniaa, e syszaa o nowym dobrym filmie, zaskocz j, przynoszc do domu bilety. Jeli narzeczonej wielk przyjemno sprawia, gdy dzwonisz do niej z samego rana, zadzwo po to tylko, eby si z ni przywita. Jeli ona jaki czas temu wspomniaa, e chciaaby zaplanowa romantyczny weekend we dwoje, ty pierwszy podejmij temat, zamiast czeka, a ona to zrobi. Kobiety czsto podpowiadaj partnerom, co zrobi, by czuy si doceniane i szczliwe. Nieraz wyranie o to prosz. Wystarczy, e posuchasz partnerki i postpisz zgodnie z jej wskazwkami. S to zwykle sprawy nie wymagajce wiele czasu ani wysiku, lecz wane dla kobiet. Zapytaj, co chciaaby robi lub co uczyni j szczliw. Kobiety zwykle s tymi, ktre pytaj partnerw: Kochanie, co chciaby robi dzi wieczorem?" albo Co chciaby dzisiaj zje?" czy te Jak chciaby rozplanowa zajcia dzieci na weekend?" Kobiety s ekspertami przystosowania, pytaj partnera o jego zamiary i chci, nim ujawni wasne. Kiedy wic mczyzna wobec nich tak si zachowuje, s w sidmym niebie. On zapyta mnie, co ja chciaabym robi wieczorem?" myl ze zdumieniem. Czuj si taka rozpieszczana." Wcale nie przesadzam. Jak napisaa mi jedna kobieta: Kiedy mj chopak wie, co jest dla mnie wane, i rezygnuje z wasnych przyzwyczaje, eby to zrobi, czuj si kochana, poniewa okazuje mi, e naprawd mu na mnie zaley i obchodz go moje uczucia i myli. Aby trafi w dziesitk i sprawi, by kobieta czua si rzeczywicie doceniana, wystarczy po prostu usi z ni KOBIETY PRAGN, BY JE DOCENIANO 155 czasami i zapyta: Kochanie, co mog zrobi, eby bya szczliwsza?" Zanim wzniesiesz oczy do nieba, zastanw si nad tym pytaniem jeli naprawd kochasz partnerk, to czy nie chcesz wiedzie, co uczynioby j szczliwsz? Zamiast wic samemu zgadywa, czy nie lepiej po prostu zapyta? Powi jej czas. Przypomnijmy sobie rozdzia trzeci, w ktrym mowa bya o kobiecie i czasie. Kiedy planujesz spdzenie czasu z partnerk, ona czuje, e jest dla ciebie najwaniejsza, a tym samym jej szczcie jest spraw dla ciebie istotn. Niech wic nie musi o to baga sam zaproponuj jej wsplne chwile, nawet krtkie. Bardziej ni jakikolwiek inny prezent gest taki sprawi, e bdzie czua si wyjtkowa i doceniona.

Interesuj si jej yciem Ponisza historia jest prawdziwa: Kobieta idzie do ginekologa na badanie okresowe. Lekarka wykrywa co podejrzanego na jednym z jajnikw i prosi, by kobieta przysza w czwartek na testy, ktre pozwol ustali, czy problem jest powany. Wieczorem kobieta opowiada o tym mowi i zwierza si z obaw, e testy w czwartek wyka raka. Poczekajmy do czwartku, zanim naprawd zaczniemy si martwi odpowiada m. Nadchodzi czwartkowy poranek, m wychodzi do pracy i egna si z on, gdy ta jeszcze na wp pi. Pniej kobieta nerwowo ubiera si i jedzie do gabinetu ginekologa. Po wszystkich badaniach z ulg syszy, e testy day wynik prawidowy i nie ma powodw do zmartwie. Wieczorem kobieta przygotowuje kolacj, czekajc na Powrt ma. Pojawia si zmczony i zestresowany, jak zwykle po szczeglnie cikim dniu. Siada przy stole i zaczyna je. 156 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Hej, mog wczy telewizj? pyta z ustami penymi saaty. Jest mecz, chciabym go obejrze. Kobieta czuje, jak serce jej wali, a w oczach wzbieraj zy. On nawet nie zapyta mnie o wizyt ani o wyniki testw!" myli z niedowierzaniem. Czeka jeszcze chwil w nadziei, e m sobie przypomni, jak troch ochonie, ale kiedy po skoczonej kolacji on zaczyna oglda inny program, kobieta wie ju bez cienia wtpliwoci, e nic tylko nie zapyta jej o lekarza, ale e przez cay dzie ani razu o tym nie pomyla. Rozgniewana i dotknita, idzie sama do sypialni i dzwoni do przyjaciki, z paczem opowiadajc o zdarzeniu: Mam wraenie, e jego w ogle nie obchodzi, co si ze mn dzieje. Gdyby mnie kocha, pamitaby o wizycie. Skd wiem, e ta historia jest prawdziwa? Poniewa wiele lat temu przydarzya si m n i e. Chyba nikogo nie zaskocz, gdy powiem, e syszaam dziesitki rnych wersji z ust przyjaciek i pacjentek? Po co w ogle przytoczyam t histori? Nie chodzio mi o to, by poniy mczyzn albo zepsu im opini. Mj wczesny partner by dobrym czowiekiem i naprawd nie mia pojcia, e zapominajc o wizycie, sta si powodem mojego przygnbienia, dopki mu o tym nie powiedziaam. Niestety, na moje nieszczcie, nie potrafi okazywa, e mnie ceni ca energi zuywa na wasne ycie i stojce przed nim wyzwania, a dla mnie niewiele ju zostawao. Z przykroci to mwi, ale czasami mczyni potrafi by naprawd nieznonie zaabsorbowani wasn osob, skupieni wycznie na sobie. (Naturalnie take kobiety takie bywaj, ale pamitajmy, e nie o tym jest ta ksika.) Wiem, e nie zachowuj si tak celowo i zwykle s bardzo zaskoczeni, kiedy o tym sysz, poniewa maj dobre intencje. Wikszo mczyzn jednak nie zostaa nauczona skupiania si na potrzebach innych i dlatego tak atwo

wpadaj w puapk egoizmu, zupenie o tym nie wiedzc. KOBIETY PRAGN, BY JE DOCENIANO 157 Z tego te powodu w ogle trzeba im przypomina, by okazywali zainteresowanie yciem partnerki, e kobiety pragn by doceniane. Bo czasami niestety wylatuje to mczyznom z gowy. A oto kilka propozycji. Zwracaj uwag na to, co si dzieje z partnerk. Czy wiecie, e gdyby w teleturnieju o danej kobiecie wzili udzia jej m i jedna z najlepszych przyjaciek, nagroda mogaby przypa wanie przyjacice? A dlaczego? Bo przyjacik jej ycie interesuje, ma nie zawsze. Uwierzcie mi, wszystkie moje przyjaciki wiedziay o badaniach u ginekologa, a co wicej, pamitay dat! U kobiet mechanizm zwracania uwagi na innych jest cech genetyczn. Wemy dla przykadu chociaby ten tydzie: wiem, e we wtorek moja droga przyjacika Robyn jedzie do Las Yegas na konferencj telewizyjn, e rozglda si za now torebk i czeka na budowlaca, ktry ma naprawi jej sufit w sypialni; wiem, e w pitek Julia dostanie wyniki badania krwi, ktre ma ustali poziom elaza, e w przyszym tygodniu ma wielk prezentacj w pracy i e w sobot wybieraj si z mem na bal dobroczynny. Te wane daty i wydarzenia zarejestrowane s w moim mzgu obok dat i wydarze z mojego ycia. Jest jednak wysoce prawdopodobne, e narzeczony Robyn i m Julii nie maj o tym pojcia, a jeli maj, to niewiele ich to interesuje. Tak wic istotne jest, by mczyni nie przechodzili nad wanymi dla partnerki sprawami do porzdku dziennego. Pewna kobieta uja to tak: Kiedy m pyta mnie o moje sprawy i angauje si w nie, to tak, jakby mwi: Jeli co jest wane dla ciebie, wane jest take dla mnie i chc wszystko o tym wiedzie.*" Pytaj partnerk o wane dla niej sprawy. Pro, by opowiadaa o najnowszych zdarzeniach. ! Po fakcie pytaj o przebieg zdarzenia. ; Podejmuj tematy, jakie ona pragnaby podj. 158 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Niewielki wysiek sprawi, e kobieta bdzie miaa odczucie, i partnerowi zaley na tym samym co jej i e jest dla niego cenna. Pytaj partnerk o myli i odczucia. Jednym ze sposobw, w jakie kobieta prbuje wkroczy w wewntrzny wiat mczyzny, jest zadawanie mu pyta w rodzaju: Co o tym mylisz?" albo Jakie odczucia budzi w tobie ta sprawa?" Od razu zastrzegam, e doskonale wiem, jak bardzo mczyni nie znosz takich pyta, poniewa wymagaj one natychmiastowej odpowiedzi, wydaj si mgliste i oglnikowe i dotykaj tych dziedzin, o ktrych mczyni wol nie dyskutowa. Jednake kobie-

ty chc przez to okaza partnerowi, e obchodzi je, co si z nim dzieje. KOBIETY PRAGN, BY JE DOCENIANO 159 Co mczyzna powinien wiedzie Pytajc partnerk: Jak si czujesz?" albo Co o tym j mylisz?", przekazujesz jej wiadomo, e jej myli i emo- j cje s dla ciebie wane, a tym samym e j doceniasz. Zadawanie pyta kobiecie jest najatwiejszym sposobem na okazanie zainteresowania jej yciem. Ona szczerze doceni taki wysiek, a ty stwierdzisz, e wicej jest spraw, o ktrych w ogle nie miae dotd pojcia! Okazuj, e jest ci potrzebna i e cenisz sobie jej rady Gdyby mczyzna zapyta mnie o jedn rzecz, dziki ktrej jego partnerka poczuaby si kochana i doceniana, zaproponowaabym mu znalezienie sposobu na powiedzenie jej i okazanie, jak bardzo jest mu potrzebna. Czy wiecie, e wikszo kobiet w ogle nie ma pojcia, jak bardzo s potrzebne swoim partnerom? Co rusz w mojej pracy z parami spotykam si z nastpujc sytuacj: kobieta mwi, e cierpi, bo m nie kocha jej tak mocno jak ona jego albo jej nie potrzebuje i nie tskniby za ni, gdyby odesza. Kiedy jednak rozmawiam z mem, z zaskoczeniem sucham, jak wyznaje, e bez ony nie wyobraa sobie ycia i pod kadym wzgldem docenia jej wkad w swoje ycie. Skoro wic mczyni tak bardzo kobiet potrzebuj, to czemu one o tym nie wiedz? Moe dlatego e panowie nie okazuj tego ani sowem, ani czynem! Mczyznom zaley na zachowaniu pozorw samowystarczalnocii niezalenoci ju sama myl, e partnerka jest im potrzebna, napawa ich niepokojem, a nawet przeraa. W rezultacie czsto podwiadomie staraj si sobie udowodni, e ukochana nie jest im tak bardzo potrzebna jak w rzeczywistoci. Nie prosisz jej o pomoc ani o wsparcie. Zbywasz jej pogldy i rady. Wykluczasz j z procesu podejmowania decyzji. Ukrywasz wasn niepewno w kwestii jej uczu do ciebie. Jak takie zachowania wpywaj na kobiet? Odnosi wraenie, e nie jest potrzebna, szanowana ani doceniana. A to naprawd boli. Co mczyzna powinien wiedzie Kiedy znajdujesz sposb na okazanie partnerce, jak bardzo jej potrzebujesz, ona czuje si doceniana. Oto kilka propozycji, jak to osign: f Mw partnerce, e jej potrzebujesz. ; Jednym z moich najdroszych wspomnie jest chwila, liedy mczyzna, ktrego naprawd kochaam, okaza mi, * mnie potrzebuje. Mieszkalimy w rnych czciach kraju i na zmian si odwiedzalimy. Razem byo nam jak * niebie, lecz z trudem si rozstawalimy i strasznie za nim *6skniam. Pewnego razu pnym wieczorem, kilka dni po je-

cudownej wizycie, leaam w ku, czujc si bardzo 160 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH samotna; wydawao si, e od jego wyjazdu miny miesice. I wanie wtedy zadzwoni telefon. Witaj, kochanie powiedzia mj miy. Nie pisz? Nie, le i myl o tobie. Wiem, e jest pno mwi dalej ale musiaem zadzwoni. Nie mogem zasn, bo tak bardzo za tob tskni. Serce mi stopniao, gdy usyszaam te sowa. Zwykle to ja byam romantyczk w naszym zwizku, a on czowiekiem niezalenym i pewnym siebie. Gdy wic wyzna, e za mn tskni, poczuam si niezwykle szczliwa. Ja te za tob tskniodparam ze zami w oczach. Kiedy si rozczylimy, ogarn mnie gboki spokj. Wiedziaam, co byo jego rdem: czuam si potrzebna. Kiedy mwisz ukochanej, e jest ci potrzebna, e tsknisz za ni, gdy musicie na jaki czas si rozsta, e nie wyobraasz sobie ycia bez niej jeli wyznasz jej swoje odczucia, ona bdzie wiedziaa, e jest dla ciebie wyjtkowa. Pozwl jej na udzia w swoim yciu Mczyni nie potrafi bra od kobiet, nawet tych najbliszych. Jest wiele powodw takiego stanu rzeczy: potrzeba autonomii, strach przed dominacj, podwiadoma ochrona przed utrat lub odrzuceniem. Rezultat jednak zawsze jest taki sam: kobieta czuje si wyczona, jakby nie miaa do zaoferowania nic wartociowego. KOBIETY PRAGN, BY JE DOCENIANO 161 Co mczyzna powinien wiedzie Kiedy pozwalasz kobiecie na udzia w swoim yciu, ona czuje, e jest kim wanym. W jaki sposb moesz otworzy si na udzia kobiety w twoim yciu? Pytaj j o opinie co sdzi o polityce, o najnowszych wiadomociach, jak jej zdaniem najlepiej rozwiza dany problem, o wszystko. Uwiadomi sobie wtedy, e jej zdanie si liczy i e interesujesz si jej pogldami. Pozwl, by bya twoj nauczycielk. Bd gotw uczy si od niej w dziedzinach, na ktrych zna si lepiej od ciebie. Moe jest wietn organizatork, znakomicie gra w tenisa albo medytuje. Szanuj jej umiejtnoci i talenty j pro o pomoc w osigniciu takiego samego stopnia doskonaoci. I nie zapominaj powiedzie, jak cenny jest jej wkad w twoje ycie. Pro o rad i pomoc albo przynajmniej nie odrzucaj, kiedy sama je proponuje. Mczyni potrafi by dumni i uparci. Przykro mwi to wprost, ale wiemy, e to prawda. Gdzie tam na przestrzeni ostatnich tysicleci w mskim mzgu zaprogramowane zostao przekonanie, e jeli zgodzi si na pomoc w jakiej sprawie, osignity sukces bdzie niepe-

ny, e samodzielne dochodzenie do celu jest bardziej godne podziwu i decyduje o wartoci. Rezultatem takiego bdnego mylenia jest to, e wikszo mczyzn nie potrafi zwraca si o pomoc, wskazwki, wsparcie zwaszcza do ukochanej kobiety. A dla kobiet to jedna z najtrudniejszych spraw w zwizku: kiedy mczyzna ignoruje ich wkad, maj wraenie wyrzucenia na margines, otrzymuj te bolesne przesanie e nie s w stanie da partnerowi nic wartociowego. Co mczyzna powinien wiedzie Kiedy partnerka wie, e przechodzisz trudny okres albo stoisz przed duym wyzwaniem, a nie zwracasz si do niej o wsparcie lub rad, czuje si niedoceniana to tak jakby nie dowierza, e w ogle jest w stanie da ci co wartociowego. Zdaj sobie spraw, e kada czstka mskiego ciaa krzyczy: Nie okazuj kobiecie, jak bardzo si boiszw koU wykorzysta to przeciwko tobie! Moe uczyni tak kobiety z zaburzeniami, ale wikszo na pewno nie. * Sekrety kobiet 162 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Wikszo, jeli bdzie miaa okazj, po prostu zrobi wszystko, by okaza wsparcie, udzieli rad, gdy mog by przydatne, otoczy trosk i wspczuciem. Niewykluczone, e nie pomog one w rozwizaniu problemu, lecz przytulenie i pocaunek poprawi nastrj przyrzekam! A kobieta bdzie miaa odczucie, e potrafi w trudnym okresie da co partnerowi, nawet jeli jest to tylko jej mio. Traktuj j jak rwn sobie. Wiem doskonale, e wikszo mczyzn nigdy si nie przyzna do pogldu, e kobieta w zwizku powinna mie mniejsze prawa. (Skoro ju o tym mowa, istniej tacy, ktrzy gosz ide mskiej supremacji w maestwie, pewna jednak jestem, e nie czytaj oni mojej ksiki, mog wic bezpiecznie kontynuowa!) Nawet ci najszczersi, odznaczajcy si liberalnymi pogldami i majcy dobre intencje przedstawiciele pci mskiej atwo mog wpa w puapk wadzy jednoosobowej i zapomnie o wczeniu partnerki w proces podejmowania decyzji dotyczcych obojga. Kwesti wyczenia poruszyam krtko w rozdziale pitym, omawiajc potrzeb cznoci. Sprawa jednak zasuguje na kolejne przypomnienie. Znam paru starowieckich panw, ktrzy w maestwie graj rol opiekuna, chronic" ony przed problemami i trudami podejmowania decyzji. By moe s kobiety, ktrym odpowiada taka ojcowska troska, wikszo jednak, o ile oczywicie nie wyrazi innych pragnie, woli by traktowana jak odpowiedzialna osoba dorosa. Oglnie rzecz biorc, kobieta nie czuje si doceniana, jeli nie jest traktowana jako rwnorzdna partnerka. I nie jest to skomplikowane. Oznacza, e partnerzy ucz si wsppracowa ze sob jako zesp, e dyskutuj, nim podejm decyzj w sprawach na przykad finansowych, decyzj dotyczc dzieci czy opieki nad ro-

dzicami. KOBIETY PRAGN, BY JE DOCENIANO 163 Przekonuj, e nie bierzesz jej mioci za pewnik Jak on moe tak mnie traktowa, skoro mnie kocha?" C, niemal kada kobieta na jakim etapie ycia zadawaa sobie takie pytanie. W trakcie lat pracy oraz na podstawie dowiadcze z wasnych zwizkw poznaam odpowied, ktra ujawnia zadziwiajcy fakt dotyczcy natury mczyzn: Mczyzna nie zawsze dostrzega zwizek pomidzy sposobem, w jaki traktuje kobiet, a uczuciem, jakim j darzy, oraz emocjami, jakie wzbudza w niej jego postawa. I cho moe brzmi to dziwnie, wierz, e jest prawd. I wyjania, dlaczego mczyni o dobrym sercu niekiedy wydaj si nie mie pojcia, dlaczego partnerki czuj do nich al. Jak ona moe myle, e jej nie doceniam, e jej obecno w moim yciu bior za pewnik?" pyta mnie mczyzna, gdy omawiamy powody, dla ktrych jego ona jest nieszczliwa. Przecie ja za ni szalej!" I w trakcie rozmowy odkrywam, e on istotnie uwielbia on. Ale pniej ona wylicza sprawy, ktre budz w niej podejrzenie, e m jej obecno w swoim yciu bierze za pewnik: ignoruje cige proby o pomoc przy dzieciach, nigdy nie Przygotowuje posikw, cho oboje pracuj na penych etatach, rzadko j chwali i prawi czuoci a ja j rozumiem. Kiedy zarzuty te powtarzam mowi, on zwykle si? zgadza: Ma pani racj, nie jestem w tym dobry. Ale nie rozumiem, co to moe mie wsplnego z jej odczuciami, e >CJ nie kocham i nie doceniam." Wcale nie artuje naPrawd tego nie dostrzega. O co tu chodzi? Oczywicie o msk skonno do Bielenia ycia na osobne komrki, ktr omwiam w roz*iale pierwszym. M z przytoczonego wyej przykadu 'Seczywicie nie rozumie zwizku przyczynowo-skutkowe164 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH go pomidzy tym swoim brakiem szacunku do czasu i energii ony a jej odczuciami, e m bierze j za pewnik. Dlaczego nie? Poniewa nie postrzega zwizku pomidzy swoimi uczuciami do niej a sposobem, w jaki j traktuje. U mczyzn uczucia do partnerki s zwykle w jednym pokoju" ich wiadomoci, a codzienne zachowania i reakcje w innych. Brzmi to dziwacznie, lecz kwestia streszcza si w zdaniu: KOBIETY PRAGN, BY JE DOCENIANO 165 Sposb, w jaki mczyzna traktuje kobiet, nie zawsze musi odzwierciedla jego uczucia do niej! Prbowaam to wyjani jednemu z przyjaci. Od okoo siedmiu miesicy spotyka si z kobiet i zwizek ten traktuje do powanie. Kiedy go zapytaam, jak ukada si pomidzy nimi, odpar, e wietnie, tylko e od piciu dni z ni nie rozmawia, bo by bardzo zajty

w pracy. Elliot, przez pi dni nie odezwae si do Denise? zapytaam z nagan. Na pewno martwi si i jest jej przykro. Tak mylisz? odpar niewinnie. Naturalnie! Przyzwyczaia si do codziennych rozmw z tob, a tu nagle znikasz bez sowa wyjanienia. Jestem pewna, e boi si, i chcesz z ni zerwa. No c przyzna Elliot rzeczywicie kilka razy nagraa si na mojej sekretarce, pytajc, czy wszystko u mnie w porzdku. Gos miaa niespokojny. Sam widzisz. Mwi ci, pewnie si zaamaa. Ale ja nie rozumiem dlaczego upiera si ze zdziwieniem. Nasze ostatnie spotkanie byo wspaniae i ona wie, co do niej czuj. Naprawd? Sdzisz, e czuje twoj gbok mio, kiedy przez pi dni do niej nie dzwonisz i nie odpowiadasz na jej wiadomoci? Przypuszczam, e domylia si, i jestem zajty i zadzwoni, jak bd mia czas. A skd wedug ciebie ma to wiedzie? Czyta w mylach? Ona wie tylko tyle, e przedtem do niej dzwonie, a teraz nie, cho wiesz, e chce z tob porozmawia. Ale to nie ma nic wsplnego z moimi uczuciami! zawoa. Miaam ochot krzycze, gdy usyszaam odpowied EHiota. To jeden z powodw, dla ktrych kobiety maj wraenie, e partnerzy bior je za rzecz oczywist w swoim yciu: on nie sdzi, by jego codzienne zachowania miay znaczenie, i jest przekonany, e ona wie o jego mioci. Rzecz jednak w tym, e liczy si wszystko, co robi partner. Oto kilka propozycji, jak okaza ukochanej kobiecie, e jej obecnoci nie traktuje si jako sprawy oczywistej: Szanuj jej czas i energi. Wiecie, czego kobiety naprawd nie znosz w zwizku? Kiedy partner zachowuje si tak, jakby jego czas i energia byy bardziej wartociowe ni jej. Ostatnio syszaam takie narzekania od on i matek rwnoczenie, od kobiet pracujcych na penym etacie, na ktrych barkach mimo to spoczywa przewaajca cz obowizkw zwizanych z prowadzeniem domu, od kobiet, ktrych partnerzy uwaaj, e ich praca jest waniejsza", bo ma wikszy presti lub przynosi wicej pienidzy. Oto co mwiy: Niekiedy m siedzi sobie, podczas gdy ja spocona Uganiam si za dziemi. To tak, jakby w ogle nie dostrzega, e potrzebna mi pomoc. Innym razem wracam Pno z pracy, on jest w domu ju od kilku godzin, a nawet tiezabra si do przygotowywania obiadu. Czuj si wtedy, jakby w ogle nie obchodzi go mj czas." j,Mieszkamy razem z partnerem, oboje pracujemy, tylko e jego zdaniem on ma prawo do wikszego zmczenia 1 Zasuguje na specjalne przywileje, poniewa jest pra^nikiem, a ja zaledwie kierowniczk biura. Zawsze kiedy 8 Prosz o pomoc przy obiedzie albo sprztaniu, patrzy na

ie, jakbym postradaa zmysy, i robi wykad o tym, jak 166 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH wyczerpujc ma prac. To tak jakby w ogle nie szanowai mojej energii ani sposobu, w jaki spdzam czas." Sdz, e mj partner szczerze wierzy, e jego czas jest cenniejszy ni mj, bardziej wartociowy, sama nie wiem, co jeszcze. Jest producentem telewizyjnym i cae jego ycie powicone jest planowaniu i dostarczaniu gotowego produktu. Jeli go pytam, czy za kilka tygodni bdzie mg pj ze mn na przyjcie do przyjaciki, stwierdza, e obecnie nie moe odpowiedzie. Jeli jednak kto proponuje spotkanie w pracy, decyzj podejmuje w dwie sekundy. I czsto mwi, e oddzwoni, ale nie odzywa si przez wiele godzin, cho wiem, e wobec klientw tak by nie postpi. Mam wraenie, e traktuje mnie jako pewnik." KOBIETY PRAGN, BY JE DOCENIANO 167 Co mczyzna powinien wiedzie Kiedy nie respektujesz czasu i energii kobiety, ona odbiera to tak, jakby jej nie szanowa, a jej obecno bra za rzecz oczywist. Co mczyzna moe zrobi Pytaj partnerk, czy potrzebuje pomocy przy dzieciach lub w pracach domowych. Nie czekaj, a ona zacznie objawia symptomy zaamania, lecz zaproponuj pomoc, nawet jeli o to nie prosi. To, e kobiety sprawiaj wraenie, jakby umiay poradzi sobie ze wszystkim, nie oznacza, e sprawia im to przyjemno! Z wdzicznoci przyjm kad pomoc. Respektuj jej czas i rozkad zaj poprzez dotrzymywanie obietnic. Jeli wiesz, e partnerka czeka na twj telefon, aby sfinalizowa plany, nie ignoruj jej. Zadzwo i powiedz, e nie moesz rozmawia, bo jeste zajty; powiadom j} e o planach na weekend pogadacie za kilka dni. Uprzedzaj, kiedy wiesz, e si spnisz. Nie wykorzystuj jej saboci, nawet jeli ona na to pozwala. Nie jestem zbyt dobrym partnerem tak oto rozpocz swoj wypowied przystojny trzydziestoparolatek po jednym z moich wykadw. Kobiety nerwowo si rozemiay, on mwi dalej: Spotykam si z dziewczyn od prawie dwch lat. Sdz, e naprawd j kocham, ale... nie wiem, jak to uj... ona jest za mia. Pozwala mi na wszystko i nigdy si na mnie nie gniewa. I dlaczego wedug pana jest to problem? zapytaam. Dlatego e ja to wykorzystuj wyjani mczyzna. Czekam z ukadaniem planw na ostatni chwil, nie dzwoni, cho wiem, e na mnie czeka. Zastanawiaem si, pani doktor, ktr z pani ksiek powinienem dla niej kupi. Wydaje mi si, e brakuje jej pewnoci siebie. Gdyby bya silniejsza, wtedy mnie nie wszystko uchodzioby na sucho. Uj pan to tak, jakby partnerka swoj dobroci

prowokowaa pana do zego zachowania odparam jakby to by jej problem. Jasne, wyglda na to, e paska dziewczyna powinna nauczy si wyznaczania granic, ale nie o to tutaj chodzi. Prawdziwy problem polega na tym, e to pan testuje jej wytrzymao i bierze jej obecno za pewnik. Nie obchodzi mnie, e ona nie odpaca panu rwn monet. To nie jest adnym wytumaczeniem dla sposobu, W jaki pan j traktuje. Potraktowaam go ostro, poniewa robi co, co nosi Bazw obwiniania ofiary", utrzymujc, e zachowuje si le nie z wasnej winy, lecz prowokowany saboci kobiety. To tak jakby mwi: Gdyby trzymaa mnie w ryzach, paktowabym j lepiej, ale skoro mi si podkada, nie mog *>? powstrzyma i id na cao." Broni si twierdzc: wSama mnie do tego zmusia", a taka obrona zawsze budzi ^e mnie gniew niezalenie od tego, czy stosuje si j * gabinecie terapeuty czy w sali sdowej. Przytaczajc t histori, chciaam powiedzie rzecz 168 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Nie traktuj obecnoci partnerki jako rzeczy oczywistej, nawet jeli sama na to pozwala. Nie testuj jej wytrzymaoci, nie przekraczaj granic, nawet jeli nie protestuje. Nie sprawdzaj, co ujdzie ci na sucho, nie okazuj braku szacunku, nie pozwalaj sobie na lenistwo w zwizku, nawet jeli partnerka bez sowa skargi wszystko od ciebie przyjmuje. Kobiety codziennie musz walczy z uwarunkowaniem, ktre podpowiada im, eby nie broniy siebie i nie zraziy mczyzny nadmiernymi oczekiwaniami. Musz pracowa nad uleczeniem dawnych ran emocjonalnych, ktre pozostawio po sobie ze traktowanie w przeszoci. Mczyni jednak mog im pomc, odnoszc si do nich z szacunkiem nawet wwczas, gdy one przygotowane s na mniej. Pamitajmy: adne to zwycistwo, jeli w mioci uchodzi nam na sucho dawanie mniej, ni powinnimy. A oto podsumowanie najwaniejszych punktw tego rozdziau: KOBIETY PRAGN, BY JE DOCENIANO 169 Dziki czemu kobieta czuje si doceniana Co sprawia, e kobieta czuje si niedoceniana Zwracanie uwagi na sprawy wane dla kobiety Zaabsorbowanie wasn osob Uznanie sowne Brak uznania Dziaanie jako zesp

Dziaanie w pojedynk Okazywanie partnerce, e jest potrzebna Ukrywanie wasnych potrzeb Pytanie o rady i pogldy Wyczanie partnerki Stawianie partnerki na pierwszym miejscu Ignorowanie jej potrzeb _ Respektowanie czasu i problemw Brak zainteresowania Okazywanie zainteresowania yciem partnerki Niezwracanie uwagi Podsumowanie informacji o trzech sekretnych potrzebach kadej kobiety W ostatnich trzech rozdziaach omawialimy trzy sekretne potrzeby kobiece: potrzeb bezpieczestwa, potrzeb cznoci, potrzeb, by by docenian. Przedstawiony zosta ogrom materiau; zdaj sobie spraw, e nieatwo to wszystko zapamita, zwaszcza jeli zwizek przechodzi trudne chwile. Wpado mi do gowy, e sporzdz list prostych pyta, ktre warto sobie zada. Co moe zrobi mczyzna Kiedy zauwaysz, e partnerka objawia symptomy wiadczce o tym, e nie jest szczliwa czy usatysfakcjonowana, zadaj sobie trzy nastpujce pytania: 1. Co mog zrobi, eby natychmiast poczua si bezpieczna? 2. Co mog zrobi, eby natychmiast odczua czno? 3. Co mog zrobi, eby natychmiast poczua si doceniana? A potem wyprbuj jedn z propozycji podanych w trzech ostatnich rozdziaach. Powiedzmy dla przykadu, e ona jest poirytowana, a ty nie wiesz, z jakiego powodu. Zamiast po prostu zignorowa lub zaoy, e w kocu sama ci powie, o co chodzi, zapytaj, co si stao i czy moesz zrobi co, co Poprawioby jej nastrj. Jeli ona te czytaa t ksik, Powie ci szczegowo, czego od ciebie oczekuje. A jeli nie, ie musisz si martwi. Zastosuj jedn z przedstawionych

Przeze mnie propozycji, dziki ktrym poczuje si bezpieczniejsza, silniej z tob zczona lub bardziej doceniana. A jeli nie bdzie to idealnym rozwizaniem konkretnego Problemu? Niewane. Sama prba dotarcia do partnerki Udowodni jej, e ci zaley i chcesz, by czua si kochana. 170 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Pamitaj: Wysiek, jaki trzeba woy w zrobienie lub powiedzenie czego, co pomoe partnerce dokona zmiany emocjonalnej, jest niczym w porwnaniu z energi, jaka trzeba by wydatkowa, jeli jej zy nastrj by si utrzymywa. Spenienie jednej z trzech sekretnych potrzeb kobiety to niewielka inwestycja, ktra przyniesie ogromny zysk. Co moe zrobi kobieta Czasami odkrywamy, e nasze ycie emocjonalne nie przynosi nam satysfakcji, e czujemy si strasznie, ale nie wiemy dlaczego. Kiedy nagle stwierdzamy, e cierpimy w zwizku, powodem moe by to, e niespeniona jest jedna z naszych trzech podstawowych potrzeb. W jaki sposb nie mamy poczucia bezpieczestwa, cznoci lub tego, e jestemy doceniane. Zapytajmy siebie: 1. Co jest mi potrzebne, ebym teraz zyskaa poczucie bezpieczestwa? 2. Co jest mi potrzebne, ebym teraz zyskaa poczucie cznoci? 3. Co jest mi potrzebne, ebym teraz poczua si doceniana? Jeli na przykad pewnego dnia nie czujemy si dobrze, lecz nie potrafimy wskaza przyczyny, zadajmy sobie te trzy pytania; odpowiedzi na nie pozwol nam uwiadomi sobie, e ostatnimi czasy m by bardzo zajty i e brakuje nam poczucia cznoci. Co moemy zrobi? Przede wszystkim powiedzie partnerowi o naszych odczuciach, zaplanowa wieczr we dwoje albo zainicjowa pieszczoty. Przynajmniej wiemy teraz, na czym polega problem, moemy wic zastanowi si nad jego rozwizaniem. Bywaj te okresy, kiedy drczy nas niepokj, ktry nie ma nic wsplnego ze zwizkiem. Pamitajmy: Trzy sekretne potrzeby nie odnosz si? jedynie do oczekiwa wobec partnera, lecz do caego yciaKOBIETY PRAGN, BY JE DOCENIANO 171 Moe uwiadamiamy sobie, e nie czujemy si dostatecznie doceniane. Jak temu zaradzi? Zapytajmy siebie, czy waciwie szacujemy cele, jakie ostatnio osignymy. Moe powinnymy sporzdzi list wszystkich swoich cech, ktre uznajemy za wartociowe. Niewykluczone te, e swoimi osigniciami nie podzieliymy si z przyjacimi, dlatego te nie syszymy od nich zacht i pochwa, na jakie zasugujemy. Zadzwomy do przyjaciki i opowiedzmy o postpach, a od razu czujemy si lepiej. Im dokadniej poznamy nasze trzy sekretne potrzeby, tym czciej bdziemy mogy je spenia i ukada sobie ycie, na jakie zasugujemy.

SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 173 7 Siedem faszywych mitw o kobietach, w ktre wierz mczyni, i dlaczego s one cakowicie bdne Mczyni chc tylko jednego seksu. Mczyni to brutale w ogle ich nie obchodzi, czy kogo krzywdz. Mczyni s zamknici w sobie i nie potrafi okazywa uczu. Mczyznom wierzy nie mona zawsze zami ci serce. Mczyni to wielkie dzieci, ktre zaamuj si pod najmniejszym naciskiem. Zanim zaczniecie myle, e nienawidz mczyzn, pozwlcie wyjani: powyej podaam kilka kobiecych mitw o mczyznach, stereotypw, ktre czsto uywane s, eby niezbyt pochlebnie scharakteryzowa mczyzn. Jestem pewna, drogi Czytelniku, e zareagowae na t list irytacj, moe i gniewem. Przecie ja taki nie jestem", mylisz. Niewykluczone, e s tacy, do ktrych ten opis pasuje, ale to nie fair mwi, e dotyczy wszystkich bez wyjtku." I naturalnie masz racj. Stereotypy nie s fair. To uoglnienia cech charakterystycznych lub zachowa, zwykle negatywne, dotyczce konkretnej grupy w tym wypadku mczyzn. A kiedy mczyzna spotyka kobiet, podwiadomie lub wiadomie wierzc w takie stereotypy, musi prowadzi cig walk, by broni si przed opini, ktra by moe jego akurat nie dotyczy. No c, nikt nie lubi, gdy niesprawiedliwie wtacza si? go w ramy stereotypu kobiety take. Aby zrozumie i pokocha kobiet, trzeba dostrzec jej prawdziw natur, a nie dawa wiar obiegowym opiniom. Niewane, jak bardzo bdziesz si stara nie ulega generalizacjom dotyczcym pci przeciwnej, cz z tego, co syszysz lub widzisz, na pewno wpynie na interpretacj zachowa kobiety nawet jeli jest to kobieta, ktr gboko kochasz. W rozdziale tym omwimy siedem najpowszechniejszych mskich mitw o kobietach i pokaemy kryjc si pod nimi rzeczywisto. Mam nadziej, e kobiety dziki temu lepiej zrozumiej siebie i zaczn odnosi si do siebie z mniejszym krytycyzmem, a wikszym szacunkiem, mczyni za uwolni si od stereotypw i bd mogli szczerze doceni partnerk. Siedem mskich mitw dotyczcych kobiet 1. Nigdy nie s zadowolone. 2. S bardzo wymagajce. 3. D do kontroli nad mczyznami. 4. S zazdrosne i zaborcze. 5. S zbyt emocjonalne.

6. Kobietami, ktre wydaj si silne i kompetentne, nie trzeba si opiekowa. 1. Chc odebra mczyznom wolno. Mit l. Kobiety nigdy nie s zadowolone Kobiet me da si zadowoli, po co wic w ogle prbowa? Najpierw chce tego, potem czego innego i tak bez koca. Kobiety po prostu lubi narzeka. Wiercenie nam dziury w brzuchu sprawia im przyjemno. *"* jestem w stanie z ni wygra. Nic, co zrobi, nigdy nie jest dostatecznie dobre. 174 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Niewane, czy mczyni opinie powysze wygaszaj czy te tak myl suchajc, jak partnerki wyraaj swoje potrzeby albo chc porozmawia o poprawie wzajemnych relacji, sedno pozostaje to samo: kobiety w zwizku nigdy nie s zadowolone, choby mczyzna wrcz stawa na gowie. W wietle mitu i kobiety to wieczne zrzdy, ktre ciosaj mczyznom koki na gowie i krytykuj kade sowo i czyn. A skoro i tak nie da si ich usatysfakcjonowa, mczyni wiadomie lub podwiadomie dochodz do wniosku, e po co w ogle prbowa? Dlaczego jest to mit? Poniewa bdnie interpretuje kobiec skonno do ulepszania otoczenia jako wieczne niezadowolenie. To prawda, kobiet nie da si zadowoli bo w naszej naturze ley pragnienie, by wszystko ulepszy. SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 175 Mit: Kobiety nigdy nie s zadowolone. Prawda: Kobietom zawsze zaley na ulepszaniu otoczenia. J W tym punkcie pewnie pomylisz: Zaraz, zaraz, a czym te dwa zdania si od siebie rni? Przecie w gruncie rzeczy chodzi o to samo cokolwiek mczyni zrobi, i tak nie bdzie wystarczajco dobre, no nie?" Odpowiadam: nie, zdania te nie znacz tego samego. Pragnienie ulepszania nie jest tosame z wiecznym niezadowoleniem ze wszystkiego. Jeli prosimy pracownika o poprawienie raportu, nie oznacza to wcale, e nigdy nie jestemy zadowoleni z niczyjej pracy, prawda? Jeli kupujemy nowy element podnoszcy jako wiey stereo, nie oznacza to wcale, e aden zakup nigdy nie daje nam zadowolenia. Jeli decydujemy si? zamieni samochd na nowszy model, nie oznacza to wcale? e nigdy nie jestemy zadowoleni z naszych pojazdwWszystkie te poczynania to po prostu wyraz pragnienia, by ulepsza to, co ju mamy. To samo odnosi si do kobiet samo to, e pragniemy co ulepszy, nie oznacza jeszcze, e w aden sposb nie mona nas zadowoli. Musz wszake przyzna, e znam kobiety, do ktrych opis ten pasuje: wadcze typy, traktujce partnerw jakby byli uczniakami, a nie mami. Jeli ktry z czytelnikw mia tak on, skadam mu szczere

kondolencje. Uwierzcie mi jednak wikszo kobiet wcale taka nie jest. Naturalnie prawd te jest, e kobiety nie tak atwo jak mczyni znajduj satysfakcj w zwizku intymnym. Moim zdaniem powodem jest to, e maj one wysze standardy emocjonalne. Pamitajmy: Kobiety na pierwszym miejscu stawiaj mio i kieruje nimi impuls tworzenia. Tak wic czuj, e ich obowizkiem jest ulepszanie i sprawianie, by zwizek by tak dobry, jak to moliwe. Co mczyzna powinien wiedzie Kiedy kobieta sugeruje zmian lub ulepszenie w zwizku, nie oznacza to wcale, e narzeka czy krytykuje partnera ona wyraa swoje zaangaowanie i gbokie pragnienie, by zwizek by jak najlepszy. A jakie problemy wynikaj z wiary mczyzn w mit i? Mczyni umniejszaj znaczenie kobiecych potrzeb. Janette przez tydzie zbiera si na odwag, by wreszcie pewnego wieczoru wyzna mowi, e czuje si od niego oddalona. Wyjania, e za mao czasu spdzaj wsplnie Wieczorami i w weekendy, a za wiele powicaj pracy, Powinni wic zrobi co, eby przywrci dawn blisko. Daryl sucha jej podenerwowany i odpowiada: Cokolwiek zrobi, ty i tak bdziesz niezadowolona, prawda? Sarna zachcaa mnie, ebym przyj t now prac, a teraz ^arzekasz, e za duo pracuj. Nic nigdy ci nie usatysfakcjonuje. 176 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Daryl przekona} siebie, e nie musi sobie radzi z emocjami i potrzebami ony, poniewa jest to kobieta wiecznie niezadowolona. W rezultacie jej sowa nie maj adnego znaczenia. Daryl wykorzystuje mit i jako sposb na ukrycie wasnych obaw, e nie jest dobrym mem i przysparza onie rozczarowa. Mczyni umniejszaj wag kobiecych sw oraz znajduj pretekst, by nie zastanawia si nad sob. Znam wielu mczyzn, ktrzy wykorzystuj mit i, by nie zastanawia si nad sowami partnerki. Zbywaj j mwic sobie, a czasami jej te, e nic nigdy jej nie zadowoli, wic rwnie dobrze mog w ogle nie prbowa. Nierzadko rozmowy te przebiegaj tak: Ona: Kochanie, chciaabym porozmawia o usypianiu dzieci. Tak si skada, e ty zawsze albo jeste zmczony, albo przyniose prac do domu i najczciej to ja zajmuj si dziemi, chocia ustalilimy, e bdziemy robi to na zmian. On: Znowu zaczynasz to twoje Jaki z niego zy ojciec". Dla ciebie nic nigdy nie jest do dobre, prawda? Taktyka ta zmusza kobiet do przyjcia postawy obronnej. Nazywam to rzucaniem przynty i zmian tematu": mczyzna apie kobiet na przynt negatywnego stereotypu, a potem zamiast rozmawia o podziale obowizkw zwizanych z opiek nad dziemi, zmienia temat wytykajc

jej przywary. Zamiast okaza gotowo do przyjrzenia si sobie i swojemu zachowaniu, portretuje siebie jako ofiar, biednego niewinnego ma przeladowanego przez pozbawione rozsdku zasady i reguy ony. Mczyni tworz faszywe poczucie wadzy. Niejeden mczyzna wyznaje bezzasadny pogld, e jeli speni prob kobiety, skoczy jako niewolnik jej kaprysw. Jeli dam jej palec myli sobie to zaraz bdzie chciaa ca rk i nie minie wiele czasu, a zaczn ustpowa jej we wszystkim i strac wadz w zwizku." Tak wic na potrzeby kobiety reaguje przesadnie. Zamiast wysucha, co partnerka ma mu do powiedzenia, zachowuje si tak, jakby daa od niego rezygnacji z praw osobistych. SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 177 W taki sposb wytycza lini, ktr jego zdaniem trzeba wytyczy. Naturalnie myli si. Najczciej partnerka wcale nie chce walczy z nim o ostateczn wadz w zwizku ona tylko mwi o swoich potrzebach albo troskach. Tak wic jego obawa, e drobnym ustpstwem naraa si na utrat wszystkiego, jest cakowicie nieuzasadniona. To tak jakbymy nie chcieli odda samochodu wymagajcego podregulowania, poniewa jestemy przekonani, e jeli zrezygnujemy z wadzy i zgodzimy si na wymian oleju, mechanik powie nam, e trzeba wymieni cay silnik! Mczyni ukrywaj poczucie, e nie udao im si zadowoli partnerki. Oto historia, ktr syszaam od jednej z uczestniczek moich seminariw: Pobralimy si niedawno zacza mj m to naprawd wietny facet. Najwyraniej uzna, e jeli sam bdzie wynosi mieci, bd szczliwa. Tak wic zawsze oprnia kosze do wielkiego worka i radonie wynosi do pojemnika. Pewnego dnia, wkrtce po przeprowadzce do nowego mieszkania, zapytaam, czy mgby mi pomc w zmywaniu. Ku mojemu zaskoczeniu strasznie si zdenerwowa. Niewane, ile robi, ty nigdy nie jeste zadowolona!" narzeka. Dla ciebie nigdy nie jest do." Szczerze mwic, nie miaam pojcia, o co waciwie mu chodzi, dopki wszystkiego sobie nie wyjanilimy. W kocu okazao si, e ustali wasny podzia obowizkw domowych, ktry jego zdaniem powinien mnie zadowoli, a kiedy stwierdzi, e tak nie jest, poczu, e ponis klsk, e nie udao mu si da mi szczcia. Zamiast wic powiedzie ""i o tym, doszed do wniosku, e nie mona mnie Zadowoli. Orientuj si, e dla wielu z was brzmi to bolenie jomo: dla mczyzny, ktry kupuje partnerce prezent, mu si wydawao, e o takim marzy, i przekonuje si, e 178 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 179 zupenie jej nie zrozumia; dla ma, ktry z dum prezen-

tuje nowy sposb przechowywania garnkw i patelni i syszy, e ona woli stary ukad; dla chopaka, ktry przynosi dziewczynie bilety na wrestling, bo kiedy go o ten sport zapytaa, i teraz uwiadamia sobie, e ona takich pokazw po prostu nie znosi. Czasami nawet mczyni w najlepszej wierze robi co, co ich zdaniem uszczliwi partnerk tylko e zapominaj j zapyta, czy naprawd tego chce albo czy to jest dla niej wane a kiedy stwierdzaj, e popenili bd, ukrywaj rozczarowanie lub zakopotanie, wpadajc w gniew i oskarajc j, e nic jej nigdy nie zadowala. Prawda o micie l Przysigam, e zdanie to jest prawdziwe: Kobiety, a przynajmniej wikszo z nich, atwo zadowoli. Nie myl, drogi Czytelniku, e nie sysz twojego miechu, ale swoj opini potrafi udowodni. W gruncie rzeczy caa ksika traktuje o tym, jak atwo uczyni kobiet szczliw, gdy zrozumie si jej potrzeby. Jeli mi nie wierzysz, sprbuj zrobi tak: codziennie powiedz partnerce trzy komplementy, raz dodatkowo do niej zadzwo, pi minut powi na pieszczoty i raz zapytaj: Czy teraz mog co dla ciebie zrobi?" a zobaczysz, e rozpynie si z zadowolenia! l Mit 2. Kobiety s bardzo wymagajce Kobiety wymagaj tylu stara to wyczerpujce. Kobiety stawiaj zbyt wiele wymaga. Kobiety zawsze wprowadzaj komplikacje w zwizek. Sdz, e kada kobieta na jakim etapie zwizku usyszaa od partnera: To jest zbyt trudne. Przy tobie strasznie trzeba si napracowa. Mnie po prostu na to nie sta." Zaamana, myli wtedy: Czy to prawda? Czy rzeczywicie tak trudno ze mn wytrzyma?" Zanim odpowiemy sobie na to pytanie, przyjrzyjmy si, w jakich sytuacjach mczyni mwi, e kobiety s bardzo wymagajce: Kiedy ona pragnie intymnoci. Kiedy ona pragnie, by partner z ni rozmawia. Kiedy ona pragnie, by spdza z ni czas. Kiedy ona pragnie, by stawia czoo problemom, zamiast chowa gow w piasek. Kiedy ona pragnie, by uczestniczy w pracy nad zwizkiem. By moe powiesz: Wanie, dokadnie o to mi chodzi. Kobiety s okropnie wymagajce. Zbyt wiele z nimi kopotw." Nieprawda! To nie s wymagania nadmierne to podstawowe wymogi kadego zdrowego intymnego zwizku dwojga ludzi. I tego wanie mczyni nie rozumiej. Reaguj na naturalne wymogi zwizku tak, jakby to byy bezzasadne wymagania partnerki. Mit: Kobiety s bardzo wymagajce. Prawda: Zwizek intymny jest bardzo wymagajcy. To nie kobiety wymagaj stara, lecz zwizek, w kadym razie zwizek, ktry si rozwija, w ktrym istniej prawdziwa intymno i przyja. Pomylne zwizki nie s atwe. S intensywne. Wymagaj stara lecz s tego warte.

Jeli si nad tym zastanowimy, atwo dojdziemy do wniosku, e wszystko, co naprawd w yciu cenne, wyniaga stara, poczwszy od wymarzonego domu, poprzez dzieci i wasny wygld, skoczywszy na karierze ~bo firmie. Wszystko to wymaga wiele czasu, uwagi 1 Wysiku. Nie sdz, by jakikolwiek mczyzna nie przyda mi racji. Kady rozumie, e tym, co cenne, trzeba si Piekowa. 180 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH A teraz wyobra sobie, e masz pikny sportowy samochd, taki, o jakim od dawna marzye. Czy bdziesz narzeka: Przy tym samochodzie strasznie trzeba si napracowa co par dni musz jedzi na stacj benzynow, czsto sprawdza poziom oleju i stan opon, a jak go nie umyj, to wyglda brzydko. Po co go w ogle kupiem? Wymaga ode mnie tylu stara"? Oczywicie nikt nigdy tak nie powie, poniewa wszyscy rozumiej, e wysoka jako samochodu wymaga wysokiej jakoci opieki, aby dziaa prawidowo. To samo odnosi si do zwizkw. Wymagaj uwagi, pracy i opieki, aby prawidowo dziaay". Kobiety wiedz o tym intuicyjnie, dlatego te zawsze zachcaj partnerw, prosz ich, a czasami to prawda zrzdz, by mczyni nawizali z nimi czno, porozumiewali si, okazywali czuo i tak dalej. Kobiety wiedz, e zwizki wymagaj stara, dlatego potrzebuj pomocy mczyzn, by ich zwizek sta si najlepszy z moliwych. Co mczyzna powinien wiedzie Kobieta wyznacza wysokie standardy zwizkom intymnym nie dlatego, e ma trudny charakter, lecz dlatego e z pasj oddana jest mioci i pragnie, by zwizek dobrze si ukada. Mczyni wykorzystuj ten mit jako wymwk, by nie pracowa nad zwizkiem. Kiedy mczyzna mwi kobiecie, e wymaga zbyt wielu stara, informuje tym samym, e nie zaley mu na zwizku. To tak jakby mwi, e skoro partnerka wymaga zbyt wielu stara, to on susznie nie musi spenia jej da i prb ani powica czasu i wysiku na tworzenie intymnoci. Wiem, e praca nad zwizkiem nie zawsze jest atwa czy zabawna, bd jednak powtarza i tu, i w nastpnych rozdziaach, e nagroda jest tego warta. SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 181 Prawda o micie 2 Kobieta wymagajca wielu stara jest kobiet oddan mioci. Jeli chcesz mie wspaniay zwizek z kobiet oddan mioci, musisz zainwestowa czas i energi w utrzymanie cznoci z partnerk. Naturalnie s te kobiety, ktrym nie zaley na intymnoci ani jakoci zwizku, lecz na opiekunie lub figurancie, ktry bdzie odgrywa wyznaczon mu rol. Jeli trafisz na tak kobiet, przypuszczalnie uda ci si nie robi nic, dopki bdziesz paci rachunki i pojawia si w miejscach, gdzie powiniene by. Prawd jednak jest to, e koniec kocw czeka ci rozczarowanie poniewa pozbawiasz si namitnoci,

radoci i magii gbokiej mioci. Mit 3. Kobiety d do kontroli nad mczyznami Kobiety chc kontrolowa mczyzn, eby biegali za nimi posuszni jak pieski. Kobiety nigdy nie potrafi zostawi spraw wasnemu biegowi tak dugo si wtrcaj, a robimy to, co one chc. Kobiety zawsze musz r obi wszystko po swojemu, w przeciwnym razie wpadaj w rozdranienie. Kobiety chc zamieni mczyzn w miczaki. To najbardziej ulubione mskie zarzuty wobec kobiet \ najbardziej przez kobiety znienawidzone e kontroluj > nianipuluj, e cay wysiek powicony pracy nad zwizkiem lub wyraaniu potrzeb to zawoalowane prby przejta kontroli nad mczyzn. Omawiaam to ju do 82eroko w rozdziale drugim, lecz tutaj take chc o tym Wspomnie, bo jest to mit trudny do obalenia. Oto co si "Zieje: mczyni widz, jak kobiety prbuj zrobi co dla ^izku, poczyni plany albo rozwiza problem, i odpytuj to bdnie jako prb kontrolowania partnera. 182 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Mit: Kobiety d do kontroli nad mczyznami. Prawda: Kobiety chc mie swj wkad w zwizek, ulepsza go i by w nim stron rwnorzdn. Pamitaj: Intencj kobiety zwykle nie jest denie do wadzy. Kierowana mioci, pragnie da partnerowi to, co potrafi: organizuje wsplne ycie, podsuwa pomysy, sugestie, alternatywy i tak dalej. Kiedy odrzucasz jej propozycje jako prb dominacji czy kontroli, odpychasz tym samym jej mio w jednym z najbardziej fundamentalnych przejaww. A oto skutki, jakie mit 3 przynosi mczyznom: Musz ukrywa prawd o swych uczuciach i o tym, jak si im wiedzie. Jack przeywa trudny okres w nowej pracy. Panuje tam wiksze napicie ni w poprzedniej firmie i mimo e upyno kilka tygodni, wci ma wraenie, e nie cakiem tu pasuje. Co wieczr wraca do domu wyczerpany i przygnbiony, ale kiedy jego ona Eileen pyta, co si dzieje, nie odpowiada szczegowo, tylko mruczy co o cikim dniu. Eileen poznaa Jacka, kiedy oboje byli nastolatkami, tak wic doskonale zdaje sobie spraw z jego przygnbienia wywoanego now prac. Mijaj tygodnie, Eileen czeka, by Jack si otworzy i zwierzy ze swych odczu, ale na prno. W kocu nie potrafi duej tego znie i pewnego wieczoru po kolacji mwi tak: Jack, wiem, e ciko ci w nowej pracy, zastanawiaam si wic, co mogoby ci pomc. Mj kuzyn Bili pracuje w wielkiej firmie o podobnej strukturze i pamitam, e na pocztku przeszed tam pieko. Moe gdyby z nim pogada, uspokoiby si i inaczej spojrza na sprawy. Pomylaam te, e jeli bd odwozia chopcw na treningi piki nonej w weekendy, miaby wicej czasu na prac w domu. Eileen cierpi z powodu stanu, w jakim znalaz si m, i szczerze pragnie mu pomc, tote zaskoczona jest jego

gniewn reakcj: SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 183 Jezu, Eileen, czy ty niczego nie potrafisz zostawi w spokoju? Musisz nad wszystkim panowa, wcznie z tym, jak sobie radz w pracy? Ty po prostu chcesz kontrolowa kady mj ruch, prawda? Co tu si stao? Jack bdnie zinterpretowa pragnienie Eileen, by pomc mu w trudnej sytuacji i bra udzia w jego yciu, jako prb zapanowania nad nim. Mczyznom potrzebne jest odczucie, e na wasn rk osigaj cel. Spord alw, jakie sysz od kobiet, jednym z najczstszych jest ten, e partnerzy wyczaj je z procesu podejmowania decyzji. Kiedy o czym decyduje, a mnie mwi o tym dopiero po fakcie, mam wraenie, e zupenie si nie licz, jakbym bya na obozie, ktrego on jest komendantem" powiedziaa mi pewna kobieta. A poniewa kobiety nie znosz tak si czu, podejmuj wysiki, by wzi udzia we wszystkim, co dotyczy ukochanego zadaj pytania, radz. Problem pojawia si wwczas, kiedy on bdnie interpretuje jej zainteresowania i rady jako wtrcanie si lub prb kontroli. Kobiety pragn z partnerem tworzy zesp. Zdanie to jeszcze wielokrotnie pojawi si w tej ksice, poniewa opisuje jedn z najwaniejszych kobiecych potrzeb. Kiedy wic kobieta pyta partnera, co si z nim dzieje, albo udziela fadj nie chodzi jej o to, by go kontrolowa, lecz chce bra udzia w jego yciu. Nie musi wcale zawsze podejmowa ostatecznej decyzji, ale chce mie poczucie, e jest uczestnikiem", nie za obserwatorem. Na nieszczcie ta kobieca potrzeba zderza si z potrzeb niektrych mczyzn, eby wszystko robi samemu". To tak jakby mczyni wierzyli, e przyjmujc pomoc lub rady, pozbawiaj si odrobiny swej siy. W tej sytuacji odrzucaj pomoc partnerki, oskarajc j o ch kontrolowania, po czym robi wszystko sami i mog czu si a^tonomiczni. 184 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Prawda o micie 3 Pamitaj, e wikszo kobiet na pierwszym miejscu stawia mio, a nie kontrol. Jeli partner cierpi, pragn mu pomc. Jeli partner zmaga si z problemem, pragn wsplnie z nim znale rozwizanie. Jeli partner nie dba o siebie, pragn otoczy go opiek i wspczuciem. Jeli partner przygnieciony jest natokiem zmartwie, pragn wiedzie o tym, tak by nie czu si osamotniony. Dlaczego wszystko to robi? Nie z dzy kontrolowania, lecz z mioci! l Mit 4. Kobiety s zazdrosne i zaborcze Kobiety s zaborcze, chc mie na wasno caego mczyzn. Kada kobieta, ktr znam, paranoicznie boi si, e kto ukradnie jej mczyzn. Facet nie moe nawet zamieni sowa z inn kobiet, eby

partnerka nie zacza okazywa nieuzasadnionej zazdroci. Kobiety byyby szczliwe, gdyby mogy swoich mczyzn trzyma pod kluczem, bo wtedy oni nie mieliby okazji nawet popatrze na inn kobiet. Oto trzy prawdziwe historie: Candance rozmawia przez telefon o swoim mu Jake'u. Tak si martwi mwi. Wiem, e pewna kobieta z jego biura prbuje go poderwa. Kilka dni temu bylimy na przyjciu w jego firmie i nie mogam uwierzy, jak ona si zachowuje. Cigle go obejmowaa, opowiadaa gupie kaway, prawia mu komplementy, i przy mnie! A jaka ona jest? pyta siostra. SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 185 adna i samotna. Mwi ci, niedobrze mi si robio, kiedy patrzyam na jej zaloty. A co Jake na to? I w tym cay problem. Kiedy mu powiedziaam, e si niepokoj, przyj postaw obronn. Zarzuci mi zazdro i chor wyobrani. Ale to nieprawda przecie widziaam wszystko na wasne oczy. Chopak Tyry, James, dosta zaproszenie na wieczr kawalerski. Gdzie jest przyjcie? pyta Tyra. A, w jakim klubie w rdmieciu. odpowiada James wymijajco. Co to znaczy, w jakim klubie? Tylko mi nie mw, e to klub nocny! No, chyba tak mona go nazwa. Ale ty nie pjdziesz, prawda? "W gosie Tyry pojawia si napicie. Jasne, e id. Phil to mj przyjaciel z college'u. Takiej okazji na pewno nie przepuszcz. James, to naprawd mnie martwi. Nie podoba mi si pomys, e bdziesz w takim klubie, poza tycn dobrze wiem, co wyprawia si na takich przyjciach. Nie bd mieszna odpowiada James. Zupenie bez powodu stajesz si zaborcza. Bez powodu? A wedug mnie nagie dziewczyny tulce si do ciebie to cakiem dobry powd! Doronij, Tyra. Czemu taka jeste n iepewna siebie? mwi James z gniewem. Chciaaby dyktowa mi ruch, prawda? Ale ja id na to przyjcie i nie chc o tym rozmawia. Jest dziewita wieczorem, Meg mija gabinet ma i widzi, e wci siedzi przy kompu-terze. Sprawdzasz e-maile? pyta. Tak, zaraz skocz. Kiedy troch pniej Alan przychodzi do ka, Meg 186 CO MCZYNI POWIN1MI WIEDZIE O KOBIETACH Bye w sieci bardzo dugo. Dostae jak inte resujc poczt? Zapada krtkie milczenie.

 Dostaem obszerny list od Charlotte. Charlotte to ta, z ktra^ kiedy chodzie? Tak, ale to byo wieki temu odpowiada Alari Na dugo przedtem, zanim poznaem ciebie. I co ona porabia? Mieszka na Florydzie i prowadzi klub fitness. Jest zamna? Nie mwi Alan z wahaniem. Niedawno si rozwioda. Czsto do siebie pisujecie? A co to niby, proces? niecierpliwi si Alan. Mam wraenie, jakby mnie przesuchiwaa. Pytaam tylko, czy czsto do siebie piszecie. Nie wiem, chyba kilka razy na tydzie. Wraz z postpem rozmowy odek Meg kurczy si coraz boleniej. Alan kilka razy w tygodniu pisuje do kobiety, z ktr kiedy chodzi? Biorc gboki oddech mwi: Kochanie, nie sdzisza e to troch z jej strony niestosowne pisywa tak czsto do onatego mczyzny? Na lito bosk, Meg Alan podnosi gos czemu robisz problem z niczego? Przyjanimy si, to wszystko. W gowie mi si nie mieci, e moesz by taka zazdrosna i niepewna. Przypuszczalnie sdzisz, e przytoczyam te przykady, by pokaza, e kobiety istotnie s zazdrosne i zaborcze. C, z przykroci ci rozczaruj, ale to nie byo moim celem. Kobiety z powyszych historii maj jedn cech? wspln: ochraniaj zwizek intymny z ukochanym mczyzn. Kada z nich wyczuwa moliwo zagroenia dla tej wyjtkowej wizi czcej j z partnerem i dlatego prbuje j osania. I kady z tych mczyzn bdnie interpretuje jej instynkty opiekucze jako zazdro. SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 187 Mit: Kobiety s zazdrosne i zaborcze. Prawda: Kobiety chroni zwizek intymny. Przez lata prbowaam wytumaczy to mczyznom. Kobiety instynktownie prbuj chroni ukochane osoby przed potencjalnym zagroeniem lub niebezpieczestwem. Postpuj tak matki, nieustannie usuwajc zabawki, o ktre dziecko moe si potkn sprawdzajc, czy w pokoju nie ma za wielkiego przecigu, albo martwic si, czy przezibiony znajomy nie zarazi malucha. Tak sam opiekuczo przejawiaj wobec ukochanego mczyzny. Kobiety nastrojone s na ewentualne zagroenia dla zwizku, a szczerze powiedziawszy najwikszym z zagroe jest inna kobieta. Nie mwi tego w charakterze wartociujcej oceny realacji zachodzcych pomidzy dwojgiem ludzi, ale podaj to jako obserwacjtak ju bowiem jest na tym wiecie. Kiedy wic mczyzna pyta on: Nie ufasz mi?", ona w gruncie rzeczy pragnie mu odpowiedzie: To nie jest kwestia zaufania do ciebie. Ja nie ufam innej kobiecie."

Kiedy Meg martwia si, e jej m czsto koresponduje Ze sw dawn, a obecnie rozwiedzion przyjacik, nie bya zazdrosna, tylko opiekucza. Kiedy Tyra bya niezadowolona, e James wybiera si do klubu nocnego, gdzie kobietom paci si za podniecanie mczyzn, nie bya ttzdrosna, tylko opiekucza. A kiedy Candance mwia Siostrze, e niepokoi si, bo koleanka z pracy wyranie podrywa jej ma, nie bya zazdrosna, tylko opiekucza. ^ kadym z tych wypadkw byo tak, jakby wewntrzny tystem ostrzegawczy nadawa komunikat: Uwaga! Uwaga! Istnieje moliwo, e obca energia *?ksualna kieruje si ku twojemu mczynie! Bd czujna! ^Musz w tym miejscu wtrci, e we wszystkich moich nigdy nie myliam si podejrzewajc, e jaieta interesuje si moim partnerem albo e on z ni . Czasami dopiero po wielu latach dowiadywaam e miaam racj, poniewa partnerowi tyle czasu 188 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH zabierao przyznanie, e owszem, ta kobieta go pocigaa lub zalecaa si do niego. Nigdy jednak nie by to wytwr mojej wyobrani. Nie wtpi, e tak jest w przypadku wikszoci kobiet wyczuwaj takie sprawy na kilometr. Oczywicie s te kobiety z powanymi problemami emocjonalnymi, dla ktrych powodem do zazdroci jest to, e ich partner idzie do sklepu, lecz nie mwi tutaj o tak gbokich dysfunkcjach. Skupiam si natomiast na codziennej opiekuczoci, ktr mczyni bdnie okrelaj mianem zazdroci. W gruncie rzeczy mwimy o granicach, granicach szanowania energii intymnej przepywajcej pomidzy dwojgiem partnerw, ktra nie powinna by dzielona z nikim innym. Kobiety bywaj bardzo wraliwe na owe granice i wszystko, co zagraa przedarciem si przez nie. Granic dla Tyry byo to, e tylko ona moe nago siedzie na kolanach swojego chopaka; jeli on pjdzie do nocnego klubu, to granica ta z pewnoci zostanie przekroczona. Granic dla Candance byo to, e tylko ona moe flirtowa i czule obejmowa ma, a koleanka z pracy wyranie t granic przekroczya. Granic dla Meg byo to, e z ni jako jedyn kobiet m powinien porozumiewa si przez wiele godzin w tygodniu, dzielc si mylami i emocjami, jego dawna dziewczyna natomiast granic t przekroczya. Czy istnieje moliwo, e kada z tych kobiet przesadzaa, bo koleance z pracy, byej kochance czy tancerce z klubu nocnego przywiecay najczystsze intencje? C, z wyjtkiem tancerki mogo tak by. Musz jednak podkreli, e przewanie kobiety wyczuwaj niewaciw energi seksualn o wiele wczeniej ni mczyni. Poza tym jeli nawet kobiety te myliy si w konkretnych sprawach, to kierowaa nimi nie zazdro, lecz instynkt opiekuczy. . ? Jakie problemy powstaj, gdy mczyni wierz w mit 4 Mczyni odczuwaj, e kobiety oskaraj *cl1 o niewierno. Kiedy mczyni interpretuj zachowania opiekuncz jako zaborczo, czsto dochodz do bdnego wniosku, z?

SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 189 partnerka im nie ufa, a to budzi w nich gniew i uraz. Zwykle jednak kobieca reakcja nie rna nic wsplnego z zaufaniem czy jego brakiem, lecz ze wskazaniem potencjalnie nieprzyjemnej lub szkodliwej sytuacji. Wyobramy sobie, e wybieramy si do odlegego regionu obcego kraju. Przyjaciel dowiaduje si o naszych planach i mwi: Wiesz, syszaem, e w dungli ssiadujcej z miejscem, gdzie bdziesz, s jadowite we, wic ze Wzgldw bezpieczestwa lepiej tam nie jed." Jak zareagujemy? Czy powiemy: Nie wierzysz mi? Uwaasz, e sam o siebie nie potrafi zadba?" Naturalnie e nie. Podzikujemy przyjacielowi za trosk o nasze dobro. A teraz wyobra sobie, e twoja partnerka wyczuwa sytuacj, ktra moe le wpyn na wasz zwizek: dostrzega kobiet, ktra si tob interesuje, albo rodowisko Zachcajce do zdrady. Kiedy ci o tym mwi, postpuje tak Samo jak przyjaciel w powyszym przykadzie. Ona nie twierdzi, e ci nie ufa. Nie twierdzi, e j zdradzisz. Prbuje tylko ochroni ci przed czym, co jej zdaniem jest potencjalnie niebezpieczne lub problematyczne. Co mczyzna powinien wiedzie Czsto odrzucasz opiekucze instynkty partnerki, poniewa czujesz si obraony lub niesusznie oskarony, a w rezultacie wpltujesz si w niebiezpieczn sytuacj. Znam mczyzn, ktry popeni taki bd i drogo za ^iego zapaci. ona mwia mu o niepokojach zwizanych *Mego znajom, martwia si bowiem, e ta kobieta inte*Csuje si nim bardziej, ni wymaga tego przyja. Nie Waa dowodw na swoje podejrzenia, wnioskowaa to ze 3>osobu, w jaki znajoma na niego spogldaa, z rozmaitych w, pod ktrymi do niego dzwonia, nawet z jzyka j ktry zdradza j, gdy bya w jego towarzystwie, czowieka dobrego i agodnego, razia nieprzychylna ony o znajomej, co wicej, denerwowao go, gdy , e on i tak niczego by nie zauway, bo jego 190 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH zdaniem si mylia. Tak wic cakowicie ignorowa zarzuty ony i przez przekor jeszcze wicej czasu spdza ze znajom, aby udowodni sobie i onie, e nie ma powodw do niepokoju. C, atwo chyba odgadn, co byo dalej. Pewnego wieczoru, gdy ona bya w podry subowej, przyjacika" zatelefonowaa do niego i powiedziaa, e ma jaki powany problem i bardzo prosi, by do niej przyjecha. Sowa ony dzwoniy mu w uszach, kiedy wsiada do samochodu, jednake buntownicza cz jego natury nie zamierzaa ustpowa czemu, co uwaa za zazdro. Na miejscu spostrzeg, e znajoma ma na sobie prowokacyjny strj, a cho w gowie dzwonio mu na alarm, dalej nie chcia przed sob przyzna, e ona ma racj. Po kilku minutach dzwon zmieni si w gon syren, poniewa jednym szybkim ruchem kobieta zdja bluzk, uja go za rce i pooya je na swoich nagich piersiach mwic, jak

bardzo go pragnie. Na wypadek gdybycie si zastanawiali, odpowiadam: nie, nie spa z ni, nawet jej nie pocaowa. Niezgrabnie odrzuci jej zaloty i wyszed. Lecz szkoda ju si staa. Wymiewajc troski ony i nie zwaajc na potencjalne niebezpieczestwo, ktre mu wskazywaa, sam doprowadzi do sytuacji, w ktrej dotyka nagich piersi innej kobiety i naruszy wasne poczucie wiernoci. Teraz musia da sobie rad z wyrzutami sumienia, z rozmow z on i wiadomoci, e ilekro spotka t kobiet, przed oczyma mie bdzie ow enujc scen. Nie pozwl, by ego i duma mciy ci osd sytuacji. Nie oszukuj samego siebie. Chro siebie i zwizek, zwracajc uwag na dym, nim wybuchnie pomie! Mczyni sdz, e kobiety prbuj ograniczy ich wolno. Przesta mi mwi, z kim mam si spotyka. Jeli bd chcia zaprzyjani si z t kobiet, to si zaprzyjani. Takie komentarze kobiety czsto sysz, kiedy prbuj chroni zwizek, wskazujc potencjalny problem z i SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 191 kobiet. Mczyni bdnie interpretuj instynkt opiekuczy jako prb kontrolowania ich, odebrania im wolnoci (zob. mit 7). Bardzo czsto jest tak, e nie sysz nawet, co partnerka prbuje im powiedzie, poniewa przede wszystkim reaguj na fakt, e udziela im rad czy poucze! W rezultacie ignoruj jej troski i postpuj na przekr, byle tylko udowodni, e s wolni i mog robi, co im si podoba. Tak zachowa si mczyzna z przytoczonej wyej historii, przez co wpad w spore tarapaty. Prawda o micie 4 Kobiety instynktownie prbuj chroni to, co jest dla nich cenne, a cenny jest partner i zwizek. Nie chc, by cokolwiek zaszkodzio tym skarbom, by cokolwiek im zagrozio. Zawsze wic wypatruj, czy w pobliu nie czai si niebezpieczestwo nie dlatego e nie ufaj partnerowi, lecz dlatego e go kochaj i nie chc utraci. Mit 5. Kobiety s zbyt emocjonalne Kobiety s nadwraliwe wystarczy drobiazg, eby si zaamay. Dla kobiet wszystko wie si z emocjami. Zamiast myle, one reaguj. Mieszkanie z kobiet to j eden wielki, przesiknity emocjami melodramat. To jeden z tych mitw, ktre naprawd mnie dener*^*jj poniewa negatywnie charakteryzuj jedn z najpik^ejszych kobiecych cech zdolno do gbokiego odSZUwania i okazywania emocji jako skaz charakteru, fflie dar. Oparty jest na przekonaniu, e okazywanie emocji JI8t stanem mniej podanym ni ich ukrywanie. Mczyzn 192 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH uczy si od dziecka, e powstrzymywanie ez to wyraz wikszej odwagi ni pacz, e lepiej by twardym ni

przestraszonym, e czowiek niezaleny jest silniejszy od potrzebujcego. Moim zdaniem mczyni cae ycie zmagaj si z tym uwarunkowaniem spoecznym, ktre odbiera im zdolno szanowania i okazywania wasnych emocji. Jednake jedn z najgorszych konsekwencji takiego mylenia jest to, e mczyni czsto projektuj narzucone im standardy na kobiety a one w aden sposb nie s w stanie im sprosta. Jaki jest rezultat? Mczyni wielekro bdnie interpretuj naturaln wraliwo kobiet jako sabo, zdolno do gbokiego odczuwania jako pobaanie sobie, a okazywanie emocji jako przejaw wewntrznego chaosu. SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 193 Mit: Kobiety s zbyt emocjonalne. Prawda: Kobiety pozostaj w cznoci ze swoimi uczuciami. I znowu musz zaznaczy, e wrd kobiet, podobnie zreszt jak i mczyzn, s osoby z zaburzeniami emocjonalnymi, nie panujce nad sob. My jednak mwimy o przecitnej kobiecie, ktra odczuwa gboko i chtnie uczucia te okazuje. Bd popeniany przez mczyzn polega na charakteryzowaniu kobiety jako zbyt emocjonalnej tylko dlatego, e pozostaje ona w cznoci ze swymi uczuciami. Co mczyni rozumiej pod okreleniem zbyt emocjonalna?" Sdz, e maj na myli rnic midzy zachowaniem kobiet a zachowaniem mczyzn. To tak jakby wyposaeni byli w wewntrzny miernik uczu; wskanik musi opa poniej pewnego punktu, by mogli mie poczucie, e s normalni. Mog by smutni, ale nie za bardzo, zy w ogle nie wchodz w rachub. Mog by przestraszeni, ale nie za bardzo, uczucie wymykajce si? spod kontroli jest absolutnie nie do przyjcia. Gniew jest w porzdku, poniewa dla wielu mczyzn jest to emocja macho", stanowica przeciwiestwo emocji sabeusza", natomiast potrzeby i samotno to uczucia, ktre naley trzyma w ryzach. Naturalnie generalizuj, ale chodzi mi o rzecz nastpujc: mczyni osdzaj emocjonalno kobiet na podstawie kryteriw ustalajcych, co dla nich jest do przyjcia, a co nie. To dlatego kobiety wydaj im si zbyt emocjonalne. Jest jeszcze jeden powd, dla ktrego mczyni bdnie interpretuj wyraanie uczu przez kobiety jako objaw saboci lub braku rwnowagi: kobiety nie dziel swych emocji na kategorie, jak czyni to mczyni, tote na pozr wyglda to tak, jakby nad nimi nie panoway. Przypomnijmy sobie rozdzia pierwszy, w ktrym mwiam, e kobiety stawiaj mio na pierwszym miejscu i e cay dom ich wiadomoci jest jej powicony, a nie tylko jeden pokj. Trudnoci w jednym pokoju przenoszone s na cay dom. Zawsze przede wszystkim s onami, narzeczonymi, kochankami, bez wzgldu na to, czym poza tym si zajmuj. Mczyni natomiast w kadej chwili mog opuci pokj mioci, w ktrym jest jaki problem, przekrci wycznik w mzgu i sta si ksigowymi, dentystami czy programistami. Dziki tej zdolnoci mczyznom atwiej przychodzi

wyczanie uczu, podczas gdy kobietom o wiele trudniej jest stumi emocje i jakby nigdy nic zaj si prac. Co mczyzna powinien wiedzie To, e kobiety nie potrafi wyczy uczu z tak atwoci jak mczyni, nie znaczy wcale, e odczuwaj zbyt wiele. Jak ju zdylimy si przekona, kobiety s nastrojone **a ludzi i otaczajcy wiat. Zasadniczo s bardziej wraliwe ^ mczyni pod wzgldem fizycznym, emocjonalnym, Psychicznym. Wraliwo wszake to nie sabo. To dar. Wierz, e jednym z powodw, dla ktrych Sia Wysza **Worzya w naszym wiecie dwie pcie obdarzone tak iennymi temperamentami, jest to, ebymy wzajemnie od siebie uczyli. Kobiety od mczyzn mog nauczy 194 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH si, jaka moc tkwi w koncentracji, jak egzystowa z pozycji siy i wielu innych rzeczy. A jedn z najwaniejszych rzeczy, jakich od kobiet mog nauczy si mczyni, jest kierowanie si w yciu sercem i szanowanie wasnych uczu. Wiara mczyzn w mit 5 jest rdem wielu problemw. Mczyni znajduj pretekst do lekcewaenia kobiecych uczu. Meredith i jej m Tom umwili si po pracy na obiad w pobliskiej restauracji. Tom pracuje nad trudnym projektem i ostatnio nie ma zbyt wiele czasu na odpoczynek. Kiedy kelner odchodzi, przyjwszy zamwienia, zaczynaj rozmawia, jak min im dzie. Jak idzie praca nad projektem? zapytaa Meredith. To jeden baagan odpowiada Tom. Nie wiem, jak znios ten stres. Powiedz mi, kochanie, na czym polega problem. Moe bd w stanie ci pomc. Jasne mwi Tom sarkastycznie wszystko za mnie rozwiesz! Tom, ja tylko staram si pomc. Nieprawda, ty si wtrcasz. Meredith ciska si serce, do oczu napywaj zy. Tom, nie musisz tak do mnie mwi. To naprawd boli. Ojej, ale ty jeste przewraliwiona stwierdza Tom gono. W ogle nie da si z tob porozmawia. Co tutaj si stao? Tom, ktry zwykle jest uprzejmy i miy, nie potraktowa ony zbyt grzecznie. Tak, przypuszczalnie jest zestresowany prac, ale to nie powd, eby wyadowywa si na Meredith, i dobrze o tym wie. Kiedy wic widzi, e ona zaczyna paka, uwiadamia sobie, zrani jej uczucia, i jest mu przykro. Poniewa jednak je^ dumny i nie lubi wyrzutw sumienia z powodu n ciwego postpku, z trudem przychodzi mu przyzna*11^ przed sob czy przed ni, e le si zachowuje. Co rb1' Odwraca kota ogonem i obwinia Meredith, e jest SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 195 wraliwiona. Gdyby nie bya taka podatna na ciosy, nie

zareagowaaby tak mocno na jego sowa. Co mczyzna powinien wiedzie Czsto zarzucasz partnerce przewraliwienie, aby unikn odpowiedzialnoci za wasne sowa lub uczynki, ktre rani jej uczucia. Taki wzr interakcji jest niezwykle powszechny; pewna jestem, e kobiety myl: Przydarzyo mi si to setki razy!" Mczyni natomiast, jeli s ze sob szczerzy, przyznaj, e faktycznie winni s takiego zachowania wobec kobiet. Nagle uwiadamiaj sobie, e zrobili lub powiedzieli co, co zranio jej uczucia, zamiast wic wzi odpowiedzialno za swoje czyny i przeprosi, zarzucaj jej przesadn reakcj. Wykorzystuj ten mit, aby odebra Znaczenie jej uczuciom i unikn koniecznoci radzenia sobie z wasnymi wyrzutami sumienia. * Mczyni wykorzystuj ten mit jako przykrywk |illa wasnego poczucia niemocy. J Linda ley w ku z mem Howardem i zwierza mu li? z trosk zwizanych z matk, ktr by moe bdzie lausiaa odda do domu opieki. Bagaa mnie, ebym jej nie oddawaa pacze j tulc si do ma. Prbowaam jej wytumaczy, wymaga caodziennej opieki, ktr moe zapewni tylko dom, ale ona cigle powtarzaa, jak bardzo si boi. okropne wyrzuty sumienia. Howard sucha tych alw i nie wie, co odpowiedzie, e pocieszy on, ale nie potrafi znale wyjcia z tej icji. ~ Posuchaj, Linda, musisz si pozbiera zaczyna " 'e moesz pozwoli, eby to ci zaamao. - Nic na to nie poradz. Serce mi si kraje, jak patrz Maarn. Nie rb z tego wikszego problemu, ni jestmwi . Podchodzisz do tego zbyt emocjonalnie. 196 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Zbyt emocjonalnie? Jak moesz co takiego mwi? Tu chodzi o oddanie mojej matki do domu opieki na reszt ycia! Linda wstrznita wychodzi do azienki, eby popaka tam w samotnoci. Czego bylimy wiadkami? Howard czuje si bezsilny, w aden sposb nie potrafi pomc onie w rozwizaniu jej trudnego dylematu. Nie wie, co powiedzie, i kiedy ley suchajc jej paczu, ma wraenie, e j zawid, poniewa nie moe jej pomc. Sfrustrowany, prbuje powstrzyma j od odczuwania tego, co czuje, i w kocu zarzuca jej przesadne reakcje, by ukry wasne poczucie bezsilnoci. Spoeczestwo wpaja mczyznom, e ich warto zaley od tego, co zrobili i osignli. Dlatego te wikszo mczyzn jest zorientowana na rozwizanie d do rozwizywania problemw i naprawiania tego, co zepsute. Jednake w wiecie uczu nie zawsze jest to moliwe: Co mczyzna powinien wiedzie Gdy cierpi ukochana, a ty nie potrafisz usun przyczyn tego cierpienia, budzi si w tobie poczucie klski.

Aby to ukry, obwiniasz kobiet o okazywanie uczu, wobec ktrych jeste bezsilny. SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 197 Kiedy wyjaniam to mczyznom, s szczerze zaskoczeni, niekiedy czuj ulg nie rozumieli dotd, dlaczego zachowywali si tak a nie inaczej, gdy partnerka czym si? martwia, dlaczego zamykali si w sobie albo ogarniay ich frustracja, irytacja lub gniew na partnerk, gdy baa si lub pakaa. Sam widz, e bardzo si irytuj, kiedy moja ona czym si martwi albo przejmuje wyzna mi pewien mczyzna i czuj si z tego powodu okropnie, ale nic na to nie mog poradzi. Ma pani racj: powodem jest to, e ja. kocham i nie umiem znie, kiedy cierpi, a ja nie mam pojcia, jak jej pomc." W rozdziale o komunikacji przedstawi propozycje mczyni, cho nie potrafi rozwiza jej problemu, rnog3 rozmawia z cierpic z jakiego powodu kobiet, by czua si kochana. Prawda o micie 5 Wikszo kobiet wcale nie jest zbyt emocjonalnaone po prostu s uczuciowe. Mczyni te tacy s, tylko e o wiele trudniej im to okaza. I najbardziej w kobietach kochaj wanie ich wraliwo i zdolno okazywania uczu, poniewa dziki temu kobiety adoruj mczyzn, wprawiajc ich w doskonay nastrj! Mit 6. Kobietami, ktre wydaj si silne i kompetentne, nie trzeba si opiekowa Kobiety, ktre maj wadz i odnosz sukcesy, w gruncie rzeczy nie potrzebuj mczyzn wol by same. fest taka silna, e ze wszystkim sobie poradzi. Iftobietom niezalenym mczyni do niczego nie s po.'.$? trzebni. -s Cakiem niedawno braam udzia w zajciach medyta||fjnych, na ktrych spotkaam znajom. Juliann odnosi Jpkcesy jako prawnik i jest kobiet pen radoci. Unika nie jest niemiaa, czsto przemawia przed licznym torium. Kiedy zapytaa mnie, nad czym pracuj, edziaam jej pokrtce tre tej ksiki. Oczy jej sy i chwycia mnie za rk. Barbaro, to jedna z najwaniejszych rzeczy, o jakich isz powiedzie mczyznom: kobieta silna i niezalena potrzeby. Nadal pragniemy, by kto si nami a, nawet jeli na pozr wyglda to inaczej, odzikowaam jej i ju miaam odej, kiedy do mnie 198 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH I jeszcze jedno, Barbaro! Daj mi zna, jak tylko ksika si ukae. Przyda si mojemu mowi. Jemu si wydaje, e jestem superkobiet. Kiedy gromadziam materiay do tego rozdziau, syszaam raz po raz podobne stwierdzenia, ktre stanowi ilustracj mitu 6:

Mj partner nie rozumie, e cho jestem bardzo silna i niezalena, czsto potrzebuj sw otuchy i czuoci. Czasami chyba wydaj si taka twarda, e wszystko znios ale bardzo bym chciaa, by okazano mi troch wicej wspczucia i troski." Kiedy mj m mwi: Jeste silna, wiem, e sobie z tym poradzisz*, mam wraenie, e lekceway moje potrzeby. Tak, jestem silna, ale chciaabym poczu, e kto si mn opiekuje." To, e jestem kompetentna, nie oznacza jeszcze, e nie podobaoby mi si, gdyby od czasu do czasu kto troch mnie porozpieszcza. Kiedy mczyzna rezygnuje z wasnych przyzwyczaje, eby si mn opiekowa, wwczas naprawd czuj si kochana i bardzo kobieca." Chocia jestem niezalena finansowo i powanie podchodz do swojej kariery, nie oznacza to jeszcze, e nie jestem czua ani e nie mam adnych potrzeb. Kiedy wracam do domu z pracy, nie chc przy mu by t tward, agresywn osob, ktr jestem od dziewitej do siedemnastej, ale chc zrzuci mask i by kochan i wspieran." Stwierdziam, e wielu mczyzn bdnie uznao, i na wiecie yj kobiety dwojakiego rodzaju: sabe i zalene, ktrymi trzeba si opiekowa i ktre trzeba ochrania, oraz silne, niezalene, dajce sobie rad, ktrymi wobec tego nie trzeba si opiekowa. Kiedy wic mczyzna jest w zwizku z kobiet, ktra powiedzmy zajmuje wysokie stanowisko albo jest osob dynamiczn i zorganizowan? czsto mylnie bierze jej kompetencj czy pewno siebie za znak, e nie potrzebuje ona ani nie chce niczyjej opieki, e nie jest tym rodzajem kobiety", o ktry trzeba si? martwi. SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 199 Mit: Kobietami, ktre wydaj si silne i kompetentne, nie trzeba si opiekowa. Prawda: To, e kobiety wydaj si silne i kompetentne, nie znaczy jeszcze, e nie pragn, by kto si nimi opiekowa. Bd, jaki popeniaj mczyni, polega na mylnym odczytaniu siy i kompetencji jako samowystarczalnoci. To, e kobieta ma wysokie kwalifikacje i jest pewna siebie, nie oznacza jeszcze, e nie ma adnych potrzeb, e nie chce, by raz na jaki czas t siln osob by kto inny. I nie oznacza, e atwo robi to wszystko i nie odczuwa czasem zmczenia, strachu, rozbicia. Problem czciowo bierze si std, e kobietom tak dobrze wychodzi zajmowanie si wieloma rzeczami na raz. Mczyni podziwiaj t zdolno i dochodz do wniosku, e ich pomoc aie jest ju potrzebna lecz prawda jest cakowicie odmienna. Co mczyzna powinien wiedzie To, e w jakiej sytuacji kobieta czuje si pewna siebie i radzi sobie bez niczyjej pomocy, nie znaczy jeszcze, e czuje si taka przez cay czas.

Przyjacika opowiedziaa mi histori, ktra stanowi "Oskona ilustracj tej tezy. Niedawno zamieszkaa razem ^chopakiem. Mieszkanie jest na drugim pitrze, wic **edy idzie na zakupy do sklepu spoywczego, musi torby "nosi na gr. Jest wysportowana, kilka takich spacerw P schodach nie stanowi dla niej wikszego problemu, ale T16 fest to jej ulubione zajcie. " Pewnego dnia zrobia wyjtkowo wielkie zakupy. We. do mieszkania, uginajc si pod ciarem toreb, zobaczya, e jej partner ley sobie na kanapie i oglda " 200 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Cze, kochanie powitaa go, z trudem apic oddech. Mgby pomc mi wnie reszt zakupw? On umiechn si do niej i odpar: Och, przecie wiem, jaka jeste silna, obserwuj ci od kilku miesicy. Rozleniwia si, kochanie. Mwi powanie, moesz raz ze mn zej? W baganiku dalej jest peno. Co w ciebie wstpio? zapyta z roztargnieniem, nie odrywajc wzroku od ekranu. Zawsze sama przynosisz zakupy. Przyjacika wcieka bya na niego, i zaoy, e skoro potrafi sama wnie torby, za kadym razem powinna to robi, a on nie musi jej w tym pomaga. Nie zachowywa si wcale samolubnie, nie bya to te z jego strony niewraliwo pad po prostu ofiar mitu 6. Poniewa sama jestem kobiet siln, niezalen i zdoln, czsto spotykam si z tym stereotypem w odniesieniu do wasnej osoby. Tak wiele i tak dobrze potrafi zrobi sama, e obecny partner czsto zakada, i w niczym nie trzeba mi pomaga. Pamitam, jak pewnego razu czuam si szczeglnie przytoczona i zalaam si przy nim zami, opowiadajc o swoich zmartwieniach. A on po prostu zacz si ze mnie mia. Barbaro, jak moesz oczekiwa, e potraktuj to powanie? Przecie jeste mistrzyni! Ale teraz czuj si strasznie i potrzebuj twojego wsparcia odparam szlochajc. Daje spokj, widziaem, jak radzia sobie z wikszymi problemami. To drobiazgi. Nie daj si im! Co wwczas czuam? To co wikszo kobiet w takiej sytuacji e ukarano mnie za kompetencje, e zrezygnowaam z prawa proszenia o wsparcie i pomoc, tylko dlatego e najczciej wcale nie s mi potrzebne, e mog? zwrci si do partnera jedynie w sytuacjach krytycznych albo kiedy zmieni si w istot sab i kruch. SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 201 Co mczyzna powinien wiedzie Czasami kobieta pragnie twojej pomocy, nawet jeli potrafi zrobi to sama. Czasami lubi poczu twoj si, wsparcie, opiek. Czasami lubi usysze: ,,Co mog dla ciebie zrobi?", bo wtedy czuje si bezpieczna i doceniana. A czasami pragnie, eby sam dostrzeg, i potrzebna jej

twoja pomoc, nim ona zdy to zauway. Jedna z kobiet napisaa w ankiecie: Prosz powiedzie mczyznom, e czasami potrzebna mi opieka, a czasami nie. Jeli nie jeste pewny, po prostu zapytaj. Ale nie zakadaj, e skoro w zeszym tygodniu radziam sobie wietnie, to w tym te tak bdzie. Do czego mczyznom suy wiara w mit 6? Mczyni znajduj pretekst, by nie bra odpowiedzialnoci za opiek emocjonaln nad partnerk. Kiedy Ellie poznaa Gary'ego, optyka, on wanie finalizowa rozwd z pierwsz on Claire. Gary'emu Ellie bardzo si spodobaa, szczeglne wraenie za zrobi na nim fakt, e jest wacicielk uznanej firmy dekoratorskiej, w ktrej zatrudnia szecioro pracownikw. Ellie i Claire nie mog si ju bardziej rni przyzna, gdy oboje przyszli po porad. Claire nigdy nie pracowaa na stae, podejmowaa tylko dorywcze prace i czasami sprzedawaa kosmetyki, zawsze wydawaa *i? krucha i wymagajca opieki. Kiedy si pobralimy, Dzwonia do mnie dziesi razy na dzie, eby pyta najprostsze sprawy: na ktry dzie umwi si z hyd, eby naprawi zlew? Co powinna zrobi z pudpo nowej kuchence mikrofalowej? Czy na kolacj przyrzdzi makaron czy wolabym chiszczyzn? To tak, jakby adnej decyzji nie potrafia podj samo I co czue, kiedy zacze spotyka si z Ellie? Zapytaam. 202 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Ogromn ulg! wykrzykn Gary. Jakbym wreszcie by z doros kobiet, o ktr nie trzeba przez cay czas si martwi. No wanie wtrcia Ellie. On nigdy si o mnie nie martwi i uwaa, e nie potrzebuj jego pomocy, nawet jeli o ni prosz. Daje spokj, kochanie odpar George. Jeste najlepiej zorganizowan kobiet, jak znam. Nie ma rzeczy, z ktr by sobie nie poradzia; wiem, bo widziaem na wasne oczy. To prawda, jestem silna, ale to nie oznacza, e czasami nie chc twojej opieki i wsparcia. Ale ja wiem, e ty sobie poradzisz, ze mn czy beze mnie, wic dlaczego mam si o ciebie martwi? Bo jestem twoj on! rzeka Ellie ze zami. Bo nie chc, eby cigle porwnywa mnie z Claire i myla, e skoro radz sobie o wiele lepiej ni ona, to nie kwalifikuj si" do opieki! Bo nie mam ochoty zmieni si w ruin emocjonaln, eby zasuy sobie na odrobin rozpieszczania! Schemat ten widywaam bardzo czsto. Mczyzna, ktry w poprzednim zwizku odgrywa rol opiekuna i ratownika, spotyka kobiet zorganizowan i pewn siebie, mwi wic sobie, e o ni nie trzeba si troszczy. Podobnie jak Gary czuje ogromn ulg, e nie musi wiecznie bra odpowiedzialnoci za partnerk, i w rezul-

tacie nie dostrzega jej potrzeb, dochodzc do wniosku, e jest silna, a tym samym nie wymaga z jego strony adnych stara. Niekiedy mczyzna ma tak siln uraz po latach, ktre spdzi odgrywajc rol bardziej ojca ni ma, e gniew swj wyadowuje na nowej partnerce i reaguje negatywniej kiedy ta okazuje sabo. Wyczuwa niejako podwiadomi^ e bezpiecznie moe da ujcie wszystkim tumionym przez lata emocjom, poniewa wie, e nie zniszczy to nowej mioci, tak jakby zniszczyo dawn. C, pewnie jej nie zniszczy, ale zrani partnerk. Jedna z ankietowanych uja to tak: SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 203 Przez wszystkie lata, kiedy byli maestwem, mj m zaspokaja kad, nawet najdrobniejsz potrzeb swojej poprzedniej ony. Ale teraz, jak poprosz go o najprostszy drobiazg albo powiem, e nie czuj si bezpiecznie lub potrzebuj wsparcia, on wybucha. To nie jest w porzdku jak to moliwe, e ona miaa jego nieustann opiek, a ja nie mog nawet raz na jaki czas okaza, e potrzeba mi czyjej troski?! Prawda o micie 6 Nie pozwl, by oszukay ci silne, kompetentne kobiety. One dalej s kobietami i bez wzgldu na to, jak s niezalene, wci odczuwaj pierwotn potrzeb, by od czasu do czasu kto si nimi zaopiekowa w drobiazgach i sprawach wanych. Jaka cz ich serca topnieje, kiedy czuj., e je wspierasz, gdy mog na twoim ramieniu pooy gow, cho same te maj silne ramiona. Zapamitaj wic tajemnic: ktrym kobietom najbardziej potrzeba poczucia, e kto si nimi opiekuje? Tym, ktre tak dobrze opiekuj si innymi... Mit 7. Kobiety chc odebra mczyznom wolno Maestwo to kajdany. Wszystkie kobiety chc mczyznami rzdzi, a biedacy trac rozum. dy angaujesz si w zwizek z kobiet, zapomnij o wolnoci przesza do historii. Oto najbardziej chyba osawiony stereotyp dotyczcy biet, taki, ktry mczyni powtarzaj we wasnym ie, ktrym uzasadniaj, dlaczego wol by sami, kttumacz bunt przeciwko spenianiu kobiecych prag204 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH nie. Kobiety po prostu chc zamieni mczyzn w swoich niewolnikw oto co stereotyp ten gosi. Powolutku} kroczek po kroczku kobieta prbuje odebra mczynie wolno, eby w kocu skomla bagalnie u jej stp. Oczywicie takiego strasznego losu trzeba za wszelk cen unikn. Jak? Nie poddajc si jej ani nie speniajc jej prb. Mit ten odbija si echem w komentarzach, jakie mczyni wygaszaj na temat zwizku z kobiet: Owina ci wok palca, kole." Bracie, ju po tobie. Ta kobieta wie, jak sobie z tob

poradzi." Nie moe z nami wyjecha, dopki nie dostanie zgody szefa, to znaczy ony, mam racj?" Wszystkie te uwagi mwi mczyznom jedno: Jeli nie bdziesz ostrony, kobieta odbierze ci wolno, a ty skoczysz jako pozbawiony wszelkiej wadzy sabeusz. Dlaczego mczyni sdz, i kobiety prbuj odebra im wolno? One chc spdza z nimi czas. Chc rozmawia o uczuciach. Chc wiedzie, kiedy partner ich potrzebuje. Chc wsplnie planowa. Chc, by im okazywano mio. Chc wsplnie podejmowa wane decyzje. Chc pracowa nad zwizkiem, bliskoci i cznoci. A do czego wszystkie te pragnienia si sprowadzaj? Czy to taktyka, ktrej kobiety uywaj do manipulowania ukochanym? Czy to metoda pozbawiania go mskoci? Czy to ponura technika, majca uczyni go niewolnikiem? Nie! Kobiety po prostu chc, by mczyni pomogli im stworzy dobry zwizek, oparty na oboplnym zaangaowaniu SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 205 Mit: Kobiety chc odebra mczyznom wolno. Prawda: Kobiety pragn stworzy zwizek intymny, oparty na oboplnym zaangaowaniu. I na tym polega problem: mczyni czsto bdnie interpretuj normalne i moim zdaniem rozsdne proby kobiet o udzia w zwizku jako prby odebrania irr wolnoci. Maj wraenie, e jeli w jakiej sprawie ulegn partnerce, nawet gdy chodzi o taki drobiazg jak telefon po dotarciu na miejsce, rozmowa na temat przez ni poruszony czy wprowadzenie w ycie jej pomysu, utrac wasn niezaleno. Strach przed utrat wolnoci i wynikajcy z tego bunt przeciwko jej wysikom wytwarzaj w z-wizku niezdrow energi, ktra powoduje ktnie i spici a. Co mczyzna powinien wiedzie Jeli powanym problemem jest dla ciebie stale szuJcanie dowodw na to, e jeste wolny, kada interakcja z. partnerk zmienia si w walk o wadz, ktr musisz wygra. Jest niedziela rano, Patty i jej m le w ku. Co chcesz dzisiaj robi, kochanie? pyta Patty. Nie wiem, zobaczymy pniej. Ale ju jest dziesita, a ustalilimy, e w ten weekend poszukamy farb do azienki i wpadniemy na wyprzeda w sklepie elektronicznym. Przymierzamy si przecie do kupna nowego faksu. Wiem doskonale, jak to wygldaodpowiada Matt sarkastycznie. Zaczyna si od kilku drobiazgw L zanim si zorientuj, ty wleczesz mnie po wszystkich sklepach w okolicy, a ja dzie mam z gowy. Jejku, Matt, chc tylko, ebymy zrobili co razem, a ty mwisz tak, jakbym bya kidnaperem. Bo odnosz wraenie, e jestem zakadnikiem we wasnym samochodzie i musz spdza czas na tym, na co " ogle nie mam ochoty. Rozmowa dobiega koca, Patty czuje si zag-ubiona 'za. Nie potrafi poj, dlaczego tyle trudu sprawia mowi *goda na najprostszy plan, dlaczego sprzeciwia si jej

Oajdrobniejszej probie. A jak czuje si Matt? wietnie, bo wodnis zwycistwo", nie podda si Patty. Ironia polega f* tym, e waciwie chcia kupi farby i obejrze faksy, ale i ducha nie potrafi odpowiedzie tak" na proby , nie czujc przy tym, e co utraciswoj wolno. 206 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH To doskonay przykad, jak mit 7 wywouje w zwizku walk o wadz. Dla wielu mczyzn, ktrzy w ten mit wierz, nawet najdrobniejsza interakcja zamienia si w obron tego, co uwaaj za swoj wolno, a nie we wspprac z ukochan kobiet. Kiedy ona o co prosi, maj wraenie, e natychmiastowa zgoda spowoduje utrat wolnoci. Kiedy podpowiada sposb rozwizania danego problemu, maj wraenie, e zastosowanie si do rady spowoduje utrat wolnoci. Kiedy prbuje poczyni jakie plany, maj wraenie, e wspudzia spowoduje utrat wolnoci. Musimy teraz przerwa na chwil i odpowiedzie na pytanie koaczce si w umysach czytelniczek: O co waciwie chodzi z t wolnoci"? Co mczyni maj na myli, kiedy mwi, e potrzebuj wolnoci"? Wolnoci do czego? Wiele lat, zarwno osobicie, jak i zawodowo, powiciam na prby zrozumienia tego problemu i musz wyzna, e nie przestaj mnie zdumiewa mskie definicje wolnoci w odniesieniu do zwizku intymnego. Analizujc je, doszam do wniosku, e kiedy mczyni mwi, e musz zachowa wolno, w gruncie rzeczy rozumiej przez to szczeglny rodzaj wolnoci, dziki ktrej nie musieliby: odpowiada partnerce tumaczy si robi niczego, na co nie maj ochoty, ani przebywa w miejscach, do ktrych nie chc si udawa rozmawia z partnerk, kiedy nie s w nastroju do dyskusji czyni planw ani podejmowa zobowiza spenia potrzeb partnerki, jeli nie maj na to ochoty radzi sobie z problemami partnerki tumaczy, dlaczego potrzebuj tak wiele wolnoci. Przyznaj, e czytajc t list, mam ochot powiedzie mczyznom: Chcecie takiej wolnoci? Prosz bardzo, SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 207 bdcie sobie sami! Wtedy nikt nie bdzie jej ogranicza. W porzdku, to nieadnie z mojej strony, ale czy nie do tego sprowadza si ta lista: do wyboru samotnoci? Kiedy nie jestemy z nikim zwizani, nie musimy z nikim rozmawia, nie musimy robi nic, na co nie mamy ochoty, nie musimy przebywa w miejscach, do ktrych nie mamy ochoty si udawa, nie musimy czyni planw ani radzi sobie z problemami innej osoby. Kiedy wszake zakochamy si, zamieniamy niektre z tych wolnoci" na rado dzielenia ycia z drugim czowiekiem. Jest to cena, jak pacimy za dar

mioci. I to wanie zdumiewa w mczyznach: chc mie partnerk, kocha j, lecz nie chc czu si zobowizani do robienia niczego, co odebraoby im wolno. Moja odpowied jest taka: ten rodzaj wolnoci, ktrego utraty tak obawiaj si niektrzy mczyni, to w rzeczywistoci iluzja, wolno, ktrej i tak nigdy nie mieli. W prawdziwym wiecie tylko nieliczni, chyba e mieszkaj zupenie sami na bezludnej wyspie, maj wolno, by nie troszczy si o innych i otoczenie. Kiedy prowadzimy samochd, rezygnujemy z wolnoci, bo o ile nie chcemy zosta aresztowani, jedziemy zgodnie z przepisami, stosujemy si do znakw drogowych i tak dalej. Kiedy idziemy do pracy, rezygnujemy z wolnoci, poniewa robimy to, czego wymagaj od nas inni, ubieramy si w sposb odpowiedni do miejsca i przez cay czas staramy si Zadowoli innych, czy to klientw, czy to wsppracownikw, czy to szefa. Kiedy wczamy telewizor, rezygnujemy 2 wolnoci, poniewa nasze zmysy atakowane s obrazami wymylonymi przez innych, a chocia trzymamy w rku narzdzie wadzy pilota, to jednak przynajmniej przez phwilk ogldamy rzeczy, ktrych nie chcemy oglda, i syszymy dwiki, ktrych nie chcemy sysze. W taki sam sposb od chwili wejcia w zwizek intymny z drug osob oddajemy pewn cz naszej wolnoci. Odbowiem kto bdzie reagowa na to, co mwimy, co , kto bdzie mia wobec nas okrelone oczekiwania, od nas bdzie potrzebowa, wpywa na nas swoimi 208 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH nastrojami j osobowoci i pragnieniami. Na tym polega zwizek na zgodzie, e inna osoba bdzie miaa na nas wpyw. Prawdziwa wolno w zwizku nie polega na tym, e l musimy co robi lub czego nie robi, bdc z kimto j wolno, by kocha bez strachu, by przyjmowa bez oporu | i dawa bez ogranicze. j SIEDEM FASZYWYCH MITW O KOBIETACH 209 Co si dzieje, gdy mczyni wierz w mit 7? Mczyni znaj duj pretekst pozwalajcy unikn zaangaowania. Jasne, bardzo bym chcia mie sta dziewczyn, ale nie jestem typem faceta, ktry potrafi zrezygnowa z wolnoci; wiecie, co mam na myli?" Kiedy uwiadomiem sobie, e Sue chce za mnie wyj, zerwaem z ni. Ona prbowaa zaku mnie wkajdany, a ja jestem facetem, ktry potrzebuje duo przestrzeni i wolnoci." Wbrew temu, co ci mczyni twierdz, wcale nie obawiaj si oni utraty wolnoci, lecz zaangaowania w zwizek intymny. Zaangaowanie w mio do drugiej osoby budzi strach. Otwieramy siebie na moliwo zranienia, odrzucenia, na moliwo utraty. U niektrych mczyzn strach ten jest tak silny, e unikaj zbytniego zblienia si do kobiety. Niestety jednak wcale nie maj zamiaru powiedzie: Posuchaj, przeraa mnie zaangao-

wanie i powicenie, dlatego nie mog otworzy serca przed tob" czy Moja poprzednia dziewczyna oszukiwaa mnie i za bardzo si boj, eby znowu komu zaufa". Okazaliby si wwczas sabeuszami, ktrzy utracili kontrol a to takie niemskie! Wykorzystuj wic mit 7 jako pretekst i twierdz: Bardzo bym chcia by z kobiet, pod warunkiem e znajd tak, ktra nie bdzie prbowaa odebra mi wolnoci". Innymi sowy powodem, dla ktrego nie angauj si w stay zwizek, s wygrowane wymagania kobiet oraz ich ch dominacji. Problem z mczyzn, ktry postrzega partnerk przez pryzmat mitu 7, polega na tym, e bdzie on przesadnie reagowa na najdrobniejsz nawet jej prb stworzenia bliskoci, tracc w ten sposb mio, ktra uleczyaby jego serce z cierpienia cierpienia, ktre sprawia, e mczyzna zamyka serce przed uczuciem. Prawda o micie 7 Kobiety niczego nie prbuj mczyznom odebra. Wrcz przeciwnie, usiuj co im da mio, oddanie, lojalno. Wszystkie wysiki zmierzajce do porozumienia, do spdzania czasu z partnerem, do pracy nad zwizkiem nie s prbami odebrania mu wolnoci, lecz stworzenia najlepszego zwizku. Siedem mantr do zwalczania siedmiu mitw W metafizyce istnieje zasada, e aby kontrolowa umys i wykreowa podan rzeczywisto, naley myli negatywne zastpi pozytywnymi. Na przykad zamiast myle W adnym razie nie osign sukcesu", powtarzamy sobie Mam w sobie wszystko, co potrzebne do osignicia sukcesu". Std wpadam na pomys, aby rozdzia ten zakoczy propozycj, jak siedem mitw o kobietach zastpi siedmioma pozytywnymi charakterystykami. Nazwaam to siedmioma mantrami do zwalczania siedmiu mitw. Wyraz ma tr pochodzi z sanskrytu i oznacza sowo lub fraz, ktra czsto powtarzana pobudza i owieca umys. Sdziam, e moe okaza si uyteczna W stworzeniu siedmiu pozytywnych myli, ktre mczyni (i kobiety) mog powtarza, gdy stwierdz, e koncentruj si na negatywach. Jeli na przykad mylimy: 210 CO MCZYNI POWINNI WIEDZIE O KOBIETACH Moja ona mnie kontroluje", moemy wiadomie przywoa mantr stanowic antidotum: Moja ona dokada stara, by mie wkad w moje ycie i bra w nim udzia." Czy to nie brzmi lepiej? I poprawia te nastrj. Oto siedem mantr o kobietach: Dawny mit Nowa mantra l. Nigdy nie jest zadowolona. Pragnie wszystko ulepszy.

2. Zwizek z ni wymaga wielu stara. Jest szczerze oddana mioci i dokada stara, by nasz zwizek by udany. 3. Chce mnie kontrolowa. Chce bra udzia w moim yciu, poniewa mnie kocha. 4. Jest nadmiernie zazdrosna i zaborcza. Jej jedynym celem jest ochrona naszego zwizku. 5. Jest zbyt uczuciowa. Ma czue i otwarte serce. 6. Jest zorganizowana i silna nie potrzebuje mojej opieki. Mimo i jest silna, potrzebna jest jej wiadomo, e moe na mnie liczy. 7. Pragnie odebra mi wolno i zmieni mnie w swego niewolnika. Dokada wszelkich stara, by zbudowa wspaniay zwizek i utrzyma midzy nami czno. Sformuowanie na nowo siedmiu mitw o kobietach jest ze strony mczyzny wielkim aktem oddania i mioci. Podjcie decyzji o wiczeniu si w dostrzeganiu w partnerce pozytyww, a nie negatyww to bezcenny dar dla obojga partnerw moliwo poznania, jak to jest, gdy patrzymy oczyma mioci. Co zdaniem kobiet mczyni powinni wiedzie o mioci, intymnoci i porozumieniu 8 Co robi, by normalnej kobiety nie zmieni w psychopatk

Uwaam siebie za kobiet przy zdrowych zmysach. Zasadniczo jestem rozsdna, logiczna, skoncentrowana i zgodna. Odznaczam si wysokim poziomem pewnoci siebie i inteligencji. Mam za sob ponad trzydzieci lat szkole zawodowych, studiw, praktyk duchowych i terapii osobistej, dziki czemu zyskaam niezwykle rozwinite umiejtnoci psychologiczne, ktre pomogy mi radzi sobie z nieuniknionymi w yciu trudnociami natury emocjonalnej. Musz jednak wyzna, e pomimo bogatego dowiadczenia i wszystkich moich zalet partner, mczyzna, ktrego kocham, potrafi doprowadzi mnie do szalestwa! Bardzo mi si podoba tytu tego rozdziau, podobnie jak wszystkim kobietom, ktrym go pokazaam, poniewa wikszo z nas raz po raz dowiadcza tego zjawiska w jednej chwili czujemy si absolutnie spokojne i przy Zdrowych zmysach, potem partner co mwi albo robi, co ujawnia najgorsz cz naszej natury, i w nastpnej chwili stwierdzamy, e zmieniamy si w osob, jak nigdy nie chciaymy by. To tak jakby nacisn klawisz, ktry powoduje, e czujemy si zagroone, przeraone, wymagajcej zazdrosne albo rozgniewane. Najbardziej za frustrujce jest to, e partner jako nie dostrzega zwizku Pomidzy swoim dziaaniem a nasz niepodan reakcj. Ile to razy w moich zwizkach zdarzao si, e ukochay mczyzna mwi co, a ja ju wiedziaam, e bd czua *i. jak... c, lepiej tego nie nazywa. Mimo to prbowaam <la mu szans naprawienia sytuacji. Mwisz powanie?" Pytaam w nadziei, e dotrze do niego znaczenie sw i si 214 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU wycofa. Albo odpowiadaam: To mnie przeraa" czy Rani, gdy tak postpujesz", mylc przy tym, e jeli zrozumie, jak le jego wypowied czy poczynania na mnie wpywaj, to si nad tym zastanowi. Jednake w wikszoci wypadkw nic to nie dawao, on brn dalej, najwyraniej niewiadom faktu, e jego postawa gwarantowaa ujawnienie si najgorszej czci mojej natury; uparcie odmawia innej odpowiedzi pomimo moich ostrzee, aluzji i prb. Naturalnie nie jestem osamotniona. Rozmawiaam z tysicami kobiet, ktre opisyway podobn sytuacj. Wiem, e m nie chce mnie dotkn ani wpdzi w straszny nastrj mwiy ale to jest tak, jakby mia list wszystkiego, co doprowadza mnie do szau, i po kolei to robi, a potem nie potrafi zrozumie, dlaczego zachowuj si jak wariatka!" Zgadzam si z t uwag ja take wiem, e wikszo mczyzn nie zamierza urazi ukochanej kobiety, a ju na pewno nie zaley im, eby robi i mwi rzeczy, ktre ujawni jej najgorsze cechy. Na nieszczcie jednak tak cigle si dzieje a to z prostej przyczyny, e mczyni nie maj pojcia, co doprowadza ich partnerki do szau. I o tym wanie traktuje ten rozdzia. Czy nie chciaby wiedzie, co robi, by twoja cudowna partnerka nie zmienia si w kobiet, ktrej nie znosisz? A czy my kiedykolwiek zastanawiaymy si, dlaczego

przechodzimy t okropn metamorfoz z rozsdnej i pewnej siebie osoby w roztrzsion, ogarnit obsesjami paranoiczk? W rozdziale niniejszym odpowiem na te pytania, omawiajc najwiksze bdy popeniane przez mczyzn oraz ich zachowania, przypuszczalnie bezwiedne i niezamierzone, ktre mog przemieni spokojn, mi kobiet w ruin emocjonaln. Poniej zamieszczona jest formua na ujawnienie najgorszej czci kobiecej natury. Dlaczego mczyzna miaby w ogle jej uywa? C, gdyby na przykad chcia unieszczliwi partnerk, zmusi do zerwania lub doprowaABY KOBIETY NIE ZMIENI W PSYCHOPATK 215 dzi do szau. Oczywicie wikszo mczyzn wcale nie dy do adnego z tych celw i dlatego nie bdzie si tak zachowywa, racja? Nieprawda! Niezalenie od tego, czy sobie to uwiadamiaj czy te nie, mczyni czsto stosuj zasady doprowadzania partnerki do szau na co dzie. W sporzdzeniu tej listy pomagay mi tysice kobiet. Podczas seminariw, rozmw i w ankietach pytaam: Jakie zachowania mczyzn sprawiaj, e ujawnia si najgorsza cz twojej osobowoci? Formua podana w tym rozdziale jest wynikiem ich szczerych odpowiedzi i zwierze. Sdz, e zawiera informacje bezcenne dla kadego mczyzny, ktry kocha kobiety i pragnie, by w jego yciu osobistym panowaa wiksza harmonia. Jeli chcesz naprawd pozna sekret uszczliwiania kobiety, przeczytaj ponisz list z otwartym umysem i sercem. Nie jest to lista z zaleceniami co robi", lecz zawiera porady czego nie robi", by zwizek dawa poczucie spenienia i satysfakcji, a partnerka nigdy nie miaa okazji ujawnia swych najgorszych cech. W poprzednich rozdziaach wyraaam nadziej, e skorzystasz z moich propozycji. Teraz jednak licz na przeciwiestwo e nigdy adnej z tych rzeczy nie zrobisz! Jak sprawi, by ujawniy si najgorsze cechy kobiety 1. Nie rozmawiaj z ni. 2. Nie suchaj partnerki i ignoruj jej potrzeby. 3. Sprzeciwiaj si. 4. Nie dodawaj jej otuchy ani nie pocieszaj. 5. Flirtuj z innymi kobietami. 6. Zachowuj dystans i chd. 7. Krytykuj. 8. Stosuj uniki i dwuznaczniki, 9. Zapominaj o swoich obietnicach, odwlekaj sprawy. 10. Lekcewa partnerk. H. Zachowuj w tajemnicy wasne sprawy. 216 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Uwaga dla mczyzn: Panowie, zapewne zauwaycie, e nie prbuj osadza gorzkich piguek. Zamierzam by taka szczera i rzeczowa, jak to tylko moliwe, poniewa mam nadziej, e dziki temu dostrzeecie negatywny wpyw na partnerk, jaki maj niektre wasze zachowania. Pamitajcie: Wierz, e wikszo mczyzn nie orien-

tuje si, jak silnie wpywa na kobiety ich zachowanie, i dlatego nie rozumie ich reakcji. Nie chodzi mi wic o to, by oczernia mczyzn i zrzuca na nich ca win pragn sprawi, by relacje pomidzy kadym z was a partnerk stay si lepsze! l Brak rozmw z partnerk Ona chce przedyskutowa z tob plany. Ty zmieniasz temat. Ona chce nawiza rozmow przy obiedzie albo podczas jazdy samochodem. Ty co mruczysz, ale nic nie odpowiadasz. Ona chce porozmawia o sprawie, ktra j martwi. Ty mwisz, e nie masz na to ochoty. Mczyznom naprawd niezbyt dobrze wychodzi mwienie o sprawach, o ktrych nie chc rozmawia. Wiem, co mylisz: w mojej naturze nie ley okazywanie uczu, nie zawsze czuj si dobrze, gdy musz radzi sobie z problemami emocjonalnymi, lubi milcze, zwaszcza gdy jestem zestresowany albo nie mam nastroju do rozmowy, nawet z ukochan kobiet. Nie ma w tym niezego. Prawd jednak jest, e kiedy mczyzna nie rozmawia z partnerk, ujawniaj si jej najgorsze cechy. Ju widz te wzniesione w gr oczy i sysz westchnienia: I znw si zaczynawykad o tym, e musimy wicej mwi." No i racja! Kwestia ta znalaza si na czele listy, poniewa jest najczstsz pretensj, jak wobec mczyzn wysuwaj kobiety, oraz najczciej cytowanym zachowaniem, ujawniajcym najgorsze kobiece cechy. ABY KOBIETY NIE ZMIENI W PSYCHOPATK 217 Syszc ten zarzut, niektrzy mczyni protestuj: Co to znaczy? Ja z moj partnerk rozmawiam przez cay czas." Tylko e nie chodzi tu o rozmowy o pogodzie, aktualnych wydarzeniach, dzieciach ani o sprawach neutralnych lecz o spenienie kobiecej potrzeby rozmw o czym szczeglnym, jak planowanie przyszoci, rozwizanie konkretnego problemu czy dyskutowanie o zwizku. Oto sposoby popeniania tego bdu przez mczyzn oraz opisy nieprzyjemnych reakcji, jakich mona si spodziewa po kobiecie, gdy partner z ni nie, rozmawia. Jakie poczynania mczyzn doprowadzaj kobiety do szau Brak reakcji, gdy partnerka podejmuje temat, ktrego nie chcesz omawiamilczenie lub odpowied pswkami, zasadniczo jednak zignorowanie jej wypowiedzi. Gniew lub pretensje do partnerki z powodu podjcia jakiego tematu oraz wymuszenie na niej rezygnacji z dalszej rozmowy. Wymijajce odpowiedzi na pytania partnerki, niepodawanie informacji, nieudzielanie rad. Podrywanie si w rodku rozmowy i zajmowanie czym innym ogldaniem telewizji, gr na komputerze, przegldaniem dokumentw na biurku, czyli taktyczne zakoczenie rozmowy. i* Obietnice, e porozmawiasz o tym pniej, lecz niepouszanie tego tematu w przyszoci, a gdy robi to Partnerka, odmowa dyskusji.

 Ukrywanie wasnych kopotw i odsuwanie si od Partnerki, zamykanie w sobie. 218 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU W jaki sposb brak rozmowy ujawnia w kobiecie najgorsze cechy Martwi si i niepokoi, o jakich odczuciach partner nie chce rozmawia. Ogarnia j niepewno, poniewa brak informacji odbiera jej poczucie bezpieczestwa oraz budzi wraenie., e partnerowi nie zaley na niej na tyle, by chcia z ni porozmawia. Staje si kapryna, poniewa czuje si odpychana. Wydaje si wymagajca i uparta, prbujc nawiza jednak rozmow z partnerem. Wydaje si zrzdzi i narzeka, gdy raz po raz podejmuje temat, na ktry chce porozmawia. Wydaje si bliska obsesji, mwic cigle w nadziei, e partner w kocu jej odpowie. Staje si za i ma pretensje, e partnera nie obchodzi jej potrzeba rozmowy. ABY KOBIETY NIE ZMIENI W PSYCHOPATK 219 Co mczyzna powinien wiedzie Kiedy nie rozmawiasz z partnerk, ona czuje si niekochana i niewana. Nie zawsze taka rozmowa jest dla ciebie wygodna czy podana, lecz konsekwencje jej braku s jeszcze gorsze. Co mczyzna moe zrobi 1. Kiedy stwierdzasz, e nie masz ochoty na rozmow, przypomnij sobie, e intencj kobiety nie jest prba kontrolowania ciebie, lecz nawizania z tob cznoci. 2. Nie odpowiadaj milczeniem, lecz potwierd fakt prby nawizania rozmowy, a jeli moment jest nieodpowiedni; ustal inny (zob. rozdz. 9). 3. Pamitaj, e im bardziej odwlekasz rozmow dotyczca. planw na blisk lub dalsz przyszo czy rozwizania delikatnej sprawy, tym bardziej bdzie ona niezrczna, gdy W kocu do niej dojdzie. Powiedz sobie, e im wczeniej to zaatwisz, tym mniej to bdzie bolesne. Ignorowanie sw i potrzeb partnerki Ona mwi o swoich potrzebach. Ty mwisz sobie, e to nic wanego. Ona mwi, e nie czuje si w zwizku szczliwa. Ty j lekcewaysz i twierdzisz, e za bardzo zrzdzi i narzeka. Ona mwi, e czekaj trudny tydzie i bdzie potrzebowaa twojej pomocy i wsparcia. Ty w jaki sposb blokujesz t informacj i w ogle nie prbujesz jej pomc. Przewanie kobiety z zapaem mwi ukochanemu mczynie, w jaki sposb mona je uszczliwi. Kiedy zwizek nabiera powanego charakteru, mwi o swoich potrzebach, o tym, co je zadowala, a co martwi i denerwuje. Aby si upewni, e informacje te trafi do adresata,

powtarzaj je raz po raz! Niestety, najczciej jednak mczyni w ogle nie suchaj i cakowicie ignoruj te potrzeby. Mczyni nie okazuj uwagi na rne sposoby. Partnerka zdobywa si na odwag, by wyzna, i czuje si zaniedbywana, on jednak nie prbuje wcale temu zaradzi. Mijaj dni, tygodnie, miesice, i dalej jest tak, jakby ona W ogle nic nie powiedziaa. Mwi mu, jak wiele dla niej Staaczy telefon od niego, gdy on wyjeda subowo, lecz **n nigdy nie dzwoni. Prosi go, by w rodowe wieczory, kiedy on zajmuje si dziemi, nie pozwala im oglda telewizji do pna, bo nie bd mogy zasn, a mimo to ^ kad rod po powrocie do domu zastaje dzieci rozbrykane i podniecone zbyt dugim ogldaniem. Wszystkie sytuacje sprowadzaj si do jednego: albo mczyni nie j tego, co mwi do nich kobiety, albo te wol ich ignorowa. 220 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Niedawno zadzwonia do mnie przyjacika, by opowiedzie mi smutn histori, doskonale ilustrujc bd, jaki popeniaj mczyni nie suchajc kobiet, oraz smutne tego konsekwencje. Lynda jest od osiemnastu lat on Irvinga. Wychowali dwoje dzieci i zbudowali jak wydawao si ich przyjacioomudane maestwo. Przez ostatnie pi lat jednak Lynda bya bardzo nieszczliwa. M w gruncie rzeczy ignorowa j, pogrony we wasnym wiecie pracy i trosk. Popada w zmienne nastroje, nierzadko ogarniao go przygnbienie, a swj gniew wyadowywa na onie i dzieciach, czsto wybuchajc i generalnie nie stanowic miego towarzystwa. Lynda i Irving nie kochali si od bardzo dawna, ich maestwo w gruncie rzeczy lego w gruzach. Lynda prbowaa porozmawia z mem o ich problemach. Na pocztku zaczynaa mwi o swoich odczuciach, lecz on szybko zmienia temat albo wychodzi z pokoju. Czas mija, nic si nie zmieniao, a Lynd ogarniaa coraz wiksza frustracja. Co par miesicy powtarzaa Irvingowi, e musz porozmawia, e sprawy ukadaj si strasznie. Za kadym razem wygldao to tak samo: ona mwia, pakaa, bagaa go, by zechcia razem z ni pracowa nad ich zwizkiem, on natomiast siedzia zgarbiony na kanapie, bez sowa wpatrujc si w swoje rce. I dalej nic si nie zmieniao. Lynda powiedziaa mi, e w cigu ostatnich dziewiciu miesicy dosza do takiego punktu, i zacza mu grozi rozwodem, desperacko bowiem liczya, e wstrznie nim i on w kocu zrobi co, by uratowa maestwo, lecz nawet to nie odnioso skutku. Pewnego dnia Lynda w kocu uwiadomia sobie, e nie jest w stanie duej tak y. Postanowia powiedzie Irvingowi, e chce separacji. Kiedy tamtego wieczoru wrci z pracy, ju na niego czekaa. Posuchaj, Irving zacza, walczc ze zami prbowaam i prbowaam, ale duej tak nie mogMyl, e najlepszym dla nas wyjciem bdzie separacja. Chc, eby si wyprowadzi. Irving patrzy na on wstrznity.

ABY KOBIETY NIE ZMIENI W PSYCHOPATK 221 Chcesz separacji? Czy ty wiesz, co mwisz? Nie wierz wasnym uszom. Co si stao? Co si stao? powtrzya Lynda ze zdziwieniem. Jak moesz mnie o to pyta? Przez pi lat prosiam ci, ebymy co zrobili z naszym maestwem, pakaam i mwiam, jaka jestem nieszczliwa, ale ty najwyraniej w ogle mnie nie suchae! Nie moesz tak postpi, nie dajc mi szansy. To dla mnie grom z jasnego nieba. Nie wydaje ci si, e powinnimy spraw przemyle? prosi Irving. Daam ci sto razy szans, eby to przemyla odpara Lynda.Nie mwisz chyba powanie, e jeste zaskoczony. Gdzie bye przez ostatnie pi lat? Lynda pakaa z bezsilnoci, gdy powtarzaa mi t rozmow. Najgorsze w tym byo, jak wyznaa, e Irving jest dobrym czowiekiem, a ona wiedziaa, mimo i wydawao jej si to nieprawdopodobne, e rzeczywicie nie sucha tego, co mwia mu przez pi lat. Jak mg tak ignorowa moje ostrzeenia i proby? zapytaa. Nie jestem pewna, czy znam odpowied na to pytanie. Moe Irving, jak wielu innych mczyzn, nie chcia sucha o rzeczach, ktre budziy w nim poczucie klski; moe nie potrafi rozwiza problemw Lyndy i dlatego podwiadomie zdecydowa si je ignorowa. A moe po prostu nie bra serio jej sw, uznajc je za zwyke zrzdzenie. Niezalenie jednak od powodu nie sucha i zapaci za to Utrat ony. 1 By moe nie zawsze konsekwencje wynikajce z nieWichania kobiety, ktra zwierza si ze swych trosk, i ignorowania jej potrzeb s a tak powane, przynajmniej na |*zie. Dlaczego jednak zapdza si w lepy zauek, by TOpiero wwczas zwrci uwag na partnerk? Po co ^prowadza j do czynw ostatecznych, histerycznych, do grb, zanim wreszcie potraktuje si jej :by powanie? Kobiety nie znosz takie by, mi take nie znosz, gdy partnerki takie si staj. 222 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Ten stary dowcip opowiadam czasem na seminariach, gdy prbuj wprowadzi temat na wesoo: Pewien mczyzna i pewna kobieta byli maestwem od czterdziestu lat. Raz w tygodniu przez ostatnie trzydzieci lat ona powtarzaa mowi, e opuci go, jeli on si nie zmieni. Ktrego dnia wrci do domu i zasta j pakujc wszystkie swoje rzeczy. Co si stao?" zapyta. W czym problem?" Kobiety ta anegdota bawi, mczyni natomiast zwykle si nie miej. Czsto si zastanawiam, czy nie rozumiej artu czy te doskonale go rozumiej, lecz im si nie podoba! Prbuj jednak w tym miejscu powiedzie tylko to: nie naley doprowadza kobiety do sytuacji, w ktrej grozi odejciem, traci ochot na seks czy zamienia si w jdz, eby dopiero wwczas wysucha, co waciwie prbuje

przekaza partnerowi. Jakie poczynania mczyzn doprowadzaj kobiety do szau Nie przyjmuje do wiadomoci tego, co partnerka mwi, w chwili gdy to mwi, i zachowuje si tak, jakby nie mg si doczeka, kiedy wreszcie zamilknie, by od razu wyrzuci jej sowa z pamici. Odbiera znaczenia temu, co partnerka mwi o swoich potrzebach, stwierdzajc, e jest zbyt kapryna albo wymagajca. Zwleka z daniem tego, o co partnerka prosi, a do ostatniej chwili, jakby sprawdzajc, jak daleko si moe posun i czy ona sama wczeniej nie zrezygnuje. Minimalizuje wag potrzeb lub prb partnerki) dochodzc do wniosku, e nie s one naprawd istotne, a tym samym nie trzeba ich spenia. Pozornie sucha i okazuje ch spenienia prb, lecz w rezultacie j ignoruje i nie podejmuje prb, by cokolwiek zrobi. ABY KOBIETY NIE ZMIENI W PSYCHOPATK 223 Jak ignorowanie sw i potrzeb kobiety wyzwala jej najgorsze cechy Staje si niepewna siebie i przestraszona, poniewa ma wraenie, e partnerowi na niej nie zaley. Staje si wymagajca, poniewa czuje si lekcewaona, gdy partner nie podejmuje wysiku, by da jej to, o co prosi. Wydaje si zrzdzi i narzeka, gdy cigle musi prosi o to samo. Staje si za i ma pretensje, poniewa partner lekceway jej odczucia. da i nawet grozi, by zwrci na siebie uwag partnera. Zachowuje si jak jdza, gdy sobie uwiadamia, e partner wiadomie ignoruje sprawy dla niej wane. Ogarnia j niepokj i napicie, bo zastanawia si, czy partner zdecyduje si do niej dotrze czy te nie. Co mczyzna powinien wiedzie Niesuchanie partnerki i ignorowanie jej potrzeb budzi w niej poczucie, e nie kochasz jej na tyle, by traktowa j powanie, oraz e nie obchodzi ci, w jaki sposb twoje zachowanie wpywa na ni czy na zwizek. Ironia polega na tym, e im duej odkadasz spenianie potrzeb partnerki, tym bardziej staje si ona wymagajca i tym trudniej j zadowoli, kiedy wreszcie decydujesz si sprbowa, Co mczyzna moe zrobi * Potraktuj suchanie o potrzebach i pragnieniach parterki jako polis ubezpieczeniow dla zwizku. Partnerka ^aje ci klucz do uszczliwienia jej, a kiedy jest szczliwa, tobie te jest z ni lepiej. *. Przez tydzie sprbuj si skupi na jednej z prb Partnerki: okazywanie uczucia, spdzanie wikszej iloci 224 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU czasu z dziemi, sprztanie ubra po sobie i tak dalej, i postaraj si j speni.

3. Traktuj partnerk powanie. Ona mwi serio i jeli o co prosi, nie jest to kaprys, tylko rzecz dla niej wana poniewa wany dla niej jeste ty. l Sprzeciw Ona cigle ci prosi, eby nie baagani w sypialni i odkada swoje rzeczy na miejsce, a ty tego nie robisz. Ona mwi, e nie lubi, kiedy czytasz pisma pornograficzne, i e najlepiej by byo, gdyby ich nie prenumerowa. Odpowiadasz, eby nie zachowywaa si jak twoja matka i przestaa ci rozkazywa. Ona pyta, czy nie mgby uprzedza, e nie pjdziesz spa o zwykej porze w te dni, gdy do pna ogldasz telewizj, i czy nie mgby mwi jej wtedy dobranoc, tak eby nie musiaa na ciebie czeka. Denerwujesz si i odpowiadasz, e nie zamierzasz informowa jej o kadym swoim kroku. Mczyni s na tym punkcie niezwykle czuli, dlatego postaram si wyj ani t kwesti delikatnie. W poprzednich rozdziaach mwilimy ju o wewntrznej mskiej potrzebie niezalenoci i o ich strachu przed utrat wolnoci. Wiem, jak draliwi bywaj panowie, gdy odczuwaj konieczno natychmiastowej odpowiedzi" partnerce, podporzdkowania si" jej probie albo maj wraenie, e im rozkazuje". Musz jednak pozna prawd najpewniejszym sposobem na przeksztacenie miej, serdecznej kobiety w rozzoszczon jdz jest pozwolenie, by zwizkiem rzdzia buntownicza cz ich osobowoci. Orientuj si, e wielu czytelnikw moe buntowa si? przeciwko mnie i treci tego rozdziau. Pierwotny aspekt mskiej natury moe zareagowa na wraenie, e oto mwi? im, by zrezygnowali, poddali si, ulegli i pozwolili* ABY KOBIETY NIE ZMIENI W PSYCHOPATK 225 kobiety po nich deptay. Naturalnie wcale nie o to mi chodzi. Rzecz nie w rezygnacji z wolnoci, lecz w oswobodzeniu buntownika, ktry by moe rzdzi ich yciem. A skd waciwie wzi si ten buntownik? Narodzi si wwczas, gdy w dziecistwie kady chopiec musia przeci emocjonaln wi czc go z matk i okreli siebie na nowo jako osob oddzieln i niezalen od niej, stajc si w ten sposb mczyzn. Proces separacji jest niezbdny, jeli chopiec ma wyrosn na zdrowego, autonomicznego mczyzn, zachowania buntownicze za s istotnym jego elementem. W szczeglnoci odnosi si to do okresu dojrzewania, kiedy to modzieniec usiuje przesta by synkiem mamusi i wyksztaci wasn osobowo. Na czym wic polega problem? Ano na tym, e w przypadku wielu chopcw proces oddzielenia nigdy nie zosta w peni przeprowadzony czasami dlatego e matka na to nie pozwala i wywouje w synu poczucie winy za odejcie, czasami dlatego e gdy ojciec umar, jest nieobecny albo Znca si nad rodzin, syn musi zaj jego miejsce i przybiera wobec matki funkcj opiekuna, a czasami dlatego e synowska mio jest tak silna, wizi za w rodzinie tak mocne, e podwiadomie pozostaje on zaleny emocjonal-

nie od matki, co skutecznie zapobiega jego przeksztaceniu si w osob autonomiczn. Co si dzieje w sytuacji, gdy mczyzna nigdy cakowicie nie oddzieli si emocjonalnie od matki? Musi proces ten przeprowadzi wobec innych kobiet w swoim %ciu, zwaszcza ony, dziewczyny czy kochanki, buntujc przeciwko temu, co odbiera jako kontrol, wpyw czy . Brzmi uroczo, nieprawda? 7^ Czy taki mczyzna uwiadamia sobie, co ley u rda *8o zachowania? Przypuszczalnie nie. A czy jego partnerka *daje sobie z tego spraw? C, ujmijmy to tak: wemy wraliw kobiet i poczmy j z mczyzn, ktry je swj bunt. Co otrzymamy? Sfrustrowan, z, 'tyczn kobiet, ktra ma wraenie, e jest na skraju twa! kobiet 226 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Skd wiadomo, e mczyzna jest buntownikiem? Poniej zamieszczam krtki test typu prawdafasz". Naturalnie kto nie ma ochoty, nie musi go robi. Czy jeste buntownikiem? 1. Zwrot wywiera presj" jest jednym z czciej uywanych terminw w twoim sowniku mioci, jak na przykad: Nie wywieraj na mnie presji zu tej sprawie, bo nic z tego nie bdzie. Kiedy mwisz mi, czego chcesz, odbieram to jako prby nacisku. Naprawd nie znosz, kiedy wywierasz na mnie presj, ebym robi rzeczy w rodzaju przeczytania tej ksiki. 2. Kiedy kobieta ci o co prosi, czujesz niekontrolowane pragnienie zrobienia czego przeciwnego. 3. Nie lubisz okrelenia buntownik" i nie zgadzasz si z nim, poniewa wolisz myle o sobie jako o czowieku niezalenym, ktry nie chce zrezygnowa z wadzy i sta si miczakiem". 4. Test ten uwaasz za okropny. I jak poszo, panowie? Jeli ktry z was uzna test za idiotyczny, nie chcia zastanowi si nad pytaniami i ani razu si nie rozemia moje gratulacje, to buntownik pierwszej wody! Do artw jednak, poniewa czas na podkrelenie wanej kwestii: problem buntownika polega na tym, e kada jego interakcja z partnerk przechodzi w walk o wadz, w ktrej on podwiadomie czuje, e musi udowodni sobie wasn niezaleno oraz niezdolno do poddania si czyjej kontroli. Ona mwi: Wyjedmy na weekend", on czuje przymus, by odpowiedzie, e jest zbyt zajty, nawet jeli w gbi ducha ma ochot na wyjazd. Ona mwi, e chciaaby si kocha, on nagle jest bardzo zmczony i obojtny, cho dziesi minut wczeniej sam mia ju to zaproponowa. Ona krytykuje ABY KOBIETY NIE ZMIENI W PSYCHOPATK 227 zachowanie jego przyjaciela, on gwatownie staje w jego obronie, mimo e wanie myla to samo, co ona powiedziaa.

Jakie poczynania mczyzn doprowadzaj kobiety do szau Opiera si jej probom i czsto postpuje w sposb odwrotny. Nie zgadza, si z jej punktem widzenia po to tylko, by si sprzeciwi. Interpretuje jej proby i dania jako prby wywierania presji i przesadnie reaguje, wyraajc niezadowolenie z partnerki. Podejrzliwie odnosi si do okazywania przez partnerk mioci i traktuje to jako manipulacj. Na propozycje pomocy i wsparcia albo rady partnerki reaguje tak, jakby z jej strony byy to prby zdobycia kontroli w zwizku, i odmawia wzicia pod uwag jej sw, nawet jeli w danej sytuacji s rozsdne. Wstrzymuje si od dodawania partnerce otuchy lub od okazywania jej mioci, eby na przyszo tego nie oczekiwaa, a on nie musia czu si do takich zachowa Zobowizny. Jak postawa buntownika wyzwala w kobiecie najgorsze cechy Czuje si zraniona i niekochana, poniewa partner Wydaje si jej przeciwnikiem. Staje si niepewna i wymagajca, kiedy partner ukrywa mio. Jest sfrustrowana i spita, kiedy partner opiera si 'Ugestiom lub nie chce odpowiada na pytania. Zaczyna matkowa, kiedy partner zachowuje si jak ^buntowany nastolatek. 228 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Zmienia si w jdz, kiedy partner zmusza j do walki o wadz w zwizku. Staje si poirytowana i zaczyna kontrolowa, kiedy partner odmawia najdrobniejszych nawet dziaa sucych utrzymaniu zwizku. Co mczyzna powinien wiedzie Kiedy zachowujesz si jak buntownik, ustawiasz partnerk na pozycji wroga. Kiedy traktujesz j jak matk, od ktrej musisz si wy zwoli, ujawniasz w niej najgorsze cechy. Im bardziej opierasz si partnerce i zwizkowi, w tym gorszym jest ona stanie i tym czciej zachowuje si w sposb, jakiego obawiasz si najbardziej. ABY KOBIETY NIE ZMIENI W PSYCHOPATK 229 Co mczyzna moe zrobi 1. Starannie wybieraj potyczki. S w zwizku sytuacje, kiedy trzeba wyznaczy granice, tupn nog, powiedzie nie" lecz nie przez cay czas! Zamiast cigej buntowniczej reakcji na prby czy potrzeby partnerki, wybierz moment, kiedy taka postawa jest waciwa. Wiesz, co dla ciebie ma znaczenie spdzanie czasu z kolegami, ogldanie w spokoju telewizji, luz w weekendy i negocjuj w tych sprawach, ale nie buntuj si przeciwko kadej probie partnerki. W przeciwnym razie zwizek

zamieni si w pole bitwy, z ktrej nikt nie wyjdzie bez szwanku. 2. Kiedy czujesz bunt, przypomnij sobie, e intencj partnerki nie jest sprawowanie kontroli nad tob ani zmiana ciebie w posusznego chopczyka, lecz czno, intymno i harmonia. 3. Popracuj nad problemem matki. Zdaj sobie spraw, e nie brzmi to zachcajco, lecz jeli podejrzewasz, e twoje uczucia do matki to kwestia spltana i nierozwizana, ktra by moe odbija si na twoich relacjach z partnerk, poczyn kroki, by uwolni si od uwarunkowa z przeszoci. Udaj si do terapeuty, wstp do mskiej grupy, rozmawiaj z innymi czonkami rodziny zrb cokolwiek, co pomoe ci sta si bardziej wiadomym wasnych reakcji mniej reaktywnym" wobec otoczenia. l Brak wsparcia i pociechy Ona mwi, e martwi si, bo najwyraniej nie jeste z ni szczliwy, utrzymujc taki dystans i nie okazujc uczucia. Odpowiadasz, e to jej wymysy, i radzisz, by si uspokoia. Ona pewnego wieczoru wyznaje, e denerwuje si wystpieniem w pracy, ktre czekaj nastpnego poranka, i prosi, by j przytuli. Nie czujesz si dobrze w tej sytuacji i pod pretekstem sprawdzenia poczty elektronicznej wychodzisz z sypialni. Ona na wspomnienie bolesnego incydentu z przeszoci zaczyna paka. Patrzysz, lecz nic nie mwisz ani nie prbujesz jej pocieszy. Jeli zapyta kobiet, od kogo w trudnych momentach jnona spodziewa si pociechy i otuchy: od partnera czy ^przyjaciki, wikszo przyzna, e od przyjaciki. SmutJie to, lecz prawdziwe mczyznom istotnie pocieszanie *ie wychodzi najlepiej. W chwilach przygnbienia kobiety Pragn, by kto ich wysucha, przytuli je, uspokoi Opowiedzia, e wszystko bdzie dobrze. Mczyni natoOuast udzielaj wwczas rad i polece albo te odsuwaj si, * niekiedy wrcz gani za taki nastrj. l Przypomnijmy sobie, jak omawialimy kobiec popZeb poczucia bezpieczestwa. Kiedy kobieta czuje si !*>groona czy przestraszona, instynktownie szuka pomomajc nadziej, e sowa otuchy zmniejsz zmartwie Tak wic jeli zamiast pociechy spotyka si z chobrakiem zainteresowania czy dezaprobat ze strony ibiet 230 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU partnera, jej strach jeszcze ronie i czuje si gorzej ni na pocztku. Bo jeli na pocztku bya tylko troch zmartwiona, to teraz jest ju bardzo nie tylko sam spraw, ale te reakcj partnera! Schemat ten niestety jest do powszechny w zwizkach intymnych: w chwili gdy kobieta prosi o wsparcie i otuch ukochanego, ktry jest w gruncie rzeczy porzdnym, wraliwym facetem, on od razu sztywnieje i robi co wrcz przeciwnego do jej proby. Ona pragnie, by zbliy si do niej on si odsuwa. Jej potrzeba sw zachty on

milknie. Ona pragnie usysze, e wszystko bdzie w porzdku jego wyrana niech sprawia, e zaczyna wierzy, i n i c nie bdzie w porzdku. Dlaczego tak wielu mczyznom trudno sprawia okazanie ukochanej, e j wspieraj? Oto kilka przyczyn: Mczyni odczuwaj, e musz rozwiza problem, i popadaj w przygnbienie, kiedy jest to niemoliwe Czy zastanawialicie si czasem, dlaczego mczyzna widzc, e partnerka czym si martwi, zaczyna analizowa, zadaje mnstwo pyta, proponuje sugestie i kierunki, a nawet zoci si, kiedy ona nie reaguje na jego wysiki? Rzecz w tym, e mczyni s zorientowani na rozwizanie zostali wychowani w poczuciu, e s odpowiedzialni za napraw tego, co nie dziaa. Co mczyzna powinien wiedzie Czsto bdnie interpretujesz prob kobiety o pociech i otuch jako prob o napraw tego, co jest nie w porzdku. ABY KOBIETY NIE ZMIENI W PSYCHOPATK 231 Kiedy wic kobieta cierpi, czujesz si odpowiedzialny za znalezienie rozwizania, twj umys natychmiast zaczyna nad tym pracowa. Naturalnie kada kobieta wie, e kiedy czuje strach lub niepewno, nie zaley jej na reakcji umysu partnera, lecz jego serca. To, co poprawia jej nastrj, moe i nie jest z pozoru logiczne, ale za to skuteczne: przytulenie, pocaunki, sowa w rodzaju: Rozumiem, kochanie, i bardzo mi przykro, e przez to musisz przechodzi" albo Co mam zrobi, eby ci pomc?" Wiem, e trudno ci w to uwierzy. To znaczy, e ona poczuje si lepiej, jeli wezm j w objcia i powiem kilka czuych swek, cho to wcale nie rozwie jej problemu?" Odpowied brzmi: tak. W zrozumieniu pomocna moe okaza si myl o tym, jak pocieszasz przestraszon szecioletni creczk. Po prostu przytulasz j i okazujesz mio, a ona dziki temu uspokaja si adne sowa nie zrobiyby tego lepiej. No c, w kadej kobiecie, nawet najsilniejszej i odpornej na ciosy, mieszka maa dziewczynka, ktra czasami si boi. Nie zawsze wie, jak o to poprosi, ale w takich chwilach potrzeba jej tego samego co maej dziewczynce silnych, pewnych ramion, w ktrych czuje si bezpieczna, ktre przypominaj jej, e nie jest sama. Bywa tak, e kiedy mczyzna czuje si szczeglnie bezsilny wobec problemw ukochanej, nie wie, jak zagodzi jej bl czy naprawi sytuacj, wpada w zo, pozornie na ni. Reakcja taka sprawia, e kobieta nic nie rozumie: jjPrzecie to ja cierpi, dlaczego on zoci si na mnie?" Prawd mwic, on w gruncie rzeczy wcale nie zoci si? na ni, tylko na siebie, poniewa ma poczucie, e Ponis klsk, e nie potrafi jej ochroni albo uratowa. Jeli jednak nie uwiadamia sobie tego, co si w nim dzieje, jego gniew znajduje ujcie i sprawia, e partnerk

traktuje z irytacj, krytycznie, czasem i podle. A to z kolei Wyzwala w kobiecie najgorsze cechy, bo osoba, ktr Poprosia o pomoc w trudnej chwili, zwrcia si przeciwko niej. 232 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Mczyni czuj si winni, bo przyczynili kobiecie blu, i kieruj gniew przeciwko niej Zrozumienie tego mechanizmu zajo mi wiele lat, lecz pomg on wyjani reakcje mczyzn. Kobieta mwi mowi, e zrobi co, co j zranio, albo e z jakiego powodu jest nieszczliwa i pragnie z jego strony otuchy. Zamiast jednak przeprosi czy pocieszy, mczyzna wpada w gniew na partnerk, oskarajc j o przewraliwienie, nadmierne wymagania i tak dalej. O co tu chodzi? Przypuszczalnie czuje, e partnerka z jego winy jest nieszczliwa, albo jest upokorzony, bo wskazuje jakie jego zachowanie, ktrego sobie nawet nie uwiadamia. Zamiast przyzna, e popeni bd, oskara j o wywoywanie" w nim wyrzutw sumienia. Kiedy kobieta mwi partnerowi, e boi si lub martwi, a on si na ni zoci, sytuacja staje si dwadziecia razy gorsza. Bo jej zamiarem nie jest jego krytyka ani obwinianie ona chce poczu si lepiej, wiedzie, e znowu jest bezpieczna i kochana, i prosi w ten sposb o pomoc i otuch. ABY KOBIETY NIE ZMIENI W PSYCHOPATK 233 Co mczyzna powinien wiedzie Czsto popeniasz bd, odczytujc proby kobiety o pociech, wsparcie i mio jako obwinianie. Jakie poczynania mczyzn doprowadzaj kobiety do szau Robi wykady i udziela rad w trudnych chwilach, kiedy tak naprawd potrzebne s zrozumienie i wspczucie. Reakcja odwrotna ni ta, o ktr prosi partnerka, czyli odsuwa si, zamiast suy wsparciem. Lekceway troski i zmartwienia partnerki jako objaw przewraliwienia oraz ignoruje jej potrzeb wsparcia. Gniewa si na partnerk i irytuje z powodu jej zmartwie, co tylko pogarsza jej stan. Obwinia jza potrzeb wsparcia, jakby bya nadmiernie saba lub zbyt wymagajca. Minimalizuje wag jej uczu, uznajc, e nie zasuguj na powane potraktowanie. Analizuje i logicznie podchodzi do problemu, kiedy jej potrzebne s mio i czuo. Jak brak wsparcia i pociechy wyzwala w kobiecie cechy najgorsze Czuje si porzucona i odrzucona, gdy jej proba o pociech spotyka si z obojtnoci i chodem. Czuje si zagroona i przestraszona, gdy prosi o otuch, a jej nie otrzymuje. Wydaje si wymagajca i zdesperowana, gdy part-

ner zmusza j do baga o okruch pociechy. Staje si niespokojna i spita, gdy czuje, e partner nie rozumie jej prb. Wpada w depresj, gdy nie czuje si z partnerem bezpieczna. Co mczyzna powinien wiedzie Kiedy kobieta prosi o pociech i otuch, a ty odpowiadasz obojtnoci, oddaleniem albo gniewem, w niej budzi si odczucie, e nie obchodzi ci jej cierpienie i e nie kochasz jej na tyle, by jej pomaga w trudnych chwilach. Im czciej odmawiasz sw otuchy, tym bardziej przeraona staje si kobieta i tym silniej potrzeba jej zapewnie z twojej strony. 234 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Co mczyzna moe zrobi 1. Przypomnij sobie, e nie trzeba ratowa partnerki ani naprawia sytuacji partnerka chce wiedzie, e jeste przy niej w trudnych chwilach, e nie jest sama. Przytulenia, pocaunki, czuoci i inne wyrazy wsparcia emocjonalnego nie mog zaszkodzi. Jeli sdzisz, e widzisz sposb rozwizania problemu, zapytaj partnerk, czy moesz udzieli jej rad. Czasami zostan one przyjte. A innym razem ze zdziwieniem przekonasz si, e w gruncie rzeczy wcale nie zaley jej na logicznym podejciu do sprawy, tylko na tym, by wysuchano i udzielono jej wsparcia emocjonalnego. 2. Kiedy partnerka mwi, e jakie twoje zachowanie zranio j i potrzebuje zapewnie i pociechy, postaraj si odsun na bok dum i wycignij do niej rk. Jej zaley wycznie na poczuciu cznoci, na tym, by znowu bya szczliwa, a nie na obwinianiu ciebie i cigym wracaniu do przeszoci. 3. Pamitaj: najcenniejsz rzecz, jak moesz ofiarowa partnerce, nie s twoje rady ani logiczne mylenie, lecz mio. Twoja mio ma moc uzdrawiania jej serca, a to jest wicej warte od wszystkich rozwiza problemu, jakie moesz zaproponowa. l Flirt z innymi kobietami Droga Barbaro, mj partner, z ktrym jestem od trzech lat, ma okropny zwyczaj flirtowania, co doprowadza mnie do szau. Kiedy jestemy razem, zawsze gapi si na inne kobiety, zwaszcza na ich ciaa, a czasem na moich oczach je zaczepia, chocia temu zaprzecza. Kiedy mwi mu, jak bardzo rani mnie jego zachowanie, twierdzi, e po prostu traktuje je po przyjacielsku i artuje ze wszystkimi wytykajc mi niepewno i zazdro. Problem polega na tym, e jego zachowanie rzeczyABY KOBIETY NIE ZMIENI W PSYCHOPATK 235 wicie budzi we mnie niepewno, wic nawet nie mog si broni. Nie sdz, by kiedykolwiek mnie zdradzi, wic dlaczego a tak bardzo mnie to niepokoi? Prosz o pomoc! To tylko jeden z setek listw, jakie na przestrzeni lat otrzymaam od kobiet narzekajcych, e flirty partnera

z innymi kobietami wyzwalaj w nich najgorsze cechy. Mczyni czsto si miej, kiedy poruszam ten temat, jakby chcieli powiedzie: O tak, wiem, e kobiety cay czas maj o to pretensje, ale naprawd przesadzaj." C, jestem tu po to, by oznajmi, e jednak nie jest to przesada oraz e taki rodzaj swobodnego rozdzielania energii seksualnej, aczkolwiek spoecznie aprobowany, jest jednym ze miertelnych wrogw zwizku intymnego, a take skutecznym sposobem na doprowadzenie najbardziej pewnej siebie kobiety do ruiny emocjonalnej. U w a g a d o mczyzn: Zanim zaczniecie oskara mnie o krytykowanie was, pamitajcie, prosz, e rozmawiaam o tej sprawie z tysicami mczyzn i kobiet w trakcie moich seminariw i sdz, i mog to dobrze wyjani. Nie chodzi o to, kto ma racj, a kto nie, kto jest dobry, a kto zy, lecz o zrozumienie wpywu, jaki flirt ma na energi emocjonaln i seksualn zwizku intymnego. Tak wic z otwartymi umysami wysuchajcie mnie, gdy bd tumaczya, w jaki Sposb by moe sabotujecie wasne ycie osobiste, sfer uczu, nie zdajc sobie z tego sprawy. Bankowy rachunek seksualny Wyobramy sobie, e kada kobieta i kady mczyzna Posiadaj bankowy rachunek seksualny". Na rachunku tyra znajduje si okrelona ilo energii emocjonalnej 1 seksualnej, w skad ktrej wchodz podanie, namitOo, pragnienie i tak dalej. Podobnie jak mona zgodnie "' Wasn wol rozporzdzi zawartoci konta pieninego " wyda wszystkie pienidze, zainwestowa, odda innym 236 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU waciciel rachunku seksualnego sam decyduje, co zrobi z pozostajcymi na nim wkadami. W przypadku osoby samotnej jest to tak, jakby inwestowaa drobne oszczdnoci z rachunku seksualnego w partnera, a potem czekaa, by si przekona, czy inwestycja si zwrci. Kiedy zwizek si nie ukada, przestaje inwestowa w niego energi seksualn, emocjonaln i romantyczn. Wypaca" j, umieszcza na rachunku seksualnym i czeka na kolejn sposobno zainwestowania. I jak wszyscy marzymy, by znale inwestycj finansow, ktra da nam olbrzymie dywidendy do koca ycia, tak samo osoba samotna marzy, e trafi w dziesitk spotka partnera, w ktrego bdzie moga zainwestowa ca swoj mio, marzenia oraz oszczdnoci seksualne i emocjonalne." Kiedy zakochamy si i powanie zaangaujemy w zwizek, zaczynamy razem mieszka albo si pobieramy, to tak jakbymy znaleli inwestycj, o ktr zawsze nam chodzio. Decydujemy, e naszym celem jest emocjonalne i seksualnie zainwestowanie siebie w zwizek na zasadach wycznoci inwestycje dodatkowe albo lokaty krtkoterminowe nie s dozwolone! Dzie po dniu, rok po roku wpacamy depozyty" (nie miejcie si!) na wybrany rachunek. Z czego skadaj si owe depozyty? Z intymnoci, cznoci, czuoci i mioci. Co mczyzna powinien wiedzie Kada czno emocjonalna z partnerk, kade otwarcie przed ni serca, kada rozmowa, kade wyznanie mioci,

kady wyraz szacunku i uznania dla niej, kada chwila intymnoci, kady ucisk i oczywicie kady akt pciowy wszystko to s depozyty wpacane na konto zwizku z ukochan kobiet. A teraz wyobramy sobie mczyzn szczliwego w maestwie. Jest architektem w wielkiej firmie, w ktrej pracuje te atrakcyjna kobieta, zwracajca na niego uwag? wiksz ni wymagaj wzgldy uprzejmoci. On czuje do ABY KOBIETY NIE ZMIENI W PSYCHOPATKE 237 niej pewien pocig naturalnie platoniczny. W kocu mio na ni patrze i przyjemno mu sprawiaj jej nieustanne umiechy i komplementy. Tak wic przekonuje sam siebie, e adna szkoda nie wyniknie, jeli bdzie czsto z ni rozmawia, wymienia krtkie e-maile, od czasu do czasu zabiera na lunch. Bo przecie on ju ma, a ta kobieta to tylko przyjacika, no nie? Bd: Wbrew uczciwym zamiarom jego relacje z t kobiet nie s tak do koca nieszkodliwe za kadym razem gdy z ni rozmawia, pisze do niej e-mail, zwraca na ni szczegln uwag lub gdzie z ni wychodzi, dokonuje przelewu ze swojego rachunku seksualnego na jej konto, a nie konto swojej ony! Oznacza to, e w gruncie rzeczy wypaca fundusze" czy energi z rachunku, ktry przeznaczy na utrzymanie i rozwj zwizku intymnego, i przenosi je na rachunek obcej kobiety. W czym tkwi niebezpieczestwo? To tak jakby o k r a d a on i samego siebie. Zdaj sobie spraw, e to mocne sowa, lecz zastanwmy si przez chwil mczyzna, ktry nawet okazjonalnie inwestuje swoje myli, uznanie, poczucie humoru w inn kobiet, otwarcie lub ukradkiem nim zainteresowan, zabiera rodki nalece do ony i wydaje na kogo innego. Zaraz, zaraz powie kto przecie ja nie robi nic Zego. Nie pi z t kobiet, nawet jej nie dotykam. Nasze rozmowy s uprzejme. Jak mona wic twierdzi, e Scokolwiek odbieram onie?" Mwi tak dlatego, e to prawda. Jestem przekonana, e ten rodzaj uwagi, energii li interakcji, ktre dzieli on z inn kobiet, powinien dzieli Wycznie z on, jeli pragnie, by zwizek by tak silny, ^namitny i intymny jak to tylko moliwe. Na pocztku rmoe wydawa si to bez znaczenia, kiedy wszake mf^&yzna dzieli si w ten sposb z inn kobiet, kawaek po tkawaku uszczupla swoj gwn inwestycj w tym |*ypadku maestwo nie minie wiele czasu, a zacznie jj|j*>strzega efekty negatywne. ona mniej bdzie go poci:i czno z ni straci na intensywnoci, pojawi si Picie. A pewnego dnia obudzi si i stwierdzi, e 238 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU partnerka nie podnieca go seksualnie. Namitno odesza, a on uwiadamia to sobie, gdy jest ju za pno. Czy waciciel firmy, ktremu zaley na dugoletnim powodzeniu, bdzie uszczupla jej kapita i inwestowa w inn dziaalno? Oczywicie nie. Dlaczego wic kto miaby ryzykowa wycofanie czci energii seksualnej

i emocjonalnej z najwaniejszej inwestycji uczuciowe) zwizku z ukochan kobieti zainwestowanie jej gdzie indziej? Odpowied brzmi: nikt, chyba e w ogle nie zdaje sobie sprawy, i tak wanie robi. I ten punkt chciaabym podkreli: wikszo mczyzn nie uwiadamia sobie owej subtelnej, niewidzialnej wymiany energii w yciu osobistym. Nikt nie uczy ich tego, kiedy dorastaj. Wchodz wic w zwizek z najlepszymi intencjami i mwi sobie, e dopki nie uprawiaj seksu z inn kobiet, s wierni partnerce. I to jest dobre. Trzeba jednak wiedzie, e skutki uwagi i wyborw sigaj daleko poza granice poczyna fizycznych. W jaki sposb stwierdzi, e dokonano wypaty z bankowego rachunku seksualnego Kiedy przedstawiam t kwesti mczyznom, oni odpowiadaj: W porzdku, rozumiem, co pani ma na myli, ale co waciwie mam zrobi, chodzi z przepask na oczach? wiat jest peny piknych kobiet. Chce pani powiedzie, e jeli tylko na jak spojrz, od razu dokonuj wypaty z mojego rachunku seksualnego?" Nie, oczywicie wcale nie chc tego powiedzie. Sdz jednak, e pomocne moe okaza si wyjanienie rnicy pomidzy, jak to nazywam, dostrzeganiem" a czerpaniem przyjemnoci". Istnieje bowiem rnica pomidzy dostrzeganiem pikna innej istoty ludzkiej i wewntrzn radoci z tego powodu a czerpaniem przyjemnoci z energii seksualnej, ktr ona wywouje. Kiedy mczyzna jedynie dostrzega, uznaje atrakcyjno innej kobiety, tak jak uznaje ABY KOBIETY NIE ZMIENI W PSYCHOPATK 239 pikno zachodu soca albo sportowego samochodu. Widzc, myli sobie: Jakie pikne", po czym odwraca uwag ku sprawie, ktra zajmowaa go wczeniej. Mczyzna czerpicy przyjemno to zupenie inna historia. Zaczyna si od dostrzeenia na przykad kobiety przy ssiednim stoliku pniej jednak sytuacja si rozwija i mczyzna podejmuje decyzj, by skorzysta z energii tej kobiety na sposb seksualny, poprzez spojrzenia, jzyk ciaa lub wyobraenia. To tak jakby na chwil zapomnia o swoim oddaniu partnerce i w mylach wzi udzia w szalonej dziesiciosekundowej orgii z inn kobiet. By moe fizycznie nic si nie dzieje, lecz na planie duchowym jest tak, jakby opuci swoje ciao, przefrun do jej stolika, odby z ni namitny stosunek i wrci do ciaa. Jeli towarzyszy mu akurat partnerka i pyta: Co robisz? Gapisz si na tamt kobiet?", on niewinnie odpowiada: Nic nie robi. Siedz sobie." I wiecie co? Ona, jak wszystkie kobiety, dobrze wie, e to nieprawda, e on czerpie przyjemno, nie tylko do8trzega, poniewa ma wraenie, e partner na chwil gdzie lliobie poszed i rzeczywicie tak byo. Kobiety s |iuezwykle wraliwe na saldo rachunku seksualnego i emocilnego mczyzny, wyczuwaj, kiedy dokonuje on wynawet drobnej kwoty. Nie zawsze znaj szczegy, 'aszcz gdy nie s przy tym obecne, ale uwierzcie mi, ; dobrze, kiedy otrzymuj mniej uwagi i energii

irtnera, ni byo to wczeniej. A kiedy saldo na rachunku locjonalnym i seksualnym zaczyna male, maleje te .ci bezpieczestwa i pewnoci kobiety. To dlatego wikszo kobiet (chyba e same s flirami ale o tym mowa w innej ksice) nie znosi flirtw era i moe z pozoru nadopiekuczo traktowa zwiKada kobieta instynktownie wie, e kiedy mczyzna zacznie wypaca drobne kwoty energii seksualnej icjonalnej, skoczy si to ujawnieniem jej najgorszych . Nagle bowiem czuje si odarta z moliwoci spenietrzech podstawowych potrzeb poczucia bezpieczecznoci i tego, by by docenian i zaczyna 240 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU ABY KOBIETY NIE ZMIENI W PSYCHOPATK 241 przejawia cechy, ktrych wikszo mczyzn nie potrafi znie. I oczywicie wydaje si mniej pocigajca, przez co z kolei inne kobiety staj si bardziej pocigajce i tak oboje wpadaj w bdne koo. Nie jestem uwaana za konserwatystk, przez cae ycie wyznawaam pogldy liberalne, dlatego dziwna wydawa si moe moja twarda postawa w tej kwestii. Opiera si ona nie na osdach moralnych, lecz na obserwacjach szkodliwego wpywu, jaki na zwizek ma swobodne rozdzielanie energii seksualnej. I tak dostatecznie trudno zbudowa udany zwizek, po co wic dodawa kolejne przeszkody. Co mczyzna powinien wiedzie Kiedy inwestujesz energi emocjonaln lub seksualn poza zwizkiem, ranisz tym partnerk mocniej, ni moesz sobie wyobrazi, a take kawaek po kawaku odbierasz zwizkowi niezbdne do ycia zasoby. Co mczyzna moe zrobi 1. Kiedy czujesz pokus dokonania wypaty, nawet niewielkiej, z rachunku seksualnego i emocjonalnego, zapytaj siebie: Po co to robi? Jakiego rezultatu si spodziewam?" Przypomnij sobie o swym oddaniu dla partnerki i zamiast wypaca, wpa na jej rachunek, okazujc mio. 2. Kiedy widzisz atrakcyjn, pocigajc kobiet, pomyl o niej nie jako o przedmiocie podania, lecz o piknym dziele sztuki, ktre podziwiasz. Dostrzegaj, ale nie czerp przyjemnoci. W takich chwilach przypomnij sobie, e przy tobie ju jest pikna kobieta i daje ci szczcie, darzc swoj mioci. Poniej omwi sze kolejnych mskich zachowa; wyzwalajcych w kobietach najgorsz cz osobowoci; uczyni to jednak zwile, poniewa cz z nich przedstawiam w rozdziaach poprzednich, inne za znajd w rozdziaach nastpnych. l Dystans i chd |jQto jeden z najszybszych i najskuteczniejszych sposobw Hija przeksztacenie ukochanej kobiety w roztrzsion ruin: ijiwystarczy, e si odsuniesz i przestaniesz odpowiada na jej Ifjpytania, czy dzieje si co zego, a na twoich oczach silna, | pewna siebie, wesoa kobieta, ktrej towarzystwo sprawiao f Jwielk rado, zmieni si w paranoiczk, neurotyczk

rozpaczliwie domagajc si zapewnie. P a m i t a j: Kobieta potrzebuje poczucia bezpieczestwa, cznoci i tego, e jest doceniana. Kiedy wic zamykasz si w sobie, traktujesz j chodno i zachowujesz dystans, wyzwalasz w niej najgorsze cechy. Czuje wwczas, e czno z ukochanym zostaa zerwana i e w gruncie rzeczy wcale mu na niej nie zaley. Niektrzy mczyni nazywaj to tward, lecz skuteczn gr's. Ja nazywam to bezmylnoci i kompletnym brakiem wraliwoci. Istnieje mnstwo powodw, dla .ktrych mczyzna moe pomidzy sob a partnerk wznie mury emocjonalne, uchylajc si przed intymnoci, obawiajc zranienia, pamitajc o traumach z dziecistwa i tak dalej. Kobiety rozumiej, e mczyni czasami maj zwyczaj niewiadomego zamykania si w so4>ie5 prbuj wic dotrze do nich i przerzuci most nad Rozdzielajc partnerw otchani, wiedz bowiem, e im 'duej dystans bdzie si utrzymywa, tym gorzej one bd ,^*f czuy. * Nic dobrego nigdy nie wynika z zamykania serca przed partnerk, bo zachowanie takie wyzwala w niej poczucie ^trcenia i porzucenia, zasiewa nieufno, budzi niepew**>j co z kolei prowadzi do tego, e mczyzna jeszcze "bardziej si od niej odsuwa i zamyka w sobie. A jeli *3ttuacjataka trwa dostatecznie dugo, zwizek si rozpada, *nio umiera. 242 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Co mczyzna moe zrobi Kiedy stwierdzasz, e emocjonalnie si zamykasz w sobie i zostawiasz" partnerk, sprbuj znale drog powrotn. Nie okamuj si i nie udawaj, e takie oddalenie jest nieszkodliwe, poniewa nie jest. Kobieta wie, e odszede, i to j rani. Jeli jest jaki problem, powiedz jej, w adnym razie jednak nie milcz. Wykorzystaj techniki podane w nastpnych rozdziaach do odtworzenia w zwizku cznoci i intymnoci. Krytyka partnerki Co mczynie daje ciga krytyka partnerki? Czy naprawd wierzy, e poprawi si", jeli nieustannie wysuchiwa bdzie osdw, poniewa on na kadym kroku wytknie jej bd? Czy wydaje mu si, e taka twarda mio pomoe jej sta si lepsz? Czy powanie sdzi, e krytykujc jej wag, sposb ubierania, sposb prowadzenia domu, jej przyjaci, gotowanie, ksiki i tak dalej, inspiruje j i motywuje do zmiany? Wymian pogldw i konstruktywnych sugestii nakazuje zdrowy rozsdek, jak przekonamy si w rozdziale nastpnym. Jeli jednak jeste krytykantem (bo przecie wiesz, kim jeste), bd przygotowany na to, e twoja partnerka zmieni si w osob, ktrej nie bdziesz umia znie! Im czciej mczyzna powtarza partnerce, e wszystko robi le, tym szybciej ona traci pewno siebie i rzeczywicie zaczyna robi le. Im czciej krytykuje je) wygld, tym nisza jest jej samoocena i mniej zaczyn3 o siebie dba. Nieustanna krytyka odbiera kobiecie cay

szacunek do siebie, a w kocu zaczyna wypatrywa choby okrucha mskiej aprobaty. Brzmi niemio, prawda? Cz> to nieunikniony rezultat, jeli mczyzna odgrywa krytyka. ABY KOBIETY NIE ZMIENI W PSYCHOPATK 243 Kiedy kobieta yje w cigym strachu przed krytyk partnera, staje si niepewna i nerwowa, jakby chodzia po rozarzonych wglach. Najczciej ludzie krytycznie odnoszcy si do otoczenia byli w dziecistwie surowo osdzani. Mwiono im, e to dla ich dobra" wygaszane s okrutne oceny, dlatego te podwiadomie mog w to wierzy i w taki sposb prbowa ulepszy" partnerk. Jednake strach zawsze jest czynnikiem hamujcym rozwj zmieni si i rozkwitn moemy tylko dziki mioci, ktra daje nam poczucie bezpieczestwa. Co mczyzna powinien wiedzie Kiedy masz ochot skrytykowa partnerk, zapytaj siebie: ,,W jakim celu zamierzam przekaza t informacj wanie teraz?" Czy chodzi o to, by rozwiza problem w zwizku, poprosi o co, czego potrzebujesz, czy te zaley ci, by partnerka zmienia swoje zachowanie? Jeli prbujesz udzieli rady albo wyrazi wasn emocj, to niewykluczone, e istnieje inny sposb na przekazanie tego partnerce, e mona si przy tym powstrzyma od krytyki. Uniki i dwuznaczniki Oto jak mona zmieni mnie ze spokojnej, cierpliwej kobiety w porywcz i zirytowan: nie odpowiadaj wprost na adne moje pytanie, odmawiaj planowania przyszoci, nigdy w peni nie angauj si w dokonywane ustalenia pod Pretekstem, e chcesz zostawi spraw otwart", udzielaj jpdpowiedzi tak wymijajcych, ebym nigdy nie bya pewco waciwie powiedziae. Tak brzmi magiczna formua na doprowadzenie mnie ^wikszoci kobiet do szau, ktra na nieszczcie jest te 244 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU jedn z ulubionych przez mczyzn form porozumiewania si. Wikszo z nich to mistrzowie unikw, ukrywania myli, tajenia zamiarw. Im bardziej mczyzna uchyla si od konkretnej odpowiedzi, tym rozpaczliwiej domaga si jej kobieta. Taki schemat zachowania jest do tego stopnia wany, e powiciam mu sporo miejsca w rozdziale jedenastym, W ankietach i rozmowach z kobietami problem ten pojawia si jako jeden z najczstszych powodw doprowadzajcych je do szau. Zamierzam wic postpi teraz po msku, uchyli si od odpowiedzi, a spraw zaj pniej! Zapomniane obietnice, odwlekane sprawy Powiedziaem ci, e zadzwoni do hydraulika? Musiao wylecie mi to z gowy. W tym tygodniu jest przyjcie u twoich rodzicw? A mnie si wydawao, e to dopiero w przyszym miesicu. Suchaj, obiecaem, e porozmawiam z Johnem o jego stop-

niach, ale nie chc robi tego akurat teraz. Wierz ci, e rozmawialimy o twoich odczuciach w tej sprawie kilka miesicy temu, tylko nie pamitam tej rozmowy. Wszystko to s wygaszane przez mczyzn komentarze, ktre partnerk doprowadzaj do szau. Kada kobieta pewnie przeywa w zwizku chwile, gdy on zapomina o obietnicy albo o spotkaniu, gdy odkada jak prac na pniej, gdy nie pamita rozmowy o wanej dla niej sprawie. I to wanie tak j denerwuje, wie bowiem, e jeli szef kae mu stawi si w gabinecie w poudnie, on si stawi. przyjdzie w nastpny dzie i nie powie: Bya o takim spotkaniu? Musiao wylecie mi to z gowy. e jeli on jest kibicem sportowym i kupi bilety na finay ABY KOBIETY NIE ZMIENI W PSYCHOPATK 245 ligi koszykwki, to nie pomyl mu si daty i nie powie: Finay s w ten weekend? A ja mylaem, e w przyszym miesicu." I wie take, e gdyby spotka inwestora, ktry oznajmiby mu, i rozwaa woenie miliona dolarw w jego firm, potrzebuje tylko jednostronicowego opisu jej zaoe i celw, nie odpowiedziaby: Zajm si tym, dobrze? Ale nie w tym tygodniu." A mimo to tak wanie mczyzna traktuje kobiet w swoim yciu. Co czuje kobieta, gdy partner zapomina i odwleka? e nie jest dla niego a tak wana. e jeli nie bdzie mu powtarza, on zapomni i nie dotrzyma obietnicy. e jej uczucia i pragnienia nie s dla niego spraw pierwszorzdn. e on nie zwraca uwagi na jej sowa ani potrzeby. 2e po prostu mu nie zaley. A wszystko to wyzwala w kobiecie najgorsze cechy. Kiedy mczyzna zapomina i nie mona na nim polega, kobieta staje si bardziej agresywna, zrzdzca, zaczyna matkowa. Zaczyna take si ba, e nie moe na partnera liczy, jest niepewna i nerwowa, poniewa ma wraenie, e ftigdy cakowicie nie bdzie moga si odpry ani zaufa fBUj e dotrzyma obietnicy. I naturalnie im intensywniej kobieta okazuje takie cechy, tym mniej podoba si mttynie, ktry traci ochot na branie za ni odpowiedzialnoci i czciej uchyla si od wykonywania obowizkw, co * kolei prowadzi do osabienia jej poczucia bezpieczestwa i pewnoci siebie i tak tworzy si bdne koo. mczyzna moe zrobi Nie oddalaj si od partnerki! Niezalenie od tego, jaki powd niech do skadania raportw ze swoich yna i wynikajcy z tego bunt, fakt, i pewne rzeczy e dla kobiety s dla mczyzny nieistotne i dlatego je najesz, lenistwo i pewno, e ona w kocu ci o sprawie 8<*tny kobiet 246 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU przypomni skutek bdzie taki sam: kobieta zacznie si czu jak matka albo wejdzie w rol sieranta prowadzcego musztr, cigle przypominajc ci, eby zrobi to czy tamto. Nie tylko ty nie lubisz tego u partnerki, ona te nie cierpi

tak si zachowywa. Nie traktuj wic zbyt swobodnie obietnic, rozmw i planw. Partnerka traktuje je powanie, ty te powiniene. Pamitaj: Kobiety, ktre kochaj, zwracaj uwag na szczegy i jeli powiedziae co trzy tygodnie temu, partnerka bdzie o tym pamita, nawet jeli tobie sprawa umknie. Kiedy dotrzymujesz sowa danego dziewczynie, narzeczonej czy onie, ona czuje si kochana, szanowana i doceniana i w zamian darzy ci jeszcze wiksz mioci i uznaniem. Lekcewaenie partnerki W rozdziale szstym przekonywaam, jak wane dla kobiety jest poczucie, e partner j docenia. Zamierzam teraz powtrzy: jeli mczyzna nie zwraca uwagi na ukochan kobiet, wyzwala tym samym najgorsz cech jej osobowoci. Kiedy zapomina okaza zainteresowanie jej yciem i zmartwieniami, nie pyta, jak si czuje ani czego jej potrzeba, nie widzi, e jest nieszczliwa, przepracowana czy spragniona mioci, ona w kocu zaczyna mie wraenie, i jest niewidzialna, i zupenie si dla niego nie liczy. Rozdzia szsty pozwoli odwiey pami o tej kobiecej potrzebie i o konsekwencjach, jakie wynikaj^ kiedy partner nie dba o to, by j zaspokoi kobieta stawia wwczas coraz wicej wymaga. W rozdziale dziewitym podam atwe i skuteczne techniki okazywania kobiecie takiej uwagi, dziki ktrej poczuje si ona adorowana. ABY KOBIETY NIE ZMIENI W PSYCHOPATK 11 Tajenie wasnych spraw 247 Ale przecie o tym bya ju mowa!" stwierdzisz. Tak, to prawda, ale w tym miejscu raz jeszcze problem ten poruszam, poniewa nie mona zbyt wiele razy powtarza, jak wane jest, by mczyzna dzieli si z ukochan l swoim wiatem, uczuciami i mylami. Kiedy j wykluje czasz, ona czuje si nieszanowana, niedoceniana, nie| godna zaufania. Co gorsza, popada w paranoj prbujc odgadn, co si dzieje, lub zamartwiajc si, e ukrywasz jak spraw, o ktrej powinna wiedzie. W rezultacie tak dugo naciska na ciebie, by si przed ni otworzy, albo te zadaje dociekliwe pytania, a w kocu udaje si jej dowiedzie, co ci drczy; nie s to zachowania przyjemne dla obojga. W rozdziale dwunastym powiconym porozumieniu wyjani, co mona odpowiedzie partnerce, kiedy nie masz ochoty na dyskusj, a co uspokoi j i sprawi, e Cierpliwie poczeka, a sam jej o tym powiesz. ; Jakie jest lekarstwo na owe jedenacie sposobw do} prowadzania kobiety do szau? Zachowania odwrotne do ; opisanych. Jeli wic jeste tym zainteresowany, a mam |* nadziej, e tak, zwr uwag na podan niej list zaf fchowa, ktre pozwol ci partnerk naprawd uszczf Kwi. { Wiem, e wiele kobiet skopiuje t list i przyczepi na

; lodwce, tak by mowie mogli codziennie j sobie prze| Czyta, wyle poczt elektroniczn chopakowi do biura f *Jbo znajdzie inny twrczy sposb na dopilnowanie, by *jfitkochany na pewno si z ni zapozna. Przypomnij sobie, l ^czym dotd mwiam, i nie irytuj si, e kobiety uciekaj f*? do tak bezporedniego dziaania. One po prostu s f ffeatywne, oddane i kochajce. Uwaaj te, e moe ||*ptrzebne ci drobne przypomnienie na wypadek, gdyby ^formacje te umkny ci z pamici! 248 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Jak wyzwoli najlepsze cechy w kobiecie 1. Rozmawiaj z ni. 2. Suchaj partnerki i staraj si zaspokoi jej potrzeby. 3. Nie buntuj si, lecz wsppracuj. 4. Upewniaj o uczuciu i pocieszaj. 5. Ca energi seksualn i emocj onaln inwestuj wycz nie w partnerk. 6. Nie zamykaj si w sobie, ale utrzymuj czno z ukochan. 7. Nie szczd partnerce komplementw i j doceniaj. 8. Rozmawiaj z ni szczerze, nie owijajc w bawen. 9. Dotrzymuj obietnic. 10. Zwracaj na ni uwag. 11. Dziel si z ukochan swoim yciem. 9 Jak zosta kochankiem doskonaym poza sypialni Wiele lat temu wyjechaam na weekend z partnerem do romantycznego hotelu na wie. Jak mio byo zostawi za sob prac, codzienne kopoty i stresy i by razem w tak piknym miejscu. W sobotni ranek obudziam si rzeka, szczliwa, oywiona. niadanie zjedlimy na uroczym tarasie restauracji, z ktrego rozciga si widok na gry, a potem postanowilimy pj na spacer. Kiedy ruszylimy ciek, zauwayam zbliajc si ku nam kobiet, ktra na mj widok szeroko si umiechna. Bya po pidziesitce i nie ulegao wtpliwoci, e pracuje W hotelu, bo niosa stos rcznikw. Odpowiedziaam jej Umiechem, zaciekawiona, co te tak j ucieszyo. Ju miaymy si wymin, gdy ona przystana i mrugajc porozumiewawczo, powiedziaa: Z mioci jest ci do twarzy, soneczko". A potem posza w swoj stron. Do dzisiaj dokadnie pamitam, co wwczas czuam -^to byo tak, jakby kto najgbsz prawd o mojej duszy Jij w sowa. Kobieta, ktrej nigdy wczeniej nie spotkaam, zajrzaa w moje serce, zobaczya, e jest w nim Szczcie i wiadomo, i jestem kochana. Z mioci jest ** do twarzy", powiedziaa. I oczywicie miaa racj. Mio *Prawia, e janiaam, promieniaam, e nawizaam cz* z sam sob. Ona znaa t cudown moc mioci, Poniewa bya kobiet i rozumiaa, jak uczucie kochanego T^czyzny wpywa na wygld kobiety. L. . aden salon piknoci, aden kosztowny strj ani cenna "111-6"3 ni? nadadz kobiecie tak promiennego wygldu

poczucie, e partner gboko j kocha. Nic te nie jest 250 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU w stanie ukry smutku, blu serca i pustki niekochanej kobiety. Wie, co czuje jej serce, gdy patrzy na siebie w lustrze. Serce przemawia przez jej twarz, oczy i nigdy nie kamie. Spotykajc inn kobiet, take potrafi dostrzec jej serce i wie, tak jak wiedziaa owa pokojwka przed laty, kiedy jest kochana, a kiedy godna mioci. Rozdzia ten traktuje o tym, co jest potrzebne, by kobieta na twarzy miaa taki wyraz jak ja tamtego dnia. Mwi, jak karmi serce kobiety i jak si upewni, czy nie umiera ono z pragnienia mioci. Dotyczy bycia prawdziwym kochankiem w najbardziej podstawowym sensie tego sowa, nie tylko w sypialni, lecz poza ni, gdzie to naprawd si liczy. Kiedy czytaam wyniki bada dotyczcych domw dziecka w Europie, w ktrych przebyway niemowlta porzucone tu po urodzeniu, w wikszoci wypadkw chore i niedoywione. Lekarzy zaintrygowaa wyrana rnica w rozwoju dzieci. Niektre przybieray na wadze o wiele szybciej ni pozostae z przyczyn zupenie niezrozumiaych. Przecie wszystkie karmiono jednakowo, wszystkim podawano te same lekarstwa, wszystkie przebyway w identycznych warunkach, wszystkie wystawione byy na tak sam ilo wiata i wszystkie miay ten sam rozkad dnia. Dlaczego wic niektre tak piknie si rozwijay, a inne ledwo, ledwo? Pniej lekarze odkryli rzecz interesujc. Kilka pielgniarek wyznaczonych do okrelonej grupy niemowlt miao zwyczaj wychodzenia poza ramy opieki medycznej bray dzieci na rce, mwiy do nich, gadziy P gwkach, pieway piosenki. Pozostae pielgniarki natomiast, cho swoje obowizki wykonyway dobrze, nie robiy nic ponad to, czego od nich wymagano. Kiedy wic lekarze przeanalizowali dane, stwierdzili, e niemowlta przytulane i kochane rozwijay si o wieje szybciej ni te, ktrych nie dotykano ani do ktrych n'e mwiono. Jaki z tego wniosek? W mioci tkwi cudowna moc. JAK ZOSTA KOCHANKIEM DOSKONAYM 251 Mio ma niepojt moc odywiania nas na najbardziej podstawowym poziomie naszej istoty. Karmi nasz dusz, serce, ciao. Dziki niej rozkwitamy. Bez niej giniemy. Od chwili gdy wkraczamy w ten wiat, potrzeba nam do ycia czego wicej ni tylko jedzenia, wody i powietrza potrzeba nam mioci. Kiedy serce nasze karmione jest czuoci i porozumieniem, w pierwotny gd mioci zostaje zaspokojony. Kiedy jednak pozbawieni jestemy tych rzeczy, nasze serce jest godne aknie mioci. Wierz, e wiele kobiet i mczyzn nosi w sobie takie aknienie i nawet o tym nie wie. S godni uwagi, czuoci, uznania, mioci, tak samo jak te niemowlta, ktrych nikt nie bra na rce. I nie mwi tu wcale o osobach samotnych, lecz o ludziach pozostajcych w zwizku z partnerem, ktry

 by moe niewiadomie nie dostarcza odpowiedniej iloci poywienia emocjonalnego ich sercu. Kiedy jestemy z kim zwizani i akniemy mioci, oznacza to, e nie dostajemy tego, co niezbdne do zaspokojenia naszych trzech podstawowych potrzeb, tak wic odczuwamy gbok pustk. Jak sobie z ni radzimy? Prbujemy czasami j zapeni jedzeniem, alkoholem, narkotykami, zakupami, prac, opiek nad innymi i tak dalej. Prawda jednak jest taka, e brakuje nam tylko jednej rzeczy, tylko jednego akniemy, a rzeczy tej nie da zastpi ri chwilowym upojeniem czy przelotnym uczuciem najedzenia. Brakuje nam mioci. ; Mona to zrozumie, wyobraajc sobie nasze serce jako rolin trzeba j podlewa, by rosa zdrowo, Rozkwitaa i nie uscha. Kiedy partner podlewa nasze serce mioci, pozostaje ono pene i soczyste. Wystarczy ipojrze na jakkolwiek osob, by wiedzie, czy jest ona kochana mwi o tym soczysty wyraz jej twarzy. Jest l^zepeniona sokiem, sodycz. I to wanie dostrzega we jl&oie tamta kobieta w hotelu. |_ 2 drugiej za strony ludzie niekochani, zaknieni mi"i> maj serce wyschnite i spragnione. Nie wygldaj 252 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU soczycie, lecz s skurczeni i wysuszeni, jakby potrzebowali podlewania. S spragnieni mioci. Chciaabym wyranie podkreli, e nie twierdze, i osoba samotna koniecznie musi by zakniona mioci, bo jeli kocha siebie i regularnie nawizuje czno z ludmi, na ktrych jej zaley, serce ma nakarmione. Mwi natomiast o sytuacji, ktra ma miejsce w zwizku intymnym, gdzie do utrzymania silnej wizi potrzebna jest wymiana mioci pomidzy partnerami. Kiedy nasze serce nie jest karmione przez partnera, ktry przyj na siebie obowizek dbania o nas i kochania nas, wwczas czujemy si zaknieni mioci. Co mczyzna powinien wiedzie Waciwe karmienie serca partnerki jest jedn z najwaniejszych umiejtnoci, jakie trzeba naby w zwizku. Kiedy karmisz serce partnerki, staje si ono soczyste i pene. Kiedy godzisz jej serce, mio i namitno wysychaj. Co si dzieje, gdy jestemy zaknieni mioci Jak si czujemy, gdy przez duszy okres nie jemy i wprost umieramy z godu? Wiem, jak ja si czuj: poirytowana, niecierpliwa, wybuchowa, przewraliwiona. Kiedy mczyzna godzi emocjonalnie partnerk, ona po pewnym czasie taka wanie si stanie. Prawd mwic zmieni si? w osob, ktrej nie bdzie mg znie. Joyce i Guy byli maestwem od szeciu lat i wiedzieli; e ich zwizek przechodzi powany kryzys. Joyce wczenie) bya weso, pen zapau i uczuciow kobiet, a kiedy poznaa Guya, nie miaa wtpliwoci, e to mczyzna je) marze. Ostatnio jednak zmienia si w swoje przeciwiestwo. Cigle bya za, sarkastyczna i cakowicie straci8 JAK ZOSTA KOCHANKIEM DOSKONAYM

253 ochot na seks. Guy powtarza sobie, e to przejciowe i jeszcze bardziej pogra si w pracy, ale z upywem czasu sytuacja stawaa si coraz gorsza. W kocu oboje doszli do wniosku, e musz zwrci si o pomoc albo ich maep stwo skoczy si rozwodem. || Suchaam, jak Joyce narzeka na Guya: pracuje za wiele, fj nie docenia jej pracy w domu, czas wolny czciej spdza Jf z kolegami ni z ni. Mwia coraz bardziej rozgniewana, a if wreszcie wybuchna paczem. | Dlaczego paczesz? zapytaam. f Bo wiem, e mwi jak ostatnia jdza odpara. l I to prawda, taka teraz jestem. Pacz, bo nigdy taka nie | byam, i sama nie potrafi siebie znie, ale nie rozumiem, 3 co si ze mn dzieje. Czy to prawda? zwrciam si do Guya. Czy ona wczeniej bya mia, a teraz staa si jdz? Poczerwienia na twarzy. No c, chyba tak to mona uj. A jak sdzisz, dlaczego do tego doszo? 7 Przysigam na Boga, nie mam pojcia odrzek t Guy; wiedziaam, e jest szczery. ;j i Po kolejnych pytaniach zobaczyam problem ich zwizfwku z krystaliczn jasnoci. Joyce cierpiaa na powany przypadek g o d u m i o c i. Jej m by miym, dobrym |j;*2owiekiem, lecz wychowa si w rodzinie, w ktrej rodzice ffaie okazywali sobie mioci, i dlatego nie wiedzia, jak fjpostpowa wobec ony z czuoci. By wacicielem Sfirmy, codziennie dugo pracowa i nie mia zbyt wiele isu na inne sprawy. W rezultacie zaniedbywa Joyce, wcale nie mia tego zamiaru. Nie dawa sercu ony co potrzebne jest, by byo waciwie nakarmione uczucia, porozumienia, intymnoci, czasu, wszystkich rzeczy, o ktrych ju mwiam. I tak krok po kroku coraz bardziej akna mioci i stawaa si coraz iksz jdz. Podobnie jak jej m nie zdawaa sobie , wy, co si z ni dzieje, dlaczego jest taka nieszczliwa. e wiedziaa, jak poprosi Guya o to, czego potrzebowaa, wic zamiast nazwa i wyrazi swoje uczucia, od254 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU reagowywala je. W rezultacie maestwu zacz zagraa kryzys. Kiedy wszystko to wyjaniam Joyce i Guyowi, wierzcie lub nie, oboje odczuli ulg. Joyce martwia si, e dzieje si z ni co zego. Skoro jednak swoje emocje zobaczya w kontekcie caej sytuacji i zrozumiaa, e bya to reakcja na aknienie mioci, przestaa panikowa i zyskaa zdolno wyraania uczu w relacjach z mem. Guy natomiast z przeraeniem zaczyna podejrzewa, e mia i sympatyczna kobieta, ktr polubi, stanowia mask kryjc prawdziw jdzowat natur Joyce. A cho nie ucieszya go wiadomo, e niewiadomie godzi jej serce, otuchy dodawaa mu myl o moliwoci zmian, poniewa teraz wiedzia ju, na czym polega problem.

Pracowaam z tysicami par podobnymi do Joyce i Guya, w ktrych mczyzna nie uwiadamia sobie, e godzi serce partnerki, a kobieta nie rozpoznawaa objaww aknienia mioci i dlatego nie potrafia jasno wyrazi swoich potrzeb. Mimo i taka sytuacja jest niezwykle frustrujca i stanowi zagroenie dla zwizku, nie wynika z ich winy oni po prostu nie wiedz, jak postpowa inaczej. Ilu z nas nauczyo si, na czym polega cudowny namitny zwizek, obserwujc rodzicw? Niezbyt wielu, tego jestem pewna. Wikszo z nas nie przeja umiejtnoci potrzebnych w zdrowym zwizku od rodzicw, ktrzy w istocie byli naszymi nauczycielami mioci, co wyjaniam w ksice Ja kocham, ty kochasz. Czy sobie to uwiadamiamy, czy nie, wikszo naszych nawykw miosnych uformowaa si na dugo przed opuszczeniem rodzinnego domu poprzez relacje z rodzicami i obserwowanie ich zachowa. To podstawowy powd, dla ktrego niewiadomi6 godzimy serce partnera poniewa, jak Guy, nie wiemy > jak robi to inaczej. Nikt nie uczy nas wagi karmie^3 zwizku w taki sam sposb, w jaki karmimy dziecko, roliny JAK ZOSTA KOCHANKIEM DOSKONAYM 255 czy zwierz. Nawet jeli uwiadamiamy sobie, jak bardzo jest to wane, przypuszczalnie nikt nas nie nauczy, jak waciwie to robi. Drugim powodem, dla ktrego by moe godzimy mio, jest to, e sami w dziecistwie bylimy jej pozbawieni, nie otrzymujc dostatecznej opieki i uczucia. Jeli nauczylimy si egzystowa na okazjonalnych okruchach mioci, to sami moemy innych te obdarza okruchami, poniewa nie wiemy, jak dawa wicej. Albo to my jestemy zaknieni mioci w zwizku, jak Joyce, i nawet nie zdajemy sobie sprawy, bo do tego jestemy przyzwyczajeni. Wreszcie dla niektrych z nas godzenie serca partnera jest sposobem na przejcie wadzy w zwizku, o czym mowa bya w poprzednich rozdziaach. Mamy wraenie, e ;partner nie powica nam tyle czasu, ile bymy chcieli, wic by go ukara", przestajemy okazywa mu mio i czuo. Kiedy zaczyna o nie prosi, reagujemy mioci. Kiedy przestaje prosi, wycofujemy si. Taka interakcja nie tylko jest z gruntu niezdrowa, lecz nigdy te nie prowadzi do podanego rezultatu ludzie to nie zwierzta, tresowane metod kija i marchewki, uczone reakcji na odpowiednie komendy. W kocu osoba traktowana w taki sposb Zmdrzeje i odejdzie. || Dlaczego kobiety godz si l na gd mioci kobietom tak trudno niekiedy rozpozna, e godne s mioci? zego kobiety godz si na gd mioci, nie mwic partnerowi, jak bardzo je to boli? zego tak atwo powicaj wasne szczcie, nawet sobie nie uwiadamiajc?

256 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU A przecie wszystkie tak czasami robimy, prawda? Na pierwszym miejscu stawiamy partnera i jego uczuciaj siebie na drugim. Mwimy sobie, e nasze pragnienia nie s takie wane, e o wiele bardziej istotne jest to, by nie chybota odzi. Lekcewaymy wasne potrzeby i przekonujemy same siebie, e to po prostu wygrowane wymagania. Nie przyznajemy przed partnerem, a czasem i przed sob, e nie dostajemy do. Nie mwi tutaj o normalnym braniu i dawaniu, ktre powinno mie miejsce w kadym zwizku, lecz raczej o tym, jak kobiety nadmiernie powicaj si dla partnera i godz na chroniczny gd mioci, nie zdajc sobie z tego sprawy. Co mczyzna powinien wiedzie Kobiety czsto powicaj zbyt wiele w imi mioci, co koczy si gJodem mioci i pretensjami. I nie wyglda to tak, e kobieta budzi si rano i mwi sobie: Myl, e dzisiaj zrezygnuj ze wszystkich swoich potrzeb, a w kocu stan si za i pusta". Przewanie nawet sobie tego nie uwiadamia, mimo to powica wicej, ni wymagaj dobro i zdrowie zwizku. Oto jedno z moich ulubionych wicze, tzw. test rybny, ktry pomaga przedstawicielom obu pci zrozumie niewiadome powicanie si kobiet. Przeznaczony jest dla kobiet, mczyni za mog wiele si z niego nauczy. Test rybny Droga Czytelniczko, wyobra sobie, e postanowia przyrzdzi obiad dla siebie i ma; gwnym daniem jest rybaWyjmujesz dwa kawaki wieej ryby z lodwki i kadziesz na patelni. Podczas gdy ryba si dusi, zajmujesz si reszt przygotowa. JAK ZOSTA KOCHANKIEM DOSKONAYM 257 Kiedy wracasz do patelni, widzisz, e jeden filet cakiem si rozpad (nazwiemy go brzydkim filetem") i wyglda nieadnie, w przeciwiestwie do drugiego, bardzo apetycznego. Przekadasz oba filety na talerze razem z ryem i warzywami. Podchodzisz do stou, przy ktrym m ju siedzi, czekajc na jedzenie. Pytanie: Ktry talerz postawisz przed mem z brzydkim filetem" czy z caym kawakiem ryby? Podczas moich seminariw przeprowadzaam test rybny z tysicami ludzi rezultaty zawsze byy takie same. Gdy dochodz do fragmentu, kiedy jeden filet si rozpada, kobiety ju kiwaj gowami i umiechaj si, poniewa wiedz, do czego zmierzam. Mczyni natomiast patrz na nas z kompletnym niezrozumieniem nie maj zielonego pojcia, skd w ogle wzia si ta ryba! A kiedy mwi: Stoisz przed mem z dwoma talerzami w doniach", kobiety wybuchaj miechem i klaszcz, mczyni za spogldaj tak, jakbymy straciy rozum albo opowiaday sobie art o prowadzeniu domu, ktrego wczeniej nie syszeli.

Ile z was daoby mowi cay kawaek?" pytam i wszystkie kobiety podnosz rce. Nawet wtedy jednak panowie nie wiedz, o co tu chodzi! Dla kobiet sedno rzeczy jest jasne: wikszoci nawet nie przyszoby do gowy, by da mowi brzydki filet". Dlaczego? Poniewa byoby to sprzeczne ze wszystkim, czego nauczono je wiadomie lub podwiadomie na temat zachowywania si w zwizku. Sama myl o postawieniu przed mem talerza z brzydkim filetem" wywouje w nich dreszcze (chyba e s na niego o co wcieke!). Instynktownie wziyby gorszy kawaek dla siebie. Kiedy mczyznom zadaj pytanie z testu rybnego, :*try talerz daliby onie, odpowiedzi i komentarze zwalaj ^szystkie kobiety z ng: Przede wszystkim czy mogaby pani wyjani, dlalo kawaek, ktry si rozpad, nie jest tak dobry jak ten -i?" 258 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU JAK ZOSTA KOCHANKIEM DOSKONAYM 259 Nie rozumiem, co to jest brzydki filet*? Co z nim nie w porzdku?" Jeli oba kawaki s wagowo takie same, co za rnica, kto go dostanie?" Dabym jej talerz z rki, ktra jest jej blisza." Dlatego nie gotuj kobiety nie zdradzaj tajemnic dotyczcych gotowania, a jak zrobimy co le, to si wciekaj." Powiem tak: daj mi talerz, wszystko jedno ktry, bo jestem godny." Celem testu rybnego nie jest wprowadzenie w arkana sztuki kulinarnej, ale podkrelenie, jak naturalnie kobietom przychodzi powicanie si i jak le si czuj, kiedy si nie powicaj, cho sdz, e powinny. Nie ma nic zego w oddaniu mowi adniejszego kawaka, aczkolwiek szczerze mwic, wikszo mczyzn i tak nie zauway rnicy. To miy gest, ktry wykonujemy wobec kogo, kogo kochamy. Kwestia jednak ulega zmianie, gdy nie mwimy jedynie o rezygnacji z adniejszego fileta, lecz o rezygnacji z wasnych odczu, potrzeb, szczcia, a wszystko w imi bycia dobr kobiet" i powicenia i tego, by by dobr kobiet". Kiedy mczyni pytaj, czy kobiety uczono" zatrzymywania brzydkiego fileta" dla siebie, w gruncie rzeczy nie s nazbyt odlegli od prawdy. Nawyk powicania si jest dziedziczny. Wiele z nas wyrastao, obserwujc matki i babki powicajce swoje talenty, interesy, marzenia, nawet szczcie i szacunek dla siebie w imi wspierania ojca, dobra rodziny albo utrzymania spokoju. W naszym spoeczestwie czsto czcimy kobiety tego rodzaju, wychwalajc ich powicenie, jakby byo to wspaniae osignicie: ona Joego dowiadczya w maestwie wiele blu i cierpienia, ale wychowaa troje uroczych dzieci i pomoga mowi stworzy wietnie prosperujc firm. Moja mama bya wit znosia pijastwo taty, jego

zdrady, a nawet przemoc i nigdy si nie skarya. Babcia miaa wielki talent malarski, ale kiedy dziadek jej si owiadczy, zrezygnowaa ze stypendium w akademii sztuk piknych w Paryu i przeprowadzia si do Milwaukee. Na dnie wszystkich tych stwierdze kryje si jedno przesanie: kobiety te byy wielkie, poniewa powiciy wasne pragnienia i szczcie dla dobra ma i rodziny. Oczywicie jak przekonywaam w rozdziale pierwszym jest to jedna z najpikniejszych kobiecych cech: zdolno stawiania mioci na pierwszym miejscu, oddawania wszystkiego ukochanym osobom. Czciowo nawyk powicania si wynika z macierzystwa. Wstaj w rodku nocy, by nakarmi dziecko. Rezygnuj z pracy i zostaj w domu, eby wychowa dzieci. Zamiast rozwija wasne zainteresowania, odwo dzieci na treningi i lekcje baletu. I nie nazywaj tego powiceniem nazywaj to mioci. Nie ma nic zego w tym, jeli raz na jaki czas odkadamy na bok wasne potrzeby, by uszczliwi blisk osob. Oznacza to, e mamy wielkie, szczodre serce. Ja jednak mwi o czym innym o nadmiernym powicaniu, co prowadzi w rezultacie do utraty wasnej osobowoci. Za kadym razem gdy kobieta powica cz swoich uczu, potrzeb, marze, jednoczenie oddaje fragment siebie. Im bardziej si powica, tym mniej jej pozostaje, a pewnego dnia budzi si z pustk we wntrzu. Nie twierdz wcale, e win za to ponosz mczyni. ;|ak powiedzia mi jeden z nich: Ja przecie nie prosiem f> lepszy kawaek ryby. To ona przekonaa siebie, e musi ftai go odda." I mia racj. Powodem powicenia kobiety o nie s dania partnera, lecz odczuwana przez ni ja, by nie wydawa si samolubn. A poniewa poecanie ley w jej naturze, nie zawsze mwi partnerowi, ;eio jej potrzeba albo jak bardzo aknie mioci, dopki nie " za pno. 260 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Co mczyzna powinien wiedzie Czsto dla spokoju partnera kobieta powica swoje pragnienia i potrzeby. Ukrywa wasne emocje, eby on czu si dobrze. Przeyka uraz, mwi, e w gruncie rzeczy wcale jej to nie dotkno, ukrywa, jak bardzo jest samotna, a wszystko po to eby partner mia dobre samopoczucie. Dopki nie wpadnie w gniew na partnera albo nie stumi wszelkich uczu, obawia si powiedzie mu, e jest przez niego nieszczliwa. Nie mwi, jak bardzo jest przytoczona lub wyczerpana, poniewa przede wszystkim pragnie, eby partner by z niej zadowolony i dumny. Co mczyzna moe zrobi i. Zwracaj uwag na znaki ostrzegajce, e partnerka za wiele robi, za wiele daje i za mao otrzymuje innymi sowy, e jest zakniona mioci.

Oznaki wiadczce o godzie mioci u kobiet 1 Irytacja ' Nerwowo i napicie 1 Wymagania 1 Chroniczne zmczenie 1 Niedostateczne lub nadmierne jedzenie Nadmiar czsto niepotrzebnych zaj Niech do seksu, ozibo seksualna Dystans emocjonalny Znieczulanie si alkoholem lub lekami Depresja Tak wic nie czekaj z okazaniem zainteresowania part nerk do chwili, gdy ona zaamie si lub eksploduje. JAK ZOSTA KOCHANKIEM DOSKONAYM 261 f Pamitaj: Sama przypuszczalnie nie powie ci, jak le i', ukadaj si sprawy, jak bardzo jest zestresowana, jak i emocjonalnie wyczerpana. Szukaj oznak, e daje wicej, ni f otrzymuje, e zbytnio si powica. A kiedy je dostrzeesz, zastosuj si do zawartych w tej ksice propozycji. 2. Pytaj j, jak sobie radzi. By moe mczyni nawet sobie nie uwiadamiaj, ile razy dziennie ona czy dziewczyna pyta ich, jak sobie radz, jak si czuj, jak min im dzie i tak dalej, eby si upewni, i nie dzieje si nic zego, eby sprawdzi, czy czego im nie potrzeba. Wikszo mczyzn jednak nie odwzajemnia si tym samym. A powinni pyta, jak mino spotkanie, jak zachowyway si dzieci, jak sprawuje si samochd po przegldzie, czy dalej boli j gowa, co sdzi o wczorajszej rozmowie z siostr o cokolwiek! Powszechnym bdem popenianym przez mczyzn jest zaoenie, e jeli nie potrafi naprawi sytuacji, to po f co zadawa sobie trud i pyta partnerk. Jak wyjani mi |j jeden z nich: Wiem, e nic nie mog poradzi na problem, i z jakim ona boryka si w pracy, i dlatego nie pytam, jak U sobie radzi, bo cokolwiek jej powiem, i tak niczego nie zmieni." Oto co kady mczyzna powinien zapamita: Nawet jeli partnerka mwi, e nie radzi sobie zbyt dobrze, a ty nie potrafisz w aden sposb poprawi jej samopoczucia, to sam fakt, e zapytae, nakarmi jej serce i sprawi, i poczuje si kochana. Twoja troska zawsze ma znaczenie. 3 Pytaj j, co moesz dla niej zrobi. ! Kobiety przyzwyczajone s do myli, e wszystko Aausz robi same, prowadzi dom, planowa czas rodziny, ^Opiekowa si dziemi, koordynowa i organizowa zajcia tankw rodziny, kupowa i przyrzdza jedzenie, a cz;o jeszcze pracowa w penym lub niepenym wymiarze 262 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU godzin. Nawet jeli czasami narzekaj, zwykle w milczeniu

speniaj swoje obowizki, powtarzajc sobie, e to po prostu cz kobiecoci". Kiedy wic mczyzna pyta, jak moe pomc, s zaskoczone, zachwycone, niezwykle wdziczne. W czasie moich bada wiele kobiet o tym mwio: Kiedy m proponuje, e pooy dzieci spa albo posprzta kuchni, caa si rozpywam. On sdzi, e jest tylko uprzejmy, ale dla mnie to znak, e mu naprawd zaley. By moe me sowa zabrzmi dziwnie, lecz na mnie dziaa to prawie tak samo jak gra wstpna czuj do niego wielk mio i pniej mam zdecydowanie wiksz ochot na pieszczoty, zamiast z pretensj rozmyla, e wszystko spoczywa na moich barkach." Uwielbiam, kiedy partner pyta, czy czego mi nie potrzeba. Nale do tych kobiet, ktre z trudem pozwalaj innym, by co za nie robili, wic gdyby zaleao to tylko ode mnie, nigdy nie poprosiabym o pomoc. Ale kiedy propozycja wychodzi od niego, mam wraenie, e naprawd zwraca na mnie uwag i dostrzega moje zmczenie, a dziki temu kocham go coraz mocniej." Przyznaj, e kobiety nie zawsze chtnie zgadzaj si, by mczyni wykonali za nie jak prac, bo s przekonane, i same zrobi to lepiej, lecz z wielk wdzicznoci przyjm kad propozycj, a ich serce zostanie przez to nakarmione. | Jak godzimy mio i zwizek Pisaam ju, jak okrelone zachowania mczyzn sprawiaj, e partnerka czuje si niekochana i niedoceniana, oraz pozbawiaj zwizek potrzebnej mu opieki. Oto kilka kolejnych sposobw odmawiania kobiecie i zwizkowi mioci. JAK ZOSTA KOCHANKIEM DOSKONAYM 263 Zaniedbywanie partnerki i zwizku, dopki nie pojawi si powany problem Nikt nie czeka z napenieniem baku, a nie bdzie w nim ani kropli benzyny. A mimo to wielu ludzi, zwaszcza mczyzn, wanie tak odnosi si do swojego ycia osobistego nie zwracaj uwagi na zwizek, dopki nie pojawi si powany problem. Nie znaczy to, e im nie zaley, chodzi tylko o to, e sfera uczu jakim cudem znalaza si na szarym kocu ich listy priorytetw, daleko za prac, zainteresowaniami czy sportem. Jak ju si przekonalimy, mczyni nie stawiaj mioci na pierwszym miejscu ani nawet na drugim czy trzecim. Sprawiaj wraenie, jakby prbowali zwleka z rozwizywaniem problemw w zwizku moliwie dugo to tak jakby czekali z napenianiem baku do ostatniej chwili. Niestety, zachowanie takie moe przynie taki sam skutek w yciu osobistym, jak dzieje si w przypadku samochodu zanim si czowiek spostrzee, samochd staje, bo nie ma ani kropli paliwa. Zdaj sobie spraw, e powicanie czasu i energii na 'karmienie zwizku nie zawsze jest atwe czy zabawne. Przypuszczalnie kady z mczyzn wolaby oglda mecz w telewizji, surfowa w Internecie czy nawet pracowa po 'godzinach wolaby robi cokolwiek, byle tylko unikn wysuchiwania, dlaczego partnerka nie jest szczliwa.

Jednake im lepiej nakarmione jest jej serce, tym lepszy jest (Zwizek, i bardzo szybko okae si, e partnerowi take Zacznie zalee na cznoci i intymnoci, poniewa bdzie to takie mie. Powiedziaam to wczeniej i powtrz raz jeszcze: Nie czekaj z wysuchaniem alw partnerki do chwili, gdy bdzie ju kierowaa si do drzwi. Nie czekaj, a jej serce bdzie tak zaknione mioci, e zamknie je na kdk. Nie czekaj ze zwrceniem uwagi na zwizek do momentu, gdy zagrozi mu powany kryzys. Zrb to teraz. 264 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Pod koniec ycia nikt z nas nie powie: auj, e wicej czasu nie powiciem karierze. Szkoda, e nie ogldaem czciej telewizji i tak rzadko chodziem na siowni." Jestem przekonana, e powiemy: auj, e wicej nie kochaem. Czuj, e kochanym osobom nie mwiem, ile dla mnie znacz." Stawianie dzieci na pierwszym miejscu Powiem teraz co, w co wierz caym sercem, cho moe nie jest to politycznie poprawne: przedkadanie relacji z dziemi nad relacje z partnerem jest bdem, ktry w rezultacie moe zniszczy maestwo. Rodzicielstwo oznacza opiekowanie si dziemi i ich kochanie, lecz jeli kto, dziaajc w dobrej wierze, zawsze powica im uwag i zawsze jest do ich dyspozycji, moe podwiadomie nie dawa partnerce potrzebnej jej mioci. Widziaam taki schemat w wielu maestwach, w ktrych jedno lub oboje rodzicw ca swoj uwag i energi emocjonaln skupiaj na dzieciach, bdcych w ten sposb klejem spajajcym zwizek. Jednake pewnego dnia, gdy dzieci osigaj okrelony wiek czy wyjedaj na studia, rodzice zostaj sami i nagle uwiadamiaj sobie, e s dla siebie obcy. Dlaczego ich zwizek umar? Poniewa nie dali mu mioci, intymnoci ani cznoci, ktre potrzebne s kademu zwizkowi do ycia. Wszystko oddali dzieciom, nic sobie nawzajem. I okazao si, e maj wspaniae dzieci, lecz urojone maestwo. Nigdy nie zapomn mczyzny, ktry wiele lat temu przyszed na jedno z moich pierwszych seminariw dotyczcych zwizkw. Walter przyprowadzi ze sob on? Grace oraz czworo nastoletnich dzieci. Powiedzia mi, i bior udzia w zajciach, bo maj nadziej, e zacieni jeszcze rodzinne wizy. Patrzc na nich, mona by pomyle, e s idealn par z idealnymi dziemi. JAK ZOSTA KOCHANKIEM DOSKONAYM 265 W sobot po poudniu mwiam o niewiadomym godzeniu serca partnerki. Zauwayam, e Grace temat ten bardzo poruszy, cigle podnosia rk. Kiedy poprosiam j o wypowied, wstaa i zacza paka. Wszyscy myl, e jestemy idealn amerykask rodzin rzeka ale jeli z tego weekendu ma wynikn jaka korzy dla mnie, musz wreszcie powiedzie prawd

sobie i tym, ktrych kocham. A prawda jest taka, Walterze, e nie jestem szczliwa. Kocham ciebie i dzieci, tylko e ty nigdy nie stawiasz mnie na pierwszym miejscu. Odkd urodzi si nasz najstarszy syn, Jesse, dzieci s dla ciebie najwaniejsze. Powicasz im ca uwag i uczucia, za ktrymi tskni. Mwisz im, jak bardzo jeste z nich dumny, a ja tak bardzo pragn te to usysze. Uwaaj ci za doskonaego ojca i maj racj, ale nie jeste doskonaym mem. Patrz, jak jeste z dziemi, i jestem zazdrosna, jestem zazdrosna o wasne dzieci, pusta w rodku i nieszczliwa. Walter wsta i obj paczc on, a ich czworo dzieci trzymao si za rce, podczas gdy po policzkach pyny im zy. Walterze, wiedziae, e Grace tak si czuje? zapytaam. Sdz, e wiedziaem, cho nigdy nie zamierzaem jej zrani. Przykro mi, kochanie zwrci si do ony. Ja tylko staraem si by dobrym ojcem. Wcale nie chciaem, eby mylaa, e ci nie kocham, bo to nieprawda. Czy ona ma racj? cignam. Czy stawiasz dzieci na pierwszym miejscu? Tak odpar Walter niemiao. Mojego ojca nigdy nie byo w domu, kiedy dorastaem, i dlatego Postanowiem, e ja bd inny. Zostaem supertat. Chciaem udowodni sobie, e moemy by wspania rodzin. I jestecie potwierdziam. Tylko e podstaw wspaniaej rodziny jest wspaniae maestwo. Co z tego, e dzieci czuj si kochane, skoro nie widz mioci pomidzy rodzicami? Grace, czego potrzebujesz od Waltera? 266 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Grace spojrzaa na ma smutno. Mczy mnie to, i jestem numerem dwa, jakbym nie bya taka wana jak dzieci. Chc by pierwsza. Do gowy wpad mi pomys; poprosiam, eby dzieci wstay i odwrciy si ku rodzicom. Zadam wam pytanie. Czy to w porzdku, e dla taty od tej chwili numerem jeden bdzie mama? Tak! zawoaa caa czwrka z umiechem. No dobrze, Walterze spojrzaam na ich ojca chciaabym teraz, eby odwrci si do Grace i powiedzia jej, e od tej chwili ona jest numerem jeden. Nigdy nie zapomn radoci na twarzy Grace, gdy Walter na oczach wszystkich zebranych uj jej donie i przyrzek: Kochanie, obiecuj, e od tej chwili ty jeste numerem jeden! Uciskali si, a pozostali uczestnicy nagrodzili ich brawami. Zaczekaj, Walterze, to nie wszystko! powiedziaam. Druga cz jest tak samo wana. Chciaabym, eby teraz zwrci si do dzieci: Od tej chwili mama jest na pierwszym miejscu!" Walter, nie wypuszczajc Grace z ramion, gono powtrzy:

 Dzieci, kocham was, ale odtd mama jest na pierwszym miejscu! Czworo nastolatkw ruszyo w ich stron i wszyscy chwycili si w objcia. I w tamtej chwili rzeczywicie byli doskona rodzin. Nie zapomniaam o nich przez wszystkie te lata, ktre miny; wiem, e Walter i Grace chcieliby, ebym wam o tym opowiedziaa. Tamtego dnia Walter na nowo podj zobowizania wobec ony i maestwa. Jest znakomitym przykadem dobrego, troskliwego mczyzny, ktry zupenie niewiadomie zagodzi serce ony, na pierwszym miejscu stawiajc dzieci. A Grace, jak typowa powicajca si kobieta, powtarzaa sobie, e ma szczcie, bdc JAK ZOSTA KOCHANKIEM DOSKONAYM 267 Z mczyzn, ktry jest oddanym ojcem, e widocznie musi f? by na drugim miejscu i nie narzeka. adne z nich nie f j uwiadamiao sobie, jak szkod wyrzdza swojemu ma estwu, cho na szczcie nie bya to szkoda nie do 3 naprawienia. Za kadym razem gdy karmisz serce partnerki, karmisz jednoczenie serca swoich dzieci, poniewa mio pomidzy wami dwojgiem spynie na ca rodzin, obdarzajc j szczciem. Dieta mioci Poniej podaj diet mioci. Przestrzegajc jej kady mczyzna atwo nakarmi serce partnerki, a zarazem bdzie cudownym kochankiem poza sypialni. Dieta jest prosta, zabawna i odmieni kady zwizek. Kiedy studiujemy dietetyk, uczymy si o podstawowych grupach ywnoci warzywa, ziarna, proteiny, nabia oraz o tym, jak wany jest udzia kadej z tych grup w codziennym odywianiu. Podobnie jest z odywianiem emocjonalnym; karmienie serca partnera oznacza dbao, by codziennie otrzymywao ono wszystkie grupy ywnoci emocjonalnej. A jakie s to grupy? Nazywam je trzema U": uwaga, uczuciowo, uznanie. S lekretnymi skadnikami diety mioci, ktra napeni serce partnera: zwracasz uwag, okazujesz uczucie, wyraasz taznanie. Trzy U trzy sposoby na odywianie serca partnera 1. Uwaga. 2. Uczuciowo. 3- Uznanie. 268 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Jeli zapytam teraz, jak czsto trzeba je codziennie, przypuszczalnie usysz w odpowiedzi, e co najmiej dwa lub trzy razy na dzie, z kilkoma przekskami pomidzy gwnymi posikami. Ot serce partnerki trzeba karmi podobnie, stosujc podan niej diet. Posiki miosne: partnerka potrzebuje trzech posikw dziennie. A czym jest posiek miosny? To czas, gdy przez trzy minuty jej serce jest odywiane daniem zawierajcym jedno lub wicej z trzech U": uczuciowo, uwag, uznanie. Nazywam to formu 3x3 okazywanie co

najmniej trzy razy na dzie mioci. Pomyl o tym jako o trzech minutach intymnoci. Mog to by trzy minuty rano, zanim wstaniesz z ka, trzy minuty rozmowy telefonicznej w rodku dnia lub trzy minuty po pooeniu dzieci spa. S to posiki miosne. I tak jak jemy niadanie, obiad i kolacj, mamy te trzy posiki miosne. Przekski miosne: nawet gdy jemy kilka porzdnych posikw na dzie, od czasu do czasu mamy te ochot na przeksk, prawda? To samo dotyczy karmienia serca partnerki. Poza trzema posikami na dzie partnerka potrzebuje te miosnych przeksek. Czym jest przekska miosna? Pocaunkiem w policzek lub szyj, kiedy mijasz partnerk. Telefonem po to tylko, eby powiedzie: Kocham ci". Komplementem: Wygldasz wietnie." Spojrzeniem lub umiechem wyraajcym ca mio. Notk pozostawion w torebce lub na telefonie komrkowym. Poznalimy ju zasady diety mioci, czas wic na omwienie trzech podstawowych skadnikw. Uwaga Jednym z najbardziej powszechnych sposobw godzenia serca ukochanej osoby jest nieokazywanie jej dostatecznej uwagi, dlatego zachowanie odwrotne jest jednym z najJAK ZOSTA KOCHANKIEM DOSKONAYM 269 skuteczniejszych sposobw, dziki ktrym partnerka czuje si kochana, oraz pierwszym skadnikiem diety mioci. Zwracanie uwagi oznacza, e w danej chwili jeste na 100 procent z ukochan osob. Przecie ja to robi |f powie ktomnstwo czasu spdzamy razem." Prawda ff jednak jest taka, e wsplne spdzanie czasu niekoniecznie oznacza powicanie caej uwagi partnerce. Podczas rozmowy z ni bawisz si z psem. Siedzisz obok, ale ogldasz ulubiony program w telewizji. A ona to czuje. Innymi sowy nie jest to posiek miosny. Powica ca uwag partnerce, znaczy by z ni w peni. Nie robisz nic innego. Nie ogldasz telewizji. Nie otwierasz poczty. Nie stukasz w klawisze komputera. Powicasz partnerce pen uwag, co najmniej przez kilka minut. Jak? Patrzc jej w oczy. Pytajc, jak sobie radzi. Suchajc. Przytulajc. Tak okazana uwaga nakarmi jej serce bardziej, ni mona sobie wyobrazi. Zwraca uwag na ukochan osob, to jak mwi jej, e jest wana, doceniana, e przez te trzy minuty trzy razy na f dzie z caego wiata liczy si tylko ona. Takie chwile s moliwe tylko wwczas, gdy nic nie odciga twojej uwagi. To jedna z najlepszych form gry wstpnej, o czym przeko| namy si w rozdziaach powiconych seksowi. f Uczuciowo "'f Niedawno ogoszono wyniki bada prowadzonych przez j pi lat, w trakcie ktrych tysicom kobiet zadano pytanie, > co wolayby bardziej: stosunek pciowy z mem czy tylko | pieszczoty. Okazao si, e 80 procent kobiet wybrao r pieszczoty! Mczyzn taki wynik zbija z tropu, nie mwic ;" Hi o rozczarowaniu, kobiety natomiast doskonale go

rozumiej. Ujmujc rzecz prosto, wikszo kobiet aknie Gstszych fizycznych nieseksualnych objaww uczucio*oci ze strony partnera. Uczuciowo to drugi skadnik diety miosnej. Oznacza "Zyczn czno z partnerk trzy razy dziennie przez trzy 270 ^ILOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU __ trzymanie j za rk, przytulanie, caowanie, ' 0 wosach, fizyczn intymno. iy partnerce okazujesz uczucie, czysz wasze ener Czarze fizycznym i tworzysz strumie przecy pomidzy sercami. Dostarczasz jej sercu odywczeg< Poka"1"1- Przypomnij sobie opowie o sierotach, i uywajcym wpywie uczucia. Owczego niektrzy mczyni maj problemy z okazywaniem uczu? Poniewa padaj ofiar syndromu wszystko albo nic", ktry polega na przekonaniu: Jeli nie mam do czasu, to nic nie bd robi" i oparty jest na nieporozu mieniu, e kade doznanie seksualne powinno zakoczy si orgazmem. (Wicej na ten temat powiem w czci trzeciej.) Uwaaj oni, e jeli zaczn odczuwa podniecenie, powinni spraw doprowadzi do koca, czyli do stosunku. Kiedy wic nie maj na to czasu, unikaj wszelkich okazji do podniecenia, odnosz, bowiem wraenie, e byaby to strata". Dla przykadu, mczyzna ley rano w ku z on. Ona zaczyna go pieci, on odczuwa podniecenie. Zaraz jednak przypomina sobie, e za pi minut musi wsta, bo inaczej spni si do pracy, odpycha j wic i mwi: Nie teraz, skarbie, musz wstawa." ona czuje si zraniona i odrzucona, nie potrafi zrozumie, dlaczego m nie chce okaza jej czuoci. On za w ogle nie wiej e stao si cos Zego. Kiedy wieczorem ma czas na seks3 nie potrafi poj, dlaczego ona zachowuje si chodno i trzyma go na dystans. A tak wanie dziaa syndrom wszystko albo nic". Mczyzna wie, e nie ma czasu na seks, wic nawet nie chce przytuli partnerki czujc, e do niczego to nie doprowadzi. Jednake czuo nie zawsze ma do czego Prowadzi. Jest dowiadczaniem intymnoci. Po*a tym posiki miosne, w skad ktrych wchodz czuoci, ^d miay rewelacyjny wpyw na ycie seksualne. Wcze**iej omawialimy rachunki miosne oraz ze skutki wpacaa na cudze konto. C, okazywanie czuoci partnerce jest Dokonywaniem wpaty do jej Banku Mioci i Intymnoci. JAK ZOSTA KOCHANKIEM DOSKONAYM 271 Jak wpywa to na ycie seksualne? Przekonamy si pniej, e im wysze jest saldo na rachunku mioci i intymnoci kobiety, tym silniej partner bdzie j podnieca i tym chtniej bdzie chciaa si z nim kocha. Uznanie Wiem, e mnie kocha, ale w ogle mnie nie docenia" takie narzekania na partnerw sysz od kobiet ustawicznie. Powodem jest to, e wikszo z nich aknie uznania ze strony swoich ukochanych. Mczyni, syszc to, nic nie

rozumiej. Jak ona moe mwi, e jej nie doceniam? Ciko pracuj, eby utrzyma j i dzieci, jestem wierny, w zeszym roku przebudowaem dla niej piwnic. Na wiele rnych sposobw okazuj jej uznanie." My jednak nie mwimy tu o okazywaniu uznania czynami, poniewa serce kobiety karmi si sowami uznania. Kobiety z zasady wiksz wag przywizuj do sw ni mczyni i czsto rzeczy staj si dla nich realne dopiero wtedy, gdy zostaj powiedziane. Sama wiadomo uznania ze strony partnera nie zawsze wystarcza musz to usysze. Potrzebuj sw. Sowa mioci i uznania s dla nich niczym drogocenne klejnoty, zbieraj je i ciesz si nimi, dziki nim czuj si doceniane i przepenia je szczcie i zadowolenie. Jak mczyzna powinien okazywa uznanie? Mw partnerce, e j kochasz. Mw, jak bardzo doceniasz to, co robi dla ciebie i rodziny. Mw, e j podziwiasz. Mw, e jeste wdziczny za to, e z tob jest. Mw, e jeste z niej dumny. Czsto mczyni doceniaj swoje partnerki, nawet Werbalnie, lecz nie uwiadamiaj sobie, e by moe nie l- okazuj uznania za rzeczy, ktre szczeglnie tego wymaga%- Ankietowane przeze mnie kobiety podkrelay, jak 272 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU bardzo potrzeba im wikszego uznania za opiek nad dziemi i prowadzenie domu. Pragnyby usysze od partnera, e docenia je za to, i s dobrymi matkami, tak piknie urzdziy dom, dbaj, by on zawsze mia koszule czyste i wyprasowane, a w lodwce byy jego przysmaki. Zwaszcza pracujce matki chc, by ich partnerzy uwiadomili sobie, jak bardzo zaley im na uznaniu za opiek nad dziemi oraz prowadzenie domu i rwnoczesn prac na caym etacie. Jak napisaa jedna kobieta: Potrzebne mi sowa uznania, e jestem dobr matk i on, chciaabym usysze, e on docenia obiad ugotowany przeze mnie po powrocie z pracy, gdzie spdziam dziewi, czasem dziesi godzin, e docenia umiejtno zorganizowania domowych spraw od strzyenia trawnika poprzez oddanie samochodu do przegldu po zaprowadzenie crki do lekarza albo psa do weterynarza. Przekonaam si, e mczyni nie doceniaj wysikw partnerek w tych dziedzinach. Kobietom bowiem z ogromn atwoci przychodzi zajmowanie si wieloma sprawami naraz pozornie bez adnego wysiku, mczyni wic przyjmuj to jako rzecz oczywist i nie uwiadamiaj sobie, ile kosztuje to trudu. By moe na oko wszystko wydaje si proste, w rzeczywistoci jednak wcale tak nie jest! Dlatego mczyni nie wyobraaj sobie, jak odywczym pokarmem dla serca s sowa: Dzikuj za obiad, kochanie", licznie dzisiaj ubraa dzieci do kocioa" albo Naprawd jestem ci wdziczny, e pamitaa, aby zamwi mi wizyt u dentysty." Przekski wdzicznoci

przed zaniciem Oto prosta i niezwykle skuteczna technika karmienia serca partnerki uznaniem, zwana przeze mnie przekskami wdzicznoci przed zaniciem". Proponuje ona sposoby wyraenia wdzicznoci i uznania za to, co ukochana osoba JAK ZOSTA KOCHANKIEM DOSKONAYM 273 zrobia w cigu dnia, a polega na tym, e zanim powiemy sobie dobranoc, powicamy chwil na podzikowania: Dzikuj, e przypilnowae dzieci wieczorem, bo dziki temu mogam pj powiczy." Dzikuj, e na obiad przyrzdzia moje ulubione danie." Dzikuj, e zadzwonie do mnie do pracy poprawie mi nastrj." ,,Dzikuj, e wymasowaa mi plecy, jak wrciem do domu. Naprawd tego potrzebowaem." Dzikuj, e rano tak cierpliwie znosie mj pody humor." Wspaniale jest, gdy partnerzy na zmian ofiarowuj sobie przekski wdzicznoci. To zaskakujce, za ile rzeczy moemy by wdziczni bliskiej osobie, gdy naprawd si nad tym zastanowimy. A tak przy okazji, niech nikt si nie zdziwi, kiedy przekski wdzicznoci zmieni si w co bardziej fizycznego. Mio jest najlepsz gr wstpn. l Karmienie serc dzieci , .trzema U" i Sercom dzieci pokarm potrzebny jest tak samo jak partner| ce. Trzy U" to atwy sposb na pamitanie, by dzieciom K dawa mio. Dopilnujmy, eby codziennie przez kilka | minut okazywa im uwag, uczucie i uznanie. W takich | chwilach zajmujemy si wycznie nimi, tak by wyranie | to odczuy. Przytulajmy je i caujmy nie tylko rano | i wieczorem, ale w cigu caego dnia. Wyraajmy nasze | Uznanie mwic, jak bardzo jestemy z nich dumni, co \: W nich nam si podoba, dzikujc, kiedy zrobi co Szczeglnie miego. f Wyjtkowo skuteczn technik jest czstowanie dziecka i Przeksk wdzicznoci, zanim pjdzie spa tak jak Proponowaam to wobec partnerki. Dzikuj, e dzisiaj j Posprztae swj pokj." Dzikuj, e pomoge mamie Przy zmywaniu naczy." Dzikuj, e bawilicie si tak 274 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU cicho, gdy rozmawiaem przez telefon." Dzieci zasn wwczas szczliwe, z poczuciem, e s z caego serca kochane. Co mio odywia, a co j godzi adne zachowanie w zwizku nie jest neutralne, kade albo karmi serce partnerki, albo nie. Albo podtrzymuje intymno, albo j niszczy. Albo zblia partnerw, albo jeszcze bardziej ich od siebie oddala. Zbyt czsto jednak zapominamy o tym i nie uwiadamiamy sobie, jaki wpyw na ukochan osob ma to, co mwimy lub czego nie mwimy, co robimy i czego nie robimy. Podczas seminariw zawsze prosz uczestnikw, by pomogli mi sporzdzi list zachowa, ktre mio godz,

i takich, ktre j odywiaj. To wspaniay sposb na dostrzeenie wpywu naszych sw i czynw na zwizek. Oto przykad takiej listy: Co mio godzi Co mio odywia Ukrywanie uczu Mwienie o uczuciach Krytycyzm Komplementy Flirty Wierno Branie uczu partnera za rzecz oczywist Wyraanie wdzicznoci Dziaanie w pojedynk Dziaanie jako zesp Gromadzenie pretensji Wyjanianie problemw Zamykanie si w sobie Docieranie do partnera Nadmierne powicanie si pracy Spdzanie czasu razem Obwinianie partnera Branie odpowiedzialnoci za wasny wkad w trudn sytuacj? JAK ZOSTA KOCHANKIEM DOSKONAYM 275 Oczywicie do listy tej doda mona sporo innych pozycji. Dobrze jest przejrze j z partnerem, przedyskutowa i przekona si, jaki jest nasz stosunek do poszczeglnych kwestii. Co wicej, zachcam czytelnikw, by sporzdzili wasne listy sami albo jeszcze lepiej z partnerem, zapisujc zachowania, ktre godz i karmi ich zwizek. Kiedy zobaczymy je czarno na biaym, cz

stanie si bardziej zrozumiaa. Znam par, ktra swoj list umocowaa na lodwce, by codziennie patrze na jej tre. Napisali do mnie, e ich zwizek niezwykle si polepszy, poniewa oboje bardziej wiadomi s zachowa, ktre godz i karmi intymno. Stworzyam trzy U", poniewa a nazbyt czsto syszaam od mczyzn: Chc by lepszym mem, ale nie Wiem, co mam robi" albo Zdaj sobie spraw, i mojej dziewczynie potrzeba wicej uwagi, tylko e nigdy jako nie umiem utrafi w jej aktualne potrzeby." Trzy U" sytuacj bardzo uatwiaj: wybierz jedno uwag, uczuciowo, uznanie a na pewno si nie pomylisz. A jeszcze lepiej pocz wszystkie trzy w pyszny posiek! Karmienie serca partnerki trzema U" jest niczym polisa ubezpieczeniowa mioci. Czy wiecie, e powodem wikszoci pozamaesSkich romansw nie jest gonitwa za seksem, lecz wanie !sposzukiwanie trzech U"? Kiedy pyta si kobiety o powody, dla ktrych zdradziy mw, tylko nieliczne od;,powiadaj: Bo spotkaam faceta z rewelacyjnym ciaem" l llbo Miaam ochot na seks z instruktorem jogi, poniewa | taki by zrczny." Wikszo wyznaje, e powodem by ich < Wielki gd mioci. Nie otrzymyway do uwagi, >fcznania i uczucia od partnera, poszukay wic gdzie indziej. * Nie jest to odredakcyjny komentarz na temat niewier:*oci, ale raczej przypomnienie, e jeli codziennie urapartnerk posikami i przekskami miosnymi, wwnie bdzie chodzia godna, wypatrujc okazji do ni! Mam nadziej, e wszyscy czytelnicy obecnie z kim od razu zaczn przestrzega diety mioci i po276 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU stanowi, e na pocztku przez tydzie trzy razy dziennie przez trzy minuty bd stosowa trzy U" oraz kilka przeksek miosnych pomidzy nimi, a rezultaty na pewno ich zaskocz. Siedem maych inwestycji, ktre przynosz mczyznom wielkie zyski Wielokrotnie ju podkrelaam, e w gruncie rzeczy wcale nie tak trudno zadowoli kobiet trzeba tylko wiedzie, jak to zrobi. Stwierdziam te, e mczyni zaskoczeni bd, jak atwo uszczliwi kobiet drobnymi uczynkami i gestami. Wiem, e nie wszyscy mi uwierzyli, tak wic przyszed czas, by wyoy karty na st poda list najlepszych sposobw karmienia kobiecego serca. Wszystko to drobiazgi", lecz jej bardzo na nich zaley. Uwierz mi, jeli zastosujesz je w praktyce, przekonasz si, e zapata za nie wcale nie jest drobna. Nazywam to siedmioma maymi inwestycjami, ktre przynosz mczyznom wielkie zyski." Wyobramy sobie, e makler giedowy, z ktrego usug korzystamy, zadzwoni do nas podniecony, by oznajmi, e wyszuka niezwyk okazj: moliwo zarobienia 50 tysicy dolarw przy wkadzie 50 dolarw! I wiemy, e absolutnie moemy mu wierzy. Co zrobimy? Naturalnie zastosujemy si do jego rady; wskoczymy w samochd, eby w razie koniecznoci przekaza mu pienidze osobicie.

Rozumiecie ju, do czego zmierzam, prawda? Propozycje zawarte poniej to drobne inwestycje emocjonalne nie wymagajce znacznych nakadw czasu ani energii. A mimo to gwarantuj, e w wikszoci wypadkw przynios wielkie zyski. Jakie? Kobieta, ktra jest w lepszym nastroju. Kobieta spokojniejsza, mniej spita. Kobieta, ktra nie zrzdzi ani nie narzeka. Kobieta, ktrej towarzystwo sprawia wiksz przyjemno. JAK ZOSTA KOCHANKIEM DOSKONAYM 277 Kobieta, ktra uwaa, e jej partner jest najlepszy na wiecie. Kobieta, ktra teraz ma czciej ochot na seks. Uwaga do mczyzn: Niektre z propozycji by moe nie wzbudz waszego entuzjazmu, jak kupowanie i wrczanie partnerce kartek, o innych za sama myl wyda si przeraajca, jak pjcie na zakupy i towarzyszenie jej w przymierzami. Nie sdcie, e wam nie wspczuj wrcz przeciwnie, ale pozwlcie sobie po raz kolejny powtrzy, e chwilowy dyskomfort zwizany z robieniem tego od czasu do czasu jest niczym w porwnaniu z satysfakcj, jak daje obcowanie ze szczliw kobiet. Potraktujcie te sugestie jako form gry wstpnej. Jak przekonacie si przy lekturze rozdziaw dotyczcych seksu, kobiety najpierw podniecaj si w gowie. Kto moe pomyle: Zaraz, zaraz, czy kartka albo telefon naprawd moe poprawi moje ycie seksualne?" Tak! Postpowanie zgodne z poniszymi propozycjami sprawi, e ukochana nie bdzie moga si wam oprze. Uwaga do kobiet: Domagacie si od partnera drobnych gestw", ktre sprawiyby wam rado, ale kiedy on Pyta: Na przykad jakich?", nie potraficie odpowiedzie, i prawda? C, od tej chwili ju wam to nie grozi. Dodajcie ; do mojej listy rwnie swoje propozycje. l Wrczanie kart z yczeniami ' jsKobiety uwielbiaj karty, nigdy nie maj ich do. We | Wszystkich ankietach, jakie przeprowadziam, znalaza si p*nich wzmianka. I nie mwi tutaj o kartach na specjalne w rodzaju urodzin czy rocznic, ale o kartach romantycznych, uroczych, zrobionych was, prostych, dawanych bez okazji. Im wicej kart, lepiej. Dlaczego kobiety je kochaj? Poniewa stanowi namadowd, e o nich mylisz, e zadae sobie trud, by je SAwy kobiet 278 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU kupi czy zrobi. Zachowuj je, czytaj cigle od nowa, przechwalaj si nimi przed przyjacikami. Wiem, e odpowiesz: Nie jestem takim typem faceta, ktry daje karty." A ja mwi na to tak: Wic si przymu." W yciu stale robimy wiele rzeczy, ktre niespecjalnie lubimy, jak na przykad chodzenie w krawacie

do pracy czy przestrzeganie ogranicze prdkoci. Kobiety za prosz tylko o kart raz na jaki czas. Czy to takie trudne? Nie trzeba wcale doszukiwa si w tym sensu ani czerpa z tego radoci, ale po prostu to zrobi. Pj do sklepu i kupi od razu cay zapas, eby oszczdzi sobie czstych wizyt. E-maile te s wietne, chocia nic nie pobije karty, ktr mona postawi na biurku. A co trzeba zrobi z kart? Oczywicie co na niej napisa, pniej da j osobicie, pooy na poduszce, wsun do torebki, postawi na kierownicy jej samochodu, na lodwce, gdziekolwiek. Kobiety lubi niespodzianki. I ostatnie sowo: traktuj karty jako gr wstpn. Czy wiecicj e litery CARDS (angielskie karty") oznaczaj Ceremonialna Uwaga Nagradzana Dynamicznym Seksem? No, przynajmniej odtd wyraz ten bdzie si mio kojarzy. Kobiety dostajc karty, czuj wiksz blisko z partnerem, pragn czciej seksu to wanie staram si powiedzie. Czy ju wybierasz si do sklepu? Tak sdziam... Zostawianie licikw Wzdychasz czytajc te sowa: znowu propozycja liciku na poduszce". Masz racj. Kobiety uwielbiaj, kiedy partner zwraca si do nich wasnymi sowami w kilku zdaniach, przez prosty rysunek, zwyke Kocham ci" na karteczce. To takie osobiste, intymne lepsze nawet od kart, jeli mam by szczera. A poza tym tasze! Ile czasu zajmuje napisanie krtkiego listu? Dziesi sekund? Czy moesz sobie pozwoli na powicenie dzieJAK ZOSTA KOCHANKIEM DOSKONAYM 279 siciu sekund dziennie? Czy orientujesz si, jak zyskown inwestycj okae si owe dziesi sekund? Partnerka przez cay dzie bdzie w cudownym nastroju, wybaczy ci wszelkie nieopatrzne postpki, wieczorem woy seksown koszulk. Nie przejmuj si, e nie jeste Szekspirem i nie potrafisz pisa lirycznie. Kilka sw, umiechnita buka, serduszko to wystarczy. Kobiety nie s wybredne, chc tylko wiedzie, e zdobye si na wysiek. Najlepszym prezentem, jaki kiedykolwiek dostaam od mczyzny, by kalendarz, ktry w pewne Boe Narodzenie podarowa mi partner. Na grze kadej strony napisa linijk lub dwie co we mnie kocha, wspomnienie wsplnie spdzonych piknych chwil, nadzieja na szczcie w przyszoci. Ta ksika jest dla mnie bezcenna, czytam j cigle od nowa. aden prezent kupiony w sklepie ani droga biuteria nie mog rwna si z tym kalendarzem. Dlaczego? Poniewa zawiera jego sowa, a dla kobiety sowa mioci s skarbem, ktre chowa w sercu na zawsze. Telefony w cigu dnia Kobiety akn cznoci. Teraz przekonalimy si ju | o tym, wczeniej powtarzaam to wielokrotnie. (Kobiety ' czsto si powtarzaj!) czno karmi serce twojej partnerki, budzi w niej poczucie, e jest kochana, podnieca. * A szczeglnego znaczenia nabiera, kiedy jeste daleko,

poniewa wwczas stanowi dla partnerki dowd, e o niej mylisz. Oto jednominutowa formua na uszczliwienie kobiety: w cigu dnia zadzwo do niej. Zainwestuj szedziesit *ekund w nakarmienie jej serca. Nie musisz mie nic *" otnego do powiedzenia, ona bdzie szczliwa, syszc pj gos. Zdania w rodzaju: Myl o tobie", Mam adziej, e dzie upywa ci mio" czy Nie mog doczeka "f weekendu, kiedy bdziemy mogli by sami" jeszcze rdziej j uciesz. Albo te: Tak dzwoni, eby spraw280 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU dzi, jak ci leci". Och, kobiety szczeglnie lubi takie sprawdzanie, bo jest to odwrotno znikania, ktrego nie znosz. Co si dzieje, gdy dzwonisz do partnerki? Odpra si, umiecha, docenia twoj troskliwo, myli, jak cudownego ma mczyzn. Dokonuje potnej wpaty do Banku Mioci i Intymnoci, ktr moesz odebra pniej. Czy nie warto chwyci za telefon? Dodatkow premi uzyskasz za informacj o nagej zmianie planw, o ktrej partnerka nie wie i moe si martwi. Dzwo, jeli si spnisz, jeli sdzisz, e prbowaa si z tob skontaktowa, a ciebie nie byo na zwykym miejscu, jeli przypuszczasz, e moe si martwi. Jedn z najsodszych rzeczy, jakie ostatnio zrobi mj partner, byo powiadomienie mnie, e czeka go duga rozmowa telefoniczna, wic jeli nie bd moga si do niego dodzwoni, nie powinnam si martwi. Dziki temu miaam dobry dzie wiedziaam, e dla niego moje uczucia s wane. Pamitaj, e o ile mczyni nie znosz telefonowa, o tyle dla kobiet aparat jest przedueniem ich ciaa. Kiedy wic wykorzystujesz go, by si z partnerk porozumie, wwczas... Chyba nie musz nic dodawa. Chwalenie partnerki przed innymi Oto kolejna recepta na uszczliwienie kobiety: kiedy oboje jestecie w towarzystwie przyjaci czy rodziny, znajd waciwy moment w rozmowie i powiedz co miego o niej. Jeli pogawdka dotyczy restauracji, powiedz: Weronika tak wietnie gotuje, e nie mam ochoty je poza domem." Jeli kto wspomina o pracy, powiedz: Mwiem wam ju, e w tym miesicu Weronika ma najlepsze wyniki w swoim dziale?" Jeli za mowa jest o dzieciach, powiedz: Weronika wietnie radzi sobie z dziemi. Powinnicie widziec5 jak wymyla rne zabawy. Mgbym obserwowa ich godzinami." JAK ZOSTA KOCHANKIEM DOSKONAYM 281 Na tym poprzestan, wiadomo ju, o co chodzi. Zanim stwierdzisz, e brzmi to sztucznie, pozwl sobie przypo| mnie, e partnerka chwali si nieustannie przed innymi twoimi osigniciami, a ty nawet nie zauwaasz. A jeli tego nie robi, to powinna. Publiczne pochwalenie jej osigni f wywouje w kobiecie pierwotn reakcj. To tak jakby samiec oznajmia innym samcom, e to jego partnerka. I Zwierzta oczywicie informuj o tym w inny sposb,

mczyni mog poprzesta na komplementach! Kiedy partnerka czuje, e jeste z niej dumny, caa si rozpywa, a twoje akcje id w gr. Komplement wygoszony wobec innych jest wart dziesiciu mwionych sam na sam. To najsodsza sowna gra wstpna. Planowanie wsplnie spdzanego czasu 'Planowanie to afrodyzjak. Sprawia, e kobieta czuje si bezpieczna, bo wie, e o niej mylisz. Wywouje w niej wdziczno. Niewane, czy planowanie dotyczy spraw Wielkich czy drobnych. Wystarczy, e zaplanujesz cokol*wiek dla was obojga. * Znam mskie wymwki: kobiety s o niebo lepsze ; W planowaniu, czy warto wic si mczy? A jak brzmi moja *>dpowied? Warto, poniewa kobieta czuje wwczas, e si ii opiekujesz. Zachowanie takie stanowi dowd, e inwesijesz w przyszo zwizku swoje myli, e oboje nie toicie w miejscu. Rzecz wcale nie dotyczy istoty samych planw, tylko ktu planowania. To dlatego kobieta czuje si wspaJ~':, gdy mwisz, e znalaze wietn restauracj i chcesz pj na kolacj we dwoje, pragniesz obejrze z ni im w telewizji czy prosisz o pomoc w wysprztaniu . Jeli mwisz jej o tym z wyprzedzeniem, mona ralifikowa to jako plan. I dlatego kobiety tak to 'ielbiaj. Wczeniej mwiam, e mczyni doprowa~i kobiety do szau unikami i odpowiedziami wymijajTi. Ot planowanie wsplnie spdzanych chwil na kilka : 282 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU godzin, dni czy tygodni naprzd sprawia, e kobieta moe oprze si na konkretach i dlatego czuje si bezpieczna. Czy pragniesz, by partnerka rozpyna si z mioci? Usid wic i powiedz: Kochanie, powinnimy chyba zaplanowa, co bdziemy robili w weekend?" albo Czy zaplanowaa co, o czym twoim zdaniem powinnimy porozmawia?" W gruncie rzeczy wystarczy samo sowo plan", uyte w pozytywnym znaczeniu. Mona te szepn do jej ucha plany, plany, plany". Mniam, mniam. Wsplne chodzenie na zakupy Zanim krzykniesz z przeraenia, wysuchaj mnie: nie ma potrzeby robi tego czsto, za kadym razem jednak jest to rwnoznaczne z pokan wpat do Banku Mioci i Intymnoci. Wikszo kobiet uwielbia zakupy. Jak wyjaniam wczeniej, jest to rodzaj przeycia zmysowego. Kiedy wic decydujesz si na wspudzia w nim, kobieta jest zachwycona. Jest co erotycznego w obecnoci ukochanego mczyzny podczas przymierzania kolejnych ubra i w pytaniu go o zdanie. Jego uwaga skupiona jest na jej ciele, w dodatku w miejscu publicznym. Zaleciam t technik znajomemu, ktry z ogromnymi oporami zgodzi si, e zaproponuje onie wsplne wyjcie na zakupy. Tu przed opuszczeniem domu zadzwoni do mnie: Nie dam rady, Barbaro wyzna. Ju chybabym wola leczenie kanaowe zba.

 Posuchaj, Herb, nie myl o tym jak o zakupach, b wpadniesz w przygnbienie. Pomyl o tym jako o wiczeniu koncentracji. Wejd w jej myli. Skup si na tym samyni co ona. Jeli bdzie si zastanawiaa nad kolorami swetrw, myl o kolorach. Jeli bdzie porwnywaa krj dwch akietw i rozwaaa, ktry lepiej pasuje do jej fi przyjrzyj si im, jakby by profesjonalist, ktremu si za opini. Szybko stwierdzisz, e twoja ona i JAK ZOSTA KOCHANKIEM DOSKONAYM 283 zacznie si do ciebie odnosi, przyrzekam! Dasz sobie rad, zobaczysz! Odoyam suchawk i z niepokojem czekaam na rozwj sytuacji. Pnym popoudniem Herb zadzwoni do mnie z telefonu komrkowego. Joy jest przy kasie powiedzia mam wic chwil, by z tob porozmawia. Twoja rada podziaaa! Na pocztku miaem ochot uciec z krzykiem ze sklepu, ale zrobiem, jak mwia, i skupiem si na onie. I stao si co dziwnego. Poczuem, e jestem z ni blisko i e dobrze si l bawi. Ona to wyczua chyba bya zaszokowana i nal gle zacza okazywa mi czuo, caujc za kadym razem, |gdy wychodzia z przymierzalni. Przysigam, oboje by| Hmy podnieceni. A przed chwil Joy wspomniaa, e skoro idzieci przez cay dzie s u znajomych, moemy si pooy || odpocz". Nigdy przedtem nie proponowaa pieszczot fbo poudniu. Uwielbiam zakupy! By moe jeszcze nie dowierzasz, ale powtarzam: warto prbowa. Dodatkowe punkty zdobdziesz wybierajc trj, w ktrym twoim zdaniem partnerce bdzie adnie, l proszc j o przymierzenie. Nawet jeli si jej nie spodoba, ~~~i fakt, e mylae o niej w taki sposb, stworzy midzy ii soczyst" intymno. tiespodzianki obiety uwielbiaj, gdy mczyni robi im niespodzianki, tt w nich co seksownego. S nieoczekiwane, niezalowane, jak uwiedzenie. A poniewa kobiety zawsze aj si robi dwadziecia rzeczy naraz, zaskakiwanie ich miym sprawia, e czuj si wietnie, bo kto o nie Mczyni sdz, e chodzi tu o niespodzianki w rodza'ch biletw do Parya, zotej bransoletki czy innego prezentu. W rzeczywistoci jednak wystarcz i: powrt do domu z kwiatami, zrobienie zakupw, ona je zrobi, pocielenie ka, gdy ona jest pod 284 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU prysznicem, nakarmienie psa, cho zwykle ona go karmi, zamwienie jedzenia na wynos, gdy miaa ciki dzie i przypuszczalnie nie jest w nastroju do gotowania, kupno Ptyty j gdy wspomniaa, e jej si podoba. A oto najlepsza sugestia: zaskocz partnerk, wyprbowujc ktrkolwiek z propozycji zawartych w tej ksice! To tylko niekompletna lista drobnych inwestycji emocjonalnych, ktre w zwizku przynios ogromne zyski. Kada z kobiet pewnie ma wasne propozycje poza tymi, ktre ja podaam. Dlaczego rozdzia ten i zawarte w nim informacje naley

potraktowa powanie? Dlaczego wprowadza je ycie? Poniewa w ten sposb demonstrujesz oddanie dla zwizku i partnerki. Co mczyzna powinien wiedzie Prawdziwe oddanie to nie obrczka, akt lubu czy liczba przeytych wsplnie lat, lecz sposb, w jaki traktujesz ukochan na co dzie. Zauwayam, e mczyni czsto myl o oddaniu jako o wewntrznej postawie, podjtej raz decyzji s sercem oddani partnerce, zobowizali si do opieki nad ni i rodzin i tak dalej. Kobiety natomiast, jako kreatorki, codziennie wypatruj oznak oddania, poniewa dla nich s one dowodem mioci. Prawdziwe oddanie nie jest statyczne to sposb zachowania w zwizku intymnym w kadej chwili jeg trwania. Kiedy robisz co, by wyrazi swe uczucie, tym samym demonstrujesz wewntrzne oddanie. Kiedy pytasz siebie: Jak mog nakarmi serce partnerki?", wzmacniasz wewntrzne oddanie. A im czciej oddanie to ronie poprzez poczynania podejmowane z mioci, tym wiksz czno i namitno odczuwa bdziecie oboje. Rzecz sprowadza si do tego: nie czekaj z kochaniem s|? z partnerk, a znajdziecie si w sypialni. Uprawia111 JAK ZOSTA KOCHANKIEM DOSKONAYM 285 mioci rozpoczyna si w chwili, gdy zwracasz na ni uwag, gdy j doceniasz, czule jej dotykasz. W ten sposb prawdziwe kochanie si swj pocztek zawsze ma w sercu. Czasami moe skoczy si w ku, ale kiedy karmisz serce uwielbianej osoby i potgujesz wasz mio, jeste wspaniaym kochankiem w najprawdziwszym tego sowa znaczeniu. Co mczyzna powinien wiedzie o porozumieniu Nie ma rzeczy bardziej frustrujcej od przebywania z ukochan osob i wiadomoci, e czasami nie da si rozmawia 2 ni bez pewnego rodzaju napicia czy irytacji. Kady, kto kiedykolwiek by zakochany, bez wtpienia zna to uczucie. Dlaczego to musi by takie trudne?" pytasz siebie. Jeli tak bardzo si kochamy, czemu nie potrafimy si wzajemnie la zrozumie?" f Odpowiedzi na to pytanie szukaam przez minione l trzydzieci lat. Rzecz w tym, e zakochanie si, uprawianie fi mioci i ustalanie wsplnego ycia wydaj si atwymi |?lementami zwizku, gdy porwnamy je do wielkiego |wyzwania, jakim jest tworzenie staego i harmonijnego porozumienia z partnerem. Mnstwo problemw, zgrzyftw i ktni w zwizkach bierze si std, e po prostu nie Jwtrafimy si porozumie. Dokadamy stara, czsto jedJ&ak okazuje si to niewystarczajce, zadajemy wic sobie pPytanie, czy to w ogle moliwe, by mczyni i kobiety :zyli si mwi jzykiem pci przeciwnej. W ksice Sekrety mczyzn, ktre powinna zna kada eta przedstawiam sposb, w jaki mczyni myl, " aj i wyraaj siebie, zaproponowaam te kobietom iki przyswajania jzyka mczyzn. Najwyszy czas,

podobn przysug wywiadczya mczyznom. aue aden z nich nie mg przeczyta nastpnych ziaw przed swoim pierwszym zwizkiem z kobiet, 286 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU zawieraj bowiem to wszystko, co kobiety powiedziay mi przez dugie lata mojej pracy o porozumiewaniu si mczyzn z nimi. Rozdziay te zatytuowaam: Pi sekretw porozumiewania si kobiet. Dziesi mskich nawykw komunikacyjnych, ktre doprowadzaj kobiety do szau. Czego kobiety nie znosz, a co uwielbiaj sysze z ust partnera. Jeli masz partnerk, omw z ni t cz ksiki. Sdz, e kobiety na nastpnych stronicach znajd skuteczne sposoby na wyjanienie partnerowi, co prboway mu powiedzie o wzajemnym porozumiewaniu si. Mczyni natomiast po zapoznaniu si z treci tych rozdziaw nie bd ju mogli narzeka, e nie rozumiej, co kobiety waciwie chc im powiedzie! 10 Pi sekretw porozumiewania si kobiet Pi sekretw porozumiewania si kobiet 1. Kobiety uwielbiaj mwi, poniewa tworzy to czno. 2. Kobiety gono myl i odczuwaj. 3. Kobiety rozmawiajc podaj szczegy oraz ich oczekuj4. Mowa jest dla kobiet sposobem na rozadowanie napicia. 5. Kobiety minimalizuj swoje zmartwienia. Sekret 1. Kobiety uwielbiaj mwi, poniewa tworzy to czno ;% f:,.Po kolacji oboje siadacie na kanapie. Bierzesz pilota, by Wczy telewizor, a ona mwi: Kochanie, porozmawiajmy chwil." Natychmiast ogarnia ci napicie i pytasz: Stao si ?" Czy taka wymiana zda wydaje si wam znajoma? pewna, e wszyscy, ktrzy kiedykolwiek pozoi w zwizku, udziel odpowiedzi twierdzcej. Scena Powtarza si codziennie w domach na caym wiecie, gdy 'biety prbuj porozmawia z mczyznami, ci za za 288 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU wszelk cen staraj si tego unikn. Dla wielu mczyzn porozmawiajmy" to okropne sowo. Sysz je i zaray. wzdychaj, jcz, zgrzytaj zbami, przygotowujc si na najgorsze. Niewane, co mwi: Stao si co?", Naprawd musimy?", A niech to, znowu jaki problem?" czy Daj mi posiedzie w spokoju, cay dzie harowaem", Nie chc z tob rozmawia." Bez wzgldu na to, jak dobrze kobieta rozumie m-

czyzn i jak czsto spotyka si z tak reakcj, nieodmiennie zachowanie partnera j boli. Dlaczego? Poniewa kobiety uwielbiaj rozmawia, zwaszcza z ukochanym. Kiedy z nim rozmawiaj, wytwarza si pomidzy nimi czno, wytwarza intymno. Nie musz mie adnego innego powodu poza pragnieniem, by by bliej z tym jednym jedynym. Dlatego te kobietom tak jest przykro, kiedy na propozycj rozmowy mczyni reaguj pytaniem: Dlaczego, stao si co?" albo stwierdzeniem Oho, znowu si zaczyna", jakby wycznie powany problem uzasadnia wymian zda. Co mczyzna powinien wiedzie Kobiety nie musz mie szczeglnego powodu do rozmowy z ukochanym. Rozmowa ta nie musi prowadzi do okrelonego celu. Kobiety pragn rozmawia, bo uwielbiaj czu czno z partnerem. To jeden z najwaniejszych sekretw porozumiewania si kobiet. Jest to dla nich sposb okazywania mioci, wymiany energii. Nawizujc rozmow nie musz miec adnego konkretnego celu celem jest sam proces komunikacji. Syszaam kiedy zabawne porwnanie do sytuacji* kiedy kobieta mwi do mczyzny: Porozmawiajmy > a on chce wiedzie po co. Wyobramy sobie, e m mw do ony: Chc si z tob kocha", a ona odpowiada: A c> chcesz mie dziecko?" POROZUMIEWANIE SI KOBIET 289 Gdyby kobieta tak zareagowaa na propozycj ma, uznaby j za dziwaczk. Ale czy to w gruncie rzeczy nie to samo? I chocia uprawianie mioci moe akurat mie na celu spodzenie dziecka, zwykle robimy to dla czystej przyjemnoci samego aktu, bez konkretnego celu. Podobnie rozmowa moe mie na celu wyjanienie jakiego problemu lub przekazanie wanej informacji, czsto jednak celem jest proces wymiany sw. Musz jednak przyzna, e kiedy kobiety mwi: Porozmawiajmy", rzeczywicie bywa to wstpem do litanii narzeka i krytycznych uwag pod adresem partnera. Ostrzegam przed takim zachowaniem w ksice Sekrety mczyzn, ktre powinna zna kada kobieta i proponuj, by w zamian przedstawiy w skrcie, o czym chc rozmawia, oraz zapytay, czy to dobra pora na tak dyskusj. Jeli jednak kobieta ma zwyczaj bez uprzedzenia bombardowa partnera pretensjami i alami, to zrozumiae, e bdzie si obawia zaprosze do rozmowy przypuszczajc, e cig dalszy zawsze bdzie niemiy. Oto wana kwestia, ktr zrozumie musz zarwno kobiety, jak i mczyni: Kobiety s zorientowane na proces. Wany i znaczcy jest dla nich sam proces przeywania, niezalenie od tego, czy osign konkretny cel czy nie. Kobiety s jak to nazwaam zorientowane na proces. Proces wykonywania czynnoci ma dla nich warto, skupiaj si na nim tak samo jak na ewentualnym celu.

Dlatego dwie kobiety, nie majc na myli adnego planu, Oiog usi i powiedzie: Porozmawiajmy", dlatego Olatka potrafi godzinami bawi si z dziemi, nie zamierzaHC niczego osign ani nauczy, dlatego bior sobie wolny Zie i na pozr nic nie robi, a jednak pniej s oywione naaj nowe pomysy. Dlatego kobiety wiedz, e samo bywanie z ukochan osob jest wane, nawet jeli nie a jej pomc, i z tego te powodu zapisywanie myli 290 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU w dzienniku sprawia, e widz wyraniej i s spokojniejsze, chocia wcale nie znalazy rozwizania problemw. Kiedy wic na przykad mwi do partnera: Porozmawiajmy", przewanie nie mam adnego konkretnego celu poza jedynie porozumieniem si z nim. To niemal tak, jakbym mwia: Chc si z tob kocha" tylko za pomoc sw, nie cia. Teraz postaram si odpowiedzie na pytanie, ktre nader czsto zadaj mi mczyni: Dlaczego kobiety tak bardzo lubi mwi? C, by moe powodem jest to, e uwaaj sowa za jeden z najlepszych sposobw tworzenia intymnej cznoci pomidzy sob a ukochanym. Sowa s mostami, ktre pozwalaj partnerom na podre pomidzy ich wewntrznymi wiatami. cz milczenie obojga w jedno, dziki nim poznajemy myli i uczucia ukochanej osoby. Wierz, e sowa s niezbdne, poniewa nadaj form bezksztatnej energii mioci. Dziki nim nasze uczucia zyskuj ksztat i mog by przekazane partnerowi. Sowa troski, uznania, wdzicznoci s cudownymi prezentami dla tych, ktrych darzymy uczuciem. A kiedy mwimy o sobie, o naszych mylach i emocjach, to tak jakbymy ukochanej osobie dawali kawaek siebie. Mowa staje si wic form uprawiania mioci sownym stosunki e m, i dlatego te dla kobiet jest rodzajem gry wstpnej. (Wicej na ten temat pisz w czci trzeciej). Dlaczego mczyznom mwienie nie sprawia takiej radoci jak kobietom Mczyni nie zawsze lubi gadatliwo kobiet, s bowiem zasadniczo zorientowani na c e 1. Wartoci dla nich nie jest samo uczestnictwo w przeyciu, lecz osignicie okrelonego celu, wymiernego rezultatu. POROZUMIEWANIE SI KOBIET 291 i Mczyni s zorientowani na cel oraz rozwizanie problemu. Kiedy bior w czym udzia czy jest to rozmowa, wsplne spdzanie czasu czy przedsiwzicie lubi mie wiadomo, e ich poczynania zmierzaj do osignicia konkretnego wyniku. Przedstawi teraz kilka powodw, dla ktrych mczyni nie lubi rozmawia tak jak kobiety. i. Podczas rozmw bez wyranego celu mczyni czsto maj poczucie nieskutecznoci. Oto co mczyni mwi (a w kadym razie myl)

podczas rozmw z kobietami: Czy ta rozmowa do czego prowadzi?" Czy ta dyskusja ma okrelony cel?" Czy mogaby przesta si czepia?" Jaki sens tak naprawd maj twoje sowa?" Do czego to wszystko zmierza?" Zauwamy nacisk na sowa zwizane z deniem do celu. Mczyni bowiem najlepiej porozumiewaj si wwczas, gdy dyskusja ma konkretny cel. Lubi wiedzie, po co rozmow si prowadzi i czego partnerka od nich wymaga. Podwiadomie mczyzna moe odczuwa presj, by zrobi to dobrze", kiedy wszake nie zna dokadnie celu, nie wie, czym to" jest. Dlatego te czsto nie chce wdawa >M w rozmow z partnerk, dopki nie pozna jej celu. Podejmowanie dyskusji bez tej wiedzy moe wydawa si *ieskuteczne dla mskiego umysu, ktry dy do okreloNnego celu. * Z drugiej za strony kobiety nie potrzebuj celu, by Czerpa rado z mwienia sam proces udziau w rozz blisk osob zaspokaja potrzeb cznoci. A jak :onamy si w czci powiconej drugiemu sekretowi, 'biecy styl mwienia moe sprawia wraenie kompletnie cznego i dlatego kobiety nie potrafi zrozumie, 292 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU czemu partner na propozycj rozmowy zaczyna niespokojna si krci, a jego opr odczytuj jako znak, e nie zaley mu na bliskoci. 2- Mczyni nie lubi robi rzeczy, ktre nie wychodz im dobrze. Dla wielu mczyzn wewntrzny wiat uczu nie jest tak znajomy jak wiat myli. Nie zachca si ich od Wc2esnego dziecistwa, by odczuwali i wyraali emocje, w rezultacie wic brak im pewnoci emocjonalnej, ^or odznaczaj si wychowywane inaczej kobiety. Bywa, ze Oiczyni nie potrafi tak z marszu nawiza cznoci ze swymi uczuciami ani te od razu ubra ich w sowa. P a tn i t a j: Mczyni maj potrzeb kompetencji i osignicia sukcesu; nauczono ich ocenia siebie za pomoc takich wanie kryteriw. Naturalne jest wic, e nie lubi rbi rzeczy, ktre wywouj w nich wraenie niedostosowania, braku umiejtnoci, niepewnoci. Mwienie o uczuciach za bez wtpienia do takiej kategorii dziaa naley. atwo teraz zrozumie, dlaczego na entuzjastyczn Propozycj: Kochanie, porozmawiajmy o naszym zwizku j mczyzna kurczy si i krzywi. To, co dla niej jest niezwykym miosnym przeyciem, on odbiera jako przeraajc sesj aerobiku emocjonalnego! Nigdy nie zapomn rozmowy, jak dawno temu przepro\vadziam z moim chopakiem. Zapytaam go, dlaczego za kadym razem tak si denerwuje, kiedy mamy rozmawia". Przez wiele miesicy prbowaam zrozumie, dlaczego nie znosi rozmw, ktre choby porednio zwizane s z nami". Wreszcie pewnego wieczoru zdesperowany wyrzuci z siebie: Bo nie umiem za tob nady!

~ Co chcesz przez to powiedzie? zapytaam) zuPenie nie pojmujc jego sw. " To, e nie potrafi nady za tempem, z jakim fonnuiujesz myli, za twoj chci, by mwi o wszystkich odcsuciach i tak dalej. Mam wraenie, jakbym by biegaamatorem, ktry ciga si z olimpijczykiem. POROZUMIEWANIE SI KOBIET 293 Poczuam si wwczas okropnie, aczkolwiek nie do koca go rozumiaam. Od tamtego czasu mino wiele lat i dopiero teraz jasno pojmuj, co chcia mi przekaza. By inteligentny, ale nie czu si pewnie w wiecie komunikacji emocjonalnej, tak wic stara si, jak mg, unika takich rozmw. Czy to brzmi znajomo? Dlatego wanie mczyni czsto stwierdzaj, e rozmowy z partnerk s wyczerpujce". Kobiety sdz, e to tylko wymwki, ale ja wiem, e to prawda. Takie rozmowy rzeczywicie mog by niczym maraton, w ktrym za adne skarby nie chce si bra udziau. 3. Mczyni internalizuj proces mylenia i komunikuj jedynie o jego efektach. Dlaczego partner nie zwierza mi si ze swoich myli?" pytaj mnie sfrustrowane kobiety. Nigdy nie wiem, co on waciwie sdzi." A kiedy udzielam im odpowiedzi, ktra moim zdaniem jest prawdziwa, nie zawsze s zadowolone: Nie zwierza si z procesu mylowego, poniewa tego nie chce." Dlaczego nie? Bo mczyni czsto decyduj si na wyraenie sowami wasnych myli tylko wtedy, gdy dobrze wiedz, co myl lub czuj, nie wczeniej. Internalizuj proces mylenia i mwi o sprawie dopiero wwczas, kiedy znajd rozwizanie lub sformuuj wyran odpowied. Nazywam to rozwaaniem". Mczyni wol sprawy rozway w ciszy i samotnoci. Jeli ksik t czyta mczyzna, to przypuszczalnie najpierw zastanowi si nad jak omawian tu kwesti, a dopiero potem przedyskutuje ja, z partnerk czy przyjacielem. By moe skinie gow, mruknie hnim", ale raczej nic nie powie gono. Mam jednak wraenie, e jeli ksik czyta kobieta, to ju Wygosia kilka uwag do partnera czy kogokolwiek, kto znalaz si pod rk, poniewa kobiety myl na gos (zob. sekret 2). Mczyni czsto czuj si nieprzygotowani do rozmw partnerk, bo ona chce rozmawia teraz i nie daje mu na rozwaania". Oczywicie kobieta zazwyczaj nie 294 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU jest wiadoma tego, e partner jak kwesti rozwaa albo e potrzebuje czasu, nim j z ni omwi i odnosi wraenie, e on nie chce z ni rozmawia. Wicej na ten temat pisz w dalszej czci ksiki. Co mczyzna moe zrobi Wiesz ju, e kobiety bardziej lubi rozmawia ni ty. Wiesz, e nie zawsze czujesz si swobodnie w rozmowach dotyczcych uczu. Wiesz, e czsto wolisz milcze. Ale twoja partnerka odczuwa potrzeb czenia si z tob poprzez rozmow.

1. Nawet jeli sdzisz, e niezbyt dobrze wychodzi ci rozmowa o uczuciach, pamitaj, i lepiej przeprowadzi j niezrcznie ni wcale. To jak z kad inn umiejtnoci: im wicej treningu, tym lepsze efekty. 2. Kiedy kobieta chce rozmawia, zapytaj, czy chodzi o konkretn spraw. Jeli przytaknie, poczujesz si swobodniej. Jeli natomiast odpowie, e nie ma na myli nic szczeglnego po prostu chce pogada uwierz jej! Ona stara si stworzy pomidzy wami intymno, blisko, tak by wprowadzi si w nastrj do uprawiania mioci. Sekret 2. Kobiety gono myl i odczuwaj Kiedy ona mwi do mnie, skacze z tematu na temat. Wiem, e to mdra kobieta, ale czasami sprawia wraenie niespena rozumu." Kocham narzeczon i staram si zaspokaja jej potrzeby, ale kiedy zaczyna mwi, nie moe skoczy wydaje mi si, e ju nigdy nie zamilknie." Robi wszystko, by pomc onie, kiedy czym si? martwi, ale szczerze powiedziawszy najczciej w ogle nie POROZUMIEWANIE SI KOBIET 295 |wiem, o czym ona mwi. To tak jakby przekazywaa mi kad myl, ktra zawita jej w gowie." Postawmy jasno spraw, ktra mczyzn zbija z tropu: Idlaczego kobiety, wyraajc swoje odczucia, brzmi chaoJ tycznie i niespjnie, mimo i upieraj si, e doskonale wiedz, o czym mwi? Dlaczego mczynie wydaje si, e i jego kobieta w nieskoczono mwi o niczym, podczas gdy jej zdecydowanie poprawia to nastrj? Czy kobiety l zawsze s wiadome, e w cigu piciu minut poruszaj | dwadziecia rnych tematw? Odpowiedzi na wszystkie te pytania jest sekret 2: Kobiety gono myl i odczuwaj. Czytelniczki doskonale znaj opisan niej sytuacj. Przy niadaniu ona opowiada mowi o swoich plaInach na ten dzie: Kochanie, na pewno zostaw te dwa l garnitury na ku, bo id dzisiaj do pralni. Wiem, e ^potrzebujesz ich na wyjazd w przyszym tygodniu, wic ||f Zanios je przed poudniem i odbior jutro. A skoro ju id ||do pralni, to mog po drodze odda kasety wideo, ktre poyczylimy w pitek. Ach, ale ty nie obejrzae jednego filmu, a bardzo ci na tym zaleao, prawda? Dobrze, ||:W takim razie jeszcze ich nie bd oddawaa. Ojej, o mao zapomniaam, czy mwiam ci, e wczoraj dzwonili teve i Arlene, aby powiedzie, i sprzedali dom? Wspania|le, no nie? A to mi przypomina, e nie napisaam do Arlene podzikowa za kwiaty, ktre przysaa nam na rocznic. |Gdzie ja daam kalendarzyk? Przecie wczoraj wieczorem |tu by. A wracajc do pralni, chcesz jeszcze co odda do ^czyszczenia? Co poza tym, e doprowadza ma do szau, robi ta fkobieta? Kad myl wyraa na gos. Jej partner moe wraenie, e to bekot. My, kobiety, jednak dobrze ; Wiemy, i ona nie bekocze, tylko jak to nazywam

myli spiralnie. Termin ten ukuam, gdy studiowaam rnic pomisposobami mylenia kobiet i mczyzn. W moich ^ykadach stosuj porwnanie z organami pciowymi, |Poniewa jest to zabawny i atwy sposb na przyswojenie 296 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU tej informacji. Wyobramy sobie narzdy pciowe kobiety macic. Jest okrga, przypomina spiral. C, wierz, e umys kobiecy pracuje w sposb odzwierciedlajcy kolisto macicy kobiety myl spiralnie. A jak? Kobieta mwi o tym, o czym wanie myli. Myl ta kojarzy jej si z inn spraw, momentalnie wic zmienia temat. Zaraz tez nasuwa jej si co, nad czym si zastanawiaa, i od razu t kwesti porusza. I tak dalej, od jednej myli do nastpnej, od jednej emocji do kolejnej. Niedowiadczonemu obserwatorowi (naturalnie mczynie) moe si wydawa, e zapomniaa o sprawie, od ktrej rozmowa si rozpocza, lecz to nieprawda. Jeli cierpliwie posucha, stwierdzi, e w kocu wrci ona do punktu wyjcia dlatego jest to mylenie spiralne. I proces ten moe powtrzy si kilkakrotnie w cigu jednej rozmowy! Dlaczego kobiety porozumiewaj si w taki sposb? Poniewa s zorientowane na proces. Co mczyzna powinien wiedzie Suchanie wasnych sw pomaga kobiecie wyjani to, co si z ni dzieje. Dziki wyraaniu na gos myli porzdkuje ona wasne odczucia i opinie. Kobiecy nawyk mylenia spiralnego doprowadza mczyzn do szau. Dlaczego? Wrmy do porwnania procesw mylowych kobiet i mczyzn z ich narzdami pciowymi. Przyjrzyjmy si mski organ jest prosty, zwrcony w jednym kierunku. Dlatego mczyni myl linearnie i lubi doj do sedna! Kiedy mczyzna sucha kobiety mylcej spiralnie, czsto przychodzi mu do gowy, e jest ona, no c, lekko niezorganizowana". Przecie ja mwi to co trzeba i na tym koniec", myli on sobie. Nie biegam po caym domu i nie marnuj cudzego czasu." Mczyznom, ktrych umys dy do sedna, kobiety wydaj si chaotyczne i skonne do przesady. POROZUMIEWANIE SI KOBIET 297 Kobiety, mylc spiralnie na gos, wydaj si mczyznom niezorganizowane, poniewa: 1. Niczego wwczas nie redaguj". 2. Skacz z tematu na temat i z pozoru nie myl logicznie. 3. Powtarzaj si wielokrotnie. 4. Sprawiaj wraenie bardzo spitych i rozemocjonowanych. Pamitaj: Kiedy kobiety myl spiralnie, nie bekocz, nie s zagubione, nie zapomniay ani jednego wypowiedzianego sowa, zdaj sobie spraw, e si powtarzaj, e skacz ! z tematu na temat, wiadome s waha wasnych emocji. Dla nich jest to dziaanie sensowne, poniewa przetwarzaj

f na gos myli i odczucia. A kiedy skocz, czuj si o niebo ), lepiej! t Inne kobiety to rozumiej. Nigdy adna nie przerwie ? przyjacice w rodku dugiej rozmowy: Jak dugo jeszcze to potrwa? Do czego to zmierza? Wiesz, cigle si poI wtarzasz!" Na sam myl, e kobieta mogaby tak powie* dzie kobiecie, chce mi si mia. Nie powie, poniewa rozumie proces spiralnego mylenia. Mczyni jednak zwyczaj ten uwaaj za trudny do zniesienia i nie zawsze dobrze reaguj. Co mczyzna robi le l. Zakadasz, e partnerka si pogubia. To, e nie potrafisz nady za tokiem kobiecego mylenia, nie oznacza wcale, e kobieta si pogubia. Prbujc jednak okaza serdeczno i wsparcie, przemawiasz do niej jak do dziecka albo co gorsza do pacjentki w szpitalu dla wariatw, udzielasz metodycznych, logicznych wyjanie w nadziei, e to j owieci. A to j irytuje, poniewa wcale si nie pogubia, nawet jeli przypadkiem Powie, e tak ona przetwarza myli i uczucia, w kocu w tej rozmowie albo w innej wytumaczy, o co jej chodzi. 298 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Poniewa jednak przerwany zosta proces spiralnego mylenia, wszystko potrwa duej. 2. Przerywasz, poniewa sdzisz, e to si nigdy nie skoczy. Przyznaj, kobiety potrafi mwi bez koca, kry po spirali niczym wirujcy werbalny bczek. I lubi to, przyjemno sprawia im wyraanie na gos myli, pomaga te w rozadowaniu napicia (temat ten rozwin w dalszej czci rozdziau). Niestety jednak czsto nie dajesz partnerce szansy powiedzie, o co waciwie chodzi. Czasami wcale na to nie czekasz, tylko przerywasz jej komentarzami w rodzaju: Czy to kolejny z twoich maratonw?" albo Nie mam na to czasu." Obawiasz si oczywicie, e jeli jej nie powstrzymasz, bdziesz musia sucha a do wschodu soca. Nie twierdz wcale, e to nie moe si zdarzy, ale jeli kobieta wyczuwa, e partner niecierpliwie czeka na jak konkluzj, tylko si denerwuje i caa sprawa ulega wydueniu. 3. Bierzesz wszystko dosownie. A jak waciwie mam to bra?" zapytasz. C, proponuj, by pozwoli kobiecie mwi, nie prbujc prostowa od razu kadej niedokadnoci. Jeli na przykad partnerka si skary: Jestem taka zestresowana, wcale si ju nie bawimy. Mam wraenie, e tylko pracuj, pracuj, pracuj." Ty suchasz i mylisz: Zaraz, zaraz, przecie tydzie temu bylimy w kinie. Ona przesadza." A na gos mwisz: Kochanie, to nieprawda. Mamy sporo wsplnych rozrywek. Tydzie temu bylimy w kinie." Zarzucasz jej niedokadno, zamiast uwanie wysucha i postara si zrozumie, co waciwie chce powiedzie. Ona ma poczucie, e ci na niej nie zaley, e jeste niewraliwy i e nie da si z tob porozmawia. 4. Popadasz we frustracj, poniewa nie syszysz ostatecznego wniosku czy rozwizania.

Mczyni s zorientowani na cel i rozwizanie, tak wic frustruje ich czas spdzony na rozmowie z partnerk oraz pniejsze wraenie, e nic waciwie nie zostao osignite. Moe ona nadal wydaje si zmartwiona, poiryPOROZUMIEWANIE SI KOBIET 299 towana, powtarza wci to samo, od czego zacza. Nie daj si jednak zwie pozorom. Nawet jeli wszystko wskazuje na to, e rozmowa do niczego nie prowadzi, uwierz mi, jest zupenie inaczej. Sama twoja obecno uspokaja partnerk, karmi jej serce; ku twojemu zaskoczeniu godzin czy dzie pniej ona nagle widzi wyranie to, co prbowaa zrozumie. Co mczyzna moe zrobi 1. Przedyskutuj z partnerk koncepcj mylenia spiralnego. Jeli przyzna, e czsto w ten sposb przetwarza swoje myli i uczucia, sprbuj po prostu jej sucha, nie liczc na aden konkretny rezultat rozmowy. 2. Jeli masz wraenie, e partnerka zbyt dugo kry spiralnie wok danego problemu, powiedz jej, jak dugo potrafisz to znie, zamiast niecierpliwie przerywa. Dla kadej kobiety lepsza krtka rozmowa od adnej. Na przykad: Kochanie, z przyjemnoci dowiem si, co dzisiaj robia. Za dziesi minut id pod prysznic; do tego czasu zamieniam si w such." Sekret 3: Kobiety rozmawiajc podaj szczegy oraz ich oczekuj Poniej przytaczam prawdziw histori o rozmowie z narzeczonym, ktr opowiedziaa mi moja przyjacika Angela. To zdarzenie musi znale si w twojej ksice!", Upieraa si. Wysuchawszy jej, nie mogam si z ni nie Zgodzi. Angela i Howard jedli kolacj w eleganckiej restauracji W Nowym Jorku. Kelner przynis butelk wina i nala do kieliszkw. 300 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Wzniemy toast zaproponowaa Angela. Zgoda, na zdrowie!odpar Howard, stukajc w jej kieliszek. Co to za toast, Howardzie skrzywia si niezadowolona Angela. Mnie si wydaje w porzdku. Ale za kadym razem, kiedy wznosimy toast, ty mwisz Na zdrowie". To takie bezosobowe. Toast z ukochan powinien by bardziej intymny. Howard westchn i sprbowa ponownie: W twoje rce, kochanie. W twoje rce?" A c to niby ma znaczy? zapytaa Angela. To znaczy... No, sam nie wiem odpar Howard zniecierpliwiony. To tylko toast. Czemu robi z tego wielk spraw? Dlatego e toast powinien by romantyczny; powiniene prawi sodkie swka ukochanej, eby poczua si dobrze. Wic co waciwie mam mwi? zapyta Howard

cokolwiek sarkastycznie, wiedzia bowiem, e Angela i tak mu to powie. Chciaabym usysze taki toast: Kochanie, jestem wielkim szczciarzem, bo mam ciebie. Przy tobie czuj si wspaniale. Nie potrafi sobie wyobrazi ycia bez ciebie. Jeste najcudowniejsz kobiet na wiecie. Nie chc nikogo, tylko ciebie. Nigdy nawet nie marzyem, e a tak bardzo si zakocham." Howard unis kieliszek, gotowy wygosi toast. Serce Angeli zaczo bi szybciej w oczekiwaniu na sowa, ktre wreszcie miay pa. A Howard z szerokim umiechem oznajmi: Jak wyej. Nie! a zabrako mi tchu z wraenia. Ale tak! potwierdzia Angela. A co ty zrobia? Spojrzaam mu w oczy, uniosam kieliszek i powiedziaam: Pocauj mnie w dup!" POROZUMIEWANIE SI KOBIET 301 Historyjka Angeli rozmieszya mnie do ez, poniewa stanowi doskonay przykad na to, w jak rny sposb porozumiewaj si kobiety i mczyni, a take idealnie ilustruje trzeci sekret: kobiety porozumiewaj si przy uyciu szczegw. Kada ich wypowied zawiera detale. Domagaj si detali, gdy suchaj innych ludzi. Im wicej szczegw, tym lepiej! Mczyni natomiast s inni. Wikszo z nich upraszcza wymian informacji, woli na skrty doj do sedna. Tak wic unikaj szczegw, zamiast tego dokonuj podsumowania problemu. I tego te spodziewaj si po kobietach. Na przykad: Kiedy mwisz, e jade lunch z przyjacielem, partnerka pyta: Gdziecie poszli? Co jedlicie? O czym rozmawialicie?" Oczekuje szczegw. Z drugiej za strony jeli to ona informuje ciebie, e bya na lunchu z przyjacik, ty komentujesz krtko: To mie." Kiedy m pyta, jak onie min dzie, ona przedstawia mu szczegowy raport ze wszystkich swoich poczyna: gdzie bya, z kim rozmawiaa przez telefon, o czym mylaa i tak dalej (co wcale nie znaczy, e on chce o tym sucha!). Kiedy ona zadaje to samo pytanie mowi, on odpowiada: W porzdku." Co powoduje te rnice? To, o czym ju mwiam: mczyni s zorientowani na cel, a kobiety na proces. Dla mczyzn celem rozmowy jest wymiana istotnych informacji. Dla kobiet celem jest proces rozmowy jako taki. Tak wic dzielc si szczegowo mylami, uczuciami, dowiadczeniami, kobiety nawizuj czno z ukochanym. W taki sam zreszt sposb porozumiewaj si midzy sob wyjawiaj detale swego ycia. Poprzez wymian informacji tworz z rozmwcami intymne wizi. Jeli przysuchamy si rozmowie dwch przyjaci mczyzn, stwierdzimy, e to zupenie inna sprawa. Pada Wwczas o wiele mniej sw, zdania maj charakter raczej oglny, nie zawieraj tylu szczegw. Cel jest osignity

 mczyni rozmawiaj i mwi to wszystko, co uwaaj 302 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU w danej chwili za konieczne zwykle jednak trwa to znacznie krcej ni w przypadku dwch przyjaciek! Kiedy wic zestawimy obie charakterystyki, wycigniemy nastpny wniosek: Kobieta uwaa, e on mwi za mao. Mczyzna uwaa, e ona mwi za duo. To wanie przydarzyo si Angeli i Howardowi. On uzna, e toast Na zdrowie!" w zupenoci wystarczy Angela jednak oczekiwaa szczegw. Chciaa usysze, co narzeczony czuje, dlaczego j kocha, pragna detali, ktre t chwil uczyniyby wyjtkow. Z ca pewnoci nie miaa na myli zwrotu: Jak wyej!" Co mczyzna robi le Oto jeden z najpowaniejszych problemw, ktrego rdem jest niezrozumienie przez mczyzn sekretu 3: bdnie interpretuj prby skonienia ich do powiedzenia wicej jako wcibstwo, irytuje ich kobiecy zwyczaj dzielenia si szczegami w rozmowie i uwaaj pe odmienn za paple. W rezultacie reaguj tak: Ucinaj rozmow w p sowa. Okazuj cakowity brak zainteresowania. Denerwuj si, gdy kobieta zadaje zbyt wiele pyta. Co mczyzna powinien wiedzie ! Bdnie interpretujesz kobiece zainteresowanie szczeg- ! ami z twj ego ycia j ako wcibstwo lub naruszanie prywa- l tnoci, a nawyk opowiadania o wszystkich drobiazgach j jako prb zajmowania zbyt wielkiej iloci twojego czasu, zamiast zrozumie, e w obu wypadkach kobieta stara si nawiza czno. POROZUMIEWANIE SI KOBIET 303 Kiedy wic dochodzisz do wniosku, e partnerka za duo mwi lub tego samego wymaga od ciebie, nie rozumiesz istoty sprawy. Ona na swj sposb prbuje okaza ci mio, stworzy wiksz blisko, umocni wizy. f Co mczyzna moe zrobi f Partnerka nie oczekuje, e zawsze w takim samym stopniu j jak ona bdziesz zainteresowany szczegami rozmaitych | spraw czy te rwnie drobiazgowo opowiada o sobie, lecz 2 na pewno doceni kad tak prb z twojej strony. i. Kiedy partnerka opowiada o drobiazgach i szczegach, staraj si sucha jej z mioci. Przecie tak | wanie postpiby wobec dziecka, ktre opowiada, co | robio w cigu dnia, lub te w rozmowie z przyjacielem, t bdcym tak jak ty kibicem sportowym, ktry relacjonuje ; szczegy meczu. Zamiast myle: Chryste, ona bez f przerwy gada!", odczytaj to jako prb zblienia si do U ciebie, podzielenia sob. S 2. Postaraj si zawrze wicej detali w rozmowach t z partnerk. Przypomnij sobie, e ona wcale nie chce ci J zirytowa lecz pragnie stworzy blisko. Im ta blisko ; jest wiksza, tym wiksze te bdzie pragnienie bliskoci |< fizycznej, gdy nadejdzie odpowiednia pora!

Sekret 4. Mowa jest dla kobiet sposobem na rozadowanie napicia Posprzeczaa si z matk przez telefon. Zdenerwowana przychodzi teraz do sypialni i chce o tym opowiedzie mowi. H;'Miaa trudne spotkanie z klientem. W drodze do domu dzwoni z telefonu komrkowego do chopaka, pragnc wyla przed nim swoje ale. 304 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU POROZUMIEWANIE SI KOBIET 305 Denerwuje si wystawieniem domu na sprzeda i przeprowadzk. Oboje z mem ju maj zasypia, kiedy ona zaczyna mwi, po raz dwudziesty rozwaajc gono wszystkie za i przeciw. Ze statystyk wynika, e oglnie kobiety yj duej ni mczyni, a ja przekonana jestem, e jednym z powodw moe by taka rozmowno kobiet! W porzdku, artuj w pewnym sensie. Niewykluczone jednak, e tkwi w tym ziarenko prawdy, poniewa kobiety stosuj technik rozadowywania napicia i zwalczania stresu, ktra wikszoci mczyzn jest obca: mwi o tym, co je drczy, i czuj si lepiej. To jeden z najbardziej naturalnych sposobw, w jaki kobiety radz sobie ze stresem. Mwi, czasami w kko, o swoich obawach, troskach, zmartwieniach, urazach. Opowiadaj o tych samych sprawach dwa razy, trzy, dziesi tyle ile trzeba, by si uspokoiy i przestay tak zamartwia. Przyjaciki to rozumiej i nigdy si nie zniecierpliwi: Przecie wczoraj o tym rozmawiaymy, prawda?" albo Ile razy jeszcze powtrzysz to samo? Usyszaam ci dobrze ju za pierwszym razem." Mczyni jednak nie rozumiej tej cechy kobiet, poniewa w inny sposb radz sobie z napiciem. Kobiety uzewntrzniaj swoje zmartwienia, mczyni wrcz przeciwnie. Kobiety myl spiralnie na gos, mczyni robi to w duchu. Kiedy wic partnerka po raz kolejny mwi o troskach i niepokojach, ty wycigasz bdny wniosek, e jest bardziej zdenerwowana i zmartwiona ni w rzeczywistoci. Co mczyzna robi le Stwierdziam przed chwil, i gdy partnerka powtarza si? mwic o swoich niepokojach, wycigasz wniosek, e stoi w miejscu i ani o krok nie zbliya si do rozwizania' W rzeczywistoci jednak jest odwrotnie. Co mczyzna powinien wiedzie Mwic cigle o tym samym od nowa, kobieta w rezultacie rozprasza energi skupion wok problemu. Za kadym razem gdy kobieta mwi o swojej obawie, umniejsza jej wag, coraz lepiej j rozumie, a nagle f-.problem przestaje mie nad ni wadz. Z tego powodu potrafi godzin rozmawia przez telefon z przyjacik, chocia gdyby sysza je mczyzna, uznaby, e tylko narzekaj i wcale sobie nawzajem nie pomagaj. ZaIpewniam jednak, e po tej godzinie obie czuj si sil-

niejsze, janiej myl, a to, co je drczyo, jest mniej f|. dotkliwe. f|; Kiedy tego nie rozumiesz, popeniasz te same bdy, Hktre omwiam przedstawiajc sekret 2. Tutaj pozwol je Ufaobie powtrzy: Wpadasz we frustracj lub rozpacz, niekiedy przerywasz S^iartnerce, bo masz wraenie, e ju to syszae. Niecierpliwisz si, poniewa twoim zdaniem partnerce SJIlzbyt wiele czasu zajmuje wyraenie wasnych emocji, iptrniast wysucha jej ze wspczuciem i suy wsparciem. p* Pouczasz partnerk, jakby bya zagubionym dzieckiem bo w przeciwnym razie czemu miaaby w kko mwi tym samym? Bdnie odczytujesz gone przetwarzanie myli i emocji objaw zaamania. Lecz to nieprawda kobieta w ten Josb wyzwala ze swego wntrza uczucia, dziki czemu ije si lepiej. po mczyzna moe zrobi Nastpnym razem, kiedy partnerka bdzie zmartwiona zestresowana i zacznie mwi o tym, co j drczy, :edz sobie, e istotna jest nie sama tre jej wypowiedzi, Iko proces wyraenia uczu, co w rezultacie j uspokoi, ej skup si na kwestii, czy ju to wczeniej syszae, 306 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU bardziej na okazaniu jej uwagi. We j za rk, obejmij, suchaj. 2. Kiedy skoczy, powiedz, e masz nadziej, i poczua si lepiej, mwic o problemach, i e moe liczy na ciebie, gdy znowu bdzie musiaa si wygada. (To powana wpata do Banku Mioci i Intymnoci!) 3. Sprbuj sam tak postpi, kiedy bdziesz zestresowany lub zmartwiony. Moe zrozumiesz, dlaczego kobiety tak bardzo lubi mwi! Sekret 5. Kobiety minimalizuj swoje zmartwienia Kobiety d do harmonii. Poniewa na pierwszym miejscu stawiaj mio, harmonia ma dla nich wielk warto i zrobi wszystko, by j osign, zwaszcza w relacjach z ukochanym mczyzn. Dlatego tak im zaley na porozumieniu, na wyjanianiu problemw, na pracy nad zwizkiem pragn, by wszystko si ukadao, a partner by szczliwy. Zamiar budowania harmonii jest dobry, lecz jego rezultaty nie zawsze takie s dla samych kobiet lub dla zwizku. Co mczyzna powinien wiedzie Chcc, aby w zwizku panowa spokj, kobieta czsto ukrywa, jak bardzo w rzeczywistoci jest zmartwiona. Nie walczy o swoje sprawy, umniejsza rozczarowanie partnerem. Kobiety nie postpuj tak wiadomie, kieruje nifl11 pierwotne denie do zachowania harmonii za wszelM cen. Czasami z takim powodzeniem odbieraj znaczenie swoim negatywnym emocjom, e same o nich zapomina)^ POROZUMIEWANIE SI KOBIET

307 Problem pojawia si wwczas, gdy mczyninie mona ich zreszt za to wini bior partnerk za sowo i nie uwiadamiaj sobie, do jakiego stopnia dana sytuacja j martwi, poniewa minimalizuje j w rozmowach. Dla przykadu: Kobieta mwi: Wiesz, myl o tym, e od jakiego czasu nie uprawiamy seksu." Ma na myli: Od miesicy jestem strasznie nieszczliwa, bo wcale ze sob nie sypiamy." Kobieta mwi: Nie sdzisz, e powinnimy znale jak opiek do dzieci?" Ma na myli: Dzieci pochaniaj cay mj czas, czuj si wyczerpana i przepracowana." Kobieta mwi: Nie, naprawd nie przeszkadza mi, e nie moesz ze mn pj na lub mojej siostry." Ma na myli: Jestem bardzo rozczarowana, e nie idziesz ze mn na lub, i mam wraenie, e nie traktujesz naszego zwizku powanie." Zdaj sobie spraw, e wielu mczyzn w tym miejscu wznosi rce do nieba i wzdycha: A skd do cholery mam I Wiedzie, e ona jest a tak nieszczliwa, skoro mi o tym |nie mwi?" I naturalnie maj racj to nie fair oczekiwa, bd czyta w mylach partnerek. Jak jednak napisaam poprzedniej czci, mczyni nie zawsze wyranie postrzegaj rozmiary rozczarowania kobiet, nawet jeli one wi o tym jasno. Zgadzam si, kobiety powinny nauczy |J 2 wiksz szczeroci odnosi do niemiych" emocji, ze swej strony mczyni musz zwraca baczniejsz 'ag na to, co partnerka prbuje przekaza, i nie czeka, bdzie zupenie nieszczliwa. mczyzna robi le to umniejszasz znaczenie wypowiedzi partnerki o tym, bardzo jest nieszczliwa, przypuszczalnie w nadziei, e bdziesz musia sobie z tym radzi, albo w przekonaniu, fcie jest to a tak ze, jak z pozoru si wydaje. W pewnym 308 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU sensie jest to forma zaprzeczenia: jeli nie zwracamy na co uwagi, problem by moe przestanie istnie. Bdnie odczytujesz powane ale jako drobne narzeka ni. Stwierdzasz w gbi ducha, e skoro partnerka wci tak samo jak przedtem jest serdeczna i kochajca, to sprawa nie moe by naprawd powana. Sdzisz, e mwi tak, bo cierpi na zesp napicia przedmiesiczko wego. Zapamitaj: Moesz bezpiecznie zaoy, e kobieta jest o wiele bardziej zmartwiona i zdenerwowana, ni z pozoru si wydaje. Jeli mwi, e jest troch poirytowana, przypuszczalnie jest wcieka. Jeli mwi, e troch si niepokoi, przypuszczalnie zamartwia si na mier. Jeli mwi, e troch jej smutno, przypuszczalnie jest nieszczliwa. Sprbuj patrze na narzekania partnerki jak na dym. Kiedy dostrzegasz dym, lepiej zacznij szuka ognia. Gdy kobieta mwi, e co jest nie tak, zwykle sprawa jest

dziesi razy gorsza, ni si wydaje. Pozwlcie, e opowiem wam teraz prawdziw histori o parze moich dobrych znajomych. Ruth i Spencer byli maestwem od omiu lat i mieli troje maych dzieci. Kiedy poznali si w liceum, stanowili jedn z najbardziej romantycznych par, jakie spotkaam. Trudno byo sobie wyobrazi, e mog kocha si mocniej. Spencer zosta ortodont i wkrtce zacz odnosi sukcesy. Kupili sobie wielki, drogi dom w dobrej dzielnicy, a kiedy pojawiy si dzieci, wydawao si, e nic nie brakuje im do szczcia. Ruth zrezygnowaa z pracy, by zajmowa si dziemi, ktre pod jej opiek rozwijay si wspaniale. W zeszym roku zadzwonia do mnie. Barbaro, jestem bardzo nieszczliwa, tylko z tob mog o tym porozmawia. Co si stao? Na tym polega problem, e sama nie wiem, co si? stao. Od jakiego czasu czuj si okropnie. Mwiam sobie* e moe jestem zmczona opiek nad dziemi, e poczuj? si lepiej, jak skoczymy remont domu, ale dzisiaj uwiadoPOROZUMIEWANIE SI KOBIET 309 roiam sobie, e duej nie mog ucieka przed prawd. Jestem bardzo nieszczliwa w maestwie. Co midzy wami si dzieje? zapytaam. Czy Spencer czuje to samo? Nie mam pojcia, co on czuje odpara Ruth z gniewem. Mam wraenie, e kompletnie mnie zaniedbuje, jakbym staa si kim w rodzaju dobrej znajomej. Od okoo dwch lat nie spalimy ze sob, a jak wychodziam Z inicjatyw, zawsze mia jak wymwk: musia wsta wczenie albo bolaa go gowa. Ostatnio przestaam ju prbowa. Oddalilimy si od siebie, kade poszo w swoj stron. Kiedy mu o tym mwi, wydaje mi si, e rzucam grochem o cian. Mwi, e nie jestem szczliwa, e powinnimy popracowa nad naszym maestwem, pj do terapeuty, e brakuje mi seksu z nim, ale nic do niego nie trafia. Zaley mi na Spencerze, ale nie jestem w nim Zakochana. Barbaro pakaa Ruth co ja mam zrobi? Nie chc si rozwodzi, ale duej tak nie mog. Serce mi si krajao, kiedy suchaam jej zwierze. Znaam Spencera bardzo dobrze, wiedziaam, e nie znosi konfrontacji. Mogam sobie wyobrazi, jak grunt usuwa ttu si spod ng za kadym razem, gdy Ruth zaczyna jSmwi o maeskich kopotach. Ale przecie musia Zdawa sobie spraw, jak le si midzy nimi ukada, wiedziaam Ruth, eby si trzymaa i e sprbuj rozmawia z jej mem. 1 Dwa tygodnie pniej Spencer zadzwoni i wspomnia, nastpnego dnia przyjeda na konferencj do mojego ta. Zaproponowaam spotkanie, a on z radoci si i. Kiedy weszam do restauracji, powita mnie ciepo; 'Jedlimy i przez chwil wymienialimy informacje wsplnych znajomych. W kocu postanowiam przej rzeczy. A co w domu? zapytaam.

 Cakiem dobrze odpar Spencer. Oczywicie >nt nie by dla Ruth atwy, nie wspominajc ju dzieciach, ktre wymagaj sporo pracy. Przypuszczam , e to los wszystkich rodzicw. S*Wy kobiet 310 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Midzy wami dobrze si ukada? No c, spdzamy ze sob mao czasu. To moja wina, ostatnio duo pracuj, do domu wracam o sidme). smej wieczorem. A wtedy jestem wyczerpany. Ale Ruth naprawd to rozumie, jest po prostu sodka. Sodka", pomylaam. arty si go imaj? Przecie ona jest nieszczliwa!" Wiesz, Spencer sprbowaam ponownie, tym razem mniej kluczc dowiedziaam si w mojej pracy wielu rzeczy o kobietach, na przykad e nie zawsze na oko wida, czy s nieszczliwe. Kobiety staraj si dostosowa do innych i dobrze im to wychodzi. Z tego co mwisz, wynika, e Ruth yje w wielkim stresie. Nie sdzisz, e moe jest w gorszym stanie, ni ci si wydaje? Spencer chwil si zastanawia, by zaraz zaprzeczy: Nie, ona jest silna i moim zdaniem dobrze radzi sobie ze stresem. Przyznaj, ostatnio nieatwo ze mn wytrzyma, ale Ruth si nie poddaje. Skoczylimy kaw i poegnaam si ze Spencerem. Przez ca drog do domu nie mogam otrzsn si ze zdumienia. Jak Spencer moe myle, e jego ona jest troch zestresowana, skoro w rzeczywistoci zastanawia si nad rozwodem? Jak moe by taki lepy? Naturalnie znaam odpowied: Ruth zbyt delikatnie, zbyt uprzejmie prbowaa powiedzie Spencerowi o swoich odczuciach. Nie krzyczaa, nie grozia, nie winia go, tylko zwierzaa si ze swej samotnoci i niepokoju. Spencer natomiast popeni bd, nie zwracajc uwagi na dym i nie prbujc nawet rozejrze si za ogniem. Wci s ze sob, lecz za kadym razem gdy Ruth do mnie dzwoni, jest bliej decyzji o odejciu. Obawiam si, e dopki nie zacznie mu grozi rozwodem, ta informacja do niego nie trafi, a kiedy wreszcie dotrze, na uratowanie maestwa moe by ju za pno. POROZUMIEWANIE SI KOBIET 311 Co mczyzna moe zrobi Kiedy partnerka mwi, e jest nieszczliwa, albo wspomina o niepokojcej j sprawie, zwr na jej sowa uwag. Nie prbuj uci rozmowy, ale pytaj o jej emocje. Za, e dzieje si wicej, ni z pozoru mogoby si wydawa. Wiem, e ta propozycja brzmi mao zachcajco, ale czy nie lepiej zdusi kilka maych pomykw, ni toczy rozpaczliw walk z szalejcym poarem? Nawet jeli partnerka upiera si, e jaka sprawa w gruncie rzeczy jej nie martwi, sprbuj skoni j do rozmowy na ten temat. Widzc, e gotw jeste wysucha, od razu poczuje si lepiej. Pamitaj: Nawizujc czno, karmisz serce partnerki, ktra wiadoma teraz twojej mioci, szybciej pozbdzie si

drczcych myli. 11 Dziesi mskich nawykw komunikacyj ny ch, ktre doprowadzaj kobiety do szau Oto one, dziesi mskich nawykw komunikacyjnych, na ktre skar si kobiety. Sporzdzajc t list opieraam si na swoich badaniach, rozmowach z parami, ankietach oraz dyskusjach, ktre prowadziam na seminariach z dosownie tysicami kobiet, pragncych podzieli si historiami na temat porozumiewania si z mczyznami. Droga Czytelniczko, wane jest, aby uwanie przeczytaa ten rozdzia i przemylaa zawarte w nim informacje. Moe jeste sfrustrowana i rozczarowana swoim zwizkiem, lecz nie potrafisz wskaza powodw, a kiedy partner pyta, co zego si dzieje, nie jeste w stanie jasno wyrazi, co waciwie ci drczy. Kolejne stronice pomog ci sprecyzowa kopoty istniejce w zwizku i powiedzie o nich partnerowi, co w rezultacie sprawi, e rzadziej bdziecie si kci, za to mocniej kocha. Dla ciebie, drogi Czytelniku, lista nawykw okae si wprost bezcenna. Oszczdz ci niezliczonych godzin niepokoju, gniewnego milczenia, ktni, zrzdzenia. Lista odsoni przed tob te twoje poczynania, niekiedy bezwiedne, ktre s w zwizku rdem napicia i ujawniaj najgorsze cechy partnerki. Chc wyranie podkreli, e nie uoyam tej listy P to, by krytykowa. Jestem przekonana, e wikszo mczyzn nie uwiadamia sobie wasnych nawykw komunikacyjnych, co tym bardziej podnosi jej uyteczno. I eby nikt nie pomyla, i ca win obarczam pe msk? pozwol sobie przypomnie, e podobn list zawara^1 w ksice Sekrety mczyzn, ktre powinna zna kaua MSKIE NAWYKI KOMUNIKACYJNE 313 kobieta, zwracajc uwag kobiet na bdy w porozumiewaniu z mczyznami. Kiedy tworzyam list, zaobserwowaam co ciekawego. Ot wiele kobiet podawao okrelenia opisowe dla partnerw, ktrzy w swym zachowaniu prezentowali jeden z dziesiciu nawykw. Pewna kobieta na przykad powiedziaa, e kiedy jej m tumi w sobie uczucia, a potem wybucha, wwczas ona myli o nim jako o Wulkanie". Inna z kolei, ktrej partner ma skonno do pogrania si w milczeniu, wyznaa, e w rozmowach z przyjacik nazywa go (naturalnie w tajemnicy przed nim!) Mczyzn Niewidzialnym": Zgadnij, kto pojawi si rano? Mczyzna Niewidzialny!" Kobiety uywaj tych niezbyt pochlebnych okrele, by jako poradzi sobie z gniewem i uraz, ktre czsto staj si ich udziaem, gdy mczyni przejawiaj jeden z nawykw. Pomylaam, e wykorzystam ten pomys, by atwiej trafi w sedno, dlatego zastosowaam go te do przedstawienia stanu kobiety w chwili, gdy ma do czynienia

2 opisanymi poniej zachowaniami. Mam nadziej, e jeli kada czytelniczka pokae ten rozdzia swojemu mczynie, to nigdy ju takiego stanu nie dowiadczy. Dziesi gwnych mskich nawykw komunikacyjnych, ktre doprowadzaj kobiety do szau 1. Mwi wymijajco (Mczyzna Tajemniczy) 2. Unika dyskusji o problemach (Mczyzna lizgacz) 3. Wycofuje si w milczenie (Mczyzna Niewidzialny) 4. Nie mwi partnerce o swoich pragnieniach i potrzebach (Mczyzna Sekretny) 5. Tumi uczucia, potem wybucha (Mczyzna Wulkan) 6. Wychodzi w rodku rozmowy (Mczyzna Znikajcy) 7. Wydaje kobiecie rozkazy (Mczyzna Wadczy) 8. artuje z uczu partnerki (Mczyzna Dowcipni) 9. Kamie, by unikn konfrontacji ze sprawami nieprzyjemnymi (Mczyzna Tchrz) 10. Przewiduje najgorsze i dziaa impulsywnie (Mczyzna Impulsywny) 314 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Mczyni mwi wymijajco Na zadawane pytania odpowiada pswkami. Nie znosi, gdy zmusza si go do sownego zobowizania si do czegokolwiek. Uchyla si, gdy partnerka prbuje wydoby z niego wyran odpowied. Pozwlcie, e przedstawi Mczyzn Tajemniczego, ktrym staje si partner, kiedy porozumiewa si z on lub narzeczon w sposb wymijajcy i dwuznaczny. Mczyzna Tajemniczy to posta doprowadzajca do rozpaczy, poniewa nigdy dokadnie nie wiadomo, co myli czy czuje. I powodem wcale nie jest to, e nie rozmawia z partnerk rzecz w tym, e ona nie jest pewna, co waciwie powiedzia. Mczyzna tajemniczy to ekspert w porozumiewaniu si bez podawania konkretnych informacji. Dla przykadu, Martine chce porozmawia z Brianem, swoim mem, o ich czternastoletniej crce: Martine: Brian, Charlotte znowu palia w swoim pokoju. Powiedziaam jej co, ale si naburmuszya i trzasna drzwiami. Brian: Zaatwi to. Martine: A co jej powiesz? Ju rozmawiae z ni o tym wiele razy. Brian: Zajm si tym, Martine. Martine: Wiem, e si zajmiesz, ale wolaabym pozna twoj taktyk, ebymy mwili jednym gosem. I chciaabym wiedzie, kiedy bdziesz z ni rozmawia, bo sama te mam jej co do powiedzenia, a nie chc ci przeszkadza. Brian: Suchaj, zajm si tym, dobrze? Brian sta si Mczyzn Tajemniczym odpowiada wymijajco, nie poda Martine adnych szczegw, wszystkie jej pytania pozostawi bez odpowiedzi, zignorowa jel niepokj. Martine nie wie, czy ma zdenerwowa fakt, e zwrcia mu uwag na palenie crki, czy w ogle niewieJ? MSKIE NAWYKI KOMUNIKACYJNE 315

go to obchodzi, czy te traktuje spraw powanie. Innymi sowy nie ma pojcia, co dzieje si w jego mylach! A oto inny przykad: Kobieta chce z partnerem przedyskutowa plany na weekend. A moe w sobot pojechalibymy na wie? pyta. Brzmi interesujco. Mam sprawdzi, gdzie warto si wybra? Jasne, jeli tylko chcesz odpowiada on obojtnie. Wiesz, odnosz wraenie, e nie zaley ci na tym wyjedzie, nie wydajesz si ucieszony. Tego nie powiedziaem. Jak czuje si kobieta po takiej rozmowie? Ma ochot wrzeszcze! Jego odpowiedzi byy do tego stopnia wymijajce, e ona nie wie, czy ta propozycja przypada mu do gustu i co waciwie powinna dalej robi. Czy uwiadamiasz sobie, ile czasu partnerka powica na prby odgadnicia, co masz na myli? Dzwoni do przyjaciki i pyta o jej opini: Wiesz, wczoraj wieczorem on powiedzia to i to. Jak mylisz, o co mu chodzio?" albo Biorc pod uwag jego reakcj na nasz ostatni rozmow, czy twoim zdaniem powinnam znowu poruszy t kwesti, czy lepiej troch odczeka?" By moe zastanawiasz si, dlaczego do niej w ogle dzwoni. Ano dlatego, e nie potrafi czyta w mylach, a ty udzielasz odpowiedzi wymijajcych. Poniszy przykad pomoe ci zrozumie, dlaczego kobiety tak nie znosz pswek i wymijajcych odpowiedzi: wyobra sobie, e dzwoni przyjaciel i zaprasza ci na wypraw w gry. Zgadzasz si, a on mwi, e przyjedzie po ciebie rano. Rano zgodnie z zapowiedzi ruszacie w drog. Dokd jedziemy? pytasz. Sam zobaczysz, to naprawd adne miejsce odI powiada przyjaciel. Czy to daleko? Niezbyt. Jak dugo pojedziemy? Nie tak dugo, w kocu dojedziemy. 316 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Teraz ju jeste zy i zdenerwowany na przyjaciela,, ktry na adne twoje pytanie nie udziela konkretnej odpowiedzi. Nie potrafisz cieszy si wypraw, poniewa/ towarzyszy jej niepewno. C, tak wanie czuje si kobieta, kiedy partner nawet w oglnych zarysach nie zdradza swoich uczu, myli czy planw. Dlaczego mczyzna zmienia si w Mczyzn Tajemniczego Co jest rdem tak dwuznacznych, mglistych wypowiedzi mczyzn? 1. Niejednoznaczno jest mechanizmem obronnym. Jak si ju przekonalimy, mczyni nie lubi si myli. Czasami podwiadomie komunikuj si z otoczeniem w sposb wymijajcy, poniewa w ten sposb chroni siebie. Kiedy nie s pewni odpowiedzi albo jeszcze nie wyrobili sobie pogldu na dany problem, reaguj wymijaj-

co i nie jednoznacznie, a dziki temu jeli nie maj racji partnerka nie moe wzi ich za sowo, poniewa w gruncie rzeczy nic konkretnego nie powiedzieli. Z tego powodu Brian nie chcia zdradzi Martine, jak zamierza rozmawia z crk przypuszczalnie sam jeszcze nie wiedzia i zamiast przyzna si do tego, wola sta si Mczyzn Tajemniczym. 2. Niejednoznaczno jest form niezalenoci. Pamitamy, jak wane dla mczyzn jest poczucie wolnoci. Niejednoznaczno jest niczym polisa ubezpieczeniowa dla mskiej dumy i ego. Wypowiadajc si mglicie, mczyzna zostawia sobie furtk do zmiany decyzji, a partnerka nie bdzie moga go z tego powodu krytykowa. Jeli nie podaje jej zbyt wielu informacji, ona nie moe mie pretensji, e czego nie zrobi. Im mniej on mwi o sobie, tym mniej si angauje i tym bardziej czuje si wolny. MSKIE NAWYKI KOMUNIKACYJNE 317 l Jak Mczyzna Tajemniczy | zmienia kobiet f w Oficera ledczego l Rozmowa z Mczyzn Tajemniczym budzi w kobiecie { frustracj i niepokj, poniewa nigdy nie otrzymuje infor$ macji, ktre s jej niezbdne do poczucia bezpieczestwa f i pozostawienia sprawy w spokoju. Staje si wic niecierpf liwa, niezdolna ruszy z miejsca, dopki Mczyzna Ta| jemniczy nie powie jej wicej. W rezultacie jest przeH straszona, odrzucona, niepewna i za. Mczyzna Tajemniczy w sposb nieunikniony wy| zwala w partnerce cech, ktrej mczyni nie znosz, t a ktra zmienia kobiet w Oficera ledczego. To d o c i e k '"* liwo. Nie powiedziae, kiedy waciwie zamierzasz zadzwoni do ksigowego. Czy teraz moesz poda mi dokadn dat?" Zastanawiae si nad wakacjami?" jjDlaczego nie powiesz mi, jakie wydarzenia w pracy tak ci zdenerwoway?" Oficer ledczy pojawia si natychmiast, gdy mczyzna z uporem trwa w niejednoznacznoci kobieta pragnie czu si bezpieczna, chce planowa i podejmowa decyzje, nie czekajc w nieskoczono, a partner wyrobi sobie pogld. Poza tym potrzebuje szczegw! :o mczyzna moe zrobi Staraj si wyraa konkretniej, w rozmowie poiwaj partnerce szczegy. Jeli nie jeste gotowy na 'djcie decyzji albo masz mieszane uczucia wobec jakiej rawy, przynajmniej co powiedz. Przykadowo, zamiast mwi: Zajm si tym", Brian ~; powiedzie Martine tak: Jeszcze nie wiem, jak bd .awia z nasz crk. Zastanowi si nad tym, a potem powiem, co postanowiem." Przesta myle o partnerce jak o wrogu, przed " trzeba ukrywa informacje. 318 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Pamitaj: Im mniej ona wie, tym bardziej staje si

niespokojna i niepewna, a potem ty musisz radzi sobie z Oficerem ledczym, w ktrego ukochana si szybki i przeistoczy. Dzielenie si informacjami jest sposobem na okazanie, e oboje partnerzy nale do jednego zespou. Partnerka nie musi zna kadego szczegu, wystarczy, e przedstawisz jej spraw w zarysie. Mczyni unikaj dyskusji o problemach Nigdy nie jest w nastroju do rozmowy. Mwi, e to nie jest dobra pora, tylko e adna pora jako nigdy nie jest dobra. Zwleka z podjciem decyzji i pozwala, by partnerka zachodzia w gow, co waciwie si dzieje. Panie, czy znacie tego mczyzn? Naturalnie, to Mczyzna lizgacz. Przypatrzcie si, jak lizgowym lotem oddala si od rozmowy, zrcznie unikajc koniecznoci rozwizywania problemw czy zajmowania si sprawami, ktrymi obieca si zaj. Mczyzna lizgacz to mistrz w omijaniu problemw. Doszed w tym do perfekcji, poniewa nie ma ochoty stawia im czoa. Suchajc go, mona by pomyle, e to najbardziej zajty czowiek na Ziemi. Nigdy nie ma czasu na rozmowy o tym, co drczy partnerk; zawsze jest jaka pilna praca, jaka sprawa, ktra go od tego odcig3Mczyzna lizgacz nie znosi konfrontacji, cho na pocztku sprawia wraenie niezwykle pomocnego do chwili gdy partnerka uwiadomi sobie, e sprytnie ru3 manipuluje. Mczyzna lizgacz to w gruncie rzeczy bliski krewny Mczyzny Tajemniczego; obaj kieruj si podobny*111 motywami. Jak Mczyzna Tajemniczy, tak Mczyzfla MSKIE NAWYKI KOMUNIKACYJNE 319 lizgacz dokada stara, by nie popeni bdu, by nie mie poczucia, e kobieta go kontroluje. Mona by rzec, e to jego lizganie si jest form zachowania pasywno-agresywnego. Nigdy nie staje do bezporedniej konfrontacji po prostu odpywa. Jak zachowuje si Mczyzna lizgacz? 1. Odmawia rozwizywania problemw, kiedy si pojawiaj* Motto Mczyzny lizgacza brzmi: Nigdy nie zaatwiaj od razu spraw, ktre mona odkada w nieskoczono. Jest specjalist od zwlekania i zawsze ma wymwk, dlaczego chwila obecna nie jest dobr por na zaatwienie danej sprawy. Musz si nad tym zastanowi" to jedno z jego ulubionych powiedze. Rzecz w tym, e problemy, sprawy, kopoty trafiaj w kocu na emocjonaln ziemi niczyj. Wiemy, e tam s, lecz nie potrafimy do nich dotrze. 2. Nie mwi partnerce o wydarzeniach ze swojego ycia. Drogi Czytelniku, wyobra sobie, e jeste kibicem i futbolu i suchasz relacji z meczu w radiu. Z jakiego fpowodu sprawozdawca szczdzi wanych informacji. Nie fenowi, ktra to kwarta, nie zdradza wyniku ani nie podaje, Pie minut zostao do koca. Zamiast tego opowiada histori

piiki nonej, opisuje zasady gry, czasem napomyka, co -sieje si na boisku, i cigle odbiega od tematu. Oczywicie L"chasz go ze zoci. Chc zna wynik!", krzyczysz ustrowany. Dlaczego nie podajesz mi konkretnych rfbrmacji?" C, tak wanie czuje si kobieta, kiedy partner staje si fczyzn lizgaczem. Jej zaley na informacjach dotyicych kwestii, nad ktrymi oboje dyskutowali, lub decyktre musz podj jako para. Musi by na bieco. Bez 50 nie wie, co robi. Powiedzmy, e miesic temu m obieca onie, i ara si znale dla niej korzystniejsze ubezpieczenie yczne przed terminem wyganicia obecnego. Tygoc mijaj, a on nie wspomina o tym ani sowem; poniewa 320 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU kobiety s straniczkami czasu (zob. rozdz. 3), ona orientuje si, e zblia si termin odnowienia polisy. Prbuje o tym porozmawia, ale on zbywa j krtko: Powiedziaiem, e to zaatwi. W tym tygodniu jestem strasznie zabiegany." A jak czuje si kobieta? Cakowicie niepewna. Nie Wie, czy powinna sama zaj si polis czy nalega na ma. Jak Mczyzna lizgacz zmienia kobiet w Zrzd Mczyzna lizgacz jest specjalist od trzymania partnerki W niepewnoci. Nie moe ona niczego planowa, nie moe rozwizywa problemw, nie moe i do przodu, nie moe realizowa podjtych decyzji, a wszystko dlatego e Mczyzna lizgacz nie chce si z ni porozumie. Naturalnym trybem kobieta wbrew sobie zmienia si w Zrzd: nalega, by partner z ni rozmawia, nie daje mu spokoju, by Wreszcie wypowiedzia si w niecierpiacych zwoki kwestiach, nieustannie porusza niedokoczone sprawy, a zaczyna przypomina zepsut pyt. I tak zwizek wpada W bdne koo: im usilniej ona stara si go dopa, tym wiksz odczuwa on presj i tym wikszym si staje lizgaczem! Kobieta w zwizku z Mczyzn lizgaczem ma wraenie, e jest przez niego traktowana jako pewnik. Nie obchodzi go, e jego niech do podejmowania decyzji jest dla niej niewygodna; nie dba o to, e zwlekajc trzyma ) w niepewnoci. A mimo to kiedy Mczyzna lizgacz postanowi mwi, oczekuje radosnej uwagi i wspudziau W dyskusji. W rezultacie Mczyzna lizgacz sprawia, e kobieta staje si sfrustrowan, zrzdzc jdz, ktra zachowuje si bardziej jak matka anieli ona. MSKIE NAWYKI KOMUNIKACYJNE 321 Co mczyzna moe zrobi 1. Nie unikaj partnerki, kiedy chce lub musi o jakiej sprawie podyskutowa. Jeli nie moesz rozmawia o tym w danej chwili, powiedz jej, kiedy to bdzie moliwe. Nie trzymaj jej w niepewnoci. Oto atwa do zapamitania formua na serdeczne potraktowanie partnerki, kiedy nie moesz z jakiego powodu z ni porozmawia. Nazwaam j formu trzech Z":

 Zauwau partnerki potrzeb porozumienia si. Zareaguj w jaki sposb. Zmie plany. Dla przykadu moesz powiedzie: Kochanie, zdaj sobie spraw, jak wane jest dla ciebie podjcie decyzji dotyczcych wakacji. Wiem, e wolaaby ustali wizyty u rodziny z gry, ale teraz jestem wykoczony. Moe porozmawiamy o tym w sobot, kiedy dzieci bd na meczu?" 2. Informuj j o poszczeglnych sprawach, jeli rwiesz, e na to czeka. Na przykad: ,Suchaj, wiem, e obiecaem sprawdzi nasze polisy. Szczerze mwic, nie miaem okazji. Zamierzam zaj si f tym w cigu tygodnia." Zastanawiaem si nad nasz rozmow o malowaniu |lypialni i mam mieszane uczucia. Z jednej strony uwaam, to dobry pomys, z drugiej myl, e powinnimy Jczeka, a podejmiemy decyzj, czy sprzedajemy dom nie. A co ty o tym mylisz?" Nawet jeli nie dotrzymae przyrzeczenia albo nie abie sobie jeszcze pogldu na dan spraw, partnerka ?dzie wdziczna za kad przekazan jej informacj. f Mczyni wycofuj si w milczenie *o zwierza si z najgbszych odczu, on patrzy na ni bez sowa. Milczy nawet wwczas, gdy go o co pyta. 322 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Ona widzc, e partner jest przygnbiony, pyta, co si stao, on jednak zachowuje si tak, jakby nie sysza, i nic. odpowiada. Ktra kobieta nie wpada w najczarniejsz rozpacz po spotkaniu z Mczyzn Niewidzialnym? Na prby porozumienia si reaguje milczeniem. Rozmowa z nim jest jak rzucanie kamyczkw w studni bez dna czekasz na plusk, lecz syszysz jedynie cisz. To samo dzieje si podczas prb dyskusji z Mczyzn Niewidzialnym. On po prostu znika. Czasami zwizek z Mczyzn Niewidzialnym przypomina zwizek z duchem. Jest z partnerk, a jednoczenie go nie ma. Wida go, lecz nie mona go dotkn. Zachowuje si, jakby byi obecny, ale nic nie mwi. Jad na obiad, ona zauwaa, e on jest w zym humorze. Czy co si stao, kochanie?" pyta. On nie odrywa wzroku od drogi. ona mwi do ma przy niadaniu: Myl, e niedugo przydayby si nam wakacje." Cisza. On bez sowa dalej czyta gazet. Ona tumaczy partnerowi, dlaczego podczas jego dugich rozmw telefonicznych z by on czuje si le. On sucha w milczeniu. Masz co do powiedzenia w tej sprawie?" pyta go. On krci przeczco gow. Nic nie mwi. Co si dzieje w umyle Mczyzny Niewidzialnego w takich chwilach? Kt to wie? Moe nie jest w nastroju do rozmowy, wic nawet nie zadaje sobie trudu, by odpowiedzie. Moe nie jest pewny, jak odpowiedzie, wiec nie mwi nic. Moe si martwi, ma wyrzuty sumienia albo zamt w gowie i nie potrafi uj uczu w sowa, siedzi wiec

w milczeniu. To naturalnie wycznie domysy, poniewa Mczyzna Niewidzialny z definicji na pewno nic nam nie powie. Wyobra sobie, e twj samochd nie dziaa prawidowo, wic jedziesz z nim do warsztatu. Zostawiasz go tam na kilka godzin, a po powrocie zwracasz si do kierownik3' MSKIE NAWYKI KOMUNIKACYJNE 323 Co jest z moim samochodem? Patrzy na ciebie bez sowa. Przepraszam, moe mnie pan nie usysza. Pytaem, co jest nie tak z moim samochodem? Spoglda w bok i przerzuca papiery. Co wwczas by czu? Wcieko, bez dwch zda. A oto inny przykad: Od kilku tygodni pracujesz nad prezentacj, ktr zleci ci szef, wreszcie oddajesz mu skoczon prac. Mija par dni, a on nic ci nie mwi. Umawiasz si wic na spotkanie. Wchodzisz do jego gabinetu. Nie mwi pan nic o prezentacji, zastanawiaem si wic, czy mia pan okazj rzuci na to okiem? pytasz. On wzdycha i nic nie mwi. S jakie problemy? ogarnia ci niepokj. Powinienem wprowadzi zmiany? Siedzi i bawi si spinaczem do papieru z obojtnym wyrazem twarzy. Jak by si czu? Przypuszczalnie baby si, e stracisz prac. Jestem pewna, e rozumiesz ju, o co mi chodzi: to ipo prostu nie w porzdku nie odpowiada komu, kto do $iebie mwi. To objaw braku manier, braku wraliwoci, ffcraku szacunku. Nie wtpi, e tak oceniby powysze fsytuacje, gdyby stay si twoim udziaem. No c, tak te Iczuje si partnerka, kiedy zmieniasz si w Mczyzn |Niewidzialnego. Co mczyzna powinien wiedzie Milczenie nie jest neutralne. Zawiera przesanie rwnie potne jak mowa. Nie jest nieobecnoci informacji, jest tylko nieobecnoci sw. Nie jest brakiem odpowiedzi. Jest pust odpowiedzi. Kiedy mczyzna reaguje milczeniem na podejmowane partnerk prby porozumienia si z nim, ona nie ichodzi z komentarzem: Nic nie powiedzia." Odchosyszc odpowied, ktra j rani: jjTwoje sowa nie s dla mnie na tyle wane, ebym na nie "agowa." 324 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Nie zaley mi na tobie na tyle, ebym odpowiada." To byo gupie i nie zasuguje na odpowied." Moja odpowied tak bardzo by ci zrania, e wol zatrzyma j dla siebie." Jak Mczyzna Niewidzialny zmienia kobiet w Panikar Jeli chcesz zobaczy drastyczne pogorszenie si stanu emocjonalnego kobiety w cigu zaledwie kilku minut, potraktuj j milczeniem. Zachowuj wobec niej dystans, bd obojtny. Nic nie mw. I zaraz na twoich oczach pojawi si Panikara. Kiedy ogarnia nas panika? Kiedy wydarza si co

nieoczekiwanego, co nas przeraa lub czego nie rozumiemy. Tak wanie czuje si kobieta, gdy znienacka przychodzi Mczyzna Niewidzialny. W jednej chwili jest z partnerem, ktry wydaje si w dobrym nastroju, potem mwi co, co wyranie mu si nie podoba, i trach! znika, a jego miejsce zajmuje Mczyzna Niewidzialny. Ona zastanawia si gorczkowo, gdzie te podzia si jej ukochany. I zaraz pojawia si Panikara, porzucona, samotna, przeraona. Kiedy partner widzi Panikar, naturalnie jeszcze bardziej cofa si w milczenie. Panikara zawsze budzi w mczyznach ochot do ucieczki co si w nogach. Wpadaj w bdne koo: im bardziej on si cofa w milczenie, tym bardziej ona panikuje, im bardziej ona panikuje, tym mocniej on chce ucieka. Ironia w przypadku Mczyzny Niewidzialnego polega na tym, e w jego obecnoci kobieta take czuje si niewidzialna, jakby rwnie znikna, jakby on nie sysza ani jednego wypowiedzianego przez ni sowa, jakby patrzy przez ni niczym przez szko. Pewna kobieta napisaa, e to tak jakby zatrzasn mi drzwi przed nosem". I rzeczywicie tak to jest, czasem nawet gorzej. MSKIE NAWYKI KOMUNIKACYJNE 325 Co mczyzna moe zrobi 1. Kiedy partnerka prbuje porozumie si z tob, powiedz co, bez wzgldu na swoje samopoczucie. Tylko nie znikaj, nie rozpywaj si w powietrzu. A oto czym mona zastpi milczenie: Sysz, co mwisz. Dzikuj, e mi powiedziaa. Musz si nad tym zastanowi." Dla mnie to niedobra pora na rozmow. Jestem rozbity. Porozmawiajmy pniej." Zdaj sobie spraw, e musisz pogada, ale w tej chwili nie jestem do tego przygotowany. Potrzebuj czasu, eby udzieli ci odpowiedzi, jakiej oczekujesz." Wiesz, czuj opr przed omawianiem tej kwestii. Powodem, jak przypuszczam, jest to, e miaem wyczerpujcy dzie w pracy i chciabym troch doj do siebie. Moemy porozmawia po kolacji?" Rozumiem, jak wana jest dla ciebie ta sprawa, ale tyle mam na gowie, e nie mog skoncentrowa si na tym, co mwisz. Poczuj si lepiej po drzemce/posiku/wiczeniach." 2. Kiedy stwierdzasz, e zmieniasz si w Mczyzn Niewidzialnego, do stara, by na nowo nawiza czno z partnerk. Ujmij j za rk, zapytaj o sprawy, o ktrych mwia. Pamitaj: Z milczenia nie wyniknie nic dobrego ani si obejrzysz, jak u twojego boku stanie Panikara! Mczyni nie mwi partnerkom o swoich pragnieniach i potrzebach Ona wie, e on co prbuje powiedzie, ale nie potrafi odgadn, co to moe by. Kiedy ona pyta go, czy czego od niej nie potrzebuje, on

zaprzecza, chocia ona zdaje sobie spraw, e nie jest to prawda. 326 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU On sprawia wraenie, jakby jakie jej sowa czy zachowanie wpdzay go w zakopotanie, ale kiedy ona go pyta, odpowiada, e wszystko jest w porzdku. Poznajcie Mczyzn Sekretnego: jest uroczy, miy, atwy w kontaktach. To jednak tylko poowa obrazu, poniewa Mczyzna Sekretny tak zrcznie ukrywa przed partnerk swoje potrzeby i pragnienia, e ona nigdy nie wie, co dzieje si w jego mylach. On utrzymuje je w sekrecie, czasami nawet przed samym sobaj choby partnerka nie wiem jak si staraa, nie skoni go, by tym sekretem si z ni podzieli. Kobiecie moe si zdawa, e Mczyzna Sekretny jest z ni szczliwy, ale na pewno nigdy nie bdzie tego wiedziaa. W wypadku Mczyzny Sekretnego pozory tu czsto myl. Wydaje si zadowolony, lecz czy rzeczywicie jest? Kiedy ona go pyta, czy chciaby czego od niej, odpowiada, e nie, e uwaa j za idea. To budzi w niej podejrzenia, poniewa dobrze wie, e do ideau jej daleko. Czy on naprawd tak myli? Czy jest marzeniem, ktre si zicio? Albo te co przed ni ukrywa? Odpowied brzmi: Mczyzna Sekretny to mistrz utajania. W tajemnicy trzyma swoje pragnienia, swoje potrzeby i obawy. I co z tego wynika? Partnerka powinna je wszystkie odkry sama. Mczyzna, ktry nie prosi o to, czego pragnie i czego potrzebuje emocjonalnie i seksualnie w zwizku, zwykle poddaje partnerk prbie jego wybranka oczywicie nic o tym nie wie. Jeli ona jest t jedn jedyn dla mnie mwi sobie w duchu jeli naprawd mnie kocha, przeniknie moje pragnienia i potrzeby." Siedzi wic i czeka na wynik prby. I zwykle jest on negatywny, poniewa mao ktra kobieta umie czyta w mylach. Za kadym razem kiedy partnerka sprawia mu rozczarowanie, nie robic tego, czego si? p niej spodziewa, lub dalej robic to, co mu si nie podoba, dochodzi do gorzkiego wniosku, e jednak nie trafi na waciw kobiet, a w zwizku z tym nie moe odda jej caego serca. MSKIE NAWYKI KOMUNIKACYJNE 327 U rde zachowania Mczyzny Sekretnego ley jego strach przed blem i rozczarowaniem. Ironia polega na tym, e wanie w strach rujnuje zwizek i skazuje partnerk na pewn porak. Im rzadziej kobieta domyla si jego potrzeb, tym bardziej jest rozczarowany i tym atwiej zamyka si w sobie. Przypuszczalnie Mczyzna Sekretny w jakim okresie ycia pad ofiar emocjonalnych gierek uprawianych przez kobiet lub kobiety. Dlatego sprawdza partnerk. Czy ona nie jest za dobra, eby bya prawdziwa?" zastanawia si. Czy kobieta rzeczywicie moe a tak bardzo mnie kocha?" Boi si jednak odpowiedzi, wic nie daje partnerce szansy. I to jedna z najbardziej frustrujcych cech Mczyzny Sekretnego: nie chodzi o to, e nie prbuje si porozumie.

Wrcz przeciwnie, czsto sdzi, e mwi o swych potrzebach i pragnieniach, i jest zaskoczony, gdy partnerka go nie rozumie. Problem polega na tym, e jego prby wyraenia siebie s tak bardzo subtelne, tak niemiae, e praktycznie nie istniej. To raczej aluzje ni proby. Na przykad: Masz ochot na chiskie jedzenie? pyta ona. Jasne. A moe wybierzemy si do tej meksykaskiej restauracji? Meksykaska brzmi zachcajco mwi on. Wic gdzie wolisz pj? Partnerka nie jest pewna jego preferencji. Ty wybierz, kochanie. Poniewa jemu najwyraniej to obojtne, ona decyduje si na kuchni chisk. Kiedy wieczorem wracaj do domu, ze zdziwieniem widzi, e partner myszkuje w lodwce. Jeste godny? Troch odpowiada on, pogryzajc zimn pizz. Nie najade si w restauracji? No wiesz, po chiszczynie waciwie nigdy nie Jestem syty. I nagle ona rozumie wcale nie chcia i do chiskiej restauracji. Kiedy stwierdzi: Meksykaska brzmi za328 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU chcajco", powinna bya si domyli, e to jego powiedzenia tak", mimo e obojtny ton jego bynajmniej na to nie wskazywa. Nie jest to powany incydent, ktry moe znis>.<f zwizek. Wyobramy jednak sobie, ile razy na ty^jc Mczyzna Sekretny tai przed partnerk, jak bardz^st nieszczliwy, czego od niej oczekuje, co sdzi o ich po^jiu seksualnym. Przeraajca jest dla kobiety wiadoma^ e ukochany przypuszczalnie chowa mnstwo pretensji j ^zczarowa. Jeli Mczyzna Sekretny nie jest pewnego dnia wszystkie te tumione emocje a on zmienia si w Mczyzn Wulkana, o ktrym w nastpnym punkcie. Jak Mczyzna Sekretny zmienia kobiet w Detektywa Kochajc Mczyzn Sekretnego, kobieta przez wi^~ szo czasu dziaa w prni informacyjnej. Co on i>a~ prawd czuje? Czego mu potrzeba? Czy jest ze ntf^ zadowolony czy nie? Pytania te drcz kobiet, ktf6' partner nie wyraa sowem swoich zmartwie i p$i~ nie, a w rezultacie zmienia j w Detektywa. Detek/w nieustannie wypatruje aluzji, tropw, oznak, ktre pov'e~ dz wicej o tym, co dzieje si we wntrzu Sekretnego. Skd wiadomo, e partnerka przeistoczya si tywa? Obserwuje ukochanego niczym sp. Cigle od nowa analizuje kade jego sowo. Pyta przyjaciek, co sa^23o jego wypowiedziach i reakcjach, bo ma nadziej, dph komentarze pomog jej go zrozumie. Nieatwo jest tak16' kobiecie, poniewa towarzyszy jej wieczny strach, e p$e~ gapi ten jeden istotny lad, ktry odkryje przed ni pratf"? o Mczynie Sekretnym. Naturalnie on dostrzegajc, ze

partnerka cay czas yje w napiciu, dochodzi do wnio*u' i nie jest z nim szczliwa, i odtd jeszcze wicej spr3VV utrzymuje w tajemnicy. MSKIE NAWYKI KOMUNIKACYJNE 329 Detektywa oparta jest na dowiadczeniach i z kontaktw z Mczyzn Sekretnym. Ten sami niczego nie powie, jeli jednak partnerce uda *<x Przypadkiem trafi ria prawd, przyzna jej racj. P ^la-tego zirnuszona jest do cigych zgadywanek i pyta V \ rdZ3ju:: jjCzy przypadkiem nie masz wraenia, e dzwoni do <1 Wie za czsto i e potrzeba ci wicej luzu?" ^Wczcoraj wieczorem tak dugo mwiam o problemach V pnc}. Qzy ci? to nie przytoczyo?" ^Czy jpoczujesz si swobodniej, jeli moja siostra nie J rzTjedzie: do nas w przyszym tygodniu na weekend, tak j l*k planowalimy?" Jeli partner odpowie twierdzco na jedno z pyta, jej ' tytfajesi:, ze odniosa wielki sukces, jakby odkrya tajem McS jego S4Crca. Jednake po jakim czasie te prby dopaso^a^ia ^ ffiie^ie fragmentw osobowoci ukochanego staj :, zwaszcza e on ani myli jej w tym dopomc. |CcP m czyzna moe zrobi Jartnerce szans sprawienia ci przyjemnoci da o swoich pragnieniach i potrzebach. Kiedy rtPi co, 0 naprawd lubisz, mw: Uwielbiam, gdy..." 'i*edy natomiast co ci si nie podoba albo czym si -fttWisz,. to nie licz, e ona sama si domyli, bo na pewno nie domyli, tylko powiedz: Chciabym wyjani ftw, k.tra nie daje mi spokoju..." Swoje: potrzeby i preferencje wyraaj moliwie E*%egtawo. Mw: Jak ty chcesz" albo To dla mnie t& znaczenia" tylko wwczas, gdy jest to prawda! |0tni?taj: Kobiety mio traktuj jak swoj prac. Im "Wcej informacji przekaesz partnerce, tym skuteczniej ;-;<aiemCgja Sprawic ci przyjemno. !-x fdy stwierdzisz, e partnerka zmienia si ektywa, pom jej! Wiesz, e prbuje si domyli 1 odczu, wic jej tego nie utrudniaj. 330 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Mczyni tumi uczucia, a potem wybuchaj Duma o jakiej sprawie, ktra go drczy, pniej wybucha. Zaciska w milczeniu szczki, bo jest o co zy na partnerk. ale nic nie mwi, a potem znienacka traci panowanie naa sob. Partnerka nie ma pojcia, e jest zy, bo sowem o tym m, wspomnia, a ktrego dnia zadaje mu proste pytanie a on wybucha. Trzeba wezwa oddzia antyterrorystyczny, woy kombinezon ochronny i odsun si na bezpieczn odlego, poniewa na scen wkracza Mczyzna Wulkan, Kobiety znaj go doskonale tumi swoje uczucia, upiera si, e wszystko jest w porzdku, a wreszcie, w najmniej oczekiwanym momencie, wybucha. Dopiero wwczas

partnerka uwiadamia sobie, e jego gniew i urazy niczym bomba zegarowa tykay od dawna i byo tylko kwesti czasu, kiedy eksploduj, zwykle ranic wszystkich, ktrzy przypadkiem znaleli si w pobliu. Naturalnie Mczyzna Wulkan nie uwiadamia sobie szkd, jakie wyrzdza, poniewa sam czuje si lepiej, gdy w kocu daje ujcie stumionym emocjom. Czasami nawci ma wtedy ochot na seks i dziwi si, dlaczego partnerka jako nie wydaje si zainteresowana. Moe gdyby nie by tak zajty sob, zauwayby zadane jej rany i zrozumia, dlaczego jest taka roztrzsiona. Kim jest Mczyzna Wulkan? Jest facetem, ktry nie wie, jak radzi sobie ze stresem i napiciem, i wyadowuje si na najbliszych. Zwykle ktre z jego rodzicw odznaczao si takim usposobieniem, tak wic ju w dziecistwie nauczy si, e jedynym sposobem na radzenie sobie z emocjami s krzyki, zastraszanie bliskich, groby. Wewntrz jest wci bardzo przeraonym maym chopcem, ktry podwiadomie zadecydowa, e tych, ktrzy mog go zrani, pierwszy odstraszy swoim MSKIE NAWYKI KOMUNIKACYJNE 331 gniewem, nim oni bd mie okazj rozgniewa si na niego. Mczyzna Wulkan nie porozumiewa si z partnerk: on si wcieka, zoci, zastrasza, wierci dziur w brzuchu. Jeli kobieta podejmuje prb rozmowy na temat, ktry mu nie odpowiada, reaguje przeszywajcymi spojrzeniami i nieprzyjemnymi komentarzami. A jeli to jej nie powstrzyma, podnosi gos do krzyku. Taktyka ta zwykle skutkuje, poniewa wikszo kobiet nie lubi, gdy si na nie krzyczy. Pozwlcie, e bd szczera: Mczyzna Wulkan w adnym razie nie jest godny podziwu, mski ani silny. Czowiek, ktry nie potrafi zapanowa nad swoimi reakcjami, jest saby; czowiek uciekajcy si do grb, by unikn konfrontacji z uczuciami partnerki, jest tchrzem. Jak Mczyzna Wulkan zmienia partnerk w Kobiet na Paluszkach Zwizek z Mczyzn Wulkanem przypomina kroczenie przez emocjonalne pole minowe: trzeba wstrzymywa oddech, dokada stara, by nie nadepn na min, i modli si, by wyj z tego w jednym kawaku. To powd, dla ktrego partnerka zmienia si w Kobiet na Paluszkach. Nazwa mwi sama za siebie, prawda? Partnerka Mczyzny Wulkana powica czas, energi i siy na chodzenie wok niego na paluszkach, liczc e nie powie ani nie zrobi nic, co go wkurzy". Kobieta zwizana z Mczyzn Wulkanem boi si, jest zastraszona i niemiaa, yje w cigym napiciu, popada w paranoj innego wyjcia po prostu nie ma. CuI downe cechy, nieprawda? Tak si jednak dzieje, gdy na co | dzie towarzyszy jej strach przed nastpn zniewag, nastpn ktni, nastpnym dramatem. 332 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Co mczyzna moe zrobi

1. Jeli sdzisz, e twoja partnerka jest Kobiet na Paluszkach, moe to znaczy, i wicej masz cech Mczyzny Wulkana, ni sam chciaby przyzna. Zapytaj j, czy zachowujesz si w opisany powyej sposb. Sprbuj porozmawia o swoich odczuciach, obawach i kopotach, nim nagromadz si i spowoduj eksplozj. 2. Jeli podejrzewasz, e jeste prawdziwym Mczyzn Wulkanem, zwr si o pomoc do specjalisty. Trudno jest wyzby si tak wielkiego gniewu na wasn rk, a dobry terapeuta pomoe ci rozwiza problemy kryjce si pod t emocj. Zasugujesz na uwolnienie z wizienia wasnej wciekoci podobnie jak twoja partnerka. Mczyni wychodz w rodku rozmowy Ona chce porozmawia o tym, e ostatnio spdzaj ze sob mao czasu. On wstaje i wychodzi z pokoju oznajmiajc: 3Nie bd teraz o tym rozmawia." Podczas ktni na temat rachunkw z kart kredytowych ona zaczyna paka. On mwi: ,JJie mog z tob rozmawia, kiedy jeste w rozsypce", po czym wychodzi z domu. Jej si wydaje, e w rozmowie o dzieciach osignli wreszcie jaki postp, gdy on zrywa si na rwne nogi i owiadcza, e ma ju do, po czym idzie do swojego pokoju oglda telewizj. Jestem pewna, e kada kobieta zetkna si w swoim yciu z Mczyzn Znikajcym. W jednej chwili jest tutaj, kochajcy i miy, w nastpnej ju go nie ma. Niekiedy wyjania, dlaczego wychodzi, co sprawy bynajmniej nie uatwia, lecz ona chocia wie, co si dzieje; czasami MSKIE NAWYKI KOMUNIKACYJNE 333 si z fotela i idzie do drzwi rzucajc na odchodne jaki niemiy komentarz; a znowu innym razem wybiega bez sowa, nim do niej to w ogle zdy dotrze. Niezalenie od sposobu wyjcia skutek jest taki sam: partnerka czuje si porzucona, jest dotknita i za. Co jest powodem tego niepokojcego zjawiska? Mona odnie wraenie, e mczyni wyposaeni s w licznik poziomu tolerancji na dyskusje emocjonalne", i kiedy strzaka pokazuje okrelon liczb, uznaj, e czas rozmowy dobieg koca. Moe dlatego Mczyzna Znikajcy znika tak nagle, bez ostrzeenia. Moe nawet sam nie zdaje sobie sprawy z tego, co robi, dopki tego nie zrobi. Niektrzy mczyni maj niski prg intymnoci" ich tolerancja na dyskusje emocjonalne wynosi kilka krtkich zda, a potem po prostu wychodz. Inni z kolei s w stanie wytrwa, dopki rozmwczyni nie trafi w jaki ich czuy punkt: wszystko jest w porzdku, chyba e partnerka zacznie paka, uyje okrelonej frazy lub na jej twarzy pojawi si okrelony wyraz wwczas momentalnie znajduj si w strefie niewygody i tylko patrze, jak znikn. S te tacy, ktrym zasadniczo rozmowy z partnerk nie sprawiaj trudnoci, lecz w pewnych sytuacjach gdy s naprawd zmczeni, poddawani s wikszej ni zwykle presji w pracy ich skonno do znikania wzrasta. Mczyzna Znikajcy moe wcale nie mie zamiaru

wyrzdzi partnerce przykroci, niestety jednak jego zniknicie jest jednym z najpowaniejszych narusze regu Zachowania w zwizku. Opuszczenie partnerki w rodku l rozmowy jest niegrzeczne i sprawia jej bl. Nie chc wcale powiedzie, e wbrew sobie trzeba godzinami cign rozmow, jeli ona do niczego nie prowadzi. Istniej momenty, gdy naley poprosi o chwil przerwy na uspokojenie. Tylko e Mczyzna Znikajcy Wcale tego nie robi. On po prostu bierze nogi za pas, nie Uprzedzajc partnerki. Dlaczego miy, sympatyczny mczyzna nagle zmienia ? w Mczyzn Znikajcego? Przyczyny omawialimy rnych miejscach tej ksiki mczyzn irytuj 334 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU rozmowy, ktrych wiksz cz zajmuje gone mylenie spiralne; wypowiedzi kobiet odbieraj jako obwinianie lub prby przejcia kontroli i nie chc duej tego sucha; ich zdolno przyjmowania informacji przekazywanych w rozmowie osiga martwy punkt i potrzebuj czasu na ich przetrawienie; rozmowy o intymnoci wywouj w nic! klaustrofobi, tote odczuwaj pragnienie ucieczki. Rzecz w tym, e zniknicie przerywa dyskusj w poi sowa. Skoro w pokoju zostaa jedna osoba, nie moe doj do rozwizania problemu ani do podjcia jakiejkolwiek wsplnej decyzji. Jak Mczyzna Znikajcy zmienia partnerk w Kobiet Osierocon Co czuje kobieta, kiedy nagle widzi Mczyzn Znikajcego czy mwic cile obserwuje, jak wychodzi z pokoju? Czuje si porzucona, opuszczona, osierocona I dlatego zmienia si w Kobiet Osierocon. Niczym pozbawione rodzicw dziecko, ktre czeka, a kto zabierze je do domu, Kobieta Osierocona wpatruje si w drzwi,, w nadziei e Mczyzna Znikajcy powrci, przytuli j i powie: Przepraszam, kochanie, ale byem taki przygnbiony. Nie powinienem by wychodzi bez sowa. Nigdy wicej tego nie zrobi." W porzdku, moe to przesadne oczekiwania, wystarczy: Przepraszam, miaem do" i caus w policzek cokolwiek, dziki czemu partnerzy na nowo nawi czno. Trudno nie sta si Kobiet Osierocon, gdy partner opuszcza j w tak cikiej chwili. Takie zachowanie j rani, przeraa, budzi poczucie osamotnienia. I w dziwny sposb moe take wywoa wraenie klski nie udao jej si naprawi tego, co midzy ni a partnerem jest nie tak; nie potrafia skoni partnera do otwartoci i wsplnej pracy nad trudnociami; nie potrafia zatrzyma go przy sobie. Pamitaj: Kobiety na pierwszym miejscu stawiaj mio, za wszelk cen akn cznoci i harmonii, dlatego MSKIE NAWYKI KOMUNIKACYJNE 335 wikszo z nich nie znosi ktni. Tak wic gotowe s siedzie nawet ca noc, jeli to konieczne, by zaegna konflikt i doj do punktu, w ktrym oboje bd mogli pocaowa si na zgod. Zamiast tego jednak partner znika, a ona ma wraenie, e podstpem odebrano jej moliwo

rozwizania problemu. Co mczyzna moe zrobi Przede wszystkim nie wychod z pokoju w rodku rozmowy z ukochan. Postaraj si wytrzyma i wykorzystaj techniki podane w tej ksice do osignicia porozumienia, rozwizania problemw lub przynajmniej bd miy, gdy nie zgadzasz si z partnerk. Jeli czujesz, e Mczyzna Znikajcy zaczyna przejmowa nad tob wadz lub licznik poziomu tolerancji" osiga punkt krytyczny, nie wychod. Jak powstrzyma si przed znikniciem Powiedz partnerce, e: Zdajesz sobie spraw z wagi rozmowy. Chcesz kontynuowa rozmow, by wyjani wszystkie kwestie. Znalaze si w martwym punkcie odtd twj udzia w dyskusji bdzie raczej bezowocny. Potrzeba ci chwili/godziny/kilku godzin przerwy. Zgadzasz si na podjcie rozmowy w ustalonej przez obie strony porze. Mczyni wydaj kobietom rozkazy tonem rozkazuje partnerce, jakby by jej dowdc, ukochanjak z dzieckiem, ktre nie wie, co robi. 336 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Jej propozycje kwituje stwierdzeniem, e sama nie wie, o czym mwi. Moe oglda za duo filmw z Johnem Wayne'em, jego ideaem jest Terminator albo taki ju z niego chojrak. Oto Mczyzna Wadczy. W rozmowie traktuje partnerk z gry i wyranie daje do zrozumienia, e sam wszystko wie najlepiej. Kiedy ona chce co zrobi, instruuje j szczegowo, jak naley zrobi to dobrze". Na udzielane przez ni rady odpowiada dugim wykadem o tym, jak bardzo przewysza j dowiadczeniem, mdroci i inteligencj. Mczyzna Wadczy uwielbia dominowa i rzdzi. Wydaje partnerce polecenia i oczekuje, e je wykona, a ju na pewno nie bdzie si sprzeciwia. W kocu jest Mczyzn Wadczyni i zna waciwy sposb postpowania. Jego partnerka za powinna by mu wdziczna za przewodnictwo. Rozmowy z Mczyzn Wadczym s do jednostronne. W gruncie rzeczy to nie rozmowy, raczej odczyty. On mwi, ona ma sucha. W zwizku z takim czowiekiem jest tylko jedna wadza naturalnie on. Prby porozumienia si z nim s przygnbiajce, bo jeli sam nie ma ochoty o czym rozmawia, to nie rozmawia i basta. Zwizek z Mczyzn Wadczym fatalnie wpywa na szacunek partnerki do siebie, poniewa ma on irytujcy zwyczaj: poniania jej w obecnoci innych ludzi traktowania jej protekcjonalnie dawania do zrozumienia, e jest mniej wana od niego cigego napominania, jakby wszystko robia le podnoszenia gosu w rozmowach z ni, tak by mu ustpowaa. Najdziwniejsze jest to, e on naprawd nie dostrzega, i

zachowuje si jak Mczyzna Wadczy. Szczerze mu na partnerce zaley i jest gboko przekonany, e jedyn>e prbuje jej pomc, nauczy j, wyszkoli, wspiera. NI<uwiadamia sobie, e traktujc ukochan w ten spos i odmawiajc jej szacunku, gasi w ich zwizku namitno MSKIE NAWYKI KOMUNIKACYJNE 337 i podanie. Dlaczego? Poniewa wczeniej czy pniej kto, kto zachowuje si jak oficer wyszy rang", przestaje kobiet podnieca. Jak Mczyzna Wadczy zmienia partnerk w Kobiet Pasywn Kobieta traktowana jak dziecko z biegiem czasu zaczyna czu si dzieckiem. Krytykowana i napominana, poniewa wszystko robi le, traci pewno siebie. Cigle pouczana, co i jak ma robi, traci inicjatyw. Kobieta zwizana z Mczyzn Wadczym staje si Kobiet Pasywn. Kim jest Kobieta Pasywna? To osoba, ktra przyswoia sobie umiejtnoci niezbdne do ycia przy boku Mczyzny Wadczego. Nie wywouje zamtu, rezygnuje z wasnego osdu, przyjmuje jego sposb postpowania, nie sprzeciwia si, nawet gdy nie zgadza si z jego wypowiedziami lub poczynaniami. Aby przetrwa emocjonalnie i unikn cigego przebywania w strefie wojny uczuciowej, poddaa si. Bywa, e przyjacioom i znajomym Kobieta Pasywna wcale si taka nie wydaje mog uwaa j za siln, pewn siebie, zdecydowan, czyli za absolutne przeciwiestwo | biernoci. Tylko e nie widz jej w relacjach z Mczyzn l Wadczym. Gdyby zobaczyli, przypuszczalnie by jej nie llwznali. mczyzna moe zrobi peli jeste Mczyzn Wadczym, to raczej z moich rad nie orzystasz. Gdyby jednak zechcia posucha, prosz, stanw si nad nastpujc kwesti: jako Mczyzna dczy w kocu zniszczysz ducha w kobiecie, ktr jak L mwisz, kochasz. Na pocztku moe wydawa si dobr on, po pewnym *sie jednak zauwaysz, e ciepy wyraz jej oczu ustpi 338 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU chodowi, a to, co uwaasz za szacunek do ciebie, w istocie jest strachem. By moe nie stracisz jej fizycznie, lecz na pewno stracisz emocjonalnie, poniewa jej prawdziwa natura pogrzebana zostanie pod szcztkami szacunku do siebie, rozbitego w proch przez traktowanie jej tak, jakby w adnym razie nie moga ci dorwna. Czy odnajdujesz w tym cho ziarno prawdy? Czy odczuwasz choby sabe wyrzuty sumienia? Jeli tak, to udaj si po pomoc do specjalisty, zarwno sam, jak i z partnerk. To pozwoli wam stworzy zdrowy, kochajcy si zwizek, na ktry oboje zasugujecie. Mczyni artuj z uczu swoich partnerek Och, moje biedactwo, zraniem twoje uczucia i plczesz. Ojej, jeste na mnie za, widz to z tej nadtej buzi. Nie mw, sam zgadn masz nastpn wizyt u lekarza. Czuj si, jakbym mieszka z chodzc encyklopedi

medyczn. Wydaje si mu, e jest niezwykle dowcipny. Nigdy nie bierze powanie sw partnerki. Nawet kiedy jest przygnbiona, prbuje j rozbawi: to Mczyzna Dowcipni, beczka miechu tylko e ona nie zawsze ma ochot na miech. Jednake on potrafi radzi sobie z emocjami w jeden sposb artujc z nich. A to znaczy, e artuje z partnerki. Mczyzna Dowcipni na pierwszy rzut oka wydaje si nieszkodliwy, poniewa cigle artuje. Jak gniewa si na faceta, ktry jest zabawny? Problem polega na tym, e on nie chce rozmawia na powane tematy. W istocie za wszelk cen dy do unikania jakiejkolwiek konfrontacji' Kiedy partnerka porusza jak kwesti, on prycha, dajc do zrozumienia, e to drobiazg. Kiedy mwi mu, e musz o czym porozmawia, on odpowiada, e jest n MSKIE NAWYKI KOMUNIKACYJNE 339 Kiedy zdobywa si na odwag i owiadcza, e jest za, on nie bierze tego serio. Pod takim zachowaniem Mczyzny Dowcipnisia kryje si strach przed prawdziw rozmow, prawdziwymi emocjami, prawdziw intymnoci. artujc pragnie odegna problem, poniewa zbytnio si boi stawi mu czoo. Z tego te powodu porozumiewanie si z Mczyzn Dowcipnisiem to bitwa z gry skazana na klsk. Mwic wprost, nie chce on mie do czynienia z trudnociami. Kopoty sprawiaj, e czuje si spity, prbuje wic dowcipami pokry swj niepokj, niestety jednak ofiar tych dowcipw w rezultacie staje si partnerka. Jak Mczyzna Dowcipni zmienia partnerk w Kobiet Ponur H Kobiecie zwizanej z Mczyzn Dowcipnisiem przydarza si dziwna rzecz. Wraz z upywem czasu traci poczucie l humoru, a wreszcie zmienia si w Kobiet Ponur. : Powtarza mu: Daje spokj, przesta dowcipkowa", wMwi serio, musimy pogada", Ta sprawa jest dla mnie l wana, to wcale nie jest mieszne." Porozumiewajc si |2 Mczyzn Dowcipnisiem, zawsze w kocu musi si |;broni, poniewa jest on mistrzem w odbieraniu znaczenia i Wszystkim jej sowom. I czy to zaskakujce, e czuje si te fpigle kontrolowana? Dowcipkowanie jest bowiem agreBywno-pasywn form gniewu i wadzy. Oznacza wyrzuceie partnerki poza margines i sprawienie, by nawet prby raenia uczu uznaa za gupie i niedorzeczne. W zwizku z Mczyzn Dowcipnisiem kobieta skazana na poczucie, e ukochany jej nie szanuje. I chocia izuje to w sposb rzekomo lekki, jego sarkastyczne nentarze s w gruncie rzeczy ledwo zawoalowanymi fatywnymi uwagami, poprzez ktre daje partnerce do sumienia, e jest zbyt emocjonalna, przewraliwiona, ' tym samym nie mona bra jej powanie. 340 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Co mczyzna moe zrobi Wyobra sobie, jak by si czu, gdyby poszed do szefa i powiedzia: Musz z panem porozmawia o projekcie,

nad ktrym pracuj", a on by odpar: Och, mj may podwadny czuje si nieco przeciony? Biedactwo.'1 Byby zy i uraony. Wanie tak czuje si twoja partnerka, kiedy dowcipami reagujesz na jej emocje, potrzeby i proby. Kiedy apiesz si na prbach lekkiego potraktowania spraw dotyczcych ciebie i partnerki, przypomnij sobie, e to jest kobieta, ktr kochasz. Chce ci powiedzie o czym wanym. I wiesz co? To bez znaczenia, czy dla ciebie take jest to wane. Jeli dziecko przyjdzie do ciebie z paczem, bo zgubio pik, nie powiesz mu ironicznie: Co za paksa, przecie to tylko gupia pika." Dlaczego wic tak mwisz do ukochanej? Wysuchaj moich rad, skorzystaj z podanych tu technik i szybko si wyzbd skonnoci do dowcipkowania. Mczyni kami, by unikn konfrontacji ze sprawami nieprzyjemnymi Mwi, e musi zosta w pracy, kiedy w rzeczywistoci spotyka si z ksigowym, eby porozmawia o nieudanych inwestycjach. Kiedy partnerka go pyta, czy jest godny, odpowiada, e boh go brzuch, cho w rzeczywistoci zjad ju ze znajomym, ktrego ona nie znosi. Partnerka mwi, e chciaaby spdzi z nim niedziel- On odpowiada, e to niemoliwe, poniewa musi si przygotowa na wane spotkanie w pracy, w rzeczywistoci jednaK zgodzi si pomc byej onie wypeni zeznanie podatkowe. MSKIE NAWYKI KOMUNIKACYJNE 341 To naprawd bardzo miy czowiek, nigdy nikomu nie robi przykroci. Dlaczego wic partnerka cigle przyapuje go na kamstwie? Dlatego e jest Mczyzn Tchrzem; kamie, by ukry sprawy, ktre jego zdaniem mog j dotkn lub zmartwi. I nie s to kamstwa wielkie przewanie drobiazgi. W gruncie rzeczy Mczyzn Tchrza te sowa zaniepokoj, bdzie twierdzi, e on przecie nie l kamie, jedynie nie mwi o pewnych sprawach, poniewa chce ochrania partnerk. Bdmy jednak szczerzy: on wcale nie prbuje chroni jej, tylko siebie. Mczyzna Tchrz zajmuje si maskowaniem. Maskuje \ wszystkie sprawy, z powodu ktrych jego zdaniem kto si t moe na niego rozgniewa, zwykle bowiem jest take ( Mczyzn Wraliwym, desperacko pragncym wszysti kich wok zadowoli. Jest to oczywicie zadanie nie moliwe do wykonania, tak wic wikszo czasu biega niczym kogut z odcit gow, usiujc nad wszystkim zapanowa i upewni si, e nikt nie jest rozczarowany. Aby to osign, musi kama. Rzecz jednak w tym, e Mczyzna Tchrz w istocie f niczego nie maskuje partnerka wyczuwa, kiedy kamie f albo co ukrywa, i sama wpada w paranoj. Kiedy Mczyzna Tchrz przekonuje si, e le zainwestowa pienidze, ukrywa to przed ni i kamie, gdy ma spotka si Z ksigowym. Ona oczywicie, jak wszystkie kobiety,

Orientuje si, e co jest nie tak, a kiedy dzwoni do biura i go fttan nie zastaje, dochodzi do wniosku, e pewnie j zdradza. ly Mczyzna Tchrz nerwowo odrzuca propozycj >siku i mwi, e nie czuje si dobrze, ona widzi, e nie jest :ry, i zaczyna wyobraa sobie najgorsze. Kiedy M.a Tchrz na propozycj spdzenia razem niedzieli iguje wymijajco, z widocznym zakopotaniem, ona iwdzie nie ma pojcia, co przed ni ukrywa, ale wie, e ukrywa, i przez cay dzie czuje si fatalnie. Na tym polega ironia towarzyszca prbom chronienia .erki: Mczyzna Tchrz kamie, robi uniki, maskuje, co ona czuje si o wiele gorzej, ni czuaby si rwczas, gdyby wyjawi jej prawd. Wiedziaaby przynajS*y kobiet 342 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU mniej, co si dzieje, i moga stawi temu czoo. Skoro jednak nie ma adnych informacji, niepokoi si, a w jej gowie kotuj si czarne myli. W kocu Mczyzna Tchrz doprowadza do rezultatu, ktrego tak usilnie stara si unikn, poniewa prawda zawsze wyjdzie na jaw, a gdy partnerka odkrywa, e j okamywa, reaguje na to gniewem, rozczarowaniem i poczuciem, e zostaa zdradzona. Jak Mczyzna Tchrz zmienia partnerk w Kobiet Szalon Kobieta rozmawia z ukochanym mczyzn, a on co przed ni ukrywa. wiadczy o tym nerwowy ton jego gosu, cigle zmiany tematu, unikanie jej wzroku. Ona nie ma pojcia, o co chodzi czy jest to sprawa straszna i powana, jak romans z inn kobiet, czy te drobiazg, ktry z jakiego powodu wpdza go w zakopotanie? Nie sposb si o tym przekona, jedno wszake jest pewne: on kamie, a to doprowadza j do szau. Zmienia si w Kobiet Szalon. Pamitaj: Jedn z podstawowych potrzeb kobiety jest poczucie bezpieczestwa, jednake w kontaktach z Mczyzn Tchrzem towarzyszy jej co zupenie przeciwnego: podejrzenia, nieufno, napicie, jakby czekaa na cios, ktry lada moment spadnie na jej gow. Staje si Kobiet Szalon, nieustannie wypatrujc oznak nadcigajcej katastrofy. Kamstwa Mczyzny Tchrza s dymem. Ona czuje jego zapach, ale nie wie, jak wielki jest ogie. W rezultacie wic gorczkowo analizuje kad rozmow, kady kontakt, kad chwil w poszukiwaniu jakiego tropu, ktry by jej powiedzia, co waciwie si? dzieje. Zmieniajc si w Kobiet Szalon, urzeczywistnia najgorsze obawy Mczyzny Tchrza. Ale ona jest niespokojna i przeraona", myli sobie. W adnym razie nie mog jej powiedzie o inwestycjach/podatkach byej ony/lunchu z przyjacielem." Nie uwiadamia sobie jednak, MSKIE NAWYKI KOMUNIKACYJNE 343 e to jego niepotrzebna, acz wynikajca z dobrych chci nieszczero doprowadzia j do tego stanu. Co mczyzna moe zrobi 1. Przede wszystkim nie okamuj partnerki. To do-

prowadza j do szau, ujawnia najgorsze jej cechy, zabija zaufanie. Mw prawd, nawet jeli si obawiasz, e nie przypadnie jej do gustu. By moe tak si stanie, ale pamitaj: jeszcze mniej bdzie jej si podobao, gdy odkryje, e j okamae, a odkryje na pewno. Mwic o sprawach nieprzyjemnych i trudnych, powiedz te o swojej trosce o partnerk i o tym, e zdajesz sobie spraw, jak moe to przyj: Kochanie, obiecaem byej onie, e w niedziel pomog jej wypeni zeznanie podatkowe. Wiem, e nie jeste zachwycona, ja te wolabym ten dzie spdzi z tob, ale pomylaem, e powinienem jej pomc, bo w tym roku po raz pierwszy robi to sama. Chc, by wiedziaa, e to nic nie znaczy. Wrc, jak tylko zaatwimy spraw." Czy partnerka ucieszy si, e zamierzasz pomc byej onie? Nie, ale bdzie czua si o wiele lepiej wiedzc, co si dzieje, ni wyobraajc sobie powody, dla ktrych nie chcesz si z ni spotyka i zachowujesz si tak dziwacznie. 2. Daj partnerce szans okazania, jak mocno ci kocha i jak bardzo ci wspczuje. Znajc prawd, zyska Bffloliwo reakcji, ktra ujawni jej najlepsze cechy. Kiedy |kamiesz, zmuszasz j do najgorszych zachowa. 3. Jeli stwierdzasz, e pojawia si Kobieta Szalona, Papytaj siebie, czy ostatnio nie bye Mczyzn l Tchrzem. Moe s jakie sprawy, ktre ukrywae przed partnerk. Kiedy otworzysz si i zwierzysz z kopotw, ona tf uspokoi, chocia przypuszczalnie zabierze to troch . Uzbrj si wic w cierpliwo. 344 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Mczyni przewiduj najgorsze i dziaaj impulsywnie Ona mwi, e chce porozmawia, on oskara j o prby zepsucia mu dnia ktni. W czasie rozmowy w jej oczach pojawiaj si zy, on mwi, e nie moe dyskutowa z histeryczk. On twierdzi, e nie moe jej zwierza si ze swoich odczu, bo ona od razu si zaamuje i zaczyna wypomina mu incydent sprzed czterech lat. To sprawa si rzeczy skazana na porak, prawda? Cokolwiek mwi partnerka, on reaguje wrogo. Kad prb porozumienia si odbiera jako zaamanie nerwowe partnerki. Wszystkie jej sowa, ktre kiedykolwiek go uraziy, wci od nowa rzucane s jej w twarz. Tak, to Mczyzna Impulsywny, mistrz w przewidywaniu najgorszego, zanim rozmowa jeszcze si zacznie, i z gry reagujcy zdenerwowaniem. Czy wiecie, e Mczyzna Impulsywny to jasnowidz? Przynajmniej on tak o sobie myli jest przekonany, e potrafi przewidzie, w jakim kierunku potoczy si rozmowa: Wiem, e jeli zaczniemy rozmawia, potrwa to ca noc." Wiem, co zaraz si stanie: ty zaczniesz paka i mwi, e jestem gupi." Zawsze kiedy na ten temat rozmawiamy, powtarzamy to samo, wic po co si mczy?"

Mczyzna Impulsywny nie yje chwil obecn re~ aguje na co, co ju si kiedy zdarzyo, albo obawia si? jakiej sytuacji w przyszoci. By moe jego matka borykaa si z problemami emocjonalnymi lub on ma za sob zwizek z tak kobiet i teraz zakada, e kada rozmowa musi zakoczy si le. Kiedy wic partnerka chce z run1 pogada, on momentalnie reaguje. W pewnym sensie rozmawia ze sob samym. Jej sowa nie maj w gruncie MSKIE NAWYKI KOMUNIKACYJNE 345 rzeczy adnego znaczenia. Dlaczego? Poniewa on ju wie, co si zdarzy, i dlatego decyduje si uci rozmow, czy partnerce si to podoba czy nie. Ulubion metod Mczyzny Impulsywnego jest przywoywanie nieporozumie z przeszoci i podawanie ich jako powodw, dla ktrych teraz nie chce rozmawia. Moe przed trzema laty w czasie strasznej ktni ona wpada w histeri i ca noc pakaa. C, nawet jeli pragnaby ten incydent wyrzuci z pamici, Mczyzna Impulsywny jej na to nie pozwoli! Wypomni jej to za kadym razem, gdy bdzie chciaa z nim porozmawia: Wiem, dokd to prowadzi: ca noc bdziesz paka i krzycze na mnie!" Nie owijajc w bawen naley stwierdzi, e Mczyzna Impulsywny jest upartym draniem. Sztywno podchodzi do problemw i trudnoci, dlatego te cigle zajmuje postaw obronn, gotw chroni si przed tym, co postrzega jako niebezpieczestwo. Dlatego te w sytuacji gdy do gosu dochodz emocje, wybucha i ucina dyskusj. Problem polega na tym, e kobieta nie moe porozmawia z Mczyzn Impulsywnym, nie zostajc przy tym oskarona o problemy emocjonalne. Sam fakt, e musi z nim jak spraw omwi, jest dla niego oznak nadmiernych emocji z jej strony. Jak Mczyzna Impulsywny zmienia partnerk w Kobiet Nadpobudliw To nieuniknione zdarza si, choby kobieta bronia si przed tym rkami i nogami. Kiedy w zwizku pojawia si Mczyzna Impulsywny, ona staje si Kobiet Nadpobudliw! Mimo i na pocztku jest spokojna i skoncentrowana, Ju po kilku minutach rozmowy z Mczyzn Impulsywnym zaczyna si broni: Jak moesz mwi, e wpadam w histeri? To niePrawda!" Co masz na myli twierdzc, e zawsze gdy rozstawiamy, zachowuj si irracjonalnie?" 346 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Przesta przypomina to, co zdarzyo si cztery lata temu! To nie w porzdku!" Przesta mi mwi, e mam si uspokoi! Powiedziaam tylko, e chc pogada o weekendzie!" W tym rzecz nie ma innego wyjcia. Mczyzna Impulsywny zmusza partnerk do reakcji. Jeli mwi jej, e wpada w histeri i stracia panowanie nad sob, ona przybiera postaw obronn. Jeli twierdzi, e o tej sprawie bdzie mwia w nieskoczono, ona musi da mu odpr. Jeli wypomina incydent z przeszoci, gdy zachowaa si

irracjonalnie, rozmowa przestaje dotyczy kwestii biecych. Rozmowa z Mczyzn Impulsywnym jest puapk werbaln, z ktrej nie da si uj bez szwanku. Co mczyzna moe zrobi 1. Nie osdzaj partnerki na pocztku rozmowy zakadajc, e zareaguje w okrelony sposb, bo bdzie to samoziszczalna przepowiednia. Jeli oskarasz j o zaamanie, na pewno si zaamie. Jeli mwisz, e jest za, na pewno bdzie za. Pozwl, by rozmowa si toczya swobodnie. Lada chwila sam si przekonasz, jaki przybierze obrt. 2. Nie przesadzaj w trakcie rozmowy, eby partnerk zastraszy. Jeli popakuje, nie nazywaj jej histeryczk. Jeli jest poirytowana, nie mw, e si wcieka. Pozwl jej wyrazi uczucia, zamiast ucina, nim w ogle zacznie. 3. Nie odbiegaj od tematu w przeszo. Nie przywouj dawnych incydentw. Daj partnerce i sobie szans na rozwizanie obecnych problemw. Mam nadziej, drogi Czytelniku, e rozdzia o mskich nawykach komunikacyjnych pomg ci wiele spraw zrozumie. Moe rozpoznae jako wasny jeden lub dwa z nich, a moe uwiadomie sobie, e przejawiasz ich wikszo czciej, ni sam chciaby przyzna. Teraz jednak zyskae zdolno stwierdzenia, czy stajesz si? MSKIE NAWYKI KOMUNIKACYJNE 347 | Mczyzn Tajemniczym, Znikajcym lub Wulkanem, a dziki podanym przeze mnie technikom moesz zmieni > sposb porozumiewania si z partnerk i zosta kochaj| cym, troskliwym mczyzn, jakim w rzeczywistoci jeste. i Ty za, droga Czytelniczko, te nie jeste bez winy. l Mimo i mowa bya o mskich nawykach komunikacyjnych, jestem przekonana, e niektre dotycz take ciebie! | Miliony mczyzn potwierdz, e zdarzyo im si zwiza i! z Kobiet Wadcz, Niewidzialn czy Dowcipn. Jeli naprawd pragniesz, by partner wyzby si niedobrych |nawykw komunikacyjnych, przyznaj si przed nim do f wasnych i wykorzystujc te same techniki, przyswj sobie pozytywny, zdrowy sposb porozumiewania si z ukochanym. 12 Czego kobiety nie znosz, a co uwielbiaj sysze z ust partnera Ile to razy, droga Czytelniczko, podczas rozmowy z ukochanym paday z jego ust sowa, ktre martwiy ci lub zociy, a on nie mia pojcia, dlaczego tak reagujesz? Co ja takiego powiedziaem?" pyta z niedowierzaniem. Mylaa wtedy: Jak to moliwe, e on tego nie rozumie?" Twoje przyjaciki od razu rozumiay. Kada kobieta od razu by zrozumiaa. Wic jak to jest, e on nie zdaje sobie sprawy, i pewnych rzeczy z jego ust nie znosisz sucha? A co ze scenariuszem odwrotnym? Prbujesz wyjani partnerowi, e byaby szczliwa, gdyby czciej powtarza ci, e ci kocha. A co mam mwi?" pyta on ze

zdziwieniem. No wiesz, czuoci", odpowiadasz. Patrzy na ciebie pustym wzrokiem: Jakie na przykad?" Serce ci si ciska, gdy sfrustrowana pojmujesz, e mczyzna, ktrego uwielbiasz, naprawd tego nie wie. I zastanawiasz si w duchu: Jak on moe nie wiedzie, co ja pragnabym usysze?" C, droga Czytelniczko, niniejszy rozdzia jest odpowiedzi na twoje modlitwy! Na prob tysicy kobiet sporzdziam list stanowic bezcenn pomoc dla zwizku: zamieciam w niej to, czego kobiety sucha nie znosz, oraz to, czego sucha uwielbiaj. Prawdopodobnie wszyscy mczyni powinni otrzymywa t list? w okresie dojrzewania, tak by mogli nauczy si jej na pami i by w przyszoci unikali sytuacji, w ktrych rani emocjonalnie ukochane kobiety. No dobrze, nie jestem do koca powana. Sdz jednak, e dobrym CZEGO KOBIETY NIE ZNOSZ 349 pomysem jest pokazanie listy mczyznom, ktrym zaley na kobietach. Rozpoczynam od wykazu Czego kobiety nie znosz sysze". Przy kadej pozycji wyjaniam pokrtce, dlaczego te akurat sformuowania s dla kobiecych uszu niemie, tak by mczyni mogli zrozumie, na czym polega ich bd. Po tym nastpuje cz Co kobiety uwielbiaj sysze" i podobne wyjanienia dotyczce zda, na dwik ktrych topniej im serca. Nie musz chyba dodawa, e kady z tych zwrotw wprawi ukochan w romantyczny nastrj. (Tumaczenie na uytek panw: to oznacza seks!) Staraam si zebra jak najwicej przykadw na podstawie najczstszych narzeka i prb wyraanych przez kobiety, aczkolwiek pewna jestem, droga Czytelniczko, e masz take wasne frazy. Proponuj, by je dopisaa i pokazaa partnerowi. Jeli jest on czowiekiem otwartym, przeczytajcie ten rozdzia razem. To moe okaza si niez zabaw, a przy okazji zyskasz sposobno dodania wasnych komentarzy. Rwnie zabawna jest wsplna lektura z przyjacikami przekonasz si, jak to zrobisz. Drogi Czytelniku, ju za chwil otrzymasz bezcenne informacje. Nie ukrywaam niczego, piszc wyjanienia, poniewa bardzo mi zaley, by zrozumia, co partnerka prbuje ci powiedzie. Jeli chcesz, by w twoim yciu uczuciowym, nie wspominajc ju o seksualnym, nastpia | natychmiastowa poprawa, radz ci na zawsze usun ze j swego sownika zwroty z pierwszej listy, a wczy do l sformuowania z drugiego wykazu i uywa ich w rozmowach z ukochan. 350 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Czego kobiety nie znosz sysze w rozmowie z partnerem Kiedy mczyni chc zbagatelizowa uczucia kobiet Co mwi mczyni Dlaczego kobiety tego nie znosz Odpr si.'

Rozchmurz si.' Uspokj si.'; Mwienie kobiecie, eby si odprya, ] sprawia, e czuje si jak podczas wizyty u ginekologa za moment bdzie badana twardym i zimnym narzdziem! To gwarancja, e na pewno si nie odpry. Wrcz przeciwnie, gdy syszy te sowa, natychmiast ogarnia j napicie. Kiedy mwisz partnerce, eby si odprya, sugerujesz, e twoim zdaniem reaguje przesadnie, dramatyzuje, zachowuje si nierozsdnie i nie radzi sobie z sytuacj. Poza tym brzmi to protekcjonalnie. C za lekcewace stwierdzenie! Oznacza, e uczucia partnerki czy te problem, ktry chce omwi, s traktowane zbyt powanie. Tumaczenie: Nie chc o tym rozmawia." Jej odpowied: To ty si rozchmurz ja tylko chc z tob porozmawia, a nie przeprowadza operacj na twoim otwartym sercu!" Podobne do odpr si" i rozchmurz si", tylko e gorsze ona czuje si wtedy jak pacjentka szpitala psychiatrycznego. Prosz si uspokoi, pani Jones5 zaraz dostanie pani lekarstwo." A ona na pewno si uspokoi, jes" porozmawiasz z ni o tym, co j drczy> jasne? CZEGO KOBIETY NIE ZNOSZ 351 Co mwi mczyni Dlaczego kobiety tego nie znosz Mwienie kobiecie, eby si uspokoia, w podtekcie niesie sugesti, e robi z igy widy. Problem jednak polega na tym, e jeli o tym mwi, to rzecz na pewno jest powana. Reagujesz przesadnie." To zabawne, jak czsto mczyzna zarzuca partnerce przesadn reakcj, kiedy nie podobaj mu si jej opinie na jego temat. Gdyby bez przerwy powtarzaa, jaki okropny jest twj szef, bo nie da ci podwyki, wcale nie uznaby tego za przesad! Zachowanie partnerki wcale nie jest reakcj przesadn to reagowanie. Dowiadcza uczu i je wyraa. A tak przy okazji, jeli bdziesz bez przerwy jej to powtarza, to zobaczysz, jak naprawd wygldaj reakcje przesadne!

Wpadasz w histeri." W gruncie rzeczy czua si cakiem dobrze, sowa te jednak rzeczywicie zbliyy j do tego stanu. Zgodnie z msk definicj histeri jest podniesienie gosu ponad szept albo zy. To tak jakby ona zarzucia ci przemoc, bo nie wpade w zachwyt na widok nowej lampy. Kobiety dobrze wiedz, kiedy ogarnia je histeria; moesz mi wierzy, nie s to sytuacje, ktre ty tak okrelasz. Jeli jednak kilkakrotnie to powtrzysz, bdziesz mie okazj obejrzenia imponujcego zaiste ataku histerii. Nie bd dzieckiem." Nie bd mieszna." Nie bd taka niepewna/ uczuciowa." Nie zachowuj si jak paranoik." Dziki za sugesti. Teraz ona na pewno czuje si lepiej. Tymi zdaniami bez wtpienia pomoge jej otrzsn si z podego nastroju. Jak moga by taka lepa i nie widzie wasnej gupoty? W porzdku, to sarkazm z mojej strony, ale kiedy mczyzna mwi takie 352 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Co mwi mczyni Dlaczego kobiety tego nie znosz rzeczys jakiej waciwie odpowiedzi oczekuje? Zasadniczo wszelkie odmiany tego rodzaju zwrotw s po prostu wyzwiskami i to naprawd boli, gdy padaj z ust ukochanego. Oddychaj." Masz syndrom napicia przedmiesiczko wego." Co waciwie chcesz przez to powiedzie? Przecie ona oddycha, cho rwnoczenie jest wcieka lub przygnbiona. Kobiety nie znosz, gdy mczyni mwi im, by oddychay. Pobrzmiewa w tym taka zarozumiao, jakby udziela porad duchowych. No c, waciwego oddechu nauczy j instruktor jogi, a ty, zamiast tak si do niej zwraca, gdy chce ci powiedzie o tym, co j drczy, lepiej postaraj si uwanie jej wysucha. Tak, ona ma syndrom: syndrom mczyzny protekcjonalnego! To plaga spadajca na kobiety w regularnych odstpach czasu, zwaszcza gdy musz

wysuchiwa rwnie idiotycznych komentarzy. W porzdku, niekiedy hormony im dokuczaj, ale mczyni nie powinni mie pretensji, e ciaem wyraaj swoje niezdowolenie z partnera. To tania sztuczka na wykrcenie si od rozmowy. Kiedy mczyni chc unikn rozmowy Co mwi mczyni Nie chc o tym rozmawia." Dlaczego kobiety tego nie znosz K^u, ja nie lubi zmywa naczy, szorowa sedesu, sucha sprawozda sportowych w telewizji, gdy partner akurat ma ochot oglda mecz, zmienia pi?" luszki dziecku i jeszcze wielu innych niemiych rzeczy, ale i tak je robi A or^ ! |, b j CZEGO KOBIETY NIE ZNOSZ Co mwi mczyni Dlaczego kobiety tego nie znosz 353

nie chce rozmawia? To fatalnie, bo ja chc! A zreszt kto powiedzia, e to on rzdzi w zwizku? Kiedy mwisz tak do partnerki, ona ma wraenie, e zatrzasne jej drzwi przed nosem. To tak jakby oznajmi: Nie obchodz mnie twoje uczucia. Nie dbam o to, e jeste przygnbiona. Nie zaley mi na naszym zwizku." Jak dugo to jeszcze potrwa?" Pytaniu zwykle towarzyszy cikie westchnienie i pogardliwy wyraz twarzy. Mona by pomyle, e zaproponowano ci lewatyw, a nie rozmow! Kiedy tak reagujesz, kobieta odczuwa brak poczucia bezpieczestwa i przyjmuje postaw obronn. To tak jakby musiaa baga ci o powicenie jej czasu, a to budzi w niej wraenie, e nie jest dla ciebie najwaniejsza. A przy okazji, odpowied brzmi: tak

dugo, jak bdzie trzeba. To pytanie przeduyo rozmow o co

najmniej dziesi minut, poniewa teraz ona jest o wiele bardziej zdenerwowana ni na pocztku. Bdziemy o tym rozmawia przez ca noc?" C, ona wcale tego nie planowaa, skoro jednak na jej prob zareagowae sarkazmem i niechci, rozmowa na pewno potrwa duej. Pytanie to jest bliskim krewnym poprzedniego, cho budzi w kobiecie jeszcze wikszy gniew, kryje si w nim bowiem zaoenie, i jej marzeniem jest spdzenie wieczoru na ktni.

Teraz nie mog si tym zaj." Takiemu owiadczeniu towarzyszy zwykle wyjcie. Ona zostaje, wcieka i uraona. Pamitacie Mczyzn Znikajcego? To jeden z jego ulubionych zwrotw. W sensie emocjonalnym to lepa ulicz354 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Co mwi mczyni ,1 znowu si zaczyna." A teraz co?'1 Dlaczego kobiety tego nie znosz ka; syszc go, kobieta traci nadziej. Jeli nie masz nastroju do rozmowy, moesz zakomunikowa to w uprzej- j miejszy sposb (zob. rozdz. ii). Wznosisz oczy do nieba, rozkadasz ramiona w gecie udanego przeraenia. Nie potrafisz uwierzy, e partnerka znowu chce zrobi t okropn rzecz, podda ci tej straszliwej torturze... czyli porozmawia! Zwykle zdanie to pada przy prbie nawizania rozmowy. Kochanie mwi ona chciaabym pogada. Myl, e powinnimy sp- |

dzi troch czasu we dwoje. Czy bdzie to moliwe w najbliszych tygodniach?" I znowu si zaczyna" odpowiadasz. Znowu si zaczyna co mianowicie? Skd wiesz, czym ta rozmowa si skoczy? W rzeczywistoci chcesz powiedzie rzecz nastpujc: Znowu zamierzasz rozmawia o naszym zwizku." To prawda, ona istotnie ma taki zamiar, poniewa tak si skada, e ci kocha. Inna wersja i znowu si zaczyna", wypowiadana jednak z wikszym zniecierpliwieniem i lekcewaeniem. Zawiera si w niej sugestia, e celem egzystencji kobiet jest irytowanie mczyzn trywialnymi sprawami w rodzaju, powiedzmy, problemw z dziemi, relacji midzy partnerami, ycia seksualnego, prowadzenia domu i tak dalej. Zwrot ten kobieta odbiera jako grob i przestrog, ma te ochot? odpowiedzie: Niewane", co przypuszczalnie z przyjemnoci by usysza. CZEGO KOBIETY NIE ZNOSZ 355 Co mwi mczyni Dlaczego kobiety tego nie znosz Wydaje mi si, e ju o tym rozmawialimy." To prawda, osiem miesicy temu przez siedem minut. A moe byo to w 1998 roku? Nie wiem, czy istnieje ustalona z gry liczba rozmw na dany temat, po ktrej przekroczeniu naley uzna go za zamknity na zawsze. Czy jest jaki stosowny licznik? Kiedy uywasz tego zwrotu, kobieta rozumie, co masz na myli: nie chcesz ponownie porusza danej kwestii, liczye, e zostaa rozwizana. C, najwyraniej nie zostaa, a komentarz taki sprawia, e kobieta czuje konieczno skonienia ci do rozmowy, czego wcale nie lubi. Znowu rozmawiaa ze swoimi przyjacikami, prawda?" Czy chcesz przez to powiedzie, e ona nie ma wasnego rozumu, e jeli jest zmartwiona lub czego nie rozumie, przyjaciki poddaj j praniu mzgu? Komentarz taki wyraa cakowite lekcewaenie dla sprawy, o ktrej ona chce rozmawia, jakby by to jaki gupi,

nieprzemylany drobiazg, w ogle niewart zachodu. Zwroty przerywajce rozmow Co mwi mczyni Dlaczego kobiety tego nie znosz Dobra, dobra, ty masz racj, ja si myl. Jeste teraz zadowolona?" Nie, ona nie jest zadowolona, poniewa istot porozumiewania si nie jest suszno czy jej brak, wygrana czy przegrana, ale czno, wzajemne zrozumienie, przywrcenie harmonii. Kiedy tak mwisz, nie pojmujesz, jaki jest sens prowadzenia rozmowy. A nie jest nim tre jest nim zwizek. A co kobieta moe odpowiedzie na podobne uwagi? 356 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Co mwi mczyni Zapomnij o tym." Przykro mi, e tak to odbierasz." Wiem, co robi." Dlaczego kobiety tego nie znosz Ojej, najwyraniej wymkno jej si co, co nie przypado ci do gustu, podja wtek, ktrego nie chcesz rozwija, lub te czujesz si przez ni niezrozumiany, zamiast jednak powiedzie wprost, w czym rzecz, ucinasz rozmow. Partnerka czuje si okropnie, bo nie dajesz jej szansy wsplnej pracy nad problemem. Poza tym ona nie potrafi o tym zapomnie, a ty doskonale zdajesz sobie z tego spraw. Innymi sowy: Sysz, co mwisz, ale nie mam ochoty o tym rozmawia. Zostawiam ci z twoimi uczuciami, przykro mi, e s takie a nie inne, niestety jaki czas jeszcze bd ci towarzyszy, bo ja nie zamierzam si z nimi boryka." Zdanie to zwykle wypowiadane jest tonem, ktry przywodzi na myl przedsibiorc pogrzebowego skadajcego rodzinie kondolencje. Patrzysz na partnerk ze wspczuciem, jakby to miao wystarczy, po czym wracasz do ogldania telewizji. Inaczej rzecz ujmujc, niech ona lepiej nie wtyka w to nosa! Nie zaley ci na jej radach, nie zamierzasz te si przed ni tumaczy. Jej myli i uczucia obchodz ci tyle co zeszoroczny nieg. Ty

i tak zrobisz to po swojemu, wic ona bez sowa powinna wraca do swych normalnych zaj, jak troszczenie si o ciebie i dzieci, a wane sprawy niech zostawi tobie. Tak, zdanie to budzi w kobietach wcieko. Przerywasz rozmow w p sowa... a jeli twoja partnerka chce kontynuowa, robi to na wasne ryzyko. CZEGO KOBIETY NIE ZNOSZ 357 Co mwi mczyni Dlaczego kobiety tego nie znosz Ja si tym zajm." Inna wersja wiem, co robi", tylko wygaszana tonem rozkazujcym. Wytyczasz lini: to twoje terytorium, jej tej granicy nie wolno przekracza. To wypowied typowa dla Mczyzny Wadczego, ktry demonstruje swoj rang tak, e ona czuje si odprawiona, jak podwadny. Rozkaz, panie generale! Nie przejmuj si tym.' agodniejsza, acz bardziej irytujca wersja dwch poprzednich sformuowa. Tym razem przewaa w niej protekcjonalno, jakby ojciec chrzestny" mwi czonkowi rodziny", eby si nie martwi, bo sprawa zostanie zaatwiona. Tutaj kobiet odprawia si nie warkniciem, lecz klepic po ramieJeli uwaasz, e jestem taki okropny, to czemu po prostu nie odejdziesz?" Stawiasz spraw na ostrzu noa mwisz o Wszystkim lub Niczym. Co waciwie chcesz powiedzie: e ona albo powinna kocha ci takiego, jaki jeste, albo odej? W cigu zaledwie piciu sekund pokazae jej absolutne przeciwiestwa i postawie w sytuacji, w ktrej musi odwoa wszystko, co powiedziaa wczeniej, przekonywa ci, e wcale nie jeste taki okropny i e nie chce rozstania. Jak to si stao, e ci pociesza, skoro to ona na pocztku rozmowy bya przygnbiona? 358 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Kiedy mczyni nie chc podj zobowiza Co mwi mczyni Nie potrafi myle z takim wyprzedzeniem." Zastanowimy si nad

tym." Dlaczego nie?" Dlaczego kobiety tego nie znosz Uch, c to za wymijajcy komentarz, jakby istotnie zaplanowanie czego wymagao potwornego wysiku. Bez wtpienia nie odpowiesz tak szefowi, gdy spyta, czy moe wzi udzia w konferencji. Kobiety doskonale wiedz, co kryje si pod takim stwierdzeniem to uniki, ktre budz w nich poczucie, e s niewane, e w kadej chwili mona si ich pozby. Czy naprawd sdzisz, e ona ci wierzy, gdy tak reagujesz na podejmowane przez ni prby zaplanowania czego lub rozwizania problemu? Ona przecie doskonale zdaje sobie spraw, e j odprawie w miy sposb, naturalnie. Pewnie powinna by wdziczna za uycie liczby mnogiej i pozorn ch wsppracy, prawda jednak jest taka, e syszc to zdanie, ma ochot krzycze z frustracji. To zdanie wymaga wyjanie. Ona pyta: Czy pojedziesz na zjazd absolwentw mojej szkoy?" Odpowiadasz: Dlaczego nie?" Nie jest to definitywne tak", brak wic w tym zwrocie entuzjazmu, lecz nie jest take odmow. Ona ma wraenie, e trzyma w doniach puste pudeko po prezencie spenisz jej prob, lecz w taki sposb, jakby to byo ci zupenie obojtne. Syszc twoj odpowied, kobieta si? czuje kim, kogo stawiasz na drugiej trzecim lub czwartym miejscu. Za grosz nie ma w twej decyzji prawdziwego zaangaowania. CZEGO KOBIETY NIE ZNOSZ 359 Co mwi mczyni Dlaczego kobiety tego nie znosz Ja te.' Ona mwi: Kocham ci", odpowiadasz: Ja te." Ona mwi: Tak si ciesz, e o tym pogadalimy", odpowiadasz: Ja te." Zwrot ten jest niczym zjadanie resztek z cudzego talerza. Albo jeste leniwy i nie chce ci si ujmowa w sowa caej myli, albo te wolisz nie mwi czego powanie. To poowiczne wyznanie mioci. Tak czy owak kobieta ma wraenie, e czego j pozbawiono. Taki ju jestem."

Oto ostateczna wymwka, by nie robi czego, na co nie masz ochoty, by si nie zmienia, by nie pracowa nad zwizkiem, by nie bra powanie jej sw. C, skoro zamierzasz w dalszym cigu nie okazywa swego zaangaowania, to czemu nie powiesz dokadnie: Jestem taki, bo taki chc by." Bomby sowne stosowane wycznie na wasne ryzyko . Przypominasz mi by} dziewczyn." Czy ostatnio troch nie przytya?" Zmieniasz si w moj matk." Potrzebuj przestrzeni." Moe mczyni nie s stworzeni do monogamii." Wszelkie komentarze s tutaj zbdne. I najgorsze ze wszystkiego Milczenie... 360 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Co kobiety uwielbiaj sysze Podane niej sowa s magiczne. Nie wymagaj wyjanie,, wiele bowiem mwilimy o potrzebach kobiet w caej ksice. Wyprbuj te zwroty w rozmowie z ukochan, a rezultat przejdzie twoje najmielsze oczekiwania A jeli chcesz podarowa partnerce gar wyjtkowych dozna, popro, eby zamkna oczy, i gono odczytaj list. To gra wstpna... Sowa, dziki ktrym kobiety czuj si kochane Kocham ci." Jeste mi potrzebna." Szczciarz ze mnie, bo jestem z tob." Jeste moim najlepszym przyjacielem." Jeste dla mnie jedyn kobiet na wiecie." Nie ma drugiej takiej jak ty." Nie wiem, co bym bez ciebie zrobi." Nie wyobraam sobie ycia bez ciebie." Jeste odpowiedzi na moje modlitwy." Sowa, dziki ktrym kobiety czuj si doceniane Jeste dla mnie bardzo dobra." Dziki tobie jestem taki szczliwy." Doceniam wszystko, co dla mnie robisz." Uwielbiam, kiedy ty..." (konkretna czynno) Odmienia moje ycie." Dzikuj za wszystko, co dla mnie robisz." Dzikuj ci za..." (cokolwiek) CZEGO KOBIETY NIE ZNOSZ 361 Sowa, dziki ktrym kobiety czuj si dowartociowane Jak min ci dzie?" Porozmawiajmy, eby rozwiza t kwesti wsplnie." Zaplanujmy..." Co mylisz o...?" Czy mog jako ci pomc?"

Co w tej chwili mog dla ciebie zrobi?" Czego ode mnie oczekujesz?" Sowa, ktre otwieraj kobiece serca Przykro mi, e nie zawsze daj ci to, czego potrzebujesz." Przepraszam za..." Przyrzekam, e wo wicej wysiku w prac nad..." (nad ; czym, o co prosia) Dzikuj, e znosisz moje wady." j? Dzikuj, e jeste wobec mnie taka cierpliwa." Wiem, e nie zawsze atwo ze mn wytrzyma." Prosz, wybacz mi..." (co, za co powinien przeprosi) iSowa, ktre stanowi wielkie wpaty Ina rachunek w Banku Mioci i Intymnoci l Bardzo mnie pocigasz." uPragn ci." uTwoje ciao jest dla mnie idealne." uChc si z tob kocha." uNie umiem utrzyma rk z dala od ciebie." ijSpdzajmy razem wicej czasu." Brakuje mi ciebie." Czy mog kocha ci bardziej?" Podarujmy sobie chwil pieszczot." 362 O MIOCI, INTYMNOCI I POROZUMIENIU Sowa, ktre dziaaj na umys kobiety Chodmy razem na zakupy." Posprztam za ciebie dom." Czy jest jaka sprawa, o ktrej chciaaby ze mn poroxmawia?" Wyczmy telewizor i pogadajmy." Dzikuj, e daa mi t ksik." Co zdaniem kobiet mczyni powinni wiedzie o seksie Kilka lat temu o porad zwrcia si do mnie moda para; utrzymywali, e s na krawdzi rozwodu. Problemy dotyczyy przede wszystkim poycia seksualnego. ona twierI dzia, e stracia wszelk ch na uprawianie seksu z mem | i nawet myl o fizycznej bliskoci budzi w niej wstrt. l Jednake m najwyraniej by innego zdania. Gdy ona Z gniewem mwia o swych odczuciach, sucha z niedowie|rzaniem na twarzy, jakby nie mia zielonego pojcia, o co PWaciwie chodzi. Nie potrafiam orzec, czy po prostu go to interesuje czy te rzeczywicie nie rozumie. Po chwili poprosiam go, by wyszed z gabinetu, i zwrciam si do ony: Porozmawiajmy jak kobieta z kobiet: na czym alega problem? Ja ju nie lubi si z nim kocha odpara. Nie adoba mi si to, co dzieje si w ku. Nie czuj tego, co pragn czu. Sytuacja wcale si nie poprawia, a ja nie mog : y. Jestem moda, chc by szczliwa. Dlaczego nie lubisz uprawia seksu z mem? zapytaam. Trudno uj to w sowa. Po prostu odnosz wrae-

ej e nie jest tak, jak by powinno. Przejdmy wic do szczegw, moe wtedy uda si dotrze do sedna. Kiedy ostatnio si kochalicie? W pitek wieczorem. Opisz, jak to byo. Wic tak zacza pooyam creczk spa l staam przy umywalce, czyszczc zby, kiedy m pod366 WIEDZA O SEKSIE szed, zapa mnie wp i zacz si o mnie ociera. Chyba chce si kocha", pomylaam. Potem caowa mnie w szy je, zaprowadzi do sypialni i rozebra. Sprawia wraenie podnieconego, z kad chwil coraz bardziej, wydawa tez te wszystkie pomruki. Wiedziaam, o co mu chodzi, i pomylaam: Dobra, miejmy to ju z gowy." Pniei odbylimy stosunek. Rozumiem westchnam. A teraz powiedz mi, jak oceniaby to dowiadczenie w skali od jednego do dziesiciu, gdzie dziesi to ocena najwysza? Po chwili zastanowienia odpara: Chyba na trzy. Pamitam, e pomylaam wtedy: Rzeczywicie wyglda na trzy", ale nic nie powiedziaam. Poprosiam do gabinetu ma i zwrciam si do niego: Jak wiesz, ona nie jest zadowolona z waszego poycia seksualnego. Cigle mi to mwi przyzna ale nie mam pojcia, na czym polega problem, a ona nie potrafi mi tego wyjani. A co ty sdzisz o waszym poyciu? Jest absolutnie wspaniae umiechn si. Tylko chciabym, eby ona te tak uwaaa. Interesujce, pomylaam: ona ma wstrt do poycia z mem, m uwielbia z ni sypia. Co musiaam przeoczy. Zdecydowaam, e czas na prawdziwe szczegy. ona mwia mi, e kochalicie si w pitek. To prawda skin gow. Czy mgby ten wieczr oceni w skali od jednego do dziesiciu, gdzie dziesi to ocena najwysza? za" proponowaam mu to samo co wczeniej onie. Jasne odrzek z przekonaniem. Daj dziewi. Jego ona, syszc to, zalaa si rumiecem. Dziewi? To bya saba trjka. Rozumiesz, Barbaro, o co mi chodzi? Mczyzna, zbity z tropu, powtrzy: Nie, dziewi, na pewno. WIEDZA O SEKSIE 367 Co tu si dzieje? Zachowuj si, jakby mwili o zupenie innych dowiadczeniach. Nie zamierzaam szybko si podda, wic zwrciam si do niego: Opisz, prosz, to przeycie, ktre ocenie na dziewi. ona staa przy umywalce i czycia zby. Przed chwil pooya nasz creczk spa. Kiedy j zobaczyem, poczuem podniecenie. Miaem ochot si kocha,

wic zaczem caowa j w szyj. Pniej poszlimy do sypialni i rozebraem j, a potem pieciem mona to chyba nazwa gr wstpn. Po jakim czasie wszedem w ni, a jak skoczylimy, czuem si wspaniale. To byo na dziewi. Suchajc tego mczyzny, nie wtpiam, e naprawd kocha on i seks z ni sprawia mu wielk przyjemno. Wydawa si miym, szczerym czowiekiem, a ja zdawaam sobie spraw, e wci brakuje mi pewnego elementu. i Nagle do gowy wpad mi pomys. Czy zamiast mwi o czynnociach zrobiem to, [dotknem jej, pocaowaem" moesz mi powiedzie, co ! mylae i jak si czue? Dobrze zgodzi si po chwili zastanowienia. Staem w azience i patrzyem na on. Chyba mylaem, s cudown matk jest dla naszej creczki wanie i tak czuoci pooya j spa i jak ciko pracuje, by t nami zaopiekowa. Poczuem przypyw mioci, musiaa do niej podej i obj j. Spojrzaam na on i stwierdziam, e bacznie si temu suchuje. Mw dalej zachciam ma. Kiedy zaczem j przytula i caowa w szyj, :hniaa wieoci i czystoci, a wosy miaa jedwabiste Zawsze uwielbiaem jej wosy i pomylaem: Pachnie ^ piknie". Poczuem podniecenie. Kobieta, jak ze zdziwieniem zobaczyam, miaa zy 'oczach. Zaprowadziem j do sypialni i zaczem pieci. Ma lownie gadk skr, jak aksamit, caa jest taka kobieca 368 WIEDZA O SEKSIE i seksowna. Zawsze za ni szalaem. Miaem wraenie, e rozpywam si z kad pieszczot. Teraz ona wyja chusteczk, eby wytrze sobie oczy. Rozebraem j. Kiedy zobaczyem jej ciao, pomylaem: Chryste, ona jest pikna. Nie potrafi sobie wyobrazi pikniejszej kobiety". Zapragnem by z ni tak blisko, jak to tylko moliwe. Chciaem zczy si z ni w jedno. Po policzkach ony zy pyny strumieniem; staraa si nie uroni ani jednego sowa. _ Wszedem w ni i to byo niesamowite. Poczuem si, jakbym wrci do domu, jakbym do niej nalea. Nie chciaem, by ta chwila si skoczya. A kiedy miaem orgazm, pomylaem: Tak bardzo j kocham! Uwielbiam! Jak to moliwe, e jestem takim szczciarzem?" Kobieta, nie mogc si ju powstrzyma, zerwaa si z kanapy, zarzucia mowi ramiona na szyj i zawoaa: To byo na dziesi! Nigdy tej chwili nie zapomn. Tak wiele wwczas zrozumielimy, i owa para, i ja. M szczerze adorowa on, lecz w czasie stosunku nie zdradza towarzyszcych temu uczu i myli poprzestawa na zajmowaniu si jej ciaem. Poniewa ona nie wiedziaa, e m odczuwa tak

wielk mio i blisko, zakadaa, e chodzi mu wycznie o seks, a to tumio w niej podanie. Kiedy za usyszaa o tym z jego ust, zrozumiaa, e naprawd kocha si z ni> nie tylko uprawia seks. Wanie dlatego ocenia przeycie na dziesi. . Co sprawia, e stosunek oceniany jest na dziesi. Mio, blisko, czno pomidzy sercami partnerw. Dla ma poycie byo szczliwe on odczuwa mio, tylko nie potrafi przekaza swych emocji onie. Na tym polega jej problem: lubia seks, lecz brakowao je) mioci, a nie umiaa powiedzie mu, czego od niego oczekuje. WIEDZA O SEKSIE 369 Aby zosta wspaniaym kochankiem, musisz si nauczy, jak okazywa mio nie tylko ciaem, lecz i sercem, jak sprawi, by ukochana osoba odczua mio w sowach, spojrzeniach, dotyku, pocaunkach, we wszystkim, co robisz, wiedzc przy tym, e nie chodzi tu tylko o ciao, ale i o dusz. Dlatego nazywane jest to uprawianiem mioci" kiedy partnerzy zbliaj si do siebie w ten najbardziej intymny ze wszystkich sposb, kochaj si, a mio ta nasyca wszystkie dziedziny ich ycia radoci, sodycz i zadowoleniem. Co oznacza by kochankiem? Najmniejszego znaczenia nie ma tu seksualna sprawno ani liczba wyuczonych technik seksualnych. Niewane s czstotliwo uprawiania seksu, rnorodno pozycji, liczba orgazmw partnerki. By kochankiem oznacza traktowa partnerk w szczeglny sposb przez cay czas, nie tylko w ku. Kocha j w ten sposb na wsplnym spacerze, podczas posiku, rozmowy oraz tak, take w ku. Kochanek idealny to osoba, ktrej serce przepenione jest mioci. Nastpne trzy rozdziay su pomoc, jak sprawi, by zblienia intymne godne byy najwyszej oceny, jak przeksztaci akty seksualne w prawdziwe kochanie si, oraz podpowiadaj, co robi, eby zosta wspaniaym kochankiem w sypialni i poza ni. Rozdziay te nie maj by kompletnym podrcznikiem seksualnym musiaabym w tym celu napisa ca ksik, a poza tym wiele bardzo dobrych podrcznikw ju powstao. Podczas lektury naley raczej skupi si na tym, co zdaniem kobiet mczyni powinni wiedzie o seksie a ja dowiedziaam si wszystkiego od samych kobiet, ktre jednak swoim partnerom o tym nie mwiy! Spjrzmy prawdzie w oczy ludziom nieatwo szczerze rozmawia o seksie, a kobietom, jak sdz, przychodzi to jeszcze trudniej z nastpujcych przyczyn: 370 WIEDZA O SEKSIE 1. Od dziecistwa uczono je, e porzdne dziewczyny o takich sprawach nie rozmawiaj. 2. Boj si, e jeli powiedz partnerowi o swych pragnieniach, uzna je za zbyt wymagajce, za seksualnego policjanta drogowego", o ktrym pisaam w ksice Ja kocham, ty kochasz.

3. Obawiaj si, e partner odbierze to jako krytyk albo e zranione zostan jego uczucia. 4. Nie potrafi wyrazi swoich uczu. Drogi Czytelniku, wiele lat spdziam na suchaniu, co zdaniem kobiet mczyni powinni wiedzie o seksie, i na nastpnych stronicach wszystkie te informacje podaam. Dziki nim bdziesz mia moliwo sta si wspanialszym kochankiem i partnerem, ni jeste obecnie. I masz wielkie szczcie ja jestem kobiet! W kocu czy to nie od kobiety wanie powiniene si uczy o tym, czego kobieta oczekuje w ku? Jeli o czym mwi, moesz by pewny, e to prawda, poniewa ja wiem to z wasnego dowiadczenia! Droga Czytelniczko, rozdziay te pomog ci lepiej zrozumie siebie i swoje ciao; podpowiedz take, jak mwi o swoich potrzebach ukochanemu. wietnym pomysem jest wsplne przeczytanie tej czci ksiki. Bdziesz miaa wtedy dobr sposobno do uwag: To doskonay opis moich odczu" albo Ten punkt mnie nie dotyczy", dziki czemu lektura zyska wymiar osobisty i stworzy okazj do podjcia dyskusji. Nie zapomnij doda tych spraw, ktre ciebie niepokoj. Teraz bdzie to atwiejsze ni w przeszoci, poniewa moje stwierdzenia mog przeama pierwsze lody. Pamitaj: Ty wiesz najlepiej, jak powinno si ciebie kocha! 13 Kobiece sekrety seksualne Kobiece sekrety seksualne 1. Najpierw kobieta musi podnieci si w sercu i w gowie. 2. Aby kobieta pragna seksu, musi by odprona i nie zajmowa si innymi sprawami. 3. Kobieta uwielbia by uwodzona. 4. Kobieta nie znosi popiechu. 5. Co powiedziaaby echtaczka, gdyby umiaa mwi. Sekret l. Najpierw kobieta musi podnieci si w sercu i w gowie Kobiety i mczyni podniecaj si odmiennie. Oto rnice: Jak podnieca si mczyzna: wyobramy sobie, e kobieta zaczyna pieci partnera. Zakoczenia jego nerww otrzymuj informacj, e nastpia prba wywoania podiniecenia, i przesyaj j do jego genitaliw. Jak za do\ tkniciem magicznej rdki w cigu kilku sekund penis ' reaguje erekcj. Mczyzna jest podniecony. Jak podnieca si kobieta: mczyzna zaczyna pieci 'on, gdy przygotowuj si do snu. Ma ochot na seks. i Zakoczenia jej nerww otrzymuj informacj, e nastpia l Prba wywoania podniecenia. Jednake w przeciwiestwie l do mczyzny, nim informacja ta bdzie moga zosta 372 WIEDZA O SEKSIE przesana do stref erogennych, musi wpierw przej przez kwater gwn emocji" w gowie. Tak wiec informacja z kocwek nerwowych, dotykanych przez mczyzn, wdruje do dowdcy do spraw

seksu i intymnoci" w jej gowie. Kim jest w dowdca? moe kto zapyta. To ta cz kobiecego umysu, ktra chroni j przed otwarciem si seksualnym, jeli brak jej poczucia bezpieczestwa. Od decyzji dowdcy zaley, czy informacja z nerwowych zakocze zostanie przesana do stref erogennych w formie podniecenia czy te nie. Dowdca do spraw seksu i intymnoci sprawdza ostatnie raporty zmagazynowane w psychice: jaki jest stan konta w Banku Mioci? Hmm, do niski. Wyglda na to, e partner ostatnio j zaniedbywa. A to co? Pretensje narose w przecigu minionych tygodni. Chciaa z nim porozmawia o decyzji, ktr oboje powinni podj, lecz on cigle j zbywa. Niedobrze, bardzo niedobrze. Dowdca do spraw seksu i intymnoci podejmuje decyzj: ten wieczr nie jest odpowiedni por na seks. Moe sytuacja zmieni si za par dni, jeli partner zacznie traktowa j lepiej. Decyzja ta rozsyana jest po ciele kobiety. Oznacza to, e niezalenie od poczyna partnera ona nie poczuje podniecenia. Czy o tym wiedziae? Jeli serce kobiety jest zamknite lub aknie mioci, twoje erotyczne pieszczoty mog w gruncie rzeczy j irytowa, zamiast podnieca. Te same rzeczy, ktre kobieta uwielbia, gdy ma ochot na seks, mog wydawa si denerwujce, nudne, nawet bolesne, gdy jej serce jest zamknite, Czego dowiadcza kobieta, gdy m odpina jej bluzk? i zaczyna caowa? Niewiele. Nie znaczy to, e on robi to niezgrabnie albo inaczej ni zwykle. Po prostu tego wieczoru ona nie ma ochoty na seks. Odpycha go ze sowaffl Kochanie, jestem zmczona. Chodmy spa." KOBIECE SEKRETY SEKSUALNE 373 Jestem przekonana, e nie wiedziae o tym dodatkowym etapie, przez ktry przechodzi kobieta, nim si podnieci. Wikszo mczyzn potrafi si podnieci, gdy wcale nie s w nastroju do seksu, w obecnoci kobiety, ktr nieszczeglnie lubi, kiedy s rozgniewani na partnerk, w okolicznociach niesprzyjajcych i tak dalej penis funkcjonuje bez zastrzee. W ich przypadku bowiem nie zachodzi konieczno potwierdzania wrae fizycznych przez emocje. Z kobietami jednak sprawa wyglda zupenie inaczej. Kobiece ciao nie reaguje automatycznie podnieceniem na pieszczoty, najpierw stan ten musz osign serce i gowa. To wyjania, dlaczego tak wiele kobiet ma ochot na seks rzadziej ni ich partnerzy: aby ta ochota si pojawia, kobiecie trzeba znacznie wicej ni mczynie. To niezwykle istotna kwestia, dlatego zawsze powtarzam, e najwaniejsz stref erogenn kobiety jest serce. Kiedy mczyzna nauczy si napenia serce partnerki mioci, ogarnie ona te reszt jej ciaa i wzbudzi pragnienie bliskoci fizycznej. Co mczyzna powinien wiedzie Najpierw pene musi by serce kobiety, nim jej ciao ogarnie podanie.

Za kadym razem gdy bierzesz j za rk, gadzisz po wosach, przytulasz czy caujesz lekko w usta bez adnego widocznego powodu, to tak jakby mwi: Kocham ci." l W takich chwilach jej serce wypeniaj rado i zadowolenie, a kiedy serce jest pene, pojawia si te pragnienie bliskoci intymnej. 374 WIEDZA O SEKSIE Dwa klucze do podniecenia kobiety: gra wstpna emocjonalna i fizyczna Przypomnijmy sobie rozdziay dotyczce karmienia serca partnerki: drobne gesty, jak dawanie jej kart czy zostawianie licikw, wyraanie sowami uznania, sprawianie, by czua si bezpieczna, doceniana i kochana. W rzeczywistoci opisaam tam emocjonaln gr wstpn. To jeden z najczciej powtarzanych przez kobiety zarzutw: partner omija emocjonaln gr wstpn i przechodzi bezporednio do fizycznej. M dotyka mnie tylko wtedy, gdy ma ochot na seks. Jestem osob niezwykle uczuciow i potrzeba mi czstego okazywania czuoci poprzez trzymanie za rk, przytulanie,, pieszczoty, a nie tylko sam seks. Kiedy po tygodniu, w cigu ktrego ani razu mnie nie dotkn, prbuje mnie podnieci, mam wraenie, jakby mnie gwaci i wykorzystywa, i wcale nie chc si z nim kocha. Niezwykle wane jest, by mczyzna sucha, co kobieta prbuje mu powiedzie: kocha go, chce jak najczciej by z nim blisko fizycznie, tylko niech on nie czeka z dotykaniem jej, a przyjdzie mu ochota na seks, bo wwczas nie bdzie gotowa przyj go z ca namitnoci i akceptacj, na jak on zasuguje. Tak po prostu skonstruowana jest jej psychika. Wag emocjonalnej gry wstpnej ilustruje nastpujce porwnanie: kady czowiek ma w sobie drzwi do podania seksualnego. Drzwi mczyzny zamknite s na jeden klucz jest nim fizyczny dotyk. Wystarczy, by pieci go w odpowiedni sposb, i jest podniecony. W przypadku kobiety trzeba otworzy dwa zamki jeden w ciele, drugi w sercu i umyle. Tak wiec mczynie potrzebne s dwa klucze, dwie gry wstpn? emocjonalna i fizyczna. Niestety, najczciej uywa tylko jednego klucza, fizycznego, i dziwi si, czemu drzwi pozostaj zamknite! A on zapomnia o drugim kluczu. KOBIECE SEKRETY SEKSUALNE 375 Jeli mczyzna potrafi podnieci kobiet w gowie i sercu, dajc jej odczu, e jest kochana i uwielbiana poprzez odpowiednie sowa, nieseksualne czuoci, czste wpaty do jej Banku Mioci i Intymnoci czy inne omawiane w tej ksice techniki ona moe go zaskoczy i otworzy oba zamki tak szybko, e nie bdzie wierzy wasnym oczom. O tym, e mocn stron mczyzny jest emocjonalna gra wstpna, wiadczy fakt, e partnerka jest podniecona przed rozpoczciem gry wstpnej fizycznej. Zasadniczo jednak trzeba uy obu kluczy. Podpowiedz: jak sprawi, by partnerka pragna mioci fizycznej

1. Utrzymuj wysokie saldo dodatnie w jej Banku Mioci i Intymnoci. Za kadym razem gdy dokonujesz wpaty na rachunek partnerki serdecznymi sowami lub czynami, zyskujesz pewno, e kiedy przyjdzie czas na wypat, na koncie pozostanie do rodkw, by czua si szczliwa i pragna si z tob kocha. Nie pozwl, by stan konta bardzo si obniy, poniewa wwczas seks nie bdzie jej interesowa. Jak dokonywa wpat? Karmic jej serce trzema U": uwag, uczuciem i uznaniem i dbajc, by nie byo ono godne mioci. Jeli kobieta bdzie godna mioci, ty w rezultacie godny bdziesz seksu! 2. Akt seksualny nie zaczyna si w ku. Przy ukadaniu sobie namitnego i udanego ycia seksualnego rwnie Iwane jak to, co dzieje si w sypialni, jest to, co midzy tob ~ partnerk dzieje si poza sypialni. Sypialnia to wygodne liejsce do uprawiania mioci, jeli jednak czekasz z tym, przekroczycie prg, przekonasz si, e ju jest za pno, partnerka moe mie problemy z dogonieniem ci. Czsto sposb, w jaki traktujesz partnerk na godziny, ii czy nawet tygodnie przed stosunkiem, decyduje o jej 'stawieniu. Dlatego najbardziej wyrafinowane techniki "l si nieskuteczne, jeli partnerka nie bdzie waciwie >2grzana". 376 WIEDZA O SEKSIE Wyobra sobie, e chcesz rozpali ogie w kominku. Nie rzucasz na palenisko wielkich polan i nie podpalasz zapak, oczekujc, e to wystarczy. Robisz to inaczej: drzesz papier na kawaki, starannie ukadasz podpak, a kiedy ju si pali, dopiero wtedy kadziesz na niej polana. Takich samych dziaa wymaga kobiece ciao. Kada pieszczota, ucisk, kade kocham ci" poza sypialni podtrzymuj ogie podania, namitno wolno narasta, a wybucha wielkim pomieniem. Nie oczekujesz przecie, by jedna zapaka zapalia kod w kominku, nie spodziewaj si te, e partnerka gotowa" bdzie w sobotni noc, jeli przez cay tydzie nie dotkne jej ani nie okazae uczucia. 3. Udoskonal emocjonaln gr wstpn. Nie zapominaj korzysta z obu kluczy do kobiecego podania: fizycznego i emocjonalnego. Stosuj wszystkie techniki i sugestie podawane w tej ksice, by podtrzymywa w partnerce podanie emocjonalne to zapewni ci udane satysfakcjonujce ycie seksualne. Sekret 2. Aby kobieta pragna seksu, musi by odprona i nie zajta innymi sprawami Nie rozumiem, dlaczego ona tak wybrzydza, gdy pragn si z ni kocha. Chce wzi prysznic, upewni si, e kuchnia jest wysprztana, zajrze jeszcze raz do dzieci. Nim to wszystko zaatwi, marz ju tylko, aby zasn." Dlaczego tylu stara wymaga wprawianie kobiety w odpowiedni nastrj, tak aby chciaa si kocha? Dlaczego po prostu si nie podnieca? Mam wraenie, e istnieje jaka magiczna formuka, ale nie mam pojcia, jak moe ona brzmie." atwo zrozumie, dlaczego mczyzn ogarnia frustra-

cja, gdy prbuj zgbi natur seksualn kobiet powodem s rnice pomidzy pciami. I rzeczywicie, skoro KOBIECE SEKRETY SEKSUALNE 377 mczyznom seks przychodzi bez kopotw, to czemu wydaje si dla kobiet tak wielkim wyzwaniem? Problem ten pomoe wyjani sekret 2. Sedno tkwi w odmiennym funkcjonowaniu umysw kobiet i mczyzn oni swoje ycie rozbijaj na przedziay, one nie. Na pocztku ksiki opisywaam umys jako dom z wieloma pokojami; mczyni maj skonno do skupiania si na konkretnym pokoju: pokoju mioci, pokoju pracy, pokoju telewizyjnym, a kiedy go opuszczaj, przestaj te o nim myle. Kobiety natomiast poruszaj si swobodnie pomidzy wszystkimi pokojami, pozostawiajc drzwi otwarte. Gdziekolwiek w danej chwili przebywaj w domu wiadomoci, doskonale orientuj si, co dzieje si w pozostaych pomieszczeniach. Jaki to ma zwizek z seksem? Kiedy mczyzna decyduje, e ma ochot na seks, po prostu przechodzi do pokoju seksu swego umysu. Za sob zostawia wszystko, co dzieje si w pozostaych: prac, dzieci, zajcia domowe i tak dalej. Jest w pokoju seksu, gotowy do dziaania. Kobiety jednak nie maj pokoju seksu. Jest nim cay dom umysu. Dlatego te nie potrafi na zawoanie wzbudzi w sobie ochoty na seks. Z trudem przychodzi im odseparowanie si od spraw dziejcych si w ich yciu osobistym, rodzinie i pracy. Aby seks sprawia im przyjemno, musz by odprone i nie zajmowa si niczym wicej. W tej dziedzinie mczyni maj przewag. Potrafi szufladkowa sprawy, blokujc to, co ich niepokoi, i przy1 jemno znajdujc w seksie. Dla kobiet nie jest to rw[ nie proste. Trudno im wzbudzi w sobie ochot na seks, Ueli dziecko choruje, kilka godzin temu pokciy si ,z partnerem, w pokoju jest baagan, bo wanie rozpakowuj prezenty. Obraz zaczyna chyba nabiera wyrazistoci, prawda? W dodatku nie zawsze problemem jest ipartner. To wyjania take niektre zachowania kobiet w czasie istosunku. Ich uwag atwo rozpraszaj inne sprawy: Co to N haas?", Syszae, e dzieci wyszy z ek?", Oj, 378 WIEDZA O SEKSIE rami mnie boli", O nie, wanie sobie przypomniaam, e nie oddzwoniam do dentysty." Typow odpowiedzi mczyzny jest mruknicie: Hmm", przy czym kontynuuje swoje dziaania w nadziei, e partnerka zapomni o przeszkodzie. Potrzeba, by by odpron, jest bardzo silna. Jeli kobieta odczuwa napicie, z trudem bdzie si podnieca. Dlatego czsto gdy jest w takim stanie, unika sytuacji intymnych, wie bowiem, e nie sprawi jej to przyjemnoci, albo te odwleka, proszc o przytulenie. Jest to kwestia, ktr mczyni musz zrozumie, poniewa sami z napiciem radz sobie w sposb odmienny:

Mczyni wykorzystuj seks do rozadowania napicia, Kobiety, nim bd mogy nabra ochoty na seks, pragn pozby si napicia i stresu. Seks to dla mczyzn jedna z ulubionych technik radzenia sobie ze stresem, dla kobiet za jedna z najmniej ulubionych. Pamitajmy: Kobiety w czasie stosunku pragn by w peni obecne zarwno pod wzgldem emocjonalnym, jak i fizycznym, jeli wic ich uwag rozprasza stres, staje si to niemoliwe. Najpierw musz pozby si stresu, dopiero wtedy, odprone i w dobrym nastroju, gotowe s na seks. Rnica w radzeniu sobie z napiciem powoduje w zwizku wiele problemw. Kobieta jest niespokojna, co j gryzie, partner natomiast nie rozumie jej potrzeby odprenia si i zmiany biegw." Wiele kobiet narzekao na to w ankietach, zwaszcza matki: Musz przestawi si z roli matki, bo gwnie ni jestem przez cay dzie, na rol kochanki. Musz zrobi co, by na powrt sta si kobiet wzi kpiel, poczyta ksik, a najlepiej spdzi czas we dwoje z mem. Niestety, on tego nie rozumie i oczekuje, e skoro sam ma ochot na seks, to ja te bd miaa. KOBIECE SEKRETY SEKSUALNE 379 Cigle kcimy si z mem o seks on chce wicej, ja nie mam ochoty. Nie chodzi o to, e nie chc si z nim kocha, wrcz przeciwnie. Ale kiedy dzieci przez cay dzie rozrabiay, pies znowu zry podwrze, a ja nie miaam nawet minuty dla siebie, trudno mi wprawi si w romantyczny nastrj. Kiedy mu o tym mwi, on si nadyma, jakbym go odrzucaa. Dlaczego nie potrafi zrozumie, e aby si podnieci, musz si odpry? Kobieta, by mie ochot na seks, musi czu si jak k o b i e t a, a nie jak matka. Oznacza to, e albo mczyzna powinien co zrobi, by ona tak si poczua, albo ona sama. To jeden z powodw, dla ktrych kobiety prosz mw o spdzanie z nimi czasu we dwoje i nie chodzi tu o kolacj w restauracji, spacer po dzielnicy czy rozmow na kanapie sedno tkwi w przeciwstawieniu czasu spdzanego jako osoby dorose czasowi powiconemu roli matki. Bez tych chwil, w ktrych kobieta wraca do swej roli ony i kochanki, nie bdzie w stanie wywoa w sobie ochoty na seks. Nowa definicja gry wstpnej Mczyni sdz, e wiedz, czym jest gra wstpna: to pocaunki, pieszczoty, dotykanie stref erogennych. No c, z przykroci musz ich poinformowa, e to zaledwie kocowe etapy gry wstpnej. Jak ju wspomniaam, dla kobiet gra wstpna rozpoczyna si na godziny, dni, wrcz tygodnie przed samym aktem! i. Gr wstpn s wszelkie poczynania, w rezultacie ktrych kobieta si odpra, poniewa wraz z malejcym napiciem ronie jej gotowo na seks. Oznacza to, e ponisza lista zawiera formy gry wstpnej, cho do tej pory do gowy by ci to nie przyszo: Pytaj j, co jeszcze musi zrobi i proponuj, e czci ty si zajmiesz.

 Posprztaj po obiedzie, by moga wzi kpiel. 380 WIEDZA O SEKSIE Rb zakupy w okrelone dni, by moga chodzi na zajcia jogi. Pilnuj dzieci, gdy ona si zdrzemnie. Masuj jej stopy wonnymi olejkami. By moe z pozoru nie s to tradycyjnie romantyczne gesty, rezultat jednak jest taki sam: kobieta poczuje, e partner bierze pod uwag jej potrzeb odprenia si, i bdzie mu wdziczna. 2. Gr wstpn jest wszystko, czym kobieta sprawia sobie przyjemno. Mczyni zapewne nie orientuj si, e kiedy kobieta stwarza nastrj do uprawiania mioci, przygotowujc kolacj przy wiecach, biorc kpiel czy wkadajc seksown bielizn, czasami robi to dla siebie, nie dla partnera. Nie naley pochopnie jej tego wyrzuca. Kobieta, ktra kocha, wie, co robi. Jeli takie dziaania sprawiaj, e czuje si pocigajca, naley da jej na nie czas. Mam przyjacik, ktra uwielbia kupowa sobie pikn bielizn. Kiedy m widzi j w nowym nabytku. nieodmiennie komentuje: Wolabym, eby tego nie kupowaa. Wyrzucasz tylko pienidze, bo i tak za minut to zdejmiesz." On nie rozumie jednego", wyjania mi przyjacika. Ja kupuj to dla siebie. Czas, jaki powicam na wybieranie i przymierzanie w sklepie, a potem ubieranie si w now rzecz po kpieli, to dla mnie forma gry wstpnej. Moe jego to nie podnieca, ale mnie bardzo." 3. Gr wstpn jest rozmowa o problemach, jakie drcz kobiet. Dlaczego? Jak przekonalimy si wczeniej, wyraanie na gos uczu pomaga kobietom rozadowa napicie. Kiedy wic partnerka pragnie mwi, gono mylc spiralnie, partner nie powinien myle: Znowu mam tego wysuchiwa?", lecz powiedzie sobie: To gra wstpna. Im wicej zrzuci z siebie stresu, tym bardziej bdzie odprona i tym chtniej zgodzi si na seks." KOBIECE SEKRETY SEKSUALNE 381 Podpowiedz: jak pomc partnerce wzbudzi ochot na seks i. Zapytaj, jak moesz jej pomc w rozadowaniu napicia. Zamiast od razu przychodzi do partnerki, gdy masz ochot na seks, najpierw postaraj si sprawdzi, jak si czuje. Jeli jest spita, zapytaj, co mgby zrobi, eby si rozlunia. Zrezygnuj na razie z seksu, bd serdeczny i okazuj jej mio. Moe potrzeba jej masau, a moe chce, by j obj i wysucha, co w cigu dnia robia. Niewykluczone, e po jakim czasie, gdy stres zacznie z niej opada, nagle stwierdzi, e jednak pragnie si z tob kocha. Przedyskutuj z partnerk kwesti odprenia i zapytaj, co mgby zrobi, by generalnie czua si bardziej rozluniona. Przypuszczalnie usyszysz w odpowiedzi rzeczy, jakie nigdy nie przyszyby ci do gowy. 2. Dowiedz si, dziki czemu partnerka czuje si pocigajca i kobieca.

By moe jeste pewny, dziki czemu partnerka czuje si kobieca i pocigajca, dlaczego jednak nie miaby jej o to zapyta? Jeli s to kpiele, kup jej mnstwo olejkw do kpieli. Jeli wiece, zawsze je zapalaj, nim przyjdzie do sypialni. Jeli bielizna, kup jej to, co lubi i w czym bdzie si czua dobrze, a nie to, co odpowiadaoby twoim fantazjom. 3. Na nowo zdefiniuj gr wstpn. Postaraj si codziennie zrobi co, co jest nieseksualn gr wstpn. Chwile mioci, czuoci i uwagi nie s nigdy czasem straconym; jeli partnerka zobaczy, e dbasz o ni take w taki sposb, bardziej bdzie odprona, gdy Zechcesz si z ni kocha. i Pamita j: im duej zupa si gotuje, tym lepiej smakuje. & 382 WIEDZA O SEKSIE Sekret 3, Kobieta uwielbia by uwodzona W kobiecych fantazjach seksualnych czsto gwn rol gra mczyzna, ktry powoli i zmysowo j uwodzi, na dugo przed aktem pciowym. Co to znaczy uwodzi kobiet? Mczyzna, nawet w przypadku ony czy staej partnerki, w adnym razie nie moe bra za pewnik, e ona chce pj z nim do ka. Nie moe wchodzi do sypialni nago, ka si i od razu dotyka stref erogennych kobiety. Nie moe uwaa, e pytanie: Masz ochot dzisiaj wieczorem?" jest skutecznym sposobem na powiadomienie ukochanej, i chciaby si z ni kocha. Uwodzenie kobiety oznacza, i na dugo przed rozpo- i czciem samego aktu partner daje jej do zrozumienia, ej kocha, pragnie jej, e jest pocigajca, e go podnieca. Oznacza, e stale si do niej zaleca, nawet jeli s maestwem od dwudziestu lat. Co si dzieje z mczyznami, gdy wchodz w stay zwizek: staj si leniwi romantycznie i seksualnie. Jakby sprawa zostaa zaatwiona, zdobyli partnerk i doszli do wniosku, e nie musz ju w aden sposb podtrzymywa jej zainteresowania swoj osob. Taka postawa to gwarancja, e kobieta natychmiast traci wszelk ochot na seks. Kiedy partner daje do zrozumienia, e jej pragnie, czuje si godna podania i pragnie jego. Kiedy jednak zachowuje si, jakby zapomnia, e mu na niej zaley, ona przestaje go pragn. Czstym bdem mczyzn jest zorientowanie na cel w odniesieniu do stosunku. Myl o nim jako o seksie, a caa reszta flirt, przytulanie, czue swka nie liczy si Lecz wanie ta caa reszta tworzy dla kobiet atmosfer? uwodzenia, kiedy wic partner nie docenia takich gestw, traci okazj uwiedzenia partnerki w prawdziwym tego KOBIECE SEKRETY SEKSUALNE 383 sowa znaczeniu uwiedzenia, ktre zaczyna si od serca i toruje drog do jej ciaa. Wrg uwodzenia: zasada wszystko albo nic" Na czym polega zasada wszystko albo nic?" W odniesieniu do seksu jest to zaoenie, e jeli nie ma czasu na zrobienie wszystkiego" stosunku to lepiej nie robi nic. Bardzo wielu mczyzn, zapanych w puapk takiego

mylenia, niewiadomie rujnuje wasne ycie seksualne. Jest ono bowiem wrogiem uwodzenia. Felicia i jej m Bili zwrcili si do mnie o pomoc, bo ich ycie seksualne nie ukadao si dobrze. Felicia twierdzia, e jej zdaniem Bili unika seksu z ni, a to bardzo j gniewao. Twoja ona twierdzi, e unikasz seksu z nizwrciam si do Billa. Czy to prawda? Nieprawda! wykrzykn. Prawd mwic, myl, e to ona unika seksu. C, najwyraniej co jest nie w porzdku stwierdziam. Oboje sdzicie, e zaley wam na seksie, ale druga strona go unika. Felicio, skd bierze si twoja opinia o Billu? Kiedy przytulam go albo pieszcz, on mnie odpycha i twierdzi, e nie mamy czasu. To prawda wtrci Bili nie mamy czasu. Niedawno zaczem now prac, do domu wracam pno. Chc kocha si z Felicia, ale po prostu brak mi czasu. Mamy czas sprzeciwia si Felicia. Kiedy? No, kiedy mielimy czas na seks? Na przykad dzisiaj rano. Dzisiaj rano? powtrzy Bili z niedowierzaniem. Wyszedem z domu o wp do smej. Tak, ale kiedy zadzwoni budzik i zaczam si do ciebie tuli, mielimy kilka minut na seks. O czym ty mwisz? Za pi minut musiaem wsta - odpar Bili zbity z tropu. 384 WIEDZA O SEKSIE Wiem, ale i tak mielimy czas na seks. Poczekaj, Felicio powiedziaam najpierw wyjanij mowi, co rozumiesz przez seks". Kiedy chc go pocaowa, on mi mwi: Nie, kochanie, nie zaczynaj. Nie mamy na to czasu." A co to dla ciebie znaczy: Nie mamy na to czasu?" zapytaam. To znaczy, e on nie ma czasu, aby mnie pocaowa, przytuli, popieci chwil, nie ma czasu na jakiekolwiek seksualne zachowania. Innymi sowyodparamon uwaa, e wszystko albo nic. Albo macie czas na wszystko, gr wstpn, stosunek i orgazm, albo nic nie robicie. No wanie zgodzia si Felicia a poniewa prawie w ogle nie mamy wolnego czasu, nic nie robimy. Zapytaam Billa, czy to dokadny opis jego zachowania. Nigdy w ten sposb o tym nie mylaem rzek ale chyba tak jest. Nie chc zaczyna, jeli wiem, e nie mog skoczy, wic nawet rano si nie piecimy. O innych porach te nie. Jeli ona przytula si do mnie po kolacji, a mnie czeka jeszcze robota, to odsuwani j i mwi: Przesta, daj spokj." Mam wraenie, e ona chce odwrci moj uwag od pracy. A jak ty si wtedy czujesz, Felicio? zapytaam. Odrzucona, zraniona, jakbym przestaa interesowa

go seksualnie. Interesujesz mnie! zaprotestowa Bili. Tak, ale tylko wtedy, gdy moesz dosta wszystko! powiedziaam. Jak wielu mczyzn Bili pad ofiar zasady wszystko lub nic" myla, e kochanie si musi zawiera gr? wstpn, stosunek i orgazm. Felicia usiowaa si z nim kocha, lecz w sposb odbiegajcy od tradycyjnej definicji, zgodnie z ktr musi by pocztek, rodek i za~ koczenie. KOBIECE SEKRETY SEKSUALNE 385 Kochanie si nie polega na wykonywaniu okrelonych czynnoci fizycznych. Jego istot jest wymiana energii seksualnej i emocjonalnej pomidzy partnerami. Kochanie si moe oznacza trzymanie partnerki za rk i kilka pocaunkw. Moe oznacza chwil pieszczot, a gdy jest podniecona, sowa: Szkoda, e nie mamy wicej czasu, ale nie mog ju doczeka si wieczora." Moe oznacza telefon do partnerki tylko po to, by jej powiedzie, jak seksownie wygldaa rano w ku, i umwienie si na pniej. Podobnie jak Bili wiele osb z wasnej woli pozbawia si takich momentw, w ktrych mogyby kocha si inaczej, ni przewiduje dawna definicja. Wystarczy j tylko rozszerzy, a okae si, e istniej niezliczone sposoby na uwiedzenie partnerki. Czciowo problem bierze si std, e mczyzn nauczono, by wszelkie napicie seksualne rozadowywali moliwie szybko. Nie lubi wic odczuwa podniecenia, gdy nie maj widokw na pen satysfakcj. Panowie, zwolnijcie, nie pozbywajcie si energii seksualnej przez natychmiastow ejakulacj. Pozwlcie, by ta energia narastaa w waszym ciele, i nauczcie si otwiera przed ni serce, a przekonacie si, e pogbia si wasza mio do partnerki, ronie podanie, i gdy wreszcie dojdzie do spenienia, dowiadczycie nowych poziomw radoci i ekstazy, o jakich dotd nawet nie marzylicie. Sekret 4. Kobieta nie znosi popiechu Przekonana jestem, e udziaem kadej z czytelniczek stao si nastpujce dowiadczenie: jeste w ku z partnerem, oboje pragniecie si kocha. On cauje ci namitnie przez kilka minut, pniej kadzie donie na twoich piersiach, stymulujc je z wielkim skupieniem. Po kilku chwilach 386 WIEDZA O SEKSIE jednak jedna z jego rk zsuwa si ku pochwie, w ktr szybko wkada palec, by stwierdzi, do jakiego stopnia jeste gotowa". Jeli wydajesz si dostatecznie wilgotna, partner przerywa gr wstpn, kadzie si na tobie i rozpoczyna penetracj. Jeli nie, powtarza poprzednie czynnoci: kilka pocaunkw, kilka szczypni w sutki, po czym znowu sprawdza ci palcem. Nie, jeszcze nie cakiem gotowa. I tak dalej, wiele razy, a jego dziaania odnosz skutek. To doprowadzajce do szau zachowanie nazwaam przed laty sprawdzaniem pieczeni". Mczynie si pie-

szy, ma nadziej, e kobieta gotowa jest do penetracji, ona natomiast ley i myli: artuje sobie czy co? Jego zdaniem tak wyglda gra wstpna?" Za kadym razem kiedy on sprawdza piecze", j ogarnia coraz wiksze napicie, czuje presj z jego strony, a oczekiwany rezultat coraz bardziej si odwleka. Co mczyzna powinien wiedzie Presja, by kobieta si popieszya i jak najszybciej bya gotowa do stosunku, dziaa na ni niczym kube zimnej wody. W rezultacie osigniecie penego podniecenia zajmie jej teraz o wiele wicej czasu. Wiem, e prawie wszyscy mczyni na ktrym etapie swej edukacji seksualnej usyszeli, i kobietom osignicie penego podniecenia seksualnego zajmuje znacznie wicej czasu ni mczyznom. To prawda. Mczyzna potrafi osign stan penej gotowoci do dziaania w kilka sekund. Kobieta za... c, osiga ten stan w czasie, ktry jest jej potrzebny, przy czym za kadym razem jest inaczej i zaley od wszystkich omawianych okolicznoci. Czsto jednak partner zapomina o tej istotnej informacji dotyczcej kobiecego ciaa, staje si leniwy i niecierpliwy. Akt miosny zmienia si w przygotowanie kobiety do penetracji, przestaje by okazj do dzielenia si mioci, wzajemnym wielbieniem cia. Szczerze mwic, kobiety nie znosz, gdy s poganiane, gdy za wszelk cen maj by KOBIECE SEKRETY SEKSUALNE 387 gotowe". Co wicej, jeli mczyzna tylko na tym si skupia, ponosi klsk, poniewa uywa jedynie klucza fizycznego, zapomina natomiast o kluczu do serca, ktry ujmujc rzecz wprost wytworzy wiksz wilgo ni wszystkie techniki seksualne razem wzite. Czy ktrykolwiek z mczyzn jadc samochodem od razu zmieniby pierwszy bieg na czwarty? Nie, poniewa silnik by zgas. Dlaczego wic zmusza kochank do jazdy", nie wykorzystawszy wszystkich biegw? Mam tu na myli gr wstpn, nie pobiene dziaania, o jakich wspomniaam wczeniej: kilka pocaunkw, krtka pieszczota piersi, sprawdzenie pieczeni", czy ju dosza mam na myli prawdziwe wielbienie ciaa partnerki. W imieniu wszystkich kobiet zwracam si do mczyzn: ZWOLNIJCIE! Nie zachowujcie si podczas stosunku tak, jakbycie chcieli mie to z gowy. To nie wycig. Nie dostaniecie dodatkowych punktw za szybkie dotarcie na met. Wrcz przeciwnie im duej to potrwa, tym lepsze bdzie dla obojga partnerw! Co powiedziaaby echtaczka, gdyby umiaa mwi Podpowiedz: seks wysmakowany l Wyobra sobie, e jesz doskonay i bardzo drogi siedmio\ daniowy posiek przygotowany przez szefa kuchni. Czy i bdziesz apczywie gryz i szybko poyka? Nie jak | wszyscy smakosze bdziesz jad wolno, smakujc kady s, robic przerwy midzy poszczeglnymi potrawami. Kiedy uprawiamy mio, take mamy wybr pomidzy seksem apczywym a seksem wysmakowanym. Wielu mczyzn przyzwyczajonych jest do seksu apczy-

wego. Prbuj napeni genitalia rozkosz i energi w jak najkrtszym czasie, tak e ciao musi si jej pozby w cigu 388 WIEDZA O SEKSIE kilku minut popiesznym orgazmem. Tym mczyznom radz, by poprbowali seksu wysmakowanego. Seks wysmakowany to powolne kochanie si, w czasie ktrego kobieta bez popiechu, w swoim tempie, osiga pene podniecenie, a mczyzna przyzwyczaja si do wielkiej energii seksualnej tak by cao trwaa duej, a on dowiadczy wikszej rozkoszy. Wyglda to tak: kiedy czujesz, e w twoim ciele gromadzi si energia seksualna, nie piesz si i nie prbuj jak najszybciej doj do orgazmu. Zamiast tego zrb przerw, we gboki oddech... Pozwl, by twoje ciao przywyko do intensywnoci dozna fizycznych, zanim zrobisz nastpny krok. Z pozoru moe si wydawa, e nic nie robisz. Kiedy jednak w twoj wiadomo zapadnie cisza pomidzy kolejnymi ruchami i zamiast na wasnym podnieceniu skupisz si na przepywie energii miosnej midzy tob a partnerk, stwierdzisz, e si rozluniasz. Kiedy bdziesz gotowy, moesz znowu podj dziaanie. Okae si, e teraz doznajc wikszej rozkoszy, nie odczuwasz wcale tej potrzeby natychmiastowego spenienia, e fale rozkoszy z kad sekund przybieraj na sile. Im skuteczniej nauczysz si trwa w owej chwili oraz im duej pozwolisz kry energii seksualnej w twoim ciele, nim j uwolnisz, tym wiksza okae si doznana przez ciebie ekstaza uczuciowa i fizyczna. Brzmi smakowicie, prawda? Bo takie jest! Wiem, e udziaem wikszoci kobiet byo to straszliwie frustrujce, ciskajce szczki dowiadczenie, gdy ukochany mczyzna z zapaem i namitnie przez bardzo dugi czas dotyka jej pochwy w zupenie niewaciwym miejscu. Ona przesuwa si nieco w lewo, potem w prawo, w ty, w przd, w nadziei e jego niewprawne palce wreszcie natrafi na wyczekujc niecierpliwie dotyku echtaczk. Lecz nie, mimo wszelkich prb, on z uporem chybia celu o kilka centymetrw, uciskajc jaki anonimowy punkt pochwy (w tej chwili kompletnie odrtwiay), i jeszcze si? zastanawia, dlaczego partnerka nie wije si z rozkoszy. KOBIECE SEKRETY SEKSUALNE 389 Kiedy indziej trafia na echtaczk, lecz dotyka jej w sposb gwarantujcy kompletn nieskuteczno, nie wspominajc ju o frustracji. Dlaczego on to robi?" dziwi si kobieta. Co te skonio go do myli, e sprawi mi tym przyjemno? Czy powinnam narysowa mu map ze szczegowymi instrukcjami?" W gruncie rzeczy odpowied brzmi twierdzco poniewa mczyni nie maj echtaczki, nie wiedz, co to jest, jak dziaa, i o ile jaka bezporednia kobieta im tego nie uwiadomi, sami w aden sposb tego nie odkryj. Gdyby echtaczka potrafia mwi (wiem, e zdanie to brzmi dziwacznie, ale bior na siebie ca odpowiedzialno!), przede wszystkim powiedziaaby mczyznom

rzecz nastpujc: nie jestem maym penisem, wic mnie tak nie traktujcie. W tym problem mczyni czsto stwierdzaj, e kobieca pochwa to rzecz do tajemnicza. W kocu najwaniejsze jej czci ukryte s przed wzrokiem, w dodatku to cz ciaa do skomplikowana, skadajca si z wielu elementw. Powinien dotkn jej tu czy raczej tu? Czy tak bdzie dobrze? Czy to wywoa jak reakcj? A gdzie waciwie jest ten odpowiedni punkt? Skd to zamieszanie? C, przyjrzyjmy si przez chwil penisowi. Jest wielki. Sterczcy. I mona dotkn go gdziekolwiek, by jego waciciel poczu si fantastycznie. Kady mczyzna o tym wie. Prawd mwic, pewnie sam siebie wielokrotnie dotyka, zwykle nie skupiajc si na adnym szczeglnym punkcie. Dostarczenie sobie przyjemnoci nie wymaga jakichkolwiek specjalnych umiejtnoci. apie go po prostu w rk i ju jest szczliwy. To wyjania, dlaczego mczyni czsto myl o pochwie jak o inaczej uksztatowanym penisie. Wydaje im si, e tak jak w przypadku ich organu wszdzie jednakowo odbiera wraenia, zaczynaj wic dotyka kobiet w sposb, ktry nie wywouje u niej adnej reakcji. Och5 jake kobiety pragnyby take posiada wielki krgy organ pciowy, w kadym punkcie jednakowo wraliwy! Dziea Stwrcy rni si od siebie; w przeciwiestwie do mskich 390 WIEDZA O SEKSIE dozna seksualnych, skupionych na wraliwym penisie odpowiedniej wielkoci i dogodnego ksztatu, zdecydowana wikszo kobiecych dozna prowadzcych do rozkoszy koncentruje si na malekim chimerycznym fragmencie ciaa zwanym echtaczk. A poniewa maj j wycznie kobiety, na uytek mczyzn przygotowaam krtki przewodnik. Sekrety echtaczki, ktre mczyni powinni pozna Wyobra sobie, e twj penis ma jedynie 15 milimetrw dugoci. Czciowo skrywa si pod fadami skry i nawet gdy je odchyli, nie wida go w caoci. W przeciwiestwie do penisa ten miniaturowy organ pciowy nie zawsze lubi by dotykany w rzeczywistoci czasem dotyk jest bolesny, czasem nie wywouje reakcji, czasem prowadzi do rozkoszy, pod warunkiem jednak e pieszczony jest w odpowiedni sposb. Witaj w wiecie echtaczki. Radz, by dobrze j pozna. Dlaczego? Poniewa dla kobiet stanowi ona rdo wszelkiej przyjemnoci seksualnej. Nie wyobraasz sobie nawet, jak wraliwa i skomplikowana jest echtaczka. Nawet kobieta nie zawsze wie, jak organ ten zareaguje w danej chwili, tym wic trudniejsze jest to dla ciebie. Oto kilka podstawowych informacji: 1. Nie traktuj jej, jakby by to penis. Mimo i echtaczka nazywana jest szcztkowym penisem, nie rozwina si jednak tak jak u mczyzn i moesz by pewny, e w istocie nim nie jest. Mczyni czsto popeniaj bd i zajmuj si echtaczk (jeli w ogle potrafi j znale), jakby bya malekim penisem, z zapaem ciskajc zwaszcza na pocztku z si, ktrej wikszo kobiet nie potrafi

znie. Nie naciskaj jej, jakby bya guzikiem, i nie licz na magiczny rezultat. Jedyn reakcj, jakiej si doczekasz, bdzie odepchnicie przez kobiet twej doni. 2. Na pocztku najlepszy jest dotyk niebezporedni. Naciskanie wprost na echtaczk nie wywouje najprzyjemKOBIECE SEKRETY SEKSUALNE 391 niejszych reakcji. Moesz gadzi jej boki, delikatnie muska czubek, okra. Zapytaj partnerk, co najbardziej lubi, a jeszcze lepiej popro, by ci pokazaa. Jest nadzieja, e sama ju doskonale to wiej kada kobieta jest inna, tak wic bez wzgldu na to, czego nauczye si od poprzednich partnerek, musisz zaczyna od pocztku. 3. Zapamitaj: zrnicowanie na pocztku, konsekwencja na kocu. Wielkim bdem popenianym przez mczyzn podczas pieszczot zarwno doni, jak i ustami jest przekonanie, e powinni to samo cigle powtarza. Dla wikszoci kobiet jest to jednak irytujce. echtaczka reaguje waciwie, gdy doznaje zrnicowanych wrae. Nie stosuj wci tej samej techniki co na pocztku. Mimo i zmiany na pocztku odbierane s dobrze, pod koniec, gdy kobieta zblia si do orgazmu, staj si irytujce. Rytm jest istotny dla kobiety, jeli ma osign spenienie! Kiedy wic odnosisz wraenie, e partnerka bliska jest orgazmu, nie zmieniaj rodzaju pieszczot. Odkryj tak, ktra jest skuteczna, i j stosuj. Czy zauwaye, e kobieta apie ci za rk lub przytrzymuje gow w miejscu, gdy zaczyna szczytowa? Mczyni uwaaj takie gesty za oznaki namitnoci, w rzeczywistoci jednak znacz one: nie ruszaj si! Rb to, co robisz. Nic tak kobiety nie frustruje, jak decyzja partnera, e czas na kreatywno i zmian techniki, gdy ona zblia si do orgazmu. 4. Zwracaj uwag na echtaczk w czasie stosunku. Zapomnij o wszystkim, czego dowiedziae si z filmw pornograficznych, w ktrych kobieta w jakiej nieprawdopodobnej pozycji przeywa gony orgazm. To kompletna bzdura. Wikszo kobiet osiga ten stan, jeli nastpuje porednia lub bezporednia stymulacja echtaczki. Chocia jedna trzecia kobiet twierdzi, e czasami dowiadcza orgazmu podczas samego stosunku (wewntrzne ciany pochwy maj zakoczenia nerwowe i bardzo wraliwe punkty), to jednak najczciej oprcz porusze penisa potrzebuj take stymulacji echtaczki. 392 WIEDZA O SEKSIE Oczywicie atwiej to powiedzie, ni zrobi. W swej szczerej, ciekawej i wyczerpujcej ksice Gorcy seks australijska terapeutka Traccy Cox zamiecia jedn z moich ulubionych uwag o seksie: To, e pary maj tak wiele problemw ze stosunkiem, jest bdem Boga. Gdyby naprawd chcia, eby kobietom sprawiao to przyjemno, umieciby echtaczk wewntrz pochwy. Co on waciwie mia na myli? Jedyny organ, ktrego wycznym celem jest przyjemno seksualna, sterczy sobie na terytorium niedostpnym dla penisa.

Rzecz w tym, e szalone i gwatowne ruchy kopulacyjne tobie mog dostarczy wielkiej rozkoszy, za to nawet na cal nie zbli partnerki do orgazmu. Jeli chcesz by wspaniaym kochankiem, musisz posi wiedz, jak w czasie stosunku angaowa echtaczk, musisz tak uywa doni i ciaa, by cigle bya stymulowana. Jedn ze skutecznych metod opisa na pocztku lat dziewidziesitych amerykaski psychoterapeuta Edward Eichel. Opar si na obserwacji, e stosunek polegajcy na ruchach penisa w pochwie nie pomaga kobiecie osign orgazmu, niezbdny jest bowiem cigy rytmiczny nacisk na echtaczk. Kiedy w czasie stosunku mczyzna ley na kobiecie, ona przyciska echtaczk do jego koci onowej u podstawy penisa. Zamiast wsuwania i wysuwania penisa partnerzy powinni porusza si razem, utrzymujc stay kontakt miednicy z echtaczk. Technika ta pozwala kobiecie osign orgazm, a mczynie przeduy moment wytrysku. Jest jeszcze wiele innych sekretw dotyczcych kobiecego ciaa i seksualnoci, ktre mczyni powinni pozna. W mojej ksice zawaram tylko kilka z nich, kierujc si probami kobiet. Naturalnie najlepszym dla ciebie nauczycielem jest twoja ukochana. Powiedz jej, e chcesz wiedzie wszystko o sposobach wielbienia jej ciaa. Niech seks otworzy przed wami wrota do nowych wyjtkowych przey, gdzie rozkosz ogarniajc serce i ciao, zmienia si? w prawdziw ekstaz. 14 Dwadziecia najskuteczniejszych sposobw na stumienie kobiecego podniecenia Oto lista dwudziestu najskuteczniejszych sposobw na stumienie kobiecego podniecenia. Sporzdziam j na podstawie rozmw, seminariw oraz kwestii poruszanych przez grupy dyskusyjne, ktre prowadziam w cigu ubiegych dwudziestu lat, jak rwnie podczas zbierania materiaw do tej ksiki. S to najczciej wysuwane przez kobiety zarzuty wobec partnerw; wikszo to sprawy kopotliwe, kobietom trudno rozmawia o nich z mczyznami, poprosiy wic, bym ja to uczynia. Niektre pozycje na licie nie maj nic wsplnego z seksem. Kada z czytelniczek moe doda wasne komentarze do punktw, z ktrymi szczeglnie si zgadza, oraz powiedzie partnerowi, ktre wcale go nie dotycz eby wiedzia, e co robi dobrze! Mczyzn natomiast prosz, by czytajc kolejne opisy, byli wobec siebie szczerzy. Ktre odnosz si do mnie?" Jeli istnieje cho cie podejrzenia, e winni s jednego lub kilku takich zachowa, niech podejm wysiki prowadzce do zmiany. A jeszcze lepiej niech powiedz partnerce, e to jako ywo opis ich osoby, i przyrzekn, e bd si stara j podnieca, a nie wrcz przeciwnie. 394 WIEDZA O SEKSIE Dwadziecia najskuteczniejszych sposobw

na stumienie kobiecego podniecenia 1. Nieznajomo kobiecego ciaa. 2. Niewaciwe pieszczoty piersi. 3. Niewaciwe traktowanie sutkw. 4. Niechlujne uprawianie seksu. 5. Nieumiejtne pocaunki. 6. Zbyteczna brutalno. 7. Brak higieny osobistej. 8. Obsesja na punkcie wygldu kobiety. 9. Osdzanie kobiety wedug jej orgazmu, 10. Natrtne domaganie si seksu oralnego. 11. Obsesja na punkcie wasnej sprawnoci seksualnej. 12. Uprawianie seksu przy wczonym telewizorze. 13. Seks po pijanemu lub pod wpywem narkotykw. 14. Niedbao o pene podniecenie partnerki. 15. Wyczenie si emocjonalne natychmiast po stosunku. 16. Fatalne nawyki. 17. Obsesja na punkcie wasnego ciaa. 18. Niech do seksu oralnego. 19. Ze traktowanie innych ludzi. 20. Brak mioci. Nieznajomo kobiecego ciaa Dotyka jej ostronie, jakby by antropologiem badajcym nowo odkryty gatunek ssaka. Przesuwa domi po jej ciele niepewnie, jakby po raz pierwszy mia z czym takim do czynienia, ona czuje si wic jak kosmita na stole operacyjnym w Archiwum X. Z takim przekonaniem niewaciwie traktuje niewaciwe miejsca, e ona nie moe powstrzyma si od myli: Kto go tego nauczy? Czy naprawd mu si wydaje, e to przyjemne?" i liczy sekundy do upragnionego koca. On jednak najwyraniej nie wtpi, e to niezwykle przyjemne, wic radonie kontynuuje, gdy tymczasem ona JAK STUMI KOBIECE PODNIECENIE 395 modli si, by dopad go skurcz mini albo atak kaszlu, ktry pooy kres tej mczarni. W trakcie stosunku pciowego kobieta jest bezbronna, tak wic oddanie si w rce mczyzny, ktry sprawia wraenie, jakby nie wiedzia, co ma robi, rzeczywicie skutecznie tumi w niej podniecenie. Moe on jednak wie, co robi, tylko martwi si, e nie sprawia jej przyjemnoci, i std ta nadmierna ostrono. Mczyni tego rodzaju co chwila sprawdzaj kobiet, poniewa obawiaj si, e zrobi co le. Przy kadej nowej pieszczocie pytaj: Podoba ci si to? Moe tak jest lepiej?" Niezalenie od tego czy odpowied jest twierdzca czy przeczca, za kilka sekund znowu pada pytanie: Podoba ci si to? Wolaaby tak czy racz] tak?" W pewnym momencie ona ma ochot wrzasn: Mgby si wreszcie zamkn i zaspokoi mnie? Albo lepiej pjd poczyta sobie ksik!" Dlaczego mczyni tak postpuj? Czasami wynika to z braku dowiadczenia i nieznajomoci kobiecej anatomii; w takim wypadku, zwaszcza jeli s modzi, kobieta moe im wybaczy i dobrze si bawi jako instruktorka. Czasami mczyzna staje si nazbyt ostrony, poniewa ma za sob zwizek z Jdz, ktra terroryzowaa go w ku i poza kiem, krytykujc kady jego ruch, udaremniajc kad

prb zadowolenia jej. A czasami s to mczyni drczeni z jakiego powodu powanymi wyrzutami sumienia, ktrzy gdy znajd si w ku z nag kobiet, nie potrafi wykona ruchu. Jeli twoja wiedza o kobiecym ciele jest niepena, postaraj si j uzupeni. Kup sobie odpowiedni ksik, przestudiuj wszystkie zdjcia i wykresy, popro kochank o wykad na temat jej anatomii. W kocu kobiety nie s a tak skomplikowane. 396 WIEDZA O SEKSIE Niewaciwe pieszczoty piersi Dlaczego mj chopak ciska mi piersi tak, jakby to byy owoce i jakby on sprawdza wanie ich dojrzao? Czy nie wie., e cakiem przechodzi mi wtedy ochota na seks? Jak on by si czu, gdybym tak ciskaa jego jdra? Czy kto mgby wyjani mczyznom, e kobiece piersi nie potrzebuj takiego masau jak na przykad ramiona czy kark? Moje piersi nie miewaj skurczy, nie odczuwam w nich napicia. Nie wymagaj fizjoterapii. Mczyzna apie piersi, ciska, potrzsa nimi jak arbuzami. Nasuwa si pytanie: jeeli panowie tak bardzo kochaj damskie biusty, to czemu tak strasznie si z nimi obchodz? Czemu tak je ugniataj? Przecie to nie ciasto, nie melony, nie piki. To bardzo wraliwe, naraone na bl czci kobiecego ciaa. Nie lubi zego traktowania. Nigdy nie potrafiam zrozumie, dlaczego mczyni tak robi. By moe tak ich zachwyca widok wspaniaego biustu, e trac kontrol nad sob i ciskaj go entuzjastycznie. Albo te widzieli o jeden film pornograficzny za duo taki, w ktrym reyser mczyzna kaza odtwrcy gwnej roli mskiej ciska olbrzymie piersi siostry Nancy, bo to rozpali widzw. C, moe siostrze Nancy sprawio to przyjemno (aczkolwiek wtpi), jednake wikszo kobiet zareaguje odwrotnie. Wol subtelne pieszczoty, askotanie, delikatne pocieranie a adna z tych czynnoci nie znajduje zastosowania w przypadku ciasta. I jeszcze jedno: kobiety nie znosz, gdy od razu apie si je za piersi, nawet jeli postpuje tak dugoletni partner. Podpowiadam najpierw lepiej si przywita, spojrze w oczy, pocaowa, pogadzi po ramieniu, potrzyma za rk, lecz w adnym razie nie apa za piersi, jakby to by dzwonek do drzwi. Mczyzn, ktry nauczy si traktowa kobiece piersi z szacunkiem, partnerka wita bdzie radonie, moe nawet wykorzysta je do specjalnych pieszczot. : JAK STUMI KOBIECE PODNIECENIE Niewaciwe traktowanie sutkw 397 Skoro ju mowa o piersiach, moemy te wspomnie o jednym z najskuteczniejszych sposobw tumienia kobiecego podniecenia: o brutalnym traktowaniu sutkw. Niektrzy mczyni najwyraniej nie bardzo wiedz, czym one waciwie s, i bdnie bior je za gaki radioodbiornika,

krcc nimi na wszystkie strony, jakby szukali waciwego pasma: Tokio, zgo si!" (Kiedy pewien mczyzna rzeczywicie tak powiedzia, gdy manipulowa przy moich sutkach. Chyba wydawao mu si, e jest bardzo dowcipny.) Niewykluczone, e panowie tak si przyzwyczaili do swoich wie stereofonicznych, e po prostu przyjemno sprawia im krcenie wszystkim, co mglicie przypomina gaki. Mczyni to uwielbiaj. I nic w tym zego, tylko niech zostawi w spokoju sutki! S wrd nich te tacy, ktrych najwyraniej nie karmiono piersi. Przekonani s chyba, e z kobiecych sutkw popynie ich ulubiony napj piwo, kawa albo mleko a wiadczy o tym sposb, w jaki je ss, jakby desperacko starali si wydoby z nich pyn. A to boli, kobieta przez kilka dni bdzie odczuwaa rezultaty takiego traktowania, nie mwic ju o skutkach ubocznych, czyli popkanym naskrku, rzeczywicie bardzo dokuczliwym. Omwienie niewaciwego traktowania sutkw nie byoby kompletne bez wzmianki o notorycznych szarpidrutach", ktrym si wydaje, e to okazja do gry w pcheki. O co waciwie im chodzi, chc si przekona, czy przypadkiem nie odpadn? Jeli szarpn odpowiednio mocno, istotnie moe do tego doj. Zakoczymy zdaniem nastpujcym: kobiety uwielbiaj, gdy mczyzna pieci sutki. Traktowane we waciwy sposb, przesyaj informacj do organw pciowych i wzmagaj podniecenie. Jednake kobiece sutki s o wiele bardziej wraliwe od mskich, zwaszcza w okresie miesiczki. Pieszczoty, ktre lubi mczyni, dla kobiet mog 398 WIEDZA O SEKSIE by zbyt brutalne. Dlatego te wane s czuo i szacunek ze strony partnera. Najwicej na temat sutkw wie sama kobieta, tak wic to j trzeba zapyta, co lubi. Niektrym kobietom nie prze szkadza szczypanie, ciskanie czy gryzienie, zwaszcza jeli s bardzo podniecone. S jednak i takie, ktre w ogle tego nie lubi, preferujc delikatniejsze pieszczoty domi lub jzykiem. Mczyzna nie powinien zakada, e wie wszystko, pki ona mu tego nie powie. Niechlujne uprawianie seksu Oto prawdziwa historia z moich studenckich czasw: W 1970 roku mieszkaam w domu poza campusem z grup innych studentw, pord ktrych by te chopak imieniem Alan. Inteligentny i zabawny, bardzo mi si podoba. Przez wiele miesicy usiowaam zwrci na siebie jego uwag, ale on zawsze mia dziewczyn. Pewnej soboty wszyscy pojechali na festiwal muzyczny w okolicznym miasteczku (to byy lata siedemdziesite), w domu zostalimy tylko ja i Alan. To bya moja szansa! Zapytaam go, czy chciaby ze mn spdzi czas, a on zaprosi mnie do siebie. A teraz wyobracie t oto scen: siedz na ku Alana, hipiska o cielcych oczach (taka wtedy byam), a Alan stoi przy kuchennym stole, na ktrym krluje ogromny arbuz. Zapyta, czy mam ochot na arbuza, po czym ku mojemu

zaskoczeniu wzi wielk maczet i zacz rba owoc. Nasiona i misz rozprysy si dokoa. Alan spywa sokiem, ale nie zwraca na to uwagi, podobnie jak na baagan, ktry robi w kuchni, dalej rbic arbuza. Przypatrywaam si temu ogarnita dziwnym zakopotaniem, aczkolwiek nie potrafiam nazwa jego rde. Wreszcie odci wielki fragment owocu i z szerokim umiechem rzuci si na niego, jak godny pies poerajcy JAK STUMI KOBIECE PODNIECENIE 399 J krwawy pat misa. Syszaam gone mlaskanie, sok kapa mu z twarzy i rk prosto na podog, mimo to Alan pochonity by bez reszty swoim zajciem. Pamitam, e ogarn mnie niepokj. Przypomniaam sobie, jak Alan wymachiwa maczet, jak wgryza si w misz arbuza, jak gono go poera. Nagle uwiadomiam sobie, czemu si denerwuj: ja miaam by nastpna! Alan odoy skrk arbuza i nie kopoczc si nawet wytarciem twarzy, ruszy ku mnie z lepkim umiechem. To by ten przystojny facet, ktry wpad mi w oko? To jego w swoich fantazjach widziaam jako wyrafinowanego artyst i wraliwego intelektualist? Sdziam, e pjd do ka z Williamem Szekspirem, tymczasem znalazam si sam na sam z Attyl! Nie opisz szczegowo, co dziao si dalej, powiem tylko, e widok Alana z rozkosz rbicego maczet arbuza i poerajcego go niechlujnie powinien by mnie przygotowa na jego technik seksualn a raczej na kompletny jej brak. Czytelnicy mog wypeni luki w obrazie, korzystajc ze swej wyobrani. Nie ma powodw do obawy nie byo to dla mnie przeycie traumatyczne ani nawet przygnbiajce, jedynie niesmaczne. Kiedy teraz je wspominam, nie mog powstrzyma si od miechu. To klasyczne wspomnienie z lat siedemdziesitych. Czekaam ponad trzydzieci lat, by Histori o arbuzie" przedstawi jako doskona ilustracj czwartego sposobu tumienia kobiecego podniecenia, i wreszcie zyska okazj do obrcenia niemiych dozna w rzecz tak zabawn, jak uyteczn. Sprawa chyba jest jasna Alan by niechlujnym kochankiem. To ju taki typ: baaganiarz, pozbawiony wraliwoci, zajty tylko sob, niedokadny. Czytelniczki, ktre z mczyzn tego pokroju miay do czynienia, wiedz, o czym mwi. Jego ruchy, technika, rytm te s byle jakie. Zbyt jest swobodny, w nic nie wkada serca ani uwagi. W rezultacie partnerka czuje si jak obliniony arbuz. Fuj! 400 WIEDZA O SEKSIE Niechlujny kochanek jest taki we wszystkich sprawach dotyczcych seksu. le cauje (zob. punkt nastpny), le pieci, seks oralny take nie wychodzi mu najlepiej. Z jakiego jednak powodu wanie ten typ uwielbia seks oralny, tylko e najwyraniej idiom zje kogo z mioci" bierze zupenie dosownie i z takim zapaem wsuwa gow midzy nogi partnerki, jakby to mia by jego ostatni posiek. I tam

pozostaje, cmokajc apczywie (piszc to, nie potrafi powstrzyma si od miechu), i nie potrafi si zdecydowa, czy to ma by seks czy te generalne porzdki. Ironia polega tu na tym, e niechlujnym kochankom wydaje si, e s wspaniali swobodni, bez ogranicze, dzicy i gwatowni podczas gdy w rzeczywistoci jak nikt potrafi stumi podniecenie w kobiecie. Trudno powiedzie co niechlujnemu kochankowi; zwykle tak cudownie sam si bawi, e nie dostrzega wyrazu przeraenia na twarzy partnerki, gdy wije si na jej ciele. Jeli powyszy opis brzmi w twoich uszach znajomo lub uwaasz, e Alan to wietny facet, skoro maczet rbie arbuza i poera go jak szalony, by moe jeste kochankiem niechlujnym i sobie tego nie uwiadamiasz. Dla wasnego dobra zmie przyzwyczajenia. Powcignij troch swj ywioowy entuzjazm. W kocu w ku jest was dwoje. Co do Alana, po owym incydencie (ktry uznaam za dowiadczenie) nigdy wicej nie umwiam si z nim na randk, a po ukoczeniu college'u straciam z nim kontakt. Przypuszczalnie jest teraz adwokatem albo maklerem giedowym. Drogie Czytelniczki, ostrzegam: jeli spotkacie mczyzn z upodobaniem do arbuzw, wcie paszcz przeciwdeszczowy. l Nieumiejtne pocaunki Kocham mojego chopaka, ale szczerze mwic okropnie cauje. Chyba gdzie usysza, e to bardzo seksowne, jak si wpycha kobiecie jzyk a do garda. Jak tylko JAK STUMI KOBIECE PODNIECENIE 401 zaczynamy si caowa, w ustach czuj ten jego cholerny jzyk, przewalajcy si niczym ogromny mokry limak. Nie znosz mczyzn, ktrzy cauj z twardymi, napitymi wargami. S tacy sztywni i mechaniczni od razu si denerwuj. Mj m ma okropny nawyk mlaskania przy pocaunkach. Nie tylko tumi to we mnie podniecenie, ale jeszcze rozmiesza, wic kiedy chc si z nim kocha, unikam pocaunkw. Pocaunki mog by takie romantyczne, magiczne, podniecajce... takie okropne! Nie ma nic gorszego od mczyzny, ktry nie umie caowa. Niewane, co poza tym robi, by partnerk podnieci, niewane, jak dobry jest w ku zawsze od razu wiadomo, e nie umie caowa, a to nie pozwala jej szanowa go jako kochanka. Najgorsze zdaniem kobiet rodzaje pocaunkw Gbinowy. Mona by pomyle, e temu facetowi pac od milimetra, tak gboko wpycha jzyk do garda partnerki. Co gorsza, jzyk ten pozostaje w cigym ruchu: miota si z boku na bok, kry, przesuwa po zbach i dzisach. To nie pocaunek to badanie jamy ustnej. Kto mu powiedzia, e to podniecajce? Jaszczurczy. Czy to na pewno ludzki jzyk znalaz si w ustach partnerki? Bardziej przypomina jzyk jaszczurki, tak szybko wsuwa si i wysuwaj mona by przysic, e rozlega si przy tym syk. I nagle kobiet ogarnia wraenie,

e oglda program Krlestwo zwierzt. A przecie gdyby chciaa gada, toby sobie kupia. Czyszczcy. Ona wprawdzie nie przypomina sobie, e prosia o kpiel, lecz j dostaa. On jej nie cauje, tylko obmywa jej twarz. Z jakiego powodu uwaa, e partnerka pragnie, by liza jej usta, brod, nos, uszy, policzki. Jeli mu pozwoli, tak samo potraktuje reszt ciaa c za rozkosz402 WIEDZA O SEKSIE na perspektywa! Moe w poprzednim wcieleniu by psem i nie cakiem si jeszcze przyzwyczai do ludzkiej postaci. Kobieta wie, e pocaunki byy czyszczce, jeli potem twarz, a niewykluczone e take inne czci ciaa ma spierzchnite. Bezwadny. O mj Boe, kto powinien zbada temu facetowi puls, on na pewno nie yje. W przeciwnym wypadku czemu miaby takie martwe, zwiotczae usta, ktre po prostu le na ustach partnerki i prawie w ogle si nie poruszaj? Moe wanie wrci od dentysty, gdzie dosta znieczulenie. To by wyjanio, dlaczego nie panuje nad swymi wargami, a w dodatku najwyraniej nie potrafi ich zamkn. A moe sdzi, e partnerce potrzebne jest sztuczne oddychanie, wic dlatego tak szeroko otworzy usta. Zoologiczny. Wnoszc z odgosw cmokania, piskw, kwikwpartnerka mogaby sdzi, e jest w jakiej dungli tropikalnej. I pomyle, e wszystkie dobywaj si z ust kochanka! Taki pocaunek to jak pobyt w zoonigdy nie wiadomo, co usyszysz za chwil. Jak mona koncentrowa si na seksie w takim haasie? A kiedy mczyzna cauje najgorzej? Kiedy w ogle nie cauje. Lubi seks, unika jednak pocaunkw. Partnerk cmoka czasem w czoo albo policzek, ale nigdy nie obdarza jej dugim, namitnym pocaunkiem, o jakim marzy kada kobieta. | Zbyteczna brutalno Jak mam powiedzie mowi, e dotyka mnie zbyt mocno? Mam wtedy wraenie, e to nie stosunek, lecz fizyczne zncanie si nade mn. Czasami chciaabym, eby mczyni w ku zachowywali si bardziej jak kobiety. Potrzebuj czuoci, agodnoci i wraliwoci, ebym si podniecia. Tymczasem mam wraenie, e ogldam demonstracj, jak stuprocentowy JAK STUMI KOBIECE PODNIECENIE 403 mczyzna powinien zachowywa si w ku, a to w ogle na mnie nie dziaa. Mczyni nie uwiadamiaj sobie wasnej brutalnoci. Sdz, e s namitni, seksowni albo ywioowi, kobiety jednak czsto odbieraj to jako brutalno. Nie maj wraenia, e partner je pieci on ciska, przewraca, ugniata. Poniewa mczyni maj wicej testosteronu, ich skra jest twardsza, a tym samym mniej wraliwa, dlatego te wikszo z nich uprawiajc seks woli dotyk mocny i zdecydowany; pieszczoty s zbyt sabe, by w ogle je poczuli. Kobiety jednak maj niezwykle wraliw skr. Jeli wic kobieta bdzie dotykana w sposb, jaki od-

powiadaby mczynie, odbierze to jako brutalno, jak uycie nadmiernej siy. Oczywicie bywa, e kobiety lubi take si w czasie stosunku, zwaszcza gdy partnerowi ufaj. W adnym jednak razie nie przypadnie im do gustu rzucanie czy pocieranie skry tak mocno, e jeszcze chwila i zacznie schodzi patami. Najlepszym wyjciem jest poprosi partnerk, by pokazaa, w jaki sposb lubi by dotykana. Jak co takiego moe j podnieca?" zdziwi si pewnie mczyzna. Przecie ja ledwo co czuj." Moe on nie czuje, lecz ona tak. Polecam sprbowa. l Brak higieny osobistej Jak mczyni mog myle, e kobiety tego nie zauwa? Jestem pewna, e aden nie zamierza wiadomie wzbudzi w partnerce odrazy, ma jednak nawyki", ktre s jak by to uj? wstrtne! Czy on nie zdaje sobie sprawy z tego odoru?" Czy nie przeszkadza mu taki wygld?" Te i podobne pytania zadaj sobie kobiety nie pojmujc, jak ten miy facet moe odznacza si brakiem dbaoci o higien. 404 WIEDZA O SEKSIE Pamitajmy: Kobiety najpierw podniecaj si w gowie, a to oznacza, e w procesie tym bior take udzia oczy i nos. Trudno wzbudzi w sobie ch na seks z mczyzn, ktrego wygld napawa wstrtem. Nie mogam wrcz wyj ze zdumienia, jak wiele komentarzy na ten temat usyszaam w trakcie gromadzenia materiaw, i to nie tylko od kobiet samotnych, ktre czsto umawiaj si na randki, lecz take od on. Oto kilka z zarzutw. Ostrzeenie: S nieocenzurowane, kady przystpuje do lektury na wasne ryzyko. Najlepiej czyta o pustym odku. Czego kobiety nie znosz Paznokci nieobcitych, poamanych lub brudnych. Z jakiego to niby powodu kobieta miaaby pragn, by takie palce zbliay si do niej, nie mwic ju o wsuwaniu w delikatne miejsca? Nic szybciej nie tumi podniecenia ni dotyk mskich doni, ktremu towarzyszy bolesne drapnicie ostrym, zamanym paznokciem. A brud za paznokciami to gwarancja wielu nocy bez seksu. Ostrych odciskw na doniach. Jak wyej. Kobieta uprawiajc seks nie chce mie wraenia, e zdziera si z niej naskrek. Spoconego, mierdzcego, niedomytego ciaa. Czy musz co dodawa? Panowie, czy ktry z was prbowa siebie powcha? Nie mam tu na myli miego, pimowego zapachu potu, ktry moe podnieci kobiet. Mwi o niemytym ciele, wydzielajcym stchy odr. Mwi o mczyznach, ktrzy zbyt rzadko bior kpiel. Mwi o Panu mierdzielu. I w takim stanie chce i do ka z partnerk? Dlaczego ona miaaby chcie w ogle si do niego zblia? Msko to jedno, brud to zupenie co innego. Brudnych, mierdzcych stp i skarpet. Ona ju ma pooy si do ka z ukochanym; przez cay dzie marzya

o tej chwili. Oboje zaczynaj si rozbiera. On zdejmuje JAK STUMI KOBIECE PODNIECENIE 405 buty uch, ten odr! Czy to moliwe, e rdem s jego stopy?", myli ona w nadziei, e to tylko skarpetki. Myli si, niestety, bo zaraz staje si jasne, e to jego stopy tak straszliwie mierdz. I nagle przechodzi jej caa ochota na seks. Stopy mog by bardzo erotyczne i pocigajce. Mog te by odpychajce. Niewykluczone, e mczyni o nich zapominaj, bo jest to najdalej od twarzy pooona cz ciaa i trudno j zobaczy, a nawet i poczu. Kobiety jednak widz je i czuj, i jeli stopy s w strasznym stanie, nie da si o ich wacicielu myle jako o seksownym i godnym podania. Posumy si o krok dalej i porozmawiajmy o paznokciach. Czy to tylko wytwr mojej wyobrani, czy te mczyni rzeczywicie piuj je w ostry ksztat, ktrego celem jest kucie ng partnerki? Jeli uywaj ckw, powinni pniej spiowa ostre kanty, bo w przeciwnym razie porani ukochan. A ten brud spod paznokci te trzeba usun. Brudnych ubra i bielizny. Dlaczego niektrzy mczyni uwaaj, e jaka cz ich ubrania jest czysta, skoro sama waciwie potrafi stan? Jak kobieta ma czu si podniecona w obecnoci partnera ubranego w brudn pogniecion koszul i poplamione spodnie, nie wspominajc ju o bielinie, ktra nie cakiem jest wiea"? Szorstkiego zarostu. Wyjanijmy sobie jedno: w swoich fantazjach seksualnych kobiety zwykle nie pocieraj delikatnej, i czuej skry papierem ciernym. A tak wanie kobieta si czuje, kiedy nieogolony mczyzna przytula do niej twarz. To boli. Jeli panowie mi nie wierz, niech papierem ciernym przesun po jdrach. Mie, nie? Kobiety zdaj sobie spraw, e golenie to mczce zajcie. Ale rwnie mczce jest drapanie w chwilach, gdy oczekuje si raczej rozkoszy. Mczyni wpierw powinni sprawdzi swj zarost. Jeli uznaj, e dotyk policzka na doni nie jest miy, to ich partnerki na pewno bd miay identyczne odczucie. A poza tym mczyzna wieo ogolony jest niezwykle podniecajcy. 15 Sekrety kobiet 406 WIEDZA O SEKSIE Niewieego oddechu i brudnych zbw. On ma ochot na seks. Podchodzi do niej i przytula j namitnie, a potem przyciska usta do jej ust. Chryste, czy co tam zdecho? Oddech ma straszny. Czy sobie z tego nie zdaje sprawy? Najwyraniej nie. Jeli mczyni chc, by kobiety ich poday, musz w czystoci utrzymywa zby i usta. A to nie znaczy, e wystarczy raz dziennie je umy trzeba te uywa pynw do ust i innych odpowiednich preparatw. Usta musz by tak rozkoszne, by kobiety pragny je caowa. Obsesja na punkcie wygldu kobiety Spodziewa si, e kobieta bdzie miaa idealne ciao bez grama zbdnego tuszczu, a sam ma brzuch niczym

ciarna. Bez przerwy krytykuje garderob partnerki i udziela instrukcji, w co powinna si ubiera. Przed wyjciem sprawdza uczesanie, makija i strj partnerki, eby si przekona, czy moe si z ni pokaza". Kiedy byam zwizana z takim mczyzn. Nigdy nie wygldaam do dobrzej byam za gruba, le dobieraam kolory, ubieraam si zbyt konserwatywnie, nieodpowiednio si czesaam. Czy to podnosio moj samoocen? Czy czuam si pocigajca i miaam ochot na seks? Niezupenie. Kobieta uwielbia wyglda piknie dla ukochanego. Kiedy jednak obsesj partnera staje si jej wygld, czuje si jak przedmiot, a nie osoba. Ciga krytyka pozbawia je) ochoty na seks, a jednoczenie obnia poczucie wasnej wartoci. Jak moe odpry si w ku, skoro oceniana jest tak surowo? Nigdy nie potrafiam zrozumie, e czsto mczyni, ktrych obsesj jest doskonay wygld partnerki, sami wcale dobrze nie wygldaj. Dajcie spokj, panowie. ZaJAK STUMI KOBIECE PODNIECENIE 407 nim sowem skomentujecie wygld partnerki, przejrzyjcie si w lustrze. Moe wam te przydaaby si odrobina troski o siebie. Osdzanie kobiety wedug jej orgazmu Czuj si naciskana przez ma. Zawsze kiedy si kochamy, pyta mnie cigle: Masz ju orgazm? Masz ju?" Nawet jeli jestem blisko, to on mnie wytrca z rytmu. Uwielbiam seks z moim chopakiem, ale niedobrze mi si robi od jego obsesji na punkcie mojego orgazmu. Czasami mam, czasami nie a wtedy on zachowuje si tak, jakby przey osobist tragedi. Nie umiem znie wiadomoci, e powinnam mie orgazm, by on mg czu si jak mczyzna. Mam naprawd wraliwe ciao i czsto gdy kocham si z mem, przyjemno sprawia mi wzajemna blisko, cho nie zawsze czuj si tak bardzo podniecona, eby mie orgazm. Problem polega na tym, e m zachowuje si tak, jakby doprowadzenie mnie do orgazmu byo jego witym obowizkiem, nawet jeli ja tego nie chc, i idzie na cao. W rezultacie bywa, e musz ciga go z siebie i baga, by przesta. Orgazmy s przyjemne, dla kobiet jednak nie s wszystkim. Kiedy uprawiaj seks, przyjemno sprawiaj im wszystkie aspekty tego dowiadczenia, nie tylko dziesi sekund rozkoszy na koniec. Niektrzy mczyni jednak maj obsesj na punkcie orgazmu partnerki i dokadaj wszelkich stara, by go osigna, nawet wwczas gdy ona wie, e nic z tego. Osdzaj partnerk i cay akt na podstawie jednego a kobiety tego nie znosz. Seks jest dla kobiet wystarczajco skomplikowan spraw z powodw, ktre wczeniej omwiam; ostatni rzecz, jakiej potrzebuj, jest poczucie, e partner liczy sekundy, a 408 WIEDZA O SEKSIE

bd miay orgazm. Ten rodzaj presji zabija wszelkie podniecenie i w gruncie rzeczy nie pozwala wystarczajco si odpry, nawet gdyby bardzo chciay mie orgazm. A niektrzy mczyni s w tej kwestii naprawd irytujcy licz orgazmy partnerki jak zdobycze na polowaniu. Och, kochanie, miaa dwa orgazmy. Przekonajmy si, czy za trzecim razem te si uda." Orgazmy wielokrotne nie s niczym zym, jeli pragnie ich ciao, kobiety jednak nie chc, by jedynym ich celem byo umacnianie partnerw w poczuciu mskoci. Odmian tego typu jest mczyzna, ktry ocenia orgazm partnerki, jakby to byo trzsienie ziemi albo huragan: Ten by wielki jakie 7,9 w skali orgazmw Richtera." Dajcie spokj, panowie. Teraz jasne ju chyba jest, e w seksie najwiksz satysfakcj i rozkosz daje kobiecie mio. Czuje spenienie, bo on jest blisko, w niej, kocha jej ciao i wielbi. Czasami pragnie te orgazmu, kiedy indziej jednak wystarczy jej sama jego obecno. Kobiece ciao reaguje na wiele rozmaitych czynnikw: cykl miesiczny, kopoty w pracy, dzieci, a jak ju si przekonalimy, kiedy jej myli zajte s czym innym, ciao moe nie by zdolne do penego oddania si rozkoszy. Skoro jej to odpowiada, partner te powinien by zadowolony. A przede wszystkim nie pytaj jej cigle, czy ju ma orgazm. Odpowiedzi jest to, e sam tego nie wiesz. Natrtne domaganie si seksu oralnego Najbardziej mnie wkurza, kiedy mj chopak chwyta mi i si kieruje w stron penisa, dajc do zrozumienia, e ma ochot na seks oralny. Nawet jeli wczeniej te byam zainteresowana, to jego natrctwo kompletnie zmienia moje nastawienie. JAK STUMI KOBIECE PODNIECENIE 409 Jeli na randce facet mwi: ,Jfej, dziecinko, a co by powiedziaa na loda?", ja natychmiast zrywam z nim znajomo. Czuj si wtedy jak tania dziwka na parkingu za supermarketem. Lubi seks oralny, ale nie wtedy kiedy on tak stawia spraw. Przejdmy od razu do sedna: kobiety wiedz, e mczyni lubi seks oralny w wykonaniu partnerki, jednake zbyt natrtne domaganie si tego typu pieszczot odbiera im ca ochot. Jestem wielk zwolenniczk seksu oralnego, w ksice Sekrety mczyzn, ktre powinna zna kada kobieta pomagam kobietom zwalczy opr przed nim i podaj dokadne wskazwki, jak aktem tym sprawia sobie i jemu przyjemno. Tak wic jestem po waszej stronie, panowie] pamitajcie tylko, e agresja i upr nic wam nie pomog. Podpowiedz: jak sprawi, by partnerka z wiksz ochot mylaa o seksie oralnym i. Utrzymuj genitalia w czystoci. To nie jest mieszne zaskakujco wiele kobiet zwracao na to uwag w ankietach. I nie chodzi tu o codzienny prysznic, tylko

o dokadne umycie si przed stosunkiem. Jeli partnerka bdzie wiedziaa, e taki masz zwyczaj, z wiksz otwartoci zacznie podchodzi do zaspokajania ci oralnie. I oczywicie prawdziwa jest te sytuacja odwrotna: jeli nauczona dowiadczeniem partnerka przewiduje, e jej twarz zostanie przycinita do worka z brudnym strojem gimnastycznym, to bez entuzjazmu przyjmie tak propozycj. To naprawd proste. Zadaj sobie pytanie: Czy ja miabym ochot przycisn tam twarz? Jeli podejrzewasz, e partnerka nie ma o tobie najlepszego zdania w tym wzgldzie, moe bdziesz musia da jej do zrozumienia, e zmieniasz nawyki. Pozwl, e wezm szybki prysznic. Chc by dla ciebie czysty" syszc to, w lot pojmie, co jej prbujesz przekaza. 410 WIEDZA O SEKSIE 2. Nigdy si nie przyciskaj jej gowy do penisa. Czy musz to tumaczy? Mam nadziej, e nie. Gest ten wywouje w kobiecie mnstwo nieprzyjemnych emocji, takich jak poczucie, e jest zmuszana, gwacona, kontrolowana. W ten sposb na pewno nie wzbudzi w sobie ochoty na seks oralny. A przecie mona inaczej, subtelniej da jej do zrozumienia, e tego pragniesz. 3. Nie wpychaj penisa gboko do jej garda. Czy miae kiedy penisa w ustach? Jeli tak, to wiesz, ile miejsca zajmuje. Kobiecie trudno wtedy zapa oddech, nie mwic ju o tym, e moe si zadawi. Lepiej niech ona decyduje o gbokoci penetracji. A jeszcze lepiej niech sama przejmie kontrol. Dziki temu odpry si i nie bdzie musiaa si martwi, e nagle wepchniesz jej penisa do garda. 4. Popro, by przeczytaa pity rozdzia mojej ksiki Sekrety mczyzn, ktre powinna zna kada kobieta. Rozdzia ten sawny jest z tego, e wiele kobiet nie potraficych znie myli o seksie oralnym zmieni w kobiety, ktre s spenieniem wszystkich marze mczyzn. Dostaam na jego temat wicej listw z podzikowaniami od mczyzn. Za nic, co kiedykolwiek napisaam, nie dostaam od mczyzn tylu listw z podzikowaniami, ile otrzymaam wanie za w fragment powicony mioci francuskiej. Obsesja na punkcie wasnej sprawnoci seksualnej W czasie stosunku partner naprawd wkada serce we wszystko, co robi: jczy, miota si, z ogromnym skupieniem zajmuje si kobiet. Powinno mi to sprawia wielk przyjemno", myli ona, lecz co jest nie w porzdku. Wreszcie pojmuje: ma wraenie, e bierze udzia w jego filmie pornograficznym, w ktrym on gra gwn rol. Jej rwnie dobrze mogoby przy nim nie by. JAK STUMI KOBIECE PODNIECENIE 411 Mczyni tacy maj obsesj na punkcie swej sprawnoci w ku. Nie znaczy to, e nie s wietni wrcz przeciwnie, pograj si jednak we wasnym wiecie. Bardziej zajmuje ich wykonanie pracy na ocen celujc ni

usatysfakcjonowanie partnerki. Kto odbiera kobiecie ochot na seks Technik. Jest precyzjny, zrczny, przeczyta wszystkie istniejce poradniki seksualne i stosuje wszelkie moliwe w tym zakresie techniki. Technik podchodzi do seksu mechanicznie. Seks z nim wywouje u partnerki wraenie, e jest urzdzeniem, nad ktrym on pracuje, co nie pozwala jej na przeycia emocjonalne. Wiele lat temu spotykaam si z mczyzn bdcym doskonaym przykadem Technika. Na pocztku mylaam, e jest wspaniaym kochankiem, szybko jednak zaczam si czu jak aktorka w klubie nocnym, z ktr Technik prezentuje szerokim krgom publicznoci swoje niezwyke umiejtnoci i rozliczne techniki seksualne. A kto by ow publicznoci, moecie spyta? On! On sam przyglda si sobie, gra dla siebie, na sobie robi wraenie. Kosmita. Oczy ma zamknite, cay zatraci si w nieopisanej ekstazie, wydaje dwiki nie z tej ziemi. Ojej myli partnerka naprawd na niego dziaam." A potem zauwaa dziwny brak cznoci z ni i rozumie: on sam na siebie dziaa! Kosmita uprawiajc seks przebywa we wasnym wiecie. Czy w ogle myli o partnerce? Kt to wie? W gruncie rzeczy mgby kocha si z kimkolwiek, tak anonimowo ona si czuje. Wykorzysta j, by samotnie uda si do wiata rozkoszy seksualnych. Cyrkowiec. Miota partnerk na wszystkie strony, ukadajc jej ciao w jakie nieprawdopodobne pozycje, o ktrych gdzie przeczyta albo ktre zobaczy w kiepskim filmie. Zwija j w precel, co jej nie daje adnej przyjemnoci, cho jemu najwyraniej tak. To Cyrkowiec oczekuje od partnerki akrobatycznych umiejtnoci, speniaj412 WIEDZA O SEKSIE cych jego fantazje, dziki ktrym ma wraenie, e jest kochankiem z wyobrani. Ona natomiast nie czuje nic poza blem! Czy jemu si wydaje, e to gumowa lalka? Uprawianie seksu przy wczonym telewizorze Tego chyba nie trzeba tumaczy. Takie zachowanie jest niegrzeczne, wiadczy o kompletnym braku wraliwoci, w partnerce wywouje poczucie, e jest absolutnie drugorzdna dla jego dozna seksualnych. Albo niech on wyczy telewizor i zajmie si ni, albo niech oglda dalej sam. Seks po pijanemu lub pod wpywem narkotykw Zastanw si, droga Czytelniczko, czy miaaby ochot kocha si z mczyzn, ktry nie wie, co robi, nie do koca uwiadamia sobie swoje zachowanie, gada gupstwa, w dodatku za gono, mieje si z niczego, nic nie odczuwa, ma kopoty z utrzymaniem rwnowagi i przypuszczalnie lada chwila zacznie wymiotowa? Nie sdz. By moe s kobiety, ktre regularnie naduywaj alkoholu i sigaj po narkotyki i lubi, by mczyni take to robili. Prawd mwic, s ludzie, ktrzy nie uprawiaj seksu, jeli wpierw czym si nie oszoomi, bo albo nie chc, albo nie potrafi na trzewo. To jednak zupenie inna

historia. Jednake dla wikszoci kobiet partner pijany lub pod wpywem narkotykw nie jest ani troch pocigajcy. Jemu si wydaje, e wyglda wietnie, w rzeczywistoci jednak wyglda gupio. Wydaje mu si, e mwi mdrze, ale po prawdzie plecie pite przez dziesite. Z takim partnerem kobieta nie czuje si bezpiecznie. JAK STUMI KOBIECE PODNIECENIE 413 Kiedy mczyzna przed uprawianiem seksu siga po rodki odurzajce, kobieta ma wraenie, e ona mu nie wystarcza. Kobieta pragnie, by odurza go seks z ni, a nie butelka wina czy kilka jointw. Do tego przecie nikt nie jest mu potrzebny. A skoro tak, to rwnie dobrze moe by sam. Niedbao o pene podniecenie partnerki Dlaczego jemu si wydaje, e jestem ,&otowa", tylko dlatego e mnie pocaowa i kilka razy pogadzi? Dla mojego ma gr wstpn jest pytanie: Chcesz zrobi to dzisiaj wieczorem?" A potem si dziwi, e nie lubi si z nim kocha! Zaczyna si dobrze. Partner j cauje, przytula, pieci; ona powoli si rozgrzewa. A potem nagle on stwierdza, e najwysza pora na kolejny ruch, i zanim ona zdy si zorientowa, ju jest na niej i wprowadza penisa do pochwy. Gdyby mczyzn potraktowano tak cho raz, nigdy przenigdy nie zrobiliby tego adnej kobiecie. Czy wiecie, jak may jest otwr pochwy, gdy kobieta nie odczuwa podniecenia? Bez wtpienia o wiele mniejszy od penisa. Dla wikszoci kobiet trzy minuty gry wstpnej to za mao, by si nawet czciowo otworzy. Mwilimy ju o tym wczeniej: aby waciwie zareagowa, kobiece ciao potrzebuje znacznie wicej czasu ni mskie. Lubi uywa porwna z samochodem aden kierowca nie przerzuci biegu z pierwszego na czwarty, jeli silnik nie rozgrza si dostatecznie. Jednym z powodw, dla ktrych kobiety utrzymuj, e wol inne formy seksu od stosunku, jest nadmierny popiech, z jakim mczyni przechodz do penetracji. A jeli owo przeycie nie jest dla kobiet zbyt mie, to nie chc zbyt 414 WIEDZA O SEKSIE czsto go powtarza, wkrtce te zaczynaj w ogle go unika, a partner si dziwi dlaczego. Moe dlatego, e nie powica do czasu na waciwe rozgrzanie partnerki. Pora, by wyjani dwa, tak powszechne wrd mczyzn, bdne pogldy na temat kobiecego ciaa, ktre stanowi po czci rdo problemu: 1. Wntrze pochwy nie odpowiada rozmiarem penisowi. Wspomniaam o tym w rozdziale poprzednim, ale tu powtrz raz jeszcze: pochwa nie jest wielkim krgym penisem. Samo wsunicie penisa do pochwy nie budzi w kobiecie rozkoszy, zwaszcza jeli jest nie do otwarta lub wilgotna. Jasne, dla mczyn jest wrcz odwrotnie., poniewa penis jest jednym wielkim zakoczeniem nerwowym. Nie powinni jednak popenia bdu i sdzi, e partnerka dozna rozkoszy w chwili, gdy w ni wejdzie.

Jeli nie jest odpowiednio przygotowana, odczuje raczej bl. 2. To, e kobieta jest wilgotna, nie oznacza jeszcze, e jest podniecona i gotowa. Kiedy mczyni sprawdzaj piecze" i wyczuwaj lekk wilgo, czsto bior to za oznak, e nie musz ju wicej nic robi. Gotowa!" konkluduj i prbuj wepchn penisa do rodka. A pochwa moe by wilgotna z powodw nie majcych nic wsplnego z seksem, jak na przykad dziaanie hormonw w cyklu miesicznym, skutki diety, wpyw emocji, lekarstwa. Nie mona zakada, e kobieta gotowa jest do stosunku, bo jest wilgotna. Aby stosunek sprawi jej przyjemno, najpierw musz otworzy si jej ciao i umysi. Wyczenie si emocjonalne natychmiast po stosunku On si przewraca na drugi bok, apie pilota i zaczyna oglda telewizj; wyskakuje z ka i idzie do kuchni co przegry; ledwo mwi dobranoc i zapada w gboki sen. JAK STUMI KOBIECE PODNIECENIE 415 Takie s rozkoszne sposoby mczyzn na wyczenie si emocjonalne po akcie miosnym, ktrych kobiety po prostu nie znosz. Ona wci rozpamituje cudowne chwile z ukochanym, lecz jego przy niej ju nie ma. To prawda, e seks przynosi odmienne skutki psychologiczne dla obu pci: u mczyzny wyzwala zwizki chemiczne, ktre wywouj w nim senno, kobiet za pobudza. To jednak nie tumaczy cakowitego odseparowania si od partnerki. Kiedy mczyzna z takim popiechem zrywa z ni czno, to j boli czuje si porzucona i wykorzystana. Niektrzy mczyni wyczaj si zaraz po stosunku, poniewa przeraa ich intymno tej chwili i chroni siebie przed wraeniem, e s wystawieni na ciosy. Inni z kolei maj poczucie, e doprowadzili do koca jedno zadanie, a teraz przysza pora na nastpne opuszczaj pokj mioci. Niezalenie od powodu, kiedy mczyzna po akcie pciowym oddala si od partnerki fizycznie lub emocjonalnie, traci okazj gbszego odczucia mioci i wzajemnej bliskoci. Kobiecie naprawd nie potrzeba wiele. Wystarczy, e partner szepnie, i bya cudowna, przytuli i agodnie pocaujeto potrwa tylko minut. A jeli jemu oczy ju si zamykaj, niech jej o tym powie: Kochanie, zaraz zasn, dzikuj, kocham ci, dobranoc." Zyska wwczas jej wdziczno. Fatalne nawyki Oto jedenacie zachowa, o ktrych wyszczeglnienie prosiy mnie kobiety. Pozycje na licie mwi same za siebie przynajmniej mam tak nadziej. Nie owijajc w bawen, ostrzegam panw: kiedy mczyzna tak si zachowuje, kobieta traci ochot na seks. Pniej, gdy nadchodzi pora na intymno, nie potrafi myle o nim w romantyczny, namitny sposb. Ciekawe dlaczego... 416 WIEDZA O SEKSIE

Mskie nawyki, ktre odbieraj kobietom ochot na seks Bekanie, zwaszcza gone. Puszczanie wiatrw. Dubanie w zbach. Bawienie si wosami w nosie. Niechlujne jedzenie. Palenie (jeli ona nie pali). Zlewanie si wod kolosk o silnym zapachu. Mwienie z penymi ustami. Niedbao o porzdek w samochodzie. Niedbao o porzdek w domu (mczyni samotni). Rzucanie obcitych paznokci na podog. l Obsesja na punkcie wasnego ciaa Kobiety dobrze znaj ten typ. Godzinami wpatruje si w lustro, obracajc na rne strony, by lepiej zobaczy swoje wosy, bicepsy, tyek. Kiedy wychodzi gdzie z partnerk, tak zajmuje go podziwianie wasnego wygldu, e ledwo j zauwaa. Cigle nad sob pracuje: wiczy na siowni lub w domu, pije napoje z proteinami, zdrowo si odywia, starannie dobierajc skadniki pokarmowe. Dla kogo to robi? Dla partnerki? W adnym razie robi to dla siebie! Panowie moe si zdziwi syszc, e mczyni ogarnici obsesj na punkcie swojego ciaa wikszoci kobiet w ogle nie podniecaj. Jest w nich co, od czego dreszcze przechodz po skrze: moe sprawia to ich absolutny egocentryzm, a moe wraenie, e kobieta wczeniej czy pniej skoczy jako ozdoba na jego ramieniu. Kiedy byam z takim mczyzn. Wicej czasu spdza na rozmylaniach o wasnym ciele ni o moim. Istotnie by piknie zbudowany, pracowa nad rzeb mini i wyglda jak model. Dziwne jednak byo to, e po jakim czasie zacz JAK STUMI KOBIECE PODNIECENIE 417 mi si wydawa kompletnie niepocigajcy. Jego obsesja na punkcie wasnego ciaa sprawia, e nie byam w stanie docenia jego urody. Mino par lat i zakochaam si w cudownym mczynie, stanowicym cakowite zaprzeczenie miniaka. W gruncie rzeczy nie zwraca uwagi na swoj powierzchowno, cho dba o zdrowie; nigdy jednak nie wartociowa siebie na podstawie wygldu fizycznego. Mj poprzedni partner byby zaszokowany, gdyby si dowiedzia, e wydawa mi si o wiele mniej pocigajcy seksualnie od swego nastpcy. To bya jednak prawda bo ciao, na punkcie ktrego mj nowy partner mia obsesj, byo moim ciaem! Niech do seksu oralnego z partnerk Przyjacika opowiedziaa mi niedawno, co najbardziej niepokoi j w poyciu z chopakiem: Nie cierpi, kiedy wie, e chciaabym, aby zaspokoi mnie oralnie, ale si wykrca, a potem oczekuje, e bdziemy robi inne rzeczy. Myl wtedy: jeli nie kocha mnie na tyle, eby to zrobi, to dlaczego miaabym mu pozwoli na wsadzenie penisa do mojego wntrza?"

Postaram si wyjani t kwesti najlepiej, jak to tylko moliwe: najintymniejszych, a zarazem najbardziej przyjemnych dozna seksualnych kobieta dowiadcza w chwili, gdy partner ustami pieci pochw. To najdelikatniejsza, najwraliwsza cz kobiecego ciaa, stanowica wrota do ona. Kiedy mczyzna uprawia seks oralny, kobieta czuje si gboko kochana, akceptowana i wielbiona. Mczyni uwielbiaj mio francusk w wykonaniu kobiet, a kobiety uwielbiaj, gdy partnerzy odpacaj im tym samym. (Niektre kobiety czuj opr przed seksem oralnym, ale to zupenie inna kwestia.) Tak wic gdy partner unika seksu oralnego lub podchodzi do niego 418 WIEDZA O SEKSIE z wyran niechci, ona czuje si odrzucona, osdzona, zakopotana. A potem, kiedy on proponuje stosunek, czuje si te oszukana. Jak to jest, e mamy robi to, co jemu sprawia przyjemno, ale nie to, co dla mnie jest przyjemne?" Dlaczego seks oralny sprawia mczyznom trudnoci 1. Uwaaj cunnilingus za brudny". Wielu mczyzn wychowano w przekonaniu, e miejsce midzy nogami kobiety jest nieczyste. W kocu ono wanie wie si z chodzeniem do ubikacji i menstruacj. Kiedy jednak mczyzna skupia si wycznie na lokalizacji tej czci ciaa, nie dostrzega istoty seksu oralnego: jest to sposb na okazanie uwielbienia najwaniejszej czci ciaa ukochanej kobiety. 2. Niepokoj si smakiem i zapachem. Jak wyjaniam w ksice Sekrety mczyzn, ktre powinna zna kada kobieta, wydzieliny ciaa nasienie w przypadku mczyzn, wilgo pochwy w przypadku kobiet odzwierciedlaj wiele czynnikw, jak stan zdrowia, rodzaj przyjtych lekw oraz alkoholu, sposb odywiania, nawet stres. Zakadajc, e kobieta nie cierpi na adne infekcje, naturalny zapach pochwy jest zwykle pimowy, a smak czasem sony, czasem sodki. Jeli bdzie dbaa o higien osobist i wiey zapach (udzielona tu mczyznom rada, eby brali prysznic przed aktem miosnym, dotyczy take kobiet!), partner po jakim czasie stwierdzi, e smak i zapach bardzo mu odpowiadaj, zwaszcza jeli bdzie wiedzia, e swoimi poczynaniami daje jej szczcie. 3. Mieli przykre dowiadczenia w przeszoci. Jeli mczyzna mia w przeszoci nieprzyjemne dowiadczenie w tym wzgldzie, moe teraz czu opr przed mioci francusk. Moe jego partnerka bya kobiet z kompleksami, moe z jakich powodw jej to nie odpowiadao, a jej JAK STUMI KOBIECE PODNIECENIE 419 reakcja wywoaa w nim poczucie, e nie robi tego dobrze. A moe w gruncie rzeczy nie kocha partnerki i wszystko to byo do wymuszone. Niewykluczone te, e prby seksu oralnego z obecn partnerk nie byy zbyt udane. Negatywne dowiadczenia mog skutecznie zniechci, warto jednak da sobie jeszcze jedn szans, drogi Czytelniku, skoro

dowiedziae si tylu nowych rzeczy o kobiecym ciele i psychice. 4. Nie wiedz, co robi. Wielu mczyzn nie chce si przyzna, e w gruncie rzeczy nie wiedz, jak oralnie zaspokoi kobiet. Podejrzewaj, e nie wyjdzie im to zbyt dobrze, dlatego te w obawie przed rozczarowaniem partnerki unikaj seksu oralnego. Lecz to nie jest adna wymwka. Nikt nie rodzi si mistrzem w kocu mczyni nie maj pochwy, skd wic mieliby wiedzie, jak si z ni obchodzi. Jeli jednak dadz partnerce szans, ona ich nauczy. Poza tym istnieje wiele wspaniaych ksiek o seksie, zawierajcych rozdzia o mioci francuskiej, czemu wic nie poszerzy swej wiedzy? Nikt nie pociga kobiet tak silnie jak mczyzna, ktremu rado sprawia oralne zaspokajanie partnerki. Wybacz mu wtedy wszelkie niedocignicia i braki w innych dziedzinach. A ja id o zakad, e te czciej bd mu odpacay rwn monet. l Ze traktowanie innych ludzi Wrzeszczy na innych kierowcw, krytykujc ich sposb prowadzenia samochodu. Zoci si na kelnerw, kasjerw, parkingowych kadego, kto nie wykonuje swoich obowizkw w sposb, ktry jego zdaniem jest waciwy. Nieustannie ocenia innych ludzi, krytykujc w nich absolutnie wszystko od okropnego wygldu poprzez gupie decyzje do kretyskich wypowiedzi. 420 WIEDZA O SEKSIE Znamy tego faceta. Jest zy. Jest wcieky na cay wiat. Nieustannie wkurzony. Nie szanuje innych. C to za rozkosz przebywa w jego towarzystwie! Rzecz w tym, e kobiety nie lubi rozgniewanych mczyzn. Rozgniewani mczyni przeraaj je, nie czuj si przy nich bezpiecznie. A jeli kobieta nie czuje si bezpiecznie, nie potrafi si podnieci. Jak mona oczekiwa, e otworzy si w ku przed kim, kto kilka godzin wczeniej obrzuca obelgami kelnera? Mczyzna, ktry w rozmowach uywa cikich przeklestw, zniewag i sarkazmu, w kocu przestanie kobiet pociga. Jest co prostackiego w czowieku, ktry nie potrafi zapanowa nad swoim gniewem i pluje wkoo wyzwiskami. Wydaje mu si, e jest macho? Grubo si myli. Jest wrcz przeciwnie. Brak mioci I wreszcie niezawodny sposb na stumienie podniecenia brak mioci. Kiedy kobieta czuje si odepchnita, wyrzucona poza mury emocjonalne, kiedy ma wraenie, e jej potrzeby s ignorowane, jej serce si zamyka. A przekonalimy si ju, e kiedy kobiece serce si zamyka, ciao wkrtce czyni podobnie. Mczyzna moe nauczy si kadej techniki seksualnej, moe sta si najlepszym w wiecie kochankiem pod wzgldem technicznym, jeli jednak kobieta nie czuje si kochana, nie chce te, by on jej dotyka. Jeli nie ma wraenia, e partner wpuci j do swego serca, nie ma ochoty pozwala mu, by wszed w jej ciao.

No c, drodzy czytelnicy, przetrwalicie lektur rozdziau o dwudziestu najskuteczniejszych sposobach na stumienie kobiecego podniecenia. Teraz czeka was nagroda: dwadziecia najskuteczniejszych sposobw rozbudzania kobiecego podniecenia. 15 Dwadziecia najskuteczniejszych sposobw rozbudzania kobiecego podniecenia Jeli chcecie zna prawd, to caa ksika dotyczya sposobw rozbudzania kobiecego podniecenia. adna technika seksualna nie ma tak potnego wpywu na kobiet jak sprawy, ktre wczeniej omawialimy: karmienie jej serca, dawanie jej poczucia bezpieczestwa, cznoci i wasnej wartoci, suchanie jej, wsplne rozmowy. Panowie, jeli przeczytalicie moj ksik i zastosowalicie si do podanych w niej rad, rozdzia ten przypuszczalnie moecie pomin partnerka bdzie tak wdziczna, bdzie czua si tak wielbiona, e rozpynie si z podania. Mimo to zamierzam jednak przedstawi kwestie, ktre kobiety zamieciy na licie dwudziestu najskuteczniejszych sposobw rozbudzania ich podniecenia. Cz dotyczy zachowa poza sypialni, aczkolwiek wikszo zwizana jest bezporednio z seksem. Pary niech przeczytaj ten rozdzia wsplnie najlepiej w ku. Panowie, zapytajcie partnerk, czy zgadza si z pozycjami na licie: Czy numer jeden te ci odpowiada, kochanie?" albo Czy numer sze podnieca ci, tak jak ona pisze?" Niewykluczone, e ukochana doda te wasne propozycje. Panie, zwrcie partnerowi uwag na punkty, na ktrych wam szczeglnie zaley: Och, podoba mi si opis numeru czternacie. Brzmi zachcajco." Nie zapomnijcie te pochwali go za to, co ju robi wietnie: Jeste specjalist od numeru dwa, najdroszy." Dziki temu ochoczo skorzysta rwnie z innych propozycji. Ju sama lektura tego rozdziau ogromnie podnieca. Dobrej zabawy! 422 WIEDZA O SEKSIE Dwadziecia najskuteczniejszych sposobw rozbudzania kobiecego podniecenia 1. Uprawianie mioci bez popiechu, 2. Rozmowy w ku. 3. Umiejtne pocaunki nie tylko w usta, 4. Okazywanie mioci spojrzeniem. 5. Powolne rozbieranie kobiety. 6. Umiejtne pieszczoty. 7. Dotykanie wosw kobiety. 8. Seks oralny. 9. Dawanie kobiecie do zrozumienia, e jest podana w ku i poza nim. 10. Znajomo kobiecego ciaa, 11. Wiedza o tym, jak pobudzi kobiet seksualnie. 12. Nawyk przygotowywania si do seksu. 13. Sprawianie, e kobieta czuje si pikna.

14. Masa. 15. Pieszczoty i trzymanie kobiety za rk podczas seksu. 16. Przytulanie kobiety. 17. Traktowanie partnerki tak jak na pocztku znajomoci. 18. Sprawianie, by kobieta czua, e jest t jedn jedyn. 19. Wiara, e mio partnerki jest najwaniejsza i wszystkiemu nadaje warto. 20. Mio. Uprawianie mioci bez popiechu On jej pragnie ona o tym wiemimo to si nie pieszy. Jego usta muskaj jej twarz, oczy, a ona nie moe si doczeka, kiedy wreszcie odnajd jej wargi. Jego donie bdz po caym jej ciele, nie dotykaj jednak miejsc, ktre jak wie, wzbudziyby gwatown reakcj, i wkrtce ona rozpaczliwie pragnie pieszczot intymnych. On jednak wci si od nich powstrzymuje, czekajc, a jej podanie tak wzronie, e nie bdzie moga go znie. JAK ROZBUDZI KOBIECE PODNIECENIE 423 To opis dozna kobiety, ktra kocha si z mczyzn dalekim od jakiegokolwiek popiechu. Jego zachowanie sprawia, e ona go pragnie, e nie moe doczeka si chwili, gdy mu si? odda. Kiedy pozwalamy, by w ciele powoli narastao podanie, bdzie ono wielkie i dugotrwae, pene namitnoci. Mdry mczyzna unika popiechu w ku. Wie, e jeli kobiecie da czas, by si otworzya, nie bdzie musia dodatkowo jej namawia, bo oboje bd siebie jednakowo poda. Mczynie, ktry znajc sekrety kobiet, potrafi zdoby si na cierpliwo i czuo, ukochana odda si w sposb, w jaki nigdy wczeniej tego nie czynia, co dla obojga bdzie rdem prawdziwej rozkoszy. Rozmowy w ku S razem w ku, tylko we dwoje. On przytulaj, cauje, pieci, ona za zadowolona, zaczyna si odpra. A potem on mwi, jaka jest pikna, jak bardzo tskni za jej ciaem, szepcze o rzeczach, ktre chciaby z ni zrobi. I nage przestaje jej wystarcza sama jego blisko. Pragnie si z nim kocha jego sowa rozpaliy w niej podanie. Czy wiecie, panowie, jak bardzo kobiety pragn waszych sw? Mczyzn podniecaj obrazy i dotyk, kobiety natomiast uczucia i myli. Sowa dziaaj na nie niczym afrodyzjak. Komunikuj o podaniu partnera. Otwieraj przed nim wszystkie zamknite w umyle kobiet drzwi. Sowa s jak wiatr, wznoszcy fale na oceanie uczu i podania. W morzu woda jest zawsze, lecz w ruch wprawia j wiatr, budzc z upienia. Pragnienie mczyzny take obecne jest zawsze w umyle kobiety, ale to jego sowa je wyzwalaj, zmieniajc w podanie. Tak wic mw, drogi czytelniku, do swojej partnerki przed zblieniem, w chwilach najbardziej intymnych. Mw, co czujesz, jak wyglda ukochana, czego od niej oczekujesz, jak ogromnie lubisz si z ni kocha. Niech te 424 WJEDZA O SEKSIE

sowa wyraaj^ mio, s jak pieszczota bo dziki nim kobieta czuje si bezpieczna, kochana i wielbiona. I bez reszty twojaUmiejtne pocaunki nie tylko w usta Wyobramy sobie pocaunki jako prezenty pozostawione na skrze kochanki jej twarzy, oczach, szyi, ramionach, plecach, brzuchu, udach, doniach, wszdzie. Takie lekkie, agodne, niespieszne pocaunki wywieraj na kobiety magiczny wpyW uwielbiaj je, bo wiedz, e ich celem nie jest przygotowanie" do stosunku, lecz s darem. Kobiety lubi by caowane nie tylko w usta. Lubi czue, sodkie pocaunki, ktre wydaj si prowadzi donikd. Pocaunki budz kobiece ciaa. Kiedy mczyzna cauje je Od gowy do palcw u stp, kobieta otwiera si na przyjcie go. Mwi si, e usta s wrotami duszy. Tak oto caujc partner wchodzi w dusz kobiety. Na dugo przed waciwym stosunkiem penetruje j mioci i sodycz pocaunkw. Jeli mczyzna wie, jak w ten sposb caowa kobiet, moe zupenie pomija jej strefy erogenne a jednak zanim skoczy* ona bdzie podniecona, wilgotna i spragniona tylko jego. Okazywanie mioci spojrzeniem Nic tak silnie nie dziaa na kobiet jak ukochany mczyzna gboko spogldajcy jej w oczy. Ma wwczas wraenie, e 2 Jego oczu do jej serca przepywa strumie energii miosnej, niczym lawa toczca si po ziemi. Jedno spojrzenie moe podnieci j mocniej ni najbardziej wyrafinowana pieszczota. Uprawiajc seks mczyzna powinien spoglda na partnerk, pozwalajc jej zobaczy podanie w swoim wzroku. Mczyzna, ktry wie, jak patrze na kobiet? JAK ROZBUDZI KOBIECE PODNIECENIE 425 z mioci, budzi w niej poczucie, e jest gbiej kochana, , ni gdyby da jej najwspanialszy prezent lub wyzna swoje oddanie najpikniejszymi sowami. Powolne rozbieranie kobiety Kady, kto kiedykolwiek oglda dobry film erotyczny, zauway, e jest w nim duga scena, w ktrej mczyzna powoli rozbiera kobiet. Kamera skupia si na jego doniach, gdy rozpina jej bluzk, gdy zdejmuje biuteri, gdy zsuwa spdnic. Pniej nastpuje przerwa, w czasie ktrej cauje j, wci ubran w figi i stanik. Nim na ekranie pojawi si naga kobieta, energia erotyczna osiga ju szczyt. Czsto odbieramy sobie okazj tego rodzaju przey zmysowych, kadc si od razu nago do ka z partnerem. A kobiety uwielbiaj by uwodzone powolnym rozbieraniem. Kiedy partner z czuoci zdejmuje z niej poszczeglne czci ubrania, jest czas na to, by wyzwoli si jej erotyzm. A jeli robi to dostatecznie wolno, niewykluczone, e ogarnie j taka dza, i sama zacznie z siebie zrywa ubranie tak silnie to na ni dziaa. Rozbieranie partnerki nie musi wcale stanowi punktu obowizkowego. Czasami jednak jest to doskonaa scena otwierajca nasz wasny film erotyczny. Co bym zrobi,

gdybym reyserowa taki film? Co bym mwi podczas rozbierania? Po pierwszej prbie on moe okaza si mistrzem sztuki rozbierania a ona bdzie go za to kocha. Umiejtne pieszczoty Jeli kiedykolwiek obserwowalicie dwie kobiety uprawiajce seks, z pewnoci waszej uwagi nie uszy ich pieszczoty: lekkie, prowokacyjne municia ciaa partnerki, ktre nie kieruj si wprost do stref erogennych, lecz je okraj, zbliaj si do nich, ale zaraz cofaj. Dlaczego tak wobec siebie postpuj? Poniewa jako kobiety dobrze 426 WIEDZA O SEKSIE wiedz, czego partnerka oczekuje, co najbardziej j podnieci. Mczyni powinni wycign z tego wnioski. Kobiety uwielbiaj takie prowokacyjne pieszczoty. W rzeczywistoci stymulacja bezporednia, zwaszcza na pocztku^ o wiele mniej je podnieca. Kobiety wzdychaj rozczarowane, gdy partner kieruje si wprost ku sutkom albo echtaczce omija najlepsz cz. Przypomnijmy sobie porwnanie z ogniem: wpierw uywamy podpaki, a dopiero potem dorzucamy wielkie polana. To samo odnosi si do dotyku. Im dusze bd te prowokacyjne pieszczoty, tym wikszy wybuchnie pomie podania. Nie minie wiele czasu, a ona zacznie go baga, by dotkn jej w te szczeglne miejsca, sama zapie jego do i tam pooy tak bardzo bdzie podniecona. Dotykanie wosw kobiety Oto propozycja czynnoci prostej, a niezwykle skutecznej: pogadzi kobiet po wosach, gdy okazuje si jej uczucie lub podczas zblienia. Kobiety uwielbiaj, gdy mczyzna gadzi je po wosach albo si nimi bawi. Mczyni rzadko to sobie uwiadamiaj, poniewa sami zazwyczaj strzyg si krtko. W dotykaniu wosw tkwi jednak spory potencja seksualny. Niektre kobiety uwielbiaj, gdy partner wolno, delikatnie szczotkuje im wosy uwaaj to za form gry wstpnej. Inne podnieca, gdy im je myje. Wiele kobiet lubi, gdy w czasie stosunku partner wsuwa palce w ich wosy. Kady mczyzna powinien dowiedzie si, co jego partnerka lubi najbardziej. Uwierzcie mi, jej wosy s szczegln stref erogenn, ktrej nie naley zaniedbywa. JAK ROZBUDZI KOBIECE PODNIECENIE 427 Seks oralny Kwesti t omawialimy ju wczeniej, nie zaszkodzi jednak powtrzy raz jeszcze. Jak stwierdziam, kobieta traci ochot na seks, gdy wie, e partner nie lubi sprawia jej przyjemnoci oralnie. Jeli jednak lubi okazywa jej mio w taki sposb, czuje do niego wielki pocig i zazwyczaj wprost nie moe doczeka si chwili, gdy znowu bd si kocha. adna pieszczota nie jest rwnie osobista i czua jak ta, gdy ukochany mczyzna cauje partnerk w t najbardziej delikatn i intymn cz jej ciaa. Kiedy robi to z mioci, uwielbieniem, podziwem, zamienia ko w otarz, a kobiet w bogini. C wicej mog tu doda?

Dawanie kobiecie do zrozumienia, e jest podana w ku i poza nim Jest co pierwotnego i potnego w doznaniach kobiety, gdy z ust ukochanego syszy: Pragn ci." Sowa te przejmuj j dreszczem rozkoszy. Sprawiaj, e jej ciao reaguje, otwieraj sekretne wrota, budz podanie. Wane jest, by on powiedzia to na dugo przed stosunkiem. Sowa bd penetrowa jej umys i przygotuj j na wszystko, co bdzie potem. A pniej niech powtrzy to, gdy znajd si oboje w ku. Sowa uwolni podanie, tak e ona z rozkosz odda mu si bez reszty. Znajomo kobiecego ciaa Skoro mczyzna, ktry nie zna kobiecego ciaa, tumi w partnerce podniecenie, to mczyzna bdcy mistrzem w dostarczaniu kobiecie rozkoszy dziaa na ni zupenie odwrotnie. Jest co dajcego otuch w seksie uprawianym z ukochanym mczyzn, ktry o sposobach zaspokojenia kobiety wie wszystko. To jak pjcie do 428 WIEDZA O SEKSIE pierwszorzdnej restauracji z niecierpliwoci wyczekujemy chwili, gdy przekroczymy jej prg. Kiedy wic kobieta wie bez cienia wtpliwoci, e partner jest specjalist od kochania i wielbienia jej ciaa, z niecierpliwoci wyczekuje chwili, gdy przekroczy z nim prg sypialni. Wiedza o tym, jak pobudzi kobiet seksualnie Niektrzy mczyni maj talent do robienia wszystkiego le i zniechcania partnerki, nawet jeli na pocztku miaa ochot na seks. Inni z kolei posiedli wspania zdolno sprawiania, by partnerka czua si odprona i wolna od wszelkich oporw. Kiedy kobieta ma wiadomo, e partner wie, jak wprowadzi j w nastrj do mioci fizycznej, wierzy mu w najbardziej intymnym tego sowa znaczeniu. Co zrobi, by pobudzi kobiet seksualnie? Naturalnie wszystko, o czym mowa bya w tej ksice. Poza tym kada kobieta ma swoje potrzeby; jeli zostan zaspokojone, pozwol jej uwolni swoj seksualno. Zadaniem partnera jest odkrycie tych potrzeb. Moe potrzebuje czasu dla siebie przed uprawianiem mioci. Moe chwili rozmowy w ku. Moe rozgrzewa si, najpierw dajc partnerowi rozkosz i nie czujc przymusu, by od razu si podnieci. Poznanie tych sekretw otworzy przed mczyzn drzwi do seksualnoci partnerki. W razie wtpliwoci najlepiej j o nie zapyta bdzie szczliwa, udzielajc odpowiedzi. Nawyk przygotowywania si do seksu Wyobramy sobie, e zaprosilimy gocia na obiad. Przychodzi w popiechu, jest zmczony i nieuczesany, pachnie, jakby potrzebowa prysznica. Od progu zaczyna narzeka na kopoty i prawie nie dostrzega wysikw, jakie woyliJAK ROZBUDZI KOBIECE PODNIECENIE 429 my w nakrycie stou, uoenie kwiatw w wazonie, przygotowanie posiku. Co bymy czuli? Ochot, by wzi talerz i rzuci mu zawarto w twarz.

Kochanie si jest niczym zaproszenie na uczt a partnerka stanowi danie gwne! Kiedy wic przybywa mczyzna, ktry na to szczeglne wydarzenie si starannie przygotowa, kobieta czuje si kochana i doceniana, a std ju tylko krok do podniecenia. Tak wic to naprawd proste. Przygotowanie si oznacza wzicie prysznica, skropienie si wod kolosk, zmian ubrania, moe nawet zapalenie wiec w sypialni czy nastawienie ulubionej pyty. Nie trzeba robi tego zawsze, wystarczy raz na jaki czas partnerka bdzie czua, e on ceni sobie zaproszenie, by dzieli z nim ko i ciao. Sprawianie, e kobieta czuje si pikna Zdradz wam sekret: kiedy kobieta wierzy, e partner uwaa j za pikn, wwczas rozkwita. Kiedy wierzy, e on kocha jej twarz, ciao, zapach, smak, sposb poruszania si i wszystko inne, zmienia si w bogini mioci. A kiedy wierzy, e on uwielbia si z ni kocha, zmienia si w bogini seksu. Skd kobieta wie o tym? On musi jej to mwi nie raz na jaki czas, ale cigle: w ku i poza nim. Im czciej bdzie syszaa, jak pikna jest w jego oczach, tym bardziej bdzie janiaa. Mam wielkie szczcie, bo mj partner sprawia, e czuj si najpikniejsz kobiet wiata. Gdy mam na sobie stare ubranie, mwi mi, e wygldam wspaniale. Kiedy spotyka mnie po rozce godzinnej, dziennej, tygodniowej patrzy na mnie tak, jakby w yciu nie widzia nic rwnie piknego i mwi mi to. Kiedy jestemy w ku... c, to sprawa osobista, powiedzmy tylko, e z nikim nie czuam si tak pikna i godna podania jak z nim. Wczeniej aden mczyzna nie ofiarowa mi takiego daru poczucia, e jestem uwielbiana. To dar bezcenny, 430 WIEDZA O SEKSIE dziki niemu zmieniam si. Niech dar ten stanie si udziaem kadej kobiety, by moga rozkwitn i speni marzenia mczyzny. Masa Dotyk jest jzykiem mioci. To jzyk bez sw, zasad, form. Serce przemawia poprzez donie, przekazujc ukochanej uczucia, ktrych niepodobna uj w sowa. Czue pogaskanie po twarzy, zmysowa pieszczota plecw, przesuwanie palcami po brzuchu gesty te wznosz si ponad ograniczenia jzyka mwionego i przekazuj partnerce informacj o podaniu, potrzebach, emocjach z wiksz moc i wyraniej ni jakiekolwiek sowa. Donie nie s jedynie czci koczyn. To przekaniki potnej energii yciowej, ktra przepywa przez ciao. Medycyna wschodnia tumaczy, e istniej setki meridianw, czyli drg przepywu energii yciowej, niczym autostrady przecinajcych ludzkie ciao, z ktrych wiele koczy si w opuszkach palcw. Oznacza to, e donie przekaza mog niezwyke iloci energii. Dlatego dotyk jest tak potny: kiedy dotykamy partnera, donie nie tylko stymuluj zakoczenia nerwowe wywoujce uczucie przyjemnoci, w rzeczywistoci przesyaj do jego ciaa energi yciow.

Jednym z najpikniejszych sposobw okazania partnerce mioci jest masa. Mio pynie z serca do doni, ona za czuje, jakby donie ukochanego naadowane byy elektrycznoci; kady ruch sprawia, e doznaje pieszczoty, jakiej dotd nie doznawaa. Kiedy mczyzna dotykiem chce okaza kobiecie uwielbienie a nie traktuje tego jedynie jako gry wstpnej ona odczuje jego mio, serce, dusz przenikajc do jej ciaa. Masowanie kochanki jest sposobem uprawiania mioci. On jest dawc, ona odbiorc. Dziki temu moe si odpry, otworzy i docenia okazywan jej uwag nie wspominajc ju o tym, jak fantastycznie bdzie si czua! JAK ROZBUDZI KOBIECE PODNIECENIE 431 Pieszczoty i trzymanie kobiety za rk w intymnych chwilach Mczyzna i kobieta namitnie si kochaj. On jest na niej i wewntrz niej, poruszajc si w rytm ekstazy. Nagle sigapo jej donie i spata palce. Ona patrzy na niego i umiecha si, bo gest ten jest bardziej intymny od jakiegokolwiek aktu stymulacji seksualnej. W doniach jest co osobistego, czuego. Jake czsto kochajc si zaniedbujemy donie partnera dla innych, silniej reagujcych czci ciaa. Jednake chwile, w ktrych je dotykamy, mog by chwilami najwikszej intymnoci. Kobiety wielekro mi powtarzaj, e bardzo lubi, kiedy mczyzna pamita w ku o ich doniach, caujc je, przytulajc do twarzy, trzymajc. Ona moe by pogrona w swoim wiecie namitnoci, on w swoim, kiedy jednak w takiej chwili siga po jej do, to tak jakby mwi: Jestem z tob, kochana, odczuj moj mio." Niechaj siga po jej do, gdy uprawiaj mio francusk, gdy si cauj, gdy on jest w JKJ wntrzu i gdy osigaj orgazm, a take potem gdy le jedno obok drugiego. Przytulanie kobiety Wyjanijmy sobie jedno: dla kobiet przytulanie jest odmian aktywnoci seksualnej. To forma intymnoci; jeli uprawia si j prawidowo, moe prowadzi wprost do seksu. Niestety jednak wikszo mczyzn nie docenia przytulania, uwaajc je za neutralne okazywanie uczucia, ktre waciwe jest rano lub w te wieczory, gdy seks nie wchodzi w gr. Nic bardziej bdnego! Przytulanie to wspaniaa forma gry wstpnej. Dlaczego kobiety tak czsto proponuj: Poprzytulajmy si"? Dla mczyzn znaczy to: Dzi wieczorem seks mnie nie interesuje", podczas gdy prawidowe tumaczenie brzmi: Moe seks mnie interesuje, moe nie poprzytulajmy si najpierw i wtedy si 432 WIEDZA O SEKSIE JAK ROZBUDZI KOBIECE PODNIECENIE 433 przekonam" albo Chyba nie jestem w nastroju, ale jeli mio si poprzytulamy, to jest szansa, e bd." Kobiety kochaj mczyzn, ktrzy lubi si przytula. Czuj si przy nich bezpiecznie, czuj si kochane, i to niezalenie od tego, czy chc uprawia seks czy nie. I naturalnie to wywouje w nich ochot na seks! Jeli

sprbujesz, moesz si zdziwi, ile w tym seksu! Traktowanie partnerki tak jak na pocztku znajomoci Sztuka codziennego spogldania na partnerk wieym wzrokiem to cudowna rzecz. Nazwaam j patrzeniem oczyma mioci". Oznacza to traktowanie ukochanej osoby w taki sam sposb jak na pocztku znajomoci. Pamitasz? Kada wsplnie spdzona chwila budzia w tobie zachwyt. Nie moge si powstrzyma od powtarzania, jak bardzo j kochasz i jakim jeste szczciarzem. Zapraszae j na randki. Przynosie jej kwiaty i dawae karty. Posyae e-maile. Robie wszystko, by bya szczliwa. Mczyni wiedz, jak to robi. Najwaniejsze, by nie bra obecnoci partnerki za pewnik. Niech wic do ony czy narzeczonej odnosz si tak, jakby bya kobiet, ktr chc uwie, kobiet, z ktr pragn spdzi ycie, i dlatego zrobi wszystko, by nie odebra jej inny mczyzna; niech odnosz si do niej jak do osoby kochanej ponad cay wiat. Im czciej mczyzna bdzie tak postpowa, tym wikszej zazna mioci i tym szybciej uszczliwi partnerk. Sprawianie, by kobieta czua, e jest t jedn jedyn Oto, co pragnie partnerowi powiedzie kobieta: Kiedy wiem, e jestem jedyn, ktrej pragniesz, mog ci si odda bez reszty. Kiedy wiem, e o mnie jednej tylko mylisz, mog odda ci si bez reszty. Kiedy wiem, e ze mn jedn dzielisz si swoimi odczuciami, mog ci si odda bez reszty. Kiedy wiem, e mnie jedn tylko caujesz i piecisz, ze mn jedn si kochasz, mog cisie odda bez reszty. Kiedy wiem, e tylko ze mn pisz w nocy, mog ci si odda bez reszty. Kiedy wiem, e przy mnie jednej chcesz si budzi co rano, mog ci si odda bez reszty. Spraw, bym czul, e jestem dla ciebie t jedyn, a bd ci kochaa jako jedynego w moim yciu mczyzn. Wiara, e mio partnerki jest najwaniejsza i wszystkiemu nadaje warto Czego kobieta pragnie najbardziej? By wszystko, co robi partner, robi ze wzgldu na ni. Nic nie jest w stanie wzbudzi w niej tak gbokiego poczucia, e jest kochana i doceniana. Kobieta pragnie by t czci ycia partnera, ktra nadaje mu sens, ktra sprawia, e poraki i sukcesy nabieraj znaczenia. Kiedy wie, e ukochany tak o niej myli, ma poczucie osignicia celu i szczerej satysfakcji. Mio W ostatecznym rozrachunku to serce, a nie ciao jest rdem prawdziwej namitnoci. W niewidzialnym krlestwie, z ktrego pochodz wszelkie emocje, jest te ocean namitnoci nie poruszy go ani odpowiedni dotyk, ani wyrafinowana pieszczota, lecz mio pynca z serca ukochanej osoby. Mczyni, kochajcie kobiety. J Zakoczenie Pisanie ksiki jest dla mnie niczym prowadzca do tajemniczego miejsca W

Wio, ze musz tam dotrze cho tam znajd. Wiem tez, ze z podroy tej trudna podr trzu wn CQ wrod niosc prawd, mdro i inspiracj ty^ ktorzv na n? czekaj, obawiam si jednak, e mog ^odkry niczego prawdziwie wartociowego i rozczaruj? \vszys4ich ktrych prosiam o pomoc. Podr wymaga wielkiej' siy uporu i odwagi, zarwno ode mnie, jakj^^ bliskich; lecz nie wiem, jak przygotowa si na ^a ia toK czekaj mnie w przyszoci. Kiedy wic wy^^ w'droe mog jedynie uzbroi si w wiar, e ; poptQwadzona b ^ we waciwym kierunku ze odkryj to, CQ innam odkry, ze odnajd sposb na wydoby^ * z j bin mojego wntrza i podzielenie si z inny^ JJ . *ro_ zumieniem i mioci. Podr z niniejsz ksik rozpocza sj? jako przyoda w ktr wkroczyam z ufnoci. Na poc*tku ^J^.^ jedynie, by gosy dziesitek tysicy kobiet) ktr^ UcZylam i od ktrych si uczyam, za moim porednk trafi[v do . . , r-r* . . ^ t W tli LI CUllj U.V/ serc ich partnerw. Taka przywiecaa t^ . . nake jak w przypadku kadej pielgrzy^ eno ' przydarzyo mi si o wiele wicej: Kiedy pisaam t ksik, wzrosy jesz^. moja zrozumienie i uznanie dla mczyzn. K^ , . _ , . . , . t j VQntemplowaam , . . , . t j bowiem ich serca i umysy, dzie po ,,.... . u znale waciwe sowa, by uj to, co , ... .. , . . . ., , , dzie im o mioci i tajnikach natury k pra . .^gne -i i _ usiowaam am powiei ZAKOCZENIE 435 was, panowie, i odczuam do gbi. Przez cae moje ycie kochaam mczyzn, obdarzaam ich, pakaam z ich powodu, zwracaam si do nich, leczyam z zawodw miosnych, uczyam si od nich, nigdy jednak nie odwracaam si od nich na dobre. Mam nadziej, e odnalelicie, panowie, w tej ksice moj szczer mio i zaangaowanie. W podjtej podry zaczam rwnie odczuwa wiksz mio, podziw i wdziczno dla kobiet mogabym doda, e take dla siebie. Nasza zdolno kochania jest ogromna, nasza gotowo do ponawiania prb wiadczy o odwadze. Teraz bardziej ni kiedykolwiek przekonana jestem, e wszystkie pragniemy dowiadczy harmonii i jednoci z ukochanym mczyzn, ofiarowujc mu przy

tym szczcie. Piszc zawsze, w kadej chwili, czuj blisko moich czytelnikw. Odczuwam wasz bl, wasze obawy i rozczarowania. Odczuwam wasze marzenia, zdecydowanie, gd prawdy. Mam nadziej, drogie siostry, e odwracajc kolejne stronice pojycie moje intencje, e stao si dla was jasne, i pragn by waszym zwierciadem, waszym gosem, mostem, ktry czy serce kadej z was z sercem ukochanego. Czy wyjawiam to, co chciaycie wyjawi? Czy powiedziaam waszemu ukochanemu to, co pragnycie mu powiedzie? To wanie prbowaam zrobi. Podr dla mnie dobiega ju niemal celu. Teraz was, uzbrojonych w now wiedz, czeka podr podr Mioci. I podobnie jak moja ta te wymaga ogromnej odwagi, uporu i niezomnej wiary. Czasami poczujecie si zagubieni, niepewni celu. Czasami ogarnie was zmczenie i bdziecie zadawa sobie pytanie, po co w ogle wyruszylicie w drog. Jednake bd te chwile wielkiej radoci, niezwykych olnie i niewyobraalnej sodyczy, gdy Mio zmienia ludzi jak nic innego na tym wiecie. I tak samo jak ja zadziwiona jestem, e ta ksika wreszcie wyonia si i przybraa odpowiedni ksztat, pewnego dnia wy te wyonicie si uksztatowani z tego rozdziau waszego ycia. 436 SEKRETY KOBIET I uwiadomicie sobie, jak ja wci sobie uwiadamiam, e poprzez trudnoci i sukcesy podr nauczya was, i wasza zdolno do mioci jest wiksza, ni kiedykolwiek podejrzewalicie. A w kocu poczujecie, e mio, ktra w was ponie, jest prawdziwym darem, przyrzeczon premi, ostateczn nagrod za podjcie podry uwicon i tajemnicz ciek Mioci. Nigdy, przenigdy nie rezygnujcie z Mioci, drodzy Przyjaciele. Barbara De Angelis 27 lutego 2001