DZIŚ Książka: Podatek JUTRO nowe prawo

od towarów i usług Zmiany w emeryturach

ustawa po zmianach z komentarzem eksperta w 2009 roku wzrost
Książka dostępna w punktach sprzedaży i dla prenumeratorów wersji Premium sprzedaży GP
o 9,6%
listopad 2008 do 2007
dane wg ZKDP

Największy dziennik gospodarczy

ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 NR 4 (2380) ROK 15 CENA 5,99 ZŁ (W TYM 7 PROC. VAT) GAZETAPR AWNA.PL /24H

GOSPODARKA PRACA NOWE OBOWIĄZKI BHP W KODEKSIE PRACY

■ Wzrost PKB w 2009 roku nie
będzie większy niż 2 proc.

SAMOZATRUDNIENIE
strony A2–A3 Przymus zatrudnienia
■ Na otwarcie okienka
kasowego wystarczy 5 tys. zł
strony A7–A8
specjalisty od pożaru
■ Zasiłki chorobowe w 2009
roku będą dłuższe strona A9
FINANSE
uderzy w małe firmy
■ Union Investment – najlepszy
TFI w 2008 roku. strona A9

Biznes i energia
J uż od 18 stycznia każdy pra-
codawca – nawet taki, który
zatrudnia jedną osobę –
musi wyznaczyć pracownika od-
powiedzialnego za ochronę
Współpraca może być wstępem przeciwpożarową, ewakuację
do fuzji strona B1 i udzielenie pierwszej pomocy.
Problem w tym, że zgodnie
z przepisami o ochronie przeciw-
PODATKI pożarowej taka osoba musi po-
■ UMOWY ZLECENIA siadać odpowiednie kwalifikacje
wykonane w 2008, ale opłacone – co najmniej średnie wykształ-
w 2009 roku, będą rozliczane cenie oraz ukończone szkolenie
w przyszłym roku. strona 5 na inspektora ochrony przeciw-
pożarowej (obecnie kosztuje ono
PRACA 1,2 tys. zł). Oznacza to, że firmy,
■ SPECJALNE EMERYTURY które będą musiały sprostać no-
dla nauczycieli powinny być wyższe
– uważają posłowie. strona 10
wym wymogom, poniosą ogrom-
ne koszty. A za nieprzestrzeganie
przepisów dotyczących bhp gro-
zi im kara do 30 tys. zł.
Zdaniem ekspertów ds. bhp
tylko nieliczni pracodawcy zdają
sobie sprawę z konieczności
wdrożenia nowych obowiązków.
Wskazują też, że na rynku może
zabraknąć osób z odpowiednimi
kwalifikacjami, zwłaszcza że
w przyszłym roku uprawnienia
takie stracą wszyscy inspektorzy
bhp przeszkoleni przed 15 listo-
pada 2005 r.
Możliwe, że w obawie przed
karami nakładanymi przez Pań-
stwową Inspekcję Pracy i sądy
nawet kilkanaście firm będzie
zatrudniać na część etatu jedną
osobę, która posiada uprawnie-
nia. Aby uniknąć takich sytu-
acji, pracodawcy chcą zwięk-
szenia liczby szkoleń prowa-
dzonych przez Państwową
Straż Pożarną.
Kierowany przez Jolantę Fe-
dak resort pracy, który był ini-
cjatorem zmian, potwierdził
w piśmie do GP, że firmy muszą
zatrudniać odpowiednio prze-
szkolone osoby.■
strony 2 i 8

PRAWO PRAWO GOSPODARKA

■ MINISTER FINANSÓW
będzie mógł udzielić gwarancji Kary majątkowe dla urzędników Nie warto zmieniać sprzedawcy prądu
niewypłacalnym instytucjom
strona 12 sparaliżują administrację
finansowym.

■ USTAWA O ODROLNIENIU
Z atwierdzone dotychczas przez
Urząd Regulacji Energetyki ceny
sprzedaży prądu na ten rok, to zawarte
w nich ceny będą wyższe niż zatwierdzo-

gruntów w miastach wymusi na

samorządach korektę planów
U rzędnicy będą karani
finansowo za decyzje
wydane z rażącym narusze-
zagospodarowania. strona 12 niem prawa. Może to spowo-
dować paraliż decyzyjny
PRAWO NA CO DZIEŃ w urzędach. Osoby odpowie-
Kiedy warto zmienić OFE i jak to dzialne za podejmowanie de-
zrobić strona 14 cyzji będą odkładać do szu-
flady trudniejsze sprawy.
Nowa ustawa o odpowie-
GP RADZI dzialności funkcjonariuszy
Jak w 2009 roku nie płacić publicznych za szkody prze-
podatku od spadków widuje, że po stwierdzeniu
i darowizn strona 15 błędnej decyzji nastąpi pro-
cedura wyjaśniająca, czy
urzędnik ponosi za nią winę.
www.forsal.pl Do tej pory konsekwencje
Raport o rynku gazu błędów urzędników obciąża-
Nakład: 150 910
się zmieni, część kosztów po-
niesie funkcjonariusz.
Zdaniem prof. Huberta Iz-
debskiego procedura docho-
dzenia winy urzędnika jest
skomplikowana i wymaga
prowadzenia dwóch postę-
powań. Będzie ona trwać na-
wet kilka lat – dodaje Iwona
Gintowt, wiceprezes Proku-
ratorii Generalnej Skarbu
Państwa. – Będzie wymagać
wydania dwóch wyroków są-
dowych: przyznającego od-
szkodowanie od Skarbu Pań-
stwa i zasądzającego karę dla
funkcjonariusza – dodaje.■
prądu dla gospodarstw domowych na
2009 rok nie różnią się u różnych sprze-
dawców nawet o 1 grosz. Sprzedawcy
ne przez regulatora. To jednak oznacza,
że podobnie jak w 2008 roku gospodar-
stwom domowym nie będzie się opłaca-
zaś twierdzą, że będą tracić, sprzedając ło zmieniać sprzedawcy.■
prąd po takich cenach. Jeśli nawet
w ogóle pojawią się ogólnopolskie oferty strony A2 i A4
TEMAT DNIA
Raport GP: kto odpowiada za skutki zimy
Z a wypadek, który zdarzył się na nie-
odśnieżonych przystankach, odpo-
wiadają użytkujący je przedsiębiorcy.
wadzącego odwołać lekcje, gdy tempera-
tura zewnętrzna mierzona o godz. 21
w dwóch poprzednich dniach wyniosła
Obowiązek usunięcia śniegu z chodnika minus 15 stopni Celsjusza.■
ciąży na właścicielu nieruchomości. Dy-

w Polsce i na świecie ły Skarb Państwa. Teraz to strony 2 i 11 rektor szkoły może za zgodą organu pro- strony 2–3

reklama
Tygodnik Prawa PODATKI
Administracyjnego
Mut 1

■ Prawa i obowiązki
Podatnicy zapłacą
Nr indeksu 348 066

pracowników wyższe grzywny

samorządowych
■ Dotacje rozwojowe
z budżetu Unii W raz z podwyżką płacy mi-
nimalnej, która w 2009
roku wynosi 1276 zł, zwiększyły
się grzywny skarbowe. Podatnicy
ISSN 1232–6712

mogą zostać ukarani za przestęp-

stwo nawet 12 mln zł grzywny,
a za wykroczenie kwotą 25 tys.
zł. Fiskus będzie mógł nałożyć
mandat w wysokości 2552 zł.■

strona 4
2 | ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4
BLOGI Gazety Prawnej
www.gazetaprawna.pl/blogi
komentarze redakcji
PRACA
Strażak w firmie
a dwa tygodnie najbardziej
Z poszukiwanym pracownikiem
w Polsce może być osoba, któ-
ra ukończyła szkolenie na inspektora
ochrony przeciwpożarowej. Od 19
stycznia każdy pracodawca będzie
musiał zatrudniać osobę, która po-
siada takie uprawnienia.
Jak łatwo się domyślić, pomysł, aby
w każdej firmie pracował strażak,
narodził się w Brukseli. Polska, pod
groźbą kar finansowych, musiała
dostosować się do kolejnego przepi-
su. Może pracownicy poczują się
bezpieczniej w obecności inspekto-
ra. Dla pracodawców może być to
jednak prawdziwy problem, gdyż
będą musieli dodatkowo zatrudnić
osobę, która posiada takie kwalifi-
kacje, lub przeszkolić swojego pod-
władnego. A na zapobiegliwości UE
najwięcej skorzystają firmy konsul-
ŁUKASZ tingowe, osoby, które już posiadają
GUZA tytuł inspektora, i… Straż Pożarna,
lukasz.guza jako jedyna może go bowiem przy-
@infor.pl znawać.■ strona 8
Drugi z serii e-poradników Gazety Prawnej
Dla kogo wcześniejsza
emerytura
po 2008 roku
190 stron
przepisów,
porad
i komentarzy
Książka w cenie 9,99 zł w wersji pdf
do nabycia w sklepie internetowym:
www.gazetaprawna.pl/e-poradnik
lub www.inforbook.pl
Musisz ją mieć w swojej bibliotece!
PRAWO
Urzędniczy paraliż
a Wiejskiej coraz częściej
N tworzy się ustawy tylko dla-
tego, że nie potrafimy korzy-
stać z ustaw już obowiązujących.
Takim przykładem jest ustawa o od-
powiedzialności majątkowej urzęd-
ników za rażąco błędne decyzje. To
już kolejna próba zamachu na
urzędnicze portfele. Niestety, próba
jest równie nieudana jak wszystkie
poprzednie. Od mnożenia złych
przepisów nie przybędzie odpowie-
dzialności. Więcej może być tylko
w urzędach asekuracji, więcej spy-
chotechniki, więcej decyzyjnego
paraliżu. Dlatego dobrze by było,
by przystępując do reformowania
urzędniczej odpowiedzialności,
wyzbyć się poselskiego romanty-
zmu i odkurzyć jasne, proste i zro-
zumiałe dla każdego przepisy kon-
stytucji, kodeksu cywilnego czy ko-
deksu pracy. Odpowiedzialności
nie można kształtować według po-
ANDRZEJ bożnych życzeń. W prawie to nie
JANKOWSKI cel uświęca środki. To środki po-
andrzej.jankowski winny być tak dobierane, by były
@infor.pl zgodne z celami.■ strona 11
Temat dnia
RAPORT GP | Obowiązki i odpowiedzialność właściciela i zarządcy nieruchomości podczas mrozów
Zima: kto odpowiada za
■ Właściciel musi usunąć śnieg i lód z chodnika wzdłuż swojej nieruchomości
■ Za pozbycie się śniegu i lodu z przystanków odpowiadają przedsiębiorcy je użytkujący
■ Poszkodowany przechodzień musi udowodnić winę odpowiedzialnego za odśnieżanie
Obowiązki właścicieli
nieruchomości
Do obowiązków właściciela
nieruchomości należy uprząt-
nięcie błota, śniegu, lodu i in-
nych zanieczyszczeń z chodni-
ków, które są położone wzdłuż
jego nieruchomości. Chodzi
nie tylko o chodnik przylegają-
cy do budynku, lecz także do
ogrodzenia działki, podwórza
albo ogrodu. Odgarnięty śnieg
należy składować tak, aby nie
powodował zakłóceń w ruchu
pieszym oraz samochodowym.
Za chodnik uznaje się wy-
dzieloną część drogi publicz-
nej, która służy do ruchu pie-
szego i jest położona bezpo-
średnio przy granicy nierucho-
mości. Natomiast właściciel
nie ma obowiązku uprzątać
chodnika, na którym znajduje
się przystanek komunikacyjny,
płatny postój lub miejsca prze-
znaczone do parkowania po-
jazdów.
Obowiązek uprzątnięcia
błota, śniegu i lodu z chodnika
nakłada na właściciela nieru-
chomości ustawa z 13 wrze-
śnia 1996 r. o utrzymaniu po-
rządku w gminach (Dz.U. nr
136, poz. 622 z późn. zm.). Za
odśnieżanie na takich samych
zasadach jak właściciele nieru-
chomości odpowiadają współ-
właściciele, użytkownicy wie-
czyści oraz jednostki organiza-
cyjne i osoby posiadające nie-
ruchomość w zarządzie lub
użytkowaniu, a także inne po-
mioty władające nieruchomo-
ścią.
Podmioty te odpowiadają
też za usunięcie śniegu i sopli
z dachów oraz balkonów.
Spór z gminą o odśnieżanie
Zdarza się, że chodnik bie-
gnie wprawdzie wzdłuż nieru-
chomości, ale nie jest położony
bezpośrednio przy jej granicy.
Taka sytuacja jest wówczas,
gdy do budynku przylegają
trawniki, które są własnością
gminy, a chodnik znajduje się
dopiero za nimi.
– W takim przypadku chod-
nik powinna odśnieżać gmina,
ponieważ nie jest on położony
bezpośrednio przy granicy nie-
ruchomości. Skoro jest odgro-
dzony od niej pasem trawnika,
to dzięki temu właściciel nie-
ruchomości zostaje zwolniony
z obowiązku uprzątania z nie-
go śniegu i lodu – uważa radca
prawny Wojciech Biernacki
z Kancelarii Radców Prawnych
Biernaccy.
Obowiązki właścicieli sklepów
Wprawdzie za nieodśnieżo-
ny chodnik odpowiada gmina
albo właściciel nieruchomości,
to jednak za wypadek, który
zdarzył się wewnątrz budyn-
ku, odpowiada właściciel po-
mieszczenia. Tak jest, gdy wy-
padkowi na mokrej, zabłoco-
nej i zaśnieżonej, a więc śliskiej
posadce w sklepie ulegnie kon-
sument. Bezpośrednim powo-
dem śliskiej posadzki jest na-
niesiony do sklepu z chodnika
śnieg, to jednak odpowiedzial-
ność za wypadek ponosi wła-
ściciel sklepu, który nie dopil-
nował, aby podlegający mu
personel usunął go, wytarł po-
sadzkę i stworzył odpowiednie
warunki bezpiecznego poru-
szania się.
Natomiast uprzątnięcie i po-
zbycie się śniegu i lodu z tram-
wajowych, autobusowych i tro-
lejbusowych przystanków ko-
munikacyjnych oraz z wydzie-
lonych krawężnikiem lub ozna-
kowaniem poziomym torowisk
tramwajów należy do obowiąz-
ków przedsiębiorców, którzy
użytkują tereny służące komu-
nikacji publicznej.
Za co odpowiada zarząd drogi
Obowiązek uprzątnięcia
i pozbycia się śniegu oraz lodu
z dróg publicznych należy do
zarządu drogi, czyli do tego,
kto jest jej właścicielem. Na
przykład właścicielem dróg
krajowych (autostrad, dróg
ekspresowych oraz międzyna-
rodowych) jest Skarb Państwa.
Natomiast drogi wojewódzkie,
powiatowe i gminne należą do
właściwego samorządu woje-
wództwa lub gminy.
Z kolei odśnieżaniem i usu-
waniem lodu z dróg we-
wnętrznych muszą zajmować
się zarządcy terenu, na któ-
rym są one położone. Chodzi
tutaj o drogi na terenie osie-
dli mieszkaniowych, dojazdo-
wych do obiektów, które
użytkują podmioty gospodar-
cze, a także placów przed
WWW.GAZETAPRAWNA.PL
dworcami kolejowymi i auto-
busowymi.
Natomiast ulice położone
w ciągu tych dróg należą do tej
samej kategorii co drogi. Obo-
wiązek odśnieżania ich i odla-
dzania ma ten sam podmiot,
który zajmuje się utrzymaniem
drogi. Ustawa z 21 marca
1985 r. o drogach publicznych
(Dz.U. z 2007 r. nr 19, poz. 115
z późn. zm.) stanowi, że utrzy-
manie drogi oznacza także od-
śnieżanie jej i zwalczanie śli-
skości zimowej.
Uprawnienia ofiary gołoledzi
Przechodzień, który złamał
rękę, nogę lub poniósł inną
szkodę na oblodzonym chod-
niku, ma prawo domagać się
odszkodowania, renty i za-
dośćuczynienia od podmiotu
odpowiedzialnego za odśnie-
żanie i usuwanie lodu z tego
terenu. Właściciele nierucho-
mości, współwłaściciele, użyt-
kownicy wieczyści, jednostki
organizacyjne i osoby posiada-
jące nieruchomość w zarzą-
dzie lub użytkowaniu, a także
inne pomioty władające nią,
gmina, zarząd drogi oraz
przedsiębiorcy, którzy użytku-
ją tereny służące komunikacji
publicznej, odpowiadają na za-
sadzie winy określonej w art.
415 kodeksu cywilnego. Aby
zostali zobowiązani do napra-
wieni szkody, poszkodowany
musi wykazać im, że ze swojej
winy wyrządzili mu szkodę.
– Poszkodowany musi więc
wskazać, kto w rzeczywistości
ponosi winę, oraz wskazać, ja-
kich dopuścił się on zaniedbań
– tłumaczy adwokat Maria
Urbańska z Kancelarii Kosiński
i Wspólnicy. Na przykład za
skutki wypadku na oblodzo-
nym chodniku odpowiada ten,
kto zobowiązał się do sprząta-
nia posesji. Właściciel nieru-
 WWW.GAZETAPRAWNA.PL
JUTRO w Gazecie Prawnej
nowe prawo 2009
wypadki na ulicach
chomości przed odpowie-
dzialnością może bronić się
w ten sposób, iż udowodni, że
zlecił odśnieżanie i usuwanie
lodu oraz sopli z dachu za-
rządcy nieruchomości albo
jednostce sprzątającej – doda-
je Maria Urbańska.
Z kolei radca prawny Piotr
Olczyk z kancelarii Olczyk
& Kubicki przypomina, że
właściciel, który powierzył
wykonywanie odśnieżania in-
nej osobie, odpowiada za wy-
rządzoną przez nią szkodę,
chyba że nie ponosi winy
w wyborze albo gdy wykona-
nie powierzył firmie, która za-
wodowo trudni się taką dzia-
łalnością. Zwraca też uwagę
na to, że przepisy nie precyzu-
ją, po jakim terminie po opa-
dach należy lód i śnieg usu-
nąć. Dlatego w razie wypadku
przechodnia dopiero sąd bę-
dzie musiał rozstrzygnąć, czy
osoba odpowiedzialna za od-
śnieżanie określonego terenu
wykonała wszelkie czynności,
aby go oczyścić. Jego zda-
niem, sąd ustala też, czy oblo-
dzenie nie było jedynie wyni-
kiem nagłej zmiany warun-
ków atmosferycznych, pod-
czas której nie można było
zapewnić skutecznego od-
śnieżenia chodnika i osoba
odpowiedzialna nie dopuściła
się zaniedbań.
Obowiązki
pracodawców
– Pracodawca może wyra-
zić zgodę na nieobecność pra-
cownika, pod warunkiem że
jej przyczyna jest obiektywna
– mówi Agnieszka Lechman-
-Filipiak z DLA Piper Wiater.
Dodaje, że tak może stać
się, gdy pracownik nie miał
możliwości dotrzeć do pracy,
gdyż tory tramwajowe lub ko-
lejowe zostały uszkodzone.
Za czas nieobecności pracow-
nik nie otrzyma jednak wyna-
grodzenia.
– Pracownik może też sko-
rzystać w sytuacji nadzwy-
czajnej z urlopu na żądanie,
jeśli do tej pory go nie wyko-
rzystał – mówi Agnieszka Le-
chman-Filipiak.
Przepisy określają, że tem-
peratura w pomieszczeniach,
w których wykonywana jest
praca, nie może być niższa
niż 14 stopni Celsjusza,
a w biurze nie może spaść po-
niżej 18 stopni (par. 30 roz-
porządzenie ministra pracy
i polityki socjalnej z 26 wrze-
śnia 1997 r. w sprawie ogól-
nych przepisów bezpieczeń-
stwa i higieny pracy (t.j.
Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz.
1650 z późn. zm.).
Pracodawca musi zapew-
nić pracownikom wykonują-
cym swoje obowiązki na
otwartej przestrzeni pomiesz-
czenie, w którym mogą się
schronić przed opadami,
ogrzać czy zmienić odzież.
Temat dnia ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 | 3
Zmiany w zasadach przechodzenia na emeryturę
■ kiedy ZUS wypłaci emeryturę bez rozwiązania stosunku pracy ■ nowe przepisy dotyczące
część 1 emerytur kapitałowych ■ zasady wypłacania emerytur przez otwarte fundusze emerytalne
Rozmawiamy z JOANNĄ AGACKĄ-INDECKĄ, prezesem Naczelnej Rady Adwokackiej
Zniesienie egzaminów ustnych
zagraża ochronie praw obywateli
Sejm przyjął nowelizację prawa o adwokaturze, która zmienia
zasady przeprowadzania egzaminów zawodowych adwokatów.
NADZÓR NAD USUWANIEM ŚNIEGU I LODU Naczelna Rada Adwokacka zaapelowała do Senatu o odrzucenie
Nadzór nad odśnieżaniem chodników i dróg sprawuje wójt, bur- przepisów znoszących egzaminy ustne kończące aplikacje oraz
mistrz lub prezydent miasta. Gdyby na przykład właściciel lub za- likwidujących praktyki w sądach i prokuraturach.
rządca nie wykonywali obowiązków, to wówczas wójt, burmistrz
lub prezydent miasta wydają decyzję nakazująca wykonanie tego ■ Dlaczego tak ważne jest, aby dzie niewykonalny, albowiem
obowiązku, a wykonanie jej podlega egzekucji w trybie postępo- aplikanci odbywali praktyki dyrektor Centrum nie ma wła-
wania egzekucyjnego w administracji. w sądach i prokuraturach? dzy wobec prezesów sądów,
Osoba, która nie wywiązuje się z obowiązku odśnieżania i nie sto- – Za utrzymaniem praktyk a brak czytelnych przepisów
suje się do wskazań i nakazów wydanych przez właściwe organy opowiadają się nie tylko adwo- pozbawi aplikantów części po-
podlega karze grzywny do 1500 złotych albo karze nagany na kaci, ale także aplikanci, któ- trzebnego szkolenia.
podstawie art. 117 kodeksu wykroczeń. rzy uznali konieczność utrzy- ■ Dlaczego Naczelnej Radzie
mania możliwości spojrzenia Adwokackiej zależy na tym,
na funkcjonowanie wymiaru aby egzamin zawodowy miał
JAKIE ŚRODKI CHEMICZNE MOGĄ BYĆ STOSOWANE sprawiedliwości także od stro- także formę ustną?
W walce z gołoledzią mogą być stosowane tylko określone środ- ny sekretariatów sądowych, – Egzamin adwokacki musi
ki chemiczne, według reguł uzależnionych od panującej tempera- form wydawania zarządzeń weryfikować umiejętności ar-
tury, powietrza i stanu nawierzchni. Można je stosować na jezd- czy zasad i metodyki pracy sę- gumentacyjne i zdolność mery-
Fot. Marek Matusiak
ni i chodnikach, a nie wolno na przykład rozrzucać soli na traw- dziego. W kontekście dyskusji torycznego reagowania na
niki. Właściciel nieruchomości i zarządca drogi sami wybierają o drodze do zawodu sędziego kontrargumenty strony prze-
sposób odśnieżania i odladzania powierzchni, za którą ponoszą to z adwokatury i radców ciwnej podczas procesu. Egza-
odpowiedzialność. prawnych mają się rekrutować min jest sprawdzianem przy-
Dopuszczalne do użycia środki wskazują przepisy rozporządzenia przyszli sędziowie. Wbrew de- datności do zawodu i umiejęt-
ministra środowiska z 27 października 2005r w sprawie rodza- klaracjom nowela do ustawy ności praktycznego oddziały- sprawdzanie wiedzy stanie się
jów i warunków stosowania środków, jakie mogą być używane na doprowadzi do upadku jedy- wania na uczestników procesu. obiektywniejsze.
drogach publicznych oraz ulicach i placach (Dz.U. nr 2390, poz. nej formy zapoznania się z pra- Adwokaci mają częściową – Naczelna Rada Adwokac-
1960). Dzielą się one na trzy grupy: cą sędziego. możliwość wyegzekwowania ka zaproponowała kilka kom-
– zapobiegają powstaniu oblodzenia i gołoledzi, ■ Ale w noweli znalazł się prze- tego obowiązku poprzez zaję- promisowych rozwiązań. Były
– zapobiegają powstaniu śliskości pośniegowej, która powstała pis, który umożliwia kształce- cia i kolokwia. Jednak egzamin to formy przyjazne dla kandy-
w wyniku zalegania przymarzniętej do nawierzchnio dróg publicz- nie aplikantów w Krajowym jest nie tylko dla aplikantów, datów pozwalające na rzetelne
nych oraz ulic i placów nieusuniętego śniegu, pokrywającego je Centrum Szkolenia Kadr Po- ale także dla osób, które będą sprawdzenie wiedzy i zachęca-
częściowo lub całkowicie, wszechnych i Prokuratury? ubiegać się o tytuł adwokata jące do prezentowania własnej
– likwidują gołoledź, oblodzenie, śliskość pośniegową oraz po- – Tak, jednak wbrew postu- po wykonywaniu innych zawo- specjalizacji kandydata na eg-
zostałości świeżego opadu śniegu po przejściach pługów. Na dro- latom palestry w poprawce tej dów. Często nie były one w sali zaminie ustnym. Jedną z ta-
gach publicznych oraz ulicach i placach używa się następujących nie określono ani okresu prak- sądowej. Egzamin powinien kich propozycji była możliwość
środków: piasku, kruszywa, chlorku magnezu i chlorku wapnia tyk, ani nie wskazano, by mia- zapewniać jednakowy poziom wyboru przez zdającego jednej
oraz mieszanek środków niechemicznych i chemicznych. ły to być przynajmniej ograni- świadczenia pomocy prawnej z pięciu dziedzin prawa. Nie-
czone praktyki w sądach. a tym samym weryfikować stety, resort patrzył na nasze
Powinno ono mieć przynaj- ne w rozporządzeniu ministra Wreszcie brak odpowiadają- i zmuszać do zdobycia odpo- pomysły niechętnie.■
mniej 8 mkw. powierzchni, edukacji narodowej i sportu cych im zapisów w przegłoso- wiedniego poziomu umiejętno- Rozmawiała
a temperatura nie powinna z 31 grudnia 2002 r. w spra- wanej kilka dni wcześniej usta- ści wszystkich przyszłych adep- MAŁGORZATA KRYSZKIEWICZ
tam być niższa niż 16 stopni. wie bezpieczeństwa i higieny wie dotyczącej Krajowego Cen- tów. Adwokatura nie popiera
Wykonywanie pracy na ze- w publicznych i niepublicz- trum Szkolenia Kadr Sądów likwidacji egzaminów ustnych, ■ JOANNA AGACKA-INDECKA
wnątrz obliguje też praco- nych szkołach i placówkach Powszechnych i Prokuratury dbając o ochronę osób, których Pracowała w kancelariach adwo-
dawcę do zaopatrzenia pra- (Dz.U. nr 6, poz. 69). czyni rozstrzygnięcia w innych adwokaci będą reprezentować. kackich w USA i Wielkiej Bryta-
cowników w odpowiednią – Zawsze o odwołaniu zajęć ustawach iluzorycznymi i nie ■ Ministerstwo Sprawiedliwo- nii. W 1996 r. otworzyła własną
odzież i obuwie robocze speł- dyrektor szkoły powinien też pozwala na szkolenie osób z in- ści uważa, że dzięki wyelimi- kancelarię. Od 2007 r. prezes
niające określone wymagania poinformować kuratorium nych zawodów. Przepis ten bę- nowaniu egzaminu ustnego Naczelnej Rady Adwokackiej
oraz posiadające odpowied- oświaty – mówi Andrzej Rafa,
nie certyfikaty. dyrektor Wydziału Strategii
Osobom wykonującym pra- Edukacyjnej z Kuratorium reklama
cę zimą w szczególnie uciążli- Oświaty w Katowicach.
wych warunkach, czyli np. na Dodaje, że przepisy nie na-
otwartej przestrzeni, gdy tem- kładają obowiązku na dyrek-
peratura spada poniżej 10 tora szkoły odpracowania za-
stopni, przysługują posiłki ległych lekcji odwołanych
profilaktyczne oraz gorące z powodu niskich temperatur.
napoje. Należą się one rów- Rodzice dzieci do lat ośmiu
nież zatrudnionym w halach, z powodu nieprzewidzianego
w których temperatura jest zamknięcia żłobka, przed-
niższa niż 14 stopni Celsjusza. szkola lub szkoły, do której
dziecko uczęszcza, mogą
przedłożyć pracodawcy
Odwołane lekcje oświadczenie, w którym
w szkołach wskażą na fakt konieczności
sprawowania opieki nad
Dyrektor szkoły może od- zdrowym dzieckiem. Wtedy
wołać lekcje jedynie za zgodą ich nieobecność w pracy jest
organu prowadzącego (naj- usprawiedliwiona, a za ten
częściej samorządu), jeśli czas przysługuje im zazwy-
temperatura zewnętrzna mie- czaj zasiłek opiekuńczy. Takie
rzona o godzinie 21, w dwóch uprawnienie dla pracujących
kolejnych dniach poprzedza- rodziców wynika m.in. z roz-
jących zawieszenie zajęć, wy- porządzenia ministra pracy
nosi minus 15 stopni Celsju- i polityki socjalnej z 15 maja
sza lub jest niższa. Zgoda 1996 r. w sprawie sposobu
gminy na odwołanie zajęć nie usprawiedliwiania nieobec-
jest wymagana, gdy tempera- ności w pracy oraz udzielania
tura w pomieszczeniach, pracownikom zwolnień od
w których odbywają się zaję- pracy (Dz.U. nr 60, poz. 281
cia, jest niższa niż 18 stopni. z późn. zm.).■
Wówczas wystarczy, że o swo- MAŁGORZATA
jej decyzji dyrektor szkoły po- PIASECKA-SOBKIEWICZ,
wiadomi gminę. Warunki od- PAWEŁ JAKUBCZAK,
wołania zajęć zostały określo- ARTUR RADWAN
 4 | ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4
Podatki
■ Księgowość
10 stycznia przed tą datą podatnicy
PAMIĘTAJ powinni złożyć płatnikowi PIT-12
CO NOWEGO
■ PRZEPISY CELNE NA UKRAINIE. Mini-
sterstwo Finansów poinformowało, że
od 1 stycznia organy celne Ukrainy ści-
śle egzekwują przepisy dotyczące wa-
runków przywozu na terytorium Ukrainy,
z wyjątkiem tranzytu, towarów w trans-
porcie samochodowym. Jeśli ukraiński
odbiorca towaru nie poinformuje na czas
organów celnych Ukrainy o zamiarze
przywozu towaru na jej terytorium, to-
wary nie będą przyjmowane na przej-
ściach granicznych, a środki transporto-
we będą zawracane. Więcej www.mf.gov.pl
■ PRZYJMOWANIE DEKLARACJI AKCY-
ZOWYCH. Od 2 stycznia w Oddziale Cel-
nym I w Krakowie nie są przyjmowane de-
klaracje AKC-U. Podatnicy, którzy dokona-
li nabycia wewnątrzwspólnotowego sa-
mochodu osobowego, będą mogli składać
deklarację wyłącznie w Oddziale Celnym
II w Krakowie przy ul. Nad Drwiną 16. Od-
biór potwierdzeń zapłaty podatku akcyzo-
wego dla deklaracji AKC-U złożonych
w Oddziale Celnym I w Krakowie przed
8 grudnia 2008 r. będzie odbywał się
w siedzibie tego oddziału przy ul. Pachoń-
skiego 3. Informacja dotyczy podatników
z powiatów: bocheńskiego, chrzanow-
skiego, krakowskiego, miechowskiego, ol-
kuskiego, proszowickiego, wielickiego
i miasta Kraków. Więcej www.krakow.uc.gov.pl
■ SZKOLENIE DLA PODATNIKÓW. Na-
czelnik Urzędu Skarbowego we Włoda-
wie informuje, że 15 stycznia o godz.
14.00 organizowane jest w urzędzie
bezpłatne spotkanie informacyjno-szko-
leniowe dla podatników PIT oraz VAT. Py-
tania można kierować na adres e-mail:
us0619@lb.mofnet.gov.pl lub zgłaszać
w trakcie spotkania. Więcej www.is.lublin.pl
■ SZWECJA OBNIŻYŁA CIT. Od stycznia
weszły w życie nowe przepisy o CIT
w Szwecji. Przewidują one obniżenie
stawki tego podatku z 28 do 26,3
UE proc. Jednocześnie rząd szwedzki
zdecydował o ograniczeniu prawa do
odliczenia odsetek z tytułu pożyczek
udzielanych między spółkami powiąza-
nymi. Więcej www.taxnews.pl
■ ROŚNIE LICZBA RUMUŃSKICH REZY-
DENTÓW. Zgodnie z danymi ujawniony-
mi przez władze rumuńskie rośnie licz-
ba osób fizycznych zainteresowanych
uzyskaniem statusu rezydenta po-
UE
datkowego w Rumunii. Według
rządu tego państwa, jest to kolejny ar-
gument za wprowadzeniem podatku li-
niowego. Rumunia jest jednym z państw
Unii Europejskiej, które mają najniższe
podatki. Więcej www.taxnews.pl
Dziś (7 stycznia)
Jak rozliczyć się z podatku od do-
chodów uzyskanych w 2008 roku
Na pytania czytelników będzie
odpowiadał Bogdan Świąder
z Gazety Prawnej
GP Dzwoń w godz. 10.30–12.00
RADZI
pod nr tel. (0-22) 530 41 42
■ Audyt ■ Finanse publiczne
NOWOŚĆ
KODEKS KARNY SKARBOWY | Wysokość sankcji za nieprawidłowości podatkowe
Wyższe grzywny dla podatników
■ Podwyżka minimalnego wynagrodzenia to wyższe kary dla podatników
■ Wzrasta grzywna za wykroczenia oraz stawka dzienna za przestępstwa skarbowe
■ Zwiększa się ustawowy próg między wykroczeniem a przestępstwem
MAGDALENA MAJKOWSKA
magdalena.majkowska@infor.pl
W ysokość minimalne-
go wynagrodzenia
za pracę od 1 stycz-
nia wynosi 1276 zł. Nie wszyscy
wiedzą, że wzrost płacy minimal-
nej, która w ubie-
ANALIZA głym roku wynosiła
1126 zł, oznacza
wyższe kary grzywny dla nie-
uczciwych podatników. Mini-
malne wynagrodzenie ma sze-
rokie zastosowanie w przepi-
sach kodeksu karnego skarbo-
wego. Za pomocą tego wskaźni-
ka określana jest wysokość kar
grzywny za przestępstwa i wy-
kroczenia skarbowe. Ma on
również wpływ na wyznaczenie
granicy między wykroczeniem
a przestępstwem skarbowym.
Zmienna kara grzywny
Kodeks karny skarbowy wy-
różnia jako kary dwa rodzaje
grzywny: grzywnę określoną
kwotowo oraz grzywnę w staw-
kach dziennych. Kwotowo
grzywnę orzeka się za wykrocze-
nia skarbowe, a grzywnę
w stawkach dziennych – za prze-
stępstwa skarbowe. Przy okre-
ślaniu zarówno wielkości stawki
dziennej kary grzywny, jak i wy-
sokości grzywny kwotowej sąd
opiera się na wysokości mini-
malnego wynagrodzenia za pra-
cę. W praktyce oznacza to, że ka-
ry grzywny za wykroczenia
i przestępstwa skarbowe ulegają
zmianie wraz ze zmianą wyso-
kości minimalnego wynagrodze-
nia. Im wyższa jest płaca mini-
malna, tym wyższe są grzywny.
W systemie stawek dziennych
orzekanie grzywny za przestęp-
stwa następuje w dwóch eta-
pach. W pierwszym orzekana
jest liczba stawek, w drugim –
wysokość jednej stawki. Stawka
dzienna nie może być niższa od
1/30 części minimalnego wyna-
grodzenia ani też przekraczać jej
400-krotności. W wyniku pod-
niesienia płacy minimalnej o 150
zł maksymalna stawka dzienna
w 2009 roku wynosi 17 012 zł, co
oznacza jej wzrost w stosunku do
roku ubiegłego aż o 2 tys. zł. Sąd
może wymierzyć od 10 do 720
stawek dziennych.
Momentem ustalania granic
pojedynczej stawki dziennej
grzywny powinien być czas,
w którym popełniono czyn za-
broniony. Jeżeli zatem przestęp-
■ Administracja skarbowa
Księgowi nie złożą wniosku
o wydanie certyfikatu strona 6
stwo zostało popełnione w 2008
roku, a orzeczenie zapadnie
w roku 2009, to do określenia
wysokości stawki dziennej za-
stosowanie będzie miało mini-
malne wynagrodzenie obowią-
zujące w ubiegłym roku.
Wyższe grzywny za wykroczenia
Karą grzywny zagrożone są
wszystkie wykroczenia skarbo-
we. Karze grzywny za wykro-
czenia skarbowe podlega np.
Odprawa z tytułu ustania stosunku pracy
ORZECZENIE podlega opodatkowaniu PIT
podatnik, który spóźni się ze
złożeniem rocznego zeznania
podatkowego.
Karę grzywny za wykrocze-
nia sąd wymierza w granicach
od 1/10 do 20-krotnej wysoko-
ści minimalnego wynagrodze-
nia (z wyjątkiem sytuacji, gdy
kodeks karny skarbowy stano-
wi inaczej). Ponieważ płaca mi-
nimalna w 2009 roku. została
określona na poziomie 1276 zł,
najniższa kara za niezłożenie
WWW.GAZETAPRAWNA.PL
strona 7
w terminie np. PIT-37 wynosi
127,60 zł. Sąd wyrokiem naka-
zowym może orzec grzywnę do
wysokości dziesięciokrotności
minimalnego wynagrodzenia.
Natomiast urząd skarbowy
mandatem karnym za wykro-
czenie skarbowe może ukarać
w granicach nieprzekraczają-
cych podwójnej wysokości te-
go wskaźnika.
Mniej przestępstw
Pocieszające jest to, że
wzrost minimalnego wynagro-
dzenia wpłynął na podniesie-
nie granicy między wykrocze-
niem a przestępstwem, na
czym skorzysta część podatni-
ków, którzy dopuszczą się
przewinień wobec fiskusa.
Wykroczenie skarbowe jest
czynem zabronionym pod groź-
bą kary grzywny określonej
kwotowo, jeżeli kwota uszczu-
plonej lub narażonej na uszczu-
plenie należności publiczno-
prawnej albo wartość przed-
miotu czynu nie przekracza pię-
ciokrotnej wysokości minimal-
nego wynagrodzenia w czasie
jego popełnienia. Jest to tzw.
ustawowy próg, który wyzna-
cza kwotową granicę pomiędzy
wykroczeniem, a przestęp-
stwem. W 2009 roku wynosi
6380 zł. W sytuacji gdy kwota
uszczuplonej lub narażonej na
uszczuplenie należności pu-
blicznoprawnej albo wartość
przedmiotu czynu nie przekro-
czy tego limitu, czyn zabronio-
ny należy zakwalifikować jako
wykroczenie skarbowe. Pod-
wyżka minimalnego wynagro-
dzenia spowodowała wzrost
ustawowego progu w stosunku
do 2008 roku o 750 zł.
Wysokość płacy minimalnej
ma także znaczenie przy usta-
laniu małej, dużej i wielkiej
wartości czynu zabronionego.
Mała wartość jest okolicznością
tworzącą typ uprzywilejowany
niektórych przestępstw skarbo-
wych. Natomiast duża wartość
i wielka wartość odgrywają
istotną rolę przy stosowaniu in-
stytucji nadzwyczajnego ob-
ostrzenia kary. Po podwyżce
płacy minimalnej, aby wartość
czynu została uznana za małą,
nie będzie mogła przekroczyć
255,2 tys. zł w czasie jego po-
pełnienia, duża to ponad 638
tys. zł, a wielka musi przekra-
czać 1276 tys. zł.■
Jutro
Minimalne wynagrodzenie
Tygodnik Prawa
Pracy i Ubezpieczeń
 WWW.GAZETAPRAWNA.PL Akademia podatkowa cz. 647 ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 | 5

Jak zmieniły się zasady zwolnienia przy dostawie nieruchomości
Jedną ze zmian, które wprowadziła no-
welizacja ustawy o VAT, jest zwolnienie
dla dostawy nieruchomości innych niż
grunty. Dotychczas ustawodawca
zwalniał z VAT dostawę nieruchomości
używanych, przy czym za używaną
uznawał nieruchomość, gdy upłynęło
pięć lat od końca roku, w którym odda-
no ją do użytku. W jaki sposób zwolnie-
nie regulowane jest obecnie?
Od 1 grudnia 2008 r. regułą generalną jest
zwolnienie przedmiotowe dla dostawy nieru-
chomości. Przyjęta konstrukcja oparta jest na
przepisach art. 135 ust. 1 lit. j) Dyrektywy
2006/112, który przewiduje zwolnienie dla do-
stawy budynków. Nie ma przy tym zasadniczo
znaczenia, czy nieruchomość taka jest używa-
na czy nie.
Zgodnie z nowelizacją zwolnieniu podlega do-
stawa budynków, budowli lub ich części, jeże-
li dostawa jest dokonywana przed lub w ra-
mach pierwszego zasiedlenia, względnie
w ciągu dwóch lat od pierwszego zasiedlenia.
Pierwszym zasiedleniem zgodnie z nową defi-
nicją jest oddanie do użytkowania, w wykona-
niu czynności podlegających opodatkowaniu,
pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi bu-
dynków, budowli lub ich części, po ich wybu-
dowaniu lub ulepszeniu, jeżeli wydatki ponie-
sione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów
o podatku dochodowym, stanowiły co naj-
mniej 30 proc. wartości początkowej. To jest
reguła podstawowa. Ponadto, zgodnie z art.
43 ust. 1 pkt 10a znowelizowanej ustawy
o VAT, zwolnieniu podlega także dostawa in-
nych niż powyższe budynków, budowli lub ich
części nieobjęta zwolnieniem, o którym mowa
w pkt 10, pod warunkiem że w stosunku do
nich nie przysługiwało dokonującemu ich do-
stawy prawo do odliczenia podatku naliczone-
go a dokonujący ich dostawy nie ponosił wydat-
ków na ich ulepszenie, w stosunku do których
miał prawo do obniżenia kwoty podatku należ-
nego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli po-
nosił takie wydatki, to były one niższe niż 30
proc. wartości początkowej tych obiektów.
Dostawa budynków, budowli lub ich części
nieobjęta jednym z powyższych zwolnień pod-
lega opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Prawdziwą nowość w ustawie stanowi jednak
wprowadzenie po raz pierwszy, w oparciu
o Dyrektywę, opcji opodatkowania. Zgodnie
z art. 43 ust. 10 podatnicy mogą zrezygnować
ze zwolnienia i wybrać możliwość opodatko-
wania dostawy nieruchomości. Warunkiem
jest, aby obydwie strony były zarejestrowany-
mi podatnikami VAT i złożyły (przed transakcją)
zgodne oświadczenie, że wybierają opodatko-
wanie transakcji. Oświadczenie to składa się
naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu
dla nabywcy.
Podatnicy mogą więc zrezygnować ze zwolnie-
nia i wybrać opodatkowanie.■ Not. MGM
TOMASZ MICHALIK
doradca podatkowy, partner MDDP
www.gazetaprawna.pl/akademia_podatkowa

PIT | Roczne rozliczenie podatku

Moment zapłaty decyduje o podatku od zleceń

Umowy zlecenia wykonane
w 2008 roku, ale opłacone
w 2009 roku, będą rozliczane
dopiero w przyszłym roku.
BOGDAN ŚWIĄDER
bogdan.swiader@infor.pl
J ednym ze źródeł przycho-
dów, które podlegają opodat-
kowaniu PIT, stanowią umowy
zlecenia i o dzieło, które określa
się jako działalność wykonywaną
osobiście. Oznacza to obowiązek
ich rozliczenia w zeznaniu rocz-
nym wraz z innymi dochodami.
Zlecenie na rzecz firm
Za przychody z działalności
wykonywanej osobiście uważa
się przychody z tytułu wykony-
wania usług, na podstawie umo-
wy zlecenia lub umowy o dzieło,
uzyskiwane wyłącznie od:
■ osoby fizycznej prowadzącej
działalność gospodarczą, osoby
prawnej i jej jednostki organiza-
cyjnej oraz jednostki organiza-
cyjnej niemającej osobowości
prawnej,
■ właściciela (posiadacza) nie-
ruchomości, w której lokale są
wynajmowane, lub działające-
go w jego imieniu zarządcy al-
bo administratora – jeżeli po-
datnik wykonuje te usługi wy-
łącznie dla potrzeb związanych
z tą nieruchomością.
Do przychodów tych nie zali-
cza się przychodów uzyskanych
na podstawie umów zawiera-
nych w ramach prowadzonej
przez podatnika pozarolniczej
działalności gospodarczej oraz
przychodów uzyskanych na
podstawie umów o zarządzanie
przedsiębiorstwem, kontrak-
tów menedżerskich lub umów
o podobnym charakterze.
Rozliczenie dochodów
Podstawowe znaczenie dla
rozliczenia dochodów z umów
zlecenia i o dzieło ma moment
uzyskania przychodu. Przycho-
dami w takim przypadku są
otrzymane lub postawione do
dyspozycji podatnika w roku ka-
lendarzowym pieniądze i warto-
ści pieniężne oraz wartość
otrzymanych świadczeń w na-
turze i innych nieodpłatnych
świadczeń. Oznacza to, że umo-
wy zlecenia i o dzieło wykonane
w 2008 roku, ale opłacone
w 2009 roku, będą stanowiły
dochody roku 2009. W konse-
kwencji będą rozliczane nie
w zeznaniu podatkowym skła-
danym za 2008 rok, ale dopiero
w zeznaniu za 2009 rok.
Informacja PIT-11
W przypadku takich umów
zlecenia i o dzieło płatnikami,
którzy pobierają zaliczki na
podatek, są osoby fizyczne
prowadzące działalność go-
spodarczą, osoby prawne i ich
jednostki organizacyjne oraz
jednostki organizacyjne nie-
mające osobowości prawnej,
które dokonują świadczeń
z tytułu wykonania tych
Ważne! Płatnicy nie są obowiązani do poboru zaliczek od należno-
ści z tytułu umów zleceń i dzieło, gdy podatnik złoży
oświadczenie, że wykonywane przez niego usługi wchodzą
w zakres prowadzonej działalności gospodarczej
umów. Pobierają one zaliczki ków podatnika przez płatni-
na podatek dochodowy, sto-
sując do dokonywanego
świadczenia, pomniejszonego
ka.
Płatnicy są również zobo-
wiązani do wystawienia zlece-
o miesięczne koszty uzyska- niobiorcom informacji PIT-11,
nia przychodów oraz o potrą- która będzie podstawą rozli-
cone przez płatnika w danym czenia rocznego.■
miesiącu składki emerytalno-
-rentowe najniższą stawkę Pisaliśmy o tym
podatkową, czyli w 2009 ro- ■ Pensje ujmuje się w okresie,
ku 18 proc. Zaliczkę od do- za który są wypłacane
chodów zmniejsza się o kwo- – GP nr 224/2008
tę składki na ubezpieczenie
zdrowotne, pobranej ze środ- www.gazetaprawna.pl/pit_2008

reklama

Trybunał Konstytucyjny o stawce VAT

Rejestracja umowy
zgodna z konstytucją
Uzależnienie zastosowania
0-proc. VAT do usług
nabywanych za środki z pomocy
zagranicznej, od zarejestrowania
umowy przez Komitet Integracji
Europejskiej nie naruszało
konstytucji.
ALEKSANDRA TARKA
aleksandra.tarka@infor.pl
W czoraj Trybunał Kon-
stytucyjny (TK) roz-
strzygnął kwestię zgodności
z Konstytucją RP nieobowią-
zujących już
ORZECZENIE p r z e p i s ó w
par. 68a ust.
1 rozporządzenia ministra fi-
nansów z 21 grudnia 1995 r.
w sprawie wykonania prze-
pisów ustawy o podatku od
towarów i usług oraz o po-
datku akcyzowym. Przepis
określał dodatkowy warunek
objęcia 0-proc. stawką VAT
usług nabywanych za środki
finansowe z pomocy zagra-
nicznej.
W ocenie Trybunału Kon-
stytucyjnego uzależnienie
jej zastosowania od tego,
czy została zawarta pisemna
umowa o świadczenie tych
usług zarejestrowana przez
Komitet Integracji Europej-
skiej, nie naruszało Konsty-
tucji RP.
Trybunał nie zgodził się
z zarzutem, że minister fi-
nansów przekroczył usta-
wowe upoważnienie, wyda-
jąc zakwestionowany prze-
pis wykonawczy. Jak pod- Zapraszają przedstawicieli sądów
kreślił minister, mógł usta-
lić przedmiot opodatkowa- na spotkanie
nia 0-proc. VAT w sposób
opisowy. Wymóg posiada-
nia pisemnej umowy zare-
jestrowanej przez Komitet
Integracji Europejskiej nie
Nowoczesny sąd
był dodatkowym warun- Jak usprawnić działanie wymiaru sprawiedliwości?
kiem, a jedynie sposobem
potwierdzenia pochodzenia
– od e-upomnień do e-płatności.
środków. Tego, czy był to Informatyczne i finansowe aspekty działalności sądów
dobry sposób, TK nie oce-
niał, ale wskazał, że usta-
wodawca miał w tym za-
kresie swobodę.
Sporna regulacja trafiła
13 stycznia 2009 r. – Poznań
do TK za sprawą jednej ze
spółek, której odmówiono hotel ANDERSIA, Plac Andersa 3
prawa do zastosowania 0-
proc. VAT. Skarżąca podkre- Pozostałe spotkania Nowoczesny sąd:
ślała, że minister finansów 20 stycznia 2009 Lublin
przekroczył ustawowe upo-
ważnienie. Ustalił bowiem, 27 stycznia 2009 Gdańsk
że stawkę 0 proc. stosuje się
do usług nabywanych za Odbyły się następujące spotkania Nowoczesny sąd:
środki finansowe z pomocy 13 listopada 2008 Warszawa
zagranicznej, jeżeli została
zawarta pisemna umowa 18 listopada 2008 Katowice
o świadczenie tych usług za- 25 listopada 2008 Wrocław
rejestrowana przez Komitet 2 grudnia 2008 Łódź
Integracji Europejskiej. Usta-
wa o VAT upoważniała do 9 grudnia 2008 Kraków
ustalenia listy towarów
i usług objętych 0-proc.
stawką, a minister ustalił
w rozporządzeniu dodatko-
we warunki do jej zastoso-
wania. Takie upoważnienie partner spotkań
zostało wprowadzone dopie-
ro nowelą, która weszła Dodatkowe informacje nr tel. (022) 530 42 56, 530 41 17, 530 42 49
w życie 30 czerwca 1999 r.■ lub http://www.gazetaprawna.pl/konferencje/
Sygn. akt SK 22/06
 6 | ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 Podatki WWW.GAZETAPRAWNA.PL

RPO o opodatkowaniu dotacji Rozmawiamy z ARTUREM CIESIELSKIM, odpowiedzialnym za Służbę Celną w NSZZ Solidarność Pracowników Skarbowych

Środki unijne Ustawę o Służbie Celnej trzeba poprawić

powinny być bez PIT
Rzecznik praw obywatelskich
wystąpił do ministra finansów
o stanowisko w sprawie
opodatkowania środków
unijnych przyznawanych
w ramach Działania 6.2.
Programu Operacyjnego
Kapitał Ludzki.
ALEKSANDRA TARKA
aleksandra.tarka@infor.pl
W piśmie skierowanym do
ministra finansów rzecz-
nik praw obywatelskich (RPO)
wskazał na problem osób fi-
zycznych korzystających ze
środków finansowych przyzna-
wanych w ramach Działania
6.2. Programu Operacyjnego
Kapitał Ludzki (dalej: PO KL).
Chodzi o środki przyznawane
na rozwój przedsiębiorczości
w kwocie do 40 tys. zł oraz
wsparcia pomostowego wypła-
canego miesięcznie w okresie
do 6 lub 12 miesięcy od dnia
rozpoczęcia działalności go-
spodarczej w kwocie nie więk-
szej niż równowartość mini-
RPO wskazał, że w ocenie
instytucji zajmującej się jego
wdrażaniem środki przekaza-
ne uczestnikom projektu nie
podlegają zwolnieniu z art. 21
ust. 1 pkt 129 ustawy z 26 lip-
ca 1991 r. o PIT. Przepis zwal-
nia z podatku dotacje, w rozu-
mieniu przepisów o finansach
publicznych, otrzymane z bu-
dżetu państwa lub budżetów
jednostek samorządu teryto-
rialnego. W piśmie wskazano,
że minister nie odpowiedział
na prośbę instytucji zarządza-
jące PO KL o wydanie rozpo-
rządzenia w sprawie zaniecha-
nia poboru podatku dochodo-
wego od osób fizycznych, któ-
re otrzymały wymienione
środki finansowe w 2008 ro-
ku. W ocenie rzecznika kwe-
stia opodatkowania dofinan-
sowania ze środków unijnych
jest obecnie niezwykle istotna
i należy ją pilnie uregulować.
Uważa on, że brak jedno-
znaczności w zakresie wysoko-
ści dofinansowania w sposób
istotny może utrudniać benefi-
Projekt ustawy o Służbie Celnej, którym w tym tygodniu zajmie się
Sejm, wymaga poprawek. Zdaniem celników trzeba zmienić m.in.
regulacje dotyczące kontroli przedsiębiorców, aby uniemożliwić
nielegalną działalność gospodarczą.
■ W tym tygodniu w Sejmie od-
będzie się pierwsze czytanie
ustawy o Służbie Celnej. Jak cel-
nicy oceniają tę ustawę?
– Źle. Reforma jest wprowa-
dzana bez przewidzianych pra-
wem konsultacji
ROZMOWA z organizacjami
związkowymi re-
prezentatywnymi, np. przez
NSZZ Solidarność. Ministerstwo
Finansów publikuje wprawdzie
kolejne wersje ustawy na swych
stronach internetowych, ale nie
spełnia wymogu określonego
w art. 19 ustawy związkowej.
■ Czy projekty nie były przesy-
łane do konsultacji?
– Wśród kierownictwa izb
celnych konsultowany był tylko
jeden z wstępnych projektów.
A na jego analizę i ustosunko-
wanie się funkcjonariusze (i to
jedynie niektórzy) mieli niekie-
dy kilka godzin.
Projekt ustawy przekazany
formacjach mundurowych, bez
równoczesnego wprowadzenia
adekwatnych i równoważących
te obostrzenia uprawnień. Nie
zapewnia także należytej ochro-
ny funkcjonariuszy przed zagro-
żeniami ze strony przestępców.
Do walki z przemytem, za-
grożeniami terrorystycznymi
rząd szykuje służbę bez upraw-
nień do tych działań. Przyjęcie
propozycji rządowej uprawnia
Służbę Celną do kontrolowania
głównie legalnie działających
przedsiębiorców, pozostawiając
przestępczość i szarą strefę
poza kontrolą państwa, gdyż
w pełni skuteczne zwalczanie
patologii w zakresie przemytu
oraz akcyzy nie jest możliwe
przez inne służby.
■ Na etapie prac parlamentar-
nych jeszcze można projekt po-
prawić. Które rozwiązania wy-
magają pilnych zmian?
– Można zmienić wszystko,
Służba Celna odpowiada
obecnie za pobór ponad 30
proc. środków wpływających do
budżetu. Każde zły przepis mo-
że oznaczać straty dla skarbu
państwa i możliwe zmniejszenie
wynagrodzeń wymienionych
grup oraz nadmierne utrudnie-
nia dla uczciwych przedsiębior-
ców będących przecież praco-
dawcami.
■ Jakich zmian w Służbie Celnej
funkcjonariusze oczekują w 2009
roku?
– Oczekujemy, że władze –
może właśnie na szczeblu parla-
mentu – zauważą, że Minister-
stwo Finansów przekazuje pro-
jekt jednostronny, niekonsulto-
wany, nieakceptowany przez
ogół środowiska celniczego
i niosący wskazane zagrożenia.
Oczekujemy, że władze przystą-
pią do prawdziwej, a nie pozo-
rowanej reformy, szeroko kon-
sultowanej i uwzględniającej
opinie tych, którzy będą wyko-
nywać prawo w bezpośrednim
kontakcie z przedsiębiorcą
i społeczeństwem.
Oczekujemy też, że obecne

malnego wynagrodzenia obo-
wiązującego na dzień wypłace-
nia dotacji.
Problem dotyczy tego, czy
pieniądze otrzymywane w ra-
mach programu przez osoby
fizyczne podlegają opodatko-
waniu.
cjentom nie tylko przygotowa-
nie niezbędnych dokumentów,
ale również rzetelną analizę
dochodowości planowanych
przedsięwzięć.■
Więcej: www.rpo.gov.pl
do Sejmu większość ocenia jako
zły i szkodliwy dla pracowni-
ków, budżetu i przedsiębiorców.
■ Dlaczego?
– Projekt zawiera restrykcyjne
regulacje wobec funkcjonariuszy,
nieznane w innych działach ad-
ministracji państwowej, a nawet
co złe. Ale władze muszą sobie
uświadomić, że zanim swe wy-
nagrodzenia dostaną nauczy-
ciele, emeryci, służba zdrowia,
wymiar sprawiedliwości czy
parlamentarzyści – my musimy
zebrać daninę publiczną na te
cele.
Fot. Arch.
kierownictwo Służby Celnej za-
niecha niektórych niekorzyst-
nych działań, jak opisywane już
pozbawianie nas kosztów dele- ■ ARTUR CIESIELSKI
gacji do miejsc pracy/służby.■ wiceprzewodniczący
Rady Sekcji Krajowej NSZZ Soli-
Rozmawiała darność Pracowników Skarbo-
wych
EWA MATYSZEWSKA

RACHUNKOWOŚĆ | Uprawnienia zawodowe PROCEDURY | Występowanie przed organami podatkowymi

Księgowi nie złożą wniosku o certyfikat Doradca podatkowy może

Od 1 stycznia nie ma
rozporządzenia określającego
Warto zwrócić uwagę na obo- wanie się do egzaminu, spełnić
wiązujący od 1 stycznia art. 76i dwa warunki, o których mowa
wykazu dokumentów, które
należy złożyć do resortu
finansów o wydanie certyfikatu
księgowego.
AGNIESZKA POKOJSKA
agnieszka. pokojska@infor. pl
K sięgowi mogą mieć pro-
blemy ze złożeniem odpo-
wiednich dokumentów do Mini-
sterstwa Finansów, aby otrzy-
mać certyfikat księgowy albo
zakwalifikować się do egzami-
ustawy o rachunkowości. Zobo-
wiązuje on ministra finansów do
określenia w drodze rozporzą-
dzenia m.in. wzoru wniosku
i wykazu dokumentów składa-
nych przez osoby ubiegające się
wydanie certyfikatu księgowe-
go. Przy tym musi być uwzględ-
niona możliwość poświadczania
kopii dokumentów.
Do końca 2008 roku przepi-
sy wymagały, aby wszystkie
kopie dokumentów były po-
twierdzane notarialnie.
udzielić dalszego pełnomocnictwa
w art. 76b ust. 1 pkt 1 i 2 usta-
wy o rachunkowości i wnieść
opłatę egzaminacyjną.
Dopiero po zdanym egzami-
nie kandydat może się ubiegać
o wydanie certyfikatu. W tym
celu musi złożyć dokumenty
poświadczające minimum
dwuletnią praktykę w księgo-
wości i wykształcenie średnie.
Rozporządzenie, które nie
zostało jeszcze wydane, po-
winno również regulować wy-
sokość i sposób wnoszonej
Doradca podatkowy
w postępowaniu podatkowym
może udzielić pełnomocnictwa
substytucyjnego, ale organy
podatkowe nie potwierdzają
tego prawa.
ŁUKASZ ZALEWSKI
lukasz.zalewski@infor.pl
U rzędy skarbowe nie uzna-
ją uprawnień doradców
podatkowych do udzielania
MOŻLIWOŚĆ USTANOWIENIA PEŁNOMOCNIKA
Kodeks cywilny (art. 106)
Pełnomocnik może ustanowić dla mocodawcy innych pełnomocników tyl-
ko wtedy, gdy umocowanie takie wynika z treści pełnomocnictwa, z usta-
wy lub ze stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.
Ordynacja podatkowa (art. 137)
Pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność
do czynności prawnych. Pełnomocnikiem strony w postępowaniu przed
organami celnymi, w sprawach dotyczących podatku od towarów
i usług oraz podatku akcyzowego z tytułu importu towarów, może być
także osoba wpisana na listę agentów celnych.

art. 137 par. 4 Ordynacji stanowi nych np. adwokatów i radców

nu. Taka sytuacja jest konse-
kwencją braku przepisów wyko-
nawczych w zakresie usługowe-
go prowadzenia ksiąg rachun-
kowych. Dotychczasowe rozpo-
rządzenie ministra finansów
z 18 lipca 2002 r. w sprawie
uprawnień do usługowego pro-
wadzenia ksiąg rachunkowych
(Dz.U. nr 120, poz. 1022 z późn.
zm.) straciło swoją moc z koń-
cem grudnia 2008 r.
PROCEDURY | Dotacje budżetowe
VAT od SMS-ów na WOŚP trafi do dzieci
VAT pobrany od SMS-ów dla
Wielkiej Orkiestry Świątecznej
Pomocy zostanie w formie
dotacji przekazany na cele
charytatywne.
Nie ma też wytycznych dla
osób, które będą się ubiegały
o zakwalifikowanie do egzami-
nu, sprawdzającego wiedzę
ubiegających się o uprawnie-
nia księgowe. Przypomnijmy,
że od początku 2009 roku
przepisy określają nowy sys-
tem wydawania certyfikatów
w ten sposób.
W tym celu najpierw należy
złożyć wniosek o zakwalifiko-
przesyłania SMS-ów. Wiado-
mości SMS podlegają opodat-
kowaniu VAT. Ministerstwo
Finansów poinformowało, że
środki z VAT od tych SMS-ów
zostaną przekazane na cel te-
opłaty egzaminacyjnej, pracę
komisji egzaminacyjnej, wyso-
kość wynagrodzeń dla jej
członków jak również sposób
organizowania egzaminów.■
Pisaliśmy o tym
■ Przepisy dyskryminują
księgowych – GP nr 3/2009
www.gazetaprawna.pl/
rachunkowosc
na WOŚP na cele związane
z wczesnym wykrywaniem no-
wotworów u dzieci – podaje
Magdalena Kobos, rzecznik
prasowy MF.■
EWA MATYSZEWSKA
pełnomocnictw substytucyj-
nych w postępowaniu podatko-
wym. Ostatnio stanowisko ta-
kie potwierdził naczelnika,
urzędu skarbowego Kraków
Śródmieście w odpowiedzi na
list Stowarzyszenia Podatni-
ków w Polsce. Stowarzyszenie
twierdzi, że stanowisko naczel-
nika urzędu nie znajduje po-
parcia w przepisach. Problem
w tym, że ustawa o doradztwie
podatkowym nie zawiera regu-
lacji dotyczących udzielania
substytucji przez doradców.
Jak tłumaczy Marcelina Bo-
ruch, radca prawny ze Stowa-
rzyszenia Podatników w Pol-
sce, milczenie przepisów usta-
wy o doradztwie podatkowym
oznacza, że nie jest zabronione
udzielanie dalszych pełnomoc-
nictw przez doradców podat-
kowych, a możliwość taką
można wywieść z przepisów
kodeksu cywilnego.
z kolei, że w zakresie w niej nie-
uregulowanym (a więc np.
w zakresie substytucji) należy
stosować przepisy prawa cy-
wilnego. Kodeks cywilny nie
ogranicza jednak kręgu pod-
miotów, które mogą udzielać
substytucji. Co więcej, art. 106
tego kodeksu pozwala ustano-
wić dalszego pełnomocnika,
pod warunkiem że umocowa-
nie takie wynika z treści pełno-
mocnictwa.
Ze stanowiskiem takim zga-
dza się również Dominik
Szczygieł, doradca podatkowy
z MSDS.
– Moim zdaniem art. 137
Ordynacji podatkowej w zwią-
zku z art. 106 kodeksu cywil-
nego nie ogranicza w żaden
sposób (ani podmiotowo, ani
przedmiotowo) zakresu upra-
wnienia do ustanawiania sub-
stytutów przez doradcę podat-
kowego – stwierdza ekspert.
prawnych, w których przewi-
dziana jest instytucja substytu-
cji.
Marcelina Boruch podkreśla
jednak, że z unormowań obu
ustaw korporacyjnych wynika,
że przepisy, które ustanawiają
substytucję, mają na celu
uszczegółowienie przepisów
kodeksu postępowania cywilne-
go, które zawierają instytucję
pełnomocnictwa procesowego.
– Jest to jednak nieco inna
regulacja niż ta, którą określo-
no w Ordynacji podatkowej –
stwierdza Marcelina Boruch.
Różnica polega na tym, że
kodeks postępowania cywil-
nego zawęża krąg podmio-
tów, które mogą udzielać sub-
stytucji. Takiego ograniczenia
nie zawiera jednak Ordynacja
podatkowa, co oznacza, że
doradcy mogą w postępowa-
niu podatkowym udzielać
substytucji.■

J uż 11 stycznia odbędzie
się po raz XVII akcja Wiel-
kiej Orkiestry Świątecznej Po-
mocy pod hasłem: wczesne
wykrywanie nowotworów
u dzieci. Jak co roku jedną
z form wsparcia akcji Jurka
Owsiaka będzie możliwość
gorocznej akcji WOŚP.
– Ministerstwo Finansów
przekaże w formie dotacji z bu-
W poniedziałek Brak ograniczeń
Stowarzyszenie twierdzi, że
Różnice w przepisach
Naczelnik, uzasadniając
Pisaliśmy o tym
■ W sądzie trzeba złożyć
Jak wypełnić PIT-36 i PIT-36L
dżetu państwa – za pośrednic- zgodnie z art. 137 Ordynacji swoje stanowisko, uznał jed- pełnomocnictwo
twem ministra zdrowia – kwo- Tygodnik podatkowej pełnomocnikiem nak, że zasada swobody umów – GP nr 156/2008
tę odpowiadającą wpływom Podatkowy strony może być osoba fizycz- nie może zastępować przepi- www.gazetaprawna.pl/
z tytułu podatku od towarów na, która ma pełną zdolność do sów, które wprost zostały za- doradcy_podatkowi
i usług od SMS-ów wysłanych www.gazetaprawna.pl czynności prawnych. Przepis warte w ustawach korporacyj-
WWW.GAZETAPRAWNA.PL Podatki ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 | 7

WSA w Bydgoszczy o PIT PIT | Roczne rozliczenie podatku

Odprawa Nie wszystkie dochody kapitałowe wykazuje się w zeznaniu

podlega
podatkowi
Świadczenie w postaci
odprawy w związku
z ustaniem stosunku pracy
jest odszkodowaniem, które
nie jest zwolnione z PIT.
S karżący zwrócił się
o stwierdzenie nadpła-
ty w podatku dochodo-
wym od osób fizycznych.
Wskazał,
ORZECZENIE że jako pra-
cownik
fundacji otrzymał przy-
chód składający się z wy-
nagrodzenia za pracę i od-
prawy z tytułu odwołania
ze stanowiska członka za-
rządu fundacji przed ter-
minem upływu kadencji.
Podniósł, że jako pracow-
nik fundacji realizował cel
programu finansowanego
z bezzwrotnej pomocy za-
granicznej i wobec tego
otrzymana przez niego od-
Nie wszystkie przychody
z kapitałów pieniężnych należy
uwzględnić w PIT. Wypłacone
odsetki z lokat bankowych oraz
zyski z funduszy rozliczy płatnik.
PRZEMYSŁAW MOLIK
przemyslaw.molik@infor.pl
P rzychody z kapitałów pie-
niężnych zależnie od źró-
dła podlegają rozliczeniu samo-
dzielnie przez podatnika lub
w formie ryczałtowej przez od-
powiedniego płatnika. Korzyści
opodatkowane są 19-proc. po-
datkiem dochodowym. W przy-
padków niektórych źródeł przy-
chodów rozliczeniu dla celów
podatkowych podlega też po-
niesiona strata.
Zgodnie z ustawą o podatku
dochodowym od osób fizycz-
nych (PIT) łącznemu rozlicze-
niu nie podlegają źródła przy-
chodów z kapitałów pienięż-
nych opodatkowane liniowym
podatkiem (indywidualnie roz-
liczane przez podatnika) wraz
ze źródłami opodatkowanymi
ryczałtowo (rozliczanymi przez
płatnika). Przychody, które na-
leży rozliczyć indywidualnie,
uwzględnia się w rocznym ze-
znaniu PIT-38. Trzeba je złożyć
do końca kwietnia 2009 roku.
Pozostałe, które podlegają po-
datkowi zryczałtowanemu, za
podatnika rozlicza płatnik.
W zeznaniu PIT-38 rozlicza
się uzyskane dochody i ponie-
sioną stratę m.in. z inwestycji
giełdowych. Oznacza to, że zy-
ski z tytułu inwestycji w obliga-
cje rynkowe mogą być pomniej-
szone o straty poniesione na ak-
cjach.
Oprócz tego w PIT-38 rozli-
cza się przychody z transakcji
walutowych zawartych na ryn-
ku forex. Podstawą do rozlicze-
nia tego typu przychodów jest
informacja PIT-8C. Biura ma-
klerskie lub brokerzy walutowi
powinni wysłać ten druk do
końca roku następującego po
roku, którego dotyczy rozlicze-
nie. Ponadto w zeznaniu rocz-
nym PIT-38 trzeba rozliczyć
przychody z obrotu papierami
wartościowymi poza rynkiem
giełdowym, a także z transakcji
udziałami w spółce mającej oso-
bowość prawną.
W zeznaniu nie trzeba nato-
miast uwzględniać otrzymanej
dywidendy od polskich spółek –
podatek od dywidendy pobiera-
ny jest bowiem u źródła, co
oznacza, że kwota dywidendy
wypłacona wspólnikowi (akcjo-
nariuszowi) jest już opodatko-
wana.
Przepisy określają, że docho-
dów z wymienionych źródeł nie
łączy się z dochodami z innych
źródeł, opodatkowanymi we-
dług progresywnej skali podat-
kowej.
Dochody takie jak odsetki
z lokat bankowych (depozytów
KTO ROZLICZA DOCHÓD (PRZYCHÓD)
■
Rozliczany w zeznaniu rocznym
Przychody z odpłatnego zbycia
udziałów w spółkach mających
osobowość prawną oraz papie-
rów wartościowych
■ Przychody z realizacji praw wynika-
jących z papierów wartościowych
■ Przychody z odpłatnego zbycia
pochodnych instrumentów finan-
sowych oraz z realizacji praw
z nich wynikających
■ Nominalna wartość udziałów (ak-
cji) w spółce mającej osobowość
prawną albo wkładów w spół-
dzielni objętych w zamian za
wkład niepieniężny
terminowych, rachunków
oszczędnościowych, rachun-
ków a vista) oraz wynikające
ze wzrostu ceny jednostek
uczestnictwa funduszy inwe-
stycyjnych (po ich umorzeniu)
rozliczają banki oraz towarzy-
stwa funduszy inwestycyjnych
(płatnicy), a zatem nie mogą
■
Rozliczany przez płatnika
Przychody z tytułu udziału w fun-
duszach kapitałowych
■ Odsetki od wkładów oszczędno-
ściowych i środków na rachun-
kach bankowych lub w innych
formach oszczędzania przecho-
wywania lub inwestowania
■ Odsetki (dyskonto) od papierów
wartościowych, np. kuponowych
obligacji skarbowych trzymanych
do terminu wykupu
■ Przychody z tytułu udziału w zy-
skach osób prawnych (np. dywi-
denda wypłacana przez spółki
kapitałowe z siedzibą w Polsce)
one być kompensowane ze
stratami poniesionymi w wyni-
ku inwestycji giełdowych.■
Pisaliśmy o tym
■ Przychody z inwestycji gieł-
dowych... – GP nr 231/2008
www.gazetaprawna.pl/pit

Szybko i korzystnie
prawa podlega zwolnieniu
z opodatkowania na pod-
stawie art. 21 ust. 1 pkt 46
ustawy z 26 lipca 1991 r.
o podatku dochodowym
od osób fizycznych (t.j.
Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz.
176 z późn. zm.).

Zwolnienie z PIT
Organ I instancji odmó-
wił stwierdzenia nadpłaty,
rozlicz
a dyrektor izby skarbowej
nie znalazł podstaw do
uchylenia decyzji i utrzy-
mał ją w mocy. Wskazał,
swój podatek
że omawiane zwolnienie
obejmuje środki otrzymy-
wane z tytułu bezpośred-
niej realizacji celów danego
programu, a wypłacona od-
prawa nie była świadcze-
niem bezpośrednio związa-
nym z realizacją tego pro-
gramu.
W skardze strona pod-
niosła, że zwolnienie od-
nosi się do dochodów po-
datnika, a nie do wynagro-
dzenia. W dochodach
mieszczą się wszystkie
świadczenia z tytułu za-
trudnienia, w tym również
odprawa.

Odprawa to odszkodowanie
Wojewódzki Sąd Admi-
nistracyjny w Bydgoszczy
oddalił skargę. Zdaniem Program do wypełniania PIT-ów za 2008 rok
sądu odprawa to odszko-
dowanie za utratę miejsca
pracy spowodowane roz-
wiązaniem stosunku pra-
W poniedziałek 12 stycznia w Gazecie Prawnej
cy przez pracodawcę. Fak-
tem jest, że sporny przepis
mówi o dochodach otrzy- Oprócz programu na płycie znajdziesz:
mywanych przez podatni-
■ instrukcje, jak krok po kroku wypełnić zeznanie ■ komentarze ekspertów i porady:
ka, ale w ocenie sądu mu-
si być spełniony warunek, ❙ jak korzystać z ulg ❙ kiedy warto rozliczyć się z małżonkiem ❙ jak rozliczyć zagraniczne dochody
że podatnik bezpośrednio
realizuje cel programu fi- ❙ jak rozlicza się rodzic samotnie wychowujący dziecko
nansowanego ze środków
pomocowych. Skoro otrzy-
■ wskazówki, jak korygować zeznanie ■ zestawienia ulg, skal podatkowych ■ akty prawne
mana odprawa nie była
związana z bezpośrednią
realizacją celu finansowa- Płyta dostępna w punktach sprzedaży oraz dla prenumeratorów wersji Premium
nego z bezzwrotnej pomo-
cy, to nie może korzystać
ze zwolnienia.■
Sygn. akt I SA/Bd 538/08 Partner:

■ JAN POCZWARDOWSKI
Zespół Zarządzania Wiedzą Partner strategiczny:
Podatkową firmy Deloitte

Więcej: www.deloitte.com/pl/tax24
www.gazetaprawna.pl
 8 | ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 WWW.GAZETAPRAWNA.PL

Praca
■ Prawo pracy ■ Ubezpieczenia społeczne ■ Zdrowie ■ Edukacja ■ Kadry

10 stycznia mija termin opłacania Posłowie domagają się podwyższenia świadczeń Prawo do nagrody jubileuszowej nie
PAMIĘTAJ składek do ZUS przez samozatrudnionych NOWOŚĆ kompensacyjnych nauczycieli strona 10 ORZECZENIE zależy od formy własności firmy strona 10

CO NOWEGO ZMIANA PRAWA | PRAWO PRACY | Nowe obowiązki bhp

■ RZECZNIK DO MINISTRA SPRAW WE-

WNĘTRZNYCH. W związku z ostrą zimą
rzecznik praw obywatelskich Janusz Ko-
chanowski zwrócił się wczoraj do mini-
stra spraw wewnętrznych i administracji
Grzegorza Schetyny z apelem o uwrażli-
wienie podległych mu służb i organów
administracji terenowej na potrzeby
osób bezdomnych.
Więcej www.brpo.gov.pl
■ ŚWIĘTO TRZECH KRÓLI MOŻE BYĆ
DNIEM WOLNYM. Klub parlamentarny
PiS złoży wczoraj u marszałka Sejmu pro-
jekt ustawy o ustanowieniu dnia wolne-
go od pracy 6 stycznia, w święto Trzech
Króli – poinformował poseł Antoni Ma-
cierewicz. Obywatelski projekt ustawy
w tej samej sprawie przekazał marszał-
kowi Sejmu prezydent Łodzi Jerzy Kro-
piwnicki.
Więcej www.trzechkroli.pl
■ SZCZEPIENIA PRZECIWKO PNEUMO-
KOKOM. Wprowadzenie powszechnych
szczepień przeciwko pneumokokom dla
wszystkich dzieci poniżej drugiego roku
życia to priorytet resortu zdrowia – po-
wiedział wiceminister Marek Twardow-
ski podczas wczorajszej konferencji
w Warszawie na temat szczepień. Pneu-
mokoki to bakterie chorobotwórcze, któ-
re mogą być przyczyną m.in. zapalenia
opon mózgowo-rdzeniowych i zapalenia
płuc. Konferencję Perspektywy i szanse
szczepień ochronnych w Polsce w profi-
laktyce zdrowotnej dzieci i młodzieży
zorganizowały senacka Komisja Zdrowia
oraz Europejskie Stowarzyszenie Promo-
cji Zdrowia Pro Salutem.
Więcej www.mz.gov.pl
■ ODSETKI OD SKŁADEK NIEPRZEKAZA-
NYCH DO OFE. Prezes ZUS poinformował
że od 1 stycznia 2009 r. do 31 marca
2009 r. wysokość odsetek należnych z ty-
tułu nieprzekazanych w terminie składek
do otwartego funduszu emerytalnego
wynosi 6,66 proc. Podstawę prawną sta-
nowi art. 47 ust. 10j ustawy z 13 paź-
dziernika 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych (Dz.U. 2007 r. nr 11, poz.
74, z późn. zm.).
Więcej www.zus.pl
■ APEL O PRZYJMOWANIE PACJENTÓW.
Dolnośląski oddział Narodowego Fundu-
szu Zdrowia zwrócił się do placówek me-
dycznych, które nie podpisały jeszcze
Każda firma musi zatrudnić
■ Wszyscy pracodawcy będą wyznaczać pracownika odpowiedzialnego m.in. za ewakuację i ochronę przeciwpożarową
■ Na rynku zabraknie pracowników, którzy posiadają kwalifikacje np. inspektora ochrony przeciwpożarowej
■ Firmy zatrudnią na część etatu osoby z odpowiednimi uprawnieniami lub zapłacą za dodatkowe szkolenie podwładnych
ŁUKASZ GUZA
lukasz.guza@infor.pl
by spełnić nowe obo-
A wiązki bhp, które na-
kłada na pracodawców
nowelizacja kodeksu pracy
z 21 listopada 2008 r., wiele
firm będzie musiało zatrudnić
nowego pracownika lub po-
nieść koszty szkolenia już za-
trudnionych. Od 18 stycznia
2009 r. w każdej firmie, która
zatrudnia choćby jednego pod-
władnego, pracodawca będzie
musiał wyznaczyć podwład-
nych, którzy będą odpowie-
dzialni za udzielenie pierwszej
pomocy, ewakuację z zakładu
pracy oraz ochronę przeciwpo-
żarową. Ci ostatni muszą mieć
co najmniej średnie wykształ-
cenie oraz ukończone szkole-
nie inspektora ochrony prze-
ciwpożarowej. Obecnie kosztu-
je ono 1,25 tys. zł.
Z przepisów wynika, że no-
we obowiązki bhp musi wypeł-
nić każdy pracodawca. Osoby
odpowiedzialne za udzielenie
pierwszej pomocy muszą więc
wyznaczyć także te firmy, któ-
re zatrudniają nawet jednego
pracownika.
Co muszą pracodawcy
W odpowiedzi na pytanie
GP Departament Prawa Pracy
Ministerstwa Pracy i Polityki
Społecznej potwierdził, że art.
2091 par. 1 pkt 2 znowelizo-
wanego kodeksu pracy zobo-
wiązuje wszystkich pracodaw-
ców do wyznaczenia pracow-
ników m.in. do wykonywania
czynności w zakresie ochrony
przeciwpożarowej i ewakuacji
pracowników, zgodnie z prze-
pisami o ochronie przeciwpo-
żarowej. Wyznaczony pracow-
Dz.U. z 2002 r. nr 147, poz.
1229, z późn. zm.). Zgodnie
z nią czynności z zakresu
ochrony przeciwpożarowej
może wykonywać wyłącznie
osoba z wykształceniem co
najmniej średnim, która
ukończyła szkolenie z zakresu
ochrony przeciwpożarowej.
Przeprowadza je Szkoła
Główna Służby Pożarniczej,
pozostałe szkoły Państwowe
Straży Pożarnej lub ośrodki
szkolenia w komendach woje-
wódzkich PSP.
– Obecnie szkolenie jednej
osoby kosztuje 1,25 tys. zł –
mówi Waldemar Woliński ze
Szkoły Głównej Służby Pożar-
niczej.
Resort pracy podkreśla, że
zgodnie z przepisami ustawy
o ochronie przeciwpożarowej,
każdy pracodawca (będący
jednocześnie właścicielem,
zarządcą lub użytkownikiem
budynków, obiektów lub tere-
nów) jest od wielu lat zobo-
wiązany do wykonywania
czynności w zakresie ochrony
przeciwpożarowej.
Jednak zgodnie z obowią-
zujacymi przepisami praco-
dawca, który jest tylko uzyt-
kownikiem budynku w któ-
rym miesci się zakład pracy już obowiązujące regulacje. zek przeprowadzania raz na
może i będzie nadal mógł być Zgodnie z art. 233 k.p. pra- dwa lata próbnej ewakuacji
zwolniony z obowiązku wy- codawca jest obowiązany za- (przy spełnieniu dodatko-
konywania czynności z za- pewnić pracownikom środki wych warunków). Pracodaw-
kresu ochrony przeciwpoża- do udzielania pierwszej po- ca, który jedynie wynajmuje
rowej, jeśli tak stanowi umo- mocy w razie wypadku. Z ko- pomieszczenia, będzie mu-
wa z właścicielem tego lei zgodnie z par. 11 rozporzą- siał wyznaczyć pracownika
obiektu. dzenia z 21 kwietnia 2006 r. odpowiedzialnego za ewaku-
W efekcie nowelizacji ko- w sprawie ochrony przeciw- ację, ale nie będzie odpowie-
deksu pracy może nastąpić sy- pożarowej budynków, innych dzialny za próby jej przepro-
tuacja, że nawet jeśli praco- obiektów budowlanych i te- wadzenia.
dawca nie będzie zobowiązany renów (Dz.U. 80, poz. 563)
do wykonywania czynności z każdego miejsca (przezna- Pracodawcy nic nie wiedzą
z zakresu ochrony przeciwpo- czonego na pobyt ludzi) Z sondy przeprowadzonej
żarowej, bo odpowiada za to w obiekcie powinny być za- przez GP wśród firm zajmu-

umów z NFZ na świadczenia w 2009 ro-
ku, aby normalnie przyjmowały pacjen-
tów. Pieniądze będą rozliczone po podpi-
saniu umowy z Funduszem.
Więcej www.nfz-wroclaw.pl
■ STRAJK PIELĘGNIAREK. Pielęgniarki
w szpitalu w Lubartowie (woj. lubel-
skie) rozpoczęły wczoraj bezterminowy
strajk. Domagają się podwyżki płac. Żą-
dają 200 zł podwyżki od stycznia i kolej-
nych 200 zł od marca. Dyrekcja zapro-
ponowała 100 zł teraz i 50 zł w później-
szym terminie.
Więcej www.ozzpip.org.pl
nik powinien m.in. zapewnić
osobom przebywającym w bu-
dynku, obiekcie budowlanym
lub na ich terenie bezpieczeń-
stwo i możliwość ewakuacji,
przygotować budynek, obiekt
budowlany lub teren do pro-
wadzenia akcji ratowniczej
oraz zapoznać pracowników
z przepisami przeciwpożaro-
wymi.
Zdaniem resortu pracy mu-
si on również posiadać kwali-
fikacje określone w ustawie
z 24 sierpnia 1991 r. o ochro-
nie przeciwpożarowej (t.j.
właściciel budynku, w którym
mieści się zakład pracy, to i tak
będzie musiał zatrudniać in-
spektora ochrony przeciwpo-
żarowej.
Obowiązki kosztują
– Wszyscy pracodawcy będą
musieli też wyznaczyć osoby
odpowiedzialne za ewakuację
i udzielenie pierwszej pomocy
– mówi Barbara Krzyśków
z Centralnego Instytutu Ochro-
ny Pracy.
W tym przypadku nowe
przepisy rozszerzają jedynie
12
pewnione odpowiednie wa-
runki ewakuacji, zapewnia-
jące możliwość szybkiego
i bezpiecznego opuszczenia
stycznia strefy zagrożonej lub objętej
pożarem.
2009 r. w GP Problemem może być jedy-
nie wzajemna relacja nowe-
płyta PIT-y go art. 2091, który nakazuje
pracodawcy wyznaczenie
Program pracownika odpowiedzialne-
do wypełniania go za ewakuację z par. 13
PIT-ów wspomnianego rozporządze-
za 2008 rok nia, które na właściciela lub
zarządcę (a nie użytkowni-
ka) obiektu nakłada obowią-
jących się konsultingiem
w zakresie bhp i przepisów
przeciwpożarowych wynika,
że jedynie znikoma część
pracodawców wie, że za nie-
spełna dwa tygodnie przybę-
dą im nowe obowiązki.
– Ci, którzy zaznajomili się
z nowymi przepisami, zdają
sobie sprawę z tego, że na ryn-
ku pracy może zabraknąć osób
mających odpowiednie kwali-
fikacje – mówi Zbigniew
Szyszka z firmy Profi Zabez-
pieczenia, konsulting przeciw-
pożarowy i bhp.
 WWW.GAZETAPRAWNA.PL Akademia prawa pracy cz. 623 ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 | 9

Jak wykazać okresy zatrudnienia uprawniające do nagrody jubileuszowej

W nagrodę za wieloletnią pracę pra-
cownikowi może zostać przyznana
gratyfikacja jubileuszowa. Czy przepi-
sy płacowe mogą uzależnić nabycie
prawa do tego świadczenia od udoku-
mentowania posiadanych przez pra-
cownika okresów zatrudnienia świa-
dectwem pracy?
Przepisy płacowe obowiązujące u pracodawcy,
dotyczące zasad przyznawania tego rodzaju
świadczenia, mogą przewidywać, że nagroda
jubileuszowa będzie przysługiwać wyłącznie za
zakładowy staż pracy albo z uwzględnieniem
okresów innego (poprzedniego) zatrudnienia.
W tym ostatnim przypadku, jeśli pracownik po-
siada okresy zatrudnienia u innych pracodaw-
ców, do ustalenia prawa do nagrody istotne jest
wykazanie poszczególnych okresów pracy. Jest
to możliwe przy pomocy stosowanych po-
wszechnie w stosunkach pracy dokumentów
potwierdzających przebieg zatrudnienia, a więc
świadectw pracy.
Zastrzeżenia budzi jednak wprowadzenie
w przepisach zakładowych wymogu udowod-
nienia przez pracownika wyłącznie świadec-
twami pracy okresów zatrudnienia uprawniają-
cych do nagrody jubileuszowej. Świadczenie to
przysługuje bowiem z tytułu obiektywnie osią-
gniętego przez pracownika stażu pracy, a nie
z tytułu możliwości wykazania tego stażu wy-
łącznie za pomocą wymaganego przez praco-
dawcę dokumentu. Innymi słowy, powstanie
prawa do nagrody jubileuszowej wiąże się
z posiadaniem przez pracownika wymaganego
okresu zatrudnienia (tylko zakładowego lub
również pozazakładowego), a nie z legitymo-
waniem się konkretnym dokumentem potwier-
dzającym ten okres.
W przeciwnym razie nagroda jubileuszowa,
w przypadku gdy kryteria jej otrzymania okre-
ślone są obiektywnie, przez co stanowi składnik
wynagrodzenia za pracę, utraciłaby w istocie
charakter roszczeniowy. Co więcej, ocena prze-
słanki prawa do jej nabycia w postaci posiada-
nia wymaganego stażu pracy nie podlegałaby
weryfikacji w postępowaniu sądowym wyłącz-
nie z uwagi na brak możliwości przedłożenia
przez pracownika określonego dokumentu (zob.
wyrok Sądu Najwyższego z 4 czerwca 2008 r., II
PK 292/07, Mon. Pr. Pracy nr 12/2008).
W ocenie Sądu Najwyższego, jeżeli gratyfika-
cja jubileuszowa posiada charakter składnika
wynagrodzenia za pracę, to uzależnienie jej
wypłaty od kryterium wykazania poprzednich
okresów zatrudnienia świadectwem pracy,
z wyłączeniem innych sposobów ich udowod-
nienia, narusza zasady ustalania wynagrodze-
nia za pracę ustanowione w art. 78 k.p., odsy-
łającym m.in. do ilości świadczonej pracy, prze-
noszącej się w tym przypadku na staż pracy.■
ARKADIUSZ SOBCZYK
radca prawny, Kancelaria Prawna
Sobczyk i Wspólnicy w Krakowie
www.gazetaprawna.pl/akademia_pracy

OCHRONA ZDROWIA | Opozycyjne projekty ustaw

inspektora Koalicja nie chce pomysłów opozycji

„
Kierowane przez
na reformę systemu lecznictwa
ZMIANA PRAWA Platforma
Obywatelska nie zamierza na
razie przygotowywać nowych
projektów ustaw reformujących
system lecznictwa. Nie popiera
jednak projektów
Projekt zakłada również opra- sądzone, czy projekt zostanie
cowywanie regionalnych pla- odrzucony już w pierwszym
nów opieki szpitalnej oraz dzia- czytaniu, czy zostanie skierowa-
łania Krajowej Rady i Woje- ny do dalszych prac w sejmowej
wódzkich Komisji do
spraw Szpitali, szcze-
Komisji Zdrowia, ale
jego uchwalenie wy-
– Ten projekt to propozycja
zawarcia kompromisu. Skoro
prezydent zawetował ustawę
narzucającą na SP ZOZ obowią-
zek zmiany formy prawnej, to
my chcemy samorządom dać

2,7
JOLANTĘ FEDAK przygotowanych przez posłów gółowe warunki funk- daje się mało realne. możliwość samodzielnego de-
Ministerstwo opozycji. cjonowania szpitali – Nie zgadzamy się cydowania o przyszłości podle-
Pracy włączonych do sieci na administracyjne głych im placówek – mówi Ma-
i Polityki DOMINIKA SIKORA oraz zasady ich moni- ustalanie sieci placó- rek Balicki.
Społecznej dominika.sikora@infor.pl torowania. mld zł wek medycznych. Na razie nie jest ustalona da-
potwierdza, Według autorów Teoretycznie ma to ta, kiedy posłowie zajmą się
utro w Sejmie odbędzie się projektu ustawy, część rząd zamierza doprowadzić do ra- tym projektem. Wiadomo jed-
że każdy
pracodawca J pierwsze czytanie poselskie-
go projektu ustawy o sieci szpi-
placówek musi mieć
gwarancję dostępu do
przeznaczyć cjonalizacji już istnie-
na spłatę części jącej liczby szpitali,
nak, że posłowie PO nie przy-
gotowują nowych projektów
będzie musiał zobowiązań ale nie gwarantuje
tali. Został on przygotowany publicznych pieniędzy reformujących system ochrony
zatrudnić SP ZOZ wyłonienia tych naj-
przez Prawo i Sprawiedliwość. i one automatycznie zdrowia. Oczekują efektów
inspektora
Projekt był już złożony w marcu byłyby włączane do lepszych i faktycznie uruchomienia rządowego pro-
ochrony
ubiegłego roku. sieci. najbardziej potrzeb- gramu oddłużenia tych szpita-
przeciwpożarowej
Fot. Marek Matusiak

Podkreśla, że ich obawy są
uzasadnione, gdyż dodatkowo
w połowie przyszłego roku
uprawnienia inspektora ochro-
ny przeciwpożarowej utracą
wszystkie te osoby, które zali-
czyły odpowiednie szkolenie
przed 15 listopada 2005 r. Tak
przewiduje rozporządzenie
ministra spraw wewnętrznych
i administracji z 25 październi-
ka 2005 r. w sprawie wymagań
kwalifikacyjnych oraz szkoleń
dla strażaków jednostek
ochrony przeciwpożarowej
i osób wykonujących czynności
z zakresu ochrony przeciwpo-
żarowej (Dz.U. 215, poz.
1823).
– Dlatego będziemy apelo-
wać o zwiększenie liczby szko-
leń przeprowadzanych przez
jednostki dydaktyczne Pań-
stwowej Straży Pożarnej – mó-
wi Witold Polkowski, ekspert
Konfederacji Pracodawców
Polskich.
Obecnie rocznie kończy je
w całej Polsce kilkaset osób. To
o wiele za mało, biorąc pod
uwagę, że 1,9 mln firm w Pol-
sce zatrudnia co najmniej jed-
nego pracownika, a każdy pra-
codawca będzie musiał prze-
cież zatrudniać inspektora
ochrony przeciwpożarowej.
– Możliwe, że nawet kilku
pracodawców będzie zatrud-
niać na część etatu tę samą
osobę, która ma odpowiednie
uprawnienia. Dzięki temu
mniejszym kosztem będą mo-
gli wypełnić obowiązek, jaki
nakłada na nich znowelizowa-
ny kodeks pracy – mówi Sła-
womir Paruch, kierownik De-
partamentu Prawa Pracy Kan-
celarii Sołtysiński Kawecki
Szlęzak.
Niewiadoma egzekucja
Zasadnicze znaczenie dla pra-
codawców będzie mieć to, w ja-
ki sposób nowe przepisy będzie
egzekwować Państwowa Inspek-
cja Pracy. Od 18 stycznia może
sprawdzać, czy pracodawcy wy-
znaczyli pracowników odpowie-
dzialnych za ochronę przeciwpo-
żarową czy ewakuację.
– Rzadko zdarza się, aby in-
spektorzy pracy karali praco-
dawcę za nieprzestrzeganie
przepisów bhp już podczas
pierwszej kontroli – mówi Sła-
womir Paruch.
Podkreśla, że zazwyczaj naj-
pierw zwracają się oni do praco-
dawcy o usunięcie nieprawidło-
wości, a następnie występują
o podjęcie w tym kierunku od-
powiednich działań. Dopiero
w razie ich braku wydają nakaz
w tego typu sprawach lub nakła-
dają na pracodawcę mandat.
– Możliwe, że inspektorzy
pracy nie będą zbyt rygorystycz-
nie egzekwować nowych przepi-
sów. Ich vacatio legis była bardzo
krótka, więc firmy miały mało
czasu na ich wdrożenie – mówi
Andrzej Łuczaj z firmy BHP Kon-
sultant.
W jego opinii pracodawcy po-
winni pamiętać, że nowelizacja
k.p. wymusza konieczność zmian
w organizacji pracy. Firmy, w któ-
rych obowiązują regulaminy pra-
cy, powinny więc wprowadzić do
nich aneksy. A o takich zmianach
muszą poinformować pracowni-
ków co najmniej dwa tygodnie
przed ich wprowadzeniem.■
KOMENTARZ strona 2
Przewiduje on utworzenie – Szpitale wojewódzkie czy nych – mówi Jarosław Katulski, li, które mimo wszystko zdecy-
sieci szpitali, którą tworzyłyby kliniczne nie tylko leczą pacjen- członek sejmowej Komisji dują się na zmianę formy praw-
najlepsze placówki medyczne, tów, ale również pełnią inne Zdrowia. nej. Szacuje się, że do prze-
zabezpieczające w sposób opty- funkcje – edukacyjne i szkolenio- Kolejny projekt ustawy o nie- kształceń jest przygotowywa-
malny dostęp do świadczeń we – podkreśla Bolesław Piecha, obowiązkowych przekształce- nych około 70 placówek
zdrowotnych. Te placówki, któ- poseł sprawozdawca projektu niach SP ZOZ w spółki prawa medycznych.■
re po przeprowadzeniu oceny ustawy oraz przewodniczący sej- handlowego także może być od-
ekonomicznej i w zakresie moż- mowej Komisji Zdrowia. rzucony już w pierwszym czyta- Pisaliśmy o tym
liwości świadczenia usług nie Pomysł PiS na reformę szpita- niu. Przygotowali go m.in. Ma- ■ Weto prezydenta nie zahamuje...
znalazłyby się w sieci, nie mo- li nie uzyskał jednak poparcia rek Balicki, poseł Nowej Lewicy, – GP nr 232/2008
głyby liczyć na pieniądze z Na- posłów Platformy Obywatel- oraz Ludwik Dorn, poseł nie-
rodowego Funduszu Zdrowia. skiej. Co prawda, nie jest prze- zrzeszony. www.gazetaprawna.pl/archiwum
TRZY PYTANIA DO...
PŁK. ANATOLA TICHONIUKA
przewodniczącego Konwentu Dziekanów Korpusu Oficerów Wojska Polskiego
Żołnierze kontraktowi nie otrzymają emerytur wojskowych
Profesjonalizacja armii oznacza ko- zmian jednego z filarów stabilności A jak wygląda system emerytalny
nieczność zwiększenia liczby żoł- warunków służby wojskowej, w tym żołnierzy zawodowych w innych
nierzy zawodowych o 40 tys. Tym- uprawnień emerytalnych, w okresie państwach?
czasem co szósty wojskowy od- realizacji uzawodowienia wojska – W państwach członkowskich
chodzący na emeryturę robi to po mogą osłabić dynamikę przekształ- NATO regułą są odrębne systemy
15 latach służby. Czy rząd nie po- ceń. Co więcej, podstawowy korpus emerytalne żołnierzy i nabywanie
winien pomyśleć o zmianie syste- osobowy, który zastąpi zasadniczą uprawnień emerytalnych po określo-
mu emerytalnego żołnierzy? służbę wojskową, będzie się składać nym czasie służby. W znakomitej
– Przyczyną odchodzenia nie jest z żołnierzy kontraktowych. A oni nie większości z nich przepisy emerytal-
system emerytalny. Jest on nato- będą mieli uprawnień emerytalnych ne dla żołnierzy zawodowych są ko-
miast jedną z przesłanek podejmo- z systemu zaopatrzeniowego, bo bę- rzystniejsze niż dla pracowników
wania służby wojskowej. W przeko- dą podlegać obligatoryjnemu zwol- państwowych i innych grup społecz-
naniu żołnierzy obecne regulacje nieniu przed upływem 15 lat no-zawodowych. Odrębne uprawnie-
emerytalne stanowią zasadniczy fi- Dlaczego żołnierze korzystają z od- nia emerytalne, takie jak niższy wiek
lar zawodowej służby wojskowej rębnego systemu emerytalnego? emerytalny, wyższy poziom świad-
oraz gwarancję poczucia bezpie- – Ze względu na szczególne wa- czeń emerytalnych, szczególnego ro-
czeństwa żołnierza i jego rodziny. runki i właściwości służby wojsko- dzaju odprawy emerytalne, trakto-
Z badań przeprowadzonych w 2007 wej, takie jak: brak możliwości wy- wane są jako rekompensata za wyso-
roku wynika, że ewentualne jego boru oraz wpływu na miejsce peł- kie wymagania psychofizyczne i inte-
zmiany mogą być przyczyną odejścia nienia służby, pełnienie służby lektualne stawiane żołnierzom, stałą
z wojska znaczącej części kadry, i to w rozłące z rodziną, pełną dyspozy- dyspozycyjność, gotowość do naraża-
nie tylko tej mającej minimalną wy- cyjność, wysokie wymogi kwalifika- nia zdrowia, a nawet życia oraz ogól-
sługę emerytalną. Trzeba podkreślić, cyjne, szczególną odpowiedzialność nie dużą uciążliwość służby wojsko-
że za odejścia z armii odpowiada też oraz ryzyko utraty życia lub zdro- wej. To m.in. dlatego w 2007 roku
system wynagradzania. Nie jest kon- wia. Żołnierze mają też ograniczone Ministerstwo Obrony Narodowej
kurencyjny w stosunku do rynku, pełne prawa obywatelskie. Nie mo- opowiedziało się za utrzymaniem do-
szczególnie w niektórych specjalno- gą np. należeć do związków zawo- tychczasowego odrębnego systemu
ściach – np. dla pilotów wojskowych. dowych, które występują w obronie emerytalnego dla żołnierzy.■
Moim zdaniem wszelkie próby warunków pracy członków. Rozmawiał ARTUR RADWAN
 10 | ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4
UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE | Karta Nauczyciela
Posłowie podwyższą emerytury nauczycielom
ZMIANA PRAWA Do 100 proc.
emerytury może wzrosnąć
świadczenie kompensacyjne
dla nauczycieli.
BOŻENA WIKTOROWSKA
bozena.wiktorowska@infor.pl
czoraj na połączonym
W posiedzeniu sejmowych
Komisji Edukacji, Nauki i Mło-
dzieży oraz Polityki Społecznej
i Rodziny odbyło się pierwsze
czytanie poselskiego projektu
ustawy o nauczycielskich
świadczeniach kompensacyj-
nych. Zgodnie nim, jeszcze
w tym roku nauczyciele, którzy
ukończą 55 lat i mają 30-letni
okres składkowy i nieskładko-
wy, w tym 20 lat pracy w szkole
OCHRONA ZDROWIA | Obrót produktami leczniczymi
Spełnienie wymogów UE nie ograniczyło dostępu do leków
Leki, które nie przeszły tak
zwanego procesu harmonizacji,
nie znikną od razu z aptek.
Pacjenci będą mogli je kupić aż
do wyczerpania zapasów na
rynku lub do utraty okresu ich
ważności.
DOMINIKA SIKORA
dominika.sikora@infor.pl
arek Twardowski, wice-
M minister zdrowia, powie-
dział wczoraj, że ponad 6,7 tys.
leków przeszło tzw. proces har-
monizacji, czyli dostosowania
dokumentacji produktów leczni-
czych dopuszczonych do obrotu
do przepisów wspólnotowych.
UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE | Fundusz Rezerwy Demograficznej
W ZUS będzie więcej pieniędzy na emerytury
ZMIANA PRAWA Jeszcze
na tym posiedzeniu Sejmu
zostanie zapewne uchwalona
ustawa pozwalająca
na przekazywanie części środków
z prywatyzacji na konto Funduszu
Rezerwy Demograficznej.
BOŻENA WIKTOROWSKA
bozena.wiktorowska@infor.pl
zisiaj odbędzie się drugie
D czytanie pilnego rządo-
wego projektu ustawy o zmia-
nie ustawy o systemie ubezpie-
czeń społecznych (druk 1479).
Zgodnie z nim w tym roku nie
zakończy się gromadzenie do-
datkowych środków w Fundu-
szu Rezerwy Demograficznej
(FRD). Fundusz ten został po-
wołany do życia w momencie
wdrażania reformy emerytal-
nej w 1999 roku. Miały do nie-
JUTRO w Gazecie Prawnej
nowe prawo 2009
przy tablicy, będą mogli przejść
na świadczenie kompensacyj-
ne. Jednak według Wojciecha
Olejniczaka (lewica), posła
sprawozdawcy, projekt ten wy-
maga jednak poprawek.
– Największe emocje wzbu-
dza wysokość nowego świad-
czenia, które ma wynieść 80
proc. emerytury – mówi Woj-
ciech Olejniczak.
Poseł Anna Bańkowska, wi-
ceprzewodnicząca Komisji Poli-
tyki Społecznej i Rodziny (Le-
wica) przekonywała, że nowe
świadczenia kompensacyjne
będą rodzajem świadczenia
przedemerytalnego i muszą
być niższe niż emerytura ze sta-
rego systemu. Wynika to z tego,
że reforma emerytalna uzależ-
– W przypadku tych leków
jest to równoznaczne z utrzy-
maniem ważności pozwoleń na
ich sprzedaż w Polsce – zapew-
nił wiceminister.
W przypadku ponad 2,1 tys.
produktów ich producenci
w ogóle nie złożyli niezbędnych
dokumentów pozwalających na
przedłużenie na kolejne pięć lat
pozwolenia na obrót nimi na
rynku medycznym. Głównym
powodem było to, że sprzedaż
wielu z tych leków nie była opła-
calna, a harmonizacja doku-
mentów do wymogów unijnych
zbyt kosztowana. W przypadku
177 leków minister zdrowia wy-
dał decyzje odmowne dotyczące
go trafiać nadwyżki funduszu
emerytalnego, część składki
emerytalnej i środki pochodzą-
ce z prywatyzacji. Pieniądze te
mogą być wykorzystane wy-
łącznie na uzupełnienie, wyni-
kającego z przyczyn demogra-
ficznych, niedoboru środków
na wypłatę emerytur.
Ponieważ gromadzenie
środków w FRD miało się za-
kończyć 31 grudnia 2008 r.,
rząd przygotował projekt usta-
wy w tej sprawie. Zgodnie
z nim gromadzenie środków
na koncie Funduszu będzie
możliwe także po 31 grudnia
2008 r. Dodatkowo obligato-
ryjnie na jego konto będzie tra-
fiać 40 proc. pochodzących
z prywatyzacji majątku nale-
żącego do Skarbu Państwa.
– Fundusz musi istnieć, bo
stanowi dodatkowe zabezpie-
część 1
Praca
niła wysokość świadczenia od
kapitału zgromadzonego na
koncie.
– Świadczenie kompensacyj-
ne powinno wzrosnąć do 100
proc. kwoty określonej w projek-
cie ustawy. I do tego będziemy
dążyć w czasie prac w podkomi-
sji – mówi Anna Bańkowska.
Przeciwko nowym rozwiąza-
niom protestowali posłowie
Prawa i Sprawiedliwości. We-
dług Sławomira Szweda, wice-
przewodniczącego sejmowej
Komisji Polityki Społecznej
i Rodziny, ten projekt jest szko-
dliwy dla nauczycieli.
– Według mnie to jest świad-
czenie dla nikogo. Autorzy pro-
jektu nie oszacowali skutków fi-
nansowych dla budżetu. Nie
przedłużenia okresu ważności
pozwolenia na ich sprzedaż
w Polsce. Te właśnie leki znikną
najszybciej z rynku, ale proces
ten będzie rozłożony w czasie.
Zgodnie z obowiązującymi prze-
pisami leki, które nie zostały
zharmonizowane, mogą pozo-
stać na rynku do końca terminu
ich ważności lub całkowitego
wyczerpania zapasów.
– Do tego czasu te preparaty,
które były wpisane na listy re-
fundacyjne, będą nadal finan-
sowane przez NFZ – mówi Ma-
rek Twardowski.
Zdaniem resortu zdrowia do-
stosowanie dokumentacji leków
do wymogów unijnych nie spo-
czenie dla wypłaty przyszłych
emerytur. Do tej pory środki,
które wpływały na jego konto,
były symboliczne. Zwiększenie
o środki pochodzące z prywaty-
zacji znacznie go wzmocni –
mówi Sławomir Piechota, prze-
wodniczący sejmowej Komisji
Polityki Społecznej i Rodziny.
Jednocześnie środki pocho-
dzące z prywatyzacji będą mu-
siały być lokowane w papie-
rach wartościowych emitowa-
nych przez Skarb Państwa. Na-
dal źródłem zasilania FRD bę-
dą też środki stanowiące część
składki na ubezpieczenie eme-
rytalne. Od 2009 roku (i w ko-
lejnych latach) będą one sta-
nowić 0,35 proc. podstawy
wymiaru na ubezpieczenie
emerytalne.
– Wysokość odpisu pocho-
dzącego ze składek na ubezpie-
Zmiany w zasadach przechodzenia
na emeryturę w 2009 r.
■ kiedy ZUS wypłaci emeryturę bez rozwiązania stosunku pracy
■ nowe przepisy dotyczące emerytur kapitałowych
■ zasady wypłacania emerytur przez otwarte fundusze emerytalne
■ czy po odwieszeniu świadczenia możliwe będzie ponowne ustalenie jego wysokości
■ jakie mogą być skutki dorabiania do emerytury przez kontynuujących zatrudnienie
W PIĄTEK część 2 Dla kogo wcześniejsze emerytury
mamy także żadnych informa-
cji, ile faktycznie wyniesie wy-
sokość takiego świadczenia za
kilka lat – przekonywał poseł
Lech Sprawka (PiS).
Skutków wejścia w życie no-
wego rozwiązania nie przedsta-
wił także Marek Bucior, wice-
minister pracy i polityki spo-
łecznej. Zobowiązał się jednak
do tego, że szacunki będą goto-
we na kolejne posiedzenie spe-
cjalnie powołanej podkomisji.
Posłowie zwrócili także uwa-
gę, że część przepisów w pro-
jekcie jest niezgodna z Kartą
Nauczyciela. Na przykład, ze
świadczeń kompensacyjnych
nie będą mogli korzystać na-
uczyciele zatrudnieni na pół
etatu.■
wodowało podwyżki ich cen.
Nie doprowadziło to również do
ograniczenia dostępności leków.
Tylko w przypadku jednego pre-
paratu stosowanego w leczeniu
przeciwgruźliczym (izoniazyd),
nie złożono dokumentów
umożliwiających jego sprzedaż
zgodnie z wymogami unijnymi
i nie ma on odpowiednika. Jed-
nak, jak zapewnia resort zdro-
wia, obecnie zapas tego leku
wynosi kilkanaście tysięcy opa-
kowań, co zapewnia jego sprze-
daż jeszcze przez półtora roku.■
Więcej: www.gazetaprawna.pl
/ochrona_zdrowia
czenie emerytalne powinna być
wyższa. Jednak nie ma powodu
do obaw, że w przyszłości może
zabraknąć pieniędzy na wypła-
ty świadczeń. Zawsze bowiem
FUS jest dotowany przez bu-
dżet. W krytycznej sytuacji te
dotacja po prostu wzrośnie –
mówi poseł Mieczysław Ka-
sprzak (PSL).
Ustawa ma wejść w życie
z datą wsteczną od 1 stycznia
2009 r. Jak informuje ZUS,
obecnie (dane za grudzień
2008 r.) w FRD jest zgromadzo-
nych 4,45 mld zł. Są głównie
ulokowane w obligacjach (80
proc.) i akcjach (9,3 proc.).■
Pisaliśmy o tym
■ 12 mld zł trafi dodatkowo na
wypłatę... – GP nr 130/2008
www.gazetaprawna.pl/archiwum
Sąd Najwyższy o dyskryminacji w zatrudnieniu
Nagroda jubileuszowa nie
zależy od własności firmy
Państwowy zakład pracy nie
może nie zaliczać do okresów
zatrudnienia, uprawniających
do nagrody jubileuszowej,
pracy w prywatnej firmie.
ARTUR RADWAN
artur.radwan@infor.pl
ank państwowy odmówił
B wypłacenia pracowniko-
wi nagrody jubileuszowej za
35 lat pracy. Argumentował,
że do okresu
ORZECZENIE uprawniającego
do tej nagrody
nie może wliczyć okresu jego
zatrudnienia od lipca 1990 r.
do stycznia 1994 r. w Prosper
Banku, który był bankiem pry-
watnym.
Pracownik nie zgodził się
z decyzją banku i zwrócił się
do sądu I instancji z powódz-
twem o wypłatę nagrody. Ten
uznał, że w świetle obowiązu-
jących u pracodawcy przepi-
sów brak jest podstaw do wli-
czenia powyższego okresu do
okresu pracy uprawniającego
do nagrody jubileuszowej. Jak
ustalił sąd Prosper Bank
w spornym okresie nie był
uspołecznionym zakładem
pracy. Sąd wskazał, że posta-
nowienia układu zbiorowego
pracy pracowników firmy, któ-
ra odmówiła wypłaty nagrody
(w zakresie ustalania okresów
pracy i innych okresów upraw-
niających do nagrody), odsyła-
ją do przepisów zarządzenia
ministra pracy i polityki socjal-
nej z 23 grudnia 1989 r.
w sprawie ustalania okresów
pracy i innych okresów upraw-
niających do nagrody jubile-
uszowej oraz zasad jej oblicza-
nia i wypłacania (M.P. nr 44,
poz. 358 ze zm.).
Zgodnie z par. 2 tego zarzą-
dzenia do okresu pracy upraw-
niającego do nagrody jubile-
uszowej wlicza się, bez wzglę-
du na przerwy w zatrudnieniu,
okresy inne niż zatrudnienie
u pracodawcy, tj. okresy za-
trudnienia w uspołecznionych
zakładach pracy oraz okresy
zatrudnienia w prywatnych
zakładach pracy, które jednak
zostały upaństwowione lub
przejęte przez uspołecznione
zakłady pracy. Sąd I instancji
oddalił więc powództwo pra-
Dziś w redakcji czat internetowy.
Wiceszef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
Adam Leszkiewicz będzie w godzinach
od 11 do 12 odpowiadać
na pytania związane z nowymi zasadami
zatrudniania urzędników.
www.gazetaprawna.pl/czat
WWW.GAZETAPRAWNA.PL
cownika. Ten nie zgodził się
z wyrokiem i wniósł apelację.
Sąd II instancji, oceniając
sporny okres pracy w oparciu
o wskazane przepisy, stwier-
dził, że Prosper Bank upań-
stwowiony został 14 stycznia
1994 r., a więc zarzut apelacji
dotyczący naruszenia przepi-
sów zarządzenia ministra
pracy i polityki socjalnej z 23
grudnia 1989 r. nie jest uza-
sadniony. Zdaniem sądu spor-
ny okres zatrudnienia pra-
cownika przypadał w całości
przed zatrudnieniem u do-
tychczasowego pracodawcy,
a zatem brak podstaw do
uznania, że prywatny praco-
dawca Prosper Bank został
upaństwowiony. Sąd II in-
stancji oddalił więc apelację
pracownika, a ten wniósł
skargę kasacyjną do Sądu
Najwyższego.
Zdaniem SN nagroda jubi-
leuszowa jest gratyfikacją za
wieloletnią pracę, a więc po-
ważne wątpliwości budzi
uznanie, że tylko praca
świadczona w uspołecznio-
nych zakładach pracy daje do
niej prawo. Nawet fakt, że ob-
warowania takie mogłyby do-
tyczyć regulacji obowiązują-
cych u pracodawcy mającego
status uspołecznionego zakła-
du pracy, nie są, zdaniem SN,
dostatecznym usprawiedli-
wieniem.
Ponadto SN uznał, że posta-
nowienia wewnątrzzakłado-
wych przepisów płacowych
dotyczące nabycia prawa do
nagrody jubileuszowej powin-
ny respektować zasadę wyra-
żoną w art. 183c kodeksu pra-
cy. Zgodnie z jego brzmie-
niem, pracownicy mają prawo
do jednakowego wynagrodze-
nia za jednakową pracę lub za
pracę o jednakowej wartości.
SN orzekł, że wykluczenie
z okresów pracy uprawniają-
cych do nagrody jubileuszowej
okresów pracy tylko dlatego,
że odbyte zostały w prywat-
nym zakładzie pracy, jest nie-
równym traktowaniem w za-
trudnieniu.
W konsekwencji SN uchylił
zaskarżony wyrok i przekazał
sprawę do ponownego rozpa-
trzenia sądowi II instancji.■
Sygn. akt II PK 38/07
 WWW.GAZETAPRAWNA.PL
Prawo
■ Prawnicy ■ Prawo gospodarcze i cywilne
11 STYCZNIA wchodzi w życie nowelizacja
PAMIĘTAJ ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów
CO NOWEGO
■ ZWROT WYWŁASZCZONEJ NIERUCHO-
MOŚCI. Dziś Sejm zajmie się projektem
ustawy o gospodarce nieruchomościami,
która realizuje wyrok Trybunału Konstytu-
cyjnego w zakresie możliwości ubiegania
się o zwrot części wywłaszczonej nieru-
chomości, na której nie zrealizowano celu
publicznego określonego w decyzji o wy-
właszczeniu. Więcej www.sejm.gov.pl
■ DOFINANSOWANIE NA RZECZ ROZWOJU
TECHNOLOGICZNEGO. Komisja Wspólnot
Europejskich zaprasza do składania wnio-
UE
sków w ramach programu Współ-
praca na 2009 r. na rzecz badań,
rozwoju technologicznego i demonstracji.
Zasady dotyczące zaproszenia do składa-
nia wniosków, program prac oraz wska-
zówki dla wnioskodawców zamieszczono
na stronach internetowych CORDIS. Więcej
www.cordis.europa.eu/fp7/calls_en.html
■ OPŁATY ZA WYDAWANIE WYPISÓW
Z EWIDENCJI GRUNTÓW. Sejm zajmie się
dziś komisyjnym projektem nowelizacji
prawa geodezyjnego i kartograficznego,
który dotyczy nieodpłatnego wydawania
przez organ prowadzący ewidencję grun-
tów i budynków, wyrysów i wypisów
z operatu ewidencyjnego sądom, proku-
ratorom, organom administracji rządowej
oraz jednostkom samorządu terytorialne-
go i Najwyższej Izby Kontroli. Opłaty bę-
dą pobierane od pozostałych podmiotów
zainteresowanych. Więcej www.sejm.gov.pl
■ PRZETWARZANIE DANYCH KLIENTÓW
BANKÓW. Wojewódzki Sąd Administracyj-
ny w Warszawie wydał wyrok, w którym
stwierdził, że Biuro Informacji Kredytowej
posiada samodzielne uprawnienie do
przetwarzania danych, w tym danych o ra-
chunkach zamkniętych, bez zgody klienta
banku, dla celów statystycznych służących
bankom do obliczania wymogów kapita-
łowych. Więcej www.bip.warszawa.wsa.gov.pl
■ BATERIE I AKUMULATORY. Dziś Sejm
zajmie się projektem ustawy o bateriach
i akumulatorach, który ma na celu zmini-
malizowanie ujemnego wpływu tych urzą-
dzeń (zarówno czynnych, jak i zużytych) na
środowisko poprzez redukcję ilości sub-
stancji niebezpiecznych w nich zawartych.
Więcej www.sejm.gov.pl
■ POSTĘPOWANIE PRZED KOMISJĄ PRA-
WA AUTORSKIEGO. Rada Ministrów przy-
jęła projekt nowelizacji ustawy o prawie
autorskim i prawach pokrewnych, który
stanowi, że użytkownicy praw autorskich
lub pokrewnych będą brać pełny udział
w postępowaniu przed Komisją Prawa Au-
torskiego przy zatwierdzaniu tabel wyna-
grodzeń za korzystanie z utworów i wyko-
nań artystycznych. Więcej www.premier.gov.pl
■ OPŁATA ZA WYDANIE DOWODU OSOBI-
STEGO. Dziś Sejm zajmie się poselskim
projektem nowelizacji ustawy o ewidencji
ludności i dowodach osobistych. Projekt
przewiduje zniesienie opłaty za wydanie
dowodu osobistego. Więcej www.sejm.gov.pl
ROZMOWA
ZMIANA PRAWA | ADMINISTRACJA | Odpowiedzialność funkcjonariusza publicznego
Urzędnik zapłaci za rażące
naruszenie prawa
■ Granicą odpowiedzialności materialnej urzędnika stanie się 12 miesięcznych wynagrodzeń
■ Rażące naruszenie prawa będzie musiał stwierdzić sąd cywilny lub administracyjny
■ Prokurator ustali funkcjonariuszy odpowiedzialnych za spowodowanie szkody, ale musi zapaść wyrok
KATARZYNA ŻACZKIEWICZ
katarzyna.zaczkiewicz@infor.pl
N a rozpoczynającym się
dziś posiedzeniu Sejmu
posłowie rozpatrzą
projekt ustawy o szczególnych
zasadach odpowiedzialności
funkcjonariuszy publicznych za
rażące naruszenie prawa. Dziś
przepisy przewidują możliwość
wypłacenia odszkodowania za
błąd urzędnika, który spowodo-
wał szkodę. Wypłacane jest ono
jednak z kasy państwa bądź sa-
morządu. Natomiast pracownik
w myśl kodeksu pracy może je-
dynie odpowiadać za szkodę do
wysokości trzech miesięcznych
wynagrodzeń. Projektowana
ustawa przewiduje natomiast,
że urzędnik będzie odpowiadać
materialnie nawet do wysokości
12-miesięcznych wynagrodzeń.
Warunki odpowiedzialności
Projekt normuje zasady pro-
wadzenia postępowania wyja-
śniającego w związku z narusze-
niem prawa.
W myśl nowych przepisów
funkcjonariusz będzie odpowia-
dał materialnie, gdy:
■ na mocy prawomocnego orze-
czenia sądu lub ugody ustalo-
ne zostanie odszkodowanie od
podmiotu odpowiedzialnego
za szkodę majątkową wyrzą-
dzoną przy wykonywaniu
władzy publicznej z rażącym
naruszeniem prawa,
■ rażące naruszenie prawa zo-
stało spowodowane zawinio-
nym działaniem lub zaniecha-
niem funkcjonariusza publicz-
nego, co potwierdził sąd cy-
wilny lub administracyjny.
– Po wejściu w życie ustawy
przełożony pracownika, który
wydał decyzję, będzie musiał za-
wiadomić o tym prokuraturę –
wyjaśnia poseł sprawozdawca
Marek Wójcik z PO.
– Do tej pory nie wszyscy
urzędnicy mogli odpowiadać
dyscyplinarnie. Nasz projekt za-
kłada, że odpowiedzialności ma-
terialnej mogą podlegać nie tyl-
ko ci, którzy wydali decyzje, ale
też ich przełożeni – mówi poseł.
Celem postępowania wyja-
śniającego prowadzonego przez
ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 | 11
■ Orzecznictwo
Z Tomaszem Kurkiem o odrolnieniu Dziennik Ustaw nr 236; przepisy
gruntów w miastach strona 12 KRONIKA PRAWA wchodzące w życie strona 16
prokuratora będzie ustalenie
osoby odpowiedzialnej za rażą-
ce naruszenie prawa. Prokurator
ustali, czy spełnione zostały
przesłanki odpowiedzialności
urzędnika, oraz określi wysoko-
ści całkowitej szkody. Jeżeli
uzna, że odpowiedzialność
urzędnika będzie zasadna, to
wniesie powództwo o odszkodo-
wanie przeciwko winnemu
funkcjonariuszowi. W innych
przypadkach prokurator umo-
rzy postępowanie.
Dyscyplinowanie urzędników
– Nowa ustawa jest potrzebna
po to, by można było zdyscypli-
nować urzędników. Trzeba też
wiedzieć, kto i za co odpowiada
przy podejmowaniu decyzji
przez administrację publiczną –
uważa Iwona Gintowt, wicepre-
zes Prokuratorii Generalnej
Skarbu Państwa.
– Jednak dochodzenie odpo-
wiedzialności materialnej urzęd-
nika będzie długotrwałe, nawet
wieloletnie. Potrzebne będzie
wydanie dwóch wyroków sądo-
wych. Pierwszego – przyznają-
cego odszkodowanie od Skarbu
Państwa, i drugiego – zasądzają-
cego przewidziane ustawą od-
szkodowanie od funkcjonariu- próbuje dochodzić od urzędnika może być Optimus Romana Klu-
sza. Natomiast ocena rażącego wypłaconych przez Skarb Pań- ski albo Centrozap.
naruszenia prawa poprzedzona stwa pieniędzy. Projekt właśnie – Jest jednak niesłychanie
być musi analizą dotychczaso- chce to zmienić – ocenia Marcin trudno wprowadzić odpowie-
wego orzecznictwa, przede Przychodzki. dzialność urzędników za wadli-
wszystkim przez prokuratora – we decyzje lub ich brak – twier-
dodaje Iwona Gintowt. Trudna procedura dzi prof. Hubert Izdebski.
Zdaniem prof. Huberta Izdeb- – W kodeksie cywilnym problem
Krąg osób odpowiedzialnych skiego z Wydziału Prawa i Admi- odpowiedzialność urzędu został
– Nowa ustawa będzie bi- nistracji Uniwersytetu Warszaw- oderwany od odpowiedzialności
czem na urzędników – uważa skiego ustawa jest potrzebna, funkcjonariuszy. Po wejściu
Marcin Przychodzki, radca gdyż złe decyzje urzędnika mo- w życie nowych przepisów winę
prawny. Zwraca uwagę, że gą spowodować bankructwo na- funkcjonariusza trzeba będzie
w myśl proponowanych przepi- wet dużych firm. Przykładem stwierdzić w odrębnym postępo-
sów definicja funkcjonariusza waniu, w skrajnych przypad-
publicznego nie będzie taka sa- RAŻĄCE NARUSZENIE PRAWA kach może dojść nawet do pro-
ma jak w prawie karnym. Na cesu karnego, np. przy stwier-
przykład osoby, które podlegają W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego dzeniu niegospodarności.
odpowiedzialności przed Trybu- przyjmuje się, iż rażące naruszenie prawa ma miejsce – Powinna zostać wprowa-
nałem Stanu, nie poniosą odpo- wówczas, gdy treść decyzji pozostaje w oczywistej i wy- dzona jawność w systemie po-
wiedzialności materialnej na raźnej sprzeczności z treścią przepisu prawa i gdy charak- dejmowania decyzji, tak aby
podstawie projektu ustawy. ter naruszenia powoduje, iż w jego rezultacie powstają przy sygnaturze akt widoczny
– Ustawa powinna precyzyj- skutki niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia był podpis urzędnika zajmujące-
praworządności. Według Sądu Najwyższego nie zacho-
nie wskazać, co należy zrobić, go się sprawą, zgodnie z ideą
dzi rażące naruszenie prawa wówczas, gdy istnieje moż-
gdy państwo wypłaciło już od- open government, czyli rządze-
liwość przyjęcia rozwiązania alternatywnego, co oznacza,
szkodowanie obywatelowi z ty- nie przy pełnej przejrzystości –
że sama tylko odmienność interpretacyjna nie może być
tułu wadliwie wydanej decyzji. dodaje prof. Izdebski.■
kwalifikowana jako rażące naruszenie prawa.
Dzisiaj nikt tytułem regresu nie KOMENTARZ strona 2
 12 | ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 Akademia prawa gospodarczego cz. 315 WWW.GAZETAPRAWNA.PL

Jaki skutek na wykonalność tytułu egzekucyjnego ma zmiana wierzyciela
Czy można prowadzić egzekucję na pod-
stawie bankowego tytułu egzekucyjne-
go na rzecz innego podmiotu niż bank?
Szczególny przywilej ułatwiający bankom do-
chodzenie ich wierzytelności, wynikających
z dokonywanych czynności bankowych, przy-
znaje art. 96 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Pra-
wo bankowe (dalej p.b.). Polega on na upraw-
nieniu do wystawiania bankowego tytułu egze-
kucyjnego (dalej b.t.e.), który po nadaniu klau-
zuli wykonalności przez sąd może być podstawą
egzekucji prowadzonej przeciwko dłużnikowi
banku. B.t.e. jest sporządzonym przez bank do-
kumentem zawierającym następujące elemen-
ty: oznaczenie banku oraz dłużnika, wysokość
zobowiązania wraz z odsetkami i terminami
płatności, datę wystawienia. Musi być opatrzo-
ny pieczęcią banku i podpisany przez osoby
uprawnione do jego reprezentowania.
Z art. 97 ust. 1 p.b. wynikają trzy przesłanki,
które muszą być spełnione w celu nadania b.t.e.
klauzuli wykonalności:
■ dłużnik, przeciwko któremu został wystawio-
ny b.t.e., dokonał czynności bankowej bezpo-
średnio z bankiem,
■ roszczenie objęte b.t.e. wynika bezpośred-
nio z tej czynności bankowej lub jej zabez-
pieczenia,
■ dłużnik złożył pisemne oświadczenie o pod-
daniu się egzekucji.
W praktyce pierwsza przesłanka rodzi wątpli-
wości, czy możliwe jest nadanie klauzuli b.t.e.
na wniosek podmiotu, który nabył od banku
wierzytelność zabezpieczoną b.t.e. Ze sformuło-
wania dokonanie przez dłużnika czynności ban-
kowej bezpośrednio z bankiem sądy interpreto-
wały wymóg, że b.t.e. może być wystawiony
oraz zaopatrzony w klauzulę jedynie na wnio-
sek banku, z którym dłużnik dokonał czynności
bankowej. W przypadku zmiany podmiotowej
po stronie wierzyciela (cesji wierzytelności) są-
dy odmawiały nadania klauzuli wykonalności
b.t.e. na wniosek nabywcy wierzytelności.
Kwestia ta była przedmiotem uchwał SN. Zgod-
nie ze stanowiskiem SN zwrot – bezpośrednio
z bankiem – ma na względzie transakcję doko-
naną bezpośrednio z podmiotem będącym ban-
kiem w rozumieniu art. 2 p.b. W przypadku
zmiany wierzyciela na inny bank nabywca wie-
rzytelności może wystawić b.t.e. lub wnieść do
sądu wniosek o nadanie klauzuli b.t.e. (także
wtedy, gdy wystawił go zbywca wierzytelno-
ści). Do wniosku o nadanie klauzuli nabywca
wierzytelności powinien dołączyć dokumenty
określone w art. 788 par. 1 k.p.c., w celu udo-
kumentowania następstwa prawnego.
W przypadku gdy bank zbył wierzytelność za-
bezpieczoną b.t.e. na rzecz podmiotu niebędą-
cego bankiem, taki nabywca wierzytelności nie
może wystawić b.t.e. ani wystąpić z wnioskiem
o nadanie klauzuli b.t.e. wystawionemu przez
bank, który zbył wierzytelność. Na podstawie
b.t.e. można bowiem prowadzić egzekucję je-
dynie na rzecz banku.■
MICHAŁ ZIELIŃSKI
prawnik w kancelarii Gide Loyrette Nouel
www.gazetaprawna.pl/akademia_prawagospodarczego

SEJM | PRZEDSIĘBIORCY | Operatorzy publiczni

Ulgi telekomunikacyjne do zwrotu

ZMIANA PRAWA Konsumenci,
którzy rozwiązali umowę
z operatorem przed czasem,
mają zwracać proporcjonalnie
ulgi, z których skorzystali przy
zawarciu umowy. Uruchomiona
ma zostać także centralna baza
numerów przeniesionych.
Fot. Wojciech Górski
usług, będą musieli informować komunikacyjni nieposiadający
konsumenta o treści zmian, a nie siedziby na terytorium RP, a pre-
tylko o fakcie, że ona nastąpiła. zes UKE przejmie dane teleko-
Powstanie też obowiązek dorę- munikacyjne od upadłego ope-
czenia abonentom na piśmie no- ratora.
wych zapisów regulaminu. Rządowy projekt nowelizacji
Posłowie i rząd są też zgodni nakłada na prezesa UKE, wiele
co do tego, że usługę telekomu- nowych obowiązków. Dotyczą
nikacyjną powinno obejmować one ustalania opłat z tytułu do-

DARIA STOJAK jedynie przekazywanie poczty stępu telekomunikacyjnego czy

daria.stojak@infor.pl elektronicznej, natomiast sama oferowania usług na warun-
usługa poczty elektronicznej nie kach hurtowych w celu ich dal-

J utro w Sejmie odbędzie się

pierwsze czytanie rządowe-
go oraz poselskiego projektu no-
powinna być traktowana jako szej odsprzedaży przez innego
usługa telekomunika-
cyjna. Prezes UKE ma
przedsiębiorcę. Z ko-
lei poselski projekt
welizacji prawa telekomunika- prowadzić centralną przyznaje prezesowi
Rozmawiamy z TOMASZEM KURKIEM, adwokatem

Ustawa o odrolnieniu wymusi

cyjnego. Posłowie oraz rząd
chcą, aby konsumenci, którzy
rozwiązali umowę z operatorem
przed czasem, zwracali propor-
bazę numerów prze-
niesionych, z którą
operatorzy publiczni
sieci telefonicznych bę-
7 UKE nowe uprawnie-
nia. Ma on rozstrzy-
gać spór między ope-
ratorami w przypad-
tys. ku niepodjęcia przez
korektę planów zagospodarowania cjonalnie ulgi, z których skorzy-
stali przy zawarciu umowy.
dą musieli się połączyć
w celu aktualizacji. nich negocjacji lub
– Proponowane zmiany są – Stworzenie syste- przedsiębiorców upływu określonego
istotne z punktu widzenia mu wspierającego pro- z branży jest przez prezesa UKE
Odrolnienie gruntów w granicach miast przyczyni się do ■ Czy to znaczy, że ustawa ochrony praw konsumentów, ces przenoszenia nu- obecnie terminu zakończenia
ożywienia obrotu na rynku nieruchomości. Urbaniści i władze wprowadza swoistą rewolu- czyli użytkowników usług tele- merów było postulo- wpisanych negocjacji. Posłowie
do rejestru
samorządowe muszą jednak przystąpić do zmiany planów cję do obowiązującego pra- komunikacyjnych. Z pewnością wane przez operato- chcą, by UKE miał
prowadzonego
zagospodarowania przestrzennego. wa? pomogą lepiej chronić klientów rów od dłuższego cza- również możliwość
przez prezesa UKE
– Odrolnienie ma obecnie podczas sporów z przedsiębior- su – mówi Elżbieta ustalenia maksymal-
■ Panie mecenasie, czy usta- ■ Ustawę krytykują Związek co najmniej dwa znaczenia. cami – komentuje Anna Streżyń- Sadowska, rzecznik nej wysokości opłat
wa o odrolnieniu gruntów Gmin Wiejskich, Związek Po pierwsze, oznacza prze- ska, prezes Urzędu Komunikacji prasowy sieci Plus. stosowanych przez
rolnych w miastach przyczyni Miast Polskich, Unia Metropo- znaczenie gruntu w miejsco- Elektronicznej. Natomiast do rejestru prowa- operatora oraz zgłaszania
się do zwiększenia podaży te- lii Polskich i Towarzystwo wym planie na inne cele niż Operatorzy, którzy chcą zmie- dzonego przez UKE będą wpisy- sprzeciwu do cennika, regula-
renów budowlanych? Urbanistów Polskich. Czy ich rolnicze. Jeśli nawet dany nić regulamin świadczenia wani także przedsiębiorcy tele- minu czy wzoru umowy.■
– Ustawa ta była oczeki- zarzuty są uzasadnione? grunt w planie zagospodaro-
wana przez rynek nierucho- – Gminy mogą być nieza- wania przestrzennego jest
mości od co najmniej dwóch dowolone, bo gdy grunty przeznaczony na inne cele niż
lat. Wejście w życie tego aktu z mocy prawa przestają być rolne, ale w ewidencji grun-
SEJM | KRYZYS FINANSOWY| Utrata płynności
prawnego oznacza przyrost rolne, to natychmiast tracą tów figuruje jako użytek rol-
gruntów, które z mocy prawa one źródło przychodów z ty- ny, to również trzeba przepro- Rządowe wsparcie dla zagrożonych instytucji
nie będą już gruntami rolny- tułu podatku rolnego. Stają wadzić odrolnienie. W tym
mi. Ten automatyzm dopro- ponadto przed wyzwaniem przypadku chodzi o wyłącze- ZMIANA PRAWA Minister wszystkim instytucjom finanso- stawę prawną dla przyszłych
wadzi z pewnością do szyb- nadania tym gruntom nowe- nie go z produkcji rolniczej finansów będzie mógł udzielać

„
wym w rozumieniu ustawy. działań. Jest ona raczej dmu-
kiego zwiększenia się podaży go statusu. Nowa ustawa w trybie ustawy o ochronie pomocy niewypłacalnym Ustawa wyposaży również chaniem na zimne – powie-
gruntów i skrócenia proce- wprowadza pośredni przy- gruntów rolnych i leśnych. instytucjom na preferowanych rząd w prawo wydania, po za- dział Łukasz Dajnowicz z Ko-
dur związanych z realizacją mus uchwalenia nowych pla- Wymaga to wniesienia opłat, warunkach. sięgnięciu opinii komisji sej- misji Nadzoru Finansowego.
inwestycji w miastach. nów zagospodarowania prze- wydania decyzji itd. Nowe mowej, rozporządzeń dokonu- Interwencja rządu podejmo-
W konsekwencji strzennego na da- przepisy oznaczają wyłącze- MARIUSZ MOSIOŁEK jących przeniesienia wydat- wana ma być na wniosek insty-
grunty inwestycyj- nym terenie, ale ta- nie z produkcji rolniczej grun- mariusz.mosiolek@infor.pl ków budżetowych między czę- tucji finansowych po zasięgnię-
ne powinny tanieć. kiego procesu nie da tów w granicach miast w tym ściami i działami budżetu pań- ciu opinii KNF oraz prezesa
Sam proces ich po-
zyskiwania przez
inwestorów będzie
się przeprowadzić
z dnia na dzień. Plan
miejscowy musi być
drugim znaczeniu – nie stosu-
ją się do nich przepisy o ko-
nieczności wyłączenia z pro-
S ejm rozpatrzy dzisiaj spra-
wozdanie Komisji Finansów
Publicznych o projekcie ustawy
stwa w celu realizacji zadań
ustawy.
– Uprawnienie to jest daleko
NBP, a w przypadku wsparcia
udzielanego bankowi również
Bankowego Funduszu Gwaran-
szybszy i tańszy, co Nowe przepisy są najpierw opracowa- dukcji rolniczej. o udzielaniu przez Skarb Pań- idące, ale sytuacja może być cyjnego.
przełoży się na ob- korzystne dla ny przez urbanistów, ■ Czy ustawa o odrolnieniu stwa wsparcia instytucjom fi- nadzwyczajna, tak jak nadzwy- Wyposażenie ministra finan-
niżenie ceny pro- deweloperów, a następnie staje się gruntów rolnych w miastach nansowym. Ustawa umożliwi czajna jest ustawa – przyznaje sów w nowe instrumenty
duktu końcowego którzy będą przedmiotem szero- pociągnie za sobą dalsze ministrowi finansów podjęcie wiceminister finansów Maciej zmniejszy monopol NBP na bez-
dla nabywcy, na mogli budować kiej dyskusji społecz- zmiany w prawie? działań w przypadku zagrożenia Grabowski. pośredni wpływ na płynność
przykład ceny taniej. Najwięcej nej, którą finalizują – Wejście w życie omawia- płynności finansowej konkretnej Skarb Państwa będzie mógł rynku finansowego w Polsce.
mieszkań. Ustawa skorzystają decyzje władz samo- nej ustawy to poważna inge- instytucji. Wsparcie może być udzielić gwarancji spłaty przez Dodatkowo minister finansów
jest silnym bodź- nabywcy rządowych. Wejście rencja w dotychczasowe pla- przekazywane do 31 grudnia banki kredytu refinansowego, zgodnie z ustawą będzie miał
cem ożywienia ob- mieszkań, w życie ustawy ozna- ny zagospodarowania prze- 2009 r. zaciągniętego w NBP w przy- prawo dokonania częściowego
rotu na rynku nie- choć odczują to cza konieczność strzennego, która może być Beneficjentami wsparcia bę- padku zagrożenia niewypłacal- umorzenia pożyczek papierów
ruchomości. dopiero za kilka przeprowadzenia przez urbanistów i samorządy dą banki krajowe, spółdzielcze nością. Gwarancja może być wartościowych lub płatności
Nowe przepisy są lat wielkich zmian odbierana jako źródło zamie- kasy oszczędnościowo-kredyto- udzielona do 50 proc. pozostają- związanych z zapłatą za skarbo-
korzystne dla dewe- w dotychczasowych szania. Ograniczenie tego we, fundusze inwestycyjne, do- cej do spłaty kwoty kredytu refi- we papiery wartościowe.
loperów, którzy ta- planach zagospoda- chaosu będzie wymagało dal- my maklerskie, fundusze emery- nansowego. Skarb Państwa bę- – Dyskusja nad bezpieczeń-
niej będą mogli bu- rowania przestrzen- szych zmian w prawie. Choć- talne i zakłady ubezpieczeń. dzie mógł też udzielić gwarancji stwem instytucji finansowych
dować mieszkania. Najwięcej nego. Odrolnienie gruntów by na korektę planów miej- Wsparcie ma być udzielane spłaty kredytów oraz linii kredy- powinna być prowadzona w at-
skorzystają nabywcy miesz- rolnych w granicach miast to scowych muszą się przecież w postaci gwarancji Skarbu Pań- towych, przyznanych przez ban- mosferze uzgodnień. Tylko to
kań, choć odczują to dopiero dla samorządów i urbanistów znaleźć środki.■ stwa udzielanych tylko bankom ki innym bankom, aby utrzyma- pozwoli znaleźć optymalny spo-
za kilka lat. Ustawę z zado- zobowiązanie do podjęcia in- Rozmawiał KRZYSZTOF POLAK krajowym oraz pożyczek skar- ły płynność. sób rozwiązania problemów –
woleniem przyjmą też insty- tensywnej pracy. Nie może bowych papierów wartościo- – Obecnie nie ma zagroże- dodaje Andrzej Wolski, dyrektor
tucje finansujące – banki, bo więc dziwić to, że odbierają wych, ich sprzedaży z odroczo- nia niewypłacalnością jakiej- generalny Związku Banków Pol-
■ TOMASZ KUREK
wysokie ceny mieszkań zmu- ustawę jako obce ciało nym terminem płatności albo kolwiek instytucji finansowej skich.
szają je do udzielania ryzy- w funkcjonującym dotych- partner w Kancelarii CMS z rozłożeniem płatności na raty w Polsce. Ustawa jest potrzeb- Ustawa wejdzie w życie
kownych kredytów. czas porządku prawnym. Cameron McKenna lub w drodze oferty, udzielanej na po to by zabezpieczyć pod- z dniem ogłoszenia.■
 WWW.GAZETAPRAWNA.PL Prawo ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 | 13

SEJM | BUDOWNICTWO KOMUNALNE | Wsparcie na tworzenie mieszkań socjalnych RZĄD | Przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy

Państwo zwróci gminom do 50 proc. kosztów Płatności będą rejestrowane

zainwestowanych w lokale socjalne
ZMIANA PRAWA Gminy
łatwiej pozyskają mieszkania
komunalne, które
nie posiadają statusu lokali
socjalnych. Wysokość wsparcia
finansowego będzie wynosić
od 30 do 50 proc. kosztów
inwestycji.
DARIA STOJAK
daria.stojak@infor.pl
nie lokali i pomieszczeń miesz-
kalnych dla najuboższych.
Rząd chce, by gminy budowa-
ły domy komunalne i propono-
wały wynajęcie nowych miesz-
kań osobom z budynków o ni-
skim standardzie, którzy regu-
larnie uiszczają opłaty czyn-
szowe. Opuszczone przez nich
mieszkania stałyby się lokala-
mi socjalnymi dla najuboż-
szych oraz dla osób oczekują-
ZMIANA PRAWA Firmy
przyjmujące płatności
euro. Będą także musieli poin-
formować o tym fakcie Gene-
w gotówce o równowartości ralnego Inspektora Informacji
ści od inwestycji, wynosić bę- stwo budownictwa społecz- co najmniej 15 tys. euro będą Finansowej (GIIF). Jeżeli nie
dzie od 30 do 50 proc. kosz- nego. Warunkiem uzyskania musiały je rejestrować dopełnią tych obowiązków,
tów, a nie jak obecnie 20–40 środków z budżetu będzie oraz powiadamiać o nich grozić im będą kary pieniężne,
proc. Finansowe wsparcie ma zwiększenie przez gminę za- Generalnego Inspektora które nakładać będzie GIIF.
być udzielane także związkom sobu lokali socjalnych lub Informacji Finansowej. Obowiązek rejestracji transak-
międzygminnym, gminom mieszkań chronionych. Jed- cji nałożono również na insty-
oraz organizacjom pożytku nocześnie za każde mieszka- MAŁGORZATA KRYSZKIEWICZ tucje, które nie realizują bez-
publicznego. Podmioty te będą nie komunalne powstałe dzię- malgorzata.kryszkiewicz@infor.pl pośrednio transakcji, ale
mogły pozyskać mieszkanie ki dofinansowaniu państwa uczestniczą w ich przygotowa-
chronione poprzez inwestycję
polegającą na budowie, re-
moncie lub zmianie sposobu
gmina będzie musiała wy-
dzielić odpowiednią liczbę lo-
kali socjalnych z dotychczas
R ada Ministrów przyjęła
projekt nowelizacji usta-
wy o przeciwdziałaniu wpro-
niu lub mają wiedzę o ich prze-
prowadzeniu, czyli np. pośred-
ników nieruchomości oraz no-

D ziś Sejm zajmie się po-

prawkami komisji sejmo-
wych do projektu nowelizacji
cych na eksmisję.

Zwrot poniesionych kosztów

ustawy o finansowym wspar-
ciu tworzenia lokali socjal-
nych, noclegowni i domów dla
bezdomnych. Nowe przepisy
zwiększą nawet do 50 proc.
wysokość finansowego wspar-
cia państwa dla przedsięwzięć
mających na celu pozyskiwa-
Pomoc finansowa z budżetu
państwa będzie przeznaczona
na zakup mieszkań komunal-
nych niemających statusu lo-
kali socjalnych oraz na zmianę
sposobu użytkowania budyn-
ków niemieszkalnych. Jej mak-
symalna wysokość, w zależno-
użytkowania budynku. Obec-
ne przepisy pozwalają jedynie
na zakup lokalu lub zakup po-
posiadanych lokali. Nowe
przepisy zakładają też możli-
wość zakupienia przez gminy
łączony z remontem. całego budynku. Umowy z in-
westorami ma podpisywać
Inwestycje TBS-ów Bank Gospodarstwa Krajowe-
Tworzenie mieszkań komu- go, gospodarujący funduszem
nalnych, także z państwo- dopłat. On też wypłaci i rozli-
wych pieniędzy, będzie odby- czy wypłacone środki.
wać się w ramach inwestycji Nowelizacja powinna wejść
prowadzonej przez towarzy- w życie 1 lutego 2009 r.■
wadzaniu do obrotu finanso-
wego wartości majątkowych
pochodzących z nielegalnych
lub nieujawnionych źródeł
oraz o przeciwdziałaniu finan-
sowaniu terroryzmu. Nakłada
on na przedsiębiorców obo-
wiązek rejestrowania transak-
cji, których przedmiotem jest
płatność w gotówce o równo-
wartości co najmniej 15 tys.
tariuszy. Ponadto projekt prze-
widuje, że podmioty zobowią-
zane będą musiały dążyć do
identyfikacji i weryfikować da-
ne klientów i podmiotów od-
noszących rzeczywiste korzy-
ści z transakcji, a także prowa-
dzić analizy ryzyka i na pod-
stawie uzyskanych wyników
wyznaczać środki dla poszcze-
gólnych kategorii klientów.■

PRENUMERATA 2009
Sprawdź, czy Twoja firma
zamówiła dla Ciebie
prenumeratę Gazety Prawnej
Jeszcze możesz składać zamówienia na 2009 rok. Wybierz odpowiednią dla siebie wersję prenumeraty.
Tylko wersja Premium zapewni Ci komplet płyt i książek, które będą dołączane do Gazety Prawnej

>> codziennie – egzemplarz gazety na Twoim biurku

>> Wersja Standard >> specjalne dodatki tylko dla prenumeratorów: Nowe prawo – Praktyka, Nowe prawo – Przepisy
>> w ramach prenumeraty rocznej dostęp do e­GP – internetowego wydania Gazety Prawnej,
a w nim obszerne archiwum, baza aktów prawnych i inne dodatki

+ + + e­GP
– internetowe wydanie Gazety Prawnej

>> codziennie – egzemplarz gazety ze wszystkimi dodatkami specjalnymi: płytami, książkami, broszurami,
>> Wersja Premium segregatorami, zarówno związanymi z tematyką gazety, jak i służącymi rozwojowi osobistemu
>> specjalne dodatki tylko dla prenumeratorów: Nowe prawo – Praktyka, Nowe prawo – Przepisy
>> w ramach prenumeraty rocznej dostęp do e­GP – internetowego wydania Gazety Prawnej,
a w nim obszerne archiwum, baza aktów prawnych i inne dodatki

+ + + e­GP
– internetowe wydanie Gazety Prawnej

+
Partner strategiczny

Nowa encyklopedia
yklo
opedia

małego
ego przeds
przedsiębiorcy

¦ Korzystnie
K
Koorzystnie
rozliczamy koszty
rozliczamy kos
Z Rozliczanie
Rozliczanie wydatków przedsiębiorców
przedsię
Co jest, a co nie jest kosztem
Jakie są zasady księgowania kosztów
Jakich wydatków nie zaliczamy do kosz
kosztów

Z Jak
Jak korzystnie dokonywać odpisów
odpi
Co podlega, a co nie podlega amortyza
amortyzacji
Jak rozliczać samochód w firmie
Wydatki na siedzibę firmy

Z Jak
Jak rozliczyć koszty finansowe
Rozliczanie wynagrodzeń
Wydatki na reprezentację i reklamę
Rozliczanie podróży służbowych
Wydatki na dokształcanie, zakup literat
literatury i inne

W następnym
nasstę
ępn
pnym zeszycie 16 października
paździe 2008 r.
ZZatrudniamy
atru
udniamy pracowników

>> Oferta specjalna. Teraz możesz mieć dwa razy więcej. Kup ofertę specjalną prenumeraty rocznej Gazety Prawnej i prenumeraty rocznej DZIENNIKA
i zapłać o 547,80 zł mniej*. Kupując ofertę specjalną prenumeraty na I kwartał, zapłacisz o 136,50 zł mniej.
Sprawdź wszystkie przywileje >> www.gazetaprawna.pl/prenumerata Dodatkowe informacje: (0 22) 761 31 27, 0 801 626 666
*różnica wynikająca z zamówienia rocznej prenumeraty GAZETY PRAWNEJ i rocznej prenumeraty DZIENNIKA w ofercie zwykłej (cena GAZETY PRAWNEJ w wersji Standard wynosi 897,60 zł, w wersji Premium 979,20 zł,
cena DZIENNIKA wynosi 549,00 zł)
 14 | ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 Praca WWW.GAZETAPRAWNA.PL

JUTRO
GP radzi O czym trzeba pamiętać,
prawo na co dzień podpisując umowę z OFE

TYDZIEŃ Z OFE | UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE | Wybór otwartego funduszu emerytalnego

Kiedy warto zmienić otwarty

fundusz emerytalny i jak to zrobić
Najważniejszym miernikiem, który klient OFE powinien brać pod uwagę, decydując kosztowała 10 zł. Wyższa war-
PRZYKŁAD: WYŻSZA PROWIZJA PO ZMIANIE OFE
tość jednostki wskazuje, że da-
się na zmianę funduszu, są zyski z inwestycji, jakie osiąga jego dotychczasowy ny OFE lepiej radzi sobie z in-
Klient OFE zapisał się do OFE Commercial Union na początku 2000
westowaniem.
roku. Opłacał najpierw 10-proc. prowizję od wpływającej składki,
i przyszły fundusz. Nie powinien na pewno sugerować się wyłącznie namowami Kolejny ważny element to
a po dwóch latach opłacania składek, na początku 2002 roku, pro-
koszty, jakie ponosi uczestnik
wizja zmalała do 4 proc. W tym roku chce przenieść się do innego
akwizytora, a co gorsza korzyściami, jakie proponuje on za zmianę OFE. OFE. Im droższy jest fundusz,
OFE. Musi liczyć się z tym, że w zdecydowanej większości z nich bę-
tym mniej pieniędzy pozostaje dzie opłacał prowizję wynoszącą 7 proc.
na jego rachunku. Liczy się tu-
BARTOSZ MARCZUK wych członków, prowadząc ści. Na przykład jakiś prezent, taj wysokość prowizji od wpły-
bartosz.marczuk@infor.pl akwizycję wśród osób rozpo- a nawet pieniądze, mimo że ta- wającej do funduszu składki JAK KLIENCI ZMIENIAJĄ FUNDUSZE
czynających pracę i wśród kie praktyki są przez prawo (jest pobierana bezpośrednio Fundusze emerytalne szukają nowych członków nie tylko wśród
lienci otwartych fun- klientów innych OFE oraz nie wprost zabronione. Osoba zaj- z pieniędzy wpływających do

K duszy emerytalnych
mają prawo w każdej
chwili zmienić fundusz, do
dopuścić do odejścia swoich
członków. Przekonują, że ta
decyzja przyniesie klientom,
mująca się zapisywaniem
klientów do OFE nie może ofe-
rować za to, że uda jej się prze-
OFE z ZUS) oraz tzw. opłata za
zarządzanie (pobierana od ak-
tywów funduszu).
osób rozpoczynających pracę, ale też pośród innych klientów OFE.
Co więcej, w miarę upływu czasu, na zamianę OFE decyduje się
coraz więcej osób. Na przykład w 2008 roku na przejście do in-
nego funduszu zdecydowało się 451,7 tys. osób, a w 2004 roku
którego należą. Do tej pory na zamiast zysku, szkodę. Czę- konać ją do zmian, żadnych Do kwietnia 2004 r. OFE – 308,6 tys. Ogółem od 1999 roku fundusze zmieniło już 2,8 mln
taki krok zdecydowało się już sto mają rację. korzyści. konkurowały ze sobą wysoko- klientów II filaru.
prawie 3 mln osób. W tej batalii o klienta akwi- To dlatego klienci OFE po- ścią prowizji od składki. Same
zytorzy OFE, aby go pozyskać, winni być szczególnie uczule- ustalały ich wysokość. Więk-
Wymyślone bankructwo posługują się często fałszywy- ni, gdy przychodzi do nich szość redukowała je w miarę stanu swojego konta emerytal- 7 dnia miesiąca, w którym jest
Gwarancja możliwości mi argumentami lub wręcz za- akwizytor i sugeruje na przy- upływu czasu, w którym klient nego (na przykład możliwość dokonywana wypłata transfe-
zmiany OFE ma powodować bronionymi przez prawo prak- kład zbliżającą się katastrofę należał do OFE. Zmiana przepi- robienia tego przez internet) rowa.
konkurencję między fundusza- tykami. Przekonują na przy- w funduszu, do którego aktu- sów, obowiązująca od 2004 r., czy korygowania danych oso- Zmiana OFE wiąże się także
mi. Wszak odejście z OFE wie- kład, że OFE, do którego nale- alnie należą, albo oferują kil- określiła maksymalne limity bowych. z utratą tzw. stażu członkow-
lu klientów to wymierna strata ży klient, zaraz zbankrutuje kaset złotych za przepisanie opłaty od składki. Docelowo, ale skiego. To kolejny i często wyż-
dla powszechnego towarzy- i wraz z tym bankructwem się do innego OFE. Taka łatwo- dopiero od 1 stycznia 2014 r., Ile kosztuje zmiana szy koszt, jaki należy kalkulo-
stwa emerytalnego (PTE), któ- przepadną całe oszczędności wierność lub jednorazowa ko- OFE nie będą mogły z pienię- Klient OFE może zmienić wać przed zmianą dotychcza-
re takim funduszem zarządza. emerytalne. Wbrew temu, że rzyść może okazać się w efek- dzy przekazywanych im z ZUS dotychczasowy OFE przed sowego funduszu. Zdecydowa-
Nie otrzymuje środków z tytu- OFE zbankrutować nie może, cie kosztowniejsza niż ewentu- zabrać więcej niż 3,5 proc. Do upływem 2-letniego stażu na większość OFE wynagra-
łu prowizji od bieżącej wpły- a ostatecznym gwarantem jego alny zysk. tej daty maksymalny limit członkowskiego, pod warun- dzała uczestników na początku
wającej do OFE składki. Wraz wypłacalności jest Skarb Pań- opłaty wynosi: od kwietnia kiem że sam z własnych pie- reformy (do zmiany przepisów
z odejściem klienta zmniejsza- stwa. Czasem – ponieważ za Liczą się inwestycje i koszty 2004 r. do 2010 roku 7 proc., niędzy wniesie opłatę za zmia- w 2004 roku) pobieraniem co-
ją się też aktywa OFE, od któ- pozyskanego klienta akwizyto- Na wysokość przyszłych od 2011 roku 6,125 proc., od nę, na rzecz dotychczasowego raz niższych prowizji w miarę
rych PTE pobiera opłatę za za- rzy otrzymują wysoką prowi- emerytur wpłyną głównie wy- 2012 roku 5,25 proc., od 2013 funduszu. nabywania przez nich stażu
rządzanie. Także to uszczupla zję (sięgają one nawet ponad niki inwestycyjne OFE. Jak roku 4,375 proc. Niestety, Przepisy przewidują, że członkowskiego. Tak więc duża
jego przychody. 1 tys. zł) – oferują osobom, podkreślają eksperci, na ko- wraz ze zmianą przepisów opłata taka nie może wynosić część klientów OFE wypraco-
To dlatego OFE starają się które zdecydują się przepisać niec okresu oszczędzania wszystkie OFE (poza Allianz więcej niż 20 proc. minimalnej wała sobie dzięki przynależno-
przyciągnąć do siebie no- do ich funduszu, jakieś korzy- w OFE aktywa przeciętnego Polska OFE) ustaliły wysokość płacy. Szczegółowo jej wyso- ści do danego OFE prawo do
ubezpieczonego mogą być na- prowizji na maksymalnym do- kość reguluje specjalne rozpo- niższej prowizji. Na przykład
wet dwukrotnie wyższe od puszczalnym 7-proc. pozio- rządzenie Rady Ministrów. w największym na rynku OFE
JAK ZMIENIĆ OFE wpłaconych środków. To wła- mie. Wysokość prowizji jest Zgodnie z nim opłata za zmia- Commercial Union prowizja
Jeśli po rozważeniu wszystkich argumentów za i przeciw klient OFE śnie biegłość w inwestowaniu szczególnie istotna dla osób, nę jest pobierana w pierwszym malała, po dwóch latach przy-
zdecyduje się na zmianę funduszu, musi pamiętać o dokonaniu for- danego OFE powinna być które zamierzają zmienić OFE. roku członkostwa w wysokości należności, aż z 10 proc. do
malności. Fundusz emerytalny można zmienić w trakcie tzw. sesji głównie brana pod uwagę Jeśli zyskały już w swoim fun- 160 zł, a w drugim 80 zł. Im 4 proc. Zanim klient OFE zde-
transferowych, które odbywają się w każdym kwartale – na koniec przez klienta funduszu, który duszu prawo do niższej prowi- dłużej ktoś należy do fundu- cyduje się na zmianę, powinien
lutego, maja, sierpnia i listopada. Aby zmiana odbyła się w najbliż- decyduje się na jego zmianę. zji, może się okazać, że w no- szu, tym mniej płaci. porównać prowizję pobieraną
szym terminie tej sesji, klient OFE musi zrobić trzy rzeczy: Musi brać pod uwagę zarówno wym OFE będą ją płacić na OFE ma obowiązek poinfor- w starym i nowym OFE. Może
■ podpisać umowę z nowym funduszem. Umowa ta musi zostać umiejętności inwestycyjne ak- wyższym poziomie. mować swojego klienta, który się bowiem okazać, że będzie
podpisana na formularzu dla osób będących dotychczas członka- tualnego OFE, jak i tego, do Także wysokość opłaty za chce przystąpić do innego fun- płacić wyższą prowizję.■
mi innego OFE. Zawrzeć ją trzeba do 25 dnia poprzedzającego którego ma zamiar się zapisać. zarządzanie, pobieranej duszu emerytalnego, o wyso-
miesiąc wypłaty transferowej, aby została zgłoszona w najbliższej Umiejętności inwestycyjne przez PTE z aktywów OFE, kości opłaty pobieranej przez Podstawa prawna
sesji transferowej. Jeśli termin nie będzie zachowany, umowa bę- poszczególnych OFE można czyli pieniędzy przyszłych powszechne towarzystwo ■ Ustawa z 28 sierpnia 1997 r. o organi-
dzie czekać do następnego transferu. W praktyce wystarczy za- oceniać, posługując się ofi- emerytów, większość OFE emerytalne z tytułu wypłaty zacji i funkcjonowaniu funduszy eme-
dzwonić na infolinię OFE, do którego chcemy się przenieść – tam rytalnych (Dz.U. z 2004 r. nr 159, poz.
cjalną trzyletnią stopą zwro- ustaliła na maksymalnie wy- transferowej. Ponieważ klient 1667 z późn. zm.).
uzyskuje się informacje, jak podpisać umowę (zazwyczaj OFE wy- tu podawaną dwa razy w ro- sokim poziomie. Wysokość tej OFE będzie musiał zapłacić za ■ Rozporządzenie Rady Ministrów z 14
syła do osoby chcącej do niego przystąpić swojego agenta), ku przez Komisję Nadzoru Fi- opłaty jest więc dla klienta zmianę z własnej kieszeni, PTE kwietnia 2004 r. w sprawie trybu i ter-
■ zawiadomić dotychczasowy fundusz o chęci rozwiązania umowy nansowego (dostępna na OFE, decydującego się na ma też obowiązek wskazać mu minu powiadamiania Zakładu Ubez-
na odpowiednim formularzu. W praktyce dostarcza go zazwyczaj www.knf.gov.pl). Można też zmianę, neutralna. rachunek bankowy, na który pieczeń Społecznych przez otwarty
fundusz emerytalny o zawarciu umo-
agent nowego OFE, często to on wysyła go do dotychczasowe- sprawdzić liczne rankingi – już Wybierając nowe OFE, po- ma on przekazać opłatę. wy z członkiem oraz dokonywania wy-
go OFE. Aby zawiadomienie o chęci rozwiązania umowy było sku- w piątek taki ranking zostanie winno się brać pod uwagę do- Fundusz, który chce się opu- płaty transferowej (Dz.U. nr 86, poz.
teczne, należy je wypełnić i przesłać listem lub doręczyć osobiście opublikowany w Gazecie stępność danego funduszu ścić, uzna, że opłata została 804 z późn. zm.).
niezwłocznie od daty podpisania umowy z nowym OFE, Prawnej. Trzeba też porówny- (czy na przykład posiada info- uiszczona (pod tym warun- ■ Rozporządzenie Rady Ministrów z 17
■ wpłacić opłatę za zmianę (dla tych, którzy nie należeli do OFE lutego 2004 r. w sprawie opłaty po-
wać wartość jednostki rozra- linię), doświadczenie jego ak- kiem wypuści klienta), jeżeli bieranej przez powszechne towarzy-
dwa lata). chunkowej danego OFE. Na cjonariuszy w zarządzaniu pie- wpłynie ona na rachunek stwo emerytalne z tytułu wypłat
początku działalności każda niędzmi, łatwość sprawdzania wskazany przez niego do transferowych (Dz.U. nr 31, poz. 262).

Tydzień Jutro Piątek

z otwartymi O czym trzeba pamiętać, podpisując umowę z OFE Ranking OFE
funduszami Dodatkowo w godz. 10.30-12.00 telefoniczny dyżur Piotra Tomańskiego, eksperta ds. emerytur,
emerytalnymi dotyczący praw i obowiązków członków otwartych funduszy emerytalnych.
Dzwoń pod nr tel. (0-22) 531 49 72
w Gazecie Prawnej www.gazetaprawna.pl
 WWW.GAZETAPRAWNA.PL
PODATEK OD SPADKÓW I DAROWIZN | Preferencje przy nieodpłatnym nabyciu majątku przez najbliższą rodzinę
Jak w 2009 roku nie płacić podatku
od spadków i darowizn
Osoby uprawnione do całkowitego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn mają aż sześć miesięcy
na poinformowanie urzędu skarbowego o nabyciu majątku. Same wymogi formalne nie uległy jednak zmianie i nadal
trzeba się z nich wywiązać, aby nie płacić podatku.
Czy dokumentować
otrzymanie pieniędzy
Ojciec przekaże mi w tym miesiącu darowiznę
w wysokości 20 tys. zł. Czy w dalszym ciągu
obowiązują zasady dotyczące dokumentowania
otrzymania pieniędzy?
Szczególne obowiązki dokumentacyjne
Tak w przypadku otrzymania darowizny pie-
niężnej pozostają bez zmian. Oznacza to, że tak
jak dotychczas całkowite zwolnienie z podatku
dla najbliższej rodziny jest uwarunkowane nie
tylko zgłoszeniem nabycia rzeczy lub praw ma-
jątkowych w urzędzie skarbowym, lecz także od-
powiednim udokumentowaniem jej otrzymania.
Otrzymanie darowizny trzeba poświadczyć
w urzędzie skarbowym dowodem jej przeka-
zania na rachunek bankowy nabywcy albo je-
go rachunek prowadzony przez spółdzielczą
kasę oszczędnościowo-kredytową lub przeka-
zem pocztowym. Dotyczy to przypadków, gdy
wartość majątku nabytego łącznie od tej samej
osoby w okresie pięciu lat poprzedzających
rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, do-
liczona do wartości rzeczy i praw majątkowych
ostatnio nabytych, przekracza 9637 zł.
Podstawa prawna
■ Art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spad-
ków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).
Czy liczy się moment
otrzymania darowizny
W grudniu 2008 r. zawarłem z ojcem umowę da-
rowizny w wysokości 50 tys. zł. Zgodnie z umo-
wą pieniądze mają zostać przekazane przelewem
bankowym w połowie stycznia tego roku. Czy na
poinformowanie urzędu będę miał pół roku?
Dla zastosowania sześciomiesięcznego
Tak terminu na dokonanie zgłoszenia istot-
ne znaczenie ma to, kiedy powstanie obowią-
zek podatkowy. Termin wydłużony ma bowiem
zastosowanie do sytuacji, w których obowiązek
podatkowy powstał po 31 grudnia 2008 r.
W przypadku darowizn, które nie są zawiera-
ne w formie aktu normalnego, obowiązek podat-
kowy powstaje z chwilą spełnienia przyrzeczone-
go świadczenia. W konsekwencji obdarowany
skorzysta z wydłużonego terminu na dokonanie
zgłoszenia w urzędzie skarbowym, jeżeli przed-
miot darowizny otrzyma nie wcześniej niż 1 stycz-
nia 2009 r. W opisanym przypadku warunek ten
zostanie spełniony. Półroczny termin na dokona-
nie zgłoszenia będzie liczony od dnia, w którym
pieniądze trafią na konto podatnika.
Podstawa prawna
■ Art. 2 ustawy z 10 października 2008 r. o zmianie ustawy
o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. nr 203, poz. 1267).
■ Art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spad-
ków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).
Czy nie trzeba zgłaszać
spadku
Pod koniec stycznia zakończy się postępowanie
spadkowe po mojej babci. Jestem jedyną spadko-
bierczynią. Słyszałam, że od tego roku w ogóle nie
trzeba zgłaszać nabycia spadku. Czy to prawda?
Obowiązek poinformowania urzędu
Nie skarbowego o nabyciu spadku warunku-
jący skorzystanie z całkowitego zwolnienia z po-
datku nie został zniesiony. W trakcie zeszłorocz-
nych prac nad nowelizacją ustawy o podatku od
EMERYTURY 2009: kto ma jeszcze szansę na emeryturę na starych zasadach, a kto otrzyma emeryturę kapitałową?
GP radzi
spadków i darowizn rzeczywiście pojawiła się
propozycja likwidująca obowiązek zgłoszenia na-
bycia spadku, jednak nie została ona przyjęta.
Ostateczne zmiany, które zostały uchwalone
i obowiązują od początku tego roku, dotyczą wy-
dłużenia terminu na dokonanie zgłoszenia o na-
byciu własności rzeczy i praw majątkowych
z miesiąca do sześciu miesięcy. Zgłoszenie to jest
podstawowym warunkiem, którego spełnienie
umożliwia skorzystanie z całkowitego zwolnie-
nia z podatku przez małżonka, zstępnych,
wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma lub
macochę.
Ponadto zgodnie z nowymi przepisami podat-
nik, który z określonych przyczyn nie dokona
zgłoszenia w nowym półrocznym terminie, nie
straci automatycznie prawa do zwolnienia. Po-
nieważ powstanie obowiązku podatkowego, od
którego należy liczyć termin na dokonanie zgło-
szenia, jest niekiedy skutkiem zdarzeń prawnych
niezależnych od woli nabywcy, może się zda-
rzyć, że podatnik dowie się o nabyciu majątku
po upływie terminu do zgłoszenia. W tych wy-
padkach sześciomiesięczny termin na dokona-
nie zgłoszenia płynie od dnia powzięcia wiado-
mości o nabyciu majątku. Warunkiem zachowa-
nia zwolnienia jest jednak uprawdopodobnienie
faktu późniejszego powzięcia wiadomości.
Przed zmianami podatnik, który nie dopeł-
nił obowiązku zawiadomienia fiskusa o naby-
tym spadku lub darowiźnie, z mocy ustawy
podlegał opodatkowaniu na zasadach ogól-
nych, określonych dla nabywców zaliczonych
do I grupy podatkowej. W konsekwencji mu-
siał zapłacić podatek według skali progresyw-
nej – według stawki 3 proc., 5 proc. lub 7 proc.
Podstawa prawna
■ Art. 1 ustawy z 10 października 2008 r. o zmianie ustawy
o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. nr 203, poz. 1267).
Czy wydłużył się termin
na złożenie zeznania
Wujek przekazał mi 5 stycznia w darowiźnie 10
tys. zł. Czy dotyczy mnie półroczny termin na
złożenie zeznania w urzędzie skarbowym?
Zmiany wprowadzone do ustawy o po-
Nie datku od spadków i darowizn od 1 stycz-
nia 2009 r. i polegające na wydłużeniu terminu
zgłoszenia nabycia rzeczy lub praw majątkowych
z miesiąca do sześciu miesięcy dotyczą wyłącz-
nie osób uprawnionych do całkowitego zwolnie-
nia z podatku. Są to osoby, o których mowa w art.
4a ustawy, tj. małżonek, zstępni, wstępni, pa-
sierb, rodzeństwo, ojczym i macocha.
Wydłużony termin dotyczy wyłącznie dokona-
nia zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub
praw majątkowych na formularzu SD-Z2 składa-
nego przez te osoby, dzięki czemu nie płacą po-
datku. Jeżeli darczyńcą jest wujek, oznacza to, że
darowizna została dokonana między osobami na-
leżącymi do II grupy podatkowej. W takim wy-
padku obdarowany, tak jak dotychczas, składa
w urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe na
druku SD-3. Zasady składania zeznania nie ule-
gły zmianie, tzn. podatnicy podatku są obowiąza-
ni do jego złożenia w terminie miesiąca od dnia
powstania obowiązku podatkowego właściwemu
naczelnikowi urzędu skarbowego. Do zeznania
podatkowego dołącza się dokumenty mające
wpływ na określenie podstawy opodatkowania.
Obowiązek składania zeznań podatkowych
nie dotyczy przypadków, w których podatek
jest pobierany przez płatnika, a zatem byłby
wyłączony w przypadku gdyby umowa daro-
wizny została zawarta w formie aktu notarial-
Jutro na pytania słuchaczy Radiowej Jedynki pod nr tel. 645 91 05 od 6.30 do 8.00
będzie odpowiadał ekspert Gazety Prawnej BARTOSZ MARCZUK
nego. W takiej sytuacji podatek pobiera nota-
riusz. W przeciwnym wypadku to podatnik sa-
modzielnie składa zeznanie podatkowe, a po
otrzymaniu decyzji wymiarowej wpłaca poda-
tek do urzędu skarbowego. W II grupie podat-
kowej opodatkowaniu podlega nabycie wła-
sności rzeczy i praw majątkowych o czystej
wartości przekraczającej 7276 zł. Podatek
opłaca się według progresywnej skali podatko-
wej ze stawkami 7 proc., 9 proc. lub 12 proc.
Podstawa prawna
■ Art. 4a, art. 9 ust. 1 pkt 2, art. 14 ust. 3 pkt 2, art. 15, art. 17a
ust. 1, ust. 2 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków
i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).
Czy nowy termin dotyczy
nabycia u notariusza
Postanowiliśmy skorzystać z możliwości sporzą-
dzenia przez notariusza aktu poświadczenia
dziedziczenia po ojcu. Czy skorzystamy z sze-
ściomiesięcznego terminu na jego zgłoszenie?
Pod warunkiem jednak, że spadek zosta-
Tak nie zarejestrowany, czyli zostanie nota-
rialnie poświadczony u notariusza po 31 grudnia
2008 r. Wynika to z faktu, że moment śmierci
spadkodawcy jest momentem nabycia spadku.
Od tego należy odróżnić moment przyjęcia spad-
ku. W obecnym stanie prawnym spadek może-
my przyjąć na dwa sposoby. Poświadczając ten
fakt przed notariuszem albo, po przeprowadze-
niu postępowania sądowego, uzyskując postano-
wienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.
Należy podkreślić, że zarejestrowany akt po-
świadczenia dziedziczenia ma takie same skutki
jak prawomocne postanowienie sądu stwierdza-
jące nabycie spadku. W rezultacie osoby dokonu-
jące poświadczenia dziedziczenia u notariusza są
uprawnione do zwolnienia podatkowego na ta-
kich samym zasadach jak osoby, które dysponują
sądowym postanowieniem o stwierdzeniu naby-
cia spadku. W przypadku poświadczenia nabycia
spadku u notariusza sześciomiesięczny termin na
dokonanie zgłoszenia będzie liczony od daty, z ja-
ką zostanie podpisany i przyjęty akt notarialny.
Podstawa prawna
■ Art. 2 ustawy z 10 października 2008 r. o zmianie ustawy
o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. nr 203, poz. 1267).
Czy trzeba zgłosić
akt notarialny
W lutym zamierzamy z bratem dokonać nieod-
płatnego zniesienia współwłasności. Czy bę-
dziemy musieli zawiadomić urząd skarbowy?
W określonych przez ustawodawcę
Nie przypadkach nabywcy rzeczy lub praw
majątkowych uprawnieni do całkowitego zwol-
nienia nie muszą zgłaszać w urzędzie skarbo-
wym faktu nabycia majątku. Zasada ta nie ule-
gła zmianie również od 1 stycznia 2009 r.
Jednen z przypadków, w których obowiązek
zgłoszenia jest wyłączony, dotyczy nabycia na
podstawie umowy zawartej w formie aktu no-
tarialnego. Zniesienie współwłasności nieru-
chomości wymaga umowy notarialnej, zatem
w tej sytuacji obowiązek zgłoszenia zostanie
wyłączony. W takim wypadku wszystkie for-
malności związane z poinformowaniem urzę-
du skarbowego o nabyciu spoczywają na nota-
riuszu. Notariusze, jako płatnicy podatku od
zawartej w tej formie aktu notarialnego umo-
wy nieodpłatnego zniesienia współwłasności,
określają w treści sporządzanych aktów nota-
ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4 | 15
rialnych podstawę prawną pobrania podatku
i sposób jego obliczenia, a gdy czynność jest
zwolniona z podatku – zamieszczają podstawę
prawną zwolnienia. W przypadku nieodpłatne-
go zniesienia współwłasności dodatkowo okre-
ślają przedmiot czynności, wartość rzeczy lub
prawa majątkowego w części przekraczającej
wartość udziału we współwłasności przysługu-
jącego nabywcy przed jej zniesieniem oraz gru-
pę podatkową wynikającą z osobistego stosun-
ku łączącego zbywcę z nabywcą.
Podstawa prawna
■ Art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spad-
ków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).
Czy liczy się moment
uprawomocnienia
W styczniu uprawomocni się postanowienie
o stwierdzeniu nabycia spadku po mojej mamie.
Czy będę miała więcej czasu na zgłoszenie spadku?
Wydłużony, sześciomiesięczny terminy
Tak na dokonanie zgłoszenia ma zastoso-
wanie w przypadkach, w których obowiązek
podatkowy powstał po 31 grudnia 2008 r.
Spadkobiercy nabywają spadek z chwilą jego
otwarcia. Zgodnie z ustawą o podatku od
spadków i darowizn obowiązek podatkowy po-
wstaje natomiast z chwilą przyjęcia spadku.
Jeżeli przyjęcie spadku, czy to w formie aktu
notarialnego, czy postanowienia sądu, nastąpi
po 31 grudnia 2008 r., to do spadku znajdą za-
stosowanie nowe przepisy przewidujące sze-
ściomiesięczny termin na złożenie zgłoszenia
o nabyciu własności rzeczy i praw majątko-
wych, którego zachowanie gwarantuje zwol-
nienie od podatku od spadków i darowizn.
Oznacza to, że w przypadku dziedziczenia
ustawodawca umożliwił stosowanie przez
spadkobierców korzystniejszych regulacji
w zakresie terminu na zgłoszenie wyłącznie
w odniesieniu do spadków, w stosunku do któ-
rych orzeczenie o ich nabyciu uprawomocniło
się nie wcześniej niż 1 stycznia 2009 r.
Podstawa prawna
■ Art. 2 ustawy z 10 października 2008 r. o zmianie ustawy
o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. nr 203, poz. 1267).
Czy wydłużony termin
ma szersze zastosowanie
W sądzie toczy się sprawa o zachowek po moim
ojcu. Czy w przypadku zasądzenia zachowku
skorzystam z wydłużonego terminu na zgłosze-
nie w urzędzie skarbowym?
Ustawodawca objął zmianą w zakresie
Tak wydłużenia terminu wszystkie przypadki
nieodpłatnego nabycia między osobami upraw-
nionymi do całkowitego zwolnienia na podsta-
wie art. 4a ustawy o podatku od spadków i daro-
wizn. Półroczny termin na zgłoszenie dotyczy za-
tem nie tylko nabycia w drodze spadku czy daro-
wizny, lecz także m.in. zachowku, nieodpłatnego
zniesienia współwłasności czy zasiedzenia.
Termin na dokonanie zgłoszenia zgodnie
z przepisami ustawy o podatku od spadków i da-
rowizn zasadniczo należy liczyć od dnia powsta-
nia obowiązku podatkowego, a w przypadku na-
bycia w drodze dziedziczenia – od dnia uprawo-
mocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego
nabycie spadku. Obowiązek podatkowy przy na-
byciu tytułem zachowku powstaje z chwilą zaspo-
kojenia roszczenia o zachowek lub jego części.
Podstawa prawna
■ Art. 1 ustawy z 10 października 2008 r. o zmianie ustawy
o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. nr 203, poz. 1267).
■ Art. 6 ust. 1 pkt 2a ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spad-
ków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).
MAGDALENA MAJKOWSKA
 16 | ŚRODA 7 STYCZNIA 2009 | nr 4
Kronika prawa
Dziennik Ustaw nr 236
z 31 grudnia 2008 r.
TELEKOMUNIKACJA
Rozporządzenie Rady Ministrów z 10 grudnia 2008 r.
w sprawie organizacji i funkcjonowania systemu gromadzą-
cego i udostępniającego informacje i dane dotyczące lokali-
zacji zakończenia sieci, z którego zostało wykonane połącze-
nie do numeru alarmowego 112 albo innego numeru alarmo-
wego POZ. 1620
■ Wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj.
15 stycznia 2009 r.
INWESTYCJE DROGOWE
Rozporządzenie Rady Ministrów z 10 grudnia 2008 r. zmie-
niające rozporządzenie w sprawie ustalenia Programu rzeczo-
wo-finansowego dla inwestycji drogowych realizowanych z wy-
korzystaniem środków Krajowego Funduszu Drogowego na rok
2008 POZ. 1621
■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 31 grudnia 2008 r.
PRAWO ROLNE
Rozporządzenie Rady Ministrów z 15 grudnia 2008 r. w spra-
wie stawek płatności za ilość skrobi zawartej w ziemniakach
skrobiowych POZ. 1622
■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 31 grudnia 2008 r.
Rozporządzenie ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 17 grudnia
2008 r. w sprawie minimalnej ilości materiału siewnego, jaka
powinna być użyta do obsiania lub obsadzenia 1 ha powierzch-
ni gruntów ornych POZ. 1639
■ Wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj.
15 stycznia 2009 r.
SŁUŻBY MUNDUROWE
Rozporządzenie Rady Ministrów z 22 grudnia 2008 r.
w sprawie wielokrotności kwoty bazowej, stanowiącej prze-
ciętne uposażenie: policjantów, funkcjonariuszy Straży Gra-
nicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Biura Ochrony Rzą-
du POZ. 1623–1626
■ Weszły w życie 1 stycznia 2009 r.
CZAS URZĘDOWY
Rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 23 grudnia 2008 r.
w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środko-
woeuropejskiego w latach 2009–2011 POZ. 1627
■ Wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj.
15 stycznia 2009 r.
UBEZPIECZENIA GOSPODARCZE
Rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 24 grudnia 2008 r.
w sprawie wpłat na pokrycie kosztów nadzoru nad działalnością
ubezpieczeniową, działalnością z zakresu pośrednictwa ubez-
pieczeniowego, funduszy emerytalnych i pracowniczych progra-
mów emerytalnych POZ. 1628
Rozporządzenie ministra finansów z 23 grudnia 2008 r.
w sprawie szczegółowych zasad rachunkowości zakładów ubez-
pieczeń POZ. 1634
BANKI
Rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 24 grudnia 2008 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie wpłat na pokrycie kosz-
tów nadzoru nad bankami POZ. 1629
Rozporządzenie ministra finansów z 19 grudnia 2008 r.
w sprawie szczegółowych zasad rachunkowości Bankowego
Funduszu Gwarancyjnego POZ. 1631
PRAWO CELNE
Rozporządzenie ministra finansów z 18 grudnia 2008 r. zmie-
niające rozporządzenie w sprawie rodzajów towarów, których
objęcie procedurą celną z zastosowaniem procedury uproszczo-
nej zależy od spełnienia dodatkowych warunków, oraz towa-
rów wyłączonych spod tej procedury POZ. 1630
8 stycznia 2009 r.
Wchodzi w życie nowe prawo
Ustawa z 23 października 2008 r. o zmianie ustawy
– Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 217, poz. 1381)
PODATKI
Rozporządzenie ministra finansów z 19 grudnia 2008 r. zmie-
niające rozporządzenie w sprawie upoważnienia do wydawania
interpretacji przepisów prawa podatkowego POZ. 1632
Więcej Podatki • Jest wzór na niższe podatki – GP nr 3/2008
Rozporządzenie ministra finansów z 19 grudnia 2008 r. zmie-
niające rozporządzenie w sprawie naliczania odsetek za zwłokę
oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które mu-
szą być zawarte w rachunkach POZ. 1633
Rozporządzenie ministra finansów z 23 grudnia 2008 r.
w sprawie określenia rodzajów zgłoszeń, które mogą być skła-
dane za pomocą środków komunikacji elektronicznej POZ. 1635
Rozporządzenie ministra finansów z 23 grudnia 2008 r.
w sprawie wzoru formularza wpłaty gotówkowej oraz polece-
nia przelewu na rachunek organu podatkowego POZ. 1636
Rozporządzenie ministra finansów z 23 grudnia 2008 r. zmie-
niające rozporządzenie w sprawie określenia rodzajów deklara-
cji, które mogą być składane na pomocą środków komunikacji
elektronicznej POZ. 1637
POMOC PRZEDSIĘBIORCOM
Rozporządzenie ministra gospodarki z 2 grudnia 2008 r. zmie-
niające rozporządzenie w sprawie udzielenia pomocy de mini-
mis przedsiębiorcom uczestniczącym w wyjazdowych misjach
gospodarczych związanych z udziałem w targach lub wystawach
za granicą POZ. 1638
■ Weszły w życie poz. 1628–1638 1 stycznia 2009 r.
WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI
Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 22 grudnia 2008 r.
w sprawie wysokości kosztów odbywania przez skazanych kar
pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozo-
ru elektronicznego POZ. 1640
■ Wejdzie w życie 1 września 2009 r.
NAGRODY ROCZNE
Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji
z 19 grudnia 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
szczegółowych zasad i trybu przyznawania nagrody rocznej oso-
bom kierującym niektórymi podmiotami prawnymi oraz wzoru
wniosku o przyznanie nagrody rocznej POZ. 1641
■ Wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj.
15 stycznia 2009 r.
KOŚCIOŁY I ZWIĄZKI WYZNANIOWE
Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji
z 22 grudnia 2008 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia człon-
ków i personelu pomocniczego komisji regulacyjnych działają-
cych na podstawie ustawy o stosunku Państwa do kościołów
oraz związków wyznaniowych w roku 2009 POZ. 1642
CUDZOZIEMCY
Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji
z 22 grudnia 2008 r. w sprawie wiz dla cudzoziemców POZ. 1643
Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji
z 23 grudnia 2008 r. w sprawie wywiadu środowiskowego prze-
prowadzanego przez funkcjonariuszy Straży Granicznej w po-
stępowaniach prowadzonych wobec cudzoziemców POZ. 1647
EWIDENCJA LUDNOŚCI
Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji
z 23 grudnia 2008 r. w sprawie terminów i trybu przekazywa-
nia przez gminy danych z ewidencji wydanych i unieważnionych
dowodów osobistych POZ. 1644
PRZEJŚCIA GRANICZNE
Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji
z 23 grudnia 2008 r. w sprawie ustalenia dodatkowych lotni-
czych przejść granicznych POZ. 1645
Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji
z 23 grudnia 2008 r. w sprawie wzoru formularzy wniosków
o wydanie zezwolenia na przekraczanie granicy w ramach ma-
łego ruchu granicznego i wzoru zezwolenia na przekraczanie
WWW.GAZETAPRAWNA.PL
granicy w ramach małego ruchu granicznego POZ. 1646
Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji
z 23 grudnia 2008 r. w sprawie trybu sprawdzania lokalu przez
funkcjonariuszy Straży Granicznej POZ. 1648
OCHRONA ŚRODOWISKA
Rozporządzenie ministra środowiska z 22 grudnia 2008 r.
w sprawie wysokości stawek opłaty rejestracyjnej oraz opłaty
rocznej POZ. 1649
■ Weszły w życie poz. 1642–1649 1 stycznia 2009 r.
Weszły w życie
6 stycznia 2009 r.
OCHRONA INFORMACJI
Rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 15 grudnia
2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie trybu i spo-
sobu przyjmowania, przewożenia, wydawania i ochrony ma-
teriałów zawierających informacje niejawne (Dz.U. nr 225,
poz. 1491)
SKARB PAŃSTWA
Rozporządzenie ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 4 grudnia
2008 r. w sprawie nabywania akcji lub udziałów w jednoosobo-
wych spółkach Skarbu Państwa przez uprawnionych rolników
(Dz.U. nr 225, poz.1495)
MUZEA
Rozporządzenie ministra kultury i dziedzictwa narodowego
z 1 grudnia 2008 r. w sprawie zabezpieczenia zbiorów w muze-
ach przed pożarem, kradzieżą i innym niebezpieczeństwem gro-
żącym zniszczeniu lub utratą zbiorów oraz sposobów przygoto-
wania zborów do ewakuacji w razie powstania zagrożenia
(Dz.U. nr 229, poz. 1528)
POSTĘPOWANIE KOMPENSACYJNE
Ustawa z 19 grudnia 2008 r. o postępowaniu kompensacyj-
nym w podmiotach o szczególnym znaczeniu dla przemysłu
stoczniowego (Dz.U. nr 233, poz. 1569)
Rada Ministrów
6 stycznia 2009 r.
Przyjęła m.in.
ENERGETYKA
Rozporządzenie dające możliwość wprowadzenia, w razie ko-
nieczności, czasowych ograniczeń w poborze gazu ziemnego
dla niektórych dużych odbiorców przemysłowych
Dziś omówienie•forsal.pl s. A1
ZADANIA PUBLICZNE
Projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku pu-
blicznego i o wolontariacie oraz niektórych innych ustaw
PRAWO AUTORSKIE
Projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach
pokrewnych oraz niektórych innych ustaw
Więcej Prawo • Będzie można negocjować wysokość opłat li-
cencyjnych – GP nr 3/2008
OBRÓT FINANSOWY
Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowa-
dzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pocho-
dzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o prze-
ciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu oraz o zmianie niektó-
rych innych ustaw
Dziś omówienie•Prawo s. 13
Kolumnę opracowali
DOBROMIŁA NIEDZIELSKA-JAKUBCZYK i MAREK KOBYLAŃSKI