40 mm AMUNICJA BEZUSKOWA TYPU WOG I POCHODNE

A. Historia granatu i rozwizania techniczne. Historia amunicji do 40 mm granatnika podwieszanego GP zawsze sza w parze z rozwojem granatnika. Nad samym pomysem sowieckiego granatnika zaczto pracowa ju w latach 60-tych w CKIB SOO Tua . W roku 1971 w ZSRR ogoszono konkurs na podwieszany granatnik do karabinkw AKM i AKMS i tene konkurs wygra zesp z Tuy pod kierownictwem W. Telesza z granatnikiem GP-25. Granatnik ten na uzbrojenie Armii radzieckiej zosta przyjty w 1978 roku. Zasadnicz rnica pomidzy granatami z serii WOG a zachodnimi konstrukcjami, i jednoczenie ich ogromn zaleta, jest ich budowa. W odrnieniu do konstrukcji amerykaskich, w sowieckim granacie, uska wylatuje z lufy granatnika razem z granatem. Ten sposb odpalania granatu: po pierwsze, zmniejsza wag samego granatu, a po drugie, i najwaniejsze, zwiksza szybkostrzelno praktyczna miotania do 4-5 strzaw z celowaniem na minut Tak szybkostrzelno uzyskano dziki temu e obsugujcy nie musi usuwa wystrzelonej uski z komory granatnika a praktyczna obsuga granatnika moe by wykonywana jedn rk. Nie bez znaczenia jest take fakt ze w granatnikach serii GP mona stosowa amunicj rnej dugoci, nawet tak ktra jest wiksza od dugoci lufy. W roku 1974 opracowano w GNPP Pribor w Moskwie i przyjto na uzbrojenie Armii Radzieckiej granat WOG-25 (indeks 7P17) a w 1979 granat WOG-25P (indeks 7P24) dedykowane do granatnika GP-25. W latach 80- tych pierwotnie na uzbrojenie si MWD pniej take Armii wprowadzono do uytku granat gazowy Gwd. Prbowano take opracowa skuteczny granat kumulacyjny do granatnikw GP ale prb zaprzestano z powodu problemw balistycznych granatu kumulacyjnego (ruch wirowy drastycznie obnia efekt kumulacji po uderzeniu w cel).

Budowa i dziaanie Z uwagi na ograniczania artykuy skupimy si na budowie najpopularniejszych granatw do GP : odamkowych WOG-25 i WOG-25P oraz gazowym Gwd.

Rys. 1 . Od lewej: bojowy granat WOG-25 i jego przekrj oraz bojowy granat WOG-25P i jego przekrj.

Granaty WOG-25 i WOG-25P s granatami miotanymi, odamkowymi, przeznaczonymi do niszczenia siy ywej przeciwnika, zbudowane s z trzech zasadniczych czci: * Zapalnika: WMG-K w granacie WOG-25 i zapalnika WMG-P w granacie WOG-25P. Zapalnik ten jest gowicowym, uderzeniowym zapalnikiem natychmiastowego dziaania z samolikwidatorem i odlegociowym uzbrojeniem. Zapalniki fabrycznie s zabezpieczone i odporne na uderzenia i upadki z wysokoci do 3 m kade podoe w kadej pozycji.

Uzbrojenie zapalnika WMG-K i WMG-P nastpuje w odlegoci po 10 do 40 metrw od opuszczenia lufy granatnika w zalenoci od temperatury (od 40 do +50 st. Celsjusza). Zapalnik WMG-K zaczyna dziaa natychmiast po uderzeniu w twarde podoe po wczeniejszym odbezpieczeniu. Na wypadek niezadziaania zapalnika z jakiego powodu np. upadek na mikkie podoe lub mikki nieg WMG-K i WMG-P zosta wyposaony w samolikwidator, ktry zaczyna dziaa po upywie 14 do 19 sekund (w zalenoci od temperatury otoczenia) od momentu uzbrojenia granatu. Zapalnik WMG-P jest wyposaony w dodatkowy adunek pirotechniczny ktry po uderzeniu granatu w podoe detonuje i wyrzuca skorup na wysoko 0,5 do 1,5 m w gr w zalenoci od podoa, nastpuj zapalenie opniacza pirotechnicznego i dopiero na tej wysokoci nastpuj rozerwanie skorupy granatu. Zwiksza to okoo 1,5 do 1,7 raza skuteczno raenia odamkw na si yw na powierzchni i do 2 razy na cele w okopie. Od tego podskoku granat ten ma wiele okrele: podrzutek, abka, skoczek Dziaanie samolikwidatora jest identyczne jak w zapalniku WMG-K. * Korpus granatu: granaty WOG-25 i WOG-25P maj korpus stalowy z umieszczonym w rodkowej czci stalowym pasem z 12 wyobieniami do nadania granatowi ruchu wirowego i postpowego w lufie. Korpus granatu jest gwnym rdem odamkw. Wewntrz granatu pomidzy adunkiem wybuchowym A-IX-1 (flagmatyzowany heksogen) a korpusem umieszczono rodzaj siatki (perforowana tektura) suca do rwnomiernego odamkowania skorupy podczas detonacji MW.

1.

Rys.2 . Przekrj wzduny granatu WOG-25. A- zapalnik, B- korpus, C- uska. stalowy korpus, 2. czepiec balistyczny, 3. adunek kruszcy, 4. dno granatu, 5. tektura perforowana (siatka), 6. uszczelka, 7. uska, 8. sponka inicjujca, 9. adunek miotajcy

* uska. Nie jest to uska w oglnym rozumieniu ale raczej komora wysokiego cinienia integrowana z granatem. Umieszczona jest ona w dennej czci granatu i skada si ze sponki inicjujcej KWM-3 i cylindra z folii aluminiowej z prochem nitrocelulolozowym P-200. adunek ten zamknity jest w dnie granatu aluminiowym krkiem z nawierconymi dziesicioma 3mm otworami speniajcymi role dysz wylotowych. adunek miotajcy, praktycznie w 100%, spala si w przewodzie lufy podczas ruchu granatu. Zasig maksymalny dolotu granatu WOG-25 i WOG-25P to 400m, minimalny 50m Okres uywalnoci granatw WOG-25 i WOG-25p to 10 lat od daty produkcji.

Rys.3 . Przekrj wzduny granatu WOG-25P. A-zapalnik, B- korpus, C- uska. 1. korpus zapalnika, 2. sponka pobudzajca, 3. prochowy adunek wyrzucajcy granat po upadku, 4. stalowy korpus, 5. adunek kruszcy, 6. dno granatu, 7.tektura perforowana (siatka), 8. uszczelki, 9. uska, 10. sponka inicjujca, 11. adunek miotajcy

40 mm granat Gwd jest gazowym granatem miotanym, obezwadniajcym, przeznaczonym do poraenia siy ywej przeciwnika. Zbudowany jest z korpusu wykonanego z tworzywa sztucznego, metalowego dna i uski. Korpus od gry nakryty jest gumowym czepcem, ktry poprawia parametry balistyczne granatu, i wypeniony moe by jednym z kilku rodzajw substancji dranicych lub trujcych.

Rys. 4. Widok granatu gazowego Gwd.

Do metalowego dna granatu Gwd przymocowana jest tuleja/zaponnik z materiaem pirotechnicznym ktry w acuchu ogniowym zapocztkowuje spalanie materiau dranicego. Ogie poprzez kanalik w metalowym dnie granatu przenosi si na materia pirotechniczny zaponnika z adunku miotajcego granatu. Czas palenia si zaponnika to 4 sekundy od chwili zbicia sponki uski i po tym czasie nastpuj zapalenie substancji gwnej granatu. W cigu 15 sekund od zapocztkowania reakcji wytwarza si do 500 m3 gazu dranicego lub trujcego. Najczciej wypenione s rodkiem dranicym typu CN lub CS. uska jest identyczna jak w granatach WOG-25 i WOG-25P. Minimalny dopuszczalny zasig strzelania to 50 m, maksymalny zasig 250m. Okres uywalnoci granatu to 5 lat od daty produkcji.

1.

Rys. 5. Przekrj wzduny granatu gazowego Gwd czepiec balistyczny, 2. Korpus granatu, 3. materia dranicy, 5. metalowe dno granatu, 6. uska

B. Rodzaje 40 mm granatw Do roku 2000 w ZSRR i Rosji wprowadzono i uywano granatw: WOG-25 granat odamkowy WOG-25P granat odamkowy skaczcy WOG-25IN granat wiczebny(wypeniony materiaem obojtny o cechach balistycznych i wagowych granatu bojowego oznaczony na korpusie napisem INERT") Granat "Gwd" - granat gazowy ( pierwotnie dedykowany dla si MWD ale pniej znalaz take zastosowanie w Armii )

Po roku 2000 w Rosji opracowano:

WUS-25 granat wiczebny z adunkiem dymnym. Szeroko stosowany bojowo jako granat wskanikowy celu - wydziela po upadku czerwono-pomaraczowy dym przez 10-15 sek) WOG-25M odamkowy granat zmodernizowany. Poprawiono czuo zapalnika WGM-K co znacznie zwikszyo skuteczno jego dziaania . WOG-25PM- odamkowy granat skaczcy zmodernizowany. Modernizacja wygldaa tak samo jak w granacie WOG-25M , zwikszono czuo zapalnika. WG-40MD granat dymny wielozadaniowy. Przeznaczony jest do stawiania zwartych zason dymnych o dugoci do 5 mb i wysokoci i szerokoci 2.5mb a take do zapalania materiaw palnych. Zasig strzelania granatem WG-40MD to od 50 do 400m. WG-40TB - granat z adunkiem termobarycznym (paliwowo-powietrzny). Przeznaczony jest do niszczenia siy ywej przeciwnika na otwartym terenia, w zabudowie jak i w ukryciu, poprzez dzianie kilku czynnikw raenia: odamkowego, fali uderzeniowej, zapalajcego. Przy masie 125 gram mieszanki wybuchowej jej sia raenia jest porwnywalna z 300 gramami trotylu. Granat ten ma zdolno do niszczenia nie opancerzonej techniki. GDM-40 granat dymny Przeznaczony jest do stawiania natychmiastowej zasony dymnej dla osonicia si wasnych przed wzrokow obserwacj przeciwnika a take do rozproszenia wizki laserowej podwietlajcej cel. W cigu 1-2 sekund po zapaleniu mieszanki granatu tworzy si zwarta zasona dymna o dugoci 10mb oraz szerokoci i wysokoci 3 mb. W bezwietrznej pogodzie czas skutecznego zadymienia to 20-30 sekund. Zasig strzelania granatem GDM-40 to 40-50 m. WZG-25 granat zapalajcy WG-40SZ 40 mm granat hukowo-wietlny, przeznaczony jest do psychofizycznego oddziaywania na przeciwnika bodcem wietlnym i dwikowym. Poziom huku w odlegoci 10 m od detonujcego granatu w terenie otwartym to 160 dB. Granaty WG40SZ jest szeroko stosowany w prewencji przeciw zamieszkom prze resorty milicyjne Rosji. Zasig strzelania granatem WG-40SZ od 50 do 400m. WG-40I 40 mm granat owietlajcy. WG-40 OP - 40 mm granat owietlajcy z gwiazd na spadochronie. WGS-40-1 40 mm granat sygnaowy (ogie czerwony) WGS-40-2 40 mm granat sygnaowy (ogie zielony) WGD- 40 mm granat dymny ASZ-40 40 mm granat hukowo-wietlny.

Wikszo granatw nowszych konstrukcji mona oglda tylko na wielkich wystawach i targach oraz na pokazach dynamicznych ronych super spec grup milicji i wojska. Jak ju ktry model trafi w linie to zazwyczaj w ilociach niewystarczajcych nawet do szkolenia .

Rys. 6. Zdjcie porwnawcze 40mm gnatw, od lewej : bojowy WOG-25, WOG-25IN, WOG-25P, Gwd, dwa razy ASZ-40, GDM-40 i WG-40.

D. Znakowanie i pakowanie granatw WOG-25, WOG-25P i Gwd * Granat WOG-25 s znakowane na korpusie sposb pokazany na rysunku. Granaty WOG-25P maj taki sam schemat znakowania ale cechy te umieszczone s na obwodzie zapalnika. Granaty Gwd s oznakowane w podobny sposb, nr parti, kod fabryki, rok produkcji oraz nazw wasn granatu naniesiona czarn farba na obwodzie korpusu.. 717 indeks Grau granatu 04 kod zakadu produkujcego 007 - nr parti produkcyjnej 87 dwie ostatnie cyfry roku produkcji

10

Rys. 7. Sposb znakowania bojowego granatu WOG-25

Zapalnik jest znakowany na wierzchoku: WMG-K typ zapalnika 4111 kodowy numer zakadu produkcyjnego zapalnik 8 nr parti produkcyjnej 88 ostatnie cyfry roku produkcji zapalnika

*Konserwa - stalowa, malowana na kolor ochronny, znakowana podobnie jak sam granat. Dodatkowo na puszce umieszcza si oznaczenie broni do jakiej amunicja jest przeznaczona np. GP-2, oraz ilo sztuk amunicji w konserwie. Puszka/konserwa zawiera 28 granatw (zawsze w pozycji pionowej usk do gry ) po 7 sztuk w 4 rzdach poprzekadane tekturowymi separatorami.

11

Rys. 8 . Przykad oznakowania metalowej konserwy z amunicj typu WOG-25P do granatnika GP-25

Rys. 9. Rozmieszczenie granatw WOG-25P w konserwie. Znakomicie widoczne tekturowe separatory i sposb uoenia granatw- zapalnikiem w d.

12

* Skrzynia - drewniana, malowana farba na kolor ochronny. W skrzyni uoone s trzy konserwy (jedna z nich, przewanie rodkowa, owinita jest drutem dla atwiejszego wyjcia jej z penej skrzyni) zatem pena skrzynka to 84 granaty. Znakowanie skrzyni to powtrka oznacze z konserwy. Dodatkowo namalowano oznaczenie wierzchu skrzyni oraz zapis wagi brutto caej skrzyni.

Dane techniczne granatw WOG-25, WOG-25P i Gwd: WOG-25 255 48 107 14-19 10-40 do 10* 50/do 400 WOG-25P 275 42 125 14-19 10-40 do 10 50/do 400 Gwd 170 125 102 do 500 50/do 250

Masa granatu, g Masa MW/wypenienia, g Dugo granatu, mm Zadziaanie samolikwidatora, s Kubatura gazowania, m3 Uzbrojenie zapalnika, m Promie raenia odamkami, m Zasig min/max, m

* promie przy upadku granatu pionowo w d, gdy granat upadnie inaczej promie raenia odamkami nie przekracza 7 m

Bibliografia: 1. 40- -25, 1983. 2. 40- , Zdjcia i rysunki: 1. 2. 3. 4. Plansza pogldowa Armii Rosyjskiej. 40- , www.talks.guns.ru www.foto.mail.ru/mail/photoshooter/

Opracowa: Zbigniew Ziemiski saperski

13