NR 7 (7) LIPIEC 2012 ORGAN STOWARZYSZENIA PRZYJACI SZCZEBRZESZYNA

W promieniach soca
Lipiec czas gorcego lata. W lenym krajobrazie dominuje ciemnozielona barwa, wrd pl zoc si any dojrzewajcych zb. ki przystrojone s stogami schncego siana, ktrego wo unosi si w powietrzu. Las iglasty intensywnie pachnie ywic, a w lesie liciastym unosi si wo kwitncych lip. Lipiec jest czasem owocowania wielu lenych rolin poziomek, malin, porzeczek. W borach pojawiaj si masowo borwki. Na spodniej stronie lici paproci widoczne s kupki zarodni. Jest to take okres zarodnikowania widakw. Niewiele w lesie lipcowym kwitncych kwiatw. Pojawiaj si te kolejne grzyby m.in. malaki i rydze. W duych ilociach, szczeglnie na lenych polanach, drogach i zrbach, wystpuj najrniejsze gatunki motyli. Pod koniec miesica rozpoczyna si okres godowy saren.

Wiksze jeleniowate, jak daniele i jelenie, nasadzaj nowe poroe. W lipcu na polach rozpoczyna si okres niw. Rozlege any zb przez ostatnie miesice byy schronieniem dla wielu gatunkw zwierzt, ktre znajdoway tam spokj i dostatek pokarmu. Po niwach zwierzta powracaj do lenych ostoi. Lipcowe wieczory rozbrzmiewaj koncertem wierszczy, czciej mona zobaczy okazaych rozmiarw motyle nocne, popularnie zwane mami, a take niezwyke, skrzydlate ssaki- nietoperze, ktre na my poluj. Przysowia: Od witej Anki zimne wieczory i ranki. Kto w niwa prnuje, ten w zimie auje. Czego lipiec nie dowarzy, tego sierpie nie dosmay.

SZCZEBRZESZYN

CHRZSZCZ NR 3 (7) 7

Jan Pawe II Refleksje. C.d.

Komunia. Drog duchowej komunii [z Chrystusem}, otwarcia na drugiego czowieka, wybra Bg ju w tajemnicy stworzenia; drog t potwierdzi i udoskonali Chrystus, powoujc do ycia Koci jako wsplnot Ludu Boego. Na tej drodze realizuje siebie czowiek, ktry jest stworzony na obraz i podobiestwo Boga. Na tej te drodze przychodzi do czowieka Bg i Jego Zbawienie. Komunia wita. Przyjcie Eucharystii rwna si wejciu w gbok wsplnot z Jezusem. ,,Trwajcie we mnie a ja w was. Ta relacja gbokiego wzajemnego ,,trwania pozwala nam w jaki sposb antycypowa niebo na ziemi. Czy nie to wanie jest najwikszym pragnieniem czowieka? Czy nie takie wanie byo pragnienie Boga realizujcego w historii swj plan zbawienia? Umieci On w sercu czowieka ,,gd swego Sowa (), gd, ktry mona zaspokoi tylko w doskonaej wsplnocie z Nim samym. Komunia eucharystyczna zostaa nam dana, aeby nas ,,syci Bogiem na tej ziemi, w oczekiwaniu penego nasycenia w niebie. Jeli () ycie chrzecijaskie wyraa si w spenieniu najwikszego przykazania, czyli w mioci Boga i bliniego, to mio ta znajduje swoje rdo wanie w () Sakramencie [Eucharystii], ktry powszechnie bywa nazywany Sakramentem mioci. Komunikacja. Komunikacja midzy Bogiem i ludzkoci osigna () swoj doskonao w Sowie, ktre stao si Ciaem. Kontemplacja. Do penej kontemplacji oblicza Paskiego nie moemy doj o wasnych siach, ale jedynie poddajc si prowadzeniu aski. Tylko dowiadczenie milczenia i modlitwy stwarza odpowiednie podoe, na ktrym moe dojrze i rozwin si bardziej prawdziwe, adekwatne i spjne poznanie tajemnicy. Koci. Koci trwa nieprzerwanie od dwch tysicy lat. Niczym ewangeliczne ziarno gorczycy ronie i staje si potnym drzewem, ktre ogarnia swoimi konarami ca ludzko. * Koci () nie urzeczywistnia si przez sam fakt zespolenia ludzi, do ktrego daje sposobno uczta eucharystyczna. Koci urzeczywistnia si wwczas, gdy w owym braterskim zespoleniu i wsplnocie sprawujemy i celebrujemy Chrystusow Ofiar Krzya, gdy mier Pask opowiadamy a przyjdzie, a z kolei gboko przejci tajemnic naszego Odkupienia, przystpujemy spoecznie do Stou Paskiego, aby karmi si w sposb sakramentalny owocami Najwitszej Ofiary przebagalnej. Chrystus wic samego Chrystusa przyjmujemy w Komunii eucharystycznej, a jedno nasza z Nim, ktra jest darem i ask kadego, sprawia, e stajemy si rwnie w Nim jednoci Ciaa Kocioa.
2

jak spdzi wolny czas Jeli chcesz spdzi czasu woln chwil mj obywatelu mody pjd w dzie upalny poln cieyn i wsuchaj si w ttno przyrody usid pod drzewem na mchu zielonym ku ziemi nachyl swoje ucho suchaj uwanie, a wnet usyszysz jak ziemia oddycha gucho. I w drzew iglastych pomruk si wsuchaj wpatrz si w ich szat zielon i w ich pomruku sprbuj odgadn ich len modlitw skupion. I cho takie malutkie, niedostrzegalne a jednak porusza si i yje i na swj sposb yciem si cieszy i ttno przyrody w nim bije. Spjrz tak znienacka, a ujrzysz jak zajc w podskokach pomkn sposzony tam jele przeskoczy zielon polan dumny ze swej rogatej korony. Posuchaj jak przepirka na cae swe gardo w zocistym zbou wykrzykuje moesz by pewny, e zboe dojrzewa i przepirka ludziom wiey chleb zwiastuje Spjrz pod swe nogi udeptana cieka po niej mrwki si snuj wsplnym wysikiem materia gromadz i dla swych rodzin wsplny dom buduj. Tu szara kukuka na wierzchoku drzewa uparcie nad gow ci kuka, tu sypie si kora z drzewa chorego to dzicio owadw tak szuka. Caa przyroda ywa i martwa tak wiele ma ci do powiedzenia kady korzysta z ciepa i soca kady za darmo, bez ograniczenia. Stanisawa Flis

CHRZSZCZ NR 7 (7)

Euro, Euro i... po Euro

Stadiony. Na czterech polskich stadionach: w Warszawie, Wrocawiu, Poznaniu i Gdasku bawio si ponad 652 tys. kibicw z caej Europy. Daje to rednio ponad 43,5 tys. osb na kadym meczu. Na Stadionie Narodowym w Warszawie mecze grupowe, wierfina i pfina ogldao cznie 272 300 osb, z czego 50 proc. stanowili Polacy, 10,8 proc. - Rosjanie, 6,3 proc. Niemcy, 3,01 proc. - Grecy, 2,56 proc. - Czesi, a 2,2 proc. - Wosi. W Gdasku podczas meczw fazy grupowej i wierfinau bawio si cznie 156 659 osb, wrd ktrych 34,23 proc. stanowili Polacy, 11,03 proc. - Hiszpanie, 8,94 proc. - Niemcy, 6,32 proc. - Irlandczycy, 4,03 proc. - Wosi. W Poznaniu na trybunach zasiado cznie 106 400 osb, z czego 27 proc. stanowili Polacy, 23 proc. - Irlandczycy, 12 proc. - Chorwaci, 10 proc. - Wosi, 2 proc. - Niemcy. We Wrocawiu mecze ogldao 116778 osb. 39 proc. spord nich to Polacy, 21 proc. - Czesi, 8,6 proc. Rosjanie, 3,3 proc. - Grecy, a 2 proc. - Niemcy. cznie na meczach fazy grupowej, w wierfinaach i pfinale w Polsce na stadionach bawili si kibice ze 110 krajw. Strefy kibica. W strefach kibica bawio si 4,4 razy wicej osb ni na stadionach. W fazie grupowej, w wierfinaach i pfinale w miastach gospodarzach i w Krakowie mecze w strefach kibica oglday cznie 2 mln 883 tys. osb. To znacznie wicej ni w poprzednich dwch midzynarodowych imprezach pikarskich. W strefie kibica w Warszawie cznie bawio si 1 mln 250 tys. osb, w Gdasku - 341 tys. osb, w Poznaniu - 617 tys. osb, we Wrocawiu - 556 tys. osb, a w Krakowie 125 tys. osb. redni czas oczekiwania na wejcie do stref wynosi 2 minuty i 20 sekund, natomiast redni czas kontroli jednej osoby przy wejciu wynosi 9,5 sekundy. Na usugi gastronomiczne kibice oczekiwali rednio 3 minuty.

grupowej, wierfinaw i pfinau do Polski wjechao cznie 836 728 osb. Na lotniskach w miastach gospodarzach i Krakowie granice przekroczyo 250 501 osb. Wolontariat. W EURO 2012 w Polsce zaangaowano cznie okoo 2, 7 tys. wolontariuszy. Przy obsudze kibicw z caej Europy w strefach kibica przepracowali cznie 4 161 dni, na dworcach kolejowych - 2 649, na lotniskach - 1237. Bezpieczestwo. W trakcie fazy grupowej i wierfinaw w Polsce nad bezpieczestwem czuwao 131 034 policjantw, 24 420 stranikw miejskich i 12 531 funkcjonariuszy andarmerii wojskowej. Kadego dnia turnieju zaangaowanych byo rednio 6 240 policjantw i 1 136 stranikw miejskich. W Gdasku byo to rednio 1 106 policjantw dziennie, w Poznaniu - 954 policjantw, w Warszawie - 3589, we Wrocawiu - 306, a w Krakowie - 284 policjantw. W czasie Euro 2012 doszo do 126 przypadkw naruszenia porzdku, zatrzymano 622 osoby. W czasie, kiedy kibice bawili si w strefach kibica, suby medyczne odnotoway 3 285 interwencji, czyli pomocy potrzebowao 0,07 proc. bdcych tam osb. Na stadionach zanotowano 692 interwencje medyczne. Oznacza to, e pomocy potrzebowao zaledwie 0,11 proc. przebywajcych tam kibicw.

Relacja z Dni Chrzszczowego Grodu

W dniach od 14 do 17 czerwca w Szczebrzeszynie odbyy si Dni Chrzszczowego Grodu, organizowane w ramach Jubileuszu 660 - lecia miasta. Podczas uroczystoci Burmistrz Szczebrzeszyna Marian Mazur wrczy pamitkowe medale oraz podzikowania za zasugi na rzecz rozwoju i promocji Miasta i Gminy Szczebrzeszyn nastpujcym osobom: 1. Zygmunt Krasny 2. Regina Smoter Grzeszkiewicz 3. Andrzej Urbaski 4. Zofia Kurek 5. Hanna Maziarczyk 6. Mariusz Drohomirecki 7. Jan Cio 8. Jan Kitka 9. Zenon Goch 10. Marcin Lipiec 11. Grzegorz Krl 12. Wadysawa Matwiejczuk 13. Jacek Sobczyski 14. Marek ysiak
3

Lotniska i kolej. Na lotniskach w miastach, ktre byy gospodarzami Euro 2012 oraz w Krakowie, gdzie w samym miecie lub okolicach zatrzymay si trzy druyny, przeprowadzono cznie 21 824 startw i ldowa, z czego 3 458 dotyczy wycznie Euro 2012. Aby dojecha na mecz, kibice korzystali te z pocigw. Do miast gospodarzy i Krakowa odbyo si 8 554 kursw pocigw, z czego 12 proc. pocigw miao niewielkie opnienia (poniej 30 minut). A 2,6 proc. spord nich miao opnienia powyej 30 minut. Przejcia graniczne. Przez przejcia graniczne na wschodzie kraju (granica strefy Schengen) w trakcie fazy

CHRZSZCZ NR 7 (7)

15.Leszek Panas 16.Krystyna Danielewicz 17.Sawomir Kalita

Dni Chrzszczowego Grodu zainaugurowa w czwartek, 14 czerwca V Festiwal Wymowy Polskiej im. J. Brzechwy
Komisja w skadzie: 1. Grayna Kawala 2. Mateusz Nowak 3. Zygmunt Krasny po wysuchaniu 42 uczestnikw w czterech kategoriach wiekowych postanawia przyzna nagrody: KAT. I (przedszkolaki) I m-ce - SZYM0N MACH PRZEDSZKOLE SAMORZDOWE W BODACZOWIE II m-ce - JULIA CHYMOSZ PRZEDSZKOLE SAMORZDOWE W SZCZEBRZESZYNIE III m-ce - KAROLINA HADAM PRZEDSZKOLE SAMORZDOWE W SZCZEBRZESZYNIE WYRNIENIE -WERONIKA PINTWAA KAT. II (szkoa podstawowa kl. I-III) I m-ce - KRYSTIAN KOZIO - SZKOA PODSTAWOWA W BODACZOWIE II m-ce - PIOTR WOLICKI SZKOA PODSTAWOWA NR 1 W SZCZEBRZESZYNIE III m-ce - KINGA RZEMIENIAK SZKOA PODSTAWOWA W NIELISZU WYRNIENIA JULIA KYC SZKOA PODSTAWOWA W WIELCZY JAKUB KIJEK SZKOA PODSTAWOWA W SUOWIE KAT. III (szkoa podstawowa kl. IV-VI) WYRNIENIA KATARZYNA JUWIAK ZESP SZK W SUOWIE KATARZYNA MRZ ZESP SZK W SUOWIE KINGA SKIBA SZKOA PODSTAWOWA W NIELISZU KAT. IV (szkoy ponadpodstawowe) I m-ce UCJA KNAP ZESP SZK W GRABOWCU I m-ce - WERONIKA GARDIASZ ZESP SZK W ZWIERZYCU I m-ce - ALEKSANDRA NAWROCKA GIMNAZJUM W SZCZEBRZESZYNIE II m-ce - DOMINIKA ADAMCZYK GIMNAZJUM NR 5 W ZAMOCIU II m-ce - MARIA SZADKOWSKA GIMNAZJUM NR5 W ZAMOCIU III m-ce - ALEKSANDRA TOMKIEWICZ ZESP SZK W GRABOWCU
4

WYRNIENIA JAROSAW KOODZIEJCZYK ZESP SZK NR 1 W SZCZEBRZESZYNIE NATALIA TRUSZ ZESP SZK NR 2 W SZCZEBRZESZYNIE

Dzie pniej rozpocz si dwudniowy XV Festiwal Piosenki Rozpiewany Chrzszcz.

Jury w skadzie: 1. Barbara Rabiega 2. Agnieszka Piekaro - Padziska 3. Piotr Koczuap 4. Marian Szewera po wysuchaniu 85 wykonawcw w piciu kategoriach wiekowych postanowio przyzna: KAT. I (niepenosprawni) I m-ce ZESP WOKALNY Z WARSZTATU TERAPII ZAJECIOWEJ W ROZOPACH II m-ce ZESP WOKALNY DZIALAJCY PRZY PSOUU III m-ce ZESP WOKALNY METEOR Z WARSZTATU TERAPII ZAJCIOWEJ PRZY PSOUU W ZAMOCIU KAT. II (Przedszkole i kl.I-III szkoy podstawowej) I m-ce KORNELIA SZPONAR MOK JZEFW II m-ce WIKTORIA SZPINDOR TOMASZOWSKI DOM KULTURY III m-ce EMILIA GISKA TOMASZOWSKI DOM KULTURY WYRNIENIA JULIA SZAACHA ZESP SZK W WYSOKIEM ZESP WOKALNY LENE SKRZATY PRZEDSZKOLE SAMORZADOWE W ZWIERZYNCU PAWE KULASZA PRZEDSZKOLE SAMORZADOWE W BODACZOWIE OLIWIA KRAWCZYK GOK NIELISZ KAT. III (kl.IV-VI szkoy podstawowe) I m-ce JUSTYNA KOT SZKOA PODSTAWOWA NR 1 W SZCZEBRZESZYNIE II m-ce ZESP WOKALNY MAE SZKOA PODSTAWOWA NR 2 W TOMASZOWIE LUB. III m-ce ALEKSANDRA WJCIK TOMASZOWSKI DOM KULTURY WYRNIENIA MARTYNA BUCZKOWSKA MOK JZEFW PAULA SIENKIEWICZ ZESP SZK W WYSOKIEM KAT. IV (gimnazjum) I m-ce MAGDALENA KOMAN MDK BIGORAJ II m-ce ANNA KARP TOMASZW LUB. III m-ce DOMINIKA OGORZAEK TOMASZOWSKI DOM KULTURY

CHRZSZCZ NR 7 (7)

WYRNIENIA MAGDALENA WISTOWSKA ABUNIE KINGA KOODZIEJ - TOMASZW LUBELSKI NATALIA ZARZYCKA TOMASZOWSKI DOM KULTURY KAROLINA SOBCZUK GIMNAZJUM W SZCZEBRZESZYNIE MARIA SUCHODOLSKA TOMASZOWSKI DOM KULTURY KINGA USZCZ SZKOA MUZUCZNA CASIO RZESZW KAT. V (szkoy rednie i studenci) I m-ce MARTYNA REMIKO MDK BIGORAJ II m-ce NATALIA KARPIUK MDK SZCZEBRZESZYN III m-ce PAWE KOZOWSKI MDK SZCZEBRZESZYN WYRNIENIA MONIKA PACHLA - MDK BIGORAJ KAROLINA KOODZIEJ TOMASZW LUBELSKI KINGA BUDZAJ TOMASZOWSKI DOM KULTURY

W sobot po rozstrzygniciu zmaga festiwalowych przyszed czas na zabaw pod chmurk z zespoem EX SOLARIS i DJ FOCUSEM. Ostatnim dniem chrzszczowego witowania bya niedziela. Pikna pogoda dopisaa zarwno uczestnikom rajdu rowerowego "Poznajemy piekieko Szczebrzeskie, ktry poprowadzi przewodnik Janusz Kapecki, jak i zgromadzonej po poudniu na Rynku Miejskim widowni. Mieszkacy Szczebrzeszyna i okolic, a take gocie, mogli tam podziwia popisy artystw: - koncert Orkiestry Dtej MDK w Szczebrzeszynie, - program artystyczny SJO AKCENT pt. Dlaczego warto uczy si jzykw obcych, - Biesiad Sarmack i Gralsk w wykonaniu zespou LOLEK ORKIESTRA. Zwieczeniem wszystkich zaplanowanych na ten dzie atrakcji by koncert zespou PECTUS, zorganizowany dziki wsparciu Alior Bank S.A. http://www.aliorbank.pl Fotoreporta z obchodw na str. 12

Chrzszczowy numizmat
Z okazji jubileuszu 660 - lecia miasta Szczebrzeszyn wadze Miasta wyemitoway lokalnego dukata. Kolekcjonersk monet o nominale "5 Chrzszczy" mona naby w punkcie Informacji Turystycznej w siedzibie Miejskiego Domu Kultury przy ul. Sdowej 3, w cenie 15,00 z.

W niedziel po raz pierwszy w historii naszego miasta wybrano Miss Chrzszcza

Jury obradowao w skadzie: Maria Loc Oczko, Halina Smura, Jarosaw Socha, Zbigniew Zomaczuk, Jerzy Wyszyski, Zygmunt Jarmu, Dariusz Krl. Po prezentacji wszystkich kandydatek (w rnych odsonach i kreacjach) postanowio przyzna nastpujce tytuy: MISS CHRZSZCZA - Magdalena Welham I VICEMISS- Karolina Borek II VICEMISS - Iwona Danielak MISS GRACJI - Kinga Cios MISS FOTO - Klaudia Orowska MISS ELEGANCJI - Aleksandra Kostka Oprcz czci konkursowych miao miejsce rwnie wiele innych atrakcji i muzycznych niespodzianek.

Ocali od zapomnienia

Rodzina Zomacw. Do zniknicia w naszym miecie nazwiska Zomacw w znaczcym stopniu przyczynia si druga wojna wiatowa. Ta patriotyczna i katolicka W pitek (15.06.2012r.) na oficjaln cz obchodw rodzina, posiadajca due gospodarstwo rolne, zoyy si: od pokole mieszkaa przy ulicy Trbackiej. - wykad: Jzef Brandt malarz ze Szczebrzeszyna Jej czonkowie , wedug ustnych przekazw doktora Piotra Kondraciuka, dawnych starszych mieszkacw miasta i okolic, - promocja wydawnictwa Sownik historii uczestniczyli w ruchach narodowowyzwoleczych Szczebrzeszyna autorstwa Reginy Smoter skierowanych przeciwko carowi. Czynnie opierali si Grzeszkiewicz, rusyfikacji zwalczajcej katolicyzm, opartej -otwarcie wystawy reprodukcji dzie Jzefa Brandta. na przemocy i dziaalnoci popa Timofieja Tracza, pozostajc katolikami, patriotami, a take postpowymi rolnikami.
5

CHRZSZCZ NR 7 (7)

Podstaw swojego nowoczesnego gospodarstwa rolnego tworzyli ju Franciszek Zomaniec urodzony w 1877 roku w Szczebrzeszynie, syn Leonarda i Katarzyny z Januszkw i Leopold Franciszek urodzony 10 padziernika 1884 r w Szczebrzeszynie brat Franciszka, i ich siostra Florentyna Marianna urodzona 24 kwietnia 1887 roku w Szczebrzeszynie, niezamna, zmara 77 listopada 1965 roku w wieku 78 lat. Franciszek Zomaniec mia dwch synw. Adolf Stanisaw, urodzony okoo 1904 roku, aktywnie uczestniczy w yciu polityczno spoecznym, by jednym z czoowych dziaaczy organizacji Sok; uczestniczy w pracy samorzdu, w latach 1938 1939 piastowa stanowisko wiceburmistrza miasta. By rwnie aktywnym uczestnikiem ruchu oporu. Zadenuncjowany, prawdopodobnie przez L. Rytko, zosta aresztowany przez gestapo w 1941 roku. Straci ycie na Majdanku 25 listopada 1942 roku. Drugi syn Franciszka modszy brat Adolfa Witold Zomaniec urodzony w 1908 roku w Szczebrzeszynie, syn Michaliny z Barww, suy w wojsku w stopniu plutonowego w lotnictwie. Po klsce wrzeniowej wrci do domu i wczy si konspiracyjnie w nurt ycia podziemnego. Zbiera i gromadzi bro dla zbrojnego podziemia. W czasie wysiedlenia Szczebrzeszyna w niewyjanionych okolicznociach w gospodarstwie wybuch poar, ktry strawi wszystkie budynki gospodarcze z wyjtkiem domu. Podczas prby ratowania koni Witold uleg poparzeniu i zmar 16 lipca 1943 roku. Wskutek cikich przey, a take pobicia przez gestapo zmar 4 wrzenia 1943 roku senior rodu Franciszek. Natomiast brat Franciszka (stryj Adolfa i Witolda) zmar 30 sierpnia 1957 roku jako nieonaty, wraz z jego mierci przestao istnie nazwisko Zomacw. Caa rodzina Zomacw pochowana jest na miejscowym cmentarzu, we wsplnym grobie, na ktrym nie ma adnej informacji o ich yciu i mierci. Na gruntach nalecych niegdy do rodziny Zomacw zosta wybudowany kompleks szkolny i on stanowi jak gdyby pomnik tej zacnej, patriotycznej rodziny. Aleksander Przysada

Konkurs dziennikarski
W dniu 20 czerwca 2012 r. w sali widowiskowej Miejskiego Domu Kultury w Szczebrzeszynie odbyo si uroczyste wrczenie nagrd dla uczestnikw konkursu dziennikarskiego ROZTOCZA CZAR WCZORAJ I DZI, zorganizowanego przez Stowarzyszenie Lokalna Grupa Dziaania ,,Dolina Wieprza i Poru. W konkursie wzili udzia uczniowie szk gimnazjalnych z terenu dziaania LGD "Dolina Wieprza i Poru". Nagrod , midzy innymi, miao by opublikowanie najlepszych prac w ,,Chrzszczu. Laureatami konkursu zostali: I miejsce - Paulina Pasieka - uczennica z Zespou Szk w Suowie, za prac pt. Pikno natury w obliczu dawnej tragedii. II miejsce - Pawe Wooch - ucze Gimnazjum im. Dzieci Zamojszczyzny w Bodaczowie za prac pt. Spacer w czasie III miejsce - Michalina Winiewska - uczennica Gimnazjum im. Polskich Olimpijczykw w Szczebrzeszynie za prac pt. Wojenne opowieci Nagrody zostay zrealizowane dziki wsparciu finansowemu Starostwa Powiatowego w Zamociu. Ponadto Burmistrz Miasta Szczebrzeszyn ufundowa nagrody dodatkowe, ktre zostay sfinansowane z Gminnego programu profilaktyki i rozwizywania problemw alkoholowych. Wyrnienia otrzymali: 1. Maria wirgo - uczennica Gimnazjum im. Dzieci Zamojszczyzny w Bodaczowie - Zakad, ktry daje nadziej 2. Mateusz Garbacik ucze Gimnazjum im. Dzieci Zamojszczyzny w Bodaczowie -Wielka maa historia 3. Aleksandra Czerwiska z Gimnazjum im. Polskich Olimpijczykw w Szczebrzeszynie - ycie niejedno ma imi

Pikno natury w obliczu dawnej tragedii

Wielu z nas wyjeda w odlege zaktki kraju lub wiata, aby podziwia pikno krajobrazu i otaczajcych go pejzay, a nie zwraca uwagi na to, co jest obok nas. Dla nas to ju obraz jakby znajomy, mao atrakcyjny i nieciekawy, ale mieszkacy odlegych stron te niekiedy si dziwi, co my u nich takiego ciekawego widzimy. Wystarczy tylko rozejrze si uwanie po swojej okolicy, by dostrzec pikno otaczajcej nas natury, a mamy naprawd czym si pochwali. Na terenie gminy wyznaczone zostay obszary specjalnej ochrony ptakw Natura 2000, do ktrych zaliczy moemy obszar zbiornika wodnego Nielisz oraz Doliny Poru i Staw Bokw.

CHRZSZCZ NR 7 (7)

Wrd tych piknych malowniczych pl i k z kicajcymi zajcami i swobodnie biegajcymi sarnami, z mnstwem kolorowych ptakw a take beztrosko owicymi ryby wdkarzami, kryj si tajemnicze zaktki Natury 2000. Jako nieliczni moemy podziwia wyjtkowo rzadkie gatunki chronionych ptakw. Pikno, ktre moemy podziwia, i to bezpatnie, ma take swoj wprawdzie bardzo odleg ale jake bolesn przeszo. Czsto si zdarza, e syszymy, czytamy lub ogldamy przerne niesamowite opowieci z czasw wojennych i jestemy pod wraeniem tych historii, ale nie znamy wydarze dla nas bliskich, naszych znajomych i dalszych krewnych. Te wydarzenia s tak samo niesamowite, niejednokrotnie przeraajce i dajce duo do mylenia i zastanowienia nad losami okupacyjnymi naszych okolic. Tak samo przeraajce s wydarzenia, ktre miay miejsce w pobliskiej nam wsi Kitw, ktre tam mocno wryy si w pami wielu rodzinom. Wydarzenia te zostawiy bardzo gbokie rany, gojce si bardzo dugo, a niekiedy do koca ycia pozostaje niezabliniona rana po stracie najbliszych osb. W dniu 10 grudnia 1942r. we wsi Nawz doszo do ostrzelania przez nieznanych ludzi kilku gospodarstw zamieszkanych przez volksdeutschw oraz patrolu andarmerii niemieckiej W odwecie w dniu 11 grudnia 1942r. we wsi Kitw zostaa przeprowadzona pacyfikacja mieszacw, w trakcie ktrej cz ludzi zostaa zamordowana jeszcze w domach lub w obejciach gospodarczych, a wikszo ludzi spdzono na k za wsi i nastpnie rozstrzelano z karabinw maszynowych. Osoby ranne, ktre jeszcze daway oznaki ycia, byy dobijane strzaem w gow lub kolbami karabinw. Jedyn ocalon osob tej masakry bya Anna Pawelczyk, wwczas 10 letnia dziewczynka, ktr wasnym ciaem osonia matka. cznie w tym dniu zgino 168 osb, w tym 15 dzieci do 16 roku ycia. Jak wspominaa nieyjca ju dzisiaj mieszkanka, po dokonaniu zbrodni Niemcy i kolonici niemieccy z ssiedniego Nawoza zajli si rabowaniem majtku zamordowanych mieszkacw. Nastpnego dnia do pochowania cia zamordowanych mieszkacw Kitowa zostali zmuszeni mieszkacy ssiedniej wsi Tworyczw. Pochwek przeprowadzali pod nadzorem policji tzw. granatowej oraz andarmw niemieckich. Jak twierdzi jeden z uczestnikw tego zdarzenia, sami bardzo si obawiali, czy nie podziel losu niewinnych ludzi rozstrzelanych z zimn krwi. Ocaleni mieszkacy Kitowa - ci, ktrzy tego dnia przebywali poza terenem swojej wsi,

powoli powracali do opustoszaej miejscowoci. Cz z opustoszaych zabudowa zostao zajtych przez kolonistw niemieckich. Jeszcze ludzie nie otrzsnli si po tej tragedii, gdy w dniu 10 lipca 1943 r. nastpio cakowite wysiedlenie Kitowa i ssiedniej wsi Tworyczw. Jak wspomina jeden z mieszkacw Kitowa, dziki wczeniejszemu ostrzeeniu ludno moga zabra ze sob cz majtku oraz cay inwentarz i zapasy ywnoci, jeli takie posiadaa. Mimo to warunki, w jakich si znalaza, byy tragiczne z uwagi na powszechnie panujcy gd i niewyobraaln ciasnot, gdy wysiedleni mieszacy musieli si gniedzi w ciasnych pomieszczeniach udostpnionych im przez mieszkacw gminy Radecznica. Takie skupienie ludzi oraz brak jakichkolwiek rodkw higienicznych, w tym myda, oraz niedoywienie powodowao rne choroby, np. tyfus i liczne choroby skry, co z kolei prowadzio do duej miertelnoci. Wysiedlone rodziny nie mogy rwnie zebra plonw z obsianych przez siebie pl ze wzgldu na to, e miay one by uytkowane przez nasiedlonych kolonistw niemieckich. Liczne akcje partyzanckie na tereny zamieszkae przez kolonistw spowodoway, e stali si duo mniej agresywni w stosunku do ludnoci polskiej, co pozwalao na czciowe zebranie plonw. Zakoczenie wojny przynioso tylko niewielk popraw warunkw ycia mieszkacom Kitowa i okolic. Z uwagi na zniszczenia wojenne oraz rabunkow gospodark nazistw, mieszkacy wsi yli w skrajnej ndzy, czsto bez dachu nad gow. Kadego roku w maju wszyscy mieszkacy Kitowa oraz miejscowoci ociennych gromadz si na pobliskim cmentarzu upamitniajcym tamte wydarzenia, aby jeszcze raz w ciszy i skupieniu odda hod ofiarom tej wielkiej nieludzkiej tragedii. Z pewnoci s jeszcze inne, tak samo drastyczne wydarzenia z naszych okolic, mao znane i sabo przekazywane modszym pokoleniom, a niekiedy i zapomniane. Reasumujc, mimo jake brutalnych fragmentw historii, ktre odcisny swoje pitno w ludzkiej psychice, krajobrazy nas otaczajce nie ulegy znieksztaceniu. Wrcz przeciwnie, odrodziy si dziki duemu zaangaowaniu miejscowej ludnoci, bujnie rozkwitay i rozwijay si na nowo, a teraz zadziwiaj ludzkie oko swoim jake malowniczym pejzaem. Pomimo i nie mieszkam w wielkim miecie, nie mam atwego i szybkiego dostpu do atrakcji typu kino, teatr, mog oddycha czystym roztoczaskim powietrzem i podziwia na co dzie to wszystko, czego brakuje moim rwienikom mieszkajcym w miecie.
7

CHRZSZCZ NR 7 (7)

Od najmodszych lat uczymy si historii dla nas odlegej, a nie zawsze znamy to, co si dziao dawno temu tu obok nas i jakie byy tego skutki dla przyszoci. Zdobyt wiedz z odlegych czasw moemy zawdzicza opowieciom dziadkw i pradziadkw, ktrzy na wasnej skrze dowiadczyli tamtych czasw. Paulina Pasieka

Moja miejscowo w czasie okupacji hitlerowskiej.

Rankiem 1 wrzenia 1939 roku przynosi kto do Nielisza to tragiczne sowo wojna! Wszystkich ogarnia przeraenie. Kobiety rozpaczaj, mczyni z kartami powoania egnaj swych bliskich i spiesz na stacj kolejow do Ruskich Piaskw, by jak najszybciej dotrze do swych pukw. Wrd nich by rwnie mj ojciec, ktry popieszy do Zamocia, gdzie by punkt zbiorczy 3 szwadronu dziewitnastego puku uanw woyskich. Tak upyny pierwszy i drugi dzie wojny. Nastpnie rozpocza si okupacja - okrutna i tragiczna dla caej Polski, a wic i dla Nielisza. 15 listopada 1939 roku przyjechao z Zamocia do Wlki Nieliskiej kilkunastu uzbrojonych Niemcw i spdzili mieszkacw do pobliskiego lasu. Tutaj z tumu wybrano 6 mczyzn w wieku od 18 do 36 lat i owiadczono im, e zostan rozstrzelani za nielegalne posiadanie broni, ktrej zreszt we wsi nie znaleli. Wyrok zosta wykonany na miejscu. Na ludno pad strach. Kady, kto mia jeszcze bro, chowa j. Mniej przezorni, jak np. Wojciech Kobylaski i Jzef Walczak z Nielisza, nie ukrywali posiadania broni i zostali aresztowani, a w kilka tygodni pniej straceni. W drugiej poowie listopada aresztowano sekretarza nieliskiej gminy, pomiennego patriot i nieodaowanego spoecznika Mieczysawa Stankiewicza. Podczas aresztowania Niemcy poturbowali Stankiewicza i jego 19- letniego syna Ryszarda. W dwa miesice pniej nadeszo do gminy zawiadomienie, e Stankiewicz zosta rozstrzelany w Zamociu za nielegalne posiadanie broni. Rok po roku rzdy okupacyjne zaczy si coraz bardziej dawa we znaki miejscowej i okolicznej ludnoci. Dla przykadu podaj kilka nazwisk ludzi, ktrych Niemcy aresztowali w 1940 roku i osadzili w ponurych murach Rotundy Zamojskiej, skd nigdy nie wrcili. Oto one: Edmund Mazur , ppor. rez. WP, a zarazem kierownik szkoy w Nieliszu;
8

Jzef Wytrzyszczewski, wjt gminy Nielisz; Tadeusz Pochacz, pracownik umysowy gminy; Jan Antosz, dziaacz PPS z Nielisza; Micha wistowski, gospodarz. Latem 1941 r. coraz czciej zdarzay si w okolicy napady rabunkowe. Bandyci napadali gwnie na dwory, folwarki, myny i wiksze gospodarstwa rolne. Niemcy w tym czasie nakazali chopom wystawia nocne warty zoone z kilku ludzi, ktrych zadaniem byo alarmowa posterunki policji o pojawieniu si bandy. Policja granatowa nieliskiego posterunku wiernie suya okupantom i sobie. Naprowadzali Niemcw na lad ydw i Polakw. Bili, aresztowali ludzi za najmniejsze przewinienia. Na przykad komendant posterunku, Ukrainiec zw. ,,Derewnia, pospolity opj, pobi do krwi dziewczyn Katarzyn Jakubczak za to tylko, e mu si nie ukonia. Jake wszyscy cieszyli si, gdy pewnego razu ,,nieznani trzej cywile w biay dzie przyjechali do nieliskiego posterunku na rowerach i rozbroili niemieckich sugusw. Policjanci po otrzymaniu lania bez adnego lania oddali 4 karabiny znajdujce si na posterunku. W wyapywaniu ukrywajcych si na kach i w lesie miejscowych ydw sekundowa andarmom szpicel Jan Wyupek z Nielisza. Z jego przyczyny zostali aresztowani przez Niemcw, a pniej straceni: Stanisaw Jakubczak z Nawozu i Jan Burcon z Nielisza, rzekomo za posiadanie broni, ktrej prawdopodobnie nigdy nie mieli. Nadszed rok 1942, najciszy okres hitlerowskiej okupacji. Mieszkacy Nielisza i okolic zostali obcieni niemoliwymi do wykonania najrozmaitszymi kontyngentami: poczwszy od lnianych paku, poprzez drb, nabia, zboe, miso, tyto zwierzta do ludzi wcznie. Niemcy dali wszystkiego, co tylko wie produkowaa. Ale wie zamojska nie pozostaa bierna wobec hitlerowskiego terroru. Powstaway zalki podziemnej organizacji wojskowej, pozostajcej na razie w gbokiej konspiracji. W roku 1940 organizacja ta okrzepa i pod nazw Polski Zwizek Powstaczy obja swym zasigiem szereg wiosek, a wrd nich Nielisz i Nawz. Komendantem gminnym BCh w Nieliszu by Franciszek Banaszczuk ,,Ksidz ze redniego. Za akcje sabotaowe partyzantw, najczciej grup BCh, wrg przystpi do odwetu. Np. za akcj na most i stacj kolejow w Ruskich Piaskach 4 stycznia 1943 roku Niemcy rozstrzelali 85 ludzi.

CHRZSZCZ NR 7 (7)

W Nieliszu zabito wtedy 22 osoby, w Stawie Ujazdowskim i Stawie Noakowskim- cznie 17 osb, w Krzaku - 7 ludzi, w Wlce Nieliskiej - 4 osoby, w Deszkowicach - 6 osb. Nie wypada pomin straszliwej masakry, jakiej dopucili si hitlerowcy na mieszkacach Kitowa. W tej masakrze zostali zamordowani mieszkacy nie tylko Kitowa, ale i innych miejscowoci, ktrzy schronili si tutaj przed wysiedleniem. Byo rwnie par osb z Nielisza. W tej bezprzykadnej zbrodni zgino 165 osb. Ocalaa tylko 8 letnia dziewczynka, Paszkwka z Nielisza, dzi matka kilkorga dzieci. Rze kitowian i groz tej zbrodni, ktra wstrzsna ca Lubelszczyzn, ukaza mieszkaniec wioski Gruszka Maa Stanisaw Rubaj, ukadajc ,,Pie o morderstwie mieszkacw Kitowa. Oto kilka wybranych zwrotek: I pniej za dwa dni, w przed samo poudnie, wiat zda si umiecha i ludzie, A soce na niebie wiecio tak cudnie, Jak gdyby to maj by, nie grudzie. Przyszo ich czterdziestu do wioski Kitowa, Ludzi bez sumienia i Boga, A bro mieli w rku i hemy na gowach, Jakby szli zbrojnego bi wroga. Otoczyli wiosk zajadli i wciekli, Zegnali ludzi na miejsce ustronne, Kilkunastu starcw, tych co nie uciekli, Kobiety i dzieci bezbronne. Noc cicha nadesza, szumiay topole, Iskrzyo si niebo gwiazdami, Ach, zgroza to bya spojrze na to pole, Na ten plac pokryty trupami. Leeli zastygli w przernej postaci, Jak las wywrcony przez burz, Sto szedziesit pi osb leao na trawie, Krwi stay zakrzepe kaue. Wie Nielisz stracia podczas drugiej wojny wiatowej cznie 98 osb. W tej liczbie s zamordowani przez hitlerowcw w czasie okupacji, onierze, ktrzy poszli na front i nie wrcili, kilka osb wywiezionych na roboty do Niemiec i obozw koncentracyjnych, ktre to osoby rwnie nie wrciy. Wszystkim pomordowanym w czasie II wojny wiatowej mieszkacom Nielisza, obecne spoeczestwo Nielisza ufundowao pikny pomnik. Jerzy Nowiski na podstawie ksiki Z kowala - ,,Kowal Cz. Tchrza oraz relacji rodzicw.

Nowe restauracje
W 2012 roku przybyy w naszym miecie dwie restauracje. Wzbogaciy one dosy szczup do tej pory baz ywieniow miasta. Pierwsza z nich to ,, Restauracja - Pub Chrzszcza znajdujca si na Placu Tadeusza Kociuszki 16 (Rynek na schodkach). Wacicielem jest pan Jan Hauzner. Jest to restauracja rodzinna. Mona w niej zje domowe obiady, a na deser - ciasto domowego wypieku. Posiada dwie sale konsumpcyjne i ogrdek na czn liczb miejsc 80. Znajduje si w zabytkowych XVII-wiecznych kamieniczkach, midzy ktrymi biegnie duga sie. Lokal zosta kunsztownie odnowiony pod nadzorem konserwatora. Mona to stwierdzi na poniszych zdjciach. Kontakt z wacicielem: tel. 798 499 404 lub 509 170 311. Rodzina Hauznerw serdecznie zaprasza , gwarantujc mi obsug.

Sala konsumpcyjna

Ogrdek Druga - ,,Pera Roztocza- znajduje si na ulicy Zamojskiej 35 rwnie w zabytkowym Domu Profesorw stanowicym niegdy cz zabudowa Szk im. Zamoyskich. Budynek precyzyjnie odnowiony i przebudowany pod nadzorem konserwatora. Wacicielem jest pan Waldemar Brzu. Restauracja posiada obecnie jedn sal konsumpcyjn na 46 miejsc. Druga sala jest przygotowywana.
9

CHRZSZCZ NR 7 (7)

Przy budynku restauracji wasny parking (pojemny) i ogrdek. Dysponuje 46 miejscami hotelowymi w tym: pokoje dwu- , trzy- osobowe i jeden apartament. Kontakt : tel. 691 713 842 lub poczta @ perlaroztocza.pl. Obsuga zaprasza.

Szczebrzeszyn moe by rwnie baz wypadow do wszystkich zaktkw Roztocza, w tym do Roztoczaskiego Parku Narodowego w Zwierzycu, Szczebrzeszyskiego Parku Krajobrazowego, Sanktuarium w Krasnobrodzie, Zamocia i innych ciekawych miejsc. Na zakoczenie uraczymy Was niepowtarzalnymi gdzie indziej legendami. Wtedy na pewno po dotkniciu nosa ,,Chrzszcza powrcicie jeszcze nieraz na nasze pikne Roztocze. R.

Pamitniki wojenne
Kazimierz Pietrzniak syn Jana i Stefanii z domu Sokalska urodzony17 padziernika 1925 roku w kol. Popawy (Chaniw) gm. kiewka pow. Krasnystaw. W batalionach Chopskich od wrzenia 1942 do 24 lipca 1944 r., onierz placwki kiewka, organizacja im. ,,Roch, grupa szturmowa ,,Chosta pod dowdztwem por. Wodzimierza Wasilewicza ps. ,,Leon.

Sala konsumpcyjna

Dwuosobowy pokj hotelowy Dla turystw cenicych sobie spokj mamy do dyspozycji segment rodzinny: dwa pokoje 3- osobowe z a., dwa pokoje dwu- osobowe i jeden trzy-osobowy z osobnymi azienkami i kuchni - w ,,Pokojach gocinnych sen na Roztoczu na ulicy Zielonej 9. Wacicielem jest pan Franciszek Sobczuk. Kontakt tel.: 606 256 505, 602 472 294 i anna@sennaroztoczu.pl. Ceny: 40 z od osoby za I dob, 35 z. za II dob i pozostae.

W biece wakacje zapraszamy serdecznie turystw do naszego piknego miasteczka. Podzielimy si z Wami nasz bogat, ciekaw histori (miasto od 1352 roku jubileusz 660lecia). Pokaemy Wam wspaniae zabytki. Zaprowadzimy do unikalnych, w skali krajowej, wwozw lessowych - ,,Piekieka. Ponadto nakarmimy, napoimy i zapewnimy zdrowy sen na Roztoczu.

Uczestniczyem w wielu akcjach zbrojnych, sabotaowo dywersyjnych na terenie gmin: kiewka, Turobin, Rudnik, Suw, Radecznica a take w innych miejscowociach. Podaj tylko waniejsze akcje, ktre w trakcie pisania zostan opisane szczegowo. Maj 1943 r.- akcja na Urzd Gminy w kiewce, by spali akta osobowe mczyzn rocznika 1920 1922, gdy okupant planowa pobr w/w rocznikw do wojska. Marzec 1943 r.- akcja w lesie abiskim na trasie Turobin- kiewka, gdzie konwj niemiecko ukraiski prowadzi krowy zarekwirowane w Turobinie i pobliskich miejscowociach. 30 marca 1944 r.- rozpocza si pacyfikacja pow. zamojskiego i krasnostawskiego. W tym czasie byem w plutonie na obstawie zabezpieczenia narady dowdcw AK i BCh w majtku dziedzica pana Chrucikowskiego w Wierzchowinie. Szczegowe rozwinicie kolejno poszczeglnych akcji: Rycki Henryk ps. ,,Roek i Jan Zdunek pracownicy Urzdu Gminy w kiewce otrzymali polecenie od dowdztwa przygotowa dokumenty do spalenia w jednym pomieszczeniu. W maju 1943 r. (dnia nie pamitam) otrzymalimy rozkaz zgrupowania si w okolicy kiewki. Po sprawdzeniu broni i wydaniu rozkazw poszczeglnym zgrupowaniom, czekalimy na dalsze rozkazy. Na nastpny dzie, jeszcze bya szaro, pad rozkaz naprzd. C.d.n.

CHRZSZCZ NR 7 (7)

Nowoci wydawnicze

Na lipcowe upalne dni Miejsko Gminna Biblioteka Publiczna w Szczebrzeszynie proponuje pastwu Agnieszka Bulak, uczestniczka Koa Plastycznego kolejne nowoci wydawnicze. dziaajcego przy MDK w Szczebrzeszynie zdobya pierwsze miejsce w oglnopolskim konkursie Pierwsz z nich jest plastycznym Pianica, Palmiry, Katy zgadzony thriller psychologiczny kwiat polskiej inteligencji. Konkurs organizowany by Lentz A. ,, Co si przez zamojski Specjalny Orodek Szkolno przydarzyo tej maej Wychowawczy we wsppracy z Modzieowym Domem dziewczynce. Yi Young Kultury im. Kornela Makuszyskiego w Zamociu oraz Zamojsk Rodzin Katysk i odbywa si pod w wieku pitnastu lat opuszcza biedn chisk honorowym patronatem Marcina Zamoyskiego Prezydenta Miasta Zamo oraz ukasza Kamiskiego rodzin i zwiedziona Prezesa Instytutu Pamici Narodowej. rzdow obietnic Autorce zwyciskiej pracy gratulujemy i yczymy dobrego wyksztacenia dalszych sukcesw na polu dokona artystycznych. emigruje do Szwecji. Po kilku latach za porednictwem szwedzkiej telewizji dziewczyna chce opowiedzie wiatu o okruciestwach, jakie j spotkay. Rzd i pewna korporacja, ktrym brutalna prawda mogaby zaszkodzi, prbuj powstrzyma dziewczyn przed wyjawieniem wstrzsajcej historii. Drug proponowan pozycj jest ksika amerykaskiego pisarza Daniela Silva ,, Angielski zabjca. Renomowany konserwator dzie sztuki otrzymuje od szwajcarskiego bankiera zlecenie na renowacj obrazu Rafaela. Po przybyciu do rezydencji znajduje gospodarza w kauy krwi. W rozwikaniu zagadki tajemniczego morderstwa konserwatorowi pomaga crka zabitego. Mroczna tajemnica, nieoczekiwane zwroty akcji, misterna sie intryg sprawiaj, e ksika Daniela Silvy naley do najlepszych dzie, porwnywalnych do Forsytha i Folleta. Zapraszamy MGBP w Szczebrzeszynie

Agnieszka Bulak laureatk oglnopolskiego konkursu

Nagrodzona praca MDK Szczebrzeszyn

CHRZSZCZ NR 7 (7)

Fotoreporta z Dni Chrzszczowego Grodu

Chrzszcz miesicznik informacyjny Wydawca Stowarzyszenie Przyjaci Szczebrzeszyna Redakcja Zygmunt Krasny, Joanna Dawid, Mateusz Sirko Adres : 22-460 Szczebrzeszyn ul. Pl. T. Kociuszki 1 E-mail: sps@onet.eu Projekt rysunku Chrzszcza Monika Niechaj 12

www.chrzaszcz.com.pl