Ugrupowania polityczne na ziemiach polskich przed I wojn wiatow

Midzynarodowa Socjalno-Rewolucyjna Partia Proletariat

Najwiksze wpywy zdobya wrd robotnikw Warszawy i odzi. Gwnym celem miao byd zastpienie kapitalizmu ustrojem socjalistycznym. Uwaano, e bdzie mona to osignd poprzez strajki oraz terror ekonomiczny i polityczny.

Rok i miejsce powstania: 1882 rok w Warszawie Miejsce dziaa: gwnie Krlewstwo Polskie Zaoyciel: Ludwik Tadeusz Waryoski
Ludwik Tadeusz Waryski, pseudonimy Jan Buch, Dugi, Hrabia (1856-1889), dziaacz socjalistyczny, ideolog polskiego ruchu robotniczego. 1874 jako student Instytutu Technologicznego w Petersburgu wsporganizowa polskie kko socjalistyczne. W roku nastpnym, za zorganizowanie strajku studenckiego, relegowany z uczelni i poddany na okres jednego roku nadzorowi policyjnemu. 1876-1878 zatrudni si w zakadach Lilpopa w Warszawie, gdzie prowadzi agitacj socjalistyczn wrd robotnikw, tworzc tzw. kasy oporu i kka socjalistyczne. Zagroony aresztowaniem wyjecha do Lwowa, gdzie przebywa do listopada 1878, nastpnie przenis si do Krakowa. Aresztowany w lutym 1879, sdzony w 1880 wraz z grup 34 dziaaczy socjalistycznych. Wydalony z Galicji, przez Szwajcari, nielegalnie powrci do Warszawy (1882). 1882 wsptwrca I Proletariatu - pierwszej polskiej partii robotniczej i redaktor jej pisma Proletariat. Aresztowany przez wadze carskie, 1885 skazany w procesie 29 proletariatczykw na 16 lat katorgi i osadzony w Twierdzy Schlisselburskiej, gdzie zmar na grulic.

Liderzy: Stanisaw Kunicki, Maria Bohuszewiczwna, Marian Stefan Ulrych i Edmund Poski.
Wadza w partii naleaa do Komitetu Robotniczego, a pniej do Komitetu Centralnego, ktre byy ciaami wieloosobowymi, a decyzje podejmowano demokratycznie. Wobec sytuacji politycznej i czstych aresztowao skad Komitetu Centralnego zmienia si czterokrotnie.
Pierwszy powoany w styczniu 1883 skada si z: Ludwika Waryoskiego, Tadeusza Rechniewskiego, Edmunda Poskiego, Henryka Dulby, Aleksandry Jentyswny, Stanisawa Kunickiego i Aleksandra Dbskiego. We wrzeniu 1883 aresztowano Ludwika Waryoskiego, Aleksandr Jentyswn i Edmunda Poskiego. W styczniu 1884 zostali aresztowani Tadeusz Rechniewski i Henryk Dulba. Wobec zaistniaej sytuacji Stanisaw Kunicki i Aleksander Dbski przyjli do wsppracy Ludwika Janowicza, Hilarego Gostkiewicza i Zofi Paskowick-Dziankowsk. Bliskimi wsppracownikami byli Bronisaw Sawioski i Feliks Kon. W lipcu 1884 aresztowano Stanisawa Kunickiego, w pniejszym czasie pozostaych czonkw Komitetu. Nowe kierownictwo skupio si wok Marii Bohuszewiczwny, byli to: Konstanty Strzemioski, Rozalia Felsenhardt, Jzef Razumiejczyk a blisk wsppracownic bya Julia Razumiejczyk. Grupa ta pracowaa do wrzenia 1885, kiedy nastpiy masowe aresztowania. Ostatni skad Komitetu Centralnego tworzyli Marian Stefan Ulrych, Wincenty Buksznis, Micha ynda, Wadysaw Wisocki, Teofil Bronikowski i Bronisawa Waligrska. Grup t aresztowano w lipcu 1886 po nieudanym zamachu na prowokatora Piotra Pioskiego

Partia istniaa do 1886 roku, lecz najbardziej aktywna bya przez pierwsze kilkanacie miesicy, gdy aresztowania najbardziej znanych dziaaczy w latach 1883-1884 (Waryoskiego, Aleksandry Jentyswny, Tadeusza Rechniewskiego, Henryka Dulby) znacznie zahamoway rozwj partii.

Program partii: Program by prb zastosowania marksizmu w warunkach polskich: rewolucja w interesie klasy robotniczej, haso "proletariusze wszystkich krajw czcie si" (internacjonalizm proletariacki), poprawa sytuacji bytowej, brak kwestii niepodlegoci, brak kwestii agrarnej.
Marksizm, system pogldw filozoficznych, ekonomicznych i polityczno-spoecznych, stworzony przez K. Marksa i F. Engelsa w poowie XIX w. Sta si ideologiczn i polityczn podstaw ruchw robotniczych kooca XIX i pocztku XX w. w Europie, w tym take rewolucji socjalistycznej w Rosji (1917). W byym Zwizku Radzieckim, a take paostwach bloku socjalistycznego, by jedyn obowizujc doktryn ekonomiczn i polityczno-spoeczn. Klasycy marksizmu przyjli zaoenie, e wiat jest materialny i rzdzi si prawami dialektyki. Punktem wyjcia bya dla nich idealistyczna dialektyka F. Hegla. Celem marksizmu jest zbudowanie "spoeczeostwa bezklasowego". Warunkiem tego jest obalenie

Agata Nosal
Klasa III a

10.09.2012

Ugrupowania polityczne na ziemiach polskich przed I wojn wiatow

politycznej wadzy kapitalistw przez proletariat ("dyktatura proletariatu"). Drog za osignicia go jest rewolucja, ktra powinna objd cay wiat.

Metody realizacji celw: Jako formy walki przewidywano strajki, manifestacje oraz terror. Partia opowiadaa si za internacjonalizmem i sprzeciwiaa deniom niepodlegociowym. Najwaniejszym zadaniem bya dla partii walka klas: wyzyskiwanych (robotnikw) z wyzyskujcymi (kapitalistami), ale w programie partii bya rwnie: likwidacja wasnoci prywatnej, bezpatna owiata, rwnod spoeczna. Partia wydawaa wasne czasopisma: Proletariat, Przedwit, Walka Klas, Robotnik.

Agata Nosal
Klasa III a

10.09.2012

Ugrupowania polityczne na ziemiach polskich przed I wojn wiatow

II PROLETARIAT
(MAY PROLETARIAT, SOCJALNO-REWOLUCYJNA PARTIA PROLETARIAT)
Partia kontynuujca tradycje Wielkiego Proletariatu, dziaajca w latach 188393 na obszarze byego Krlestwa Polskiego. Na czele stronnictwa stali Ludwik Kulczycki i Marcin Kasprzak.

Rok i miejsce powstania: od 1888 r. i dziaajca do marca 1893 r. Miejsce dziaa: gwnie Krlewstwo Polskie Deklarowana ideologia polityczna: socjalizm, marksizm, socjalizm rewolucyjny Zaoyciel: Ludwik Tadeusz Waryoski, pseudonimy Jan Buch, Dugi, Hrabia (1856-1889), dziaacz socjalistyczny, ideolog polskiego ruchu robotniczego. 1874 jako student Instytutu Technologicznego w Petersburgu wsporganizowa polskie kko socjalistyczne. W roku nastpnym, za zorganizowanie strajku studenckiego, relegowany z uczelni i poddany na okres jednego roku nadzorowi policyjnemu. 1876-1878 zatrudni si w zakadach Lilpopa w Warszawie, gdzie prowadzi agitacj socjalistyczn wrd robotnikw, tworzc tzw. kasy oporu i kka socjalistyczne. Zagroony aresztowaniem wyjecha do Lwowa, gdzie przebywa do listopada 1878, nastpnie przenis si do Krakowa. Aresztowany w lutym 1879, sdzony w 1880 wraz z grup 34 dziaaczy socjalistycznych. Wydalony z Galicji, przez Szwajcari, nielegalnie powrci do Warszawy (1882). 1882 wsptwrca I Proletariatu pierwszej polskiej partii robotniczej i redaktor jej pisma Proletariat. Aresztowany przez wadze carskie, 1885 skazany w procesie 29 proletariatczykw na 16 lat katorgi i osadzony w Twierdzy Schlisselburskiej, gdzie zmar na grulic. Liderzy i dziaacze: Organizacja powstaa na bazie samodzielnych kek socjalistycznych w wyniku inicjatywy
emigracyjnych emisariuszy Ludwika Kulczyckiego i Marcina Kasprzaka. Na przeomie lutego i marca 1888 r. powoany zosta Warszawski Komitet Robotniczy zoony z robotnikw: Adama Dbrowskiego, Wadysawa Anielewskiego, Napoleona Zelcera i Stanisawa Kassjusza. Na zjedzie w sierpniu 1889 r. powoano kierownictwo "Centralizacj" w skadzie: Stanisaw Mendelson, Maria Jankowska-Mendelson i Aleksander Dbski.

Program partii: Celem organizacji bya walka o prawa i popraw losu robotnikw, upaostwowienie rodkw produkcji oraz w dalszej perspektywie denie do stworzenia paostwa robotniczego. Program koncentrowa si na walce o rewolucj, dlatego nie zyskaa uznania w rodowisku robotniczym. Zamierzano poprawid byt robotnikw oraz osignd autonomi dla Kraju Nadwilaoskiego (oficjalna nazwa ziem zlikwidowanego po powstaniu styczniowym Krlestwa Polskiego). Metody realizacji celw: Narzdziami walki o zaoone cele miay byd tajna dziaalnod robotnicza, wydawanie ulotek i gazetek, strajki oraz terror polityczny i ekonomiczny. Stosowano terror ekonomiczny oraz polityczny (przeprowadzono kilka zamachw na dygnitarzy rosyjskich, w tym na generaa-gubernatora warszawskiego Iosifa Hurk zamach nieudany).

Agata Nosal
Klasa III a

10.09.2012