You are on page 1of 92

Sutra Szstego Patriarchy Zen

fragmenty

tumacz nieznany

A Skad wykonano w systemie L TEX 2 Tekst jest dost pny w serwisie mahajana.net e

Spis treci s
Rozdzia I Moje podr e z Rozdzia II Prad nia z Rozdzia III Rozwianie watpliwoci s Rozdzia IV Spokj i madroc s Rozdzia V G boka praktyka e Rozdzia VI Skrucha-postanowienie Rozdzia VII Sposobnoci i pokrewienstwa s Rozdzia VIII Szkoa natychmiastowa i stopniowa Rozdzia IX Piel gnowanie Dharmy e Rozdzia X Przekaz Mistrza do jego uczniw Dopisek Ling Tao, opiekuna Stupy Glosariusz 1 11 19 25 28 30 37 55 62 66 78 80

Moje podr e z

Rozdzia I Moje podr e z


Z okazji przybycia Wielkiego Mistrza do /klasztoru/ Pao Lin, prefekt Wai Chu z Shao Chou oraz jego urz dnicy udali si na gr , aby poprosi Mistrza o przybycie do sali wykadowej e e e c swiatyni Ta Fan w sercu miasta tak, aby sposobnoc usyszenia go mwiacego o Dharmie bya s dost pna dla wszystkich. e Kiedy Mistrz zaja miejsce na podwy szeniu, byli tam zgromadzeni: prefekt, okoo trzydzie z stu urz dnikw, wi cej ni trzydziestu konfucja skich uczonych oraz ponad tysiac mnichw, e e z n mniszek, taoistw i osb swieckich. Wszyscy oni oddali jemu czec, wyra ajac swoje pragnienie usyszenia istoty Dharmy. s z Wielki Mistrz zwrci si do zgromadzenia mwiac: e Szlachetni i uczeni suchacze, madroc naszej wasnej natury jest u korzenia jasna i spo s kojna. Musicie tylko u y tego umysu, aby bezporednio sta si Budda. z c s c e Szlachetni i uczeni suchacze, posuchajcie teraz o tym, co wydarzyo si w moim zyciu, e do czasu mego urzeczywistnienia Dharmy. Mj ojciec pochodzi z Fan Yang. Zosta urz dowo e zwolniony /ze swojego stanowiska/ i zesany do Ling Nan, aby sta si czowiekiem z gminu c e w Hain Chou. Mj start w zyciu by niepomylny, gdy ojciec zmar wczenie pozostawiajac s z s moja stara matk bez srodkw do zycia. Przenielimy si do Nan Hai, /gdzie zylimy/ w trudzie e s s e s i ubstwie, ze sprzedawania szczap na podpak na targu. e Pewnego razu, jaki klient kupujac szczapy, poleci mi dostarczy je do swego sklepu. Kiedy s c otrzyma towar, a ja dostaem zapat , wyszedem na zewnatrz i usyszaem czowieka spiewajae cego sutr . Kiedy suchaem sw sutry mj umys natychmiast otworzy si ku bezporedniemu e e s przebudzeniu. Wwczas zapytaem tego czowieka jaka to sutr spiewa. Odpowiedzia Sutr Diamen e e towa. Pytaem go dalej, skad przyszed i dlaczego praktykowa spiewanie tej sutry. Odpowie dzia tak: Jestem ze Wschodniej Swiatyni Chan w Chi Chou, w okr gu Huang Mei. Jest to e swiatynia Piatego Patriarchy Hung Jena, gdzie jest on nauczycielem ponad tysiaca uczniw. Kiedy udaem si tam aby odda mu czec i wysucha /jego wskaza /, otrzymaem t sutr . e c s c n e e Wielki Mistrz naucza stale zarwno mnichw, jak i osoby swieckie, ze jeli tylko b da prakty s e kowa spiewanie Sutry Diamentu, b da w stanie wejrze w swoja wasna natur i b da mogli c e c e e bezporednio sta si Buddami. s c e Kiedy suchaem tych sw /uwiadomiem sobie, ze musiaem/ mie z nimi przesze powis c nowactwo. Wwczas pewien klient podarowa mi dziesi c taelw, doradzajac mi bym zapewni e mojej starej matce potrzebna zywnoc i odzie , a nast pnie wyruszy do Huang Mei, by odda s z e c czec Piatemu Patriarsze i studiowa doktryn u niego. s c e Kiedy przygotowaem wszystko, co byo konieczne dla zabezpieczenia bytu mojej matki, od razu wyruszyem. W niecae trzydzieci dni przybyem do Huang Mei. Kiedy oddawaem s czec Piatemu Patriarsze, w zapyta: s Z jakiego okr gu pochodzisz? Czego szukasz? e

Moje podr e z

Jestem buddyjskim uczniem z Ling Man i wywodz si z gminu Hsin Chou. Przyszee e dem z bardzo daleka by odda ci czec i by da y do tego aby sta si Budda, a nie dla jakiec s z c c e gokolwiek innego powodu. Patriarcha odpowiedzia: Pochodzisz z Ling Nan i jeste tylko prostakiem. Jak e w ogle mgby sta si Budda! s z s c e Odpowiedziaem: Istnieja z koniecznoci ludzie z poudnia i z pnocy, ale, z punktu widzenia Natury s Buddy, nie ma u korzenia ani poudnia ani pnocy. Powierzchownoc prostaka nie jest taka s sama jak powierzchownoc mnicha, lecz jak tu r nica jeli chodzi o Natur Buddy? s z s e Piaty Patriarcha chcia kontynuowa rozmow , lecz poniewa ujrza, ze wielu jego uczniw c e z zgromadzio si wok, poleci mi przyaczy si do grupy i ic do pracy. Powiedziaem jednak: e c e s Czcigodny Panie, czy mog powiedzie ci, ze rozr niajaca czujnoc powstaje bezue c z s stannie w moim wasnym umyle i ze przez nie odchodzenie od swojej wasnej natury ju s z kultywuje si pole zasug. Nie zapytaem ci jeszcze, Czcigodny Panie, jaka prac chciaby e e e s bym wykonywa. Patriarcha odpowiedzia: Jeste prostakiem, jednak e wielkiego dowcipu. Lepiej przesta mwi . s z n c Odkomenderowa mnie do spichlerza. Odszedem wwczas na tylny dziedziniec, gdzie by dozorujacy, ktry powiedzia mi abym raba drwa i tuk ry . z Po upywie ponad omiu miesi cy, zdarzyo si pewnego dnia, ze Patriarcha ujrza mnie s e e i powiedzia: Czuj , ze twoje rozumienie jest do przyj cia, lecz obawiam si , ze moga tu by ludzie e e e c o zej woli, ktrzy mogliby ci skrzywdzi . Dlatego nie rozmawiaem z toba. Czy mnie rozue c miesz? Odpowiedziaem: Wiem o co ci chodzi, Mistrzu, i dlatego nie ryzykowaem zbli enia si do sali, aby inni z e mnie nie zauwa yli. z Przy pewnej okazji Mistrz zwoa razem swoich uczniw. Kiedy wszyscy zgromadzili si e powiedzia: Mam wam co do powiedzenia. Narodziny i smier czowieka sa powa na s c z sprawa. Wy wszyscy, dzie po dniu, da ycie jedynie do pola zasug. Nie da ycie n z z do wyzwolenia z gorzkiego oceanu narodzin i smierci. Je eli jestecie zwiedzeni co do swojej wasnej natury, to jak mogoby bogacz s two was uratowa ? Niech ka dy z was idzie i szuka w sobie wiedzy rozr niajac z z cej czujnoci. Urzeczywistniajcie natur madroci prad ni, madroci waszego was e s z s snego pierwotnego umysu. Niech ka dy z was uo y wiersz. Przyniecie mi je do z z s obejrzenia. Je eli kto z was przebudzi si do zasadniczej istoty nauki, przeka e z s e z mu szat oraz Dharm i stanie si on Szstym Patriarcha. P d cie jak rozszalay poe e e e z zar! Nie zwlekajcie! Rozmylanie nad tym jest bezu yteczne! Osoba, ktra urze s z czywistnia swoja wasna natur , urzeczywistnia ja, jak tylko ona zostanie wspo e

Moje podr e z

mniana. Je eli ty jeste takim czowiekiem, urzeczywistniasz ja nawet w bitwie z s pord wirujacych mieczy. s Otrzymawszy taki nakaz wszyscy odeszli. Lecz rozwa ajac to pomi dzy soba, mwili: z e Uspakajanie naszych umysw i koncentrowanie si na ukadaniu gathy dla Patriarchy nie jest e konieczne dla nas wszystkich. Co dobrego to przyniesie? Shen Hsiu jest gwnym mnichem i jest obecnie naszym instruktorem. Z pewnocia on to /tj. patriarchat/ otrzyma. Byoby farsa s i marnowaniem umysowej energii gdybymy pisali wiersze do spiewania. Wszyscy syszeli t s e dyskusj i byli zadowoleni z takiego obrotu sprawy. e Wszyscy oni mwili mi dzy soba: Stosownie do tego poda ymy za Hsiu jako za naszym e z Mistrzem. Dlaczego wi c martwi si ukadaniem poematw?. e c e Shen Hsiu rozwa a: Oni nie zamierzaja przedstawi zadnego wiersza, poniewa jestem z c z ich instruktorem. A zatem ja musz uo y poemat i przedstawi go Patriarsze. Je eli nie przede z c c z stawi poematu w jaki sposb Patriarcha dowie si czy urzeczywistnienie mojego umysu jest e s e g boki czy pytkie? Jeli, w przedstawieniu tego poematu, moim zamiarem b dzie po prostu e s e poszukiwanie Dharmy, b dzie to szlachetne. Lecz jeli po prostu da e do patriarchatu, b dzie to e s z e ze. Gdybym stara si pozbawi go jego stanowiska, moja postawa b dzie identyczna z postawa e c e zwykego czowieka. C mam postanowi ? Je eli nie przedstawi wiersza, nie otrzymam niz c z e gdy Dharmy. Co za dylemat! Co za kopot!. Od frontu sali Piatego Patriarchy biegy trzy korytarze, gdzie zdecydowano poprosi po c bo nego i czcigodnego Lu Chena o namalowanie scen przeksztacenia z Sutry Lankawatary, z a rwnie wykresu linii nast pstwa do Piatego Patriarchy tak, aby mogo to by czczone przez z e c przysze pokolenia. Kiedy Shen Hsiu uo y wiersz, kilkakrotnie prbowa przedstawi go. Ale kiedy dochodzi z c do frontu sali w jego umyle powstawa wir niepokoju, a cae jego ciao oblewao si potem. Nie s e potra si zdecydowa na przedstawienie poematu. Przez cztery dni chodzi tam i z powrotem e c trzynacie razy, jednak e nie mg si zdoby na przedstawienie go. s z e c Wwczas Shen Hsiu pomyla: Czemu by go nie napisa na scianie korytarza? Kiedy Pas z c triarcha natknie si na niego i gdyby mwi o nim dobrze, wwczas wystapi i zo e pokon e e z mwiac, ze to ja go uo yem! Lecz jeli powie, ze nie jest odpowiedni, to oka e si , ze zmar z s z e nowaem kilka lat na tej grze przyjmujac czec od ludzi. Jaki wi c byby sens kontynuowania s z e tego?. Tej nocy podczas trzeciej stra y, trzymajac lamp i bez niczyjej wiedzy o tym, napisa z e na scianie poudniowego korytarza wiersz, ktry ukazywa jego urzeczywistnienie. Wiersz brzmia: Ciao jest drzewem Bodhi, Umys jasna lustrzana podstawa. Czyc ja stale i gorliwie, s Nie pozwalajac aby przylgna kurz. Hsiu zako czy pisanie wiersza i natychmiast powrci do swojego pokoju, tak ze nikt nie n wiedzia o tym. Ponownie przemyliwa: Jutro Piaty Patriarcha zobaczy wiersz, a jeli b dzie s s e 3

Moje podr e z

zadowolony oznacza to, ze posiadam pokrewie stwo z Dharma. Lecz jeli nie jest on do przy n s j cia znaczy to, ze wcia pozostaj w uudzie z powodu ci zkich przeszkd mojej przeszoci e z e e s i nie b dzie mi dane otrzyma Dharm . Umys Mistrza jest trudny do zg bienia. e c e e Podczas gdy rozmyla w swoim pokoju, raz siada a raz kad si . Nie by w stanie spocza s e c a do piatej stra y /o swicie/. z z Patriarcha wiedzia ju , ze Shen Hsiu nie by zdolny do wejcia w bram poniewa nie z s e z urzeczywistni swojej wasnej natury. O swicie Patriarcha wezwa Lu, przebywajacego z wi zyta /i poszed z nim/ do sciany poudniowego korytarza, gdzie miay by zrobione malowida c linii nast pstwa i postaci. Nagle zobaczyli ten wiersz. Patriarcha powiedzia: Doprawdy nie e ma potrzeby robi malowide. Zauj , ze przybye z tak daleka. Jak powiada sutra Wszystko c e s co posiada ksztat jest puste i czcze. Zostawmy jednak t gath ludziom dla studiowania i spiee e z wania. Praktyka w zgodzie z tym wierszem zabezpiecza od upadku w ze scie ki. Praktyka w zgodzie z tym wierszem przynosi wielkie korzyci. Niech uczniowie zapala kadzida i oddas dza czec, aby mogli w peni przestrzega ten wiersz. P niej b da zdolni do urzeczywistnienia s c z e swojej prawdziwej natury. Wszyscy uczniowie spostrzegli poemat i wykrzykn li Doprawdy, to cudowne! e Lecz o trzeciej stra y Patriarcha wezwa Hsiu do swojego pomieszczenia i zapyta z Czy to ty uo ye t gath czy te nie? z s e e z Hsiu odpowiedzia: Tak, ja ja uo yem. Nie omielam si pozwoli sobie na da enie do patriarchatu, ale z s e c z mam nadziej , Czcigodny Panie, ze w swoim wspczuciu stwierdzisz, czy ten ucze ma odroe n bin prad ni czy te nie. e z z Patriarcha odpowiedzia: Piszac t gath /ukazae, ze/ jeszcze nie urzeczywistnie swojej prawdziwej natury. e e s s Dotare jedynie do drzwi /Dharmy/; jednak nie przekroczye ich. Bezgraniczne przebudzenie s s z pewnocia nie jest do osiagni cia, jeli b dzie poszukiwane z twoimi obecnymi pogladami. s e s e Bezgraniczne przebudzenie oznacza, ze nawet w najdrobniejszym wysawianiu si znasz e swj wasny umys. Stwierdzasz, ze twoja wasna natura nie wszczyna /jakichkolwiek myli/, s wi c nie ma zadnych do zatrzymywania. Cay czas urzeczywistniasz swoja wasna ja n, od mye z sli w jednej chwili do drugiej. Dziesi c tysi cy rzeczy /nie jest r nicowanych i dlatego/ nie trwa e e z w zastoju. Jedna rzeczywistoc, bez wyolbrzymiania czy pomniejszania, jest ta sama rzeczywis stocia dla wszystkich. Dziesi c tysi cy sytuacji zostanie ujrzanych wanie takimi jakimi sa. s e e s Takoc-rzeczy-wanie-takich-jakimi-sa, jest prawdziwym klejnotem urzeczywistnienia umys s su. Je eli osiagniesz to w ten sposb, wwczas b dzie to w istocie bezgraniczne przebudzenie z e swojej wasnej natury! Odejd teraz na jeden lub dwa dni. Myl o tym co powiedziaem. Napisz inny poemat i przyz s nie mi go do obejrzenia. Jeli twj wiersz uka e, ze jeste w stanie wejc w bram , udziel ci s s z s s e e szaty i Dharmy! Skadajac wyrazy czci Shen Hsiu odszed. Znowu przemin o kilka dni. /Prbowa lecz/ e nie by zdolny do uo enia innego wiersza. Jego umys by wzburzony, a duch niespokojny. z Porusza si jak we snie przygn biony. e e W dwa dni p niej zdarzyo si , ze pewien chopiec przeszed obok pomieszczenie gdzie z e 4

Moje podr e z

mielono ry , spiewajac ten wiersz. Syszac to Hui Neng wiedzia od razu, / e autor/ tej gaz z thy nie urzeczywistni jeszcze swojej pierwotnej natury. Chocia nie otrzyma jeszcze zadnych z poucze , by ju swiadomy podstawowych zasad. Wwczas zapyta chopca: n z Co to za wiersz, ktry spiewasz? Chopiec odpowiedzia: Oczywicie, prostak taki jak ty nie mgby wiedzie ! Ale Wielki Mistrz powiedzia, ze s c narodziny i smier sa doniosym wydarzeniem i ze chce mie mo liwoc przekazania szaty oraz c c z s Dharmy. /Dlatego/ poleci swoim uczniom uo y i przedstawi wiersz. Je eli jest kto taki, z c c z s kto urzeczywistni fundamentalna zasad , to otrzyma szat oraz Dharm i zostanie Szstym e e e Patriarcha. Shen Hsiu, gwny mnich /sthawira/, napisa ten wiersz tego co bezksztatne, na scianie poudniowego korytarza. Wielki Mistrz pozwoli swoim wszystkim uczniom spiewa go i prakc tykowa tak, aby nie zeszli na ze drogi. Praktykowanie tego poematu obdarza wielkimi dobroc dziejstwami. Hui Neng powiedzia: O Madry, deptaem tutaj tuczek przez ponad osiem miesi cy, a jeszcze nie byem w sali. e Mam nadziej , ze ty, O Madry, zaprowadzisz mnie do tego wiersza tak, abym mg zo y mu e z c uszanowanie. Chopiec zaprowadzi go tam gdzie napisany by wiersz tak, aby mg odda czec. Hui c s Neng powiedzia: Nie potra odczyta znakw, O Madry. Czy zechciaby, prosz , odczyta mi je? e c s e c W tym momencie by tam obecny urz dnik z prowincji Chiang Chou o nazwisku Chang Jih e Yung, ktry dononym gosem zacza czyta wiersz. Kiedy Hui Neng wysucha go, powiedzia: s c Ja rwnie mam wiersz i mam nadziej , ze ten urz dnik napisze go za mnie. z e e Urz dnik powiedzia: e Ty rwnie uo ye wiersz! To zaskakujace! z z s Zwracajac si do urz dnika, Hui Neng powiedzia: e e Jeli chcesz osiagna bezgraniczne przebudzenie, panie, nie powiniene lekcewa y pos c s z c czatkujacego. Osoba z najni szej klasy mo e posiada nieprzeci tne rozumienie, podczas gdy z z c e osoba z najwy szej klasy, mo e posiada jedynie martwe wyobra enie rozumienia. z z c z Urz dnik odpowiedzia: e Recytuj po prostu swj wiersz, a ja napisz go za ciebie. Gdyby otrzyma Dharm , e s e musisz wyzwoli mnie pierwszego. Nie zapomnij o tej probie. c s Mj wiersz by nast pujacy: e Sama istota Bodhi nie ma drzewa, Nie ma te jasnej lustrzanej podstawy. z W rzeczywistoci nie ma niczego, s C miaoby przyciaga jakikolwiek kurz? z c Kiedy ten wiersz zosta napisany, wszyscy uczniowie stoczyli si wok w podnieceniu. e Nie byo nikogo, kto nie wyra aby podziwu. Wszyscy mwili mi dzy soba To niezwyke. z e 5

Moje podr e z

Nie powinno si sadzi osoby wedug jej zewn trznego wygladu. Jak to si stao, ze tak dugo e c e e nie rozpoznawalimy Bodhisattwy we wasnej osobie. s Kiedy Patriarcha ujrza zdumienie podekscytowanego tumu, obawia si , ze moga tam by e c ci, /ktrzy mogliby mi zrobi / krzywd . Star poemat swoim pantoem, mwiac: Ten rwnie c e z nie urzeczywistni jeszcze swojej wasnej natury, i wszyscy przyj li, ze tak si rzeczy maja. e e Nast pnego dnia, Patriarcha uda si po cichu do pomieszczenia gdzie mielono. Zobaczy e e mnie tukacego ry poprzez napieranie ciaem na kamie w ksztacie nerki. Zapyta: z n Czy tak powinien wyglada kto poszukujacy Dharmy? a nast pnie kontynuowa c s e Czy ry jest ju gotw? z z Odpowiedziaem: Ry jest ju gotw od jakiego czasu. Musi by jeszcze jednak przesiany przez sito. z z s c Patriarcha trzykrotnie uderzy swa laska w kamie my ski, a nast pnie odszed. Natych n n e miast pojaem o co mu chodzio. O trzeciej stra y poszedem do jego pokoju. U ywajac swojej z z szaty jako zasony, tak, aby nikt nie mg nas zobaczy , Patriarcha pouczy w Sutrze Diamentu, c a do ust pu Gdy nie ma niczego do czego kto jest przywiazany /w tym zycznym swiecie/, z e s wwczas umys jest w swoim /waciwym/ miejscu pobytu!. Syszac to zdanie, natychmiast s miaem wielkie przebudzenie, ze dziesi c tysi cy rzeczy nie jest odr bnych od mojej wasnej e e e natury! Wwczas zwrciem si do Patriarchy, mwiac: e Kt by przypuszcza, ze wasna natura jest w swej istocie fundamentalnie jasna i czyz sta! Kt by przypuszcza, ze wasna natura nie powoduje powstawania czegokolwiek i ze dzi ki z e temu nic nie dobiega kresu! Kt by przypuszcza, ze wasna natura jest sama z siebie zasadniz czo doskonaa! Kt by przypuszcza, ze wasna natura jest pierwotnie nieporuszona! Kt by z z przypuszcza, ze wasna natura mo e spowodowa powstanie dziesi ciu tysi cy rzeczy! z c e e Patriarcha, wiedzac ze przebudziem si ku pierwotnej naturze, przemwi do mnie sowami: e Je eli nie znasz pierwotnego umysu, studiowanie Dharmy jest bezu yteczne. Je eli z z z znasz swj pierwotny umys, urzeczywistnisz swoja wasna pierwotna natur . B dziesz ww e e czas zwany czowiekiem ducha, nauczycielem deww i ludzi, Budda. Podczas trzeciej stra y otrzymaem Dharm , i nikt o tym nie wiedzia. Nast pnie Patriarcha z e e przekaza mi rwnie Szko natychmiastowa, szat , a tak e misk , mwiac: z e e z e Zostaniesz Szstym Patriarcha. Uwa aj dobrze na siebie. We wszystkich stronach wy z zwalaj tych, ktrzy posiadaja ku temu skonnoc. Rozpowszechniaj /Dharm / dla przyszych s e pokole . Nie pozwl jej dobiec kresu. Posuchaj mojego wiersza: n Tam gdzie istnieje skonnoc, zasad nasienie, s z Owoce wyrosna stosownie do swego podo a /powinowactw/. z Tam gdzie nie ma powinowactw, nie utrzyma si zadne nasienie; e Gdzie natura jest jaowa, nie uronie nic. s Patriarcha mwi dalej: Przed wieloma laty, wielki Mistrz Bodhidharma najpierw przyby do tego kraju. Ludzie na og nie mieli jeszcze zadnej wiedzy, ani ufnoci w jego nauk . Dlatego przekaza t szat s e e e 6

Moje podr e z

jako symbol wiary, i tak byo to przyjmowane z pokolenia na pokolenie. Lecz Dharma jest przekazywana z jednego umysu do drugiego, co jest droga samoprzebudzenia i samourzeczywist nienia. Od staro ytnych czasw fundamentalne zasady przekazywane byy od Buddy do Buddy, z a pierwotna Dharma bya potajemnie przekazywana od Mistrza do Mistrza. Poniewa ta szata z mo e sta si przyczyna rywalizacji, jej przekazywanie musi zako czy si wraz z toba. Je eli z c e n c e z przeka esz szat , twoje zycie b dzie wisiao na wosku. Powiniene odejc szybko. Obawiam z e e s s si , ze sa tacy, ktrzy moga ci skrzywdzi . e e c Dokad mam ic? zapytaem. s Patriarcha odpowiedzia: Zatrzymaj si w Huai, a ukryj si w Hui. e e Podczas trzeciej stra y otrzymaem szat oraz misk . Piaty Patriarcha towarzyszy mi do z e e domu pocztowego w Chiuchiang i do odzi. Wwczas ja od razu pochwyciem za wiosa, lecz Patriarcha powiedzia: Stosownym jest, abym ja wiosowa przewo ac ciebie. z Lecz ja odpowiedziaem: Gdy tkwi si w uudzie, Mistrz jest przewodnikiem. Gdy jest si przebudzonym, przee e wodnikiem jest si samemu sobie. Przewodzi /i by prowadzonym/ jest tym samym sowem, e c c lecz zastosowania sa r ne, odpowiednio do rozumienia. Jednak e urodziem si na terenie po z z e granicza i moja wymowa mo e by niepoprawna. Lecz odkad askawie udzielie mi Dharmy z c s i kiedy osiagnaem obecnie przebudzenie, jedynie waciwym jest to, ze powinienem sam si s e kierowa swoja wasna natura. c Patriarcha odpowiedzia: Tak to jest. Tak to jest. Odtad zasi g rozprzestrzeniania si Buddyzmu zale e b dzie e e z c e od ciebie. Lepiej szybko poda aj na poudnie. I nie nale y by zbyt gadatliwym, trudno jest z z c bowiem poja g bsze zasady Buddyzmu! c e Kiedy z czcia po egnaem Patriarch , zaczaem ic na poudnie. W ciagu okoo dwch mie z e s si cy dotarem do gr Ta Yu /w Kiangsi/. e Kiedy Piaty Patriarcha powrci, nie pojawi si w sali przez kilka dni. Wsplnota zacz a e e si niepokoi i dowiadywaa si o jego zdrowie, zapytujac: e c e Czcigodny Panie, czy nie czujesz si cakiem dobrze? e Odpowiedzia: Nie jestem chory. Szata oraz Dharma uday si na poudnie. e Komu, zapytali przekazae ja? s A on odpowiedzia: Ten, ktry si do tego nadaje otrzyma ja. e W ten sposb wsplnota odkrya, co si stao. e Wwczas kilkuset ludzi wyprawio si w pocig za szata oraz miska, /a znajdowa si mi e s e e dzy nimi/ mnich imieniem Chen Hui Ming, ktry poprzednio by generaem czwartej klasy, czowiek o bardzo gwatownym charakterze. Zapali si on tak do pocigu, ze dogoni mnie e s jako pierwsza osoba z grupy. Rzuciem szat oraz misk na wierzchoek skay; skoro uosabiay e e wiar , czy ktokolwiek mg zdoby je przemoca? Nast pnie ukryem si pord wysokich e z c e e s

Moje podr e z

traw. Kiedy Hui Ming przyszed podniec szat oraz misk i zabra je, nie mg ich poruszy . s e e c c Wwczas wykrzykna: Swiecki bracie, swiecki bracie, przyszedem po Dharm , nie przyszedem po szat . e e Wyszedem wi c i usiadem na wierzchoku skay ze skrzy owanymi nogami. Hui Ming e z pokoni mi si , mwiac: e Swiecki bracie, czy mog mie nadziej , ze pouczysz mnie w Dharmie? e c e Odpowiedziaem: Skoro przyszede po Dharm , powiniene umie uciszy wszystkie wydarzenia /w s e s c c twoim umyle/. Nie wywouj ani jednej myli, a poucz ci . s s e e Uczynienie tego zaj o Mingowi wiele czasu. Wwczas powiedziaem: e Gdy nie mylisz dobrze i nie mylisz zle, w tej wanie chwili, czy nie byaby to piers s s z wotna twarz Czcigodnego Hui Minga? syszac te sowa Hui Ming mia wielkie przebudzenie. Lecz on pyta dalej: Prcz tych tajemnych poucze i znacze jakie otrzymae od Piatego Patriarchy, czy jest n n s jeszcze jakie dalsze tajemne znaczenie? s Odpowiedziaem: Co do twojego pytania, to nie osiagnae tajemnego znaczenia, je eli tylko wejrzysz s z w siebie, odkryjesz, ze tajemnica jest tu przy tobie. z Wwczas Hui Ming powiedzia: Mimo ze byem w Huang Mei, nigdy naprawd nie przebudziem si ku mojej /pierwot e e nej/ twarzy. Teraz, kiedy otrzymaem twoje bezporednie pouczenia jestem jak czowiek, ktry s pije wod i sam wie czy jest ona zimna czy ciepa. I teraz, Bracie w Dharmie, ty jeste moim e s Mistrzem. Odpowiedziaem: Jeli tak czujesz, to Mistrzem nas obu jest ten, ktry przebywa w Huang Mai. Piel gnuj s e starannie to czego si nauczye. e s Jak mam odtad post powa ? Hui Ming ponownie zapyta. e c Odpowiedziaem: Jeli jakie wydarzenie zakopocze ci , powiniene si zatrzyma , a kiedy b dziesz mia s s e s e c e szlachetne rozumienie, mo esz myle dalej. z s c Ming, peen szacunku, odszed. P niej zmieni swoje imi na Tao Ming, aby unikna poz e c siadania takiego samego pierwszego imienia jak jego Mistrz. Nast pnie poszedem do Tsao Chi, lecz znowu byem n kany i scigany przez zle nastawioe e nych ludzi. Trzymaem si wi c z dala od kopotw, mieszkajac w Szu Hui z grupa myliwych. e e s W tej okolicy wykadaem sutry przez pi tnacie lat. Gdy nadarzya si sposobnoc mwiem e s e s rwnie o Dharmie do myliwych. z s Myliwi mieli zawsze zwyczaj nakazywania mi dogladania ich puapek, lecz kiedykolwiek s widziaem zywa istot , uwalniaem ja, jeli byo to tylko mo liwe. W porach posikw gotowali e s z mi so w tym samym garnku z warzywami. Jeli byem zapraszany, odpowiadaem Wybior e s e tylko warzywa z mi sa. e Pewnego dnia zaczaem powa nie myle , ze nadesza waciwa pora, aby raczej rozpo z s c s wszechnia Dharm ni trzyma ja przez cay czas w ukryciu. Poszedem wi c do klasztoru c e z c e 8

Moje podr e z

Fa Hsing w Kwang Chou, gdzie w tym czasie Mistrz Dharmy, Yin Tsung, objania Sutr Nirs e wany. /W tym klasztorze/ zdarzyo si , ze dwaj mnisi omawiali problem wiatru i choragwi. e Jeden utrzymywa, ze wiatr si porusza; drugi utrzymywa, ze choragiew si porusza. Omawiali e e to tam i z powrotem, nie dochodzac do jakiejkolwiek konkluzji. Wystapiem i powiedziaem: askawi panowie, nie porusza si ani wiatr ani choragiew, to umys si porusza. e e Zdumiao to caa grup . Wwczas Yin Tsung poprosi mnie na jedno z wy szych miejsc e z i wypytywa mnie o subtelne punkty /doktryny/. Ujrza, ze chocia moje sowa byy proste, z posiadaem bezporednie uchwycenie zasady, ktre nie pochodzio z ksia kowej nauki. s z Tsung powiedzia: Dobry panie, z pewnocia nie jeste zwyka osoba. Dawno temu usyszaem z Huang s s Mei, ze szata oraz Dharma przybyy na poudnie. Czy to nie ty jeste tym, askawy panie? s Istotnie, ja jestem tym niegodnym. Odpowiedziaem. Wwczas Yin Tsung zo y przede mna pokon i publicznie poprosi mnie o wydobycie z szaty oraz miski, i o ukazanie ich caej wsplnocie. Wypytywa mnie dalej: Jakiej nauki udzielano w Huang Mei? Nie udzielano tam zadnej specjalnej nauki. Mwiono nam jedynie abymy wgladali s w nasza wasna natur . Nie byo zadnego omawiania medytacji i wyzwolenia. Odpowie e dziaem. Tsung zapyta: Dlaczego nie byo zadnego omawiania medytacji i wyzwolenia? Odpowiedziaem mu: Poniewa to jest dualistyczna doktryna. To nie jest Buddyzm. Buddyzm nie jest dualiz styczna doktryna. Tsung znowu zapyta: W jaki sposb Buddyzm nie jest dualistyczna doktryna? Odpowiedziaem: Jeli jeste Mistrzem Dharmy, ktry objania Sutr Nirwany i urzeczywistnia swoja Nas s s e tur Buddy, rozumiesz z pewnocia, ze Buddyzm nie jest dualistyczna doktryna. e s Na przykad, kiedy Rad a Kao Kuei Te, Bodhisattwa, zapyta pewnego razu Budd : Je eli z e z kto pogwaciby cztery zakazy i dopuciby si pi ciu nieprawoci lub te byby heretykiem s s e e s z /Icczczhatnika/, czy zamao by to dobry korze natury Buddy?. n Budda odpowiedzia: Szlachetne korzenie sa dwch rodzajw; jeden, ktry jest stay, oraz drugi, ktry jest niestay. Lecz natura Buddy nie jest staa, ani te nie jest niestaa. Nie mo e by z z c podzielone. Dlatego zwana jest niedualistyczna. Kto jest szlachetny, kto inny nie jest szla s s chetny. Lecz natura Buddy nie jest szlachetna, ani te nie jest nieszlachetna. Dlatego zwana jest z niedualistyczna. Zwyky czowiek widzi swiat pi ciu skandh z jego dualizmem, ale czowiek e madroci wie, ze nie ma zadnego takiego dualizmu. Taka niedualistyczna natura jest to sama s z z natura Buddy. Syszac to Yin Tsung radonie zo y donie w gecie szacunku i powiedzia: s z s Kiedy inni objaniaja sutr jest do podobne do oskotu dachwek, lecz twj wykad, s e dobry panie, jest jak czyste zoto.

Moje podr e z

Nast pnie ogoli mi gow i pragna rwnie abym zosta jego Mistrzem. Wwczas otwoe e z rzyem szko Tsung Shan pod drzewem Bodhi /ktre tam stao/ jako ze to w Tung Shan otrzye maem Dharm . Miaem /za soba/ swoja porcj trudw i /byy czasy, kiedy/ moje zycie wisiao e e na wosku. To, ze jestem dzisiaj z wami, mj panie prefekcie, urz dnicy dworscy, mnisi, mniszki, tao e ici i ludzie swieccy, to, ze jestemy razem w jednym zgromadzeniu, jest wynikiem zbie nych s s z powiaza dobrych przyczyn naszej wsplnej przeszoci. Stao si tak rwnie dlatego, ze czy n s e z nilimy z oddaniem oary r nym Buddom podczas wielu naszych przeszych zywotw i dlas z tego, ze razem piel gnowalimy korzenie dobrych zasug umo liwiajac tym samym usyszenie e s z tej Natychmiastowej Doktryny i przyj cie Dharmy. e Nauka jest przekazywana od poprzednich Patriarchw. Nie jest to moja wasna madroc. Je s sli chcecie usysze nauk dawnych Patriarchw, musicie wszyscy pozwoli waszym umysom c e c sta si czystymi. A gdy wysuchacie jej, powinnicie odrzuci od siebie wszelkie wahanie c e s c i watpienie, a wwczas nie b dziecie niczym si r ni , od tych m drcw staro ytnych czasw. e e z c e z

10

Prad nia z

Rozdzia II Prad nia z


Nast pnego dnia prefekt poprosi o dalsze pouczenia. Zajawszy swoje miejsce, Mistrz zwre ci si do du ego zgromadzenia. e z Niechaj ka dy uciszy myli swojego umysu, a rozwa ymy Mahaprad niaparamit . z s z z e Szlachetni i uczeni suchacze kontynuowa madroc prad ni oraz przebudzenie jest s z tym co zwykli ludzie posiadaja w naturalny sposb. To jedynie dlatego, ze ich umysy sa w uu dzie, nie sa oni zdolni do urzeczywistnienia tej madroci sami i skutkiem tego musza ucieka s c si do najlepszych z dobrych i uczonych doradcw, ktrzy by im wskazali jak urzeczywistni e c /ich prawdziwa/ natur . Powinnicie rozumie , ze pomi dzy niewiedzacym a madrym, zasadni e s c e czo nie ma r nicy jeli chodzi o Natur Buddy. To tylko z powodu r nych stopni uudy ludzie z s e z posiadaja r ne g bie urzeczywistnienia. A zatem istnieja tacy, ktrzy sa niewiedzacy i tacy, z e ktrzy sa madrzy. Chciabym teraz powiedzie wam o doktrynie Maha-prad nia-paramity. Je eli wprowadzic z z cie ja w praktyk , ka dy z was osiagnie madroc prad ni. Musicie wi c sucha uwa nie z nie e z s z e c z podzielonym umysem, kiedy b d wam ja objania. e e s Szlachetni i uczeni suchacze, zwykli ludzie spiewaja prad ni swoimi ustami przez cay z e dzie , ale nie wiedza, ze naprawd prad nia znajduje si wewnatrz ich wasnej natury. Jest to n e z e tak jakby /spodziewa si , ze mwienie o/ po ywieniu napeni zoadek. Same usta moga wyc e z powiada jedynie rzeczy czcze, a takimi sposobami nie sposb urzeczywistni swojej wasnej c c natury w czasie dziesi ciu tysi cy kalp. Zasadniczo, nie daje to zadnego po ytku. e e z Szlachetni i uczeni suchacze, Maha-prad nia-paramita jest sanskryckim terminem oznaz czajacym wielka madroc do przekraczania na ten przeciwlegy brzeg. Lecz wymaga to raczej s praktykowania w swoim wasnym umyle ni po prostu wypowiadania tego swoimi ustami. s z Spiewanie tego ustami a nie praktykowanie umysem, jest jak mira , jak zjawa, jak rosa, jak z byskawica. Ale spiewanie tego ustami i praktykowanie tego w umyle jest posiadaniem kos niecznej harmonii umysu i ust. Nasza pierwotna natura jest Budda, a poza nasza natura nie ma zadnego innego Buddy. Jakie jest znaczenie tego sowa maha? Maha oznacza wielki, poniewa pojemnoc naz s szego umysu jest wielka. Jest on jak niesko czona przestrze w jej zdolnoci pomieszczenia n n s ludzi i rzeczy. Nie ma zadnych granic. Nie sposb go osiagna przez poglady kwadratowe lub c okrage, wielkie lub mae. Nie jest zielony czy zty, czerwony czy biay; ani te wysoki czy z niski, dugi czy krtki; ani te gniewny czy szcz sliwy; ani istnieje, ani te nie istnieje. Ani nie z e z przyznaje sprawiedliwoci sobie, ani te nie krytykuje innych. Nie posiada absolwentw czy s z poczatkujacych. Takie sa wszystkie Krainy Buddy, ktre sa rwnie cakowicie to same z ta z z niesko czona pojemnocia przestrzeni. Zwyka osoba mo e osiagna t nieograniczona natur n s z c e e /Buddy/, lecz nie poprzez jakakolwiek jedna rygorystyczna metod . Niesko czona pojemnoc e n s prawdziwej wasnej natury jest podobnie mo liwa do osiagni cia poprzez t doktryn takoci. z e e e s Jednak e, szlachetni i uczeni suchacze, nie suchajcie tego mwienia o pustce, i nie prz bujcie od razu koncentrowa si na pustce. Jest to bardzo wa ne abycie nie koncentrowali si c e z s e 11

Prad nia z

na pustce. Gdy jeli b dnie wyobrazicie sobie t przestronnoc wasnej natury, jako samo siez s e e s dzenie z wypr nionym, czystym i przestronnym umysem, to w rzeczy samej demonstrujecie z wwczas pustk cakowitego braku pami ci. e e Szlachetni i uczeni suchacze, bezmiernoc powszechnej przestrzeni mo e pomieci dzies z s c si c tysi cy rzeczy ka dego ksztatu, formy i symboliki so ce, ksi zyc i gwiazdy; gry i rzeki, e e z n e wielka ziemi z jej zrdami, strumieniami i wodospadami; trawy, drzewa i g ste lasy; grzeszni e e e z kw i swi tych, scie ki dobrych i oportunistw; nieba i pieka; wszystkie oceany i gr Sumeru. e Wszystko to znajduje si w pustce. Natura zwykego czowieka powinna by pustka w ten wae c snie sposb. Szlachetni i uczeni suchacze, jeli nasza wasna natura mo e pomieci dziesi c tysi cy s z s c e e rzeczy, jest ona wielka, gdy dziesi c tysi cy rzeczy znajduje si w naturze ka dego. Je eli kto z e e e z z s spoglada na wszystkich ludzi, zych lub dobrych, cakowicie bez przyjmowania czy odrzucania, a rwnie bez lgni cia do nich czy czepiania si ich /w swoim umyle/, wwczas umys posiada z e e s t pojemnoc przestrzeni i nazywamy go wielkim. Stad to okrelenie: Maha. e s s Szlachetni i uczeni suchacze, ludzie pogra eni w uudzie mwia o tym swoimi ustami, ale z madrzy praktykuja to swoim umysem. Sa rwnie ludzie poddani uudzie, ktrzy opr niaja z z swoje umysy i siedza w milczeniu nie mylac absolutnie o niczym. Co wi cej, ogaszaja, ze sa s e wielkimi. Trudno nam nakoni te osoby do zmiany ich postawy, poniewa ich poglady sa tak c z wypaczone. Szlachetni i uczeni suchacze, pojemnoc umysu jest bezmierna, przenikajaca cakowicie s dharmadhatu. Posu cie si nia, a natychmiast zjawi si cakowicie i wyra ne rozumienie. Gdy z e e z umysu u ywa si waciwie pojmuje si wwczas wszystkie rzeczy. Albowiem wszystkie rzez e s e czy sa jednym, a jedno jest wszystkim. Kiedy rzeczy moga przychodzi i odchodzi same z sie c c bie, i nie ma zastoju w ciele czy umyle, wwczas jest to prad nia. s z Szlachetni i uczeni suchacze, caa madroc prad ni wynika cakowicie z naszej wasnej na s z tury. Nie przychodzi ona z zewnatrz wkroczy w nas. Nie mylcie si co do tego. Oto prawdziwe c e dziaanie naszej wasnej natury. To jest ta jedna rzeczywistoc /takoci/ dla wszystkiego. Osias s gni cie nieograniczonej pojemnoci umysu jest doktryna Mahajany; nie poda ajcie wi c jaka e s z e s jednostronna, ograniczona droga. Nie mwcie tylko o pustce, przez cay dzie , nie praktykujac n jej w swoim wasnym umyle. Byoby to tak jakby zwyky czowiek chcia ogosi si krlem s c e kraju. Jest to jaowe, i kto taki nie jest moim uczniem. s Szlachetni i uczeni suchacze, jakie jest znaczenie prad ni? Przeo ona na chi ski oznacza z z n madroc. W ka dym czasie i miejscu, kiedy tylko chwilowe nast powanie naszych myli nie s z e s jest poddane niewiedzy, a my stale praktykujemy madroc [. . .] oto dziaanie prad ni. Wraz s z z jedna myla poddana niewiedzy prad nia natychmiast dobiega kresu. Wraz z jedna madra s z myla, prad nia natychmiast powstaje. Zwykli ludzie, ktrzy sa poddani niewiedzy i uudzie, s z nie urzeczywistniaja prad ni. Su a prad ni swoimi ustami lecz ich umysy sa stale poddane z z z niewiedzy. Mwia o sobie: Praktykuj prad ni [. . .] i ustawicznie rozprawiaja o pustce, lecz e z e nie znaja prawdziwej pustki. Prad nia nie posiada ani ksztatu, formy metody, ani drogi [. . .] z jest ona /wrodzona/ madrocia naszych umysw. Je eli rozumiecie to w ten sposb wwczas s z posiadacie prawdziwe znaczenie prad ni. z Jakie jest znaczenie paramity? Jest to sanskrycki termin, ktry w chi skim oznacza osian 12

Prad nia z

ganie tego przeciwlegego brzegu. Jego g bszym znaczeniem jest wyaczanie umysu z wye woywania i zatrzymywania myli. Kiedy wia emy nasz umys z okolicznociami, rozpoczyna s z s si powstawanie i ustawanie /myli/. Jest to jak woda wzburzona przez fale i oznacza to bycie e s na tym brzegu. Puszczenie okolicznoci, nie wywoywanie i nie zatrzymywanie myli, podobne s s jest do przepywajacej wody i jest zwane tamtym brzegiem, stad okrelenie paramita. s Szlachetni i uczeni suchacze, ludzie poddani uudzie wypowiadaja to swoimi ustami, lecz czyniac tak zyja nieprawda. Jednak e, jeli jest to wprowadzone w praktyk , od chwili jednej z s e myli do nast pnej, zwane jest to nasza prawdziwa natura. Ten kto urzeczywistnia t drog , s e e e praktykuje drog prad ni. Nie praktykowanie jej, to bycie zwyka osoba. Praktykowanie tej e z drogi nawet tylko w jednej myli, oznacza, ze b dzie si na rwni z Buddami. s e e Szlachetni i uczeni suchacze, zwyky czowiek jest Budda, a skalania sa bodhi. Gdy twoje myli pozostaja w uudzie jeste zwyka osoba, lecz wraz z przebudzeniem kolejnych myli, s s s stajesz si Budda. Twoje uprzednie myli przywiazane do okolicznoci sa skalaniami, lecz gdy e s s kolejne myli zostana odci te od okolicznoci, jest to bodhi. s e s Szlachetni i uczeni suchacze, Maha-prad nia-paramita jest najwa niejsza, najwy sza, najz z z doniolejsza doktryna. Nie ma w niej ani pozostawania, ani odchodzenia, ani te przychodzenia. s z Wszyscy Buddowie trzech swiatw rozwijaja si dzi ki niej. Powinno si u y jej wielkiej ma e e e z c droci, aby strzaska pi c skandh, skala oraz zam t gun. Je eli b dziecie praktykowali w ten s c e n e z e sposb, z pewnocia staniecie si doskonali w Buddyzmie. Zamienicie trzy trucizny /chciwoci, s e s gniewu i przywiaza / w dyscyplin , opanowanie i madroc. n e s Szlachetni i uczeni suchacze, w mojej szkole i doktrynie z tej jednej /podstawy/ prad ni z powstaje osiemdziesiat cztery tysiace rodzajw madroci. Jak to mo liwe? Albowiem zwykli s z ludzie maja osiemdziesiat cztery tysiace sposobw wzniecania kurzu. Jednak e, jeli nie wznie z s cacie kurzu, madroc zawsze b dzie obecna i nie odejdziecie od wasnej natury. Urzeczywist s e nia t doktryn [. . .] oto dokadnie nie-myl. Nie przywoujcie /przeszoci/, nie zatrzymujcie c e e s s si /w tera niejszoci/, nie budujcie fantazji /o przyszoci/, posugujcie si prawdziwa takocia e z s s e s waszej wasnej natury i postrzegajcie wszystkie sprawy z madrocia. Ani chwyta ani unika ; s c c oto urzeczywistnienie swojej wasnej natury i osiagni cie stanu Buddy. e Szlachetni i uczeni suchacze, je eli chcecie wejc w najg bsza krain Dharmy i /dowiadz s e e s czy / samego samadhi prad ni, musicie praktykowa drog prad ni poprzez przestrzeganie Suc z c e z try Diamentowej. To umo liwi wam bezporednie urzeczywistnienie waszej wasnej natury. z s Powinnicie wiedzie , ze szlachetne zasugi /wynikajace z praktyki/ tej sutry sa niezmierzone s c i bezgraniczne, i ze sutra sama najwyra niej wychwala je najwy szymi okreleniami. One sa z z s poza sowami! Doktryny tam zawarte sa najwy szym wozem i zwracaja si do tych, ktrzy z e posiadaja wielki wglad i nieprzeci tne zdolnoci. Kiedy sa syszane przez ludzi o maych zdol e s nociach i maym wgladzie wydaja si niewiarygodne. Dlaczego tak jest? s e Na przykad, je eli niebia ski smok wylaby deszcz na D ambudwip , miasta i wioski zoz n z e stayby wszystkie zalane i uniesione jak palmowe licie. Lecz jeli spuciby deszcz na wielki s s s ocean, ten ostatni, ani nie zwi kszyby si , ani nie zmniejszy. Je eli ucze Mahajany, o wielce e e z n nieprzeci tnych zdolnociach, usyszy sowa Sutry Diamentowej, to natychmiast urzeczywistni e s ja w swoim umyle. /Kto taki/ posiada w sposb naturalny madroc prad ni. Czyniac u ytek s s s z z z tej madroci i postrzegajac zawsze rzeczywistoc bez polegania na sowach, pozna w ten spo s s 13

Prad nia z

sb swoja wasna pierwotna natur . W rzeczywistoci, woda deszczowa nie przychodzi z nieba, e s gdy jej poczatek bierze si od niebia skiego smoka, ktry mo e ja wywoa , tak, ze wszyz e n z c scy ludzie, wszystkie roliny i drzewa, oraz wszystkie odczuwajace istoty moga by dzi ki niej s c e odwie one. Sto strumieni w ko cu wpywa do wielkiego oceanu i aczy si w jedno ciao. s z n e Madroc prad ni, pierwotna natura zwykych ludzi, jest wanie taka jak to. s z s Szlachetni i uczeni suchacze, kiedy przychodzi wielki deszcz, roliny i drzewa o pytkich s korzeniach wywracaja si cakowicie, i nie moga ju urosna wi ksze. Tak samo jest z oso e z c e bami o maych zdolnociach, kiedy sysza t natychmiastowa doktryn . Zasadniczo, kto taki s e e s posiada madroc prad ni i pod tym wzgl dem nie r ni si niczym od osoby wielkiej madroci. s z e z e s Jak wi c dzieje si to, ze syszy on Dharm i nie dochodzi w naturalny sposb do przebudzee e e nia? Powodem jest to, ze posiada wypaczone poglady, g boko zakorzenione przesady, wielkie e obcia enia i niepokoje. Sa one podobne do ogromnych chmur zaciemniajacych so ce; kiedy z n nie ma wiatru ktry by je odegna, swiato soneczne nie pojawia si . e Tak wi c, rwnie madroc prad ni nie jest ani wielka ani maa, lecz jedynie z powodu e z s z uudy we wasnych umysach ludzi dzieje si tak, ze nie urzeczywistniaja jej identycznie. Umys e poddany uudzie patrzy na zewnatrz siebie w poszukiwaniu Buddy, nie uwiadamiajac sobie s jeszcze, ze jego wasna natura /b dzie Budda/. Oto co oznacza posiada mae zdolnoci. Je e c s zeli chcecie by otwarci dla urzeczywistnienia szkoy Natychmiastowej, nie nastawiajcie si c e na praktyki zewn trzne, lecz przez cay czas pozwalajcie powstawa tylko takim doskonaym e c wgladom w swj wasny umys, aby niepokoje i troski nie byy zdolne do ich zanieczyszczenia. W ten sposb urzeczywistnia si swoja wasna natur . e e Szlachetni i uczeni suchacze, nie przebywajcie wewnatrz czy na zewnatrz. Niech /wasze myli/ przychodza i odchodza swobodnie. Je eli jestecie w stanie pozby si uprzedzonego s z s c e umysu [. . .] je eli potracie zrozumie dokadnie bez zadnych przeszkd [. . .] je eli potracie z c z praktykowa Dharm w taki sposb, wwczas /wasz umys/ nie r ni si zasadniczo od Sutry c e z e Prad ni. z Szlachetni i uczeni suchacze, wszystkie sutry oraz caa literatura wi kszych i mniejszych e wozw, tak jak i dwanacie cz sci kanonu, zostay sformuowane z powodu ludzkich potrzeb! s e Dlatego wasza natura osiagnie niezachwiane i waciwe rozumienie stosownie do waszej ma s droci. Gdyby nie byo ludzi, nie powstaaby zadna z dziesi ciu tysi cy metod. Dlatego powinno s e e si wiedzie , ze dziesi c tysi cy metod powstao dlatego, ze potrzebowali ich ludzie. Wszyste c e e kie sutry i literatura zaistniay z powodu przyczynowego pokrewie stwa z lud mi. Oczywicie, n z s w tych warunkach, b da ludzie poddani niewiedzy, oraz inni, ktrzy sa madrzy; niewiedzacy e o maych zdolnociach, a madrzy o wielkich. s Kiedy niewiedzacy zadaja pytania madrym, madrzy przedstawiaja im doktryn . Je eli nie e z wiedzacy czowiek zdoa nagle osiagna przebudzenie i jeli jego umys natychmiast si otwo c s e rzy, wwczas nie b dzie si w niczym r ni od madrego. Szlachetni i uczeni suchacze, je eli e e z c z nie ma przebudzenia, wwczas Budda jest po prostu zwyka osoba. Ale jeli przebudzenie za s istnieje, w chwili jednej myli, zwyka osoba jest Budda. Wiedzac tedy, i wszystkie dziesi c s z e tysi cy metod jest w samym umyle, dlaczego nie wgladacie natychmiast z wn trza samego e s e umysu w prawdziwa takoc wasnej natury? s Sutra Sila Bodhisattwy mwi: Nasza wasna natura jest pierwotnie jasna i spokojna. Je 14

Prad nia z

zeli urzeczywistnimy sam umys i wejrzymy w jego natur , wwczas wszyscy osiagniemy stan e Buddy, Sutra Wimalakirtiego mwi: W chwili cakowitego i przyjmujacego pojmowania po jawia si jasnoc i spokj pierwotnego umysu. e s Szlachetni i uczeni suchacze, kiedy byem z Piatym Patriarcha, musiaem jedynie usy sze o tym umyle, aby przebudzi si natychmiast i od razu postrzec takoc mojej pierwotnej c s c e s natury. Dlatego przyszedem szerzy doktryn tej szkoy, dzi ki ktrej ucze Dharmy mo e c e e n z natychmiast przebudzi si ku bodhi [. . .] dzi ki ktrej wglada w swj wasny umys i wic e e dzi wewnatrz siebie swoja wasna pierwotna natur . Je eli nie urzeczywistnicie jej dla siebie, e z powinnicie poszuka madrego doradcy, ktry objani najwy sza doktryn i skieruje was na s c s z e waciwa scie k . s z e Taki madry doradca b dzie posiada z wami wielkie przyczynowe powinowactwo. Jest tak, e poniewa to co nazywamy doradzaniem, jest uczeniem i prowadzeniem /osoby/ ku urzeczywistz nieniu jej wasnej natury i dlatego madry doradca musi umie zr cznie zastosowa wszystkie c e c odpowiednie metody. Wszyscy Buddowie trzech swiatw, tak jak i dwanacie cz sci kanonu, s e znajduja si w naszej wasnej naturze; sa tam od poczatku w swojej caoci, a jednak kto mo e e s s z nie by w stanie urzeczywistni tego dla siebie. Wwczas konieczne jest wyszukanie madrego c c doradcy w celu okazania tego, zanim urzeczywistnienie b dzie mo liwe. e z Lecz je eli kto urzeczywistni to sam, nie musi polega na zewn trznej pomocy. Jednak e, z s c e z jeli jaka osoba wcia posiada przesady, ale twierdzi, ze dzi ki madroci swojego doradcy s s z e s b dzie moga osiagna wyzwolenie [. . .] To taki poglad jest rwnie bezpodstawny. Dlaczego e c z tak jest? Umys istotnie posiada madroc urzeczywistnienia siebie, ale je eli nie przerywacie s z powstawania przesadw, zudze , nieuzasadnionych i pomieszanych myli, wwczas chocia n s z nawet bylicie uczeni przez madrego doradc , wasze wyzwolenie jest nadal niemo liwe. Jeds e z nak e, je eli wasza obserwacja dokonuje si przy szlachetnych pogladach, z takocia i prad nia, z z e s z wszystkie nieuzasadnione myli w jednej chwili dobiegna kresu. Je eli poznacie wasza wasna s z natur , to urzeczywistniwszy ja, bezporednio osiagniecie stan Buddy. e s Szlachetni i uczeni suchacze, poprzez obserwowanie swoich myli przy pomocy prad ni, s z poprzez cakowite ich zrozumienie wewnatrz i na zewnatrz, mo na pozna swj pierwotny z c umys. Je eli kto pozna swj pierwotny umys, wwczas b dzie on fundamentalnie wyzwoz s e lony. Je eli kto osiagnie wyzwolenie, wwczas osiaga spokojna rwnowag prad ni, ktra jest z s e z nie-myla. s Co oznacza nie-myl? Je eli widzicie cokolwiek, a wasz umys nie ulega skalaniu lub s z przywiazaniu do tego [. . .] jest to zwane nie-myla. Powinnicie praktykowa to wsz dzie, s s c e nie b dac jednak e przywiazani gdziekolwiek. Musicie jedynie uspokoi pierwotny umys, tak, e z c aby szec zmysw dziaajacych przez szec otworw dla zetkni cia si z szecioma jakociami, s s e e s s byo bez zanieczyszczenia i bez rozpraszania, aby myli przychodziy i odchodziy same przez s si ; albowiem dzi ki posugiwaniu si madrocia nie istnieje blokowanie. Oto spokojna rwnoe e e s waga prad ni oraz naturalne wyzwolenie. Taka jest praktyka nie-myli. Lecz jeli nie mylicie z s s s w ogle o niczym, i od razu gdyby powstay nakazujecie waszym mylom znika , oznacza to s c bycie zwiazanym w supe przez doktryn i zwane jest t pym pogladem. e e Szlachetni i uczeni suchacze, ten kto urzeczywistnia doktryn nie-myli, cakowicie poje s

15

Prad nia z

muje dziesi c tysi cy rzeczy. Ten, kto urzeczywistnia doktryn nie-myli widzi wszystkie e e e s Krainy Buddy. Ten, kto urzeczywistnia doktryn nie-myli, osiaga Stan Buddy. e s Szlachetni i uczeni suchacze, gdyby ci z przyszych pokole , ktrzy otrzymaja moje dokn tryny, praktykowali t dyscyplin natychmiastowej szkoy razem z innymi o tych samych poe e gladach, i gdyby rwnie slubowali opiekowa si naukami, tak jakby su yli samemu Buddzie z c e z przez wszystkie swoje zywoty bez zawracania z drogi, wwczas z pewnocia b da mogli osia s e gna rang m drcw. Chocia konieczne byo przekazanie nauk od poprzednich Patriarchw do c e e z obecnych, poprzez ezoteryczny przekaz poucze , jednak e nie ukrywamy prawdziwych dokn z tryn. Tym, ktrzy nie utrzymuja tych samych pogladw czy praktyk lub ktrzy nale a do innego z wyznania, nie przekazujcie poucze . Takie dziaanie jest nie tylko uwaczajace dla pierwotn nych nauczycieli, ale rwnie nie przyniosoby zadnego ostatecznego po ytku. Obawiam si , z z e ze moga by ignoranci nie posiadajacy zrozumienia, ktrzy b da zle mwi o naszej doktrynie, c e c i poprzez to na sto kalp i tysiac zywotw zdusza ziarna natury Buddy. Szlachetni i uczeni suchacze, posiadam poemat o tym co bezksztatne, ktry wszyscy z was powinni rozumie i recytowa niezale nie od tego czy jestecie lud mi swieckimi czy mnic c z s z chami. Lecz nie zapominajcie o praktykowaniu go, poniewa je eli nie b dziecie go praktykoz z e wali dla siebie, bezu ytecznym b dzie pami ta tylko same sowa. z e e c Suchajcie mojego poematu: Mwi ze zrozumieniem i pojmowa tak e w umyle c c z s To by jak so ce na czystym niebie. c n Dzi ki otrzymaniu przekazu doktryny wgladania w nasza wasna natur , e e wiata, oraz usuna przesadne wyobra enia. Mo emy zosta wybawieni z tego s z c c z Doktryna sama w sobie nie jest szybka ani wolna, Szybkoc i powolnoc znajduja si jedynie w przechodzeniu ludzi od uudy ku s s e przebudzeniu. Lecz co do sposobu wgladania w swoja natur , e Nawet osoba najbardziej niewiadoma nie mo e powiedzie , ze go nie rozumie. s z c Chocia doktryna objaniana jest na dziesi c tysi cy sposobw, z s e e Ko cowa zasada jest ostatecznie tylko jedna. n Tym bardziej wi c pord ciemnych godzin niepokojw, e s Powinnimy posiada zawsze wschodzace, soneczne swiato madroci. s c s Przy pogladach wypaczonych, zjawiaja si niepokoje. e Lecz przy pogladach szlachetnych, znikaja bez sladu. Kiedy nie musimy u ywa ani wypaczonych ani szlachetnych pogladw, z c Wwczas istnieje czystoc i spokj bez skazy. s Pierwotnie Bodhi znajduje si wewnatrz naszej wasnej natury, e Lecz jeli wyobra amy sobie, ze je posiadamy, natychmiast ulegamy uudzie. s z 16

Prad nia z

Porodku zudze ucisz umys, poprzez nie sciganie ich, s n Poniewa tylko czysty, szlachetny umys jest poza trzema ograniczeniami. z Kiedy ludzie praktykuja Dharm , e Nie powinni pozwoli , aby cokolwiek stan o na ich drodze. c e Je eli stale b dziemy szukali swoich wasnych b dw, z e e B dziemy w jednoci z Dharma. e s Wszystkie istoty z natury maja swoja wasna Dharm , e A zadna z nich nie jest przeszkoda dla innej. Lecz je eli ludzie zaniedbaja swoja wewn trzna Dharm i b da szukali jej gdzie z e e e indziej, B da przechodzili przez cae swoje zywoty bez urzeczywistnienia jej. e Je eli pozwolimy czasowi naszego zycia upyna bezcelowo jak falom, z c W ko cu nie zostanie nam nic oprcz wyrzutw wobec siebie samych. n Jeli pragniemy osiagna urzeczywistnienie prawdziwej Dharmy, s c Szlachetna praktyka poprowadzi nas wprost ku niej. Jednak e jeli nie b dziemy zwa a na Dharm , z s e z c e B dziemy chodzi w mroku i nie ujrzymy jej. e c Je eli b dziemy prawdziwie praktykowa Dharm , z e c e To nie znajdziemy b du gdziekolwiek. e Je eli dostrzegamy niedoskonaoci innych, z s Nasze krytyki same w sobie sa przejawami naszych wasnych b dw. e Inni moga si myli , lecz my nie krytykujmy, e c Gdy jeli krytykujemy, ju jestemy w b dzie. z s z s e Musimy tylko uwolni si od naszych cenzorskich umysw, c e By rozpocza usuwanie naszych skala oraz niepokojw. c n Kiedy umys nie zajmuje si ju wi cej upodobaniami i niech ciami, e z e e Wwczas jest spokojny, tak jak gdybymy spali z cakowicie wyprostowanymi nos gami. Je eli chcemy mc pomaga innym, z c Musimy sami posiada zdolnoc pomocy otwartego umysu. c s Aby nie pozwoli innym zywi watpliwoci, c c s Nasza wasna natura musi by od nich cakowicie wolna. c Dharma Buddyzmu stosowana jest porodku naszego zwykego zycia, s I przez to nie jest oddzielona od naszej zwykej swiadomoci. s Poszukiwanie madroci poprzez odrzucanie swoich osobistych obowiazkw, s To poszukiwanie rogw krlika. Poglady, ktre wyzwalaja to szlachetne poglady. 17

Prad nia z

Stronnicze poglady wia a nas z tym swiatem. z Kiedy cakowicie usun limy stronnicze poglady a rwnie opucilimy szlae s z s s chetne, Wwczas madroc wasnej natury pojawi si w peni. s e Jest to poemat natychmiastowej szkoy, I zwany jest rwnie Wielka odzia Dharmy. z Poddani uudzie moga wiele razy sucha sutr, c Lecz to ich nie uwolni od rozlicznych przeszkd. Jednak e, gdy si przebudza ku madroci Bodhi, to znajda si natychmiast w zgoz e s e dzie z Dharma. Mistrz mwi dalej. Dzisiaj w klasztorze Ta Fan wyo yem t natychmiastowa doktryn . Oby wszystkie z e e istoty w tym swiecie Dharmy, syszac te sowa, wejrzay w swoje prawdziwe natury i stay si e Buddami. Kiedy prefekt Wei i jego urz dnicy, taoici i osoby swieckie, usyszeli sowa Mistrza, nie e s byo mi dzy nimi takiego, ktrego umys nie zostaby przebudzony. Zgodnie oddali czec, me s wiac: To naprawd cudowne! Kt by pomyla, ze w Ling Nan mg narodzi si Budda. e z s c e

18

Rozwianie watpliwoci s

Rozdzia III Rozwianie watpliwoci s


Pewnego dnia prefekt Wei zwoa wielkie zgromadzenie razem z mistrzem, w celu spo yz cia bezmi snego posiku. Przy ko cu posiku prefekt poprosi mistrza o zaj cie tronu i razem e n e z urz dnikami pa stwowymi, uczonymi oraz lud mi swieckimi, z szacunkiem zwrci si do e n z e niego, mwiac: Syszelimy jak objaniae doktryn , ktra w istocie nie mo e by pomylana ani uj ta s s s e z c s e w sowa. Wcia jeszcze mamy nieco pomniejszych watpliwoci i chcielibymy aby w swoim z s s s wielkim wspczuciu zechcia je nam szczegowo wyjani . s c Mistrz odpowiedzia: Je eli macie jakie watpliwoci, zapytajcie po prostu, a ja od razu wyjani . z s s s e Pan Wei powiedzia wwczas: Czy to co objaniae nie jest doktryna wielkiego mistrza Bodhidharmy? z s s Tak powiedzia mistrz. Syszaem powiedzia prefekt ze kiedy Bodhidharma po raz pierwszy zacza na 1 , cesarz zapyta go, mwiac Przez cae moje zycie budowaem wraca cesarza Wu z Liang c swiatynie, pomagaem mnichom, udzielaem im datkw i zywiem ich. Jaka cnot zasugi2 zy e skaem?. Bodhidharma odpowiedzia: W rzeczywistoci, nie ma zadnej cnoty zasugi. Nie s rozumiem jeszcze tej zasady i chciabym aby mg mi ja wyjani . s s c Mistrz odpowiedzia: Oczywicie, ze nie ma zadnej cnoty zasugi. Nie watp w sowa Starego M drca. Umys s e cesarza Wu by niewaciwie nakierowany; nie rozumia on prawdziwej doktryny. Budowa s c swiatynie, wspomaga mnichw, udziela datkw i przygotowywa bezmi sne posiki, zwane c c c e 3 , a nie powinno si myli dobrego losu z cnota zasugi. jest poszukiwaniem dobrego losu e c W Dharmakaji, cnota zasugi nie polega na pracy dla dobrego losu. Mistrz mwi dalej. Urzeczywistnienie swej natury jest zasuga; bycie zrwnowa onym jest cnota. Kiedy nie z
Wu z Liang panowa jako cesarz Chin przez okres czterdziestu omiu lat, od 502 do 550 roku n.e., s w czasie dynastii Liang, ktra trwaa od 502 do 556 roku n.e. 2 Cnota zasugi. Pierwszy z dwch chi skich znakw oznacza: zasug , chwalebno c; drugi: cnot , doskonao c n e s e s moralna. W terminologii buddyjskiej ma to pewne specjalne znaczenia. Cnota zasugi mieci w sobie nie tylko to, s ze maja miejsce dobroczynne dziaania, bez jakiegokolwiek spodziewania si nagrody, ale rwnie wewn trzne e z e zasugi, ktre maja zwiazek z wyzwoleniem umysu z wszelkich przywiaza , zudze i b dnych pogladw w celu n n e osiagni cia jego pierwotnego, czystego stanu jasnoci i spokoju. Jest to cz sto mylone, jak robi to cesarz Wu, z bo e s e gactwem i cnota. Jest to zwyke spenianie dobrych uczynkw, z ktrymi jest zwiazany pewien stopie oczekiwania n nagrody. Poniewa ta nagroda jest zazwyczaj dobry los, jest to nazywane okreleniem, ktre mo na przetumaczy z s z c jako cnot karmiczna. Ale najwa niejszym faktem jest to, ze tym dziaaniom nie towarzyszy dyscyplina umye z su, nie moga wi c by one nazwane cnota zasugi, ktra jest przedmiotem rozprawy Patriarchy. Dla wyjanienia e c s tych r nych kwestii posugujemy si raczej penym terminem cnoty zasugi, ni po prostu zasugami, poniewa z e z z wa nym jest aby te r nice zostay jasno zrozumiane. z z 3 Poszukiwanie dobrego losu. Spenianie dobrych uczynkw, poprzez ktre kto poszukuje nagrody w swojej s doczesnej egzystencji.
1 Cesarz

19

Rozwianie watpliwoci s

ma zahamowa w strumieniu myli, kiedy stale urzeczywistniacie pierwotna natur , kiedy robin s e cie to prawdziwie, rzeczywicie i g boko, jest to zwane cnota zasugi. Zasuga jest wewn trzna s e e pokora umysu, cnota szlachetne post powanie. Posiadanie wasnej natury jako pewnej pod e stawy dziesi ciu tysi cy dharm jest zasuga. Cnota jest gdy umys w swej peni nie czepia si e e e myli. Nie odchodzenie od swojej wasnej natury jest zasuga, reagowanie na okolicznoci bez s s przywiazywania si jest cnota. Je eli pragniesz mie cnot zasugi w zgodzie z Dharmakaja, e z c e musisz jedynie post powa za ta metoda. Jest to bowiem prawdziwa cnota zasugi. e c Je eli kto praktykuje cnot zasugi to nie ma on nigdy uwaczajacych myli, ale zawsze z s e s dziaa z szacunkiem dla wszystkiego. Umys zawsze poni ajacy innych nie jest wolny od egotyz zmu. Oczywicie oznacza to bycie bez zasugi. Je eli czyja wasna natura jest podlega uudzie s z s i nie jest urzeczywistniona, jest to oczywicie bycie pozbawionym cnoty, poniewa jest faktem, s z ze ego samo z siebie jest z natury wyniose. Zawsze patrzy ono na wszystko z gry. Dlatego, uczeni i szlachetni suchacze, kiedy myli przepywaja bez zahamowania, jest to s zasuga; kiedy umys dziaa w rwnowadze jest to cnota. Dyscyplina wasnej natury jest zasuga; dyscyplina czyjego wasnego ciaa jest cnota. Aby posiac cnot zasugi musicie wej s s e rze w swoja wasna natur ; nie osiagniecie jej poprzez dobroczynnoc dla mnichw. Dlatego c e s dobry los r ni si od cnoty zasugi. Cesarz Wu nie rozumia prawdziwej zasady, a tym ktry z e si myli nie by nasz mistrz-Patriarcha (Bodhidarma). e Prefekt ponownie zapyta, mwiac: Cz sto spotykam mnichw i osoby swieckie, ktrzy recytuja Amitabha4 , chcac nae 5 . Wasza Czcigodno c mgby to omwi ? Czy mo na si tam rodzi si w Zachodnim Raju c e s c z e narodzi czy te nie? Chciabym aby rozwia moje watpliwoci. c z s s Mistrz powiedzia: Panie Prefekcie, posuchaj prosz uwa nie tego co mam ci do powiedzenia. W miecie e z s Srawasti6 Buddha wypowiedzia sutr , ktra dawaa wskazania odnoszace sie do Zachodniego e Raju i czynia jasnym to, ze podr tam nie jest sprawa odlegoci. Z dosownego punktu wi z s dzenia, mwi si , ze jest on oddalony o dziesi c wan (dziesi c tysi cy) i osiem tysi cy li, ale e e e e e 7 , oraz o miu zudze 8 wewnatrz nas, i to w istocie odnosi si to do dziesi ciu rodzajw za e e s n
Odnosi si do Buddhy o niesko czonych doskonaociach. Jedna z tych doskonaoci jest spokj e n s s umysu. By on zawsze kojarzony z Zachodem i stad przysza koncepcja Zachodniego Raju. Niektrzy wierza, ze powtarzanie jego imienia da pewne wsparcie w uspokojeniu wasnego umysu danej osoby. Rozszerzenie tej dyscyplinarnej pomocy prowadzio wielu ludzi do wiary, ze samo stae powtarzanie tego imienia spowoduje w rezultacie czyje narodziny w Zachodnim Raju. Oczywicie, Patriarcha wykaza b dnoc takiego rozumienia. s s e s 5 Zachodni Raj ma oglny zwiazek z miejscem buddyjskiego nieba. Dosy interesujacym jest, ze pochodzenie c terminu wyniko z podr y Buddhy na zachd, kiedy opuci paac dla poszukiwania i osiagni cia owiecenia. z s e s Przebywa nadal na Zachodzie, kiedy przemawia. Tak wi c Zachodni Raj jest rwnie synonimem osiagni cia e z e owiecenia lub osiagni cia stanu Buddhy. s e 6 Staro ytne miasto i krlestwo o pi cset li na pnocny zachd od Kapilawastu, obecnie Rapetmapet, na pouz e dnie od rzeki Rapty. Uwa a si , ze znajdowao si w pnocnym Kosala. D etawana bya umiejscowiona w tym z e e z rejonie. 7 Dasiakusiala, dziesi cioma rodzajami sa: zabijanie, kradzie , cudzostwo, kamanie, dwulicowo c, oszczere z s stwo, ordynarne wyra anie si , chciwoc, gniew, stronnicze poglady. z e s 8 Odnosi si to do o miu niewa ciwych lub stronniczych dziaa , przeciwie stwo o miu szlachetnych. e s s n n s
4 Amitabha.

20

Rozwianie watpliwoci s

jest tym co rozumiane jest poprzez mwienie o tym jako o odlegoci. Mo e to by nazwane s z c odlegym z powodu czyich pytkich korzeni. Mo e to by nazwane bliskim z powodu czys z c jego wzniosego rozumienia. Chocia istnieja te dwa rodzaje ludzi, nie ma dwch rodzajw s z Dharm. Ludzie r nia si w czasie pomi dzy uuda a przebudzeniem, poniewa istnieje powolz e e z noc i szybkoc w osiaganiu. Ludzie pogra eni w uudzie odwouja si do imienia Amitabhy, s s z e poszukujac narodzenia si tam (tj. w Zachodnim Raju), ale osoba przebudzona sama ucisza e umys. Dlatego Buddha mwi Kiedy czyj umys sta si cichy, wwczas jest tam spokj stanu s e Buddhy. Panie Prefekcie, jaka osoba mo e znajdowa si na Wschodzie, ale je eli jej umys jest s z c e z spokojny, wwczas nie ma tam b du. Lecz chocia by nawet jaka osoba znajdowaa si na e z s e Zachodzie, je eli jej umys nie jest spokojny, wwczas tkwi ona wcia w b dzie. Oto osoba z z e znajdujaca si na Wschodzie. Tkwi ona w b dzie i wzywa imi Amitabhy poszukujac narodzin e e e w Zachodnim Raju. Oto osoba znajdujaca si na Zachodzie. Rwnie tkwi w b dzie, ale gdzie e z e z mo e poszukiwa narodzin poprzez wzywanie imienia Amitabhy? z c Ludzie niewiadomi nie rozumieja swojej wasnej natury i nie wiedza, ze Kraina Spokoju s znajduje si wewnatrz ich wasnego ciaa i dlatego to pragna pjc na Wschd lub te pragna e s z pjc na Zachd. Ale dla osoby owieconej wszystkie miejsca sa takie same. Dlatego Buddha s s mwi bad zadowolony i ciesz si w jakimkolwiek by nie by miejscu. Niech nic bezwartoz e s sciowego nie wchodzi, ani nie powstaje w twoim umyle, Panie Prefekcie, a wwczas wejdziesz s na drog Zachodniego Raju, ktry nie jest daleko. Ale je eli b dziesz houbi umys niecnotliwy e z e to cho by wzywa imi Buddhy, trudno ci b dzie si tam narodzi . c s e e e c Teraz chciabym powiedzie wszystkim uczonym i szlachetnym suchaczom, ze najpierw c poprzez usuni cie dziesi ciu rodzajw za przeb dziecie dziesi c tysi cy li, a nast pnie, kiedy e e e e e e usuniecie osiem b dw, przeb dziecie pozostae osiem tysi cy. Kiedy b dziecie urzeczywiste e e e nia prawdziwa natur w ka dej myli i b dziecie stale praktykowali opanowanie, dostaniecie c e z s e si tam w mgnieniu oka i w ten sposb ujrzycie Amitabh . Jednym co musicie zrobi to prake e c e s z c tykowa dziesi c cnt9 , tak wi c, dlaczego mielibycie dalej da y do narodzin w Zachodnim c e Raju? Je eli nie poo ylicie kresu dziesi ciu rodzajom za w waszym umyle, jaki Buddha was z z s e s powita? Ale je eli potracie urzeczywistni nie-powstawanie myli natychmiastowej doktryny, z c s ujrzenie Zachodniego Raju zajmie wam jedynie chwil . Ale, je eli kto, bez urzeczywistniee z s nia wzywa imi Amithaby, aby szuka drogi do narodzin w odlegym kraju, jak e mgby to e c z osiagna ? c Ja i wy wszyscy, mo emy przyby do Zachodniego Raju w uamku chwili i zobaczy go z c c wprost przed naszymi oczami. Czy wszyscy chcecie widzie ? c Wszyscy peni szacunku powiedzieli: Je eli mo emy zobaczy go tutaj, dlaczego mielibymy zyczy sobie przyszego naroz z c s c dzenia si tam? Chcielibymy, aby Wasza Wielebnoc, w swym wspczuciu i wyrozumiaoci, e s s s zechcia odsoni Zachodni Raj, tak, aby wszyscy mogli go zobaczy . c c
dobrych cech lub cnt deniowanych jest jako nieobecnoc myli dziesi ciu rodzajw za s s e (patrz: dziesi c rodzajw za). Dziesi cioma cnotami sa rwnie : synowskie powi cenie, braterstwo, lojalnoc, e e z s e s bycie godnym zaufania, zyczliwoc, wielkodusznoc, oszcz dnoc, skromnoc, zdecydowanie i staoc. s s e s s s
9 Dziesi c e

21

Rozwianie watpliwoci s

Mistrz powiedzia: Fizyczne ciao ka dej zwykej osoby jest miastem, ktrego bramami sa oczy, uszy, nos z i j zyk. Na zewnatrz istnieje pi c bram, a wewnatrz jest brama intelektu. Umys jest miejscem, e e a wasna natura jest krlem, ktry zamieszkuje na podo u umysu. Kiedy jest tam wasna naz tura, jest tam krl; kiedy ona odchodzi, odchodzi krl. Kiedy si tam znajduje, umys i ciao e zyja, ale kiedy odchodzi, umys i ciao zanikaja. Stan Buddhy pochodzi z kultywowania wa snej natury wewnatrz nas. Nie poszukujcie jej na zewnatrz ciaa. Kiedy wasza wasna natura jest podlega uudzie, jestecie zwykymi lud mi; ale kiedy wasza wasna natura jest przebudzona s z i czujna, jestecie Buddhami. s Posiada wspczucie i wyrozumiaoc, to by Awalokitewara10 . Gotowoc su enia i doc s c s s z 11 . Zy spokojnie to by Siakjamunim12 . By zrw c broczynnoc sa zwane Mahasthama-prapta s c c nowa onym to by Amitabha. Rozr nianie twoje-i-moje to gra Meru. B dne mylenie to z c z e s woda oceanu, a nami tnoci to fale. Pragnienie krzywdzenia innych jest zym smokiem. Chcie s woc i gniew sa czyccami. Gupoty i przywiazania sa zwierz tami. s s e Szlachetni i uczeni suchacze, praktykujcie stale dziesi c cnt, a niebia ski swiat pojawi sie. e n Usu cie rozr nianie twoje-i-moje, a gra Meru zostanie obalona. Wyrzu cie b dne myli, n z c e s a ocean wyschnie. Uwolnijcie si z nami tnoci oraz zmartwie , a fale si uspokoja. Zapoe e s n e mnijcie o pragnieniu krzywdzenia, a ryby i smoki wymra. Kiedy na terenie waszego wasnego umysu przebudzicie sie ku naturze swoistoci, rozbynie tam wielka jasnoc promieniujaca s s s czysto i pogodnie przez szec bram zmysw i rozpraszajac szec sfer pragnienia. Kiedy wasna s s natura promieniuje wewnatrz, trzy trucizny zostaja natychmiast usuni te; czycce i wszystkie e s ze uczynki zostaja od razu rozproszone. Rozumie jasno w ten sposb to co wewn trzne i co c e zewn trzne, nie r ni si niczym od przebywania w Zachodnim Raju. Lecz jeli nie praktykue z e s jecie tej dyscypliny, jak e moglibycie tam dotrze ? z s c Syszac te sowa, wszyscy obecni, wejrzeli natychmiast w swoja prawdziwa natur i zo yli e z g bokie uszanowanie mistrzowi, chwalac: e Zaprawd , to jest cudowne! Uczy my wszechogarniajacy slub zapiewali by istoty e n s we wszystkich swiatach Dharmy usyszay t nauk i bezporednio osiagn y urzeczywistniee e s e nie. Mistrz powiedzia: Je eli chcecie praktykowa , mo ecie to robi zyjac ze swoja rodzina.13 Pjcie do klaszz c z c s
10 Awalokite wara, zwany rwnie postrzegajacym d wi ki albo elementy swiata. Jest to imi Wspczujacego s z z e e Bodhisattwy, Kuan-Yin, cz sto b dnie nazywanego Boginia Wspczucia. Kuan-Yin znajduje si po lewej stronie e e e triady Amidy, podczas gdy Mahasthamaprapta znajduje si po prawej. e 11 Pierwszy z dwch chi skich znakw tej nazwy oznacza: bala, sthaman, pot g , wpyw, wadz ; drugi, aspekt, n e e e okolicznoci. Oba razem oznaczaja: ten, ktrego madroc i sia si ga wsz dzie; Mahasthamaprapta, tj. wielka s s e e sia, ktra osiagn a dojrzaoc. Jest to rwnie imi Bodhisattwy po prawej stronie Amitabhy. e s z e 12 Siakja jest nazwa plemienia Buddhy, muni oznacza m drca; tak wi c Siakjamuni jest Buddha lub m drcem e e e z plemienia Siakjw. By on synem Siudhodhany, wadcy Kapilawastu na stokach wzgrz Nepalskich. Jego matka bya Maja, ktra zmara, gdy Buddha mia siedem lat. By wychowywany przez jej siostr Prad apati. e z 13 To stwierdzenie oraz poemat o tym co bezksztatne, ktry Patriarcha nast pnie wygasza, podkre laja fakt, e s ze dana osoba mo e praktykowa buddyzm nie przebywajac w klasztorze, poniewa w rzeczywistoci buddyzm z c z s jest droga codziennego zycia. Ta zasada wydaje si by zapomniana przez wielu ludzi i przez to powstao b dne e c e

22

Rozwianie watpliwoci s

toru nie jest rzecza konieczna. Mc praktykowa b dac razem ze swoja rodzina, to tak jakby sie c e byo Mieszka cem Wschodu o czystym umyle. By w klasztorze, a jednak nie praktykowa , n s c c to tak jakby si byo Mieszka cem Zachodu o zym umyle. Umys musi jedynie by czysty e n s c i spokojny, i w ten sposb czyja wasna natura znajdzie si w Zachodnim Raju. s e Prefekt Wei zapyta ponownie: W jaki sposb mo na praktykowa zyjac ze swoja wasna rodzina? Chciabym aby z c s zechcia udzieli nam nieco poucze . c n Mistrz odpowiedzia: Mam dla was wszystkich wiersz o tym co bezksztatne. Musicie tylko wprowadzi go c w praktyk a b dziecie zawsze w tym samym miejscu co ja (tj. b dziecie w klasztorze, gdzie e e e nauczam). Jednak e, jeli nie wprowadzicie go w praktyk , to mo ecie ogoli swoje wosy z s e z c i opuci swoja rodzin , lecz jaka korzyc przyniesie to waszemu praktykowaniu Dharmy? s c e s Wiersz brzmi nast pujaco: e Je eli umys jest spokojny, jaka jest potrzeba przestrzegania wskaza ? z n Je eli macie prawy umys, jaki jest po ytek z praktykowania dhjany14 ? z z Zycie wdzi cznoci to osobiste opiekowanie si ojcem i matka. e s e Zycie wielkodusznoci to rwne wspczucie dla przeo onych i podwadnych. s z Zycie w szacunku to bycie w zgodzie zarwno ze starszymi jak i z modszymi. Zycie cierpliwoci to nie sprzeczanie si , kiedy inni sa w b dzie. s e e Je eli wiercac drewno potrasz wydoby ogie , to czerwony lotos z pewnocia z c n s wyoni si z bota. e To co gorzko smakuje jest w rzeczywistoci umierzajacym lekarstwem; s s To co dra ni ucho jest wanie szczera mowa. z s Gdy porzucisz b dy nieuchronnie wyoni si prad nia, ale bronienie swoich brae e z kw odsania pody umys. Sp dzajcie zawsze swoje dni na przebaczaniu i wielkodusznoci, poniewa osiae s z gni cie Dharmy nie polega po prostu na dawaniu pieni dzy. e e Bodhi znajdziecie jedynie w umyle, jaki wi c po ytek z szukania tajemnicy na s e z zewnatrz? Je eli suchacie mojego nauczania i jestecie w zgodzie z jego praktyka, niebiosa z s znajduja si wprost przed waszymi oczami. e Mistrz powiedzia ponownie: Szlachetni i uczeni suchacze, konieczne jest dla was jedynie wprowadzenie tego poematu w praktyk a osiagniecie wglad we wasna natur i bezporednio urzeczywistnicie stan e e s
rozumienie ze prawdziwym buddysta mo na by jedynie poprzez opuszczenie swojej rodziny. Patrz rwnie z c z rozprawa na ten temat w Sutrze Wimalakirtiego. 14 Dhjana, medytacja; Dhjana jest metoda medytacji w ktrej kto siedzi spokojnie, a jego umys stanie si cichy s z e i spokojny. Celem jest zrozumienie i uprzytamnianie sobie najdrobniejszych myli w swoim umyle aby zyska s s c rwnowag , ktra mo e by zachowana do nast pnego dnia oraz zyskanie wi kszego wgladu w swoje codzienne e z c e e czynnoci w celu ujrzenia w jaki sposb ka de wydarzenie mo e by bardziej dobroczynne dla innych. s z z c

23

Rozwianie watpliwoci s

Buddhy. Nie zwlekajcie z praktykowaniem Dharmy. Wszyscy mo ecie teraz odejc, poniewa z s z wracam do Tsao Chi. Je eli kto ma jakiekolwiek watpliwoci, mo e przyjc i zapyta o nie. z s s z s c Wwczas Prefekt Wei, jego urz dnicy oraz szlachetni m zczy ni i pene wiary kobiety, kte e z rzy byli na zgromadzeniu, wszyscy osiagn li otwarcie urzeczywistnienia, wierzac, przyjmujac e i przestrzegajac praktyki.

24

Spokj i madroc s

Rozdzia IV Spokj i madroc s


Mistrz powiedzia do zgromadzenia: Szlachetni i uczeni suchacze, moja szkoa bierze spokj1 i madroc za swoja podstaw . s e Powinnicie wszyscy unika b du mwienia, ze spokj i madroc r nia si od siebie. Spokj s c e s z e i madroc sa zasadniczo jednym nie sa one dwiema. Spokj jest podstawa madroci. Madroc s s s jest funkcja spokoju. Kiedy istnieje madroc, spokj znajduje si w niej. Kiedy istnieje spokj, s e madroc znajduje si w nim. Je eli jestecie swiadomi co to oznacza, wwczas znajomoc spo s e z s s koju oraz madroc sa jednym i tym samym. Zg biajacy Dharm nie powinni mwi , ze spokj s e e c powstaje przed madrocia, lub ze madroc powstaje przed spokojem, tak jakby one r niy si s s z e od siebie. Kto, kto utrzymuje takie poglady, czyni Dharm dualistyczna. s e Kiedy istnieje szlachetnoc w ustach, ale nie w umyle, spokj i madroc sa pr ne i w zaden s s s z sposb nie sa to same. Lecz jeli cnota jest zarwno w umyle jak i w ustach i jeli to co z s s s wewn trzne i to co zewn trzne sa jednym, to spokj i madroc sa to same. Kiedy jestecie e e s z s zaj ci samourzeczywistnieniem nie zaplatujecie si w argumentacj . Je eli argumentujecie na e e e z temat tego co poprzedza a co nast puje, jestecie jak osoba ulegajaca zudzeniu; nie uwolnilicie e s s si od zysku i straty, rozjatrzacie po prostu swj egotyzm a nie usuwacie czterech rodzajw e widzenia2 . Szlachetni i uczeni suchacze, do czego porwnamy spokj oraz madroc? Sa one jak swia s to lampy. Posiadajac lamp mo ecie mie swiato, ale bez lampy musi panowa ciemnoc, e z c c s poniewa lampa jest podstawa swiata, a swiato jest zastosowaniem lampy. Chocia sa to dwie z z nazwy, ich podstawa jest taka sama. Doktryna spokoju i madroci jest wanie taka jak to. s s Mistrz powiedzia do zgromadzenia. Kto kto praktykuje spokj ze zjednoczonym umysem, czyni tak we wszystkich miejs scach. Chodzac czy stojac, siedzac czy le ac, stale utrzymuje jednomylny i prostolinijny z s 3 Prostolinijno c umysu jest miejumys. To jest sedno sprawy. Sowami Sutry Wimalakirtiego s scem przebudzenia. Prostolinijnoc umysu jest spokojnocia. s s Nie miejcie pochlebstwa i oszuka stwa w swoim umyle a prostolinijnoc jedynie w son s s wach. Samo gadanie o jednomylnej praktyce nie jest jeszcze praktykowaniem prostolinijnoci s s umysu. Musicie jedynie praktykowa prostolinijnoc umysu w odniesieniu do wszystkich tyc s
spokj, niewzruszonoc. Nie powinno to by interpretowane jako bycie cakowicie pozbawionym s c odczu czy uczu i bycie nieporuszonym wobec cierpie innych. Spokj ten oznacza raczej bycie w rwnowadze, c c n bez wzgl du na rodzaj panujacego zamieszania. Jest to nieporuszonoc sprawnego lekarza w czasie krytycznej e s potrzeby. Uczucia litoci i wspczucia nie sa nieobecne, ale stay si raczej bod cami do wi kszej, konstruktywnej s e z e aktywnoci ni do wylewania ez, zawodzenia i wydzierania si . s z e 2 Cztery rodzaje widzenia (avastha) lub cztery relacje. Widzenie siebie nie powinno by egoistycznym czy c samolubnym. Widzenie innych, odrzucenie postawy, ze cierpieniami innych nie nale y si zajmowa . Widzenie z e c ludzkoci, przeama i usuna wszelkie bariery, tak, aby nie oddziela jakiejkolwiek ludzkiej istoty, bez wzgl du s c c c e na czyj kolor skry, wyznanie czy narodowoc. Widzenie siebie w przyszoci, powinno si zrozumie , ze w praks s s e c tykowaniu Buddyzmu nie istnieje ani poszukiwanie ani osiaganie, tj. nie ma niczego co mogoby by poszukiwane c jako cel czy nagroda, nie ma wi c zadnego takiego osiagania. e 3 Z Sutry Wimalakirtiego, rozdzia IV, O Bodhisattwach
1 Samadhi,

25

Spokj i madroc s

pw doktryn bez stronniczoci i przywiazywania si . Ludzie pogra eni w uudzie, przywiazani s e z zaledwie do litery doktryny, posiadaja stronniczy obraz jednomylnego spokoju. W ograniczony s sposb opisuja go jako siedzenie bez ruchu i mylnie mwia e jest to nie posiadanie zadnych z myli. Ci, ktrzy rozumieja to w ten sposb, sa po prostu jak nieo ywione przedmioty. Jest to s z powa na przeszkoda w powinowactwie z Dharma. z Szlachetni i uczeni suchacze, Dharma z zasady pynie swobodnie, czemu wi c ogranicza e c ja w ten sposb? Kiedy umys nie zatrzymuje si na jakiejkolwiek metodzie, Dharma od razu e przepywa swobodnie. Je eli umys zatrzymuje si na jakiejkolwiek metodzie, kto zawiazuje z e s siebie w w zy. Je eli kto mwi, ze sednem sprawy jest siedzenie bez ruchu i bez mylenia, e z s s wwczas ten kto podobny jest do Siariputry4 , ktry zosta zganiony przez Wimalakirtiego za s praktykowanie takiej Dhjany w lesie. Sa rwnie ludzie, ktrzy nauczaja, ze mo na osiagna zasugi poprzez siedzenie i sledzenie z z c umysu, a znajdzie si on w cakowitej nieruchomoci, bez poruszania czy powstawania jakiejz e s kolwiek myli. Przy takim braku zrozumienia, ci ulegajacy uudzie ludzie staja si umysowo s e niezrwnowa eni skutkiem swej jednostronnoci. Wszyscy oni sa zaledwie formalistami, a wy z s powinnicie zrozumie , ze jest to wielki bad. s c Szlachetni i uczeni suchacze, w pierwotnym i prawowiernym nauczaniu nie ma zadnej r nicy pomi dzy szkoa natychmiastowa a stopniowa. To po prostu ludzkie natury sa bystre z e lub ot piae. Ludzie pogra eni w uudzie pojmuja stopniowo, ale ludzie przebudzeni rozumieja e z i stosuja nauki natychmiast. Jednak e gdy jacykolwiek ludzie sami poznaja swj pierwotny z umys i wejrza w swoja pierwotna natur , wwczas nie b dzie pomi dzy nimi zadnych r nic. e e e z Dlatego jest to w rzeczywistoci nomenklatura wynikajaca z dora nej dogodnoci w ustanowies z s niu rozr nienia pomi dzy szkoa natychmiastowa a stopniowa. z e Szlachetni i uczeni suchacze, ta moja doktryna od jej pierwotnego powstania, najpierw ustanowia nie-myl jako swoja zasad , nie-form jako jej istot , nie-pozostawanie jako s e e e jej podstaw . Doktryna nie-formy gosi, ze jest si uwikanym w formy, a jednak jest si od e e e nich niezale nym. Doktryna nie-myli gosi, ze jest si uwikanym w myli, a jednak nie ma z s e s si zadnych myli stronniczych. e s Doktryna nie-pozostawania jest pierwotna natura czowieka. Chodzi o traktowanie cnt i wad tego swiata, radoci i smutkw, nawet wrogw i krewnych, oraz dra niacych, ostrych, krys z tycznych i napastliwych sw jako pustych [. . .] wszystko bez jakiejkolwiek myli o odwecie. s Kiedy myl nast puje po myli, nie mylcie o przeszoci. Albowiem je eli waszym przeszym, s e s s s z obecnym i przyszym mylom nic nie zapobiega w stawaniu si wzajemnie sprz zonymi a s e e n cuchami, zwane jest to byciem zwiazanym w supe. Kiedy kto w zadnych okolicznociach s s i wydarzeniach nie tkwi i nie zatrzymuje si na mylach, gdy nast puje ona jedna po drugiej, e s e wwczas nie b dzie tam z pewnocia zadnego supa. To wanie oznacza nie-pozostawanie e s s jako podstawa doktryny.
Jeden z dziesi ciu gwnych uczniw Buddhy. Urodzi si w Nalandagrama, jako syn Siariki i Tie e saji. By znany ze swojej madroci oraz wiedzy, i wyst puje na pierwszym planie w pewnych sutrach. W sutrze s e Wimalakirtiego, Rozdzia Uczniw /III/, zosta zganiony przez Wimalakirtiego za uwa anie, ze nale y siedzie z z c w pewnej postawie, w pewnym miejscu i nie myle o zadnej rzeczy, zanim mo na by uwa anym za kogo kto s c z c z s praktykuje Dhjan . Wimalakirti wyjani Siariputrze jego b dy w pojmowaniu. e s e
4 Siariputra.

26

Spokj i madroc s

Szlachetni i uczeni suchacze, bycie niezale nym od ksztatw zewn trznych zwane jest z e nie-forma. Potra by tak niezale nym, gdy jest si uwikanym w ksztaty, jest jasnocia c c z e s i spokojem, ktre sa sama podstawa Dharmy. Dlatego to wanie bierzemy nie-form za nasza s e istot . e Gdy we wszelkich sytuacjach umys nie jest splamiony przez jakiekolwiek wypaczone poglady, wwczas jest to zwane stanem nie-myli. Gdy jestecie zaj ci przez swoje mylenie, s s e s stale starajcie si poradzi sobie z ka da sytuacja, nie pozwalajac powsta jakiejkolwiek egoe c z c istycznej myli. Ale je eli rozumiecie przez to, ze macie nie myle w ogle o niczym [. . .] s z s c ze myli powinny zosta cakowicie wyt pione, by nast pnie, kiedy wszystkie myli znikna, s c e e s umrze i narodzi si w Zachodnim Raju [. . .] jest to ogromny bad. Studiujacy Dharm poc c e e winni dobrze to rozwa y . z c Je eli nie rozumiecie nauczania Dharmy i jestecie sami w b dzie to jest to zrozumiae.5 z s e Ale kiedy przekonujecie innych tymi b dami, wwczas jestecie nie tylko slepi na wasze wae s sne zudzenia, ale rwnie faszujecie sutry. Oto dlaczego ustanowilimy nie-myl jako nasza z s s zasad . e Szlachetni i uczeni suchacze, jak dzieje si to, ze bierzemy nie-myl za nasza zasad ? e s e W warunkach, kiedy kto jedynie mwi o wgladaniu w swoja wasna natur , osoba pogra ona s e z w uudzie opanowana jest przez myli, gdy znajduje si pord wydarze . Te myli powstaja, s e s n s aby stworzy wypaczone poglady, a z tych przychodza dalsze skalania oraz bahe myli. W roc s zumieniu naszej wasnej natury, od poczatku nale y zdawa sobie spraw , ze nie ma ani jednej z c e doktryny czy metody do osiagni cia. Je eli wyobra acie sobie, ze istnieje co do osiagni cia, e z z s e od razu pojawia si niestosowna mowa o sukcesach i niepowodzeniach, a to sa wanie skalania e s i wypaczone poglady. Oto dlaczego nasza szkoa ustanawia nie-myl jako nasza zasad . s e Szlachetni i uczeni suchacze, nie czego jest w nie-myli? A sama myl jest myles s s niem o czym? Nie jest niedwoistocia, nieobecnocia ka dego rodzaju skalanego mylenia. s s z s Wwczas myl staje si myleniem prawdziwej takoci naszej pierwotnej natury. Ta praws e s s dziwa takoc jest w istocie podstawa prawdziwej myli, podczas gdy myl jest w istocie s s s dziaaniem prawdziwej takoci. Prawdziwa takoc wasnej natury jest tym co wytwarza myl, s s s poniewa oczy, uszy, nos i j zyk, nie potraa same myle . Prawdziwa takoc jest z natury taka, z e s c s ze mo e wywoa myl; gdyby bya nieobecna, wzrok i such, kolor i d wi k, natychmiast by z c s z e znikn y. Kiedy prawdziwa takoc wasnej natury wytwarza myl, istnieje widzenie, syszee s s nie, swiadomoc i poznanie, poprzez szec organw zmysowych, lecz bez ulegania splamieniu s s czy wypaczeniu przez dziesi c tysi cy okolicznoci, poniewa prawdziwa wasna natura jest zae e s z wsze niezmacona. Tak wi c sutra mwi: Zdolnoc czynienia waciwych rozr nie pomi dzy e s s z n e wszystkimi formalnymi r nicami oznacza bycie bez odchyle w najwy szej rzeczywistoci.6 z n z s

5 Je eli nie rozumiecie znaczenia Dharmy i jeste cie sami w b dzie, jest to zrozumiae, lecz co ze skutkami jakie z s e

wywiera to na innych! To znaczy, powinno si by bardzo ostro nym w interpretowaniu Dharmy, w przeciwnym e c z wypadku wina sprowadzenia innych na faszywa scie k b dzie rwnie nasza wina. z e e z 6 Z Sutry Wimalakirtiego, rozdzia I.

27

G boka praktyka e

Rozdzia V G boka praktyka e


Mistrz powiedzia do zgromadzenia: Ta doktryna siedzenia w medytacji zasadniczo nie jest po to aby koncentrowa si na c e umyle, ani te po to aby koncentrowa si na bezruchu ani te na niewzruszonoci. Je eli kto s z c e z s z s mwi, ze su y ona koncentrowaniu si na umyle, powinien wiedzie , ze umys jest nierzeczy z e s c wisty. Gdy zdamy sobie spraw , ze umys jest jak mira , oka e si , ze nie ma niczego na czym e z z e mo na by si koncentrowa ! z e c Je eli ktokolwiek mwi o koncentrowaniu si na bezruchu, powinien wiedzie , ze natura z e c czowieka jest pierwotnie spokojna. To z powodu zudnych myli prawdziwa takoc pozostaje s s ukryta. Ale je eli nie ma zwodniczych myli, nasza natura sama z siebie staje si czysta i spoz s e kojna. Je eli zaczniecie koncentrowa umys na bezruchu, wywoacie zaledwie nierzeczywisty z c bezruch. Poniewa sama nierzeczywistoc nie posiada zadnego umiejscowienia, koncentrowaz s nie samo staje si nierzeczywiste. Nieruchomoc sama w sobie nie posiada ani ksztatu ani e s formy. Tworzy po prostu sformalizowany bezruch i mwi , ze to o to chodzi, oznacza utrzyc c mywanie pogladu, ktry odgrodzi ci od twej wasnej natury. Jest to naprawd bycie zwiazanym e e w supe bezruchu. Szlachetni i uczeni suchacze, aby praktykowa niewzruszonoc musicie jedynie przez cay c s czas spoglada na ludzi jako na ludzi, nie zauwa ajac ich racji i b dw, cnt i wad, pomyek c z e i niekorzystnych stron. To ju jest niewzruszonocia wasnej natury. Ulegajaca zudzeniu osoba z s koncentruje si na nieruchomoci ciaa, ale gdy tylko otworzy usta, mwi o racjach i b dach e s e innych ludzi, o sukcesach i niepowodzeniach, o dobrym i zym, i o tym jak ci ludzie lekcewa a i gwaca Dharm . Tak wi c, je eli koncentrujecie umys aby skupi go na nieruchomoci, z e e z c s z pewnocia odgradzacie si od Dharmy. s e Mistrz mwi dalej do zgromadzenia. Co oznacza termin: medytacja? W tej szkole oznacza on umys bez barier, bez ogranicze . Nieobecnoc wypaczonych myli w stosunku do wszystkich sytuacji i wydarze zwana n s s n jest siedzeniem. Dhjana oznacza urzeczywistnienie w sobie niewzruszonoci wasnej natury. s Szlachetni i uczeni suchacze, jakie jest znaczenie terminw: dhjana i spokj? Dhjana oznacza bycie niezale nym od wszystkich zewn trznych form. Spokj jest cakowita nieobecnoz e scia zamieszania wewnatrz. Gdy jest si przywiazanym do ksztatw zewn trznych to jest si e e e natychmiast pomieszanym wewnatrz swojego umysu. Ale je eli jestecie uniezale nieni od z s z ksztatw zewn trznych, umys od razu staje si spokojny. Pierwotna natura sama z siebie staje e e si spokojna i sama z siebie osiaga spokj. e Stajecie si pomieszani tylko dlatego, ze rozmylacie nad sytuacjami, kiedy je napotykacie, e s ale je eli b dziecie potrali napotyka wszelkie sytuacje a wasz umys pozostanie niezmiez e c szany /nieprzywiazany/, b dzie to prawdziwy spokj. Posiada dhjan w stosunku do rzeczy e c e zewn trznych, a spokj w stosunku do rzeczy wewn trznych, oto znaczenie ciszy i spokoju. e e Sutra Sila Bodhisattwy mwi: Nasza wasna natura jest u korzenia czysta i spokojna.

28

G boka praktyka e

W ka dej kolejnej myli powinnicie urzeczywistnia czystoc i spokj waszej wasnej natury. z s s c s Poprzez kultywowanie i praktykowanie tego dla siebie, wy sami osiagniecie stan Buddhy.

29

Skrucha-postanowienie

Rozdzia VI Skrucha-postanowienie
Widzac w tym czasie, ze uczeni oraz ludzie swieccy z Kwang Chou, Shae Chou i okolic, zebrali si razem na grze aby sucha Dharmy, Wielki Mistrz zaja swoje miejsce i zwrci si e c e do nich, mwiac: Zbli cie si wszyscy, to o czym zajmujemy si tutaj musi powsta z wn trza naszej waz e e c e snej natury. Przez cay czas kiedy myl poda a za myla, umys musi w naturalny sposb by s z s c spokojny. Poprzez kultywowanie i praktykowanie tego sami mo ecie urzeczywistni swoje waz c sne ciao Dharmy i uprzytomni sobie, ze wasz umys jest Buddha. Tylko dzi ki praktykowaniu c e dyscypliny i wyzwoleniu siebie wasze przyjcie tutaj nie b dzie daremne. Skoro przyszlicie s e s tutaj z tak daleka, nasze spotkanie w tym miejscu oznacza karmiczne powinowactwo. A teraz, czy zechcielibycie ukl kna na jednym kolanie? Najpierw b dziemy mwili o was e c e snej naturze i pi ciu woniach ciaa Dharmy. Nast pnie poucz was co do bezksztatnej skruchy. e e e Wwczas wszyscy ukl kli; mistrz powiedzia: e Pierwsza wonia jest dyscyplina. Jest to posiadanie umysu cakowicie bez ch ci poni a e z nia i bez za, bez zawici i bez chciwoci czy gniewu, bez gwatownoci i ch ci niszczenia. To s s s e jest zwane wonia dyscypliny. Druga jest wo spokoju. Jest to spogladanie na wszystkie rzeczy dobre i ze, wszystkie n okolicznoci i ksztaty, nie b dac zmieszanym w swoim wasnym umyle. To jest zwane wonia s e s spokoju. Trzecia jest wo madroci. Jest to nie posiadanie zadnych ogranicze w swoim umyle n s n s i stae zwracanie swiata madroci na swoja wasna natur , powstrzymywanie si od wszelkich s e e rodzajw za. Chocia praktykujecie wszystkie szlachetnoci wasz umys nie jest przywiazany z s do zadnej z nich. Jestecie peni szacunku dla stojacych wy ej i uprzejmi dla osb polednich, s z s oraz wspczujacy dla wydziedziczonych i biednych. To jest zwane wonia madroci. s Czwarta jest wo niezale noci. Jest to nie posiadanie zadnych da e w swoim umyle [. . .] n z s z n s nie mylenie o szlachetnoci i nie mylenie o wyst pku, bycie pogodnym bez zakce . To jest s s s e n zwane wonia niezale noci. z s Piata jest wo niezale noci od opinii. Z umysem ju wolnym od da e oraz dobrych n z s z z n i zych /przywiaza / nale y unika pogra ania si w bezu ytecznym kultywowaniu ciszy. n z c z e z /Oznacza to zatem, ze/ powinnicie rozlegle studiowa i cz sto sucha , oraz urzeczywistnia s c e c c wasz pierwotny umys, osiagajac zrozumienie wszystkich zasad Buddyzmu. Jest to przyjmowa nie wszystkich wydarze z agodnocia w duchu, bez /myli o/ sobie czy innych1 , zmierzajac n s s wprost ku bodhi, ktrego prawdziwa natura jest niezmienna. To jest zwane wonia niezale noci z s od opinii. Musicie zapali w sobie /kadzido/ tych woni. Nie poszukujcie ich na zewnatrz. c
/myli o/ sobie czy innych. Specjalnym znaczeniem przekazywanym tutaj jest to, ze na tym etapie nie s myli si o sobie jako o kim r nym czy oddzielonym od innych. Bez myli o sobie, nie ma zadnego porwnys e s z s wania siebie z innymi. Poniewa w g bokim znaczeniu nauk jest tak i problemy i troski innych dotycza nas tak z e z samo jak nasze wasne, wwczas nie mo e ju by du ej jakiejkolwiek myli o sobie oraz innych jako odr bnych z z c z s e bytach.
1 Bez

30

Skrucha-postanowienie Obecnie chc nauczy was wszystkich bezksztatnej skruchy-postanowienia2 , uwalniajacej e c trzy cz sci naszego zycia od za, tak, ze wszyscy moga oczyci i uspokoi trzy karmy. e s c c Szlachetni i uczeni suchacze, powtarzajcie wszyscy za mna te sowa: Ja brat . . . , od tej chwili, w miar jak moje przesze, obecne i przysze mye sli nast puja po sobie, nie pozwol aby zostay one splamione niewiedza i uuda. e e Cakowicie uznaj i zauj zej karmy winy powstajacej z niewiedzy i uudy, ktra e e zgromadziem w przeszoci; i postanawiam natychmiast poo y im kres, nie pos z c zwoli im powstawa nigdy wi cej. c c e Ja brat . . . , od tej chwili, w miar jak moje przesze, obecne i przysze myli e s nast puja po sobie, nie pozwol aby zostay one splamione przez arogancj i kame e e liwoc. Cakowicie uznaj i zauj zej karmy winy powstajacej z arogancji i kamlis e e woci i postanawiam natychmiast poo y im kres, nie pozwoli powsta im nigdy s z c c c wi cej. e Ja brat . . . , od tej chwili, w miar jak moje przesze, obecne i przysze myli e s nast puja po sobie, nie pozwol aby zostay one splamione poprzez przywiazanie e e i zazdroc. Cakowicie uznaj i zauj zej karmy winy powstajacej z przywiazas e e nia i zazdroci i postanawiam natychmiast poo y im kres, nie pozwoli powsta s z c c c nigdy wi cej. e Szlachetni i uczeni suchacze, to co zostao powiedziane jest bezksztatna skrucha-postano wieniem. Jakie jest znaczenie skruchy? Jakie jest znaczenie postanowienia? Skrucha jest zao wa swoich przeszych b dw, z ktrych powstaa za karma winy wyrastajaca z gupoty, uudy, c e arogancji, oszuka stwa, przywiazania i zazdroci. Zaowa ich cakowicie, tak aby nie powstay n s c nigdy ponownie, jest tym co rozumie si przez skruch . Postanowienie oznacza, ze urzeczye e wistniwszy teraz przebudzenie, b dzie si odtad odcina wszystko co przynosi za karm winy e e c e powstajaca z gupoty, uudy, arogancji, oszuka stwa, przywiazania i zazdroci, i ze tego si n s e nigdy nie uczyni ponownie. To jest znaczenie postanowienia, tak, ze mwimy o skrusze i po stanowieniu acznie. Zwykli ludzie ulegajac niewiedzy i uudzie znaja jedynie skruch swoich przeszych niepra e woci; nie wiedza jak przeciwstawi si przyszym b dom. Z powodu tego braku zdecydowania s c e e ich przesza wina nie dobiega kresu i b dy pojawiaja si ponownie w przyszoci. Je eli wina e e s z przeszoci nie dobiega kresu a b dy pojawiaja ponownie w przyszoci, jak mo e to by zwane s e s z c skrucha?
Postanowienie, Kszamajati. Etymologicznie skrucha jest zazwyczaj przyjmowana jako transliteracja kszamy, a postanowienie jako jej tumaczenie, w ten sposb obie oznaczaja skruch . W potocznym u yciu terminu, e z w jego zwykym poaczeniu skrucha-postanowienie, ma on znaczenie zaowania b dw czy ubolewania nad swo e imi b dami. W jego szczeglnym u yciu w Buddyzmie, ktre Szsty Patriarcha wprowadza w tym rozdziale, e z skrucha i postanowienie, maja odmienne i wa ne swoje wasne znaczenia. Skrucha jest zarwno przyznaniem si z e jak i zaowaniem swoich win. Przyznanie si oznacza, ze jaka osoba jest w peni swiadoma, ze jest w b dzie. e s e Tak wi c nazywamy to skrucha. Co do postanowienia, to w Buddyzmie niesie ono wi cej znaczenia ni po prostu e e z zaowanie czego. Kadzie ono nacisk na caym sercem czynione postanowienie nie dopuszczania si ponownie s e tych przewinie . Jak mwi Szsty Patriarcha, dopki ten ostatni aspekt nie manifestuje si cakowicie, wwczas n e kto jest wcia niewiadomy i pogra ony w uudzie. s z s z
2 Skrucha,

31

Skrucha-postanowienie

Obecnie, kiedy dokonalimy tego aktu skruchy, powinnimy wszyscy uczyni cztery wielkie s s c slubowania. Ka dy z was powinien odda swj umys cakowitej uwadze. z c Slubujemy wyzwoli wszystkie istoty w naszych wasnych umysach. Slubujemy c odcia niesko czone nami tnoci w naszych wasnych umysach. Slubujemy poc n e s zna nieograniczona Dharm w naszej wasnej naturze. Slubujemy osiagna najc e c wy szy stopie stanu Buddhy w naszej wasnej naturze. z n Szlachetni i uczeni suchacze, je eli posiadacie wielkie wspczucie, jak mo ecie nie sluz z bowa wyzwolenia wszystkich istot bez ogranicze ? Ale czyniac tak, to nie ja, Hui Neng, jest c n tym ktry je wyzwala.3 Istoty wewnatrz umysu sa tymi, ktre zwane sa badzacym i zwiedzionym umysem, wy st pnym umysem, oszuka czym i faszywym umysem, przywiazanym i zazdrosnym umysem, e n zym i zatruwajacym umysem. Wszystkie takie rodzaje umysw sa wszystkimi istotami. Ka dy musi uwolni je ze swej wasnej natury. To jest zwane prawdziwym wyzwalaniem. z c Co oznacza samo-wyzwolenie wewnatrz swojej wasnej natury? Jest to wyzwolenie wy paczonych pogladw, nami tnoci, niewiedzy, chwytania, i wszystkich takich istot wewnatrz e s czyjego wasnego umysu za pomoca doskonaego wgladu. Kiedy tylko posiadacie doskonay s wglad, wwczas madroc bodhi zniszczy te niewiedzace, chwytajace, udzace si , oraz pene s e pragnie istoty. Ka da wyzwalana jest za pomoca odpowiednich srodkw: bad wyzwalany jest n z poprzez prawowiernoc; uuda wyzwalana jest poprzez urzeczywistnienie; niewiedza wyzwas lana jest poprzez wiedz ; zo wyzwalane jest poprzez cnot . Bycie wyzwolonym w ten sposb e e zwane jest prawdziwym wyzwoleniem. Co do slubowania odci cia bezgranicznych nami tnoci, polega to na u yciu madroci e e s z s prad ni wasnej natury dla wykorzenienia z umysu pr nego i b dnego mylenia. z z e s Co do slubowania studiowania bezgranicznej Dharmy, to jest to koniecznoc staego praktys kowania prawowiernej Dharmy wgladania w swoja wasna natur . Oto znaczenie prawdziwego e uczenia si . e Co do slubowania osiagni cia najwy szego stanu Buddhy, oznacza to, ze kiedy potracie e z mie zawsze wasz umys poddany dyscyplinie prawdziwej, prawowiernej /Dharmy/, puszczajac c zarwno zudzenia jak i przebudzenie, i kiedy posiadacie zawsze powstajaca prad ni , porzuca z e jac zarwno rzeczywiste jak i nierzeczywiste [. . .] wwczas ujrzycie natur Buddhy, wwczas e osiagniecie Stan Buddhy, gdy tylko to sowo zostanie wspomniane. Sposb praktykowania tych slubowa , to czynienie tego bezustannie z chwili na chwil . n e
3 Ale czyniac tak, to nie ja, Hui Neng, jest tym, ktry je wyzwala. To zdanie wydaje si by bez zwiazku dopki e c nie wejdziemy w g bsze doktryny Buddyzmu. W Sutrze Diamentowej, rozdzia XXV: W rzeczywistoci nie e s ma istot wyzwolonych przez Buddh . Jest tak, poniewa posiadanie koncepcji istoty oraz siebie, wyzwalajacego e z je, byoby szczytem egotyzmu. Tak wi c stwierdzenie Hui Nenga jest arcystosowne, kiedy uwiadomimy sobie e s co byo wczeniej w Sutrze. Poza tym wa nym jest aby studiowa t sutr od poczatku do ko ca, poniewa , co s z c e e n z interesujace, niektre doktryny wyo one we wczeniejszych rozdziaach, sa obalane w p niejszych, gdy zakada z s z z si , ze czytajacy ju posiada wi ksza g bi zrozumienia. e z e e e

32

Skrucha-postanowienie

Teraz, kiedy zo ylimy cztery wielkie slubowania, poucz was w bezksztatnych Trzech z s e Schronieniach4 . Szlachetni i uczeni suchacze, znajdujemy schronienie w bodhi, poniewa jest to tym co jest z ostateczne zarwno dla zasugi jak i prad ni. z Znajdujemy schronienie w doskonaym wgladzie, poniewa jest to tym co jest ostateczne z w porzucaniu po ada . z n Znajdujemy schronienie w spokoju, poniewa jest to wartoc ostateczna nawet pord wielz s s kich iloci ludzi. s Od tego dnia na przyszoc, traktujac bodhi jako nauczyciela, nie b dziemy ju znajdowali s e z schronienia w tych b dnych pogladach diaba, czy te w tych, ktrzy sa poza Dharma, lecz e z /b dziemy przebywali/ z trzema klejnotami naszej wasnej natury, ktrych blask jest zawsze e widoczny sam przez si . e Radz wam znale c schronienie w trzech klejnotach waszej wasnej natury; w Buddzie, co e z oznacza bycie przebudzonym; w Dharmie, ktra oznacza utrzymywanie doskonaego wgladu; w Sandze, ktra oznacza spokj. Je eli w waszym wasnym umyle znajdujecie schronienie z s w bodhi, bad i uuda nie powstaja, po adania zmniejszaja si , zadowolenie jest osiagane i jeste z e scie w stanie by niezale ni od bogactwa i ksztatw. To jest zwane tym co ostateczne zarwno c z dla zasugi jak i dla prad ni. z Je eli w waszym wasnym umyle znajdujecie schronienie w doskonaym wgladzie, jedna z s myl poda a za druga bez faszywych pogladw. Kiedy nie ma zadnych faszywych pogladw s z wwczas nie ma siebie ani innych, nie ma arogancji, chciwoci, zadzy, uprzedzenia czy przys wiazania, i to jest zwane tym co ostateczne przy porzuceniu po ada . z n Je eli w waszym wasnym umyle znajdujecie schronienie w spokoju, oznacza to posiadanie z s swojej wasnej natury niesplamionej, nieprzywiazanej, do jakiegokolwiek rodzaju ziemskich niepokojw, zadzy, pragnie i okolicznoci. To jest zwane wartocia ostateczna nawet pord n s s s wielkich iloci ludzi. s Je eli praktykujecie w ten sposb, to jest to znajdowanie schronienia w was samych.5 Zwyz kli ludzie nie rozumiejac tego, moga recytowa trzy schronienia od rana do nocy, ale je eli c z jest to znajdowanie schronienia w Buddzie, to gdzie znajduje si Buddha? Je eli nie potracie e z dostrzec Buddhy, w czym b dziecie szukali schronienia? Takie sowa sa szczytem uudy. e Szlachetni i uczeni suchacze, ka dy musi wejrze g boko w siebie i nie posugiwa si z c e c e swoim umysem w b dny sposb. Sutry jasno formuuja te rozr nienie, mwiac, aby znajdoe z wa schronienie w Buddzie wewnatrz siebie. Nie mwia one aby znajdowa schronienie w jac c kimkolwiek innym Buddzie. Je eli nie znajdujecie schronienia w swoim wasnym Buddzie, z nie macie gdzie znale c schronienia. Ale je eli teraz urzeczywistnilicie siebie, ka dy z was z z s z powinien znale c schronienie w trzech klejnotach swojego wasnego umysu. Wewnatrz, upoz
4 Trzy Schronienia, Trisiarana. Trzy formuy schronienia, lub slubowa , sa zwykle wypowiadane do Trzech n Klejnotw, tj. do Buddhy, Dharmy, Sanghi. Formuami sa: Buddham siaranam gaczczhami, Znajduj schronienie e w Buddzie; Dharmam siaranam gaczczhami, Znajduj schronienie w Dharmie; Sangham siaranam gaczczhami, e Znajduj schronienie w braterstwie /mnichw/. Porwnaj to z omwieniem Szstego Patriarchy. e 5 Jest to znajdowanie schronienia w sobie samym. Sutra Mahaparinirwany: Bad dla siebie lampa, bad dla z z siebie schronieniem.

33

Skrucha-postanowienie

rzadkowa natur swojego wasnego umysu; na zewnatrz, by penym szacunku dla innych; c e c oto znajdowanie schronienia wewnatrz siebie samego. Obecnie, kiedy znale licie ju schronienie w waszych wasnych trzech klejnotach, powinz s z nicie wszyscy skupi uwag , poniewa zamierzam objani to samoc Trikaji6 z Buddha was c e z s c z s snej natury. Tym sposobem wszyscy mo ecie ujrze swoja wasna Trikaj i poprzez to urzeczyz c e wistni swoja wasna natur . c e Powtarzajcie wszyscy to co mwi : e Znajdujemy schronienie w czystym, spokojnym Buddzie Dharmakaji naszego wasnego zycznego ciaa. Znajdujemy schronienie w stu tysiacach Buddhw Nirmanakaji w naszym wasnym zycznym ciele. Znajdujemy schronienie we wszechogarniajacym Buddzie Sambhogakaji wewnatrz naszego wasnego zycz nego ciaa. Fizyczne ciao jest zajazdem /Trikaji/, ale nie mo e by nazwane jej domem, poniewa z c z Buddha Trikaja znajduje si wewnatrz naszej wasnej natury. Wszyscy ludzie, kimkolwiek by e nie byli, posiadaja ja. Ale dlatego, ze wasz wasny umys jest zwiedziony, nie dostrzegacie waszej wewn trznej natury i poprzez to poszukujecie Buddhy Trikaji na zewnatrz, nie zdajac e sobie sprawy, ze Buddha Trikaja przebywa porodku czyjego wasnego ciaa. s s Suchajcie wszyscy mej nauki. Umo liwi wam ona oczyszczenie waszej wasnej natury z i znalezienie Buddhy Trikaji wewnatrz waszych wasnych cia. Ten Buddha Trikaja wyrasta z naszej wasnej natury i nie mo e by uzyskany z zewnatrz. z c Jakie jest znaczenie czystego i spokojnego Dharmakaji Buddhy? Natura ludzkiej istoty jest pierwotnie czysta i spokojna, a dziesi c tysi cy rzeczy wyrasta z jej wasnej natury. Z mylenia e e s o rzeczach zych powstaja ze czyny. Z mylenia o rzeczach szlachetnych powstaja dobre czyny. s Tak samo jest z wszystkimi innymi rzeczami wewnatrz wasnej natury. Jest ona jak niebo, ktre jest zawsze czyste i gdzie so ce oraz ksi zyc sa zawsze jasne. Poniewa jednak moga je zan e z ciemni przepywajace oboki, wwczas jasnoc jest powy ej, ale poni ej jest ciemnoc. Jednak c s z z s nagle powstaje wiatr i oboki zostaja rozproszone; wwczas jasnoc znajduje si zarwno po s e wy ej jak i poni ej, a kontury wszystkiego staja si widoczne. Wasna natura zwykej istoty z z e zawsze pynie i w druje i podobna jest do obokw na niebie. e Szlachetni i uczeni suchacze, wiedza jest jak so ce, prad nia jest jak ksi zyc, a madrocn z e s -prad nia swieci zawsze, jednak e stan przywiazania do zewn trznych okolicznoci pozwala z z e s mylom uudy, jak przepywajacym obokom, zaciemni wasna natur , a wwczas jej swies c e tlistoc nie jest urzeczywistniana. Jednak e, je eli zetkniecie si z prawdziwa i prawowierna s z z e Dharma i b dziecie jej suchali, i sami z siebie uwolnicie si od uudy, wwczas b dzie istniao e e e
trzy ciaa lub natury stanu Buddhy. Istnieja r ne inne tradycje wyjanienia tego terminu. Istota wyja z s snienia Szstego Patriarchy jest nast pujaca: 1) Dharmakaja, ciao Dharmy, jest czystym spokojnym urzeczywiste nieniem czyjej wasnej natury. 2) Nirmanakaja, ciao przeksztacenia, oznacza, ze w niezliczonej iloci wydarze s s n wasna natura pozostaje niezachwianie cnotliwa bez zmiany. 3) Sambhogakaja, nie jest to ciao nagrody, ale ciao odpaty, ktre cakowicie rozumie karm , ale ani jej nie zaciemnia, ani te nie jest przez nia zaciemniane. Nale y e z z zwrci uwag , ze Szsty Patriarcha mwi, i wszystkie te aspekty sa jednym, wszystkie znajdujac si wewnatrz c e z e jednostki; ich osiagni cie oznacza osiagni cie stanu Buddhy. e e
6 Trikaja,

34

Skrucha-postanowienie

czyste rozumienie zarwno wewnatrz jak i na zewnatrz, tak, ze dziesi c tysi cy rzeczy stanie e e si widzialnymi wewnatrz waszej wasnej natury. Kto, kto urzeczywistni swoja wasna natur e s e jest rzeczywicie taki jak to i to jest zwane czystym i spokojnym Buddha Dharmakaja. s Szlachetni i uczeni suchacze, znajdowanie schronienia we wasnej naturze naszego wasnego umysu jest znajdowaniem schronienia w prawdziwym Buddzie. Kto, kto tak post puje, s e cakowicie usuwa z wn trza swojej wasnej natury nieszlachetny umys, zawistny i zazdroe sny umys, przymilny i schlebiajacy umys, egotyczny, samolubny umys, podst pny, kamliwy e umys, pot piajacy umys, pyszny umys, zdeprawowany umys, arogancki umys, i nieszlae chetna umysowa dziaalnoc ka dego typu w ka dym czasie. Stae dostrzeganie swojego wa s z z snego b du i nie rozwa anie dobrych czy zych stron u innych jest znajdowaniem schronienia e z w sobie samym. Stae praktykowanie skromnoci i utrzymywanie postawy powszechnego pos wa ania jest wgladaniem w swoja wasna natur z czystym rozumieniem i bez dalszego zastoju z e czy przeszkody. Oto znajdowanie schronienia w sobie samym. Jakie jest znaczenie dziesi ciobilionorakiej Nirmanakaji? Je eli kto nie myli o dziesi ciu e z s s e tysiacach rzeczy, jego natura fundamentalnie jest jak pustka. Ale jedna chwila zastanowienia zwana jest przeksztaceniem. Mylenie o sprawach zych przeksztaca w czycce. Mylenie s s s o sprawach szlachetnych przeksztaca w nieba. /Mylenie/ pene zoci przeksztaca w smoki s s i w ze. /Mylenie/ o litoci i wspczuciu przeksztaca w Bodhisattw . /Mylenie/ prad nia e s s e s z przeksztaca w swiat transcendentalny. Gupie mylenie i przywiazania przeksztacaja w ni sze s z krainy. Czyja wasna natura posiada to mnstwo przeksztace , ktrych istnienia osoba pods n lega uudzie nie jest swiadoma. Je eli kolejne myli sa ze, poda a si zawsze za scie ka, ale z s z e z jeli powracacie do jednej szlachetnej myli, prad nia pojawia si natychmiast. To jest zwane s s z e Buddha Nirmanakaja wasnej natury. Jakie jest znaczenie doskonaej Sambhogakaji? Na przykad, tak jak lampa mo e usuna z c ciemnoc, ktra istniaa przez tysiace lat, tak jedna prosta myl madroci mo e poo y kres s s s z z c dziesi ciu tysiacom lat gupoty. Nie mylcie o przeszoci, ktra przeminawszy nie mo e zosta e s s z c uchwycona; ani te nie mylcie stale o przyszoci. Kiedy ka da kolejna myl wystarcza sobie, z s s z s wgladacie w wasza wasna natur . e Chocia dobro i zo r nia si , nasza wasna natura jest niedwoista, i ta niedwoista natura z z e zwana jest prawdziwa natura. Wewnatrz tej prawdziwej natury nie ma zabarwie cnota czy n wyst pkiem, i to jest tym co zwane jest doskonaym Buddha Sambhogakaja. Kiedy wewnatrz e naszej wasnej natury powstaje jedna za myl, niweczy ona dobra karm dziesi ciu tysi cy s e e e kalp. Ale kiedy wewnatrz naszej wasnej natury powstaje jedna szlachetna myl, poo ony zo s z staje kres zu tak licznemu jak piaski Gangesu. Dzieje si tak wprost, a osiagnie si najwy sze e z e z bodhi. Wglada w siebie w ka dej myli, nie tracac czystoci pierwotnego umysu, zwane jest c z s s Sambhogakaja. Szlachetni i uczeni suchacze, kiedy w Dharmakaji powstaje mylenie, wwczas jest to s Buddha Nirmanakaja. Kiedy wgladamy w nasza wasna natur , tak jak myl nast puje po myli, e s e s to jest Buddha Sambhogakaja. Samourzeczywistnienie, samodyscyplina i cnoty zasugi wasnej natury sa czyim prawdziwym domem. Skra i mi so sa zycznym ciaem, ale zyczne ciao s e jest zajazdem; nie jest to nasz dom. Konieczna rzecza jest jedynie urzeczywistni trzy ciaa c waszej wasnej natury, wwczas poznacie Buddh waszej wasnej natury. e 35

Skrucha-postanowienie

Mam wiersz o tym co bezksztatne, ktry, je eli wdro ycie w praktyk , pozwoli przez samo z z e przytoczenie sowa, natychmiast rozproszy nagromadzona odpat i win podlegania uudzie. c e e Poemat brzmi nast pujaco: e Osoby pogra one w uudzie doskonala si przez wzglad na zasugi z e A nie poprzez wzglad na Dharm . e Sa tak pogra one w uudzie ze nazywaja samodoskonalenie si dla zasug, post z e e powaniem za Dharma. /Chocia jest prawda/, ze dawanie jamu n i miosierdzie przynosza zasugi bez z z granic, Jednak e trzy za7 sa nadal czynne wewnatrz umysu. z Zgromadzonymi zasugami zamierzaja poo y kres zej karmie, z c Ale w przyszoci, kiedy zjawia si pomylnoc, za karma jest jednak w srodku. s e s s Sednem sprawy jest usuni cie przyczyny winy z wn trza umysu, e e I dla ka dej osoby prawdziwa skrucha wewnatrz swojej wasnej natury. z Natychmiastowe przebudzenie Mahajany jest prawdziwa skrucha, I jeli usuwacie b dy i da ycie szlachetna droga, nie b dzie tam winy. s e z e Aby studiowa Dharm musicie stale g boko wglada w wasza wasna natur , c e e c e Wwczas staniecie si tacy sami jak wszyscy Buddhowie. e Nasi patriarchowie przekazali t bezporednia metod , e s e Pragnac aby wszyscy dzi ki urzeczywistnieniu swojej natury mogli sta si jak e c e jeden. Je eli chcecie w suszny sposb szuka Dharmakaji, z c Porzu cie wszelkie formalistyczne obrz dy i oczyccie wewn trznie wasz umys. c e s e Smiao, nie ociagajcie si , wejrzyjcie w siebie. e Je eli to odo ycie mo e was spotka nagy koniec i to zycie b dzie godne politoz z z c e wania. Je eli chcecie poja doktryn Mahajany urzeczywistniania swojej wasnej natury, z c e Z szacunkiem powi ccie si poszukiwaniu jej wewnatrz umysu. s e e Mistrz powiedzia: Powinnicie wszyscy dba o to, aby doskonali si w ten sposb. Je eli przez samo s c c e z przytoczenie sowa wgladacie w swoja natur , to chocia nawet jestecie oddaleni ode mnie e z s o tysiac mil, jest to tak jakbycie byli obok mnie; ale je eli przez samo przytoczenie tych sw s z nie macie urzeczywistnienia, wwczas, chocia stoimy twarza w twarz, jest to jednak e tak z z jakbymy byli oddaleni o tysiac mil. Jaki po ytek byby wtedy dla was z przyjcia z tak daleka? s z s Uwa ajcie dobrze na siebie. z Kiedy cae zgromadzenie usyszao t doktryn , nie byo takiego, ktry nie otworzyby si e e e ku urzeczywistnieniu i nie zacza z radocia jej praktykowa . s c
7 Trzy

za, takie same jak trzy trucizny, tj. chciwoc, gniew, niewiedza lub przywiazania. s

36

Sposobnoci i pokrewie stwa s n

Rozdzia VII Sposobnoci i pokrewienstwa s


Po tym jak mistrz otrzyma Dharm w Huang Mei, powrci do wioski Tsao Hou w proe wincji Shao Chou. Ale ludzie nie poznali go. W tym czasie by tam konfucja ski uczony, Liu n Chih Lioh, ktry spotykajac Patriarch , odnosi si do niego z g bokim powa aniem. Chih e e e z Lioh mia ciotk , ktra bya mniszka, o imieniu Wu Chin Tsang i ktra zawsze spiewaa Sutr e e Mahaparinirwany1 Mistrz po krtkim przysuchaniu si spiewowi od razu zrozumia jej cue downe znaczenie, a nast pnie zacza ja objania . Na to mniszka podniosa ksi g i zapytaa go e s c e e o niektre znaki. Mistrz odpowiedzia: Doprawdy, nie znam znakw, ale mo esz zapyta mnie o ich znaczenie. z c Ale skoro nie znasz znakw powiedziaa mniszka jak mo esz zna ich znaczenie? z z c Mistrz odpowiedzia: Cudowne doktryny wszystkich Buddhw nie maja nic wsplnego ze sowem pisanym. Mniszka zaskoczona niecodziennym charakterem tej odpowiedzi, zwrcia si do wszyste kich uczonych ludzi dookoa, mwiac: Jest tutaj wielki znawca Dharmy, ktrego wszyscy powinnicie traktowa z wielka gos c scinnocia. s By tam obecny pra-pra-wnuk markiza z dynastii Wei, Tsao Shu Liang, razem z mieszka n cami wioski, i wszyscy oni ochoczo przyszli, aby zo y mu hod. z c W tym czasie stary klasztor Pao Lin uleg zniszczeniu w ko cu wojny za dynastii Sui2 . n Wobec tego odbudowali oni klasztor na jego poprzednich fundamentach i serdecznie przyj li e mistrza, aby tam zamieszka. Klasztor ten wkrtce sta si znany jako Pao Fang /miejsce skare bw/. Mistrz mieszka tutaj przez dziewi c miesi cy i kilka dni, ale raz jeszcze scigany by przez e e wrogo usposobiona klik . Wwczas ukry si za pobliska gra. Kiedy podpalili oni trawy e e i drzewa, aby uciec schowa si wciskajac si pomi dzy skay tak, ze mg unikna pomieni. e e e c Skay te wcia nosza slady kolan mistrza, jakie powstay kiedy siedzia w medytacji oraz odcisk z tkaniny jego odzie y. Z tego powodu zwane sa one skaami Pi Nan /Ucieczki przed Nieszcz z e sciem/. Nast pnie mistrz przypomnia sobie wskazania Piatego Patriarchy, aby pozosta i ukry si e c c e w Huai i Hui, i porusza si incognito po tych dwch regionach. e By pewien mnich, Fa Hai, pochodzacy z Chu Chiang w Shao Chou, ktry pierwszy od wiedzi Patriarch i zapyta go, mwiac: e To co jest umysem jest tym co jest Buddha. Chciabym, aby askawie raczy mi to s objani . s c Mistrz odpowiedzia:
1 Sutra Mahaparinirwany przeo ona przez Fa-hsiena, B.N. 118. Istnieja r ne wersje przeo one przez innych z z z pisarzy. 2 Dynastia Sui, od 589 do 618 roku n.e., B.N. 121.

37

Sposobnoci i pokrewie stwa s n

Przesze myli nie powstaja, to jest umys. Tym samym i przyszym mylom nie trzeba s s kac kresu, wwczas jest to Buddha. Tworzenie wszystkich form to umys; bycie odczepionym s od tych form to Buddha. Gdybym mia to objani cakowicie, musiabym to kontynuowa do s c c ko ca kalpy nie wyczerpujac tematu. Posuchaj mojego poematu, ktry brzmi nast pujaco: n e Gdy to pochodzi z umysu, nazywane jest prad nia. z Gdy to pochodzi od Buddhy, staje si spokojem. e Gdy spokj i prad nia sa jednako obecne, z Czystoc i spokj istnieje w naszym intelekcie. s By uzyska przebudzenie ku tej doktrynie, c Musisz ja praktykowa w swojej wasnej naturze. c Fundamentalnie jest to nie wszczynaniem /jakichkolwiek myli/. s Szlachetna droga jest praktykowanie zarwno /prad ni jak i spokoju/. z Syszac te sowa Fa Hai mia wielkie urzeczywistnienie i pochwali /Dharm / nast pujacym e e poematem: Umys jest naprawd zrdem Buddhy! e Nie uwiadamianie sobie tego jest wyrzadzaniem sobie krzywdy. s Teraz znam zwiazek spokoju i madroci, s I wiem, ze praktyka obydwu przynosi niezale noc od wszelkich rzeczy. z s Mnich Fa Ta, pochodzacy z Huang Chou3 , przyaczy si do zakonu w wieku lat siedmiu e i stale praktykowa Sutr Saddharm Pundarik 4 . Przyszed, aby zo y Patriarsze wyrazy swoe e e z c jego szacunku, ale /kiedy skania si / jego gowa nie dotkn a ziemi. Patriarcha zgani go, e e mwiac: Twj pokon nie si gna ziemi. Dlaczego wi c w ogle si skania ? Musi co by e e e c s c w twoim umyle. Co jest twoja praktyka? s Mnich odpar: Sutra Saddharma Pundarika, ktra przeczytaem ju trzy tysiace razy! z Patriarcha odpowiedzia: Mgby przeczyta ja dziesi c tysi cy razy, ale jeliby uwiadomi sobie znaczenie s c e e s s s sutry nie byby tak zarozumiay i mgby wtedy ic ze mna. Teraz jednak chwalisz si tym s s s e osiagni ciem i nawet nie uwiadamiasz sobie swojej omyki. Posuchaj mojego wiersza, ktry e s brzmi nast pujaco: e
Chou. Dystrykt w prowincji Kiangsi. Saddharma Pundarika. Cudowna prawda, tak jak przedstawiona jest w Sutrze Lotosu, Sutrze Jednego Pojazdu, o ktrej si powiada, ze zawiera pena prawd Buddhy, w porwnaniu z jego uprzednim lub tj. cz scioe e e wym lub stosownym do okolicznoci nauczaniem, z tym, ze oba zawarte sa w tej doskonaej prawdzie. Saddharma s Pundarika jest sutra, ktrej kilka przekadw w caoci lub w cz sci dokonanych zostao z sanskrytu na chi ski, s e n z ktrych najpopularniejszym jest przekad Kumarad iwy. z
4 Sutra 3 Huang

38

Sposobnoci i pokrewie stwa s n

Wyrazy szacunku su a odci ciu pz i napuszonoci, z e s Czemu wi c nie dotkna gowa ziemi? e c Gdy istnieje ego, od razu pojawia si bad. e Ale gdy zapomnisz o swoich zasugach, twoje bogactwo /madroci/ jest niezmie s rzone. Mistrz ponownie zapyta: Jak si nazywasz? e Nazywany jestem Fa Ta /Ten Ktry Rozumie Dharm / odpowiedzia. e Twoim imieniem powiedzia mistrz mo e by Fa Ta, ale kiedy to w ogle rozuz c z miae Dharm ? s e I wypowiedzia wwczas ten poemat: Zwany jeste teraz Fa Ta s I nieustannie pracowicie spiewae sutr bez odpoczynku. s e Pusty spiew daje tylko d wi ki, z e Ale Bodhisattwa jest rozumiejacy umys. Poniewa masz obecnie /ze mna/ pokrewie stwo, z n Powiadam ci to: Miej jedynie wiar w buddyjska /Dharm / bez sw e e A kwiat lotosu wyronie z twoich ust. s Gdy Ta usysza ten poemat, okaza skruch i wyrazi swoje podzi kowanie, mwiac: e e Od tej chwili b d pokorny i peen powa ania w stosunku do ka dego. Spiewaem Sutr e e z z e Saddharm Pundarik , ale nie rozumiaem jej znaczenia i zawsze istniay watpliwoci. O Pae e s triarcho! twoja madroc jest tak rozlega i wielka, ze chciabym aby askawie raczy objani s s s c wewn trzne znaczenie sutry. e Fa Ta powiedzia mistrz Dharma jest atwo pojmowalna. To tylko twj umys nie rozumie. Nie ma zadnych watpliwoci w samej sutrze; watpliwoci sa w twoim wasnym s s umyle. Co, przy studiowaniu tej sutry, uwa asz za jej gwna zasad ? s z e Ta odpowiedzia: Korzenie mojej natury sa ciemne i t pe. Od poczatku poda aem jedynie za recytowa e z niem sw, jak e wi c mgbym rozumie podstawowa zasad ? z e c e Nie potra czyta znakw powiedzia mistrz ale sprbuj zapiewa jedna stron e c s c e sutry, wwczas dam ci jej objanienie. s Wwczas Fa Ta zapiewa sutr dononym gosem, a doszed do rozdziau przypowieci. s e s z s W tym miejscu mistrz powiedzia: Stop! Ta sutra, w ko cu, bierze jako swoja zasad przyczynowoc /hetupratjaja/ pojan e s wiania si Buddhw i objania to cakowicie za pomoca wielu rodzajw przypowieci, bez e s s zbytniej rozwlekoci. A teraz, jak to jest z ta przyczynowocia? Sutra mwi Wszyscy czczeni s s przez swiat Buddhowie zjawiaja si na ziemi tylko z jednego wielkiego powodu, a tym jednym e 39

Sposobnoci i pokrewie stwa s n

wielkim powodem sa doktryny Buddhy. Ulegajac zewn trznemu zudzeniu zwykli ludzie e przywiazani sa do ksztatw, a ulegajac wewn trznemu zudzeniu przywiazani sa do pustki. Je e zeli w swiecie ksztatw jest si niezale nym od ksztatw, a w swiecie pustki jest si niezale e z e z nym od pustki, wwczas nie ma zudze ani wewnatrz ani na zewnatrz. Je eli urzeczywistnisz n z to nauczanie, twj umys otworzy si w jednej chwili ku doktrynom Buddhy. e Buddha jest bodhi, ktra ma cztery aspekty: 1. Otwarcie wiedzy /poznania/ bodhi. 2. Praktykowanie wiedzy /poznania/ bodhi. 3. Urzeczywistnienie wiedzy /poznania/ bodhi. 4. Wejcie w wiedz /poznanie/ bodhi. s e Je eli gdy si to syszy, istnieje otwarcie i praktykowanie bodhi, wwczas jeste zdolny z e s urzeczywistni i wejc. W nast pstwie tego zrozumiesz, ze wiedza bodhi jest oczywista jedynie c s e dzi ki twojej wasnej prawdziwej naturze. Musisz by jak najbardziej uwa ny, aby nie dokoe c z na zej interpretacji znaczenia sutry. Je eli obserwujesz kogo innego w procesie otwierania, c z s praktykowania, urzeczywistniania i wchodzenia w bodhi, i ty sam mwisz To musi by wiedza c Buddhy /tj. Buddha/, nie mog mie w tym zadnego udziau to taka interpretacja jest blu e c z nierstwem przeciwko sutrom i spotwarza Buddh . Bowiem gdyby taka osoba bya ju Buddha, e z posiadaaby cakowite rozumienie, jaki wi c po ytek byby z jej ponownego przechodzenia e z procesu otwierania, praktykowania, urzeczywistniania i wchodzenia w bodhi? Ty, ktry posiadasz wiar w wiedz Buddhy powiniene wiedzie , ze jest to tylko twj e e s c wasny umys, poza ktrym nie ma zadnego innego Buddhy. To dlatego, ze wszyscy zwykli ludzie ze swoja chciwocia i ukochaniem czasowych warunkw ukryli przed soba owiecenie, s s zewn trzne wydarzenia wzburzaja ich wewnatrz. Jednak e sa zadowoleni, ze sa tak pchani. e z To wanie z tego powodu Czczony Przez Swiat /Buddha/ wyszed z samadhi i przy pomocy s ka dego rodzaju wymowy, nakania ludzi do porzucenia po ada i powstrzymywania si od z z n e poszukiwania na zewnatrz, tak, aby nie byo dwoistoci pomi dzy nimi a Buddha. Dlatego s e powiedziane jest: Bad otwarty na wiedz Buddhy. z e Ja rwnie nakaniam wszystkich ludzi aby byli stale otwarci na wiedz Buddhy wewnatrz z e swoich wasnych umysw. Ale umys zwykego czowieka jest znieksztacony; w gupocie i uudzie oddaje si zu; jego mowa jest szlachetna ale jego umys jest wyst pny, chciwy, e e gniewny, zazdrosny, schlebiajacy, chepliwy i egoistyczny; destrukcyjnie wkracza w sprawy innych ludzi. /Wszystko to jest/ otwarciem si na wiedz pospolita. e e Ale je eli potrasz udoskonali umys, je eli potrasz stale wzrasta ; je eli potrasz zwrz c z c z ci swoje wasne swiato do wewnatrz na swj wasny umys; je eli potrasz zaprzesta za c z c a praktykowa cnot ; jest to otwarciem si na wiedz Buddhy. Powiniene otwiera si w ka c e e e s c e z dej chwili na wiedz Buddhy, a nie na wiedz pospolita. By otwartym na wiedz Buddhy e e c e dokadnie oznacza bycie poza tym swiatem /przemian/, ale bycie otwartym na wiedz pospolita e oznacza dokadnie znajdowanie si w tym swiecie /przemian/. Lecz je eli jedyne co robisz to e z 40

Sposobnoci i pokrewie stwa s n

skrz tne spiewanie /sutr/, traktujac to jako codzienny kierat, czym r nisz si od jaka scigajae z e cego swj wasny ogon? Ta zapyta wwczas: Je eli to jest prawda, to potrzebne jest jedynie osiagni cie zrozumienia, a nie jest poz e trzebne spiewanie sutr. Czy tak jest? Mistrz odpowiedzia: Co zego jest w sutrach i co jest tam takiego aby powstrzymywa si od ich spiewania? c e Uuda czy urzeczywistnienie zale ne sa tylko od jednostki, i tym samym szkoda czy zysk /ze z spiewu/ zale ne sa od ciebie. Spiewa ustami i praktykowa rwnie umysem oto prawdziwe z c c z obracanie sutry. Ale spiewa ja ustami nie praktykujac jej w umyle jest by obracanym przez c s c sutr . Posuchaj mojego wiersza, ktry brzmi nast pujaco: e e Gdy umys tkwi w uudzie Saddharma Pundarika obraca nami, Ale umys przebudzony obraca Saddharma. Spiewa sutr przez dugi czas bez zrozumienia, c e To by w konikcie z jej znaczeniem. c Waciwa droga jest spiewanie jej bez motywu /bez szukania zasugi/; s Kiedy istnieje motyw, spiew jest cakowicie znieksztacony. Ale czy posiadasz motyw czy te nie, cokolwiek robisz, nie licz5 , a wwczas zawsze jecha z c 6. b dziesz na wozie biaego wou e Kiedy Ta sucha tego poematu, jego oczy bezwiednie powilgotniay z zalu, ale na te sowa uzyska wielkie przebudzenie. Wwczas powiedzia do mistrza: Do tej chwili Fa Ta w rzeczywistoci nie chona Saddharmy Pundariki, ale raczej by s pochaniany przez nia. I zapyta ponownie, mwiac: Sutra mwi, ze wszyscy maharawakowie, waczajac nawet Bodhisattww, chocia wy s z czerpuja si mylac i analizujac nie sa w stanie zg bi wiedzy Buddhy. A teraz ty twierdzisz, e s e c ze zwyka osoba musi tylko urzeczywistni swj wasny umys i to mo e by wwczas zwane c z c wiedza Buddhy. Gdyby kto nie posiada wy szej inteligencji mogoby to prowadzi to wat s z c pienia i blu nierstwa. Co wi cej sutra mwi o trzech wozach: koza, jelenia i biaego wou. Na z e czym polega to rozr nienie? Chciabym aby askawie raczy mi to dalej objani . z s s c
licz. Jest to podstawowa zasada w buddyzmie nigdy nie liczy ; ani nie liczy uczynkw jakich kto doc c s kona, ani dowiadcze , ani lat. Liczenie powstrzymuje czyj rozwj i rozumienie. W tym szczeglnym fragmencie s n s chodzi o nie liczenie iloci razy jaka kto spiewa ta lub inna sutr . Liczenie, tak jak to robi Fa Ta, prowadzio s s e go do poczucia, ze dokona czego wielkiego, co oczywicie byo b dne. Jakichkolwiek szlachetnych dzie czy s s e uczynkw nie powinno si liczy , poniewa w liczeniu zawarte jest znaczenie poszukiwania zasug, co rwnie e c z z jest b dne. e 6 Wz biaego wou. Pochodzi to z Sutry Saddharma Pundarika, gdzie czyni si odniesienie do trijany, trzech e pojazdw zbawienia. Ciagniony przez koza pojazd, lub may pojazd, lub klasa srawakw, grupa suchaczy, lub posusznych uczniw. Ciagniony przez jelenia, lub sredni pojazd, to klasa pratjeka-Buddhw, owieconych dla s siebie. Nast pnie pojazd ciagniony przez biaego wou, lub Mahajana, w ktrym chodzi o zbawienie wszystkich. e
5 Nie

41

Sposobnoci i pokrewie stwa s n

Znaczenie sutry odpowiedzia mistrz jest cakiem jasne, lecz to ty jeste tym, s ktry tkwi w uudzie i ociaga si . Powodem dla ktrego znajdujacy si w tych trzech pojazdach e e nie moga zg bi wiedzy Buddhy jest ich bad prbowania oceniania. Bez wzgl du na to jak e c e wiele kto mg si wysila w myleniu i rozwa aniu, oddala go tylko od /prawdy/. Zasadnis e c s z czo, Buddha mwi jedynie ze wzgl du na istnienie zwykych ludzi, a nie z powodu Buddhw. e Je eli istnieja niech tni posiadaniu wiary w t zasad , pozwl im odejc z tego zgromadzez e e e s nia. Kt mgby pomyle , ze kto b dacy ju w wozie biaego wou mgby wcia by na z s c s e z z c zewnatrz, szukajac trzech wozw! Co wi cej sutra jasno wyjania ci, ze istnieje tylko jeden e s pojazd Buddyzmu. W rzeczywistoci nie ma zadnych innych pojazdw, takich jak drugi czy s trzeci. Jednak e sa niezliczone iloci stosownych sposobw nauczania i r ne rodzaje pokrewz s z nych zdarze , przykadw, objanie i rozpraw. Dlatego ta metoda obejmuje tylko jeden pojazd n s n Buddyzmu. Dlaczego nie przebudzisz si do faktu, ze trzy wozy sa zr cznymi srodkami, ktrych wye e magay potrzeby dawnych czasw? Prawda jest to, ze istnieje tylko jeden pojazd i to spenia wymogi dnia dzisiejszego. Chc ci jedynie nauczy aby zrezygnowa ze zr cznych srodkw e e c s e i powrci do prawdy. Kiedy powrcisz ju do prawdy /przekonasz si rwnie , ze/ prawda z e z nie ma imienia. Powiniene uwiadomi sobie, ze ten skarb cakowicie nale y do ciebie i ze s s c z od ciebie zale y posu enie si nim. Nie traktuj wi c tego jako ojcowskiej idei czy jako dziez z e e ci cej idei, ani te nie rb u ytku z jakiejkolwiek idei. To jest zwane praktykowaniem Sutry e z z Saddharma Pundarika. Wwczas, od jednej kalpy do drugiej, twoja r ka nie zbadzi od sutry e i nie b dzie czasu, w ktrym by jej nie spiewa! e s Tak pouczony, Ta wypeniony entuzjazmem i wzdychajac ze szcz scia wypowiedzia po e chwalny poemat: Przeczytaem t sutr trzy tysiace razy, e e Ale po jednym zdaniu z Tsao Chi /liczenie/ zostao zapomniane. Je eli kto nie rozumie zasady /dlaczego Buddowie/ pojawiaja si , z s e Jak mo e poo y kres wybrykom wielu zywotw? z z c Trzy wozy sa jedynie zr cznym srodkiem, e A ich stopniowanie zostao wybornie wyjanione. s Lecz kto by przypuszcza, ze w ponacym domu znajduje si Dharmakaja.7 e Od tej chwili powiedzia mistrz mo na ci rzeczywicie nazywa Mnichemz e s c -piewajacym-Sutr . s e Odtad Ta rozumia g boka zasad , a jednak nie zaprzesta spiewania sutry. e e *** By pewien mnich, Chih Tung, pochodzacy z An Feng w prowincji Shu Chou8 , ktry od poczatku /swojego klasztornego zycia/ przeczyta Sutr Lankawatar ponad tysiac razy, a wcia e e z
Krl Dharmy, najwy sze zasady doktryny, reprezentujacy Buddh w Sutrze Saddharma Pundaz e rika. 8 Shu Chou, obecnie rejon Shu stanu An Hui. An Feng znajduje si obecnie na poudniowy-wschd od Shu e Chou, ale poprzednio by jego cz scia. e
7 Dharmarad a. z

42

Sposobnoci i pokrewie stwa s n nie rozumia Trikaji i czterech madroci9 . Z szacunkiem poprosi mistrza o objanienie ich s s znacze . n Co do Trikaji powiedzia mistrz to czysta i spokojna Dharmakaja jest twoja prawdziwa natura. Doskonaa penia Sambhogakaji jest twoja prawdziwa wiedza. Niezliczona Nirmana kaja jest twoimi prawdziwymi dziaaniami. Je eli mwisz o Trikaji jako o czym poza twoja z s pierwotna natura, zwane jest to posiadaniem Cia bez madroci. Je eli uprzytomnisz sobie, ze s z Trikaja sama nie posiada wasnej natury, jest to zwane czterema madrociami bodhi. Posuchaj s mojego wiersza: Wasna natura ju ma Trikaj , a kiedy jest to jasno rozwini te cztery madroci staja z e e s si doskonae. e To nie poprzez odcinanie przedmiotw widzenia i syszenia wst puje si do krainy e e Buddhy. Zapami taj moje sowa! e Podejmij niezachwiana decyzj i wierz, a zawsze b dziesz wolny od zudzenia. e e Nie naladuj tych, ktrzy szukaja tego na zewnatrz, s Plotac cay dzie o bodhi. n Tung zapyta ponownie: Czy mog rwnie usysze co o znaczeniu czterech madroci? e z c s s Teraz, kiedy rozumiesz Trikaj powiedzia mistrz powiniene w naturalny sposb e s rozumie cztery madroci. Dlaczego wi c pyta ponownie? Gdybymy rozprawiali o czterech c s e c s madrociach nie mwiac o Trikaji, byoby to zwane madrocia bez Cia. Byoby to posiada s s niem madroci i mimo to powracaniem do bycia bez madroci. s s Powiedzia inny wiersz, mwiac: Madroc wielka okraga jak zwierciado z natury swojej jest czysta i spokojna. s Zrwnowa ona i spokojna madroc to umys wolny od choroby.10 z s Cudownie przenikajaca madroc widzi bez myli zasugi. s s Doskonalaca dziaanie madroc jest jak madroc okragego zwierciada. s s Kiedy piata, sma, szsta i sidma dojrzewaja,11 przeksztacenie dokonuje si . e Ale jest to w istocie sprawa sw, a nie rzeczywistoci. s
madroci. Czterema formami madroci Buddhy sa: 1) Madroc wielka okraga jak zwierciado; s s s 2) Zrwnowa ona i spokojna madroc; 3) Cudowna madroc kontemplacji. 4) Madroc doskonalaca dziaanie. z s s s 10 Zrwnowa ona i spokojna madro c jest umysem wolnym od choroby, zrwnowa ona i spokojna madro c z s z s podobna jest do widzenia przez Buddh wszystkich rzeczy i wszystkich istot w tym samym, rwnym swietle. e Patrz rwnie rozdzia XVIII Sutry Diamentowej. Umys wolny od choroby. W widzeniu innych ludzi, je eli z z w stosunku do niektrych istnieje upodobanie, a w stosunku do innych niech c, wwczas umys posiada bariery e i przeszkody /w stosunku do caej ludzkoci/. Posiadanie tego jest posiadaniem choroby. Dlatego nie powinno sie s posiada niech ci w umyle w stosunku do nikogo, zanim b dziemy potrali by umysem wolnym od choroby. c e s e c 11 Piata odnosi si do pi ciu zmysw, wid nian widzenia, syszenia, zapachu, smaku i dotyku, ktre przeksztaca e e z madroc doskonalaca dziaanie. Szsta jest manas, myl lub spostrze enie, ktre samo przeksztaca si w cudownie s s z e
9 Cztery

43

Sposobnoci i pokrewie stwa s n

Je eli w twoim obecnym stanie rozwoju nie zatrzymujesz si , z e B dziesz rozkwita i przebywa zawsze w najwy szej spokojnoci. e z s To co opisaem powy ej jest zmiana swiadomoci /wid niana/ w madroc /d niana/. Mwi z s z s z si w nauczaniu, ze najpierw przeksztaca si pi c zmysw /wid niany/ w madroc doskoe e e z s nalaca dziaanie. Szsty, intelekt /manas/ zostaje wwczas zmieniony w cudownie przenika jaca madroc. Sidma, mano-wid niana, zostaje wtedy zmieniona w zrwnowa ona i spokojna s z z madroc. Wwczas sma, alajawid niana, zmieniona zostaje w madroc wielkiego okragego s z s zwierciada. Chocia manas /szsta/ i mano-wid niana /sidma/ zawieraja przyczyn przez z e ksztacenia, pi c zmysw i alajawid niana /sma/ wydaja owoc na skutek tej przemiany; ale e z jest to tylko przemiana ich nazw a nie ich prawdziwej natury. Tung natychmiast uwiadomi sobie madroc swojej natury i przedstawi wwczas poemat, s s mwiacy: Trikaja jest w istocie moja wasna prawdziwa natura, A cztery madroci sa owieceniem pierwotnego umysu. s s Kiedy Trikaja i cztery madroci stapiaja si bez przeszkd, s e Wwczas kto reaguje na wszystkie rzeczy bez wzgl du na ich ksztaty. s e Uciekanie si do metod jest cakowicie b dnym dziaaniem. e e A houbienie ich nie jest autentyczna, prawdziwa zasada. Ten cudowny wglad wynika z twojej /Szstego Patriarchy/ wiedzy. Teraz mog nareszcie zapomnie o tych nieczystych nazwach. e c *** By pewien mnich, Chih Chang, pochodzacy z Kuei Chi w prowincji Hsin Chou12 , ktry przyaczy si do zakonu kiedy by jeszcze bardzo mody. Z determinacja poszukiwa wgladu e w swoja wasna natur i przyszed pewnego dnia aby zo y swoje uszanowanie. Mistrz zapyta e z c go: Skad przyszede? I czego szukasz? s w odpowiedzia: Zo yem niedawno swoje uszanowanie Ta Tungowi, mnichowi na grze Pe Feng13 z w Hung Chou. Od niego otrzymaem ide wgladania w swoja wasna natur i osiagania stanu e e Buddhy, ale nie rozwiazaem jeszcze swoich watpliwoci. Przyszedem z bardzo daleka aby s zo y swoje uszanowanie i pokornie bagam ci o wskazanie mi prawidowego kierunku. z c e
przenikajaca madroc. Sidma to swiadomoc umysu lub dziaanie umysu. Sidma jest rwnie deniowana jako s s z manowid niana, ktra tumaczy si jako intelekt, a w g bszym znaczeniu jako umys, jako cakowita dziaalnoc z e e s umysowa. /Patrz Glosariusz: Intelekt/. Obejmuje to intelekt, jako koordynator pi ciu zmysw, ktry wraz z nimi e staje si zrwnowa ona i spokojna madrocia. sma jest alajawid niana, umys w jego swiadomym i niewiadoe z s z s mym aspekcie, magazyn umysu, ktry stanowi madroc wielka i okraga jak zwierciado. s 12 Hsin Chou, Kuei Chi. Oba sa obecnie rejonami w Kiangsi. 13 Gra Pe Feng w Hung Chou, Kiangsi.

44

Sposobnoci i pokrewie stwa s n

Sprbuj sobie przypomnie powiedzia mistrz co on ci powiedzia. c Byem raz z nim ponad trzy miesiace nie otrzymujac zadnych poucze . Poniewa mia n z em gwatowna potrzeb szukania Dharmy, poszedem pewnej nocy sam do jego sypialni i z e penym szacunkiem zapytaem, Czym jest czyj pierwotny umys i pierwotna natura? Tung s odpowiedzia wwczas, Czy dostrzegasz pustk ? e Tak, odpowiedziaem. Czy dostrzegasz, powiedzia, by pustka miaa form lub cechy? e Pustka, odpowiedziaem, nie posiada ksztatu, jak wi c mo e mie form i cechy?. e z c e Twoja pierwotna natura, powiedzia, jest wanie taka jak pustka. Rozumie , ze nie ma s c ani jednej rzeczy do ujrzenia jest waciwym pogladem, i ze nie ma ani jednej rzeczy do pos znania, jest prawdziwa wiedza. Nie jest ona ani zielona ani zta, duga czy krtka. Wejrzyj tylko w pierwotne zrdo, ktre jest czyste i spokojne, a pojawi si prawdziwa substancja bo e dhi, doskonaa i swietlista. To jest zwane wgladaniem w swoja wasna natur i osiaganiem stanu e 14 . Buddhy. To jest rwnie zwane d niana Tathagaty z z Chocia syszaem te sowa nie rozumiaem ich dokadnie. Bagam ci aby zacza mnie z e s poucza . c Mistrz odpowiedzia: To co ci powiedzia twj mistrz wcia zachowuje widzenie i poznawanie. To tumaczy z to, ze wcia jeszcze nie rozumiesz. Wska e ci to teraz przy pomocy poematu: z z Nie widzie niczego a trzyma si nie widzenia, c c e To podobnie do pynacych chmur, ktre pokrywaja twarz so ca. n Nie widzie niczego a houbi nie-wiedz , c c e Podobne jest do byskawicy rozdzierajacej wielkie niebo. Te poj cia wkradaja si w mgnieniu oka; e e Je eli zrobisz ten bad, ze je przyjmiesz, z Kiedy naprawd zrozumiae znaczenie zr cznych srodkw /upaja/? z e s e W ka dej myli automatycznie powiniene wiedzie kiedy jest ona b dna. z s s c e Wwczas twoje wewn trzne swiato b dzie si zawsze objawiao. e e e Kiedy Chang usysza poemat, jego umys zosta szeroko otwarty. Wwczas przedstawi /swj wasny/ poemat: Wszczynanie nieistotnych koncepcji, Oznacza bycie przywiazanym do form w poszukiwaniu bodhi. Zywienie jednej myli o urzeczywistnieniu, s Nie r ni si od znajdowania si na pierwszych etapach uudy. z e e /Myle , ze/ wasna natura jest swiadoma swojego pierwotnego ciaa, s c
D niana. Tathagata: a) jeden z najwy szych tytuw Buddhy; b) taki jak przychodzi. D niana: wiez z z dzie , wiedzie dzi ki widzeniu; poglady, doktryny. Tak wi c ten termin razem oznacza wiedz Buddhy. c c e e e
14 Tathagata

45

Sposobnoci i pokrewie stwa s n

Jest bezowocnym poda aniem za swiatem, ktre nigdzie nie prowadzi. z Gdybym nie wszed do pokoju mistrza, W pomieszaniu wcia gonibym dwa cienie15 . z Pewnego dnia Chih Chang zapyta mistrza: Buddha mwi o trzech pojazdach Dharmy, ale mwi rwnie o najwy szym poje dzie. z z z Nie rozumiem tego jeszcze i chciabym, aby zechcia pouczy mnie. s c Mistrz odpowiedzia. Powiniene koncentrowa si na swoim wasnym umyle i nie by przywiazanym do zes c e s c wn trznych form doktryny. Dharma nie /dzieli si / na cztery pojazdy; ale ludzkie umysy maja e e wiele stopni i kategorii. By po prostu obecnym i sucha objaniania sutr jest maym pojazdem. Uprzytomni sobie c c s c Dharm i zrozumie jej znaczenie jest srednim pojazdem. Cwiczy si w zgodzie z Dharma e c c e jest wielkim pojazdem. Zrozumie cakowicie wszystkie metody i w peni panowa nad nimi; c c nie by przywiazanym do czegokolwiek; odcia wszystkie formy i metody; i nie /odczuwa / c c c osiagni cia ani jednej rzeczy jest zwane najwy szym pojazdem. /Natura/ pojazdu to sprawa e z praktykowania znaczenia, a nie sownego dyskutowania. Musisz to praktykowa sam tak wi c c e nie pytaj mnie. Przez cay czas pozwl twojej wasnej naturze pozostawa naturalnie /w stanie/ c takoci. s Chang z wdzi cznocia sta si asystentem mistrza przez reszt swojego zycia. e s e e *** By pewien mnich, Chih Tao, pochodzacy z regionu Nan Hai w Kwantungu, ktry zo y z mistrzowi wyrazy swojego uszanowania i powiedzia: Odkad przyaczyem si do zakonu czytaem Sutr Maha Parinirwany przez ponad dzie e e si c lat, ale wcia jeszcze nie rozumiem jej gwnych zasad. Chciabym aby zechcia askawie e z s mi je objani . s c Ktrej cz sci nie rozumiesz? zapyta mistrz. e Doktryna pojawiania si i zanikania jest to, ze wszystkie czyny sa nietrwae. Kiedy e 16 . To jest cz sc co do pojawianie si i zanikanie ustana, istnieje radoc spokoju zaprzestania e s e ktrej mam watpliwoci. s Z jakiego powodu zapyta mistrz masz watpliwoci? s Odpowiedzia:
cienie lub gowy. Ten termin odnosi si do wiersza, ktry da mu Szsty Patriarcha. Pierwszym cieniem e jest koncepcja nie widzenia, a drugim koncepcja nie-wiedzy. Mistrz doradza mu nie utrzymywa ktregokolc wiek z tych pogladw, poniewa ich utrzymywanie oznacza, ze jest si wcia pogra onym w uudzie. z e z z 16 Spokj ustania. Stan bycia niezakconym, niezmaconym i pogodnie radosnym. Zupena nieobecno c zb d s e nych rzeczy w umyle. Jest to posiadanie swiadomoci bez podniecenia. Jest to praktyka zmierzajaca do wyzwos s lenia, ale jest czasami mylnie brana za sama nirwan . e
15 Dwa

46

Sposobnoci i pokrewie stwa s n Wszystkie ludzkie istoty posiadaja dwa ciaa, ktre zwane sa ciaem zycznym17 i cia em Dharmy. Ciao zyczne jest nietrwae; pojawia si i znika. Ciao Dharmy jest trwae, bez e wiedzy czy swiadomoci. Kiedy sutra mwi Kiedy pojawianie si i zanikanie ju ustay, ists e z nieje radoc spokoju zaprzestania, nie wiem ktre ciao spokojnie zanika, a ktre jest radosne. s Je eli jest to ciao zyczne, w czasie kiedy zyczne ciao dobiega kresu, jego cztery zywioy18 z ulegaja rozproszeniu, a to z pewnocia jest cierpienie, a cierpienie nie mo e by nazwane rado s z c scia. Je eli ciao Dharmy znajduje si w spokojnym zaprzestaniu, wwczas jest ono takie samo z e jak soma i rozbite dachwki kto wtedy jest tym ktry si raduje? Co wi cej, natura Dharmy e e jest podstawa pojawiania si i zanikania a pi c skandh jest dziaaniem pojawiania si i zanika e e e nia, poniewa istnieje jedna podstawa i pi c funkcji. Tak wi c pojawianie si i zanikanie jest z e e e bezustanne; pojawianie si istnieje kiedy dziaanie wyania si z podstawy, zanikanie istnieje e e kiedy dziaanie wchaniane jest z powrotem w podstaw . Je eli kto oczekuje tego aby ono poe z s jawio si ponownie jest to znajdowanie si w klasie odczuwajacych istot, /a to oznacza/ ze nie e e dobiego si kresu, nie doszo si do zaniku. Jednak e je eli kto nie oczekuje tego aby ono e e z z s pojawio si ponownie, wwczas ten kto znajduje si zawsze w stanie spokojnego zaprzestae s e nia, co oznacza bycie tym samym co rzecz nieodczuwajaca. Ale, jeli tak jest, nirwana b dzie s e cakowitym zniesieniem wszystkich rzeczy jakiegokolwiek rodzaju, tak, ze nie b da w stanie e pojawi si , a jaka wwczas mo e tam by radoc? c e z c s Mistrz odpowiedzia: Jeste uczniem Siakjamuniego. Dlaczego by podobnym do tych, ktrzy nie poda aja s c z ta droga i ktrzy, zwiazani z b dnymi pogladami unicestwienia i trwaoci, krytykuja doktryn e s e Najwy szego Pojazdu? Podug tego co powiedziae, Dharmakaja jest odr bna od zycznego z s e ciaa i musi zosta oddzielona od pojawiania si i zanikania w celu poszukiwania spokoju ustac e nia. Co wi cej, mwiac ze nirwana jest stanem trwaej radoci, zao ye, ze istnieje kto radue s z s s jacy si tym. Jest to bycie przywiazanym do po adania narodzin i smierci, oraz rozkoszowanie e z si przyjemnociami zudze . e s n Powiniene obecnie zda sobie spraw , ze Buddha /mwi/ dla dobra tych wszystkich ludzi s c e pogra onych w uudzie, ktrzy uwa aja zwiazek pi ciu skandh za zasadnicza form ja ni. Ci z z e e z ludzie czynia r nice pomi dzy wszystkimi rzeczami jako w istocie zewn trznymi formami z e e materii. Po adaja zycia i l kaja si smierci. Badza w swoich mylach nie zdajac sobie sprawy z e e s z tego, ze sa to jedynie marzenia i fantazje, i ze sa one puste i nierzeczywiste. Poddaja si e s niepotrzebnie kou stawania si /bhawaczakra/19 . Sprowadzaja trwaa radoc nirwany do formy e cierpienia. A jednak galopuja dookoa szukajac jej przez cay czas. Buddha z litoci nad takimi lud mi objawi prawdziwa radoc nirwany, w ktrej nie ma s z s
zyczne, ciao formy, Rupakaja. Ciao z krwi i mi sa; w przeciwie stwie do dharmakaji, niemateriale n nego, duchowego, czy te niemiertelnego ciaa. Nale y te zauwa y , ze Szsty Patriarcha nazywa to zyczne z s z z z c ciao zajazdem a nie domem. 18 Cztery zywioy, z ktrych zrobione sa wszystkie rzeczy, tj. ziemia, woda, ogie i wiatr /lub powietrze/. Repre n zentuja one ciao stae, pyn, ciepo i ruch: ruch wytwarza i podtrzymuje zycie. 19 Bhawaczakra, koo stawania si , Samsara. Kr cenie si koa, obraca si , tj. w drwka sze cioma drogami, e e e c e e s koo w drwki; krag istnienia, zycia i smierci. e
17 Ciao

47

Sposobnoci i pokrewie stwa s n

perspektywy pojawiania si oraz nie ma rwnie perspektywy zanikania. Co wi cej, nie ma e z e zadnego procesu /pojawiania si i zanikania/, ktry miaby by doprowadzony do kresu. Samo e c to jest objawianiem si spokoju ustania. Chocia objawia si , jednak e nie istnieje zadna myl, e z e z s ze wanie si objawia, i to jest tego staa radocia. Nie ma ani odbiorcy, ani te nie odbiorcy s e s z tej radoci, jak wi c mo e by mowa o jednej podstawie i pi ciu skandhach, i o ile bardziej s e z c e z nie do rzeczy jest mwi o nirwanie jako o zniesieniu wszystkich rzeczy, tak, ze nigdy ju nie c z powstaja ponownie? Jest to tylko blu nierstwem przeciwko Buddzie i oczernianiem Dharmy. z Posuchaj mojego poematu, ktry brzmi nast pujaco: e Wielka nirwana, ktrej z niczym nie mo na porwnywa z c Jest wszechobejmujaca, a jej promiennoc zawsze swieci pogodnie. s Ludzie pospolitej natury i ignoranci nazywaja ja smiercia; Niewtajemniczeni czepiaja si jej jako wygani cia. e s e Wszyscy ci poszukujacy z drugiego pojazdu Uwa aja ja za stan bezczynnoci. z s Wszystkie te poglady cakowicie nale a do emocjonalnych z I sa podstawa szecdziesi ciu dwch b dnych pogladw20 . s e e Jak e te bezsensowne sformuowania pustych i faszywych nazw, z Mogyby posiada autentyczne i prawdziwe znaczenia? c Ale osoba o niezmierzonej madroci s Rozumie na wskro, ze nie ma niczego co mogoby zosta uchwycone albo porzus c cone. Zna dziaanie pi ciu skandh e Oraz ego pord nich, s /Jak rwnie / zewn trznego przejawiania si wszystkich zycznych ksztatw z e e
dwa b dne poglady. Umys przeszoci, tera niejszoci i przyszoci. Cztery awasthy lub cztery e s z s s rodzaje widzenia. Widzenie siebie, widzenie innych, widzenie ludzkoci i widzenie siebie w przyszoci. Pi c s s e skandh. Pi c czynnikw, skadnikw lub cech tworzacych osob . Dwanacie hetupratjaj. Dwanacie przyczynoe e s s wych wydarze , lub okolicznociowych przyczyn sposobnoci lub wydarzenia. Szec wid nian, lub zmysw. n s s s z Szec zmysw jest szecioma jakociowymi funkcjami spostrzegawczymi; tj. widzenie, syszenie, wachanie, s s s smakowanie, dotykanie i tworzenie poj c dokonywanych przez ich odpowiedni organ w odpowiedzi na bodziec. e Pociagajace przywiazania ka dego z szeciu organw. Sila, samadhi, prad nia lub dyscyplina, spokj, madroc. z s z s Metoda tak jak w jednokierunkowym nakierowaniu umysu; poglady nieuzasadnione jak w marzeniach na jawie; poglady dryfujace jak przy braku kierunku w celu swojego zycia. Wypaczone jakby w celu wyeksponowania sie bie; znieksztacone, np. z niewielkim szacunkiem dla prawdy; uparcie dogmatyczne. Tkwienie w ideaach, ktre si szczeglnie lubi; stagnacja, np. by zaklinowanym przez wydarzenie, z ktrego nie potra si wybrna ; nae c e c gromadzenie nieistotnych, zbytecznych koncepcji. By pogra onym w uudzie, b dne rozumienie codziennych c z e okolicznoci jako staych; przywiazanie do rzeczy i idei o ktrych si wie, ze sa b dne, ale odczuwa si niech c s e e e e do porzucenia ich i dlatego racjonalizuje si swoje poo enie osobistymi i potocznymi pogladami; emocjonalne e z przywiazanie do rzeczy lub idei, ktre sa b dne do takiego stopnia, ze mwi si nic na to nie poradz , taki ju e e e z si urodziem. Siedem emocji: szcz scie, gniew, zal, radoc, mioc, niech c, po adania. Cztery przywiazania: e e s s e z nadu ywanie alkoholu, nadu ywanie seksu, zachannoc, gniew, szczeglnie przy niepowodzeniach. z z s
20 Sze cdziesiat s

48

Sposobnoci i pokrewie stwa s n

I ka dego rodzaju tonw oraz d wi kw, z z e Wszystkie one sa w rwnym stopniu jak sny i fantazje. Nie ustanawia ani idei zwykych ludzi i m drcw, e Ani te nie tworzy koncepcji nirwany. z Poniewa odci a obie strony i trzy okresy czasu.21 z e Zawsze reaguje zgodnie z dziaaniem wszystkich zmysw, Ale nie ma w umyle zadnej idei ich dziaania. s R nicuje wszystkie sprawy, z Ale nie ma w umyle idei r nicowania. s z Nawet kiedy ognie w ko cu kalpy spalaja do g bi ocean, n e Lub kiedy dmace wiatry roztrzaskuja o siebie gry, Nawet wtedy prawdziwie wytrwaa radoc spokoju ustania s I nirwana maja natur niezmiennej takoci. e s Mwiem teraz w tak dobitny sposb, Aby mg porzuci faszywe poglady. s c Tak dugo jak nie poda asz za czczymi sowami, z Umo liwi ci to zrozumienie maej jej cz sci /nirwany/. z e Chih Tao usyszawszy ten poemat wszed w stan g bokiego urzeczywistnienia i zo ywszy e z z g bi serca swe wyrazy powa ania, odszed. e z *** By pewien nauczyciel Chan o imieniu Hsing Ssu22 , przybranym imieniu Liu, ktry urodzi si w An Cheng23 w prowincji Chi24 . Usyszawszy o powszechnych spotkaniach, ktre odbye way si w Tsao Chi dla nauczania Dharmy, przyby od razu aby zo y swe wyrazy szacunku. e z c Zapyta wwczas: Jak powinno si przykada /do praktyki/, aby nie zosta uchwyconym w kategorie25 ? e c c Mistrz odpowiedzia: Co byo twoja poprzednia praktyka? Odpowiedzia: Nie miaem nawet nic wsplnego z wiecznymi prawdami. W jakiej wi c jeste kategorii? zapyta mistrz. e s
21 Dwie strony. Bycie i nie-bycie, armacja i negacja, trwao c i nietrwao c. Trzy okresy czasu. Przeszy, obecny s s

i przyszy. 22 Hsing Ssu (?740) pochodzi z An Cheng, w prowincji Kiangsi. Ucze Szstego Patriarchy, ktry p niej n z zao y swj wasny klasztor w grach Ching Yuan w Chi Chou, zwany Klasztorem Spokojnego Zycia. Jest z cz sto wspominany jako Ching Yuan Hsing Ssu. e 23 An Cheng. Wioska w prowincji Kiangsi. 24 Chi Chou. Nazywana tak za dynastii Tang. Obecnie cz sc prowincji Kiangsi. e 25 Kategorie. Np.: Jany, szkoy, stopnie rozwoju, tak jak i cz sciowe poglady doktryny. e

49

Sposobnoci i pokrewie stwa s n

Je eli nie miaem nawet nic wsplnego z wiecznymi prawdami odpowiedzia jakie z tam mo e by kategoryzowanie? z c Mistrz przyja t odpowied z g bokim powa aniem i pozwoli Ssu by zwierzchnikiem e z e z c grupy /uczniw/. Pewnego dnia mistrz powiedzia do niego: Powiniene odejc i by nauczycielem oddziels s c nego regionu, poniewa nie nale y pozwoli /Dharmie/ przerwa si i dobiec kresu. Osiagnawz z c c e szy Dharm Ssu powrci do gr Ching Yuan w Chi Chou i naucza energicznie i regularnie. e Pomiertnie by znany jako Nieskazitelny Mistrz Dharmy Hung Chi /energiczny i zyczliwy/. s *** By rwnie Nieskazitelny Mistrz Dharmy Huai Jang26 , o nazwisku Tu, z prowincji Chin. z Odwiedzi najpierw Narodowego Nauczyciela Hui Ana27 , na grze Sung28 , a An wysa go aby w zo y wyrazy swojego uszanowania w Tsao Chi. Jang poszed i uczyni to. z Skad przyszede? zapyta mistrz. s Z gry Sung odpowiedzia. Co to za rzecz, co tak przychodzi? zapyta mistrz. Odpowiedzia: Mwi o niej jako o rzeczy nie jest waciwe. c s Czy jest mo liwe osiagni cie tego przez dyscyplin ? zapyta mistrz. z e e Odpowiedzia: Nie jest niemo liwocia osiagna to przez dyscyplin , ale niemo liwym jest by skalaz s c e z c nym brudem. To wanie to nie-bycie-skalanym-brudem powiedzia mistrz jest tym, co jest s piel gnowane przez wszystkich Buddw. Ty ju to osiagnae, jak rwnie i ja. e z s z To natychmiast otworzyo umys Janga ku szerszemu rozumieniu i dlatego sta si osobie stym pomocnikiem mistrza. By nim przez pi tnacie lat i codziennie osiaga g bsze rozue s e 29 i sta si wielkim przedstawicielem Czystej Szkoy mienie. P niej przebywa w grach Nan z e Dharmy. Nast pnie na mocy cesarskiego edyktu otrzyma pomiertny tytu Nieskazitelnego Mie s strza Dharmy /wielkiej madroci/, Ta Hui. s *** Nieskazitelny Mistrz Dharmy Hsuan Chueh30 przyszed z Yung Chia31 , i nosi przybrane
26 Huai Jang. Nan Yueh Huai Jang (678775) urodzony 8 kwietnia 678 r., najmodszy z trojga dzieci. Zaintereso-

wa si Buddyzmem w wieku lat dziesi ciu, i opuszczajac swoich rodzicw poszed zy w klasztorze Yu Chuan. e e c Sta si synnym uczniem Szstego Patriarchy su ac mu przez pi tnacie lat. e z e s 27 Narodowy Nauczyciel Hui An. Narodowy Nauczyciel, tytu nadawany przez parlament wybitnym buddyjskim nauczycielom. Hui An, pochodzi z Chih Chang, w prowincji Ching. Naucza przez wiele lat na grze Sung. Zmar w 719 roku. 28 Gra Sung. Sze c mil na pnoc od rejonu Teng Feng. s 29 Gra Nan, znana rwnie jako Heng Shan, gra w prowincji Hunan z 30 Hsuan Chueh (665713), pisany rwnie Chio. Pierwotnie synny kierujacy szkoa medytacji Tien Tai. Naz st pnie ucze Szstego Patriarchy i autor r nych prac, najbardziej znana to Cheng Tao Ke (Pien Osiagni cia e n z s e Dharmy). 31 Yung Chia. Dystrykt w prowincji Wen. Obecnie dystrykt Che Kiang.

50

Sposobnoci i pokrewie stwa s n

imi Tai. W modoci studiowa sutry i komentarze, oraz by adeptem praktyk kontemplacyje s nych i doktryn szkoy Tien Tai32 . Na skutek zetkni cia si z Sutra Wimalakirtiego zacza e e 33 , ktry przyoczyszcza swj wasny umys. Mia spotkanie z uczniem Mistrza, Hsuan Tse c szed si z nim zobaczy i przeprowadzili razem mia rozmow . Sowa, ktre wypowiedzia e c e Hsuan Chueh zgadzay si /z tradycja/ wszystkich patriarchw. Tse powiedzia: e U jakiego mistrza osiagnae Dharm ? s e Odpowiedzia: Studiowaem wszystkie sutry i komentarze, ka da za aprobata mistrza. Ostatnio, studiuz jac Sutr Wimalakirtiego osiagnaem urzeczywistnienie doktryny umysu-Buddhy, ale nia ma e nikogo, kto by mi to potwierdzi. Tse powiedzia: Taka rzecz bya mo liwa przed czasem Buddhy Wei Yin Wanga34 , ale po tym czasie ci z wszyscy, ktrzy uzyskuja samourzeczywistnienie bez mistrza sa oczywicie uwa ani za b da s z e cych poza droga. Chueh odpowiedzia: Pragnabym aby zechcia by moim potwierdzajacym. s c Moje sowo powiedzia Tse ma maa wag , ale w Tsao Chi jest Szsty Patriar e cha, ktry jest wielkim mistrzem. Ludzie, aby otrzyma Dharm , garna si do niego jak chmury c e e z czterech kierunkw. Je eli ty tam pjdziesz b d ci towarzyszy. z e e Wwczas Chueh poszed razem z Tse aby odwiedzi Patriarch . c e /Przybywszy/ Chueh trzykrotnie zo y mistrzowi wyrazy szacunku, potrzasna swoja laska, z ale pozosta w postawie stojacej. Sramana35 zakonu powiedzia mistrz uwa any jest za cakowicie wprawionego z 36 i osiemdziesi ciu tysiacach zasad zachow trzech tysiacach form dostojnego prowadzenia si e e wania si .37 Skad, o Wzniosy, przyszede z tak wielkim egotyzmem? e s Narodziny i smier odpowiedzia Chueh sa powa na sprawa. /Demon/ nietrwaoc z sci przybywa w jednej chwili. Mistrz odpowiedzia:
Tien Tai. Szkoa Buddyzmu zao ona przez Chen Te Ana (538597). Opiera swoje zasady na Sutrze z Lotosu. Utrzymuje twierdzenie o to samoci absolutu i swiata zjawisk, i poszukuje osiagni cia jego tajemnic z s e poprzez medytacj i kontemplacj . e e 33 Hsuan Tse. Ucze Szstego Patriarchy, pierwotnie z prowincji Wu. n 34 Wei Yin Wang, Bhiszma-gard ita-ghosza-swara-rad a. Krl o Napawajacym-Czcia-Gosie, imi pierwotnego z z e Buddhy, ktry pojawi si niezliczona iloc kalp wczeniej. Nazwa kalpy bya Li Shuai. e s s 35 Sramana. Odnosi si do buddyjskich mnichw, ktrzy opu cili swoje rodziny i uspokoili swoje nami tno ci. e s e s Jest on miosierny w stosunku do wszystkiego i niczemu nie wyrzadza krzywdy. 36 Trzy tysiace form dostojnego prowadzenia si . 1) Termin (np. 3000) stosowany dla wielkiej ilo ci, wielokrot e s noci. 2) Przepisy mnicha si gaja okoo 250; ta liczba zwielokrotniona jest cztery razy ze wzgl du na postawy s e e chodzenia, stania, siedzenia i spania, i w ten sposb tworzy si tysiac; liczba zwielokrotniona ponownie trzy razy e ze wzgl du na przeszoc, tera niejszoc i przyszoc, staje si trzema tysiacami przepisw. e s z s s e 37 Osiemdziesiat tysi cy zasad. Termin /80 000/ u ywany jest dla wielkiej ilo ci, b dacej poza policzalno cia e z s e s tj. do cakowitoci; stad sa to wszystkie precyzyjne reguy post powania. Oznacza: precyzyjny, may, drobny, s e szczegowy, staranny. Oznacza: praktyki, sposoby post powania, zachowanie si . e e
32 Szkoa

51

Sposobnoci i pokrewie stwa s n

Dlaczeg nie zrozumie podstawowej zasady nie-narodzin, tak aby poo y kres pr dz c z c e kiej nietrwaoci? s Chueh odpowiedzia: To co jest zasadnicze jest wanie nie narodzone, i raz zrozumiana pr dka nietrwaoc s e s ju dobiega kresu. z Tak to jest, tak to jest powiedzia mistrz. Wwczas Hsuan Chueh zo y pene ceremonialne wyrazy powa ania i od razu zabra si z z e do odejcia. s Czy nie odchodzisz zbyt szybko? zapyta mistrz. Chueh odpowiedzia: Poniewa pierwotnie nie ma takiej rzeczy jak ruch, jak e wi c, prosz , mo e istnie z z e e z c popiech? s Kto wie, ze nie ma ruchu? zapyta mistrz. Chueh odpowiedzia: Ty sam zrobie to rozr nienie, panie. s z Ty powiedzia mistrz osiagnae najg bsza ide nie-narodzin. s e e W jaki sposb zripostowa Chueh nie-narodziny moga mie ide ? c e Je eli nie ma idei odpowiedzia mistrz kt wwczas czyni rozr nienie? z z z Mo e by rozr nienie powiedzia Chueh ktre nie jest koncepcja. z c z Wypowiadae si dobrze powiedzia mistrz. Pozosta przynajmniej jedna noc. s e n 38 , ktra bya Od tego czasu zwano go Jednonocnym Chueh. P niej napisa Cheng Tao Ke z bardzo rozpowszechniona. Pomiertnie zosta nazwany Wielkim Mistrzem Wu Hsiang /bezs ksztatnym/. Wspczenie by zwany Chen Chueh /autentyczne uwiadomienie/. s s *** Kiedy Nieskazitelny Mistrz Dharmy Chih Huang39 po raz pierwszy odwiedzi Piatego Pa triarch , owiadczy, ze posiad cakowite opanowanie stanu samadhi. Przez dugi czas zy e s w maej swiatyni i siedzia w medytacji przez dwadziecia lat. s Kiedy ucze mistrza, Hsun Tse podr owa na pnoc od Ztej Rzeki, posysza o Huangu n z i poszed do maej swiatyni zapytujac: Co tutaj robisz? Wchodz w samadhi odpowiedzia Huang. e Mwisz, ze wchodzisz w samadhi powiedzia Tse czy wchodzisz w nie celowo czy bezwolnie? Je eli wchodzisz w nie bezwolnie, wwczas wszystkie nieodczuwajace istoty, z trawy, drzewa, garnki i skay, powinny osiagna samadhi. Je eli wchodzisz w nie celowo, ww c z wiadomoc, powinny podobnie osiagna czas wszystkie te odczuwajace istoty, ktre posiadaja s s c samadhi.
Tao Ke Pien Osiagni cia Dharmy s e Huang. Pochodzi z prowincji Hopei, pierwotnie studiowa u Piatego Patriarchy. Chih Huang odczuwa, ze cakowite zanikni cie wszelkiego mylenia jest kwintesencja Buddyzmu. Praktykowa to przez dwadziecia e s s cztery lata dopki nie zosta wytracony ze swojego samozadowolenia przez Hsun Tse, ucznia Szstego Patriarchy. Wwczas Huang rwnie poszed spotka si z mistrzem. z c e
39 Chih 38 Cheng

52

Sposobnoci i pokrewie stwa s n

W czasie kiedy wchodz w samadhi odpowiedzia Huang nie wiem czy odbywa e si to z zamiarem czy te bez. e z Je eli nie wiesz czy odbywa si to z zamiarem czy te bez powiedzia Tse musi to z e z by nieprzerwane samadhi, jak wi c mo e tam by jakiekolwiek wychodzenie czy wchodzenie c e z c w nie? Je eli jest tam jakiekolwiek wychodzenie czy wchodzenie, nie jest to wielkie samadhi. z Niezdolny odpowiedzie , Huang myla przez chwil , a nast pnie zapyta: c s e e Do jakiej linii nale y twj mistrz? z Mj mistrz odpowiedzia Tse jest Szstym Patriarcha w Tsao Chi. Czym jest dhjana i samadhi Szstego Patriarchy? zapyta Huang. Tse odpowiedzia: Zgodnie z nauczaniem mojego mistrza istnieje cudowna g bia40 /naszej natury/, ktra e jest doskonale spokojna; u podstawy i w dziaaniu jest ona /w stanie/ czystej takoci. Pi c s e skandh jest zasadniczo puste. Szec zmysw nie jest przeszkoda. Nie ma odchodzenia ani s wchodzenia. Nie ma ani spokoju ani zamieszania. Natura dhjany jest nie-pozostawanie, a w porzuceniu pozostawania jest spokojnoc dhjany. Natura dhjany jest nie-pojawianie si , s e a wi c nie nale y mie idei pojawiania si w dhjanie czy samej dhjany. Umys jest jak pr na e z c e z pustka, jednak e nie ma rozwa ania pr nej pustki. z z z Usyszawszy te sowa Huang od razu przyszed odwiedzi mistrza. Mistrz zapyta go, mc wiac Panie, skad przybye? s Huang opowiedzia wszystko co zostao opisane powy ej, a mistrz powiedzia: z Jest doprawdy tak jak mwie. s Litujac si nad nim z powodu dugiej podr y jaka odby, mistrz szczerze i zdecydowanie e z przedyskutowa /jego pozostae watpliwoci/. Wwczas Huang osiagna wielkie przebudzenie, s a sposb w jaki poprzednio cwiczy swj umys przez dwadziecia lat, znikna bez cienia czy s d wi ku. z e Tego wieczoru mieszka cy rejonu na pnoc od /Ztej/ rzeki usyszeli gos w niebie, mn wiacy: Nieskazitelny Mistrz Dharmy Huang osiagna dzisiaj Dharm . e Nast pnie Huang z penym powa aniem oddali si i ponownie powrci na pnoc od rzeki e z e i zacza tam naucza cztery klasy41 . c *** By pewien trzynastoletni chopiec z wioski Siang Yang42 , nazywany Kao Shen Hui43 . Przyszed do klasztoru Yu Chuan44 , aby zo y wyrazy swojego szacunku. z c
g bia /naszej natury/. Odnosi si do Dharmakaji, szczeglnie do jej bezksztatnego aspektu e e klasy. Cztery Wargi /klasy lub stany/, tj.: Bhikszu, mnisi; bhikszuni, mniszki; upasaka, m scy wierni; e upasika, ze scy wierni. Dwie ostatnie klasy to ci, ktrzy zyja ze swoimi rodzinami; dwie poprzednie, w klaszto n rach. 42 Hsiang, lub Siang Yang. Wioska Siang Yang w prowincji Hupei. Miejsce urodzenia Shen Hui. 43 Kao Shen Hui (668770), znany rwnie jako Ho-tse Shen Hui. Jeden z wybitniejszych uczniw Patriarchy. z 44 Klasztor Yu Chuan. Synny klasztor w Hupei, gdzie przebywali: Shen Hui, Huai Jang, Shen Hsiu, oraz inni.
41 Cztery 40 Cudowna

53

Sposobnoci i pokrewie stwa s n

Przeszede duga i trudna drog powiedzia mistrz ale czy przychodzisz jako kto, s e s kto uchwyci podstawy? Je eli posiadasz podstawy wwczas jeste mistrzem swojego umysu. z s Sprbuj powiedzie co, tak abym mg ujrze twoje rozumienie. c s c Odpowiedzia: Bior nie-pozostawanie za podstaw ; to co widzi jest dokadnie mistrzem umysu. e e Ten mody ucze powiedzia mistrz jest gotowy do dalszego pouczenia. n Hui zapyta wwczas Panie, kiedy praktykujesz medytacj , czy nadal widzisz czy te nie? e z Mistrz stukna go trzykrotnie swoja laska, mwiac: Kiedy ci stukam czy to ci boli czy te nie? e e z Boli i nie boli odpowiedzia. Ja rwnie powiedzia mistrz widz i nie widz . z e e Jak to jest zapyta Shen Hui widzie i nie widzie ? c c Mistrz odpowiedzia. Je eli chodzi o to co widz , jest to bycie stale swiadomym b dw i uchybie w moim z e e n wasnym umyle. To czego nie widz jest tym co suszne i b dne oraz dobro i zo innych ludzi. s e e Oto co oznacza zarwno widzie i nie widzie . c c Co miae na myli mwiac, ze zarwno boli jak i nie boli? Je eli ci nie boli, wwczas s s z e podobny jeste do drewna i kamienia. Ale je eli to boli, wwczas jeste po prostu taki sam jak s z s zwyka osoba i mgby zacza si gniewa i czu si pokrzywdzony. Na twoim etapie rozwoju, s c e c c e widzie i nie widzie jest nadal dualizmem; bole i nie bole jest nadal sprawa powstawania c c c c i zanikania. Nie urzeczywistnie jeszcze nawet swojej wasnej natury, jak wi c omielasz si s e s e naucza ludzi? c Shen Hui z penym powa aniem przeprosi i podzi kowa mistrzowi. z e

54

Szkoa natychmiastowa i stopniowa

Rozdzia VIII Szkoa natychmiastowa i stopniowa


W czasie kiedy Patriarcha przebywa w Tsao Ch w klasztorze Pao Lin /na poudniu/, Shen Hsiu, Wielki Mistrz, by w Ching Nan1 w klasztorze Yu Chuan /na pnocy/. Obie szkoy byy wwczas w rozkwicie. Ludzie wsz dzie nazywali /szko / poudniowa: Neng, a szko e e e pnocna: Hsiu, tworzac tym samym dwie szkoy: poudniowa i pnocna, odpowiednio: na tychmiastowa i stopniowa. Jednak e uczniowie nie uwiadamiali sobie podstawowej zasady tych szk, /tak wi c/ Paz s e triarcha zwrci si do zgromadzenia, mwiac: e W istocie rzeczy istnieje tylko jedna szkoa Dharmy, ale ludzie sa z Poudnia i z Pnocy. Istnieje jeden rodzaj Dharmy, ale jej urzeczywistnienie mo e by powolne i z zastojami. C z c z wi c oznacza natychmiastowe i stopniowe? Nie ma zadnej /r nicy pomi dzy/ tym co natyche z e miastowe a tym co stopniowe w Dharmie, lecz w ludziach sa wybitne zdolnoci i ot piaoc i z s e s tego te powodu mwimy o natychmiastowym i stopniowym. z Jednak e uczniowie Shen Hsiu czasami kpili z Patriarchy poudniowej szkoy, mwiac: On z nawet nie zna ani jednego znaku, jakie wi c ma prawo do znakomitoci?. e s Shen Hsiu powiedzia; On /tj. Hui Neng/ osiagna wiedz najg bszego urzeczywistnienia najwy szej d niany e e z z bez pomocy jakiegokolwiek mistrza. Nie mog si z nim rwna . Co wi cej, mj wasny mistrz, e e c e Piaty Patriarcha, osobicie przekaza mu szat i Dharm . Czy uczyniby to bez dobrej przy s e e czyny? Zauj , ze nie jestem w stanie ic taki kawa drogi aby by z nim osobicie. Daremne e s c s jest to, ze otrzymaem zaszczyt od pa stwa. Wy wszyscy nie powinnicie pozostawa tutaj. n s c Kiedykolwiek b dziecie mogli, id cie do Tsao Chi studiowa i zobaczcie sami. e z c Pewnego dnia nakaza swojemu uczniowi Chih Chengowi2 : Jeste wybitnie uzdolniony i posiadasz wiele wiedzy. Mo esz pjc w moim imieniu s z s do Tsao Chi i posucha doktryny. Je eli potrasz, zatrzymaj cakowicie w pami ci to co c z e usyszysz, wr i powiedz mi o tym. c Chih Cheng przyja ten rozkaz i poszed do Tsao Chi, gdzie przyaczy si do grupy e rozprawiajacej z /Patriarcha/ nie mwiac skad przyszed. Wwczas Patriarcha zwrci si do zgromadzenia, mwiac: e W tej grupie schowana jest osoba, ktra przysza ukrac Dharm . s e Chih Cheng wystapi od razu, zo y wyrazy swojego uszanowania i wyjani cel swojego z s przybycia. Mistrz powiedzia: Skoro przychodzisz z Yu Chuan to zapewne jeste szpiegiem. s Nie jest tak odpowiedzia. Jak mogoby tak nie by powiedzia mistrz. c
Nan, jedna ze staro ytnych dzielnic Chin, ktra obecnie reprezentowana jest przez prowincje Hunan, z Hupeh, i cz sc Kweichow. Klasztor Yu Chuan by umiejscowiony w poudniowej cz sci tej dzielnicy. e e 2 Chih Cheng. Pochodzacy z Chi Chou, zamieszkujacy w klasztorze Yu Chuan, i pomocnik Shen Hsiu.
1 Ching

55

Szkoa natychmiastowa i stopniowa

Gdybym tego nie owiadczy, byoby tak; ale poniewa owiadczyem to nie jest tak. s z s Patriarcha zapyta: Jak twj wasny mistrz uczy swoich zwolennikw? Cheng odpowiedzia: Zawsze kieruje nas i uczy nas wszystkich koncentrowania si na umyle i kontemploe s wania go a staje si spokojny oraz siedzenia w wyprostowanej pozycji przez dugi czas bez z e kadzenia si . e Koncentrowa si na umyle i kontemplowa go a staje si spokojny powiedzia c e s c z e mistrz jest choroba, a nie czysta doktryna. Kr powa ciao poprzez dugotrwae siedzenie e c jaka jest to korzycia w stosunku do doktryny? Posuchaj co mwi mj poemat: z s Za zycia tylko siedzie , a nigdy si nie kac; c e s Po smierci le e jedynie a nigdy nie siedzie ; z c c To mimo wszystko jedynie sprawa plugawych kawakw koci! s Jak co takiego mo e by podstawa dla zasug czy przewinie ? s z c n Chih Cheng raz jeszcze wyrazi swj szacunek, mwiac: Studiowaem Dharm w miejscu pobytu Wielkiego Mistrza Hsiu przez dziesi c lat nie e e osiagajac jakiegokolwiek urzeczywistnienia. Ale teraz, syszac ciebie tylko raz, mog ju zro e z zumie mj pierwotny umys. Narodziny i smier to bardzo pilna sprawa. Czy mog ci prosi c c e e c aby z g bi swojego wielkiego wspczucia pouczy mnie dalej? s e Mistrz powiedzia: Sysz , ze twj nauczyciel instruuje uczniw w metodach dyscypliny /sila/, spokoju /sae madhi/, i madroci /prad nia/. Nie rozmawiaem jeszcze z twoim nauczycielem. Mwi o dyscy s z plinie, spokoju i madroci, ale w jaki sposb to praktykuje? Powiedz mi, abym mg wiedzie . s c Cheng odpowiedzia: Wielki Mistrz Hsiu mwi, ze powstrzymywanie si od czynienia jakiegokolwiek rodzaju e za zwane jest dyscyplina; ze dokonywanie wszelkiego rodzaju cnotliwych czynw zwane jest madrocia; i ze uciszenie swojego umysu zwane jest spokojem. W ten oto sposb mwi. Nie s zapytaem ci jeszcze, Panie, jaka metoda posugujesz si w nauczaniu ludzi. e e Mistrz odpowiedzia: Gdybym powiedzia, ze posiadam metod dla ludzi, oszukiwabym ci . Trzeba jedynie e e rozplata wi zy stosownie do okolicznoci i to nazywane jest spokojem w jego oglnym sensie. c e s Tak wi c twj nauczyciel mo e mwi o dyscyplinie, spokoju i madroci, ale w rzeczywistoci e z c s s nie jest mo liwe je poja . Tak jak ja to widz , dyscyplina, spokj i madroc, sa zupenie inne. z c e s Chih Cheng powiedzia: Mo e by tylko jeden rodzaj dyscypliny, spokoju i madroci. A wi c jak mo e istnie z c s e z c jaka r nica? s z Mistrz powiedzia: Dyscyplina, spokj i madroc twojego nauczyciela sa dla osb Mahajany, ale moja dys s cyplina, spokj i madroc sa dla ludzi Najwy szego Pojazdu. Rozumienie urzeczywistnienia /w s z nich obu/ nie jest takie same, i istnieja ci, ktrym trudno to dostrzec. Posuchaj mojego sposobu wykadania tego i zobacz czy jest taki sam jak twj czy te nie. z 56

Szkoa natychmiastowa i stopniowa

Dharma o ktrej mwi nie jest odr bna od wasnej natury. Dharma odr bna od niej byaby e e e zwana zaledwie formalna mowa, a wasna natura stale tkwiaby w uudzie. Musisz zrozumie , c ze wszystkie dziesi c tysi cy dharm wyania si i dziaa z wasnej natury. To jest prawdziwa e e e doktryna dyscypliny, spokoju i madroci. s Posuchaj co mwi mj poemat: Podo e umysu, ktry niczego nie krytykuje jest dyscyplina wasnej natury. z Podo e umysu, ktry nie przywiazuje si do niczego jest madrocia wasnej naz e s tury. Podo e umysu pozbawionego zamieszania jest rwnowaga wasnej natury. z 3 , oto diament twojej wasnej natury4 . Ani nie powi ksza ani nie pomniejsza e c c Czy zyczne ciao przychodzi czy te odchodzi, wasna natura pozostaje w spoz koju. Syszac ten poemat, Cheng przeprosi /Patriarch /, podzi kowa /mu/ i przedstawi niniej e e szy wiersz: To zudne ciao pi ciu skandh, e Jak e cakowicie iluzoryczne jest ono! z Gdy w absolucie prawdziwej takoci, z s Nawet metoda5 staje si zakceniem! e Mistrz zgodzi si z tym i ponownie powiedzia do Chenga: e Poglad twojego mistrza na dyscyplin , spokj, i madroc, odpowiada ludziom, ktrych e s wiedza ma jedynie wate korzenie. Ale mj poglad na dyscyplin , spokj i madroc, odpowiada e s ludziom z wiedza o wielkich korzeniach. Jeli pragniesz urzeczywistni wasna natur , nie utrzymuj ani idei bodhi ani nirwany, ani s c e 6 . Kiedy nie ma ani jednej doktryny do uchwycenia, te nie utrzymuj idei wolnoci od pogladw z s wwczas mo esz spokojnie utrzymywa dziesi c tysi cy doktryn. Je eli to rozumiesz, mo e to z c e e z z by rzeczywicie nazwane bodhi, nirwana, i wolnocia od pogladw. c s s Osoba, ktra urzeczywistnia swoja natur , utrzymuje idee lub te nie, jak sobie tego zyczy. e z Idee przychodza i odchodza swobodnie, bez wahania czy przeszkd. Sa formuowane i stoso wane zgodnie z powstaa potrzeba. U ywane sa takie sowa, jakie sa najbardziej stosowne dla z
3 W formalnym tego znaczeniu w Buddyzmie, chodzi o do wiadczanie ka dego wydarzenia wa nie takim jakie s z s

jest, o widzenie rzeczy lub osb takimi wanie jakie sa, bez ich powi kszania czy pomniejszania przez czyje s e s wasne przywiazania, niech ci, lub z gry powzi te idee. Robi to waciwie jest poczatkiem rozumienia takoci. e e c s s 4 Diament, wad ra, reprezentuje niezniszczalno c, trwae i niezmienne warto ci czyjej wasnej natury. z s s s 5 Nawet metoda staje si zakceniem. Metody, dharmy, Dharma, doktryny. W prawdziwej tako ci nie ma ani e s jednej metody, rzeczy lub doktryny, ktra mogaby zosta zakcona. Istnieja metody, lub sposoby praktyki, ktre c po osiagni ciu celu sa porzucane. W Sutrze Diamentowej, rozdzia VI: Buddha mwi, Nawet metody /doktryny/ e powinny zosta porzucone. Jest tak, poniewa sa one jak tratwy, lub odzie, su ace osiagni ciu przeciwnego c z z e brzegu; a kiedy ju tam jeste, po c je zatrzymywa ? Dlatego na tym etapie nawet metoda staje si przeszkoda". z s z c e 6 Wolno c od pogladw. Uwolnienie umysu z wszystkich utwierdzonych konceptualizmw. W tym wypadku s sutra przestrzega nawet przed posiadaniem koncepcji uwolnienia umysu od koncepcji.

57

Szkoa natychmiastowa i stopniowa

odpowiedzi. Jest to wszystkowidzaca Nirmanakaja, ktra nie jest r na od wasnej natury. Stad, z osiaga si boska si naturalnego stanu umysu7 i samadhi wikridita8 , i jest to zwane urzeczy e e wistnieniem swojej natury. Chih Cheng ponownie z penym powa aniem zapyta mistrza, mwiac: z Jakie jest znaczenie nie-postulowania? Mistrz odpowiedzia: Tak jest, kiedy wasna natura jest wolna od krytykowania, jest nieprzywiazana i nie zmieszana, z blaskiem bodhi w ka dej myli. /Jest tak, kiedy wasna natura/ jest zawsze wolna z s od doktrynalnych koncepcji niezale na i naturalna. Kiedy kto cakowicie urzeczywistni g z s e bi i szerokoc /Buddyzm/ we wszystkich jego perspektywach, jaki jest po ytek z postulowania e s z czegokolwiek? Kiedy czyja wasna natura zostaje urzeczywistniona, urzeczywistnienie jest momentalne, s dyscyplina natychmiastowa; wwczas nie ma tam rwnie stopniowego ani post pujacego. z e Z tego powodu nie postuluj jakichkolwiek staych doktryn. Kiedy przecignione zostay wszysts kie doktryny i metody, jak e moga istnie nast pujace po sobie stopnie? z c e Chih Cheng wyrazi wwczas swe powa anie i powiedzia, ze pragnie pozosta pomocniz c kiem /Patriarchy/ za dnia i w nocy, bez ustanku. *** By pewien mnich z Kiangsi, zwany Chih Che9 , poprzednio nazywany Chang Hsing Chang, mody czowiek skonny do zuchwaoci. Po tym, gdy Pnocna i Poudniowa szkoa s si rozdzieliy, chocia obaj mistrzowie zapomnieli o r nicach Ty i Ja, istniaa wcia rywalie z z z zacja i antypatia pomi dzy ich uczniami. e Pewnego razu czonkowie pnocnej szkoy ogosili swojego mistrza, Shen Hsiu, Szstym Patriarcha. Zazdroszczac /prawdziwemu/ Patriarsze; poniewa fakt, ze otrzyma on przekaz z szaty sta si publicznie wiadomy; polecili Hsing Changowi pjc i zad ga go. Mistrz swiae s z c domy zawczasu jego intencji, poo y na krzele dziesi c taelw zota. z s e Pewnego wieczoru Hsing Chang przyszed do pokoju Patriarchy zamierzajac wyrzadzi c mu krzywd . Wwczas mistrz wyciagna szyj aby to przyja . Hsing Chang pchna go no em e e c z trzykrotnie, ale ani razu nie zdoa go zrani . c Mistrz powiedzia: Szlachetny miecz nie chybia. Miecz chybiajacy nie jest szlachetny. Jestem ci winien jedynie pieniadze, Nie jestem ci winien zycia.
stan umysu, Iwara. Umys uwolniony tak od ogranicze jak i od zudze . Umys znajduje si s n n e w swoim naturalnym stanie i przez to mo e okaza caa swoja moc we wszystkich aspektach. z c 8 wikridita, gra, zabawa. Samadhi, kra cowo c spokoju, w ktrej o wiecenie jest osiagni te. Tak wi c, jest n s s e e spokojnocia, ktra jest tak naturalna, ze podobna jest do zabawy lub gry tj. bez skr powania. s e 9 Chih Che. Pochodzacy z Kiangsi. Jego imi Che, oznacza rozumienie na wskro , co tumaczy wygoszona e s do niego ostatnia uwag mistrza, Musz ci teraz nazywa Chih Che, /zdecydowany rozumie na wskro/. e e e c c s
7 Naturalny

58

Szkoa natychmiastowa i stopniowa

Hsing Chang zemdla ze strachu i upyna dugi czas zanim odzyska swiadomoc. Ww s czas baga o litoc, zaowa swojego b du i wyrazi pragnienie przyaczenia si do zakonu. s e e Jednak e mistrz da mu zoto, mwiac: z Lepiej odejd . Obawiam si , ze moi uczniowie mogliby si na tobie zemci . Ktrego z e e s c s dnia mo esz zmieni swj wyglad i przyjc znowu. Przyjm ci wwczas z ochota. z c s e e Hsing Chang przyja ten rozkaz i uciek noca przyaczajac si p niej do stanu mnisiego. e z Pewnego dnia przypomnia sobie sowa mistrza i przyszed z daleka, aby zo y swoje uszaz c nowanie. Mistrz powiedzia: Mylaem o tobie przez dugi czas. Dlaczego przyszede tak p no? s s z Hsing Chang odpowiedzia: Po tym jak otrzymaem twoje przebaczenie za moja zbrodni , zostaem mnichem i prze e strzegaem surowej dyscypliny. Jednak e trudno jest spaci twoja dobro inaczej jak przez z c c rozpowszechnianie Dharmy pomi dzy lud mi. Zg biaem bezustannie Sutr Nirwany, ale nie e z e e rozumiem jeszcze doktryny trwaoci i nietrwaoci. Czy zechciaby, Panie, z g bi twojego s s s e wspczucia i wyrozumiaoci objani mi to nieco? s s c Mistrz powiedzia: Nietrwaoc jest natura Buddhy. Trwaoc to umys r nicowania wszystkich szlachets s z noci i wad, oraz wszystkich doktryn. s Chang odpowiedzia: To co wanie powiedziae, Panie, jest straszliwym zaprzeczeniem w stosunku do sutry. s s Mistrz odpowiedzia: Przekazuj piecz c umysu Buddhy, jak e wi c omielibym si sprzeciwia buddyje e z e s e c skim sutrom? Hsing Chang powiedzia ponownie: Sutra stwierdza, ze natura Buddhy jest trwaa, ale ty wyra nie powiedziae, ze jest z s nietrwaa. /Sutra mwi rwnie /, ze dobro i zo oraz wszystkie doktryny wiodace do przez budzonego umysu sa cakowicie nietrwae, ale ty wyra nie powiedziae, ze sa trwae. Sa to z s bezporednie sprzecznoci, ktre cofaja mnie znowu w wi ksze watpienie i pomieszanie. s s e Mistrz odpowiedzia: Syszaem pewnego razu mniszk Wu Chin Tsang jak spiewaa Sutr Nirwany i kiedy e e przedyskutowaem ja z nia /stwierdziem/, ze ani jedno sowo, ani jedna /moja/ idea, nie byy niezgodne a sutra. To odnosi si rwnie do twojego wypadku, poniewa ostatecznie nie mo e e z z z by jakiegokolwiek dualizmu. c Chang powiedzia: Moja zdolnoc rozumienia jest pytka i t pa, ale chciabym aby pomimo tej trudnoci s e s s zechcia mi to objani . s c Mistrz powiedzia: Czy nie rozumiesz? Je eli natura Buddhy byaby trwaa, jaki po ytek byby z dalszego z z z mwienia o szlachetnociach i b dach i o wszystkich r nych doktrynach? Poniewa wwczas s e z z nawet po niesko czonej iloci kalp nie byoby ani jednej osoby, w ktrej mgby pojawi si n s c e

59

Szkoa natychmiastowa i stopniowa

umys bodhi. Dlatego, kiedy mwi o nietrwaoci, jest to dokadnie to co mia na myli Buddha, e s s kiedy wypowiedzia doktryn prawdziwej trwaoci. e s Co wi cej, jeliby absolutnie wszystkie rzeczy byy nietrwae, wwczas ka da z nich posiae s z daaby /oddzielna/ wasna natur , aby przechodzi przez narodziny i smier , i wwczas praw e c c dziwie trwaa natura nie mogaby by powszechnie rozprzestrzeniona. Dlatego, kiedy mwi c e o trwaoci, jest to dokadnie to samo co mia na myli Buddha, kiedy wypowiedzia doktryn s s e prawdziwej nietrwaoci. s Buddha zrobi to dlatego, ze zwykli ludzie oraz nie zwiazani z Dharma, maja skonnoc s do b dnego pogladu na trwaoc. Wszyscy ci, ktrzy poda aja za Drugim Pojazdem, myla e s z 10 . /prawdziwa/ trwaoc z nietrwaocia i przez to wytwarzaja osiem opacznych /pogladw/ s s Stad, ostatecznym ezoterycznym znaczeniem Sutry Parinirwany jest rozbicie tych jednostron nych pogladw i objanienie prawdziwej trwaoci, /nitja/, prawdziwej szcz sliwoci /sukha/, s s e s prawdziwej ja niowoci /atman/, i prawdziwej czystoci /wisiuddhi/. z s s Ale ty przez to, ze poda ae za samymi sowami cakowicie rozminae si ze znaczeniem z s s e i wziae wyzwolenie za nietrwae, a pewnoc smierci za trwaa, zle rozumiejac przez to osta s s teczna, cudowna, i ko cowa analiz Buddhy. Chocia przeczytae sutr tysiac razy, to c ci to n e z s e z da dobrego? Hsing Chang wszed nagle w stan wielkiego urzeczywistnienia i wypowiedzia nast pujacy e wiersz: Poniewa /niewtajemniczeni da yli/ do opanowania nietrwaego umysu, z z Buddha mwi o trwaej naturze. Ten, kto rozumie, ze jest stosowny do warunkw sposb, Jest jak naiwna osoba zbierajaca kamyki /biorac je za klejnoty/. Chocia obecnie wcale si nie wysilam, z e Jednak e natura Buddhy objawia si . z e Gdyby nie nauka Patriarchy, Nie doszedbym do niczego. Mistrz powiedzia: Teraz istotnie rozumiesz to dokadnie! Musz ci teraz nazwa Chih Che. e e c Skadajac swoje pene szacunku podzi kowania, Che odszed. e *** Mistrz zauwa y, ze /niektrzy wyznawcy/ r nych sekt kopotali go pytaniami wyrastajaz z cymi z ich wypaczonych umysw i ze byo wielu takich, ktrzy gromadzili si na jego zebra e niach. Jednak e przemwi do nich ze wspczuciem, sowami: z
opacznych /pogladw/. Cztery cechy zwykego zycia: nietrwaoc, anitja; cierpienie, duhkha; bezja s z niowoc, anatman; i nieczystoc, awimala sa b dnie uwa ane przez zwykych ludzi, i tych, ktrzy nie sa na drodze, s s e z za cztery wartoci trwaoci, odpowiednio: staoc, przyjemnoc, osobowoc, i czystoc. Ci z Drugiego Pojazdu s s s s s s zaprzeczaja istnieniu ostatnich obecnie i w nirwanie, podczas gdy mahajanista obstaje przy istnieniu w nirwanie trwaoci, przyjemnoci, osobowoci, i czystoci. s s s s
10 Osiem

60

Szkoa natychmiastowa i stopniowa

Studiujacy Dharm , wszystkie dobre i ze myli powinny zosta cakowicie usuni te. e s c e /Istnieje co/ czemu nie mo na da nazwy i my nazywamy to wasna natura. Jest to w swojej s z c istocie niedwoiste, tak wi c nazywamy to prawdziwa natura. Na tej prawdziwej naturze pewnie e osadzone sa wszystkie te nauki. Na ich napomknienie, powinnicie urzeczywistni ja sami. s c Wszyscy, ktrzy suchali tych uwag, zo yli mu hod i pokornie poprosili go aby by ich z mistrzem.

61

Piel gnowanie Dharmy e

Rozdzia IX Piel gnowanie Dharmy e


Pi tnastego stycznia 705 roku n.e., krlowa-matka Tse Tien i cesarz Chung Tsung1 wydali e proklamacj , mwiaca: e Prosimy An2 i Hsiu, dwch mistrzw, o przyj cie utrzymania i mieszkania w pae acu. Kiedy b dziemy mieli wolny czas od naszych cesarskich obowiazkw, chciee libymy studiowa Ekajan . s c e Jednak e dwaj mistrzowie zwlekali, mwiac: z Na poudniu jest Nieskazitelny Mistrz Dharmy Neng, ktry w tajemnicy otrzyma szat i Dharm od Wielkiego Mistrza Jena, ktry przekaza mu piecz c umysu e e e Buddhy. Jego mo ecie zaprosi . z c Wwczas rozkazali dworzaninowi z wewn trznego paacu, Hsieh Chienowi, zosta kuriee c rem edyktu, w ktrym serdecznie zapraszali mistrza, wyra ajac pragnienie, aby okaza wspz czucie i szybko przyby do stolicy. Mistrz przedo y swoja odmow tumaczac si choroba i pragnieniem sp dzenia reszty z e e e swoich dni w lesie u stp wzgrza. Hsieh Chien powiedzia: Ci, ktrzy w stolicy sa biegli w Dharmie, mwia, ze je eli kto chce osiagna zrozu z s c mienie Dharmy, musi koniecznie siedzie w stanie medytacji i praktykowa spokj. Nie ma c c zadnej innej drogi wyzwolenia ni poprzez spokj. Nie zapytaem ci jeszcze, o Mistrzu, jakiej z e doktryny nauczasz? Mistrz odpowiedzia: /Zrozumienie/ Dharmy odbywa si poprzez przebudzenie umysu. Jak mo e si to sta e z e c poprzez siedzenie? Sutra stwierdza Je eli ktokolwiek mwi, ze Tathagata /Buddha/ powinien z siedzie lub le e , jest to kroczenie za scie ka.3 Dlaczego tak jest, ze nie ma niczego co c z c z przychodzi i co odchodzi? Poniewa nie-pojawianie si i nie-zanikanie jest czysta i spokojna z e medytacja Tathagaty /Buddhy/. /Widzie / wszystkie rzeczy jako puste i spokojne jest czystym i spokojnym widzeniem Tac thagaty. Ostatecznie nie ma zadnego utrwalonego kryterium. Jak e wi c mo emy omiela si z e z s c e identykowa to z siedzeniem? c Kiedy powrc do stolicy powiedzia Chien Ich Wysokoci z pewnocia zapye s s taja mnie, chciabym wi c aby, Mistrzu, w twoim wielkim wspczuciu zechcia mi wskaza e s c i pouczy mnie w zasadniczych podstawach umysu. Kiedy wska e to Ich Wysokociom i tym, c z s
Tse Tien bya faktycznym wadca podczas panowania cesarza Chung Tsung. Bya przy wa dzy przez dwadziecia jeden lat. s 2 An odnosi si do Hui Ana. Jego peen tytu brzmia: Wielki Hui An Nauczyciel Narodowy. Pochodzi z proe wincji Ching Chou, i studiowa u Piatego Patriarchy w Huang Mei. 3 Z Sutry Diamentowej, rozdzia XXIX
1 Krlowa-matka

62

Piel gnowanie Dharmy e

ktrzy studiuja Dharm w stolicy, b dzie to tak jakby jedna lampa przewy szaa swiatem sto e e z tysi cy lamp; wwczas wszyscy ignoranci stana si owieceni, a zrozumienie owieconych b e e s s e dzie bez granic. Mistrz odpowiedzia: W Dharmie nie ma niczego jasnego czy ciemnego; jasnoc i ciemnoc maja znaczenie s s jedynie w ich wzajemnoci. /Chocia kto mo e mwi o/ niezmierzonej swiatoci, jednak e s z s z c s z w dosownym sensie ma to granic , poniewa terminy, tj. jasnoc i ciemnoc, sa wzajemnie e z s s przeciwstawne. Tak wi c Sutra Wimalakirtiego mwi Nie istnieje nic do czego Dharma moe gaby by porwnana, poniewa nie istnieja zadne przeciwstawnoci.4 c z s Swiato powiedzia Chien ilustruje madroc, a ciemnoc ilustruje zmartwienia. s s Je eli kto, kto praktykuje Dharm , nie rozprasza zmartwie promieniowaniem madroci, na z s e n s czym b dzie polega aby by wolnym od nie majacych poczatku narodzin i smierci? e c Mistrz odpowiedzia: Zmartwienia /klesia/ sa dokadnie najwy sza madrocia /bodhi/, nie sa dwiema rzeczami z s i nie r nia si . Je eli rozpraszasz zmartwienia promieniowaniem madroci5 , jest to punkt wiz e z s dzenia Drugiego Pojazdu i mieci si w kategorii kozw i jelenia /tj. w kategorii mniej g boko s e e praktykujacych Dharm /. Dla tych o wy szej madroci i g bokich korzeniach, nie jest to zu e z s e penie tak. C tedy zapyta Chien jest pogladem Mahajany? z Zwyka osoba odpowiedzia mistrz widzi owiecenie i niewiedz jako dwie rzes e czy, ale osoba madra rozumie dokadnie, ze jego natura jest niedwoista. Ta niedwoista natura jest dokadnie prawdziwa natura rzeczywistoci. Ta prawdziwa natura rzeczywistoci nie jest s s pomniejszona przez znajdowanie si w ignorancie ani nie jest powi kszona w wypadku m dre e e ac porodku klesi nie jest przez nia zakcona. Przebywajac porodku dhjany i samadhi cw. Zyj s s nie staje si z ich powodu statyczna. Nie jest ani przerywana ani trwaa. Ani nie przychodzi ani e nie odchodzi; nie znajduje si porodku ani te nie jest wewnatrz czy na zewnatrz; nie zaczyna e s z si /ani nie ko czy/6 ; jej istotna natura jest prawdziwa takoc, w ktrej pozostaje zawsze bez e n s chwiania si . To jest tym co nazywam Dharma. e Mwisz, Mistrzu zapyta Chien ze ani si nie zaczyna ani si nie zatrzymuje. e e Jednak, w czym r ni si to od /nauczania/ schizmatykw? z e Schizmatycy odpowiedzia mistrz rzeczywicie mwia o nierozpoczynaniu i nie s zatrzymywaniu /myli/, ale oni posuguja si zatrzymywaniem w celu poo enia kresu /mys e z slom/, ktre zapoczatkowali, a zapoczatkowuja myli, aby mc popisa si swoja zdolnocia s c e s
4Z

Sutry Wimalakirtiego, rozdzia III

5 Jest to bardzo interesujace stwierdzenie, poniewa w odniesieniu do tych, ktrzy znajduja si na poczatkowych z e

etapach praktyki, Szsty Patriarcha w rozdziale II stwierdza, ze powinno si u y wielkiej madroci, aby roztrza e z c s ska pi c skandh, skalania i niepokoje gun. Teraz, kiedy mwi do Hsieh Chiena, a Chien u ywa praktycznie tych c e z samych sw jakimi poprzednio posugiwa si Patriarcha, Patriarcha zbija je i mwi, ze nie zawieraja w sobie e madroci. Jest tak, poniewa Chien zrozumia ju znaczenie na tym poziomie; te pouczenia Szstego Patriarchy s z z si gaja dalej w swoich znaczeniach. e 6 Nie zapoczatkowuje, nie zatrzymuje. Poniewa natura rzeczywisto ci jest poza dwoisto cia, nie zapoczatko z s s wuje myli, a poniewa nic nie zostao zapoczatkowane, nie ma niczego do zatrzymania ani te nie ma tam nawet s z z koncepcji niezapoczatkowywania i niezatrzymywania.

63

Piel gnowanie Dharmy e

zatrzymywania ich. Dlatego te , to zatrzymywanie nie jest /prawdziwym/ zatrzymywaniem, z poniewa wcia istnieje rozpoczynanie, chocia mwia o nim jako o nierozpoczynaniu. z z z Natomiast ja mwi w elementarnym znaczeniu o naturalnym nierozpoczynaniu i w tym sae mym czasie naturalnym nie zatrzymywaniu7 , i przez to nie jest to wcale podobne do nauczania schizmatykw. Je eli chcesz zna kwintesencj umysu, musisz jedynie poo y cakowity kres z c e z c 8 , a wwczas posiadziesz naturalne osiagni cie wej cia w czyste i spokoncepcjom dobra i za e s kojne ciao umysu, ktre jest g bokie, a mimo to zawsze pogodne. Jego cudowne implikacje e sa tak liczne jak piaski Gangesu. Dzi ki asce tych poucze Chien osiagna czyste i wielkie przebudzenie. Odchodzac z pee n nym powa aniem, powrci do paacu i przed tronem zda spraw z tego co powiedzia Mistrz. z e Trzeciego wrzenia tego roku wydany zosta cesarski edykt, wychwalajacy i sawiacy Mis strza, i mwiacy: Z powodu wieku i osabienia Mistrz uchyli si /od przyjcia do stolicy/. Jede s nak e praktykuje i naucza Dharmy dla dobra nas wszystkich. Jest on w istocie z zrdem narodowych cnt. Mistrz podobny jest do Wimalakirtiego, ktry chorowa w Waisiali9 , ale wykorzysta sposobnoc, tak, ze mg szerzej objani Mahajan s s c e i przekaza wszystkim umys Buddhy poprzez swoja wypowied na temat niedwoc z istoci. s Hsien Chien przekaza pouczenia Mistrza dotyczace Tathagaty. Musielimy s zgromadzi cnoty i wszelkie zasugi wskutek zasadzenia dobrych korzeni w nac szej przeszej karmie, ze moglimy spotka si z Mistrzem w tym zyciu i dojc s c e s do tak szybkiego zrozumienia Najwy szego Pojazdu. Jestemy g boko wdzi czni z s e e za ask Mistrza i b dziemy o niej pami tali stale z najwy sza pieczoowitocia e e e z s /w naszym umyle/. Darowujemy mu rwnie szat Mo Na10 i krysztaowa misk s z e e na wod . Wydalimy rwnie edykt do gubernatora prowincji Shao, aby odnowi e s z c
7 Porwnanie z dog bna Sutra Wimalakirtiego, rozdzia III O Uczniach: poniewa pierwotnie wasna natura e z nie zapoczatkowaa jakichkolwiek myli, nie ma wi c naturalnie zadnej potrzeby zatrzymywania. s e 8 Zwr cie uprzejmie uwag , ze ta rada skierowana jest do Hsieh Chiena, ktry jest jednym z tych o najwy c e z szej madroci i g bokich korzeniach. Dopki kto nie uzna, ze posiada najwy sza madroc i g bokie korzenie, s e s z s e niech nie bierze tej rady do siebie. Uczyni to wi cej szkody ni po ytku. Zauwa cie rwnie , ze we wczenieje z z z z s szych rozdziaach II i III, i innych, Patriarcha wspomina wiele razy usu cie zo, odrzu cie b dy. Na przykad, n c e w rozdziale III w wypowiedzi o Zachodnim Raju, Patriarcha radzi prefektowi Wei oraz innym odrzuci wpierw c dziesi c rodzajw za, nast pnie odrzuci osiem b dw. Dalej, aby nie posiada w umyle niczego co nie jest e e c e c s szlachetne. Taka jest wst pna praktyka do etapu rady danej Hsieh Chienowi. Je eli kto nie wie na jakim znajduje e z s si etapie, powinien tak jak mwi Patriarcha, poszuka madrego doradcy, ktry by mu to wskaza. e c 9 Waisiali jest miejscem gdzie chorowa Wimalakirti. Buddha wiedzia rwnie , ze prawdziwym celem Wimaz lakirtiego byo objanianie doktryn Mahajany. W swoim wspczuciu poprosi ka dego ze swoich najwi kszych s z e dziesi ciu uczniw, aby odwiedzili Wimalakirtiego. Nauka jaka ka dy ucze otrzyma od tego mistrza daa pode z n staw wa nego rozdziau Sutry Wimalakirtiego. e z 10 Jest to specjalna szata, ktra zrobiona zostaa w Korei. Jest to rwnie tradycyjny podarunek dla mistrza, ktry z przekazuje Dharm . e

64

Piel gnowanie Dharmy e

budynki klasztorne jak i rwnie stara rezydencj Mistrza, ktra ma si nazywa z e e c klasztorem Kuo En11 .

11 Klasztor

Dobrodziejstwa dla Narodu.

65

Przekaz Mistrza do jego uczniw

Rozdzia X Przekaz Mistrza do jego uczniw


Pewnego dnia mistrz wezwa swoich uczniw: Fa Hai, Chih Chenga, Fa Ta, Shen Hui, Chih Changa, Chih Tunga, Chih Che, Chih Tao Fa Chena, Fa Ju, oraz innych, mwiac: Wy wszyscy przewy szacie innych uczniw. Kiedy odejd , ka dy z was b dzie mistrzem z e z e dystryktu. Chc obecnie pouczy was jak udziela wskaza w doktrynie, tak, abycie nie zatrae c c n s cili zasad naszej szkoy. W pierwszym rz dzie koniecznocia jest przedyskutowanie trzech kategorii tej metody1 , e s i zrobienie energicznego u ytku z trzydziestu szeciu par przeciwstawnoci, tak, aby mo na z s s z byo przejc pomi dzy nimi, uwalniajac si od dwch skrajnoci. Kiedy tylko mwicie o Dhars e e s mie, nie odchod cie od swojej wasnej natury. Gdyby kto nagle zapyta was o Dharm , doproz s e wad cie dualizm jego sw do kra cowoci, aby cakowicie obna y metod przeciwstawnoci. z n s z c e s /Na przykad/, przychodzenie i odchodzenie /ukaza jak/ stwarzaja si wzajemnie. W ko cu c e n metoda dwoistoci i przeciwstawie zostaje cakowicie usuni ta, tak, ze nie ma on dokad pjc. s n e s 2 Co do skupisk, to jest ich Trecia trzech kategorii tej metody sa skupiska-obszary-wejcia. s s pi c: forma, spostrzeganie, poznawanie, skonnoci umysowe i swiadomoc. Co do wejc, to e s s s jest ich dwanacie: szec zewn trznych jakoci zmysowych, barwy, d wi ku, zapachu, smaku, s s e s z e bod ca i wydarze ; i szec organw oczy, uszy, nos, j zyk, ciao3 i umys. Co do obszarw, z n s e to jest ich osiemnacie: szec jakoci, szec organw i szec form swiadomoci. s s s s s s Wasna natura zdolna jest zawrze w sobie dziesi c tysi cy rzeczy. Wwczas zwana jest c e e obejmujaca skadnica swiadomoci /alajawid niana/. Je eli kto wszczyna mylenie i rozwa a s z z s s z nie, zmienia si ona od razu w szec form swiadomoci. Kiedy pojawia si szec form swiae s s e s domoci, wychodza one przez szec organw zmysowych i spostrzegaja szec jakoci zmysos s s s wych, i w ten sposb osiemnacie obszarw wywodzi swoje dziaanie z wasnej natury. s Ale je eli wasna natura jest wypaczona, ona sama jest zrdem b dw. Je eli wasna natura z e z jest czysta, jest zrdem osiemnastu szlachetnoci. Je eli dziaanie /wasnej natury/ jest za, s z dziaanie to jest dziaaniem zwykej osoby. Ale je eli dziaanie wasnej natury jest dobroczynne, z dziaanie to jest dziaaniem Buddhy. Skad biora si te dziaania? Powstaja one z naszej wasnej e natury. Co do obustronnej doktryny zewn trznego, nieodczuwajacego otoczenia, to jest tam pi c par e e przeciwstawnoci. Sa to niebiosa w przeciwie stwie do ziemi, so ce w przeciwie stwie do s n n n wiato w przeciwie stwie do ciemnoci, negatywne w przeciwie stwie do pozytywksi zyca, s e n s n nego, i woda w przeciwie stwie do ognia. Co do metod4 i terminologii, to istnieje dwanacie n s par przeciwstawnoci. Sa to zwyka wypowied w przeciwie stwie do Dharmy, potwierdzes z n nie w przeciwie stwie do zaprzeczenia, ksztat w przeciwie stwie do bezksztatnoci, forma n n s
kategorie, ktre podzielone sa na: 1) pi c skandh lub skupisk, 2) dwanacie bram zmysw, 3) osiemna e s scie obszarw. 2 Skupiska-obszary-wej cia. Patrz wcze niejszy przypis. s s 3 Ciao jest to ciao jako cao c, kiedy rozpatrywane jest jako organ doznawania. s 4 Metody, dharmalakszana
1 Trzy

66

Przekaz Mistrza do jego uczniw

w przeciwie stwie do bezforemnoci, zanieczyszczenie w przeciwie stwie do czystoci, rzecz n s n s w przeciwie stwie do pustki, ruch w przeciwie stwie do bezruchu, klarownoc w przeciwie n n s n stwie do m tnoci, zwyky w przeciwie stwie do madrego, mnich w przeciwie stwie do osoby e s n n swieckiej, s dziwy w przeciwie stwie do modego, i du y w przeciwie stwie do maego. To e n z n jest dwanacie par przeciwstawnoci. s s Wasna natura czyni u ytek z dziewi tnastu par przeciwstawnoci: dugie w przeciwie z e s n stwie do krtkiego, heretyk w przeciwie stwie do prawowiernego, przywiazanie w przeciwie n n stwie do madroci, ignorancja w przeciwie stwie do wiedzy, zamieszanie w przeciwie stwie s n n do spokoju, litoc w przeciwie stwie do zemsty, prawidowe prowadzenie si w przeciwie s n e n stwie do niestosownoci, uczciwoc w przeciwie stwie do kr tactwa, prawdziwe w przecis s n e wie stwie do faszywego, protekcjonizm w przeciwie stwie do sprawiedliwoci, zmartwienia n n s w przeciwie stwie do owiecenia, trwaoc w przeciwie stwie do nietrwaoci, wspczucie n s s n s w przeciwie stwie do okrucie stwa, szcz sliwoc w przeciwie stwie do gniewu, wspaniaon n e s n mylnoc w przeciwie stwie do chciwoci, post p w przeciwie stwie do cofania si , rozpoczys s n s e n e nanie w przeciwie stwie do zatrzymywania /myli/, ciao Dharmy w przeciwie stwie do ciaa n s n z zycznego, ciao duchowe w przeciwie stwie do ciaa doczesnego /tj. scie ka/. Takie jest tych n dziewi tnacie par. e s Je eli Mwi dalej mistrz. b dziecie rozumieli i stosowali doktryn tych trzydziestu z e e szeciu par przeciwstawnoci, wwczas /urzeczywistnicie/ prawdziwa zasad wszystkich sutr s s e i Dharmy, i dzi ki temu we wszystkich waszych przychodzeniach i odchodzeniach b dziecie e e w naturalny sposb pozostawali z dala od dwch stron. W aktywnym dziaaniu waszej wa snej natury, jak np. w rozmowach z lud mi, chocia zycznie pozostajecie w swiecie form, z z bad cie od nich uwolnieni. Chocia duchowo jestecie w pustce, bad cie wolni od /koncepcji/ z z s z pustki. Je eli jestecie cakowicie uczepieni form, wwczas istnieje podsycanie wypaczonych z s pogladw. Jednak je eli jestecie cakowicie uczepieni pustki, wwczas istnieje podsycanie nie z s e wiedzy. Tacy ludzie, chocia mwia ze nie opieraja si na pisanych swi tych ksi gach, tworza z e e gry z niczego i faktycznie ubli aja sutrom. Skoro twierdza, ze pisma nie przydaja si na nic, to z e wwczas ludzie nie powinni mie prawa mwienia, poniewa sama mowa jest z koniecznoci c z s forma literatury. Mwia dalej, ze prawdziwa Dharma nie opiera si na sowach i literach, ale to e wanie nie opieranie si jest trzema sowami i przez to ju sowami i literami. Kiedy napotys e z kaja innych, ktrzy wypowiadaja si , od razu drwia z nich, mwiac, ze sa przywiazani do sw e i liter. Musicie wszyscy rozpozna , ze ci ludzie sami tkwia w uudzie, co jest doc zrozumiae, c s ale w dodatku ubli aja buddyjskim sutrom. Nawet wyjawszy ubli anie sutrom, ich wina jest ju z z z nieobliczalna! Je eli kto jest przywiazany do form zewn trznych lub praktykuje metod do poszukiwania z s e e rzeczywistoci, taka jak hojne uposa anie religijnych instytucji a nast pnie rozprawia o b dach s z e e i niebezpiecze stwach dawania czy nie dawania, taki kto nie urzeczywistni swojej natury przez n s wiele kalp. Nie zaniedbujcie praktykowania Dharmy tak jak tego suchacie, ale nie wykluczajcie wieloci rzeczy z waszego umysu, tym samym przeszkadzayby wam w odniesieniu do natury s Dharmy. Je eli zaledwie suchacie wypowiedzi o Dharmie, ale nie praktykujecie jej, sprawiacie, z ze ludzie maja b dne myli i krytyczne idee. Nie zaniedbujcie wdro enia Dharmy w praktyk e s z e 67

Przekaz Mistrza do jego uczniw

a w swoim nauczaniu Dharmy nie zatrzymujcie si na formach. Je eli wy wszyscy urzeczywiste z nicie to, bad cie wwczas w zgodzie z Dharma w waszej mowie; bad cie w zgodzie z nia we z z wszystkich waszych czynnociach. Wtedy nie utracicie Czystej Prawowiernej Dharmy. s Je eli kto, zadajac wam pytanie, zapytuje o posiadanie myli, odpowiadajcie nie myz s s sla; je eli kto zapytuje o nie myl, odpowiadajcie nieprzywiazanymi mylami. Je eli kto z s s s z s zapytuje o nieowieconego, odpowiadajcie jakby chodzio o m drca; je eli kto zapytuje o m s e z s e drca, odpowiadajcie jakby chodzio o nieowieconego. Dzi ki tej metodzie wzajemnie uwaruns e kowanych par pojawia si zrozumienie drogi srodka. Na ka de zadawane wam pytanie odpoe z wiadajcie w odniesieniu do jego przeciwstawienia. Je eli b dziecie post powali ze wszystkimi z e e innymi pytaniami w zgodzie z ta metoda, z pewnocia nie utracicie doktryny. s Przypucmy, ze kto pyta, Czym jest to co nazywamy ciemnocia?. Odpowiadajcie, ms s s wiac, Swiato jest przyczyna5 , ciemnoc jest warunkiem6 . Kiedy znika swiato, wwczas pa s nuje ciemnoc, poniewa aby moga objawi si ciemnoc potrzebne jest swiato; a ciemnoc s z c e s s potrzebna jest aby mogo objawi si swiato. Ich przychodzenie i odchodzenie jest wzajemc e nie zale ne od siebie; to skada si na znaczenie drogi srodka. Odpowiadajcie na wszystkie z e inne pytania w podobny sposb. W przekazywaniu Dharmy powinnicie wszyscy w przyszoci s s naucza zgodnie z ta metoda wzajemnego powiazania. Nie zatra cie podstaw doktryn. c c *** W lipcu 712 roku mistrz poleci swoim uczniom pjc do klasztoru Kuo En w prowincji s Hsin Chou, aby zbudowa pagod . Przynagla ich aby praca zostaa wykonana szybko. Zostaa c e uko czona w ko cu lata nast pnego roku. Pierwszego lipca 713 r. zebra razem swoich wszystn n e kich uczniw i powiedzia: Chc odejc z tego swiata w sierpniu. Je eli kto z was wcia jeszcze zywi watpliwoci, e s z s z s powinnicie zapyta o nie przy najbli szej okazji, tak, abym mg je wam usuna , i umo liwi s c z c z c poo enie kresu waszej uudzie, albowiem gdy odejd nie b dzie nikogo kto mgby was uczy . z e e c Syszac to, Fa Hai oraz inni, mieli wszyscy zy w oczach. Jedynie Shen Hui pozosta niepo ruszony przez emocje i nie okaza ez. Mistrz powiedzia: May mistrz Shen Hui z pewnocia osiagna rwne traktowanie dobra i za. Jest nies poruszony przez zniewagi czy pochway, nie wszczyna myli o smutku lub szcz sciu. Reszta s e z was nie osiagn a tego. Bylicie tutaj w tych grach przez kilka lat. Ale jakiego rodzaju nauki e s waciwie praktykowalicie? s s Oto paczecie z zalu ale nad kim bolejecie? Je eli smucicie si dlatego, ze nie wiem dokad z e id /powinnicie pami ta /, ze ja sam jestem swiadomy tego dokad id . Gdybym nie by, nie e s e c e mgbym wam tego nigdy przepowiedzie . Jestecie wszyscy smutni i peni ez poniewa wy c s z
5 Swiato, lub rozumienie, kiedy nie jest obecne, jest przyczyna ciemno ci czyli niewiedzy. Kiedy istnieje rozu s mienie, czyli swiato, istnieje odpowiednie zmniejszenie niewiedzy, czyli ciemnoci. Tak wi c swiato, lub raczej s e nieobecnoc swiata, jest najbli sza przyczyna /hetu/ wynikajacego nastapienia /pratjaja/ ciemnoci. s z s 6 Warunek /wydarzenie/, pratjaja. Patrz wcze niejszy przypis. s

68

Przekaz Mistrza do jego uczniw

nie wiecie dokad id . Gdybycie naprawd wiedzieli, moglibycie w peni zrozumie , ze zy e s e s c i smutek wcale nie sa stosowne. Co wi cej, natura Dharmy z zasady nie posiada zadnego rozpoczynania czy zatrzymywania, e zadnego przychodzenia czy odchodzenia. Czy moglibycie, prosz , wszyscy usiac? Chciabym s e s uo y dla was poemat, ktry b dzie zwany poematem Rzeczywistoci i Uudy, Zakcenia z c e s i Pogodnoci. Je eli wszyscy zrozumiecie istot tego poematu i b dziecie go praktykowali, s z e e wasze uchwycenie jego znaczenia b dzie takie samo jak moje. Je eli wdro ycie to w praktyk , e z z e nie utracicie doktryny. Skadajac hod, wszyscy mnisi poprosili mistrza, aby uo y poemat. Poemat brzmia nast z e pujaco: Wszystkie rzeczy pozbawione sa rzeczywistoci; s Nie uwa ajcie wi c ich za rzeczywiste. z e Je eli kto uwa a je za rzeczywiste, z s z Jest to sam w sobie nierzeczywisty punkt widzenia. Jeli sami potracie osiagna rzeczywistoc, s c s Oddzielajace zudzenia opuszcza rzeczywistoc samego umysu. s Ale je eli umys sam nie jest wolny od zudze , z n Nie ma tam rzeczywistoci. s Gdzie wi c znajdziecie rzeczywistoc? z e s Odczuwajace istoty reaguja emocjonalnie, Ale nieodczuwajace nie potraa reagowa . c Je eli praktykujecie dyscyplin niereagowania, z e To jest to po prostu to samo co niereagowanie tego co nieodczuwajace. Je eli szukacie prawdziwego niereagowania, z Jest ono niereagowaniem reagowania. Samo niereagowanie jest po prostu brakiem reakcji, Tego co nieodczuwajace, bez potencjalnoci stanu Buddhy. s Zdolnoc biegego rozr niania sytuacji s z Jest ostatecznym znaczeniem niereagowania. Post pujcie jedynie w zgodzie z tym pogladem, e A od razu b dziecie mieli dziaanie prawdziwej takoci. e s Ogaszam ka demu studiujacemu Dharm ! z e Ze wysilanie si wymaga mylenia. e s Nie stjcie w bramie Mahajany, Aby uczepi si jedynie prostej wiedzy o zyciu i smierci. c e Je eli jaka osoba wra liwa jest na pierwsze sowa, z s z Mo ecie przedyskutowa z nia znaczenie Buddyzmu. z c Ale je eli jest ona zdecydowanie niewra liwa, z z Pozdrwcie ja z szacunkiem ze zo onymi razem do mi, zyczac jej szcz scia. z n e Podstawowa zasada naszej szkoy jest nie spiera si ; c e Spiera si to traci znaczenie drogi. c e c 69

Przekaz Mistrza do jego uczniw

e W swi toszkowatych, przewrotnie rozprawiajacych nauczaniach, Wasna natura pogra a si w cyklu narodzin i smierci. z e Kiedy tylko zebrani uczniowie usyszeli ten poemat, zo yli wszyscy hod. Z g bokim poz e wa aniem dla intencji i przesania mistrza, wszyscy cwiczyli si zgodnie z Dharma. Nikt nie z e omieli si ponownie spiera . s e c Wiedzac ponadto, ze Wielki Mistrz nie mia ju zbyt dugo pozosta na tym swiecie, Fa Hai z c wstapi na podwy szenie i ponownie wyra ajac swoje uszanowanie zapyta go, mwiac: z z Czcigodny Panie, komu powinna by powierzona szata i Dharma, kiedy wejdziesz w nirc wan ? e Mistrz odpowiedzia: Zapiszcie i rozpowszechniajcie nauki, ktrych udzielaem w klasztorze Ta Fan a do z obecnego czasu. Zatytuujcie je Sutra Podwy szenia o Czystej Prawowiernej Dharmie. Strze z z cie i opiekujcie si nia wszyscy, przekazujac i nauczajac jej od jednego do drugiego dla wybae wienia wszystkich odczuwajacych istot. Tylko to co jest zgodne z tym co powiedziaem ma by c nazywane Prawowierna Dharma. W obecnym czasie /waciwym jest/, ze powinienem naucza Dharmy dla dobra was s c wszystkich a nie dla przekazania szaty. Z faktu, ze korzenie waszej wiary sa prawdziwe i doj rzae, i ze jestecie zdecydowanie i ostatecznie wolni od watpliwoci, wypywa, ze nadajecie si s s e do wielkiego zadania /nauczania Dharmy/. Jak jasno wynika ze znaczenia poematu przekazu Pierwszego Patriarchy, Bodhidharmy, nie jest waciwe aby szata bya nadal przekazywana. s Wiersz mwi: Celem mego przyjcia do tego kraju s Jest przekazanie Dharmy, aby pomc pogra onym w uudzie. z Kiedy kwiat rozkwitnie pi c razy, e Owoc dojrzeje sam w sposb naturalny. Mistrz mwi dalej. Je eli wy wszyscy chcecie aby dojrzay wasze ziarna wiedzy, powinnicie zna cichy spoz s c kj zjednoczonego wgladu i cichy spokj zjednoczonej praktyki. Je eli potracie w ka dym z z miejscu nie by przywiazanym do form; je eli potracie by pord form i nie pozwolicie poc z c s wstawa niech ci czy upodobaniu, chwytaniu czy uwalnianiu, rozwa aniu /waszych wasnych/ c e z korzyci lub strat, sukcesw lub niepowodze ; /je eli potracie by / spokojni, niewzruszeni, s n z c opanowani, skromni, akceptujacy zmiany, pogodni i cisi, jest to zwane cichym spokojem zjed noczonego wgladu. Chodzac czy stojac, siedzac czy le ac, je eli potracie w ka dym miejscu by naturalni z z z c i otwarci, bez przypominania sobie o znajdowaniu si w krainie Dharmy, wwczas prawdzie wie osiagn licie czysta krain waszego umysu. To jest zwane cichym spokojem zjednoczonej e s e praktyki. Je eli jaka osoba jest doskonaa w tych dwch cichych spokojach, podobne jest to do z s gleby w ktrej nasiona, przykryte i zagrzebane, wzrastaja i sa zywione by dojrzay ich owoce. Zjednoczony wglad i zjednoczona praktyka sa wanie takie jak to. s 70

Przekaz Mistrza do jego uczniw

Moje obecne nauczanie Dharmy podobne jest do przychodzacego w por deszczu, ktry e karmi wsz dzie wielka ziemi . Wasza natura Buddhy podobna jest do tych nasion, ktre, kiedy e e otrzymaja ta dobroczynna wilgo , wszystkie zaczna wzrasta . Ci, ktrzy przyjmuja moje na c c uczanie, na pewno osiagna bodhi. Je eli b da poda ali za moja praktyka, z pewnocia uka a jej z e z s z cudowny owoc. Posuchajcie co mwi mj wiersz: Podo e umysu zawiera mnstwo nasion; z Przy padajacym wsz dzie deszczu zakiekuja wszystkie. e 7, Urzeczywistnij szybko znaczenie kwiatu A wwczas owoc bodhi sam dojrzeje. Kiedy mistrz wygosi ten wiersz, powiedzia: Dharma nie posiada dwoistoci; taki te jest umys. Jego praktyka jest jasna, spokojna, s z i wolna od mnogoci form. Musicie by najbardziej uwa ni, aby nie tumi siebie dla osiagni s c z c e cia spokojnoci, ani nie wymusza cakowicie opr nionego umysu. Gdy umys jest z zas c z z sady spokojny; nie ma niczego co miaoby by zatrzymywane ani niczego czego trzeba by si c e wyrzeka . Niechaj wszyscy z was wyt zaja si i post puja naprzd zgodnie z odpowiednimi c e e e warunkami. Wwczas zebrani uczniowie wyrazili swoje uszanowanie i odeszli. smego lipca Wielki Mistrz powiedzia nagle do swoich uczniw: Chc wrci do Hsin Chou. Czy zechcielibycie szybko przygotowa d i wiosa? e c s c z Caa grupa gorliwie bagaa go o pozostanie, ale mistrz powiedzia: Wszyscy Buddhowie objawiaja si e Jedynie dla ujawnienia nirwany. To co przychodzi, musi odejc; s Takie jest zawsze prawo. Moje ciao jest rwnie tylko zycznym ciaem. z Musi ono powrci na swoje miejsce. c Mistrzu Powiedzieli. kiedy ju stad odejdziesz, czy powrcisz w ko cu? z n Mistrz odpowiedzia: Kiedy opadaja licie s Powracaja do miejsca swoich korzeni. Kiedy powrc e Nie b d mia ust /aby mwi /. e e c
kwiatu. Odnosi si to do Buddhy, /gdy w przed swoimi najbardziej zaawansowanymi uczniami/ e z umiechem unis w doni kwiat, bez wypowiedzenia zadnego sowa, aby przedstawi najwy sza praktyk , najs c z e istotniejsza zasad Prawowiernej Dharmy. e
7 Znaczenie

71

Przekaz Mistrza do jego uczniw

Zapytali ponownie, mwiac: Komu b dzie przekazane Rozstrzygajace Widzenie Prawowiernej Dharmy /tj. doskonay e wglad w szlachetnoc, bez poddawania si radoci, i w zo, bez stawania si gniewnym/. s e s e Mistrz odpowiedzia: Ci ktrzy posiadaja Dharm osiagna to. Ci ktrzy posiadaja nieuczepiony umys zrozu e mieja to. Nie wiemy jeszcze powiedzieli przez ile pokole przekazywane byo nauczanie n od pojawienia si pierwszego Buddhy do teraz. Chcielibymy aby by tak dobry zeby nam to e s s wyjani . s c Mistrz powiedzia: Od staro ytnych czasw Buddhowie wkraczali w swiat w nieograniczonej liczbie i nie z sposb ich policzy . Dzisiaj, musimy wzia Siedmiu Buddhw za b dacych na poczatku. c c e 8 byli to: W minionej kalpie alamkaraka I Wipajin Buddha s II Sikhin Buddha III Wiwabhu Buddha s Teraz, w obecnej, dobrej kalpie /Bhadra/: IV Krakuczczhanda Buddha V Kanakumi Buddha VI Kajapa Buddha s VII Siakjamuni Buddha jest sidmym Buddha Ci ktrym Buddha Siakjamuni przekaza Dharm to: e Pierwszy /Patriarcha Indii/: Arja Mahakajapa s Drugi: /Patriarcha/ Arja Ananda Trzeci: Arja Sianakawasa Czwarty: Arja Upagupta Piaty: Arja Dritaka Szsty: Arja Miczczaka Sidmy: Arja Wasumitra smy: Arja Buddhanandi Dziewiaty: Arja Buddhamitra Dziesiaty: Arja Parwa s Jedenasty: Arja Punjajasias Dwunasty: Mahasattwa Awaghosza s Trzynasty: Arja Kapimala
8 Kalpa alamkaraka alamkaraka, ozdabia , gloria, cze c, zdobny; np. ozdoba moralno ci, medytacji, madro ci, c s s s

i kontrola dobrych i zych si. Chwalebna kalpa w ktrej ponad tysiac Buddhw, jeden nast pujacy po drugim, e wnioso swoje najdoskonalsze osiagni cie w moralnoci, medytacji, i madroci, dla sformuowania Dharmy. e s s

72

Przekaz Mistrza do jego uczniw

Czternasty: Mahasattwa Nagard una z Pi tnasty: Arja Kanadewa e Szesnasty: Arja Rahulata Siedemnasty: Arja Sanghanandi Osiemnasty: Arja Gajasiata Dziewi tnasty: Arja Kumarata e Dwudziesty: Arja D ajata z Dwudziesty pierwszy: Arja Wasubandhu Dwudziesty drugi: Arja Manorhita Dwudziesty trzeci: Arja Haklena Dwudziesty czwarty: Arja Simha Dwudziesty piaty: Arja Basiasita Dwudziesty szsty: Arja Punjamitra Dwudziesty sidmy: Arja Prad niatara z Dwudziesty smy: Arja Bodhidharma W tym kraju /tj. w Chinach/ jest on Pierwszym Patriarcha. Dwudziesty dziewiaty: Wielki Mistrz Hui Ko /lub Drugi Patriarcha/ Trzydziesty: Wielki Mistrz Seng Tsan /lub Trzeci Patriarcha/ Trzydziesty pierwszy: Wielki Mistrz Tao Hsin /lub Czwarty Patriarcha/ Trzydziesty drugi: Wielki Mistrz Hung Jen /lub Piaty Patriarcha/ i Trzydziestym trzecim Patriarcha /lub Szstym Patriarcha/, jest Hui Neng, ktry jest ostatnim. Ka dy z wymienionych wy ej patriarchw mia swojego przeznaczonego nast pc z z e e /Dharmy/. W przyszoci wszyscy b dziecie kontynuowa jej przepyw jako grupa, i dbajcie s e c o to aby nie bya b dnie tumaczona. e Zapytali znowu: Od tej chwili nie b dziemy mieli zadnych trudnoci, czy nie tak?. e s Pi c lub szec lat po mojej smierci odpowiedzia Mistrz pojawi si osoba, ktra e s e b dzie chciaa zawadna moja gowa. Oto moja przepowiednia: e c Jego wyglad b dzie najbardziej swiatobliwy e Ale nie b dzie dziaa z potrzeby zdobycia srodkw utrzymania. e Kiedy pojawi si ten problem Mana9 , e Urz dnikami b da Yang i Liu! e e *** W sierpniu 713 r. Wielki Mistrz przebywa w klasztorze Kuo En. Po okresie postu zwrci si do caego zgromadzenia swoich uczniw: e
9 Man.

Imi osoby, ktra przyjdzie po gow Patriarchy, brzmi Chang Ching Man. e e

73

Przekaz Mistrza do jego uczniw

Prosz bycie wszyscy usiedli podug rangi. Zaraz was opuszcz . e s e Fa Hai zwrci si do niego z penym powa aniem. e z Czcigodny Panie, jaka pozostawisz metod pouczania dla przyszych pokole , tak, aby e n nieprzebudzeni ludzie mogli osiagna urzeczywistnienie swojej natury Buddhy?. c Mistrz odpowiedzia: Suchajcie wszyscy uwa nie. Co do tych nieprzebudzonych ludzi przyszych czasw: jez zeli b da prawdziwie znali zwyka natur , oznaczao to b dzie dokadne poznanie natury Bud e e e dhy. Je eli nie b da posiadali prawdziwej wiedzy o zwykej naturze, trudno b dzie napotka z e e c Buddh , nawet je eli by si go szukao przez dziesi c tysi cy kalp. Poucz was teraz jak poe z e e e e zna wasz zwyky umys w taki sposb aby urzeczywistni natur Buddhy w waszym wasnym c c e umyle. s Je eli chcecie szuka urzeczywistnienia Buddhy, musicie uzyska prawdziwa wiedz z c c e o zwykej naturze. Jest tak dlatego, poniewa zwyka natura zaciemnia natur Buddhy a nie z e dlatego, ze natura Buddhy zaciemnia zwyka. Je eli urzeczywistnicie wasza wasna natur , z e zwyka osoba staje si Buddha. Je eli wasza wasna natura jest nieprzebudzona, Buddha jest e z zwyka osoba. Kiedy wasna natura znajduje si w stanie rwnoci, wwczas zwyka natura jest natura e s Buddhy. Kiedy wasna natura jest zdradliwie wypaczona, wwczas natura Buddhy jest zwyka natura. Je eli wszystkie wasze umysy sa zdradliwie wykrzywione, wwczas natura Buddhy z /ukryta/ jest w zwykej. W jednej, zrwnowa onej, i szczerej myli, zwyky czowiek staje si z s e Buddha. Nasz wasny umys sam siebie jest Buddha. Ten naturalny Buddha jest prawdziwym Bud dha. Je eli nie ma Buddhy w czyim umyle, gdzie miaoby si szuka prawdziwego Buddh ? z s s e c e Wy wszyscy tutaj! Wasz wasny umys jest Buddha! Nie watpcie o tym du ej! Na zewnatrz nie z ma ani jednej rzeczy, ktra byaby zdolna stanowi o sobie. Wszystko z zasady jest umysem, c ktry wywouje dziesi c tysi cy rodzajw rzeczy. Sutra10 powiada tak, Kiedy powstaje umys, e e pojawiaja si wszystkie r norodne rzeczy. Kiedy umys ustaje, zanikaja wszystkie r norodne e z z rzeczy. Odchodzac od was, przeka e wam teraz poemat, ktry jest zwany Wasna natura jest Praw z dziwym Buddha. Ludzie przyszych pokole , ktrzy dokadnie zrozumieja znaczenie tego po n ematu, sami wejrza w swj pierwotny umys i sami osiagna stan Buddhy. Poemat brzmi nast e pujaco: Prawdziwa takoc wasnej natury jest prawdziwym Buddha. s 11 Wypaczone poglady i trzy trucizny sa Mararad a z Kiedy istnieje fasz i uuda, Mara rzadzi domem,
mwi: Kiedy powstaje umys, pojawiaja si wszystkie r norodne rzeczy. Kiedy umys ustaje, ustaja e z wszystkie r norodne rzeczy. Z Sutry ???; rozdzia I. To stwierdzenie zostao uczynione przez Buddh w odpoz e wiedzi na pytanie Anandy. 11 Mara rad a. Mara, zabijajacy, niszczacy; rad a, krl; krl tych co niszcza lub krl tych co szkodza. Choz z cia czasami jest to okrelane inaczej, Patriarcha objania mar jako wypaczone poglady oraz chciwoc, gniew z s s e s i przywiazania.
10 Sutra

74

Przekaz Mistrza do jego uczniw

Lecz gdy istnieja doskonae poglady, przewodniczy Buddha. Kiedy spaczone poglady i trzy trucizny powstaja w naszej naturze, Wwczas to Mararad a przychodzi zamieszka w domu /umysu/. z c Doskonae poglady w naturalny sposb usuwaja trzy trucizny z umysu, Mara cakowicie zmienia si w Buddh , prawdziwie i bez udawania. e e Gdy chodzi o Dharmakaj , Sambhogakaj i Nirmanakaj , e e e To te trzy ciaa sa fundamentalnie jednym. Je eli potracie urzeczywistni je wewnatrz waszej wasnej natury, z c Jest to doskonaleniem swojej przemiany ku przebudzeniu Buddhy. Zasadniczo to Nirmanakaja rodzi czysta natur : e Czysta natura wiecznie znajduje si w Nirmanakaji. e Nirmanakaja takiej natury w naturalny sposb poda a jedynie za szlachetna z Dharma: Stad pojawia si doskonaa Sambhogakaja, prawdziwie i bez ogranicze . e n Wzburzona natura jest pierwotnym zrdem czystej natury, A kiedy usuni te sa zadze, od razu istnieje ciao czystej natury. e Kiedy ta natura wewnatrz ka dego z was jest sama z siebie wolna od pi ciu pra z e 12 , gnie n Urzeczywistnieniem tej natury staje si natychmiast wanie Rzeczywistoc. e s s Je eli w tym zyciu napotkacie nauk Natychmiastowej Szkoy, z e Mo ecie natychmiast urzeczywistni wasza wasna natur i ujrze czczonego przez z c e c swiat Buddh . e Jednak e kiedy zechcecie sta si Buddha przez jaka szczeglna dziaalnoc, z c e s s Wwczas nie b dziecie znali punktu wyjcia dla poszukiwania Rzeczywistoci. e s s Je eli wewnatrz waszego wasnego umysu mo ecie spostrzec Rzeczywistoc waz z s szej wasnej natury, Taka rzeczywistoc jest zrdem doskonaego stanu Buddhy. s Jednak e, nie urzeczywistnia w taki sposb wasnej natury, lecz prbowa i szuka z c c c Buddhy na zewnatrz, Oznacza, ze jest si od samego poczatku osoba cakowicie niewiadoma. e s Przekazaem wam ju teraz metod Natychmiastowej szkoy, z e A wybawienie wszystkich ludzi zale y od ka dego praktykujacego ja dla siebie. z z Pozwlcie sobie powiedzie , przyszli studiujacy Dharm , c e Je eli nie b dziecie praktykowali tych pogladw, z e b dziecie coraz to bardziej oddaleni /od prawdy/. e Wygosiwszy ten poemat mistrz powiedzia: Zwr cie wszyscy baczna uwag . Kiedy odejd , nie stosujcie si do ziemskiego zwyc e e e czaju zalu i paczu. Nie przyjmujcie rwnie wyrazw ubolewania ani te nie nocie zaoby. z z s Czyniacy tak nie sa moimi uczniami ani te te dziaania nie sa w zgodzie z prawdziwa Dharma. z
12 Pi c e

po ada , powstajacych z przedmiotw pi ciu zmysw: widok, d wi k, zapach, smak, bodziec. z n e z e

75

Przekaz Mistrza do jego uczniw

Urzeczywistnijcie swj pierwotny umys i wejrzyjcie w wasza pierwotna natur , ktra nie e powinna by nigdy samowiadoma swojej wasnej niewzruszonoci i spokoju. Ona ani nie zapoc s s czatkowuje /myli/ ani /ich/ nie zatrzymuje. Nie jest zwiedziona przez ziemskie myli, w miar s s e jak przychodza, ani te nie czepia si ich kiedy odchodza. Nie jest w zgodzie ani nie zajmuje z e /wwczas lub p niej/ krytycznego stanowiska /w stosunku do b dw innych/. Nie czepia si z e e ani te nie odp dza /mylnych koncepcji/. z e Z obawy, ze wasz umys mo e wcia ulega uudzie, i przez to nie by zdolnym do zrozu z z c c mienia g bszego znaczenia, pouczam was raz jeszcze, abycie mogli wejrze w swoja wasna e s c natur . Kiedy odejd , utrzymujcie to w praktyce, tak jakbym by wcia z wami. Gdy je eli b e e z z z e dziecie szli wbrew nauce, nie przynioso by to wam zadnej korzyci, nawet gdybym by wcia s z na tym swiecie. Raz jeszcze powiedzia poemat, mwiac: Spokojny i pogodny, nie poprzez stae praktykowanie cnt /ale tylko w miar pojae wiania si okazji/. e Trapiony i n kany a jednak nie czyniacy za. e Spokojnoc i zgodnoc dzi ki pomini ciu wypaczonych pogladw. s s e e W jakichkolwiek cyklicznych falach zycia umys nie ma zadnych przywiaza . n Wygosiwszy ten poemat mistrz z pena pogodnocia siedzia a do trzeciej stra y. Nagle s z z powiedzia do swoich uczniw: Teraz odejd . e I wtedy wanie opuci to smiertelne zycie. Wwczas dom napenia niewypowiedziana s s wo a ziemi owietlia byszczaca t cza. Drzewa w lesie odbijay swiato, podczas gdy ptaki n e s e i zwierz ta wydaway gosy zaoby. e *** Tego listopada urz dnicy rzadowi, uczniowie i swieccy wierni z trzech prowincji: Kwang, e Shao i Hsin, debatowali nad umieszczeniem jego ciaa, niezdecydowani gdzie zo y je na spoz c czynek. Dlatego te zapalili kadzido i modlili si , mwiac: Tam gdzie skieruje si kadzido z e e tam b dzie miejsce pobytu Mistrza. e Kadzido unioso si wprost w kierunku Tsao Chi. Trzynastego listopada przenieli sanke s tuarium, szat i misk , z powrotem do Tsao Chi. e e Dwudziestego piatego lipca nast pnego roku zostay one wyj te z sanktuarium a ucze e e n Fang Pien z oddaniem zabalsamowa ciao wonna glina. Przypominajac sobie przepowied ni prby skradzenia gowy, uczniowie ochronili szyj mistrza najpierw zelaznymi pytkami e e a nast pnie przed ponownym umieszczeniem ciaa w stupie, mocno owin li je lakierowanym e e materiaem. Nagle z wn trza stupy zacz o promieniowa biae swiato i poda yo wprost ku e e c z niebu, pozostajac przez trzy dni zanim znikn o. /Urz dnicy/ z Shao Chou donieli o tym przed e e s tron. Otrzymali i wykonali cesarski edykt, aby ustawi kamienne tablice noszace zapis przec strzegania Dharmy przez Mistrza. 76

Przekaz Mistrza do jego uczniw

Mistrz osiagna wiek siedemdziesi ciu szeciu lat. Szata zostaa mu przekazana kiedy mia e s dwadziecia cztery lata. Ogolono mu gow w wieku trzydziestu dziewi ciu lat i naucza s e e Dharmy dla dobra caej ludzkoci przez trzydzieci siedem lat. /W rezultacie czego/ czterdzies s sci trzy osoby uchwyciy podstawowe zasady i odziedziczyy Dharm , podczas gdy niezliczona e iloc innych przebudzia si ku naukom i wzniosa si ponad przeci tnoc. s e e e s Szata wiary, szata Mo Na, ktra przekazywana bya od Bodhidharmy, cenna miska podarowana przez cesarza Tsunga, wizerunek mistrza wymodelowany przez Fang Piena, razem z innymi rytualnymi przedmiotami, powierzone zostay nadzorujacemu stupy i sa stale strze one z w klasztorze Pao Lin.

Oby ta Sutra Podwy szenia Czystej Prawowiernej Dharmy rozz przestrzenia si aby ujawni zasady tej szkoy! Niech trzy kleje c noty rozkwitaja dla dobra caej ludzkoci! s

77

Dopisek Ling Tao, opiekuna Stupy

Dopisek Ling Tao, opiekuna Stupy


O pnocy trzeciego dnia smego Ksi zyca Roku Jen Hsi, dziesiatego roku Ery Kai Yuan e (722 r. n.e.) usyszano z g bi stupy, w ktrej umieszczone byy szczatki Patriarchy, haasy poe dobne do d wi kw wydawanych przez ciagni ty zelazny a cuch. Mnisi zbudzeni przez haas z e e n ujrzeli czowieka w zaobie wybiegajacego z pagody. Nast pnie odkryli, ze szyja Patriarchy e zostaa pokaleczona. Natychmiast zo ono o tym raport prefektowi Liu Wu-Tien i s dziemu z e Yang Kan. Po otrzymaniu skargi zarzadzili oni energiczne poszukiwania zoczy cy, ktry pi c n e dni p niej zosta aresztowany w wiosce Shin Chueh i wysany do Shao Chou do sadu. z w owiadczy, ze nazywa si Chang Chin-Man i pochodzi z Liang Hsien w Ju Chou i ze s e z klasztoru Kai Yuan w Hung Chou otrzyma dwa tysiace gotwka od mnicha Z Hsin Lo /pa stwo w Korei/ zwanego Chin Ta-Pei, ktry poleci ukrac mu gow Patriarchy by moga n s e by ona wysana do Korei w celach kultowych. c Usyszawszy to owiadczenie prefekt Liu zawiesi osadzanie i osobicie uda si do Tsao s s e Chi by poradzi si starszego ucznia Patriarchy, Ling Tao, jaki nale y wyda wyrok. Ling c e z c Tao powiedzia: Podug prawa pa stwowego powinno si wyda wyrok smierci. Lecz poniewa mion e c z sierdzie jest myla przewodnia Buddyzmu, ktry uczy, ze bliskich i wrogw nale y traktowa s z c jednakowo i skoro w dodatku pobudka przest pstwa jest religijna czec, zoczy cy nale y da e s n z rowa . c Wywaro to tak wielkie wra enie na prefekcie Liu, ze wykrzykna: z Teraz zaczynam sobie zdawa spraw , jak liberalni i tolerancyjni sa Buddyci!. c e s Zgodnie z tym wi zie zosta uwolniony. e n Cesarz Su Tsung, ktry pragna wyrazi czec dla szaty i miski Patriarchy, wysa ambasa c s dora do Tsao Chi, by w przewiz je ze stosownym szacunkiem do cesarskiego paacu. Byy tam trzymane do pierwszego Roku Yung Tai (765 n.e.), gdy Cesarz Tai Tsung mia sen w nocy piatego dnia piatego Ksi zyca, w ktrym Patriarcha poprosi go o zwrcenie relikwii. Sidmego e dnia tego samego ksi zyca zosta wydany nast pujacy edykt zaadresowany do Yang Chien: e e Poniewa Jego Majestat sni, ze Mistrz prosi o zwrcenie odziedziczonej szaty z i miski, Marszaek Chen Kuo /Filar Pa stwa, tytu honorowy/ Liu Chung-Ching n jest niniejszym wyznaczony do przewiezienia ich z nale ytym szacunkiem do Tsao z Chi. Relikwie te sa uwa ane przez Jego Majestat za rzeczy drogocenne dla pa stwa z n i Marszaek jest skierowany, by waciwie umieci je w klasztorze Pao Lin i da s s c c wyra ne polecenie mnichom, ktrzy otrzymali osobiste pouczenia od Patriarchy, z by otaczali je specjalna opieka w celu ich zabezpieczenia, tak by nie ucierpiay, nie zostay stracone ani uszkodzone. W p niejszym czasie relikwie byy kradzione wielokrotnie, lecz za ka dym razem byy z z odzyskane zanim zodziejowi udao si uciec. e Cesarz Hsien Tsung nada Patriarsze pomiertny tytu Ta Chien /Wielkie Lustro/ i napisa s dla stupy epigraf Yuan Ho Ling Chao (Harmonijny Duch swieci bosko).

78

Dopisek Ling Tao, opiekuna Stupy

Inne materiay biograczne mo na znale c w tablicach opisujacych zycie Patriarchy napiz z sanych przez kanclerza Wang Wei, Prefekta Liu Tzung-Yuan, Prefekta Liu Yu-Hai i innych, wszyscy z dynastii Tang.

79

Dopisek Ling Tao, opiekuna Stupy

Glosariusz
Alajawid niana Swiadomoc-skadnica, Zbiorczy intelekt lub swiadomoc; zapoczatkoz s s wujaca lub zbiorcza inteligencja; podstawowa swiadomoc /Keith/. Jest to magazyn lub s swiadomoci, zarwno absolutnej jak i wzgl dnej. Jest to magazyn dowiad cakowitoc s s e s czenia, skandh, i wszystkich rzeczy na jakich opieraja si w swoim istnieniu odczuwajace e istoty. Bezksztatny, Nie-forma, animatta, nirabhasa Termin: bezksztatny mieci w sobie nies realnoc, sztucznoc form i zjawisk. Tak wi c bezksztatny powinien oznacza nieobecs s e c noc jakiejkolwiek sztucznoci rytuau czy przestrzegania form. Powinien znaczy , ze s s c praktyka czy sowa pochodza i znajduja si bezporednio w czyim sercu i umyle. e s s s Bodhi, madroc Bodhi /od sowa budh/ oznacza: wiedz , rozumienie, i doskonaa madroc. s e s Jest to rwnie nazwa drzewa pod ktrym Buddha osiagna owiecenie, drzewa Bodhi. z s Bodhisattwa Odnosi si do buddysty, ktrego da enie nie jest skierowane ku wasnemu zbae z wieniu, ale zbawieniu caej ludzkoci. Osoba, ktra osiagn a stan Buddhy, ale zyje wcia s e z jak zwyka osoba, tak, by moga pomc innym odnale c ich wasna drog wyjcia z cierz e s pienia. Jest to uwa ane za charakterystyczna, wyr niajaca cech Szkoy Mahajany. z z e Cierpienie, dukkha Gorycz, nieszcz sliwoc, cierpienie, bl, niedola, trudnoc. Istnieja wye s s kazy dwch, trzech, czterech, pi ciu, omiu i dziesi ciu kategorii; dwiema sa: wee s e wn trzne, tj. zyczne i umysowe, i zewn trzne, tj. atak z zewnatrz; czterema sa: naroe e dziny, starzenie si , choroba, i smier ; omioma sa te cztery acznie z blem rozdzielenia e c s z tym co si kocha, blem zetkni cia si z tym czego si nienawidzi, blem niezrealizoe e e e wania swoich celw, i z blem ktry spowodowany jest przez pi c skandh. e Cnota Patrz: cnota zasugi. Cnota zasugi W terminologii buddyjskiej ma to pewne specjalne znaczenia. Cnota zasugi zakada nie tylko istnienie dobroczynnych dziaa bez spodziewania si nagrody, ale rwn e nie wewn trznych zasug, ktre wia a si z wyzwoleniem swojego umysu ze wszystkich z e z e przywiaza , zudze , i faszywych pogladw, i z powrotem do ich pierwotnego, dawnego n n stanu czystoci i spokoju. Jest to cz sto mieszane, tak jak to zrobi cesarz Wu z cnota bos e gactwa. To jest zwyke dokonywanie dobrych uczynkw, z ktrymi zwiazany jest pewien stopie oczekiwania nagrody. Poniewa ta nagroda jest zazwyczaj dobra pomylnoc, jest n z s s ona zwana cnota bogactwa, do ktrej mo emy zastosowa termin cnota karmiczna. Ale z c najwa niejszym faktem jest to, ze nie ma w tych czynnociach towarzyszacej dyscypliny z s umysu, tak wi c nie moga one by nazwane cnota zasugi, ktra jest sednem rozwa a e c z n Patriarchy. Dla wyjanienia tych odmiennych punktw widzenia u ywamy raczej penego s z terminu cnoty zasugi, ni po prostu: zasug, poniewa wa nym jest aby te r nice byy z z z z jasno rozumiane.

80

Dopisek Ling Tao, opiekuna Stupy

Cztery klasy, czaturwarga Cztery wargi /grupy lub stany/, tj. bhikszu, mnisi; bhikszuni, mniszki; upasaka, swieccy wyznawcy; i upasika, swieckie wyznawczynie. Dwie ostatnie grupy sa tymi, ktre zyja ze swoimi rodzinami; dwie poprzednie, w klasztorach i zako nach. Cztery madroci Czterema formami madroci Buddhy sa: s s 1. 2. 3. 4. Madroc wielka i okraga jak zwierciado. s Madroc spokoju. s Madroc cudownej kontemplacji. s Madroc doskonalaca dziaanie. s Chan,

Cztery odniesienia, cztery awasthy, lub cztery rodzaje widzenia W Buddyzmie w widzeniu siebie nie nale y by samolubnym czy egoistycznym. z c

W widzeniu innych nale y porzuci postaw , ze cierpienia innych nie dotycza nas. z c e W widzeniu ludzkoci nale y przeama i usuna wszelkie przeszkody, tak, aby nie ods z c c dziela zadnej ludzkiej istoty bez wzgl du na kolor skry, wierzenia, lub kraj z ktrego c e pochodzi. W widzeniu siebie w przyszoci nale y zrozumie , ze w praktykowaniu Buddyzmu nie s z c ma ani da enia ani osiagania, tj. nie ma niczego, do czego nale aoby da y jako do celu z z z c lub nagrody, nie ma wi c niczego do osiagni cia. e e Cztery zywioy cztery zywioy, z ktrych utworzone sa wszystkie rzeczy; tj. ziemia, woda, ogie i wiatr /powietrze/. reprezentuja one: ciao stae, pyn, ciepo, i ruch. n Czysty i spokojny, parisiuddhi Jest to stan, w ktrym czyj umys jest czysty i spokojny, s wolny od jakiegokolwiek za, skalania czy niepokoju. Jest to rwnie pierwotny stan naz szej wasnej natury. Ten pierwotny stan mo e by osiagni ty jedynie poprzez cakowite z c e usuni cie jakichkolwiek zych i b dnych myli. e e s Dewy, niebiosa Niebo; dzie ; rwnie : dewa, oznaczajace boska istot , swiat niebia ski. n z e n Dharmadhatu Dharmadhatu lub kraina dharmy 1. Termin u ywany czasami do wszystkich rzeczy noumenalnych (???) i zjawiskoz wych. 2. Termin stosowany rwnie w stosunku do otwarcia si danej osoby ku madroci z e s Buddhy, lub otwarcia czyjej wasnej krainy Dharmy, po osiagni ciu owiecenia. s e s Dharmakaja Duchowe lub prawdziwe ciao. Ucielenienie Prawdy i Prawa. Pierwsze z trzech s cia, Trikaji. U ywa si tego okrelenia, gdy mwi si o trzech ciaach Buddhy, ale w rozz e s e dziale VI Hui Neng wykazuje, ze znajduja si one w czyjej wasnej naturze, kiedy od e s rzucone zostaja zudzenia oraz istnieje czyste rozumienie zarwno wewnatrz jak i na zewnatrz. 81

Dopisek Ling Tao, opiekuna Stupy

Doskonay wglad Samjagdriszti, suszne poglady, rozumienie czterech szlachetnych prawd; pierwsza z wiedzy czterech szlachetnych prawd. W oglnym zastosowaniu tego okre slenia w tej sutrze, sa to poglady oparte na naukach Patriarchy i Buddhw. Sa to szla chetne, prawdziwe poglady raczej ni nasze wasne koncepcje tego co suszne. To jest z prawowierna Dharma. Dyscyplina, sila Patrz: wskazania Dziesi c tysi cy rzeczy Wszystkie rzeczy, zawierajace wszystkie rzeczy o charakterze noe e umenu i fenomenu. Rwnie : sposoby, wszystkie metody, tak jak w: mistrz powinien z zna dziesi c tysi cy metod nauczania. c e e Dziesi c tysi cy u yte jest w znaczeniu caoci, cakowitoci, iloci tak wielkiej, ze jest e e z s s s niepoliczalna. D niana Wiedza; madroc; okrelana jako decyzja lub sad w odniesieniu do zjawisk lub wydaz s s rze oraz ich zasad, rzeczy oraz ich podstawowych praw. Patrz rwnie : cztery madroci n z s i przypis VII 19. Ekajana Eka, oznaczajace jeden, jednoc; Jana, pojazd. s Tak wi c: jeden pojazd. Zupeny, cakowity pojazd. Czasami odnosi si to do Mahajany e e jako do cakowitego i ostatecznego etapu Buddyzmu. Jednak e, jak mwi Szsty Patriarcha, Buddha w rzeczywistoci wypowiedzia tylko z s jedna buddyjska jan . /Patrz: Sutra Saddharma Pundarika/. Ale z powodu r norodnych e z zdolnoci ludzi jest ona podzielona na klasy, jako forma upaji. /Patrz rwnie : rozdzia s z VII sutry, rozmowa pomi dzy Szstym Patriarcha a Fa Ta/. e Guny, py, jakoc W sanskrycie znaczeniem jest jakoc element drugorz dny. W chi skim, s s e n dosownym znaczeniem jest py, maa czastka. Symbolicznie, oznacza ona troski naszego codziennego zycia. Hetupratjaja, uwarunkowanie, wydarzenie przyczynowe W Buddyzmie ma specjalne znaczenie uwarunkowania lub okolicznociowej przyczyny sposobnoci lub wydarzenia. s s W przeciwie stwie do tego, hetu jest najbli sza, bezporednia przyczyna. Przykadem n z s hetupratjaji lub przyczynowoci, jaki jest cz sto stosowany, jest ten, w ktrym pratjaja s e jest korzystna gleba dla hetu jako nasienia. Nasienie potrzebuje dla siebie gleby do wzrastania. Gleba potrzebuje nasion aby mc karmi . Jest to zwiazek wzajemnego poc wiazania. Stad pochodzi przyczynowoc lub hetupratjaja, dla oznaczenia przyczynowego s powiazania, powinowactwa. Intelekt Manas jest szstym z sadajatan; termin, ktry oznacza zarwno organ jak i dziaania zmysowe, tj. oko, ucho, nos, j zyk, ciao, i umys, oraz ich dziaania. Jedna z funkcji mae nasu jest dziaa jako korelator funkcji i reakcji pierwszych pi ciu zmysw. Inna funkcja c e jest funkcja bycia intelektem swiadoma dziaalnocia umysowa. Jest to pojmowanie s oparte na wasnych wiadomociach, wiedzy, i dowiadczeniach tego zywotu. s s 82

Dopisek Ling Tao, opiekuna Stupy

Jana Pojazd, jakikolwiek srodek transportu; termin ten stosowany jest w Buddyzmie w znaczeniu doprowadzania ludzi do wyzwolenia. Dwoma gwnymi rodzajami sa: Hinajana i Mahajana wielki pojazd. W Mahajanie istnieje pragnienie rozszerzenia wiedzy o wyzwoleniu by wszyscy jej przestrzegali, oraz pragnienie doprowadzenia wszystkich do stanu Buddhy. Natomiast w Hinajanie jest wi cej z idei samowyzwolenia. W istocie rzeczy, w szerokim e spojrzeniu na Buddyzm, Hinajana nie jest odmiennym rodzajem Buddyzmu; jest to mo e z bardziej fundament, zasadnicza podstawa dla jego bardziej zaawansowanego praktykowania w Mahajanie. Kala , zanieczyszcza , plami Rwnie : zabarwia , by zara onym stosowane do skala , c c c z c c z n nami tnoci. Je eli kto posiada w swoim umyle te niepokoje, jest on przez nie zaniee s z s s czyszczony, i przez to jest wcia pogra ony w uudzie i niewiedzy. z z Kalpa Eon, epoka baniowy okres czasu. Rwnie : okres zycia. s z Karma W sanskrycie znaczy dziaanie. Stad wynikn o jej znaczenie przyczyny i skutku, lub, e jak w chi skim, przyczyny i wynikw. Oznacza to, ze nasze zywoty sa rezultatami nan szych przeszych myli i dziaa . Nasza przyszoc jest tworzona przez nasze obecne s n s myli i dziaania. s Korzen, mula Mula, korze , podstawa, to co jest przyrodzone, wrodzona waciwoc natury n s s jakiej osoby, np. mo e to by szlachetnymi korzeniami lub korzeniami za w naturze s z c jakiej osoby. Te ostatnie musza zosta dokadnie usuni te na drodze do Buddyzmu. s c e Najbardziej interesujacym aspektem korzeni lub wzorcw mylowych jest akt, ze dana s osoba wnosi w to zycie wzorce mylowe, ktre rozwin a w swoich poprzednich zywo s e tach, na przykad: bycia zagniewanym. Z tych powodw, dana osoba mo e by cz sto z c e bardzo zagniewana i z powodu swojego przyzwyczajenia do tego miaaby bardzo wielkie trudnoci, po pierwsze w zrozumieniu tego, a po drugie w usuni ciu tego. s e Kszamajati Patrz: przypis VI 2. Mahajana Patrz: Jana Mahaprad niaparamita Maha wielki; prad nia madroc; paramita wywodzace si z z s e z parama: najwy sze, szczytowe; tak wi c Mahaprad niaparamita oznacza wielka maz e z droc metody osiagni cia przeciwlegego brzegu, tj. cakowitego owiecenia. s e s Manowid niana manah; manas; tumaczony jako umys /aktywny/ z Manowid niana okrelana jest przez Traktat o Wid nianach, jako sidma z wid nian, z s z z a mianowicie manas, co oznacza mylenie i ocenianie lub kalkulacj . Jest to umys aks e tywny, lub aktywnoc umysu, ale okrelenie to jest rwnie stosowane do samego umys s z su. Patrz rwnie : przypis VII 19. z 83

Dopisek Ling Tao, opiekuna Stupy

Madroc, prad nia Madroc, rozumienie, i przenikliwoc. Jest to moc uchwycenia podstawo s z s s wej zasady rzeczy. Termin ten jest cz sto u ywany ze sowem d niana, wiedzy w znaczee z z niu madroci opartej na bezmiernej wiedzy poznania. s Medytacja, dhjana Dhjana jest metoda medytacji, w ktrej na poczatku kto siedzi spokoj s nie, tak, ze jego umys staje si uciszony i spokojny. Celem jest zrozumienie i zyskanie e wi kszego wgladu we wasny umys, tak aby ten spokj mg by zachowany przez cay e c dzie . Su y to rwnie osiagni ciu wi kszego owiecenia w swoich codziennych czynn z z e e s nociach, by ujrze , w ktrym miejscu zboczyo si ze scie ki. Dla dalszego rozwa ania s c e z z tej praktyki patrz: Fung i Fung, Tso-Chan I, Ameryka ska Akademia Studiw Azjatycn kich, San Francisco, 1954. Natura Buddhy, Buddhata Oznacza ona wrodzona ka demu natur owiecenia czy gnozy z e s /wiedzy/, czyli stan Buddhy. Chocia ta potencjalnoc mieci si we wszystkich, wymaga z s s e ona wytrwaego piel gnowania szlachetnych korzeni zanim jej owoc mo e dojrze . e z c Nie-myl W istocie oznacza to nieobecnoc myli, ktre sa bezpodstawne, nieuzasadnione, s s s zuchwae, czy faszywe. Jak mwi Szsty Patriarcha, nie wia si z przeszocia, nie z e s zatrzymuj si w tera niejszoci, ani nie pobudzaj osiemdziesi ciu czterech rodzajw pyu e z s e w swoim myleniu. Wszystkie te zapylone myli nie powinny by obecne to jest s s c nie-myl. Reszta to myli czyste, szlachetne, dobroczynne. s s Nieprzebywanie Nieprzebywanie nie pozwalanie mylom na zatrzymywanie si s e i przez to nie pozwolenie aby stay si przywiazane do czegokolwiek. Szczeglnie zawiae zuje kogo w supy zatrzymywanie si na przeszoci, tera niejszoci, czy przyszoci. s e s z s s Nirmanakaja Jedno z trzech cia Trikaji. Metamorczne ciao Buddhy, ktre posiada moc przyjmowania jakiegokolwiek ksztatu dla goszenia Prawdy. W tej sutrze Szsty Patriarcha wykazuje, ze nasza wasna natura posiada mnogoc przeksztace , czego niewia s n s doma jest osoba pogra ona w uudzie. Je eli wszystkie te b dne myli zostaja usuni te z z e s e i pojawia si prad nia, my rwnie mo emy posiac Nirmanakaj wasnej natury. e z z z s e Nirwana Dosownie w sanskrycie oznacza to: zdmuchni ty, wygasy, martwy, zmary. Ale e u ycie tego terminu w Buddyzmie nie jest takie samo. Tutaj, oznacza to, ze jest to stan z umysu, w ktrym nic si nie pojawia ani nie zanika. Co wi cej, nie ma tam koncepcji e e nie pojawiania si czy zanikania. W tym znaczeniu podobne jest to o wiele bardziej do e spokoju ustania, lecz Nirwana nie jest spokojem ustania. To ostatnie jest praktyka prowa dzaca do nirwany. W naturalnym pojawianiu si i zanikaniu myli, spokj ustania mo e e s z wcia zachowywa pewien pozr powiewu zapachu. Ale w nirwanie zupenie nie ma z c pozostaoci pojawiania si czy niepojawiania si , zanikania czy nie zanikania. Jest to s e e ostateczna takoc nirwany /patrz: Sutra Diamentowa, rozdzia III, na Temat Prawdziwej s Zasady Mahajany/.

84

Dopisek Ling Tao, opiekuna Stupy

Innym znaczeniem jest zastosowanie tego okrelenia do smierci Buddhw. Odnosi si to s e do wejcia w nirwan , gdzie nie istnieje ani dobieganie kresu /mier / ani pojawianie si s e s c e /narodziny/. Powiedzie , ze to istnieje, byoby wcia przywiazaniem do samsary. c z Pierwotny umys Pierwotne serce lub umys; czyje wasne serce. Wrodzony umys, ten, ktry s jest wrodzenie czysty i spokojny. Pogra ony w uudzie, maja udzi , oszukiwa , wywoywa zamieszanie; uuda, iluzja. U yz c c c z wane w sensie tkwienia w uudzie, ze nietrwaoc codziennego swiata jest trwaa. Stad s swiat maji, tj. swiat zudze . n Pojawianie si i zanikanie, utpadanirodha 1. Narodziny i smier , wytwarzanie i unicee c stwianie; wszelkie zycie, wszystkie zjawiska, posiadaja narodziny i smier , pocza c tek i kres. 2. W tej sutrze termin ten jest cz sto u ywany w odniesieniu do pojawiania si i zanie z e kania procesw mylowych. Zasada jest dlaczego traci czas unicestwiajac niepos c trzebne lub b dne myli, gdy jedyne co nale y zrobi to po prostu ich nie wywoye s z c wa czy wytwarza . c c Pole zasug Obszar bogosawie stwa, dobrej pomylnoci i zasug. Mieci to w sobie karn s s s miczne zao enia, ze kto czyni dobro w oczekiwaniu nagrody. W przeciwie stwie do z s n tego, zaawansowany buddysta powinien by poza tym stopniem. Winien by wwczas c c obszarem szlachetnoci dla rodzaju ludzkiego. s Pomylnoc Doskonali si dla osiagni cia pomylnoci. s s c e e s s To sowo jest powszechnie ale b dnie stosowane zamiast cnoty zasugi. Doskonalenie e si dla dobra pomylnoci jest zarzutem, jaki Szsty Patriarcha stawia wszystkim osoe s s bom pogra onym w uudzie. Kto, kto swiadczy jakiegokolwiek rodzaju dobroczynnoc, z s s jeli niesie ona ze soba intencj stania si lepszym tak na tym swiecie jak i gdzie indziej, s e e doskonali si dla osiagni cia pomylnoci. Zawiera to w sobie nagrod . Tak wi c pomyle e s s e e s noc czy zasuga pomylnoci nie powinna by mieszana z cnota zasugi, ktra nie tylko s s s c ze nie posiada takiego zao enia, ale niesie rwnie ze soba wyra ne wymaganie oczysz z z z czenia wasnego serca i umysu z caego b dnego mylenia. Dla dalszego rozwa enia e s z patrz: poczatek rozdziau III i poemat na ko cu rozdziau VI. Patrz rwnie przypis III n z 2. Postanowienie, kszamajati Patrz: skrucha Przebudzenie Przebudzenie, wielkie Przebudzenie, poja , postrzec, mie wglad. Implikuje to moc bezporedniego zrozumiec c s nia. Termin ten w Buddyzmie oznacza bezporedni wglad w swj wasny umys, wiedz s e o tak bezporednim charakterze, ze zwana jest przebudzeniem. Jest to tak jakby kto rzes s czywicie spa przez cay czas a do tej chwili. Przebudzenie mo e by czasowe, ale s z z c 85

Dopisek Ling Tao, opiekuna Stupy

wielkie przebudzenie oznacza stan, w ktrym kto nie popada ju wi cej z powrotem s z e w stan niewiedzy. Przeciwlegy brzeg W przeciwie stwie do samsary, ciagego koa narodzin i smierci, ktre jest n tym brzegiem, przeciwlegy brzeg znajduje si poza strumieniem dharmy, ktry pynie e pomi dzy tym a drugim brzegiem. Jest to osiagni cie Stanu Buddhy. e e Przeszkody, warana, awarana Zasona, zapora, przegroda; lub okrelenie dla nami tnoci s e s czy jakiegokolwiek zudzenia ograniczajacego owiecenie. Zawiera ono rwnie odnie s z sienie do czyjej przeszej karmy z jej wieloma zymi wzorami myli, ktre cz sto pos s e jawiaja si w nas, aby stana w poprzek naszemu poda aniu suszna droga. Zazwyczaj e c z pojawia si to w formie koncepcji, ktre sa b dne, ale z czego nie potramy sobie sami e e zda sprawy. Tak wi c staja si one zaporami do naszego dalszego owiecenia. c e e s Przykazania, sila Sila sa wskazaniami, nakazami, zakazami, przepisami i prawami. Pi cioma e podawanymi zazwyczaj sa: /1/ nie zabija ; /2/ nie krac; /3/ nie cudzoo y , /4/ nie ka c s z c ma , /5/ nie pi za du o. Odnosi si to oczywicie nie tylko do uczynkw, ale bardziej c c z e s dobitnie do myli. Co wi cej, w rzeczywistej praktyce wszystkie zoliwe, niepotrzebne, s e s i bezwartociowe myli powinny by porzucone zanim serce i umys stana si czyste. s s c e Dopiero po tym mo na praktykowa g bsze nauki. z c e Pustka, pr nia, siunja Istnieje kilka znacze tego terminu. Jednym jest to, ze kto opr nia z n s z umys, tak, ze jest on cakowicie cichy i przez to nie myli o niczym. Szsty Patriarcha s okreli to jako zwodniczy, wypaczony poglad. Pustka, tak jak stosowana jest tutaj, ods nosi si do umysu podobnego do pustki przestrzeni, w ktrej moga by zawarte wszystkie e c rzeczy, jednak e nie ma tam ani jednej rzeczy do ktrej jest si przywiazanym. Nieograz e niczona przestrze reprezentuje szerokoc serca i umysu danej osoby w odniesieniu do n s wszystkich spraw. Odnosi si to do wielkoci spokoju umysu danej osoby, ktry nie jest e s nigdy wzburzony przez jakie wrodzone lub nabyte przywiazanie. s Samadhi, spokj, niewzruszonoc, medytacja Nie powinno to by uwa ane za bycie cakiem s c z bez uczu czy emocji i bycie nieporuszonym wobec niedoli kogo innego. Ten spokj ma c s raczej znaczenie bycia w rwnowadze bez wzgl du na to jakie jest zamieszanie. Jest to e nieporuszonoc biegego lekarza w czasie krytycznej sytuacji. Odczucia litoci i wsps s czucia nie sa obecne, ale staja si raczej bod cami do wi kszej konstruktywnej dziaal e z e noci ni do paczu, zawodzenia i biadolenia. s z Sambhogakaja Odpata, nagroda. Ciao Ciao nagrody, sambhogakaja Buddhy, w ktrym raduje si on nagroda za swoje prace. e Jedno z trzech cia Trikaji. W tej sutrze Patriarcha wykazuje, ze Sanbhogakaja znajduje si w naszej wasnej na e turze ze kiedy prawdziwa natura nie jest zabarwiona zarwno przez szlachetnoc jak s i wyst pek, wwczas jest ona doskonaa Sambhogakaja Buddhy. Patrz rozdzia VI. e 86

Dopisek Ling Tao, opiekuna Stupy

Skalania, klesia Sa to troski, kopoty, cierpienia wynikajace z nami tnoci oraz niewiedzy, e s ktre zakcaja i zachmurzaja umys; symbolicznie przedstawione sa jako trzy trucizny: po adanie, wstr t, i uuda. To sa korzenie z ktrych powstaje wiele r norodnych niepoz e z kojw tak wiele, ze przypisuje si im liczb 84 000. e e Skandhy, pi c Pi c skupisk, czy skadnikw, lub waciwoci osoby. e e s s 1. rupa, materia, forma, tj. zyczna forma w powiazaniu z pi cioma organami zmyso e wymi. 2. wedana, wra enie, odczucie, spostrze enie, dziaanie umysu w powiazaniu z rzez z czami. 3. sand nia, koncepcja, lub rozr nianie, dziaanie umysu podczas r nicowania. z z z 4. samsara, dziaanie umysu uwzgl dniajacego upodobania i niech ci, dobro i zo. e e 5. wid niana, zdolnoc umysowa i wiedza w odniesieniu do poznawania i spostrzegaz s nia, r nicujace dziaanie w problemach i wydarzeniach. z Skrucha-postanowienie lub skrucha, kszamajati Skrucha-postanowienie. W znaczeniu etymologicznym, skrucha jest zazwyczaj traktowana jako transliteracja kszamy, a postanowienie jako jej tumaczenie tak wi c obie oznaczaja skruch . W potocznym posugie e waniu si tym terminem, w jego zwykym poaczeniu skrucha-postanowienie, niesie on e znaczenie zaowania za b dy lub ubolewania nad popenionym zem. W jego specjalnym e zastosowaniu w Buddyzmie, ktre Szsty Patriarcha wykada w rozdziale VI, skrucha i postanowienie niosa swoje wasne odmienne i wa ne znaczenia. Skrucha jest zarwno z uznaniem jak i zaowaniem swoich b dw. Uznanie oznacza, ze dana osoba jest w peni e swiadoma bycia w b dzie. Dlatego te nazywamy to skrucha. Co do postanowienia, to e z w Buddyzmie niesie ono wi cej znaczenia ni po prostu zaowanie. Jego akcent spoe z czywa na serdecznym postanowieniu nie popeniania tych b dw nigdy wi cej. Szsty e e Patriarcha gosi, ze dopki nie zostanie cakowicie zamanifestowany ten ostatni aspekt, wwczas kto wcia jest niewiadomy i pogra ony w uudzie. Tak wi c ilekro skrucha s z s z e c u ywana jest sama, niesie ona znaczenie skruchy i postanowienia. z Spokj ustania Stan bycia niezmaconym, niezmieszanym, i w cichej radoci. Cakowita nie s obecnoc zbytecznych rzeczy w umyle. Jest to bycie swiadomym bez podniecenia. Jest s s to praktyka skierowana ku wyzwoleniu ale jest czasami mylona z nirwana. Spostrzeganie Jest to odzwierciedla , postrzega , zauwa a swoje myli w miar jak si poc c z c s e e jawiaja. Z dwch chi skich znakw tego okrelenia, pierwszy to: zauwa a , obserwo n s z c wa ; i drugi: owietli , odzwierciedli . Poaczenie oznacza zauwa anie i odzwierciedlac s c c z nie swoich myli w miar jak powstaja. Nie tylko zna myli, ale i motywacje dla pos e c s jawiania si takich myli. Jest to metoda sprowadzenia niewiadomego do swiadomego, e s s poniewa w motywacji znajduje si wiele stron naszego wasnego charakteru, na ktre z e zamykamy oczy. Je eli b dziemy badali to w ten sposb z prad nia, mo emy wykorzeni z e z z c wiele naszych b dnych myli. e s 87

Dopisek Ling Tao, opiekuna Stupy

Sutra Klasyczne dziea, ale zwykle cz sciej stosowane w sanskrycie w odniesieniu do kaza e n Buddhy. W chi skim zastosowanie tego terminu jest szersze i obejmuje dziea m drcw. n e Szczery Rwny, zrwnowa ony, spokojny, bezporedni, uczciwy, opanowany. Odnosi si to do z s e serca i umysu, ktre sa niezmieszane przez jakiekolwiek zo, niesp tane przez jakiekol e wiek przywiazanie. Szec bram lub szec organw, szec indrij Pierwszy chi ski znak dosownie oznacza: szec, s s s n s drugi, drzwi, bramy, otwory. Razem, te sowa, chocia odnosza si do szeciu wejc lub z e s s bram, w rzeczywistoci oznaczaja te same organy, tj. oko, ucho, nos, j zyk, ciao, i oros e s dek poj c. e Szec jakoci lub gun Patrz pod: guny. s s Szec zmysw, wid niany Szecioma zmysami jest szec jakociowych spostrze eniowych s z s s s z funkcji, tj. widzenie, syszenie, wachanie, smakowanie, dotykanie, i tworzenie poj c, wy e peniane przez waciwy organ w odpowiedzi na bod ce. s z Tajemnica zawiy, tajemny, ciemny, mroczny, g boki i bezdenny. Termin u ywany zae z rwno przez Taoistw jak i Buddystw. Takoc, tathata Tak, tatha s Dosownie: tak, w taki sposb, podobnie jak, tak jak. W Buddyzmie stosowane jest to jako rzeczywistoc, takoc wszystkich rzeczy natura rzeczy takich jakimi sa. Jest to u ywane s s z cz sto ze sowem autentyczny, prawdziwy /lub te to sowo zawarte jest/ w poaczeniu e z jako bhutatathata. W tym sensie oznacza ostateczna rzeczywistoc, absolut, ktry mo e s z by znaleziony we wasnej naturze jako prawdziwa takoc wasnej natury. c s Jest to rwnie zwykle u ywane jako jak jest. Wnioskiem jest to, ze przyjmujemy z z wszystkie rzeczy takimi jakie sa, nie zakcajac ich naszymi wasnymi zakorzenionymi uprzedzeniami i niech ciami. e z Tao, marga Marga, sposb, droga, suszna scie ka, prawdziwa zasada. Droga do wyzwolenia poprzez owiecenie. Prawdziwa, wrodzona natura wszechwiata. Termin ten jest stosos s wany w naukach Lao-Tzu i jego zwolennikw, ktrzy sa taoistami. Jest on rwnie sto z z sowany w Buddyzmie w znaczeniu drogi, scie ki, oraz Dharmy. Trikaja Potrjne ciao, lub natura Buddhy, tj. Dharmakaja, Sambhogakaja, i Nirmanakaja. Nale y zwrci uwag na sposb w jaki Patriarcha w rozdziale VI umieszcza Trikaj wez c e e wnatrz czyjej wasnej natury. s Trzy schronienia, trisiarana Trzy formuy schronienia, lub slubowa kierowanych do Trzech n Klejnotw, tj. do Buddhy, do Dharmy i Sanghi. Formuami sa:

88

Dopisek Ling Tao, opiekuna Stupy

Buddham siaranam gaczczhami, znajduj schronienie w Buddzie; e Dharmam siaranam gaczczhami, znajduj schronienie w Dharmie; e Sangham siaranam gaczczhami, znajduj schronienie w Bractwie /mnichw/. e Porwnaj to z wypowiedzia Szstego Patriarchy. Trzy trucizny, rwnie : trzy za Trzema truciznami sa: chciwoc lub po adania; gniew, niez s z nawic lub uraza; gupota, t pota i przywiazania do rzeczy oraz wyobra e , ktre nies e z n ch tnie i opornie si porzuca, nawet je eli wie si , ze sa ze. Sa to podstawowe zrda e e z e niepokojw, zudze i nami tnoci. n e s Umys Sowo umys ma r ne znaczenia, z ktrych jedno jest anatomicznym oznaczeniem z zycznego serca, ktrego schematyczny wykres nie r ni si od chi skiego znaku. Odnosi z e n si ono rwnie do serca jako miejsca mylenia i uczu w jego nie zycznym sensie, e z s c a zatem jako do umysu. W tym ostatnim znaczeniu jest to interpretowane jako magazyn czyich wszystkich przeszych mylowych wzorcw dobra i za. Oczyszczanie go do jego s s czystego pierwotnego stanu odsania wasna natur . e Uwarunkowanie /wydarzenie/, pratjaja W Buddyzmie posiada to specjalne znaczenie uwarunkowania lub okolicznociowej przyczyny sposobnoci czy wydarzenia. W przeciwie s s n stwie do ???, hetu jest najbli sza, bezporednia przyczyna. Przykadem hetupratjaji lub z s przyczynowoci, jaki jest cz sto stosowany, jest ten, w ktrym pratjaja jest korzystna s e gleba dla hetu jako ziarno. Przyczynowoc stosowana jest rwnie dla oznaczenia pokre s z wie stwa, powiazania przyczynowego. n Wid niana Umiej tnoc odr niania czy postrzegania lub rozpoznawania; rozr nianie, rozuz e s z z mienie, pojmowanie; wyodr bnianie, inteligencja, wiadomoci, nauka, wiedza madroc. e s s Patrz rwnie : szec zmysw. z s Wasna natura, swabhawa W chi skim: czyja wrodzona natura lub czyja naturalna natura. n s s Sowo naturalny jest tutaj u ywane w podstawowym znaczeniu pierwotnego stanu. Dojz scie do tego naturalnego stanu poprzez uwolnienie si z wszelkich p t przywiaza i skae e n la , jest jednym z wa nych punktw tej sutry. n z Wypaczone poglady Wykrzywione, wypaczone, zmacone; widzie , poglad, koncepcje. c Tak wi c wypaczone poglady sa tymi, ktre nie sa waciwe czy poprawne. Sa one poglae s dami opartymi na przywiazaniach, niepokojach, b dnych poj ciach, i przez to odbiegaja e e od prawdy. Wyzwolenie, paramita Przejc, przekroczy , przeprawi si przez /ocean narodzin s c c e i smierci/, rwnie ratowa /inne istoty/. Odnosi si to do praktyki za pomoca ktrej z c e kto mo e dotrze do przeciwlegego brzegu. Jak mwi Szsty Patriarcha, oznacza to s z c porzucenie wszczynania i zatrzymywania myli. s Zjawiska formalne, Dharmalakszana 1. Aspekty, cechy i formy wszystkich rzeczy. 89

Dopisek Ling Tao, opiekuna Stupy

2. To, ze wszystkie rzeczy posiadaja tylko jedna natur , r niac si jedynie forma. e z e 3. Rwnie : wglad w Dharm , tj. ze kto uchwyci Dharm . Je eli kto to posiada, z e s e z s wwczas powinien to puci . s c

90

You might also like