Professional Documents
Culture Documents
Spis treci
O autorkach ............................................................................................................................... 9
O Berlitzu ................................................................................................................................. 11
Podzikowania od autorek ...................................................................................................... 13
Wstp ...................................................................................................................................... 15
O ksice ..................................................................................................................................................... 15
Konwencje zastosowane w ksice .................................................................................................................. 16
Naiwne zaoenia .......................................................................................................................................... 16
Jak podzielona jest ksika ............................................................................................................................. 17
Cz I: Na dobry pocztek ....................................................................................................................... 17
Cz II: Francuski w akcji ........................................................................................................................ 17
Cz III: Francuski w podry .................................................................................................................. 17
Cz IV: Dekalogi .................................................................................................................................. 17
Cz V: Dodatki ..................................................................................................................................... 17
Ikony uyte w ksice .................................................................................................................................... 18
Co dalej ....................................................................................................................................................... 18
Rozdzia 5: Bon apptit! Jemy kolacj na miecie i robimy zakupy na targu .......................... 75
Wszystko o posikach .................................................................................................................................... 75
Posiki ..................................................................................................................................................... 76
Posiek w domu. Nakrywanie do stou ........................................................................................................ 78
Wyjcie do restauracji .................................................................................................................................... 78
Studiowanie menu .................................................................................................................................... 80
Rozmowa z kelnerem ................................................................................................................................ 81
Rozumienie menu ..................................................................................................................................... 82
Jedzenie i picie ......................................................................................................................................... 85
Zakoczenie posiku ................................................................................................................................. 86
Szukanie azienki ...................................................................................................................................... 88
Spis treci
Typy rodzajnikw ......................................................................................................................................... 88
Zakupy na targu ........................................................................................................................................... 89
Waga i wymiary ........................................................................................................................................ 91
Porwnywanie .......................................................................................................................................... 91
Kilka czasownikw przydatnych na targu .................................................................................................... 92
Zakupy w supermarketach i maych sklepikach ................................................................................................ 93
Spis treci
Ustalanie dat .............................................................................................................................................. 217
Konkretne daty ....................................................................................................................................... 217
Mniej konkretne daty .............................................................................................................................. 218
Okrelenia czasu ..................................................................................................................................... 218
Wybr miejsca noclegowego ......................................................................................................................... 221
Pakowanie walizek ...................................................................................................................................... 223
Rozdzia 18: Dziesi wyrae, ktrych nie naley uywa ................................................... 247
Rozdzia 19: Dziesi ulubionych francuskich zwrotw ........................................................ 249
Cest un fait accompli .............................................................................................................................. 249
Quel faux pas! ........................................................................................................................................ 249
Comme il faut ......................................................................................................................................... 249
Bon apptit! ........................................................................................................................................... 249
Quelle horreur! ....................................................................................................................................... 250
Oh l l! La catastrophe! ........................................................................................................................ 250
toute lheure! ................................................................................................................................... 250
Cest la vie! ............................................................................................................................................ 250
Comme ci, comme a .............................................................................................................................. 250
Cest le ton qui fait la musique! ................................................................................................................ 250
Rozdzia 21: Dziesi zwrotw, dziki ktrym zostaniesz uznany za Francuza ...................... 255
a ma fait trs plaisir! lub Ctait gnial! ................................................................................................ 255
Passez-moi un coup de fil! ....................................................................................................................... 255
Passez-nous un coup de fil! ..................................................................................................................... 255
Je vais vous/lui/leur passer un coup de fil .................................................................................................. 255
On y va! lub Allons-y! ............................................................................................................................ 256
Je nen sais rien ...................................................................................................................................... 256
Mais je rve! .......................................................................................................................................... 256
Quel amour de petit garon! .................................................................................................................... 256
Vous navez pas le droit .......................................................................................................................... 256
Tu cherches midi 14h .......................................................................................................................... 256
Je veux acheter une bricole ....................................................................................................................... 257
Prenons un pot! ..................................................................................................................................... 257
Rozdzia 7
Godziny i minuty
Zarwno w Europie, jak i frankofoskiej czci Kanady uywa si zegara 24-godzinnego (tzw.
zegara wojskowego). To oznacza, e doba jest podzielona na 24 godziny (od pnocy do pnocy)
ponumerowane od 0 do 23.
Zamiast oddziela godziny od minut dwukropkiem (na przykad 11:30), Francuzi czciej
uywaj maej litery h, na przykad 11:30 to 11h30.
112
Swka do zapamitania
il est huit heures
il e it er
il e diz-ne-wer
jest dziewitnasta
et quart
e kar
kwadrans po
et demi (e)
e dy-mi
p do
moins vingt
m w
za dwadziecia
moins le quart
m ly kar
za kwadrans
9 Il est 9h15 (neuf heures et quart). (il e new-er e kar; jest 9:15)
9 Il est une heures moins le quart. (il e iun er m ly kar; jest 12:45)
Swka do zapamitania
Quelle heure est-il?
kel er et-il
tre en retard
etr a ry-tar
by spnionym
Allons-y!
a-l-zi
Chodmy!
Dpchons-nous!
de-pe-sz nu
Popieszmy si!
Pogawdka
Pierre (pier) i Claire (kler) piesz si na koncert.
Pierre:
Claire:
Pierre:
Claire:
Pierre:
Swka do zapamitania
il y a 10 (dix) minutes
il-ja di mi-niut
10 minut temu
da w mi-niut
20 minut temu
commencer
ko-ma-se
zaczyna
Pogawdka
Jean-Paul (a-pol) i Marc (mark) chc zwiedzi Versailles (wer-saj; Wersal)
z przewodnikiem. Zastanawiaj si, kiedy zbiera si nastpna grupa.
Jean-Paul:
Marc:
Jean-Paul:
Marc:
Jean-Paul:
113
114
Zwiedzanie muzew
Pary to miasto muzew. Prawdopodobnie najbardziej znanym wrd nich jest Le Louvre
(ly luwr; Luwr). Budynek zosta wzniesiony jako zamek warowny, a dzi peni funkcj muzeum,
w ktrym wystawia si eksponaty z okresu od 5000 lat p.n.e. do 1848 r. Dawniej Luwr by
rezydencj krlw obecnie znajduje si tutaj wiele najsynniejszych na wiecie rzeb i obrazw,
midzy innymi skrzydlata Nike z Samotraki, Wenus z Milo oraz Mona Lisa, nazywana La
Joconde (lao-kd; Gioconda), autorstwa Leonarda da Vinci. Do dzi ocalay z XII w. fundamenty
dawnej fortecy oraz podpory mostu zwodzonego.
Luwr jest otwarty w godzinach od 9:00 do 18:00 codziennie z wyjtkiem wtorkw; w pierwsz
niedziel kadego miesica mona wej za darmo. Inne paryskie muzea rwnie nie pracuj
codziennie, dlatego warto sprawdzi wczeniej godziny otwarcia i uwzgldni je w swoich
planach. Szkoda zostawia zwiedzanie Le Muse DOrsay (ly miu-ze dor-se) na ostatni dzie
pobytu w Paryu i odkry, e jest zamknite (we wtorki)!
Muse DOrsay pocztkowo penio funkcje hotelu i dworca kolejowego. W 1986 r. przeksztacono
je w muzeum sztuki francuskiej z lat 1848 1914. Zbiory obejmuj midzy innymi prace
impresjonistw, wczeniej wystawiane w Jeu de Paume (y dy pom). Tutaj take znajduje si
najpikniejsza kolekcja dzie Vincenta van Gogha poza tymi, ktre mona obejrze w muzeum
malarza w Amsterdamie. Co ciekawe, Muse DOrsay jest jednym z nielicznych klimatyzowanych
muzew we Francji!
Zanim wybierzesz si do muzeum, sprawd ceny biletw. Zwykle kosztuj one midzy 5 a 15
euro (czyli od 15 do 45 z), warto jednak pyta o zniki. Czsto mog na nie liczy uczniowie
i studenci, ktrzy posiadaj wan legitymacj. W niektrych placwkach dzieci i modzie
poniej 18 lat wchodz za darmo, a doroli midzy 18. a 25. rokiem ycia oraz powyej 60.
za poow ceny. W innych muzeach dzieci do 7 lat nie pac, a te midzy 7. a 17. rokiem
ycia oraz studenci mog kupi bilet ze znik. Wybrane instytucje oferuj bilety w niszych
cenach w niedziele.
W kasach biletowych muzew, centrach informacji turystycznej oraz na gwnych stacjach
metra i kolejki miejskiej mona kupi kart wstpu do muzew Carte Muses et Monuments
(kart miu-ze e mo-niu-ma), nazywan take Paris Museum Pass. Pozwoli Ci ona zaoszczdzi
troch na biletach oraz wej do 65 muzew w Paryu i okolicach, w tym take do Wersalu.
Co wicej, dziki Carte Muses et Monuments wzbudzisz zazdro w innych turystach, toczcych
si w kolejkach do kas. Latem mona bowiem czeka na wejcie do p godziny, a do Wersalu
nawet trzy razy duej! Aby uzyska wicej biecych informacji na temat muzew, zajrzyj na
stron internetow http://www.parismuseumpass.com, ktr opiekuje si Association InterMuses
(a-so-sja-sj -ter-miu-ze) z siedzib przy 4 rue Brantme, tel. + 33 (0)1 44 61 96 60, faks:
+ 33 (0)1 44 61 96 69.
W czasie pobytu we Francji warto zwiedzi przynajmniej jeden z wielu synnych chteaux
(sza-to; zamki) oraz zarezerwowa cay dzie na Versailles (wer-saj; Wersal). Wybudowany
w 1623 r. przez Ludwika XIII skromny pawilon myliwski zmieni si z biegiem czasu w janiejcy
przepychem paac. Dopiero bowiem syn krla, Ludwik XIV, przeksztaci go w oficjaln rezydencj
francuskiego dworu. Wersal mona zwiedza w grupie z przewodnikiem (wycznie po
wczeniejszym umwieniu) oraz indywidualnie. Trzy rodzaje biletw uprawniaj do samodzielnego
wejcia do wskazanych czci kompleksu. W lipcowe i sierpniowe weekendy odbywaj si Les
Grandes Eaux Nocturnes (le grad zo nok-tiurn) nocne spektakle z cyklu wiato i dwik
w scenerii paacowych fontann.
Pogawdka
Pawe rozmawia z Marie (ma-ri), przewodniczk po Luwrze.
Pawe:
Marie:
Pawe:
Marie:
Pawe:
Marie:
Pawe:
115
116
Swka do zapamitania
Y a-t-il des rductions
pour...?
carte didentit
kart di-da-ti-te
legitymacja, dokument
tosamoci
moiti prix
ma-tje pri
poowa ceny
najblisze zwiedzanie
z przewodnikiem,
zwiedzanie z przewodnikiem
W teatrze
Od kilkuset lat francuski teatr cieszy si nieprzerwan popularnoci na caym wiecie, proponujc
repertuar na kady gust i kad kiesze, od klasyki po avant-garde (a-wa-gard; awangarda).
Cztery z piciu teatrw narodowych znajduj si w Paryu (pity mieci si w Strasburgu).
Jeli chcesz obejrze przedstawienie, zarezerwuj bilet przynajmniej dwa tygodnie wczeniej
chyba e sprbujesz zdoby tzw. wejciwk, czyli bilet sprzedawany (ze znik dla studentw)
45 minut przed spektaklem. Wyjcie do teatru zaplanuj jednak z kalendarzem w rku: wiele
instytucji jest zamknitych w poniedziaki, cz nie pracuje te w lipcu ani sierpniu.
W Paryu znajduj si cztery powszechnie znane bileternie. Dziki nim nie musisz specjalnie
wybiera si do teatralnej kasy! Co wicej, bileternie oferuj pod pewnymi warunkami zniki.
9 Kiosque Paris Jeunes (kiosk pa-ri en): 2 oddziay przy 14 rue Franois Miron oraz 101
quai Branly. S to centra informacji dla modych ludzi, ktrzy nie ukoczyli 28 lat. Oprcz
biletw do teatrw ze znik mona tutaj otrzyma darmowe wejciwki na koncerty,
przedstawienia i wystawy.
9 Kiosque-Thtre (kiosk te-atr): 3 oddziay przy la Gare Montparnasse oraz stacjach metra
9 FNAC (fnak): 8 oddziaw, midzy innymi przy 4 place de la Bastille, 74 avenue des
Montmartre oraz 52/60 avenue des Champs-Elyses. Aby znale prowadzcy sprzeda
biletw sklep w interesujcej Ci okolicy, zajrzyj na oficjaln stron internetow
http://www.virginmegastore.fr i wybierz odpowiedni adres z wyszukiwarki Mon Virgin
Megastore. Rabatw nie udziela si.
Pogawdka
Francuska studentka Elise (e-liz) rozmawia ze Sawkiem, Polakiem, ktrego goci
w ramach wymiany studenckiej.
Elise:
Sawek:
Elise:
Sawek:
Elise:
Sawek:
Elise:
20h. Allons-y.
(a w er a-l-zi; o 20:00, chodmy)
Swka do zapamitania
le thtre
ly te-atr
teatr
kes k u
Co graj?
une comdie
iun ko-me-di
komedia
y ny ko-ne pa bo-ku ly
fra-se
rigolo
ri-go-lo
mieszny
117
118
Pogawdka
Elise kupuje bilety au guichet (o gi-sze; w okienku) od le monsieur (ly my-sje; pan [bileter]).
Elise:
Le monsieur:
Elise:
Le monsieur:
Elise:
Le monsieur:
Elise:
Le monsieur:
Elise:
Merci, monsieur.
(mer-si my-sje; dzikuj)
Swka do zapamitania
la place
la plas
miejsce
lorchestre
a lor-kestr
na parterze
au balcon
o bal-ka
na balkonie
tu-te k-ple
le premier rang
ly pry-mje ra
pierwszy rzd
Cest parfait!
se par-fe
doskonale!
Le rideau se lve.
ly ri-do sy lew
kurtyna idzie w gr
une demi-heure
iun dy-mi er
p godziny
W kinie
Czasem po penym wrae dniu zwiedzania warto wybra si do kina, aby po prostu zasi
w fotelu i si odpry. Nie zdziw si jednak, kiedy okae si, e zagraniczni aktorzy mwi
po francusku, a na dole ekranu nie ma napisw. Z drugiej strony, to przecie nieza zabawa:
pj do kina na dubbingowany film i patrze, jak amerykaskie gwiazdy rozmawiaj w jzyku
Woltera!
W 1895 r. miaa miejsce pierwsza na wiecie projekcja filmu. Przedstawia on pocig ruszajcy
ze stacji. Jednak widzowie uciekli z kina, krzyczc z przeraenia przestraszyli si, e zgin
pod koami.
Kino ktrego ojcami s Francuzi, Auguste (o-giust) i Louis (lui) Lumire (liu-mier) narodzio
si w Paryu. Od samego pocztku francuski przemys filmowy stawia sztuk na pierwszym
miejscu, odsuwajc rozrywk dla szerszej publicznoci na drugi plan. Francuzi lubi chodzi
do kina: w Paryu co tydzie wywietla si rednio 500 filmw, a miasto nieprzypadkowo nosi
tytu la capitale du cinma (la ka-pi-tal diu si-ne-ma; stolica kina). Kupujc bilet, warto wzi
pod uwag kilka czynnikw. W wielu kinach dzieci, studenci, seniorzy i cae rodziny mog
liczy na zniki. Zdarza si, e cena biletu zaley take od dnia tygodnia oraz godziny projekcji.
Podobnie jak w polskich kinach, filmy s czsto poprzedzone reklamami i zwiastunami, ktre
zajmuj nawet do p godziny.
Aby zapozna si z repertuarem, cenami biletw i recenzjami, zajrzyj do Pariscope czy
LOfficiel des Spectacles. Tytu oznaczony VO (we o), czyli version originale (wer-sj ori-i-nal),
to film w wersji oryginalnej z francuskimi napisami. Natomiast coraz rzadziej wystpujca
version franaise (wer-sja fra-sez) w skrcie VF (we ef) to film dubbingowany.
Pogawdka
Madame et monsieur Dumont (ma-dam e my-sje diu-m; pastwo Dumont)
rozmawiaj z synem o tym, co chcieliby dzi zrobi.
M. Dumont:
M. Dumont:
Syn:
119
120
M. Dumont:
Swka do zapamitania
Je veux visiter...
y wy wi-zi-te
chc zwiedzi...
au cinma
o si-ne-ma
w kinie, do kina
un dessin anim
de-s a-ni-me
kreskwka
un documentaire
do-kiu-ma-ter
film dokumentalny
un film daventure
film da-wa-tiur
film przygodowy
un western
es-tern
western
Jaime mieux...
em mjy
se ma ki de-sid
to ja decyduj
Je voudrais voir...
y wu-dre war
Na koncercie
Istnieje pewien jzyk, ktry rozumiej wszyscy ludzie niezalenie od narodowoci muzyka.
Jeli czujesz si zmczony tym, e cay czas mwisz wycznie po francusku, wybierz si na
koncert (wwczas nie bdziesz musia si odzywa nawet przez kilka godzin!). Rozkoszujc si
muzyk, odpoczniesz i przestaniesz si martwi tym, czy kto dobrze zrozumia, co masz na myli.
Nie krzycz Encore (a-kor; jeszcze raz) chyba e chcesz, aby wykonawcy powtrzyli
wszystko od pocztku do koca. Powiedz raczej Bis (bis; bis), eby zachci artystw do zagrania
dodatkowego utworu.
Pogawdka
Michle (mi-szel) i Georges (or) siedz w kawiarni. Mczyzna czyta Pariscope,
szukajc wydarzenia muzycznego na dzisiejszy wieczr.
Georges:
Michle:
La musique techno?
(la miu-zik tek-no; a muzyk techno?)
Michle:
Georges:
Le rap?
(ly rap; rap?)
Michle:
Georges:
La musique rock?
(la miu-sik rok; muzyk rockow?)
Michle:
George:
Michele:
George:
Michle:
Swka do zapamitania
une symphonie
iun s-fo-ni
symfonia
la musique classique
la miu-sik kla-sik
muzyka klasyczna
la musique moderne
la miu-sik mo-dern
muzyka wspczesna
la musique rock
la miu-sik rok
muzyka rockowa
la musique de jazz
la miu-sik dy daz
muzyka jazzowa
la musique techno
la miu-sik tek-no
muzyka techno
le rap
ly rap
muzyka rap
un orchestre de chambre
or-kestr dy szabr
orkiestra kameralna
aimer
e-me
lubi, kocha
ennuyeux
a-nui-jy
nudny
bizarre
bi-zar
dziwaczny
bruyant
bru-ija
haaliwy
moderne
mo-dern
nowoczesny, wspczesny
121
122
Wymowa
Tumaczenie
Je joue du piano.
y u diu pia-no
Gram na pianinie.
Tu joues de la guitare.
tiu u dy la gi-tar
Grasz na gitarze.
nu o-ze-szek
Gramy w szachy.
wu e dy la tr-pet
Gracie na trbce.
el u diu wjo-l
Graj na skrzypcach.
Swka do zapamitania
le piano
ly pia-no
pianino
le violon
ly wjo-l
skrzypce
la trompette
la tr-pet
trbka
la guitare
la gi-tar
gitara
les checs
le-ze-szek
szachy
les dames
le dam
warcaby
W klubie
Jeli po caym dniu zwiedzania masz jeszcze si, odwied miejsca, ktre ttni yciem noc.
Kluby duych miast oferuj rnorodne formy rozrywki od wyrafinowanej muzyki na ywo
po dyskotek.
Wiele paryskich klubw ma charakter zamknity. To oznacza, e ich waciciele decyduj o tym,
kto wejdzie do rodka (a kto nie). Aby dowiedzie si, co jest grane, najlepiej zajrze do lokalnych
gazet albo zapyta znajomych. Wychodzc wieczorem, Francuzi ubieraj si bardziej elegancko
ni w cigu dnia. Czarny kolor jest de rigeur (dy ri-ger; obowizkowy). Niektre mniejsze lokale
w paryskiej Quartier Latin (kar-tje la-t; Dzielnica aciska) wpuszcz niemal kadego, pod
warunkiem e jest ubrany na czarno. Aby wej do ekskluzywnych klubw, trzeba wystpi
w towarzystwie staego bywalca (nie zapominajc o czarnym stroju!).
Pogawdka
Czy jeste gotowy na prb generaln przed wypadem na miasto? Paul (pol)
i Denise (dy-nis) kocz kolacj i zastanawiaj si, gdzie spdzi reszt wieczoru.
Paul:
Denise:
Paul:
Denise:
Paul:
Denise:
Paul:
23h.
(a w tra-zer; o 23:00)
Denise:
123
124
Swka do zapamitania
danser
da-se
taczy
une disco/discothque
iun dis-ko/dis-ko-tek
disco/dyskoteka
un club
klub
klub
une revue
iun ry-wiu
quelle heure
commence le spectacle?
a kel er ko-mas ly
spek-takl
Faut-il rserver?
fo-til re-zer-we
se tro tar
to za pno
Oprcz dawania napiwku bileterom na koncercie, w teatrze czy kinie, naley da napiwek
osobie, ktra pilnuje publicznych toalet. Francuzi nazywaj j poufale dame pipi (dam pi-pi;
dos. pani siusiu).
Gierki jzykowe
Quelle heure est-il? (kel er e-til; ktra jest godzina?)
A.
8:00
B.
21:15
C.
15:30
D.
10:25
E.
6:50
125