Hiszpaski dla bystrzakw

Autor: Susana Wald

Tumaczenie: Katarzyna Jachimska-Makiewicz
ISBN: 978-83-246-3195-7
Tytu oryginau: Spanish for Dummies
Format: 180x235, stron: 336

Hablas espaol? Oczywicie bez zajknicia!

Hiszpaski jzyk namitny jak pocaunek
Czy wiesz, e hiszpaski jest drugim na wiecie jzykiem pod wzgldem liczby osb,
ktre si nim posuguj? To znakomita motywacja do podjcia nauki! O ile
przyjemniejsze stan si Twoje podre, jeli opanujesz wicej ni tylko podstawy
tego fascynujcego jzyka. A moe ju wkrtce zechcesz sign po Cervantesa
w oryginale? Przygotowalimy dla Ciebie podrcznik oparty na znanej na caym wiecie
metodzie Berlitza. Bdzie on stanowi doskonay substytut kadego kursu jzykowego
lub stanie si jego znakomitym uzupenieniem. Z pewnoci docenisz go, jeli szukasz
ksiki oferujcej klarownie opisan gramatyk, a przy tym pomysy na praktyczne
zastosowanie poznanego sownictwa. Naucz si porozumiewa po hiszpasku
w podry, restauracji, muzeum, podczas zakupw, a take przecigajcej si
do biaego rana fiesty.
wicz wymow oraz akcent i prowad pynne rozmowy po hiszpasku.
Sprawd, jak mona gadko opanowa gramatyk i odmian czasownikw.
Poznaj i stosuj na co dzie idiomy i popularne powiedzenia.
Naucz si swobodnie prowadzi rozmowy towarzyskie.

Ponadto znajdziesz tu dekalogi: 10 zda, ktre zrobi z Ciebie prawdziwego Hiszpana

(lub Latynosa), 10 wit wartych zapamitania oraz 10 sposobw na szybkie nauczenie
si hiszpaskiego.
DODATKI SPECJALNE:
Dialogi z ksiki na pycie CD
Tabele odmiany czasownikw
Sowniczek polsko-hiszpaski i hiszpasko-polski

Spis treci
O autorach ............................................................................................................................. 11
Podzikowania od autorw ..................................................................................................... 13
Wstp ...................................................................................................................................... 15
Co jest takiego szczeglnego w jzyku hiszpaskim? ........................................................................................ 15
O ksice ..................................................................................................................................................... 16
Dlaczego napisalimy t ksik ..................................................................................................................... 16
Konwencje zastosowane w ksice .................................................................................................................. 17
Naiwne zaoenia .......................................................................................................................................... 17
Jak zorganizowana jest ta ksika .................................................................................................................... 18
Cz I: Na dobry pocztek ....................................................................................................................... 18
Cz II: Hiszpaski w akcji ...................................................................................................................... 18
Cz III: Hiszpaski w podry ............................................................................................................... 18
Cz IV: Dekalogi .................................................................................................................................. 19
Cz V: Dodatki ..................................................................................................................................... 19
Ikony wykorzystane w ksice ......................................................................................................................... 19
Co dalej ....................................................................................................................................................... 19

Cz I: Na dobry pocztek ...........................................21

Rozdzia 1: Hiszpaski nie jest Ci zupenie obcy ..................................................................... 23
Zobacz, przecie ju co umiesz! .................................................................................................................... 24
Uwaga na mylce podobiestwa! ............................................................................................................... 24
Rozpoznaj hiszpaskie wyrazy w jzyku polskim ......................................................................................... 24
Hiszpaski alfabet ......................................................................................................................................... 25
Spgoski ................................................................................................................................................ 26
Samogoski ............................................................................................................................................... 30
Dyftongi ................................................................................................................................................... 31
Wymowa i akcent .......................................................................................................................................... 32
Jak znale akcentowan sylab .................................................................................................................. 32
Samogoski z akcentem graficznym ............................................................................................................. 33
Kiedy dyftongi przestaj by dyftongami ..................................................................................................... 33
Uwaga na dodatkowe znaki interpunkcyjne! ....................................................................................................... 33
Kilka atwych zwrotw do zapamitania .......................................................................................................... 34
Gierki jzykowe ............................................................................................................................................ 35

Hiszpaski dla bystrzakw

Rozdzia 2: Do rzeczy: podstawy gramatyki hiszpaskiej ........................................................ 37
Konstruowanie zda prostych ........................................................................................................................ 38
Zadawanie pyta .......................................................................................................................................... 38
Pierwszy kontakt z czasownikami regularnymi i nieregularnymi ................................................................................ 39
Czasowniki regularne ................................................................................................................................ 39
Czasowniki nieregularne ............................................................................................................................ 40
On czy ona? Ukryte zaimki ........................................................................................................................... 42
Kwestia liczby i rodzaju ................................................................................................................................. 42
Tajemnicze rodzajniki ............................................................................................................................... 43
Przymiotniki ............................................................................................................................................. 45
Liczebniki kiedy wszystko si liczy ............................................................................................................. 45
Na ty czy na pan/pani? ................................................................................................................................. 46
Gierki jzykowe ............................................................................................................................................ 48

Cz II: Hiszpaski w akcji .......................................... 49

Rozdzia 3: Buenos das! Jak si przywita i przedstawi ..................................................... 51
Jak si wita w sposb formalny i nieformalny .............................................................................................. 51
Uycie imion i nazwisk .................................................................................................................................. 53
Ukryte tajemnice hiszpaskich nazwisk ....................................................................................................... 53
Uczymy si uywa czasownika llamarse .................................................................................................... 54
Rne sposoby przedstawiania si .................................................................................................................. 55
Przedstawianie si w sposb formalny ........................................................................................................ 55
By albo (nie) by ......................................................................................................................................... 57
Czasownik ser: by na stae ....................................................................................................................... 57
Odmiana czasownika ser (by) .................................................................................................................. 57
Adios, zaimki ........................................................................................................................................... 58
Drugie by do kolekcji ................................................................................................................................ 60
Pomwmy o mwieniu .................................................................................................................................. 62

Rozdzia 4: Poznajmy si: rozmowy towarzyskie ..................................................................... 67

Osiem podstawowych pyta ........................................................................................................................... 67
Co jeszcze trzeba wiedzie o akcencie graficznym ........................................................................................ 68
O pogodzie, bez wzgldu na pogod .......................................................................................................... 70
Czasownik entender: rozumie, zna si na czym ........................................................................................... 72
Ludzie i ich rodziny ...................................................................................................................................... 72
Czasownik vivir: y, mieszka ....................................................................................................................... 74
A teraz swko o zdrobnieniach ...................................................................................................................... 76

Rozdzia 5: W restauracji i na zakupach .................................................................................. 79

Buen provecho! Smacznego! ................................................................................................................... 79
Nakrywanie do stou ................................................................................................................................. 80
Zwroty zwizane z jedzeniem i piciem ........................................................................................................ 80
Trzy czasowniki uywane przy stole ............................................................................................................... 82
Czasownik tomar: bra, pi i je ............................................................................................................... 82
Tylko pi czasownik beber .................................................................................................................... 82
Je czasownik comer ........................................................................................................................... 82

Spis treci
W restauracji degustujemy rne egzotyczne dania ...................................................................................... 83
A teraz co o sosach na zimno lub na gorco, ale zawsze na ostro! .......................................................... 85
Jak dosta to, co si chce czasownik querer ................................................................................................. 86
Zamawiamy co do picia ........................................................................................................................... 87
Czasownik na zakupy: comprar ...................................................................................................................... 91
Kupowanie w praktyce .............................................................................................................................. 91
Na targu ....................................................................................................................................................... 91
Kupujemy owoce ...................................................................................................................................... 92
Kupujemy jarzyny ..................................................................................................................................... 93
Kupujemy ryby ......................................................................................................................................... 94
Miary i wagi ............................................................................................................................................. 95
Wyprawa do supermercado ............................................................................................................................ 96
Niezbdne liczebniki ..................................................................................................................................... 98

Rozdzia 6: Idziemy na zakupy ............................................................................................... 101

Zakupy w centrum handlowym .................................................................................................................... 101
Jak uywa czasownika probar (prbowa, przymierza) ................................................................................ 103
Pomaluj swj wiat... .............................................................................................................................. 104
Kupujemy msk koszul ......................................................................................................................... 106
Sprawdzamy, z jakiej tkaniny uszyte jest ubranie ....................................................................................... 108
Czasownik llevar ......................................................................................................................................... 108
Dua, wiksza i najwiksza oraz inne porwnania .......................................................................................... 110
Kiedy stopie najwyszy to za mao .............................................................................................................. 111
Kupujemy towary luksusowe ........................................................................................................................ 112
Dla kupujcych o bardziej wyrafinowanych gustach ................................................................................... 112
Zakupy na targu i bazarze ........................................................................................................................... 113
Typowe wyroby sprzedawane na bazarze ................................................................................................. 113
Targujemy si na bazarze ........................................................................................................................ 114
Kupujemy wyroby z miedzi, szka, gliny i drewna ...................................................................................... 116
Kupujemy wyroby rcznie haftowane ........................................................................................................ 117
Kupujemy koszyki ................................................................................................................................... 117

Rozdzia 7: Miejskie rozrywki ................................................................................................ 119

Liczymy si z czasem ................................................................................................................................... 119
Uczymy si dobrze si bawi (po hiszpasku) ................................................................................................... 120
Zapraszamy za pomoc czasownika invitar ................................................................................................... 122
Taczymy z czasownikiem bailar .................................................................................................................. 124
Szukamy innych form rozrywki ..................................................................................................................... 125
W kinie .................................................................................................................................................. 127
W teatrze ............................................................................................................................................... 128
Galerie sztuki i muzea ............................................................................................................................. 129
W operze ............................................................................................................................................... 129
piewajcy czasownik cantar ................................................................................................................... 130

Rozdzia 8: Rozrywki w plenerze ........................................................................................... 135

Na wieym powietrzu, ale zalenie od pogody .............................................................................................. 135
Krtsze i dusze spacery ............................................................................................................................. 136
Drzewa i inne roliny ................................................................................................................................... 136
Nazwy zwierzt ........................................................................................................................................... 136

Hiszpaski dla bystrzakw

Co lubisz? czasownik gustar .................................................................................................................... 139
Spacer z czasownikiem pasear ...................................................................................................................... 139
Gramy w pik ............................................................................................................................................ 140
Prekolumbijskie gry ................................................................................................................................ 140
Ftbol najpopularniejsza latynoska gra w pik ..................................................................................... 141
Nr 2 baseball .................................................................................................................................... 142
Gwiazdy tenisa ....................................................................................................................................... 143
Czasownik dla graczy jugar ..................................................................................................................... 144
Czasownik dla pywakw nadar ............................................................................................................... 145
Hiszpania i gra w szachy ............................................................................................................................. 147
Czasownik do czytania leer ..................................................................................................................... 148
Czasownik do pisania escribir ................................................................................................................. 150

Rozdzia 9: Rozmowy telefoniczne ......................................................................................... 153

Jak zacz ................................................................................................................................................... 153
Kiedy z drugiej strony sycha tylko niewyrany bekot ................................................................................... 154
Swko o tym, jak przeliterowa imi lub nazwisko ........................................................................................ 156
Telefonujemy z pomoc czasownika llamar ................................................................................................... 159
Czasowniki telefoniczne llamar, escuchar i dejar ....................................................................................... 160
Czas przeszy prosty .................................................................................................................................... 160
To ty dzwonie? Czas przeszy czasownika llamar .................................................................................... 160
Zostawie wiadomo? Czas przeszy czasownika dejar ............................................................................ 161
Syszae? Czas przeszy czasownika escuchar ........................................................................................... 161

Rozdzia 10: W biurze i w domu ............................................................................................. 165

Domy i domki ............................................................................................................................................. 165
Jak wysoki jest ten budynek? .................................................................................................................... 165
Liczymy pitra ....................................................................................................................................... 166
W pracy ................................................................................................................................................. 166
Kilka idiomw i zwrotw: asunto .................................................................................................................. 171
Zatrudni kogo, zastosowa co czasownik emplear ................................................................................. 171
Robimy rne rzeczy czasownik hacer ...................................................................................................... 173
Dom, mj dom ........................................................................................................................................ 174
Kilka dobrych rad na temat wynajmowania mieszkania .............................................................................. 174
Kilka wariacji na temat wynajmowania ......................................................................................................... 179

Cz III: Hiszpaski w podry .................................. 185

Rozdzia 11: Money, Money, Money .................................................................................. 187
Korzystamy z bankomatu ............................................................................................................................. 188
Pacimy za pomoc karty kredytowej ............................................................................................................ 190
Uywamy czekw podrnych ..................................................................................................................... 191
Poznajemy czasownik cambiar wymienia ................................................................................................... 193
Wymieniamy zotwki lub dolary na miejscow walut ................................................................................... 193
Jak zadziwi przyjaci wiedz na temat latynoskich walut .............................................................................. 195

Spis treci
Rozdzia 12: Dnde est? pytamy o drog ..................................................................... 199
Pytanie, ktre pomoe dotrze do celu .......................................................................................................... 199
Adnde vamos? Gdzie idziemy? ........................................................................................................... 200
Okrelamy pooenie wzgldem nas samych .................................................................................................. 200
Pogawdka ................................................................................................................................................. 201
Trenujemy orientacj przestrzenn ............................................................................................................... 202
Jak znale co na mapie .............................................................................................................................. 203
Wchodzimy na gr czasownik subir ........................................................................................................ 206
Schodzimy na d czasownik bajar .......................................................................................................... 207
Troch tu, troch tam .................................................................................................................................. 207
Liczebniki porzdkowe ................................................................................................................................ 208
Jak daleko mamy i cerca i lejos .............................................................................................................. 210

Rozdzia 13: W hotelu ............................................................................................................ 213

Wystawiamy hotel na prb ......................................................................................................................... 213
Meldujemy si w hotelu oraz pytamy o wod pitn ........................................................................................ 220
Czasownik na dobranoc dormir ............................................................................................................... 221
Czasownik na dzie dobry despertar ........................................................................................................ 222
To moje! zaimki dzierawcze .................................................................................................................. 223
Zaimki dzierawcze forma przymiotnikowa .......................................................................................... 223
Zaimki dzierawcze forma rzeczownikowa ........................................................................................... 224

Rozdzia 14: Wyruszamy w drog: samoloty, pocigi, takswki itp. ..................................... 227
Pierwsze kroki ............................................................................................................................................ 227
Szukamy dworca kolejowego .................................................................................................................... 228
Kontrola paszportowa w pocigu ............................................................................................................. 229
Odprawa celna ........................................................................................................................................... 230
Zgaszamy aparaty fotograficzne, komputery oraz inne urzdzenia ............................................................. 232
Przynosi czasownik traer ....................................................................................................................... 234
wiczymy odmian czasownika traer ........................................................................................................ 235
Jedzimy takswk i autobusem, wypoyczamy samochd .............................................................................. 235
Jazda samochodem ...................................................................................................................................... 237
Prawo jazdy ........................................................................................................................................... 237
Znaki drogowe ....................................................................................................................................... 237
Wypoyczamy auto ..................................................................................................................................... 238
Pytania na temat prowadzenia samochodu ................................................................................................ 239
Pytania na temat warunkw drogowych .................................................................................................... 239
Rozkad jazdy i punktualno ....................................................................................................................... 240
Opuszczamy dane miejsce z pomoc czasownika salir .................................................................................... 242
Czekamy peni nadziei czasownik esperar .................................................................................................... 242
wiczymy odmian esperar ..................................................................................................................... 243
Poruszamy si po miecie ............................................................................................................................ 243

Rozdzia 15: Planowanie podry .......................................................................................... 247

Planujemy podr ....................................................................................................................................... 248
A co z pogod? .......................................................................................................................................... 248
Planujemy podr wybieramy miesic ................................................................................................. 250
Zaatwianie wiz i paszportw ....................................................................................................................... 252
Uczymy si chodzi czasownik ir ............................................................................................................. 254

Hiszpaski dla bystrzakw

Podr w przyszo ir a viajar ................................................................................................................ 255
Plan zaj godziny i minuty ................................................................................................................ 256
Szata te zdobi czowieka ............................................................................................................................ 257
Zabieramy z sob komputer ......................................................................................................................... 258

Rozdzia 16: Nage wypadki ................................................................................................... 261

Woanie o pomoc ........................................................................................................................................ 261
Jak sobie poradzi w razie kopotw ze zdrowiem .......................................................................................... 262
Pomagamy czasownik ayudar ............................................................................................................. 263
Boli mnie gowa zaimki dopenienia dalszego ....................................................................................... 264
Bolesne zwroty na wypadek, gdyby co nas bolao ..................................................................................... 265
Wyjaniamy lekarzowi, co si stao ........................................................................................................... 268
Opisujemy objawy chorobowe .................................................................................................................. 270
U dentysty ............................................................................................................................................. 272
Zwrot kosztw leczenia ........................................................................................................................... 273
Szukamy pomocy w kwestiach prawnych ....................................................................................................... 273
Wzywamy pomoc w razie kradziey ......................................................................................................... 275
Skadamy doniesienie na policji ............................................................................................................... 275
Szukamy z pomoc czasownika buscar .......................................................................................................... 278
Gierki jzykowe .......................................................................................................................................... 279

Cz IV: Dekalogi ..................................................... 281

Rozdzia 17: Dziesi sposobw na szybkie opanowanie hiszpaskiego .............................. 283
Odwiedzaj miejsca, gdzie mwi si po hiszpasku ......................................................................................... 283
Rozejrzyj si w ssiedztwie .......................................................................................................................... 283
Suchaj radia i ogldaj telewizj ................................................................................................................... 284
Wypoycz film ............................................................................................................................................ 284
Wstp do ksigarni lub biblioteki .................................................................................................................. 284
Czytaj (i piewaj) teksty piosenek ................................................................................................................. 284
Wymyl gr lub zabaw (niekoniecznie tajemn) ........................................................................................... 285
Uywaj nalepek .......................................................................................................................................... 285
Powtarzaj przypadkowo usyszane zdania ..................................................................................................... 286
Zapisz si na kurs hiszpaskiego .................................................................................................................. 286

Rozdzia 18: Dziesi ulubionych hiszpaskich zwrotw ...................................................... 287

Qu tal? ................................................................................................................................................... 287
Quiubo? ................................................................................................................................................... 287
Qu pas? ................................................................................................................................................ 287
Cmo van las cosas? .................................................................................................................................. 288
Del uno! ................................................................................................................................................... 288
Cunto cuesta? ......................................................................................................................................... 288
A cunto? ................................................................................................................................................ 288
Un asalto! ................................................................................................................................................. 289
Una ganga! ............................................................................................................................................... 289
Buen provecho! ......................................................................................................................................... 289
Salud! ....................................................................................................................................................... 289
Buen viaje! ................................................................................................................................................ 289

Spis treci
Rozdzia 19: Dziesi najwaniejszych wit ........................................................................ 291
Ao Nuevo ................................................................................................................................................ 291
La Fiesta de Reyes ..................................................................................................................................... 292
Paradura del Nio ...................................................................................................................................... 292
Carnaval ..................................................................................................................................................... 293
Viernes Santo ............................................................................................................................................. 293
Da de la Madre ......................................................................................................................................... 294
Da de Nuestra Seora de Ayquina ............................................................................................................. 294
Da de Nuestro Seor de los Milagros .......................................................................................................... 295
Da de los Muertos ..................................................................................................................................... 295
Da de Santiago .......................................................................................................................................... 296
A teraz Twoja fiesta .................................................................................................................................... 296

Rozdzia 20: Dziesi zwrotw, dziki ktrym zostaniesz uznany Hiszpana (lub Latynosa) .. 297
Esta es la ma! ........................................................................................................................................... 297
Y eso con qu se come? ............................................................................................................................. 298
Voy a ir de farra ......................................................................................................................................... 298
Caer fatal ................................................................................................................................................... 298
Nos divertimos en grande ............................................................................................................................ 298
Verlas negras .............................................................................................................................................. 299
Pas sin pena ni gloria ................................................................................................................................ 299
As a secas! ............................................................................................................................................... 300
La cosa va viento en popa! ......................................................................................................................... 300

Cz V: Dodatki ........................................................301
Dodatek A Minisowniczek ................................................................................................... 303
Dodatek B Czasowniki hiszpaskie ....................................................................................... 317
Dodatek C Pyta CD spis treci ........................................................................................ 327
Dodatek D Jzyk hiszpaski fakty .................................................................................... 329

Rozdzia 4

Poznajmy si:
rozmowy towarzyskie
W tym rozdziale:
Rozmawiamy z nieznajomymi
Opowiadamy o sobie i o swojej rodzinie
Rozmawiamy o pogodzie
Uczymy si zadawania prostych pyta

oznawanie nowych ludzi moe by stresujce, zwaszcza kiedy jestemy zmuszeni rozmawia
z nimi w obcym jzyku. Rozmowa towarzyska to powszechnie znany sposb komunikowania
si z obcymi ludmi w nowej sytuacji. Polega na wymianie pogldw na oglne i przystpne
tematy, bdce przedmiotem powszechnego zainteresowania. Dziki tego typu rozmowom moesz
lepiej zrozumie, jak yj i czym si zajmuj ludzie, ktrych wanie poznae. W tym rozdziale
nauczysz si prowadzi proste rozmowy towarzyskie z ludmi z krajw hiszpaskojzycznych
z pewnoci pomog Ci one lepiej zrozumie zarwno ich samych, jak i ich kultur.

Osiem podstawowych pyta

By moe syszae kiedy, e istnieje sze podstawowych pyta, ktre pomagaj zorientowa
si w dowolnej sytuacji. S to: kto, co, jak, gdzie, kiedy i dlaczego. Dodalimy do tej grupy
kolejne dwa pytania, ktre mog okaza si rwnie przydatne. Oto nasza lista:

9 Quin? (kjen) (Kto?)

9 Qu? (ke) (Co?)
9 Cmo? (ko-mo) (Jak?, Jaki / jaka?, Jakie / jacy?)
9 Dnde? (don-de) (Gdzie?)
9 Cundo? (kan-do) (Kiedy?)
9 Por qu? (por ke) (Dlaczego?)
9 Cunto? (kan-to?) (Ile?)
9 Cul? (kal) (Ktry / ktra?)

68

Cz II: Hiszpaski w akcji

Ponisze przykady ilustruj uycie tych sw w zdaniach:

9 Quin es? (kjen es) (Kto to?)

9 Qu hace usted? (ke ase us-ted) (Co pan / pani robi?)
9 Cmo es el camino? (ko-mo es el ka-mi-no) (Jaka jest ta droga?)
9 Dnde viven? (don-de bi-ben) (Gdzie pastwo mieszkacie?)
9 Cundo llegaron? (kan-do je-ga-ron) (Kiedy pastwo przyjechalicie?)
9 Por qu est aqu? (por ke es-ta a-ki) (Dlaczego jest pan / pani tutaj? Dlaczego on / ona /
ono jest tutaj?)

9 Cunto cuesta el cuarto? (kan-to kes-ta el kar-to) (Ile kosztuje pokj?)

9 Cul hotel es mejor? (kal o-tel es me-hor) (Ktry hotel jest lepszy?)

Co jeszcze trzeba wiedzie o akcencie graficznym

Prawdopodobnie zauwaye, e wikszo sw, ktre zaprezentowalimy w poprzednim
punkcie, zawiera samogoski opatrzone akcentem graficznym. Czy zastanowio Ci, dlaczego
akcentuje si je w ten sposb? W tym wypadku nie chodzi o to, gdzie pada akcent, ale o rozrnienie,
w jakim znaczeniu zostao uyte dane sowo.
Zobaczmy to na przykadzie sowa quien (kjen) (kto), ktrego mona uy na dwa rne sposoby:

9 W zdaniu oznajmujcym, kiedy odnosi si ono do kogo, kto zrobi to czy tamto, quien
nie jest akcentowane.

9 W zdaniu pytajcym (Kto to zrobi?) lub wykrzyknikowym (Kto by pomyla!) sowo quien
przeobraa si w quin? lub quin! i nosi akcent, eby zwrci nasz uwag na pytajcy
lub wykrzyknikowy charakter zdania.

To samo dzieje si z pozostaymi sowami, ktrych uywamy do budowania zda pytajcych

i wykrzyknikowych: cundo? (kan-do) (kiedy?), qu! (ke) (co!), dnde? (don-de) (gdzie?),
por qu! (por ke) (dlaczego!), cmo? (ko-mo) (jak?) czy cul? (kal) (ktry?).
W tym wypadku akcent graficzny nie zmienia brzmienia danego wyrazu ma on znaczenie tylko
w jzyku pisanym. Kiedy mwimy, zaznaczamy charakter zdania za pomoc intonacji to ona
umoliwia suchaczom zrozumienie znaczenia, w jakim uywamy danego sowa.

Trzy bardzo poyteczne wyraenia

bez wzgldu na rodzaj prowadzonej rozmowy
Czasem moe si zdarzy, e nie zrozumiesz, co powiedzia Twj rozmwca. Albo e na ulicy niechccy
wpadniesz na kogo i zechcesz go przeprosi. Nastpujce zwroty pomog Ci wybrn z tych niezrcznych
sytuacji:

9 No entiendo. (no en-tjen-do) (Nie rozumiem.)

9 Lo siento. / Lo lamento. (lo sjen-to / lo la-men-to)
(Bardzo mi przykro.)

9 Perdone! (per-do-ne) (Przepraszam pana / pani.)

Rozdzia 4: Poznajmy si: rozmowy towarzyskie

Swka do zapamitania
el camino

el ka-mi-no

droga

el cuarto

el kar-to

pokj

llegar

je-gar

przybywa, przyjeda, przychodzi

vivir

bi-bir

y, mieszka

Pogawdka
Carlos leci lotem nr 223 z Mendozy do Buenos Aires. Przedstawi si ju swoim
ssiadom, dlatego zna ich imiona, ale chce opowiedzie im co wicej o sobie.
Carlos:
kar-los

Qu vuelo tan agradable!

ke be-lo tan a-gra-da-ble
Co za przyjemny lot!

Juan:
han

S, es un viaje tranquilo.
si es un bja-he tran-ki-lo
Tak, to spokojna podr.

Carlos:

Viaja a menudo en avin?

bja-ha a me-nu-do en a-bjon
Czsto lata pan samolotem?

Juan:

No, ste es mi primer vuelo.

no es-te es mi pri-mer be-lo
Nie, to mj pierwszy lot.

Carlos:

De dnde es usted?
de don-de es us-ted
Skd pan jest?

Juan:

Soy de Buenos Aires. Y usted?

soj de be-nos aj-res i us-ted
Jestem z Buenos Aires. A pan?

Carlos:

Yo soy de Nueva York.

jo soj de ne-ba jork
Jestem z Nowego Jorku.
cmo es Buenos Aires?
ko-mo es be-nos aj-res
Jakie jest Buenos Aires?

Juan:

Es una ciudad grande y maravillosa.

es u-na sju-dad gran-de i ma-ra-bi-jo-sa
To due i wspaniae miasto.

69

70

Cz II: Hiszpaski w akcji

O pogodzie, bez wzgldu na pogod

W krajach strefy umiarkowanej, gdzie pogoda czsto si zmienia, przeobraajc si od czasu do
czasu w prawdziw niepogod, temat ten staje si nierzadko prawdziw obsesj. W cieplejszym
klimacie ludzie znacznie mniej przejmuj si pogod na przykad w niektrych miastach na
poudniu Meksyku prognozy pogody w ogle si nie podaje!
W krajach tropikalnych istniej waciwie tylko dwie pory roku: sucha i deszczowa. Gdy przyjdzie
Ci podrowa do ktrego z tych krajw, powiniene raczej unika pory deszczowej, w czasie
ktrej zdarzaj si czasami huragany. Huragany s uciliwe (jeeli nie wrcz niebezpieczne!),
zwaszcza na wybrzeu; zwykle towarzysz im silne opady deszczu na obszarach grskich, gdzie
pooona jest wikszo miast. W Meksyku pora deszczowa trwa od maja do listopada, a jej
najintensywniejszy okres zaczyna si na przeomie lipca i sierpnia.
W Ameryce Poudniowej istnieje region zwany Cono Sur (ko-no sur) (dos. poudniowy stoek),
obejmujcy Urugwaj, Argentyn i Chile. Jak ju pewnie zdye si domyli, jego nazwa
pochodzi od stokowatego ksztatu, jaki ma na mapie ten obszar Ameryki. Znajduje si on
w strefie klimatu umiarkowanego, gdzie w lecie jest ciepo, a w zimie zimno chocia
tak naprawd zimno jest tylko na samym poudniu stoka, w Patagonii, ktra jest obszarem
bardzo sabo zaludnionym. Cono Sur znajduje si na poudniowej pkuli, dlatego kiedy
w Europie mamy zim, tam jest lato, i odwrotnie.
Hiszpania rwnie ley w strefie umiarkowanej, ale zamiast pory suchej i pory deszczowej, jak
w tropikach, ma regiony suche i deszczowe. Region deszczowy znajduje si na pnoc od Gr
Kantabryjskich, a jego klimat charakteryzuje si agodn, cho bardzo ddyst zim oraz chodnym
latem. Jeeli chodzi o reszt Hiszpanii w gbi kraju klimat jest suchy i gorcy, natomiast
na wybrzeu przez okrgy rok utrzymuje si przyjemna, prawie doskonaa temperatura.

Pogawdka
Mario wrci wanie z szeciomiesicznego wyjazdu subowego do Argentyny.
Teraz jest ju z powrotem u siebie w biurze i rozmawia z koleank z pracy na temat
pogody w Buenos Aires.
Rosa:
ro-sa

Cmo es el clima de Buenos Aires?

ko-mo es el kli-ma de be-nos aj-res
Jaki klimat ma Buenos Aires?

Mario:
ma-rjo

Es muy agradable y templado.

es muj a-gra-da-ble i tem-pla-do
Bardzo przyjemny i agodny.

Rosa:

Llueve mucho?
je-be mu-o
Duo pada?

Mario:

S, llueve todo el ao, pero no mucho.

si je-be to-do el a-o pe-ro no mu-o
Tak, pada przez cay rok, ale niezbyt duo.

Rosa:

Y tambin hay sol?

i tam-bjen aj sol
wieci te soce?

Rozdzia 4: Poznajmy si: rozmowy towarzyskie

Mario:

S, hay sol casi todos los das.

si aj sol to-dos los di-jas
Tak, soce wieci prawie codziennie.

Rosa:

No nieva nunca?
no nje-ba nun-ka
Nigdy nie pada nieg?

Mario:

No, en Buenos Aires nunca nieva.

no en be-nos aj-res nun-ka nje-ba
Nie, w Buenos Aires nigdy nie pada nieg.

Pogawdka
Jane i Pedro siedz przy stoliku w kawiarni, rozmawiajc na temat swojej pracy.
Jane:
dejn

Dnde trabaja usted?

don-de tra-ba-ha us-ted
Gdzie pan pracuje?

Pedro:
pe-dro

Trabajo en Mxico, soy ingeniero.

tra-ba-ho en me-hi-ko soj in-he-nje-ro
Pracuj w Meksyku, jestem inynierem.

Jane:

Para qu compaa trabaja?

pa-ra ke kom-pa-i-ja tra-ba-ha
W jakiej firmie pan pracuje?

Pedro:

Soy empresario independiente.

soj em-pre-sa-rjo in-de-pen-djen-te
Jestem niezalenym przedsibiorc.

Jane:

Cuantos empleados tiene?

kan-tos em-ple-a-dos tje-ne
Ilu ma pan pracownikw?

Pedro:

Tengo nueve empleados. Y usted qu hace?

ten-go ne-be em-ple-a-dos i us-ted ke a-ce
Mam dziewiciu pracownikw. A pani czym si zajmuje?

Jane:

Soy dentista.
soj den-tis-ta
Jestem dentystk.

Pedro:

Y dnde tiene su consultorio?

i don-de tje-ne su kon-sul-to-rjo
A gdzie ma pani gabinet?

Jane:

En Puebla.
en pe-bla
W Puebla.

71

72

Cz II: Hiszpaski w akcji

Czasownik entender:
rozumie, zna si na czym
Praca i sprawy zawodowe to dobry temat na towarzysk pogawdk. Kiedy ju rozmawiamy
na tego typu tematy, zwykle chcemy si upewni, czy rozumiemy si nawzajem, uywajc do tego
celu czasownika entender (en-ten-der) (rozumie). Jest to czasownik nieregularny, ktry
odmienia si w nastpujcy sposb:
Koniugacja
yo entiendo
t entiendes
l, ella, usted entiende
nosotros entendemos
vosotros entendis
ellos, ellas, ustedes entienden

Wymowa
jo en-tjen-do
tu en-tjen-des
el e-ja us-ted en-tjen-de
no-so-tros en-ten-de-mos
bo-so-tros en-ten-de-is
e-jos e-jas us-te-des en-tjen-den

A oto kilka przykadw, ktre pomog Ci w jego stosowaniu:

9 Yo entiendo de enfermera. (jo en-tjen-do de en-fer-me-ri-ja) (Znam si na pielgniarstwie.)

9 Francisca entiende de cocina. (fran-sis-ka en-tjen-de de ko-si-na) (Francisca zna si
na gotowaniu.)

9 Nosotros entendemos el problema. (no-so-tros en-ten-de-mos el pro-ble-ma)

(Rozumiemy problem.)

9 Pedro no entiende. (pe-dro no en-tjen-de) (Pedro nie rozumie.)

9 Ellos entienden lo que decimos. (e-jos en-tjen-den lo ke de-si-mos) (Rozumiej,
co mwimy.)

Ludzie i ich rodziny

W Ameryce aciskiej przywizuje si bardzo du wag do rodziny szeroko pojta rodzina
jest wci jeszcze podstawow grup spoeczn. Ludzie pracuj, yj i dziaaj w harmonii ze
swoimi rodzinami. Dlatego te bdc w odwiedzinach u znajomych Latynosw, zwr uwag
na sposb, w jaki podkrelaj oni znaczenie rodziny i stosunkw rodzinnych.

Przysowie na temat rozumienia

A buen entendedor, pocas palabras. (a ben en-ten-de- Gdybymy mieli je wytumaczy za pomoc gestw, modor po-kas pa-la-bras) (Mdrej gowie do dwie sowie; na by powiedzie, e jest ono odpowiednikiem porozudos. Dobrze rozumiejcemu [wystarczy] kilka sw.) Przy- miewawczego mrugnicia okiem.
sowia tego uy mona wtedy, kiedy przypuszczamy, e
rozmwca wie ju co na temat kwestii, o ktrej mowa.

Rozdzia 4: Poznajmy si: rozmowy towarzyskie

Uroczycie obchodzi si tu wszelkie rodzinne wita (luby, chrzciny itd.), wkadajc w ich
obchody duo energii i entuzjazmu. Na przykad w Meksyku jednym z czterech najwaniejszych
wit jest Dzie Matki obchodzony 10 maja. Inne wane wita to wito Zmarych (2 listopada),
Boe Narodzenie i Wielkanoc. De facto, w wikszoci ciepych krajw kartki kalendarza usiane
s rnego rodzaju witami ludzie wykorzystuj tam kad moliw okazj do tego, eby
wsplnie si zabawi (wicej informacji na temat wit znajdziesz w rozdziale 20).
Poniej podajemy, jak nazywaj si po hiszpasku najwaniejsi czonkowie rodziny:

9 padre (pa-dre) (ojciec)

9 madre (ma-dre) (matka)
9 hijo (i-ho) (syn)
9 hija (i-ha) (crka)
9 hermano (er-ma-no) (brat)
9 hermana (er-ma-na) (siostra)
9 yerno (jer-no) (zi)
9 nuera (ne-ra) (synowa)
9 nieto (nje-to) (wnuk)
9 nieta (nje-ta) (wnuczka)
9 cuado (ku-a-do) (szwagier)
9 cuada (ku-a-da) (szwagierka)
9 primo (pri-mo) (kuzyn)
9 prima (pri-ma) (kuzynka)
9 padrino (pa-dri-no) (ojciec chrzestny)
9 madrina (ma-dri-na) (matka chrzestna)
9 to (ti-jo) (wuj, stryj)
9 ta (ti-ja) (ciotka)
9 abuelo (a-be-lo) (dziadek)
9 abuela (a-be-la) (babka)

Pogawdka
Shirley po raz pierwszy zostaje zaproszona z wizyt do domu swoich latynoskich
znajomych. Zwr uwag na pewn ceremonialno zwizan z zapraszaniem goci
do domu.
Juan Carlos:
han kar-los

Mire, le invito a que conozca mi casa.

mi-re le in-bi-to a ke ko-nos-ka mi ka-sa
Prosz posucha, zapraszam pani do mnie do domu.

73

74

Cz II: Hiszpaski w akcji

Shirley:
szir-lej

Por favor, no quiero molestarle.

por fa-bor no kje-ro mo-les-tar-le
Ale nie chciaabym panu przeszkadza.

Juan Carlos:

No es ninguna molestia, y as le presento mi familia.

no es nin-gu-na mo-les-tja i a-si le pre-sen-to mi fa-mi-lja
To aden kopot w ten sposb bd mia okazj przedstawi
pani moj rodzin.

Shirley:

Pues si no le parece un abuso

pes si no le pa-re-se un a-bu-so
No, jeeli nie naduywam paskiej uprzejmoci

Juan Carlos:

No, para nada, le insisto

no pa-ra na-da le in-sis-to
Ale skde, nalegam

Pogawdka
Shirley zostaa zaproszona do piknego domu, typowego dla klasy redniej.
Juan Carlos:
han kar-los

Bueno, ya llegamos a la casa de mis padres.

be-no ja je-ga-mos a la ka-sa de mis pa-dres
Prosz. Ju jestemy w domu moich rodzicw.

Shirley:
szir-lej

Qu bella casa! Parece muy antigua.

ke be-ja ka-sa pa-re-se muj an-ti-ga
Jaki pikny dom! Wyglda na bardzo stary.

Juan Carlos:

S, es una casa del siglo diecisiete.

si es u-na ka-sa del si-glo dje-si-sje-te
Tak, to dom z XVII wieku.

Shirley:

Qu patio tan bello!

ke pa-tjo tan be-jo
Jakie pikne patio!

Juan Carlos:

S el patio es muy tradicional.

si el pa-tjo es muj tra-di-sjo-nal
Tak, to bardzo typowe (tradycyjne) patio.

Czasownik vivir: y, mieszka

Po zoeniu wizyty u kogo w domu wypada zrewanowa si i zaprosi go do siebie. Podczas
rozmw towarzyskich pytanie gdzie mieszkasz? pada tak samo czsto jak gdzie pracujesz?.
Czasownik vivir (bi-bir) jest regularny i oznacza y, mieszka. Poniej podajemy jego odmian
w czasie teraniejszym.

Rozdzia 4: Poznajmy si: rozmowy towarzyskie

Koniugacja
yo vivo
t vives
l, ella, usted vive
nosotros vivimos
vosotros vivs
ellos, ellas, ustedes viven

Wymowa
jo bi-bo
tu bi-bes
el e-ja us-ted bi-be
no-so-tros bi-bi-mos
bo-so-tros bi-bis
e-jos e-jas us-te-des bi-ben

Pogawdka
Shirley zostaa przedstawiona caej rodzinie Juana Carlosa. Teraz kto z rodziny chce
si dowiedzie, gdzie mieszka, oraz zaprasza j ponownie.
Kto z rodziny:

Dnde vives?
don-de bi-bes
Gdzie mieszkasz?

Shirley:
szir-lej

Busco un piso [w Meksyku: departamento] pequeo.

bus-ko un pi-so [de-par-ta-men-to] pe-ke-o
Szukam jakiego maego mieszkania.

Kto z rodziny:

A la vuelta de la esquina, alquilan [w Meksyku: rentan, w Chile:

arriendan] un departamentito.
a la bel-ta de la es-ki-na al-ki-lan [ren-tan, a-rrjen-dan] un
de-par-ta-men-ti-to
Tu za rogiem wynajmuj mae mieszkanko.

Shirley:

Bueno, voy a verlo.

be-no boj a ver-lo
wietnie, pjd je zobaczy.

Kto z rodziny:

Te va a gustar.
te ba a gus-tar
Spodoba ci si.

Shirley:

Bueno, no quiero molestar ms, tengo que irme.

be-no no kje-ro mo-les-tar mas ten-go ke ir-me
No tak, nie chc wicej pastwu przeszkadza, musz ju i.

Kto z rodziny:

Aqu tienes tu casa.

a-ki tje-nes tu ka-sa
Tu zawsze bdziesz mile widziana.

Shirley:

Muchas gracias.
mu-as gra-sjas
Dzikuj.

75

76

Cz II: Hiszpaski w akcji

Kto z rodziny:

Te invito a que vengas maana a tomar un tecito con

nosotros.
te in-bi-to a ke ben-gas ma-a-na a to-mar un te-si-to kon no-so-tros
Przyjd jutro po poudniu na herbatk, zapraszam!

Shirley:

Lo har con mucho gusto.

lo a-re kon mu-o gus-to
Zrobi to z wielk przyjemnoci.

A teraz swko o zdrobnieniach

Kiedy chcemy powiedzie, e co jest mae, moemy uy sowa w formie zdrobniaej.
Zdrobnienia tworzymy, dodajc do rzeczownika odpowiedni przyrostek. Kiedy uywamy
takiego rzeczownika, od razu wiadomo, e chodzi nam o co lub o kogo maego. Przyrostki,
ktrych w tym celu uywamy, to -ito (i-to) lub -ita (i-ta). W ten sposb nio (ni-o) (chopiec,
dziecko) przeobraa si w maego chopca lub mae dziecko, czyli niito (ni-i-to).
We wszystkich krajach hiszpaskojzycznych uywa si duo zdrobnie, ale niewtpliwie
przoduj w tym kraje latynoskie pooone w pobliu Andw: Chile, Peru i Ekwador.

Pogawdka
Florencia:
flo-ren-sja

Dime Shirley, tienes hijos?

di-me szir-lej tje-nes i-hos
Powiedz mi, Shirley, masz dzieci?

Shirley:
szir-lej

Tengo un hijo. Aqu est su foto.

ten-go un i-ho a-ki es-ta su fo-to
Mam syna. To jego zdjcie.

Florencia:

A ver Un muchacho muy guapo.

a ber un mu-a-o muj ga-po
Poka Bardzo przystojny chopiec.

Shirley:

S. Y t?
si i tu
Tak. A ty?

Florencia:

Yo tengo una hija y un hijo.

jo ten-go u-na i-ha i un i-ho
Ja mam crk i syna.

Shirley:

Cuntos aos tienen?

kan-tos a-os tje-nen
Ile maj lat?

Florencia:

Mi hija tiene seis aos y mi hijo tres. All viene mi hija.

mi i-ha tje-ne sejs a-os i mi i-ho tres a-ji bje-ne mi i-ha
Crka ma sze, a syn trzy. O, idzie moja crka.

Rozdzia 4: Poznajmy si: rozmowy towarzyskie

Shirley:

Hola, cmo te llamas?

o-la ko-mo te ja-mas
Cze, jak masz na imi?

Rosita:
ro-si-ta

Me llamo Rosita.
me ja-mo ro-si-ta
Nazywam si Rosita.

Shirley:

Qu bello nombre, me gusta mucho!

ke be-jo nom-bre me gus-ta mu-o
Jakie pikne imi, bardzo mi si podoba!

Troch tu, troch tam

Ponisze pary sw znacz dokadnie to samo. Uycie jednego lub drugiego to tylko kwestia osobistych preferencji.
all (a-ji) (tam)

all (a-ja) (tam)

aqu (a-ki) (tu, tutaj)

ac (a-ka) (tu, tutaj)

77

78

Cz II: Hiszpaski w akcji

Gierki jzykowe
Zostae zaproszony przez hiszpaskojzyczn rodzin na wesele. Zarwno panna moda, jak
i pan mody maj bardzo due rodziny, tote w wielu przypadkach musisz zgadywa, kto jest kto.
W przeddzie wesela Twoi gospodarze wypytuj Ci, jak nazywaj si po hiszpasku rne
stopnie pokrewiestwa i jak brzmi rne sowa pytajce. eby nabra wprawy, dopasuj hiszpaskie
odpowiedniki z kolumny po prawej stronie do polskich swek z kolumny po lewej.

9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9

kuzynka

hija

ktry
wuj
wnuczka
babka
ojciec chrzestny
dziadek
ojciec

madrina
nieto
quin?
padre
cuado
nieta
primo

kiedy?
kto?
dlaczego?
matka chrzestna
syn
zi
jak?
synowa
matka
siostra
szwagier
wnuk
kuzyn
szwagierka
co?
crka

abuela
qu?
cul?
to
abuelo
cuada
prima
yerno
cundo?
por qu?
nuera
padrino
hermana
cmo?
hijo
madre