Komputer dla seniorw.

Informatyka dla bystrzakw

Autor: Nancy C. Muir
Tumaczenie: Marek Marczak
ISBN: 978-83-246-1952-8
Tytu oryginau: Computers for Seniors for Dummies
Format: 180x235, stron: 384

Senior w krainie informatyki

Kto powiedzia, e komputer to urzdzenie wycznie dla ludzi modych? To przecie taka
sama maszyna, jak mikrofalwka, kosiarka czy samochd. Czytelna instrukcja obsugi,
kilka uatwiajcych uytkowanie wskazwek i ten cud techniki stanie si rwnie Twoj
ulubion zabawk. Pozbd si niepotrzebnych lkw, zwizanych z nowoczesnymi
technologiami. Wiek nie stoi przecie na przeszkodzie ludziom, ktrzy s ciekawi wiata!
Dziki tej pierwszorzdnej ksice ju wkrtce nauczysz si tworzy dokumenty tekstowe,
wysya wiadomoci e-mail, korzysta z programw multimedialnych czy buszowa
po internecie. A to dopiero pocztek. Po niedugim czasie zaczniesz nabywa umiejtnoci
w takim tempie, e staniesz si naprawd zaawansowanym uytkownikiem komputera
osobistego. Wszak wiadomo, e apetyt ronie w miar jedzenia.
Dobieranie sprztu idealnie dostosowanego do Twoich potrzeb.
Praca z drukarkami, skanerami, faksami i nagrywarkami.
Wykonywanie oblicze za pomoc arkusza kalkulacyjnego.
Ogldanie filmw, przegldanie zdj, suchanie muzyki.
Ochrona oraz konserwacja systemu Windows.

Ponadto znajdziesz tu dekalogi: 10 skrtw klawiaturowych, 10 przydatnych stron

internetowych.
Nancy Muir napisaa ponad pidziesit ksiek. Jest rwnie autork wielu artykuw
w popularnych magazynach oraz prowadzi zajcia z bezpieczestwa w internecie
na Uniwersytecie Stanowym Washington. Wsplnie ze swoim mem, Earlem Boysenem,
prowadzi dwie witryny informatyczne: www.BuildingGadgets.com na temat elektroniki
oraz www.understandingnano.com, powicon zagadnieniom z dziedziny
nanotechnologii.
Podrniku, odkrywco, wolny czowieku
Seria Dla bystrzakw to niezbdnik kadego poszukiwacza wiedzy. Ksiki pisane
lekkim stylem pene s humoru, a jednoczenie zawieraj czytelne informacje,
przygotowane przez specjalistw w swoich dziedzinach. Dziki nim odkryjesz,
e potrafisz chon wiedz niczym gbka, dobrze si przy tym bawic.
wietna lektura przy niadaniu, w ku, w podry i na bezludnej wyspie

Spis treci
O autorce .......................................................................................................13
Podzikowania od autorki .............................................................................15
Przedmowa ....................................................................................................17
Wstp ............................................................................................................19
O ksice ........................................................................................................19
Naiwne zaoenia ..........................................................................................20
Dlaczego potrzebujesz tej ksiki .................................................................20
Konwencje zastosowane w tej ksice .........................................................21
Jak podzielona jest ksika ............................................................................21
Ruszaj do pracy! ............................................................................................22

Cz I: Kupno i rozpoczynanie pracy

z komputerem ..................................... 23
Rozdzia 1: Kupno komputera .......................................................................25
Praktyczne zastosowania komputera ...........................................................26
Na czym polega rnica midzy sprztem a oprogramowaniem ..............29
Poznaj rodzaje komputerw .........................................................................31
Wybierz wersj systemu Windows dostosowan do swoich potrzeb ........34
Wybierz sprzt w odpowiednim dla siebie zakresie cenowym ..................35
Wybr monitora ............................................................................................37
Wybr napdu optycznego ...........................................................................38
Prdko procesora i pami ........................................................................39
Sposb czenia si z internetem ..................................................................40
Konfiguracja wasnego zestawu komputerowego .......................................42

Komputer dla seniorw. Informatyka dla bystrzakw

Rozdzia 2: Konfiguracja komputera ..............................................................45

Podczanie monitora, klawiatury i myszy ..................................................46
Zarzdzanie kontami i hasami .....................................................................47
Wczanie komputera i logowanie si do systemu Windows .....................48
Korzystanie z myszy ......................................................................................49
Dostosowywanie ustawie myszy ................................................................51
Ustawianie hasa systemu Windows ............................................................53
Tworzenie dodatkowych kont uytkownikw ...........................................55
Przeczanie kont uytkownikw ................................................................57
Zmiana obrazu konta uytkownika .............................................................58
Ustawianie daty i godziny .............................................................................58
Ustawianie rozmiaru ekranu (rozdzielczoci) ............................................60
Konfigurowanie klawiatury ..........................................................................62
Wyczanie komputera ..................................................................................64

Rozdzia 3: Poruszanie si po pulpicie systemu Windows ...........................67

Czym jest pulpit? ..........................................................................................68
Praca z menu Start ........................................................................................70
Dostosowywanie paska Szybkiego uruchamiania .......................................72
Rozmie ikony na pulpicie ..........................................................................74
Oprnianie kosza ........................................................................................76
Konfiguracja paska bocznego systemu Windows ........................................77
Wyszukuj pliki za pomoc programu Eksplorator Windows .....................79
Tworzenie skrtu do pliku lub folderu .......................................................81
Uruchamianie programw ...........................................................................83
Przeczanie si pomidzy programami ......................................................85
Zmiana rozmiaru okien ................................................................................86
Zamykanie programw .................................................................................87

Rozdzia 4:Dostosowywanie systemu Windows ...........................................89

Wiele sposobw dostosowywania systemu Windows .................................90
Zmiana ta pulpitu .........................................................................................92
Wybr kompozycji pulpitu ...........................................................................94
Ustawianie wygaszacza ekranu .....................................................................96
Modyfikacja ustawie klawiatury .................................................................97
Korzystanie z klawiatury programowej .....................................................100
Zmiana sposobu dziaania myszy ...............................................................102

Spis treci
Optymalizacja ekranu w celu uzyskania najlepszego obrazu ...................103
Zastpowanie dwikw elementami graficznymi ................................105
Usuwanie aplikacji ......................................................................................107

Rozdzia 5: Praca z plikami i folderami ........................................................111

Jak system Windows organizuje dane ........................................................112
Wyszukuj i otwieraj pliki oraz foldery
za pomoc programu Eksplorator Windows .............................................115
Wybierz opcj Plik lub Widok folderu ......................................................116
Uruchom niedawno uywany program ....................................................118
Tworzenie nowego folderu ........................................................................120
Zmie nazw pliku lub folderu .................................................................121
Wyszukiwanie pliku ....................................................................................122
Dodawanie pliku lub folderu do listy ulubionych ....................................124
Kopiowanie pliku lub folderu ....................................................................125
Przenoszenie plikw lub folderw .............................................................128
Tworzenie skompresowanego pliku lub folderu .....................................129
Usuwanie plikw lub folderw ..................................................................130
Twrz kopie bezpieczestwa plikw oraz folderw ...............................132
Tworzenie kopii zapasowych plikw
na zapisywalnej pycie CD lub DVD ......................................................134

Rozdzia 6: Praca z drukarkami i skanerami ...............................................137

Instalacja drukarki .......................................................................................138
Ustaw preferencje drukowania ..................................................................141
Drukowanie pliku .......................................................................................144
Przegldanie aktualnie zainstalowanych drukarek ....................................146
Ustawianie drukarki domylnej .................................................................148
Usuwanie drukarki .....................................................................................150
Instalacja skanera .........................................................................................151
Modyfikowanie ustawie skanera ..............................................................152

Rozdzia 7: Uzyskiwanie pomocy technicznej .............................................155

Poznawanie zawartoci Spisu treci Pomocy technicznej ........................157
Przeszukiwanie bazy danych tematw Pomocy w komputerze ...............159
Uzyskiwanie dostpu do strony Pomocy i porad systemu Windows ......161
czenie si z Pomoc zdaln .....................................................................163
Uzyskiwanie pomocy z Centrum rozwiza dla systemu Windows Vista ...167

Komputer dla seniorw. Informatyka dla bystrzakw

Cz II: Zabawa i wykonywanie zada

za pomoc oprogramowania .................. 171
Rozdzia 8: Tworzenie dokumentw w edytorze tekstu Word ....................173
Otwieranie nowego dokumentu
oraz wprowadzanie tekstu i jego edycja ...................................................174
Zapisywanie dokumentu ............................................................................175
Otwieranie istniejcego dokumentu ..........................................................176
Wycinanie, kopiowanie i wklejanie tekstu .................................................177
Formatowanie tekstu ..................................................................................179
Wstawianie tabeli .........................................................................................181
Dodawanie grafiki .......................................................................................183
Zmiana rozmiaru obiektw ........................................................................184
Sprawdzanie pisowni ..................................................................................185
Zmiana ustawie strony .............................................................................187
Drukowanie dokumentu ............................................................................189

Rozdzia 9: Praca z liczbami i finansami .....................................................191

Poznawanie struktury arkusza kalkulacyjnego ..........................................192
Otwieranie arkusza kalkulacyjnego i wprowadzanie tekstu .....................193
Formatowanie liczb .....................................................................................195
Stosowanie autoformatw w komrkach ..................................................196
Wykonywanie prostych oblicze ...............................................................197
Korzystanie z funkcji Autouzupenienia ...................................................199
Wstawianie wykresu ....................................................................................201
Wiadomoci finansowe w sieci ...................................................................202
Korzystanie z usug banku przez internet .................................................204
Inwestowanie za porednictwem internetu ...............................................205

Rozdzia 10: Wykorzystywanie penego

potencjau filmw i obrazw cyfrowych ................................207
Praca z oprogramowaniem multimedialnym ............................................208
Odtwarzanie filmw za pomoc aplikacji Windows Media Player ..........211
Przesyanie zdj z aparatu cyfrowego .......................................................214
Przegldanie obrazw cyfrowych w Galerii fotografii systemu Windows ...215
Dodawanie oznakowania (tagu) do zdjcia ...............................................217
Organizowanie zdj wedug daty wykonania ..........................................219

Spis treci
Odtwarzanie pokazu slajdw ......................................................................221
Naprawianie zdjcia ....................................................................................222
Nagrywanie fotografii na pycie CD lub DVD .........................................225

Rozdzia 11: Suchanie muzyki ....................................................................229

Konfigurowanie gonikw ........................................................................230
Sterowanie gonoci systemu ..................................................................232
Dodawanie (zgrywanie) pyty CD i DVD
do programu Windows Media Player ......................................................233
Odtwarzanie muzyki w programie Windows Media Player ....................234
Tworzenie listy odtwarzania programu Windows Media Player .............236
Twrz (nagrywaj) muzyczne pyty CD i DVD ........................................238
Odtwarzanie internetowych stacji radiowych ...........................................240

Rozdzia 12: Gry w systemie Windows Vista ...............................................243

Gra w Pasjansa .............................................................................................244
Gra FreeCell ................................................................................................246
Gra w Sapera ................................................................................................248
Gra w Kierki ................................................................................................250
Gra Chess Titans .........................................................................................252
Granie w internecie ...................................................................................254

Cz III: Poznawanie internetu ..........................257

Rozdzia 13: Podstawy internetu .................................................................259
Czym jest internet .......................................................................................260
Rne rodzaje pocze internetowych .....................................................261
Konfiguracja poczenia internetowego .....................................................264
Poruszanie si w sieci ..................................................................................266
Korzystanie z kart przegldarki ..................................................................268
Ustawianie strony gwnej .........................................................................269
Bezpieczestwo w sieci ...............................................................................271

Rozdzia 14: Przegldanie internetu

za pomoc przegldarki Internet Explorer ..............................275
Przeszukiwanie sieci ....................................................................................277
Wyszukiwanie zawartoci w treci strony internetowej ............................279
Dodawanie strony do Ulubionych ............................................................280

10

Komputer dla seniorw. Informatyka dla bystrzakw

Organizowanie ulubionych ........................................................................282
Przegldanie Historii ..................................................................................284
Dostosowywanie paska narzdzi programu Internet Explorer ................285
Pobieranie plikw .......................................................................................286
Drukowanie strony internetowej ...............................................................288
Odtwarzanie podkastw .............................................................................290
Zmie ustawienia prywatnoci ...................................................................291
Wczanie klasyfikatora treci .....................................................................294

Rozdzia 15: Utrzymywanie kontaktw

za porednictwem poczty elektronicznej ................................297
Konfiguracja konta poczty e-mail
na stronie internetowej dostawcy usug ..................................................299
Konfiguracja konta poczty e-mail
w programie Poczta systemu Windows ...................................................300
Zapoznawanie si z dziaaniem programu Poczta systemu Windows .....302
Otwieranie programu Poczta systemu Windows
oraz skrzynki odbiorczej ...........................................................................303
Zarzdzanie kontami poczty e-mail ...........................................................305
Tworzenie i wysyanie wiadomoci e-mail ...............................................305
Wysyanie zacznikw ...............................................................................309
Czytanie wiadomoci ..................................................................................310
Odpowiadanie na wiadomo ....................................................................312
Przesyanie dalej wiadomoci e-mail .........................................................313
Tworzenie i dodawanie podpisu ................................................................314
Formatowanie wiadomoci e-mail .............................................................316
Dodawanie kontaktw do Ksiki adresowej ............................................318
Dostosuj ukad okien programu Poczta systemu Windows .....................321
Tworzenie folderw wiadomoci ..............................................................323
Organizowanie wiadomoci w folderach ..................................................324
Tworzenie regu poczty ..............................................................................326

Rozdzia 16: czenie si z ludmi w sieci ..................................................329

Czym s komunikatory internetowe .........................................................330
Korzystanie z kamery internetowej ............................................................332
Wykonywanie pocze za porednictwem telefonii internetowej VoIP .... 333
Uczestnictwo w listach dyskusyjnych i czatach ...........................................335

Spis treci
Czym s blogi ..............................................................................................337
Podr w wirtualne wiaty .........................................................................338
Wyszukiwanie ludzi o podobnych zainteresowaniach ..............................339

Cz IV: Konserwacja komputera .......................343

Rozdzia 17: Ochrona systemu Windows ....................................................345
Czym jest bezpieczestwo komputera ......................................................346
Czym s opcje aktualizacji systemu Windows (Windows Update) .........349
Uruchamianie aplikacji Windows Update ................................................350
Wczanie zapory systemu Windows .........................................................353
Uruchamianie skanowania w programie Windows Defender .................355
Ustawianie automatycznego uruchamiania programu
Windows Defender ..................................................................................358

Rozdzia 18: Konserwacja systemu Windows .............................................361

Defragmentowanie twardego dysku ..........................................................362
Zwalnianie miejsca na twardym dysku ......................................................364
Usuwanie plikw cookie za pomoc programu Internet Explorer ..........366
Ustawianie przypominania o zadaniach konserwacyjnych ......................369

Skorowidz ...................................................................................................373

11

Rozdzia 3

Poruszanie si po pulpicie
systemu Windows
W tym rozdziale:
Dowiesz si, czym jest pulpit.
Nauczysz si pracowa z menu Start.
Skonfigurujesz pasek szybkiego uruchamiania.
Ustawisz ikony na pulpicie.
Oprnisz kosz.
Skonfigurujesz pasek boczny systemu Windows.
Nauczysz si wyszukiwa pliki za pomoc Eksploratora Windows.
Dowiesz si, jak tworzy skrty do pliku lub folderu.
Nauczysz si uruchamia programy.
Dowiesz si, jak przecza si midzy programami.
Poznasz sposoby zmieniania rozmiaru okien.
Nauczysz si zamyka programy.

ak jak pulpit biurka jest centrum wykonywania rnych rodzajw

pracy, tak pulpit systemu Windows Vista jest centrum dowodzenia
organizujcym prac komputera. Pulpit pojawia si ju podczas
logowania do systemu Windows. Na pulpicie znajduje si menu
Start; bdziesz z niego korzysta, aby uzyska dostp do ustawie,
plikw, folderw oraz oprogramowania komputera. Na pulpicie
umieszczony jest rwnie pasek zada, na ktrym znajduj si
opcje daty i czasu komputera, jak rwnie skrty do najczciej
uywanych programw lub plikw.

68

Cz I: Kupno i rozpoczynanie pracy z komputerem

Ten rozdzia jest wprowadzeniem do wszystkich czynnoci, ktre
mona wykonywa za porednictwem pulpitu. Krok po kroku
dowiesz si, do czego suy kosz (gdzie bd umieszczane usunite
pliki i foldery), jak rwnie pasek Szybkiego uruchamiania, dziki
ktremu bdziesz mg uruchamia najczciej uywane przez
siebie programy. Dowiesz si rwnie, jak pracowa z oknami
aplikacji, tworzy skrty na pulpicie oraz zamyka komputer,
kiedy koczysz prac danego dnia.

Czym jest pulpit?

Myl o pulpicie w kategoriach centrum zarzdzania wszystkimi
oknami, ktre moesz otworzy w komputerze, kiedy chcesz
wykona zamierzone zadania. Pulpit pojawi si, kiedy po raz pierwszy
wczysz komputer. Moesz korzysta z rnych elementw
pulpitu, aby otwiera pliki i zarzdza nimi, zmienia ustawienia
systemu Windows, korzysta z internetu i wykonywa wiele
innych czynnoci. Rysunek 3.1 pokazuje pulpit i niektre jego
elementy, takie jak:

9 Pasek zada, na ktrym mieci si menu Start. Znajduj si

tam aktualnie otwarte programy moesz si midzy nimi
przecza, klikajc na nie. Co wicej, moesz konfigurowa
rne opcje, takie jak regulator gonoci, za pomoc ikon
wywietlanych na pasku zada.

9 Pasek Szybkiego uruchamiania jest zestawem ikon w obrbie

paska zada, ktry wykorzystujemy do otwierania najczciej
uywanych programw. Mona dostosowa pasek Szybkiego
uruchamiania, aby za jego porednictwem mc uruchomi
dowolny program. Zobacz sekcj Dostosowywanie paska
Szybkiego uruchamiania w dalszej czci tego rozdziau.

9 Kosz zawiera ostatnio usunite elementy. Sam si oprni,

jeeli zostanie wypeniony do maksimum (ustawienie to

mona zmodyfikowa, klikajc prawym klawiszem na ikonie
kosza i wybierajc opcj Waciwoci). Kosz mona te oprni
rcznie. Zobacz sekcj Oprnianie kosza w dalszej czci
tego rozdziau, aby dowiedzie si wicej na ten temat.

Rozdzia 3: Poruszanie si po pulpicie systemu Windows

9 Skrty pulpitu to ikony znajdujce si na pulpicie, ktre

umoliwiaj szybkie uruchomienie pliku lub programu.

Standardowo w systemie Vista na pulpicie s ju umieszczone
pewne skrty, takie jak Kosz oraz skrt do przegldarki
internetowej, ale naturalnie mona rwnie dodawa nowe
oraz usuwa ju istniejce. Kliknij na skrcie umieszczonym
na pulpicie, aby uruchomi powizany z nim program.
Zobacz sekcj Tworzenie skrtu do pliku lub folderu
w dalszej czci tego rozdziau.

Rysunek 3.1

9 Pasek boczny moe by wywietlany na pulpicie, zapewniajc

Ci dostp do niewielkich, ale przydatnych narzdzi, zwanych

gadetami. Niektre s ju wbudowane, na przykad Akcje,
Zegar czy Kalkulator, ale mona rwnie pobra wiele innych
gadetw ze strony internetowej Microsoftu. Sekcja zatytuowana
Konfiguracja paska bocznego systemu Windows w dalszej
czci tego rozdziau wyjania, jak rozpocz prac z paskiem
bocznym.

69

70

Cz I: Kupno i rozpoczynanie pracy z komputerem

Pulpit jest zawsze aktywny, kiedy otwierasz okienka programw.
Jeeli rozcigasz okno programu najbardziej jak si da
(maksymalizacja), w kadej chwili moesz wrci do pulpitu,
zmniejszajc okno (minimalizacja) lub zamykajc je. Moesz
rwnie nacisn jednoczenie kombinacj klawiszy Alt+Tab,
a z wywoanego w ten sposb okna wybra pulpit spord ikon
otwartych programw.

Praca z menu Start

1. Nacinij klawisz systemu Windows na klawiaturze lub kliknij
przycisk Start na pasku zada, aby wywietli menu Start.
2. Z poziomu menu Start moesz wykona nastpujce czynnoci:
Klikn czsto uywane programy z ramki po lewej stronie
okna menu Start (zobacz rysunek 3.2).

Rysunek 3.2

Rozdzia 3: Poruszanie si po pulpicie systemu Windows

Klikn opcj Wszystkie programy, aby wywietli list
programw znajdujcych si w komputerze. Moesz
klikn na dowolny program z listy, aby go otworzy,
lub klikn folder programu, aby wywietli wicej opcji.
Klikn dowoln kategori w grnej prawej czci menu
Start, aby wywietli okno programu Eksplorator Windows
z powizanymi folderami oraz plikami (zobacz rysunek 3.3).

Rysunek 3.3
Klikn ikon z symbolem zasilania, aby upi komputer,
ale pozostawi uruchomione programy, lub klikn ikon
z symbolem kdki, aby przej do ekranu logowania; jeeli
konto wymaga hasa do jego otwarcia, tylko osoba je znajca
moe otworzy system Windows.

71

72

Cz I: Kupno i rozpoczynanie pracy z komputerem

Klikn na strzak znajdujc si obok symbolu kdki,
aby wywietli list opcji zamykania oraz ponownego
uruchamiania komputera, wylogowywania si z systemu
lub logowania si za porednictwem innego konta
uytkownika.
Kiedy odsuniesz kursor myszy z menu Start, wtedy ono
zniknie.
Jeeli otwierasz menu Start i klikasz prawym klawiszem na
pustym obszarze tego menu, zostaje wywoane menu skrtw.
Wybierz opcj Waciwoci, aby wywietli okienko dialogowe
Waciwoci paska zada i menu Start, gdzie moesz dostosowa
opcje menu Start. Jeeli bardziej odpowiada Ci wygld i klimat
menu Start z poprzednich wersji systemu Windows, wybierz
opcj Klasyczne menu Start na zakadce Menu start tego okienka
dialogowego, a nastpnie kliknij OK. (Zwr uwag, e ksika
ta opisuje jedynie opcje menu Start dostpne w systemie
Windows Vista).

Dostosowywanie paska
Szybkiego uruchamiania
1. Pasek Szybkiego uruchamiania moe by przydatnym
narzdziem sucym do uruchamiania programw, za
dostosowanie go polega na umieszczeniu w nim programw,
z ktrych czsto bdziemy korzystali. Znajd pasek Szybkiego
uruchamiania na pasku zada po prawej stronie tu przy
przycisku Start; jeeli nie jest on widoczny, kliknij prawym
klawiszem na pasku zada i wybierz opcj Paski narzdzi/Szybkie
uruchamianie z menu skrtw (zobacz rysunek 3.4).
2. Aby umieci dowoln aplikacj na pasku Szybkiego
uruchamiania, kliknij prawym klawiszem t aplikacj w menu
Start lub kliknij ikon na pulpicie (jak na rysunku 3.5),
a nastpnie wybierz opcj Dodaj do Szybkiego uruchamiania.
Moesz rwnie klikn ikon i przytrzymujc przycinity
klawisz myszy, przecign t ikon na pasek Szybkiego
uruchamiania.

Rozdzia 3: Poruszanie si po pulpicie systemu Windows

Rysunek 3.4

Rysunek 3.5

73

74

Cz I: Kupno i rozpoczynanie pracy z komputerem

Jeeli masz w tym polu wicej programw, ni moe si
zmieci na pasku zada, kliknij strzaki znajdujce si na
prawo od paska Szybkiego uruchamiania, a pojawi si menu
skrtw programw. Pamitaj jednak, aby nie zapenia
maksymalnie paska Szybkiego uruchamiania, gdy bdzie on
mao porczny. Najbardziej przydatne na pasku s: przegldarka
internetowa, program poczty elektronicznej oraz programy,
ktrych uywasz na co dzie, takie jak edytor tekstu lub
kalendarz.
W momencie wywietlania paska Szybkiego uruchamiania
uzyskujemy dostp do przycisku Poka pulpit. Kiedy klikniesz
ten przycisk, wszystkie aplikacje na pasku zada s zmniejszane
do ikon. Jest to szybki sposb na uzyskanie widoku pulpitu
lub ukrycia przed osobami postronnymi tego, czym si
obecnie zajmujesz.

Rozmie ikony na pulpicie

1. Po pewnym czasie eksploatacji komputera moe si okaza,
e masz zbyt wiele ikon na pulpicie. Moesz rozmieci ikony
w uporzdkowanych szeregach, w oparciu o pewne kryteria,
na przykad w porzdku od najczciej do najmniej uywanych.
Na pocztku kliknij prawym klawiszem myszy na pulpicie
i wybierz opcj Widok w pojawiajcym si menu skrtw;
upewnij si, e nie jest zaznaczona opcja Autorozmieszczanie,
jak na rysunku 3.6. (Jeeli opcja ta jest zaznaczona, odznacz j
przed przejciem do kolejnego etapu).
2. Kliknij prawym klawiszem pulpit systemu Windows Vista.
W menu skrtw, ktre si pojawi, wybierz opcj Sortuj
wedug, a nastpnie wybierz odpowiadajce Ci kryterium
rozmieszczenia ikon na pulpicie (zobacz rysunek 3.7).
Moesz rozmieci je na przykad alfabetycznie, wedug
nazwy lub od najmniejszego do najwikszego pliku.
3. Moesz rwnie klikn dowoln ikon pulpitu i przecign
j w inne miejsce na pulpicie na przykad oddzieli j od
pozostaych ikon pulpitu, aby mc j pniej atwo odnale.

Rozdzia 3: Poruszanie si po pulpicie systemu Windows

Rysunek 3.6

Rysunek 3.7
Jeeli rozmiecie lub rcznie przestawie ikony pulpitu
w rne miejsca i chcesz natychmiast poszeregowa je w rzdach
wzdu lewego boku pulpitu, polij je na miejsce za pomoc
opcji Autorozmieszczanie. Kliknij prawym przyciskiem na pulpit,
a nastpnie wybierz Widok/Autorozmieszczanie.

75

76

Cz I: Kupno i rozpoczynanie pracy z komputerem

Oprnianie kosza
1. Kiedy wyrzucasz do kosza poczt reklamow (zwan spamem),
nie znika ona zupenie z komputera zostaje jedynie
przeniesiona z pulpitu do kosza. Tak jest wanie skonstruowany
Kosz systemu Windows. Wdruj tam stare pliki, ale moesz je
odzyska do momentu oprnienia przez Ciebie kosza lub do
chwili, kiedy ilo mieci przekroczy ustawiony limit i system
sam pozbdzie si kilku plikw. Aby samodzielnie oprni
kosz, kliknij prawym klawiszem myszy na ikonie kosza na
pulpicie systemu Windows Vista, a nastpnie wybierz opcj
Oprnij Kosz z pojawiajcego si menu skrtw (zobacz
rysunek 3.8).

Rysunek 3.8
2. W okienku dialogowym z pytaniem o potwierdzenie kliknij
Tak, aby potwierdzi, e chcesz usun dane elementy. Pokae
si okno dialogowe postpu, pokazujce usuwane elementy.

Rozdzia 3: Poruszanie si po pulpicie systemu Windows

Pamitaj, e po oprnieniu Kosza wszystkie znajdujce si
w nim poprzednio pliki nie bd ju dla Ciebie dostpne.
Rozdzia 5 bardziej szczegowo opisuje kwesti usuwania
plikw.
Do momentu trwaego usunicia elementw wedug
procedury opisanej powyej lub do chwili, kiedy system
Windows sam usunie pliki z powodu zapenienia w caoci
miejsca w Koszu, mona odzyska znajdujce si tam elementy.
Zacznij od kliknicia prawym klawiszem myszy na ikonie
pulpitu, a nastpnie wybierz opcj Otwrz. Potem wybierz
element, ktry chcesz odzyska, i kliknij cze Przywr ten
element, znajdujce si u gry okna kosza.
Moesz zmodyfikowa waciwoci kosza, klikajc na nim
prawym klawiszem i wybierajc opcj Waciwoci. W oknie
dialogowym, ktre si pojawi, moesz zmieni maksymaln
pojemno kosza oraz miejsce przechowywania usunitych
plikw na twardym dysku. Moesz rwnie odznaczy opcj
wywoujc okno dialogowe potwierdzania, kiedy usuwasz
zawarto kosza.

Konfiguracja paska bocznego

systemu Windows
1. Aby rozpocz prac z paskiem bocznym i dotrze do
przydatnych gadetw, ktre si tam kryj, wybierz menu
Start/Panel sterowania/Wygld i personalizacja/Wybierz, czy trzyma
pasek boczny nad innymi oknami (w kategorii Waciwoci paska
bocznego systemu Windows).
2. Zaznacz opcj Pasek boczny jest zawsze nad innymi oknami.
Jeeli chcesz, moesz rwnie aktywowa opcj Uruchom
pasek boczny podczas uruchamiania systemu Windows, aby mie
pewno, e pasek boczny bdzie zawsze wywietlany podczas
uruchamiania systemu.
Jeeli jeste leworczny lub z innych powodw wolisz mie
pasek boczny po lewej stronie ekranu, zaznacz odpowiedni
przycisk opcji w oknie dialogowym Waciwoci paska bocznego
systemu Windows.

77

78

Cz I: Kupno i rozpoczynanie pracy z komputerem

3. Kliknij przycisk OK, a nastpnie Zamknij (may czerwony X
w prawym grnym rogu), aby zamkn okno panelu sterowania.
Pojawi si pasek boczny, jak na rysunku 3.9. (Zwr uwag, e
moesz rwnie klikn ikon paska bocznego na pasku zada
systemu Windows, aby natychmiast wywietli go w dowolnym
momencie).

Rysunek 3.9
4. Kliknij wywietlany gadet i przecignij go na pulpit, jeeli
chcesz go w tym miejscu pozostawi, nawet kiedy pasek boczny
zostanie zamknity.
5. Aby wywietli wicej gadetw, kliknij symbol gadetw
(znak plus) w grnej czci paska bocznego.
6. W wywoanym oknie dialogowym Dodaj gadety (zobacz
rysunek 3.10) dwa razy kliknij dany gadet (lub kliknij
i przecignij go na pasek). Jeeli chcesz przejrze dodatkowe
gadety, kliknij cze Pobierz wicej gadetw w trybie online
w prawym dolnym rogu okna dialogowego.

Rozdzia 3: Poruszanie si po pulpicie systemu Windows

Rysunek 3.10
7. Kliknij przycisk Zamknij, aby zamkn to okno dialogowe.
Jeeli wywietlisz gadety, a nastpnie klikniesz i przecigniesz
je na pulpit, pozostan one widoczne nawet po zamkniciu
paska bocznego. Zatem jeeli chcesz zachowa wicej miejsca
na pulpicie, znajd te gadety, ktre Ci odpowiadaj, wrzu je
na pulpit i ukryj pasek boczny.

Wyszukuj pliki za pomoc

programu Eksplorator Windows
1. Eksplorator Windows jest programem, ktry mona wykorzysta
do wyszukiwania pliku lub folderu. Wyszukiwanie to polega
na nawigowaniu pord folderw lub podfolderw. Jest to
wietny sposb znajdowania potrzebnych plikw w komputerze.
Aby rozpocz, kliknij prawym klawiszem na menu Start
i wybierz opcj Eksploruj.
2. W wywoanym oknie Eksploratora Windows, jak na rysunku
3.11, kliknij dwa razy folder na licie Foldery po lewej stronie,
aby go otworzy.
3. Zawarto folderu jest wywietlana w ramce po prawej stronie
okna. Jeeli zajdzie taka potrzeba, otwieraj foldery tak dugo,
a znajdziesz plik, ktrego szukasz.

79

80

Cz I: Kupno i rozpoczynanie pracy z komputerem

Rysunek 3.11
4. Kiedy poszukiwany plik pojawi si na licie elementw
w kolumnie Nazwa w prawej ramce, kliknij dwa razy jego
ikon, aby go otworzy.
Aby uzyska inny widok i informacje o plikach w Eksploratorze
Windows, kliknij strzak na przycisku Widoki na grze
(wyglda jak rzdy kolumn) i wybierz jedn z nastpujcych
opcji menu: Bardzo due, Due, rednie lub Mae ikony dla
obrazkw reprezentujcych pliki i foldery; Szczegy, aby
wywietli takie informacje, jak Data modyfikacji i Rozmiar,
oraz Kafelki, pokazujce nazw pliku lub folderu, typ oraz
rozmiar. Jeeli pracujesz z folderem zawierajcym pliki graficzne,
grafika automatycznie zostanie wywietlona w postaci miniatur,
chyba e wybierzesz opcj Szczegy.
Moesz otworzy czsto uywane foldery z menu Start, wcznie
z dokumentami, obrazami oraz muzyk. Kliknij na jeden z tych
folderw, a Eksplorator Windows otworzy okno z konkretn
zawartoci.

Rozdzia 3: Poruszanie si po pulpicie systemu Windows

Tworzenie skrtu do pliku lub folderu

1. Skrty to mae i porczne ikonki, ktre mona umieci na
pulpicie, aby mg szybko uruchomi te elementy, z ktrych
czsto korzystasz. (Zobacz pierwsz sekcj tego rozdziau
Czym jest pulpit?, aby pozna podstawy korzystania ze
skrtw). Aby stworzy nowy skrt, najpierw wybierz menu
Start/Wszystkie programy i znajd program w menu, ktre si
pojawi.
2. Kliknij prawym klawiszem dany element, na przykad gr
FreeCell, i wybierz opcj Wylij do/Pulpit (utwrz skrt)
(zobacz rysunek 3.12).

Rysunek 3.12

81

82

Cz I: Kupno i rozpoczynanie pracy z komputerem

3. Skrt pojawi si na pulpicie (zobacz rysunek 3.13). Kliknij
dwukrotnie ikon skrtu, aby otworzy aplikacj.

Rysunek 3.13
Moesz utworzy skrt do zupenie nowego elementu,
prawym klikniciem na pulpicie wybierajc opcj Nowy/Skrt;
nastpnie wska element, do ktrego bdzie si odwoywa
(na przykad dokument tekstowy, obraz mapy bitowej czy
kontakt). Kliknij dwukrotnie skrt, ktry si pojawi, i rozpocznij
prac z plikiem w powizanej z nim aplikacji.
Od czasu do czasu system Windows Vista proponuje usunicie
tych ikon pulpitu, ktre od dawna nie byy uywane. Zgadzaj
si. Pulpit powinien by zarezerwowany tylko dla programw,
plikw i folderw, ktre s czsto uywane. Zawsze moesz
bez problemu odtworzy skrty, jeeli bdziesz ich ponownie
potrzebowa. Aby oczyci pulpit rcznie, kliknij na nim prawym
klawiszem i wybierz opcj Personalizuj. W wywoanym oknie
personalizacji kliknij cze Zmie ikony pulpitu z menu Lista
zada po lewej stronie. W oknie dialogowym Ikony pulpitu,
ktre si pojawi, kliknij przycisk Przywr domylne powraca
on do oryginalnych skrtw pulpitu skonfigurowanych
w komputerze.

Rozdzia 3: Poruszanie si po pulpicie systemu Windows

Uruchamianie programw
1. Zanim bdziesz mg uy programu, musisz go uruchomi.
Wykonaj t czynno za pomoc ktrego z poniszych
sposobw:
Nacinij klawisz systemu Windows na klawiaturze,
nastpnie z menu Start wybierz opcj Wszystkie programy.
Znajd nazw programu na licie opcji Wszystkie programy,
ktra si pojawi, i kliknij na ni. Kliknicie elementu
z ikon folderu wywietli list programw znajdujcych
si wewntrz folderu; po prostu kliknij program na tej
podlicie, aby go otworzy (jak na rysunku 3.14).

Rysunek 3.14

83

84

Cz I: Kupno i rozpoczynanie pracy z komputerem

Kliknij dwa razy ikon skrtu programu na pulpicie
(zobacz rysunek 3.15).

Rysunek 3.15
Kliknij ikon programu na pasku Szybkiego uruchamiania.
Pasek zada powinien by wywietlany domylnie; jeeli
nie jest, nacinij klawisz systemu Windows (znajdujcy si
na klawiaturze), aby go wywietli, a nastpnie kliknij ikon
na pasku Szybkiego uruchamiania (zobacz rysunek 3.1),
tu po prawej stronie przycisku Start. Jeeli pasek Szybkiego
uruchamiania nie jest wywietlany, zobacz Dostosowywanie
paska Szybkiego uruchamiania we wczeniejszej czci tego
rozdziau.
Jeeli niedawno korzystae z programu i zapisae dokument,
wybierz z menu Start przycisk Biece elementy. Nastpnie
kliknij dokument stworzony w tym programie z wywietlanej
listy. (Aby dowiedzie si o wywietlaniu niedawno
uywanych plikw w menu Start, zobacz rozdzia 5).
2. Kiedy otworzysz aplikacj jeeli jest to gra, zagraj w ni;
jeeli jest to arkusz kalkulacyjny, wprowad do niego liczby;
jeeli jest to program poczty elektronicznej, usu wiadomoci
reklamowe, etc. Wiesz ju pewnie, jak to wszystko dziaa.

Rozdzia 3: Poruszanie si po pulpicie systemu Windows

Przeczanie si pomidzy programami

1. Na pulpicie moesz mie otwarte dwa programy lub wicej,
a nawet dwa okna pojedynczej aplikacji lub wicej. Ostatni
program, z ktrym pracowae, bdzie programem aktywnym.
Aby w prosty sposb przecza si pomidzy otwartymi
programami, przytrzymaj klawisz Alt, a nastpnie nacinij
klawisz Tab.
2. Otwiera si mae okienko, jak na rysunku 3.16, wywietlajce
wszystkie otwarte programy.

Rysunek 3.16
3. Pu przycisk Tab, ale trzymaj wcinity klawisz Alt.
Nacinij klawisz Tab, aby przecza si midzy ikonami
przedstawiajcymi otwarte programy.
4. Kiedy pucisz klawisz Alt, system Windows Vista przeczy
Ci na wybrany przez Ciebie program. Aby przeczy si
z powrotem do ostatniego aktywnego programu, po prostu
nacinij kombinacj Alt+Tab, i wtedy ten program stanie si
ponownie aktywny.
Wszystkie otwarte programy rwnie s wywietlane jako
elementy na pasku zada systemu Windows Vista. Po prostu
kliknij dowolny bieco uruchomiony program na pasku
zada, aby wywietli to okno i uczyni je ponownie
aktywnym programem. Jeeli pasek zada nie jest widoczny,
nacinij przycisk systemu Windows na klawiaturze, aby go
wywietli.

85

86

Cz I: Kupno i rozpoczynanie pracy z komputerem

Zmiana rozmiaru okien

1. Moesz zmniejsza lub powiksza okna, aby mc bardziej
skupi si na tym, na ktrym w danym momencie chcesz
pracowa, lub widzie wicej ni jedno z nich w danej chwili.
Jedn z metod zmiany rozmiaru okien jest klikanie przycisku
Przywrcenie w d (ikonka z dwoma nakadajcymi si na siebie
oknami) w prawym grnym rogu okna programu. Rozmiar
okna zostanie zmniejszony.
2. Aby okno, ktre zostao przywrcone w d, powikszy
z powrotem do penych rozmiarw, kliknij przycisk
Maksymalizuj (zobacz rysunek 3.17). (Uwaga! Ten przycisk
mieci si w tym samym miejscu co przycisk Przywrcenie w d;
sam przecza si na jeden lub drugi, w zalenoci od tego,
czy ekran zosta zmiejszony czy zmaksymalizowany. Wskazwka
identyfikuje nazw przycisku, kiedy najedziesz na niego
kursorem myszy).

Rysunek 3.17

Rozdzia 3: Poruszanie si po pulpicie systemu Windows

3. Aby bardziej precyzyjnie ustawi rozmiar okna, kliknij
i przecignij dowolny rg zmniejszonego okna. Wykonujc t
czynno, moesz zmieni rozmiar okna rcznie.
Kiedy okno jest zmaksymalizowane, nie mona go przesun.
Jeeli zmniejszysz rozmiar okna, moesz nastpnie klikn
i przytrzyma pasek tytuu, aby swobodnie przesuwa okno
w obrbie pulpitu. Jest to jeden ze sposobw przegldania wicej
ni jednego okna na ekranie w tym samym czasie.

Zamykanie programw
1. Kiedy zakoczysz prac z programem, moesz go zamkn.
Kiedy aplikacja jest jeszcze otwarta, najpierw zapisz otwarte
dokumenty, nastpnie zamknij je przy uyciu jednej
z poniszych metod:
Kliknij przycisk Zamknij w prawym grnym rogu okna.
Jeeli s otwarte dwie lub wicej kopii programu w osobnych
oknach, to akcja ta zamyka dokument i biece okno,
ale nie aplikacj.
Wybierz Plik/Zakocz program Excel (zobacz rysunek 3.18).

Rysunek 3.18

87

88

Cz I: Kupno i rozpoczynanie pracy z komputerem

Zwr uwag, e wybranie opcji Plik/Zakocz zamyka nie
tylko wszystkie otwarte dokumenty w aplikacji, ale rwnie
sam aplikacj. Wybierz opcj Plik/Zamknij, aby zamkn
jedynie biecy dokument i zachowa otwart aplikacj
oraz jakiekolwiek inne dokumenty majce status otwartych.
2. Aplikacja zostaje zamknita. Jeeli nie zapisae adnych
dokumentw przed prb zamknicia aplikacji, zobaczysz
okienko dialogowe pytajce, czy chcesz zapisa dokument.
Kliknij Tak lub Nie, w zalenoci od tego, czy chcesz zapisa
zmiany czy nie.
Aby zapisa dokument przed zamkniciem aplikacji, wybierz
opcj Plik/Zapisz lub Plik/Zapisz jako i wykorzystaj ustawienia
w pojawiajcym si w oknie dialogowym Zapisz, aby nazwa
plik i okreli folder, w ktrym ma si on znale. Rozdzia 5
wyjania bardziej szczegowo, jak naley zapisywa pliki.