Niemiecki dla bystrzakw

Autor: Paulina Christensen, Anne Fox

Tumaczenie: Anna Urban
ISBN: 978-83-246-3189-6
Tytu oryginau: German for Dummies
Format: 180x235, stron: 296

Sprechen Sie Deutsch? Oczywicie i to bezbdnie!

Faust by si umia
Komm, Gib Mir Deine Hand piewali kiedy Beatlesi. I by to ich jedyny utwr
wykonywany take w jzyku innym ni angielski. Skoro nawet Wielka Czwrka pokusia
si o zapiewanie jednego ze swych najwikszych przebojw po niemiecku, my tym
bardziej powinnimy pomyle o opanowaniu jzyka naszych ssiadw.
Przygotowalimy dla Ciebie podrcznik oparty na znanej na caym wiecie metodzie
Berlitza. Bdzie on stanowi doskonay substytut kadego kursu jzykowego lub stanie
si jego znakomitym uzupenieniem. Z pewnoci docenisz go, jeli szukasz ksiki
oferujcej klarownie opisan gramatyk, a przy tym pomysy na praktyczne
zastosowanie poznanego sownictwa. Naucz si porozumiewa po niemiecku
w podry, restauracji, muzeum, podczas zakupw, a take w sytuacjach zagroenia.
wicz wymow i prowad pynne rozmowy po niemiecku.
Sprawd, jak mona gadko opanowa gramatyk i odmian czasownikw.
Poznaj i stosuj na co dzie idiomy oraz popularne powiedzenia.
Naucz si swobodnie prowadzi rozmowy towarzyskie.

Ponadto znajdziesz tu dekalogi: 10 sposobw na szybkie opanowanie jzyka, 10 rzeczy,

ktrych mwi nie wolno, oraz 10 wit, o ktrych trzeba pamita.
DODATKI SPECJALNE:
Dialogi z ksiki na pycie CD
Tabele odmiany czasownikw
Sowniczek polsko-niemiecki i niemiecko-polski

Spis treci
O autorach .............................................................................................................................. 11
O Berlitzu ................................................................................................................................. 13
Podzikowania od autorw ..................................................................................................... 15
Wstp ...................................................................................................................................... 17
O ksice ..................................................................................................................................................... 17
Konwencje zastosowane w ksice .................................................................................................................. 17
Naiwne zaoenia .......................................................................................................................................... 18
Podzia ksiki .............................................................................................................................................. 19
Cz I: Na dobry pocztek ....................................................................................................................... 19
Cz II: Niemiecki w akcji ....................................................................................................................... 19
Cz III: Niemiecki w podry ................................................................................................................. 19
Cz IV: Dekalogi .................................................................................................................................. 19
Cz V: Dodatki ..................................................................................................................................... 19
Ikony wykorzystane w ksice ......................................................................................................................... 20
Co dalej ....................................................................................................................................................... 20

Cz I: Na dobry pocztek ...........................................21

Rozdzia 1: Niemiecki nie jest Ci zupenie obcy ...................................................................... 23
Niemiecki, ktry ju znasz ............................................................................................................................. 23
Homonimy ............................................................................................................................................... 23
Krewniacy ................................................................................................................................................ 24
Faszywi przyjaciele .................................................................................................................................. 25
Zapoyczenia ........................................................................................................................................... 26
Stosowanie popularnych zwrotw ................................................................................................................... 28
Podstawy wymowy ........................................................................................................................................ 29
Jak radzi sobie z akcentem w jzyku niemieckim ......................................................................................... 29
Nauka niemieckiego alfabetu ..................................................................................................................... 29
Wymowa samogosek ................................................................................................................................ 29
Wymowa przegosw (umlautw) .............................................................................................................. 30
Wymowa dyftongw ................................................................................................................................. 30
Wymowa spgosek .................................................................................................................................. 31
Poznajemy now liter: ....................................................................................................................... 32
Wymowa pocze spgosek .................................................................................................................... 32

Niemiecki dla bystrzakw

Rozdzia 2: Do rzeczy: podstawy gramatyki niemieckiej ......................................................... 33
Rodzaje sw ................................................................................................................................................ 34
Rzeczowniki ............................................................................................................................................. 34
Przymiotniki ............................................................................................................................................. 34
Czasowniki ............................................................................................................................................... 35
Przyswki ............................................................................................................................................... 36
Proste konstrukcje zdaniowe .......................................................................................................................... 36
Ukadanie sw we waciwym porzdku .................................................................................................... 36
Stawianie czasownika na drugim miejscu .................................................................................................... 36
Czasownik na szarym kocu ...................................................................................................................... 37
Tworzenie pyta ....................................................................................................................................... 38
Czas przeszy, teraniejszy i przyszy .............................................................................................................. 38
Koncentrujc si na tu i teraz ..................................................................................................................... 38
Porozmawiajmy o przeszoci: z uyciem czasu Perfekt ................................................................................ 39
Piszc o przeszoci: z uyciem czasu przeszego prostego ............................................................................ 40
Mwic o przyszoci ................................................................................................................................ 41
Trudne przypadkw przypadki ...................................................................................................................... 41
Mianownik ............................................................................................................................................... 42
Biernik ..................................................................................................................................................... 42
Celownik .................................................................................................................................................. 42
Dopeniacz ............................................................................................................................................... 42
Dlaczego licz si wszystkie przypadki ........................................................................................................ 42
Liczebniki .................................................................................................................................................... 46

Rozdzia 3: Guten Tag! Hallo! Jak si przywita i przedstawi ............................................... 49

Wybra form grzecznociow czy nie? ........................................................................................................... 49
Powitania i pozdrowienia .............................................................................................................................. 50
Jak si masz? ............................................................................................................................................ 50
Odpowiedzi na pytanie: Jak si masz? .................................................................................................... 51
Przedstawianie siebie i swoich przyjaci ......................................................................................................... 53
Przedstawianie przyjaci .......................................................................................................................... 53
Sposoby przedstawiania na specjalne okazje ............................................................................................... 54
Przedstawianie samego siebie .................................................................................................................... 55
Rozmowa o miastach, pastwach i narodowoci .............................................................................................. 56
Informowanie innych, skd jeste ............................................................................................................... 56
Czasownik by ...................................................................................................................................... 57
Pytanie innych, skd pochodz .................................................................................................................. 57
Kommen: przychodzi .............................................................................................................................. 58
Poznajemy narodowoci ............................................................................................................................ 59
Jakim mwisz jzykiem? ............................................................................................................................ 60
Poegnanie ................................................................................................................................................... 61

Spis treci

Cz II: Niemiecki w akcji ............................................65

Rozdzia 4: Poznajmy si: rozmowy towarzyskie ..................................................................... 67
Mwienie o sobie .......................................................................................................................................... 67
Opisywanie pracy ..................................................................................................................................... 67
Podawanie adresu i numeru telefonu .......................................................................................................... 69
Rzeczowniki i ich rodzajniki ...................................................................................................................... 70
Zaimki dzierawcze .................................................................................................................................. 72
Mwienie o swojej rodzinie ............................................................................................................................ 73
Rozmowa o pogodzie .................................................................................................................................... 75
Jak jest na dworze? ..................................................................................................................................... 75
Podawanie temperatury ............................................................................................................................. 76
Kilka sw o pogodzie ............................................................................................................................... 76

Rozdzia 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie ...................................................... 79

Czy czas na posiek? ..................................................................................................................................... 79
Wszystko o posikach ..................................................................................................................................... 80
Nakrywanie do stou ...................................................................................................................................... 81
Wyjcie do restauracji .................................................................................................................................... 81
Gdzie mona co zje .............................................................................................................................. 81
Dokonywanie rezerwacji ............................................................................................................................ 82
Przybycie do lokalu i zajcie miejsca .......................................................................................................... 84
Rozszyfrowywanie menu ........................................................................................................................... 85
Skadanie zamwienia ............................................................................................................................... 88
Stosowanie trybu przypuszczajcego .......................................................................................................... 88
Stosowanie czasownikw modalnych .......................................................................................................... 89
Zamawianie czego specjalnego ................................................................................................................. 90
Odpowiedzi na pytanie: Jak panu smakowao? ........................................................................................ 90
Pacenie rachunku .................................................................................................................................... 90
Zakupy spoywcze ........................................................................................................................................ 92
Artykuy spoywcze .................................................................................................................................. 93
Miary i wagi ............................................................................................................................................. 94

Rozdzia 6: Idziemy na zakupy ................................................................................................. 99

Gdzie mona zrobi zakupy ........................................................................................................................... 99
Jak zapyta o godziny otwarcia ....................................................................................................................... 99
Jak da sobie rad w sklepie? ....................................................................................................................... 100
Uprzejmie pytam .................................................................................................................................... 101
Mwienie prosz ................................................................................................................................. 101
Mwienie przepraszam ........................................................................................................................ 101
Ogldanie w dobrym stylu ........................................................................................................................... 102
Proba o pomoc w sklepie ............................................................................................................................ 102
Kupowanie ubra ....................................................................................................................................... 103
Wic chod, pomaluj mj niemiecki ......................................................................................................... 104
Przymierzanie ........................................................................................................................................ 105
Pacenie za zakupy ...................................................................................................................................... 107
Porwnania ................................................................................................................................................ 108

Niemiecki dla bystrzakw

Rozdzia 7: Wyjcie na miasto ............................................................................................... 111
Podawanie czasu ........................................................................................................................................ 111
Pytanie o godzin ................................................................................................................................... 111
Podawanie czasu w staromodny sposb: od 1 do 12 .............................................................................. 112
Podawanie czasu: od 0 do 24 .................................................................................................................. 113
Pory dnia ............................................................................................................................................... 113
Dni tygodnia .......................................................................................................................................... 113
Na co masz ochot? .................................................................................................................................... 115
Wyjcie do kina .......................................................................................................................................... 115
Wybieranie seansu .................................................................................................................................. 115
Kupno biletw ........................................................................................................................................ 116
Co to byo? Forma przesza czasownika sein ................................................................................................. 118
Wyjcie do muzeum .................................................................................................................................... 118
Mwienie o czynnociach w przeszoci ........................................................................................................ 120
Tworzenie imiesowu czasu przeszego ..................................................................................................... 120
Uycie haben w czasie Perfekt ................................................................................................................. 122
Uycie sein w czasie Perfekt .................................................................................................................... 122
Porwa widowni ........................................................................................................................................ 124
Jak byo? Rozmowy o rozrywce .................................................................................................................... 124
Twoje zdanie ......................................................................................................................................... 124
Co Ty o tym sdzisz ............................................................................................................................... 125
Wyjcie na imprez ..................................................................................................................................... 127
Zaproszenie na imprez .......................................................................................................................... 127
Rozmowy o imprezie .............................................................................................................................. 128

Rozdzia 8: Odpoczynek i zabawy na wieym powietrzu ...................................................... 131

Rozmowy o zainteresowaniach ..................................................................................................................... 131
Kolekcjonowanie .................................................................................................................................... 131
Mwienie innym o swoim hobby .............................................................................................................. 132
Refleksje o zaimkach zwrotnych ................................................................................................................... 132
Odmiana zaimkw .................................................................................................................................. 132
Niektre popularne czasowniki zwrotne ........................................................................................................ 133
Uprawianie sportu ...................................................................................................................................... 135
Gra z czasownikiem spielen ..................................................................................................................... 135
Czasem wystarczy czasownik ................................................................................................................... 135
Zapraszanie do gry ................................................................................................................................. 136
Poznawanie wiata zewntrznego ................................................................................................................. 137
Spacerowanie i wdrowanie ..................................................................................................................... 137
Co mona zobaczy po drodze ................................................................................................................. 138
Wycieczka w gry ................................................................................................................................... 139
Wycieczka na wie .................................................................................................................................. 141
Wyjazd nad morze .................................................................................................................................. 142

Rozdzia 9: Rozmowa telefoniczna i wysyanie poczty .......................................................... 145

atwe rozmowy telefoniczne ........................................................................................................................ 145
Zaproszenie na przyjcie ......................................................................................................................... 146
czenie ................................................................................................................................................ 146
Umawianie si ............................................................................................................................................ 148

Spis treci
Zostawianie wiadomoci .............................................................................................................................. 149
Sw kilka o zaimkach w celowniku .............................................................................................................. 150
Wysyanie listu, faksu, e-maila ...................................................................................................................... 151
Wysyanie listu lub pocztwki .................................................................................................................. 151
Wysyanie faksu ...................................................................................................................................... 153
Wysyanie e-maila ................................................................................................................................... 153

Rozdzia 10: W biurze i w domu ............................................................................................. 157

Wynajmowanie mieszkania lub domu ........................................................................................................... 157
Jak powiedzie, czego chcesz ................................................................................................................... 157
Rozszyfrowywanie ogosze ..................................................................................................................... 158
Zadawanie waciwych pyta .................................................................................................................. 158
Rozmowa o mieszkaniu ........................................................................................................................... 159
Zawieranie umowy ................................................................................................................................. 159
Praca w biurze ............................................................................................................................................ 161
Jak opanowa biurko i przybory ............................................................................................................... 161
Inne miejsca w biurze .......................................................................................................................... 162
Wydawanie polece .................................................................................................................................... 163

Cz III: Niemiecki w podry ....................................167

Rozdzia 11: Money, Money, Money ...................................................................................... 169
Wymiana waluty ......................................................................................................................................... 169
W drodze do bankomatu ............................................................................................................................. 171
Formuowanie rozkazw .............................................................................................................................. 172

Rozdzia 12: Pytanie o drog ................................................................................................. 177

Jak poprosi o pomoc w dotarciu na miejsce .................................................................................................. 177
Jak daleko jeszcze? ...................................................................................................................................... 179
Tu i tam ..................................................................................................................................................... 179
Pytanie: Jak si tam dostan? ................................................................................................................... 180
Uycie in ............................................................................................................................................ 180
Uycie nach ........................................................................................................................................ 181
Uycie zu ........................................................................................................................................... 181
Jak opisa pooenie .................................................................................................................................... 182
W prawo, w lewo, na pnoc, poudnie, wschd i zachd ............................................................................... 184
W lewo i prawo ...................................................................................................................................... 184
Strony wiata .......................................................................................................................................... 184
Ruszajc w tras ......................................................................................................................................... 185
Pierwszy, drugi, trzeci itd. ........................................................................................................................... 185
Podr samochodem albo innym pojazdem ................................................................................................... 188

Rozdzia 13: Pobyt w hotelu .................................................................................................. 191

Znalezienie hotelu ...................................................................................................................................... 191
Rezerwacja pokoi ........................................................................................................................................ 192
Jak powiedzie, kiedy i jak dugo chcesz zosta .......................................................................................... 192
Jaki to ma by pokj ................................................................................................................................ 192
Pytanie o cen ........................................................................................................................................ 193
Finalizacja rezerwacji .............................................................................................................................. 194

Niemiecki dla bystrzakw

Zameldowanie: nazwiska, adresy i numery pokojw ...................................................................................... 195
Jak dugo zamierza pan zosta? ................................................................................................................ 195
Wypenianie formularza zameldowania .................................................................................................... 196
Zabawa z kluczami ................................................................................................................................. 196
Jak zapyta o wyposaenie ....................................................................................................................... 197
Wymeldowanie i pacenie rachunku .............................................................................................................. 199
Jak poprosi o rachunek ........................................................................................................................... 199
Jak zapyta o opaty specjalne .................................................................................................................. 200
Krtkie rozstanie w hotelu ....................................................................................................................... 200

Rozdzia 14: Podrowanie: samoloty, pocigi, takswki, autobusy .................................... 203

Na lotnisku ................................................................................................................................................. 203
Odbir biletu ......................................................................................................................................... 203
Odprawa ............................................................................................................................................... 204
Przejcie przez kontrol paszportow ....................................................................................................... 206
Przejcie przez odpraw celn ................................................................................................................. 207
Podrowanie samochodem ......................................................................................................................... 207
Wynajem samochodu .............................................................................................................................. 207
Odczytywanie map i znakw drogowych ................................................................................................... 209
Na stacji kolejowej ...................................................................................................................................... 210
Odczytywanie tablic przyjazdw i odjazdw ............................................................................................. 211
Pozyskiwanie informacji .......................................................................................................................... 211
Kupno biletw ........................................................................................................................................ 212
Jak sprawdzi, kiedy rozdzieli czasowniki ..................................................................................................... 214
Opanowanie autobusw, metra i takswek .................................................................................................... 215
Jak zapa autobus .................................................................................................................................. 215
Jak zapa takswk ................................................................................................................................ 217

Rozdzia 15: Planowanie wyjazdu .......................................................................................... 219

W biurze podry ....................................................................................................................................... 219
Plany na przyszo: zastosowanie czasu przyszego ....................................................................................... 221
Kalendarz i daty ......................................................................................................................................... 222
Jednostki kalendarza ............................................................................................................................... 222
Nazwy miesicy ...................................................................................................................................... 223
Opisywanie wydarze za pomoc miesicy ............................................................................................... 223
Nazywanie konkretnych pr za pomoc miesicy ....................................................................................... 223
Daty ...................................................................................................................................................... 224
Paszporty i wizy .......................................................................................................................................... 225

Rozdzia 16: Nage wypadki ................................................................................................... 227

Jak poprosi o pomoc w razie wypadku ......................................................................................................... 227
Woanie o pomoc ................................................................................................................................... 227
Jak zgosi wypadek ................................................................................................................................ 228
Proszenie o pomoc kogo, kto mwi po polsku .......................................................................................... 228
Wizyta u lekarza albo w szpitalu .................................................................................................................. 228
Jak powiedzie, co Ci boli ...................................................................................................................... 229
Informacja o stanie zdrowia ..................................................................................................................... 230

Spis treci
Badanie ................................................................................................................................................. 230
Nazywanie czci ciaa ............................................................................................................................ 231
Diagnoza ............................................................................................................................................... 232
Leczenie ................................................................................................................................................ 233
Rozmowa z policj ...................................................................................................................................... 235
Zgaszanie kradziey ............................................................................................................................... 235
Odpowiadanie na pytania policji ............................................................................................................. 236
Ochrona Twoich praw za granic ............................................................................................................ 237

Cz IV: Dekalogi ......................................................241

Rozdzia 17: Dziesi sposobw na szybkie opanowanie niemieckiego ............................... 243
Zagldaj do sownika .................................................................................................................................. 243
Tworzenie rodzin sw ................................................................................................................................ 243
Lista zakupw ............................................................................................................................................ 243
Obchodzenie Dnia Jzyka Niemieckiego! ..................................................................................................... 244
Suchanie kaset i pyt ................................................................................................................................... 244
Suchanie radia i ogldanie telewizji ............................................................................................................. 244
Kurs na pycie CD-ROM ........................................................................................................................... 244
Ogldanie niemieckich filmw ...................................................................................................................... 244
Czytanie niemieckich publikacji .................................................................................................................... 244
Surfowanie po internecie ............................................................................................................................. 245

Rozdzia 18: Dziesi wyrae, ktrych nie naley uywa ................................................... 247
Uywaj formy grzecznociowej ..................................................................................................................... 247
Zwracaj si waciwie do pracownikw obsugi .............................................................................................. 247
Nie szukaj dziury w caym ........................................................................................................................... 248
Nie upijaj si .............................................................................................................................................. 248
Z szacunkiem dla prawa .............................................................................................................................. 248
Uwaaj na konkursy .................................................................................................................................... 248
Paraduj odpowiednio po domu .................................................................................................................... 248
Nie wpadnij jak liwka w kompot ............................................................................................................. 248
Jedz poprawnie ........................................................................................................................................... 249
Uwaaj na urodzaj rodzaju .......................................................................................................................... 249

Rozdzia 19: Dziesi ulubionych niemieckich zwrotw ....................................................... 251

Alles klar! .................................................................................................................................................. 251
Geht in Ordnung ........................................................................................................................................ 251
Kein Problem ............................................................................................................................................. 251
Guten Appetit! ........................................................................................................................................... 252
Deine Sorgen mchte ich haben! .................................................................................................................. 252
Das darf doch wohl nicht wahr sein! ............................................................................................................. 252
Mir reichts! ............................................................................................................................................... 252
Wie schn! ................................................................................................................................................. 252
Genau ........................................................................................................................................................ 252
Stimmts? ................................................................................................................................................... 253

10

Niemiecki dla bystrzakw

Rozdzia 20: Dziesi najwaniejszych niemieckich wit ................................................... 255

Heilige Drei Knige .................................................................................................................................... 255
Karneval / Fastnacht / Fasching ................................................................................................................... 255
Ostern ........................................................................................................................................................ 256
Erster April ................................................................................................................................................ 256
Tag der Arbeit ........................................................................................................................................... 256
Himmelfahrt ............................................................................................................................................... 256
Pfingsten .................................................................................................................................................... 256
Der Tag der Deutschen Einheit ................................................................................................................... 257
Nikolaustag ................................................................................................................................................ 257
Weihnachten .............................................................................................................................................. 257

Rozdzia 21: Dziesi zwrotw, dziki ktrym zostaniesz uznany za prawdziwego Niemca ......... 259
Das ist ja toll! .............................................................................................................................................. 259
Ruf mich an! / Rufen Sie mich an! .............................................................................................................. 259
Was ist los? ................................................................................................................................................ 259
Keine Ahnung ............................................................................................................................................ 259
Gehen wir! ................................................................................................................................................. 260
Nicht zu fassen! .......................................................................................................................................... 260
Du hast Recht! / Sie haben Recht! .............................................................................................................. 260
Auf keinen Fall! ......................................................................................................................................... 260
Nicht schlecht! ............................................................................................................................................ 260
Das ist mir (vllig) egal ............................................................................................................................... 260

Cz V: Dodatki ........................................................ 261

Dodatek A Tabele odmiany czasownikw ............................................................................. 263
Dodatek B Minisowniczek .................................................................................................... 273
Dodatek C Pyta CD ............................................................................................................... 285
Dodatek D Odpowiedzi .......................................................................................................... 287

Rozdzia 5

Smacznego!
Wizyta w restauracji i w sklepie
W tym rozdziale:
Zamawianie posiku.
Pacenie rachunku.
Kupowanie jedzenia gdzie co znale.
Kupowanie ywnoci na targu.
Miary i wagi.

oznawanie zwyczajw ywieniowych danego kraju jest jednym z najprzyjemniejszych

sposobw poznawania jego kultury. Lunch biznesowy czy zwyky obiad? Posiki na miecie
czy samodzielne gotowanie? Jak to mwi, trzeba wiedzie, co si z czym je.
Jeli jesz w Niemczech na miecie, przekonasz si, e i tam, podobnie jak u nas, panuje dua
rnorodno potraw. Domowe jedzenie, ktre skada si gwnie z misa, ziemniakw i warzyw,
nie ma szczeglnej renomy, zwaszcza e w przeszoci jadao si w Niemczech bardzo tusto.
Na szczcie ulego to znacznej zmianie dziki rosncej wiadomoci ywieniowej i zdrowotnej,
szczeglnie dotyczcej cholesterolu. Poza lokaln kuchni, ktra rni si w poszczeglnych
regionach kraju, restauracje oferuj szeroki wachlarz da kuchni midzynarodowej.
W takim razie smacznego albo Guten Appetit (gutn a-pe-tiit), jak mawiaj Niemcy!

Czy czas na posiek?

Nastpujce frazy pomog Ci zasygnalizowa ch posiku:

9 Ich habe Hunger / Durst. (y ha-be hun-ger / durst) (Jestem godny / spragniony.)
9 Ich bin hungrig / durstig. (y byn hun-gry / dur-sty) (Jestem godny / spragniony.)
By zaspokoi gd lub pragnienie, trzeba je essen (esn) i pi trinken (trynkn).
Essen jest czasownikiem nieregularnym (zob. rozdzia 2. w celu zdobycia informacji na temat
czasownikw nieregularnych).

80

Cz II: Niemiecki w akcji

Odmiana
ich esse
du isst
Sie essen
er, sie, es isst
wir essen
ihr esst
Sie essen
sie essen

Wymowa
y e-se
du ist
zi esn
er, zi, es ist
wir esn
ir est
zi esn
zi esn

Czasownik trinken (trynkn) rwnie jest nieregularny:

Odmiana
ich trinke
du trinkst
Sie trinken
er, sie, es trinkt
wir trinken
ihr trinkt
Sie trinken
sie trinken

Wymowa
y tryn-ke
du trynkst
zi trynkn
er, zi, es trynkt
wir trynkn
ir trynkt
zi trynkn
zi trynkn

Wszystko o posikach
Niemieckie godziny posikw nie rni si szczeglnie od polskich. W wikszoci restauracji
i hoteli niadanie podaje si od 7.00 do 10.00, przy czym jest ono bardziej konkretne od typowego
niadania kontynentalnego.
Lunch zwykle podaje si midzy 11.30 a 14.00. Dla Niemcw lunch by niegdy podstawowym
posikiem, cho teraz si to zmienio.
Typowy niemiecki domowy posiek wieczorny skada si dawniej z chleba, wdlin, sera,
opcjonalnie saatki i zimnych da, ale dla wikszoci ludzi, ktrzy pracuj w cigu dnia i ktrym
rytm pracy nie pozwala na inne nawyki ywieniowe, podstawowym posikiem sta si obiad.
W restauracji pene menu jest dostpne zwykle midzy 18.30 a 21.00, a w wikszych miastach
do 22.00, a nawet 23.00.
Wyrniamy trzy podstawowe Mahlzeiten (mal-zaj-ten) (posiki):

9 das Frhstck (das fry-sztyk) (niadanie)

9 das Mittagessen (das my-tak-esn) (obiad)
9 das Abendessen (das a-bent-sn) (kolacja)
Czasem w porze obiadowej mona usysze Mahlzeit! na powitanie. Jeli kto w ten sposb
zwrci si do Ciebie, po prostu odpowiedz mu tak samo: Mahlzeit!

Rozdzia 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie

Nakrywanie do stou
Na niemieckim stole znajdziesz to samo, co u siebie w domu, tj.:

9 das Glas (das glas) (szklanka)

9 die Tasse (di ta-se) (filianka)
9 der Teller (der te-ler) (talerz)
9 der Suppenteller (der zu-pen-te-ler) (talerz do zupy)
9 die Serviette (di ser-wie-te) (serwetka)
9 das Messer (das me-ser) (n)
9 die Gabel (di ga-bel) (widelec)
9 der Lffel (der ly-fel) (yka)
9 das Besteck (das be-sztek) (sztuce)
Jeli jeste w restauracji i potrzebujesz czego, czego nie ma na stole (np. yki, widelca albo
noa), zawoaj kelnera sowami:
Entschuldigen Sie bitte! (ent-szul-di-gen zi by-te) (Przepraszam bardzo!)
i powiedz:
Kann ich bitte einen Lffel / eine Gabel / ein Messer haben? (kan y by-te aj-nen ly-fel /
aj-ne ga-bel / ajn me-ser habn) (Czy mog prosi yk / widelec / n?)

Wyjcie do restauracji
Jedzenie na miecie stao si bardzo popularne w Niemczech. W wielu restauracjach nie trzeba
czeka na wskazanie miejsca przez kelnera cho w tych bardziej luksusowych kelner czsto
towarzyszy gociom w drodze do stolika. Coraz czciej (z wyjtkiem tych najbardziej eleganckich
restauracji) mona zabra z sob niezjedzon cz posiku.

Gdzie mona co zje

Wikszo lokali posiada list menu, z ktrej moesz dowiedzie si, jakie rarytasy oferuj. Jest
to przydatne, kiedy spacerujesz po miecie, szukajc lokalu, ale jeli chciaby zapyta o konkretne
miejsce, powiniene wiedzie, gdzie w Niemczech mona co zje:

9 das Restaurant (das re-sto-r) (restauracja): w Niemczech dziaa mnstwo restauracji

od najprostszych po bardzo luksusowe; to samo dotyczy menu.

9 die Gaststtte (di gast-szte-te) (gospoda): prostszy rodzaj restauracji, ktra wprawdzie
nie oferuje wyszukanego menu, ale za to serwuje lokalne przysmaki.

9 der Gasthaus (der gast-haus) / der Gasthof (der gast-hoof) (gospoda): znale j mona
zwykle na wsi; oferuje domowe jedzenie i wiejsk atmosfer.

81

82

Cz II: Niemiecki w akcji

9 die Raststtte (die rast-szte-te) (zajazd): zwykle pooona przy trasach szybkiego ruchu
w ssiedztwie stacji benzynowych i stacji obsugi, a czasem pensjonatu. W Austrii nosi
nazw der Rasthof (der rast-hoof).

9 der Ratskeller (der rats-ke-ler): trudno znale tumaczenie dla tego lokalu. Jest

to restauracja pooona w piwnicy Rathaus (rat-haus) ratusza. Lokale tego typu mona
znale w budynkach historycznych.

9 die Bierhalle (di bir-ha-le) / die Bierstube (di bir-sztu-be) / der Biergarten (der bir-gartn) /
das Bierzelt (das bir-celt) (ogrdek piwny): oprcz piwa serwowanego z ogromnych beczek,
mona tu take zamwi gorcy posiek (zwykle kilka wybranych da dnia), saatk i precle.
Najsynniejsze znajduj si w Monachium, w Bawarii, gdzie we wrzeniu odbywa si
synny Oktoberfest (ok-to-ber-fest). Najbliszym odpowiednikiem mgby by pub,
cho atmosfera moe by zupenie inna.

9 die Weinstube (di wajn-sztu-be) (winiarnia): kameralna restauracyjka zwykle pooona na

terenach obfitujcych w winnice, gdzie mona skosztowa wina przy obiedzie czy przeksce.

9 die Kneipe (di knaj-pe) (bar): to poczenie baru i restauracji, zwykle mao eleganckie.
Mona zamwi drinka przy barze albo usi przy stoliku i zje posiek.

9 das Caf (das ka-fej) (kawiarnia): moe by najrniejsza od zwykego coffee shopu po

bardzo wyrafinowany lokal. Miastem najbardziej znanym z kawiarnianej tradycji jest Wiede.

9 der (Schnell)imbiss (der sznel-ym-bys) (bar szybkiej obsugi): mona tu dosta rne
potrawy na wynos.

Dokonywanie rezerwacji
Podobnie jak w Polsce, osoba, ktra odbiera telefon w restauracji, zwykle przygotowana jest
na rezerwacj stolika. Oczywicie rezerwacja nie zawsze jest konieczna i w tygodniu mona dosta
stolik i bez niej, chyba e wybieramy si do eleganckiego lokalu albo takiego z ograniczon liczb
miejsc. Zdecydowanie warto jednak dokona rezerwacji w weekend i wtedy, kiedy wybieramy
si do popularnego lokalu. Nie robi si rezerwacji w Kneipe czy w Gaststtte tu panuje
zasada: kto pierwszy, ten lepszy.
Podczas dokonywania rezerwacji przydatne mog by ponisze wyraenia:

9 Ich mchte gern einen Tisch reservieren / bestellen. (y my-te gern aj-nen tysz
re-zer-wi-ren / be-szte-len) (Chciabym zarezerwowa stolik.)

9 Haben Sie um Uhr einen Tisch frei? (habn zi um ur aj-nen tysz fraj)
(Czy o godzinie bdzie wolny stolik?)

9 Ich mchte gern einen Tisch fr Personen um Uhr. (y my-te gern aj-nen tysz
fyr per-zo-nen um ur) (Chciabym zarezerwowa stolik dla osb o godzinie ).

W celu podania szczegw rezerwacji mona doda konkretny dzie tygodnia albo jedn
z poniszych fraz:

9 heute Abend (hoj-te a-bent) (dzi wieczr)

9 morgen Abend (morgn a-bent) (jutro wieczr)
9 heute Mittag (hoj-te my-tak) (dzi w poudnie)
9 morgen Mittag (morgn my-tak) (jutro w poudnie)

Rozdzia 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie

Tak wic powiemy:

9 Ich mchte gern fr heute Abend einen Tisch reservieren. (y my-te gern fyr
hoj-te a-bent) (Chciabym zarezerwowa stolik na dzi wieczr.)

9 Haben Sie morgen Mittag um einen Tisch frei? (habn zi morgn my-tak um )
(Czy znajdzie si wolny stolik na jutro w porze lunchu o)

Pogawdka
Mike i jego koleanka Ute chcieliby wybra si do wietnej, nowo otwartej restauracji
Galleria. Mike dzwoni tam, by dokona rezerwacji.
Restaurant:

Restaurant Galleria.
re-sto-r ga-le-ri-ja
Tu restauracja Galleria.

Mike:

Guten Tag. Ich mchte gern einen Tisch fr heute Abend bestellen.
gutn taak. y my-te gern aj-nen tysz fyr hoj-te a-bent be-szte-len
Dzie dobry. Chciabym zarezerwowa stolik na dzi wieczr.

Restaurant:

Fr wie viele Personen?

fyr wi-fi-le per-zo-nen
Na ile osb?

Mike:

Zwei Personen bitte. Haben Sie um acht einen Tisch frei?

cwaj per-zo-nen by-te. habn zi um acht aj-nen tysz fraj
Dla dwch osb. Czy mieliby Pastwo wolny stolik o dwudziestej?

Restaurant:

Tut mir leid, um acht Uhr ist alles ausgebucht. Sie knnen aber
um acht Uhr dreiig einen Tisch haben.
tut mir lajt, um acht ur yst a-les aus-ge-bucht. zi ke-nen a-ber um
acht ur draj-sy aj-nen tysz habn
Przykro mi, ale o dwudziestej wszystko jest zajte. Mog jednak
zarezerwowa dla pana stolik na dwudziest trzydzieci.

Mike:

Acht Uhr dreiig wre auch gut.

acht ur draj-sy wej-re auch gut
Dwudziesta trzydzieci te mi pasuje.

Restaurant:

Und Ihr Name, bitte?

unt ir na-me, by-te
Mog prosi pana nazwisko?

Mike:

Evans.

Restaurant:

Geht in Ordnung, ich habe fr Sie reserviert.

gejt in ord-nunk, y ha-be fyr zi re-zer-wirt
W porzdku, rezerwacja dokonana.

Mike:

Vielen Dank. Bis heute Abend.

fi-len dank. bys hoj-te a-bent
Dzikuj bardzo, do zobaczenia wieczorem.

83

84

Cz II: Niemiecki w akcji

Przy wsplnym stoliku

Spoywanie posiku z innymi gomi przy jednym stoliku nie naley do rzadkoci. Lokale bywaj przepenione,
a czsto zdarza si, e maj due stoy. Jeli przy Twoim
stole s wolne miejsca, kto moe Ci zapyta: Ist hier
noch frei? (yst hir noch fraj) (Czy to miejsce jest wolne?)
albo Knnen wir uns dazu setzen? (ky-nen wir uns

da-cu ze-cen) (Czy moemy si dosi?). Jest to powszechna praktyka i nie naley czu si zobligowanym do
wszczcia rozmowy z ludmi, ktrzy si dosiedli. Niektrym moe przeszkadza brak prywatnoci, ale jest to te
doskonaa szansa, by pozna tamtejszych mieszkacw.

W powyszym dialogu Mike mia szczcie, e udao mu si dosta stolik, cho czasem mona
usysze nastpujce sowa:
Es tut mir leid. Wir sind vllig ausgebucht. (es tut mir lajt wir zynt fy-li aus-ge-bucht)
(Przykro mi, ale mamy komplet.)
Jeli pojawisz si w restauracji bez rezerwacji, moesz usysze:

9 In Minuten wird ein Tisch frei. (in mi-nu-tn wyrt ajn tysz fraj)
(Za minut zwolni si jeden stolik.)

9 Knnen Sie in Minuten wiederkommen? (ky-nen zi in mi-nu-tn wi-der-ko-men)

(Czy moe Pan wrci za minut?)

Przybycie do lokalu i zajcie miejsca

Po przybyciu do restauracji zajmujemy miejsce, Platz nehmen (plac nej-men), i otrzymujemy
Speisekarte (szpaj-ze-kar-te) (menu). Kelner, der Kellner (kel-ner), kieruje nas do stolika.

Pogawdka
Odkd Mike zarezerwowa stolik w restauracji Galleria, Mike i Ute nie mogli doczeka
si wyjcia. Przychodz, kelner prowadzi ich do stolika.
Mike:

Guten Abend. Mein Name ist Evans. Wir haben einen Tisch fr
zwei Personen bestellt.
gutn a-bent. majn na-me yst evans. wir ha-ben aj-nen tysz fyr cwaj
per-zo-nen be-sztelt
Dobry wieczr. Moje nazwisko Evans. Mamy stolik na dwie osoby.

Kellner:

Guten Abend. Bitte, nehmen Sie hier vorne Platz.

gutn a-bent. by-te, nej-men zi hir for-ne plac
Dobry wieczr. Zapraszam tutaj.

Ute:

Knnten wir vielleicht den Tisch dort drben am Fenster haben?

kyn-ten wir fi-lajt dejn tysz dort dry-bn am fen-ster ha-ben
A czy moglibymy usi przy tamtym stoliku przy oknie?

Rozdzia 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie

Kellner:

Aber sicher, kein Problem. Setzen Sie sich. Ich bringe Ihnen
sofort die Speisekarte.
a-ber zi-cher, kajn pro-blejm. zecn zi sych. y bryn-ge i-nen zo-fort di
szpaj-ze-kar-te
Ale oczywicie, e tak. Prosz usi. Zaraz przynios kart da.

Swka do zapamitania
bringen

bryngn

przynosi

vielleicht

fi-lajt

by moe

hier vorne

hir for-ne

tutaj

dort drben

dort dry-bn

tam

Setzen Sie sich!

zecn zi zy

Prosz usi!

Tut mir leid!

tut mir lajt

Przykro mi.

In Ordnung!

in ort-nung

W porzdku.

Rozszyfrowywanie menu
Teraz radosna cz: podejmowanie decyzji, co zamwi do jedzenia. Oczywicie to, co znajduje
si w karcie, zaley od lokalu, w ktrym przebywasz.
Jeli wybierzesz restauracj francusk, hiszpask lub chisk, menu moe by w danym
jzyku z niemieckim tumaczeniem poniej oryginalnej nazwy dania. W niektrych lokalach
moesz trafi na tumaczenie na jzyk angielski.
Kolejne podrozdziay powicone s posikom popularnym na obszarze niemieckojzycznym.
Nie mwi one nic o lokalnej kuchni, ktra rni si w zalenoci od regionu. Warto wiedzie,
e wiele regionw ma wasne przysmaki. Na przykad pewnych da typowych dla Bawarii czy
poudniowych Niemiec na pewno nie zamwisz w pnocnej czci kraju.

niadanie
Nastpujce produkty mog by podawane zum Frhstck (cum fry-sztyk) (na niadanie):

9 das Brot (das brot) (chleb)

9 das Brtchen (das bry-ten) (buka)
9 der Toast (der tost) (grzanka)
9 der Aufschnitt (der af-sznyt) (wdlina i ser)
9 die Butter (di bu-ter) (maso)
9 die Cerealien (di ce-re-a-lien) (patki do mleka)

85

86

Cz II: Niemiecki w akcji

9 das Msli (das mys-li) (musli)

9 die Milch (di myl) (mleko)
9 der Saft (der zaft) (sok)
9 die Wurst (di wurst) (kiebasa)
9 das Ei (das aj) (jajko)
9 das Spiegelei (das szpi-gel-aj) (jajko sadzone)
9 die Rhreier (di ryr-a-jer) (jajecznica)
W Niemczech bardzo popularne na niadanie s buki, jednak podaje si wszystkie rodzaje
pieczywa, jak te rogaliki francuskie. Powszechnie je si na niadanie cuts, a jeli zamwisz
jajko, nie zaznaczajc, czy chcesz sadzone czy jajecznic, otrzymasz ugotowane na mikko
i podane w kieliszku.

Przystawki
Oto najpopularniejsze Vorspeisen (for-szpaj-zen) (przystawki):

9 Gemischter Salat (ge-misz-ter za-lat) (zestaw saatek)

9 Grner Salat (gry-ner za-lat) (saata zielona)
9 Melone mit Schinken (me-lo-ne myt szin-ken) (melon z szynk)
9 Meeresfrchtschensalat mit Toastecken (me-res-frycht-chen myt tost-ekn)
(saatka z owocw morza z grzankami)

Zupy
W karcie da mog pojawi si nastpujce Suppen (zu-pen) (zupy):

9 Tomatensuppe (to-ma-tn-zu-pe) (zupa pomidorowa)

9 Bohnensuppe (bo-nen-zu-pe) (zupa fasolowa)
9 Ochsenschwanzsuppe (ok-sen-szwanc-zu-pe) (zupa ogonowa)
9 Franzsische Zwiebelsuppe (fran-cy-zi-sze cwi-bel-zu-pe) (francuska zupa cebulowa)
Dania gwne
Hauptspeisen (hapt-szpaj-zen) (dania gwne) s tak samo zrnicowane jak w kadej innej
kulturze; oto, co moesz znale w niemieckiej karcie:

9 Kalbsleber mit Kartoffelpree (kalps-lej-ber myt kar-tofl-py-rej) (wtrbka cielca z puree

ziemniaczanym)

9 Frischer Spargel mit Kalbsschnitzel oder Rucherschinken (fry-szer szpar-gel myt kalpsszny-cel o-der roj-cher szyn-ken) (wiee szparagi ze sznyclem cielcym lub szynk wdzon)

9 Rindersteak mit Pommes Frites und gemischtem Gemse (ryn-der-stejk myt pom
fryt unt ge-mysz-tem ge-my-ye) (befsztyk z frytkami i bukietem surwek)

Rozdzia 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie

9 Lammkotellett nach Art des Hauses (lam-ko-te-let nach art des hau-zes)
(domowe kotlety jagnice)

9 Hhnerfrikassee mit Butterreis (hy-ner-fry-ka-sej myt bu-ter-reis) (potrawka z kurczaka

z ryem duszonym w male)

9 Lachs an Safransoe mit Spinat und Salzkartoffeln (laks an zaf-ran-zo-se myt szpi-nat
unt zalc-kar-tofln) (oso w sosie szafranowym ze szpinakiem i solonymi ziemniakami)

9 Fisch des Tages (fysz des ta-ges) (ryba dnia)

Dodatki
Czasami do dania gwnego mona zamwi Beilagen (baj-la-gen) (dodatki):

9 Butterbohnen (bu-ter-bo-nen) (fasolka szparagowa z masem)

9 Gurkensalat (gur-ken-za-lat) (mizeria)
9 Bratkartoffeln (brat-kar-tofln) (smaone ziemniaki)
Desery
Niemieckie restauracje oferuj duy wybr da zum Nachtisch (cum nach-tsz) (na deser),
na przykad:

9 Frischer Obstsalat (fry-szer obst-za-lat) (saatka owocowa)

9 Apfelstrudel (apfel-sztru-del) (strucla jabkowa)
9 Gemischtes Eis mit Sahne (ge-mysz-tes ajs myt za-ne) (lody wielosmakowe z bit mietan)
9 Rote Grtze mit Vanillesoe (ro-te gry-ce myt wa-ny-le-zo-se) (kisiel z czerwonych
owocw z sosem waniliowym)

Napoje
Kiedy zechcesz zamwi Wasser (wa-ser) (wod), pamitaj, e masz do wyboru wod gazowan
lub niegazowan, tj. ein Wasser mit Kohlensure (ajn wa-ser myt ko-len-soj-re) (woda
gazowana) lub ein Wasser ohne Kohlensure (ajn wa-ser o-ne ko-len-soj-re) (woda
niegazowana). Jeli poprosisz kelnera o Mineralwasser (mi-ne-ral-wa-ser) (wod mineraln),
zwykle otrzymasz wod gazowan.
Wino zwykle podaje si w butelce die Flasche (di fla-sze) lub kieliszku das Glas
(das glas), czasem rwnie w karafce die Karaffe (di ka-ra-fe).
Ponisza lista obejmuje kilka najbardziej popularnych napojw, Getrnke (ge-tren-ke), ktre
mona znale w menu:

9 das Bier (das bir) (piwo)

9 das Export (das eksport) / das Klsch (das kylsz) (mniej gorzkie piwo leakowane)
9 das Bier vom Fass (das bir fom fas) (piwo z beczki)
9 das Pils / Pilsener (das pyls / pylze-ner) (gorzkie piwo leakowane)
9 das Altbier (das alt-bir) (piwo ciemne)

87

88

Cz II: Niemiecki w akcji

9 Wein (wajn) (wino)

9 der Weiwein (der wajs-wajn) (wino biae)
9 der Rotwein (der rot-wajn) (wino czerwone)
9 der Tafelwein (der tafl-wajn) (wino stoowe o najniszej jakoci)
9 der Kaffee (der ka-feej) (kawa)
9 der Tee (der teej) (herbata)

Skadanie zamwienia
Podobnie jak w jzyku polskim, posiek po niemiecku mona zamwi na wiele sposobw.
Na szczcie wyraenia te nie s skomplikowane i przydadz si do zamwienia wszystkiego
od posiku po napj, jak rwnie umoliwi dokonanie zakupw w sklepie:

9 Ich htte gern (y he-te gern) (Poprosz)

9 Fr mich bitte (fyr mych by-te) (Dla mnie prosz)
9 Ich mchte gern (y my-te gern) (Poprosz)
Jeli jeste odwany, moesz zapyta kelnera:
Knnen Sie etwas empfehlen? (ke-nen zi et-was em-pfej-len) (Czy moe pan co poleci?)
Przygotuj si, e zaleje Ci potokiem sw, wymieniajc potrawy, ktrych nazw pewnie nigdy
przedtem nie syszae. By unikn nieporozumienia, podsu kelnerowi kart da.

Stosowanie trybu przypuszczajcego

Przyjrzyj si formom czasownikowym htte, knnte i wrde, ktre pojawiy si w poprzednim
podrozdziale. Skd si wziy i jaka jest ich rola?
Tryb przypuszczajcy suy do wyraania ycze i rozkazw w sposb grzeczny. Przyjrzyjmy
si teraz poszczeglnym formom:
Ich htte (y he-te) (Chciabym) pochodzi od czasownika haben (ha-bn) (mie).
Forma Ich wrde (y wyr-de) (Chciabym) pochodzi od czasownika werden (wer-den)
(stawa si) i wymaga dopenienia odpowiednim czasownikiem w bezokoliczniku:
Ich wrde essen. (y wyr-de esn) (Chciabym (co) zje.)
Ich wrde gern haben. (y wyr-de gern ha-ben) (Chciabym mie.)
Forma Ich knnte (y kyn-te) (Mgbym) pochodzi od czasownika knnen (ky-nen)
(mie moliwo). Knnte wymaga konstrukcji podobnej do wrde:
Ich knnte essen. (y kyn-te esn). (Zjadbym.)

Rozdzia 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie

Pogawdka
Mike i Ute przeanalizowali kart da. Kelner wraca, by przyj ich zamwienie.
Kellner:

Darf ich Ihnen etwas zu trinken bringen?

darf y i-nen et-was cu tryn-ken bryngn
Czy poda pastwu co do picia?

Mike:

Ja, bitte. Ich mchte gern ein Glas Bier.

ja, by-te. y my-te gern ajn glas bir
Tak, poprosz kufel piwa.

Kellner:

Pils oder Export?

pilz oder eksport
Pilzner czy export?

Mike:

Export, bitte.
eksport, by-te
Poprosz export.

Kellner:

Ein Export. Und was darf fr Sie sein?

ajn eksport. unt was darf fyr zi zajn?
A co dla pani?

Ute:

Ich htte gern ein Glas Rotwein.

y he-te gern ajn glas rot-wajn
Poprosz kieliszek czerwonego wina.

Stosowanie czasownikw modalnych

Czy chciaby dowiedzie si czego wicej o formach czasownikw, ktre wystpuj we
frazach: Darf ich...? / Ich mchte...? Prosz bardzo: czasowniki te pozwalaj na okrelenie
czynnoci wyraonej innym czasownikiem (dlatego nazywa si je czasownikami posikowymi).
Forma czasownika Ich darf (y darf) (wolno mi) pochodzi od czasownika drfen (dyrfn)
(mie pozwolenie):

9 Ich darf Bier trinken. (y darf bir tryn-ken) (Wolno mi pi piwo.)

9 Darf ich Wein trinken? (darf y wajn tryn-ken) (Czy mog napi si wina?)
9 Drfen wir rauchen? (dyrfn wir rau-chen) (Czy wolno nam pali?)
Forma Ich mchte (y my-te) (Chciabym) pochodzi od czasownika mgen (my-gen) (lubi):

9 Ich mchte Wein trinken. (y my-te wajn tryn-ken) (Chciaabym napi si wina.)
9 Mchten Sie Wein trinken? (my-ten zi wajn tryn-ken) (Czy chciaby pan napi si wina?)
By wyrazi to, e si co lubi, mona uy czasownika mgen:

9 Ich mag Wein. (y mak wajn) (Lubi wino.)

9 Wir mgen Wein. (wir my-gen wajn) (Lubimy wino.)

89

90

Cz II: Niemiecki w akcji

Palenie
W niektrych pastwach europejskich obowizuje ca- Konstytucyjny. Obecnie w wikszoci niemieckich lankowity zakaz palenia w barach i restauracjach. Niemcy dw mona pali w mniejszych barach i w wydzielonych
rwnie prboway wprowadzi ten zakaz w swoim kraju, pomieszczeniach wikszych lokali restauracyjnych
jednak zosta on czciowo uchylony przez Trybuna

Zamawianie czego specjalnego

Ponisze frazy mog przyda si do zamwienia czego niecodziennego:

9 Haben Sie vegetarische Gerichte? (habn zi we-ge-ta-ry-sze ge-rych-te)

(Czy maj pastwo potrawy wegetariaskie?)

9 Ich kann nicht essen, was enthlt (y kann nyt esn, was ent-helt)
(Nie mog je niczego, co zawiera )

9 Haben Sie Gerichte fr Diabetiker? (habn zi ge-rych-te fyr dia-be-ti-ker)

(Czy maj pastwo potrawy dla cukrzykw?)

9 Haben Sie Kinderportionen? (habn zi kin-der-por-cjo-nen)

(Czy macie pastwo porcje dla dzieci?)

Odpowiedzi na pytanie:
Jak panu smakowao?
Po posiku kelner zwyczajowo pyta:
Hat es Ihnen geschmeckt? (hat es i-nen ge-szmekt) (Czy smakowa panu posiek?)
Miejmy nadziej, e moesz odpowiedzie twierdzco z uyciem poniszych zwrotw:

9 danke, gut (dan-ke, gut) (dzikuj, by dobry)

9 sehr gut (zer gut) (bardzo dobry)
9 ausgezeichnet (aus-ge-cajch-net) (wymienity)

Pacenie rachunku
Pod koniec posiku kelner moe zada nastpujce pytanie, by zakoczy posiek i wysondowa,
czy jeste gotowy na przyjcie rachunku:
Sonst noch etwas? (zonst noch et-was) (Czy yczy pan sobie co

Rozdzia 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie

Jak poda?
Jeli zamawiasz miso, na przykad stek, kelner moe
zada Ci pytanie: Wie htten Sie das Steak gern? (wi
hetn zi das stek gern) (Jak przygotowa stek?) Na pytanie
to moesz odpowiedzie nastpujco:

9 englisch (eng-lysz) (krwisty)

9 medium (me-djum) (rednio wysmaony)
9 durchgebraten (durch-ge-bra-ten) (dobrze wysmaony)

Jeli nie masz ochoty ju niczego zamawia, przyszed czas na zapacenie die Rechnung
(di rech-nung) (rachunku). Oto, jak moesz o niego poprosi:

9 Ich mchte bezahlen. (y my-te be-ca-len) (Chciabym zapaci.)

9 Die Rechnung, bitte. (di rech-nung by-te) (Rachunek prosz.)
Moecie zapaci wsplnie: Alles zusammen, bitte (a-les cu-za-men, by-te) (Zapacimy
wsplnie) lub osobno: Wir mchten getrennt zahlen (wir my-ten ge-trent ca-len)
(Chcielibymy zapaci oddzielnie).
W niektrych restauracjach w Niemczech, zwaszcza tych o wyszym standardzie, mona paci
kart kredytow die Kreditkarte (di kre-dit-kar-te). W takim wypadku znaczek na drzwiach
informuje, ktre karty s akceptowane. Jeli to dla Ciebie wane, szukaj takich znaczkw.
Jeli potrzebujesz Quittung (kwi-tung) (paragon) dla celw podatkowych lub innych, po
prostu poinformuj o tym kelnera:
Und eine Quittung, bitte. (unt aj-ne kwi-tung, by-te). (I jeszcze poprosz paragon.)

Pogawdka
Mike i Ute s zachwyceni posikiem. Chc zapaci i zamierzaj da kelnerowi napiwek.
Mike:

Die Rechnung, bitte.

di rech-nung, by-te
Poprosz rachunek.

Kellner:

Sofort. Das macht 42 Euro 80.

zo-fort. das macht cwaj unt fiir-cy oj-ro acht-cy
Ju si robi. To bdzie 42 euro 80.

Mike kadzie na stole 45 euro.

Mike:

Stimmt so.
sztymt zo
Reszty nie trzeba.

Kellner:

Vielen Dank.
fi-len dank
Dzikuj bardzo.

Mike:

Bitte, bitte.
by-te, by-te
Prosz bardzo.

91

92

Cz II: Niemiecki w akcji

Dawanie napiwku
Dziwisz si, dlaczego kelner kae na siebie i na rachunek
czeka ca wieczno? W Niemczech musisz poprosi
o rachunek. Gdyby kelner pooy rachunek na stole bez
Twojej proby, zostaoby to uznane za niegrzeczne i obraliwe. W lokalach o lunej atmosferze, takich jak Kneipe,
wystarczy da zna kelnerowi, a rachunek mona uici

bezporednio przy stoliku. W Niemczech kelnerzy otrzymuj wypat i nie yj z napiwkw. Jeli pacisz kelnerowi przy stoliku, najlepiej powikszy sum o 8 10%.
Wyraenie: Stimmt so (sztmt zo) (Reszty nie trzeba) to
znak dla kelnera, e suma dodana do rachunku to napiwek.

Swka do zapamitania
bezahlen

be-ca-len

zapaci

die Kreditkarte

di kre-dit-kar-te

karta kredytowa

die Quittung

di kwi-tung

paragon

in bar bezahlen

in bar be-ca-len

paci gotwk

die Rechnung

di rech-nung

rachunek

Stimmt so!

sztymt zo

Reszty nie trzeba.

Bitte, bitte.

by-te, by-te

Prosz bardzo.

Zakupy spoywcze
Czasem nie masz ochoty na jedzenie na miecie i chciaby samodzielnie co ugotowa.
Przede wszystkim musisz wiedzie, dokd chcesz pj i co kupi.
Oto lista sklepw, gdzie kupisz artykuy spoywcze, oraz lista tych artykuw:

9 das Lebensmittelgeschft (das lej-bens-my-tel-ge-szeft) (sklep spoywczy)

9 der Supermarkt (der zu-per-markt) (supermarket)
9 der Markt (der markt) (targ)
9 die Metzgerei (di mec-ge-raj) (sklep misny)
9 die Bckerei (di be-ke-raj) (piekarnia)
9 die Weinhandlung (di wajn-hand-lung) (sklep z winami)
9 die Backwaren (di bak-wa-ren) (piekarnia)
9 das Gebck (das ge-bek) (pieczywo)

Rozdzia 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie

9 das Gemse (das ge-my-ze) (warzywa)

9 der Fisch (der fysz) (ryba)
9 das Fleisch (das flajsz) (miso)
9 das Obst (das obst) (owoce)
9 die Spirituosen (di szpi-ri-tu-o-zen) (alkohole)

Artykuy spoywcze
W poszczeglnych sklepach znajdziesz nastpujce artykuy:

9 das Brot (das brot) (chleb)

9 das Brtchen (das bryt-sien) (buka)
9 das Schwarzbrot (das szwarc-brot) (ciemny chleb)
9 das Weibrot (das weis-brot) (biay chleb)
9 der Kuchen (der ku-chen) (ciasto)
9 die Torte (di tor-te) (tort)
9 die Butter (di bu-ter) (maso)
9 der Kse (der kej-ze) (ser ty)
9 die Milch (di myl) (mleko)
9 die Sahne (di za-ne) (mietana)
9 die Flunder (diet flun-der) (fldra)
9 der Kabeljau (der ka-bel-ja) (dorsz)
9 die Krabben (di kra-ben) (krewetki)
9 der Krebs (der krebs) (rak)
9 die Muschel (di mu-szel) (ma)
9 der Tunfisch (der tun-fysz) (tuczyk)
9 der Apfel (der apfl) (jabko)
9 die Banane (di ba-na-ne) (banan)
9 die Birne (di byr-ne) (gruszka)
9 die Erdbeere (di ert-bej-re) (truskawka)
9 die Orange (di o-ran-e) (pomaracza)
9 die Bratwurst (di brat-wurst) (smaona kiebasa)
9 das Rindfleisch (das rynt-flajsz) (woowina)
9 der Schinken (der schyn-ken) (szynka)
9 das Schweinfleisch (das szwajn-flajsz) (wieprzowina)
9 der Speck (der szpek) (boczek)

93

94

Cz II: Niemiecki w akcji

9 die Wurst (di wurst) (kiebasa)

9 das Hhnchen (das hen-chen) (kurczak)
9 die Bohne (di bo-ne) (fasola)
9 der Brokkoli (der bro-ko-li) (broku)
9 die Erbse (di erb-ze) (groch)
9 die Gurke (di gur-ke) (ogrek)
9 die Kartoffel (di kar-tofl) (ziemniak)
9 der Kohl (der kol) (kapusta)
9 der Kopfsalat (der kopf-za-lat) (saata)
9 die Mhre (di my-re) (marchew)
9 das Paprika (das pap-ri-ka) (papryka)
9 der Pilz (der pylc) (grzyb)
9 der Reis (der rajs) (ry)
9 der Salat (der za-lat) (saatka)
9 das Sauerkraut (das zauer-krat) (kiszona kapusta)
9 der Spinat (der szpi-nat) (szpinak)
9 die Tomate (di to-ma-te) (pomidor)
9 die Zucchini (di cu-ki-ni) (cukinia)
9 die Zwiebel (di cwi-bel) (cebula)
Jeli wybierzesz si na zakupy do supermarketu, poznasz podejcie Niemcw do recyklingu.
W Niemczech, podobnie jak ju w niektrych sklepach w Polsce, nie dostaje si za darmo
siatek plastikowych. Nie wyrzucaj zakupionej siatki albo przynie swoj; to oszczdno
pienidzy przy kolejnych zakupach!

Miary i wagi
Na targu czy w supermarkecie pytamy o produkt tak samo jak w restauracji:
Ich htte gern (y he-te gern) (Poprosz)
Na kocu dodajemy nazw tego, co chcemy kupi, z wykorzystaniem na przykad nastpujcych
miar i wag:

9 ein / zwei Kilo (ajn / cwaj ki-lo) (jeden / dwa kilogramy)

9 ein / zwei Pfund (ajn / cwaj pfunt) (jeden / dwa funty)
9 ein / einhundert Gramm (ajn / ein-hun-dert gram) (jeden / sto gram)
9 ein / zwei Stck (ajn / cwaj sztyk) (jedn / dwie sztuki)
9 eine Scheibe / zwei Scheiben (aj-ne szaj-be / cwaj szaj-ben) (jedna kromka / dwie kromki)

Rozdzia 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie

By powiedzie dokadnie, czego sobie yczysz, postaw odpowiednie sowo na kocu frazy.
Na przykad jeli chcesz kupi kilogram jabek, powiedz:
Ich htte gern ein Kilo pfel. (y he-te gern ajn ki-lo epfl) (Poprosz kilogram jabek.)

Pogawdka
Frau Bauer wszystkie warzywa i owoce kupuje na targu. Dzi potrzebuje jabek
i pomidorw. Podchodzi do straganu, na ktrym kupowaa ju wczeniej:
Sprzedawczyni:

Guten Tag. Was darf es sein?

gutn tak. was darf es sajn
Dzie dobry. Co poda?

Frau Bauer:

Ein Kilo pfel und ein Pfund Tomaten.

ajn ki-lo epfl unt ajn pfunt to-ma-ten
Kilo jabek i funt pomidorw.

Sprzedawczyni:

Sonst noch etwas?

zonst noch et-was
Co jeszcze?

Frau Bauer:

Danke, das ist alles.

dan-ke, das yst a-les
To wszystko, dzikuj.

Nastpnie Frau Bauer przechodzi do straganu z nabiaem i wdlin.

Frau Bauer:

Ich htte gern etwas von dem Gouda.

y he-te gern et-was fon dejm gou-da
Poprosz troch goudy.

Sprzedawczyni:

Wie viel htten Sie denn gern?

wi fil hetn zi den gern
Ile?

Frau Bauer:

Zweihundert Gramm, bitte.

cwaj-hun-dert gram, by-te
Poprosz dwadziecia deko.

Sprzedawczyni:

Sonst noch etwas?

zonst noch et-was
Co jeszcze?

Frau Bauer:

Nein, danke. Das wrs.

najn, dan-ke. das wejrs
Nie, dzikuj. To wszystko.

95

96

Cz II: Niemiecki w akcji

Swka do zapamitania
das Kilo

das ki-lo

kilogram

das Pfund

das pfund

funt

das Gramm

das gram

gram

wie viel

wi fil

ile (niepoliczalne)

wie viele

wi fi-le

ile (policzalne)

Das wrs.

das wejrs

To wszystko.

Was darf es sein?

was darf es sajn

Co poda?

Sonst noch etwas?

zonst noch et-was

Co jeszcze?

Rozdzia 5: Smacznego! Wizyta w restauracji i w sklepie

Gierki jzykowe
Jeste w restauracji. Wanie zamwie szklank wody, filiank kawy, zup, saatk, stek i puree
ziemniaczane na lunch. Podpisz wszystko, co znajduje si na stole, z uyciem rodzajnikw
okrelonych der, die, das, by upewni si, e kelner niczego nie przeoczy.

A. ______________________________________
B. ______________________________________
C. ______________________________________
D. ______________________________________
E. ______________________________________
F. ______________________________________
G. ______________________________________
H. ______________________________________
I. ______________________________________
J. ______________________________________

97