Rysowanie dla bystrzaków

Autor: Brenda Hoddinott

T³umaczenie: Julia Szajkowska
ISBN: 978-83-246-1905-4
Tytu³ orygina³u: Drawing for Dummies
Format: 180x235, stron: 360

I Ty mo¿esz zostaæ artyst¹

Czy pamiêtasz, ile radoœci w dzieciñstwie sprawia³o Ci rysowanie? Ka¿dy obrazek by³
wówczas prawdziwym dzie³em sztuki. Z czasem jednak ta umiejêtnoœæ stawa³a siê
coraz mniej istotna — poniewa¿ niewiele szkó³ przywi¹zuje wagê do rozwijania naszych
talentów. Tymczasem zaledwie kilka praktycznych lekcji dotycz¹cych perspektywy
czy cieniowania mog³oby sprawiæ, ¿e nawet dziœ Twoje rysunki przekszta³ci³yby siê
w obrazy godne pochwa³y.
Rysowanie nie tylko sprawi Ci prawdziw¹ frajdê, ale przede wszystkim dziêki rozwijaniu
siê w tej dziedzinie staniesz siê osob¹ znacznie bardziej spostrzegawcz¹. Zaczniesz
dostrzegaæ wokó³ siebie rzeczy i zjawiska, które wczeœniej umyka³y Twojej uwadze.
Otworzy siê przed Tob¹ œwiat faktur, kolorów i œwiat³ocieni. Zaledwie kilka prostych
kresek postawionych na bia³ej kartce nagle zacznie tañczyæ na melodiê wystukiwan¹
przez o³ówek trzymany w Twojej d³oni. ObudŸ w sobie uœpiony talent.
• Wybieranie odpowiednich narzêdzi.
• Rysunki przedstawiaj¹ce skomplikowane obiekty.
• Szkicowanie martwej natury, roœlin i zwierz¹t.
• Rysowanie ma³ych dzieci i osób doros³ych.
Ponadto znajdziesz tu kilka dekalogów: 10 wskazówek, 10 podpowiedzi i 10 tajemnic,
a tak¿e 10 ciekawostek dla ka¿dego artysty.
DODATKI SPECJALNE:
• Techniki rozwijaj¹ce kreatywnoœæ
• Sposoby na ukojenie zmêczonych oczu
• Rysunkowe karykatury
 Spis treci
O autorce .......................................................................................................................... 13
Podzikowania od autorki ................................................................................................. 17
Wstp ................................................................................................................................ 19
O ksice ................................................................................................................................ 19
Naiwne zaoenia .................................................................................................................. 20
Jak podzielona jest ksika .................................................................................................... 21
Cz I: I TY moesz rysowa! ........................................................................................ 21
Cz II: Podstawowe umiejtnoci ................................................................................ 22
Cz III: Rysowanie czas zacz ..................................................................................... 22
Cz IV: Portretowanie ludzi ......................................................................................... 23
Cz V: Dekalogi ............................................................................................................. 23
Ikony wykorzystane w ksice .............................................................................................. 24
Co dalej .................................................................................................................................. 25

Cz I: I TY moesz rysowa! ...................................27

Rozdzia 1: Odkrywanie radoci rysowania ....................................................................... 29
Zarys wszystkich moliwoci ............................................................................................... 29
Czynne odkrywanie rysowania ............................................................................................ 30
Twoja wasna nisza rysownicza ............................................................................................ 32
Odkrywanie ukrytego w Tobie artysty ............................................................................ 32
Bogactwo modeli .............................................................................................................. 33
Projekt 1. Kosmatek .............................................................................................................. 33

Rozdzia 2: Zadbaj o tkwicego w Tobie artyst ............................................................... 37

Jak lubisz rysowa? ................................................................................................................ 38
Tworzenie wasnego stylu ................................................................................................ 38
Diabe tkwi w szczegóach ................................................................................................ 40
Trzymanie narzdzia rysowania ....................................................................................... 42
Jak znale  czas i miejsce do rysowania? .............................................................................. 44
Praca w przestrzeni dzielonej ........................................................................................... 45
Urzdzanie kcika do pracy .............................................................................................. 46
Czas na rysowanie ............................................................................................................. 48
6 Rysowanie dla bystrzaków

Wybieranie narzdzi do rysowania ....................................................................................... 48

Niezbdnik ........................................................................................................................ 49
Lista ycze ........................................................................................................................ 50
Projekt 2.
renica oka ........................................................................................................... 51
Rozdzia 3: Nawigacja w czasie podróy rysownika .........................................................53
W poszukiwaniu linii ............................................................................................................. 54
Od linii do ksztatów ............................................................................................................. 55
Trzeci wymiar — forma ........................................................................................................ 56
Zapanie waciwej perspektywy ...................................................................................... 56
Rozkosze cieniowania ....................................................................................................... 57
Odkrywanie szczegóów — faktura ...................................................................................... 58
Kontekst rysunku — kompozycja ........................................................................................ 59
Projekt 3. Pawe i Paulina ..................................................................................................... 59

Cz II: Podstawowe umiejtnoci ............................ 63

Rozdzia 4: Okiem artysty ..................................................................................................65
Analiza mózgu ....................................................................................................................... 65
Prawa pókulo, pobudka! ...................................................................................................... 66
Przeczanie ....................................................................................................................... 66
Rysowanie linii .................................................................................................................. 67
Wylij lew pókul na wakacje ........................................................................................ 68
Artysta bada wiat .................................................................................................................. 70
Rysuj to, co masz przed oczyma ....................................................................................... 70
Zobacz swój dom po raz pierwszy w yciu ........................................................................ 71
Z lodówki na papier .......................................................................................................... 72
Badanie okolicy bliszej i dalszej ...................................................................................... 73
Odkrywanie wiata kryjcego si w artycie ........................................................................ 74
Porównanie postrzegania lew i praw pókul mózgu .................................................. 74
Pogryzmolmy sobie ........................................................................................................... 75
Projekt 4. Twoje wasne gryzmoy ................................................................................... 77
Od gryzmoów do rysunku .............................................................................................. 78
Rozdzia 5: Rozpoznawanie i rysowanie rónych rodzajów linii ........................................79
Dostrzeganie rónic midzy rodzajami linii ........................................................................ 80
Linie proste ........................................................................................................................ 80
Tworzenie ostrych krawdzi przy pomocy linii amanych ............................................. 82
Podajc za ksztatami linii krzywych ............................................................................ 83
Gdzie narysowa lini? .......................................................................................................... 84
Znajdowanie linii oddzielajcych przestrzenie ................................................................ 85
Upraszczaj to, co widzisz .................................................................................................. 87
Proporcje i ksztaty ............................................................................................................ 89
Oswajanie si z liniami .......................................................................................................... 90
Projekt 5. Delikatna melodia ................................................................................................ 92
 Spis treci 7

Rozdzia 6: Odkrywamy trzeci wymiar ............................................................................... 95

Waciwe postrzeganie wiata i cienia ................................................................................. 95
Dokadniejsze spojrzenie na spraw ................................................................................ 96
Kontrast w rysunku ........................................................................................................... 98
Jak przeoy na walory to, co si widzi? ......................................................................... 99
Nadawanie rysowanym ksztatom trzeciego wymiaru ..................................................... 101
Od okrgu do sfery ......................................................................................................... 101
Od kwadratu do szecianu .............................................................................................. 104
Prostokty i trójkty ........................................................................................................ 105
Projekt 6. Rysowanie sfery ................................................................................................. 106

Rozdzia 7: Oywianie rysunków cieniowaniem .............................................................. 109

Wykreskuj odcienie szaroci ............................................................................................... 109
Kreskowanie .................................................................................................................... 110
Tworzenie skali walorów technik kreskowania ........................................................... 112
Ujednolicanie cieniowania ............................................................................................. 113
Cieniowanie technik kreskowania krzyowego ............................................................... 115
Otrzymywanie walorów metod kreskowania krzyowego ......................................... 115
Przejcie midzy jasnymi i ciemnymi walorami ........................................................... 117
Ujednolicanie cieniowania wykonywanego metod kreskowania krzyowego .......... 118
Cieniowanie na Twoich rysunkach ................................................................................... 120
Krelenie mapy walorów ................................................................................................ 121
Korzystanie z mapy cieniowania .................................................................................... 122
Projekt 7. Rysowanie kubka ............................................................................................... 123

Rozdzia 8: Róne rodzaje faktur ..................................................................................... 129

Brutalna prawda — faktura kontra wzór ........................................................................... 129
Okrelanie faktur ................................................................................................................. 131
Faktury byszczce .......................................................................................................... 132
Faktury matowe .............................................................................................................. 132
Faktury mienice si ....................................................................................................... 133
Faktury puszyste i mechate ............................................................................................ 134
Faktury futra pokryte wosem ........................................................................................ 135
Faktury chropowate i poszarpane .................................................................................. 136
Budowanie rysunku z faktur .............................................................................................. 136
Planowanie rozmieszczenia tekstur na rysunku ........................................................... 137
Czas na praktyk ............................................................................................................. 138
czenie formy z wzorem i faktur ................................................................................ 139
Projekt 8. Dwie zabawne faktury ....................................................................................... 140
Szkicowanie krciokami ................................................................................................ 140
Rysowanie plam na sierci .............................................................................................. 140
8 Rysowanie dla bystrzaków

Rozdzia 9: Nowe perspektywy ........................................................................................143

Perspektywa linearna ........................................................................................................... 143
W poszukiwaniu linii horyzontu .................................................................................... 144
W poszukiwaniu punktów zbienoci ............................................................................ 146
Spojrzenie na gbi z wasnej perspektywy ...................................................................... 150
Popatrz, jak on znika ....................................................................................................... 151
Popatrz, jak maleje okolica .............................................................................................. 151
Rozszerzenie pojcia perspektywy ..................................................................................... 152
Rozmywanie w perspektywie powietrznej .................................................................... 153
Skrócenie perspektywiczne ............................................................................................. 154
Projekt 9. Rysowanie w perspektywie o jednym i dwóch punktach zbienoci .............. 155
Rysowanie w perspektywie o jednym punkcie zbienoci ........................................... 156
O dwóch punktach zbienoci ....................................................................................... 157

Cz III: Rysowanie czas zacz ............................ 159

Rozdzia 10: Zaplanuj swój rysunek ................................................................................161
Elementy kompozycji .......................................................................................................... 161
Podkrelanie punktu centralnego ................................................................................... 162
Przesanianie, ujednolicanie i gbia .............................................................................. 163
Korzyci pynce z uywania linii ................................................................................... 164
Równowaga pomidzy poszczególnymi elementami kompozycji ............................... 165
Okrelanie proporcji elementów kompozycji ............................................................... 167
Wizyta w laboratorium — podstawowe formuy kompozycji .......................................... 168
Zasada zotego podziau .................................................................................................. 168
Kompozycja z dusz — SOUL ...................................................................................... 170
Inne rodzaje kompozycji ................................................................................................. 172
Licentia artistica i narzdzia pracy artysty .......................................................................... 173
wiat widziany przez wizjer ........................................................................................... 173
Planowanie kompozycji z fotografii ............................................................................... 174
Projekt 10. Planowanie kompozycji ................................................................................... 176

Rozdzia 11: Zapis ycia w szkicowniku ..........................................................................181

Przygotowanie przenonego warsztatu pracy .................................................................... 181
Pora wyj i rozejrze si troch ......................................................................................... 182
Zapenianie kartek szkicownika .......................................................................................... 183
Szkicowanie prost kresk .............................................................................................. 184
czenie cieniowania i kreski ......................................................................................... 185
Szkicowanie spiralami lub cieniowaniem ...................................................................... 185
Projekt 11. Rysunek misia ................................................................................................... 187
 Spis treci 9

Rozdzia 12: Rysowanie z pamici .................................................................................. 191

Zachowywanie obrazów w pamici ................................................................................... 191
Sztuka patrzenia na wiat ................................................................................................ 192
We pod uwag swoj percepcj .................................................................................... 194
Magazynowanie obrazów w gowie ................................................................................... 195
Projekt 12. Rysowanie na podstawie wspomnie werbalnych ......................................... 196

Rozdzia 13: Rysujemy martw natur ............................................................................ 201

Dobieranie elementów kompozycji ................................................................................... 201
Klasyka i nowoczesno .................................................................................................. 201
Nie z tej ziemi ................................................................................................................. 204
Rysowanie obiektów symetrycznych ................................................................................. 204
Owietlanie martwej natury ............................................................................................... 207
Projekt 13. Rysujemy martw natur ................................................................................. 209

Rozdzia 14: Jak zachowa pikno kwiatów i drzew? .................................................... 211

Uwiecznianie urody kwiatów ............................................................................................. 211
Oko w oko z maym Socem — sonecznik ................................................................ 212
Rozkwitamy razem z ró .............................................................................................. 212
Obserwacja i rysowanie drzew ........................................................................................... 214
Projekt 14. liczna lilia ........................................................................................................ 216

Rozdzia 15: wiat poza domem ...................................................................................... 219

Odkrywamy niebo i ziemi ................................................................................................ 219
Cigle zmieniajce si niebo ........................................................................................... 219
Wycieczka po rónych ziemiach .................................................................................... 220
Projekt 15. Wyni bia zim ............................................................................................ 222

Rozdzia 16: Rysujemy zwierzaki ..................................................................................... 225

Moda na futra i piórka ........................................................................................................ 225
Sier duga i krótka ........................................................................................................ 226
Rysowanie ksztatów skrytych pod sierci ................................................................... 228
Latamy razem z ptakami ................................................................................................. 229
Zwierzaki jak ywe .............................................................................................................. 231
Projekt 16. Skrzyda na wodzie .......................................................................................... 233

Cz IV: Portretowanie ludzi ..................................237

Rozdzia 17: Male stwo, spójrz tylko na siebie .............................................................. 239
Mierzenie malekich proporcji .......................................................................................... 239
Rzut oka na gówk niemowlcia ................................................................................... 239
Proporcje twarzy ............................................................................................................. 240
10 Rysowanie dla bystrzaków

Malekie twarzyczki i mikkie, puszyste woski ............................................................... 244

Jak narysowa oko niemowlcia? ................................................................................... 244
Rysowanie uroczego, perkatego noska ........................................................................... 245
Szkicowanie drobnych ustek maego czowieka ............................................................ 246
Rysowanie maowiny usznej ......................................................................................... 248
Dopieszczanie wosów — im mniej, tym lepiej ............................................................ 250
Co wyjdzie z poczenia wszystkich elementów? ......................................................... 251
Projekt 17. May Brandon ................................................................................................... 251

Rozdzia 18: Hod dla dziecicej niewinnoci .................................................................255

Rozwój twarzy — od niemowlcia do nastolatka .............................................................. 255
Proporcje twarzy dziecka w rónych latach ................................................................... 255
Porównanie cech szczególnych twarzy .......................................................................... 257
Skupienie si na elementach twarzy dziecka ..................................................................... 259
Rysowanie dziecicego oka ............................................................................................. 259
Ksztatowanie nosa dziecka ............................................................................................. 261
Ukad rozwijajcych si dopiero warg ........................................................................... 261
Ucho dziecka widziane z przodu ................................................................................... 263
Planowanie portretu modego czowieka ........................................................................... 264
Projekt 18. Portret Ani ........................................................................................................ 265

Rozdzia 19: Wiele twarzy dorosego czowieka .............................................................269

Pochwaa dla odmiennoci ................................................................................................. 269
Róne ksztaty gowy dorosego czowieka .................................................................... 270
Rónice pci ..................................................................................................................... 271
Zapamitywanie proporcji budowy twarzy dorosego czowieka ................................ 273
Tworzenie penego portretu osoby dorosej ...................................................................... 275
Planowanie ukadu portretu ........................................................................................... 275
Twarze, ramiona i donie ................................................................................................ 276
Projekt 19. Portret Manishy ............................................................................................... 279

Rozdzia 20: Prostsze strony twarzy ................................................................................283

Pretensjonalne fryzury i mieszne twarze .......................................................................... 283
Wicej wosów, mniej wosów, cakiem yso ................................................................. 284
Niech twarz powie Ci wszystko ..................................................................................... 285
Ukrywanie twarzy za zarostem ...................................................................................... 287
Proces starzenia si twarzy .................................................................................................. 289
Od lat czternastu do dwudziestu .................................................................................... 289
Trzydziestka ..................................................................................................................... 290
Czterdzieci pi lat ......................................................................................................... 290
Szedziesitka ................................................................................................................. 291
W wieku lat osiemdziesiciu piciu ............................................................................... 292
Rysunkowe karykatury ........................................................................................................ 293
Projekt 20. miechokatura Kay ........................................................................................... 295
 Spis treci 11

Cz V: Dekalogi ...................................................299

Rozdzia 21: Dziesi wskazówek, dziesi podpowiedzi i dziesi tajemnic ................ 301
Pierwsze linie obrony .......................................................................................................... 301
Ochrona rysunków przed domi ...................................................................................... 302
Pamitaj o konserwacji ....................................................................................................... 303
Fiksatywa w sprayu ............................................................................................................. 303
Rysowanie trudnych lub nieznanych faktur ...................................................................... 304
Skuteczne wykorzystanie dwóch gumek .............................................................................. 304
Jak ochroni zdjcie przed zniszczeniem siatk? ............................................................... 305
Robienie siatki papierem milimetrowym ............................................................................. 305
Symetria ............................................................................................................................... 305
Podpisywanie prac ............................................................................................................... 306

Rozdzia 22: Dziesi kroków do uko czenia rysunku .................................................... 307

Okrel konkretny plan dziaania ........................................................................................ 307
Zorganizuj sobie prac ........................................................................................................ 308
Ostatnie przygotowania do pracy ....................................................................................... 309
Wykonaj szkic kompozycji ................................................................................................. 309
Odpowiednia perspektywa ................................................................................................. 309
Sprawd ksztaty przestrzeni oraz wzajemne relacje midzy obiektami .......................... 310
Stwórz map walorów ........................................................................................................ 310
Dobierz odpowiednie metody cieniowania ....................................................................... 311
Teraz zaczyna si prawdziwa zabawa ................................................................................. 311
Dokaczanie dziea ............................................................................................................. 312

Rozdzia 23: Dziesi dodatkowych zabawnych projektów ............................................ 313

Jajecznie pikne smocze jajo ............................................................................................... 313
Zanim wochacz ci wosy ............................................................................................... 315
Riley — dumny buntownik ................................................................................................ 316
Dolly — bardzo owcza owieczka ....................................................................................... 319
Bardzo, bardzo czarny charakter ........................................................................................ 322
Dodo na hutawce ............................................................................................................... 325
Kropelka wody ..................................................................................................................... 327
Dalmatyczyk Shadow ....................................................................................................... 328
Kubek w kubek .................................................................................................................... 331
Corny — grzechotnik z brzuchem z kukurydzy .................................................................. 333

Rozdzia 24: Dziesi ciekawostek dla kadego artysty ................................................. 337

Naucz si rozumie sztuk ................................................................................................. 337
W galerii sztuki niczym obcy .............................................................................................. 338
Historyczne style rysowania ............................................................................................... 339
Rozwijanie wasnego stylu rysowania ................................................................................ 339
Wybieranie ulubionego narzdzia rysowniczego .............................................................. 340
12 Rysowanie dla bystrzaków

Kursy, szkolenia i warsztaty ................................................................................................ 341

Praca z natury czy z fotografii? ........................................................................................... 342
Umieszczanie swoich prac w internecie ............................................................................ 342
Dziesi pyta o prawa autorskie ....................................................................................... 342
Od rysunku do malowania ................................................................................................. 344
Rozpal w sobie pomie kreatywnoci ............................................................................... 344
Odpoczynek dla oczu .......................................................................................................... 345
Tworzenie wasnego studia ................................................................................................ 345

Skorowidz ........................................................................................................................347
 Rozdzia 2

Zadbaj o tkwicego
w Tobie artyst
W tym rozdziale:
 Poznaj artyst kryjcego si w Twoim wntrzu.
 Spójrz na rysowanie z waciwej dla siebie perspektywy.
 Tworzenie wasnej przestrzeni rysunkowej.
 Dobór materiaów.

C zsto wydaje si nam, e osoby wybitnie uzdolnione nabywaj wyjtkowych

zdolnoci niewielkim nakadem pracy. Jednake wikszo ludzi
utalentowanych ju od najwczeniejszej modoci uparcie dy do rozwijania
swoich umiejtnoci. Nie ustaj oni w stawianiu sobie nowych wyzwa, dopóki
nie wykrocz daleko poza norm, zbliajc si do granic geniuszu.

Kady moe rozwin niezwyke zdolnoci w konkretnych dziedzinach.

Poznajc istot talentu i zdolnoci, nauczysz si z czasem, e rysowanie moe
sta si jedn z umiejtnoci, w których bdziesz przodowa. Wszystkiego
nauczysz si z czasem.

Ludzie, równie ci zmagajcy si ze wzrokowymi, fizycznymi czy umysowymi

ograniczeniami, lubi rysowa. Ludzie pozbawieni wzroku potrafi tworzy
rysunki technik toczenia. Ludzie niemajcy rk ucz si rysowa, trzymajc
narzdzia w ustach lub palcami stóp.

Techniki rysowania, na których skupi si w tej ksice, bd wymagay

od Ciebie tylko dwóch zdolnoci:

9 umiejtnoci patrzenia,
9 opracowania sposobu trzymania oówka.
Jeli zaliczasz si do wikszoci ludzi — niepozbawionych wzroku, obdarzonych
dwiema rkami — jedyn przeszkod, jak przyjdzie Ci pokona, bdzie
zainteresowanie si rysowaniem.
38 Cz I: I TY moesz rysowa!

Jak lubisz rysowa?

Rysowanie to co wicej ni tylko oddawanie na kartce ksztatu modelu. Rysunek
naocznie ukazuje wybór tematu widziany z Twojej wasnej perspektywy.

Nie ma na wiecie drugiej takiej osoby jak Ty, a zatem nikt inny nie rysuje
tak samo jak Ty. Na to, jak rysujesz, ma wpyw wiele czynników, wcznie z:

9 Twoim yciowym dowiadczeniem, wyznawan filozofi i wyobraeniami,

9 zrozumieniem sztuki i historii rysunku oraz otwarciem na nie,
9 Twoim ulubionym stylem i podejciem, z jakim bdziesz przedstawia
swoje upodobania (osobistym stylem rysowania zajm si szczegóowo
w rozdziale 24.),
9 wyborem narzdzia, jakim zdecydujesz si rysowa,
9 powierzchni, na której umiecisz swój rysunek, oraz tym, czy bdzie
ona pozioma, pionowa czy nachylona pod pewnym ktem.
9 sposobem, w jaki bdziesz trzyma oówek czy inne narzdzie rysunkowe.

Tworzenie wasnego stylu

Istot rysowania jest umieszczanie pewnych znaków na powierzchni. Róne
sposoby ich umieszczania na powierzchni i stosowanie rónych narzdzi
rysowania tworz razem wszelkiego rodzaju style (o których opowiem szerzej
w rozdziale 24.).

Do wyboru masz wiele rodzajów narzdzi rysowania. Cz z nich jest bardzo
do siebie podobna, inne s zgoa odmienne. Rysunek wykonany wglem
wyglda zupenie inaczej ni szkic oówkiem czy piórem. Kolorowe oówki,
kredki „Conté” i pastele wzbogacaj rysunek kolorami. (Róne moliwoci
tworzenia rysunków opisuj w rozdziale 24.).

Pomimo ogromnego bogactwa stylów i narzdzi rysowania, które masz

do wyboru, wikszo prac daje si sklasyfikowa jako przynalene do jednego
z dwóch podstawowych nurtów.

9 Nurt figuratywny (zwany take realizmem). Do tego nurtu zalicza

si wszystkie prace przedstawiajce przedmioty i obiekty, takie jak
drzewa czy ludzie w ich rzeczywistej postaci. Niektórzy artyci uwaaj,
e stworzenia mityczne, np. anioy czy smoki, równie zalicza si
do obiektów realistycznych.
 Rozdzia 2: Zadbaj o tkwicego w Tobie artyst 39

Powrót do przeszoci
Ludzie rysuj od bardzo dawna. Sztuka suya
ludziom do porozumiewania si i uwieczniania
wydarze lub przedmiotów majcych dla nich du-
e znaczenie. Dziki naskalnym rysunkom w ja-
skiniach zdoalimy pozna szczegóy ycia ludzi
prehistorycznych.
Staroytni Egipcjanie dekorowali rysunkami róne
swoje budowle, take grobowce. Plemiona na
caym wiecie posugiway si i nadal posuguj
si naturalnymi substancjami, na przykad glin,
by rysowa sceny ze swojego ycia. A prace tak
uznanych artystów jak Micha Anio czy Leonar-
do da Vinci powstay dziki znajomoci nauki,
anatomii czowieka i perspektywy.
Poszukaj w internecie albo najbliszej bibliotece
prac dotyczcych historii sztuki. Nie zapomnij
zapozna si z pracami twórców z nurtów rene-
sansowych, romantyzmu, realizmu i impresjoni-
zmu. Nasze ycie i kultura byy ilustrowane rysun-
kami ju od czasów prehistorycznych. Dzisiejsze
prace stanowi dokumentacj jutrzejszej historii.

9 Nurt niefiguratywny (zwany abstrakcjonizmem). Prace tego nurtu

skupiaj si przede wszystkim na ksztatach, wartociach i formie. Czsto
zdarza si, e tematem prac abstrakcyjnych nie jest aden rozpoznawalny
model.

Wikszo narzdzi do rysowania skania wrcz do tworzenia albo w stylu

figuratywnym, albo w stylu abstrakcyjnym. Niektórzy artyci próbuj czy
rónego rodzaju narzdzia (mówi si wtedy o technice mieszanej) i (lub) style
rysowania na jednym obrazie. Zatem mona stwierdzi, e w zasadzie nie istniej
adne reguy. Eksperymentuj z narzdziami i stylami, które najbardziej Ci
odpowiadaj.

Nieatwo jest zdecydowa si na zastosowanie konkretnego stylu, w jakim

ma by wykonany dany rysunek. Wielu artystów w ogóle nie decyduje si
na okrelanie swojego stylu. Twój wasny styl bdzie ujawnia si za kadym
razem, gdy we miesz do rki oówek. Czerp rado z rónych sposobów
rysowania. Zachowaj otwarty umys i zwracaj uwag na to, które rodzaje
rysunków najbardziej Ci odpowiadaj. Rysuj tak, jak naprawd lubisz. Nie ma
czego takiego, jak dobry czy zy styl — styl po prostu jest. Z czasem uda Ci
si rozwin swój wasny.

Rysunek 2.1 przedstawia cztery obrazy stworka podobnego do motyla, wykonane

w rónych technikach i rónymi narzdziami, utrzymane w stylu realistycznym.

9 Pierwszy z obrazów to rysunek konturowy wykonany w cigu pó godziny

oówkiem HB (w rozdziale 5. znajdziesz mnóstwo informacji na temat
rysowania liniami).
9 Drugi z rysunków, wykonany wglem, ma miy, mikki wygld. Jego
wykonanie zajo mi okoo 20 minut (rysowanie wglem omówi szerzej
w rozdziale 24.).
40 Cz I: I TY moesz rysowa!

Rysunek 2.1.
Róne style
rysowania
i efekt pracy
rónymi
narzdziami

9 Trzeci motyl zosta wycieniowany oówkami 2H, HB i 6B. Caa praca

trwaa okoo czterech godzin.
9 Czwarty rysunek powsta, gdy postanowiam wypróbowa efekt pracy
innym narzdziem. Kontur stworzenia wykonaam piórem, po czym
zeskanowaam rysunek i wprowadziam cieniowanie w programie
Photoshop. Trwao to trzy godziny.

Komu innemu osignicie podobnych rezultatów moe zaj mniej lub wicej
czasu. Podaj czas wykonania kadego rysunku, by zyska ogólny pogld na to,
które techniki i narzdzia sprawiaj, e czas pracy wydua si. Pamitaj, e ja
rysuj od BARDZO dawna, wic nie spodziewaj si, e osigniesz identyczne
rezultaty w zblionym czasie.

Diabe tkwi w szczegóach

Kady artysta ma wasne podejcie do spraw zwizanych z rysowaniem.
Niektórzy lubi wielkie, wyra ne, swobodne rysunki. Inni wol niewielkie
obrazy, wypenione misternymi szczegóami.

W poniszym podrozdziale znajdziesz trzy rysunki, które zobrazuj róne

sposoby rysowania tego samego modelu. Przyjrzyj si dokadnie kademu
z nich i zastanów si, która z metod rysowania przypada Ci bardziej do gustu
na pocztek.
 Rozdzia 2: Zadbaj o tkwicego w Tobie artyst 41

Ogólny szkic
Rysunek rodzi si zazwyczaj z ogólnego szkicu, takiego jak ten pokazany na
rysunku 2.2. Szkic moe by may bd duy. Wykonanie tego szkicu zajo
mi okoo piciu minut.

Rysunek 2.2.
Ogólny szkic
misia Tinka
oówkiem 4B

Szczegóowy szkic
Szkic szczegóowy (rysunek 2.3) moe by albo pocztkiem pracy nad rysunkiem,
albo jej ostatecznym efektem. Aby otrzyma rysunek 2.3, po prostu dodaam
wicej szczegóów do ogólnego szkicu znanego z rysunku 2.2. Na szkicu
szczegóowym futro Tinka sprawia wraenie bardziej puszystego, oczy byszcz
si janiej, a nos sprawia wraenie bardziej trójwymiarowego. Doprowadzenie
rysunku do tej postaci trwao kolejnych 10 minut.

Rysunek 2.3.
Szczegóy
dodane
oówkiem 2B
42 Cz I: I TY moesz rysowa!

Szczegóowy rysunek
Szczegóowy rysunek (rysunek 2.4) jest bardzo dokadny. Rozpoczam
od wykonania bardzo delikatnego szkicu, po czym stopniowo dodawaam
kolejne szczegóy i cieniowanie.

Rysunek 2.4.
Wykoczenie
szczegóowego
rysunku misia
oówkiem
grafitowym

Tworzenie prac tak zoonych wymaga ogromnej cierpliwoci. Wykonanie

tak niewielkiego fragmentu caego rysunku zabrao mi przeszo trzy godziny.
(Caa instrukcja narysowania penej postaci tego uroczego misia znajduje si
w rozdziale 11.).

Trzymanie narzdzia rysowania

Sposób, w jaki trzymasz narzdzie rysowania, wpywa na styl, w jakim utrzymany
bdzie ostateczny wynik Twojej pracy. Zdecyduj si na prac w sposób, który
jest dla Ciebie najwygodniejszy. Moesz porusza oówkiem, wykorzystujc
do tego wycznie palce lub wprawiajc w ruch nadgarstek, rami, a nawet
cae ciao.

Rysunek 2.5 pokazuje, jak wikszo ludzi trzyma oówek, gdy po raz pierwszy
zaczyna pisa lub rysowa. Taki uchwyt daje peniejsz kontrol nad precyzyjnymi
ruchami, niezbdnymi przy tworzeniu misternych szczegóów rysunku. W taki
sposób tworz wikszo swoich szczegóowych prac.

Naley chwyci oówek czy inne narzdzie rysowania pomidzy kciuk a palec
wskazujcy w pobliu kocówki narzdzia. Pozostaa jego cz powinna
swobodnie spoczywa na poduszeczce doni pomidzy tymi dwoma palcami.
Zwró uwag, e trzymajc oówek w ten sposób, moesz kontrolowa jego
ruch poruszajc palcami, nadgarstkiem lub caym ramieniem.
 Rozdzia 2: Zadbaj o tkwicego w Tobie artyst 43

Rysunek 2.5.
Najbardziej
powszechny
i znany sposób
trzymania
oówka

Drugi ze sposobów trzymania oówka (pokazany na rysunku 2.6) nadaje si

doskonale do wypeniania nachylonych lub poziomych powierzchni, szczególnie
podczas pracy z wikszymi rysunkami. Tego sposobu uywa si bardzo czsto
podczas tworzenia szkiców (czyli prac podobnych do rysunków 2.2 i 2.3).

Rysunek 2.6.
Trzymanie
narzdzia
rysowania
podczas
szkicowania
na duych
pochyych lub
poziomych
powierzchniach

Podnie oówek z paskiej powierzchni w taki sposób, by automatycznie znalaz

si on we waciwym pooeniu w Twojej doni. Im dalej chwycisz go od
kocówki, tym swobodniej bdziesz móg go prowadzi. Rysowanie w ten
sposób wymaga poruszania przedramieniem, ramieniem i caym ciaem.

Gdy rysujesz na stojco lub na pochylonej czy pionowej powierzchni, staraj si
trzyma oówek tak, jak pokazaam to na rysunku 2.7. Tak wanie wykonuj
swobodne szkice krótkimi paeczkami czy oówkami, niezalenie od tego,
czy s to paeczki wgla, kredki „Conté”, czy pastele.
44 Cz I: I TY moesz rysowa!

Rysunek 2.7.
Trzymanie
narzdzia
rysowania
waciwe
dla pracy
na paskiej
nachylonej
lub pionowej
powierzchni

Pozwól po prostu, by oówek spoczywa swobodnie na Twojej doni

(rysunek 2.7), a znaczna cz jego kocówki wystawaa poza do i bya
skierowana w stron przeciwn do Ciebie. Powoli przycinij oówek kciukiem,
by przytrzyma go w miejscu. Rysujc w ten sposób, bdziesz porusza
nadgarstkiem, przedramieniem, ramieniem, caym ciaem lub dowoln ich
kombinacj.

Niektóre z tych metod mog wyda Ci si pocztkowo dziwne, ale z czasem
przywykniesz do nich. Wybierz t, która odpowiada Ci najbardziej. Podpowiem,
e na wybór bd miay wpyw:

9 narzdzie (oówek, piórko, wgiel i tak dalej),

9 to, czy powierzchnia rysowania jest uoona pasko, pionowo,
czy pod ktem,
9 rozmiar wykonywanego rysunku.

Jak znale czas

i miejsce do rysowania?
Poza wygospodarowaniem sobie troch czasu na rysowanie musisz te znale 
odpowiednie do tego miejsce, w którym bdziesz trzyma równie wszystkie
swoje materiay. Ulubionym poywieniem jednego z moich psów, Chewy’ego,
s ksiki, oówki i gumki.
 Rozdzia 2: Zadbaj o tkwicego w Tobie artyst 45
Przestrze potrzebn Ci do rysowania moesz wygospodarowa nawet w maym,
wypenionym lud mi mieszkaniu, dzielc si ni z innymi lokatorami lub
zajmujc jeden z rogów pokoju na swoj pracowni. Jeli masz w domu wolny
pokój, moesz z atwoci przeksztaci go na pracowni przeznaczon
wycznie do tworzenia nowych obrazów.

Praca w przestrzeni dzielonej

Miejsce, w którym masz zamiar rysowa, musi zapewnia Ci spokój od
wszystkiego, co mogoby rozprasza Twoj uwag. Jeli z tej samej przestrzeni
maj korzysta równie inne osoby, czeka Ci troch planowania i liczne
kompromisy. Staraj si rysowa w takich porach, kiedy bdzie to moliwie
najmniej uciliwe dla innych, stosujc si jednoczenie do podanych niej
wskazówek.

9 Wybierz odpowiedni powierzchni do rysowania. Rol t mog

idealnie spenia stó kuchenny lub stó jadalny czy te biurko, na którym
stoi komputer. W razie potrzeby moesz w prosty sposób zrobi sobie
przenony, nachylony stó krelarski. Wystarczy, e podoysz kilka ksiek
pod jeden z koców pyty ze sklejki.
9 Znajd sobie wygodne krzeso. Dziki temu nie bd bole Ci plecy.
9 Dobrze owietl swoje miejsce pracy. W cigu dnia rol owietlenia
doskonale speni okno. Jednak w dni pochmurne i wieczorami moesz
uywa lampki krelarskiej.
9 Poszukaj miejsca, w którym bdziesz trzyma swoje narzdzia.
Uda Ci si utrzyma porzdek wród swoich materiaów, jeli bdziesz
przechowywa je z dala od maych dzieci i zwierzt. Znajd sobie jaki
pojemnik, na przykad due pudeko po butach czy niewielk skrzynk
na narzdzia. Dziki temu bdziesz móg chowa swoje przybory pod
ókiem lub w szafie. Moe uda Ci si nawet zorganizowa miejsce
w szufladzie czy na jednej z póek i tam bdziesz trzyma swoje rzeczy.
9 Zaó portfolio. Pilnuj, by Twoje gotowe ju rysunki i papier, na którym
bdziesz tworzy nowe, nie ulegy zniszczeniu. Nie musisz kupowa
drogich teczek. Bardzo atwo mona zrobi teczk z kawaka tektury czy
brystolu (szczegóy znajdziesz w ramce „Przygotowanie teczki na rysunki”,
w dalszej czci tego rozdziau).
9 Suchaj muzyki. Gdy rysuj, puszczam sobie ulubione piosenki.
Zakadajc na gow suchawki podczone do sprztu odtwarzajcego
Twoje ulubione kawaki, skutecznie odetniesz si od wszystkich
rozpraszajcych Ci haasów. Taka ochrona pozwala na lepsz koncentracj.
46 Cz I: I TY moesz rysowa!

Urzdzanie kcika do pracy

Jeli dysponujesz w domu wolnym pokojem czy po prostu niezajt jeszcze
przestrzeni w pokoju, moesz pokusi si o urzdzenie w nim wasnej
pracowni. Oto moje rady.

9 Stó krelarski o regulowanej wysokoci. Poszukaj w sklepach,

supermarketach, przejrzyj te ogoszenia o sprzeday w lokalnej prasie.
9 Wygodne, regulowane krzeso. Takie krzeso jest nieodzowne, jeli
masz spdza na rysowaniu kilka godzin tygodniowo. Krzeso na kókach
pozwoli Ci zachowa swobod ruchów.
9 Owietlenie. Najlepsze jest oczywicie wiato naturalne, ale przyda
Ci si równie lampka krelarska, któr przykrcisz do stou, dziki czemu
bdziesz móg rysowa równie w pochmurne dni i wieczorami.
9 Meble. Wszystkie niezbdne do rysowania przybory moesz trzyma
na maym stole lub barku (najlepiej na kókach). Przydadz Ci si równie
póki, na których bdziesz trzyma ksiki o sztuce, materiay suce
do pracy i gotowe ju rysunki.
9 Tablica korkowa. Tablice takie s dostpne w wielu sklepach za
stosunkowo niewielkie kwoty. Wieszaj na niej niektóre ze swoich prac,
inspirujce Ci obrazy, zdjcia i artykuy z gazet.
9 Portfolio. Niewane, czy teczki tej bdziesz uywa wycznie
do przechowywania prac, czy te bdziesz je przewozi, sama teczka
jest obowizkowa.
9 Sprzt grajcy. Kolekcja ulubionych pyt bdzie doskonaym
uzupenieniem projektowanej pracowni.

Nie ograniczaj si do stosowania wycznie do moich rad. Bd twórczy!

Odwied kilka sklepów meblowych i z artykuami malarskimi, poszukaj
pomysów w ksikach i czasopismach powiconych dekorowaniu wntrz.

Postaraj si utrzyma jasn kolorystyk pracowni, dziki czemu bdzie ona
miejscem przyjemnym i zapraszajcym.
 Rozdzia 2: Zadbaj o tkwicego w Tobie artyst
Przygotowanie teczki na rysunki
Twoje portfolio moe mie dowolne wymiary (ja
mam dwie teczki, jedn o wymiarach 45 cm na
55 cm, przeznaczon na mniejsze prace, i drug,
o wymiarach 60 cm na 80 cm, w której trzymam
wiksze rysunki). Do przygotowania teczki b-
dziesz potrzebowa duego kartonu (lub brystolu),
szerokiej tamy klejcej (moe to by na przykad
tama izolacyjna), ostrego noa i krawdzi tncej
lub dugiej linijki (przykadnicy). Teczk przygotu-
jesz, postpujc zgodnie z podanymi instrukcjami.
1. Wytnij z tektury duy prostokt o wymia-
rach, jakie Ci odpowiadaj.
Spójrz na pierwszy z przedstawionych poniej
dwóch rysunków. Przy wycinaniu tektury
pamitaj, e prostokt zostanie zoony na pó.
Szczerze polecam zakup brystolu niezawie-
rajcego kwasu, poniewa tektura produko-
wana z domieszk ligniny, a wic zawierajca
kwas, moe zniszczy Twoje prace. Due ar-
kusze brystolu s dostpne w sklepach z ma-
teriaami papierniczymi.
2. Wzmocnij krótsze koce arkusza tam
klejc lub izolacyjn (im bdzie ona szer-
sza, tym lepiej).
47
3. Narysuj na arkuszu prost lini (przesu-
nit troch wzgldem rodka), równole-
g do krótszych boków prostokta.
4. Posugujc si noem i linijk, bardzo de-
likatnie natnij karton wzdu tej linii.
Nacicie powinno jedynie delikatnie zagbi
si w karton.
5. Zagnij karton wzdu nacicia.
Wynik powinien przypomina to, co wida
na drugim rysunku.
6. Sklej tam krótsze boki teczki, pozosta-
wiajc szczelin na górze.
7. Wzmocnij tam doln krawd teczki
(wzdu linii nacicia).
Jeli uwaasz, e teczka powinna mie rczki,
zrób w kadym z jej boków dwie dziurki
w pobliu rodka teczki. Przecignij przez nie
koce sznurka lub cienkiej linki i zwi je
razem w rodku.
Jeli chcesz, moesz troch ozdobi teczk, wy-
konujc rczki z kolorowych sznurówek i upik-
szajc karton rysunkami.
48 Cz I: I TY moesz rysowa!

Czas na rysowanie
Powicajc troch czasu na staranne planowanie swoich zaj, zdoasz wzbogaci
je o rado pync z okazji do rysowania. Mam dla Ciebie kilka rad.

9 Zrób harmonogram codziennych zada . Czas przeznaczony

na rysowanie powinien mie wysoki priorytet.
9 Jeli pracujesz poza domem, rysuj w autobusie w drodze do pracy
i z pracy (no, chyba e jeste kierowc autobusu), a take w czasie
przerwy obiadowej.
9 Pamitaj o wieczorach i weekendach. W czasie spotka towarzyskich
znajdziesz niezliczone okazje do rysowania. A moe na nastpn wizyt
u ciotki Ewy zabierzesz swoje narzdzia do rysowania?
9 Uwzgldnij w swoich planach znajomych i rodzin. Moesz
zaproponowa znajomym wieczorne spotkania raz w tygodniu pod
znakiem wgla i oówka. Spotkania moecie organizowa kolejno
u uczestników, bdziecie zachca si do pracy i wymienia pomysami.

Wybieranie narzdzi do rysowania

Pora przygotowa sobie list zakupów! Stare powiedzenie „Dostajesz to,
za co pacisz” zdecydowanie sugeruje wybór droszych, ale sprawdzonych
marek. Przykadowo, niektóre tanie oówki mog okaza si wyjtkowo szorstkie,
cho ich producent zapewnia, e bd ka si na papierze wyjtkowo mikko.
A to bywa bardzo frustrujce!

Dlatego lepiej zrobisz, decydujc si na zakup dobrej jakoci materiaów

w renomowanym sklepie. Zajrzyj do rónych sklepów z artykuami dla
plastyków. Czasami zdarza si, e produkty tej samej firmy s oferowane
w nich po rónych cenach.

Materiay wymienione w podrozdziale „Niezbdnik” wystarcz do wykonania

wikszoci proponowanych przeze mnie projektów. Jednak eby powanie
myle o rysowaniu, bdziesz potrzebowa artykuów, które opisuj
w podrozdziale „Lista ycze”.

Kady artysta musi mie teczk, w której bdzie przechowywa swoje prace.
Teczki takie, w rónych rozmiarach, s dostpne w sklepach z artykuami
papierniczymi. Moesz te, jeli wolisz, wykona tak teczk osobicie
(stosujc si do wskazówek z ramki „Przygotowywanie teczki na rysunki”).
 Rozdzia 2: Zadbaj o tkwicego w Tobie artyst 49

Niezbdnik
Poniej znajdziesz list podstawowych narzdzi, które bd Ci potrzebne.
Dysponujc nimi, bdziesz w stanie wykona wikszo projektów
proponowanych w dalszych czciach ksiki.

9 Szkicownik. Musisz koniecznie zakupi blok rysunkowy w twardych

okadkach. Szkicowniki w mikkiej oprawie szybko si gn i zawijaj na
rogach.
Wybierz szkicownik o dogodnym dla Ciebie rozmiarze, cho nie powiniene
decydowa si na blok o rozmiarze mniejszym ni A4. Mniejsze kartki
mog by irytujce, gdy postanowisz narysowa adny, duy, wyra ny
rysunek!
Poszukaj te informacji o skadzie papieru. Unikaj bloków
wyprodukowanych z papieru drzewnego (zawierajcego kwas). Papier taki
szybko óknie i staje si kruchy, co z kolei moe zniszczy Twoje prace.
9 Oówki. Pocztkujcemu najbardziej przydadz si oówki 2H, HB,
2B, 4B i 6B. Oówek 2H jest najjaniejszy (najtwardszy), a oówek 6B
jest najciemniejszy (najbardziej mikki). Pena gama odcieni uzyskiwanych
wszystkimi oówkami znajduje si na „cidze” umieszczonej na samym
pocztku ksiki. Najczciej bdziesz uywa oówków HB, 2B i 4B.
Osobicie najbardziej lubi posugiwa si oówkami automatycznymi,
które nie potrzebuj cigego ostrzenia, dziki czemu nie musz cigle
przerywa pracy, by zatemperowa stpiony oówek. Do zwyczajnych
rysunków uywam wkadu grafitowego o rednicy 0,5 mm (dostpnego
w wikszoci sklepów papierniczych), a rysunki szczegóowe sporzdzam
wkadem o rednicy 0,3 mm (tych naley szuka w sklepach z materiaami
plastycznymi). Ogólne szkice lub rysunki o duej powierzchni (lub oba
te rodzaje prac) wykonuj wkadem o gruboci 0,7 mm.
9 Gumki. Bd Ci potrzebne dwa rodzaje gumek — gumka winylowa
i gumka chlebowa. Gumka winylowa jest zazwyczaj biaym, podunym
prostopadocianem umieszczonym w papierowym opakowaniu, na
którym nadrukowuje si jej nazw.
Gumka chlebowa jest szara, opakowana celofanem, na którym umieszczono
nazw producenta. Bdziesz potrzebowa dwóch gumek chlebowych, jednej
wycznie do wycierania oówka grafitowego, a drugiej do wymazywania
rysunków wykonanych wglem.
Jeli w ogóle nie znasz si na tego rodzaju materiaach, popro sprzedawc,
by pomóg Ci wybra najlepszy produkt (w dalszych czciach ksiki
opowiem Ci o rónych zastosowaniach tych gumek).
9 Temperówka. Bdziesz potrzebowa temperówki, aby ostrzy swoje
narzdzia do rysowania (nawet jeli zdecydujesz si korzysta z oówków
automatycznych).
50 Cz I: I TY moesz rysowa!

Unikaj adnych czy wymylnych temperówek. Najlepiej sprawdzaj si

proste, niewielkie temperówki wykonane z metalu, majce dwa otwory
— jeden na ostrzenie zwykych oówków, a drugi na struganie oówków
o wikszej rednicy. Temperówki te s niezniszczalne i atwo mona
dokupi wymienne ostrza.
9 Linijki. Wol pracowa z linijk metalow ni drewnian czy plastikow.
Linijki metalowe s znacznie bardziej trwae, atwiej si ich uywa
i atwiej si je czyci. Do wikszoci projektów wystarczy Ci zwyka
trzydziestocentymetrowa linijka, ale warto te mie pod rk linijk
pidziesiciocentymetrow.
9 Wgiel. Przyda Ci si take wgiel w oówku i kilka sztyftów wglowych.
Oówki o twardoci 2B (lub 4B) daj pen palet odcieni i nie brudz
tak jak oówki bardziej mikkie. Kilka z proponowanych przeze mnie
projektów da Ci okazj poznania radoci rysowania wglem drzewnym.

Lista ycze
Do szybko moe si okaza, e podstawowe narzdzia przestan Ci wystarcza
i zaczniesz szuka nowych (wicej informacji na temat narzdzi do rysowania
znajdziesz w rozdziale 24.). Oto kilka sugestii dotyczcych materiaów, o które
moesz rozbudowa swój podrczny zestaw narzdzi pracy.

9 Kolorowe oówki. Unikaj tanich produktów. S zbyt woskowate, by da

si waciwie rozprowadzi po powierzchni kartki, i szybko trac kolor.
Popro, by sprzedawca poleci Ci dobry zestaw dla pocztkujcego.
9 Kredki „Conté” i pastele. Narzdzia te maj posta sztyftów lub
oówków. W podstawowym zestawie kredek „Conté” znajduje si
kredka czarna, kilka odcieni szaroci i sepii (brzów) oraz kredka biaa.
Najbardziej odpowiadaj mi kredki 2B. Pastele wystpuj w niezliczonej
gamie kolorów, ale na pocztek powiniene wybra sobie podstawowy
zestaw rónych kolorów.
Jeli zdecydujesz si uywa kredek „Conté” lub pasteli w postaci oówka,
bdziesz potrzebowa specjalnego noa do ich ostrzenia i papieru ciernego,
by zaostrzy im czubki (papier taki dostaniesz w sklepie z materiaami
plastycznymi).
9 Gumki. Gumki chlebowe szybko si brudz, szczególnie jeli ciera si
nimi wgiel, „Conté” lub pastele. Zrób sobie spory zapas.
9 Oówki. Kupujc oówki o wszystkich stopniach twardoci, od 8H do 8B,
zyskasz nowe moliwoci tworzenia obszarów cienia na swoich rysunkach
(odcienie szaroci uzyskiwane dziki wykorzystaniu oówków o rónej
twardoci znajdziesz w „cidze” na pocztku tej ksiki). Eksperymentuj
te z innymi typami oówków, na przykad z oówkami typu Ebony.
 Rozdzia 2: Zadbaj o tkwicego w Tobie artyst 51

9 Papier. Istniej róne rodzaje papieru, z którymi moesz eksperymentowa,

czerpic z tego wiele radoci. Nie krpuj si! Masz do wyboru setki
kolorów, faktur i rodzajów papieru. Ja lubi najbardziej papier akwarelowy
o gramaturze 600 g/m , prasowany na gorco (tzw. hot-pressed). Ma on
2

stosunkowo gadk powierzchni, cho niepozbawion faktury, nadajc

si do stosowania na nim wikszoci narzdzi rysunkowych.

Projekt 2.
renica oka
Projekt ten ma pokaza Ci zastosowanie kadej z „zabawek”, o których
wspomniaam w podrozdziale „Niezbdnik”. Kieruj si moimi wskazówkami.

1. Narysuj w szkicowniku kwadrat o dowolnym wymiarze.

Kwadrat ten bdzie Twoj powierzchni robocz. Przed okreleniem
jej rozmiaru zdecyduj, czy chcesz rysowa due, czy mae obiekty.
Mój obrazek jest raczej may, ma tylko 9 cm .2

2. Narysuj wglem w obszarze roboczym kontur okrgu,

pozostawiajc w nim luk w ksztacie odwróconej litery „C”.
Nastpnie wypenij wglem kontur na ciemno.

Efekt powinien wyglda, jakby kto wygryz fragment kóka. Nie zamaluj
przypadkiem tego C-ksztatnego fragmentu; musi pozosta biay, poniewa
w tym miejscu wiato ma odbija si od oka.
3. Oówkiem 6B narysuj kontur wikszego koa wokó maego,
czarnego kóka.
Moesz narysowa to koo odrcznie, ale moesz pomóc sobie
cyrklem lub innym narzdziem.
52 Cz I: I TY moesz rysowa!

4. Oówkiem HB dorysuj brakujc cz konturu odblasku

wietlnego (maego kóka utworzonego czciowo
przez brak wypenienia kóka czarnego).

Przyjrzyj si uwanie maemu kóku, odblaskowi wiata, które wida na

pierwszym z rysunków. Dziki niemu oko wyglda bardziej realistycznie.
Odblask uzyskuje si przez pozostawienie niezamalowanego fragmentu
papieru; jest nim biel kartki.
5. Oówkiem HB wypenij pozosta cz duego okrgu.
Oczywicie, nie dotyczy to odblasku wiata!
6. Ugniataj gumk chlebow (jak plastelin), by staa si mikka.
Uformuj j w szpic. Uyj go, by delikatnie wymaza, lekko gadzc
kartk, cieniowanie duego koa po stronie przeciwnej do odbysku
wiata.
Wymazuj cieniowanie tak dugo, a obszar, w którym pracujesz, stanie
si lekko janiejszy ni pozostaa cz okrgu. Dziki temu oko bdzie
wygldao bardziej realistycznie.
7. Gumk winylow usu z papieru wszystkie niepotrzebne smugi
czy odciski palców (a take odciski stóp, ap czy nosów!).