You are on page 1of 42

Id do

Przykadowy rozdzia

Spis treci

ycie w rytmie marze. Miej odwag realizowa swoje cele i pasje.


Autor: Matthew Kelly Tumaczenie: Ewa Borwka ISBN: 978-83-246-1557-5 Tytu oryginau: The Rhythm of Life: Living Every Day with Passion and Purpose Format: A5, stron: 312 ZATRZYMAJ SI... tylko na chwil
Otrznij si ze stanu pustej i bezcelowej egzystencji Odnajd swj cel i naucz si realizowa marzenia Odkryj wewntrzn rwnowag i prawdziwe szczcie Zmie cae swoje ycie
Cudowna ksika! Zawiera wane spostrzeenia na temat szczliwszego, zdrowszego i bardziej satysfakcjonujcego ycia dr Stephen R. Covey, autor ksiki 7 nawykw skutecznego szefa

Katalog ksiazek
Nowoci Bestesllery

Zamw drukowany katalog

Twj koszyk

Dodaj do koszyka

Geniusz tkwi w Tobie


Jak w koowrotku bezwolnie si krc, gubic wtek i dni. A jaki bies wci powtarza mi: prdzej! piewaa kiedy Anna Maria Jopek. wietnie wiesz, co miaa na myli... Na pewno mczy Ci bieganina i zgiek dnia codziennego. O ble gowy przysparza chaos, w jakim pogra si Twoje pozornie doskonale zorganizowane ycie. Z jakiego powodu szczcie stale Ci omija i zaczynasz si zastanawia, czy los naoy na Ciebie jakie zoliwe embargo.... Chcesz, eby kto wreszcie zatrzyma wiat i pozwoli Ci zeskoczy z szalonej karuzeli?

Cennik i informacje

Zamw cennik

Zamw informacje o nowociach

Potrzebujesz nowego celu, wielkiej pasji i chwili refleksji, by mc wreszcie zastanowi si nad sob. Potrzeba Ci nowego, inspirujcego rytmu ycia. Ksika Matthew Kellyego bdzie Ci wspiera niczym przyjaciel, na ktrym zawsze moesz polega. Pomoe Ci uwiadomi sobie Twoje skrywane pragnienia i odkry drzemice talenty. Doda Ci skrzyde i tchnie w nie wiatr, by wreszcie poszybowa tam, gdzie speniaj si sny. Marzenia, ktre materializuj si jedno po drugim...
wiat zewntrzny liczy si z Twoim zdaniem, jeste wolnym czowiekiem. Rozumiesz kto i co jest dla Ciebie najwaniejsze. miao dysz do wyznaczonych celw i osigasz szczcie. Odkrywasz swj talent i czujesz, e wreszcie si realizujesz. Dysz do samodoskonalenia i Twoja osobowo rozkwita. Znajdujesz jedyn i prawdziw mio swojego ycia. Odnajdujesz swj wewntrzny spokj i wreszcie dostrzegasz sens.

Wydawnictwo Helion SA 44-100 Gliwice tel. 032 230 98 63 e-mail: sensus@sensus.pl

SPIS TRECI

CZ I CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?


TO TYLKO KWESTIA WYBORU 13 CZY RZECZYWICIE WIESZ, CZEGO CHCESZ? 15 PARADOKS SZCZCIA 23 ZBYT ZAJCI? NIBY CZYM? 25 CICHA ROZPACZ 27 PI PYTA 32 SENS YCIA 35 SIEDEM MARZE 40 WIEE SPOJRZENIE 44 YJ ARLIWIE 48

CZ II ODKRYJ W SOBIE GENIUSZ


AGODNY WEWNTRZNY GOS 53 ROZPOZNAWANIE UZASADNIONYCH POTRZEB 55 POZA POTRZEBAMI 75 WYKORZYSTANIE POTGI POTRZEB I PRAGNIE 86 KADY JEST GENIUSZEM 88

SPIS TRECI

CZ III TWOJE NAJLEPSZE JA


DYKTAT SPECJALISTW 95 WYBR SZCZCIA 104 MINIMALIZM WROGIEM DOSKONAOCI 110 CZY JESTE WOLNY? 115 PODAJ ZA SWOJ GWIAZD 126 OPIEWAJC SWOJE WYJTKOWE JA 137

CZ IV ODKRYJ RYTM YCIA


DLACZEGO JESTEMY TAK ZAJCI? 143 CZEGO O NAS SAMYCH MOE NAUCZY NAS WSZECHWIAT? 154 PRIORYTETY 158 WYCZUCIE CZASU 164

CZ V WSZYSTKO SPROWADZA SI DO ENERGII


NAJWIKSZA WARTO 171 NADAWANIE RYTMU 173 TRZY NARZDZIA 175 SEN PODSTAWA ENERGII 177 PIERWSZE NARZDZIE 181 UWICONA GODZINA 187 DRUGIE NARZDZIE 191 DZIE SIDMY 212 TRZECIE NARZDZIE 213 SZTUKA ZWALNIANIA 220

SPIS TRECI

CZ VI DROGA DOSKONAOCI
LEKCJA Z DZIECISTWA 223 CZYM JEST DLA CIEBIE SUKCES? 229 DLACZEGO WSZYSTKO IM SI UDAJE? 234 ZASADA PIERWSZA POZNANIE 236 ZASADA DRUGA MARZENIA 242 ZASADA TRZECIA WIZJA 247 ZASADA CZWARTA DEWIZA YCIOWA 249 ZASADA PITA MYL 254 ZASADA SZSTA POWICENIE 257 ZASADA SIDMA WIARA 258 ZASADA SMA CZOWIEK 260 ZASADA DZIEWITA POROZUMIENIE 262 ZASADA DZIESITA I OSTATECZNA 264 DZIESI ZASAD DOSKONAOCI 267

CZ VII YCIE ZGODNE Z PRZEZNACZENIEM


CIESZ SI PODR 271 CHCESZ WSZYSTKO ZMIENI? ZMIE SIEBIE 275 PRZYWDCY, KRYTYCY, MARZYCIELE I PRZYSZO 285 JAK PATRZYSZ NA WIAT? 292 CZY SYSZYSZ MUZYK? 296 MIAR TWOJEGO YCIA BDZIE TWOJA ODWAGA 300 NIECH ROZBYNIE TWOJE WIATO 303 PODZIKOWANIA 307 O AUTORZE 309

TO TYLKO KWESTIA WYBORU

Wszystko jest kwesti wyboru.


To najwaniejsza prawda yciowa i zarazem najtrudniejsza lekcja. Ta wielka prawda przypomina nam o naszej wadzy. Nie wadzy nad innymi, ale tej jake czsto niewykorzystanej mocy, ktra pozwala nam by sob i y tak, jak sobie wymarzylimy. To take trudna lekcja, poniewa dziki niej zdajemy sobie spraw, e sami zdecydowalimy o tym, jak yjemy. wiadomo, e wybralimy dokadnie takie ycie, jakie wiedziemy, bywa przeraajca, poniewa spogldajc na nie, nie zawsze jestemy zadowoleni. Jednak ta wiadomo otwiera te przed nami nowe moliwoci, poniewa za jej spraw moemy zdecydowa o tym, jak potocz si nasze dalsze losy. Jak wyobraasz sobie swoje ycie za dziesi lat? Jakiego typu wybory zdecyduj o jego ksztacie? ycie skada si z wyborw. Postanowie doy dzisiejszego dnia. Postanowie przeczyta t ksik. Postanowie zamieszka w takim, a nie innym miecie. Postanowie wyznawa okrelone pogldy. Zdecydowae, kto bdzie zalicza si do grona ludzi nazywanych przyjacimi. Wybierasz to, co jesz, w co si ubierasz i co mylisz. Wybierasz rwnowag lub niepokj, wdziczno lub jej brak.

14

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

Mio jest kwesti wyboru. Zo jest kwesti wyboru. Lk jest kwesti wyboru. Odwaga jest kwesti wyboru. Wybr naley do Ciebie. Czasem wybieramy nasze najlepsze ja, a innym razem godzimy si na podrzdn rol. Wszystko jest kwesti wyboru, a echa tych decyzji rozbrzmiewaj w naszym yciu przechodz do historii i dalej, a do wiecznoci. Wikszo ludzi nie potrafi do koca pogodzi si z t prawd. Takie osoby przez cae ycie tumacz si swoimi sabociami, skar na swoj dol bd obarczaj innych odpowiedzialnoci nie tylko za swj los, ale i niemoc. Powiesz by moe, e jeste zmuszony do mieszkania w takim, a nie innym miecie i jedenia takim, a nie innym samochodem, ale to nieprawda. A nawet jeli jest inaczej, to taki stan jest przejciowy i wynika wycznie z dokonanych w przeszoci wyborw. Wybr naley do nas, a wybierajc, stajemy si panami wasnego losu. Kto mgby si sprzecza, e nie wybieramy tego, co nas spotyka. O dziwo, jest wprost przeciwnie. Mamy wikszy wpyw na to, co spotyka nas w yciu, ni przyznaaby wikszo ludzi. A nawet jeli co ju przydarza si, to my decydujemy, jak na to zareagowa. Kto inny mgby przekonywa, e nie wybra kraju, w ktrym si urodzi, ani rodzicw, ktrzy go poczli. Ale skd wiadomo, czy tak jest? Zostalimy obdarzeni woln wol. Czy nie stao si to, jeszcze zanim si urodzilimy? By moe pewnego dnia uwiadomimy sobie, e zadecydowalimy o takich sprawach, o jakich nawet nam si nie nio. Mam nadziej, e ten dzie wanie nadszed. Bo w dniu, w ktrym pogodzimy si z tym, e cakowicie dobrowolnie dokonalimy licznych wyborw, wyzwolimy si z roli ofiary i zaczniemy swobodnie dy do ycia w takim ksztacie, jaki zosta nam przeznaczony. Naucz si panowa nad momentem wyboru, a Twoje ycie bdzie odbiega od przecitnoci.

CZY RZECZYWICIE WIESZ, CZEGO CHCESZ?

15

CZY RZECZYWICIE WIESZ, CZEGO CHCESZ?

Kilka lat temu przyszo mi stan przed klas uczniw ostatniej klasy
liceum z Cape May na wybrzeu Jersey, w Stanach Zjednoczonych. Zaproszono mnie, bym opowiedzia im o tym, co czeka ich po ukoczeniu szkoy, ale w rzeczywistoci bardziej interesowao mnie to, co oni sami maj do powiedzenia, ni to, co zdaniem nauczycieli powinni usysze. Najpierw zapytaem, ile czasu pozostao im do ukoczenia szkoy. W przypywie entuzjazmu i energii odpowiedzieli chralnie: Jedenacie dni. Tak naprawd zaleao mi na tym, by wkroczy na otwarte terytorium nadziei i marze tych modych mczyzn i kobiet w zwizku z ich przyszoci. Tego ranka miaem przed sob osiemdziesicioro czworo uczniw i uczennic, przyszych obywateli i obywatelek. Ciekawio mnie to. Chciaem dowiedzie si, czego pragn. Chciaem, by zaprosili mnie do swoich serc i umysw. Postanowiem sam si wprosi i zapytaem: Czego oczekujecie od ycia?. Przez kilka chwil panowaa cisza. Gdy wreszcie dotaro do nich, e moje pytanie nie jest retoryczne, jeden z modych ludzi zawoa: Chc by bogaty. Zapytaem, dlaczego chce by bogaty. ebym mg robi to,

16

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

co mi si podoba, odpowiedzia. Zapytaem, ile pienidzy by mu wystarczyo. Milion dolarw, powiedzia, a ja zapytaem w duchu, ilu to ludzi sdzi, e milion dolarw zmieni ich ycie. A potem powtrzyem pierwsze pytanie. Moda kobieta powiedziaa, e chce zosta lekark. Spytaem dlaczego. Chc pomaga ludziom, agodzi ich cierpienie i zarobi mnstwo pienidzy, odpara. yczyem jej powodzenia z nadziej, e kolejno motyww jej decyzji nie zmieni si z upywem lat. Zapytaem ponownie: Czego jeszcze oczekujecie od ycia? Ucze z tyu sali zawoa: Chc mie pikn on. Rozleg si zbiorowy chichot, a ja zapytaem, czy udao mu si ju znale odpowiedni kandydatk. Zaprzeczy, a ja powiedziaem, e rozumiem, co czuje, poniewa mam ten sam problem. Potem zapytaem, czy wie, jakich cech szuka u kobiety. Wiedzia. Wyjaniem wic, e aby przycign okrelon osob, naley si do niej upodobni. Ponowiem pytanie: Czego jeszcze oczekujecie od ycia?. Tym razem pewien mody czowiek odpowiedzia stanowczym i pewnym gosem: Chc zosta prezydentem Stanw Zjednoczonych Ameryki. Zaczem go wypytywa, jak zamierza osign ten cel. Odsoni przede mn i pozostaymi uczniami plan obejmujcy studia ekonomiczne, politologiczne i prawnicze, zaangaowanie na lokalnej scenie politycznej, kilkakrotny wakacyjny sta w Capitol Hill, sub w siach ldowych USA oraz szereg dziaa na rzecz lokalnej spoecznoci. Byo oczywiste, e ta wizja nie narodzia si na uytek burzy mzgw, do ktrej zmusiem licealistw. To nie bya mrzonka, ale marzenie i to nie senne, nieprzynoszce wymiernych rezultatw, ale marzenie na jawie, nadajce yciu sens i ksztatujce przyszo. Kto wie, moe pewnego dnia ucze ten zostanie pierwszym czarnoskrym prezydentem Stanw Zjednoczonych! yczyem mu powodzenia w jego staraniach. Atmosfera w klasie si zmienia. Mode umysy day si wcign w t sesj artykuowania marze. Uczniowie uzmysowili sobie, e jeden z ich kolegw powici ju

CZY RZECZYWICIE WIESZ, CZEGO CHCESZ?

17

mnstwo czasu na przemylenie odpowiedzi na to wanie pytanie. Zadaem je wic jeszcze raz: Czego jeszcze oczekujecie od ycia?. Szczcia. Chciabym by szczliwy, powiedzia pewien mody czowiek. A jak zamierzasz znale, czy te osign ten stan?, zapytaem. Nie zna odpowiedzi. Poprosiem wic, by go opisa, ale nie potrafi tego zrobi. Zapewniem go, e jego pragnienie szczcia jest naturalne i typowe i e wrcimy do tego problemu w dalszej czci dyskusji. Ale nie uprzedzajmy faktw. Czego oczekujecie od ycia?. Byem nieugity. Moda kobieta powiedziaa: Chciaabym mie kogo, z kim bd moga dzieli ycie. Zapytaem, tak jak wczeniej jej koleg, czy znalaza ju waciwego kandydata. Nie krpowaa si i odparowaa: Ale jak mam go rozpozna? Skd bd wiedziaa, e to wanie on?. Poczekaj na mczyzn, ktry sprawi, e zechcesz by lepszym czowiekiem. Takiego, ktry stanie si dla ciebie rdem natchnienia, poniewa sam bdzie dy do doskonaoci. Nieistotne, jak bdzie wyglda i jak na ciebie patrzy, co nie znaczy, e to w ogle si nie liczy. Nie zwracaj uwagi na prezenty, bo bardzo czsto to tylko wymwka i pretekst, by unikn ofiarowania drugiej osobie jedynego prawdziwego daru: samego siebie. Gdy bdziesz zastanawia si, czy to ten czowiek jest ci przeznaczony, pamitaj o jednym: zasugujesz na to, by ci ceni! Nie tylko kocha. Ceni!. Przez par chwil utrzymywalimy kontakt wzrokowy, w jej oczach pokazay si zy i wiedziaem, e zrozumiaa, co mam na myli. Zapada gboka cisza, a ja powtrzyem pytanie: Czego jeszcze oczekujecie od ycia?. Po paru chwilach milczenia, ktre sugeruje, e grono suchaczy nie ma ju nic do powiedzenia, odezwaa si moda kobieta: Chciaabym podrowa. Zachciem, by wyruszya w podr moliwie szybko, i wyjaniem, e podre pozwalaj otworzy si na inne kultury, sposoby mylenia i wiatopogldy. Otwieraj nasze serca na ludzi z odlegych krajw oraz

18

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

ich tradycje i systemy religijne. Podre lecz z choroby uprzedze, trawicej nasze serca i cae rodowiska. Wydajc pienidze na podrowanie, w istocie przeznaczamy je na ksztacenie, ktre dalece wykracza poza to, co oferuje szkoa i podrczniki. I zapytaem ponownie: Czego oczekujecie od ycia?. Ale uczniowie milczeli. Pomysy si wyczerpay. Byem zaskoczony. Rozczarowany. Poczuem wewntrzny bl. Nie mino nawet dwadziecia minut, a osiemdziesiciorgu czworgu modych ludzi wyczerpay si nadzieje, marzenia, plany i aspiracje. Jeli byo inaczej, to albo uznali, e nie warto si tym dzieli, albo zabrako im odwagi, by zabra gos. Siedmioro spord osiemdziesiciorga czworga uczniw potrafio podsumowa swoje marzenia. Zastanawiaem si, czy nadal przebywam w krainie nieograniczonych marze i moliwoci. Gdybym poprosi ich o krytyk systemu edukacji, dyskusja mogaby cign si caymi godzinami. Gdybym zapyta o ulubione wydarzenia sportowe lub sitcomy, zapewne przegadalibymy cay dzie. Czyby kibicowanie i seriale telewizyjne fascynoway nas bardziej ni wasna przyszo? Stale zadziwia mnie to, e ludzie okraj ziemi, podziwiaj najwysze szczyty, najgbsze oceany, najbielsze piaski, najbardziej egzotyczne wyspy, najbardziej fascynujce ptaki w powietrzu i ryby w morzach, a nie zwracaj si z podobnym zachwytem ku wasnemu wntrzu i nie wykorzystuj swojego nieskoczonego potencjau istoty ludzkiej.

Jeszcze nigdy tak wiele osb nie miao dostpu do edukacji jak obecnie, ale jako nie mog oprze si wraeniu, e wspczesne metody ksztacenia nie przygotowuj nas dostatecznie do udziau w wystawnej uczcie, jak jest ycie. Naturalnie, wspczesna modzie jest na bieco z nowinkami technicznymi i potrafi rozwizywa zoone problemy matematyczne oraz przyrodnicze, ale komu i czemu maj suy te umiejtnoci, skoro modzi ludzie nie umiej samodzielnie myle? Jeli nie pojmuj sensu i celu swojego ycia? Jeli nie wiedz, kim s jako osoby?

CZY RZECZYWICIE WIESZ, CZEGO CHCESZ?

19

To wymylone na poczekaniu pytanie Czego oczekujecie od ycia? stao si nieodcznym elementem moich rozmw z przyjacimi, wsppracownikami, najbliszymi, a take przypadkowymi osobami poznanymi w podry samolotem. Traktuj je jako narzdzie, ktre pomaga mi zrozumie innych, ale i lepiej zrozumie siebie. Odpowiedzi, ktre najczciej sysz, s mgliste i oglnikowe, z pewnoci nieprzemylane. Odnosz wraenie, e dla wikszoci rozmwcw to pytanie jest zaskakujce. Kilkakrotnie usyszaem, e jestem zbyt wnikliwy, i tylko z rzadka kto mwi: Chc tego i tego, poniewa a oto jak zamierzam to osign. Ci ostatni rozmwcy, wszyscy bez wyjtku, id przez ycie z pasj i entuzjazmem. Bardzo rzadko skar si, nie wyraaj niepochlebnych opinii o innych i nigdy nie kojarz szczcia z jakim przyszym wydarzeniem typu przejcie na emerytur, zawarcie maestwa, awans czy nieoczekiwany przypyw gotwki. Co zatem odrnia ich od wikszoci ludzi? A to, e wiedz, czego chc. A ty? Czy wiesz, czego chcesz? Wikszo z nas bez trudu wskae, czego w yciu nie chce, ale bardzo niewielu ma rwnie jasny obraz tego, czego od ycia oczekuje. Jeli nie wiesz, czego oczekujesz od ycia, wszystko, co spotkasz na swej drodze, wyda Ci si przeszkod lub obcieniem. Historia pokazuje jednak w sposb niezaprzeczalny, e ludziom, ktrzy wiedz, czego chc lub dokd zmierzaj, sprzyja cay wiat. Moesz mie pewno, e jeli nie wiesz, dokd podasz, niechybnie si zgubisz. Nie mw: Jestem za stary. Nie mw: Jestem za mody. W wieku trzech lat Tiger Woods zagra 48 uderze na 9 dokach pola golfowego w rodzinnym Cypress w Kalifornii. Gdy Julie Andrews miaa osiem lat, skala jej imponujcego gosu obejmowaa ju cztery oktawy. W wieku omiu lat Mozart skomponowa pierwsz symfoni. W wieku dwunastu lat Karol Dickens opuci szko i zacz prac w fabryce (przykleja etykietki do opakowa pasty do butw), poniewa jego ojciec zosta osadzony w wizieniu za dugi.

20

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

W wieku trzynastu lat Anne Frank zacza pisa swj pamitnik. W wieku czternastu lat Ralph Waldo Emerson rozpocz studia na Harvardzie. W wieku pitnastu lat Paul McCartney otrzyma od Johna Lennona propozycj wstpienia do zespou muzycznego. W wieku dziewitnastu lat Bill Gates sta si wspzaoycielem Microsoftu. W wieku dwudziestu lat Platon zosta uczniem Sokratesa. W wieku dwudziestu szeciu lat Joe DiMaggio zdoby punkty dla swojej druyny w pidziesiciu szeciu meczach z rzdu. W wieku dwudziestu siedmiu lat Henry David Thoreau osiedli si na brzegu jeziora Walden, wybudowa dom, zaoy ogrdek i rozpocz swj dwuletni eksperyment polegajcy na prostym yciu i cakowitej samowystarczalnoci. W wieku dwudziestu dziewiciu lat Ralph Lauren stworzy mark Polo. W wieku trzydziestu jeden lat William Szekspir napisa Romea i Juli. W wieku trzydziestu jeden lat Bill Gates by ju miliarderem. W wieku trzydziestu trzech lat Thomas Jefferson zosta autorem Deklaracji niepodlegoci. W wieku trzydziestu omiu lat Coco Chanel wprowadzia na rynek perfumy Chanel N 5. W wieku czterdziestu lat Matka Teresa zaoya Zgromadzenie Sistr Misjonarek Mioci. W wieku czterdziestu szeciu lat Jack Nicklaus zagra szedziesit pi uderze w rundzie finaowej i trzydzieci na ostatnich dziewiciu dokach, wygrywajc tym samym turniej Masters. W wieku pidziesiciu lat Henry Ford uruchomi pierwsz lini montaow w swojej fabryce. W wieku pidziesiciu dwch lat Ray Kroc, sprzedawca obsugujcy maszyn do koktajli mlecznych, wykupi firm Mac and Dick McDonald i zaoy bar McDonalds. W wieku pidziesiciu piciu lat Pablo Picasso namalowa Guernik. Dom Prignon by po szedziesitce, gdy zacz produkowa szampana.
o

CZY RZECZYWICIE WIESZ, CZEGO CHCESZ?

21

W wieku szedziesiciu czterech lat Oscar Hammerstein II napisa teksty do musicalu Dwiki muzyki. W wieku szedziesiciu piciu lat Winston Churchill zosta premierem Wielkiej Brytanii. Nelson Mandela mia siedemdziesit jeden lat, gdy zwolniono go z wizienia w RPA. Cztery lata pniej zosta prezydentem kraju. W wieku siedemdziesiciu dwch lat Micha Anio zaprojektowa kopu Bazyliki w. Piotra w Rzymie. W wieku siedemdziesiciu szeciu lat Auguste Rodin polubi wreszcie Rose Beuret, ktr pozna, gdy mia dwadziecia trzy lata. W wieku siedemdziesiciu dziewiciu lat Benjamin Franklin wynalaz soczewki dwuogniskowe. W wieku dziewidziesiciu jeden lat Frank Lloyd Wright ukoczy prace nad projektem Muzeum Guggenheima. W wieku dziewidziesiciu omiu lat Dimitrion Yordanidis ukoczy w Atenach bieg maratoski. Pokonanie trasy zajo mu siedem godzin i trzydzieci trzy minuty. W wieku stu lat Ichijirou Araya wspi si na gr Fuji. Bez wzgldu na to, czy masz lat szesnacie czy szedziesit, przed Tob reszta ycia. Nie moesz zmieni adnej minionej chwili, ale moesz zmieni ca swoj przyszo. Wanie nadszed odpowiedni moment.

Czego oczekujesz od ycia? O czym marzysz? Pomyl o tym. Przerwij lektur. Zastanw si. Zapisz odpowiedzi na kartce. Sporzd list. A teraz od t ksik i zanim wrcisz do lektury, przeznacz pi minut a moe pi godzin na prb znalezienia odpowiedzi na to pytanie. Czego oczekujesz od ycia? By moe powicie ju sporo czasu i energii na rozmylania nad tym pytaniem, ale nigdy nie zanotowae odpowiedzi. Z drugiej strony, jeli dotychczas nie rozwaae powanie tej kwestii, nie udawaj, e jest inaczej. Zarezerwuj sobie troch czasu. Zastanw si. Zanotuj swoje przemylenia.

22

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

Tu nie ma odpowiedzi prawidowych i bdnych. Pisz szybko, bez zbdnego namysu. Nie analizuj pozycji na licie i nie poprawiaj ich. Zapisuj wszystko, co przyjdzie Ci na myl, nawet jeli wydaje si niemdre. To nie musz by ostateczne odpowiedzi. Z czasem bd si zmienia. I dobrze. Co wicej, niektre pozycje zostan zmodyfikowane, jeszcze zanim skoczysz czyta t ksik, co nie zmienia tego, e list naley sporzdzi wanie teraz. Bdzie pomocnym towarzyszem w trakcie lektury tej ksiki i miaej wdrwki przez ycie. Sporzd wic swoj list i opatrz j dat. We czysty zeszyt. Sam mam taki zeszyt, ktry nazywam ksig marze. To rodzaj dziennika z czystymi kartami. Zapeniam je swoimi oczekiwaniami, marzeniami, sowami i pomysami, ktre mnie inspiruj. Codziennie znajduj spokojn chwil na to, by przekartkowa ksig marze. Znajduj w niej swoje notatki sprzed trzech, czterech czy piciu lat marzenia, ktre wwczas wydaway mi si nierealne, dzi za stay si mao znaczce, poniewa rozwinem si, osignem to, co chciaem, i wytyczyem nastpne cele. Z dzisiejszej perspektywy widz, e czsto przywizywaem do pewnych spraw wiksz wag, ni faktycznie na to zasuguj. Gdy sporzdzisz swoj list, od j i nie czytaj przez najbliszy rok. Jeli za dwanacie miesicy rzeczywicie do niej zajrzysz, zdziwisz si, jak wiele rzeczy odkryjesz. Przerwij lektur. Od ksik. To, co zanotujesz, jest nieskoczenie waniejsze ni to, co mam do powiedzenia na tych stronach.

PARADOKS SZCZCIA

23

PARADOKS SZCZCIA

Bez wzgldu na to, co znalazo si na Twojej licie, mam podstawy sdzi,


e s to rzeczy, miejsca, osoby i przeycia, ktre w Twoim mniemaniu mog Ci uszczliwi. By moe zaprzeczysz i stwierdzisz, e niektre pozycje listy maj raczej na celu uszczliwienie jakiej innej osoby. Pamitaj jednak, e uszczliwiajc innych, masz udzia w ich szczciu. Nawet jeli wrd Twoich marze znalaz si pokj na wiecie oraz rozwizanie problemu godu w Afryce i piszc to, kierowae si czysto altruistycznymi pobudkami, osignicie tych celw take Tobie przyniesie wielkie szczcie. To, co zanotowae, odzwierciedla Twoje wyobraenie szczcia. Kady chce by szczliwy. Pod tym wzgldem nie rnimy si od siebie. Czowiek ma naturaln potrzeb szczcia i yjemy w taki, a nie inny sposb, poniewa ywimy przekonanie, e przyniesie nam to szczcie. Ludziom zdarza si postpowa naprawd gupio. Czsto obserwujemy ycie innych i skonsternowani zadajemy sobie pytanie: Jak mona zrobi co tak gupiego? lub Czyby ten czowiek nie wiedzia, e przez to bdzie nieszczliwy?. Ale wierz mi, e ludzie postpuj gupio, poniewa bdnie sdz, e dziki temu bd szczliwsi. Nikt nie budzi si z myl, jak by si tu dzisiaj unieszczliwi. Serce ludzkie dy do szczcia. Nadajemy mu rne imiona oraz oblicza i poszukujemy go przez cae ycie. Oto wielki wspczesny paradoks: wiemy, co zrobi, eby osign szczcie, ale tego nie robimy.

24

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

Czowiek jako osoba rozwija si w czterech sferach: fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej i duchowej. Z fizycznego punktu widzenia: jaki wpyw na Twoje samopoczucie ma regularne zaywanie ruchu, regularny sen, spoywanie odpowiednich pokarmw i zrwnowaona dieta? Zapewne czujesz si fantastycznie. Czujesz, e naprawd yjesz. Jeste zdrowszy i szczliwszy oraz czujesz, e wiedziesz peniejsze, bogatsze ycie. Z emocjonalnego punktu widzenia: co dzieje si, gdy kadziesz szczeglny nacisk na stosunki midzyludzkie i traktujesz je priorytetowo, mianowicie przestajesz skupia si na sobie, a Twoja uwaga koncentruje si na innych? Dziki temu zwiksza si Twoja zdolno kochania, a wraz ze wzrostem zdolnoci kochania zwiksza si szansa bycia kochanym. Twoja samowiadomo ronie, postrzegasz wiat w bardziej harmonijny sposb i masz gbsze poczucie spenienia. Jeste zdrowszy. Jeste szczliwszy. Z intelektualnego punktu widzenia: co dzieje si, gdy codziennie powicasz dziesi lub pitnacie minut na lektur dobrej ksiki? Rozszerzasz swoje horyzonty, zarwno wewntrznie, jak i zewntrznie. Jeste lepiej ukierunkowany, bardziej wiadomy i peen wigoru. Rozjaniaj si Twoje myli. yjesz peni ycia i zaznajesz szczcia. Wreszcie z duchowego punktu widzenia: co dzieje si, gdy co dzie powicasz kilka chwil na to, by zatopi si w ciszy i nawiza wi z samym sob i z Bogiem? agodny wewntrzny gos zyskuje na sile i zyskujesz gbsze poczucie harmonii, sensu i celu. Jeste zdrowszy, szczliwszy i wiedziesz bogatsze ycie. Z fizycznego, emocjonalnego, intelektualnego i duchowego punktu widzenia dobrze wiemy, jak tchn w swoje ycie entuzjazm i pasj. Wiemy, co nas uszczliwia. Chodzi o to, e tego nie robimy. Czy to ma jaki sens? Przecie kady chce by szczliwy. Przecie wiemy, co nas uszczliwia. Tyle e tego nie robimy. Dlaczego? To proste. Jestemy zbyt zajci. Czym? Poszukiwaniem szczcia. Oto paradoks szczcia zmora naszych czasw.

ZBYT ZAJCI? NIBY CZYM?

25

ZBYT ZAJCI? NIBY CZYM?

Z fizycznego punktu widzenia: rezygnujemy z regularnych wicze, poniewa jestemy zbyt zajci. Nie odywiamy si racjonalnie, poniewa przygotowanie posiku trwa zbyt dugo, zakup gotowego dania jest zbyt atwy, a my jestemy zbyt zabiegani. Nie sypiamy regularnie, poniewa doba ma tylko dwadziecia cztery godziny. Mamy poczucie, e nasze ycie nabrao impetu, e toczyoby si nawet bez naszego udziau. Lista rzeczy do zrobienia stale si wydua. Obce jest nam wraenie, e nadrobilimy zalegoci, za to co dzie przybywa nam obowizkw. Kiedy ostatnio zdarzyo Ci si usi, wzi gboki oddech i powiedzie sobie: jestem do przodu? Gonimy wic przez cay dzie, a przed snem robimy jeszcze tysic rnych rzeczy i pozbawiamy si cennego, oywczego i odmadzajcego snu. Dlaczego? Jestemy zbyt zajci. Z emocjonalnego punktu widzenia: najczciej zdajemy sobie spraw, e najszczliwszymi ludmi na ziemi s ci, ktrzy koncentruj si na pielgnowaniu zwizkw midzyludzkich. Zwizek rozkwita tylko pod warunkiem, e umiemy znale dla niego beztroski czas. Czy umiemy pielgnowa swoje zwizki w beztroskim czasie? Oczywicie, e nie. Z trudem udaje nam si wygospodarowa dla nich dziesi czy pitnacie minut.

26

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

Powicamy im najmniej wartociowe chwile, gdy jestemy najbardziej zmczeni i niedostpni emocjonalnie. Dlaczego? Jestemy zbyt zajci. Z intelektualnego punktu widzenia: brak nam nawet tych dziesiciu lub pitnastu minut dziennie na lektur dobrej ksiki, ktra pobudza nas do zmiany, doskonalenia i rozwijania najlepszego ja. Dlaczego? Nie mamy czasu. Jestemy zbyt zajci. Z duchowego punktu widzenia: wikszo z nas bardzo rzadko zatapia si w ciszy i nawizuje wi z samym sob i Bogiem. Dlaczego? Obawiamy si tego, czego moemy dowiedzie si o sobie i swoim yciu. Obawiamy si, e to moe zmusi nas do zmiany. No i jestemy zbyt zajci.

To pytanie samo cinie si na usta. Czym jestemy tak bardzo zajci? Najczciej zajmujemy si czym, a raczej niczym, dla kogo, gdzie tam a za sto lat nie bdzie to miao najmniejszego znaczenia!

CICHA ROZPACZ

27

CICHA ROZPACZ

Sto pidziesit lat temu Henry David Thoreau opuci miasteczko


Concord w stanie Massachusetts, poniewa byo dla niego zbyt haaliwe, dranice i zatoczone. Uda si nad jezioro Walden, eby nawiza kontakt z przyrod i wasnym wntrzem. Ju na smej stronie swojej ksiki z zapiskami i przemyleniami Thoreau dochodzi do wniosku, e wikszo ludzi yje w cichej rozpaczy. W moim niedugim yciu miaem zaszczyt odwiedzi ponad pidziesit krajw i szczerze mwic, nic nie wskazuje na to, e Thoreau zmieniby zdanie, gdyby y w dzisiejszych czasach. Niewielu ludzi yje peni ycia, a pozostali ledwie daj rad, oscyluj na granicy, funkcjonuj gdzie na obrzeach. Mio spotka kogo, kto naprawd kwitnie, ale rzadko trafia si taka okazja. Niedawno pewien przyjaciel podsun mi artyku z Timea, zatytuowany Dlaczego jest nam coraz lepiej?. Autor artykuu za jedyne kryterium i przyczyn poprawy bytu przyj warunki ekonomiczne. Przyjrza si naszemu yciu wycznie od strony materialnej. Bogacimy si. Wydajemy coraz wicej pienidzy. W sklepach spoywczych jest coraz wikszy wybr towarw. Konta emerytalne s coraz zasobniejsze. Mamy coraz wicej samochodw i co trzy lata moemy oddawa je firmie leasingowej i kupowa nowe.

28

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

Czy pod kadym wzgldem jest coraz lepiej? To dobre pytanie, ale by na nie odpowiedzie, trzeba spojrze na rzecz nieco powaniej ni tylko przez pryzmat ekonomicznego wskanika szczcia. Pozwol sobie przedstawi kilka faktw do przemylenia. W Ameryce przepisuje si dzi wicej lekw na depresj ni na jakiekolwiek inne schorzenie. W cigu ostatnich pidziesiciu lat wskanik samobjstw wrd nastolatkw i osb wkraczajcych w wiek dorosy wzrs o 5000 procent. C moe by trafniejsz oznak, e nasza cywilizacja wcale nie maluje si w tak rowych barwach, ni olbrzymi wzrost liczby samobjstw wrd modego pokolenia? Wreszcie ostatnio coraz bardziej oczywiste staje si to, e wskanik samobjstw jest wprost proporcjonalny do statusu materialnego. Co to oznacza? Badania pokazuj, e im wicej czowiek ma pienidzy, tym wiksze jest prawdopodobiestwo, i postanowi odebra sobie ycie. A oto jak t niepokojc tendencj podsumowa w swoim artykule Peter Kreeft: Im czowiek bogatszy, tym bogatsza jego rodzina i jego kraj i tym wiksze prawdopodobiestwo, e jego ycie bdzie tak doskonae, i pozostanie mu tylko paln sobie w eb. Najwyraniej zasobno portfela to marne kryterium szczcia. Owszem, mamy wicej dobytku ni kiedykolwiek wczeniej, ale tylko piramidalny naiwniak o niebywale wskich horyzontach mgby wysnu bezporedni wniosek, e yje nam si lepiej, poniewa gospodarka si rozwija. Jeli odsonimy nieco kulisy sukcesu gospodarczego naszego wieku, dostrzeemy bardzo niepokojce oznaki. W epoce dobrobytu na niespotykan skal miliony ludzi czuje, e czego im w yciu brak. W czym tkwi problem? Na czym polega ten brak? Czego potrzebujemy, skoro wszystko mamy? Jak moemy to zdoby? We wspczesnej kulturze mona zaobserwowa szereg tendencji wskazujcych wyranie, e w sercach i umysach ludzkich dzieje si co niedobrego. Naturalnie, niemal epidemiczny wzrost zachorowa na depre-

CICHA ROZPACZ

29

sj i wysoki wskanik samobjstw zaliczaj si do tych zjawisk. Wyania si jednak nastpna wspczesna tendencja, na ktr warto zwrci uwag: nie umiemy tworzy trwaych zwizkw. Ponad poowa maestw koczy si rozwodem lub separacj. Dobrze znamy statystyki, ale przestalimy powanie zastanawia si nad przyczyn takiego stanu rzeczy. Czy kto zauway, e coraz mniej osb decyduje si na zwizek maeski? O tym zjawisku nie mwi si tak wiele, jak o powtrnym oenku lub zampjciu. Czy kto zauway, e coraz wicej modych ludzi rozpacza, poniewa ich partnerka lub partner waha si przed zwizaniem wzem maeskim, nie jest zdolna do podjcia tego wyzwania lub zwyczajnie nie wyraa takiej chci? Jakby tego byo mao, przecitny wspczesny czowiek, bez wzgldu na pe, zmienia prac piciokrotnie czciej ni jego dziadkowie. Czy to tylko rynek pracy si zmieni, czy moe te liczby mwi rwnie co o nas samych? Wreszcie, jeli sprowadzimy t kwesti do najprostszych, najbardziej przyziemnych i codziennych problemw, zastanawiajce jest to, jak wiele osb postanawia przej na diet, zaywa wicej ruchu lub po prostu spdza wicej czasu z rodzin i ponosi dotkliw klsk. Niezdolno do wytrwania w postanowieniach to jeszcze jeden znak naszych czasw. O czym to wiadczy? W naszym spoeczestwie mamy do czynienia z kryzysem zobowiza. Jak si zdaje, niechtnie podejmujemy zobowizania, a jeli ju to robimy, nie umiemy ich dotrzyma. Ale na czym polega zwizek midzy kryzysem zobowiza a samobjstwami, depresj i cich rozpacz wspczesnego czowieka? Kryzys zobowiza, cho moe wydawa si powany, jest jedynie pochodn bardziej fundamentalnego problemu. Wikszo ludzi szczerze pragnie wypenia zobowizania. Przecie nie po to si eni, eby potem si rozwodzi. Nie jest tak, e nie dotrzymujemy zobowiza, poniewa tak chcemy. Kryzys zobowiza jest wynikiem znacznie powaniejszego kryzysu celu.

30

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

Na wspczesn cywilizacj spada potna plaga bezcelowoci. Jako spoeczestwo stracilimy jakiekolwiek poczucie celu i sensu ycia, a bez zrozumienia wasnego celu nie ma mowy o prawdziwym zobowizaniu. Bez wzgldu na to, czy dotyczy ono maestwa, rodziny, studiw, pracy, zwizkw lub najprostszych codziennych postanowie, dotrzymanie zobowizania bez wyranego i praktycznego zrozumienia celu jest prawie niemoliwe. Zobowizanie i cel id z sob w parze. Podjcie zobowizania to logiczna i naturalna reakcja na zrozumienie celu. W yciu dymy do pewnych wartoci lub odrzucamy je w zalenoci od tego, czy pomog nam i innym osign to, co traktujemy jako cel. Czowiek, ktrego yciowym celem jest zarabianie pienidzy, przyjmuje lub odrzuca wszystko, co go spotyka, w zalenoci od tego, czy pomoe mu osign wytyczony cel. Ten, dla kogo najwyszym celem jest przyjemno, przyjmuje lub odrzuca wszystko, co go spotyka, w zalenoci od tego, czy pomoe mu osign wytyczony cel. Poniewa nie umiemy znale prawdziwego sensu i celu w yciu, znajdujemy pytkie, powierzchowne substytuty. Czowiek jako osoba nie moe bowiem y bez sensu i celu.

Dlaczego tak gwatownie ronie wskanik zachorowa na depresj? Nie potrafi wyobrazi sobie niczego bardziej przygnbiajcego ni brak poczucia celu i sensu w yciu. Dlaczego tak wielu modych ludzi gubi si w wiecie gier komputerowych, alkoholu, seksu z przygodnymi partnerami, narkotykw i oguszajco gonej muzyki? Czy to moliwe, e w ten sposb uciekaj od przeraajcej perspektywy, jak jest zmierzenie si z yciem bez sensu i celu? Czy jest raczej tak, e na prno usiuj wypeni wewntrzn pustk brak poczucia sensu? Dlaczego tak wielu ludzi tak silnie angauje si w prac, e nie ma czasu na nic innego, nawet na kontakty z najbliszymi osobami? Czy to

CICHA ROZPACZ

31

moliwe, e tylko osignicia zawodowe daj im choby najmniejsz namiastk poczucia celu? A moe wierzc, wiadomie lub nie, e to praca jest tym celem, cakowicie jej si powicaj i nie dopuszczaj, by cokolwiek stano midzy nimi a spenieniem tego, w czym mylnie upatruj w cel? To zdumiewajce, jak wiele kobiet zwraca si do mnie o rad w zwizku z postaw ma, ktry powica cay swj czas i ca uwag pracy. Szkopu w tym, e dla takich ludzi ona i dzieci nie mieszcz si w definicji celu yciowego. Celem jest sukces zawodowy. Jedyny udzia ony i dzieci w tym planie polega na tym, e finansowe owoce pracy pozwalaj mczynie zapewni rodzinie godny byt. Dlaczego rodzi si coraz mniej dzieci? We wspczesnej kulturze dzieci traktuje si czsto jako miy dodatek, na ktry mona zdecydowa si, gdy ma si czas i pienidze oraz mona sobie pozwoli na luk w karierze, lub wrcz jej powicenie. Dzisiejsze mode pary nie spogldaj na dar rodzicielstwa przez pryzmat autentycznego celu, ale swoistego quasi-celu, jakim jest niezaleno finansowa. Oglnie rzecz biorc, wspczesny czowiek rozpatruje cel yciowy w kategoriach sukcesu zawodowego i niezalenoci finansowej. Wynikiem tego jest zjawisko, ktre obserwujemy w dzisiejszym wiecie, ale ktre zbyt czsto i nam przypada w udziale gorczkowa bieganina w cigym popiechu. Obserwujemy czowieka, ktry pracuje zbyt duo, zbyt ciko i zbyt czsto tylko po to, by szczodrze karmi wiatow gospodark: spaca kredyt hipoteczny na zakup domu, na ktry tak naprawd go nie sta, wciga na grzbiet ubrania sprzedawane po wygrowanych cenach tylko ze wzgldu na metk z nazwiskiem projektanta i jedzi samochodem, ktry po trzech latach wymieni w firmie leasingowej na nowy. Czowieka majcego coraz mniej czasu dla ludzi, ktrych kocha i na ktrych mu zaley, oraz zaniedbujcego ich autentyczne i uzasadnione potrzeby. Czowieka, ktry prbuje zdusi w sobie narastajce niezadowolenie i zatraca si w wiecie zgieku, przyjemnoci i rozrywki, by zapomnie o drczcej go wielkiej pustce. Nie wierz, e na tym koczy si ycie.

32

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

PI PYTA

Od tysicy lat kobiety i mczyni w kadym wieku, kadej rasy i z kadej kultury prbuj poj sens ycia. Pod tym wzgldem nie rnimy si od naszych przodkw. Na przestrzeni dziejw naukowcy i filozofowie, teolodzy i artyci, politycy i dziaacze spoeczni, mnisi i mdrcy, kobiety i mczyni ze wszystkich moliwych rodowisk rozwaali wiele pyta w poszukiwaniu sensu ycia. I cho te dyskusje byy liczne i zrnicowane, moim zdaniem ludzkie poszukiwania wiedzy i mdroci mona sprowadzi do piciu kwestii, a waciwie pyta. Oto pi pyta, ktre, wiadomie lub niewiadomie, zadaje sobie czowiek od momentu, gdy pojawi si na Ziemi. Take Ty i ja stale zadajemy sobie te pytania, nawet jeli nie zawsze potrafimy uj je w sowa. Cho czsto nie jestemy tego wiadomi, cae nasze ycie jest poszukiwaniem odpowiedzi na nie. Codziennie prbujemy znale rozwizania, bezporednio lub w bardziej subtelny sposb. A to, w jaki sposb na nie odpowiadamy, decyduje o ksztacie i charakterze naszego ycia, a take kierunku, w ktrym poda. Oto pi najwaniejszych pyta ludzkoci: 1. Kim jestem? 2. Skd pochodz? 3. Po co przyszedem (przyszam) na wiat?

PI PYTA

33

4. Jak mog to osign? 5. Dokd zmierzam? Wszelkie teksty religijne koncentruj si na tych piciu pytaniach i maj na celu ich wyjanienie: wite pisma judaizmu, ksigi chrzecijastwa czy Bhagavadgita. Pytania te tworz te podwaliny myli Konfucjusza i Lao-cy, Homera i Eurypidesa, Sofoklesa i Szekspira, Platona i Arystotelesa, Dostojewskiego i Aldousa Huxleya, Ernesta Hemingwaya, C.S. Lewisa i Henryego Davida Thoreau. To pytania wiadczce o odwiecznym ludzkim poszukiwaniu sensu i celu ycia. To pytania, ktre dla godnych dusz stanowi sedno egzystencji. Drugie z pyta, Skd pochodz?, dotyka idei stworzenia i ycia. Zadajc sobie pite pytanie, Dokd zmierzam?, zbliamy si za do pojcia czasu, mierci i wiecznoci. Zwolennicy wikszoci tradycji religijnych w odpowiedzi na drugie i pite pytanie odwouj si do Boga, ale za tymi pytaniami kryje si bardzo zoona rzeczywisto. I cho to nie jest odpowiedni czas, a ta ksika nie jest najwaciwszym medium, pytanie drugie i pite zasuguje moim zdaniem na szczeglnie dogbne zbadanie i przemylenie. Pytanie trzecie i czwarte: Jaki jest cel mojego ycia? i Jak mog go osign?, wprowadzaj nas w tajemnice mioci, radoci, niedoli, szczcia, cierpienia, spenienia, niezadowolenia i przede wszystkim obserwowanej i przeywanej przez nas nieustajcej walki midzy dobrem i zem. yjemy na co dzie w cieniu tych dwch pyta, ktre zreszt ze wzgldu na swoje praktyczne implikacje na og nas fascynuj i pochaniaj. Jednak zanim odpowiemy na pytania: Po co przyszedem (przyszam) na wiat? i Jak mog to osign?, koniecznie musimy powanie zastanowi si nad pytaniem pierwszym: Kim jestem?. Z filozoficznego punktu widzenia te pytania brzmi logicznie, ale w wymiarze praktycznym proces poszukiwania odpowiedzi na nie i ukadania sobie ycia zgodnie z ich przesaniem jest bardzo trudny. Kady z nas na swj sposb poszukuje odpowiedzi na te pytania. Znakomitym, cho czsto brutalnym nauczycielem jest dowiadczenie.

34

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

Zarazem to tylko modziecza ignorancja nakazuje wierzy, e dowiadczenie jest jedynym nauczycielem. Z czasem zdajemy sobie spraw, e ycie jest zbyt krtkie, by udao nam si zaczerpn z niego ca nauk, i odkrywamy, e inni ludzie, miejsca i okolicznoci a nazbyt chtnie podsuwaj nam z trudem zdobyt empiryczn mdro. Tylko od czego zacz? Moje dowiadczenie podpowiada, e nic tak nie zmienia ycia czowieka jak odkrycie nastpujcej prawdy: ycie istotnie ma cel i sens. A ucilajc: Twoje ycie ma cel i sens.

SENS YCIA

35

SENS YCIA

Wspczesna kultura nie pozostawia nam cienia wtpliwoci: najwaniejsze jest to, co robimy, i to, co mamy. Tyle e to nieprawda. To oszustwo, ktre dobrze wydeptan ciek poprowadzio cae pokolenia do ycia w cichej rozpaczy. Jednak to kamstwo jest powtarzane tak regularnie, e w kocu w nie uwierzylimy, przynajmniej podwiadomie, i dostosowalimy do niego swoje ycie. Dwa najpowszechniejsze dzi spoeczne kryteria oceny to marka i model samochodu oraz wykonywane zajcie. Caa nasza kultura kadzie nacisk na dziaanie i posiadanie. Np. podruj samolotem i w dziewiciu przypadkach na dziesi przypadkowo poznana osoba pyta: Czym si pan zajmuje?. W rozmowach z dziemi pytamy: Co chcesz robi, gdy doroniesz?, z maturzystami: Czym zamieszasz zaj si po szkole redniej?, a z absolwentami wyszych uczelni: To co planujesz teraz robi?. yjemy w kulturze ukierunkowanej zadaniowo, ale wymagajc od siebie takiego podejcia, zupenie zapominamy o potrzebie poczenia codziennych dziaa z fundamentalnym celem. Dziaanie i posiadanie to naturalne, normalne i konieczne aspekty naszej codziennoci, ale prawdziwym wyzwaniem jest dziaanie i posiadanie zgodne z nadrzdnym celem. Realne zagroenie obecne w kulturze ukierunkowanej zadaniowo to ryzyko przestawienia si na epizodyczny tryb funkcjonowania. Codzienne zdarzenia nastpuj jedno po drugim i zaczynaj przypomina

36

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

odcinki opery mydlanej. W operze mydlanej zawsze co si dzieje, ale w rzeczywistoci nie wydarza si nic. W kadym odcinku obserwujemy efekt pracy reysera aktorzy przemieszczaj si i mamrocz swoje kwestie, ale tak naprawd nic si nie dzieje. Kto komu ublia, ta wykorzystuje tego, ten obmawia tamtego, ten knuje intryg i spiskuje, ale nigdy nie dzieje si nic wanego. ycie bohaterw jest powierzchowne, a oni sami s stale podenerwowani i nieszczliwi. Nie ma adnego tematu przewodniego ani wtku, tylko kolejny epizod mao wyszukanej rozrywki. Kiedy cae dni i tygodnie naszego ycia zaczynaj przypomina odcinki opery mydlanej, jestemy coraz bardziej przygnbieni, rozczarowani i gboko nieszczliwi. Dzieje si tak dlatego, e bez wyranego poczucia celu i sensu odczuwamy wszechogarniajc pustk. Prbujemy wypeni j przyjemnociami i przedmiotami, ale takie bahostki to za mao. Owszem, to mie chwile, ale bardzo krtkie w perspektywie dugiej serii dwudziestoczterogodzinnych dni.

Gdy Pablo Picasso szed kiedy ulic, rozpoznaa go i zaczepia pewna kobieta. Przedstawia si, pochwalia jego prace i zapytaa, czy nie zgodziby si narysowa jej portretu. Zaproponowaa, e zapaci za t przysug. Picasso przysta na to, poleci kobiecie usi na poboczu, wyj szkicownik oraz owek i zacz rysowa jej portret. Bardzo szybko zebra si tumek gapiw, ale Picasso ukoczy szkic w cigu zaledwie paru minut. Wrczy go kobiecie i zada piciu tysicy frankw. Kobieta, zaskoczona wysokoci kwoty, zaprotestowaa: Ale panie Picasso, przecie to trwao tylko kilka minut. Picasso umiechn si i odpowiedzia: O nie, droga pani, jest pani w bdzie. To trwao wieczno.

Nie sposb oddzieli poszczeglnych dowiadcze yciowych od caoci. ycie nie jest seri odosobnionych epizodw. Kade z dotychczasowych przey wpywa na to, jakimi osobami jestemy obecnie. Reakcj na to stwierdzenie jest czsto wspominanie negatywnych lub nacechowanych

SENS YCIA

37

przemoc zdarze z przeszoci i traktowanie ich jako wytumaczenia dla obecnego ksztatu osobowoci. Przyjcie roli ofiary naley dzi do najbardziej destrukcyjnych skonnoci ludzkiej psychiki. Wcielenie si w rol ofiary jest zaprzeczeniem wielkiej prawdy, mwicej, e ycie skada si z wyborw. Tak naprawd mam na myli to, e nasza osobowo nie jest sum przeytych zdarze, jednak to, co nas spotyka w yciu, niemal zawsze jest wynikiem naszego sposobu mylenia i postpowania. ycie jest owocem dyscypliny lub jej braku. Nasze nawyki ksztatuj nas jako ludzi. Przykadowo nie sposb oddzieli fenomenalnej gry i rekordowego zwycistwa Tigera Woodsa podczas turnieju Masters w 1997 roku od dwudziestu lat poprzedzajcych to zdarzenie. Treningi, ktre odbywa pitnacie lat wczeniej w wieku szeciu lat, przyczyniy si do jego zwycistwa w turnieju w takim samym stopniu jak ostatnie, osiemnaste uderzenie. Systematyczny wysiek zawsze jest nagradzany po wielokro.

Pablo Picasso, jako profesjonalista, doskonale zna warto wysiku poczonego z dowiadczeniem. W jego yciu zawodowym mona byo odnale temat i wtek, kierunek i cel i wszystkie te elementy skaday si w spjn cao. Jednak w yciu prywatnym zabrako mu ju tej mdroci. Kochanka za kochank, ona za on, przyjaciel za przyjacielem Picasso nigdzie nie umia duej zagrza miejsca i ostatecznie opuszcza nawet tych, ktrzy go kochali. W kocu porzuci wszystkie najblisze mu osoby. ycie osobiste Picassa byo naznaczone ow epizodycznoci, o ktrej wspominaem. Prawdy, ktr odkry na gruncie zawodowym, nie potrafi albo nie chcia odnie do innych dziedzin ycia. ycie to spotykanie prawdy. Kiedy si j odnajdzie, nie wolno dopuci do wyizolowania jej w jednej dziedzinie ycia i zdecydowanie nie naley pielgnowa jej wycznie na poziomie mentalnym. Prawda, ktr pokazuje nam ycie, musi przenikn do kadego obszaru egzystencji, tak jak krew dociera do kadej komrki. ycie jest jednoci. Musi by na wskro przesiknite prawd.

38

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

To, co robimy na przestrzeni ycia, przynosi nam by moe satysfakcj finansow, presti, saw, wadz i niewyobraalny dobytek, ale prawda jest taka, e trwae szczcie i spenienie nie jest efektem ubocznym tego, co robimy i posiadamy. To zaskakujce, jak bardzo kredo wspczesnej kultury odbiega od prawdy. To, kim si stajemy, jest nieskoczenie waniejsze od tego, co robimy i posiadamy. Sens i cel ycia polega na rozwijaniu najlepszego ja. To zabawne, jak wiele osb wpada w popoch na myl o tym, czego mgby oczekiwa od nich Bg lub jak rol im wyznaczy. Wyobraaj sobie, e Bg wymaga od nich, by zostali misjonarzami w jakim bliej nieokrelonym kraju dotknitym ubstwem albo mnichami albo e Bg zawsze chce, by robili wanie to, co zupenie im nie odpowiada. O czym marzy Bg, kiedy na Ciebie patrzy? Czy w ogle si nad tym zastanawiasz? Odpowied jest prosta. Bg pragnie, aby rozwin swoje najlepsze ja. Wcale nie chce Tob sterowa ani Ci kontrolowa, tamsi czy do czegokolwiek zmusza. Wprost przeciwnie. Pozwoli Ci robi, co tylko chcesz, z kimkolwiek chcesz i tak czsto, jak Ci si podoba. Czy przypominasz sobie, by kiedykolwiek powstrzyma Ci przed jakim dziaaniem? Jeli jednak zdoamy znale w swoich czasem bojaliwych sercach do odwagi, by zwrci si do Boga i zapyta: Boe, jakie s twoje marzenia w zwizku z moj osob?, on w odpowiedzi odszepnie: Bd tym, kim moesz by. Wykorzystaj cay swj potencja. Naszym zasadniczym celem jest rozwinicie swojego najlepszego ja. Kiedy odkryjemy ten cel i uczynimy z niego sedno swojego ycia, wszystko zacznie nabiera sensu. Gdy nie znamy najwaniejszego celu, sens pozostaje ukryty, a my bkamy si bezadnie i powoli skazujemy si na ycie w cichej rozpaczy. Dopiero denie do samodoskonalenia, do penego rozwijania swoich moliwoci, do badania wasnych ogranicze i systematycznego zmagania o rozwinicie najlepszego ja nadaje naszemu yciu sens.

SENS YCIA

39

Jeli wrcimy na moment do wczeniejszych spostrzee na temat szczcia, odkryjemy take, e nasze pragnienie szczcia jest cile zwizane z nadrzdnym celem. Omwiem ju dziaania, ktre uszczliwiaj nas w kadym z czterech wymiarw: fizycznym, emocjonalnym, intelektualnym i duchowym. Dlaczego jest tak, e owe dziaania daj nam gbokie poczucie spenienia i szczcia? Poniewa pomagaj nam osign nadrzdny cel. Pomagaj nam rozwin najlepsze ja i wnosz w nasze ycie trwae szczcie. ycie ma cel i sens. Urodzilimy si po to, by w peni wykorzysta swj potencja. Jak napisa Robert Louis Stevenson: By tym, kim jestemy, i sta si tym, kim by moemy, to dopiero kres ycia. W trzeciej czci tej ksiki zastanowimy si, jak uczyni z tej prawdy sedno swojego ycia, traktujc j jak kompas wskazujcy waciwy kierunek w procesie podejmowania decyzji. Przyjcie do wiadomoci tylko tej jednej prawdy e narodzie si, by rozwin swoje najlepsze ja wpynie na Twoje ycie w wikszym stopniu ni to wszystko, czego dotd si nauczye.

40

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

SIEDEM MARZE

Przez wiele lat wykonywaem wiczenie, ktre ju tu opisaem stawianie sobie pytania: Czego oczekuj od ycia?. Kilka pierwszych list, ktre sporzdziem, wskazywao na same przyziemne rzeczy. A potem odkryem swj nadrzdny cel i wszystko si zmienio. Rozpoczem od pytania: Ktre z pozycji tej listy pomog mi rozwin moje najlepsze ja?. Na szczcie niektre elementy rzeczywicie speniay to kryterium. Byo te sporo pozycji pozostajcych w neutralnym stosunku do mojego nadrzdnego celu. Niestety, niektre wynotowane elementy mogy, w sposb bezporedni lub poredni, sprawi, e zaczbym skania si ku mojemu gorszemu ja. Sprbowaem oceni pozycje na licie pod ktem nadrzdnego celu. Nie ja pierwszy udziem si, e jeli zdoam zmieni swoje otoczenie przedmioty, miejsca i ludzi stan si szczliwszy. Gdy odkryem swj nadrzdny cel, zdaem sobie spraw, e szczcie pynie z wewntrz. To, co dzieje si wok nas, jest tylko odbiciem naszego ycia wewntrznego. Sam kilkakrotnie do wyranie uwiadomiem sobie t prawd. Wemy przykad domu. Nie nale do baaganiarzy, ale zauwayem, e gdy ogarnia mnie wewntrzny zamt, przestaj po sobie sprzta. Nie odkadam rzeczy na swoje miejsce i dom w do szybkim tempie zmienia si w pobojowisko. Zauwayem take, e gdy si uspokajam i znajduj

SIEDEM MARZE

41

odpowiedzi na pewne pytania lub rozwizuj nkajc mnie kwesti, niemal natychmiast przystpuj do sprztania domu, biura i samochodu. Kiedy koncentruj si na rozwijaniu najlepszego ja, jestem niebywale wrcz szczliwy. Ju samo denie do nadrzdnego celu daje poczucie satysfakcji. Sama wiadomo, e usilnie starasz si rozwin swoje najlepsze ja, wystarczy, by Twoje szczcie trwao. Kiedy Ci jej brak, adna ziemska przyjemno ani majtek nie pomog Ci zachowa w gbi serca poczucia szczcia. yjemy w subie swoich pragnie. Czasem s one dobre, a denie do ich spenienia przynosi nam korzyci, ale niektre pragnienia s egoistyczne i niszczycielskie. Jeli nasze ycie ma sens i cel, to jego najwysza jako musi wiza si z odkryciem tego sensu i osigniciem celu. Jest zatem jasne, e nasze marzenia maj wiele wsplnego z celem i sensem ycia. Prosiem Ci wczeniej o odoenie ksiki, rozwaenie, czego oczekujesz od ycia, i zanotowanie swoich przemyle. Chciabym, aby w trakcie lektury dowolnie weryfikowa, zmienia, dodawa i wykrela dotychczas spisane marzenia. Sam stale weryfikuj t list. Moja ksiga skada si z wielu, wielu stron zapisanych marzeniami od marze o krajach, ktre chciabym odwiedzi, i ksikach, ktre chciabym napisa, poprzez przymioty mojej wymarzonej bratniej duszy, a po marzenia o domu na play, o maym, licznym kabriolecie, o zjedzie na rowerze w d krateru Haleakala o wschodzie soca i wreszcie o cechach charakteru, ktre chciabym kiedy wyksztaci. I cho denie do spenienia wielu spord tych marze sprawia mi wiele frajdy, wykonywaem to wiczenie ju tyle razy, e wiem, i do najwaniejszych marze z mojej ksigi nale te, ktre pomagaj mi rozwin moje najlepsze ja. I cho stale przychodz mi na myl nowe marzenia, nauczyem si marzy tak, by zawsze mie na uwadze swj nadrzdny cel. Dziki temu udao mi si wyszczeglni siedem podstawowych marze, ktre pomagaj mi skoncentrowa si na tym najwaniejszym celu.

42

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

A oto i one. Jestem przewiadczony, e denie do spenienia tych marze przyniesie nam wszystkim pokj, szczcie, sukces, zadowolenie, zasugi i wito. Wprawdzie to moje marzenia, ale wyszczeglniem je take z myl o Tobie. MARZENIE PIERWSZE Marzy mi si e cakowicie panujesz nad swoimi moliwociami fizycznymi oraz psychicznymi i nie jeste niewolnikiem jedzenia, picia ani adnej innej substancji. Marz, e cieszysz si wolnoci, wolnoci w najprawdziwszym sensie tego sowa si charakteru, ktra pozwala postpowa susznie w kadej sytuacji. MARZENIE DRUGIE Marzy mi si e potrafisz rozpozna tych ludzi oraz te dziaania i rzeczy, ktre s dla Ciebie najwaniejsze. I wiesz, jak znale dla nich czas i miejsce wedug ich wanoci. MARZENIE TRZECIE Marzy mi si e nie brak Ci odwagi, zdecydowania, stanowczoci i uporu w wypenianiu zada, ktre wybierzesz i postanowisz wypeni. I e wywiesz si z nich, dc do perfekcji i dbajc o szczegy. MARZENIE CZWARTE Marzy mi si e odkrywasz w sobie wyjtkowy talent, ktry sprawia, e powicasz zawodow stron ycia pasjonujcej pracy. Marzy mi si, e masz rzadki zaszczyt powica czas na prac,

SIEDEM MARZE

43

ktra naprawd co znaczy. I e dziki tej pracy suysz swojemu bliniemu, rodzinie oraz spoecznoci i jednoczenie nie musisz martwi si, jak zwiza koniec z kocem. MARZENIE PITE Marzy mi si e stale wzbogacasz si w kadym sensie tego sowa, e nie musisz wyciga rki po pomoc i e dzielisz si z innymi swoim bogactwem, bez wzgldu na jego charakter. MARZENIE SZSTE Marzy mi si e znajdujesz prawdziw mio. Osob, ktr moesz otacza prawdziw czci. Osob, ktra sprawi, e zechcesz sta si lepszym czowiekiem. Bratni dusz, kogo, kto bdzie Ci kocha i pobudza do dziaania. Prawdziwego towarzysza ycia, ktry bdzie kroczy u Twego boku, wiedzie, co czujesz, dzieli z Tob rado, dostrzega Twj bl i cierpienie oraz pociesza, gdy doznasz zawodu. MARZENIE SIDME Marzy mi si e odnajdziesz gboki i trway wewntrzny spokj. Spokj wypywajcy ze wiadomoci, e to, kim i gdzie jeste oraz co robisz, jest z gruntu dobre i ma sens. I e masz swj wkad w szczcie innych ludzi oraz czynisz postpy na drodze ku swojemu najlepszemu ja.

44

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

WIEE SPOJRZENIE

Na rnych etapach ycia musimy na nowo spojrze na pewne sprawy.


U schyku lat szedziesitych by sobie pewien mody czowiek, ktry marzy o karierze zawodowego muzyka. Dokadnie wiedzia, czego chce, przerwa wic nauk i zacz gra wszdzie tam, gdzie kto chcia go sucha. Poniewa nie ukoczy nawet szkoy redniej i mia niewielkie dowiadczenie, nie byo mu atwo znale prac w charakterze muzyka. Wkrtce zacz grywa w maych, obskurnych klubach i barach. Noc w noc dzieli si swoim talentem z garstk pijakw, co byo do zniechcajce. Nie o tym marzy. Mia przecie wystpowa w szczelnie wypenionych salach koncertowych w Ameryce i na caym wiecie. Marzy, e jego nazwisko pojawi si na neonach, e przechodnie bd go zatrzymywa na ulicy z prob o autograf, a jego pyty znajd si na pkach kadego sklepu muzycznego. Marzy nawet, e pewnego dnia zagra na wypenionym stadionie baseballowym, co pod koniec lat szedziesitych wydawao si absurdem. Na razie jednak zmaga si z licznymi przeciwnociami. Nie mia grosza przy duszy, jego muzyka nie robia na nikim wraenia, a rdem jedynej pociechy bya jego wczesna dziewczyna. Mieli tak mao pienidzy, e sypiali w pralniach samoobsugowych, eby zaoszczdzi na hotelu. Nadszed jednak dzie, gdy dziewczyna miaa ju do ycia w drodze. Wcale nie marzya o koczowniczym trybie ycia. Jej marzeniem byo maestwo ze synnym muzykiem, ale nie bya wiadoma tego, jak

WIEE SPOJRZENIE

45

ciko trzeba pracowa, by wspi si na sam szczyt. Nie tak sobie to wszystko wyobraaa, wic postanowia odej. Muzyk, pozbawiony jedynej radoci, postanowi popeni samobjstwo. Tego samego wieczora prbowa odebra sobie ycie, wypijajc butelk rodka do czyszczenia mebli i butelk wdki. Skoczyo si na cikim zatruciu i nastpnego dnia niedoszy samobjca zgosi si do zakadu psychiatrycznego. Ju po trzech tygodniach wyszed na wasn prob. Czu si jak nowo narodzony: peen wigoru, entuzjazmu i nadziei. By zdrowy. Nie zaywa adnych lekw, a na popraw jego stanu nie wpyny te bynajmniej rozmowy z personelem medycznym. Uleczyli go inni pacjenci. Przypomnieli mu, e ma wielkie szczcie i talent, oraz pokazali, e ycie naprawd moe by czym wicej. Muzyk spojrza na wiele rzeczy z innej perspektywy. Tego dnia w mody czowiek opuci zakad psychiatryczny z silnym postanowieniem, e speni swoje marzenie i zostanie synnym muzykiem. Zdecydowa, e bdzie podrowa, pracowa i robi wszystko, co tylko bdzie konieczne. Trzy lata pniej skomponowa utwr zatytuowany Piano Man i dzi prawie kady sysza o Billym Joelu. I owszem, 22 i 23 czerwca 1990 roku Billy Joel wystpi na stadionie Yankee, wypenionym po brzegi dziewidziesicioma tysicami fanw. Kady z nas cho raz w swoim yciu powinien spojrze na pewne sprawy z nowej perspektywy. Dla Billyego Joela tak okazj sta si pobyt w zakadzie psychiatrycznym. Mam nadziej, e dla Ciebie pretekstem do wieego spojrzenia na swoje ycie stanie si lektura tej ksiki.

Od zawsze pasjonuj si muzyk, a muzyka Billyego Joela od dawna robi na mnie wraenie. Kilkakrotnie miaem okazj by na jego koncercie i za kadym razem to dowiadczenie byo dla mnie rdem natchnienia. Takie poczenie muzycznego geniuszu z poetyczn refleksj doprawdy naley do rzadkoci.

46

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

Mj ulubiony tekst pochodzi z piosenki zatytuowanej Sceny z woskiej restauracji. Opowiada ona histori Brendy i Eddiego, dwojga licealistw, ktrym zazdrocili wszyscy rwienicy. To bya popularna para, krl i krlowa balu, sprawiajcy wraenie ludzi, ktrzy zostali dla siebie stworzeni. Syszymy, jak jed po miecie kabrioletem, suchajc muzyki, i jak wniebowzici przesiaduj w przydronych barach. I tu Billy Joel dodaje mj ulubiony wers, ktry jest kwintesencj wieku dojrzewania. Wskazuje te najwaniejsz przeszkod powstrzymujc wikszo z nas przed wikszymi yciowymi osigniciami. Joel pisze: Nie mielimy pojcia, e od ycia mona oczekiwa wicej. A jednak mona. Na kadym etapie ycia jestemy naraeni na wielkie niebezpieczestwo: nabranie przekonania, e nie jest nam dane nic ponad to, kim i gdzie jestemy oraz co posiadamy. A jednak jest inaczej. Czy wiesz, jak to jest radonie i beztrosko przechadza si ulicami Parya w ulewnym deszczu i rozkoszowa si kad kropl deszczu na twarzy? Albo oglda Dziadka do orzechw na deskach opery w Sydney i siedzie wystarczajco blisko, by obserwowa pot spywajcy po czoach tancerzy? Czy wiesz, jak to jest taczy bez muzyki na kreteskiej play z kim, kogo kochasz bardziej, ni potrafisz sobie wyobrazi? Czy wiesz, jak to jest widzie rzeczy tak jasno, jakby sam Bg pooy Ci do na ramieniu i szepta do ucha? Czy wiesz, jak to jest sta w Kaplicy Sykstyskiej i spoglda z podziwem w gr na najwiksze dzieo Michaa Anioa w otoczeniu ludzi mwicych w pitnastu rnych jzykach, oddychajc gbiej ni zwykle i wcigajc nosem zastae powietrze jednego z najsynniejszych miejsc kultu i najwikszych dzie wiatowej architektury? Czy wiesz, e to jeszcze nie wszystko? Nie sposb y bez marze. Marzenia rozbudzaj nadziej, a nadzieja to sia napdowa ycia. Nie ma na wiecie niczego prostszego ni marzenie. Tu nie ma adnych ogranicze. Jednak z upywem lat przeywamy bl, porak, krytyk oraz zawd i stopniowo obniamy poprzeczk marze. Zaczynamy d-

WIEE SPOJRZENIE

47

y do ycia w bezpiecznym kokonie. To uuda. Prba ycia w bezpiecznym kokonie jest znacznie trudniejsza ni podanie za marzeniami, poniewa bezpieczny kokon to iluzja, a nasze marzenia s realne. Wolisz spdzi reszt ycia na pogoni za zudzeniem czy podysz za swoimi marzeniami? Nigdy nie zapomn pytania, ktre pado kiedy z ust Roberta Schullera w rozmowie z Larrym Kingiem. Omawiali oni wpyw lku przed niepowodzeniem na proces decyzyjny i Schuller postawi retoryczne pytanie: Czy czowiek w ogle by si stara, gdyby wiedzia, e wszystko mu si powiedzie?. Nie bj si marzy. Pewnie obawiasz si niepowodze. Dy do rzeczy wielkich i ponosi klsk to aden wstyd. Micha Anio, wielki artysta i poeta odrodzeniowy, znajc warto, potg i potrzeb marzenia, napisa: Niebezpieczestwo nie polega na tym, e bdziemy mierzy zbyt wysoko i chybimy, ale e bdziemy mierzy zbyt nisko i zdoamy to osign. Nasze marzenia wiadcz o nas. Powiedz mi, o czym marzysz, a powiem Ci, kim jeste. Jeli precyzyjnie okrelisz swoje marzenia, sam dowiesz si wiele o sobie. Jeli nie spodoba Ci si to, co odkryjesz, nie zapominaj, e te marzenia narodziy si w Twojej gowie, wic to Ty stworzye osob, ktr dzi jeste. Jeli nie podoba Ci si to, kim jeste i jakie ycie wiedziesz, moesz popa w przygnbienie na wie o tym, e sam pokierowae swoim losem. Na szczcie zawsze mona przeformuowa marzenia i sta si innym czowiekiem. Nie daj si sprowadzi na ziemi codzienn krztanin. Nie dopu do tego, by proza ycia odwrcia Twoj uwag od nadrzdnego celu uksztatowania swojego najlepszego ja! Nie auj czasu na marzenia. Wyobra sobie, na co Ci sta, i zacznij nowe ycie. Przeywajmy kady dzie zgodnie z rad Thoreau: miao podaj w kierunku wyznaczonym przez marzenia! yj swoim wymarzonym yciem.

48

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

YJ ARLIWIE

Kiedy miaem dwanacie lat, piewaem w chrze szkolnym, ktry czsto


wystpowa na pogrzebach. Kada taka okazja bya dla mnie ogromnym przeyciem, bez wzgldu na to, czy znaem zmar osob. Ilekro uczestnicz w pogrzebie albo sysz o mierci znajomej osoby, coraz bardziej utwierdzam si w przekonaniu, e nie wolno mi zmarnowa ycia ani y tak, jakby miao ono trwa wiecznie. Od czasu do czasu wybieram si na spacer na cmentarz. Kady nagrobek to osobna historia. Niektrzy spoczywaj w ziemi od roku, a inni od stu lat. Niektrzy yli dziewidziesit pi lat, inni dwadziecia pi. Mimo to sysz, jak przemawiaj do mnie jednym gosem i przekazuj mi swoje przesanie: ycie jest krtkie. Nie zmarnuj go. yj arliwie. Gdzie w gbi Twojej duszy drzemie pragnienie powicenia si poszukiwaniu swojego najlepszego ja. Mam nadziej, e czujesz jego dziaanie. Rozbud w sobie to pragnienie. Pielgnuj je. Dostosuj swoje nawyki tak, by pomagay Ci wci na nowo je rozpala. W przeciwnym razie naraasz si na niemae ryzyko: moesz cakowicie zmarnowa sobie ycie. Staniesz si ofiar okolicznoci. Bdziesz jak pomie na wietrze i ilekro wiatr zamilknie, bdziesz gorzko aowa, e nie uczynie z nadrzdnego celu sedna swojego ycia. Jednak wiatr ycia dmuchnie ponownie. Zmieni kierunek i znw odcignie Twoj uwag od tego, co naprawd wane. Dasz uwika si w koowrt wspczesnego wiata, a Twoje ycie przestanie wykazywa jakiekolwiek oznaki cigoci i konsekwencji.

YJ ARLIWIE

49

Bez wtpienia bdziesz cieszy si osigniciami i majtkiem, ale niepokj i zniechcenie nie przestan Ci opuszcza. Bdzie przeladowa Ci poczucie, e to jeszcze nie wszystko, i bez wzgldu na to, co bdziesz robi, nie pozbdziesz si wraenia, e czego Ci brak. A po upywie wielu lat, w nikym wietle sabncej pamici, zobaczysz marzenia, ktre zlekcewaye i zarzucie. I poczujesz bl, ktrego nic nie zagodzi. al nad rzeczami dokonanymi mona z czasem upi. al nad tym, czego si nie powiedziao i nie zrobio, jest nieutulony. Nie zwlekaj. Masz tylko jedno ycie, i to krtkie. Wykorzystaj je tak dobrze, jak potrafisz. Houb je jak cenny dar. Nie pozwl, by sparaliowa Ci lk. Jak napisa Goethe: Omiel si, a potne siy bd Ci sprzyja.

Itzhak Perlman to jeden z najwybitniejszych wspczesnych skrzypkw. Kilka lat temu Perlman zgodzi si wzi udzia w przyjciu charytatywnym zorganizowanym po jednym z jego koncertw w Wiedniu. Cegieki uprawniajce do wejcia sprzedawano za rwnowarto piciuset dolarw od osoby. Przyjcie trwao w najlepsze, a Itzhak Perlman przebywa w wydzielonej czci sali w otoczeniu ochroniarzy. Goci prowadzono kolejno do odgrodzonej strefy i przedstawiano muzykowi. Pewien mczyzna podszed do niego, ucisn mu do i powiedzia: Panie Perlman, by pan dzi fenomenalny. Absolutnie niezwyky. Perlman umiechn si i uprzejmie podzikowa za komplement. Rozmwca cign: Od dziecka kocham skrzypce i syszaem wszystkich najwikszych yjcych skrzypkw, ale nie syszaem dotd, by kto gra tak genialnie jak pan dzisiejszego wieczoru. Perlman znw si umiechn, ale nie odpowiedzia, a mczyzna mwi dalej: Wie pan, panie Perlman, oddabym cae ycie, by mc zagra na skrzypcach tak jak pan dzisiaj. Perlman umiechn si jeszcze raz i powiedzia: Tak wanie zrobiem. Na tym polega rnica. Podczas gdy niektrzy z nas tkwi w bezczynnoci, obserwujc piasek przesypujcy si w klepsydrze wasnego losu

50

CZEGO OCZEKUJESZ OD YCIA?

i rozmylajc, e oddaliby cae ycie, by czego dokona, oraz karmic si nadziej, e pewnego dnia to im si przydarzy, ludzie tacy jak Itzhak Perlman obracaj sowa w czyny. Powicaj cae swoje ycie wspaniaemu i istotnemu wyzwaniu, jakim jest podanie za marzeniami. Zauwayem, e kady czowiek ma swoje marzenia. Zauwayem te, e niektrym marzenia si speniaj, a dla innych pozostaj nieosigalne. Dlaczego tak si dzieje? Czy Bg ma swoich faworytw? miem wtpi. Po prostu niektrzy marz i czekaj, a te marzenia same si speni. To marzenie na prno. Tacy ludzie spogldaj na innych, ktrych uwaaj za szczciarzy, i myl: mam nadziej, e pewnego dnia te mnie to spotka! Inni ledz uwanie kade drenie serca i marzc, suchaj agodnego wewntrznego gosu. Zobowizuj si do perfekcji i uzbrojeni w marzenia skadajce si na yciow strategi odwanie otwieraj nowy rozdzia: cigaj swoj tcz i wiod arliwe ycie. Wspierani tajemnicz i cudown si, ktrej nie potrafi opisa inaczej ni jako ask bo, obracaj marzenia w rzeczywisto. ycie jest zbyt krtkie, by przey je na p gwizdka, i zdecydowanie zbyt krtkie, by zatraca si w codziennym koowrocie i zamcie. Powi si temu, co zasuguje na to powicenie. ycie jest krtkie, a mier okropnie si wlecze. yj arliwie.

You might also like