Id do

Przykadowy rozdzia

Spis treci

ycie po zdradzie. Jak poradzi sobie z niewiernoci

Autor: Steven D. Solomon, Lorie J. Teagno Tumaczenie: Filip Kowalczyk ISBN: 978-83-246-1304-5 Tytu oryginau: Intimacy After Infidelity: How to Rebuild & Affair-proof Your Marriage Format: A5, stron: 232 Przetrwanie po zdradzie
Mio by odtworzy fundamenty Sia by zmaga si ze zymi emocjami Odwaga by stawi czoa zmianie i targajcymi uczuciami Do niewiernoci te trzeba dwojga

Katalog ksiazek
Nowoci Bestesllery

Zamw drukowany katalog

Twj koszyk

Dodaj do koszyka

Cennik i informacje

Zdrada? Nie, to nie dotyczy mojego zwizku! Bardzo chcemy w to wierzy, ale niestety rzeczywisto lubi pata nam nieprzyjemne figle. Moe to tylko przypadkowy seks, a moe dugotrway romans. Czy mona byo temu zapobiec? I najwaniejsze pytanie czy moliwe bdzie dalsze wsplne ycie? Czasem mio jest silniejsza od dumy, bywa jednak, e raz nadszarpnitego zaufania nie sposb ju odbudowa. Nie musisz zmaga si z tym problemem w pojedynk. Signij po ksik, ktra pomoe Ci zrozumie miotajce Tob emocje. Rozwa wszystkie za i przeciw, przemyl wszystko na spokojnie. Moesz szuka winy w sobie albo obarcza ni tylko swoj drug powk. Moesz zechcie odpaci piknym za nadobne lub szuka innych sposobw zemsty. Nie zadrczaj si i nie dziaaj pochopnie. Sprawd, jak poradziy sobie inne pary, ktre znalazy si w podobnej sytuacji. Przeled rozwj swojego zwizku od sodkiego startu a do gorzkiej przerwy w podry. Dowiedz si, dlaczego Twj partner zbdzi i jak poukada wszystko na nowo w Waszym yciu. Wierno stereo:
Sprawd, jaki typ reprezentuje Twj zwizek i jak moesz go wyrwa z impasu. Poznaj formy niewiernoci, emocje i motywy pchajce do zdrady. Przeczytaj instrukcje naprawy zwizku dla kadego z Was. Odbuduj zaufanie do siebie i partnera. Pogd si ze zmianami i wprowad nowe zasady.

Zamw cennik

Zamw informacje o nowociach

Wydawnictwo Helion SA 44-100 Gliwice tel. 032 230 98 63 e-mail: sensus@sensus.pl

Kobieta przebacza niewiernoci, ale ich nie zapomina. Mczyzna zapomina o nich, ale nie przebacza.

w. Katarzyna

spis treci

podzikowania

9 11 27

wprowadzenie rozdzia 1. rozdzia 2. rozdzia 3. rozdzia 4. rozdzia 5.

szok odkrycia i co ja mam teraz robi? towarzysze tej podry: pary, ktre tam byy stadia mioci: dlaczego Ci zdradzi, kiedy Ci zdradzi

45

57

trzy rodzaje intymnoci: kamienie wgielne zwizku wasna intymno: podstawa kadego zwizku

77

83

ycie po zdradzie. jak poradzi sobie z niewiernoci

rozdzia 6. rozdzia 7. rozdzia 8. rozdzia 9.

intymno konfliktu: kamie wgielny elastycznoci w zwizku intymno miosna: fundament Twojego zwizku

99

127

trzy rodzaje niewiernoci: zrozumie, dlaczego Twj partner zbdzi niewierno ze strachu: ucieczka od starego blu

145

151

rozdzia 10. rozdzia 11. rozdzia 12. rozdzia 13.

niewierno z samotnoci: ucieczka w kierunku przebudzenia niewierno z gniewu: pragnienie zemsty naprawa Waszego zwizku: instrukcje dla obojga mio z zabezpieczeniem: jak uchroni Twj zwizek przed zdrad

163

175

187

203

spis treci

dodatek a

wiczenie emocjonalnej samowiadomoci (ang. Emotional Self-Awareness ESA) wskazwki dotyczce wiczenia jeden-na-jednego: inicjator-pytajcy konspekty wicze dotyczcych celw dojrzewania jeden-na-jednego: inicjator-pytajcy krtka lista emocji

217

dodatek b dodatek c

219

221 223

dodatek d

rda bibliografia o autorach

225 229 231

rozdzia 3.
stadia mioci: dlaczego Ci zdradzi, kiedy Ci zdradzi

Aby cokolwiek stworzy, potrzebny jest zapa. Kade wielkie osignicie jest histori pomiennego serca Arnold H. Glasgow

Dlaczego teraz? Po tym, co razem przeszlimy, dlaczego zrobi to teraz?. To jedno z najwaniejszych pyta, ktre zadajemy, kiedy zdradzi nas partner. Bez koca obsesyjnie o tym mylimy, poniewa w wikszoci przypadkw nie znamy odpowiedzi. Zaczynamy zastanawia si nad wszystkim, co zdarzyo si ostatnio. Czy to ja co zrobiam? Albo czego nie zrobiam? Jakie znaki przegapiam?. I tak w kko przepytujesz siebie i ogldasz pod lup swj zwizek. C, dobr nowin jest to, i zamierzamy powiedzie Ci, dlaczego to zrobi. W cigu wielu lat pracy z wieloma parami waciwie odkrylimy, w jakich okolicznociach niewierno jest bardzo

58

ycie po zdradzie. jak poradzi sobie z niewiernoci

przewidywalna. Przewidywalna, poniewa odpowied na pytanie: Dlaczego teraz? jest zawsze taka sama! Zdrady zawsze zdarzaj si w tym samym punkcie dugotrwaego zwizku miosnego. Zawsze. Jednak by dowiedzie si, ktry to punkt, zauway, e si on zblia, i rozpozna, e ju nadszed, musisz najpierw zrozumie, e wszystkie fazy DZM s poczone. Musisz take zrozumie, jak s poczone.

MODEL ROZWOJOWY DUGOTRWAYCH ZWIZKW MIOSNYCH

Dugotrwae zwizki miosne rosn i rozwijaj si w czasie, zupenie tak jak ludzie. I tak jak oni, DZM przechodz przez zdefiniowane, przewidywalne stadia wzrostu, zaznaczone pocztkami oraz kocami i cechujce si okrelonymi zachowaniami. Odkrylimy, e nie bdziesz w stanie wejrze w to, co si dzieje w Twoim zwizku, jeli nie zrozumiesz procesu rozwoju, ktry przechodz wszystkie DZM. Co wicej, jeli nie wiesz, w ktrym miejscu na yciowej ciece znajdujesz si wraz z partnerem, ograniczona jest Twoja moliwo zrozumienia, co on robi i dlaczego to robi. Jeli rozumiesz stopnie rozwoju DZM, jasne staje si, dlaczego pewne rzeczy si zdarzaj, kiedy powinny si zdarzy i co dzieje si potem. Poprzez nauk o procesie rozwoju DZM zrozumiesz, dlaczego doszo do zdrady Twojego partnera. To pomoe Ci upewni si, e nigdy si ona nie powtrzy. Czym jest proces wzrastania DZM? My nazywamy to modelem rozwojowym. Kilku innych terapeutw par utorowao drog tej idei rozwoju zwizkw miosnych. Nasz model wyrs na podstawie pracy Ellyn Bader i Petera Pearsona (1988, 2000), ktrych ksiki o parach gorco tu polecamy.

stadia mioci

59

Model rozwojowy, ktrego uywamy w pracy, skada si z czterech stadiw: sodka symbioza, gorzka symbioza, rnicowanie i wspdziaanie. Po zdefiniowaniu i opisaniu kadego z nich dla Ciebie wrcimy i odpowiemy na to palce pytanie: Dlaczego zrobi to wanie teraz?.

Stadium 1. sodka symbioza

Och, jak sodko! To magiczny czas zakochiwania si, jedno z najpikniejszych dowiadcze w yciu kadego czowieka. Podczas tego pocztkowego okresu, czyli miesica miodowego Twojego DZM, Ty i Twj partner bylicie wypenieni mioci i namitnoci dla siebie nawzajem. Czua wielk rado, e go odnalaza i jeste z nim. Nie moga przesta myle o nim, kiedy bylicie osobno, i nie moga si doczeka, kiedy znw go zobaczysz. Podczas tego stadium dowiadczya radoci bezwarunkowego dawania i brania. Wszystko wydawao si moliwe. Bya wypeniona szczciem, gdy widziaa w nim t brakujc powk. Oboje bylicie tak bardzo szczliwi. Stadium 1. jest symbiotycznym funkcjonowaniem w nietoksycznym znaczeniu. Ale co to takiego symbioza? Sownik definiuje j jako ycie razem w bardziej lub mniej intymnym zwizku lub bliskie zczenie dwch odrbnych organizmw lub bardziej pod ktem naszych potrzeb zwizek dwojga ludzi, w ktrym kada osoba jest zalena i otrzymuje wzmocnienie, czy to korzystne, czy szkodliwe, od drugiej osoby (Random House Dictionary 1987). W symbiozie chodzi o zaleno. To nie brzmi dobrze. Jednak zaleno i symbioza s niesusznie krytykowane; wszyscy jestemy zaleni od czego w takim czy innym zakresie. Uzalenienie nie jest dobre, ale zaleno jest normalna i zdrowa dla nas, ludzi. Wielu terapeutw uwaa symbioz za zjawisko negatywne, ale nie musi wcale tak by. Spytaj kogokolwiek, kto znajduje si wanie w opisywanym tu stadium!

60

ycie po zdradzie. jak poradzi sobie z niewiernoci

W istocie kady z nas na bardzo gbokim, instynktownym poziomie dy do zczenia si z kim innym, by stworzy zaleno i zbudowa symbioz. To jest wpisane w korzenie naszej ewolucji, by zapewni przetrwanie gatunku. atwo zauway, e przetrwanie gatunku Homo sapiens czy kadego innego jest znacznie lepsze, jeli dwoje dorosych nie tylko zczy si, lecz rwnie pozostanie razem przynajmniej przez jaki czas. To zwiksza szanse przeycia ich modych, jako e dwoje wsppracujcych dorosych moe zapewni opiek, bezpieczestwo i utrzymanie na znacznie wyszym poziomie ni pojedynczy rodzic. U ludzi nasze uczucia, takie jak mio i zazdro, ewoluoway, by pomc scementowa zwizek. Ale co ma wsplnego symbioza z zakochiwaniem si? C, kiedy dwoje ludzi znajduje si w stadium sodkiej symbiozy, natura ich wizi kae im zminimalizowa rnice i przymkn oko na to, co kademu z nich nie odpowiada w tym drugim. Takie jest znaczenie powiedzenia mio jest lepa. Tak naprawd nie widzicie siebie. Skupiacie si na wspaniaych fragmentach osobowoci Waszego partnera i jestecie niewiadomi lub prawie niewiadomi jego wad. To selektywne postrzeganie pomaga Wam si zakocha. W kocu skoro jest on tak wspaniay, dlaczego nie miaaby si w nim zakocha? Jest tak doskonay, e nie moesz powstrzyma si przed zakochaniem w nim! Oczywicie nikt nie jest doskonay. Wielkie szczcie i rado pocztkowego stadium sodkiej symbiozy DZM s czciowo oparte na wyobraeniu, e Wy dwoje jestecie dla siebie stworzeni. Jednak nie istnieje adna tak dobrze dobrana para, by partnerzy byli dla siebie idealni. adna para nie jest tak dopasowana, eby dao si unikn nieuchronnego zranienia, rozczarowania i gniewu. Wtargnicie tej wiadomoci w rzeczywisto Twojego zwizku zwiastuje koniec sodkiej symbiozy. Kiedy skadnik wyobrani nieodczny w przypadku dwojga zakochanych ludzi przestaje przesania rzeczywisto ich prawdziwych saboci, bdw i rnic, stadium 1. zamyka si, rowe okulary spadaj.

stadia mioci

61

Badania neurologiczne ludzi, ktrzy znajduj si w stadium sodkiej symbiozy, wskazuj, e ich mzgi s zalewane przez substancje wyzwalajce poczucie przyjemnoci, ktre pomagaj stworzy bogi zamt bycia zakochanym po uszy. Jednak nie ma takiego mzgu, ktry by potrafi wiecznie podtrzymywa t powd przyjemnoci. Naley pamita, e nawet pomimo czciowego oparcia pierwszego, romantycznego stadium DZM na wyobrani jest to bardzo zdrowa, wspaniaa i istotna cz kadego udanego zwizku. Gboka rado odczuwana przez dwoje zakochanych ludzi jest silnym fundamentem, ktrego wszystkie DZM potrzebuj, by zbudowa przyszo. Zwizanie i zaangaowanie, ktrych dostarcza sodka symbioza, s bezwzgldnie konieczne w przypadku kadej pary by miaa ona szans przetrwania nieuchronnych sztormw, ktre uderz pniej w ycie DZM. Wyzwania le przed Tob, a zaczynaj si wraz ze stadium 2.

Stadium 2. gorzka symbioza

Miodowy miesic nigdy nie trwa wiecznie. aden DZM nie jest w stanie cigle utrzymywa si w bogoci sodkiej symbiozy. To smutne, ale prawdziwe. Powszechne w naszej kulturze jest bdne mniemanie, e powinno si dy do tego, by magia stadium 1. trwaa przez cay DZM, a jeli tak nie jest, musi by co nie w porzdku z Tob, Twoim partnerem albo Twoim zwizkiem. Niektrzy ludzie wdruj od partnera do partnera, odchodzc, gdy tylko magia zaczyna si ulatnia. Myl, e moe nastpna osoba bdzie t jedyn, ktra spowoduje, e bogie zalepienie przetrwa wieczno. Niektre pary przychodz do nas, szukajc pomocy w odzyskaniu magii stadium 1. tak, by mogli y w mgiece miesica miodowego, dopki mier ich nie rozczy. Jednak to jest cakowicie nierealny cel i to im wanie mwimy. Wspaniaa sodka symbioza stadium 1. nie da si utrzyma w przypadku adnej pary, bez wzgldu na to, jak dobrze jest

62

ycie po zdradzie. jak poradzi sobie z niewiernoci

ona dobrana. Dlaczego? Poniewa nawet w parze dobranej jak w korcu maku nieuchronnie narosn problemy pomidzy kochajcymi si ludmi. Wystpi zranienia i rozczarowanie. Odnajdziesz takie cechy, zainteresowania i zachowania swojego partnera, ktre trudno Ci bdzie zaakceptowa. Poznasz te czci jego osobowoci, ktrych nie polubisz. Czy to znaczy, e nagle przestaniesz go kocha? Oczywicie nie, ale od chwili, gdy Ty i on zaczniecie zauwaa te rzeczy, mio przestanie by lepa. Nage pojawienie si wiadomoci problemw i rnic zaznacza pocztek stadium 2., ktre nazywamy gorzk symbioz. Tutaj wiele par zatrzymuje si we wzrocie i rozwoju ich DZM. Wikszo par, ktre przychodz na spotkanie do nas, znajduje si gboko w tym stadium i nie jest w stanie odnale drogi wyjcia. Istnieje jedna prosta przyczyna takiego stanu rzeczy. Wielu (jeli nie wikszo) z nas nigdy nie nauczyo si, jak rozwin dobr, zdrow emocjonalnie intymno pomidzy sob i kim drugim. Wikszo z nas nigdy nie nauczya si, jak by naprawd blisko drugiej osoby, nie tylko w przypadku odczuwania pozytywnych, ciepych i nacechowanych czuoci emocji, lecz rwnie w przypadku tych negatywnych, bolesnych i zych. W stadium 2. wikszo z nas ma przynajmniej zdolno kochania drugiej osoby, wyraania i dzielenia tych uczu w sposb, ktry jest dobrze odbierany przez partnera. Jednak znacznie trudniejsze i znacznie rzadsze jest waciwe dzielenie si blem, rozczarowaniem i zoci ze swoim partnerem w zdrowy sposb. I wci rzadko ktokolwiek bywa w tym dobry tak samo, jak dobry jest w radzeniu sobie z negatywnymi uczuciami partnera w stosunku do siebie. To s wanie powody sprawiajce, e gdy miesic miodowy si koczy, a sprzeczki zaczynaj narasta midzy dwojgiem zakochanych ludzi, ich DZM osiada na mielinie, na zdradliwych skaach gorzkiej symbiozy. To stadium zostao tak nazwane, poniewa definiowane jest przez trudne uczucia generujce konflikt, jak tylko sodka symbioza zaczyna si rozmywa. Jednake bardzo wane jest zdanie sobie sprawy, e chocia to stadium DZM moe by trudne i bolesne, jest ono zarazem zdro-

stadia mioci

63

we i normalne. Waciwie to kluczowy proces przejciowy. To, jak para radzi sobie z gorzk symbioz, determinuje, czy DZM ma szans trwa na dusz met. Widzisz, skoro bogo sodkiej symbiozy nie moe trwa wiecznie, pary musz nauczy si przystosowywa i wzrasta razem tak, by mio i intymno pomidzy nimi moga rozkwita. Podczas gdy lepa mio prowadzia zwizek przez stadium 1., otwarte oczy s potrzebne w stadium 2., by utrzyma DZM w ruchu. To punkt, w ktrym dochodzimy do uczuciowej intymnoci. To napd, ktry prowadzi pary przez kolejne stadium ich DZM. Teraz przez uczuciow intymno nie rozumiemy tego, e pary, by si rozwija, powinny rozmawia o swoich najgbszych uczuciach przez cay czas. Tym terminem okrelamy fakt, e pary powinny nauczy si dobrze ze sob komunikowa, radzi sobie ze swoimi uczuciami tymi zymi i tymi dobrymi. A komunikowanie si to nie tylko rozmowa. To rwnie zachowanie, sposoby traktowania siebie nawzajem, robienie i mwienie rzeczy powodujcych, i czujecie si przez siebie nawzajem kochani, szanowani i doceniani. Najczciej problemem nie jest samo sprawienie, by Twj partner poczu si kochany, ale radzenie sobie z nim, kiedy pojawiaj si sprzeczki i konflikty. Pary wpadaj tu w kopoty przez przyjmowanie jednego z dwch bdnie pojmowanych wzorcw radzenia sobie z konfliktami. Wspomnielimy ju o tych stylach zalenym od wrogoci i unikajcym konfliktu ale szczegowo opiszemy je w rozdziale 6. Zrozumienie, do ktrego z nich zmierza Twj zwizek, ma podstawowe znaczenie, by min gorzk symbioz i doj do stadium 3.

Stadium 3. rnicowanie
To jak powrt do domu dla kadego DZM. Wejcie w stadium 3. oznacza, e Twj DZM ma bardzo du szans na dugotrway i pomylny rozwj.

64

ycie po zdradzie. jak poradzi sobie z niewiernoci

Ta faza sygnalizuje, i zacza wbudowywa w Twj DZM zdolno do dobrego radzenia sobie z dzielcymi Was rnicami. To oznacza, e rozwijasz prawdziw uczuciow intymno, ktra dopeni Twj zwizek. Rnicowanie to modne sowo okrelajce stadium, kiedy para jest wystarczajco silna w swej mioci, by pomylnie rozmawia i radzi sobie z konfliktami. Chodzi o wzajemn mio, cieszenie si sob nawzajem i bycie zdolnym do wsppracy, jeli nie jestecie razem szczliwi. Chodzi o napawanie si wsplnymi dobrymi czasami, tworzenie wspaniaych wspomnie i konfrontacj, gdy trzeba poradzi sobie ze zymi czasami i odoy urazy na bok. Cech charakterystyczn stadium 3. jest zdolno obojga partnerw do dobrego radzenia sobie z konfliktami. W stadium 3. pary nie wpisuj si we wzorce zaleny od wrogoci i unikajcy konfliktu, lecz pracuj, by poradzi sobie z problemem w zdrowy sposb. Szczegy dotyczce tej kwestii znajdziesz w rozdziale 6. Na razie wystarczy stwierdzi, e chodzi o bycie dobrym w mwieniu i suchaniu. To obejmuje wyraanie tego, kim jeste i co czujesz, w nieagresywny sposb, oraz suchanie partnera, kiedy robi to samo, bez brania wszystkiego do siebie i przyjmowania postawy obronnej. Zasadniczym krokiem do osignicia rnicowania jest wola obojga partnerw do podjcia odpowiedzialnoci za ich cz problemw w zwizku, a nastpnie szczera praca nad koniecznymi zmianami w nich samych lub ich zachowaniu. Tylko wwczas, jeli oboje wykaecie determinacj w tym zakresie, bdziecie w stanie dobrze poradzi sobie z konfliktem. Tylko jeli zechcecie przyzna, e popenilicie bd, e nie jestecie doskonali, bdziecie mogli by dobrymi partnerami. Tylko wtedy, kiedy oboje macie wystarczajc si i pewno siebie, by to zrobi, moecie spotka si w p drogi, poda sobie rce i zbudowa wspaniay DZM. To wtedy Twj zwizek osiga kocowe stadium rozwoju DZM.

stadia mioci

65

Stadium 4. wspdziaanie
Stadium 4. to faza, w ktrej naprawd szczliwe pary znajduj si przez lata. Znasz pary, ktrym zazdrocia szczcia i mioci? Osigny kocowe stadium DZM: wspdziaanie. Przetrwali sztormy, ominli mielizny gorzkiej symbiozy i to ich wzmocnio. Przeszli przez zmiany i konflikty, poradzili sobie z nimi i w rezultacie zbliyli si do siebie. To jedna ze wspaniaych rzeczy dotyczcych konfliktw w DZM. Dobrze rozwizany konflikt ma najwiksze znaczenie w budowaniu siy zwizku miosnego. Stawianie czoa niezgodzie, pracowanie nad ni i rozwizanie problemu buduje pewno w zwizku. To zwiksza intymno midzy partnerami. A to z kolei zwiksza mio, przywizanie i wzajemne docenianie siebie. W stadium 4. para zespala zyski, ktre uzyskaa podczas rnicowania. Dobre radzenie sobie z konfliktem jest teraz dla niej drug natur. Rozwina si w swoim DZM, by radzi sobie z trudnymi czasami, i zachowuje prno do odnowy po stresach, ktre przynosi ycie. Potrafi dobrze si kocha, okazywa swoj mio w sposb, ktry dotyka obojga partnerw. Kade z nich wie, kim jest (rozdzia 5.), i potrafi dobrze dzieli si sob. Wspdziaanie to dojrzay rozkwit mioci, do ktrego wszyscy pragniemy dotrze w naszych miosnych zwizkach.

Cofanie si w objciach strachu

Jedna kocowa uwaga o modelu rozwojowym DZM: proces wzrostu zwizku nie jest jednokierunkowy. To gwna rnica pomidzy rozwojem jednostki i DZM. aden dorosy nie moe naprawd znw sta si dzieckiem (cho oczywicie moe zachowywa si jak dziecko!), ale dorosy DZM moe si uwsteczni. W okresie przeywania znacznego stresu pary, ktre osigny stadium 3. albo nawet 4. mog cofn si do wczeniejszego, mniej funkcjonalnego stadium 2. Kiedy kady z nas poddany zostanie

66

ycie po zdradzie. jak poradzi sobie z niewiernoci

wystarczajco duemu napiciu, stajemy si mniej cierpliwi, mniej wyrozumiali, bardziej zaabsorbowani sob i atwiej si irytujemy. Te reakcje stresowe mog spowodowa, i zaangaujemy si w toksyczny rodzaj konfliktu, charakterystyczny dla gorzkiej symbiozy. Czy to oznacza, i cofnlimy si do pocztku naszego DZM? Czy oznacza to, e stracilimy wszystkie zyski, szczcie i bezpieczestwo, nad ktrym tak ciko pracowalimy? Nie, oczywicie e nie. Zwykle kiedy rdo stresu wywoujcego regresj znika, wyszy, bardziej dojrzay poziom funkcjonowania DZM powraca. Ta dwustronna natura rozwoju DZM jest do popularna w psychologicznym procesie wzrostu. Dla jednostek oraz par cofnicie si o jeden krok od czasu do czasu nie jest niczym nadzwyczajnym ani nie musi by trwae. Najwaniejsz rzecz do zapamitania jest, i tak dugo, jak Ty i Twj partner wytrwacie w pracy nad Waszym zwizkiem, nic nie bdzie w stanie zatrzyma jego rozwoju.

DLACZEGO ZDRADZI CI, KIEDY CI ZDRADZI

Bez wzgldu na to, w ktrym miejscu kady DZM znajduje si w dowolnej chwili, moe by zlokalizowany pord tych czterech stadiw rozwoju. By moe ju rozpoznaa, gdzie ley Twj DZM. Jednak nawet jeli tego nie rozpoznaa, my to zrobilimy. Tak, wiemy dokadnie, gdzie Ty i Twj partner znajdujecie si na schemacie rozwojowym. To dlatego, e jak wspomnielimy na pocztku rozdziau niewiernoci zawsze zdarzaj si w tym samym punkcie rozwoju zwizku miosnego: w stadium 2., czyli gorzkiej symbiozie. Twj partner zdradzi Ci teraz, poniewa wyzwanie postawione intymnoci Waszego DZM okazao si za trudne: oboje nie sprostalicie trudnociom. Nie znaczy to, e niewierno partnera to Twoja

stadia mioci

67

wina. To by jego wybr. Niewane, co dziao si w zwizku, nie musia dokonywa takiego wyboru. Jednak jako oboje musielicie ulec wzorcowi zalenemu od wrogoci lub unikajcemu konfliktu. To osabio Wasz wi. On zareagowa na to niewiernoci. Niewane, jakie byy jej okolicznoci, niewane, jakie bdzie podawa Ci powody swojej decyzji zawsze bdzie to powraca do Was obojga unieruchomionych w gorzkiej symbiozie. W rezultacie utrata uczuciowej intymnoci stworzya otwarcie, brak zabezpieczenia przed niewiernoci. Czasem niestety zdradzony partner moe myle, e zwizek wci znajduje si w sodkiej symbiozie i to niewierno partnera niszczy ten stan. To zdarza si, gdy zdradzajcy partner jest w jaki sposb psychicznie niedojrzay; tak bardzo obawia si intymnoci, e sabotuje zwizek miosny niewiernoci w tchrzliwej i destrukcyjnej chci ucieczki (patrz rozdzia 9.). Jednak najczciej zdrady zdarzaj si, gdy uruchomione zostay toksyczne wzorce radzenia sobie z konfliktami i utrwalaj si one od jakiego czasu. To prawdopodobnie jest przypadek Twj i Twojego partnera. Narosy midzy Wami sprzeczki, konflikty, zranienia, rozczarowania i urazy. Oboje albo je ignorujecie, albo ranicie siebie dalej przez prowadzenie o nie paskudnych ktni. Moga nie by wiadoma tego, jak nieszczliwy jest Twj partner. Nawet on sam mg nie by wiadomy tych uczu. Emocjonalna samowiadomo i emocjonalne samoujawnienie nie s mocnymi stronami wielu facetw. A jak bardzo wiadoma bya swoich ran i rozczarowa? Jeli bya ich cakiem wiadoma, nie znalaza efektywnej drogi poradzenia sobie z nimi. Jeli nie bya ich zbyt wiadoma, to ju cakiem osobny problem (z ktrym zmierzymy si w nastpnym rozdziale). W kadym razie niewierno Twojego partnera zdarzya si teraz, poniewa Twj DZM przesta si rozwija.

68

ycie po zdradzie. jak poradzi sobie z niewiernoci

I zamiast stawi temu czoa, Twj partner postanowi uciec do innej kobiety. Zrobi to teraz, poniewa na pewnym poziomie ba si, e Wasz zwizek ju nigdy nie bdzie dobry, nigdy nie bdzie taki, jakiego chcielicie i on, i Ty. Mia prawo si tego ba. Jednak wyborowi, ktrego dokona, zabrako uczciwoci. Twj DZM zosta poddany prbie gorzkiej symbiozy. Twj partner obla. A Ty zostaa bolenie zraniona. Jednak to nie oznacza, e wszystko stracone.

GORZKA SYMBIOZA U NASZYCH CZTERECH PAR

Kada z par szukaa pomocy, gdy borykaj si one z odzyskiwaniem pewnoci w zwizku. Pomimo oczywistych rnic pomidzy nimi, wczajc w to dugo trwania zwizku i obecne problemy niewierno, konflikty w kwestiach finansowych, cige ktnie i (lub) rosnce niezadowolenie kada z par zmaga si z gorzk symbioz i potrzebuje pomocy, by dobrn do stabilnoci kolejnego stadium rozwoju zwizku, czyli stadium rnicowania.

Gracie i Jake: niewierno ze strachu

Gracie i Jake mieli bardzo pozytywny okres sodkiej symbiozy. Gracie uwielbiaa uwag, ktr obdarza j Jake, a take sposb, w jaki sprawia, e czua si speniona. On z kolei docenia jej uznanie dla niego. Gracie dobrze czua si w ich maestwie, a mimo to czsto pragna wyrni si i by dostrzeon przez innych mczyzn.

stadia mioci

69

Nie postrzegaa ona tej potrzeby jako zagroenia dla swojego maestwa. Lubia flirtowa i przekonywaa siebie, e jest to nieszkodliwe. Przez wikszo czasu unikaa drczcego poczucia rozczarowania i myli, e bycie on Jakea nie wystarcza, by czua cakowit satysfakcj. Niejasna i narastajca obecno tego niezadowolenia sygnalizowaa, e Gracie przesza od uskrzydlajcego optymizmu sodkiej symbiozy do cakowicie odmiennej rzeczywistoci gorzkiej symbiozy. Jake cieszy si piknem swojej ony i nie ba si zainteresowania, jakim obdarzali j inni. Ufa jej i by nawet dumny z faktu, i mczyni j dostrzegali. Nie mia pojcia o tym, jak rozczarowa j ich zwizek. Wci cieszy si urokami sodkiej symbiozy. Gracie nie zauwaa, e jej denie do zwrcenia uwagi innych mczyzn jest oznak niezadowolenia z siebie lub zwizku, wic nie moe przewidzie, dokd prowadzi droga, ktr kroczy. Jej niewypowiedziane rozczarowanie maestwem umiejscawia j na ciece, ktra prowadzi do poczucia coraz wikszej separacji od ma, a to przyczynia si do zdrady. Gdyby Gracie spostrzega, e jej potrzeba zwrcenia uwagi innych mczyzn stanowi problem dla jej maestwa, mogaby zachowa si inaczej. Jednym ze sposobw mogoby by okrelenie rda tego niezadowolenia: czy jest ono zwizane przede wszystkim z ni sam, czy te brakuje czego w jej DZM? Gracie i Jake bezwiednie przeszli od sodkiej do gorzkiej symbiozy. Dla Gracie gorzka symbioza oznacza zmian w jej postrzeganiu siebie w zwizku i powrt jej nieistniejcego poczucia osobistej satysfakcji. Poniewa denie do zwrcenia uwagi innych mczyzn pozostaje nierozpoznane, zacznie ono kierowa jej wyborami, tak w maestwie, jak i poza nim. Gracie powtarza sobie, e Jake nie jest w stanie wyj naprzeciw wszystkim jej potrzebom, i buduje w mylach usprawiedliwienie dla swojej zdrady.

70

ycie po zdradzie. jak poradzi sobie z niewiernoci

Samantha i Paul: niewierno z samotnoci

Tych dwoje cieszyo si wczesnym okresem ich zwizku. Oboje mwili o tym, e kade z nich miao w sobie to, czego drugie szukao w przyszym partnerze. Jednake w miar upywu czasu Samantha i Paul zaczli czsto kci si o sposb wydawania pienidzy. Paul chcia mie plan finansowy, tak eby mc przewidywa wydatki, podczas gdy Samantha lubia spontaniczne zakupy i uwaaa plan za ograniczenie. Pocztkowo zwykle szli na kompromis, z ktrym kade z nich potrafio y, jednake z czasem Samantha zacza postrzega Paula jako finansowego kontrolera, podczas gdy on postrzega j jako pasywno-agresywn w stosunku do pienidzy, jak rwnie rozrzutn. Te finansowe sprzeczki zaczy wypycha Paula i Samanth poza obszar komfortu sodkiej symbiozy, i tak dostali si w zasig napicia gorzkiej symbiozy. Oboje odczuli zmian, ale adne z nich nie wiedziao, jak o tym rozmawia. W zamian kade prbowao przekona drugie o susznoci swojego zdania i wymusi kompromis. Pomimo czasowych rozwiza problemu, na ktre si godzili, oboje zaczynali odczuwa delikatny dyskomfort i rosnce trudy zwizku. Wobec narastajcych rnic, niezdolnoci ich rozwizania i wzrastajcego niezadowolenia Paul rozpocz swj romans z koleank z pracy.

Amy i Lewis: niewierno z gniewu

Amy i Lewis dowiadczyli krtkiego, lecz intensywnego okresu sodkiej symbiozy na wczesnym etapie znajomoci. Kiedy zaczli popada w konflikty, adne z nich nie chciao przyzna si do strachu i niepewnoci dotyczcej stabilnoci i wytrzymaoci zwizku. Woleli wierzy, e to drugie zmieni si z czasem i wwczas zwizek

stadia mioci

71

stanie si spokojny i peen mioci. Tylko w najgorszych chwilach gniewu lub dostrzegania dominacji partnera potrafili przyzna, jak gorzki sta si ich zwizek. I nawet wtedy byli w stanie dostrzec tylko rol, ktr partner odegra w powstaniu problemu. Na nieszczcie dla nich gorzka symbioza wczenie wkrada si do ich zwizku. W takiej sytuacji, przy krtkich okresach wzajemnej bliskoci i braku przewidywalnoci zwizku Lewis zacz wierzy, e Amy o wszystko go obwinia. Czu si tyranizowany i zy. Oboje mogli si kci, ale nie byli w stanie konstruktywnie rozmawia o swoich ranach i rozczarowaniach. Lewis nie wiedzia, jak si pocieszy, kiedy czu si odcity od Amy. Ona za ze swej strony przekonywaa siebie sam, e m si zmieni, i staraa si bardzo pozby swojego gniewu i rozczarowania. Ich niezdolno do poczenia rnic doprowadzia Lewisa do szukania pocieszenia u innych kobiet. Czu, e jest to usprawiedliwione wobec szorstkiego traktowania go przez Amy.

Cindy i Scott: narastajce poczucie krzywdy bez niewiernoci

Kiedy Cindy i Scott zaczli umawia si ze sob, cieszyli si i doceniali wsplne korzenie kulturowe. Odkryli, i maj podobne poczucie humoru i punkty odniesienia. Ich sodka symbioza trwaa ponad rok, jako e oboplne przyciganie napdzao ich lep i cudown now mio. Pierwsze oznaki rnic nadeszy, kiedy spotkali wzajemnie swoich rodzicw. Cindy bya zainteresowana etnicznym pochodzeniem rodziny Scotta, ale spostrzega, i jest to rodzina konserwatywna, a jej czonkowie s bardzo zwizani ze sob nawzajem. Powiedziaa Scottowi o swoich frustracjach i bya rozczarowana, kiedy on nie potrafi lub nie chcia zrozumie jej punktu widzenia.

72

ycie po zdradzie. jak poradzi sobie z niewiernoci

Scott lubi entuzjazm Cindy, ale czu si zirytowany jej oczekiwaniem, e on lub jego rodzina zaczn zachowywa si inaczej. W kocu myla musiaem z nimi przey cae ycie. Dlaczego mieliby by inni dla niej?. Zamiast powiedzie to na gos, wola unika dyskusji z Cindy lub szybko je ucina. W najgorszym razie wybucha i oskara j o zbytni krytycyzm i wygrowane wymagania. Z czasem zacz te mie pretensje do jej rodziny, gdy sdzi, i uwaaa j za lepsz. Cindy i Scott przeszli od sodkiego pocztku zwizku do rzeczywistoci rnic. Wiedz, e miesic miodowy si skoczy, lecz nie wypracowali jeszcze drogi dyskutowania o swoich rozczarowaniach bez obwiniania si nawzajem. Dlatego oscyluj midzy poczuciem optymizmu dotyczcym ich zwizku i dowiadczaniem frustracji i zranienia.

Czego te cztery pary mog Ci nauczy

Jak wanie przeczytaa, kada z tych par zaczynaa z jak najlepszymi intencjami i zamiarem odniesienia sukcesu w zwizku. Jednake kiedy nadeszy nieuniknione sprzeczki, wszystkie wykazay si ograniczeniami w zdolnoci do stawiania czoa wyzwaniom i przejcia z niepewnego stadium gorzkiej symbiozy do stabilniejszego i bardziej satysfakcjonujcego stadium rnicowania. Wyzwanie dla Gracie i Jakea nadeszo ze strony niejasnego poczucia braku satysfakcji w zwizku (ze strony Gracie). Przyczynia si do tego jej niech do przyznania si do takich emocji, a take ich wpywu na postrzeganie Jakea i jej samej. Rosnce niezadowolenie i niewyraona potrzeba otrzymania od Jake a czego wicej zepsua to, co byo sodk (i satysfakcjonujc) symbioz pomidzy nimi. Bez rozpoznania swoich uczu Gracie nie moe nic zrobi, by zmniejszy niezadowolenie i jego rosnc rol w zwizku. Jej brak poczucia bezpieczestwa w poczeniu z niskim poczuciem wasnej intymnoci stworzyy potn mieszank wybuchow, ktra narazia jej DZM na ryzyko zdrady.

stadia mioci

73

Niezgoda Paula i Samanthy w kwestiach finansowych uwidocznia due rnice pomidzy nimi. Prbowali doj do porozumienia, ale nie byli w stanie znale rozwizania zadowalajcego obie strony. W konsekwencji zwikszy si dystans midzy nimi przekroczy on ju sprawy finansowe i zacz tworzy przepa w ich poczuciu bliskoci, intymnoci i pewnoci w zwizku. Ten dystans pozwoli w kocu uczuciu samotnoci zapuci korzenie, co przeoyo si na moliwo zdrady. Amy i Lewis odkryli swoje problemy prawdopodobnie wczeniej ni inne pary i w konsekwencji ich zwizek jest mniej prny. Cige rozczarowania i brak konstruktywnych rozwiza sprawiy, e z atwoci si rani, gdy przesadnie reaguj na sprzeczki. Oboje stali si nieelastyczni w zwizku i chocia chc, by zwizek trwa, adne z nich nie wie, jak skutecznie pogodzi rnice i rozczarowania. Jako e ta para wci konfrontuje problemy, utkna we wzorcu albo otwartej, albo ukrytej ktni, ktrej rezultatem s kolejne naruszenia struktury zwizku i tworzenie gruntu pod zdrad wzmagan przez uczucie gniewu i samousprawiedliwienia. Sprzeczki Cindy i Scotta narastay stopniowo w czasie rozwoju ich zwizku. W konsekwencji jest w nich wicej dobrej woli, ktra pomaga im stawia czoa rozczarowaniom i wej w gorzk symbioz. Ich zwizek jest prny, cho obsypany rozczarowaniami. Prbuj rozmawia i pracowa nad rozwizaniem, ale czsto czuj si ograniczeni. Ich wysiki kocz si i pozytywnymi i negatywnymi uczuciami dotyczcymi partnera, ale zaangaowanie w zwizek wci pozostaje silne. Co posiada ta para, czego brak innym? W tym przypadku moemy odpowiedzie, e nie ma ona jeszcze ustalonego wzorca odpowiedzi na konflikt ani nie zacza jeszcze odczuwa znaczcej separacji cho wyranie wkroczyli w etap gorzkiej symbiozy. Nieunikniony wzrost jest tym, co zmusza te pary do przejcia od stadium zwizku sodkiej do gorzkiej symbiozy. Kada z nich musi teraz stan twarz w twarz z rzeczywistoci i przyj do wiadomoci, e zwizki nios ze sob te rozczarowania.

74

ycie po zdradzie. jak poradzi sobie z niewiernoci

Rozczarowania nie kocz zwizku ani w pojedynk nie prowadz do zdrady. Dopiero kiedy nie zauwaamy lub nie cenimy naszych dowiadcze, rozczarowania zaczynaj popycha nas ku niewiernoci. Gracie, Paul i Lewis s mniej zdolni do tolerowania rozczarowa, ktrych dowiadczaj, i dlatego rozgldaj si na boki.

ODBICIE SI OD ZDRADY
Ty i Twj partner moecie si od tego odbi tak, nawet od tej siejcej zniszczenie niewiernoci. Pamitaj, wszystkie pary przechodz przez prb gorzkiej symbiozy. Wszystkie si z tym zmagaj. Wszyscy partnerzy rani si nawzajem podczas tego stadium, rozczarowuj si i maj wtpliwoci, czy zdoaj przez to przej. Niektrym nigdy si to nie udaje. Niektrzy oblewaj ten egzamin i uciekaj w zdrad. Jednak niektre z tych par roztrzaskanych przez niewierno s w stanie powrci w penym blasku. Czytaj dalej, a my pomoemy Ci to wanie uczyni.

Przegld rozdziau
W ktrym stadium obecnie znajduje si Twj zwizek? 1. Sodka symbioza: wczesna cz zwizku, charakteryzujca si podobiestwami pomidzy partnerami. To miesic miodowy, podczas ktrego kadziecie fundamenty, manifestujc swoje przywizanie i wzajemnie w siebie inwestujc. Zwykle okres ten trwa okoo osiemnastu miesicy. 2. Gorzka symbioza: ta zmiana jest zwizana z narastajc wiadomoci rnic pomidzy Wami i dowiadczaniem

stadia mioci

75

rozczarowania lub rozwiania zudze. To co normalnego i oczekiwanego. Wymaga, bycie oboje rozmawiali o swoich dowiadczeniach i uczuciach wprost, gdy inaczej zaczn si problemy. 3. Rnicowanie: Kade z Was zaczyna odzyskiwa poczucie wasnej odrbnoci i jest w stanie zaakceptowa partnera takim, jakim jest wraz z jego mocnymi i sabymi stronami. W czasie sprzeczek jestecie w stanie uszanowa punkt widzenia zarwno swj, jak i swojego partnera. 4. Wspdziaanie: zwizek rozwija si do stadium, w ktrym oboje jestecie w stanie porusza si tam i z powrotem pomidzy interesami Waszymi i Waszego zwizku. Poddane stresowi wszystkie zwizki mog cofn si do stadium gorzkiej symbiozy. Jednak kiedy para poradzi sobie ze stresem, zwizek moe powrci na wyszy poziom funkcjonowania. W ktrym miejscu aktualnie znajduje si Twj zwizek? Zwr uwag na dugo okresu, gdy Twj zwizek znajdowa si na etapie sodkiej symbiozy. Zapytaj siebie, co zwiastowao pocztek gorzkiej symbiozy w Twoim zwizku. Zastanw si, jak sobie radzia z rozczarowaniami gorzkiej symbiozy: ignorowaa je, minimalizowaa czy krytykowaa partnera? Jak prbowaa poruszy problem Twoich rozczarowa? Co Ci zatrzymywao, kiedy prbowaa o nich rozmawia? Postaraj si ustali, czy by taki czas, kiedy Twj zwizek pomylnie przechodzi przez rozczarowania. Odpowiedzi na te pytania pomog Ci zrozumie, gdzie znajduje si Twj zwizek i jak wedug Ciebie dotar do tego punktu.

76

ycie po zdradzie. jak poradzi sobie z niewiernoci

Jeli Twj partner czyta t ksik, popro, by odpowiedzia na te pytania. Wwczas przy uyciu wiczenia jeden-na-jednego (inicjator-pytajcy) z rozdziau 6. podziel si z partnerem swoimi odpowiedziami. Odpowied na ostatnie pytanie moe Ci pomc zdecydowa, jakich sposobw lub zdolnoci skutecznie uywaa w przeszoci, by przej przez trudne chwile. Przyjrzyj si dokadnie, co to byo. Sprawd, czy to wci dziaa. Jeli nie, to dlaczego? Jeli Twoje dawne umiejtnoci radzenia sobie i mechanizmy negocjacji nie dziaaj, moe to wskazywa, i Twj zwizek przechodzi wczeniej przez wysze stadium wzrostu niepostrzeenie dla Was obojga.