Zapytaj tat!

Przyspieszony kurs samodzielnoci

Autor: Bernhard Finkbeiner, Hans-Jrg Brekle Tumaczenie: Jacek Maniecki ISBN: 978-83-246-1484-4 Tytu oryginau: Frag Vati Format: A5, stron: 184

Stuczone palce podczas remontu? Zamarznite zamki w aucie? Zwglone steki na przyjacielskim grillu? Trudna rozmowa kwalifikacyjna? Tato, ratuj! czyli Twoja szkoa przetrwania Rady ojca dobre na wszystko! Mieszkajc w domu rodzinnym, nigdy nie bye odpowiedzialny za tzw. mskie obowizki. Jednak dopada Ci doroso i nie moesz ju z kadym kopotem biega do rodzicw. Masz na gowie remont mieszkania, znalezienie wymarzonej pracy, problemy z samochodem. A przecie takich przedmiotw nie wykadali na adnej uczelni! Co zrobi w sytuacji, kiedy sufit dosownie wali Ci si na gow, panele faluj pod stopami, a na horyzoncie brak widokw na jakiekolwiek wsparcie? Mamy dla Ciebie dobr wiadomo. Los rzuci Ci koo ratunkowe w postaci wietnej ksiki (a w zasadzie dwch ksiek koniecznie zaopatrz si take w Zapytaj mam). Ten poradnik uchroni Ci przed utoniciem w odmtach samodzielnoci. Bdzisz jak dziecko we mgle w sklepie z materiaami budowlanymi? Twj krawat za kadym razem przypomina lin okrtow z dziesitkami wzw marynarskich? Na rozmowach kwalifikacyjnych czujesz si bardzo niepewnie? Sprawdzony duet autorski posuy Ci rad we wszystkich kwestiach dotyczcych robt domowych, Twojego samochodu i ycia zawodowego, udzielajc wskazwek z gwarancj dziaania! Jak przey, ograniczy zniszczenia i nie zbankrutowa Roboty domowe, drobne przerbki, remonty wszystkich pomieszcze. Finanse, ubezpieczenia i oszczdzanie na co dzie. Udane rozmowy kwalifikacyjne i wykorzystywanie znajomoci. Zawsze sprawny samochd i sposoby na ekonomiczn jazd. Ojcowskie rady zarczyny i lub.

SPIS TRECI

Wstp .................................................................................................................7 Roboty domowe i remonty ........................................................................... 11 Finanse i ubezpieczenia ............................................................................... 27 Praca i kariera ................................................................................................ 41 Auto i komunikacja ....................................................................................... 61 Ubir i dobre maniery .................................................................................. 89 Balkonik i grill ............................................................................................. 117 lub i wesele ................................................................................................. 147 Wyjcie ......................................................................................................... 171 Skorowidz ..................................................................................................... 173 Polecane strony internetowe ...................................................................... 177

AUTO I KOMUNIKACJA

Czy jestem odpowiedzialnym uczestnikiem ruchu drogowego? Jedziesz samochodem. Na skrzyowaniu kto wymusza pierwszestwo. Jak reagujesz? a) Naciskam ostro klakson, wczam dugie wiata i podjedam prawie na styk. Co za idiota! (10 punktw) b) Na nastpnych wiatach podjedam obok winowajcy i przeszywam go nienawidzcym spojrzeniem. (5 punktw) c) A co tam! S gorsze rzeczy na wiecie spokojnie jad dalej. (0 punktw) Przy zakupie samochodu zwracasz uwag na a) moliwie najwiksz liczb poduszek powietrznych. (0 punktw) b) moliwie najgrubsz rur wydechow. (10 punktw) c) moliwie najwysz moc silnika. (5 punktw) Gwiazda na klapie silnika mercedesa jest a) celownikiem, by lepiej trafia w staruszki przechodzce przez jezdni. b) symbolem statusu, ktry chtnie umiecibym take na moim samochodzie. c) mer... co?

(10 punktw) (5 punktw) (0 punktw)

Rower to a) co dla ekologw. (10 punktw) b) szybko, ochrona rodowiska i sportowa sylwetka. (0 punktw) c) co na wakacje. (5 punktw)

61

Podrujesz pocigiem. W Twoim przedziale troje dzieci skacze po siedzeniach. Co zrobisz? a) Myl, e najwyszy czas na reakcj rodzicw. (5 punktw) b) Nastawiam maksymaln gono w odtwarzaczu MP3 i sucham najnowszej pyty zespou Metallica. (0 punktw) c) Przy najbliszej okazji pocigam za hamulec bezpieczestwa i dzieciaki odbijaj si od ciany do ciany. Wreszcie spokj. (10 punktw) Punktacja: 0 10 punktw: Jeste ostronym i odpowiedzialnym czowiekiem o proekologicznym nastawieniu. Nic nie jest w stanie wyprowadzi Ci z rwnowagi na drodze. 10 30 punktw: Lubisz swj samochd i szybk jazd, ale jeste na tyle mdry, aby w sytuacjach komunikacyjnych zachowa rozsdek i umiarkowanie. 30 50 punktw: Gono, szybko i zawsze pierwszy na wiatach. Kto pierwszy umrze jako milioner, ten wygrywa, nieprawda? Wow, podziaao! Podczas zakupw zadzwoni telefon. Szefowa kadr wyszczekaa Dzie dobry, po czym zaoferowaa mi prac! Oczywicie, natychmiast si zgodziam! W nagrod kupi sobie jeszcze jedn torebk i jad szybko do domu podzieli si nowin z Frankiem. Ten dopiero zrobi oczy! Droga Kasiu! To wspaniaa nowina. Tylko uwaaj, eby nie zarabia wicej od Franka, bo inaczej bdziesz miaa najbardziej wkurzonego przyjaciela na wiecie. Co za g! Chciaam jak najszybciej dojecha do domu, wic popdziam w blaszance Franka przez miasto. Przy osiemdziesitce nagle odpada mi wycieraczka. Nastpnie na ostrym zakrcie zgubiam lusterko boczne. Uff, przeleciao tu obok tej rencistki w jej porsche! Niewane. Akurat poprawiaam makija w lusterku wstecznym, kiedy zauwayam policyjny radiowz jadcy za mn na sygnale. Nacisnam hamulec, 62

by strzaka na prdkociomierzu spada do pidziesitki, ale byo ju za pno. Szybko musiaam wymyli jakie usprawiedliwienie: wic te cyfry na tych okrgych biao-czerwonych znakach nie oznaczaj liczby rolkarzy, ktrzy mog uczestniczy w tej wieczornej imprezie? No c, miy pan policjant serdecznie si umia, ale i tak wlepi mi wysoki mandat. Koniecznie potrzebuj nowego samochodu, eby nastpnym razem nie da zapa si policji. Ten stary grat Franka jest dobry jedynie dla niedzielnych kierowcw i cigle zdycha. Droga Kasiu! Ograniczenie liczby rolkarzy na ulicy? Odjechana wymwka! Jakkolwiek, nowy (lub przynajmniej porzdnie funkcjonujcy) samochd, by jedzi do pracy, nie jest zym pomysem. Musisz jednak popracowa jeszcze nad stylem jazdy. Zanim przejdziemy do tematu Kupno samochodu, najpierw wskazwka dla wszystkich piratw drogowych:

Odpisywanie mandatw od podatku Jako pirat drogowy lub kolekcjoner mandatw za ze parkowanie moesz wyj na swoje w dosownym tego sowa znaczeniu, jeli mandaty bdziesz opaca znaczkami pocztowymi (s one powszechnie uznawane za rodek patniczy). Koszty zwizane z ich zakupem wpisujesz do ksigi rozchodw, a nastpnie podajesz w zeznaniu podatkowym jako koszty uzyskania przychodu. Czyli krtko przed sylwestrem moesz spokojnie przejecha przez skrzyowanie przed komisariatem na czerwonym wietle. Co sdzi o tym jury?

Kupowanie znaczkw pocztowych jest dla mnie stresujce. Ostatnio na pocztach sytuacja przypomina stan wojenny, kiedy do sklepu rzucili banany.

: Znaczki pocztowe jako powszechnie uznawany rodek patniczy?! To art czy kto moe ma dojcie do (ustawowych) rde?
63

: : :

Ha ha. Podoba mi si :) Wreszcie jaka uyteczna i inteligentna porada. Co dla mnie!

Znaczki pocztowe nie s rodkiem patniczym, lecz tzw. maymi papierami wartociowymi na okaziciela. Kupno samochodu jest w gruncie rzeczy podobne do kupna torebki, oprcz kilku nieistotnych rnic. Na pocztku naley zada sobie pytanie, gdzie i jakie auto kupi. Jeli pienidze nie odgrywaj roli, mona podrepta do najbliszego autoryzowanego salonu samochodowego i odebra sobie wybrany wz. Jeli jednak nasze zasoby pienine s ograniczone, z pewnoci kupimy samochd uywany. I tutaj zaczyna si stres. Najtaniej jest kupi samochd od prywatnej osoby, ale te i ryzyko jest tutaj najwiksze! Oznacza to, e tym sposobem najatwiej jest upynni zom. Nie masz adnej gwarancji i kupujesz auto na oko. Kolejnym sposobem jest kupno w autokomisie. Najczciej samochody maj rok gwarancji, za to s nieco drosze ni na rynku prywatnym. Poza tym w autokomisach mona znale take samochody roczne. Chodzi tutaj o auta uywane, ktre nie s starsze ni jeden rok. Niebezpieczestwo, e kupisz tutaj jak niedorbk, jest minimalne. Gdzie znale samochd? Istniej trzy sposoby poszukiwania uywanych samochodw: 1. Ogoszenia w prasie: kada regionalna gazeta posiada dzia ogosze z uywanymi pojazdami. Telefonicznie umawiasz si na ogldziny. 2. Ogoszenia w internecie: portale z ogoszeniami odbieraj gazetom coraz wiksz cz rynku, dlatego te poszukiwanie samochodu w internecie staje si coraz bardziej opacalne. Zaleta: opisy s dokadniejsze i prawie kade ogoszenie posiada zdjcia oferowanego pojazdu. O takiej ofercie gazety mog tylko pomarzy. Rozsdnie jest szuka tam, gdzie poda i popyt s najwiksze. Przykadowo: www.autoscout24.pl, www.autotrader.pl, www.gratka.pl.

64

3. W autokomisie: najlepiej we przyjaciela lub (lepiej) kogo, kto zna si na samochodach (tato?), i zrb rund po autokomisach w okolicy, aby sprawdzi, jakie maj pojazdy na stanie. Jak znale samochd Przy kupnie auta mona si niele nadzia. Wiele osb kupio ju porsche w polonezie. Dotyczy to zwaszcza niedowiadczonych kupcw, ktrzy maj blade pojcie o samochodach, bo oceniaj je na podstawie karoserii, a nie wntrznoci. Z tego powodu niezwykle rozsdne jest, aby zabra ze sob dowiadczon osob, ktra zna si na samochodach i silnikach. Wane pytania podczas ogldzin samochodu: 1. Jaki jest stan licznika. 2. Jaki rok produkcji. 3. Ktry waciciel. 4. Czy samochd by uywany w firmie przez wiele osb? Jeli tak, mona zaoy, e kierowcy nie dbali zbytnio o niego. 5. Czy auto miao wypadek? Informowanie o wypadkach jest obowizkowe. Jeli sprzedajcy ten fakt zatai, musi przyj samochd z powrotem. Nie naley te zapomina o jedzie prbnej potencjalnie now bryk! Kontrola samochodu u rzeczoznawcy lub w stacji diagnostycznej Jeli chcesz kupi samochd, niech sprzedajcy poda Ci model, typoszereg i rok produkcji. Z tymi danymi moesz uda si do rzeczoznawcy lub do stacji diagnostycznej. Otrzymasz tam informacje na temat wszystkich wad, jakie s charakterystyczne dla danego modelu. Tym sposobem mona jeszcze lepiej oceni skal Twych przyszych problemw z samochodem. Oj, Franek to totalne zero, jeli chodzi o technik. Ostatnio straci trzy godziny na zmian k z zimowych na letnie! I gdyby w telewizji nie pokazywali meczu, pewnie trwaoby to jeszcze duej. Zreszt ze mn

65

jest podobnie. Ale ja ju znajd kogo, kto si na tym zna. Jeli ju uda mi si wej w posiadanie jakiej bryczki z jakimi kosztami powinnam si liczy? Droga Kasiu! Koszty benzyny moesz wyliczy sobie w atwy sposb na podstawie nastpujcego wzoru: stan wody w Zatoce Perskiej pomnoony przez stan wody w basenie Georgea W. Busha plus dziesi procent w weekend i plus dwadziecia procent w okresie wakacji szkolnych. Pocieszajce jest to, e inne koszta zwizane z uytkowaniem samochodu s bardziej przejrzyste. W pierwszej kolejnoci zaczniemy od ubezpieczenia samochodowego. W Polsce obowizkiem kadego posiadacza samochodu jest zawarcie ubezpieczenia odpowiedzialnoci cywilnej (OC). Ubezpieczyciel paci za spowodowane przez Ciebie uszkodzenia innych pojazdw (nie dotyczy tej rencistki w porsche!). Ponadto potrzebujesz penego lub czciowego ubezpieczenia autocasco (AC). Czciowe ubezpieczenie autocasco jest tasze, ale nie wypaca pienidzy za wypadek, ktry zostanie spowodowany z Twojej winy. To znaczy, e ubezpieczenie to pokrywa straty powstae na skutek np. zderzenia ze zwierzyn, osunicia ziemi czy szkody spowodowane przez robactwo lub inne szkodniki. Pene ubezpieczenie autocasco pokrywa take szkody wypadku spowodowanego z Twojej winy. W takim wypadku wie si to jednak ze wzrostem skadki ubezpieczeniowej. Im duej jedzisz bez wypadku, tym mniejsze skadki roczne musisz paci. Dla pocztkujcych kierowcw stawka procentowa wynosi najczciej ponad 100% skadki, co ju jest duym kosztem. Rocznie daje to od 1000 do 2000 z. Std sensowne jest, aby na pocztek zarejestrowa i ubezpieczy samochd na tatusia, a siebie wpisa jako uytkownika. Jeli bdziesz jedzi bezwypadkowo, po jakim czasie moesz przej samochd i ubezpieczenie, gdy skadka si ju wyrwna i bdzie wynosia 70 do 85%. Jeli dalej bdziesz jedzi bez wypadku, skadka dalej bdzie malaa, do maksimum 30%. Najwaniejsze pytanie brzmi tutaj: autocasco pene czy ograniczone? A moe w ogle nie zawiera ubezpieczenia AC? Odpowied na to pytanie zaley najczciej od wartoci Twojego samochodu. Franek 66

dla swojego grata zawar (o ile zawar) zapewne tylko czciowe AC. Jeli chciaby jedzi tym samochodem a do rozpadnicia, wtedy udzia wasny oraz rosnca stawka penego ubezpieczenia AC byyby wysze ni naprawa samochodu na wasny koszt lub kupno nowego auta. Jeli Twj samochd jest starszy ni dziesi do dwunastu lat, nie opaca si nawet ograniczone AC. Powyej 25 000 z warto ju zastanowi si nad penym ubezpieczeniem AC. Regua brzmi zatem: im starszy i bardziej zuyty samochd, tym bardziej powiniene zmniejsza nakady na ubezpieczenie AC. Kolejny punkt to podatki. W Polsce obowizuje podatek ekologiczny od samochodw sprowadzanych z zagranicy. Jest to jednorazowa opata uiszczana przy pierwszej rejestracji samochodu w Polsce i zaley od trzech czynnikw: pojemnoci skokowej silnika, normy czystoci spalin Euro i wieku pojazdu. Podatek ronie wraz z pojemnoci silnika oraz wiekiem samochodu: im starszy samochd, tym nisza norma emisji spalin i tym wicej trzeba zapaci. Jednak w ramach tej samej kategorii emisji spalin nastpuje zrnicowanie: na auta starsze podatek bdzie niszy ni na modsze nalece do tej samej kategorii emisji spalin. Te starsze maj bowiem zazwyczaj nisz warto, a wic wysoko podatku ma by w pewnym stopniu proporcjonalna do ceny pojazdu. Poniej zestawienie kosztw zwizanych z rejestracj w kraju samochodu kupionego zagranic: zwolnienie z podatku od towarw i usug (ok. 160 z), przegld techniczny przed rejestracj (200 z), tumaczenie przysige dokumentw samochodu (nawet do 500 z), podatek ekologiczny (bez wzgldu na rok produkcji pojazdu i pojemno silnika 500 z), karta pojazdu (75 z), koszt rejestracji w urzdzie komunikacji (180 z), akcyza (3,1 proc. od wartoci samochodu o pojemnoci silnika do 2000 cm szec. i 13,6 proc. powyej 2000 cm szec.). Wicej informacji znajdziesz na stronie www.motofakty.pl lub www.auto-swiat.pl. Czowieku! To wcale nie jest tanio! Chyba kupi sobie diesla.

67

Sprawd swj silnik i tankuj biopaliwa Starsze silniki, przede wszystkim te napdzane olejem napdowym, dobrze znosz mieszank oleju napdowego i oleju rolinnego (ze sklepu). Zanim jednak tego sprbujesz, powiniene sprawdzi w internecie, czy silnik Twojego samochodu nadaje si do tego eksperymentu. Na stronie: www.drewno zamiastbenzyny.pl/biopaliwa dowiesz si najwaniejszych rzeczy na temat biopaliw. Olej rolinny mona miesza z olejem napdowym lub biodieslem w iloci nie wikszej ni 15 20%, wtedy nie ma potrzeby przerabiania silnika i nie ma zmian w jego funkcjonalnoci. Po wymieszaniu z odpowiednim preparatem smarujcym mona stosowa duo wiksz domieszk, np. 75%. Zwaywszy na cen oleju rzepakowego lub oleju rolinnego po regeneracji (ok. 2 z za litr w hurcie), pozwala to na znaczne oszczdnoci. Co sdzi o tym jury? Mj kolega te tak jedzi, a posiada chevroleta z silnikiem 6,2 litra. Przy takiej pojemnoci koszty paliwa daj si ju porzdnie we znaki. Zreszt on jedzi na samym tylko oleju rolinnym.

Tylko mu pozazdroci bryki!

: Te prbowalimy jedzi na oleju rolinnym, ale mierdziao jak w smaalni frytek. :

mierdziao jak w smaalni frytek? to chyba lepiej niby miao mierdzie dieslem. Gdyby caa ta operacja okazaa si nadto stresujca dla Ciebie lub nie masz silnika wysokoprnego, s oczywicie inne moliwoci zaoszczdzenia na paliwie. Tak przykadowo niezmiernie pomocna jest moliwie niska waga samochodu. Zatem zrezygnuj z wygody i nie transportuj niepotrzebnie penych skrzynek piwa czy wody mineralnej w baganiku. Take kuracja odchudzajca moe by pomocna

68

Oszczdny sposb jazdy W obliczu rosncych cen paliwa i oleju napdowego pomocne jest przede wszystkim przestawienie si na oszczdny styl jazdy. Nie oznacza to, e masz teraz wlec si jak limak, ale kilka trikw pomoe Ci zaoszczdzi od dziesiciu do dwudziestu procent kosztw paliwa: 1. Na wiatach i przejazdach kolejowych: wycz silnik! Jest to opacalne ju przy postoju duszym ni 15 sekund. Tak przynajmniej wynika z oblicze Europejskiego Autoklubu (ACE). 2. Wczenie wrzu wyszy bieg i kontynuuj jazd na niskich obrotach. Kto nie gazuje silnika, ten naprawd oszczdza paliwo. Po ruszeniu zaraz zmiana na drugi bieg, po 30 km/h przejcie na trzeci i powyej 40 km/h wczamy czwarty bieg. 3. Zamiast jazdy z prdkoci 200 km/h na autostradzie jedziemy 130. I tak jest to lepsze dla zdrowia. Jeli jedzisz 200 km/h, to przy obecnych cenach paliwa rwnie dobrze moesz od razu zacz pali banknoty 50-zotowe. 4. Jeli widzisz, e wiato zmienio si na czerwone, nie hamuj dopiero przed przejciem, ale ju wczeniej zdejmij nog z gazu (bez naciskania sprzga). W tym momencie silnik nie zuywa adnego paliwa. Co sdzi o tym jury?

: Zdejmij nog z gazu bez naciskania sprzga? mj zmys techniczny tego nie ogarnia. Przecie silnik pracuje, wic zuywa te paliwo. Co wicej jego obroty s wysze ni na wolnym biegu. Czy to nie dzieje si automatycznie? Pomocy! Musz si tego dowiedzie! :
Podczas hamowania za pomoc silnika, gdy zdejmuje si nog z gazu i samochd toczy si samoistnie, nastpuje aktywacja wycznika skoku, przez co silnik rzeczywicie nie zuywa paliwa. A poza tym oszczdza si jeszcze hamulce.

: 130 na autostradzie??? I co jeszcze? Mam moe sprzeda moje ferrari i zacz jedzi maluchem
69

: Czy kto mi powie, co jest bardziej korzystne dojazd na 100 m przed wiatami z wyczeniem skoku lub wyczenie biegu i dojazd na wolnym biegu na 200 m przed wiatami? Poza tym: wyczenie skoku dziaa tylko przy prdkoci powyej 40 km/h (przynajmniej w moim samochodzie). :
Swego czasu przeprowadziem taki test podczas jazdy z gry w Alpach, obserwujc wskazanie zuycia paliwa w samochodzie: Na wyczonym biegu 4 l/100 km, Na biegu wczonym 0,2 l/100 km. Jednak moim skromnym zdaniem wicej sensu ma dojazd na 100 m z wyczeniem skoku ni 200 m na wolnym biegu.

: :

Ja mam automatyczn skrzyni biegw :-)

Mj samochd te zuywa tylko od 5 do 6 litrw, ale na dystansie 50 km :-) Wtedy czuje si, e trzeba jedzi w bardziej wiadomy sposb. Jednake przestrzeganie penego rejestru porad, jak zaoszczdzi na paliwie, wydaje mi si przesadzone. To ju lepiej da sobie z tym cakiem spokj. Ale to nie wszystko!

Oszczdna i bezpieczna jazda z waciwym cinieniem w oponach Opaca si regularnie sprawdza cinienie w oponach. Z uwagi na komfort jazdy producenci samochodw zalecaj waciwie mniejsze cinienie w oponach, ni jest to moliwe. Na kadej oponie zaznaczone jest maksymalne cinienie (najczciej 3 bary). Opon naley napompowa niewiele poniej tej wartoci (aeby rozprone powietrze podczas upaw nie powodowao nadmiernego naprenia opony). Dobrze jest zachowa warto ok. 0,5 bara poniej wartoci maksymalnej zalecanej przez producenta. Dobrze napompowane opony maj jednoczenie kilka zalet: 1. Mniejsze zuycie paliwa. 2. Lepsze zachowanie na zakrtach. 3. Lepsze hamowanie. 4. Powolniejsze zuycie. 70

Jedyna wada: jazda samochodem na drodze jest nieco twardsza. Spowodowany tym mniejszy komfort jazdy nie rwnoway jednak wszystkich zalet. Naley jednak uwaa, aby nie napompowa opon zbyt mocno. W przeciwnym wypadku dochodzi do wypukoci opony, przez co jazda odbywa si tylko na rodkowej czci opony, co moe by niebezpieczne.

No to mamy nastpny punkt do omwienia (chopaki, jestecie niesamowici): jak wyglda zuycie pojazdu, jego konserwacja i temu podobne rzeczy? Wemy na przykad blaszank Franka, ktra zuywa wicej oleju ni paliwa. Jego koszt i czstotliwo wymian powoduj, e bardziej opaca si caodniowa jazda takswk lub jeszcze lepiej wynajem prywatnego odrzutowca. Droga Kasiu! Zgadzamy si, e jest to take istotna i kosztowna sprawa. I do tego jedna z najbardziej zmiennych. Niestety, tak to ju jest, e w dzisiejszych czasach czowiek sam sobie ju nie poradzi z tymi wozami nafaszerowanymi elektronik. To, co nasi ojcowie wczeniej naprawiali rubokrtem i motkiem, lec pod silnikiem, musi teraz by wykonane przez profesjonalistw a ci i tak najczciej wymieni dan cz niezalenie od tego, czy jest zepsuta, czy nie. Pomimo tego lepiej pozostawi mechanikom silnik i inne wane czci. W kocu to kwestia naszego bezpieczestwa! Termin kolejnego przegldu jest wpisany w ksieczce serwisowej, ktra najczciej ley w schowku po stronie pasaera. Nie zapomnij take o wymianie oleju. Niemniej jednak pozostaje jeszcze kilka spraw dotyczcych samochodu, o ktre musi zadba nawet najwiksza fajtapa, nie przyczyniajc si przy tym do zdemolowania pojazdu. Zacznijmy od rzeczy najprostszej, czyli cinienia w oponach. Mwilimy ju o tym przy okazji cen paliwa. Aby zapewni funkcjonowanie samochodu, naley od czasu do czasu sprawdza cinienie w oponach przy okazji tankowania na stacji benzynowej. Pompy powietrzne znajduj si na wikszoci z nich.

71

Ojejku, za kadym razem mam brudne palce przez te gupie nakrtki od wentyli. Co za pedantka. Ale moemy Ci pomc:

Odkrcanie nakrtki od wentyli bez brudzenia sobie palcw Aby sprawdzi cinienie w oponach bez pobrudzenia sobie rk, najlepiej zaopatrzy si w koszulk koka rozprnego 12 mm i nasadzi go na nakrtk od wentyla. Nastpnie odkrci, sprawdzi cinienie i ewentualnie napompowa. Na koniec zakrci z powrotem nakrtk, zdj koszulk koka, gotowe. Zero stresu dla piknie wypielgnowanych kobiecych doni. Mona to stosowa take przy wentylach opon rowerowych. Co sdzi o tym jury?

: : : : :

Genialnie proste. Wol brudne palce ni noszenie koka w kieszeni spodni.

To trzymaj go w schowku. Zawsze bdzie pod rk, jeli zdarzy si taka potrzeba, i moesz nosi spodnie bez kieszeni.

W rowerze nie ma takiego schowka jak w samochodzie. Poza tym podczas jazdy na rowerze liczy si kady gram obcienia. Mona te bez koka. Na stacjach zwykle dostpne s rczniki papierowe, ktrymi mona si posuy przy manipulowaniu z nakrtk wentyla. A palce pozostan czyste.

: Akurat sprbowaem. Dziaa niezawodnie. Moesz to opatentowa. Czy masz jak wskazwk odnonie kluczykw? Co ekstra, eby nie zabrudzi rk?

72

Moja rada: sprbuj zliza brud jzykiem. Najwicej zabawy jest wtedy, kiedy pocieknie na kluczyk z baku. Przyrzekam, palce bd czyste.

: Kiedy jest si kobiet, ktra udaje gupiutk, te mona zachowa czyste donie to niewiarygodne, czego to mczyni dla nas nie zrobi!
Jak kady zwyczajny uytkownik samochodu, moesz te sprbowa wykona kilka podstawowych czynnoci.

Rozwizanie kompletne kontrola stanu oleju, pynu hamulcowego i cieczy chodzcej Rwnie jako laik moesz sam sprawdzi stan oleju, pynu hamulcowego i cieczy chodzcej, zamiast jecha w tym celu specjalnie do warsztatu samochodowego. S to do proste czynnoci. Najpierw otwierasz mask samochodu. 1. Kontrola stanu oleju. Silnik musi by zgaszony. Nastpnie wyjmujesz prt mierniczy oleju z silnika i wycierasz go szmatk (na prcie jest olej). Zauwaysz, e ten metalowy prt posiada dwa zaznaczenia. Jedno dla minimalnego, drugie dla maksymalnego stanu oleju. Teraz wprowadzasz prt ponownie do silnika i zaraz go wyjmujesz. Na prcie widoczny jest stan oleju w silniku, ktry powinien znajdowa si pomidzy minimaln a maksymaln wartoci. Jeli oleju jest za mao, naley dolewa go do zbiornika w porcjach plitrowych. Jeli oleju jest za duo (co w zasadzie nie powinno mie miejsca), musisz wypompowa nadmiar oleju za pomoc pompki rcznej lub wprowadzi przewd wowy do wewntrz i zasysa ustami. W instrukcji obsugi Twojego pojazdu znajdziesz dane dotyczce przepisanej iloci oleju. Olej ten moesz zakupi w sklepach motoryzacyjnych z czciami zapasowymi lub na stacji benzynowej (gdzie jednak jest on droszy). Uwaga: czsto sprzedawcy chc wcisn klientowi wysokowartociowy olej syntetyczny, ktry jest droszy od normalnego. Stosowanie takiego oleju jest konieczne tylko wtedy, gdy jest to wyranie zapisane w instrukcji obsugi lub jeli jeste samochodowym 73

dugodystansowcem i poleca to Twj mechanik. Za samochodowych dugodystansowcw uznajemy osoby, ktre przejedaj ponad 25 000 kilometrw rocznie. 2. Kontrola stanu cieczy chodzcej. Pod mask silnika znajdziesz przezroczysty pojemnik, ktry zawiera ciecz chodzc (nie pomyli z pojemnikiem zawierajcym pyn do wycieraczek!). Take tam znajduj si dwa oznaczenia. Jedno dla minimalnego, drugie dla maksymalnego dozwolonego poziomu napenienia. W stanie spoczynku samochodu poziom napenienia ciecz chodzc nie moe by mniejszy od stanu minimalnego. Z kolei przy zapalonym silniku poziom ten nie moe przekracza stanu maksymalnego. Jeli konieczne stanie si uzupenienie, warto zajrze do instrukcji obsugi samochodu. Znajdziesz tam informacj o rodzaju wymaganej cieczy chodzcej. Moesz j zakupi w sklepach z artykuami motoryzacyjnymi. Zachowaj ostrono przy napenianiu! Naley wtedy bezwarunkowo wyczy silnik, gdy w przeciwnym wypadku grozi to oparzeniami! Jeli w zbiorniku znajduje si za duo cieczy, zostanie ona odprowadzona przez przewd nadcinieniowy. 3. Kontrola stanu pynu hamulcowego. Pod mask silnika znajdziesz te inny (tym razem mniejszy) pojemnik, ktry take posiada oznaczenia dla minimalnego i maksymalnego poziomu napenienia. Tym razem jednak jako laik nie powiniene sam uzupenia stanu pynu hamulcowego, lecz zwrci si z tym do warsztatu. Cakowita wymiana pynu hamulcowego jest konieczna przynajmniej co dwa lata. Take tutaj nie powinno doj do nadmiernego napenienia. Jeli jednak tak jest, naley zoy reklamacj w warsztacie. Na koniec moesz jeszcze sprawdzi wiata w samochodzie. Najszybciej zrobisz to z pomoc drugiej osoby. Siadasz za kierownic oraz wczasz i wyczasz wszystkie wiata, za Twj pomocnik sprawdza ich funkcjonowanie. Najczciej psuj si rzecz jasna najwicej uywane wiata, czyli przednie reflektory i wiata tylne.

74

Moesz samodzielnie dokona ich wymiany. Najpierw otwierasz mask lub baganik (przy czym naley zdemontowa plastikow obudow). Najczciej znajdziesz tam osonk z gumy, ktra chroni wiata przed pyem i zabrudzeniami. Moesz zdj te osony i nastpnie zdemontowa lamp. W sklepie samochodowym znajdziesz nowe arwki. Uwaga przy montowaniu nowych arwek! Nie mona dotyka szka arwki goymi palcami, lecz za pomoc bezwknistych chustek. W przeciwnym wypadku na osonce arnika znajd si lady potu i tuszczu z Twoich rk, co moe prowadzi do zniszczenia arwki podczas jej nagrzania.

Dobra, teraz wiecie ju obydwoje, jak moecie sprawdza Wasz bryk. Jeli co zacznie si psu, najlepiej odda auto do warsztatu. Ale istnieje pewna denerwujca przypado, ktrej sprawdzenie wymaga specjalnych zabiegw: to szkody spowodowane dziaaniem kun. Kuny lene to mae i podobne do psw drapieniki, ktrych ulubionym zajciem jest przegryzanie przewodw elektrycznych w pomieszczeniu silnikowym. Oczywicie, nie jest to od razu widoczne (bo kto codziennie zaglda pod samochd?) i dlatego moe stanowi zagroenie. Co zrobi, gdy kuna przegryzie przykadowo przewd doprowadzajcy ciecz chodzc do silnika? Naley chroni samochd przed kunami. Ulubionym miejscem ataku kun jest pomieszczenie silnikowe. Z jednej strony ma ono charakter jaskiniowy, z drugiej za zwierzta zwabia ciepo, jakim promieniuje silnik po zakoczonej jedzie. To wyjania te powd, dla ktrego wikszo szkd spowodowanych przez kuny ma miejsce wiosn lub jesieni: wieczory i noce s wtedy zimne, ale silnik dugo pozostaje ciepy. Natomiast w zimie silnik szybko si schadza, za latem ciepo panuje wszdzie dookoa. Ponadto na przeomie czerwca i lipca rozpoczyna si sezon godowy kun, wobec czego maj one inne sprawy na gowie. Jakie czci samochodowe s zagroone przez kuny? Przed wszystkim kable i ich izolacja oraz przewody wowe i maty izolacyjne, ktre wszystkie znajduj si pod mask samochodu. W najgorszym wypadku moe nawet do do uszkodzenia katalizatora, przegrzania silnika lub przedostania si brudu, ktry zablokuje ukad kierowniczy. 75

Co robi? Mona powiedzie, e jeli pomieszczenie silnikowe jest do hermetycznie zamknite, szkody spowodowane dziaaniem kun mog by niewielkie. Dlatego te zgodnie z informacjami automobilklubw relatywnie najmniej dotknite tymi szkodami bywaj mercedesy. Dobrze chronione jest te porsche, gdzie z uwagi na aerodynamik pojazdu silnik jest hermetycznie zamknity od spodu pyt fundamentow. Ponadto silnik posiada spore gabaryty, przez co wypenia prawie cae pomieszczenie silnikowe. Podejrzewamy, e w najbliszej przyszoci nie przesidziecie si do mercedesa ani porsche (chyba e planujecie wygra w totka?). Jak wic broni si przed kunami? Sposb jest prosty, ale za to genialny: pomocna jest tutaj druciana siatka kratowa, ktrej kawaek kadzie si pod samochd. To za powoduje, e kuny unikaj nieprzyjemnie podatnego podoa, jak opisano to w pimie jednego z automobilklubw. Jeli czsto podrujecie samochodem, najlepiej mie zawsze pod rk kawaek drucianej siatki kratowej lub elastycznego ogrodzenia z metalu. Naley uwaa, aby siatka nie wystawaa za bardzo z przodu silnika, bo mog na to zwrci uwag nazbyt drobiazgowi funkcjonariusze stray miejskiej. Inn (ale drosz) moliwoci jest zakup specjalnego przyrzdu ultradwikowego bd elektrowstrzsowego. Mona te wzmocni oson kabli za pomoc odpowiedniego tworzywa sztucznego. Z kolei historyjk, jakoby kuny mona byo odstrasza okrelonymi zapachami, naley woy midzy bajki. Kocie lub psie wosy, kostki toaletowe czy specjalne spraye dla ochrony przed kunami mog je co najwyej na krtko powstrzyma. Ponadto jeszcze jedna rada: jeli na poddaszu Waszego domu lub w Waszym ssiedztwie osiedlia si rodzina kun, najlepiej nastawi gono mae radyjko i nie wycza przez kilka dni. Kuny bardzo szybko wyprowadz si z takiego gonego ssiedztwa. Na koniec mamy jeszcze jedn wskazwk, ktra jest warta sporych pienidzy:

76

Wpadnicie szyby w drzwi W uznanej niemieckiej marce samochodowej, skracanej do dwch liter, czsto zdarza si nastpujcy przypadek: samochd stoi latem nieuywany przez duszy czas. Kiedy ruszamy i uruchamiamy elektryczny napd szyby bocznej, co zaczyna skrzypie i szyba opada w drzwi. Na skutek wpywu ciepa dochodzi do skrzywienia si czci, ktre w zasadzie nie powinny si skrzywi. Producent samochodu zna ten problem i grzecznie naprawia usterk. Gupie jest to, e prawie zawsze przytrafia si to nam wtedy, kiedy jestemy w drodze, chcemy przejecha dugi odcinek autostrady, zostawi samochd na noc poza garaem lub kiedy akurat jest niedziela. Poniej wyjcie awaryjne dla dziewczt: Wcisn wielowarstwow tam klejc do drobnej szczeliny midzy opad szyb i gumow uszczelk. Za pomoc linijki lub podobnym przyrzdem przycisn tam klejc do szyby, a nastpnie wyj z drzwi. Nastpnie przymocowa szyb do ramy drzwi tam. Powinno wytrzyma przynajmniej do nastpnej wizyty w warsztacie. Co sdzi o tym jury? Dobrze znam ten problem. Ju cztery razy miaem z tym do czynienia (za kadym razem inna szyba). Dotychczas zawsze nie bez trudu zdejmowaem tapicerk, aby wysun szyb z powrotem do gry. Pomys z tam klejc nie przyszed mi do gowy. No c, kto nie ma w gowie

: : : :

W samochodach na trzy litery te to si czasami zdarza.

Ju wiem teraz, dlaczego jed samochodem na cztery litery, chocia niektrzy uwaaj to za szpanerstwo. W tym szpanerskim samochodzie na cztery litery te mi si to zdarzyo przy dwch szybach!

Ekstrawskazwka! Naley jednak doda, e wielowarstwowa tama klejca bardzo trudno schodzi zarwno z szyby, jak i z lakieru. Dlatego naley j stosowa oszczdnie lub od razu kupowa tylko japoskie samochody! 77

To w sumie wszystko, co laik moe sam zrobi przy samochodzie. Reszt spraw naley zostawi mechanikom. Mamy nadziej, e Franek nie jest typem czowieka, ktry w kad sobot myje, czyci, poleruje, woskuje, gaszcze i przytula swj samochd. Mimo to czci majce wpyw na bezpieczestwo jazdy powinny by zawsze oczyszczone. Naley do nich na przykad szyba przednia samochodu. Wane, aby nic nie ograniczao pola widzenia. Z tego powodu warto zaj si wycieraczkami, ktre utrzymuj czysto szyby przedniej take podczas jazdy.

Reperacja wycieraczek Wycieraczki po pewnym czasie zaczynaj piszcze i przestaj czyci szyb w dostatecznym stopniu. Zanim kupisz nowe, moesz przeczesa gumowe okadziny wycieraczek papierem ciernym. Dziki temu popracuj jeszcze przez kilka tygodni. Kiedy bdzie ju po nich, nie wymieniaj caego ramienia, tylko okadzin gumow. W przeciwnym razie drogo to bdzie kosztowa! Jako (wci) studentka nie musisz koniecznie wspfinansowa szklanych paacw i salonw pokazowych wielkich koncernw samochodowych.

Ale wycieraczki nie zaatwiaj sprawy czystych szyb do koca. Trudne do usunicia s przede wszystkim plamy po muchach i inne lady na szybie przedniej.

Mucha kontra przednia szyba We star gazet, roz j na szybie i polej wod. Niech przez kilka minut nasika. Nastpnie zdejmujesz gazet i puczesz szyb czyst wod. Gotowe bez skrobania i (prawie) rodkw chemicznych. Oszczdno materiau, mini i rodowiska naturalnego. Co sdzi o tym jury?

Tak jest, dziaa bez zarzutu! 78

Podczas podry motocyklem zapewniamy czysto szybki kasku za pomoc nastpujcego triku: po wieczornym powrocie do pensjonatu moczymy pod wod kilka kawakw papieru toaletowego i kadziemy na szybk. Zostawiamy na kilka minut i zdejmujemy. I szybka jest pozbawiona much. Na koniec przecieramy lekko wilgotn szmatk. Nie wolno jednak zostawia papieru na zbyt dugi czas, bo w efekcie bdziemy mieli problem z papierem toaletowym przyklejonym do szybki kasku. Jest jeszcze inny sposb (czyni istne cuda, bez naraania lakieru lub szyby) prawie bez chemii i drogich akcesoriw samochodowych. Prawie bez oznacza wycznie gorc wod i pyn do mycia naczy. Kiedy wiadro z wod jest ju gotowe, naley namwi przyjacik do pozbycia si ubrania i na koniec ukra jej rajstopy nylonowe :-) Aby unikn jednak sprzeczki, mona wykorzysta stare rajstopy z oczkami. Dziaa bez zarzutu, bo nylon jest twardszy ni plamy pozostae po muchach, a jednoczenie mikszy od lakieru. Znajomy lakiernik poleci mi ten trik. To zreszt dobra taktyka, kiedy jaki ptak zaatwi si na Twojej karoserii. Plam naley wtedy zmikczy wod i zetrze. Ma to zastosowanie zwaszcza wtedy, kiedy ptasie odchody wylduj na lakierze. Niektre ptaki s tak ostre, e ich odchody mog zacz re lakier samochodu. A moe istnieje moliwo przechowywania samochodu w garau? Jeli nie, to moesz ju zacz przygotowania do zimy. Zwaszcza w wyjtkowo zimne dni samochodem jest ubaw po pachy. Wystarczy tylko wspomnie o zimnym ogrzewaniu i zamarznitych zamkach drzwiowych. Rwnie dobrze moesz darowa sobie chodzenie na siowni. Zdrapywanie lodu z szyb to sport ekstremalny. Zwaszcza wtedy, gdy nie masz rkawiczek. Ale zawsze to lepsze ni wczenie silnika i czekanie, a ld sam stopnieje. Oznacza to szkody zarwno dla rodowiska, jak te dla samochodu. Wczenie w zimowy poranek przed jazd silnika i zostawienie samochodu na chodzie przez 10 minut jest rwne przebiegowi silnika rzdu 35 000 kilometrw! Na skutek zimna olej silnikowy jest tak lepki, e na biegu jaowym pozostaje on na dnie wanienki oleju. Czy jeste w stanie wyobrazi sobie, co to znaczy dla Twojego silnika, jeli biegnie 79

on bez smarowania przy niskich temperaturach? Mniej wicej odpowiada to zjazdowi po suchej zjedalni na otwartym basenie w grubym zimowy ubraniu. Lepiej wic uywa drapaka. Jeli nie zbiera on dostatecznie dobrze, moesz lekko go naostrzy papierem ciernym. Powinien lepiej dziaa.

Przymarznite drzwiczki samochodu Drzwi samochodu nie bd zamarzay, jeli gumowe uszczelki natrzesz masem lub pomadk do ust. Wystarczy zrobi to raz jesieni, a drzwi bd chodziy bez problemu przez ca zim. Gdyby jednak drzwi przymarzy, wtedy naley dociska je w stron samochodu, a nie odwrotnie. Tym sposobem dojdzie do zamania lodu i drzwi si otworz. Co sdzi o tym jury?

: : : :

Robi to zawsze na pocztku zimy i dziaa! Wstawiam samochd do garau. Te dziaa. Mona te stosowa wazelin. Mona te zostawi otwarte drzwi.

: To oczywiste, e te wszystkie wymienione triki sprawdzaj si. Niekorzystne jest jednak to, e tuszcz jest agresywny wobec gumy i na dusz met moe j zniszczy. Mona tego unikn przez zastosowanie talku (ten biay proszek, ktrym gimnastycy i sztangici nacieraj sobie rce podczas zawodw).
Jednak nie tylko drzwi samochodu zamarzaj. Nawet taki bezbronny zamek w drzwiach ulega coraz czciej atakowi zabjczych krysztakw lodu. Powodem jest tutaj wilgo, ktra przedostaje si do zamka. Wiele osb zaleca wtryskiwanie grafitu lub oleju stosowanego w uzbrojeniu

80

do stale zamarzajcych zamkw drzwiowych. Wprawdzie chroni to przed zamarzaniem, ale moe po pewnym czasie doprowadzi do zabrudzenia zamka. Olej za moe ulec zaywiczeniu. A to ju nie jest pikne.

Jak oszuka zamarzajce zamki w drzwiach samochodu? Mniej stresujce s nastpujce triki: 1. Oszczdny i prosty sposb zapobiegania zamarzaniu zamkw w drzwiach: zostawi zamek zaklejony tam klejc. Zapobiega to przedostawaniu si wilgoci i zamek pozostaje niezamarznity. 2. Przede wszystkim klucz odpowiada za przedostawanie si wilgoci do zamka. Dlatego naley wytrze klucz w chusteczk przed jego uyciem. To take chroni zamek przed zamarzniciem. 3. Kupno samochodu z zamkiem otwieranym pilotem. 4. Jeli posiadasz kabriolet nie zamykaj dachu. 5. Nie zamykaj drzwi :-)

No dobrze, czyciochy. Teraz mj samochd jest czysty i pozbawiony najmniejszego krysztaku lodu. Ale jak mog go podrasowa? Podrasowywanie samochodu jest niemodne. Koniec, kropka. Nigdy nie moglimy zrozumie, co takiego ma wielka rura od pieca, czego nie ma zwyka rura wydechowa. A jeli chcesz zabudowa w samochodzie supersprzt audio, to zdecydowanie odradzamy. Nie ma nic bardziej obciachowego ni jazda dudnicym maolitraowym samochodem, ktremu od basu tak gono podskakuje klapa baganika, e przechodnie zwijaj si ze miechu. Poza tym podczas jazdy musisz zawsze dobrze sysze, co dzieje si dookoa, aby mc w miar szybko zareagowa na zagroenie. Zreszt bezpieczestwo w ruchu drogowym to bardzo wany temat, ktry przez wielu kierowcw jest lekcewaony. Przepisy ruchu drogowego oraz zasady bezpiecznej jazdy poznaje si ju podczas nauki jazdy. Polecamy jednak trening bezpieczestwa na drodze, ktry moesz przeprowadzi w szkole jazdy. Trwa on jeden dzie i podczas niego 81

nauczysz si lepszego poruszania si samochodem. Moesz wtedy porzdnie docisn gaz, powiczy pene hamowanie i wyprbowa ABS. Troch to kosztuje, ale za to otrzymasz odpowiednie wiadectwo. Z nim moesz potem uda si do Twojego ubezpieczyciela i zapyta o znik na skadk. Niektre ubezpieczalnie je oferujzapyta nie szkodzi. Co jednak robi, kiedy dojdzie do wypadku?

Rozwizanie kompletne postpowanie w razie wypadku Wypadek to powana sprawa. Zwaszcza wtedy, jeli dojdzie przy tym do uszkodze. Poza tym wypadek moe mie swj fina przed sdem, przez co sposb postpowania w razie wypadku wymaga duej roztropnoci. Nierzadko dochodzi do tego, e wiadkowie lub uczestnicy wypadku wycofuj swoje zeznania lub twierdz co innego. Generalnie mamy do czynienia z dwoma przypadkami: albo jeste uczestnikiem, albo wiadkiem wypadku. Jestem uczestnikiem wypadku 1. Najwaniejsza zasada: zachowa spokj. Wiele osb po wypadku znajduje si w stanie szoku lub dezorientacji. 2. W pierwszej kolejnoci naley zabezpieczy siebie. Wkadamy kamizelk ochronn (jest to obowizkowe) i wystawiamy trjkt ostrzegawczy. Musi on znajdowa si co najmniej 100 metrw, czyli od 150 do 200 krokw, od miejsca zdarzenia. 3. Nastpnie sprawdzamy, czy uczestnicy wypadku odnieli obraenia. 4. Jeli konieczne jest udzielenie pomocy, powinna zwrci si do jakiejkolwiek osoby z prob o zawiadomienie pogotowia. Zapytaj stojcych wok ludzi, czy mog udzieli pierwszej pomocy. 5. Jeli sytuacja jest bezpieczna, mona zadba teraz o sprawy merytoryczne. W razie niezgodnoci co do przebiegu wypadku naley powiadomi policj. Nigdy nie podpisuj adnego owiadczenia! Poczekaj do przybycia policji, przy pomocy ktrej mona wszystko wyjani.

82

6. Jeli posiadasz aparat fotograficzny w telefonie komrkowym, moesz udokumentowa miejsce wypadku. Zaliczaj si do tego nie tylko zdemolowane pojazdy, ale cae miejsce zdarzenia, na przykad wygld skrzyowania, na ktrym doszo do wypadku. 7. Uwaaj na to, aby nic nie zostao zmienione. Przydatny moe by kawaek kredy, ktr rwnie mgby przechowywa w schowku. Mona ni oznaczy miejsce zatrzymania k pojazdu. 8. Kiedy wszystko zostanie ju wyjanione, sprawca wypadku ma obowizek zgoszenia wypadku ubezpieczycielowi do 24 h od zdarzenia. 9. Jeli Twj samochd nie nadaje si do dalszej jazdy i musi zosta odholowany, zadzwo na infolini Twojego ubezpieczyciela. Niewykluczone, e otrzymasz tam informacj, do kogo zwrci si po pomoc. Czsto ubezpieczenie pokrywa usug odholowania samochodu z miejsca wypadku. Jeli jeste czonkiem automobilklubu, holowanie samochodu take jest bezpatne. Jestem wiadkiem wypadku 1. Jeli jeste wiadkiem wypadku, musisz to zgosi. Zatrzymaj samochd i sprawd, czy potrzebna jest pomoc! Po zgoszeniu musisz pozosta na miejscu zdarzenia tak dugo, a sytuacja zostanie wyjaniona (w razie koniecznoci a do przybycia policji). 2. Jeli nie jeste bezporednim wiadkiem wypadku, postaraj si sprawdzi, czy kto nie dozna obrae i czy potrzebna jest pomoc. Jeli nie, za osoby na miejscu wypadku maj wszystko pod kontrol, rozsdniej bdzie, jeli bdziesz kontynuowa jazd. Stojc na miejscu, stanowisz przeszkod i zaliczasz si do gapiw. Nawet jeli Twoje zamiary s jak najlepsze, pozostanie na miejscu wypadku moe mie dla Ciebie negatywne skutki. Gdy dochodzi do rozprawy sdowej w zwizku z wypadkiem, wtedy spierajce si strony prbuj zawsze wcign wiadkw do sporu i wpyn na ich zeznania. Lepiej sobie tego oszczdzi. Aha, kto hamuje, ten przegrywa! 83

Franek!!! Twoja blaszanka i tak niebawem si rozleci. Byoby lepiej, gdyby pojecha na nowym rowerze. To by moe przyczynioby si do zaniku tego cmentarzyska sznycli wok twojego ppka. Kiedy Ci poznaam, to jeszcze si starae, eby jako wyglda! Ho ho, Franek dostaje brzuszek maej stabilizacji. Najwyszy czas, znowu wsi na rower. Ale najpierw trzeba doprowadzi go do porzdku. O nie, mj ostatni rower zosta skradziony, dlatego te boj si wyjecha na miasto nowym, bo zaraz mi go ukradn. Leniuch, to wszystko tylko wymwki. Na pewno moesz zabezpieczy swj rower przed kradzie. Czy nie tak, chopaki? Tak jest, Franku, moesz porzdnie zabezpieczy rower. Z uwagi na liczb kradziey rowerw przemys ju dawno temu zareagowa i oferuje porzdne produkty w tym zakresie. Jedynie rowerzyci nadal zostawiaj swoje rowery niemal bez zabezpieczenia! Jeli chodzi o bezpieczestwo Twojego roweru, nie powiniene skpi. elazna regua: dziesi procent wartoci roweru powiniene zainwestowa w jego zabezpieczenie. Najlepiej sprawdzaj si pancerne acuchy lub obejmy z zamkami. Nie mona ich bowiem przeci za pomoc przecinaka do drutu. Natomiast nie s one atwe w obsudze. Zwr uwag na wielko zamknicia: wane jest, aby mg przymocowa rower do trwaego przedmiotu (np. supa latarni). Linki rowerowe z drutu mona atwo przeci (dlatego te mwi si na nie wstka do opakowania prezentu). Mimo ich wysokiej elastycznoci powiniene jednak podchodzi do tego rodzaju zabezpieczenia z rezerw. Kolejny punkt do omwienia to szekle z zamkami cylindrycznymi. Przy zakupie naley zwraca uwag na znak bezpieczestwa, ktry oznacza, e wyrb zosta poddany rnego rodzaju testom mechanicznym. Taki zamek wytrzymuje prb mota i jest odporny na prby otwarcia przez specjalistyczne narzdzia. Nastpny punkt to kradzie czci rowerowych. Jeli Twj rower posiada przyrzdy szybkiego mocowania, zodziej nie bdzie mia problemu, aby szybko ukra przednie koo lub siodeko. Take w tym zakre84

sie mona kupi specjalne systemy zamykajce, ktrych ceny zaczynaj si od 140 z. Jeli to za drogo, musisz zamyka obydwa koa oraz zdejmowa siodeko (uwaga w porze deszczowej: jeli woda przedostanie si do ramy roweru, dochodzi do szybkiej korozji oysk pedaw. Najlepiej skorzysta z korka i zatka wlot ramy). Inn moliwoci zabezpieczenia jest tzw. zakodowanie roweru. Policja lub sprzedajcy graweruje numer roweru na ramie. Jeli rower zostanie ukradziony, a nastpnie jakim cudem si odnajdzie, mona bardzo szybko znale Ci jako waciciela. Jednak usuga ta jest niezbyt czsto oferowana przez policj. W kadym razie warto wczeniej zapyta (lub zapaci za to kilka zotych wicej u sprzedawcy). A tak na marginesie: kodowa mona inne przedmioty, jak przykadowo dywany, telefony komrkowe lub obrazy. Jeszcze innym rozwizaniem jest poszukiwacz rowerw. Jest to chip, ktry montuje si w rowerze. Za pomoc tego chipu mona odszuka Ci jako waciciela, gdyby rower si znalaz. Koszt: ok. 100 z. Poza tym: jak ju wspomniano w poprzednim rozdziale, moesz ubezpieczy swj rower jako mienie domowe. Cay czas spada mi acuch, a przez te naprawy wci mam brudne rce! Franek Ty nie powstydzisz si adnej wymwki. Kiedy spadnie acuch, naley przeczy przerzutk na wyszy bieg, jedn rk podnie tylne koo, a drug pokrci pedaem. acuch sam wskoczy w zbatk, a Twoje rce pozostan czyste. Jeli za przy ataniu opon lub podczas oliwienia acucha pobrudzisz sobie rce, moesz samodzielnie wyprodukowa sobie past myjc do rk, za pomoc ktrej z atwoci usuniesz lady oleju z palcw.

Pasta do mycia rk wersja autorska Czy grzebae przy samochodzie, zmieniae acuch w rowerze rodzicw lub w inny sposb ubrudzie rce? We pozostaoci po kawie z filtra papierowego i zmieszaj je z odrobin pynu do mycia naczy i wod. Dziaa wspaniale, bo kawa suy tutaj jako rodek cierny, a pyn do naczy jako 85

rozpuszczalnik oleju. Rce s piknie wyczyszczone, a przy wymianie filtra przy silniku wysokoprnym wszystko pachnie raczej kaw ni czym innym. Tanio, prosto i skutecznie! Co sdzi o tym jury?

: : : :

Sprbowaem. Dziaa! Od razu mam ochot co wicej pomajsterkowa. Dziaa bez zarzutu!

Mona te zastosowa cukier i pyn do naczy. Ten sam efekt (jeli kto akurat nie pije kawy z ekspresu). Przed prac goymi rkoma mona przejecha paznokciami po mydle. Uszczelnia paznokcie, dziki czemu zapobiega przedostawaniu si brudu lub oleju pod paznokcie. Podczas mycia mydo rozpuszcza si, przez co nie trzeba wcale szorowa paznokci. Ponadto znalelimy genialny schowek na zestaw do atania opon na czas podry rowerem:

Oszczdne gromadzenie atek Jeli rurka pod Twoim siodekiem jest dostatecznie szeroka, mona zrobi nastpujc rzecz: zapakuj zestaw do atania opon do plastikowej rurki (czsto wystarczy pojemnik po tabletkach do rozpuszczania), wetknij w rurk pod siodekiem i zatkaj rurk gumowym korkiem z apteki. To samo z drugiej strony do rurki w siodeku. Nasadzamy siodeko z powrotem, dokrcamy i gotowe!

Jeli chcecie dowiedzie si wicej o rowerach, polecamy strony internetowe regionalnych klubw rowerowych i kolarskich oraz stron Polskiego Zwizku Kolarskiego www.pzkol.pl. Na tych stronach mona znale mnstwo informacji na temat wszystkiego, co dotyczy rowerw: bezpieczestwa, przepisw ruchu drogowego, ofert wycieczek rowerowych, techniki, ubezpieczenia itd. 86

Cze, chopaki! Nie uwierzycie mi. Po tym, jak Kaka poszalaa wczoraj na miecie samochodem, mielimy dzisiaj pojecha do jej babci na urodziny. Wsiadamy do samochodu, przekrcam kluczyk w stacyjce, a tu nagle co strzelio z przodu pod silnikiem i od razu dym poszed spod maski. Niewiele brakowao, a przybyliby jacy Indianie zwabieni kbami dymu. W kadym razie siedzimy teraz w pocigu. Babcia Kasi obchodzi osiemdziesite urodziny. A z uwagi na fakt, e wita rodzinne niemoliwie nas krc, nie odpucimy sobie takiej okazji. Bilety kolejowe, zwaszcza na pocigi Intercity, s niesamowicie drogie, ale za to mona przyjemnie spdzi czas w podry. Na dworcu w Krakowie ze snu wyrwaa mnie zapowied przez goniki, o ktrej do dzi nie wiem, w jakim bya jzyku. Lejdiiis en dentelmen, ina fjuu minits iil erajf in kaka. Senk juu for treweling is pikejpi and gudd baj. Co Wy na to? Esperanto? Uzbecki? Nie mamy pojcia, gdzie kierownik tego pocigu spdza urlop. Tak, Franku. Kolej to chyba nie najtaszy sposb przemieszczania si. Za to latem w wagonach jest cieplej, a zim zimniej ni na zewntrz. arty na bok: jeli chcecie podrowa pocigiem taniej, musicie to odpowiednio wczenie zaplanowa. Tym bardziej jest to godne polecenia, jeli macie jeszcze legitymacje studenckie oraz kupujecie bilet w obydwie strony. Ponadto na stronie http://www.pkp.pl/cop znajdziecie szereg promocji oferowanych przez PKP.

87