Professional Documents
Culture Documents
Std 3 a = .
Trzecim pierwiastkiem wielomianu ( ) W x jest liczba 3 x = .
Schemat oceniania I sposobu rozwizania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................ 1 pkt
gdy przedstawi wielomian ( ) W x w postaci ( ) ( )( )( ) 4 3 W x x x x a = + i na tym
poprzestanie lub dalej popeni bdy.
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................ 2 pkt
gdy bezbdnie obliczy trzeci pierwiastek wielomianu: 3 x = .
II sposb rozwizania
Przedstawiamy wielomian ( ) W x w postaci iloczynu:
( ) ( ) ( )( )( )
3 2 2
( ) 4 9 36 4 9 4 4 3 3 W x x x x x x x x x x = + = + + = + + .
Pierwiastkami wielomianu ( ) W x s zatem
1
4 x = ,
2
3 x = oraz
3
3 x = .
Odpowied: Trzecim pierwiastkiem wielomianu jest liczba 3 x = .
Schemat oceniania II sposobu rozwizania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................ 1 pkt
gdy przedstawi wielomian w postaci iloczynu, np.:
( )( ) ( )( )( )
2
( ) 9 4 lub ( ) 4 3 3 W x x x W x x x x = + = + + lub
( )( )
2
( ) 12 3 = + + W x x x x
lub
( )( )
2
( ) 7 12 3 = + + W x x x x i na tym poprzestanie lub dalej popeni bdy.
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................ 2 pkt
gdy bezbdnie obliczy trzeci pierwiastek wielomianu: 3 x = .
Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji
Rozwizanie rwnania wielomianowego metod rozkadu
na czynniki (II.3.d)
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy
8
III sposb rozwizania
Liczba 4 jest pierwiastkiem wielomianu
( ) x W , wic wielomian ( ) x W jest podzielny
przez dwumian ( ) 4 x + .
Dzielimy wielomian ( ) x W przez dwumian
( ) 4 x +
( )
( )
2
3 2
3 2
9
: 4
4 9 36
4
9 36
9 36
x
x
x x x
x x
x
x
+
+
+
= =
Wielomian ( ) x W zapisujemy w postaci
( ) ( )( )
2
4 9 W x x x = + ,
std ( ) ( )( )( ) 4 3 3 W x x x x = + + .
Liczba 3 jest pierwiastkiem wielomianu
( ) x W , wic wielomian ( ) x W jest podzielny
przez dwumian ( ) 3 x .
Dzielimy wielomian ( ) x W przez dwumian
( ) 3 x
( )
( )
2
3 2
3 2
2
2
7 12
: 3
4 9 36
3
7 9
7 21
12 36
12 36
x x
x
x x x
x x
x x
x x
x
x
+ +
+
+
+
= =
Wielomian ( ) x W zapisujemy w postaci
( ) ( )( )
2
7 12 3 W x x x x = + + .
Wyznaczamy pierwiastki trjmianu
2
7 12 x x + + : 4 x = i 3 x = .
Liczby 3 i 4 s pierwiastkami wielomianu
( ) x W , wic wielomian ( ) x W jest podzielny
przez ( )( ) 3 4 x x + = ( ) 12
2
+ x x .
Dzielimy wielomian ( ) x W przez
( ) 12
2
+ x x
( )
( )
2
3 2
3 2
2
2
3
: 12
4 9 36
12
3 3 36
3 3 36
x
x x
x x x
x x x
x x
x x
+
+
+
+
+
+
= = =
Zatem
( ) ( )( )
2
12 3 W x x x x = + + ( )( )( ) 3 4 3 = + + x x x .
Zatem pierwiastkami wielomianu s:
1
4 x = ,
2
3 x = oraz
3
3 x = .
Odpowied: Trzecim pierwiastkiem wielomianu jest liczba 3 x = .
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy
9
Schemat oceniania III sposobu rozwizania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................ 1 pkt
gdy:
- wykona dzielenie wielomianu przez dwumian ( ) 4 x + , otrzyma iloraz
( )
2
9 x i na
tym poprzestanie lub dalej popenia bdy
albo
- wykona dzielenie wielomianu przez dwumian ( ) 3 x , otrzyma iloraz
( )
2
7 12 x x + +
i na tym poprzestanie lub dalej popenia bdy
albo
- wykona dzielenie wielomianu przez ( ) 12
2
+ x x , otrzyma iloraz ( ) 3 x + i na tym
poprzestanie lub dalej popenia bdy
albo
- wykona dzielenie wielomianu przez ( ) 4 x + lub ( ) 3 x , lub przez ( ) 12
2
+ x x
popeniajc bd rachunkowy i konsekwentnie do popenionego bdu wyznacza
pierwiastki otrzymanego ilorazu.
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................ 2 pkt
gdy bezbdnie obliczy trzeci pierwiastek wielomianu: 3 x = .
Uwaga
Dzielc wielomian ( ) x W przez dwumian ( ) x p zdajcy moe posuy si schematem
Hornera, np. przy dzieleniu przez ( ) 4 x + otrzymuje
1 4 9 36
4 1 0 9 0
IV sposb rozwizania
Korzystamy z jednego ze wzorw Vitea dla wielomianu stopnia trzeciego
i otrzymujemy
( )
1
36
3 4
3
= x , std 3
3
= x
lub
( )
1
4
3 4
3
= + + x , std 3
3
= x ,
lub
( ) ( )
1
9
3 4 3 4
3 3
= + + x x .
Proste sprawdzenie pokazuje, e rzeczywicie ( ) 0 3 = W
Schemat oceniania IV sposobu rozwizania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................ 1 pkt
gdy poprawnie zastosuje jeden ze wzorw Vitea dla wielomianu stopnia trzeciego i na
tym poprzestanie lub dalej popenia bdy.
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................ 2 pkt
gdy poprawnie obliczy trzeci pierwiastek: 3 = x .
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy
10
Zadania 29. (02)
I sposb rozwizania
Obliczamy wspczynnik kierunkowy prostej AB:
( )
10 2
2
2 2
=
. Zatem wspczynnik
kierunkowy prostej prostopadej do prostej AB jest rwny
1
2
| |
|
\ .
. Symetralna odcinka AB
ma rwnanie
1
2
y x b = + . Punkt ( )
2 2 2 10
, 0, 6
2 2
S
+ + | |
= =
|
\ .
jest rodkiem odcinka AB .
Symetralna tego odcinka przechodzi przez punkt S, wic
1
6 0
2
b = + . Std 6 b = , a wic
symetralna odcinka AB ma rwnanie
1
6
2
y x = + .
Schemat oceniania I sposobu rozwizania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................ 1 pkt
- gdy poprawnie wyznaczy lub poda wsprzdne rodka odcinka AB: ( ) 6 , 0 = S oraz
wspczynnik kierunkowy prostej AB: 2 a = i na tym poprzestanie lub dalej popeni
bdy
albo
- gdy popeni bdy rachunkowe przy wyznaczaniu wsprzdnych rodka odcinka
albo wspczynnika kierunkowego prostej AB i konsekwentnie wyznaczy
rwnanie symetralnej
albo
- gdy obliczy wspczynnik kierunkowy prostej AB: 2 a = oraz wspczynnik
kierunkowy prostej do niej prostopadej
1
1
2
a = i na tym zakoczy lub dalej
popeni bdy.
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................ 2 pkt
gdy wyznaczy rwnanie symetralnej odcinka AB:
1
6
2
y x = + lub 0 12 2 = + y x .
II sposb rozwizania
Obliczamy wsprzdne rodka odcinka AB: ( ) 6 , 0 = S . Obliczamy wsprzdne wektora
| | 8 , 4 = AB . Poniewa symetralna odcinka AB jest prostopada do wektora AB
i przechodzi
przez punkt S, wic jej rwnanie ma posta ( ) ( ) 4 0 8 6 0 x y + = , czyli 0 12 2 = + y x .
Schemat oceniania II sposobu rozwizania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................ 1 pkt
gdy wyznaczy wsprzdne wektora AB : | | 8 , 4 = AB oraz rodek odcinka AB: ( ) 6 , 0 = S i na tym
poprzestanie lub dalej popeni bdy.
Uycie i tworzenie strategii Wykorzystanie wasnoci symetralnej odcinka do
wyznaczenia jej rwnania (IV.8.b, 8.c, 8.e)
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy
11
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................ 2 pkt
gdy poprawnie wyznaczy rwnanie symetralnej odcinka AB: 0 12 2 = + y x lub
1
6
2
y x = + .
III sposb rozwizania
Z rysunku w ukadzie wsprzdnych
odczytujemy wsprzdne punktu ( ) 6 , 0 = S , wspczynnik kierunkowy symetralnej odcinka
AB:
1
2
a = i zapisujemy rwnanie symetralnej odcinka AB :
1
6
2
y x = + .
Schemat oceniania III sposobu rozwizania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................ 1 pkt
gdy odczyta, z dokadnie sporzdzonego rysunku w ukadzie wsprzdnych, wsprzdne
rodka odcinka AB i wspczynnik kierunkowy symetralnej prostej AB i na tym poprzestanie
lub dalej popeni bdy.
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................ 2 pkt
gdy zapisze rwnanie symetralnej odcinka AB: 0 12 2 = + y x lub
1
6
2
y x = + .
IV sposb rozwizania
Korzystamy z tego, e symetralna odcinka jest zbiorem wszystkich punktw rwno
oddalonych od jego kocw. Jeli punkt ( ) , P x y = ley na symetralnej, to BP AP = .
Zatem ( ) ( ) ( ) ( )
2 2 2 2
10 2 2 2 + = + + y x y x , czyli ( ) ( ) ( ) ( )
2 2 2 2
10 2 2 2 + = + + y x y x .
Po uporzdkowaniu rwnania i redukcji wyrazw podobnych otrzymujemy 0 12 2 = + y x .
Schemat oceniania IV sposobu rozwizania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................ 1 pkt
gdy zapisze rwnanie ( ) ( ) ( ) ( )
2 2 2 2
10 2 2 2 + = + + y x y x i na tym poprzestanie lub
dalej popeni bdy.
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................ 2 pkt
gdy wyznaczy rwnanie symetralnej odcinka AB: 0 12 2 = + y x lub
1
6
2
y x = + .
-4 -3 -2 -1 1 2 3 4 5 6 7
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
x
y
A
B
S
y=2x+6
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy
12
Kryteria oceniania uwzgldniajce specyficzne trudnoci w uczeniu si matematyki
Jeli zdajcy przepisze z bdem wsprzdne punktw i wyznaczy konsekwentnie rwnanie
symetralnej odcinka AB, to za takie rozwizanie przyznajemy 2 punkty.
Zadanie 30. (02)
I sposb rozwizania
Niech 2 BAC o = , 2 ABC | = , ACB = , APB o = .
Suma miar ktw wewntrznych w trjkcie rwna jest
180 2 2 = + + | o .
Poniewa > 0 , wic
90 < + | o .
W trjkcie ABP mamy
180 = + + o | o .
Std i z otrzymanej nierwnoci
90 < + | o wynika, e
90 > o .
Oznacza to, e kt APB jest ktem rozwartym.
Co naleao uzasadni.
Schemat oceniania I sposobu rozwizania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................ 2 pkt
gdy przeprowadzi pene rozumowanie i uzasadni, e kt APB jest ktem rozwartym.
II sposb rozwizania
Niech 2 BAC o = , 2 ABC | = , ACB = , APB o = .
Rozumowanie i argumentacja Przeprowadzenie dowodu geometrycznego (V.7.c)
B
A
C
P
o
|
o
o |
B
A
C
P
o |
o
o |
180 = + o oraz suma miar ktw wewntrznych w trjkcie ABP jest rwna
Rozwizanie
a) Obliczenie pola podstawy ostrosupa
Podstawa ABCD ostrosupa jest kwadratem o boku AB. Stosujc wzr na przektn kwadratu,
mamy: 4 2 = AB , std
4
2 2
2
= = AB .
ObliczamypolePpodstawyostrosupa:
( )
2
2 2 8 P = = .
b) Obliczenie wysokoci AE ostrosupa
Rysujemy trjkt EAC.
8 3
4 3
2
= = AE .
c) Obliczenie objtoci ostrosupa
Objto ostrosupa jest rwna
1 32
8 4 3 3
3 3
V = = .
Schemat oceniania
Rozwizanie, w ktrym postp jest niewielki, ale konieczny na drodze do penego
rozwizania ......................................................................................................................... 1 pkt
Obliczenie wysokoci AE ostrosupa: 4 3 AE = albo obliczenie pola P podstawy ostrosupa:
( )
2
2 2 8 P = = .
Pokonanie zasadniczych trudnoci zadania ..................................................................... 3 pkt
Obliczenie pola podstawy i wysokoci ostrosupa.
Uycie i tworzenie strategii Obliczenie objtoci wielocianu (IV.9.b)
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy
17
Uwaga
Jeli zdajcy obliczy jedn z tych wielkoci z bdem rachunkowym, to otrzymuje 2 punkty.
Rozwizanie pene ............................................................................................................. 4 pkt
Obliczenie objtoci ostrosupa:
32
3
3
V = .
Uwaga
Jeli zdajcy pominie wspczynnik
1
3
we wzorze na objto ostrosupa, ale rozwizanie
doprowadzi konsekwentnie do koca z tym jednym bdem, to za takie rozwizanie otrzymuje
3 punkty.
Kryteria oceniania uwzgldniajce specyficzne trudnoci w uczeniu si matematyki
Nie obniamy punktacji zadania za bdy nieuwagi, np. gdy zdajcy poprawnie obliczy
wysoko ostrosupa, ale przy obliczaniu objtoci ostrosupa podstawi bdna warto.
Zadanie 34. (05)
I sposb rozwizania
Przyjmujemy oznaczenia np.: t czas pokonania caej trasy w godzinach przez pocig
osobowy, v rednia prdko pocigu osobowego w kilometrach na godzin.
Zapisujemy zaleno midzy czasem a prdkoci w sytuacji opisanej w zadaniu dla
pocigu pospiesznego: ( ) ( ) 1 24 210 t v + =
Nastpnie zapisujemy ukad rwna
( ) ( )
210
1 24 210
t v
t v
=
+ =
Rozwizujc ukad rwna doprowadzamy do rwnania z jedn niewiadom, np.:
( ) 210 24
210
1 =
|
.
|
\
|
+
t
t
210
210 24 24 210 t
t
+ =
2
24 24 210 0 t t =
2
4 4 35 0 t t =
2
16 560 24 A = + =
1
4 24 5
8 2
t
= = ,
2
4 24 7
3,5
8 2
t
+
= = =
1
t jest sprzeczne z warunkami zadania.
Obliczamy czas przejazdu tej drogi przez pocig pospieszny: 3, 5 1 2, 5 = .
Odp. Czas pokonania tej drogi przez pocig pospieszny jest rwny 2,5 godziny.
Modelowanie matematyczne Rozwizanie zadania, umieszczonego w kontekcie
praktycznym, prowadzcego do rwnania kwadratowego
(III.3.b)
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy
18
II sposb rozwizania
Zapisujemy zaleno midzy czasem a prdkoci w sytuacji opisanej w zadaniu dla
pocigu pospiesznego: ( ) ( ) 1 24 210 t v + =
Nastpnie zapisujemy ukad rwna
( ) ( )
210
1 24 210
t v
t v
=
+ =
Rozwizujc ukad rwna doprowadzamy do rwnania z jedn niewiadom, np.:
( ) 210 24 1
210
= +
|
.
|
\
|
v
v
5040
210 24 210 v
v
+ =
5040
24 0 v
v
=
2
24 5040 0 v v + =
2
576 20160 144 A = + =
1
24 144
60
2
v
= =
,
2
24 144
84
2
v
+
= =
,
2
v jest sprzeczne z warunkami zadania.
Obliczamy czas przejazdu tej drogi przez pocig osobowy:
210 210 7
3, 5
60 2
t
v
= = = = .
Obliczamy czas przejazdu tej drogi przez pocig pospieszny: 3,5 1 = 2,5.
Odp. Czas pokonania tej drogi przez pocig pospieszny jest rwny 2,5 godziny.
III sposb rozwizania
Przyjmujemy oznaczenia np.: t czas pokonania caej trasy w godzinach przez pocig
osobowy, v rednia prdko pocigu osobowego w kilometrach na godzin.
Narysowane due prostokty reprezentuj odlegoci przebyte przez obydwa pocigi, maj
zatem rwne pola. Wobec tego pola zakreskowanych prostoktw s rwne. Std rwno
( ) 24 1 1 = t v . Droga przebyta przez pocig osobowy wyraa si wzorem ( ) 24 1 = v t t t .
Poniewa trasa pocigu ma dugo 210 km, otrzymujemy rwnanie ( ) 24 1 210 t t = .
Std
2
24 24 210 0 t t =
2
4 4 35 0 t t =
2
16 560 24 A = + =
1
4 24 5
8 2
t
= = ,
2
4 24 7
3,5
8 2
t
+
= = =
v
t1
v+24
t
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy
19
1
t jest sprzeczne z warunkami zadania. Zatem pocig osobowy jecha przez 3,5 godziny,
a pocig pospieszny: 3, 5 1 2, 5 = godziny.
Odp. Czas pokonania tej drogi przez pocig pospieszny jest rwny 2,5 godziny.
Schemat oceniania I, II i III sposobu rozwizania
Rozwizanie, w ktrym postp jest niewielki, ale konieczny na drodze do penego
rozwizania zadania ........................................................................................................ 1 pkt
Zapisanie rwnania z dwiema niewiadomymi
( )( ) 1 24 210 t v + =
gdy t oznacza czas pokonania caej trasy w godzinach przez pocig osobowy, a v redni
prdko pocigu osobowego w kilometrach na godzin,
lub
( )( ) 1 24 210 t v + =
gdy t oznacza czas pokonania caej trasy w godzinach przez pocig pospieszny, a v redni
prdko pocigu pospiesznego w kilometrach na godzin.
Rozwizanie, w ktrym jest istotny postp ................................................................... 2 pkt
Zapisanie ukadu rwna z niewiadomymi v i t, np.:
( ) ( )
= +
=
210 24 1
210
v t
v t
lub
( ) ( )
210
1 24 210
t v
t v
=
+ =
Pokonanie zasadniczych trudnoci zadania .................................................................. 3 pkt
Zapisanie rwnania z jedn niewiadom v lub t, np.:
( ) 210 24
210
1 =
|
.
|
\
|
+
t
t lub ( )
210
1 24 210 v
v
| |
+ =
|
\ .
lub ( ) 24 1 210 t t =
Uwaga
Zdajcy nie musi zapisywa ukadu rwna, moe bezporednio zapisa rwnanie z jedn
niewiadom.
Zostay pokonane zasadnicze trudnoci zadania, ale w trakcie ich pokonywania zostay
popenione bdy rachunkowe lub usterki .................................................................... 2 pkt
Rozwizanie zadania do koca lecz z usterkami, ktre jednak nie przekrelaj
poprawnoci rozwizania (np. bdy rachunkowe) ...................................................... 4 pkt
- rozwizanie rwnania z niewiadom v lub t z bdem rachunkowym i konsekwentne
obliczenie czasu pokonania drogi przez pocig pospieszny
albo
- obliczenie czasu jazdy pocigu osobowego: 5 , 3 = t i nie obliczenie czasu pokonania
tej drogi przez pocig pospieszny.
Rozwizanie pene ........................................................................................................... 5 pkt
Obliczenie czasu pokonania tej drogi przez pocig pospieszny: 2,5 godziny.
Uwagi
1. Jeeli zdajcy porwnuje wielkoci rnych typw, to otrzymuje 0 punktw.
2. Jeeli zdajcy odgadnie czas jazdy pocigu pospiesznego i nie uzasadni, e jest to jedyne
rozwizanie, to otrzymuje 1 punkt.
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy
20
Kryteria oceniania uwzgldniajce specyficzne trudnoci w uczeniu si matematyki
Przykad 1.
Jeli zdajcy przedstawi nastpujce rozwizanie:
v - prdko pocigu osobowego, t - czas pokonania caej trasy w godzinach przez pocig
osobowy
210
24
1
v
t
+ =
( )
210
210 24 1
v t
v t
=
= +
i na tym zakoczy, to takie rozwizanie kwalifikujemy do kategorii Rozwizanie, w ktrym
jest istotny postp i przyznajemy 2 punkty, mimo e w drugim rwnaniu ukadu zdajcy nie
uj wyraenia 1 t w nawias. Zapis rwnania
210
24
1
v
t
+ =
wskazuje na poprawn
interpretacj zalenoci midzy wielkociami.
Przykad 2.
Jeli zdajcy przedstawi nastpujce rozwizanie:
v - prdko pocigu osobowego, t - czas pokonania caej trasy w godzinach przez pocig
osobowy
210
24
1
v
t
+ =
210
210
24
1
v
t
v
t
+ =
120 210
24
t t
+ =
i na tym zakoczy, to takie rozwizanie kwalifikujemy do kategorii Pokonanie zasadniczych
trudnoci zadania i przyznajemy 3 punkty, mimo e w rwnaniu
120 210
24
t t
+ =
zdajcy
przestawi cyfry w zapisie liczby 210 i pomin liczb 1 w mianowniku uamka.
Przykad 3.
Jeli zdajcy otrzyma inne rwnanie kwadratowe, np.
2
4 4 35 0 t t + = zamiast rwnania
2
4 4 35 0 t t = (np. w wyniku zego przepisania znaku lub liczby), konsekwentnie jednak
rozwie otrzymane rwnanie kwadratowe, odrzuci ujemne rozwizanie i pozostawi wynik,
ktry moe by realnym czasem jazdy pocigu pospiesznego, to takie rozwizanie
kwalifikujemy do kategorii Rozwizanie pene i przyznajemy 5 punktw.