Cz.4.

Tutaj znajdziesz jak : Stuningowa silnik , wymiary kontrolne malucha i schemat instalacji maluch

Tuning Fiata 126p - od czego zacz

Silnik malucha ma w sobie wiele przestarzaych rozwiza, wynikajacych z faktu ,e ten motor by stosowany jeszcze w poprzedniku malucha - Fiacie 500; co prawda od tamtej pory wprowadzono zmiany , ale wiele rzeczy pozostao nie zmodyfikowanych.Nawet drobne zmiany s w stanie podnie moc o 2 do 4 KM bez ingerencji wewnatrz silnika; Nie spodziewajmy si oczywicie cudw ,ale mona poprawic troch poprawi silniczek - mozna to nazwa poprawianiem fabryki. Najprostszym sposobem jest tzw. soft-tuning . Dotyczy on zmiany wiec , filtra powietrza, zaonie magnetyzerw. Koszty takiej operacji to zazwyczaj : ok. 35 pln - wiece , ok. 60 pln - Filtr powietrza, ok. 100 pln -Magnetyzer. Razem ok . 200 zotych. Nastepnym krokiem jest poprawienie dolotu powietrza (przerbka opisana na stronie). Jeli "odetkamy" dolot , dobrze jest tez poprawi wydech . Koszt tumika : od 70pln wzy. Co do ustawie to zalene jest to jakie chcemy utrzyma spalanie, a poza tym - kady silnik jest indywidualny. Przerbki gowicy w Fiacie 126p Wiele osb gdy syszy o przerobionym silniku kojarzy w pierwszej kolejnoci : splanowana gowica... Prawda, ale to tylko pierwszy krok. Najpopularniejsz przerbk jest planowanie gowicy. Koszty takiej operacji nie powinny przekroczy 20-25 pln za 1mm. Mona planowa bezpiecznie okoo 1 mm - wzronie stopie sprania, a jednoczenie nie powinna specjalnie obniy si ywotno silnika. Inaczej sprawa wyglda gdy chodzi o sport - w grupie N jak wiadomo: od gowicy wara!!! (UWAGA KJSowcy! w regulaminie KJSw z A. lskiego i A. Cieszyskiego pisze, e auta maj by N-kowe). W grupie A mona si bawi z gowic - splanowanie w tym wypadku dochodzi do 3.0 mm, a w szczeglnych egzemplarzach do 5mm, ale to s silniki ktrych ywotno czsto jest krtsza ni jeden rajd. Przy planowaniu wicej ni 3mm wskazane jest wykonanie naci na tokach lub osadzenie gbiej zaworw. Chodzi o to , e przy obnionej gowicy zawory mog si spotka z tokami , co pocignie za sob rozwalenie caego silnika . Nacicia na tokach wymagaj oddzielnego opisu ,tak samo jak pogebianie gniazd zaworowych. Powierzchnia gowicy po planowaniu powinna by idealnie gadka - bez adnych zarysowa. Jeli dodatkowo wygadzimy wierzch cylindrw oraz wyrwnamy ich wysokoci co do setnych milimetra to mona nie zakada uszczelki pod gowic. Ale wtedy trzeba wzi poprawke na maksymalne bezpieczne planowanie - 2mm. Brak tej uszczelki jest uzasadniony tym ,e to co najczciej ulegao awarii w A-grupowych maluchach to wanie uszczelka pod gowic , ktra bya po prostu wydmuchiwana. ZAWORY Skasowa prowadnice zaworw wchodzce w kanay - nie dziwi si gdy do jednego kanau bdzie

wchodzio 2mm, do drugiego 8mm a do pozostaych dwu po 3mm prowadnic - prowadnice mog te wypada ,tak jak gniazda zaworowe. Czst przypadoci w gowicy malucha jest pkanie miedzy zaworami. Jeeli nie kupujemy nowej glowicy to czeka nas wizyta w warsztacie zajmujcym si spawaniem i napraw gowic. No ale nie na darmo w Niemczech FIAT tumacz jako: Fehlern In Alle Teilen. Wan spraw jest dotarcie zaworw w gniazdach - biorc uywan gowic splanujemy j i efekt wypadnie poniej oczekiwa, bo zawory nie bd trzymay ciniena. Uwaga! (moe oczywista) Zawory dotarte do jednej gowicy nie koniecznie pasuj do innej- trzeba je od nowa dociera. Mona woy podkadki (ok.2-2.5mm) pod spryny zaworw, ale trzeba si nastawi, e szklanki popychaczy i waek rozrzdu nieco krcej wytrzymaj. Dobrze jest te zaoy uszczelniacze zaworowe - np. z CC. Dysponujc odpowiednim zapleczem warsztatowym mona zaoy wieksze zawory - pasuj podobno od Zastawy, ale jeszcze lepiej dopasowa co od diesli - takie zawory s z gruntu przygotowane na wysze cinienia wic wolniej si "wyklepuj". W razie potrzeby trzeba splanowa trzonek lub zmodyfikowa grzybek. Uwaa z doborem zaworw - zej jakoci zawory mog si zama i zniszczyc caly silnik. Mona zmieni kty na zaworach - tylko jeszcze nie wiem na jak warto. KANAY Przeszlifowa kanay - wiadomo - mniejsze opory, tylko co jaki czas trzeba czyci kanay - czy przeszlifowane czy nie, oraz grzybki zaworw - tam si osadza straszny syf co zmniejsza objeto kanau. Kanay dolotowe nie mog by polerowane "na lustro" . Szlifowa naley je w kierunku prostopadym do przepywu mieszanki, zostawiajc lady szlifowania - paliwo nie spywa po ciankach i ma czas odparowa. Kanay wylotowe - polerowa "na lustro". Polerowa te kolektory wydechowe, rwnie na idealn gad. Lekkie wygadzenie nie ma zbyt duego sensu - nagar i tak bedzie mia si gdzie osadzi. W gowicy Malucha mona sporo powiekszy kanay - nie ma obawy - bo nie ma kanaw wodnych. Ale dokadniejsze dane podam jak si dowiem konkretw. KOMORY SPALANIA Wybranie materiau przy zaworze dolotowym tak jak na rysunku powinno spowodowa wzrost napeniania cylindra. Sprawdzi i ewentualnie skorygowa wsposiowo otworw: -gowica-kolektor(kolanko) -gowica-podstawka ganika-ganik Na koniec Sprawdzi STAN gowicy: rozebra (pozaznacza ktre spryny i zawory do ktrych gniazd), starannie umy i sprawdzi czy nie ma pekni. Glowica musi by skrcona bez napre, powoli kad rubk. Dociga kluczem dynamometrycznym. Naprenie wstpne : 5 kGm , po przejechaniu 300-500 km docign na 7,5 kGm . Najlepiej na zimnym silniku , ustawi te na nowo luz zaworw. Przy splanowaniu gowicy rzadko kto pamieta ,e trzeba wykona w obejmach tlumika jajowane otwory ,eby tumik by troche niej - inaczej ju przy skrcaniu poczenia glowica-tumik pojawiaj si niebezpieczne naprenia.

Fiat 126p - korekta ustawienia zaponu Seryjnie w Fiatach 126p zapon ustawiony jest na 10 stopni wyprzedzenia.

Lepsze osigi daje zmiana tego kta na 13 stopni wyprzedzenia. Dodatkowym "ciekawym" efektem jest przy tym strzelanie w tumik przy ujciu gazu, co w poczeniu ze sportowym tumikiem daje wspaniae efekty tak w zakresie osigw jak i wydawanych przez autko dwikw. Pamieta trzeba oczywicie o wczeniejszym prawidowym ustawieniu odstepu stykw przerywacza,ktry powinien wynosi 0,5+-0,03mm. Odstp midzy elektrodami wiecy zaponowej producent wyznaczy na 0,6..0,7 mm. Ja jedziem na zwykych ISKRAch z odstpem 0,8 mm i (zakadajc,e s czyste styki,dobre odstpy itd.) zauwayem polepszenie dynamiki (dusza iskra).

Planowanie koa zamachowego w Maluchu W standardzie Fiat 126p nie jest wyposaony w obrotomierz - choby dlatego,e nawet cakowite otwarcie przepustnicy nie powoduje "wykrcania" silnika na niebezpieczne obroty. Dzieje si tak w duej mierze za spraw przycikiego nieco koa zamachowego. Koo zamachowe mona odchudzi co najmniej o 25%. Staczamy koo zamachowe od strony silnika (od strony skrzyni biegw jest docisk sprzga). Staramy si w pierwszej kolejnoci wybiera materia najbardziej oddalony od osi obrotu (zmniejszamy bezwadno). Operacja taka nie powinna przekroczy 50-60 PLN w zakadzie lusarskim. Problem moe pojawi si gdy okae si,e koo jest nie wywaone i ma "bicie", co moe powodowa bardzo powane konsekwencje ,cznie z urwaniem si koa. Trzeba je dodatkowo wyway w specjalistycznym warsztacie, koszt wywaenia to ok.50pln. Koo najlepiej jest wyway razem z dociskiem sprzga. Uwaga: Po takiej przerbce wskazane jest zaloenie obrotomierza (koszt ok.70-100 PLN). Efektem jest due poprawienie dynamiki. Oczywicie dobrze jest poczy t przerbk z innymi modyfikacjami. Poniej rysunek koa zamachowego Fiata 126p (rys.b) oraz dla zainteresowanych koo z "duego" czyli PF125p (rys.a)

Modyfikacja wiec zaponowych

Opis modyfikacji wiec odnosi si do wszystkich silnikw z zaponem iskrowym. Mona by tu duo pisa , ale najlepiej to pokaza; Zaokrglenie wszystkich ostrych krawdzi w komorze spalania zmniejsza stopie odkadania si nagaru, co prowadzi do eliminacji spalania stukowego (i jego efektu - klepania zaworw). Przerbka ta ma zastosowanie raczej do tanszych wiec (Iskra), poniewa nowoczesne wiece s inaczej wytwarzane ( pokrywane powokami, ktre ulegyby zniszczeniu podcza takiej obrbki).

Modyfikacja korbowodw - Fiat 126p Korbowody s jednymi z czci silnika ktre podlegaj cyklicznym obcieniom , wic naley zwrci uwag na ich wytrzymalo zmczeniow. Naley wic nada im moliwie jak najwiksz gad powierzchni , zaokrgli ostre krawdzie ukami o moliwie jak najwikszych promieniach. Mona rwnie zmieni nieco ksztat korbowodu,jak pokazano na rysunku, lecz naley operacj t przeprowadza z du precyzj. W przypadku korbowodw malucha niektrzy specjalici sprzeciwiaj si takim operacjom ze wzgldu wytrzymalociowych. Odelenie wszystkich czci ruchomych spowoduje mniejsz ich bezwadno; Ja jak na razie nie znam tej przebki z wasnego dowiadczenia, ale planuj j pozna ;-))) Modyfikacje powysze odnosz si take do innych silnikw.

Modyfikacja zaworw Modyfikacje zaworw i ich prowadnic pokazane na rysunku zmniejszaj opory przepywu mieszanki , koce grzybka zaworowego naley zaokrgli a grzybek wypolerowa , co spowoduje zmniejszenie iloci ciepa doprowadzanego do zaworw od gorcych spalin. Przedstawione modyfikacje prowadnic zaworowych s alternatyw dla cakowitego usunicia prowadnic wchodzcych w kanay. Polerowanie kanaw naley wykona ptnem ciernym o ziarnistoci ok 200..300. W szczeglnoci kanay dolotowe naley polerowa w kierunku prostopadym do kierunku przepywu mieszanki. Taka mikroporowato spowoduje lepsze odparowanie paliwa.

Zmiana faz rozrz.du + par sw o wakach - Fiat 126p Dokupienie sportowego waka rozrz.du do malucha nie sprawia problemu. Jest kilka firm, ktre robi. Waki dostosowane do okre.lonego zestawu przerbek. Przy temacie sportowych wakw do 126p syszy si o kilku nazwiskach ( Halczyski, Chojnacki, Grabowski, .wiatek); Z wakami tego ostatniego wykonawcy miaem styczno.. Syszy si te wiele gosw, e s. to najlepsze waki w Polsce. Sportowe waki maj. "peniejsze" krzywki ( duszy czas napeniania ). Podstawowy waek od p..wiatka ma oznaczenie 114; jest to bardzo dobra propozycja do codziennej jazdy (koszt ok. 170-200 PLN), a wa.ciwie to powinien by on montowany w maluchach seryjnie ;-). Stoczternastka w poaczeniu ze sportowym wydechem i planowaniem gowicy ok.11,5mm i oglnym lekkim dopracowaniem silnika (dolot, ganik) daje wspaniay efekt i jest bardzo

przyjemny w codziennej eksploatacji. Do wikszych przerbek dostosowany jest waek 385. Waki do penej A-grupy robione s. chyba na zamwienie. O waki mona pyta w kadym dobrym sklepie tuningowym. Uwaga! Kady producent stosuje inne oznaczenia wakw; trzeba wic uwaa , e by w sklepie si nie wygupi i z pen. powag. spyta o "114 od p.Halczyskiego" ;-) No a teraz o zmianie faz rozrz.du. Jak kady element w tym aucie , mona poprawi rwnie fazy rozrz.du. W skrcie to chodzi o cofnicie waka rozrz.du o 8-10 stopni. Ju wyja.niam o co chodzi. Mona to zrobi na dwa sposoby, albo przez wywiercenie nowych dziur w kole rozrz.du , albo przez wykonanie nowego znacznika na tym kole.Mona tez rozpiowac seryjne otwory w kku rozrz.du - w lewo- ok. 2mm. Wedug mnie lepszy i prostszy jest drugi sposb. Przerbk w ten sposb zrobi w swoim maluchu kumpel , Kamil Krupa i po wszystkim stwierdzi, e mu si pudeko lepiej toczy. Jak kto. chce uzyska dokadne wraenia z jazdy po takiej przerbce to niech do niego mailnie. A teraz do rzeczy: 1. Zdejmujemy acuch z koami. 1a. Jeeli zestaw jest zuyty kupujemy nowy. 2. Wyjmujemy due koo z acucha. 3. Po odnalezieniu ;-) znacznika na kole odmierzamy 8-10 stopni w przd (tzn. zgodnie z wskazwkami zegara). Naley to najlepiej dokadnie i spokojnie obliczy, z zegarmistrzowsk. precyzj.; Najlepiej jest koo dokadnie wyczy.ci i wszystko powoli i dokadnie zaznaczy. 4. W nowym miejscu zrobi znacznik (ktry bedziemy mogli odrni od starego); 5. Waek w silniku cofn. o 10 stopni ; (mona zaoy koa bez acucha i ustawi znacznik na maym kole z nowym znacznikiem na duym kole - koo na waek da si zaoy tylko w jeden sposb , bo otwory s. nierwno wywiercone (specjalnie)) 6. Teraz .ci.gamy koa , zakladamy acuch i wszystko razem montujemy 7. Sprawdzamy czy wszystko chodzi odpowiednio, je.li tak to jest OK Po tej operacji trzeba jeszcze poeksperymentowac z zaponem - najpierw ustawiajac go na znacznik GMP.

Odparownik paliwa Zamiast zwykej podstawki pod ganik mona zastosowa tzw. odparownik paliwa. Z zewntrz wyglda bardzo podobnie, aczkolwiek jego budowa wewntrzna dalece odbiega od standardowej konstrukcji. Odparownik zgazowuje paliwo dozowane przez ganik przy maych oraz czciowych otwarciach przepustnicy. W tym zakresie silnik zasilany jest gwnie zgazowanym paliwem (gazem), ktre dobrze si spala. W zwizku z tym silnik rozwija wikszy moment obrotowy, a dynamika samochodu i elastyczno silnika poprawia si. Daje lepszy "odjazd" oraz spala okoo 8% mniej paliwa w warunkach jazdy miejskiej, terenowej i przy mniejszych prdkociach jazdy po drodze paskiej. Ponadto silnik jest bardziej ekologiczny. W spalinach jest okoo 30% mniej tlenku wgla (CO) oraz okoo 15% mniej wglowodorw (HC). Dalsze korzyci z zastosowania odparownika, to cichsza praca silnika, szczeglnie na biegu jaowym, mniejsza wraliwo silnika na wyrobienie oki przepustnicy, a take moliwo szybszego wyczenia ssania po uruchomieniu silnika. Dodatkow zalet jest to, e silnik nie ganie podczas ostrych nawrotw oraz hamowa. Odparownika nie da si wykona samemu. Mona go kupi w kadym, dobrym sklepie z czeciami samochodowymi.

Ganik
Ganik jest nastpnym elementem, w ktrym mona zrobi wiele moja propozycja na pewno nie jest najlepsza i mona wydusi z ganika wicej, natomiast ja przedstawiam to co mona zrobi domowymi metodami nie osigajc maksymalnej mocy, ale i te spalania (spalanie w lecie 6,5l/100km, zim do 9l/100 km). Na pocztek ganik naley rozebra na elementy pierwsze i umy, potem naley obejrze czy korpus ganika nie jest pknity i czy oka przepustnicy nie ma luzu (najlepszy ganik do tej modyfikacji to FOS 28 S1A1). Po wstpnych ogldzinach naley wykona modyfikacje korpusu ganika wedug rysunku.

Naley bardzo dokadnie wykona wszystkie poprawki i wypolerowa powierzchni gardzieli i dyfuzora. Dyfuzor dodatkowo mona wyposay w ukad rozbijania kropli, ale naley pamita o tym e takie ukady powoduj zuboenie mieszanki, do sportu lepiej ich nie stosowa mona natomiast skrci dyfuzor od gry o 4,5 mm a nastpnie uformowa krawd w "lejek" (patrz rys. powyej).

Rysunek A: w dolnej czci dyfuzora 3 mm od dolnej krawdzi naley wywierci otwr o rednicy 1 mm, a nastpnie wnitowa tam drut miedziany o tej samej rednicy. Rysunek B: wywierci otwory o rednicy 2 mm w dolnej czci rozpylacza, ukad na krzy pierwszy rzd 5 mm od dolnej krawdzi, drugi rzd 8 mm od dolnej krawdzi otwory w rzdach przesunite s wobec siebie o 45 stopni. Nastpnie naley w miar moliwoci usun pilnikiem igowym wystajce fragmenty rub mocujcych przepustnic do oki (ostronie eby nie porysowa powierzchni gardzieli ani przepustnicy. Po wykonaniu wszystkich poprawek dokadnie umy ganik w benzynie ekstrakcyjnej i przedmucha spronym powietrzem. Jakie dysze? To pytanie jest najczciej zadawane, dysza gwna paliwa powinna by w przedziale od 115 do 125, ja zastosowaem 117 i spalanie oraz przyspieszenie jest optymalne, mona oczywicie skorzysta z dyszy 130 ale spalanie wzronie do 12 15 l/100km, co nie interesuje ludzi uywajcych auta do jazdy codziennej. Dysza gwna powietrza, ktr zastosowaem to 190, nie daje poprawy zwikszanie tej dyszy a nawet przeciwnie (zuboona mieszanka ma mniejsz warto energetyczn). Trzeba zastosowa rurk emulsyjn F-74, jest najlepsza (auto jest zrywniejsze, F-8 te jest dobra), jeeli kto chce zlikwidowa efekt przerywania powyej 6 ty obrotw to powinien zastosowa rurk F-101 z zalutowanymi dwoma otworami od dou rurki (silnik krci si bez ogranicze, ale jest zmulony).

Nastpnym problemem do rozwizania jest przerywanie na lewych nawrotach, aby pozby si tego uciliwego problemu trzeba zmodyfikowa uszczelk, wystarczy zaklei dwa otwory w uszczelce (z pogrubion obwdk) mona to zrobi kropelk innych klejw nie sprawdzaem, ale trzeba pamita, e klej musi by odporny na benzyn.

Waek rozrzdu i zapon

S rne waki, turystyczne, sportowe (rajdowe), wycigowe, rni producenci rnie je oznaczaj, ale w rzeczywistoci niewiele si od siebie rni. Ja proponuj waek 385 od in. witka. Przy wkadaniu tego waka trzeba zastosowa nowe szklanki, luz zaworw ustawia si na 0,15 dolot i 0,20 wylot (ustawiane przy mijaniu zaworw cylindra przeciwnego), kt mijania zawiera si pomidzy 15 a 10 stopni (w zalenoci od zuycia acucha rozrzdu). Kt wyprzedzenia zaponu ustawia si na okoo 13 stopni (3 mm przed pierwsz kresk na obudowie rozrzdu), ale gdyby wystpowao spalanie stukowe to trzeba go troszk opni (dobra metod prb i bdw). Mona te zostawi seryjny waek rozrzdu (lub lepsz od serii 114), auto bdzie miao ciekaw charakterystyk, cig zaczyna si od 2 ty, przy 3,5 ty jest moment max a koniec cigu wypada na 5,5 ty dobre na ciasne KJS'y (spalanie 7-8 przy dynamicznej jedzie miejskiej). 385 ma charakterystyk nieco inn cig zaczyna si przy 3 ty. moment max wypada na okoo 4 ty a koniec cigu to okoo 7 ty ale rednie spalanie jest o okoo litr wiksze. Mona te manipulowa wakiem tak eby moment/moc max dobra do innych obrotw, zasada jest taka przyspieszenie waka (w prawo wzgldem koa zbatego, rozwiercone otwory na ruby tak eby dao si przesuwa koo zbate na waku) przenosi moment max na nisze obroty, a opnienie (w lewo) przenosi moment max na wysze obroty, trzeba pamita e rozwiercenie otworw o 1 mm to jest okoo 4 stopni (wzgldem wau korbowego). 1. Ustawienie standardowe

2. Opnienie waka o okoo 10 stopni przy zaponie ustawionym na 0 stopni kolor niebieski (Szaya 1) i przy zaponie ustawionym na 13 stopni kolor czerwony, przy cofnitym zaponie d si znacznie pogarsza naleaoby zmodyfikowa aparat zaponowy tak eby regulator odrodkowy wyprzedza maksymalnie o 10 stopni a nie o 21 czy 18 (w zalenoci od aparatu) i ustawi zapon normalnie (10-13 stopni)

3. Przyspieszenie waka o okoo 10 stopni przy zaponie ustawionym na 13 stopni, nie da si jedzi na trasie ale do miasta rewelacja

4. Na koniec naoone wykresy dla porwnania, kolor czerwony waek ustawiony seryjnie przy zaponie na 13 stopni, na niebiesko waek przyspieszony 10 stopni przy zaponie ustawionym na 13 stopni, w kolorze rowym waek cofnity o 10 stopni przy zaponie ustawionym na 13 stopni, na brzowo waek cofnity o 10 stopni przy zaponie na 0 stopni

Pomiary wykonane na silniku o nastpujcych modyfikacjach: 1. Gowica splanowana 2mm z wygadzonymi i wyrwnanymi kanaami, podcicie przy zaworach dolotowych 2. poprawiony dolot 3. ganik dysza paliwa 117, powietrze 190, rurka emulsyjna F74 reszta tak jak w... 4. Wydech Wupex TS (dua puszka, dwie kocwki) Poniej porwnanie eleganta (kolor czerwony) i silnika testowego (kolor niebieski)

.2. Wymiary kontrolne maluch

.3. Schemat instalacji elektrycznej

Schemat instalacji Buggy