Druk nr 1614

Warszawa, 20 stycznia 2009 r.

SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów
RM 10-235-08

Pan
Bronis!aw Komorowski
Marsza!ek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia

2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o rz!dowym systemie koordynacji

spraw zwi!zanych z cz"onkostwem
Rzeczypospolitej Polskiej w Unii
Europejskiej.

W za!"czeniu przedstawiam tak#e opini$ dotycz"c" zgodno%ci

proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuj$, #e do prezentowania stanowiska Rz"du
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych zosta! upowa#niony Minister Spraw
Zagranicznych.

(-) Donald Tusk

 Projekt

USTAWA

z dnia

o rz!dowym systemie koordynacji spraw zwi!zanych z cz"onkostwem Rzeczypospolitej

Polskiej w Unii Europejskiej1)

Art. 1.
Ustawa okre#la zasady wspó"pracy cz"onków Rady Ministrów oraz innych organów
administracji rz!dowej w sprawach zwi!zanych z cz"onkostwem Rzeczypospolitej Polskiej
w Unii Europejskiej.

Art. 2.
1. Tworzy si$ Komitet do Spraw Europejskich, zwany dalej „Komitetem”.
2. W sk"ad Komitetu wchodz!:
1) Przewodnicz!cy Komitetu – minister w"a#ciwy do spraw cz"onkostwa
Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, reprezentowany przez Sekretarza
Europejskiego b$d!cego sekretarzem stanu w urz$dzie obs"uguj!cym tego ministra;
2) cz"onkowie:
a) ministrowie, których szczegó"owy zakres dzia"ania okre#laj! przepisy wydane na
podstawie art. 33 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów
(Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 199, z pó%n. zm.2)), reprezentowani przez sekretarza
stanu albo podsekretarza stanu, z zastrze&eniem ust. 4,
b) Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów albo wyznaczony przez niego sekretarz
stanu lub podsekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
3. Prezes Rady Ministrów przewodniczy posiedzeniom Komitetu, ilekro' bierze w nim udzia".
W takim przypadku Przewodnicz!cy Komitetu uczestniczy w posiedzeniu jako cz"onek.
4. W ka&dym czasie w pracach Komitetu mo&e bezpo#rednio bra' udzia" minister.
5. W posiedzeniach Komitetu stale lub dora%nie uczestnicz!, bez prawa udzia"u
w podejmowaniu rozstrzygni$', przedstawiciele organów administracji rz!dowej oraz osoby
zaproszone przez Przewodnicz!cego Komitetu, je&eli uzna on ich udzia" w posiedzeniu za
niezb$dny do wykonywania powierzonych im zada( albo do obs"ugi prac Komitetu.

Art. 3.
1. Rada Ministrów mo&e upowa&ni' Komitet do:
1) rozpatrywania i rozstrzygania w zakresie:
a) stanowisk dotycz!cych dokumentów Unii Europejskiej podlegaj!cych
konsultacjom z pa(stwami cz"onkowskimi oraz ich ocen sformu"owanych przez
w"a#ciwe instytucje lub inne organy Unii Europejskiej,
b) przygotowania organów administracji rz!dowej do zada( wynikaj!cych
z cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej,
c) informowania spo"ecze(stwa o procesach integracji europejskiej i cz"onkostwie
Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej,
d) instrukcji na posiedzenia i sprawozda( z posiedze( Rady Unii Europejskiej,
w tym posiedze( nieformalnych, Komitetu Sta"ych Przedstawicieli oraz
informacji w sprawie stanowisk na posiedzenia i informacji o przebiegu
posiedze( Rady Europejskiej, w tym posiedze( nieformalnych,
e) projektów inicjatyw i stanowisk w sprawach zwi!zanych z funkcjonowaniem,
polityk! i reformami Unii Europejskiej,
f) za"o&e( do stanowisk Rzeczypospolitej Polskiej w post$powaniach przed
organami s!dowymi Unii Europejskiej oraz w post$powaniach w sprawie
naruszenia przez Rzeczpospolit! Polsk! prawa wspólnotowego,
g) informacji na temat wykorzystania przez Rzeczpospolit! Polsk! mechanizmów
wsparcia finansowego Unii Europejskiej i pa(stw cz"onkowskich Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA),
h) dokumentów zwi!zanych z koordynacj! wdra&ania prawa Unii Europejskiej do
polskiego porz!dku prawnego,
i) wspó"pracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach zwi!zanych
z cz"onkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, okre#lonych
w odr$bnych przepisach;
2) uzgadniania projektów dokumentów rz!dowych zawieraj!cych:
a) stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej wobec projektów umów
mi$dzynarodowych ustanawiaj!cych Wspólnoty Europejskie oraz Uni$
Europejsk!, lub okre#laj!cych zasady ich dzia"ania,

2
 b) stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej przedstawiane w Radzie Europejskiej,
c) skargi kierowane w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej do organów s!dowych
Unii Europejskiej,
d) strategi$ dzia"ania Rzeczypospolitej Polskiej w ramach Unii Europejskiej,
e) projekty rocznych planów priorytetów Rzeczypospolitej Polskiej wynikaj!cych
albo zwi!zanych z uczestnictwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii
Europejskiej.
2. Rada Ministrów mo&e upowa&ni' Komitet do rozpatrywania, uzgadniania i rozstrzygania
spraw innych ni& wymienione w ust. 1, zwi!zanych z cz"onkostwem Rzeczypospolitej
Polskiej w Unii Europejskiej.
3. W przypadku gdy Rada Ministrów nie upowa&ni Komitetu w sprawach zwi!zanych
z cz"onkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej okre#lonych w ust. 1 i 2,
rozpatrywanie, rozstrzyganie i uzgadnianie tych spraw nast$puje na zasadach i w trybie
okre#lonym w regulaminie pracy Rady Ministrów.

Art. 4.
1. Przewodnicz!cy Komitetu kieruje prac! Komitetu.
2. Przewodnicz!cy Komitetu mo&e, z w"asnej inicjatywy lub na wniosek cz"onka Komitetu,
tworzy' zespo"y robocze, okre#laj!c ich sk"ad, zakres zada( oraz tryb i harmonogram prac.

Art. 5.
1. Posiedzenia Komitetu odbywaj! si$ przy obecno#ci co najmniej po"owy jego sk"adu.
2. Rozstrzygni$cia Komitetu zapadaj! w drodze uzgodnienia. W przypadku braku takiego
uzgodnienia, Przewodnicz!cy Komitetu, w porozumieniu z cz"onkiem Komitetu w"a#ciwym
ze wzgl$du na przedmiot sprawy, sporz!dza protokó" rozbie&no#ci, który podlega
rozpatrzeniu przez Rad$ Ministrów.

Art. 6.
Szczegó"owe zasady i tryb dzia"ania Komitetu okre#la regulamin uchwalony przez Komitet
i zatwierdzony przez Rad$ Ministrów.

Art. 7.
1. Komitet przyjmuje plan pracy Komitetu i przedstawia Radzie Ministrów do zatwierdzenia.

3
2. Przewodnicz!cy Komitetu przedstawia Radzie Ministrów pó"roczne sprawozdania
z realizacji planu, o którym mowa w ust. 1.

Art. 8.
Obs"ug$ Komitetu zapewnia urz!d obs"uguj!cy ministra w"a#ciwego do spraw cz"onkostwa
Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.

Art. 9.
W ustawie z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmuj!cych kierownicze
stanowiska pa(stwowe (Dz. U. Nr 20, poz. 101, z pó%n. zm.3)) w art. 2 w pkt 4 skre#la si$
wyrazy „Sekretarza Komitetu Integracji Europejskiej”.

Art. 10.
W ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. o gwarantowanych przez Skarb Pa(stwa ubezpieczeniach
eksportowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 59, poz. 609, z 2004 r. Nr 96, poz. 959 oraz z 2005 r.
Nr 143, poz. 1204) wprowadza si$ nast$puj!ce zmiany:
1) w art. 10 w ust. 2 pkt 8 otrzymuje brzmienie:
„8) #rodki przekazane przez ministra w"a#ciwego do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej
Polskiej w Unii Europejskiej, okre#lone w art. 20 ust. 1,”;
2) w art. 20 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Minister w"a#ciwy do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii
Europejskiej mo&e przekaza' Korporacji, na wydzielone rachunki, #rodki uzyskane z Unii
Europejskiej lub z innych %róde" na wspieranie eksportu do krajów nienale&!cych do OECD,
z przeznaczeniem na finansowanie przedsi$wzi$' eksportowych.”.

Art. 11.
W ustawie z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 199,
z pó%n. zm.2)) w art. 14c pkt 6 otrzymuje brzmienie:
„6) wspó"dzia"a z ministrem w"a#ciwym do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej
w Unii Europejskiej w sprawie harmonizacji prawa polskiego z wymogami prawa
Wspólnot Europejskich;”.

4
 Art. 12.
W ustawie z dnia 4 wrze#nia 1997 r. o dzia"ach administracji rz!dowej (Dz. U. z 2007 r.
Nr 65, poz. 437, z pó%n. zm.4)) wprowadza si$ nast$puj!ce zmiany:
1) w art. 4 dodaje si$ ust. 5 w brzmieniu:
„5. Kierowanie dzia"ami administracji rz!dowej, o których mowa w art. 5 pkt 8 i 27,
powierza si$ jednemu ministrowi.”;
2) w art. 5 pkt 8 otrzymuje brzmienie:
„8) cz"onkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej;”;
3) w art. 8 w ust. 2 po pkt 3 dodaje si$ pkt 3a w brzmieniu:
„3a) wspó"prac$ w tworzeniu Wspólnej Taryfy Celnej;”;
4) w art. 9 ust. 1 i 2 otrzymuj! brzmienie:
„1. Dzia" gospodarka obejmuje sprawy gospodarki, w tym konkurencyjno#ci
gospodarki, wspó"pracy gospodarczej z zagranic!, energetyki, oceny zgodno#ci, miar
i probiernictwa, w"asno#ci przemys"owej, innowacyjno#ci, dzia"alno#ci gospodarczej,
promocji gospodarki polskiej w kraju i za granic! oraz wspó"pracy z organizacjami
samorz!du gospodarczego.
2. Do ministra w"a#ciwego do spraw gospodarki nale&! w szczególno#ci sprawy:
1) kszta"towania warunków podejmowania i wykonywania dzia"alno#ci gospodarczej;
2) podejmowania dzia"a( sprzyjaj!cych wzrostowi konkurencyjno#ci oraz
innowacyjno#ci gospodarki polskiej;
3) formu"owania za"o&e( wspó"pracy gospodarczej z zagranic!;
4) wspó"pracy z organizacjami mi$dzynarodowymi o charakterze gospodarczym oraz
prowadzenia dzia"a( w zakresie kszta"towania i realizacji zasad wymiany
handlowej Unii Europejskiej z krajami trzecimi, w tym w szczególno#ci w ramach
wspólnej polityki handlowej Unii Europejskiej;
5) promocji gospodarki, w tym wspierania rozwoju eksportu i inwestycji polskich
poza granicami kraju oraz wspierania nap"ywu bezpo#rednich inwestycji
zagranicznych;
6) nadzoru nad #wiadczeniem us"ug zwi!zanych z podpisem elektronicznym
w rozumieniu przepisów o podpisie elektronicznym;
7) funkcjonowania krajowych systemów energetycznych, z uwzgl$dnieniem zasad
racjonalnej gospodarki i potrzeb bezpiecze(stwa energetycznego kraju;
8) dzia"alno#ci zwi!zanej z wykorzystaniem energii atomowej na potrzeby
spo"eczno-gospodarcze kraju;

5
 9) kontroli obrotu z zagranic! towarami, technologiami i us"ugami o znaczeniu
strategicznym dla bezpiecze(stwa pa(stwa, a tak&e dla utrzymania
mi$dzynarodowego pokoju i bezpiecze(stwa w zwi!zku z porozumieniami
i zobowi!zaniami mi$dzynarodowymi;
10) wprowadzania #rodków administrowania obrotem z zagranic! towarami
i us"ugami, a tak&e sprawy przywozu i wywozu technologii.”;
5) art. 13 otrzymuje brzmienie:
„Art. 13. 1. Dzia" cz"onkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej obejmuje
sprawy:
1) udzia"u organów administracji rz!dowej w pracach organów Unii Europejskiej;
2) dzia"alno#ci informacyjnej i edukacyjnej s"u&!cej rozpowszechnianiu wiedzy
o integracji europejskiej, zasadach funkcjonowania Unii Europejskiej i polityce Rady
Ministrów w tej dziedzinie;
3) zgodno#ci polskiego systemu prawnego z prawem Unii Europejskiej oraz ochrony
interesów Rzeczypospolitej Polskiej w post$powaniach przed organami s!dowymi
Unii Europejskiej i Trybuna"em Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
(EFTA);
4) przygotowania organów administracji rz!dowej do wykonywania zada( wynikaj!cych
z cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej;
5) zatrudnienia obywateli polskich w instytucjach Unii Europejskiej.
2. Minister w"a#ciwy do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej,
w zakresie spraw, o których mowa w ust. 1 pkt 1, w szczególno#ci opracowuje strategi$
polityki Rzeczypospolitej Polskiej w ramach Unii Europejskiej, a tak&e inicjuje, opracowuje
lub opiniuje pod wzgl$dem zgodno#ci z t! strategi! dokumenty rz!dowe zwi!zane z udzia"em
w pracach organów Unii Europejskiej.
3. Minister w"a#ciwy do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej,
w zakresie spraw, o których mowa w ust. 1 pkt 3, w szczególno#ci koordynuje proces
wdra&ania prawa Unii Europejskiej do polskiego porz!dku prawnego, przedstawia Radzie
Ministrów opinie o zgodno#ci z tym prawem rz!dowych projektów aktów prawa powszechnie
obowi!zuj!cego oraz projektów umów mi$dzynarodowych, jak równie& zapewnia,
z zastrze&eniem przepisów odr$bnych, reprezentacj$ Rzeczypospolitej Polskiej w post$-
powaniach przed organami s!dowymi Unii Europejskiej i Trybuna"em Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA).”;

6
6) art. 32 otrzymuje brzmienie:
„Art. 32. 1. Dzia" sprawy zagraniczne obejmuje sprawy:
1) stosunków Rzeczypospolitej Polskiej z innymi pa(stwami i organizacjami
mi$dzynarodowymi;
2) reprezentowania i ochrony interesów Rzeczypospolitej Polskiej za granic!, w tym
tak&e przed s!dami i trybuna"ami mi$dzynarodowymi, z zastrze&eniem art. 13 ust. 1
pkt 3;
3) zapewnienia spójno#ci i jednolito#ci polityki zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej;
4) ochrony interesów obywateli polskich i polskich osób prawnych za granic! oraz
wspó"pracy i wspierania za granic! obywateli polskich oraz zamieszka"ych tam
Polaków, a tak&e polonijnych instytucji kulturalnych i o#wiatowych;
5) mi$dzynarodowej wspó"pracy na rzecz rozwoju i pomocy humanitarnej;
6) kszta"towania mi$dzynarodowego wizerunku Rzeczypospolitej Polskiej;
7) dyplomacji publicznej i kulturalnej, a tak&e wspierania dzia"a( promuj!cych polsk!
gospodark$, kultur$, j$zyk, turystyk$, technik$ i nauk$ realizowanych w ramach
innych dzia"ów.
2. Minister w"a#ciwy do spraw zagranicznych, w zakresie spraw okre#lonych w ust. 1
pkt 3, koordynuje dzia"alno#' organów administracji rz!dowej oraz podleg"ych im
jednostek, przez:
1) coroczne opracowywanie, uzgadnianie i wnoszenie do rozpatrzenia przez Rad$
Ministrów dokumentu rz!dowego okre#laj!cego kierunki i cele polskiej polityki
zagranicznej oraz promocji interesów Rzeczypospolitej Polskiej na nast$pny rok,
a tak&e opracowywanie i przedk"adanie Radzie Ministrów wieloletnich strategii
w zakresie spraw zagranicznych;
2) opiniowanie pod wzgl$dem zgodno#ci z dokumentem, o którym mowa w pkt 1,
i przedk"adanie Prezesowi Rady Ministrów opinii na temat rocznych i wieloletnich
planów wspó"pracy zagranicznej ministrów;
3) wspó"uczestniczenie w istotnych dla interesów Rzeczypospolitej Polskiej relacjach
mi$dzynarodowych.
3. Rada Ministrów, nie pó%niej ni& do dnia 20 grudnia ka&dego roku, przyjmuje
dokument, o którym mowa w ust. 2 pkt 1; na jego podstawie minister w"a#ciwy do
spraw zagranicznych przedstawia Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej informacj$
o zadaniach polskiej polityki zagranicznej.

7
 4. Minister w"a#ciwy do spraw zagranicznych ustala organizacj$ i kieruje dzia"alno#ci!
polskich placówek zagranicznych, w rozumieniu przepisów o s"u&bie zagranicznej.”;
7) w art. 38:
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Minister kieruj!cy dzia"em administracji rz!dowej podejmuje w odniesieniu do tego
dzia"u czynno#ci w zakresie wspó"pracy z zagranic! we wspó"pracy z ministrem
w"a#ciwym do spraw zagranicznych, a w zakresie cz"onkostwa Rzeczypospolitej
Polskiej w Unii Europejskiej we wspó"pracy z ministrem w"a#ciwym do spraw
cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.”,
b) dodaje si$ ust. 3 w brzmieniu:
„3. Ministrowie w zakresie kierowanych przez nich dzia"ów administracji rz!dowej
opracowuj! roczne i wieloletnie plany wspó"pracy zagranicznej.”.

Art. 13.
W ustawie z dnia 6 lipca 2001 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Program dla
Odry – 2006” (Dz. U. Nr 98, poz. 1067 i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 216, poz. 1827 oraz
z 2008 r. Nr 220, poz. 1427) w art. 5 w ust. 2:
1) pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) po jednym przedstawicielu ministrów w"a#ciwych do spraw: gospodarki wodnej,
finansów publicznych, administracji publicznej, cz"onkostwa Rzeczypospolitej
Polskiej w Unii Europejskiej, rozwoju wsi, rozwoju regionalnego, gospodarki,
transportu, gospodarki morskiej i #rodowiska,”;
2) uchyla si$ pkt 3.

Art. 14.
W ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. o s"u&bie zagranicznej (Dz. U. Nr 128, poz. 1403,
z pó%n. zm.5)) wprowadza si$ nast$puj!ce zmiany:
1) art. 2 otrzymuje brzmienie:
„Art. 2. 1. W sk"ad s"u&by zagranicznej wchodz!:
1) cz"onkowie korpusu s"u&by cywilnej zatrudnieni w ministerstwie obs"uguj!cym
ministra w"a#ciwego do spraw zagranicznych;
2) nieb$d!ce cz"onkami korpusu s"u&by cywilnej osoby zatrudnione w s"u&bie
zagranicznej;

8
 3) pe"nomocni przedstawiciele Rzeczypospolitej Polskiej w innym pa(stwie lub przy
organizacji mi$dzynarodowej;
4) cz"onkowie s"u&by zagranicznej przeniesieni na stanowiska w komórkach
organizacyjnych ministerstwa, zapewniaj!cych obs"ug$ zada( ministra w"a#ciwego
do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.
2. W sk"ad s"u&by zagranicznej nie wchodz!:
1) cz"onkowie korpusu s"u&by cywilnej zatrudnieni w ministerstwie, o którym mowa
w ust. 1 pkt 1, w komórkach organizacyjnych zapewniaj!cych obs"ug$ zada(
ministra w"a#ciwego do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii
Europejskiej;
2) osoby zatrudnione w placówce zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie
umowy o prac$ zawartej zgodnie z prawem pa(stwa przyjmuj!cego;
3) osoby zatrudnione w placówce zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie
umowy o prac$ zawartej na czas okre#lony – wykonywania funkcji na placówce
przez cz"onka rodziny – chyba &e s! one cz"onkami korpusu s"u&by cywilnej;
4) konsul honorowy, o którym mowa w ustawie okre#lonej w art. 4 pkt 3.”;
2) w art. 5 dodaje si$ ust. 3 w brzmieniu:
„3. Z zastrze&eniem art. 2 ust. 1 pkt 4 s"u&ba zagraniczna nie dzia"a w komórkach
organizacyjnych ministerstwa, zapewniaj!cych obs"ug$ zada( ministra w"a#ciwego do
spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.”;
3) w art. 6 po ust. 2 dodaje si$ ust. 2a w brzmieniu:
„2a. Dyrektor generalny s"u&by zagranicznej wykonuje zadania dyrektora generalnego
urz$du wobec cz"onków s"u&by zagranicznej oraz cz"onków korpusu s"u&by cywilnej,
o których mowa w art. 2 ust. 2 pkt 1 i 3;”;
4) po art. 24 dodaje si$ art. 24a w brzmieniu:
„Art. 24a. Cz"onek s"u&by zagranicznej mo&e by' przeniesiony na stanowisko
w komórce organizacyjnej ministerstwa zapewniaj!cej obs"ug$ zada( ministra
w"a#ciwego do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.”.

Art. 15.
W ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz. U. Nr 116,
poz. 1206, z pó%n. zm.6)) w art. 39 w ust. 4 w pkt 1 lit. d otrzymuje brzmienie:
„d) ministra w"a#ciwego do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii
Europejskiej,”.

9
 Art. 16.
1. Znosi si$ Komitet Integracji Europejskiej.
2. Urz!d Komitetu Integracji Europejskiej ulega likwidacji.

Art. 17.
1. Nale&no#ci i zobowi!zania urz$du Komitetu Integracji Europejskiej staj! si$ nale&no#ciami
i zobowi!zaniami urz$du obs"uguj!cego ministra w"a#ciwego do spraw cz"onkostwa
Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.
2. Mienie Skarbu Pa(stwa znajduj!ce si$ w dyspozycji urz$du Komitetu Integracji
Europejskiej, w tym nieruchomo#ci znajduj!ce si$ w jego trwa"ym zarz!dzie, staje si$
mieniem odpowiednio w dyspozycji oraz w trwa"ym zarz!dzie urz$du obs"uguj!cego ministra
w"a#ciwego do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.
3. W prawa i obowi!zki Przewodnicz!cego Komitetu Integracji Europejskiej i Sekretarza
Komitetu Integracji Europejskiej wst$puje minister w"a#ciwy do spraw cz"onkostwa
Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.
4. W prawa i obowi!zki urz$du Komitetu Integracji Europejskiej wst$puje urz!d obs"uguj!cy
ministra w"a#ciwego do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.
5. Post$powania oraz sprawy wszcz$te w urz$dzie Komitetu Integracji Europejskiej
i niezako(czone przed dniem wej#cia w &ycie ustawy s! prowadzone przez urz!d obs"uguj!cy
ministra w"a#ciwego do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.

Art. 18.
1. Z dniem wej#cia w &ycie ustawy cz"onkowie korpusu s"u&by cywilnej zatrudnieni
w urz$dzie Komitetu Integracji Europejskiej staj! si$ cz"onkami korpusu s"u&by cywilnej
zatrudnionymi w urz$dzie obs"uguj!cym ministra w"a#ciwego do spraw zagranicznych.
2. Osobom zatrudnionym na wy&szych stanowiskach w s"u&bie cywilnej w urz$dzie
Komitetu Integracji Europejskiej dyrektor generalny s"u&by zagranicznej wyznaczy na czas
okre#lony, nie d"u&szy ni& 3 miesi!ce, stanowiska w urz$dzie obs"uguj!cym ministra
w"a#ciwego do spraw zagranicznych i okre#li wynagrodzenie nie ni&sze od otrzymywanego
przed dniem wej#cia w &ycie ustawy.

Art. 19.
1. Dyrektor generalny urz$du Komitetu Integracji Europejskiej, w terminie 14 dni od dnia
og"oszenia ustawy, zawiadamia na pi#mie pracowników, o których mowa w art. 18,

10
o zmianach, jakie maj! nast!pi' w zakresie ich stosunków pracy. Przepisy art. 231 § 4 ustawy
z dnia 26 czerwca 1974 r. ! Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z pó%n. zm.7))
stosuje si$ odpowiednio.
2. Przepisów ust. 1 zdanie drugie nie stosuje si$ do urz$dników s"u&by cywilnej, do których
stosuje si$ przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o s"u&bie cywilnej (Dz. U. Nr 227,
poz. 1505).

Art. 20.
1. Dyrektor generalny s"u&by zagranicznej proponuje, w terminie 3 miesi$cy od dnia wej#cia
w &ycie ustawy, nowe warunki pracy i p"acy pracownikom, o których mowa w art. 18,
zgodnie z ich kwalifikacjami i przygotowaniem zawodowym.
2. Dyrektor generalny s"u&by zagranicznej, proponuj!c nowe warunki pracy i p"acy
pracownikom, o których mowa w art. 18, niezatrudnionym w komórkach organizacyjnych
zapewniaj!cych obs"ug$ zada( ministra w"a#ciwego do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej
Polskiej w Unii Europejskiej, spe"niaj!cym wymagania okre#lone w art. 12 ust. 1 pkt 3 – 5
ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o s"u&bie zagranicznej (Dz. U. Nr 128, poz. 1403, z pó%n.
zm.5)) – nadaje stopie( dyplomatyczny, bior!c pod uwag$ do#wiadczenie zawodowe danej
osoby, w tym do#wiadczenie w sferze stosunków zagranicznych.
3. Pracownikom, o których mowa w art. 18, niezatrudnionym w komórkach organizacyjnych
zapewniaj!cych obs"ug$ zada( ministra w"a#ciwego do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej
Polskiej w Unii Europejskiej, oraz innym cz"onkom s"u&by zagranicznej nieposiadaj!cym
stopnia dyplomatycznego dyrektor generalny s"u&by zagranicznej nadaje stopie(
dyplomatyczny na okres 3 lat, je&eli osoby te w dniu wej#cia w &ycie ustawy:
1) spe"niaj! wymagania okre#lone w art. 12 ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r.
o s"u&bie zagranicznej;
2) udokumentuj! znajomo#' jednego j$zyka obcego w sposób okre#lony w przepisach
o s"u&bie zagranicznej;
3) posiadaj! co najmniej trzyletnie do#wiadczenie zawodowe w pracy w urz$dach
obs"uguj!cych ministrów i przewodnicz!cych komitetów wchodz!cych w sk"ad Rady
Ministrów oraz w urz$dach centralnych organów administracji rz!dowej;
4) z"o&! do dyrektora generalnego s"u&by zagranicznej wniosek o nadanie stopnia
dyplomatycznego.
4. W przypadku potwierdzenia znajomo#ci drugiego j$zyka obcego oraz uko(czenia szkole(
okre#lonych przez pracodawc$ przez osob$, której nadano stopie( dyplomatyczny w trybie

11
okre#lonym w ust. 3, w okresie 3 lat od dnia jego nadania, stopie( dyplomatyczny uwa&a si$
za nadany na czas nieokre#lony.
5. Dyrektor generalny s"u&by zagranicznej mo&e wypowiedzie' umow$ o prac$ z zachowaniem
trzymiesi$cznego okresu wypowiedzenia pracownikowi, który otrzyma" stopie( dyplomatyczny
w trybie okre#lonym w ust. 3, a który w okresie 3 lat od dnia jego nadania nie potwierdzi"
znajomo#ci drugiego j$zyka obcego oraz nie uko(czy" szkole( okre#lonych przez pracodawc$.
6 . Przepisy ust. 1 – 5 stosuje si$ odpowiednio w przypadku nadania stopnia dyploma-
tycznego przez ministra w"a#ciwego do spraw zagranicznych.

Art. 21.
Przepisy art. 18 stosuje si$ odpowiednio do pracowników urz$du Komitetu Integracji
Europejskiej, którzy w dniu wej#cia w &ycie ustawy:
1) s! oddelegowani, w tym do instytucji i agend Unii Europejskiej, z tym &e czynno#ci
okre#lone w art. 20 ust. 1 i 2 wykonuje wobec tych pracowników dyrektor generalny
s"u&by zagranicznej za po#rednictwem konsulów Rzeczypospolitej Polskiej
w pa(stwach przyjmuj!cych, na terytoriach których znajduj! si$ instytucje lub
agendy, do których nast!pi"o oddelegowanie lub w których odbywa si$ sta&;
2) przebywaj! na urlopie macierzy(skim lub wychowawczym albo urlopie bezp"atnym,
z tym &e terminy, o których mowa w art. 20 ust. 1 i 3 – 5, liczy si$ od dnia zako(czenia
urlopu.
Art. 22.
1. Pracownicy urz$du Komitetu Integracji Europejskiej, którzy w dniu wej#cia w &ycie ustawy
s! zatrudnieni na stanowiskach pomocniczych, robotniczych i obs"ugi, nieobj$tych
mno&nikowym systemem wynagradzania, staj! si$ pracownikami gospodarstwa
pomocniczego – Zarz!du Obs"ugi Ministerstwa Spraw Zagranicznych, z zachowaniem
dotychczasowych warunków pracy i p"acy.
2. Dyrektor generalny urz$du Komitetu Integracji Europejskiej, w terminie 14 dni od dnia
og"oszenia ustawy, zawiadamia na pi#mie pracowników, o których mowa w ust. 1, o zmia-
nach, jakie maj! nast!pi' w zakresie ich stosunków pracy. Przepisy art. 231 § 4 ustawy z dnia
26 czerwca 1974 r. ! Kodeks pracy stosuje si$ odpowiednio.
3. Pracownikom, o których mowa w ust. 1, dyrektor gospodarstwa pomocniczego – Zarz!du
Obs"ugi Ministerstwa Spraw Zagranicznych zaproponuje, w terminie 3 miesi$cy od dnia
wej#cia w &ycie ustawy, nowe warunki pracy i p"acy, uwzgl$dniaj!c ich przygotowanie
zawodowe.

12
4. Przepisy ust. 1 stosuje si$ odpowiednio do pracowników zatrudnionych w urz$dzie Komitetu
Integracji Europejskiej na stanowiskach pomocniczych, robotniczych i obs"ugi, którzy w dniu
wej#cia w &ycie ustawy przebywaj! na urlopie macierzy(skim, wychowawczym albo urlopie
bezp"atnym, z tym &e termin, o którym mowa w ust. 3, liczy si$ od dnia zako(czenia urlopu.

Art. 23.
Traci moc ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Komitecie Integracji Europejskiej (Dz. U.
Nr 106, poz. 494 oraz z 2001 r. Nr 154, poz. 1800).

Art. 24.
Ustawa wchodzi w &ycie pierwszego dnia miesi!ca nast$puj!cego po up"ywie 3 miesi$cy od
dnia og"oszenia, z wyj!tkiem art. 19 oraz art. 22 ust. 2, które wchodz! w &ycie z dniem
og"oszenia.

1)
Niniejsz! ustaw! zmienia si$ ustawy: ustaw$ z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmuj!cych
kierownicze stanowiska pa(stwowe, ustaw$ z dnia 7 lipca 1994 r. o gwarantowanych przez Skarb Pa(stwa
ubezpieczeniach eksportowych, ustaw$ z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów, ustaw$ z dnia 4 wrze#nia
1997 r. o dzia"ach administracji rz!dowej, ustaw$ z dnia 6 lipca 2001 r. o ustanowieniu programu wieloletniego
„Program dla Odry – 2006”, ustaw$ z dnia 27 lipca 2001 r. o s"u&bie zagranicznej oraz ustaw$ z dnia
20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju.
2)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717,
z 2004 r. Nr 238, poz. 2390 i Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 169, poz. 1414 i Nr 249, poz. 2104, z 2006 r.
Nr 45, poz. 319, Nr 170, poz. 1217 i Nr 220, poz. 1600 oraz z 2008 r. Nr 227, poz. 1505.
3)
Zmiany wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 1982 r. Nr 31, poz. 214, z 1985 r. Nr 22, poz. 98
i Nr 50, poz. 262, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1989 r. Nr 34, poz. 178, z 1991 r. Nr 100, poz. 443, z 1993 r. Nr 1,
poz. 1, z 1995 r. Nr 34, poz. 163 i Nr 142, poz. 701, z 1996 r. Nr 73, poz. 350, Nr 89, poz. 402, Nr 106, poz. 496
i Nr 139, poz. 647, z 1997 r. Nr 75, poz. 469 i Nr 133, poz. 883, z 1998 r. Nr 155, poz. 1016 i Nr 160, poz. 1065,
z 1999 r. Nr 110, poz. 1255, z 2000 r. Nr 6, poz. 69 i Nr 48, poz. 552, z 2001 r. Nr 154, poz. 1784 i 1800,
z 2002 r. Nr 214, poz. 1805 i Nr 240, poz. 2052, z 2003 r. Nr 45, poz. 391 i Nr 65, poz. 595, z 2004 r. Nr 33,
poz. 285, Nr 116, poz. 1202, Nr 210, poz. 2135 i Nr 281, poz. 2774, z 2005 r. Nr 169, poz. 1417 oraz z 2008 r.
Nr 214, poz. 1345 i Nr 227, poz. 1505.
4)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 107, poz. 732,
Nr 120, poz. 818 i Nr 173, poz. 1218 oraz z 2008 r. Nr 63, poz. 394, Nr 199, poz. 1227, Nr 201, poz. 1237
i Nr 216, poz. 1370.

13
5)
Zmiany wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703, z 2006 r. Nr 170,
poz. 1217 i 1218, Nr 218, poz. 1592 i Nr 220, poz. 1600 oraz z 2008 r. Nr 227, poz. 1505.
6)
Zmiany wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 90, poz. 759 i Nr 267, poz. 2251,
z 2006 r. Nr 149, poz. 1074 i Nr 249, poz. 1832 oraz z 2008 r. Nr 216, poz. 1370.
7)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668
i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127
i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111,
poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135,
poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213,
poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r. Nr 10,
poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732 i Nr 167, poz. 1398, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 133, poz. 935,
Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz. 1615, z 2007 r. Nr 64, poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176, poz. 1239, Nr 181,
poz. 1288 i Nr 225, poz. 1672 oraz z 2008 r. Nr 93, poz. 586, Nr 116, poz. 740, Nr 223, poz. 1460 i Nr 237,
poz. 1654.

10/01/em

14
 UZASADNIENIE

I. Charakterystyka obecnego stanu prawnego. Potrzeba i cel wydania aktu.

Projektowana ustawa o rz!dowym systemie koordynacji spraw zwi!zanych
z cz"onkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej ma zast!pi# obecnie
obowi!zuj!c! ustaw$ z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Komitecie Integracji Europejskiej (Dz. U.
Nr 106, poz. 494 oraz z 2001 r. Nr 154, poz. 1800).
Ustawa o Komitecie Integracji Europejskiej ustanowi"a system koordynacji
i wspierania dzia"a% organów administracji rz!dowej, który pozwoli" wype"ni# im zadania
wynikaj!ce z decyzji o wst!pieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej oraz
sprosta# nowej sytuacji prawnej i gospodarczo-spo"ecznej. Jednak&e po dniu 1 maja 2004 r.
system ten, cho# zapewnia" podejmowanie decyzji i reagowanie na nowe wyzwania, nie by"
w pe"ni dostosowany do potrzeb, jakie pojawi"y si$ w zwi!zku z nowym statusem
Rzeczypospolitej Polskiej – pa%stwa cz"onkowskiego Unii, oraz nie gwarantowa", &e
przedstawiciele Rzeczypospolitej Polskiej b$d! przemawia# na forum instytucji Unii
Europejskiej jednym g"osem i prezentowa# spójne stanowisko. Z tego wzgl$du system
ustanowiony na mocy ustawy o Komitecie Integracji Europejskiej zosta", po wst!pieniu
Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej, uzupe"niony za pomoc! instrumentów
opartych na przepisach ustawy o Radzie Ministrów. Czteroletnie do'wiadczenia ze
stosowania tych rozwi!za% wskazuj! jednak na liczne ograniczenia i braki takiej formu"y.
Istnieje zatem potrzeba gruntownej zmiany obowi!zuj!cych przepisów i stworzenia ram
prawnych koordynacji polityki europejskiej Rz!du, odpowiadaj!cych aktualnym
wymaganiom. Potrzeba ta jest tym pilniejsza, &e nasta" ju& czas rozpocz$cia przygotowa% do
sprawowania przez Rzeczpospolit! Polsk! prezydencji w Unii Europejskiej, co stanowi#
b$dzie kulminacj$ wyzwa% europejskich stoj!cych przed polsk! administracj!.
Kompetencje Unii Europejskiej obejmuj! w tej chwili bardzo szeroki zakres spraw,
wkraczaj!c praktycznie w ka&d! dziedzin$ dzia"alno'ci w"adz publicznych pa%stw
cz"onkowskich. Unia tworzy tak&e osobny system prawa, które wymaga z jednej strony
wdro&enia lub uzupe"nienia w prawie krajowym, a z drugiej zapewnienia jego poszanowania
zarówno przez podmioty prywatne, jak przez w"adze publiczne ka&dego szczebla w procesie
tworzenia i wykonywania prawa krajowego. Jednocze'nie zasady funkcjonowania Unii, mimo
stopniowego rozszerzania kompetencji Parlamentu Europejskiego pochodz!cego z bez-
 2

po'rednich wyborów, s! oparte wci!& w znacznej mierze na uzgodnieniach mi$dzy rz!dami

pa%stw cz"onkowskich. Wymaga to zbudowania systemu koordynacji, który z jednej strony
pozwoli zachowa# kompetencje i decyduj!cy g"os poszczególnych ministrów we w"a'ciwych
im sprawach, a jednocze'nie zapewni, &e Rzeczpospolita Polska b$dzie przemawia# na forum
instytucji Unii jednym g"osem i prezentowa# spójne stanowisko. Musi to by# zatem system
"!cz!cy zasady w"a'ciwe dla prowadzenia polityki wewn$trznej z zasadami wykonywania
polityki zagranicznej. Systemu takiego nie da si$ uto&sami# z &adn! z tych dwóch sfer
dzia"alno'ci, w zwi!zku z czym równie& tworz!ce go mechanizmy musz! mie# swoj!
specyfik$, odmienn! nieco od klasycznych mechanizmów dzia"ania w"adz pa%stwowych. Na
marginesie mo&na zauwa&y#, &e ten szczególny charakter zasad funkcjonowania w sferze
integracji europejskiej dotyczy nie tylko administracji rz!dowej – wystarczy przywo"a# tu
dla przyk"adu zasady wspó"pracy Rz!du z Sejmem i Senatem Rzeczypospolitej Polskiej
w tych sprawach.
Z czteroletniego okresu cz"onkostwa Polski w Unii, a tak&e z do'wiadcze% okresu
przedakcesyjnego, wywie'# mo&na pewne wnioski co do cech, jakimi powinien si$
charakteryzowa# system koordynacji polityki europejskiej w Rzeczypospolitej Polskiej.
Polska administracja cechuje si$ sformalizowaniem zasad podejmowania decyzji
– wi!&!ce rozstrzygni$cia zapadaj! na posiedzeniach organów kolegialnych lub w formie
pisemnej, na szczeblu co najmniej sekretarzy stanu. Odformalizowanie tego systemu
(elektroniczny obieg dokumentów, obni&enie szczebla decyzyjnego), jakkolwiek post$puj!ce,
jest ci!gle kwesti! przysz"o'ci. Dlatego te& system koordynacji polityki europejskiej powinien
by# oparty na decyzjach cia" kolegialnych, z"o&onych z przedstawicieli wszystkich cz"onków
Rady Ministrów (wobec bardzo szerokiego zakresu kompetencji Unii nie wydaje si$ zasadne
wykluczenie z góry &adnego z ministrów). Dodatkowo trzeba zauwa&y#, &e ze wzgl$du na
wymagania konstytucyjne niezb$dne wydaje si$ zapewnienie rozstrzygaj!cej roli Prezesa
Rady Ministrów w procesie koordynacji, a tak&e mo&liwo'ci odwo"ania do decyzji Rz!du
w szczególnie istotnych lub spornych sprawach.
Dotychczasowe do'wiadczenia zdaj! si$ wskazywa# równie&, &e nasz system
wspó"pracy w sprawach zwi!zanych z cz"onkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii
Europejskiej powinien zapewnia# koordynacj$, któr! mo&na umownie okre'li# mianem
„silnej”, to znaczy obejmuj!c! nie tylko sprawny obieg informacji i mechanizm uzgadniania
stanowisk poszczególnych cz"onków Rz!du, ale tak&e merytoryczn! ocen$ propozycji
przedstawianych przez podmioty odpowiedzialne za kierowanie poszczególnymi dzia"ami
administracji. Istnieje tak&e potrzeba funkcjonowania wyspecjalizowanego o'rodka
 3

eksperckiego, który by"by zdolny zwraca# w procesie koordynacji uwag$ na ogólne wymogi
wynikaj!ce z cz"onkostwa w Unii Europejskiej, a tak&e na aspekty techniczne (czy czasami
wr$cz „taktyczne”) podejmowanych dzia"a%.
Nale&y wykorzysta# do'wiadczenia wskazuj!ce na korzy'ci, jakie daje po"!czenie
w jednym o'rodku wszystkich mechanizmów koordynacji, zarówno formalnej (obieg
dokumentów, uzgadnianie stanowisk), jak merytorycznej, i to we wszystkich istotnych
dziedzinach – gospodarczej, politycznej i prawnej. Po"!czenie takie, pozwalaj!ce na szybk!
wymian$ informacji, akumulacj$ wiedzy i spójno'# podejmowanych dzia"a%, daje warto'#
dodan! przewy&szaj!c! znacznie sum$ wysi"ków kilku o'rodków wykonuj!cych te same
zadania oddzielnie. Dodatkowym atutem mo&e tu by# powi!zanie funkcji koordynacyjnej
(a wi$c wewn$trznej) z prowadzeniem polityki europejskiej sensu stricto, czyli udzia"em
w kszta"towaniu polityki Unii Europejskiej, jako ca"o'ci (czyli funkcji zewn$trznej). Wymaga
to jednak uwzgl$dnienia w mo&liwie bezkonfliktowy sposób roli wszystkich
zainteresowanych podmiotów – Prezesa Rady Ministrów, ministrów odpowiedzialnych za
decyzje, w tym tak&e podejmowane na forum instytucji Unii, w poszczególnych dziedzinach
oraz Ministra Spraw Zagranicznych, który ponosi generaln! odpowiedzialno'# za polityk$
zewn$trzn! pa%stwa, w tym w ramach Unii Europejskiej.
Nie nale&y ukrywa#, &e polska administracja potrzebuje zasadniczej reformy
w odniesieniu do obs"ugi problematyki unijnej, aby mog"a ona szybko i efektywnie reagowa#
na wyzwania wynikaj!ce z cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.
Polega# ona musi na stworzeniu takich uwarunkowa% formalnych, które zaanga&uj!
praktycznie wszystkie ministerstwa i inne urz$dy centralne w obs"ug$ spraw unijnych,
w podejmowanie decyzji realizuj!cych strategi$ polskiego cz"onkostwa w Unii Europejskiej.

II. Ró&nice mi$dzy dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym. Omówienie

zasadniczych rozwi!za% projektu.

II. 1. Mechanizm koordynacji.

Proponowany mechanizm koordynacji dzia"alno'ci Rz!du w sprawach unijnych
przyjmuje, jako nadrz$dn!, zasad$ uzgadniania stanowisk poszczególnych ministrów
w sprawach wymagaj!cych sformu"owania jednolitego stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej
wobec Unii Europejskiej. Tak ukszta"towany mechanizm jest spójny z kolegialnym
charakterem Rady Ministrów oraz zasadami jej pracy, okre'lonymi w ustawie o Radzie
 4

Ministrów oraz w regulaminie pracy Rady Ministrów. Projekt zak"ada, &e system koordynacji
b$dzie oparty o dwa poziomy kompetencyjne: Rady Ministrów – w odniesieniu do wszystkich
spraw zwi!zanych z polskim cz"onkowstwem w Unii Europejskiej – oraz Komitetu do Spraw
Europejskich, który – w zakresie spraw wskazanych w ustawie – b$dzie móg" dzia"a#
z upowa&nienia Rady Ministrów.

II. 2. Rada Ministrów.

Kluczow! rol$ w projektowanym systemie koordynacji b$dzie spe"nia# Rada
Ministrów, która mo&e upowa&ni# Komitet do Spraw Europejskich do rozstrzygania b!d(
uzgadniania okre'lonych spraw w jej imieniu. Jednocze'nie Rada Ministrów zachowa pe"n!
swobod$ w decydowaniu o udzieleniu takiego upowa&nienia, co jest zgodne z jej
konstytucyjnym umocowaniem. Brak uzgodnienia stanowiska w okre'lonej sprawie na forum
Komitetu do Spraw Europejskich b$dzie skutkowa# automatycznym „przeniesieniem sprawy
do rozstrzygni$cia” na szczebel Rady Ministrów. W tym miejscu warto po'wi$ci# uwag$ roli
Prezesa Rady Ministrów, który z racji swoich konstytucyjnych kompetencji powinien
odpowiada# za kierowanie problematyk! europejsk! na szczeblu rz!dowym. Zak"adany
system koordynacji zapewni to, &e domen! Rz!du b$dzie rozstrzyganie naprawd$ kluczowych
kwestii, a nie wyr$czanie poszczególnych resortów w za"atwianiu spraw, które mog! zosta#
za"atwione na ni&szym szczeblu.
W projekcie ustawy nie podj$to próby zdefiniowania szczególnego mechanizmu pracy
Rz!du w odniesieniu do spraw koordynacji europejskiej, wychodz!c z za"o&enia, &e istniej!ce
w tej materii uregulowania ustawy o Radzie Ministrów oraz regulamin pracy Rady Ministrów
s! wystarczaj!ce i adekwatne do oczekiwa%.

II. 3. Komitet do Spraw Europejskich.

W obowi!zuj!cym systemie administracji spraw europejskich utworzony
zarz!dzeniem nr 30 Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 marca 2004 r. Komitet Europejski
Rady Ministrów spe"nia funkcj$ opiniodawczo-doradcz! i pomocnicz! wobec Rz!du. Jego
obecna rola zosta"a niejako wymuszona przez praktycznie „nieobecny” Komitet Integracji
Europejskiej oraz brak innego o'rodka koordynacji spraw europejskich. Utworzenie w drodze
ustawy Komitetu do Spraw Europejskich i precyzyjne okre'lenie jego zada% pozwoli na
formalne umocowanie tego szczebla koordynacji w systemie prawa powszechnie
obowi!zuj!cego. Proponowany model koordynacji obs"ugi spraw europejskich pozycjonuje
ministra w"a'ciwego do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej
 5

i zast$puj!cego go w pracach Komitetu Sekretarza Europejskiego jako podmioty

odpowiedzialne za kierowanie projektowanym systemem koordynacji. Sekretarz Europejski
zajmie stanowisko sekretarza stanu w urz$dzie, który przejmie zadania zwi!zane z obs"ug!
Komitetu Europejskiego (Ministerstwo Spraw Zagranicznych). Trzeba bowiem pami$ta#, &e
jego partnerami b$d! sekretarze i podsekretarze stanu odpowiedzialni za obs"ug$ spraw
wynikaj!cych z cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej w po-
szczególnych resortach administracji rz!dowej.
Wej'cie w &ycie projektowanej regulacji b$dzie wymaga# zniesienia Komitetu
Europejskiego Rady Ministrów, jako zb$dnego organu opiniodawczo-doradczego Rady
Ministrów.

II. 4. Komitet Integracji Europejskiej.

Funkcjonowanie tego specyficznego, kolegialnego organu administracji stanowi dobry
przyk"ad ilustruj!cy niedostosowanie obecnych rozwi!za% do potrzeb administracji, mimo
ich formalnej zgodno'ci z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Z racji swojego
sk"adu i zada%, przynajmniej tych, które z formalnego punktu widzenia zachowa"y aktualno'#
po akcesji Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej, Komitet Integracji Europejskiej
mo&na scharakteryzowa# jako niefunkcjonuj!cy w praktyce kolegialny organ administracji
rz!dowej. W tej perspektywie dalsze istnienie tego organu, który równolegle do Rz!du mia"by
obs"ugiwa# na szczeblu politycznym t$ cz$'# problematyki europejskiej, jest zb$dne.

II. 5. Urz!d Komitetu Integracji Europejskiej i jego pracownicy.

Likwidacja urz$du Komitetu Integracji Europejskiej (UKIE) b$dzie wymaga# zmian
w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. W MSZ zostan! utworzone i wyra(nie wskazane te
komórki organizacyjne, które b$d! zapewnia# obs"ug$ zada% ministra w"a'ciwego do spraw
cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej. Pracownicy tych komórek
organizacyjnych nie b$d! wchodzili w sk"ad s"u&by zagranicznej (b$dzie do nich stosowana
wy"!cznie ustawa o s"u&bie cywilnej). Z kolei pracownicy UKIE, którzy nie zostan!
zatrudnieni w komórkach organizacyjnych zapewniaj!cych obs"ug$ dzia"u „cz"onkostwo
Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej” zostan! w"!czeni do s"u&by zagranicznej.
W zwi!zku z przyj$ciem powy&szego rozwi!zania niezb$dne by"o wprowadzenie zmian
w ustawie o s"u&bie zagranicznej w przepisach ogólnych dotycz!cych organizacji s"u&by
zagranicznej (art. 14 projektu ustawy).
 6

W przepisach przej'ciowych zosta" dodany przepis, który umo&liwi nadanie stopnia

dyplomatycznego na czas okre'lony – 3 lat pracownikom MSZ zapewniaj!cym obs"ug$ dzia"u
„sprawy zagraniczne”, którzy posiadaj! znajomo'# jednego j$zyka obcego i przynajmniej
trzyletni sta& pracy w urz$dach administracji rz!dowej, a w szczególno'ci tym pracownikom
MSZ zapewniaj!cym obs"ug$ dzia"u „sprawy zagraniczne”, którzy zostali przeniesieni
z UKIE do MSZ, i tym, którzy zostan! przeniesieni jeszcze przed wej'ciem w &ycie ustawy
o rz!dowym systemie koordynacji spraw zwi!zanych z cz"onkostwem Rzeczypospolitej
Polskiej w Unii Europejskiej, co zapewni wszystkim pracownikom równe traktowanie
i równe mo&liwo'ci. Uzupe"nienie przez tych pracowników wymogu znajomo'ci drugiego
j$zyka obcego oraz odbycie specjalnych szkole% b$dzie skutkowa# nadaniem posiadanego
przez nich stopnia dyplomatycznego na czas nieokre'lony.
Punktem wyj'cia do dzia"a% w tym zakresie powinna by# zasada „pe"nej sukcesji”
stosunków prawnych. Oznacza to, &e z dniem wej'cia w &ycie ustawy nast$puje:
– likwidacja urz$du Komitetu Integracji Europejskiej i przeniesienie jego pracowników
do Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Przeniesienie to jest równoznaczne
z przeniesieniem dzia"alno'ci „w ruchu” do innego urz$du, a tym samym likwidacj!
dotychczasowego urz$du, jako odr$bnej jednostki organizacyjnej,
– przeniesienie pracowników urz$du Komitetu Integracji Europejskiej do Ministerstwa
Spraw Zagranicznych. Niezb$dnym rozwi!zaniem jest wy"!czenie znacznej cz$'ci
z nich spod rygorów ustawy o s"u&bie zagranicznej (w tym z obowi!zku podejmowania
pracy w placówkach zagranicznych), czemu s"u&y wydzielenie, w ramach Ministerstwa
Spraw Zagranicznych, komórek organizacyjnych, w których nie dzia"a s"u&ba
zagraniczna. Rozwi!zanie to pozwoli na zachowanie integralno'ci zespo"u pracowników
UKIE i ochron$ jego profesjonalizmu oraz unikatowego, wieloletniego do'wiadczenia.
Zachowanie tych warto'ci jest kwesti! podstawow! wobec wyzwa% zwi!zanych
z cz"onkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej,
– przeniesienie limitów i 'rodków na wynagrodzenia dla osób zajmuj!cych kierownicze
stanowiska pa%stwowe z UKIE do Ministerstwa Spraw Zagranicznych,
– przej$cie przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych mienia Skarbu Pa%stwa
znajduj!cego si$ w dyspozycji urz$du Komitetu Integracji Europejskiej. Z dniem
wej'cia w &ycie projektowanej ustawy Ministerstwo Spraw Zagranicznych wst!pi
równie& w prawa i obowi!zki, które wynikaj! z umów i porozumie% zawartych przez
ten urz!d,
 7

– pracownicy UKIE, zatrudnieni na stanowiskach nieobj$tych mno&nikowym systemem

wynagradzania (stanowiska robotnicze i obs"ugi), zgodnie z propozycjami projektu
ustawy, maj! sta# si$ pracownikami gospodarstwa pomocniczego Zarz!du Obs"ugi
Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Takie rozwi!zanie jest podyktowane tym, &e
w Ministerstwie Spraw Zagranicznych nie ma stanowisk obs"ugi, na których te osoby
mog"yby by# zatrudnione. Doda# jeszcze nale&y, i& proponowane rozwi!zanie odnosi
si$ do obecnego stanu prawnego. W projekcie ustawy o finansach publicznych
i projekcie ustawy – Przepisy wprowadzaj!ce ustaw$ o finansach publicznych, b$d!cej
przedmiotem prac parlamentarnych, przewiduje si$ likwidacj$ gospodarstw
pomocniczych. W zale&no'ci od post$pu prac nad wymienionymi projektami oraz
niniejszym projektem by# mo&e zajdzie potrzeba dokonania zmian w przepisach
projektowanej ustawy. Jednak niezale&nie od przyj$tych ostatecznie rozwi!za% osoby
dzi' zatrudnione na stanowiskach nieobj$tych mno&nikowym systemem wynagradzania
w UKIE b$d! po wej'ciu w &ycie ustawy pracownikami albo gospodarstwa
pomocniczego albo jednostki lub komórki, która zadania gospodarstwa pomocniczego
przejmie.

II. 6. Dzia" „cz"onkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej” i zniesienie dzia"u

„integracja europejska”.
Dalsze istnienie wyodr$bnionego dzia"u administracji rz!dowej „integracja
europejska” nie znajduje uzasadnienia z uwagi na naturaln! i faktyczn! dekoncentracj$
problematyki europejskiej obs"ugiwanej przez wszystkie resorty administracji rz!dowej.
Przyk"adem rozwi!zania, które mo&na by zastosowa# w tym przypadku, jest okre'lone
w ustawie o dzia"ach administracji rz!dowej unormowanie kompetencji ministrów
kieruj!cych poszczególnymi dzia"ami administracji, nakazuj!ce ministrom prowadzenie
kontaktów zagranicznych w zakresie w"asnych kompetencji przy jednoczesnym silnym
zaakcentowaniu funkcji koordynacyjnej Ministra Spraw Zagranicznych. Skoro „sprawy
europejskie” s! domen! dzia"ania wszystkich ministrów, a w szerszym kontek'cie – ca"ej
administracji rz!dowej, wyodr$bnianie specjalnego dzia"u administracji obs"uguj!cego to
zagadnienie nie jest zasadne. Proponuje si$, aby w miejsce dzia"u „integracja europejska”
utworzy# nowy dzia" administracji rz!dowej „cz"onkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii
Europejskiej”, w którym zostan! zdefiniowane zadania – co do zasady – wspieraj!ce obs"ug$
spraw unijnych przez poszczególne dzia"y administracji rz!dowej.
 8

Dzia" „cz"onkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej” obejmuje trzy

podstawowe dziedziny spraw.
Pierwsz! z nich jest udzia" Rz!du lub jego przedstawicieli w pracach organów Unii
Europejskiej, jej organów pomocniczych, w szczególno'ci Komitetu Sta"ych Przedstawicieli,
a tak&e Rady Europejskiej. Udzia" Rz!du w pracach tych organów polega zarówno na
bezpo'rednim uczestnictwie jego przedstawicieli w posiedzeniach tych organów, jak i na
wyra&aniu stanowiska w stosunku do projektów aktów prawnych i innych dokumentów
rozpatrywanych przez te organy, a podlegaj!cych konsultacji z pa%stwami cz"onkowskimi.
Drug! dziedzin! dzia"alno'ci jest informowanie spo"ecze%stwa o idei i procesie
integracji w Europie, ramach organizacyjnych tej integracji w postaci Unii Europejskiej,
a tak&e o polityce, jak! w tym zakresie prowadzi Rada Ministrów. Informacja ta to nie tylko
propagowanie idei integracji europejskiej, ale przede wszystkim informowanie o prak-
tycznych aspektach integracji, wywieraj!cych bezpo'redni wp"yw na warunki &ycia obywateli
(np. uprawnienia przys"uguj!ce obywatelom i przedsi$biorstwom na wspólnym rynku, prawo
Unii Europejskiej, mo&liwo'ci skorzystania z instrumentów pomocy finansowej). W tej
dziedzinie równie istotne jak dzia"alno'# w"asna w"a'ciwego ministra b$dzie wspieranie,
finansowe i merytoryczne, dzia"alno'ci informacyjnej i edukacyjnej prowadzonej przez
organizacje pozarz!dowe.
Szereg instrumentów prawnych Unii Europejskiej wymaga przeniesienia (transpozycji
do krajowego porz!dku prawnego) lub wykonania w krajowym porz!dku prawnym. Dlatego
trzeci! istotn! dziedzin! dzia"alno'ci ministra w"a'ciwego do spraw cz"onkostwa
Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej b$dzie sfera zwi!zana z wykonywaniem przez
Rzeczpospolit! Polsk! zobowi!za% wynikaj!cych z prawa Unii Europejskiej. Dzia"alno'# ta
b$dzie dotyczy# przede wszystkim nast$puj!cych zagadnie%: koordynacji dzia"a% innych
ministrów w procesie wdra&ania prawa Unii Europejskiej (przede wszystkim przez stworzenie
warunków do kompletnego i terminowego wykonania tych zobowi!za%, a tak&e informowanie
o opó(nieniach lub nieprawid"owo'ciach), kontroli zgodno'ci opracowywanych przez
administracj$ rz!dow! projektów aktów normatywnych (w tym umów mi$dzynarodowych)
oraz obs"uga prawna i administracyjna udzia"u przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej
w post$powaniach przed s!dami Unii Europejskiej. Dodatkow! dziedzin! dzia"alno'ci
ministra w"a'ciwego do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej
b$d! zadania, które mo&na okre'li# jako wewn$trzne w ramach administracji, tak krajowej,
jak europejskiej. Z jednej strony chodzi tu o przygotowanie polskiej administracji do
wykonywania zada% wynikaj!cych z cz"onkostwa w Unii Europejskiej. Przygotowanie to
 9

polega przede wszystkim na dzia"alno'ci szkoleniowej, informacyjnej i doradczej w zakresie

zasad funkcjonowania Unii Europejskiej, zada% i obowi!zków administracji krajowej, jak
i sposobu kszta"towania relacji z instytucjami Unii. Sfera ta w najbli&szych latach obejmowa#
b$dzie równie& przygotowanie do szczególnego zadania administracji krajowej, jakim jest
sprawowanie przewodnictwa w Unii Europejskiej, które Rzeczpospolita Polska przejmie
w drugiej po"owie 2011 r. Z drugiej strony zakres dzia"alno'ci ministra w"a'ciwego do spraw
cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej b$dzie tak&e obejmowa#
monitorowanie i wspieranie stanu zatrudnienia obywateli polskich w instytucjach Unii
Europejskiej. Silna reprezentacja na szczeblu urz$dniczym w tych instytucjach to niezwykle
istotny instrument wp"ywu pa%stw cz"onkowskich na ich funkcjonowanie.
Formy dzia"ania ministra w"a'ciwego do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej
w Unii Europejskiej b$d! odbiega# od typowych zada% ministra kieruj!cego dzia"em
administracji rz!dowej. Zadania w dziale sprawy cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej
w Unii Europejskiej b$d! mie# przede wszystkim charakter koordynacji, wspierania,
a niekiedy kontroli dzia"alno'ci innych ministrów. Dlatego istnieje potrzeba uregulowania
w ustawie niektórych form dzia"ania ministra w"a'ciwego do spraw cz"onkostwa
Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, odbiegaj!cych od zada% poszczególnych
ministrów. Obejmuje to tak&e obowi!zek informowania Ustawodawcy o polityce Rady
Ministrów w zakresie spraw europejskich.
Zgodnie z art. 38 zmienianej ustawy o dzia"ach administracji rz!dowej minister
kieruj!cy dzia"em administracji rz!dowej wspó"pracuje w wykonywaniu swoich zada%
z innymi cz"onkami Rady Ministrów w zakresie wynikaj!cym z potrzeb danego dzia"u.
Wspó"praca taka b$dzie mia"a szczególne znaczenie w przypadku ministra w"a'ciwego do
spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej. B$dzie si$ ona odbywa#
zarówno na zasadach ogólnych, jak i w ramach Komitetu do Spraw Europejskich powo"anego
na podstawie odr$bnych przepisów.
Projekt zak"ada, &e dzia"y „cz"onkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej” oraz
„sprawy zagraniczne” zostan! ustawowo powierzone jednemu ministrowi (Ministrowi Spraw
Zagranicznych). W ocenie projektodawcy funkcjonuj!cy do tej pory w Rzeczypospolitej
Polskiej (jako bodaj jedynym pa%stwie cz"onkowskim Unii Europejskiej) system
instytucjonalnego oddzielenia kompetencji europejskich w wymiarach:
a) stosunków bilateralnych i regionalnych z pozosta"ymi pa%stwami Unii Europejskiej oraz
niektórych aspektów funkcjonowania Unii Europejskiej wobec 'wiata zewn$trznego, oraz
b) koordynacji pozosta"ych polityk wspólnotowych
 10

bynajmniej nie okaza" si$ rozwi!zaniem optymalnym i godnym dalszej konserwacji, czego
dowodem by"o chocia&by do'wiadczenie zwi!zane z negocjowaniem Traktatu Lizbo%skiego.
Gwarancj! skuteczno'ci prowadzenia polityki zagranicznej i „unijnej” jest planowane
w ustawie po"!czenie w jednym r$ku funkcji ministra w"a'ciwego do spraw zagranicznych
oraz ministra w"a'ciwego do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii
Europejskiej wsparte przez nowe Ministerstwo Spraw Zagranicznych, w którym wszystkie
instrumenty prowadzenia polityki w ramach i wobec Unii Europejskiej oraz pa%stw
cz"onkowskich Unii b$d! skupione w jednym pionie polityki europejskiej: bilateralnej,
regionalnej i wspólnotowej.

III. Zmiany w ustawie o dzia"ach administracji rz!dowej oraz innych ustawach.

Obecnie obowi!zuj!ca ustawa z dnia 4 wrze'nia 1997 r. o dzia"ach administracji
rz!dowej nie by"a gruntownie nowelizowana w zakresie obejmuj!cym szeroko rozumian!
administracj$ spraw zagranicznych, nawet po przyst!pieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Unii
Europejskiej. Nowe zadania stoj!ce przed s"u&b! zagraniczn!, wynikaj!ce w znacznej mierze
z problemów globalnych, niezdefiniowanych w pe"ni w po"owie lat dziewi$#dziesi!tych,
kiedy ustawodawca okre'li" zakres zada% dzia"u – sprawy zagraniczne, oraz wej'cie w &ycie
ustawy o s"u&bie zagranicznej powoduj!, &e zakres zada% realizowanych w ramach dzia"u
„sprawy zagraniczne” powinien zosta# zmodyfikowany, w taki sposób, aby okre'la" mo&liwie
najszersze spektrum dzia"a% polskiej dyplomacji.
Zmiana dotycz!ca ust. 1 art. 32 ustawy o dzia"ach administracji rz!dowej ma
w zasadniczej mierze charakter porz!dkuj!cy i systematyzuj!cy. W obecnym brzmieniu
zadaniem dzia"u „sprawy zagraniczne” jest reprezentowanie i ochrona interesów zarówno
Rzeczypospolitej Polskiej, jak i polskich obywateli i polskich osób prawnych. Poj$cie
reprezentacji nie zosta"o wprawdzie zdefiniowane ustawowo, niemniej jednak w uj$ciu
prawnoadministracyjnym reprezentacja jest jedn! z kompetencji organów administracji
publicznej, wynikaj!c! z przepisów ustaw1). O ile uprawnienie Ministra Spraw Zagranicznych

1)
Kompetencja ta stanowi materi$ ustawow!. Wystarczy wskaza#, &e odno'ne uprawnienie Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej wynika wprost z art. 133 Konstytucji, z kolei kompetencja Ministra Spraw
Zagranicznych zosta"a zapisana w art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy o dzia"ach administracji rz!dowej. Pe"nomocny
przedstawiciel Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji mi$dzynarodowej reprezentuje Rzeczpospolit! Polsk! na
podstawie mianowania przez Prezydenta opartego wprost o przepis Konstytucji – jest to sui generis
pe"nomocnictwo publicznoprawne udzielone przez g"ow$ pa%stwa ambasadorowi, w zakresie posiadanych przez
ni! kompetencji do reprezentowania Rzeczypospolitej Polskiej. Reprezentacja jest kompetencj! prawa
administracyjnego, podobnie jak kierowanie, nadzór, czy te& koordynacja – w przypadku organów administracji
publicznej w"a'ciwym aktem okre'laj!cym zakres kompetencji s"u&!cych wykonywaniu ich zada% jest ustawa.
 11

do reprezentowania Rzeczypospolitej Polskiej nie budzi w!tpliwo'ci i znajduje potwierdzenie

w przepisach prawa mi$dzynarodowego, to odno'ne uprawnienie do reprezentowania
obywateli polskich, a tak&e polskich osób prawnych, mo&e wywo"ywa# pewne w!tpliwo'ci.
Konstytucyjnie rozdzielona sfera sprawowania w"adzy publicznej i sfera autonomii
podmiotów prywatnych, przez t$ w"adz$ administrowanych, nie daje podstaw do
sformu"owania tezy, &e organ w"adzy publicznej mo&e reprezentowa# poszczególnych
obywateli i osoby prawne wobec bli&ej nieokre'lonych podmiotów zagranicznych, jak zdaje
si$ sugerowa# obecne brzmienie art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy. Przeciwnie, prawo
mi$dzynarodowe respektuje autonomi$ jednostki, w tym jej samodzieln! reprezentacj$ tak&e
wobec w"asnego pa%stwa, czego znamiennym przyk"adem jest uznanie zdolno'ci s!dowej
jednostek przed s!dami i trybuna"ami mi$dzynarodowymi. Czym innym jest bowiem
reprezentacja dobra wspólnego, jakim jest Rzeczpospolita Polska, a czym innym
reprezentacja osób fizycznych i prawnych obdarzonych autonomi! woli i ponosz!cych
zindywidualizowan! odpowiedzialno'# za swoje dzia"ania.
Z uwagi na wzrastaj!c! liczb$ spraw przed s!dami i trybuna"ami mi$dzynarodowymi
i konsekwencje zapadaj!cych wyroków dla polskiego systemu prawa proponuje si$, aby ta
problematyka zosta"a zapisana wprost w przepisach ustawy. Warto tak&e zwróci# uwag$ na
to, &e na Ministrze Spraw Zagranicznych ci!&! zadania wynikaj!ce z ustawy z dnia
17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy
w post$powaniu s!dowym bez nieuzasadnionej zw"oki. Odr$bnego zaznaczenia w przepisach
ustawy wymaga problematyka reprezentowania Rzeczypospolitej Polskiej przed organami
s!dowymi Unii Europejskiej, w szczególno'ci w sprawach naruszenia przez Rzeczpospolit!
Polsk! zobowi!za% wynikaj!cych z prawa Unii Europejskiej, oraz Trybuna"em Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA). Proponuje si$, aby zadanie to zosta"o wyra(nie
zapisane w przepisach ustawy o dzia"ach administracji rz!dowej. Dla porz!dku nale&y
zaznaczy#, &e zadanie polegaj!ce na zapewnieniu obs"ugi reprezentacji Rzeczypospolitej
Polskiej w post$powaniach przed organami s!dowymi Unii Europejskiej i Trybuna"em EFTA,
z zastrze&eniem przepisów odr$bnych – w tym przypadku przepisów o Prokuratorii
Generalnej Skarbu Pa%stwa, zostanie konsekwentnie powierzone Ministerstwu Spraw
Zagranicznych.
W zakresie dzia"u „sprawy zagraniczne” proponuje si$ wprowadzi# obszar o szerszym
znaczeniu, obejmuj!cym ca"e spektrum dzia"a% podejmowanych na rzecz kszta"towania
wizerunku Rzeczypospolitej Polskiej.
 12

Mi$dzynarodowa wspó"praca na rzecz rozwoju i zagraniczna pomoc humanitarna

nale&! do nowych zada% polskiej polityki zagranicznej. Wspó"praca na rzecz rozwoju
i zagraniczna pomoc humanitarna nale&! do zada% polskiej polityki zagranicznej.
Rzeczpospolita Polska realizuje je zarówno w relacjach dwustronnych, jak i w ramach
wspólnych dzia"a% podejmowanych przez Uni$ Europejsk!, których ramy zosta"y okre'lone
w dokumencie „Europejski konsensus w sprawie rozwoju”2) – dokument przyj$ty przez Uni$
Europejsk! w 2005 r., okre'laj!cy – po raz pierwszy – wspólne cele, zasady i warto'ci
przy'wiecaj!ce przekazywaniu pomocy rozwojowej przez Uni$ Europejsk! (pa%stwa
cz"onkowskie i Wspólnot$ Europejsk!), a tak&e podstawowe zasady przekazywania pomocy
rozwojowej przez Uni$ Europejsk!.
Zgodnie z zapisami Strategii Polskiej Wspó"pracy na rzecz Rozwoju, przyj$tej przez Rad$
Ministrów w dniu 21 pa(dziernika 2003 r., do szczegó"owych zada% realizowanych przez
s"u&b$ zagraniczn! w zakresie mi$dzynarodowej wspó"pracy na rzecz rozwoju nale&!:
1) przygotowanie i wdra&anie za"o&e% polityki w dziedzinie wspó"pracy na rzecz
rozwoju z uwzgl$dnieniem priorytetów sektorowych i geograficznych oraz
wyborem kana"ów dystrybucji 'rodków pomocowych, jak równie& za"o&e%
polityki w dziedzinie wspó"pracy na rzecz rozwoju w zakresie spraw 'rodowiska
i gospodarki wodnej,
2) sporz!dzanie okresowych planów w zakresie wspó"pracy rozwojowej,
3) wypracowywanie ogólnych programów pomocowych wobec poszczególnych
pa%stw i regionów oraz zawieranie ramowych porozumie% dwustronnych
z priorytetowymi biorcami pomocy,
4) przygotowywanie propozycji bud&etowych,
5) udzia" we wspó"pracy mi$dzynarodowej w zakresie formu"owania polityki
rozwojowej Unii Europejskiej oraz koordynacji dzia"a% pomocowych w ramach
Organizacji Wspó"pracy Gospodarczej i Rozwoju i systemu Narodów
Zjednoczonych,
6) wspó"praca z pozosta"ymi mi$dzynarodowymi organizacjami i funduszami
pomocowymi, z wyj!tkiem mi$dzynarodowych instytucji finansowych,
7) monitorowanie funkcjonowania wielostronnych programów i funduszy
pomocowych pod k!tem skuteczno'ci realizacji wyznaczonych celów oraz
efektywno'ci zarz!dzania powierzonymi 'rodkami,

2)
Ang. „The European Consensus on Development”.
 13

8) koordynacja w zakresie zbierania i prezentowania danych statystycznych nt.

polskiej pomocy rozwojowej oraz sporz!dzanie sprawozda% statystycznych dla
Komitetu Pomocy Rozwojowej OECD i innych instytucji mi$dzynarodowych,
9) uzgadnianie priorytetów wspó"pracy mi$dzynarodowej jednostek samorz!du
terytorialnego w dziedzinie wspó"pracy rozwojowej,
10) nadzór nad realizacj! programów zwi$kszania krajowego potencja"u
wykonawczego w zakresie pomocy rozwojowej oraz kszta"cenia w zakresie
administrowania t! pomoc!,
11) koordynacja dzia"a% innych resortów w zakresie pomocy rozwojowej.

Pe"nienie przez Ministra Spraw Zagranicznych roli koordynatora dzia"a% administracji

rz!dowej w zakresie zapewnienia spójno'ci i jednolito'ci polityki zagranicznej
Rzeczypospolitej Polskiej wymaga stworzenia instrumentarium pozwalaj!cego na skuteczne
wykonywanie tej kompetencji. Do'wiadczenia blisko dziesi$ciu lat stosowania ustawy
o dzia"ach administracji rz!dowej pozwalaj! na sformu"owanie wniosku o niedostatecznym
umocowaniu Ministra Spraw Zagranicznych w roli koordynatora administracji rz!dowej
w zakresie wspó"pracy z zagranic!. Zasadnicz! przyczyn! tego stanu rzeczy jest brak
ustawowego katalogu instrumentów zapewniaj!cych mo&liwo'# pe"nienia tej roli wobec
innych organów administracji rz!dowej w dziedzinie wspó"pracy zagranicznej.
Proponuje si$, aby w ustawie o dzia"ach administracji rz!dowej okre'li# cztery
zasadnicze instrumenty koordynacji wykonywanej przez Ministra Spraw Zagranicznych na
rzecz zapewnienia spójno'ci i jednolito'ci polityki zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej.
Pierwszym z nich by"oby ustawowe usankcjonowanie stosowanej od lat praktyki
przedk"adania przez Ministra Spraw Zagranicznych corocznie Rz!dowi dokumentu o cha-
rakterze programowym, okre'laj!cego kierunki i cele polskiej polityki zagranicznej oraz
promocji interesów Rzeczypospolitej Polskiej na dany rok. Tradycja corocznego
prezentowania Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej przez Ministra Spraw Zagranicznych
podstawowych kierunków polskiej polityki zagranicznej si$ga okresu mi$dzywojennego,
a dok"adniej pocz!tków odrodzonej pa%stwowo'ci polskiej, i jest jednym z nielicznych
przyk"adów utrwalonego w praktyce polskiego parlamentaryzmu i praktyce funkcjonowania
polskiej administracji zwyczaju. Pierwsze exposé polskiej polityki zagranicznej przed
Sejmem wyg"osi" w dniu 30 lipca 1919 r. Ignacy Jan Paderewski, pe"ni!cy wówczas funkcj$
kierownika Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz Prezesa Rady Ministrów. Oprócz Szefa
Rz!du Minister Spraw Zagranicznych jest jedynym ministrem, który prezentuje wobec
 14

Wysokiej Izby kierunki i priorytety polskiej polityki zagranicznej, dzia"aj!c tym samym
w imieniu Rz!du. W okresie mi$dzywojennym Minister Spraw Zagranicznych wyg"asza"
exposé przed pe"nym sk"adem Wysokiej Izby na posiedzeniu plenarnym b!d( przed Sejmow!
lub Senack! Komisj! Spraw Zagranicznych. Exposé stanowi"o wówczas rodzaj informacji,
jak! Rz!d przedstawia" ustawodawcy. Co do zasady exposé by"o adresowane do
parlamentarzystów, niemniej jednak jego adresatem w nie mniejszym stopniu pozostawa"a
opinia publiczna oraz – co nale&y podkre'li# – inne pa%stwa, których pe"nomocni
przedstawiciele z zasady przys"uchuj! si$ exposé podczas wyst!pienia Ministra Spraw
Zagranicznych w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej. Obecno'# korpusu dyplomatycznego na
sali obrad Sejmu w tym dniu stanowi tak&e element opisywanego zwyczaju.
W prze"omowych momentach historycznych wyst!pienie Ministra Spraw Zagranicznych
przed Sejmem przybiera charakter zapowiedzi reakcji Polski na okre'lon! sytuacj$
mi$dzynarodow! – wystarczy przywo"a# w tym miejscu pami$tne exposé Ministra Spraw
Zagranicznych Józefa Becka z dnia 5 maja 1939 r.
Zapisanie w ustawie utrwalonego zwyczajem mechanizmu przygotowania
i prezentowania corocznie informacji o podstawowych kierunkach i celach polskiej polityki
zagranicznej oraz wyznaczenie w przepisach ustawy terminu na przyj$cie przez Rz!d
dokumentu b$d!cego podstaw! wyg"oszenia tej informacji wzmocni koordynacj$ polityki
zagranicznej i przyczyni si$ do usprawnienia pracy Rz!du. Proponowany termin graniczny
przyj$cia przez Rz!d takiego dokumentu – dzie% 20 grudnia pozwoli na wyg"oszenie przez
Ministra Spraw Zagranicznych exposé na pocz!tku nast$pnego roku.
Drugim z proponowanych instrumentów koordynacji jest opiniowanie i przedk"adanie
Prezesowi Rady Ministrów opinii na temat rocznych i wieloletnich planów wspó"pracy
zagranicznej ministrów. Wprowadzeniu tego instrumentu b$dzie towarzyszy" obowi!zek
sporz!dzania takich planów, co w znacznym stopniu przyczyni si$ do zapewnienia spójno'ci
dzia"a% organów administracji rz!dowej w sferze wspó"pracy z zagranic!, a Prezesowi Rady
Ministrów stworzy prosty, lecz skuteczny instrument kierowania pracami Rady Ministrów
w tej dziedzinie.
Trzeci z instrumentów koordynacji zak"ada wspó"uczestniczenie Ministra Spraw
Zagranicznych w istotnych dla interesów Rzeczypospolitej Polskiej relacjach
mi$dzynarodowych organów administracji rz!dowej. Ta kompetencja – maj!ca, co do zasady,
charakter techniczny i wspomagaj!cy – jest wykonywana równie& obecnie, cho#by poprzez
konsultacyjn! rol$ MSZ oraz obs"ug$ zagranicznej dzia"alno'ci organów w"adzy publicznej
przez polskie placówki zagraniczne.
 15

Czwartym instrumentem, nie mniej istotnym od pozosta"ych, jest okre'lenie

ustawowej kompetencji Ministra Spraw Zagranicznych do opracowywania i przedk"adania
Radzie Ministrów wieloletnich strategii w dziedzinie szeroko rozumianych spraw
zagranicznych. Kompetencja ta koresponduje ze skupieniem ca"o'ci problematyki stosunków
z zagranic! w ramach dzia"u administracji rz!dowej „sprawy zagraniczne”.
W projekcie ustawy uwzgl$dniono tak&e uwagi Ministra Gospodarki, dotycz!ce
nowego brzmienia art. 9 ustawy o dzia"ach administracji rz!dowej. Proponowane zmiany
zosta"y uzgodnione w ramach prac prowadzonych w poprzedniej kadencji Sejmu i Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej nad poprzedni! wersj! ustawy zmieniaj!cej ustaw$ o dzia"ach
administracji (druk nr 1728) i obejmuj! wykre'lenie, w odniesieniu do Ministra Gospodarki,
sprawy okre'lania taryf celnych i przeniesienie ich do dzia"u finanse publiczne (art. 12 pkt 3
projektu ustawy), z uwagi na to, &e od dnia akcesji Rzeczypospolitej Polskiej do Unii
Europejskiej za ten fragment funkcjonowania administracji odpowiada faktycznie Minister
Finansów.
Proponowane w projekcie zmiany w innych aktach prawnych maj! charakter
wy"!cznie porz!dkuj!cy i obejmuj! ustawy:
– z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmuj!cych kierownicze stanowiska
pa%stwowe, której zmiana polega na wykre'leniu w art. 2 pkt 4 wyrazów „Sekretarza
Komitetu Integracji Europejskiej” w zwi!zku ze zniesieniem Komitetu Integracji
Europejskiej,
– z dnia 7 lipca 1994 r. o gwarantowanych przez Skarb Pa%stwa ubezpieczeniach
eksportowych, w której wskazuje si$, zamiast Komitetu Integracji Europejskiej, który
zostanie zniesiony, ministra w"a'ciwego do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej
w Unii Europejskiej, jako organ w"a'ciwy do przekazywania 'rodków uzyskanych z Unii
Europejskiej lub z innych (róde" na wspieranie eksportu do krajów nienale&!cych do OECD,
z przeznaczeniem na finansowanie przedsi$wzi$# eksportowych podmiotom wskazanym
w nowelizowanej ustawie,
– z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów, w której w art. 14c pkt 6 wskazuje si$ ministra
w"a'ciwego do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej jako organ,
z którym Rz!dowe Centrum Legislacji wspó"pracuje w sprawie harmonizacji prawa polskiego
z wymogami prawa Wspólnot Europejskich. Proponowana zmiana jest zwi!zana ze
zniesieniem Komitetu Integracji Europejskiej,
– z dnia 6 lipca 2001 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Program dla Odry – 2006”,
w której w zwi!zku ze zniesieniem Komitetu Integracji Europejskiej w art. 5 w ust. 2 pkt 6
 16

dodano ministra w"a'ciwego do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii

Europejskiej, którego przedstawiciel b$dzie uczestniczy" w pracach Komitetu Steruj!cego,
o którym mowa w art. 5 ust. 1 tej ustawy, oraz uchylono z podanego wy&ej powodu pkt 3
w art. 5 ust. 2,
– z dnia 27 lipca 2001 r. o s"u&bie zagranicznej, zmiany której zosta"y omówione w pkt II.5
uzasadnienia,
– z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju, w której, w zwi!zku ze
zniesieniem Komitetu Integracji Europejskiej, w art. 39 w ust. 4 w pkt 1 lit. d zamiast
Sekretarza Komitetu Integracji Europejskiej jako cz"onka Komitetu Monitoruj!cego Plan
proponuje si$ ministra w"a'ciwego do spraw cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii
Europejskiej.
 17

OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Podmioty, na które oddzia"uje projektowana regulacja prawna

Projektowana ustawa oddzia"uje na organy administracji rz!dowej – w tym zw"aszcza
na Komitet Integracji Europejskiej, Ministra Spraw Zagranicznych oraz pracowników urz$du
Komitetu Integracji Europejskiej i Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

2. Konsultacje spo"eczne
Projekt ustawy, zgodnie z przepisami o zwi!zkach zawodowych i organizacjach
pracodawców, zosta" przedstawiony do opinii organizacjom zwi!zkowym oraz organizacjom
pracodawców, reprezentatywnym w rozumieniu ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej
Komisji do Spraw Spo"eczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu
spo"ecznego. Projekt ustawy o rz!dowym systemie koordynacji spraw zwi!zanych
z cz"onkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej zosta" udost$pniony
w Biuletynie Informacji Publicznej MSZ.

3. Wp"yw regulacji na dochody i wydatki bu d&etu pa%stwa oraz sektora publicznego

Wej'cie w &ycie projektowanej ustawy nie poci!gnie za sob! skutków dla bud&etu pa%stwa.
Planowane zmiany organizacyjne zostan! przeprowadzone dzi$ki alokacji 'rodków
bud&etowych przeznaczonych na finansowanie zada% znoszonego Komitetu Integracji
Europejskiej oraz likwidowanego urz$du Komitetu Integracji Europejskiej; przeniesienie
odpowiednich limitów i 'rodków na wynagrodzenia nast!pi w ramach bud&etu planowanego
na 2009 rok.

4. Wp"yw regulacji na rynek pracy

Zaproponowane w projekcie zmiany reguluj!ce sytuacj$ prawn! pracowników
likwidowanego urz$du Komitetu Integracji Europejskiej nie wp"yn! na rynek pracy.

5. Wp"yw na konkurencyjno'# wewn$trzn! i zewn$trzn! gospodarki

Brak bezpo'redniego wp"ywu.

6. Wp"yw regulacji na sytuacj$ i rozwój regionów

Brak bezpo'redniego wp"ywu.
 18

7. Wp"yw regulacji na funkcjonowanie administracji

Zak"ada si$, &e projektowana ustawa znacznie usprawni funkcjonowanie administracji
rz!dowej, upro'ci tryb podejmowania decyzji w kluczowych sprawach z zakresu polityki
zagranicznej i spraw wynikaj!cych z cz"onkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii
Europejskiej. Proponowany nowy system koordynacji spraw europejskich spowoduje, &e gros
problemów i spornych stanowisk b$dzie podlega"o rozstrzygni$ciu na szczeblu Komitetu, za'
do najwy&szego szczebla politycznego (Rady Ministrów) b$d! dociera"y wy"!cznie
najwa&niejsze z nich. Projektowany system znacznie unowocze'ni obs"ug$ polityki
europejskiej przez polsk! administracj$.
Znacznemu wzmocnieniu ulegnie koordynacyjna rola Ministra Spraw Zagranicznych, który,
dysponuj!c – po raz pierwszy – ustawowymi instrumentami koordynacji, b$dzie móg"
efektywnie czuwa# nad skuteczn! realizacj! polityki zagranicznej. W ten sposób zostanie
wype"niona istniej!ca obecnie luka w przepisach kompetencyjnych, polegaj!ca na
nieokre'leniu instrumentów koordynacji polskiej polityki zagranicznej wykonywanej przez
Ministra Spraw Zagranicznych.

8. Zgodno'# z prawem Unii Europejskiej

Projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

9. )aden podmiot nie zg"osi" zainteresowania pracami nad projektem ustawy w rozumieniu
art. 7 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o dzia"alno'ci lobbingowej w procesie stanowienia prawa
(Dz. U. Nr 169, poz. 1414).

11/01//em
 URZ D
KON{I1'ETTIINTEGRACJI ETJROPE.ISKIEJ
SEKRI]TARZ
K OM ITI]'II] IN'IE(IRAC JI ELi ROPI,,.]
S KI 1,.]
SL,KRET',,\RZSTANI]
} I i ko ajD o wg iel en,ic z

l\Jinl\4D' ' 'i l :i08/l)PIl]ik

\ \ ' ul s z ; l ra.
r r l l r i a, ' rgr
, i r r t i ni al [ ] t ) l lr .

l'an Nlaciej Berck

Sekretarz l{adl N{in ist rri*

opinia o Zgodno ciZ prawcm tInii Eurtlpejskiej projektrr us|ll.||},

() t'zqdow)',11
,)st(ttli!:
koonlynacji spraw 1 ,i ztlttych z c7 ottkostwem Rzeculpospo!itej Polskiej w Llnii
I|uropcjskicj,rYyra on:t
na podstarvie rt.9 pkt 3 rv zwi zkuZ frt. ] trst'l pkt 2 iust' 2
pkt 2a ustawyz dnia I sierpni:r1996r. o Komitecielntegracjiliuropejskiej(Dz. tr. Nr
l06, poz' 491,z' pó n.tm.) przel SckrctirrzaKontitetulntegraciiIrrropciskieji\riku a'1a
l)orvgielewicza

.t;tlllrltt' l1.
I,ttn i u l,Ii tl i'ytr: t,'

\ \ u ' r r l l 1 z k t'lz ,p r z c 1 1 l zt r ' l , t It t l

1 l l q e k l c l l l L l s t a \ ! \ '( p i s l l l 0 l l r ] i \ ' 1 ] 0 . ] l . i . ( ) t J r t r l r r r l c k s t . l ] ] ) ( i
( ) ] ] - ] J + 0 . l :i)]87 ) p ( l Z \ \ a l . l l l )s o b i e l v v t . a z i cl l l r s t 9 p L l j c p i n
t' i :

l)rrljektrrstarrynie .jestob'i tr'

pra$ cm t)nii !)uropeiskicj'

I)q rlpyql4rq1wlrclLlro5er:
l,anI{arlos arr Sikorski
\ 1i r r i : , tSpl
et tr v Zl r l rt r ni cz l l
"h