Telerecenzja

GO W DOM

Co oznacza termin specyfika telewizji?.Nic nie oznacza.Nie ma specyfiki telewizji ani w programie sownym,ani w programie muzycznym,ani w programie filmowym. Ani w audycji - czy raczej telaudycji naukowopopularnej czy dziecicej.Nie ma specyfiki telewizji, jest tylko umiejentno znalezienia wsplnego jzyka i jest umiejentno trfienia do telewidza pod waciwym adresem. A.Bogomoow, redaktor programowy Centralnej TV ZSRR pisa o radzieckich programach telewizyjnych, i o chemi i dobrych ludziach, o czynach i wnalazkach telewizja mwi w identyczny sposb.Okazuje sie ,e telewizyjna maszynka do mielenia misa we wszystkich krajach dziaa identycznie.I chocia mwi si , e ilu ludzi , tyle gustw - jednak brak adresata, a przedewszystkim nieznajomo adresata jest dla telewizji najwiksz przewin. Powiat woszczowski w wojewdztwie kieleckim zaliczany jest do typowych powiatw rolniczych.W powiecie woszczowskim zarejestrowanych jest w tej chwili 2100 telewizorw, z tego blisko 400 telewizorw w placwkach spoecznych.A poniewa powiat ten liczy wszystkiego 80 tysicy ludnoci- mona go zalicza do najbardziej utelewizyjnionych rejonw kraju.Przecie wedug najostroniejszych oblicze co sidmy mieszkaniec powiatu Woszczowa, niezalenie od pci i wieku musi siedzie kadego wieczora przed telewizorem.I na og oglda program jak leci.Socjologowie , ale niestety nie tylko oni, gowia si nad problemem, czy istotnie telewizja powinna adresowa wyranie swoje programy, czyli tworzy system gett tematycznych, ograniczonych do zainteresowa i mentalnoci tego czy innego gatunku i typu ludzi.Powstaje na tym tle wiele nieporozumie .W swoim czasie wydziela si wyranie w programie telewizyjnym czon audycji wiejskich, utrzymanych w bardzo fachowym i specjalistycznym jzyku.W dalszym cigu prowadzony jest w sposb bardzo nieprzekonujcy magazyn modzieowy Po szstej, powicony problemom dosy wskim i okraszony niezmiennie big - beatem.Czujemy si troch, jak Alicja w krainie czarw; co krok. to przez kogo zarekwirowany ogrdek.Najgorsz mani s w programie telewizyjnym tak zwane magazyny.Lektura programu staje si coraz bardziej monotonna; powtarzaj si w nim niezmiennie te same kryptonimy i slogany ,okrelajce wydanie poszczeglnego magazynu.Nic te kryptonimy czytelnikowi i telewidzowi nie mwi.Niczego nie objaniaj, i to nie jest rwnie chorob polskiej telewizji: w Centralnej Tele wizji ZSRR byo w roku 1965 25 cyklw i innych tradycyjnych staych programw, a w roku 1966 ju 51.Na pewno dla redaktorw jest to forma wygodna i posadka ciepa.Ale dla telewidza? Z gry wie ju on, czego po kolejnym wydaniu magazynu oczekiwa i cho podane s plejady telewizyjnych gwiazd, przecie ta sama twarz moe sie czasami znudzi.Tym bardziej

gdy program reprezentuje nie wietny; tym bardziej gdy mwi o tych samych sprawach tym samym jzykiem.Magzyny telewizyjne otoczyy si jednak nimbem wietnoci.Nie sposb ich krytykowa.Jest swego rodzaju mitomani, kiedy redaktorzy powouj si na olbrzymie gremium odbiorcw.Sprawa listw do redakcji pozostaje tajemnic poliszynela.Wszystkim wiadomo jest ,e listy te pisuje okrelona grupa osb i e grupa ta w niczym nie reprezentuje opini czytelnikw czy telewidzw.Ale oni maj czas i cierpliwo i s dla niektrych redaktorw programw telewizyjnych wygodni. Telewizja powinna sta si federacj gustw i upodoba. Doskonale zdaj sobie sprawe, e inne s te gusty i upodobania w Warszawie, a inne w Katowicach.e innego programu potrzebuj i wymagaj telewidzowie obu tych miast.e Kabaret Starszych Panw nie bardzo podoba si na Grnym lsku (cytuj tu gos jednego z telewidzw: Kady ciko pracujcy robotnik-a jest ich w narodzie wikszo- nie ma cierpliwoci ani ochoty wysuchiwa stale powtarzajcych si finezyjnych dowcipw Starszych Panw, ale pragnie atwej, przystpnej rozrywki, trafiajcej w gusty przecitnego obywatela).Oczywicie w wielu podobnych listach sporo jest demagogii, znam osobicie mnstwo ciko pracujcych robotnikw, ktrzy nuc sobie piosenki Starszych Panw, ale adresat pozostaje adresatem.I dlatego wielbi instytucj programw lokalnych.Przynajmniej do czasu, kiedy powstan dwa programy telewizyjne i kiedy mona bdzie nadawa jeden program dla tak zwanych ludzi, a drugi dla zwyczajnych snobw.Z tym, e ci ostatni na og telewizji nie ogldaj, gdy s ponad Wielbi instytucje programw lokalnych od czasu, kiedy zaczem odwiedza poszczeglne orodki telewizyjne w Polsce, zaintrygowany ich obelywym stosunkiem do niej podpisanego krytyka TV.S one zalkiem prwadziwie telewizyjnej Polski.Program lokalny jest w istocie rzeczy prbk energii i moliwoci kadego orodka.Ale programy lokalne traktowane s bardzo rozmaicie, ponadto sytuacj komplikuje fakt, e w gruncie rzeczy nikt tych programw lokalnych, wyjwszy mieszkacw danego rejonu kraju nie oglda.Jest w siatce programowej telewizji polskiej pitnacie minut- od godziny 20 do 20 ,15.W tym czasie niemal wszystkie orodki telewizyjne w Polsce nadaj swoje programy lokalne.S to przewanie programy w rodzaju Telewizyjnego Kuriera Warszawskiego czy Telewizyjnego Kuriera Mazowieckiego.Mwi o sprawach bardzo ograniczonych i lokalnych i wiele zaley tu od inwencji autorw i redaktorw.Niestety nie kady autor i nie kady redaktor jest od razu orem. W kadym jednak razie programy lokalne, nawet w granicach owych symbolicznych pitnastu minut, s powanym sprawdzianem moliwoci regionalnego orodka, nie mwic ju o wewntrznej satysfakcji i lokalnej sawie.I mona mie nadziej, e z tych programw lokalnych, e z tych pitnastominutwek narodzi sie nareszcie program oglnpolski z prwdziwego zdarzenia.Nie montowany na zasadzie tematycznych gett, ale wanie na zasadzie aktualnoci lokalnych, ktre czasami mog by dla telewidza ciekawsze ni biece aktualnoci z KongaBrazzaville.Trzeba oczywicie z montaem tego oglnopolskiego programu poczeka do chwili , kiedy telewizja bdzie dysponowaa dwoma kanaami.Profile miast i dzielnic nie s w tej chwili zbyt wyrane.Odrnia sie orodek warszawski i katowicki.Ma swoje specjalnoci orodek gdaski, ma poznaski, ma wrocawski.S to jednak efemerydy.Styl paryski w programie polskiej telewizji jest najwyraniej nie do twarzy.Dzielnicowo Polski moe byc teori, moe by tematem wielu artw, ale jest jednak faktem, ktrego nikt nie potrafi przemilcze.Dzielnicowo

Polski opiera si na regionalizmach i na reliktach historycznych.Telewizja ksztaci gust i smak artystyczny, odgrywa ogromn rol polityczn i spoeczn.Od telewizji, od jej programw w duej mierze zaley kariera md i styl savoir vivreu, choby nawet by demokratyczny.Dlatego wanie nie wielbi niektrych programw warszawskich, robionych wyranie pod snobizm okrelonych k, i nie przepadam za niektrymi programami katowickimi, robionymi - przy caej rozrzutnoci rodkw technicznych - pod gusty i upodobania bardzo niewybredne.To ju jest schemat , ktry si w telewizji polskiej utar ; programy dla ludzi i programy dla grnych dziesiciu tysicy.Nie rokuje temu schematowi dugiej przyszoci. Adresat programw telewizyjnych nie powinien by wynalazkiem socjologw.Dosy powyej uszu, mamy odkrywcw polskiej Ameryki.Adresat programw telewizyjnych widnieje w statystykach pocztowych i powinno si tego adresata traktowa uniwersalnie.Rolnictwo polskie, polska wie nie jest tylko problemem ekonomicznym.Przemys polski nie jest tylko spraw inynierw.Styl bycia i ycia , umiejtno mylenia i zabawy nie jest tylko spraw magazynu modzieowego Po szstej.Getta tematyczne s adresem bardzo faszywym.Telewizja jest dla wszystkich.Mieszczuch moe dowiedzie sie o zimnym wychowie cielt, a mieszkaniec wsi o mini-spdniczkach.Modziewiec o mierci klinicznej, a kliniczny nieboszczyk o dugowosej modziey.Program telewizyjny nie powinien by modelowany w kratk,aby co chwila trzeba byo wygasza odbiornik, bo wanie teraz leci co nie dla mnie. I wanie dlatego nie wierz w specyfik telewizji.Nic ona nie oznacza.Kady abonent telewizji powinien w kadym momencie otworzy odbiornik i by pewnym, e znajdzie co dla siebie, e nie trafi do jakiego getta tematycznego, e nie zostanie zagubiony w psudofachowym bekocie. Myl, e od chwili odkrycia telewizji bardzo zmieniy si poglady na temat wszelkiej popularyzacji.Nauki, dobrego zachowania, umiechu.Take polityki.Take tablic logarytmicznych.Zawita do naszych domw mdry i szczery przyjaciel.Nie dajmy sie zwariowwa .

Leszek Goliski.