Techniczne rodki regulacji w ukadach SAR

Ukady SAR
S to ukady sterowania posiadajce sprzenie zwrotne, ktrych zadaniem jest sterownie procesem (sygnaami wyjciowymi) w zalenoci od doprowadzonych sygnaw wejciowych.

Rys.1. Typowa struktura jednowymiarowego ukadu regulacji

Ukady SAR

Z technicznego punktu widzenia system automatycznej regulacji moe by ukadem: -elektrycznym (elektronicznym), -hydraulicznym, -pneumatycznym, -mechanicznym. Najczciej jest ukadem mieszanym.

rodki regulacji
Urzdzenia nastawcze to ronego rodzaju zawory, przepustnice i dozowniki wraz z ich napdami, ale rwnie przykadowo falowniki umoliwiajce zmian wydajnoci wielu urzdze, takich jak pompy czy wentylatory. Urzdzenia nastawcze pozwalaj oddziaywa na wielkoci strumieni materiaw lub energii zasilajcych aparatur technologiczn. W aparaturze technologicznej zachodz procesy, ktre przetwarzaj produkty wejciowe na bardziej uyteczne w realizowanym procesie. Moe to by przykadowo wzrost cinienia lub temperatury, zmiana wydajnoci itp.

Regulator
Zadaniem regulatora w ukadzie automatycznej regulacji jest wytworzenie sygnau sterujcego obiekt regulacji w taki sposb, eby osign cel sterowania, przy istnieniu zakce dziaajcych na obiekt regulacji. Jako kryteria klasyfikacji regulatorw przyjmuje si: -Cechy konstrukcyjne, -Rodzaj energii stosowanej do zasilania regulatora, -Rodzaje sygnaw, -Charakter zadania, -Charakterystyk dynamiczn.

Cechy konstrukcyjne
Wyrniamy regulatory uniwersalne, ktre mog wsppracowa z ronymi rodzajami obiektw i regulatory specjalistyczne, ktre s przystosowane do regulacji tylko wskiej grupy obiektw lub te tylko jednego ich rodzaju. Regulatory uniwersalne maj normalizowane sygnay wejciowe i wyjciowe, przez co mog pracowa w ukadach z ronymi urzdzeniami pomiarowymi i wykonawczymi. Maj bardzo duy zakres nastawialnych parametrw, ktre decyduj o ich dynamice procesowej. Regulatory specjalistyczne s jedn caoci wraz z miernikiem wielkoci regulowanej oraz urzdzeniem wykonawczym. S one dostosowane do regulacji jednego, cile okrelonego obiektu.

Rodzaj energii stosowanej do zasilania regulatora

Rozrniamy regulatory bezporedniego i poredniego dziaania. Regulatory bezporedniego dziaania s zasilane energi pobieran bezporednio z obiektu regulowanego. Regulatory poredniego dziaania s zasilane z zewntrznych rode, i mog to by regulatory: elektryczne, pneumatyczne, hydrauliczne lub mieszane.

Rodzaje sygnaw

Rozrniamy: -regulatory analogowe o wyjciu cigym, -regulatory analogowe o wyjciu prawie cigym (regulatory krokowe), - -regulatory analogowe o wyjciu niecigym (regulatory dwupooeniowe), -regulatory cyfrowe (o wyjciu niecigym).

Charakter zadania

Regulacja staowartociowa jeeli SAR ma utrzymywa sta (zadan) warto wielkoci regulowanej. Regulacja programowa jeeli warto sygnau regulowanego powinna zmienia si wedug okrelonego programu. Regulacja nadna gdy nie znane s zmiany w czasie wartoci zadanej.

Charakterystyk dynamiczn
Wyroniamy regulatory o charakterystyce: -proporcjonalnej (P), -proporcjonalno-cakujcej(PI), -proporcjonalno-roniczkujcej (PD), -proporcjonalno-cakujco-roniczkujcej (PID). Dziaanie czonu P kompensuje uchyb biecy. Dziaanie czon I kompensuje akumulacj uchybw z przeszoci. Dziaanie czon D kompensuje przewidywane uchyby w przyszoci.

Przykady

Regulator dziaania bezporedniego

Przykad pywakowego regulatora poziomu cieczy przedstawiony jest na rysunku. Dziaanie regulatora polega na zamykaniu lub otwieraniu zaworu regulujcego dopyw cieczy do zbiornika, pod wpywem zmian poziomu cieczy. Energia obiektu za porednictwem pywaka jest dwigniowo przenoszona do zaworu. Jeeli poziom podwysza si, wwczas pywak podnosi si do gry i w pooeniu kracowym zamyka cakowicie dopyw cieczy do zbiornika.

Regulator dwupooeniowy
Ukad sterowania poziomem cieczy w zbiorniku pokazany na rysunku, gdzie zawr elektromagnetyczny zastosowany zosta do sterowania przepywem wody. Taki zawr moe by otwarty lub zamknity. Z takim dwupooeniowym sterowaniem, prdkoci przepywu wody jest sta dodatni lub rwn zero.

Regulator krokowy
Silnik krokowy - silnik elektryczny , w ktrym impulsowe zasilanie prdem elektrycznym powoduje, e jego wirnik nie obraca si ruchem cigym, lecz wykonuje za kadym razem ruch obrotowy o cile ustalonym kcie. Dziki temu, kt obrotu wirnika jest cile zaley od liczby dostarczonych impulsw prdowych, a prdko ktowa wirnika jest dokadnie rwna czstotliwoci impulsw pomnoonej przez warto kta obrotu wirnika w jednym cyklu pracy silnika.

Silnik krokowy z zaworem regulujcym przelot powietrza ustalajcego pooenie przepustnicy w silnikach spalinowych.

Regulacja staowartociowa i programowa

Regulacja temperatury grzejnika CO.