WYSZA SZKOA BANKOWA W GDASKU

WYDZIA FINANSW I ZARZDZANIA

Kamil Kowalski
Nr albumu 15607

KONKURENCYJNO RYNKOWA NA PRZYKADZIE SZK TACA W TRJMIECIE

Praca licencjacka napisana na kierunku Zarzdzanie

Praca napisana pod kierunkiem dr Barbary Szlabowskiej

Gdask 2012

SPIS TRECI Strona

Wstp....................................................................................................................... ....... Rozdzia 1. Przedsibiorstwo oraz jego rozwj na podstawie dzisiejszej gospodarki 1.1. Pojcie przedsibiorstwa.................................................................................... 1.2.1. Indywidualna dziaalno gospodarcza................................................... 1.3. Wybr rynku docelowego.................................................................................. 1.4. Przebieg procesu rejestracji przedsibiorstwa....................................................

4 5 5

1.2. Formy prawne prowadzenia dziaalnoci gospodarczej.................................... . 8 9 10 12

1.5. Wybr formy opodatkowania i jej znaczenie dla przedsibiorcy....................... 15

Rozdzia 2. Konkurencyjno rynkowa........................................................................... 2.1. Pojcie konkurencyjnoci przedsibiorstw i jej rodzaje.................................... 2.2.Znaczenie konkurencyjnoci przedsibiorstw w warunkach gospodarki wolnorynkowej................................................................................................... 2.3. Metody wypracowywania przewagi konkurencyjnej przedsibiorstwa.............

18 18

20 23

2.4.Zasoby przedsibiorstwa w procesie budowania przewagi konkurencyjnej....... 26

Rozdzia 3. Rynek artystyczny.......................................................................................

29

3.1. Popyt na rynku artystycznym i jego rozwj wzgldem dzisiejszego zapotrzebowania na sztuk................................................................................ 29 3.2. Opis rynku usug artystycznych na przykadzie szk taca w Trjmiecie... 32 3.2.1 Badanie potencjau ekonomicznego przedsibiorstwa ENZYM wzgldem konkurentw.......................................................................... 35 3.2.2. Analiza SWOT szkoy taca Enzym......... 38 3.3. Czynniki sukcesu przedsibiorstw na rynku artystycznym..... 40

Zakoczenie...... 42
2

Wykaz publikacji...... 43 Spis tabel... 44 Zaczniki...... 45

WSTP

Tematem prezentowanej pracy bdzie ujcie problematyki oraz analiza konkurencyjnoci na dzisiejszym rynku usug artystycznych w Trjmiecie. Autor niniejszej pracy licencjackiej wybra ten temat ze wzgldu na jego zoono oraz blisko, jeli chodzi o jego aktualne ycie zawodowe, ktre polega na prowadzeniu wasnej szkoy taca. Konkurencyjno jest sama w sobie zagadnieniem na tyle obszernym, e opisanie jej szczegowo pod kadym aspektem jest zagadnieniem na osobn prac. Posiada rne cechy w zalenoci pod jakim ktem, z jakiej strony si na ni patrzy oraz jakiego podmiotu dotyczy. W niniejszej pracy zostao przedstawione pojcie konkurencyjnoci zawone do elementw, ktre w wikszym stopniu wystpuj oraz wpywaj na przedsibiorstwa rynku usug artystycznych, a dokadniej szk taca w Trjmiecie. Przy zbieraniu informacji do niniejszej pracy zostao wykorzystane 8-letnie dowiadczenie autora w brany tanecznej oraz materiay pisemne oglnie zajmujce si problem konkurencyjnoci. W pierwszym rozdziale przytoczone zostay podstawowe pojcia, elementy, procesy dotyczce kadego podmiotu gospodarczego, ktry bierze czynny udzia w procesach gospodarczych. Opisano tutaj czym jest przedsibiorstwo, jakie formy prawne dziaalnoci gospodarczej istniej, czym kieruje si osoba fizyczna w wyborze rynku docelowego oraz co musi zrobi, aby zaoy dziaalno gospodarcz. Drugi rozdzia dokadniej opisuje problem konkurencyjnoci, czym jest, co si na ni skada oraz jak mona na ni wpywa. S tu poruszane zagadnienia takie jak metody wypracowywania przewagi konkurencyjnej, czy znaczenie zasobw przedsibiorstwa w procesie budowania przewagi konkurencyjnej. Na koniec w trzecim rozdziale zostaje poruszony gwny temat pracy, czyli konkurencyjno szk taca na Trjmiejskim rynku usug artystycznych.

ROZDZIA I 1.1. Pojcie przedsibiorstwa

Na pocztek trzeba zwrci uwag na to, e przedsibiorstwo to zesp ludzi i rodkw materialnych i niematerialnych wsplnie tworzcych podstaw do prowadzenia dziaalnoci gospodarczej1. Samo przedsibiorstwo nie powstao by bez przedsibiorcy, ktry jest t pierwsz si napdow potrzebn do stworzenia przedsibiorstwa. Drugim nieodzownym wyrnikiem charakteru ekonomicznego przedsibiorstwa jest kapita, bez ktrego rozwj przedsibiorstwa byby bardzo ograniczony. Rwnie prawno-organizacyjne wyodrbnienie przedsibiorstwa wpywa na jego wyrnienie w ekonomicznej podmiotowoci. Osobnym elementem zwizanym z przedsibiorstwem jest jego celowo, czyli w jakim kierunku dy przedsibiorstwo. Moe to by powikszanie kapitau, dominacja na wybranym rynku, maksymalizacja sprzeday czy chociaby samo w sobie przetrwanie na rynku. Na podstawie tych elementw mona okreli wspczesne przedsibiorstwo. Przedsibiorca2 jest przewanie osob fizyczn lub osob prawn, ktra podejmuje si prowadzenia dziaalnoci gospodarczej we wasnym imieniu. To on ustala na samym pocztku jak przedsibiorstwo bdzie funkcjonowao i w ktrym kierunku si rozwijao. A to w duej mierze zaley od cech jakie on posiada i w jakim stopniu s one predyspozycjami do rozwoju firmy. Szczeglnie wane s: Wysoka percepcja z nastawieniem na potrzeby i oczekiwania klientw oraz najbliszego otoczenia przedsibiorstwa. Zrozumienie, co jest wane i ma wysok warto dla klientw, kontrahentw, wasnej firmy. Mylenie lateralne, czyli odbieganie od sztywnych norm, schematw, rutyny, postrzeganie pewnego problemu z rnych stron, dostrzeganie nowych moliwoci, osiganie celu nowymi metodami. ______________________________________________________________________
1

Pojcie przedsibiorstwa w kodeksie cywilno-prawnym, http://kodeks-cywilny.info/kodekscywilny/pojecie_przedsiebiorstwa_w_kodeksie_cywilnym,wiadomosc,2840.html, odczyt 1.03.2012.

2

M. Gorynia, E. aniewska Kompendium wiedzy o konkurencyjnoci,PWN, 2010, s.228

 Elastyczno w dziaaniu wzgldem zaistniaych sytuacji na zewntrz przedsibiorstwa jak i wewntrz niego. Podejmowanie odpowiednich dziaa odnonie funkcji, form, celw czy organizacji w przedsibiorstwie w zalenoci od otoczenia. Otwarto na zmiany, innowacje, nowe technologie, dziki ktrym mona osiga wiksze korzyci mniejszym kosztem, czy oglniej mwic wyprzedza konkurencj. S to niektre z waniejszych cech dobrego przedsibiorcy. Mona wymie jeszcze inicjatyw, samozaparcie, samodyscyplin, zdolnoci przywdcze, wiar we wasne siy, wytrwao i inne. Posiadanie tych cech na pewno zwiksza szanse utrzymania i rozwoju wasnego przedsibiorstwa. Kolejnym wanym elementem wyrniajcym przedsibiorstwo jest kapita, ktrym w przedsibiorstwie s nie tylko dobra finansowe, ale rwnie wszystko co pozwala na zwikszenie wartoci kapitau. Mog to by: technologia, niematerialne wartoci: wiedza, dowiadczenie, znajomoci, renoma,

dobra materialne. W dzisiejszych czasach pozyskiwanie i pomnaanie kapitau stanowi jedne z waniejszych elementw kadego przedsibiorstwa. Zmiany jego wartoci obrazuj sytuacj finansow dajc moliwo oceny sprawnoci i efektywnoci dziaa podejmowanych w firmie. Daje on rwnie wiksze moliwoci jeli chodzi o zwikszenie konkurencyjnoci w brany. Innym aspektem jest sposb wnoszenia kapitau przez przedsibiorc do firmy, co wpywa na prawno-organizacyjne wyodrbnienie przedsibiorstwa3. Rozwj gospodarki oraz ewolucja poj ze wzgldu na nowe spostrzeenia dotyczce funkcjonowania przedsibiorstwa jak i jego otoczenia wpywaj na jego prawno-organizacyjn definicj. Wspczesne firmy pomimo duego ______________________________________________________________________
3

C. Suszyski Przedsibiorstwo Warto Zarzdzanie, PWE, Warszawa 2007, s.26.

zrnicowania wzajemnie przenikaj si pod wieloma wzgldami, a jednoczenie zachowuj pewien indywidualizm w ksztatowaniu wasnej formy. Sprawia to, e istnieje potrzeba stworzenia podziaw i celowo przedsibiorstwa z jak ono powstao. Zazwyczaj cele przybieraj posta ekonomiczn ekspansja na nowy rynek, pozyskanie strategicznych wsplnikw, lub finansow maksymalizacja zysku, sprzeday. Celowo dziaalnoci firmy powoduje jej ksztatowanie si w okrelonym kierunku co jest jednoczenie determinowane przez klientw, do ktrych kierowana jest oferta przedsibiorstwa. Mona wic powiedzie e cele przedsibiorstwa s spoeczne. Biorc pod uwag wymienione wczeniej elementy zwizane klasyfikacji, ktre uporzdkowane potwierdzaj znaczenie prawno-organizacyjnego wyodrbnienia co wpywa rwnie na

z przedsibiorstwem, mona powiedzie, e wspczesne przedsibiorstwo4 to podmiot prowadzcy wiadom dziaalno gospodarcz, ktry dynamicznie rozwija si w toku zmian rynku i otoczenia w warunkach ryzyka i niepewnoci w podejmowanych wyborach z nastawieniem na korzy, zazwyczaj finansow, zwizan z zaspokajaniem potrzeb otoczenia.

Otoczenie przedsibiorstwa: http://www.findict.pl/slownik/otoczenie-przedsiebiorstwa, odczyt z dnia 4.03.2012.

1.2. Formy prawne prowadzenia dziaalnoci gospodarczej

W dzisiejszych czasach ze wzgldu na rnorodno sposobw wykonywania, finansowania czy brania odpowiedzialnoci za dziaalno gospodarcz istniej, na gruncie polskiego prawa, rne formy prawne jej prowadzenia. Tabela 1. Podzia form prawnych prowadzenia dziaalnoci gospodarczej w Polsce

Formy prawne prowadzenia dziaalnoci gospodarczej

Indywidualna dziaalno

Spka cywilna

Spki prawa handlowego

gospodarcza(osoba fizyczna)

Spki osobowe

Spki kapitaowe

Spka z ograniczon Spka jawna odpowiedzialnoci

Spka partnerska

Spka akcyjna

Komandytowa Spka komandytowoakcyjna

rdo: lskie punkty konsultacyjne, http://spk.info.pl/formy-prowadzenia-dzialalnoscigospodarczej.html, odczyt z dnia 6.03.2012.

Ze

wzgldu

na

zdecydowanie

wikszy

udzia

indywidualnych

dziaalnoci

gospodarczych na rynku szk taca, zostanie gwnie przedstawiony ten sposb prowadzenia firmy.

1.2.1. Indywidualna dziaalno gospodarcza

Jest to najprostsza i najbardziej powszechna forma prowadzenia dziaalnoci gospodarczej. Wynika to z minimum potrzebnych wymaga oraz z atwoci z jak mona j zaoy. Jednak, jak kada forma prowadzenia dziaalnoci, posiada swoje wady i zalety. Wrd zalet mona wymieni: atwo zaoenia, zawieszenia lub likwidacji, minimum kosztw jeli chodzi o zaoenie i utrzymanie firmy od strony administracyjnej, zysk z dochodw idzie cakowicie do kieszeni przedsibiorcy, prosty system ksigowania, przedsibiorca moe samodzielnie podejmowa decyzje. Tak samo jak patrzy si od pozytywnej strony na otwieranie tego typu dziaalnoci, trzeba rwnie spojrze z drugiej strony jakie s minusy tego rozwizania: brak osobowoci prawnej, cakowite branie odpowiedzialnoci na siebie za podjte decyzje, odpowiedzialno finansowa za zobowizania. Indywidualna dziaalno gospodarcza5 wydaje si najlepszym rozwizaniem dla osb, ktre pierwszy raz chc zaoy wasn firm. Dobrze przemylany pomys na firm moe skutkowa jej rozwojem i ekspansj, a w przypadku problemw i niewydolnoci finansowej strat mona szybko zminimalizowa zawieszeniem lub w ostatecznoci zlikwidowaniem firmy. Na samym pocztku jeszcze przed otworzeniem dziaalnoci trzeba przemyle nastpujce kwestie: oznaczenie przedsibiorcy, przedmiot dziaalnoci, siedziba firmy, data rozpoczcia.

Formy prowadzenia dziaalnoci gospodarczej: http://spk.info.pl/formy-prowadzenia-dzialalnosci-gospodarczej.html , odczyt z dnia 6.03.2012.

Oznaczenie przedsibiorcy nie jest to nic innego jak firma przedsibiorcy ze wskazaniem formy prawnej. Nazwa firmy jest o tyle wan kwesti, e pniej bdziemy z ni kojarzeni na rynku, na ktrym dziaamy. W przypadku indywidualnej dziaalnoci gospodarczej nazw firmy jest imi i nazwisko jej zaoyciela wraz z dodatkowym oznacznikiem dodanym dla dokadniejszej identyfikacji naszej firmy czym si zajmuje, np. Virgo-M Biuro Consultingowe Marta Kaczmarek lub Crazy Style Dance Studio Kamil Kowalski. Przy zakadaniu firmy trzeba okreli tzw. przedmiot dziaalnoci, czyli czym si bdzie zajmowa. Suy do tego Polska Klasyfikacja Dziaalnoci, tzw. PKD. Wszystko, czym bdzie zajmowa si firma, jej cay zakres dziaalnoci, musi mie swoje odzwierciedlenie i zawiera si w wybranych kodach PKD. Osobn ale rwnie wan kwesti jest siedziba firmy, ktra okrela miejsce, gdzie bdzie wykonywana dziaalno. Zazwyczaj w przypadku wasnej dziaalnoci gospodarczej jest to miejsce zamieszkania lub zameldowania. Trzeba nadmieni, e przy zakadaniu firmy powinnimy mie tytu prawny do lokalu. Jeli takowego nie posiadamy, moliwe jest sporzdzenie umowy najmu z wacicielem. Rwnie data rozpoczcia jest elementem wanym ze wzgldu na jej wpisywanie we wszystkie deklaracje zgoszeniowe czy rozliczeniowe. Jest to formalnie data pierwszej czynnoci zwizanej z funkcjonowaniem firmy. Trzeba pamita, e data ta nie moe by wczeniejsza ni data zgoszenia dziaalnoci do organw ewidencyjnych.

1.3. Wybr rynku docelowego6

Dzisiejszy rynek jest bardzo zrnicowany pod ktem wyrafinowanych potrzeb i cech klientw. Powoduje to segmentacj na rynki czstkowe tworzone przez jednorodne grupy odbiorcw, ktre pod wzgldem podobnych cech ujawniaj popyt na podobne produkty, usugi. W celu analizy rynku stosuje si segmentacj rynkow, czyli sprawdzenie potrzeb i preferencji klientw. Pomimo drobnych rnic pomidzy poszczeglnymi odbiorcami wyszukuje si cechy wsplne w celu ujednolicenia rynku

E.Michalski, Marketing. Podrcznik Akademicki, rozdzia 3 Rynek docelowy, http://aneksy.pwn.pl/marketing/?id=8, odczyt 6.03.2012.

10

odbiorcw i dostosowania produktu do ich potrzeb. Dopasowywanie produktu pod kadego nabywc z osobna wizao by si ze zbyt duymi kosztami produkcji, a dziki segmentacji sprzedajcy ma moliwo stworzenia oddzielnego produktu dla kadego z rynkw. Do segmentacji rynku wykorzystuje si kryteria obejmujce charakterystyczne cechy konsumenta. Podzia ten wyglda nastpujco: Segmentacja geograficzna dzieli rynek na jednostki geograficzne takie jak, np. pastwa, regiony, miasta, dzielnice. Moe w nich wystpowa odmienny klimat, typ zabudowy czy preferencje ludnoci na danym terenie. Segmentacja demograficzna przy podziale rynku bierze pod uwag pomiary liczby ludnoci pod wzgldem: pci, dochodu, wieku, zawodu, wyksztacenia czy religii. Segmentacja psychograficzna bada rynek pod ktem stylu ycia ludzi na podstawie ich osobowoci, zainteresowa, klas spoecznych. Wybranie rynku docelowego i stowrzenie produktu/usugi dla odbiorcw wzgldem wyej wymienionych kryteriw oceniania jest strategicznym procesem przy prowadzeniu dziaalnoci gospodarczej. Szkoy taca rwnie obieraj rynek docelowy wzgldem segmentacji geograficznej, demograficznej i psychograficznej. Gwnym wyznacznikiem odbiorcw jest ich styl ycia, zainteresowania, wiek, pe oraz dochody. W mniejszym stopniu ich miejsce zamieszkania, zawd, wyksztacenie. Biorc pod uwag bardzo oglny podzia tacw na: streetdance, czyli tace ktre powstay i rozwijay si na ulicy towarzyskie, powstae z tacw salonowych taniec klasyczny, wspczesny lub jazzowy Ludzie zainteresowani tacem dziel si na pewne grupy, ktre preferuj wybrane style taneczne. I tak wykorzystujc oglne kryteria wieku oraz dochodu w rodzinie mona dokona nastpujcego podziau.

11

Tabela 2. Wybr stylw tanecznych w zalenoci od wieku oraz dochodw w rodzinie

Wysoki dochd

redni dochd Street Dance, towarzyskie, klasyczny, modern, jazz Street Dance, towarzyskie, klasyczny, modern, jazz

Niski dochd

Dzieci

Towarzyskie, klasyczny, modern, jazz Towarzyskie, klasyczny, modern, jazz, w mniejszym stopniu street dance Osobicie niekoniecznie tacz lecz oglnie wspieraj kultur wysz

Street Dance

Modzie

Street Dance

Doroli

Towarzyskie

_____________

rdo: Opracowanie wasne na podstawie rozmw z uczniami szkoy taca ENZYM i ich rodzicami. 6-28.05.2012.

Ze wzgldu na wiksz ilo czynnikw wpywajcych na wybr, powyszy podzia nie jest sztywn ram, wedug ktrej kadego mona zakwalifikowa, jednak obrazuje mniej wicej podzia i zaleno pomidzy wiekiem, dochodami a zainteresowaniem konkretnym stylem tanecznym. Dokadniej temat ten bdzie zaprezentowany w rozdziale trzecim.

1.4. Przebieg procesu rejestracji przedsibiorstwa

Proces rejestracji wasnej firmy nie jest skomplikowany ani dugi, moe si maksymalnie rozcign w granicach jednego miesica. Mona wyszczeglni cztery miejsca, w ktre naley si uda, aby zaoy dziaalno gospodarcz: Urzd Gminy, Urzd Statystyczny, Urzd Skarbowy, Zakad Ubezpiecze Spoecznych.

S to miejsca, w ktrych naley zoy odpowiednie pisma, aby w przyszoci przedsibiorstwo sprawnie funkcjonowao wzgldem dzisiejszego systemu prawnego.

12

Pierwszym etapem jest zgoszenie rejestracji firmy, czego dokonuje si na konkretnym formularzu w urzdzie gminy, w ktrej jest si zameldowanym na stae. Przyszli przedsibiorcy rejestrowani s w Ewidencji Dziaalnoci Gospodarczej prowadzonej przez gminy. Przy zgoszeniu do ewidencji dziaalnoci gospodarczej trzeba poda: oznaczenie przedsibiorcy oraz PESEL, adres przedsibiorcy oraz miejsce wykonywania dziaalnoci, okrelenie przedmiotu dziaalnoci, tzw. PKD, dat rozpoczcia dziaalnoci.

Samo zgoszenie do ewidencji dziaalnoci gospodarczej jest wolne od opat7. Wpis do ewidencji nastpuje niezwocznie, maksymalnie w terminie 14 dni od wpynicia wniosku. Tak samo w urzdzie statystycznym musi by zoony wniosek o REGON. Wniosek ten mona zoy osobicie lub wysa poczt. Jeeli jest skadany on bezporednio w urzdzie to wymagane jest wykonanie tego w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadczenia o wpisie do ewidencji. We wniosku powinny znale si nastpujce dane: nazwa, PESEL, adres siedziby, nazwisko i imiona, adres zamieszkania, adres do korespondencji, forma wasnoci, forma organizacyjno-prawna, nazwa organu ewidencyjnego, nazwa ewidencji i numer nadany przez organ ewidencyjny, rodzaj wykonywanej dziaalnoci.

W terminie 7 dni od zoenia wniosku powinno by dorczone zawiadczenie z Urzdu Statystycznego potwierdzajce rejestracj wsplnie z nadanym numerem REGON.

Zakadanie dziaalnoci gospodarcze,j http://www.twoja-firma.pl/artykuly/1,zakladanie-dzialalnosci-gospodarczej,1.html, odczyt 7.03.2012.

13

Nastpnym miejscem, do ktrego naley si uda przy zakadaniu wasnej firmy jest urzd skarbowy. S w nim rozpatrywane trzy zagadnienia zwizane z firm: aktualizacja numeru NIP, wybr formy opodatkowania, zadecydowanie odnonie bycia podatnikiem VAT. Powysze sprawy s obowizkowe w przypadku kadego, kto chce prowadzi swoje przedsibiorstwo.

Numer NIP to 10-cyfrowy numer przyznawany podatnikom, ktrzy maj zobowizania podatkowe8. Zgoszenie o przyznanie numeru NIP przy rozpoczynaniu dziaalnoci mona dokona bezporednio w odpowiednim urzdzie skarbowym. Od momentu uzyskania NIP-u jest obowizek posugiwania si nim w dokumentach zwizanych z wykonywaniem danych zobowiza podatkowych8. W przypadku zaoenia przez osob fizyczn indywidualnej dziaalnoci gospodarczej istniej cztery formy opodatkowania: karta podatkowa, podatkowa ksiga przychodw i rozchodw, ryczat od przychodw ewidencjonowanych, pena ksigowo.

Kada z nich charakteryzuje si inn specyfik w formie opodatkowania9. Przedsibiorca, ktry chce by jego firma bya podatnikiem VAT, musi zoy zgoszenie rejestracyjne w urzdzie skarbowym. Zarejestrowana firma ma prawo do odlicze oraz otrzymywania zwrotw nadpaconego podatku. W ZUS-ie jest dokonywane zgoszenie do ubezpiecze siebie oraz patnika, czyli firmy. Jest na to czas 7 dni od momentu rozpoczcia dziaalnoci gospodarczej. _____________________________________________________________________
8

W przypadku osb fizycznych, z dniem 1 stycznia 2012 r., s oni identyfikowani za pomoc numeru PESEL.
9

Dokadniej jest to opisane w rozdz. 1 pkt. 5 Wybr formy opodatkowania i jej znaczenie dla przedsibiorcy

14

Do zgoszenia do ubezpiecze wykorzystuje si druk ZUS ZUA, a do zgoszenia patnika skadek jest potrzebny druk ZUS ZFA10. Do druku ZFA naley doczy kopie pisma o nadaniu numeru NIP i numeru REGON.

1.5. Wybr formy opodatkowania i jej znaczenie dla przedsibiorcy

Przed zaoeniem przedsibiorstwa trzeba si gboko zastanowi nad form opodatkowania jak si wybierze11. Od tego zaley przysze funkcjonowanie i rozwj firmy oraz prostota w zasadach ksigowania. Kada forma ma swoje wady i zalety, jednak jest to zalene rwnie od sytuacji w jakiej znajduje si aktualnie przedsibiorstwo, np. w przypadku dochodw delikatnie przekraczajcych pierwszy prg podatkowy trzeba si zastanowi czy przejcie na podatek liniowy bdzie opacalne12. Majc do wyboru kart podatkow, podatkow ksig przychodw i rozchodw, ryczat od przychodw ewidencjonowanych oraz pen ksigowo, trzeba rozway za i przeciw w kadym przypadku przy wyborze formy opodatkowania dla szkoy taca. Karta podatkowa jest najprostsz form opodatkowania, jednak niedostpn dla wszystkich rodzajw przedsibiorstw11. Gwnie skierowana jest do osb mniej dowiadczonych jeli chodzi o ksigowo. Jej zalet jest wanie brak prowadzenia jakichkolwiek ewidencji potrzebnych do obliczania podatku dochodowego. Wysoko podatku jest ustalana w zalenoci od rodzaju dziaalnoci, liczby zatrudnionych osb oraz liczby mieszkacw gminy, gdzie bdzie prowadzona dziaalno.

10

Formularz ZUS ZFA. Zgoszenie patnika skadekosoby fizycznej http://malybiznes.pl/zakladanie_dzialalnosci_gospodarczej/zus_zfa_przyklad.htm, odczyt 15.03. 2012.
11

Rozdzia 1, pkt. 1.2.

12

Formy opodatkowania, http://malybiznes.pl/zakladanie_dzialalnosci_gospodarczej/forma_opodatkowania.htm , odczyt 15.03.2012.

15

Niestety kosztem uproszczonego systemu rozlicze jest brak moliwoci odliczania kosztw, co wie si z systematycznym comiesicznym paceniem podatku nawet w przypadku strat finansowych. Ryczat od przychodw ewidencjonowanych jest to druga po karcie podatkowej prosta forma uywana do rozliczania podatku dochodowego. Jest tutaj potrzeba prowadzenia ewidencji przychodw, poniewa podatek jest pacony procentowo od przychodu ze sprzeday produktw lub usug. Stawka podatku wynosi w zalenoci w jakim progu mieci si przychd firmy - 3,0%, 5,5% i 8,5%. Jest to odpowiednia forma opodatkowania w przypadku, gdy przy kalkulacji kosztw i przychodw obcienie podatkowe jest najnisze. Plusem tej formy opodatkowania jest brak pacenia podatku przy braku przychodw. Jednak tak samo jak w przypadku karty podatkowej istnieje tu moliwo, e koszty przewysz przychody, przez co s ponoszone straty, a podatek jest nadal naliczany. W ksidze przychodw i rozchodw nie wystpuj uatwienia jak w przypadku dwch poprzednich moliwoci. Stosuje si tutaj pen ewidencj zakupu i sprzeday w postaci tytuowej ksigi przychodw i rozchodw, w ktrej okrela si wielko kosztw i przychodw na podstawie ewidencji zakupu i sprzeday. Po odliczeniu kosztw od przychodw jest ustalany dochd, od ktrego jest pacony podatek dochodowy. W zalenoci od tego, jak duy jest dochd, podatek moe wynosi 18% lub 32%. Natomiast w przypadku braku dochodw podatek nie jest pacony. Pena ksigowo jest najbardziej skomplikowanym i rozbudowanym systemem ksigowania za pomoc ksig rachunkowych, do ktrego obsugi wymagane jest zatrudnienie ksigowej lub wynajcie biura rachunkowego. Prowadzenie ksig rachunkowych jest obowizkowe w przypadku m.in. spek kapitaowych13. W przypadku indywidualnej dziaalnoci gospodarczej, takich jak szkoy taca, nie jest obowizkiem prowadzenie penej ksigowoci, chyba e w poprzednim roku obrotowym osigna ona przychody netto wiksze lub rwne 1 200 000 euro w polskiej walucie.

13

Zasady ksigowoci, http://www.vat.pl/rachunkowosc/, odczyt 15.03.2012.

16

Ostatecznie wybierajc form opodatkowania przy otwieraniu szkoy taca trzeba gboko przemyle jak form opodatkowania chce si wybra. Jest to zalene od kierunku, w ktrym firma ma si rozwija oraz od przewidywanych dochodw. Stworzenie sprawnie funkcjonujcego przedsibiorstwa, ktre nie bdzie przynosi strat jest procesem bardzo wanym wpywajcym na przetrwanie firmy i w duej mierze zaley nie tylko od dochodw, ale rwnie podatkw, ktre bdziemy odprowadza. Pierwsze dwie moliwoci, czyli karta podatkowa i ryczat od przychodw ewidencjonowanych z gry stawiaj przedsibiorstwo w sytuacji, e musi przynosi dochody, inaczej podatki jeszcze bardziej pogbi firm w dugach. Pena ksigowo jest nieistotna przy zakadaniu firmy jako indywidualnej dziaalnoci gospodarczej, poniewa wymaga obrotu netto w wysokoci 1 200 000 euro za zeszy rok obrotowy, gdzie w zeszym roku firma nie istniaa. Jest moliwo, e osignie takie zyski w przyszoci, wtedy nastpi obowizek prowadzenia penej ksigowoci. Najbardziej optymalnym rozwizaniem jest wybranie ksigi przychodw i rozchodw, ktra nie jest a tak skomplikowana w prowadzeniu oraz pozwala na uniknicie pacenia podatku w przypadku braku dochodw.

17

ROZDZIA II

2.1. Pojcie konkurencyjnoci przedsibiorstw i jej rodzaje

Konkurencyjno jest zagadnieniem obejmujcym wiele aspektw dzisiejszego przedsibiorstwa. W zalenoci od podmiotu, ktrego dotyczy, charakteryzuje si zrnicowanymi cechami oraz czsto innymi metodologiami. Jest to zwizane z rnymi parametrami opisujcymi konkurencyjno. Moe ona odnosi si tak samo do jakoci usug jak i miejsca wykonywania dziaalnoci, ceny, kadry, reklamy i wielu innych elementw obecnych w dzisiejszej gospodarce, ktre skadaj si na ogln konkurencyjno przedsibiorstwa. Pogldy na temat konkurencji ewoluoway na przestrzeni lat co spowodowao wystpowanie prawie jednakowych definicji konkurencji. Mona j okreli jako sytuacja na rynku, w ktrej uczestnicy rywalizuj midzy sob o klientw, zyski, udziay w rynku, korzyci ekonomiczne osigane dziki sprzeday dbr i usug. Majc tak rnorodno elementw, w ktrych wystpuje konkurencja, zostay podjte dziaania w celu sklasyfikowania14 i uporzdkowania zbiorw ekonomicznych poj zwizanych z ni. Przygldajc si rynkowi dbr materialnych i usug, konkurencja moe dotyczy15 np.: ceny, jakoci, wygldu, ksztatu, trwaoci, dostpnoci itp. Biorc za kryterium cen mona konkurencj podzieli na cenow i pozacenow. Konkurencja cenowa polega na manipulowaniu cen produktw w celu zdobycia klientw i przewagi na rynku. Jest ona stosowana ju w mniejszym stopniu w dzisiejszych czasach ze wzgldu na zbyt due ryzyko przy niezapanowaniu nad redukcj zyskw wszystkich uczestnikw rynku. Wikszo producentw w znacznym stopniu korzysta z konkurencji pozacenowej.

______________________________________________________________________
14

Hanna G. Adamkiewicz-Drwio Konkurencyjno przedsibiorstw, Toru 2010, s.29 N. Daszkiewicz Konkurencyjno, PWN, Warszawa 2008, s.75

15

18

W jej przypadku nie zmienia si cena lecz zmieniaj si parametry cech jakociowych produktu, usugi. Zostaje pooony nacisk na informacj, reklam, jako, warunki gwarancji. Jest to lepszy sposb prowadzenia konkurencji pod wzgldem zdobycia wikszej liczby odbiorcw, ktrzy maj rne gusta i co wida w dzisiejszych czasach, sama cena nie wpywa na wybr produktu lub usugi. Stosowanie obydwu konkurencji przez przedsibiorc okrela si mianem metody konkurencji totalnej. Konkurencyjno mona podzieli rwnie ze wzgldu na zasady uczciwoci w prowadzonej firmie co wpywa na podzia konkurencji na uczciw oraz nieuczciw. Konkurencja uczciwa polega przede wszystkim na wdraaniu i wykorzystaniu postpu technologicznego i organizacyjnego. Stosuje si wzrost produktywnoci majtku oraz przestrzega wszelkich norm prawnych ustanowionych przez pastwo. Przeciwiestwem jest konkurencja nieuczciwa, w ktrej s stosowane rne metody pomagajce zdoby przewag na rynku, bd cakowit dominacj i wygryzienie konkurentw. Jedn z takich metod jest dumping, czyli zanianie ceny sprzeday towarw poniej kosztw produkcji. Stosuje si j czsto w skali midzynarodowej w celu wejcia na rynek, zdobycia przewagi, usunicia konkurencyjnych firm lub przejcia ich. Pojcia konkurencji uczciwej i nieuczciwej s w duym stopniu zwizane z istniejcymi pogldami na etyk w biznesie i z postrzeganymi reguami dziaania przedsibiorstw. Jeden z tych pogldw ustanawia, e tak jak w kadym dziaaniu czowieka tak samo w dziaalnoci gospodarczej naley przestrzega pewnych norm etycznych. Natomiast w drugim przypadku etyka zostaje odrzucona wraz z myl, e gwnym celem przedsibiorcy jest osignicie maksymalnego zysku i nie ma tutaj miejsca na co takiego jak etyka, co sprzyja rujnowaniu konkurentw rynkowych. Innym aspektem podziau konkurencji s metody dziaalnoci rynkowej oraz narzucanie konkurentom nowych regu gry rynkowej, przez co konkurencj mona przedstawi jako konwencjonaln i niekonwencjonaln. Sama nazwa wskazuje czym kieruje si dana konkurencja. Konwencjonalna opiera si na ustalonych ju zasadach jakie obowizuj na okrelonym rynku. Natomiast niekonwencjonalna dziaa wprost przeciwnie. Nie przestrzega ju ustalonych regu gry, ale wprowadza wasne nowe zasady, oczywicie mieszczce si w konwencji uczciwej konkurencji.
19

Ostatecznie mona konkurencj podzieli na doskona i niedoskona. Jest to podzia oparty na kryterium uwzgldniajcy sposb w jaki firmy lub caa ga przemysu wyznaczaj rozmiary produkcji i ceny towarw lub usug. W przypadku konkurencji doskonaej ceny rynkowe towarw i usug nie ulegaj zmianom pod wpywem przedsibiorstw i podejmowanych przez nich decyzji lecz zmieniaj si w wyniku gry rynkowej popytu i poday. Natomiast w konkurencji niedoskonaej, na ceny produktw i usug wpywaj w wikszym lub mniejszym stopniu producenci wykorzystujc przewanie metody konkurencji pozacenowej.

2.2. Znaczenie konkurencyjnoci przedsibiorstw w warunkach gospodarki wolnorynkowej

Wstpnie, zanim przejdzie si do sedna tego tematu, trzeba okreli samo pojcie gospodarki wolnorynkowej16. Jest to rodzaj gospodarki opartej przede wszystkim na wolnoci podmiotw gospodarczych jeli chodzi o zakres, sposb produkcji, ustalanie cen, sprzeda gotowych produktw lub usug. Podstaw, wedug ktrej podmioty gospodarcze podejmuj decyzje, s informacje pynce z rynku, czyli oglne ceny towarw i usug, wysoko podatkw, pac, mar, stp procentowych, kursw walut itp. Sam rzd pastwa nie powinien ingerowa w gospodark wolnorynkow, a jedynie stworzy odpowiednie ramy prawne oraz instytucje wsppracujce z instytucjami rynkowymi. Gospodarka wolnorynkowa opiera si przede wszystkim na prawie popytu i poday, czyli istniej w niej dostawcy i odbiorcy. Kady jest jej uczestnikiem, ale tylko podmioty gospodarcze, ktre s dostawcami, otrzymuj zysk ze swojej dziaalnoci. Jako e kady moe zaoy wasn dziaalno gospodarcz i sta si penoprawnym dostawc produktw lub usug na wybranym rynku, istnieje moliwo powstawania konkurentw. Obierajc sobie za oglny cel maksymalizacj zyskw i rozwj przedsibiorstwa, naley wspomnie o klientach, ktrzy to ten zysk bd zwiksza poprzez zakup danego produktu, usugi. Majc na uwadze gusta klientw, ich potrzeby i to, e w danym miejscu w okrelonym czasie ich sytuacja finansowa, nastrj oraz
_____________________________________________________________________________________
16

Zawodna gospodarka rynkowa, http://www.geopolityka.org/komentarze/1356-zawodna-gospodarka-

rynkowa, odczyt z dnia 4.04.2012.

20

dziaania otoczenia wpywaj na ich wybr na co bd przeznacza pienidze, trzeba stara si stworzy produkt/usug, ktra jest najbardziej odpowiednia dla wikszoci odbiorcw pod wzgldem ceny, jakoci, wygldu, czasu uytecznoci, gwarancji, dostpnoci. Czyli tzw. produkt idealny, ktry posiada same dodatnie cechy na najwyszym poziomie znajdujce uznanie wrd klientw. W dzisiejszych czasach istnieje dua rnorodno odnonie towarw/usug posiadajcych podobne grono odbiorcw. Stworzenie pojedynczego produktu idealnego, dajcego due zyski, wydaje si niemoliwe przy tak rozbudowanej gospodarce. Spotyka si wiele przedsibiorstw, ktre maj w ofertach wiele substytutw rnicych si pewnymi szczegami jak np. rne modele Audi17. Jednak samo stworzenie produktw odpowiadajcych klientom, nie zapewni zysku bez odpowiedniego marketingu i zawartych w nim m.in. promocji i reklamy, ktre s jednymi z podstawowych narzdzi sucych do rozpowszechniania informacji. Jeli na rynku istnieje wicej ni jeden producent danego produktu/usugi, ktrzy aktywnie dziaaj, mamy do czynienia z wystpowaniem elementu konkurencji. Aby przedsibiorstwo byo bardziej konkurencyjne, musi posiada w asortymencie produkt/usug bardziej atrakcyjn pod wzgldem wybranych cech jak chociaby jako i cena. Na ca konkurencyjno przedsibiorstwa wpywa nie tylko produkt i jego cechy lecz rwnie produktywno, zasoby w postaci wykwalifikowanej kadry, wiedzy, sprawnego systemu zarzdzania, czy miejsca sprzeday. Sposb, w jaki przedsibiorstwo stara si osign przewag na rynku, zaley wycznie od decyzji kadry zarzdczej, ktra obiera kierunek rozwoju firmy. Konkurencyjno przedsibiorstw moe by wtedy definiowana jako sprawna realizacja celw na rynku penym konkurentw, co wie si z budowaniem potencjau firmy wraz z uwzgldnieniem ich zasobw. Zasobami s rodki materialne i niematerialne przedsibiorstwa18, dziki ktrym mona wypracowa przewag konkurencyjn opierajc si na odpowiednich instrumentach

17

Od 1974 roku do tej pory powstao ju 85 modeli samochodw Audi. Hanna G. Adamkiewicz-Drwio Konkurencyjno przedsibiorstw, Toru 2010, s.120

18

21

skutecznego

konkurowania.

Trzeba

nadmieni,

waniejszym

elementem

konkurowania s zasoby niematerialne, czyli takie, ktre s niewidoczne dla konkurencyjnych firm. Zapewniaj one dugookresow przewag w dzisiejszym wycigu po jak najwiksze zyski i udziay w rynku. Jednak, aby zasoby niematerialne byy skutecznie wykorzystane, musz si charakteryzowa trudnoci w kopiowaniu i imitowaniu przez konkurentw, brakiem sposobnoci substytowania przez inne zasoby. Majc na uwadze wszystkie elementy przedsibiorstwa biorce udzia i bdce powizane z konkurencyjnoci, czyli produktywno, sposb zarzdzania, miejsce, produkt i jego waciwoci jak wygld, cena, opakowanie, trwao oraz zasoby ludzkie, materialne, niematerialne, informacja czy finanse, mona konkurencyjno przedsibiorstwa uzna za wyznacznik pozycji przedsibiorstwa na rynku. Okrelenie konkurencyjnoci przedsibiorstwa na podstawie wyej wymienionych elementw pozwala na rzetelne zobrazowanie i ocenienie firmy w stosunku do innych firm funkcjonujcych na tym samym rynku. Stwarza to moliwo rozwoju przedsibiorstwa pod ktem poprawy jego funkcjonowania jak i wprowadzania innowacji i nowych technologii, a zarazem bycia kilka krokw do przodu przed innymi podmiotami gospodarczymi.

2.3. Metody wypracowywania przewagi konkurencyjnej przedsibiorstwa

Tworzenie firmy od pocztku wymaga duego nakadu pracy, jak rwnie inwestycji finansowych. Strategia dziaania od pocztku odgrywa najwaniejsz rol, w szczeglnoci dziaania marketingowe ukierunkowane na badanie rynku, na ktrym firma bdzie prosperowa. Oprcz dziaa zewntrznych w postaci odnajdywania moliwoci rynkowych, zaspokajania potrzeb klientw i reagowania na dziaania konkurencyjnych firm, bardzo wane s rwnie dziaania wewntrzne polegajce na odpowiednim zarzdzaniu, motywowaniu pracownikw, inwestowaniu w rozwj technologiczny i informacyjny oraz dbaniu o odpowiednie warunki pracy. Przy wypracowywaniu przewagi konkurencyjnej trzeba zwraca uwag w takim samym stopniu na wszystkie elementy otaczajcego firm rynku jak i wewntrzne zasoby przedsibiorstwa. Majc tak duy obszar dziaania, powstao wiele metod pozwalajcych na manipulowanie kadym czynnikiem wpywajcym na pozycj podmiotu gospodarczego na rynku.

22

Podstaw przy wypracowywaniu przewagi konkurencyjnej jest skuteczne wykorzystanie dostpnych narzdzi marketingowych takich jak manipulacja cen, pozycjonowanie produktu, percepcja podprogowa w reklamie, tzw. product placement, standardowa promocja, marketing wirusowy, partyzancki, budowanie marki, wprowadzanie nowych technologii, a take inne takie jak manipulacja pracownikami poprzez odpowiednie techniki, np. inspiracji, konsultacji, wymiany. Metody marketingowe19 stosowane w dzisiejszych czasach s bardzo rozbudowane i wykorzystywane w kadym przedsibiorstwie istniejcym na rynku. Jedn podstawowych metod jest manipulacja cen. To jedna z prostszych metod wpywania na przewag konkurencyjn. Opiera si na ustalaniu cen wasnych produktw w takim stosunku do cen konkurencyjnych, aby byy atrakcyjniejsze dla klientw. W przypadku duych koncernw oraz gospodarki midzynarodowej, czsto wystpuje tzw. dumping czyli sprzeda za granic produktw po cenie niszej ni na krajowym rynku lub po cenach niszych od kosztw produkcji w celu usunicia lub przejcia konkurencyjnych firm. Inn metod jest product placement oparty na przekazywaniu informacji o produkcie w sposb oddziaujcy na podwiadomo odbiorcy, zachcajc do uywania produktu bez wykorzystania otwartej i oczywistej reklamy. Technika ta jest stosowana w telewizji, ksikach, grach komputerowych, spektaklach teatralnych itp. Przy tego typu promocji mona przytoczy kilka prostych sposobw jej uycia: prezentowanie jakiego produktu lub znaku towarowego w wybranych scenach serialu, filmu, np. gwny bohater w widoczny sposb pokazuje e jedzi tylko wybranym modelem auta, uywanie produktw spoywczych, np. podczas rozmowy gwnych bohaterw jeden pije napj Coca-Cola, noszenie ubra wybranych marek przez sawne osoby w normalnym yciu zwykli ludzie utosamiaj saw z wybran mark, co jest dla nich impulsem do kupienia danej rzeczy.

______________________________________________________________________
19

Marketing, http://www.marketing.edu.pl/, odczyt 7.04.2012.

23

Marketing wirusowy to reklama stworzona w taki sposb, aby potencjalni klienci sami rozpowszechniali dalej wrd swoich znajomych informacj dotyczc produktu. Przekaz w reklamie nie musi by dosowny, gwnym elementem tego typu reklam jest caa oprawa, na ktr skada si musz przykuwanie uwagi, oryginalno, chwytliwe slogany, stylizacja na amatorskie filmy lub zdjcia. Dziki temu ludzie sami rozpowszechniaj reklam, co przyczynia si rwnie do budowania marki firmy. Innym sposobem jest marketing partyzancki, ktry polega na promowaniu produktw i usug poprzez niekonwencjonalne techniki, takie jak hasa namalowane sprayem na murach lub vlepki, czyli drobne naklejki rozklejane w rnych miejscach publicznych nawizujce hasem reklamowym lub logo do produktu lub firmy. Stosowany jest gwnie w rnego rodzaju akcjach spoecznych, w reklamowaniu ktrych przydaje si oryginalno, a nawet kontrowersyjno w przekazywanej treci. Na powyszych oraz wielu innych metodach w duej mierze opiera si budowanie marki, ktra sama w sobie wpywa na oglny obraz firmy. Posiadanie marki ma swoje wady i zalety, wszystko zaley od tego z czym jest kojarzona. Jeli klienci kojarz mark z renom, jakoci, gwarancj dobrego produktu, wtedy suy ona jako wzmocnienie pozycji firmy. W przypadku wprowadzania na rynek nowego produktu jest on szybciej akceptowany przez odbiorcw przez co zostaje zwikszony oglny zysk. Wad moe by sytuacja, ktra dyskredytuje ju znan mark, co powoduje odejcie klientw do konkurencji. Dobrym przykadem jest koncern BP, ktry moe poszczyci si niechlubn katastrof ekologiczn w Zatoce Meksykaskiej20. Osatni wan metod jest wprowadzanie innowacji. Jest to spowodowane przez tempo, w jakim rozwija si wspczesna gospodarka, narzuca ono przedsibiorcom prdko z jak musz przystosowywa swoje firmy do dzisiejszego rynku. Bdc pod presj czasu niezbdne jest wyprzedzanie istniejcych technologi uywanych przy produkcji towarw, przekazie informacji lub systemie zarzdzania. Innowacje, ktre zmniejszaj koszty i czas produkcji, wprowadzaj nowe modele funkcjonowania firm, w duej mierze przekadaj si na czynnik sukcesu przedsibiorstwa.

_________________________________________________________________
20

Przez nieprzestrzeganie zasad bezpieczestwa podczas budowy platformy Deepwater Horizon w 2010

roku, doszo do wycieku 4,9 miliona baryek ropy do wd w Zatoce Meksykaskiej. Jest to najwiksza katastrofa ekologiczna w historii USA.

24

Innym sposobem na zwikszenie konkurencyjnoci wasnego przedsibiorstwa jest wykorzystywanie tzw. technik manipulacji pracownikami, ktre wpywaj na atmosfer wewntrz firmy oraz na wydajno pracownikw. Podstawow technik jest technika legalnoci oparta na ustanowionych prawach, wedug ktrych pracownik ma wykonywa okrelone zadania, ktre s w takim wypadku realizowane bez entuzjazmu i w miar wolno. Jest to typowe podejcie pracodawcw do problemu wywizania si z obowizkw przez pracownikw. Innaczej wyglda wykorzystanie techniki racjonalnego przekonywania. W tej technice, przed wykonaniem polecenia, pracownik zostaje uwiadomiony o rzeczywistej wiedzy pracodawcy oraz jego wysokich kompetencjach, co wpywa na podejcie do postawionego zadania. Kolejna jest technika inspirowania, oparta na zaufaniu do przeoonego, ktry odnosi si do emocjonalnej sfery pracownika, wykorzystujc jego zasady i wartoci w taki sposb, aby zmotywowa go do wykonania polecenia. Natomiast przy technice konsultacji zostaje wprowadzony element wspudziau pracownikw przy podejmowaniu decyzji. Wzrasta w ten sposb ich zaangaowanie oraz odpowiedzialno za pomylne wykonanie danego polecenia. Techniki wymiany stosuje si czsto w stosunku do sabszych pracownikw, ktrzy potrzebuj dodatkowego bodca do wykonania swojej pracy. Najczciej za wykonane zadanie jest okrelona pewna nagroda, ktra jest tutaj elementem motywujcym. Trzeba nadmieni, e czste stosowanie tego typu motywacji prowadzi do przyzwyczajenia si pracownikw do nagrd, co moe powodowa w przyszoci jeszcze wiksze straty ni korzyci. Ostatecznie stusuje si technik nacisku do motywacji pracownikw, bardzo agresywn. Uywa si jej przy pracownikach leniwych i niechtnych do wykonania polecenia. Czsto wystpuj wtedy groby, zastraszenia oraz inne rodzaje nacisku, ktre mog wywoa na tyle due poczucie strachu, e pracownik wykona zadanie.

25

2.4.

Zasoby

przedsibiorstwa

procesie

budowania

przewagi

konkurencyjnej
Pod pojciem zasoby21 mona rozumie wszystkie czynniki wytwrcze, ktre znajduj si w przedsibiorstwie i s wykorzystywane w procesach zwizanych z funkcjonowaniem przedsibiorstwa na rynku jak np. produkcja, konsumpcja, wymiana, sprzeda, negocjacje. Gwnym celem wykorzystania tych czynnikw jest zaspokajanie potrzeb materialnych i niematerialnych wszystkich klientw. Potrzeby ludzkie s nieograniczone w przeciwiestwie do wikszoci zasobw jakie s wykorzystywane do ich zaspokajania. Wobec tego naley odpowiednio ulokowa te czynniki w taki sposb, aby przy istniejcej sytuacji na rynku dokona takiego ich rozmieszczenia, ktre w najwikszym stopniu zaspokoi pojawiajce si potrzeby. Tabela 3. Podzia zasobw przedsibiorstwa

Materialne
Naturalne
Niewyczerpywalne Wyczerpywalne

Niematerialne

Wiedza

Ludzkie(praca)

Umiejtnoci

Kapitaowe
Rzeczowe Finansowe

Kultura organizacji

Tajemnice handlowe
rdo: Opracowanie wasne na podstawie Hanna G. Adamkiewicz-Drwio Konkurencyjno przedsibiorstw, Toru 2010, s.120

21

Zasoby firmy http://www.edukateria.pl/praca/zasoby-firmy/, odczyt 8.04.2012.

26

Stosujc istniejcy podzia zasobw na materialne i niematerialne mona dokadnie sprecyzowa i okreli jak rol peni kade z osobna zasoby oraz w jakim stopniu wpywaj na budowanie przewagi konkurencyjnej. Jednym z najwazniejszych zasobw s zasoby naturalne. Mino ju wiele czasu odkd zmieni si pogld na skadniki przyrody, ktre kiedy traktowano jako dobra wolne i nieskoczone. Dzisiaj wiadomo, e wszystkie dobra materialne s ograniczone w wykorzystaniu w czasie i racjonalne ich uywanie jest podstaw dobrobytu spoeczestwa oraz poprawnego funkcjonowania gospodarki. Odpowiednie wykorzystywanie zasobw naturalnych w przedsibiorstwie jest istotnym elementem, jednak nie najwaniejszym w przypadku budowania przewagi konkurencyjnej. Przetwarzanie produktw w XXI wieku wspio si na wyyny w iloci wykorzystywania zasobw Ziemi. Najprostszym przykadem jest ropa, ktrej cena wzrasta cay czas, a wykorzystanie w przemyle paliwowym, na ktrym opiera si cay transport i gospodarka, moe skutkowa zachwianiem rwnowagi i kolejnym kryzysem. Innowacj zmieniajc t sytuacj bdzie stworzenie i wdroenie nowych paliw nie opierajcych si na ropie, chociaby wodr, powietrze, prd i inne. Jednak ludzie, ktrzy zarabiaj miliardy na tym jak dziaa dzisiejsza gospodarka nie doprowadz do powstania takiej konkurencji. Drugim czynnikiem wyznaczajcym si przedsibiorstwa s ludzie22, ich umiejtnoci i moliwoci, predyspozycje fizyczne. Tak samo w znaczeniu ilociowym jak i jakociowym jest to zasb wany dla przedsibiorstwa, gwnie ze wzgldu na wartoci niematerialne ludzi. Ograniaczajc znaczenie tylko do wykonywania zada, ludzie w maym stopniu wpywaj na konkurencyjno licz si tylko ich moliwoci w wytwarzaniu produktu i wykonywaniu zadanej pracy co jest namiastk ich prawdziwych umiejtnoci. Zasoby kapitaowe istniej w kadym przedsibiorstwie. Zalicza si do nich grunty, budynki, wyposaenie, urzdzenia, pprodukty, surowce, zasoby finansowe i inne. Ich rola w tworzeniu siy konkurencyjnej zaley w duym stopniu od otoczenia i jego uwarunkowa w danym czasie.

______________________________________________________________________
22

M. Gorynia, E. aniewska Kompendium wiedzy o konkurencyjnoci,PWN, 2010, s.168

27

Duy wpyw maj rwnie wiedza i umiejtnoci, ktre s podstaw i najwaniejszymi elementami zasobw niematerialnych23, ktre decyduj o przewadze konkurencyjnej w dzisiejszych czasach. Ich atutem jest trudno w skopiowaniu ich przez konkurencj oraz moliwo wykorzystywania w kilku miejscach jednoczenie, co w przypadku zasobw materialnych ogranicza si do jednego miejsca. Cige powikszanie tych zasobw poprzez szkolenia, zatrudnianie ludzi nastawionych na rozwj osobisty, interdyscyplinarnych, mylcych

nieschematycznie, innowacyjnych stwarza fundamenty dobrej, staej przewagi konkurencyjnej. Sama kultura organizacji ma due znaczenie dla przedsibiorstwa, poniewa wpywa na sposb funkcjonowania pracownikw w firmie. Elementy cenione najbardziej w firmie powinny ukierunkowywa podwadnych na rozwj oraz denie do wsplnego dobra, czyli tego co firma chce osign. W pojciu kultury organizacyjnej mieszcz si takie elementy jak klimat organizacyjny, sposb zarzdzania, panujce stosunki midzyludzkie, sposb zachowywania si w pracy, zbir przekona, postaw, wzorcw. Znajc to zagadnienie i tworzc odpowiedni system kultury organizacyjnej mona zmobilizowa pracownikw do wikszej pracy oraz zwikszy ich zaangaowanie w dziaalno firmy. Ostatnim zasobem niematerialnym s tajemnice handlowe24. To w gwnej mierze informacje o charakterze komercyjnym, ktrych ujawnienie moe narazi firm na straty finansowe. S one strzeone, a dostp do nich maj tylko osoby upowanione i potrzebujce ich do wykonywania swojej pracy. W dzisiejszych czasach przedsibiorcy nagminnie mwi o tajemnicy handlowej w sytuacjach , kiedy chc zachowa dane dotyczce dziaalnoci swojej firmy.

23

Znaczenie niematerialnych zasobw http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/36/id/775, odczyt

10.04.2012.
24

Sekrety

tajemnicy

handlowej

http://mojafirma.infor.pl/dzialalnosc-gospodarcza/104322/Sekret-

tajemnicy-handlowej,0,Sekret-tajemnicy-handlowej.html, odczyt 12.04.2012.

28

Rozdzia III

3.1. Popyt na rynku artystycznym i jego rozwj wzgldem dzisiejszego zapotrzebowania na sztuk
Rynek artystyczny, jako oglne pojcie, zawiera w sobie wiele rynkw wyspecjalizowanych w konkretnych branach artystycznych takich jak piosenkarze, muzycy, tancerze, malarze, pisarzy, rzebiarze, aktorzy, architekci i wiele innych. Wszystkie prnie rozwijaj si w dzisiejszych czasach, jednak ilo odbiorcw i poziom ich zainteresowania sztuk jest bardzo zrnicowany. Aktywne uczestniczenie w kulturze jest mao popularne w XXI wieku z powodu szybkiego postpu technologicznego i tempa ycia ludzi. W znacznym stopniu przyczynia si do tego masowa produkcja nastawiona na zysk finansowy i uyteczno produktu bardziej, anieli na rozwj duchowy odbiorcy. Jednoczenie sprawio to, e sztuka staa si bardziej elitarna i atwiej jest odrni prawdziwych artystw i prawdziw sztuk od kiczu. W dzisiejszych czasach istnieje due zapotrzebowanie na sztuk w niektrych dziedzinach ycia. Najbardziej widocznym elementem jest muzyka, ktra wystpuje w radiu, na festiwalach, imprezach okolicznociowych, wydarzeniach, dyskotekach. Jest to prnie rozwijajca si ga rynku artystycznego. Cay ten rynek jeszcze bardziej dzieli si na mniejsze pod wzgldem rodzaju tworzonej muzyki. Mona chociaby wymieni od bardziej ambitnych styli jak muzyka powana, jazz, soul, przez country, funk, a po elektronik, dubstep, drumm & bass, techno i disco polo. Kady znajdzie dla siebie to, co mu odpowiada. Wikszo ludzi nie zwraca uwagi na przekaz wewntrzny muzyki, ktra jest czsto odzwierciedleniem pewnej historii, stanu bycia, chwili, lecz zadowala si gwnie aspektami estetycznymi jak rodzaj dwiku, tempo, gono co przekada si na popularno danego stylu i ilo odbiorcw. Prawie kady bdzie kojarzy Skrillexa25 tworzcego muzyk dubstep, jednak nieliczni rozpoznaj ______________________________________________________________________
25

Skrillex Sonny John Moore urodzony w 1988 roku. Producent tanecznej muzyki elektronicznej. W

2011 roku nominowany do 5 Nagrd Grammy.

29

Parov Stelara26 czcego swing, jazz, elektronik, nie mwic o Kodo27, zespole tworzcym tradycyjn muzyk japosk. Uwypukla to rnic w konkurencyjnoci na rynku muzycznym pomidzy wyborem muzyki popularnej a np. muzyki powanej. Automatycznie przy mniejszej iloci odbiorcw konkurencyjno wewntrzna pomidzy artystami systematycznie wzrasta. Warto nadmieni e rynek taneczny jest w duym stopniu zaleny od muzycznego. To co jest najbardziej popularne na rynku muzycznym np. Lady Gaga lub Justin Bieber wpywa porednio na rodzaj zaj w szkoach taca w pogoni za zyskiem i zdobyciem klientw instruktorzy przestaj puszcza muzk odpowiedni do zaj na rzecz muzyki popkulturowej. Drug gazi rynku artystycznego prnie rozwijajc si jest rynek filmowy. Gwnym zadaniem filmu w dzisiejszym wiecie jest funkcja rozrywkowa, czyli tzw. relaks przy telewizorze, chocia czsto to zmienia si w naogowe marnowanie czasu. Powoduje to due zainteresowanie przemysem filmowym ze wzgldu na ilo odbiorcw. W samym przemyle filmowym znajduj zatrudnienie nie tylko aktorzy ale producenci filmowi, reyserzy, scenografowie, scenarzyci, wizayci, kostiumolodzy, operatorzy kamer, informatycy, graficy. Kada z tych osb, oprcz producentw filmowych, musi wykaza si w swoim zawodzie kreatywnoci. Daje to wielkie moliwoci do rozwoju wielu rodzajw sztuki, jednoczenie jednak rwnie w przypadku masowych odbiorcw rozwj ten jest ograniczony do minimum. Mona to zobaczy przy porwnaniu iloci puszczanych w telewizji popularnych seriali i programw popkulturowych, a filmw przesyconych symbolik, poruszajcych wany problem spoecznociowy lub duchowy. .
26

Parov Stelar Marcus Freder, austriak urodzony w 1974 roku. DJ, producent muzyczny, zaoyciel

zespou Parov Stelar & Band. Tworzy gwnie muzyk w stylu lat 20, 30 XX wieku. Opiera si gwnie na gatunkach muzycznych: jazz, elektro, breakbeat
27

Kodo Jest to profesjonalna grupa grajca na bbnach powstaa w 1981 roku w Japoni. Co roku jest

prowadzy przez jej zaoycieli Earth Celebration midzynarodowy festiwal sztuki odbywajcy si na wyspie Sado (Japonia). Grupa razem ze swoimi przedstawieniami muzycznymi wystpuje na caym wiecie.

30

Na poniszym rysunku jest przedstawiona budowa rynku artystycznego z jakich mniejszych rynkw si skada oraz jak poszczeglne rynki wpywaj na siebie. Ze wzgldu na du rnorodno w dziedzinach artystycznych, na rysunku zostay przedstawione tylko rynki prnie rozwijajce si w dzisiejszych czasach oraz majce duy wpyw na spoeczestwo Tabela 4. Podzia rynku artystycznego wzgldem dziedzin artystycznych

rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych z www.sztuka.net, www.sztuka-architektury.pl/, www.othermusic.pl/rynek-muzyczny-w-polsce 5.05.2012

Na samej grze zosta wyszczeglniony rynek filmowy ze wzgldu na jego due rozpowszechnienie w dzisiejszym wiecie oraz czerpanie zasobw z innych rynkw artystycznych, na ktrych si opiera. Na rynek teatralny wpywa masa czynnikw, z ktrych mona wymieni taniec, literatur, performance, pantomim. Natomiast sam rynek muzyczny wpywa na taniec oraz czciowo na performance co przekada si porednio na rynek teatralny. Architektura rozdzielona na poszczeglne dziedziny jak architektura krajobrazu czy architektura wntrz jest rynkiem niezalenym od innych rynkw artystycznych.
31

Kady z tych rynkw peni pewn rol w dzisiejszym wiecie, a ich rozwj jest uzaleniony od spoeczestwa, jego gustw oraz mody. Zdecydowanie najwikszy wpyw na to maj rodki masowego przekazu. Poprzez dostp do milionw odbiorcw kreuj ich gusta, a to porednio przekada si na konkurencyjno na wszystkich rynkach artystycznych. Dzisiejsze postrzeganie i rozumienie kultury wyszej zostao w znacznym stopniu stumione przez telewizj, a przede wszystkim przez rodzaj i poziom prezentowanych programw populistycznych i popkulturowych. Stwarza to wiksze wyzwanie dla artystw trzymajcych si kultury wyszej i prowadzi do konkurencyjnoci pomidzy nimi a ludmi tworzcymi produkty masowe. Ci jednak te w duym stopniu tworz swoje produkty w oparciu o wiedz i twrczo wanie artystw, ale na poziomie estetycznym majcym tylko przyku uwag klienta.

3.2. Opis rynku usug artystycznych na przykadzie szk taca w Trjmiecie

Caociowy rynek taneczny w Trjmiecie skada si z ponad 100 szk taca zarejestrowanych gwnie jako indywidualne dziaalnoci gospodarcze28. Jednak tylko kilkanacie z nich ma w swojej ofercie nauki tacw Street Dance, a wikszo z nich nie spenia norm pod wzgldem instruktorw lub miejsca trenowania oraz posiada znikom wiedz na temat podstaw tacw Street Dance. Mimo to wykorzystuj nazwy Break Dance, Hip Hop Dance, Popping, Locking, House w celach marketingowych, co sprzyja rozpowszechnianiu faszywych informacji wrd osb, ktre dopiero zaczynaj przygod z tacem. Sprzyja to w przyszoci brakiem zainteresowania prawdziwymi tacami kryjcymi si pod nazw Street Dance, w gwnej mierze przez ze skojarzenia z poprzednich sabszych, jeeli chodzi o poziom wiedzy, szk taca. Gwnymi klientami s dzieci i modzie, ktrzy pomimo swojego wieku, te maj due oczekiwania jeli chodzi o otrzymywany produkt. Produktem tym s usugi oferowane przez szkoy taca, czyli nauka wybranych stylw tanecznych. Majc na uwadze mnogo wystpowania szk taca, zbudowanie dugoterminowych, opacalnych relacji z klientami jest moliwe przy uzyskaniu przez nich penej satysfakcji. Du rol w ich budowaniu odgrywaj oczekiwania odbiorcw, ktre ksztatuj si na podstawie: ________________________________________________________________
28

Szkoy taca w Trjmiecie, http://www.szkolytanca.pl/szkoly, odczyt 18.04.2012.

32

 porad znajomych, dowiadcze, konkurencji, informacji ze strony sprzedawcw. W przypadku renomowanych szk taca, ktre od co najmniej kilku lat prosperuj na Trjmiejskim rynku, usugi s cay czas na najwyszym poziomie ze wzgldu na ma fluktuacj pracownikw, ktrzy stanowi trzon kadej firmy ze wzgldu na ich umiejtnoci i wiedz. Jeli chodzi o marketing i ogln reklam, kady stosuje standardowe metody promocji. S to: darmowe pierwsze zajcia oferta skierowana gwnie do klientw potencjalnych i biernych, pokazy na rnych fesitwalach i wydarzeniach oferta oglna, ulotki i plakaty informujce o zajciach oferta oglna, obozy taneczne z instruktorami z zagranicy oferta dla klientw zaangaowanych, ulgi przy korzystaniu z wikszej iloci usug.

Dodatkiem jest moliwo wystpu w programach telewizyjnych promujcych taniec29, jednak czsto dostaj si tam tancerze, ktrzy maj medialn osobowo, a ich wiedza i umiejtnoci s na miernym poziomie co przekada si na sposb oceniania przez og spoeczestwa i mylenie podstawowych poj. W dzisiejszych czasach przeszkodami w profesjonalnym prosperowaniu szk taca s gwnie ich miejsca wystpowania, ktre ograniczone s przez brak podstawowych, potrzebnych do ich funkcjonowania takich komponentw jak parkiet, lustra, sprzt naganiajcy, szatnie. Rwnie ceny wynajmu lokali s barier w otwieraniu i prowadzeniu szk taca, gdzie ceny s zalene od miejsca oraz metrau pomieszcze. ______________________________________________________________________
29

Programy typu You Can Dance, Got to Dance, Mam Talent, Taniec z Gwiazdami

33

Konkludujc, pierwszym celem jeli chodzi o miejsce prowadzenia tego typu firmy s szkoy publiczne, w ktrych mona wynaj pomieszczenia szkoa taca ENZYM30 od okoo 10 lat ma swoj siedzib w Technikum cznoci w Gdasku. Na drugim miejscu znajduj si budynki, ktrych cena ze wzgldu na stan i miejsce jest bardzo niska, przykadem jest Da Soul Kids, ktre mieci si w budynku przypominajcym opuszczon hal na abim Kruku. Natomiast luksusowe szkoy taca takie jak Salsa Kings czy Dance Avenue ze wzgldu na moliwoci finansowe maj lepiej dobrane pod ktem marketingowym miejsca, jednak ceny zaj s odpowiednio wiksze, ale kadra instruktorska nie jest reprezentowana w caoci przez profesjonalne osoby. Osobliwoci s zespoy taneczne i osoby zajmujce si tacem nie posiadajce swojej dziaalnoci gospodarczej. Zazwyczaj pracuj one pod ju istniejcymi placwkami tanecznymi lub orodkami owiatowymi, gdzie jest zapotrzebowanie na tego typu usugi. Szkoa taca eMBi prosperuje na zasadzie stowarzyszenia, dziki czemu ma moliwo bycia finansowan przez urzd miasta. Jednak jest to szkoa prowadzona przez osoby mode, ktre nie zarabiaj na tym a dodatkowo s wspierane przez orodek MOSiR w Rumi, ktry udostpnia im sale z lustrami za darmo. Oglne zapotrzebowanie na usugi taneczne w dzisiejszych czasach jest bardzo due i pomimo, e nie wida tego na co dzie, rynek artystyczny rozwija si cay czas i poszerza swoje terytorium dziaania. Czsto jest to atrakcja na rnego rodzaju wydarzeniach, festiwalach, imprezach promocyjnych takich jak: Top Trendy, Academy Awards, MTV Gdask Dwiga Muz, Euro 2012, Dni Gdaska.

______________________________________________________________________
30

http:/www.enzymgdansk.pl/, 19.04.2012.

34

Problemem przy zdobywaniu kontraktw na tego typu imprezy s istniejce substytuty oraz pocztkujcy tancerze, ktrzy bardzo zaniaj stawki za artystyczn prac. Substytutami s artyci z innych dziedzin, np. fireshow31, akrobaci, cyrkowcy, piosenkarze, muzycy. Utrzymanie si z tego typu dziaalnoci jest cik prac fizyczn, szczeglnie przy dzisiejszym niedowartociowaniu artystw przez rzd i spoeczestwo, ktrzy nie dostrzegaj wkadu jaki zosta woony w to co mog zobaczy. Stawki za pokazy taneczne wrd profesjonalistw wahaj si w granicach rzdu 500 z do 2000 z na osob za okoo 2-5 minut pokazu. Trzeba nadmieni, e paci si nie tylko za wykonan prac ale za wkad jaki si woyo przez cae swoje ycie, aby pokaz taneczny by na wysokim poziomie. W przypadku tworzenia choreografii stawki s rne w zalenoci dla kogo i na co s tworzone: choreografia dla zwykego zespou tanecznego 1 000 z, choreografia na festiwale 3 000 10 000 z, choreografia caego spektaklu 20 000 60 000 z, Niestety, zdobycie kontraktu jest cikie w dzisiejszych czasach, nie tylko ze wzgldu na du konkurencj, ale przede wszystkim z powodu osb zaniajcych stawki. Przykadem s tancerze z 4-letnim staem, ktrzy nie znajc swojej wartoci zgadzaj si na pokazy za 50 z, albo nawet za darmo.

3.2.1. Badanie potencjau ekonomicznego przedsibiorstwa ENZYM wzgldem konkurentw

Szkoa taca Enzym zostaa zaoona w 2001 roku przez Agnieszk TempskBaut. Jest to jedna z pierwszych szk taca ulicznego, ktra posiada ju teraz wiele osigni. Jej gwnym elementem, ktry stanowi przewag nad innymi szkoami taca s ludzie, ktrzy nale do kadry instruktorskiej, m.in. Jacek Bajor, Maria Biaousw, Marta Czajna Jaremin, Klaudia Kopiec, Maja Lewandowska, Patryk Faraon Gacki, Wiola Fiuk, Izabela Izu Berendt. S to osoby, ktre ju przed zaoeniem szkoy taca mieli duy dorobek artystyczny. ______________________________________________________________________
31

Fireshow - Niezwykle widowiskowy pokaz polegajcy na manipulacji poncymi przedmiotami,

wzbogacony elementami pirotechnicznymi, akrobatycznymi popisami i rytmicznymi ukadami.

35

Teraz jest to bardzo dobrze prosperujca firma majca duy udzia w trjmiejskim rynku artystycznym. Na jej konkurencyjno i rozwj oprcz kadry wpywa take produkt usugowy, ktry mona podzieli na kilka poziomw: Tabela 5. Poziomy produktu usugowego w studio ENZYM Poziom produktu Rdze produktu Produkt rzeczywisty Prod. poszerzony Prod. potencjalny Opis (z punktu widzenia klienta) nauka taca sala z lustrami i wyposaenie sprzt grajcy wysokiej jakoci toalety szatnie profesjonalni instruktorzy taca odpowiednia forma zaj profesjonalny parkiet do taca azienka z prysznicami moliwo zmiany grup wentylatory pokojowe mia atmosfera w trakcie zaj zapraszanie znanych choreografw z zagranicy na warsztaty pokazy taneczne organizowanie obozw tanecznych moliwo indywidualnego korzystania z sali

rdo: opracowanie wasne na podstawie rozmowy z wacicielem studio taca ENZYM, 2.05.2012

Najwiksi konkurenci studia taca ENZYM zostali poniej wymienieni wraz z podstawowymi informacjami umoliwiajcymi porwnanie poziomu konkurencyjnoci kadego z nich. Pod pojciem konkurent jest tu rozumiane przedsibiorstwo, ktre posiada w zakresie swoich usug zajcia z zakresu Street Dance oraz prosperuje na terenie Trjmiasta.
36

Gwnymi rywalami ENZYM-u s: Da Soul Kids Smooth Moves Salsa Kings Dance Avenue Dance Fusion Podstawowe informacje o konkurentach zostay zaprezentowane w poniszej tabeli:

Tabela 6. Wykaz wybranych szk taca z opisem

ENZYM
Miejsce: ul. Podwale Staromiejsce 51/52, Gdask oraz SP na ul. Gdyskiej, ukowo Style taneczne: Hip Hop, House dance, Bboying, Popping, Locking, Dancehall Cena(za 1h): 1 x w tygodniu - 60 z / 2 x w tygodniu - 90 z

Da Soul Kids
ul. abi Kruk 14, Gdask Style taneczne: Hip Hop, House dance, Popping, Locking, Bboying, Dancehall, Afro jazz, Toprock Cena(za 1h): 1 x w tygodniu - 60 z / 2 x w tygodniu - 100 z

Smooth Moves
ul. Architektw, Gdynia Style taneczne: LA Style, New Style, Hip Hop dance, Krump, Jackson style, VCD, Dancehall, Cena(za 1h): 1 x w tygodniu - 70 z / 2 x w tygodniu - 120 z

Salsa Kings
ul. lska 53, Gdynia Style taneczne: Salsa, Izolacje, Street Dance, Taniec Brzucha, Taniec towarzyski, Modern, Tango Argentino, Joga, Break Dance, Dancehall, Sexy Dance, Footwork, House, Popping, Locking, Hip Hop, Wacking, Street Jazz Cena(za 1h): 1 x w tygodniu - 85 z / 2 x w tygodniu - 145 z

Dance Avenue
ul. Konrada Leczkowa 1, Gdask Style taneczne: Afro dance, Balet, Bboying, Salsa, Dancehall, Hip Hop, House dance, Jazz, Latino, Modern, Tango, Zumba Cena(za 1h): 1 x w tygodniu - 85 z / 2 x w tygodniu - 144,5 z

Dance Fusion
ul. Hynka 69, Gdask Style taneczne: Zumba, Dancehall, Street Dance, Salsa, Tango, Latino, Bachata Cena(za 1h): 1 x w tygodniu - 70 z
rdo: opracowanie wasne na podstawie http:/www.enzymgdansk.pl/, http://www.danceavenue.eu, www.salsa.com.pl, http://www.dancefusion.com.pl, http://www.dasoulkids.pl/, http://www.smu.net.pl, odczyt 2.05.2012.

37

Da Soul Kids jest szko taca znajdujc si w centrum Gdaska. Miejsce nie jest eleganckie, poniewa jest to opuszczony budynek z wynajt hal na prowadzenie zaj. Sala do treningw jest obszerna, ale o skromnym wystroju. Posiada sprzt naganiajcy, ktry jest wysokiej jakoci. Nie ma natomiast ona azienki, tylko jedynie toalet znajdujc si na innym pitrze ni studio. Jednake instruktorzy maj wysokie kwalifikacje i maj wiele osigni tanecznych. DSK specjalizuje si w oryginalnych stylach tanecznych Street Dance. Zalet jest optymalna cena za zajcia. Studio taca Smooth Moves znajduje si w okolicach SKM Gdyni Orowie. Sala taneczna jest niedua, ale bardzo dobrze wyremontowana. Szkoa ta ma w ofercie szerok gam kursw taca, jednake ceny s wysze ni w przypadku szk ENZYM i DSK. Kolejnym konkurentem jest szkoa taca Salsa Kings. Siedziba znajduje si w centrum Gdyni. Do dyspozycji s trzy sale treningowe, co pozwala na odbywanie si w niej kilku zaj jednoczenie. Jej oferta zawiera najwicej stylw tanecznych wrd wybranych konkurentw. Poziom zaj jest zrnicowany i zaley w duej mierze od instruktora taca. Jest to luksusowe studio, w ktrym cena jest bardzo wysoka, a oferta jest skierowana do bogatych klientw. Studio taca Dance Avenue znajduje si w Gdasku Wrzeszczu. Dziaa ono w podobny sposb jak The Salsa Kings oraz ma podobn, ale troch ubosz ofert. Studio rwnie posiada wysoki standard jeli chodzi o wntrze i wyposaenie, a ceny za zajcia s rwnie wysokie jak w poprzedniej wymienionej szkole taca. Ostatni szko jest Dance Fusion znajdujca si w Gdasku Zaspie. Oferta jest zrnicowana, ale uboga jeli chodzi o tace Street Dance. Cena nie jest wygrowana.

3.2.2. Analiza SWOT szkoy taca ENZYM

Analiza SWOT Strenght Weaknesses Opportunities Threats jest najpopularniejsz metod uporzdkowywania i analizowania informacji wpywajcych na kierunek rozwoju firmy. Jak wskazuje rozwinicie skrtu, metoda ta suy pogrupowaniu informacji w czterech grupach:

38

silne strony, sabe strony, szanse, zagroenia.

Zostaj one umieszczone w czterodzielnej macierzy podzielonej pionowo na pozytywne oraz negatywne czynniki oraz poziomo na wewntrzne i zewntrzne czynniki. Pomaga to stworzy rzetelny obraz firmy i jej sytuacji na rynku. Jest to rwnie pierwszy etap przy ukierunkowywaniu strategii przedsibiorstwa.

Tabela 7. Analiza SWOT firmy ENZYM Pozytywne Negatywne Silne strony Sabe strony posiadanie pomieszczenia amortyzacja sprztu na wasno moliwo powanego siedziba w centrum Gdaska uszczerbku na zdrowiu profesjonalna kadra instruktorw instruktorska ograniczenia w sala z caym rozwoju szkoy ze wyposaeniem wzgldu na potrzebnym do ograniczenia prowadzenia zaj czasowe przy dodatkowe wyposaenie okrelonej liczbie uatrakcyjniajce zajcia instruktorw oraz ze sprzt sanitarny wzgldu na usugi dodatkowe maksymaln dugi czas istnienia pojemno sali okoo 11 lat dua liczba kontaktw na rynkach artystycznych Moliwoci Zagroenia modzi tancerze, ktrzy inne istniejce chc rozwija si w tym szkoy taca kierunku zawodowo nowo powstajce dostawanie duej iloci szkoy taca ofert na pokazy, wystpy substytuty takie jak itp. ze wzgldu na znan inne orodki mark artystyczne duy odsetek ludzi, ktrzy zajmujce si nie tacz moliwi muzyk, piewem, potencjalni klienci malarstwem wprowadzanie nowych brak popytu na dane
39

Wewntrzne

Zewntrzne

styli tanecznych w ofert szkoy zatrudnianie na korzystniejszych warunkach instruktorw z innych szk taca szkolenia pod ktem nowoci wprowadzanych na rynek taneczny wsppraca z innymi szkoami taca w celu stworzenia wikszego przedsiwzicia (impreza taneczna The Style Crash32)

usugi zniesienie przez rzd ulg dla artystw zanikanie kultury i wartoci wrd spoeczestwa polskiego

rdo: Opracowanie wasne na podstawie zebranych danych i osobistego dowiadczenia.

Jak wida, rnice pomidzy pozytywnymi a negatywnymi czynnikami wpywajcymi na pozycj ENZYM-u s niewielkie i w pewnym stopniu dotycz kadej szkoy taca. Natomiast pozycja tej konkretnej szkoy taca jest stabilna i cika do przebicia gwnie ze wzgldu na dugi czas istnienia oraz staych zaangaowanych klientw i profesjonaln kadr instruktorsk.

3.3. Czynniki sukcesu przedsibiorstw na rynku artystycznym

Majc ju zobrazowany rynek szk taca w Trjmiecie i wiedzc jakie elementy wchodz w jego skad oraz na czym gwnie szkoy taca opieraj swoj dziaalno, mona doj do wniosku, e sukces przedsibiorstw w tej strefie zaley od wysokiego poziomu wielu czynnikw i ich kompilacji. Na pierwszym miejscu s ludzie wraz ze swoimi umiejtnociami, wiedz i dowiadczeniem. Bez nich otwieranie szkoy taca nie miao by sensu. To oni swoim zachowaniem, charakterem, osobowoci potrafi przycign klientw i sprawi by zostali na stae. Rwnie umiejtne zarzdzanie kadr instruktorsk i ukierunkowanie jej na odpowiednie cele jest bardzo wane. Niekiedy posiadajc doskonae narzdzie mona niewiele nim zdziaa jeli nie wie si jak go uywa. ______________________________________________________________________
32

http://www.thestylescrash.pl/, odczyt 19.04.2012.

40

Kolejnymi wanymi elementami sukcesu s dostpne fundusze na pocztku otwierania dziaalnoci, miejsce oraz marketing. Majc pokany zasb pieniny na pocztku ma si wikszy wybr jeli chodzi o dostpno miejsc, gdzie mona rozpocz prowadzenie firmy. Pooenie w strategicznym miejscu skutkuje wikszym napywem klientw, ktrzy w dzisiejszych czasach bardzo ceni swj czas jaki musz przeznacza nie tylko na zajcia, za ktre pac, ale rwnie na dojazd i powrt. Aby jednak wiedzieli, e maj moliwo uczszczania na zajcia taneczne w danym miejscu, potrzebny jest marketing, czyli odpowiednia promocja, reklama. Dopiero na tym etapie liczy si cena i jako zaj wraz z zakresem usug i sposobem prowadzenia zaj. Majc klientw w zasigu trzeba przekona ich, aby zostali. Skadaj si na to wymienione wyej czynniki. Dobierajc odpowiedni poziom kadego z nich do wybranej grupy klientw mona w atwy sposb zatrzyma ich na stae. Czego innego oczekuje bogaty rodzic zapisujcy dzieci, uliczny tancerz chccy taczy zawodowo, a licealista ktry dopiero zaczyna przygod z tacem. Kolejne czynniki maj ju mniejsze znaczenie, jednak te wpywaj na ogln kondycj i sukces firmy. Jest to marka szkoy taca, wyposaenie oraz oglny popyt na usugi taneczne w kontekcie klientw zaliczajcych si do grupy drugorzdnej, czyli organizatorzy festiwali, imprez okolicznociowych itp. Wszystkie te czynniki posiadaj w sobie element konkurencyjnoci, gdy kada inna szkoa taca dziaa na bazie takich samych skadnikw. Jednak wszystko zaley od tego w jakim stopniu zwraca uwag na kady z nich. Konkurencyjno na rynku szk taca jest na wysokim poziomie ze wzgldu na rednie zainteresowanie ludzi zajciami tanecznymi oraz istnieniem wielu substytutw. W rywalizacji o klienta najlepsze efekty osigaj wymienione w niniejszej pracy szkoy taca. Wszystkie bazuj na podobnych narzdziach konkurencyjnoci i przez ostatni czas adna szkoa nie prbowaa wprowadzi metod niekonwencjonalnych pod wzgldem jej zwikszenia, co czciowo wpywa na stagnacj, jeli chodzi o jej rozwj. Majc na uwadze wczeniejsze rozwaania, naley sdzi, e w przyszoci znaczenie konkurencyjnoci na tym rynku wzronie m.in. dziki powstawaniu nowych szk taca, co jest tylko kwesti czasu.

41

Zakoczenie W niniejszej pracy zosta przedstawiony temat konkurencyjnoci rynkowej trjmiejskich szk taca. Analiza w oparciu o informacje podstawowe z zakresu funkcjonowania przedsibiorstw na rynku oraz wiedz autora pozwala dokadniej opisa na jakim poziomie i jak bardzo wpywaj poszczeglne elementy rynku artystycznego na wystpujc w nim konkurencj. Przedsibiorstwa funkcjonujce na rynku artystycznym w caoci wykorzystuj znane i dostpne rodki oraz techniki stosowane w celu zwikszenia przewagi konkurencyjnej wzgldem rywali. Wrd trjmiejskich szk taca znajduj si firmy komercyjne ukierunkowane na zysk finansowy jak i rwnie przedsibiorstwa rozwijajce sztuk taneczn na wysokim poziomie z mniejszym uwzgldnieniem zyskownoci prosperowanej dziaalnoci. Korzystaj one intensywnie z dostpnych i uytecznych metod marketingowych, przede wszystkim reklamy publicznej oraz reklamy szeptanej. W mniejszym stopniu s wykorzystywane techniki manipulacji pracownikami. Konkurencyjno przedsibiorstw na rynku szk taca w najwikszym stopniu zaley od szeciu czynnikw - kapita pocztkowy, miejsce, marketing, klienci, kadra instruktorska, marka. To wszystko wpywa na ogln rozpoznawalno i renom firmy. Zaniedbanie ktregokolwiek z powyszych elementw konkurencyjnoci moe znaczco wpyn na regres przedsibiorstwa. Wrd wymienionych w niniejszej pracy szk taca, ktre istniej ju od wielu lat na Trjmiejskim rynku, najwaniejszym czynnikiem przetrwania jest utrzymanie staych klientw oraz reklama przycigajca nowych ludzi zainteresowanych nauk taca. Ostatecznie w wycigu o dominowanie na trjmiejskim rynku szk taca konkuruje midzy sob sze: ENZYM, Da Solu Kids, Smooth Moves, Salsa Kings, Dance Avenue, Dance Fusion; inne pozostaj w tyle ze wzgldu na krtki okrest istnienia, mao atrakcyjne miejsce funkcjonowania firmy, a w szczeglnoci z powodu zaniedba marketingowo-reklamowych.
42

Wykaz publikacji powoanych w pracy

Wydawnictwa zawarte: C. Suszyski Przedsibiorstwo Warto Zarzdzanie, PWE, Warszawa 2007 E. Michalski Marketing, Podrcznik akademicki, PWN, 2009 H.G. Adamkiewicz-Drwio Konkurencyjno przedsibiorstw, Dom Organizatora, Toru 2010 N. Daszkiewicz Konkurencyjno, PWN, Warszawa 2008 M. Gorynia, E. aniewska Kompendium wiedzy o konkurencyjnoci,PWN, 2010

Zasoby Internetu: http://aneksy.pwn.pl/marketing/?id=8, (6.03.2012) http://kodeks-cywilny.info/kodekscywilny/pojecie_przedsiebiorstwa_w_kodeksie_cywilnym,wiadomosc,2840.html, (1.03.2012) http://malybiznes.pl/zakladanie_dzialalnosci_gospodarczej/zus_zfa_przyklad.htm, (15.03. 2012) http://malybiznes.pl/zakladanie_dzialalnosci_gospodarczej/forma_opodatkowania.htm, (15.03. 2012) http://mojafirma.infor.pl/dzialalnosc-gospodarcza/104322/Sekret-tajemnicyhandlowej,0,Sekret-tajemnicy-handlowej.html, (12.04.2012) http://spk.info.pl/formy-prowadzenia-dzialalnosci-gospodarczej.html, (6.03.2012) http://www.danceavenue.eu, (19.04.2012) http://www.dancefusion.com.pl, (19.04.2012) http://www.dasoulkids.pl/(19.04.2012) http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/36/id/775, (10.04.2012) http://www.edukateria.pl/praca/zasoby-firmy/, (8.04.2012) http:/www.enzymgdansk.pl/, (19.04.2012) http://www.eporady24.pl/kim_jest_przedsiebiorca,pytania,9,46,119.html, (1.03.2012) http://www.findict.pl/slownik/otoczenie-przedsiebiorstwa, (4.03.2012)

43

http://www.geopolityka.org/komentarze/1356-zawodna-gospodarka-rynkowa, (4.04.2012) http://www.marketing.edu.pl/, (7.04.2012) http://www.smu.net.pl (19.04.2012) http://www.szkolytanca.pl/szkoly, (18.04.2012) http://www.thestylescrash.pl/ (19.04.2012) http://www.twoja-firma.pl/artykuly/1,zakladanie-dzialalnosci-gospodarczej,1.html, (7.03.2012) http://www.vat.pl/rachunkowosc/, (15.03.2012)

Spis tabel Tabela 1.Podzia form prawnych prowadzenia dziaalnoci gospodarczej w Polsce.. Tabela 2. Wybr stylw tanecznych w zalenoci od wieku oraz dochodw w rodzinie..... 12 Tabela 3. Podzia zasobw przedsibiorstwa ...... 26 Tabela 4. Podzia rynku artystycznego wzgldem dziedzin artystycznych................... 31 8

Tabela 5. Poziomy produktu usugowego w studio ENZYM.......... 36 Tabela 6. Wykaz wybranych szk taca z opisem ........ 37

Tabela 7. Analiza SWOT firmy ENZYM........ 39

Zaczniki Hip Hop Dance. 45 House Dance.... 46

B-Boying.. 47 Dancehall. Taniec towarzyski 48 49

44

Zaczniki
HIP HOP DANCE

Hip hop dance powstawa jednoczenie z rozwojem

muzyki hip hopowej, ktra rozwiajaa si od lat 70tych zeszego wieku. Styl ten opiera si gwnie na ruchach w grze w przeciwiestwie do bboyingu, w ktrym przewaay groundmoves(ruchy przy ziemi). Hip hop dance posiada swoje podstawy jak wikszo styli street dance, mona wspomnie o nazwach podstawowych krokw bart simpson, smerf, rambo, basketball, baseball, bizz marti, robocop. Nazwy bray si od osb, ktre wymyliy krok lub od tego czym inspirowali si tancerze tworzc dany ruch. Podstaw taca hip hop jest tzw. bounce czyli rytmiczne uginanie ng w kolanach do muzyki co daje efekt bouncingu czyli odbijania si od ziemi jak pika. Pomimo pewnych podstaw taca jest on w duej mierze oparty na freestylu i czerpaniu inspiracji z otoczenia co pozwala na jego cig ewolucj. Style, ktre zostay zaimplementowane do kultury hip hop to m.in. Popping, Locking, House dance, Dancehall, Krumping.

45

HOUSE DANCE House dance powsta we wczesnych latach 80-tych na scenie podziemnej. Taniec ten opiera si w duej mierze na Footworku(praca ng), poruszania Jacking(sposb ciaa),

Lofting(obroty i slajdy na pododze). Charakteryzowa si on tacem w parach. Duy wpyw na house dance miaa spoeczno homoseksualna, ktrej tace vogueing i wacking (taniec polegajcy na mocnym, energicznym poruszaniu rkoma). Wielu tancerzy house czsto wykorzystywao te ruchy grnych partii ciaa co sprawiao atmosfer otwart i bardzo experymentaln w housie, a ide byo uwolnienie siebie i pokazanie swojej osobowoci. W pniejszym czasie coraz wicej eksperymentowano, improwizowano w tacu i taczyo si tak jak si czuje. W klubach na jednej imprezie mona byo spotka tancerzy break dance, hip hopu, baletu, jazzu. Powstawaa fuzja styli. House dance zaczerpno duo ruchw z hip-hopu, b-boyingu i innych styli rwnie afrykaskich, od ktrych mona powiedzie, e pochodzi wikszo styli tanecznych dzisiejszych czasw. Wielu tancerzy house dance rozpoczynao swoj drog jako tancerze b-boys, hip-hop co sprawio, e house sta si bardziej agresywnym tacem. W momencie, gdy house dance rozprzestrzeni si na wiele miast jak Chicago, Detroid, New York zaczy wystpowa rnice w stylach. Chicago byo znane z oryginalnego Jackingu natomiast tancerze z NY skupili si na podstawowych ktokach i ich terminologi jak Loose legs, the Train, Skate. Ostatecznie nie ma sprecyzowanego okrelenia house dance. Gwn ide jest bycie sob i uwolnienie siebie jako czowieka w tacu. Nie jest to co co mona zaoy na siebie w klubie i zdj podczas wyjcia. Jest to puls ycia, ktry istnieje w nas samych.

46

BREAK DANCE B-boying, potocznie nazywany break dance, powsta na pocztku lat 70-tych w Bronxie dzielnicy Nowego Yorku. Osoby taczce b-boying nazywane s bboys oraz b-girls. Pierwszy raz uy tego zwrotu DJ Kool Herz ojciec chrzestny i twrca kultury Hip-hop, na jednej ze swoich imprez. B-Boy jest to skrt oznaczajcy break boy, beat boy lub Bronx boy. Muzyk, do ktrej taczono break dance by funk, break beaty oraz muzyka hip hopowa. Pierwsz osob, ktra zainspirowaa mas przyszych tancerzy by James Brown muzyk (soul, funk) oraz tancerz. Stworzy on taniec nazywajcy si good foot. By to taniec oparty w duym stopniu na improwizacji co pozwolio i prowadzio do tworzenia nowych ruchw, figur m.in. dropy i spins. Kolejnym elementem byo stowrzenie footworku, czyli pracy ng w parterze oraz figury gimnastyczne, ktre s najbardziej rozpoznawalnym elementem b-boyingu w dzisiejszych czasach. Wraz z upywem czasu i rosnc popularnoci tego taca w drugiej poowie lat 70-tych Latynosi wprowdzili wiele nowych figur i nadali now jako b-boyingu m.in. poprzez uksztatowanie oryginalnego sposobu poruszania si nazwanego Top Rocking. Jednoczenie powstawao wiele znakomitych ekip tanecznych takich jak Crazy Comander, Fantastic Four, Zulu Kings, Rock Steady Crew i wiele innych. Z czasem kultura b-boyingu przestaa istnie tylko w gettach i zacza by promowana i prezentowana szerszej publicznoci w teledyskach, na koncertach, festiwalach oraz podczas wielu innych duych imprez jak chociaby rozdawanie nagrd MTV. Du popularno przyniosy filmy Wild Style oraz Beat Street, ktre rozpromoway break dance na cay wiat. Pomimo duej popularnoci b-boying nadal pozostaje tacem niedocenianym. Ogromny wieloletni wkad pracy i wyeczenia jakie id w parze z tym tacem czsto s niezauwaane przez osoby z zewntrz.

47

DANCEHALL Dancehall na Jamajce. to Jest od gatunek odmian swojego

muzyczny oraz taniec powstay klasycznego reggae. Gwn rnic poprzednika jest rnica w tempie oraz rytmie. Jest on szybszy ywioowy. najwikszych oraz bardziej Jedne z gwiazd

wiatowej sawy tej muzyki to: Shaggy, Sean Paul, czy Elephant Man. Dancehall w ostatnich latach zyskuje coraz wiksz popularno rwnie w Polsce. Coraz czciej mona zobaczy tancerki i tancerzy poruszajcych si w rytm tej muzyki.

Dancehall jest gwnie skierowany do ludzi taczcych na parkiecie. Ma porywa do taca i zmusza do ruchu. Gorcy taniec w rytmie tej muzyki nazywa si daggeringiem. Jest to najbardziej erotyczna odmiana dancehallu zawierajca w sobie ruchy seksualne. Na Jamajce jest spotykane pojcie Dancehall Queen (Krlowa Dancehallu). Jest to okrelenie kobiet taczcych najlepiej i najbardziej seksownie. S organizowane zawody dancehallowe, na ktrych wanie mona uzyska ten tytu. W 2009 roku braa w nich udzia Polka Ula Afro Fryc, ktra zaja II miejsce i zdobya Vice Mistrzostwo wiata Dance Queen w Montego Bay na Jamajce. Jest to najlepsza polska tancerka dancehallowa, ktra reprezentuje wiatowy poziom w tym tacu.

48

TANIEC TOWARZYSKI Jest to taniec wywodzcy si z tacw salonowych. Pocztki tego taca datuje si na koniec XIX wieku. Taniec towarzyski jest rwnie dyscyplin sportow, ktra posiada precyzyjne zasady odnonie startowania, oceniania i przebiegu zawodw. W przypadku tancerzy wyrnia si rne klasy (poziom zaawansowania) od E (pocztkujcy), przez D, C, B, A i S (najwysza klasa). W Polsce istenieje organizacja zrzeszajca tancerzy towarzyskich, organizujca zawody i ustalajca zasady turniejw taca Polskie Towarzystwo Taneczne (PTT), natomiast sprawuje Midzynarodowy w przypadku turniejw midzynarodowych piecz Zwizek Tacw Towarzyskich (MZTT). Tace

towarzyskie mona podzieli na dwa style: standardowe oraz latynoamerykaskie. Rni si one wszystkim stylem, ruchami, muzyk. Do tacw standardowych zalicza si walc, walc angielski, tango, quickstep, fokstrot. Natomiast tace latynoamerykaskie to rumba, cha cha, samba, paso doble, jive. Oprcz wyej wymienionych styli istniej inne style tacw towarzyskich, jednak nie s one oceniane na turniejach taca. Najbardziej popularnym w ostatnich czasach stylem jest salsa. W mniejszym stopniu s popularne takie style jak: bachata, disco fox, disco blues, mambo, rock & roll, polka, conga, one step, two step, twist, boston, country, swing, boogie-woogie i wiele innych

49