SOCJOLOGIA Dr Przemysaw Kisiel WYKAD I 14.10.2012 Literatura: Odkrywanie socjologii red. A.

Karwioska PWN Warszawa 2007 OBLICZA SOCJOLOGII: 1. Socjologia jako dyscyplina naukowa: instytucjonalne usytuowanie socjologii przedmiot socjologii swoistod metod wasna historia i dorobek 2. Socjologia jako wiedza spoeczna: wiedza o innych uczestnikach spoeczeostwa wiedza o nas samych 3. Socjologia jako swoista perspektywa w patrzeniu na rzeczywistod PERSPEKTYWA SOCJOLOGICZNA: rzeczywistod nie musi byd taka jak nam si wydaje rzeczywistod spoeczna ma wiele znaczeo wane s nie tylko fasady zachowao ale istotne rwnie to co jest za nimi nikt nie jest samotn wysp- istniejemy w sieci relacji interpersonalnych CZOWIEK W SOCJOLOGII: myl wic jestem- Kartezjusz: o jeli myl to jestem o istnieje poprzez swoje mylenie- kady wymyla siebie o poprzez mylenie uczestnicz w yciu spoecznym- recepcja wiata i dziaanie w nim czowiek istota spoeczna- Arystoteles: o nie ma czowieka bez spoeczeostwa o koniecznod spoecznego umiejscowienia si (kto ty jeste, struktura wiata spoecznego => swj-wrg-inny) o czowiek jest taki jakie jest spoeczeostwo: rne kultury a zakorzenienie kulturowe socjalizacja: rne wzory i role spoeczne determinowanie sytuacji o czowiek w sieci powizao z innymi jednostkami czowiek spoeczny- wolny czy zniewolony presje formalne i nieformalne o spoeczeostwo- szanse czy ograniczenie

WYKAD II 09.11.2012 ZACHOWANIA SPOECZNE- skadaj si na ca przestrzeo w ktrej yjemy MAX WEBER: Zachowania spoeczne wg Webera. 3 warunki: o dziaanie musi byd autorstwa jednostki (indywidualne czowieka) o dziaania s kierowane wobec innych ludzi o refleksyjnod dziaania- nasze dziaanie spoeczne jest poprzedzane refleksj (jeli nie ma refleksji nie ma dziaania spoecznego) DZIAANIE (ZACHOWANIE) SPOECZNE

RACJONALNE (REFLEKSYJNE) kryterium podziau wg sposobu uzasadnienia dziaania: 1. TRADYCYJONALNE: uzasadnieniem jest tradycja ksztat zachowania teraz jest zalene od tradycji (przeszoci) np. Wigilia 2. EMOCJONALNE: uzasadnieniem s emocje nie s to zachowania tylko emocjonalne najpierw element racjonalny pniej decyzja pod wpywem irracjonalnym 3. RACJONALNE

ODRUCHOWE (brak elementu namysu, refleksji, decyzji)

trudno stosowad do nich kryterium efektywnoci

zasadniczo racjonalneuzasadnieniem s zasady ktrymi si kierujemy

celowo racjonalne (dziaanie ktre swoje uzasadnienie ma w celu do ktrego dymy)ukierunkowanie s na osignicie celw. Istotne z punktu widzenia efektywnoci. Zachowania te s kluczowe dla naszego funkcjonowania

VILFREDO PARETO- krytycznie nastawiony do czowieka. Uwaa e kady czowiek jest z reguy egoist. Uzasadnieniem kadego dziaania jest osignicie wytyczonego celu. Zachowanie wynika z celu ktry postawimy i rodkami ktre suyd bd osigniciu celu.
CZYNNOCI (relacja, cel + rodki)

Logiczne- relacja midzy celem a rodkami jest relatywne => rodki pozwol pewnie osignd cel jeli tylko dobrze je wykorzystamy np. trjkt

Nielogiczne- brak relacji midzy rodkami a celem => czsto przypisujemy te czynnoci chorym (np. gdy widzimy kominiarza chwytamy si za guzik

Pozalogicznecharakteryzuje subiektywne relacje midzy rodkami a celem => rodki ktre wykorzystamy nie daj nam pewnoci e zrealizujemy cel np. uczenie si do egzaminu

Najczciej wystpuj czynnoci pozalogiczne. Nic nam nie mwi o rzeczywistoci w ktrej jestemy lecz duo nam mwi o tym kim jestemy, nasz sposb mylenia, to jacy jestemy => wysyaj te informacje do otoczenia.

WEWNTRZNY MECHANIZM CZYNNOCI: REZYDUY- zachowania egoistyczne, uzewntrznienie swoich uczud (potrzebujemy akceptacji innych): o indywidualizm- przekonanie e jestemy wyjtkowi i oczekujemy od innych aby nas identyfikowali, zwracanie na siebie uwagi o towarzyskod- wartociowanie siebie, chd bycia cennym w towarzystwie o utrwalania grupy- utrzymywanie danej grupy. podejmujemy dziaania aby nasza grupa si nie rozpada o seksu- nie ma spoeczeostwa, kultury aby wprost wyraad si na temat seksu DERYWACJA- prbujemy nasze zachowanie pokazad w innym wietle (ukrywanie, maskowanie zachowao egoistycznych). Opakowanie ktre kryje nasz egoizm: o tak ju jest, tak naley, tak inni si zachowuj => nasze zachowanie nie odbiega od zachowania innych o odwoanie si do autorytetu=> autorytet jest nasz tarcz ochronn (najwczeniejsza forma jak stosujemy). Autorytet musi byd akceptowalny dla ogu, moe byd osobowy lub bezosobowy (uczeni odkryli) o odwoywanie si do zasad i uczud o wykorzystywanie niejasnoci jzykowych TEORIA POTRZEB (brak hierarchii potrzeb)- F.Znaniecki, W.Thomas: Cztery typy potrzeb podstawowych: o bezpieczeostwa (stabilizacji)- potrzeba wasnego terytorium (mieszkania), stabilizacja finansowa. Poczucie stabilizacji kady z nas moe odczuwad inaczej o uznanie (spoeczny system nagrd i kar)- robienie kariery (najmodniejsza forma uznania). Uznanie jest niezbdnym elementem funkcjonowania o oddwik emocjonalny- uczestnictwo w yciu emocjonalnym innych i udzia innych w naszym yciu emocjonalnym. S osoby o mniejszym i wikszym obszarze emocjonalnym o nowe dowiadczenia- przezwycianie rutyny. Bez nowych dowiadczeo trudno funkcjonowad. Musimy przeamad rutyny nowymi dziaaniami, dowiadczeniami. Rne typy nowego dowiadczenia. Silne relacje midzy potrzebami => MAX bezpieczeostwo = MIN nowe dowiadczenie Potrzeby czsto cz si w pary. WYKAD III 16.11.2012 Naturalnym otoczeniem kadego czowieka s grupy spoeczne. GRUPY SPOECZNE np. grupa studentw, 3 osobowa rodzina, cay nard. grup tworz co najmniej 3 osoby powizane ze sob wzajemnymi relacjami (tam gdzie nie ma powizania nie ma grupy) istnieje zesp cech ktry czy nas w grup lub sami si z ni identyfikujemy (e naleymy do niej) trzecia osoba z grupy jest obserwatorem interakcji dwch pozostaych, zmienia si pod jej wpywem. Jako obserwator zmienia charakter interakcji z prywatnej w spoeczn.

STRUKTURA WADZY I SYSTEM KOMUNIKACJI INTERPERSONALNEJ: zawsze wystpuje pewien system uporzdkowania- system wadzy. Wadza to zdolnod do wpywania na zachowania innych osb (M.Weber). Kady zyskuje wadz nad innymi ale te czsto stajemy si podwadnymi => powizanie wzajemne. wchodzc z relacje z innymi komunikujemy si CECHY GRUPY SPOECZNEJ: 1. Struktura organizacyjna. Wyraa si poprzez: ukad pozycji spoecznych, jest jeden punkt ktry okrela prawa i obowizki. grupa towarzyska=> wszyscy maja rwn pozycje, pracownicy => ukad skarieralizowany ukad rl spoecznych- rola jest spersonalizowan pozycj, rola posiada uprawnienia wynikajce z pozycji. O ile mona mied t sama pozycje to kady ma inna rol (zindywidualizowana, niezalena od nas) Kady z nas jest aktorem wystpujcym na scenie ycia spoecznego. My mamy pomys na swoja rol (koncepcje roli), grupa te ma pomys jaka role powinnimy odgrywad, dopiero poczenie wszystkich elementw powoduje odgrywanie przez nas konkretnej roli: o koncepcja woli- nasze wyobraenie jak powinna wygldad nasza rola w grupie(ogldamy fil => bdc policjantem kupilibymy pczki i kaw) o dylematy- wybr (nie ma dobrego wyboru) o gdy ju mamy pewna pozycj to zwracamy uwag na nasza koncepcj roli (mylimy musimy mied co z tego) Rola nie jest elementem staym, kada rola jest zmienna 2. Cele- kada grupa by istnied musi mied cel: uzasadniaj fakt powstania grupy generuj i wzmacniaj wi spoeczn. Tworz 3 rodzaje wizi: o wzbudzona kulturowo- wi ktra pojawia si i powoli narasta, moe osignd bardzo wysoki poziom. Moe te bardzo powoli si pojawiad i bardzo powoli znikad (np. przyjaciele ze szkoy- wi rozwijaa si bardzo dugo przez okres szkoy a po szko moe trwad nadal wiele lat lub zniknd) o wzbudzona organizacyjnie si wizi zaley od siy organizacyjnej (silna sia=sile wizi). jest zdolna to przeksztacenia si w wizi kulturowe o wzbudzona strukturalnie- aby wi bya mocna musimy si np. wsplnie czego bad a zaniknie gdy przestaniemy si bad 3. Identycznod wewntrzna grupy (ludzie staja si do siebie podobni- podobieostwo wygldu, wiadomoci). 4. Orodki skupienia- elementy wok ktrych skupia si uwaga grupy. Mog mied charakter materialny lub niematerialny (flaga, wspomnienia), s przeznaczone dla grupy i maja zdolnod cementowania grupy. JAK ISTNIEJE GRUPA SPOECZNA: wolimy jednostk spoeczna a nie grup spoeczna czym si rni zbir osb od grupy? czy efektem funkcjonowania grupy jest suma wytworzona przez jednostki, czy wytworzona osobno ale tworzy si cos jeszcze? w grupie czowiek zachowuje si inaczej ni gdyby by sam Eksperyment S.Ascha- s 4 osoby. Gdy 3 osoby powiedz A to czwarta osoba te powie A bo gdyby nawet to bya za odpowied to wsplna poraka jest lepsza ni odosobniona. konformizm grupy- podporzdkowujemy si zachowaniu innych, odnosi si do grupy. grupa spoeczna z perspektywy komunizmu- istniej jednostki i one s podstawa ycia spoecznego- zanegowanie grupy jako e tworzy si cos nowego

grupa spoeczna z perspektywy realizmu socjologicznego- jednostka nie jest podstawowym podmiotem ycia spoecznego ale s nimi grupy. Nasze ycie zawsze jest zwizane z jak grup. Zachowujemy si inaczej bo na kadego z nas maj wpyw rne grupy: rodzina, szkoa, praca. Grupa w ktrej jestemy determinuje nasze zachowanie. ZBIOROWOCI INCYDENTALNE- istniej oprcz grup. Zbir osb bez cilejszych powizao wzajemnych, wykazujce podobieostwo zachowao. TYPY ZBIOROWOCI: o Publicznod (zebrana, rozproszona)skupiona ze wzgldu na miejsce w ktrym si znajduj (kinowa, teatralna) wytwarza si pod presj np. wszyscy klaszcz: Rozproszona- radiowa, telewizyjna, prasowa wynikaj z wyuczonych zachowao ktre pomog nam si odpowiednio zachowad. Efekt spukiwania- podczas reklam w Ameryce brakuje wody w kranach (w trakcie wanego meczu, wydarzenia) bo wszyscy pobiegli do ubikacji. Mimo e mylelimy e mamy indywidualne powody takiego zachowania si to tak naprawd zachowujemy si tak jak inni. o Zbiegowisko- tworzy si tak gdzie dzieje si co ciekawego. Delegowanie aktywnoci- w dobrej wierze oddajemy gwn rol innym. Nie pomagam bo inny umie lepiej. Nie chcemy niczego le robid dlatego szybko przenosimy nasze obowizki na innych. o Tum- agresywny, uciekajcy, rabujcy, demonstrujcy. W tumie widzimy tylko gr ciaa gdy kto okae lk inni pomyl e gdzie jest zagroenie i te bd okazywad lk. Charakter tumu moe si pynnie zmieniad np. gdy tum jest agresywny to jak zobaczy policj to zacznie uciekad. W tumie ludzie staj si nieobliczalni, jestemy skonni do naladowania osb z ktrymi si stykamy. W tumie emocje s zaraliwe. Tum przemieszcza si, ucieka si przed tymi ktrzy s z tyu i jednoczenie poda si za tymi ktrzy s najbardziej z przodu (za przewodnikiem). RNORODNOD GRUP- Meston prbowa sklasyfikowad grupy. Na pocztku wyszuka 32 kryteria (pierwotne, wtrne itp.). o Grupy celowe (najczciej identyfikujemy z grupami pracowniczymi) s to grupy do realizacji okrelonych celw. S to grupy ktre powstaj w wyniku potrzeb uczestnikw grupy przeksztacone na interesy (cele) uczestnikw grupy. Swoistod grup celowych: Zewntrzny charakter celw- inicjatorem potrzeb s osoby z zewntrz (np. szyjemy spodnie ale nie dla czonkw grupy tylko osobom spoza grupy ktre mog je potrzebowad i kupid) Okrelona optymalna wielkod grupy Rozbudowany system zorganizowania Uczestnictwo na podstawie kontraktu- atwiej oszacowad koszty i korzyci uczestnictwa Atmosfera impersonalizacji sformalizowanie zasad dziaalnoci grupy (przepisy). Relacje s tworzone na podstawie okrelonych pozycji ktre si zajmuje.

WYKAD IV 02.12.2012 GRUPY SPJNE- grupy niezalene od innych grup, S to grupy zgrane, spjne, s wane bo dostarczaj duo satysfakcji uczestnikom. Spjnod niesie duo korzyci ale te pewne zagroenia. CECHY GRUPY SPJNEJ: SPJNOD: o caociowe pole si dziaajce na czonkw grupy w kierunku pozostania w niej=> tendencja do zachcania uczestnikw do pozostania w grupie, wzajemny proces oddziaywania o wypadkowa wszystkich si dziaajcych na czonkw w kierunku pozostania w grupie lub powstrzymujcy ich przed jej opuszczeniem (grupy przestpcze)=> uczestnik staje si silnie powizany z grup o opr grupy wobec si ja rozrywajcych=>nasze dziaanie s powizane z dziaaniami innych czonkw o waciwod maych grup spoecznych =>interakcje bezporednie (face to face), wewntrzne powizania s silne o spjnod jest zawsze powizana z atrakcyjnoci. Jeli grupa nie jest atrakcyjna dla czonkw to nie ma mowy o spjnej grupie. rda atrakcyjnoci (kierunki sprzyjajce atrakcyjnoci grupy): cele grupy (cele s bardzo subiektywne)- czonkowie grupy maja podobne cele wartod grupy atrakcyjnod interpersonalna uczestnikw- wiksza sympatia midzy czonkami to wiksze szanse wytworzenia spjnoci presti grupy korzyci wynikajce z przynalenoci nagroda za udzia w grupie grupy spjne charakteryzuj si wysokim poziomem stabilizacji stosunek wewntrz grupowy wyborw wobec wyborw zewntrzgrupowych=>wybory uczestnikw grupy ZJAWISKA TOWARZYSZACE GRUPOM SPJNYM: konformizm =>bardzo istotny element lojalnod =>wysoki rygor lojalnoci poczucie bezpieczeostwa =>inni czonkowie grupy zawsze nas wspomog wyszy poziom komunikacji w wewntrznej =>atwod w przekazywaniu sobie wzajemnie wanych informacji (w grupach spjnych mamy pewnod e do wszystkich informacja dotrze) wzrost efektywnoci w przypadku zoonych zadao wymagajcych kooperacji => zwiksza poziom spjnoci czonkw, poszerzanie odpowiedzialnoci czonkw grupy za ca grup, czsto w grupach spjnych zadanie zostaje wykonane bez wzgldu na to czy inni czonkowie s w stanie wykonad zadanie. Efektem jest wykonanie zadania mimo przeszkd. grupy spjne s bardziej spjne PODZIA GRUP SPJNYCH: 1. Grupy spjne wobec poraki: punitywne- analiza zrealizowanego dziaania, szuka si dziaania ktre spowodowao porak, eliminacja dziaao niewaciwych. W tych grupach nie wane jest kto wykona dziaanie ktre spowodowao porak. Opracowanie optymalnego planu dziaania eliminujc sabe ogniwo (dziaanie). Najwaniejszy jest proces dziaania a nie personalizacja. S to grupy ktre ucz si na porakach, bdach

ekstrapunitywne- analizuj cay proces dziaania, szukaj osoby (z zewntrz) ktrej dziaanie spowodowao porak. Eliminacja osb odpowiedzialnych za porak. Rozwizaniem jest zwalczanie wsplnego wroga (ktry spowodowa porak grupy) powoduje zwikszenie spjnoci grupy niepunitywne- nie s w stanie poradzid sobie z porak, nie potrafi okrelid rda poraki, nie mog znaled rozwizania =>spadek poczucia bezpieczeostwa, grupa nie gwarantuje osignicia sukcesu, spada lojalnod i definitywnie takie grupy si rozpadaj

TEORIA SOCJOMETRYCZNA- Jacob L. Moreno=> lokowad mona na pograniczu psychologii spoecznej i socjologii. Zaoenia: realizm metodologiczny- badacz patrzy na rzeczywistod zakadajc e grupy istniej jako byty nad jednostkowe. To agregaty spoeczne (grupy spoeczne) determinuj nasz tosamod i nasz sposb funkcjonowania w grupie istniej dwa porzdki spoeczne: o oficjalny- widoczny na zewntrz, nie zawsze odzwierciedla stan faktyczny grupy o spoeczno-afektywne- spoeczny, zwizany ze zjawiskami spoecznymi a przede wszystkim z emocjami. Porzdek ktry jest niewidoczny, struktura ukryta, gboka, bardzo wraliwa bo oparta na emocjach, moliwa do modyfikowania STRUKTURA SOCJOMETRYCZNA- to rozkad sympatii i antypatii =>kady z nas w stosunku do innych formuje negatywne i pozytywne emocje. Sympatie i antypatie s stopniowalne (mona kogo bardziej lub mniej darzyd sympati). To s nasze przekonania wobec innych ale te nasze zaoenia (percepcje) midzy innymi czonkami grupy. Bardzo dynamiczna bo zwizana z emocjami (naczynia poczone). Podstawowym rdem sympatii i antypatii (obdarzania innych emocjami) jest to e jestemy istotami spoecznymi (obdarzanie uczuciami jest automatyczne, bezrefleksyjne). Dwa typy motywacji dokonywania wyboru: o spontaniczna- charakter niekalkulatywny, obdarzamy emocjami bez wzgldu na korzyci zwizane z nasz pozytywn czy negatywn emocja wobec innych o instrumentalna- obdarzamy kogo sympati aby mied z tej relacji korzyci. Efekt TELE a atrakcyjnod innych osb=> spontanicznod spoeczna, obdarzamy emocjami nie tylko czonkw grupy ale i innych ludzi (wszystkich ludzi). GENEZA STRUKTURY SOCJOMETRYCZNEJ- struktura socjometryczna towarzyszy kadej grupie. S to procesy odrbne ale silnie powizane. Geneza: potrzeby emocjonalno-afiliacyjne=> procesy emocjonalne skaniaj nas do interakcji z innymi. Kady bdzie poszukiwad afiliacji (interakcji z innymi) dystans interpersonalny fizyczny i psychiczny=> im kto bliej stoi tym atwiej nawizad interakcje (dystans fizyczny). Najatwiej nam nawizad interakcj z osoba ktr uwaamy za osob podobna do nas (dystans psychiczny). wzorzec atrakcyjnoci interpersonalnej=> wyobraenie idealnego uczestnika grupy, im kto jest bliej wzorca tym jest bardziej obdarzany sympati. Rywalizacja zblienia si do wzorca. Im mniejszy dystans psychiczny miedzy uczestnikami grupy tym wzorzec atrakcyjnoci kadego z uczestnikw jest podobny. struktura socjometryczna=> dynamiczna i zalena od sytuacji w grupach nowych, natomiast w grupach o duszym stau struktura nie jest tak chwiejna (struktura z tendencj do utrwalania si, stabilizacji). EFEKT SOCJOMETRYCZNY- osoby ktre s lubiane bd jeszcze bardziej lubiane (lubimy osoby ktre s lubiane) ma zastosowanie tu sia rekomendacji.

TEST SOCJOMETRYCZNY- obliczyd struktur socjometryczn danej grupy, poznad pozycj czonkw grupy. Dwa warunki aby zrealizowad test: o nie moemy byd uczestnikami grypy ktr chcemy zbadad. Nowa rzeczywistod struktury socjometrycznej o dostarcza wiedzy ktra nie moe dotrzed do czonkw grupy (dekompozycja struktury) Zasady zwizane z testem. Trzy wymiary: o wymiar stosunkw sympatii i antypatii=> pytanie kogo lubi kogo nie kady z czonkw grupy o wymiar subiektywnych preferencji w zakresie interakcji=> optymalna osoba interakcji, z kim chciaby nawizad interakcj o wymiar rzeczywistych interakcji=> koo kogo najczciej siedzisz na egzaminie, z kim najczciej wsppracujesz FIGURY SOCJOMETRYCZNE (kto jest kim, jaka ma pozycje w grupie). Figury informuj nas kto ma jaki wpyw na grup, kto kim jest. Nie zawsze mamy pen kontrol nad swoja pozycja w grupie. Nasza pozycja jest rna w rnych grupach. FIGURY PROSTE Para 1 2 3 (jednostronna lub dwustronna) FIGURY ZOZONE (bardziej dokadne) Idol (wsplne interesu grupy) uczud rzeczoznawca (kompetencje merytoryczne) informacyjny (wymiar organizacyjny) Szara eminencja (duo wyborw negatywnych, mao pozytywnych)

aocuch (informuje nas o kanaach przebiegu informacji w grupie=> jeli kto nie funkcjonuje w aocuchu nie ma dostepu do waznych informacji) Trjkt 1 2 5 Klika 6 5 4 1 2 3

Samotnik (mona pozycja w grupie np. stary pracownik w grupie modych pracownikw)

Zapoznany (nowy w grupie, obdarza emocjami ale sam jeszcze nie jest obdarzany)

3 4 (podgrupa, silnie ze sob powizana, maja duy wpyw na funkcjonowanie grupy, dominuj nad grup). Gwiazda (jedna z najwaniejszych figur) 2 3 1 4 5 1=>idol

Odrzucony (nie ma adnych pozytywnych emocji tylko same negatywne i sam obdarza tylko negatywnymi emocjami)

WYKAD V 09.12.2012 TEORIA FUNKCJONALNA Talcott Parsons: Zaoenia: Holizm- jako wyraz jednoci funkcjonalnej systemu spoecznego=> spoeczeostwo jako caod, zbir elementw powizanych ze sob. Wszystkie czci systemu s ze sob powizane funkcjonalnie. Wszystkie elementy tego systemu s potrzebne, brak jednego elementu powoduje zatrzymanie funkcjonowania systemu.

SYSTEM SPOECZNY Na samym dole systemu jest jednostka PODSYSTEMY Wyjanienia funkcjonalistyczne- odpowiedzi na pytania jak funkcj peni kady z elementw systemu. Analiz caego systemu musimy zaczd od analizy jego elementw. Jeli element jest w systemie to peni dla niego wan rol, bez niego system nie funkcjonuje. Trzeba wnikad w istot systemu poprzez jego czci. Wane s funkcj powizao midzy elementami. Funkcje elementw mog byd jawne (przykrywaj istot elementu) i ukryte (rzeczywiste powizania miedzy podsystemami). Woluntarystyczna teoria dziaania: Normy, wzory dziaania, wartoci idee PODMIOT Alternatywne rodki dziaania (oceniamy skutecznod dziaania I wybieramy rodki ktre zapewni nam osignicie celu) Warunki sytuacyjne Kady z elementw skania nas do refleksji. Kady z nas musi zdefiniowad siebie (podmiot). Zdefiniowad siebie mona na bardzo wiele sposobw. Cele mog byd rne, bogactwo celw w systemie spoecznym. Jest wiele sposobw osigania celw. Czowiek w okrelaniu siebie i celw jest ograniczony normy, wzoru dziaania, warunki sytuacyjne w jakich si znajduje. DZIAANIA JEDNOSTKOWE A SYSTEM INTERACJI=> istota spoeczna przyjmuje zachowania z otoczenia. Jeli czowiek zachowuje si inaczej ni oglnie przyjto to zaczyna byd dziwnie postrzegany przez reszt spoeczeostwa. Zbyt duy indywidualizm wie si z niezrozumiaoci nas przez otoczenie. Jeli chcemy byd zrozumiali i akceptowani przez innych to musimy zachowywad si jak cae spoeczeostwo, wedug okrelonych zasad, norm zachowao. Minimalizacja swojego indywidualizmu w relacjach z innymi. Jako uczestnicy spoeczeostwa uczestniczymy w tworzeniu zasad, wzorw zachowad spoecznych. PROCES INSTYTUCJONALIZACJI=> tworzenie przez spoeczeostwo zasad, wzorw zachowao. Aby nowe zachowanie, nowa jego forma bya powszechna musi byd uywana i akceptowana przez wiksze grono ludzi. Wsplne zachowania, wzory, normy oglno przyjte pomagaj stabilnoci systemu: Interakcja a internalizacja wzorw kulturalnych Normy jako wyraz wzajemnego przystosowania Instytucjonalizacja interakcji podstaw stabilnoci systemu spoecznego CELE

IMPERATYWY SYSTEMU SPOECZNEGO A JEGO PODSYSTEMY=> imperatywy to nieregularne potrzeby spoeczne ktre s realizowane przez odpowiednie podsystemy: IMPERATYW Adaptacja- zapewnienie rodkw egzystencjalnych (potrzeba obecnoci kapitau ludzkiego w systemie, rodzina zapewnia staod systemu) Osignicie celu- priorytety i ich realizacja (system musi wyznaczad cele waniejsze i poboczne) Integracja- koordynacja czci, utrzymanie waciwych wewntrznych relacji (kady obszar naszego ycia wie si z innym obszarem. Zmiana w jednym obszarze, instytucji systemu powoduje zmian w innym obszarze) Kultywowanie wzorw- utrzymywanie i kontrolowanie wzorw PODSYSTEM Organizm- podsystem odpowiadajcy za problemy adaptacyjne

Osobowod- podsystem odpowiedzialny za osignicie celw System spoeczny- podsystem odpowiedzialny za wewntrzn integracj

System kulturowy- odpowiada za redukowanie napid w systemie spoecznym

TEORIA FUNKCJONALNA: Zrnicowanie spoeczne jako reakcje funkcjonalne systemu spoecznego: o Zrnicowanie rl zawodowych o Hierarchizacja umiejtnoci i kwalifikacji o Zrnicowanie podmiotw wymiany o Zrnicowanie podmiotw wasnoci Nie wane s potrzeby jednostki tylko caego systemu spoecznego. Zrnicowanie jest wane dla systemu do jego funkcjonowania. Kady system wytwarza instytucje ktre s wane i istniej dopki s potrzebne. Nie ma moliwoci aby istniao spoeczeostwo w ktrym kady wykonuje te same funkcje zawodowe. W kadym systemie spoecznym musz byd osoby niszego i wyszego szczebla zawodowego. Jeli nie pojawi si naturalne zrnicowanie to system musi go wymusid. Zrnicowanie rl i hierarchizacja s bardzo silno ze sob powizane. Kademu podmiotowi przypisuje si jego wartod jako partnerowi wymiany (okrelenie czy kto jest dobrym czy zym partnerem). Z punktu widzenia systemu wane jest zrnicowanie podmiotw wasnoci. Nie moe byd takiej sytuacji w systemie spoecznym e wszystkie podmioty (uczestnicy systemu) s albo bogaci albo biedni, musi wystpowad podzia na biednych i bogatych. FUNKCJONALNY WYMIAR UCZESTNICTWA SPOECZNEGO=> element nierwnoci jest systemowo potrzebny. RWNOWAGA FUNKCJONALNA=> stan w ktrym wszystkie spoeczne potrzeby s zaspokojone przez odpowiednie instytucje (podsystemy) spoeczne. Wszyscy uczestnicy s tacy jak oczekiwa system. Jeli system spoeczny znajduje si w stanie rwnowagi to wszelkie przejawy innowacji, zmian s blokowane (niemoliwe), bo skoro system jest w rwnowadze to ich nie potrzebuje bo jest idealny. W wikszoci systemw spoecznych wystpuj zaburzenia=> potrzeby nie s do kooca zaspokojone, instytucje spoeczne s nadal potrzebne.