Uprawa ubinu na ziarno i zielon mas. Anna Sto Anna Sudyn ubin - rolina uprawna z rodziny bobowatych.

Zaliczana do rolin pastewnych. Wykorzystywana jest jako zielony nawz oraz przerabiana na pasz dla zwierzt hodowlanych, a take jako rolina lecznicza. Rodzaje ubinu : ubin biay (Lupinus albus ) gatunek uprawiany ubin indyjski (Lupinus mutabilis ) ubin trway (Lupinus polyphyllus ) antropofit zadomowiony ubin wskolistny (Lupinus angustifolius ) gatunek uprawiany ubin ty Lupinus luteus ) gatunek uprawiany Fazy rozwojowe ubinu 1.roliny w fazie 2 3 lici, intensywne tworzenie brodawek korzeniowych, wysoko rolin okoo 14 15 cm . 2.roliny w fazie 5 6 lici, wysoko okoo 28 35 cm, pocztek tworzenia pkw na rolinach ubinu 3.kwitnienie pdu gwnego ubinu, pojawienie si pierwszych zawizkw strkw, wysoko rolin okoo 50 60 cm 4.Zawizywanie strkw i wypenianie nasion na pdzie gwnym, kwitnienie pdw bocznych, wysoko rolin okoo 65-70 cm . 5.dojrzao pena nasion, wilgotno, nasion okoo 15% ubin biay, wskolistny i ty nale do grupy rolin motylkowych jednorocznych (grubonasiennych). ubin jest rolin jar (formy wieloletnie nie s u nas uprawiane). Okres wegetacji waha si w granicach 110-120 dni u ubinu wskolistnego, 140-160 dni u ubinu biaego, zalenie od gatunku i odmiany. Obok odmian gorzkich, przeznaczonych na "zielony nawz", uprawiane s odmiany ubinu sodkiego na nasiona jako komponent biakowy do mieszanek pasz treciwych i na zielona pasz. Wszystkie trzy gatunki s cennymi rolinami strukturotwrczymi, zwaszcza w gospodarstwach z udziaem duej powierzchni uprawy zb. ubin ty i wskolistny najlepiej udaj si na glebach przepuszczalnych klasy IV i V (na VI wycznie na zielon mas), najczciej o pH lekko kwanym (ubin ty) do obojtnego (pozostae dwa gatunki). Niewskazane s gleby zlewne, podmoke, o duej zawartoci prchnicy. Nieco lepsze gleby klasy IV naley przeznaczy pod ubin biay, ktry w takich warunkach glebowych dojrzewa niemal rwnoczenie z ubinem tym, bez koniecznoci desykacji, nawet w rodkowej Polsce. Najkrtszy okres wegetacji ma ubin wskolistny, std jego uprawa na terenie caego kraju. Warunki klimatyczne Polski nie sprzyjaj uprawie soi, zdecydowanie natomiast odpowiadaj ubinom. Niezwyka plastyczno gatunkowa co do wymaga glebowych sprawia, e mog rosn nie tylko na doskonaych glebach na przykad Kujaw ubin biay, ale rwnie na mazowieckich i podlaskich piaskach ubin ty. Unikalne cechy System korzeniowy ubinu w zalenoci od przepuszczalnoci gleby moe siga nawet do 240 cm. Grube (12 cm u nasady) palowe korzenie wpywaj na gleb strukturotwrczo, przyczyniajc si do zgrulania czsteczek glebowych i poprawy warunkw tlenowych dla rozwoju podanych w glebie bakterii brodawkowych. W kanaach powstaych po obumarciu korzeni i w przestrzeniach midzy gruzekami gleby ,atwo rozwijaj si korzenie rolin nastpczych. Gboki system korzeniowy ubinu pobiera z gbszych warstw profilu glebowego wypukane zwizki wapnia, fosforu i potasu, przemieszczajc je poprzez resztki poniwne do pytszych warstw gleby. W ten sposb staj si one osigalne dla rolin uprawianych po strczkowych.. Wydzielane przez korzenie substancje uruchamiaj niedostpne dla innych rolin zwizki fosforu, co w niektrych krajach wykorzystywane jest jako forma nawoenia gleb fosforem. Uprawiajc ubin w poplonie i przyorujc zielon mas, wnosi si do gleby ok. 6 t suchej masy organicznej, co jest rwnowane penej dawce obornika. Wraz z przyoran zielon mas do gleby trafia 150 kg azotu na ha. Tak dua dawka suchej masy wydatnie wzbogaca gleb w zwizki organiczne, z ktrych powstaje prchnica. Przeciwdziaa ona wypukiwaniu skadnikw pokarmowych w gb profilu glebowego. Uprawiajc ubin w midzyplonach lub poplonach (np. po rzepaku lub jczmieniu ozimym) zacienia si gleb, chronic jej ycie biologiczne. Na 1 m2 gleby kukurydza wytwarza 11 m2 powierzchni liciowej, pszenica 15 m2,

a ubin ty a 50 m2. W efekcie wzrasta yzno, sprawno i kultura gleby, ktra jest doskonale zabezpieczona przed degradacj materii organicznej, a ubin staje si jedn z najwaniejszych rolin ekologicznych. ubiny z racji swojego pochodzenia maj mae wymagania cieplne przez cay okres wegetacji. Nasiona kiekuj ju w temperaturze 34 st.C, a mode siewki znosz przymrozki nawet do -8 st.C. Dlatego naley je wysiewa z chwil, kiedy tylko mona wjecha na pole, nawet w marcu. Tak wczesny wysiew umoliwia rolinom skorzystanie z pozimowego zapasu wody w glebie. W dalszej czci wegetacji ubin wytwarza silny gboki korze palowy przez co wykazuje znaczn odporno na niedobr opadw, zwaszcza w okresie kwitnienia i zawizywania strkw. ubiny reaguj bardzo wyranie na nawoenie potasowo-fosforowe. W korzystnych warunkach daj wysoki plon zielonej masy przewyszajcy czsto 500 q z 1 ha. Po wzejciu i wytworzeniu pierwszych licieni wzrost odygi nadziemnej ubinw zostaje na pewien okres zahamowany. W tym czasie rozwija si intensywnie ich system korzeniowy. W warunkach zachwaszczenia gleby okres ten jest wic dla ubinw niebezpieczny, poniewa chwasty mog je opanowa i przerosn. Z tego wzgldu ubiny naley wysiewa w gleb dokadnie odchwaszczon. Wykorzystanie ubinu do uprawy w poplonie z przeznaczeniem na zielony nawz oraz w mieszankach z pszenytem Wielu rolnikw zauroczonych uproszczon upraw, cakowicie zapomina, e podstawowym warunkiem utrzymania wysokiej urodzajnoci gleb, szczeglnie w warunkach okresowych niedoborw opadw, jest wysoka zawarto materii organicznej. Tymczasem coraz powszechniejsza monokultura zboowa, przy braku nawoenia obornikiem i sprzeday somy, powoduje, zwaszcza na glebach lejszych, jej szybk degradacje. W glebie ponadto pojawiaj si masowo szkodliwe grzyby atakujce korzenie i podstaw dba. Stwierdza si take obecno nicieni i wydzielin korzeniowych hamujcych wzrost rolin. Rezultatem jest zawsze 5 - 35% spadek plonowania, widoczny nieraz dopiero po kilku latach. Wprowadzenie do uprawy ubinu pozwala take zmniejszy problemy ze zbytem i nisk cen zb paszowych a zamiast tego zyska deficytowy produkt wysokobiakowy. Uprawa ubinu w poplonie - technologia uproszczona ubin wysiewany w poplonie i przyorywany jest, obok obornika, najlepszym rdem prchnicy i azotu a take czynnikiem zdecydowanie podnoszcym plonowanie zb. Do wysiewu poleca si szybko rosnce odmiany Zeus i Mirela. Gorzka odmiana Mirela polecana jest na pola, na ktrych eruje duo saren i jeleni. Zielonka sodkiej odmiany Zeus moe by wykorzystywana jako pasza dla byda. W technologii uproszczonej zakada si niewielk obszarowo plantacj nasienn (np. 0,5-3 ha), zebrane kombajnem nasiona bezposrednio po zbiorze, bez dosuszania, wysiewa si na cier rozrzutnikiem nawozw lub siewnikiem z uniesionymi redlicami i pytko talerzuje (podoruje). W przypadku wysiewu nasion z bezporedniego zbioru kombajnowego norma wysiewu wynosi od 250 do 300 kg/ha. Przy wysiewie poplonu na glebach lepszych (III - IV) do nasion ubinu mona domiesza nasiona peluszki Marych w iloci okoo 60 kg/ha. Poplony wysiewa mona ju od pocztku lipca, a kocowym terminem jest poowa sierpnia. Wysiew pny jest moliwy lecz wiza si bdzie z wytworzeniem coraz mniejszej zielonej masy. Ze wzgldu na zbyt du konkurencj samosiew w zb jarych, poplony ubinowe zaleca si wysiewa po zboach ozimych. Wytworzona zielona masa moe by przyorana w okresie przedzimowym lub pozostawiona do przyorania na okres przed siewami wiosennymi, chronic przy okazji gleb przed erozj. Mieszanki ubinowo - pszenytnie Korzyci wynikajce z uprawy -obecno pszenyta stabilizuje i podwysza plon nasion mieszanki zmniejszajc ekonomiczne ryzyko uprawy, -obecno ubinu radykalnie zwiksza plon biaka z hektara, a take daje moliwo zmniejszania zakupu drogich rut biakowych -nastpuje zmniejszenie obszaru upraw zb, a tym samym mniejsze problemy z nadprodukcj i zbytem ziarna -mieszanka ubinowo - pszenytnia poprawia waciwoci gleby i zwiksza plonowanie rolin nastpczych w stopniu zblionym do uprawy ubinu w siewie czystym -zebrane nasiona lub zielonka po zbilansowaniu mog by wykorzystywane w ywieniu zwierzt gospodarskich jako komponent wysokobiakowy -im wikszy udzia ubinu tym lepsza warto przedplonowa mieszanki lecz jest niszy plon.

Agrotechnika Mieszanki ubinowo-pszenytnie najlepiej uprawia na glebach klasy IV - V. Gleby klasy VI w zasadzie s do tego celu niewskazane. Optymalny termin siewu to 20.03 - 10.04., a w uprawie na zielonk, to druga poowa kwietnia. Norma wysiewu w zalenoci od typu mieszanki wynosi od 170 do 210 kg/ha. Zaprawione nasiona wysiewamy na gboko 3-4 cm, a wic nieco gbiej ni zboa. W cigu trzech dni po siewnie naley opryska plantacj Afalonem lub Linurexem w dawce 1,2 kg/ha co pozwoli zniszczy wikszo chwastw. Przed siewem naley zastosowa nawoenie azotowe w dawce 40-60 kg/ha. W poowie maja wskazany jest oprysk: Gwarantem, w dawce 2kg/ha, ktry powtrzy mona po 3-4 tygodniach. Ze wzgldu na to, e udzia ubinu w zebranym plonie podlega duym wahaniom, najlepiej oznaczy jego ilo na podstawie maej prby co pozwoli na odpowiednie skomponowanie skadu paszy. Mona te ubin oddzieli na wialni stosujc sito podune o szczelinach 3,5 - 4,0 mm. Uprawa ubinu na kiszonk Rozwj metod zakiszania pozwala konserwowa nawet roliny strczkowe. W porwnaniu do kiszonki zrobionej z kukurydzy ta z ubinu zawiera zdecydowanie wicej biaka. Dodatkow zalet uprawy ubinu na kiszonk jest wczesne udostpnienie bardzo dobrego stanowiska pod upraw ozimin. W zielonce z ubinw znajduje si duo biaka, a mao cukrw. Z ywieniowego punktu widzenia jest to wic bardzo cenna pasza biakowa, cho trudna do utrwalenia i przechowania w formie kiszonki. Niska zawarto cukrw, a wysoka biaka wpywa bowiem niekorzystnie na przebieg fermentacji mlekowej w czasie zakiszania. Konsekwencj jest (a waciwie bya) niska jako uzyskanej kiszonki i rwnie niewielka warto pokarmowa. Zastosowanie dodatkw kiszonkarskich wydaje si eliminowa ten problem. Umoliwiaj one, wpywajc na tempo i przebieg fermentacji mlekowej, dugotrwa konserwacj biaka paszowego bez obniania jego wartoci biologicznej. Dziki temu zwierzta otrzymuj smaczn, chtnie pobieran pasz o wysokiej przyswajalnoci znajdujcych si w niej skadnikw odywczych. Aby uzyska kiszonk dobrej jakoci, zawarto suchej masy w zielonce powinna wynosi 2835 proc. Zbyt wysoka wilgotno zielonki, a tak charakteryzuje si te ubin (ma tylko 1618 proc. suchej masy), przyczynia si do powstania duej iloci kwasu masowego zamiast mlekowego. Kiszonka ma w wczas przykry zapach, jest niechtnie pobierana przez zwierzta i moe by nawet dla nich toksyczna. Dobrym sposobem na rozwizanie tego problemu okazuje si, obok dodania dodatkw kiszonkarskich, podsuszenie zielonki na polu do 30 proc. suchej masy