PROLETARIUSZE WSZYSTKICH KRAJW, CZCIE SI !

BRZASK
PISMO KOMUNISTYCZNEJ PARTII POLSKI
Grudzie 2008 ISSN 1429-8279 NR 12/196

VI ROCZNICA PIERWSZEGO ZJAZDU KOMUNISTYCZNEJ PARTII POLSKI

KOMUNISTYCZNA PARTIA POLSKI JEST PARTI MARKSISTOWSKOLENINOWSK NAWIZUJC DO NAJLEPSZYCH PATRIOTYCZNYCH I INTERNACJONALISTYCZNYCH TRADYCJI POLSKIEGO RUCHU ROBOTNICZEGO. RDO SWEJ DZIAALNOCI IDEOWOPROGRAMOWEJ UPATRUJE W IDEI KOMUNISTYCZNEJ, W NIEJ BOWIEM WIDZI PRZYSZO WIATA. DOPIERO

KOMUNIZM UWOLNI LUDZKO OD NIEPEWNOCI JUTRA, OD STRACHU PRZED WOJNAMI, OD NDZY I PONIENIA. POOY KRES PANOWANIU WYZYSKIWACZY NAD LUDMI PRACY, PANOWANIU NARODW SILNIEJSZYCH NAD SABSZYMI. JEGO REALIZACJA ZAPEWNI MATERIALNY I DUCHOWY ROZKWIT LUDZKOCI.
STATUT KOMUNISTYCZNEJ PARTII POLSKI DBROWA GRNICZA, LIPIEC 2002 R.

B RZASK

nr 12 / 196

grudzie 2008

My komunici, skrojeni jestemy ze "specjalnego" materiau

Z Jzefem achutem, przewodniczcym Krajowego Komitetu Wykonawczego Komunistycznej Partii Polski rozmawia Przemysaw Prekiel. Przemysaw Prekiel: Prosz nam wszystkim wyjani KPP jest parti legaln, dziaajc na terytorium RP zgodnie z prawem, realizujc swj program tak? Jzef achut: Komunistyczna Partia Polski, dziaa od 14 grudnia 2002 roku, i jest zarejestrowana w Warszawskim Sdzie rejestrowym pod numerem 153. Wobec powyszego dziaa legalnie na caym terytorium RP. Wiele wtpliwoci powoduje art. 13 Konstytucji RP, w ktrym si stwierdza, i zakazuje si goszenie idei totalitarnych faszystowskich oraz komunistycznych. Art. ten zosta uchwalony midzy innymi przy wspudziale posw "lewicy" Sejmu RP. P. P.: Pytam, bo prawicowe media oraz publicyci na zarzut, e istniej partie, organizacje czy portale faszystowskie jak jeden m przywouj KPP, jak t za i dziaajc niezgodnie z prawem.... J. .: Prawicowe media, jak rwnie publicyci, na samo sowo "komunizm" dostaj wciekej gorczki. Logo KPP sierp i mot, oraz czerwona gwiazda s zastrzeone sdownie, jako logo KPP. P. P.: Jak KPP skomentuje gon spraw zamknicia portalu Lewica Bez Cenzury? J. .: Problem zamknicia portalu Lewica Bez Cenzury, to nic innego, jak przejaw walki "demokratycznego pastwa" z lewicowymi pogldami oraz lewicowymi ideami. Zawsze kapitalici widzc moliwo utraty swoich w wpyww, oraz wadzy, d wszelkimi siami do eliminacji wszelkiej lewicy, a szczeglnie lewicy spoecznej. Natomiast nie dokonuj tego stosunku do goszonych pogldw profaszystowskich, czy wrcz faszystowskich. Nadal jest aktualna przedwojenna pie midzynarodowego ruchu komunistycznego pt. "Proletariuszu wiata, hej w alarmowy uderz dzwon, kapita na swych czatach na socjalizmu czyha zgon". P. P.: Jak dzisiejszy komunici odnosz si do jej swojej przeszoci? Czy przedwojenna KPRP a potem KPP bya Wam bliska i dlaczego? J. .: Komunistyczna Partia Polski w swej dziaalnoci nawizuje do szczytnych tradycji swojej poprzedniczki Komunistycznej Partii Polski, ktrej obchodzimy 80lecie jej powoania, oraz 60-lecie jej rozwizania, nawizujemy rwnie do tradycji PPR, a take do idei komunistycznej, czci PZPR. P. P.: Z kim KPP wsppracuje najowocniej, a z kim jest Wam zdecydowanie nie po drodze?

J. .: Komunistyczna Partia Polski na terenie Polski wsppracuj bardzo cile z Polsk Parti Pracy, natomiast w ramach Kongresu Porozumienia Lewicy z partiami oraz organizacjami spoecznymi wchodzcymi w skad tego porozumienia. P. P.: Niedugo 11 listopada - rocznica odzyskania niepodlegoci, jak komunici odnosz si do tego wita? Po wojnie, gona bya praca-ksika "KPP w obronie niepodlegoci Polski", w jakim stopniu KPP walczya o niepodlego? J. .: Problem odzyskania niepodlegoci w 1918 roku, by wynikiem upadku tronw trzech pastw, ktre dokonay rozbioru Polski w XVIII wieku. Nie jest to zasuga, ani J. Pisudskiego i jego I-szej Brygady, jak rwnie pozostaych 2-ch brygad o niskich stanach osobowych, ktre walczyy po stronie pastw zaborczych. Dowdztwo Legionw byo austriackie, zasug Pisudskiego, jest to i po powrocie z Magdeburga w 1918 roku i przekazaniu wadzy przez Rad Regencyjn utworzon przez Niemcw zapewni, przemarsz przez Polsk 600-tysicznej armii niemieckiej z terenu Biaorusi do Niemiec. Prba wywoania powstania w Biaej Podlaskiej zakoczya si masakr ewakuujcej si armii. Komunici, zgodnie z sytuacj, jaka istniaa w wczesnej Polsce byli zwolennikami, dokonania rewolucji oraz utworzenia Radzieckiej Polski. Uwaali, i siy rewolucyjne w Europie, a szczeglnie w Niemczech, w poczeniu z rewolucj rosyjsk, dokonaj europejskiego przewrotu rewolucyjnego. Widocznie ocena sytuacji bya zbyt optymistyczna, rewolucja europejska si nie dokonaa. Natomiast, jeli chodzi o dat 11 listopada, to jest to data podpisania kapitulacji Niemiec w Wersalu. W Polsce dzie 11 listopada jako data niepodlegoci zostaa uznana dopiero w 1938 roku. P. P.: Jaka szans dla lewicy widz polscy komunici? cisy sojusz z SLD, czy jednak walka o prawa pracownicze od podstaw? J. .: Komunistyczna Partia Polski nie utrzymuje adnych stosunkw z SLD, dziaamy w ramach Kongresu Porozumienia Lewicy. Lewicowo SLD, jest bardzo pozorna. Przecie przywdcy tej partii, w rodzaju panw Leszka Millera i Aleksandra Kwaniewskiego, zaangaowali Polsk w kolonialn wojn w imi interesw amerykaskiego kapitau, w Iraku oraz przygotowali nasz udzia w wojnie w Afganistanie. Walka o prawa pracownicze, czy kto chce, czy nie musi si rozpocz od podstaw. Jedna jest tylko trudno, aby dla tej idei pozyskiwa ludzi pracy najemnej. Sprawa jest o tyle trudna, poniewa w Polsce ruch zwizkowy jest rozbity, oraz wzajemnie si zwalczajcy. P. P.: Kto dzi dla KPP jest wzorem do naladowania? J. .: Pytanie trudne. Nie wiem czy chodzi o osob, (osoby) czy te organizacje. KPP ma moliwo wybierania do naladowania wielu wspaniaych swoich przywdcw chociaby jak: Julian Marchlewski, Marian Buczek, Magorzata Fornalska, Wera Kostrzewa, Ra

B RZASK

nr 12 / 196

grudzie 2008

Luksemburg i wielu, wielu innych. P. P.: Czy spotkaa si kiedy KPP z agresj, atakami fizycznymi ze strony prawicowych fanatykw? W kapitalistycznej ojczynie nie atwo chyba jest by komunist? J. .: Byy takie prby w stosunku do naszych czonkw we Wrocawiu i w Warszawie. Natomiast, wrd tzw. ludzi o "lewicowych" pogldach, gdy usysz, i rozmawiaj z czonkami KPP natychmiast si oddalaj, twierdzc, i maj do zaatwienia bardzo wane sprawy. Rzeczywicie by komunist w kapitalistycznej Polsce nie jest atwo. Ale my komunici skrojeni jestemy ze "specjalnego" materiau, wszelkie napotykane trudnoci usiujemy, mimo ich nagromadzenia na naszej drodze, pokonywa. Wywiad opublikowany na www.lewica.pl 5 listopada 2008 r.

10-te Midzynarodowe Spotkanie Partii Komunistycznych i Robotniczych 21-23 listopada 2008, Sao Paulo, Brazylia
W dniach 21 - 23 listopada w Sao Paulo odbyo si 10-te Midzynarodowe Spotkanie Partii Komunistycznych i Robotniczych, w ktrym udzia wzili przedstawiciele 65 partii z 55 krajw. Organizatorem Spotkania bya Komunistyczna Partia Brazylii. Tematem obrad stay si Nowe zjawiska w strukturze midzynarodowej. Pogbianie si sprzecznoci, narodowych, spoecznych, rodowiskowych i imperialistycznych. Walka o pokj, demokracj, suwerenno narodw, jedno dziaania partii komunistycznych i robotniczych. Ze wzgldu na okres, w ktrym odbyo si spotkanie gwn poruszan na nim kwesti by kryzys kapitalizmu. Delegaci partii komunistycznych podkrelali, e kryzys ekonomiczny stanowi element charakterystyczny dla rozwoju kapitalizmu, a obecny zosta zintensyfikowany przez neoliberaln polityk promowan w ostatnich dziesicioleciach. Stwierdzili, e obecna sytuacja ekonomiczna oznacza zaamanie si doktryny neoliberalizmu, obala mit, e kontrrewolucja z lat 19891991 spowoduje nieodwracalny triumf kapitalizmu, ujawnia jego ograniczenia systemowe oraz wskazuje na potrzeb rewolucji. Prelegenci potpiali rwnie dziaania rzdw zmuszajce ludzi pracy aby swymi pienidzmi z podatkw ratowali system. Partie uczestniczce w spotkaniu podpisay

Proklamacj z Sao Paulo, stwierdzajc, e Alternatyw jest Socjalizm. Wyraaj w niej pochwa osigni pastw Ameryki Poudniowej oraz poparcie dla tamtejszych ruchw spoecznych w walce z neoliberalizmem i imperializmem. Jako przykady inicjatyw midzynarodowych prowadzcych do podwaenia hegemonii neoliberalizmu i imperializmu proklamacja wymienia midzy innymi Parlament Mercosur, Bank Poudnia, Poudniowoamerykask Rad Obrony oraz nadajc z Wenezueli telewizj satelitarn Telesur. Za wielki sukces ruchw spoecznych uznano powstrzymanie Porozumienia Wolnego Handlu Ameryk (FTAA), majcego rozszerza dominacj neoliberalnej ekonomii oraz wielkich ponadnarodowych korporacji. Sygnatariusze proklamacji stwierdzili rwnie, e kryzys neoliberalizmu nie oznacza automatycznie przejcia do socjalizmu, ktre moe si dokona tylko na drodze midzynarodowej wsppracy ruchw komunistycznych. Zauwayli te zagroenia czyhajce na ruchy postpowe groby ze strony Stanw Zjednoczonych oraz kapitalistw, dziaania na rzecz prawicowych zamachw stanw czy te nierwnoprawne porozumienia handlowe zmuszajce sabsze kraje do akceptacji warunkw narzucanych przez pastwa najbogatsze. Uczestnicy spotkania rwnie w dyskusjach wyraali zdanie, e walka z kryzysem ekonomicznym powinna toczy si na drodze walk spoecznych, pokazywania ogranicze kapitalizmu i przejcia do socjalizmu. Niektrzy przedstawiciele partii komunistycznych nadzieje wizali z powstajcych na wiecie blokw ekonomicznych, bdcych alternatyw dla hegemonii USA IBSA (Indie, Brazylia, RPA) oraz BRIC (Brazylia, Rosja, Indie, Chiny). Drugim wanym tematem spotkania bya walka z imperializmem. Przedstawiciele partii komunistycznych poparli walk Palestyczykw przeciwko izraelskiemu murowi. Wezwali do zakoczenia izraelskiej blokady strefy Gazy oraz likwidacji izraelskich osiedli wci znajdujcych si na terenach palestyskich. Uczestnicy spotkania sprzeciwili si amerykaskim planom zmian na Bliskim Wschodzie, a przede wszystkim okupacji Iraku. Zdecydowano, e delegacja zoona z przedstawicieli partii komunistycznych odwiedzi stref Gazy. Poza tym zebrani delegaci zdecydowali o prowadzeniu wsplnych, midzynarodowych inicjatyw, midzy innymi w celu upamitnienia 50. rocznicy rewolucji kubaskiej, solidarnoci z Palestyczykami, walki o likwidacj NATO oraz obrony ludzi pracy w obliczu kryzysu ekonomicznego. Uczestnicy spotkania wzili take udzia w odbywajcym si w Sao Paulo wiecu solidarnoci z walk narodw Ameryki Poudniowej, podczas ktrego przemawiali przedstawiciele partii komunistycznych i ruchw spoecznych z regionu. Redakcja

B RZASK

nr 12 / 196

grudzie 2008

O jedno midzynarodowego ruchu komunistycznego!

Pod takim hasem odbya si 15-16 listopada 2008 r. w Pradze Midzynarodowa Konferencja Partii Komunistycznych i Robotniczych. Konferencja organizacyjnie zabezpieczona bya przez Praski Komitet Komunistycznej Partii Czech i Moraw na czele z tow. Mart Semelov, Viktorem Pazlerem i Pawlem Degt'iarem, ktry Konferencj przygotowywa i prowadzi. W Konferencji udzia wzili przedstawiciele 15 partii gwnie z Europy, ale take z Wenezueli, Kuby, byli take obecni przedstawiciele dyplomatyczni ambasad pastw socjalistycznych z Chiskiej Republiki Ludowej, Koreaskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej i Socjalistycznej Republiki Wietnamu. Na sali byo obecnych ponad 100 czoowych dziaaczy i teoretykw KPCziM. Referat wprowadzajcy wygoszony zosta przez tow. Milana Havlika z KPCziM, ktry zdefiniowa liczne przyczyny historyczne, ideologiczno-teoretyczne, gospodarczo-socjalne i polityczne obecnego osabienia i rozbicia ruchu komunistycznego a jeszcze bardziej komunistycznego. W kocowej czci referent odnis si do tematu w Czeskiej Republice, gdzie KPCziM zachowaa silne wpywy i w zasadzie jedno i uratowaa marksistowsko-leninowskie podstawy. Ale i w Czechach jest take druga Komunistyczna Partia Czechosowacji, na czele ktrej stoi tow. M.tiepan, ktra prezentuje w wielu kwestiach inne punkty widzenia. Przy okazji wspomnijmy, e tow. M.tiepan zosta zaproszony na t Konferencj, gdzie w obszernym przemwieniu mia okazj podzieli si z audytorium swymi pogldami. Zdaniem czeskich referentw ruch komunistyczny nie tylko w Czechach stoi przed wielkimi zadaniami teoretycznymi, jak odpowiedzie na liczne pytania, ktre niesie globalizacja i obecny kryzys gospodarki kapitalistycznej. Nastpnie przedstawione zostay 3 koreferaty przedstawicieli partii zagranicznych. Tow. Eliseos Wagenas czonek KC Komunistycznej Partii Grecji mwi o aktualnych kwestiach ideowo-politycznych midzynarodowego ruchu komunistycznego. Odnis si do oceny wspczesnego wiata, a w szczeglnoci stanowiska ruchu komunistycznego wobec zaostrzania si sprzecznoci midzyimperialistycznych, jaki jest stosunek do Unii Europejskiej jako imperialistycznej integracji na kontynencie europejskim, kwestia wiatowego kryzysu gospodarczego, stosunek do innego zarzdzania kapitalizmem, o jak jedno powinni walczy komunici, jakie wnioski wynikaj z realnego socjalizmu w XX w. Tow. Harpal Brar - Przewodniczcy Komunistycznej Partii Marksistowsko-Leninowskiej z Wielkiej Brytanii odnis si do wspczesnego kryzysu finansowego w USA, Anglii i szerzej w Unii Europejskiej, za jego spraw likwidowane s liczne miejsca pracy, pogbiaj

si sprzecznoci spoeczne. Kryzys potwierdza gwne tezy marksizmu-leninizmu, a w epoce globalizacji obejmuje cay wiat. Od 1989 r. nastpio wyrane osabienie si postpu, co wykorzysta imperializm za spraw integracji w ramach Unii Europejskiej, rozszerzenia NATO i narzucenia wojen Irakowi, Jugosawii i Afganistanowi. Narastaj take inne zagroenia wojenne, np. Iran, Bliski Wschd, Kaukaz. Partie komunistyczne i robotnicze wycigaj wnioski z czasowej poraki. Gwnym zagroeniem byy i s oportunizm i rewizjonizm, one poraziy partie w drugiej po. XX w. Musimy konsekwentnie wrci do wielkich idei Lenina i Stalina i na nowo odczytywa ich dziea. Z kolejnym koreferatem wystpi tow. Michael Opperskalski - intelektualista komunistyczny z Niemiec, ktry wskaza na kruszenie si wspczesnego imperializmu nie tylko za spraw obecnego kryzysu, ale take tego, e kapitalizm nie by w stanie zniszczy wszystkich pastw socjalistycznych, dobrym przykadem jest Kuba. W Ameryce aciskiej ronie opr ludw przeciwko imperializmowi USA, kierunek wyznaczaj Wenezuela, Nikaragua, Boliwia, Ekwador. Na Bliskim Wschodzie narasta opr si postpowych np. Hezbollahu, a w Iraku i Afganistanie USA i pastwa popierajce ich inwazj i okupacj skompromitoway si nie tylko politycznie i moralnie, take militarnie. Jako gwne niebezpieczestwo referent okreli rewizjonizm i socjaldemokratyzacj partii komunistycznych, s take zagroenia ze strony lewackiego rewizjonizmu. Odbudowa ruchu komunistycznego nastpuje w oparciu o powrt do naukowych podstaw marksizmuleninizmu uznania wielkiego dorobku dla wiata realnego socjalizmu, a w szczeglnoci osigni ZSRR, NRD i innych pastw socjalistycznych oraz konsekwentn walk przeciwko rewizjonizmowi i reformizmowi. W zakoczeniu referent wystpi z propozycj, by w Pradze, na bazie dotychczasowego wielkiego dowiadczenia Konferencji ideowo-teoretycznych KPCziM powoa marksistowsko-leninowski instytut naukowo-badawczy, ktry mgby spenia funkcj dyskusyjnego form midzynarodowego ruchu komunistycznego. W tym zakresie czescy towarzysze maj wielkie dowiadczenie i zasugi, w szczeglnoci tu poczynajc od po. XX w. wydawano "Problemy Pokoju i Socjalizmu" . W nastpnej kolejnoci przemiennie gos zabierali referenci z Czeskiej Republiki, w tym posowie na sejm, teoretycy, publicyci, dziaacze modzieowi Zwizku Modziey Komunistycznej, ktrzy odnosili si do bardziej szczegowych tez gwnego tematu Konferencji. Szczeglnie gorco przyjte zostao przemwienie tow. Miloa Jakea - ostatniego Sekretarza Generalnego Komunistycznej Partii Czechosowacji (do 1990 r.), ktry nastpnie by wiziony i przeladowany przez nowy "demokratyczny" reim Czechosowacji i Czeskiej Republiki. W przeciwiestwie do polskich ostatnich przywdcw PZPR tow. Jakes ani nie wystpi z partii komunistycznej, ani nie wstpi do partii socjaldemokra-

B RZASK

nr 12 / 196

grudzie 2008

tycznej. Pozosta wierny ideaom swego ycia i ruchu komunistycznego. Nastpnie przemiennie zabierali gos reprezentanci zagranicznych partii komunistycznych, w tym Komunistycznej Partii Federacji Rosyjskiej, KPSS - z Biaorusi, KP Danii, z Komunistycznej Inicjatywy z Niemiec, z Partii Pracy Belgii, z KP Portugalii, z Wenezueli i z Polski. W Konferencji udzia wzia delegacja Komunistycznej Partii Polski w skadzie tow. Marcin Adam - wiceprzewodniczcy KPP i tow. Zbigniew Wiktor, ktry przedstawi referat w imieniu naszej Partii. Tow. Z.Wiktor przekaza pozdrowienia od KPP i osobici od tow. Przewodniczcego Jzefa achuta, poinformowa o sytuacji w Polsce, o II Kongresie Lewicy, a take o nowych formach walki klasowej, wielkich strajkach, o narastajcych sprzecznociach oraz o roli KPP w kierowaniu oporem mas pracujcych w Polsce. Wskaza take na przyczyny osabiajce jedno midzynarodowego ruchu komunistycznego. W kocowej czci wystpienia wskaza na rosnc rol we froncie wiatowych si postpu Chiskiej Republiki Ludowej. Midzynarodowa Konferencja w Pradze przyczynia si do wyjanienia wielu kwestii jednoci midzynarodowego ruchu komunistycznego. Praga, Wrocaw, listopad 2008 r. Zbigniew Wiktor

Ra Luksemburg jako ikona wspczesnego marksizmu w Niemczech

Ra Luksemburg jest jedn z wielkich postaci marksizmu, ruchu komunistycznego i robotniczego. Urodzia si w Zamociu w rodzinie bogatego kupca. Bya bardzo uzdolniona i ju w szkole redniej w Warszawie zapoznaa si z pierwszymi pracami marksistowskimi i staa si gorc zwolenniczk socjalizmu. Marksistowsk wiedz pogbia podczas studiw ekonomicznych w Zurychu w Szwajcarii, gdzie take aktywnie dziaaa w kkach rewolucyjnych polskiej modziey. Jej praca doktorska na temat rozwoju kapitalizmu w Krlestwie Kongresowym naley do dzi do klasyki wnikliwej analizy stosunkw kapitalistycznych w drugiej po. XIX wieku na ziemiach polskich. W 1893 r. wraz z Julianem Marchlewskim, J.Tyszk i A.Warskim, pniej take Feliksem Dzieryskim bya wsporganizatork i ideologiem Socjaldemokracji Krlestwa Polskiego (od 1900 r. - SDKPiL). - IV 1898 r. Ra Luksemburg wyjechaa do Niemiec i zamieszkaa w Berlinie i w coraz wikszym stopniu angaowaa si w dziaalnoci niemieckiej SPD i II Midzynarodwki. Z czasem staa si jej czoowym dziaaczem i ideologiem, nie tracc przy tym wizi z SDKPiL. Teoretycznie staa na gruncie rewolucyjnego marksizmu i zwalczaa w licznych pracach teoretycznych rewizjonizm Edwarda Bernsteina i

reformizm francuskiego dziaacza socjaldemokratycznego A.Milleranda. W latach 1907-1913 wykadaa ekonomi polityczn i histori gospodarcz w szkole partyjnej SPD w Berlinie. W tym czasie napisaa i opublikowaa liczne prace z teorii ekonomi politycznej i naukowego socjalizmu, prowadzia oywion polemik z czoowymi dziaaczami wczesnego ruchu komunistycznego, m.in. z W.I.Leninem. W okresie przygotowa do wojny wystpowaa zdecydowanie przeciwko militaryzmowi a po jej wybuchu w 1914 r. uzasadniaa i rozwijaa stanowisko rewolucyjno-internacjonalistyczne. Za sw dziaalno bya wielokrotnie wiziona przez wadze rosyjskie i niemieckie. W 1916 r. bya wspzaoycielk Zwizku Spartakusa, ktry w listopadzie 1918 r. kierowa rewolucj listopadow (Novemberrevolution) w Berlinie i szerzej w Niemczech. Zwizek ten na przeomie 1918/1919 r. przeksztaci si w Komunistyczn Parti Niemiec a na jej czele stanli Karol Liebknecht i Ra Luksemburg, oboje zostali aresztowani 15 stycznia 1919 r. i bestialsko zamordowani przez oficersk bojwk Freikorpsu. Obecnie po upadku w 1989/90 r. Niemieckiej Republiki Demokratycznej i po czasowym osabieniu ruchu robotniczego i komunistycznego w Niemczech, nastpuje jego stopniowa odbudowa. W nowej zmienionej sytuacji wobec bezprzykadnego ataku si antysocjalistycznych i imperialistycznych nie tylko na wielkie osignicia NRD, ale take w ogle na ruch robotniczy, jego dziaacze znajduj nowe formy organizacyjne i nowe treci ideowo-polityczne. Wan rol w tym odgrywa posta i dorobek teoretyczny Ry Luksemburg, ktra staa si swoist ikon -patronk Fundacji jej imienia. Skupia ona uczonych, lewicowych dziaaczy politycznych, take zwizkowych, twrcw nauki i kultury, ktrzy czerpi natchnienie intelektualne i artystyczne z aksjologii marksistowskiej. Zgodnie z porzdkiem prawnym RFN kada partia parlamentarna ma prawo do posiadania wasnej fundacji, ktra jest subsydiowana ze skarbu pastwa, tak w skali federalnej jak i w skali 16 wchodzcych w skad federacji landw-krajw. W ten sposb dawna SED, pniejsza PDS i obecna Lewica, ktra obecnie skada si z d. PDS i lewicowej czci SPD (O.Lafonten), ma swoj fundacj. Jest to partia, ktra przyznaje si do "demokratycznego socjalizmu", jest ona ideowo zorientowana na lewic socjaldemokratyczn, ma wasn frakcj w federalnym Bundestagu po przekroczeniu bariery 5% pozyskanych gosw, ma take liczne frakcje w parlamentach krajowych wschodnich Niemiec. Zdobya take znaczce poparcie w 5 landach zachodnich, m.in. w Hesji, Hamburgu, Bremie i wprowadzia do ich parlamentw swoich posw. Uzyskaa znaczce poparcie w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Warto take podkreli, e w partii dziaa niewyodrbniona organizacyjnie frakcja komunistyczna (Kommunistische Fraktion), ktra nawizuje do naukowego socjalizmu.

B RZASK

nr 12 / 196

grudzie 2008

Fundacja im. Ry Luksemburg w Niemczech prezentuje si jako instytucja niepartyjna, co pozwala jej przyciga ludzi o wszystkich odcieniach marksizmu i socjalizmu. Prowadzi ona oywion dziaalno wydawnicz, prelekcyjn, inicjuje badania naukowe nad niemieckim i midzynarodowym ruchem robotniczym. Zaprasza take prelegentw z zagranicy. 18-20 XI 2008 r. przebywa w Poczdamie, Berlinie i Frankfurcie n. Odr na zaproszenie tej Fundacji prof. Zbigniew Wiktor, ktry wygosi kilka wykadw na temat polskiego systemu politycznego, jego uwarunkowa i sprzecznoci ekonomicznych i socjalnych. W wykadach wzio udzia okoo 100 suchaczy, byy liczne pytania, wypowiedzi dyskusyjne, w tym take due zainteresowanie obejmowao dziaalno Komunistycznej Partii Polski. Prelekcje w Niemczech w ramach Fundacji im Ry Luksemburg wskazuj, e problematyka polska cieszy si duym zainteresowaniem niemieckich rodowisk marksistowskich. Wykad w Poczdamie odbywa si w sali Fundacji, natomiast we Frankfurcie w audytorium Uniwersytetu Viadrina, ktry ostatnio obchodzi jubileusz 500-lecia zaoenia. Poczdam, Berlin, Frankfurt, Wrocaw, listopad 2008 r. Zbigniew Wiktor *** W zwizku ze zbliajc si 50-t rocznic Rewolucji Kubaskiej rozpoczynamy publikacj cyklu artykuw dotyczcych osigni socjalistycznej Kuby. Redakcja

Gwarancje bezpieczestwa socjalnego i pomocy na Kubie

Zabezpieczenia spoeczne na Kubie s prawem przesugujcym bez wzgldu na ras, pe, wyznanie religijne lub pogldy polityczne jednostki. Do 1959 roku przewaajca wikszo Kubaczykw ya w niepewnych warunkach cakowitego braku ochrony socjalnej bez dostpu do suby zdrowia, edukacji, wiadcze emerytalnych i rentowych. System ubezpiecze spoecznych w 1958 roku znajdowa si w zapaci, w stanie deficytu, ze wzgldu na korupcj i defraudacje rzdzcego reimu. Sytuacja finansowa wikszoci funduszy ubezpieczeniowych bya tragiczna. Pomoc spoeczna ograniczona bya do prywatnych instytucji charytatywnych i kilku instytucji pastwowych, obejmujcych swoim zasigiem tylko niewielk cz ludnoci, gwnie w Hawanie. W 1959 roku rewolucyjne wadze rozpoczy przeksztacanie ubezpiecze spoecznych, projektujc pakiet rodkw, ktrych celem bya pomoc finansowa dla istniejcych instytucji w celu zagwarantowania ich funkcjonowania.

Dzi zabezpieczenia spoeczne s caociowym systemem bezpieczestwa w miejscu pracy, zatrudnienia, zarobkw, warunkw pracy i szkole oraz wyywienia, aktywnoci fizycznej, indywidualnego rozwoju i czynnego udziau wszystkich obywateli, w tym emerytw. Gwnym wskanikiem tego jest objcie systemem wszystkich pracownikw, ich rodzin i potrzebujcych. Zabezpieczenia spoeczne obejmuj ryzyko choroby, wypadkw losowych, wypadkw przy pracy, chorb zawodowych, macierzystwa, niepenosprawnoci, staroci i mierci. Pomoc spoeczna chroni potrzebujce rodziny i osoby w formie subsydiw. Beneficjenci otrzymuj pienidze, usugi i pomoc. Ponadto obok wspomnianych korzyci istniej rwnie programy spoeczne dla najsabszych grup ludnoci takich jak niepenosprawni, samotni ludzie starsi i inni. Celem tych programw jest zabezpieczenie spoecznych i ekonomicznych potrzeb tych ludzi. Kubaski system zabezpiecze spoecznych chroni 1 438 295 osb poprzez zabezpieczenia i 331 681 poprzez pomoc spoeczn; na pokrycie jego kosztw w roku 2004 z budetu pastwa zostao przeznaczonych 2 739 000 peso. Ponad 15 tysicy pracownikw spoecznych z caego kraju bierze udzia w tym szlachetnym zadaniu. Odpowiadaj oni za opiek nad samotnymi osobami starszymi, niepenosprawnymi itp. 1. Opieka nad ludmi starszymi Kuba nie jest wyjtkiem od procesw demograficznych starzenia si ludnoci wiata. Cakowita liczba ludnoci Kuby to ponad 11,2 mln osb. Jest to jedna z najstarszych populacji w Ameryce aciskiej, majca ponad 1,5 mln osb powyej 60 roku ycia. Spodziewany jest wzrost tego wskanika w nastpnych latach. Oczekuje si, liczba ludnoci Kuby powyej 60 roku ycia do roku 2050 wzronie do 2,5 mln, co bdzie stanowi 25% populacji. Suba zdrowia dla ludzi starszych na Kubie opiera si na podstawowych zasadach powszechnoci, bezpatnoci i dostpnoci. Ministerstwo Zdrowia prowadzi Program Opieki nad Osobami Starszymi, w ktrym wsppracuje z Wielodyscyplinarnymi Zespoami Opieki Geriatrycznej, ktre s elementami Programu Lekarzy Rodzinnych. Podobnie oddziay geriatrii i gerontologii zaczynaj dziaa i funkcjonowa we wszystkich szpitalach i przychodniach. 2. Opieka nad niepenosprawnymi Rzd kubaski gwarantuje niepenosprawnym prawa czowieka opierajc si na zasadzie rwnych praw dla kadego. Od roku 1959 wdraane s konkretne formy dziaa na rzecz niepenosprawnych. Niedawno (1995) rozpoczto Plan Dziaania na rzecz Opieki nad Niepenosprawnymi, w celu zapewnienia koordynacji

B RZASK

nr 12 / 196

grudzie 2008

kwestii zwizanych z zatrudnieniem, dostpnoci, zdrowiem, wyksztaceniem, szkoleniem oraz wykorzystaniem informacji i technologii komunikacyjnych. Kuba rozwina nowe usugi spoeczne takie jak Pracownik Domowy, usugi ywnociowe i pomoc dla matek dzieci z powan niepenosprawnoci, wykorzystanie komputerw i innych programw audiowizualnych, postpujc eliminacj barier architektonicznych, program technik pomocy protetycznej, system napisw w najwaniejszych programach telewizyjnych (system braile'a w bibliotekach i specjalistyczne telefony dotykowe dla niewidomych i niesyszcych itp. W roku 2002 rzd Kuby rozpocz narodowe badania kliniczne, psychologiczne, pedagogiczne i spoeczne dotyczce niepenosprawnych. Pozwoliy one pozna ich warunki ycia i stan zdrowia, oceni polityk i dostosowa j do sytuacji, wprowadzi nowe programy i badania w celu poprawienia jakoci zycia i penej spoecznej integracji tych Kubaczykw. Istnieje program zatrudnienia niepenosprawnych (PROEMDIS). Ich integracj w ycie spoeczne uczyni on atwiejsz. Obecnie istnieje pilny program tworzenia miejsc pracy dla 75113 osb niepenosprawnych. Jeli chodzi o nowe praw, naley wspomnie Dekret nr 234 z 2003 roku dotyczcy urlopu macierzyskiego dla kobiet. Prawo to zwiksza zakres uprawnie i korzyci pyncych z tego urlopu, rozszerzonego do czasu gdy dziecko osiga wiek trzech lat w przypadku matek dzieci niepenosprawnych. Matka ma wwczas prawo powrotu do pracy po upyniciu urlopu. Tumaczenie Beata Karo

Zwyczajny kapitalizm
Kiedy w sierpniu wiatowe media robiy wstpny bilans trwajcego od roku kryzysu finansowego, sycha byo gosy, e najgorsze ju za nami. Musimy tylko przetrwa kilka miesicy giedowej stagnacji, ale dno notowa osignite w poowie lipca nie powinno ju zosta przebite. Spadek cen ropy naftowej i nieze wyniki amerykaskiej gospodarki zdaway si to potwierdza i nikt nie zawraca sobie gowy, e to pierwsze moe mie zwizek z wyhamowaniem gospodarki, a drugie bierze si z chwilowego polepszenia amerykaskiego bilansu wymiany midzynarodowej wskutek spadku kursu dolara i aprecjacji euro. Wakacyjne nastroje sprzyjay marzeniom... Od drugiej poowy wrzenia yjemy ju w innym wiecie. Wprawdzie dyurne trupy neoliberalnej ortodoksji wci wstaj z grobw by bredzi o "normalnym dostosowaniu" i "twrczej destrukcji", ktra "wzmocni kapitalizm"[1], ale nawet ich najwierniejsi wyznawcy zabrali si do dywersyfikowania lokat bankowych i przerzucania zainwestowanych w papiery

wartociowe rodkw na zoto. Prawdziwy koek osikowy w serce Leszka Balcerowicza wbia sama "Gazeta Wyborcza" publikujc seri porad co robi z pienidzmi w obliczu nadcigajcego krachu. Po upadku Freddie Mac i Fannie Mae, Lehman Brothers i Merrill Lynch, B&B i AIG, Fortis i Dexia mona ju straci orientacj i rachub. Czego tu nie byo! Ratunkowe przejcia i nacjonalizacje, transfuzje z budetw centralnych i rekordowe cicia stp procentowych, najwikszy dzienny wzrost ceny ropy naftowej i najwikszy dzienny spadek Dow Jones. Ksidze Guinnesa przybywaj cae nowe rozdziay. A kryzys ogarnia nowe dziedziny i cae kontynenty. Straty sektora finansowego przekroczyy ju wedle rnych rachunkw 1,2 biliona dolarw. Drugie tyle straciy budety pastw pompujc strumienie (waciwie naleaoby powiedzie rzeki) publicznych pienidzy w upadajce instytucje zaangaowane w rynek kredytw subprime. Kiedy rok temu Paul Krugman twierdzi, e kryzys bdzie kosztowa jakie 12 bilionw dolarw wydawao si, e przesadza. Dzi jego sowa brzmi proroczo. Od padziernika zeszego roku Dow Jones straci 26%, londyski FTSE-100 spad o 24%, a warszawski WIG a o 39,5% (03.10.08). Wedug analitykw Superfund Financial Singapore akcje na giedach w USA i Wielkiej Brytanii mog w cigu nastpnego roku lub dwch lat spa o dalsze 25%[2]. Co gorsza, banki nie chc poycza pienidzy. Amerykaski rynek kredytw krtkoterminowych udzielanych na czas od jednego dnia do trzech miesicy (finansujcy biece potrzeby firm) skurczy si z 2,2 biliona dolarw latem zeszego roku do 1,6 biliona obecnie.[3] A przecie myl si ci, ktrzy redukuj kryzys do sfery finansowej. Ju ponad rok temu uciekajce z gied kapitay spowodoway gwatowny wzrost ceny ropy naftowej i podstawowych zb, co przeoyo si na wybuch kryzysu energetycznego i now globaln fal godu. Bardzo wymowne byy reakcje Dow Jones na wyczekiwan przez tydzie decyzj Kongresu o przyjciu planu ratunkowego kierujcego 700 mld budetowych dolarw na rynki finansowe. Ot indeksy spady. Dlaczego? Tego samego dnia opublikowano dane o wrzeniowym bezrobociu w USA, ktre wzroso o 160 tys., prawie dwa razy wicej ni zakaday najbardziej pesymistyczne prognozy. Wraz z tym kolejny miesic z rzdu spady ceny nieruchomoci, zanotowano najwikszy od 15 lat spadek sprzeday samochodw, a zudzenia, e recesja ominie USA (a take Wielk Brytani, Irlandi, Francj czy Hiszpani) ostatecznie prysy. Tak oto realna gospodarka bierze brutalny odwet za lata poniewierania przez cwaniakw z Wall Street przekonanych, e odnaleli alchemiczn formu robienia pienidzy z niczego oraz ich ideologicznych totumfackich piszcych cae biblioteczki kretyskich bestsellerw o zbawiennej globalizacji, nowej gospodarce, kapitalizmie kulturowym, spoeczestwie

B RZASK

nr 12 / 196

grudzie 2008

sieci, zdecentrowanym imperium i, dlaczeg by nie, o... postkapitalizmie. Obserwatorzy fascynuj si lub oburzaj paradoksami obecnej sytuacji. Pomimy ju fakt, e jak zauway Joseph E. Stiglitz, ci sami ludzie, ktrzy stworzyli problem, prezentuj si teraz w roli dobrych lekarzy oferujcych terapi[4], czego najlepszym przykadem jest sekretarz skarbu Henry Paulson, ktry zbi swj ogromny majtek na przewodzeniu Goldman Sachs w zotononym okresie kreowania baki hipotecznej, a obecnie bdzie pompowa pienidze publiczne m.in. w... podupadajcy Goldman Sachs. Najbardziej jaskrawym paradoksem jest oczywicie nagy wybuch socjalizmu w samym sercu wolnorynkowego fundamentalizmu. Nie naley jednak przesadza zarwno z ow "nagoci" jak i skutecznoci dziaa bankw centralnych. W rzeczywistoci pakiet ratunkowy to nie pocztek koca, ale zaledwie koniec pocztku kryzysu. eby powstrzyma spadki po bankructwie Lehman Brothers w poowie wrzenia, trzeba byo 400 mld budetowych dolarw. Zamiast oczekiwanego uspokojenia giedy dostay jednak drgawek: kilka dni zwykoway, aby potem run na eb na szyj. Dlatego nawet 700 mld Paulsona nie da rady kryzysowi. Po pierwsze, to zaledwie dziesita cz kredytowej dziury ziejcej w systemie finansowym.[5] Po drugie, praktycznie plan nie interesuje si losem kilku milionw zbankrutowanych rodzin w USA, mimo e to take z paconych przez nie podatkw Paulson skleci swoj "opcj nuklearn". Dla tej kategorii ofiar baki internetowej i hipotecznej waszyngtoski establishment ma t sam rad co zawsze: "zacinijcie pasa!". Adwokaci finansjery wznosz si na szczyty obudy, gdy wycigajc rk po pienidze publiczne odwouj si do odpowiedzialnoci za stabilno systemu i troski o los szarego obywatela. Bo przecie to w obywatel zapaci za niedawne ekscesy dzisiejszych moralistw z Wall Street. Tak jak paci za nie od lat cigymi wyrzeczeniami, dusz prac za takie same lub mniejsze pienidze, gorszymi warunkami pracy i gorszymi umowami o prac, coraz drosz komunikacj, coraz trudniejszym dostpem do coraz droszych edukacji i suby zdrowia. Dzi finansowi hochsztaplerzy nie tylko nie musz ba si odpowiedzialnoci, ale jeszcze dostan sowite nagrody. Oni nigdy nie zaciskaj pasa. Tak dziaa socjalizm a la Wall Street. Jego koniecznym dopenieniem jest ultrakapitalizm dla biednych. Tylko jednego dnia Fed wyda na pomoc dla AIG 85 mld dolarw, wicej ni w cigu caego roku wszystkie pastwa zachodu przeznaczaj na pomoc dla Trzeciego wiata. Tymczasem w lutym zeszego roku administracja Busha odrzucia pakiet pobudzajcy gospodark obejmujcy podwyk zasikw dla bezrobotnych oraz pomoc finansow dla stanw i wadz lokalnych. By zbyt kosztowny...[6] Wbrew pozorom sytuacja ta jest niczym nowym

ani wyjtkowym. Neoliberalny pomys na gospodark to przecie nic innego jak wyciganie pienidzy z kieszeni pracownikw, aby je odda kapitalistom. Polityk obniek podatkw dla najbogatszych, prywatyzacji emerytur i usug publicznych, ulg dla koncernw i zwikszania wydatkw na zbrojenia oraz imperialistyczne wojny kto musia finansowa. Zrobili to ci, ktrzy nie mog wyekspediowa swych dochodw na Kajmany, ani nawet wrzuci w koszty. Spoeczne konsekwencje takiej polityki s znane: rosnce nierwnoci i pauperyzacja ogromnych rzesz spoeczestwa. Proces ten trwa od trzech dekad. Udzia 1% najbogatszych Amerykanw w dochodzie narodowym wzrs z niemaych 8% w latach 70 minionego wieku do imponujcych 16% obecnie. Podobnie ma si rzecz z drugim liderem neoliberalnej kontrreformacji Wielk Brytani. Tam od roku 1982 udzia najbogatszego 1% obywateli w dochodzie narodowym podwoi si z 6,5% do 13%.[7] Jeszcze wymowniej wypada porwnanie zmian zachodzcych w udziale w dochodzie narodowym 10% najbogatszych Amerykanw i pozostaych 90% spoeczestwa USA. Od lat 70 udzia grnych 10% wzrs z 33% do 47%. W tym samym czasie udzia biedniejszych 90% populacji zmala z 67% do 52%.[8] Mimo e w latach 1973-2003 w amerykaskiej gospodarce odnotowano 70% wzrostu wydajnoci pracy, pace urosy zaledwie o 3,4%, a i ten wzrost zosta zjedzony przez inflacj w cigu jednego tylko roku 2005.[9] Odwrcenie strumieni redystrybucji wytwarzanego przez gospodarki bogactwa to jdro neoliberalnego reimu akumulacji kapitau, zarwno w USA jak i w Europie, zarwno na bogatej Pnocy planety jak i na biednym Poudniu. Takie s spoeczne podstawy finansjeryzacji globalnej gospodarki. Permanentna nierwnowaga finansowa opiera si na nierwnowadze midzy sfer finansw a realn gospodark oraz na nierwnowadze w dochodach, ta ostatnia za na korzystnej dla kapitau nierwnowadze si spoecznych. Jak przyzna gwny ekonomista MFW Kenneth Rogoff, "w 2006 r. sektor finansowy USA zagarn jedn trzeci wszystkich zyskw przedsibiorstw. Tymczasem udzia tego sektora w PKB wynosi 3-4%."[10] Neoliberalni ekonomici widzieli w tym rodzaj kapitalistycznego perpetuum mobile. Rosnca nadpynno finansowa na grze drabiny spoecznej i chroniczny brak pynnoci na dole miay si uzupenia. Sfera finansowa za porednictwem kredytu daje rentowne zatrudnienie nadpynnoci rodkw pozostajcych do dyspozycji najbogatszych a zarazem pozwala zagodzi skutki braku rodkw na dole spoeczestwa poprzez pobudzenie efektywnego popytu konsumpcyjnego. To za daje pozytywny impuls caej gospodarce. Taka bya w najwikszym skrcie wizja napdzania wzrostu bez podnoszenia pac i zmniejszania

B RZASK

nr 12 / 196

grudzie 2008

nierwnoci. Okazaa si iluzj, bo usiowaa ukry fakt, e zwikszanie zyskw na drodze obniania "kosztw pracy" prowadzi do sytuacji, w ktrej gospodarka leci na jednym silniku. Jeeli stagnacyjn tendencj realnej gospodarki maj skompensowa kapitaowi kolejne baki finansowe, to jest jasne, e system osuwa si w stan permanentnej niestabilnoci. Nic dziwnego, e w minionych 20 latach byo takich baniek ju kilka (1987, 1993, 1997-8, 2000-2, 2007-?). Pkaj coraz czciej, z coraz wikszym hukiem i kosztuj coraz wicej. Klucz do rozwizania kryzysu nie ley zatem w sferze finansowej, ale w sferze spoecznej. aden plan ratunkowy nie uleczy systemu finansowego, bo bdzie jedynie ataniem dziur na ubraniu, ktre ju dawno trzeba wyrzuci. Jeeli obecny potrjny kryzys gospodarczy, surowcowy i ywnociowy nie ma skoczy si kolejnym "przystosowaniem" za cen milionw ofiar, koncentracji i monopolizacji kapitau oraz budowy kolejnej baki z mechanizmem zegarowym, to konieczna bdzie zmiana zasad redystrybucji wytwarzanego bogactwa i porzucenie neoliberalnego reimu akumulacji. Niestety nie ma si co udzi, e wiatowe elity zdecyduj si na to bez spoecznej presji. Przypisy: [1] Leszek Balcerowicz, "Tak poprawia si kapitalizm", "Gazeta Wyborcza", 1.10. 2008. [2] Marcin Tarczyski "Izba reprezentantw przyja plan ratunkowy dla gospodarki", "The Wall Street Journal Polska", 4-5.10. 2008. [3] Liz Rappaport, Serena Ng, Peter Lattman, "Banki przestay ufa klientom i sobie nawzajem", "The Wall Street Journal Polska" 4-5.10. 2008. [4] Joseph E. Stiglitz, "Good day for democracy", "The Guardian", 1.10. 2008. [5] "Czy zaakceptowanie przez Kongres planu Paulsona zakoczy kryzys?", wypowied Philipa I. Levyego, "Dziennik" 4-5.10. 2008. [6] Joseph E. Stiglitz, "Wtpliwe lekarstwo na kryzys", "Dziennik-Europa", 4-5.10 2008. [7] David Harvey, "Neoliberalizm. Historia katastrofy", Ksika i Prasa, Warszawa 2008, s. 27-28. [8] Sawomir G. Kozowski, "Ameryka wspczesna, pejza polityczny i spoeczno-gospodarczy", Wydawnictwo UMCS, Lublin 2008, s. 338. [9] tame. [10] Kenneth Rogoff, "Da upust zej krwi", "Forum" 2228.09 2008. Przemysaw Wielgosz Tekst ukaza si w miesiczniku "Le Monde Diplomatique edycja polska".

Czyja prowokacja
Prezydent Gruzji Michail Saakaszwili specjalizuje si nie tylko w rozpdzaniu demonstracji, lecz take w prowokowaniu konfliktw z Rosj. Czy tak byo rwnie w przypadku niedzielnego incydentu?

Unia Europejska zdecydowaa o podjciu rozmw z Rosj, majcych na celu wypracowanie nowej umowy o stosunkach dwustronnych. Spord pastw czonkowskich UE przeciwko bya jedynie Litwa. Za negocjacjami z Rosj opowiedzia si wprawdzie rzd polski, lecz decyzja ta nie spodobaa si prezydentowi Lechowi Kaczyskiemu. W odrnieniu od caej pozostaej Unii, ide przewodni prezydentw obydwu tych krajw nie jest racjonalne uznanie realiw, lecz antyrosyjska obsesja, bdca z kolei pochodn tzw. polityki historycznej. Nakazuje ona osabianie Rosji na wszelkie moliwe sposoby. Podobnie zachowuje si prezydent Gruzji Michail Saakaszwili, ktremu rwnie zaley na osabieniu Moskwy. W odrnieniu od polskich i litewskich przywdcw, kieruje si on racjonalnym ze swojego punktu widzenia interesem. Pragnie przekona Uni, e Rosja nie przestrzega porozumienia pokojowego zawartego midzy Sarkozym a Miedwiediewem. Poniewa jeden z punktw porozumienia mwi o wycofaniu wojsk rosyjskich na pozycje zajmowane przed rozpoczciem konfliktu zbrojnego z Gruzj, to wanie to naleaoby udowodni. Najprostsz metod byoby sprawdzenie wydrukw z satelity lub zaproszenie choby kilku z 340 przebywajcych w Gruzji obserwatorw UE, by pokaza im rosyjskich onierzy i powiedzie: patrzcie, oto Rosjanie wci tu s, cho powinni opuci nasze terytorium. W tym celu naleaoby jednak tych Rosjan odnale. Ca spraw mona byo zaatwi duo prociej bez mudnych poszukiwa rosyjskich jednostek bojowych. Mona byo zorganizowa prezydenck podr w odpowiednie rejony, a nastpnie zaaranowa niegron w skutkach, bezpieczn strzelanin. Nastpnym krokiem byoby oskarenie cytujc oficjalny komunikat gruziskiego MSZ rosyjskich okupantw o otwarcie ognia w kierunku kolumny samochodowej wiozcej prezydentw Polski i Gruzji. Rosja oskara Gruzj Nie mona oczywicie mie stuprocentowej pewnoci, e taki wanie plan zosta przygotowany i zrealizowany. Trzeba jednak przyzna, e wariant taki jest wielce prawdopodobny. wiadczy mog o tym nastpujce fakty. Po pierwsze, w danym dniu, oprcz Lecha Kaczyskiego, przebywa w Gruzji take prezydent Litwy Valdas Adamkus. Powstaje pytanie, dlaczego Saakaszwili zabra w podr tylko polskiego prezydenta. Powsta moe podejrzenie, e Kaczyski zgodzi si na wariant antyrosyjskiej prowokacji, na co z kolei nie wyrazi zgody Adamkus. Podobny punkt widzenia przedstawi prezydent Poudniowej Osetii Eduard Kokojty. Jego zdaniem bya to prowokacja, w ktrej bra udzia rwnie prezydent RP. Przywyklimy do tego, e prowokacje przeciwko nam organizuje Gruzja mwi Kokoty jednak, jak to pokazay dzisiejsze wydarzenia, w prowokacji uczestniczy take gowa jednego z pastw europejskich. Eduard Kokojty radzi te Unii Europejskiej, aby "dobrze przemylaa, czy

B RZASK

nr 12 / 196

grudzie 2008

warto jest przyjani si z takimi krajami, jak Gruzja czy Polska, ktre nieustannie staraj si prowokowa Rosj i destabilizowa sytuacj w regionie". Jego zdaniem, prowokacja ta miaa na celu zerwanie porozumienia Sarkozy-Miedwiediew, co "nie powinno pozosta bez reakcji ze strony wsplnoty europejskiej". O moliwoci prowokacji mwi te dla agencji RIA Nowosti anonimowy informator rosyjskich sub specjalnych. Saakaszwili si powtarza twierdzi, podajc kilka przykadw podobnych wydarze z ostatnich miesicy. Jak twierdzi, podczas wizyty w Gori "ten pan ucieka od nieistniejcego ataku lotniczego, a jego ochrona i dziennikarze nie mogli zrozumie, co si dzieje z prezydentem Gruzji". Jego zdaniem, "mona ju si przyzwyczai do le przemylanych prowokacji ze strony Tbilisi, cho z biegiem czasu moe wymyl co nowego". Motyww ewentualnej prowokacji ze strony prezydenta Gruzji mona te upatrywa w sytuacji wewntrznej tego kraju. Zaledwie 16 dni przed omawianym tu incydentem odbya si w Tbilisi masowa demonstracja zorganizowana w rocznic brutalnie spacyfikowanej demonstracji sprzed roku. I t manifestacj Saakaszwili nakaza rozpdzi, a nastpnie wprowadzi stan wyjtkowy. Podobne poczynania nie zyskay mu uznania nawet ze strony takich zaprzyjanionych sojusznikw, jak Valdas Adamkus. Coraz bardziej aktywna i zdeterminowana staje si opozycja. W dniu incydentu odby si zjazd zaoycielski nowej partii Ruch Demokratyczny Jedna Gruzja, kierowanej przez by przewodniczc parlamentu Nino Budanadze, uwaan przez ekspertw za przyszego prezydenta Gruzji. Partia domaga si wczeniejszych wyborw, pozwalajcych na odsunicie od wadzy Saakaszwilego i jego ekipy. Z podobnymi postulatami wystpuj te inne ugrupowania opozycyjne, deklarujc rwnoczenie ch zacienienia wsppracy. Saakaszwili obwiniany jest o sfaszowanie wyborw, rozptanie konfliktu z Rosj wraz z jego nastpstwami, przeladowanie opozycyjnych mediw, wizienie przeciwnikw politycznych. Prezydentowi Gruzji mogo zalee na odwrceniu uwagi od tych problemw, od jego krytyki oraz na poprawieniu swojego wizerunku jako bohatera naraonego na ostrza ze strony nieprzyjaznej mu Rosji. Wtpliwe argumenty Tbilisi Oskarenia o prowokacj jednoznacznie odrzuca zarwno Rosja, jak i Poudniowa Osetia. Nie stanowi to, oczywicie, adnego dowodu, daje jednak pole do analiz tego, co Rosja mogaby w wyniku takiej ewentualnej prowokacji osign i czy mogaby przeprowadzi j w takiej wanie postaci. Gdyby Moskwa chciaa zademonstrowa swoj si, uczyniaby to w sposb otwarty, wysyajc na miejsce zdarzenia umundurowan jednostk wojskow. onierze ci nie musieliby wcale strzela, wystarczyaby sama ich obecno. Z punktu widzenia rosyjskich interesw poktne straszenie bd co

bd prezydentw byoby dziaaniem cakowicie pozbawionym sensu. W ten sposb nie postpuje adne powane pastwo, ktre nie chce sobie zrazi przyszych partnerw do rozmw. Pamitajmy, e Moskwa szykuje si nie tylko do negocjacji z Uni, lecz take ma zamiar ju w grudniu omawia ze stron amerykask kwesti tarczy antyrakietowej. Kto w takiej sytuacji decyduje si na bezsensown prowokacj? Przeciwko rosyjskiej prowokacji przemawiaj te inne fakty. Wedug oficjalnej wersji, trasa przejazdu prezydentw zostaa zmieniona w ostatniej chwili i utrzymana w cakowitej tajemnicy. Skd zatem Rosja moga wiedzie, gdzie i kiedy pojawi si konwj prezydencki? Chyba e kto z osb jadcych w konwoju poinformowa o tym przez komrk rosyjskie suby za pomoc mocno zakamuflowanego szyfru. O nagej zmianie trasy wiadczy te gwatowne przemieszczenie si pojazdu z dziennikarzami z ostatniego na pierwsze miejsce w kolumnie. Przemieszczenie to nastpio w popiechu, z prdkoci ponad 100 kilometrw na godzin na krtych grskich ciekach. Komu widocznie zaleao na tym, aby dziennikarze znaleli si moliwie najbliej miejsca zdarzenia. Warto te zauway, e strzelanina miaa miejsce podczas postoju przy punkcie kontrolnym na granicy Gruzji z Poudniow Oseti. Incydent w trakcie postoju staje si bardziej widoczny rwnie medialnie. Trudno natomiast przypuszcza, aby jakie specjalne bojwki waroway przy tym wanie punkcie, majc nadziej na postrzelanie sobie w obecnoci wychodzcych z samochodu prezydentw. Podejmujc decyzj o udaniu si na graniczny punkt kontrolny, gruziscy decydenci doskonale zdawali sobie spraw z tego, e nie zostan wpuszczeni na teren Poudniowej Osetii, a caa kolumna prezydencka zostanie skierowana z powrotem w kierunku Gruzji. Upublicznienie tego faktu omieszyoby jeszcze bardziej obydwu prezydentw. Znakomitym natomiast uzasadnieniem dla odwrotu by incydent strzelecki. Wtpliwoci budzi te natychmiastowa reakcja panw Saakaszwilego i Kaczyskiego, ktrzy z kolei nie mieli wtpliwoci co do tego, e zostali postraszeni przez Rosjan. Lech Kaczyski pozna ich po okrzykach, co wystarczyo mu, aby oskary Rosj o amanie porozumienia pokojowego. wiadczy o tym miay jak stwierdzia pani Gosiewska z Kancelarii Prezydenta strzay oddane z terytorium Osetii. To z kolei miao by dowodem na to, e wojska rosyjskie znajduj si tam, skd powinny byy zosta wycofane. Tymczasem punkt 5 porozumienia wyranie mwi o tym, e do czasu ustanowienia tzw. midzynarodowego mechanizmu rosyjskie siy pokojowe "bd podejmowa dodatkowe rodki bezpieczestwa". Skoro tak, to maj one prawo znajdowa si na caym terytorium Poudniowej Osetii. Trudno bowiem ponosi odpowiedzialno za utrzymanie pokoju w konfliktowym rejonie bez militarnej tam obecnoci. Chcc dogry Moskwie, szef Biura Bezpieczestwa Narodowego, Wadysaw Stasiak

10

B RZASK

nr 12 / 196

grudzie 2008 obja wadze bdc do niej zupenie nie przygotowana. Opinie te wynikaj z dokonywanych bada COBS, z ktrych wynika, i np., e a 55% badanych uwaa, e obecny rzd nie dysonuje wieloma kompetentnymi ministrami. Wyjtkowo z opini cieszy si minister zdrowia Ewa Kopacz, ktr negatywnie ocenia 42% ankietowanych. Za nami rok umiechw, opowiadania o przyszych zamierzeniach, rewolucja padziernikowa (z zalewem ustaw w parlamencie, wojna z prezydentem oraz codzienne ciganie si PO z PiS o palm prawicowoci) prawdopodobnie, dlatego po roku pracy tego rzdu, a 61 % badanych uwaa, i koalicja PO-PSL nie realizuje swoich wyborczych obietnic. Natomiast rzdzcy wci karmi przekonaniem o bezalternatywnoci PO oraz przychylnoci wikszoci mediw. By moe, e taki stan jeszcze jaki czas potrwa. Ale kiedy bdzie bardziej widoczny stanie si rozbrat rzdzcych z wyborczymi obietnicami, a zalew ustaw nie uatwi ycia spoeczestwu, za to opozycja przygotuje swoje kontrpropozycje, a prezydent nie odstpi od polityki mioci, to mog zacz si prawdziwe schody. Wwczas ju nie pomog adne umiechy oraz obietnice.

owiadczy, i to wanie Rosja jest odpowiedzialna za utrzymanie pokoju w tej strefie. Uzna zatem zapewne niewiadomie e wojska rosyjskie mog legalnie przebywa w Osetii, obalajc tym samym argumentacj swego szefa i jego gruziskiego kolegi. Oprcz Wadysawa Stasiaka w programach telewizyjnych gos zabierali rwnie inni liczni komentatorzy. Wikszo z nich przychylaa si do oficjalnego gruzisko-polskiego punktu widzenia, przecigajc si niekiedy w wiernopoddaczej argumentacji. Wszystkich chyba jednak pobi na gow Micha Orzechowski, z bliej nieznanego Komitetu World Solidarity, twierdzc, i musi by ledztwo, to skandal midzynarodowy i... jest to wypowiedzenie wojny Polsce. Wida tu wyranie, e niektrzy nie rozumiej, co znaczy wiatowa solidarno, ktr maj w nazwie swej wasnej organizacji. Co gorsza, realiw wiata nie potrafi zrozumie nie tylko niedzielni komentatorzy, lecz take niektrzy politycy. Bolesaw K. Jaszczuk Tekst ukaza si w tygodniku "Trybuna Robotnicza".

J..

Co da spoeczestwu rok rzdw PO-PSL?

By to rok straconych szans. Warto przypomnie, co obiecywaa w kampanii wyborczej PO oraz jej lider Donald Tusk. W kampanii wyborczej Tusk swoim podpisem zawiadczy, i jego partia przyspieszy oraz wykorzysta wzrost gospodarczy, radykalnie podniesie pace budetwki, zwikszy emerytury i renty, wybuduje autostrady, drogi ekspresowe, mosty i obwodnice, zagwarantuje bezpatny dostp do opieki lekarskiej, zlikwiduje NFZ, uproci podatki, przyspieszy budow stadionw na Euro 2012, szybko skoczy nasz udzia w wojnie irackiej, sprawi, i Polacy bd wraca z emigracji do domu oraz inwestowa zarobione pienidze w Polsce, podniesiony zostanie poziom edukacji, upowszechni Internet, podejmie rzeczywista walk z korupcj. W 2007 roku wielu uwierzyo, i bdzie piknie, jak pikny jest umiech premiera, no moe mog wywoywa pewien niepokj, jego wilczych oczu, jak to okreli Jarosaw Kaczyski. Byli jednak i tacy, ktrzy ostrzegali, i Donald Tusk, gra o wygran Platformy, a spoeczestwo miao ju do rzdw pisowskich. Podsumowujc rok swoich rzdw premier Tusk i jego partia, na posiedzeniu rzdu tej partii w dniu dzisiejszym, wyraa zadowolenie z dokonanych dziaa. Wielu komentatorw politycznych stwierdza, i by to rok, miych umiechw, oraz opowiadania o rzeczywistoci, a nie rok dziaa zmieniajcych t rzeczywisto. Charakterystyczna jest rwnie postawa spoeczestwa, z ktrej wynika, i 46% uwaa, e wyniki pracy rzdu s sabsze ni to wynikao z obietnic przedwyborczych. Jak wykazuj sondae CBOS liczba rozczarowanych Polakw cigle wzrasta. Z sonday tych wynika, i najwiksz saboci rzdu PO-PSL, to brak przygotowania kadry do penienia stanowisk rzdowych. PO

Stanowisko Prezydium Kongresu Porozumienia Lewicy w sprawie emerytur pomostowych

Prezydium Kongresu Porozumienia Lewicy wyraa stanowczy protest przeciwko prbom rzdu Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego odebrania licznym grupom pracownikw ich praw do emerytur pomostowych. Przegosowana w Sejmie ustawa o emeryturach pomostowych jest prb likwidacji praw nabytych, co jest niezgodne z konstytucj RP. Przyjcie tej ustawy jest kolejn prb rzdzcej koalicji wprowadzenia w ycie antyspoecznych rozwiza prawnych dotyczcych pracownikw. Prezydium Kongresu Porozumienia Lewicy zgodnie ze stanowiskiem wyraonym przez Oglnopolskie Porozumienie Zwizkw Zawodowych domaga si objcia ustaw o emeryturach pomostowych wszystkich pracownikw, bez wzgldu na dat urodzenia, ktrzy zarwno przed wejciem w ycie reformy systemu emerytalnego, jak i obecnie wykonuj prace w szczeglnych warunkach lub o szczeglnym charakterze. Oczekujemy od Rzdu przedstawienia nowych, akceptowanych spoecznie i uwzgldniajcych warunki pracy, propozycji w zakresie emerytur pomostowych. Jednoczenie wzywamy stron rzdow do podjcia prawdziwego a nie pozorowanego dialogu spoecznego ze stron zwizkow. Za Prezydium Kongresu Porozumienia Lewicy Prof. Pawe Boyk - Przewodniczcy Ruchu Odrodzenia Gospodarczego im. Edwarda Gierka Prof. Maria Szyszkowska-Przewodniczca RACJI Polskiej Lewicy Bogusaw Gorski - Przewodniczcy Rady Naczelnej Polskiej Partii Socjalistycznej Warszawa, dnia 12 listopada 2008 r.

11

B RZASK

nr 12 / 196

grudzie 2008 midzyczasie rzd czeski, stosujc polityk faktw dokonanych, podpisa z USA umowy o umieszczeniu radaru oraz o warunkach pobytu wojsk amerykaskich na terytorium Czech. KSM zwraca uwag, e obydwa te ukady zostay zawarte z pominiciem parlamentu. Wbrew woli wikszoci Przemawiajc na forum parlamentarnym, przewodniczcy KSM Vojtch Filip, przypomnia, e przed ostatnimi wyborami adna z partii nie deklarowaa w swoim programie poparcia dla umieszczenia amerykaskich baz wojskowych na terenie Czech. Zwrci te uwag na to, e przeciwko tarczy wypowiada si trzy czwarte obywateli Republiki Czeskiej. Zdecydowanie za tarcz opowiada si jedynie 56 proc. Interesujco w tym kontekcie wypada opublikowane ostatnio roczne sprawozdanie czeskiej suby bezpieczestwa. Stwierdza si tam m.in., e w zwizku z planami dotyczcymi lokalizacji amerykaskiego radaru w Czechach uaktywnili si rosyjscy szpiedzy dcy do osabienia integralnoci NATO oraz izolowania Stanw Zjednoczonych. Jak twierdzi czeska bezpieka, w ubiegym roku wywiad rosyjski infiltrowa osoby oraz organizacje majce wpyw na opini publiczn. Mwi si wyranie o wykorzystywaniu w tym celu organizacji pozarzdowych, politykw oraz rodkw masowego przekazu. Te nie poparte adnymi dowodami rewelacje w nastpujcy sposb komentuje Tana Lankaov na amach dziennika Hal Noviny: Albo agenci rosyjskiego wywiadu to mistrzowie nad mistrzami, skoro udao im si uzyska wpyw na trzy czwarte obywateli, ktrzy zwyczajnie nie chc u nas ani amerykaskiego, ani adnego innego radaru, albo te subie bezpieczestwa nie udaje si udowodni, e ludzie mog mie swoje wasne pogldy i po prostu kichaj na to, co im sugeruje takie czy inne mocarstwo. Oskarenie przeciwnikw radaru o wspprac z obcym wywiadem ma usprawiedliwi bezkarne ledzenie oraz publiczne oczernianie antywojennych i pokojowych ruchw spoecznych. Negatywne stanowisko wobec radaru zajmuj nie tylko lewicowe partie polityczne czy organizacje spoeczne, jak np. obywatelska inicjatywa Ne Zkladnm (Nie dla Baz), lecz take administracyjne wadze tych gmin, ktrych lokalizacja radaru bezporednio dotyczy. Starostowie gmin ssiadujcych z terenem przeznaczonym na amerykask baz utworzyli Lig Starostw Przeciwko Radarowi i wystpuj, rwnie publicznie w prasie i na demonstracjach, przeciw militarnej obecnoci USA na terenie Czech. Jeden ze starostw Josef Vondrek twierdzi, i jest przekonany o tym, e jeli pozwoli si Stanom Zjednoczonym na zainstalowanie radaru, to w nastpstwem tego bdzie zakadanie kolejnych amerykaskich baz wojskowych w Czechach. Polityczna gra tarcz Prawicowo-zielona koalicja rzdzca chce parlamentarn debat na temat ratyfikacji umw z USA odsun do sesji grudniowej. Powodem s wybory do Senatu i samorzdw wojewdzkich, ktre odbd si 17 padziernika. Chodzi tu o wyciszenie niewygodnego dla rzdzcych tematu. Jak twierdzi przewodniczcy SSD Ji Paroubek, celowi temu suy take wspomniany wyej

List do redakcji
Wiele kontrowersji wrd mieszkacw Wodawy i okolic wzbudzia uroczysto odsonicia i powicenia pomnika upamitniajcego polegych czonkw zbrojnego terorrystyczno-dywersyjnego zwizku Wolno i Niezawiso z terenu Lubelszczyzny a cilej Wodawskiego Obwodu WIN Leona Taraszkiewicza ps. "Jastrzb" i Edwarda Taraszkiewicza ps. "elazny". Organizacja Wolno i Niezawiso bya zbrodniczym Zwizkiem posiadajcym znikome cechy ideowoci. Organizacyjnie podlegaa ona emigracyjnemu rzdowi w Londynie i reprezentowaa interesy klas posiadajcych. Czonkowie tej organizacji brali udzia w gwatownych atakach na onierzy i oficerw LWP oraz w dokonanych zbrodniach na ludnoci cywilnej, choby gony mord w Puchaczowie, gdzie bandyci spod znaku WIN zamordowali 21 osb. Dzisiaj ludzi pokroju "Jastrzbia" i "elaznego" kreuje si na bohaterw i na ich cze gosi si sowa pochway i uwielbienia a na ludzi ktrzy budowali socjalizm rzuca si niesuszne i krzywdzce oskarenia. Brak jest dzi podstawy badawczej wolnej od uprzedze a od skorumpowanego IPN nie mona oczekiwa daleko idcego obiektywizmu. Osd historii jest nieunikniony. Komunista Benedykt Kruczkowski

CZESKIE SPORY O TARCZ

Parlament Republiki Czeskiej odrzuci wniosek Komunistycznej Partii Czech i Moraw (KSM) o umieszczenie w porzdku dziennym obrad wniosku o przeprowadzenie referendum w sprawie tarczy rakietowej. Na tym, zdaniem czeskiej i nie tylko czeskiej prawicy, polega demokracja czyli wadza ludu. Za wnioskiem o referendum gosowali wszyscy posowie KSM i Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej (SSD) oraz jeden deputowany z rzdzcej Obywatelskiej Partii Demokratycznej (ODS) i jeden pose niezrzeszony. Od gosu wstrzymao si omiu parlamentarzystw z koalicji rzdzcej i dwch uciekinierw z SSD. Do przyjcia go brakowao czterech gosw. Wystarczyoby zatem, aby zaledwie czterech spord dziesiciu posw wstrzymujcych si zagosowao za wnioskiem, aby obywatele Czech mogli si na temat instalacji tarczy wypowiedzie w referendum. Gosowanie przeciwko radarowi zapowiedziaa np. posanka Partii Zielonych Vra Jakubkov, lecz ostatecznie wstrzymaa si od gosu. W taki sam sposb zagosowaa poowa spord 6-osobowej reprezentacji parlamentarnej Zielonych. Wydaje si jednak, e jest to nie tylko wyrazem zrnicowanego, cho nie okrelonego do koca, stosunku do tarczy, lecz przede wszystkim odzwierciedleniem wewntrznych sporw w samej partii. Komunici zgosili wniosek o referendum w sprawie tarczy ju po raz trzeci. Po raz pierwszy wszed pod obrady parlamentu w sierpniu 2006 r. Ponownie zgoszony w lutym ubiegego roku, zosta odrzucony w trzecim czytaniu. W

12

B RZASK

nr 12 / 196

grudzie 2008 wspomnia. Za to argumenty przeciwko radarowi okreli jako pacyfistyczn ideologi nastawion przeciwko instalowaniu w Europie amerykaskich baz wojskowych. Rwnie jako zgran pacyfistyczn melodi okreli argumentacj mwic o tym, e sam radar moe sta si celem ataku ze strony terrorystw. Premier doda te, e kto wystpuje przeciwko niektrym elementom obrony, ten jest przeciwko obronie pastwa jako takiej. Radar jest jak si wyrazi tak samo potrzebny, jak czogi, samoloty czy transportery opancerzone, a pacyfistyczny pogld zgodnie z ktrym naleaoby rozwiza armi, sprzeda ca technik wojskow i odesa onierzy do domu jest bez sensu. W podobnym tonie wypowiada si minister spraw zagranicznych, Karel Schwarzenberg z Partii Zielonych. Z jego wypowiedzi wynikao, e NATO ju w 1999 r. opracowao koncepcj obrony przed grob uycia broni masowego raenia, w tym rakiet balistycznych. Minister nie zauway jednak, e od tego czasu mino niemal 10 lat i jako nikomu nie przyszo do gowy strzela rakietami w kierunku USA czy innego kraju nalecego do NATO. Rosyjskie protesty przeciwko umieszczeniu tarczy w Polsce i w Czechach wiadcz, jego zdaniem, o deniach Moskwy do utworzenia w Europie Wschodniej strefy neutralnej bez klasycznych gwarancji bezpieczestwa ze strony zachodnich organizacji obronnych, co ma by z kolei przejawem starego mylenia. Wydaje si, e u ministra Schwarzenberga samo pojcie neutralnoci wywouje takie samo obrzydzenie, jak pacyfizm u premiera Topolnka. Rosyjski wtek pojawi si rwnie w wypowiedzi posa Toma Duba z Obywatelskiej Partii Demokratycznej (ODS), ktry wyrazi pogld, i Rosja skutecznie wpywa na czesk opini publiczn. Myl t rozwin minister finansw, Miroslav Kalousek (KDU-SL) mwic, i byoby naiwnoci przypuszcza, e rosyjskie suby specjalne nie d do tego, aby ze wszystkich si wspiera dziaalno przeciwnikw tarczy. Negowanie tego faktu oznaczaoby uznanie rosyjskich sub za niezdolne do dziaania. Z t dosy pokrtn argumentacj nie zgadza si m.in. socjaldemokratyczny pose Zdenk Jinsk. Przypomnia, e w Czechosowackiej Republice Socjalistycznej by jako opozycjonista i sygnatariusz Karty 77 uwaany za agenta Waszyngtonu, za to teraz protestujc przeciwko tarczy uznawany jest za agenta Moskwy. Lewica kontra rzd Podczas parlamentarnej debaty lewicowi posowie kilkakrotnie wykazywali stronie rzdowej nie tylko niekonsekwencje, lecz take wrcz mijanie si z prawd. Wbrew bowiem twierdzeniom szefa Partii Zielonych, Martina Burska sprawa tarczy nie bya rozpatrywana na szczycie NATO w kwietniu ubiegego roku w Bukareszcie. Oznacza to, e nie jest ona elementem systemu obronnego NATO, lecz efektem dwustronnych ustale midzy rzdami USA oraz Czech i Polski. Tym bardziej nie moe by czci skadow systemu bezpieczestwa europejskiego, cho premier Topolnek usiowa przekonywa, i Rosja akceptuje z pewnymi zastrzeeniami projekt dotyczcy tarczy. Robi to, jego zdaniem, po cichu przy stole negocjacyjnym, a protestuje jedynie na gos. Nie jest te prawd, e pomys na tarcz cieszy si jednoznacznym

raport suby bezpieczestwa. ODS chce w ten sposb odwrci uwag wyborcw od skandali i afer we wasnych szeregach. Z kolei zdaniem przywdcy komunistw Vojtcha Filipa, gosowanie nad ratyfikacj po wyborach pozwoli uwolnionym od wyborczej presji socjaldemokratom, a przynajmniej niektrym z nich, zagosowa za przyjciem dokumentu, przeciwko ktremu opowiada si spoeczna wikszo. Tym samym SSD moe wej w ukady z prawicow ODS, stworzy na wzr niemiecki rzd wielkiej koalicji. Umoliwi to z kolei partii socjaldemokratycznej uzyskanie korzyci z procesw prywatyzacyjnych. Naley w tym miejscu przypomnie, e socjaldemokraci przez duszy czas nie protestowali przeciwko planom lokalizacji radaru w Czechach, a negocjacje w tej sprawie z USA rozpoczy si jeszcze za rzdw SSD. Potwierdzi to publicznie byy premier Stanislav Gross. Dla politycznych sporw wok tarczy rakietowej istotne zatem znaczenie mog mie padziernikowe wybory. Bd one take sprawdzianem poparcia dla prawicowego rzdu, forsujcego neoliberalne reformy rynkowe, ktre ju zaowocoway coraz liczniejszymi protestami spoecznymi. *** Pod obrady czeskiego parlamentu wrcia sprawa ratyfikacji umw z USA dotyczcych tzw. tarczy antyrakietowej. Wprowadzenie tego punktu do porzdku obrad przeforsowaa rzdzca centroprawica. Przeforsowaa zaledwie jednym gosem. Przeciwko debacie gosowali komunici i socjaldemokraci oraz dwie posanki z Partii Zielonych, krytycznie nastawione wobec planu umieszczenia na terenie Czech amerykaskiej stacji radarowej. Lewica opozycja konsekwentnie domaga si przeprowadzenia w tej sprawie powszechnego referendum. Jego wynik jest atwy do przewidzenia. Przeciwko radarowi opowiada si wikszo spoeczestwa wedug najnowszych bada ju 75 procent. Dlatego te do referendum stara si nie dopuci koalicja rzdzca. Zasiadajcy w rzdzie z ramienia chadeckiej Chrzecijaskiej Unii Demokratycznej-Czeskiej Partii Ludowej (KDU-CSL) Cyril Svoboda podczas debaty wielokrotnie ju powtarzane przez prawic argumenty. Jego zdaniem, poddanie tej kwestii pod referendum oznaczaoby ucieczk parlamentu od odpowiedzialnoci. Svoboda zdaje sobie spraw z tego, e wynik referendum byby dla rzdzcych negatywny. Gdyby natomiast pniej powstao rzeczywiste zagroenie naszego kraju, to ludzie by nam powiedzieli nie mwilicie nam wszystkiego, nie udzielalicie nam wszystkich informacji twierdzi poseminister. Z logicznego punktu widzenia, wyraajcy takie pogldy polityk powinien zada od swych rzdowych kolegw przedstawienia obywatelom takiej wanie penej informacji. Prawica przeciwko referendum O zagroeniach nie omieszka te wspomnie premier Mirek Topolnek. Stwierdzi, i informacje posiadane przez sojusznikw wyranie wiadcz o tym, e zagroenie ze strony rakiet balistycznych jest potencjalnie moliwe. O tym, kto, po co i do kogo ma strzela z rakiet, premier ju nie

13

B RZASK

nr 12 / 196

grudzie 2008

poparciem i uznaniem ze strony politykw z Europy Zachodniej. Pose Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej (SSD), Lubomr Zaorek przytoczy swoj rozmow z penicym do niedawna funkcj ministra spraw zagranicznych Luksemburga, Aselbronnem, ktry wrcz stwierdzi, i przechodzi mu mrowie po plecach na sam myl o tym, co si dzieje w Czechach i Polsce. Jego zdaniem, poniajce dla kadego Europejczyka jest to, w jaki sposb ma by budowane bezpieczestwo europejskie. Mwi si o wsplnej europejskiej polityce zagranicznej, o wsplnej polityce w zakresie bezpieczestwa, a w rzeczywistoci j si rozbija twierdzi luksemburski polityk. Przedstawiciele rzdu z premierem Topolnkiem na czele wyraali rwnie gbokie przekonanie o niezmiennoci amerykaskiego podejcia do kwestii tarczy nawet w przypadku zwycistwa Baracka Obamy. Gdyby Stany Zjednoczone wraz ze zmian administracji zmieniay swoj polityk zagraniczn, to byby to ewenement w caej najnowszej historii twierdzi premier czeskiego rzdu. Innego zdania jest przewodniczcy SSD, Ji Paroubek. Odby on rozmowy z kongresmenami Partii Demokratycznej, z ktrych jasno wynikao, e nowa administracja prezydencka dokonana zasadniczej rewizji dotychczasowej polityki zagranicznej. Obecna ekipa rzdzca najwyraniej nie ma kontaktw ze zwolennikami Obamy. Ma za to cakiem nieze ukady z amerykaskim kompleksem zbrojeniowym oraz agencjami uprawiajcymi lobbing na rzecz tarczy. Dotyczy to m.in. wicepremiera Alexandra Vondry, ktry przed objciem funkcji rzdowej by szefem praskiego oddziau amerykaskiej firmy Dutko Worldwide. Wyjanie w tej sprawie domaga si na forum parlamentu przewodniczcy Komunistycznej Partii Czech i Moraw, Vojtch Filip. Zgosi ponadto wniosek o to, aby do ratyfikacji umw czeskoamerykaskich potrzebna bya nie zwyka wikszo gosw, lecz kwalifikowana wikszo 3/5. Uzasadnia to tym, e parlament bdzie podejmowa decyzj w fundamentalnej kwestii suwerennoci pastwa. Przypomnia te, e konstytucja Republiki Czeskiej nie przewiduje moliwoci zakadania obcych baz, a mwi jedynie o udziale si zbrojnych innych pastw w wiczeniach wojskowych. W przypadku ratyfikacji umowy zwyk wikszoci zapowiedzia skierowanie sprawy do Trybunau Konstytucyjnego. W atmosferze ostrej dyskusji debata parlamentarna na temat ratyfikacji umw dotyczcych tarczy rakietowej zostaa przerwana. Gra zatem toczy si dalej. Strona rzdowa zainteresowana jest odwleczeniem gosowania w czasie, nie bdc pewna jego wyniku. Nie moe by pewna tego, jak zachowaj si niektrzy deputowani z Partii Zielonych, lawirujcy uciekinierzy z SSD, a take opozycja wewntrzpartyjna w ODS i KDU-SL. Mona si spodziewa, e na wahajcych si parlamentarzystw bd wywierane naciski, tak jak to miao miejsce przy poprzednich gosowaniach. Niektrych posw bdzie si te zapewne mami rnego rodzaju obietnicami. C jednak mona zaproponowa politykom partii, ktre najprawdopodobniej sromotnie przegraj najblisze wybory parlamentarne tak, jak przegray ostatnie wybory samorzdowe. Bolesaw K. Jaszczuk

II RP - jak byo naprawd

Pocztek by feralny. Na progu II Rzeczypospolitej zamordowany zosta, przez proendeckiego fanatyka, pierwszy jej prezydent, Gabriel Narutowicz. Morderstwo poprzedzia kampania oszczerstw oraz nienawici, rozptana przez politykw i publicystw Narodowej Demokracji przeciwko Jzefowi Pisudskiemu oraz wysunitemu przeze kandydatowi na prezydenta. Przed sdem morderca owiadczy, e waciwie zamierza zabi Pisudskiego, ale to mu si nie udao. Po egzekucji orodki endeckie, a take rzymskokatolickie wynosiy pod niebiosa przestpc i czyn jego a biskupi poczuli si zmuszeni do interwencji hamujcej t patologi. Nie przeszkodzio to przywdcy endecji Stanisawowi Gbiskiemu, umie w swym gabinecie gipsowy odlew prawej rki mordercy tej, ktra trzymaa zabjcz bro. Jake dzisiaj z omawian sytuacj, bliska jest wypowied w Sejmie posa PiS Artura Grskiego dotyczca wybrania na prezydenta USA Baracka Obamy, ktry w minionym tygodniu owiadczy: Prezydentem, gow najwikszego na wiecie mocarstwa, zosta kumpel lewackiego terrorysty Williama Ayersa, polityk uwaany przez republikask prawic za czarnoskrego kryptokomunist Ju niedugo Ameryka zapaci wysok cen za ten grymas demokracji. Pose PiS dugo wylicza wady amerykaskiego prezydenta elekta, zarzucajc mu, i w swoim gabinecie ma portret prezydenta Abrahama Lincolna, czowieka, ktry zgnit konserwatywne Poudnie i o zgrozo! Przyczyni si do zniesienia w Ameryce niewolnictwa. Zrodzona w takich warunkach moda polska demokracja parlamentarna bya od pocztku chora. Choroby zacieke partyjniactwo, prywata poczona z korupcj, niedojrzao polityczna oraz nieuctwo zwizane z ideologicznym fanatyzmem, walka o wadze stawiana ponad dugofalowym interesem tworzcego si dopiero pastwa wszystko to ogniskowao si z natury rzeczy w wczesnym przedstawicielstwie narodu, Sejmie Rzeczpospolitej, w ktrym przewag mieli endeccy oraz sprzymierzone z nimi ugrupowania, nazywajce si chopskim. Czy sytuacja ta nie przypomina obecny stan polityczny w Polsce. Przecie dzi te obserwujemy walk dwch partii prawicowych o wadze, ktra jedna z nich jest popierana przez parti chopsk, czyli PSL. Gra pozorw Pisudskiego. Naczelnik Pastwa Jzef Pisudski, niegdysiejszy przywdca PPS pniej stwierdzi: Czerwonym tramwajem dojechaem do przystanku niepodlego. Nie by zwolennikiem, ani radykalnych reform, ani tym bardziej spoecznej rewolucji. Chcia wadzy i w cale nie zamierza demokratycznie j uzyska, nastpnie trwale odda jej ani znienawidzonym zbrodniczym endekom, jak rwnie pogardzanym przez siebie chopom. Rozumowa, i legalnie, przy pomocy tego sejmu, peni wadzy nie osignie. Usun si, wic do Sulejwka, skd rozwin niebywale brutaln kampani przeciw Sejmowi oraz caemu systemowi, czyli przeciw zbkujcej dopiero demokracji parlamentarnej. Poziom walki marszaka Polski z Sejmem Rzeczypospolitej obrazuje wybrany z setek mu podobnych, cytat z tekstw Jzefa Pisudskiego A gdy si taki pan zafajda, to kady podziwia musi jego zafajdan

14

B RZASK

nr 12 / 196

grudzie 2008 be adnego porwnania agodniejszymi () ni dla zwalczania swojej opozycji potrzebowali nie tylko Lenin, Stalin czy Hitler, ale nawet Mussolini, Franco, czy dyktatura w Jugosawii lub te w Rumunii. II RP to ju nie bya demokracja, tej oczywicie nikt nie negowa. Czy to ju by faszyzm? Nie spierajmy si o nazewnictwo, porwnania Cata s wystarczajco wymowne. Z pewnoci by to system wadzy jednostki. Otoczonej niesychanym kultem osobistym do dzisiaj, o czym wiadcz rozwieszane plakaty powitajmy Marszaka i dziaajcym poza prawem oraz ponad prawem. Na ekonomii dyktator i jego oficerowie si nieznani i raczej ni gardzili. Poza prymitywnie pojmowany budet pastwa myl nie sigali. Do poziomu produkcji sprzed wojny wiatowej dosza Polska dopiero w latach trzydziestych. Przeludnienie wsi, brak obiecanej reformy rolnej, bezrobocie w miastach wywoane przewlekym kryzysem gospodarczym, nieudolno rzdw i ich klasowa orientacja, sojusz zawarty z wielkimi obszarnikami zawarty w radziwiowskim Niewieu oraz ciche przymierze pukownikw z wielkokapitalistycznym Lewiatanem wszystko to prowadzio do zaostrzenia konfliktw spoecznych. (Z tego okresu notuje si taki wierszyk: to nie sztuka zabi kruka, nawet sow trafi w gow, ale sztuka cakiem wiea trafi z Bezdan do Niewiea (Bezdany stacja kolejowa gdzie bojwka wojskowa PPS kierowana przez J. Pisudskiego dokonaa napadu na pocztowy wagon kolejowy w 1905 r rekwirujc pienidze na walk z caratem. Niewie - siedziba rodowa Radziwiw). Protesty ludzi pracy najemnej oraz chopw wywoane fatalnymi warunkami bytowymi, z reguy czyy si z daniami przywrcenia pastwa prawa, usunicia dyktatury, wprowadzenia demokracji oraz spoecznej sprawiedliwoci. Wadza miaa tylko jedn odpowied: salwy karabinw. Przy rozbijaniu strajkw chopskich, w jednej tylko konfrontacji z policj latem 1933 r. pado 30 zabitych. Pomniejsze starcia i ofiary byy na porzdku dziennym, zwaszcza na kresach wschodnich. Ten system nie mg przey swego twrcy, Jzefa Pisudskiego. Ju pod koniec jego ycia zacz dryfowa w kierunku prawdziwego faszyzmu. Lecz projekt konstytucji jawnie faszystowskiej, przedoony Pisudskiemu przez jego zaufanego Walezego Sawka powdrowa do kosza. Marszaek tak ostentacj uwaa za zbdn, wadza i tak bya w rkach jego oraz jego ludzi. Natomiast gdy dyktatora zabrako, a pojawili si kandydaci na jego miejsce, ci w braku wasnego autorytetu potrzebowali formalnych uregulowa, ktre sankcjonowayby ich wodzostwo. Temu procesowi skutecznie przewodzili wczesny prezydent Ignacy Mocicki, o ktrym profesor, a zarazem premier Kazimierz Bartel mwi:Tyle znaczy, co Ignacy, a Ignacy gwno znaczy i stojcy na czele wojska Marszaek Edward Rydzmigy. Rydz otwarcie skania si ku faszyzmowi, (ktremu Pisudski w 1918 roku, po wezwaniu do Warszawy z Lublina, gdzie w rzdzie Daszyskiego peni funkcj ministra obrony narodowej:Wam kury szcza prowadzi, a nie zajmowa si polityk. Tworzono wok niego nowy kult, ktry mia zastpi kult zmarego Marszaka. Uywano przy tym ordynarnego kamstwa o rzekomej militarnej potdze mocarstwowej Polski, na czele, ktrej stoi Marszaek migy Rydz to bardzo wielki wdz jak gosia lansowana przez rzdow propagand piosenka.

bielizn, a jeeli przy tym zdarzy mu si wypadek, e zabdzi, to to ju jest prawo dla innych ludzi. () I trzeba nie mie wstydu zupenie, eby w tym fajdanitis poslinis widzie gwny prestige Sejmu. W maju 1926 roku Jzef Pisudski wzi wadz w Polsce przy pomocy zbrojnego zamachu stanu. Kosztowao to wiele ofiar miertelnych, (wedug rnych rde od 400 do 1000). Tak polska demokracja parlamentarna zakoczya swj krtki ywot. Nie aby Pisudski nienawistny mu Sejm zlikwidowa. On go najpierw upokorzy, odrzucajc po majowym zamachu wiernopoddaczy wybr na prezydenta Polski, a potem, stopniowo i konsekwentnie, pozbawi Sejm nie tylko wadzy, lecz po prostu znaczenia w rzdzonym przez siebie pastwie. Faktycznie demokracja parlamentarna istniaa w II RP wszystkiego cztery lata: 1922-1926. A i to jakoci bya nieszczeglnej, lotw niewysokich. Istot systemu pomyjowego stao si, utrzymanie zewntrznych form parlamentarnej demokracji i napenienie ich swoj, zupenie niedemokratyczn treci. Prawo zastpione zostao sowem Jzefa Pisudskiego, interpretowanym oraz realizowanym sualczo przez jego akolitw, w zasadzie kilkunastu najbliszych mu byych legionistw lub POWwiakw, pukownikw. Dobieranych na zasadzie widzimisi Marszaka. Lecz przy tym wszystkim zachowano demokratyczny pozr. Co bardzo nie umiejtnie usiowali, oraz usiuj naladujc Marszaka bracia Kaczyscy, tworzc tzw. Czwart RP? Odbyway si wybory, tyle, i byy zawsze na rne sposoby faszowane. Najprociej przebiegao to, na tzw. kresach wschodnich, gdzie lokalny policjant prowadzi do wyborw caa wiosk, oraz pilnowa, w aby do urny zostay wrzucone karty do gosowania przygotowane przez komisje wyborcz. Std na kresach wschodnich frekwencja wyborcza bya najwiksza, oraz najbardziej prorzdowa. Obradowa te Sejm, tyle, e po uzyskaniu w takich wyborach ogromnej wikszoci, przez tzw. Bezpartyjny Blok Wsppracy z Rzdem parlament by tylko posusznym instrumentem wadzy. Prowadzono procesy sdowe posugujc si kodeksami tyle, e po osawionym aresztowaniu przywdcw opozycji oraz procesie brzeskim samodzielno sdw zastpiona zostaa ich dyspozycyjnoci, do obozu koncentracyjnego w Berezie Kartuskiej zsyano bez sdu, wystarczy wniosek starosty. Wzgldnie samodzielnie dziaa rzd, tyle, i stanowisko kadego ministra oraz funkcja premiera zalene byy od woli wzgldnie kaprysu dyktatora. W swoich Strzpach meldunkw Felicjan Sawoj Skadkowski, genera- lekarzginekolog, wczesny minister spraw wewntrznych, wspomina jak decydowano o aresztowaniu posw opozycji oraz ich uwiziono w twierdzy brzeskiej. W pewnej chwili Pan Marszaek zapyta, kto podpisze nakaz aresztowania. Zapanowao milczenie, po ktrym zameldowaem: Melduj posusznie, e ja podpisz, Panie Marszaku, No, wic powiedzia komendant, jakby strofujc mnie za zbyt dugie milczenie. Stanisaw Cat-Mackiewicz, Wileski ubr, wielbiciel osoby oraz chwalca polityki Marszaka, napisa w swej Historii Polski od 11 listopada 1918 do 17 wrzenia 1939: Rezultatem Brzecia byy wygrane wybory i zgruchotanie, przynajmniej czasowe, stronnictw lewicy. (..)Pisudski unieruchomi, zdemobilizowa, zama opozycj rodkami

15

B RZASK

nr 12 / 196

grudzie 2008 bohaterstwem polskiego onierza wykazanym na polach bitew roku 1939 to duo. Lecz nie szuka nam dzi przykadw i wzorw w midzywojennym pastwie polskim, w ktrym demokracja parlamentarna, pastwo prawa, sprawiedliwo dla wszystkich, prawo do pracy to byy pojcia obce, wrcz wywrotowe. Kady polski polityk, ktry chce by uznany za sukcesora i bezporedniego kontynuatora tamtego pastwa polskiego, polityk, ktremu Polska Rzeczpospolita Ludowa wydaje si by jedynie czarn dziur w historii powinien zada sobie trud poznania istoty tej schedy po II RP, fatalnej, a skrywanej przez apologetw za zason bogoojczynianych opowieci. Potem za powinien podj jeszcze wikszy trud mylenia, aby zdecydowa czy naprawd pragnie tego dziedzictwa takim, jakim jawi si ono z mgy faszywych hase oraz frazesw. Dziedzictwa czterech tylko lat demokracji, niedojrzaej i niewydarzonej. A potem tej reszty: autokratyzmu i czego jeszcze gorszego, co trudno nazwa dosownie. Nie wchodzi si dwa razy do tej samej rzeki, poniewa wszystko pynie, powiedzia kiedy mdrzec. Lecz do trzsawiska - mona. Kademu to, co mu si podoba: a potem kademu to, co mu si naley. Na marginesie przygotowa do hucznych obchodw 90-lecia odzyskania niepodlegoci, organizowanych przez prawicowe wadze Polski, ktre uzurpuj sobie przywaszczy zasugi i patriotyzm w odzyskaniu tej niepodlegoci, warto przypomnie, i Polska stracia niepodlego tylko dziki polskiej magnaterii. W odzyskaniu niepodlegoci w 1918 roku, i jej obronie lewica polska ma rwnie olbrzymie zasugi. Jan Radomski i Jzef achut

Szukano zblienia z hitleryzmem oraz faszystowskimi Wochami. Przygarnito do rzdowej piersi radykaln endeck modzie. Przywdca formalnie nielegalnej faszystowskiej falangi podrowa salonk Rydza. Faszystom pozwalano terroryzowa uniwersyteck modzie ydowsk, bezkarnie bi ydw, wymusza getta awkowe na uczelniach. Pastwo Mocickiego i Rydza oficjalnie mwio o rozwizaniu kwestii ydowskiej. Dyo do wysiedlenia ydw z Polski do gigantycznej wywzki 3,5 miliona wasnych obywateli. W tym celu wysyano emisariuszy do Ameryki Poudniowej i na Madagaskar, ktre sobie szczeglnie upodobao jako ewentualne lokum polskich ydw. Zapobieg temu stanowczy sprzeciw Francji, ktrej koloni by wwczas Madagaskar. Tak wi nie Madagaskar sta si pera w koronie faszyzacji Polski, lecz udzia w rozbiorze Czechosowacji u boku hitlerowskich Niemiec. Aby to uczyni w roku 1938 trzeba byo szczeglnego zalepienia, ju w kilka miesicy pniej jak atwo byo przewidzie- Polska stana w obliczu niemieckich da terytorialnych. Wadza sanacyjna, odrzucajc je pod naciskiem zgodnej polskiej opinii publicznej, odpowiedziaa oblepieniem miast i wsi afiszami przedstawiajcym marszaka Rydza-migego w bohaterskiej pozie na tle eskadr samolotw oraz kolumn czogw. By to oczywicie fotomonta. Ani tych samolotw, ani tych czogw wczesna Polska nie miaa. Lecz napis gosi: Silni, zwarci, gotowi, zoliwie dopisywano do ucieczki. Inne haso dodawao: Nie oddamy ani guzika. Oddali nie tylko guzik - oddali wszystko. Wrzesie 1939 r., pokaza bitno i wrcz bohaterstwo polskiego onierza. Przede wszystkim szarej masy onierskiej i podoficer, podchorego, modszego oficera. Ujawni te nieuctwo oraz wrcz braki charakteru wielu wyszych wojskowych. Na ich tle zabysy nieliczne wyjtki. Wrzesie ukaza te dramatycznie materialne zacofanie, wrcz anachronizm wyposaenia oraz uzbrojenia kraju, rzdzonego przez wojskowych przecie, przez kamaryl pukownikw. Obnay nieudolno oraz karygodn beztrosk Naczelnego Dowdztwa i Wielkiego Wodza osobicie, ktry przez lata nie opracowa planu wojny oraz brakiem sensownego dowodzenia, co uatwio hitlerowcom Blitzkrieg. Po czym opuci swych onierzy, uchodzc do z pola bitwy poza granic Polski. Rok 1939 ujawni te nico moraln znacznej czci aparatu pastwowego powoanego przez rzdy tzw. sanacji. Ci uciekali pierwsi, uwoc ciarwkami, ktrych brakowao dla armii, swoje piernaty, graty i fikusy - nie wiedzie czemu ulubione przez wczesnych biurokratw ozdoby ich wadzy, symbole spoecznego awansu sanacyjnych archiwistw. Koniec by jak pocztek fatalny. Obecnie trzeba odda II RP to, co jej si naley: dokonaa ona dziea na miar historii jednoczc skutecznie Polakw uksztatowanych przez ponad stulecie w odmiennych warunkach trzech zaborw. Patriotyzm nacechowany poczuciem odrbnoci tych z Kongreswki, tych z Galicji, tych z Wielkopolski potrafia II RP uzupeni nadrzdnym i wsplnym patriotyzmem, zwizanym z polsk jednolit pastwowoci. Jeeli dodamy do tego budow Gdyni i tzw. Centralnego Okrgu Przemysowego (Starachowice, Stalowa Wola, Mielec) to niemao, a wraz z

Teksty publikowane wyraaj opinie autorw i nie zawsze s zgodne z pogldami redakcji. Redakcja nie zwraca materiaw nie zamwionych, zastrzega sobie prawo do redagowania nadesanych tekstw i nadawania im tytuw. Artykuy i inne materiay w formie elektronicznej mona przesya na adres e-mail: brzask@o2.pl Korespondencj prosimy przesya tylko na adres: Komunistyczna Partia Polski Skr. Poczt. 154 41-300 Dbrowa Grnicza Redaguje kolegium: Beata Karo, Krzysztof Szwej redaktor naczelny, Marian Indelak. Opat za Brzask naley wpaca poprzez konto bankowe partii z dopiskiem Za Brzask NUMER KONTA KPP PKO BP S.A. Oddz. I Dbrowa Grnicza 28 1020 2498 0000 8202 0183 3995

16