PROLETARIUSZE WSZYSTKICH KRAJW, CZCIE SI !

BRZASK
PISMO KOMUNISTYCZNEJ PARTII POLSKI
Marzec 2009 ISSN 1429-8279 NR 03/199

10 lat w NATO

I ani dnia duej!

12 marca 2009 r. mija 10. rocznica wstpienia Polski do NATO. Niecae dwa tygodnie po przyjciu nowych czonkw - 24 marca 1999 r. - Pakt Pnocnoatlantycki rozpocz agresj na Jugosawi. Miaa ona na celu ostateczne zniszczenie tego kraju. Powtarzane w mediach slogany o pakcie obronnym upady, gdy zobaczylimy zbombardowane osiedla cywilne i ponce budynki telewizji w Belgradzie. Gdy wczesny prezydent Aleksander Kwaniewski przedstawia wejcie do Paktu Pnocnoatlantyckiego jako swoje osigniecie, w Jugosawii wskutek bombardowa giny tysice ludzi, gwnie cywilw. Bezprawne uycie si zbrojnych NATO bez zgody Rady Bezpieczestwa ONZ, stao si niebezpiecznym precedensem w stosunkach midzynarodowych. Ten sam mechanizm zosta powtrzony w rozpocztej cztery lata pniej 20 marca 2003 r. - agresji przeciwko Irakowi. I chocia, na skutek rozbienoci interesw sojusznikw, wojny tej nie prowadzono pod szyldem NATO, to w ataku na Irak udzia wziy przede wszystkim pastwa nalece do NATO. Od 10 lat pomimo sprzeciwu wikszoci spoeczestwa oraz niezalenie od tego, ktre ugrupowanie sprawowao wadz, Polska aktywnie angaowaa si w konflikty zbrojne. Przynaleno do NATO dla kolejnych rzdw staa si usprawiedliwieniem udziau w okupacji Iraku i Afganistanu, ktry przedstawiano jako wypenianie sojuszniczych obowizkw, nawet gdy wojn prowadzono poza strukturami natowskimi. Postpuje militaryzacja polskiej polityki zagranicznej, zwikszane s wydatki budetowe na zbrojenia, w tym zwaszcza typowo ofensywny sprzt. Wci rozwaane jest te zwikszanie liczby onierzy przygotowywanych do tak zwanych misji stabilizacyjnych. Armia przygotowywana jest przede wszystkim do dziaa kolonialnych. Polscy onierze ponosz odpowiedzialno za udzia w haniebnych okupacjach Iraku i Afganistanu, odpowiadaj te za zbrodni wojenn w Nangar Khel. W Europie rodkowej rozpoczyna si nowy etap wycigu zbroje, ktrego czci s plany zainstalowania bazy rakietowej w Polsce i radaru w Czechach. Na szczcie realizacja projektu tzw. tarczy antyrakietowej jest coraz mniej realna. Od pocztku, jako komunici, aktywnie wystpowalimy przeciwko takiej imperialnej polityce zagranicznej. Przykady Jugosawii, Iraku i Afganistanu potwierdziy suszno naszego stanowiska. Dzi, w przededniu 60. rocznicy utworzenia utworzenia NATO, domagamy si likwidacji tego paktu militarnego. Redakcja Plakat wiatowej Rady Pokoju

BRZASK

nr 3 / 199

Marzec 2009

Zjazd Kontrofensywy
XVIII Zjazd Komunistycznej Partii Grecji Ateny, 18-22 lutego 2009 r.
W dniach 18 - 22 lutego w Atenach odbywa si XVIII Zjazd Komunistycznej Partii Grecji KKE. Podczas obrad, toczcych si pod hasem Silna KKE Zjazd Kontrofensywy, omawiano dwa gwne zagadnienia: - Raport Komitetu Centralnego z dziaalnoci KKE za okres od XVII Zjazdu oraz zadania Partii przed XIX Zjazdem; Oceny i wnioski z budowy socjalizmu w XX w. na przykadzie ZSRR. Koncepcja socjalizmu wg KKE. Dokumenty zjazdowe dostpne s na http://inter.kke.gr

wystpienia z pozdrowieniami w lokalnych komitetach KKE w Atenach i innych greckich miastach. Przerwy w obradach stanowiy okazj do przeprowadzenia rozmw z przedstawicielami partii z innych krajw, odnowienia dotychczasowych oraz nawizania nowych kontaktw. 22 lutego greccy towarzysze zorganizowali specjaln wycieczk dla zagranicznych delegatw. Uczestnicy mieli moliwo zwiedzenia staroytnej wyroczni w Delfach. Beata Karo

Wsplne owiadczenie dotyczce Palestyny

Podpisane poniej partie komunistyczne i robotnicze oraz organizacje narodowowyzwolecze, zebrane w przededniu 18 Zjazdu Komunistycznej Partii Grecji, pragn wyrazi zdecydowane potpienie barbarzyskiej ldowej, morskiej i lotniczej agresji Izraela przeciwko Strefie Gazy, ktra rozpocza si pod koniec grudnia 2008 r. Ta brutalna napa na Gaz trwaa okoo 22 dni w wyniku czego zgino ponad 1 350 obywateli, rany odniosy tysice niewinnych cywilw w tym kobiety, dzieci i starcy, pozostawia olbrzymie lady w postaci zniszczonych domw, mienia i infrastruktury, pozbawiajc mieszkacw Gazy wikszoci podstawowych usug. Partie wyraaj rwnie wielk obaw dotyczc skutkw tragedii humanitarnej i oburzenie z powodu zamierzonego ataku na szkoy i instytucje cywilne, w tym szko UNRWA w obozie Jabalia. Izraelski atak na Gaz jest w rzeczywistoci agresj przeciwko caej ludnoci Palestyskiej. Protestujc przeciwko opisanym praktykom, sygnatariusze chc zadeklarowa, e: 1. Oddajemy honor bohaterskiej niezomnoci palestyskiej ludnoci Gazy, i potwierdzamy podstawowe prawo ludnoci palestyskiej do stawiania oporu wobec okupacji, uznane przez ONZ i prawo midzynarodowe. damy natychmiastowego zakoczenia oblenia Gazy, ponownego otwarcia granic oraz szybkiej odbudowy wszystkiego, co zostao uszkodzone albo zniszczone przez t niczym nie usprawiedliwion napa; 2. Potwierdzamy nasze poparcie i solidarno z ludnoci Palestysk w jej walce o odzyskanie susznych i niezbywalnych praw narodowych, w tym prawa do samostanowienia i utworzenia niezalenego i suwerennego pastwa ze stolic w Al-Quds (Wschodnia Jerozolima) oraz prawa do powrotu wszystkich palestyskich uchodcw zgodnie z Rezolucj ONZ nr 194; 3. Zdecydowanie potpiamy trwajc budow rasistowskiego muru jak rwnie osadnictwa kolonialnego na zajtym Zachodnim Brzegu, bdcych w racym konflikcie ze wszystkimi istotnymi decyzjami ONZ.

W ostatnim dniu Zjazdu odbyy si wybory nowych wadz, w tym 77 osobowego Komitetu Centralnego. Sekretarzem Generalnym KKE ponownie zostaa wybrana Aleka Papariga.

W Zjedzie KKE uczestniczyo prawie 90 delegacji zagranicznych, reprezentujcych partie komunistyczne i robotnicze z caego wiata, w tym Komunistyczn Parti Polski. Dla goci zagranicznych obrady byy tumaczone symultanicznie na 4 jzyki: angielski, rosyjski, hiszpaski i arabski. Zagraniczni delegaci mieli take moliwo

BRZASK

nr 3 / 199

Marzec 2009

damy niezwocznego usunicia muru i osadnictwa jak rwnie natychmiastowego uwolnienia z izraelskich wizie wszystkich winiw politycznych. 4. Wzywamy Rad Bezpieczestwa ONZ i inne organizacje midzynarodowe do przeprowadzenia wyczerpujcego i dokadnego dochodzenia dotyczcego powanego naruszenia praw czowieka i zbrodni wojennych popenionych przez izraelsk armi podczas szturmu na Gaz, wcznie z uyciem zakazanych broni przeciwko ludnoci cywilnej. Partie wzywaj rwnie do utworzenia specjalnych komisji prawnych do rejestrowania zbrodni wojennych oskarajcych izraelskie wadze przed Midzynarodowym Trybunaem Sprawiedliwoci, Midzynarodowym Trybunaem Karnym i/lub innymi narodowymi strukturami prawnymi; 5. Wzywamy wszystkie frakcje palestyskiego narodowego ruchu spoecznego do rzeczywistej wsppracy i odpowiedzialnego zachowania w celu zakoczenia wewntrznego podziau i przywrcenia palestyskiej jednoci narodowej. W zwizku z tym partie potwierdzaj, e Organizacja Wyzwolenia Palestyny (OWP) jest legaln i midzynarodowo uznan zjednoczon reprezentacj Palestyczykw oraz wzywamy do reaktywowania roli i statusu OWP zachowujc otwarto wobec wszystkich tych palestyskich si narodowych pragncych wsppracy. 6. Deklarujemy ch pomocy w stworzeniu midzynarodowej kampanii poparcia dla Gazy i domagamy si pomocy w nagych przypadkach od spoecznoci midzynarodowej. Sygnatariusze zobowizuj si rwnie do nastpujcych dziaa w imieniu organizacji i czonkw: 1. Wzmoenia akcji solidarnoci z Palestyczykami w skali midzynarodowej i w poszczeglnych krajach. 2. Nacisku na poszczeglne rzdy aby anuloway porozumienia militarne i polityczne z Izraelem. 3. Zorganizowania i wysyania, przy pierwszej moliwej okazji, wsplnej delegacji partyjnej na terytorium palestyskie, aby wyrazi nasz wspln solidarno z narodow walk Palestyczykw; 4. Zwoania midzynarodowego sympozjum solidarnoci z Palestyczykami, w Damaszku przed kocem 2009 roku. 5. Zorganizowania wsplnego konwoju pomocy materialnej dla Gazy; i 6. Zorganizowania Midzynarodowego Dnia Solidarnoci z Palestyczykami, ze szczeglnym uwzgldnieniem dania przeamania oblenia Gazy. Lista sygnatariuszy tego owiadczenia, 17 lutego 2009 r. 1. Komunistyczna Partia Albanii 2. PADS, Algieria 3. Komunistyczna Partia Biaorusi 4. Robotnicza Partia Belgi 5. Partia Bugarskich Komunistw

6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60.

Komunistyczna Partia Brazylii (PCdoB) Nowa Komunistyczna Partia Brytanii Kolumbijska Komunistyczna Partia Komunistyczna Partia Czech i Moraw Komunistyczna Partia Egiptu Komunistyczna Partia Kanady Socjalistyczna Robotnicza Partia Chorwacji Komunistyczna Partia Kuby Komunistyczna Partia w Danii Komunistyczna Partia Danii Komunistyczna Partia Macedonii Komunistyczna Partia Niemiec Komunistyczna Partia Grecji Wgierska Komunistyczna Partia Robotnicza Komunistyczna Partia Indii (Marksistowska) Partia Tudeh, Iran Komunistyczna Partia Izraela Partia Woskich Komunistw Jordaska Partia Komunistyczna Socjalistyczna Partia otwy Libaska Partia Komunistyczna Komunistyczna Partia Malty Ruch Polityczny Ludowy Opr, Modawia Komunistyczna Partia Luksemburga Partia Komunistw, Meksyk Nowa Komunistyczna Partia Holandii Komunistyczna Partia Norwegii Demokratyczny Front Wyzwolenia Palestyny Palestyska Partia Komunistyczna Palestyska Partia Ludowa Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny Peruwiaska Partia Komunistyczna Komunistyczna Partia Polski Portugalska Partia Komunistyczna Partia Sojuszu Socjalistycznego, Rumunia Rumuska Partia Komunistyczna Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej Komunistyczna Partia Zwizku Radzieckiego Rosyjska Komunistyczna Partia Robotnicza Rewolucyjna Partia Komunistw Nowa Komunistyczna Partia Jugosawii Komunistyczna Partia Sowacji Poudniowa Afrykaska Partia Komunistyczna Komunistyczna Partia Hiszpanii Partia Komunistw, Katalonia Komunistyczna Partia Sri Lanki Syryjska Partia Komunistyczna Syryjska Partia Komunistyczna Baath, Syria Komunistyczna Partia Tadykistanu Komunistyczna Partia Turcji Partia Pracy, Turcja Komunistyczna Partia Szwecji Zwizek Komunistw Ukrainy Front Polisario wiatowa Federacja Zwizkw Zawodowych

BRZASK

nr 3 / 199

Marzec 2009

W ZWIZKU Z 50-T ROCZNIC REWOLUCJI KUBASKIEJ PUBLIKUJEMY OSTATNIE DWA ARTYKUY Z CYKLU DOTYCZCEGO OSIGNI SOCJALISTYCZNEJ KUBY.

KULTURA:
DZIEDZICTWO NARODU I GWARANCJA JEGO SUWERENNOCI W ZGLOBALIZOWANYM WIECIE
Dziaalno kulturalna podejmowana na Kubie od 1959 roku reprezentuje jeden z najbardziej wymownych wyrazw humanistycznego, uniwersalnego i demokratycznego charakteru Rewolucji Kubaskiej. Konstytucja Republiki Kubaskiej zakada, e pastwo kieruje, pobudza i promuje owiat, kultur i nauk we wszystkich ich dziedzinach, oraz szczeglnie wspiera swobod twrczoci artystycznej, ochron kubaskiej tosamoci kulturalnej oraz zachowanie kulturowego dziedzictwa narodu oraz artystycznego i historycznego bogactwa. Na Kubie kultura jest powszechn dziedzin, z rwnymi moliwociami rozwijania potencjau kadego obywatela. Dla rzdu kubaskiego kultura jest niezbdn podstaw rozwoju, w wietle jej duchowych, twrczych, uczuciowych, moralnych i etycznych zasug dla spoeczestwa oraz materialnego i niematerialnego dziedzictwa narodu. Opierajc si na tym przekonaniu, pastwo kubaskie promuje najbardziej zrnicowane przejawy dziaalnoci artystycznej, kulturalnej i intelektualnej, a dziedzina ta uzyskaa w ostatnich latach dziki programom rozwojowym majcym na celu wspieranie wyszego oglnego poziomu, szeroko rozumianej kultury i wyksztacenia kadego kubaskiego obywatela. Po narodowej kampanii na rzecz umiejtnoci czytania i pisania, w pocztkowych latach Rewolucji, zostay zbudowane fundamenty pod gruntowny rozwj kultury, poprzez utworzenie wanych instytucji realizujcych ten cel. Obejmuj one midzy innymi narodowy system wydawniczy, dostarczajcy czytelnikom ksiek, dostpny dla wszystkich system owiaty artystycznej na najwyszym poziomie, system lokalnych instytucji kulturalnych oraz instytucji krajowych i innych agencji odpowiedzialnych za promocj rnych obszarw artystycznych. Postpujcy wzrost wydatkw pastwowych na kultur odzwierciedla priorytetowe znaczenie rozwoju tej dziedziny, wzrosy one ze 102 mln peso w 1997 r. do 552 mln peso w 2004 r. Ministerstwo Kultury oraz jego wojewdzkie i miejskie departamenty koncentruj si obecnie na nastpujcych priorytetach:

- Tworzeniu i promocji sztuki i literatury w caym kraju oraz aktywnym udziale artystw w krajowych instytucjach kulturalnych. - Rozwoju i realizacji zoonych programw kulturalnych wysokiej jakoci, wraz ze cis koordynacj krajowych, wojewdzkich i miejskich instytucji, majcych na celu zaspokajanie wzrastajcego zapotrzebowania spoecznego. - Wzbogacaniu, ochronie i szerzeniu dziedzictwa kulturowego. - Wsplnej pracy spoecznej instytucji kulturalnych I rnych si spoecznych ktre wspieraj ich dziaania. - Wzmocnieniu nacisku na system ksztacenia artystycznego oraz oglny rozwj potencjau ludzkiego. - Wprowadzeniu i zastosowaniu nowych technologii informacyjnych I komunikacyjnych sucych rozwojowi i szerzeniu kultury. - Bliszej wizi z mediami, jako jednym z podstawowych rodkw informowania spoeczestwa oraz wpywania na preferencje. - Midzynarodowej promocji kultury kubaskiej. - Wspieranie produkcji i marketingu artykuw i usug kulturalnych. 1. Miejskie instytucje kulturalne Kuba rozwina szerok sie lokalnych spoecznych instytucji kulturalnych, obejmujcych cay kraj o cznej liczbie 2050, w tym 368 ksigarni, 21 tradycyjnych klubw muzycznych, 178 video teatrw i 2 zespoy cyrkowe. Ruch artystw amatorw, promowany przez regionalne orodki kulturalne, rozszerzy si znaczco w ostatnich latach i obecnie naley do niego 98 762 czonkw. Ponad 2 200 zawodowych animatorw kulturalnych pracuje obecnie w lokalnych radach ludowych na poziomie osiedli i dystryktw. Pomidzy 1995 a 2002 r. 410 nowych animatorw kulturalnych zostao wyksztaconych na specjalnie stworzonych w tym celu kursach. Na rok 2003-2004 rekrutowano 3654 studentw, z ktrych 1874 byo uczestnikami oglnoksztaccych kursw dla niepracujcej modziey. Wsplnie z Ministerstwem Edukacji, specjalny priorytet uzyskay nowe szkoy dla instruktorw sztuki, obsadzonych przez instruktorw rekrutowanych z instytucji kulturalnych w kraju. Istnieje 15 takich szk, po jednej w kadym z 14 wojewdztw oraz dodatkowa na Wyspie Modziey. Obecnie zarejestrowanych jest 15 482 studentw, specjalizujcych si w rnych dziedzinach sztuki. Pierwsza grupa absolwentw, liczca 3 353, ukoczya studia w 2004 roku. 2. Edukacja artystyczna Utworzenie w 1962 r. Narodowej Szkoy Artystycznej oznaczao rozpoczcie jednego z najbardziej niezwykych

BRZASK

nr 3 / 199

Marzec 2009

i piknych dzie Rewolucji: stworzenie systemu edukacji artystycznej. System ten uzyska znaczne midzynarodowe uznanie i presti, z powodu umiejtnoci absolwentw, studiowanych przez nich kierunkw oraz wysokich standardw technicznych i artystycznych. Obecnie w kraju funkcjonuje 20 podstawowych szk artystycznych i 29 ponadpodstawowych zawodowych szk artystycznych, stanowic odbicie nacisku przywizywanego do tej dziedziny ksztacenia. Sukcesy osignite przez kubask kultur stanowi niewtpliwie owoc tego systemu edukacji artystycznej, zwieczonego prestiowym Wyszym Instytutem Artystycznym. W roku 2003, kontynuowano ksztacenie 16 000 studentw w krajowych szkoach dla instruktorw sztuki. Coroczne targi ksiki odbyway si w 30 miejscach w caym kraju. Odwiedzio je 3,5 mln osb. Sprzedano miliony ksiek. 3. Wykorzystanie technologii informacyjnych do rozwoju spoeczno-kulturowego Kuba, ktrej dziaania na rzecz rozwoju kultury s oparte o zasad partycypacji spoeczestwa oraz rwnoci, zacza wprowadza strategie, ktre pomog przeksztaci technologie informacyjne I komunikacyjne w narzdzia transformacji spoecznej I kulturowej. We wszystkich szkoach, wczajc usytuowane w odlegych regionach wiejskich, w procesie nauczania wykorzystuje si technologie audiowizualne oraz komputery. 30 tysicy studentw zgosio si do programw szkoleniowych dla programistw oraz innych specjalistw komputerowych na poziomie szk rednich. Internet oraz nowe technologie s wykorzystywane tak aby przynioso to jak najwiksze korzyci spoeczne. Pne wprowadzenie na Kubie internetu wynika z blokady naoonej do maja 1994 roku przez USA. Prawo Torriceliego, przyjte w roku 1992 aby wzmocni blokad uznao zakcenie dostpu Kuby do informacji za sposb na osabienie rewolucji. W wiecie, w ktrym dostp do internetu jest zarezerwowany dla niewielkiej mniejszoci, a miliony ludzi nie widziay nawet telefonu, nie mwic ju o korzystaniu z sieci, poniewa wielu z nich nie umie czyta ani pisa, jedyn drog dla krajw sabo rozwinitych, najbardziej demokratyczn i dalekowzroczn w warunkach blokady i ograniczonych zasobw Kuby, jest ta ktr przyjlimy. Poprzez centra spoeczne, edukacyjne, kulturalne, akademickie i inne, w szczegowych dziedzinach lub caym spoeczestwie, intelektualistom, pisarzom i innym twrcom zapewniono dostp do internetu. Pomimo wysikw dostp Kuby do tak zwanej sieci wiatowej nie jest wystarcza aby zaspokoi krajowe zapotrzebowanie. Amerykaska blokada zmusza Kub do wykorzystywania pocze satelitarnych, ktre s drogie i powolne. Problem mona rozwiza za pomoc sieci kabli czcych Kub z Floryd, jednak wadze USA nie

pozwalaj na to. Zdolno do czenia si z internetem z terytorium Kuby z odpowiedni szybkoci lub tyloma kanaami czy za porednictwem tylu dostawcw internetu ilu si chce, nie zaley od Kuby. Za kadym razem, gdy Kuba prbuje stworzy nowy kana dostpu do sieci, amerykaski odpowiednik musi otrzyma waciw licencj Departamentu Skarbu USA. Rwnie gdy firma amerykaska chce otworzy nowy kana prowadzcy na Kub lub decyduje si na zwikszenie szybkoci pocze, musi otrzyma na to pozwolenie.

SPORT:
PRAWO CZOWIEKA
Prawo wszystkich obywateli Kuby do uprawiania sportu jest jednym z najwaniejszych osigni Rewolucji na polu praw czowieka. Sport i wychowanie fizyczne s dostpne caej ludnoci kraju, w duej mierze dziki pracy 36 775 wyspecjalizowanych instruktorw. Oznacza to, e jeden z nich przypada na 83 mieszkacw, podczas gdy w roku 1959 jeden przypada na 10 000. Koncepcja sportu jako prawa czowieka zostaa zrealizowana w 169 okrgach kraju, w ktrych wszyscy mieszkacy mog bra bezpatnie udzia w zajciach sportowych. Kuba jest jedynym krajem wiata, w ktrym pracuj wyspecjalizowani instruktorzy wychowania fizycznego dla klas 1 do 4. System wychowania fizycznego opiera si na Szkoach wyszych dziaajcych w kadej prowincji, krajowym Instytucie Wychowania Fizycznego, licznych koledach ksztaccych przyszych instruktorw i Midzynarodowej Szkole Wychowania Fizycznego i Sportu. Midzynarodowa Szkoa Wychowania Fizycznego i Sportu, zaoona w roku 2001, stanowi dowd na kubask solidarno z krajami trzeciego wiata. Obecnie 1372 modych ludzi z 72 krajw Afryki, Azji, Ameryki Poudniowej i Karaibw jest zarejestrowanych w tym centrum wyszej edukacji. W cigu ostatnich 10 lat ponad 10 tys. kubaskich specjalistw sportowych pracowao w 97 krajach. Na przykad podczas olimpiady w Sydney 36 kubaskich trenerw pomagao ekipom innych krajw. Kuba zajmuje wysok pozycj midzynarodow. Zdobywa znakomite wyniki na olimpiadach I podczas midzynarodowych zawodw regionalnych. Warto wspomnie, e w latach 90, Kuba bya w czoowej 10 klasyfikacji podczas igrzysk olimpijskich. Oznacza to, e znalaza si wrd 30 krajw ktre zdobyy najwicej medali w caej historii olimpiad.

BRZASK

nr 3 / 199

Marzec 2009

Agresja NATO na Jugosawi

Plany ataku na Jugosawi Operacja NATO na terytorium Jugosawii zostaa opracowana w zwizku z trwajcym w Kosowie konfliktem pomidzy Armi Wyzwolenia Kosowa UCK, a wadzami jugosowiaskimi. Projekt operacji wojskowej NATO istnia ju w poowie 1998 roku, a najwikszym rzecznikiem operacji militarnej byy Niemcy. Z ich strony ju 28 maja 1998 roku, na konferencji ministrw spraw zagranicznych w Luksemburgu zostaa zgoszona propozycja interwencji zbrojnej w Kosowie, ale nie uzyskaa poparcia innych pastw. Wtedy jeszcze stanowisko USA nie byo jednoznaczne, ale ju w czerwcu przewag zdobya opcja zakadajca nasilenie presji militarnej na Jugosawi. 11 czerwca 1998 roku sekretarz generalny NATO Javier Solana powiedzia, e zapada decyzja przygotowania projektw operacji militarnej w Kosowie z uyciem lotnictwa oraz wojsk ldowych NATO. Wedug owiadczenie gwnodowodzcego interwencj gen. Wesleya Clarka, prace nad operacj wojskow zostay ukoczone w kocu czerwca 1998 roku. W wyniku osabienia UCK jesieni sytuacja ustabilizowaa si, wydawao si wtedy, e moliwe bdzie pokojowe zakoczenie konfliktu. W tym czasie nastpia jednak eskalacja grb ze strony NATO. 13 padziernika zosta wydany rozkaz przygotowania do ataku lotnictwa NATO. W warunkach zagroenia agresj NATO oraz na skutek negocjacji z wysannikiem USA Richardem Holbrookiem w poowie padziernika S. Milosevi podpisa porozumienie pokojowe OBWE i NATO. Zobowizywao ono stron jugosowiask do wycofania z Kosowa specjalnych oddziaw policji, zakadao przybycie misji OBWE, zoonej 200 obserwatorw, mogcych swobodnie porusza si po terenie Kosowa z zapewnieniem swobodnego przemieszczania si po Kosowie. Porozumienie zezwalao nawet na przeprowadzanie przez NATO nieuzbrojonych lotw kontrolnych, chocia w rzeczywistoci raczej zwiadowczych, a w przyszoci utworzenie w Kosowie samorzdu i wasnej policji. W celu nadzorowania z powietrza tego ukadu rozpoczto Operacj Eagle Eye. Wedug sekretarza generalnego ONZ oraz sprawozdawcw OBWE jesieni (padziernik - listopad) w Kosowie poza pojedynczymi starciami nie toczyy si walki na wiksz skal. W sprawozdaniu ONZ z 4 grudnia 1998 zwrcono uwag na napyw przez granic z Albani broni dla UCK, oraz fakt e przemoc stosuj obie strony. W grudniu UCK nasilia ataki dc do zaostrzenia konfliktu oraz bezporedniego zaangaowania militarnego NATO majc poczucie bezkarnoci. 28 stycznia 1999 r. dwaj najwysi rang wojskowi sojuszu, gwnodowodzcy siami w Europie gen. Wesley Clark i szef Komitetu Wojskowego gen. Klaus Naumann zapowiedzieli, e uyj siy, jeli strony konfliktu nie przyjm planu pokojowego, jaki mia zosta ogoszony

przez Grup Kontaktow. Ale nawet w pomimo rozpoczcia rozmw we francuskim miecie Rambouillet, ktre miay doprowadzi do zakoczenia konfliktu, NATO podtrzymywao grob interwencji zbrojnej. Konferencja w Rambouillet, z udziaem wadz Jugosawii oraz przedstawicieli strony albaskiej rozpocza si 6 lutego 1999 roku. Delegaci obu stron nie kontaktowali si jednak bezporednio, poniewa negocjacje toczyy si przy pomocy porednikw. W kocowej fazie przedstawiono w zaczniku dodatkowy warunek, doczony jako Aneks B, oznaczajcy udzielenie przez wadze Jugosawii zgody na rozmieszczenie przez NATO swoich onierzy oraz sprztu na terytorium caej Jugosawii. Ilustracj zamierze Paktu Pnocnoatlantyckiego stanowi konkretne zapisy charakteryzujce uprawnienia, jakich domaga si Sojusz. Na przykad punkt 8. Aneksu B brzmia Personel NATO wraz z jego pojazdami, okrtami, samolotami i uzbrojeniem bdzie bez przeszkd korzysta z przestrzeni ldowej, powietrznej i morskiej Federacyjnej Republiki Jugosawii. Oznacza to take prawo urzdzania polowych obozw wojskowych, przeprowadzania manewrw, kwaterunku, korzystania ze wszystkich obszarw i urzdze potrzebnych do przeprowadzania wicze i operacji. Spenienie takich da oznaczaoby zgod na okupacj kraju. Wadze jugosowiaskie nie mogy si na to zgodzi. Nie ujawniono jednak wtedy treci zacznika narzucajcego Jugosawii status pastwa okupowanego, poniewa umoliwiao to przerzucenie na Jugosawi odpowiedzialnoci za niepowodzenie konferencji. Przebieg wojny NATO zaatakowao Jugosawi 24 marca 1999 roku. Realizowana w pierwszych dniach wojny koncepcja "zero miertelnych ofiar" wrd wasnych onierzy zakadaa, w celu wykluczenia strat wasnych, prowadzenie bombardowa z minimalnej wysokoci 5 tysicy metrw. Rozwaano moliwo rozpoczcia inwazji ldowej, ale Stany Zjednoczone nie byy zainteresowane wysaniem swoich onierzy do walk na ldzie. Poza tym obawiano si konfrontacji z wojskami jugosowiaskimi, w tym przeksztacenia walk w wojn partyzanck. Ze wzgldu na ogromn dysproporcj si oraz przyjty sposb walki, pocztkowo liczono na powodzenie taktyki wojny byskawicznej oraz na zakoczenie operacji ju po kilku dniach bezporedniej konfrontacji. Trwajcy, ostatecznie przez 78 dni, opr wojska i spoeczestwa jugosowiaskiego spowodowa zmian strategii dziaania Paktu. Odejcie od naganianych w mediach uderze chirurgicznych skierowanych przeciwko konkretnym celom - chocia te uderzenia nie byy wystarczajco precyzyjne i od pierwszych dni powodoway ofiary, traktowane przez NATO jako skutki uboczne operacji - ku zmasowanemu niszczeniu

BRZASK

nr 3 / 199

Marzec 2009

infrastruktury. Ogromna intensyfikacja bombardowa nastpia w ostatnich dniach wojny. Bombardowania przeprowadzano, nie tylko w Kosowie, ale na terytorium caej Jugosawii. Dotyczyy one caej infrastruktury przemysowej kraju. Zburzono wiele obiektw o strategicznym znaczeniu dla gospodarki i codziennego ycia obywateli Jugosawii. Zniszczono wszystkie mosty na Dunaju, poniewa usiowano sparaliowa komunikacj. Atakowano nawet miejscowoci, ktre nie miay istotnego znaczenia z militarnego punktu widzenia, pooone z dala od miejsc jakichkolwiek walk. Powodowao to wiele ofiar cywilnych, traktowanych jako skutki uboczne dziaa wojennych. Prowadzono te celowe ataki na cele cywilne, co stanowi zbrodnie wojenne. Najbardziej znanym przypadkiem byo zbombardowanie 23 kwietnia 1999 r. budynku telewizji RTS w Belgradzie. W wyniku ostrzau zgino 16 pracownikw stacji a 17 osb odnioso rany. Usiowano sparaliowa komunikacj. Zniszczono wszystkie mosty na Dunaju, chocia na atakowanych mostach ginli ludzie, np. 12 kwietnia 1999 roku na mocie w Grdenicy zbombardowany zosta pocig pasaerski. Symbolicznego znaczenia nabraa obrona dwch belgradzkich mostw Brankowa i Gazeli przez obecno na nich ludzi, wystpujcych w charakterze ywych tarcz. W sumie w samej Serbii - bez Kosowa zniszczono 61 mostw i 121 fabryk, 33 szpitale i 29 szk. Zastosowane uzbrojenie Z militarnego punktu widzenia wojna staa si operacj lotnictwa USA, ktre zdominowao siy pozostaych sojusznikw. Warto jednak odnotowa udzia samolotw RFN w nalotach. W Jugosawii budzio ono skojarzenia z agresj Niemiec sprzed ponad p wieku. Bombardowanie Jugosawii zostao potraktowane jako poligon dowiadczalny dla zastosowania nowych rodzajw uzbrojenia. Po raz pierwszy wykorzystano w walce bombowiec strategiczny B-2 a do paraliowania systemw przesyu energii elektrycznej uyto broni grafitowej. Zorganizowano take ataki hakerw na systemy komputerowe jugosowiaskich instytucji rzdowych. Due nadzieje wizano z wykorzystaniem w walkach samolotu uderzeniowego F - 117A Stealth. Jednak jugosowiaskim pilotom udao si zestrzeli trzy uznawane za niewidzialne samoloty tego typu. Podczas bombardowa lotnictwo NATO uyo przeciwpancernej broni zawierajcej zuboony uran. Metal produkowany z odpadw powstajcych ze wzbogacania rudy uranowej, dodawane s do niego rwnie odpady nuklearne, ktre poprzez zanieczyszczenie metalu powoduj zwielokrotnienie szkodliwoci jego oddziaywania. Py powstajcy podczas wybuchu lub korozji niewypau oraz odamkw jest bardzo szkodliwy dla zdrowia ludzkiego i rodowiska. W Jugosawii oraz krajach ssiednich wykryto wielokrotnie

zwikszony poziom promieniowania. Informacje o uyciu broni ze uboonym uranem pojawiy si w mediach dopiero - z wyjtkiem artykuu opublikowanego w Le Monde Diplomatique w czerwcu 1999 roku - na pocztku stycznia 2001 roku, kiedy prasa woska informowaa o zgonach na biaaczk i nowotwory onierzy woskich, ktrzy wrcili z Kosowa i Boni. Nastpnie identyczne przypadki wykryto w innych krajach. Sytuacja bya bagatelizowana przez czoowych reprezentantw Sojuszu oraz politykw odpowiedzialnych za uycie tej broni. 10 stycznia w czasie obrad Rady Ambasadorw NATO sekretarz generalny Sojuszu zapewnia, e nie ma adnego zwizku pomidzy zachorowaniami na raka i biaaczk a uyciem tej amunicji. Dokadne okrelenie strat spowodowanych wojn jest trudne ze wzgldu na odmienne dane publikowane w rnych rdach. Wedug danych zamieszczonych w wyroku sdu okrgowego w Belgradzie w rezultacie bombardowa mier poniosy 504 osoby, w tym 88 dzieci. Wyrok ten wydany zosta we wrzeniu 2000 roku, sd ten skaza za zbrodnie przeciwko ludzkoci przywdcw krajw NATO oraz J. Solan i dowodzcego dziaaniami wojennymi W. Clarka na najwyszy wymiar kary 20 lat wizienia. Bombardowania spowodoway te znaczne straty w infrastrukturze cywilnej. Wadze jugosowiaskie oszacoway straty materialne na 100 miliardw USD. Bezprawno ataku NATO Atak NATO na Jugosawi podjty 24 marca 1999 roku na podstawie decyzji Rady Pnocnoatlantyckiej by agresj. adna uchwaa Rady Bezpieczestwa ONZ nie upowaniaa NATO do dokonania ataku na Jugosawi. Uycie siy bez uzyskania wczeniejszego mandatu Rady Bezpieczestwa ONZ stanowio naruszenie prawa midzynarodowego, zamanie podstawowych jego zasad, w tym zwaszcza zapisw Karty Narodw Zjednoczonych mwicych o zakazie uycia siy przy rozwizywaniu sporw oraz stosowania groby uycia siy. Nie zmienia tego faktu denie do usprawiedliwienia bombardowa poprzez twierdzenia, e to nie bya wojna. Tego typu uzasadnienia opieray si na wnioskowaniu, e jeli nie nastpio formalne wypowiedzenie wojny, ca operacj mona potraktowa jako akcj innego typu, do nazwania ktrej najczciej stosowano nacechowany emocjonalnie termin interwencja humanitarna. Wykazano w ten sposb stosowanie podwjnych standardw. NATO nie interweniowao w przypadku niewtpliwych katastrof konfliktw zbrojnych, przeladowa na masow skal i innych narusze praw czowieka, majcych miejsce konfliktw rnych krajach wiata. Uwidacznia si w ten sposb selektywno podejmowanych dziaa oraz uzalenienie ich od interesw strategicznych gwnych pastw

BRZASK

nr 3 / 199

Marzec 2009

zaangaowanych w akcje tego typu. Jako najbardziej typowy przykad mona poda fakt, e naleca do NATO Turcja amie prawa czowieka, a pomimo to nie naraa si na krytyk ze strony swoich sojusznikw z Paktu. Naley doda, e amanie przez NATO prawa midzynarodowego nie rozpoczo si 24 marca, ale miao miejsce ju wczeniej. W padzierniku 1998 roku, a take w trakcie konferencji w Rambouillet, gdzie polegao na zastosowaniu wobec Jugosawii groby rozpoczcia bombardowa kraju w przypadku odmowy realizacji postawionego jej ultimatum. Wojna propagandowa Wojna z Jugosawi bya bardzo dobrze przygotowana propagandowo. Celem tej kampanii byo uksztatowanie przekonania, e przed rozpoczciem ataku NATO w Kosowie miaa miejsce katastrofa humanitarna - masowe mordowanie oraz wypdzanie Albaczykw z prowincji, e ofiarami s Albaczycy a sprawcami Serbowie. Interwencja zbrojna w celu pooenia kresu tej katastrofie miaa sta si obowizkiem pastw aspirujcych do uznania ich za gwnych obrocw praw czowieka. Jednym z takich przykadw podawanych jako bezporednia przyczyna ataku miaa by masakra w Racak. Ta wie w rodkowym Kosowie, jedna z baz UCK - Wyzwoleczej Armii Kosowa, od 15 stycznia bya ostrzeliwana przez rzdowe siy bezpieczestwa. Po przerwaniu walk we wsi znajdowaa si misja OBWE, przedstawiciele OBWE donieli o 1 zabitym i 4 rannych. Potem obserwatorzy OBWE i siy serbskie opuciy wie. Nastpnego dnia rano, kiedy we wsi znajdowali si partyzanci z UCK, czonkowie misji OBWE zobaczyli zwoki 40 ludzi. Szef misji amerykaski genera Wiliam Walker oskary serbskie siy bezpieczestwa o dokonanie masakry na 45 osobach. Serbowie twierdzili, e w walkach w okolicy zgino 50 terrorystw z UCK, a ich zwoki przeniesiono na teren wsi, aby upozorowa rozstrzelanie. Dokadne badania przyczyn zgonw zostay przeprowadzone przez dwa zespoy specjalistw: jugosowiaskich oraz upowanionych przez UE fiskich. Pierwszy zesp nie stwierdzi ladw masakry, a wynikw bada drugiego nie opublikowano wwczas, chocia mieli do nich dostp niektrzy politycy, np. J. Fischer - minister spraw zagranicznych RFN, przewodniczcej wwczas w UE. Opublikowane dopiero w marcu 2000 roku rezultaty bada naukowcw fiskich nie potwierdziy tezy o majcej miejsce w Racak masakrze. Nie stwierdzay one, e zwoki naleay do cywilw, ani e zostali oni zabili w Racak. Profesor Marek Waldenberg zwraca rwnie uwag na fakt, e w znajdujcy si na miejscu dziennikarze w pobliu zwok znaleli bardzo mao usek. Propagowano tez, e wojna skierowana jest przeciwko konkretnemu czowiekowi prezydentowi S. Miloseviciowi, a nie przeciwko pastwu czy ludnoci cywilnej. Dlatego podczas wojny starano si nie

pokazywa skutkw bombardowa, zwaszcza jeli skierowane byy one przeciwko obiektom cywilnym oraz powodoway wiele ofiar miertelnych. Propaganda wojenna zostaa w znacznym stopniu scentralizowana. Gwnym rdem rozpowszechnianych informacji byy konferencje prasowe NATO, a kanaem je rozpowszechniajcym stacja telewizyjna CNN. W pastwach czonkowskich Paktu miao miejsce blokowanie dostpu do mediw dla krytykw dziaa NATO i przeciwnikw militarnej obecnoci Paktu w Jugosawii. Skutki wojny NATO z Jugosawi Zakoczenie operacji NATO nastpio wraz z przyjciem 10 czerwca 1999 roku przez Rad Bezpieczestwa ONZ rezolucji numer 1244. Kosowo formalnie pozostajc integraln czci Jugosawii, zostao przeksztacone w protektorat. Teoretycznie pod kontrol ONZ, a faktycznie NATO i Unii Europejskiej. Nie sprecyzowano jednak jego ostatecznego statusu. Brak rozstrzygajcego uregulowania tej kwestii umoliwi siom NATO dalsz obecno w Kosowie jako KFOR. Na podstawie wyej wymienionej rezolucji Rady Bezpieczestwa, 12 czerwca w ramach Joint Guardian rozpoczo si rozmieszczanie 50 tysicy onierzy KFOR. Zaostrzenie antagonizmw narodowociowych, praktycznie przekrelio szanse na pokojow egzystencj rnych narodowoci. Pod kontrol tego obszaru przez KFOR. Kosowo opucio 300 - 360 tysicy nieAlbaczykw, gwnie Serbw, Romw, Turkw. Od zakoczenia wojny powrcio jednak tylko okoo 3 % uchodcw. Tym, ktrzy pozostali w Kosowie KFOR nie jest w stanie zapewni bezpieczestwa, ale jednoczenie wbrew postanowieniom rezolucji RB ONZ numer 1244 nie zezwala na powrt do prowincji oddziaw serbskiego wojska i policji. Rwnie niezgodne z postanowieniami tej rezolucji nie rozbrojono UCK, tylko przeksztacono j w formacj paramilitarn - Korpus Ochrony Kosowa. Denie do utworzenia Wielkiej Albanii jest rdem nastpnych napi w regionie, nie rozbrojeni czonkowie UCK wzniecili wkrtce walki w poudniowej Serbii, przy granicy z Kosowem, w listopadzie 2000 roku oraz w Macedonii wiosn 2001 roku. Perspektywy dalszych wydarze pogarsza fakt, e sytuacja gospodarcza w Kosowie ulega znacznemu pogorszeniu. Poziom bezrobocia wynosi 50-70%, bez pracy 400 tysicy Albaczykw, wzrosa przestpczo, przemyt, handel narkotykami. Skutki w skali globalnej W skali globalnej konflikt w Kosowie stanowi precedens majcy daleko idce skutki. Osabienie pozycji i roli Organizacji Narodw Zjednoczonych w regulowaniu

BRZASK

nr 3 / 199

Marzec 2009

konfliktw oraz naruszenie mechanizmw regulujcych zasady uycia siy w stosunkach midzynarodowych grozio eskalacj trwajcych a take wybuchem nowych wojen. Na tej podstawie obawiano si kolejnych ingerencji silniejszych pastw lub blokw militarnych w konflikty lub sprawy wewntrzne innych krajw pod szyldem interwencji humanitarnych. Cztery lata po bombardowaniu Jugosawii Stany Zjednoczone dokonay, rwnie bez mandatu Rady Bezpieczestwa ONZ, ataku na Irak. Jugosowiaska kampania NATO wykazaa jednoczenie dysproporcj si w ramach Sojuszu Pnocnoatlantyckiego, gwnie pomidzy Stanami Zjednoczonymi i pozostaymi czonkami NATO. To wzmocnienie USA w odniesieniu do pozostaych czonkw NATO byo tak silne, e wkrtce Stany Zjednoczone zdecydoway si na podjcie nastpnych interwencji, najpierw w poza formalnymi strukturami Paktu Pnocnoatlantyckiego w Afganistanie, pniej rwnie nawet wbrew stanowisku najwaniejszych europejskich sojusznikw z Paktu Francji i Niemiec. Uwidoczniy si tutaj sprzecznoci strategicznych interesw krajw czonkowskich NATO, gwnie ekonomicznych. Niepokojce pozostaje jednak wykorzystanie potencjau militarnego przeciwko krajom sabszym pod wzgldem wojskowym. Nasili to bowiem tendencj do rozbudowy armii, odbywajcej si kosztem ograniczania nakadw w cywilnych sferach gospodarki. Spowoduje take wiksze zagroenie pokoju. A jak wykazay przykady Jugosawii, Afganistanu, Iraku krajw, w ktrych interweniowao NATO lub USA, nie udao si zapewni trwaego pokoju ani rozwoju gospodarczego. Wojn naley rwnie rozpatrywa poprzez denia USA do osabienia pozycji Rosji, nie tylko na Bakanach, ale rwnie w szerszym kontekcie - w tym interesw strategicznych i ekonomicznych USA na Kaukazie i w Azji Centralnej. Zdobycie kontroli nad terenami, przez ktre mog przebiega rurocigi naftowe zaopatrujce Europ Zachodni w surowce energetyczne pochodzce z regionu kaspijskiego. Beata Karo

Wojny na sowa cig dalszy

Nie raz bylimy wiadkami dyskusji a raczej pyskwek politykw i monych tego wiata. Mniejsza o nich. Najgorsze, e ta sama elita czy swe siy i przebiego, by atakowa ludzi o pogldach postpowych w tym komunistw. Niejeden z nich zosta przyparty do muru sofizmatami (czyli nieuczciwymi argumentami) przez zoliwego dziennikarza, rzecznika interesw buruazji lub innego cwaniaczka. Aby skutecznie si przed tym broni trzeba opanowa erystyk, czyli sztuk prowadzenia sporw. W tym odcinku przedstawi

Towarzyszom Czytelnikom pozostae niby-argumenty, ktre trzeba odpowiednio sprawnie demaskowa. 1. Bahe wtpliwoci przeciwnik zwyczajnie czepia si. Jego atak nie dotyczy sedna sprawy, lecz mao istotnych szczegw. 2. Kade dziecko wie... Zaczynanie dyskusji od Kady inteligentny czowiek wie, e..., Kade dziecko wie, e... Zazwyczaj wypowied taka koczy si stwierdzeniem, e wszystkie owe grupy doskonale rozumiej, e kapitalizm jest racjonalny i efektywny, a wolny rynek przynosi dobrobyt. 3. Argumentum ad lapidem wrg przerywa nam wypowied krzyczc: To nonsens! Bzdury! 4. Argument z zamonoci przeciwnik zakada, e ludzie bogaci wiedz lepiej, s uczciwi i godni uwagi. (Np. Ludzie biznesu, powani finansici sdz, e...). 5. Argument z ubstwa oponent wmawia suchaczom, e zna potrzeby prostego, bogobojnego czowieka, szarego obywatela. (Np. Rozmawiaem z prostymi, uczciwymi ludmi i oni chc obnienia podatkw dla biznesmenw). 6. Faszywa precyzja dyskutant zasypuje nas cyframi i wyliczeniami wzitymi z sufitu, a suchacze myl, e stoi za tym wiedza. 7. Powtrzenie przeciwnik wraca do argumentw ju podanych, co najwyej inaczej je formuuje. 8. Nieistotny humor oponent moe powiedzie: Acha! Czyli wedug naukowcw powstalimy wszyscy z jakiej pierwotnej mazi? A moe od mapy? Ha, ha, ha! 9. Nieosigalna doskonao wrg odrzuca nasze rozwizanie zestawiajc je z sytuacj idealn. Przemilcza fakt, e jakie rozwizanie trzeba jednak wybra. (Np. Ten plan si nie powiedzie. Ludzie nie s przecie doskonali i na pewno co sknoc). 10. Argumentum ad numeram przeciwnik odwouje si do iloci zwolennikw. Np. A ile osb gosowao na KPP? Jak w takim razie moecie mwi, e macie suszno, skoro nie popieraj was miliony wyborcw? Przecie wikszo Polakw cieszy si ze zmiany ustroju i popiera wolny rynek. W takiej sytuacji trzeba zapyta skd wiadomo, e obywatele maj takie wanie pogldy i doda, e kiedy wikszo ludzi mylaa, e Ziemia jest paska. Zatem wikszo wcale nie musi mie racji. 11. Rwnia pochya wrg wmawia, e przyjcie jednego argumentu pocignie ze sob jak toczca si kula niena lawin kolejnych. Np. A wic Marks uwaa, e wywaszczyciele zostan wywaszczeni? Z tego wynika, e pniej przyjdzie kolej na uczciwych obywateli. Z jakiej racji maj oni straci swe majtki? 12. Naduycie zwizku przyczynowo-skutkowego Przeciwnik bazuje na zaoeniu, e skoro B nastpio po A, to B wynika z A. Oczywicie jest to bdne rozumowanie. Czy z tego, e Greta Garbo zmara wkrtce po moim narodzeniu wynika, e wpdziem j do grobu?

BRZASK

nr 3 / 199

Marzec 2009

Buruazja czsto posuguje si tym sofizmatem mwic: Chcecie komunizmu? To co proponujecie ju byo. Zobaczcie do czego doprowadzio: W PRL by ocet na pkach, a Kubaczycy musz si zadowoli starymi samochodami. Tym si kocz rzdy komunistw. 13. Przerzucenie ciaru dowodu Przeciwnik mwi: Nikt nie udowodni, e Bg nie istnieje, zatem Bg istnieje albo Jestemy tylko mzgami w soiczkach symulujcych rzeczywisto. Udowodnij, e tak nie jest. Przemilcza, e ciar dowodu spoczywa na osobie chccej dowie, e co istnieje, e jakie zjawisko ma miejsce. Wtedy moemy odparowa cios: Udowodnij, e nie istniej bezcielesne i niewykrywalne krwioercze kabaczki z Madagaskaru polujce na niewidzialne jednoroce. 14. Ruchome stanowisko W pewnym momencie dyskusji, przeciwnik zaczyna wasnym sowom przypisywa inny sens. Np. Nie twierdziem przecie, e kapitalizm jest dobry. Po prostu lepszego systemu nie wymylono. 15. Argument z nastpstwa Przypatrzmy si zdaniu: Jeli on chce otru babci, to zdobdzie trucizn. A on chce otru babci. Zatem zdobdzie trucizn. Jest to zdanie tautologiczne, czyli zawsze i wszdzie prawdziwe. Ale przeciwnik moe leciutko je zmieni, by nas oszuka. Spjrzmy: Jeli on chce otru babci, to zdobdzie trucizn. A on zdobdzie trucizn. Zatem chce otru babci. To oczywicie bdne rozumowanie. 16. Argument z umiarkowania wrg twierdzi, e najblisze prawdy jest to, co porodku, najbardziej wywaone, wrcz zoty rodek. Np. Zarwno komunizm jak i kapitalizm s ze. Zatem trzeba wybra Trzeci drog, by osign szczcie. Tak wanie orzekli socjaldemokraci, po czym ruszyli schroni si pod opiekucze skrzydeka wielkiego biznesu. Jeli zetkniemy si z takim argumentem, rozpiszmy na tablicy trzy dziaania matematyczne: 2+2=4, 2+2=35 i 2+2=2876. Powiedzmy: Najblisze prawdy jest to co porodku? Zatem 2+2=35 jest najblisze prawdy. W ten sposb zdemaskujemy taki sofizmat. Piotr Bieo

CZYM JEST MATERIALIZM?

Materializm dialektyczny jest rewolucyjn filozofi partii klasy robotniczej (Filozofia za to najoglniejszy pogld na natur wiata oraz losy ludzkoci i jej miejsce w nim). Stoi na stanowisku, e powinnimy zawsze stara si widzie rzeczy takimi jakimi s w rzeczywistoci, we wszystkich ich wielorakich zmianach i wzajemnym powizaniu, bez ukrywania czegokolwiek i bez uroje. Lenin pisa: Nauka Marksa jest wszechpotna dlatego, e jest prawdziwa (...). Jest pena i harmonijna, daje bowiem ludziom jednolity wiatopogld nie dajcy si pogodzi z adnymi przesdami, z adn reakcj, z adn

obron ucisku buruazyjnego. Jej wyjtkowo polega na tym, e marksizm-leninizm stawia sobie za cel poznanie wiata, aby go zmieni w interesie ludzi pracy. Dlatego czyni wszystko, aby nasze idee i pojcia cile odpowiaday obiektywnej rzeczywistoci, aktualnemu stanowi naszej wiedzy, ktrej rdem i sprawdzianem jest dowiadczenie i praktyka. Bez litoci wyrzuca do kosza wszelkie fantazje, spekulacje i w ogle wszystko, co nie daje si pogodzi z faktami naukowymi. Kade zjawisko moe by pojmowane i objaniane na dwa sposoby. Marksista brytyjski Maurice Cornforth poda jako przykad zwyk, pospolit burz. Zdaniem idealistw burze i pioruny wywoywane s przez rozgniewanych bogw/Boga, a wic s powizane z czym nadprzyrodzonym. My zwykli miertelnicy mamy pokornie pochyli gowy, zaakceptowa to i nie zadawa dalszych pyta. Natomiast materialici twierdz, e burza jest wynikiem dziaania si przyrody, ktr warto poznawa. Do tego przecie suy nauka. A swoj drog, materialistyczne pojmowanie wiata pozwala nam zabezpieczy si przed wieloma zagroeniami tworzc takie wspaniae rzeczy, jak piorunochrony, leki, szczepionki, kamizelki ratunkowe i maski tlenowe. Jedyne co polecaj idealici to modlitwa. Podczas, gdy materialista dy do wyjanienia wszystkiego za pomoc elementw wiata materialnego (czynnikw, ktre mog by sprawdzone, skontrolowane i zrozumiane) i uwaa, e to co duchowe jest uwarunkowane przez materi, idealista uparcie twierdzi, e istnieje jaka wysza i duchowa rzeczywisto, do ktrej zawsze mona si odwoa, gdy fakty przecz wymysom. Oto wspczesne maski, jakie zakada idealizm: 1. Idealizm obiektywny zdaniem jego wyznawcw wiat materialny istnieje, ale nie jest wart uwagi, bo kryje si za nim o wiele cenniejsza ostateczna rzeczywisto natury duchowej. Do przykadw takiego paranoicznego mylenia mona zaliczy pogld teologw o stworzeniu wiata przez Boga, koncepcj Leibniza o materii jako przejawie aktywnoci duchowych monad (cokolwiek by to miao znaczy) oraz urojenie Hegla, e wiat jest wcieleniem Absolutnej Idei. 2. Idealizm subiektywny jest najbardziej perfidny, ale zyskuje coraz wiksz popularno dziki amerykaskiej kulturze masowej. Zakada, e... wiat materialny nie istnieje, albo w agodniejszej wersji i jestemy tylko mzgiem w pudeku, samotn wysp, a wszystko co istnieje to uuda, Matrix. Ludzie, ktrych dostrzegamy tak naprawd nie istniej, gdy wygenerowa ich superkomputer. Jestemy tylko my! My! My! Oczywicie wniosek wypywa z tego taki: Po co troszczy si o innych? Dbajmy tylko o siebie, bo tylko my jestemy realni. Po co mamy jako pracownicy walczy przeciwko systemowi opartemu na wyzysku, skoro ndza, gd i cierpienie s zudzeniem?! Ciemicy ani uciemieni te nie istniej. Wszak zostalimy sztucznie wyhodowani jako mzgi w pojemniku jakiej zaawansowanej cywilizacji. A

10

BRZASK

nr 3 / 199

Marzec 2009

moe ta cywilizacja rwnie jest zudzeniem jakiego supermzgu pywajcego sobie w innym naczyniu? I tak w kko bez koca. Absurd, absurd i jeszcze raz absurd! Tylko, e jest na rk buruazji. Warto poci go wtedy Brzytw Ockhama: Bytw nie mnoy, fikcji nie tworzy. Tumaczy wszystko jak najprociej. 3. Relatywizm uwaa, e rzeczywisto jest niepoznawalna. Zaprzecza moliwoci poznania wiata i praw nim rzdzcych, nie uznaje wiarygodnoci naszej wiedzy ani obiektywnej prawdy. Jest zdania, e wiat jest peen rzeczy samych w sobie, ktre nie mog by przez nauk poznane. Na pytanie Jak jest naprawd? udziela nam odpowiedzi materialistyczna teoria poznania opracowana przez Lenina w dziele Materializm a empirokrytycyzm. Streci j mona w kilku punktach: 1. Nasza wiedza opiera si na spoecznej praktyce i ulega sprawdzeniu w toku dziaalnoci przeksztacania wiata. Przedmiotem wiedzy jest obiektywna rzeczywisto, a im lepiej podporzdkowujemy sobie zachodzce w wiecie procesy, tym peniej poznajemy prawd o wiecie. 2. Ludzka wiedza jest ograniczona. Ale tylko o tyle, o ile ograniczona jest moliwo naszego dziaania. Zaley to od szczebla spoecznego rozwoju i poziomu techniki. Jednak te ograniczenia nie s nigdy absolutne. Wraz z udoskonalaniem narzdzi badawczych, poszerzamy zakres naszej wiedzy. 3. Prawda o rzeczach jest zawsze wzgldna w tym znaczeniu, e ogranicza ja rodzaj techniki, z ktrej korzystamy badajc wiat. Prawd o rzeczach wyrazi mona tylko za pomoc terminw naszego wasnego dowiadczenia. Ale prawda jest jednoczenie obiektywna, tzn. odnosi si do obiektywnego, materialnego wiata. Materializm dialektyczny wyoni si w czasie walki z poprzedzajcym go materializmem mechanistycznym, propagowanym przez buruazj. W przeciwiestwie do swego poprzednika, materializm dialektyczny: 1. Rozpatruje wiat nie jako zesp gotowych, niepodzielnych rzeczy, lecz jako zesp procesw, w ktrych wszystkie rzeczy podlegaj nieustannym zmianom: stawaniu si i zanikaniu. Co wicej, procesy zachodzce w przyrodzie s nieskoczone. Zawsze bdzie mona ujawnia nowe aspekty tych procesw i nie mog by one podzielone na adne ostateczne czci skadowe. (Lenin pisa: Elektron jest rwnie niewyczerpalny jak atom, przyroda jest nieskoczona). 2. Utrzymuje, e materia jest zawsze w ruchu. Ruch jest form istnienia materii i s nierozczne. Ruch nie jest dany materii przez adn Istot Najwysz, czy Pierwszego Poruszyciela, gdy proces nieustannych przemian wynika z samej istoty materii. Ruch, tak samo jak materia, nigdy nie mia pocztku. wiat nie zosta stworzony. Kady poszczeglny stan zorganizowania materii i proces jej ruchu ma swj pocztek w poprzednim

procesie ruchu materii. Natomiast materia w ruchu nie ma genezy ani pocztku. rda przemian trzeba szuka w samym procesie, w jego wewntrznym ruchu i wewntrznych impulsach rozwoju zawartych w samych rzeczach. Dlatego nie wolno da si nam nabra i uwierzy, e na histori skadaj si czyny wielkich ludzi narzucajcych swe idee biernym masom ludowym, ani przypadkowe czynniki zewntrzne (lub wola boska). Wszelkie przemiany spoeczne dokonuj si dziki rozwojowi si wytwrczych danego spoeczestwa. Zrozumienie tego punktu jest dla komunistw najwaniejsze, bo uwiadamia, e socjalizm i komunizm nie s utopiami, ani marzeniami domorosych reformatorw. S rezultatem rozwoju spoeczestwa kapitalistycznego, kryjcego w sobie przyczyny, ktre doprowadz do jego nieuchronnej zagady i rewolucji socjalistycznej! 3. Udowadnia, e ruch materii obejmuje wszystkie zachodzce we Wszechwiecie zmiany i procesy, od zmian miejsca czsteczki poczynajc, a na myleniu koczc. Uznaje wic nieskoczon rnorodno form ruchu materii, przeksztacanie si jednej formy w drug, rozwj od prostych do zoonych, od niszych do wyszych. 4 Uwiadamia, e w rozmaitych procesach zachodzcych we Wszechwiecie rzeczy powstaj, zmieniaj si i zanikaj nie jako poszczeglne jednostki, lecz w zasadniczej wzajemnej zalenoci i wszechzwizku. Zatem kada z tych rzeczy nie moe by ujmowana oddzielnie, w oderwaniu, ale w ramach cznoci z innymi. To tyle, Towarzysze Czytelnicy, o samym materializmie. Wicej o dialektyce i prawach rozwoju postaram si opowiedzie w nastpnej czci. Tymczasem zachcam do lektury fascynujcych i przejrzystych ksiek Mauricea Cornfortha, na ktrych treci opieraem si piszc ten artyku: Materializm dialektyczny (wprowadzenie). Tom 1. Materializm i metoda dialektyczna oraz Materializm dialektyczny a nauki cise. Naprawd serdecznie polecam. Piotr Bieo

CZYM JEST DIALEKTYKA?

Najkrcej mwic, jest to metoda badania i pojmowania rzeczy w ich rzeczywistych przemianach i rozwoju. Wyraz dialektyka pochodzi od greckiego sowa dialego oznaczajcego polemizowanie. W staroytnoci bowiem, filozofowie tacy jak Sokrates twierdzili, e najlepsz drog wykrycia prawdy jest wszechstronne przedyskutowanie danego zagadnienia, w ten sposb, aby rne jednostronne pogldy mogy si sobie przeciwstawi i nawzajem zaprzecza. Marks nada dotychczasowej dialektyce bogatsz tre i szerszy zasig.

11

BRZASK

nr 3 / 199

Marzec 2009

Rozwin j, czc z konsekwentnym materializmem i dziki temu zrewolucjonizowa. W ten sposb uksztatowa si materializm dialektyczny. Odtd dialektyka znalaza zastosowanie w naukach przyrodniczych i spoecznych, stajc si metod nowego pojmowania wiata. Jakie s gwne cechy marksistowskiej metody dialektycznej? 1. Wbrew twierdzeniom metafizykw, przedmioty i zjawiska nie istniej w oderwaniu od innych rzeczy, lecz s ze sob powizane i wzajemnie si warunkuj. Dlatego nie da si zrozumie adnego zjawiska w przyrodzie, jeli rozpatruje si je w sposb abstrakcyjny, w oderwaniu od konkretnych warunkw w ktrych wystpuje. Nie mona lekceway okolicznoci z ktrymi mamy do czynienia... Brytyjski marksista Maurice Cornforth posuy si tu dwoma nadal aktualnymi przykadami: a) Niektrzy twierdz, e nacjonalizacja, ktrej dokonuje cz rzdw zachodnich doprowadzi do socjalizmu. Rozpatruj j oni w oderwaniu od danego ustroju pastwowego. Nie bior pod uwag, e nacjonalizacja nie ma nic wsplnego z socjalizmem, jeli wadza w pastwie pozostaje w rkach wyzyskiwaczy a buruazja kontroluje zarzdy znacjonalizowanych firm prowadzc wci polityk wyzysku klasowego. Upastwowienie jest zwiastunem socjalizmu tylko wtedy, gdy pastwem wadaj masy pracujce. b) Buruazja twierdzi, e skoro komunici broni praw robotnikw w pastwach kapitalistycznych (np. prawa do agitacji na rzecz wprowadzenia ustroju socjalistycznego) to nie mog odmawia ludziom w krajach socjalizmu prawa do dziaa na rzecz reaktywacji kapitalizmu.. Lejc krokodyle zy, nie uwzgldnia rnicy midzy walk w interesie olbrzymiej wikszoci spoeczestwa o likwidacj wyzysku, a walk w interesie wskiej grupy o jego utrzymanie lub przywrcenie. Dyurni obrocy praw czowieka udaj, e nie odrniaj posuwania wskazwek zegara od ich cofania, rewolucji od kontrrewolucji. 2. Powszechn cech wiata jest ruch i zmiana. Dla dialektyki przyroda to stan nieustannej zmiennoci i rozwoju, gdzie zawsze co powstaje i rozwija si, a co niszczeje i dobiega kresu istnienia. Doskonale rozumieli to bolszewicy, ktrzy dostrzegali w rosyjskim spoeczestwie zalki tego, co nowe. Podczas gdy inni ignorowali raczkujc dopiero klas robotnicz, komunici na czele z Leninem podkrelali, e proletariat rosyjski jest now, rodzc si si, i poprowadzili go do zwycistwa. Naley podkreli, e rwnie natura ludzka nie jest niezmienna, lecz przeksztaca si wraz z rozwojem spoeczestwa. 3. Rozwj polega na przechodzeniu zmian ilociowych w zmiany jakociowe, nastpujce w postaci skokw od jednego stanu do innego. Nie dzieje si to przypadkowo, ale w wyniku nagromadzenia si niedostrzegalnych i stopniowych zmian ilociowych. Trzeba odrnia wzrost

od rozwoju: wzrost oznacza jedynie zwikszanie si (zmian ilociow), za rozwj polega na przechodzeniu do nowego stanu jakociowego (zmianie jakociowej). Mona zilustrowa to zagadnienie na przykadzie gsienicy, ktra ronie, gdy staje si wiksz gsienic, lecz przechodzi proces rozwoju, gdy staje si motylem. Omawiana zasada dialektyki przejawia si w nastpujcych zdarzeniach: a) Temperatury wody nie moemy podnosi w nieskoczono. W momencie krytycznym ma miejsce zmiana jakociowa: woda zaczyna przemienia si w par, przechodzc ze stanu cieczy w stan gazowy. b) Kocio parowy moe wytrzyma wzrastajce cinienie pary tylko do pewnego momentu. Gdy cinienie staje si zbyt silne, nastpuje wybuch kota. c) Zwikszajc ilo protonw w jdrze atomu, doczekamy si zmiany jakociowej i powstanie nowy pierwiastek o zupenie odmiennych waciwociach chemicznych (np. przemiana wodoru w hel). Podobnie rzecz ma si z mas krytyczn potrzebn do reakcji acuchowej i wybuchu bomby atomowej. 4. Rozwj nie odbywa si w sposb harmonijny, lecz w drodze ujawniania si waciwych zjawiskom sprzecznoci i walki przeciwiestw. Kade zjawisko ma bowiem sw stron ujemn i dodatni, przeszo i przyszo. W kadym z nich jest to, co si przeywa i to co si rozwija. Przypatrzmy si sznurowi pkajcemu, gdy przyczepiony do niego ciar przekracza pewn granic. Zmiana jakociowa nastpuje tutaj wskutek dziaania dwch przeciwstawnych czynnikw: wytrzymaoci sznura i wielkoci obciajcego go ciaru... Lenin pisa: Jedno przeciwiestw jest warunkowa, czasowa, przejciowa, wzgldna. Walka wzajemnie wyczajcych si przeciwiestw jest absolutna, jak absolutny jest rozwj, ruch. 5. Zasada negacji negacji Jest wyrazem prostej prawdy, e nie mona cofn czasu i przywrci przeszoci. Spjrzmy na histori rozwoju spoeczestwa. Od pierwotnego komunizmu przeszo ono do ustroju niewolniczego, potem do feudalnego i wreszcie do kapitalistycznego. Kady z tych ustrojw rodzi si z poprzedniego, stanowi jego negacj i znajduje si na wyszym szczeblu rozwoju. Natomiast po kapitalizmie nastanie komunizm. Widzimy tu powrt do stadium pocztkowego, ale na wyszym etapie rozwoju. Zamiast pierwotnego komunizmu opartego na prymitywnych siach wytwrczych, przychodzi ustrj komunistyczny posiadajcy nowe, gigantyczne moliwoci rozwoju. Dzieje si tak dlatego, e zjawienie si klas byo negacj poprzedniego spoeczestwa bezklasowego, a gdy spoeczestwo klasowe dobiegnie kresu swego rozwoju, zostanie unicestwione przez zwyciska klas robotnicz. Proletariat po zdobyciu wadzy zniesie wyzysk czowieka przez czowieka. Zbuduje nowe spoeczestwo bezklasowe na fundamencie wszystkich dotychczasowych osigni ludzkoci. A wtedy po tysicleciach ndzy i

12

BRZASK

nr 3 / 199

Marzec 2009

cierpienia zakoczy si prehistoria spoeczestwa ludzkiego i rozpocznie si nowa era dla czowieka: Jako wiadomy swego losu maszynista, stanie za sterami parowozu dziejw i pomknie nim w niezmierzon dal. Do wspaniaego ycia... Podsumowujc: Samo pojcie materializm dialektyczny oznacza pojmowanie rzeczy i zjawisk takimi, jakimi s (materializm) w ich rzeczywistym wzajemnym powizaniu i ruchu (dialektyka). Marksizm oznacza kres starych systemw filozoficznych usiujcych ustala, jaki jest wiat, bez opierania si na praktyce, danych naukowych i dowiadczeniu. Wiemy, e naukowy obraz wiata i jego rozwoju nigdy nie bdzie cakowity. Ale jest on dostatecznie dokadny, aby porzuci filozoficzne spekulacje. Nie warto wypenia urojeniami luk, jakie ma jeszcze wiedza. Kady postp nauki ukazuje bowiem, e wszystko w wiecie moe by objanione i zrozumiane w sposb materialistyczny. Bez odwoywania si do dziaa bogw, duchw czy niewidzialnych, krwioerczych pierogw z kapust. Przed Marksem rozmaici naprawiacze wiata snuli utopijne plany idealnego spoeczestwa, lecz nie umieli wskaza drogi do niego. Marksizm uczyni z socjalizmu nauk, opierajc j na analizie rzeczywistych przemian dziejowych. Wykaza w ten sposb, e socjalizm rodzi si jako konieczne stadium spoeczestwa i moe by urzeczywistniony tylko w drodze walki klasy robotniczej, przez obalenie kapitalizmu i zaprowadzenie rzdw proletariatu. Socjalizm naukowy, ktrego podstaw stanowi materializm dialektyczny, jest najdoniolejsz z nauk. Uwiadamia, e znajc prawa rozwoju spoeczestw, jestemy w stanie nadawa odpowiedni kierunek swej walce i wyku now, socjalistyczn przyszo. Uczc nas jakie siy tworz histori, wskazuje jak moemy tworzy dzi wasn histori. Zainteresowanym polecam lektur znakomitych prac Mauricea Cornfortha, w oparciu o ktre staraem si przybliy Towarzyszom Czytelnikom zagadnienia materializmu dialektycznego. Piotr Bieo

Rzeczpospolita) w do. Czasem wyjdzie do toalety. Ale lubi te troch pogada z kolegami i koleankami. Przecie jest towarzyski. Jeeli w gabinecie ma telewizor to sobie prawdopodobnie jeszcze obejrzy - z nudw 2967 odcinek tandetnej amerykaskiej telenoweli... I tak mu zleci tych par godzinek cikiej i poytecznej pracy za publiczne pienidze. Co go wiat obchodzi! Bo przecie nawet godziny osobistych konsultacji czsto s tak ustawione, by nie przeszkadza. Umwmy si, od 8.00 do 15.30, ci ktrzy chcieliby si czego dowiedzie, poradzi czy poskary, to akurat wanie s w pracy. Ani przyj, ani zadzwoni (dodzwoni si). Pracodawcy a rczki zacieraj! Iskierki lec... Ciekawe, moe co si zapali? 1) Dlaczego biae telefony? Ot caa sytuacja narzucia mi skojarzenie z pewnym nurtem we woskim kinie lat 30. Byy to melodramatyczne komedie, zupenie zawieszone w prni (jeli idzie o ycie spoeczne i gospodarcze), przesycone inercj, rozleniwieniem i obojtnoci na cay zewntrzny wiat. Ten nurt nosi wanie miano kina biaych telefonw... Dawid Okularczyk

Opata za prac czyli poszukiwanie naiwnych

Im sytuacja ekonomiczna staje si gorsza tym wicej ludzi jest zmuszonych siga po tak zwan Mc prac mudne sabo patne zajcia. Niektre firmy posuwaj si jednak nawet dalej, prbujc wyciga od kandydatw do pracy fundusze, oferujc im perspektywy kariery. Przegldajc ogoszenia w jednej z oglnopolskich gazet trafiem na ofert pracy, ktra mnie zainteresowaa. Wymaganie znajomoci jzyka obcego pozwalao sdzi, e chodzi o powane przedsibiorstwo. Pierwsze wtpliwoci pojawiy si, gdy podczas rozmowy telefonicznej, rozmwczyni zaprosia mnie do biura firmy, ale nie chciaa powiedzie o jakie zajcie chodzi. Podejrzewaem, e o akwizycj. Do wizyty w tej firmie przekonay mnie jednak wymagania jzykowe, w kocu po co taki wymg stawia akwizytorowi. Po przybyciu pod wskazany adres wci nie mogem dowiedzie si o jak prac chodzi.. Poinformowano mnie jedynie, e firma Tiens, ktra zamiecia ogoszenie, to chiska korporacja dziaajca na rynku midzynarodowym. Czciowo rozwiao to moje obawy. W kocu dua firma midzynarodowa powinna potrzebowa pracownikw biurowych czy tumaczy. Podejrze nabraem ponownie, gdy rozmow rozpoczto od prezentacji fotografii kilkudziesiciopitrowych biurowcw oraz danych statystycznych dowodzce podobno jak wspaniale rozwija si firma.

Biae telefony PIP1

Telefoniczne porady w oddziaach Pastwowej Inspekcji Pracy to fikcja. A przecie nie kady ma czas by przyj osobicie. W godzinach wyznaczonych do konsultacji - wszdzie guchy telefon! Przecie to nieprawdopodobne, aby dzie w dzie linia bya cay czas zajta, lub aby cay czas wci prowadzono z kim konsultacj (bezporednio). Moemy si tylko domyla, domniemywa jak wyglda praca takiego konsultanta. Przychodzi sobie do eleganckiego gabinetu, od razu na wejciu odcza telefon z gniazdka albo zostawia podniesion suchawk, nogi na st, kawka i ciasteczka z boku, gazeta (Wyborcza albo

13

BRZASK

nr 3 / 199

Marzec 2009

Caa graficzna prezentacja rzekomych osigni dowodzia sprawnoci, ale w mydleniu oczu. Z pokazywanych mi supkw i wykresw nie wynikao, na czym miaaby polega moja praca. Zniecierpliwiony zapytaem, czym miabym si zajmowa. W odpowiedzi usyszaem, e marketingiem wielopoziomowym bezporednim. I wreszcie nadesza oczekiwana chwila wyjawienia, co kryje si pod tym zagadkowym pojciem. Oferowanie klientom rewelacyjnych chiskich produktw takich jak suplementy diety, herbaty i kosmetyki. Zapewne tylko skromnoci producentw zawdziczamy to, e ich produkty nie zdominoway jeszcze rynku i nie zdobyy wszelkich moliwych nagrd. Za przywilej zostania marketingowcem bezporednim naley zapaci. Za jedyne 50 zotych mog wykupi prawo sprzeday wyrobw oferowanych przez ich firm. Gdy zaczem pyta o zasady wynagrodzenia za prac, ubezpieczenie zdrowotne i emerytalne, specjalistka od marketingu gubia si w odpowiedziach. Z wyjanieniami pofatygowa si sam dyrektor do spraw czego tam, ktry najwyraniej zauway, e patrz na niego jak na idiot, ktry chce wycign ode mnie pienidze w zamian za akwizycj nikomu niepotrzebnej tandety. Okropnie kaleczc jzyk polski, uwiadomi mi, e yjemy w kapitalizmie i niczego nie ma za darmo oraz e kodeks pracy, paca minimalna i ubezpieczenia, to przeytek minionej epoki, teraz nie ma czego takiego jak umowy o prac ani adnych gwarancji. Wedle zapewnie pana dyrektora nie mam si czym przejmowa, przecie nie wiadomo, czy doyj do emerytury. A jak chc dba o swoje zdrowie, to powinienem wyprbowa na sobie oferowane przez firm chiskie specyfiki. Przy okazji zarabiajc na sprzeday towaru samemu sobie. Dziwna matematyka. Z ceny zapaconej za produkt, na transakcji odzyskuj tylko kilka procent jego wartoci. Czyli znw dopacam do swojej pracy. Firma i oferowane przez ni towary nie wzbudzaj mojego zaufania, wic nawet za darmo nie wyprbowabym ich na sobie. Zainteresowao mnie natomiast to, w jakich warunkach pracuj robotnicy wytwarzajcy te produkty. Tym razem dyrektor mwi o tym jakby chcia, aby wszystkim yo si dobrze i dostatnio. Czyli jest pan zwolennikiem spoeczestwa bezklasowego przerwaem jego wywd. Tego dyrektor si nie spodziewa, zacz szuka jakiej odpowiedzi, co niby tumaczc, e jest mu wszystko jedno, w jakim systemie yje. Ostatecznie jednak nie wymyli niczego sensownego, wic nasza rozmowa zakoczya si. A cuda chiskiej technologii kosmetycznej nie trafi za moim porednictwem do klientw w Polsce. Zastanawiam si jednak jak wielu naiwnych daje si nabra na praktyki, takie jak stosowana przez ow chisk korporacj. Gdy bezrobocie malao nie byo ich zapewne zbyt wielu, ale teraz, gdy kryzys pogbia si, bdzie ich coraz wicej. Najwyraniej wyciganie pienidzy od

szukajcych pracy jest opacalne, poniewa od znajomych dowiedziaem si, e oni rwnie co najmniej kilkakrotnie trafiali na podobne oferty, zwykle poparte rnymi marketingowymi i socjotechnicznymi sztuczkami. Osoby atwowierne bardzo szybko mog si przez to wpdzi w dodatkowe koszty. Jeli kto jeszcze wtpi w to, e kapitalizm jest systemem zorganizowanej przestpczoci, ma okazj przekona si o tym na wasnym przykadzie. Wystarczy zatrudni si w firmie takiej, jak chiska korporacja Tiens. Andrzej Patronik

Inteligentni i chytrzy jak czerwony lis czyli Rot Fuchs

Od 1 stycznia 1998 r. wychodzi w Niemczech w Berlinie miesicznik Rot Fuchs (Czerwony Lis), ktry w podtytule prezentuje si jako Trybuna dla Komunistw i Socjalistw w Niemczech. Czasopismo skupio wok siebie nie tylko ofiarnych dziaaczy, przy pracy redakcyjnej uczestniczy wielka liczba znakomitych pir, wydawcw, drukarzy, kolporterw, a wok czasopisma ronie wielotysiczna rzesza czytelnikw. Od pocztku redaktorem naczelnym jest Dr. Klaus Steiniger, w czasach NRD pracownik wymiaru sprawiedliwoci, a pniej korespondent zagraniczny Neues Deutschland w USA, Portugalii, Ameryce aciskiej. Przy okazji warto wspomnie, e przez pewien czas Klaus jako chopiec przebywa bezporednio po wojnie od maja 1945 r. w Karpaczu, gdzie jego ojciec komunista i antyfaszysta, by burmistrzem do czasu wysiedlenia Niemcw z tych terenw. Czasopismo zdobyo znaczc pozycj na lewicowym rynku wydawniczym w Niemczech. Przedstawia si jako pismo ponadpartyjne, ale nie jako apartyjne, tj. nie identyfikuje si organizacyjnie z licznymi partiami komunistycznymi i socjalistycznymi w Niemczech, ale tworzy organizacyjno-ideologiczn platform, wok ktrej skupiaj si marksici-leninici, komunici, socjalici a take przedstawiciele innych rewolucyjnopostpowych nurtw wspczesnych Niemiec, Europy a take innych kontynentw. Podstawow dewiz Czasopisma jest odnajdowa wszystko to, co czy tych ludzi, a nie dzieli. Mamy wsplnego wroga, licznych przeciwnikw, a wic imperializm, kapitalizm, faszyzm, szowinizm i nacjonalizm, nietolerancj i przeladowania. W tej sytuacji naley przej do porzdku dziennego nad rnicami, trzeba si zjednoczy w jednolitym froncie przeciwko wszystkim tym zagroeniom wewntrznym i midzynarodowym. Pamitajmy take o zagroeniach dla pokoju.

14

BRZASK

nr 3 / 199

Marzec 2009

W celu rozszerzenia aktywnoci spoecznej Czasopismo zorganizowao si w Towarzystwo Spoeczne, ktre ma prawo tworzy organizacje terenowe i prowadzi szerok dziaalno kulturaln i owiatowoprelekcyjn. Towarzystwo patronuje take wystawom znakomitych grafik politycznych, m.in. Klausa Parche'go, ktre w artystyczny sposb negliuj barbarzystwa wspczesnego kapitalistycznego wiata. Towarzystwo nie jest adn parti, ale linia programowo-polityczna i ideologiczna miesicznika, systematyczne zebrania, ciekawe prelekcje, dyskusje i dotychczasowa dziaalno wydawniczo-publicystyczna sytuuj Rot Fuchs cakowicie po stronie radykalnej lewicy i przynosz znaczce rezultaty. Czasopismo jest na wysokim poziomie teoretycznym, podejmuje liczne tematy wspczesnego rozwoju marksizmu-leninizmu, jego historii palce problemy niemieckiego i midzynarodowego ruchu robotniczego. Wan czci aktywnoci jest ocena dorobku Niemieckiej Republiki Demokratycznej, sytuacja organizacyjna i ideologiczna partii komunistycznych i socjalistycznych w Niemczech, jest take duo informacji i analiz o ChRL, Kubie, KRLD, Wietnamie, artykuy o wspczesnym kapitalizmie, imperializmie, ich sprzecznociach, take w krajach dawnego ZSRR, Polski itd. Czasopismo od ponad 10 lat rozwija i doskonali swj warsztat dziennikarski. Udao mu si skupi wok siebie wielu znakomitych dziennikarzy, take profesorw, intelektualistw, wybitnych dziaaczy kultury nie tylko z dawnej NRD, ktrzy po 1989 r. w zdecydowanej wikszoci wyrzuceni zostali przez wadcw zjednoczonej RFN na przysowiowy bruk. Pod tym wzgldem sytuacja w Niemczech bya i jest gorsza ni w Polsce. Dla k rzdzcych RFN wrogiem byli nie tylko komunici i socjalici, ale take inni zaangaowani w budow NRD. Wrogiem staa si caa wyksztacona we wschodnich Niemczech socjalistyczna inteligencja, ktra z ca niemieck dokadnoci i do najgbszych korzeni jest niszczona i eliminowana przez demokratyczn Bundesrepublik. W tej sytuacji Czasopismo i Towarzystwo Rot Fuchs zachoway si bardzo inteligentnie, mdrze i chytrze. Nie bez przyczyny w logo Czasopisma jest szkic czerwonego lisa, znanego z chytroci i inteligencji. Niemieccy komunici i socjalici z Czerwonego Lisa potrafili przechytrzy reim. Udao im si stworzy i dobrze rozwin wielk prac organizacyjn i wydawniczopublicystyczn, ktra skupia w ich szeregach wiele tysicy przedstawicieli nie tylko starszego pokolenia, ale take modych ludzi. Rot Fuchs sta si dla nich swoist ideowo-polityczn Ojczyzn. Warto podkreli, e inicjatywa Czerwonego Lisa rozwija si nie tylko w landach wschodnich na terenie dawnej NRD, staje si ona w coraz wikszym stopniu platform dla komunistw i socjalistw z zachodnich Niemiec. Na marginesie tej informacji godna odnotowania jest

midzynarodowa aktywno Rot Fuchs. Przejawia si ona m.in. w utrzymywaniu cznoci z wieloma zagranicznymi wsppracownikami i korespondentami redakcji, np. z d. ZSRR, Chin, Grecji, Australii, take Polski, nie wymieniajc innych krajw Europy. Na amach czasopisma ukazuj si gbokie analizy o palcych problemach midzynarodowych, a take relacje korespondentw z rnych konferencji, zjazdw partyjnych itp. Godne take podkrelenia jest, e redakcja i grupy terenowe zapraszaj na spotkania goci zagranicznych, m.in. 31 stycznia i 1 lutego 2009 r. na ich zaproszenie przyby z Polski prof. Zbigniew Wiktor, ktry przedstawi po niemiecku wykad pt. Sytuacja organizacyjna i aktualne zadania polskich komunistw. Spotkanie w Chemintz (d. Karl-Marx-Stadt), na ktre przybyli take towarzysze z Plauen i Zwickau, odbyo si w centrum miasta w siedzibie czerwonych organizacji, wzio w nich udzia ok. 60 osb. Drugie w Drenie odbyo si w Heidenau w Drogenmuehle, na ktre przybyo ponad 40 uczestnikw. Ogem zadano ponad 20 pyta, ktre wraz z odpowiedziami i dyskusj znacznie przekroczyy zaplanowane dwugodzinne ramy czasowe. W Chemintz spotkanie prowadzi przewodniczcy Wolfgang Naundorf, a w Drenie przewodniczcy Guenter Strobel. Nastpnie spotkanie i rozmowy byy kontynuowane przy kawie i obiedzie w towarzystwie prof. Renaty i Wernera Straussw i Fryderyki i Lothara Haulw. Wykad i dyskusja o sytuacji KPP w Polsce i jej aktualnych zadaniach wiadcz, e problematyka ta cieszy si duym zainteresowaniem lewicowego rodowiska niemieckiego. Jednoczenie na podstawie dowiadczenia niemieckich komunistw i socjalistw wida, e mona przechytrzy antykomunistw i przeciwnikw socjalistycznej ideologii, o czym wiadczy dziaalno miesicznika i Towarzystwa Rot Fuchs, czyli Czerwony Lis. yczymy im dalszego powodzenia. Zbigniew Wiktor Chemintz Karl-Marx-Stadt, Drezno-Heidenau, Wrocaw *** Nakadem Wydawnictwa Adam Marszaek w ramach serii Biblioteka Azji i Pacyfiku zostaa wydana ksika prof. dr hab. Zbigniewa Wiktora pod tytuem Chiny na drodze socjalistycznej modernizacji, (Toru 2008). Ksika zawiera nastpujce rozdziay: Sprzecznoci w Chinach; System polityczny ChRL; Rozwj Chin a wiat; Dziennik z pobytu w Chinach; Bibliografia zbiorcza; Spis tabel, wykresw i map. 26 lutego 2009 r. we Wrocawiu z udziaem autora odbya si prezentacja powyszej ksiki.

15

BRZASK

nr 3 / 199

Marzec 2009

Socjaldemokratyczna rado czyli ndza lewicy

Parti mdrego imperializmu ogarny dreszcze entuzjazmu: wyrok na dinozaura jeszcze raz odroczono! A przy okazji socjalne i wyborcze znw udowodnio sw efektywno w dokarmianiu zudze... Tak, prywaciarze (wszystko jedno: finansowi czy produkcyjni) poszli na garnuszek pastwa. Jak to, to oni bd teraz tacy jak my? Nie, przedszkolaku, oni bd dalej wacicielami i zarzdzajcymi menaderami, tylko e spokojniejszymi w swym ajdackim rozpasaniu. Bo jakby co, to ich pastwo ich zabezpieczy. Pastwo pomoe w myl wesoej zasady: ratujmy i wspierajmy kapitalistw, aby wszystkim yo si lepiej! W myl zasady, e pastwowo-monopolistyczna interwencja = wspieranie i ratowanie wiata ludzi pracy = bezwzgldnie wiksze (albo tylko takie same) lecz stosunkowo mniejsze - okruchy dla pracownikw, ktrzy na nich robi = podtrzymanie, wzmocnienie i powikszanie systemu antagonistycznych rnic, strukturalnego wyzysku, powszechnego marnotrawstwa, cigych zamachw kapitau, oglnego (jak najtaszego) dziadostwa, lichoty i wszelkiego serwilizmu (poczynajc oczywicie na nieodzownym serwilizmie w sprywatyzowanych miejscach pracy). To prawda, ci ktrzy widz jedynie to, co maj bezporednio przed nosem, a wic pospolici homo capitalicus: waciciel i jego ideologiczny kompan (liberaek z instytutu, gazety czy telewizji), utyskuj. Ale czy sam Roosvelt nie mwi przy okazji wprowadzania New Dealu, i broni kapitalizmu wbrew samym kapitalistom? Tak wic spokojnie panowie i panie. Bo tak jak dzi fizyczni robotnicy (pielgniarki te, pielgniarki te) w ogromnej wikszoci maj niestety przekonania spontanicznie prokapitalistyczne i faszystowskie (konserwatywne, a nawet po prostu faszystowskie), bo tak jak zabawni ludzie lewicy z uniwersytetw s spoecznie wyalienowani i pozbawieni ideologiczno-politycznego znaczenia, tak zwycistwo Obamy (czowieka ze starej monopolistycznej karuzeli demokratyczno-republikaskiej) oraz interwencja na rynku finansowym nie przyczyniaj si wcale do jakiej istotniejszej i trwalszej poprawy sytuacji. To wszystko pokazuje nam tylko w jak gbokiej ndzy i defensywie (politycznej, teoretycznej) jest lewica. Moe nawet lepiej, ni w przypadku prostej gloryfikacji kapitalistycznego Pastwa (klasowego), wida to w tym, i w czasach gdy socjaldemokracja oddalia alternatyw dla wiata wyzysku, i gdy sama staa si upem wspczesnych faszystw (konserwatystw), nagle, rozpaczliwie i desperacko, prbuje odzyska dzi (ale i tak ju na konto wanie tych faszystw) tak ewidentne, tak banalne pojcie-praktyk, jak konflikt w polityce - e musi walczy o restytucj materialnoci samej polityki! Troch spniona to taktyka... Mao kto ju uwierzy w te manewry teoretycznego SLD (vide: Krytyka Polityczna). Ale lewica sama do tego doprowadzia i moe ju odej. Sucy socjaldemokrata nie jest ju nikomu potrzebny. Dawid Okularczyk

AGRESOROM
Chwaa wam za to, wy decydenci, ecie parszywi i przekupieni Par lat temu, z band zabjcw, Krajowi - hen tam - mier przynielicie! Bo ropa drosza wam bya od krwi, Krew wic przelalicie, aby ograbi, By zbombardowa bezbronnych ludzi, By rozstrzeliwa i do cel wsadza. Wszczlicie spektakl z onierzykami, W ktrym ofiar pado tysice: Bez prdu, wody, za to z choler, Z blu paczce, ze strachu skomlce. Media za wami tam pojechay, Jak na sznureczkach wrcz uwieszone I nadaway ku waszej chwale Wci materiay propagandowe. onierze w trumnach stamtd wracali, Ustrzeli chciano ambasadora, Konwoje w niebo wylatyway A dla was ordery i tarcza rakietowa. Lecz przyjdzie dla was, o decydenci! Bando ohydna, pienidzy dna, Ten dzie zapaty, sd ostateczny. Bo pami ofiar jest niezawodna! Piotr Bieo
Publikowane artykuy wyraaj opinie autorw i nie zawsze s zgodne z pogldami redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo redagowania nadesanych tekstw i nadawania im tytuw. Redakcja: Beata Karo, Krzysztof Szwej Redaktor naczelny - Krzysztof Szwej Adres dla korespondencji: e-mail: brzask@o2.pl Komunistyczna Partia Polski Skr. Poczt. 154 41-300 Dbrowa Grnicza Opat za Brzask naley wpaca poprzez konto bankowe partii z dopiskiem Za Brzask NUMER KONTA KPP PKO BP S.A. Oddz. I Dbrowa Grnicza 28 1020 2498 0000 8202 0183 3995

16